SEKTOR ZA ZAPOŠLJAVANJE IZVJEŠTAJ O RADU ZA PRVO POLUGODIŠTE 2012. GODINE Podgorica, jul 2012. godine 1 SADRŽAJ: 1. EVIDENCIJA NEZAPOSLENIH LICA 3 1.1. Kretanje nezaposlenosti 3 1.2. Stopa nezaposlenosti 3 1.3. Kvalifikaciona struktura nezaposlenih 3 1.4. 1.5. 1.6. Regionalna struktura nezaposlenosti Struktura nezaposlenih prema dužini traženja zaposlenja Starosna struktura nezaposlenih 4 6 7 1.7. Struktura nezaposlenih prema dužini radnog staža 8 1.8. Novoprijavljeni 9 1.9. Oglašavanje slobodnih radnih mjesta 10 1.10. Zapošljavanje 13 1.11. Osiguranje za slučaj nezaposlenosti 15 1.12 Stručni tretman nezaposlenih 15 2. PROGRAMSKE AKTIVNOSTI 17 2.1. 2.2. 2.3. Saradnja sa poslodavcima Priprema za zapošljavanje Sezonsko zapošljavanje Dodjela subvencija poslodavcima za nova zapošljavanja mladih na sezonskim poslovima Zapošljavanje pripravnika Projekat ''Radna praksa za visokoškolce'' Zaopšljavanje i rad stranaca Zapošljavanje teže zapošljivih lica Javni radovi Profesionalna orijentacija Inovirani program za kontinuirano stimulisanje zapošljavanja i preduzetništva u Crnoj Gori Centar za ljudske resurse 17 19 20 PRILOG 38 2.4. 2.5. 2.6. 2.7. 2.8. 2.9. 2.10. 2.11. 2.12. 3. 23 23 25 26 28 28 29 31 34 2 1. EVIDENCIJA NEZAPOSLENIH LICA 1.1. Kretanje nezaposlenosti Na evidenciji Zavoda za zapošljavanje na dan 30. jun 2012. godine nalazilo se 29.413 nezaposlenih lica (žena je bilo 13.551 ili 46,07%). U odnosu na 30.6.2011. godine (29.730 lica, a od toga 13.326 žena ili 44,82%) broj nezaposlenih je smanjen za 317 lica ili za 1,07%. Broj nezaposlenih - na dan 30.6.2011. i 30.6.2012. godine – (Graf.1.) Muškarci 18000 16404 16000 Žene 15862 13551 13326 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 30.6.2011.g. 30.6.2012.g. 1.2. Stopa nezaposlenosti Stopa nezaposlenosti, posmatrana kao odnos broja registrovanih nezaposlenih i aktivnog stanovništva, na dan 30. jun 2012. godine je bila 12,68% (na isti dan prethodne godine 11,24%). Najniže stope nezaposlenosti su u opštinama Budva (6,68%), Bar (7,58%) i Herceg Novi (7,72%), a najveće u opštinama Bijelo Polje (25,95%), Andrijevica (23,08%) i Mojkovac (22,84%). Stopa nezaposlenosti u Podgorici je bila 9,48%. 1.3. Kvalifikaciona struktura nezaposlenih Na evidenciji Zavoda se nalazi 6.362 lica ili 21,63% sa I i II obrazovanja (30.6.2011. godine 7.142 ili 24,02%). Nezaposlenih sa stepenom obrazovanja ima 16.982 ili 57,74% (30.6.2011. godine 58,89%), a sa VI, VII i VIII stepenom obrazovanja ima 6.069 lica (30.6.2011. godine 5.079 ili 17,09%). stepenom III, IV i V 17.509 ili ili 20,63% 3 Nezaposleni po kvalifikacionoj strukturi - na dan 30.6.2011. i 30.6.2012. godine – (Graf.2.) 30.6.2011.g. 30.6.2012.g. 17509 16982 18000 16000 14000 12000 10000 8000 7142 6362 6069 5079 6000 4000 2000 0 I i II III, IV i V VI, VII i VIII 1.4. Regionalna struktura nezaposlenosti Najviše nezaposlenih, na dan 30. jun 2012. godine, imali su Biro rada Podgorica (sa kancelarijama u Kolašinu, Danilovgradu i Cetinju) 10.081 lice ili 34,84% od ukupnog broja nezaposlenih (30.6.2011. godine 10.358 ili 34,84%) i Biro rada Bijelo Polje (sa kancelarijom Mojkovac) 4.476 lica ili 15,22% (30.6.2011. godine 4.497 ili 15,12%). Najmanji broj nezaposlenih lica je na području Biroa rada Herceg Novi (sa kancelarijama u Kotoru i Tivtu) 2.486 ili 8,45% (30.6.2011. godine 2.548 ili 8,57%) i Birou rada Bar (sa kancelarijama Budva i Ulcinj) 2.673 lica ili 9,09% (30.6.2011. godine 2.745 ili 9,23%). Nezaposleni po biroima rada - na dan 30.6.2011. i 30.6.2012. godine – (Graf. 3.) 30.6.2011.g. 30.6.2012.g. 12000 10000 10358 10081 8000 6000 44974476 4000 33983516 33463366 25482486 28382815 27452673 2000 0 Podgorica Berane Herceg Novi Nikšić Pljevlja Bijelo Polje Bar 4 Promjene broja nezaposlenih po biroima rada i kancelarijama - na dan 30.6.2011. i 30.6.2012. godine – (Tab.1.) Odnosi 4:2 Biro rada – 30.6.2011. % 30.6.2012. % Nom. Index Rb kancelarija razlika 1 2 3 4 5 6 7 1 Podgorica 7427 24.98 7102 24.15 -325 95.62 2 Cetinje 1486 5.00 1478 5.02 -8 99.46 3 Danilovgrad 804 2.70 843 2.87 39 104.85 4 Kolašin 641 2.16 658 2.24 17 102.65 5 Biro rada Podgorica 10358 34.84 10081 34.27 -277 97.33 6 Berane 1718 5.78 1859 6.32 141 108.21 7 Andrijevica 349 1.17 331 1.13 -18 94.84 8 Plav 353 1.19 309 1.05 -44 87.54 9 Rožaje 978 3.29 1017 3.46 39 103.99 10 Biro rada Berane 3398 11.43 3516 11.95 118 103.47 11 Herceg Novi 873 2.94 983 3.34 110 112.60 12 Kotor 898 3.02 768 2.61 -130 85.52 13 Tivat 777 2.61 735 2.50 -42 94.59 14 Biro rada H. Novi 2548 8.57 2486 8.45 -62 97.57 15 Nikšić 3110 10.46 3145 10.69 35 101.13 16 Šavnik 121 0.41 89 0.30 -32 73.55 17 Plužine 115 0.39 132 0.45 17 114.78 18 Biro rada Nikšić 3346 11.25 3366 11.44 20 100.60 19 Pljevlja 2559 8.61 2553 8.68 -6 99.77 20 Žabljak 279 0.94 262 0.89 -17 93.91 21 Biro rada Pljevlja 2838 9.55 2815 9.57 -23 99.19 22 Bijelo Polje 3811 12.82 3823 13.00 12 100.31 23 Mojkovac 686 2.31 653 2.22 -33 95.19 24 Biro rada Bijelo Polje 4497 15.13 4476 15.22 -21 99.53 25 Bar 1373 4.62 1232 4.19 -141 89.73 26 Budva 590 1.98 603 2.05 13 102.20 27 Ulcinj 782 2.63 838 2.85 56 107.16 28 Biro rada Bar 2745 9.23 2673 9.09 -72 97.38 29 CRNA GORA 29730 100 29413 100 -317 98.93 Do povećanja nezaposlenosti je došlo u Birou rada Berane (indeks 103,47) i Birou rada Bar (indeks 100,6), dok se u ostalim biroima bilježi pad nezaposlenosti. Nezaposlenost je najviše smanjena u Birou rada Podgorica (indeks 97,33) i Birou rada Bar (indeks 97,38). Posmatrano prema opštinama nezaposlenost je najviše porasla u Plužinama (indeks 114,78), Herceg Novom (indeks 112,6) i Beranama (indeks 108,21). Do najvećeg smanjenja nezaposlenosti je došlo u opštinama Šavnik (indeks 73,55), Kotor (indeks 85,52), i Plav (indeks 87,54). 5 1.5. Struktura nezaposlenih prema dužini traženja zaposlenja Zaposlenje preko jedne godine traži 17.709 lica ili 60,21% od ukupnog broja nezaposlenih na evidenciji Zavoda (na dan 30.6.2011. godine 17.738 ili 59,66%), preko tri godine 9.526 lica ili 32,38% nezaposlenih (30.6.2011. godine 9.213 ili 30,99%), a preko 5 godina 5.471 ili 18,6% (30.6.2011. godine 5.450 ili 18,33%). Nezaposleni prema dužini traženja zaposlenja (Tab.2.) Dužina čekanja Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 Do 6 mjeseci Preko 6 do 9 mjeseci Preko 9 do 12 mjeseci DO 1 GODINE Preko 1 do 3 godine Preko 3 do 5 godina Preko 5 do 8 godina Preko 8 godina PREKO 1 GODINE Ukupno: 30.6.2011. godine Ukupno Žene 2 3 7327 3424 2594 1289 2071 1019 11992 5732 8525 3978 3763 1552 3163 1042 2287 1022 17738 7594 29730 13326 30.6.2012. godine Ukupno Žene 4 5 7073 3392 2546 1275 2111 1040 11730 5707 8183 3952 4055 1753 2872 1083 2599 1073 17709 7861 29413 13551 Odnosi 4:2 Nom. raz. Indeks 6 7 -254 96.53 -48 98.15 40 101.93 -262 97.82 -342 95.99 292 107.76 -291 90.80 312 113.64 -29 99.84 -317 98.93 Nezaposleni prema dužini traženja zaposlenja - na dan 30.6.2011. i 30.6.2012. godine – (Graf. 4.) 30.6.2011.g. 9000 8000 7000 30.6.2012.g. 8525 8183 7327 7073 6000 5000 4055 3763 4000 3000 25942546 2000 3163 2872 20712111 2599 2287 1000 0 Do 6 mjeseci Preko 6 do 9 mjeseci Preko 9 do 12 mjeseci Preko 1 do 3 godine Preko 3 do 5 godina Preko 5 do 8 godina Preko 8 godina 6 1.6. Starosna struktura nezaposlenih lica Lica starosti do 25 godina ima 5.240 ili 17,81% (30.6.2011. godine 4.811 ili 16,18%) od ukupnog broja nezaposlenih, a preko 50 godina 9.816 ili 33,27% (na dan 30.6.2011. godine 10.864 ili 36,54%). Nezaposleni prema godinama starosti (Tab.3.) 30.6.2011. godine Ukupno Žene 2 3 90 40 4721 2188 4811 2228 3782 1936 4869 2579 5404 2760 10864 3823 29730 13326 Starosna grupa Rb 1 1 Do 18 godina 2 Preko 18 do 25 3 DO 25 GODINA 4 Preko 25 do 30 5 Preko 30 do 40 6 Preko 40 do 50 7 Preko 50 godina Ukupno: 30.6.2012. godine Ukupno Žene 4 5 70 30 5170 2303 5240 2333 4290 2241 5149 2751 4944 2560 9816 3683 29413 13551 Odnosi 4:2 Nom. raz. Indeks 6 7 -20 77.78 449 109.51 429 108.92 508 113.43 280 105.75 -460 91.49 -1048 90.35 -317 98.93 Nezaposleni prema godinama starosti - na dan 30.6.2011. i 30.6.2012. godine – (Graf. 5.) 30.6.2011.g. 30.6.2012.g. 12000 10864 9816 10000 8000 6000 4721 5170 3782 4000 4290 4869 5149 5404 4944 2000 90 70 0 Do 18 godina Preko 18 do 25 Preko 25 do 30 Preko 30 do 40 Preko 40 do 50 Preko 50 godina 7 1.7. Struktura nezaposlenih prema dužini radnog staža Prvi put traži zaposlenje, odnosno nema evidentiranog radnog staža 7.421 lice ili 25,23% od ukupnog broja nezaposlenih (na dan 30.6.2011. godine 6.665 lice ili 22,42%). Radni staž posjeduje 21.912 lica ili 74,77% (na dan 30.6.2011. godine 23.065 lica ili 77,58%). Nezaposleni prema dužini radnog staža (Tab.4.) Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 30.6.2011. godine Ukupno Žene 2 3 6665 3174 2644 1347 2057 1142 1192 673 1567 861 2103 1143 3304 1559 7652 2956 2546 471 23065 10152 29730 13326 Radni staž 1 Bez staža Do 1 godine Preko 1 do 2 Preko 2 do 3 Preko 3 do 5 Preko 5 do 10 Preko 10 do 20 Preko 20 do 30 Preko 30 Sa stažom Ukupno: 30.6.2012. godine Ukupno Žene 4 5 7421 3438 2926 1511 2062 1147 1255 711 1736 980 2293 1244 3052 1479 6592 2603 2102 455 21992 10113 29413 13551 Odnosi 4:2 Nom. raz. Indeks 6 7 756 111.34 282 110.67 5 100.24 63 105.29 169 110.78 190 109.03 -252 92.37 -1060 86.15 -444 82.56 -1073 95.35 -317 98.93 Nezaposleni prema radnom stažu i stepenima stručne spreme - na dan 30.6.2011. i 30.6.2012. godine – (Graf. 6.) 30.6.2011.g. 25000 30.6.2012.g. 23065 21992 20000 15000 10000 7652 6592 7421 6665 5000 2926 2644 2057 2062 1192 1255 1736 1567 2293 2103 3304 3052 2546 2102 0 Bez staža Sa stažom Do 1 godine Preko 1 do 2 Preko 2 do 3 Preko 3 do 5 Preko 5 Preko 10 Preko 20 Preko 30 do 10 do 20 do 30 8 1.8. Novoprijavljeni Za prvih šest mjeseci 2012. godine na evidenciju Zavoda za zapošljavanje se prijavilo 18.174 lica. Od navedenog broja, broj lica koja se prvi put prijavljuju je 5.323 ili 29,29%, dok se 12.851 lice ili 70,71% već prijavljivalo na evidenciju Zavoda. U odnosu na isti period 2011. godine prijavljeno je 1.067 lice manje ili 5,54% (za prvih šest mjeseci 2011. godine – 19.241 novoprijavljeni). Pregled novoprijavljenih (Tab.5.) Novoprijavljeni Rb 1 2 3 4 5 1.1 – 30.6.2011. g. 1.1 – 30.6.2012. g. Odnosi 4:2 Ukupno Žene Ukupno Žene Nom. raz. Indeks 2 3 4 5 6 7 3626 1684 3880 1864 254 107.00 1790 721 1443 578 -347 80.61 2756 1394 2910 1532 154 105.59 11069 5563 9941 5160 -1128 89.81 19241 9362 18174 9134 -1067 94.45 1 Prvi put, nema zapošljavanja Prvi put, ima zapošljavanja Nije prvi put, nema zapošljavanja Nije prvi put, ima zapošljavanja UKUPNO: Novoprijavljeni - prvo polugodište u 2011. i 2012. godini (Graf. 7.) 30.6.2011.g. 30.6.2012.g. 12000 11069 9941 10000 8000 6000 4000 3626 3880 2756 2910 1790 2000 1443 0 Prvi put, nema zapošljavanja Prvi put, ima zapošljavanja Nije prvi put, nema zapošljavanja Nije prvi put, ima zapošljavanja Najviše novoprijavljenih lica bio je u Podgorici (5.397 ili 29,69%), Nikšiću (2.046 ili 11,25%) i Bijelom Polju (1.334 ili 7,34%). Najviše novoprijavljenih je u starosnoj dobi od 18 do 25 godina 5.366 ili 29,52% i od 25 do 30 godina 3.661 ili 20,14%. Posmatrano prema razlozima prestanka radnog odnosa, najviše novoprijavljenih je onih kojima je radni odnos prestao zbog isteka rada na određeno radno vrijeme (5.564 ili 59,97% od novoprijavljenih sa radnim stažom), zatim zbog isplaćene otpremnina zapošljenom za čijim je radom prestala potreba (977 lica ili 10,53%) i zbog zaključenog sporazuma s poslodavcem o prestanku radnog odnosa (726 ili 7,82%). 9 1.9. Oglašavanje slobodnih radnih mjesta U prvom polugodištu 2012. godine oglašeno je 26.121 slobodno radno mjesto kroz 13.189 prijava o slobodnim radnim mjestima. Od ukupnog broja oglašenih slobodnih radnih mjesta 2.077 ili 7,95% je radni odnos na neodređeno vrijeme, 13.685 ili 52,39% je radni odnos na određeno vrijeme, 1.144 ili 4,38% su pripravnici i 9.215 ili 35,28% su ostale vrste ranog odosa (pripravnik–volonter, dopunski rad, privremeni i povremeni poslovi, sezonski poslovi, privremeno radno angažovanje, zapošljavanja invalida). Posmatrano prema vrsti radnog mjesta 12.758 ili 48,84% su novootvorena radna mjesta, a 13.363 ili 51,16% su upražnjena radna mjesta. Od ukupno oglašenih slobodnih radnih mjesta 24.977 ili 95,62% su potrebe za radnicima, a 1.144 ili 4,38% su iskazane potrebe za pripravnicima. Oglašena slobodna radna mjesta - prema kvalifikacionoj strukturi (Tab.6.) Oglašena slobodna radna mjesta Rb 1 2 3 5 1 Nekvalifikovani i polukvalifikovani (I i II ) Srednja stručna sprema (III, IV I V) Viša i visoka škola (VI, VII i VIII) UKUPNO: 1.1 – 30.6.2011. g. Ukupno % 2 3 12261 8703 3392 24356 1.1 – 30.6.2012. g. Ukupno % 4 5 50.34 35.73 13.93 100 12951 8916 4254 26121 Odnosi 4:2 Nom.raz. Indeks 6 7 49.58 34.13 16.29 100 690 213 862 1765 105.63 102.45 125.41 107.25 Oglašena slobodna radna mjesta - u prvom polugodištu 2011. i 2012. godine (Graf.8.) 1.1-30.6.2011.g. 14000 12261 1.1.-30.6.2012.g. 12951 12000 8703 10000 8916 8000 4254 6000 3392 4000 2000 0 Nekvalifikovani i polukvalifikovani (I i II ) Srednja stručna sprema (III, IV I V) Viša i visoka škola (VI, VII i VIII) 10 Najviše slobodnih radnih mjesta je oglašeno za I sss 11.250 ili 43,07%, zatim IV sss 5.920 ili 22,66% i VII-1 sss 3.834 ili 14,68%. Najviše slobodnih radnih mjesta je oglašeno u Budvi 7.792 ili 29,93% od ukupnog broja slobodnih radnih mjesta, Podgorici 7.132 ili 27,3%, u i Herceg Novom 2.459 ili 9,41%. Oglašena slobodna radna mjesta - prema vrsti radnog mjesta, radnog odnosa i stručnoj spremi – (Tab.7.) Vrsta radnog mjesta Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 SSS 1 I II III IV V VI-1 VI-2 VII-1 VII-2 VIII Ukupno Ukupno 2 Novootvorena 3 Upražnjena 4 11250 1701 2881 5920 115 258 1 3834 105 56 26121 6942 819 1207 2040 29 72 0 1566 58 25 12758 4308 882 1674 3880 86 186 1 2268 47 31 13363 Na neodređeno 5 Vrsta radnog odnosa Na određeno Pripravnici 6 7 961 110 193 390 4 14 0 375 14 16 2077 4918 695 1580 3822 63 180 1 2327 59 40 13685 0 0 6 53 0 15 0 1062 8 0 1144 Oglašena slobodna radna mjesta - prema vrsti radnog mjesta, radnog odnosa (Graf. 9.) 1.1-30.6.2011.g. 14000 12000 12758 11841 1.1.-30.6.2012.g. 13685 13476 13363 12515 10000 9215 7676 8000 6000 4000 22102077 2000 994 1144 0 Novootvoreno Upražnjeno Na neodređeno Na određeno Pripravnici Ostali 11 Ostali 8 5371 896 1102 1655 48 49 0 70 24 0 9215 Oglašena slobodna radna mjesta - prema djelatnostima (Tab.8.) Djelatnost Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 1 A.Poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo B.Rudarstvo C Prerađivačka industrija. D.Snabdijevanje električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija E.Snabdijevanje vodom; upravljanje otpadnim vodama, kontrolisanje procesa uklanjanja otpada i slične aktivnosti F.Građevinarstvo G.Trgovina na veliko i trgovina na malo; popravka motornih vozila i motocikala H.Saobraćaj i skladištenje I.Usluge smještaja i ishrane J.Informisanje i komunikacije K.Finansijske djelatnosti i djelatnost osiguranja L.Poslovanje nekretninama M.Stručne, naučne, inovacione i tehničke djelatnosti N.Administrativne i pomoćne uslužne djelatnosti O.Državna uprava i odbrana; Obavezno socijalno osiguranje P.Obrazovanje Q.Zdravstvena i socijalna zaštita R.Umjetnost,zabava i rekreacija S.Ostale uslužne djelatnosti T.Djelatnost domaćinstva kao poslodavca; Djelatnost domaćinstava koja proizvode robu i usluge za sopstvene potrebe U. Djelatnosti eksteritorijalnih organizacija i tijela UKUPNO CRNA GORA= 1.1 – 30.6.2011. g. OSRM % 2 3 1098 4.51 394 1.62 1360 5.58 1.1 – 30.6.2012. Odnosi 4:2 g. OSRM % Nom.raz. Indeks 4 5 6 7 810 3.10 -288 73.77 242 0.93 -152 61.42 1411 5.40 51 103.75 62 0.25 26 0.10 -36 41.94 372 2645 1.53 10.86 319 2448 1.22 9.37 -53 -197 85.75 92.55 4551 786 6856 418 18.69 3.23 28.15 1.72 3947 1082 7403 612 15.11 4.14 28.34 2.34 -604 296 547 194 86.73 137.66 107.98 146.41 520 216 2.13 0.89 568 202 2.17 0.77 48 -14 109.23 93.52 972 3.99 979 3.75 7 100.72 926 3.80 1803 6.90 877 194.71 943 505 503 951 271 3.87 2.07 2.07 3.90 1.11 975 726 613 1658 288 3.73 2.78 2.35 6.35 1.10 32 221 110 707 17 103.39 143.76 121.87 174.34 106.27 6 0.02 9 0.03 3 150.00 1 24356 0.00 100 0 26121 0.00 100 -1 1765 0.00 107.25 Najviše oglašenih slobodnih radnih mjesta je u uslugama smještaja i ishrane (7.403 ili 28,34%), zatim u trgovini na veliko i malo i opravci motornih vozila i motocikala (3.947 ili 15,11%), i građevinarstvu (2.448 ili 9,37%). 12 1.10. Zapošljavanje Prema povratnim informacijama dobijenim od strane poslodavaca putem obrasca E3, sa evidencije Zavoda za zapošljavanje, u prvom polugodištu 2012. godine, zaposleno je 10.106 lica. U odnosu na isti period 2011. godine kada je zaposleno 9.276 lica, došlo je do povećanja zapošljavanja za 830 lica ili 8,95%. Najviše zapošljavanja je bilo u Podgorici – 3.976 ili 39,34%, zatim u Herceg Novom – 1.451 ili 14,36% i Budvi 1.068 ili 10,57%. Najviše su zapošljavani srednjoškolci sa četvrtim stepenom stručne spreme – 3.049 ili 30,17%, zatim lica bez zanimanja i stručne spreme 2.514 ili 24,87%, VII1 stepenom 1.908 ili 18,88%. Pregled zapošljavanja (Tab. 9.) Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 Opština 1 Andrijevica Bar Berane Bijelo Polje Budva Cetinje Danilovgrad Herceg Novi Kolašin Kotor Mojkovac Nikšić Pljevlja Plužine Podgorica Rožaje Šavnik Tivat Ulcinj Žabljak Ukupno: 1.1 – 30.6.2011. g. 1.1 – 30.6.2012. g. Zapošljavanje % Zapošljavanje % 2 3 4 5 7 0.08 26 0.26 767 8.27 597 5.91 97 1.05 69 0.68 382 4.12 356 3.52 427 4.60 1068 10.57 184 1.98 137 1.36 54 0.58 111 1.10 1491 16.07 1451 14.36 33 0.36 43 0.43 571 6.16 596 5.90 42 0.45 16 0.16 590 6.36 592 5.86 373 4.02 253 2.50 43 0.46 8 0.08 3479 37.51 3976 39.34 4 0.04 26 0.26 7 0.08 18 0.18 364 3.92 422 4.18 295 3.18 271 2.68 66 0.71 70 0.69 9276 100 10106 100 Odnosi 4:2 Nom.raz. Indeks 6 7 19 371.43 -170 77.84 -28 71.13 -26 93.19 641 250.12 -47 74.46 57 205.56 -40 97.32 10 130.30 25 104.38 -26 38.10 2 100.34 -120 67.83 -35 18.60 497 114.29 22 650.00 11 257.14 58 115.93 -24 91.86 4 106.06 830 108.95 Od ukupnog broja radnih mjesta 3.431 ili 33,95% su novootvorena radna mjesta, dok su 6.675 ili 66,05% upražnjena. Na neodređeno radno vrijeme je zaposleno 756 lica ili 7,48%. Najviše zapošljavanja je bilo na poslovima u trgovini na veliko i malo, popravci motornih vozila i motocikala 1.990 ili 19,69% i uslugama smještaja i ishrane 1.425 ili 14,1%. 13 Zapošljavanje - prema stepenima stručne spreme, vrsti radnog mjesta i radnog odnosa – (Tab.10.) Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Sss 1 I II III IV V VI1 VI2 VII1 VII2 VIII Ukupno Ukupno 2 2514 585 1711 3049 36 246 1 1908 51 5 10106 Novootvoreno Upražnjeno Neodređeno 3 4 5 1035 1479 228 321 264 51 584 1127 93 722 2327 195 12 24 2 65 181 27 1 0 0 666 1242 155 24 27 4 1 4 1 3431 6675 756 Ostalo 6 2286 534 1618 2854 34 219 1 1753 47 4 9350 Zapošljavanje po djelatnostima (Tab. 11.) Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Djelatnost 1 A.Poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo B.Rudarstvo C.Prerađivačka industrija D.Snabdijevanje električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija E.Snabdijevanje vodom; upravljanje otpadnim vodama, kontrolisanje procesa uklanjanja otpada i slične aktivnosti F.Građevinarstvo G.Trgovina na veliko i trgovina na malo; popravka motornih vozila i motocikala H.Saobraćaj i skladištenje I.Usluge smještaja i ishrane J.Informisanje i komunikacije K.Finansijske djelatnosti i djelatnost osiguranja L.Poslovanje nekretninama M.Stručne, naučne, inovacione i tehničke djelatnosti N.Administrativne i pomoćne uslužne djelatnosti O.Državna uprava i odbrana; Obavezno socijalno osiguranje P.Obrazovanje Q.Zdravstvena i socijalna zaštita R.Umjetnost,zabava i rekreacija S.Ostale uslužne djelatnosti UKUPNO CRNA GORA= 1.1 – 30.6.2011. Zap. % 2 3 618 6.66 313 3.37 757 8.16 1.1 – 30.6.2012. Zap. % 4 5 443 4.38 180 1.78 684 6.77 Odnosi 4:2 Nom.raz. Indeks 6 7 -175 71.68 -133 57.51 -73 90.36 12 0.13 18 0.18 6 150.00 205 645 2.21 6.95 152 813 1.50 8.04 -53 168 74.15 126.05 2331 375 1260 153 336 41 368 167 25.13 4.04 13.58 1.65 3.62 0.44 3.97 1.80 1990 691 1425 317 394 63 359 446 19.69 6.84 14.10 3.14 3.90 0.62 3.55 4.41 -341 316 165 164 58 22 -9 279 85.37 184.27 113.10 207.19 117.26 153.66 97.55 267.07 254 383 351 576 131 9276 2.74 4.13 3.78 6.21 1.41 100 388 321 354 946 121 10106 3.84 3.18 3.50 9.36 1.20 100 134 -62 3 370 -10 830 152.76 83.81 100.85 164.24 92.37 108.95 14 1.11. Osiguranje za slučaj nezaposlenosti Nakon prestanka radnog odnosa nezaposlena lica imaju pravo, po osnovu osiguranja za slučaj nezaposlenosti, na isplatu novčane naknade pod određenim uslovima. Uslovi za sticanje, ostvarivanje i prestanak prava, dužina perioda za koji se isplaćuje i visina novčane naknade utvrđeni su Zakonom o zapošljavanju i ostvarivanju prava iz osiguranja od nezaposlenosti. Broj korisnika novčane naknade se kretao od 11.427u januaru, 11.291 u februaru, 11.273 u martu, 11.048 u aprilu do 10.795 u maju i 10.474 u junu tekuće godine. Posmatrano prema vrsti novčane naknade, njih 2.131 ili 20,34% su korisnici redovne novčane naknade, 3.529 ili 33,69% su korisnici redovne nočane po predhodnom Zakonu o zapošljvanju, a 4.814 ili 45,97% u korisnici uvećane novčane nakande – mini penzije. Ukupna sredstva izdvojena za novčanu naknadu u prvom polugodištu 2012. godine iznose 5.921.985,32 eura. Pregled isplata novčanih naknada u 2011. godini (Tab. 12.) Rb 1 2 3 4 5 6 Mjesec 1 Januar Februar Mart April Maj Jun NN – 33€ Broj Sredstva korisnika bruto 2 3 3513 153346.20 3607 154477.33 3441 143377.18 3627 155693.07 3596 153111.49 3529 151181.46 NN-57,48€ Broj Sredstva korisnika bruto 4 5 2663 232604.80 2507 211254.52 2741 236877.81 2424 195940.38 2302 184667.73 2131 172168.52 Mini penzija -100,40€ Broj Sredstva korisnika bruto 6 7 5251 658588.70 5177 655281.94 5091 663331.40 4997 621110.48 4903 609805.84 4814 599213.72 Ukupno Broj Sredstva korisnika bruto 8 9 11427 1044509.70 11291 1021013.79 11273 1013571.14 11048 972741.93 10795 947585.06 10474 922563.70 1.12. Stručni tretman nezaposlenih lica Radi povećanja ukupne zaposlenosti i unapređenja kvaliteta ponude radne snage Zavod je realizovao utvrđene oblike rada sa nezaposlenima. Informativni razgovori organizuju se za sva novoprijavljena lica sa evidencije Zavoda, a izvode ga stručno obučeni savjetnici za zapošljavanje. Na informacionom razgovoru nezaposlena lica dobijaju informacije o svojim pravima i obavezama, koje imaju dok se nalaze na evidenciji Zavoda. Nezaposleni se kroz ove razgovore, u grupama od po 15-20 učesnika, upoznaju sa programima 15 aktivne politike zapošljavanja: informacijsko-motivacijskim seminarima, dokvalifikacijama, prekvalifikacijama, specijalizacijama, profesionalnoj orijentaciji, kreditima za samozapošljavanje i sl. Ukazuje im se i na to koliko je važna njihova aktivna uloga u traženju zaposlenja, prezentiraju im se statistički podaci o važnim karakteristikama tržišta rada, potražnji za pojedinim zanimanjima i stanju na evidenciji Zavoda, ukazuje se na potrebu za sticanjem novih znanja radi očuvanja radne kondicije i lakšeg uključivanja na tržište rada i dobijaju još niz korisnih informacija o funkcijama Zavoda i tržištu rada. Za prvih šest mjeseci 2012. godine kroz ovaj stručni tretman prošlo je 3.151 lice. Informativno–motivaconi seminari (radionice) su programi namijenjeni svim nezaposlenim licima, a imaju svrhu da informišu nezaposlene o svim značajnim obilježjima tržišta rada i zapošljavanja. Takođe, cilj im je da motivišu nezaposlene na aktivno traženje zaposlenja. Ovi seminari bitno utiču na jačanje samopouzdanja što je važan preduslov za samostalno aktivno traženje posla. Uče se i konkretne vještine pisanja molbi, biografija, predstavljanje poslodavcu. Izvode se i specijalističke radionice za lica koja planiraju da se bave preduzetništvom. Za prvih šest mjeseci 2012. godine ovu vrstu programa prošlo je 589 nezaposlenih lica. Naše analize pokazuju da ovi seminari vrlo podsticajno utiču na nezaposlena lica da aktivno traže posao, a isto tako podstiču nezaposlena lica na aktivno učešće u programima APZ. Za svako nezaposleno lice savjetnici za zapošljavanje rade individualni plan zapošljavanja na osnovu strukturiranog intervjua. Plan zapošljavanja pomaže nezaposlenom licu da brže dođe do posla uz visoko stručno i profesionalno usmjeravanje savjetnika. Za prvih šest mjeseci 2012. godine je urađeno 15.901 intervju, 27.613 planova zapošljavanja i 41.029 realizacija planova zapošljavanja. Svako nezaposleno lice je dobilo svoje planove zapošljavanja. Stručni tretman nezaposlenih lica (Tab 13.) Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 Biro rada 1 Podgorica Nikšić Pljevlja Herceg Novi Bijelo Polje Berane Bar Ukupno: Interviju 2 4830 2998 868 1289 1577 2171 2168 15901 Informativni razgovor 3 1205 549 248 406 391 214 138 3151 Plan zapošljavanja 4 9493 3420 2131 2604 2921 4067 2977 27613 Realizacija plana Informativno zapošljavanja motivacioni seminari 5 6 13156 146 3486 89 3373 44 4950 129 8490 68 3626 62 3948 51 41029 589 16 2. PROGRAMSKE AKTIVNOSTI 2.1. Saradnja saposlodavcima U ovoj godini preduzete su aktivnosti u pravcu što većeg uključivanja poslodavaca u realizaciju mjera aktivne politike zapošljavanja, kroz njihovo učešće u izradu programa, monitoring i evaluaciju obuka, kreditiranje, zapošljavanje pripravnika, sezonsko zapošljavanje, javne radove i dr. Zavod, putem Ankete poslodavaca, koju sprovodi već nekoliko godina, dobija ključne informacije o kretanjima na tržištu rada, koja se zanimanja traže i u kojem obimu, kao i planove poslodavaca kada je u pitanju novo zapošljavanje ili otpuštanje radnika. Samim tim Zavod uključuje poslodavce u planiranje i analizu tržišta rada jer su oni njegovi ključni akteri. Rezultati Ankete 2011/2012. nedvosmisleno pokazuju da povjerenje poslodavaca u instituciju Zavod za zapošljavanja, kao partnera, iz godine u godinu raste. To je pozitivan inpuls i smjernica Zavoda da je na dobrom putu kada je riječ o njegovom servisu prema ovoj ciljnoj grupi. Prateći kretanja na tržištu rada i intezivnom saradnjom sa poslodavcima na obezbjeđivanju potrebnih im kadrova, uočen je sve veći problem, koji imaju sa nedostatkom odgovarajuće radne snage, bilo u kvantitativnom ili kvalitativnom smislu. Kako bi mogli na kvalitetan način posredovati poslodavcima da dođu do odgovarajućih kadrova u Centralnoj službi i u biroima rada su organizovane službe za rad sa poslodavcima koje im, u kontinuitetu, efikasno i na jednom mjestu pružaju usluge. Dakle, ove službe pružaju sledeće usluge poslodavcima: oglašavanje slobodnih radnih mjesta, direktno posredovanje po osnovu zahtjeva poslodavaca za upražnjenim radnim mjestima – predselekcije i selekcije kandidata, posredovanje u oblasti sezonskog zapošljavanja, informacije i podnošenje zahtjeva za kreditiranje, informacije i zaključivanje ugovora o refundaciji pripravničkog staža, izdavanje radnih dozvola za rad stranaca, servis promjena zaposlenja, posjete poslodavcima, tematski sastanci, prezentacije, okrugli stolovi i sl, kontakti sa udruženjima poslodavaca, informacije i podrška za zapošljavanje lica sa invaliditetom. Svi poslodavci, uz pomoć Zavoda za zapošljavanje, mogu jednostavno, brzo i efikasno doći do odgovarajućih radnika. Zaposleni u Zavodu, putem predselekcija, selekcija i intervjua, dolaze do kvalitetnog kadra, za kojim je poslodavac iskazao potrebu. Prostorije biroa rada stoje poslodavcima na 17 raspolaganje za selekcije i intervjue sa odabranim kandidatima. Na ovaj način, na jednom mjestu, dolazi do susreta onih koji posao nude i onih koji posao traže. Obraćanjem Zavodu (direktno, telefonskim putem, faksom, ili na E–mail), poslodavcima je omogućeno da brzo dođu do željenog kadra, a nezaposlena lica, koja su savjetodavci na osnovu intervjua i planova zapošljavanja predložili, imaju realne mogućnosti za zaposlenje. Sa poslodavcima se obavlja intervju, putem kojeg se uzimaju detaljni podaci o zahtjevima radnog mjesta i položaju, kao i o potrebnim profesionalnim, stručnim i ličnim karakteristikima budućih zaposlenih (škoska sprema, radno iskustvo, posebna znanja i vještine...), kako bi što bolje profilisali i regrutovali potencijalne kandidate. Savjetnici za rad sa poslodavcima, kada je to potrebno, obilaze poslodavce, kako bi na licu mjesta dobili informacije, značajne za što preciznije profilisanje potrebnog kadra. Nakon toga, podaci se dostavljaju savjetodavcima, koji među svojim strankama pronalaze odgovarajuće kandidate i šalju ih na selekcije. Savjetnici za rad sa poslodavcima odrađuju sa nezaposlenim licima predselekcije (bez poslodavca) i selekcije u prisustvu poslodavaca. Predselekcije se rade na osnovu kriterijuma i zahtjeva poslodavaca za odgovarajućom radnom snagom. Cilj je da se kod više nezaposlenih, putem grupnih razgovora, ustanovi njihovo iskustvo, kompetencije i motivisanost za odgovarajuće upražnjeno radno mjesto i da se poslodavcima pošalju samo kandidati koji ispunjavaju tražene uslove. Selekcije se rade u prisustvu poslodavaca, koji uz pomoć savjetnika za rad sa poslodavcima obavljaju grupne ili individualne intervjue sa nezaposlenim licima. Ovaj način rada daje izuzetne rezultate, kako za poslodavce, jer na brz i jednostavan način dolaze do potrebnih kadrova, tako i za nezaposlena lica jer su u prilici da direktno od poslodavaca čuju šta se to traži na tržištu rada, koja su tražena zanimanja ili vještine, a koje su to poželjne lične osobine neophodne za zaposlenje. Sve ovo značajno doprinosi boljem imidžu Zavoda, kao jednoj savremenoj instituciji, koja prati kretanja na tržištu rada i kojoj su korisnici (bilo nezaposlena lica ili poslodavci) njenih usluga na prvom mjestu. Najtraženija zanimanja, u posmatranom periodu, su bila: prodavači, konobari, diplomirani ekonomisti, elektro inženjeri. Pored osnovnih zanimanja, poslodavci sve više se traže i dodatna znanja i vještine. Na prvom mjestu je znanje stranih jezika, pa rad na računaru, a od ličnih karakarakteristika: motivisanost za rad i dodatna usavršavanja, inicijativnost, odgovornost, fleksibilnost, prilagodljivost, itd. Informacije o potrebama poslodavaca su vrlo značajne za kreiranje mjera i programa i opredjeljujuće su za dalje aktivnosti Zavoda za zapošljavanje. Zato se ovom segmentu poklanja izuzetno značajna pažnja. 18 2.2. Priprema za zapošljavanje Na predlog Komisije za izbor programa aktivne politike zapošljavanja, Upravni odbor Zavoda je odobrio sredstva u visini od 163.931,40€ za realizaciju 26 programa pripreme za zapošljavanje za 569 nezaposlenih lica. Od ukupnog broja odobrenih programa na programe osposobljavanja za rad na konkretnom radnom mjestu kojim se obezbjeđuje zapošljavanje učesnika programa – poznati poslodavac odnosi se 13 sa 67 polaznika, od kojih su 43 iz opština sjevernog regiona, a 24 iz opština centralnog i južnog regiona. Za realizaciju navedenih programa opredjeljena su sredstva u iznosu od 49.525€. Za realizaciju 13 programa obrazovanja i osposobljavanja za tržište rada za 502 učesnika, od kojih su 85 učesnici programa obrazovanja za osposobljavanje za zanimanja, a 417 polaznici programa sticanja ključnih vještina, opredjeljena su sredstva u iznosu od 114.406,40€. Sticanje znanja, vještina i kompetencija vrši se u skladu sa nacionalno važećim programima obrazovanja koji obuhvataju sadržaje utvrđene standardima znanja za određena zanimanja, uz kontinuirano praćenje načina njihovog izvođenja i obavljanje provjere stečenih znanja i vještina. Programi obrazovanja za osposobljavanje za zanimanja i sticanja vještina U proteklom periodu tekuće godine počela je realizacija programa koji se izvode u saradnji sa organizatorima obrazovanja i poslodavcima, za 346 nezaposlenih lica i lica za čijim je radom prestala potreba, od kojih je u programima osposobljavanja za rad na konkretnom radnom mjestu uključeno 41 lice, u programima obrazovanja za osposobljavanje za zanimanja, shodno potrebama tržišta rada 39 i programima sticanja vještina 266 lica. Programima stručnog osposobljavanja, dokvalifikacije i prekvalifikacije nezaposlena lica stiču znanja i vještine za zapošljavanje u prerađivačkoj industriji, turizmu i ugostiteljstvu, uslužnim i ostalim djelatnostima. Za rad u prerađivačkoj industriji priprema se 11 lica, u turizmu i ugostiteljstvu 24 lica, programima za rad u uslužnim djelatnostima obuhvaćeno je 41, a u ostalim djelatnostima 4 nezaposlena lica. U toku je i realizacija programa sticanja ključnih vjestina za 266 nezaposlena lica. 19 2.3. Sezonsko zapošljavanje Ublažavanje posljedica otvorene nezaposlenosti doprinosi i sezonsko zapošljavanje, kao jedan od programa aktivne politike zapošljavanja. Ovim programom je u 2012. godini predviđeno angažovanje 6.000 nezaposlenih lica sa evidencije Zavoda. Ovaj vid zapošljavanja, se iz godine u godinu potvrđuje sve većim zapošljavanjem nezaposlenih lica sa evidencije Zavoda, i ne samo u turizmu i ugostiteljstvu već i u drugim djelatnostima: građevinarstvu, poljoprivredi, trgovini, zdravstvu i drugo. Opšta karakteristika sezonskih poslova je njihova specifičnost, zbog sezonskog karaktera rada strateških grana privrede, zbog neravnomjernosti potreba u toku godine, zbog dužine trajanja radnog vremena i uslova u kojima se obavljaju. Osnovne aktivnosti Zavoda, pored posredovanja u zapošljavanju usmjerene su na podizanje kvaliteta ponude radne snage, radi lakšeg zapošljavanja i smanjenja neusklađenosti ponude i tražnje radne snage na tržištu rada. Zavod svojim mjerama i aktivnostima nastoji da uposli što veći broj sezonskih radnika, kao i da kod poslodavaca izdejstvuje što povoljnije uslove za njihovo zapošljavanje: bolje plate, povezivanje radnog staža, smještajne uslove i ishranu, plaćene prevozne troškove i drugo. Shodno Operativnom planu Zavoda za 2012. godinu, biroi rada sa područja Crne Gore su preduzimali brojne i opsežne aktivnosti za pripremu sezonskog zapošljavanja, kako bi ostvarili planirani broj zapošljavanja na sezonskim poslovima i to: - po svim biroima rada određena su lica koja se neposredno bave zapošljavanjem sezonske radne snage; - sačinjen je pregled nezaposlenih lica, zainteresovanih za sezonski rad; - iz spiskova korisnika novčane naknade izdvojena su lica ugostiteljskoturističke struke kao prioritetna za sezonsko zapošljavanje; - na sajmu turizma u Budvi od 19. do 21. aprila 2012. godine Zavod je organizovao berzu rada sezonskog zapošljavanja; - objavljen je poziv u dnevnim listovima nezaposlenim licima ugostiteljskoturističke struke da obavezno konkurišu na objavljena slobodna radna mjesta; - u toku sezone traženi su spiskovi od poslodavaca za lica koja su konkurisala na raspisani oglas; - održani su radno operativni sastanci sa predstavnicima privrede; - dnevno su praćeni novoizašli oglasi za sezonsko zapošljavanje i njihova realizacija sa stanovišta potreba i mogućnosti Zavoda za njihovo popunjavanje. Zapošljavanje sezonske radne snage sa Zavoda u predhodnom periodu godine u Crnoj Gori po djelatnostima izgledalo je ovako: turizam i ugostiteljstvo 2.787 20 radnika, trgovina 655, građevinarstvo 72, poljoprivreda 186 i ostale djelatnosti 961. Na vrijeme započete, dobro pripremljene i realizovane brojne aktivnosti sa nivoa Zavoda i biroa rada u cilju realizacije plana sezonskog zapošljavanja za prvih šest mjeseci 2012. godine, omogućili su njegovo ostvarenje od 4.661 zaposleni sezonski radnik, ili ostvarenje planiranog od 78%. Ostvarenje Plana sezonskog zapošljavanja po biroima rada (Tab. 14.) R.b. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Biro rada Podgorica Herceg Novi Bar Nikšić Berane Bijelo Polje Pljevlja UKUPNO: Plan 2011 1900 1200 1300 530 320 430 320 6.000 Ostvarenje plana 1.407 1.126 820 395 374 331 208 4.661 Procenat ostvarenja 74% 94% 63% 75% 116% 77% 65% 78% Ostvarenje planiranog obima zapošljavanja sezonskih radnika sa evidencije Zavoda za šest mjeseci ove godine je 4.661 lica ili 78% od plana. Ovo ostvarenje je rezultat evidentno većeg zalaganja od strane svih biroa rada u sprovođenju mjera i aktivnosti predviđenih Planom sezonskog zapošljavanja za 2012. godinu. Broj angažovanih sezonskih radnika sa evidencije Zavoda od 4.661 nije mali s obzirom na uticaj globalne ekonomske krize u Crnoj Gori, na neadekvatnu kvalifakcionu strukturu, radne snage na Zavodu, slabu mobilnost, niske zarade, kao i otežane uslove sezonskog rada. Ovdje treba imati u vidu i činjenicu da je na prostoru Crne Gore u proteklom periodu angažovano 11.000 stranih radnika. Crnogorski turizam kao prioritetna privredna grana u državi ima pojačanu potrebu zapošljavanja u ovoj važnoj privrednoj grani pa i sezonskog zapošljavanja, koje se iz godine u godinu značajno povećava. Pored postignutih značajnih rezultata u sezonskom zapošljavanju, naročito u oblasti turističko - ugostiteljske privrede u proteklom periodu godine, i dalje postoji nesklad između potreba za sezonskim radnicima i mogućnosti Zavoda u zadovoljavanju tih potreba iz sljedećih razloga: - neadekvatna ponuda radne snage (po obimu i kvalitetu) koja bi se mogla sezonski angažovati; - nedovoljna zainteresovanost nezaposlenih lica za sezonskim radom zbog uslova pod kojima se nudi zaposlenje u turizmu i ugostiteljstvu; - nedovoljna zainteresovanost poslodavaca za angažovanje domaće sezonske radne snage prisutnost »rada na crno«, koja pored klasičnih pojavnih 21 oblika tog rada egzistira u formi »privremenih i povremenih poslova« kao i obavljanja prakse; - nedovoljna pokrivenost terena od strane inspekcijskih organa a u cilju suzbijanja devijantnih pojava kod sezonskog zapošljavanja. - neadekvatna teritorijalna raspoređenost postojeće radne snage i tradicionalno njena otežana mobilnost i napuštanje mjesta boravka; - nedovoljna razvijenost adekvatnih programskih sadržaja koji bi bili u funkciji povećanja kvaliteta ponude u turističko-ugostiteljskoj privredi; - neadekvatne stimulativne mjere (plate, smještaj i ishrana, prevoz i drugo) pa sezonskim radnicima ove poslove ne čine privlačnim. - zapošljavanje velikog broja nerezidenata od strane poslodavaca i dr. Imajući u vidu značajne potrebe za sezonskom radnom snagom na prostoru Crne Gore te veće mogućnosti zapošljavanja u sezonskim djelatnostima potrebno je: - nastaviti sa realizacijom predviđenih programa na osposobljavanju lica sa evidencije Zavoda i tako podizati kvalitet njihovih znanja; - ostvariti blagovremenu saradnju sa poslodavcima koji angažuju sezonsku radnu snagu; - sprovoditi dosljednu primjenu Vladinih uredbi i mjera u zapošljavanju lica sa evidencije Zavoda. - ostvariti veću posredničku ulogu biroa rada na područjima njihovog djelovanja u zapošljavanju sezonske radne snage; - tražiti mogućnosti obezbjeđenja veće stimulacije sezonske radne snage, kako u fazi pripreme, tako i u radnom angažovanju na tim poslovima; - ostvariti bolju i dosljedniju saradnju sa inspekcijskim organima u pogledu suzbijanja nelegalnog rada u oblasti sezonskog zapošljavanja; U cilju rješavanja nekih od problema na sezonskom zapošljavanju, Zavod za zapošljavanje Crne Gore je pokrenuo brojne inicijative sa državnim institucijama, poslodavcima, inspekcijskim službama, organima lokalne uprave kao socijalnim partnerima radi donošenja potrebne regulative za veće legalno zapošljavanje radne snage i adekvatnog zapošljavanja sezonskih radnika i njihovog uključivanja u privredne tokove, shodno njenim potrebama i sve većem značaju. Od mogućnosti i brzine rješavanja nekih od navedenih evidentnih sistematskih problema kod sezonskog zapošljavanja zavisiće i značajnije zapošljavanje i ostvarenje efikasnije uloge Zavoda za zapošljavanje Crne Gore u preduzimanju mjera i aktivnosti ka povećanom sezonskom zapošljavanju. 22 2.4. Dodjela subvencija poslodavcima za nova zapošljavanja mladih na sezonskim poslovima Polazeći od značaja sezonskih poslova za privredu Crne Gore, stanja u oblasti sezonskog zapošljavanja koje karakteriše: veliko učešće strane radne snage u ukupnom broju zaposlenih na sezonskim poslovima, nedovoljno učešće mladih na sezonskim poslovima i potrebe da se sezonski poslovi legalizuju, na osnovu odluke Upravnog odbora Zavoda raspisan je Javni poziv poslodavcima za dodjelu subvencija za nova zapošljavanja mladih na sezonskim poslovima u periodu 1. juna do 30. septembra 2012. godine. Visina subvencije za zapošljavanje jednog lica iznosi: - 100 Eur mjesečno za mlade bez radnog staža i - 80 Eur mjesečno za mlade sa radnim stažom. Pravo na subvenciju može da ostvari poslodavac pod uslovom: - da zaposli lice do 25 godina starosti, koje je državljanin Crne Gore i koje nije bilo u radnom odnosu u posljednjih šest mjeseci; da sa novozaposlenim licem zaključi ugovor o radu i izvrši prijavu o zasnivanju radnog odnosa u Poreskoj upravi Crne Gore; da se zaključeni ugovor o radu odnosi na rad u periodu od 1. juna do 30. septembra 2012. godine; da se odnosi na obavljanje sezonskih poslova u oblasti: turizma, ugostiteljstva, trgovine, poljoprivrede, građevinarstva, saobraćaja, komunalnih djelatnosti i drugih privrednih djelatnosti na području Crne Gore. U periodu 1.6. do 30.6.2012. godine radilo je 152 lica. Na osnovu 152 zahtjeva poslodavcima jeodobreno na ime subvencija ukupno 13.163,3 Eur. Prosječni subvencionisani iznos po jednom licu iznosi 86,6 Eur. 2.5. Zapošljavanje pripravnika Jedna od mjera aktivne politike zapošljavanja koju sprovodi Zavod za zapošljavanje Crne Gore je podsticanje zapošljavanja pripravnika kroz učešće u sufinansiranju njihovog stručnog osposobljavanja za samostalan rad. Za prvih šest mjeseci 2012. godine Zavod je sufinansirao poslodavce koiji su zaposlili 175 pripravnika, od čega je 160 pripravnika je sa visokom stručnom spremom, 6 sa višom i 9 sa srednjom stručnom spremom. Od ukupnog broja sklopljenih ugovora za visokoškolce na program »Posao za vas« odnosi se 60, a na talente 10 ugovora. 23 Od ukupnog broja zaključenih ugovora 73 ili 41,71% odnosi se na društvam sa ograničenom odgovornošću, 29 ili 16,57% na državnu i lokalnu upravu, dok se 19 ili 10,86% odnosi na zdrastvo. Posmatrano po opštinama 75 ili 42,86% ugovora zaključeno je u Podgorici, 15 ili 8,57% u Nikšiću, dok se po 11 ili 6,28% odnosi na opštine Bijelo Polje, Cetinje, Danilovgrad i Herceg Novi. U posmatranom periodu broj sklopljenih ugovora je manji za 42,8% u odnosu na isti period prošle godine. Zaključeni ugovora po opštinama i stručnim spremama (Tab. 15.) Rb. Opštine 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Podgorica Cetinje Kolašin Danilovgrad Bar Budva Ulcinj Berane Andrijevica Plav Rožaje Bijelo Polje Mojkovac Pljevlja Žabljak Nikšić Šavnik Plužine Herceg Novi Kotor Tivat Ukupno Posao za vas 0 9 3 0 0 0 0 5 7 1 8 6 4 4 0 13 0 0 0 0 0 60 Talenti 5 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 1 10 Visoka sprema 61 2 0 5 3 0 0 1 0 1 1 3 0 1 0 1 0 0 10 1 0 90 Viša sprema 2 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 6 Srednja sprema 4 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 9 Ukupno 72 11 3 11 3 0 0 7 7 2 9 11 5 6 0 15 0 0 11 1 1 175 24 2.6. Projekat ''Radna praksa za visokoškolce'' Projektom ’’Radna praksa za visokoškolce’’ želi se podstaći brže sticanje praktičnih znanja i vještina visokoškolaca bez radnog iskustva, povećanje njihove konkurentnosti na tržištu, kao i veće zapošljavanje, s jedne strane, a sa druge se želi pružiti podrška malim i srednjim preduzećima u realnom sektoru. Nezaposleni visokoškolci će obavljaljati praksu u okviru stečenog zanimanja, u trajanju od 6 mjeseci isključivo u realnom sektoru – malim i srednjim preduzećima što će im omogućiti upoznavanje sa radnim okruženjem, sticanje znanja i vještina kod konkretnog poslodavca, kao i upoznavanje sa korporativnim pravilima preduzeća i razvijanje radnih navika. Poslodavcima je omogućeno da, kroz jedan vid probnog rada koji finansijski ne opterećuje preduzeće, obuče kadar za svoje potrebe, upoznaju se sa radnicima i po potrebi ih zaposle nakon isteka Projekta. Osnovni ciljevi koji se žele ostvariti realizacijom ovog projekta mogli bi se svesti na sledeće: povećanje zapošljavanja visokoškolaca, odnosno smanjenje nezaposlenosti; brži ulazak viskokoškolaca na tržište rada; podsticanje zapošljavanja mladih visokoškolaca u ''svojim'' opštinama; sticanje radnog iskustva kroz obavljanje prakse, neposredno nakon školovanja; podrška poslodavacima, prije svega malim i srednjim preduzećima u regrutaciji kadrova, posebno sada u vremenu ekonomske krize; doprinos kvalitetnijem poslovanju poslodavca kroz angažovanje mladih visokoškolaca; doprinos smanjenju rada u zoni sive ekonomije; sticanje vještina za rad u malim i srednjim preduzećima; pospješivanje mladih za pokretanje sopstvenog biznisa; osposobljavanje za budući rad u državnoj administraciji kroz sticanje realnih i praktičnih znanja o biznisu i kvalitetnije razumijevanje pozicije preduzetnika. Projekatom ''Radna praksa za visokoškolce'' predviđa se zapošljavanje 500 visokoškolaca sa evidencije Zavoda za zapošljavanje Crne Gore koji nemaju evidentiran radni staž ili imaju radni staž u nižem stepenu obrazovanja, a nisu bili u radnom odnosu u zadnjih 6 mjeseci. Prednost je data zapošljavanju visokoškolcima iz sjevernih – manje razvijenih opština. Sjevernim opštinama će se obuhvatiti 60% polaznika – 300 visokoškolaca, a ostalim opštinama 40% – 200 visokoškolaca. Zavoda za zapošljavanje će finansirati bruto zarade visokoškolaca zaposlenih po ovom projektu u bruto iznosu od 249,28 eura, odnosno 150,00 eura u neto 25 iznosu, što za predviđeno zapošljavanje 500 visokoškolaca, na period od 6 mjeseci, po ovom projektu iznosi 747.840,00 eura. Javni poziv posodavcima i visokoškolicma je objavljenu periodu od 17. do 31. maja tekuće godine. Na javni poziv su se prijavila 274 poslodavaca koji su iskazali potrebu za zapošljavanjem 646 lica. Za učešće na projeku su se prijavila 863 visokoškolaca. Do 30. juna tekuće godine je sklopljeno 237 sporazuma sa poslodavcima kojima je predviđeno zapošljavanje 456 lica. Pregled odobrenih kvota, prijavljenih poslodavaca i visokoškolaca i sklopljenih sporazuma, po biroima rada (Tab. 16.) Biro rada Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 1 Podgorica Bar Herceg Novi Nikšić Berane Bijelo Polje Pljevlja Crna Gora Odobreni broj Broj Broj Broj Broj mjesta za prijavljenih traženih prijavljenih odobrenih visokoškole poslodavaca radnika visokoškolaca mjesta 2 140 35 25 134 68 60 38 500 3 81 20 29 44 43 38 19 274 4 286 23 35 105 79 74 44 646 5 405 35 35 145 106 65 72 863 6 165 24 30 117 78 60 44 518 Br. poslodavaca sa kojima su sklopljeni sporazumi Br. visokoškolaca koji su uključenu na praksu 7 53 21 23 36 45 39 20 237 158 24 30 69 73 58 44 456 2.7. Zapošljavanje i rad stranaca I pored znatno veće ponude od tražnje, ukupno, i po stepenima stručne spreme, u oblasti građevinarstva, ugostiteljstva i poljoprivrede u određenom periodu godine, tražnja pojedinih zanimanja prevazilazi ponudu. Zapravo, ponudom domicilne radne snage za obavljanje poslova u navedenim djelatnostima u vrijeme sezone zadovoljava se svega oko 30% tražnje što nameće potrebu, obezbjeđivanja radne snaga, uglavnom, iz zemalja iz okruženja. Karakteristika takvog radnog angažovanja je da, često, u kratkom roku, koji u oblasti turističke privrede, poljoprivrede pa i građevinarstva često diktiraju i vremenski uslovi i da, praktično za nekoliko dana, teba obezbijediti potrebnu radnu snagu. Takav način obezbjeđivanja radne snage funkcioniše godinama i do donošenja Uredbe o radnom angažovanju nerezidentnih fizičkih lica (početak 2003. godine) i Zakona o radu i zapošljavanju stranaca (2008. godina) bilo je malo podataka o 26 obimu i strukturi angažovane nerezidentne radne snage. Do tada se ova radna snaga obezbjeđivala posredstvom tzv. ''Omladinskih radnih zadruga'' ili kao vid nelegalnog radnog angažovanja. Navedenim zakonom je na nov način, saglasno uporednoj praksi i rješenjima u zemljama iz okruženja, uređen rad i zapošljavanje stranaca u Crnoj Gori. Tako su, uvođenjem većeg broja vrsta radnih dozvola uvažene specifičnosti različitog radnog angažovanja stranaca, a kroz sistem kvota utvrđuje njihov obim i struktura. U prvoj polovini 2012. godine izdato je 11.055 dozvola za rad i zapošljavanje stranaca što je za 13,73% više u odnosu na isti period predhodne godine (9.720). Najveći broj dozvola je izdao Biro rada Bar (sa kancelarijama Budva i Ulcinj) 4.886 ili 44,2%, zatim Biro rada Podgorica (sa kancelarijama Cetinje, Kolašin i Danilovgrad) 2.929 ili 26,49% i Biro rada Herceg Novi (sa kancelarijama Tivat i Kotor) 2.702 ili 24,44%. Najviše dozvola izdato je u Budvi (3.443 ili 31,14% ukupnog broja izdatih dozvola) gdje preovladavaju radne dozvole za oblast turizma i ugostiteljstva, zatim u Podgorici (2.715 ili 24,56%) gdje su najzastupljenije radne dozvole koje se odnose na oblast građevinarstva i poljoprivrede i Herceg Novom (1.434 ili 12,97%) gdje se, radne dozvole, takođe, najčešće odnose na turizam i ugostiteljstvo. Najviše stranaca koji se zapošljavaju u Crnoj Gori je iz Republike Srbije 4.933 ili 44,62, Bosne i Hercegovine 2.443 ili 22,09%, Ruske Federacije 1.477 ili 13,36% i Makedonije 668 ili 6,04%. Posmatrano prema djelatnostima, najviše dovola je izdato u oblati turizma i ugostiteljstva (2.594 ili 24,92%), zatim građevinarstva (2.189 ili 21,03%) i trgovine na veliko i malo; popravke motornih vozila i motocikala (1.609 ili 15,45%). U pogledu zanimanja, odnosno poslova na kojima se angažuju stranci u Crnoj Gori, to su: u oblasti ugostiteljstva najčešće konobari, šankeri, sobarice, kuvari, u oblasti građevinarstva PK i NK radnici, armirači, tesari, zidari, moleri-farbari, fasaderi, instalateri, monteri, zavarivači, keramičari, građevinski tehničari, bravari, u oblasti trgovine prodavci, a u oblasti poljoprivrede najčešće PK i NK radnici. 27 2.8. Zapošljavanje teže zapošljivih lica Subvencije zarade za zaposlena lica sa invaliditetom U periodu od 1.1-30.6.2012. godine četrnaest poslodavaca se obratilo Zavodu za zapošljavanje Crne Gore – Fondu za profesionalnu rehabilitaciju i zapošljavanje lica sa invaliditetom, za dodjelu subvencije zarade za 20 zaposlenih lica sa invaliditetom. Na dan 30.6.2012. godine, ukupno 23 poslodavaca ostvaruje pravo na subvenciju zarade za 30 zaposlenih lica sa invaliditetom (16 žena). Od trenutno 30 zaposlenih lica sa invaliditetom 17 je zaposleno na neodređeno vrijeme. Najveći broj lica (13) zaposlen je kod poslodavaca sa teritorije Glavnog grada Podgorice, 10 lica u Nikšiću, tri lica u Bijelom Polju, i po jedno lice kod poslodavaca iz Cetinja, Danilovgrada, Bara i Budve. 2.9. Javni radovi Na predlog Komisije za izbor programa aktivne politike zapošljavanja, Upravni odbor Zavoda je odobrio sredstva, u visini od 544.867,97€ za realizaciju jednog državnog javnog rada sa 100 učesnika – 45.204,76€ i 99 lokalnih radova sa 404 učesnika - 499.663,21€. Planom rada za 2012. godinu predviđena je realizacija 70 javnih radova u okviru kojih je planirano zapošljavanje 1.200 lica sa evidencije Zavoda (dva državna javna rada, i to: ''Njega starih'', ''Neka bude čisto'' u kojima će se angažovati 316 lica i 68 lokalnih u kojima će se zaposleniti 884 lica). U toku je realizacija 85 javnih radova u kojima je zaposleno 452 prioritetno teže zapošljiva nezaposlena lica. Zavod realizuje jedan državni javni rad, u saradnji sa Ministarstviom održivog razvoja i turizma, Direkcijom sa saobraćaj, JP za upravljanje morskim dobrom, opštinama i JKP, u trajanju od 4 mjeseca, za 100 lica sa evidencije Zavoda. Aktivnosti na realizaciji ovog rada odnose se na adekvatnu pripremu crnogorskih opština za turističku sezonu. U saradnji sa opštinama, javnim institucijama i nevladinim sektorom realizuju se 84 lokalna javna rada sa 352 učesnika. Radovi se izvode u trajanju od 1 do 12 mjeseci, a odnose se na pružanje usluga djeci i mladima sa teškoćama u razvoju, podsticanje razvoja ruralnog i primorskog turizma, izradu suvenira, sređivanje bibliotekarske građe, uređenje nacionalnih i gradskih parkova, korita i obala rijeka, uslužni servis zanatskih radova, i sl. 28 Broj učesnika javnih radova u 2012. godini (Tab. 17.) Rb 1 2 3 Javni radovi 1 Državni javni rad Lokalni javni radovi Ukupno Broj 2 1 84 85 Angažovana lica 3 100 352 452 2.10. Profesionalna orijentacija 1.1. Osnivanje centara za informisanje i profesionalno savjetovanje U prvoj polovini 2012. godine osnovan je i stavljen u funkciju Centar za informisanje i profesionalno savjetovanje u opštini Pljevlja. U pripremi izrada programa za osnivanje Centra za razvoj karijere na Univerzitetu Crne Gore koji treba da se stavi u funkciju 1.9.2012. godine. Takođe, u primemi je izrada 5 novih programa za mlade koji su u procesu formalnog obrazovanja koji će se realizovati u saradnji sa UCG i ZZZCG za vrijeme trajanja rada ovog centra. 1.2. Usluge karijerne orijentacije Aktuelni programi za učenike su: Program radionica za buduće srednjoškolce na temu izbora zanimanja; Program radionica za srednjoškolce koji izlaze na tržište rada; Program radionica za buduće studente na temu izbora zanimanja; Grupno i individiualno profesionalno informisanje učenika osnovnih i srednjih škola; Grupna i individualna savjetovanja na temu izbora zanimanja za učenike osnovnih i srednjih škola; Psihološka testiranja; Informisanje i savjetovanje roditelja na temu izbora zanimanja. Aktuelni programi za studente: Profesionalno informisanje - individualno i grupno; Profesionalno savjetovanje - individualno i grupno; Psihološka testiranja; Radionice planiranja karijere za studente; Studentska razvojna praksa. Aktuelni programi za nezaposlene: Trodnevni program seminara za razvoj karijere; Dvodnevni program seminara za razvoj karijere; 29 Program revizije CV-ja i Molbe; Klub za traženje posla. Usluge koje se servisiraju iz oblasti karijerne orijentacije su profesionalno informisanje; profesionalno savjetovanje i profesionalna selekcija. Korisnici usluga su školska omladina, njihovi roditelji, studenti, nezaposleni, zaposleni i poslodavci. 1) Profesionalno informisanje servisirano je za ukupno oko 2.064 klijenata Procesom grupnog profesionalnog informisanja obuhvaćeno je 1.606 klijenata, Procesom individualnog profesionalnog informisanja od strane savjetnika za profesionalnu orijentaciju obuhvaćeno je 458 klijenata - 2) Profesionalno savjetovanje servisirano je za 1.468 klijenata. - Proces grupnog profesionalnog savjetovanja prošlo je 974 klijenata; Procesom individualnog profesionalnog savjetovanja obuhvaćeno je 494 klijenata; 3) Radioničarske aktinvosti prošlo je 767 klijenata. 4) Radioničarske aktivnosti za saradnike/stručne saradnike. Model obuke profesionalne orijentacije sa fazama: (1) Samospoznaje, (2) Informisanja o zanimanjima; (3) Informisanja o putevima karijere; (4) Realnih susreta i (5) Odlučivanja o izboru zanimanja prošla su 23 nastavnika i stručna saradnika iz osnovnih škola iz Podgorice. Obuka je realizovana u saradnji sa MPS, CZSO i GIZ-om koji je pružio i finansijsku podršku za realizaciju projekta „Osmišljavanje prelaska mladih u svijet rada“. 5) Karijerna orijentacija zaposlenih u Zavodu za zapošljavanje Održan trening za unapređenje usluga informisanja mladih sa ciljem obezbjeđivanja seta znanja i vještina potrebnih za medijaciju u oblasti informisanja mladih, odnosno osnaživanja savjetnika za profesionalno informisanje i savjetovanje u oblasti informisanja. 6) Priprema programa „Radna praksa za visokoškolce“ U cilju osnaživanja mladih visokoškolaca za tržište rada pripremljen je program za realizaciju projekta „Radna praksa za visokoškolce“ koji je uključivao: - Program radionica u trajanju od tri dana; - Program dnevnika radne prakse; - Program aktivnosti radne prakse u preduzeću u trajanju od šest mjeseci. 30 7) Priprema, štampanje i distribucija informatora za upis u srednje škole u 7.000 primjeraka; 8) Pripremljen akcioni plan cjeloživotne karijerne orijentacije 2012/2013 u skladu sa strategiom karijerne orijentacije; - U saradnji sa MPS iniciran projekat »Karijerna orijentacija i tržište rada u osnovnim i srednjim školama« u okviru kojeg su realizovana 3 programa: o Program za učenike osnovnih škola; o Program za učenike srednjih škola koji izlaze na tržište rada; o Program za učenike srednjih škola koji nastavljaju školovanje. 2.11. Inovirani program za kontinuirano zapošljavanja i preduzetništva u Crnoj Gori stimulisanje U toku 2012. godine nastavljena je realizacija ovog Programa i za prvih 6 mjeseci je održano 8 programa edukacije preduzetnika, kojima je obuhvaćeno 79 lica. 1. Podnijeti zahtjevi za kredit U prvom polugodištu 2012. godine podnijeta su 44 zahtjeva za dodjelu kredita, ukupne vrijednosti 265.000€, čijom realizacijom bi se otvorila 53 nova radna mjesta. Od ovog broja, 18 zahtjeva (50% podnijetih zahtjeva za kredit od strane nezaposlenih lica) podnijele su nezaposlene žene. Vrijednost njihovih projekata je 95.000€, čijom realizacijom je planirano otvaranje 19 novih radnih mjesta. Posmatrano po opštinama, najviše podnijetih zahtjeva je u Bijelom Polju (12 ili 27,27%), Nikšiću i Podgorici po 7 ili 15,91%. 2. Regionalne komisije U posmatranom periodu regionalne komisije su pozitivno ocijenile 44 zahtjeva za kredit u vrijednosti od 265.000€, čijim finansiranjem bi se omogućilo zapošljavanje 53 radnika. Nosioci 18 pozitivno ocijenjenog projekta su žene. Ovim projektima, vrijednosti 95.000€, predviđa se otvaranje 19 novih radnih mjesta. 3. Odobreni krediti Na predlog Komisije za dodjelu kredita, Upravni odbor Zavoda za zapošljavanje je odobrio 37 kredita, vrijednih 235.000€, čijom realizacijom je omogućeno otvaranje 47 novih radnih mjesta. Od ovog broja, 29 kredita je dodijeljeno nezaposlenim licima (78,38% od ukupnog broja dodijeljenih kredita), dok je 8 31 kredita namijenjeno pravnim licima (21,62%). Među odobrenim kreditima se nalazi 15 kredita (51,72% odobrenih kredita za nezaposlena lica) koji su dodijeljeni na osnovu zahtjeva koje su podnijele žene. Najveći dio kreditnih sredstava je usmjeren u razvoj preduzetništva na sjeveru Crne Gore – 22 kredita ili 59,46% od ukupnog broja odobrenih, u vrijednosti od 130.000€. Najveći broj kredita je odobren u opštinama Bijelo Polje (12 ili 32,43%) i Podgorica (8 ili 21,62%). Krediti su odobravani za projekte iz svih djelatnosti, u skladu sa planiranim regionalnim razvojem. Najviše odobrenih kredita je iz oblasti poljoprivrede i ribarstva (14 ili 37,84%). Slijede trgovina i ugostiteljstvo i turizam (po 7 ili 18,92%). 4. Isfinansirani krediti U prvoj polovini 2012. godine isfinansirano je 14 kredita, ukupne vrijednosti 130.000€, namijenjenih otvaranju 26 novih radnih mjesta. Od ovog broja, 7 kredita (50%) je dodijeljeno nezaposlenim licima, 1 kredit (7,14%) je za preduzetnike, dok je 6 kredita (16,22%) namijenjeno pravnim licima. Pripadnice ženskog pola su nosioci 4 isfinansirana kredita (57,14% isfinansiranih kredita za nezaposlena lica), u iznosu od 20.000€. 5. Kontrola upotrebe sredstava Od 34 iskontrolisana korisnika kredita, po ocjeni regionalnih komisija, njih 20 ili 58,82% je u potpunosti namjenski iskoristilo sredstva. U fazi ispunjenja obaveza su 3 korisnika kredita ili 8,82%. Odobrena sredstva nenamjenski je iskoristilo 11 korisnika kredita (32,35%) i protiv njih je pokrenut postupak raskida ugovora o kreditu. Od ukupnog broja iskontrolisanih korisnika kredita, 15 korisnika su lica koja su prošla edukacione seminare. Od navedenog broja, 12 korisnika (80%) je namjenski upotrijebilo sredstva. U fazi ispunjenja obaveza, po osnovu dodijeljenih kreditnih sredstava, nalaze se 2 (13,33%) korisnika kredita koja su prošla kroz edukaciju preduzetnika. Kada je u pitanju nenamjenska upotreba kreditnih sredstava, ona je zabilježena kod 1 (6,67%) korisnika kredita. Većina postupaka raskida Ugovora o kreditu je pokrenuto zbog nezapošljavanja predvidjenog broja radnika i neregistrovanja djelatnosti. U prvoj polovini 2012. godine 125 korisnika kredita je vratilo kredit. 32 6. Rad Komisije za dodjelu kredita Komisija za dodjelu kredita se u prvoj polovini 2012. godine sastajala 4 puta. Na sjednicama su razmatrani zahtjevi za dodjelu kredita i molbe korisnika kredita. Shodno ovlašćenjima, Komisija je Upravnom odboru Zavoda predložila da se odobri 35 zahtjeva za dodjelu kredita i razmotrila 66 molbi korisnika kredita, koje su se odnosile na oproštaj dodijeljenog kredita ili odlaganje uplate rata dospjelih za plaćanje. Komisija je, na osnovu dokumentacije, predložila Upravnom odboru i pokretanje postupka raskida ugovora o dodjeli kredita za 14 korisnika, zbog neispunjenja obaveza iz ugovora i obustavu postupka raskida za 1 korisnika koji je naknadno ispunio odredbu Ugovora o kreditu. 7. Virtuelna preduzeća Zavod za zapošljavanje Crne Gore u saradnji sa Multidisciplinarnim obrazovnim centrom »Pamark« d.o.o iz Podgorice realizuje program Virtuelna preduzeća. Ovaj program je namijenjen, prije svega: - Nezaposlenim licima sa srednjom i visokom stručnom spremom, mladima, tehno-ekonomskim viškovima koji žele da se obuče za rad u kompanijama i Nezaposlenim licima koja namjeravaju da osnuju sopstveno preduzeće. Virtuelna preduzeća vjernim simuliranjem poslovnog ambijenta predstavljaju model poslovnog života i preduzetničkog svijeta, omogućavajući brzo i kvalitetno sticanje praktičnih znanja i vještina potrebnih za biznis. Obuka u virtuelnim preduzećima predstavlja vrlo efikasan model učenja kroz rad, gdje polaznici simuliraju radni proces, od osnivanja samog preduzeća, izrade biznis plana, zapošljavanja do formiranja neophodnih službi unutar preduzeća, kao što su: služba prodaje, nabavke, kadrovsko odjeljenje, finansije i računovodstvo, marketing i sl. Virtuelna preduzeća se formiraju u potpunosti u skladu sa zakonskom regulativom koja važi za stvarna preduzeća, s tim da se ne registruju u Registru Privrednog suda. Obuka se izvodi u grupama od 10 do 20 polaznika i traje 90 dana. Odvija se kao grupni rad (60% vremena) i samostalni rad (40% vremena). Iskustvenointeraktivni pristup u radu sa polaznicima je dominantan. U radu se primjenjuju raznovrsni oblici i metode, u skladu sa karakterom programa: radionice, diskusije, timski rad, prezentacije, primjeri iz prakse, igre uloga ... Zbog interaktivnog 33 načina rada poželjno je da polaznici posjeduju osnovnu informatičku pismenost, kao i određeni nivo znanja iz engleskog jezika. Prednost obuke u virtuelnom preduzeću se sastoji u tome što se polaznici periodično mijenjaju na radnim pozicijama, tako da svi oni tokom obuke prolaze sve sektore unutar virtuelnog preduzeća. U njemu sve funkcioniše kao realno preduzeće, osim stvarnog protoka proizvoda ili usluge koji se nude i stvarnog protoka novca. U prvoj polovini 2012. godine uspostavljeno je jedno virtuelno preduzeće u kojem se obučava 10 polaznika. Program se realizuje u periodu 14.5 – 11.7.2012. godine u Podgorici. 2.12. Centar za ljudske resurse 1. ANKETA POSLODAVACA Anketa poslodavaca 2011/2012. godina je završena i publikovana, kako nacionalna tako i 7 regionalnih anketa za 7 biroa rada. Uz ostale izvore podataka o radnoj snazi i tržištu rada u Crnoj Gori, istraživanja putem ankete pružaju veliki broj informacija potrebnih za planiranje politike zapošljavanja i kreiranje mjera za njenu realizaciju, te će se u toku 2012. godine raditi na unapređenju kvaliteta analize putem usaglašavanja aktuelnih tema sa socijalnim partnerima: Uniom poslodavaca i Privrednom komorom, te će dobijeni podaci poslužiti kod izrade projekata kako za prekograničnu saradnju tako i projekata na lokalnim i regionalnim nivoima. 2. PROJEKTI 2.1. PROJEKTI IPA FONDA 2.1.1. IPA KOMPONENTA II - Regionalna i prekogranična saradnja Centar za ljudske resurse je u decembru 2010. godine dobio odobrenje za realizaciju svog prvog prekograničnog projekta u kome je imao ulogu prvog aplikanta ili nosioca aktivnosti na projektu. Realizacija projekta otpočela je aprila 2011. i trajala je do sredine aprila 2012. godine. U ovom projektu angažovane su dvije osobe iz Centra: voditeljka projekta sa angažmanom od punog radnog vremena i rukovoditeljka sa pola radnog vremena, a projekat je trajao do sredine aprila 2012. godine, kada je uspješno završen. Projekat je imao za cilj uspostavljanje prekinutih veza između službi zapošljavanja dvije pogranične države (MNE/BIH) i razmjenu iskustava kao i razmjenu podataka iz oblasti tržišta rada. 34 U prvoj polovini godine 2012. godine, obavljene su aktivnosti: 1.Oraganizovane su dvije završne konferencije: jedna u Crnoj Gori i druga u Trebinju gdje su prezentovani postignuti rezultati planirani projektom; 2. Održana pres konferencija i pripremljen tekst za štampu; 3. Urađeni završni finansijski i tekstualni izvještaji. 2.1.2. IPA IV – Razvoj ljudskih resursa U junu 2012. godine, Crna Gora je i zvanično dobila datum pregovora za pristupanje EU. Da bi mogla koristiti fondove IPA programa III, IV i V, potrebno je bilo za ove komponente izraditi Operativni plan. Za svaku komponentu su određena ministarstva koja će biti nadležna za projekte u okviru ovih komponenti. Obzirom da se komponenta IV odnosi na razvoj ljudskih resursa, to će za nju nadležno biti Ministarstvo rada i socijalnog staranja, a obzirom da je to Ministarstvo resorno za ZZZCG, to će značajnu ulogu imati upravo ova institucija u komponenti IV. Komponenta IV za ZZZCG omogućiće uključivanje velikog broja teže zapošljivih lica u programe obuke kod poznatog poslodavca i njihovo zapošljavanje i u ove svrhe biće dodijeljeno 1.000.000€, i još 1.000.000€ za socijalnu inkluziju. Predstavnici Centra za ljudske resurse učestvovali su u formiranoj Radnoj grupi koja je izradila Operativni plan za komponentu IV, stalno su prisutni prilikom dopunjavanja, izmjena ili inoviranja postojećih mjera u dijelu koji se odnosi na Aktivne mjere politike zapošljavanja i biće nosioci aktivnosti za komponentu IV pri njenoj implementaciji, koja se očekuje krajem decembra 2012. ili početkom 2013. godine. 2.1.3. IPA ADRIATIC PROJEKAT Krajem 2009. godine, ZZZCG je u ulozi jednog od 11 partnera iz 4 zemlje koje izlaze na Jadransko more aplicirao na realizaciji projekta »SLID«, koji se odnosi na omogućavanje radnog osposobljavanja osoba sa invaliditetom. U februaru 2011. godine je potpisan Ugovor ovog projekta koji je odobren u decembru 2010. godine, dok je realizacija počela 2012. godine a projekat se odnosi na povezivanje lica sa invaliditetom u regionu jadrana sa ciljem stvaranja boljih uslova za kvalitet života ove populacije, kao i ustanovljavanje broja i strukture ovih lica. Jedno zaposleno lice u Centru je angažovano na projektu 20% radnog vremena u narednih 30 mjeseci, koliko traje realizacija projekta. Uloga ZZZCG u ovom projektu je što će podsticati i usmjeravati profesionalni razvoj i obuku osoba sa invaliditetom i posredovati između klijenata i poslodavaca u svrhu zapošljavanja. U skladu s tim, ZZZCG će takođe kreirati 35 programe za prilagođavanje prostora i tehničke opreme za zapošljavanje osoba sa invaliditetom. 2.2. PROJEKAT UN Centar je u prethodnom polugođu nastavio sa realizacijom projekta sa UNIFEMom, (sada naziv UNWOMEN) međunarodnom organizacijom za rodnu ravnopravnost na zajedničkom projektu u trajanju od dvije godine. Učešće u projektu se odnosi na obavljanje poslova u svim projektnim aktivnostima kao člana projektnog tima. UNWOMEN predstavlja dio UN i to je nerezidentna organizacija Ujedinjenih Nacija. Od aprila 2010. godine, UNIFEM sprovodi trogodišnji regionalni projekat “Unaprjeđenje ekonomskih i socijalnih prava žena u Srbiji i u Crnoj Gori”, koji finansira Ministarstvo spoljnih poslova Norveške. Cilj projekta je da doprinese eliminaciji rodno zasnovane diskriminacije na tržištu rada u Srbiji i u Crnoj Gori, time što će se ojačati kapaciteti nadležnih institucija, odnosno onih koji treba da poštuju i štite radna prava žena da sprovode nacionalne i međunarodne obaveze vezane za ekonomska prava žena. Kako bi se ostvario ovaj cilj, projekat stavlja fokus na postizanje tri glavna rezultata: donošenje ili izmjenu važnih zakona i podzakonskih akata, nacionalne i lokalne legislative, budžeta vezanih za ekonomska prava, a pogotovo za zapošljavanje, kako bi bili usklađeni sa međunarodnim i nacionalnim obavezama koje se odnose na rodnu ravnopravnost i poštovanje ženskih prava. Projekat u Crnoj Gori traje dvije godine i predviđa podršku Zavodu kako bi povećao svoje interne kapacitete da zaposleni direktno uključeni u rad sa strankama prepoznaju rodno zasnovanu diskriminaciju prilikom zapošljavanja, kao i da politike i procedure ove institucije budu „orodnjene“. Ovo će biti odskočna daska za stvaranje pristupa i modeliranje programa koji će dovesti do većeg zapošljavanja teže zapošljivih žena i uključivanje nediskriminatorskih standarda pri zapošljavanju. Podrška će obuhvatiti: ustanovljavanje polazne osnove, pripremu trening programa zasnovanih na realnim potrebama, razvoj unutrašnje komunikacione strategije koja se tiče bolje detekcije slučajeva diskriminacije pri zapošljavanju i dopunu unutrašnjih operativnih pravilnika, procedura i politika, kakav je Etički kodeks. Projekat je počeo sa realizacijom u martu 2011. godine a trajaće do oktobra 2012. godine. Do 30.6.2012. godine sve planirane aktivnosti su realizovane: izvršena priprema i realizacija obuke za zaposlene u ZZZCG, ukupno obučeno 123 zaposlenih lica u svim biroima i sektorima u službama zapošljavanja u Crnoj Gori i dostavljeni izvještaji o realizaciji glavnoj koordinatorki u Bratislavi. 36 3. PUBLIKACIJE Centar priprema i izdaje stručni časopis „Tržište rada“ koji izlazi 2 puta godišnje. Ovaj časopis se bavi pitanjima nezaposlenosti, zaposlenosti i ostalom problematikom tržišta rada. Časopis pruža mogućnost publikacije tekstova problematike tržišta rada kako zaposlenima tako i eksternim saradnicima. Ova aktivnost je planirana i za 2012. godinu, sa istom dinamikom i izgledom časopisa, kao i ustanovljenom strukturom i načinom izdavanja časopisa. Pripremljen je časopis br. 10 za publikovanje i za prvo polugođe 2012. godine po planu je realizovana i ova aktivnost. Časopis ’’Tržište rada’’ postavljen je i na sajtu ZZZCG, tako da je dostupan većem broju čitalaca. 4. WEB SITE Zaposleni u Centru učestvuju u dizajniranju i pripremanju informacija za sajt ZZZCG, što je nastavljeno i u 2012. godini. 37 PRILOG Nezaposleni – po opštinama i polu – (Tab.18.) Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Opština 1 Andrijevica Berane Budva Bijelo Polje Bar Cetinje Danilovgrad Herceg Novi Kotor Kolašin Mojkovac Nikšić Podgorica Plav Plužine Pljevlja Rožaje Šavnik Tivat Ulcinj Žabljak UKUPNO 30.6.2011. godine Σ Žene 2 3 349 146 1718 686 590 310 3811 1597 1373 732 1486 698 804 362 873 370 898 404 641 219 686 257 3110 1617 7427 3531 353 98 115 52 2559 1097 978 346 121 47 777 315 782 313 279 129 29730 13326 Odnosi 4:2 30.6.2012. godine Index Σ Žene Nom. razlika 4 5 6 7 331 130 -18 94.84 1859 756 141 108.21 603 326 13 102.20 3823 1635 12 100.31 1232 646 -141 89.73 1478 720 -8 99.46 843 393 39 104.85 983 449 110 112.60 768 371 -130 85.52 658 230 17 102.65 653 271 -33 95.19 3145 1546 35 101.13 7102 3581 -325 95.62 309 92 -44 87.54 132 68 17 114.78 2553 1128 -6 99.77 1017 361 39 103.99 89 32 -32 73.55 735 327 -42 94.59 838 363 56 107.16 262 126 -17 93.91 29413 13551 -317 98.93 38 Nezaposleni po biroima rada i stepenima stručne spreme (Tab.19.) Opština Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 1 Podgorica Cetinje Danilovgrad Kolašin Biro rada Podgorica Berane Andrijevica Plav Rožaje Biro rada Berane Herceg Novi Kotor Tivat Biro rada H. Novi Nikšić Šavnik Plužine Biro rada Nikšić Pljevlja Žabljak Biro rada Pljevlja Bijelo Polje Mojkovac Biro rada B. Polje Bar Budva Ulcinj Biro rada Bar UKUPNO= Σ 2 7102 1478 843 658 10081 1859 331 309 1017 3516 983 768 735 2486 3145 89 132 3366 2553 262 2815 3823 653 4476 1232 603 838 2673 29413 Žene 3 3581 720 393 230 4924 756 130 92 361 1339 449 371 327 1147 1546 32 68 1646 1128 126 1254 1635 271 1906 646 326 363 1335 13551 I II 4 5 1114 282 481 50 144 30 162 13 1901 375 438 46 90 6 76 3 272 25 876 80 56 131 71 70 82 42 209 243 257 99 11 3 17 1 285 103 481 123 31 0 512 123 748 174 108 31 856 205 203 43 96 27 184 41 483 111 5122 1240 III 6 1484 295 227 201 2207 393 84 59 227 763 264 238 187 689 687 25 42 754 726 60 786 1141 255 1396 270 144 228 642 7237 Stepen stručne spreme IV V VI1 VI2 VII1 VII2 7 8 9 10 11 12 2321 116 186 1 1560 36 443 13 38 0 156 2 311 14 13 0 102 2 205 2 13 0 60 2 3280 145 250 1 1878 42 666 4 55 0 253 4 119 2 5 0 25 0 94 3 13 0 60 1 224 3 52 0 211 3 1103 12 125 0 549 8 254 36 59 0 174 8 200 9 73 0 102 5 196 61 39 0 125 3 650 106 171 0 401 16 1072 10 136 0 858 23 40 0 1 0 9 0 44 2 1 0 25 0 1156 12 138 0 892 23 889 22 69 0 234 8 145 2 6 0 18 0 1034 24 75 0 252 8 1238 31 104 0 384 3 194 2 16 0 46 1 1432 33 120 0 430 4 323 15 55 0 315 8 198 14 29 0 94 1 198 10 29 0 142 5 719 39 113 0 551 14 9374 371 992 1 4953 115 39 VIII 13 2 0 0 0 2 0 0 0 0 0 1 0 0 1 3 0 0 3 1 0 1 0 0 0 0 0 1 1 8 Stopa nezaposlenosti – po opštinama, na dan 30.6.2012. godine – (Tab.20.) Opština Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 1 Andrijevica Berane Budva Bijelo Polje Bar Cetinje Danilovgrad Herceg Novi Kotor Kolašin Mojkovac Nikšić Podgorica Plav Plužine Pljevlja Rožaje Šavnik Tivat Ulcinj Žabljak Crna Gora Stopa nezaposlenosti 3 23.08 17.19 6.86 25.95 7.58 22.10 11.93 7.72 8.56 21.42 22.84 12.20 9.42 8.14 9.34 22.07 15.22 11.71 12.93 13.50 19.48 12.68 40 Nezaposleni - po opštinama, stepenima stručne spreme i polu – (Tab.21.) Opština Ukupno Andrijevica 331 Berane 1859 Budva 603 Bijelo Polje 3823 Bar 1232 Cetinje 1478 Danilovgrad 843 H. Novi 983 Kotor 768 Kolašin 658 Mojkovac 653 Nikšić 3145 Podgorica 7102 Plav 309 Plužine 132 Pljevlja 2553 Rožaje 1017 Šavnik 89 Tivat 735 Ulcinj 838 Žabljak 262 UKUPNO 29413 žena 130 756 326 1635 646 720 393 449 371 230 271 1546 3581 92 68 1128 361 32 327 363 126 13551 I 90 438 96 748 203 481 144 56 71 162 108 257 1114 76 17 481 272 11 82 184 31 5122 I ž 31 127 43 246 76 236 59 22 29 47 21 86 408 17 11 130 84 7 32 66 12 1790 II II ž 6 46 27 174 43 50 30 131 70 13 31 99 282 3 1 123 25 3 42 41 0 1240 1 18 14 70 17 27 17 39 40 9 15 52 153 0 1 56 3 1 22 10 0 565 III 84 393 144 1141 270 295 227 264 238 201 255 687 1484 59 42 726 227 25 187 228 60 7237 II Iž 29 129 69 408 126 101 67 93 94 56 83 220 538 9 23 256 66 8 71 80 27 2553 IV 119 666 198 1238 323 443 311 254 200 205 194 1072 2321 94 44 889 224 40 196 198 145 9374 IV ž 55 345 122 651 181 245 169 149 103 87 117 504 1323 39 18 535 107 13 105 108 76 5052 V 2 4 14 31 15 13 14 36 9 2 2 10 116 3 2 22 3 0 61 10 2 371 Vž 0 0 3 5 0 2 0 3 1 0 1 2 6 0 0 0 0 0 5 3 0 31 VI-1 5 55 29 104 55 38 13 59 73 13 16 136 186 13 1 69 52 1 39 29 6 992 VI-1 ž 1 24 13 44 32 21 8 30 33 3 8 94 112 1 0 26 17 0 13 15 0 495 VI-2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 VI-2 ž 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 VII-1 25 253 94 384 315 156 102 174 102 60 46 858 1560 60 25 234 211 9 125 142 18 4953 VII-1 ž 13 112 62 208 208 87 72 109 67 28 25 575 1014 25 15 121 82 3 78 80 11 2995 VII-2 0 4 1 3 8 2 2 8 5 2 1 23 36 1 0 8 3 0 3 5 0 115 VII-2 ž 0 1 0 3 6 1 1 3 4 0 1 13 25 1 0 4 2 0 1 1 0 67 41 VIII 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 3 2 0 0 1 0 0 0 1 0 8 VIII ž 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 2 Nezaposleni – prema dužini traženja zaposlenja, polu i stepenima stručne spreme – (Tab. 22.) Dužina čekanja Do 6 mjeseci Žene Preko 6 do 9 mjeseci Žene Preko 9 do 12 mjeseci Žene Preko 1 do 3 godine Žene Preko 3 do 5 godina Žene Preko 5 do 8 godina Žene Preko 8 godina Žene Ukupno: Ukupno žene I 1,027 391 318 115 244 90 1,308 470 963 365 663 214 604 147 5,127 1,792 II 128 64 58 26 50 32 272 145 188 95 183 68 358 134 1,237 564 III 1,390 479 515 196 421 146 1,951 707 1,141 389 998 320 826 318 7,242 2,555 Stepen stručne spreme IV V VI1 VI2 2,490 31 212 0 1,255 5 116 0 811 20 89 0 444 1 52 0 740 15 59 0 367 2 33 0 2,721 104 307 1 1,521 12 156 1 1,216 95 160 0 666 8 68 0 737 84 108 0 392 3 42 0 684 23 58 0 424 1 28 0 9,399 372 993 1 5,069 32 495 1 VII1 1,765 1,064 761 459 556 354 1,443 898 280 153 96 43 44 20 4,945 2,991 VII2 30 19 16 4 11 6 47 31 6 5 5 2 0 0 115 67 VIII 2 0 1 1 3 0 1 0 1 1 0 0 0 0 8 2 Ukupno 7,075 3,393 2,589 1,298 2,099 1,030 8,155 3,941 4,050 1,750 2,874 1,084 2,597 1,072 29,413 13,551 42 Nezaposleni – prema dužini radnog staža i stepenima stručne spreme – (Tab. 23.) Dužina Radnog staža Bez staža Žene Do 1 godine Žene Preko 1 do 2 Žene Preko 2 do 3 Žene Preko 3 do 5 Žene Preko 5 do 10 Žene Preko 10 do 20 Žene Preko 20 do 30 Žene Preko 30 Žene Sa stažom Žene Ukupno: Ukupno žene: I II III 1,039 271 1,293 391 112 407 412 91 606 164 49 201 219 53 361 84 30 138 126 43 274 48 28 104 178 55 444 68 24 179 282 96 626 114 55 291 641 179 836 255 89 332 1,713 364 2,069 595 150 762 517 85 733 73 27 141 4,088 966 5,949 1,401 452 2,148 5,127 1,237 7,242 1,792 564 2,555 Stepen stručne spreme IV V VI1 VI2 2,567 20 129 1 1,227 6 66 24 1,019 3 89 0 574 1 51 8 526 7 98 0 327 3 57 17 419 2 52 0 270 0 33 4 670 8 80 0 441 2 57 4 849 11 129 0 514 1 81 2 1,039 22 131 0 624 3 63 4 1,835 157 222 0 922 10 78 4 475 142 63 0 170 6 9 0 6,832 352 864 0 3,842 26 429 -23 9,399 372 993 1 5,069 32 495 1 VII1 2,060 1,204 691 463 773 491 332 224 293 205 294 185 196 108 221 82 85 29 2,885 1,787 4,945 2,991 VII2 41 24 15 8 25 17 7 4 8 4 3 2 7 4 7 4 2 0 74 43 115 67 VIII 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 1 1 1 4 0 0 0 8 2 8 2 Ukupno 7,421 3,438 2,926 1,511 2,062 1,147 1,255 711 1,736 980 2,293 1,244 3,052 1,479 6,592 2,603 2,102 455 21,992 10,113 29,413 13,551 Novoprijavljeni – prema stepenima stručne spreme – (Tab. 24.) Ukupno Prvi put, nema zapošljavanja Prvi put, ima zapošljavanja Nije prvi put, nema zapošljavanja Nije prvi put, ima zapošljavanja UKUPNO: 3880 Žene I 1864 1328 II III IV 16 364 1316 V VI1 VI2 VII1 VII2 VIII 6 28 0 811 11 0 1443 578 303 24 302 509 15 49 0 235 5 1 2910 1532 988 69 575 821 10 46 1 388 12 0 307 2459 3504 416 3700 6150 48 79 357 480 1 1697 2 3131 30 58 2 3 9941 18174 5160 1536 9134 4155 43 Novoprijevljeni po opštinama, polu i stepenima obrazovanja –za period 1. januar – 30. jun 2012. godine – (Tab. 25.) Opština Ukupno Andrijevica 87 Berane 1020 Budva 428 Bijelo Polje 1334 Bar 1220 Cetinje 584 Danilovgrad 723 H. Novi 1078 Kotor 518 Kolašin 246 Mojkovac 232 Nikšić 2046 Podgorica 5397 Plav 164 Plužine 76 Pljevlja 871 Rožaje 1231 Šavnik 59 Tivat 421 Ulcinj 372 Žabljak 67 UKUPNO 18174 žena 25 417 246 577 642 301 348 545 266 98 117 968 2975 82 34 398 611 20 240 196 28 9134 I 15 238 96 305 265 149 116 122 48 66 30 405 1268 50 10 171 608 17 62 103 11 4155 I ž 4 94 47 117 133 70 49 56 20 24 16 211 651 27 7 58 357 8 31 53 6 2039 II 1 7 9 29 29 15 19 81 18 3 5 34 111 1 0 30 1 0 14 9 0 416 II ž 0 5 4 10 15 10 15 38 11 3 3 20 75 0 0 17 0 0 13 6 0 245 III 28 178 89 336 218 101 174 272 123 60 77 424 890 27 23 222 269 15 93 71 10 3700 II Iž 3 55 47 114 88 46 60 124 57 19 26 105 399 8 9 76 94 2 39 26 4 1401 IV 34 414 147 438 400 208 304 360 207 85 84 690 1875 57 30 313 230 20 134 89 31 6150 IV ž 12 195 92 206 215 111 147 189 98 42 49 312 1058 33 10 177 102 7 80 51 12 3198 V 0 0 1 7 3 1 9 13 2 0 0 4 19 1 1 7 2 0 6 2 1 79 Vž 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 5 0 0 0 1 0 1 1 0 10 VI-1 0 32 12 35 41 15 8 50 31 6 5 57 114 2 0 28 20 0 14 9 1 480 VI-1 ž 0 12 7 17 21 9 5 25 16 0 3 42 71 0 0 15 6 0 6 6 0 261 VI-2 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 VI-2 ž 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 VII-1 9 148 70 183 259 95 93 171 88 26 30 421 1104 26 12 96 101 7 94 85 13 3131 VII-1 ž 6 55 47 111 166 55 72 107 64 10 19 272 707 14 8 52 51 3 69 52 6 1946 VII-2 0 3 4 1 5 0 0 9 0 0 1 7 16 0 0 4 0 0 4 4 0 58 VII-2 ž 0 1 2 1 4 0 0 6 0 0 1 4 9 0 0 3 0 0 1 1 0 33 44 VIII 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 VIII ž 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Novoprijavljeni – prema starosnim grupama – (Tab. 26.) Starosna grupa Rb 1 1 Do 18 godina 2 Žena 3 Od 18 do 25 godina 4 Žena 5 Preko 25 do 30 godina 6 Žena 7 Preko 30 do 35 godina 8 Žena 9 Preko 35 do 40 godina 10 Žena 11 Preko 40 do 45 godina 12 Žena 13 Preko 45 do 50 godina 14 Žena 15 Preko 50 do 55 godina 16 Žena 17 Preko 55 do 60 godina 18 Žena 19 Preko 60 godina 20 Žena 21 UKUPNO 22 UKUPNO Žena Ukupno I 2 3 115 110 71 68 5366 1058 2641 542 3661 501 1896 218 2454 567 1274 262 1733 450 929 219 1559 473 832 243 1323 365 643 190 955 266 485 142 698 254 257 118 204 91 37 25 18174 4155 9134 2039 II 4 III 5 IV 6 1 4 1 2 29 901 17 322 37 731 20 249 50 569 28 233 53 397 40 169 76 395 41 176 78 290 47 117 55 202 33 79 28 156 15 39 9 33 3 3 416 3700 245 1401 V 7 0 0 8 3 7 3 3 0 8 1 5 0 9 1 10 0 18 1 11 1 79 10 0 0 2360 1125 1022 547 691 379 610 353 475 282 462 241 321 189 141 55 36 3 6150 3198 VI-1 VI-2 8 9 0 0 0 0 16 0 6 0 84 0 49 0 127 1 85 1 53 0 40 0 47 0 29 0 51 0 20 0 52 0 25 0 40 1 7 0 8 0 0 0 480 2 261 1 VII-1 VII-2 VIII 10 11 12 0 0 0 0 0 0 983 11 0 620 6 0 1248 31 0 790 20 0 443 3 0 285 1 0 159 1 2 107 0 0 82 6 0 57 4 0 66 2 0 26 1 0 48 0 1 17 0 0 58 2 0 22 0 0 14 2 0 1 1 0 3131 58 3 1946 33 0 Novoprijavljeni – prema razlogu prestanka rada – (Tab. 27.) Rb 1 2 3 4 5 _Prestanak 1 01 Izrecena mera prestanka radnog odnosa zbog povrede radnih dužnosti i obaveza 02 Pismena izjava zapošljenog da želi da raskine radni odnos (otkaz ugovora o radu) 03 Zakljucivanje sporazuma s poslodavcem o prestanku radnog odnosa 05 Ako zapošljeni ne pokaže potrebna znanja i sposobnosti, a nema radnog mesta na koje može biti rasporeden 07 Ako zapošljeni na probnom Ukupno 2 Žene 3 I 4 II 5 III 6 IV 7 V 8 VI-1 9 VI2 10 VII-1 11 VII2 12 VIII 13 32 15 10 1 8 10 0 1 0 2 0 0 446 206 78 18 123 165 3 12 0 44 3 0 726 349 119 22 179 292 3 18 0 90 2 1 2 1 0 1 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 45 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 radu nije postigao odgovarajuce rezultate rada 08 Pripravnik nije položio stručni ispit 09 Neopravdani izostanak s posla 5 radnih dana uzastopno 10 Neopravdani izostanak s posla 7 radnih dana sa prekidima u toku 3 meseca 11 Ako je u roku od godinu dana utvrdeno da je radni odnos zasnovan suprotno obredbama zakona, odnosno kolektivnog ugovora 12 Ako su pri zasnivanju radnog odnosa precutani ili dati neistiniti podaci znacajni za zasnivanje radnog odnosa 13 Odbijanje rasporedivanja na drugo radno mesto na koje je zapošljeni rasporeden zbog potreba procesa rada 16 Odbijanje rasporedivanja na drugo radno mesto, pošto je utvrdeno da zapošljeni ne ostvaruje odgovarajuce rezultate rada 18 Odbijanje zapošljenog za cijim je radom prestala potreba da bude rasporeden na drugo odgovarajuce radno mesto sa punim radnim vremenom, kod istog poslodavca 19 Odbijanje zapošljenog za cijim je radom prestala potreba da zasnuje radni odnos na neodredeno vreme sa punim radnim vremenom kod drugog poslodavca (preuzimanje) 20 Odbijanje zapošljenog za cijim je radom prestala potreba da se radno angažuje na obavljanju poslova koji odgovaraju njegovoj strucnoj spremi, odnosno radnoj sposobnosti 21 Odbijanje zapošljenog za cijim je radom prestala potreba da se strucno osposobi, prekvalifikuje ili dokvalifikuje za drugo odgovarajuce radno mesto sa punim radnim vremenom, kod istog ili drugog poslodavca 22 Isplacena jednokratna novcana naknada zapošljenom za cijim je radom prestala 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 8 0 3 0 2 2 0 1 0 0 0 0 5 2 1 0 1 3 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 3 0 2 1 0 0 0 0 0 0 0 0 6 2 2 0 2 1 0 0 0 1 0 0 2 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 0 4 1 1 0 2 1 0 0 0 0 0 0 3 1 2 0 0 1 0 0 0 0 0 0 2 1 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 2 1 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 33 12 7 0 8 13 0 3 0 2 0 0 46 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 potreba 23 Isplacena otpremnina zapošljenom za cijim je radom prestala potreba 25 Navršenih 65 godina života i 15 godina staža osiguranja 26 Ako je došlo do gubitka radne sposobnosti koji je utvrden na zakonom propisan nacin 28 Ako zapošljeni odsustvuje sa rada duže od 6 meseci zbog izdržavanja kazne zatvora 30 Isteka rada na odredeno vreme u svojstvu pripravnika 31 Stecaj preduzeca 32 Likvidacija preduzeca 33 Prestanak rada poslodavca 34 Ako se zapošljeni ne vrati na rad u roku od 30 dana od dana povratka sa rada iz inostranstva, vojske ili po prestanku funkcije 35 Istek rada na odredeno vreme 36 Istek radnog angažovanja nezapošljenog lica 37 Zbog premeštaja bracnog druga u skladu sa posebnim propisima 38 Zbog zdravstvenog stanja zapošljenog ili clanova njegove porodice 40 Zbog prestanka rada ostvarenog po drugom osnovu 41 Zbog prestanka rada u stranim i drugim predstavništvima 42 Ostali razlozi utvrdeni zakonom ili kolektivnim ugovorom UKUPNO 1. sa stažom UKUPNO 2. bez staža UKUPNO SVEGA= 977 464 181 25 240 355 9 57 0 107 3 0 1 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 264 308 76 145 167 92 35 78 0 59 10 14 0 19 1 2 1 82 27 45 53 115 20 67 0 3 1 0 4 9 7 6 0 0 0 0 200 21 10 11 6 0 0 0 0 0 0 0 1 5564 1 2905 0 933 0 155 0 1357 1 1911 0 26 0 205 0 1 0 962 0 13 0 1 185 84 19 4 50 67 0 2 0 42 0 1 2 2 0 0 0 2 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 4 3 2 0 0 1 0 0 0 1 0 0 2 2 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 467 9277 8897 18174 232 4657 4477 9134 93 1538 2617 4155 13 261 155 416 130 2261 1439 3700 167 3254 2896 6150 5 51 28 79 11 336 144 480 0 1 1 2 48 1545 1586 3131 0 27 31 58 0 3 0 3 47 Oglašena slobodna radna mjesta – po opštinama – (Tab. 28.) Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 Opština 1 Andrijevica Bar Berane Bijelo Polje Budva Cetinje Danilovgrad Herceg Novi Kolašin Kotor Mojkovac Nikšić Plav Pljavlja Plužine Podgorica Rožaje Šavnik Tivat Ulcinj Žabljak Crna Gora 1.1 – 30.6.2011. g. Broj prijava Broj o SRM SRB 2 3 9 10 968 2014 125 196 355 548 2404 5612 240 309 102 211 1567 2860 52 67 751 1144 42 61 548 999 20 22 320 481 32 53 3721 7286 88 159 12 12 518 1118 367 1065 79 129 12320 24356 1.1 – 30.6.2012. g. Broj prijava Broj o SRM SRB 4 5 35 38 1019 1976 143 196 410 543 2857 7792 222 340 156 226 1540 2459 61 86 840 1419 43 59 563 1080 16 26 270 406 18 30 3814 7132 122 159 29 29 647 1181 321 837 63 107 13189 26121 Nom. razlika (5-3) 6 28 -38 0 -5 2180 31 15 -401 19 275 -2 81 4 -75 -23 -154 0 17 63 -228 -22 1765 Indeks (5:3) 7 380.00 98.11 100.00 99.09 138.85 110.03 107.11 85.98 128.36 124.04 96.72 108.11 118.18 84.41 56.60 97.89 100.00 241.67 105.64 78.59 82.95 107.25 48 Oglašena slobodna radna mjesta – po djelatnostima i vrsti radnog odnosa – A.Poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo B.Rudarstvo C Prerađivačka industrija. D.Snabdijevanje električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija E.Snabdijevanje vodom; upravljanje otpadnim vodama, kontrolisanje procesa uklanjanja otpada i slične aktivnosti F.Građevinarstvo G.Trgovina na veliko i trgovina na malo; popravka motornih vozila i motocikala H.Saobraćaj i skladištenje I.Usluge smještaja i ishrane J.Informisanje i komunikacije K.Finansijske djelatnosti i djelatnost osiguranja L.Poslovanje nekretninama M.Stručne, naučne, inovacione i tehničke djelatnosti N.Administrativne i pomoćne uslužne djelatnosti O.Državna uprava i odbrana; Obavezno socijalno osiguranje P.Obrazovanje Q.Zdravstvena i socijalna zaštita R.Umjetnost,zabava i rekreacija Privrem.radno ang. Invalidi Sezonski poslovi Privremeni poslovi Priprvavnik volonter Dopunski rad Pripravnik Određeno Neodređeno Upražnjeno Ukupno: Djelatnost Novootvoreno (Tab.29.) 810 242 1411 242 94 686 568 148 725 7 12 132 478 223 1036 13 7 40 0 0 0 0 0 0 0 0 57 312 0 145 0 0 1 0 0 0 26 19 7 2 21 3 0 0 0 0 0 0 319 2448 42 1616 277 832 28 271 245 1799 24 20 0 0 0 0 0 3 22 350 0 5 0 0 3947 1082 7403 612 2105 355 4057 194 1842 727 3346 418 408 87 375 56 2571 677 1379 494 117 59 60 36 1 0 0 0 5 0 3 1 0 0 10 0 839 258 5574 25 4 1 2 0 2 0 0 0 568 85 483 28 481 47 0 1 0 11 0 0 202 160 42 55 96 2 3 0 0 46 0 0 979 613 366 129 583 150 1 3 1 111 1 0 1803 1373 430 101 660 39 0 0 1 1002 0 0 975 236 739 204 516 219 0 0 0 36 0 0 726 613 223 135 503 478 36 60 512 346 177 91 0 0 0 26 0 0 0 86 0 4 1 0 1658 326 1332 37 1405 17 1 2 0 196 0 0 288 192 96 46 158 22 0 0 0 61 0 1 9 5 4 3 5 1 0 0 0 0 0 0 26121 12758 13363 2077 13685 1144 6 41 72 9074 18 4 S.Ostale uslužne djelatnosti T.Djelatnost domaćinstva kao poslodavca; Djelatnost domaćinstava koja proizvode robu i usluge za sopstvene potrebe UKUPNO CRNA GORA= 49 Pregled zapošljavanja prema opštinama i stepenima stručne spreme (Tab. 30.) _Opština ANDRIJEVICA BAR BERANE BIJELO POLJE BUDVA CETINJE DANILOVGRAD HERCEG NOVI KOLAŠIN KOTOR MOJKOVAC NIKŠIĆ PLJEVLJA PLUŽINE PODGORICA ROŽAJE ŠAVNIK TIVAT ULCINJ ŽABLJAK UKUPNO Ukupno_ I 26 0 597 170 69 12 356 36 1068 509 137 10 111 9 1451 359 43 2 596 100 16 4 592 78 253 30 8 1 3976 934 26 6 18 0 422 157 271 81 70 16 10106 2514 II III IV V VI1 VI2 VII1 VII2 VIII 0 4 11 0 5 0 6 0 0 26 155 188 1 14 0 43 0 0 0 2 40 0 0 0 15 0 0 5 53 113 1 25 0 123 0 0 24 163 276 2 31 0 61 2 0 1 26 50 0 4 0 45 1 0 1 16 58 0 5 0 22 0 0 362 272 245 5 36 0 163 9 0 0 11 12 0 2 0 15 1 0 23 124 201 7 27 0 112 2 0 0 1 4 0 1 0 6 0 0 7 117 262 0 7 0 113 7 1 4 82 80 2 7 0 47 1 0 0 3 2 0 0 0 1 1 0 79 546 1317 15 69 1 988 23 4 0 2 6 0 0 0 12 0 0 0 0 8 0 1 0 9 0 0 40 69 97 2 6 0 51 0 0 7 55 59 1 4 0 60 4 0 6 10 20 0 2 0 16 0 0 585 1711 3049 36 246 1 1908 51 5 50 Pregled zapošljavanja prema djelatnostima (Tab. 31.) Djelatnost Rb 1 1 A.Poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo 2 B.Rudarstvo 3 C.Prerađivačka industrija 4 D.Snabdijevanje električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija 5 E.Snabdijevanje vodom; upravljanje otpadnim vodama, kontrolisanje procesa uklanjanja otpada i slične aktivnosti 6 F.Građevinarstvo 7 G.Trgovina na veliko i trgovina na malo; popravka motornih vozila i motocikala 8 H.Saobraćaj i skladištenje 9 I.Usluge smještaja i ishrane 10 J.Informisanje i komunikacije 11 K.Finansijske djelatnosti i djelatnost osiguranja 12 L.Poslovanje nekretninama 13 M.Stručne, naučne, inovacione i tehničke djelatnosti 14 N.Administrativne i pomoćne uslužne djelatnosti 15 O.Državna uprava i odbrana; Obavezno socijalno osiguranje 16 P.Obrazovanje 17 Q.Zdravstvena i socijalna zaštita 18 R.Umjetnost,zabava i rekreacija 19 S.Ostale uslužne djelatnosti 20 UKUPNO CRNA GORA= Ukupno 2 I 3 II 4 III 5 IV 6 VI-1 8 VI-2 9 VII-1 10 443 180 684 392 28 159 2 9 40 18 63 155 18 42 251 0 1 6 2 2 11 0 0 0 11 35 61 0 0 1 0 0 0 18 15 0 1 1 0 0 0 1 0 0 152 813 75 445 7 55 34 166 21 75 0 3 6 7 0 0 9 60 0 2 0 0 1990 691 1425 317 395 96 417 33 135 17 203 1 483 101 296 20 696 379 376 114 5 2 7 0 49 16 23 9 1 0 0 0 221 80 101 139 5 0 2 1 0 0 0 0 394 63 22 36 7 6 13 5 135 8 0 0 25 2 0 0 187 6 4 0 1 0 359 64 45 20 52 1 8 0 160 6 3 446 170 15 81 107 6 7 0 59 1 0 7 28 6 11 9 26 15 169 5 21 584 1711 85 25 88 546 30 3049 0 2 1 1 1 36 24 23 6 23 3 246 0 230 0 227 0 191 0 88 0 42 1 1908 6 8 6 6 3 51 0 1 0 0 0 5 388 8 321 18 354 27 946 98 121 16 10106 2514 V 7 51 VII-2 VIII 11 12 Zaključeni ugovori po djelatnostima i stručnim spremama (Tab. 32.) R.b. Djelatnost 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Državna uprava Lokalna uprava Školstvo Zdravstvo Sudstvo Advokati D.O.O. Notari Akcionarska društva JU i preduzeća 11. 12. 13. 14 Kultura i sport NVO sektor Političke stranke Ukupno: Posao za vas 0 9 0 4 0 1 22 3 7 12 0 1 1 60 Talenti Broj zaključenih ugovora VSS VŠS 0 0 0 1 0 0 4 0 2 1 0 2 0 10 19 0 0 8 2 10 41 3 2 3 0 2 0 90 0 1 0 0 0 0 4 0 0 1 0 0 0 6 SSS Ukupno 0 0 0 6 0 1 2 0 0 0 0 0 0 9 19 10 0 19 2 12 73 6 11 17 0 5 1 175 Zaključeni ugovori u prvoj polovini 2011. i 2012. godine po djelatnostima (Tab. 33.) Rb 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Ukupnan br.zaključenih ugovora 1.1-30.6.2011. Ukupnan br.zaključenih ugovora 1.1-30.6.2012. Državna uprava 13 19 Lokalna uprava Školstvo Zdravstvo Sudstvo Advokati D.O.O. Notari Akcionarska društva JU i preduzeća Kultura I spotr NVO sektor Političke stranke Ukupno: 9 8 21 0 35 153 0 30 21 1 15 0 306 10 0 19 2 12 73 6 11 17 0 5 1 175 Djelatnost Nom.razlika 6 1 -8 -2 2 -23 -80 6 -19 -4 -1 -10 1 -131 Indeks 146.15 111.11 0.00 90.47 0.00 34.30 47.71 0.00 36.66 80.95 0.00 33.33 0.00 57.20 52 Zaključeni ugovori u prvoj polovini 2011. i 2012. godine po opštinama (Tab. 34.) Rb. Opštine 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Podgorica Cetinje Kolašin Danilovgrad Bar Budva Ulcinj Berane Andrijevica Plav Rožaje Bijelo Polje Mojkovac Pljevlja Žabljak Nikšić Šavnik Plužine Herceg Novi Kotor Tivat Ukupno Ukupnan br. zaključenih ugovora 1.1-30.6.2011. 84 23 7 12 7 5 5 10 1 1 9 44 7 10 3 38 0 0 13 10 17 306 Ukupnan br. zaključenih ugovora 1.1-30.6.2012. 72 11 3 11 3 0 0 7 7 2 9 11 5 6 0 15 0 0 11 1 1 175 Nominalna razlika indeks -12 -12 -4 -1 -4 -5 -5 -3 6 1 0 -33 -2 -4 -3 -23 0 0 -2 -9 -16 -131 85.71 47.83 42.86 91.66 42.86 0.00 0.00 70.00 700.00 200.00 100.00 25.00 71.43 60.00 0.00 39.47 0.00 0.00 84.62 10.00 5.88 57.20 53 Državni javni rad po biroima rada (Tab. 35.) Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 Biroi rada 1 Podgorica Nikšić Bijelo Polje Berane Bar Herceg Novi Pljevlja Ukupno Državni javni rad »Neka bude čisto« Broj učesnika 3 24 12 8 11 18 19 8 100 Lokalni javni radovi po biroima rada (Tab. 36.) Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 Biroi rada 1 Podgorica Nikšić Bijelo Polje Berane Bar Herceg Novi Pljevlja Ukupno Lokalni javni radovi Broj radova Broj učesnika 2 3 30 129 18 47 7 62 11 50 6 18 4 15 8 31 84 352 54 Dozvole za zapošljavanje i rad stranaca po opštinama i biroima rada - uporedni podaci za prvih šest mjeseci 2011. i 2012. godine – (Tab. 37.) Biro rada – kancelarija Rb 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 1 Podgorica Cetinje Danilovgrad Kolašin Biro rada Podgorica Berane Andrijevica Plav Rožaje Biro rada Berane Herceg Novi Kotor Tivat Biro rada Herceg Novi Nikšić Šavnik Plužine Biro rada Nikšić Pljevlja Žabljak Biro rada Pljevlja Bijelo Polje Mojkovac Biro rada Bijelo Polje Bar Budva Ulcinj Biro rada Bar Sektor za pravne poslove Σ CRNA GORA 1.1-30.6. 2011. 2 2462 45 85 23 2615 31 0 97 61 183 1030 469 410 1909 271 0 1 272 17 6 23 54 3 57 948 2868 280 4096 561 9720 % 3 25.33 0.46 0.87 0.24 26.90 0.32 0.00 1.00 0.63 1.88 10.60 4.83 4.22 19.64 2.79 0.00 0.01 2.80 0.17 0.06 0.24 0.56 0.03 0.59 9.75 29.51 2.88 42.14 5.77 100.00 1.1-30.6. 2012. 4 2715 74 113 27 2929 39 2 37 30 108 1434 548 720 2702 320 0 0 320 36 6 42 68 0 68 1161 3443 282 4886 0 11055 % 5 24.56 0.67 1.02 0.24 26.49 0.35 0.02 0.33 0.27 0.98 12.97 4.96 6.51 24.44 2.89 0.00 0.00 2.89 0.33 0.05 0.38 0.62 0.00 0.62 10.50 31.14 2.55 44.20 0.00 100.00 Odnosi 4:2 Nom. Index razlika 6 7 253 110.28 29 164.44 28 132.94 4 117.39 314 112.01 8 125.81 2 -60 38.14 -31 49.18 -75 59.02 404 139.22 79 116.84 310 175.61 793 141.54 49 118.08 0 -1 0.00 48 117.65 19 211.76 0 100.00 19 182.61 14 125.93 -3 0.00 11 119.30 213 122.47 575 120.05 2 100.71 790 119.29 -561 0.00 1335 113.73 55 Pregled izdatih dozvola za rad i zapošljavanje stranaca prema vrsti radne dozvole i opštinama (Tab. 38.) Vrsta radne dozvole Dozvola za rad za kretanje lica unutar stranog privrednog društva Dozvola za rad za prekogranicne usluge Dozvola za sezonski rad Dozvola za sezonsko zaposljavanje Dozvola za zapošljavanje Licna radna dozvola lica kojem je odobrena dodatna zaštita Licna radna dozvola raseljenog lica Licna radna dozvola stranca sa stalnim nastanjenjem UKUPNO BR BD UL BA AN PL RŽ BP MK NK PŽ ŠV ŽB PV PG KL DG CT HN TV KO Ukupno 0 5 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 31 0 0 0 1 21 1 61 1 1 45 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 50 0 0 0 0 0 0 0 0 0 180 1 0 0 0 0 0 0 8 0 20 0 9 0 313 2 283 1780 98 3 0 17 0 0 0 53 0 0 0 5 787 0 21 5 284 96 78 3510 763 1567 167 21 0 18 29 59 0 191 0 0 5 29 1412 27 75 68 1079 562 451 6523 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 3 110 1161 46 3443 17 282 15 39 2 2 2 37 1 30 9 68 0 0 25 320 0 0 0 0 0 6 2 36 303 2715 0 27 17 113 1 74 62 1434 21 720 9 548 642 11055 56 Pregled izdatih dozvola za rad i zapošljavanje stranaca prema djelatnostima i opštinama DJELATNOST A.Poljoprivreda, šumarstvo i ribarstvo B.Rudarstvo C.Prerađivačka industrija D.Snabdijevanje električnom energijom, gasom, parom i klimatizacija E.Snabdijevanje vodom; upravljanje otpadnim vodama, kontrolisanje procesa uklanjanja otpada F.Građevinarstvo G.Trgovina na veliko i trgovina na malo; popravka motornih vozila i motocikala H.Saobraćaj i skladištenje I.Usluge smještaja i ishrane J.Informisanje i komunikacije K.Finansijske djelatnosti i djelatnost osiguranja L.Poslovanje nekretninama M.Stručne, naučne, inovacione i tehničke djelatnosti N.Administrativne i pomoćne uslužne djelatnosti O.Državna uprava i odbrana; Obavezno socijalno osiguranje P.Obrazovanje Q.Zdravstvena i socijalna zaštita R.Umjetnost,zabava i rekreacija S.Ostale uslužne djelatnosti T.Djelatnost domaćinstva kao poslodavca; Djelatnost domaćinstava koja proizvode robu i usluge za sopstvene potrebe UKUPNO (Tab. 39.) DG CT 0 0 0 2 36 9 BR 2 0 61 BD 4 1 64 UL 0 0 29 BA 0 0 7 AN 0 0 0 PL 0 0 0 RŽ 1 0 2 BP 2 0 16 MK 0 0 0 NK 1 10 31 PŽ 0 0 0 ŠV 0 0 0 ŽB 0 0 4 PV 1 0 8 PG 536 15 64 KL 0 0 2 HN 5 0 108 TV 0 0 30 KO 5 6 35 Ukupno 557 34 506 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 1 19 0 22 1 207 65 530 0 68 0 1 0 0 0 21 0 3 0 2 0 0 2 111 0 0 0 0 0 0 0 4 1 643 1 9 1 43 5 5 5 218 0 244 0 80 81 2189 165 27 269 11 0 90 66 86 430 124 1429 37 6 89 174 181 54 1 82 1 0 10 12 5 8 2 5 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 9 0 0 0 4 0 13 6 4 0 0 0 0 0 29 1 1 0 0 0 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 53 12 19 0 0 0 40 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 14 0 2 0 0 0 1 0 352 62 103 74 32 16 250 106 1 0 4 1 0 1 0 4 2 0 3 1 0 1 7 1 29 4 1 0 1 4 3 7 242 20 362 7 3 59 199 71 61 35 170 5 0 34 48 35 154 16 130 0 4 27 36 21 1609 310 2594 137 46 331 846 521 0 3 14 19 23 0 17 8 176 62 1 0 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 1 0 0 0 0 0 1 3 7 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 2 1 16 9 31 52 43 0 0 0 2 0 0 0 1 0 0 0 0 2 1 0 0 10 34 12 12 0 3 0 13 2 0 2 11 5 7 18 48 110 284 152 4 1048 0 3397 0 265 0 24 0 0 0 35 0 29 0 59 0 0 0 295 0 0 0 0 0 6 0 34 6 2411 0 27 0 96 0 73 4 1372 0 699 0 539 14 10409 57 Pregled odobrenih kredita po djelatnostima (Tab. 40.) RB 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Djelatnost Industrija i rudarstvo Poljoprivreda i ribarstvo Šumarstvo Građevinarstvo Saobraćaj i veze Trgovina Ugostiteljstvo i turizam Zanatstvo i lične usluge Finans.tehn.i posl. usluge Obrazov., nauka, kultura i infor. Zdravstvena i socijalna zaštita UKUPNO: Br. kredita 2 14 0 0 1 7 1 7 4 1 0 37 Br. radnika 4 14 0 0 2 8 1 9 6 3 0 47 Sredstva (Eur) 20.000 70.000 0 0 10.000 40.000 5.000 45.000 30.000 15.000 0 235.000 Odobreni krediti po opštinama (Tab 41.) Rb. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 I 14 15 16 17 18 19 20 21 II 22 Opština Berane Andrijevica Plav Rožaje Pljevlja Žabljak Nikšić Šavnik Plužine Bijelo Polje Mojkovac Kolašin Cetinje Suma Podgorica Danilovgrad Bar Ulcinj Budva Herceg Novi Tivat Kotor Suma UKUPNO (I+II): Broj kredita 2 0 0 1 1 0 0 0 0 12 0 3 3 22 8 0 4 1 0 1 0 1 15 37 Broj radnika 2 0 0 2 3 0 0 0 0 13 0 3 3 26 13 0 5 1 0 1 0 1 21 47 Sredstva (€) 10.000 0 0 10.000 15.000 0 0 0 0 65.000 0 15.000 15.000 130.000 65.000 0 25.000 5.000 0 5.000 0 5.000 105.000 235.000 58 Pregled odobrenih kredita po statusu (Tab. 42.) RB Djelatnost I Nezaposleni Žene Muškarci II Preduzetnici III Pravna lica Ukupno (I+II+III): Broj kredita 29 15 14 0 8 37 Broj radnika 30 15 15 0 17 47 Sredstva (€) 150.000 75.000 75.000 0 85.000 235.000 Isfinansirani krediti po opštinama (Tab. 43.) Rb. Opština 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 I 14 15 16 17 18 19 20 21 II 22 Berane Andrijevica Plav Rožaje Pljevlja Žabljak Nikšić Šavnik Plužine Bijelo Polje Mojkovac Kolašin Cetinje Suma Podgorica Danilovgrad Bar Ulcinj Budva Herceg Novi Tivat Kotor Suma Ukupno (I+II): Broj kredita 1 0 0 0 1 0 1 0 0 0 1 0 2 6 7 0 0 0 0 0 1 0 8 14 Broj radnika Sredstva (€) 3 0 0 0 3 0 1 0 0 0 1 0 3 11 14 0 0 0 0 0 1 0 15 26 15.000 0 0 0 15.000 0 5.000 0 0 0 5.000 0 15.000 55.000 70.000 0 0 0 0 0 5.000 0 75.000 130.000 59 Pregled isfinansiranih kredita po statusu (Tab. 44.) Rb Nosioci kredita I Nezaposleni Žene Muškarci II Preduzetnici III Pravna lica Ukupno (I+II+III): Broj kredita 7 4 3 1 6 14 Broj radnika 10 4 6 1 15 26 Sredstva (€) 50.000 20.000 30.000 5.000 75.000 130.000 ./. 60
© Copyright 2024 Paperzz