BIZANTSKO CARSTVO DO SREDINE XI. STOLJEĆA

BIZANTSKO CARSTVO DO SREDINE XI. STOLJEĆA
- na mjestu grčke kolonija Bizantiona car Konstantin I. dao je 330. g. podići Konstantinopol
(Carigrad)
- 395. g. Carigrad postaje glavni grad Istočnog Rimskog Carstva
- rano-bizantsko doba obilježeno rimskim tradicijama -> Romeji su stanovnici, centralistička država
sa snažnom administracijom, pravni poredak, latinski jezik
- prisutna ideja o protezanju države na zapad
- s vremenom napuštene rimske tradicije i okreće se grčkim -> helenizacija Carstva
- grčki jezik potiskuje latinski, poseban kulturni razvoj
- s carem Heraklijem (610. - 641.) nastupilo pravo bizantsko doba
- Istočno Carstvo postoji još skoro 1000. g. nakon propasti Zapadnog Rimskog Carstva pod imenom
Bizantsko Carstvo
JUSTINIJAN I. (526. - 565.)
- car podrijetlom Ilir
- započinje rekonkvistu (ponovno vraćanje teritorija pod neku vlast) i za to zadužuje vojskovođe
Narzesa i Belizara
- Romeji osvojili Alano-Vandalsko kraljevstvo, Ostrogotsko kraljevstvo i južne dijelove Vizigotskog
kraljevstva
-gospodarski uspon Bizanta zbog toga što je posrednik Istoka i Zapada i zbog proizvodnje svile
- Justinijan I. je bio i zakonodavac -> Corpus iuris civilis ili Justinijanov kodeks -> sistematizacija
rimskog prava od cara Hadrijana
- bio je i mecena -> crkva sv. Sofije u Konstantinopolu -> džamija -> muzej
- na istoku je car bio gospodar Crkve
- carica Teodora je bila Justinijanova žena koja je bitno utjecala na njegove odluke
HERAKLIJE (610. - 641.)
- Langobardi u drugoj polovici 6. st. preotimaju Bizantincima Apeninski poluotok
- prema Langobardima ime dobila provincija Lombardija
- Bizantu ostaju još samo neka područja: Ravenski egzarhat, Rimski dukat i južna Italija sa
Sicilijom
Skripte.in || Besplatne skripte za srednju školu
- Bizant tada napadaju Avari (azijski nomadi) sa područja jugoistočne Europe, a s istoka Perzijanci
- Heraklije jača obranu carstva i osniva vojno-upravne okruge teme, a na čelu stratezi kojima je dana
vojna i civilna vlast
- seljaci na tom području dobivali od države zemlju, a za uzvrat vrše vojnu službu pa se nazivaju
stratioti
- u IX. st. biti će osnovana tema Dalmacija na istočnoj Jadranskoj obali
- Heraklije uspješno ratuje na istoku te vraća područja koja su zauzeli Perzijanci
- 626. g. Avari i Slaveni opsjedali Carigrad, pomažu im i Perzijanci, ali bezuspješno
- Carigrad je bio izvrsno utvrđen, jer je u V. st. Teodozije II. izgradio trostruke zidine pod imenom
Teodozijeve zidine
- na ulazu u zaljev Zlatni rog nalazio se lanac koji je spriječio ulazak neprijateljske mornarice
- helenizacija Carstva - car dobiva naziv basileus
IKONOKLAZAM
- ikone su svete slike karakteristične za Istočnu Crkvu
- 730. g. car Lav III. zabranio je štovanje ikona i naredio njihovo razbijanje i uništavanje
- problem: klanjanje predmetu ili Kristu, Bogorodici i svecima ?
- započele ikonoklastičke borbe između pobornika razbijanja ikona (ikonoklasti) i štovanja ikona
(ikonoduli)
- zapadni dijelovi carstva predvođeni papom su podržali štovanje ikona -> prvi ozbiljniji sukob pape i
Carigrada
- na koncu, u IX. st. prevladala ikonodulska struja
CRKVENI RASKOL
- u tijeku prvog tisućljeća stvorile se velike razlike između Crkve na Istoku i Crkve na Zapadu
- Crkva na Zapadu je samostalnija u odnosu na svjetovnu vlast, svećenici žive u celibatu i ne nosi
bradu, Zapadna Crkva ispovijeda da je Duh sveti izašao od Oca i Sina (Filioque) i blaguje se
beskvasni kruh
- Crkva na Istoku je sputanija državnom vlašću (car u Carigradu), svećenici se mogu ženiti i nose
brade, Istočna Crkva ispovijeda da je Duh Sveti izašao od Oca, blaguje se kvasni kruh
Skripte.in || Besplatne skripte za srednju školu
- konkurencija Rima i Carigrada, odnosno njihovih biskupa: pape i patrijarha
- 1054. raskol u Crkvi -> kardinal Humbert (izaslanik pape Leona IX.) i patrijarh Mihajlo
Kerularije jedan drugog izopćili iz Crkve, što je shvaćeno kao izopćenje jedne Crkve iz druge
- papa Leon IX. u međuvremenu umro, Humbert radio bez legitimiteta
- Kršćanska Crkva se podijelila na Zapadnu ili Katoličku (latinski jezik, na čelu papa) i Istočnu ili
Pravoslavnu (grčki jezik, na čelu patrijarh) -> granica tih Crkvi je granica Zapadnog i Istočnog
CARSTVO U DOBA MAKEDONSKE DINASTIJE
- Bazilije I. dolazi na vlast 867. g. i osnivač je makedonske dinastije u Bizantu
- uspješno ratuje s Arapima i ima nadzor nad jugoistočnom Europom
- nasljeđuje ga sin Lav VI. Mudri -> autor Bazilika, točnije carskih zakona
- kraljem IX. i početkom X. st. uzdiže se Bugarska -> knez Simon se 919. g. proglašava carem, ali to
je kratkog vijeka
- u VII. st. između Dunava i planine Balkan dolaze Bugari -> turanskog podrijetla, nomadi i stočari
- Bugari pokorili Slavene na koje su naišli, ali Slaveni su kulturno dominantniji i događa se proces
slavenizacije -> Bugari tako postaju južni Slaveni
- Bazilije II. (976. - 1025.) - borba za vlast
- na području Makedonije i Bugarske ustanak protiv Bizanta -> na čelu ustanika Samuilo te se
proglasio carem (Makedonsko-Bugarsko carstvo)
- poraz ustanika podno makedonske planine Belasice 1014. g.
- Bazilije II. dao oslijepiti ustanike, a svakom stotom ostavljeno jedno oko i od tog prizora Samuilo
dobiva srčani udar i umire
- Bazilije II. dobiva naziv Bugaroubojica -> najveći teritorij Carstva u pravom bizantskom dobu
Skripte.in || Besplatne skripte za srednju školu

Download Report