Резултати од применетите
мерки за адаптација на
климатските промени во
овошните насади
Проф. д-р Марјан Кипријановски
Потенцијални ризици од климатските промени
Во последниот период во производната практика
силно се чуствуваат промени на одредени
климатски параметри изразени преку:
• зголемување на максималните и средно дневните
температури,
• зголемување на интензитетот на светлината особено на
ултравиолетовото зрачење,
• појава на екстремно високи но и екстремно ниски
температури,
• намалени врнежи и изменета дистрибуција во текот на
година,
• чести и долготрајни суши,
• честа појава на град,
• силни ветрови и слично
Можни мерки за адаптација на овоштарството кон
климатските промени
• Избор на овошни видови, сорти и подлоги соодветни за
новонастанатите еколошките услови,
• Соодветна припрема на површината пред подигање на
насадите,
• Адаптивна технологија на садење-длабочина на садење на
садниците и употреба на водозадржливи материјали,
• Соодветно одржување на површината во насадите,
• Мулчирање на површината во редовите,
• Формирање на соодветни типови на круни и начини на
резидба на овошките,
• Употреба на заштитни УВ и против градoбијни мрежи и
др.
Dosega{ni aktivnosti изведени во
рамките на проектот
-Испитување на влијание на UV za{titna i против
градобијна мрежа во насад од круша, praska, kajsija i
sliva
-Razli~ni na~ini na rezidba na praska
-Ocenuvawe na различни podlogi za cre{a i vi{na
-Ocenuvawe na razli~ni tipovi podlogi za jabolka
-Ispituvawe vlijanie na dlabo~ina na sadewe na
sadnicite kalemeni na razli~ni podlogi od vi{na,
cre{a i jabolka
-Upotreba na materijali koi ja koнzerviraat vodatа
Влијание на UV za{titna i
против градобијна мрежа во насад
од круша
Rezultati od istra`uvawa vo nasad od kru{a
Porast na stebloto
Sorta
Crvena
viqamovka
Status na
nasadot
Diametar na
stebloto, mm
2012
2013
Bez mre`a
37.08
47.13
So mre`a
37.40
48.30
Porast, Indeks
mm
10.1
10.9
100
107.9
100
103.0
100
104.8
Bez mre`a
Viqamovka
So mre`a
Bez mre`a
Prosek
So mre`a
43.60
42.40
40.30
39.9
50.20
49.25
48.70
48.8
6.6
6.8
8.4
8.8
Abate Fetel
So mre`a
43.06
55.19
12.1
Konferans
So mre`a
43.90
49.67
5.8
Harow sweet
So mre`a
39.40
47.29
7.9
Prinos po ovo{ka i povr{ina
Sorta
Status na
nasadot
Abate fetel
bez mre`a
so mre`a
bez mre`a
so mre`a
bez mre`a
so mre`a
so mre`a
Konferans
so mre`a
Harrow sweet
so mre`a
Crvena
viqamovka
Viqamovka
prosek
Prinoos
po ovo{ka
kg
Prinos po
hektar, t
Indeks
8.21
8.79
11.06
12.18
9.6
10.5
11.86
18.06
19.34
24.33
26.80
21.20
23.10
100
107.1
100
110.1
100
108.9
10.8
23.76
7.60
16.72
26.09
Kvalitetni karakteristiki na plodovite
Status
Masa na Рastv. suvi
na
plodovi, materii, %
nasadot
g
bez mre`a
210.1
13.9
Crvena
viqamovka so mre`a
209.5
14.3
bez mre`a
192.5
16.3
viqamovka
so mre`a
205.5
16.2
bez mre`a
206.3
15.1
prosek
so mre`a
207.5
15.3
so mre`a
270.3
16.1
A.fetel
Sorta
Vkупни
kiselini,
%
0.33
0.30
0.28
0.27
0.31
0.29
0.14
Konferans
so mre`a
147.5
15.8
0.30
Harrow
sweet
so mre`a
170,9
17.6
0.35
Bez mre`a
So mre`a
Bez mre`a
So mre`a
[teti od sonce vo nasad od kru{a
Sorta
Crvena
viqamovka
Viqamovka
prosek
Abate fetel
Konferans
Harrow sweet
Status na nasadot
bez mre`a
so mre`a
bez mre`a
so mre`a
bez mre`a
so mre`a
so mre`a
so mre`a
so mre`a
[teti od sonce , %
listovi
3
1
5
2
4
1.5
0
70
0
plodovi
5
1
9
3
7
2
0
10
0
Konferans -Harrow Sweet
Rezultati od istra`uvawa vo nasad пraska,
kajsija, sliva
Porast na stebloto
Vid-Sorta Status na
nasadot
Dijametar na
steblo, mm
2012
2013
Porast Indeks
mm
bez
Praskamre`a
Kresthave
n
so mre`a
70.5
77.9
7.5
100
65.8
74.2
8.4
112.0
bez
mre`a
100.2
118.5
18.3
100
so mre`a
97.8
115.8
18.0
98.3
bez
mre`a
107.9
116.5
8.6
100
KajsijaDa~ija
SlivaStenlej
so mre`a
Prinos po ovo{ka i povr{ina
Vid-Sorta
Status na
nasadot
PraskaKresthaven
bez mre`a
Prinos
po
ovo{ka, kg
32.9
so mre`a
bez mre`a
33.5
10.4
27.9
6.5
101.8
so mre`a
bez mre`a
11.5
29.9
7.2
18.7
110.8
100
so mre`a
bez mre`a
30.6
19.1
102.1
24.4
17.5
100
so mre`a
25.2
18.1
103.4
KajsijaDa~ija
SlivaStenlej
Prosek
Prinos Indeks
po hektar,
t
27.4
100
100
Kvalitetni karakteristiki na plodovite
VidSorta
PraskaKresthave
n
KajsijaDa~ija
Status masa na
Rastvor.
Vk.
plodov
suvi
kiselini,
na
i, g materii, %
%
nasadot
bez
mre`a
176.3
14.1
0.45
so
mre`a
175.7
14.2
0.43
bez
mre`a
73.5
15.7
1.20
so
mre`a
72.3
15.2
1.27
[teti od sonce
Vid-Sorta
PraskaKresthaven
KajsijaDa~ija
SlivaStenlej
Status na
nasadot
[teti od sonce, %
listovi
plodovi
bez mre`a
0
0
so mre`a
0
2
bez mre`a
0
0
so mre`a
0
0
bez mre`a
0
0
so mre`a
0
3
Нa~ini na rezidba na praska
Кратка
Долга
Na~in na
rezidba
Porast na stebloto
Dijametar na steblo, mm Porast,
mm
2012
2013
Dolga
Kratka
69.6
70.7
Indeks
77.2
7.6
100
78.5
7.8
102.6
Prinos
Na~in na Broj na
rezidba plodovi po
ovo{ka
Dolga
190.7
Kratka
167.6
Prinos po
ovo{ka,
kg
Prinos po
hektar,
t/ha
33.5
32.4
27.90
26.98
Indeks
100
96.7
Kvalitet na plodovi
Na~in na masa na
Rastvor.su Vk. kiselini,
rezidba plodovi, g
vi
%
materii,
%
175.7
14.64
0.45
Dolga
Distribucija na plodovi кај овошките po klasi, kg
Kratka
Na~in na
rezidba
Dolga
Kratka
193.3
>80
5.5
8.4
14.40
0.48
[irina na plodovi, mm
70-79
60-79
9.9
11.5
10.5
7.5
<60
7.5
5.0
Дистрибуција на
плодовите по берба, kg
Сорта
Берба
Начин на
резидба
1ва
2ра
3та
4та
5та
10.5
8.5
5.4
5.3
3.8
13.6
10.3
5.8
3.7
Долга
Крестхавен
Кратка
Dlabo~ina na sadewe na sadnici
od jabolka vo 10 vegetacija
Dlabo~ina na
sadewe
Prinos
po
Indeks
ovo{ka
kg
Indeks
Dijametar na steblo,
mm
2012
2013
Normalno
56.8
74.3
100
16.1
100
Podlaboko za 20 cm
82.6
88.3
118.9
18.7
116.1
Dlabo~ina na sadewe na sadnici
od vi{na vo 5 vegetacija
Dijametar Ind. Prino
na
Dlabo~in
s
steblo,
a
po
mm
na sadewe
ovo{k
a kg
2012 2013
Ind.
Masa na
plodovi,
g
Normalno 66.5
70.5
100
18.47
100.0
3.09
Podlabok
o za 20 69.9
75.4
106.9
19.86
107.5
3.20
Porast na ovo{ki od cre{a pri razli~no
sadewe vo [tip
Na podloga
Dlabo~ina
Dijametar na steblo, mm
Pri
Kraj na
sadewe vegetacija
Magriva
Obla~inska
vi{na
Porast
Normalno
15.4
19.1
3.7
Podlaboko
za 20 cm
13.0
16.8
3.8
Normalno
15.0
17.3
2.3
Podlaboko
za 20 cm
13.7
16.2
2.5
Porast na ovo{ki od vi{na pri razli~no
sadewe vo [tip
Dlabo~ina
Podloga
Magriva
Dijametar na steblo, mm
Pri sadewe
Normalno
Podlaboko
za 20 cm
Normalno
Sopstven
koren
Podlaboko
za 20 cm
Kraj na
vegetacija
Porast
13.7
3.3
17.2
4.4
11.4
13.5
2.1
10.4
12.6
2.2
10.4
12.8
Normalno sadewe
Dlaboko sadewe
Porast na ovo{ki od cre{a pri razli~no
sadewe vo Valandovo
Podloga
Sorta
Sadewe
Dijametar na steblo, mm
Pri
sadewe
Gisela 5
Kordija
Van
Obla
~inska
Van
Na kraj na
vegetacija
Porast
Normalno
12.9
15.3
2.4
Dlaboko
18.0
2.7
Normalno
15.3
13.2
16.5
3.3
Dlaboko
14.9
18.8
3.9
Normalno
16.2
19.5
3.3
Dlaboko
14.3
17.6
3.3
Upotreba na vodozadr`livi
materijali
material
Dijametar na steblo, mm
Pri sadewe
Kraj na
vegetacija
Porast
Kontrola
9.3
11.5
2.2
Hidrogel,
15 g po sadnica
11.5
13.5
2.2
Zeofit,
0.5 kg po sadnica
10.3
14.7
4.4
Zeofit,
1 kg po sadnica
9.2
17.0
7.8
Kontrola
Zeofit 0.5 kg
Zeofit 1 kg
Ocenuvawe na slabo bujni podlogi za
jabolka
TCSA, cm2
Podloga
2012
2013
M.9 T 984
24.79
Indek
s
39.44
74.3
M.9 T 337
24.62
44.69
Jork 9
28.83
Mark 9
Prinos
po ovo{.
kg
Prinos
po
hektar, t
16.52
31.5
84.1
16.98
32.3
51.19
96.4
17.20
32.8
26.59
46.00
86.6
14.92
28.4
Budagowski 9
19.08
36.41
68.6
13.02
24.8
M.9 EMLA
31.95
53.11
100.0
18.37
35.0
Pajam 1
23.06
37.97
71.5
14.24
27.1
Pajam 2
30.86
49.12
92.5
16.67
31.8
Supporter 4
34.92
54.30
102.2
15.17
28.9
Ocenuvawe na podlogi za vi{na
vo petta vegetacija vo [tip
Podloga
Dijametar na
steblo, mm
2012
Sopst.
koren
Ind.
prinos po
steblo, kg
2013
Prinos Indeks
po
hektar, t
Masa
na
plod
g
50.8
57.4
100
7.22
7.22
100.0
3.65
Magriva 64.3
71.2
124.0
11.81
9.83
136.1
3.79
Ocenuvawe na slabo bujni podlogi
za cre{a vo prva vegetacija
Podloga
Sorta
Dijametar na steblo, mm
Pri
sadewe
Gisela 5
Kordia
Gisela 5
Van
12.9
13.2
Obla~inska
Magriva
Obla~inska
Magriva
Van
Kraj na
vegetacija
15.3
Porast,
mm
2.4
16.5
3.3
16.2
19.5
3.3
Van
Burlat
18.4
14.4
23.3
18.5
4.9
4.1
Burlat
19.5
24.8
5.3
© Copyright 2024 Paperzz
