Δρ. Μάριος Πρικής Νεφρολόγος

Marios Prikis, MD FACP
Γρ. Μάριος Πρικής ΜD
Νευρολόγος- Παθολόγος
Μεταμοστεστική Ιατρική
Specialist in Nephrology and Transplant Medicine
American Board Certified in Internal Medicine and Nephrology
AST/UNOS certified in Transplant Medicine
(Fellow of the American College of Physicians)
ΓΙΑΒΗΤΙΚΗ ΝΔΦΡΟΠΑΘΔΙΑ
(Λέκτορας Ιατρικής και Νευρολογίας τοσ Πανεπιστημίοσ τοσ Όρεγκον, Πόρτλαντ, Η.Π.Α)
Ο ζαθραξώδεο δηαβήηεο είλαη παξάγνληαο θηλδύλνπ γηα εθδήισζε λεθξηθήο λόζνπ, όκσο απηό ην
γλσξίδεη κόλν ν έλαο ζηνπο δέθα δηαβεηηθνύο. ΢ηνλ γεληθό πιεζπζκό, ην πνζνζηό όζσλ γλσξίδνπλ απηή
ηε ζρέζε είλαη ζεκαληηθά κηθξόηεξν.
Η βιάβε ησλ λεθξώλ από ηνλ ζαθραξώδε δηαβήηε νλνκάδεηαη δηαβεηηθε λεθξνπάζεηα θαη είλαη κηα από
ηηο ζνβαξόηεξεο θαη ζπρλόηεξεο επηπινθέο ηεο λόζνπ. ΢ηηο ΗΠΑ αιιά θαη ζε αξθεηέο ρώξεο ηεο
Δπξώπεο, ν ζαθραξώδεο δηαβήηεο είλαη πιένλ ε ζπρλόηεξε αηηία πνπ νδεγεί ζε λεθξηθή αλεπάξθεηα
ηειηθνύ ζηαδίνπ θαζώο ππνινγίδεηαη όηη ην 40% ησλ αζζελώλ πνπ ππνβάιινληαη ζε αηκνθάζαξζε είλαη
δηαβεηηθνί. ΢ηε ρώξα καο ην 30% ησλ αηκνθαζαηξνκέλσλ αζζελώλ πάζρνπλ από ζαθραξώδε δηαβήηε,
πνζνζηό πνπ δείρλεη αλεζπρεηηθή αύμεζε ηα ηειεπηαία ρξόληα.
Οη πξνβιέςεηο είλαη νδπλεξέο: πεξίπνπ 30% ησλ δηαβεηηθώλ (ηύπνπ I θαη II) ζα εκθαλίζνπλ δηαβεηηθή
λεθξνπάζεηα, θαη από απηνύο πεξίπνπ νη κηζνί ζα θηάζνπλ ζε ηειηθό ζηάδην λεθξηθήο αλεπάξθεηαο (νη
ππόινηπνη ζα έρνπλ θαηαιήμεη από άιιεο επηπινθέο ηεο λόζνπ).
Ο δηαβήηεο απνηειεί ελδνθξηλνινγηθή δηαηαξαρή, θαηά ηελ νπνία νη ηζηνί δελ είλαη ζε ζέζε λα
απνξξνθήζνπλ θαη λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ηε γιπθόδε (ζάθραξν) γηα ελέξγεηα. Έηζη, ε γιπθόδε
ζπζζσξεύεηαη ζην αίκα, πξνθαιεί βιάβε ζηα αηκνθόξα αγγεία (κηθξά θαη κεγάια) θαη ζηνπο ηζηνύο ζε
νιόθιεξν ην ζώκα θαη νδεγεί ζε πιήζνο επηπινθώλ, όπσο ηύθισζε, γάγγξαηλα θαη λεθξηθή αλεπάξθεηα.
Οη επηπινθέο πνπ επηβαξύλνπλ ηνπο λεθξνύο, ζπλήζσο εκθαλίδνληαη κεηά από ηα πξώηα 10 - 15 ρξόληα
ηνπ δηαβήηε. Γη΄ απηό, αθόκε θαη απηνί πνπ γλσξίδνπλ όηη πάζρνπλ από δηαβήηε, ζπλήζσο παξαβιέπνπλ
ηνλ θίλδπλν θαη δελ ηνλ αληηκεησπίδνπλ έγθαηξα. Όκσο, ε βιάβε ησλ λεθξώλ - όπσο θαη νη άιιεο
επηπινθέο - πξνρσξάεη, δπζηπρώο, κε κηθξά αιιά ζηαζεξά βήκαηα.
΢ηνλ ζαθραξώδε δηαβήηε ηύπνπ ΙΙ πνιιέο θνξέο είλαη άγλσζηε ε ρξνλνινγία έλαξμεο ηεο λόζνπ γη' απηό
θαη ν έιεγρνο γηα λεθξηθή πξνζβνιή ζα πξέπεη λα γίλεηαη άκεζα, κε ηελ πξώηε δηάγλσζε ηνπ δηαβήηε. Οη
παξάγνληεο πνπ νδεγνύλ ζηελ εκθάληζε λεθξηθήο πξνζβνιήο είλαη ε αλεπαξθήο ξύζκηζε ηνπ ζαθράξνπ,
κε επίπεδα γιπθνδπιησκέλεο αηκνζθαηξίλεο ΗbΑ1c> 7,0 %, ε πςειή αξηεξηαθή πίεζε > 130/80 mm Hg,
ην θάπληζκα, ε παρπζαξθία θαη ε γελεηηθή πξνδηάζεζε.
Οη πξώηκεο βιάβεο από ηνλ δηαβήηε ζηα λεθξά εθδειώλνληαη κε ηε δηαθπγή ηεο κηθξήο πνζόηεηαο
ιεπθσκαηίλεο (κηθξνιεπθσκαηηλνπξίαο), κηαο πξσηεΐλεο πιάζκαηνο, ζηα νύξα. ΢ηαδηαθά απμάλεηαη ε
απώιεηα θαη άιισλ πξσηετλώλ ζηα νύξα θαη εμειίζζεηαη ζε βαξηά πξσηετλνπξία. Η πξσηετλνπξία θαη ε
ππέξηαζε, από ηελ νπνία πάζρνπλ ζηελ πιεηνλόηεηά ηνπο νη δηαβεηηθνί, νδεγνύλ ζε βιάβε ησλ λεθξώλ
θαη λεθξηθή αλεπάξθεηα.
Γπζηπρώο, ε λεθξνπάζεηα δελ έρεη ζνξπβώδε ζπκπηώκαηα. Οη πξώηεο θιηληθέο εθδειώζεηο κπνξεί λα
είλαη νηδήκαηα ζηα βιέθαξα θαη ζηα θάησ άθξα, λπθηνπξία θαη απνξξύζκηζε ηεο αξηεξηαθήο πίεζεο. ΢ηελ
πιεηνλόηεηά ηνπο νη αζζελείο κε ρξόληα λεθξηθή λόζν παξακέλνπλ αδηάγλσζηνη, ηδηαίηεξα ζηηο ρώξεο πνπ
βξίζθνληαη ππό αλάπηπμε.
Η πξώηκε δηάγλσζε ηεο λεθξηθήο βιάβεο είλαη θαζνξηζηηθή θαη επηηξέπεη ηελ θαηάιιειε ζεξαπεία πξηλ
ηελ εθδήισζε ηεο λεθξηθήο θαη ηεο θαξδηαγγεηαθήο βιάβεο. Η λεθξηθή βιάβε κπνξεί λα δηαπηζησζεί
έγθαηξα κε απιέο δηαγλσζηηθέο εμεηάζεηο, ηνπ αίκαηνο θαη ησλ νύξσλ. Η εκθάληζε
κηθξνιεπθσκαηηλνπξίαο ζηα νύξα είλαη πξώηκνο δείθηεο πξνζβνιήο ησλ λεθξώλ θαη ησλ αγγείσλ. Γη΄
απηό ν έιεγρνο ηεο κηθξνιεπθσκαηηλνπξίαο ζα πξέπεη λα γίλεηαη αξρηθά θάζε έμη κήλεο θαη, αξγόηεξα,
αλάινγα κε ηε θξίζε ηνπ ζεξάπνληνο γηαηξνύ. Με αλάινγν ηξόπν ζα πξέπεη λα γίλεηαη θαη ν ππόινηπνο
εξγαζηεξηαθόο έιεγρνο: κέηξεζε ηεο νπξίαο, ηεο θξεαηηλίλεο, ησλ ειεθηξνιπηώλ, ησλ ιηπηδίσλ, ηεο
αλαηκίαο, θαη θπζηθά ηεο γιπθόδεο θαη ηεο γιπθνδπιησκέλεο αηκνζθαηξίλεο. Σα επίπεδα ηεο
γιπθνδπιησκέλεο αηκνζθαηξίλεο απνηεινύλ ηνλ πην αμηόπηζην δείθηε ξύζκηζεο ηνπ ζαθράξνπ θαη ζα
πξέπεη λα είλαη <7%. Δίλαη ζήκεξα γεληθά απνδεθηό όηη απμεκέλα επίπεδα HbA1c ζηνλ νξό
πξνδηαζέηνπλ ζε εκθάληζε λεθξηθήο βιάβεο. Γηα ηνλ ιόγν απηό δίλεηαη πνιύ κεγάιε ζεκαζία ζηε ζσζηή
ξύζκηζε ζαθράξνπ.
Έλαο άιινο παξάγνληαο πνπ απαηηεί ζηελή παξαθνινύζεζε θαη ζσζηή ξύζκηζε είλαη ε αξηεξηαθή
ππέξηαζε. Σα επίπεδα ηεο αξηεξηαθήο πίεζεο ζηνπο αζζελείο κε ζαθραξώδε δηαβήηε δελ ζα πξέπεη λα
είλαη πάλσ από 130/80mmHg. Η ξύζκηζε ηεο αξηεξηαθήο πίεζεο ζα ζηεξηρηεί ζε δηαηηεηηθή αγσγή κε
κεησκέλε πξόζιεςε αιαηηνύ θαη ζε θαξκαθεπηηθή αγσγή. Η ζσζηή ξύζκηζε ηεο πίεζεο κπνξεί λα
επηβξαδύλεη ηε λεθξηθή λόζν αιιά θαη λα ππνζηξέςεη ζηα αξρηθά ζηάδηα ηεο λεθξηθήο βιάβεο.
Η απώιεηα βάξνπο, ε δηαθνπή ηνπ θαπλίζκαηνο, ε άζθεζε, ε ζσζηή ξύζκηζε ηνπ ζαθράξνπ θαη ηεο
αξηεξηαθήο πίεζεο, κπνξνύλ λα απνκαθξύλνπλ ή θαη λα εμαιείςνπλ ηνλ θίλδπλν ηεο λεθξνπάζεηαο.
΢ε πεξίπησζε επηδείλσζεο ηεο λεθξηθήο ιεηηνπξγίαο, ν αζζελήο κε ζαθραξώδε δηαβήηε ζα πξέπεη
έγθαηξα λα πξνεηνηκαζηεί γηα κέζνδν ππνθαηάζηαζεο ηεο λεθξηθήο ιεηηνπξγίαο. Η κέζνδνο κπνξεί λα
είλαη ε αηκνθάζαξζε κε ηερλεηό λεθξό, ε πεξηηνλατθή θάζαξζε ή ε κεηακόζρεπζε λεθξνύ, όηαλ ππάξρεη
δόηεο. Κάζε κέζνδνο έρεη ηα δηθά ηεο πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα θαη θάζε αζζελήο απνηειεί
μερσξηζηή πεξίπησζε. Ο γηαηξόο είλαη ππνρξεσκέλνο λα εμεγεί ζηνλ αζζελή ηελ θάζε κέζνδν θαη λα
δίλεη θαηεπζύλζεηο, ζύκθσλα κε ηηο γλώζεηο θαη ηελ εκπεηξία ηνπ, γηα ηε κέζνδν πνπ ζεσξεί ν ίδηνο
αζθαιέζηεξε. Ο αζζελήο ζα πξέπεη κε σξηκόηεηα θαη εκπηζηνζύλε ζηνλ ζεξάπνληα γηαηξό ηνπ λα
αληηκεησπίδεη ην πξόβιεκα, λα επηιέμεη ηελ θαιύηεξε αιιά θαη πξνζθνξόηεξε γη΄ απηόλ κέζνδν, ώζηε λα
ζπλερίδεη ηε δσή ηνπ δεκηνπξγηθά θαη αηζηόδνμα. Η επηηπρήο κεηακόζρεπζε λεθξνύ πξνζθέξεη ηελ πην
θαιή πνηόηεηα αιιά θαη δηάξθεηα δσήο.
Οδηγίες πρόληψης της διαβητικής νεφροπάθειας
ΑΝ ΔΙ΢ΣΔ ΗΓΗ ΓΙΑΒΗΣΙΚΟΙ

Κάληε θάζε 3-4 κήλεο:
1. εμεηάζεηο νύξσλ γηα δηαπίζησζε ιεπθσκαηνπξίαο
2. εμεηάζεηο αίκαηνο γηα κέηξεζε θξεαηηλίλεο θαη νπξίαο ζην αίκα


Ρπζκίζηε ηελ αξηεξηαθή πίεζε ζε ζσζηά επίπεδα.
Δπηζθεθζείηε ηνλ γηαηξό ζαο θαη αθνινπζήζηε κε πξνζνρή ηηο ζπκβνπιέο ηνπ.