ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ «ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΤΗΣ ΡΥΠΑΝΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΤΣΙΜΕΝΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ» Στην Αθήνα, σήμερα 29 του μηνός Μαρτίου 2012, οι πιο κάτω φορείς: 1. Το Ελληνικό Δημόσιο, νόμιμα εκπροσωπούμενο από τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ), κ. Νεκτάριο Αλεξόπουλο, που εδρεύει στην οδό Μεσογείων 119, Αθήνα 2. Η Ένωση Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδος (ETE), που εκπροσωπείται νόμιμα από τον Πρόεδρο της Ένωσης Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδος κ. Νέλλο Κανελλόπουλο και εδρεύει στην οδό Γ. Μπάκου 1, Αθήνα Εκτιμώντας τα ακόλουθα: (1) Η αντιμετώπιση του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής απαιτεί συντονισμένη αντιμετώπιση σε παγκόσμιο επίπεδο ώστε η ανθρώπινη δημιουργικότητα να επικεντρωθεί στην εξεύρεση αποτελεσματικών λύσεων. Η διασφάλιση της κατάλληλης ποιότητας ζωής για τους πολίτες είναι συνδεδεμένη με τη βιομηχανική ανάπτυξη, τη συμμετοχή των νέων τεχνολογιών και τη μεγαλύτερη αλληλοεπίδραση της τεχνολογίας με την κοινωνία, με σεβασμό στη διαχείριση του περιβάλλοντος. Η διασφάλιση της βιώσιμης ανάπτυξης προϋποθέτει την στενή παρακολούθηση των αλληλοεπιδράσεων της βιομηχανίας με το περιβάλλον. (2) Η αποτελεσματικότερη χρησιμοποίηση των πόρων προσφέρει οικονομικά οφέλη, όπως τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και τη στήριξη της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας, καθώς και την αποτελεσματικότερη προστασία του περιβάλλοντος. (3) Η αύξηση της αποδοτικότητας των πόρων μπορεί να συνεισφέρει στην ανάκτηση της ανταγωνιστικότητας σε συγκεκριμένους βιομηχανικούς κλάδους, τσιμεντοβιομηχανία. όπως η (4) Στην τσιμεντοβιομηχανία σημαντικές δαπάνες προκύπτουν από το υψηλό κόστος ενέργειας (θερμικής και ηλεκτρικής) και τα – αναπόφευκτα λόγω των διεργασιών ορυκτολογικού μετασχηματισμού- υψηλά επίπεδα εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2). (5) Η τσιμεντοβιομηχανία έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιεί υλικά στο τέλος του κύκλου ζωής τους ως εναλλακτικά (δευτερογενή) καύσιμα ή πρώτες ύλες για να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητά της και ταυτόχρονα να συνεισφέρει σε λύσεις των προβλημάτων της κοινωνίας που αφορούν στη διαχείριση των αποβλήτων της με το μικρότερο κόστος και με τέτοιο τρόπο που να τα αξιοποιεί και να ωφελεί το περιβάλλον. (6) Η «συναποτέφρωση» στη τσιμεντοβιομηχανία αποτελεί σύμφωνα με το παράρτημα ΙΙ του ν.4042/2012 (A 24) εργασία ανάκτησης ενέργειας (R1). Κατά τη συναποτέφρωση ανακτάται η ενέργεια αλλά και ανόργανα συστατικά των αποβλήτων αντικαθιστώντας μη ανανεώσιμα ορυκτά καύσιμα και πρώτες ύλες. Συγχρόνως μειώνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και το κόστος της ενέργειας καθώς και το κόστος της διαχείρισης των αποβλήτων, μειώνοντας την ανάγκη για χώρους ταφής. (7) Η χρησιμοποίηση εναλλακτικών καυσίμων και πρώτων υλών στην τσιμεντοβιομηχανία αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο της ορθής πολιτικής διαχείρισης αποβλήτων. Αυτή η πρακτική προωθεί την ανάκτηση ενέργειας και ανακύκλωση υλικών στη βιομηχανία, σύμφωνα με τις βασικές αρχές της ιεράρχησης των μεθόδων διαχείρισης αποβλήτων στην Ευρωπαϊκή Ένωση. (8) Η χρήση εναλλακτικών καυσίμων στην τσιμεντοβιομηχανία προσφέρει σημαντικά περιβαλλοντικά οφέλη όπως:  μείωση της χρησιμοποίησης μη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπως τα ορυκτά καύσιμα καθώς και τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που συνδέονται με την εξόρυξη αυτών,  συνεισφορά στη μείωση εκπομπών όπως των αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αντικαθιστώντας ορυκτά καύσιμα με υλικά που διαφορετικά θα έπρεπε να απορριφθούν ή να καούν με αντίστοιχες εκπομπές και κατάλοιπα,  μεγιστοποίηση της ανάκτησης ενέργειας από τα απόβλητα. Όλη η παραγόμενη ενέργεια χρησιμοποιείται άμεσα στον περιστροφικό κλίβανο για την παραγωγή κλίνκερ. Επίσης μεγιστοποιεί την ανάκτηση του ανόργανου μέρους των αποβλήτων και εξαλείφει την ανάγκη διάθεσης τέφρας, η οποία ενσωματώνεται στο κλίνκερ σε μη υδατοδιαλυτή μορφή, αποτελώντας πρώτη ύλη για τη παραγωγή τσιμέντου. (9) Οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται κατά την παραγωγή του κλίνκερ, οι μεγάλοι χρόνοι παραμονής και η περίσσεια αέρα στην παραγωγική διαδικασία υπερκαλύπτουν τις απαιτήσεις της ΚΥΑ 22912/117/05 περί συναποτέφρωσης και εξασφαλίζουν την πλήρη καταστροφή οιασδήποτε οργανικής ένωσης. (10)Η ύπαρξη κεντρικού και πλήρως αυτοματοποιημένου ελέγχου της διεργασίας με αναλυτές συνεχούς ροής και συνεχείς καταγραφές σε πραγματικό χρόνο, διασφαλίζουν σταθερότητα της λειτουργίας και συνεχή έλεγχο των εκπεμπόμενων ρύπων καθώς και άμεση διακοπή της τροφοδοσίας η/και λειτουργίας περίπτωση δυσλειτουργιών. σε (11)Η χρήση των εναλλακτικών καυσίμων στη τσιμεντοβιομηχανία θεωρείται ως Βέλτιστη Διαθέσιμη Τεχνική (ΒΔΤ) στην Ευρώπη σύμφωνα με έγγραφο αναφοράς για τις βέλτιστες διαθέσιμες τεχνικές στις βιομηχανίες παραγωγής τσιμέντου, Μάιος 2010 (BREF). (12)Η χρήση εναλλακτικών καυσίμων σήμερα σε χώρες της Ευρώπης ανέρχεται σε 6.000.000 τόνους/έτος περίπου, υποκαθιστώντας 3,5 εκατομμύρια τόνους άνθρακα το χρόνο. Το 2009 η χρήση εναλλακτικών καυσίμων από τις τσιμεντοβιομηχανίες των χωρών της Ε.Ε. έφτασε το 28% κατά μέσο όρο, ενώ σε κάποιες χώρες, όπως η Ολλανδία, ξεπέρασε και το 80%. Η Ελβετία, μία άλλη χώρα-πρότυπο χρηστής διαχείρισης των αποβλήτων, έρχεται δεύτερη με ποσοστό λίγο πάνω από το 50%. Η Ελλάδα βρίσκεται στις χαμηλότερες θέσεις της ευρωπαϊκής κατάταξης με χρήση ελάχιστη, μικρότερη του 1% της συνολικής κατανάλωσης θερμικής ενέργειας. (13)Τα χρησιμοποιούμενα εναλλακτικά καύσιμα ποικίλουν και κατά κανόνα είναι δευτερογενή καύσιμα, δηλαδή προέρχονται από τη βιομηχανική επεξεργασία αποβλήτων όπως δευτερογενές (απορριμματογενές) καύσιμο (SRF, RDF), αποξηραμένη ιλύ βιολογικών καθαρισμών, πετρελαιοειδή κατάλοιπα αναμεμιγμένα με πριονίδι χρησιμοποιημένα λάδια και λιπαντικά, χαρτί, ξύλο, πριονίδι, υφάσματα, αγροτικά & δασικά υπολείμματα, ζωοτροφές και οργανικά απόβλητα όπως διαλύτες, πλαστικά, χρησιμοποιημένα ελαστικά, κλπ. (14)Οι χρησιμοποιούμενες εναλλακτικές πρώτες ύλες μεταξύ άλλων μπορεί να είναι ιπτάμενη τέφρα, υγρή τέφρα, τέφρα κλιβάνου, φρύγματα σιδηροπυρίτη, απολεπίσματα εξέλασης σιδήρου, σκωρίες, σιδηρούχα κατάλοιπα, τεχνητή γύψος, απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων κλπ. (15)Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, προκειμένου να συμβάλει στην περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς και στη διασφάλιση της ποιότητας των ανακτηθέντων καυσίμων δημοσίευσε πρότυπο (ΕΝ 15359:2011 «Solid Recovered FuelsSpecifications and Classes») για την τυποποίηση των στερεών ανακτώνται από απόβλητα. καυσίμων που (16)Σύμφωνα με την ΚΥΑ 29407/3508/2002 (B 1572) «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων», που ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο την οδηγία 1999/31/ΕΟΚ (ΕΕ L 182/1 της 16.7.1999), το κλάσμα των βιοαποδομήσιμων υλικών που οδηγούνται σε ταφή πρέπει να ελαχιστοποιηθεί στα επόμενα χρόνια ενώ σύμφωνα με τους Εθνικούς στόχους για τις Α.Π.Ε. και την οδηγία 2009/28/ΕΚ (ΕΕ L 140/16 της 5.6. 2009), η συμμετοχή της ενέργειας που παράγεται από Α.Π.Ε στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας στην Ελλάδα, πρέπει να ανέλθει σε ποσοστό 18% μέχρι το έτος 2020. Τέλος σύμφωνα με το European Union- Emission Trading System (EU-ETS) οι συνολικές εκπομπές CO2 πρέπει να μειωθούν κατά 20% μέχρι το 2020 συγκριτικά με το 1990. (17)Η μέχρι σήμερα εμπειρία δείχνει ότι κάθε αναζήτηση χώρου για εγκατάσταση διαχείρισης αποβλήτων έχει προσκρούσει σε καθυστερήσεις λόγω των αντιδράσεων των τοπικών κοινωνιών. Επηρεαζόμενες κοινότητες έχουν συχνά αντιτάξει ότι οι ανησυχίες και τα συμφέροντά τους δεν έχουν ληφθεί υπόψη και δεν έχουν αντιμετωπιστεί επαρκώς, ενώ δεν υπάρχει κλίμα εμπιστοσύνης στους ελεγκτικούς μηχανισμούς της διοίκησης. (18)Στην κατεύθυνση της συνεργασίας με τις κοινότητες, η φύση των ζητημάτων που σχετίζονται με τη διαχείριση αποβλήτων, όπως αυτό της ποιότητας ζωής και της προστασίας του περιβάλλοντος, δημιουργεί ευκαιρίες για την ανάπτυξη μιας σχέσης αμοιβαίας κατανόησης και αμοιβαίας μάθησης, καθώς και για την ανάπτυξη λύσεων που θα προσθέσουν αξία στην τοπική κοινότητα και την περιοχή. (19)Η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να ενσωματώνει δράσεις τόσο για την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινότητας στην πρόληψη δημιουργίας αποβλήτων, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση ενέργειας και υλικών ως ένα νέο μοντέλο ζωής, όσο και για την κινητοποίηση της τοπικής κοινότητας για συμμετοχή στα προγράμματα διαχείρισης, ως πυρήνα ενός θεμελιώδους κοινωνικού, πολιτιστικού, περιβαλλοντικού και οικονομικού μετασχηματισμού σε βιώσιμη (αειφόρο) κοινότητα. Συμφωνούν και συναποδέχονται τα εξής: ΑΡΘΡΟ 1 Αντικείμενο της εθελοντικής συμφωνίας συνεργασίας Αντικείμενο της παρούσης συμφωνίας είναι ο καθορισμός ενός γενικού πλαισίου για την αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίμων από την τσιμεντοβιομηχανία. Η αύξηση της αποδοτικότητας των πόρων μπορεί να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα συγκεκριμένων βιομηχανικών κλάδων. Συνήθως γι’ αυτό απαιτούνται πρόσθετες επενδύσεις, προσφέροντας όμως επίσης νέες ευκαιρίες σε αυτούς που θα θελήσουν να τις αξιοποιήσουν. Ορισμένες βιομηχανίες σε βασικούς τομείς έχουν ήδη ξεκινήσει την εφαρμογή μιας στρατηγικής για την αποδοτική χρήση των πόρων με αποτέλεσμα τη μειωμένη εξάρτηση από τις ορυκτές πρώτες ύλες και καύσιμα και χαμηλότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Το ΥΠΕΚΑ θεωρεί ότι η εξοικονόμηση μη ανανεώσιμων πόρων θα συνεισφέρει στη προστασία του περιβάλλοντος, θα δημιουργήσει σημαντικές οικονομικές ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις και τους εργαζομένους, θα βελτιώσει την παραγωγικότητα, θα μειώσει το κόστος και θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της τσιμεντοβιομηχανίας. Η ανταγωνιστικότητα του κλάδου της τσιμεντοβιομηχανίας εξαρτάται σε πολύ μεγάλο βαθμό από την Ευρωπαϊκή πολιτική για τη μείωση του διοξειδίου του άνθρακα (CO2). Η τσιμεντοβιομηχανία ανήκει στους κλάδους έντασης ενέργειας (energy intensive) και είναι εκτεθειμένη σε «κίνδυνο διαρροής άνθρακα» («carbon leakage»). Ο κίνδυνος απώλειας της ανταγωνιστικότητας του κλάδου στην Ελλάδα είναι πολύ μεγάλος κυρίως λόγω της γειτνίασης με χώρες που δεν υπόκεινται σε περιορισμούς CO 2. Η τσιμεντοβιομηχανία μπορεί να χρησιμοποιεί εναλλακτικά καύσιμα και εναλλακτικές πρώτες ύλες που προέρχονται από τα απόβλητα, και μπορεί να μειώσει τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και το κόστος της ενέργειας, καθώς και το κόστος της διαχείρισης των αποβλήτων. Η παρούσα εθελοντική συμφωνία μεταξύ του ΥΠΕΚΑ και της ΕΤΕ ορίζει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο για την αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίμων από την τσιμεντοβιομηχανία συμβάλλοντας να γίνουν δημοσίως και ευρέως γνωστοί οι κανόνες χρήσης εναλλακτικών καυσίμων, καθώς και στη διαμόρφωση μιας δυναμικής αγοράς εναλλακτικών καυσίμων χωρίς στρεβλώσεις και αποκλεισμούς. ΑΡΘΡΟ 2 Διάρκεια εθελοντικής συμφωνίας συνεργασίας Η συνολική διάρκεια ισχύος της παρούσης εθελοντικής συμφωνίας συνεργασίας καλύπτει το διάστημα από την υπογραφή της έως την 31 Δεκεμβρίου 2016. Με τη σύμφωνη γνώμη των συμβαλλόμενων μέρων, η συμφωνία μπορεί να τροποποιηθεί ή/και να επεκταθεί η διάρκεια ισχύος της. ΑΡΘΡΟ 3 Προδιαγραφές εναλλακτικών καυσίμων για αποδοχή από την τσιμεντοβιομηχανία Τα προσφερόμενα εναλλακτικά καύσιμα πρέπει να καλύπτουν τις ποιοτικές προδιαγραφές τόσο των ευρωπαϊκών προτύπων ΕΝ15359:2011, όσο και αυτών της τσιμεντοβιομηχανίας. Οι απαιτούμενες προδιαγραφές της τσιμεντοβιομηχανίας θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη στο σχεδιασμό των έργων διαχείρισης αστικών αποβλήτων. Οι προδιαγραφές και η ποιοτική κατηγοριοποίηση του δευτερογενούς καυσίμου (Solid Recovered Fuel –SRF και Refused Derived Fuel - RDF) να βασίζεται τουλάχιστον σε τέσσερις βασικές παραμέτρους σύμφωνα με το EN 15359:2011, οι οποίες περιλαμβάνουν:  τη μέση κατώτερη θερμογόνο δύναμη (Lower Heating Value - LHV)  την μέση περιεκτικότητα σε χλώριο επί ξηρής βάσης  την διάμεσο και το 80% των τιμών της περιεκτικότητας σε υδράργυρο, όπως στον πίνακα που ακολουθεί: Παράμετρος Μέση κατώτερη θερμογόνος δύναμη (LHV) Μέση περιεκτικότητα σε χλώριο Διάμεσος της περιεκτικότητας σε υδράργυρο 80% των τιμών της περιεκτικότητας σε υδράργυρο Μονάδα μέτρησης MJ/kg (as received) % σε ξηρή βάση mg/MJ (as received) mg/MJ (as received) Κατηγορία 1 2 3 4 5 ≥ 25 ≥ 20 ≥ 15 ≥ 10 ≥3 ≤ 0,2 ≤ 0,6 ≤ 1,0 ≤ 1,5 ≤ 3,0 ≤ 0,02 ≤ 0,03 ≤ 0,08 ≤ 0,15 ≤ 0,50 ≤ 0,04 ≤ 0,06 ≤ 0,16 ≤ 0,30 ≤ 1,00 Με βάση τα παραπάνω, το δευτερογενές (απορριμματογενές) καύσιμο SRF/ RDF να είναι:  Τουλάχιστον κλάσης 3 ως προς τη μέση κατώτερη θερμογόνα αξία (δηλαδή κλάσης 1, 2 ή 3).  Μέγιστης κλάσης 3 προς τη μέση περιεκτικότητα σε χλώριο (δηλαδή κλάσης 1, 2 ή 3) και  Μέγιστης κλάσης 3 προς τη μέση περιεκτικότητα σε υδράργυρο (δηλαδή κλάσης 1, 2 ή 3). Οι προδιαγραφές αυτές μπορεί να διαφέρουν αναλόγως του τεχνολογικού εξοπλισμού κάθε εργοστασίου. ΑΡΘΡΟ 4 Όρια εκπομπών με την χρήση εναλλακτικών καυσίμων Η χρήση εναλλακτικών καυσίμων στην παραγωγική διαδικασία του τσιμέντου διέπεται από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία, η οποία αποτυπώνεται στην ΚΥΑ 22912/117/2005 (Β 759) «Μέτρα και όροι για την πρόληψη και περιορισμό της ρύπανσης από την αποτέφρωση των αποβλήτων», που ενσωματώνει στο εθνικό δίκαιο την οδηγία 2000/76/ΕΚ (EE L 332/91 της 28.12.2000) και ειδικότερα στο Παράρτημα ΙΙ.1 «Ειδικές διατάξεις για τους τσιμεντοκλιβάνους που συναποτεφρώνουν απόβλητα» και η οποία εξειδικεύεται στους αντίστοιχους περιβαλλοντικούς όρους του κάθε εργοστασίου. ΑΡΘΡΟ 5 Μείωση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO2) Στο πλαίσιο της μείωσης των αερίων του θερμοκηπίου που έχει θεσπίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και σε ότι αφορά στον κλάδο της τσιμεντοβιομηχανίας (κλάδος έντασης ενέργειας), η χρήση βιομάζας και εναλλακτικών καυσίμων αποτελεί το βασικό εργαλείο μείωσης τους. ΑΡΘΡΟ 6 Δικαιώματα και υποχρεώσεις των συνεργαζόμενων μερών Το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής αναλαμβάνει τις εξής υποχρεώσεις:  Να παρέχει στα μέλη της Ένωσης Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδος κάθε αναγκαία συνεργασία, στο πλαίσιο του θεσμικού του ρόλου και των δυνατοτήτων του, για την ολοκλήρωση των προβλεπόμενων στη παρούσα συμφωνία.  Να τηρεί τις προθεσμίες του ν.4014/2011 (Α 209) της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των εργοστασίων τα οποία έχουν υποβάλει ή θα υποβάλλουν Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) για την αξιοποίηση εναλλακτικών καυσίμων.  Να παρεμβαίνει κατάλληλα και να συντονίζει τις απαιτούμενες ενέργειες σε περίπτωση που απαιτείται η συνδρομή και άλλων κρατικών φορέων για την υλοποίηση της συμφωνίας ή μέρους της, ιδιαίτερα δε στη διασφάλιση της ολοκλήρωσης της διαδικασίας χορήγησης των αδειών που εκδίδονται σε επίπεδο Αποκεντρωμένης Διοίκησης, Περιφέρειας ή Δήμου, εντός των νομίμων προθεσμιών και πάντως εντός ευλόγου χρόνου από την υποβολή φακέλου. Η Ένωση Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδος αποδέχεται τις εξής υποχρεώσεις η εφαρμογή των οποίων βαρύνει τα μέλη αυτής:  Να προβούν σε ενέργειες ώστε το ποσοστό υποκατάστασης ορυκτών καυσίμων από εναλλακτικά καύσιμα να μπορεί να φτάσει τουλάχιστον το 20% το 2013 και 40% το 2016, υπό την προϋπόθεση της οικονομικής βιωσιμότητας της προμήθειας τους, σύμφωνα με τα εκάστοτε ισχύοντα οικονομικά δεδομένα και ολοκλήρωσης εντός εύλογου χρόνου της διαδικασίας έκδοσης των αδειών που απαιτούνται.  Να διενεργούν αυστηρό ποιοτικό έλεγχο τόσο κατά τη παραγωγή των δευτερογενών καυσίμων από τις μονάδες επεξεργασίας αστικών αποβλήτων όσο και κατά τη παραλαβή τους στα εργοστάσια των μελών της Ένωσης Τσιμεντοβιομηχανιών Ελλάδος.  Να εφαρμόζουν τα προβλεπόμενα από το σχετικό έγγραφο αναφοράς για τις Βέλτιστες Διαθέσιμες Τεχνικές της βιομηχανίας παραγωγής τσιμέντου ως προς τη χρήση των εναλλακτικών καυσίμων στην τσιμεντοβιομηχανία.  Να εφαρμόζουν ένα τεκμηριωμένο και αποτελεσματικό Σύστημα Διαχείρισης Περιβάλλοντος, πιστοποιημένο από ανεξάρτητο φορέα.  Να υποβάλλουν στο ΥΠΕΚΑ, και στις αρμόδιες Υπηρεσίες Περιβάλλοντος των Περιφερειών ετήσια Έκθεση, η οποία περιλαμβάνει επεξεργασμένα στοιχεία των μετρήσεων/ αναλύσεων ατμοσφαιρικών εκπομπών, συγκρίσεις των στοιχείων αυτών με τις αναφερόμενες στην ΚΥΑ 22912/117/2005 (Β 758) «Μέτρα και όροι για την πρόληψη και περιορισμό της ρύπανσης από την αποτέφρωση των αποβλήτων», οριακές τιμές ή τυχόν άλλες καθώς και τυχόν προτάσεις για βελτίωση των συστημάτων αντιρρύπανσης.  Να εφαρμόζουν τις κατευθυντήριες οδηγίες του World Business Council for Sustainable Development - Cement Sustainability Initiative (WBCSD-CSI) περί της ορθής επικοινωνίας με τους συμμέτοχους («Communication & Stakeholder Involvement») και σύμφωνα με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την εταιρική κοινωνική ευθύνη. ΑΡΘΡΟ 7 Εταιρική Ευθύνη/ Τοπική Κοινωνία Το βασικό χαρακτηριστικό της προσέγγισης της σύμπραξης είναι η ενδυνάμωση των τοπικών κοινωνιών όσον αφορά στις αποφάσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν το μέλλον τους, μέσω των παρακάτω μη εξαντλητικά αναφερόμενων δράσεων:       Συμμετοχή -η ακριβής διάσταση της οποίας θα πρέπει να προσδιοριστεί από κοινού- των φορέων των τοπικών κοινωνιών στο στάδιο υλοποίησης της παρούσης εθελοντικής συμφωνίας. Σύσταση ανεξάρτητου ελεγκτικού μηχανισμού (Stakeholders panel – Advisory Committee), υπό την αιγίδα του ΥΠΕΚΑ με συμμετοχή Πανεπιστημιακών/ ερευνητών, εκπροσώπων ΟΤΑ και ΜΚΟ (τοπικές, εθνικές κλπ.) για την παρακολούθηση της εφαρμογής της χρήσης εναλλακτικών καυσίμων στα εργοστάσια παραγωγής τσιμέντου σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς όρους. Ο ανεξάρτητος μηχανισμός διαχειρίζεται όλες τις σχετικές πληροφορίες και μπορεί να παρέχει τεχνική βοήθεια κατά τρόπο που θα επιτρέψει στην άμεσα ενδιαφερόμενη κοινότητα να κατανοήσει καλύτερα τα περιβαλλοντικά θέματα και να συμμετάσχει με έναν τεκμηριωμένο τρόπο στη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Σε ετήσια βάση ή ανά χρονική περίοδο που θα καθοριστεί, κάθε εταιρία που συμμετέχει στο Πρόγραμμα εκδίδει αναλυτική έκθεση (Report) με στοιχεία τεκμηρίωσης για το περιβαλλοντικό και κοινωνικοοικονομικό αποτύπωμα της δραστηριότητας, σύμφωνα με διεθνή πρότυπα. Η έκθεση αυτή έχει προηγουμένως παρουσιαστεί στο Stakeholder’s panel. Όλα τα στοιχεία και οι παραπάνω δείκτες θα είναι διαθέσιμοι στο ευρύ κοινό στο διαδίκτυο, σε ιστοσελίδα που θα δημιουργηθεί για το πρόγραμμα. Κάθε εταιρία που συμμετέχει στο πρόγραμμα θα πρέπει να περιλαμβάνει τα παραπάνω στοιχεία στην επίσημη επικοινωνία της στο διαδίκτυο, στις ετήσιες εκθέσεις της και στις διαδικασίες τοπικής διαβούλευσης που εφαρμόζει. Εκστρατεία ενημέρωσης σε κάθε περιοχή όπου εφαρμόζεται το πρόγραμμα, με την αιγίδα και την εποπτεία του ΥΠΕΚΑ. Πέρα από τη μεθοδολογία συμμετοχής στην εφαρμογή, η δημόσια πολιτική οφείλει να εξασφαλίσει ότι η τοπική κοινότητα έχει επίγνωση για την αναγκαιότητα άμεσης επίλυσης προβλημάτων διαχείρισης αποβλήτων στην περιοχή της. Ανάδειξη από πλευράς ΥΠΕΚΑ των υποχρεώσεων που απορρέουν από την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, των τοπικών κοινωνιών αναφορικά με την διαχείριση των αποβλήτων τους. Ανάδειξη του οικονομικού οφέλους που προκύπτει άμεσα σε τοπικό και εθνικό επίπεδο (κόστος συλλογής και διαχείρισης αποβλήτων), αλλά και έμμεσα (ανταγωνιστικότητα βιομηχανίας, ανάπτυξη) από την ένταξη των εναλλακτικών καυσίμων στην παραγωγική διαδικασία της τσιμεντοβιομηχανίας. Οργάνωση ημερίδων υπό την αιγίδα του ΥΠΕΚΑ (π.χ. μέσω τοπικού ΤΕΕ) στις περιοχές που δραστηριοποιείται η τσιμεντοβιομηχανία πάνω στα θέματα διαχείρισης αποβλήτων και ενεργειακής αξιοποίησης υπολειμμάτων της επεξεργασίας των αστικών αποβλήτων. ΑΡΘΡΟ 8 Τελικές Διατάξεις Καμία τροποποίηση της παρούσης συμφωνίας δεν αναγνωρίζεται χωρίς έγγραφο που υπογράφεται από εξουσιοδοτημένους εκπροσώπους των συνεργαζόμενων μερών. Αυτά συμφώνησαν, συνομολόγησαν και συναποδέχτηκαν τα συνεργαζόμενα μέρη και προς απόδειξη αυτού αναγνώστηκε η συμφωνία αυτή και υπογράφεται σε τρία (3) αντίτυπα κατά τα ακόλουθα: ΤΑ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΑ ΜΕΡΗ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ, ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΕΝΩΣΗ ΤΣΙΜΕΝΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ Ο Γενικός Γραμματέας Ο Πρόεδρος ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ ΝΕΛΛΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ