INVESTITOR: AGENCIJA ZA IZGRADNJU I REKONSTRUKCIJU PODGORICA OBRA\IVA^: "MONTPLAN" - Podgorica IZMJENE I DOPUNE DETALJNOG URBANISTI^KOG PLANA "NASELJE PRVI MAJ”-DIO U PODGORICI ODLUKA O IZMJENAMA I DOPUNAMA DUP-a"NASELJE 1 MAJ-DIO" U PODGORICI Broj:01-030/13-1020 od 09 .10.2013.godine SKUPŠTINA GLAVNOG GRADA PODGORICE PREDSJEDAVAJUĆI MOMČILO VUJOŠEVIĆ Podgorica, Septembar 2013. godine MONTPLAN - Podgorica Strana 2 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici INVESTITOR: AGENCIJA ZA IZGRADNJU I REKONSTRUKCIJU PODGORICA OBRA\IVA^: "MONTPLAN" - PODGORICA PLAN: IZMJENE I DOPUNE DUP-a "NASELJE PRVI MAJ-dio” u Podgorica RADNI TIM: RUKOVODILAC TIMA VODE]I PROJEKTANT: MIODRAG MARA[, dipl.ing.arh. URBANIZAM: MIODRAG MARA[, dipl.ing.arh. Mr. MILICA MARA[, dipl.ing.arh. ELEKTROENERGRTIKA: SLOBODAN MEDENICA, dipl.ing.el. TELEKOMUNIKACIJE: RATKO VUJOVI], dipl.ing.el. SAOBRA]AJ: RADENKO OSTOJI], dipl.ing.gra|. HIDROTEHNIKA: NIKOLA SIMOVI], dipl.ing.gra|. PEJSA@NA ARHITEKTURA: VESNA JOVOVI], dipl.ing.pejs.arh. PROTIVPO@ARNA ZA[TITA: Dr BATRI] MILANOVI], dipl.ing.el. DIREKTOR Miodrag Mara{, dipl.ing.arh. Podgorica, Septembar 2013. godine MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 3 SADR@AJ: I. TEKSTUALNI DIO 1. 2. Radni tim .................................................................................. Potvrda o registraciji .................................................................. A. ODLUKA O IZRADU IZMJENA I DOPUNA DUP-a "1. MAJ"……………….. PROGRAMSKI ZADATAK ............................................................................ UVOD........................................................................................................ 1 2 06 08 13 B. 1. ANALIZA STANJA ................................................................................................. 19 KARAKTERISTIKE PODRU^JA, PRIRODNIH I STVORENIH USLOVA I ...................... 19 VRIJEDNOSTI ....................................................................................................... 19 1.1. Opis lokacije.................................................................................................... 19 1.2. Granice zahvata plana ..................................................................................... 19 1.3. Povr{ina zahvata plana ..................................................................................... 20 1.4. Topografija prostora ......................................................................................... 20 1.5. In`enjersko-geolo{ki karakteristike ..................................................................... 20 1.6. Stepen seizmi~kog intenziteta ............................................................................ 21 1.7. Klimatske karakteristike ..................................................................................... 21 1.7.1. Temperatura vazduha ........................................................................................................ 22 1.7.2. Vla`nost vazduha ................................................................................................................ 22 1.7.3. Osun~anje, obla~nost i padavine ................................................................................. 22 1.7.4. Pojave magle, grmljavine i grada................................................................................. 22 1.7.5. Vjetrovi ................................................................................................................................... 23 1.8. Hidrografija i hidrologija................................................................................... 23 1.9. Pedolo{ke karakteristike .................................................................................... 24 1.10. Analiza uticaja kontaktnih zona ......................................................................... 24 2. DOSADA[NJI RAZVOJ, URBANIZACIJA, PROGRAMSKE SMJERNICE .................... 26 2.1. Osnovne postavke GUP-a iz 1989. godine ...................................................... 26 2.2. Izvod iz Izmjena i dopuna GUP-a IZ 2004. g. za predmetno podru~je.............. 28 2.3. Analiza postoje}eg gradjevinskog fonda ............................................................ 29 2.3.1. Podaci o postoje}im objektima u prostoru DUP-a "Prvi maj" ............................. 31 2.4. Model plana (programska i prostorna organizacija) ........................................... 31 C. PLAN ................................................................................................................... 33 3. KONCEPT ORGANIZACIJE PROSTORA ................................................................ 33 3.1. Polazni stavovi i principi ................................................................................... 33 3.2. Model plana .................................................................................................... 33 4. PROGRAMSKI ELEMENTI I USLOVI ....................................................................... 33 4.1. Program stanovanja .......................................................................................... 36 4.1.1. Kolektivno stanovanje ......................................................................................................... 36 4.1.2. Kolektivno stanovanje sa djelatnostima ............................................................................ 4.2. Centralne djelatnosti, Poslovni prostori i prate}i sadr`aji .................................... 38 4.6. Sportski objekti ................................................................................................. 39 MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 4 4.8. Ostali poslovni prostori u zahvatu plana ............................................................... 4.13. Javne gara`e ................................................................................................... 39 4.9. Pje{a~ke komunikacije ...................................................................................... 39 5. SAOBRA]AJ ......................................................................................................... 41 5.1. Postoje}e stanje ................................................................................................. 41 5.2. PLAN ................................................................................................................. 41 6. ELEKTROENERGETIKA .............................................................................................. 43 7. HIDROTEHNIČKA INFRASTRUKTURA ........................................................................ 43 8. TELEKOMUNIKACIONA MREŽA - POSTOJEĆE STANJE ........................................... 56 9. TOPLOTNA ENERGETIKA.......................................................................................... 59 9.1. Postoje}e stanje ................................................................................................. 59 9.2. Plan ................................................................................................................. 59 10. PEJSA@NA ARHITEKTURA ...................................................................................... 60 11. MJERE ZA[TITE .................................................................................................... 66 11.1. Mjere za{tite nasledja i sredine ......................................................................... 66 11.2. Za{tita `ivotne sredine ...................................................................................... 66 12. SMJERNICE ZA PRIMJENU DJELA LIKOVNIH UMJETNOSTI ................................... 71 13. URBANISTI^KO-TEHNI^KI USLOVI ...................................................................... 71 13.1. Parcelacija i preparcelacija ............................................................................... 71 13.2. Regulacija i nivelacija ....................................................................................... 71 13.3. Oblikovanje prostora i materijalizacija .............................................................. 73 14. SMJERNICE ZA REALIZACIJU PLANA..................................................................... 74 MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici I. Strana 5 SADR@AJ GRAFI^KIH PRILOGA: 1. Izvod iz GUP-a .............................................................................. 1:10.000 2. Izvod iz va`e}eg DUP-a “Prvi maj” ................................................... 1:1000 3. Geodetska podloga sa granicom zahvata ......................................... 1:1.000 4. Pogodnost terena za urbanizaciju ……………………………………. 1:5.000 5. Kontaktne zone ................................................................................. 1:5.000 6. Analiza stvorenih uslova sa oblicima intervencija ............................... 1:1.000 7. Spartnost i krovovi objekata ............................................................. 1:1.000 8. Namjena povr{ina i objekata ........................................................... 1:1.000 9. Parcelacija i preparcelacija ……………………………………………. 1:1.000 10. Regulacija, nivelacija i UTU …………………………………………. 1:1.000 11. Saobra}aj ………………………....................................................... 1:1.000 12. Elektroenergetika ……………………………………………………….. 1:1.000 13. Hidrotehnika ……………………………………………………………. 1:1.000 14. Telekomunikaciona mre`a ……………………………………………… 1:1.000 15. Pejsa`na arhitektura …………………………………………………….. 1:1.000 MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 6 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 7 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 8 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 9 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 10 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 11 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 12 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 13 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 14 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 15 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 16 DOPUNA PROGRAMSKOG ZADATKA OD STRANE J.P. VODOVOD I KANALIZACIJA PODGORICA MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 17 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici A. Strana 18 UVOD Izrada Nacrta plana Odluku o pristupanju izradi Izmjena i dopuna Detaljnog urbanisti~kog plana ”Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici, donio je Gradona~elnik Glavnog grada Podgorica, (Odluka br. 01-030/12-3179 od 01.06.2012. g.) Sl.list RCG broj 28/06. Inicijativu za izradu Izmjena i dopuna Detaljnog urbanisti~kog plana ”Naselje Prvi majdio” u Podgorici pokrenula je Agencija za izgradnju i razvoj Podgorica. Izmjenama i dopunama GUP-a Podgorice za prostor Izmjena i dopuna Detaljnog urbanisti~kog plana ”Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici, namjenom povr{ina, predmetni prostor ozna~en je za ”stanovanje ve}ih gustina, stanovanje srednjih gustina, centralne djelatnosti i sport i rekreacija" . Izmjena i dopuna Detaljnog urbanisti~kog plana ”Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici je uradjen na osnovu Odluke Gradona~elnika Glavnog grada Podgorica, o pristupanju izradi plana i Programskog zadatka (br. 01-030/12-3179) od 01.06.2012., i Ugovora broj 1037 od 15.02.2013. zaklju~enog izmedju: "Agencije za izgradnju i razvoj Podgorice - Podgorica", kao Naru~ioca, i "MONTPLAN"-a-Podgorica, kao Izvr{ioca. Plan sa~injavaju potrebna obrazlo`enja planskih rje{enja i preporuka, kao i odgovaraju}i grafi~ki prilozi, odnosno dio dokumentacije koji, saglasno Zakonu o planiranju i uredjenju prostora (Sl. list SRCG br. 47/11.) sa~injavaju Detaljni urbanisti~ki plan. Ukupan elaborat DUP-a ~ini funkcionalnu cjelinu specijalisti~kih radova prezentiranih tekstualno i grafi~ki. Tekstualni dio, kao obrazlo`enje DUP-om definisanih rje{enja, predstavlja sintezni prikaz obavljenih anketa, analiza i izvedenih rezultata, defini{u}i sve bitne elemente uslova potrebnih u postupku sprovo|enja Plana. Tekstualni dio plana je pra}en odgovaraju}im grafi~kim prilozima na kojima su grafi~ki prezentirana usvojena rje{enja. Izvje{taj je formiran na osnovu podataka dobijenih od Naru~ioca, nadle`nih organa Op{tine, snimanja izvr{enih na terenu i podataka dobijenih od komunalnih i drugih radnih organizacija. Ukupan Elaborat DUP-a je formiran kao zbir funkcionalnih radova pojedinih oblasti prezentiranih tekstualno i grafi~ki. Po usvajanju Nacrta plana Nacrt plana je stavljen na javni uvid i izlaganje i obavljena je Javna rasprava o planu sa koje je dobijeno nekoliko primjedbi, zahtjeva i sugestija. U toku izrade Prijedloga plana od J.P. Vodovod i kanalizacija Podgorica, kao vlasnika i korisnika prostora ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda smo dobili dopis kao dopunu Programskog zadatka sa zahtjevom da se na UP07 i UP08 predvide stambeni objekti ve}ih gustina spratnosti do Po+Su+P+7 spratova sa ve}im brojem manjih stanova. Ovaj zahtjev je iziskivao ponovno programiranje sadr`aja na ovim lokacijama kao i ponovnu izradu kompletnog plana i instalacija. MONTPLAN - Podgorica Strana 19 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici B. ANALIZA STANJA 1. KARAKTERISTIKE PODRU^JA, PRIRODNIH I STVORENIH USLOVA I VRIJEDNOSTI 1.1. Opis lokacije DUP "Naselje 1. Maj-dio" se nalazi izmedju bulevara "Cetinjski put" sa sjeverne strane, Nik{i}kog puta sa zapadne, rijeke Mora~e sa ju`ne i Klini~kog centra sa isto~ne strane. 1.2. Granice zahvata plana Granice zahvata Izmjena i dopuna DUP-a “Naselje 1. Maj-dio" u Podgorici su date Odlukom o pristupanju izradi Izmjena i dopuna DUP-a “Naselje 1. Maj-dio" u Podgorici. Granica zahvata Izmjena i dopuna DUP-a je data slede}im ta~kama i koordinatama: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 X 601 920.95 601 996.72 601 998.28 602 001.23 602 005.36 602 007.91 602 010.51 602 038.13 602 043.05 602 077.17 602 079.40 602 081.14 602 082.39 602 083.00 602 086.64 602 316.08 602 446.03 602 481.82 602 504.08 602 303.05 601 999.57 601 805.91 601 803.30 601 802.68 601 803.75 601 872.36 602 005.74 602 003.79 601 999.82 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 MONTPLAN - Podgorica Y 700 000.32 699 862.20 699 860.05 699 857.77 699 856.55 699 856.62 699 857.32 699 868.60 699 856.55 699 790.20 699 785.30 699 780.17 699 774.79 699 770.40 699 734.62 699 751.11 699 754.24 699 765.10 699 686.46 699 627.16 699 567.65 699 592.01 699 682.17 699 713.30 699 723.12 699 711.97 699 726.69 699 746.59 699 746.21 Strana 20 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 1.3. 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 601 601 601 601 601 601 601 601 601 601 601 601 601 990.74 970.65 933.91 909.57 902.87 917.67 918.95 937.45 937.36 937.16 936.26 935.76 914.67 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 699 838.99 830.79 813.12 863.80 893.13 894.85 895.88 899.23 906.01 909.56 940.61 958.28 996.89 Povr{ina zahvata plana Povr{ina zahvata Izmjena i dopuna DUP-a “Naselje 1. Maj-dio" u Podgorici je definisana Odlukom o pristupanju izradi ovog DUP-a. Ovim planom je obuhva}eno podru~je povr{ine 10.59 ha. 1.4. Topografija prostora Podgorica se nalazi na sjevernom dijelu Zetske ravnice, u kontaktnoj zoni sa brdskoplaninskim zaledjem. Njen geografski lokalitet je odredjen sa 42 026I sjeverne geografske {irine i 190 16I isto~ne geografske du`ine. Najve}i dio Podgorice le`i na fluvioglacijalnim terasama rijeke Mora~e i njene lijeve pritoke Ribnice, na prosje~noj visini od 44,5 m.n.m. Prostor zahvata Izmjena i dopuna Detaljnog urbanisti~kog plana ”Naselje 1. Maj-dio”, u okviru {ireg centra grada, zauzima prostor ograni~en: - sa sjeverne strane Industrijskom zonom "Radoje Daki}” tj. Cetinjskim Bulevarom, - sa isto~ne strane Prostorom Klini~ko-bolni~kog centra Crne Gore, - sa ju`ne strane rijekom Mora~om i - sa zapadne strane "Nik{i}kim putem". Teren u zahvatu plana je ve}im dijelom u blagom nagibu od Cetinjskog bulevara prema rijeci Mora~i, sa terasastim padinama i strmom obalom prema rijeci Mora~i. 1.5. In`enjersko-geolo{ki karakteristike Prema karti podobnosti terena za urbanizaciju, (1:5.000) radjenoj za potrebe Revizije GUP-a ravni prostor terase svrstan je u I i II kateaoriju, tj. terene bez ograni~enja i sa neznatnim ograni~enjima za urbanizaciju. Izuzetak predstavlja mali dio plana u podno`ju brda Ljubovi} koji je svrstan u III kategoriju terena sa ograni~enjem za urbanizaciju. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 21 Geolo{ku gradju ovog terena ~ine {ljunkovi i pjeskovi neravnomjernog granulometrijskog sastava i promjenljivog stepena vezivnosti. Nekad su to posve nevezani sedimenti, a nekad pravi konglomerati, prakti~no nesti{ljivi, koji se dr`e u vertikalnim odsjecima i u podkapinama i svodovima. Navedene litolo{ke strukture karakteri{e dobra vodopropustljivost, a dubina izdani podzemne vode svuda je ve}a od 4 m, od nivoa terena. Nosivost terena kre}e se od 300-500 kN/m2 za I kategoriju, 120-170 kN/m2 za II kategoriju i 50-100 kN/m2 za III kategoriju >10.000 Kn/M2. Zbog neizra`enih nagiba, ~itav prostor terase spada u kategoriju stabilnih terena. 1.6. Stepen seizmi~kog intenziteta Sa makroseizmi~kog stanovi{ta Podgorica se nalazi u okviru prostora sa vrlo izra`enom seizmi~kom aktivno{}u. Prema Seizmolo{koj karti SFRJ, u razmjeri 1:100.000, gradsko podru~je je obuhva}eno 8o MCS skale, kao maksimalnog intenziteta o~ekivanog zemljotresa za povratni period od 100 godina, sa vjerovatno}om 63 %. Kompleksna istra`ivanja i analize, sprovedeni poslije zemljotresa od 15. aprila 1979. godine, omogu}ili su izradu Seizmi~ke mikroreonizacije gradskog podru~ja i Studije o povredljivosti objekata i infrastrukture, radjenih za potrebe Revizije GUP-a. Seizmi~ki hazard prostora DUP-a prikazan je na Karti podobnosti terena za urbanizaciju. Parametri, prezentirani na karti odnose se na tri karakteristi~na modela terena — konglomeratisane terase, tj. za model C1 gdje je debljina sedimenata povr{inskog sloja (do podine) manja od 35 m, - model C2 gdje je ta debljina ve}a od 35 m. Dobijeni parametri su slede}i: Za I i II kategoriju terena: - koeficijent seizmi~nosti Ks - koeficijent dinami~nosti Kd - ubrzanje tla Qmax(q) - intenzitet u I (MCS) 0,079 - 0,090 1,00 >Kd > 0,47 0,288 - 0,360 IXo MCS Za III kategoriju terena: - koeficijent seizmi~nosti Ks - koeficijent dinami~nosti Kd - ubrzanje tla Qmax(q) - intenzitet u I (MCS) 1.7. 0,045 Kd = 0,33-1.00 0,188 VIIIo MCS Klimatske karakteristike Urbano podru~je Podgorice karakteri{e slabije modifikovan maritimni uticaj Jadranskog mora. Zime su blage, sa rijetkim pojavama mrazeva, dok su ljeta `arka i suva. Izrazito velike mikroklimatske razlike unutar gradskog podru~ja ne mogu se o~ekivati s obzirom na relativnu topografsku ujedna~enost i ne tako velike i guste komplekse visoke gradnje. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 1.7.1. Strana 22 Temperatura vazduha U Podgorici je registrovana srednja godi{nja temperatura od 15,5oC. Prosje~no najhladniji mjesec je januar sa 5oC, a najtopliji jul sa 26,7oC. Maritimni uticaj mora ogleda se u toplijoj jeseni od prolje}a za 2,loC, sa bla`im temperaturnim prelazima zime u ljeto, od ljeta u zimu. U toku vegetacionog perioda (april - septembar) prosje~na temperatura vazduha iznosi 21,8oC, dok se srednje dnevne temperature iznad 14oC, javljaju od aprila do oktobra. Srednji vremenski period u kome je potrebno grijanje stambenih i radnih prostorija prote`e se od 10 novembra do 30 marta, u ukupnom trajanju od 142 dana. 1.7.2. Vla`nost vazduha Prosje~na relativna vla`nost vazduha iznosi 63,6%, sa max od 77,2%, u novembru i min od 49,4%, u julu. Tokom vegetacionog perioda, prosje~na relativna vla`nost vazduha je 56,7%. 1.7.3. Osun~anje, obla~nost i padavine Srednja godi{nja suma osun~anja iznosi 2.456 ~asova. Najsun~aniji mjesec je jul sa 344,1, a najkra}e osun~anje ima decembar sa 93 ~asa. U vegetacionom periodu osun~anje traje 1.658 ~asova. Godi{nji tok obla~nosti ima prosje~nu vrijednost od 5,2 desetina pokrivenosti neba. Najve}a obla~nost je u novembru 7,0, a najmanja u avgustu 2,8. Prosje~na vrijednost obla~nosti u vegetacionom periodu je 4,3. Srednji prosjek padavina iznosi 1.692 mm godi{nje, sa maximumom od 248,4 mm u decembru i minimumom od 42,0 mm u julu. Padavinski re`im odslikava neravnomjernost raspodjele po mjesecima, uz razvijanje ljetnjih lokalnih depresija sa nepogodama i pljuskovima. Vegetacioni period ima 499,1 mm padavina ili 20,6 % od srednje godi{nje koli~ine. Period javljanja snije`nih padavina traje od novembra do marta, sa prosje~nim trajanjem od 5,4 dana, a snijeg se rijetko zadr`ava du`e od jednog dana. 1.7.4. Pojave magle, grmljavine i grada Prosje~na godi{nja ~estina pojave magle iznosi 9 dana, sa ekstremima od 1 do 16 dana. Period javljanja magle traje od oktobra do juna, sa naj~e{}om pojavom u decembru i januaru (po 2,6 dana). MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 23 Nepogode (grmljavine) javljaju se u toku godine prosje~no 53,7 dana, sa maximumom od 7,7 dana, u junu i minimumom od 1,9 dana, u januaru. Pojava grada registruje se u svega 0,9 dana prosje~no godi{nje, sa max. od 4 dana. 1.7.5. Vjetrovi U~estanost vjetrova i ti{ina izra`ena je u promilima, pri ~emu je ukupan zbir vjetrova iz svih pravaca i ti{ina uzet kao 1000 ‰. Najve}u u~estalost javljanja ima sjeverni vjetar sa 227 ‰, a najmanju isto~ni sa 6 ‰. Sjeverni vjetar se naj~e{}e javlja ljeti, a najredje u prolje}e. Ti{ine ukupno traju 380 ‰, sa najve}om u~estalo{}u u decembru, a najmanjom u julu. Najve}u srednju brzinu godi{nje ima sjeveroisto~ni vjetar (6,2 m/sec), koji najve}u vrijednost bilje`i tokom zime (prosje~no 8,9 m/sec.). Maksimalna brzina vjetra od 34,8 m/sec. (125,3 km/~as i pritisak od 75,7 kg/m2) zabilje`ena je kod sjevernog vjetra. Jaki vjetrovi su naj~e{}i u zimskom periodu sa prosje~no 20,8 dana, a najre|i ljeti sa 10,8 dana. Tokom vegetacionog perioda jaki vjetrovi se javljaju prosje~no 22,1 dan. 1.8. Hidrografija i hidrologija Rijeke Mora~a i Ribnica koje predstavljaju glavne vodotoke od interesa za grad, odlikuju se dubokim koritom kanjonskog tipa sa obalama visokim od 15 (Ribnica) do 18 m (Mora~a). Njihove vode karakteri{e izra`ena erozivna aktivnost, {to se manifestuje postojanjem niza potkapina razli~itih dimenzija. Ovaj fenomen doprinosi specifi~nom izgledu i atraktivnosti rije~nih korita, ali, istovremeno, name}e potrebu pa`ljivog tretmana podlokanih odsjeka, obzirom na latentno prisutnu opasnost uru{avanja njihovih najisturenijih djelova. U oba vodotoka zabilje`ene su pojave zagadjenja vode. Ka Mora~i kao primarnom vodotoku gravitiraju pritoke: Mala rijeka, Ribnica, Cijevna, Mrtvica, Zeta i Sitnica. Teritorija Op{tine zahvata i gornje djelove Tare i Mojanske rijeke. U toku ljeta drasti~no opada proticaj kod svih rijeka, a u izrazito su{nim godinama ve}ina tokova, pa ~ak i Mora~a, presu{uje u donjem toku. Na podru~ju Op{tine se mogu izdvojiti tereni sa slede}im hidrogeolo{kim karakteristikama: • • • Slabo vodopropusni tereni (hidrogeolo{ki izolatori) Srednje i promjenljivo vodopropusni tereni Vodopropusni tereni. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 24 Podru~je “Naselje Prvi maj” potpada u vodopropusne terene koje sa pukotinskom i kaveroznom porozno{}u predstavljaju kre~nja~ke povr{i. Padavine ubrzo poniru du` pukotina, tako da je povr{inski sloj bezvodan. 1.9. Pedolo{ke karakteristike Prema Pedolo{koj karti teritorije Op{tine Podgorica, na prostoru DUP-a zastupljena su smedja zemlji{ta na {ljunku i konglomeratu, svrstana u II i IV bonitetnu kategoriju. Zemlji{te II kategorije je vrlo dobro zemlji{te, bez ograni~enja za intenzivnu proizvodnju. IV kategorija su dobra i srednje dobra zemlji{ta, koja imaju izvjesna ograni~enja za proizvodnju (nedovoljna dubina, ve}i sadr`aj skeleta, navodnjavanje). 1.10. Analiza uticaja kontaktnih zona Neposredne - i bli`e zona zona zona zona zona zona kontaktne zone prostora zahva}enog DUP-om su: Industrije “Radoje Daki}” Duvanskog kombinata "Delta siti", "Montefarm", "Centralnih djelatnosti-Cetinjski put", Klini~kog centra Crne Gore. Zonu industrije “Radoje Daki}” od prostora obuhva}enog DUP-om dijeli "Cetinjski bulevar". Osnovna proizvodnja ove industrije je obustavljena ve} du`i niz godina bez izgleda da se u tom prostoru nastavi proizvodnja iste vrste. Zna~ajan dio te zone je i urbanisti~ki nedefinisan i bez namjene. Za o~ekivati je da }e planske intervencije u ovom prostoru i budu}a namjena biti primjerene va`nosti zone i njenog polo`aja u gradu, te da }e kao takva biti afirmativna i za ovu zonu. Zona “Duvanski kombinat” je u skorije vrijeme definisana detaljnim urbanisti~kim planom, kojim su definisane i potrebe ovog subjekta za prostorom i sadr`ajima a obzirom da pripada sferi tkzv “~iste industrije” ne o~ekuju se negativni uticaji ove zone na palnirane sadr`aje. Zona "Inis Marko Radovi}" je Izmjenama GUP-a Podgorice i Urbanisti~kim projektom definisana kao zona centralnih djelatnosti sa djelatnostima trgovine, tr`nog centra, hotela i administracije sa prate}im sadr`ajima. Na toj lokaciji je izgradjen tr`ni centar “Delta siti”. Zona "Montefarm" je Izmjenama GUP-a Podgorice i Urbanisti~kim projektom definisana kao zona centralnih djelatnosti sa namjenom administracija sa distributivnim centrom crnogorske farmaceutske ku}e Montefarm. Zona "Centralnih djelatnosti Cetinjski put" je GUP-om Podgorice i DUP-om planiran za centralne djelatnosti sa namjenom trgovina, administracija, sadr`aji kulture, zdravstvene ustanove i dr. Zona klini~kog centra obuhvata zdravstvene ustanove za potrebe RCG i gra|ana Podgorice. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 25 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 26 2. DOSADA[NJI RAZVOJ, URBANIZACIJA, PROGRAMSKE SMJERNICE GUP Titograda iz 1957. godine baziran je na broju od 45 000 stanovnika koncipirao je razvoj na tri osnovne cjeline Stara Varo{, Nova Varo{ i Novi Grad. Integracija ovih gradskih cjelina, jednostavnim produ`enjem fiksinarih saobra}ajnih pravaca, dovela je do krute ortogonalne {eme. GUP prezentiran kao plan gabarita (1:2 500) poslu`io je i kao regulaciona osnova za izgradnju. Revizijom GUP-a iz 1964. godine na podru~ju od oko 2 900 ha za planiranih 85 000 stanovnika, jo{ drasti~nije je sprovedena ortogonalna {ema grada. Obrada ovog plana se`e do nivoa detaljnih urbanisti~kih planova. Revizijom GUP-a iz 1974. godine, ukupna zahva}ena teritorija je pove}ana na 8 910 ha, sa predvi|enih 140 000 stanovnika. Kvalitetno novi pristup sagledavanju i rje{avanju problematike razvoja i organizacije gradskog prostora Podgorice, ozna~i}e Revizija GUP-a iz 1989. godine. 2.1. Osnovne postavke GUP-a iz 1989. godine Ovim planom se za period do 2011. godine, na ne{to su`enom prostoru od 8 446 ha, predvi|a 142 000 stanovnika. Osnovni cilj planirane prostorne organizacije je afirmacija grada i socijalna integracija stanovni{tva, unapre|enje urbane strukture grada, pobolj{anje kvaliteta `ivotne sredine u prigradskim naseljima, uz {to manje zauzimanje novih povr{ina za potrebe razvoja grada kao i efikasnije kori{}enje postoje}e infrastrukturne mre`e. Na magistralni saobra}ajni prsten nadovezuje sa ortogonalna mre`a urbanih blokova (Stara Varo{, Nova Varo{, Novi Grad, Zabjelo). U globalnoj mre`i saobra}ajnog rje{enja, isti~u se transverzalni pravci: - u pravcu istok-zapad: - Tolo{i-centar Kru{evac-Novi Grad-Nova Varo{-Konik, Univerzitet-Novi Grad-Stara Varo{-saobra}ajni terminal, Novi Grad-Nova Varo{-Masline-Zlatica, - u pravcu sjever-jug: - Nova Varo{-Stara Varo{-Zabjelo-Kombinat aluminijuma, Nova Varo{- Gornja Gorica-Donja Gorica-Cetinjski put. Kao preduslov za integraciju danas nepopunjenog gradskog tkiva pretpostavljen je kontinuirani razvoj grada, gradnja bez "preskakanja" pojedinih podru~ja bli`a gradskom jezgru, sa postepenim zamjenjivanjem pojedinih dotrajalih i manje vrijednih objekata, mje{ovitom namjenom povr{ina (stambeni, radni i drugi sadr`aji) i gradskom morfologijom gradnje (uz ulice, trgove, parkove). Centralne povr{ine planiranog zelenog obrasca ~ine obrasle povr{ine du` rijeke Mora~e i Ribnice, na koje se nadovezuje parkovsko zelenilo Nove Varo{i, Novog Grada - Kru{evca i Stare Varo{i. Ovi prostori se putem predvi|enih zelenih prodora (uli~no zelenilo, MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 27 drvoredi, blokovsko zelenilo) povezuju sa Park-{umom Gorica, Ljubovi} i Malo Brdo. Na ovako definisani prostor naslanjaju se ostale zelene i sportsko-rekreativne povr{ine grada, formiraju}i jedinstven sistem urbanog zelenila. GUP-om su predvi|ene smjernice za ure|enje i izgradnju pojedinih djelova grada. To je prezentirano kroz date oblike intervencija za pojedine zone. Va`e}im GUP-om za prostor koji zahvataju Izmjene i dopune ovog plana predvi|a oblik intervencija “nedovr{eni prostor sa potrebnom urbanom dogradnjom”. Oblik urbane dogradnje }e se primjenjivati: - omogu}avanjem parcela za gradnjom objekata, - interpolacijom, postepenom rekonstrukcijom postoje}ih dotrajalih i privremenih objekata, gradnjom na neizgra|enom podru~ju, - omogu}avanjem gradnje objekata za stanovanje visine prizemlje 2 sprata i potkrovlje do prizemlje 4 sprata i potkrovlje, uz izgra|enost gra|evinske parcele do 40%. - Izuzetno se omogu}ava gradnja objekata za stanovanje visine prizemlje 8 spratova i potkrovlje kao zaokru`enje i dogradnja ve} zapo~etih blokova: blok 6 Zabjelo, blok 18-19, Pobre`je i uz novo predvi|enu saobra}ajnicu u produ`etku ul. Mitra Baki}a ka Zabjelu (zbog jedinstvenih vizura ve} zapo~ete uli~ne fasade i kao vizuelna granica u`eg gradskog podru~ja). - Iskoristiti atraktivnost lokacije i formirati izgra|enu “fasadu” prema stambenim objektima tipologije vile-blok i ve}im terasama okrenutim parku. - Omogu}avanjem izgradnje radnih i javnih sadr`aja u objektima mje{ovite namjene ili na izdvojenim parcelama veli~ine do 1 ha. - Omogu}avanjem izgradnje javnih sadr`aja na lokacijama za te namjene-zone centralnih djelatnosti uz planirani produ`etak Bulevara revolucije pod Ljubovi}em i skladi{no servisne zone uz novo predvi|enu ju`nu obilaznicu grada.” Va`e}im GUP-om za prostor ovog plana predvi|aju se sljede}e namjene: - Stanovanje sa djelatnostima, - Centralne djelatnosti, - Sport i rekreacija. GUP-om su dati osnovni ciljevi stambene izgradnje kojima treba obezbijediti: - neto stambenu povr{inu od minimum 17.5 m2 po stanovniku (u novogradnji 18.7 m2 i 16.0 m2 u sanaciji), - svakom doma}instvu stan, - zamjenu stanova koji su amortizovani i sa niskim standardom komunalne opremljenosti, - raznoliku tipologiju stambenih objekata i ve}u fleksibilnost stanova, - razvoj organizovane individualne izgradnje, - proizvodnju stanova za prodaju, - kompletiranje stambenih naselja objektima dru{tvenog standarda i ure|enim zelenim povr{inama. - urbana morfologija gradnje: - gradnja uz ulice (uli~ni blokovi), trgovi, parkovi. Generalnim urbanisti~kim planom Podgorice usvojenim 1990. godine prostor koji zahvata DUP “Naselje Prvi maj” i UP — INIS “Marko Radovi}” u pogledu namjene predvidjen je kao: zona individualnog stanovanja, zona komunalnih servisa, industrije i zona rekreativne poljoprivrede. Smjernicama za izradu regulacionih planova uz Generalni urbanisti~ki plan MONTPLAN - Podgorica Strana 28 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici je predmetni prostor ozna~io kao dio planske jedinice 2.7. sa oblikom intervencija: “Sanacija bez {irenja i sanacija do preseljenja”. 2.2. Izvod iz Izmjena i dopuna GUP-a IZ 2004. g. za predmetno podru~je Izmjenama GUP-a na prostoru zahva}enom UP-om INIS “Marko Radovi}” predvidjeni su poslovni sadr`aji na povr{ini od 4.58 ha, definisani kroz dvije lokacije: multi namjenski tr`ni centar sa prate}im sadr`ajima i hotel sa administracijom u funkciji centra. Na prostoru zahva}enom DUP-om naselje "Prvi maj" planiran je oblik intervencija 2a. Urbana dogradnja. Pod ovim oblikom intervencija se podrazumijeva osnovna namjena prostora: - kolektivno stanovanje, kolektivno stanovanje sa djelatnostima i individualno stanovanje uz planiranu prosje~nu bruto gustinu naseljenosti: o Individualno stanovanje: 80-100 st/ha o Kolektivno stanovanje: 200-250 st/ha o Kolektivno stanovanje sa djelatnostima: 150-200 st/ha, I koeficijentom izgra|enosti 0.25-0.50 uz planiranu spratnost od P+1+M do P+5+M. - sa zonama centralnih djelatnosti uz magistralnu saobra}ajnicu ''Cetinjski put'' gdje su planirani centralni sadr`aji za potrebe grada i ovog prostora sa djelatnostima javnih tr`nih centara, prate}ih neophodnih administrativnih, smje{tajnih, ugostiteljskih, interne benzinske pumpe i drugih sadr`aja. - i zonama djelatnosti u okviru stambenih objekata u zoni prema klini~kom centru i u centralnoj zoni ( pred{kolske ustanove, poslovni prostori, ugostiteljstvo i turizam i dr.). - sadr`aja zelenila, sporta i rekreacije. 2.3. Izvod iz Izmjena i dopuna GUP-a iz 2013. g. za predmetno podru~je Izmjenom i dopunom GUP-a Podgorica za prostor DUP-a “Naselje Prvi maj, predvi|a se uklanjanje ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih voda na novu lokaciju, rekultivacija lokacije ure|aja i izgradnja stambenih objekata ve}e gustine, stambenih objekata srednje gustine, sportsko rekreativnih terena, objekata centralnih djelatnosti i neophodne infrastrukture i saobra}aja kao i izgradnju pje{a~kog mosta preko rijeke Mora~e za prevo|enje cjevovoda fekalne kanalizacije i vodovoda na drugu stranu Mora~e prema lokaciji novog ure|aja. MONTPLAN - Podgorica Strana 29 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 2.4. Analiza postoje}eg gradjevinskog fonda Izgradjenost na ovom podru~ju karakteri{e heterogenost, kako u odnosu na vrijeme nastanka i namjene objekata, tako i na kvalitet, tip gradnje, arhitektonski izraz, spratnost i gabarit. U okviru zahvata ovog planskog dokumenta, u dijelu planskih zona B, C i F, postoji nekoliko objekata razli~itih funkcija - Objekti ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih voda, - Objekti centralnih djelatnosti, kompleksa benzinske pumpe sa servisom, - Objekti kolektivnog socijalnog stanovanja sa dogra|enim manjim stambenim objektima u neposrednoj blizini, - Individualni stambeni objekti, odnosno stambeni objekti manje gustine, - Kao i nekoliko pomo{nih objekata. Pregled postoje}eg gradjevinskog fonda po zonama je sljede}i: Zona Objekat Spratnos t Povr{ina prizemlja BRGP m2 Povr{ina parcele PZ M m2 Iz % Ii % BS BS/PZ B 01 Benzinska pumpa 02 Benzinska pumpa 03 Auto servis 04 Stambeni objekat UKUPNO B: P+1 332.80 665.60 2204.52 7366.54 15.10 30.19 0 0 P 63.04 63.04 2.86 2.86 0 0 P+1 P 148.68 172.11 297.36 172.11 1067.56 6.74 16.12 13.49 16.12 0 4 0 5.43 716.63 1198.11 3272.08 7366.54 21.90 36.62 4 P 585.95 585.95 9626.36 6.08 6.08 38 P 36.70 36.70 0.38 0.38 2 P+1 72.93 145.86 0.76 1.52 4 P 28.51 29.51 0.30 0.30 2 P 112.56 112.56 1.17 1.17 5 P 89.81 89.81 0.93 0.93 4 P 67.67 67.67 0.70 0.70 3 994.13 1068.06 9626.36 P 371.40 371.40 78265.87 P 2011.86 P P P P P C F Mora~a Ukupno: 05 Stambeni objekat 06 Stambeni objekat 07 Stambeni objekat 08 Stambeni objekat 09 Stambeni objekat 10 Stambeni objekat 11 Stambeni objekat UKUPNO C: 12 Trafo stanica10/04 13 Ure|aj za pre~i{}avanje otpadnih voda 14 15 16 17 18 UKUPNO F: 58 0.47 0.47 2011.86 2.57 2.57 120.65 476.33 23.04 37.78 29.83 3070.89 120.65 476.33 23.04 37.78 29.83 3070.89 0.15 0.61 0.02 0.04 0.03 3.92 4781.65 5337.06 0.15 0.61 0.02 0.04 0.03 3.92 0 5.02 MONTPLAN - Podgorica 78265.87 10627 105885.77 47.65 5.60 0 0 0 0 62 0 6.51 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 30 Osnovna karakteristika izgra|enih objekata na ovom prostoru je prisustvo izgra|enih postrojenja ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih voda grada Podgorice i izgra|enih individualnih stambenih objekata sa manjim sadr`ajima prate}ih djelatnosti, spratnosti P do P+1. Postoje}i gra|evinski fond karakteri{e prisustvo manjih kolektivnih stambenih objekata spratnosti P+1 i veliki broj starih stambenih objekata koji su lo{eg kvaliteta, kao i veliki broj nelegalno izgra|enih objekata na privatnom i ve}inom na uzurpiranom op{tinskom zemlji{tu. Na ovom prostoru u 18 objekata trenutno `ivi 62 stanovnika {to ~ini gustinu stanovanja od 6.51 stanovnika po hektaru. Tako|e u ovom prostoru postoje 1 privremeni monta`ni kolektivni stambeni objekat sa desetak malih stanova bez osnovnih uslova za normalan `ivot. Ovi objekti su nelegalno dogra|ivani, pro{irivani i uz njih su na op{tinskom zemlji{tu, nelegalno izgra|eni novi objekti. Na prostoru izme|u Delta sitija i individualnih stambenih povr{ina je iygra|ena benzinska pumpa sa auto servisom. U - neposrednom okru`enju zahvata ovog plana nalazi se nekoliko javnih objekata: Tr`ni centar “Delta siti”, Hotel Ambijent, Ugostiteljski objekti i Manji objekti trgovine Ure|aj za pre~i{}avanje gradske fekalne kanalizacije uz rijeku Mora~u. Prostor predvidjen za urbanizaciju nalazi se u zoni {ireg centra grada, u kontaktu je sa glavnim gradskim Bulevarom. U neposrednoj blizini je i raskrsnica magistralnih puteva Podgorica—Nik{i} i Podgorica—Cetinje pa, imaju}i u vidu namjenu i karakter planiranih objekata predstavlja pogodnu lokaciju za predmetne namjene. Osim ve} izgradjene glavne saobra}ajnice, za potrebe INIS “Delta sitija” izgradjena je i druga infrastruktura posebno TS i VN i kablovski vodovi koji }e uz potrebne korekcije zbog izmije{tanja na nove lokacije biti prilagodjeni novim sadr`ajima. Neposredno uz kompleks INIS “Marko Radovi}” (izmedju njega i Duvanskog kombinata) je glavni gradski infrastrukturni koridor (vodovoda, fekalne i atmosferske kanalizacije) koji prolazi kroz zahvat plana do ure|aja za pre~i{}avanje i izliva prera|ene otpadne vode u rijeku Mora~u. Va`e}im GUP-om Podgorica ure|aj za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda je predvidjen za izmije{tanje na novu lokaciju, o ~emu su ura|ene neophodne studije i odre|ena nova lokacija neposredno uz Kombinat aluminijuma a uz rijeku Mora~u. Povremeni uticaj ovog objekta na okolinu posledica je neodgovornog odnosa preduze}a koje gazduje uredjajem, odnosno njegovih radnika. Preduzete su tehni~ke mjere sanacije objekta, ~ija je realizacija u toku, a koje }e uticaj ovog objekta na okolinu svesti na minimum do izgradnje novog na novoj lokaciji. Ïseljavanjem ovog ure|aja na novu lokaciju, dobija se kvalitetan prostor za izgradnju stambeno poslovnog kompleksa koji je definisan u dvije urbanisti~ke parcele. Mo`e se konstatovati, da je lokacija, prirodni i stvoreni uslovi veoma povoljna za izgradnju objekata te da su ograni~enja (navedena u tekstu) zanemarljiva i bez bitnog uticaja na planirane sadr`aje. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 2.3.1. Strana 31 Podaci o postoje}im objektima u prostoru DUP-a "Naselje 1. Maj-dio" Prostor Izmjena i dopuna DUP-a “Naselje 1. maj-dio” plana zahvata podru~je povr{ine od 10,59 ha. U zahvatu Izmjena i dopuna Detaljnog urbanisti~kog plana "Naselje Prvi maj-dio" ima odre|eni manji broj postoje}ih objekata od kojih su kvalitetniji uklopljeni u plan, a ve}im djelom, lo{i i bespravno podignuti objekti su predvi|eni za ru{enje, rekonstrukciju, dogradnju i nadgradnju. Na prostoru zahvata je evidentirano ukupno 18 objekata raznih namjena i funkcija, od ~ega ima 8 objekata u funkciji stanovanja manje gustine, 3 objekta u sklopu kompleksa benzinske pumpe sa auto servisom i 7 objekata u sklopu kompleksa ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih voda. 2.4. Model plana (programska i prostorna organizacija) Prostorni koncept — model plana definisan je uz po{tovanje zadatih ciljeva i prostornih elemenata datih GUP-om Podgorice, Programskim zadatkom, uticajem kontaktnih zona odnosno prostora obuhva}enog kontaktnim DUP-ovima. Prostor Izmjena i dopuna dijela DUP-a "Naselje Prvi maj-dio" obodno je definisan saobra}ajno, izradom usvojenih DUP-ova. Neke saobra}ajnice su u izvjesnoj du`ini izvedene, pa se mo`e re}i da je ve}ina saobra}ajnih tokova ve} formirana i nametnuta. Tako se ovim planom predvi|ene minimalne intervencije u dijelu planiranja saobra}ajne mre`e. Prostorna organizacija naselja je koncipirana sa idejom da se lokalni saobra}aj {to vi{e preseli u planirano naselje i tako rastereti magistralni pravac Cetinjskog bulevara. To je postignuto uvo|enjem bulevarske saobra}ajnice od Novog studentskog doma, preko raskrsnice sa Cetinjskim putem do popre~ne bulevarske saobra}ajnice kroz planirano naselje i koja prihvata glavni saobra}aj kroz ovo naselje i povezuje ovo naselje sa Nik{i}kim putem i Bulevarom preko "Krivog mosta". Kroz naselje je postoje}om trasom planirana saobra}ajnica koja tangira prostor "Delta sitija" i "Duvanskog kombinata" i nastavlja do raskrsnice na ulazu u dje~iju kliniku KBC-a. Tako formiranom saobra}ajnom mre`om formirane su zone i omogu}ena je izgradnja stambenih blokova sa sadr`ajima individualnog stanovanja (koje obuhvata, uglavnom, prostor sa postoje}om izgra|enom strukturom individualnih stambenih objekata), kolektivnog stanovanja sa djelatnostima koje je locirano u zonama neposredno uz ja~e saobra}ajnice i kolektivnog stanovanja koje je, uglavnom, locirano na zemlji{tu u Op{tinskom vlasni{tvu (u skladu sa zahtjevom Agencije za izgradnju Podgorice). Pje{a~ka veza sa kontaktnim zonama preko obodnih bulevara ostvaruje se putem prolaza ispod ovih saobra}ajnica ili izgradnjom pje{a~kih mostova i podzemnih prolaza na klju~nim mjestima ukr{tanja pje{a~kog i kolskog saobra}aja. Na taj na~in se pje{a~ka osovina smje{tena u sredi{tu stambenog naselja ne prekida do okolnih zona sa centralnim djelatnostima. Ovakvim pristupom je ostvarena mogu}nost formiranja mirne zone uz rijeku Mora~u, namijenjene za zelenilo, rekreaciju i sport. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 32 Izmje{tanjem ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih voda, neophodno je omogu}iti preusmjeravanje dovedenih otpadnih voda do ovog ure|aja prema novoj lokaciji, pa je u neposrednoj blizini ovog ure|aja predvi|ena izgradnja pje{a~kog mosta u dva nivoa, gdje bi gornji nivo slu`io za komunikaciju pje{aka, dok bi se u donjem nivou smjestile kanalizacione cijevi za fekalnu kanalizaciju i za vodovod. U zoni, djelimi~no ve} izgra|enoj objektima individualnog stanovanja, izvr{ena je interpolacija novih objekata izmedju postoje}ih i formiranje novih urbanisti~kih parcela. Na taj na~in je postignut kontinuitet u izgradjenosti, a naizmjeni~no razbacano postavljeni objekti su povezani pje{a~kim stazama i trotoarima uz planirane saobra}ajnice sa kojih se ulazi u poslovne prostore prizemlja i prolazi kroz pasa`e koji su formirani ispod novoplaniranih objekata kolektivnog stanovanja. Na slobodnim lokacijama, je planirana izgradnja stambeno-poslovnih objekata koji su spratnosti Po+Pv+5. U dijelu pored Mora~e, na lokaciji ure|aja, planiran je blok stambeno poslovnih objekata terasasto orijentisanih prema rijeci, spratnosti Po+Pv+7. Pad terena prema rijeci je iskori{}en za otvaranje suterenskih i prizemnih prostora i stvaranje terasa koje mogu poslu`iti za ugostiteljske sadr`aje i sl. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici C. PLAN 3. KONCEPT ORGANIZACIJE PROSTORA 3.1. Polazni stavovi i principi Strana 33 Rezultati provjere osnovnih postavki Generalnog urbanisti~kog plana, analiza postoje}eg stanja kao i ankete `elja zainteresovanih korisnika odredili su pristup izradi Izmjena i dopuna dijela ovog DUP-a. Ovaj pristup je zasnovan na sljede}im stavovima: • • • • • • • 3.2. Organizovanju sadr`aja, Po{tovanju potrebnih sanitarno-tehni~kih uslova, Uklapanju internog kolskog i pje{a~kog saobra}aja u {emu saobra}aja datu GUPom i ve} izgra|enu mre`u saobra}ajnica, Obezbje|ivanje miruju}eg saobra}aja dovoljnog broja parking i gara`nih mjesta, Obezbijedjivanju neometanog pje{a~kog kretanja unutar zone i povezivanja sa spoljnim pje{a~kim komunikacijama, Obezbijedjivanju pre~i{}avanja otpadnih voda i za{titi sredine, Obezbijedjivanju mre`e infrastrukture (vodovod, kanalizacija, elektroenergetika i PTT) kako bi se stvorili potrebni uslovi za nesmetani razvoj predvidjene strukture. Model plana Na prostoru, povr{ine 10,59 ha u skladu sa izgradjenim strukturama, postavkama GUPa, Programskim zadatkom, potrebama i `eljama dru{tvenih subjekata, formiran je model organizacije prostora i sadr`aja sa `eljom da se ostvari {to bolje funkcionisanje i zadovoljavanje potreba korisnika. U okviru zadatih namjena prostora realizovana je struktura objekata i sadr`aja i formirana urbana cjelina kolektivnog stanovanja sa djelatnostima, kolektivnog stanovanja, individualnog stanovanja, centralnih djelatnosti i zelenila, sporta i rekreacije. 4. PROGRAMSKI ELEMENTI I USLOVI Na osnovu zahtjeva iz Programskog zadatka, zahtjeva J.P. Vodovoda i kanalizacije Podgorica, postavki Generalnog urbanisti~kog plana i situacije na terenu, `elja korisnika prostora dobijenih anketom, koncipirano je prostorno rje{enje, obim i struktura pojedinih programskih elemenata koji bi trebalo da zadovolje potrebe zahvata plana, kontaktnih zona i grada za planski period. Obim i distribucija elemenata su definisani na osnovu analiza specifi~nosti ste~enih, prirodnih, organizacionih i funkcionalnih parametara u zahvatu plana i {ireg podru~ja grada, kao i na osnovu prethodnih planova i standarda. Kako predmetni plan obuhvata prostor {ireg centra grada i predstavlja budu}e elitno gradsko naselje, a u skladu sa postavkom i standardom iz GUP-a da se po svakom ~lanu doma}instva obezbijedi minimum 18.0 m2 neto korisnog stambenog prostora, MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 34 prosje~noj veli~ini doma}instva od 3.74 ~lana, za kolektivno stanovanje, kao polazna osnova za programiranje kapaciteta kolektivnog stanovanja je uzet prosje~an standard od oko 20 m2 ukupne bruto razvijene gradjevinske povr{ine po stanovniku i prosje~na veli~ina doma}instva od 3,74 ~lanova. U skladu sa postavkama va`e}eg GUP-a, programskim zadatkom Naru~ioca, a imaju}i u vidu ve} formirane i izgradjene sadr`aje i slobodne povr{ine u prostoru zahva}enom planom organizovani su slede}i sadr`aji: Centralne djelatnosti Poslovni sadr`aji na lokaciji izme|u "Delta sitija" i Motel ''Ambijent'' izgra|eni kao benzinska pumpa i auto servis. Zona stanovanja ve}ih gustina Komunalne djelatnosti uredjaja za pre~i{}avanje, koji se pretvara u stambene objekte ve}e gustine Zona rekreacije i sporta, Obala rijeke Mora~e sa zelenim pojasom. Radi specifi~nosti razrje{avanja lokacije Ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih voda i adekvatne prenamjene ovog prostora, za zonu F uz obalu rijeke Mora~e je predvi|ena izgradnja kompleksa stambeno poslovnih terasastih objekata. Osnovna namjena ostalog prostora uz rijeku Mora~u je Sport, rekreacija, sa prate}im manjim objektima za sport i ugostiteljstvo. U dijelu iznad prostora ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda su predvi|eni sadr`aji stanovanja ve}ih gustina, postoje}e benzinske pumpe i servisa i dvije lokacije za stanovanje srednjih gustina. Radi specifi~nosti razrje{avanja lokacije Ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih voda i adekvatne prenamjene ovog prostora, za zonu F uz obalu rijeke Mora~e je predvi|ena izgradnja kompleksa stambeno poslovnih terasastih objekata. Osnovna namjena ostalog prostora uz rijeku Mora~u je Sport, rekreacija, turizam i ugostiteljstvo. U dijelu iznad prostora ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda su predvi|eni sadr`aji stanovanja ve}ih gustina, postoje}e benzinske pumpe i servisa i dvije lokacije za stanovanje srednjih gustina. U zoni B zahvata ovog plana je predvi|ena izgradnja 2 objekta stanovanja srednje gustine na urbanisti~kim parcelama UP13 i UP14. U {irem zahvatu Ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda, predvi|eni su sadr`aji stanovanja ve}ih gustina, zona sporta i rekreacije uz rijeku Mora~u i 3 urbanisti~ke parcele centralnih djelatnosti sa mogu}no{}u izgradnje poslovnih objekata ugostiteljstva ili sl. Ovo stanovanje je planirano u okviru dvije urbanisti~ke parcele UP 07 i UP 08 i mogu}no{}u izgradnje vi{e objekata sa sljede}im kapacitetima: Na urbanisti~kim parcelama UP07 i UP08 je predvi|ena izgradnja terasastih stambeno poslovnih objekata spratnosti do Po+S+P+7 sa terasastim, stepenastim, pro{irenjem objekta u ni`im eta`ama prema rijeci Mora~i, prate}i pad terena prema rijeci i tako se MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 35 stvara mogu}nost formiranja prijatnih otvorenih restoranskih ili drugih ugostiteljskih terasa sa ju`nom orijentacijom i pogledom na rijeku. U dijelu parcele prema ulici je planirana prilazna saobra}ajnica sa dvorednim parking prostorima. Kako bi se zadovoljila ukupna potreba za parkiranjem, po`eljna je izgradnja podzemnih gara`a sa kontrolisanim ulazom. Na urbanisti~koj parceli UP03, namjene centralnih djelatnosti, koja je u funkciji planiranog mosta, planirani su razni ugostiteljski ili galerijski i dr. sadr`aji. Bo~no od ove, planirane su jo{ dvije urbanisti~ke parcele sa istom namjenom. Na urbanisti~kim parcelama UP01, UP05 i UP06 je predvi|ena namjena sport i rekreacija. Na ovom prostoru se predvi|a izgradnja manjih sportskih terena za sport i rekreaciju i izgradnju manjih prate}ih objekata u funkciji osnovne namjene. Na ovom prostoru su planirani manji sportsko rekreativni sadr`aji i tereni za rukomet, odbojku, ko{arku, tenis kao i dje~ija igrali{ta sa klupskim i manjim ugostiteljskim objektima. Ukupno na cijelom zahvatu izmjena i dopuna DUP-a je planirano 20 urbanisti~kih parcela povr{ine 60658 m2 sa ukupnom bruto razvijenom gra|evinskom povr{inom iznad terena od 76594 m2. Uz planiranu izgradnju navih stambenih i poslovnih objekata, na ovom prostoru je predvi|ena rekonstrukcija i izmje{tanje instalacija kao i izmje{tanje Ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda i preusmjeravanje ovih instalacija preko novog mosta na drugu obalu rijeke u pravcu lokacije novog ure|aja. Op{tu • • • • • • • • • • • • • • • • • • sliku o ostvarenim kapacitetima plana ilustruju sljede}i parametri: Povr{ina zahvata plana (PZ).................................... 10,59 ha Broj stanovnika ..................................................... 2898 Prosje~na veli~ina porodice .................................. 3,74 Broj stambenih jedinica ........................................ 775 Prosje~na bruto gustina naseljenosti (DUP).................. 478 st/ha Ukupna bruto-gradjevinska povr{ina prizemlja (PP) ... 14190 m2 Ukupna bruto-gradjevinska razvijena povr{ina (BP)..... 93229 m2 Povr{ina objekata stanovanja .................................. 58646 m2 Povr{ina poslovnog i ostalog prostora ................. 18143 m2 Broj zaposlenih …………………………………… 135 Bruto koeficijent zauzetosti (BPP/PZ).................... 0.23 Bruto koeficijent izgradjenosti (BRP/PZ)..................... 1.54% Povr{ine pod saobra}ajnicama ............................ 8.500 m2 Broj otvorenih parking mjesta .............................. 694 Povr{ina parking prostora .................................... 14.375,00 m2 Broj parkinga u podzemnim gara`ama ………….. 458 Povr{ina podzemnih gara`a ………………………. 10.076,00 m2 Povr{ina trotoara, pje{a~kih staza ........................ 3.750,00 m2 MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 4.1. Strana 36 Program stanovanja Kapaciteti stanovanja su programirani na osnovu postavki GUP-a, projekcije stanovni{tva, rezultata popisa 1981. 1991. 2003. I 2011 god., projekcije veli~ine i broja doma}instava, stanja stambenog fonda i uslova da svako doma}instvo koristi jedan stan. Prostori namijenjeni stanovanju su klasifikovani prema vrsti stambene izgradnje zastupljene u planu na dvije karakteristi~ne grupe: • Stanovanje srednje gustine 120-250 st/ha, • Stanovanje ve}e gustine 250-500 st/ha. • U skladu sa postavkama GUP-a, stambeni objekti moraju ispunjavati sljede}e uslove: • Maksimalna spratnost za stanovanje srednje gustine je Po+P+2; • Maksimalna spratnost za stanovanje ve}e gustine je Po+Su+P+7; • Spratne visine moraju biti uskladjene sa postoje}im okolnim objektima; • Materijali za spoljnu obradu fasada treba da se usklade sa materijalima na okolnim objektima i {ireg naselja. Predmetni plan obuhvata prostor {ireg centra grada i predstavlja budu}e elitno gradsko naselje. Standardom iz GUP-a Podgorica se po svakom ~lanu doma}instva mora obezbijedi minimum 18.0 m2 neto korisnog stambenog prostora. Prosje~na veli~ina doma}instva je 3.74 ~lana. Na osnovu ovih parametara, za kolektivno stanovanje, kao polazna osnova za programiranje kapaciteta kolektivnog stanovanja je uzet prosje~an standard od oko 20 m2 ukupne bruto razvijene gradjevinske povr{ine po stanovniku, kao i prosje~na veli~ina doma}instva od 3,74 ~lanova dobijena je prosje~na planerska veli~ina stana od 75 m2. Prema ovim formulacijama, polaze}i od definisanog op{teg pristupa, kao i evidentiranih `elja i zahtjeva odnosno potreba korisnika, planom su definisane osnovne programske preporuke i uslovi za projektovanje stambenih struktura. 4.1.1. Stanovanje srednje gustine MONTPLAN - Podgorica Strana 37 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici U zoni B zahvata ovog plana je predvi|ena izgradnja 2 objekta stanovanja srednje gustine na urbanisti~kim parcelama UP13 i UP14. Broj planiranih objekata BRGP stambenog prostora m2 BRGP poslovnog prostora m2 192 144 336 768 576 1675 1 1 2 678 576 1254 0 0 0 Ii Ukupna BRGPiznad terena m2 192 144 336 Iz BRGP sprata objekta m2 1067.56 Po+P+2+Pk 783.43 Po+P+2+Pk 1850.99 BRGP prizemlja objekta m2 Veli~ina urbanisti~ke parcele m2 UP13 UP14 Ukupno: Planirana Spratnost Urbanisti~ka parcela Objekti stanovanja srednjih gustina: 18 18.5 72 74 4.1.2. Stanovanje ve}ih gustina Broj planiranih objekata BRGP stambenog prostora m2 BRGP poslovnog prostora m2 3180 5811 674 1006 10671 2559 4428 674 1006 8667 24719 43998 5072 7860 81649 3 4 1 1 9 17911 30993 3368 5030 57302 3180 5811 674 1006 10671 Ii Ukupna BRGPiznad terena m2 3628 7194 1031 1824 13677 Iz BRGP sprata objekta m2 Po+S+P+7 Po+S+P+7 Po+P+5 Po+P+5 BRGP prizemlja objekta m2 12524 18102 2689 3502 36817 BRGP suterena objekta m2 Veli~ina urbanisti~ke parcele m2 UP07 UP08 UP09 UP 10 Ukupno: Planirana Spratnost Urbanisti~ka parcela Na UP07, UP08, UP09 i UP10 predvi|ena je izgradnja stambenih objekata ve}ih gustina stanovanja sa poslovnim sadr`ajima u prizemlju. U suterenu je predvi|ena izgradnja podzemnih gara`nih parkinga za potrebe tih objekata. Objekti stanovanja ve}ih gustina: 34 40 38 52 2.72 3.20 2.30 3.12 Na urbanisti~kim parcelama UP07 i UP08 je predvi|ena izgradnja terasastih stambeno poslovnih objekata maksimalne spratnosti Po+S+P+7 i maksimalne BRGP objekta date u tabeli, sa terasastim, stepenastim, pro{irenjem objekta u ni`im eta`ama prema rijeci Mora~i, prate}i pad terena prema rijeci i tako se stvara mogu}nost formiranja prijatnih otvorenih restoranskih ili drugih ugostiteljskih terasa sa ju`nom orijentacijom i pogledom na rijeku. U dijelu parcele prema ulici je planirana prilazna saobra}ajnica sa dvorednim parking prostorima. Kako bi se zadovoljila ukupna potreba za parkiranjem, mogu}a je izgradnja podzemnih gara`a sa kontrolisanim ulazom. U zoni C je planirana izgradnja 2 objekta stanovanja ve}e gustine na UP09 i UP10 maksimalne spratnosti Po+S+P+5 povr{ine gabarita prizemlja 1717 m2 i maksimalne bruto razvijene gra|evinske povr{ine 12969 m2 sa podzemnim gara`ama za parkiranje povr{ine 2855 m2. Planom je predvidjeno da stambeni objekti prihvate 2898 stanovnika u 775 stambene jedinice. Stanovanje srednje gustine treba da prihvati 41 stanovnika u 11 stanova. MONTPLAN - Podgorica Strana 38 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Objekti stanovanja sa djelatnostima su predvi|eni kao objekti namijenjeni stanovanju u kojima se prizemlje i podrumski prostor koristi za poslovne sadr`aje. Objekti za stanovanje i stanovanje sa djelatnostima moraju ispunjavati sljede}e uslove: • Spratnost objekata je do maksimalno Po+S+P+7, • Spratne visine moraju biti uskladjene sa postoje}im okolnim objektima; • U stambeno poslovnim objektima podrume, prizemlja i eventualno sprat se mogu koristiti za poslovne namjene. Prizemlja sa poslovnom namjenom su predvi|ena ve}e spratne visine do 4.50 m radi ostavljanja prosotra za neophodne instalacije u spu{tenom plafonu i ve}e kubature vazduha. • Stambeni spratovi su normalne spratne visine oko 3.0 m. • Materijali za spoljnu obradu fasada treba da se usklade sa materijalima na postoje}im okolnim objektima. 4.1.3. Stanovanje srednjih gustina Objekti stanovanja srednjih gustina se zadr`avaju u ve} izgra|enim zonama stanovanja, koje se predvi|aju za rekonstrukciju, ru{enje starih i lo{ih objekata, izgradnju novih i rekonstrukciju i dogradnju i nadgradnju kvalitetnih postoje}ih objekata. U okviru pripadaju}ih lokacija, u skladu sa mogu}nostima, obezbijedi}e se prostor za pomo}nim objektima, kao i potreba za parkiranje automobila na otvorenom prostoru lokacije ili u samostalnim objektima ili kao sastavni dio stambenog objekta. U skladu sa mogu}nostima lokacije i objekta, prizemlje individualnih stambenih objekata se mo`e pretvoriti u poslovne sadr`aje. 4.2. BRGP stambenog prostora m2 BRGP poslovnog prostora m2 192 144 336 768 576 1344 1 1 2 768 576 1344 0 0 0 25 25 Ii Broj planiranih objekata 192 144 336 Iz Ukupna BRGP iznad terena m2 Po+P+2 Po+P+2 BRGP sprata objekta m2 1067 783 1850 BRGP prizemlja objekta m2 UP13 UP14 Ukupno: Planirana Spratnost Veli~ina urbanisti~ke parcele m2 Urbanisti~ka parcela Spratnost stambenih objekata srednje gustine se kre}e do maksimalno Po+P+2. Stambeni spratovi su normalne spratne visine oko 3.0 m. 1.0 1.0 Centralne djelatnosti, Poslovni prostori i prate}i sadr`aji Ukupna bruto razvijena povr{ina svih poslovnih prostora i prate}ih djelatnosti predvi|enih ovim planom je 13506 m2. U okviru ovog plana su predvi|ene sljede}e djelatnosti kao samostalni objekti: - Ugostiteljski objekti, Trgovine, Javne gara`e za parkiranje i Ostali poslovni prostori u okviru poslovnih prostora u stambenim objektima. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 39 Od prate}ih sadr`aja na podru~ju zahvata Izmjena i dopuna plana "Prvi maj" prisutne su djelatnosti koje treba da obezbijede zadovoljenje dnevnih potreba stanovnika naselja, kao i dio sadr`aja, od interesa za {ire gravitaciono i kontaktno podru~je. Ovi sadr`aji su distribuirani u okviru planirane strukture stambenih objekata. Od prate}ih djelatnosti su zastupljeni trgovina, ugostiteljstvo, zanati i li~ne usluge i dr. Prilikom dimenzionisanja prate}ih djelatnosti, kori{}eni su normativi iz GUP-a , kao i iskustveni normativi i standardi. U zoni B je izgra|ena benzinska pumpa i auto servis. 4.3. Sportsko rekreativni objekti Pored rijeke Mora~e je planirana izgradnja sportsko-rekreativnih sadr`aja sa otvorenim terenima za male sportove sa manjim prate}im klubskim i ugostiteljskim objektima. 4.4. Javne gara`e i parkinzi U ovom planu se za parkiranje automobile predvi|aju otvoreni parkinzi i podzemne gara`e u okviru stambenih i poslovnih objekata a parkiranje se obezbje|uje u okviru urbanisti~ke parcele tog objekta prema broju stambenih jedinica 1.1 parking mjesto po stanu, ili u gara`ama u objektu ili posebno. Ukupan broj otvorenih parkinga u zahvatu plana iznosi 694, a u podzemnim gara`ama treba obezbijediti 458 parking mjesta, {to je ukupno 1152 potrebnih parking mjesta. U okviru pripadaju}e lokacije stambenih objekata srednje gustine se predvi|a parkiranje automobile za potrebe ovih stanovnika na otvorenom ili u gara`ama samostalnim ili u sklopu stambenog objekta. U stambenim blokovima sa stanovanjem ve}ih gustina se ostavlja mogu}nost izgradnje podzemne gara`e ispod kompletnog objekta kako bi se u potpunosti obezbijedile potrebe za parkiranjem. U skladu sa postavkama GUP-a Podgorica, za svaki stan je neophodno izgraditi minimum 1.1 parking mjesto, pa da bi se taj odnos obezbijedio mora svaki investitor stambenih objekata da obezbijedi i izgradi 1.1 gara`no mjesto za jedan izgra|eni stan odnosno na 50 m2 poslovnog prostora po 1 parking mjesto. Neophodne parkinge treba izgraditi u okviru pripadaju}e urbanisti~ke parcele, u neposrednoj blizini lokacije, odnosno u stambenom bloku kao otvorena perkirali{ta ili izgradnjom podzemnih gara`a ispod svog objekta, bloka ili u~e{}em u zajedni~koj gradnji gara`a ili parkinga. 4.5 Pje{a~ke komunikacije Obzirom na specifi~nost terena u zahvatu ove zone plana, posebna pa`nja je posve}ena pje{a~kom saobra}aju i komunikacijama. Sistemom pje{a~kih komunikacija omogu}eno je povezivanje svih djelova zone plana sa klju~nim pravcima kretanja odnosno raskr{}ima. Sistem pje{a~kih komunikacija se sastoji od trotoara uz kolske saobra}ajnice, {irine 2 i 3 m, i samostalnih pje{a~kih staza {irine MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 40 2.5-3 m. Pje{a~ki trotoari su predvi|eni uz saobra}ajnice gdje su to prostorne mogu}nosti dozvoljavale (jednostrano i dvostrano). Uz rijeku Mora~u, obodom obale, se planira izgradnja pje{a~ke staze {irine 3 m. Na raskrsnicama ugraditi spu{tene ivi~njake, kako bi lica sa smanjenom pokretljivo{}u mogla nesmetano komunicirati. 4.7. Zona F Va`e}im GUP-om Podgorica ure|aj za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda je predvidjen za izmije{tanje na novu lokaciju, o ~emu su ura|ene neophodne studije i odre|ena nova lokacija neposredno uz Kombinat aluminijuma a uz rijeku Mora~u. Mo`e se konstatovati, da je lokacija, prirodni i stvoreni uslovi veoma povoljna za izgradnju objekata te da su ograni~enja (navedena u tekstu) zanemarljiva i bez bitnog uticaja na planirane sadr`aje. Ovaj prostor je namijenjen za izgradnju stambenih, poslovnih objekata i objekata za sport, rekreaciju, turizam i ugostiteljstvo i sli~ne sadr`aje uklopljene u ambijent obale rijeke Mora~e. Potrebno je izvr{iti sanaciju i rekultivaciju zemlji{ta na lokaciji ure|aja za pre~i{}avanje otpadnih fekalnih voda u skladu sa studijom JP Vodovod i kanalizacija Podgorica. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 5. Strana 41 SAOBRA]AJ 5.1. Postoje}e stanje Na prostoru obuhva}enom DUP-om postoje}e obodne i planirane saobra}ajnice su u potpunosti zadr`ane i one predstavljaju granice obra|enog DUP-a. Sa postoje}ih raskrsnica su obezbije|eni kolski prilazi novim stambenim objektima uz rijeku Mora~u. Ostali saobra}ajni pravci su zadr`ani po prethodnom planu. Postoje}e saobra}ajnice su asfaltirane, a odvodnjavanje je rije{eno atmosferskom kanalizacijom. Uz postoje}e ulice su izgra|ene pje{e~ke povr{ine- trotoari. Na prostoru obuhva}enim DUP-om postoje manje ure|ene parking povr{ine. Analizom postoje}eg stanja mo`e se re}i da je uli~na mre`a na ovom prostoru samo djelimi~no izvedena. 5.2. PLAN Planirane saobra}ajnice su zadr`ane po prethodnom, va`e}em planu, sa planiranom izgradnjom parking prostora. U nekim od objekata planirana je izgradnja podzemnih parkinga-gara`a. Parkinzi su {irine 2.5 m, a du`ine 5.0m. Uz sve saobra}ajnice planiran je trotoar, a {irina je prikazana na popre~nim presjecima. [irina saobra}ajnica je razli~ita, a popre~ni presjeci prikazani su na grafi~kom prilogu. Osovina saobra}ajnica definisana je koordinatama, a iste su o~itane sa digitalne geodetske podloge (R=1:1000). Ta~nost odgovara ta~nosti ~itanja sa geodetske podloge. Koordinate ta~aka prikazane su na grafi~kom prilogu. Na grafi~kom prilogu date su kote na ukr{tajima pojedinih saobra}ajnica da bi se vidjela pribli`na nivelacija, a prilikom izrade glavnih projekata saobra}ajnica mogu}e je visinske kote i promijeniti. (ukoliko ima neslaganja kod nivelacije to je zbog lo{e podloge). Zastori svih ulica su od asfalt betona. Zastori novih pje{a~kih staza uz saobra}ajnice i van njih su od betona ili prefabrikovanih betonskih ″BEHATON″elemenata. Povr{ina pod asfaltom je 8500 m2. Povr{ina pod pje{a~kim stazama je 3.750 m2. Parking prostori U ovom planu se za parkiranje automobile predvi|aju otvoreni parkinzi i podzemne gara`e u okviru stambenih blokova i poslovnih objekata a za individualno stanovanje parkiranje se obezbje|uje u okviru urbanisti~ke parcele tog objekta prema broju stambenih jedinica. Ukupan broj otvorenih parkinga u zahvatu plana iznosi 694, a u podzemnim gara`ama treba obezbijediti jo{ 458 parking mjesta, {to je ukupno 1152 parking mjesta. U okviru pripadaju}e lokacije stambenih objekata srednje gustine se MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 42 predvi|a parkiranje automobile za potrebe ovih stanovnika na otvorenom ili u gara`ama samostalnim ili u sklopu stambenog objekta. U skladu sa postavkama GUP-a Podgorica, za svaki stan je neophodno izgraditi 1.1 parking mjesto, pa da bi se taj odnos obezbijedio mora svaki investitor stambenih objekata da obezbijedi i izgradi 1.1 gara`no mjesto za jedan izgra|eni stan. Neophodne parkinge treba izgraditi u okviru pripadaju}e urbanisti~ke parcele, u neposrednoj blizini lokacije, u stambenom bloku ili izgradnjom otvorenih parkinga ili podzemnih gara`a ispod svog objekta, bloka ili u~e{}em u zajedni~koj gradnji gara`a ili parkinga. Prema GUP-u, broj potrebnih parking mjesta je normiran na 1.1 parking po stanu, {to za ovaj plan iznosi 775x1.1=853 parking mjesta. Broj otvorenih parking mjesta u planu je 694, a parking mjesta u gara`ama je potrebno 458. U zonama stanovanja manje gustine, parkiranje je planirano u okviru pripadaju}ih lokacija. Podzemne gara`e U okviru ovog plana je predvi|ena izgradnja podzemnih javnih gara`e za parkiranje automobila ukupne povr{ine od 10.076 m2 sa 458 parking mjesta kako bi se obezbijedio standard 1.1 porking mjesto po stanu i 1 parking mjesto na 50 m2 poslovnog prostora. Visina gara`a je minimum 3.0-3.5 metara od kote poda prizemlja do poda gara`e u skladu sa propisima koji to preciziraju. U skladu sa propisima za izgradnju podzemnih javnih gara`a, treba predvidjeti sva obezbje|enja od {tetnih uticaja, isparenja i za{titu od po`ara. Odvodnjavanje ulica treba rije{iti sa atmosferskom kanalizacijom. Sve saobra}ajnice kao i pje{a~ke staze treba da budu opremljene odgovaraju}om rasvjetom. Ulice treba opremiti odgovaraju}om horizontalnom i vertikalnom signalizacijom. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 43 6. ELEKTROENERGETIKA o Postojeće stanje U zahvatu DUP-a „NASELJE PRVI MAJ-DIO”- Izmjene i dopune u Podgorici ima izgrađena jedna trafostanice 10/0,4kV koja se ne zadržava. o Buduće stanje • Analiza potrošnje električne energije Ovim planom određene su potrebe kompleksa za električnom energijom u zavisnosti od strukture i namjene objekata. Vršno opterećenje kompleksa, obuhvaćenog DUP-om „NASELJE PRVI MAJ-DIO”Izmjene i dopune u Podgorici sastoji se od vršnih opterećenja: - stanova (domaćinstava), - tercijalnih djelatnosti i - javne rasvjete. U grupu "tercijalne delatnosti” treba uvesti potrošače na naponu 0,4kV, i to: centralne djelatnosti I sport i rekreaciju. Vršna opterećenja navedenih kategorija određena su, analitičkom metodom koja se bazira na standardu elektrificiranosti stana i procentualnom učešću vršnih opterećenja po kategorijama, u ukupnom vršnom opterećenju kompleksa. Vršno opterećenje stanovanja: U čitavom kompleksu u najvećem delu je predviđeno stanovanje visoke gustine (višeporodično stanovanje), pa se kao osnovni element prognoze, uzima se standard elektrificiranosti stana. Podaci o standardu elektrificiranosti stana (opremljenost stana elektičnim potrošačima i broj priključnih mesta), dati su u tabeli 1. Kao prosečan stan uzet je trosoban stan, površine 75m2, sa dnevnom sobom, trpezarijom, kuhinjom, kupatilom, dvije spavaće sobe, hodnikom i ostavom. Podaci dati u tabeli 1 podrazumevaju primjenu električne energije za grijanje prostorija, kuvanje i pripremu tople vode kao i u ljetnjem periodu potrošnja električne energije za uređaje namijenjene hlađenju prostorija. MONTPLAN - Podgorica Strana 44 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Tabela I. Instalisano opterećenje i broj priključnih mesta prosječnog stana Prostorija Dn. soba Sp. soba Potrošači Instalisano opterećenje (W)/broj priključnih mesta rasveta grijanje šporet bojler veš.maš. m.za sude frižider pegla RTV utičnice UKUPNO: 300/1 4000/1 300/3 3000/3 Trpezarija 100/1 2000/1 Kuhinja 200/1 1000/1 9000/1 2000/1 Kupatilo 200/2 2000/1 Hodnik Ostava 100/1 60/1 2500/1 2500/1 2500/1 1000/2 1500/1 400/2 900/3 2100/9 500/1 1500/3 500/1 5600/7 5400/15 4100/4 17200/10 7200/5 600/2 Instalisano opterećenje: Pi= 40.660W, broj priključnih mesta n=45 500/1 560/2 Iz tabela se vidi da je instalisano opterećenje 40.660 W, Vršno opterećenje po stanu uz faktor jednovremenosti fp = 0,406 (sa dijagrama izrađenog na osnovu analize određivanja faktora potražnje u visoko razvijenim zemljama) iznosi : Pv1s= fp x Pis = 0,406 x 40.660 = 16.508 W. Za Pi = 40.660W, sa dijagrama 1 dobija se fp=0,406 odnosno Pv = 16.508W, dok se sa dijagrama 2 dobija za Pv = 16.508W, k1 = 0,186. 1. Vršno opterećenje, primenom analitičke metode, određuje se prema relaciji: Pv = Pvs x n x kn gde su; Pvs - vršno opterećenje jednog stana (W), kn - faktor istovremenosti grupe stanova, i n - broj stanova Vršno opterećenje jednog stana dobija se na osnovu instalisanog opterećenja (tabela 1), i faktora istovremenosti (dijagram – sl.1) dok se istovremenosti grupe stanova određuje relacijom; kn = k1 + ( 1-k1)x n-0.5 , gde je k1 – faktor istovremenosti zavisan od vrednosti srednjeg vršnog opterećenja stana (dijagram 2) dijagram 1 - odnos instalisane snage po stanu i faktora potražnje dijagram 2 - odnos faktora beskonačnosti i vršnog opterećenja MONTPLAN - Podgorica Strana 45 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Pi W/stanu (dijagram 1.) 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 Pv W/stanu 15.000 10.000 (dijagram 2.) 10.000 5.000 5.000 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1 0.18 0.20 0.22 0.24 0.26 0.28 0.30 Vršno opterećenje tercijalnih delatnosti: Vršno opterećenje tercijalnih delatnosti određuje se na osnovu površine prostora i specifičnog vršnog opterećenja (W/m2). Specifično vršno opterećenje podrazumeva u sebi primenu električne energije za sve potrebe prostora (grijjanje, priprema tople vode i klima uređaji za hlađenje prostora). Na području predmetnog plana predviđene su tercijalne delatnosti tipa centralnih djelatnosti za koje specifično vršno opterećenje iznosi 60W/m2,za poslovanje u stanovanju 70W/mm2, za garažu 30W/mm2 i objekte za sport i rekreaciju 15W /m2. Javna rasvjeta Vršno opterećenje javne rasvjete u ukupnom vršnom opterećenju zone ili naselja po preporukama kreće se do 5 % od ukupnog vršnog opterećenja. Za naš slučaj je usvojeno da iznosi 1,5% od ukupnog vršnog opterećenja i određeno je prema relaciji: Pvjr = 0,015(Pvs + Pvt) gdje su: Pvs – vršno opterećenje stanovanja Pvt – vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti Uzimajući u obzir sva vršna opterećenja koja se predviđaju dolazimo do ukupnog vršnog opterećenja. Koristeći faktor jednovremenosti k = 0,80, zatim gubitke i rezervu od 10%, a uz cosf = 0,95 dolazimo do ukupno vršnog opterećenja pojedinih zona. MONTPLAN - Podgorica Strana 46 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 1. Zona B i C i F ( up 8 - A) Tabela 1.1. Vršno opterećenje stanova Zona broj stanova 123 87 B, C F-up8-A Pvs (W) k1 kn 16.508 16.508 0,186 0.186 0,259 0,273 Pv (kW) 525.895,36 392.081,51 917.976,87 Tabela 1.2. Vršno opterećenje tercijalnih delatnosti Zona Namena prostora B C Up 8-A Centralne djelatnosti Poslovanje u stanovanju Poslovanje u stanovanju Bruto površina (m2) 1.697,00 1.679,00 1.226,00 Specifično opterećenje W/m2 60 70 70 Vršno opterećenje Pvt (W) 101.820,00 117.530,00 85.820,00 305.170,00 Dakle, imamo Pvjr= 0,015 x (917.976,87+ 305.170,00) = 18.347,20 (W) Tabela 1.3.Vršno opterećenje Vršno opterećenje stanova (W) 917.976,87 Ukupno vršno opterećenje stanova i terc.djel.. (W) Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti (W) Spoljna rasvjeta (W) 1.223.146,87 305.170,00 Ukupno vršno opterećenje (W) 18.347,20 1.241.494,07 Tabela 1.4. Ukupno vršno opterećenje Vršno opterećenje (W) 1.241.494,07 Gubici +rezerva 10% (W) 124.149.41 faktor jednovremenosti k Vršno opterećenje uz factor k (W) 0,80 1.092.514,78 Ukupno vršno opterećenje uz cos fi=0,95 (VA) 1.150.015,56 Planira se nova trafostanica NDTS 10/0,4kV snage 2x630kVA na elektroenergetike oznaćena sa br.1., pa će faktor opteretivosti iste biti približno: k = 1.150,01/ 1.260 = 0,913%, a što se može smatrati realnim i povoljnim opterećenjem. MONTPLAN - Podgorica planu Strana 47 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 2. Zona F (up 1, up7) Tabela 2.1. Vršno opterećenje stanova Zona broj Pvs(W) k1 stanova F (up7) 239 16.508 0,186 kn Pv (kW) 0,239 942.953,47 Tabela 2.2. Vršno opterećenje tercijalnih delatnosti Zona F Up 1 Up7(A,B,C) Up7(A,B,C) Namena prostora Specifično opterećenje W/m2 15 70 30 Bruto površina (m2) 1.573,50 3.180,00 3.628,00 sport i rekreacija Poslovanje u stanovanju Garaža UKUPNO: Vršno opterećenje Pvt (W) 23.595,00 222.600,00 108.840,00 355.035,00 Dakle, imamo Pvjr= 0,015 x (942.953,47+ 355.035,00) = 19.469,83 (W) Tabela 2.3.Vršno opterećenje Vršno opterećenje stanova (W) 942.953,47 Ukupno vršno opterećenje stanova i terc.djel.. (W) Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti (W) Spoljna rasvjeta (W) 1.297.988,47 355.035,00 Ukupno vršno opterećenje (W) 19.469,83 1.317.458,30 Tabela 2.4.Ukupno vršno opterećenje Vršno opterećenje (W) 1.317.458,30 Gubici +rezerva 10% (W) 131.745,83 faktor jednovremenosti k Vršno opterećenje uz factor k (W) 0,80 1.159.363.30 Ukupno vršno opterećenje uz cos fi=0,95 (VA) 1.220.382,43 Planira se nova trafostanica NDTS 10/0,4kV snage 2x630kVA na elektroenergetike oznaćena sa br.2., pa će faktor opteretivosti iste biti približno: k = 1.220,38 / 1.260 = 0,9686%, a što se može smatrati realnim i povoljnim opterećenjem. 3. Zona F (up2,up3,up4, up 5 i up 8-B) Tabela 3.1. Vršno opterećenje stanova Zona F broj stanova Pvs(W) Up 8-B 81 16.508 k1 kn 0,186 0,276 Tabela 3.2. Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti MONTPLAN - Podgorica Pv (kW) 369.052,85 planu Strana 48 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Zona F Namjena prostora Bruto površina (m2) Up 2 Up 3 Up 4 centralne djelatnosti centralne djelatnosti centralne djelatnosti Sport i rekreacija Poslovanje u stanovanju 2.072,00 2.054,00 1.512,00 2.103,00 1.136,00 Up 5 Up 8-B Specifično opterećenje W/m2 60 60 60 15 70 UKUPNO: Vršno opterećenje Pvt (W) 124.320,00 123.240,00 90.720,00 31.545,00 79.520,00 449.345,00 Dakle, imamo Pvjr= 0,015 x (369.052,85+ 449.345,00) = 12.275,97 (W). Tabela 3.4. Vršno opterećenje Vršno opterećenje stanova (W) 369.052,85 Ukupno vršno opterećenje stanova i terc.djel.. (W) Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti (W) (W) 818.397,85 449.345,00 Ukupno vršno opterećenje Spoljna rasvjeta (W) 12.275,97 830.673,82 Tabela 3.4. Ukupno vršno opterećenje Vršno opterećenje (W) 830.673,82 Gubici +rezerva 10% (W) 83.067,38 faktor jednovremenosti k Vršno opterećenje uz factor k (W) 0,9 Ukupno vršno opterećenje uz cos fi=0,95 (VA) 822.367,08 865.649,56 Planira se nova trafostanica NDTS 10/0,4kV snage 1x1000kVA na elektroenergetike oznaćena sa br.3., pa će faktor opteretivosti iste biti približno: k = 865,65/ 1.000 = 0.866%, a što se može smatrati realnim i povoljnim opterećenjem planu 4. Zona F (up 6 i up 8-C,D i E) Tabela 3.1. Vršno opterećenje stanova Zona F broj stanova Pvs(W) Up 8(C,Ei D) 245 16.508 k1 kn 0,186 0,238 Pv (kW) 962.581,48 Tabela 3.2. Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti Zona F Namjena prostora Bruto površina (m2) Up 6 sport i rekreacija Poslovanje u stanovanju 417,00 3.450,00 Up 8(C,D i E) UKUPNO: MONTPLAN - Podgorica Specifično opterećenje W/m2 15 70 Vršno opterećenje Pvt (W) 6.255,00 241.500,00 247.755,00 Strana 49 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Dakle, imamo Pvjr= 0,015 x (962.581,48+ 247.755,00) = 18.155,05 (W). Tabela 3.4. Vršno opterećenje Vršno opterećenje stanova (W) 962.581,48 Vršno opterećenje tercijalnih djelatnosti (W) 247.755,00 Ukupno vršno opterećenje stanova i terc.djel.. (W) Spoljna rasvjeta (W) 1.210.336,48 Ukupno vršno opterećenje (W) 18.155,05 1.228.491,53 Tabela 3.4. Ukupno vršno opterećenje Vršno opterećenje (W) 1.228.491,53 Gubici +rezerva 10% (W) 122.849,15 faktor jednovremenosti k Vršno opterećenje uz factor k (W) 0,80 1.081.072,55 Ukupno vršno opterećenje uz cos fi=0,95 (VA) 1.137.971,10 Planira se nova trafostanica NDTS 10/0,4kV snage 2x630kVA na elektroenergetike oznaćena sa br.4., pa će faktor opteretivosti iste biti približno: k = 1.137,97/ 1.260 = 0,903, a što se može smatrati realnim i povoljnim opterećenjem planu Pošto u zahvatu DUP-a “NASELJE PRVI MAJ-DIO” - Izmjene i dopune u Podgorici nema postojećih trafostanica koje se zadržavaju to se planiraju četiri nove trafostanice snage jedna snage 1x1000 i tri snage 2x630kVA. Pri izboru lokacije za trafostanice vodilo se računa da: - trafostanica bude što bliže težištu opterećenja, - niskonaponski vodovi budu što kraći, a njihov rasplet što jednostavniji, - da do trafostanica postoji lak prilaz radi montaže građevinskog dijela, energetskih transformatora i ostale opreme. NAPOMENA: Prilikom projektovanja trafostanica voditi računa da se može ukoliko se ukaže potreba za povećanom potrošnjom planirani transformatori od 630kVA zamijeniti sa transformatorom od 1000kVA, a u trafostanici br.3 dograditi još jedan transformator. Planirane TS će se izgraditi u sklopu objekata ili pak kao slobodno stojeće montažno betonske. Objekte TS 10/0,4 kV treba izvesti tako da ispunjavaju uslove iz oblasti distribucije električne energije kao i uslove neposrednog isporučioca električne energije. Raspored opreme i položaj energetskog transformatora moraju biti takvi da obezbijede što racionalnije korišćenje prostora, jednostavnost rukovanja, ugradnje i zamjene pojedinih elemenata i blokova i omogući efikasnu zaštitu od direktnog dodira delova pod naponom. Kod izvođenja, izvođač je dužan uskladiti svoje radove sa ostalim građevinskim radovima na objektu, kako ne bi dolazilo do oštećenja već izvedenih radova i poskupljenja gradnje. Opremu trafo stanice predvidjeti u skladu sa preporukama donešenim od strane Sektora za distribuciju- "Elektroprivrede Crne MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 50 Gore",a.d. Nikšić. Oprema u trafo stanici je tipizirana i sastoji se od 10kV-nog postrojenja, dva transformatora snage 630kVA i 0,4V-nog postrojenja. Svi potrošači u lociranom području ograničeni DUP-om napajaće se iz TS 110/10 kV PG4 i TS 35/10 kV Centar. Na planskom području ne postoje izrađena ni jedna transformatorska stanica 10/04 kV, ali kroz područje položeni su dva visokonaponska kabla 10kV 3x150 mm2 Al. Za povezivanje planiranih transformatorskih podstanica 10/04 kV,koristi se postojeći kabel u kojem se umeću nove podstanice, kao i polaganje novih kablova 10kV,IPO13 3x240 Al ili XHP 3x1x240 . Sobzirom da je važećim DUP-om »PRVI MAJ« predviđen još jedan napojni kabel od transformatorske stanice 110/10 ''PG4'' do transformatorske podstanice 10/04 kV ''Fabrika namještaja'' i novi napojni kabl iz TS Centar ovo rješenje se zadržava.. Raspored novih transformatorskih stanica i međusobno povezivanje VN 10 kV kablovima prikazano je na planu elektroenergetike. Električna mreža 10 kV Planirane transformatorske stanice 10/0,4 kV treba priključiti na elektroenergetsku mrežu 10 kV kablovski, u svemu prema uslovima nadležne Elektrodistributivne organizacije. Trafostanice treba priključiti po principu ulaz-itzlaz na postojeću i na novoprpjektovanu 10 kV kablovsku mrežu. Sve planirane TS su 2x prolazne na strani VN, što znači da su iste opremljene sa 3 VN vodne ćelije sa rastavljačima snage i noževima za uzemljenje. Postojeću kablovsku VN mrežu čine 10kV kabovi presjeka 240 mm2,IPO13 a planirani kablovi su presjeka 240 mm2 - Al, IPO13 Al, ili XHP 3x1x240mm2 - Al. Električna mreža 1kV Električna mreža 1 kv je oblikovana tako da zadovoljava sve zahtjeve u vezi kontinuiteta i kvaliteta snadbijevanja potrošača električnom energijom. Za snadbijevanje električnom energijom gradskog područja predviđena je kablovska radijalna mreža. Za kablovske izvode 0,4 kV iz TS 10/0,4 koriste se kablovi PP00 GSJ 3x150+70 mm2 ili ovome odgovarajući, dok za kablovske odvojke koji napajaju grupe objekata treba koristiti kablovske vodove manjeg presjeka a prema propisima i preporukama lokalne distribucije. Priključenje objekata na kablovsku mrežu izvesti preko tipskih priključnih kutija postavljenih na fasadi objekata. Trasa elektroenergetske mreže je određena konfiguracijom i rasporedom objekata koje napajaju. Ona u principu prati regulacionu liniju, kolske i pješačke komunikacije i moraju biti usklađene sa ostalim objektima MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 51 tehničke infrastrukture. Javno osvjetljenje Sve planirane saobraćajnice, parkirališta i pješačke staze trebaju biti opremljene instalacijom javnog osvjetljenja. Planirane saobraćajnice u gradskom području treba osvijetliti svjetiljkama Z2 sa jednom natrijumovom sijalicom 250W. Svjetiljke postaviti na metalne stubove visine 5 – 11m. Povezivanje stubova javnog osvjetljenja sa izvorom električne energije izvedeno je podzemnim kablom PP00 ASJ 4x25 mm2. Osvjetljenje pješačkih staza treba izvesti svjetiljkama sa natrijumovom sijalicom 125W, a koje se postavljaju na stubove visine 5m. Izvor snadbijevanja električnom energijom javnog osvjetljenja biće planirane TS 10/0,4 kV. Na mrežu spoljnje rasvjete treba sprovesti mjere zaštite od previsokog napona dodira, kratkog spoja i preopterećenja. Urbanističko tehnički uslovi za elektroenergetsku mrežu i postrojenja Za obezbijeđenje sigurnog i kvalitetnog napajanja električnom energijom potrošača na predmetnom kompleksu potrebno je izraditi adekvatnu elektroenergetsku mrežu i postrojenja i to : Izgraditi tri nove TS 10/0,4Kv,dvije kapaciteta 2x630kVA.i jedne kapaciteta 2x630kVA. Trafostanice izgraditi kao slobodnostojeće montažno-betonske ili u sklopu planiranih građevinskih objekata. Prostorije u koje će se smjestiti TS treba svojom veličinom i rasporedom da omoguće nesmetan smještaj transfromatora i odgovarajuće opreme. Obezbijediti prilaz TS izgradnjom pristupnog puta minimalne širine 3m, nosivosti 5T do najbliže javne saobraćajnice. Nagib okolnih terena i pristupnog puta treba da bude takav da se onemogući prodor atmosferskih padavina u prostorije za smještaj TS. Razvodnu električnu mrežu napona 10 kV u kompleksu treba izgraditi kao podzemnu sa kablovima čiji će presjek odrediti preduzeće za distribuciju električne energije. Električnu mrežu naponskog nivoa 1kV izraditi kao podzemnu. Podzemne vodove polagati u rovu potrebnih dimenzija, koji prolaze ispod kolovoza javnih saobraćajnica, položiti u odgovarajućoj kablovskoj kanalizaciji. Sve planirane saobraćajnice opremiti instalacijom javnog osvjetljenja. Napajanje električnom energijom javnog osvjetljenja vršiće se iz razvodnog polja javne rasvjete smještenog u TS i iz ormara javnog osvjetljenja. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 52 7. HIDROTEHNI^KI SISTEMI UVOD Prostor zahvata DUP-a »Naselje Prvi maj-dio« u Podgorici, izmjene i dopune, proteže se duž desne obale rijeke Morače, nizvodno od "Krivog mosta", a ograničen je koritom rijeke Morače sa južne strane i budućom bulevarskom ulicom. Teren zahvata blago je nagnut ka koritu rijeke Morače i generalno je u padu u pravcu toka rijeke. Ukupna površina zahvata DUP-a iznosi 5.85 ha, a prostor je predviđen za izgradnju kolektivnih stambenih objekata i komercijalne djelatnosti. POSTOJEĆE STANJE I VODOVOD Na osnovu obezbijeđenih katastara instalacija vodovoda i kanalizacije od nadležnog preduzeća u blizini lokacije A postoji magistralni cjevovovod Ø 500 mm , a za potrebe rada postojećeg objekta uređaja za prečišćavanje otpadnih voda od Bulevara RD postoji cjevovod Ø 80 mm. Za postojeće objekte kolektivnog i individualnog stanovanja vodosnabdijevanje je obezbijeđeno cjevovodima manjih profila koji nijesu značajni i isti će se praktično ukinuti sa urbanizacijom ovog prostora i dovođenjem novih instalacija. II FEKALNA KANALIZACIJA Kroz dio prostora zahvata DUP-a prolazi glavni kolektor za dovod svih gradskih otpadnih voda jajastog profila Ø 110/160 mm, a od pravca Studentske ulice dolazi kolektor Ø 500 mm. Duž planirane bulevarske ulice postoji kolektor Ø 350 mm koji je izgrađen za potrebe objekta kolektivnog stanovanja na bulevaru RD, a isti se uklapa u koncept odvođenja otpadnih voda sa ovog prostora. Na postojeće instalacije priključene su otpadne vode iz objekata kolektivnog i individualnog stanovanja sjeverno od zahvata DUP-a koje će se ukinuti sa urbanizacijom i opremanjem ovog prostora. III ATMOSFERSKA KANALIZACIJA Na osnovu obezbijeđenih katastara instalacija, na prostoru zahvata DUP-a osim glavnog koletora Ø 2200 mm i uličnih kolektora na dijelu saobraćajnica koje su trajno uređene, na prostoru zahvata ne postoje druge instalacije za prikupljanje i odvođenje atmosferskih voda. PLANIRANO RJEŠENJE I VODOVOD Potrebe za vodom za planirani broj stanovnika od 2898, na prostoru zahvata DUP-a od 5,85 ha, uzimajući u obzir specifičnu potrošnju od 250 lit/st/dan, iznose: Srednja dnevna Q sr = 2898 * 250 / 86.400 = 8.38 lit/sec Max dnevna Q maxd = Q sr * 1,5 = 8.38 * 1,5 = 12.57 lit/sec Max čas Q maxh = Q maxd * 2,0 =7.23 * 2,0 = 25.14 lit/sec. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 53 Dobijeni časovni maksimum je relativno visok, ali bi računska specifična potrošnja po glavi stanovnika, zahtijevala obezbjeđenje daleko većih količina sanitarne vode. Smatra se da pri obezbjeđenju 5-6 l/sec na 1.000 stanovnika, obezbjeđuje uredno vodosnabdijevanje tog prostora. Direktive EU su takve da idu na smanjenje potrošnje vode do 150 l/st/dan, pa se tih preporuka moramo pridržavati i na našim prostorima, pa je realna potreba za vodom prostora zahvata DUP-a u časovnom maksimumu daleko manja od računom iskazane. Polazeći od postojeće vodovodne mreže duž prostora zahvata DUP-a planiran je cjevovod Ø 150 mm koji će obezbijediti snabdijevanje vodom planiranih objekata, a isti je vezan sa postojećim i planiranim cjevovodom Ø 200 mm koji je sa sjeverne strane planirane saobraćajnice, a isti je predviđen da se poveže sa cjevovodom Ø 300 mm u Bulevaru RD. Za lokacije up 09 i up10 planiran je cjevovod Ø 150 mm koji je povezan sa planiranim cjevovodom Ø 200 mm i postojećim Ø 150 mm. Na novoplaniranoj vodovodnij mreži predviđenja je izgranja protivpožarnih nadzemnih ili podzemnih hidranata prema uslovima javnog preduzeća na propisnom rastojanju ne većem od 120m. Na situaciji je prikazana kompletna vodovodna mreža na prostoru zahvata DUP-a duž planiranih saobraćajnica koja će stvoriti uslove za snabdijevanje planiranih stambenih i poslovnih objekata. Konceptom razvoja i uslovima javnog preduzeća kroz dio prostora zahvata DUP-a planiran je magistralni cjevovod vodovoda Ø 800 mm koji treba da se prevede preko planiranog mosta sa desne na lijevu obalu rijeke Morače. Njegov položaj je planiran duž ivice zelenih površina bulevarskog ostrva buduće saobraćajnice i nizvodne strane planiranog mostovskog objekta. Za izradu vodovodne mreže, planirane su cijevi od LG – nodularni liv i od PE 100 za radne pritiske od 10 bara, dok su za izradu čvorova predviđeni liveno gvozdeni fazonski komadi i armature. Obrada projekata uličnih - blokovskih cjevovoda kao i samih priključaka objekata, treba da se radi na osnovu preciznih uslova priključenja koje budući investitori treba da obezbjeđuju od JP »Vodovod i kanalizacija Podgorica«, što treba propisati i urbanističko-tehničkim uslovima od strane nadležnog opštinskog ili republičkog organa. Napominjemo da za potrebe održavanja zelenih površina potrebne količine vode mogu da se obezbijede iz bušenih bunara koji bi se izgradili na pogodnim mjestima. II FEKALNA KANALIZACIJA Ukupne potrebe za odvođenjem otpadnih voda sa prostora zahvata DUP-a, računajući sa časovnim maksimumom od 0,0118 lit/sec po stanovniku, koji se uzima kao mjerodavni za dimenzionisanje uličnih kolektora, a dugi niz godina se primjenjivao na području Podgorice, iznosi 35,27 lit/sec, što usmjeravanjem na postojeći kolektor Ø 350 mm u pravcu glavnog kolektora može da obezbijedi uredno odvođenje otpadnih voda sa ovog i susjednih prostora. Međutim, računajući sa časovnim maksimumom od 0,007 lit/sec po korisniku, koji se u poslednje vrijeme uzima kao mjerodavni za dimenzionisanje uličnih kolektora, dobija se 20,92 lit/sec, tako da postojeći osnovni kolektor može prihvatiti sve otpadne vode sa prostora zahvata DUP-a, kao i sa susjednih gravitacionih prostora. Na bazi časovnog maksimuma od 0.007 lit/sec po korisniku izvršeno je dimenzionisanje uličnih kolektora na prostoru zahvata DUP-a, dok je na dijelu zahvata DUP-a dimenzionisanje kolektora uslovljeno raspoloživim padovima. Na priloženoj situaciji, osim postojeće kanalizacione mreže, ucrtana je i novoplanirana mreža za prostore gdje nije postojala, kao i za prostore gdje je planirana izgradnja novih objekata. Postojeći kolektor Ø 350 mm usmejren je na glavni kolektor kroz prilaznu saobraćajnicu planiranog MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 54 mosta, a dio kolektora Ø 350 mm je planiran da se napusti. Profili uličnih kanala odabrani su tako da se može računati da su i predimenzionisani za stvarne potrebe odvođenja otpadnih voda, ali je to učinjeno iz razloga uštede u padovima u cilju pokrivanja kompletnog prostora zahvata DUP-a. Koncetppima razvoja kanalizacionog sistema predviđeno je da se prečišćavanje otpadnih voda obezbijedi na lokaciji u neposrednoj blizini KAP-a tako da se sve otpadne vode moraju usmjeriti ka toj lokaciji prevođenjem sakupljenih otpadnih voda iz glavnog kolektora preko novoplaniranog mosta sa desne na lijevu obalu rijeke Morače. Iz tog razloga planirano je preusmjeravanje glavnog kolektora na mostovsku konstrukciju i to: do početka mosta cjevovodom profila Ø 1200 mm, a kroz mostovsku konstrukciju cjevovodima 2 x Ø 800 mm i dalje profilom Ø 1200 mm u pravcu buduće lokacije uređaja za prečišćavanje otpadnih voda. Ulična i blokovska mreža fekalne kanalizacije, planirana je da se gradi od PVC cijevi klase u zavisnosti od dubine ukopavanja, a na mjestima priključaka i na rastojanju od 50m planirana je izgradnja revizionih okana sa liveno-gvozdenim poklopcima i propisnim penjalicama. Uličnu mrežu i blokovske kanale kao i priključke budućih objekata treba projektovati na osnovu uslova priključenja pribavljenih od strane JP«Vodovod i kanalizacija« Podgorica, obaveze koju treba precizirati i urbanističko-tehničkim uslovima. III ATMOSFERSKA KANALIZACIJA Na osnovu visinskog položaja prostora zahvata DUP-a, planirana mreža atmosferske kanalizacije usmjerena je na dva ispusta u korito rijeke Morače, odnosno novi ispust i postojeći kolektor Ø 2200 mm. Na novootvoreni ispust planirana je izgranja separatora masti i ulja dok na postojeći kolektor Ø 2200 mm treba planirati izgradnju separatora masti i ulja obzirom na veliku gravitacionu površinu sa koje se prikupljaju i dovovde atmosferske vode u rijeku Moraču. Prema veličini gravitacione slivne površine, a na osnovu intenziteta padavina od 264 l/s/h i vjerovatnoće 20% trajanja 15min, određena je i dimenzija uličnih kolektora. Kanali atmosferske kanalizacije planirani su da se grade od PEVG, PVC ili polipropilenskih troslojnih cijevi, klase prema dubini ukopavanja, sa potrebnim brojem slivnika i revizionih slivnika na kojima se postavljaju jednodjelne i dvodjelne slivničke rešetke. Precizne uslove za obradu projektne dokumentacije treba formirati na osnovu katastara postojećih instalacija, uslova priključenja iz JP «Vodovod i kanalizacija« Podgorica. PROCJENA TROŠKOVA I VODOVOD 1. Izrada cjevovoda vodovoda od LG i PE 100 za radne pritiske od 10bara, računajući sa svim zemljanim radovima i izradom šahtova sa čvorovima, protivpožarnim hidranatima i to za: Ø 150mm m 820 x 105 = 86.100 € Ø 200mm m 510 x 135 = 68.850 € Ø 800mm m 630 x 950 = 598.500 € 1. _________________________________________________________ ______ UKUPNO VODOVOD: 753.450 € MONTPLAN - Podgorica Strana 55 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici II FEKALNA KANALIZACIJA 1. Izrada ulične mreže i blokovskih kanala fekalne kanalizacije od troslojnih prolipropilenskih cijevi računato sa svim zemljanim, vodoinstalaterskim, zidarskim i betonskim radovima i ugradnjom poklopaca na revizionim oknima: Ø 200mm Ø 250 mm Ø 350 mm 2x Ø 800 mm Ø 1200 mm m 50 m 240 m 70 m 100 m 65 x x x x x 125 140 170 1200 1300 = 6.250 € = 33.600 € = 11.900 € = 120.000 € = 84.500 € ___________________________________________________________ ____ UKUPNO FEKALNA KANALIZACIJA : 256.250 € III ATMOSFERSKA KANALIZACIJA 1. Izrada uličnih i blokovskih kanala atmosferske kanalizacije od PVC ili troslojnih prolipropilenskih cijevi za uličnu kanalizaciju računato sa svim zemljanim radovima, i izradom potrebnog broja slivničkih okana i revizionih slivnika : Ø Ø Ø Ø Ø 300mm 400mm 500mm 600mm 800mm m m m m m 470 220 190 200 90 x x x x x 160 180 200 215 300 = = = = = 75.200 39.600 38.000 43.000 27.000 € € € € € 2. Izrada separatora masti i ulja na kraju ispusta u korito rijeke Morače računajući sa svim radovima na izradi separatora na licu mjesta, ili nabavci i ugradnji gotovog separatora kom 1 x 35.000 = 35.000 € _______________________________________________________________ UKUPNO ATMOSFERSKA KANALIZACIJA: 257.800 € UKUPNO HIDROTEHNIČKE INSTALACIJE : MONTPLAN - Podgorica 1.267.500,00 € Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 56 8. TELEKOMUNIKACIONA MREŽA OPIS POSTOJEĆEG STANJA Na području koje je obuhvaćeno Izmjenama I dopunama DUP-a “Naselje PRVI MAJ” telekomunikacona infrastruktura (tk) je praktično neizgrađena. Glavni razlog za ovakav stav je u činjenici što na obrađivanom prostoru, ako se izuzme objekat gradskog kolektora, nema izgrađenih objekata.Prostor koji obuhvataju Izmjene I dopune DUP-a “Naselje PRVI MAJ” je sa južne strane ograničen rijekom Moračom koja sa urbane I infrastrukturne strane predstavlja jednu veoma čvrstu granicu.Sa sjeverne i zapadne strane razmatrani proctor se graniči sa područjem DUP-a “Naselje PRVI MAJ”.Sa istoka je granica gradska saobraćajnica (lica 27 mart). Kad je u pitanju telekomunikaciona infrastruktura ovaj prostor je iz gore navedenih razloga praktično neizgrađen.Do ovog objekta je sa područja kontaktne zona DUP-a “Naselje PRVI MAJ” položen direktno u zemlju tk kabal tipa TK 10, kojim se napaja objekat gradskog kolektora i on je prikazan na situacionom planu u prilogu.Postojeća telekomunikaciona infrastruktura na kontaktnom području DUP-a “Naselje Prvi maj” je takođe prikazana na situacionom planu u prilogu. PLAN Iz opisa postojećeg stanja i priložene situacione podloge se vidi da se područje izmjene i dopune DUP-a “Naselje PRVI MAJ” prostorno naslanja na područje koje je obrađeno sada već važećim DUP-om “Naselje PRVI MAJ” koji je usvojen 2006.godine.S obzirom na položaj razmatranog područja u prostoru i na činjenicu da se to područje ,sa južne strane, graniči sa rijekom Moračom za očekivat je da će se za potrebe razmatranog prostora koristiti već postojeći priključni infrastrukturni resursi.Jedan od tih resursa je i telekomunikaciona infrastruktura koja je predmet posebne faze obrade Izmjena i dopuna DUP-a”Naselje PRVI MAJ”. Za rešavanje telekomunikacionih potreba za razmatrano područje je potrebno planirati novu tk kanalizaciju kapaciteta tri i dvije pvc cijevi.Telekomunikacionu kablovsku kanalizaciju planirati kao mrežu međusobno povezanih tk okana postavljenih na propisanom rastojanju.U našem slučaju telekomunikaciona mreža planiranih kablovskih okana je na dva mjesta povezana sa kablovskom mrežom tk okana područja važećeg DUP-a “Naselje PRVI MAJ”.Veza se ostvaruje na pozicijama tk okana br.1 i br.16 (vidi situacioni plan u prilogu).Na taj način su telekomunikacioni resursi sa područja važećeg DUP-a “Naselje PRVI MAJ” dostupni i korisnicima sadržaja sa područja koje se sa predmetnim Izmjenama i dopunama DUP-a “Naselje PRVI MAJ” obrađuje.Ovdje se ne misli samo na postojeće već i na potencijalne telekomunikacione resurse koji se crpe iz kontaktnih zona DUP-ova sa kojima se DUP “Naselje PRVI MAJ” graniči. Planiranu tk kanalizaciju graditi sa krutim pvc cijevima debljine zida od 3mm i presjekom 110mm.Graditi je prema važećim propisima, u trotoaru ili zelenim površinama na dubini od najmanje 60cm a u kolovozu od najmanje 80cm.Telekomunikaciona kablovska okna graditi na trotoaru ili zelenoj površini na propisanim rastojanjima, unutrašnjih dimenzija (160x140x190)cm. MONTPLAN - Podgorica Strana 57 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Distributivnu tk kanalizaciju (tk kanalizacija od planiranih tk okana do planiranih unutrašnjih ili spoljašnjih tk izvoda) graditi fleksibilnim pe cijevima presjeka 60 ili 80 mm.Distributivnu tk kanalizaciju na zemljanom dijelu polagati na dubini od 60cm, a u objektu ukopavati u zidu ili betonskoj ploči i oblagati cementnim malterom.Trasa distributivne tk kanalizacije nije nanešena na situacionom planu jer na objektima nije naveden broj i pozicija ulaza u planirane objekte . Postojeće tk kablove položene direktno u zemlju od postojećeg tk okna br.16 do postojećeg spoljašnjeg i postojećeg unutrašnjeg tk izvoda treba napustiti i nakon izgradnje planirane tk kanalizacije zamijeniti ih sa novim kablovima koje naravno treba provući kroz planiranu tk kanalizaciju. Telekomunikacione instalacije u svim objektima polagati u fleksibilne rebraste pvc crijevi odgovarajućeg presjeka vodeći računa o njihovom kontinuitetu i prohodnosti.Graditi ih strukturnim kablovima najmanje kategorije 6 ili optičkim kablovima.Bez obzira na opredijeljene vrste instalacija obavezno u objektima postaviti i rezervne fleksibilne rebraste pvc cijevi za naknadno provlačenje instalacija od više tk operatera sa drugim ili različitim vrstama unutrašnjih instalacija.Telekomunikacione unutrašnje instalacije koncetrisati u tk ormarićima koje treba montirati u ulaznim holovima ulaza objekata na visini od 1,5m. U slučaju da se trasa planirane telekomunikacione kanalizacij i trase planiranih unutrašnjih instalacija po pravcu poklapaju ili ukrštaju sa trasom vodovodne kanalizacije ili sa trasom za elektroenergetske instalacije treba poštovati propisana rastojanja i propisane mjere zaštite. OKVIRNI TROŠKOVNIK ZA PLANIRANE TK INSTALACIJE I) Materijal PVC cijevi sa pratećom opremom, nabavka i isporuka kom 360 x 12 = 4320 Laki poklopac sa ramom, nabavka i isporuka kom 14 x 150 = 2100 Ukupno I: 6420 € II) Radovi Izgradnja plan. tk okna sa lakim poklopcem un. dim. (160x140x190) Izgradnja plan. tk kanalizacije sa tri pvc cijevi presjeka 110mm Izgradnja plan. tk kanalizacije sa dvije pvc cijevi presjeka 110mm kom 14 x 800 = 11200 m 517 x 12 = 6204 m 303 x 11 = 3333 Ukupno I: MONTPLAN - Podgorica 20737 € Strana 58 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici SVEUKUPNO(I+II): 27157€ Planirana telekomunikaciona mreža na području obrađivanog plana prikazana je na grafičkom prilogu označenom sa rednim br.12 “ Plan telekomunikacione mreže”. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 9. TOPLOTNA ENERGETIKA 9.1. Postoje}e stanje Strana 59 Predmetni DUP ”Naselje Prvi maj-dio” obuhvata prostor gdje je planirana izra`ena izgradnja stanovanja ve}ih gustina i manjim dijelom centralnih djelatnosti. Za zagrijavanje objekata prisutni su svi vidovi potro{nje primarne energije u svrhu zagrijavanja-prvenstveno elektri~na energija. Stanovi se ve}inom ne zagrijavaju kompletno, ve} samo prostorije u kojima se stalno boravi, {to zavisi od plate`ne mogu}nosti doma}instva, tako da standard stanovanja nije na nivou zbog nekvalitetnog grijanja. 9.2. Plan Kod izgradnje novih objekata treba preduzeti mjere i akcije za racionalno kori{}enje i {tednju toplotne energije. Prilikom arhitektonskog projektovanja u dosada{njoj praksi se pokazalo da se malo ra~una vodilo o energetskim aspektima objekta. Uvo|enjem energetske komponente u arhitektonsko projektovanje te`ilo bi se postizanju optimalnih odnosa izme|u arhitekture i potrebne energije objekta odnosno energetska efikasnost. Veza izme|u arhitekture i energije mo`e se analizirati kroz sljede}e relacije: • • • • • • orijentacija i dispozicija objekta, oblik objekta, nagib krovnih povr{ina, boje objekta, toplotne akumulativnosti objekta, raspored i odnos stambenih i fasadnih povr{ina, • • ekonomske debljine termoizolacije, razu|enosti fasadnih povr{ina i td. U ~itavom navedenom spektru razli~itih mogu}nosti koje se planerima u prostornom i urbanisti~kom planiranju pru`aju da svojim rje{enjima doprinesu smanjivanje utro{ene energije mogu se ista}i dva koji mogu bitno uticati na potro{nju energije a to su: toplotna izolacija objekta, koncept oblikovanja objekata prilago|enih za kori{}enje sun~eve energije. Ova akcija se mo`e izvesti u trenutku rekonstrukcije, prilikom teku}eg odr`avanja fasada, krovova i sl. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 10. Strana 60 PEJSA@NO URE\ENJE Pejzažne karakteristike Planska jedinica 1. Maj smještena je na prostoru između rijeke Morače, sa južne strane, i novih stambenih blokova u Momišićkom polju i Kruševcu sa sjeverne strane zahvata. Teren je ravan, u blagom padu ka dolini Morače. Postojeća namjena površina odrazila se na izgled prostora koji je bez elemenata urbane slike. Nijesu zastupljene uređene zelene površine kako javnog tako i ograničenog korišćenja. Takođe, nedostaju i ulični drvoredi kao važni zeleni koridori. Prema načinu korišćenja zemljišta, neizgrađene površine obuhvataju: zelenilo uz individualne stambene objekte zelenilo i slobodne površine uz objekat specijalne namjene (postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda) neuređene slobodne površine priobalje rijeke Morače. Sliku planske jedinice karakterišu površine koje sa aspekta urbanog okruženja predstavljaju neuređene površine. To su prostori pod poluprirodnom vegetacijom uz rijeku Moraču i prostrane slobodne površine suvih livada sa pojedinačnim stablima autohtonog drveća (košćela - Celtis australis), žbunja (drača – Paliurus spina-christi) i invazivnih drvenastih vrsta (bagrem - Robinia pseudoacacia, pajasen - Ailanthus altissima) pretežno razvijenim u živicama. Obala Morače je neuređena i bez potrebnih sadržaja za odmor i rekreaciju. Dvorišta individualnih stambenih objekata, uglavnom, nijesu planski organizovana i uređena na principu dekorativnog dijela i bašte već dominiraju "ruralne" okućnice. Priobalje Morače je obraslo kserotermnom vegetacijom šibljaka i livada. Uz postrojenja za prečišćavanje otpadnih voda kultivisani su zasadi drveća, u vidu masiva i grupa stabala, u kojima dominiraju četinari: čempres (Cupressus sempervirens), kedar (Cedrus deodara) i alepski bor (Pinus halepensis). Biogeografske odlike podrčja Postojeća prirodna vegetacija je sekundarnog porijekla. Predstavljena je zajednicom čubre i ofresine (Satureia subspicata-Poa bulbosa). To su suve livade tzv. utrine sa siromašnim kserotermnim biljnim pokrivačem. Potencijalna prirodna vegetacija pripada šumama makedonskog hrasta (Quercetum trojanae montenegrinum). Zemljište je eutrično smeđe, plitko do srednje duboko, skeletno, lakog mehaničkog sastava. Njegova ekološko proizvodna vrijednost je mala zbog male moćnosti (10 - 25 cm) i velike MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 61 propusnosti. Koncept pejzažnog uređenja Cilj planskog pristupa je formiranje funkcionalnog i estetski oblikovanog sistema zelenih površina integrisanog sa okruženjem koji treba da zadovolji estetske, ekološke i socijalne aspekte uređenja. U skladu sa smjernicama GUP-a Podgorice, prirodnim i funkcionalnim karakteristikama lokacije, planiranom namjenom površina i potrebama stanovnika, Planom su predviđeni sljedeći tipovi zelenih površina: 1. zelene površine javne namjene linearno zelenilo (drvoredi) 2. zelene površine ograničene namjene zelenilo stanovanja velike i srednje gustine zelenilo centralnih djelatnosti sportsko rekreativne površine. U okviru granica zahvata plana (58.476,84 m2), ukupna količina planiranih zelenih površina 33.870,50 m2, pri čemu nivo ozelenjenosti iznosi 57,92% U odnosu na planirani broj stanovnika od 2000, stepen ozelenjenosti iznosi 16,93 m2/st. Smjernice za realizaciju planskih rješenja treba da doprinesu poboljšanju sanitarno-higijenskih uslova, boljim uslovima za odmor i rekreaciju svih starosnih grupa, estetskom oplemenjivanju sredine i vizuelnom identitetu naselja. Za kvalitetan sistem zelenih površina potrebno je: poštovanje specifičnosti lokacije, očuvanje pejzažnih karakteristika obale Morače i elemenata kulturnog pejzaža formiranje stambenih blokova u zelenilu formiranje zelenih površina javne namjene i njihovo povezivanje u sistem urbanih zelenih površina uspostavljanje optimalnog odnosa između izgrađenih i zelenih površina usklađivanje zelenog obrasca naselja sa namjenom površina maksimalno očuvanje i uklapanje postojećeg vitalnog zelenila u nova urbanistička rješena usklađivanje kompozicionog rješenja zelenila sa namjenom zelenih površina upotreba biljnih vrsta otpornih na ekološke uslove sredine a u skladu sa estetskim i funkcionalnim zahtijevima. Postojeće i planirano zelenilo mora biti prikazano u tehničkoj dokumentaciji u okviru uređenja određenih lokacija. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 62 Smjernice za pejzažno uređenje Linearno zelenilo (drvoredi) U sklopu oblikovanja saobraćajnica, stvaranja zasjene i povoljnih sanitarno-higijenskih uslova, planirani su drvoredi duž svih ulica sa odgovarajućim profilom (širina trotoara minimum 2,80 m) kao i duž parking prostora. Ovi zeleni koridori, takođe, grade vizuelnu barijeru između različitih sadržaja i povezuju različitih kategorija zelenila sa okolnim zelenim masivima gradeći jedinstven sistem zelenih površina. Da bi se izbjegla monotonija linearnih zasada, obezbijedila ritmika i kolorit prostora, predlaže se promjena biljne vrste duž svakog bloka. Smjernice za uređenje: drvorede organizovati u skladu sa grafičkim prilogom formirati homogene drvorede, a izbor vrsta i sadnju uskladiti sa prostornim uslovima minimalno rastojanje između sadnica je 5 m u zavisnosti od biljne vrste duž trotoara sadnju vršiti u travnim trakama min. širine 1 m ili u otvorima za sadnice dim. 0,60/0,80 m duž parking prostora sadnju vršiti u otvorima za sadnice ili u zelenim trakama u pozadini parkinga na rastojanju od 2 do 3 parking mjesta u zavisnosti od biljne vrste koristiti vrste otporne na uslove sredine i izduvne gasove (Quercus ilex, Celtis australis, Tilia cordata, Acer pseudoplatanus, Acer platanoides, Fraxinus americana, Platanus sp., Ligustrum japonicum, Liriodendron tulipifera, Melia azedarach, Magnolia grandiflora, Nerium oleander i sl.) sadnice moraju biti zdrave, rasadnički pravilno odnjegovane (visine 2,5 - 3 m, sa pravim deblom, prsnog prečnika najmanje 10 cm, stablo čisto od grana do visine od 2 m). Zelenilo stanovanja velike i srednje gustine U skladu sa prostornim uslovima, organizuje se na principu otvorenih zelenih površina sa popločanim površinama (staze, platoi za odmor, dječija igrališta). Osnovne funkcije ovog tipa zelenila su dekorativno-estetska i kompoziciono-regulaciona, a koristi se i kao mjesto za kraći odmor stanovnika i igru djece. Površina nezastrtih, ozelenjenih površina mora da iznosi najmanje 40% površine parcele. Smjernice za uređenje: zelenilo treba da bude reprezentativno, sadnju vršiti u manjim grupama (drvenastožbunasti zasadi) i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim zasadima prilikom izbora biljnog materijala i nihovog komponovnja voditi računa o vizurama, spratnosti i arhitekturi objekata formirati kvalitetne travnjake otporne na sušu i gaženje duž parking prostora formirati drvorede u skladu sa smjernicama datim za ovu kategoriju zelenila maksimalno očuvati postojeće visoko zelenilo predvidjeti manje platoe duž trotoara i staza kao mjesta za odmor i okupljanje za zastore koristiti savremene materijale usklađene sa ambijentalnim karakteristikama predvidjeti vodenu površinu (fontanu, česmu) i/ili skulpturu na površinama za igru djece obezbijediti potrebnu osunčanost, koristiti meke zastore u boji, udobne za igru i gaženje, od savremenih materijala i opremiti ih atraktivnim atestiranim spravama duž trotoara, staza i platoa postaviti funkcionalan urbani mobilijar (klupe, kante za smeće i dr.) savremenog dizajna MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 63 projektovati sistem za zalivanje. U cilju očuvanja i uklapanja postojećeg drveća u nova pejzažna rješenje, kroz razradu projektne dokumentacije izvršiti detaljnu valorizaciju zelenila i zadržatii sva funkcionalna stabla (zdrava i dekorativna). Napomena: Uređenje zelenih površina vršiti na osnovu projektnog rješenja. Zelenilo centralnih djelatnosti Organizuje se na principu otvorenih zelenih površina sa stazama, platoima i drugim vrtnoarhitektonskim elementima. Osnovne funkcije ovog tipa zelenila su dekorativno-estetska i kompoziciono-regulaciona. Kompozicijom zasada, izborom vrsta, koloritskim efektima i organizacijom prostora, formirati prijatne ambijente za kraće zadržavanje gostiju i korisnika usluga. Naglasak dati dekorativnoj funkciji zelenila. Glavne prilaze rješavati parternim zelenilom sa visokodekorativnim vrstama niskog i poleglog žbunja, ruža, perena i sezonskog cvijeća Površina nezastrtih, ozelenjenih površina mora da iznosi najmanje 40% površine parcele. Smjernice za uređenje: koristiti savremena pejzažna rješenja zelenilo treba da bude reprezentativno upotreba dekorativnih vrsta otpornih na uslove sredine formirati kvalitetne travnjake, a sadnju vršiti u manjim grupama i u vidu solitera u kombinaciji sa parternim zasadima voditi računa o spratnosti, ritmu i koloritu zasada kao i o vizurama prema objektima predvidjeti sadnju na popločanim površinama za sadnju u žardinjere i dekorativne posude koristiti nisko drveće (Lagerstroemia indica, Crataegus oxycantha 'Rubra Plena', Laurus nobilis, Ligustrum japonicum), različite žbunaste vrste (Cycas revoluta, Buxus sempervirens i sl.), dekorativne puzavice, perene i sezonsko cvijeće kompoziciju zastora i izbor materijala uskladiti sa arhitekturom objekata predvidjeti fontane i skulpture duž parking prostora formirati drvorede u skladu sa smjernicama datim za ovu kategoriju zelenila prostor opremiti funkcionalnim mobilijarom modernog dizajna projektovati sistem za zalivanje. U cilju očuvanja i uklapanja postojećeg drveća u nova pejzažna rješenje, kroz razradu projektne dokumentacije izvršiti detaljnu valorizaciju zelenila i zadržatii sva funkcionalna stabla (zdrava i dekorativna). Napomena: Uređenje zelenih površina vršiti na osnovu projektnog rješenja. Sportsko rekreativne površine Na parcelama UP01, UP05 i UP06 u zoni F predviđeni su sportski tereni sa odgovarajućim pratećim sadržajima. Kompozicija i prostorna organizacija zelenih površina treba da su u funkciji stvaranja kvalitetnih uslova za planirane sportsko-rekreativne aktivnosti. Prilikom izgradnje sportsko-rekreativnih objekata i pratećih sadržaja voditi računa o uslovima koje diktira postojeća vegetacija. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 64 Smjernice za uređenje: min 50% površine parcela treba da je pod zelenim površinama zelene površine oko objekata sporta i rekreacije uređuju se u skladu sa planiranim sadržajima vodeći računa o odnosu svijetlosti i sijenke, i osunčanosti površina zelene površine urediti kao doživljajno zanimljivu strukturu, sa reprezentativnim biljnim materijalom ozelenjavanje vršiti u pejzažnom stilu, izbjegavati usitnjavanje površina i pretjerano šarenilo biljnih vrsta otvorene travne površine dopuniti drvenasto-žbunastim grupacijama i soliternim primjercima drveća, a obodnim masivima zelenila obezbjediti kvalitetne sanitarno-higijenske uslove predvidjeti izgradnju platoa za odmor, šetališta i pristupnih staza do rijeke za okosnicu rješenja koristiti autohtone vrste ne koristiti izrazito alergene vrste, vrste sa krupnim plodovima kao ni vrste koje u periodu opadanja lišća i plodova mnogo prljaju prostor koristiti vrste koje luče fitoncide i poboljšavaju biološku vrijednost vazduha za objekte parterne arhitekture koristiti savremene kao i prirodne materijale (trava, kamen, drvo) predvidjeti česme prostor opremiti odgovarajućim urbanim mobilijarom projektovati sistem za zalivanje. U cilju očuvanja i uklapanja postojećeg drveća u nova pejzažna rješenje, obavezna je prethodna valorizacija postojećeg zelenog fonda. Napomena: Uređenje zelenih površina vršiti na osnovu projektnog rješenja. Prijedlog biljnih vrsta za pejzažno uređenje Kod izbora sadnog materijala moraju se ispoštovati sljedeći uslovi: koristiti vrste otporne na ekološke uslove sredine a u skladu sa kompozicionim i funkcionalnim zahtjevima sadnice moraju biti zdrave, rasadnički pravilno odnjegovane, standardnih dimenzija, sa busenom. Opšti prijedlog sadnog materijala: Četinarsko drveće: Cupressus sempervirens var. pyramidalis, Cupressus arizonica 'Glauca', Pinus pinea, Cedrus deodara, Cedrus atlantica 'Glauca', Cupressocyparis leylandii, Ginkgo biloba. Listopadno drveće: Quercus trojana, Q. pubescens, Celtis australis, Albizzia julibrissin, Platanus acerifolia, Tilia cordata, Tilia argentea, Acer pseudoplatanus, Acer platanoides, Aesculus hippocastanum, Fraxinus americana, Lagerstroemia indica, Liriodendron tulipifera, Cercis siliquastrum, Melia azedarach, Prunus pisardii, Prunus serulata, Salix alba, S. matsudana. Zimzeleno drveće: Quercus ilex, Olea europaea, Ligustrum japonicum, Magnolia grandiflora. Žbunaste vrste: Arbutus unedo, Callistemon citrinus, Laurus nobilis, Ligustrum ovalifolium, Nerium oleander, Pittosporum tobira, Pyracantha coccinea, Prunus laurocerassus, Berberis thunbergii 'Atropurpurea', Forsythia suspense, Spirea sp., Buxus sempervirens, Cotoneaster dammeri, Viburnum tinus, Yucca sp. Puzavice: Hedera helix 'Variegata', Lonicera caprifolia, L. implexa, Rhyncospermum jasminoides, Tecoma radicans, Wisteria sinensis, Parthenocissus tricuspidata, P. quinquefolia. Palme: Phoenix canariensis, Chamaerops humilis, Chamaerops excelsa, Cycas revoluta. Perene: Lavandula spicata, Rosmarinus officinalis, Santolina viridis, Santolina chamaecyparissus, Hydrangea hortensis. MONTPLAN - Podgorica Strana 65 Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Procjena troškova Procjena troškova za pejzažno uređenje zelenih površina br. opis radova površina m2 Linearno zelenilo Formiranje drvoreda 95,50 Ukupno Zelenilo stanovanja velike i srednje gustine 2. Ozelenjavanje 15.486,00 Ukupno Zelenilo centralnih djelatnosti 3. Ozelenjavanje 8.045,00 Ukupno Sportsko rekreativne površine 4. Ozelenjavanje 10.244,00 Ukupno UKUPNO: jed. cijena €/m2 cijena € 1. x 200 = 19.100,00 19.100,00 x 10 = 154.860,00 154.860,00 x 15 = 120.675,00 120.675,00 x 10 = 102.440,00 102.440,00 397.075,00 MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 11. Strana 66 MJERE ZA[TITE 11.1. Mjere za{tite nasledja i sredine Problemi za{tite graditeljskog nasledja i `ivotne sredine su sagledavani i rje{avani u samom procesu rada, kako kroz analizu rezultata istra`ivanja obavljenih tokom radova na dokumentacionoj osnovi, tako i na samom planu, kao i kroz definisanje prostornofunkcionalne organizacije sadr`aja utvrdjenih planom. U zahvatu plana nema arheolo{kih nalazi{ta. 11.2. Za{tita `ivotne sredine Jedan od osnovnih ciljeva je za{tita i o~uvanje `ivotne sredine kao i o~uvanje ekolo{ke ravnote`e. Zona DUP-a "Prvi maj" je podlo`na zagadjenjima (zagadjenju tla, zagadjivanju vazduha i zagadjenju podzemnih voda). Osnovni cilj planskog razvoja ovog podru~ja treba uskladiti sa zdravom `ivotnom sredinom. Problem za{tite podru~ja zahva}enog DUP-om treba posmatrati u okviru prostora grada i op{tine i ~itavu problematiku rje{avati na tom nivou. Klju~ni problemi su otpadne vode, zagadjivanje tla i aerozagadjenja. Da bi se obezbijedila zdrava `ivotna sredina neophodno je obezbijediti: * za{titu podzemnih voda (ugradnjom uredjaja za pre~i{}avanje kanalizacije, uklju~ivanje na gradsku kanalizacionu mre`u, vodovod i dr.), * za{tita tla od zagadjenja (septi~ke jame treba izbjegavati i omogu}iti priklju~ke na gradsku kanalizaciju, treba regulisati odno{enje sme}a), * za{titu vazduha od zagadjenja (neophodna je toplifikacija i izbjegavanje individualnih sistema grijanja na goriva koja zaga|uju vazduh). Problem za{tite `ivotne sredine nije takvog stepena da se zacrtanim smjernicama i predvidjenim mjerama ne mo`e adekvatno rije{iti. Uz relativno mala ulaganja podru~je plana }e predstavljati prostor pogodan za `ivot sa visokim stepenom pogodnosti, {to uz pejsa`ne, prirodne i ljudske potencijale daje posebnu vrijednost za budu}i razvoj ovog podru~ja. Otuda program aktivnosti na za{titi i unapredjenju `ivotne sredine treba tretirati kao integralni dio dru{tveno-ekonomskog razvoja ove zajednice. Problemi za{tite `ivotne sredine su svuda prisutni, pa je njihovo rje{avanje pravo i obaveza svih radnih ljudi i gradjana. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 67 11.2. Za{tita od po`ara I. OPŠTI DIO Osnovni polazni dokumenat kojim se rešava problem protivpožarne zaštite nekog pa i ovih izmjena i dopuna Detaljnog Urbanističkog Plana »Naselje PRVI MAJ« u Podgorici je urbanistički projekat protivpožarne zaštite. Sam naziv ovog projekta naglašava da je obavezujući za sve ostale faze projektne dokumentacije. Kao polazni dokument-projekat za fazu protivpožarne zaštite mora biti usaglašen sa zakonskim i tehničkim propisima, a i sa drugim projektima i odobren. Urbanistički projekat zaštite od požara predstavlja osnovu za izradu glavnog projekta protivpožarne zaštite i planova zaštite od požara kao i planova mjera i akcija u slučaju izbijanja požara na bilo kojem od objekata predviđenog ovim izmjenama i dopunama DUP-a »Naselje Prvi Maj« u Podgorici. Kod DUP-ova, kao što je ovaj, urbanističkim projektom potrebno je dati kompletno rešenje požarne zaštite odnosno sve elemente požarne zaštite koji će se kroz ostale faze glavnih projekata, za ovaj objekat, realizovati. Jedinstveno rešenje požarne zaštite obuhvata osnovne elemente pp zaštite: ručnu-mobilnu opremu, signalizaciju požara, vatrogasna i druga specijalna vozila, stabilne sisteme po pojedinim objektimaprostorima i odgovarajuću protivpožarnu organizaciju unutar samog objekta. Nabrojane osnovne elemente potrebno je definisati već u fazi urbanističkog projekta objekta kroz projektni program požarne zaštite. Ovo definisanje-tehnička rešenja znači određivanje osnovnih tehničkih-funkcionalnih karakteristika protivpožarne opreme koja se planira. 1. Projektni zahtjevi treba da ispunjavaju glavni projekti: građevinsko- arhitektonski, tehnološkomašinski, elektro, vodovoda i kanalizacije i projekat spoljnjeg uređenja. U građevinskom projektu se nalaze zahtjevi za : konstrukcijom objekta, komunikacijama unutar objekta, međuetažnim konstrukcijama i dr. U projektu vodovoda i kanalizacije su zahtjevi za instalacijama: hidrantska mreža, drenaža i kanalizacija, stabilni sistemi za gašenje požara i sl. U projektu el. instalacija se postavljaju zahtjevi za: stepenom zaštite el.uređaja prema zonama požarne opasnosti, statički elektricitet, gromobranska zaštita, sistemi automatske dojave požara, sistemi signalizacije donje granice eksplozivnosti »CO« u garažama i dr. U tehnološko-mašinskom projektu se obezbeđuju informacije o svim tehničkim veličinama koje mogu izazvati požar, regulisanje tih veličina, blokada pojedinih zona itd. Svi ovi projekti moraju biti usaglašeni zbog jedinstvenosti požarne zaštite DUP-a. II. ELEMENTI ZAŠTITE OD POŽARA Na prostoru zahvaćenom DUP-om naselje »Prvi maj« planirana je izgradnja: - kolektivnog stanovanja, - kolektivnog stanovanja sa djelatnostima, - individualno stanovanje, - centralne djelatnosti ( predškolske ustanove, poslovni prostori i dr.) - sadržaja zelenila, sporta i rekreacije. Na osnovu zahtjeva iz Programskog zadatka koncipirano je prostorno rješenje, obim i struktura pojedinih programskih elemenata koji bi trebalo da zadovolje potrebe zahvata plana, kontaktnih zona i grada za planski period. Ono što je specifično kod DUP-a ovih karakteristika to je da posebnu pažnju treba obratiti na : 1. Podzemne garaže podzemna garaža sa korisnom površinom većom od 1500 m2 »mora imati sopstveni prilaz sa ulazom i odgovarajućim brojem rezervnih izlaza za vozila, osoblje i korisnike MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici - - - - - - - III. Strana 68 garaže«, što je dato kroz urbanistički projekat saobraćaja a vidi se i u grafičkim prilozima ovog projekta, Ako pomoćni izlaz za korisnike garaže, čija je površina veća od 200 m2, vodi u poslovnu ili stambenu zgradu veza se ostvaruje preko tampon prostorije u kojoj će se nadpritisak od 50 Pa ostvarivati posredstvom ventilatora aktiviranog od strane centralnog uređaja za otkrivanje prisustva gasa ili dima, koji dio se predviđa kroz urbanistički projekat mašinskih instalacija, Vrata tampon prostorije prema garaži moraju biti vatrootporna, vatrootpornosti minimum 2 sata, dok vrata tampona prema stambenoj ili poslovnoj zgradi mogu biti metalna, dimno nepropusna, koji dio će se ispoštovati kroz Glavne projekte poslovnog kompleksa, U cilju odvođenja vode iz garaže podovi se moraju dijeliti u polja površina od najviše 100 m2 sa padom prema slivniku za oticanje vode, ovaj uslov je usaglašen sa urbanističkim projektom vodovoda i kanalizacije, Zbog mogućeg brzog razvoja i širenja požaras, kao i otežane intervencije vatrogasaca u garaži uz hidrantsku mrežu mora biti obezbeđena stabilna instalacija za gašenje požara, kao sredstvo za gašenje može se koristiti raspršena voda, CO2 ili pjena, projektom vodovoda i kanalizacije se predviđa sprikler sistem sa vodom, Radi eliminisanja opasnih ugljovodoničnih gasova moraju se predvidjeti instalacije dojave ugljenmonoksida i prinudne ventilacije, što je dato u urbanističkom projektu mašinskih instalacija, Pored sistema prinudne ventilacije za ovakvu vrstu garaža potrebna je i instalacija odimljavanja, ( oba sistema mogu biti kao jedan ali se mora voditi računa o izboru ventilatora s obzirom na temperature dima i toplih gasova pri požaru), mašinskim projektom se predviđa jedan sistem, Na prelasku kanala za odimljavanje itz garaže prema ostalim etažama obavezna je ugradnja protivpožarnih klapni vatrootpornosti 2 sata, ovaj uslov će biti ispoštovan kroz Glavne projekte poslovnog kompleksa. PROJEKTANTSKE SMJERNICE 1. - Valorizujući faktori osiguranje dovoljnih količina vode za gašenje požara (stabilni sistem i hidrantska mreža), spoljna i unutrašnja »H« mreža, osiguranje pristupnih puteva za vatrogasna vozila, ( visina garaže, ulaz u zonu pijace itd), udaljenost između objekata različite namjene. Svi ovi faktori su predviđeni i ispoštovani kroz ostale faze urbanističkih projekata. 2. - Požarno razdvajanje zone garaže od ostalih cjelina zone poslovnih cjelina od stambenih sadržaja specifičnih objekata od ostalih cjelina. 3. Svaku zonu treba ograničiti uspostavljanjem pojedinih požarnih sektora, svi objekticjeline moraju imati nosive zidove od teško gorivih materijala i negorivi pokrov na objektima gornjih spratova. 4. - Kod određivanja međusobne udaljenosti objekata, treba voditi računa o : namjenu objekata odniosno pojedinih sadržaja istih požarnom opterećenju objekta-cjeline, MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 69 vatrootpornosti objekta-cjeline visinu objekta. Svi ovi elementi su usaglašeni kroz urbanističke projekte ostalih faza i biće obavezujući za izradu Glavnih projekata. 5. Posebnu opasnost prestavljaju: Javne podzemne garaže magacin tehničke robe specifični poslovni objekti (»Montefarm« i sl.) sportske dvorane fitnes i bilijar klubovi ugostiteljski objekti vjerski objekti hoteli 1. Identifikacija prostora većeg požarnog rizika obavezuje sve faziste, na izradi Glavnog projekta, da ih posebno tretiraju kroz aspekt zaštite od požara. 6. - Javne saobraćajnice potrebno je izbjeći zatvorene blokove uske komunikacije dvosmjerne saobraćajnice min. širine 6,0 m jednosmjerne min. 3,5 m radijus zakrivljena 6-8 m i više visina etaže gdje treba da uđu vatrogasna vozila treba da iznosi min. H=4,8 m(podzemne garaže i dr.), pristup vatrogasnih vozila hotelima, vjerskim objektima, dječjim vrtićima, sportskim objektima i robnim kućama mora biti moguć sa najmanje dvije strane. Udaljenost unutrašnjeg ruba saobraćajnice od objekta ne smije biti veći od 12 m ako visina objekta ne prelazi 16 m. Riješeno je kroz fazu urbanističkog projekta saobraćaja. 7. Potrebno je izbjegavati niske objekte individualnog stanovanja oko visokih objekata, jer se mora omogućiti pristup vatrogasnih vozila i postavljanje ljestvi i njihov nesmetan rad, usaglašeno je sa fazom arhitekture. 8. Evakuacija velikog broja ljudi sa jedne ili dvije etaže se ne može po nahođenju ubrzati, zato se sistemima protivpožarnog alarmiranja skraćuje vrijeme otkrivanja požara, uzbunjivanja i evakuacije. Automatski sistemi dojave požara su obavezni u : podzemnim garažama, javnim objektima, velikim poslovnim prostorima, a prema projektnom zadatku i namjeni pojedinih prostorija od podruma pa do zanjih etaža, samo se naglašava a ispoštovat će se kroz Glavne projekte El.instalacija jake i slabe struje. 9. U ovakvoj vrsti objekata zabranjeno je uskladištavanje, maloprodaja ili veleprodaja lako zapaljivih i eksplozivnih materija. 1. Obavezujuće je za izradu Glavnih projekata kroz određivanje namjene pojedinih prostora. 10. 11. Zidovi i međuetažne ploče svih etaža sa pripadajućim glavnim hodnicima i stepeništima specifičnih objekata-objekata gdje se skuplja veći broj ljudi, moraju biti 3-sata vatrootpornosti. Pristupi od stubišta na hodnike ili holove moraju na svim spratovima biti zatvoreni vratima, koja su za dim nepropusna i koja se sama zatvaraju. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 70 12. Za ovakvu vrstu objekata zabranjena je izgradnja konzolnih stuba. 13. Ako jedna etaža prima više od 360 posjetilaca mora se predvidjeti još jedno sporedno stubište. 14. Svijetla širina glavnih stubišta, mjerena između rukohvata, mora iznositi min.150 cm, ako je na njega upućeno do 200 posjetilaca a za svakih daljih 100 posjetilaca mora se dodati 30 cm. 15. Glavni hodnici koji vode direktno u slobodan prostor moraju imati širinu od najmanje 200 cm. 16. Bioskopi moraju imati bar dva dopunska izlaza ako je broj posjetilaca veći od 500. 17. Galerije moraju imati bar dva izlaza. 18. Svi trgovački prostori moraju imati izlaze postavljene tako da njihova udaljenost od bilo koje tačke prodajnog prostora u pojedinoj etaži ne bude veća od 30 m ili 45 m ako je izvedena sprinkler instalacija. 19. Vertikalni otvori moraju biti tako izgrađeni da se preko njih ne može širiti požar ili dim. 20. Prodavnice, skladišta, radionice i administrativni dio moraju biti međusobno odijeljeni zidovima 90-minutne vatrootpornosti. 21. Korišćena ambalaža se privremeno odlaže u posebne prostorije 90-minutne vatrootpornosti, a nakon radnog vremena u kontejnere van objekta. 22. Prodavnice i ostali prostori bez dovoljnog ozračenja-prirodne ventilacije, moraju imati prisilnu ventilaciju. Ventilacioni uređaji moraju biti podešeni tako da za slučaj požara ostaje u pogonu odsisni sistem. 23. Ispod kina ne smije biti vatroopasni prostor,(skladišta i sl.). 24. Za ovakvu vrstu objekta obavezan je dopunski izvor električne energije: dizel električni agregat, kao i svetiljke sa sopstvenim izvorom napajanja-panik rasvjeta, (obavezujući je za garažu a i ostale etaže do gornjih spratova). 25. Ako postoje liftovi, isti moraju imati vlastito okno u 90-minutnoj vatrootpornosti. Okno mora imati ventilaciju. Dio zahtjeva protivpožarne zaštite dat tačkama 10 do 25 je usaglašen na ovom nivou projektne dokumentacije a sve ono što ne pripada urbanističkim projektima pojedinih faza mora biti dio projektnih zadataka pojedinih faza pri izradi Glavnih projekata ovog poslovnog kompleksa. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 12. Strana 71 SMJERNICE ZA PRIMJENU DJELA LIKOVNIH UMJETNOSTI Pri rje{avanju dispozicije djela iz oblasti likovnih primijenjenih umjetnosti na podru~ju zahvata zone DUP-a te`ilo se da se zadovolje sljede}i uslovi: • Perceptivno sagledavanje u kretanju, • Polo`aj ~ovjeka u prostoru, • Postoje}i kvalitet izgradjenosti. Parternom materijalizacijom prostora, pje{a~kih tokova, ulica, parkovskih staza, kao i mjesta susreta gradjana i posjetilaca daje se nova likovna nota. Razmje{tajam drvoreda, ukrasnog zelenila, o~uvanjem starih stabala, doprinos vizuelnom interesu urbane sredine je ve}i. Urbana oprema sa uli~nim osvjetljenjem dobro rije{ena daje svoj poseban udio u vizuelnim efektima, pa je treba kontrolisati. Prostor za{titnog zelenila, posebnim elementima kroz parkovsku arhitekturu treba oplemeniti sadr`ajem atraktivnog izgleda ka pobolj{anju funkcije i estetike. Na ovaj na~in }e se realizovati `elje i ideje programa plana i zahtjeva gradjana. 13. URBANISTI^KO-TEHNI^KI USLOVI U skladu sa Zakonom o planiranju i uredjenju prostora Crne Gore, urbanisti~ko-tehni~ki uslovi su dati u sklopu plana kroz vi{e grafi~kih i tehni~kih priloga: * * * * osnove za parcelaciju i preparcelaciju, plan nivelacije i regulacije, programski pokazatelji sadr`aja zona i fizi~kih obima sadr`aja, spratnost objekata i distribucija sadr`aja. 13.1. Parcelacija i preparcelacija Ukupan izgradjeni prostor zahva}en ovim planom je izdijeljen na urbanisti~ke parcele, kao osnovne urbanisti~ke cjeline. Urbanisti~ka parcela mo`e obuhvatati i vi{e katastarskih parcela, a mo`e se formirati i od dijela konkretne parcele (slu~ajevi dijeljenja postoje}e parcele u cilju omogu}avanja izgradnje novog objekta), uz po{tovanje kriterijuma direktne pristupa~nosti sa javne komunikacije. 13.2. Regulacija i nivelacija Regulacija i nivelacija objekata i povr{ina su nametnute, u najve}em dijelu zahvata, postoje}im, naslijedjenim stanjem. Horizontalna regulacija postoje}ih objekata predvi|enih za intervencije vezana je za sam objekat. Novoplanirani objekti su vezani za osovine saobra}ajnica koje su definisane neophodnim elementima za preno{enje na teren, ili za postoje}e objekte. Planom su date orijentacione visinske kote saobra}ajnica kroz visine u MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 72 Tjemenima saobra}ajnica. Ove visinske kote treba provjeriti kroz geodetsko snimanje svake ulice i lokacije, jer su planom date na osnovu raspolo`ivih podataka iz geodetske podloga, tako da ih je neophodno provjeriti kod svakog konkretnog objekta. Nove objekti stanovanja ve}ih gustina su {irine gabarita 16 metara kako bi se omogu}ilo kori{}enje podrumskih prostora za izgradnju gara`a. Spratnosti ovih objekata je maksimalno Po+Su+Pv+7, uz mogu}nost izdizanja kote ulaza i kote poda prizemlja do 120 cm. Kod objekata stanovanja srednjih gustina horizontalni gabariti su predlo`eni na grafi~kim prilozima. Dati gabariti su planski, a kroz projektovanje objekata }e se detaljnije sagledati mogu}nosti objekta i lokacije i eventualno izmijeniti ove planske gabarite u skladu sa datim urbanisti~kim parametrima. Maksimalne visine ovih objekata su ovim planom zadr`ane na maksimalnoj spratnosti do Po+Pv+2. Visinska regulacija je predodredjena zna~ajem ovog prostoru, postoje}im stanjem i uspostavljenim odnosima susjednih objekata kao i saobra}ajnica. Kod novih i samostoje}ih objekata visine moraju biti uskladjene sa op{tom slikom naselja, nesmetanim vizurama i ekonomi~no{}u gradnje. 13.2.1. Visine objekata Visina pojedinih eta`a objekata zavisi od namjene objekta i eta`e. - Kod stambenih objekata srednjih gustina visina prizemlja i spratova se kre}e oko 3.00 m. - Kod stambenih objekata ve}ih gustina, stambene eta`e su visine oko 3.0 m. - Kod stambenih objekata ve}ih gustina sa djelatnostima, stambene eta`e su visine 3.0 m, a poslovni prostori: - podruma 2.80-3.50 m, - prizemlja 3.50-4.50 m, - spratova 3.0 m. - Kod poslovnih djelova objekata visine eta`a zavise od namjene i kre}u se od 3.50-4.50 m. U grafi~kim prilozima je definisana visina objekata kroz datu maksimalnu spratnost objekta. Spratnost je definisana kao maksimalna uz odgovaraju}u spratnu visinu, ali se u skladu sa potrebama investitora mogu graditi objekti ne{to manje spratne visine, prilago|ene potrebama i zahtjevima korisnika. Tako|e, u grafi~kim prilozima je definisan i horizontalni gabarit objekta na nivou prizemlja objekata. Ovi gabariti su orijentacioni, i provjerit }e se kroz izradu projektne dokumentacije za svaki objekat pojedina~no, gdje su mogu}e odre|ene korekcije uz po{tovanje datih gra|evinskih linija i uslova za vertikalni gabarit objekta. Planom se ostavlja mogu}nost da se iznad prizemnih prostora formira natre{nica ili erkeri u {irini od 1.5-2.0 metara radi za{tite od atmosverskih padavina i osun~anja pje{a~kih povr{ina, ulaza i prizemnih prostora. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 73 13.3. Oblikovanje prostora i materijalizacija Rje{avanjem zahtjeva korisnika za gradnjom novih ili intervencijama na postoje}im objektima, uz striktnu kontrolu tehni~ke dokumentacije i realizacije, doprinije}e unaprjedjenju arhitektonskih i likovnih vrijednosti samih objekata, a samim tim i ukupne slike naselja i grada. Ra{~i{}avanjem pomo}nih i raznih drugih objekata u unutra{njosti tkiva, dobi}e se slobodni prostori za ozelenjavanje i uredjenje, nezavisno od karaktera vlasni{tva nad zemlji{tem. Arhitektonski volumeni objekata moraju biti pa`ljivo projektovani sa ciljem dobijanja homogene slike naselja i grada. Fasade objekata kao i krovni pokriva~i su predvidjeni od kvalitetnog i trajnog materijala i kvalitetno ugradjeni. Ostavljena je mogu}nost da se prizemlja stambenih objekata pretvore u poslovne prostore uz po{tovanje va`e}ih op{tinskih propisa. Enterijeri poslovnih prostora moraju biti u odgovaraju}em odnosu sa objektom u kome se nalaze. Izlozi treba da su u skladu sa susjednim izlozima i u skladu sa arhitekturom konkretnog objekta. Komercijalni natpisi i panoi moraju biti realizovani na visokom likovnom nivou. Urbana oprema mora biti projektovana, birana i koordinirana sa pa`njom, posebno u okviru prostora gdje se predvidja ve}e okupljanje. Svi priklju~ci telefonske i elektri~ne mre`e }e se raditi podzemno. Rasvjetu prostora kolskih i pje{a~kih komunikacija treba izvesti pa`ljivo odabranim rasvjetnim tijelima, sa dovoljnim osvjetljajem za potrebe normalne funkcije prostora. Visine objekata su date na grafi~kim prilozima kao spratnost objekata uz predpostavljen disciplinovan odnos korisnika, naro~ito kod novoplanirane gradnje, vode}i ra~una o susjednim objektima i op{toj slici naselja i grada. Planirani objekti, zavisno od potreba i mogu}nosti investitora, mogu se graditi etapno u fazama koje treba predvidjeti tehni~kom dokumentacijom, uz odgovaraju}e odobrenje urbanisti~ke slu`be. Za sve objekte su predvidjeni kombinovani krovovi. Nagib krovnih ravni je oko 18-26 stepeni. Krovni pokriva~ je crijep, }eramida, eternit, tegola kanadeze ili neki drugi kvalitetan materijal. Gdje postoje tehni~ke mogu}nosti, pored planiranih, ostavlja se mogu}nost za kori{}enje potkrovnih prostora u nepromijenjenom spoljnjem gabaritu objekta. Preporu~uje se izrada prozorskih otvora i vrata od drveta bojeno natur ili u bijeloj boji, pri ~emu posebnu pa`nju posvetiti proporcijama otvora. Preporu~ujemo za prozorske otvore odnos {irina/visina 1/1.5. Dimenzije parcela su definisane na grafi~kim prilozima parcelacije i regulacije. Uglavnom, ukoliko je to bilo mogu}e, ispo{tovana je postoje}a, katastarska parcelacija. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 74 Postoje}e zelenilo na parcelama maksimalno sa~uvati i oplemeniti. Ozelenjavanje vr{iti autohtonim vrstama u skladu sa preporukama u prilogu pejza`ne arhitekture. Sve priklju~ke raditi prema UTU iz plana i uslovima priklju~aka, dobijenim od nadle`nih komunalnih organizacija. Svi objekti moraju biti izgradjeni prema va`e}im propisima za gradjenje u seizmi~kim podru~jima. Obzirom da se radi o vrlo va`nom prostoru grada, ostavlja se mogu}nost da u rje{avanju mogu}ih problema, nastalih u procesu sprovodjenja plana, nadle`ni organ, zadu`en za sprovodjenje plana, mo`e formirati stru~no tijelo ~iji ~lan obavezno mora biti i Obradjiva~ odnosno autor plana. 14. SMJERNICE ZA REALIZACIJU PLANA Nakon usvajanja Detaljnog urbanisti~kog plana "Naselje Prvi maj", potrebno je od strane SO, odnosno odgovaraju}eg organa ili anga`ovane organizacije izraditi smjernice za realizaciju plana, koje treba da obuhvate zoniranje plana, na osnovu ekonomskih pokazatelja, odnosno tr`i{nih vrijednosti lokacija i opremljenosti zemlji{ta odnosno same lokacije uz sve zakonske aspekte vezane za ovu oblast. Ovom analizom }e se dobiti vrijednost sredstava ulo`enih u opremanje gra|evinskog zemlji{ta kao i sredstava potrebnih za dodatno opremanje zemlji{ta infrastrukturom, saobra}ajnicama i sl., na osnovu ~ega }e se odrediti taksa na gra|evinsko zemlji{te po svakoj utvr|enoj zoni. Za sve objekte predvi|ene ovim urbanisti~kim planom shodno ~lanu 17 Zakona o za{titi `ivotne sredine (Sl. list RCG br.12/96), koji mogu da dovedu do zaga|ivanja `ivotne sredine, odnosno koji predstavljaju rizik po `ivotnu sredinu, obavezna je izrada procjene uticaja zahvata na `ivotnu sredinu. Konkurse za izradu idejnih urbanisti~ko-arhitektonskih rje{enja za poslovne objekte, treba da organizuju vlasnici zemlji{ta samostalno ili uz pomo} zainteresovanih investitora uz tehni~ku pomo} stru~nih organizacija i asocijacija. 15. EKONOMSKA ANALIZA REALIZACIJE PLANA Zona obuhva}ena Planom je {ire gradsko jezgro, relativno izgra|eno i solidno snabdjeveno infrastrukturom. Sa aspekta opremanja zemlji{ta ne postavljaju se veliki zahtjevi. Podru~je ima poslovno - stambenu funkciju i kao takvo nema posebnih urbanisti~kih zahtjeva. Obodno podru~je je urbanisti~ki regulisano, tako da je regulacija samo nastavak i zavr{etak procesa urbanizacije na ovom podru~ju grada. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici 16. Strana 75 OP[TI I PRAVNI ASPEKTI 16.1. Razlozi i pokretanje inicijative Namjene, kojima treba privesti prostor koji sada zahvataju Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj", do sada su bile utvrdjivane: • GUP-om iz 1974.g. 1990. 2004. i 2013., a na osnovu GUP-a, kao plana vi{eg reda i • DUP-om iz 1999. Godine i Izmjenama DUP-a iz 2004. i 2013. g. GUP-om su predvi|ene smjernice za ure|enje i izgradnju pojedinih djelova grada. To je prezentirano kroz date oblike intervencija za pojedine zone. Va`e}im GUP-om prostor koji zahvata Izmjene i dopune plana, planiran je sa osnovnom namjenom poslovno stambeni objekti blokovskog tipa, do spratnosti podrum, prizemlje, 8 spratova i mansarda. Imaju}i u vidu Preporuke GUP-a, odnosno planiranu namjenu povr{ina, predlo`eni oblik intervencija je ”dogradnja na neizgradjenim prostorima”. Oblik intervencije gradnje na ovim neizgradjenim prostorima odredjuje primjenjivanje gradske morfologije gradnje, {to zna~i gradnja objekata uz ulice, trgove i parkove. Preporu~uje se izgradnja urbane matrice sa osnovnim urbanim blokovima dimenzija 70/70, 70/90 i 90/120. Ve}i blokovi zbog prirodne prostorne organizacije sadr`aja zahtijevaju niz internih saobra}ajnica, koje ili konkuri{u ulici i odvla~e sa nje njene pojedine funkcije (u dvori{te bloka) ili prvobitni blok dijele na dva ili vi{e samostalnih dijelova. Dakle, razlozi prakti~ne prirode, kao i potreba za uskladjivanjem sadr`ine plana ni`eg sa planom vi{eg reda, uzrokovali su potrebu pokretanja inicijative koja je rezultirala dono{enjem Odluke izradi Izmjena i dopuna Detaljnog urbanisti~kog plana "Naselje Prvi maj" (u daljem testu: Odluka). 16.2. Normativna uredjenost Pravni ambijent u kome se pristupa operacionalizaciji naprijed opisane inicijative i realizaciji citirane Odluke ~ine, prije svega: • Zakon o uredjenju prostora i izgradnji objekata; • Statut Skup{tine op{tine Podgorica; • Propisi o za{titi `ivotne sredine. 16.2.1. Dono{enje i sadr`ina Odluke Na temelju pokrenute inicijative Gradona~elnik Glavnog grada Podgorica, 2012. godine, je donio Odluku o pristupanju izradi Izmjena i dopuna dijela Detaljnog urbanisti~kog plana "Naselje Prvi maj" u Podgorici. Citiranom Odlukom odredjeni su: Vrsta dokumenta: u Podgorici; Izmjene i dopune Detaljnog urbanisti~kog plana "Naselje Prvi maj" MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 76 Podru~je: Granica zahvata Detaljnog urbanisti~kog plana "Naselje Prvi maj" u Podgorici je odredjena ^l. 3. Odluke o pristupanju izradi Izmjena i dopuna DUP-a Na~in finansiranja: Sredstva obezbje|uje Agencija za izgradnju i razvoj - Podgorica; Ustanova za staranje o pripremnim poslovima: 16.2.2. Sekretarijat za urbanizam i gra|evinarstvo SO Podgorica i Dru{tveni fond za gradjevinsko zemlji{te, poslovni prostor i puteve Podgorica; Izrada i dono{enje plana Predstavnik SO, koji je odre|en da se stara o pripremnim poslovima, pripremio je Projektni zadatak utvrdjen od strane izvr{nog organa SO Podgorica kao i dokumentaciju neophodnu za izradu plana. Pored navedenog, u okviru pripremnih poslova: prati izradu plana, pribavlja propisane saglasnosti i mi{ljenja na plan, saradjuje sa preduze}ima, ustanovama i organima iz ~lana 25. Zakona o uredjenju prostora i izgradnji objekata, organizuje i pregleda elaborat plana, priprema odluke za dono{enje plana i dr... 1. Holding kompanija "MONTPLAN" d.o.o. sa p.o. iz Podgorice, osnovana je ugovorom zaklju~enim izmedju {est preduze}a i pojedinaca, koja se, svaka u okviru svoje djelatnosti, direktno ili posredno bave poslovima vezanim za planiranje i uredjenje prostora. Ovo svakako podrazumijeva da su ova preduze}a za te poslove i tehni~ki i kadrovski osposobljena. Kompanija je registrovana rje{enjem Privrednog suda u Podgorici Fi 446/96 od 28.02.1996. godine, na osnovu prethodno datog mi{ljenja - saglasnosti Ministarstva uredjenja prostora RCG o ispunjavanju uslova iz stava 1. ~lana 43. Zakona o planiranju i uredjenju prostora. Osnovna djelatnost kompanije je urbanisti~ko planiranje i projektovanje. Sjedi{te kompanije je u Podgorici — Beogradska 11. 2. Ugovor o izradi plana zaklju~en je 12. 03. 2013. g a predmet je izrada Izmjena i dopuna DUP-a "Prvi maj" sve u skladu sa Zakonom o uredjenju prostora, Programskim zadatkom Naru~ioca i ponudom Obradjiva~a. 3. Obradjiva~ je izradio i predao Agenciji, kao Naru~iocu, Nacrt urbanisti~kog plana, a Agencija ga dostavila na mi{ljenje Ministarstvu uredjenja prostora radi ocjene njegove usagla{enosti sa planovima {irih teritorijalnih cjelina i uskladjenosti sa odredbama Zakona o uredjenju prostora. Navedeno ministarstvo, dostavlja mi{ljenje na plan. 4. U narednom koraku Nacrt plana se dostavlja na stru~nu ocjenu /recenziju/ komisiji koju odredjuje izvr{ni organ Skup{tine Op{tine. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici Strana 77 5. Pripremljeni Nacrt plana sa izvje{tajem i mi{ljenjem komisije za reviziju i mi{ljenjem Ministarstva za uredjenje prostora, Fond dostavlja izvr{nom organu SO radi utvrdjivanja Nacrta plana. 6. Utvrdjeni Nacrt detaljnog urbanisti~kog plana Skup{tina op{tine dostavlja na javnu raspravu koja traje do 30 dana. Postupkom javne rasprave obezbjedjuje se da gradjani, a posebno oni koji gravitiraju podru~ju za koje se plan donosi, davanjem svojih primjedbi i predloga, ostvare svoje pravo na u~e{}e u dono{enju, a kasnije i u realizaciji plana, koji je za njih od `ivotnog interesa. Potrebno je ista}i i to da je javna rasprava na neki na~in zapravo po~ela kada i rad Obradjiva~a na izradi plana, jer tada je Obradjiva~, upoznaju}i se sa postoje}im stanjem na terenu, ve} dospio u kontakt sa zainteresovanim gradjanima i nastojao da, u mjeri koliko je to mogu}e, u izradi plana po{tuje njihove sugestije, primjedbe i interese. U toku javne rasprave svi zainteresovani imaju mogu}nost da daju svoje predloge i primjedbe i na taj na~in uti~u na kona~na rje{enja koja se predla`u planom. 7. Investitor sa~injava izvje{taj o javnoj raspravi i, zajedno sa utvrdjenim Nacrtom detaljnog urbanisti~kog plana i stru~nim mi{ljenjem komisije za recenziju, dostavlja ga Obradjiva~u H.K. "MONTPLAN" d.o.o. radi izrade Predloga detaljnog urbanisti~kog plana. Predloge iz stru~nog mi{ljenja komisije za recenziju, koji su prethodno usagla{eni, Obradjiva~ obavezno ugradjuje u predlog plana. Predloge iz postupka javne rasprave Obradjiva~ prihvata i ugradjuje u Predlog plana samo ukoliko ih ocijeni prihvatljivim. Uradjeni Predlog plana Obradjiva~ u ugovorenom broju primjeraka dostavlja Agenciji. 8. Predlog plana sa stru~nim mi{ljenjem komisije za recenziju Fond dostavlja izvr{nom organu SO na razmatranje i utvrdjivanje, a ovaj Skup{tini Op{tine radi dono{enja plana. 16.2.3. Sprovodjenje plana Nakon usvajanja plana, svi subjekti - i fizi~ka i pravna lica, organizacije i udru`enja u~estvuju u sprovodjenju plana, odnosno realizaciji izgradnje objekata na podru~ju u zahvatu plana i u skladu sa odredbama Zakona o finansiranju i izgradnji investicionih objekata, du`ni su po{tovati planska rje{enja utvrdjena usvojenim Detaljnim urbanisti~kim planom. Za ona lica koja se u realizaciji i sprovodjenju plana pona{aju suprotno njegovim rje{enjima, slijede zakonske posljedice o ~emu se staraju nadle`ni inspekcijski organi i sami gradjani sa podru~ja pokrivenog planom, odnosno sva pravna i fizi~ka lica koja za to imaju pravni interes. MONTPLAN - Podgorica Izmjene i dopune DUP-a "Naselje Prvi maj-dio” u Podgorici MONTPLAN - Podgorica Strana 78
© Copyright 2024 Paperzz