ναι η όρασή μας και αυτά ρφώνουν την ψυχή μας, ή μας που επιθυμώντας να ης μάτια, διαμορφώνει την ουρος στην περίπτωση του Ινστιτούτο μα (εκείνου του προδρόμου Ο ΠΤ ΙΚΗΣ όμιζαν ότι πρόκειται είτε & περί Ο Ρ Α Σ στην ΗΣ ε σοβαρές διαταραχές του η ανάγκη να βλέπει τις υν ψηλά, προς τον ουρανό, τισμό του και τον έκανε να , ασκητικές του φιγούρες· Β Ε Μ Μ Ο Διαθλαστικη Χειρουργικη γασε και από την εσφαλμένη εία της λέξης “άνθρωπος” I V O Ι Ν Σ Τ Ι Τ Ο Υ Τ Ο Ο Π Τ Ι Κ Η Σ Κ Α Ι Ο ΡΑ Σ Η Σ INSTITUTE OF VISION AND OPTICS « Δεν είμαι σίγουρος αν κατά τη διαδικασία της ανθρώπινης εξέλιξης, είναι η όρασή μας και αυτά που βλέπουμε, που διαμορφώνουν την ψυχή μας, ή αν είναι η ίδια η ψυχή μας που επιθυμώντας να δει μέσα από τα δικά της μάτια, διαμορφώνει την όρασή μας. Δεν είμαι σίγουρος στην περίπτωση του Ελ Γκρέκο για παράδειγμα, - εκείνου του προδρόμου του εξπρεσιονισμού, που νόμιζαν ότι πρόκειται είτε περί τρελού είτε περί ατόμου με σοβαρές διαταραχές στην όραση - ότι δεν ήταν η ίδια του η ανάγκη να βλέπει τις φιγούρες του να ατενίζουν ψηλά προς τον ουρανό, που γέννησε τον αστιγματισμό του και τον έκανε να ζωγραφίζει τις επιμήκεις, ασκητικές του φιγούρες. Η ανάγκη αυτή μπορεί να πήγασε και από την εσφαλμένη αλλά επικρατούσα ερμηνεία της λέξης “άνθρωπος” ως αυτός που κοιτάζει προς τα πάνω, αυτός που κοιτάζει προς τον Θεό. Ξέρω όμως με σιγουριά, ότι δεν θα μου έλειπε ένας τέτοιος Ελ Γκρέκο, χωρίς τους αστιγματικούς πίνακές του! » Καθηγητής Ιωάννης Παλλήκαρης 3 Ι Ν Σ Τ Ι Τ Ο Υ Τ Ο Ο Π Τ Ι Κ Η Σ Κ Α Ι Ο ΡΑ Σ Η Σ Β.Ε.Μ.Μ.Ο, Βαρδινογιάννειο Εργαστήριο Μεταμόσχευσης και Μικροχειρουργικής Οφθαλμού Το ΒΕΜΜΟ είναι το πρώτο διαθλαστικό κέντρο παγκοσμίως που ανακάλυψε το 1989 και εφήρμοσε την τεχνική LASIK, η οποία άνοιξε νέους ορίζοντες στη διόρθωση υψηλών αμετρωπιών (μυωπίας, υπερμετρωπίας και αστιγματισμού) με την χρήση laser και έδωσε την δυνατότητα σε εκατομμύρια ασθενείς ανά τον κόσμο να αποδεσμευτούν από γυαλιά και φακούς επαφής μετά από μια ολιγόλεπτη και ανώδυνη επέμβαση. Η μέθοδος αυτή έκανε το εργαστήριο παγκόσμια γνωστό και χάρισε στον εμπνευστή της Καθ. Ιωάννη Παλλήκαρη τον τίτλο «Πατέρας της LASIK» και μεταξύ πολλών άλλων διεθνών βραβείων, το εξέχον βραβείο «Barraquer» που είναι η μεγαλύτερη διεθνής διάκριση στον τομέα της διαθλαστικής χειρουργικής. Σήμερα η μέθοδος αποτελεί την κατ’ εξοχήν εφαρμοζόμενη τεχνική διαθλαστικής χειρουργικής στον κόσμο, ενώ την τελευταία δεκαπενταετία υπολογίζεται ότι έχουν διενεργηθεί παγκοσμίως πάνω από 150 - 200 εκατομμύρια επεμβάσεις. Ε.Κ.Α.Ο., Εθνικό Κέντρο Αθλητικής Όρασης Το ΕΚΑΟ έχει ως στόχο την βελτίωση της απόδοσης των αθλητών και της αθλητικής όρασης. Η αθλητική όραση είναι ο σημαντικότερος παράγοντας βελτίωσης της αθλητικής απόδοσης δεδομένου ότι ασχολείται με τις βασικές και ειδικές λειτουργίες της όρασης που είναι και η κύρια πηγή πληροφοριών κατά την διάρκεια της άθλησης. Δ.Ι.Ε.Κ.Ο Διεθνές Ιατρικό Εκπαιδευτικό Κέντρο Οφθαλμού Το ΔΙΕΚΟ προωθεί τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες του Ινστιτούτου όπως για παράδειγμα την διδασκαλία των μεταπτυχιακών μαθημάτων και την εκπαίδευση ειδικευομένων ιατρών από όλο τον κόσμο, την διοργάνωση θερινών σχολείων όπως το Θερινό Σχολείο Όρασης και Οπτικής (Summer School of Vision and Optics) το οποίο ξεκίνησε από την Κρήτη και στην συνέχεια αφομοιώθηκε στο ετήσιο διεθνές συνέδριο ESCRS (European Society of Cataract and Refractive Surgeons) ως μόνιμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, αποτελώντας τον προπομπό για την δημιουργία μιας Σχολής Οπτομετρίας στην Κρήτη. Επιπρόσθετα αναλαμβάνει την διοργάνωση θεματικών συνεδρίων με την συμμετοχή πλήθους κορυφαίων επιστημόνων καθώς και την διοργάνωση εκπαιδευτικών προγραμμάτων επαγγελματικού χαρακτήρα για τα οποία και υπάρχει σήμερα πολύ έντονο ενδιαφέρον από πληθώρα επιστημόνων ανά τον κόσμο για την εκπαίδευση σε νέες τεχνικές διαθλαστικής χειρουργικής. Ειδικά Εργαστήρια Υψηλής Τεχνολογίας Τα Ειδικά Εργαστήρια Υψηλής Τεχνολογίας δραστηριοποιούνται στο πεδίο της ανάπτυξης και εφαρμογής εξειδικευμένων και καινοτόμων τεχνολογικών προϊόντων και εργαλείων, (π.χ. Το Ειδικό Εργαστήριο Κατασκευής. Μικροχειρουργικών Εργαλείων με CNC εργαλειομηχανές που έχει δημιουργηθεί από το 1997), δράση η οποία προσελκύει ειδικούς επιστήμονες και τεχνολόγους από όλο τον κόσμο για ειδικά σεμινάρια και συνέδρια με σκοπό την ανταλλαγή πληροφοριών και ερευνών πάνω στις τεχνολογίες αυτές. Το Ινστιτούτο Οπτικής και Όρασης είναι το πιο απτό και ίσως το μοναδικό έως σήμερα ελληνικό μοντέλο δικτύου μεταφραστικής έρευνας (Translational Research) και παροχής εξειδικευμένων και υψηλής ποιότητας υπηρεσιών υγείας και εκπαίδευσης, με κεντρικό σημείο αναφοράς το Ινστιτούτο και με ενεργές συνεργασίες σε περιφερειακά νοσοκομεία της χώρας και στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Μέσης Ανατολής. 5 Πως Λειτουργεί ο Οφθαλμoς ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ REFRACTIVE SURGERY Ο οφθαλμός σαν οπτικό σύστημα λειτουργεί όπως μια φωτογραφική μηχανή. Οι πληροφορίες από τις εικόνες που βλέπουμε, φθάνουν στο μάτι μας με ακτίνες φωτός, που εστιάζονται πρώτα από τον διάφανο κερατοειδή χιτώνα και στη συνέχεια με τη βοήθεια του κρυσταλλοειδούς φακού εστιάζονται πάνω στον αμφιβληστροειδή μας. Με λίγα λόγια ο αμφιβληστροειδής μας αντιστοιχεί στο φιλμ της φωτογραφικής μηχανής. Η ευκρίνεια της όρασης μας εξαρτάται εν μέρει από την απόσταση μεταξύ κερατοειδούς και αμφιβληστροειδούς, καθώς και από το σχήμα του κερατοειδούς και του κρυσταλλοειδούς φακού. Ένα μάτι χωρίς διαθλαστικές ανωμαλίες λέγεται εμμετρωπικό και η εικόνα εστιάζεται επάνω στον αμφιβληστροειδή. Εάν η απόσταση μεταξύ κερατοειδούς και αμφιβληστροειδούς δεν είναι σωστή ή ο κερατοειδής δεν έχει το κατάλληλο σχήμα, η εικόνα προβάλλεται μπροστά ή πίσω από τον αμφιβληστροειδή, με αποτέλεσμα η όραση να είναι θολή και να μιλάμε τότε για αμμετρωπία. Διαθλαστική Χειρουργικη Με τον όρο διαθλαστική χειρουργική εννοούμε ένα σύνολο επεμβάσεων γρήγορων, απλών και ανώδυνων που σκοπό έχουν τη διόρθωση διαθλαστικών ανωμαλιών όπως μυωπία, υπερμετρωπία και αστιγματισμός. Στη διαθλαστική χειρουργική, υπάρχουν διάφορες τεχνικές διόρθωσης. Η επιλογή της κατάλληλης τεχνικής εξαρτάται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς όπως την ηλικία, το διαθλαστικό σφάλμα, τον τύπο της διαθλαστικής ανωμαλίας, την κατάσταση του οφθαλμού κ.λ.π. Σε ορισμένες τεχνικές η επέμβαση γίνεται με laser και σε άλλες με ενδοφακούς, ενδοκερατοειδικά ενθέματα ή ακόμη και με συνδυασμό επεμβάσεων. Το αποτέλεσμα της διαθλαστικής χειρουργικής είναι άμεσο και ο ασθενής μπορεί μετά από μια ολιγόλεπτη επέμβαση να ζήσει αποδεσμευμένος από γυαλιά ή φακούς επαφής. 7 Κύριες Διαθλαστικές Ανωμαλίες Στη μυωπία η απόσταση μεταξύ του κερατοειδούς και του αμφιβληστροειδούς χιτώνα είναι μεγαλύτερη της φυσιολογικής. Οι ακτίνες του φωτός από τα μακρινά αντικείμενα εστιάζονται μπροστά από τον αμφιβληστροειδή. Για το λόγο αυτό οι μύωπες βλέπουν θολά τα μακρινά αντικείμενα αλλά καθαρά ότι βρίσκεται σε κοντινές αποστάσεις. Στην υπερμετρωπία η απόσταση μεταξύ κερατοειδούς και αμφιβληστροειδούς χιτώνα είναι μικρότερη της φυσιολογικής. Οι ακτίνες τόσο από τα μακρινά όσο και από τα κοντινά αντικείμενα εστιάζονται πίσω από τον αμφιβληστροειδή, με αποτέλεσμα η όραση να είναι θολή και να παρουσιάζεται κόπωση των οφθαλμών, πονοκέφαλοι και δυσκολία στο διάβασμα. Στον αστιγματισμό η καμπυλότητα του κερατοειδούς δεν είναι ομοιόμορφη σε όλη του την επιφάνεια. Πιο συγκεκριμένα η πρόσθια επιφάνεια του κερατοειδούς είναι περισσότερο κυρτή σε ένα μεσημβρινό από ότι είναι στις άλλες, γεγονός που επηρεάζει την εστίαση των ακτίνων φωτός και έχει ως αποτέλεσμα η όραση να μοιάζει σαν να κοιτάμε σε έναν παραμορφωτικό καθρέπτη. Στην πρεσβυωπία ο οφθαλμός έχει χάσει την ικανότητα του να εστιάζει. Πιο συγκεκριμένα έχει εξασθενίσει η δυνατότητά του κρυσταλοειδούς φακού να προσαρμόζει την καμπυλότητα του (focus) ανάλογα με την απόσταση των αντικειμένων και ο ασθενής αδυνατεί να δει κοντά. Πως Αντιμετωπίζονται Με τη βοήθεια διορθωτικών φακών (γυαλιών ή φακών επαφής) οι φωτεινές ακτίνες διαθλώνται, δηλαδή αλλάζουν κατεύθυνση και εστιάζονται επάνω στον αμφιβληστροειδή. Αντίθετα, η διαθλαστική χειρουργική στοχεύει με διάφορες μεθόδους στην αλλαγή της καμπυλότητας της επιφάνειας ή των οπτικών ιδιοτήτων του φακού του ματιού και τη βελτίωση της όρασης. Ουσιαστικά αναδιαμορφώνεται το οπτικό σύστημα, ώστε να επιτυγχάνεται η σωστή εστίαση του φωτός και η ευκρινής όραση χωρίς τη χρήση γυαλιών ή φακών επαφής. Απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση είναι να έχει σταθεροποιηθεί η διαθλαστική ανωμαλία (μυωπία, αστιγματισμός, κ.λ.π.) για τουλάχιστον ένα έτος και να μην υπάρχει παθολογία του οφθαλμού ή άλλη αντένδειξη για διαθλαστική χειρουργική. Οι φακοί επαφής θα πρέπει επίσης να αντικατασταθούν με γυαλιά για ένα μικρό διάστημα πριν από την επέμβαση. Ο πλήρης προεγχειρητικός έλεγχος των οφθαλμών είναι απαραίτητος για την εξατομίκευση της θεραπείας. Διαρκεί δύο με τρεις ώρες και περιλαμβάνει μετρήσεις και εξετάσεις των ματιών σε ειδικά μηχανήματα. Τα πορίσματα των εξετάσεων καταγράφονται με ακρίβεια και χρησιμοποιούνται για να αποφασίσει ο χειρουργός ποια από τις μεθόδους της διαθλαστικής χειρουργικής είναι η πιο κατάλληλη για τον ασθενή. Η επέμβαση προγραμματίζεται, κατόπιν συνεννόησης με τον ασθενή, διαρκεί λίγα λεπτά και είναι ανώδυνη. 8 BEMMO 25 χρόνια βλέπουμε τον κόσμο με άλλα μάτια ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΚΥΡΙΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ Συμβατική Μέθοδος (LASIK) Με τη μέθοδο αυτή η διόρθωση της διαθλαστικής ανωμαλίας δεν γίνεται στην επιφάνεια, αλλά στο εσωτερικό του κερατοειδούς. Ο χειρουργός αρχικά, δημιουργεί ένα λεπτό επιφανειακό πέταλο κερατοειδικού ιστού με τη βοήθεια ενός ειδικού εργαλείου, του μικροκερατόμου. Το πέταλο αυτό δεν αποκόπτεται εντελώς, αλλά παραμένει ενωμένο με τον κερατοειδή στη μια του πλευρά. Στη συνέχεια, το πέταλο ανασηκώνεται, αποκαλύπτοντας τις εσωτερικές στιβάδες του κερατοειδούς και εφαρμόζεται το laser, που αλλάζει την καμπυλότητα του κερατοειδούς και διορθώνει το διαθλαστικό σφάλμα. Τέλος, ο χειρουργός επανατοποθετεί το πέταλο στην θέση του, χωρίς τη χρήση ράμματων. Η επέμβαση γίνεται με αναισθητικές σταγόνες, διαρκεί λίγα λεπτά για το κάθε μάτι και είναι ανώδυνη. Η τεχνική αυτή δημιουργήθηκε πριν από 20 περίπου χρόνια από τον Καθηγητή I. Παλλήκαρη στο Πανεπιστήμιο Κρήτης και αυτή την στιγμή είναι η πιο δημοφιλής διαθλαστική επέμβαση σε όλο τον κόσμο. 12 PRK (Photo Refractive Keratectomy ή φωτοδιαθλαστική κερατεκτομή) Η τεχνική αυτή στηρίζεται στην φωτοαποδόμηση των επιφανειακών στοιβάδων του κερατοειδούς έτσι ώστε να αλλάξει η καμπυλότητα του και να εστιάζεται το φως στον αμφιβληστροειδή. Η επέμβαση διαρκεί λίγα λεπτά για το κάθε μάτι. Αρχικά, με ειδικό εργαλείο γίνεται η αφαίρεση της επιφανειακής μεμβράνης σε μια κεντρική περιοχή του κερατοειδούς (επιθήλιο). Στην συνέχεια το laser δρα πάνω στην επιφάνεια του κερατοειδούς διορθώνοντας το διαθλαστικό σφάλμα. Στο τέλος της επέμβασης, ο χειρουργός τοποθετεί ένα φακό επαφής για να βοηθήσει την επούλωση της μεμβράνης μέσα στις επόμενες τρεις με τέσσερις μέρες. Η επέμβαση γίνεται με αναισθητικές σταγόνες και είναι ανώδυνη. t-PTK- PRK Η συγκεκριμένη τεχνική πραγματοποιείται με την χρήση laser, με το οποίο αφαιρείται η επιφανειακή μεμβράνη (επιθηλίο) και στην συνέχεια εφαρμόζεται η διόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος στην επιφάνεια του κερατοειδούς. Η τεχνική αυτή δεν χρησιμοποιεί μηχανικές μεθόδους για την αφαίρεση της επιφανειακής μεμβράνης και την διεκπεραίωση της διόρθωσης, με αποτέλεσμα να γίνεται πρακτικά «χωρίς να αγγίξουμε» τον κερατοειδή. Η επέμβαση διαρκεί λίγα λεπτά για το κάθε μάτι. Η διαδικασία γίνεται με σταγόνες όπως και η PRK και στην συνέχεια τοποθετείται φακός επαφής μέχρι την επούλωση του επιθηλίου για τρεις με τέσσερις περίπου ημέρες. Femtosecond LASIK Epi-LASIK Η πιο σύγχρονη μέθοδος διαθλαστικής διόρθωσης αποκλειστικά με χρήση Femtosecond Laser. Σήμερα στο ΒΕΜΜΟ η δημιουργία του επιφανειακού πετάλου για την LASIK πραγματοποιείται με τα τελευταίας γενιάς Femtosecond Laser τα οποία παρέχουν την πλέον εξελιγμένη τεχνολογική πλατφόρμα υψηλής ακρίβειας, ταχύτητας και κατευθυντικότητας, που απαλλάσσει από την χρήση του μαχαιριδίου για την δημιουργία του πετάλου και εκτελεί την τομή με απόλυτη ακρίβεια. Μετά την δημιουργία του πετάλου, ακολουθεί η διόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος με laser, η οποία αλλάζει την καμπυλότητα του κερατοειδούς όπως και στην συμβατική LASIK. Η αποκατάσταση της όρασης είναι άμεση. Οι ασθενείς βλέπουν καθαρά αμέσως μετά το χειρουργείο. Η επέμβαση διαρκεί λίγα λεπτά για το κάθε μάτι, είναι ανώδυνη και γίνεται με αναισθητικές σταγόνες. Το ΒΕΜΜΟ είναι ένα από τα λίγα οφθαλμολογικά κέντρα παγκοσμίως, τα οποία διαθέτουν δύο ειδών Femtosecond Laser τελευταίας γενιάς. Η τεχνική Epi-LASIK είναι μια μέθοδος επιφανειακής φωτοεκτομής που επινοήθηκε από τον καθηγητή I. Παλλήκαρη και την ερευνητική ομάδα του ΒΕΜΜΟ στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, η οποία χρησιμοποιείται πλέον σε όλο τον κόσμο. Η επέμβαση διαρκεί λίγα λεπτά για το κάθε μάτι. Όπως και στην PRK, πραγματοποιείται επιφανειακή φωτοεκτομή και αλλαγή της καμπυλότητας του κερατοειδούς. Η διαφορά είναι ότι η επιφανειακή μεμβράνη (επιθήλιο) δεν αφαιρείται αλλά διαχωρίζεται από τον υπόλοιπο κερατοειδή με ειδικό εργαλείο (επικερατόμο). Το laser δρα πάνω στην επιφάνεια του υπόλοιπου κερατοειδούς διορθώνοντας το διαθλαστικό σφάλμα, στη συνέχεια επανατοποθετείται η επιφανειακή μεμβράνη. Στο τέλος της επέμβασης τοποθετείται ένας προστατευτικός φακός επαφής που μένει για τρεις με τέσσερις ημέρες μέχρι να ολοκληρωθεί η επούλωση. Η επέμβαση είναι ανώδυνη και γίνεται με αναισθητικές σταγόνες. LASEK Στην τεχνική αυτή χρησιμοποιείται αραιό διάλειμμα αλκοόλης για να διαχωριστεί η επιφανειακή μεμβράνη (επιθήλιο) από το τοίχωμα του κερατοειδούς και στην συνέχεια εφαρμόζεται το laser, το οποίο αλλάζει την καμπυλότητά του κερατοειδούς, όπως στην PRK. Το επιθήλιο επανατοποθετείται στον κερατοειδή. Ο χειρουργός στο τέλος της επέμβασης τοποθετεί έναν φακό επαφής μέχρι να ολοκληρωθεί η επούλωση μέσα στις επόμενες τρεις με τέσσερις ημέρες. Η επέμβαση διαρκεί λίγα λεπτά για το κάθε μάτι, είναι ανώδυνη και γίνεται με αναισθητικές σταγόνες. 13 ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΛΛΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ Ορισμένες ειδικές περιπτώσεις υψηλής μυωπίας ή υπερμετρωπίας αντιμετωπίζονται με άλλες τεχνικές όπως η τοποθέτηση μονίμων ενδοφακών ή η αφαίρεση και αντικατάσταση του διαυγούς φακού του ματιού με διορθωτικό φακό. Οι τεχνικές αυτές διαφέρουν από τις προηγούμενες, διότι εφαρμόζονται στο εσωτερικό του ματιού. Ένθεση φακικού ενδοφακού (Phakic Refractive Lens) Εφαρμόζεται για τη διόρθωση υψηλής μυωπίας (συνήθως άνω των 9-10 διοπτριών) και υπερμετρωπίας (συνήθως άνω των 5-6 διοπτριών). Επίσης, ενδείκνυται και για χαμηλότερες διοπτρίες, όταν κάποιοι παράμετροι, με κύρια το πάχος του κερατοειδούς, δεν επιτρέπουν την εφαρμογή laser. O ενδοφακός τοποθετείται στον οπίσθιο θάλαμο μπροστά απ’ τον κρυσταλλοειδή φακό του ματιού, χωρίς να έρχεται σε επαφή μ’ αυτόν. Η επέμβαση γίνεται με τοπική αναισθησία, διαρκεί 10-15 λεπτά για κάθε οφθαλμό και απαιτούνται συνολικά 3 ημέρες νοσηλείας. Συνήθως μεταξύ των επεμβάσεων του δεξιού και του αριστερού οφθαλμού μεσολαβούν 1-2 ημέρες. Η μέθοδος ενδείκνυται συνήθως για ηλικίες μικρότερες των 45 ετών, καθώς σε μεγαλύτερες ηλικίες αρχίζει η θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού και προτιμάται η αντικατάσταση του. Επίσης, με την ένθεση του ενδοφακού διατηρείται η προσαρμογή και επομένως η κοντινή όραση του ατόμου, αφού ο κρυσταλλοειδής φακός παραμένει στη θέση του. Τα αποτελέσματα της μεθόδου είναι άμεσα και πολύ ικανοποιητικά. Αντικατάσταση του κρυσταλλοειδούς φακού με ενδοφακό (Clear Lens Εxtraction, CLE) Εφαρμόζεται σε μέσου και υψηλού βαθμού μυωπίες και υπερμετρωπίες, κυρίως σε μεγαλύτερες ηλικίες (άνω των 45 ετών), όταν αρχίζει ο καταρράκτης, δηλαδή η θόλωση του κρυσταλλοειδούς φακού. Πρόκειται, ουσιαστικά, για μια επέμβαση αντίστοιχη με αυτήν του καταρράκτη, η οποία ταυτόχρονα διορθώνει το διαθλαστικό σφάλμα του οφθαλμού του ατόμου. Γίνεται με τοπική αναισθησία (σταγόνες) και διαρκεί 10-15 λεπτά για κάθε οφθαλμό. Μετεγχειρητικά απαιτείται παραμονή μίας ημέρας στο νοσοκομείο για παρακολούθηση. Με την αφαίρεση του φακού του οφθαλμού καταργείται η προσαρμογή και το άτομο χρειάζεται γυαλιά για την κοντινή όραση αν τοποθετηθεί συμβατικός ενδοφακός. Σήμερα υπάρχει η δυνατότητα ένθεσης νέας γενιάς ενδοφακών, των πολυεστιακών και των προσαρμοστικών, που αποκαθιστούν τουλάχιστον εν μέρει και την κοντινή όραση του ασθενούς, δηλαδή διορθώνουν σε κάποιο βαθμό και την πρεσβυωπία. 15 Ελληνικό Κέντρο Κερατοκώνου Ο κερατόκωνος είναι πάθηση του κερατοειδούς, που εμφανίζεται στην εφηβεία και εξελίσσεται συνήθως μέχρι την 4η δεκαετία της ζωής. Κατά κανόνα προσβάλλει και τα δύο μάτια με διαφορετικό ρυθμό εξέλιξης. Στον κερατόκωνο, η κεντρική μοίρα του κερατοειδούς λεπταίνει και λαμβάνει ένα κωνικό σχήμα αντί του συνηθισμένου που είναι κάπως σφαιρικό. Η όραση του ασθενούς είναι θολή, εξαιτίας του σημαντικού βαθμού μυωπίας και ανώμαλου αστιγματισμού. Κατά την εμφάνιση του αντιμετωπίζεται επιτυχώς με ένα συνηθισμένο ζευγάρι γυαλιών ή φακών επαφής αλλά στην πορεία της εξέλιξής του ικανοποιητική όραση επιτυγχάνεται μόνο με την χρήση εξειδικευμένου τύπου φακών επαφής. Στα προχωρημένα στάδια χρειάζεται χειρουργική επέμβαση. Το ΒΕΜΜΟ αποτελεί κέντρο αναφοράς και μελέτης της πάθησης αυτής, δεδομένου ότι, οι μεταμοσχεύσεις του κερατοειδούς στον κερατόκωνο ήταν το κεντρικό ερευνητικό αντικείμενο της διδακτορικής διατριβής (1976-1981) του Διευθυντού του ΒΕΜΜΟ, Καθ. Ι. Παλλήκαρη, καθώς και ένας από τους βασικότερους παράγοντες που συνετέλεσαν στην δημιουργία και ίδρυση από τον ίδιο το 1989, του Βαρδινογιάνειου Εργαστηρίου Μεταμόσχευσης και Μικροχειρουργικής Οφθαλμού (ΒΕΜΜΟ). Σήμερα στο ΒΕΜΜΟ, πραγματοποιούνται μελέτες για την επιδημιολογία της νόσου στην Ελλάδα, καθώς και για το γονιδιακό της υπόβαθρο, σε συνεργασία με μεγάλα Πανεπιστήμια του εξωτερικού. Παράλληλα το ΒΕΜΜΟ βρίσκεται στην παγκόσμια πρωτοπορία στην ανακάλυψη και υιοθέτηση των πλέον σύγχρονων μεθόδων για την καθυστέρηση ή διακοπή της εξέλιξης της νόσου, τη βελτίωση της οπτικής οξύτητας (όρασης) των ασθενών και την εφαρμογή ελάχιστα επεμβατικών θεραπειών για τον κερατόκωνο όπως η διασύνδεση κερατοειδικού κολλαγόνου (cross linking) και η εφαρμογή ενδοκερατοειδικών δακτυλίων (intacs). Το ΒΕΜΜΟ είναι από τα πρώτα κέντρα που εφάρμοσαν τις θεραπείες αυτές έχοντας χειρουργήσει έναν από τους μεγαλύτερους αριθμούς ασθενών παγκοσμίως, ενώ εφαρμόζεται εξατομίκευση της θεραπείας στον κάθε ασθενή. Τα θεαματικά αποτελέσματα των εφαρμογών αυτών έχουν δημοσιευτεί σε διεθνή ιατρικά περιοδικά μετά από κρίση (οι δημοσιεύσεις αυτές είναι από τις μεγαλύτερες σειρές ασθενών με κερατόκωνο, ( πηγή: http://www.pubmed.org ) συμβάλλοντας έτσι και στην περαιτέρω εξέλιξη των μεθόδων αυτών. Διασύνδεση κερατοειδικού κολλαγόνου (Corneal Collagen Cross-linking, CXL) Μια νέα θεραπευτική προσέγγιση για την αντιμετώπιση του κερατοκώνου είναι η Διασύνδεση του Κερατοειδικού Κολλαγόνου (Corneal Collagen Cross-linking, CXL) με τη χρήση ριβοφλαβίνης (βιταμίνη B2) και υπεριώδους ακτινοβολίας. Η μέθοδος αυτή στοχεύει στη βελτίωση της αντίστασης και της ακαμψίας του κερατοειδούς (stiffening effect) και σταματάει την εξέλιξη του κερατοκώνου. Το ΒΕΜΜΟ βρίσκεται στην παγκόσμια πρωτοπορία στην εφαρμογή αυτής της επέμβασης. Η θεραπεία διαρκεί μια ώρα, είναι ανώδυνη και γίνεται με τη βοήθεια τοπικής αναισθησίας. Αρχικά, τοποθετούνται στον οφθαλμό σταγόνες ριβοφλαβίνης για 30 λεπτά και εν συνεχεία εφαρμόζεται η ακτινοβολία για μισή ώρα. Στο τέλος της θεραπείας τοποθετείται στον οφθαλμό ένας φακός επαφής ο οποίος παραμένει από 4 έως 6 ημέρες. 16 Ενδοκερατοειδικοί Δακτύλιοι Οι ενδοκερατοειδικοί δακτύλιοι (Intrastromal Corneal Ring Segments, ICRS) είναι μικρά δακτυλίδια από βιοσυμβατό υλικό, τα οποία τοποθετούνται στον κερατοειδή του ματιού σε ασθενείς με κερατόκωνο. Σκοπός είναι η βελτίωση της τοπογραφικής εικόνας και της όρασης των ασθενών. Η τοποθέτησή τους γίνεται μετά από δημιουργία ενός τούνελ στον κερατοειδή με την χρήση των τελευταίας γενιάς Femtosecond Laser. Η θέση της τοποθέτησης αποφασίζεται από τον χειρουργό ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς. O ασθενής δεν αισθάνεται την ύπαρξη των δακτυλίων στο μάτι του. Η επέμβαση γίνεται με σταγόνες και είναι ανώδυνη. Μεταμόσχευση κερατοειδούς Σε προχωρημένο στάδιο η θεραπεία της πάθησης γίνεται με μεταμόσχευση κερατοειδούς (διαμπερής κερατοπλαστική). Η μεταμόσχευση κερατοειδούς πραγματοποιείται όταν η δομή του κερατοειδούς είναι τόσο διαταραγμένη ώστε να μην υπάρχει καμία άλλη λύση για την αποκατάσταση της όρασης. Συνίσταται στην αντικατάσταση του κεντρικού κερατοειδούς με κερατοειδή από δότη. Η επέμβαση παραδοσιακά γίνεται με αφαίρεση του κερατοειδούς με την βοήθεια μηχανικού τρυπανιού και στην συνέχεια τοποθέτηση του μοσχεύματος με την βοήθεια ραμμάτων που αφαιρούνται σταδιακά στην διάρκεια των επόμενων μηνών μετά το χειρουργείο. Στο ΒΕΜΜΟ με την χρήση του Femtosecond laser υπάρχει η δυνατότητα για πραγματοποίηση της επέμβασης με laser τομές που αντικαθιστούν το μηχανικό τρυπάνι κάνοντας την επέμβαση περισσότερο ασφαλή. Το αποτέλεσμα είναι οι τομές να μπορούν να έχουν το σχήμα που επιθυμούμε ανάλογα με την ανάγκη του κάθε ασθενή, καθώς και να έχουμε λιγότερο μετεγχειρητικό αστιγματισμό και ανάγκη για λιγότερα ράμματα. η Πρεσβυωπία Η πρεσβυωπία εμφανίζεται στην ηλικία των 40 ετών και άνω και βασικό της σύμπτωμα είναι η μειωμένη κοντινή όραση. Το άτομο δυσκολεύεται να διαβάσει χωρίς γυαλιά σε απόσταση 35 - 40 εκατοστών και κουράζεται μετά από σύντομο διάστημα κοντινής εργασίας. Φυσιολογικά, κατά την όραση κοντινών αντικειμένων για να εστιάσει η εικόνα πάνω στον αμφιβληστροειδή ο κρυσταλλοειδής φακός αλλάζει σχήμα. Ο λόγος της εμφάνισης της πρεσβυωπίας είναι η απώλεια της ευκαμψίας και της ελαστικότητας αυτού του φακού. Οι καινούργιες τεχνικές για την αντιμετώπισή της Τα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη αποτελεσματικής και μόνιμης χειρουργικής θεραπείας για την πρεσβυωπία αποτελεί πεδίο εντατικής έρευνας, στην οποία το ΒΕΜΜΟ πρωτοστατεί. Ενδοκερατοειδικά ενθέματα Μία σύγχρονη μέθοδος αντιμετώπισης της πρεσβυωπίας που εφαρμόζεται στο ΒΕΜΜΟ εδώ και αρκετά χρόνια είναι η ένθεση ενδοκερατοειδικών ενθεμάτων-φακών. Στην επέμβαση αυτή, που διαρκεί λίγα μόνο λεπτά, ο χειρουργός τοποθετεί ένα λεπτό φακό μέσα στον κερατοειδή. Η δημιουργία της τομής για την ένθεση του φακού γίνεται με τα femtosecond laser που διαθέτει το ΒΕΜΜΟ και με απόλυτη ακρίβεια. Η επέμβαση γίνεται μόνο στο ένα μάτι με σταγόνες, διαρκεί λίγα λεπτά, είναι ανώδυνη και αναστρέψιμη. Αντικατάσταση κρυσταλλοειδούς φακού με πολυεστιακό ή προσαρμοστικό ενδοφακό (multifocal or accommodative lens) Η ένθεση πολυεστιακών ενδοφακών αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη εναλλακτική λύση στο πρόβλημα της πρεσβυωπίας διότι επιτυγχάνεται ταυτόχρονα καλή μακρινή και κοντινή όραση. Λειτουργούν με τρόπο αντίστοιχο με τα πολυεστιακά γυαλιά δίνοντας την δυνατότητα εστίασης σε διάφορες αποστάσεις και ως εκ τούτου ικανοποιητικής όρασης χωρίς να είναι απαραίτητη η χρήση κοντινών γυαλιών. Οι προσαρμοστικοί ενδοφακοί είναι μια νέα γενιά τεχνητών ενδοφακών των οποίων η αρχή λειτουργίας στηρίζεται στη δυνατότητα μετακίνησης του τεχνητού φακού σύμφωνα με τις κινήσεις της προσαρμογής που υπόκειται ο σάκος του περιφακίου, στον οποίο είναι τοποθετημένος. Η μετακίνηση αυτή προκαλεί πρόσθια μετακίνηση του φακού και αποκατάσταση μέχρι ενός σημείου της φυσιολογικής προσαρμογής η οποία θεωρητικά χάνεται με την εμφύτευση ενός τεχνητού ενδοφακού. Οι προσαρμοστικοί ενδοφακοί ουσιαστικά στοχεύουν στη λύση του προβλήματος του καταρράκτη και ταυτόχρονα αποτελούν μια ικανοποιητική λύση για την αντιμετώπιση της πρεσβυωπίας. Πολυεστιακό LASER (PresbVis) Το πολυεστιακό Laser χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις ασθενών που εκτός από πρεσβυωπία πάσχουν και από κάποιο άλλο διαθλαστικό πρόβλημα όπως μυωπία, υπερμετρωπία ή αστιγματισμό. Η όραση διορθώνεται για μακρινές, ενδιάμεσες και κοντινές αποστάσεις. 19 Ι Ν Σ Τ Ι Τ Ο Υ Τ Ο Ο Π Τ Ι Κ Η Σ Κ Α Ι Ο ΡΑ Σ Η Σ 25 ΧΡΟΝΙΑ ΒΛΕΠΟΥΜΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΜΕ ΑΛΛΑ ΜΑΤΙΑ Σ Υ Ν Η Θ Η Ε Ρ Ω Τ Η Μ ΑΤΑ ΑΠΟΡΙΕΣ ΑΣΘΕΝΩΝ διαχειρίζονται από τον Ειδικό Λογαριασμό του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο οποίος ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός, τα διαθέτει για τη χρηματοδότηση της ιατρικής έρευνας, την ανάπτυξη της τεχνολογίας καθώς και ποικίλων άλλων επιστημονικών δραστηριοτήτων του Πανεπιστημίου. Είναι κατάλληλη για μένα η διαθλαστική χειρουργική; Για να κάνετε την επέμβαση πρέπει: Να είστε τουλάχιστον 17 χρόνων. Να μην έχετε χρόνιες παθήσεις στον αμφιβληστροειδή ή στον κερατοειδή χιτώνα ή άλλη ασθένεια του οφθαλμού. Να έχετε πάνω από ένα βαθμό μυωπίας / υπερμετρωπίας / αστιγματισμού. Η διαθλαστική ανωμαλία (βαθμοί) να είναι σταθερή τουλάχιστον για 1 χρόνο. Αν είστε γυναίκα να μην είστε έγκυος και να μην θηλάζετε. Αν έχετε βηματοδότη να έχετε ζητήσει την έγκριση του καρδιολόγου σας. Πώς επικοινωνώ με το IVO ; Αν έχετε τις παραπάνω προϋποθέσεις, μπορείτε να καλέσετε στη γραμματεία του ΒΕΜΜΟ στο τηλέφωνο 2810.371800 από Δευτέρα έως Παρασκευή, 8:30 – 16:30 για να κλείσετε ένα ραντεβού για τον προεγχειρητικό σας έλεγχο. Τι είναι ο προεγχειρητικός έλεγχος; O προεγχειρητικός έλεγχος είναι η εξέταση που θα καθορίσει αν η διαθλαστική ασφαλιστικές εταιρίες και ορισμένα ταμεία καλύπτουν το κόστος ή μέρος αυτού. Παρακαλούμε απευθυνθείτε στον ασφαλιστικό σας φορέα για την διευκρίνιση αυτή. Είναι επώδυνη η επέμβαση; Θα νιώθω ενόχληση μετά; Η ενόχληση/πόνος κατά την επέμβαση είναι μηδαμινή αφού γίνεται με τοπική αναισθησία. Μερικοί ασθενείς αισθάνονται ελαφριά ενόχληση με την πάροδο της επήρειας του αναισθητικού, που διαρκεί για μερικές ώρες. Μερικές ώρες ύπνου μετά την επέμβαση θα σας βοηθήσουν να ξεπεράσετε το αίσθημα αυτό και θα σας χαλαρώσουν από την υπερένταση της επέμβασης. Είναι αναμενόμενο να προκληθεί ευαισθησία στο φως, για μερικές ημέρες μετά την επέμβαση. Επίσης, μην ανησυχήσετε αν το βράδυ βλέπετε ένα φωτεινό στεφάνι γύρω από φωτεινά αντικείμενα. Το σύμπτωμα αυτό σταδιακά θα υποχωρήσει. επέμβαση είναι κατάλληλη για τα μάτια σας και ποια διαθλαστική τεχνική θα εφαρμοστεί. Κατά τον προεγχειρητικό έλεγχο, ο οποίος διαρκεί 2-3 ώρες, μπορείτε να συζητήσετε με τον υπεύθυνο ιατρό όλες σας τις απορίες. Είναι σημαντικό εάν φοράτε φακούς επαφής να τους έχετε αφαιρέσει τουλάχιστον 20 ημέρες πριν τον έλεγχο αν είναι μαλακοί και τουλάχιστον 1 μήνα πριν αν είναι σκληροί, προκειμένου ο προεγχειρητικός έλεγχος να είναι αξιόπιστος. Η επέμβαση, εάν το επιθυμείτε, μπορεί να πραγματοποιηθεί την επόμενη ημέρα του προεγχειρητικού ελέγχου. Παρακαλούμε να αποφύγετε να οδηγήσετε μετά τον έλεγχό σας. Είναι μόνιμη η διόρθωση; Βάσει αποτελεσμάτων κλινικών δοκιμών, η διαθλαστική διόρθωση είναι μόνιμη εκτός Πως γίνεται η επέμβαση με LASER; Η επέμβαση διαρκεί 10-15 λεπτά. Δεν χρειάζεται παρά μόνο τοπική αναισθησία που έχει αποκτηθεί οι επιπλοκές γίνονται όλο και πιο σπάνιες, ώστε σήμερα να μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι οι πιθανότητες μόλυνσης από φακούς επαφής είναι μεγαλύτερες από τις πιθανότητες επιπλοκής κατά τη διαθλαστική επέμβαση. με σταγόνες. Η επέμβαση είναι ανώδυνη και τα αποτελέσματα άμεσα! Και τα δύο μάτια χειρουργούνται την ίδια μέρα. Μετά την επέμβαση είναι απαραίτητη η χρήση γυαλιών ηλίου. Επίσης πολύ σημαντικό είναι να ακολουθήσετε την αγωγή και τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού σας. Δε χρειάζεται να ανησυχείτε, αφού όλη η διαδικασία είναι απλή. Πότε θα βλέπω καλά; Η όρασή σας θα είναι ελαφρώς θολή αμέσως μετά την επέμβαση αλλά θα σας επιτρέπει να κινείστε στο χώρο και να εξυπηρετείστε για τις βασικές σας ανάγκες. Ο χρόνος πλήρους επαναδραστηριοποίησης ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο της επέμβασης. Υπολογίστε 2-5 ημέρες για σταδιακή επιστροφή στην εργασία σας. Η ζωή σας χωρίς γυαλιά αρχίζει αμέσως μετά την επέμβαση. Για τους επόμενους 6 μήνες η διάθλασή σας πιθανόν να έχει μικρές διακυμάνσεις έως ότου τελικά σταθεροποιηθεί. Ποιο είναι το κόστος; Ακριβής εκτίμηση του κόστους θα έχετε μετά τον προεγχειρητικό σας έλεγχο, γιατί το κόστος 22 Μπορεί το κόστος της επέμβασης να καλυφθεί από το ασφαλιστικό μου ταμείο; Μερικές ιδιωτικές διαφοροποιείται ανάλογα με την τεχνική. Η διαθλαστική χειρουργική είναι, σε κάθε περίπτωση, πιο συμφέρουσα από το κόστος γυαλιών ή φακών επαφής. Για μια πρώτη εκτίμηση επικοινωνήστε με την γραμματεία του ΒΕΜΜΟ. Όλα τα έσοδα του ΒΕΜΜΟ από εξαιρετικές περιπτώσεις όπου η όραση μας αλλάζει σαν αποτέλεσμα της ηλικίας μας ή άλλων ειδικών συνθηκών. Τότε είναι πιθανό να χρειαστεί συμπληρωματική διόρθωση. Επίσης σε ορισμένες επεμβάσεις κοντινής όρασης ενδέχεται να χρειαστεί συμπληρωματική διόρθωση σε περίπτωση αύξησης της πρεσβυωπίας. Υπάρχουν κίνδυνοι; Οι πιθανότητες σοβαρών επιπλοκών είναι ελάχιστες. Με την πάροδο του χρόνου και με την εμπειρία “Μηδέν βαθμοί” ή υπολειπόμενη μυωπία; Σκοπός μας είναι να σας απαλλάξουμε από φακούς και γυαλιά και να σας προσφέρουμε μια πιο άνετη ζωή. Υπάρχει περίπτωση να ανήκετε σε μια ομάδα ασθενών που λόγω ηλικίας ή χρήσης των ματιών σας (διάβασμα, υπολογιστές κτλ), οι “μηδέν βαθμοί” να μην σας ικανοποιήσουν. Σε αυτή την περίπτωση, ο ιατρός σας, θα σας προτείνει να αφήσετε μικρό βαθμό μυωπίας. Υπάρχει περίπτωση να παραμείνει μυωπία/υπερμετρωπία/αστιγματισμός; Υπάρχει πιθανότητα, σε μικρή ομάδα ανθρώπων να παραμείνει ορισμένη μυωπία ή υπερμετρωπία μετά την επέμβαση, αλλά μικρότερη του ±1 βαθμού. Οι βαθμοί αυτοί δεν αποτελούν εμπόδιο στο να κινήστε χωρίς γυαλιά ή φακούς επαφής. Τα δέκατα μυωπίας, υπερμετρωπίας ή αστιγματισμού παραμένουν εάν το μάτι σας αντιδράσει διαφορετικά από το αναμενόμενο στις ακτίνες Laser. Διόρθωση για λιγότερο από 1 βαθμό μπορεί να γίνει, αλλά δεν συνίσταται. Εάν για κάποιο λόγο, μετά την επέμβαση παραμείνει διαθλαστική ανωμαλία πέραν του ενός βαθμού, η επέμβαση μπορεί να επαναληφθεί μέχρι και 12 μήνες μετά την αρχική, χωρίς επιπλέον κόστος. 23 Διορθώνεται η Πρεσβυωπία; Πως επηρεάζει την μυωπία μου; Η πρεσβυωπία είναι μία πάθηση του οφθαλμού που επέρχεται μετά την ηλικία των 40 ετών. Σε άτομα με μυωπία, η πρεσβυωπία λειτουργεί αντίστροφα και η μια πάθηση εξισορροπεί την άλλη. Τα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη αποτελεσματικής και μόνιμης χειρουργικής θεραπείας για την πρεσβυωπία αποτελεί πεδίο εντατικής έρευνας και σήμερα είμαστε σε θέση να εφαρμόσουμε ικανοποιητικές τεχνικές διόρθωσης. Ποια συμπτώματα είναι ανησυχητικά για πιθανή παρουσία επιπλοκής μετά από διαθλαστική επέμβαση; Κάθε είδος διαθλαστικής επέμβασης έχει τα δικά της τεχνικά χαρακτηριστικά και κατά συνέπεια μπορεί να συνοδεύεται από διαφορετικά συμπτώματα ή ενοχλήσεις κατά την άμεση μετεγχειρητική περίοδο (0-10 ημέρες) που οφείλουν να βελτιωθούν σταδιακά μέχρι την αποκατάσταση τους. Σε γενικές γραμμές ο ασθενής που υποβλήθηκε πρόσφατα σε διαθλαστική επέμβαση πρέπει να ακολουθήσει τις οδηγίες του γιατρού του κατά γράμμα και να επικοινωνήσει αμέσως μαζί του αν παρουσιαστούν τα παρακάτω: 1) Επιδείνωση του πόνου ή απότομη επιδείνωση της όρασης μετά από παροδική βελτίωση, κυρίως αν συνυπάρχει ερεθισμός και ερυθρότητα του ματιού ή πρήξιμο των βλεφάρων. 2) Μηχανική καταπόνηση (τρίψιμο ή εκδορά) του ματιού ιδίως μετά από επέμβαση LASIK, που συνοδεύεται από πόνο, θολή όραση, έντονα «κόκκινο μάτι». Πόσο συχνοί μετεγχειρητικοί έλεγχοι απαιτούνται; Σε αραιά διαστήματα και για 12 μήνες μετά την επέμβασή σας, θα πρέπει να παρακολουθείται η κατάσταση του οφθαλμού σας. Η παρακολούθηση μπορεί να γίνεται στο ΒΕΜΜΟ ή από τον προσωπικό σας ιατρό. Αν η παρακολούθηση γίνεται από τον γιατρό σας, ο φάκελός σας στο ΒΕΜΜΟ θα πρέπει να ενημερώνεται. Για αυτό το λόγο, παρακαλούμε όπως ζητήσετε το έντυπο μετεγχειρητικού ελέγχου για να το συμπληρώσει ο ιατρός σας και να το αποστείλλει στο ΒΕΜΜΟ. Γιατί να επιλέξω το Ινστιτούτο Οπτικής και Όρασης και το ΒΕΜΜΟ; Πως επιλέγω ένα κέντρο; Οι περισσότερες τεχνικές διαθλαστικής χειρουργικής, παρόλο που είναι απλές, προϋποθέτουν εμπειρία στην προεγχειρητική εκτίμηση για τη σωστή επιλογή της κατάλληλης τεχνικής και των βαθμών διόρθωσης ώστε να αποφευχθούν πιθανές επιπλοκές. Βασικό κριτήριο της επιλογής ενός διαθλαστικού κέντρου θα πρέπει να είναι και ο σύγχρονος εξοπλισμός με υψηλού επιπέδου συστήματα laser, η τεχνογνωσία και η τεχνολογία που χρησιμοποιεί. Πρώτη μας προτεραιότητα στο ΒΕΜΜΟ είναι η ασφάλεια και η ικανοποίηση των ασθενών. Αντιμετωπίζουμε τον κάθε ασθενή που μας εμπιστεύεται, σαν μια μοναδική περίπτωση με τις δικές του ιδιαιτερότητες και ανάγκες. Το ΒΕΜΜΟ έχει την μεγαλύτερη εμπειρία στην εφαρμογή της τεχνικής LASIK στον κόσμο. Οι ιατροί που εργάζονται σε αυτό συνεχώς εκπαιδεύονται και ενημερώνονται για τις εξελίξεις στον τομέα της διαθλαστικής χειρουργικής και παράλληλα εκπαιδεύουν οι ίδιοι ιατρούς από όλον τον κόσμο στη διαθλαστική χειρουργική. Το ΒΕΜΜΟ είναι από τα λίγα κέντρα στην Ελλάδα και στον κόσμο, που διαθέτει συστήματα laser τελευταίας τεχνολογίας. Ο εξοπλισμός του συνεχώς ανανεώνεται και εμπλουτίζεται, ενώ το ερευνητικό έργο που παράγεται σε αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό. 26 Μετά την επέμβαση Μετεγχειριτική Αγωγή μετά από PRK/LASIK ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Είναι φυσιολογικό αμέσως μετά την επέμβαση και για λίγες ώρες να νιώθετε μία μικρή ενόχληση, σαν να έχει μπει ένα «σκουπιδάκι» στο μάτι. Ο ιατρός θα σας δώσει οφθαλμικά κολλύρια, τα οποία εκτός από την παυσίπονη δράση τους, θα βοηθήσουν και στην επούλωση του οφθαλμού. Οι σχετικές οδηγίες για την δοσολογία θα πρέπει να τηρηθούν με απόλυτη ακρίβεια. Μετά από επέμβαση LASIK η χρήση των κολλυρίων συνεχίζεται για 15 ημέρες περίπου, ενώ μετά από PRK για πέντε μήνες. Η όραση τις πρώτες ώρες μετά την επέμβαση είναι θολή. Η αποκατάσταση γίνεται σταδιακά τις επόμενες τρείς με τέσσερις ημέρες. Θα πρέπει να προγραμματίσετε να απουσιάσετε από την εργασία σας για μερικές ημέρες (συνήθως δίνεται αναρρωτική άδεια 10 ημερών). Πριν την επέμβαση • Παρακαλούμε να έχετε αφαιρέσει τους μαλακούς φακούς επαφής τουλάχιστον 20 ημέρες πριν από τον προεγχειρητικό έλεγχο και τους σκληρούς 1 μήνα πριν, σε συνεννόηση πάντα με τον ιατρό σας. • Ξεκουραστείτε καλά το βράδυ πριν την επέμβαση. • Αποφύγετε να οδηγήσετε μετά τον προεγχειρητικό έλεγχο. • Προμηθευτείτε τα κολλύρια που θα σας υποδείξει ο ιατρός σας στον προεγχειρητικό έλεγχο. Την ημέρα της επέμβασης • Φέρτε μαζί σας σκούρα γυαλιά ηλίου. • Αποφύγετε να οδηγήσετε μετά την επέμβαση. • Μη φοράτε αρώματα ή μακιγιάζ ματιών. • Μην τρίβετε τα μάτια σας. • Μην οδηγείτε μέχρι να αισθανθείτε σίγουροι για την όραση σας. • Μπορείτε να κολυμπήσετε ή να γυμναστείτε, αφού περάσουν τουλάχιστον 10 ημέρες μετά την επέμβαση και σε συνεννόηση με τον γιατρό σας. • Ο ιδρώτας μπορεί να προκαλέσει τσούξιμο αλλά δεν είναι βλαβερός. • Στο μπάνιο ή στο ντους προσέξτε να μην μπει νερό στα μάτια σας. • Αποφεύγετε ουσίες που μπορεί να ερεθίσουν τα μάτια σας όπως σαμπουάν, καπνός κτλ. • Αποφύγετε τη χρήση καλλυντικών ή μακιγιάζ ματιών για τουλάχιστον 10 ημέρες μετά την επέμβαση. Συμπτώματα μετά την επέμβαση • • • • • Ελαφρά ενόχληση και αίσθηση ξένου σώματος στο μάτι. Ερυθρότητα. Υπερβολική έκκριση δακρύων. Ελαφριά διόγκωση του βλεφάρου. Ευαισθησία στο φως. Μετά από 48 ώρες, τα περισσότερα από τα παραπάνω συμπτώματα θα ελαχιστοποιηθούν, ενώ τα παρακάτω μέσα στους πρώτους 3 μήνες. • Ξηροφθαλμία/ Αίσθημα ξηρότητας. • Άλως γύρω από φωτεινή πηγή. • Πρόβλημα στο διάβασμα/ ενδεχόμενη κούραση μετά από πολύωρη κοντινή εργασία. • Αυξομειώσεις ευκρινούς όρασης κατά την διάρκεια της ημέρας μέσα στο πρώτο 3μήνο. Φαρμακευτική Αγωγή Είναι σημαντικό να ακολουθούνται οι οδηγίες του θεράποντος ιατρού. 29 Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να συμβεί: Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης σας στο Ινστιτούτο • Ο μέσος όρος παραμονής για τον προεγχειρητικό έλεγχο είναι περίπου 3 ώρες. • Λόγω εκτάκτων περιστατικών ή άλλων παραγόντων η επίσκεψη σας ίσως διαρκέσει περισσότερη ώρα από ότι αναμενόταν. Παρακαλούμε για την κατανόηση σας. • Παρακαλείσθε να απενεργοποιήσετε τα κινητά σας τηλέφωνα μετά την είσοδο σας στον χώρο εξέτασης. Επιπλοκές Εμπιστευτήκατε ένα από τα καλύτερα κέντρα διαθλαστικής χειρουργικής στον κόσμο. Όπως σε κάθε επέμβαση, υπάρχει όμως μια μικρή πιθανότητα επιπλοκών. Κλινικές έρευνες έχουν αποδείξει τα ακόλουθα: • Πιθανότητα θόλωσης μικρότερη του 3% (αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά) • Πιθανή ανάγκη συμπληρωματικής επέμβασης μικρότερη του 5% • Πιθανότητα ύπαρξης φωτοστεφάνων γύρω από φωτεινές πηγές και δυσκολίας στη νυχτερινή όραση μικρότερη του 5% • Πιθανότητα ξηροφθαλμίας μικρότερη του 5-10% • Πιθανότητα πτώσης βλεφάρου μικρότερη του 1% • Πιθανότητα φλεγμονής μικρότερη του 0,03% (συνήθως αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά ) Φλεγμονή/μόλυνση και καθυστερημένη επούλωση: Υπάρχει μια πολύ μικρή πιθανότητα ο κερατοειδής του ματιού να μολυνθεί. Αυτό σημαίνει πόνος και αργή επούλωση του ματιού. Υποδιόρθωση ή Υπερδιόρθωση: Υπάρχουν οφθαλμοί που αντιδρούν διαφορετικά στο laser, με αποτέλεσμα η διόρθωση να μην είναι η επιθυμητή και ο ασθενής να χρειάζεται ακόμα γυαλιά ή φακούς για να βλέπει καθαρά. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο ιατρός συνήθως μπορεί να εισηγηθεί δεύτερη επέμβαση μετά την πάροδο 6 μηνών. Πτώση της οπτικής οξύτητας: Δημιουργία θόλωσης (αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά) ή έκκεντρης εκτομής (αντιμετωπίζεται με συμπληρωματική επέμβαση). Υποτροπή: Σε σπάνιες περιπτώσεις η μυωπία μπορεί να υποστρέψει. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο ιατρός εισηγείται επανάληψη της θεραπείας. Διακοπή / Αναβολή: Κατά τη διάρκεια επεμβάσεων LASIK, υπάρχει μια πολύ μικρή πιθανότητα, λόγω τεχνικού προβλημάτος στο laser, να πρέπει να διακοπεί η επέμβαση χωρίς να γίνει η διόρθωση. Σε αυτή την περίπτωση, ο ιατρός θα επαναλάβει τη διαδικασία αφού το μάτι επουλωθεί (3 μήνες). Επιπλοκές στη δημιουργία του πετάλου του κερατοειδικού ιστού: Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να συμβεί επιπλοκή στη δημιουργία του επιφανειακού πετάλου του κερατοειδούς (αφορά στη τεχνική LASIK). Μετεγχειρητική εκτασία του κερατοειδούς ή βλάβες αμφιβληστροειδούς. • Οι ασθενείς πρεσβυωπικής ηλικίας θα πρέπει να γνωρίζουν ότι η υπολειπόμενη μυωπία μπορεί να τους βοηθήσει στην κοντινή όραση. • Όταν η θεραπεία δεν γίνει ταυτόχρονα και στα δύο μάτια, στο διάστημα που θα μεσολαβήσει μέχρι την διόρθωση και του 2ου οφθαλμού, θα υπάρχει μειωμένη συνεργασία των οφθαλμών και δυσχερής όραση. • Άτομα που φορούν γυαλιά πολλά χρόνια, θα πρέπει να επιτρέψουν κάποιο χρόνο ψυχολογικής προσαρμογής χωρίς τα γυαλιά τους. Τέλος, οι ασθενείς ενημερώνονται πλήρως για τις τυχόν επιπλοκές και ανεπιθύμητες ενέργειες των τεχνικών διαθλαστικής χειρουργικής και καλούνται να υπογράψουν αντίστοιχο έντυπο συγκατάθεσης. 30 Έργο Αλληλεγγύης και Αγάπης Το IVO Ινστιτούτο Οπτικής και Όρασης - ΒΕΜΜΟ, παράλληλα με το επιστημονικό και ερευνητικό του έργο παρέχει και σημαντικό κοινωνικό έργο. Έργο Αλληλεγγύης και Αγάπης. Από την αρχή της λειτουργίας του, σε συνεργασία με την Οφθαλμολογική Κλινική του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ηρακλείου, οργάνωσε και λειτουργεί Κινητή Οφθαλμολογική Μονάδα, πλήρως εξοπλισμένη και επανδρωμένη. Με επικεφαλής τον καθηγητή Ιωάννη Παλλήκαρη και με εθελοντές ιατρούς, φοιτητές, μεταπτυχιακούς φοιτητές και νοσηλευτές επισκέπτονται, εξετάζουν και θεραπεύουν κατοίκους των απομακρυσμένων περιοχών της Κρήτης (κυρίως παιδιά και γέροντες). Η πολυετής αυτή προσφορά, έδωσε την έμπνευση για την δημιουργία του Πανεπιστημίου των Ορέων, www.panoreon.gr, οργάνωση εθελοντική, μη κερδοσκοπική. Πρωτοπόροι και οραματιστές της οργάνωσης αυτής, είναι καθηγητές του Πανεπιστημίου της Κρήτης, διαφορετικών γνωστικών αντικειμένων, διανοούμενοι, φοιτητές και άνθρωποι που ειναι δια βίου αφοσιωμένοι στη Κρήτη. Όλοι μαζί ενώνουν και αφιερώνουν τις δυνάμεις τους, για να γεφυρώσουν το απειλητικό-κοινωνικό χάσμα, μεταξύ των πόλεων και των ορεινών περιοχών της Κρήτης και των νήσων περί αυτής. Επικεντρώνονται σε θέματα που αφορούν στην Υγεία, στην Παιδεία, στην Κοινωνία και το Περιβάλλον και ακόμα σημαντικότερο, μεταφέρουν την αισιοδοξία και την ελπίδα της προόδου και της επιστήμης, σε καιρούς εξαιρετικά δύσκολους για την χώρα μας. Το IVO Ινστιτούτο Οπτικής και Όρασης, κάθε μέρα απολαμβάνει την αγάπη και την εμπιστοσύνη των ανθρώπων, καθώς και των 10 χιλιάδων περίπου ασθενών, οι οποίοι έως σήμερα έχουν θεραπευθεί, από σοβαρά οφθαλμολογικά και άλλα νοσήματα. 32 Τα έσοδα του ΒΕΜΜΟ διαχειρίζεται ο Ειδικός Λογαριασμός του Πανεπιστημίου Κρήτης. Επιμέλεια εντύπου Dialogos Communication, 2011 - Ελεονώρα Αραμπατζή IVO Ινστιτούτο Οπτικής και Όρασης www.ivo.gr [email protected] τηλ.:+ 30 2810 371800 Πανεπιστήμιο Κρήτης - Σχολή Επιστημών Υγείας Βούτες 71 003 Ηράκλειο Κρήτης ανθρώπινης εξέλιξης, είνα που βλέπουμε που διαμορφ αν είναι η ίδια η ψυχή μ δει μέσα από τα δικά της όρασή μας. Δεν είμαι σίγου Ελ Γκρέκο, για παράδειγμα του εξπρεσιονισμού, που νόμ τρελού είτε περί ατόμου με σ όραση) ότι δεν ήταν η ίδια το φιγούρες του να ατενίζουν που γέννησε τον αστιγματι ζωγραφίζει τις επιμήκεις, ανάγκη που μπορεί να πήγ αλλά επικρατούσα ερμηνεί IVO ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΟΠΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΡΑΣΗΣ