Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. INVESTITOR: AGENCIJA ZA IZGRADNJU I RAZVOJ PODGORICA OBRA\IVA^: "MONTPLAN"- Podgorica IZMJENE I DOPUNE GENARALNOG URBANISTI^KOG PLANA PODGORICE ZA PROSTOR DUP-a "NASELJE 1. MAJ-dio" ODLUKA O IZMJENAMA I DOPUNAMA DUP-a"NASELJE 1 MAJ-DIO" U PODGORICI Broj:01-030/13-1020 od 09 .10.2013.godine SKUPŠTINA GLAVNOG GRADA PODGORICE PREDSJEDAVAJUĆI MOMČILO VUJOŠEVIĆ Podgorica, Septembar 2013.godine MONTPLAN Podgorica 1 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. INVESTITOR: AGENCIJA ZA IZGRADNJU I RAZVOJ PODGORICA OBRADJIVA^: "MONTPLAN" - PODGORICA PLAN: GUP Podgorica za prostora DUP-a "Naselje 1. Maj-dio" - izmjene i dopune- RADNI TIM: RUKOVODILAC TIMA VODE]I PROJEKTANT: MIODRAG MARA[, dipl.ing.arh. URBANIZAM: MIODRAG MARA[, dipl.ing.arh. Mr. MILICA MARA[, dipl.ing.arh. SAOBRA]AJ: RADENKO OSTOJI], dipl.ing.gradj. VODOVOD I KANALIZACIJA: NIKOLA SIMOVI], dipl.ing.gradj. ELEKTROENERGETIKA: SLOBODAN MEDENICA, dipl.ing.el. TELEKOMUNIKACIJE: RATKO VUJOVI], dipl.ing.el. PEJZA@NA ARHITEKTURA: VESNA JOVOVI], dipl.ing.pejz.arh. DIREKTOR, Mara{ Miodrag,dipl.ing.arh. Podgorica, Septembar 2013.godine MONTPLAN Podgorica 2 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. SADR@AJ: A. OP[TA DOKUMENTACIJA: RADNI TIM REGISTRACIJA LICENCE ODLUKA O IZRADI GUP-a — izmjene i dopune ODLUKA O USTUPANJU IZRADE GUP-a — izmjene i dopune PROGRAMSKI ZADATAK B. TEKSTUALNI DIO UVOD 1. PRAVNI OSNOV 2. ANALIZA STANJA, KARAKTERISTIKE PRIRODNIH I STVORENIH USLOVA 2.1. OPIS I GRANICE ZAHVATA IZMJENA I DOPUNA GUP-a 2.1.1. Opis zahvata izmjena i dopuna GUP-a 2.1.2. Granice zahvata izmjena i dopuna GUP-a 2.1.3. Povr{ine zahvata izmjena i dopuna GUP-a 2.2. IZVOD IZ VA@E]EG PPO I GUP-a PODGORICE SA POSTAVKAMA I SMJERNICAMA ZA PREDMETNO PODRU^JE 2.2.1. Postavke i smjernice PPO Podgorice za predmetno podru~je 2.2.2. Postavke i smjernice GUP-a — za predmetno podru~je 2.2.3. Topografija prostora 2.2.4. In`enjersko geolo{ke karakteristike 2.2.5. Stepen seizmi~kog inteziteta 2.2.6. Klimatske karakteristike 2.2.7. Temperatura vazduha 2.2.8. Vla`nost vazduha 2.2.9. Osun~anje, obla~nost i padavine 2.2.10. Pojave magle, grmljavine i grada 2.2.11. Vjetrovi 2.2.12. Hidrografija i hidrologija 2.2.13. Pedolo{ke karakteristike 2.3. ANALIZA UTICAJA KONTAKTNIH ZONA NA PREDMETNI PROSTOR I OBRNUTO 2.4. OCJENA PRIRODNIH I STVORENIH USLOVA I POTENCIJALA SA OCJENOM OGRANI^ENJA ZA PLANIRANJE PROSTORA 2.5. ANALIZA POSTOJE]EG STANJA (LEGALNE I NELEGALNE INTERVENCIJE U PROSTORU) 2.5.1. Centralne djelatnosti sa benzinskom pumpom MONTPLAN Podgorica 3 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 2.5.2. Individualno stanovanje 2.5.3. Ure|aj za pre~i{}avanje otpadnih voda 2.5.4. Postoje}i koncept prostorne organizacije 3. PLAN 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. 3.7. 3.8. 3.9. C. Prostorna organizacija Prostorna organizacija (namjena povr{ina, prostorni parametri) 3.2.1. Prostor stanovanja Centralne djelatnosti, poslovni prostori i prate}i sadr`aji 3.2.2. 3.2.3. Sportski objekti i rekreacija 3.2.4. Ostali poslovni sadr`aji Javne gara`e 3.2.5. 3.2.6. Pje{a~ke komunikacije Smjernice za realizaciju Saobra}aj Elektroenergetika Hidrotehnika Telekomunikacije Toplotna energetika Pejza`no ozelenjavanje GRAFI^KA DOKUMENTACIJA 1. POSTOJE]E STANJE — IZVOD IZ VA@E]EG GUP-a 1. 2. 3. Topografsko katastarska podloga Izvod iz GUP-a Podgorice — namjena povr{ina Izvod iz GUP-a Podgorice — Saobra}aj 1: 5.000 1: 5.000 1: 5.000 Namjena povr{ina-Plan Saobra}aj-Plan Saobra}aj-Popre~ni profili saobra}ajnica Elektroinstalacije — plan Vodovod — plan Kanalizacija — plan 1: 1: 1: 1: 1: 1: 2. PLAN 4. 5. 6. 7. 8. 9. MONTPLAN Podgorica 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000 5.000 4 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 5 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 6 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 7 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 8 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 9 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 10 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 11 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 12 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 13 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 14 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 15 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. A. UVOD Izrada Nacrta plana Odluku o pristupanju izradi Izmjena i dopuna Generalnog urbanisti~kog plana Podgorice za prostor Detaljnog urbanisti~kog plana ”Prvi maj”, donio je Gradona~elnik Glavnog grada Podgorica, (Odluka br. 01-031/12-3178 od 01.06.2012. g.) Sl.list RCG broj 28/06. Inicijativu za izradu Izmjena i dopuna GUP-a Podgorica za prostor DUP-a ”Prvi maj” pokrenula je Agencija za izgradnju i razvoj Podgorica. Izmjenama i dopunama GUP-a Podgorice za prostor Izmjena i dopuna DUP-a “Prvi maj” u Podgorici, namjenom povr{ina, predmetni prostor ozna~en je za ”stanovanje ve}ih gustina, stanovanje srednjih gustina, centralne djelatnosti i sport i rekreacija" . Izmjene i dopune GUP-a ”Prvi maj” je uradjen na osnovu Odluke Gradona~elnika Glavnog grada Podgorica, o pristupanju izradi plana i Programskog zadatka (br. 01030/12-3178) od 01.06.2012., i Ugovora broj 1037 od 15.02.2013. zaklju~enog izmedju: "Agencije za izgradnju i razvoj Podgorice - Podgorica", kao Naru~ioca, i "MONTPLAN"-a-Podgorica, kao Izvr{ioca. Plan sa~injavaju potrebna obrazlo`enja planskih rje{enja i preporuka, kao i odgovaraju}i grafi~ki prilozi, odnosno dio dokumentacije koji, saglasno Zakonu o planiranju i uredjenju prostora (Sl. list SRCG br. 47/11.) sa~injavaju Generalni urbanisti~ki plan — izmjene i dopune. Ukupan elaborat GUP-a ~ini funkcionalnu cjelinu specijalisti~kih radova prezentiranih tekstualno i grafi~ki. Tekstualni dio, kao obrazlo`enje GUP-om definisanih rje{enja, predstavlja sintezni prikaz obavljenih anketa, analiza i izvedenih rezultata, defini{u}i sve bitne elemente uslova potrebnih u postupku sprovo|enja Plana. Tekstualni dio plana je pra}en odgovaraju}im grafi~kim prilozima na kojima su grafi~ki prezentirana usvojena rje{enja. Izvje{taj je formiran na osnovu podataka dobijenih od Naru~ioca, nadle`nih organa Op{tine, snimanja izvr{enih na terenu i podataka dobijenih od komunalnih i drugih radnih organizacija. Ukupan Elaborat Nacrta GUP-a je formiran kao zbir funkcionalnih radova pojedinih oblasti prezentiranih tekstualno i grafi~ki. MONTPLAN Podgorica 16 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 1. PRAVNI OSNOV Odluku o pizradi Izmjena i dopuna Generalnog urbanisti~kog plana Podgorica za prostor dijela DUP-a "Naselje 1 maj", donio je Gradona~elnik Glavnog grada Podgorica, (Odluka br. 01-031/12-3178 od 01.06.2012.g.). Pravni osnov za Izradu Izmjena i dopuna GUP-a Podgorice sadr`an je u odredbama Zakona o ure|enju prostora i izgradnji objekata (Sl.list CG br. 51/08, 34/11,40/11 i 47/11). Va`e}im GUP-om prostor izmjena i dopuna Plana je planiran sa prete`nom namjenom „komunalne djelatnosti“. Cilj izrade plana je da se stvore planske pretpostavke za organizaciju i ure|enje ovog prostora u smislu bolje valorizacije prostora kao i ispunjavanja funkcionalnih uslova za realizaciju sadr`aja adekvatnim priobalju rijeke Mara~e, obzirom na izmje{tanje „komunalnih djelatnosti“, odnosno gradskog kolektora na drugu lokaciju. Razlozi za pristupanje izradi Izmjena i dopuna GUP-a Podgorica za prostor DUP-a Naselje 1. Maj, su slede}i: Generalnim urbanisti~kim planom Podgorica koji je usvojen 2004. g. za ovaj prostor je planirana namjena: - zona individualnog stanovanja, - zona kolektivnog stanovanja, - zona kolektivnog stanovanja sa djelatnostima, - zona komunalnih servisa, Smjernicama za izradu regulacionih planova GUP-a predmetni prostor je ozna~en kao dio planske jedinice 2.7. sa oblikom intervencija "Sanacije bez {irenja i sanacija do preseljenja". MONTPLAN Podgorica 17 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Izmjenama i dopunama GUP-a Podgorice je potrebno usaglasiti va`e}i plan sa novim rje{enjima odnosno sa novonastalom situacijom na terenu i nastalim potrebama razvoja grada i vlasnika prostora. MONTPLAN Podgorica 18 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 2. ANALIZA STANJA, KARAKTERISTIKE PRIRODNIH I STVORENIH USLOVA 2.1. OPIS I GRANICE ZAHVATA IZMJENA I DOPUNA GUP-a 2.1.1. OPIS ZAHVATA IZMJENA I DOPUNA GUP-a GUP Podgorica za prostor dijela DUP-a Naselje 1. Maj nalazi se izmedju bulevara "Sv. Petra Cetinjskog" sa sjeverne strane, Nik{i}kog puta sa zapadne, rijeke Mora~e sa ju`ne i Klini~kog centra sa isto~ne strane. 2.1.2. GRANICA ZAHVATA Granice zahvata Izmjena i dopuna GUP-a za prostor naselja "1. Maj" u Podgorici su date Odlukom o pristupanju izradi GUP-a naselja "1. Maj" u Podgorici. Granice zahvata Izmjena i dopuna GUP-a Podgorica za prostor DUP-a naselja "1.Maj" u Podgorici su date Odlukom o izradi Izmjena i dopuna GUP-a Podgorica za prostor DUP-a naselja "1.Maj" u Podgorici. Granica zahvata Izmjena i dopuna GUP-a je data slede}im ta~kama i koordinatama: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 X 601 920.95 601 996.72 601 998.28 602 001.23 602 005.36 602 007.91 602 010.51 602 038.13 602 043.05 602 077.17 602 079.40 602 081.14 602 082.39 602 083.00 602 086.64 602 316.08 602 446.03 602 481.82 MONTPLAN Podgorica 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 Y 700 000.32 699 862.20 699 860.05 699 857.77 699 856.55 699 856.62 699 857.32 699 868.60 699 856.55 699 790.20 699 785.30 699 780.17 699 774.79 699 770.40 699 734.62 699 751.11 699 754.24 699 765.10 19 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 602 602 601 601 601 601 601 601 602 602 601 601 601 601 601 601 601 601 601 601 601 601 601 601 504.08 303.05 999.57 805.91 803.30 802.68 803.75 872.36 005.74 003.79 999.82 990.74 970.65 933.91 909.57 902.87 917.67 918.95 937.45 937.36 937.16 936.26 935.76 914.67 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 686.46 627.16 567.65 592.01 682.17 713.30 723.12 711.97 726.69 746.59 746.21 838.99 830.79 813.12 863.80 893.13 894.85 895.88 899.23 906.01 909.56 940.61 958.28 996.89 2.1.3. POVRŠINA ZAHVATA Povr{ina zahvata Izmjena i dopuna GUP-a Podgorice za prostor dijela DUP-a naselja "1. Maj" u Podgorici je definisana Odlukom o pristupanju izradi ovog GUP-a. Ovim planom je obuhva}eno podru~je povr{ine 10.59 ha. 2.2. IZVOD IZ VAŽEĆEG PPO I GUP-a PODGORICE SA POSTAVKAMA I SMJERNICAMA ZA PREDMETNO PODRUČJE 2.2.1. POSTAVKE I SMJERNICE PPO-a ZA PREDMETNO PODRUČJE Koncept prostorne organizacije Op{tine Podgorica proizilazi iz sociodemografskih, privrednih i prostornih mogu}nosti razvoja i usvojenih ciljeva dugoro~nog razvoja. Po tom konceptu, sadr`anom u Prostornom planu Op{tine: MONTPLAN Podgorica 20 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. • prostorni razvoj grada se usmjerava prioritetno u podru~ja koja su ve} djelimi~no izgradjena; • predvidja se prostorno kontinuiran razvoj sistema centara koji }e {to ravnomjernijom distribucijom privrednih i dru{tvenih djelatnosti, podsticati i ravnomjerniji socio-ekonomski razvoj u Op{tini; • stimuli{e se razvoj onih postoje}ih centara koji imaju mogu}nost da postanu nosioci daljeg razvoja svog “zaledja”, • razvojem sekundarnih centara rastere}uje se gradski centar Op{tine, a afirmi{e se suburbani popis ~ime se mogu ostvariti ciljevi razvoja iz PPO. U predmetnom zahvatu Prostorni plan Op{tine Podgorica zadr`ava postoje{u izgra|enost prostora, a neizgra|eni dio prostora planira za rekreativnu poljoprivredu u cilju sa~uvanja tok prostora za budu}nost. 2.2.2. POSTAVKE I SMJERNICE GUP-a ZA PREDMETNO PODRUČJE I PRIRODNE KARAKTERISTIKE TERENA Namjena prostora na koji se odose odluke o izmjeni GUP-a i izradi DUP-a "1. maj" u Podgorici, va`e}im GUP-om iz 1990. god., planirana je kao: - zona individualnog stanovanja, - zona komunalnih servisa, - zona rekreativne poljoprivrede. Smjernicama za izradu regulacionih planova GUP-a je predmetni prostor ozna~io kao dio planske jedinice 2.7. sa oblikom intervencija "sanacije bez {irenja i sanacija do preseljenja". Generalnim urganisti~kim planom povr{ine koje su postoje}om izgradnjom ve} do takve mjere usitnjenje da vi{e nijesu interesantne za intezivnu poljoprivrednu proizvodnju namijenjene su za rekreativnu poljoprivredu sa ciljem o~uvanja prostora za dalje {irenje grada u slede}em planskom periodu. Prema geolo{kim karakteristikama zemlji{te na ovom prostoru je uglavnom IV kategorije (obala Mora~e) i nepogodno je za poljoprivrednu proizvodnju. Zbog polo`aja prostora u odnosu na grad (obuhvata {iri centar grada) jasna je namjera MONTPLAN Podgorica 21 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. planera da se ovaj prostor u odredjenoj fazi razvoja, privede namjeni kroz dalju urbanizaciju primjerenu potrebama grada i polo`aju u gradu. Tabela: Bilans povr{ina po planskim zonama u ha (iz GUP-a Podgorice 1989.) MONTPLAN Podgorica 22 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 2.2.3. TOPOGRAFIJA PROSTORA Podgorica se nalazi na sjevernom dijelu Zetske ravnice, u kontaktnoj zoni sa brdskoplaninskim zaledjem. Njen geografski lokalitet je odredjen sa 42o26I sjeverne geografske {irine i 19o16I isto~ne geografske du`ine. Najve}i dio Podgorice le`i na fluioglacijalnim terasama rijeke Mora~e i njene lijeve pritoke Ribnice, na prosje~noj visini od 44,5 mnm. Prostor GUP-a Podgorica za dio DUP-a Naselje 1. maj nalazi se u okviru {ireg centra, odnosno u zapadnom dijelu grada. Prostor DUP-a ”Prvi maj”, u okviru {ireg centra grada, zauzima prostor ograni~en: * sa sjeverne strane Industrijskom zonom "Radoje Daki}” tj. Cetinjskim Bulevarom, * sa isto~ne strane Prostorom Klini~ko-bolni~kog centra Crne Gore, * sa ju`ne strane rijekom Mora~om i * sa zapadne strane "Nik{i}kim putem". Teren u zahvatu plana je ve}im dijelom u blagom nagibu od Cetinjskog bulevara prema rijeci Mora~i, sa terasastim padinama i strmom obalom prema rijeci Mora~i. MONTPLAN Podgorica 23 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 2.2.4. INŽENJERSKO-GEOLOŠKE KARAKTERISTIKE Prema karti podobnosti terena za urbanizaciju, (1:5.000) radjenoj za potrebe Revizije GUP-a ravni prostor terase svrstan je u I i II kateaoriju, tj. terene bez ograni~enja i sa neznatnim ograni~enjima za urbanizaciju. Izuzetak predstavlja mali dio plana u podno`ju brda Ljubovi} koji je svrstan u III kategoriju terena sa ograni~enjem za urbanizaciju. Geolo{ku gradju ovog terena ~ine {ljunkovi i pjeskovi neravnomjernog granulometrijskog sastava i promjenljivog stepena vezivnosti. Nekad su to posve nevezani sedimenti, a nekad pravi konglomerati, prakti~no nesti{ljivi, koji se dr`e u vertikalnim odsjecima i u podkapinama i svodovima. Navedene litolo{ke strukture karakteri{e dobra vodopropust-ljivost, a dubina izdani podzemne vode svuda je ve}a od 4 m, od nivoa terena. Nosivost terena kre}e se od 300-500 kN/m2 za I kategoriju, 120-170 kN/m2 za II kategoriju i 50-100 kN/m2 za III kategoriju >10.000 Kn/M2. Zbog neizra`enih nagiba, ~itav prostor terase spada u kategoriju stabilnih terena. 2.2.5. STEPEN SEIZMIČKOG INTENZITETA Sa makroseizmi~kog stanovi{ta Podgorica se nalazi u okviru prostora sa vrlo izra`enom seizmi~kom aktivno{}u. Prema Seizmolo{koj karti SFRJ, u razmjeri 1:100.000, gradsko podru~je je obuhva}eno 8o MCS skale, kao maksimalnog intenziteta o~ekivanog zemljotresa za povratni period od 100 godina, sa vjerovatno}om 63 %. Kompleksna istra`ivanja i analize, sprovedeni poslije zemljotresa od 15. aprila 1979. godine, omogu}ili su izradu Seizmi~ke mikroreonizacije gradskog podru~ja i Studije o povredljivosti objekata i infrastrukture, radjenih za potrebe Revizije GUP-a. Seizmi~ki hazard prostora DUP-a prikazan je na Karti podobnosti terena za urbanizaciju. Parametri, prezentirani na karti odnose se na tri karakteristi~na modela terena — konglomeratisane terase, tj. za model C1 gdje je debljina sedimenata povr{inskog sloja (do podine) manja od 35 m, - model C2 gdje je ta debljina ve}a od 35 m. Dobijeni parametri su slede}i: Za I i II kategoriju terena: - koeficijent seizmi~nosti Ks - koeficijent dinami~nosti Kd - ubrzanje tla Qmax(q) - intenzitet u I (MCS) MONTPLAN Podgorica 0,079 - 0,090 1,00 >Kd > 0,47 0,288 - 0,360 IXo MCS 24 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Za III kategoriju terena: - koeficijent seizmi~nosti Ks - koeficijent dinami~nosti Kd - ubrzanje tla Qmax(q) - intenzitet u I (MCS) 0,045 Kd = 0,33-1.00 0,188 VIIIo MCS 2.2.6. KLIMATSKE KARAKTERISTIKE Urbano podru~je Podgorice karakteri{e slabije modifikovan maritimni uticaj Jadranskog mora. Zime su blage, sa rijetkim pojavama mrazeva, dok su ljeta `arka i suva. Izrazito velike mikroklimatske razlike unutar gradskog podru~ja ne mogu se o~ekivati s obzirom na relativnu topografsku ujedna~enost i ne tako velike i guste komplekse visoke gradnje. 2.2.7. TEMPERATURA VAZDUHA U Podgorici je registrovana srednja godi{nja temperatura od 15,5oC. Prosje~no najhladniji mjesec je januar sa 5oC, a najtopliji jul sa 26,7oC. Maritimni uticaj mora ogleda se u toplijoj jeseni od prolje}a za 2,loC, sa bla`im temperaturnim prelazima zime u ljeto, od ljeta u zimu. U toku vegetacionog perioda (april - septembar) prosje~na temperatura vazduha iznosi 21,8oC, dok se srednje dnevne temperature iznad 14oC, javljaju od aprila do oktobra. Srednji vremenski period u kome je potrebno grijanje stambenih i radnih prostorija prote`e se od 10 novembra do 30 marta, u ukupnom trajanju od 142 dana. 2.2.8. VLAŽNOST VAZDUHA Prosje~na relativna vla`nost vazduha iznosi 63,6%, sa max od 77,2%, u novembru i min od 49,4%, u julu. Tokom vegetacionog perioda, prosje~na relativna vla`nost vazduha je 56,7%. 2.2.9. OSUNČANJE, OBLAČNOST I PADAVINE Srednja godi{nja suma osun~anja iznosi 2.456 ~asova. Najsun~aniji mjesec je jul sa 344,1, a najkra}e osun~anje ima decembar sa 93 ~asa. U vegetacionom periodu osun~anje traje 1.658 ~asova. MONTPLAN Podgorica 25 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Godi{nji tok obla~nosti ima prosje~nu vrijednost od 5,2 desetina pokrivenosti neba. Najve}a obla~nost je u novembru 7,0, a najmanja u avgustu 2,8. Prosje~na vrijednost obla~nosti u vegetacionom periodu je 4,3. Srednji prosjek padavina iznosi 1.692 mm godi{nje, sa maximumom od 248,4 mm u decembru i minimumom od 42,0 mm u julu. Padavinski re`im odslikava neravnomjernost raspodjele po mjesecima, uz razvijanje ljetnjih lokalnih depresija sa nepogodama i pljuskovima. Vegetacioni period ima 499,1 mm padavina ili 20,6 % od srednje godi{nje koli~ine. Period javljanja snije`nih padavina traje od novembra do marta, sa prosje~nim trajanjem od 5,4 dana, a snijeg se rijetko zadr`ava du`e od jednog dana. 2.2.10. POJAVE MAGLE, GRMLJAVINE I GRADA Prosje~na godi{nja ~estina pojave magle iznosi 9 dana, sa ekstremima od 1 do 16 dana. Period javljanja magle traje od oktobra do juna, sa naj~e{}om pojavom u decembru i januaru (po 2,6 dana). Nepogode (grmljavine) javljaju se u toku godine prosje~no 53,7 dana, sa maximumom od 7,7 dana, u junu i minimumom od 1,9 dana, u januaru. Pojava grada registruje se u svega 0,9 dana prosje~no godi{nje, sa max. od 4 dana. 2.2.11. VJETROVI U~estanost vjetrova i ti{ina izra`ena je u promilima, pri ~emu je ukupan zbir vjetrova iz svih pravaca i ti{ina uzet kao 1000 ‰. Najve}u u~estalost javljanja ima sjeverni vjetar sa 227 ‰, a najmanju isto~ni sa 6 ‰. Sjeverni vjetar se naj~e{}e javlja ljeti, a najredje u prolje}e. Ti{ine ukupno traju 380 ‰, sa najve}om u~estalo{}u u decembru, a najmanjom u julu. Najve}u srednju brzinu godi{nje ima sjeveroisto~ni vjetar (6,2 m/sec), koji najve}u vrijednost bilje`i tokom zime (prosje~no 8,9 m/sec.). Maksimalna brzina vjetra od 34,8 m/sec. (125,3 km/~as i pritisak od 75,7 kg/m2) zabilje`ena je kod sjevernog vjetra. Jaki vjetrovi su naj~e{}i u zimskom periodu sa prosje~no 20,8 dana, a najre|i ljeti sa 10,8 dana. Tokom vegetacionog perioda jaki vjetrovi se javljaju prosje~no 22,1 dan. MONTPLAN Podgorica 26 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 2.2.12. HIDROGRAFIJA I HIDROLOGIJA Rijeke Mora~a i Ribnica koje predstavljaju glavne vodotoke od interesa za grad, odlikuju se dubokim koritom kanjonskog tipa sa obalama visokim od 15 (Ribnica) do 18 m (Mora~a). Njihove vode karakteri{e izra`ena erozivna aktivnost, {to se manifestuje postojanjem niza potkapina razli~itih dimenzija. Ovaj fenomen doprinosi specifi~nom izgledu i atraktivnosti rije~nih korita, ali, istovremeno, name}e potrebu pa`ljivog tretmana podlokanih odsjeka, obzirom na latentno prisutnu opasnost uru{avanja njihovih najisturenijih djelova. U oba vodotoka zabilje`ene su pojave zagadjenja vode. Ka Mora~i kao primarnom vodotoku gravitiraju pritoke: Mala rijeka, Ribnica, Cijevna, Mrtvica, Zeta i Sitnica. Teritorija Op{tine zahvata i gornje djelove Tare i Mojanske rijeke. U toku ljeta drasti~no opada proticaj kod svih rijeka, a u izrazito su{nim godinama ve}ina tokova, pa ~ak i Mora~a, presu{uje u donjem toku. Na podru~ju Op{tine karakteristikama: • • • se mogu izdvojiti tereni sa slede}im hidrogeolo{kim Slabo vodopropusni tereni (hidrogeolo{ki izolatori) Srednje i promjenljivo vodopropusni tereni Vodopropusni tereni. Podru~je “Prvi maj” potpada u vodopropusne terene koje sa pukotinskom i kaveroznom porozno{}u predstavljaju kre~nja~ke povr{i. Padavine ubrzo poniru du` pukotina, tako da je povr{inski sloj bezvodan. 2.2.13. PEDOLOŠKE KARAKTERISTIKE Prema Pedolo{koj karti teritorije Op{tine Podgorica, na prostoru DUP-a zastupljena su smedja zemlji{ta na {ljunku i konglomeratu, svrstana u II i IV bonitetnu kategoriju. Zemlji{te II kategorije je vrlo dobro zemlji{te, bez ograni~enja za intenzivnu proizvodnju. IV kategorija su dobra i srednje dobra zemlji{ta, koja imaju izvjesna ograni~enja za proizvodnju (nedovoljna dubina, ve}i sadr`aj skeleta, navodnjavanje). . MONTPLAN Podgorica 27 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Zona “Duvanski kombinat” je u skorije vrijeme definisana detaljnim urbanisti~kim planom, kojim su definisane i potrebe ovog subjekta za prostorom i sadr`ajima a obzirom da pripada sferi tkzv “~iste industrije” ne o~ekuju se negativni uticaji ove zone na palnirane sadr`aje. Zona "Inis Marko Radovi}" je Izmjenama GUP-a Podgorice i Urbanisti~kim projektom definisana kao zona centralnih djelatnosti sa djelatnostima trgovine, tr`nog centra, hotela i administracije sa prate}im sadr`ajima. Na toj lokaciji je izgradjen tr`ni centar “Delta siti”. Zona "Montefarm" je Izmjenama GUP-a Podgorice i Urbanisti~kim projektom definisana kao zona centralnih djelatnosti sa namjenom administracija sa distributivnim centrom crnogorske farmaceutske ku}e Montefarm. Zona "Centralnih djelatnosti Cetinjski put" je GUP-om Podgorice i DUP-om planiran za centralne djelatnosti sa namjenom trgovina, administracija, sadr`aji kulture, zdravstvene ustanove i dr. Zona klini~kog centra obuhvata zdravstvene ustanove za potrebe RCG i gra|ana Podgorice. 2.3. ANALIZA UTICAJA KONTAKTNIH ZONA NA PREDMETNI PROSTOR I OBRNUTO Neposredne kontaktne zone predmetnog prostora su: zona industrije "Radoje Daki}", prostor zahva}en DUP-om "Univerzitetski centar", prostor zahva}en DUP-om "R.Daki}", prostor DUP-a "Klini~ki centar" prostor zahva}en UP-om "Duvanski kombinat" prostor zahva}en UP-om "Montefarm" rijeka Mora~a. Zonu industrije "Radoje Daki}" od predmetne zone „Prvi maj“ odvaja Bulevar Sv. Petra Cetinjskog. Ova industrija je u ranijem periodu bila specijalizovana za proizvodnju gradjevinskih ma{ina. Zbog novonastale situacije u zemlji i okru`enju proizvodnja u pogonima ove industrije je obustavljena du`i niz godina. Zna~ajan dio zone koju zahvata ova industrija je nedefinisan i bez namjene. Sve je vi{e inicijativa da se ovaj prostor preparceli{e u druge namjene kao i da sami objekti ove industrije promijene prvobitnu namjenu. Iz predhodnih razloga ne o~ekuju se negativni uticaji ove zone na predmetnu zonu ve} naprotiv intervencije u ovoj zoni koje bi afirmisale planirane sadr`aje, i bile novi doprinos sadr`ajima potrebnim gradu i {ire kao i afirmaciji tog prostora. MONTPLAN Podgorica 28 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Prostori zahva}eni DUP-om uz industriju "Radoje Daki}" i DUP-om "Univerzitetski centar" sa isto~ne strane, izgradjenim i planiranim objektima nijesu ugro`eni planiranim sadr`ajima, ve} }e biti oboga}eni novoplaniranim sadr`ajima, znatno boljim saobra}ajnim i infrastrukturnim rje{enjima, i novom ponudom koja nedostaje u neposrednom okru`enju (sport, rekreacija, kultura i sl.). Prostor zahva}en DUP-om "Klini~ki centar" Crne Gore — predstavlja zaokru`enu cjelinu sa univerzitetskom jedinicom, srednjom {kolom i drugim planiranim sadr`ajima, odvojen je od predmetne zone saobra}ajnicom bulevarskog tipa, a planirani sadr`aji, saobra}ajna i druga infrastruktura predstavlja}e zna~ajan doprinos ovoj kontaktnoj zoni. UP-om "Duvanski kombinat", koji je u predhodnim godinama radjen za potrebe ove industrije, definisane su sve tehnolo"ke potrebe ovog subjekta sa svim sadr`ajima (proizvodni, administrativni, prate}i) tako da on predstavlja definisanu cjelinu sa tehnologijom iz sfere tkzv. "~iste industrije" bez bitnog uticaja na kontaktne zone. Planirani sadr`aji u predmetnoj zoni, planirani saobra}aj i infrastruktura, kao i spratnost planiranih objekata predstavlja}e skladnu cjelinu i biti doprinos ukupnom prostoru i sa pobolj{anjem funkcija u zoni. Prostor zahva}en UP-om "Montefarm" zahvata mali prostor i, tako|e, predstavlja definisanu cjelinu, pa }e planirani sadr`aji u zoni bitno pobolj{ati funkcije i u ovom prostoru. U grani~nom ju`nom dijelu predmetne zone je rijeka Mora~a, sa neiskori{}enim i neuredjenim obalama pa }e urbanizacijom i ovaj prostor biti znatno unaprijedjen formiranjem zone za rekreaciju i dr. U {irem kontaktnom prostoru nalaze se: planirana zona centralnih djelatnosti, RTV, stambene zajednice "5" i "6", Gornja Gorica, Donja Gorica, Tolo{i, a sa suprotne strane rijeke Mora~e predmetni prostor je povezan sa dva mosta na granicama zone sa naseljima Zabjelo i Dahna. Analizom kontaktnih zona, stanjem u prostoru, zahtjevima vlasnika objekata i zemlji{ta, znatnim protokom vremena od zadnje revizije GUP-a Podgorica, mo`e se zaklju~iti, da je nastupilo vrijeme neodlo`nog urbanisti~kog sagledavanja ovog prostora te njegovog privodjenja namjeni, savremenim potrebama i funkcijama i uz nastojanje da se industrijski kapaciteti koji su u du`em periodu van funkcije izmjeste na drugim pogodnim lokacijama i u obimu koji garantuje uspje{no poslovanje. 2.4. OCJENA PRIRODNIH I STVORENIH USLOVA I POTENCIJALA SA OCJENOM OGRANIČENJA ZA PLANIRANJE PROSTORA Kako je ve} re~eno, zona predvidjena za urbanizaciju nalazi se u kontaktu sa ve} urbanisti~kim definisanim zonama, i kao takva ne predstavlja ograni~enje za pojedine funkcije tih zona. I sam polo`aj zone (u {irem centru grada) name}e potrebu MONTPLAN Podgorica 29 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. urbanisti~kog sagledavanja tog prostora. Izgradjene saobra}ajnice, infrastruktura i objekti u grani~nim zonama takodje predstavljaju razlog za privodjenjem ovog prostora namjeni, a posebno iz razloga {to ovim prostorom prolaze glavni gradski infrastrukturni koridori. Zona se ~itavom du`inom prote`e du` rijeke Mora~e i predstavlja pogodan prostor za planiranje. Planovi grada da izmjeste uredjaj za pre~i{}avanje otpadnih voda sa modernom tehnologijom prerade bez uticaja na okolinu takodje predstavljaju povoljan uslov za urbanizaciju i planiranje. Ravni tereni i tlo pogodno za gradnju predstavljaju povoljne uslove za planiranje. Izgradjena infrastruktura i njeni kapaciteti u zoni (vodovod, kanalizacija, atmosverska kanalizacija, izgradjene TS i TT mre`a bitno }e smanjiti tro{kove izgradnje objekata u zoni. Izvjesna ograni~enja predstavlja divlja gradnja u zoni koju je potrebno sagledati kroz izgradu detaljnih planova za podru~je i prona}i optimalna rje{enja. Op{ta je ocjena da u prostoru postoje povoljni prirodni i stvoreni uslovi za planiranje prostora a da se ograni~enja koja se ogledaju kroz pojavu divlje gradnje mogu u zna~ajnoj mjeri prevazi}i izradom Detaljnog urbanisti~kog plana za podru~je. 2.5. ANALIZA POSTOJEĆEG STANJA (LEGALNE I NELEGALNE INTERVENCIJE U PROSTORU) U zahvatu Izmjena i dopuna GUP-a Podgorice za dio prostora DUP-a "1 Maj" u Podgorici, ukupne povr{ine 10,59 ha, egzistira: Zona individualnog stanovanja "1. Maj", Pogon za pre~i{}avanje otpadnih voda JP Vodovod i kanalizacija povr{ine 4,34 ha, Neizgradjene povr{ine, Rijeka Mora~a. 2.5.1. ZONA CENTRALNIH DJELATNOSTI SA BENZINSKOM PUMPOM I AUTO SERVISOM U dijelu zahvata plana koji se nalazi izme|u naselja „1. Maj“ i kompleksa „Delta siti“ je izgra|ena benzinska pumpa i auto servis za odr`avanje i opravku automobila. 2.5.2. ZONA STANOVANJA "1 MAJ" U zahvatu ovog plana, u dijelu podzone B, se nalazi dio zone koja je prethodnim planom opredijeljena kao individualno stanovanje, odnosno stanovanje srednjih gustina. Na tom MONTPLAN Podgorica 30 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. prostoru postoji jedan, izgradjen individualni stambeni objekat privatnom vlasni{tvu i jednim prostorom koji je neizgra|en. U dijelu zone C, postoji prizemni kolektivni objekat u dru{tvenom vlasni{tvu koji ima karakter socijalnog stanovanja. Na prostoru oko ovog objekta je izgradjen odre|eni broj nelegalno izgradjenih individualnih stambenih objekata. U susjedstvu zahvatu plana postoji veliki prostor koji je u dru{tvenom vlasni{tvu i koji je napadnut nelegalnom gradnjom stambenih objekata. 2.5.3. POGON ZA PREČIŠĆAVANJE OTPADNIH VODA JP VODOVOD I KANALIZACIJA Na prostoru povr{ine 4,34 ha, nalazi se pogon sa uredjajem za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda Podgorice. Uredjaj je vlasni{tvo JP Vodovod i kanalizacija Podgorice. Ovaj uredjaj je izgradjen 6o-tih godina pro{log vijeka u sklopu izgradnje kanalizacionog sistema Podgorice. Razvojem i {irenjem Podgorice, izgradnja stambenih objekata je sve bli`a lokaciji ovog objekta. Zbog blizine stambenih objekata postoji mogu}nost negativnog uticaja ovog ure|aja na okolne stambene objekte. Obzirom da je u vrijeme gradnje ovog ure|aja grad imao puno manje stanovnika, to sada{nje potrebe grada prevazilaze kapacitete ovog ure|aja, {to je bio jo{ jedan razlog za dono{enje odluke o preseljenju ovog ure|aja i izgradnju novog na novoj lokaciji. Ure|aj se izmje{ta i preseljava na novu lokaciju pored Kombinata aluminijuma uz rijeku Mora~u, uz preduzimanje tehni~kih mjera i intervencija u prostoru (sa|enja za{titnog zelenila i sl.) radi svo|enja negativnih uticaja na okolini na minimum. 2.5.4. POSTOJEĆI KONCEPT PROSTORNE ORGANIZACIJE Izgradjenost na ovom podru~ju karakteri{e heterogenost, kako u odnosu na vrijeme nastanka i namjene objekata, tako i na kvalitet, tip gradnje, arhitektonski izraz, spratnost i gabarit. U okviru zahvata ovog planskog dokumenta, u dijelu planskih zona B, C i F, postoji nekoliko objekata razli~itih funkcija - Objekti ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih voda, - Objekti centralnih djelatnosti, kompleksa benzinske pumpe i auto servisa, - Objekti kolektivnog socijalnog stanovanja sa dogra|enim manjim stambenim objektima u neposrednoj blizini, - Individualni stambeni objekti, odnosno stambeni objekti manje gustine, - Kao i nekoliko pomo}nih objekata. MONTPLAN Podgorica 31 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 32 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Pregled postoje}eg gradjevinskog fonda po zonama je sljede}i: Zona Objekat Spratnost Povr{ina prizemlja BRGP m2 Povr{ina parcele PZ M m2 Iz % Ii % BS BS/PZ B 01 Benzinska pumpa 02 Benzinska pumpa 03 Auto servis 04 Stambeni objekat UKUPNO B: P+1 332.80 665.60 2204.52 7366.54 15.10 30.19 0 0 P 63.04 63.04 2.86 2.86 0 0 P+1 P 148.68 172.11 297.36 172.11 1067.56 6.74 16.12 13.49 16.12 0 4 0 5.43 716.63 1198.11 3272.08 7366.54 21.90 36.62 4 P 585.95 585.95 9626.36 6.08 6.08 38 P 36.70 36.70 0.38 0.38 2 P+1 72.93 145.86 0.76 1.52 4 P 28.51 29.51 0.30 0.30 2 P 112.56 112.56 1.17 1.17 5 P 89.81 89.81 0.93 0.93 4 P 67.67 67.67 0.70 0.70 3 994.13 1068.06 9626.36 P 371.40 371.40 78265.87 P 2011.86 P P P P P 120.65 476.33 23.04 37.78 29.83 3070.89 C F 05 Stambeni objekat 06 Stambeni objekat 07 Stambeni objekat 08 Stambeni objekat 09 Stambeni objekat 10 Stambeni objekat 11 Stambeni objekat UKUPNO C: 12 Trafo stanica10/04 13 Ure|aj za pre~i{}avanje otpadnih voda 14 15 16 17 18 UKUPNO F: Mora~a Ukupno: 4781.65 58 0.47 0.47 2011.86 2.57 2.57 120.65 476.33 23.04 37.78 29.83 3070.89 0.15 0.61 0.02 0.04 0.03 3.92 0 5.02 0.15 0.61 0.02 0.04 0.03 3.92 5337.06 78265.87 10627 105885.77 47.65 5.60 0 0 0 0 62 0 6.51 Osnovna karakteristika izgra|enih objekata na ovom prostoru je prisustvo izgra|enih postrojenja ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih voda grada Podgorice i izgra|enih individualnih stambenih objekata sa manjim sadr`ajima prate}ih djelatnosti, spratnosti P do P+1. Postoje}i gra|evinski fond karakteri{e prisustvo manjih kolektivnih stambenih objekata spratnosti P+1 i veliki broj starih stambenih objekata koji su lo{eg kvaliteta, kao i veliki broj nelegalno izgra|enih objekata na privatnom i ve}inom na uzurpiranom op{tinskom zemlji{tu. Na ovom prostoru u 18 objekata trenutno `ivi 62 stanovnika {to ~ini gustinu stanovanja od 6.51 stanovnika po hektaru. Tako|e u ovom prostoru postoje 1 privremeni monta`ni kolektivni stambeni objekat sa desetak malih stanova bez osnovnih uslova za normalan `ivot. Ovi objekti su nelegalno dogra|ivani, pro{irivani i uz njih su na op{tinskom MONTPLAN Podgorica 33 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. zemlji{tu, nelegalno izgra|eni novi objekti. Na prostoru izme|u Delta sitija i individualnih stambenih povr{ina je izgra|ena benzinska pumpa i auto servis. U - neposrednom okru`enju zahvata ovog plana nalazi se nekoliko javnih objekata: Tr`ni centar “Delta siti”, Hotel Ambijent, Ugostiteljski objekti i Manji objekti trgovine Ure|aj za pre~i{}avanje gradske fekalne kanalizacije uz rijeku Mora~u. Prostor predvidjen za urbanizaciju nalazi se u zoni {ireg centra grada, u kontaktu je sa glavnim gradskim Bulevarom. U neposrednoj blizini je i raskrsnica magistralnih puteva Podgorica—Nik{i} i Podgorica—Cetinje pa, imaju}i u vidu namjenu i karakter planiranih objekata predstavlja pogodnu lokaciju za predmetne namjene. Osim ve} izgradjene glavne saobra}ajnice, za potrebe “Delta sitija” izgradjena je i druga infrastruktura posebno TS i VN i kablovski vodovi koji }e uz potrebne korekcije zbog izmije{tanja na nove lokacije biti prilagodjeni novim sadr`ajima. Neposredno uz kompleks “Delta siti” (izmedju njega i Duvanskog kombinata) je glavni gradski infrastrukturni koridor (vodovoda, fekalne i atmosferske kanalizacije) koji prolazi kroz zahvat plana do ure|aja za pre~i{}avanje i izliva prera|ene otpadne vode u rijeku Mora~u. Va`e}im GUP-om Podgorica ure|aj za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda je predvidjen za izmije{tanje na novu lokaciju, o ~emu su ura|ene neophodne studije i odre|ena nova lokacija neposredno uz Kombinat aluminijuma a uz rijeku Mora~u. Povremeni uticaj ovog objekta na okolinu posledica je neodgovornog odnosa preduze}a koje gazduje uredjajem, odnosno njegovih radnika. Prije nekoliko godina su preduzete tehni~ke mjere sanacije objekta, a koje }e uticaj ovog objekta na okolinu smanjiti. Preseljavanjem ovog ure|aja na novu lokaciju, osloba|a se kvalitetan prostor za izgradnju stambeno poslovnog kompleksa koji je definisan u dvije urbanisti~ke parcele. Poslije ru{enja i preseljenja ure|aja na novu lokaciju neophodna je kvalitetna i stru~na rekultivacija zamlji{ta i prilago|avanje novoj namjeni. Mo`e se konstatovati, da je lokacija, prirodni i stvoreni uslovi veoma povoljna za izgradnju objekata te da su navedena ograni~enja zanemarljiva i bez bitnog uticaja na planirane sadr`aje. MONTPLAN Podgorica 34 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 3. PLAN – PROGRAMSKO OPREDJELJENJE (cilj izmjena i dopuna) 3.1. PROSTORNA ORGANIZACIJA Na osnovu zahtjeva iz Programskog zadatka, postavki va`e}eg Generalnog urbanisti~kog plana i stanja na terenu, koncipirano je prostorno rje{enje, obim i struktura pojedinih programskih elemenata koji bi trebalo da zadovolje potrebe zahvata plana, kontaktnih zona i grada za planski period. Obim i distribucija elemenata su definisani na osnovu analiza specifi~nosti ste~enih, prirodnih, organizacionih i funkcionalnih parametara u zahvatu plana i {ireg podru~ja grada, kao i na osnovu prethodnih planova i standarda. Na osnovu utvrdjenog stanja, planova korisnika prostora, potreba i mogu}nosti ovog prostora i grada, pri{lo se analizi prostora na osnovu koje je formiran koncept organizacije prostora i sadr`aja. 3.2. PROSTORNA ORGANIZACIJA (NAMJENA POVRŠINA, GUSTINA NASELJENOSTI, KOJEFICIJENAT IZGRADJENOSTI I ISKORIŠĆENOSTI, KAPACITETI INFRASTRUKTURE) U skladu sa postavkama va`e}eg GUP-a, programskim zadatkom Naru~ioca, a imaju}i u vidu ve} formirane i izgradjene sadr`aje i slobodne povr{ine u prostoru zahva}enom planom organizovani su slede}i sadr`aji: Centralne djelatnosti Poslovni sadr`aji na lokaciji izme|u "Delta sitija" i Motel ''Ambijent'' izgra|eni kao benzinska pumpa i auto servis. Zona stanovanja ve}ih gustina Komunalne djelatnosti uredjaja za pre~i{}avanje, koji se pretvara u stambene objekte ve}e gustine Zona rekreacije i sporta, Obala rijeke Mora~e sa zelenim pojasom. Radi specifi~nosti razrje{avanja lokacije Ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih voda i adekvatne prenamjene ovog prostora, za zonu F uz obalu rijeke Mora~e je predvi|ena izgradnja kompleksa stambeno poslovnih terasastih objekata. Osnovna namjena ostalog prostora uz rijeku Mora~u je Sport, rekreacija, sa prate}im manjim objektima za sport i ugostiteljstvo. U dijelu iznad prostora ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda su predvi|eni sadr`aji stanovanja ve}ih gustina, postoje}e benzinske pumpe i servisa i dvije lokacije za stanovanje srednjih gustina. MONTPLAN Podgorica 35 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 3.2.1. PROSTOR STANOVANJA Kapaciteti stanovanja su programirani na osnovu postavki GUP-a, projekcije stanovni{tva, rezultata popisa 1981. 1991. 2003. I 2011 god., projekcije veli~ine i broja doma}instava, stanja stambenog fonda i uslova da svako doma}instvo koristi jedan stan. Prema ovim formulacijama, polaze}i od definisanog op{teg pristupa, kao i evidentiranih `elja i zahtjeva odnosno potreba korisnika, planom su definisane osnovne programske preporuke i uslovi za projektovanje stambenih struktura. U • • • • skladu sa postavkama GUP-a, stambeni objekti moraju ispunjavati sljede}e uslove: Spratnost za stanovanje srednje gustine je Po+P+2; Spratnost za stanovanje ve}e gustine je Po+P+5, do Po+S+P+7; Spratne visine moraju biti uskladjene sa postoje}im okolnim objektima; Materijali za spoljnu obradu fasada treba da se usklade sa materijalima na okolnim objektima i {ireg naselja, uz planiranu prosje~nu bruto gustinu naseljenosti: o Stanovanje srednje gustine 120-250 st/ha o Stanovanje ve}e gustine: 250-500 st/ha, uz planiranu spratnost od S+P+5 do Po+S+P+7 spratova. Kako predmetni plan obuhvata prostor {ireg centra grada i predstavlja budu}e elitno gradsko naselje, a u skladu sa postavkom i standardom iz GUP-a da se po svakom ~lanu doma}instva obezbijedi minimum 18.0 m2 neto stambenog prostora, prosje~noj veli~ini doma}instva od 3.74 ~lana, za kolektivno stanovanje, kao polazna osnova za programiranje kapaciteta kolektivnog stanovanja je uzet prosje~an standard od oko 20 m2 ukupne bruto razvijene gradjevinske povr{ine po stanovniku i prosje~na veli~ina doma}instva od 3,74 ~lanova. Na osnovu ovih polaznih parametara je planom opredijeljena prosje~na bruto razvijena povr{ina stana od 75 m2 pa je taj podatak kori{}en za ostale kalkulacije kapaciteta stanovanja. Planom je predvidjeno da stambeni objekti obezbijede 775 stanova, {to ukupno u stambenim objektima obezbje|uje 2898 stanovnika. Stanovanje ve}ih gustina U {irem zahvatu Ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda, predvi|eni su sadr`aji stanovanja ve}ih gustina, zona sporta i rekreacije uz rijeku Mora~u i 3 urbanisti~ke parcele centralnih djelatnosti sa mogu}no{}u izgradnje poslovnih objekata ugostiteljstva ili sl. Ovo stanovanje je planirano u okviru dvije urbanisti~ke parcele UP 07 i UP 08 i mogu}no{}u izgradnje vi{e objekata sa sljede}im kapacitetima: MONTPLAN Podgorica 36 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Broj planiranih objekata BRGP stambenog prostora m2 BRGP poslovnog prostora m2 3180 5811 674 1006 10671 2559 4428 674 1006 8667 24719 43998 5072 7860 81649 3 4 1 1 9 17911 30993 3368 5030 57302 3180 5811 674 1006 10671 Ii Ukupna BRGPiznad terena m2 3628 7194 1031 1824 13677 Iz BRGP sprata objekta m2 Po+S+P+7 Po+S+P+7 Po+P+5 Po+P+5 BRGP prizemlja objekta m2 12524 18102 2689 3502 36817 BRGP suterena objekta m2 Veli~ina urbanisti~ke parcele m2 UP07 UP08 UP09 UP 10 Ukupno: Planirana Spratnost Urbanisti~ka parcela Objekti stanovanja ve}ih gustina: 34 40 38 52 2.72 3.20 2.30 3.12 Na UP07, UP08, UP09 i UP10 predvi|ena je izgradnja stambenih objekata ve}ih gustina stanovanja sa poslovnim sadr`ajima u prizemlju. U suterenu je predvi|ena izgradnja podzemnih gara`nih parkinga za potrebe tih objekata. Na urbanisti~kim parcelama UP07 i UP08 je predvi|ena izgradnja terasastih stambeno poslovnih objekata spratnosti Po+S+P+7 sa terasastim, stepenastim, pro{irenjem objekta u ni`im eta`ama prema rijeci Mora~i, prate}i pad terena prema rijeci i tako se stvara mogu}nost formiranja prijatnih otvorenih restoranskih ili drugih ugostiteljskih terasa sa ju`nom orijentacijom i pogledom na rijeku. U dijelu parcele prema ulici je planirana prilazna saobra}ajnica sa dvorednim parking prostorima. Kako bi se zadovoljila ukupna potreba za parkiranjem, po`eljna je izgradnja podzemnih gara`a sa kontrolisanim ulazom. U zoni C je planirana izgradnja 2 objekta stanovanja ve}e gustine na UP09 i UP10 spratnosti Po+S+P+5 povr{ine gabarita prizemlja 1654 m2 i bruto razvijene gra|evinske povr{ine 12066 m2 sa podzemnim gara`ama za parkiranje povr{ine 2140 m2. Stanovanje srednje gustine U zoni B zahvata ovog plana je predvi|ena izgradnja 2 objekta stanovanja srednje gustine na urbanisti~kim parcelama UP13 i UP14. Objekti stanovanja srednjih gustina: MONTPLAN Podgorica 37 Broj planiranih objekata BRGP stambenog prostora m2 BRGP poslovnog prostora m2 192 144 336 768 576 1675 1 1 2 678 576 1254 0 0 0 Ii Ukupna BRGPiznad terena m2 192 144 336 Po+P+2 Po+P+2 Iz BRGP sprata objekta m2 1067.56 783.43 1850.99 BRGP prizemlja objekta m2 Veli~ina urbanisti~ke parcele m2 UP13 UP14 Ukupno: Planirana Spratnost Urbanisti~ka parcela Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 18 18.5 72 74 U okviru pripadaju}ih lokacija, u skladu sa mogu}nostima, obezbijedi}e se prostor za pomo}nim objektima, kao i potreba za parkiranje automobila na otvorenom prostoru lokacije ili u samostalnim objektima ili kao sastavni dio stambenog objekta. U skladu sa mogu}nostima lokacije i objekta, prizemlje individualnih stambenih objekata se mo`e pretvoriti u poslovne sadr`aje. Planom je predvidjeno da ovi objekti prihvate 1066 stanovnika u 290 stambenih jedinica. Spratnost stambenih objekata srednje gustine se kre}e od P+1+M do Pv+2+M. Objekti centralnih djelatnosti Na urbanisti~koj parceli UP03, namjene centralnih djelatnosti, koja je u funkciji planiranog mosta, planirani su razni ugostiteljski ili galerijski i dr. sadr`aji. Bo~no od ove, planirane su jo{ dvije urbanisti~ke parcele sa istom namjenom. BRGP stambenog prostora m2 BRGP poslovnog prostora m2 434 685 504 1603 Broj planiranih objekata 549 685 504 1603 Ukupna BRGPiznad terena m2 655 685 621 1603 BRGP sprata objekta m2 Planirana Spratnost S+P+2 Po+S+P+2 Po+S+P+2 BRGP prizemlja objekta m2 1117 2282 1284 4683 BRGP suterena objekta m2 UP02 UP03 UP04 Ukupno: Veli~ina urbanisti~ke parcele m2 Urbanisti~ka parcela Objekti centralnih djelatnosti: 1417 2054 1512 6003 1 1 1 3 0 0 0 0 2072 2054 1512 5638 Od prate}ih sadr`aja na podru~ju zahvata Izmjena i dopuna plana "Prvi maj" prisutne su djelatnosti koje treba da obezbijede zadovoljenje dnevnih potreba stanovnika naselja, kao i dio sadr`aja, od interesa za {ire gravitaciono i kontaktno podru~je. Ovi sadr`aji su distribuirani u okviru planirane strukture kolektivnih stambenih objekata i samostalnih objekata. Od prate}ih djelatnosti su zastupljeni trgovina, ugostiteljstvo, zanati i li~ne usluge i dr. Prilikom dimenzionisanja prate}ih djelatnosti, kori{}eni su normativi iz GUP-a , kao i iskustveni normativi i standardi. U zoni B je izgra|ena benzinska pumpa sa auto servisom. MONTPLAN Podgorica 38 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Povr{ine za objekte sporta i rekreacije: Pored rijeke Mora~e je planirana izgradnja zone sportsko-rekreativnog prostora sa manjim prate}im objektima i otvorenih sportskih terena sa prate}im manjim klubskim i ugostiteljskim objektima. Na urbanisti~kim parcelama UP01, UP05 i UP06 je predvi|ena namjena sport i rekreacija. Na ovom prostoru se predvi|a izgradnja manjih sportskih terena za sport i rekreaciju i izgradnju manjih prate}ih objekata u funkciji osnovne namjene. Na ovom prostoru su planirani manji sportsko rekreativni sadr`aji i tereni za rukomet, odbojku, ko{arku, tenis kao i dje~ija igrali{ta sa klupskim i manjim ugostiteljskim objektima. Ovi prostori su predvi|eni na povr{ini od 13646 m2 lokacije uz obalu rijeke Mora~e. Javne gara`e U ovom planu se za parkiranje automobile predvi|aju otvoreni parkinzi i podzemne gara`e u okviru stambenih blokova i poslovnih objekata a za stanovanje srednjih gustina parkiranje se obezbje|uje u okviru urbanisti~ke parcele tog objekta prema broju stambenih jedinica. Ukupan broj otvorenih parkinga u zahvatu plana iznosi 694, a u podzemnim gara`ama ima 458 parking mjesta, {to je ukupno 1152 parking mjesta. U skladu sa postavkama GUP-a Podgorica, za svaki stan je neophodno izgraditi minimum 1.1 parking mjesto, pa da bi se taj odnos obezbijedio mora svaki investitor stambenih objekata da obezbijedi i izgradi 1.1 gara`no mjesto za jedan izgra|eni stan. Neophodne parkinge treba izgraditi u okviru pripadaju}e urbanisti~ke parcele, u neposrednoj blizini lokacije, odnosno u stambenom bloku kao otvorena perkirali{ta ili izgradnjom podzemnih gara`a ispod svog objekta, bloka ili u~e{}em u zajedni~koj gradnji gara`a ili parkinga. Pješačke komunikacije Obzirom na specifi~nost terena u zahvatu ove zone plana, posebna pa`nja je posve}ena pje{a~kom saobra}aju i komunikacijama. Sistemom pje{a~kih komunikacija omogu}eno je povezivanje svih djelova zone plana sa klju~nim pravcima kretanja odnosno raskr{}ima. Sistem pje{a~kih komunikacija se sastoji od trotoara uz kolske saobra}ajnice, {irine 2 i 3 m, i samostalnih pje{a~kih staza {irine 2.5-3 m. Pje{a~ki trotoari su predvi|eni uz saobra}ajnice gdje su to prostorne mogu}nosti dozvoljavale (jednostrano i dvostrano). Uz rijeku Mora~u, obodom obale, se planira izgradnja pje{a~ke staze {irine 2.5 m. MONTPLAN Podgorica 39 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Op{tu sliku o ostvarenim kapacitetima plana ilustruju sljede}i * Povr{ina zahvata plana (PZ).................................... * Broj stanovnika ..................................................... * Prosje~na veli~ina porodice .................................. * Broj stambenih jedinica ........................................ * Prosje~na bruto gustina naseljenosti ....................... * Ukupna bruto-gradjevinska povr{ina prizemlja (PP) ... * Ukupna bruto-gradjevinska razvijena povr{ina (BP)..... * Povr{ina objekata stanovanja .................................. * Povr{ina poslovnog i ostalog prostora ................. * Broj zaposlenih …………………………………… * Bruto koeficijent zauzetosti (BPP/PZ).................... * Bruto koeficijent izgradjenosti (BRP/PZ)..................... * Povr{ine pod saobra}ajnicama ............................ * Broj otvorenih parking mjesta .............................. * Povr{ina parking prostora .................................... * Broj parkinga u podzemnim gara`ama ………….. * Povr{ina podzemnih gara`a ………………………. * Povr{ina trotoara, pje{a~kih staza ........................ parametri: 10,59 ha 2898 3,74 775 485 st/ha 13878 m2 93205 m2 58646 m2 18006 m2 135 0.23 1.56% 8.500 m2 694 14.375,00 m2 458 10.076,00 m2 3.750,00 m2 3.3. SMJERNICE ZA REALIZACIJU (OBLICI INTERVENCIJA I SMJERNICE ZA IZRADU REGULACIONIH PLANOVA) Plan sa~injavaju potrebna obrazlo`enja planskih rje{enja i preporuka kao i odgovaraju}i grafi~ki prilozi, odnosno dio dokumentacije koji, saglasno Zakonu o planiranju i uredjenju prostora (Sl.list SRCG br. 47/11) sa~injavaju Generalni urbanisti~ki plan. Ukupan elaborat GUP-a ~ini funkcionalnu cjelinu specijalisti~kih radova prezentiranih tekstualno i grafi~ki. Tekstualni dio, kao obrazlo`enje GUP-om definisanih rje{enja, predstavlja sintezni prikaz obavljenih analiza i izvedenih rezultata defini{u}i sve uslove za sprovodjenje plana. Tekstualni dio pra}en je odgovaraju}im grafi~kim prilozima na kojima su grafi~ki prezentirana usvojena rje{enja. Predlo`ene izmjene i dopune realizovati zbog specifi~nosti namjene, kroz izradu Izmjena i dopuna DUP-a za dio predmetnog prostora. Za izradu ovih planova koristiti planske elemente i preporuke za planirane sadr`aje date u ovom planskom dokumentu. Ove izmjene i dopune treba da poslu`e kao legalan instrument u daljem planiranju i uredjenju prostora u zahvatu GUP-a do nove sveobuhvatne revizije GUP-a. MONTPLAN Podgorica 40 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 3.4. SAOBRAĆAJ 3.4.1. Postoje}e stanje Na prostoru obuhva}enom DUP-om postoje}e obodne i planirane saobra}ajnice su u potpunosti zadr`ane i one predstavljaju granice obra|enog DUP-a. Ostali saobra}ajni pravci su zadr`ani po prethodnom planu. Postoje}e saobra}ajnice su asfaltirane, a odvodnjavanje je rije{eno atmosferskom kanalizacijom. Uz postoje}e ulice su izgra|ene pje{e~ke povr{ine- trotoari. Na prostoru obuhva}enim DUP-om postoje manje ure|ene parking povr{ine. Analizom postoje}eg stanja mo`e se re}i da je uli~na mre`a na ovom prostoru samo djelimi~no izvedena. 3.4.2. PLAN Ovim planom je predvi|eno da se prostor izme|u obodnih bulevara pove`e sa vi{e ulica. Planirane saobra}ajnice su zadr`ne po prethodnom va`e}em planu, sa planiranom izgradnjom parking prostora. U nekim od objekata planirana je izgradnja podzemnih parkinga-gara`a. Parkinzi su {irine 2.4 m, a du`ine 5.0m. Uz sve saobra}ajnice planiran je trotoar, a {irina je prikazana na popre~nim presjecima. [irina saobra}ajnica je razli~ita, a popre~ni presjeci prikazani su na grafi~kom prilogu. Osovina saobra}ajnica definisana je koordinatama, a iste su o~itane sa digitalne geodetske podloge (R=1:1000). Ta~nost odgovara ta~nosti ~itanja sa geodetske podloge. Koordinate ta~aka prikazane su na grafi~kom prilogu. Na grafi~kom prilogu date su kote na ukr{tajima pojedinih saobra}ajnica da bi se vidjela pribli`na nivelacija, a prilikom izrade glavnih projekata saobra}ajnica mogu}e je visinske kote i promijeniti. (ukoliko ima neslaganja kod nivelacije to je zbog lo{e podloge). Zastori svih ulica su od asfalt betona. Zastori novih pje{a~kih staza uz saobra}ajnice i van njih su od betona ili prefabrikovanih betonskih ″BEHATON″elemenata. Povr{ina pod asfaltom je 8500 m2. Povr{ina pod pje{a~kim stazama je 3.750 m2. Parking prostori U ovom planu se za parkiranje automobile predvi|aju otvoreni parkinzi i podzemne gara`e u okviru stambenih blokova i poslovnih objekata a za individualno stanovanje parkiranje se obezbje|uje u okviru urbanisti~ke parcele tog objekta prema broju stambenih jedinica. Ukupan broj otvorenih parkinga u zahvatu plana iznosi 694, a u podzemnim gara`ama ima 458 parking mjesta, u okviru stanovanja je planirano 4 otvorena parking mjesta, {to je ukupno 1152 parking mjesta. U okviru pripadaju}e MONTPLAN Podgorica 41 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. lokacije stambenih objekata se predvi|a parkiranje automobile za potrebe ovih stanovnika na otvorenom ili u gara`ama samostalnim ili u sklopu stambenog objekta. U stambenim blokovima sa kolektivnim stanovanjem se planira izgradnja podzemne gara`e ispod slobodnog dvori{ta ili kompletnog bloka objekata. U skladu sa postavkama GUP-a Podgorica, za svaki stan je neophodno izgraditi 1.1 parking mjesto, pa da bi se taj odnos obezbijedio mora svaki investitor stambenih objekata da obezbijedi i izgradi 1.1 gara`no mjesto za jedan izgra|eni stan. Neophodne parkinge treba izgraditi u okviru pripadaju}e urbanisti~ke parcele, u neposrednoj blizini lokacije, u stambenom bloku ili izgradnjom otvorenih parkinga ili podzemnih gara`a ispod svog objekta, bloka ili u~e{}em u zajedni~koj gradnji gara`a ili parkinga. Podzemne gara`e U okviru ovog plana je predvi|ena izgradnja podzemnih javnih gara`e za parkiranje automobila ukupne povr{ine od 10.076 m2 sa 458 parking mjesta. Visina gara`a je minimum 3.5 metara od kote poda prizemlja do poda gara`e. U skladu sa propisima za izgradnju podzemnih javnih gara`a, treba predvidjeti sva obezbje|enja od {tetnih uticaja, isparenja i za{titu od po`ara. Odvodnjavanje ulica treba rije{iti sa atmosferskom kanalizacijom. Sve saobra}ajnice kao i pje{a~ke staze treba da budu opremljene odgovaraju}om rasvjetom. Ulice treba opremiti odgovaraju}om horizontalnom i vertikalnom signalizacijom. MONTPLAN Podgorica 42 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 3.5. ELEKTROENERGETIKA o Postojeće stanje U zahvatu DUP-a „PRVI MAJ”- Izmjene i dopune u Podgorici ima izgrađena jedna trafostanice 10/0,4kV koja se ne zadržava. o Buduće stanje • Analiza potrošnje električne energije Ovim planom određene su potrebe kompleksa za električnom energijom u zavisnosti od strukture i namjene objekata. Vršno opterećenje kompleksa, obuhvaćenog DUP-om „PRVI MAJ”- Izmjene i dopune u Podgorici sastoji se od vršnih opterećenja: - stanova (domaćinstava), - tercijalnih djelatnosti i - javne rasvjete. U grupu "tercijalne delatnosti” treba uvesti potrošače na naponu 0,4kV, i to: centralne djelatnosti I sport i rekreaciju. Vršna opterećenja navedenih kategorija određena su, analitičkom metodom koja se bazira na standardu elektrificiranosti stana i procentualnom učešću vršnih opterećenja po kategorijama, u ukupnom vršnom opterećenju kompleksa. Vršno opterećenje stanovanja: U čitavom kompleksu u najvećem delu je predviđeno stanovanje visoke gustine (višeporodično stanovanje), pa se kao osnovni element prognoze, uzima se standard elektrificiranosti stana. Podaci o standardu elektrificiranosti stana (opremljenost stana elektičnim potrošačima i broj priključnih mesta), dati su u tabeli 1. Kao prosečan stan uzet je trosoban stan, površine 75m2, sa dnevnom sobom, trpezarijom, kuhinjom, kupatilom, dvije spavaće sobe, hodnikom i ostavom. Podaci dati u tabeli 1 podrazumevaju primjenu električne energije za grijanje prostorija, kuvanje i pripremu tople vode kao i u ljetnjem periodu potrošnja električne energije za uređaje namijenjene hlađenju prostorija. Tabela I. Instalisano opterećenje i broj priključnih mesta prosječnog stana MONTPLAN Podgorica 43 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Prostorija Dn. soba Sp. soba Potrošači Instalisano opterećenje (W)/broj priključnih mesta rasveta grijanje šporet bojler veš.maš. m.za sude frižider pegla RTV utičnice UKUPNO: 300/1 4000/1 300/3 3000/3 Trpezarija 100/1 2000/1 Kuhinja 200/1 1000/1 9000/1 2000/1 Kupatilo 200/2 2000/1 Hodnik Ostava 100/1 60/1 2500/1 2500/1 2500/1 1000/2 1500/1 400/2 900/3 2100/9 500/1 1500/3 500/1 5600/7 5400/15 4100/4 17200/10 7200/5 600/2 Instalisano opterećenje: Pi= 40.660W, broj priključnih mesta n=45 500/1 560/2 Iz tabela se vidi da je instalisano opterećenje 40.660 W, Vršno opterećenje po stanu uz faktor jednovremenosti fp = 0,406 (sa dijagrama izrađenog na osnovu analize određivanja faktora potražnje u visoko razvijenim zemljama) iznosi : Pv1s= fp x Pis = 0,406 x 40.660 = 16.508 W. Za Pi = 40.660W, sa dijagrama 1 dobija se fp=0,406 odnosno Pv = 16.508W, dok se sa dijagrama 2 dobija za Pv = 16.508W, k1 = 0,186. Vršno opterećenje, primenom analitičke metode, određuje se prema relaciji: Pv = Pvs x n x kn gde su; Pvs - vršno opterećenje jednog stana (W), kn - faktor istovremenosti grupe stanova, i n - broj stanova Vršno opterećenje jednog stana dobija se na osnovu instalisanog opterećenja (tabela 1), i faktora istovremenosti (dijagram – sl.1) dok se istovremenosti grupe stanova određuje relacijom; kn = k1 + ( 1-k1)x n-0.5 , gde je k1 – faktor istovremenosti zavisan od vrednosti srednjeg vršnog opterećenja stana (dijagram 2) dijagram 1 - odnos instalisane snage po stanu i faktora potražnje dijagram 2 - odnos faktora beskonačnosti i vršnog opterećenja MONTPLAN Podgorica 44 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Pi W/stanu (dijagram 1.) 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 Pv W/stanu 15.000 10.000 (dijagram 2.) 10.000 5.000 5.000 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1 0.18 0.20 0.22 0.24 0.26 0.28 0.30 Vršno opterećenje tercijalnih delatnosti: Vršno opterećenje tercijalnih delatnosti određuje se na osnovu površine prostora i specifičnog vršnog opterećenja (W/m2). Specifično vršno opterećenje podrazumeva u sebi primenu električne energije za sve potrebe prostora (grijjanje, priprema tople vode i klima uređaji za hlađenje prostora). Na području predmetnog plana predviđene su tercijalne delatnosti tipa centralnih djelatnosti za koje specifično vršno opterećenje iznosi 60W/m2,za poslovanje u stanovanju 70W/mm2, za garažu 30W/mm2 i objekte za sport i rekreaciju 15W /m2. Javna rasvjeta Vršno opterećenje javne rasvjete u ukupnom vršnom opterećenju zone ili naselja po preporukama kreće se do 5 % od ukupnog vršnog opterećenja. Za naš slučaj je usvojeno da iznosi 1,5% od ukupnog vršnog opterećenja i određeno je prema relaciji: Pvjr = 0,015(Pvs + Pvt) gdje su: Pvs – vršno opterećenje stanovanja Pvt – vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti Uzimajući u obzir sva vršna opterećenja koja se predviđaju dolazimo do ukupnog vršnog opterećenja. MONTPLAN Podgorica 45 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Koristeći faktor jednovremenosti k = 0,80, zatim gubitke i rezervu od 10%, a uz cosf = 0,95 dolazimo do ukupno vršnog opterećenja pojedinih zona. 1. Zona B i C i F ( up 8 - A) Tabela 1.1. Vršno opterećenje stanova Zona broj Pvs (W) k1 stanova B, C 123 16.508 0,186 F-up8-A 87 16.508 0.186 kn Pv (kW) 0,259 0,273 525.895,36 392.081,51 917.976,87 Tabela 1.2. Vršno opterećenje tercijalnih delatnosti Zona Namena prostora B C Up 8-A Centralne djelatnosti Poslovanje u stanovanju Poslovanje u stanovanju Bruto površina (m2) 1.697,00 1.679,00 1.226,00 Specifično opterećenje W/m2 60 70 70 Vršno opterećenje Pvt (W) 101.820,00 117.530,00 85.820,00 305.170,00 Dakle, imamo Pvjr= 0,015 x (917.976,87+ 305.170,00) = 18.347,20 (W) Tabela 1.3.Vršno opterećenje Vršno opterećenje stanova (W) 917.976,87 Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti (W) Ukupno vršno opterećenje stanova i terc.djel.. (W) Spoljna rasvjeta (W) 1.223.146,87 305.170,00 Ukupno vršno opterećenje (W) 18.347,20 1.241.494,07 Tabela 1.4. Ukupno vršno opterećenje Vršno opterećenje (W) 1.241.494,07 Gubici +rezerva 10% (W) 124.149.41 faktor jednovremenosti k 0,80 Vršno opterećenje uz factor k (W) 1.092.514,78 Ukupno vršno opterećenje uz cos fi=0,95 (VA) 1.150.015,56 Planira se nova trafostanica NDTS 10/0,4kV snage 2x630kVA na elektroenergetike oznaćena sa br.1., pa će faktor opteretivosti iste biti približno: k = 1.150,01/ 1.260 = 0,913%, a što se može smatrati realnim i povoljnim opterećenjem. planu MONTPLAN Podgorica 46 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 2. Zona F (up 1, up7) Tabela 2.1. Vršno opterećenje stanova Zona broj Pvs(W) k1 stanova F (up7) 239 16.508 0,186 kn Pv (kW) 0,239 942.953,47 Tabela 2.2. Vršno opterećenje tercijalnih delatnosti Zona F Up 1 Up7(A,B,C) Up7(A,B,C) Namena prostora Bruto površina (m2) 1.573,50 3.180,00 3.628,00 sport i rekreacija Poslovanje u stanovanju Garaža UKUPNO: Specifično opterećenje W/m2 15 70 30 Vršno opterećenje Pvt (W) 23.595,00 222.600,00 108.840,00 355.035,00 Dakle, imamo Pvjr= 0,015 x (942.953,47+ 355.035,00) = 19.469,83 (W) Tabela 2.3.Vršno opterećenje Vršno opterećenje stanova (W) 942.953,47 Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti (W) Ukupno vršno opterećenje stanova i terc.djel.. (W) Spoljna rasvjeta (W) 1.297.988,47 355.035,00 Ukupno vršno opterećenje (W) 19.469,83 1.317.458,30 Tabela 2.4.Ukupno vršno opterećenje Vršno opterećenje (W) 1.317.458,30 Gubici +rezerva 10% (W) 131.745,83 faktor jednovremenosti k Vršno opterećenje uz factor k (W) 0,80 1.159.363.30 Ukupno vršno opterećenje uz cos fi=0,95 (VA) 1.220.382,43 Planira se nova trafostanica NDTS 10/0,4kV snage 2x630kVA na elektroenergetike oznaćena sa br.2., pa će faktor opteretivosti iste biti približno: k = 1.220,38 / 1.260 = 0,9686%, a što se može smatrati realnim i povoljnim opterećenjem. planu 3. Zona F (up2,up3,up4, up 5 i up 8-B) Tabela 3.1. Vršno opterećenje stanova Zona F broj stanova Pvs(W) Up 8-B MONTPLAN Podgorica 81 16.508 k1 kn 0,186 0,276 Pv (kW) 369.052,85 47 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Tabela 3.2. Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti Zona F Up 2 Up 3 Up 4 Up 5 Up 8-B Namjena prostora Bruto površina (m2) centralne djelatnosti centralne djelatnosti centralne djelatnosti Sport i rekreacija Poslovanje u stanovanju 2.072,00 2.054,00 1.512,00 2.103,00 1.136,00 Specifično opterećenje W/m2 60 60 60 15 70 UKUPNO: Vršno opterećenje Pvt (W) 124.320,00 123.240,00 90.720,00 31.545,00 79.520,00 449.345,00 Dakle, imamo Pvjr= 0,015 x (369.052,85+ 449.345,00) = 12.275,97 (W). Tabela 3.4. Vršno opterećenje Vršno opterećenje stanova (W) 369.052,85 Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti (W) Ukupno vršno opterećenje stanova i terc.djel.. (W) (W) 818.397,85 449.345,00 Ukupno vršno opterećenje Spoljna rasvjeta (W) 12.275,97 830.673,82 Tabela 3.4. Ukupno vršno opterećenje Vršno opterećenje (W) 830.673,82 Gubici +rezerva 10% (W) 83.067,38 faktor jednovremenosti k Vršno opterećenje uz factor k (W) 0,9 Ukupno vršno opterećenje uz cos fi=0,95 (VA) 822.367,08 865.649,56 Planira se nova trafostanica NDTS 10/0,4kV snage 1x1000kVA na elektroenergetike oznaćena sa br.3., pa će faktor opteretivosti iste biti približno: k = 865,65/ 1.000 = 0.866%, a što se može smatrati realnim i povoljnim opterećenjem planu 4. Zona F (up 6 i up 8-C,D i E) Tabela 3.1. Vršno opterećenje stanova Zona F broj stanova Pvs(W) Up 8(C,Ei D) 245 16.508 k1 kn 0,186 0,238 Pv (kW) 962.581,48 Tabela 3.2. Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti Zona F Up 6 Namjena prostora sport i rekreacija MONTPLAN Podgorica Bruto površina (m2) 417,00 Specifično opterećenje W/m2 15 Vršno opterećenje Pvt (W) 6.255,00 48 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Up 8(C,D i E) Poslovanje u stanovanju 3.450,00 70 UKUPNO: 241.500,00 247.755,00 Dakle, imamo Pvjr= 0,015 x (962.581,48+ 247.755,00) = 18.155,05 (W). Tabela 3.4. Vršno opterećenje Vršno opterećenje stanova (W) 962.581,48 Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti (W) 247.755,00 Ukupno vršno opterećenje stanova i terc.djel.. (W) Spoljna rasvjeta (W) 1.210.336,48 Ukupno vršno opterećenje (W) 18.155,05 1.228.491,53 Tabela 3.4. Ukupno vršno opterećenje Vršno opterećenje (W) 1.228.491,53 Gubici +rezerva 10% (W) 122.849,15 faktor jednovremenosti k 0,80 Vršno opterećenje uz factor k (W) 1.081.072,55 Ukupno vršno opterećenje uz cos fi=0,95 (VA) 1.137.971,10 Planira se nova trafostanica NDTS 10/0,4kV snage 2x630kVA na elektroenergetike oznaćena sa br.4., pa će faktor opteretivosti iste biti približno: k = 1.137,97/ 1.260 = 0,903, a što se može smatrati realnim i povoljnim opterećenjem planu Pošto u zahvatu DUP-a “PRVI MAJ” - Izmjene i dopune u Podgorici nema postojećih trafostanica koje se zadržavaju to se planiraju četiri nove trafostanice snage jedna snage 1x1000 i tri snage 2x630kVA. Pri izboru lokacije za trafostanice vodilo se računa da: - trafostanica bude što bliže težištu opterećenja, - niskonaponski vodovi budu što kraći, a njihov rasplet što jednostavniji, da do trafostanica postoji lak prilaz radi montaže građevinskog dijela, energetskih transformatora i ostale opreme. NAPOMENA: Prilikom projektovanja trafostanica voditi računa da se može ukoliko se ukaže potreba za povećanom potrošnjom planirani transformatori od 630kVA zamijeniti sa transformatorom od 1000kVA, a u trafostanici br.3 dograditi još jedan transformator. Planirane TS će se izgraditi u sklopu objekata ili pak kao slobodno stojeće montažno betonske. Objekte TS 10/0,4 kV treba izvesti tako da ispunjavaju uslove iz oblasti distribucije električne energije kao i uslove neposrednog isporučioca električne energije. Raspored opreme i položaj energetskog transformatora moraju biti takvi da obezbijede što racionalnije korišćenje prostora, jednostavnost rukovanja, ugradnje i zamjene pojedinih elemenata i blokova i omogući efikasnu zaštitu od direktnog dodira delova pod naponom. Kod izvođenja, izvođač je dužan uskladiti svoje radove sa ostalim MONTPLAN Podgorica 49 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. građevinskim radovima na objektu, kako ne bi dolazilo do oštećenja već izvedenih radova i poskupljenja gradnje. Opremu trafo stanice predvidjeti u skladu sa preporukama donešenim od strane Sektora za distribuciju- "Elektroprivrede Crne Gore",a.d. Nikšić. Oprema u trafo stanici je tipizirana i sastoji se od 10kV-nog postrojenja, dva transformatora snage 630kVA i 0,4V-nog postrojenja. Svi potrošači u lociranom području ograničeni DUP-om napajaće se iz TS 110/10 kV PG4 i TS 35/10 kV Centar. Na planskom području ne postoje izrađena ni jedna transformatorska stanica 10/04 kV, ali kroz područje položeni su dva visokonaponska kabla 10kV 3x150 mm2 Al. Za povezivanje planiranih transformatorskih podstanica 10/04 kV,koristi se postojeći kabel u kojem se umeću nove podstanice, kao i polaganje novih kablova 10kV,IPO13 3x240 Al ili XHP 3x1x240 . Sobzirom da je važećim DUP-om »PRVI MAJ« predviđen još jedan napojni kabel od transformatorske stanice 110/10 ''PG4'' do transformatorske podstanice 10/04 kV ''Fabrika namještaja'' i novi napojni kabl iz TS Centar ovo rješenje se zadržava.. Raspored novih transformatorskih stanica i međusobno povezivanje VN 10 kV kablovima prikazano je na planu elektroenergetike. Električna mreža 10 kV Planirane transformatorske stanice 10/0,4 kV treba priključiti na elektroenergetsku mrežu 10 kV kablovski, u svemu prema uslovima nadležne Elektrodistributivne organizacije. Trafostanice treba priključiti po principu ulaz-itzlaz na postojeću i na novoprpjektovanu 10 kV kablovsku mrežu. Sve planirane TS su 2x prolazne na strani VN, što znači da su iste opremljene sa 3 VN vodne ćelije sa rastavljačima snage i noževima za uzemljenje. Postojeću kablovsku VN mrežu čine 10kV kabovi presjeka 240 mm2,IPO13 a planirani kablovi su presjeka 240 mm2 - Al, IPO13 Al, ili XHP 3x1x240mm2 - Al. Električna mreža 1kV Električna mreža 1 kv je oblikovana tako da zadovoljava sve zahtjeve u vezi kontinuiteta i kvaliteta snadbijevanja potrošača električnom energijom. Za snadbijevanje električnom energijom gradskog područja predviđena je kablovska radijalna mreža. Za kablovske izvode 0,4 kV iz TS 10/0,4 koriste se kablovi PP00 GSJ 3x150+70 mm2 ili ovome odgovarajući, dok za kablovske odvojke koji napajaju grupe objekata treba koristiti kablovske vodove manjeg presjeka a prema propisima i preporukama lokalne distribucije. Priključenje objekata na kablovsku mrežu izvesti preko tipskih priključnih kutija postavljenih na fasadi objekata. Trasa elektroenergetske mreže je određena konfiguracijom i rasporedom objekata koje napajaju. Ona u principu prati regulacionu liniju, kolske i pješačke komunikacije i moraju biti usklađene sa ostalim objektima tehničke infrastrukture. MONTPLAN Podgorica 50 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Javno osvjetljenje Sve planirane saobraćajnice, parkirališta i pješačke staze trebaju biti opremljene instalacijom javnog osvjetljenja. Planirane saobraćajnice u gradskom području treba osvijetliti svjetiljkama Z2 sa jednom natrijumovom sijalicom 250W. Svjetiljke postaviti na metalne stubove visine 5 – 11m. Povezivanje stubova javnog osvjetljenja sa izvorom električne energije izvedeno je podzemnim kablom PP00 ASJ 4x25 mm2. Osvjetljenje pješačkih staza treba izvesti svjetiljkama sa natrijumovom sijalicom 125W, a koje se postavljaju na stubove visine 5m. Izvor snadbijevanja električnom energijom javnog osvjetljenja biće planirane TS 10/0,4 kV. Na mrežu spoljnje rasvjete treba sprovesti mjere zaštite od previsokog napona dodira, kratkog spoja i preopterećenja. Urbanističko tehnički uslovi za elektroenergetsku mrežu i postrojenja Za obezbijeđenje sigurnog i kvalitetnog napajanja električnom energijom potrošača na predmetnom kompleksu potrebno je izraditi adekvatnu elektroenergetsku mrežu i postrojenja i to : Izgraditi tri nove TS 10/0,4Kv,dvije kapaciteta 2x630kVA.i jedne kapaciteta 2x630kVA. Trafostanice izgraditi kao slobodnostojeće montažno-betonske ili u sklopu planiranih građevinskih objekata. Prostorije u koje će se smjestiti TS treba svojom veličinom i rasporedom da omoguće nesmetan smještaj transfromatora i odgovarajuće opreme. Obezbijediti prilaz TS izgradnjom pristupnog puta minimalne širine 3m, nosivosti 5T do najbliže javne saobraćajnice. Nagib okolnih terena i pristupnog puta treba da bude takav da se onemogući prodor atmosferskih padavina u prostorije za smještaj TS. Razvodnu električnu mrežu napona 10 kV u kompleksu treba izgraditi kao podzemnu sa kablovima čiji će presjek odrediti preduzeće za distribuciju električne energije. Električnu mrežu naponskog nivoa 1kV izraditi kao podzemnu. Podzemne vodove polagati u rovu potrebnih dimenzija, koji prolaze ispod kolovoza javnih saobraćajnica, položiti u odgovarajućoj kablovskoj kanalizaciji. Sve planirane saobraćajnice opremiti instalacijom javnog osvjetljenja. Napajanje električnom energijom javnog osvjetljenja vršiće se iz razvodnog polja javne rasvjete smještenog u TS i iz ormara javnog osvjetljenja. MONTPLAN Podgorica 51 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 3.6. HIDROTEHNI^KI SISTEMI UVOD Prostor zahvata DUP-a »Prvi maj« u Podgorici, izmjene i dopune, proteže se duž desne obale rijeke Morače, nizvodno od "Krivog mosta", a ograničen je koritom rijeke Morače sa južne strane i budućom bulevarskom ulicom. Teren zahvata blago je nagnut ka koritu rijeke Morače i generalno je u padu u pravcu toka rijeke. Ukupna površina zahvata DUP-a iznosi 5.85 ha, a prostor je predviđen za izgradnju kolektivnih stambenih objekata i komercijalne djelatnosti. POSTOJEĆE STANJE I VODOVOD Na osnovu obezbijeđenih katastara instalacija vodovoda i kanalizacije od nadležnog preduzeća u blizini lokacije A postoji magistralni cjevovovod Ø 500 mm , a za potrebe rada postojećeg objekta uređaja za prečišćavanje otpadnih voda od Bulevara RD postoji cjevovod Ø 80 mm. Za postojeće objekte kolektivnog i individualnog stanovanja vodosnabdijevanje je obezbijeđeno cjevovodima manjih profila koji nijesu značajni i isti će se praktično ukinuti sa urbanizacijom ovog prostora i dovođenjem novih instalacija. II FEKALNA KANALIZACIJA Kroz dio prostora zahvata DUP-a prolazi glavni kolektor za dovod svih gradskih otpadnih voda jajastog profila Ø 110/160 mm, a od pravca Studentske ulice dolazi kolektor Ø 500 mm. Duž planirane bulevarske ulice postoji kolektor Ø 350 mm koji je izgrađen za potrebe objekta kolektivnog stanovanja na bulevaru RD, a isti se uklapa u koncept odvođenja otpadnih voda sa ovog prostora. Na postojeće instalacije priključene su otpadne vode iz objekata kolektivnog i individualnog stanovanja sjeverno od zahvata DUP-a koje će se ukinuti sa urbanizacijom i opremanjem ovog prostora. III ATMOSFERSKA KANALIZACIJA Na osnovu obezbijeđenih katastara instalacija, na prostoru zahvata DUP-a osim glavnog koletora Ø 2200 mm i uličnih kolektora na dijelu saobraćajnica koje su trajno uređene, na prostoru zahvata ne postoje druge instalacije za prikupljanje i odvođenje atmosferskih voda. PLANIRANO RJEŠENJE I VODOVOD Potrebe za vodom za planirani broj stanovnika od 1666, na prostoru zahvata DUP-a od 5,85 ha, uzimajući u obzir specifičnu potrošnju od 250 lit/st/dan, iznose: Srednja dnevna Q sr = 2898 * 250 / 86.400 = 8.38 lit/sec Max dnevna Q maxd = Q sr * 1,5 = 8.38 * 1,5 = 12.57 lit/sec Max čas Q maxh = Q maxd * 2,0 =7.23 * 2,0 = 25.14 lit/sec. MONTPLAN Podgorica 52 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Dobijeni časovni maksimum je relativno visok, ali bi računska specifična potrošnja po glavi stanovnika, zahtijevala obezbjeđenje daleko većih količina sanitarne vode. Smatra se da pri obezbjeđenju 5-6 l/sec na 1.000 stanovnika, obezbjeđuje uredno vodosnabdijevanje tog prostora. Direktive EU su takve da idu na smanjenje potrošnje vode do 150 l/st/dan, pa se tih preporuka moramo pridržavati i na našim prostorima, pa je realna potreba za vodom prostora zahvata DUP-a u časovnom maksimumu daleko manja od računom iskazane. Polazeći od postojeće vodovodne mreže duž prostora zahvata DUP-a planiran je cjevovod Ø 150 mm koji će obezbijediti snabdijevanje vodom planiranih objekata, a isti je vezan sa postojećim i planiranim cjevovodom Ø 200 mm koji je sa sjeverne strane planirane saobraćajnice, a isti je predviđen da se poveže sa cjevovodom Ø 300 mm u Bulevaru RD. Za lokacije up 09 i up10 planiran je cjevovod Ø 150 mm koji je povezan sa planiranim cjevovodom Ø 200 mm i postojećim Ø 150 mm. Na novoplaniranoj vodovodnij mreži predviđenja je izgranja protivpožarnih nadzemnih ili podzemnih hidranata prema uslovima javnog preduzeća na propisnom rastojanju ne većem od 120m. Na situaciji je prikazana kompletna vodovodna mreža na prostoru zahvata DUP-a duž planiranih saobraćajnica koja će stvoriti uslove za snabdijevanje planiranih stambenih i poslovnih objekata. Konceptom razvoja i uslovima javnog preduzeća kroz dio prostora zahvata DUP-a planiran je magistralni cjevovod vodovoda Ø 800 mm koji treba da se prevede preko planiranog mosta sa desne na lijevu obalu rijeke Morače. Njegov položaj je planiran duž ivice zelenih površina bulevarskog ostrva buduće saobraćajnice i nizvodne strane planiranog mostovskog objekta. Za izradu vodovodne mreže, planirane su cijevi od LG – nodularni liv i od PE 100 za radne pritiske od 10 bara, dok su za izradu čvorova predviđeni liveno gvozdeni fazonski komadi i armature. Obrada projekata uličnih - blokovskih cjevovoda kao i samih priključaka objekata, treba da se radi na osnovu preciznih uslova priključenja koje budući investitori treba da obezbjeđuju od JP »Vodovod i kanalizacija Podgorica«, što treba propisati i urbanističko-tehničkim uslovima od strane nadležnog opštinskog ili republičkog organa. Napominjemo da za potrebe održavanja zelenih površina potrebne količine vode mogu da se obezbijede iz bušenih bunara koji bi se izgradili na pogodnim mjestima. II FEKALNA KANALIZACIJA Ukupne potrebe za odvođenjem otpadnih voda sa prostora zahvata DUP-a, računajući sa časovnim maksimumom od 0,0118 lit/sec po stanovniku, koji se uzima kao mjerodavni za dimenzionisanje uličnih kolektora, a dugi niz godina se primjenjivao na području Podgorice, iznosi 35.27 lit/sec, što usmjeravanjem na postojeći kolektor Ø 350 mm u pravcu glavnog kolektora može da obezbijedi uredno odvođenje otpadnih voda sa ovog i susjednih prostora. Međutim, računajući sa časovnim maksimumom od 0,007 lit/sec po korisniku, koji se u poslednje vrijeme uzima kao mjerodavni za dimenzionisanje uličnih kolektora, dobija se 20.92 lit/sec, tako da postojeći osnovni kolektor može prihvatiti sve otpadne vode sa prostora zahvata DUP-a, kao i sa susjednih gravitacionih prostora. Na bazi časovnog maksimuma od 0.007 lit/sec po korisniku izvršeno je dimenzionisanje uličnih kolektora na prostoru zahvata DUP-a, dok je na dijelu zahvata DUP-a dimenzionisanje kolektora uslovljeno raspoloživim padovima. Na priloženoj situaciji, osim postojeće kanalizacione mreže, ucrtana je i novoplanirana mreža za prostore gdje nije postojala, kao i za prostore gdje je planirana izgradnja novih objekata. Postojeći kolektor Ø 350 mm usmejren je na glavni kolektor kroz prilaznu saobraćajnicu planiranog mosta, a dio kolektora Ø 350 mm je planiran da se napusti. MONTPLAN Podgorica 53 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Profili uličnih kanala odabrani su tako da se može računati da su i predimenzionisani za stvarne potrebe odvođenja otpadnih voda, ali je to učinjeno iz razloga uštede u padovima u cilju pokrivanja kompletnog prostora zahvata DUP-a. Koncetppima razvoja kanalizacionog sistema predviđeno je da se prečišćavanje otpadnih voda obezbijedi na lokaciji u neposrednoj blizini KAP-a tako da se sve otpadne vode moraju usmjeriti ka toj lokaciji prevođenjem sakupljenih otpadnih voda iz glavnog kolektora preko novoplaniranog mosta sa desne na lijevu obalu rijeke Morače. Iz tog razloga planirano je preusmjeravanje glavnog kolektora na mostovsku konstrukciju i to: do početka mosta cjevovodom profila Ø 1200 mm, a kroz mostovsku konstrukciju cjevovodima 2 x Ø 800 mm i dalje profilom Ø 1200 mm u pravcu buduće lokacije uređaja za prečišćavanje otpadnih voda. Ulična i blokovska mreža fekalne kanalizacije, planirana je da se gradi od PVC cijevi klase u zavisnosti od dubine ukopavanja, a na mjestima priključaka i na rastojanju od 50m planirana je izgradnja revizionih okana sa liveno-gvozdenim poklopcima i propisnim penjalicama. Uličnu mrežu i blokovske kanale kao i priključke budućih objekata treba projektovati na osnovu uslova priključenja pribavljenih od strane JP«Vodovod i kanalizacija« Podgorica, obaveze koju treba precizirati i urbanističko-tehničkim uslovima. III ATMOSFERSKA KANALIZACIJA Na osnovu visinskog položaja prostora zahvata DUP-a, planirana mreža atmosferske kanalizacije usmjerena je na dva ispusta u korito rijeke Morače, odnosno novi ispust i postojeći kolektor Ø 2200 mm. Na novootvoreni ispust planirana je izgranja separatora masti i ulja dok na postojeći kolektor Ø 2200 mm treba planirati izgradnju separatora masti i ulja obzirom na veliku gravitacionu površinu sa koje se prikupljaju i dovovde atmosferske vode u rijeku Moraču. Prema veličini gravitacione slivne površine, a na osnovu intenziteta padavina od 264 l/s/h i vjerovatnoće 20% trajanja 15min, određena je i dimenzija uličnih kolektora. Kanali atmosferske kanalizacije planirani su da se grade od PEVG, PVC ili polipropilenskih troslojnih cijevi, klase prema dubini ukopavanja, sa potrebnim brojem slivnika i revizionih slivnika na kojima se postavljaju jednodjelne i dvodjelne slivničke rešetke. Precizne uslove za obradu projektne dokumentacije treba formirati na osnovu katastara postojećih instalacija, uslova priključenja iz JP «Vodovod i kanalizacija« Podgorica. MONTPLAN Podgorica 54 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 3.7. TELEKOMUNIKACIONA MREZA OPIS POSTOJEĆEG STANJA Na području koje je obuhvaćeno Izmjenama I dopunama DUP-a “PRVI MAJ” telekomunikacona infrastruktura (tk) je praktično neizgrađena. Glavni razlog za ovakav stav je u činjenici što na obrađivanom prostoru, ako se izuzme objekat gradskog kolektora, nema izgrađenih objekata.Prostor koji obuhvataju Izmjene I dopune DUP-a “PRVI MAJ” je sa južne strane ograničen rijekom Moračom koja sa urbane I infrastrukturne strane predstavlja jednu veoma čvrstu granicu.Sa sjeverne i zapadne strane razmatrani proctor se graniči sa područjem DUP-a “PRVI MAJ”.Sa istoka je granica gradska saobraćajnica (lica 27 mart). Kad je u pitanju telekomunikaciona infrastruktura ovaj prostor je iz gore navedenih razloga praktično neizgrađen.Do ovog objekta je sa područja kontaktne zona DUP-a “PRVI MAJ” položen direktno u zemlju tk kabal tipa TK 10, kojim se napaja objekat gradskog kolektora i on je prikazan na situacionom planu u prilogu.Postojeća telekomunikaciona infrastruktura na kontaktnom području DUP-a “Prvi maj” je takođe prikazana na situacionom planu u prilogu. PLAN Iz opisa postojećeg stanja i priložene situacione podloge se vidi da se područje izmjene i dopune DUP-a “PRVI MAJ” prostorno naslanja na područje koje je obrađeno sada već važećim DUP-om “PRVI MAJ” koji je usvojen 2006.godine.S obzirom na položaj razmatranog područja u prostoru i na činjenicu da se to područje ,sa južne strane, graniči sa rijekom Moračom za očekivat je da će se za potrebe razmatranog prostora koristiti već postojeći priključni infrastrukturni resursi.Jedan od tih resursa je i telekomunikaciona infrastruktura koja je predmet posebne faze obrade Izmjena i dopuna DUP-a”PRVI MAJ”. Za rešavanje telekomunikacionih potreba za razmatrano područje je potrebno planirati novu tk kanalizaciju kapaciteta tri i dvije pvc cijevi.Telekomunikacionu kablovsku kanalizaciju planirati kao mrežu međusobno povezanih tk okana postavljenih na propisanom rastojanju.U našem slučaju telekomunikaciona mreža planiranih kablovskih okana je na dva mjesta povezana sa kablovskom mrežom tk okana područja važećeg DUP-a “PRVI MAJ”.Veza se ostvaruje na pozicijama tk okana br.1 i br.16 (vidi situacioni plan u prilogu).Na taj način su telekomunikacioni resursi sa područja važećeg DUP-a “PRVI MAJ” dostupni i korisnicima sadržaja sa područja koje se sa predmetnim Izmjenama i dopunama DUP-a “PRVI MAJ” obrađuje.Ovdje se ne misli samo na postojeće već i na potencijalne telekomunikacione resurse koji se crpe iz kontaktnih zona DUP-ova sa kojima se DUP “PRVI MAJ” graniči. Planiranu tk kanalizaciju graditi sa krutim pvc cijevima debljine zida od 3mm i presjekom 110mm.Graditi je prema važećim propisima, u trotoaru ili zelenim površinama na dubini od najmanje 60cm a u kolovozu od najmanje 80cm.Telekomunikaciona kablovska okna graditi na trotoaru ili zelenoj površini na propisanim rastojanjima, unutrašnjih dimenzija (160x140x190)cm. MONTPLAN Podgorica 55 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. Distributivnu tk kanalizaciju (tk kanalizacija od planiranih tk okana do planiranih unutrašnjih ili spoljašnjih tk izvoda) graditi fleksibilnim pe cijevima presjeka 60 ili 80 mm.Distributivnu tk kanalizaciju na zemljanom dijelu polagati na dubini od 60cm, a u objektu ukopavati u zidu ili betonskoj ploči i oblagati cementnim malterom.Trasa distributivne tk kanalizacije nije nanešena na situacionom planu jer na objektima nije naveden broj i pozicija ulaza u planirane objekte . Postojeće tk kablove položene direktno u zemlju od postojećeg tk okna br.16 do postojećeg spoljašnjeg i postojećeg unutrašnjeg tk izvoda treba napustiti i nakon izgradnje planirane tk kanalizacije zamijeniti ih sa novim kablovima koje naravno treba provući kroz planiranu tk kanalizaciju. Telekomunikacione instalacije u svim objektima polagati u fleksibilne rebraste pvc crijevi odgovarajućeg presjeka vodeći računa o njihovom kontinuitetu i prohodnosti.Graditi ih strukturnim kablovima najmanje kategorije 6 ili optičkim kablovima.Bez obzira na opredijeljene vrste instalacija obavezno u objektima postaviti i rezervne fleksibilne rebraste pvc cijevi za naknadno provlačenje instalacija od više tk operatera sa drugim ili različitim vrstama unutrašnjih instalacija.Telekomunikacione unutrašnje instalacije koncetrisati u tk ormarićima koje treba montirati u ulaznim holovima ulaza objekata na visini od 1,5m. U slučaju da se trasa planirane telekomunikacione kanalizacij i trase planiranih unutrašnjih instalacija po pravcu poklapaju ili ukrštaju sa trasom vodovodne kanalizacije ili sa trasom za elektroenergetske instalacije treba poštovati propisana rastojanja i propisane mjere zaštite. MONTPLAN Podgorica 56 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 3.8. TOPLOTNA ENERGETIKA Postoje}e stanje Predmetni DUP ”Prvi maj” obuhvata prostor gdje je planirana izra`ena izgradnja stanovanja ve}ih gustina i manjim dijelom centralnih djelatnosti. Za zagrijavanje objekata prisutni su svi vidovi potro{nje primarne energije u svrhu zagrijavanja-prvenstveno elektri~na energija. Stanovi se ve}inom ne zagrijavaju kompletno, ve} samo prostorije u kojima se stalno boravi, {to zavisi od plate`ne mogu}nosti doma}instva, tako da standard stanovanja nije na nivou zbog nekvalitetnog grijanja. Plan Kod izgradnje novih objekata treba preduzeti mjere i akcije za racionalno kori{}enje i {tednju toplotne energije. Prilikom arhitektonskog projektovanja u dosada{njoj praksi se pokazalo da se malo ra~una vodilo o energetskim aspektima objekta. Uvo|enjem energetske komponente u arhitektonsko projektovanje te`ilo bi se postizanju optimalnih odnosa izme|u arhitekture i potrebne energije objekta, odnosno energetska efikasnost. Veza izme|u arhitekture i energije mo`e se analizirati kroz sljede}e relacije: * * * * * * orijentacija i dispozicija objekta, oblik objekta, nagib krovnih povr{ina, boje objekta, toplotne akumulativnosti objekta, raspored i odnos stambenih i fasadnih povr{ina, * * ekonomske debljine termoizolacije, razu|enosti fasadnih povr{ina i td. U ~itavom navedenom spektru razli~itih mogu}nosti koje se planerima u prostornom i urbanisti~kom planiranju pru`aju da svojim rje{enjima doprinesu smanjivanje utro{ene energije mogu se ista}i dva koji mogu bitno uticati na potro{nju energije a to su: toplotna izolacija objekta, koncept oblikovanja objekata prilago|enih za kori{}enje sun~eve energije. Ova akcija se mo`e izvesti u trenutku rekonstrukcije, prilikom teku}eg odr`avanja fasada, krovova i sl. MONTPLAN Podgorica 57 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. 3.9. PEJSA@NO URE\ENJE Pejzažne karakteristike Planska jedinica 1. Maj smještena je na prostoru između rijeke Morače, sa južne strane, i novih stambenih blokova u Momišićkom polju i Kruševcu sa sjeverne strane zahvata. Teren je ravan, u blagom padu ka dolini Morače. Postojeća namjena površina odrazila se na izgled prostora koji je bez elemenata urbane slike. Nijesu zastupljene uređene zelene površine kako javnog tako i ograničenog korišćenja. Takođe, nedostaju i ulični drvoredi kao važni zeleni koridori. Prema načinu korišćenja zemljišta, neizgrađene površine obuhvataju: zelenilo uz individualne stambene objekte zelenilo i slobodne površine uz objekat specijalne namjene (postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda) neuređene slobodne površine priobalje rijeke Morače. Sliku planske jedinice karakterišu površine koje sa aspekta urbanog okruženja predstavljaju neuređene površine. To su prostori pod poluprirodnom vegetacijom uz rijeku Moraču i prostrane slobodne površine suvih livada sa pojedinačnim stablima autohtonog drveća (košćela - Celtis australis), žbunja (drača – Paliurus spina-christi) i invazivnih drvenastih vrsta (bagrem - Robinia pseudoacacia, pajasen - Ailanthus altissima) pretežno razvijenim u živicama. Obala Morače je neuređena i bez potrebnih sadržaja za odmor i rekreaciju. Dvorišta individualnih stambenih objekata, uglavnom, nijesu planski organizovana i uređena na principu dekorativnog dijela i bašte već dominiraju "ruralne" okućnice. Priobalje Morače je obraslo kserotermnom vegetacijom šibljaka i livada. Uz postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda kultivisani su zasadi drveća, u vidu masiva i grupa stabala, u kojima dominiraju četinari: čempres (Cupressus sempervirens), kedar (Cedrus deodara) i alepski bor (Pinus halepensis). Biogeografske odlike podrčja Postojeća prirodna vegetacija je sekundarnog porijekla. Predstavljena je zajednicom čubre i ofresine (Satureia subspicata-Poa bulbosa). To su suve livade tzv. utrine sa siromašnim kserotermnim biljnim pokrivačem. Potencijalna prirodna vegetacija pripada šumama makedonskog hrasta (Quercetum trojanae montenegrinum). Zemljište je eutrično smeđe, plitko do srednje duboko, skeletno, lakog mehaničkog sastava. Njegova ekološko proizvodna vrijednost je mala zbog male moćnosti (10 - 25 cm) i velike propusnosti. Koncept pejzažnog uređenja Cilj planskog pristupa je formiranje funkcionalnog i estetski oblikovanog sistema zelenih površina integrisanog sa okruženjem koji treba da zadovolji estetske, ekološke i socijalne aspekte uređenja. MONTPLAN Podgorica 58 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. U skladu sa smjernicama GUP-a Podgorice, prirodnim i funkcionalnim karakteristikama lokacije, planiranom namjenom površina i potrebama stanovnika, Planom su predviđeni sljedeći tipovi zelenih površina: 1. zelene površine javne namjene linearno zelenilo (drvoredi) 2. zelene površine ograničene namjene zelenilo stanovanja velike i srednje gustine zelenilo centralnih djelatnosti sportsko rekreativne površine. U okviru granica zahvata plana (58.476,84 m2), ukupna količina planiranih zelenih površina 33.870,50 m2, pri čemu nivo ozelenjenosti iznosi 57,92% U odnosu na planirani broj stanovnika od 2000, stepen ozelenjenosti iznosi 16,93 m2/st. Smjernice za realizaciju planskih rješenja treba da doprinesu poboljšanju sanitarno-higijenskih uslova, boljim uslovima za odmor i rekreaciju svih starosnih grupa, estetskom oplemenjivanju sredine i vizuelnom identitetu naselja. Za kvalitetan sistem zelenih površina potrebno je: poštovanje specifičnosti lokacije, očuvanje pejzažnih karakteristika obale Morače i elemenata kulturnog pejzaža formiranje stambenih blokova u zelenilu formiranje zelenih površina javne namjene i njihovo povezivanje u sistem urbanih zelenih površina uspostavljanje optimalnog odnosa između izgrađenih i zelenih površina usklađivanje zelenog obrasca naselja sa namjenom površina maksimalno očuvanje i uklapanje postojećeg vitalnog zelenila u nova urbanistička rješena usklađivanje kompozicionog rješenja zelenila sa namjenom zelenih površina upotreba biljnih vrsta otpornih na ekološke uslove sredine a u skladu sa estetskim i funkcionalnim zahtijevima. Postojeće i planirano zelenilo mora biti prikazano u tehničkoj dokumentaciji u okviru uređenja određenih lokacija. MONTPLAN Podgorica 59 Izmjene i dopune GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj-dio”. MONTPLAN Podgorica 60
© Copyright 2024 Paperzz