OBRAZOVNI PROGRAM
ELEKTROTEHNIČAR
MULTIMEDIJA
SADRŽAJ
OPŠTI DIO ................................................................................................... 3
1. NAZIV PROGRAMA: ELEKTROTEHNIČAR MULTIMEDIJA .......................................... 3
2. NASTAVNI PLAN ........................................................................................ 3
POSEBNI DIO ................................................................................................ 6
1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI ................................................................. 7
1.2.1. OSNOVE ELEKTROTEHNIKE ...................................................................... 7
1.2.2. OSNOVI RAČUNARSTVA ......................................................................... 15
1.2.3. OSNOVE ANALOGNE I DIGITALNE ELEKTRONIKE ........................................... 22
1.2.4. MULTIMEDIJALNE TEHNIKE..................................................................... 30
1.2.5. AUDIO I VIDEO TEHNIKA ........................................................................ 36
1.2.6. MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE........................................ 44
1.2.7. PROGRAMIRANJE ................................................................................. 52
1.2.8. PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA.............................................. 60
1.2.9. RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA ......................................................... 70
1.2.10. PRIMJENA AUDIO I VIDEO TEHNIKE ......................................................... 81
1.2.11. PREDUZETNIŠTVO .............................................................................. 86
1.2.12. PRAKTIČNA NASTAVA .......................................................................... 92
1.3. IZBORNA NASTAVA ............................................................................... 115
1.3.1. ENGLESKI (JEZIK STRUKE) .................................................................... 115
1.3.2. EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE .................................................. 127
1.3.3. POSLOVNA KOMUNIKACIJA ................................................................... 132
1.3.4. GRAFIČKI DIZAJN ............................................................................... 137
1.3.5. OSNOVE TELEKOMUNIKACIJA ................................................................ 142
1.3.6. RASVJETNA TEHNIKA .......................................................................... 150
1.3.7. TEHNIKA OZVUČAVANJA...................................................................... 156
1.3.8. VIZUELNE KOMUNIKACIJE .................................................................... 162
1.3.9. OBJEKTNO PROGRAMIRANJE ................................................................ 167
1.3.10. MULTIMEDIJALNI SKRIPT ALATI ............................................................ 172
1.3.11. AUDIO I VIDEO SISTEMI POSEBNE NAMJENE ............................................. 176
2. STRUČNI ISPIT ........................................................................................ 180
2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO - TEORIJSKI DIO ISPITA .................................. 180
2.1.1. AUDIO I VIDEO TEHNIKA ...................................................................... 180
2.1.2 MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE....................................... 183
2.1.3. PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA............................................ 186
2.1.4. RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA ....................................................... 189
2.2. STRUČNI RAD ...................................................................................... 193
2.2.1. ISPITNI KATALOG PRAKTIČNOG DIJELA STRUČNOG ISPITA – STRUČNI RAD ......... 193
3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA UČENIKA ...................................... 200
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVOVNOG PROGRAMA ................. 201
5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA .......... 201
6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH .......................... 201
7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA I STRUČNIH SARADNIKA .......................... 202
8. OBLIK ORGANIZACIJE I IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA ............................. 204
8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE .................... 204
9. PROFESIONALNA PRAKSA .......................................................................... 205
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI .......................................................................... 205
2
OPŠTI DIO
1. Naziv programa: ELEKTROTEHNIČAR MULTIMEDIJA
2. Nastavni plan
Redni
broj
A
1.
2.
3.
4.
5.
Nastavni predmetigrupe predmeta
I
sed.
Opšteobrazovni predmeti
Maternji jezik i književnost
Matematika
Strani jezik
Fizičko vaspitanje
Informatika
Društvena grupa predmeta
Istorija
1.
Geografija
2.
Sociologija
3.
Prirodna grupa predmeta
Fizika
1.
Hemija
2.
UKUPNO A
B
Stručno - teorijski predmeti
1.
Osnove elektrotehnike
2.
Osnovi računarstva
Osnove analogne i
3.
digitalne elektronike
4.
Multimedijalne tehnike
5.
Audio i video tehnika
Multimedijalne
6.
komunikacione
tehnologije
7.
Programiranje
Proizvodnja
8.
multimedijalnog sadržaja
Računarska grafika i
9.
animacija
Primjena audio i video
10
tehnike
11.
Preduzetništvo
UKUPNO B
C
Praktična nastava
UKUPNO B+C
D
Slobodne aktivnosti
E
Izborna nastava
Engleski (jezik struke)
1.
Ekologija i zaštita životne
2.
sredine
Poslovna komunikacija
3.
Grafički dizajn
4.
Osnove telekomunikacija
5.
Rasvjetna tehnika
6.
7.
Tehnika ozvučavanja
8.
Vizuelne komunikacije
II
III
IV
god.
sed.
god.
sed.
god.
sed.
god.
3
3
2
2
2
108
108
72
72
72
3
3
2
2
108
108
72
72
3
3
2
2
108
108
72
72
3
3
2
2
99
99
66
66
2
2
72
72
72
18
648
4
3
144
108
7
4
11
1
2
2
252
144
396
36
72
72
2
72
423
423
282
282
72
72
72
72
72
2
14
72
504
72
72
1842
3
108
252
108
4
108
108
2
2
72
108
72
216
2
2
Ukupno
11
4
15
1
2
2
396
144
540
36
72
72
10
360
10
330
3
108
3
108
2
66
174
3
108
2
66
174
2
72
2
66
138
2
72
2
66
138
3
99
99
2
13
4
17
1
4
2
66
429
132
561
33
132
66
66
1545
564
2109
141
420
282
13
4
17
1
4
2
468
144
612
36
144
72
72
2
2
2
72
72
72
2
2
2
3
72
72
72
72
72
72
72
72
72
Redni
broj
Nastavni predmetigrupe predmeta
A
9.
10
Opšteobrazovni predmeti
Objektno programiranje
Multimedijalni skript alati
Audio i video sistemi
posebne namjene
11.
F
Profesionalna praksa
G
Sedmični broj časova
H
Broj radnih sedmica
Ukupno (A+B+C+D) = 4512
I
sed.
II
god.
sed.
10 dana
III
god.
10 dana
32
36
32
36
sed.
IV
god.
god.
2
2
66
66
66
66
2
66
66
30
dana
10 dana
32
36
Ukupno
sed.
32
33
141
3. Ciljevi i zadaci obrazovnog programa
- Sticanje opštih i osnovnih znanja za razumjevanje zakonitosti pojava u prirodi i
društvu.
- Sticanje znanja i razvijanje vještina za uspješan rad i stručno usavršavanje.
- Upoznavanje sa organizacionom cjelinama radio televizijskog sistema.
- Osposobljavanje za montažu i održavanje audio i video uređaja u
multimedijalnim studijima.
- Upoznavanje sa tehnikama obrade i montaže audio i video signala.
- Sticanje osnovnih znanja o karakteristikama analognih i digitalnih uređaja za
snimanje i reprodukciju zvuka i slike.
- Sticanje kompetencija za korišćenje odabranih softverskih multimedijalnih alata
u elektronskim i grafičim medijima, audio i video produkciji, oglašavanju,
grafičkom i web dizajnu i izradi multimedijalnih prezentacija.
- Sticanje osnovnih znanja iz savremene audio/video produkcije.
- Sticanje osnovnih znanja za korišćenje računarskih mreža pri prenosu i obradi
multimedijalnog sadržaja.
- Sticanje osnovnih znanja za rad sa multimedijalnim servisima.
- Upoznavanje sa elementima multimedijalnih sistema i razvijanje svijesti o
važnosti čuvanja i održavanja opreme.
- Osposobljavanje za pravilno korišćenje multimedijalne terminoligije.
- Sticanje potrebnih znanja za projektovanje, održavanje i montažu uređaja
interfonskih sistema i sistema video nadzora.
- Sticanje osnovnih znanje o audio i video uređajima posebne namjene.
- Upoznavanje sa korišćenjem prateće dokumentacije i kataloga proizvođača
opreme.
4. Uslovi za upis, odnosno uključivanje u program za obrazovanje odraslih
- U školu za sticanje srednjeg stručnog obrazovanja u četvorogodišnjem trajanju obrazovni program Elektrotehničar multimedija, mogu se upisati lica koja su
završila osnovnu školu ili dvogodišnju stručnu školu, i nijesu starija od 17 godina.
- Izuzetno, u školu se mogu upisati lica do 18-te godine uz odobrenje Nastavničkog
vijeća škole.
- Lica koja su napunila 18 godina života uključuju se u program za obrazovanje
odraslih.
- Ako se za upis prijavio veći broj kandidata od broja raspisanih mjesta za upis,
upis se vrši prema Pravilniku o upisu učenika u stručnu školu.
5.Trajanje obrazovanja
- Obrazovanje traje četiri godine.
4
6. Prohodnost
- U redovnom obrazovanju učenici napreduju u viši razred ako su iz svih predmeta
tekuće godine postigli prelaznu ocjenu i obavili profesionalnu praksu.
- Lica koja su završila dvogodišnju stručnu školu mogu se uključiti u drugi ili treći
razred, obzirom na vrstu programa prethodnog obrazovanja, uz polaganje
dopunskih i diferencijalnih ispita.
- Odrasli napreduju po programu u skladu sa Pravilnikom (planom) za izvođenje
obrazovnog programa za odrasle koji donosi nadležna institucija.
7. Obrazovanje koje se stiče
- Završetkom obrazovnog programa Elektrotehničar multimedija, učenik stiče
stručno obrazovanje u četvorogodišnjem trajanju – ELEKTROTEHNIČAR
MULTIMEDIJA.
5
POSEBNI DIO
1. PREDMETNI PROGRAMI
1.1. OPŠTEOBRAZOVNI PREDMETI
1.1.1. MATERNJI JEZIK I KNJIŽEVNOST
1.1.2. MATEMATIKA
1.1.3. STRANI JEZIK
1.1.4. FIZIČKO VASPITANJE
1.1.5. INFORMATIKA
1.1.6. ISTORIJA
1.1.7. GEOGRAFIJA
1.1.8. SOCIOLOGIJA
1.1.9. FIZIKA
1.1.10.HEMIJA
Napomena:
Katalozi opšteobrazovnih predmeta su u nadležnosti Zavoda za školstvo.
6
1.2. STRUČNO - TEORIJSKI PREDMETI
1.2.1. OSNOVE ELEKTROTEHNIKE
1. Naziv predmeta: OSNOVE ELEKTROTEHNIKE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Praktična
nastava
Ukupno
Teorija
Vježbe
108
72
36
36
144
108
180
72
252
Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa osnovnim zakonima elektrotehnike u kolima jednosmjerne i
naizmjenične struje.
- Upoznavanje zakonitosti elektrostatičkog i elektromagnetnog polja.
- Upoznavanje uloge različitih materijala, njihovih fizičkih i hemijskih
karakteristika.
- Razvijanje sposobnosti rješavanja elementarnih problemskih zadataka.
- Prepoznavanje i razumijevanje primjene osnovnih fizičkih zakona kod električnih
instrumenata, mašina i uređaja.
- Upoznavanje mjera zaštite pri radu u laboratoriji.
- Primjenjivanje teorijskog znanja u praktičnom/laboratorijskom radu.
- Upoznavanje načina rješavanja problemskih zadataka kroz interdisciplinarni
pristup.
- Razumijevanje i pravilna upotreba stručne terminologije.
7
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uvodni dio - Električna svojstva materije
- Razvija sposobnost
- Uočava strukturu
- Objašnjava
logičkog
materije i njenu
strukturu materije
razmišljanja
valentnost na
primjerima atoma
- Razlikuje i
- Opisuje električna
upoređuje
svojstva materijala
- Razvija svijest o
izolatore,
uređenosti u
provodnike i
sistemu prirodnih
poluprovodnike
nauka i nastoji da
- Upoređuje mjerne
- Navodi
samostalno izvodi
veličine i navodi
međunarodni SI
analogije
primjere
sistem jedinica
Elektrostatika
- Na primjeru uočava - Razvija
- Opisuje
odgovornost o
probno
elementarno
zaštiti životne
naelektrisanje
naelektrisanje
sredine
- Primjenjuje
- Definiše vektorske
osnovne operacije
veličine
sa vektorima
- Na primjerima
- Navodi Kulonov
određuje silu koja
zakon
djeluje između
naelektrisanja
- Stiče radne navike
- Crta sile
- Objašnjava
električnog polja
električno polje i
za različite
veličine koje ga
primjere
karakterišu
naelektrisanja
- Razlikuje
homogeno od
- Razvija sposobnost
nehomogenog
logičkog
električnog polja
razmišljanja
- Određuje fluks na
- Definiše fluks
primjerima
elekričnog polja
- Definiše potencijal - Izračunava
potencijal i napon
električnog polja i
na različitim
napon
primjerima
naelektrisanih
tijela
- Razlikuje vrste
- Definiše osnovne
kondenzatora i
električne
proračunava
karakteristike
kapacitivnost
kondenzatora
- Šematski prikazuje
- Navodi načine
vezivanje
vezivanja
kondenzatora u
kondenzatora
grupe i
8
Preporuke za
izvođenje nastave
- Prikazati modele
različitih atoma i
analizirati
strukturu
- Dati primjere
izvedenih jedinica i
pretvaranja
jedinica
- Uraditi zadatke
sabiranja i
oduzimanja
vektora
- Praktično pokazati
primjere
manifestacije
elektrostatičkog
polja
- Crtati vektore
elektrostatičkog
polja
- Uraditi računske
primjere
određivanja
potencijala i
razlike potencijala
naelektrisanih
tijela
- Uraditi zadatke: za
rednu, paralelnu i
mješovitu vezu
kondenzatora
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
proračunava
ekvivalentnu
kapacitivnost
- Upoređuje
- Objašnjava
kapacitivnosti
ponašanje
kondenzatora koji
dielektrika u
imaju različite
elektrostatičkom
dielektrike
polju
Jednosmjerna električna struja
- Izračunava jačinu i
- Objašnjava pojam
gustinu električne
jednosmjerne
struje na
struje i definiše
primjerima
njene parametre
- Razlikuje realne
- Definiše
izvore
elektromotornu silu
elektromotorne sile
- Definiše električnu - Izračunava
otpornost i
električnu
provodnost
otpornost i
provodnost na
primjerima i
uočava uticaj
temperature na
njihove vrijednosti
- Definiše Omov
- Radi zadatke za
zakon
prosto električno
kolo s primjenom
Omovog zakona
- Definiše Džulov
- Izračunava gubitke
zakon
snage pomoću
Džulovog zakona
- Definiše Prvi i Drugi - Radi zadatke,
Kirhofov zakon
koristeći Prvi i
Drugi Kirhofov
zakon
- Navodi načine
- Crta šeme
vezivanja otpornika
vezivanja otpornika
i izračunava
ekvivalentnu
otpornost
- Navodi i objašnjava - Uočava principe
pojednostavljivanja
metode rješavanja
složenih električnih
složenih električnih
kola i upotrebljava
kola
ih prilikom
rješavanja
zadataka
Elektromagnetizam
- Uočava pojavu
- Objašnjava
magnetnog polja
magnetno polje,
kao posljedicu
njegove zakonitosti
- Stiče svijest o
važnosti čuvanja
energetskih izvora
- Razvija
sistematičnost u
radu
- Razvija tačnost i
sposobnost
upoređivanja
- Razvija sposobnost
za saradnju
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Mjerenje otpora,
struje, napona i
provjera Omovog
zakona
Vježba:
- Provjera I
Kirhofovog zakona
Vježba:
- Izračunavati
nepoznati otpor
pomoću
ampermetra i
voltmetra
Vježba:
- Određivanje pada
napona na
otporima vezanim
na red
Vježba:
- Određivanje
napona na redno
vezanim
kondenzatorima
Vježba:
- Mjerenje napona,
struje i otpora
multimetrom
Vježba:
- Mjerenje snage UI
metodom
- Razvija sposobnost
opažanja
9
- Demonstrirati
linije sila
magnetnog polja
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
i veličine koje ga
karakterišu
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
- Opisuje magnetno
polje u
materijalnoj
sredini
-
- Definiše magnetna
kola i veličine koje
ga karakterišu
-
- Definiše veličine
koje karakterišu
vremenski
promjenljivo
električno i
magnetno polje
-
- Objašnjava princip
rada
transformatora
-
učenik
električne struje i
proračunava
vrijednosti
magnetne
indukcije,
magnetnog
fluksa...
Na različitim
primjerima
određuje silu na
provodnik sa
strujom, pravilom
desnog zavrtnja
Razlikuje vrste
magnetnih
materijala i
grafički prikazuje
krivu magnećenja
Na različitim
primjerima
izračunava
magnetne veličine
u jednostavnim
magnetnim kolima
Na različitim
primjerima
izračunava veličine
koje su
karakteristične za
vremenski
promjenljivo
električno i
magnetno polje
Na primjeru
analizira rad
transformatora i
njegovu primjenu
- Razvija
odgovornost u radu
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
- Stiče sposobnost
apstraktnog
razmišljanja i
zaključivanja
10
Preporuke za
izvođenje nastave
pomoću magneta i
željeznih opiljaka
- Koristeći programe
za simulaciju (Tina,
Electronics
Workbench, Mentor
OE i dr.), prikazati
djelovanje
elektrotehničkih
veza i zakonitosti
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Naizmjenična struja
- Definiše
trigonometrijske
funkcije i
kompleksne
brojeve
- Objašnjava
nastanak
prostoperiodične
elektromotorne sile
(generator
naizmjenične
struje)
- Definiše parametre
naizmjeničnih
veličina
- Definiše obrtni
vektor
Formativni ciljevi
učenik
- Grafički
predstavlja
kompleksne
brojeve u
kompleksnoj ravni
- Na primjeru uočava
nastanak
indukovane
elektromotorne sile
i crta talasni oblik
naizmjenične
struje
- Na različitim
primjerima
izračunava
karakteristike
naizmjeničnih
struja i napona
- Crta i analizira
zavisnost trenutne
vrijednosti
naizmjenične
veličine od
položaja obrtnog
vektora
- Crta i analizira
fazne i vremenske
dijagrame
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Stiče sposobnost
posmatranja,
analize i
zaključivanja
- Crtati pravougli
trougao i
izračunavati
trigonometrijske
funkcije za uglove
30, 60 i 45 stepeni
- Raditi jednostavne
zadatke sa
kompleksnim
brojevima
Vježba:
- Mjerenje
naizmjeničnog
napona pomoću
osciloskopa
Vježba:
- Koristeći programe
za simulaciju
prikazati
naizmjenične
veličine
- Objašnjava
elemente linearnih
kola naizmjenične
struje
Redna veza elemenata u kolu naizmjenične struje
- Crta šemu za svaku - Razvija sposobnost
- Objašnjava redne
za proračunavanje
rednu vezu, na
načine vezivanja
i analiziranje
šemi označava
elemenata u kolu
električne veličine
naizmjenične
i radi računske
struje
zadatke
- Crta vremenski i
vektorski dijagram
napona i struja
- Na primjerima
- Opisuje pojavu
analizira uticaj
redne(naponske)
frekvencije na
rezonanse
redno RLC kolo
- Na primjerima
- Definiše snagu i
uočava uticaj
faktor snage kod
faktora snage na
redne veze
ukupnu snagu u
elemenata
kolu i način
popravke faktora
11
- Rješavati računske
primjere rednih
veza sa realnim
podacima
Vježba:
- Upoređivanje
talasnih oblika
napona na
elementima redne
veze pomoću
osciloskopa ili
simulacijom na
računaru
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
snage
Paralelna veza elemenata u naizmjeničnim kolima
- Crta šemu za svaku - Razvija sposobnost
- Objašnjava
da teorijsko znanje
paralelnu vezu, na
paralelne načine
poveže sa
šemi označava
vezivanja
praktičnim
električne veličine
elemenata
- Određuje
- Objašnjava pojavu
ekvivalentnu
paralelne (strujne)
admitansu
rezonanse
- Crta vremenski i
- Definiše snagu i
vektorski dijagram
faktor snage kod
napona i struja
paralelne veze
- Analizira trougao
elemenata
struja, admitansi i
snaga
- Na primjeru
paralelnog RLC
kola, analizira
uticaj frekvencije
- Uočava uticaj
faktora snage na
ukupnu snagu u
kolu i način
popravke faktora
snage
Složena naizmjenična kola
- Razvija spremnost
- Izračunava
- Opisuje
za timski rad i
impedanse i
kombinovane veze
pozitivnu
admitanse u
elemenata u
orijentaciju prema
složenim kolima i
naizmjeničnim
zanimanju
crta fazorske
kolima
dijagrame
- Vrši minimiziranje
ekvivalentnih šema
koristeći
tranformaciju iz
trougla u zvijezdu i
obrnuto
- Izvodi jednačine za
- Objašnjava
složeno kolo sa više
rješavanje složenih
kontura
kola različitim
metodama
Spregnuta kola
- Definiše elemente
induktivno
spregnutih
kalemova
- Objašnjava
transformator
- Podstiče analitičku
sposobnost
- Na primjerima
izračunava
karakteristične
veličine
- Analizira princip
rada i primjenu
12
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Posmatranje
rezonantnih pojava
na osciloskopu
Vježba:
- Provjera I
Kihofovog zakona u
kolima
naizmjenične
struje
Vježba:
- Određivanje
nepoznate
otpornosti
Vitstonovim
mostom
Vježba:
- Određivanje
nepoznate
kapacitivnosti UI
metodom
Vježba:
- Određivanje
nepoznate
induktivnosti UI
metodom
Vježba:
- Mjerenje snage u
kolima
naizmjenične
struje UI metodom
Vježba:
- Mjerenje snage
pomoću watmetra
Vježba:
- Mjerenje snage u
monofaznim kolima
pomoću 3
ampermetra
- Izračunavati
zadatke i
određivati
karakteristične
veličine na
različitim
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Oscilatorna kola
- Definiše redno i
paralelno
oscilatorno kolo
Trofazni sistemi
- Upoznaje se sa
osnovnim
pojmovima
trofaznih sistema
- Objašnjava
simetrični i
nesimetrični
trofazni sistem
- Navodi načine
vezivanja u
trofaznim
sistemima
- Definiše snage i
energije trofaznih
sistema
- Objašnjava pojavu
obrtnog magnetnog
polja
- Upoznaje se sa
upotrebom
trofaznih sistema u
praksi
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
transformatora i
određuje odnos
transformacije
- Uočava primjenu
autotransformatora
u praksi
Preporuke za
izvođenje nastave
primjerima
- Na primjerima
izračunava
odgovarajuće
elemente
oscilatornih kola
- Stiče preciznost pri
rješavanju
primjera iz prakse
- Uočava princip
rada trofaznog
generatora i
motora
- Upoređuje
karakteristike
trofaznih i
jednofaznih
sistema
- Uočava razliku
između linijskih i
faznih napona, kao
i linijskih i faznih
struja
- Izračunava snage
trofaznog sistema:
aktivnu, reaktivnu i
prividnu, izražene
preko linijskih i
faznih napona i
struja
- Uočava princip
rada asinhronog
motora i njegovu
praktičnu primjenu
- Stiče sposobnost
posmatranja,
analize i
zaključivanja
Vježba:
- Mjerenje snage u
monofaznim kolima
pomoću 3
voltmetra
Vježba:
- Mjerenje snage u
trofaznom sistemu
- Razvija pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- R. Opačić, Osnove elektrotehnike za I razred trogodišnjeg obrazovanja za
elektrotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.
- M. Piroćanac, Osnove elektrotehnike I, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2003.
- J. Menart, Zbirka zadataka iz osnova elektrotehnike I, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2003.
- Z. Pendić, M. Pendić, J. Menart, Osnove elektrotehnike II, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2003.
- N. Nikolić, M. Milošević, Zbirka zadataka iz osnova elektrotehnike II, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.
13
- G.Mijatović, M. Todorović, V. Čoja, G. Stojković, G.Stanojević, Osnove
elektrotehnike 1 (za I razred elektrotehničke škole), Zavod za udžbenike,
Beograd, 2008.
- G.Mijatović, M. Todorović, V. Čoja, G. Stojković, G.Stanojević: Praktikum iz
osnova elektrotehnike (za I razred elektrotehničke škole), Zavod za udžbenike,
Beograd, 2008.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Mjerni instrumenti, ispitni stolovi, makete, osciloskopi, računar sa odgovarajućim
softverom, projektor i projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismeni zadaci (po jedan u polugodištu).
- Pismene vježbe.
- Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike
- Diplomirani inženjer elektronike
- Profesor elektrotehnike
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Električna svojstva materije
-
- Elektromagnetizam
-
- Naizmjenična struja
-
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
Osnove analogne i
- Struktura materije
digitalne elektronike
- Provodnici, poluprovodnici
Osnove analogne i
- Magnetni materijali
digitalne elektronike
Praktična nastava
Praktična nastava
- Uticaj struje na čovjeka
14
1.2.2. OSNOVI RAČUNARSTVA
1. Naziv predmeta: OSNOVI RAČUNARSTVA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Praktična
nastava
Ukupno
Teorija
Vježbe
72
36
108
72
36
108
Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Obučavanje za korišćenje informatičkih znanja i praćenje dostignuća iz oblasti
informatičkih tehnologija.
- Razumijevanje uticaja informatičkih dostignuća u poslovnoj komunikaciji.
- Osposobljavanje za pravilnom i blagovremenom zaštitom podataka.
- Sticanje sposobnosti nalaženja informacija iz različitih izvora i njihovo kritičko
vrednovanje.
- Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim
znanjem.
- Sticanje znanja o računarskom hardveru i softveru i razvijanje osjećaja o važnosti
čuvanja i održavanja opreme.
- Razvijanje sposobnosti za rad u grupi.
- Sticanje radnih navika i tehnološke discipline.
- Razvijanje motivacije za usavršavanje u struci.
- Razvijanje smisla i kompetencija za organizovan rad, tačnost, inicijativnost,
snalažljivost, prilagodljivost, sistematičnost, urednost, kritičnost, preciznost i
efikasnost.
- Razvijanje sposobnosti algoritamskog i sistematskog rješavanja problema.
- Razvijanje motivacije za usavršavanje u struci.
15
4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Vrste podataka
- Stiče pozitivan
- Objašnjava pojam
- Uočava značaj
odnos prema
podatak i navodi
podatka
zanimanju
vrste podataka
- Razlikuje analogni i
digitalni podatak
- Razvija sposobnost
- Razlikuje
zapažanja
numerički,
alfabetski i
alfanumerički
podatak
Predstavljanje podataka
- Uočava ulogu
- Objašnjava
diskretnog
diskretno
predstavljanja
predstavljanje
podataka
podataka i definiše
- Razlikuje i analizira
pojmove: skup
znakova, znak,
pojmove: skup
niska, dužina niske,
znakova, znak,
prazna niska,
niska, dužina niske,
interna i eksterna
prazna niska,
azbuka, kod, kodna
interna i eksterna
riječ, kodiranje i
azbuka, kod, kodna - Razvija kreativnost
dekodiranje
i formira stav o
riječ, kodiranje i
važnosti dobijenih
dekodiranje
- Navodi vrste
informacija
- Razlikuje vrste
binarnih kodova
binarnih kodova
- Objašnjava
- Uočava ulogu
binarno kodiranje
binarnog
kodiranja
- Nabraja i
- Razlikuje načine
objašnjava načine
kodiranja
kodiranja
predznaka broja
predznaka broja u
binarnom sistemu
- Definiše pojam
- Uočava raspored
formata
predstavljanja
komponenti
podataka u
memoriji (format)
- Upoznaje se sa
- Razlikuje brojčane
podjelom i
podatke i skicira
načinom
njihov format
predstavljanja
brojčanih podataka
- Upoznaje se sa
- Razlikuje i
podjelom i
predstavlja
načinom
nebrojčane
predstavljanja
podatake pomoću
nebrojčanih
kodova
16
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Ispisuje primjere
numeričkog,
alfabetskog i
alfanumeričkog
podatka
Vježba:
- Kodiranje
predznaka broja u
binarnom sistemu
na različtim
primjerima
Vježba:
- Ispisuje primjere
brojčanih
podataka i skicira
njihove formate
Vježba:
- Predstavlja
nebrojčane podake
pomoću ASCII ili
Unicoda uz pomoć
kodne tabele
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
podataka
Matematičke osnove računara
- Razumije osnovne
- Objašnjava
pojmove vezane za
pojmove: broj,
bilo koji brojni
brojni bistem
sistem
(osnova, cifre i
težinska vrijednost - Uočava važnost
upotrebe brojnih
cifre u brojnom
sistema
zapisu)
- Uočava razliku i
- Navodi podjelu
osnovne
brojnih sistema
karakteristike
brojnih sistema
- Na primjerima
- Opisuje način
pretvara dekadni u
pretvaranja
binarni broj i
dekadnog u binarni
obrnuto
broj i obrnuto
- Vrši osnovne
- Objašnjava
računske operacije
osnovne računske
sa binarnim
operacije sa
brojevima
binarnim brojevima
- Na primjerima
- Opisuje način
pretvara dekadni u
pretvaranja
oktalni ili
dekadnog u oktalni
heksadecimalni
i heksadecimalni
broj i obrnuto
broj i obrnuto
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Razvija
sistematičnost i
preciznost u radu
Računarski sistem i arhitrktura računara
- Uočava značaj
- Upoznaje pojam
računarskog
računarskog
sistema i razlikuje
sistema
ga od ostalih
sistema
- Uočava razliku
- Objašnjava
između instrukcije
pojmove:
i programa
instrukcija,
program i
programiranje
- Razlikuje podjele
- Navodi podjele
sa stanovišta:
računarskog
primjene, broja
sistema
korisnika i broja
naredbi koje se
izvršavaju u
jednom trenutku
vremena
- Uočava razlike
- Upoznaje
izmedju hardvera i
komponente
softvera
računarskog
sistema
- Razumije važnost
očuvanja zdrave
životne sredine
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Predstavlja
dekadni broj preko
težinskih
vrijednosti cifara
na različitim
primjerima
Vježba:
- Pretvara dekadni u
binarni broj i
obrnuto na
različitim
primjerima
Vježba:
- Osnovne računske
operacije sa
binarnim brojevima
na različitim
primjerima
Vježba:
- Pretvara dekadni u
oktalni ili
heksadecimalni
broj i obrnuto na
različitim
primjerima
Vježba:
- Skicira način
povezivanja
osnovnih dijelova
računarskog
sistema
Vježba:
- Skicira šemu Fon
Nojmanove
arhitekture
računara
Vježba:
17
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Objašnjava Fon
Nojmanovu
arhitekturu
računara
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Prepoznaje
elemente Fon
Nojmanove
arhitekture
računara kod
savremenog PC-a
Hardver računarskog sistema
- Razlikuje i uočava
- Upoznaje
organizaciju
osnovne djelove
računarskog
računarskog
hardvera
hardvera
- Upoznaje i
- Uočava ulogu i
objašnjava
značaj svih
strukturu centralne
elemenata
jedinice
centralne jedinice
- Objašnjava i navodi - Analizira i razlikuje
tipove spoljašnje
tipove spoljašnje
memorije
memorije
- Uočava značaj
memorije u
računarskom
sistemu
- Definiše pojam
- Uočava ulogu
bafera i virtuelne
bafera i virtuelne
memorije
memorije
- Objašnjava i navodi - Razlikuje ulazne
ulazne jedinice
jedinice sa aspekta
funkcije, načina
unošenja podataka
i komunikacije sa
korisnikom
- Objašnjava i navodi - Razlikuje izlazne
jedinice sa aspekta
izlazne jedinice
funkcije, načina
prikazivanja
rezultata obrade
podataka i
komunikacije sa
korisnikom
Softver računarskog sistema
- Objašnjava pojam i - Uočava važnost
softvera u
navodi kategorije
računarskom
softvera
sistemu i razlikuje
kategorije softvera
- Uočava ulogu i
- Objašnjava pojam
funkciju
operativnog
operativnog
sistema
sistema u
računarskom
sistemu
- Razvija
organizacione
sposobnosti
- Razvija
preduzimljivost i
samostalnost u
radu
- Razvija
odgovornost za
preuzetu obavezu u
grupnom radu
- Razvija
odgovornost u radu
Preporuke za
izvođenje nastave
- Prikaz različitih
prezentacija o Fon
Nojmanovoj
arhitekturi
računara iz izvora
sa Interneta
Vježba:
- Rastavlja
računarski hardver
na osnovne
komponente
Vježba:
- Rastavlja centralnu
jedinicu na njene
osnovne
komponente
Vježba:
- Prikaz različitih
prezentacija
o hardveru
računarskog
sistema iz izvora sa
Interneta
Vježba:
- Rad sa
operativnim
sistemom MS-DOS
(komande za rad sa
direktorijumima i
datotekama)
Vježba:
18
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Definiše pojam
korisničkog
Interfejsa
- Objašnjava pojam i
navodi podjelu
sistemskog
softvera
- Objašnjava pojam i
navodi podjelu
aplikativnog
softvera
- Objašnjava i
opisuje osnovne
elemente grafičke
operativne sredine
- Upoznaje se sa
sadržajem
podmenija
Accessories
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Razlikuje
operativne sisteme
komandnog i
grafičkog tipa
- Analizira ulogu
sistemskog
softvera
- Uočava razliku
između izvornog
programa,
kompajlera,
interpretatora,
editora, programa
za povezivanje
(linker), izvršnog
programa,
programa za
punjenje (loader) i
programa za
otkljanjanje
grešaka (debuger)
- Uočava funkciju i
značaj drajvera i
uslužnih programa
- Analizira pojam
aplikativnog
softvera
- Uočava razlike
između programa
za rad sa tekstom,
tabelom, crtežom,
slikom, zvukom,
kao i programa za
upravljanje
bazama podataka i
programa za
prezentacije i
animacije
- Razlikuje i koristi
osnovne elemente
grafičke operativne
sredine
- Razlikuje
elemente
podmenija
Accessories i
pokreće programe
Calculator, Paint,
Notepad, Wordpad
i Windows Media
Player
Preporuke za
izvođenje nastave
- Promijeniti
raspored i ime
ikona na desktopu,
vratiti sve u
prvobitni položaj
- Razvija preciznost
u radu
Vježba:
- Pokrenuti program
Calculator i
Vježbeti rad sa
mišem
Vježba:
- Rad sa programima
Notepad i Wordpad
Vježba:
- Rad sa programom
Paint
Vježba:
- Rad sa programima
Paint i Wordpad
- Razvija
brzinu,rutinu i
tačnost
Vježba:
- Rad sa programom
Windows Media
Player
Vježba:
- Rad sa fajlovima i
folderima
(kreiranje i
postavljanje na
Desktopu)
Vježba:
- Pokrenuti igru iz
podmenija Games i
Vježbeti rad sa
mišem
19
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
- Upoznaje se sa
- Razlikuje i koristi
sadržaj podmenija
sadržajem
podmenija Games
Games
Algoritamsko rješavanje zadataka
- Uočava važnost
- Opisuje korake za
ispravno
rješavanje
definisanog
problema
problema i njegovo
primjenom
pravilno
računara
predstavljanje
matematičkim
modelom
- Sastavlja algoritam
i piše program
- Uočava važnost
testiranja
programa
- Na primjerima
- Objašnjava pojam
uočava šta je
algoritma
algoritam
- Razlikuje i skicira
- Definiše i
elemente
objašnjava
dijagrama toka
strukturu
dijagrama toka
- Razlikuje i skicira
- Navodi tipove
dijagram toka
algoritamskih
algoritamskih
struktura
struktura
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Navikava se na
racionalno i
pažljivo izvođenje
pojedinih zadataka
- Razvija smisao za
logičko
razmišljanje i
rasuđivanje
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Koristeći
algoritamske
strukture rješavati
probleme iz osnova
elektrotehnike
Napomena:
- Koristi za pisanje
programa
programski jezik II
generacije (Turbo
Basic)
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred gimnazije, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Podgorica, 2008.
- N. Klem, Računarstvo i informatika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva ,
Beograd, 2002.
- N. Klem, N. Perin, N. Praščević, Računarstvo i informatika, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2002.
- Ž. Tošić, M. Ranđelović: Računari, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2002.
- M. Stanković, M. Stanković, Primena računara u elektrotehnici – udžbenik za II
razred srednje elektrotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2003.
- N. Klem, Uvod u primenu računara, Građevinska knjiga a.d., Beograd, 2007.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računari sa odgovarajućim softverom, štampač, skener, projektor, projekciono
platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
20
- Pismene vježbe.
- Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.)
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija
- Diplomirani matematičar - smjer računarske nauke
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Matematičke osnove
računara
- Hardver računarskog
sistema
- Hardver računarskog
sistema
- Algoritamsko
rješavanje zadataka
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Osnove anlaogne i digitalne
- Računske operacije u
elektronike
brojnim sistemima
- Binarno kodiranje
- Analiza električnih kola
- Osnove elektrotehnike
- Osnove anlaogne i digitalne
elektronike
- Programiranje
21
- Integrisana elektična kola
- Osnove programiranja
1.2.3. OSNOVE ANALOGNE I DIGITALNE ELEKTRONIKE
1. Naziv predmeta: OSNOVE ANALOGNE I DIGITALNE ELEKTRONIKE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Praktična
nastava
Ukupno
Teorija
Vježbe
108
36
144
108
36
144
Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa značajem poluprovodnika u elektronici.
- Prepoznavanje i razumijevanje djelovanja aktivnih elektronskih elemenata.
- Upoznavanje sa značajem primjene pojačavača i operacionih pojačavača.
- Sticanje osnovnih znanja iz područja digitalne elektronike.
- Upoznavanje sa kombinacionim i sekvencijalnim mrežama.
- Prepoznavanje i razumijevanje aritmetičkih kola.
- Razvijanje logičkog način razmišljanja.
- Sticanje znanja za projektovanje i praktičnu realizaciju određenog logičkog
uređaja.
- Pravilno korišćenje stručne literature.
- Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.
22
4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Kristalna struktura poluprovodnika
- Razvija svijest o
- Razlikuje
- Navodi načine
uređenosti u
provodnike,
klasifikacije
sistemu prirodnih
poluprovodnike i
elektrotehničkih
nauka
izolatore na osnovu
materijala
energetskog
procepa
- Crta i analizira
- Objašnjava
kristalnu rešetku Si
kristalnu strukturu
- Razlikuje N i P tip
poluprovodnika
poluprovodnika
- Analizira proces
nastajanja parova
elektron- šupljina
Diode
- Crta i analizira
- Objašnjava proces
raspodjelu
obrazovanja PN
prostornog
spoja
naelektrisanja,elek
tričnog potencijala
i električnog polja
u PN spoju
- Razvija sposobnost
- Uočava razliku
- Definiše i
zapažanja
između provodnog i
objašnjava
neprovodnog stanja
direktnu i inverznu
diode
polarizaciju PN
- Crta strujnospoja
naponsku
karakteristiku
diode
- Razlikuje vrste
- Upoznaje se
dioda i njihove
vrstama
simbole
dioda(Zenerova,Šot
- Uviđa osobine i
kijeva, Varikap...)
primjenu različitih
vrsta dioda
- Crta jednostrani i
- Upoznaje se sa
dvostrani usmjerač
radom usmjerača
i upoređuje ih
kao uređaja
- Crta talasne oblike
napona za različite
vrste usmjerača
- Uočava ulogu
kondezatora u
usmjeraču
Tranzistori
- Razvija
- Objašnjava princip - Uočava unutrašnju
sistematičnost u
strukturu
rada bipolarnog
radu
tranzistora i crta
tranzistora
23
Preporuke za
izvođenje nastave
- Praktično pokazati
primjere
provodnika
poluprovodnika i
izolatora
Vježba:
- Snimanje
karakteristike
diode.Pri tome
koristiti Tina
softver i vršiti
simulaciju
Vježba:
- Jednostrani i
dvostrani usmjerač
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Definiše osnovne
komponente struja
u tranzistoru
- Objašnjava statičke
karakteristike
bipolarnih
tranzistora
- Upoznaje se sa
unutrašnjom
strukturom
unipolarnih
tranzistora(FET-a i
MOSFET-a)
Pojačavači
- Nabraja opšte
osobine pojačavača
- Objašnjava
pojačavač sa
zajedničkim
emitorom
- Objašnjava rad
pojačavača sa
zajedničkim sorsom
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
oznake tranzistora
- Uočava razliku
između PNP i NPN
tranzistora
- Uviđa osnovne
komponente struja
u tranzistoru i crta
načine vezivanja
tranzistora
- Crta i analizira
statičke
karakteristike
bipolarnog
tranzistora
- Razlikuje
unipolarne i
bipolarne
tranzistore
- Uviđa princip rada
FET-a i MOSFET-a
- Skicira i analizira
statičke
karakteristike
FET-a i MOSFET-a
- Razvija tačnost i
sposobnost
upoređivanja
Vježba:
- Snimanje ulaznih i
izlaznih
karakteristika
bipolarnih
tranzistora
Vježba:
- Statičke
karakteristike
FET-a
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
- Određuje
naponsko,strujno i
pojačanje snage,
kao i ulaznu i
izlaznu otpornost
pojačavača
- Crta i analizira rad
pojačavača sa
zajedničkim
emitorom
- Razlikuje
pojačavače sa
bipolarnim
tranzistorima(ZE,
ZC,ZB)
- Analizira rad
pojačavača sa
zajedničkim
sorsom(ZS)
Operacioni pojačavači
- Definiše idealni
operacioni
pojačavač i
njegove osobine
-
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Pojačavač sa
zajedničkim
emitorom
Vježba:
- Pojačavač sa FETom
- Razvija sposobnost
analiziranja
električnih šema
Razlikuje osnovne
parametre
operacionog
pojačavača
Poznaje simbole
OP i raspored
24
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Objašnjava rad
pojedinih vrsta
operacionih
pojačavača
-
- Objašnjava kolo za
sabiranje i
oduzimanje napona
sa operacionim
pojačavačem
Filtri
- Definiše filtar kao
linearni četvoropol
- Navodi vrste filtara
- Objašnjava rad
aktivnih filtara
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
učenik
izvoda
Razlikuje vrste
operacionih
pojačavača
Crta i određuje
pojačanje
invertujućeg OP
Analizira rad
neinvertujućeg OP
Skicira i analizira
kolo za sabiranje i
oduzimanje napona
sa OP
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Kolo za sabiranje
napona sa OP
- Kolo za oduzimanje
napona sa OP
- Razvija strpljenje i
tolerantan pristup
rješavanju
problema
- Uočava svojstva
filtra kao
linearnog
četvoropola
- Razlikuje pasivne
od aktivnih filtara
- Analizira filtar
propusnik niskih
učestanosti
- Crta i analizira
propusnik visokih
učestanosti
- Uočava razliku
između propusnika
i nepropusnika
opsega učestanosti
Optoelektronika
- Objašnjava rad
fotodioda,
fototranzistorai
fotootpornika
- Uočava građu i
princip rada
fotodioda,
fototranzistora i
fotootpornika
- Uviđa princip rada
- Objašnjava
svijetlećih dioda.
svijetleće diode i
- Razlikuje osobine
tečne kristale
tečnog kristala
Bulova prekidačka algebra
- Razlikuje brojne
- Upoznaje se sa
sisteme (decimalni,
pojmom i vrstama
binarni, oktalni,
brojnih sistema i
heksadecimalni)
kodova
- Primjenjuje zakone
- Definiše aksiome,
i teoreme Bulove
teoreme i zakone
algebre pri
Bulove prekidačke
rešavanju logičkih
algebre
funkcija
- Razvija sposobnost
za timski rad
- Razvija analitičko
mišljenje
25
- Pokazati različite
vrste filtara
- U TINA softveru
izvršiti simulacije
sa fotodiodama i
fotootpornicima
- Pretvarati brojeve
iz jednog u drugi
brojni sistem
- Obavljati
aritmetičke
operacije sa
binarnim brojevima
- Vršiti formiranje
osnovnih BCD
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje se sa
prekidačkim
funkcijama i
načinima njihovog
predstavljanja
- Objašnjava metode
minimizacije i
sinteze prekidačkih
funkcija
Logička kola
- Upoznaje
elementarna
logička kola (I ,
ILI,NE, NI, NILI,
EX- ILI i
komparator) na
nivou grafičkih
oznaka i logike
rada
- Upoznaje
univerzalna logička
kola
- Upoznaje se sa
radom diodnih,
TTL, ECL i MOS
logičkih kola
Kombinacione mreže
- Definiše pojam i
nabraja vrste
prekidačkih
matrica
- Objašnjava princip
rada kodera i
dekodera
- Opisuje princip
rada selektora
(multipleksera) i
distributora
(demultipleksera)
- Definiše konvertor
koda i navodi vrste
konvertora.
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Tabelarno i
analitički
predstavlja
prekidačke
funkcije
- Vrši minimizaciju
prekidačkih
funkcija analitički i
pomoću VeičKarnoove metode
minimizacije
- Vrši sintezu
prekidačkih
funkcija
Preporuke za
izvođenje nastave
kodova
- Na primjerima
pokazati prednosti
i nedostatke
pojedinih metoda
minimizacije
prekidačkih
funkcija
- Crta vremenske
dijagrame ulaza i
izlaza
elementarnih
logičkih kola
- Crta kola koja
realizuju logičke
funkcije zadate
analitički i
tabelerno
- Predstavlja
prekidačke
funkcije pomoću
univerzalnih kola
- Crta električne
šeme logičkih kola i
analizira njihov rad
- Upoređuje logička
kola
- Razvija sposobnost
logičkog
razmišljanja i
povezivanja
prethodno
stečenog gradiva
- Povezuje teorijska
i praktična znanja
- Razlikuje
prekidačke matrice
prema načinu
realizacije
- Razlikuje funkcije
kodera i dekodera
Vježba:
- Realizacija složenih
logičkih funkcija
pomoću
elementarnih i
univerzalnih
logičkih kola
Vježba:
- Realizacija i
analiza rada kodera
i dekodera
Vježba:
- Realizacija i
analiza rada
selektora i
distributora
- Prema zadatoj
kombinacionoj
tabeli formira
kodersku i
dekodersku mrežu
- Prema zadatoj
kombinacionoj
tabeli formira
selektorsku i
- Obavljati
konveriziju NBCD
koda u kod "više 3"
- Obavljati
konverziju
26
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
distributorsku
mrežu.
- Vrši konverziju
jednog koda u
drugi.
Preporuke za
izvođenje nastave
Grejovog koda u
binarni i obrnuto.
Sekvencijalne mreže
- Objašnjava princip - Razlikuje RS flipflop sa NI i NILI
rada RS flip-flopa
kolima
- Objašnjava princip - Uočava prednosti i
nedostatke
rada taktovanog
različitih flipRS, D, T, RST, JK i
flopova
dvostrukog JK-MS
- Na osnovu logičke
flip-flopa
strukture flip-flopa
formira tabelu
prelaza
- Razlikuje vrste
- Definiše pojam
registara
registra i nabraja
- Poznaje načine
vrste registara
upisivanja i čitanja
sadržaja registra
- Razlikuje
dinamičke i
statičke MOS
pomjeračke
registre
- Crta vremenske
dijagrame koji
ilustruju rad
pomjeračkih MOS
registara
Brojači
- Razlikuje brojače u
- Objašnjava rad
zavisnosti od
brojača i nabraja
načina brojanja
vrste brojača
- Razlikuje sinhrone i
asinhrone binarne
brojače
- Objašnjava princip - Crta vremenske
dijagrame napona
rada brojača
na izlazima flipunazad i
flopova za brojač
dvosmjernog
unazad
brojača
- Crta šemu kružnog
- Opisuje rad
brojača sa
kružnog brojača
određenim
modulom n i 2n
- Projektuje brojač
- Upoznaje brojače
za proizvoljnu
sa povratnom
osnovu brojanja
spregom
- Razvija sposobnost
logičkog
razmišljanja
Vježba:
- Realizacija RS flipflopa pomoću NI i
NILI kola
Vježba:
- Realizacija
stacionarnog
registra sa 4 RS
flip-flopa
Vježba:
- Realizacija brojača
unaprijed sa T flipflopovima
- Razvija preciznost
u radu
Vježba:
- Projektovanje
brojača određenog
modula koristeći JK
MS flip-flopove s
asinhronim reset
ulazima
27
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje se sa
numeričkom
indikacijom
brojanja
Aritmetička kola
- Definiše
aritmetička kola i
nabraja osnovna
aritmetička kola
- Upoznaje metode
za predstavljanje
pozitivnih i
negativnih brojeva
pomoću binarnih
cifara
- Objašnjava princip
rada binarnog
sabirača
- Definiše binarne
komparatore
- Upoznaje binarne
komplementore
- Upoznaje se sa
radom množača i
djelitelja
- Definiše
aritmetičko-logičku
jedinicu(ALU)
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Skicira standardni
sedmo-segmentni
indikatorski blok
- Razlikuje
aritmetička kola
Preporuke za
izvođenje nastave
- Stiče sposobnost
posmatranja,
analize i
zaključivanja
- Uočava razlike
između
komplementa
jedinice i
komplementa
dvojke
- Razlikuje binarni
polusabirač od
binarnog potpunog
sabirača
- Izvodi funkciju
komparacije dva
binarna broja od po
n cifara
- Razlikuje
komplementor
jedinice i
komplementor
dvojke
- Upoređuje blokdijagrame
akumulacionog i
redno-paralelnog
množača
- Uviđa princip rada
djelitelja
- Crta i analizira
blok-šemu
jednostepene ALU
jedinice u
posmatranom i-tom
razredu
- Izračunavati
komplemente
jedinice i dvojke za
određene binarne
brojeve
- Sabirati negativne
brojeve u kodu sa
komplementom
dvojke
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- R. Opačić, Elektronika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 2004.
- R.Opačić, Elektronika II, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd 2004.
- M. Filipović, Osnove telekomunikacija, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2004.
- S. Zdravković, M. Topalović, F. Presetnik, Digitalna elektronika, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2003.
- S. Tešić, Digitalna elektronika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd,
2003.
28
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Mjerni instrumenti, ispitni stolovi, makete, osciloskopi, računar sa odgovarajućim
softverom, projektor, projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer elektronike, telekomunikacija ili
automatike
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Kristalna struktura
poluprovodnika
- Diode,tranzistori,FET-ovi i
MOSFET-ovi
- Pojačavači ,operacioni
pojačavači
- Filteri
- Bulova prekidačka
algebra,aritmetička
kola,brojači,registri
- Koderi i dekoderi
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Fizika
- Struktura materije
- Osnove elektrotehnike
- Poluprovodnički materijali
- Praktična nastava
- Rad sa osnovnim
elektronskim
komponentama
- Osnove elekrotehnike
- Rješavanje prostih kola
- Praktična nastava
- Izrada elektronskih kola
- Frekvencijske
- Osnove telekomunikacija
karakteristike
- Osnove računarstva
- Konverzija brojnih sistema
- Programiranje
29
- Matrice
1.2.4. MULTIMEDIJALNE TEHNIKE
1. Naziv predmeta: MULTIMEDIJALNE TEHNIKE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
Ukupno
72
72
72
72
3. Opšti ciljevi nastave
- Sticanje sposobnosti za korišćenje informatičkih znanja i praćenje dostignuća iz
oblasti informatičkih tehnologija.
- Upoznavanje sa osnovnim elementima multimedija.
- Upoznavanje sa elementima multimedijalnih sistema i razvijanje osjećaja o
važnosti čuvanja i održavanja opreme.
- Upoznavanje sa metodama predstavljanja informacija.
- Sticanje sposobnosti izražavanja korišćenjem multimedijanog sadržaja.
- Osposobljavanje za pravilno korišćenje multimedijalne terminoligije.
- Sticanje znanja o računarskim aplikacijama za proizvodnju multimedijalnog
sadržaja.
- Sticanje sposobnosti za prezentaciju multimedijalnog sadržaja.
- Pravilno korišćenje stručne literature.
30
4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Osnovni pojmovi multimedije
- Razlikuje pojmove
- Upoznaje se sa
multi, medij i
pojmovima multi,
multimedija
medij i
- Razlikuje podjelu
multimedija kao i
medija
njihovim značajem
- Razlikuje tipove
multimedija
- Upoređuje
multimedije sa
aspekta njihovog
trajanja
- Uočava svrhu i cilj
multimedija
- Stiče pozitivan
- Razlikuje elemente
odnos prema
- Navodi elemente
multimedija
zanimanju
multimedija
- Uočava dualnu
- Objašnjava ulogu
prirodu teksta u
teksta kao
okviru multimedija
elementa
- Uočava ulogu
multimedija
standardizacije
kodnih listi
- Razlikuje kodne
liste
- Uočava uticaj
tipografije na
multimedijalni
dokument
- Klasifikuje fontove
prema njihovim
osobinama
- Upoređuje
aplikacije za
obradu teksta
- Razlikuje formate
tekstualnih fajlova
- Objašnjava ulogu
- Uviđa vezu između
slike kao elementa
piksela i rezolucije
multimedija
- Upoređuje načine
- Razvija sposobnost
specificiranja
zapažanja
rezolucije
- Objašnjava pojam
- Razlikuje elemente
vektorske slike
vektorske slike
- Poznaje vrste
transformacija koje
se koriste pri
obradi vektorske
slike
- Uočava razliku
31
Preporuke za
izvođenje nastave
- Prikazati različite
prezentacije o
osnovnim
elementima
multimedija iz
izvora sa Interneta
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
-
- Objašnjava pojam
rasterske
(bitmapirane) slike
-
-
-
- Objašnjava ulogu
zvuka kao
elementa
multimedija
-
- Objašnjava pojam
animacije
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
učenik
između pojmova
poteza, popune i
filtra
Upoređuje
aplikacije za
obradu vektorske
slike
Razlikuje vektorske
formate slike
Razlikuje pojmove
selekcije, maske i
alfa kanala
Poznaje
geometrijske
transformacije
rasterske slike
Razlikuje vrste
kompresija
rasterske slike
Upoređuje
aplikacije za
obradu rasterske
slike
Razlikuje rasterske
formate slike
Uviđa ulogu slojeva
pri obradi
vektorske i
rasterske slike
Upoređuje izvore i
vrste zvučnog
zapisa
Razlikuje pojmove
streaminga i
downloadinga
Uviđa ulogu MIDI-a
pri povezivanju
računara i
elektronskih
muzičkih uređaja
Razlikuje
elektronske
muzičke uređaje
Upoređuje
aplikacije za
reprodukciju zvuka
Razlikuje vrste
zvučnih formata
Uviđa razlike
između tehnika
tradicionalne i
Preporuke za
izvođenje nastave
- Izrada seminarskih
radova na zadatu
temu (elementi
multimedija) u
grupama
- Razvija preciznost
u radu
- Prikazati istu
prezentaciju sa
zvučnim zapisom i
bez zvučnog zapisa
- Razvija
samostalnost
32
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
digitalne animacije
- Upoređuje
aplikacije za izradu
2D i 3D animacije
- Razlikuje formate
za animaciju
- Uviđa ulogu fps-a i
Bit rate-a pri
montaži video
materijala
- Upoređuje
- Objašnjava ulogu
aplikacije za izradu
video zapisa kao
i obradu video
elementa
zapisa
multimedija
- Razlikuje formate
video zapisa
- Uočava ulogu
kodeka pri
kompresiji video
zapisa
- Koristi kombinaciju
- Objašnjava pojam
različitih formi
interaktivnosti
sadržaja u funkciji
interaktivnosti
multimedije
Elementi multimedijalnih sistema
- Upoznaje se sa
- Uviđa pojam
pojmom
multumedijalog
multumedijalog
sistema
sistema
- Uviđa razlike
između ulaznih i
izlaznih uređaja
multimedijalnih
sistema i poznaje
njihov princip rada
- Povezuje ulazne i
izlazne uređaje sa
računarom
- Prenosi sliku,
zvučni i video zapis
u računar
Vrste multimedijalnog sadržaja
- Upoznaje se sa
- Razlikuje vrste
pojmom, vrstama i
multimedijalnih
sredstvima za
sadržaja
prenos
- Upoređuje sredstva
multimedijalnog
za prenos
sadržaja
multimedijalnog
sadržaja
- Razlikuje čula za
opažanje
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija
odgovornost u radu
- Razvija kreativnost
i formira stav o
važnosti dobijenih
informacija
- Razvija
organizacione
sposobnosti
- Razvija rutinu,
brzinu i tačnost
33
- Prikazati
multimedijalnu
prezentaciju i
ocijeniti kvalitet
interaktivnog
sadržaja
- Povezati različite
ulazne i izlazne
uređaje
multimedijalnih
sistema na računar
- Prenijeti sliku,
zvučni i video zapis
u računar
- Prikazati različite
vrste
multimedijalnih
sadržaja
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
multimedijalnog
sadržaja
- Upoznaje se sa
- Upoređuje načine
načinima
proizvodnje
proizvodnje
multimedijalnog
multimedijalnog
sadržaja
sadržaja
- Uočava uticaj
interaktivnosti na
kontrolu
multimedijalnog
sadržaja
- Pronalazi i pristupa
multimedijalnom
sadržaju koristeći
ofline ili online
pristup
- Uočava ulogu
računarskih mreža
u prenosu
multimedijalnog
sadržaja
- Vrši kompresiju
multimedijalnog
sadržaja
Prezentacija multimedijalnog sadržaja
- Objašnjava pojam
- Vrši podjelu
prezentacije
prezentacija sa
stanovišta uređaja
korišćenih za
prezentaciju
- Razlikuje uređaje
za prezentaciju
- Upoređuje osnovne
elemente za
pripremu
prezentacije
- Uviđa pojam slajda
- Upoznaje se sa
- Organizuje
organizacijom slika
pravilno slike na
na slajdu
slajdu
- Uočava parametre
koji utiču na
kvalitet
prezentacije
- Objašnjava način
- Priprema i
izlaganja i
prikazuje
prikazivanja
multimedijalnu
multimedijalne
prezentaciju
prezentacije
Preporuke za
izvođenje nastave
- Koristiti različita
sredstva za prenos
multimedijalnog
sadržaja
- Uporediti načine
njihove
proizvodnje
- Razvija kreativnost
i formira stav o
važnosti dobijenih
informacija
- Formira pravilan
odnos prema
grafičkom
izražavanju
- Razvija
odgovornost za
preuzetu obavezu u
grupnom radu
34
- Pripremiti,
prikazati i ocijeniti
kvalitet
multimedijalnih
prezentacija na
zadatu temu
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred Gimnazije, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Podgorica, 2008.
- N. Klem, Informatika - udžbenik za II razred Gimnazije, Zavod za udžbenike,
Beograd, 2007.
- T. Vaughan, Majstor za multimediju, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2004.
- D. Jokanović, Multimedijalno računarstvo, Viša elektrotehnička škola Beograd,
2002.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računari sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Osnovni pojmovi
multimedije
- Elementi multimedijalnih
sistema
- Vrste multimedijalnog
sadržaja
- Prezentacija
multimedijalnog sadržaja
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Proizvodnja multimedijalnog - Tekst, tabela i grafikon
sadržaja
- Crtež, zvuk i
- Računarska grafika i
multimedijalna
animacija
prezentacija
- Rasterska i vektorska slika
- Animacija i video zapis
- Mulimedijalne
- Komunikacioni uređaji
- Hardver računarskog
komunikacione tehnologije
sistema
- Praktična nastava
- Proizvodnja multimedijalnog - Izrada multimedijalnih
sadržaja
prezentaciija
- Mulimedijalne
- Multimedijalni servisi
komunikacione tehnologije
35
1.2.5. AUDIO I VIDEO TEHNIKA
1. Naziv predmeta: AUDIO I VIDEO TEHNIKA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
Ukupno
72
108
72
108
180
180
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa osnovnim pojmovima fizičke i fiziološke akustike.
- Sticanje znanja o osnovnim karakteristikama i funkcijama elektroakustičkih
pretvarača.
- Upoznavanje sa digitalizacijom audio signala.
- Sticanje osnovnih znanja o uređajima za snimanje i reprodukciju zvuka.
- Upoznavanje sa osnovnim sadržajem i radom tonskog studija.
- Upoznavanje sa osnovnim principima pretvaranja slike u analogni i digitalni
signal.
- Sticanje osnovnih znanja o funkcionisanju uređaja za snimanje, prijem i
prikazivanje televizijskih signala.
- Upoznavanje novih tendencija u razvoju televizijsjih sistema i video uređaja.
- Pravilno korišćenje stručne literature.
- Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.
36
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Fizička akustika
- Razvija sposobnost
- Razlikuje vrste
- Definiše pojmove i
posmatranja i
zvuka (prost,
opisuje
zaključivanja
složen, šum)
karakteristike
zvuka, zvučnog
talasa i zvučnog
polja
- Razlikuje pojave
- Opisuje pojave pri
prelamanja,
prostiranju zvuka
savijanja,
odbijanja, upijanja
zvuka
Fiziološka akustika
- Razvija
- Ocjenjuje
- Opisuje
interesovanje za
razumljivost govora
karakteristike
nova znanja
i kvalitet muzike
govora i muzike
- Opisuje rad organa - Analizira način na
koji čovjek osjeća
čula sluha
zvuk
Elektroakustički pretvarači
- Stiče tehničku
- Upoređuje razne
- Objašnjava
kulturu
vrste mikrofona
principe rada
- Vrši izbor
mikrofona i
mikrofona za
definiše njihove
određene namjene
osnovne
karaktristike
- Upoređuje razne
- Objašnjava
vrste zvučnika i
principe rada
slušalica
zvučnika i slušalica
- Vrši izbor zvučnika
i definiše njihove
za određene
osnovne
namjene
karakteristike
- Uočava prednosti
- Opisuje zvučne
ugrađivanja
kutije, zvučni
zvučnika u zvučne
stubove i zvučne
kutije i stubove
lijevke
Stereofonija
- Stiče sposobnost
- Uočava prednosti
- Upoznaje princip
posmatranja,
stereofonije
stereofonskog
analize i
prenosa
zaključivanja
- Skicira raspored
- Opisuje načine
mikrofona i
stereofonskog
zvučnika kod
snimanja
stereofonskog
sistema
Snimanje i reprodukcija zvuka
- Objašnjava princip - Razlikuje
- Razvija logičko
magnetnog
funkcionalne
mišljenje i
snimanja i
cjeline
sposobnost za
37
Preporuke za
izvođenje nastave
- Koristiti audio
zapise govora i
muzike
- Pokazati razne
vrste mikrofona,
zvučnika i slušalica
- Prikazati slajdove i
slike različitih
modela mikrofona,
zvučnika i slušalica
- Koristiti kataloge
proizvođača audio
opreme
- Prikazati slike i
slajdove primjera
stereofonskog
snimanja i
reprodukcije
- Koristiti
magnetofon
- Koristiti blok i
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
reprodukcije zvuka
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
pravilno
rasudjivanje i
zaključivanje
Formativni ciljevi
-
učenik
magnetofona
Koristi magnetofon
Uviđa prednosti
digitalnog snimanja
zvuka
Analizira rad
uređaja za
digitalno snimanje i
reprodukciju zvuka
Koristi kompakt
disk reproduktor
- Objašnjava princip
digitalnog snimanja
zvuka
- Objašnjava princip rada uređaja za
digitalno snimanje i
reprodukciju
zvuka(kompakt disk reproduktor)
Audio pojačavači
- Upoređuje audio
- Definiše opšte
pojačavače i
karakteristike
određuje njihovu
audio pojačavača
primjenu
- Razlikuje ulogu
- Opisuje blok šemu
pojedih stepena
audio pojačavača
audio pojačavača
- Analizira
- Objašnjava rad
elektronske šeme
pojedinih stepena
pojedinih stepena
audio pojačavača
audio pojačavača
(predpojačavača,
pojačavača
napona, izlaznog
stepena)
Ozvučavanje
- Razlikuje akustičke
- Opisuje akustičke
pojave pri
pojave pri
ozvučavanju
ozvučavanju
- Na primjerima
- Objašnjava načine
ozvučavanja
ozvučavanja
otvorenog i
otvorenog i
zatvorenog
zatvorenog
prostora vrši izbor i
prostora
skicira raspored
mikrofona i
zvučnika
- Pravilno povezuje
- Objašnjava uređaj
elemente uređaja
za ozvučavanje
za ozvučavanje
Studijska tehnika
- Razlikuje ulogu
- Upoznaje tonski
pojedinih
studio
prostorija tonskog
studija
- Razlikuje
karakteristike i
uviđa način
- Opisuje tonski sto
funkcionisanja
(audio miksetu)
Preporuke za
izvođenje nastave
električne šeme
magnetofona
- Koristiti kompakt
disk reproduktor
- Koristiti blok i
električne šeme
kompakt disk
reproduktor
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
- Koristiti kataloge i
električne šeme
audio pojačavača
- Razvija
odgovornost pri
odlučivanju
- Prikazati slajdove i
slike načina
ozvučavanja
različitih otvorenih
i zatvorenih
prostora
- Pokazati razne
vrste kablova i
konektora za
povezivanje
elemenata uređaja
- Razvija spremnost
za timski rad
38
- Posjetiti tonski
studio
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
tonskog studija
- Skicira povezivanje
tonskog stola
(miksetu) sa
odgovarajućim
ulaznim i izlaznim
uređajima
39
Preporuke za
izvođenje nastave
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Osnovi analognog video signala
- Poznaje osnovne
- Upoznaje opšte
principe
pojmove o
kolorimetrije
nastanku, opažanju
i specifikaciji boja
- Analizira talasni
- Objašnjava
oblik složenog
pretvaranje slike u
video signala PAL
boji u električne
sistema
signale
- Grafički prikazuje
stvaranje
luminentnog
signala i signala
razlike boja
Osnovi digitalnog video signala
- Opisuje formiranje - Crta i analizira
postupak
digitalizovanog
digitalizacije video
televizijskog
signala
signala
- Uviđa prednosti
- Opisuje postupke
digitalne obrade
digitalne obrade
slike
televiziske slike
Elektronske kamere
- Uočava prednost
- Opisuje proces
analize sa
analize slike
proredom
- Razlikuje cijevi na
- Upoznaje vrste
principu
analizatorskih
fotoelektronske
cijevi
emisije i
fotoprovodnosti
- Razlikuje tipove
- Opisuje
CCD senzora slike
poluprovodničke
CCD senzore slike
- Upoređuje senzore
- Upoznaje se sa
slike na osnovu
parametrima
parametara
senzora slike
kvaliteta
- Objašnjava princip - Razlikuje način
formiranja
rada kamera za
složenog video
crno-bijelu sliku i
signala crno-bijele
slike u boji
slike i slike u boji
- Objašnjava rad CCD - Uviđa način
reprodukcije filma
telekina
preko televizijskog
sistema
Magnetoskopi
- Objašnjava princip - Razlikuje
magnetnog
funkcionalne
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
logičkog i
apstraktnog
razmišljanja
- Napomena: PAL
(Phase Alternating
Line)- Evropski
standard
emitovanja
televizijskog
signala
- Koristiti slike i
slajdove u boji za
objašnjenje
principa
kolometrije
40
- Stiče sposobnost
posmatranja,
analize i
zaključivanja
- Grafički predstaviti
postupak
digitalizacije
- Razvija sposobnost
logičkog
razmišljanja i
povezivanja
usvojenih znanja
Napomena:
CCD (Charge Coupled
Device)
- Razvija analitičko
mišljenje
- Posjetiti
televizijski centar
- Prikazati slike i
slajdove
analizatorskih
cijevi, kamera,
telekina
- Posjetiti
televizijski centar
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
snimanja i
reprodukcije video
signala na
magnetoskopskoj
traci
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
cjeline i analizira
rad analognog
magnetoskopa
- Razlikuje analogne
načine magnetnog
snimanja video
signala
- Upoređuje formate
analognih
magnetoskopa
- Upoređuje formate
digitalnih
magnetoskopa
- Objašnjava princip
digitalnog snimanja
video signala na
magnetoskopskoj
traci
Uređaji za prijem i prikazivanje televizijskih signala
- Razvija svijest o
- Koristeći blok i
- Opisuje rad
značaju tehničkog
električne šeme
televizijskog
obrazovanja
uočava
prijemnika
funkcionalne
cjeline
televizijskog
prijemnika
- Upoređuje
televizijske
prijemnike sa
katodnom cijevi i
pločastim ekranima
(na bazi tečnih
kristala i plazme)
- Uviđa način
- Opisuje sistem za
povezivanja
prijem televizijskih
uređaja koji čine
signala sa satelita
sistem za prijem
televiziskih signala
sa satelita
- Opisuje televizijski - Razlikuje vrste
projektora prema
projektor
principu rada i
primjeni
Primjena računara u televiziji
- Razvija osjećaj
- Objašnjava obradu - Uviđa mogućnosti
primjene računara
video signala
važnosti tehničkog
u digitalnoj obradi
pomoću računara
obrazovanja
video signala
- Razlikuje digitalne
formate slike i
teksta
- Razlikuje video
- Objašnjava ulogu i
kartice prema
funkcionisanje
karakteristikama i
video kartica
41
Preporuke za
izvođenje nastave
- Koristiti
televizijske
prijemnike
- Koristiti sistem za
prijem televizijskih
signala sa satelita
(satelitski
prijemnik i antenu)
- Koristiti video
projektor
- Koristiti računar i
softver za obradu
video signala
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
primjeni
- Objašnjava princip - Razlikuje vrste
video diska
digitalnog snimanja
- Analizira rad
video signala na
uređaja za
video disk
snimanje i
reprodukciju
signala sa video
diska
Nove tendencije u razvoju TV sistema
- Uviđa mogućnosti
- Upoznaje
televizije visoke
televiziju visoke
definicije
(HDTV) i povišene
(EDTV) definicije
- Razlikuje
- Opisuje sisteme
zajednički antenski
zemaljske,
sistem i kablovski
satelitske i
distribucioni sistem
kablovske
- Skicira razvodnu
televizije
mrežu zajedničkog
antenskog sistema
Preporuke za
izvođenje nastave
- Koristiti uređaj za
snimanje i
reprodukciju video
signala sa video
diska
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
Napomena:
HDTV (High
Definition
Television).
EDTV (Extended
Definition Television)
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- M.Filipović, Audio tehnika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd,
2002.
- H. Kurtović, Osnovi tehničke akustike, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
- B. Guzina, Audio tehnika u radiju i televiziji, Svetlost teatar, Beograd, 2004.
- A. Nisbet, Snimanje i obrada zvuka, Univerzitet umetnosti, Beograd, 1990.
- F. Presetnik, S. Zdravković, M. Tomić, D. Martinović, A. Stojković, Video uređaji,
Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999.
- S. Zdravković, Video uređaji za TV, radio i video tehničara, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2005.
- M. Radojlović, Osnove televizijske tehnike, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 2001.
- I.Knežević, Audio tehnika i televizijska tehnika, Školska knjiga, Zagreb, 1999.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Uređaji audio i video tehnike (mikrofoni, zvučnici, slušalice, magnetofon, CD
plejer, TV prijemnici, oprema za satelitski prijem)
- Računar sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
42
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Elektroakustički pretvarači
-
- Snimanje i reprodukcija
zvuka
-
- Audio pojačavači
-
- Ozvučavanje
-
- Studijska tehnika
-
- Elektronske kamere
-
- Magnetoskopi
-
- Uređaji za prijem
prikazivanje televizijskih
signala
-
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Elektromagnetna indukcija
Osnove elekrotehnike
Primjena audio i video
- Tehnika snimanja zvuka
tehnike
Tehnika ozvučavanja
Praktična nastava
- Elektromagnetna indukcija
Osnove elekrotehnike
Primjena audio i video
- Uređaji za snimanje i
tehnike
reprodukciju zvuka
Praktična nastava
- Elektronski pojačavači
Osnove analogne i
digitalne elektronike
Praktična nastava
- Uređaji za ozvučavanje
Praktična nastava
Tehnika ozvučavanja
- Ozvučavanje otvorenog i
zatvorenog prostora
- Uređaji za snimanje i
Primjena audio i video
reprodukciju zvuka
tehnike
Praktična nastava
- Uređaji za snimanje i
Primjena audio i video
reprodukciju video
tehnike
sadržaja
Praktična nastava
- Uređaji za snimanje i
Primjena audio i video
reprodukciju video
tehnike
sadržaja
Praktična nastava
- Uređaji za snimanje i
Primjena audio i video
reprodukciju video
tehnike
sadržaja
Praktična nastava
43
1.2.6. MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE
1. Naziv predmeta: MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
72
33
105
36
33
69
Praktična
nastava
Ukupno
108
66
174
Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Obučavanje za korišćenje informatičkih znanja i praćenje dostignuća u svijetu iz
oblasti multimedijalnih komunikacionih tehnologija.
- Upoznavanje sa mogućnošću postizanja interaktivnosti u multimedijalnim
sistemima.
- Osposobljavanje za praktičnu implementaciju multimedijalnih mreža.
- Osposobljavanje za korišćenje potrebnog softvera za povezivanje računarskih
mreža.
- Upoznavanje novih pravaca razvoja tehnologije računarskih mreža.
- Osposobljavanje za primjenu pojedinih modula i konfigurisanje multimedijalnih
sistema.
- Poznavanje osnovnih komponenti računarskih mreža i principa njihovog rada.
- Poznavanje standarda i protokola u međusobnom povezivanju računara.
- Poznavanje rada sa multimedijalnim servisima.
- Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim
znanjem.
- Pravilno korišćenje stručne literature.
- Osposobljavanje za samostalan rad.
44
4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Klasifikacija računarskih mreža
- Uočava bitne
- Definiše bitne
karakteristike
elemente načina
načina prenosa
prenosa podataka
podataka (smjer,
broj kanala,
usaglašenost rada,
tehnika prenosa)
- Razlikuje vrste
- Definiše smjer
veza (simpleksna,
prenosa
poludupleksna,
- Razvija sposobnost
dupleksna)
zapažanja
- Skicira vrste veza
- Definiše serijski i
- Razlikuje serijski i
paralelni način
paralelni prenos
prenosa podataka
- Uočava prednosti
serijskog i
paralelnog prenosa
- Razlikuje sinhroni i
- Definiše sinhroni i
asinhroni prenos
asinhroni prenos
- Uočava "ram" i
njegove bitne
elemente
- Skicira "ram"
- Razlikuje mreže
- Razvija preciznost
- Nabraja mreže
prema tehnici
u radu
prema tehnici
prenosa
prenosa
- Upoređuje difuznu
i komutiranu mrežu
- Nabraja komutacije - Razlikuje
komutacije
(povezivanje) i
- Skicira komutaciju
definiše
komutaciju linija
linija (kanala)
(kanala), poruka i
paketa
- Skicira komutaciju
poruka
- Skicira komutaciju
poruka i paketa
- Nabraja mreže
- Razlikuje
- Razvija
prema vrsti usluga i
konekcionu i
samostalnost
veličini i
beskonekcionu
objašnjava ih
mrežu
- Skicira konekcionu
i beskonekcionu
mrežu
- Analizira prednosti
i mane konekcionih
i beskonekcionih
mreža
45
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Pripremiti
prezentaciju LAN
mreže
Vježba:
- Na primjerima
analizirati
komutaciju paketa
Vježba:
- Na primjerima
analizirati ram
Vježba:
- Na primjerima
upoređivati vrste
komutacija
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Razlikuje mreže
prema veličini
(lokalne, gradske i
globalne)
- Upoređuje mreže
- Defniše lokalnu,
prema
gradsku, globalnu,
karaktersitikama
i bežičnu mrežu
- Skicira topologiju
mreže
- Analizira značaj
- Objašnjava
navedenih mreža u
Internet
komunikaciji i
razmjeni
informacija
Arhitektura računarskih mreža
- Razlikuje osnovne
- Definiše pojam
pojmove protokola:
mrežne arhitekture
entitet, sistem,
protokol, PDU
(protokolska
jedinica podataka)
- Razlikuje
- Nabraja oblike
hijerarhijsku i
arhitektura
distribuiranu
arhitekturu
- Razlikuje elemente
- Upoznaje se sa
i karakteristike
pojmom mrežnog
mrežnog protokola
protokola i
- Uočava funkcije
objašnjava
protokola
karakteristike
- Razlikuje nivoe
mrežne
komunikacije: nivo
mrežnog pristupa,
transportni nivo i
nivo aplikacije
- Skicira generalnu
mrežnu arhitekturu
- Skicira
komuniciranje u
mreži na bazi
protokola
- Definiše OSI model - Skicira OSI model
- Analizira i razlikuje
(Open System
nivoe OSI modela
Interconnection –
- Razlikuje nivoe OSI
otvoreni sistem
modela i njihove
međupovezivanja)
funkcije
- Uočava značaj
- Objašnjava
standardizacije
standardizaciju
mreža
mreža
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija
odgovornost u radu
Vježba:
- Posjeta
provajderima
Interneta i
sagledavanje
njihovih mreža i
vrsta usluga
- Navikava se na
racionalno i
pažljivo izvođenje
pojedinih zadataka
Vježba:
- Prikazati listu
standarda
Vježba:
- Na primjerima
objasniti
standardizaciju
Vježba:
- Na primjerima
objasniti
hijerarhiju
protokola
46
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Opisuje protokol
sloja veze HDLC
(High-level Data
Link Control)
- Objašnjava frame
relay tehniku
prenosa ramova
LAN mreže
- Definiše LAN mrežu
- Nabraja medijume
koji se koriste u
lokalnim mrežama
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Uočava zbog čega
se protokol sloja
veze najčešće
koristi pri
sinhronom prenosu
- Uočava
karakteristike
prenosa frame
relay tehnikom
- Formira pravilan
odnos prema
grafičkom
izražavanju
- Uočava značaj
uvođenje LAN
mreža
- Razlikuje
medijume koji se
koriste u LAN
mrežama
- Razlikuje nivoe
organizacije LAN
mreže
- Razlikuje osnovne
topologije mrežne
arhitekture za LAN
mreže
- Skicira topologije
LAN mreže
- Skicira povezivanje
lokalnih mreža
- Razlikuje prenosne
medijume i njihove
karakteristike
- Razlikuje klijentserver model
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Kroz različite
primjere obraditi
komunikacije na
mreži na bazi
protokola
Vježba:
- Na konkretnom
primjeru objasniti
funcionisanje LAN
mreže (Školska LAN
mreža)
- Pozitivno
procjenjuje
važnost saznanja
iz svog zanimanja
Vježba:
- Koristi protokol za
pristup medijumu
Vježba:
- Koristi Aloha, CSMA
protokol
Vježba:
- Povezuje više
lokalnih
računarskih mreža
- Objašnjava klijentserver model
Multimedijalni servisi
- Razlikuje izvore
- Definiše izvore
multimedija
multimedija i
postupke kreiranja - Razlikuje postupke
kreiranja
multimedija
multimedija
- Razlikuje zahtjeve
- Definiše zahtjeve
za adaptiranje i
za adaptiranje i
transkodiranje
transkodiranje
izvornih
izvornih
multimedijskih
multimedijskih
informacija i
informacija i
formata
formata
- Razlikuje
- Definiše
interaktivne
multimedijalne
servise
interakcije i navodi
- Koristi
multimedijalne
multimedijalne
servise
- Razvija
odgovornost za
preuzetu obavezu
u grupnom radu
47
Vježba:
- Priprema
multimedijalni
sadržaj iz različitih
izvora
Vježba:
- Kreira
multimedijalni
sadržaj kroz razne
postupke
Vježba:
- Rad sa adaptiranim
i transkodovanim
izvorima
multimedija
Vježba:
- Pripreme medija
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
servise
Preporuke za
izvođenje nastave
za multimedijalne
interaktivne
servise: MPEG-4;
MPEG-7; MPEG-21
48
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Komunikacioni protokoli
- Određuje osnovne
- Upoznaje se sa
komponente i
pojmom globalne
diskutuje
mreže i objašnjava
topologije
elemente koji je
podmreža
sačinjavaju
- Uočava značaj
korišćenja bežičnih
mreža
- Analizira funkcije
podmreža i
elemente koji je
sačinjavaju
- Navodi primjere
mreža u našoj
zemlji
- Razlikuje najčešće
korišćene Internet
usluge
- Uočava značaj
Internet usluga u
mulimedijalnoj
komunikaciji
- Razlikuje načine
povezivanja na
Internet
- Skicira TCP/IP
- Upoznaje se sa
okruženje
pojmom TCP/IP
- Analizira i razlikuje
protokola
nivoe TCP/IP
(Transmission
protokola
Control Protocol) i
- Razlikuje slojeve
objašnjava
TCP/IP protokola
karakteristike
- Uočava
karakteristike
pojedinih slojeva
TCP/IP protokola
- Razlikuje unicast,
- Objašnjava metode
broadcast i
isporuke medija
multicast
- Razlikuje TCP/IP,
- Objašnjava
UDP, SDP, RTP,
protokole
RTCP, RTSP
transporta,
rutiranja i kontrole
- Objašnjava
- Razlikuje dizajn
kategorije i vrste
sistema MMK
mrežnih
multimedijalnih
servisa
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Na primjerima
objasniti
komponente
globalne mreže
- Razvija sposobnost
zapažanja
Vježba:
- Na primjerima
objasniti
povezanost
Internet usluga i
multimedija
Vježba:
- Koristi TCP/IP,
UDP, SDP, RTP,
RTCP, RTSP
protokole za
transport
- Razvija kreativnost
i formira stav o
važnosti dobijenih
informacija
Vježba:
- Posjeta
multimedijalnim
studijima i rad na
dizajnu sistema
MMK: generička
konfiguracija
sistema MMK,
distributivni
sistemi MMS, realtime i non realtime sistemi Vježba:
- Primjeri mreža i
servisa za
multimedijalne
komunikacije
49
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Komunikacioni uređaji
- Upoznaje se sa
vrstama
komunikacionih
uređaja
- Objašnjava
karakteristike i
princip rada
modema
- Objašnjava
principe
modulacione
tehnike,
kompresije
podataka i
korekcije greške
- Definiše
multiplekser,
koncentrator,
most, preklopnik,
ruter, vratnice,
interfejs
- Objašnjava
korišćenje
upredene parice,
koaksijalnog kabla i optičkog vlakna
- Objašnjava
konfiguracije
multimedijalnih
portala
- Objašnjava
sigurnost sistema
MMS komunikacija
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Razlikuje
komunikacione
uređaje
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Radi sa modemom i
ruterom
Analizira standarde
u komunikaciji
između modema
Uočava prednosti i
mane modulacionih
tehnika
Razlikuje
medijume za
prenos podataka
Vježba:
- Koristi
modulacione
tehnike
- Razvija preciznost
u radu
Razlikuje tipove
multipleksera
Analizira interfejs
za povezivanje dva
sistema različitih
karakteristika
Razlikuje oblike
fiksnog prenosnog
puta
Uočava prednosti
optičkog vlakna
Razlikuje vrste
optičkih vlakana
- Analizira i
razlikuje za
interaktivnu TV,
Mobilnu TV, IP
datacasting, IP
video-web
konferenciju
- Razlikuje
sakrivanje
podataka,
povjerljivost,
autentikaciju i
integritet
podataka
Vježba:
- Posjeta
multimedijalnim
studijima i
upoznavanje sa
medijumima za
prenos podataka
Vježba:
- Posjeta
multimedijalnim
studijima i
priprema IP videoweb konferencije
- Razvija
organizacione
sposobnosti
Vježba:
- Posjeta
multimedijalnim
studijima i
praćenja QoS-a za
mreže i aplikacije
MMS
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- Z. Urošević, Računarske mreže za IV razred elektrotehničke škole, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002.
- M. Pejanović-Đurišić, Računarske mreže i komunikacije, Viša elektrotehnička
škola Podgorica, 2000.
- N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred gimnazije, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Podgorica, 2008.
50
- W. A. Shay, Savremene komunikacione tehnologije i mreže, Kompjuter
biblioteka, Čačak, 2005.
- Ž. Tošić, M. Ranđelović, Računari, za III razred elektrotehničke škole – obrazovni
profil elektrotehničar računara, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd,
2002.
- F. Hoalsall, Multimedia communication, Addison-Wesley, 2001.
- R. Steinmetz, Multimedia systems, McGrawHill, 2000.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računari sa odgovarajućim softverom, mrežne komponente, projektor,
projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija
10. Povezanost predmeta
Znanja
- LAN mreže
- Multimedijalni servisi
-
- Komunikacioni protokoli
-
- Komunikacioni uređaji
-
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
Praktična nastava
- Školska LAN mreža
Proizvodnja
- Interaktivnost
multimedijalnog sadržaja
multimedijalnog sadržaja
Proizvodnja
- Prenos multimedijalnog
multimedijalnog sadržaja
sadržaja pomoću protokola
za transport
Osnovi računarstva
- Hardver računarskog
sistema
51
1.2.7. PROGRAMIRANJE
1. Naziv predmeta: PROGRAMIRANJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
72
33
105
36
33
69
Praktična
nastava
Ukupno
108
66
174
Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Primjenjivanje jezika C u pisanju opšteg i sistemskog softvera.
- Primjenjivanje standardne biblioteke za pisanje programa.
- Prihvatanje pravila i konvencije jezika.
- Kreiranje sopstvene biblioteke i rješavanje određenih problema njihovom
primjenom.
- Kreiranje složenih tipova podataka korišćenjem znanja o osnovnim tipovima
podataka.
- Korišćenje funkcija iz standardnih biblioteka prevodialca.
- Upoznavanje sa osnovnim programerskim postupcima i tehnikama.
- Upoznavanje razvojnog puta od projektovanja programa do njegove realizacije.
- Osposobljavanje za analizu složenih programa i korišćenje stečenog iskustva za
pisanje sopstvenih.
- Analiziranje problema i otklanjanje grešaka koje se javljaju u svim fazama
realizacije programa.
- Upoznavanje osnovnih principa objektnog programiranja.
- Upoznavanje sa osnovama Internet programiranja.
- Razvijanje sposobnosti pisanja programa u skript jezicima.
- Prepoznavanje i razumijevanje primjene strukture koda u Internet
programiranju.
- Upoznavanje načina postavljanja i aktivacije Internet aplikacija.
52
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Osnovni pojmovi
- Upoznaje osnovne
- Opisuje osnovne
odlike jezika C
- Razvija sposobnost
odlike C jezika
- Na primjerima
za saradnju
- Objašnjava
uočava postupke i
postupak
tehnike
projektovanje i
programiranja
blok šeme
- Poznaje kodiranje
programa
kao proces pisanja
izvornog koda na
- Objašnjava proces
određenom jeziku
kodiranja
- Razlikuje izvorni i
izvršni program
- Razlikuje
- Definiše proces
interpretiranje i
dobijanja izvršnog
prevođenje
koda programa
Osnovni sintaksni elementi
- Razlikuje i
- Nabraja ključne
upoređuje ključne
riječi
- Razvija tačnost i
riječi u jeziku C
sposobnost
- Uočava ispravno i
- Definiše
upoređivanja
neispravno zadate
promjenljive i
identifikatore
identifikatore
- Vrši zadavanje
- Upoznaje način
promjenjivih
zadavanja
promjenljivih
- Uočava razliku
- Objašnjava
između pojmova
pojmove definicije
definicija i
i deklaracije
deklaracija
promjenljivih
Osnovni tipovi podataka
- Upoređuje i
- Navodi osnovne
razlikuje osnovne
tipove podataka
- Stiče sposobnost
tipove podataka:
apstraktnog
znakovni,
razmišljanja i
cjelobrojni i realni
zaključivanja
- Uočava značaj
zauzete veličine
memorije za razne
tipove podataka
- Razlikuje konstante
- Upoznaje
od promjenljivih
konstante i
- Primjenjuje
promjenljive
konverzije tipova
- Objašnjava
podataka
konverziju
podataka
Operatori C jezika
- Upoznaje pojam
- Uočava razliku
operatora i
između operatora i
53
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Dati prikaz
osnovnih osobina
kompajlera i
linkera jezika C
Vježba:
- Dati primjere blok
šema projekta
programa
Vježba:
- Primjeri pisanja
ključnih riječi
Vježba:
- Pisanje i testiranje
primjera sa
identifikatorima
Vježba:
- Primjeri definicija i
deklaracija u
programima
Vježba:
- Primjeri sa
cjelobrojnim,
realnim i char
tipovima
Vježba:
- Primjeri konverzija
između tipova
Vježba:
- Primjeri sa
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
operanda
- Upoznaje pojam
unarnih, binarnih i
terarnih operatora
-
- Nabraja
aritmetičke
operatore
- Opisuje operatore
poređenja
-
- Nabraja logičke
operatore
-
Pregled naredbi
- Objašnjava tok
izvršavanja
programa
- Objašnjava uslovne
naredbe
- Objašnjava
naredbe ciklusa
(for, while, do)
- Objašnjava ostale
naredbe
Nizovi i pokazivači
- Upoznaje pojam
nizova
- Objašnjava osobine
elemenata nizova
- Upoznaje pojam
pokazivača
(pointera)
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
učenik
operanda
Razlikuje unarne,
binarne i terarne
operatore
Radi zadatke sa
raznim vrstama
operatora
Primjenjuje
aritmetičke
operatore
Upotrebljava
operatore
poređenja
Koristi logičke
operatore u
izrazima
- Analizira tok
izvršavanja
programa
- Uočava različite
oblike naredbi
grananja
- Koristi uslovne
naredbe if-else
- Daje opšti oblik
naredbe switch
- Primjenjuje
različite oblike
naredbi
ponavljanja
- Uočava naredbe
skoka: go to,
break, continue
- Uočava značaj niza
u programiranju
- Uočava elemente
niza u jeziku C:
ime, tip i indeks
- Vrši inicijalizaciju
niza
- Uočava način
deklaracije niza i
pristupanja
elementima
- Razlikuje
dimenzije nizova
- Uočava značaj i
princip pokazivača
- Koristi tip
- Razvija
sistematičnost i
odgovornost u radu
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
Preporuke za
izvođenje nastave
operatorima
poređenja
Vježba:
- Primjeri dodjele
vrijednosti
Vježba:
- Operatori
inkrementiranja i
dekrementiranja
Vježba:
- Primjeri primjene
logičkih operatora
Vježba:
- Naredba if-else
Vježba:
- Naredba switch
Vježba:
- Naredbe ciklusa:
for, do i while
Vježba:
- Naredbe skoka
Vježba:
- Primjeri
jednostavnijih
programa
Vježba:
- Primjeri programa
sa nizovima
- Razvija tačnost i
sposobnost
upoređivanja
Vježba:
- Primjeri programa
sa pokazivačima
Vježba:
- Primjeri programa
sa nizovima i
pokazivačima
54
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Funkcije i biblioteke
- Objašnjava oblike i
namjene funkcija
- Opisuje ulazne i
izlazne vrijednosti
funkcija
- Objašnjava pojam
lokalnih i globalnih
promjenljivih
- Objašnjava
pozivanja funkcije
- Objašnjava
formalne i stvarne
argumente
- Objašnjava
problem predaje
parametara po
vrijednosti i po
adresi
- Objašnjava
rekurziju u
programima
- Objašnjava pojam
standardnih i
korisničkih
biblioteka funkcija
Strukture podataka
- Upoznaje pojam
strukture podataka
u C jeziku
- Upoznaje opšti
oblik deklaracije
struktura
- Upoznaje korisnički
definisane tipove
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
pokazivača
- Upoređuje tipove
niza i pointera
funkcija
- Razlikuje funkcije
po obliku i namjeni
- Uočava ulazne i
izlazne vrijednosti
funkcija
- Razlikuje lokalne i
globalne
promjenljive
- Koristi deklaracije i
definicije funkcija
- Na primjerima vrši
pozivanje funkcija.
- Razlikuje formalne
i stvarne
argumente
- Primjenjuje u
funkcijama predaju
parametara po
vrijednosti i po
adresi
- Uočava potrebu za
korišćenjem
rekurzija u
programu
- Primjenjuje
funkcije
standardnih
biblioteka
- Ukazuje na potrebu
kreiranja
sopstvenih funkcija
- Kreira strukture sa
raznim dozvoljenim
tipovima podataka.
- Uočava značaj
primjene strukture
- Izrađuje primjere
upotrebe strukture
kao novog tipa
- Kreira nizove
struktura
Lociranje i alociranje memorije
- Upoznaje pojam i
- Uočava vrste,
vrste upravljanja
načine i značaj
memorijom
upravljanja
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Primjeri programa
sa različitim
oblicima funkcija
Vježba:
- Primjeri programa
sa različitim
tipovima predaje
parametara
Vježba:
- Primjeri programa
sa deklaracijama i
definicijama i
pozivima funkcija
Vježba:
- Ugnježdene
funkcije
Vježba:
- Demonstrira
program koji koristi
rekurziju
- Razvija sposobnost
logičkog
razmišljanja
Vježba:
- Primjeri programa
sa strukturama
- Stiče sposobnost
apstraktnog
Vježba:
- Primjeri programa
za lociranje i
55
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Nabraja funkcije
za alociranje i
dealociranje
memorije
Rad sa fajlovima
- Objašnjava
problem ulaza i
izlaza (U/I) u C
jeziku
- Opisuje tip
podataka fajl
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
razmišljanja i
zaključivanja
Formativni ciljevi
učenik
memorijom
- Razlikuje i na
primjeima koristi
funkcije za
alociranje i
dealociranje
memeorije
- Uočava ulazno
izlazne tokove u
jeziku C
- Uočava ulaz izlaz
orijentisan na
fajlove
- Uočava pokazivač
na tip fajla
- Definiše pokazivač
- Radi primjere
na fajl
pristupa fajlu:
- Objašnjava
kreiranje,
manipulacija sa
otvaranje, čitanje,
fajlom
upisivanje i
zatvaranje
- Objašnjava binarne - Razlikuje binarni i
tekstualni fajl i
i tekstualne fajlove
uočava mjesta
i načine rada sa
primjene
istom
Pojam vizuelnog programiranja
- Uočava vezu i
- Objašnjava klase i
razlike između
njihov interfejs
nevizuelnog
(klasičnog) i
vizuelnog načina
programiranja
- Opisuje objekate - - Upotrebljava klase
i njihov interfejs
instance klasa
- Projektuje instance
klasa – objekte
- Kreira primjerke
- Objašnjava forme
forme
- Razlikuje osnovne
- Upoznaje se sa
primjerke iz
strukturom
standardnih
standardnih
biblioteka kasa
biblioteka klasa
vizuelnog
vizuelnog
programiranja
programiranja
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
Preporuke za
izvođenje nastave
dealociranje
memorije
Vježba:
- Primjeri programa
sa tekstualnim
fajlovima:
kreiranje,
otvaranja,
zatavaranje, upis i
čitanje
Vježba:
- Primjeri sa
binarnim fajlovima:
kreiranje,
otvaranja,
zatavaranje, upis i
čitanje
- Stiče sposobnost
upoznavanja i
primjene novih
tehnologija
Vježba:
- Raditi primjere sa
formama
Vježba:
- Raditi jednostavne
primjere
projektovanja
objekta sa kodom
Napomena:
- Za demonstraciju
vizuelnog
programiranja
koristiti alate poput
C++ Builder i sl
56
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Osnove internet programiranja
- Objašnjava principe - Uočava osnovne
pojmove i elemente
Internet
Internet aplikacija
programiranja
- Razlikuje i koristi
- Objašnjava web
web editore
editore
HTML skript jezik
- Opisuje hipertekst
- Upoznaje pojam i
vrste tagova
- Objašnjava
strukturu HTML
stranice
- Upoznaje tipove
listi
- Opisuje upotrebu
boje u HTML-u
- Objašnjava img tag
- Upoznaje pojam
linkova
- Objašnjava tabele
- Opisuje frejmove
- Objašnjava forme
CSS
- Upoznaje pojam
CSS-a
- Objašnjava CSS
elemente –
selektore
- Objašnjava atribute
CSS elemenata.
- Navodi CSS klase
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Razvija sposobnost
komuniciranja
- Na primjeru uočava
hipertekst
- Primjenjuje
osnovne tagove
- U primjerima
definiše strukturu
HTML stranice
- Razlikuje i na
primjerima koristi
numerisane i
nenumerisane liste
- Razlikuje i koristi
definicione i liste
unutar liste
- Koristi boje u
primjerima HTML-a
- Razlikuje i na
primjerima koristi
body tag i img tag
- Na primjerima
upotrebljava linkove
- Na primjerima sa
tabelama definiše
vrste i kolone
- Primjenjuje
frejmove na
primjerima
- Upotrebljava forme
sa različitim
elementima: text
box, check box,
button i dr
- Stiče radne navike
- Razlikuje i koristi
CSS formatiranje
web stranica
- Na primjerima
koristi razne vrste
selektora
- Primjenjuje
atribute CSS
elemenata
- Razvija tačnost i
sposobnost
upoređivanja
57
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Prikazati primjere
Internet stranica
Vježba:
- Prikazati rad u web
editorima
Vježba:
- Raditi primjere sa
raznim tagovima
Vježba:
- Analizirati primjere
HTML stranica i
tagova
Vježba:
- Dati primjere listi i
liste unutar liste
Vježba:
- Ddefinisanje boja u
HTML-u
Vježba:
- Navesti primjere
img tagova
Vježba:
- Raditi primjere sa
linkovima
Vježba:
- Raditi primjere sa
tabelama
Vježba:
- Raditi primjere sa
frejmovima
Vježba:
- Raditi primjere sa
formama
Napomena:
HTML - HyperText
Markup Language
Vježba:
- Dati primjere svih
tipova CSS selektora
Vježba:
- Prikazati primjere
formatiraja web
stranice sa CSS
Napomena:
CSS - Cascading
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
JavaScript
- Upoznaje osnove
JavaScript-a (JSS).
- Objašnjava
promjenjive
- Opisuje tipove
podataka JSS
- Objašnjava kontrole
toka i petlje
- Objašnjava funkcije
i načine prenosa
parametara
- Objašnjava način
rada sa više prozora
i kolačiće (cookies)
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Radi primjere sa
CSS klasama
Preporuke za
izvođenje nastave
Style Sheets
- Uočava potrebu
korištenja JSS
- Upoređuje
- Razvija odgovornost
promjenjive u
u radu
JavaScript-u
- Razlikuje i na
primjerima koristi
tipove podataka
- Razlikuje i na
primjerima koristi
if, switch, while, for
i dr.
- Razlikuje i na
primjerima koristi
definisanje i
pozivanje funkcija
- Radi primjere sa
više prozora
- Radi primjere sa
upotrebom Cookie
Vježba:
- Dati primjere
upotrebe
promjenjivih, tipova
podataka, kontrole
toka, nizova
Vježba:
- Dati primjere
upotrebe funkcija
Vježba:
- Dati primjere rada
sa više prozora
Vježba:
- Demonstrirati razne
primjere HTML
stranica sa
upotrebom
JavScript-a
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- A Hansen, Programiranje na jeziku C, Mikro knjiga, Beograd, 1991.
- L. Kraus, Programski jezik C++ sa rešenim zadacima, Akademska misao, Beograd,
1992.
- L. Kraus, Rešeni zadaci iz programskog jezika C++, Akademska misao,Beograd,
2003.
- B Stroustrup, C++, Mikro knjiga, Beograd, 2001.
- Borland, C++ Builder Users guide.
- S. Mujačić, Programiranje za Internet, Univerzitet u Zenici, 2006.
- J. Niederst Robbins, Web dizajn; Mikro knjiga, Beograd, 2003.
- M. Holzschlag, HTML i CSS, Kompjuter biblioteka, Zagreb, 2007.
- O'Reilly, CSS Cookbook, by Christopher Schmitt, 2006.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računari sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi.
- Usmena provjera znanja (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
58
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija
- Diplomirani matematičar - smjer računarske nauke
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Pregled osnovnih tipova
podataka
- Funkcije i organizacija
programa
- Rad sa fajlovima
- HTML skript jezik
- CSS
- JavaScript
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Osnovi računarstva
- Tipovi podataka
- Praktična nastava
- Praktična nastava
- Praktična nastava
59
- Primjeri programa u
jeziku C
- Rad sa fajlovima
- Elementi Web
programiranja
1.2.8. PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA
1. Naziv predmeta: PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
72
66
138
Ukupno
72
66
138
Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Razumijevanje uticaja informatičkih dostignuća u poslovnoj komunikaciji.
- Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim
znanjem.
- Upoznavanje sa metodama predstavljanja informacija i razvijanje sposobnosti za
estetsko oblikovanje.
- Sticanje osnovnih znanja o korišćenju softvera za dizajniranje teksta, tabela i
grafikona, obradu zvuka i izradu multimedijalnih prezentacija.
- Razvijanje sposobnosti da prilagodi aplikaciju svojim potrebama.
- Sticanje sposobnosti predstavljanja informacija multimedijalnim sadržajem.
- Sticanje sposobnosti da ocijeni multimedijalni sadržaj (tekst, grafikon, sliku,
crtež, zvuk, prezentaciju, animaciju) prema svojim estetskim zahtjevima.
- Osposobljavanje za pravilno korišćenje multimedijalne terminologije.
- Pravilno korišćenje stručne literature.
- Osposobljavanje za samostalan rad.
60
4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Dizajniranje teksta
- Prilagođava radno
- Opisuje postupak
okruženje
podešavanja
aplikacije svojim
radnog okruženja
potrebama
aplikacije za
dizajniranje
teksta
- Koristi template
- Objašnjava pojam
- Primjenjuje tab
templatea i taba
- Razvija sposobnost
kao i njihovu ulogu
zapažanja
u uređivanju teksta
- Upoznaje se sa
- Razlikuje
pojmom
numerisanu od
numerisana i
nenumerisane liste
nenumerisana lista
i primjenjuje ih
i objašnjava
postupak njihovog
izbora
- Upoznaje se sa
funkcijama editora - Koristi editor
formula
formula i načinom
rada
- Definiše pojmove
- Razvija preciznost
fusnota i endnota i - Vrši unošenje
fusnote i endnote
u radu
upoznaje se sa
u tekst
postupkom
njihovog izbora
- Vrši ubacivanje
- Opisuje postupak
simbola kojih nema
rada sa simbolima
na tastaturi
- Postavlja heder i
- Definiše pojmove
futer
heder i futer i
objašnjava rad sa
njima
- Vrši numerisanje
- Objašnjava
stranice
postupak
numerisanja
stranice
- Razlikuje postupke
- Opisuje postupak
i vrši unos grafičkih - Razvija
unošenja grafičkih
elemenata u tekst.
samostalnost
elemenata u tekst
- Oblikuje i dizajnira
(slika iz Clip Arta,
gotova slika,
naslov
grafička figura,
crtanje osnovnih
grafičkih
elemenata)
- Upoznaje se sa
- Štampa koverte i
postupkom
naljepnice
61
Preporuke za
izvođenje nastave
Napomena:
Koristiti aplikaciju
MS Word
Vježba:
- Podešavanje
radnog okruženja
aplikacije i
prilagođavanje
korisniku
Vježba:
- Izabrati template
za pismo i faks i
otkucati tekst
Vježba:
- Urediti tekst sa
različitim tabovima
Vježba:
- Rad sa
numerisanim i
nenumerisanim
listama
Vježba:
- Na primjerima iz
osnova
elektrotehnike i
elektronike
koristiti editor
formula
Vježba:
- Urediti tekst sa
fusnotama
Vježba:
- Rad sa simbolima
Vježba:
- Uređenom tekstu
postaviti heder,
odnosno futer i
numerisati stranice
Vježba:
- Kreiranje sadržaja
obrađenog i
dizajniranog teksta
Vježba:
- Dizajniranje i
implementacija
grafičkih
elemenata u tekstu
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
štampanja koverti i
naljepnica
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Vježba:
- Izrada loga škole
Grafičko dizajniranje tabela i grafikona
- Razlikuje elemente
- Upoznaje se sa
osnovnog prozora
elementima
za tabelarnu
osnovnog prozora
obradu podataka i
za tabelarnu
uočava njihovu
obradu podataka
ulogu
- Obavlja operacije
- Objašnjava
sa radnim listom i
operacije sa radim
radnom sveskom
listom i radnom
- Razlikuje podatke
sveskom
koji se mogu
unijeti u polje
radnog lista
- Vrši formatiranje
teksta i brojčanih
podataka u polje
radnog lista
- Unosi i koristi
- Objašnjava način
formulu u polje
unošenja formula u
radnog lista
polje radnog lista
- Razlikuje i koristi
funkcije u polje
radnog lista
- Sortira podatke
- Opisuje postupak
sortiranja podataka
- Opisuje postupak
- Vrši izradu
izrade grafikona
grafikona i
- Opisuje postupak
formatira ga
dodatnog
dizajniranja tabele - Vrši dodatno
dizajniranje tabele
i grafikona
i grafikona
Izrada crteža
- Upoznaje se sa
radnim okruženjem
aplikacije za
crtanje
- Objašnjava
Preporuke za
izvođenje nastave
- Navikava se na
racionalno i
pažljivo izvođenje
pojedinih zadataka
- Podešava radno
okruženje
aplikacije za
crtanje
- Vrši pripremu za
crtanje
- Crta osnovne
- Pozitivno
procjenjuje
62
Napomena:
- Koristiti aplikaciju
MS Excel
Vježba:
- Podešavanje
radnog okruženja
aplikacije i
prilagođavanje
korisniku
Vježba:
- Rad sa radnim
listom i radnom
sveskom
Vježba:
- Formatiranje
teksta i brojčanih
podataka
Vježba:
- Rad sa formulama i
funkcijama na
primjerima iz
struke
Vježba:
- Sortiranje
podataka u
tabelama
naparvljenim u
prethodnim
primjerima
Vježba:
- Za rezultate
dobijene na
osnovu mjerenja u
laboratoriji
(osnove
elektrotehnike)
napraviti i
formatirati
grafikon
Napomena:
- Koristiti aplikacije
Inkscape, MS Draw
ili AutoCad
Vježba:
- Podešavanje
radnog okruženja
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
postupak crtanja
osnovnih grafičkih
objekata
- Upoznaje se sa
pojmom sloja i
načinom njegovog
kreiranja
- Objašnjava
postupak
transformacije
objekata
- Objašnjava
postupak unošenja
teksta na crtež
- Upoznaje sa
postupkom
podešavanje
veličine crteža
- Objašnjava
postupak umetanja
crteža u tekst
- Objašnjava
raspoređivanje i
štampanje crteža
- Objašnjava
postupak pripreme
crteža za
implementaciju u
računarsku ili
Internet
prezentaciju
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
važnost saznanja
iz svog zanimanja
Formativni ciljevi
učenik
grafičke objekte
- Mijenja osobine
grafičkih objekata
- Kreira sloj
-
-
Preporuke za
izvođenje nastave
aplikacije za
crtanje
Vježba:
- Crtanje osnovnih
grafičkih
elemenata
Vježba:
- Mijenjanje osobina
Transformiše
prethodno
objekte
nacrtanih objekata
Određuje atribute
Vježba:
objekata
- Nacrtati crtež i
Vrši unos teksta na
kreirati slojeve
crtež
Vježba:
- Transformacija i
Podešava veličinu
određivanje
crteža
atributa prethodno
- Razvija
nacrtanih objekata
odgovornost za
preuzetu obavezu u Vježba:
Vrši umetanje
- Unošenje teksta na
grupnom radu
crteža u tekst
crtež i obrnuto na
primjerima
Vrši raspoređivanje
Vježba:
i štampanje crteža
- Podešavanje
veličine crteža i
Vrši
njegovo
implementaciju
raspoređivanje
pripremljenog
crteža u
prije štampanja
računarsku ili
Vježba:
Internet
- Štampanje crteža
prezentaciju
Vježba:
- Implementirati
crtež u računarsku
ili Internet
prezentaciju
63
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Obrada zvuka
- Upoznaje se sa
pojmovima
digitalnog audio
zapisa, vuzuelne
interpretacije
zvuka i MIDI-a
- Upoznaje se sa
radnim okruženjem
aplikacije za
obradu zvuka
- Upoznaje se sa
elementima
prozora Data i
Record
- Navodi vrste MIDI
poruka
- Objašnjava
podešavanje audio
parametara pri
snimanju i
reprodukovanju
zvuka
- Upoznaje se sa
pojmom omotnice
za privremeno
čuvanje podataka
- Objašnjava rad sa
audio datoteka
- Navodi funkcije i
vrste obilježivača
za kretanje kroz
audio datoteke
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Uviđa pojam zvuka
- Razlikuje pojmove
digitalnog audio
zapisa, vuzuelne
interpretacije
zvuka i MIDI-a
- Prilagođava i
podešava
aplikaciju
potrebama
korisnika
- Radi u prozorima
Data i Record
- Fiksira i slaže
prozore
- Razlikuje vrste
MIDI poruka
- Koristi MIDI
Triggers
- Koristi i podešava
MIDI interfejs i
njegove priključke
- Podešava audio
parametare
- Razvija sposobnost
zapažanja
- Koristi omotnicu
za privremeno
čuvanje podataka
- Upoređuje formate
audio datoteka
- Otvara, obnavlja,
snima i pravi nove
audio datoteka
- Koristi šablone za
snimanje audio
datoteka
- Uočava ulogu
funkcije Current
Position
- Podešava trenutnu
poziciju
numerički, grafički
ili pomoću linije sa
alatkama
Transport
- Razvija kreativnost
i formira stav o
važnosti dobijenih
informacija
64
Preporuke za
izvođenje nastave
Napomena:
- Koristiti aplikacije
Sound Forge ili Cool
Edit
Vježba:
- Podešavanje
radnog okruženja i
rad sa prozorima.
Vježba:
- Povezivanje
zvučnika i
mikrofona na
računar
Vježba:
- Napraviti novu
privremenu
omotnicu i podesiti
joj parametre
Vježba:
- Izbor ulaza i izlaza
na zvučnoj kartici
pomoću dijalog
boxa Preferences
Vježba:
- Povećanje
vrijednosti bafera
za snimanje i
reprodukciju zvuka
Vježba:
- Konverzija audio
formata
Vježba:
- Otvoriti postojeću
audio datoteku
Musicbed.pca i
analizirati
elemente prozora
Data
Vježba:
- Definisati atribute
novoj audio
datoteci
Vježba:
- Napraviti šablon za
snimanje audio
datoteke formata
MP3
Vježba:
- Otvoriti audio
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Navodi i objašnjava
snimanja zvuka
- Upoznaje se sa
ulogom vremenskih
kodova SMPTE i
MIDI u postupku
sinhronizacije
- Navodi i objašnjava
reprodukovanje
zvuka
- Objašnjava rad sa
plejlistom
- Upoznaje se sa
pojmom montaže
audio snimka
- Objašnjava ulogu
opcije Cutlist
- Objašnjava
osnovnu namjenu
alatke Pencil pri
montaži zvuka
- Objašnjava ulogu
funkcije Preset u
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Koristi markere i
regione za
kretanje kroz
audio datoteku
- Koristi dijalog
prozor Find za
pronalaženje
određenog zvuka u
audio datoteci
- Podešava atribute
za snimanje
- Snima zvuk
koristeći osnovne
korake
- Koristi režime
snimanja zvuka iz
više pokušaja
- Koristi vremenske
kodove SMPTE i
MIDI u postupku
sinhronizacije
snimanja i
reprodukovanja
- Reprodukuje zvuk
koristeći osnovne
korake
- Koristi različite
režime
reprodukovanja
zvuka
- Pravi, mijenja,
snima i otvara
plejlistu
- Montira audio
snimak
- Obilježava audio
podatke u prozoru
Data
- Koristi različite
funkcije za
umetanje
obilježenih audio
podataka
- Uočava ulogu
opcije Cutlist
- Koristi alatku
Pencil pri montaži
zvuka.
- Koristi funkciju
Preset za
predpodešavanje
- Razvija sposobnost
za saradnju
- Razvija tačnost i
sposobnost
upoređivanja
65
Preporuke za
izvođenje nastave
datoteku
Musicbed.pca i
podesiti trenutnu
poziciju koristeći
različite načine
Vježba:
- Obilježiti djelove
audio datoteke
korišćenjem
markera ili regiona
Vježba:
- Pravljenje novih
datoteka na osnovu
regiona
postavljenih u
originalnoj datoteci
Vježba:
- Pronalaženje
određenog zvuka u
audio datoteci
pomoću dijalog
prozora Find
Vježba:
- Snimanje i
reprodukovanje
kreiranog zvučnog
zapisa osnovnom
metodom
Vježba:
- Otvoriti audio
datoteku
Voiceover.pca,
napraviti plejlistu
za nju i snimiti je
Vježba:
- Obilježavanje
podataka u audio
datoteci pomoću
alatke Edit
Vježba:
- Miksovanje
podataka iz
klipborda sa
podacima u
otvorenoj audio
datoteci
Vježba:
- Otvoriti audio
datoteku
Voiceover.pca, i
napraviti spisak
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
postupku
predpodešavanja
parametara
- Objašnjava ulogu
programa Preset
Manager
- Opisuje rad sa
stereo podacima
- Upoznaje se sa
pojmom
ekvilizacije
- Upoznaje se sa
postupkom
dodavanja efekta
audio podacima
- Objašnjava
postupak
mijenjanja štima
audio podataka
- Objašnjava
namjenu funkcije
Wave Hammer
- Upoznaje se sa
funkcijom
Spectrum Analiysis
- Navodi i objašnjava
funkcije za
sintetizovanje
audio podataka
- Objašnjava rad sa
semplovima
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
parametara
- Uviđa značaj
programa Preset
Manager
- Konvertuje stereo
datoteku u mono i
obrnuto
- Vrši raspoređivanje
zvuka u zvučnom
polju
- Koristi grafičku,
parametričku i
paragrafičku
ekvilizaciju
- Dodaje različite
efekte audio
podacima
- Koristi funkcije za
podešavanje jačine
zvuka
- Vrši popravljanje
poremećaja
koristeći različite
funkcije
- Mijenja štim audio
podataka koristeći.
različite efekte
- Razvija sposobnost
da teorijsko znanje
poveže sa
praktičnim
- Koristi funkciju
Wave Hammer za
pravljenje master
verzija snimljenog
materijala
- Koristi funkciju
Spectrum Analiysis
za analizu sadržaja
frekvencija u audio
datotekama
- Koristi funkcije za
sintetizovanje
audio podataka
- Navikava se na
racionalno i
pažljivo izvođenje
pojedinih zadataka
- Uočava pojam
sempla(uzorka)
- Razlikuje vrste
semplova
- Pravi, mijenja,
snima i šalje
semplove
Izrada multimedijalne prezentacije
66
Preporuke za
izvođenje nastave
regiona koje treba
ukloniti
Vježba:
- Uklanjanje
poremećaja iz
audio datoteke
Vježba:
- Napraviti rezervnu
kopiju skupa
pretpodešavanja
pomoću programa
Preset Manager
Vježba:
- Dodavanje tišine
audio datoteci
Vježba:
- Podešavanje
amplitude audio
podataka
Vježba:
- Konvertovanje
stereo datoteke u
mono i obrnuto
Vježba:
- Raspoređivanje
zvuka u zvučnom
polju stereo audio
datoteke
Vježba:
- Rad sa grafičkim
ekvilajzerom
Vježba:
- Dodavanje punoće
zvuku
Vježba:
- Dodavanje efekta
eha i treperenja
audio podacima
Vježba:
- Mijenjanje štima
audio podataka
Vježba:
- Napraviti master
verziju snimljenog
materijala
Vježba:
- Snimiti svoj glas,
miksovati ga sa
muzikom i dodavati
razne efekte
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje se sa
radnim okruženjem
aplikacije za izradu
prezentacija
- Nabraja načine
kreiranja
prezentacije
- Objašnjava
postupak unošenja
tekstualnog i
netekstualnog
dijela prezentacije
- Objašnjava način
unošenja zvučnog i
video zapisa u
prezentaciju
- Objašnjava efekte
prelaza između
slajdova
- Opisuje postupak
dizajniranja slajda
- Objašnajava
postupak
dodavanja
komentara na
slajdove
- Nabraja načine
pokretanja
prikazivanja
prezentacije
- Upoznaje se sa
postupkom
snimanja
prezentacije
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Uviđa pojam
prezentacije
- Prilagođava i
podešava aplikaciju
potrebama
korisnika
- Koristi različite
načine za kreiranje
prezentacija
- Postavlja
osnovne
parametare
prezentacije
- Vrši unošenje
tekstualnog i
netekstualnog
dijela prezentacije
- Razvija preciznost
u radu
- Unosi zvuk u
prezentaciju
- Uključuje video
zapis u slajd
- Koristi efekte
prelaza između
slajdova
- Vrši promjenu
redosljeda
slajdova
- Dizajnira slajdove.
- Razlikuje i
dodjeljuje
dinamičke efekte
objektima na
slajdu
- Mijenja redosljed
animacija na
slajdu
- Dodaje komentare
na slajdove
- Razvija
organizacione
sposobnosti
- Razvija sposobnost
opažanja
- Pokreće
prezentaciju na
različite načine
- Snima
prezentaciju
- Pakuje
prezentaciju na
CD
67
Preporuke za
izvođenje nastave
Napomena:
-Koristiti aplikaciju
MS Power Point
Vježba:
- Korišćenjem vodiča
napraviti
prezentaciju
Training i proučiti
njenu strukturu
Vježba:
- Promijeniti
pozadinu slajdova
prezentacije
Vježba:
- Unijeti tekst u
slajd koristeći
WordArt galeriju
Vježba:
- Crtanje
geometrijskih
oblika pomoću
alatke Autoshapes i
unošenje u slajd
Vježba:
- Koristeći liniju sa
alatkama za
ctanje, nacrtati
geometrijske
oblike, osijenčiti ih
i staviti u 3-D
Vježba:
- Korišćenjem dijalog
boxa AutoContent
Wizard napraviti
koncept
prezentacije
General/Generic
Vježba:
- Izvršiti Izbor
izgleda slajda i
promijeniti
redosljed slajdova
Vježba:
- Kreirati
prezentaciju
izborom šablona
slajda
Vježba:
- Pravljenje slajdova
sa unošenjem
belješke
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Objašnjava
postupak
štampanja
slajdova, belješki i
radnog materijala
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Štampa slajd,
belejšku i radni
materijal
- Razvija
sistematičnost u
radu
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Kreiranim
slajdovima dodati
dinamičke efekte
Vježba:
- Unijeti zvuk u
prezentaciju
Vježba:
- Kreirati
multimedijalnu
prezentaciju
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred Gimnazije, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Podgorica, 2008.
- N. Klem, Računarstvo i informatika - udžbenik za II razred Gimnazije, Zavod za
udžbenike, Beograd, 2007.
- M. Filipović, S. Polovina, J. Miloradov, Primena računara u elektrotehnici –
udžbenik za II razred srednje elektrotehničke škole, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2003.
- N. Klem, Uvod u primenu računara, Građevinska knjiga a.d., Beograd, 2007.
- M. Imamović, Naučite da koristite Word 2007, Soho Graph, Beograd, 2009.
- M. Imamović, Naučite da koristite Excel 2007, Soho Graph, Beograd, 2009.
- G. Omura, AutoCAD 2008, Mikro knjiga, Beograd, 2008.
- G. Omura, AutoCAD 2007, Mikro knjiga, Beograd, 2007.
- J. Cox, J. Preppernau, Office PowerPoint 2007, CET biblioteka, Beograd, 2007.
- Scott R. Garrigus, Sound Forge 6, CET biblioteka, Beograd, 2004.
- R. Riley, Program za montažu zvuka Cool Edit, CET biblioteka, Beograd, 2002.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računari sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno, mikrofon ,
zvučnici
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija
68
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Grafičko dizajniranje
tabela i grafikona
- Izrada crteža
- Izrada multimedijalne
prezentacije
- Obrada zvuka
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Biznis plan
- Preduzetništvo
- Poslovanje preduzeća
- Osnovi tehničkog crtanja
- Praktična nastava
- Računarska grafika i
- Obrada slike
animacija
- Izrada 2D animacije
- Multimedijalne
- Internet prezentacije
komunikacione tehnologije
- Audio i video tehnika
- Snimanje i reprodukcija
zvuka
69
1.2.9. RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA
1. Naziv predmeta: RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
72
66
138
Ukupno
72
66
138
Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim
znanjem.
- Upoznavanje sa metodama predstavljanja informacija i razvijanje sposobnosti za
estetsko oblikovanje.
- Upoznavanje sa načinima obrade rasterske i vektorske slike.
- Sticanje osnovnih znanja za izradu 2D i 3D animacije.
- Upoznavanje sa postupkom montaže i načinom dodavanja efekata video
isječcima.
- Sticanje osnovnih znanja o korišćenju softvera za dizajn, kompjutersku grafiku,
2D i 3D animaciju i obradu video zapisa.
- Upoznavanje novih tendencija u razvoju aplikacija za grafiku, animaciju i obradu
video zapisa.
- Sticanje sposobnosti za prilagođavanje aplikacije svojim potrebama radi
udobnijeg i efikasnijeg korišćenja.
- Pravilno korišćenje stručne literature.
- Osposobljavanje za samostalan rad.
70
4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Obrada rasterske slike
- Uviđa pojam
- Upoznaje se sa
rasterske slike
radnim okruženjem
- Prilagođava i
aplikacije za
podešava aplikaciju
obradu rasterske
potrebama
slike
korisnika
- Objašnjava i navodi - Koristi različite
vrste selekcija
vrste selekcija
- Poznaje osnovne
operacije sa
selekcijama
- Vrši obradu slike na
- Upoznaje i
različite načine
objašnjava
- Isijeca suvišne
postupke obrade
djelove slike
slike
- Vrši i koristi
- Stiče pozitivan
različite načine za
odnos prema
retuširanje slike
zanimanju
- Crta i boji osnovne
- Upoznaje se sa
geometrijske i
postupkom crtanja
definisane oblike
i bojenja osnovnih
- Koristi vrste preliva
geometrijskih i
za bojenja površina
definisanih oblika
- Primjenjuje
izabrani stil na
selektovane
površine, nacrtane
obilike ili slova
- Vrši unošenje
- Navodi načine
teksta na različite
unošenja teksta
načine
- Formatira tekst
- Primjenjuje stil i
filter na tekst
- Pravi novi sloj
- Upznaje se sa
- Uočava razliku
- Razvija sposobnost
pojmom sloja i
između vidljivosti i
zapažanja
filtera
providnosti sloja
- Vrši ravnanje i
promjenu
međusobnog
položaja slojeva
- Stapa više slojeva u
jedan
- Koristi različite
vrste filtera
- Razlikuje alate za
- Navodi alate za
brisanje
brisanje
71
Preporuke za
izvođenje nastave
Napomena:
- Koristiti aplikaciju
Adobe Photoshop
Vježba:
- Rad sa
pravouganom
selekcijom
Vježba:
- Primjena okrugle,
laso i Magic Wand
selekcije na
izabranu sliku
Vježba:
- Promjena veličine,
kontrasta i
osvjetljenja slike
Vježba:
- Isijecanje suvišnih
djelova slike
Vježba:
- Retuširanje slike
alatkama Clone
Stamp, Healing
brush tool, Spot
healing brush tool i
Patch tool
Vježba:
- Korekcija crvenih
očiju pomoću
alatke Red eye tool
Vježba:
- Crtanje i bojenje
pravougaonika,
kruga, mnogougla i
definisanih oblika
Vježba:
- Obojiti površinu
nacrtanih
definisanih oblika
prelivom
Vježba:
- Primijeniti stil za
nacrtane oblike i
slova
Vježba:
- Primijeniti izabrani
stil i filter na tekst
Vježba:
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje se sa
postupkom
štampanja slike
učenik
- Štampa dokument
sa rasterskom
slikom
Obrada vektorske slike
- Upoznaje se sa
radnim okruženjem
aplikacije za
obradu vektorske
slike
- Objašnjava i
opisuje postupak
crtanja osnovnih
geometrijskih i
posebnih oblika
- Objašnjava
postupak rada sa
objektom
-
- Objašnjava
postupak crtanja
linija
-
- Objašnjava rad sa
više objekata
-
- Opisuje postupak
rada sa tekstom u
režimima rada
Artistic Text i
Paragraph Text
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
- Razvija sposobnost
zapažanja
Uviđa pojam
vektorske slike
Prilagođava i
podešava aplikaciju
potrebama
korisnika
Crta osnovne
geometrijske i
posebne oblike
Vrši zaobljavanje
uglova četvorougla
Isijeca kružni luk
Mijenja veličinu
objekta
Vrši popunjavanje
objekta bojom
Vrši istiskivanje
objekta
Dodaje sijenku
objektu
Primjenjuje
različite načine
deformacija na
objekt
Vrši stapanje
objekata
Crta linije
Koristi čvorove pri
crtanju
Crta krive i
umjetničke linije
Vrši oblikovanje i
primjenjuje efekte
na objekat
Vrši kotiranje
objekata
Upoređije režime
rada Artistic Text i
Paragraph Text
Postavljanje
Artistic Text-a na
krug ili elipsu
Pretvaranje Artistic
Text-a u Pargraph
Text
- Razvija kreativnost
i formira stav o
važnosti dobijenih
informacija
- Razvija preciznost
u radu
- Razvija
samostalnost
72
Preporuke za
izvođenje nastave
- Izrada vizit karte
Vježba:
- Stapanje povezanih
i vidljivih slojeva u
jedan
Napomena:
- Koristiti aplikacije
Corel Draw ili
Adobe
Ilustrator
Vježba:
- Crtanje osnovnih
geometrijskih
oblika iz centra,
pomoću tri tačke
i alatke Smart
Drawing Tool
Vježba:
- Crtanje posebnih
oblika, spirale,
mnogougla i
isijecanje kružnog
luka
Vježba:
- Rad sa alatkama
Knife, Eraser,
Roughen brush,
Smudge brus i
Virtual segment
delete
Vježba:
- Ispuniti objekte
bojom i dodati im
sijenku
Vježba:
- Istiskivanje,
rotacija,
deformacija i
stapanje objekata
Vježba:
- Crtanje pravih,
krivih, umjetničkih
linija i rad sa
čvorovima
Vježba:
- Primijeniti efekat
konture i sočiva na
objekat
Vježba:
- Rad sa tekstom u
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje se sa
postupkom
štampanja slike
Izrada 2D animacije
- Upoznaje se sa
radnim okruženjem
aplikacije za izradu
2D animacije
- Upoznaje se sa
pojmom selekcije
- Objašnjava pojam
preklapajućih
slojeva
- Objašnjava
postupak crtanja
krivih linija
- Upoznaje pojmove
grupe i simbola
- Upoznaje se sa
pojmovima frejma,
scene, sekvence i
filma
- Navodi tehnike
animiranja
- Opisuje postupak
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Unosi objekat u
tekst
- Štampa dokument
sa vektorskom
slikom
- Razvija
odgovornost u radu
- Uviđa pojam 2D
animacije
- Prilagođava i
podešava aplikaciju
potrebama
korisnika
- Postavlja pomoćnu
mrežu
- Koristi opciju Snap
- Koristi slojeve pri
crtanju
- Uviđa pojam
selekcije
- Poravnava i
preoblikuje
selekcije
- Uočava značaj
preklapajućih
slojeva
- Kontroliše
redosljed
preklapajućih
slojeva unutar
datog sloja
- Crta krive linije
- Navikava se na
racionalno i
pažljivo izvođenje
pojedinih zadataka
- Uviđa razliku
između grupe i
simbola
- Pretvara selekciju
u grupu ili simbol
- Snima crtež kao
simbol
- Razlikuje pojmove
frejma, scene,
sekvence i filma
- Uviđa pojam brzine
frejma
- Pravi jednostavnu
2D animaciju
- Upoređuje tehnike
animiranja
- Koristi tehniku
tweening
- Formira pravilan
odnos prema
grafičkom
izražavanju
73
Preporuke za
izvođenje nastave
režimu Artistic i
Paragraph Text
Vježba:
- Izrada amblema,
grba i sl.
Napomena:
-Koristiti aplikaciju
Flash
Vježba:
- Postavljanje
pomoćne mreže i
uključivanje opcije
Snap
Vježba:
- Crtanje osnovnih
geometrijskih
oblika
Vježba:
- Napraviti Guide
layer i Motion
guide layer
Vježba:
- Preoblikovnje i
poravnanje
objekata
Vježba:
- Unutar datog sloja
izvršiti promjenu
preklapajućih
slojeva
Vježba:
- Primjena opcije
Curves
Vježba:
- Nacrtati crtež i
sačuvati ga kao
simbol
Vježba:
- Napraviti
jednostavnu
animaciju i
podesiti brzinu
frejmova
Vježba:
- Napraviti niz
statičnih frejmova
Vježba:
- Povezati filmove u
cjelinu i napraviti
scenu
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
snimanja filma kao
simbola
- Objašnjava
postupak
pravljenja
sekvence statičnih
frejmova
- Objašnjava ulogu
slojeva, simbola,
grafičkoh simbola i
dugmića pri izradi
animacije
- Opisuje postupak
pravljenja scene
- Upoznaje sa sa
pojmom Onion
Skinning
- Opisuje postupak
unošenja zvuka u
animaciju
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Snima film kao
simbol
- Pravi sekvencu
statičnih frejmova
- Pozitivno
procjenjuje
važnost saznanja
iz svog zanimanja
- Koristi slojeve,
simbole, grafičke
simbole i dugmiće
pri izradi animacije
- Vrši prevljenje
scene
- Koristi Onion
Skinning pri
vektorskom
preslikavanju i
modifikovanju
elemenata crteža
- Unosi zvuk u
animaciju
74
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Napraviti grafički
simbol i
promijeniti mu
osobine
Vježba:
- Korišćenjem
tehnike
koncentičnih
oblika napraviti
animaciju
Vježba:
- Korišćenjem
tehnike
pomjeranja
napraviti
animaciju
Vježba:
- Korišćenjem
tehnike tweening
napraviti
animaciju
Vježba:
- Unijeti zvuk u
animaciju
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Izrada 3D animacija
- Upoznaje se sa
radnim okruženjem
aplikacije za izradu
3D animacije
- Navodi standardna
i proširena prosta
tijela
- Upoznaje se sa
postupkom izrade
podrazumjevanih
objekata
- Objašnjava ulogu
mreže zakrpa pri
izradi
trodimenzionalnih
površina
- Navodi 2D
geometrijske
oblike(krive i
proširene krive)
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Uviđa pojam 3D
animacije
- Prilagođava i
podešava aplikaciju
potrebama
korisnika
- Upoređuje
elemente
komandnog panoa
- Kontroliše kretanje
u prozorima za
prikaz pomoću
alatki
- Koristi tehnike za
biranje objekata
- Zadaje osu ili ravan
duž koje se odvija
transformacija
objekata
- Uviđa razliku
između standardnih
i proširenih prostih
tijela
- Rasterizuje
nepokretnu sliku
- Koristi vremenski
klizač i dugmad pri
kontroli
reprodukovanja
animacije
- Kontroliše
prijanjanje pri
upravljanju
akcijama
- Izrađuje
podrazumijevane
objekte
- Razvija sposobnost
zapažanja
- Razvija preciznost
u radu
- Izrađuje mrežu
četvorostranih i
trostranih zakrpa
- Koristi krive i
proširene krive za
izradu 3D objekata
i površina
- Koristi alatke Hold
i Fetch za
75
Preporuke za
izvođenje nastave
Napomena:
- Koristiti aplikaciju
3 ds Max
Vježba:
- Nacrtati
standardna prosta
tijela i izvršiti
njihovu
transformaciju
Vježba:
- Nacrtati objekte
dinamički pomoću
opcija s potpanoa
Creation method
Vježba:
- Promijeniti
dimenziju, ime i
boju objekata
Vježba:
- Napraviti 3D model
objekta koristeći
standardna i
proširena prosta
tijela
- Promijeniti boju
pozadine i
pasterizovati scenu
Vježba:
- Napraviti
zarubljeni kvadar
Vježba:
- Aktivirati alatku
Angle Snap Toggle i
rotirati objekat u
koracima zadatim
na brojaču Angle
Vježba:
- Naparviti talasasti
prsten pomoću
alatke Ring Wave
- Isprobati raznu
dugmad za
reprodukovanje
animacije
- Pri animaciji
posmatrati na
vremaskom klizaču
broj tekućeg kadra
i ukupan broj
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje se sa
postupkom
mijenjanja
objekata 3D
mrežice
-
- Upoznaje se sa
postupkom
mijenjanja krivih
-
- Upoznaje se sa
pojmovima
materijala i mape
-
- Objašnjava
postupak izrade
složenih objekata
- Upoznaje se sa
postupkom
osvjetljenja scene
-
-
-
- Upoznaje se sa
postupkom
animacije
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
-
učenik
modelovanju 3D
objekata
Vrši konvertovanje
objekata u
izmenljivu mrežicu
Vrši mijenjanje
objekata
izmjenjljive
mrežice pomoću
nivoa podobjekata
Uviđa pojam
uporišne tačke
Vrši konvertovanje
oblika u
izmjenljive krive
Koristi i razlikuje
modifikatore
Uviđa razliku
između materijala i
mape
Dodjeljuje
materijal i mapu
objektima u sceni
Izrađuje i mijenja
složeni objekat
jednom od metoda
Pravi standardno
svijetlo
Koristi
fotometrijsko
svijetlo za
stavranje
svjetlosnih efekata
u sceni
Koristi alatku Place
Highlight za
poravnavanje
svjetla sa objektom
Koristi kamere za
podešavanje
određenog pogleda
na scenu
Koristi alatke za
upravljanje
animacijom i
njenom
vremenskom
konfiguracijom
Vrši
preobražavanje
objekata
Preporuke za
izvođenje nastave
kadrova
Vježba:
- Izrada
podrazumijevanih
objekata
Vježba:
- Napraviti mrežu
četvorostranih
zakrpa
- Razvija
samostalnost
- Razvija
odgovornost u radu
76
Vježba:
- Naparviti scenu od
krivih, proširenih
krivih i standardnih
prostih tijela
Vježba:
- Napraviti objekat i
konvertovati ga u
izmjenljivu
mrežicu
- Izabrati nivo
podobjekta i
primijeniti efekat
izvlačenja
izabranog
podobjekta
Vježba:
- Nacrtati krivu i
pretvoriti je u
objekat izmjenljive
krive
Vježba:
- Napraviti objekat i
dodijeliti mu razne
mape i materijale
Vježba:
- Napraviti model
pomoću alatke
ShapeMerge za
složene objekte
tako da oblik bude
ugrađen u objekat
mrežice
Vježba:
- Napraviti model
koristeći
modifikator Lathe i
MeshSmooth
Vježba:
- Napraviti scenu od
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje se sa
sistemima čestica i
prostornim
deformacijama
- Objašnjava izradu i
animiranje sistema
i pojam hijerarhije
- Navodi vrste NURBS
krivih i površina i
objašnjava
postupak izrade
složenih 3D modela
pomoću njih
- Objašnjava
postupak
simuliranja
napravljene
animacije
Obrada video zapisa
- Upoznaje se sa
radnim okruženjem
aplikacije za
obradu video
zapisa
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Uviđa pojam
rasterizacije
(renderovanja)
- Vrši rasterizaciju
animacije
- Koristi različite
vrste modula i
efekte za
rasterizaciju scene
- Upoređuje i koristi
sisteme čestica
- Koristi alatke
Blobmesh i Mesher
- Razlikuje i
primjenjuje
kategorije
prostornih
deformacija
- Izrađuje i animira
sisteme
- Upoređuje vrste
hijerarhija
- Pravi hijerarhiju i
mijenja
hijerarhijske veze
izmešu objekata
- Izrađuje složeni 3D
model pomoću
NURBS krivih i
površina
- Konvertuje krive i
proširene krive u
NURBS krive
- Konvertuje prosta
tijela u NURBS
površine
- Simulira
napravljenu
animaciju
- Navikava se na
racionalno i
pažljivo izvođenje
pojedinih zadataka
- Formira pravilan
odnos prema
grafičkom
izražavanju
- Uviđa pojam video
zapisa
- Vrši izbor izgleda
radnog okruženja
- Prilagođava i
podešava aplikaciju
potrebama
- Stiče svijest o
značaju tehničkog
izražavanja
77
Preporuke za
izvođenje nastave
standardnih prostih
tijela i usmjerenog
svijetla s ciljnim
objektom
Vježba:
- Nacrtati razna
prosta tijela na
izvjesnom
rastojanju
- Postaviti slobodnu
kameru
- Animirati kameru
pomoću režima
automatskog
zadavanja ključeva
tako da kamera
dodiruje vrh svih
prostih tijela
Vježba:
- Napraviti emiter i
koristeći alatku
Snow i generisati
čestiice slične
snijegu
Vježba:
- Napraviti emiter i
koristeći alatku
Super Spray
generisati čestiice
koje se koriste za
izradu fontana
Vježba:
- Koristeći alatku
Blobmesh napraviti
metakuglice
Vježba:
- Naparviti sistem
prstenastog niza
Vježba:
- Izrada 3D modela
pomoću NURBS
krivih ili površina
Napomena:
-Koristiti aplikaciju
Adobe Premiere
Vježba:
- Pravljenje
sandučića u i rad sa
njima
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
-
- Objašnjava pojam
nelinearne
montaže
-
- Uppoznaje se sa
pojmovima
projekta,
sekvence,
scenarija, filma,
isječka, kadra i
produkcije
- Objašnjava
postupak
podešavanja
svojstava video
zapisa
- Navodi režime
prikazivanja
prozora Monitor
- Objašnjava
postupak kretanja
po vremenskoj osi
- Objašnjava način
povezivanja
digitalne video
kamere sa
računarom
- Objašnjava rad sa
prelazima
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
učenik
korisnika
Uočava prozore
Project, Monitor i
Timeline i razlikuje
njihove elemente
Uviđa ulogu dijalog
prozora Storyboard
i Audio Mixer
Uviđa pojam
nelinearne
montaže
Koristi offline i
online montažu
Razlikuje pojmove
projekta,
sekvence, scenarija
filma, isječka,
kadra i produkcije
- Razvija sposobnost
logičkog
razmišljanja
- Podešava svojstva
video zapisa
- Razvija
samostalnost
- Upoređuje režime
prikazivanja
prozora Monitor
- Radi u prikazu
Source ili Program
- Prenosi isječak u
prozor Timeline
- Bira niz isječaka na
vremenskoj osi,
upravlja kanalima i
koristi alatke za
rad sa isječcima i
navigaciju
- Povezuje digitalnu
video kameru sa
računarom
- Učitava digitalni
video materijal u
računar
- Koristi prosti rez
pri radu sa
prelazima
- Uočava ulogu
dugmeta split-trac
- Dodaje prelaz
između dva isječka
- Razvija
odgovornost u radu
78
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Unijeti u film
nepokretnu sliku ili
grafiku
Vježba:
- Prilagođavanje
prikaza Source i
Program i
uključivanje
bezbjednih
margina
Vježba:
- Rad sa kanalima u
prozoru Timeline
Vježba:
- Podešavanje
svojstava video
zapisa u dijalog
prozoru Project
Setting
Vježba:
- Premještanje
isječaka iz prozora
Project u prikaz
Source i kretanje
kroz isječak
pomoću klizača za
zadavanje lokacije
- Zadavanje ulaznoizlaznih tačaka
isječku
- Unošenje zvuka u
prikaz Source
Vježba:
- Uklanjanje i
izmještanje
isječaka u prikazu
Program pomoću
dugmadi Lift i
Extract
Vježba:
- Premještanje
izvornih isječaka iz
prikaza Source u
prozor Timeline
- Dodavanje,
opsijecanje i
montaža isječaka
na vremenskoj osi
Vježba:
- Premještanje
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje se sa
postupkom
pravljenja teksta i
grafike u dijalog
prozoru Title
- Upoznaje se sa
postupkom
preklapanja i
podešavanja
providnosti
isječaka
- Navodi video
efekte i objašnjava
način njihove
primjene na video
isječak
- Objašnjava izbor
parametara zvuka i
navodi kategorije
zvučnih efekata
- Objašnjava
postupak snimanja
i arhiviranja video
zapisa
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Podešava prelaz i
zamjenjuje
podrazumijevani
prelaz
- Kreira tekst i
grafiku u dijalog
prozoru Title
- Pravi pokretan
natpis
- Podešava
providnost isječaka
na različite načine
- Koristi ključeve
providnosti
prilikom
preklapanja
isječaka
- Primjenjuje efekte
na video isječak
- Uviđa pojam
ključne slike
- Analizira postupak
pravljenja i
gledanja ključnih
slika na vremenskoj
osi
- Dodaje i animira
ključnu sliku za
isječak sa više
efekata
- Dodaje efekat
nepokretnoj slici
- Vrši izbor
parametara zvuka
- Uviđa pojam
zvučne sekvence
- Koristi i razlikuje
kategorije zvučnih
efekata
- Dodaje zvučni
efekat zvučnoj
sekvenci
- Snima i arhivira
video zapis
- Razvija preciznost
u tehničkom
oblikovanju
- Pozitivno
procjenjuje
važnost saznanja
iz svog zanimanja
79
Preporuke za
izvođenje nastave
izvornih isječaka
na vremensku osu
korišćenjem
metode ’’povuci i
spusti’’
Vježba:
- Kretanje po
vremenskoj osi
korišćenjem palete
sa alatkama
Navigator ili
markera
Vježba:
- Rad sa scenariom u
dijalog prozoru
Storyboard
Vježba:
- Povezivanje DV
kamere sa
računarom i
učitavanje video
materijala
Vježba:
- Učitavanje video
isječka pomoću
dijalog prozora
Movie Capture
Vježba:
- Rad sa prelazima i
izbor vrste prelaza
pomoću palete sa
alatkama
Transitions
Vježba:
- Podešavanje
providnosti isječka
Vježba:
- Napraviti pokretan
natpis
Vježba:
- Unošenje zvuka u
video materijal i
dodavanje zvučnih
efekata
Vježba:
- Primjenjivanje
video efekta na
isječak
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred gimnazije, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Podgorica, 2008.
- M. Imamović, Adobe Photoshop CS2, Soho Graph, Beograd, 2005.
- C. Rose, Naučite Adobe Photoshop CS2, Sams, 2005.
- S. Bain, N.Wilkonson, Corel DRAW 12, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2005.
- M. Imamović, Corel DRAW 12, Soho Graph, Beograd, 2005.
- D. Stojanović, Corel DRAW priručnik, Logos-Art, Beograd, 2005.
- S. Prudkov, Flash 8, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2000.
- D. Stojanović, Flash animacija, Logos-Art, Beograd, 2006.
- A. Anderson, S. Johnson, Flash CS3 Professional na dlanu, Kompjuter biblioteka,
Čačak, 2008.
- S. Thickoo, N.G., 3 ds Max 2008, Mikroknjiga, Beograd, 2009.
- T. Boardman, 3ds Max 8 kroz primere, Mikroknjiga, Beograd, 2006.
- J. McFarland, J. Simon, 3DS MAX 8, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2008.
- B. Blake, Adobe Premiere 6, Mikroknjiga, Beograd, 2001.
- J. Sengstack, Premiere 6.5, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2006.
- J. Schell, Premiere Pro 2, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2005.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računari sa odgovarajućim softverom, štamapač, skener, mikrofon , zvučnici,
projektor, projekciono platno, digitalna video kamera, digitalni foto aparat
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Obrada rasterske i
vektorske slike
- Izrada 2D animacija
- Izrada 3D animacija
- Obrada video zapisa
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Proizvodnja
- Izrada mulimedijalne
multimedijalnog sadržaja
prezentacije
- Praktična nastava
- Osnovi tehničkog crtanja
- 2D i 3D modeliranje
- Proizvodnja multimedijalnog - Izrada mulimedijalne
prezentacije
sadržaja
- Multimedijalne
- Internet prezentacije
komunikacione tehnologije
- Multimedijalni servisi
- Audio i video tehnika
- Snimanje i reprodukcija
zvuka
80
1.2.10. PRIMJENA AUDIO I VIDEO TEHNIKE
1. Naziv predmeta: PRIMJENA AUDIO I VIDEO TEHNIKE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
99
99
Ukupno
99
99
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa organizacionim cjelinama radio televizijskog sistema.
- Sticanje osnovnih znanja o savremenom televizijskom studiju i svim poslovima
koji se obavljaju u njemu.
- Sticanje osnovnih znanja o tehnici snimanja i reprodukciji zvuka.
- Sticanje osnovnih znanja o snimanju i reprodukciji statičkih i dinamičkih video
sadržaja.
- Sticanje osnovnih znanja iz savremene audio/video produkcije i tehnike obrade i
montaže audio i video signala.
- Pravilno korišćenje stručne literature.
- Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.
81
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Elementi RTV sistema
- Razvija pozitivan
- Razlikuje
- Upoznaje radio
odnos prema
organizacione
televizijski sistem
timskom radu
cjeline radio
televizijskog
sistema
- Stiče sposobnost
- Poznaje sastav i
- Opisuje pojedina
posmatranja,
funkcionisanje
odjeljena i uređaje
analize i
organizacionih
televizijskog centra
zaključivanja
cjelina i uređaja
televizijskog centra
(televizijski
studio,telekino,
magnetoskop,
glavna tehničke
kontrola,
sinhronizacioni
generator,
mikserska
matrica,video
režija, video
mikseta, tonska
režija, režija
dnevnog programa)
Uređaji i oprema za RTV produkciju
- Razvija sposobnost
- Vrši izbor
- Upoznaje osnovne
mikrofona, skicira
tehnike snimanja
za prepoznavanje
raspored mikrofona
zvuka u studiju i
problema i
na sceni koristeći
raznim
nalaženje rješenja
direktan način ili
ambijentima
preko miksete sa
magnetoskopom
- Opisuje uređaje za - Poznaje način rada - Razvija sposobnost
uređaja za
snimanje i
za saradnju
snimanje i
reprodukciju audio
reprodukciju zvuka
sadržaja
- Razlikuje kvalitet
snimka zvuka i
zvučnih efekata
- Opisuje uređaje za - Analizira rad
uređaja za
snimanje i
snimanje i
prikazivanje
reprodukciju video
statičkog i
sadržaja (kamera,
dinamičkog video
digitalni aparat,
sadržaja
kamkorder,
magnetoskop, TV,
video projektor)
- Razlikuje vrste
82
Preporuke za
izvođenje nastave
- Posjetiti
televizijski centar
- Prikazati slajdove i
slike odjeljena i
uređaja
televizijskog centra
- Posjetiti
televizijski centar
- Pokazati načine
postavljanja
mikrofona za
snimanje zvuka
muzičkih
instrumenata
- Koristiti uređaje za
snimanje i
reprodukciju zvuka
- Koristi uređaje za
snimanje i
reprodukciju video
sadržaja
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje se sa
načinom uvođenja
audio i video
signala u računar
- Objašnjava uređaje
za studijske veze
Post produkcija
- Upoznaje postupke
obrade snimljenog
materijala
Reportažna kola
- Upoznaje ulogu i
uređaje u
reportažnim kolima
Prenosni linkovi
- Opisuje uređaje
prenosnih linkova
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
izlaznog signala iz
kamere
(composite, Svideo-out, digital
out)
- Poznaje način
povezivanja
kamere sa
računarom i vrši
potrebna
podešavanja
- Razlikuje funkcije
uređaja u sobama
za distribuciju
signala (master,
terminal, centrala
vodova)
- Poznaje postupak
tehničke kontrole
video i audio
signala i njihove
eksterne i interne
distribucije
Preporuke za
izvođenje nastave
- Povezati kameru sa
računarom i izvršiti
potrebna
podešavanja
- Razvija pozitivan
odnos prema
timskom radu
- Uviđa mogućnosti
postprodukcije pri
konačnom
ostvarivanju i
obradi audio i
video signala
- Obrađuje i montira
snimljeni materijal
u računaru
(nelinearna audio i
video montaža,
povezivanje
kadrova,
ubacivanje
određenih
specijalnih
efekata, titlova,
odjavne špice)
- Razvija sposobnost
opažanja
- Izvršiti jednostavne
postupke
nelinearne
montaže u jednom
od odgovarajućih
programa za
obradu video
signala
- Poznaje rad
uređaja koji se
nalaze u sastavu
reportažnih kola
- Razvija
interesovanje za
nova znanja
- Posjetiti
reportažna kola
- Razlikuje načine za
instalaciju,
održavanje i
- Razvija osjećaj
važnosti tehničkog
obrazovanja
- Posjetiti
televizijski centar i
reportažna kola
83
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
podešavanje
uređaja (mobilnih
ili stacionarnih
linkova) za
direktno
uspostavljanje
audio i video veza
reportažnih kola sa
studijom
Preporuke za
izvođenje nastave
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- M.Filipović, Audio tehnika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd,
2002.
- H. Kurtović, Osnovi tehničke akustike, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
- A. Nisbet, Snimanje i obrada zvuka, Univerzitet umetnosti, Beograd, 1990.
- B. Guzina, Audio tehnika u radiju i televiziji, Svetlost teatar, Beograd, 2004.
- F. Presetnik, S. Zdravković, M. Tomić, D. Martinović, A. Stojković, Video uređaji,
Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999.
- S. Zdravković, Video uređaji za TV, radio i video tehničara, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2005.
- M. Radojlović, Osnove televizijske tehnike, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 2001.
- I.Knežević, Audio tehnika i televizijska tehnika, Školska knjiga, Zagreb, 1999.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Uređaji audio i video tehnike (mikrofoni, zvučnici, slušalice, magnetofon, CD
plejer, TV prijemnici, oprema za satelitski prijem)
- Računar sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija
84
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Tehnika snimanja zvuka
- Uređaji za snimanje i
reprodukciju zvuka
- Uređaji za snimanje i
reprodukciju video sadržaja
-
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Elektroakustički pretvarači
Audio i video tehnika
Praktična nastava
Audio i video tehnika
- Snimanje i reprodukcija
Praktična nastava
zvuka
Audio i video tehnika
- Snimanje i reprodukcija
Praktična nastava
video signala
85
1.2.11. PREDUZETNIŠTVO
1. Naziv predmeta: PREDUZETNIŠTVO
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
40
40
26
26
Praktična
nastava
Ukupno
66
66
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje preduzetničkih sposobnosti.
- Sticanje znanja o razvoju biznis ideje.
- Sticanje znanja o izradi biznis plana.
- Sticanje znanja i vještina za osnivanje privrednog društva.
- Sticanje znanja i vještina za upravljanje malim privrednim društvom.
- Osposobljavanje za rad u timu.
- Osposobljavanje za primjenu moderne vrste komunikacije.
- Osposobljavanje za prezentovanje rezultata rada uz pomoć savremenih
tehnologija.
86
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Biznis ideja i biznis plan
- Suočavajući
- Razvija kreativnost
- Upoznaje pojam
argumente kritički
biznis ideja
procjenjuje
- Razvija sposobnost
- Opisuje nastanak
kvalitet poslovne
postizanja
biznis ideje
ideje u skladu sa
kompromisa
- Nabraja i
postulatima
opredjeljuje se za
tržišnog poslovanja
poslovnu ideju
- Uviđa važnost
- Nabraja moguće
izrade biznis plana - Razvija analitičko
vrste djelatnosti
u kontekstu
mišljenje
- Opisuje pojam
obezbjeđivanja
biznis plan
podrške, kako
unutar samog
privrednog društva
tako i od strane
- Razvija
eksternih partnera
odgovornost u radu
(investitora,
kreditora)
- Upoznaje pojmove: - Razlikuje pojmove:
vizija, misija,
vizija, misija,
strategija
strategija, ciljevi
- Kroz primjere
obrazlaže ciljeve
- Razvija marljivost i
privrednog društva
preciznost
- Upoznaje postupak - Kroz primjere
obrazlaže postupak
istraživanja tržišta
istraživanja tržišta
- Upoznaje pojmove:
na novom primjeru
marketing plan i
- Izvodi zaključke o
plan prodaje
potencijalnoj
konkurenciji
- Izvodi zaključak o
potencijalnim
kupcima /
korisnicima usluga
- Vrši opis
proizvoda / usluga
- Uviđa značaj
sprovođenja
kontrole kvaliteta
proizvoda / usluga
- Opisuje elemente
- Kroz primjere
finansijskog plana
obrazlaže
privrednog društva
elemente
finansijskog plana
privrednog društva
- Objašnjava
- Sarađuje kod
neophodnost
izrade plana
87
Preporuke za
izvođenje nastave
- Poželjno je
učenicima ukazati
na primjere
- Organizovati
prisustvo
predstavnika
realnog privrednog
društva
- Primjena tehnika
za unapređenje
razmišljanja, npr.
Eksperiment šest
šešira
- Kao model može da
posluži biznis plan
realnog privrednog
društva
- Pripremiti
integralnu cjelinu
od elemenata
biznis plana
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
očuvanja životne
sredine
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
očuvanja životne
sredine za
konkretno
privredno društvo
- Oblikuje dinamiku
- Rezimira biznis
realizacije biznis
plan
plana
- Kritički procjenjuje
- Prezentuje biznis
slabosti sačinjenog
plan
biznis plana
Osnivanje privrednog društva
Ime privrednog društva
- Opredjeljuje se za
- Nabraja moguća
ime privrednog
rješenja za ime
društva u skladu sa
privrednog društva
propisima i
poštujući principe
jednostavnosti i
jedinstvenosti
Vizuelni identitet privrednog društva
- Upoznaje elemente - Oblikuje vizuelni
identitet
i značaj
privrednog društva
oblikovanja
vizuelnog
identiteta
privrednog društva
Registracija privrednog društva
- Upoznaje postupak - Popunjava
formulare za
registracije
registraciju
privrednog društva
privrednog društva
- Sprovodi aktivnosti
- Opisuje moguće
na pribavljanju
oblike
pečata i štambilja
organizovanja
privrednog društva
Otvaranje računa kod poslovne banke
- Popunjava
- Opisuje postupak
formulare za
otvaranja računa
otvaranje računa
kod poslovne banke
kod poslovne banke
- Obavlja postupak
otvaranja računa
kod poslovne banke
Poslovni kodeks preduzeća
- Popunjava
- Upoznaje pojam
formulare za
poslovni kodeks
otvaranje računa
privrednog društva
kod poslovne banke
- Obavlja postupak
- Nabraja elemente
otvaranja računa
poslovnog kodeksa
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija logičko
mišljenje i
sposobnost za
pravilno
rasuđivanje i
zaključivanje
- Rad u grupama:
Učenici predlažu
moguća rješenja a
nakon toga, kroz
diskusiju, donose
odluku
- Stiče radne navike
- Rad na računaru:
Učenici koriste
programe za
obradu teksta i
slika
- Izrada organograma
privrednog društva
88
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
kod poslovne banke
Organizaciona struktura privrednog društva
- Upoznaje tipove
- Pronalazi sličnosti i
organizacione
razlike između
strukture
različitih tipova
privrednog društva
organizacionih
struktura
privrednog društva
Rad u sektorima i poslovanje privrednog društva
- Pronalazi sličnosti i - Razvija sposobnost
- Upoznaje različite
snalaženja u
razlike u nivoima
nivoe upravljanja
hijerarhiji
upravljanja
privrednim
socijalnih odnosa
privrednim
društvom
društvom
- Upoznaje postupak - Popunjava prijavu
o slobodnom
zasnivanja radnog
radnom mjestu
odnosa u
privrednom društvu
- Upoznaje postupak - Učestvuje u izradi
jednostavnog
izrade godišnjeg
godišnjeg
izvještaja o radu
izvještaja o radu
Služba opštih poslova
- Razvija spremnost i
- Obavlja usmenu i
- Nabraja i opisuje
sposobnost za
pisanu
aktivnosti u okviru
saradnju
komunikaciju
službe opštih
unutar privrednog
poslova
društva i sa
- Razvija
eksternim
odgovornost u radu
partnerima
- Tehnički održava
internet sajt
privrednog društva
- Šalje i prima poštu
i druge službene
materijale
Sektor marketing
- Razvija
- Kroz primjere
- Upoznaje pojam
komunikativnost,
obrazlaže strukturu
marketinga
efikasnost u radu,
asortimana
marljivost i
proizvoda / usluga
preciznost
- Sprovodi postupak
- Opisuje postupak
formiranja cijene
istraživanja tržišta
proizvoda / usluga
- Kroz primjere
- Upoznaje pojam i
obrazlaže važnost i
elemente
načine promocije
marketing miksa:
- Upoređuje moguća
proizvod, cijena,
rješenja za
promocija i
reklamni slogan i
distribucija
89
Preporuke za
izvođenje nastave
- Kao model može da
posluži konkurs za
prijem u radni
odnos objavljen u
dnevnoj štampi
- Rad u grupama od
tri do pet učenika
- Upotrebljavati
kancelarijsku
opremu (telefon,
faks, fotokopir
aparat, skener,
štampač)
- Rad na računaru:
Učenici koriste
programe za
obradu teksta i
slika, kao i
programe za
elektronsku
komunikaciju
- Dati učenicima da
urade reklamni
materijal
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
reklamnu poruku
privrednog društva
- Upoređuje moguće
forme i sadržaje
reklamnog
materijala
- Planira način
reklamiranja
privrednog društva,
odnosno
proizvoda / usluge
- Kroz primjere
obrazlaže moguće
načine distribucije
Sektor komercijala
- Upoznaje vrste i
elemente
dokumentacije
koja prati poslove
nabavke i prodaje
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija analitičko
mišljenje
- Izrađuje ponudu,
porudžbenicu,
predračun, upit,
račun i ostala
dokumenta iz
oblasti poslova
nabavke i prodaje
Sektor finansija i računovodstvo
- Kroz primjere
- Opisuje postupak
obrazlaže način
obračuna zarada i
obračuna zarada,
obračuna poreza i
poreza i doprinosa
doprinosa
- Obavlja
- Upoznaje
blagajničke poslove
blagajničke poslove
- Upoznaje postupak - Obavlja poslove
plaćanja dospjelih
plaćanja dospjelih
obaveza i naplate
obaveza i naplate
dospjelih
dospjelih
potraživanja
potraživanja
- Podstiče razvoj
tačnosti,
preciznosti i
urednosti
- Formira stav o
preuzimanju
odgovornosti
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- V. Vukotić, Preduzetništvo i biznis, Ekonomski fakultet, Podgorica, 1996.
- J. Manojlović, S. Ignjatović, Poslovna i službena korespondencija za I razred,
Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005.
- D. Bogdanović, G. Ivanišević, Osnovi ekonomije za I razred, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2004.
- D. Dragiđić, B. Ilić, B. Medojević, M. Pavlović, Osnovi ekonomije za II razred,
Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004.
- R. Rajović, Osnovi prava za I razred, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 2004.
- Publikacija »Moj Biznis«, Montenegro Biznis Alijansa, Podgorica, 2004.
- H. Potit, Kako započeti sopstveni biznis, CID, Podgorica, 1997.
90
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računari, projektor, projekciono platno, fax, telefon, skener, štampač i fotokopir
aparat
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani ekonomista
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Rad u sektorima i
poslovanje privrednog
društva
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Poslovna komunikacija
- Korespondencija
- Zasnivanje radnog odnosa
u privrednom društvu
- Postupak izrade godišnjeg
izvještaja o radu
91
1.2.12. PRAKTIČNA NASTAVA
1. Naziv predmeta: PRAKTIČNA NASTAVA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
144
144
144
132
564
Ukupno
144
144
144
132
564
Napomena:
- Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.
- Praktična nastava se obavlja u školskim radionicama, kod poslodavca ili
kombinovano.
- Vježbe u okviru pojedinih tema mogu biti obrađene problemski, korišćenjem
metodologije nastave orjentisane ka aktivnostima, tj. samostalnim radom
učenika u grupama, u sljedećim koracima: informisanje, planiranje, odlučivanje,
realizacija, kontrola i procjena (evaluacija).
3. Opšti ciljevi nastave
- Sticanje kompetencija za planiranje, pripremu i kontrolu procesa rada.
- Razvijanje onovnih kompetencija za samostalan rad u struci.
- Razvijanje smisla za organizovan praktičan rad, tačnost, sistematičnost i
urednost.
- Osposobljavanje za rukovanje alatima, mjernim instrumentima, uređajima i
opremom.
- Osposobljavanje za montažu i održavanje audio i video uređaja.
- Sticanje kompetencija za korišćenje odabranih softverskih multimedijalnih alata
u elektronskim i grafičim medijima, audio i video produkciji, oglašavanju,
grafičkom i web dizajnu i izradi multimedijalnih prezentacija.
- Praktična obučenost za korišćenje informatičkih sredstava u multimedijima.
- Upoznavanje sa korišćenjem prateće dokumentacije i Kataloga proizvođača
opreme.
- Osposobljavanje za primjenu standarda u elektrotehnici.
- Razvijanje motivacije za usavršavanje u struci.
- Osposobljavanje za primjenu mjera higijensko–tehničke zaštite životne i radne
sredine.
- Sticanje radnih navika i tehnološke discipline.
- Osposobljavanje za komunikaciju sa korisnicima.
92
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
izvođenje nastave
učenik
učenik
učenik
Uvod
- Izvršiti podjelu
- Uviđa vezu i razlike - Razvija
- Upoznaje se sa
odgovornost
između teorije i
školskom
učenika po grupama
prakse
radionicom i
- Objasniti prethodno
radnim mjestom
definisanu strukturu
- Poznaje vođenje
- Upoznaje se sa
dnevnika praktične
dnevnika praktične
vođenjem dnevnika
nastave i način
nastave
praktične nastave
vođenja
HTZ, elektro zaštita, prva pomoć
Vježba:
- Razvija i podstiče
- Uviđa značaj
- Upoznaje se sa
potrebu poštovanja - Pokazivanje i
primjene principa
osnovnim ciljevima,
demonstracija
principa zaštite u
HTZ i elektro zaštite
principima i
upotrebe ličnih
radnom okruženju i
na radnom mjestu
sredstvima
sredstava HTZ
zaštite čovjekove
higijrnsko-tehničke - Pruža prvu pomoć
okoline
povrijeđenima
zaštite (HTZ)
Vježba:
- Uviđa značaj
- Upoznaje osnovne
- Uvježbati postupke
upotrebe sredstava
zahtjeve, zadatke i
pružanja prve
lične i kolektivne
lična i kolektivna
pomoći
zaštite
sredstva elektro
zaštite
Alati i rukovanje alatima
- Razvija pravilan
Vježba:
- Razlikuje ulogu
- Nabraja i opisuje
odnos prema
- Izvršiti spajanje
pojedinih alata i
osnovne tipove
upotrebi i
provodnika prostim
njihovih djelova
mehaničarskih i
održavanju alata
vezivanjem, sa i
- Razlikuje osnovne
električarskih
bez alata, i vršiti
mehaničarske od
ručnih alata,
poređenje
električarskih alata
osobine i načine
Vježba:
njihovog korišćenja
- Koristeći izolovana
- Upotrebljava alate
- Upoznaje osnovne
kliješta napraviti
pri radu
mehaničarske alate
završne stopice
- Koristi alate za
i rad sa njima pri:
provodnika
mjerenje: metar i
mjerenju,
Vježba:
pomično mjerilo
stezanju,
Na datim
- Rukuje alatima za
obilježavanju,
predmetima
obilježavanje,
sječenju, bušenju,
izmjeriti dimenzije
stezanje, sječenje,
brušenju itd.
pomičnim mjerilom
bušenje i brušenje
Osnovni mašinski elementi
- Razlikuje mašinske - Razvija
Vježba:
- Nabraja i opisuje
elemente (navoje,
- Odrediti prenosne
osnovne vrste
odgovornost o
matice, podloške,
odnose za date
mašinskih
zaštiti na radu
ležajeve, osovine,
parove remenica ili
elemenata prema
klinove, remene,
zupčanika
njihovoj upotrebi u
remenice,
elektrotehnici
zupčanike, opruge,
zakovice i dr.) i
uviđa njihovu
upotrebu
- Poznaje vrste,
93
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
osobine i značaj
- Upoznaje vrste,
upotrebe maziva
osobine i značaj
upotrebe maziva
Elektrotehnički materijali
- Razlikuje vrste i
- Upoznaje se sa
osobine osnovnih
osnovnim
elektrotehničkih
podjelama, vrstama
materijala
i osobinama
tehničkih materijala
- Vrši poređenje
- Upoznaje različite
raznih materijala,
oblike i profile
oblika i profila
elektrotehničkih
prema njihovim
materijala
osobinama
Električni simboli, provodnici i izolatori
- Upotrebljava
- Upoznaje
elektrotehničke
standardne oznake
simbole u
i simbole u
električnim
elektrotehnici
šemama
- Uočava sve
elemente presjeka
provodnika
- Oblikuje i priprema
- Upoznaje različite
zavšetke
vrste provodnika,
provodnika za
njihove osobine i
upotrebu
upotrebu
- Upoređuje tipske
- Upoznaje
oznake različitih
standardne oznake
provodnika
provodnika (po
grupama oznaka)
- Razlikuje razne
- Upoznaje osnovne
primjere upotrebe
vrste izolacionih
izolacionih
materijale, njihova
materijala
svojstva i upotrebu
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija preciznost i
sigurnost u radu
Vježba:
- Testerom,
kliještima i
makazama iskidati
razne materijale
prema skici ( žice,
profile, cijevi i sl.)
i uporediti ih
prema osobinama
- Razvija pravilan
odnos prema
ekonomičnoj
upotrebi materijala
za rad
Vježba:
- Prema zadatku
nacrtati električnu
šemu, koristeći
elektrotehničke
simbole
Vježba:
- Za zadate
standardne oznake
protumačiti
osnovne
karakteristike
provodnika
Vježba:
- Pripremiti krajeve
provodnika za
elementarnu
montažu (npr. u
prekidaču i sl.)
Osnovi tehničkog crtanja
- Upotrebljava
- Upoznaje osnove
koordinatni sistem
tehničkog crtanja:
u ravni i u prostoru
sastavnice, vrste
- Crta tehničke
linija, tehničko
crteže prema
pismo, kotiranje,
zadatku
koordinatni sistemi,
- Crta projekcije
projekcije i sl.
osnovnih
geometrijskih
oblika i tijela u
izabranom
koordinatnom
sistemu
- Stiče osjećaj za
položaj i odnose
predmeta u
prostoru
- Razvija urednost i
sistematičnost u
radu
94
Vježba:
- Ispisati na
sastavnici
tehničkim pismom
slova alfabeta i
cifre
Vježba:
- Prema zadatim
skicama nacrtati i
kotirati crteže
Vježba:
- Prema zadatim
skicama ili
modelima tijela u
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
prostoru nacrtati
projekcije
Meko lemljenje
- Upoznaje postupak - Poznaje postupak
mekog lemljenja
lemljenja,
- Koristi osnovne
karakteristike
materijale, aparate
lemljenih spojeva i
i alate za lemljenje
materijala
Osnovi električnih mjerenja
- Razlikuje osnovne
- Definiše osnovne
električne veličine
električne veličine
i pripadajuće
i jedinice
jedinice
- Koristi unimjer pri
- Upoznaje vrste,
mjerenju
principe rada i
jednosmjernih i
načine korišćenja
naizmjeničnih
univerzalnih
električnih i
mjernih
neelektričnih
instrumenata
veličina (napona,
(unimjera)
struja, otpora i dr.)
Osnovi električnih kola jednosmjerne struje
- Radi zadatke za
- Definiše Omov
prosto električno
zakon
kolo sa primjenom
Omovog zakona
- Izračunava gubitke
- Definiše Džulov
snage pomoću
zakon
Džulovog zakona
- Definiše Prvi i Drugi - Radi zadatke
koristeći Prvi i
Kirhofov zakon
Drugi Kirhofov
zakon
- Crta šeme
- Navodi načine
vezivanja otpornika
vezivanja otpornika
i izračunava
ekvivalentnu
otpornost
- Navodi i objašnjava - Koristi principe
pojednostavljenja
metode rješavanja
složenijih
složenijih
električnih kola i
električnih kola
upotrebljava ih
jednosmjerne
prilikom rješavanja
struje
zadataka
95
- Razvija pravilan
odnos prema
ekonomičnoj
upotrebi materijala
za rad
Vježba:
- Mekim lemljenjem
spojiti
pripremljene
krajeve provodnika
- Razvija sposobnost
povezivanja
teorijskih znanja sa
praksom
Vježba:
- Priključiti sijalicu
na mrežni napon
preko odvojenog ili
regulacionog
transformatora i
prekidača i mjeriti
stuju i napon
unimjerom
- Prethodno izmjeriti
otpor sijalice
- Stiče odgovornost o
potrebi zaštite na
radu
- Razvija tačnost i
sposobnost
upoređivanja
Vježba:
- Mjerenje otpora,
struje, napona i
provjera Omovog
zakona
- Razvija preciznost i
analitičnost
Vježba:
- Provjera I i II
Kirhofovog zakona
na primjerima
Vježba:
- Izračunavati
nepoznati otpor
pomoću
ampermetra i
voltmetra
Vježba:
- Određivanje pada
napona na
otporima vezanim
na red
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Preporuke za
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
izvođenje nastave
učenik
učenik
učenik
Osnovi električnih kola naizmjenične struje
- Razvija sposobnost Vježba:
- Crta i analizira
- Objašnjava
- Mjerenje
povezivanja
fazne i vremenske
elemente linearnih
naizmjeničnog
teorijskih znanja sa
dijagrame napona i
kola naizmjenične
napona pomoću
praksom
struja
struje
osciloskopa
- Na primjerima
- Definiše
uočava uticaj
ekvivalentni otpor,
Vježba:
faktora snage na
snagu i faktor
- Izračunavati
ukupnu snagu u
snage kod redne i
ekvivalentni otpor,
kolu i način
paralelne veze
snagu i faktor
popravke faktora
elemenata
snage različitih
snage
tipova veza: redne
- Određuje
paralelne i
ekvivalentnu
kombinovane
admitansu
paralelne veze
- Na primjerima
- Definiše
izračunava
ekvivalentni otpor
ekvivalentu
kod paralelne veze
otpornost složene
elemenata
veze
Mjerni instrumenti i metode
- Razvija osjećaj
Vježba:
- Planira i mjeri
- Upoznaje se sa
preciznosti i
- Koristeći unimjere
električne veličine
U - I metodom
sistematičnosti u
vršiti mjerenje U U - I metodom
mjerenja
radu
I metodom
- Planira, mjeri,
- Upoznaje se sa
Vježba:
ocjenjuje i
mosnim metodama
- Prema skici i
upoređuje
mjerenja (na
modelu Vitstonovog
rezultate mjerenja
primjeru mjerenja
mosta za
(Vitstonovim
otpora Vitstonovim
jednosmjernu
mostom i sl.)
mostom i sl.)
struju, koristeći
- Upoznaje funkcije i - Koristi generator
unimjer, sračunati
signala za
način korišćenja
nepoznati otpor,
dobijanje željenog
generatora funkcija
izmjeriti napone i
oblika signala –
struje u svim
napajanja
granama mosta
- Koristi osciloskop
- Upoznaje funkcije
Vježba:
pri mjerenju
osciloskopa i
- Koristeći osciloskop
vrijednosti i oblika
metode njegovog
i generator funkcija
električnih veličina
korišćenja
mjeriti amplitudu,
fazni pomak i
frekvenciju napona
i stuje, u
primjerima kola
naizmjenične stuje
Brojni sistemi
Vježba:
- Razvija
- Razlikuje brojne
- Upoznaje brojne
- Pretvarati brojeve
sistematičnost i
sisteme (decimalni,
sisteme
iz jednog brojnog
odgovornost u radu
binarni, oktalni,
96
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
heksadecimalni)
- Vrši konverziju
brojeva iz jednog
brojnog sistema u
drugi
- Obavlja aritmetičke
operacije sa
binarnim brojevima
- Objašnjava
konverziju brojeva
iz jednog u drugi
brojni sistem
- Definiše osnovne
aritmetičke
operacije u
binarnom sistemu
Osnovne elektronske komponente
- Razvija pravilan
- Upoznaje osnovne
- Upotrebljava
odnos prema
aktivne i pasivne
elektronske
ekonomičnoj
elektronske
komponente: diode,
upotrebi materijala
komponente
tranzistore, LED
za rad
diode, Zener diode,
analogna i digitalna
IC, tiristore,
trijake, pasivne
elektronske
elemente
(otpornike,
kalemove,
kondenzatore) i dr.
- Provjerava
ispravnost
komponenata
direktnim
mjerenjem
(unimjerom)
- Objašnjava načine
- Na primjerima šema
povezivanja
povezuje
osnovnih
elektronske
elektronskih
komponente u
komponenata u
funkcionalna
električnim šemama
strujna kola
Osnovna kola digitalne elektronike
- Primjenjuje zakone
- Upoznaje zakone i
i teoreme Bulove
teoreme Bulove
algebre pri
prekidačke algebre
rješavanju logičkih
i definiše logičke
funkcija
operacije
- Crta vremenske
- Objašnjava
dijagrame ulaza i
elementarna
izlaza
logička kola (I , ILI,
elementarnih
NE, NI, NILI,
logičkih kola
ekskluzivno ILI i
- Crta digitalna kola
komparator) na
koja realizuju
nivou grafičkih
- Razvija sposobnost
logičkog
razmišljanja
Preporuke za
izvođenje nastave
sistema u drugi
Vježba:
- Raditi primjere
osnovnih računskih
operacija sa
binarnim brojevima
Vježba:
- Prema šemi,
povezati potrošač
(sijalicu i sl.) na
izvor naizmjeničnog
napajanja (u dva
mjerenja): direktno
i preko diode, i
osciloskopom
uporediti napone
na potrošaču, po
vrijednosti i po
obliku
Vježba:
- Povezati četiri
diode u šemu
ispravljača - Grecov
spoj
Vježba:
- Povezati prema
šemi bipolarni
tranzistor u spoj sa
zajedničkim
emitorom, i mjeriti
napone na izlazu,
pri promjeni otpora
(napona) vezanog
na bazu
Vježba:
- Realizovati
primjere osnovnih
logičkih funkcija
pomoću diskretnih
komponenata
Vježba:
- Realizovati
primjere osnovnih
logičkih funkcija
pomoću
97
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
oznaka i logike
rada
- Upoznaje rad i
osobine diskretnih i
integralnih (TTL i
MOS) logičkih kola
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
logičke funkcije
zadate analitički
- Crta električne
šeme logičkih kola i
analizira njihov rad
- Upoređuje logička
kola
Programi za rad sa elektronskim šemama
- Upoznaje programe - Poznaje interfejs i
koristi funkcije
za crtanje i
programa TINA
simulaciju rada
- Crta električne
električnih i
šema i koristi alate
elektronskih šema
programa TINA
- Demonstrira rad
raznih električnih
šema u programu
TINA
- Koristi dostupni
softver za rad sa
elektičnim šemama
i štampanim
pločama
Elementi hardvera računara
- Razlikuje i uočava
- Upoznaje
organizaciju
osnovne djelove
računarskog
računarskog
hardvera
hardvera
- Objašnjava
- Uočava ulogu i
strukturu centralne
značaj svih
jedinice
elemenata
centralne jedinice
- Objašnjava i navodi - Analizira i razlikuje
tipove spoljašnje
tipove i značaj
memorije
spoljašnje
memorije
- Uočava značaj
memorije u
računarskom
sistemu
- Objašnjava i navodi - Razlikuje ulazne
ulazne jedinice
jedinice sa aspekta
funkcije, načina
unošenja podataka
i komunikacije sa
korisnikom
- Objašnjava i navodi - Razlikuje izlazne
jedinice, načine
izlazne jedinice
prikazivanja
rezultata obrade
podataka i
Preporuke za
izvođenje nastave
integrisanih
logičkih kola (TTL
74xx ili MOS 4xxxx)
- Razvija
preduzimljivost i
samostalnost u
radu
Vježba:
- U programu TINA
crtati i testirati
ponašanje različitih
električnih šema
Napomena:
-Mogu biti korišćeni i
programi poput:
EDISON, Electronics
WorkBanch, Eagle,
Protel, OrCad i sl.
- Razvija sposobnost
opažanja,
upoređivanja,
analize i
zaključivanja
- Razvija
odgovornost za
preuzetu obavezu u
grupnom radu
Vježba:
- Rastaviti i sastaviti
ulazno-izlazne
jedinice sa
centralnom
jedinicom
Vježba:
- Rastaviti i sastaviti
osnovne
komponente
centralne jedinice
(module - ploče i
uređaje)
Vježba:
- Prikazati različite
prezentacije o
hardveru
računarskog
sistema
98
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Formativni ciljevi
učenik
komunikacije sa
korisnikom
Osnovi operativnih sistema
- Poznaje način
- Opisuje elemente
ulaska u BIOS
BIOS-a
- Uočava ulogu
- Upoznaje
organizacije DOS-a
organizaciju DOS-a
- Uočava razliku
- Upoznaje ulogu
između fajlova tipa
fajlova tipa com,
com, exe, bat.
exe, ba
- Razlikuje i koristi
- Upoznaje se sa
komande DOS-a
komandama DOS-a
- Uočava ulogu batch
fajlova
- Razlikuje i koristi
- Upoznaje se sa
osnovne elemente
osnovnim
grafičkog okruženja
elementima
Windows-a
grafičkog okruženja
- Podešava
- Objašnjava
parametre
podešavanje
desktopa
desktopa
- Podešava i
- Objašnjava
prilagođava radu
podešavanje
taskbara
elemente taskbara
- Upoznaje se sa
- Razlikuje i koristi
operacijama sa
osnovne operacije
fajlovima i
sa fajlovima i
folderima u
folderima u
Windowsu
Windowsu
- Objašnjava i
- Razlikuje i vrši
nabraja načine
zadavanje komandi
zadavanja komandi
na više načina
- Upoznaje se sa
- Koristi Windows
elementima
Explorer za rad sa
Windows Explorera
fajlovima i
i načinom njegovog
folderima
korišćenja
- Opisuje postupak
- Kreira prečice na
kreiranja prečice
desktopu i na
na desktopu
drugim lokacijama
- Nabraja elemente
- Razlikuje i koristi
Control Panela
elemente Control
Panela
- Objašnjava
- Postavlja novi i vrši
instalaciju novog
zamjenu jezika
jezika tastature
tastature
- Objašnjava
- Vrši instalisanje
instalaciju novog
novog aplikativnog
softvera
softvera
- Objašnjava
- Vrši instaliranje
instalaciju
drajvera i uređaja
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
opažanja i
upoređivanja
Vježba:
- Raditi sa
direktorijumima i
fajlovima U DOS-u
Vježba:
- Vršiti podešavanje
parametara
desktopa Windowsa
Vježba:
- Vršiti podešavanje
parametara
taskbara
Vježba:
- Raditi sa više
otvorenih prozora,
direktno i preko
taskbara
Vježba:
- U izabranoj
aplikaciji zadavati
komande preko
tastera,
kombinacijom
tastera i iz menija
Vježba:
- Raditi sa fajlovima
i folderima u
Windows Exploreru
Vježba:
- Pronalaženje
fajlova i foldera
opcijom Search
Vježba:
- Kreiranje prečice
aplikacije i
dokumenta na
desktopu
Vježba:
- Podešavanje
datuma i vremena
preko Control
Panela
Vježba:
- Prilagođavanje
miša i tastature
preko Control
Panela
- Razvija sposobnost
logičkog
razmišljanja
- Razvija rutinu,
brzinu i tačnost
99
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
štampača
- Objašnjava
instalaciju
operativnog
sistema Windows
- Objašnjava načine
dijeljenja čvrstih
diskova (HDD)
- Opisuje postupak
pravljenja
rezervnih kopija
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
za štampanje
- Vrši instalaciju
operativnog
sistema Windows i
njegovih
elemenata
- Vrši dijeljenja
diska na particije
- Pravi rezervne
kopije fajlova,
foldera i cijelog
diska
- Sprovodi postupak
- Opisuje postupak
zaštite podataka
zaštite podataka
- Razlikuje osnovne
- Upoznaje se sa
pojmove i
osnovnim
elemente
pojmovima
operativnog
operativnog
sistema Linux
sistema Linux
- Uočava osnove
- Objašnjava osnove
komandnog režima
komandnog režima
i način upravljanja
korisnicima i
grupama
- Vrši poređenje sa
- Opisuje razlike u
operativnim
odnosu na Windows
sistemom Windows
Elementi audio tehnike
- Upoznaje modele
- Upoređuje razne
mikrofona i
vrste mikrofona
definiše njihove
- Vrši izbor
osnovne
mikrofona i
karaktristike
zvučnika za razne
namjene
- Upoznaje zvučnike - Upoređuje i koristi
i slušalice i opisuje
razne vrste
njihove osnovne
zvučnika i slušalica
karakteristike
- Opisuje zvučne
- Vrši izbor zvučnika
kutije, zvučni
za određene
stubove i zvučne
namjene
lijevke
- Uočava prednosti
ugrađivanja
zvučnika u zvučne
kutije i stubove
- Objašnjava princip - Razlikuje
rada uređaja za
karakteirstike
digitalno snimanje i
medija za snimanje
reprodukciju zvuka - Analizira rad CD
uređaja za
(CD - kompakt disk)
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Instalacija novog
jezika tastature
Vježba:
- Intalacija nove
aplikacije
(programa)
Vježba:
- Instalacija i
uklanjanje
štampača
Vježba:
- Pravljenje
rezervnih kopija
Vježba:
- Formatiranje i
dijeljenje diska na
particije
Vježba:
- Instalacija
operativnog
sistema Windows
Vježba:
- Nadogradnja,
konfigurisanje i
podešavanje
Windows-a
- Razvija
interesovanje za
nova znanja
100
Vježba:
- Snimanje
karakteristika
mikrofona
Vježba:
- Snimanje
karakteristika
zvučnika
Vježba:
- Pokazati razne
vrste mikrofona,
zvučnika i slušalica
Vježba:
- Izraditi električnu
(filtersku)
skretnicu za zvučnu
kutiju
Vježba:
- Snimati i
reprodukovati
razne primjere
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Opisuje rad
pojedinih stepena
audio pojačavača
- Objašnjava načine i
uređaje za
ozvučavanje
otvorenog i
zatvorenog
prostora
- Opisuje tonski sto
(audio miksetu)
Formativni ciljevi
učenik
digitalno snimanje i
reprodukciju zvuka
- Analizira
elektronske šeme
pojedinih stepena
audio pojačavača
(predpojačavača,
pojačavača i
izlaznog stepena)
- Na primjerima vrši
izbor i skicira
raspored mikrofona
i zvučnika kod
ozvučavanja
otvorenog i
zatvorenog
prostora
- Povezuje miksetu
sa odgovarajućim
ulaznim i izlaznim
uređajima
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
zukova, koristeći
analogne i digitalne
uređaje za
snimanje i medije
Vježba:
- Izrađuje po šemi
audio pojačavače u
diskretnoj i
interisanoj tehnici
Vježba:
- Postavlja i
povezuje elemente
uređaja za
ozvučavanje
otvorenog i
zatvorenog
prostora
Vježba:
- Rad sa audio
miksetom
(regulacija boje
tona, miješanje
signala)
Napomena:
- Koristiti kataloge
proizvođača audio
opreme
101
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Programi za rad sa tekstom i tabelama
- Piše i ispravlja
- Opisuje tipove
tekstove u
tekstualnih formata
programima za
fajlova
obradu teksta
- Snima obrađeni
- Upoznaje i opisuje
tekst u različitim
osnovne programe
formatima
za obradu teksta
- Vrši formatiranje
- Objašnjava razne
teksta u
postupke izmjena i
programima za
formatiranja teksta
obradu teksta:
Notepad, Wordpad,
MS Word i sl.
- Kreira i formatira
- Opisuje rad sa
tabele i podatke u
tabelama u
različitim
različitim
aplikacijama (MS
programima
Word, MS Excel)
- Postavlja polja i
- Objašnjava način
kreira formule za
unošenja formula u
obradu i
polje radnog lista
izračunavanje
podataka
- Izrađuje grafikone
- Opisuje vrste i
na osnovu
postupak
tabelarnog prikaza
postavljanja
podataka
grafikona
Programi za rad sa grafikom
- Vrši nabrajanje i
- Nabraja tipove
upoređivanje
grafičkih formata i
osobina bitmap i
opisuje njihove
vektorskih crteža
karakteristike
- Crta bitmap crteže
- Opisuje osnovne
u grafičkim bitmap
postupke crtanja i
programima: MS
editivanja bitmap
Paint, Adobe
crteža
Photoshop i sl.
- Crta vektorske
- Opisuje osnovne
crteže u grafičkim
postupke crtanja i
vektrorskim
editivanja
programima: Corel
vektorskih crteža
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
povezivanja
teorijskih znanja sa
praksom
Vježba:
- Unijeti tekstove,
formatirati ih i
snimati u
programima za
obradu teksta:
Notepad, Wordpad,
MS Word i sl.
Vježba:
- Kreirati tabele i
formatirati ih
(tabele i podatke)
u MS Word-u
Vježba:
- Kreirati tabele i
formatirati ih
(tabele i podatke)
u MS Excel-u
Vježba:
- Kreirati polja u MS
Word-u na
različitim mjestima
u tekstu i za
različite tipove
podataka
Vježba:
- Koristiti formule za
različita
izračunavanja u
MS Excel-u
Vježba:
- Izraditi grafikone
prema urađenim
tabelama u MS
Excel-u
- Razvija sposobnost
opažanja,
upoređivanja,
analize i
zaključivanja
Vježba:
- Crtanje i izmjene
osnovnih grafičkih
elemenata u
bitmap i vektorskoj
formi
Vježba:
- Crtati objekte u
više slojeva
Vježba:
- Transformacija i
izmjene atributa
nacrtanih grafičkih
102
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Draw, Adobe
Ilustrator i sl.
- Postavlja i vrši
- Objašnjava
izmjene na
pojmove grafičkog
grafičkim
objekta i sloja
objektima u
slojevima crteža
- Dodaje tekst kao
- Upoznaje načine
objekat unutar
ugradnje i osobine
bitmap i vektorskih
teksta u crtežima
crteža
- Upoznaje elemente - Kreira jednostavne
2D animacije na
2D animacije
računaru,
programima: Flash,
GIF animator,
Windows Movie
maker i sl.
Programi za multimediju
- Koristi programe za
- Navodi programe
obradu različitih
za obradu
multimedijalnih
multimedijalnog
elemenata: zvuka,
sadržaja
slike, video klipova
- Snima i vrši obradu
zvučnih zapisa u
- Opisuje formate,
programima za
vrste i osobine
obradu zvuka:
zvučnih zapisa
Sound Recorder,
SoundForge i sl., u
raznim formatima:
wav, snd, mp3 i dr.
- Vrši pretvaranje
- Nabraja i opisuje
grafičkih fajlova u
osobine grafičkih
različite formate:
formata
bmp, jpg, gif, tif,
png, cdr, ai i dr.
- Objašnjava osobine - Snima video zapise
u različitim
i načine rada sa
formatima i vrši
različitim
pretvaranja: avi,
programima i
mov, flv, mpg,
formatima video
mpeg i dr.
zapisa
- Koristi različite
programe za
obradu video
zapisa (klipova):
Windows Movie
Maker, Ulead Video
Studio, Adobe
Premier i sl.
Preporuke za
izvođenje nastave
objekata
Vježba:
- Unošenje teksta u
bitmap i vektorski
crtež i njegova
obrada
Vježba:
- Raditi primjere
jednostavnih
animiranih
transformacija
grafičkih objekata
Vježba:
- Kreirati GIF
animacije sa
podešavanjem
parametara
frejmova
- Razvija preciznost i
sistematičnosti u
radu
103
Vježba:
- U programu Sound
Recorder, koristeđi
mikrofon, snimati
zvukove u
različitim
formatima
Vježba:
- U programu
SoundForge vršiti
editovanje
muzičkih fajlova
Vježba:
- U programu MS
Paint mijenjati
karakteristike
objekata i prikaza
slika
Vježba:
- U programu
PhotoShop i
sličnim, vršiti
doradu slika i
pretvaranje slika u
različite formate
Vježba:
- U programu MS
Movie Maker
dodavati slajdove,
uz definisanje
trajanja i prelaznih
efekata
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Elementi mrežnog hardvera
- Vrši postavljanje,
- Opisuje ulogu i
povezivanje i
osobine mrežne
instalaciju mrežne
kartice
kartice računara
- Postavlja, povezuje
- Objašnjava ulogu i
i vrši instalaciju
vrste modema
komunikacionih
uređaja (modem,
ADSL)
- Vrši spajanje
- Nabraja vrste
računarskih
mrežnih kablova i
mrežnih utikača i
elemenata
utičnica
- Vrši povezivanje
- Opisuje zahtjeve i
crossover kablova
postupak
- Definiše i postavlja
povezivanja
parametre
elemenata
korisnika mrežne
kompjuterske
komunikacije
mreže
Primjeri programa u jeziku C
- Na primjerima
- Upoznaje
primjenjuje
programerske
postupke i tehnike
postupke i tehnike
programiranja
u jeziku C
- Na primjerima
- Nabraja osnovne
primjenjuje
elemente sintakse,
promjenljive i
promjenljive i
identifikatore,
identifikatore,
tipove podataka i
tipove podataka i
konstante
konstante
- Koristi naredbe i
- Opisuje naredbe i
funkcije
funkcije
standardnih
standardnih
biblioteka
biblioteka
- Definiše korisničke - Primjenjuje i u
primjerima poziva
funkcije i
korisničke funkcije
argumente
i argumente
- Postavlja i
- Definiše strukture
primjenjuje
podataka
strukture podataka
kao korisničke
tipove
- Vrši kreiranje,
- Opisuje rad sa
otvaranje, čitanje,
fajlovima
brisanje fajlova,
upis i čitanje
podataka u
fajlovima
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
opažanja i
upoređivanja
Vježba:
- Izvršiti instalaciju
mrežne kartice
Vježba:
- Izvršiti instalaciju
modema
Vježba:
- Napraviti crossover
kabal
Vježba:
- Na modelu sa dva
ili više računara
izvršiti
postavljanje,
instalaciju i
podešavanje
elemenata i
parametara mreže
- Razvija sposobnost
logičkog
razmišljanja
Vježba:
- Raditi primjere
definisanja
promjenljivih i
identifikatora,
tipova podataka i
konstanti
Vježba:
- Raditi primjere
primjene
standardnih i
korisničkih funkcija
Vježba:
- Raditi primjere
definisanja i
upotrebe struktura
Vježba:
- Raditi primjere
tipova fajla i
primjene funkcija
za rad sa fajlovima
104
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Elementi video tehnike
- Opisuje tipove,
vrste i
karakteristike
kamera
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
Razlikuje C-B i
kolor kamere,
kamere prema
ulozi, prema
kvalitetu i drugim
zahtjevima
- Uočava način
- Objašnjava način
formiranja
formiranja i
složenog video
prenošenja signala
signala crno-bijele
slike sa kamere
slike i slike u boji
- Razlikuje tipove
- Opisuje uslove i
CCD senzora slike
način rada sa CCD
- Upoređuje senzore
kamerama
slike na osnovu
parametara
kvaliteta
- Analizira princip
- Opisuje
prenosa
kombinovanje i
kombinovanih
prenos zvučnog i
signala zvuka i
video signala
video signala
- Koristeći električne
- Opisuje rad
šeme pronalazi
televizijskog
funkcionalne
prijemnika
cjeline TV
prijemnika
- Koristi uređaje
- Opisuje sistem za
sistema za prijem
prijem televizijskih
televiziskih signala
signala sa satelita
sa satelita: antena,
receiver, TV
prijemnik
- Opisuje televizijski - Priključuje i koristi
projektor
projektor
- Koristiti računar sa
- Objašnjava ulogu i
video karticom i
funkcionisanje
softverom za
video kartica
obradu video
signala
Elementi rasvjetne tehnike
- Mjeri i izračunava
- Opisuje
fotometrijske
fotometrijske
veličine: svjetlosni
karakteristike
fluks, svjetlosna
izvora svjetlosti
jačina,
osvjetljenost,
sjajnost
- Objašnjava princip - Razlikuje načine
dobijanja svjetlosti
rada i
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija osjećaj
preciznosti i
sistematičnosti u
radu
Vježba:
- Vršiti snimanje i
porediti parametre
kvaliteta video
zapisa na različitim
kamerama: C-B i
kolor, sigurnosne,
amaterske i
profesionalne
kamere i td.
Vježba:
- Raditi primjere
obrade fajlova
kombinovanog
video - zvuk zapisa
Vježba:
- Analizirati
električne šeme TV
prijemnika
Vježba:
- Povezati uređaje
sistema za prijem
televiziskih signala
sa satelita i vršiti
podešavanje
parabolične antene
Vježba:
- Povezati projektor
i podešavati
parametre prikaza
Vježba:
- Instalacija i
podešavanje video
kartice na računaru
Napomena:
CCD - Charge
Coupled Device
- Razvija logičko
mišljenje i
sposobnost za
pravilno
rasuđivanje i
zaključivanje
Vježba:
- Pokazati različite
sijalice i rasvjetna
tijela
105
Vježba:
- Koristiti kataloge
raznih proizviđača
sijalica i rasvjetnih
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
karakteristike
električnih izvora
svijetlosti (sijalice
za užarenom niti,
izvori sa
električnim
pražnjenjem, LED)
- Opisuje sistem
regulacije rasvjete
-
-
- Objašnjava odnos
fotometrijskih
veličina i
električne snage
izvora svjetlosti
- Definiše vrste i
načine upotrebe
izvora svjetlosti
prema zahtjevima
scene
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
-
-
-
-
učenik
(termičko i
luminiscentno
zračenje)
Upoređuje
pojedine izvore
svjetlosti u cilju
pravilnog izbora za
određenu namjenu
Povezuje
zatamnjivače
(dimmere) i
upravljačku
konzolu (regulator)
Reguliše rasvjetu u
studiju
Izračunava
potrebnu
električnu snagu
izvora svjetlosti i
presjek dovodnih
kablova u cilju
zadovoljenja
fotometrijskih
zahtjeva
osvjetljenja
prostora
Razlikuje
pozorišnu,
koncertnu, filmsku
i televizijsku
rasvjetu
Podešava osnovnu
svjetlosnu poziciju
Bira smjer svijetla
iz koga će neka
scena ili predmet
biti osvjetljeni
Određuje kvalitet
svijetla izborom
izvora svjetlosti
Reguliše kontrast
svijetla i uočava
povezanost
kontrasta sa
kvalitetom svijetla
Izborom izvora
svjetla ili
korišćenjem
obojenih filtera
utiče na boju svjet
Preporuke za
izvođenje nastave
tijela
Vježba:
- Izračunati
električnu snagu
svjetlosnog izvora i
presjek dovodnih
kablova za zadate
parametre
svjetlosti u
prostoru: svjetlosni
fluks, svjetlosna
jačina,
osvjetljenost,
sjajnost
Vježba:
- Koristiti dimere i
upravljačke
konzoleza
regulaciju
parametara
svjetlosti
Vježba:
- Koristiti primjer
automatskog
reflektora, sa
daljinskom
kontrolom
Vježba:
- Postaviti izvore
svjetlosti prema
karakteristikama i
zahtjevima zadate
scene
Napomena:
LED – Light
Emitting Diodes
106
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Formativni ciljevi
sadržaji
učenik
učenik
Elementi WEB programiranja
- Na primjerima
- Objašnjava
demonstrira
elemente skript
funkcionalnost
jezika
elemenata skript
jezika
- Na primjeru
- Opisuje postupak i
projekta kreiranja
načine korišćenja
WEB prezentacije ili
skript jezika pri
sajta, koristi skript
kreiranju WEB
jezike: HTML, CSS i
prezentacija i
JavaScript
sajtova
Komunikacioni uređaji
- Objašnjava princip - Vrši instaliranje i
podešavanje
rada modema
modema
- Povezuje uređaje
- Objašnjava
odgovarajućim
povezivanje
tipom veze:
komunikacionih
upredene parice,
uređaja
koaksijalni kabal,
odgovarajućim
crossover kabal i
tipom veze
optičko vlakno
Izrada 3D animacija i obrada video zapisa
- Koristi osnovne
- Navodi glavne
funkcije iz menija,
elemente
linija sa alatima i
programskog
panela pri radu sa
okruženja za izradu
objektima na radnoj
3D animacija
površini izabranog
programa: 3D Max
Studio, Macromedia
Director i sl.
- Postavlja razne
- Opisuje pojmove
elemente na sceni
3D animacije
programa za
kreiranje 3D
animacije
- Kreira objekte i
- Opisuje postupke
tijela, podešava im
kreiranja prostih i
parametre i njihovo
složenijih tijela
kretanje na sceni
- Uočava kretanja
- Objašnjava
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
povezivanja
teorijskih znanja sa
praksom
Vježba:
- Prema idejnom
projektu pripremiti
elemente za WEB
prezentaciju:
tekst, slike,
animacije i dr.
Vježba:
- Sa pripremljenim
elementima izraditi
sajt, koristeći
HTML, CSS i
JavaScript
Napomena:
HTML - Hyper Text
Markup Language,
CSS - Cascading
Style Sheets
- Razvija osjećaj
preciznosti i
sistematičnosti u
radu
Vježba:
- Priključivanje
modema na
telefonsku mrežu i
računar, instalacija
i podešavanje
parametara veze
- Razvija sposobnost
opažanja i
upoređivanja
Vježba:
- Kreirati objekte na
sceni, postaviti
osvjetljenje i
definisati teksture i
sjenke
Vježba:
- Kreirati objekte na
sceni, postaviti
osvjetljenje i
definisati teksture i
sjenk
Vježba:
- Raditi primjere
izrade 3D
animacija sa
kretanjem
objekata, svijetla i
kamera
107
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
postupke izrade 3D
animacije
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
objekata i tijela na
sceni i izrađuje 3D
animacije
Primjena audio i video tehnike
- Vrši izbor
- Upoznaje osnovne
mikrofona,
tehnike snimanja
postavlja mikrofone
zvuka u studiju i
na scenu i spaja ih
raznim
direktno ili preko
ambijentima
miksete sa
magnetoskopom (ili
računarom)
- Opisuje uređaje za - Koristi uređaje za
snimanje zvuka,
snimanje i
reprodukciju
prikazivanje audio i
zvučnih zapisa i
video sadržaja
dodavanje zvučnih
efekata
- Koristi uređaje za
snimanje i
reprodukciju video
sadržaja: kamera,
digitalni aparat,
kamkorder,
magnetoskop, TV,
video projektor
- Crta blok šeme rada
- Nabraja pojmove
i kretanja signala u
vezane za
profesionalnim i TV
profesionalne i TV
studijima za rad sa
studije za rad sa
audio i video
audio i video
sadržajima
sadržajima
- Primjenjuje korake
postprodukcije pri
konačnom
ostvarivanju i
obradi audio i video
signala
- Upoznaje postupke - Obrađuje i montira
snimljeni materijal
obrade snimljenog
na računaru:
materijala
nelinearna audio i
video montaža,
povezivanje
kadrova, ubacivanje
određenih
specijalnih efekata,
titlova, odjavne
špice i dr.
- Uviđa značaj i ulogu
- Upoznaje se sa
reportažnih kola i
reportažnim kolima
Preporuke za
izvođenje nastave
Napomena:
Vježbe su date za
3D Studio
- Razvija sposobnost
opažanja,
upoređivanja,
analize i
zaključivanja
108
Vježba:
- Prikazivati načine
postavljanja
mikrofona za
snimanje zvukova
na sceni i u drugim
ambijentima
Vježba:
- Snimanje tona
interno i eksterno u
raznim radnim
uslovima (kiša,
vjetar, buka)
Vježba:
- Sa dva mikrofona
snimiti linijski ton
odvojeno (OFF ton
i IT ton). Kao IT ton
koristiti razne
podloge (ulica,
žagor, voda i sl.)
Vježba:
- Snimati OFF ton na
DAT samo po
prvom kanalu,
samo po drugom
kanalu i
istovremeno po oba
kanala
Vježba:
- Snimati scenu
kamkorderom, sa
mikrofonskim i
linijskim tonom
Vježba:
- Montirati audio
snimak tačno
određenog trajanja
Vježba:
- Povezati kameru sa
računarom i izvršiti
potrebna
podešavanja.
Kombinovati i
eksperimentisati sa
svijetlom
Vježba:
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
i prenosnim
linkovima
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
prenosnih linkova
Preporuke za
izvođenje nastave
- Obraditi snimljeni
materijal na
računaru
Napomena:
-U nedostatku
studijske tehnike i
uređaja za
postprodukciju,
koristiti računarske
programe za
obradu zvuka i
video materijala,
poput: SoundForge,
Video Studio, Movie
Maker i sl.
Napomena:
- OFF ton - osnovni
ton
IT ton - ton koji se
čuje u pozadini
DAT - Digital Audio
Type (digitalno
stereo snimanje
zvuka)
Napomena:
- Posjetiti
televizijski centar
Izrada multimedijalnih prezentacija
- Koristi računarske
- Upoznaje se sa
aplikacije za izradu
radnim okruženjem
multimedijalnih
aplikacije za izradu
prezentacija
prezentacija
- Vrši unošenje
- Nabraja vrste i
multimedijalnih
objašnjava
sadržaja: teksta,
postupke unošenja
slika, zvukova,
multimedijalnih
muzike i video
sadržaja u
klipova u
prezentaciju
prezentaciju
- Primjenjuje razne
- Opisuje vrste
vrste postupaka i
efekata i postupke
efekata pri izradi
izrade animacija u
animacija u
prezentacijama
multimedijalnim
prezentacijam
- Prilagođava format
- Nabraja načine
prezentacije
prikazivanja
zahtjevima mjesta i
prezentacije
načina prikazivanja
- Primjenjuje skript
- Opisuje
jezike za izradu
multimedijalne
- Razvija sposobnost
povezivanja
teorijskih znanja sa
praksom
109
Vježba:
- U programu MS
PowerPoint vršiti
dodavanje i
kombinovanje
multimedijalnih
sadržaja pri izradi
slajdova, uz
dodavanje: stilova,
dinamičkih efekata
i dr.
Vježba:
- U programu Flash
kreirati primjere
animacija, preko
transformacija
objekata, uz
dodavanje zvuka
Vježba:
- U programu Flash
kreirati objekte i
animirati ih
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
skript alate
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
multimedijalnih
prezentacija
Audio i video uređaji posebne namjene
- Povezuje uređaje,
- Objašnjava rad
ispituje
uređaja sistema
funkcionalnost
audio i video
sistema audio i
interfona
video interfona
- Vrši izbor i
- Nabraja vrste i
povezivanje
opisuje osobine
elemenata i uređaja
elemenata uređaja
video nadzora
video nadzora
- Vrši izbor i postavlja
- Nabraja i opisuje
kamere za snimanje
kamere posebne
u okruženju sa
namjene
posebnim ili
ekstremnim
zahtjevima: slabim
osvetljenjem, u
eksplozivnim i
sredinama sa
velikim isparenjima
i visokim
temperaturama,
minijaturne
kamere, podvodne,
medicinske i dr.
Preporuke za
izvođenje nastave
primjenom
ActionScript-a
- Razvija osjećaj
preciznosti i
sistematičnosti u
radu
Vježba:
- Povezati elemente
audio ili video
interfona i podesiti
njegov rad
Vježba:
- Povezati elemente
video nadzora, na
računar preko
grafičke kartice ili
na DVR uređaj, i
vršiti podešavanje
parametara
sistema
Napomena:
Koristiti kataloge
proizvođača za
upoznavanje sa
vrstama i
osobinama kamera
video nadzore i
posebne namjene
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- M. S. Branković, Praktična nastava; Niš 1998.
- M. S. Branković, Priručnik - sa uputstvima za električarske radove, Niš,1995.
- M.Filipović, Audio tehnika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd,
2002.
- H. Kurtović, Osnovi tehničke akustike, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
- A. Nisbet, Snimanje i obrada zvuka, Univerzitet umetnosti, Beograd, 1990.
- B. Guzina, Audio tehnika u radiju i televiziji, Svetlost teatar, Beograd, 2004.
- F. Presetnik, S. Zdravković, M. Tomić, D. Martinović, A. Stojković, Video uređaji,
Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1999.
- S. Zdravković, Video uređaji za TV, radio i video tehničara, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Beograd, 2005.
- M. Radojlović, Osnove televizijske tehnike, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 2001.
- I.Knežević, Audio tehnika i televizijska tehnika, Školska knjiga, Zagreb, 1999.
- Z. Urošević, Računarske mreže za IV razred elektrotehničke škole, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002.
- M. Pejanović-Đurišić, Računarske mreže i komunikacije, Viša elektrotehnička
škola Podgorica, 2000.
- N. Klem, Informatika - udžbenik za I razred Gimnazije, Zavod za udžbenike i
nastavna sredstva, Podgorica, 2008.
- C. Rose, Naučite Adobe Photoshop CS2, Sams, 2005.
- M. Imamović, D.Ćosić, Adobe Photoshop 7.0, Soho Graph, Beograd, 2002.
110
- S. Bain, N.Wilkonson, Corel DRAW 12, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2005.
- D. Katašić: Flash i ActionScript, Institut za matematiku i informatiku, PMF Univerzitet Novi Sad, 2002.
- J. Makar, D. Patterson, Macromedia® Flash® 8 ActionScript: Training from the
Source, Macromedia, 2006
- J. Lott, D. Schall, K. Peters, ActionScript 3.0 Cookbook, O'Reilly, Sebastopol, CA
95472, 2006.
- R. Shupe, Z. Rosser, Learning ActionScript 3.0 - A Beginner's Guide, O'Reilly,
Sebastopol, CA 95472, 2008.
- S. Prudkov, Flash 8, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2000.
- D. Stojanović, Flash animacija, Logos-Art, Beograd, 2006.
- S. Thickoo, N.G., 3 ds Max 2008, Mikroknjiga, Beograd, 2009.
- T. Boardman, 3ds Max 8 kroz primere, Mikroknjiga, Beograd, 2006.
- B. Blake, Adobe Premiere 6, Mikroknjiga, Beograd, 2001.
- J. Sengstack, Premiere 6.5, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2006.
- J. Schell, Premiere Pro 2, Kompjuter biblioteka, Čačak, 2005.
- W. A. Shay, Savremene komunikacione tehnologije i mreže, Kompjuter
biblioteka, Čačak, 2005.
- E. Harwood, Digital CCTV: A Security Professional's Guide, Kindle Edition, 2007.
- B. Popović, Svijetlo u TV studiju. Primjenjena rasvjeta, ADU, Zagreb, 2006.
- G. Kostić, Fotometrija, Publikacija, Symmetry, Leskovac, 2007.
- M. Kostić, Vodič kroz svet tehnike osvetljenja, Minel-Schreder, Beograd, 2000.
- H. Kurtović, Ozvučavanje, Tehnička knjiga, Beograd, 1985.
- Katalozi proizvođača opreme za sisteme audio i video interfona (TSC, Videx,
Commax, Bpt, Amplyvox, Elvox, ...).
- Katalozi proizvođača opreme za sisteme video nadzora (Sony, Samsung,
Panasonic, Vivotec, Sanyo,...).
- M. Mišković, Električne instalacije i osvjetljenje, Građevinska kniga, Beograd,
2005.
- M. Filipović, Komponente i praktična realizacija elektronskih uređaja,
Mikroelektronika, Beograd, 2008.
- D. Dimić, Električna mjerenja u energetici, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd, 1989.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
Redni
Opis – alati, instrumeni i uređaji
Broj
Univerzalni radni-ispitni sto, sa elementima:
1.
osigurači, ispravljači 12 i 24 V, priključnice,
mjerni instrumenti i dr.
2.
Digitalni multimetar univerzalni (U,I,R,...) ~/=
Oznaka
Kom
-
8
-
16
-
1
-
4
5.
Stabilisani ispravljač 0 - 24 V
Akumulatorska bušilica – odvijač, 14 mm, 0 –
1800 min-1, sa opremom
Ručna bušilica, 220V~, sa opremom
6.
Ručna brusilica, 220V~, sa opremom
-
2
7.
Lemilica 220V~, 300 W
-
2
8.
„Pištolj“ lemilice, 220V~, 100 W
Kompleti ručnog mehaničarskog alata (razni
mehaničarski ključevi, izolovana kliješta,
odvijači i dr.)
-
8
-
8
3.
4.
9.
111
2
Redni
Broj
Opis – alati, instrumeni i uređaji
Oznaka
Kom
-
8
11.
Kompleti ručnog električarskog alata (razna
izolovana kliješta, odvijači i sl.)
Ručna testera za metal
-
4
12.
Kompleti turpija za metal, raznih profila
-
4
13.
Makaze za lim
-
4
14.
-
2
-
2
16.
Pomično mjerilo ("šubler")
Fen za zagrijavanje termobužira, za izolovanje
spojeva
Personalni računar
-
2
17.
Štampač kolorni
-
1
18.
Projektor za računar
-
1
19.
Projekciono platno
-
1
21.
Razne vrste mikrofona
-
6
22.
Razne vrste zvučnika
-
12
23.
Magnetofon
-
2
24.
Razne vrste kamera
-
4
25.
Stalak za kameru
-
2
26.
Generator funkcija
-
2
27.
Video rekorder
-
2
28.
DVD plejer
-
1
29.
Audio mikseta
-
1
30.
Video mikseta
-
1
31.
Kompleti kablova za audio i video signale
-
32.
Razni TV prijemnici
-
4
33.
Spoljna i unutrašnja TV antena
-
2
34.
Komplet za prijem satelitskog signala
-
1
35.
Projektor video signala
-
1
36.
Razne vrste kamera za video nadzor
-
8
37.
Kompjuterska video kartica sa 4 ulaza
-
1
38.
Kompjuterska video kartica sa 8 ulaza
-
1
39.
Audio interfonski sistem
-
1
40.
Video interfonski sistem
-
1
41.
Digitalni fotoaparat
-
2
42.
Digitalni kamkorder
-
1
43.
Osciloskop sa sondama
Kompleti zaštitne opreme: radni mantil,
rukavice, zaštitne naočari i dr.
-
1
-
18
10.
15.
44.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i u toku praktičnog rada.
- Usmena provjera znanja (po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).
112
- Praktičan rad (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).
Ocjenjuje se kvalitet vođenja dnevnika praktične nastave, razumijevanje
zadataka i poslova, urednost, preciznost, tačnost, poštovanje propisa, odgovoran
odnos prema instrumentima, alatima i materijalu.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer elektronike, telekomunikacija ili
automatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer energetike (u I razredu)
- Inženjer elektrotehnike – smjer elektronike (u I razredu)
- Inženjer elektrotehnike – smjer energetike (u I razredu)
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Elementi audio tehnike
- Elementi video tehnike
- Primjena audio i video
tehnike
- Programi za rad sa tekstom i
tabelama
- Programi za rad sa grafikom
- Programi za multimediju
- Izrada multimedijalnih
prezentacija
- Programi za rad sa grafikom
- Izrada 3D animacija i obrada
video zapisa
- Elementi mrežnog hardvera
- Primjeri programa u jeziku C
- Elementi WEB programiranja
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Audio i video tehnika
- Elektroakustički pretvarači
- Snimanje i reprodukcija
zvuka
- Ozvučavanje
- Studijska tehnika
- Elektronske kamere
- Magnetoskopi
- Uređaji za prijem i
prikazivanje TV signala
- Primjena računara u
televiziji
- Primjena audio i video
- Uređaji i oprema za TV
tehnike
produkciju
- Postprodukcija
- Proizvodnja
- Dizajniranje teksta
multimedijalnog sadržaja
- Grafičko dizajniranje
tabela i grafikona
- Izrada crteža
- Obrada zvuka
- Izrada multimedijalne
prezentacije
- Racunarska grafika i
- Obrada rasterske slike
animacija
- Obrada vektorske slike
- Izrada 2D animacije
- Izrada 3D animacija
- Obrada video zapisa
- LAN mreže
- Multimedijalne
- Komunikacioni uređaji
komunikacione
tehnologije
- Programiranje
- Funkcije i biblioteke
funkcija
113
Znanja
- Izrada multimedijalnih
prezentacija
- Osnovne elektronske
komponente
- Osnovna kola digitalne
elektronike
-
- Elementi rasvjetne tehnike
-
- Audio i video uređaji
posebne namjene
-
-
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Strukture podataka
- Rad sa fajlovima
- HTML skript jezik
- CSS
- JavaScript
Multimedijalni skript alati - Flash
- ActionScript
Osnove analogne i
- Diode
digitalne elektronike
- Tranzistori
- Pojačavači
- Operacioni pojačavači
- Bulova prekidačka algebra
- Logička kola
Rasvjetna tehnika
- Osobine svjetlosti i
fotometrija
- Svjetlosni izvori i uruđaji
rasvjete
- Napajanje svjetlosnih
izvora
- Televizijska rasvjeta
- Posebni vidovi scenske
rasvjete
Audio i video sistemi
- Sistemi audio i video
posebne namjene
interfona
- Sistemi video nadzora
114
1.3. IZBORNA NASTAVA
1.3.1. ENGLESKI (JEZIK STRUKE)
1. Naziv predmeta: ENGLESKI (JEZIK STRUKE)
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
72
72
72
66
282
Ukupno
72
72
72
66
282
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sklonosti ka učenju engleskog jezika.
- Razvijanje komunikativne sposobnosti.
- Upoznavanje i pripremanje za uspješno korišćenje pojmova iz stručno – teorijskih
predmeta.
- Povećavanje povezanosti teorijskog i praktičnog znanja.
- Motivisanje na aktivno učešće u nastavi i upotrebu naučenog u konkretnim
situacijama.
- Razvijanje samostalnosti i kretivnosti.
- Podsticanje na pravilan razvoj ličnosti u intelektualnom, emocionalnom i
moralnom smislu.
- Podsticanje radoznalosti za korišćenje literature na stranom jeziku i upotrebu
Interneta.
- Ohrabrivanje za preuzimanje odgovornosti za vlastito učenje i znanje i
oblikovanje svojih ličnih ciljeva.
- Proširivanje svojih znanja o drugim narodima i kulturama.
- Sticanje pozitivnog odnosa prema prostoru i kulturi stanovanja.
115
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Fonološki sistem jezika
- Pronalazi sličnosti i - Razvija svijest o
- Upoznaje se sa
uočava razlike u
fonološkim
uvažavanju drugih
izgovoru u odnosu
sistemom jezika
kultura
na maternji jezik
- Informiše se o
pravilima izgovora
Plural of Nouns
- Upoznaje se sa
množinom imenica:
regular & irregular,
countable &
uncountable nouns
Articles
- Nabraja članove:
indefinite article A,
AN; definite article
THE; zero article
Pronouns
- Nabraja zamjenice:
personal,
possessive,
demonstrative,
reflexive,
interrogative,
idefinite
Verbs
- Upoznaje se sa
upotrebom glagola:
TO BE, TO DO, TO
HAVE
- Razlikuje i koristi
jedninu i množinu
imenica, na
primjerima iz stuke
- Upotrebljava
članove, na
primjerima zadatog
teksta
- Razvija sposobnost
usmenog
izražavanja
- Stiče sigurnost
- Razvija pozitivan
odnos prema
zanimanju
- Koristi različite
vrste zamjenica i
primjenjuje ih u
zadatim
primjerima
- Određuje
pripadnost
- Postavlja kratka
pitanja
- Podstiče
inicijativnost
- Razlikuje osnovne
oblike glagola i
njihovu upotrebu u
svim vremenskim
oblicima
- Stiče
samopouzdanje
- Razvija sklonost ka
učenju stranog
jezika
- Podstiče na
samostalan rad i
116
Preporuke za
izvođenje nastave
- Uvježbavati
spelovanje na
nazivima poznatih
kompanija
- Pozdravljati i
odgovarati na
pozdrav
- Izvinjavati se i
zahvaljivati
- Pair work
- Popunjavati
formular
- Povezivati tekst i
slike
- Pair work
- Qestionnaire
- Brainstorming
- Uočavanje vrsta
alata
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
- Rješavanje
zadataka
višestrukog izbora
- Ispravljanje
grešaka
- Brainstorming
- Ispunjavanje
praznine u tekstu
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
- Pair work
- Predstavljanje
članova porodice
- Razlikovanje
električnih uređaja
- Predstavljti sebe i
drugoga
- Pisati kraći e–mail
- Ispravljati greške u
kraćem tekstu
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Prepositions
- Upoznaje se sa
upotrebom
prijedloga: AT, IN,
ON
Vocabulary
- Upoznaje se sa
osnovnim
pojmovima iz
struke
Verb forms
- Upoznaje se sa
vremenskim
oblicima: Present
Simple, Present
Continuous, Past
Simple, Past
Continuous,
Present Perfect,
Past Perfect,
Future Forms (will,
going to),
Imperative
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Dopunjavati tekst
ili tabele
- Računar i Internet
- Iznositi
karakteristike
osoba i predmeta
- Koristi prijedloge
na zadatim
primjerima teksta
- Pravilno opisuje
položaj elemenata
nekog sklopa (npr.
razvodne table)
- Razvija
komunikativnost
- Stiče preciznost
- Opisivati radno
mjesto
- Povezivati tekst i
sliku
- Pair work
- Povezivati sa
pojmovima iz
struke
- Na primjerima
upotrebljava
osnovne veličine:
napon, struja,
snaga itd. i
jedinice iz struke
- Razvija svijest o
budućem
zanimanju
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
- Razlikuje
vremenske oblike i
njihovu upotrebu u
konkretnim
situacijama
- Pravilno opisuje
računar i njegove
osnovne funkcije
Comparison of Adjectives
- Poznaje i koristi
- Upoznaje se sa
pravilne i
komparacijom
nepravilne oblike
pridjeva: regular &
komparacije
Irregular
pridjeva
Adverbs
- Nabraja priloge:
manner, place,
time, degree,
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
učenje
Formativni ciljevi
- Na primjerima
upotrebljava
priloge za način,
- Razvija sposobnost
timskog rada
- Podstiče motivaciju
za učenje stranog
jezika
- Razgovarati o
budućem
zanimanju
- Šlati poruke putem
e-maila i faksa
- Prevoditi stručne
tekstov
- Diskutovati o
radnom okruženju
- Role play
- Računar i Internet
- Team work
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
- Izražava spremnost
na saradnju
- Uporediti radni dan
u školi i na praksi
- Upoređivati
materijale
- Upoređivati
zanimanja
- Team work
- Računar i Internet
- Stvara pogodnu
društvenu klimu
- Razvija
- Ispunjavati upitnik
- Opisati uslove na
radnom mjestu
- Razvija sposobnost
povezivanja
teorijskog i
praktičnog učenja
jezika
117
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
freqvency
Numbers
- Nabraja brojeve:
Cardinal Numbers,
Ordinal Numbers
Modal Verbs
- Definiše modalne
glagole: can,
could, must, have
to, need, may,
might
Passive Voice
- Upoznaje se sa
pasivom: present,
past
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
komunikativnost
Formativni ciljevi
učenik
mjesto, vrijeme i
dr.
- Razlikuje i koristi
osnovne i redne
brojeve na
različitim
primjerima
- Pravilno piše
podatke o adresi,
broju telefona,
datumu rođenja;
razlikuje sate,
mjesece i godine
- Razvija
snalažljivost
- Razlikuje tipove
modalnih glagola i
upotrebljava ih u
konkretnim
situacijama
- Pravilno traži
informacije o
raznim aparatima i
uređajima
- Ističe spremnost i
sposobnost za
saradnju
- Razlikuje pasiv u
sadašnjem i
prošlom vremenu,
na primjerima iz
tekstova
- Razvija smisao za
zajedništvo
- Stiče
samopouzdanje
- Podstiče
komunikativnost
- Stiče sposobnost
postizanja
sporazuma
- Izražava spremnost
za ispunjavanje
radnih obaveza
118
Preporuke za
izvođenje nastave
- Praviti dijaloge i
intervjue
- Questionnaire
- Računar i Internet
- Nabrojati
standardne niske i
visoke napone
- Opisati poslove u
mjenjačnici
- Tražiti informacije
o redu vožnje
- Role play
- Povezivati sa
pojmovima iz
struke
- Pisati radne naloge
i uputstva za rad
- Navoditi radne
obaveze u radionici
- Nabrajati dužnosti i
obaveze u porodici
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
- Objašnjavati
upotrebu opremu,
sredstava za rad,
instrumente i
uređaje u kabinetu
- Računar i Internet
- Group work
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Tense revision
- Rezimira glagolske
oblike
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Stiče preciznost u
izražavanju
- Pravilno
upotrebljava
glagolske oblike,
predlaže rješenja
za postavljene
probleme
- Ističe spremnost i
sposobnost za
saradnju
- Razvija
komunikativnost
Nouns, Double genitive
- Razlikuje rod
- Rezimira imenice
imenica
- Upoznaje Double
- Razlikuje forme
genitive
imenica i
adekvatno ih koristi
- Razlikuje Double
genitiv u
primjerima
tekstova
Prepositions
- Poznaje upotrebu
- Upoznaje se sa
prijedloga, na
upotrebom
konkretnim
prijedloga:
primjerima
Position, direction,
- Prepoznaje i
time
pronalazi sličnosti i
razlike sa
maternjim jezikom
Vocabulary
- Upoznaje se sa
- Na primjerima
novim pojmovima
upotrebljava nove
iz struke
pojmove iz struke
Relative pronouns / Relative clauses
- Razlikuje i koristi
- Nabraja odnosne
odnosne zamjenice
zamjenice
- Oblikuje odnosne
- Upoznaje se sa
rečenice na
odnosnim
konkretnim
rečenicama:
primjerima
Defining, nondefining
Present / past habits
- Upoznaje se sa
- Pravilno iskazuje
- Razvija motivaciju
- Razvija sklonost ka
timskom radu
- Razvija
snalažljivost
- Razvija spremnost
na pomoć
Preporuke za
izvođenje nastave
- Popuniti prijavu za
posao
- Pisati e-mail
- Pripremati
intervju.
- Računar i Internet
- Pair work
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
- Navoditi djelove
radnog pribora
- Nabrajati vrste
materijala za rad
- Povezati sadržajno
slike sa tekstom.
- Pisati i slati
pozivnice
- Group work
- Dati informacije o
radnom okruženju
- Opisati radno
mjesto
- Povezati slike sa
tekstom
- Izraditi
propagandni plakat
i poster
- Računar i Internet
- Team work
- Podstiče timski rad
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
- Podstiče
komunikativnost
- Diskutovati o
radnom okruženju i
opisati događaje sa
radnog mjesta
- Pair work
- Role play
- Računar i Internet
- Povezivati sa
pojmovima iz
struke
- Podspješuje
- Opisati svoje
119
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
kazivanjem
sadašnjih i prošlih
navika
Infinitive, Gerund
- Upoznaje se sa
upotrebom
infinitiva i
glagolske imenice
Conditional Clauses
- Nabraja uslovne
rečenice: Type 1,
2, 3
Passive Voice
- Rezimira pasiv:
with direct object
and indirect object
Reported Speech
- Upoznaje se sa
neupravnim
govorom:
statements,
questions,
commands
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
razumijevanje
društvenih odnosa
Formativni ciljevi
učenik
sadašnje i prošle
navike
- Opisuje radne
navike na radnom
mjestu i da
upoređuje prošle i
sadašnje navike
ljudi iz okruženja
- Podstiče
inicijativnost
- Stiče
samopouzdanje
- Pravilno
upotrebljava
infinitiv i glagolske
imenice, na
primjerima
- Izražava svoje
(ne)slaganje sa
dužnostima i
obavezama
- Navodi primjere
informacija o
zabranama
- Postiže preciznost
u izražavanju
- Pravilno koristi
forme kondicionala
u cilju izražavanja
želje, kulturnog
obraćanja i
iskazivanja
mišljenja
- Podstiče timski rad
- Primjenjuje pasiv u
rečenici
- Nabraja prošle,
sadašnje i
pretpostavljene
buduće
tehnologije,
koristeći pasiv
- Razlikuje i ispravno
upotrebljava
upravni i neupravni
govor
- Ilustruje na
primjerima iz
struke upotrebu
upravnog i
neupravnog govora
- Piše o aktuelnim
događajima
- Podstiče efikasnost
- Razvija kulturu
ophođenja
- Razvija
komunikacijske
sposobnosti
- Stiče
samopouzdanje
120
Preporuke za
izvođenje nastave
uobičajeno
ponašanje u
radionici
- Group work
- Računar i internet
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
- Diskutovati o
budućem
zanimanju
(likes / dislikes)
- Izražavati
osjećanja,
potrebe, želje
- Role play
- Debate
- Povezivati sa
pojmovima iz
struke
- Planirati putovanje
- Govoriti o radnom
vremenu i
slobodnim danima
- Računar i Internet
- Team work
- Uvježbavati stručni
vokabular
- Pripremiti intervju
- Pair work
- Računar i Internet
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
- Diskutovati o
osnovnim
električnim
veličinama
- Role play
- Pair work
- Računar i Internet
- Povezivati sa
pojmovima iz
struke
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Word Formation
- Upoznaje se sa
građenjem riječi:
derivation of
nouns, verbs,
adjectives, adverbs
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Podstiče preciznost
- Razvija
samopouzdanje
- Upoređivati srodna
zanimanja
- Prevoditi stručne
tekstove.
- Pair work
- Koristiti pojmove iz
struke
Formativni ciljevi
učenik
- Pravilno vrši
promjenu imenica,
glagola, pridjeva i
priloga u rečenici
- Ispravno određuje
redoslijed riječi u
rečenici
121
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Tenses
- Utemeljuje
vremena: Verb
Forms, Present
Continuous, Past
Simple, Past
Continuous,
Present Perfect,
Past Perfect,
Future Aspects:
will, going to,
present continious,
present simple
Formativni ciljevi
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
učenik
- Pravilno koristi
vremenske oblike u
rečenici
- Pronalazi sličnosti i
razlike u
konstrukciji
vremenskih oblika
u odnosu na
maternji jezik
- Identifikuje
vremenske oblike u
autentičnim
stručnim
tekstovima
Nouns / Double Genitive, Saxon Genitive
- Razlikuje rod i
- Utemeljuje
forme imenica i
imenice
adekvatno ih slaže
Double Genitive,
u rodu i broju
Saxon Genitive
- Poredi rod imenica
sa rodom u
maternjem jeziku
- Upotrebljava
genitive u
opisivanju
pripadnosti
Vocabulary
- Upoznaje se sa
novim pojmovima
iz struke
- Na primjerima
stručnih tekstova
Uvježbava
korišćenje stručnih
pojmova
Adjectives / Adverbs
- Ilustruje na
- Rezimira upotrebu
primjerima i
pridjeva i priloga
adekvatno koristi
- Adverbs (word
forme pridjeva uz
order, comparison)
imenice
- Upoređuje
rezultate u
postupku mjerenja
električnih veličina
Word building
- Obrazlaže građenje
riječi: Derivation of
Nouns, Adjectives,
Verbs, Adverbs
- Pravilno određuje
redoslijed riječi u
rečenici
- Ispravno vrši
- Razvija
komunikativne
sposobnosti
- Stiče sigurnost u
izražavanju
- Podstiče
motivisanost
- Razvija sklonost ka
učenju jezika
Preporuke za
izvođenje nastave
- Nabrajati i opisati
poslove iz domena
zanimanja
- Pisati biografiju
- Diskutovati o
zanimanjima
- Pair work
- Group work
- Povezivati sa
pojmovima iz
struke
- Nabrajati opremu u
radionici ili
kabinetu
- Sastavljati listu
radnih zadataka
- Prevoditi stručne
tekstove
- Pripremati kraće
izlaganje
- Group work
- Koristiti pojmove iz
struke
- Razvija
snalažljivost
- Računar i Internet
- Group work
- Koristiti pojmove iz
struke
- Podstiče pozitivnu
orijentaciju prema
zanimanju
- Upoređivati radni
dan u školi i na
praksi
- Analizirati tok
događaja
- Role play
- Pair work
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
- Razvija pozitivnu
identifikaciju
- Podstiče marljivost
- Podstiče timski rad
- Ističe spremnost za
122
- Rješavati zadatke
višestrukog izbora
- Opisivati postupke
popravke uređaja
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Verbs
- Utemeljuje
glagole: Modal
Verbs, Multi – Part
Verbs, Participles
(Present, Past),
Modals + Perfect
Infinitive, I wish
(Present, Past)
Passive
- Uvježbava pasiv
(all tenses)
Linking Words
- Uvježbava veznike
Formativni ciljevi
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
saradnju
učenik
promjenu riječi u
rečenici
- Pravilno koristi
glagolske oblike u
izražavanju želja i
žaljenja
- Pravilno koristi
modalne glagole i
na adekvatan način
ih kombinuje sa
infinitivom
- Pravilno koristi
forme I wish, u
cilju izražavanja
želje i kulturnog
obraćanja
- Stiče
samopouzdanje
- Pravilno
prepoznaje i
upotrebljava sve
oblike pasiva (sva
vremena), u
primjerima
tekstova
- Podstiče efikasnost
- Ispravno koristi
veznike u
rečenicama
- Razvija socijalnu
sigurnost
- Podstiče timski rad
- Stiče
samopouzdanje
- Postiže preciznost
u izražavanju
123
Preporuke za
izvođenje nastave
- Pair work
- Koristiti pojmove iz
struke
- Komentarisati
ilustrovane
događaje
- Govoriti o
obavezama i
dužnostima
- Razgovarati o
svojim ambicijama
u struci
- Planirati postupak
održavanja mašine
- Brainstorming
- Group work
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
- Analizirati
rezultate
praktičnih vježbi
- Rješavati zadatke
višestrukog izbora
- Praviti uputsva za
korišćenje uređaja
- Team work
- Računar i Internet
- Koristiti pojmove iz
struke
- Analizirati stručne
tekstove
- Pair work
- Uvježbavati sa
pojmovima iz
struke
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Nouns
- Rezimira imenice:
foreign plural,
plural with
different meaning,
compounds,
derivates,
conversion (N – V,
V – N, N – adj.),
Synonyms,
Antonyms,
Homonyms
Vocabulary
- Upoznaje se sa
novim pojmovima
iz struke
Future Tense
- Upoznaje se sa
budućim
vremenima: Future
Continuous Tense,
Future Perfect
Tense
Formativni ciljevi
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
učenik
- Razvija
- Razlikuje forme
snalažljivost
imenica i
adekvatno ih koristi
- Podstiče timski rad
u odgovarajućim
situacijama
- Ispravno vrši
konverzije imenica
- Pravilno koristi
sinonime, antonime
i homonime
- Analizira objekte u
primjerima
grafičkog dizajna
Preporuke za
izvođenje nastave
- Ispravljati greške u
stručnim
tekstovima
- Diskutovati na
temu iz struke
- Brainstorming
- Group work
- Project work
- Računar i Internet
Napomena:
N - noun
V - verb
Adj. - adjective
- Na primjerima
upotrebljava
pojmove iz struke
- Stiče
samopouzdanje
- Računar i Internet
- Group work
- Koristiti pojmove iz
struke
- Pravilno
upotrebljava oblike
budućeg vremena
- Planira i predviđa
situacije u radnom
okruženju
- Planira radne
zadatke za naredni
period
- Planira odmor,
putovanje
- Podstiče
sposobnost
samostalnog
donošenja odluka
- Time table.
- Povezivati sa
pojmovima iz
struke
Adverbs & Adjectives
- Rezimira pridjeve i - Adekvatno koristi
priloge
forme pridjeva uz
imenice u cilju
opisivanja i
poređenja željenih
pojmova i ilustruje
primjerima
- Pravilno
upotrebljava
priloge
- Opisuje situacije sa
radnog mjesta.
- Daje opis
jednostavne
situacije
Passive
- Utemeljuje pasiv:
- Pravilno
- Stiče
samopouzdanje
- Razvija
odgovornost
- Stiče preciznost
- Podspješuje
124
- Analizirati primjere
mjerenja veličina
- Brainstorming
- Koristiti pojmove iz
struke
- Pripremati kratka
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Passive Infinitive /
Gerund, Passive
Construction whith
say / belive,
Reported speech,
verbs of reporting +
gerund, infinitive
Clauses
- Utemeljuje:
Clauses of Purpose,
Result, Reason,
Comparison,
Contrast,
Concession,
Relative &
Participle Clauses
Conditional
- Rezimira:
Conditional
Clauses, Mixed
Conditional
Prepositions
- Rezimira:
Prepositions (of
time, place,
position, direction)
Formativni ciljevi
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
razumijevanje
odnosa u skladu sa
uslovima rada
učenik
upotrebljava
različite forme
pasiva
- Izražava slaganje ili
- Poboljšava
neslaganje sa
razumijevanje
svojim dužnostima
društvenih odnosa
i obavezama
Preporuke za
izvođenje nastave
izlaganja o
izumima iz oblasti
elektrotehnike
- Upoređivati uslove
za rad
- Računar i Internet
- Povezivati sa
pojmovima iz
struke
- Identifikovati
namjenu
instrumenata, na
primjerima
- Računar i Internet
- Group work
- Povezivati sa
pojmovima iz
struke
- Izražava namjere i
sopstveno
mišljenje
- Pronalazi skriveno
značenje u
primjerima
tekstova
- Logički ispravno
iskazuje lični stav i
razloge
- Iskazuje
tolerantnost
- Analizira i pravilno
koristi uslovne
rečenice
- Ugovara poslovne
sastanke
- Razvija
odgovornost
- Računar i Internet
- Role play
- Koristiti pojmove iz
struke
- Poznaje i pravilno
koristi različite
vrste prepozicija
- Pravilno traži i
daje uputstva
- Stiče sposobnost
prevazilaženja
problema
- Ističe spremnost i
sposobnost za
saradnju
- Group work
- Time table
- Povezivati sa
pojmovima iz
struke
- Postiže
ekonomičnost
- Razvija
komunikacijske
sposobnosti
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- V. Hollett, Tech talk Elementary Student`s Book, Oxford University press, 2003.
- V. Hollett, Tech talk Pre-Intermediate Student`s Book, Oxford University press,
2003.
- S. S. Miljković, Lj. Nedeljković, I. Brković, Engleski jezik, Tekstovi za I, II, III i IV
razred elektrotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sedstva, Beograd,
1996.
- U toku prvog razreda obavezno je obraditi tekstove ESP i to 10% ukupnog fonda
časova, u toku drugog razreda 15%, trećeg 20% i četvrtog 25% .
- Autentični dokumenti (mape, posteri, razglednice), štampa, časopisi, novine i
Internet.
- Pored udžbenika preporučenih i odobrenih od strane Ministarstva, nastavnici su
slobodni da u nastavi koriste i druge priručnike za ostvarivanje ciljeva
predviđenih programom.
125
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računar, projektor, kasetofon, TV prijemnik, DVD plejer i projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismeni zadaci (po jedan u polugodištu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Profesor engleskog jezika i književnosti
- Diplomirani filolog za engleski jezik i književnost
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Imenice, zamjenice,
glagoli, pridjevi,
prilozi, brojevi
- Stručna terminologija
Poveznost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Maternji jezik i kniževnost
- Imenice, zamjenice, glagoli,
pridjevi, prilozi, brojevi
- Multimedijalne
komunikacione tehnologije
- Komunikacioni protokoli,
Internet
- Mjultimedijalni servisi
- Dizajniranje teksta
- Grafičko dizajniranje tabela i
grafikona
- Izrada crteža
- Obrada zvuka
- Izrada multimedijalne
prezentacije
- Obrada rasterske i vektorske
slike
- Izrada 2D i 3D animacije
- Obrada video zapisa
- Katalozi proizvođača opreme
- Operativni sistemi
- Proizvodnja multimedijalnog
sadržaja
- Računarska grafika i
animacija
- Audio i video tehnika
- Osnove elektrotehnike
- Praktična nastava
126
1.3.2. EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE
1. Naziv predmeta: EKOLOGIJA I ZAŠTITA ŽIVOTNE SREDINE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Praktična
nastava
Ukupno
Teorija
Vježbe
58
14
72
58
14
72
3. Opšti ciljevi nastave
- Usvajanje znanja iz osnova ekologije.
- Razvijanje svijesti o značaju zaštite životne sredine.
- Usvajanje znanja o uzročnoposljedičnim odnosima žive i nežive prirode.
- Usvajanje znanja o različitim izvorima zagađivanja životne sredine.
- Razvijanje svijesti o ulozi čovjeka i njegovog uticaja na zagađenje životne
sredine.
- Usvajanje znanja i vještina sa ciljem zaštite životne sredine.
127
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: PRVI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Osnovni pojmovi u ekologiji
- Navikava se da
- Definiše pojmove:
- Ukazuje na
povezuje uzroke i
ekologija, životna
međusobnu
posljedice
sredina, ekološki
zavisnost žive i
faktori
nežive prirode
- Određuje elemente
životne sredine
- Uočava na
konkretnim
primjerima osobine
biotopa i biocenoze
Ekologija populacije
- Uočava osnovne
- Definiše pojmove:
karakteristike
populacija i
populacije
ekološka ravnoteža
- Uviđa pojam
- Upoznaje faktore
opterećenosti
koji određuju
populacije
strukturu
- Upotrebljava
populacije
pojam ekološke
ravnoteže i
obrazlaže, na
primjeru,
međusobnu
zavisnost činilaca
sredine
Kruženje materija i transformisanje energije u prirodi
- Razvija analitičko
- Analizira na
- Definiše pojmove:
mišljenje
primjeru
producent organske
kompleksnost
materije, potrošač
odnosa u ishrani
organske materije,
- Interpretira
reducent organske
kruženje materije i
materije
proticanje energije
u ekosistemu
- Analizira odnose
- Definiše lanac
među članovima
ishrane
lanca ishrane na
primjeru
energetske
piramide
Ekosistem
- Razvija svijest o
- Određuje
- Opisuje kopnene,
značaju očuvanja
zajedničke i glavne
vodene i
prirodnih
razlike između
antropogene
ekosistema
ekosistema
ekosisteme
- Definiše sukcesije u - Zaključuje o
raznovrsnosti
ekosistemu
ekosistema kod nas
128
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Terenski rad
- Posmatranje
različitih staništa i
zajednica
Vježba:
- Predstavljanje
ilustracijom
kruženje materije i
proticanje energije
na odabranom
primjeru lanca
ishrane
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
sagledavanja i
rješavanja
problema
- Film o zagađivanju
vazduha
- Razvija analitičko
mišljenje
Vježba:
- Zaštita okoline
- Razvija analitičko
mišljenje
Vježba:
- Zaštita zemljišta
Formativni ciljevi
učenik
u odnosu na
geografski položaj i
klimatske
karakteristike
- Predviđa posljedice
ljudske aktivnosti u
životnoj sredini
Zagađivanje vazduha
- Određuje uzroke
- Upoznaje načine
zagađivanja
zagađivanja
vazduha
vazduha i otrovne
materije u vazduhu - Analizira posljedice
previsokih
- Objašnjava uticaj
koncentracija
otrovnih materija
otrovnih materija u
na živa bića (kisele
vazduhu na
kiše, ozonske rupe,
ekosistem
efekat staklene
- Ocjenjuje značaj
bašte)
stalne kontrole
kontaminiranosti
vazduha
- Predlaže načine
čišćenja otrovnih
materija (uređaji
za prečišćavanje,
industrijski filteri,
automobilski
katalizatori)
Zagađivanje voda - mora i slatke vode
- Određuje glavne
- Definiše izvore i
izvore zagađivanja
oblike zagađivanja
vode i objašnjava
vode
posljedice
- Razlikuje metode
prečišćavanja
- Analizira na koje
načine
prehrambena
industrija zagađuje
okolinu
Zagađivanja zemljišta
- Ukazuju na
- Opisuje izvore i
posljedice
oblike zagađivanja
savremene
zemljišta
intenzivne
poljoprivrede
proizvodnje
- Interpretira
problem
prenaseljenosti
zemlje
129
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Nuklearna energija
- Definiše izvore i
oblike
radioaktivnog
zagađenja
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Identifikuje
problem
radioaktivnog
zračenja i njegove
dalekosežne
posljedice
- Uočava problem
nekontrolisanog
skladištenja
radioaktivnog
otpada i
neodgovornog
korišćenja
nuklearnog oružja
Ugrožene biljne i životinjske vrste
- Analizira značaj
- Navodi glavne
šuma i razlog
uzroke izumiranja
njihovog
šuma i istrebljenja
izumiranja
nekih životinjskih
- Ukazuje na značaj
vrsta
pošumljavanja
terena koji su
podložni eroziji
- Pronalazi
najugroženije
ekosisteme i grupe
u Crnoj Gori i
svijetu
- Predlaže moguće
mjere za zaštitu
prirodnog nasljeđa
za konkretan
primjer
Mjere za zaštitu životne sredine
- Određuje načine
- Navodi značaj
planske upotrebe
štednje energije i
prirodnih izvora
vode u
- Uviđa značaj
domaćinstvu i
pravilnog odnosa
industriji
prema pitkoj vodi
- Navodi alternativne - Analizira značaj
traženja i
energetske izvore
korišćenja novih
ekoloških izvora
energije
- Ocjenjuje značaj
globalizacije
nadzora dešavanja
u životnoj sredini
- Primjenjuje
Preporuke za
izvođenje nastave
- Uočava važnost
očuvanja životne
sredine
- Seminarski rad o
nuklearnim
eksplozijama
(Hirošima,
Černobil, itd.)
- Navikava se na
poštovanje normi i
propisa
Vježba:
- Analiziranje
uzoraka izumiranja
šuma i životinjskih
vrsta
- Razvija svijest o
značaju zaštite
životne sredine
Vježba:
- Analiza nepovoljnih
uticaja za životnu
sredinu
130
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
propise kojima se
određuju norme
čuvanja zaštićenih
objekata prirode,
ugroženih,
endemskih biljnih i
životinjskih vrsta
Preporuke za
izvođenje nastave
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- M. Jablanović, D. Rožaja, Zaštita i zagađivanje životne sredine, Zavod za
udžbenike, Beograd, 1998.
- I. Savić, V. Terzija, Ekologija i zaštita životne sredine, Zavod za udžbenike,
Beograd, 2004.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računar, projektor, TV prijemnik, DVD plejer i projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani biolog
- Diplomirani inženjer pejzažne arhikteture
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Zagađenje vode, vazduha i
zemljišta
- Zaštita životne sredine
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Osnove elektrotehnike
- Materijali koji se koriste u
elektrotehnici
- Praktična nastava
- Elektrotehnički standardi i
propisi
- HTZ, elektro zaštita
131
1.3.3. POSLOVNA KOMUNIKACIJA
1. Naziv predmeta: POSLOVNA KOMUNIKACIJA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Praktična
nastava
Ukupno
Teorija
Vježbe
60
12
72
60
12
72
3. Opšti ciljevi nastave
- Ovladavanje osnovama poslovne kulture.
- Shvatanje značaja profesionalnog ponašanja.
- Ovladavanje znanjima i vještinama poslovne komunikacije.
- Upoznavanje sa sredstvima komunikacije i načinom korišćenja.
- Usvajanje znanja iz oblasti korespondencije.
- Razvijanje osjećaja odgovornosti, objektivnosti i poslovne diskrecije.
- Osposobljavanje za samostalan rad.
132
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uvod
- Definiše pojam
- Uočava značaj
- Stiče sposobnost za
komunikacije
komunikacije
saradnju
Poslovna kultura i poslovni bonton
- Razvija
- Razlikuje kulturu
- Upoznaje pojam
komunikativnost
rada i kulturu
poslovne kulture i
- Razvija sposobnost
ponašanja
poslovnog bontona
postizanja
- Uočava značaj
- Upoznaje kulturu
kompromisa
poslovne kulture
rada i kulturu
ponašanja
- Upoređuje i
- Opisuje odnos
pronalazi sličnosti i
prema
razlike u odnosu
rukovodiocu,
prema
ostalim zaposlenim
rukovodiocu,
i strankama
ostalim
- Upoznaje se sa
zaposlenima i
radnom disciplinom
strankama
i oslovljavanjem
- Obavlja poslovne
među zaposlenima
razgovore
Sredstva za komunikaciju
- Razlikuje namjenu
- Upoznaje tehnička
i koristi tehnička
sredstva (uređaje)
sredstva
za komunikaciju
(telefon, telefaks,
računar, štampač,
skener i fotokopirni
aparat)
Komunikacija sa strankama
- Razvija
- Uspostavlja
- Upoznaje pojam
komunikativnost i
komunikaciju sa
stranke i
kulturu ponašanja
strankama i planira
objašnjava odnos
- Razvija spremnost i
prijem stranke
prema strankama
sposobnost za
- Objašnjava
saradnju
organizaciju, način
prijema i poziva
stranaka
Korespondencija
- Razvija pozitivnu
- Uočava značaj
- Upoznaje pojam,
orjentaciju prema
korespondencije i
značaj, lica i vrste
zanimanju
razlikuje lica i
korespondencije
vrste
korespondencija
- Razvija
- Objašnjava i navodi - Razlikuje načelo
tolerantnost
ekspeditivnosti,
osnovna načela
tačnosti i
korespondencije
zakonitosti, pisanja
službenim i
poslovnim stilom,
133
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Demonstrirati
poslovni bonton
Vježba:
- Korišćenje
telefona,
telefaksa, računara
i fotokopir aparata
Vježba:
- Pozivanje i prijem
stranke
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
čuvanja poslovne
tajne, tehničke
obrade i dr.
Poslovna korespondencija
- Razvija spremnost i
- Uočava značaj
- Upoznaje pojam
sposobnost za
poslovne
poslovne
saradnju
korespondencije
korespodencije
- Razlikuje stilove i
- Upoznaje stilove i
fraze u poslovnoj
fraze u poslovnoj
korespondenciji
korespondenciji
- Upoznaje poslovno - Razlikuje obavezne - Razvija sposobnost
pismenog
i neobavezne
pismo i njegove
komuniciranja
elemente
elemente
poslovnog pisma i
vrši njihovo
oblikovanje
- Vrši kovertiranje i
- Opisuje koverat i
adresiranje pošte
adresiranje pisanih
pošiljki
- Uočava razloge
- Upoznaje kratka
korišćenja kratkih
poslovna pisma
poslovnih pisama
- Uočava značaj
- Upoznaje
inkorospondencije
inkorospondenciju
Službena korespondencija
- Razvija sposobnost
- Razlikuje vrste
- Upoznaje vrste
pisanog izražavanja
službene
službene
korespondencije
korespondencije
- Razlikuje pisane
- Upoznaje vrste
sastave u službenoj
pisanih sastava u
korespondenciji
službenoj
korespondenciji
- Sastavlja i oblikuje
- Objašnjava
službeni dopis
primjenu i djelove
službenog dopisa
Korepondencija u robnom prometu
- Razvija kreativnost
- Razlikuje vrste i
- Upoznaje vrste i
i snalažljivost
formu poslovnih
formu poslovnih
pisama u robnom
pisama u robnom
- Razvija smisao za
prometu (upiti,
prometu
saradnju
ponude,
porudžbine)
- Uočava razliku
- Navodi obrasce u
između
robnom prometu
zaključnice,
otpremnice,
pretfakture i
fakture
Korespondencija u vezi sa službenim putovanjima
- Objašnjava pojam i - Planira i organizuje - Razvija
vrste službenih
službeno putovanje
samostalnost,
134
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Oblikovanje
poslovnog pisma
Vježba:
- Oblikovanje
ponude i
porudžbine
- Popunjavanje
otpremnice
Vježba:
- Popunjavanje
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
samopouzdanje i
putovanja
kreativnost
- Priprema i
- Objašnjava
sastavlja putni
sastavljanje i
nalog i putni račun
oblikovanje
- Sastavlja izvještaj
korespondentnih
o obavljenom
sastava u vezi sa
službenom putu
službenim
putovanjima
- Razlikuje
- Upoznaje pojam
akontaciju i
akontacije i
dnevnicu
dnevnice
Korespondencija u vezi sa zasnivanjem radnog odnosa
- Sastavlja i oblikuje - Razvija sposobnost
- Upoznaje
pismenog
CV (Curriculum
korespondentne
komuniciranja
Vitae)
sastave u vezi sa
- Popunjava prijavu
zasnivanjem
o slobodnom
radnog odnosa
radnom mjestu
- Uočava značaj
- Upoznaje ugovor o
ugovora o radu
radu
Preporuke za
izvođenje nastave
putnog naloga i
putnog računa
Vježba:
- Sastvalja i oblikuje
CV (Curriculum
Vitae
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- B. Subotić, S. Rajković, Kancelarijsko poslovanje, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva Beograd, 2006.
- J. Manojlović, S. Ignjatović, Poslovna i službena korespondencija, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2005.
- D. Spasić, J. Rakinić, Korespondencija sa sekretarskim poslovanjem, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računar, štampač, faks, telefonski aparat, projektor i projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionim periodima.
8.Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomrani pravnik
- Diplomirani ekonomista
135
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Korespondencija
- Zasnivanje radnog odnosa u
privrednom društvu
- Postupak izrade godišnjeg
izvještaja o radu
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Preduzetništvo
- Rad u sektorima i
poslovanje privrednog
društva
136
1.3.4. GRAFIČKI DIZAJN
1. Naziv predmeta: GRAFIČKI DIZAJN
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
Ukupno
72
72
72
72
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa oblastima i razvojem grafičkog dizajna.
- Upoznavanje sa osnovnim estetskim pravilima i kriterijumima u procesu kreiranja
grafičkog dizajna.
- Sticanje znanja o osnovnim izražajnim sredstvima grafičkog dizajna.
- Sticanje vještina potrebnih za izradu grafičke poruke.
- Osposobljavanje za oblikovanje i grafičku prezentaciju proizvoda.
- Sticanje osjećaja za prostor i površinu.
- Sticanje osjećaja za kompoziciju.
- Sticanje opažajnih sposobnosti, estetske vrijednosti.
- Razvijanje ukupnih kreativnih potencijala i mogućnosti u grafičkom dizajnu sa što
većim individualnim usmjerenjem.
- Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim
znanjem.
- Sticanje sposobnosti za ocjenjivanje ugrađenih programskih rješenja.
- Sticanje navika za korišćenjem stručne literature.
- Razvijanje navika za upotrebu standarda i poštovanja autorskih prava.
- Razvijanje sposobnosti za rad u grupi.
- Sticanje radnih navika i tehnološke discipline.
- Razvijanje smisla i kompetencija za organizovan rad, tačnost, inicijativnost,
snalažljivost, prilagodljivost, sistematičnost, urednost, kritičnost, preciznost i
efikasnost.
- Razvijanje motivacije za usavršavanje u struci.
137
4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: DRUGI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uvod u grafički dizajn
- Uviđa pojam
- Upoznaje se sa
grafičkog dizajna
pojmom grafičkog
- Uočava suštinu
dizajna
grafičkog dizajna
- Stiče pozitivan
- Razlikuje oblasti
odnos prema
grafičkog dizajna
zanimanju
- Timski radi u
- Objašnjava ulogu
precesu kreiranja
timskog rada u
grafičkog dizajna
precesu kreiranja
grafičkog dizajna
- Uočava
- Razvija
- Objašnjava
interdisciplinarnost
organizacione
interdisciplinarnost
grafičkog dizajna
sposobnosti
grafičkog dizajna
- Izrađuje grafički
- Opisuje grafički
dizajn za određeni
dizajn kao pojam
proizvod
kvaliteta
- Uočava kvalitet
urađenog dizajna
- Koristi grafički
- Objašnjava ulogu
dizajna u funkciji
grafičkog dizajna u
marketinga
funkciji marketinga
Forma i sadržaj grafičkog dizajna
- Objašnjava suštinu
- Uviđa suštinu
forme i sadržaja i
forme i sadržaja i
njihovu
njihovu
međuzavisnost
međuzavisnost
- Razlikuje likovnografičke elemente i
principe forme
Izražajna sredstva grafičkog dizajna
- Izrađuje ilustraciju
- Upoznaje se sa
pojmom ilustracije - Primjenjuje tekst i
- Objašnjava ulogu
boju kao izražajno
teksta i boje kao
sredstvo grafičkog
izražajnog sredstva
dizajna u svom
grafičkog dizajna
radu
- Objašnjava
- Podešava i koristi
tehnologiju štampe
štampač
- Upoznaje se sa
- Uočava pojam
tehnologijom
reprodukcije
grafičke dorade
- Vrši grafičku
doradu
- Navodi vrste
- Razlikuje vrste
grafičkih
grafičkih
materijala
materijala
Područja grafičkog dizajna
- Upoznaje se sa
- Izrađuje oglas
- Pozitivno
procjenjuje
važnost saznanja iz
svog zanimanja
Preporuke za
izvođenje nastave
- Samostalno kreirati
zadate vježbe i
međusobno ih
upoređivati
- Samostalno kreirati
zadate radove i
međusobno ih
upoređivati
- Koristiti različite
vrste štampača
- Razvija kreativnost
i samostalnost
- Razvija sposobnost
upoređivanja
138
- Samostalno kreirati
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
pojmom oglasa
- Definiše i nabraja
direktna
propagandna
sredstva
- Objašnjava pojam
prostorne grafike
- Objašnjava ulogu
plakata i
propagandnog
panoa
- Objašnjava i navodi
svjetleća
propagandna
sredstva
- Nabraja
projekcijska
sredstva
- Objašnjava pojam
logotipa i grafičkog
identiteta
- Objašnjava likovno
grafičku opremu
knjige, novina ili
časopisa
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Upoređuje direktna
propagandna
sredstva
- Uočava pojam
prostorne grafike
- Izrađuje plakat
- Razvija pozitivan
stav prema novim
saznanjima
- Razlikuje svjetleća
propagandna
sredstva
Preporuke za
izvođenje nastave
oglas i plakat
- Samostalno kreirati
omot knjige
- Samostalno kreirati
naslovnu stranu
novine i časopisa
- Razvija
odgovornost za
preuzetu obavezu u
grupnom radu
- Upoređuje
projekcijska
sredstva
- Izrađuje logotip
- Izrađuje omot
knjige
- Izrađuje naslovnu
stranu novine i
časopisa
Ambalaža i grafička prezentacija proizvoda
- Uočava zahtjeve i
- Objašnjava
zadatke dizajna
zahtjeve i zadatke
ambalaže
dizajna ambalaže
- Izrađuje pojedine
elemente
pakovanja
- Razlikuje elemente
- Nabraja elemente
ambalaže
ambalaže i grafičke
prezentacije
proizvoda
- Koristi određene
- Nabraja vrste
materijale za
materijala za
izradu ambalaže i
ambalažu i
za pakovanje
pakovanje
- Razlikuje elemente
- Objašnjava
ekonomičnog
elemente
pakovanja
ekonomičnog
pakovanja
- Vrši podjelu
- Nabraja podjelu
ambalaže po
ambalaže po
vrstama proizvoda
vrstama proizvoda
- Analizra likovno- Opisuje likovnografičko
grafičko
komponovanje
komponovanje
- Na računaru
izvršiti grafičku
obradu pojedinih
geometrijskih
tijela
- Razvija rutinu,
brzinu i tačnost
- Razvija smisao za
estetiku
139
- Razvija
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
površina i omotača
- Opisuje likovnografičku obradu
geometrijskih tijela
- Objašnjava ulogu
ambalaže u
ekonomskoj
propagandi
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
sistematičnost i
preciznost u radu
Formativni ciljevi
učenik
površina i omotača
- Na računaru vrši
grafičku obradu
geometrijskih tijela
- Izrađuje
odgovarajuću
reklamu za
određeni tip
ambalaže
Metodologija kreiranja grafičkog dizajna - dizajn proces
- Uočava strukturu
- Opisuje strukturu
metodologije
metodologije
grafičkog dizajna
grafičkog dizajna
- Objašnjava
- Analizira postupak
- Razvija sposobnost
postupak kreiranja
kreiranja grafičkog
logičkog
grafičkog dizajna
dizajna
razmišljanja
- Upoznaje se sa
- Izrađuje idejno
pojmom idejnog
rješenje –layout na
rješenja – layout
zadate teme
Preporuke za
izvođenje nastave
- Na računaru
izraditi kompletno
idejno rješenje layout
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- M. Fruht, M. Rakić, I. Rakić, Grafički dizajn - kreacija za tržište, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004.
- R. Hembri, Kompletan grafički dizajn, Don Vas, Beograd, 2009.
- M. Grozdanić, Put do knjige, Publikum, Beograd, 2007.
- K. Bogdanović, B. Burić, Teorija forme, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 1999.
- M. Peić, Pristup likovnom djelu, Školska knjiga, Zagreb, 1971.
- H. W. Janson, Istorija umjetnosti, Prosveta, Beograd, 1994.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računar, štampač, projektor, projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafičar
- Diplomirani grafički dizajner
- Diplomirani slikar
- Diplomirani slikar primijenjene umjetnosti
140
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Forma i sadržaj grafičkog
dizajna
-
- Izražajna sredstva
grafičkog dizajna
-
- Ambalaža i grafička
prezentacija proizvoda
-
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
Proizvodnja multimedijalnog - Izrada crteža
- Izrada i obrada vektorske i
sadržaja
rasterske slike
Računarska grafika i
animacija
Proizvodnja multimedijalnog - Izrada crteža
- Obrada teksta
sadržaja
- Izrada i obrada vektorske i
Računarska grafika i
rasterske slike
animacija
- Izrada 2D animacije
- Izrada i obrada vektorske i
Računarska grafika i
rasterske slike
animacija
- Izrada 3D animacije
- Izrada multimedijalne
Multimedijalne
prezentacije
komunikacione tehnologije
141
1.3.5. OSNOVE TELEKOMUNIKACIJA
1. Naziv predmeta: OSNOVE TELEKOMUNIKACIJA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
Ukupno
72
72
72
72
3. Opšti ciljevi nastave
- Sticanje osnovnih pojmova iz područja telekomunikacija.
- Upoznavanje sa pojmom signala i pojmom poruke.
- Upoznavanje sa sistemom za prenos.
- Upoznavanje osnovnih karakteristika analognog i digitalnog prenosa.
- Upoznavanje osnovnih karakteristika analognog prenosa sa izobličenjima.
- Upoznavanje sa analognom i digitalnom modulacijom i demodulacijom.
- Upoznavanje frekvencijskog i vremenskog multipleksa.
- Shvatanje značaja sinhronizacije i signalizacije pri prenosu informacija na
daljinu.
- Razumijevanje i pravilna upotreba stručne literature.
142
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Sistemi za prenos
- Razvija sposobnost
- Uočava značaj
- Definiše pojam
logičkog
telekomunikacija
telekomunikacija
razmišljanja
- Analizira istorijski
- Upoznaje istorijski
razvoj
razvoj
telekomunikacija
telekomunikacija
- Navodi i objašnjava - Crta i analizira
telegrafski prenos
telegrafski prenos,
telefonski prenos,
telefonski prenos,
prenos podataka,
prenos podataka,
sisteme radio veza,
sisteme radio veza,
mobilne sisteme i
mobilne sisteme i
Internet
Internet
Osnovne karakteristike analognog prenosa
- Definiše četvoropol - Crta simetrični i
nesimetrični
četvoropol
- Analizira
- Stvara radne
stacionarno stanje
navike
na četvoropolu
- Određuje
slabljenje
četvoropola
- Uviđa potrebu
uvođenja jedinica
prenosa
- Definiše jedinice
- Razlikuje neper od - Razvija sposobnost
prenosa
decibela
opažanja
- Objašnjava nivoe
- Razlikuje
apsolutni, relativni
i mjerni nivo
- Crta dijagram
nivoa
- Opisuje normalni
- Crta i analizira
generator
normalni generator
Idealan sistem prenosa
- Crta i analizira
- Objašnjava prenos
prenos signala kroz - Razvija
signala kroz
linearne sisteme
sistematičnost u
linearne sisteme
- Crta amplitudsku
radu
- Definiše idealan
karakteristiku,
prenos
faznu
karakteristiku i
karakteristiku
faznog kašnjenja
- Razvija tačnost i
sistema kroz koji je
sistematičnost u
prenos idealan
radu
- Crta i analizira
- Obrazlaže podjelu
amplitudsku
sistema na:
143
Preporuke za
izvođenje nastave
- Dati primjere
sistema za prenos
- Izračunavanje
slabljenja i
pojačanja
četvoropola
- Prikazati filtar kao
četvoropol i
razmotriti
najvažnije
karakteristike
filtra: slabljenje,
karakteristične
impedanse i
granične
učestanosti
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
propusnike opsega
učestanosti,
propusnika niskih
učestanosti i
propusnike visokih
učestanosti
Linearna izobličenja
- Objašnjava
izobličenje
- Definiše linearna
amplitudska
izobličenja
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
karakteristiku,
faznu
karakteristiku i
karakteristiku
faznog kašnjenja
sistema propusnike
opsega učestanosti
- Prepoznaje
izobličenja
- Uočava razliku
između linearnih
amplitudskih i
faznih izobličenja
- Analizira linearna
- Definiše linearna
amplitudska
fazna izobličenja
izobličenja i
njihovu
kompenzaciju,
takođe i linearna
fazna izobličenja
Modulacija i demodulacija
- Objašnjava potrebu - Uviđa potrebu
modulacije i
modulacije i
demodulacije
demodulacije
- Crta i analizira
- Navodi vrste
vrste modulacije
modulacije
- Razlikuje
- Definiše
modulišući signal
amplitudsku
od signala nosioca
modulaciju (AM) i
u modulaciji
signale koji
- Crta i analizira AM
učestvuju u
signal
modulaciji
- Uočava stepen
- Definiše stepen
modulacije m<1
modulacije
- Objašnjava spektar - Crta i analizira
spektar AM signala
AM signala
- Analizira princip
rada AM
modulatora sa
diodom
- Razlikuje AM signal
- Navodi vrste AM
od ostalih vrsta AM
signala ( KAM, AM signala
2BO, AM - 1BO,
AM - NBO i QAM )
- Uočava suštinu
- Definiše ugaonu
ugaone modulacije
modulaciju
- Crta i analizira FM i
- Objašnjava FM i
ФM
ФM
- Objašnjava spektar - Crta i analizira
spektar ugaono
ugaono modulisanih
- Razvija
odgovornost u radu
Preporuke za
izvođenje nastave
- Crtati potrebnu
širinu
frekvencijskog
opsega za pojedine
vrste poruka
(muzika, prirodni
govor i „telefonski”
govor)
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
- Grafički predstaviti
različite vrste AM
modulacija
- Grafički predstaviti
FM i ФM modulacije
- Razvija preciznost
u radu
144
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
signala
- Opisuje
frekvencijski
modulator
- Objašnjava
detekciju AM i
ugaono modulisanih
signala
- Objašnjava diodni
detektor
- Navodi
demodulatore: AM
- 2BO, AM- 1BO, i
KAM signala
- Opisuje detekciju
FM i ФM signala
- Definiše impulsnu
modulaciju
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
modulisanih signala
- Analizira princip
rada frekvencijskog
modulatora.
- Uočava suštinu
demodulacije
- Crta diodni
detektor
- Analizira
demodulaciju AM 2BO, AM - 1BO, i
KAM signala
- Razlikuje korake
odvijanja detekcije
FM signala.
- Uočava suštinu
impulsne
modulacije
- Crta IAM, ITM i IPM
signale
- Navodi vrste
impulsne
modulacije:
impulsnu
amplitudsku
modulaciju (IAM),
impulsnu
modulaciju po
trajanju (ITM),
Impulsnu položajnu
modulaciju (IPM)
- Analizira
- Objašnjava
detekciju IAM,
impulsnu
ITM i IPM
demodulaciju
Frekvencijski multipleks
- Definiše multipleks - Razlikuje
multipleks i
i multipleksni
multipleksni signal
signal
- Crta prenos više
- Objašnjava
telefonskih signala
multipleks sa
po zajedničkom
frekvencijskom
prenosnom putu
raspodjelom kanala
- Opisuje formiranje - Analizira
formiranje
primarne grupe
primarne grupe
postupkom
postupkom
direktne
direktne
modulacije
modulacije
- Opisuje formiranje - Analizira
formiranje
primarne grupe
primarne grupe
postupkom
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
povezivanja
teorijskih znanja sa
praksom
- Razvija analitičnost
i sistematičnost u
radu
145
- Grafički predstaviti
multipleksni prenos
sa frekvencijskom
raspodjelom kanala
(prenos tri
nezavisna signala)
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
prethodne
modulacije
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
postupkom
prethodne
modulacije
- Opisuje formiranje - Analizira
formiranje
primarne grupe
primarne grupe
postupkom
postupkom
predgrupne
predgrupne
modulacije
modulacije
- Opisuje formiranje - Analizira
formiranje
sekundarne,
sekundarne,
tercijalne i
tercijalne i
kvartarne grupe
kvartarne grupe
Osnovne karakteristike digitalnog prenosa
- Razlikuje poruke
- Definiše pojam
od signala
signala i pojam
poruke
- Razlikuje diskretne
- Definiše i
i kontinualne
objašnjava
poruke
diskretne i
- Uočava parametre
kontinualne
signala
signale
- Razlikuje slučajne
- Objašnjava
od determinističkih
slučajne i
signala
determinističke
signale
- Razlikuje analogne
- Objašnjava
od digitalnih
analogne i digitalne
signala
signale
- Razlikuje digitsku
od bitske brzine
- Poznaje teoremu o
- Navodi teoremu o
odabiranju
odabiranju
Impulsna kodna modulacija (IKM)
- Uočava razliku
- Definiše impulsnu
između IKM i
kodnu modulaciju
impulsne
(IKM)
modulacije
- Razlikuje
- Objašnjava
kvantizaciju i korak
kvantizaciju i korak
kvantizacije
kvantizacije.
- Navodi kvantizaciju - Uočava da je
greška manja
za q = 8 i n = 3
ukoliko je q veće
- Crta i analizira
- Objašnjava prenos
prenos signala IKM
signala IKM-om
- Razlikuju
- Objašnjava
ravnomjernu od
ravnomjernu
neravnomjerne
kvantizaciju
kvantizacije
Preporuke za
izvođenje nastave
- Stiče sposobnost
logičkog
razmišljanja i
zaključivanja
- Razvija
odgovornost u radu
- Crtati
prostoperiodične i
složene signale u
vremenskom i
frekventnom
domenu
- Razvija sposobnost
za timski rad
146
- Prikazati blok šeme
kompresora i
ekspandora
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Opisuje grešku koja
nastaje usljed
kvantizacije
- Definiše
kompresor,
ekspandor i
kompador
- Objašnjava koder i
mrežu za
ponderisanje i
opisuje princip
rada kodera
- Definiše dekoder i
njegov princip rada
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Analizira grešku
koja nastaje usljed
kvantizacije
- Crta karakterisike
kompresora i
ekspandora
Preporuke za
izvođenje nastave
- Crta blok šemu i
analizira princip
rada kodera
- Crta blok šemu i
analizira princip
rada dekodera
Sinhronizacija i signalizacija
- Razlikuje
- Definiše
sinhronizaciju od
sinhronizaciju i
signalizacije
signalizaciju
- Objašnjava sinhroni - Vrši komparaciju
sinhronog i
i asinhroni prenos
asinhronog prenosa
Delta modulacija (DM)
- Uočava suštinu
- Objašnjava delta
delta modulacije
modulaciju (DM)
- Uočava razlike
- Navodi razlike
između IKM i DM
između IKM i DM
- Crta i analizira
- Upoznaje principe
princip rada
realizacije DM
modulatora i
demodulatora u
sistemu prenosa sa
DM
- Navodi greške koje - Analizira greške
koje se javljaju kao
nastaju usljed
posljedica
kvantizacije:
kvantizacije
preopterećenje
usljed strmine i
granularni šum
- Analizira princip
- Objašnjava
rada modulatora u
adaptivnu delta
sistemu prenosa sa
modulaciju (ADM)
ADM
- Objašnjava
modulator u
sistemu prenosa sa
ADM
- Razlikuje ADM od
- Objašnjava
DIKM
diferencijalnu
impulsnu kodnu
modulaciju (DIKM)
Vremenski multipleks
- Stiče sposobnost
opažanja
- Razvija analitičnost
u radu
147
- Prikazati modele
DM, ADM i DIKM
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Objašnjava
vremenski
multipleks
- Objašnjava
multipleks sa IAM
- Navodi
karakteristike
signala u sistemu
multipleksa sa IKM
- Opisuje „američki”
i „evropski”
multipleks
Formativni ciljevi
učenik
- Poznaje princip
rada vremenskog
multipleksa
- Crta multipleks sa
IAM
- Uočava
karakteristike
signala u sistemu
multipleksa sa IKM
- Uočava potrebu
postojanja još dva
8 - bitna kanala u
evropskom sistemu
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Razvija
sistematičnost u
radu
Preporuke za
izvođenje nastave
- Nacrtati različite
modele
multipleksa
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- M. Filipović, Osnove telekomunikacija za II razred srednjeg obrazovanja za
elektrotehničke škole, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2002.
- D. Šeguljev, Osnove analognih telekomunikacija, Zavod za udžbenike i nastavna
sredstva, Beograd,1995.
- I. Stojanović, Osnove telekomunikacija, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računar, projektor i projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer telekomunikacija i elektronike
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Osnovne karakteristike
analognog prenosa
- Sistemi za prenos
- Linearna izobličenja
- Modulacija i demodulacija
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Osnove elektrotehnike
- Teorija četvoropola
-
Osnove elektrotehnike
Audio i video tehnika
Osnove elektrotehnike
Osnove analogne i
digitalne tehnike
148
- Izobličenje signala
- Kirhofovi zakoni
- Elektronske komponente
Znanja
-
Impulsna kodna modulacija
Delta modulacija
Frekvencijski multipleks
Vremenski multipleks
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Osnove analogne i
- Signali na izlazu
digitalne tehnike
elektronskih kola
- Osnove analogne i
- Električni filtri
digitalne tehnike
- Vremenski dijagrami
signala
149
1.3.6. RASVJETNA TEHNIKA
1. Naziv predmeta: RASVJETNA TEHNIKA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
Ukupno
72
72
72
72
3. Opšti ciljevi nastave
- Upoznavanje sa fizičkom prirodom svjetlosti i osnovnim fotometrijskom
veličinama.
- Sticanje znanja o izvorima svjetla i uređajima rasvjete.
- Upoznavanje sa tehnologijom postavljanja rasvjete u TV-studiju.
- Sticanje znanja o posebnim vidovima scenske rasvjete.
- Upoznavanje novih tendencija u razvoju sistema rasvjete.
- Razvijanje svijesti i navike o neophodnosti primjene propisanih zaštitnih mjera.
- Pravilno korišćenje stručne literature.
- Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.
150
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Osobine svjetlosti i fotometrija
- Razvija sposobnost
- Razlikuje spektre
- Upoznaje fizičku
posmatranja i
optičkog zračenja
prirodu svjetlosti
zaključivanja
- Razlikuje
monohromatsku i
polihromatsku
svjetlost
- Uočava
- Opisuje proces
elementarne
vizuelne percepcije
funkcije vida
(adaptacija,
akomodacija,
kontrast, oštrina
vida, brzina
zapažanja,
dubinsko viđenje,
aberacija)
- Mjeri i izračunava
- Definiše osnovne
fotometrijske
fotometrijske
veličine: svjetlosni
veličine i jedinice
fluks, svjetlosna
jačina,
osvjetljenost,
sjajnost
Svjetlosni izvori i uruđaji rasvjete
- Razvija tačnost i
- Objašnjava princip - Razlikuje načine
sposobnost
dobijanja svjetlosti
rada i
upoređivanja
(termičko i
karakteristike
luminiscentno
električnih izvora
zračenje)
svijetlosti (sijalice
- Upoređuje
za užernom niti,
pojedine izvore
izvori sa
svjetlosti u cilju
električnim
pravilnog izbora za
pražnjenjem, LED)
određenu namjenu
- Stiče sposobnost
- Koristi rasvjetna
- Opisuje
posmatranja,
tijela sa sočivom
konstrukciju i
analize i
(reflektor sa
primjenu rasvjetnih
zaključivanja
Fresnelovim
tijela (svijetiljki)
sočivom, reflektor
sa sočivom
sa plankonveksnom
lećom, profil spot,
PAR reflektori,
beam light,
dedolight)
- Razlikuje rad
- Opisuje
rasvjetnih tijela
konstrukciju i
bez sočiva
primjenu rasvjetnih
(obasjavača,
tijela (svijetiljki)
151
Preporuke za
izvođenje nastave
- Prikazati slike i
slajdove na kojima
se mogu uočiti
različite funkcije
vida
- Pokazati različite
sijalice i rasvjetna
tijela
- Koristiti kataloge
raznih proizviđača
sijalica i rasvjetnih
tijela
Napomena:
LED – Light Emitting
Diodes
Napomena:
PAR - parabolic
aluminised reflector
- Posjetiti
televizijski studio
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
bez sočiva
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
ciklorama,
obasjavača sa
fokusiranjem,
obasjavača sa PAR
sijalicama, izvora
mekog svijetla,
softera,
aurasoftera,
chimera,
fluorescentnih
svjetiljki)
- Uviđa način
- Opisuje sistem
povezivanja
regulacije rasvjete
zatamnjivača
(dimmera) i
upravljačke
konzole
(regulatora)
- Razlikuje vrste
- Objašnjava
automatskih
konstrukciju i
reflektora
princip rada
- Poznaje način
automatskih
programiranja
(inteligentnih,
upravljačke
pokretnih)
konzole
reflektora
automatskih
reflektora
Napajanje svjetlosnih izvora
- Proračunava snagu
- Definiše potrebnu
svjetlosnih izvora
snagu svjetlosnih
prema zahtjevima
izvora
osvijetljenosti
- Vrši izbor presjeka
- Definiše presjek i
i vrste (standardni i
vrste kablova za
multicore) kablova
napajanje
za napajanje
- Uočava
karakteristike
najekonomičnijeg
razvoda napajanja
osvjetljenja
Televizijska rasvjeta
- Razlikuje
- Opisuje grane
pozorišnu,
scenske rasvjete
koncertnu, filmsku
i televizijsku
rasvjetu
- Uočava ulogu
rasvjete u scenskim
umjetnostima
- Bira smjer svijetla
- Objašnjava
- Razvija sposobnost
da teorijsko znanje
poveže sa
praktičnim
Preporuke za
izvođenje nastave
- Koristiti dimere i
upravljačke
konzole
- Koristiti razne vrste
automatskih
reflektora
- Razvija sposobnost
da teorijsko znanje
poveže sa
praktičnim
- Razvija logičko
mišljenje i
sposobnost za
pravilno
rasuđivanje i
zaključivanje
152
- Posjetiti
televizijski studio
- Prikazati slajdove
sa primjerima
scenske rasvjete
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
osnovne pojmove
censke rasvjete
(smjer svjetla,
kvalitet svjetla,
kontrast svjetla,
boja svjetla,
osnovna svjetlosna
pozicija, rasvjeta
za više kamera)
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
iz koga će neka
scena ili predmet
biti osvjetljeni
- Određuje kvalitet
svijetla izborom
izvora svjetlosti
- Vrši regulaciju
kontrasta svijetla i
uočava povezanost
kontrasta sa
kvalitetom svijetla
- Na osnovu
karakteristika
izvora svjetla ili
korišćenjem
obojenih filtera
utiče na boju
svijetla
- Uočava problem
svjetlosnog i
vizuelnog
kontinuiteta pri
snimanju sa više
kamera
- Uz pomoć monitora
i osciloskopa
namješta tačan
otvor blende na
svakoj od kamera
Posebni vidovi scenske rasvjete
- Poznaje način
- Opisuje rasvjetu
podešavanja
dramskih emisija
motivirane rasvjete
- Pravilnim izborom
rasvjete stvara
vremenski ugođaj
dana ili noći
- Uočava mogućnosti
ukrštene osnovne
svjetlosne pozicije
za stvaranje
različitih ugođaja
- Vrši podešavanje
- Upoznaje se sa
smjera glavnog
rasvjetom
svjetla prema
studijskih emisija
položaju kamere i
smjeru pogleda
izvođača
- Skicira i analizira
raspored rasvjete
za osvjetljavanje
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija
sistematičnost u
radu
- Razvija sposobnost
za saradnju
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
153
- Posjetiti
televizijski studio
- Prikazati slajdove
sa primjerima
rasvjete dramskih,
studujskih i
muzičkih emisija
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje se sa
rasvjetom
muzičkih emisija
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
prostora gdje se
vodi razgovor
dvije, tri ili više
osoba
- Planira rasvjetu
prema sadržaju
emisije (ozbiljna
muzika, ples,
zabavna muzika) ili
prema formi
emisije (koncerti,
festivali, mozaičke
emisije)
- Skicira postavljanje
rasvjete i način
usmjeravanja
reflektora
- Poznaje način
programiranja
uređaja za
automatsku
kontrolu rasvjete
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija spremnost
za timski rad i
pozitivnu
orjentaciju prema
zanimanju
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- B. Popović, Svijetlo u TV studiju, Primjenjena rasvjeta, ADU, Zagreb, 2006.
- G. Kostić, Fotometrija, Publikacija, Symmetry, Leskovac. 2007.
- M. Kostić, Vodič kroz svet tehnike osvetljenja, Minel-Schreder, Beograd, 2000.
- R. Skansi, Parametri svijetla u konteksu javne rasvjete, Elicom, Zagreb, 2003.
- M. Mišković, Električne instalacije i osvjetljenje, Građevinska kniga, Beograd,
2005.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Električni izvori svijetlosti (sijalice za užernom niti, izvori sa električnim
pražnjenjem, LED),razne vrste rasvjetnih tijela sa i bez sočiva, dimeri,
upravljačke konzole (regulatori), automatski reflektori
- Računar sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
154
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer elektronike, telekomunikacija ili
automatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer energetike
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Svjetlosni izvori i uređaji
rasvjete
- Televizijska rasvjeta
- Posebni vidovi scenske
rasvjete
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Dejstva električne struje
- Osnove elektrotehnike
- Praktična nastava
- Rad sa izvorima svijetla,
- Primjena audio i video
rasvjetnim tijelima i
tehnike
uređajima za kontrolu
svijetla
- Uređaji i oprema za RTV
produkciju
- Uređaji i oprema za RTV
- Primjena audio i video
produkciju
tehnike
- Praktična nastava
- Uređaji i oprema za RTV
- Primjena audio i video
produkciju
tehnike
- Praktična nastava
155
1.3.7. TEHNIKA OZVUČAVANJA
1. Naziv predmeta: TEHNIKA OZVUČAVANJA
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
Ukupno
72
72
72
72
3. Opšti ciljevi nastave
- Sticanje znanje o karakteristikama i funkcijama elektroakustičkih pretvarača koji
se koriste u uređajima za ozvučavanje.
- Sticanje znanje o karakteristikama i funkcijama elemenata uređaja za
ozvučavanje.
- Upoznavanje sa osnovnim pojavama vezanim za prostiranje zvuka u otvorenom
prostoru i prostorijama.
- Sticanje znanja neophodnih za pravilno ozvučavanje otvorenog i zatvorenog
prostora.
- Sticanje sposobnosti projektovanja sistema ozvučavanja otvorenog i zatvorenog
prostora.
- Razumijevanje i pravilna upotreba stručne terminologije.
- Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.
156
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uređaji za ozvučavanje
- Razvija sposobnost
- Objašnjava princip - Upoređuje razne
vrste mikrofona
posmatranja i
rada i osnovne
- Na osnovu
zaključivanja
karakteristike
karakteristika
elektrodinamičkih i
usmjerenosti
kondenzatorskih
određuje primjenu
mikrofona koji se
mikrofona
koriste u uređajima
za ozvučavanje
- Razvija tačnost i
- Objašnjava princip - Upoređuje razne
zvučnike
sposobnost
rada i osnovne
- Uočava prednosti i
upoređivanja
karakteristike
nedostatke
elektrodinamičkih
pojedinih tipova
zvučnika koji se
zvučničkih kutija
koriste u uređajima
za ozvučavanje
- Određuje
karakteristiku
usmjerenosti
zvučničkih stubova
- Upoznaje osnovne
- Upoređuje razne
elemete uređaja za
vrste mikrofonskih
ozvučavanje
kablova
(ulazne linije,
- Razvija sposobnost
- Vrši izbor
pretpojačavače,
za prepoznavanje
mikrofonskog
regulatore jačine i
problema i
pojačavača za
boje tona, izlazne
nalaženje rješenja
određene uslove
linije, pojačavače
- Reguliše jačinu i
snage, linije
boju tona
ozvučavanja)
- Uočava ulogu
linijskog (zbirnog)
pojačavača
- Za određene uslove - Razvija
odgovornost pri
vrši izbor
odlučivanju
pojačavača snage i
određuje broj
priključenih
zvučnika
- Objašnjava načine
- Povezuje elemente - Razvija
povezivanja
sistematičnost u
uređaja za
elemenata uređaja
radu
ozvučavanje
za ozvučavanje
- Poznaje nastanak i
uticaj određenih
smetnji na rad
uređaja za
ozvučavanje
Ozvučavanje otvorenog prostora
- Opisuje prostiranje - Izračunava snagu
- Razvija sposobnost
zvuka u otvorenom
zvučnika potrebnu
za proračunavanje
prostoru
za ostvarivanje
i analiziranje
157
Preporuke za
izvođenje nastave
- Pokazati razne
vrste mikrofona
- Koristiti kataloge i
električne šeme
audio pojačavača
- Pokazati razne
vrste zvučnika
- Prikazati slajdove i
slike različitih
modela zvučničkih
kutija i stubova
- Koristiti kataloge
proizvođača audio
opreme
- Pokazati razne
vrste mikrofonskig
kablova,
mikrofonskih
pojačavača,
regulatora,
pojačavača
snage,linija
ozvučavanja
- Prikazati slajdove i
slike različitih
uređaja za
ozvučavanje
- Koristiti kataloge
proizvođača audio
opreme
- Povezati elemente
uređaja za
ozvučavanje
- Ukazati na greške
prilikom
povezivanja
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Navodi postupke
ozvučavanja
otvorenog prostora
i razloge za njihov
izbor
-
-
-
- Objašnjava
postupak
centralnog
ozvučavanja
otvorenog prostora
-
-
- Objašnjava
postupak
sektorskog
ozvučavanja
otvorenog prostora
-
-
- Opisuje primjere
ozvučavanja
otvorenog prostora
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
učenik
određenog nivoa
zvuka na nekom
rastojanju od
zvučnika
Uočava uticaj
vremenskih prilika
na slabljenje zvuka
Određuje nivo
zvuka u zavisnosti
od nivoa buke
prisutne u
ozvučavanom
prostoru
Za određene uslove
bira najpovoljniji
postupak
ozvučavanja
Poznaje postupak
kojim se izbjegava
pojava akustičke
povratne sprege
Skicira raspored
uređaja i zvučnika
za centralno
ozvučavanje
otvorenih prostora
Rješava problem
akustičke povratne
sprege i pojave
dvostrukog zvuka
Vrši izbor uređaja i
skicira raspored
zvučnika za
sektorsko
ozvučavanje
otvorenih prostora
Uviđa način
primjene uređaja
za kašnjenje zvuka
Poznaje
funkcionisanje
električnog
megafona
Određuje snagu
ozvučavanja, vrši
izbor i skicira
raspored mikrofona
i zvučnika za razne
primjere
ozvučavanja
otvorenog prostora
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
opažanja
- Stiče preciznost pri
rješavanju
primjera iz prakse
- Stiče sposobnost
posmatranja,
analize i
zaključivanja
- Prikazati slajdove i
slike centralnog
ozvučavanja
otvorenih prostora
- Prikazati slajdove i
slike sektorskog
ozvučavanja
otvorenih prostora
- Razvija sposobnost
da teorijsko znanje
poveže sa
praktičnim
158
- Prikazati slajdove i
slike ozvučavanja
različitih otvorenih
prostora
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
- Pokazati slajdove i
slike raznih
apsorbera i
apsorpcionih
materijala
Formativni ciljevi
učenik
(mali,veći i veliki
sportski stadioni,
moto-trkališta,
veliki tereni, ljetne
pozornice, gradske
ulice, stanični
peroni)
Ozvučavanje zatvorenog prostora
- Vrši izbor
- Upoznaje vrste
apsorpcionih
apsorbera zvučne
materijali za
energije koji se
oblaganje zidova
koriste u
prostorija
prostorijama
- Određuje vrijeme
- Opisuje zvučne
reverberacije
pojave u
prostorija
zatvorenim
- Procjenjuje
prostorima
difuznost prostorije
- Skicira raspored
reflektora radi
postizanja
povoljnijeg odnosa
direktnog i
reflektovanog
zvuka
- Poznaje postupak
izolacije prostorija
od uticaja spoljne
buke
- Navodi postupke
- Određuje nivo
ozvučavanja
zvuka i snagu
zatvorenih prostora
ozvučavanja
i razloge za njihov
zavisno od nivoa
izbor
buke
- Poznaje način
kojim se može
Izbjeći pojava
akustičke povratne
sprege u
prostorijama
- Objašnjava
- Crta raspored
postupak
uređaja i zvučnika
centralnog
za centralno
ozvučavanja
ozvučavanje
prostorija
prostorija
- Skicira i analizira
raspored mikrofona
i zvučnika u
ozvučavanom
prostoru kojim se
izbjegava akustička
- Razvija sposobnost
opažanja
- Stiče preciznost pri
rješavanju
primjera iz prakse
- Pokazati slajdove i
slike raznih načina
izolacije prostorije
od uticaja spoljnje
buke
- Prikazati slajdove i
slike centralnog
ozvučavanja
prostorija
- Stiče sposobnost
posmatranja,
analize i
zaključivanja
159
- Prikazati slajdove i
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Objašnjava
postupak
sektorskog
ozvučavanja
prostorija
- Opisuje primjere
ozvučavanja
zatvorenog
prostora
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
povratna sprega
- Vrši izbor uređaja i
skicira raspored
zvučnika za
sektorsko
ozvučavanje
prostorija
- Uočava ulogu
uređaja za
kašnjenje zvuka i
poznaje način
njegove primjene
- Određuje snagu
ozvučavanja, vrši
izbor i skicira
raspored mikrofona
i zvučnika za razne
primjere
ozvučavanja
zatvorenog
prostora
(pozorišta, opera,
koncertnih
dvorana, crkava,
svečanih sala,
slušaonica,
sportskih hala,
sala za sjednice,
fabričkih hala,
restorana, radnih
prostorija,
automobila, disko
klubova itd.)
Preporuke za
izvođenje nastave
slike sektorskog
ozvučavanja
prostorija
- Razvija sposobnost
da teorijsko znanje
poveže sa
praktičnim
- Prikazati slajdove i
slike ozvučavanja
različitih
zatvorenih
prostora
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- H. Kurtović, Ozvučavanje, Tehnička knjiga, Beograd, 1985.
- M. Filipović, Audio tehnika, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd,
2002.
- H.Kurtović, Osnovi tehničke akustike, Naučna knjiga, Beograd, 1990.
- D. Davis, C. Davis, Sound System Engineering, Howard W. Sams, 1987.
- P. Giddings, Audio Systems Design and Instalations, Focal Press, 1990.
- G. Ballow, Handbook For Sound Engineers, Howard W. Sams , Indianopolis, 1988.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Elementi uređaja za ozvučavanje: mikrofoni, zvučnici, kablovi, pojačavači,
regulatori zvuka, računar sa odgovarajućim softverom, projektor i projekciono
platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu).
160
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike, telekomunikacija ili
automatike
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Uređaji za ozvučavanje
- Ozvučavanje otvorenog
prostora
- Ozvučavanje zatvorenog
prostora
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Elektroakustički pretvarači
- Osnove elektrotehnike
(mikrofoni i zvučnici)
- Osnove analogne i
- Elementi uređaja za
digitalne elektronike
ozvučavanje (pojačavači,
- Audio i video tehnika
regulatori jačine i boje
zvuka)
- Audio i video tehnika
- Prostiranje zvuka u
otvorenom prostoru
- Centralno i sektorsko
ozvučavanje otvorenog
prostora
- Audio i video tehnika
- Prostiranje zvuka u
prostorijama
- Centralno i sektorsko
ozvučavanje prostorija
161
1.3.8. VIZUELNE KOMUNIKACIJE
1. Naziv predmeta: VIZUELNE KOMUNIKACIJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
Ukupno
72
72
72
72
3. Opšti ciljevi nastave
- Razvijanje sposobnosti uočavanja i kreativnog izražavanja.
- Upoznavanje sa osnovama iz istorije komuniciranja.
- Razvijanje kritičke svijesti i vizuelne osjetljivosti.
- Razvijanje sposobnosti percepcije stvarnosti.
- Stvaranje likovno-estetskog senzibiliteta u vizuelnoj kulturi.
- Razvijanje sposobnosti za praćenje novih standarda u vizuelnim komunikacijama.
- Razvijanje sposobnosti logičkog razmišljanja i povezivanja teorije sa praktičnim
znanjem.
- Sticanje sposobnosti za ocjenjivanje ugrađenih programskih rješenja.
- Sticanje navika za korišćenjem stručne literature.
- Razvijanje navika za upotrebu standarda i poštovanja autorskih prava.
- Razvijanje sposobnosti za rad u grupi.
- Sticanje radnih navika i tehnološke discipline.
- Razvijanje smisla i kompetencija za organizovan rad, tačnost, inicijativnost,
snalažljivost, prilagodljivost, sistematičnost, urednost, kritičnost, preciznost i
efikasnost.
- Razvijanje motivacije za usavršavanje u struci.
162
4. Sadržaj/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: TREĆI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uvod u vizuelne komunikacije
- Uviđa značaj
- Upoznaje se sa
vizuelne
pojmovima
komunikacije
vizuelne
- Uočava ulogu
komunikacije i
percepcije
percepcije
vizuelnih poruka u
vizuelnih poruka
vizuelnoj
komunikaciji
- Uočava ulogu boje
- Objašnjava
kao sredstva u
mogućnost
vizuelnoj
komuniciranja
komunikaciji
bojom
- Upoređuje sredstva
- Navodi sredstva
vizuelne
vizuelne
komunikacije
komunikacije
- Razlikuje vrste
- Upoznaje se sa
- Stiče pozitivan
masovnih medija
vrstama masovnih
odnos prema
medija
zanimanju
- Poznaje istorijski
- Upoznaje se sa
razvoj štampe
istorijskim
razvojem štampe
- Prati i razlikuje
- Upoznaje se sa
elemente jezika
istorijskim
filma i televizije
razvojem i jezikom
filma i televizije
- Koristi Internet
- Objašnjava ulogu
servise kao
Interneta kao
sredstvo vizuelne
sredstva vizuelne
komunikacije
komunikacije u 21.
vijeku
Istorija fotografije
- Uviđa pojam
- Upoznaje se sa
fotografije
pojmom,
- Poznaje istorijski
nastankom i
- Razvija preciznost
razvoj fotografije
tehnologijama za
u radu
- Razlikuje
izradu fotografije
tehnologije za
- Razvija
izradu fotografije
organizacione
- Uočava ulogu
sposobnosti
fotografije kao
sredstva vizuelne
umjetnosti
Osnovi fotografije
- Uviđa pojam crno- Upoznaje se sa
pojmom crnobijele fotografije
bijele fotografije
- Analizira i prati
proces nastajanja
fotografije
163
Preporuke za
izvođenje nastave
- Korišćenje
Interneta, stručne
literature,
fotografija i video
materijala
- Izrada seminarskih
radova na zadatu
temu
- Posjeta galerijama
i izložbama
fotografije
- Posjeta
fotolaboratoriji
FLU-a (Cetinje)
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje se sa
pojmom fotografije
u boji
- Upoznaje se sa
pojmom
kompozicije
fotografije
- Upoznaje se sa
portretom i
pokretom u
fotografiji
- Upoznaje se sa
pojmom reportažne
fotografija
- Obrazlaže
povezanost
fotografije i
slikarstva
- Pojašnjava ulogu
fotografije u
komercijalnoj
propagandi
Digitalna fotografija
- Upoznaje se sa
pojmom digitalne
fotografije
- Upoznaje se sa
radom digitalnog
fotoaparata
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
- Razlikuje negativ i
pozitiv
- Koristi fotografski
aparat sa filmom
za izradu crnobijele fotografije
- Uviđa pojam
fotografije u boji
- Razlikuje osnovne
elemente
fotografije: obris,
ton i boja
- Koristi fotoaparat
sa filmom za izradu
fotografije u boji
- Uviđa pojam
kompozicije
fotografije
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija sposobnost
logičkog
razmišljanja
- Izrađuje fotografski
portret
- Pozitivno
procjenjuje
važnost saznanja
iz svog zanimanja
- Izrađuje
reportažnu
fotografiju
- Analizira
povezanost
fotografije i
slikarstva
- Koristi fotografiju u
komercijalnoj
propagandi
- Uviđa pojam
digitalne
fotografije
- Uočava razliku
između klasične i
digitalne
fotografije
- Razlikuje elemente
digitalnog
fotoaparata
- Podešava i koristi
automatski ili
manuelni mod rada
digitalnog
fotoaparata
- Koristi digitalni
- Razvija
samostalnost
164
- Izrada, korekcija i
obrada digitalne
fotografije
- Posjeta izložbama
fotografije
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Opisuje programe
za obradu
fotografije
- Objašnjava način
obrade digitalne
fotografije
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
aparat za izradu
fotografije
- Vrši prebacivanje
digitalne
fotografije u
računar
- Koristi programe za
obradu fotografije
- Koristi programe za
korekciju i dodatnu
obradu digitalne
fotografije
Umjetnost 20.i 21.vijeka
- Uočava i razlikuje
- Navodi likovne
likovne pravce sa
pravce sa početka
početka XX vijeka.
XX vijeka
- Uviđa pojam
- Upoznaje se sa
avangardne
pojmom
umjetnosti
avangardne
umjetnosti
- Poznaje istorijski
- Upoznaje se sa
razvoj arhitekture i
arhitekturom i
industrijskog
industrijskim
dizajna između dva
dizajnom između
svjetska rata
dva svjetska rata
- Uočava pojavu
- Upoznaje se sa
Bauhausa
pojavom Bauhausa
- Upoređuje likovne
- Navodi likovne
pravce druge
pravce druge
polovine XX vijeka
polovine XX vijeka
- Poznaje istorijski
- Upoznaje se sa
razvoj skulpture u
skulpturom u XX
XX vijeku
vijeku
- Prati savremene
- Upoznaje se sa
likovne događaje
savremenim
- Koristi savremena
likovnim
sredstva vizuelne
događajima
komunikacije
- Uviđa ulogu videa u
multimedijalnoj
umjetnosti
- Uočava ulogu
kompjuterske
animacije kao
sredstva vizuelene
komunikacije
Preporuke za
izvođenje nastave
- Razvija
odgovornost za
preuzetu obavezu u
grupnom radu
- Korišćenje
Interneta, stručne
literature,
fotografija i video
materijala
- Razvija rutinu,
brzinu i tačnost
- Razvija pozitivan
stav prema novim
saznanjima
165
- Izrada seminarskih
radova
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- K.Bogdanović, B.Burić, Teorija forme, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva,
Beograd, 1999.
- K.Frontizi, Nova istorija umetnosti, Plato - Mono&Manana, Beograd 2005.
- H.W.Janson, Istorija umetnosti, Prosveta, Beograd, 1994.
- Grupa autora, Savremena ilustrovana enciklopedija - Komunikacija i jezik (znaci –
govor – pismo), Vuk Karadžić – Mladinska knjiga, Beograd – Ljubljanja, 1968.
- R.Hembri, Kompletan grafički dizajn, Don Vas, Beograd 2009.
- M.Fruht, M.Rakić, I.Rakić, Grafički dizajn - kreacija za tržište, Zavod za
udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 2004.
- N.Tanhofer, O boji, Novi Liber, Zagreb, 2008.
- D.Kažić, Fotografija, Zavod za udžbenike i nastavna sredstva, Beograd, 1996.
- D.Kažić, Elementarna tehnika fotografije, Univerzitet umetnosti Beograd,
Beograd, 1981.
- R.Bart, Svetla komora, Rad, Beograd, 2004.
- M.Frizot, Nova istorija Fotografije, Konemann, 1998.
- S.Kelby, Digitalna fotografija, Mikro knjiga, Beograd, 2008.
- D.Pogue, Digitalna fotografija, priručnik koji nedostaje, Kompjuter biblioteka,
Beograd, 2000.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računar, digitalni fotoaparat, digitalna video kamera, projektor, projekciono
platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani grafičar
- Diplomirani grafički dizajner
- Diplomirani slikar
- Diplomirani slikar primijenjene umjetnosti
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Osnovi fotografije
-
- Digitalna fotografija
-
-
Umjetnost 20. i 21. vijeka
-
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
Računarska grafika i
- Obrada rasterske i
animacija
vektorske slike
Proizvodnja multimedijalnog - Izrada multimedijalne
prezentacije
sadržaja
- Izrada 2D animacije
Računarska grafika i
- Obrada video zapisa
animacija
Multimedijalne
- Internet
komunikacione tehnologije
166
1.3.9. OBJEKTNO PROGRAMIRANJE
1. Naziv predmeta: OBJEKTNO PROGRAMIRANJE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
33
33
33
33
Praktična
nastava
Ukupno
66
66
Vježba: Ojeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Razumevanje koncepata objektnog programiranja.
- Razumijevanje problema i procesa kao međuzavisnosti i interakcija objekata, sa
odgovarajućim skupovima osobina, odnosno podataka i ponašanja.
- Uvođenje nove programske paradigme.
- Sticanje praktične vještine objektnog programiranja u jeziku C++.
- Osnovni elementi programskog projektovanja i modeliranja.
- Razumijevanje značaja i uloge digitalnih računara u upravljanju, opsluživanju i
kontroli procesa.
- Razvijanje sistematičnosti, tačnosti i dosljednosti u radu.
- Razvijanje interesa za praktično istraživanje i ispitivanje noviteta.
- Poznavanje i pravilno upotrebljavanje stručne terminologije.
167
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uvod u objektno programiranje
- Upoznaje koncept
- Upoznaje sa
objektnog
istorijom i
programiranja i
motivima razvoja
navodi primjere
- Stiče radne navike
C++ jezika
- Upoznaje principe
- Definiše osnovne
razlaganja
koncepte
kompleksnih
objektnog
softverskih sistema
programiranja na
na prirodan način u
C++ jeziku i
cilju lakšeg
objašnjava
održavanja i
potrebu uvođenja
korišćenja
modularnosti u
programiranju
Neobjektna proširenja jezika C
- Na primjerima
- Definiše objekte
uočava i radi
objekte u užem i
širem smislu
- Definiše lvrijednost - Primjenjuje
- Razvija sposobnost
osnovne izraze sa
(lvalue) izraza
logičkog
lvrijednost (lvalue)
razmišljanja
- Razlikuje globalna,
- Navodi oblast
lokalna i skrivena
važenja objekata,
imena (objekte)
klasa i funkcija
- Objašnjava statičke - Razlikuje statičke i - Razvija sposobnost
dinamičke
i dinamičke
za saradnju
(automatske)
objekte
objekte
- Razlikuje
dinamičke i
- Razvija sposobnost
privremene
opažanja
objekte
- Koristi inline
- Definiše
funkcije
neposredno
ugrađivanje
funkcija
- Upoznaje pojedine - Razlikuje vrste
konverzija:
tipove konverzija
statičku,
reintepretirajuću i
konstantnu
- Upotrebljava
- Upoznaje
specifične
nove - specifične
operatore C++
operatore C++
jezika
jezika
Klase i objekti
- Upoznaje klase i
- Razlikuje sekcije
njene elemente
public, protected i
168
Preporuke za
izvođenje nastave
Vježba:
- Navesti primjere
objektnog pristupa
i analogije iz
svakodnevnog
života
Vježba:
- Objasniti aspekte
koje treba da
ispuni objektni
programski jezik
(po Stroustrupu)
Vježba:
- Navesti primjere za
vezane objekte
Vježba:
- Uraditi primjere za
vezane vrijednosti
Vježba:
- Navesti primjere sa
upotrebom
različitih
specifičnih
operatora jezika
C++
Vježba:
- Navesti primjere
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
- Upoznaje pojmove
apstrakcije i
učaurivanja
(enkapsulacije), i
zaštite podataka i
koda
Formativni ciljevi
-
- Definiše
konstruktore
-
- Definiše
destruktore
-
- Definiše pokazivač
- objekat this
učenik
private u definiciji
klasa i uviđa
potrebu zaštite
podataka i koda
Povezuje
pokazivače i
reference za datu
klasu
Razlikuje
povezivanje i
argumente
konstruktora
Razlikuje poziv i
pristup destruktora
Razlikuje pristup
preko pokazivača
this i operatora
Upoređuje globalne
funkcije i članice
drugih klasa
Razlikuje
ugnježdene i
lokalne klase
- Definiše
prijateljske
funkcije i metode
- Definiše
prijateljske klase i
strukture
Nasleđivanje i polimorfizam
- Uočava pojavu
- Definiše koncept
nasleđivanja
nasleđivanja i
karakteristika klase
izvođenja klasa
- Na primjerima
upotrebljava
mehanizam
nasleđivanje
osobina klasa
- Upoznaje privatno i - Razlikuje vrste
izvođenja
javno izvođenje
- Na primjerima
- Definiše
primjenjuje
mehanizam
mehanizam
polimorfizma
polimorfizma
- Upotrebljava
- Definiše virtuelne
virtualne metode
(polimorfne)
- Razlikuje osobine
metode i
polimorfnih
implementaciju
metoda
virtuenih poziva
Preklapanje operatora
- Uočava pojavu
- Objašnjava pojam
povеzivanja
preklapanja
operatorskih
operatora
funkcija u izrazima
- Razlikuje bočne
- Definiše pravila i
efekte i veze
vrste preklapanja
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
- Razvija
sistematičnost u
radu
- Razvija tačnost i
sposobnost
upoređivanja
- Razvija sposobnost
opažanja,
upoređivanja,
analize i
zaključivanja
- Razvija
odgovornost u radu
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
- Stiče sposobnost
apstraktnog
razmišljanja i
zaključivanja
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
169
Preporuke za
izvođenje nastave
definicija klasa
Vježba:
- Navesti primjere
različitih prava
pristupa
Vježba:
- Primjeri upotrebe
konstruktora
Vježba:
- Primjer upotrebe
destruktora
Vježba:
- Primjeri upotrebe
pokazivača this
Vježba:
- Primjer upotrebe
prijateljske
funkcije
Vježba:
- Primjer upotrebe
lokalne klase
Vježba:
- Navesti primjere
izvođenja i
nasljeđivanja
osobina klasa –
predaka
Vježba:
- Primjeri
polimorfne metode
Vježba:
- Uraditi primjere
korišćenja
virtuelnog
mehanizma
Vježba:
- Primjeri
operatorskih
funkcija
Vježba:
- Primjeri metode -
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
operatora
- Definiše
standardne ulaznoizlazne tokove
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
između operatora
- Razlikuje objekte i
operacije za
ulazno-izlazne
tokove
Preporuke za
izvođenje nastave
globalne funkcije
Vježba:
- Primjer korišćenja
operatora za
ulazno-izlazne
tokove
Izuzeci i obrada izuzetaka
- Razlikuje probleme
- Definiše pojam i
izuzetaka
pojavu izuzetaka
- Definiše otkrivanje - Poznaje vrste, tok i
mehanizam obrade
i obradu izuzetaka
izuzetaka
- Definiše izazivanje - Razlikuje pravila
prihvatanja
i prihvatanje
izuzetaka
izuzetaka
- Razlikuje
- Definiše vrste
neprihvaćene,
izuzetaka
neočekivane i
standardne
izuzetke
Šabloni
- Razlikuje vrste
- Definiše šablone u
šablona
C++ jeziku
- Određuje
- Definiše
generisanje
generisanje
funkcija
funkcija
- Određuje
- Definiše
definisanje klasa
generisanje klasa
- Razlikuje
- Definiše
specijalizacije
specijalizaciju
funkcije i klase
šablona
- Razlikuje uslove
- Definiše generičke
primjene generičke
metode
metode
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
- Razvija sposobnost
opažanja
- Razvija
sistematičnost i
odgovornost u radu
Vježba:
- Primjer ”migracije
udesno”
Vježba:
- Primjeri izuzetaka i
njihove obrade
Vježba:
- Primjeri izazivanja
izuzetaka
Vježba:
- Primjer definisanja
šablona u C++
jeziku
Vježba:
- Primjer generisanje
funkcija
Vježba:
- Primjer generisanje
klasa
Vježba:
- Navodi primjere
specijalizacije
Vježba:
- Primjer generičkih
metoda
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- L. Kraus, Programski jezik C++ sa rešenim zadacima, Akademska misao, 2007.
- L. Kraus, Rešeni zadaci iz programskog jezika C++, Akademska misao, 2006.
- B. Stroustrup, Programski jezik C++, Mikro knjiga, Beograd, 1991.
- D. Milićev, Objektno orijentisano programiranje na jeziku C++, Mikro knjiga,
1995.
- D. Milićev, Lj. Lazarević, J. Marušić, Objektno orijentisano programiranje na
jeziku C++ - skripta sa praktikumom, Mikro knjiga, 2001.
- I.Tartalja, Objektno orijentisano programiranje 1, 2007.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računari sa odgovarajućim softverom, projektor i projekciono platno
170
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi.
- Usmena provjera znanja (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu).
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacionog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacionim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija
- Diplomirani matematičar - smjer računarske nauke
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Neobjektna proširenja
jezika C
- Klase i objekti
- Preklapanje operatora
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Programiranje
- Programiranje u jeziku C++
- Programiranje
- Programiranje
171
- Programiranje u jeziku C++
- Programiranje u jeziku C++
1.3.10. MULTIMEDIJALNI SKRIPT ALATI
1. Naziv predmeta: MULTIMEDIJALNI SKRIPT ALATI
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
33
33
33
33
Praktična
nastava
Ukupno
66
66
Vježba: Odjeljenje se dijeli na grupe do 17 učenika.
3. Opšti ciljevi nastave
- Primjenjuje multimedijalne alate za kreiranje multimedijalnih prezentacija.
- Prihvata pravila i konvencije jezika.
- Kreira složen tipove podataka korišćenjem znanja o osnovnim tipovima podataka.
- Koriti funkcija iz skript biblioteka.
- Upoznaje osnovne programerske postupke i tehnike.
- Upoznaje razvojni put od projektovanja do realizacije multimedijalnog sadržaja.
- Analizira probleme i otklanjanje grešaka u svim fazama realizacije prezentacija.
- Upoznavanje sa osnovama internet programiranja.
- Razvijanje sposobnosti pisanja programa u skript jezcima.
- Prepoznavanje i razumijevanje primjene strukture koda u programiranju.
- Upoznavanje načina postavljanja i importovanja koda u Iternet aplikacijama.
172
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Uvod
- Razvija sposobnost
- Upoznaje elemente - Priprema za
logičkog
upotrebu u
multimedijalne
razmišljanja
multimedijalnim
prezentacije
prezentacijama
elemente: tekst,
- Razvija tačnost i
slike, zvukove,
sposobnost
video klipove i sl.
- Opisuje odnos
upoređivanja
- Uočava odnose
HTML - Flash –
između HTML-a i
ActionScript
Flasha i
ActionScripta
Flash
- Poznaje istorijat i
- Opisuje istorijat i
razvoj Flash-a
razvoj Flash-a.
- Koristi fajlove u
- Definiše formate
formatu Flash-a
fajlova
- Razvija
- Koristi Flash player
- Upoznaje Flash
sistematičnost u
za pregled fajlova
player
radu
- Priprema i vrši
- Objašnjava
importovanje
importovanje u
prezentacije u
HTML
HTML
- Navodi elemente
- Upotrebljava
programskog
elemente
okruženja Flash-a
programskog
okruženja: scena,
- Razvija sposobnost
vremenska linija
opažanja,
(Timeline), slojevi
upoređivanja,
(Layer), frejmovi,
analize i
alati (Toolbar),
zaključivanja
osobine
(Properties), Action
panel, Script pane
i dr.
- Koristi alate i
- Opisuje alate i
postupke izrade
postupke izrade
anmacija u Flashu:
animacija u Flashu
tasteri (Button),
Tweening,
ugrađivanje zvuka
u Flashu, izrada
animacija,
upotreba video
klipova (Movie
clips), maskiranje i
dr.
ActionScript
- Upoznaje elemente - Upotrebljava
173
Preporuke za
izvođenje nastave
Napomena:
HTML - Hyper Text
Markup Language,
Flash - programski
alat ActionScript skript jezik
Vježba:
- Demonstrirati
načine izrade
elemenata
multimedijalnih
prezentacija u
Flashu
Vježba:
- Kreirati
elementarne
prezentacije u
Flashu, sa
primjenom layera
Vježba:
- Raditi primjere
jednostavnih
animacije u Flashu,
primjenom
tweeninga
Vježba:
- Kreirati prostu
animaciju u Flashu,
primjenom
maskiranja
Vježba:
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
opisnog (script)
jezika ActionScript
- Objašnjava
ugrađene elemente
jezika
-
- Navodi pomoćne
alate u Flashu za
rad sa
ActionScriptoma
-
- Upoznaje tipove i
načine izrade
korisničkih funkcija
-
-
-
- Navodi događaje
(Evants) i opisuje
rukovanje
događajima (Event
Handlers)
-
- Objašnjava način
upravljanja
tekstom, tekst
fajlovima, zvukom,
slikama, video
klipovima i dr.
- Opisuje postupak i
faze izrade
multimedijalnih
prezentacija sa
ActionScript-om
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
-
-
učenik
elemente jezika
ActionScript:
promjenljive,
tipove podataka,
konstante,
operatore,
funkcije, klase,
objekte i dr.
Razlikuje ugrađene
elemente jezika:
konstante,
funkcije, klase i dr.
Koristi pomoćne
alate u Flashu za
rad sa
ActionScriptom:
Script assist, Script
navigator
Razlikuje tipove i
poznaje načine
izrade korisničkih
funkcija
Poznaje način
upotrebe
parametara i
povratnih
vrijednosti funkcija
Razlikuje lokalne i
globalne
promjenljive i
njihov doseg
(scope)
Razlikuje događaje
(Evants) i kreira
funkcije za
rukovanje
događajima (Evant
Handlers)
Koristi tip događaja
Listener
Izrađuje skript kod
za upravljanje
tekstom, tekst
fajlovima, slikama,
video klipovima i
dr.
Poznaje postupak u
svim fazama izrade
prezentacije:
planiranje, izbor i
obrada elemenata,
- Razvija
odgovornost u radu
- Stiče sposobnost
apstraktnog
razmišljanja i
zaključivanja
- Razvija sposobnost
za prepoznavanje
problema i
nalaženje rješenja
174
Preporuke za
izvođenje nastave
- Raditi primjere sa
upotrebom tipova
varijabli,
konstanti,
operatora itd.
Vježba:
- Raditi primjere sa
upotrebom funkcija
i parametara
Vježba:
- Raditi primjere sa
upotrebom funkcija
za obradu događaja
Vježba:
- Raditi primjere sa
upotrebom
ugrađenih funkcija
i klasa
Vježba:
- Raditi primjer
upotrebe događaja
listener
Vježba:
- Raditi primjere
upotrebe dugmadi i
drugih elemenata
za interakciju sa
korisnikom
Vježba:
- Raditi primjere za
upravljanje i rad
sa tekstom
Vježba:
- Raditi primjere za
upravljanje i rad
sa slikama
Vježba:
- Raditi cjelovit
multimedijalni
projekat, sa
animacijama i
menijima, uz
primjenu teksta,
zvukova, slika i
video klipova
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
izrada interfejsa,
kreiranje
interakcija sa
korisnikom
Preporuke za
izvođenje nastave
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- D.Katašić, Flash i ActionScript, Institut za matematiku i informatiku, PMF Univerzitet Novi Sad, 2002.
- J.Makar, D. Patterson, Macromedia® Flash® 8 ActionScript: Training from the
Source, Macromedia, 2006.
- J. Lott, D. Schall, K. Peters, ActionScript 3.0 Cookbook, O'Reilly, Sebastopol, CA
95472, 2006.
- R. Shupe, Z.Rosser, Learning ActionScript 3.0 - A Beginner's Guide, O'Reilly,
Sebastopol, CA 95472, 2008.
- P.Kerman, ActionScripting in FLASH, SAMS Publishing, 2001.
- Macromedia, Using Flash MX, 2002.
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Računari sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno, pismeno i u toku vježbi.
- Usmena provjera znanja (najmanje jedna ocjena u svakom klasifikacionom
periodu).
- Pismene vježbe.
- Vježbe (najmanje po jedna ocjena u svakom klasifikacionom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija
- Diplomirani matematičar - smjer računarske nauke
10. Povezanost predmeta
Znanja
- ActionScript
- Flash
- ActionScript
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
- Programiranje
- Osnovni sintaksni elementi
- Pregled osnovnih tipova
podataka
- Pregled naredbi
- Funkcije i organizacija
programa
- Praktična nastava
- Izrada multimedijalnih
prezentacija
175
1.3.11. AUDIO I VIDEO SISTEMI POSEBNE NAMJENE
1. Naziv predmeta: AUDIO I VIDEO SISTEMI POSEBNE NAMJENE
2. Broj časova po godinama obrazovanja i vrstama nastave
Vrste nastave
Razred
I
II
III
IV
Ukupno
Teorija
Vježbe
Praktična
nastava
66
66
Ukupno
66
66
3. Opšti ciljevi nastave
- Sticanje znanje o sistema audio i video interfona.
- Sticanje znanje o sistema video nadzora.
- Sticanje osnovnih znanje o audio i video uređajima posebne namjene.
- Sticanje sposobnosti projektovanja sistema audio i video interfona i video
nadzora.
- Sticanje potrebnih znanje o montaži i održavanju uređaja interfonskih sistema i
sistema video nadzora.
- Razvijanje svijesti i navike o neophodnosti primjene svih propisanih zaštitnih
mjera.
- Pravilno korišćenje stručne literature.
- Upoznavanje sa tehničkim propisima i standardima.
176
4. Sadržaji/Standardi znanja predmeta/Operativni ciljevi
Razred: ČETVRTI
Informativni ciljevi i
Socijalizacijski
Formativni ciljevi
sadržaji
ciljevi
učenik
učenik
učenik
Sistemi audio i video interfona
- Razvija sposobnost
- Razlikuje sisteme
- Upoznaje se sa
logičkog
interfona prema
sistemima audio i
razmišljanja
načinu
video interfona
funkcionisanja i
namjeni
- Vrši izbor sistema
interfona
- Skicira raspored
- Objašnjava rad
uređaja u sistemu
uređaja sistema
interfona
audio i video
- Ispituje
interfona
funkcionalnost
uređaja i
cjelokupnog
sistema interfona
- Poznaje načine
otklanjanja
kvarova na sistemu
audio i video
interfona
Sistemi video nadzora
- Razvija preciznost i
- Razlikuje
- Upoznaje se sa
odgovornost
funkcionalne
sistemima video
cjeline sistema
nadzora
video nadzora
- Objašnjava princip - Upoređuje kamere
na osnovu njihovih
rada kamera za
karaktristika
video nadzor,
- Razvija sposobnost
- Vrši izbor kamera
navodi vrste i
za prepoznavanje
za određene
opisuje
problema i
situacije
karakteristike
nalaženje rješenja
- Poznaje način
kamera
montiranja kamera
i njihovog
povezivanja sa
ostalim uređajima
- Podešava objektiv
kamere
- Skicira raspored
kamera za video
nadzor raznih
objekata
- Vrši pravilan izbor
- Opisuje načine
prenosnog sistema
prenosa video
video signala
signala
(simetrični kablovi,
koaksijalni kablovi,
optički prenosni
177
Preporuke za
izvođenje nastave
- Pokazati uređaje
audio i video
interfona raznih
proizvođača
- Pokazati slajdove i
kataloge raznih
sistema interfona
- Povezati uređaje
sistema audio i
video interfona i
ispitati
funkcionalnost
uređaja i sistema
- Pokazati slajdove
raznih sistema i
razih uređaja za
video-nadzor
- Koristiti kataloge
proizvođača
opreme za video
nadzor
- Postaviti, povezati
i podesiti razne
tipove kamera
- Pokazati razne
vrste prenosnih
medijuma
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Formativni ciljevi
učenik
putevi, bežični
prenos)
- Upoređuje razne
- Opisuje princip
vrste monitore
rada i
- Povezuje i
karakteristike
podešava monitore
monitora
- Poznaje način
- Objašnjava ulogu i
rukovanja
mogućnosti rada
uređajima za
uređaja za nadzor i
nadzor i snimanje
snimanje video
video signala
signala
(automatski
sekvencijalni
svičer, quad,
multiplekser,
digitalni video
rekorder, računar
sa video karticom)
- Razlikuje vrste
kvarova na sistemu
video nadzora
- Poznaje način
- Opisuje IP sistem
povezivanja i
video nadzora
podešavanja
uređaja IP sistema
video nadzora
Audio i video uređaji posebne namjene
- Analizira rad
- Upoznaje uređaje
uređaja za
za mjerenje nivoa
mjerenje nivoa
buke
buke
- Vrši izbor i način
- Upoznaje video
postavljanja
kamere za
kamera za
snimanje u
snimanje u
ekstermnim
okruženju sa jako
uslovima
slabim ili nikakvim
osvetljenjem, u
korozivnim,
eksplozivnim i
sredinama sa
velikim isparenjima
i visokim
temperaturama
- Razlikuje rad
- Opisuje video
minijaturnih
kamere koje se
kamera visoke
koriste u medicini
rezolucije i
specifičnih optičkih
sistema
- Uviđa
- Upoznaje se sa
- Razvija sposobnost
logičkog
razmišljanja i
povezivanja
usvojenih znanja
Preporuke za
izvođenje nastave
- Pokazati način
spajanja i
podešavanja raznih
monitora
- Koristiti uređaje za
nadzor i snimanje
video signala
- Povezati uređaje
sistema videonadzora i ispitati
funkcionalnost
sistema
Napomena:
IP – Internet Protocol
- Povezati uređaje IP
sistema video
nadzora i ispitati
funkcionalnost
sistema
- Razvija
interesovanje za
nova saznanja
178
- Pokazati način
korišćenja uređaja
za mjerenje nivoa
buke u raznim
sredinama
- Pokazati kamere
koje su
namjenjene za
snimanje u raznim
ekstermnim
uslovima
- Koristiti Ktaloge
proizvođača
opreme za video
nadzor
Informativni ciljevi i
sadržaji
učenik
video kamerama za
podvodno snimanje
Formativni ciljevi
učenik
karakteristike i
način
funkcionisanja
kamere za
podvodno snimanje
Socijalizacijski
ciljevi
učenik
Preporuke za
izvođenje nastave
5. Okvirni spisak literature i drugih izvora
- M.Mišković, Električne instalacije i osvjetljenje, Građevinska kniga, Beograd,
2005.
- E. Harwood, Digital CCTV: A Security Professional's Guide, Kindle Edition, 2007.
- Katalozi proizvođača opreme za sisteme audio i video interfona (TSC, Videx,
Commax, Bpt, Amplyvox, Elvox, ...).
- Katalozi proizvođača opreme za sisteme video nadzora (Sony, Samsung,
Panasonic, Vivotec, Sanyo,...).
6. Materijalni uslovi za izvođenje nastave
- Elemeniti i uređaji audio i video interfona (pozivne jedinice, interfonski aparati i
kompleti);
- Elementi i uređaji sistema video nadzora (kamere, automatski sekvencijalni
svičer, quad, multiplekser, digitalni video rekorder, računar sa video karticom);
- Računar sa odgovarajućim softverom, projektor, projekciono platno.
7. Obavezni načini provjeravanja i ocjenjivanja znanja učenika
- Provjera znanja vrši se usmeno i pismeno.
- Usmena provjera znanja (najmanje jednom u svakom klasifikacionom periodu).
- Pismene vježbe.
- Zaključna ocjena na kraju klasifikacinog perioda izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinom periodu.
- Zaključna ocjena na kraju školske godine izvodi se iz svih datih ocjena u
klasifikacinim periodima.
8. Uslovi za napredovanje i završetak predmeta
- Pozitivna ocjena na kraju školske godine.
9. Profil stručne spreme nastavnika i stručnih saradnika
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike, telekomunikacija ili
automatike
10. Povezanost predmeta
Znanja
- Sistemi audio i video
interfona
- Sistemi video nadzora
- Audio i video uređaji
posebne namjene
-
Povezanost sa drugim predmetima
Predmet
Znanja
Audio i video tehnika
- Elektroakustički pretvarači
Praktična nastava
- Kamere
Audio i video tehnika
- Kamere
Praktična nastava
- Snimanje i obrada video
signala
Audio i video tehnika
- Elektroakustički pretvarači
Praktična nastava
- Kamere
- Snimanje i obrada video
signala
179
2. STRUČNI ISPIT
2.1. ISPITNI KATALOZI ZA STRUČNO - TEORIJSKI DIO ISPITA
2.1.1. AUDIO I VIDEO TEHNIKA
1. Naziv ispitnog kataloga: AUDIO I VIDEO TEHNIKA
2. Ciljevi ispita
Na ispitu se ocjenjuje:
- znanje o osnovnim pojmovima fizičke i fiziološke akustike;
- znanje o osnovnim karakteristikama i funkcijama elektroakustičkih pretvarača;
- znanje o uređajima za snimanje i reprodukciju zvuka;
- znanje o osnovnim sadržajem i radom tonskog studija;
- znanje o osnovnim principima pretvaranja slike u analogni i digitalni signal;
- znanje o funkcionisanju uređaji za snimanje, prijem i prikazivanje televizijskih
signala;
- znanje o novim tendencijama u razvoju televizijsjih sistema i video uređaja;
- sposobnost učenika da poveže praktična i odgovarajuća teorijska znanja.
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu
Fizička akustika
1. Definisati pojmove i opisati karakteristike zvuka i zvučnog talasa
2. Objasniti pojam i karakteristike zvučnog polja
3. Objasniti pojmove prostog i složenog zvuka
4. Opisati pojave pri prostiranju zvuka
Fiziološka akustika
5. Opisati karakteristike govora i muzike
6. Opisati rad organa čula sluha
7. Objasniti pojmove jačine i nivoa zvuka
8. Objasniti pojmove visine i boje tona
9. Definisati pojmove razumljivosti govora i kvaliteta muzike
Elektroakustički pretvarači
10. Definisati osnovne karaktristike mikrofona
11. Opisati akustičku podjelu mikrofona
12. Objasniti princip rada ugljenog mikrofona i navesti njegove osnovne
karakteristike
13. Objasniti princip rada elektrodinamičkog mikrofona i navesti njegove osnovne
karakteristike
14. Objasniti princip rada kondenzatorskog mikrofona i navesti njegove osnovne
karakteristike
15. Objasniti princip rada kristalnog mikrofona i navesti njegove osnovne
karakteristike
16. Definisati osnovne karaktristike zvučnika
17. Objasniti princip rada elektrodinamičkog zvučnika i navesti njegove osnovne
karakteristike
18. Opisati zvučne kutije, zvučne stubove i zvučne lijevke
Stereofonija
19. Opisati princip stereofonskog prenosa
20. Opisati načine stereofonskog snimanja
180
Snimanje i reprodukcija zvuka
21. Objasniti princip snimanja zvuka na magnetnu traku
22. Objasniti princip reprodukcije zvuka snimljenog na magnetnu traku
23. Objasniti princip brisanja zapisa sa magnetne trake
24. Nacrtati blok šemu magnetofona i objasniti njegov princip rada
25. Objasniti princip digitalizacije zvučnog signala
26. Objasniti princip digitalnog snimanja zvuka
27. Objasniti princip reprodukcije digitalnog snimka
28. Objasniti princip rada uređaja za digitalno snimanje i reprodukciju zvuka
(kompakt disk reproduktor)
Audio pojačavači
29. Definisati opšte karakteristike audio pojačavača
30. Nacrtati i opisati blok šemu audio pojačavača
31. Objasniti ulogu i rad predpojačavača
32. Objasniti ulogu i rad pojačavača napona
33. Objasniti ulogu i rad kola za regulaciju boje tona
34. Objasniti ulogu i rad obrtača faze
35. Objasniti ulogu negativne povratne sprege
36. Objasniti ulogu i rad izlaznog stepena (sa jednim tranzistorom, sa dva
transformatora, sa komplementarnim tranzistorima)
Ozvučavanje
37. Opisati akustičke pojave pri ozvučavanju
38. Objasniti načine ozvučavanja otvorenog prostora
39. Objasniti načine ozvučavanja zatvorenog prostora
40. Objasniti uređaj za ozvučavanje
Studijska tehnika
41. Opisati tonski studio
42. Opisati tonski sto (audio miksetu)
Osnovi analognog video signala
43. Opisati osobine oka od značaja za televiziju
44. Definisati vizuelno-psihološke i njima odgovarjuće fizičke veličine
45. Objasniti pretvaranje slike u boji u električne signale
Osnovi digitalnog video signala
46. Opisati formiranje digitalizovanog televizijskog signala
47. Opisati postupke digitalne obrade televizijske slike
Elektronske kamere
48. Opisati proces analize slike
49. Opisati vrste analizatorskih cijevi
50. Opisati poluprovodničke CCD senzore slike
51. Opisati parametre senzora slike
52. Objasniti princip rada elektronske kamera za crno-bijelu sliku
53. Objasniti princip rada elektronske kamere za sliku u boji
54. Objasniti kontrolu i korekciju signala kod elektronskih kamera
55. Objasniti rad CCD telekina
Magnetoskopi
56. Objasniti princip snimanja video signala na magnetoskopskoj traci
57. Objasniti princip reprodukcije video signala sa magnetoskopske trake
181
58. Nacrtati i objasniti uproštenu blok šemu magnetoskopa
59. Nacrtati i objasniti uproštenu blok šemu kućnog magnetoskopa
60. Opisati sistem za obradu video signala u procesu snimanja
61. Opisati sistem za obradu signala u procesu reprodukcije
62. Opisati servo-sistem magnetoskopa
63. Opisati načine magnetnog snimanja video signala
64. Navesti i međusobno uporediti formate magnetoskopa
65. Objasniti korekciju grešaka vremenske baze i drop-auta
66. Objasniti usporenu reprodukciju i stop kadar
67. Opisati načine montaže magnetoskopskih snimaka
68. Objasniti princip digitalnog snimanja video signala na magnetoskopskoj traci
69. Navesti i međusobno uporediti formate digitalnih magnetoskopa
Uređaji za prijem i prikazivanje televizijskih signala
70. Opisati strukturu i rad digitalizovanog televizijskog prijemnika
71. Opisati sistem za prijem televizijskih signala sa satelita
72. Opisati televizijski projektor
73. Opisati televizijske prijemnike sa ravnim ekranom
Primjena računara u televiziji
74. Objasniti obradu video signala pomoću računara
75. Opisati digitalne formate slike i teksta
76. Objasniti ulogu i funkcionisanje video kartice
77. Objasniti ulogu i funkcionisanje video I/O kartice
78. Objasniti princip digitalnog snimanja video signala na video disk
79. Objasniti formiranje signala upisa na video disk
80. Objasniti princip rada uređaja za reprodukciju signala sa video diska
Nove tendencije u razvoju TV sistema
81. Opisati televiziju visoke (HDTV) i povišene (EDTV) definicije
82. Opisati multipleksni analogno-komponentni MAC sistem
83. Opisati sistem zemaljske televizije
84. Oisati sistem satelitske televizije
85. Opisati sisteme kablovske televizije
4. Tip ispita
- Usmeno.
- Prema Pravilniku o načinu i postupku polaganja stručnog ispita formulišu se
pitanja na ispitnom listu,i sastavlja detaljan spisak ispitnih pitanja na osnovu
okvirnog spiska pitanja, datih u Ispitnom katalogu.
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na
odgovarajući način, da budu iz različitih taksonomskih kategorija, i iz različitih
tematskih oblasti.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 10 minuta.
- Usmeni ispit traje najviše 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača.
5. Dozvoljena pomagala
- Nijesu predviđena.
6. Literatura i drugi izvori
- Literatura i drugi izvori su dati u Katalogu znanja i Godišnjem planu nastavnika.
182
2.1.2 MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE
1. Naziv ispitnog kataloga: MULTIMEDIJALNE KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE
2. Ciljevi ispita
Na ispitu se ocjenjuje:
- povezivanje teorijskih znanja sa praktičnim primjerima;
- poznavanje osnovnih karakteristika načina prenosa podataka;
- poznavanje razlika između serijskog i paralelnog prenosa podataka;
- znanja o klasifikaciji računarskih mreža sa aspekta veličine, tehnike prenosa ili
vrsta usluga;
- znanje o osnovnim pojmovima protokola;
- poznavanje vrsta oblika mrežne arhitekture;
- poznavanje nivoa OSI modela;
- poznavanje značaja standardizacije mreža;
- poznavanje medijuma koji se koriste u LAN mrežama;
- poznavanje nivoa organizacije i osnovne topologije mrežne arhitehkture LAN
mreže;
- poznavanje zahtjeva za adaptiranje i transkodiranje izvornih multimedijskih
informacija i formata;
- poznavanje mulimedijalnih i interaktivnih servisa;
- znanje klasifikaciji i principu rada komunikacionih uređaja.
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na stručnom ispitu
Klasifikacija računarskih mreža
1. Objasniti značaj računarskih mreža u prenosu informacija
2. Definiati i skicirati računarsku mrežu
3. Nabrojati podjele mreža
4. Objasniti načine povezivanja
5. Objasniti komutaciju kanala kod računarskih mreža
6. Objasniti komutaciju poruka kod računarskih mreža
7. Objasniti komutaciju linija kod računarskih mreža
8. Objasniti pojam i značaj topologije
9. Nabrojati vrste topologija
10. Objasniti tehniku difuznog prenosa kod svih toplogija
Arhitektura računarskih mreža
11. Objašnjava osnovne pojmove tehnologije računarskih komunikacija
12. Navesti i objasniti osnovne elemenate modela sistema za računarske
komunikacije (izvor poruka, predajnik, prenosni put, prijemnik, korisnik)
13. Objasniti analogni i digitalni prenos
14. Objasniti funkciju modulatora i demodulatora, odnosno kodera i dekodera
15. Skicirati i objasniti oblike prenosa poruka
16. Definisati i objasniti serijski i paralelni prenos
17. Definisati i objasniti sinhroni i asinhroni prenos
LAN mreže
18. Objasniti osobine i elemente LAN mreža
19. Objasniti organizaciju LAN mreža
20. Objasniti probleme kod LAN topologije i kako se rešavaju
21. Objasniti prenosne medijume u LAN mrežama
22. Objasniti topologiju u obliku prstena
23. Objasniti topologiju u obliku magistrale
183
24.
25.
26.
27.
28.
Objasniti topologiju u obliku zvijezde i stabla
Objsaniti Aloha protokol
Objasniti CSMA protokol
Objasniti klijent-server model
Objasniti pojam sloja logičke kontrole veze podataka
Multimedijalni servisi
29. Objasniti postupke kreiranja multimedija
30. Objasniti zahtjeve za adaptiranje i transkodiranje izvornih multimedijskih
informacija i formata
31. Definisati multimedijalne servise
32. Definisati interaktivne servise
Komunikacioni protokoli
33. Objasniti sastav mrežne arhitekture
34. Nabrojati oblike arhitekture
35. Definisati i objasniti mrežni protokol
36. Objasniti i nabrojati nivoe organizacije mrežne komunikacije
37. Objasniti funkciju OSI modela
38. Objasniti fizički sloj i sloj veze
39. Objasniti sloj mreže
40. Objasniti transportni sloj
41. Objasniti sloj sesije
42. Objasniti sloj prezentacije
43. Objasniti korisnički sloj
44. Objasniti prenos podataka u OSI modelu
45. Objasniti standardizaciju protokola
46. Objasniti protokol HDLC
47. Objasniti protokol X.25
48. Objasniti frame relay tehniku
49. Objasniti TCP/IP referentni model
Komunikacioni uređaji
50. Objasniti ulogu i princip rada komunikacionih uređaja
51. Objasniti principe modulacione tehnike, kompresije podataka i korekcije greške
52. Objasniti princip rada multipleksera
53. Objasniti princip rada koncentratora
54. Objasniti princip rada mosta
55. Objasniti princip rada preklopnika
56. Objasniti princip rada rutera
57. Objasniti upotrebu i korišćenje koaksialnog kabla
58. Objasniti upotrebu i korišćenje optičkog kabla
59. Objasniti interaktivnu TV
60. Objasniti Mobilnu TV
61. Objasniti IP datacasting
62. Objasniti IP video-web konferenciju
63. Objasniti načine obezbjeđivanja sigurnosti sistema MMS komunikacija
4. Tip ispita:
- Usmeno.
- Prema Pravilniku o načinu i postupku polaganja stručnog ispita formulišu se
pitanja na ispitnom listu i sastavlja detaljan spisak ispitnih pitanja na osnovu
okvirnog spiska pitanja, datih u Ispitnom katalogu.
184
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na
odgovarajući način – da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih
tematskih oblasti.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 10 minuta.
- Usmeni ispit traje najviše 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača.
5. Dozvoljena pomagala
- Nijesu predviđena.
6. Literatura i drugi izvori
- Za kandidate je preporučena literatura data u Ktalogu znanja i Gdišnjem planu
rada nastavnika.
185
2.1.3. PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA
1. Naziv ispitnog kataloga: PROIZVODNJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA
2. Ciljevi ispita
Na ispitu se ocjenjuje:
- sposobnost učenika da poveže praktična i odgovarajuća teorijska znanja;
- sposobnost da sam obradi i dizajnira tekst;
- sposobnost obrade tabelarnih podataka;
- sposobnost izrade grafikona na osnovu tabelarnog prikaza podataka;
- sanavanje postupka za crtanja grafičkih elemenata uz pomoć aplikacije za
crtanje;
- sanavanje postupka implementacije crteža u multimedijalnu prezentaciju;
- sanavanje razlike između midi interfejsa i midi priključka;
- sposobnost rada sa audio datotekama;
- sposobnost snimanja i reprodukovanja zvuka;
- znanje o osnovama montaže snimljenog audio materijala;
- poznavanje vrsta efekata koji se mogu dodati audio podacima;
- znanje o semplovima i radu sa njima;
- poznavanje načina kreiranja prezentacije;
- poznavanje postupka unošenja zvučnog i video zapisa u przentaciju;
- sposobnost dizajniranja slajda i dodavanja različtih dinamičkih efekata.
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na završnom ispitu
Dizajniranje teksta
1. Navesti elemente radnog okruženja izabrane aplikacije za obradu i dizajniranje
teksta
2. Objasniti pojmove template i tab
3. Objasniti na primjeru ulogu numerisane i nenumerisane liste
4. Objasniti na primjeru ulogu editora formula
5. Objasniti na primjeru unošenje fusnote odnosno endnote
6. Opisati na primjeru postupak rada sa simbolima
7. Objasniti na primjeu kako se numerišu stranice i postavlja heder i futer
8. Objasniti na primjeru kako se unosi slika iz Clip Ata
9. Objasniti na primjeru postupak oblikovanja naslova
10. Opisati na primjeru način unošenja gotovih slika u tekst
11. Opisati na primjeru crtanje osnovnih grafičkih elemenata
12. Opisati na primjeru postupak štampanja koverti
13. Izraditi cirkularno pismo i opisati postupak
Grafičko dizajniranje tabela i grafikona
14. Navesti elemente radnog okruženja izabrane aplikacije za tabelarnu obradu
podataka
15. Opisati na primjeru osnovne operacije sa radnim listom
16. Nabrojati vrste podataka koji mogu biti element polja
17. Opisati na primjeru postupak formatiranja teksta i brojčanih podataka u polje
radnog lista
18. Objasniti na primjeru način unošenja formule u polje radnog lista
19. Nabrojati i objasniti na primjeru ulogu funkcija koje se mogu koristiti kod
tabelarnog proračuna
20. Navesti vrste sortiranja podataka i na primjeru objasniti postupak
21. Opisati na primjeru postupak izrade reprezentativne tabele
22. Objasniti na primjeru grafičko dizajniranje tabele
186
23. Opisati na primjeru postupak izrade grafikona
24. Objasniti na primjeru dodatno dizajniranje grafikona
Izrada crteža
25. Navesti elemente radnog okruženja izabrane aplikacije za crtanje
26. Objasniti na primjeru postupak pripreme za crtanje
27. Opisati na primjeru postupak crtanja osnovnih grafičkih elemenata
28. Objasniti pojam sloja i način njegovog kreiranja
29. Objasniti na primjeru postupak mijenjanja osobina grafičkih objekata
30. Objasniti na primjeru postupak transformacije objekata
31. Objasniti na primjeru kako se određuju atributi objekata
32. Objasniti postupak unošenja teksta na crtež
33. Objasniti postupkom podešavanje veličine crteža
34. Objasniti postupak umetanja crteža u tekst
35. Objasniti na primjeru postupak štampanja crteža
36. Objasniti postupak implementacije crteža u multimedijalnu prezentaciju
Obrada zvuka
37. Definisati pojam zvuka
38. Definisati pojam MIDI-a
39. Objasniti pojam digitalnog audio zapisa
40. Objasniti pojam vuzuelne interpretacije zvuka
41. Navesti elemente radnog okruženja izabrane aplikacije za obradu zvuka
42. Navesti elemente linije menija aplikacije za obradu zvuka
43. Navesti najčešće korišćene linije sa alatkama u aplikaciji za obradu zvuka
44. Objasniti pojam nedestruktivne obrade zvuka
45. Navesti elemente prozora Data
46. Navesti elemente prozora Record
47. Objasniti pojmove MIDI interfejsa i MIDI priključka
48. Objasniti ulogu audio parametara pri snimanju i reprodukovanju zvuka
49. Objasniti pojam omotnice za privremeno čuvanje podataka
50. Navesti i objasniti najčešće korišćene audio formate
51. Navesti koje atribute treba definisati pri pravljenju nove audio datoteke
52. Objasniti ulogu šablona pri snimanju audio datoteka
53. Objasniti ulogu funkcije Current Position pri radu sa audio podacima
54. Navesti načine podešavanja trenutne pozicije(Current Position)
55. Objasniti ulogu markera pri radu sa audio podacima
56. Objasniti razliku između markera i regiona
57. Navesti koje paramtre treba podesiti prije snimanja zvuka u prozoru Record
58. Navesti korake osnovnog snimanja zvuka
59. Objasniti pojam SMPTE
60. Navesti korake osnovnog reprodukovanja zvuka
61. Objasniti ulogu plejliste pri reprodukovanju zvuka
62. Objasniti ulogu alatke Edit pri radu sa auduo podacima
63. Objasniti ulogu funkcije Mix pri radu sa auduo podacima
64. Objasniti ulogu opcije Cutlist
65. Objasniti namjenu alatke Pencil
66. Obajsniti na koji način se može umetnuti tišina u audio datoteku
67. Navesti finkcije za podešavanje jačine zvuka
68. Definisati pojam ekvilizacije i navesti tipove ekvilizacije
69. Objasniti pojam eha i navesti efekte eha
70. Navesti vrste efekata koji se mogu dodati audio podacima
71. Objasniti namjenu funkcije Wave Hammer
72. Definisati pojam analize spektra
187
73. Definisati pojam sempla(uzorka) i navesti vrste semplova
Izrada multimedijalne prezentacije
74. Definisati pojam prezentacije
75. Navesti elemente radnog okruženja izabrane aplikacije za izradu prezentacija
76. Navesti elemente linije menija osnovnog prozora aplikacije za izradu
prezentacija
77. Navesti najčešće korišćene linije sa alatkama u aplikaciji za izradu prezentacija
78. Navesti načine kreiranja prezentacija
79. Navesti osnovne parametre prezentacije
80. Objasniti na primjeru postupak unošenja tekstualnog dijela prezentacije
81. Objasniti na primjeru postupak unošenja netekstualnog dijela prezentacije
82. Objasniti na primjeru kako se može unijeti zvuk u prezentaciju
83. Objasniti na primjeru kako se može uključiti video zapis u slajd
84. Navesti efekte prelaza između slajdova
85. Objasniti postupak promjene redosljeda slajdova
86. Navesti vrste dinamičkih efekata
87. Opisati postupak dodavanja komentara na slajd
88. Navesti načine pokretanja prikazivanja prezentacije
89. Opisati postupak pakovanja prezentacije na CD
90. Opisati postupak štampanja slajda, belejške ili radnog materijala
4. Tip ispita:
- Usmeno.
- Prema Pravilniku o načinu i postupku polaganja stručnog ispita formulišu se
pitanja na ispitnom listu,i sastavlja detaljan spisak ispitnih pitanja na osnovu
okvirnog spiska pitanja, datih u Ispitnom katalogu.
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na
odgovarajući način – da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih
tematskih oblasti.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 10 minuta.
- Usmeni ispit traje najviše 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača.
5. Dozvoljena pomagala
- Računar sa odgovarajućim softverom i štampač.
6. Literatura i drugi izvori
- Literatura i drugi izvori su dati u Katalogu znanja i Godišnjem planu nastavnika.
188
2.1.4. RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA
1. Naziv ispitnog kataloga: RAČUNARSKA GRAFIKA I ANIMACIJA
2. Ciljevi ispita
Na ispitu se ocjenjuje:
- sposobnost učenika da poveže praktična i odgovarajuća teorijska znanja;
- znanja o načinima podešavanja kontrasta, osvjetljenja, boje i retuširanja slike;
- sposobnost rada sa stilovima, slojevima i filtrima pri obradi rasterske slike;
- sposobnost rada sa linijama, čvorovima, zatvorenim provršinama i tekstom pri
obradi vektorske slike;
- poznavanje tehnika animiranja za izradu 2d animacije;
- poznavanje uloge slojeva, simbola i grafičkih simbola pri izradi 2d animacije;
- poznavanje postupka modeliranja i dodavanja teksture 3d objektima;
- poznavanje vrsta podrazumjevanih objekata, sistema čestica i kategorija
prostornih deformacija koji se koriste pri izradi 3d animacije;
- znanja o vrstama standardnog i fotometrijskog svijetla;
- poznavanje vrsta nurbs krivih i površina;
- sposobnost izrade scene sa animacijom;
- sposobnost rada u prozorima za montažu video isječaka;
- sposobnost rada sa tekstom i dodavanja video materijalu;
- poznavanje vrsta video efekte koji se mogu primjeniti na video isječak.
3. Standardi znanja koji se ocjenjuju na završnom ispitu
Obrada rasterske slike
1. Navesti elemente radnog okruženja aplikacije za obradu rasterske slike
2. Objasniti pojam selekcije
3. Navesti vrste selekcija i osnovne operacije sa njima
4. Opisati postupak promjene veličine slike i podloge
5. Opisati postupak mijenjanja kvaliteta slike pomoću dijalog prozora Levels
6. Opisati postupak podešavanja osvjetljenja slike pomoću dijalog prozora Curve
7. Opisati postupak podešavanja kontrasta slike
8. Navesti načine za retuširanje slike i objasniti po čemu se razlikuju
9. Objasniti postupak retuširanja slike alatkom Clone Stamp
10. Opisati postupak isijecanja slike pomoću alatke Crop Tool
11. Navesti alatke koje se koriste za crtanje osnovnih geometrijskih oblika
12. Navesti alatku koja se koristi za crtanje definisanih oblika
13. Opisati postupak bojenja površina prelivom
14. Objasniti pojam stila i opisati kako se primjenjuje na selektovane površine,
nacrtane oblike i slova
15. Opisati postupak izrade novog stila
16. Objasniti postupak formatiranja teksta
17. Opisati kako se određeni stil ili filter mogu primijeniti na tekst
18. Objasniti pojam sloja i kako on može postati nevidljiv na radnoj površini
19. Objasniti postupak pravljenja providnog sloja
20. Objasniti postupak stapanja više slojeva u jedan
21. Navesti vrste filtera koji se koriste u aplikaciji za obradu rasterske slike
22. Navesti alate za brisanje
Obrada vektorske slike
23. Navesti elemente radnog okruženja aplikacije za obradu vektorske slike
24. Navesti elemente koji se podešavaju i prilagođavaju korisniku
25. Navesti alatke koje se koriste za crtanje osnovnih geometrijskih oblika
189
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
Navesti alatke koje se koriste za crtanje posebnih zatvorenih oblika
Objasniti postupak crtanja spirale
Opisati postupak zaobljavanja uglova četvorougla
Opisati postupak isijecanja kružnog luka
Navesti načine za promjenu veličine objekta
Navesti načine za popunjavanje objekta bojom i objasniti razlike
Objasniti pojam istiskivanja objekta i navesti alatku koja se koristi za isto
Opisati postupak davanja sijenke objektu
Objasniti pojam ovojnice i kako se vrši deformacija objekta pomoću nje
Navesti alatku koja se koristi za stapanje jednog objekta u drugi
Navestu alatku i opisati postupak crtanja pravih linija
Objasniti ulogu čvorova pri crtanju linija
Navesti alatku koja se koristi za crtanje krivih linija
Navesti alatke koje se koriste za crtanje umjetničkih linija
Objasniti postupak grupisanja i razgrupisanja objekata
Objasniti postupak promjene međusobnog položaja objekata
Objasniti ulogu opcija Weld, Intersect i Trim pri oblikovanju objekata
Objasniti postupak primjene efekta konture na objekat
Objasniti postupak primjene efekta sočiva na objekat
Navesti alatku koja se koristi za kotiranje objekata
Objasniti ulogu alatke Knife pri oblikovanju objekata
Objasniti ulogu alatke Eraser pri oblikovanju objekata
Objasniti ulogu alatke Roughen brush pri oblikovanju objekata
Objasniti postupak pretvaranja teksta u krive linije
Objasniti postupak pretvaranja artistik teksta u paragraf tekst i obrnuto
Objasniti postupak postavljanja artistik teksta po putanji
Navesti opciju koja se koristi za unošenje simbola u tekst
Izrada 2D animacije
53. Objasniti pojam 2D animacije
54. Navesti elemente radnog okruženja aplikacije za izradu 2D animacije
55. Navesti i objasniti alatke za crtanje
56. Objasniti ulogu pomoćne mreže i slojeva pri crtanju
57. Objasniti ulogu opcije Snap
58. Navesti opciju koja se koristi za poravnanja selekcija
59. Objasniti ulogu opcije Transform pri radu sa selekcijama
60. Objasniti ulogu opcije Arrange pri radu sa preklapajućim slojevima
61. Navesti i objasniti podmeni opcije Curves
62. Opisati postupak pretvaranja selekcije u grupu
63. Opisati postupak pretvaranja selekcije u simbol
64. Objasniti postupak čuvanja crteža kao simbola
65. Objasniti postupak unošenja gotovih vektorskih ilustracija i bitmapiranih slika u
aplikaciju za izradu 2D animacije
66. Objasniti pojmove frejma, scene, sekvence i filma
67. Objasniti kako se može promijeniti brzina frejma
68. Objasniti ulogu opcije Frame pri izradi animacije
69. Objasniti ulogu opcije Keyframe pri izradi animacije
70. Objasniti kako se animacija može snimiti kao simbol
71. Navesti tehnike animiranja
72. Objasniti tehniku animiranja tweeninga
73. Objasniti postupak pravljenja sekvence statičnih frejmova
74. Objasniti ulogu slojeva i simbola pri izradi animacije
75. Objasniti ulogu grafičkih simbola pri izradi animacije
76. Navesti koliko frejmova sadrži vremenski tok dugmića
190
77. Navesti opciju koja se koristi za pravljenja scene
78. Objasniti pojam Onion Skinning
Izrada 3D animacije
79. Objasniti pojam 3D animacije
80. Navesti elemente radnog okruženja aplikacije za izradu 3D animacije
81. Navesti elemnte komandnog panoa
82. Navesti prozore za prikaz i alatke koje kontrolišu kretanje u njima
83. Navesti i objasniti tehnike za biranje objekata
84. Navesti alatku koja se koristi za zadavanja ose ili ravni duž koje se odvija
transformacija objekata
85. Navesti alatke koje se koriste za crtanje standardnih prostih tijela
86. Navesti alatke koje se koriste za crtanje proširenih prostih tijela
87. Objasniti postupak rasterizovanja nepokretne slike
88. Objasniti ulogu vremenskog klizača i dugmadi za kontrolu reprodukovanje
animacije
89. Navesti vrste modifikatora i objasniti njihovu ulogu
90. Navesti vrste podrazumjevanih objekata koji se mogu koristiti pri izradi 3D
animacije
91. Objasniti ulogu mreže zakrpa pri izradi trodimenzionalnih površina
92. Objasniti ulogu alatki Hold i Fetch pri snimanju scene
93. Objasniti ulogu opcije AutoGrid
94. Navesti 2D geometrijske oblike i objasniti kada se koriste
95. Objasniti postupak konvertovanja objekata 3D mrežica u izmenljivu mrežicu
96. Objasniti pojam uporišne tačke
97. Objasniti postupak konvertovanja oblika u izmjenljive krive
98. Navesti vrste materijala i mapa koji se mogu dodijeliti objektu
99. Objasniti postupak dodjeljivanja materijala i mapa objektima u sceni
100. Navesti metode za izradu složenih objekata
101. Objasniti pojmove standardnog i fotometrijskog svijetla
102. Objasniti ulogu alatke Place Highlight pri osvjetljavanju objekta
103. Navesti razliku između usmjerene i slobodne kamere
104. Navesti alatke za upravljanje animacijom i njenom vremenskom konfiguracijom
105. Objasniti postupak upravljanja ključevima animacije pomoću dijalog prozora
Track View
106. Navesti vrste modula za rasterizaciju scene
107. Opisati postupak dodjeljivanja efekta rasterizacije sceni
108. Objasniti pojam i navesti vrste sistema čestica
109. Objasniti ulogu alatki Blobmesh i Mesher
110. Navesti kategorije prostornih deformacija i njihovu ulogu u izradi animacija
111. Objasniti ulogu sistema u procesu rasterizacije i izradi složenih scena
112. Objasniti postupak izrade i animiranja sistema prstenastog niza
113. Objasniti ulogu hijerarhije u procesu pojednostavljivanja animacije
114. Navesti vrste hijerarhija
115. Objasniti postupak pravljenja hijerarhije
116. Navesti vrste NURBS krivih i površina
117. Objasniti postupak konvertovanja krivih i proširenih krivih u NURBS krive
Obrada video zapisa
118. Objasniti pojam video zapisa
119. Navesti elemente radnog okruženja aplikacije za obradu video zapisa
120. Objasniti pojam nelinearne montaže
121. Objasniti razliku između offline i online montaže
191
122. Objasniti pojmove projekta, sekvence, scenarija, filma, isječka, kadra i
produkcije
123. Navesti prozore na radnoj površini
124. Objasniti razlike između prozora Project, Monitor i Timeline
125. Objasniti ulogu dijalog prozora Storyboard i Audio Mixer
126. Navesti vrste paleta sa alatkama i opisati na koji način im se može pristupiti
127. Objasniti postupak podešavanja svojstava video zapisa pomoću dijalog prozora
Load Project Settings
128. Navesti režime prikazivanja prozora Monitor i objasniti kada se koriste
129. Objasniti prenošenja isječaka u prozor Timeline
130. Objasniti postupak kretanja po vremenskoj osi
131. Opisati postupak povezivanja digitalne video kamere sa računarom
132. Objasniti pojam prostog reza
133. Objasniti ulogu dugmeta split-track
134. Objasniti postupak podešavanja prelaza
135. Objasniti postupak zamjenjivanja podrazumjevanog prelaza
136. Objasniti šta se sve može praviti u dijalog prozoru Title
137. Navesti vrste pokretnih natpisa i opisati postupak pravljenja
138. Navesti alatke koje se koriste za podešavanje providnosti isječaka
139. Objasniti ulogu dijalog prozora Transparency Settings
140. Navesti video efekte koji se mogu primjeniti na video isječak
141. Objasniti pojam ključne slike
142. Opisati postupak pravljenja ključnih slika na vremenskoj osi
143. Opisati postupak dodavanja efekata nepokretnoj slici
144. Objasniti pojam zvučne sekvence i kako se mogu podešavati
145. Navesti parametre zvuka koje treba podesiti pri unošenju zvuka u video
materijal
146. Objasniti razliku između prozora Project i Clip
147. Navesti kategorije zvučnih efekata
148. Navesti načine snimanja i arhiviranja video zapisa
4. Tip ispita:
- Usmeno.
- Prema Pravilniku o načinu i postupku polaganja stručnog ispita formulišu se
pitanja na ispitnom listu,i sastavlja detaljan spisak ispitnih pitanja na osnovu
okvirnog spiska pitanja, datih u Ispitnom katalogu.
- Na ispitnom listu treba da budu tri pitanja, kombinovana po složenosti na
odgovarajući način,da budu iz različitih taksonomskih kategorija i iz različitih
tematskih oblasti.
- Kandidat ima pravo da se pripremi za usmeni ispit 10 minuta.
- Usmeni ispit traje najviše 20 minuta.
- Ocjenu na usmenom ispitu oblikuje ispitna komisija, na prijedlog ispitivača.
5. Dozvoljena pomagala
- Računar sa odgovarajućim softverom i štampač.
6. Literatura i drugi izvori
- Literatura i drugi izvori su dati u Katalogu znanja i Godišnjem planu nastavnika.
192
2.2. STRUČNI RAD
2.2.1. ISPITNI KATALOG PRAKTIČNOG DIJELA STRUČNOG ISPITA – STRUČNI RAD
1. Naziv ispitnog kataloga: ISPITNI KATALOG PRAKTIČNOG DIJELA STRUČNOG
ISPITA – STRUČNI RAD
2. Cilj ispita
Na praktičnom dijelu stručnog ispita kandidat treba da pokaže:
- poznavanje gradiva, principa i zakonitosti, vezanih za zadatu temu;
- stručno i kvalifikovano prezentiranje obrađene teme;
- povezanost stručno-teorijskih i praktičnih znanja;
- stepen osposobljenosti za rješavanje praktičnih zadataka;
- odgovarajući pristup i izbor postupaka kod obavljanja zadataka;
- pravilnu upotrebu stručne terminologije;
- samostalnost u odabiru i upotrebi aplikacija za rješavanje praktičnih zadataka;
- stepen osposobljenosti za primjenu gotovih programa (softvera) za rješavanje
zadataka;
- odgovornost za kvalitet vlastitog rada.
3. Spisak tema/zadataka
Multimedijalne tehnike
TIPOGRAFIJA
- Uticaj tipografije na multimedijalni dokument
MULTIMEDIJA
- Podjela, karakteristike, primjena i elementi multimedije
MULTIMEDIJALNI ALATI
- Klasifikacija, namjena i formati zapisa
ULAZNI UREĐAJI MULTIMEDIJALNOG SISTEMA
- Princip rada i uloga u multimedijalnom sistemu
IZLAZNI UREĐAJI MULTIMEDIJALNOG SISTEMA
- Princip rada i uloga u multimedijalnom sistemu
MULTIMEDIJA KAO SREDSTVO VIZUELNE KOMUNIKACIJE
- Uloga multimedije u vizuelnoj komunikaciji
MULTIMEDIJA I INTERAKCIJA
- Namjena interaktivnih multimedija
- Forma multimedijalnog sadržaja u funkciji interakcije multimedije
PROIZVODNJA I PREZENTACIJA MULTIMEDIJALNOG SADRŽAJA
- Vrste, pristup, primjena i načini proizvodnje multimedijalnog sadržaja
- Kvalitet i parametri prezentacije multimedijalnog sadržaja
MULTIMEDIJALNI SADRŽAJ I INTERNET
- Pretraživanje i postavljanje multimedijalnog sadržaja na Internetu
193
Osnove audio i video tehnike
MIKROFONI
- Konstrukcija, princip rada, karakteristike i primjena elektrodinamičkih,
kondenzatorskih i kristalnih mikrofona
- Ispitivanje karakteristika mikrofona
ZVUČNICI
- Konstrukcija, princip rada, karakteristike i primjena elektrodinamičkih zvučnika
- Ispitivanje karakteristika zvučnika
UGRAĐIVANJE ZVUČNIKA
- Konstrukcija i karakteristike zvučnih kutija i zvučnih stubova
- Izrada električne (filterske) skretnice za zvučnu kutiju
MIKROFONSKI POJAČAVAČI (PREDPOJAČAVAČI)
- Konstrukcija, princip rada, karakteristike i primjena mikrofonskih pojačavača
- Izrada jednostavnog mikrofonskog pojačavača
AUDIO POJAČAVAČI SNAGE (IZLAZNI STEPEN AUDIO POJAČAVAČA)
- Konstrukcija, princip rada, karakteristike i primjena audio pojačavača snage
- Izrada jednostavnog audio pojačavača snage
TONSKA MIKSETA
- Konstrukcija, princip rada, tehničke karakteristike i primjena tonske miksete
- Povezivanje miksete sa odgovarajućim ulaznim i izlaznim uređajima i
demonstracija rada sa miksetom
UREĐAJ ZA OZVUČAVANJE
- Sastavni djelovi, princip rada i primjena uređaja za ozvučavanje
- Povezivanje elemenata uređaja za ozvučavanje i demonstracija rada sa
uređajem
KAMKORDER
- Konstrukcija, princip rada,tehničke karakteristike i primjena kamkordera
- Rad sa kamkorderom – snimanje slike i zvuka
SISTEM ZA PRIJEM SATELITSKIH TV SIGNALA
- Sastavni djelovi i princip rada sistema za prijem satelitskih TV signala
- Povezivanje uređaja sistema za prijem TV signala sa satelita, podešavanje
antene i demonstracija rada sistema
NELINEARNA MONTAŽA
- Nelinearna montaža snimljenih video, audio i grafičkih materijala na računaru
- Nelinearne montaža snimljenog materijala u jednom od odgovarajućih programa
za obradu video signala
Multimedijalne komunikacione tehnologije
ARHITEKTURA RAČUNARSKIH MREŽA
- Princip rada i konfiguracija strukture računarskih mreža
LAN
- Princip rada i konfiguracija LAN-a
194
WAN
- Princip rada i konfiguracija WAN-a
ETHERNET I MREŽNI SLOJEVI
- Princip rada i konfiguracija mrežnih slojeva
INTERNET
- Princip rada, načini konekcije i korišćenja Interneta
MULTIMEDIJALNI SERVISI
- Klasifikacija i namjena multimedijalnih servisa
KOMUNIKACIONI PROTOKOLI
- Princip rada i uloga protokola pri prenosu podataka
KOMUNIKACIONI UREĐAJI
- Klasifikacija i princip rada komunikacionih uređaja
VIDEOKONFERENCIJA
- Klasifikacija, oprema, alati za uspostavljanje konferencijskih veza i namjena
INTERAKTIVNA TV
- Mogićnosti, zastupljenost i uređaji za realizaciju interaktivne TV
SIGURNOST SISTEMA MMS KOMUNIKACIJA
- Sakrivanje, poverljivost, autentikacija i integritet podataka
Proizvodnja multimedijalnog sadržaja
DIZAJNIRANJE TEKSTA
- Kreiranje i korišćenje templatea, formatiranje i dizjniranje teksta
GRAFIČKO DIZAJNIRANJE TABELA
- Izrada tabele i njeno grafičko dizajniranje
GRAFIČKO DIZAJNIRANJE TABELA I GRAFIKONA
- Izrada tabele, grafikona i njihovo grafičko dizajniranje
IZRADA CRTEŽA
- Izrada crteža u izabranoj aplikaciji
MIDI
- Definicija, kanali, interfejs, standardi, poruke i načini sinteze MIDI muzike
RAD SA AUDIO DATOTEKAMA
- Formati, otvaranje, snimanje i pravljenje novih audio datoteka u izabranoj
aplikaciji
IZRADA ŠABLONA ZA SNIMANJE AUDIO DATOTEKE ODREĐENOG FORMATA
- Izrada šablona za snimanje audio datoteke određenog formata u izabranoj
aplikaciji
KRETANJE KROZ AUDIO DATOTEKE
- Funkcije i vrste obilježivača za kretanje kroz audio datoteke
195
SNIMANJE I REPRODUKOVANJE ZVUKA
- Snimanje i reprodukovanje zvuka u izabranoj aplikaciji
EFEKTI I AUDIO PODACI
- Dodavanje efekta audio podacima u izabranoj aplikaciji
RAD SA SEMPLOVIMA
- Vrste, pravljenje, mijenjanje, snimanje i slanje semplova
IZRADA MULTIMEDIJALNE PREZENTACIJE 1.
- Korišćenjem jednog od načina izraditi multimedijalnu prezentaciju u izabranoj
aplikaciji
IZRADA MULTIMEDIJALNE PREZENTACIJE 2.
- Izrada multimedijalne prezentacije sa animacijom slajdova
IZRADA MULTIMEDIJALNE PREZENTACIJE 3.
- Izrada multimedijalne prezentacije sa animacijom slajdova i implementacijom
zvučnog zapisa
IZRADA MULTIMEDIJALNE PREZENTACIJE 4.
- Izrada multimedijalne prezentacije sa animacijom slajdova i implementacijom
zvučnog i video zapisa
IZRADA PREZENTACIJE SA FOTO ALBUMOM
- Izrada prezentacije sa foto albumom na zadatu temu
Računarska grafika i animacija
OBRADA RASTERSKE SLIKE 1.
- Izrada primjera za naslovnu stranu školskog časopisa sa akcentom na podešavanje
kontrasta i osvjetljenja, promjenu boje i retuširanje slike
OBRADA RASTERSKE SLIKE 2.
- Izrada novog stila i primjena na nacrtani objekat. Primjena filtera na isti objekat
OBRADA VEKTORSKE SLIKE 1.
- Kreiranje i obrada objekata sa primjenom crtanja, deformisanja, oblikovanja i
dodavanja određenih efekata
OBRADA VEKTORSKE SLIKE 2.
- Kreiranje artistik i paragraf teksta
IZRADA 2D ANIMACIJE 1.
- Koristiti jednu od tehnika za izradu 2D animacije na zadatu temu
IZRADA 2D ANIMACIJE 2.
- Koristiti tehniku tweening za izradu 2D animacije na zadatu temu
IZRADA 3D MODELA 1.
- Izrada 3D modela koristeći standardna prosta tijela
IZRADA 3D MODELA 2.
- Izrada 3D modela koristeći proširenu prostog tijela
196
IZRADA PODRAZUMJEVANOG OBJEKTA
- Izrada podrazumjevanog objekta u proizvoljnoj veličini
IZRADA MODELA 1.
- Izrada modela na zadatu temu. Koristiti krive i proširena prosta tijela
IZRADA MODELA 2.
- Izrada modela na zadatu temu pomoću standardnih prostih tijela. Koristiti
postupak pretvaranja modela u izmjenljivu mrežicu i postupak mijenjanja modela
pomoću nivoa podobjekata
RAD SA OBJEKTIMA 1.
- Izrada objekta na zadatu temu i dodjeljivanje materijala ili mape
RAD SA OBJEKTIMA 2.
- Izrada objekta i primjena modifikatora
IZRADA SCENE 1.
- Izrada scene preme zadatoj slici u proizvoljnoj veličini
IZRADA SCENE 2.
- Izrada scene sa slike. Koristiti podrezumjevane objekte i standrdna proširena
tijela
IZRADA SCENE 3.
- Izrada scene prema zadatoj slici. Koristiti standardna prosta tijela i usmjerena
svijetla s ciljnim objektom
IZRADA SCENE SA ANIMACIJOM
- Izrada scene sa animacijom. Koristiti standardna prosta tijela, editor krivih,
editor materijala, editor mapa, sisteme čestica, kemere itd.
IZRADA NURBS MODELA
- Izrada modela na zadatu temu korišćenjem NURBS krive. Dodijeliti određeni
materijal modelu
MONTAŽA VIDEO ISJEČAKA
- Montaža video isječaka u prozorima Monitor i Timeline. Koristiti aplikaciju Adobe
Premiere
DODAVANJE TEKSTA VIDEO ZAPISU
- Pravljenje teksta ili pokretnih natpisa i dodavanje video zapisu
DODAVANJE ZVUČNOG EFEKTA VIDEO ISJEČKU
- Unošenje zvuka u video materijal i dodavanje zvučnih efekata
DODAVANJE VIDEO EFEKTA
- Dodavanje video efekta snimljenom materijalu sa DV kamerom
Primjena audio i video tehnike
MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 1 - JUTRO
- Slikom i tonskim efektima prikazati rađanje jutra u prirodi (u trajanju do 90
sekundi). Pri montaži videa koristiti pretapanje slike u trajanju 2 sec. Zvučne
197
efekte (žubor vode i cvrkut ptica) snimati odvojeno od slike. Koristiti HD kameru,
računar PC, odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.
- Opisati postupak izrade multimedijalnog projekta (ideja, snimanje, obrada
snimljenog materijala). Opisati princip rada i karakteristike korišćene opreme.
MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 2 - JUTRO NA ULICI
- Slikom i tonskim efektima prikazati ulice grada u jutarnjim časovima (u trajanju
do 90 sekundi). Pri montaži videa koristiti isključivo rez. Zvučne efekte (buka
automobila, žamor ljudi koji idu na posao) snimati odvojeno od slike. Koristiti
HD kameru, računar PC, odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.
- Opisati postupak izrade multimedijalnog projekta (ideja, snimanje, obrada
snimljenog materijala). Opisati princip rada i karakteristike korišćene opreme.
MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 3 - VREMENSKA PROGNOZA
- Snimiti vremenski prognozu kao novinar (u trajanju do 90 sekundi). Pri montaži
videa koristiti rez i pretapanje. Prilagođen instrumental kao ton u pozadini.
Koristiti HD kameru, računar PC, odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.
- Opisati postupak izrade multimedijalnog projekta (ideja, snimanje, obrada
snimljenog materijala). Opisati princip rada i karakteristike korišćene opreme.
MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 4 - REKLAMNI SPOT
- Napraviti reklamni spot za neki objekat ili proizvod (u trajanju do 60 sekundi).
Pri montaži videa koristiti po želji (rez, švenk, zum, odzum...). Koristiti zvučne
efekte po želji. Koristiti HD kameru, računar PC, odgovarajući softver za
nelinearnu AV montažu.
- Opisati postupak izrade multimedijalnog projekta (ideja, snimanje, obrada
snimljenog materijala). Opisati princip rada i karakteristike korišćene opreme.
MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 5 - SNIMANJE JEDNOČINKE
- Sa statistima snimiti poznatu jednočinku ili realizovati novu, izmišljenu (u
trajanju do 120 sekundi). Pri montaži videa koristiti po želji rez, švenk, zum,
odzum. Koristiti zvučne efekte po želji. Koristiti HD kameru, računar PC,
odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.
- Opisati postupak izrade multimedijalnog projekta (ideja, snimanje, obrada
snimljenog materijala). Opisati princip rada i karakteristike korišćene opreme.
MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 6 - DOGAĐAJ NA ŠKOLSKOM ČASU
- Sa statistima snimiti neki prijatan događaj, koji se desio na školskom času (u
trajanju do 120 sekundi). Pri montaži videa koristiti po želji rez, švenk, zum,
odzum. Koristiti zvučne efekte po želji. Koristiti HD kameru, računar PC,
odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.
- Opisati postupak izrade multimedijalnog projekta (ideja, snimanje, obrada
snimljenog materijala). Opisati princip rada i karakteristike korišćene opreme.
MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 7 - DOGAĐAJ NA ŠKOLSKOM ODMORU
- Sa statistima snimiti neki prijatan događaj, koji se desio u školskom dvorištu (u
trajanju do 120 sekundi). Pri montaži videa koristiti po želji rez, švenk, zum,
odzum. Koristiti zvučne efekte po želji. Koristiti HD kameru, računar PC,
odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.
- Opisati postupak izrade multimedijalnog projekta (ideja, snimanje, obrada
snimljenog materijala). Opisati princip rada i karakteristike korišćene opreme.
198
MULTIMEDIJALNI PROJEKAT 8 - ČEKAJUĆI DOBITAK na LOTO-u.
- Napraviti multimedijalni projekat čekanja rezultata za dobitak na LOTO-u (u
trajanju do 90 sekundi). Pri montaži videa koristiti po želji rez, total, široki plan.
Koristiti zvučne efekte po želji. Koristiti snimak izvlačenja lotoa koji je ranije
snimljen a izmontirani djelovi se emituju preko DVD plejera na TV. Snima se
akter (glumac-učenik) koji drži LOTO tiket u rukama i očekuje dobitak. Koristiti
HD kameru, računar PC, odgovarajući softver za nelinearnu AV montažu.
- Opisati postupak izrade multimedijalnog projekta (ideja, snimanje, obrada
snimljenog materijala). Opisati princip rada i karakteristike korišćene opreme.
4. Uputstvo za sprovođenje stručnog rada
- Stručni rad obuhvata samostalan rad na zadatku sa odbranom, uz odgovarajuću
tehničko-tehnološku dokumentaciju.
- Konkretan sadržaj praktičnog zadatka za stručni rad definiše se na osnovu
okvirnog spiska zadataka, datih u Ipitnom katalogu.
- Ispitni odbor za svaki pojedinačni zadatak propisuje uslove rada – da li se
kompletan zadatak radi pred komisijom ili je zadatak moguće do određene faze,
uz odgovarajuću tehničko-tehnološku dokumentaciju, uraditi prije ispita, a da se
finalizacija zadatka uradi na samom ispitu.
- Ako se dio zadatka radi prije ispita, član Ipitnog odbora, kao mentor, treba da
ima uvid u tok rada.
- Tehničko-tehnološka dokumentacija radi se pod nadzorom mentora, kao i sam
zadatak, što mentor garantuje svojim potpisom.
- Sprovođenje stručnog rada i ocjenjivanje učenika se obavlja u skladu sa
Pravilnikom o načinu i postupku polaganja praktičnog, završnog, stručnog i
diplomskog ispita.
5. Dozvoljena pomagala
- Računar sa odgovarajućim softverom
6. Literatura i drugi izvori
- Za kandidate je preporučena literatura data u Katalogu znanja i Godišnjem planu
rada nastavnika.
199
3. OBAVEZNI NAČINI PROVJERAVANJA ZNANJA
Redni
Nastavni predmet
broj
1.
Osnove elektrotehnike
2.
Osnovi računarstva
3.
Osnove analogne i digitalne elektronike
4.
Multimedijalne tehnike
5.
Audio i video tehnika
Multimedijalne komunikacione
6.
tehnologije
7.
Programiranje
8.
Proizvodnja multimedijalnog sadržaja
9.
Računarska grafika i animacija
10. Primjena audio i video tehnike
11. Preduzetništvo
12. Praktična nastava
IZBORNA NASTAVA
1.
Engleski (jezik struke)
2.
Ekologija i zaštita životne sredine
3.
Poslovna komunikacija
4.
Grafički dizajn
5.
Osnove telekomunikacija
6.
Rasvjetna tehnika
7.
Tehnika ozvučavanja
8.
Vizuelene komunikacije
-
200
UČENIKA
Obvezni načini provjeravanja i
ocjenjivanja znanja učenika
Usmeni odgovori
Pismeni zadaci
Rad na Vježbema
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Rad na Vježbema
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Rad na Vježbema
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Rad na Vježbema
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Rad na Vježbema
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Rad na Vježbema
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Rad na Vježbema
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Praktičan rad
Usmeni odgovori
Pismeni zadaci
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Redni
broj
Nastavni predmet
9.
Objektno programiranje
10.
Multimedijalni skript alati
11.
Audio i video sistemi posebne namjene
-
Obvezni načini provjeravanja i
ocjenjivanja znanja učenika
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Rad na Vježbema
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
Rad na Vježbema
Usmeni odgovori
Pismene vježbe
4. USLOVI ZA NAPREDOVANJE I ZAVRŠETAK OBRAZOVOVNOG PROGRAMA
- Za završetak srednjeg stručnog obrazovanja u četvorogodišnjem trajanju za
obrazovni program Elektrotehničar multimedija, potrebno je završiti četvrtu
godinu obrazovanja sa pozitivnim ocjenama iz svih nastavnih predmeta, odraditi
sve slobodne aktivnosti, obaveze iz praktičnog obrazovanja u procesu rada i
položiti stručni ispit.
- Obrazovanje se završava nakon položenog stručnog ispita koji se sastoji iz:
- pismenog ispita iz maternjeg jezika i književnosti,
- pismenog ispita iz matematike ili stranog jezika,
- usmenog ispita iz jednog stručno - teorijskog predmeta (po izboru učenika) i to:
audio i video tehnika, multimedijalne komunikacione tehnologije, proizvodnja
multimedijalnog sadržaja i računarska grafika i animacija, stručnog rada.
5. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA UČENICIMA SA POSEBNIM POTREBAMA
- U skladu sa Zakonom o usmjeravanju djece sa posebnim potrebama, škola je
obavezna da na osnovu važećeg programa izradi poseban program. Posebni
program omogućava prilagođeno izvođenje nastave kako bi učenici dostigli
propisani stručni standard u svim predmetima, a time i stručne kompetencije.
6. NAČIN PRILAGOĐAVANJA PROGRAMA OBRAZOVANJU ODRASLIH
- Programi stručnog obrazovanja koji su pripremljeni za mlade, izvode se i za
odrasle, u skladu sa polaznim osnovama za prilagođavanje izvođenja obrazovnih
programa obrazovanju odraslih tako da:
- iz nastavnog plana se izostavljaju predmeti fizičko vaspitanje i slobodne
aktivnosti, koji time prestaju biti uslov za završetak obrazovanja. Škola je
obavezna da odraslim ponudi sportske aktivnosti kojima se oni mogu
dobrovoljno priključiti;
- škola izradi prilagođen program praktičnog obrazovanja s obzirom na poslove i
zadatke koje obavlja učesnik obrazovanja;
- za odrasle ne vrijede uslovi za napredovanje koji su određeni u programima,
nego uslovi koje utvrdi škola u nacrtu izvođenja obrazovnog programa za
odrasle;
- se provjeravanje znanja izvodi putem ispita, pri čemu se uzimaju u obzir načini
provjeravanja znanja (usmeno, pismeno, vježbe, praktični rad), određeni
obrazovnim programom;
- odrasli ne polažu međuispit iz uspješnosti praktičnog obrazovanja.
201
7. PROFIL STRUČNE SPREME NASTAVNIKA
Redni
Nastavni predmet
broj
1.
Osnove elektrotehnike
2.
Osnovi računarstva
-
3.
Osnove analogne i digitalne
elektronike
-
4.
Multimedijalne tehnike
5.
Audio i video tehnika
6.
Multimedijalne komunikacione
tehnologije
-
7.
Programiranje
-
8.
Proizvodnja multimedijalnog
sadržaja
-
9.
Računarska grafika i animacija
10.
Primjena audio i video tehnike
11.
Preduzetništvo
-
12.
Praktična nastava
-
I STRUČNIH SARADNIKA
Profil stručne spreme nastavnika
i stručnih saradnika
Diplomirani inženjer elektrotehnike
Diplomirani inženjer elektronike
Profesor elektrotehnike
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
računarske tehnike i informatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
elektronike i telekomunikacija
Diplomirani matematičar - smjer računarske
nauke
Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer
elektronike, telekomunikacija ili automatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
računarske tehnike i informatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
elektronike i telekomunikacija
Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer
elektronike i telekomunikacija
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
računarske tehnike i informatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
elektronike i telekomunikacija
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
računarske tehnike i informatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
elektronike i telekomunikacija
Diplomirani matematičar - smjer računarske
nauke
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
računarske tehnike i informatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
elektronike i telekomunikacija
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
računarske tehnike i informatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
elektronike i telekomunikacija
Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer
elektronike i telekomunikacija
Diplomirani ekonomista
Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer
elektronike, telekomunikacija ili automatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
računarske tehnike i informatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer
energetike (u I razredu)
Inženjer elektrotehnike – smjer elektronike
(u I razredu)
Inženjer elektrotehnike – smjer energetike
(u I razredu)
IZBORNA NASTAVA
202
Redni
broj
Nastavni predmet
1.
Engleski (jezik struke)
2.
Ekologija i zaštita životne sredine
3.
Poslovna komunikacija
4.
Grafički dizajn
5.
Osnove telekomunikacija
-
-
6.
Rasvjetna tehnika
7.
Tehnika ozvučavanja
8.
Vizuelne komunikacije
9.
Objektno programiranje
-
10.
Multimedijalni skrip alati
-
11.
Audio i video sistemi posebne
namjene
Profil stručne spreme nastavnika
i stručnih saradnika
Profesor engleskog jezika i književnosti
Diplomirani filolog za engleski jezik i
književnost
Diplomirani biolog
Diplomirani inzenjer pejzažne arhikteture
Diplomrani pravnik
Diplomirani ekonomista
Diplomirani grafičar
Diplomirani grafički dizajner
Diplomirani slikar
Diplomirani slikar primijenjene umjetnosti
Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer
telekomunikacija i elektronike
Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer
elektronike, telekomunikacija ili automatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer
energetike
Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer
elektronike, telekomunikacija ili automatike
Diplomirani grafičar
Diplomirani grafički dizajner
Diplomirani slikar
Diplomirani slikar primijenjene umjetnosti
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
računarske tehnike i informatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
elektronike i telekomunikacija
Diplomirani matematičar - smjer računarske
nauke
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
računarske tehnike i informatike
Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer
elektronike i telekomunikacija
Diplomirani matematičar - smjer računarske
nauke
- Diplomirani inženjer elektrotehnike – smjer
elektronike, telekomunikacija ili automatike
Saradnik u nastavi – laborant iz oblasti računara (za održavanje opreme):
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer računarske tehnike i informatike
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike i telekomunikacija
- Diplomirani matematičar - smjer računarske nauke
- Inženjer računarstva i informacionih tehnologija
- Inženjer elektrotehnike
- V stepen – elektrotehničar specijalista za računarsku opremu
203
Saradnik u nastavi - laborant iz oblasti elektronike (za održavanje opreme i
pripremu vježbi):
- Diplomirani inženjer elektrotehnike - smjer elektronike, telekomunikacija i
automatike
- Inženjer elektrotehnike – smjer elektronike, telekomunikacija i automatika
- V stepen – elektrotehničar specijalista za elektroniku
8. OBLIK ORGANIZACIJE I IZVOĐENJA OBRAZOVNOG PROGRAMA
- Obrazovni program se organizuje i izvodi u školskom obliku.
Audio i video tehnika
6.
Multimedijalne
komunikacione tehnologije
7.
Programiranje
8.
9.
10.
11.
12.
Proizvodnja
multimedijalnog sadržaja
Računarska grafika i
animacija
Primjena audio i video
tehnike
Preduzetništvo
Praktična nastava
Ukupno
časova
5.
Razred
8.1. BROJ ČASOVA PO GODINAMA OBRAZOVANJA I VRSTAMA NASTAVE
Broj časova kod
kojih se
Vrsta nastave
Redni
odjeljenje
dijeli
Nastavni predmet
broj
na grupe
T
V
P
T
V
P
144
108
36
36
I
1.
Osnove elektrotehnike
II
108
72
36
36
2.
Osnovi računarstva
I
108
72
36
36
Osnove analogne i digitalne
3.
II
144
108
36
36
elektronike
4.
Multimedijalne tehnike
II
72
II
III
III
IV
III
IV
III
IV
III
IV
72
108
108
66
108
66
72
66
72
66
72
108
72
33
72
33
IV
99
99
IV
I
II
III
IV
66
144
144
144
132
40
72
72
72
66
72
72
72
66
36
33
36
33
72
66
72
66
26
144
144
144
132
IZBORNA NASTAVA
1.
Engleski (jezik struke)
I
II
II
IV
2.
Ekologija i zaštita životne
sredine
I
72
58
14
3.
Poslovna komunikacija
II
72
60
12
4.
Grafički dizajn
II
72
72
5.
Osnove telekomunikacija
II
72
72
204
36
33
36
33
72
66
72
66
144
144
144
132
Ukupno
časova
Nastavni predmet
Razred
Redni
broj
Vrsta nastave
6.
Rasvjetna tehnika
III
72
T
72
7.
8.
9.
10.
Tehnika ozvučavanja
Vizuelne komunikacije
Objektno programiranje
Multimdedijalni skript alati
Audio i video sistemi
posebne namjene
III
III
IV
IV
72
72
66
66
72
72
33
33
IV
66
66
11.
V
33
33
P
Broj časova kod
kojih se
odjeljenje dijeli
na grupe
T
V
P
33
33
T – Teorija
V - Vježbe
P – Praktična nastava
9. PROFESIONALNA PRAKSA
Opšti ciljevi nastave
- Učenici I, II i III razreda nakon završetka nastavne godine obavljaju profesinalnu
praksu u skladu sa nastavnim planom.
- Profesinalna praksa se izvodi u odgovarajućim preduzećima ili objektima škole.
- Za izradu programa profesionalne prakse i njenu realizaciju zadužena je škola.
- Program profesionalne prakse mora biti u korelaciji sa programom stručnoteorijskih predmeta.
- U realizaciji programa profesionalne prakse učenik je obavezan da vodi dnevnik
profesionalne prakse. U dnevniku učenik po danima upisuje sadržaje rada, a
potrebno je priložiti skice, šeme ili neke druge elmente tehnološko-tehničke
dokumentacije. Dnevnik profesinalne prakse potpisuje lice zaduženo za
realizaciju programa.
- Podatke o profesionalnoj praksi (ime i prezime učenika, mjesto i vrijeme
izvođenja) evedintiraju se u posebnim rubrikama u odjeljenjskim knjigama.
- Profesionalna praksa se ne ocjenjuje, ali je uslov za završetak razreda.
10. SLOBODNE AKTIVNOSTI
- Slobodne aktivnosti učenika su sastavni dio nastavnog plana i obrazovnog
programa. Koncepcija slobodnih aktivnosti zasniva se na tome, da sa jedne strane
doprinose rekreaciji i opštekulturnom uzdizanju učenika, a sa druge strane
upotpunjavanju stručnog znanja. Slobodne aktivnosti sadrže obavezne sadržaje i
sadržaje po izboru učenika.
- Program slobodnih aktivnosti radi škola, polazeći od utvrđenog broja časova u
nastavnom planu (u I, II, III razredu po 36 časova, a u IV - 33 časa godišnje).
Program slobodnih aktivnosti je sastavni dio Godišnjeg plana rada škole a sastoji
se iz tri cjeline:
Obavezni sadržaji vezani za opšteobrazovno područje:
- dani sporta,
- ekološke aktivnosti,
- filmske, pozorišne, muzičke predstave i likovne izložbe,
- posjeta istorijskim spomenicima, muzejima, sajmu knjiga i dr.
Obavezni sadržaji vezani za stručno - teorijsko područje:
- posjete institucijama i preduzećima koje su stručno vezane sa obrazovnim
programom koji se realizuje;
- posjete sajmovima informatike, tehnike i nastavne tehnologije;
205
- učešće na stručnim predavanjima i takmičenjima u poznavanju određenih oblasti.
Sadržaji po izboru učenika:
- učešće u raznim sekcijama (sportska, dramska, literarna, muzička, likovna,
informatička, prva pomoć, saobraćajni propisi, tehnički i Internet klub i dr.);
- socijalni rad učenika i dr.
- Uspješnost učenika na slobodnim aktivnostima se ne ocjenjuje, ali su učenici
obavezni da realizuju sadržaje slobodnih aktivnosti jer je to uslov za
napredovanje iz jednog u slijedeći razred kao i za završetak obrazovnog
programa.
11. SPISAK UČESNIKA KOJI SU UČESTVOVALI U IZRADI OBRAZOVNOG PROGRAMA
- Gordana Tasić, dipl. elektroing., SEŠ „Vaso Aligrudić“ – Podgorica
- Igor Dragaš, dipl. elektroing., SEŠ „Vaso Aligrudić“ – Podgorica
- Marjan Drašković, dipl. elektroing., SSŠ – Nikšić
- Dušan Dubljević, dipl. elektroing., SSŠ – Nikšić
- Ivica Surjan, dipl. elektroing., SEŠ „Vaso Aligrudić“ i RTV Crne Gore – Podgorica
- Slavica Jovanović, dipl. elektroing., SEŠ „Vaso Aligrudić“ – Podgorica
- Mlađan Ražnatović, dipl. grafičar, SEŠ „Vaso Aligrudić“ – Podgorica
Koordinator:
- Sandra Brkanović, dipl. elektroing., CSO – Podgorica
206

SAVJETOVANJE

Budite fit i u

PRIKAZ RADA MOBILNOG STRUČNOG TIMA

Školski udžbenici – OBRAZAC - Centar za socijalnu skrb Sisak

LIDERSTVO

Zadaci za vježbu

pripreme za robotičku alku junior

Tekst peticije i prijedlog mjera

Vjeronauk