Dreamweavera – program za izradu web stranica 1. Radni prostor Osnovni elementi Dreamweaver radnog prostora su: 1. Prozor dokumenta 2. Panoi 3. Palete Insert i Properties 4. Tag selektor 1.1 Prozor dokumenta Mjesto gdje se izrađuje web stranica. Web stranicu možemo raditi na način da upisujemo direktno kod ili da koristimo dizajnerski režim rada. Postoje tri mogućnosti režima rada 1. Code – prikazuje samo HTML kode 2. Split – prikazuje u gornjem okviru HTML kode, a u donjem okviru Design prikaz 3. Design – prikaz web strana približno onako kako bi izgledala u pregledniku Uobičajeni prikaz je prikaz Split koji nam omogućava pogled na kod i pogled na približni izgled web stranice. Prozor dokumenta možemo prikazivati na dva načina: o Vezani prozor i o Nevezani prozor. Kod vezanog dokumenta lako možemo prelaziti iz jednog otvorenog dokumenta u drugi otvoreni dokument. Prijelaz iz jednog prikaza prozora u drugi realiziramo klikom u polje maximize u gornjem desnom kutu. VEZANI PROZOR NEVEZANI PROZOR 1.2. Panoi Panoi nam olakšavaju rad jednostavnijim pristupom. Panoi su smješteni u grupama (css, code, …) i pojedinačnom panou se pristupa klikom na tekst ili trokutić koji se nalazi na naslovnoj liniji panoa. Svaki panoa ima više menija i klikom na jezičak otvaramo sadržaj svakog menija. Trokut i tekst za otvaranje i zatvaranje sadržaja panoima Jezičci panoa. Klikom na jezičak otvaramo sadržaj svakog menija s različitim opcijama Ako uhvatimo i vučemo pričvrstimo ili otkačimo grupu s panoima s mjesta za sidrenje Ikonice koje nam olakšavaju rad sa sadržajem koji se nalazi u panou menu Ako želimo ukloniti grupu panoa kliknemo na meni i izaberemo Close Panel Group Ako želimo premjestiti koji panoa iz jedne grupe u drugu grupu kliknemo na meni i izaberemo Group Panel With Æ(grupu koju želimo) Možemo napraviti svoju grupu panoa kliknemo na meni i izaberemo Group Panel With Æ New Group 1.3. Palete Insert i Properties Paleta Insert i Properties su jedinstveni panoi sa svojim pravilima. Insert se nalazi na vrhu, a Properties na dnu prozora document. Oni se mogu otkačiti, ali se ne mogu grupirati sa drugim panoima. 1.3.1. Paleta Properties Selektiranjem određenih elemenata na stranici mjenja se sadržaj opcija koje se pojavljuju na paleti Properties 1.3.2. Paleta Insert Može se prikazivati u jednom od dva režima koja se biraju opcijom Show as Tabs iz padajuće liste sa opcijama za tu grupu. Služi nam za ubacivanje određenih elemenata na web stranici. (tablice, flash animacije, frejmove, …) 1.4. Tag selector Tag selector nalazi se na statusnoj liniji i omogućava da tokom rada u prikazu Design stalno na oku imamo kod. Tag selektor pokazuje što je izabrano ili gdje se nalazimo u odnosu na ostale HTML oznake koje prave ugniježđeni međusobni niz. Tag selector Primjeri Ako se nalazimo nad tekstom koji je definiran oznakom h1, Tag selector prikazuje strukturu <body> <h1> Ako se nalazimo nad tekstom u ćeliji tablice koji je definiran oznakom h1, Tag selector prikazuje strukturu <body> <table> <tr> <td> <h1> Najbolje je što tag selector možemo koristiti za selektiranje klikom na oznaku i u Design prikazu sadržaj oznake će biti selektiran, a također i kod koji sadržaj prikazuje Ako desnim klikom miša kliknemo na neku oznaku u Tag selectoru otvoriti će se meni koji nam omogućava: a) izbacivanje naredbe b) mijenjanje naredbe c) dodavanje CSS klase d) dodavanje ID oznake 2.Upravljanje lokalnim sajtom 2.1.Kreiranje lokalnog sajta Lokalni sajt je kompletna verzija web sajta, ali koji postoji na računalu. On sadrži isti raspored datoteka i mapa koji će se eventualno nalaziti na web serverskom računalu. Definiranje lokalnog sajta: Lokalni sajt se definira tako da se jedna mapa koja se nalazi bilo gdje u računalu definira kao korijenska i u nju organiziramo mape i datoteke prema vlastitoj želji, a koje ćemo možda kasnije prenijeti na web server. Kreirati lokalni sajt možemo početi na više načina: 1. Na startnoj strani – klikom na Dreamweaver Site 2. U panou Files izborom Manage Site 3. Koristeći liniju menija i izborom Site→Manage Site Izborom opcije Manage Sites pojavi se dijaloški okvir Manage Sites. U tom dijaloškom okviru izaberemo New→Site Pojavi se novi slijedeći dijaloški okvir u kojem lokalni sajt možemo definirati preko dva režima: Advanced i Basic. Za definiranje lokalnog sajta su potrebne samo informacije koje se nalaze u kategoriji Local Info . Advanced – opcije Obavezne informacije u Local Info su: a) Site Name – proizvoljno ime preko kojeg ćemo u panou Files pristupati lokalnom sajtu b) Local Root Folder- definiramo mjesto gdje se nalazi mapa u računalu koja je nama za taj lokalni site korijenska. Opcionalne informacije su (nisu nužne): a) HTTP Addres – upisujemo adresu sajta na web serveru npr. http://www.gogss.hr. Ako na sajtu koristimo apsolutne adrese onda će Dreamweaver provjeravati da li linkovi vode na pravo mjesto. b) Enable Cache – Dreamweaver tokom rada automatski prati informacije o datotekama na lokalnom sajtu. On to radi preko keša za sajt. Kod malih i srednjih sajtova, keš može ubrzati postupke koje se odnose na rad sa sajtom, kao što su Find and Replace, provjera pravopisa ili rukovanje linkovima. 2.1. Upravljanje datotekama na sajtu. 2.1.1. Pano Files Nakon što smo definirali sajt, u panou Files je prikaz svih datoteka i mapa tog sajta kao i hijerarhijska struktura sajta. Bitno je da je struktura logična, da imena imaju smisla, linkovi funkcioniraju. Kreiranje novih datoteka – Kliknemo na mapu u koju želimo kreirati datoteku i desnom tipkom miša izaberemo New File. Upišemo ime i ekstenziju. Kreiranje novih mapa – Kliknemo na mapu u koju želimo kreirati novu mapu i desnom tipkom miša izaberemo New Folder. Promjena imena – Označimo datoteku ili mapu i zatim ponovno kliknemo na tekst i promjenimo ime. Kod promjene imena file treba ponovno upisati ekstenziju. Ako promjena imena zahtjeva i ažuriranje linkova, nakon promjene imena će se pojaviti dijaloški okvir Update Files koji će nam promjene ažurirati, ako kliknemo Update. Premještanje datoteka– Označimo datoteku i odnesemo je u novu mapu. Ako premještanje zahtjeva i ažuriranje linkova, nakon promjene imena će se pojaviti dijaloški okvir Update Files koji će nam promjene ažurirati, ako kliknemo Update. 2.1.2. Panoa Assets U panou Assets nalaze se sadržaji koji su spremljeni na sajtu. Sadržaji su kategorizirani na 9 područja. Preko panoa Assets možemo sadržaje pratiti ili ubacivati na druge stranice (datoteke). Rad sa panom je koristan pogotovo kada neke elemente koristimo više puta na sajtu. Tipovi elemenata su: a) Images – slike koje se nalaze na sajtu b) Colors – boja koja se koristi na sajtu c) URLs – vanjske URL adrese kao npr. E-Mail, HTTP, FTP,.. d) Flashmovies – prikazuje .swf datoteke e) Shokwave – filmovi koji su napravljeni u programima Director ili Authorwave f) Movies – filmovi u formatu AppleQuickTime ili u MPEG formatu g) Scripts - scriptovi pisani u Java Scriptu ili VBScriptu h) Templates - prikaz šablona i) Library – prikaz biblioteka 2.1.3. Kreiranje novog dokumenta 1. Kada otvaramo Dreamweaver pojavljuje se startna strana ako je uključeno Show start page ( možemo uključiti s linije menija EditÆ PreferencesÆ GeneralÆShow start page) Klikom na HTML otvara nam se nova html datoteka. 2. Kada izaberemo s linije menija FileÆNew otvara se dijaloški okvir s mnoštvo opcija. Selekcijom kategorija opcija Basic Page u lijevom stupcu i HTML u desnom stupcu otvara nam se HTML dokument kada kliknemo na create . Preporuka za kreiranje novog dokumenta Kada smo otvorili Dreamweaver (imamo definirani lokalni sajt) kreiranje novog dokument poželjno je u Pano Files. Kliknemo na mapu u koju želimo kreirati datoteku i desnom tipkom miša izaberemo New File. Upišemo ime i ekstenziju. 2.1.4. Definiranje najave novog dokumenta XHTML mora imati DOCTYPE najavu. Definiranjem novog HTML dokumenta, automatski u dokumentu je postavljena DOCTYPE najava. DOCTYPE najava definira tip dokumenta, kao na donjem primjeru. Primjer <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"> <head> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1250" /> <title>Moja druga web stranica</title> </head> <body> Ovo je tekst moje web stranice </body> </html> Postoje2 tipa XHTML dokumenta koji se mogu definirati u dreamweaveru: DTD XHTML→ točno opisuje kakvu sintaksu i pravila koristiti kod XHTML 1. STRICT <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Strict//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-strict.dtd"> 2. TRANSITIONAL <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> Ako želimo da nam se cijelo vrijeme otvaraju novi dokumenti s istom najavom izborom s linije menija EditÆPreferences otvara nam se dijaloški okvir gdje koristimo kategoriju New Document i opciju Default Document Type. Ako nam se otvorio dokument s nekom drugom najavom, jednostavnim izborom s linije menija FileÆ Convert možemo promijeniti najavu u html dokumentu 2.1.5. Definiranje kodne stranice dokumenta Jedan od obaveznih tagova koji dolazi unutar <head> taga. Govori pregledniku koji skup znakova treba koristiti za prikazivanje tekstualnih dijelova web stranice. Definiranjem novog HTML dokumenta, automatski u dokumentu je postavljen meta tag kodne stranice. Možemo koristiti različite načine kodiranja za prikazivanje hrvatskih znakova kao npr.: 1. <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1250" /> 2. <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=iso-8859-2" />, 3. <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8" /> Primjer <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"> <head> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1250" /> <title>Moja druga web stranica</title> </head> <body> Ovo je tekst moje web stranice </body> </html> Ako želimo da nam se cijelo vrijeme otvaraju novi dokumenti s istom kodnom stranicom izborom s linije menija EditÆPreferences otvara nam se dijaloški okvir gdje koristimo kategoriju New Document i opciju Default encoding. Izborom: o Central European (Windows) Æ <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1250" /> o Central European (ISO) Æ <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=iso8859-2" /> o Unicode(UTF-8) Æ <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8" /> 2.1.6. Definiranje naslova stranice-title Jedan od obaveznih tagova koji dolazi unutar <head> taga je tag <title>. Naslov stranice vidjeti ćemo na naslovnoj liniji preglednika (slika 3) i on se ne izostavlja kod izrade web stranice. Naslovom stranice daje se ime i u nekoliko riječi opisuje namjena te stranice. Unutar ovog elementa nije dozvoljeno korištenje znakova , /, :, -, ; jer operativni sistem može imati problema s takvim nazivima. <!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD XHTML 1.0 Transitional//EN" "http://www.w3.org/TR/xhtml1/DTD/xhtml1-transitional.dtd"> <html xmlns="http://www.w3.org/1999/xhtml"> <head> <meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=windows-1250" /> <title>Moja druga web stranica</title> </head> <body> Ovo je tekst moje druge web stranice </body> </html> Jednostavnim unosom na liniji ispod palete Insert unosimo naslov stranice. 2.1.7. Definiranje najave, kodne stranice i naslova stranice-title Klikom na Page Properties u paleti Properties otvara nam se dijaloški okvir u kojem možemo mijenjati sve ove opcije zajedno u postojećem dokumentu. 3. Pomoć pri radu du 2.1.Upotreba ravnala, vodilice i mreže Za precizno podešavanje veličine i položaja mogu nam pomoći : o ravnalo, o vodilice i o mreža. 2.1.1.Ravnalo (rules) Pojavljuje se ravnalo na sceni ako iz menija izaberemo View → Rulers →Show. Ravnalo nam može služiti za postavljanje vodilica na scenu i precizno postavljanje objekta na sceni. Ishodište se nalazi u gornjem lijevom kutu. Ishodište Horizontalno i vertikalno ravnalo 2.1.2.Vodilice Horizontalne i vertikalne linije koje možemo postaviti bilo gdje na pozornici. Uzimamo ih klikom na ravnalo i povlačenjem na scenu. Služe nam za precizno pozicioniranje objekata na sceni. Podešavanje vodilica Ako iz menija izaberemo možemo podešavati vodilice: View→Guides 2.1.3. Mreža Mreža se sastoji od niza horizontalnih i vertikalnih linija koje pomažu pri postavljanju objekta i dimenzioniranju objekta na scenu. Ako iz menija izaberemo View→Grid→Show Grid pojavljuje se mreža u design codu. Ako iz menija izaberemo View→ Grid→ Grid Settings pojavljuje se dijaloški okvir u kojem možemo podešavati elemente grida. . 4. Rad s tekstom 4.1.Naredbe HTML je strukturni jezik. Njegov osnovni zadatak je da opiše logičku strukturu elemenata na strani, kao što je tekst. Za formatiranje teksta HTML koristimo naredbe na nivou bloka, koja se primjenjuju na dijelove teksta i time ukazuju na ulogu tog teksta na strani. Pored naredbi na nivou bloka, koriste se naredbe na nivou karaktera, koja se primjenjuju na riječ ili nekoliko riječi u okviru bloka, čime se te riječi ističu u odnosu na ostatak teksta. Naredbe na nivou bloka Naredbe za označavanje teksta Opis Prikaz u pretraživaču Primjer p Paragraf ili odlomak u tekstu Podrazumijevana veličina je 16 piksela, a pismo Times. <p> HTML je skriptirani (opisni) ul, li Neuređena lista koja sadrži popis stavki Podebljana slova veličinom koja se kreće od najveće h1 – 36 piksela do najmanje h6 – 9 piksela Uvučeno, sa oznakom ispred svake stavke <h1> OSNOVE HTML </h1> h1 – h6 Naslovi, gdje je h1 glavni naslov, h2 podnaslov, itd ol, li Uređena lista koja sadrži popis stavki Uvučeno, sa brojkom ispred svake stavke dl, dt,dd Lista definicija koja se koristi za opisivanje pojmova. Sadrži termine i definicije Definicija je uvučena u odnosu na termin koji je definira Pasus s tekstom pod navodnicima Uvućen s obje strane blockquote jezik za stvaranje web stranica. HTML nije programski jezik, jer se njime samo opisuje izgled i sadržaj web stranice.</p> <ul> <li>krompir</li> <li>salata</li> <li>rajčica</li> </ul> <ol> <li>krompir</li> <li>salata</li> <li>rajčica</li> </ol> <dl> <dt>Prova</dt> <dd>Prednji dio broda </dd> <dt>Krma</dt> <dd> Stražnji dio broda </dd> </ol> <p> Kada je Linkon rekao: <blockguote>Kada smo bili na rijeci...</blockquote></p> Naredbe na nivou karaktera Naredbe na nivou karaktera primjenjuju se na riječ ili na nekoliko riječi u okviru bloka. Naredbe za označavanje teksta Opis Prikaz u pretraživaču Primjer em tekst položen u desnom smjeru Italic <p> HTML je<em> skriptirani (opisni) jezik</em> za stvaranje web stranica. </p> tekst podebljan bold <p> HTML je<strong> skriptirani (opisni) jezik</strong> za stvaranje web stranica. </p> strong 4.2.Paragraf <p>…</p> i naslovi <h1> … <h6> 4.2.1. Naredba <p>...</p> Smisao paragrafa je razbijanje monotonije čitanja i stvaranje kratkog predaha prilikom čitanja. U HTML između paragrafa postoji razmak. Dva odlomka (između njih razmak) Prilikom unosa novog teksta (klikom i pisanjem) u dizajn prikazu novi tekst nema definiranu naredbu za paragraf. Kada želimo preći u novi redak pritiskom tipke enter u dizajn prikazu stvara se naredba za paragraf i to na novom paragrafu i prethodnom paragrafu. Svaki prelazak u novi paragraf pritiskom na tipku enter automatski se definira novi paragraf. 4.2.2. Naredba <br /> Ako želimo preći u novi red bez razmaka između redaka koristimo naredbu <br />. Prelazak u novi red u dizajn prikazu realiziramo istovremenim pritiskom na tipku shift i enter. Prelaskom u novi red nismo definirali novi paragraf. 4.2.3. Naslovi <h1> … <h6> Koriste se za isticanje dijelova teksta od kojih je h1 glavni naslov i veličinom najveći naslov, a h6 veličinom najmanji naslov. Definiranjem naslova postoje razmaci između naslova i paragrafa ili naslova i nekog drugog naslova. Definiranje naslova ili paragrafa za neki tekst najčešće se koristi paleta Properties Postoje tri osnovna formata za definiranje naredbi za paragraf, naslove i preformatirani tekst o Paragraph (p), o Heading (h1 - h6) i o Performatted (pre). U dizajn modu selektiramo tekst ili koristimo Tag selector i odaberemo jednu od opcija. Opcija none ne postoji u HTML, a osnovna svrha jest uklanjanje svih formatiranja koja su primijenjena. 4.2.4. Definiranje atributa naredbi <p> i <h..> Poravnavanje teksta - U dizajn modu selektiramo tekst ili koristimo Tag selector i iz palete properties odaberemo jednu od opcija. Tekst se može poravnavati na četiri načina u paleti Properties • Lijevo • Centrirano • Desno • Obostrano (i lijevo i desno) 4.3. Definiranje atributa naredbi <font> Obavezno!!! Kada želimo definirati html naredbu font tada obavezno moramo izborom s linije menija EditÆPreferences, u dijaloški okvir pod kategoriju General isključiti opciju Use CSS instead of HTML tags. 4.3.1. Veličina teksta Veličina teksta - U dizajn modu selektiramo tekst ili koristimo Tag selector i iz palete properties odaberemo Size. <font size="6"> Veličina</font> 4.3.2. Vrsta pisma Na Webu postoji pet osnovnih kategorija fontova: 1. Serifni fontovi , kao Times 2. Beserifni fontovi (sans-serif), kakvi su Arial i Helvetika 3. Neproporcionalni fontovi, kao Courier (monospace) 4. Rukopisni fontovi, kao Mistral 5. Dekorativni fontovi, svi ostali koji nisu u ove četiri prethodne grupe. Najčešće se koriste dvije vrste fontova i to serifni i sans –serifni. Prilikom zadavanja fontova u jeziku HTML, običaj je da se navede nekoliko varijanti željenog fonta kako bi korisnici mogli vidjeti odgovarajući izgled stranice. <font face face="Arial, Verdana, Helvetica, sans-serif">Tekst</font> Ako se odlučite koristiti neki manje poznati font, tada ćete jedini koji ćete se možda diviti svom remek dijelu. Vrsta pisma - U dizajn modu selektiramo tekst ili koristimo Tag selector i iz palete properties odaberemo Font. <font face="Georgia, Times New Roman, Times, serif"> Vrsta pisma</font> Ako želimo napraviti vlastitu kombinaciju fontova izaberemo Edit Font List. Font listi imamo prikaz prozore koji nam pokazuju izabrane fontove i fontove koji postoje na našem računalu. 4.3.3. Boja pisma Za sve heksadecimalne boje u HTML koristimo šest znamenki s prefiksom „ # “. Prve dvije znamenke su heksadecimalna vrijednost crvene boje, druge dvije su za zelenu boju i zadnje dvije za plavu boju. #b1e1eb <font color="#0066CC"> Vrsta pisma</font> 4.4.Liste Dvije vrste lista: • Neuređene – prikazivanje stavki kod kojih redoslijed nije bitan • Uređene ili numerirane - prikazivanje stavki kod kojih je redoslijed bitan U paleti properties kliknemo na dugme za uređenu ili neuređenu listu. Unosimo stavke, pritisnemo enter, unosimo novu stavku i kada smo završili s upisivanjem stavki pritisnemo enter dva puta. Html kod uređene liste <ol> <li>mate</li> <li>jure</li> <li>stipe</li> </ol> Html kod neuređene liste <ul> <li>mate</li> <li>jure</li> <li>stipe</li> </ul> 4.5. Definiranje atributa naredbi <ol> Mijenjanje izgleda liste - postavimo kursor u listi na neku stavku i kliknemo List Item u Properties panou. Gornji dio dijaloškog okvira odnosi se na cijelu listu, a donji samo na stavku u kojoj se nalazimo. 4.5.1. Vrsta brojeva Po postavci su arapski brojevi, ako želimo mijenjati kliknemo na opciju style i definiramo vrstu numeriranja. U HTML kodu naredba <ol> dobije atribut type. <ol type="i"> 4.5.2. Početni broj liste Ako želimo promijeniti broj s kojim počinje lista u opciji Start count upišemo broj s kojim želimo da lista počme. U HTML kodu naredba <ol> dobije atribut start. <ol start="3"> 4.5.3. Mijenjanje broj stavke u listi Ako želimo promijeniti broj s kojim počinje stavka u listi u opciji Reset count to upišemo broj s kojim želimo da stavka počme. U HTML kodu naredba <li> dobije atribut value. <li value="10">stipe</li> 4.6. Definiranje atributa naredbi <ul> 4.6.1. Vrste oznaka Po postavci su obojani kružići, ako želimo mijenjati kliknemo na style i definiramo vrstu oznake. U HTML kodu naredba <ul> dobije atribut type. <ul type="square"> 4.7. Definiranje atributa naredbe font unutar liste Kod definiranja naredbe font unutar liste postoji problem s radom u Dreamweaveru jer on ubacuje naredbu font s atributima unutar naredbe <li>............</li>. Posljedica je da su stavke obojane, ali ne i brojevi. <ol> <li><font color="#99FF00" size="4" face="Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif">Maja</font></li> <li><font color="#99FF00" size="4" face="Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif">Jure</font></li> <li><font color="#99FF00" size="4" face="Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif">Stipe</font></li> </ol> Potrebno je u kodu ubaciti naredbu font na predviđeno mjesto. <ol> <font color="#0066FF" size="4" face="Arial, Helvetica, sans-serif"> <li>Maja</li> <li>Jure</li> <li>Stipe</li> </font> </ol> 4.7. Lista definicija <dl> HTML kod liste definicija <dl> <dt>Coffee</dt> <dd>Black hot drink</dd> <dt>Milk</dt> <dd>White cold drink</dd> </dl> U paleti Insert kliknemo na dugme dl. Unosimo termin, pritisnemo enter, unosimo definiciju termina, pritisnemo enter unosimo ponovo termin, pritisnemo enter unosimo ponovno definiciju termina i kada smo završili s upisivanjem definicije termina pritisnemo enter dva puta. 4.8. Naredba <blockquote> Uvlači tekst s lijeve i desne strane. Označimo tekst koji želimo uvući i zatim u paleti Insert pritisnemo navodnike. <p>Linkon je rekao</p> <blockquote><p> Kada smo bili na rijeci dsfsdsdf fdsdsfsdfsd fdssfds flksjdsak klfdjdsakl ylkvhfdfkj djfhd jdf jdfh jkhdfj kfjdhs jdfhsdjk jhjsd jdfhj jhsdjksh fsdhjf jhdfsj jhfcjsd jhgdsj jdsfh fdgfd fgfsd fdgs fdgsd fdgdfsgd fdgfdsgdg dfgfsd fdgfsd dfgs sjdsak klfdjdsakl ylkvhfdfkj djfhd jdf jdfh jkhdfj kfjdhs jdfhsdjk jhjsd jdfhj jhsdjksh fsdhjf jhdfsj jhfcjsd jhgdsj jdsfh fdgfd fgfsd fdgs fdgsd fdgdfsgd fdgfdsgdg dfgfsd fdgfsd dfgssjdsak klfdjdsakl ylkvhfdfkj djfhd jdf jdfh jkhdfj kfjdhs jdfhsdjk jhjsd jdfhj jhsdjksh fsdhjf jhdfsj jhfcjsd jhgdsj jdsfhfdgfd fgfsd fdgs fdgsd fdgdfsgd fdgfdsgdg dfgfsd fdgfsd dfgs </p></blockquote> 4.9. Naredbe na nivou karaktera <em> i <strong> Naredba za podebljani tekst<strong> i naredba za ukošeni tekst - kurziv <em>. Označimo tekst i u paleti properties pritisnemo B za podebljani tekst i I za kurzivni tekst 6. Rad s slikom 6.1. Umetanje slika u HTML dokument Umetanje slike u Dreamweaverna u HTML datoteku ubacujemo naredbu <img src=“putanja/ime slike“ /> Sliku možemo ubaciti na više načina: 1. Preko panoa Assets Ako smo napravili lokalni sajt i ako smo slike spremili u lokalni sajt tada sve slike možemo vidjeti u Panou Assets. Kategorija slike Prikaz slika Popis slika u lokalnom sajtu Pozicioniramo se u HTML dokumentu gdje želimo ubaciti sliku i pritisnemo dugme Insert. Pojavi se dijaloški okvir u kojem ubacujemo atribut alt Alt tekst 2. Preko panoa Insert→Common U panou izaberemo Image Pojavi se dijaloški okvir u kojem nađemo i selektiramo željenu sliku 3. Pritiskom istovremeno na tastaturi tipke CTRL + ALT + I Pojavi nam se dijaloški okvir prikazan na gornjoj slici u kojem nađemo i selektiramo željenu sliku 6.2. Atributi naredbe <img> Atributi slike se u Dreamweaveru mogu se podesiti preko Properties panoa kada sliku označimo. 6.2.1. Atributi width i height Dremweaver automatski ubacuje width i height u naredbu <img>. Dimenzije slike ne bi trebalo mijenjati u Dreamweaveru osim u programu koji se koristi za obradu slika. Ako su vrijednosti height i width prikazane masnim slovima, onda to nisu originalne dimenzije slike. Klikom na Reset Size vraćamo na početne dimenzije. 6.2.2. Atributi vspace i hspace VSPACE se odnosi na broj praznih pixela s gornje i donje strane slike. HSPACE je broj praznih pixela koji se ostavlja s lijeve i desne strane slike. 6.2.3. Atributi alt Ako slika nije pronađena od strane preglednika, ALT tekst će biti prikazan na web stranici. Tekst će biti prikazan ako ostavite kursor nekoliko sekundi na odabranoj slici. 6.2.4. Atributi border Okvir oko slike 6.2.5. Atributi align Atribut Vrijednost ALIGN LEFT, RIGHT TOP, MIDDLE, BOTTOM, ABSBOTTOM, ABSMIDDLE, TEXTTOP, BASELINE Opis - horizontalno poravnanje slike na stranici. - vertikalno poravnanje slike ako je smještena unutar paragrafa 6.3. Integrirano uređivanje slika Integrirano uređivanje slika podrazumijeva osnovnu obradu slika koristeći mogućnost koju nam pruža Dreamweaver. Promjena koju napravimo utječe na datoteku (sliku). Možemo o editirati sliku, o cropati (rezati) sliku, o promijeniti broj piksela na slici, o podesiti kontrast i o osvjetljenje i podesiti oštrinu. 6.3.1. Editiranje slike To znači otvaranje nekog od programa za obradu slike kada označimo sliku i kliknemo na ikonu. Koji će se program otvoriti potrebno je definirati izborom EditÆPreferences , a zatim u kategoriji File Types/Editors za svaki tip datoteke odabrati program koji će se otvarati. tip datoteke definiranje programa 6.3.2. Cropanje ili obrezivanje slike Kliknemo na sliku, a zatim na ikonu za kropanje i na slici se pojavi okvir sa osam crnih kvadratića koje možemo povlačiti u svim smjerovima. Kada smo odredili koji dio slike se obrezuje dva puta kliknemo unutar kvadratića 6.3.3. Mjenjanje dimenzija slike Kliknemo na sliku pojavi se okvir sa tri kvadratića. S tim kvadratićima možemo mijenjati dimenzije slika samo po širini, samo po visini i istovremeno širinu i visinu.Kada smo promijenili dimenzije slike, tada nismo promijenili dimenziju datoteke(slike). Ako kliknemo na ikonu za rezanje tada mijenjamo stvarne dimenzije datoteke (slike). 6.3.4. Mjenjanje svjetloće, kontrasta i oštrine slike Ove elemente možemo mijenjati ako kliknemo na ikonu za svjetloću i kontrast i na ikonu za oštrinu kontrast i svjetloća oštrina 7.Rad s linkovima Kad je u Dreamweaveru izabran neki tekst ili neka slika, u Properties panou se nalazi polje za linkove. Kada smo definirali link za neki tekst u kodu nam se pojavi <a href="zanimanja/mojastrana.html">Tekst</a> ili <a href="http://www.yahoo.com">YAHOO!</a> 7.1. Relativna putanja Relativna putanja – Uspostavlja vezu između datoteke i strukture cijeloga sajta. Ako želimo postaviti link na neku datoteku koja je dublje u strukturi sajta kao npr. sa index.html → mojastrana.html, onda je potrebno navesti ime mape i ime datoteke (zanimanja/mojastrana.html). Ako želimo postaviti link na neku datoteku koja je iznad u strukturi sajta kao npr. sa mojastrana.html → index.html, onda preko opcije u zagradi (../) ukazujemo na to da se treba popeti jedan nivo više (../index.html). Kod unosa relativnih linkova možemo koristiti ikone Point to File ili Browse. 7.1.1.Point to File U datoteci selektiramo tekst ili sliku koja će postati link. U Panou Properties kod polja Link, pronađemo dugme Point to File. Kliknemo na dugme i odvučemo u pano file preko datoteke koja se označi tj. na datoteku na koju želimo da link vodi 7.1.2. Browse. U datoteci selektiramo tekst ili sliku koja će postati link. U Panou Properties kod polja link, pronađemo dugme Browse. Kliknemo na dugme i pojavi nam se dijaloški okvir. U dijaloškom okviru pronađemo datoteku koja se označi i na koju želimo da link vodi. 7.2. Apsolutna putanja Apsolutna putanja – Ako želimo apsolutnu adresu potrebno je upisati sve informacije koje su potrebne za lociranje datoteke koja se traži, tj. moramo ukucati kompletan link uključujući i protokol npr. za mojutrećustranu.html treba upisati (http://www.mywebsite.com/zanimanja/grafika/mojatrećastrana.html) Kada smo jednom ukucali apsolutni link i ako smo napravili lokalni sajt, od pomoći nam može biti pano Assets, koji nam može pomoći da ponovno ne ukucavamo već jednom ukucanu adresu. 7.3. Izgled linka Izgled linka – Izgled linka može se definirati na tri načina 1. Podrazumijevana postavka – ovdje ništa ne definiramo, link je podvučen i obojan plavom bojom, nakon što smo posjetili adresu linkovi postaju purpurne boje 2. Mijenjanje postavki pomoću HTML tagova link, vlink i alink. Potrebno je u Edit→Preferences→General isključiti opciju Use CSS instead of HTML tags. Zatim u Properties panou kliknuti na Page Properties i definirati boje za link,vlink i alink. 3. Pomoću CSS-a Target – u kojem prozoru se otvara novi link _blank – novi dokument se otvara u novom prozoru _parent – koristi se kod frejmova kada je frameset file(dijete) unutar još jednog frameset(roditelj) fila. Dokument se otvara u roditeljskom file. _self - novi dokument se otvara u istom prozoru _top – otvara dokument u najgornjem frame ime prozora – koristi se kada želimo novi dokument otvoriti u frejmu koji smo imenovali. 8.Pozadina web stranice Pozadinu web stranice definiramo atributima naredbe <body>. Atributi tag <body> su: Atribut Vrijednost Opis background URL Trebalo bi se upisati web adresa/URL adresa slike koja bi bila pozadinska slika cijelog dokumenta. bgcolor TEKST Označava pozadinsku boju web stranice. Postavlja se ako niste postavili pozadinsku sliku ili ako ne želimo bijelu pozadinu. ILI #HEKSADECIMALNA VRIJEDNOST link TEKST Označava boju linka prije nego što kliknemo mišem na njega. Default je BLUE . ILI #HEKSADECIMALNA VRIJEDNOST alink TEKST Boja aktivnog linka (kad kliknemo na njega). Default je RED na većini pretraživača. ILI #HEKSADECIMALNA VRIJEDNOST vlink TEKST Boja posjećenog linka (nakon što je linkana stranica posjećena). Default je PURPLE. ILI #HEKSADECIMALNA VRIJEDNOST text TEKST Boja teksta. BLACK je po defaultu, a dobro ga je namjestiti na drugu boju nego što je namještena BGCOLOR (probajte ne stavljati žuti tekst na bijelu ILI podlogu te slične kombinacije). #HEKSADECIMALNA VRIJEDNOST 8.1. Pozadinska boja web stranice U Properties panou kliknuti na Page Properties i u dijaloškom okviru klikom na Background definiramo pozadinsku boju. 8.2. Pozadinska slika web stranice U Properties panou kliknuti na Page Properties i u dijaloškom okviru klikom na Background image(Browse) definiramo pozadinsku boju, tako da je pronađemo i selektiramo na određenom mjestu u site. 9.Tablice 9.1. Umetanje tablica Originalno su tablice u HTML-u namijenjene prikazivanju tabelarnih podataka. Kako je HTML strukturalni jezik, web dizajneri su ih počeli koristiti za pozicioniranje elemenata na strani. Sa pojavom CSS-P, tablice se polako vraćaju svojoj originalnoj upotrebi. Ako želimo ubaciti tablicu možemo koristiti više opcija: 1. objekt Table s palete Insert pod opcijom Layout, 2. objekt Table s palete Insert pod opcijom Common ili 3. izaberemo s menija Insert→ Table. Pojavi se dijaloški okvir. U dijaloškom okviru možemo podešavati: Table size • rows – broj redaka • columns – broj stupaca • table width – širina tablice • border thickness – debljina okvira oko tablice • cellpadding – razmak između ruba ćelije i sadržaja • cellspacing – razmak između dvije ćelije Header • none – tablica bez zaglavlja • left – tablica s zaglavljem s lijeve strane • top – tablica s zaglavljem na vrhu • both – tablica s zaglavljem na vrhu i s lijeve stranice 9.2. Režimi rada i pomoć pri radu U Dreamweaver postoje tri režima za rad s tablicama koja možemo mijenjati u paleti Insert pod opcijom Layout Standard – U ovom slučaju tablice se prikazuju približno isto kao u pretraživaču. Expanded – prikaz s umjetno dodanim prostorom između i unutar tablice, zbog lakšeg biranja elemenata tablice Layout – Možemo samostalno crtati tablice i ćelije Bez obzira da li radite u režimu Standard ili Expanded postoji vizualna pomoć, kao npr. Table Width (View→Visual Aids→Table Widths) koja nam omogućava prikaz horizontalne linije na dnu ili vrhu i koja pokazuje dimenzije tablice i stupava, a klikom na trokutiće imamo dodatne elemente za izbor i podešavanje osobina tablice. Table Border (View→Visual Aids→Table Borders) omogućava prikaz ruba i strukture tablice koja nema definirane rubove. 9.3. Atributi naredbi table,tr,td,th 9.4. Selektiranje elemenata tablice Podrazumijeva selektiranje tablice, redova, stupaca i ćelija. 9.4.1. Selektiranje tablice- naredba <table> o U tag selektoru klikom na table o o o Klikom na rub tablice Povlačenjem pokazivača miša preko tablice Desnim klikom miša nad tablicom i izbor Table→Select Table o Klikom na trokutić širine tablice ako je prikazana linija Table Width 9.4.2. Selektiranje jednog reda tablice - naredba<tr ili th> o povlačenjem pokazivača miša preko ćelija koje čine jedan red o klikom na bilo koju ćeliju u željenom redu i klikom na <tr> u Tag selektoru 9.4.3. Selektiranje jednog stupca tablice o povlačenjem pokazivača miša preko ćelija koje čine jedan stupac o klikom na trokutić širine stupca ako je prikazana linija Table Width 9.4.4. Selektiranje ćelije tablice <td> o CTR i klik na željenu ćeliju o klikom na željenu ćeliju koju selektiramo, a zatim klik na <td> u Tag selektoru 9.5. Promjena strukture tablice 9.5.1. Dodavanje i uklanjanje redova o dodavanje novog reda preko tastature – ako nam je kursor u posljednjoj ćeliji, pritiskom na Tab pojaviti će se novi red o preko panoa Properties – selektiramo cijelu tablicu i promijenimo broj redova u polju Rows o o o selektiranjem reda i pritisnemo tipku Delete na tastaturi - brišemo redove klikom na ćeliju, a zatim desnom tipkom miša izaberemo opcije table možemo dodavati i brisati redove Insert Row – dodaje red ispod označenog reda Delete Row – briše označeni red Insert Rows or Column – pojavljuje se dijaloški okvir u kojem možemo birati broj redova i gdje ćemo ih smjestiti 9.5.2. Dodavanje i uklanjanje stupaca o preko panoa Properties – selektiramo cijelu tablicu i promijenimo broj stupaca u polje Cols o o selektiranjem stupca i pritisnemo tipku Delete na tastaturi - brišemo stupce Table Width – trokutić ispod širine stupaca i izbor opcije Insert Column Left ili Right o Desnom tipkom miša – klikom na ćeliju možemo dodavati i brisati stupce Insert Column – dodaje stupac desno od označenog reda Delete Column – briše označeni stupac Insert Rows or Column – pojavljuje se dijaloški okvir u kojem možemo birati broj stupaca i gdje ćemo ih smjestiti 9.5.3. Spajanje ćelija o Panoa Properties – selektiramo dvije ili više ćelija i kliknemo na dugme Merge o Desnom tipkom miša – selektiramo dvije ili više ćelija i izaberemo Merge Cells 9.5.4. Podijela ćelije o Panoa Properties – selektiramo jednu ćelija i kliknemo Split Cell . Pojavi se dijaloški okvir u kojem dijelimo ćeliju na više redaka ili više stupaca o desnom tipkom miša – označimo jednu ćelija i izaberemo Split Cells Pojavi se dijaloški okvir u kojem dijelimo ćeliju na više redaka ili više stupaca 9.5. Podešavanje atributa tablice 9.5.1. Definiranje širine -<table> <td> i <th> o tablice <table> – selektiramo tablicu i u panou properties upišemo vrijednost o stupca <td> – selektiramo ćeliju i u panou properties upišemo vrijednost. Potrebno je samo u jednom redu definirati širine za svaku ćeliju. Zbroj mora odgovarati širini cijele tablice. 9.5.2. Okvir i boja okvira -<table> o tablice <table> – selektiramo tablicu i u panou properties upišemo vrijednost 9.5.3. Prostor između ruba ćelije i sadržaja -<table> o tablice <table> – selektiramo tablicu i u panou properties upišemo vrijednost 9.5.4. Prostor između ćelije -<table> 9.5.5. Boja pozadine -<table> <tr> <td> i <th> o tablice <table> – selektiramo tablicu i u panou properties upišemo vrijednost o redova i ćelija <tr> <td> <th> – selektiramo red i u panou properties upišemo vrijednost. 9.5.6. Slika u pozadini -<table> <tr> <td> i <th> o tablice <table> – selektiramo tablicu i u panou properties upišemo vrijednost o redova i ćelija <tr> <td> <th> – selektiramo red i u panou properties upišemo vrijednost. 9.5.7. Horizontalno ravnanje ćelija -<tr> <td> i <th> o redova i ćelija <tr> <td> <th> – selektiramo ćeliju ili red i u panou properties upišemo vrijednost. 9.5.8. Vertikalno ravnanje ćelija -<tr> <td> i <th> o redova i ćelija <tr> <td> <th> – selektiramo ćeliju ili red i u panou properties upišemo vrijednost.
© Copyright 2024 Paperzz