Radio FM - RSG Radio

Radio FM
Bosna i Hercegovina
2012. godina
Sadržaj
Osnovne informacije
o Bosna i Hercegovina
o BH mediji
o Tržište oglašavanja
Radio FM
o Jeste li znali?
o Prednosti i ograničenja radija
o O radiju
o Lokalni radio u BiH - Community radio
o Istraživanja slušanosti radija u BiH
o Slušanost radio stanica u BiH
o Oglašavanje na radiju
o Regulativa
Osnovne informacije
Bosna i Hercegovina (BiH)
DRŽAVNA STRUKTURA: kompleksna
državna struktura sastavljena od dva eniteta:
o Federacija Bosne i Hercegovine
o Republika Srpska
o Brčko distrikt je nezavisna regija.
Broj domaćinstava
1.132.000
Prosječna veličina domaćinstva
3,3 osobe
Valuta
BAM (KM)
Kurs
1 EUR = 1,95583 KM
PDV - Porez na dodanu vrijednost
Prosječna neto plata (sept 2011)
17%
814 KM
Izvor: www.cbbh.ba
BH mediji
TELEVIZIJA:
o Najvažniji i najrazvijeniji medij.
o 48 licencirane TV stanice: 16 javnih
i 32 privatne.
o „Preljevanje“ signala iz susjednih
zemalja: Hrvatske i Srbije.
RADIO:
o Fragmentirano radijsko tržište:
ukupno 147 licenciranih radio
stanica: 67 javnih i 80 privatnih.
o Radijsko tržište je u razvoju.
o Pozicije pojedinačnih radio stanica
jačaju.
OUTDOOR:
o Nekoliko provajdera ali dva
dominantna: Europlakat i
Metromedia.
o OOH površine su raspoređene po
cijeloj teritoriji BiH.
PRINT:
o Print je u porastu, ali još uvijek ima
mali tiraž i loš kvalitet.
o Veliki uticaj iz susjednih zemalja:
Hrvatske i Srbije.
o 156 registrovanih print medija.
Tržište oglašavanja
2009 vs 2010 = +10% 320
300
280
260
240
220
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
In .mil. EUR 2008 vs 2009 = +5% 2007 vs 2008 = +44% 2006 vs 2007 = + 19% 2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011 (f)
2005 vs 2006 = + 33% TV
Print
Adex za radio i OOH još uvijek nije dostupan! Izvor: Mareco Index Bosnia, TV and Print monitoring
Radio FM
Jeste li znali?
o Izvorni izumitelji radija su Nikola Tesla i Guglielmo Marconi.
o Prva radio emisija je emitirana u ranim 1900-im. Međutim, tek od 1919.
godine je radio počeo konstantno da emituje program kakav poznajemo
danas. U Sjedinjenim Američkim Državama, 2. novembra 1920. godine je
radijska stanica KDKA emitirala prvi komercijalni oglas.
o FM - Frekvencijska Modulacija se odnosi na VHF radio valove u
frekvencijskom rasponu od 88 do 108 MHz posvuda (osim Japana
i Rusije). Japan koristi 76 do 90 MHz. Rusija ima dvije trake od 65,9 do
74 MHz i 87,5 do 108 MHz.
o DJ – Disc Jockey je osoba koja odabire i pušta muziku za široku publiku.
o Radio je i dalje najomiljeniji medij u Švicarskoj, ocjenjuje publika. Svaki dan
radio sluša 91% Švicaraca. Izvor: Mediapulse.
Prednosti i ograničenja radija
Jedna od glavnih osobina radija jeste da je on „sekundarni medij“.
Drugim riječima, radio je sveprisutan. Možete da radite hiljadu drugih stvari i da
slušate radio. Da vozite, kuhate, perete veš, radite na kompjuteru, odmarate
se, jedete, pijete, trčite,...
PREDNOSTI:
• Veliki broj različtih radio stanica sa različitom pokrivenošću.
• Mogućnost velike frekvencije, brza penetracija oglašavanja.
• Informacija neposredno prije „purchasing time“.
• Ostvarivanje sinergije s ostalim medijima.
• Podrška u izgradnji „product awarenessa”.
OGRANIČENJA:
• Samo audio.
O radiju
o Radio dopire do više od 80% domaćinstava u glavnim zemljama Evrope i
može se mjeriti sa televizijom po prosječnom vremenu slušanosti.
o Radio kao medij ima i neke podrazumijevajuće prednosti - slušaocima služi
za opuštanje, ali je i sredstvo za pružanje informacija. Možete ga uključiti na
svakom mjestu i slušati dok se bavite drugim aktivnostima; takođe više nije
neophodno da imate radio aparat kako biste slušali određene frekvencije,
jer svako ko ima računar može pratiti program na internetu.
o Prema istraživanju koje je sproveo Forrester Research, radijske reklame
prirodno popunjavaju pauze izmedu muzičkih blokova i ne prekidaju duže
govorne dijelove, pa ih slušaoci smatraju manje nametljivim od televizijskih.
Izvor: www.anem.rs
O radiju
o Zvučni efekti mogu privući pažnju slušaoca i kada nisu koncentrisani na
slušanje radio stanice, te potiču maštu i vlastitu predodžbu o događaju.
o Radio je dobro koristiti kao „prateći” medij, jer prenosi imidž oglašavanja na
televiziji. Ovaj oblik oglašavanja također daje mogućnost dosezanja široke
publike, jer se sluša na svakom mjestu i u bilo koje vrijeme.
o Radio stanice prodaju svoje emitiranje u skladu s dobom dana. Obično,
stanice imaju raspored termina po slijedećem principu: 06:00-10:00, 10:0015:00, 15:00-19:00 i 19:00-00:00. Iako se ovaj raspored doba dana može
razlikovati od stanice do stanice, većina stanica imaju slične rasporede, a
ono što im je zajedničko je tzv. “drive time“ što predstavlja doba dana ujutro
i popodne kada se većina ljudi vraća sa posla i sluša radio u autu. Rejtinzi
svih radijskih stanica u tom terminu su znatno veći.
Lokalni radio u BiH - Community radio
o S obzirom na navedene specifičnosti lokalne medijske scene u BiH, može
se reći da su potrebe lokalnih zajednica prilično adekvatno zadovoljene kroz
postojanje velikog broja lokalnih medija radija lokalne zajednice ili tzv.
community radio.
o Djelatnost radijske lokalne zajednice, inače široko rasprostranjene u Evropi,
Sjedinjenim Američkim Državama i Južnoj Africi, prevashodno je usmjerena
ka zaštiti javnog interesa unutar lokalne zajednice i obično je neprofitne
prirode.
U mnogim evropskim zemljama, primjenjuje se posebna kategorija dozvola:
• Pokrivenost je lokalnog karaktera;
• Neprofitne organizacije;
• Vlasnik je lokalna zajednica;
• Finasiraju se od donacija i drugih vidova pomoći
Izvor: www.media.ba
Lokalni radio u BiH - Community radio
o Značajan broj radio stanica je lokalnog karaktera, odnosno pokriva relativno
malo/lokalno područje, i to:
do 10.000 stanovnika
3 radio stanice (sve javne)
10.001 – 20.000 stanovnika
11 radio stanica (8 javnih)
20.001 – 50.000 stanovnika
22 radio stanice (14 javnih)
50.001 – 100.000 stanovnika
31 radio stanica (16 javnih)
Prema izdatim posebnim programskim uslovima dozvole, lokalne radio stanice
(uglavnom javne), emituju slijedeće programske segmente (prosječna vrijednost):
Dječiji program 4,3%, Zabavno-muzički program 42,2%,
Sportski program 3,20%, Informativno-politički program 34,1%, Marketing program 6,5%
Obrazovni program 6,1%, Religijski program 1,6%, Ostalo 2,0%
o
Izvor: www.media.ba
Istraživanja slušanosti radija u BiH
Istraživanje slušanosti radija u BiH provodi agencija Mareco Index Bosnia.
RAM - Mjerenje slušanosti radio stanica u Bosni i Hercegovini
Uzorak: 2.670 respondenata
Metoda: "Dnevnik"
Marketi: Bihać, Tuzla, Srebrenik, Visoko, Zenica, Goražde, Travnik, Mostar, Široki
Brijeg, Sarajevo, Vogošća, Ilidža, Livno, Banja Luka, Prijedor, Doboj, Bijeljina, Pale,
Istočno Sarajevo, Zvornik, Trebinje, Brčko i Čapljina. Ukupno = 22 market
Software: Media Software REPORTER
Podaci: Time Slots, DayParts, AllDay, Programs
Istraživanjem je obuhvaćeno oko 121 radio stanica Pored osnovne demografije,
podaci obuhvataju i lifestyle svakog pojedinačnog respondenta.
o Za više informacija posjetite www.mib.ba
Izvor: www.mib.ba
Istraživanja slušanosti radija u BiH
Radio ljudi uzimaju zdravo za gotovo.
Konzumiraju ga u velikim količinama i u situacijama kada drugi mediji
ne mogu doprijeti do njih.
o Rezultati istraživanja GfK BH pokazuju da 78% stanovništva BiH sluša
radio. Ovaj omjer 4 prema 1 u korist onih koji slušaju radio je prilično dobar.
o Prosječno slušanje radio stanica tokom dana na nivou BiH je 144 min.
Radio se u prosjeku više sluša u Federaciji BiH (160 min) u odnosu na
slušanost radija u Republici Srpskoj (107 min).
o 34,6% BH slušatelja sluša radijski program u autu, dok njih 20% sluša
radijski program i na poslu.
o Iako nema zvaničnih Adex podataka za radio, isti se procjenjuje na 5% total
Adex-a.
Izvor: GFK, MIB 2011
Slušanost radio stanica - BiH
RADIO KALMAN
RADIO STARI GRAD RSG
RADIO BN
RADIO BOBAR
BH RADIO 1
RADIO KAMELEON TUZLA
NOVI RADIO
RADIO BIG 2
RADIO M
RADIO AVAZ
RADIO STUDIO D
RADIO SREBRENIK
RADIO NES
BM RADIO
RADIO FBIH
RADIO Q
RADIO VALENTINO
RADIO BIG 1
RADIO TUZLA
RTRS
BIR RADIO
RADIO DOBRE VIBRACIJE
RADIO TNT
RADIO OSVIT
RADIO SLON
RADIO KONTAKT
RADIO KAMELEON CITY SARAJEVO
RADIO VISOKO
RSG 1 SARAJEVO
OTHER
SHARE: BOSNA I HERCEGOVINA Populacija 15 do 69 godina Prosječno slušanje radio stanica tokom dana: 144 min SHARE udio slušanosti 0
5
10
15
20
25
30
Izvor: Mareco Index Bosnia, oktobar 2011
Slušanost radio stanica – F BiH
RADIO KALMAN
RADIO STARI GRAD RSG
BH RADIO 1
NOVI RADIO
RADIO KAMELEON TUZLA
RADIO M
RADIO STUDIO D
RADIO SREBRENIK
RADIO Q
BM RADIO
RADIO FBIH
BIR RADIO
RADIO SLON
RSG 1 SARAJEVO
SHARE: FEDERACIJA BIH Populacija 15 do 69 godina Prosječno slušanje radio stanica tokom dana: 160 min RADIO DOBRE VIBRACIJE
RADIO VISOKO
RADIO BN
RADIO TNT
RADIO VALENTINO
RADIO KAMELEON CITY SARAJEVO
RADIO TUZLA
SHARE udio slušanosti OTHER
0
5
10
15
20
25
30
Izvor: Mareco Index Bosnia, oktobar 2011
Slušanost radio stanica – RS
RADIO BN
RADIO BIG 2
RADIO BOBAR
RADIO NES
RADIO BIG 1
RADIO KONTAKT
RADIO OSVIT
RADIO PRIJEDOR
RADIO DZUNGLA
RTRS
RADIO DOBOJ
SHARE: REPUBLIKA SRPSKA Populacija 15 do 69 godina Prosječno slušanje radio stanica tokom dana: 107 min RADIO SLOBOMIR
RADIO DAS
HARD ROCK RADIO
RADIO KORONA
RADIO BIG 3
SHARE udio slušanosti OTHER
0
5
10
15
20
Izvor: Mareco Index Bosnia, oktobar 2011
Prosječna slušanost radija
PROSJEČNA SLUŠANOST RADIJA PO SATIMA RADNIM DANOM I VIKENDOM (u minutama) BiH, populacija 15 do 69 godina Izvor: Mareco Index Bosnia, oktobar 2011
Oglašavanje na radiju
o Za oglašivače je važno to što radio može da privuče publiku drugačiju od
televizijske ali i televizijsku publiku, samo u različitim dijelovima dana:
najveća slušanost radija je od 7h do12h, dok je za televiziju taj period od
19h do 23h.
o Konačno, neke oglašivače (prvenstveno lokalne i regionalne kompanije) koji
ne mogu sebi da priušte reklame na TV-u kao ni u novinama, ili im
jednostavno nije potrebno toliko pokrivanje, privlači i relativno niska cijena
po kojoj mogu prenijeti poruku svakom slušaocu.
o Sasvim suprotno, radio je idealan za poznate dobrostojeće nacionalne
proizvođače koji žele da se fokusiraju na specifična lokalna tržišta.
Izvor: www.anem.rs
Oglašavanje na radiju
o Oglašavanje na radiju ima prije svega komercijalne prednosti.
o Radio je vrlo brz medij i elektronska narudžba oglasa može već za dva sata
biti emitirana u eter u vrhunskoj produkciji.
o Vrlo bitna je i emocija koju radio prenosi, a ne prenose je drugi mediji.
Svako ima svoj omiljeni radio, ali nema omiljeni tv kanal. Na radiju se
vežete za glas koji čujete, te svako stvara svoju sliku o reklami koju je čuo
na radiju. Ljudi ne okreću radijsku stanicu zbog par oglasa koji slijede jer
nakon toga ide omiljena pjesma.
o Radio definitivno pokreće ljude i to je njegova prednost.
Izvor: http://hr.best-marketing.com
Regulativa
o Zakon o elektronskim medijima je kontroliran od strane Regulatorne
agencije za komunikacije – RAK.
Regulatorna agencija za komunikacije (Agencija) osnovana je 2. Marta 2001. kombinirajući nadležnosti Komisije
nezavisnih medija i Regulatorne agencije za telekomunikacije, koja su do tada djelovale zasebno. Agencija djeluje na
državnoj razini i mandat joj je definisan Zakonom o komunikacijama Bosne i Hercegovine (Službeni glasnik Bosne i
Hercegovine, no.31/03), koji je izvorno nametnut Odlukom Visokog predstavnika u oktobru 2002., a Parlamentarna
skupština Bosne i Hercegovine je usvojila u septembru 2003. godine.
o Oglašavanje na radijskim stanicama je ograničeno na 20% programa.
(što iznosi 12 minuta po programskom satu)
o Radijske stanice i oglašivači su dužni pridržavati se Kodeksa o oglašavanju
i sponzorstvu za radio i televiziju kojeg je izdala i potvrdila Regulatorna
agencija za komunikacije.
o Za više informacija posjetite www.rak.ba
Izvor: www.rak.ba
Hvala na pažnji
Sadržaj ovog dokumenta, kao i svi anexi u prilogu su strogo povjerljivi. Bilo kakvo objavljivanje, kopiranje ili distribucija cijelog
ili dijela ovog dokumenta bez pismene saglasnoti RSG group nije dopušteno i može biti kažnjivo po zakonu.