PLAN ENERGETSKE EFIKASNOSTI U JAVNIM OBJEKTIMA UNSKO-SANSKOG KANTONA ZA PERIOD 2015.2017. Septembar/rujan 2014. Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Ovaj plan je izrađen u okviru projekta „Preliminarni energetski pregled i pilot projekti utopljavanja objekata na području Unsko-sanskog kantona“ kojeg Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša Unsko-sanskog kantona implementira zajedno sa Razvojnim programom Ujedinjenih nacija (UNDP-om). Voditelj projekta (Razvojni program Ujedinjenih nacija): Siniša Rodić Koordinator izrade (Unsko-sanski kanton): Vildana Zulić Voditelj izrade (Centar za razvoj i podršku): Edin Zahirović Saradnici na izradi plana: - Sanjin Avdić, Razvojni program Ujedinjenih nacija, - Danijela Kardaš, Razvojni program Ujedinjenih nacija, - Alisa Grabus, Razvojni program Ujedinjenih nacija, - Elvis Hadžikadić, Razvojni program Ujedinjenih nacija, - Sinha Kurbegović, Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša USK, - Mersija Talić, Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša USK, - Una Ćoralić, Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta USK, - Hasan Babić, Ministarstvo unutrašnjih poslova USK, - Sakib Alibegović, Ministarstvo zdravstva i socijalne politike USK, - Dragan Polimanac, Ministarstvo pravosuđa i uprave USK, - Senka Ramekić, Ministarstvo pravosuđa i uprave USK, - Marko Nišandžić, Centar za razvoj i podršku, - Ismet Salihović, Centar za razvoj i podršku, - Ervin Đember, Centar za razvoj i podršku, - Alenka Savić, Centar za razvoj i podršku, - Darko Tišma, Centar za razvoj i podršku. 1 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Sadržaj Lista skraćenica ........................................................................................................................................ 3 Popis tabela .............................................................................................................................................. 4 Popis slika ................................................................................................................................................. 4 Uvod ......................................................................................................................................................... 5 1. Metodologija izrade Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017. .............................................................................................................................. 6 2. Analiza postojećeg stanja ................................................................................................................. 7 2.1. Analiza postojećeg stanja u objektima osnovnih i srednjih škola .................................................... 8 2.2. Analiza postojećeg stanja u objektima obdaništa ............................................................................ 9 2.3. Analiza postojećeg stanja u zdravstvenim ustanovama................................................................. 10 2.4. Analiza postojećeg stanja u objektima policije i sudova ................................................................ 11 2.5. Horizontalna i vertikalna usklađenost Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017. ................................................................................................... 12 3. Ciljevi Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.2017. ...................................................................................................................................................... 13 4. Kriteriji odabira mjera za povećanje energetske efikasnosti u javnim objektima Unskosanskog kantona .................................................................................................................................... 14 5. Plan aktivnosti ................................................................................................................................ 16 5.1. Pregled projekata/objekata uvrštenih u Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. – 2017. .................................................................................................. 17 5.2. Planirane mjere povećanja energetske efikasnosti po objektima ................................................. 19 5.3. Očekivani rezultati provođenja Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unskosanskog kantona 2015. – 2017............................................................................................................... 21 5.4. Operativni i finansijski plan ............................................................................................................ 21 5.5. Modeli finansiranja projekata povećanja energetske efikasnosti ................................................. 27 6. Energetski menadžment na nivou Unsko-sanskog kantona .......................................................... 27 Zaključna razmatranja ............................................................................................................................ 35 Prilozi ...................................................................................................................................................... 37 Prilog 1. Rang lista ustanova prema specifičnim kriterijima .................................................................. 37 Prilog 2. Odluka o obaveznom unosu podataka i redovnom izvještavanju krajnjih korisnika o potrošnji energije i vode u javnim objektima Unsko –sanskog kantona ............................................... 48 Prilog 3. Primjer izvještaja za dostavljanje podataka o godišnjoj potrošnji energije nadležnim ministarstvima i Fondu........................................................................................................................... 52 2 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Lista skraćenica BiH Bosna i Hercegovina CO2 Ugljen dioksid CRP Centar za razvoj i podršku EE Energetska efikasnost EMIS Energy Management Information System/Informacioni sistem za upravljanje energijom EPS Ekspandirani polistiren ESCO Društvo za energetske usluge EU Evropska unija FBiH Federacija Bosne i Hercegovine Fond Fond za zaštitu okoliša Federacije Bosne i Hercegovine GIZ Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit / Njemačko društvo za međunarodnu saradnju JU Javna ustanova KM Konvertibilna marka kWh Kilovat sati OŠ Osnovna škola PVC Polivinil hlorid SEAP Održivi energetski akcioni plan UNDP Razvojni program Ujedinjenih nacija USAID United States Agency for International Development/Američka agencija za međunarodni razvoj USK Unsko-sanski kanton Uw Koeficijent toplotne provodljivosti XPS Ekstrudirani polistiren ZU Zdravstvena ustanova 3 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Popis tabela Tabela 1. Energetski razredi objekta ............................................................................... 8 Tabela 2. Udio objekata u Planu energetske efikasnosti u javnim objektima Unskosanskog kantona 2015. - 2017.......................................................................................... 14 Tabela 3. Pregled liste projekata /objekata Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017.............................................................. 17 Tabela 4. Predviđene mjere po projektima/objektima-sve mjere ................................... 19 Tabela 5. Predviđene mjere po projektima/objektima .................................................... 20 Tabela 6. Period i odgovornost za realizaciju projekata ................................................... 22 Tabela 7. Finansijski plan realizacije projekata ................................................................. 25 Tabela 8. Uvođenje informacionog sistema ..................................................................... 33 Popis slika Slika 1. Troškovi grijanja u objektima osnovnih i srednjih škola ...................................... 9 Slika 2. Troškovi grijanja u objektima obdaništa .............................................................. 10 Slika 3. Troškovi grijanja u objektima zdravstvenih ustanova .......................................... 11 Slika 4. Troškovi grijanja u objektima policije i sudova .................................................... 12 Slika 5. Mehanizam izvještavanja u EMIS-u ...................................................................... 30 Slika 6. Cikličan proces aktivnosti uvođenja i sprovođenja energetskog menadžmenta . 31 4 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Uvod Početkom decembra 2012. godine Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša Unsko-sanskog kantona i Razvojni program Ujedinjenih nacija u Bosni i Hercegovini (u daljem tekstu: UNDP) pokrenuli su projekat pod nazivom „Preliminarni energetski pregled i pilot projekti utopljavanja objekata na području Unsko-sanskog kantona“ sa ciljem uspostave pravnih, institucionalnih i ekonomskih uslova za intenzivnije korištenje mjera energetske efikasnosti na području Unsko-sanskog kantona kako bi se na odgovarajući način postiglo upravljanje energijom, odnosno potakla primjena mjera energetske efikasnosti u objektima koji su u nadležnosti i posjedu Unsko-sanskog kantona. Svrha projekta je i podizanje svijesti javnosti o efikasnoj potrošnji energije te poticanje primjene ekonomski isplativih, energetski efikasnih tehnologija, materijala i usluga u kanton, i na taj način utjecanje na smanjenje potrošnje energije, uštede novčanih resursa i na kraju sa aspekta okoliša doprinos smanjenju emisija stakleničkih plinova koji pridonose efektu globalnog zatopljenja. Implementacija projekta podijeljena je u više aktivnosti a jedna od njih je izrada ovog dokumenta, tj. Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona za period 2015.-2017. godina koji treba da: 1. Konstatuje prethodno utvrđeno stanje energetske efikasnosti objekata, te potrošnju energije u javnim objektima od kantonalnog značaja. Stanje energetske efikasnosti je utvrđeno kroz prethodno realizovanu aktivnost izrade Studije o energetskoj efikasnosti javnih objekata Unsko-sanskog kantona. 2. Prikaže ciljeve povećanja energetske efikasnosti u energetskom, ekonomskom i ekološkom smislu, u skladu sa ciljevima u oblasti energetske efikasnosti Federacije Bosne i Hercegovine i u skladu sa Nacionalnim akcionim planom energetske efikasnosti Bosne i Hercegovine. 3. Definiše i usvoji kriterije i principe za odabir projekata (javnih objekata) za povećanja energetske efikasnosti. 4. Prikaže mjere povećanja energetske efikasnosti na odabranim javnim objektima, koje uključuju procjenu iznosa potrebnog ulaganja u provedbu predloženih mjera energetske efikasnosti i očekivane iznose uštede energije s rokovima povratka novčanih ulaganja i prijedlozima financiranja istih. 5. Predloži uspostavu sistema energetske efikasnosti Unsko-sanskog kantona sa institucionalnim okvirom i organizacionom strukturom koja uključuje nadzorna i radna tijela za provedbu, kontrolu i izvještavanje o provođenju Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017. Sistem energetske efikasnosti, da bi bio funkcionalan i učinkovit, mora biti popraćen informacionim sistemom za energetski menadžment (u daljem tekstu: EMIS-om). 5 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Prema prihvaćenoj praksi i predviđenim zakonskim odredbama u oblasti energetske efikasnosti, Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. 2017. se izrađuje na period od 3 godine i to od početka 2015. do kraja 2017. godine. Ovaj plan je osigurao horizontalnu i vertikalnu usklađenost sa istim ili sličnim razvojnim planovima na svim nivoima vlasti u Bosni i Hercegovini. 1. Metodologija izrade Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017. Osnova za izradu ovog plana jeste Studija energetske efikasnosti javnih objekata Unskosanskog kantona (u daljem tekstu Studija), koja sadrži podatke za svaki objekat/ustanovu i to: opšti podaci (naziv, adresa, broj uposlenih i korisnika i dr.), podatke o građevinskim karakteristikama, trenutno stanje potrošnje i vrste energenata za grijanje, postojeća rasvjeta (broj, vrsta i snaga rasvjetnih tijela, i vrijeme i način njihovog korištenja), godišnji nivo trenutne potrebne finalne potrošnje energije za zagrijavanje objekta, približnu energetsku kategoriju, potrebna finansijska sredstva za obezbjeđivanje grijanja i rasvjete, emisiju CO2 od grijanja i rasvjete i dr. Na osnovu ovih podataka izračunata je ukupna potrebna finalna energija za grijanje i rasvjetu kao osnova za proračun ciljeva Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017.. Vlada Unsko-sanskog kantona je formirala radnu grupu, sastavljenu od predstavnika ministarstva koja su nadležna za predmetne objekte/ustanove. Pored toga, UNDP je angažovao osoblje Centra za razvoj i podršku iz Tuzle (CRP) da pruži tehničku podršku u procesu izrade ovog plana. Na sastancima radne grupe ispred Unsko-sanskog kantona, UNDP-a i CRP-a definisani su indikativni ciljeva povećanja energetske efikasnosti, kriteriji i principi za odabir mjera za povećanja energetske efikasnosti kao i vremenska dimenzija plana. Pored toga, radna grupa Unsko-sanskog kantona je samostalno prikupljala, obrađivala i analizirala podatke o planiranim tekućim i kapitalnim investicijama na javnim objektima (planiranim iz budžeta kantona i općina te drugih finansijera), podatke o troškovima finansiranja rada javnih objekata iz budžeta (troškovi energije, održavanja, rekonstrukcije, sanacije i sl.). Pored toga, ova radna grupa je izvršila bodovanje svih projekata (objekata) prema utvrđenim kriterijima i izvršila pripremu prijedloga projekata/mjera povećanja energetske efikasnosti. U ovom procesu formirane su baze podataka relevantnih područja (baza planiranih tekućih i kapitalnih investicija na javnim objektima, baza troškova finansiranja rada javnih objekata i dr.). Dalji rad na izradi i finalizaciji Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017., podrazumijevao je zajedničke aktivnosti UNDP-a, radne grupe Unskosanskog kantona i CRP-a na analizi potrebnih finansijskih sredstva za realizaciju plana, definisanju modela finansiranja mjera/projekata (budžet, vlastita sredstva, općinske obveznice, 6 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. lizing, grantovi viših nivoa vlasti, ESCO1 i dr.), te identifikaciji mogućih rizika ostvarenja predloženih mjera/projekata. Pored toga, aktivnosti su uključivale identifikaciju pozicija odgovornih za provedbu, kontrolu i izvještavanje o provođenju ovog plana, te definisanje dinamike i odgovornih osoba za unošenje podataka u informacioni sistem za energetski menadžment (EMIS). Nakon sintetiziranje svih elemenata plana, pristupilo se pripremi nacrta Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017., koji je urađen tokom septembra 2014. godine, predstavljen relevantnim akterima i upućen u dalje faze odlučivanja. 2. Analiza postojećeg stanja Kroz već spomenutu Studiju izvršena je analiza postojećeg stanja, odnosno analiza potrošnje energije u javnim objektima. Predmet te analize su četiri grupe javnih objekata, i to objekti osnovnih i srednjih škola, obdaništa, zdravstvenih ustanova, i objekti policije i sudova. Ukupan broj analiziranih objekata je 214, od čega je 179 objekata osnovnih i srednjih škola, 9 obdaništa, 14 zdravstvenih ustanova, i 12 objekata koje koriste policija i sudovi. Osnovni zbirni i prosječni podaci o analiziranim objektima su prikazani u nastavku. Pored toga za sve analizirane objekte vrijedi da potrebna finalna energija za grijanje nije uvijek jednaka stvarno potrošenoj energiji za grijanje. Zbog visoke cijene energenata (najčešće lož ulje) i nedostatka finansijskih sredstava, uprava ustanova često nabavlja nedovoljne količine energenata i grije objekte na temperature niže od temperatura zahtijevanih standardom za ovu vrstu objekata. Zbog toga su takvi objekti „pothlađeni“ i nisu udobni za rad i boravak uposlenika i korisnika. Dakle, prikazani su podaci o količini energije potrebne na godišnjem nivou za grijanje objekata u sadašnjem stanju (bez dodatnih građevinskih i mašinskih zahvata) kako bi se u njima ostvarili standardom potrebni temperaturni uslovi za ugodan boravak i rad. Detaljni podaci o potrebnoj finalnoj energiji za zagrijavanje svih pojedinačnih objekata na godišnjem nivou, prema trenutnom stanju objekata, nalaze se u Studiji. 1 ESCO ( skr. Energy Service Company-Društvo za energetske usluge). Koncept ovog modela finansiranja je slijedeći: postoje proizvođači energetski efikasnih proizvoda, klijent ili kupac i ESCO kompanija ili društvo za energetske usluge. ESCO kompanija najprije provjerava nivo proizvodnje i/ili energetske potrebe klijenta te utvrđuje trenutne troškove za energiju. ESCo kompanija dogovara sa klijentom da će u njegovo ime nabaviti energetski efikasan proizvod i pustiti ga u funkciju, s tim da će klijent tačno određeni vremenski period izdvajati isti nivo finansijskih sredstava kao i prije primjene mjera. Međutim, taj iznos sredstava je sada podijeljen na dva dijela i to na stvarne, ali sada manje troškove energije i na otplatu prema ESCO kompaniji. Nakon što klijent otplati, kroz uštede, početnu investiciju prema ESCO kompaniji, svi benefiti od primijenjenih mjera ostaju za klijenta. Pored toga, važna činjenica je da ESCo kompanija preuzima rizik ostvarenja energetskih ušteda, a time i finansijskih ušteda. 7 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 2.1. Analiza postojećeg stanja u objektima osnovnih i srednjih škola U analiziranim objektima osnovnih i srednjih škola ukupan broj korisnika i uposlenika je 56.571, od čega je uposlenika 4.103 dok je broj korisnika (učenika) 52.468. Površina grijanog dijela navedenih objekta je 244.442 m2. Potrebna finalna energija za grijanje prema stanju iz 2011. godine je 54.960.416 kWh, uz prosječnu godišnju potrebnu energija za grijanje po školi od 310.511 kWh. Relevantan pokazatelj potrošnje je i prosječna godišnja potrebna energija za grijanje po 1 m2 grijane površine od 224,84 kWh ili po m3 grijanog prostora od 65,65 kWh. S obzirom na ove faktore, prema važećim propisima u ovoj oblasti, prosječna energetska kategorija objekata je E, što je karakteristika energetski neefikasnih objekata. Energetska kategorija ili razred objekta je indikator energetskih svojstava objekta, a izražen je preko godišnje potrebne toplotne energije za grijanje za referentne klimatske podatke svedene na jedinicu korisne površine objekta. Stambene zgrade i nestambeni objekti svrstavaju se u osam energetskih razreda prema energetskoj ljestvici od A+ do G, s time da A+ označava energetski najpovoljniji, a G energetski najnepovoljniji razred. Energetski razredi objekata su utvrđeni prema sljedećoj tabeli: Tabela 1. Energetski razredi objekta Specifičan godišnja potrebna Energetski razred toplotna energija za grijanje u kWh/(m2a) A+ ≤15 A ≤45 B ≤95 C ≤135 D ≤180 E ≤225 F ≤270 G ≥270 Potrebne godišnje količine energenata za grijanje škola su 1.520.526 l lož ulja, 8.539 tona uglja, 15.438 m3 ogrijevnog drveta i 119 tona peleta. Potrebna godišnja finansijska sredstva za nabavku energenata su 3.497.209 KM za lož ulje, 1.537.099 KM za ugalj, 1.312.200 KM za ogrijevno drvo i 29.829 KM za pelet, što ukupno iznosi 6.376.337 KM. Za ovaj proračun uzete su u obzir količine energenata potrebne za zagrijavanje objekata u sadašnjem stanju (sadašnje građevinske karakteristike i sistem grijanja) te za ostvarivanje standardom potrebnog komfora u objektima. U ovim proračunima primijenjene su prosječne tržišne cijene za nabavku energenata. 8 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Na narednom dijagramu je prikazano procentualno finansijsko učešće pojedinih energenata za dobivanje potrebne finalne energije za grijanje ovih objekata u trenutnom stanju. Vidljivo je da najveće učešće imaju fosilna goriva sa velikom emisijom CO2 (lož ulje 55%, i ugalj 24%). Slika 1. Troškovi grijanja u objektima osnovnih i srednjih škola. Postojeći objekti u ovom sektoru emituju 19.482,25 tona CO2 ili u prosjeku 110,07 t CO2 po školi. Detaljni podaci o emisijama CO2 za trenutne potrebe toplinske energije i trenutne potrebe energenata za svaki pojedini objekat se mogu vidjeti u Studiji. 2.2. Analiza postojećeg stanja u objektima obdaništa U analiziranim objektima obdaništa ukupan broj korisnika i uposlenika je 1.144, od čega su 153 uposlenici i 991 korisnici. Površina grijanog dijela navedenih objekta je 7.271 m2. Potrebna finalna energija za grijanje prema stanju iz 2011. godine je 1.352.790 kWh, uz prosječnu godišnju potrebnu energija za grijanje po obdaništu od 150.310 kWh. Relevantan pokazatelj potrošnje je i prosječna godišnja potrebna energija za grijanje po 1 m2 grijane površine od 186,04 kWh ili po m3 grijanog prostora od 60,1 kWh. S obzirom na ove faktore, prema važećim propisima u ovoj oblasti, prosječna energetska kategorija objekata je E, što je karakteristika energetski neefikasnih objekata. Potrebne godišnje količine energenata za grijanje objekata su 111.235 l lož ulja, 4 tone uglja, 27 m3 ogrijevnog drveta, 28 tona peleta uz potrošnju 240.570 kWh za grijanje putem električnih uređaja. Potrebna godišnja finansijska sredstva za nabavku energenata su 255.840 KM za lož ulje, 720 KM za ugalj, 2.296 KM za ogrijevno drvo, 6.980 KM za pelet i 41.258 KM za električnu energiju koja se koristi za grijanje, što ukupno iznosi 307.095 KM. Za ovaj proračun uzete su u obzir količine energenata potrebne za zagrijavanje objekata u sadašnjem stanju (sadašnje građevinske karakteristike i sistem grijanja) te za ostvarivanje standardom potrebnog komfora u objektima. U ovim proračunima primijenjene su prosječne tržišne cijene za nabavku energenata. 9 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Na narednom dijagramu je prikazano procentualno finansijsko učešće pojedinih energenata za dobivanje potrebne finalne energije za grijanje ovih objekata u trenutnom stanju. Vidljivo je da je najveće učešće imaju fosilna goriva sa velikom emisijom CO2 (lož ulje 83%). Slika 2. Troškovi grijanja u objektima obdaništa. Postojeći objekti u ovom sektoru emituju 446,75 tona CO2 ili u prosjeku 49,64 t CO2 po objektu. Detaljni podaci o emisijama CO2 za trenutne potrebe toplinske energije i trenutne potrebe energenata za svaki pojedini objekat se mogu vidjeti u Studiji. 2.3. Analiza postojećeg stanja u zdravstvenim ustanovama U analiziranim objektima zdravstvenih ustanova ukupan broj korisnika i uposlenika je 193.353, od čega su 1.554 uposlenici i 191.799 korisnici. Površina grijanog dijela navedenih objekta je 39.701 m2. Potrebna finalna energija za grijanje prema stanju iz 2011. godine je 7.662.957 kWh, uz prosječnu godišnju potrebnu energija za grijanje po objektu od 547.354 kWh. Relevantan pokazatelj potrošnje je i prosječna godišnja potrebna energija za grijanje po 1 m 2 grijane površine od 193,02 kWh ili po m3 grijanog prostora od 55,46 kWh. S obzirom na ove faktore, prema važećim propisima u ovoj oblasti, prosječna energetska kategorija objekata je E, što je karakteristika energetski neefikasnih objekata. Potrebne godišnje količine energenata za grijanje objekata su 664.298 l lož ulja, 474 tone uglja i 657 m3 ogrijevnog drveta. Potrebna godišnja finansijska sredstva za nabavku energenata su 1.383.733 KM za lož ulje, 85.284 KM za ugalj i 55.885 KM za ogrijevno drvo, što ukupno iznosi 1.524.902 KM. Za ovaj proračun uzete su u obzir količine energenata potrebne za zagrijavanje objekata u sadašnjem stanju (sadašnje građevinske karakteristike i sistem grijanja) te za ostvarivanje standardom potrebnog komfora u objektima. U ovim proračunima primijenjene su prosječne tržišne cijene za nabavku energenata. 10 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Na narednom dijagramu je prikazano procentualno finansijsko učešće pojedinih energenata za dobivanje potrebne finalne energije za grijanje ovih objekata u trenutnom stanju. Vidljivo je da najveće učešće imaju fosilna goriva sa velikom emisijom CO2 (lož ulje i ugalj ukupno 91%). Slika 3. Troškovi grijanja u GRIJANJA objektima zdravstvenih ustanova. TROŠKOVI (trenutno stanje-2011 god.) (KM) Ugalj 5% Drvo 4% Lož ulje 91% Postojeći objekti u ovom sektoru emituju 2.681,56 tona CO2 ili u prosjeku 191,54 t CO2 po objektu. Detaljni podaci o emisijama CO2 za trenutne potrebe toplinske energije i trenutne potrebe energenata za svaki pojedini objekat se mogu vidjeti u Studiji. 2.4. Analiza postojećeg stanja u objektima policije i sudova U analiziranim objektima policije i sudova ukupan broj korisnika i uposlenika je 3.791, od čega su 2.616 uposlenici i 1.175 korisnici. Površina grijanog dijela navedenih objekta je 13.585 m 2. Potrebna finalna energija za grijanje prema stanju iz 2011. godine je 3.240.686 kWh, uz prosječnu godišnju potrebnu energija za grijanje po objektu od 270.057 kWh. Relevantan pokazatelj potrošnje je i prosječna godišnja potrebna energija za grijanje po 1 m 2 grijane površine od 238,54 kWh ili po m3 grijanog prostora od 73,53 kWh. S obzirom na ove faktore, prema važećim propisima u ovoj oblasti, prosječna energetska kategorija objekata je F, što je karakteristika izrazito neefikasnih objekata u energetskom smislu. Potrebne godišnje količine energenata za grijanje objekata su 158.633 l lož ulja, 97 tona uglja, 1.028 m3 ogrijevnog drveta uz potrošnju 188.047 kWh za grijanje putem električnih uređaja. Potrebna godišnja finansijska sredstva za nabavku energenata su 364.857 KM za lož ulje, 17.388 KM za ugalj, 87.435 KM za ogrijevno drvo, i 32.250 KM za električnu energiju koja se koristi za grijanje prostorija, što ukupno iznosi 501.930 KM. Za ovaj proračun uzete su u obzir količine energenata potrebne za zagrijavanje objekata u sadašnjem stanju (sadašnje građevinske karakteristike i sistem grijanja) te za ostvarivanje standardom potrebnog komfora u objektima. U ovim proračunima primijenjene su prosječne tržišne cijene za nabavku energenata. 11 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Na narednom dijagramu je prikazano procentualno finansijsko učešće pojedinih energenata za dobivanje potrebne finalne energije za grijanje ovih objekata u trenutnom stanju. Vidljivo je da je najveće učešće imaju fosilna goriva sa velikom emisijom CO2 (lož ulje, ugalj, itd. sa ukupno 83%). Potrebno je reći da se drvo, zbog svog obnovljivog potencijala i pozitivnog uticaja na CO2 tokom rasta, tretira kao energent sa nultom emisijom CO2. Slika 4. Troškovi grijanja u objektima policije i sudova. Postojeći objekti u ovom sektoru emituju 714,38 tona CO2 ili u prosjeku 59,53 tone CO2 po objektu. Detaljni podaci o emisijama CO2 za trenutne potrebe toplinske energije i trenutne potrebe energenata za svaki pojedini objekat se mogu vidjeti u Studiji. 2.5. Horizontalna i vertikalna usklađenost Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017. Vertikalna usklađenost Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017., se ogleda u usklađenosti plana sa istim i/ili sličnim planovima na nivou BiH, Federacije BiH i jedinica lokalne samouprave na području Unsko-sanskog kantona. Na nivou BiH postoji Nacionalni akcioni plan energetske efikasnosti Bosne i Hercegovine2, na osnovu kojeg su dimenzionisani minimalni ciljevi povećanja energetske efikasnosti i drugi planom zahtijevani elementi. Ovaj plan se izrađuje u periodu kada još uvijek nisu doneseni zakonski i podzakonski akti, strategije i planovi energetske efikasnosti na nivou Federacije BiH. Proces donošenja zakona i podzakonskih akata u FBiH je u toku, a prema članu 14. nacrta Zakona o energetskoj efikasnosti FBiH, kantoni su dužni izraditi trogodišnji plan energetske efikasnosti koji je u skladu sa federalnim planom i ciljevima. S obzirom da navedeni akti i ciljevi ne postoje, teško je govoriti o njihovoj direktnoj vezi ali ovaj plan je pratio i konsultovao dokument nacrta Zakona o energetskoj efikasnosti FBiH, tako da se na taj način postiže usklađenost sa višim nivoom vlasti. Pored toga, Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017., treba pratiti planove jedinica lokalne samouprave. 2 First Energy Efficiency Action Plan of Bosnia and Herzegovina – Working Draft , Project EMEEES, Januar 2011. 12 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Općina Bihać je u aprilu 2012. godine izradila Održivi energetski akcioni plan‐SEAP općine Bihać, koji je uzet u obzir prilikom izrade ovog plana. Horizontalna usklađenost ovog plana se postiže sa Integralnom strategijom razvoja Unskosanskog kantona za period 2014.-2020. godina i to sa Strateškim ciljem 2. „Izgradnja infrastrukture za poboljšanje kvalitete života stanovnika“ i Prioritetom 2.3. „Razvoj i jačanje primjene energetske efikasnosti i korištenje obnovljivih izvora energije“. Ovim prioritetom, tačnije mjerom 2.3.1. „Uspostavljanje sistema primjene mjera energetske efikasnosti“, predviđeno je unaprjeđenje energetske efikasnosti objekata koje koristi javni sektor i koji su u vlasništvu javnih institucija u iznosu od 11 miliona KM. 3. Ciljevi Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko- sanskog kantona 2015.-2017. Ciljevi ovog plana su usklađeni sa ciljevima koje imaju slični planski dokumenti a usklađenost je ostvarena i sa Nacionalnim akcionim planom energetske efikasnosti BiH kao i direktivama Evropske unije u ovom području (Direktiva 2002/91/EZ (2010/31 EZ); Direktiva 92/75/EEZ; Direktiva 2006/32/EZ, Direktiva 2010/31/EU i Direktiva 2012/27/EU). Osnova ovih direktiva su obaveze za uspostavu mjera uštede energije u svim zemljama članicama EU gdje zemlje moraju osmisliti vlastite šeme kojima će postići uštede. Ovim direktivama se ističe uloga i značaj javnog sektora i isti se obvezuje na nabavku energetski efikasnih zgrada/građevina, proizvoda i usluga. Pored toga javni sektor mora smanjiti potrošnju energije u zgradama koje koriste i koje su u njegovom vlasništvu na način da obnavlja zgrade javnog sektora s jasnim ciljem uštede energije. Prilikom obnove se trebaju uzeti kriteriji cjelovite obnove. Zbog velikog udjela javnih zgrada u ukupnom fondu zgrada, njihova obnova treba poslužiti kao pokretač za veću tržišnu zastupljenost energetske efikasnosti u drugim sektorima, kao i razvoj potrebnih vještina i znanja. Obnova javnih zgrada bi se u velikoj mjeri sama isplatila kroz uštede na računima za energiju, a također bi pomogla privrednom oporavku kroz poticanje ekonomske aktivnosti i zapošljavanja. Ciljevi koji se postižu ispunjenjem ovog plana su smanjena potrošnja energije za grijanje uz postizanje standardima zahtijevanog komfora (temperatura i vlažnost zraka u prostorijama za rad i boravak, itd.), ušteda u budžetima, smanjenje korištenja fosilnih goriva, očuvanje prirodnih resursa, te u konačnici smanjenje globalnog zatopljenja putem reducirane emisije CO2 i drugih štetnih plinova u atmosferu. Cilj ovog plana je smanjenje potrošnje energije za 12,8% u periodu od tri godine ili energetski govoreći 8.632.968 kWh, u odnosu na referentnu 2011. godinu. Takvo smanjenje potrošnje uz promjenu energenata dovodi do smanjenja emisija CO2 od 5.839 tona godišnje ili u životnom 13 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. vijeku predviđenih mjera energetske efikasnosti, u iznosu od 140.143 tone CO2. Navedeni ciljevi se trebaju realizovati kroz provođenje mjera na 18 javnih objekata (obrazovne i zdravstvene ustanove te objekti policije i sudova), uz ukupnu vrijednost investicija od 3.996.078 KM i finansijske uštede od 2.407.928 KM. 4. Kriteriji odabira mjera za povećanje energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona Na osnovu kriterija navedenih u nastavku izvršen je izbor i rangiranje objekata (projekata) koji su sastavni dio ovog plana. Kriteriji za odabir projekata povećanja energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona su uključivali opšte i specifične kriterije. Opšti kriteriji su obuhvatili dva segmenta i to: zastupljenost sektora (škole, obdaništa, zdravstvene ustanove, objekti policije i sudstva) i zastupljenost općina u kojima se nalaze predmetni objekti. Definisano je da od svih objekata koji se trebaju naći u ovom planu, njih cca 50% moraju biti objekti iz sektora osnovnih i srednjih škola, cca 25% objekti obdaništa, cca 15% objekti zdravstvenih ustanova i 10% objekti policije i sudova. Drugi segment opštih kriterija jeste zastupljenost općina Unsko-sanskog kantona, gdje je takođe prema odluci Vlade Unskosanskog kantona definisano učešće objekata iz općina prema sljedećem rasporedu: Tabela 2. Udio objekata u Planu energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. - 2017. Preporučeni udio od strane Vlade Unsko-sanskog kantona 22% 10% 3% 7% 21% 6% 16% 15% 100% Općina Bihać Bosanska Krupa Bosanski Petrovac Bužim Cazin Ključ Sanski Most Velika Kladuša Ukupno Napomena: navedeni udjeli općina korespondiraju sa brojem stanovnika u općinama prema posljednjem popisu stanovništva. Uzimajući u obzir specifične kriterije omogućeno je rangiranje objekata/projekata. Specifični kriteriji su uključivali dva segmenta: važnost projekata za ovaj plan i spremnost istih za implementaciju. Kriteriji važnosti projekata su: 14 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Usklađenost sa ovim planom, gdje je bodovanje izvršeno spram doprinosa projekta minimalnom cilju od 9% povećanja energetske efikasnosti. Minimalni cilj od 9% je postavljen kao preporuka relevantnih direktiva EU i predloženog cilja iz Nacionalnog akcionog plana energetske efikasnosti BiH. Ukoliko u energetskom smislu projekat doprinosi preko 15% minimalnog cilja ovog plana dobija 10 bodova, preko 10%-8 bodova, preko 7%-6 bodova, preko 5%-4 boda i preko 3%-2 boda. Broj korisnika i uposlenika gdje je bodovanje izvršeno spram ukupnog broja korisnika i uposlenika. Ukoliko objekat ima preko 700 korisnika i uposlenika dobija 10 bodova, preko 500-8 bodova, preko 300-6 bodova, preko 100-4 boda i ispod 100-2 boda. Finansijski kriterij, kod koga je bodovanje projekta vršeno spram postignutog indeksa profitabilnosti. Indeks profitabilnosti se može opisati kao sadašnja vrijednost ulagača na svaku uloženu KM. Ukoliko je projekat ostvario indeks profitabilnosti preko 7 dobio je 10 bodova, preko 5-8 bodova, preko 3-6 bodova, preko 2-4 boda i preko 1-2 boda. Svi navedeni kriteriji važnosti projekata za Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. – 2017. su mogli biti analizirani spram podataka koji su već postojali u Studiji. Pored ovih kriterija, provedeno je istraživanje i prikupljanje podataka za sve objekta o spremnosti projekata za realizaciju. Spremnost za realizaciju je analizirana spram sljedećih kriterija: Status projekta, odnosno pripremljenost projektne dokumentacije, tj. da li je za predmetni projekat urađen predmjer i predračun radova, što je donosilo 10 bodova, ili je spremna tehnička dokumentacija (energetski pregled i dr.) što donosi 8 bodova ili je pak urađen prijedlog projekta, za što su projekti dobivali 6 bodova. Ukoliko ništa od navedenog ne postoji, onda su se projekti razmatrali kao projektna ideja i na taj način dobivali 4 boda. Sufinansiranje projekta, odnosno da li je dostupno najmanje 50% sredstava iz sufinansiranja, ili nema potrebe za sufinansiranjem, što je nosilo 10 bodova. Ukoliko je dostupno najmanje 30% sredstava-8 bodova, dostupno najmanje 10% sredstava iz sufinansiranja-6 bodova i nema sufinansiranja-4 boda. Neophodnost obnove ili zamjene dijelova, sistema ili dr., je kriterij koji je razmatrao činjenicu da li je za predmetne objekte neophodna obnova ili zamjena u periodu 0-1 godine, te ako jeste projekat je dobivao 10 bodova, od 1-4 godine-8 bodova, od 4-6 godina-6 bodova i ukoliko je zamjena neophodna u periodu preko 7 godina projekat je dobivao 4 boda. Po bodovanju svih projekata po svim specifičnim kriterijima, izvršeno je rangiranje projekata koje je prikazano u Prilogu 1. ovog plana. Dakle ovim planom su uzete u obzir sve bitne i relevantne karakteristike projekata te je osigurana zastupljenost sektora, zastupljenost općina, finansijska opravdanost, broj uposlenika 15 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. i korisnika, neophodnost obnove ili zamjene, spremnost za realizaciju, obezbijeđenost sufinansiranja, doprinos ispunjenju ciljeva i dr. 5. Plan aktivnosti Uvažavajući opšte i specifične kriterije prikazane u prethodnom poglavlju formirana je lista prioriteta i projekata koji čine sastavni dio ovog plana. Ukupno je identifikovano 18 objekata/projekata od kojih je deset (10) osnovnih i srednjih škola, četiri (4) obdaništa, dva (2) objekta zdravstvenih ustanova i dva objekta policije i sudova. Pored toga, četiri (4) objekta su sa područja Bihaća, po tri (3) sa područja Cazina, Sanskog Mosta i Velike Kladuše, dva (2) iz Bosanske Krupe, i po jedan (1) iz Bosanskog Petrovca, Bužima i Ključa. Objekti koji se nalaze u ovom planu su prikazani u nastavku. Bitno je naglasiti da su projekti mogli osvojiti maksimalno 50 a minimalno 4 boda prema predviđenom sistemu bodovanja. 16 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 5.1. Pregled projekata/objekata uvrštenih u Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. – 2017. U narednoj tabeli su prikazani projekti koji su uvršteni u ovaj plan, sa svojim najbitnijim karakteristikama kao što su broj korisnika i uposlenika, ostvarene uštede i bodovi po definisanim specifičnim kriterijima. Tabela 3. Pregled liste projekata /objekata Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. – 2017. IZNOS INVESTICIJE U KM UŠTEDE U kWh/god UŠTEDE U KM/god UŠTEDE U tCO2/god 927 315.920 529.379 216.591 284,36 ZBIRNI BODOVI ZA SVE SPECIFIČNE KRITERIJE 50 Matična škola 660 429.520 1.626.867 115.457 743,65 50 Cazin Dom zdravlja 987 199.753 470.396 213.015 323,15 50 Bihać Matična škola 2838 223.125 905.640 534.004 737,12 48 Velika Kladuša Matična škola 833 211.700 469.076 191.919 251,97 48 Velika Kladuša Matična škola 2025 458.173 895.192 305.563 387,79 46 Bosanska Krupa Matična škola 985 235.920 516.166 211.185 277,26 46 R.B. NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA 1. OŠ "Harmani II" Mješovita srednja škola "Ključ" ZU Dom zdravlja Cazin Prerađivačka srednja škola, Mašinskosaobraćajna srednja škola OŠ "25. Novembar" Prva srednja škola "Dr. Husein Džanić, Druga srednja škola, Gimnazija Druga osnovna škola i Opća gimnazija Bihać Matična škola Ključ 2. 3. 4. 5. 6. 7. 17 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Bosanska Krupa 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. Mješovita srednja škola Sanski Most Prva osnovna škola Velika Kladuša Ministarstvo unutrašnjih poslova OŠ "Cazin II" JU Dječiji vrtić "Krajiška radost" JZU Opća bolnica Sanski Most JU Dječiji vrtić "Park" Općinski sud u Bosanskoj Krupi Sanski Most Matična škola 954 422.677 762.451 63.473 699,92 46 Velika Kladuša Matična škola 795 187.289 243.783 99.742 130,95 46 Bihać Objekti policije 920 366.221 392.710 160.674 210,95 44 Cazin Matična škola 760 102.304 552.332 51.791 725,12 42 Sanski Most Obdanište 188 29.000 0 22.522 110,16 40 Sanski Most Bolnica 2597 374.586 759.835 61.783 642,29 40 Bihać Obdanište 206 74.650 115.470 58.526 79,33 38 Bosanska Krupa Sud 40 48.403 48.993 24.832 33,66 38 16. JU Dječiji vrtić Bosanski Petrovac Obdanište 62 43.320 26.775 29.925 43,47 36 17. JU Dječije obdanište "Hasnija Omanović" Cazin Obdanište 140 76.450 47.727 28.279 54,45 34 18. OŠ "Bužim" Matična škola 1865 17.782 197.067 3.996.078 270.176 8.632.968 18.647 2.407.928 103,71 5.839 34 Bužim UKUPNO Orijentacioni period realizacije ovih projekata je od početka 2015. godine do kraja 2017. godine. Nosioci realizacije projekata su resorna ministarstva zajedno sa Ministarstvom za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša kao koordinatorom aktivnosti. Ciljne grupe ovih projekata su uposlenici i korisnici predmetnih objekata a specifično učenici, djeca predškolskog uzrasta, korisnici usluga zdravstvene i policijske zaštite, korisnici sudova i dr. Ukupno je identifikovano 17.782 uposlenika i korisnika predmetnih objekata, kojima će se značajno poboljšati uslovi za rad i boravak. 18 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 5.2. Planirane mjere povećanja energetske efikasnosti po objektima Kako bi se mogli ostvariti predviđeni ciljevi, potrebno je na predmetnima objektima provesti mjere energetske efikasnosti koje su formulisane na sljedeći način: MJERA 1 - Izolacija na fasadi (Nabavaka materijala i postavljanje termoizolacije EPS debljine 10 cm na fasadu objekta i izrada silikatne fasade sa postavljenjem skele i svim potrebnim radovima) MJERA 2 - Izolacija stropa (Nabavka materijala i postavljanje termoizolacije XPS na stropnu konstrukciju debljine 10 cm sa svim potrebnim radovima) MJERA 3 - Zamjena fasadne stolarije (Zamjena postojeće stolarije i postavljanje nove PVC stolarije sa dvostrukim staklom i sa minimalno petokomornim sistemom, sa koeficijentom toplotne provodljivosti max Uw=1,40 W/m²K) MJERA 4 - Zamjena kotla (Rekonstrukcija kotlovskog sistema koja podrazumijeva zamjenu postojećeg kotlovskog sistema odgovarajućim kotlovskim sistemom na pelet usvojene snage i količine i potrebnim zahvatima na cijevnom razvodu sistema centralnog grijanja radi prilagođavanja novim uslovima) Na sljedećim objektima je predviđeno provođenje svih mjera sa uključenim iznosom investicije po mjeri. Tabela 4. Predviđene mjere po projektima/objektima-sve mjere PREDVIĐENE MJERE IZNOS NAZIV USTANOVE OŠ "Harmani II" Mješovita srednja škola "Ključ" OŠ "25. Novembar" Prva srednja škola "Dr. Husein Džanić, Druga srednja škola, Gimnazija Druga osnovna škola i Opća gimnazija Bosanska Krupa OPĆINA Bihać Ključ INVESTICIJE Mjera 1 Mjera 2 Mjera 3 Mjera 4 KM KM KM KM KM 315.920 71.100 29.170 178.650 37.000 429.520 107.100 75.020 107.400 140.000 211.700 59.500 26.400 88.800 37.000 458.173 163.875 57.948 166.350 70.000 235.920 47.970 45.650 105.300 37.000 422.677 144.847 75.680 132.150 70.000 Velika Kladuša Velika Kladuša Bosanska Krupa Mješovita srednja škola Sanski Sanski Most Most Prva osnovna škola Velika 19 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Kladuša Ministarstvo unutrasnjih poslova Bihać JZU Opća bolnica Sanski Sanski Most Most JU Dječije obdanište "Hasnija Omanović" OŠ "Bužim" Cazin Bužim 187.289 104.125 17.214 40.950 25.000 366.221 163.250 59.521 108.450 35.000 374.586 126.100 62.986 115.500 70.000 76.450 19.650 7.700 29.100 20.000 197.067 72.350 26.367 73.350 25.000 Na sljedećim objektima je predviđeno provođenje nekih mjera sa uključenim iznosom investicije po mjeri. Tabela 5. Predviđene mjere po projektima/objektima PREDVIĐENE MJERE IZNOS NAZIV USTANOVE ZU Dom zdravlja Cazin OPĆINA Cazin INVESTICIJE Mjera 1 Mjera 2 Mjera 3 Mjera 4 KM KM KM KM KM Nema Nema mjere mjere 199.753 90.325 109.428 Prerađivačka srednja škola, Mašinskosaobraćajna srednja Bihać 223.125 Nema 90.125 22.000 mjere 111.000 škola OŠ "Cazin II" Cazin JU Dječiji vrtić "Krajiška Sanski radost" Most JU Dječiji vrtić "Park" Bihać Općinski sud u Bosanska Bosanskoj Krupi Krupa JU Dječiji vrtić Nema 102.304 29.000 20.064 mjere Nema Nema Nema mjere mjere mjere 40.000 29.000 Nema 74.650 33.950 18.700 mjere 22.000 Nema 48.403 Bosanski Petrovac 42.240 27.150 9.253 Nema 43.320 20 mjere mjere 12.000 Nema 23.320 mjere 20.000 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 5.3. Očekivani rezultati provođenja Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. – 2017. Cilj ovog plana je smanjena potrošnja energije za grijanje i rasvjetu uz zadržavanje istog nivoa komfora, što za rezultat treba dati uštedu u budžetima, smanjenje korištenja fosilnih goriva, očuvanje prirodnih resursa, te u konačnici smanjenje globalnog zatopljenja putem reducirane emisije CO2 i drugih štetnih plinova u atmosferu. Provođenjem navedenih mjera za sve objekte očekuje se postizanje sljedećih rezultata: smanjenje potrošnje energije od 8.632.968 kWh, uštede finansijskih sredstva od 2.407.928 KM, smanjena emisija CO2 na godišnjem nivou od 5.839 tona, odnosno smanjenje emisije CO2 u životnom vijeku primijenjenih mjera od 140.143 tona CO2, značajno poboljšani uslovi za rad i boravak 17.782 korisnika i uposlenika predmetnih objekata, i jednostavni period povrata za sve projekte iznosi 1 godina i 8 mjeseci (ukoliko bi se svi projekti realizovali istovremeno). 5.4. Operativni i finansijski plan Operativni i finansijsku plan treba da pruži uvid u konkretne korake u realizaciji predviđenih projekata, odnosno da odredi period realizacije, potrebna finansijska sredstva, kao i modele finansiranja mjera/projekata iz Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. (budžet, vlastita sredstva, ESCO, kredit, lizing, općinske obveznice, grantovi viših nivoa vlasti i dr.). 21 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Tabela 6. Period i odgovornost za realizaciju projekata R.B. NAZIV USTANOVE OPĆINA OKVIRNI PERIOD REALIZACIJE 2015 2016 1. OŠ "Harmani II" Bihać x 2. Mješovita srednja škola "Ključ" Ključ 3. ZU Dom zdravlja Cazin Cazin x 4. Prerađivačka srednja škola, Mašinsko- saobraćajna srednja škola Bihać x 5. OŠ "25. Novembar" Velika Kladuša x x 22 ODGOVORNI ZA REALIZACIJU 2017 - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo zdravstva i socijalne politike - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 6. Prva srednja škola "Dr. Husein Džanić, Druga srednja škola, Gimnazija Velika Kladuša x 7. Druga osnovna škola i Opća gimnazija Bosanska Krupa Bosanska Krupa x 8. Mješovita srednja škola Sanski Most Sanski Most 9. Prva osnovna škola Velika Kladuša 10. Ministarstvo unutrašnjih poslova Bihać x 11. OŠ "Cazin II" Cazin x x x 23 - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo unutrašnjih poslova - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 12. JU Dječiji vrtić "Krajiška radost" Sanski Most 13. JZU Opća bolnica Sanski Most Sanski Most 14. JU Dječiji vrtić "Park" Bihać 15. Općinski sud u Bosanskoj Krupi Bosanska Krupa x 16. JU Dječiji vrtić Bosanski Petrovac x 17. JU Dječije obdanište "Hasnija Omanović" Cazin x x x x 24 - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo zdravstva i socijalne politike - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo pravde - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 18. OŠ "Bužim" Bužim - Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta - Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša - Rukovodstvo ustanove x U prethodnoj tabeli su prikazani periodi realizacije pojedinih projekata sa ministarstvima, službama ili odjeljenjima zaduženim za realizaciju projekata. Osnova za izradu ovog rasporeda su aktivnosti koje su već urađene u okviru projekta „Preliminarni energetski pregled i pilot projekti utopljavanja objekata na području Unsko-sanskog kantona“ kojeg Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša Unsko-sanskog kantona implementira zajedno sa UNDP-om. Riječ je o provedenim energetskim pregledima i izrađenim elaboratima o izvršenim energetskim pregledima. Objekti za koje su izvršeni energetski pregledi su pozicionirani u prvu godinu realizacije ovog plana. Tokom prve godine realizacije Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. – 2017., predviđena je realizacija 5 projekata, druge godine 6 i tokom 2017. godine 7 projekata prema prethodnom rasporedu. Iznos potrebnih finansijskih sredstava kroz godine je prikazan u narednoj tabeli. Finansijski plan realizacije projekata povećanja energetske efikasnosti je prikazan u narednoj tabeli. Tabela 7. Finansijski plan realizacije projekata R.B. NAZIV USTANOVE OKVIRNI PERIOD REALIZACIJE OPĆINA 2015 2016 1. OŠ "Harmani II" Bihać 315.920 2. Mješovita srednja škola "Ključ" Ključ 3. ZU Dom zdravlja Cazin Cazin 199.753 4. Prerađivačka srednja škola, Mašinsko- saobraćajna Bihać 223.125 429.520 srednja škola 25 2017 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 5. OŠ "25. Novembar" Velika Kladuša 211.700 6. Prva srednja škola "Dr. Husein Džanić, Druga srednja Velika Kladuša 458.173 Bosanska Krupa 235.920 škola, Gimnazija 7. Druga osnovna škola i Opća gimnazija Bosanska Krupa 8. Mješovita srednja škola Sanski Most Sanski Most 422.677 9. Prva osnovna škola Velika Kladuša 10. Ministarstvo unutrašnjih poslova Bihać 366.221 11. OŠ "Cazin II" Cazin 102.304 12. JU Dječiji vrtić "Krajiška radost" Sanski Most 13. JZU Opća bolnica Sanski Most Sanski Most 14. JU Dječiji vrtić "Park" Bihać 15. Općinski sud u Bosanskoj Krupi Bosanska Krupa 48.403 16. JU Dječiji vrtić Bosanski Petrovac 43.320 17. JU Dječije obdanište "Hasnija Omanović" Cazin 18. OŠ "Bužim" Bužim 187.289 29.000 374.586 74.650 76.450 197.067 UKUPNO 796.909 1.644.591 1.554.578 Ukupna vrijednost projekata koji će se implementirati ili započeti sa implementacijom u narednom trogodišnjem razdoblju je 3.996.078 KM. Najviše sredstava, oko 40% planira se realizovati tokom druge i treće godine realizacije plana, dok je u prvoj godini planirana realizacija 20% predviđenih ukupnih sredstava. 26 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 5.5. Modeli finansiranja projekata povećanja energetske efikasnosti Investicije u energetsku efikasnost imaju snažan doprinos u kreiranju održivog privrednog razvoja. Najčešći načini finansiranja investicija u energetsku efikasnost su iz vlastitih sredstava, zaduživanjem, uglavnom putem kredita, lizinga i municipalnih obveznica, na osnovu različitih tipova ugovora o energetskoj efikasnosti i energetskim performansama (ESCO), grantova viših nivoa vlasti i dr. Izbor optimalnih modela, za finansiranje projekata, će biti povezan sa kategorijama jednostavnog perioda povrata i iznosa pojedinačnih investicija. Preporuka je da se iz vlastitih sredstava (budžeta) finansiraju sljedeće vrste projekata: koji imaju veoma kratak period povrata, tj. do godinu dana, i koji imaju period povrata do tri godine a uz to ne zahtijevaju značajnija ulaganja, pod kojim se u ovom slučaju smatraju investicije do 100.000 KM. Uzimajući u obzir ove dvije kategorije sljedeći projekti/objekti bi mogli biti finansirani na predloženi način: Prerađivačka srednja škola i Mašinsko- saobraćajna srednja škola, ZU Dom zdravlja Cazin, JU Dječiji vrtić "Park", JU Dječiji vrtić "Krajiška radost", JU Dječiji vrtić, Općinski sud u Bosanskoj Krupi i JU Dječije obdanište "Hasnija Omanović". Drugi model bi uzeo u obzir finansiranje investicije dugom (kredit, ESCO, obveznice) i na ovaj način bi bili finansirani projekti/objekti kod kojih je period povrata do 5 godina a iznos investicije preko 100.000 KM. Uzimajući u obzir ove dvije kategorije sljedeći projekti/objekti bi mogli biti finansirani na predloženi način: OŠ "25. Novembar", Druga osnovna škola i Opća gimnazija Bosanska Krupa, OŠ "Harmani II", Prva srednja škola "Dr. Husein Džanić, Druga srednja škola i Gimnazija, Prva osnovna škola Velika Kladuša, OŠ "Cazin II", Ministarstvo unutrašnjih poslova i Mješovita srednja škola "Ključ". Treći model obuhvata one projekte koji imaju period povrata preko 6 godina. Za njih je primjeren način finansiranja kandidovanje na domaće i međunarodne fondove kojima bi se većina investicije osigurala putem grant sredstava. Pod fondovima se podrazumijeva Fond za zaštitu okoliša Federacije Bosne i Hercegovine (u daljem tekstu Fond), fondovi međunarodnih razvojnih agencija kao što su UNDP, USAID, GIZ, fondovi EU, ambasada i sl. Ovaj model finansiranja bi mogao obuhvatiti slijedeće projekte/objekte: JZU Opća bolnica Sanski Most, Mješovita srednja škola Sanski Most i OŠ "Bužim". 6. Energetski menadžment na nivou Unsko-sanskog kantona Energetski menadžment, u najopštijem smislu predstavlja upravljanje parametrima energetskih tokova unutar neke organizacije, sistema ili nivoa vlasti, počev od procesa 27 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. proizvodnje i nabavke energenata ili energije, preko procesa transformacije, sve do finalnog korištenja energije. Pri tome se pod pojmom parametara energetskih tokova podrazumijevaju različiti kvantitativni i kvalitativni parametri kojima se može opisati neki od navedenih procesa sa tehničkog, ekonomskog i socijalnog aspekta, kao i sa aspekta zaštite okoliša. Ako se ovako definisano upravljanje energetskim tokovima vrši organizovano, struktuisano, sistematično i trajno, onda možemo reći da postoji uspostavljen sistem energetskog menadžmenta. Održivo upravljanje energijom, podrazumijeva da se sve ove konsekvence razmatraju na lokalnom nivou, imajući u vidu i globalne aspekte. Ključni aspekti vezani za provodljivost mjera energetskog menadžmenta su: politička volja da se uključi u globalne trendove vezane za borbu protiv klimatskih promjena i energetsku efikasnost, organizacioni i ljudski kapaciteti, neophodni da bi se mjere u održivim energetskim akcionim planovima implementirale. Razlozi za formiranje energetskog menadžmenta su: Snimanje svih aspekata korištenja energetskih resursa na nivou kantona, općine, Stvaranje jedinstvenog sistema za upravljanje energetskim performansama, Stvaranje uslova za izradu kvalitetnih programa i projekata energetske efikasnosti, Stvaranje uslova za finansiranje programa i projekata iz budžetskih sredstava, Stvaranje uslova za povezivanje sa inostranim fondovima i ESCO kompanijama, Stvaranje uslova za efikasnu implementaciju programa i projekata, Porast/održavanje broja zaposlenih, angažovanjem novih/prekvalifikacijom postojećih kadrova, Efikasniji prelazak na obnovljive i alternativne izvore energije, Razvoj kantona/općine investiranjem kapitala ostvarenog energetskim uštedama u druge razvojne projekte. Kako bi sistem energetskog menadžmenta bio uspješan, važan korak je izbor energetskih menadžera. Energetski menadžer je lice koje prikuplja i analizira podatke o načinu korištenja energije, predlaže mjere koje doprinose racionalnoj upotrebi energije i prati sprovođenje mjera energetske efikasnosti. Poslove energetskog menadžera može da obavlja lice visokog stepena obrazovanje tehničke struke. Za implementaciju energetskog menadžmenta u kantonu/općini važan alat predstavlja i uvođenje informativnog sistema koji ga prati. Jedan takav informativni sistem jeste i EMIS (Energy Management Information System) koji je razvijen 2005. godine od strane UNDP Hrvatska gdje je uspješno implementiran i kojim se prati potrošnja energije i vode na preko 9000 javnih objekata. Radi se o veoma kompleksnoj softverskoj web aplikaciji putem koje se na temelju općih podataka o neposrednoj potrošnji energije i vode za zgradu, prati i analizira potrošnja energije i vode u zgradama javnog sektora (škole, bolnice, vrtići, upravne zgrade, itd.). Podaci uneseni u EMIS koriste se za niz proračuna, 28 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. analiza i kontrola koji omogućavaju razumijevanje kako i na što trošimo energiju i vodu u pojedinoj zgradi, uspoređivanje pojedinih zgrada sa sebi sličnim zgradama, kao i identificiranje neželjene, prekomjerne i neracionalne potrošnje. Osim redovnog unosa podataka u EMIS, kantoni će kroz usvajanje “Zakona o energetskoj efikasnosti” imati obavezu izrade akcionih planova i programa energetske efikasnosti, kao i dostavljanje godišnjih izvještaja nadležnim ministarstvima i Fondu o godišnjoj potrošnji energije u zgradama i izgrađenim objektima koje koriste, sa opisom faktora koji utiču na nivo potrošnje, a za čiju će izradu svakako biti potrebni podaci o potrošnji zgrada javnog sektora. Svaki korisnik EMIS-a dobija svoj nalog za pristup EMIS-u preko Interneta. Softverski alat služi za unos u centralnu bazu podataka svih javnih zgrada u kantonu, kao i za analitičku interpretaciju unijetih podataka (grafikoni, statistika, energetski indikatori, identifikacija projekata i sl.). Pored monitoringa potrošnje, u bazu se unose i ostali relevantni podaci o zgradama (građevinske karakteristike objekta, tehnički sistemi u objektu, način korištenja zgrade, servisi u zgradi itd.). Krajnji korisnici EMIS-a su ustvari zaposlena lica (jedno ili više) iz predmetnih javnih objekata, imenovana od strane rukovodstva, kojima će EMIS služiti prvenstveno za unos podataka o potrošnji energije, te na bazi unesenih podataka za praćenje i identificiranje neželjene, prekomjerne i neracionalne potrošnje energije u njihovim zgradama. Viši nivo korisnika su donosioci odluka na nivou ministarstava i kantona kojima EMIS služi za donošenje odluka o pokretanju projekata energetske efikasnosti, definisanje planova i programa energetske efikasnosti, monitoring i izvještavanje ili generalno za vođenje politike energetske efikasnosti. Kroz nacrt Zakona o energetskoj efikasnosti FBiH, prema Članu 9. i 19., organi javne uprave, organizacije, regulatorna tijela, javne ustanove, agencije, jedinice lokalne samouprave i javna preduzeća biće dužne po njegovom usvajanju: - upravljati energijom u zgradama, - uspostaviti i voditi informacioni sistem potrošnje energije u objektima, - periodično a najmanje jednom godišnje analizirati potrošnju energije, - usvojiti program efikasnosti krajnjeg korištenja energije, - implementirati mjere programa energetske efikasnosti, - provoditi, održavati i razvijati sistem informacija o energetskoj efikasnosti, a posebno sistem kontrole nad potrošnjom energije, - dostavljati najmanje jednom godišnje podatke o ukupno utrošenoj energiji u skladu sa pravilima koja se tiču informacionog sistema energetske efikasnosti. Član 46. navedenog zakona predlaže da: “S ciljem obezbjeđenja najvećeg nivoa dostupnosti informacija, u skladu sa ovim zakonom nadležna ministarstva FBiH, kantoni i jedinice lokalne samouprave uspostavljaju i vode informacioni sistem energetske efikasnosti”. Naravno, kako bi se sve navedeno moglo implementirati, potrebno je osigurati donošenje odluke na nivou kantona o obaveznom punjenju baze podataka od strane korisnika o potrošnji energije i vode u 29 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. javnim objektima. Nakon implementiranja odluke na nivou kantona o obaveznom punjenju baze podataka od strane korisnika, nadležna resorna kantonalna ministarstva će imati kvalitetnu bazu podataka, lako dostupnu za preglede, različite analize i izvještavanje bilo za pojedine zgrade ili za sve zgrade u svom resoru (obrazovanje, zdravstvo i sl.) ili kantonu kao cjelini. Softverski alat koji bi se koristio tom prilikom bio bi EMIS, koji svojim korisnicima pruža i mnogo više različitih i specifičnih mogućnosti, nego će to biti propisano usvajanjem Zakona o energetskoj efikasnosti. Na narednoj slici data je slika mehanizma izvještavanja i prikupljanja podataka, na različitim nivoima vlasti. Kao što je već pomenuto ranije, podaci o potrošnji energije i vode prikupljaju se od samih korisnika. Proces unosa računa u EMIS-u je toliko pojednostavljen, da je svakom korisniku javnog objekta, potrebno maksimalno 15 minuta da unese mjesečne račune o potrošnji energije i vode. Unosa podataka o potrošnji energije i vode, će omogućiti kantonalnim ministarstvima i Vladi Unsko-sanskog kantona da putem kvalitetne i ažurirane baze podataka, prati i analizira parametre energetske efikasnosti na nivou kantona ili pojedinih sektora. Slika 5. Mehanizam izvještavanja u EMIS-u 30 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Ako posmatramo Unsko-sanski kanton, „focal point“ odnosno mjesto za koordinaciju aktivnosti bio bilo u Ministarstvu za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša, gdje bi se tim za energetsku efikasnost sastojao od jedne ili više osoba (poželjno više osoba). Ovo ministarstvo bi imalo pristup i mogućnost pregleda, monitoringa i izvještavanja za sve javne objekte u kantonu, dok bi svako drugo kantonalno ministarstvo imalo istu mogućnost ali samo za objekte iz svoga resora (obrazovanje, zdravstvo i sl.). Pored navedenog, postoji mogućnost i vertikalne komunikacije između kantonalnih i federalnih ministarstava u okviru zasebnih resora u cilju što bolje razmjene informacija, usaglašavanja planova poboljšanja energetske efikasnosti, izvještavanja i drugim resornim pitanjima. Svako ministarstvo na nivou FBiH bi imalo pristup EMIS-u samo u svom domenu i resoru, a pristup cjelokupnoj bazi bi imao Fond, kako je i predviđeno nacrtom pomenutog zakona. Postoji teoretska i tehnička mogućnost da se unutar resornih kantonalnih resornih ministarstava prati potrošnja energije u javnim objektima na nivou općina, gdje bi se ostvarivala vertikalna komunikacija između općina i resornog kantonalnog ministarstava. Samoodrživost predloženog mehanizma je dugoročni cilj, a korak ka tome bio bi, donošenje odluke Vlade Unsko-sanskog kantona o obaveznom i stalnom izvještavanju krajnjih korisnika o potrošnji energije u javnim objektima. U prilogu 2. ovog plana nalazi se Odluka o obaveznom i stalnom izvještavanju krajnjih korisnika o potrošnji energije u javnim objektima. Uspostavljanje energetskog menadžmenta se može predstaviti kao cikličan proces i može se prikazati sljedećom slikom. Slika 6. Cikličan proces aktivnosti uvođenja i sprovođenja energetskog menadžmenta 31 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Iako sam sistem energetskog menadžmenta ne postoji na nivou Unsko – sanskog kantona, može se reći da je proces njegovog uspostavljanja na neki način već započeo. Izradom Studije obuhvaćene su početne tri faze energetskog menadžmenta: 1. registrovanje potrošnje, 2. određivanje potrošnje, 3. analiziranje odstupanja (kada se dođe do brojeva koji pokazuju potrošnju, oni se upoređuju sa standardnima iz te oblasti, odnosno posmatra se njihovo odstupanje od tih standarda). Nakon definisanja odstupanja, odnosno mogućnosti za uštede, planiraju se mjere koje će kao rezultat dovesti do povećanja energetske efikasnosti i način njihovog provođenja. Ovo je faza koja obuhvaća i izradu Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. – 2017. Nakon definisanja objekata i mjera koje će se sprovoditi, ide se u njihovu implementaciju i ponovo se dolazi do početka ciklusa. Jedini način da se provjeri efikasnost i stepen realizacije mjera, jeste ponovno definisanje ključnih indikatora i analiza odstupanja, odnosno poređenje sa prethodnom situacijom koja je bila prije uvođenja mjera. Da bi se to moglo učiniti, važno je uvođenje informativnog sistema (EMIS). Kako je prethodno objašnjeno, EMIS je namijenjen energetskim menadžerima i tehničkim licima za monitoring energije/energenata i vode u javnim zgradama. Kad se uspostavi sistem energetskog menadžmenta, njegov osnovni cilj je realizacija indikativnih ciljeva koje propisuje Vlada Unskosanskog kantona. Sam proces uspostavljanja sistema energetskog menadžmenta na nivou Unsko-sanskog kantona obuhvata nekoliko faza: 1. Edukacija predstavnika javnih institucija na nivou kantona i općina na temu energetske efikasnosti i energetskog menadžmenta Kao osnova za uspostavljanje efikasnog sistema energetskog menadžmenta neophodno je prvo izvršiti edukaciju predstavnika javnih institucija. Većina općina Unsko-sanskog kantona je navela nepostojanje znanja i iskustava kao razlog zbog kojeg nema sistema energetskog menadžmenta u javnim institucijama. Predstavnici javnih objekata gdje će se provoditi mjere energetske efikasnosti su posebno dužni da prođu edukaciju. Kako je energetska efikasnost usko povezana sa energetskim menadžmentom, važno je izvršiti edukaciju na obje teme. Edukacija se vrši u formi seminara gdje su predavači stručna lica u oblasti energetske efikasnosti i energetskog menadžmenta. 2. Izbor energetskog menadžera i energetskih saradnika Sistem energetskog menadžmenta zahtijeva i funkciju energetskog menadžera. S obzirom da je proces uvođenje sistema energetskog menadžmenta u kantonu na neki način već započeo, uloga energetskog menadžera u okviru provođenja ovog plana počinje u fazi implementacije samih mjera a zatim se nastavlja aktivnostima koje su ciklično prikazane slikom 6. Na nivou 32 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. resornih ministarstava je potrebno imenovati potreban broj energetskih menadžera (ili tim ljudi koji čini određen broj energetskih saradnika sa energetskim menadžerom na čelu – u zavisnosti od broja objekata koji ulaze u proces implementacije mjera energetske efikasnosti). Implementacija mjera se vrši u predviđenom vremenskom okviru prema usvojenom planu implementacije. Energetski menadžer vrši monitoring u pogledu napretka radova. Monitoring treba izvoditi na sistematski način. Svrha redovnog monitoringa je blagovremeno preduzimanje korektivnih mjera u slučaju pojave eventualnih odstupanja od planova realizacije mjera. Monitoring sa ciklusom od jednog do tri mjeseca predstavlja uobičajenu praksu za zgrade. Pored redovnog monitoringa, energetski menadžment na čelu sa energetskim menadžerom u ima obaveze da: 1. vrši praćenje i nadzor potrošnje energije u objektima, 2. identifikuje neracionalnu potrošnju u objektima, 3. priprema prijedloge projekata energetske efikasnosti i praćenje efekata, 4. uključivanje projekata energetske efikasnosti u finansijske planove, 5. uključivanje projekata energetske efikasnosti u razvojne planove, 6. priprema prijedloga i izvora finansiranja projekata energetske efikasnosti. 3. Uvođenje informativnog sistema EMIS u okviru energetskog menadžmenta Paralelno sa procesom implementacije mjera energetske efikasnosti u izabranim objektima potrebno je izvršiti i proces uvođenja informativnog sistema u okviru energetskog menadžmenta. U prethodnim razmatranjima je objašnjena važnost i uloga EMIS sistema. Upotreba i nivo ovlaštenja u EMIS-u se svodi na tri nivoa: nivo korisnika (lica u javnim institucijama koja su zadužena za redovan unos podataka u EMIS-u bazu), nivo energetskog menadžera (lica koja nadgledaju unos podataka u EMIS bazu, vrše analize i izvještaje na osnovu unesenih podataka – resorna ministarstva), nivo donosioca odluka na nivou Unsko-sanskog kantona (lica koja na osnovu izvještaja i analiza energetskih menadžera donose odluke o pokretanju projekata energetske efikasnosti, definisanje planova i programa energetske efikasnosti ili vođenje politike energetske efikasnosti – Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša i resorna ministarstva). Sam informacioni sistem bi se uveo kroz nekoliko faza, na način kako je to prikazano u narednoj tabeli: Tabela 8. Uvođenje informacionog sistema R.b. Aktivnost 1. Odgovornost Izvršiti edukaciju predstavnika javnih institucija čiji su objekti Stručna lica UNDP-a 33 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. ušli u izbor provođenja mjera energetske efikasnosti u pogledu korištenja i upotrebe EMIS softvera. Edukaciju vršiti na nivou korisnika i na nivou energetskih menadžera. 2. Izvršiti unos izabranih objekata u EMIS bazu podataka Stručna lica UNDP-a 3. Izvršiti unos podataka o potrošnji energenata u objektima Nivo korisnika polazeći od odabrane bazne godine 4. Redovno ažuriranje EMIS baze na mjesečnom nivou za svaki Nivo korisnika objekat 5. Praćenje redovnog unosa, izvještaji o potrošnji i ostvarenim Nivo efektima mjera energetske efikasnosti. Redovno podnošenje menadžera izvještaja općinskim i kantonalnim organima. 6. energetskog – resorna ministarstva Nadgledanje EMIS baze podataka svih unesenih objekata Ministarstvo Unsko-sanskog kantona; prijedlog novih projekata Vladi građenje, Unsko-sanskog kantona u oblasti energetske efikasnosti. za prostorno uređenje i zaštitu okoliša i resorna ministarstva Nakon sprovođenja plana i implementacije mjera, energetski menadžeri vrše evaluaciju provedenih mjera i dostavljaju izvještaje Ministarstvu za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša. Izvještaji treba da budu kratki, standardizovani i lako razumljivi (npr. u formi tabela sa podacima o uštedama energije i sredstva, u formi grafikona, pregledno). U pripremi ovih izvještaja i analiza koristi se EMIS softver. Primjer izvještaja u formi tabele koji će se moći kreirati u EMIS-u, koji će biti prilagođen obavezi o dostavljanju podataka o godišnjoj potrošnji energije nadležnim ministarstvima i Fondu, dat je u prilogu 3. ovog dokumenta. Implementacija izvještaja je u toku i njegovo finaliziranje se očekuje tokom mjeseca septembra 2014. godine. Svako od resornih ministarstava kantona, moći će izabrati grupu odgovarajućih objekata u njihovoj nadležnosti i kreirati izvještaj prema više definisanih parametara kao npr. vremenski period, grupe ili podgrupe objekata unutar pojedinog resornog ministarstva ili na nivou cjelokupnog kantona i sl. Izvještaji će se moći kreirati i za svaki pojedini objekat u cilju pregleda potrošnje energije, vode, indikatora ili identificiranja prekomjerne potrošnje, netačno unesenih podataka i sl. Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša Unskosanskog kantona će imati pristup svim javnim objektima u kantonu, te će moći kreirati izvještaj za sve javne objekte ili za pojedine grupe i podgrupe objekata. Nakon sprovedenih izvještaja, aktivnosti u okviru energetskog menadžmenta se vraćaju na početak ciklusa i proces se ponavlja. Krajnji donosioci odluka o pokretanju projekata energetske efikasnosti, definisanje planova i programa energetske efikasnosti ili vođenje politike energetske efikasnosti jeste Vlada Unsko-sanskog kantona. 34 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Zaključna razmatranja Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. – 2017. se izrađuje u okviru saradnje Vlade Unsko-sanskog kantona i Razvojnog programa Ujedinjenih nacija u Bosni i Hercegovini. Ovaj plan izrađen je u skladu sa prihvaćenom praksom i predviđenim zakonskim odredbama u oblasti energetske efikasnosti. Aktivnosti na izradi plana predstavljaju zajednički angažman radne grupe sačinjene od predstavnika ministarstva u Vladi Unsko-sanskog kantona, predstavnika Razvojnog programa Ujedinjenih nacija u BiH i uz tehničku pomoć predstavnika Centra za razvoj i podršku. Analizom postojećeg stanja konstatovano je da standardima zahtijevana potrebna finalna energija grijanja u javnim objektima Unsko-sanskog kantona iznosi 67.216.849 kWh. Najznačajnije ušeće imaju objekti osnovnih i srednjih škola. Najveće učešće među energentima imaju lož ulje i ugalj sa manjim udjelom ogrijevnog drveta i peleta, dakle uglavnom ekološki neprihvatljivi energenti. Vertikalna usklađenost ovog plana se ogleda u usklađenosti sa istim i/ili sličnim planovima na nivou BiH, Federacije BiH i jedinica lokalne samouprave sa područja Unsko-sanskog kantona, odnosno sa Nacionalnim akcionim planom energetske efikasnosti Bosne i Hercegovine, nacrtom Zakona o energetskoj efikasnosti FBiH i održivim energetskim akcionim planom općine Bihać. Horizontalna usklađenost ovog plana se postiže sa Integralnom strategijom razvoja Unsko-sanskog kantona za period 2014.-2020. godina. Cilj ovog plana je smanjena potrošnja energije za grijanje uz zadržavanje istog nivoa komfora, što za rezultat treba dati uštedu u budžetima, smanjenje korištenja fosilnih goriva, očuvanje prirodnih resursa, te u konačnici smanjenje globalnog zatopljenja putem reducirane emisije CO2 i drugih štetnih plinova u atmosferu. Kvantifikovani cilj ovog plana je smanjenje potrošnje energije za 12,8% u periodu od tri godine ili energetski govoreći za 8.632.968 kWh, u odnosu na referentnu 2011. godinu. Takvo smanjenje potrošnje uz promjenu energenata dovodi do smanjenja emisija CO2 od 5.839 tona godišnje ili u životnom vijeku mjera energetske efikasnosti, u iznosu od 140.143 tone CO2. Navedeni ciljevi se trebaju realizovati kroz provođenje mjera na 18 javnih objekata (obrazovne i zdravstvene ustanove te objekti policije i sudova), uz ukupnu vrijednost investicije od 3.996.078 KM i i finansijske uštede od 2.407.928 KM. Predmetni objekti imaju ukupno 17.782 uposlenika i korisnika, gdje će se ispunjenjem plana bitno poboljšati uslovi za boravak i rad. Osnova za izbor 18 javnih objekata su opšti i specifični kriteriji, odnosno zastupljenost sektora i općina te važnost i spremnost projekta za realizaciju. Kako bi se mogli ostvariti predviđeni ciljevi, potrebno je provesti mjere energetske efikasnosti koje podrazumijevaju izolaciju na 35 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. fasadi, izolaciju stropa, zamjenu fasadne stolarije i zamjenu kotlova i rekonstrukciju kotlovskih sistema. Tokom prve godine realizacije Plana energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. – 2017. predviđena je realizacija 5 projekata, druge godine 6 i tokom 2017. godine 7 projekata, uz činjenicu da se najviše sredstava, oko 40% planira realizovati tokom druge i treće godine realizacije, dok je u prvoj godini planirana realizacija 20% od ukupnog iznosa predviđenih sredstava. Izbor optimalnih modela, za finansiranje projekata je povezan sa kategorijama jednostavnog perioda povrata i iznosa investicija za pojedine projekte. Kako bi plan bio uspješno proveden i kako bi se mogli osjetiti dugoročni pozitivni efekti koje sa sobom nosi i omogućava energetska efikasnost, neophodno je uspostavljanje energetskog menadžmenta na nivou Unsko-sanskog kantona i odgovarajućeg informacionog sistema. Pored toga, da bi sistem energetskog menadžmenta bio uspješan, važan korak je izbor energetskih menadžera, odnosno lica koja prikupljaju i analiziraju podatke o načinu korištenja energije, predlaže mjere koje doprinose racionalnoj upotrebi energije i prati sprovođenje mjera energetske efikasnosti. Vlada Unsko-sanskog kantona je snažno posvećena navedenim procesima, te će kroz niz odluka i pravilnika stvoriti institucionalni okvir za uspostavljanje i funkcionisanje kako informativnog sistema upravljanja energijom tako i sveukupnog sistema energetskog menadžmenta. Nadalje, kako bi se ovaj plan efikasno provodio potrebno je u što skorijem roku uspostaviti organizacionu strukturu u koju će biti uključeni svi subjekti obuhvaćeni ovim planom (ministarstva, odjeljenja i službe, javna preduzeća i ustanove, radna grupa, tijela za nadzor i izvještavanje, itd.). Ključna uloga u svim procesima praćenja, vrednovanja i ispunjenja ovog plana će biti na resornim ministarstvima a posebno na koordinatoru svih aktivnosti odnosno Ministarstvu za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša Unsko-sanskog kantona. Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015. – 2017. kreira mogućnost da se objekti u budućnosti mogu kandidirati kao projekti za investiciono ulaganje kod kantonalnih i entitetskih vlasti, kao i kod domaćih i međunarodnih financijskih institucija i fondova kako bi se ostvarili pozitivni efekti primijenjenih mjera energetske efikasnosti. 36 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Prilozi Prilog 1. Rang lista ustanova prema specifičnim kriterijima 1 ZU Dom zdravlja Cazin Cazin Dom zdravlja 987 470.396 16,4 213.015 26 ZBIRNI BODOVI ZA SPREMN OST 24 2 OŠ "Harmani II" Bihać Matična škola 927 529.379 10,2 216.591 26 24 50 3 Mješovita srednja škola "Ključ" Ključ Matična škola 660 1.626.867 3,6 115.457 24 26 50 4 Prerađivačka srednja škola, Mašinskosaobraćajna srednja škola Bihać Matična škola 2838 905.640 29,8 534.004 28 20 48 5 OŠ "25. Novembar" Velika Kladuša Matična škola 833 469.076 13,3 191.919 26 22 48 6 Prva srednja škola "Dr. Husein Džanić, Druga srednja škola, Gimnazija Velika Kladuša Matična škola 2025 895.192 9,8 305.563 28 18 46 7 OŠ "Gornje Prekounje - Ripač" Bihać Matična škola 739 486.694 12,8 199.127 26 20 46 Bosanska Krupa Matična škola 985 516.166 13,1 211.185 26 20 46 9 Druga osnovna škola i Opća gimnazija Bosanska Krupa Mješovita srednja škola Sanski Most Sanski Most Matična škola 954 762.451 2,2 63.473 22 24 46 10 Prva osnovna škola Velika Kladuša Matična škola 795 243.783 7,8 99.742 20 26 46 11 Druga osnovna škola Bosanska Krupa Matična škola 508 448.657 12 183.564 24 20 44 12 Ministarstvo unutrasnjih poslova Bihać MUP 920 392.710 6,5 160.674 22 22 44 13 OŠ "Prekounje - Ripač" Bihać Matična škola 885 495.369 9,4 202.676 26 16 42 14 OŠ "Cazin II" Cazin Matična škola 760 552.332 6,7 51.791 24 18 42 15 OŠ "Harmani I" Bihać Matična škola 892 250.477 11,6 126.955 20 22 42 REDNI BROJ 8 NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA 37 UŠTEDE U kWh/god INDEKS PROFIT ABILN OSTI UŠTEDE U KM ZBIRNI BODOVI ZA VAŽNOST ZBIRNI BODOVI ZA SVE KRITERIJE 50 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 16 OŠ "Stijena" Cazin Matična škola 967 552.193 2,4 51.826 20 ZBIRNI BODOVI ZA SPREMN OST 22 17 OŠ Ključ" Ključ Matična škola 729 488.683 2,3 34.996 20 22 42 18 Mješovita srednja škola Bihać Bihać Matična škola 819 470.353 6,8 192.441 24 18 42 19 JZU Opća bolnica Sanski Most Sanski Most Bolnica 2597 759.835 2,4 61.783 22 18 40 20 21 22 Medicinska škola Bihać Bihać Matična škola 780 120.898 8,9 71.117 22 18 40 JU Dječiji vrtić "Krajiška radost" OŠ "Crvarevac" Sanski Most Velika Kladuša Dječiji vrtić Matična škola 188 537 368.904 6 8,3 22.522 150.934 14 22 26 16 40 38 23 JU Dječiji vrtić "Park" Bihać Dječiji vrtić 206 115.470 10,8 58.526 16 22 38 24 Općinski sud u Bosanskoj Krupi Bosanska Krupa Sud 40 48.993 7,2 24.832 14 24 38 25 OŠ "Bužim" PŠ "Varoška Rijeka" Bužim Matična škola 318 203.240 5,7 67.920 14 24 38 26 O "Fajtovci" Sanski Most Matična škola 245 431.427 2,4 32.379 14 24 38 27 OŠ Todorovo" Velika Kladuša Matična škola 338 404.135 2,4 36.037 14 24 38 28 OŠ "Cazin I" Cazin Matična škola 864 438.295 1,6 37.933 18 20 38 29 Prva osnovna škola Bosanska Krupa Matična škola 532 308.957 1,2 18.674 14 24 38 OŠ "Ahmet Hromadžić" Bosanski Petrovac Bihać Matična škola 725 541.208 1,1 31.825 18 18 36 Bolnica 237 402.762 6 167.939 16 20 36 393 455.921 2,3 38.343 16 20 36 REDNI BROJ 30 NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA UŠTEDE U kWh/god INDEKS PROFIT ABILN OSTI UŠTEDE U KM ZBIRNI BODOVI ZA VAŽNOST ZBIRNI BODOVI ZA SVE KRITERIJE 42 31 JU Kantonalna bolnica "Dr. Irfan Ljubijankić" Kasindol 32 OŠ "Hasan Kikić" Sanski Most Matična škola JU Dječiji vrtić Dječiji vrtić 62 26.775 8,9 29.925 14 22 36 Dječiji vrtić 230 178.612 6,2 75.931 14 22 36 Matična škola 74 179.564 7,7 73.467 14 22 36 34 JU Dječiji vrtić "Ozimice" Bosanski Petrovac Bihać 35 OŠ "Kulen Vakuf Orašac" Bihać 33 38 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 36 OŠ "1. Mart" Velika Kladuša Matična škola 5040 82.162 1,8 10.299 14 ZBIRNI BODOVI ZA SPREMN OST 22 37 Prva srednja škola Cazin Cazin Matična škola 1125 287.038 2,3 28.410 14 22 36 38 Općinski sud Cazin Cazin Sud 78 99.631 5,8 40.763 12 24 36 39 Općinski sud Velika Kladuša Velika Kladuša Sud 40 100.722 5,3 41.210 12 24 36 40 OŠ "Kamenica" Bihać Matična škola 363 173.985 2,1 10.231 12 24 36 41 OŠ "Ostrožac" Cazin Matična škola 644 110.671 1,3 8.243 12 24 36 42 JU Kantonalna bolnica "Dr. Irfan Ljubijankić" Upravna zgrada Bihać Bolnica 237 37.699 11,1 30.301 16 18 34 43 JU Kantonalna bolnica "Dr. Irfan Ljubijankić" Transfuziologija Bihać Bolnica 237 30.225 10,4 24.293 16 18 34 44 Druga srednja škola Cazin Cazin Matična škola 1038 328.609 1,4 31.385 16 18 34 45 JU Dječije obdanište "Hasnija Omanović" Cazin Dječiji vrtić 140 47.727 5,2 28.279 14 20 34 46 JU Kantonalna bolnica "Dr. Irfan Ljubijankić" Zarazno - grudno Bihać Bolnica 237 182.383 5 76.048 14 20 34 Četvrta policijska upratv PS Velika Kladuša Velika Kladuša 206 56.401 3,2 13.831 12 22 34 48 JU Kantonalna bolnica "Dr. Irfan Ljubijankić" Psihijatrija Bihać Policijska stanica Bolnica 237 62.020 3,5 25.860 12 22 34 49 OŠ "Bužim" Bužim Matična škola 1865 270.176 1,4 18.647 12 22 34 50 OŠ "Mahala" Sanski Most Matična škola 4040 232.820 1,3 19.572 12 22 34 51 OŠ "Prva sanska škola" Sanski Most Matična škola 441 309.056 1,5 26.188 12 22 34 52 Srednja poljoprivredna škola "Sanus Futurum" Sanski Most Matična škola 319 418.718 1,8 32.552 12 22 34 53 OŠ "Todorovo" PŠ "Golubovići" Velika Kladuša Područna škola 38 45.652 0,7 2.684 4 30 34 REDNI BROJ 47 NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA 39 UŠTEDE U kWh/god INDEKS PROFIT ABILN OSTI UŠTEDE U KM ZBIRNI BODOVI ZA VAŽNOST ZBIRNI BODOVI ZA SVE KRITERIJE 36 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 54 OŠ "Todorovska Slapnica" Velika Kladuša Područna škola 119 - 0,5 1.345 6 ZBIRNI BODOVI ZA SPREMN OST 28 55 OŠ "Prekounje" PŠ "Pokoj" Bihać Područna škola 252 309.557 15,9 126.653 18 14 32 Policijska stanica Ključ Ključ 160 56.788 1,2 5.885 8 24 32 57 OŠ "Sead Ćehić" Velika Kladuša Policijska stanica Matična škola 330 246.428 1,8 21.505 8 24 32 58 OŠ "Bužim" PŠ "Bućevci" Bužim Područna škola 107 53.565 1,4 5.027 8 24 32 59 Umjetnička škola Bihać Bihać Matična škola 379 73.043 0,9 6.855 8 24 32 ZU Zavod za javno zdravstvo USK Bihać 34 - 7,7 19.913 14 16 30 61 JU Kantonalna bolnica "Dr. Irfan Ljubijankić" Hemodijaliza Bihać Zavod za javno zdravstvo Bolnica 238 152.173 5 55.834 14 16 30 62 OŠ "5. Oktobar" Sanski Most Matična škola 843 215.322 2,7 19.069 14 16 30 JU "Veterinarski zavod" Bihać Bihać 30 REDNI BROJ 56 60 NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA UŠTEDE U kWh/god INDEKS PROFIT ABILN OSTI UŠTEDE U KM ZBIRNI BODOVI ZA VAŽNOST ZBIRNI BODOVI ZA SVE KRITERIJE 34 64 OŠ "Sanica" Ključ Veterinarski zavod Matična škola 65 OŠ "Velagići" Ključ Matična škola 66 JU Dječiji vrtić "Ljiljan" Ključ Dječiji vrtić 67 ZU Dom zdravlja Sanski Most Dom zdravlja 125 141.869 1,6 11.835 14 16 30 68 OŠ "Skokovi" Cazin Matična škola 315 217.063 1,6 19.164 8 22 30 69 OŠ "Gata Ilidža-Vrsta" Bihać Matična škola 257 133.267 1,2 7.839 8 22 30 70 OŠ "Podzvizd" Velika Kladuša Matična škola 389 116.549 0,8 7.661 8 22 30 71 Druga osnovna škola PŠ "Pilana" Bosanska Krupa Područna škola 308 299.886 1,4 17.630 8 22 30 Treća policijska uprava PS Sanski Most Sanski Most Policijska stanica 266 286.860 1,8 16.864 6 24 30 63 72 40 6,3 11.510 12 18 30 235 602.755 1,5 35.444 12 18 30 259 456.293 1,4 31.085 12 18 30 81 44.684 2,6 18.282 8 22 30 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. REDNI BROJ NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE UŠTEDE U kWh/god INDEKS PROFIT ABILN OSTI UŠTEDE U KM ZBIRNI BODOVI ZA VAŽNOST 45 137.578 1,3 10.149 6 ZBIRNI BODOVI ZA SPREMN OST 24 UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA ZBIRNI BODOVI ZA SVE KRITERIJE 73 Općinski sud Sanski Most Sanski Most Sud 74 JU Dječije obdanište Velika Kladuša Dječiji vrtić 144 47.466 0,6 2.792 6 24 30 75 OŠ "Konjodor" Bužim Matična škola 277 190.239 2 11.187 6 24 30 76 OŠ "Jezerski" Bosanska Krupa Matična škola 408 195.819 0,8 11.512 6 24 30 77 OŠ "Jezerski" PŠ "Mahmić Selo" Bosanska Krupa Područna škola 186 54.552 0,5 3.207 6 24 30 78 OŠ "Gornja Koprivna" PŠ "Donja Koprivna" Cazin Područna škola 136 12.853 1 1.640 6 24 30 79 OŠ "Gornje Prekounje" PŠ "Ripač" Bihać Područna škola 191 104.844 0,7 6.163 6 24 30 80 OŠ"Liskovac" PŠ"Krivaja" Cazin Područna škola 191 30.992 0 2.862 6 24 30 81 ZU Lječiliste "Gata" Bihać Bolnica 64 264.367 1,6 17.531 6 24 30 82 OŠ "Tržačka Raštela" PŠ "Pjanići" Cazin Područna škola 93 - 0,2 336 4 26 30 83 OŠ "Tržačka Raštela" PŠ "Tržac" Cazin Područna škola 77 20.214 0,7 1.188 4 26 30 84 Mješovita srednja škola "Bužim" Bužim Matična škola 910 226.689 1,2 13.330 12 18 30 85 Prva osnovna škola PŠ "Pištaline I" Bosanska Krupa Područna škola 203 44.269 0,6 2.603 6 24 30 86 ZU Dom zdravlja Velika Kladuša Dom zdravlja 904 259.636 10 124.489 20 8 28 Bihać Bolnica 238 1.038.545 4,8 457.431 20 8 28 88 JU Kantonalna bolnica "Dr. Irfan Ljubijankić" Foča OŠ "Fadil Bilal" Velika Kladuša Matična škola 326 23.239 1,2 4.708 10 18 28 89 Gimnazija Sanski Most Matična škola 408 246.935 1,6 21.777 8 20 28 90 OŠ "Brekovica" Bihać Matična škola 261 - 0 -4 6 22 28 91 OŠ "Liskovac" Cazin Matična škola 258 302.501 1,7 26.157 6 22 28 92 OŠ "Vrhpolje" Sanski Most Matična škola 243 186.758 1,4 13.826 6 22 28 93 OŠ "Kamenica" PŠ "Izačić" Bihać Područna škola 331 191.830 1 11.278 6 22 28 94 OŠ "Brekovica" PŠ "Jezero" Bihać Područna škola 139 - 0 - 6 22 28 87 41 30 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 95 OŠ "Konjodor" PŠ "Brigovi" Bužim Područna škola 77 62.253 1,6 3.661 6 ZBIRNI BODOVI ZA SPREMN OST 22 96 OŠ "Bužim" PŠ "Zaradostovo" Bužim Područna škola 86 105.414 1,5 9.894 6 22 28 97 OŠ "Vrhpolje" PŠ "Kijevo" Sanski Most Područna škola 14 77.468 1,4 7.622 6 22 28 98 OŠ "Vrhpolje" PŠ "Hrustovo" Sanski Most Područna škola 29 49.940 1,4 4.687 6 22 28 99 OŠ "Fajtovci" PŠ "Skucani Vakuf" Sanski Most Područna škola 52 62.317 1,2 4.557 6 22 28 100 JU Dječiji vrtić "Musa Ćazim Ćatić" Sanski Most Dječiji vrtić 0 29.051 0,8 1.899 4 24 28 101 OŠ "Crvarevac" PŠ "Stabandža" Velika Kladuša Područna škola 60 24.209 0,8 2.272 4 24 28 102 OŠ "Šturlić" PŠ "Šturlička Platnica" Cazin Područna škola 43 38.735 0,7 2.277 4 24 28 Druga policijska uprava PS Cazin Cazin 320 152.415 8 64.795 18 8 26 104 JU Dječije obdanište i dom učenika Bosanska Krupa Policijska stanica Dječiji vrtić 93 51.877 4,3 21.225 10 16 26 105 OŠ "Čavnik-Čava" Bužim Matična škola 384 149.528 1,1 9.921 10 16 26 106 OŠ "Gornja Koprivna" Cazin Matična škola 492 272.445 2,3 26.003 10 16 26 107 OŠ "Otoka" Bosanska Krupa Matična škola 627 298.536 1 19.707 10 16 26 108 OŠ "Šturlić" Cazin Matična škola 396 248.676 2,6 24.815 10 16 26 109 OŠ "Otoka" PŠ "Donja Ivanjska" Bosanska Krupa Područna škola 10 18.017 3,6 9.132 10 16 26 Policijska stanica Bosanska Krupa Bosanska Krupa 202 159.627 1,1 9.384 8 18 26 111 OŠ "Pećigrad" Cazin Policijska stanica Matična škola 309 286.639 1,7 22.785 8 18 26 112 OŠ "Gornja Koprivna" PŠ "Ponjevići" Cazin Područna škola 53 27.460 0,4 1.614 4 22 26 113 OŠ "Podzvizd" PŠ "Ponikve" Velika Kladuša Područna škola 56 36.729 1 2.160 4 22 26 114 OŠ "Crvarevac" PŠ "Čaglica" Velika Kladuša Područna škola 56 20.059 0,8 1.883 4 22 26 115 OŠ "Prva sanska škola" PŠ "Trnova" Sanski Most Područna škola 32 40.349 0,5 3.787 4 22 26 REDNI BROJ 103 110 NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE 42 UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA UŠTEDE U kWh/god INDEKS PROFIT ABILN OSTI UŠTEDE U KM ZBIRNI BODOVI ZA VAŽNOST ZBIRNI BODOVI ZA SVE KRITERIJE 28 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 116 OŠ "Ostrožac"PŠ "Prošići" Cazin Područna škola 49 32.994 0,5 1.940 4 ZBIRNI BODOVI ZA SPREMN OST 22 117 OŠ "Ostrožac" PŠ "Majetići" Cazin Područna škola 65 17.292 0,4 1.017 4 22 26 118 OŠ "Gornja Koprivna" PŠ "Ljubijankići" Cazin Područna škola 62 - 0 - 4 22 26 119 Mješovita srednja škola "Ključ" - Gimnazija Ključ Matična škola 660 1.250.043 3,4 88.714 24 0 24 120 OŠ "Skender Kulenović" Sanski Most Matična škola 438 184.570 1,5 16.328 8 16 24 121 OŠ Kulen Vakuf Orašac" PŠ "Orašac" Bihać Područna škola 177 252.423 1,7 14.840 6 18 24 122 OŠ "5. Oktobar" PŠ "Stari Majdan" Sanski Most Područna škola 45 80.168 1,2 6.764 6 18 24 123 OŠ "Gornje Prekounje" PŠ "Veliko Založje" Bihać Područna škola 19 22.558 0,5 1.326 4 20 24 124 OŠ "Bužim" PŠ "Elkasova Rijeka" Bužim Područna škola 58 44.169 0,6 2.597 4 20 24 125 OŠ "Pećigrad" PŠ "Donja Lučka" Cazin Područna škola 63 61.054 0,8 3.589 4 20 24 126 Mješovita srednja škola "Safet Krupić" Bosanska Krupa Matična škola 780 666.206 2,1 44.185 22 0 22 127 Druga osnovna škola PŠ "Ostrožnica" Bosanska Krupa Područna škola 61 61.884 1,4 5.808 6 16 22 OŠ "Ahmet Hromadžić" PŠ "Bjelaj" Područna škola 20 60.869 1,1 5.713 6 16 22 Područna škola 28 145.024 1,4 13.611 6 16 22 Područna škola 59 25.362 1,2 1.795 6 16 22 REDNI BROJ NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA UŠTEDE U kWh/god INDEKS PROFIT ABILN OSTI UŠTEDE U KM ZBIRNI BODOVI ZA VAŽNOST ZBIRNI BODOVI ZA SVE KRITERIJE 26 130 OŠ "Skender Kulenović" PŠ "Husimovci" Bosanski Petrovac Bosanski Petrovac Sanski Most 131 OŠ "Otoka" PŠ "Ljusina" Bosanska Krupa Područna škola 51 157.707 1,9 9.272 6 16 22 132 OŠ "1. Mart" PŠ "Elezovići" Velika Kladuša Područna škola 34 30.550 0,9 2.867 4 18 22 133 OŠ "Velagići" PŠ "Krasulje" Ključ Područna škola 50 56.442 0,9 4.043 4 18 22 134 Prva osnovna škola PŠ "Zalin" Bosanska Krupa Područna škola 23 34.585 0,8 2.033 4 18 22 Policijska stanica Bosanski Petrovac Bosanski Petrovac Bužim Policijska stanica Policijska 104 373.515 2,9 21.959 12 8 20 102 57.272 3,4 14.044 12 8 20 128 129 135 136 OŠ "Bosanski Petrovac" PŠ "Bravsko" Policijska stanica Bužim 43 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. REDNI BROJ NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA UŠTEDE U kWh/god INDEKS PROFIT ABILN OSTI UŠTEDE U KM ZBIRNI BODOVI ZA VAŽNOST ZBIRNI BODOVI ZA SPREMN OST ZBIRNI BODOVI ZA SVE KRITERIJE stanica 137 Druga osnovna škola PŠ "Veliki Radić" Bosanska Krupa Područna škola 110 140.516 0,9 8.261 6 14 20 138 OŠ "Kulen Vakuf" PŠ "Ćukovi" Bihać Područna škola 11 9.750 0,2 573 4 16 20 139 OŠ "Kulen Vakuf" PŠ "Klisa" Bihać Područna škola 9 11.620 0,3 683 4 16 20 140 OŠ "Kulen Vakuf" PŠ "Martin Brod" Bihać Područna škola 9 19.690 0,4 1.158 4 16 20 OŠ "Ahmed Hromadžić" PŠ "Smoljana" Područna škola 36 61.100 0,6 3.592 4 16 20 Područna škola 14 26.700 0,7 2.767 4 16 20 Područna škola 61 43.826 0,7 2.577 4 16 20 143 OŠ "Todorovo" PŠ "Vejinac" Bosanski Petrovac Bosanski Petrovac Velika Kladuša 144 OŠ "Todorovo" PŠ "Mrcelji" Velika Kladuša Područna škola 12 36.522 0,5 2.147 4 16 20 145 OŠ "Crvarevac" PŠ "Zborište" Velika Kladuša Područna škola 74 20.751 0,6 1.948 4 16 20 OŠ "Skender Kulenović" PŠ "Gornji Kamengrad" OŠ "Ahmet Hromadžić" PŠ "Krnjauša" Sanski Most Područna škola 39 9.856 0,6 1.415 4 16 20 Područna škola 69 190.714 0,7 11.211 2 16 18 Područna škola 56 34.585 0,6 2.033 4 12 16 141 142 146 OŠ "Ahmet Hromadžić" PŠ "Vrtoče" 148 OŠ Ćoralići" PŠ " "Kovačevići" Bosanski Petrovac Cazin 149 Medresa "Džemaluddin Čaušević" Cazin Matična škola 351 374.484 2,4 43.329 14 0 14 150 Gimnazija "Bihać" Bihać Matična škola 59 372.868 0 202.414 14 0 14 151 OŠ "Ćoralići" Cazin Matična škola 780 213.964 1,5 16.862 12 0 12 152 Gimnazija Cazin Matična škola 562 - 1,5 21.520 12 0 12 153 OŠ "Tržačka Raštela" Cazin Matična škola 477 163.913 1,2 15.299 10 0 10 154 OŠ "Todorovska Slapnica" PŠ "Todorovska Slapnica" Velika Kladuša Matična škola 365 238.730 2,1 21.737 10 0 10 147 44 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 155 OŠ "Ćoralići" PŠ "Mutnik" Cazin Područna škola 97 61.027 2 3.589 8 ZBIRNI BODOVI ZA SPREMN OST 0 156 OŠ "Kamenica" PŠ "Vikići" Bihać Područna škola 331 - 0 - 8 0 8 157 OŠ "Fajtovci" PŠ" Lušci Palanka" Sanski Most Područna škola 7 309.944 1,2 18.222 8 0 8 158 OŠ "Cazin II" PŠ "Slatina" Cazin Područna škola 106 10.195 1 1.463 8 0 8 159 OŠ "Donja Vidovska" Velika Kladuša Matična škola 261 - 0,9 4.249 6 0 6 160 OŠ "Gata Ilidža-Vrsta " PŠ "Vrsta" Bihać Područna škola 203 - 0 - 6 0 6 161 OŠ "Ćoralići" PŠ "Gornji Ćoralići" Cazin Područna škola 48 62.253 1,2 3.660 6 0 6 162 OŠ "Cazin I" PŠ "Gnjilavac" Cazin Područna škola 124 - 0,8 1.383 6 0 6 163 OŠ "Gornje Prekounje" PŠ "Pritoka" Bihać Područna škola 34 141.221 1,3 8.302 6 0 6 164 OŠ "1. Mart" PŠ "Bosanska Bojna" Velika Kladuša Područna škola 0 35.489 1,1 3.331 6 0 6 165 OŠ "Fadil Bilal" PŠ" Kudići" Velika Kladuša Područna škola 67 33.432 1 3.138 6 0 6 166 OŠ "Mahala" PŠ" Čaplje" Sanski Most Područna škola 5 49.614 1,2 3.760 6 0 6 167 OŠ "Velagići" PŠ "Ramići" Ključ Područna škola 12 46.482 1,1 3.329 6 0 6 168 OŠ "Ključ" PŠ "Humići" Ključ Područna škola 32 54.824 1,1 3.223 6 0 6 169 OŠ "Stijena" PŠ "Podgreina" Cazin Područna škola 114 - 1 2.786 6 0 6 170 OŠ "Stijena" PŠ "Miostrah" Cazin Područna škola 110 51.532 0,7 3.576 6 0 6 171 OŠ "Cazin I" PŠ "Polje" Cazin Područna škola 84 84.996 1,5 7.977 6 0 6 172 OŠ "Tržačka Raštela" PŠ "Rujnica" Cazin Područna škola 62 10.986 0,4 646 4 0 4 173 OŠ "Brekovica" PŠ "Spahići" Bihać Područna škola 10 4.178 0,1 245 4 0 4 174 OŠ "Brekovica" PŠ "Srbljani" Bihać Područna škola 80 8.356 0,2 491 4 0 4 175 OŠ "Harmani II" PŠ "Golubić" Bihać Područna škola 36 56.442 0,9 3.318 4 0 4 176 OŠ "Harmani II" PŠ "Sokolac" Bihać Područna škola 47 - 0 - 4 0 4 REDNI BROJ NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE 45 UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA UŠTEDE U kWh/god INDEKS PROFIT ABILN OSTI UŠTEDE U KM ZBIRNI BODOVI ZA VAŽNOST ZBIRNI BODOVI ZA SVE KRITERIJE 8 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 177 OŠ "Harmani II" PŠ "Vedro Polje" Bihać Područna škola 28 20.594 0,5 1.211 4 ZBIRNI BODOVI ZA SPREMN OST 0 178 OŠ "Kamenica" PŠ "Klokot" Bihać Područna škola 52 - 0 - 4 0 4 179 OŠ "Harmani II" PŠ "Žegar" Bihać Područna škola 68 158.975 0,9 9.346 4 0 4 180 OŠ "Prekounje" PŠ "Bakšaiš" Bihać Područna škola 84 - 0 -2 4 0 4 181 OŠ "Prekounje" PŠ "Čavkići" Bihać Područna škola 66 - 0 -1 4 0 4 182 Prva osnovna škola PŠ "Veliki Radić" Bosanska Krupa Područna škola 30 34.585 0,7 2.033 4 0 4 183 Prva osnovna škola PŠ "Arapuša" Bosanska Krupa Područna škola 42 88.537 0,6 5.205 4 0 4 184 OŠ "Bužim" PŠ "Mrazovac" Bužim Područna škola 93 27.274 1 2.826 4 0 4 185 OŠ "Bužim" PŠ "Vrhovska" Bužim Područna škola 82 29.705 0,8 1.747 4 0 4 186 OŠ "Čavnik" PŠ "Radoč" Bužim Matična škola 33 30.868 0,7 2.897 4 0 4 187 OŠ" Todorovo" PŠ "Todorovska Čelinja" Velika Kladuša Područna škola 59 27.668 0,6 1.627 4 0 4 188 OŠ "Sead Ćehić" PŠ "Marjanovac" Velika Kladuša Područna škola 72 28.037 0,6 2.358 4 0 4 189 OŠ "Podzvizd" PŠ "Rajnovac" Velika Kladuša Područna škola 100 51.877 0,8 3.318 4 0 4 190 OŠ "Podzvizd" PŠ "Kumarica" Velika Kladuša Područna škola 28 - 0 0 4 0 4 191 OŠ "1. Mart" PŠ "Šestanovac" Velika Kladuša Područna škola 20 18.215 0,4 1.071 4 0 4 192 OŠ "25. Novembar" PŠ "Trnovi" Velika Kladuša Područna škola 89 44.130 0,9 2.594 4 0 4 193 OŠ "1. Mart" PŠ "Poljana" Velika Kladuša Područna škola 12 - 0,2 279 4 0 4 194 OŠ "1. Mart" PŠ "Gradina" Velika Kladuša Područna škola 9 24.218 0,9 2.273 4 0 4 195 OŠ "1. Mart" PŠ "Glinica" Velika Kladuša Područna škola 34 19.944 1 1.173 4 0 4 196 Prva osnovna škola PŠ "Šiljkovača" Velika Kladuša Područna škola 20 19.367 0,4 1.139 4 0 4 197 Prva osnovna škola PŠ" Polje" Velika Kladuša Područna škola 91 27.784 0,3 1.633 4 0 4 198 OŠ "Donja Vidovska" PŠ "Johovica" Velika Kladuša Područna škola 23 - 0,5 1.302 4 0 4 REDNI BROJ NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE 46 UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA UŠTEDE U kWh/god INDEKS PROFIT ABILN OSTI UŠTEDE U KM ZBIRNI BODOVI ZA VAŽNOST ZBIRNI BODOVI ZA SVE KRITERIJE 4 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. 199 OŠ "Donja Vidovska" PŠ "Gornja Vidovska" Velika Kladuša Područna škola 27 20.302 0,9 2.104 4 ZBIRNI BODOVI ZA SPREMN OST 0 200 OŠ "Skender Kulenović" PŠ "Čirkići" Sanski Most Područna škola 9 26.146 0,9 2.454 4 0 4 201 OŠ "Fajtovci"PŠ "Okreč" Sanski Most Područna škola 28 45.652 0,8 2.684 4 0 4 202 OŠ "Fajtovci" PŠ "Modra" Sanski Most Područna škola 14 33.939 0,6 1.995 4 0 4 203 OŠ "5. Oktobar" PŠ "Zdena" Sanski Most Područna škola 34 42.885 0,8 2.521 4 0 4 204 OŠ "Velagići" PŠ "Kamičak" Ključ Područna škola 28 31.818 0,7 1.871 4 0 4 205 OŠ "Velagići"PŠ "Balijevići" Ključ Područna škola 14 66.403 0,8 3.904 4 0 4 206 OŠ "Sanica" PŠ "Donja Sanica" Ključ Područna škola 14 47.174 0,8 2.773 4 0 4 207 OŠ "Sanica" PŠ "Biljani" Ključ Područna škola 37 50.728 0,9 2.982 4 0 4 208 OŠ "Ključ" PŠ "Velečevo" Ključ Područna škola 25 27.668 0,8 2.597 4 0 4 209 OŠ "Stijena" PŠ "Zmajevac" Cazin Područna škola 53 - 0 - 4 0 4 210 OŠ "Stijena" PŠ "Vilenjača" Cazin Područna škola 68 - 0 - 4 0 4 211 OŠ "Stijena" PŠ "Glogovac" Cazin Područna škola 95 60.121 0,8 4.172 4 0 4 212 OŠ "Skokovi" PŠ "Krakača" Cazin Područna škola 36 32.247 0,6 1.896 4 0 4 213 OŠ "Ostrožac" PŠ "Osredak" Cazin Područna škola 68 53.722 0,5 3.158 4 0 4 214 OŠ "Gata" PŠ "Mala Peć" Bihać Područna škola 25 - 0 - 4 0 4 REDNI BROJ NAZIV USTANOVE OPĆINA VRSTA USTANOVE 47 UKUPAN BROJ KORISNIKA I UPOSLENIKA UŠTEDE U kWh/god INDEKS PROFIT ABILN OSTI UŠTEDE U KM ZBIRNI BODOVI ZA VAŽNOST ZBIRNI BODOVI ZA SVE KRITERIJE 4 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Prilog 2. Odluka o obaveznom unosu podataka i redovnom izvještavanju krajnjih korisnika o potrošnji energije i vode u javnim objektima Unsko – sanskog kantona Na osnovu člana 16. Zakona o Vladi Unsko – sanskog kantona („Službeni glasnik Unsko – sanskog kantona“, broj: 05/08), Vlada Unsko – sanskog kantona, na sjednici održanoj dana _______, d o n o s i: Odluku o obaveznom unosu podataka i redovnom izvještavanju krajnjih korisnika o potrošnji energije i vode u javnim objektima Unsko – sanskog kantona Član 1. (Predmet Odluke) Odlukom o obaveznom unosu podataka i redovnom izvještavanju krajnjih korisnika o potrošnji energije i vode u javnim objektima Unsko – sanskog kantona (u daljem tekstu: Odluka), propisuju se obaveze krajnjih korisnika energije i vode da redovno unose podatke o potrošnji energije i vode u informacioni sistem za energetski menadžment (u daljem tekstu: EMIS) i o istom redovno izvještavaju odgovarajuće nivoe vlasti, u zavisnosti od resora ili sektora kojem pripadaju. Član 2. (Krajnji korisnici) (1) Primarni krajnji korisnici energije i vode u javnim objektima Unsko – sanskog kantona su: organi javne uprave, organizacije, regulatorna tijela, javne ustanove, agencije, zavodi i javna preduzeća koja se neposredno finansiraju iz Budžeta Unsko – sanskog kantona. (2) Sekundarni krajnji korisnici energije i vode u javnim objektima Unsko – sanskog kantona su ostali organi javne uprave, organizacije, regulatorna tijela, javne ustanove, agencije, zavodi i javna preduzeća koja se ne finansiraju neposredno iz Budžeta Unsko – sanskog kantona, već budžetska sredstva koriste po drugim osnovama (grantovi, subvencije, pomoći). 48 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Član 3. (Osnovne funkcije EMIS-a) Osnovne funkcije EMIS-a su: prikupljanje i unos osnovnih podatka o objektima kao i kontrola potrošnje energije i vode na mjesečnoj, sedmičnoj i dnevnoj osnovi, olakšan pristup informacijama o potrošenoj energiji, načinu potrošnje i mjestima potrošnje, kalkulacije i analize potrošnje u svrhu identificiranja neželjenih i prekomjernih utrošaka energije i vode, kao i identifikacija mogućnosti za povećanje energetskih i finansijskih ušteda, verifikacija ostvarenih ušteda energije i vode, kalkulacija različitih indikatora potrošnje, automatska obavještenja o postignutim ciljevima ili neželjenom potrošnjom, različite mogućnosti za različite razine korisnika, napredno filtriranje baze podataka, ispis podataka u pdf ili excel datotekama, te izlistavanje različitih tipova objekata. Član 4. (Obaveze krajnjeg korisnika) (1) Krajnji korisnik obavezan je iz reda uposlenih imenovati najmanje jednu osobu – energetskog menadžera i njegovog zamjenika za prikupljanje i unos podataka o potrošnji energije i vode u EMIS, kao i za redovno izvještavanje o potrošnji energije i vode od strane krajnjeg korisnika. (2) U slučaju spriječenosti energetskog menadžera da obavlja poslove iz stava (1) ovog člana, iste poslove obavljaće njegov zamjenik. (3) Krajnji korisnik obavezan je putem energetskog menadžera unositi mjesečne podatke o potrošnji energije i vode u EMIS najkasnije do 15-og u mjesecu za prethodni mjesec. (4) Ukoliko jedan javni objekat koristi više krajnjih korisnika, isti će sporazumno imenovati jednog energetskog menadžera i njegovog zamjenika za prikupljanje i unos podataka o potrošnji energije i vode u EMIS. (5) Krajnji korisnik je obavezan odgovarajućem nivou vlasti, uz zavisnosti od resora ili sektora kojem pripada, dostaviti godišnji izvještaj o potrošnji energije i vode najkasnije do 31. januara tekuće godine za prethodnu godinu. 49 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Član 5. (Posebne obaveze primarnog i sekundarnog krajnjeg korisnika) (1) Primarni krajnji korisnik je obavezan da uz nalog za plaćanje troškova potrošnje energije i vode, Ministarstvu finansija Unsko – sanskog kantona dostavi i izvještaj o unosu podataka u EMIS za mjesec za koji se vrši plaćanje. (2) Sekundarni krajnji korisnik obavezan je da uz zahtjev za korištenje budžetskih sredstava Unsko – sanskog kantona dostavi izvještaj o redovnom unosu podataka u EMIS. Član 6. (Obaveze energetskog menadžera) Pored redovnog monitoringa, energetski menadžer naročito ima obaveze da: vrši praćenje i nadzor potrošnje energije u objektima, identifikuje neracionalnu potrošnju u objektima, priprema prijedloge projekata energetske efikasnosti i praćenje efekata, uključivanje projekata energetske efikasnosti u finansijske planove, uključivanje projekata energetske efikasnosti u razvojne planove, priprema prijedloge i izvore finansiranja projekata energetske efikasnosti, te dostavlja godišnji izvještaj o potrošnji energije i vode rukovodstvu svog krajnjeg korisnika, najkasnije do 31. januara tekuće godine za prethodnu godinu. Član 7. (Centralna baza podataka) (1) Centralnu bazu podataka o potrošnji energije i vode svih krajnjih korisnika vodi Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša Unsko – sanskog kantona koje ima pristup i mogućnost pregleda, monitoringa i izvještavanja za sve javne objekte na području Unsko – sanskog kantona. (2) Izvještaji će se moći kreirati i za svaki pojedini objekat u cilju pregleda potrošnje energije, vode, indikatora ili identificiranja prekomjerne potrošnje, netačno unesenih podataka i sl. 50 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Član 8. (Mjere zbog neizvršavanja obaveza) Ukoliko krajnji korisnik iz neopravdanih razloga ne izvrši obaveze iz člana 4. ove Odluke, istom će biti uskraćena finansijska sredstva za operativno poslovanje do izvršavanja propisanih obaveza. Član 9. (Prijelazne i završne odredbe) Ova odluka stupa na snagu narednog dana od dana objavljivanja u „Službenom glasniku Unsko – sanskog kantona“. Broj:_____________________ Bihać,____________2014. godine PREMIJER KANTONA dr. sci. Hamdija Lipovača 51 Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Prilog 3. Primjer izvještaja za dostavljanje podataka o godišnjoj potrošnji energije nadležnim ministarstvima i Fondu PREGLED POTROŠNJE ENERGIJE, VODE I INDIKATORA PO GRUPI OBJEKATA Na ovome mjestu će pisati ime korisnika, koji generira izvještaj i može vidjeti samo objekte koji su mu dodijeljeni, i izvan toga ne može niti biti prikazano u izvještaju. Korisnik Datum Ispis datuma generiranja Izvještaja. Vrsta objekta Omogućavanje korisniku filtriranje objekata po grupma vrsta objekata i filtriranje po vrsti objekta. Obrazovanje Zdravstvo Javna administracija Socijalne ustanove ‐ osnovna škola ‐ srednja škola - bolnica - dom zdravlja ‐ općina - fakulteti - ambulanta ‐ općina - javna zgrada - administrativna zg. ‐ područna škola ‐ dječiji vrtići i predškolske JU ‐ lječilište - apoteka Ukupan broj objekata u grupi Ispis broja filtriranih objekata u grupi ili po vrsti Ukupno godišnje Prosjek po objektu Količina energijegodišnji prosjek Jedinica Itd....... Broj uposlenih Broj korisnika Površina grijanog dijela objekta (m²) Zapremina grijanog dijela objekta (m³) I POTROŠNJA ENERGIJE ZA GRIJANJE Ia Potrošnja energije za grijanje po grupi objekata (godišnji prosjek) Ukupna prosječna godišnja potrošnja energije za grijanje po grupi objekata Specifična godišnja potrošnja energije za grijanje po objektu Specifična godišnja potrošnja energije za grijanje po korisniku Specifična godišnja potrošnja energije za grijanje po 1m² grijane površine Specifična godišnja potrošnja energije za grijanje po 1m³ grijanog prostora Prosječna energetska kategorija Ukupni prosječni godišnji trošak KWh KWh/objektu KWh/korisniku KWh/m² KWh/m³ Ib Potrebni energenti za grijanje po grupi objekata (godišnji prosjek) Energent / izvor grijanja Jedinica Plin Lož ulje Ugalj Drvo Pelet, briket Elektro grijanje Daljinsko grijanje Prosječna godišnja količina Prosjek po objektu m³ / god l / god t / god prm/ god t / god KWh / god KWh / god 52 Prosjek po korisniku Prosjek po m² Prosjek po m³ grijane grijanog površine prostora Jedinica KM KM/objektu KM/korisniku KM/m² KM/m³ Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Ic Potrebna godišnja finansijska sredstva za nabavku energenata po grupi objekata (godišnji prosjek) Specifični Specifični Specifični Specifični Prosječna Ukupni prosječni Prosječna prosječni prosječni prosječni prosječni Energent / izvor grijanja Jedinica jedinična cijena, godišnji trošak, godišnja količina godišnji trošak godišnji trošak godišnji trošak godišnji trošak KM/jed.mj. KM po objektu po korisniku po 1m² po 1m³ Plin m³ / god Lož ulje l / god Ugalj t / god Drvo prm/ god Pelet, briket t / god Elektro grijanje KWh / god KWh / god Daljinsko grijanje II POTROŠNJA ELEKTRIČNE ENERGIJE Potrošnja električne energije po grupi objekata (godišnji prosjek) Količina energijegodišnji prosjek Ukupna prosječna godišnja potrošnja ele. Energijepo grupi objekata Specifična godišnja potrošnja ele. energije po objektu Specifična godišnja potrošnja ele. energije po korisniku Specifična godišnja potrošnja ele. Energije po 1m² grijane površine Specifična godišnja potrošnja ele. energije po 1m³ grijanog prostora Jedinica Ukupni prosječni godišnji trošak KWh KWh/objektu KWh/korisniku KWh/m² KWh/m³ Jedinica KM KM/objektu KM/korisniku KM/m² KM/m³ III POTROŠNJA VODE Potrošnja vode po grupi objekata (godišnji prosjek) Količina energijegodišnji prosjek Ukupna prosječna godišnja potrošnja vode po grupi objekata Specifična godišnja potrošnja vode po objektu Specifična godišnja potrošnja vode po korisniku Specifična godišnja potrošnja vode po 1m² grijane površine Jedinica Ukupni prosječni godišnji trošak m³ m³/objektu m³/korisniku m³/m² Jedinica KM KM/objektu KM/korisniku KM/m² IV EMISIJE CO2 Emisija CO₂ po grupi objekata (godišnji prosjek) Jedinica Ukupna prosječna godišnja emisija po grupi objekata Specifična godišnja emisija CO2 po objektu Specifična godišnja emisija CO2 po korisniku Specifična godišnja emisija CO2 po 1m² grijane površine tCO2 tCO2/objektu tCO2/korisnik tCO2/m² 53 Iz energije za grijanje Iz električne energije Ukupna prosječna emisija Vlada Unsko-sanskog kantona Plan energetske efikasnosti u javnim objektima Unsko-sanskog kantona 2015.-2017. Ministarstvo za građenje, prostorno uređenje i zaštitu okoliša Ulica Alije Đerzeleza br. 6, 77000 Bihać, BiH Tel: +387 37 316 – 040 www.vladausk.ba www.mgpuzo.org 54
© Copyright 2024 Paperzz
