RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE ROMANIKA I GOTIKA

RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
• KLAUSTAR FRANJEVAČKOG
SAMOSTANA U DUBROVNIKU
• IZGRAĐEN PRE 1348. GOD.
• OSNOVA JE KVADRAT
• NA SVAKOJ STRANI IMA PO
TRI ARKADE SA PO ŠEST
OTVORA
• KOLONETE SU UDVOJENE S
BOGATO KLESANIM DVOJNIM
KAPITELIMA
• SMATRA SE VRHUNSKIM
DELOM ROMANIČKOG STILA
U DALMACIJI
• MAJSTOR MIHA BRAJKOV IZ
BARA
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
• VRATA MAJSTORA
ANDRIJE BUVINE NA
KATEDRALI SVETOG DUJE
U SPLITU
• IZRAŠENA SU 1214. GOD.
• VRATA SU DRVENA,
DVOKRILNA
• IMAJU PO 7 POLJA U DVA
REDA NA SVAKOM KRILU
• POLUDUBOKI DUBOREZ
SA SCENAMA IZ
HRISTOVOG ŽIVOTA
• JEDNA OD NALEPŠIH
VRATA ROMANSKOG
STILA U EVROPI
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
PROFANA ROMANSKA ARH.
KANONIČKA KUĆA U POREČU
STAMBENA KUĆA U POREČU
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
GOTIČKA STILSKA GRUPA
• UPADLJIVO ZAKAŠNJENJE - KRAJ XIV VEKA, RAZVOJ
U XV VEKU
• NAJZNAČAJNIJI UTICAJ IZ VENECIJE
• OBUHVATA JADRANSKO PRIMORJE, KOPNENU
HRVATSKU, SLOVENIJU
• POJEDINAČNI PRIMERI U SRBIJI, ODNOSNO VOJVODINI
• RAZVIJA SE U POVOLJNIM USLOVIMA – CRKVA JE JOŠ
UVEK BOGATA, A GRADSKE KOMUNE SU SE
ZNAČAJNO OBOGATILE
• VELIKI BROJ SAČUVANIH PROFANIH GRAĐEVINA
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
• KONSTRUKCIJA,MATERIJALI I TEHNIKE GRAĐENJA
• ISTI ELEMENTI KOJI SU KARAKTERISTIČNI U CELOJ EVROPI
PRIMENJUJU SE SA VIŠE ILI MANJE USPEHA
• REBRASTI SVOD, PRELOMLJENI LUK I POTPORNI LUK (U
KOMBINACIJI SA KONTRFOROM)
• U SRBIJI PRIMENA GOTIČKIH ELEMENATA IZRAZITA JE SAMO
NA CRKVI MANASTIRA GRADAC, ALI SU I TAMO KONTRFORI
POSTAVLJENI NA POGREŠNIM MESTIMA, GDE NISU
POTREBNI, A POTPORNI LUK NIJE NI PRIMENJEN
• PRELOMLJENI LUK SE DOSTA KORISTI, ALI U DEKORATIVNE
SVRHE, ZA PROZORE I VRATA
• PRVO SE KORISTIO OBIČAN PRELOMLJEN LUK ("LUK NA
GRBAVICU")
• U POZNIJEM PERIODU PRIMENJUJE SE DEKORATIVNI
VENECIJANSKI LUK, KOJI SE OVDE NAZIVA SARACENSKI .
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
• U SLOVENIJI JE TOKOM GOTSKOG PERIODA RAZVIJENA
ŽIVA STVARALAČKA DELATNOST REPREZENTATIVNOG
KARAKTERA
• UTICAJI DOLAZE IZ JUŽNONEMAČKIH I AUSTRIJSKIH
KRAJEVA, POSREDNO ČEŠKE, MAĐARSKE I VENECIJE
• OBLICI SU DOŽIVELI SPECIFIČNU ASIMILACIJU I
REGIONALNU INTERPRETACIJU
• GOTIKA SE U SLOVENIJI RZVIJA OD XIII DO SREDINE XVI
VEKA, ALI POJEDINIH PRIMERA ILI ELEMENTA IMA I U XVII
VEKU
• PRVI PERIOD, OD SREDINE XIII DO SREDINE XV VEKA IMA
PRELAZNE KARAKTERISTIKE, ROMANIČKI I GOTIČKI
ELEMENTI SE MEŠAJU
• U DRUGOM PERIODU, DO SREDINE XVI VEKA, GOTIČKA
ARHITEKTURA JE ČISTIJA I RASKOŠNIJA
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
Romano-gotička crkva u
Kostanjevici (1230.)
Klaustar cistercitskog samostana u
Stični – sredina XIII veka
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
Proštenjarska crkva Majke
Božje na Ptujskoj Gori
(oko 1410.)
“Jedina dosljedno građena,
kao u jednom zamahu
odlivena gotička građevina"
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
Dvoranska gradska crkva u
Šent Rupertu (1497)
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
Gotički ostaci burga Celje
“Venecijanska“ kuća u Piranu
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
• U HRVATSKOJ SE GOTIKA JAVLJA OD SREDINE XIII VEKA
I PRESTAJE UGLAVNOM POČETKOM XVI, ALI NA
POJEDINIM PRIMERIMA JAVLJA SE I U XVII VEKU
• KARAKTERISTIČNO JE PREPLITANJE STILOVA – NA
GOTIČKIM GRAĐEVINAMA IMA PRIMESA ROMANIKE,
RENESANSE, VIZANTIJSKIH MOTIVA I BAROKA
• U CRKVENOJ ARHITEKTURI RAZNOVRSNOST TIPOVA:
1. TROBRODNE BAZILIKE,
2. DVORANSKE BAZLIKE
3. DVOBRODNE CRKVE
4. JEDNOBRODNE LONGITUNIDALNE (PROPOVEDNIČKE)
5. JEDNOBRODNE SA SVETILIŠTEM UŽIM OD BRODA
(NAJČEŠĆI TIP)
6. CENTRALNOG PLANA
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
KATEDRALA
U ZAGREBU
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
DVORANSKA BAZILIKA SVETOG MARKA U ZAGREBU
Prerađena u XV veku
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
CRKVA PAVLINSKOG REDA U
LEPOGLAVI
CRKVA U KLOŠTAR IVANIĆU
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
KARAKTERISTIČNE UTVRĐENE CRKVE
DRENOVAC KOD SL. POŽEGE
SOKOLAC-BRINJE
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
KATADRALA
U KORČULI
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
ŠIBENSKA KATEDRALA – SKLADNO PREPLITANJE KASNE GOTIKE I
RENESANSE – REMEK DELO PROTOMAGISTRA JURAJA DALMATINCA
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
KRSTIONICA U
TROGIRSKOJ KATEDRALI
PRELAZNI GOTIČKORENESANSNI STIL
ANDRIJA ALEŠI (1467.)
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
PALATA ĆIPIKO U TOGIRU
ANDRIJA ALEŠI (oko 1470.)
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
PALATA HEKTOROVIĆA
TVRDALJ
STARI GRAD NA HVARU
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
GRADSKA KUĆA
U SPLITU
KLAUSTAR DOMINIKANACA
U DUBROVNIKU
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
KNEŽEV DVOR U DUBROVNIKU
Onofrio di Giordano de la Cava
(1435-1442)
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
VELIKA IMALA ČESMA – DUBROVNIK
Onofrio di Giordano de la Cava
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
DIVONA U DUBROVNIKU
Paskoje Miličević i Andrijić
(oko 1520)
Isprepletani gotičko-renesansni
elementi
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
GOTIČKE PALATE
PAPALIĆEVA U SPLITU
U POREČU
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
Jednobrodna crkva Svetog Mihajla
u Kotoru iz druge polovine XIV veka
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
Prelazni romano-gotički oblik
Ratačkog samostana
Zvonik franjevačkog samostana
u Kotoru iz XIII veka
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
Kombinovani gotičko-renesansni oblici
Palata Drago u Kotoru
Palata u Starom Baru
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
• Gotičke elemente u
arhitekturu Srbije unose
majstori koji dolaze iz
primorskih krajeva, a u
Vojvodinu iz Mađarske
• Radoslavljeva priprata
najstarija je građevina na
kojoj se oseća gotički uticaj
(30.god. XIII veka)
• Na crkvi manastira Gradac
uticaj je veoma izražen
• Na crkvi manastira Dečana
elementi gotike su
jednostruki i dvojni prozori,
i sistem rebrastih svodova
iznad naosa i narteksa
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
Zvonik i apsida franjevačkog samostana u Baču
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
Kapela u kuli i ulazna kapija utvrđenja u Baču
RAZVOJ REGIONALNE ARHITEKTURE
ROMANIKA I GOTIKA
Crkva-utvrđenje Svete Marije u Moroviću