Tri vremenska perioda u strategiji

Javno predstavljanje Strategije
Bosna i Hercegovina
Strategija za upravljanje krutim otpadom
Phare program
Na Konferenciji o otpadu održanoj u Sarajevu u zgradi
“Energoinvesta “ Oktobra mjeseca 2000 godine
Usvajanje Strategije
AEA Technology Environment
Lokalni partneri : ZZV Sarajevo, UnionInvest SA, Urbanistički Zavod R.S
August 2000 godine
Rabija Idrizbegović,Waste Management Expert
Različ ite informacije :R.S usvojila Strategiju 2003 godine,
potom da je Vlada R.S Usvojila strategiju ali Parlament R.S nije
Federacija – strategija prihvaćena kao ključni dokument ali nije
usvojena na Parlamentu.
Mostar, 22.03.2912
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Koncept Strategije
Tri vremenska perioda u strategiji
Strategija se sastoji iz 13 zasebnih Tehničkih Izvještaja koji
zajedno čine temelj cjelokupne “Strategije Upravljanja Krutim
Otpadom u BiH” i koji su zajedno kao sažetci prezentirani u
Tehničkom izvještaju br 13
“ Državna Strategija Upravljanja Krutim otpadom u BiH”
Kratkoročan period do 2005 godine
Tehnički izvještaji: Procjena nastajanja otpada, Institucionalne i
organizacione strukture, Zakonske mjere, provodjenje,
Sakupljanje kuć nog otpada, Tretman i
odlaganje,Reciklaž a,Rehabilitacija divljih deponija, Smjernice
za sanitarne deponije, Procjena troškova, edukacija i podizanje
javne svijesti
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Predloženi pristup – regionalan
Prijedlog : dvije varijante riješenja u BiH
Srednjeročan period do 2010 godine
Dugoročan period do 2010 godine
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Regionalan pristup
Procjena ukupnih sredstava potrebnih za izgradnju regionalnih
deponija za realizaciju Strategije - 80 mil US$
16 regionalnih deponija (tip –entitetska )
14 regionalnih deponija ( tip medjuentitetska ) do 2010
II faza WB Kredita
5 regionalnih deponija u cijeloj BiH do 200 godine
Obezbjedjeno ukupno 35 mil USA$
Potpora implementaciji Strategije
Povoljan kredit Svjetske Banke za I fazu implementacije u
iznosu od 18 mil US$
U fazi potpisivanje ugovora izmedju WB i Regija i dodjela
sredstava za uspostavu novih regionalnih deponija
Početak kredita septembar 2002
Završetak I faze WB kredita august 2007
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Nešto više o prijedlozima strategije vezano za :
Institucionalne strukture
Zakonodavnu kontrolu
Upravljanje kuć nim otpadom
Regionalne deponije
Regionalan pristup
Upravljanje medicinskim otpadom
Recikliranje otpada
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Institucionalne strukture
Opštinska Vlada će isplaćivati preduzeć ima za skupljanje i
odlaganje kuć nog otpada iznos za pružene usluge, a prema
ugovoru koji je dodijelila na osnovu javnog tendera i čije
provodjenje nadgleda sama Opštinska Vlada
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Važno a nije implementirano
Ubuduć e će se sve usluge skupljanja i/ili tretmana i/ili
odlaganja otpada morati pružati na temelju ugovora dobijenih
javnim natječajem, koji će ustupati i nadzirati opštinski odjel
zadužen za otpad.
Treba poticati stvaranje i angažiranje privatnih tvrtki kao
pružalaca ovih usluga u buduć nosti.
Stvaranje nezavisne Agencije za zaštitu okoliša (AZO), a
posebno odjela SWM unutar te agencije paralelno s odjelima
za SWM na odgovarajućoj razini vladine administracije.
Jedinice AZO-a će biti odgovorne za izdavanje dozvola i
praćenje, te za provođenje donešenih zakona, propisa i
standarda; i
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Institucionalne strukture
Nadlež nost za Upravljanje otpadom dodjeljena Entitetskim
Ministarstvima za okoliš
Stvaranje Agencije za zaštitu okoliša
Komitet za međuentitetsku saradnju
Opštinska Vlada će preuzeti na sebe prikupljanje naknada od
domaćinstava za usluge skupljanja i odlaganja otpada.
Opštinska Vlada će biti odgovorna za prikupljanje naknade, kao
i za dodjelu i sprovođenje ugovora sa davaocima ovih usluga.
Komunalna ili Privatna preduzeć a – razdvojit će funkcije
upravljanja otpadom od ostalih službi. Sklopiće se ugovor za
usluge skupljanja i odlaganja otpada, bilo sa Javnim
Komunalnim Preduzećem, bilo sa privatnim preduzećem za
upravljanje otpadom.
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Važno a nije implementirano
Opštinski odsjek za otpad imat će funkciju od kritič nog
značaja u osiguranju odgovarajućih financijskih sredstava
pružaocima usluga, što će uključivati naplatu usluge od
proizvođača otpada. Potreban je kvalitetniji mehanizam koji će
podić i postotak naplate, standardizirati jedinice na osnovu
kojih se pristojbe plaćaju (trošak po osobi ili domačinstvu po
godini, po toni ili po kg stvorenog otpada). Naplata pristojbi od
strane opštine koje se posebno tič u sakupljanja, prijevoza,
tretmana i odlaganja kuć nog i slič nog otpada mora se
poduzeti u bliskoj budućnosti, kako bi se osigurala sredstva
za financiranje poboljšanja
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Zakonodavna kontrola
Novi Zakon o otpadu će biti donesen da bi podržao kontrolu
nad proizvodnjom otpada i praksu za njegovo odlaganje u cilju
minimiziranja posljedica po okoliš i zdravlje. Ovaj zakon će
zahtijevati od BiH da fazno, u određenom vremenskom roku,
usvoji standarde, politiku i praksu Evropske Unije.
Zakonodavna kontrola je potrebna kao stalan proces koji
podržava, odražava i primorava na promjene, kako se
aktivnosti u upravljanju otpadom razvijaju i šire, sa konač nim
ciljem harmonizacije sa zakonodavstvom Evropske Unije
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
2002 godine donesen zakon o otpadu
R.S Usvojila zakon u septembru 2002 godine
Upravljanje kućnim otpadom
Proširenje površine obuhvaćene prikupljanjem i odvozom
otpada
Federacija usvojila zakon u ljeto 2003 godine
Minimizacija proizvedene količine otpada
Sadržaj zakona je dosta sličan, postoje manje razlike u nekim
segmentima zbog različitog administrativnog ustrojstva Entiteta
R.S – Entitet –opština
Razdvajanje otpada na mjestu nastanka
Postepeno zatvaranje opštinskih deponija i prelazak na
regionalan način odlaganja otpada
Postepena zamjena dotrajale i stare opreme za skupljanje i
odvoz otpada
Federacija – Entitet, Kanton , Opština
Zakonom je dat okvir djelovanja a za implementaciju zakona
neophodna je izrada podzakonskih akata
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Regionalne deponije
U srednjeročnom periodu opštinske deponije će se zatvoriti.
Bit će izgradjeno maksimalno 16 regionalnih deponija u BiH
. Unutar 7 godina izbaciti iz upotrebe vozila od preko 10 godina
starosti, a roku od 10-15 godina, starost vozila ne bi trebala
prelaziti 5 godina.
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Regionalan pristup
U mnogim opštinama će paralelno sa regionalnom deponijom
biti izgradjene i opštinske transfer stanice.
Broj regionalnih deponija u dugoroč nom periodu će se smanjiti
na 5
Ove mjere su ključ ne kada se uzme u obzir relativno visoka
cijena izgradnje deponije, tehnički zahtijevi za efikasan rad
deponije i ograničena sredstva na rapolaganju u svakoj
pojedinač noj opštini.
Komunalna ili Privatna preduzeć a unutar opštine će sakupljati i
dovoziti otpad do opštinske transfer stanice.
Transport od transfer stanice do regionalne deponije vršit će
neovisno preduzeće koje upravlja i odlaže otpad na
regionalnoj deponiji ili će transport preuzeti sama regionalna
deponija
Aktivnosti na Regionalnim deponijama, koje će po ugovoru sa
opštinama vršiti nezavisno preduzeće za odlaganje, biće na
puno višem nivou, te će se konač no usaglasiti sa Direktivom za
deponije Evropske Unije.
Troškovi izgradnje i rada regionalne deponije, te transporta od
transfer stanica biti će zarač unate opštinama koje koriste
deponiju na “pro rata” principu, koji obuhvaća izrač unavanje
prosječnih troškova transporta i odlaganja za tonu otpada u
cijeloj regiji, odnosno sve opštine će imati istu cijenu transporta
i odlaganja bez obzira na udaljenost od regionalne deponije
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Upravljanje medicinskim otpadom
Upravljanje medicinskim otpadom
Obezbjedjenje smjernica za upravljanje medicinskim otpadom
od strane Entitetskih Ministarstava zdravlja
Rad na sakupljanju i tretmanu infektivnog medicinskog otpada
moći će obavljati samo kompetentna preduzeća koja imaju
licencu za rad sa ovom vrstom otpada
Hitno uvodjenje razdvajanja infektivnog medicinskog otpada
od ostalog otpada unutar zdravstvenih ustanova
Obezbjedjenje posebnih ,jasno označenih kontejnera za
infektivni medicinski otpad
Unutar tri godine poćeti sa izgradnjom centralnih postrojenja za
tretman medicinskog infektivnog otpada - Spalionice za
amputate, autoklav za jako infektivan otpad i sterilizatori za
manje infektivan otpad
Predvidjeno je 18 ovakvih Centara
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
U Federaciji BiH za sklapanje ugovora za skupljanje i tretman
medicinskog otpada će biti zadužena kantonalna ministarstva
zdravlja a u R.S će se oformiti zdravstvene regije i od
predstavnika svih opština Odbori regija koji će biti zaduž eni za
ugovor i plaćanje izvršene usluge.
Za 10-15 godina ukoliko se ekonomska situacija poboljša i ako
BiH želi da pristupi Ervropskoj Uniji, spaljivanje će biti jedini
metod za tretman medicinskog otpada
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Recikliranje otpada
Recikliranje se javlja u dvije forme:
Povrat materijala, za direktnu ponovnu upotrebu;
Tretman konač nog otpada da bi se proizveli materijali i
proizvodi za dalju upotrebu.
Direktiva za deponije Evropske Unije
Smanjiti odlaganje bio-razgradivog otpada na deponije.
Unutar 10 godina, reciklaža otpada će postati integralni dio
upravljanja otpadom u BiH.
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH
Obrazovanje, profesionalna obuka i javno
mijenje
U prvim godinama potrebna profesionalna obuka svih aktera u
procesu upravljanja otpadom
Unutar obrazovnog sistema identificirati programe u kontaktu
sa medjunarodnim udruženjima za upravljanje otpadom
Uvodjenje opšte okolišne svijesti u osnovne i srednje skole
Uvođenje tehnologije upravljanja otpadom u sistem
visokoškolskog obrazovanja će ponovno biti razmatrano kroz
zajednički dogovor između ministarstva obrazovanja i okoliša
na odgovarajućem nivoima vlasti i uključ ivaće smjernice kojima
se moraju rukovoditi visokoškolske ustanove
Municipal Programme for Solid Waste Management in BiH