Μσθομανία, Σύνδρομο Münchhausen, Münchhausen by Internet και Münchhausen by Proxy: Μια γενική θεώρηζη Middleton, C. (2010) Διζαγωγή Ζ κπζνκαλία ή ε θαληαζηηθή ςεπδνινγία είλαη ε επαλάιεςε ςεκάησλ πνπ νδεγεί ζε έλα πνιύπινθν ζύζηεκα ζπκπεξηθνξηθώλ ηερλαζκάησλ. Ζ «θαληαζηηθή ςεπδνινγία» πξσηναλαθέξζεθε σο ζύλδξνκν από ηνλ Γεξκαλό Delbrück ήδε από ην 1891, ν νπνίνο πεξηέγξαςε ηελ ηζηνξία κηαο γπλαίθαο από ηελ Απζηξία πνπ πεξηπιαληόηαλ ζηελ Δπξώπε από ρώξα ζε ρώξα παξηζηάλνληαο ηε κία ηε Ρσκαία πξηγθίπηζζα, ηελ άιιε έλα κέινο ηεο Ηζπαληθήο βαζηιηθήο νηθνγέλεηαο ή ηε θησρή θνηηήηξηα ηεο ηαηξηθήο. ηε ζεσξία δελ ππάξρεη νκόθσλε αληηκεηώπηζε ηεο ζπκπεξηθνξάο αιιά νύηε θαη έλαο θνηλά απνδεθηόο νξηζκόο ηεο, παξόιν πνπ κηα πξώηε έλλνηα θαη κηα πξώηε ζέζε δηαγλσζηηθώλ θξηηεξίσλ ηεο επηρεηξήζεθε έλα αηώλα πξηλ από ηνλ Dupré (1905), θαη παξόιν πνπ, πεξηγξαθηθά, ε κπζνκαλία είλαη κηα ηθαλνπνηεηηθά δηαζαθεληζκέλε ζπκπεξηθνξά. Γελ ππάξρνπλ επίζεο πινύζηεο αλαθνξέο ζε απηή ηε ζπκπεξηθνξά, ίζσο γηαηί δελ είλαη εληαγκέλε ζηα εγρεηξίδηα-θώδηθεο δηαθνξηθήο δηάγλσζεο DSM-IV-TR θαηDSM-IV-TR ή ICD-10 Chapter V: Mental and behavioural disorders, δελ δηαγλώζθεηαη θαη δελ αληηκεησπίδεηαη σο αυτόνομη ασθένεια, ηνπιάρηζηνλ από ηηο ηξέρνπζεο εθδόζεηο, παξόιν πνπ ππήξραλ ζρεηηθέο εηζεγήζεηο γηα έληαμε ηεο ζηα εγρεηξίδηα σο απηόλνκεο αζζέλεηαο, πξνεξρόκελεο ηόζν από ηνπο ςπρνινγηθνύο όζν θαη από ηνπο δηθαζηηθνύο θαη λνκηθνύο θύθινπο, έλεθα θαη ησλ ζνβαξώλ πξαγκαηηθώλ θαη λνκηθώλ δηαζηάζεσλ πνπ ζα κπνξνύζε λα πξνζιάβεη ε ζπκπεξηθνξά απηή (Green, James, Gilbert & Byard, 1999). ηελ πην πξόζθαηε αλαθνξά ηνπο νη Paraskevoulakou θαη Antonopoulou ζην 1st International Congress on Neurobiology and Clinical Psychopharmacology and European Psychiatric Association Conference on Treatment Guidance πνπ έιαβε ρώξα ζηε Θεζζαινλίθε ηέιε Ννεκβξίνπ 2009 (ζέζε πνπ δεκνζηεύζεθε πεξηιεπηηθά ην 2010) επαλέιαβαλ ηε ζρεηηθή εηζήγεζε. ηελ πξνζπάζεηα νξηζκνύ ηεο κπζνκαλίαο ή θαληαζηηθήο ςεπδνινγίαο, εηδηθά όηαλ απηή εκπιέθεη δεηήκαηα πγείαο πξνζσπηθά ή ησλ νηθείσλ, ιέρζεθε όηη είλαη, παξά κηα απηόλνκε αζζέλεηα, κηα ζπκπεξηθνξά πνπ κπνξεί λα απνηειεί έλα πξόσξν ζηάδην ή πξόδξνκν ζύκπησκα άιισλ ρξόλησλ πιαζκαηηθώλ αζζελεηώλ (factitious disorders) ή αζζελεηώλ πξνζπνίεζεο (malingering). Καη ζηηο δύν πεξηπηώζεηο, πιαζκαηηθώλ αζζελεηώλ θαη αζζελεηώλ πξνζπνίεζεο, ν αζζελήο παξάγεη θαη ππνθξίλεηαη ηα ζπκπηώκαηα ζπγθεθξηκέλσλ ζσκαηηθώλ ή ςπρηθώλ παζήζεσλ. Σν ύλδξνκν Münchhausen ή Münchhausen by Proxy (όπνπ επηζεκαίλεηαη ην έληνλν ελδηαθέξνλ ηεο δηθαζηηθήο θαη λνκηθήο ςπρνινγίαο) είλαη πιαζκαηηθέο αζζέλεηεο θαη θαιύπηνληαη από ηνπο δηεπξπκέλνπο πιένλ θώδηθεο δηαθνξηθήο δηάγλσζεο, ν ICD ηηο ζπγθαηαιέγεη ζηηο δηαηαξαρέο ηεο πξνζσπηθόηεηαο. Ο Baron Münchhausen ιέγεηαη όηη ζπλήζηδε λα εμηζηνξεί θαληαζηηθέο, πεξηπεηεηώδεηο ηζηνξίεο γηα ηα δήζελ θαηνξζώκαηά ηνπ (Raspe, Münchhausen & Finger, 1859), γη’απηό, εκπλεπζκέλνο ν Asher (1951), έδσζε ηελ νλνκαζία Münchhausen ζην ζύλνιν ησλ ζπκπεξηθνξηθώλ παξαηεξήζεσλ ηνπ (ζηελ αγγιηθή επξύηεξα ρξεζηκνπνηείηαη Munchausen αληί Münchhausen). Ζ δηαθνξά ησλ πιαζκαηηθώλ αζζελεηώλ από ηηο αζζέλεηεο πξνζπνίεζεο είλαη σο πξνο ηα θίλεηξα, ζηηο πξώηεο ν αζζελήο απιά επηδηώθεη λα κπεη ζην ξόιν ηνπ αζζελνύο (sick role) ή λα εηζάγεη άιιν νηθείν ηνπ πξόζσπν ζην ξόιν ηνπ αζζελνύο θαη ηνλ 1 εαπηό ηνπ ζην ξόιν ηνπ θεδεκόλα/ αληηπξνζώπνπ ηνπ αζζελνύο (proxy), ζηηο δεύηεξεο έρεη εμσηεξηθά θίλεηξα, όπσο λα απνθύγεη ζηξαηησηηθή ζεηεία θαη άιιεο ππνρξεώζεηο, λα δηθαηνινγήζεη ηελ απνπζία ηνπ από ην δηθαζηήξην θιπ. Μπνξεί επίζεο λα ιερζεί όηη ε κπζνκαλία είλαη κηα από ηηο πνιιέο δπλαηέο εθδειώζεηο ελόο επξύηεξνπ ζπλδξόκνπ εμαπάηεζεο, πνπ όκσο αληί λα θαηεπζύλεηαη ζε εμσηεξηθνύο ζθνπνύο (νηθνλνκηθό θέξδνο), θαηεπζύλεηαη ζε εζσηεξηθνύο ζθνπνύο (ζπλαηζζεκαηηθό θέξδνο) (Hardie & Reed, 1998). Πνηά είλαη ηα ραξαθηεξηζηηθά ελόο κπζνκαλνύο γεληθά θη ελόο πάζρνληα από ην ζύλδξνκν Münchhausen ή Münchhausen by Internet ή Münchhausen by Proxy; Πνύ κπνξνύλ λα νδεγήζνπλ θαη γηαηί ελδηαθέξνπλ ή πξέπεη λα ελδηαθέξνπλ; Κεθάλαιο Α H παθολογική ψεσδολογία - μσθομανία ε όινπο ηπραίλεη λα ρξεηαζηεί λα ρξεζηκνπνηήζνπλ θάπνην «ρξήζηκν» ςέκα κεκνλσκέλα ή πεξηζηαζηαθά ζηελ θνηλσληθή θαζεκεξηλόηεηά ηνπο γηα θάπνηνπο ζπγθεθξηκέλνπο ιόγνπο. Ζ ςεπδνινγία επίζεο παξνπζηάδεηαη ζηαζεξά ζε έλα θπζηνινγηθό ζηάδην ηεο δηαλνεηηθήο αλάπηπμεο ησλ παηδηώλ όηαλ απηά αξρίδνπλ λα αληηιακβάλνληαη όηη νη γνλείο δελ έρνπλ πξόζβαζε ζηνλ θαηάδηθν ηνπο θόζκν ησλ ζθέςεσλ (Aubron, Purper-Ouakil & Michel, 2007). Τπάξρεη ινηπόλ θαη ε θπζηνινγηθή ςεπδνινγία (Ford, King, & Hollender, 1988; Weston, 1996) ή ηα ιεγόκελα «ιεπθά ςέκαηα» (Akimoto, 1997). κσο ε παζνινγηθή ςεπδνινγία ή ε κπζνκαλία δηαθέξεη από ηε θπζηνινγηθή ςεπδνινγία ηόζν πνζνηηθά όζν θαη πνηνηηθά. Πνζνηηθά είλαη εθηεηακέλε, επαλαιακβαλόκελε θαη ρξόληα. Έλα κπζνκαλέο άηνκν ζπκίδεη καληαθό θαη εθηόο ειέγρνπ άηνκν (Healy & Healy, 1915). Πνηνηηθά, ηα ςέκαηα ελόο κπζνκαλή είλαη νινθιεξσκέλεο, ζπλαξπαζηηθέο ηζηνξίεο, πνπ αλήθνπλ ζηε ζθαίξα ηεο θαληαζίαο (δελ έρνπλ ζηελ πξαγκαηηθόηεηα ζπκβεί) θαη ηα γεγνλόηα ηνπο επηιέγνληαη ζηε βάζε ελόο πνιύπινθνπ θαη εθιεπηπζκέλνπ ζπζηήκαηνο ζπλαηζζεκαηηθήο εμαπάηεζεο. Ηδηαίηεξν ραξαθηεξηζηηθό δηάθξηζεο ηεο κπζνκαλίαο από ηε θπζηνινγηθή ςεπδνινγία (θάπσο ακθηζβεηνύκελν ή δύζθνιν λα πξνζεγγηζηεί δηαρσξηζηηθά) είλαη όηη ζηελ πξώηε δελ ππάξρεη ζπγθεθξηκέλν εκθαλέο – εμσηεξηθό θίλεηξν (π.ρ. ν κπζνκαλήο δελ ιέεη έλα ςέκα γηα λα απνθύγεη δπζάξεζηεο θαηαζηάζεηο ή γηα λα θεξδίζεη ελδερνκέλσο θάηη πιηθά ππαξθηό ή γηα λα δηθαηνινγήζεη κηα απνπζία ηνπ από ηε δνπιεηά ηνπ ή αιινύ θιπ), άιιν από ηα ζπλαηζζεκαηηθά-εζσηεξηθά θίλεηξα ηεο κπζνκαλίαο, πνπ ζα πεξηγξαθνύλ εθηελέζηεξα ζηε ζπλέρεηα. Οη Powell, Gudjonsson θαη Mullen (1983) παξαηεξνύλ πσο όηαλ έλα άηνκν ςεύδεηαη ζην πιαίζην ηεο θπζηνινγηθήο ςεπδνινγίαο, ζπλήζσο αθήλεη λα αλαπηπρζνύλ κέζα ηνπ θαη βηώλεη θάπνηεο δπζάξεζηεο ςπρνθπζηνινγηθέο απαληήζεηο (ελνρή, εθλεπξηζκό, αγσλία, ζύγρπζε), νη νπνίεο κπνξνύλ λα θαηαγξαθνύλ. Σν δπζάξεζην ζπλαηζζεκαηηθό επαθόινπζν ηεο ςεπδνινγίαο είλαη απηό πνπ ηνλ «εμαλαγθάδεη» θαηά θάπνην ηξόπν λα ιέεη ηελ αιήζεηα. Παξόιν πνπ ζηελ έξεπλα ησλ Powell θ.α. (1982) δελ εμαθξηβώζεθε όηη ζπκβαίλεη ή κπνξεί λα ζπκβεί, πθίζηαηαη σο ππόζεζε ή ππνςία όηη ελδερνκέλσο ζε νξηζκέλνπο κπζνκαλείο λα κελ παξαηεξείηαη απηό ην δπζάξεζην ζπλαηζζεκαηηθό επαθόινπζν ηεο ςεπδνινγίαο ή κπνξεί λα ειέγρεηαη κε ηέηνην ηξόπν ζε νξηζκέλεο πεξηπηώζεηο, ώζηε ν κπζνκαλήο λα έρεη ηε δπλαηόηεηα λα πεξλάεη επηηπρώο ηα ιεγόκελα ηεζη αλίρλεπζεο ςεύδνπο ή θάπνηα από απηά. Δάλ όκσο πάιη ππάξρεη απηό ην δπζάξεζην ζπλαηζζεκαηηθό επαθόινπζν ηεο ςεπδνινγίαο, 2 ζα κπνξνύζε λα ππνζέζεη θαλείο όηη ν κπζνκαλήο ζε απηό αθξηβώο επηδηώθεη λα ππνβάιεη ηνλ εαπηό ηνπ, ζε έλα είδνο «ςπρηθνύ απηνηξαπκαηηζκνύ», κε ηνλ ίδην ηξόπν πνπ κπνξεί λα ππνβάιεη ηνλ εαπηό ηνπ ζε έλα είδνο «θπζηθνύ απηνηξαπκαηηζκνύ». Οη ηζηνξίεο ελόο κπζνκαλνύο αηόκνπ, σο πξνο ην πεξηερόκελν ηνπο γεληθά, είλαη πηζαλόλ λα ζπκβνύλ ζε πξαγκαηηθή βάζε, έρνπλ δειαδή έλα ζύλδεζκν κε ό,ηη κπνξεί λα ηύρεη ζε θάπνηνλ άλζξσπν, γη’απηό είλαη θαη πεηζηηθέο, δελ δεκηνπξγνύλ ηελ αίζζεζε όηη, σο γεγνλόηα, είλαη εθεπξέζεηο πνπ αησξνύληαη πιήξσο ζηε ζθαίξα ηεο θαληαζίαο (π.ρ. θάπνηνο κπζνκαλήο δελ ζα πεη πνηέ «επηθνηλσλώ κε εμσγήηλνπο» ή «είκαη ν Θεόο»). Βέβαηα νη πεξηπηώζεηο πνπ νη «πξσηαγσληζηέο» κπζνκαλείο παξίζηαλαλ πξηγθίπηζζεο θαη βαζηιηάδεο έιαβαλ ρώξα ζε επνρέο θαη πεξηβάιινληα όπνπ, κε ηα ηόηε θξηηήξηα, ήηαλ θαη πάιη ηζηνξίεο δπλαηό λα ζπκβαίλνπλ. Οη ηζηνξίεο ελόο κπζνκαλή ιακβάλνπλ ρώξα ζε ηόζεο πνιιέο πεξηπηώζεηο, κε ζηαζεξό ή ζπλερή ηξόπν, θαη κε πξσηαγσληζηή (ήξσα ή ζύκα) πάληα ηνλ ζπγθεθξηκέλν κπζνκαλή, πνπ θάπνηνο ππνςηαζκέλνο αθξναηήο / ζεαηήο ηνπ ζπλόινπ ηεο ζπκπεξηθνξάο ζα κπνξνύζε λα αληηιεθζεί ην ελδερόκελν ύπαξμεο ηεο ελ ιόγσ παζνινγίαο. Οη ηζηνξίεο ζπλήζσο εκπεξηέρνπλ ζηνηρεία πνπ ζθνπεύνπλ λα αλαβαζκίζνπλ ηελ πξνζσπηθόηεηα ή ην θνηλσληθό status ηνπ κπζνκαλή (ηνπιάρηζηνλ ζύκθσλα κε ηα δηθά ηνπ θξηηήξηα), ν νπνίνο κπνξεί λα ηζρπξίδεηαη όηη είλαη γηαηξόο, ςπρνιόγνο ή θνηηεηήο ηαηξηθήο ή λνκηθήο, αληίζηνηρα λα έρεη έθεζε ή πεδίν γλώζεσλ ζε απηνύο ηνπο ηνκείο, ή λα ηζρπξίδεηαη όηη έρεη επαύιεηο, θόηεξα θιπ. ε έλα αμηνζεκείσην πνζνζηό ππνζέζεσλ πξνζώπσλ πνπ εθ ησλ πζηέξσλ δηαγλώζηεθαλ κπζνκαλείο, ππήξμε κηα ππνςία ζύλδεζεο ηεο θαηάζηαζεο ηνπο κε δηαηαξαρέο ηεο πξνζσπηθόηεηαο, λεπξνινγηθέο δηαηαξαρέο, όπσο επηιεςία, παιαηόηεξνπο ηξαπκαηηζκνύο ζην θεθάιη ή ηε γεληθόηεξε θαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ θεληξηθνύ λεπξηθνύ ζπζηήκαηνο (King & Ford, 1988). Δπίζεο νη κπζνκαλείο είραλ παξνπζηάζεη ηελ ηάζε ηεο «πεξηπιάλεζεο», όπσο ραξαθηεξίζηεθε ε ζπλερήο κεηαθίλεζε ηνπο από ηνλ έλα ηόπν ζηνλ άιιν, πξνθαλώο γηα λα βξίζθνληαη θάζε θνξά ελώπηνλ δηαθνξεηηθνύ «θνηλνύ», κπνξώληαο λα παξαιιάδνπλ ηηο ηζηνξίεο ηνπο, κε ιηγόηεξεο πηζαλόηεηεο λα γίλνπλ αληηιεπηνί. ε έλα πνζνζηό 25% νη ηζηνξίεο πεξηείραλ θαληαζηηθέο αζζέλεηεο, πνπ, όπσο ζα αλαθεξζεί ζηε ζπλέρεηα, αθνξνύλ ζε πνιύ ζπγθεθξηκέλεο παζήζεηο. Πην ελδηαθέξνλ, ζε έλα πνζνζηό ππνζέζεσλ, ππήξμαλ απόπεηξεο απηνθηνλίαο, νηθνγελεηαθό ηζηνξηθώλ ςπρηαηξηθώλ παζήζεσλ ή πνηληθό κεηξών (Green, James, Gilbert & Byard, 1999). Περίπηωζη 1 Ζ πεξίπησζε πνπ αλαθέξνπλ νη Green θ.α. (1999) είρε σο εμήο: Μηα 46-ρξνλε γπλαίθα βξέζεθε καραηξσκέλε κέρξη ζαλάηνπ ζην ζπίηη ηεο. ηε ζθελή δελ ππήξραλ νπνηεζδήπνηε ελδείμεηο ζηξαγγαιηζκνύ ή άιια ζηνηρεία πνπ λα παξαπέκπνπλ ζε δνινθνλία, σζηόζν, επεηδή ε γπλαίθα, ζύκθσλα κε πιεξνθνξίεο πνπ δόζεθαλ από ηελ θνηλσληθή ιεηηνπξγό, βξηζθόηαλ ζε πξόγξακκα πξνζηαζίαο καξηύξσλ, ε ππόζεζε ηεο έηπρε ρεηξηζκνύ δηαηεξώληαο πάληα αλνηρηό ην ελδερόκελν δνινθνλίαο ηεο. ύκθσλα κε πιεξνθνξίεο ηεο θνηλσληθήο ιεηηνπξγνύ, ε γπλαίθα απηή είρε ήδε κεηαθηλεζεί από δύν πξνεγνύκελνπο ηόπνπο δηακνλήο ιόγσ επηζέζεσλ πνπ, ζύκθσλα κε δηθνύο ηεο ηζρπξηζκνύο, είρε δερζεί, κία κάιηζηα εθ ησλ νπνίσλ, ζύκθσλα πάιη κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηεο, ηεο είραλ αθήζεη θάπνηα παξαπιεγία θαη δελ κπνξνύζε λα πεξπαηήζεη θαλνληθά. Άιιεο πιεξνθνξίεο πνπ ιήθζεθαλ 3 αλαθνξηθά κε ηελ γπλαίθα απηή ήηαλ όηη ηύραηλε ζεξαπείαο ζε ηνπηθό λνζνθνκείν γηα έλα κηθξό θαξθίλσκα ζηνπο πλεύκνλεο θαη πξνεγνύκελα γηα θαξθίλσκα ζην ιάξπγγα, ζεξαπείεο εμαηηίαο ησλ νπνίσλ ε θσλή ηεο αθνπγόηαλ ηνλ ηειεπηαίν θαηξό αιινησκέλε όηαλ κηινύζε κε ηε ζπγθεθξηκέλε ιεηηνπξγό ζην ηειέθσλν. ηελ απηνςία παξαηεξήζεθε όηη ππήξρε ηξαύκα - κία ηνκή - κήθνπο 8 εθαηνζηώλ ζηελ εζσηεξηθή πιεπξά ηνπ ώκνπ. Τπήξραλ παιηέο νπιέο ζηνπο θαξπνύο. Γελ ππήξραλ νπνηεζδήπνηε άιιεο ελδείμεηο ηξαπκαηηζκώλ νύηε ζεκάδηα πάιεο. Ο ζάλαηνο ηεο πξνθιήζεθε από αηκνξξαγία από ην ηξαύκα ζηνλ ώκν. Πεξαηηέξσ απηνςία καξηπξνύζε όηη ν ιάξπγγαο θαη νη πλεύκνλεο δελ είραλ νπνηεζδήπνηε ελδείμεηο θαθνήζεηαο ή όγθνπο. Ζ πιάηε θαη ε ζπνλδπιηθή ζηήιε ήηαλ θπζηνινγηθέο, ρσξίο ελδείμεηο παξαπιεγίαο, παιαηόηεξεο εμεηάζεηο ηεο πνπ αλεπξέζεθαλ ζην ρώξν ηεο θαη επαλεμεηάζηεθαλ θαίλνληαλ θπζηνινγηθέο, ελώ δελ ππήξμε θακία ζύλδεζε ησλ ηζρπξηδόκελσλ αζζελεηώλ ηεο κε νπνηαδήπνηε ηαηξηθά επξήκαηα. Απηά, ζε ζπλάξηεζε κε ην ηζηνξηθό ηεο ππόζεζεο όπσο είρε ιεθζεί από ηελ θνηλσληθή ιεηηνπξγό, νδήγεζαλ ζην ζθεπηηθό πηζαλνύ απηνηξαπκαηηζκνύ ηεο. Ζ έξεπλα είρε ζπλερηζηεί. Ζ θνηλσληθή ιεηηνπξγόο αλέθεξε πεξαηηέξσ όηη ε γπλαίθα απηή είρε δεισζεί έλα ρξόλν πξηλ ζε θέληξν γηα άηνκα κε αλαπεξίεο, ιόγσ ηεο δπζθνιίαο ηεο λα πεξπαηήζεη έηπρε πξνλνκηαθήο θξνληίδαο θαη κάιηζηα ηεο δόζεθε ειεθηξηθό ηξνρνθάζηζκα. Ζ δεισκέλε επαγγεικαηηθή ηεο εκπεηξία ήηαλ ςπρνιόγνο ζε θέληξν απεμάξηεζεο ηνμηθνκαλώλ θαη ήζειε ηνλ εαπηό ηεο λα κεζνιαβεί γηα ηε ζύιιεςε παξάλνκσλ εκπόξσλ θαη θπθισκάησλ ηνπ ππόθνζκνπ, παξέρνληαο πιεξνθνξίεο ζηελ αζηπλνκία, εκπινθή εμαηηίαο ηεο νπνίαο ππνηίζεηαη όηη εληάρζεθε θαη ζην πξόγξακκα πξνζηαζίαο καξηύξσλ. πλεληεύμεηο από κέιε ηεο νηθνγέλεηαο ηεο έδσζαλ εληειώο δηαθνξεηηθέο πιεξνθνξίεο, όηη πξόθεηηαη γηα κηα γπλαίθα πνπ πάληα, από κηθξή, έιεγε ςέκαηα, πνπ δελ ήμεξε ηνλ ηξόπν λα ιέεη αιήζεηεο, άιιαδε ζπλερώο νλόκαηα, έθαλε θαηάρξεζε λαξθσηηθώλ νπζηώλ θαη αιθνόι ,θαη απεπζπλόηαλ ζπλερώο ζε δηάθνξεο ηαηξηθέο πξαθηηθέο γηα λα επηιύζεη αλύπαξθηα κάιινλ ηαηξηθά πξνβιήκαηα. Δίρε ζην παξειζόλ ρξεζηκνπνηήζεη θαη έλα κύζν έθηνπεο εγθπκνζύλεο ρσξίο ε απηνςία λα επηβεβαηώλεη θάηη ηέηνην. Γελ ππήξρε νπνηαδήπνηε έλδεημε όηη ήηαλ όλησο ςπρνιόγνο. Δίρε πεξάζεη θάπνην ρξόλν ζηε θπιαθή, όπνπ ιέρζεθε όηη απνιάκβαλε λα δηαβάδεη ηαηξηθά πεξηνδηθά. Γελ βξηζθόηαλ ζε θαλέλα πξόγξακκα πξνζηαζίαο καξηύξσλ. Υξεζηκνπνηνύζε ηνπιάρηζηνλ έμη νλόκαηα. ηε βάζε όισλ απηώλ ησλ πιεξνθνξηώλ ην ζπκπέξαζκα ήηαλ όηη ε γπλαίθα απηή έπαζρε από κπζνκαλία ε νπνία νδήγεζε ζηνλ απηνηξαπκαηηζκό ηεο. πσο παξαηεξνύλ νη Newmark, Adityanjee θαη Kay (1999) ζηα παζνινγηθά ςεύδε ζπλήζσο ππάξρεη κηα δπζαλαινγία κε ην πξαθηηθό όθεινο ηνπ κπζνκαλή, δειαδή ν κπζνκαλήο πξαθηηθά δελ έρεη λα θεξδίζεη θάηη κέζα από ηα θάπσο πην κεινδξακαηηθά ςεύδε ηνπ, εθηόο από όζα ηνπ δίδεη ε ίδηα ε δηαδηθαζία ηνπ λα ςεύδεηαη θαη ε αίζζεζε όηη ρεηξίδεηαη θαη ειέγρεη ηηο ζθέςεηο θαη ηα ζπλαηζζήκαηα ησλ άιισλ. πλήζσο απαληά ζε γεληθέο εξσηήζεηο κε άλεζε θαη ακεζόηεηα θαη ε πεηζηηθόηεηα πνπ παξάγεη είλαη ηόζν ινγηθή πνπ ζα κπνξνύζε εύινγα ν κέζνο άλζξσπνο λα παξαζπξζεί. Δηδηθά όηαλ ν κπζνκαλήο ρξεζηκνπνηεί θαη ζηνηρεία από ηελ πξαγκαηηθή ηνπ δσή ή εκπιέθεη ππαξθηά γεγνλόηα θαη πξόζσπα. Ίζσο νη κλήκεο πνπ είλαη ππαξθηέο θαη έγθπξεο γηα νξηζκέλα ζηνηρεία ησλ κύζσλ ηνπ αθξηβώο λα κεηξηάδνπλ ηε δεκηνπξγία ηνπ δπζάξεζηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ επαθόινπζνπ ηεο ςεπδνινγίαο πνπ ιέρζεθε πξνεγνπκέλσο. Σα ςήγκαηα αιήζεηαο πνπ ρξεζηκνπνηνύληαη από ην κπζνκαλή είλαη ζαλ νη «θνιώλεο» ησλ κύζσλ ηνπ. πλήζσο όκσο ππάξρνπλ κηθξέο αληηθάζεηο αιιά θαη 4 θάπνηνο βαζκόο ανξηζηίαο, ελώ όηαλ νη κπζνκαλείο εξσηνύληαη γηα πεξηζζόηεξεο ιεπηνκέξεηεο ησλ ιεγνκέλσλ ηνπο, παξόιν πνπ είλαη «κειεηεκέλνη» θαη (νη πεξηζζόηεξνη) έρνπλ πςειό δείθηε λνεκνζύλεο, είηε εθλεπξίδνληαη (εθιακβαλόκελνη όηη ηνπο ακθηζβεηνύλ), είηε απιά δελ κπνξνύλ λα ηηο παξέρνπλ ζε βαζκό ηθαλνπνηεηηθό. ηαλ ακθηζβεηνύληαη θαη εθλεπξίδνληαη νη κπζνκαλείο, ραξαθηεξηζηηθά, αιιάδνπλ ηόλν ζηε θσλή ηνπο. Δηδηθόηεξα, αλ ακθηζβεηεζνύλ κε ήπην ηξόπν θαη εληόο πεξηζηάζεσλ πνπ αηζζάλνληαη αθόκα ειεγρόκελεο δελ ράλνπλ εληειώο ηε ςπρξαηκία ηνπο, αληαπεμέξρνληαη θαη επαλαθηνύλ ην «πάλσ ρέξη» κε θάπνην εθλεπξηζκό, αιιά κε ηε δπλαηόηεηα λα παξαιιάμνπλ ηελ ηζηνξία ηνπο, κε ηξόπν ώζηε λα κπαιώζνπλ νπνηαδήπνηε ακθηζβεηνύκελα ζεκεία αληηιακβάλνληαη (θαη αληηιακβάλνληαη εύθνια πνηά ζεκεία έηπραλ ακθηζβήηεζεο). Αλ όκσο ακθηζβεηεζνύλ ζε πην έληνλν βαζκό θαη απεηιεζνύλ ή αηζζαλζνύλ απεηιεκέλνη είηε ζα νκνινγήζνπλ ηελ «απνηξόπαηα πξάμε» ηνπο θαη ζα εηζάγνπλ ηνλ εαπηό ηνπο ζε άιιν ξόιν, απνινγεηηθό αιιά εμίζνπ κίδεξν, είηε ζα γίλνπλ θάπσο επηζεηηθνί, αγελείο θαη επίκνλνη. Δηδηθόηεξα σο πξνο ηε δεύηεξε πηζαλόηεηα, όηαλ θάπνηνο ηνπο επηζεκάλεη επζέσο θελά θαη αληηθάζεηο ζηα ιεγόκελά ηνπο θαη ηνπο πξνθαιέζεη αλνηρηά ή ηνπο θαηεγνξήζεη κε «ζηνηρεία», ζα κπνξνύζαλ λα γίλνπλ θάπσο επηθίλδπλα πξνθιεηηθνί (λα αλαπηύμνπλ κηα ζπκπεξηθνξά θάπσο καληώδε), είηε λα πξνθαιέζνπλ θαη νη ίδηνη γηα κηα επηβεβαίσζε (πνπ θαλνληθά δελ κπνξνύλ λα παξέρνπλ), ζηε βάζε γλσζηώλ πξαγκαηηθώλ θαηαζηάζεσλ. πρλά ε αλάγθε ηνπο ή ε δέζκεπζε ηνπο λα παξέρνπλ πξαγκαηηθή επηβεβαίσζε ηνπο σζεί ζε πην «αθξαίεο» απηνθαηαζηξνθηθέο ζπκπεξηθνξέο (π.ρ. λα πξνθαιέζνπλ κηα νπιή ζε ζεκείν ηνπ ζώκαηόο ηνπο πξνθεηκέλνπ λα πείζνπλ όηη έρνπλ ππνβιεζεί ζε ηαηξηθή επέκβαζε θιπ). Απηνί πνπ / όηαλ νκνινγνύλ ζπλήζσο κεηά από θάπνην "ζηξίκσγκα" έρνπλ ρακειή αλνρή ζηηο αληηπαξαζέζεηο. Οη κπζνκαλείο δελ εθθξάδνπλ ηα ζπλαηζζήκαηα ηνπο παξά κόλν κέζα από ηε ζπκπεξηθνξά ηνπο θαη ηα θαληαζηηθά πξνβιήκαηα ηνπο. Δηδηθόηεξα σο πξνο ηελ αδπλακία ηνπο λα αληαπεμέιζνπλ ζε επίκνλεο αληηπαξαζέζεηο ζα αληηδξνύζαλ κε κηα γεληθόηεξε πξνθιεηηθή άξλεζε ή κηα εηξσληθή ή κειό απνδνρή πνπ εμππεξεηεί ηαπηόρξνλα ή ελαιιαθηηθά πνιινύο ζθνπνύο, λα θξαηήζνπλ ηελ απηνπεπνίζεζε ηνπο ζην ίδην επίπεδν, λα δώζνπλ έλα ηέινο ζηελ πίεζε ηεο αληηπαξάζεζεο (Newmark, θ.α., 1999), αιιά θαη λα δηεξεπλήζνπλ ην έδαθνο εμαθνινύζεζεο θάπνηνπ «ξόινπ». Δάλ έλαο κπζνκαλήο θαηεγνξεζεί γηα έλα έγθιεκα, πξνθαλώο νη πηζαλόηεηεο παξαδνρήο ηνπ είλαη απμεκέλεο, αθόκα θαη αλ δελ ην έρεη δηαπξάμεη, θαη γηα ην ιόγν όηη δελ αληέρνπλ ηελ πηεζηηθή αληηπαξάζεζε (Dolan, 1995), αιιά θαη γηαηί έρνπλ ηελ εθεπξεηηθή επειημία λα ρξεζηκνπνηνύλ πξαγκαηηθέο θαηαζηάζεηο θαη δεδνκέλα (αθόκα θαη ηελ θαθή ηνπο «πεξηπεηεηώδε» εκπεηξία λα ηνπο θαηεγνξήζεη θάπνηνο γηα έλα έγθιεκα πνπ δελ έρνπλ δηαπξάμεη) ηξνθνδνηώληαο νη ίδηνη ηνπο κύζνπο ηνπο. Δλδερνκέλσο έλαο κπζνκαλήο λα επηζπκνύζε λα θπιαθηζηεί γηα θάπνην ρξνληθό δηάζηεκα, ζηε ζθέςε όηη ζα πξνθαιέζεη ηελ πξνζνρή ησλ άιισλ, ζα ηπγράλεη ηεο ζεκαζίαο θαη ηεο θξνληίδαο ηνπο, ή βιέπνληαο ηελ εκπεηξία θπιάθηζεο ηνπ σο έλα κέζν ζπκαηνπνίεζεο ηνπ (victim role), ή ζε κηα θάζε πνπ δηαθαηέρεηαη από αλάγθε λα εμαθαληζηεί από ην θνηλσληθό γίγλεζζαη, ή απιά έηζη γηα λα δεη πώο είλαη ή γηα αιιαγή. Έλα αξθεηά ηδηαίηεξν ραξαθηεξηζηηθό είλαη όηη νη εμηζηνξήζεηο ελόο κπζνκαλή έρνπλ θάπνην επίκνλν θαη έληνλν κειό ύθνο, πνπ ζπκίδεη αζπξόκαπξν θηλεκαηνγξάθν, κηα δξακαηηθήο ή ινγνηερληθή πνηόηεηα θαη πνηεηηθή δηάζεζε, πνπ δελ ζπλεζίδεηαη ζε εμηζηνξήζεηο αηόκσλ πνπ έρνπλ βηώκαηα, πξαγκαηηθέο κλήκεο, θαη ζπλαηζζεκαηηθά θαηάινηπα ησλ ίδησλ «ηξαληαρηώλ» (σο επί ησ πιείζην) γεγνλόησλ, θαη απηή ε ινγνηερληθή πνηόηεηα εκπεξηέρεη ζηνηρεία πνπ πεξηζηξέθνληαη ζπλερώο γύξσ από ην «εγώ» ηνπο. Έλαο κπζνκαλήο ζα επέιεγε 5 κηα ηδηόηεηα κε πξεζηίδ θαη θύξνο, ηελ νπνία ζα έβξηζθε θάπνην ηξόπν λα εηζάγεη (αθόκα θαη ρσξίο λα ηνπ δνζεί ε επθαηξία) ζε θάπνηα από ηηο εμηζηνξήζεηο ηνπ. Οη κπζνκαλείο δελ έρνπλ παξαηζζήζεηο, δειαδή, αθόκα θαη ζην κέγηζην εθείλν ζεκείν ηεο πξνζπάζεηαο ηνπο λα θεληξίζνπλ ηελ πξνζνρή ηνπ απνδέθηε ησλ ςεκάησλ ηνπο, δηαηεξνύλ θαζαξή ηε ζπλείδεζε όηη ηα ιεγόκελα ηνπο είλαη ςεπδή θαη όηη βξίζθνληαη εληόο ελόο ξόινπ. Απηή ε δηάζηαζε κεηαμύ ηεο δηαλνεηηθήο θαη ζπλαηζζεκαηηθήο ηνπο θαηάζηαζεο ηνπο κεηαηξέπεη ζε ζρεδόλ ηέιεηνπο «εζνπνηνύο», ζην βαζκό πνπ ν αθξναηήο ή ζεαηήο ηνπο δελ κπνξεί λα δηαθξίλεη πνηέο αθεγήζεηο ηνπο αθνξνύλ ππαξθηέο κλήκεο θαη πνηέο θαληαζηηθέο, πνηά από ηα ιεγόκελα ηνπο είλαη ςέκαηα, πνηά αιήζεηα θαη πνηά κηα έληερλε παξαιιαγή ηεο αιήζεηαο. πλήζσο επίζεο νη κπζνκαλείο, γη’απηέο ηηο ελαιιαγέο ζηνπο ςεπδν-ξόινπο ηνπο, επηιέγνπλ αθξναηήξην πνπ δελ έρεη επηθνηλσλία κε άηνκα ηεο νηθνγέλεηαο ηνπο ή κε άιιεο πεγέο απνθάιπςεο ηνπο ή νη ίδηνη απνθιείνπλ απηή ηελ επηθνηλσλία θαη ηνπο αλαζηαηώλεη ην ελδερόκελν ύπαξμεο ηεο, πξνθεηκέλνπ λα κελ δηαςεπζηνύλ. Θα ήηαλ ζύλεζεο γηα έλα κπζνκαλή ζην (αιεζηλό) ηζηνξηθό ηνπ, έλαο ηνπιάρηζηνλ εθ ησλ γνλέσλ ηνπ λα ήηαλ ή λα είλαη κηα αξλεηηθή, πξνθιεηηθή θαη απνξξηπηηθή θηγνύξα είηε απέλαληη ζηνλ ίδην ην κπζνκαλή είηε απέλαληη ζε ηξίηα πξόζσπα, λα κελ δεκηνπξγεί άκεζεο θαη εηιηθξηλείο θνηλσληθέο ζρέζεηο θαη λα είλαη ζπλαηζζεκαηηθά (παξά θπζηθά) απώλ. Έλαο κπζνκαλήο ζα ηζρπξηδόηαλ όηη δελ έρεη δηθνύο ηνπ αλζξώπνπο ή δελ δηαηεξεί ζρέζεηο καδί ηνπο γηα δηάθνξνπο ιόγνπο ή ζα έβξηζθε έλα ηξόπν λα δηθαηνινγήζεη ηελ απνπζία ηνπο. Θα κπνξνύζε επίζεο ζα ηνπο "εθεύξεη" θαη λα ηνπο παξνπζηάζεη κε ηνλ ηξόπν πνπ ν ίδηνο ρξεηάδεηαη. Ο κπζνκαλήο είλαη θη απηόο έλα άηνκν πνπ δελ έρεη πγηή θνηλσληθή δσή, ελδερνκέλσο αηζζάλεηαη απνμελσκέλνο, δηαθνξεηηθόο θαη ρξεζηκνπνηεί κεγάια ρξνληθά δηαζηήκαηα απνκαθξπζκέλνο από θνηλσληθέο επαθέο ή ρξεζηκνπνηεί ηηο μαθληθέο εμαθαλίζεηο ηνπ σο έλα αθόκα ηξόπν λα θεληξίζεη ηελ πξνζνρή ησλ άιισλ, δηα ηεο απνπζίαο ηνπ, θαη λα πξνθαιέζεη θάπνηνπ είδνπο αλεζπρία. Δμαηηίαο ησλ ςεκάησλ πνπ ρξεζηκνπνηεί θαη ηνπ ζπλόινπ ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπ ζέηεη πάληα έλα όξην ζηηο ζρέζεηο ηνπ, δελ αθήλεη αλζξώπνπο λα ηνλ πιεζηάζνπλ, κπνξεί λα νδεγεζεί επθνιόηεξα ζε εμαξηήζεηο όπσο αιθνόι, θάπληζκα ή λαξθσηηθά θαη λα αλαπηύμεη εγθιεκαηηθή δξαζηεξηόηεηα. ηελ πεξίπησζε πνπ αλέθεξαλ νη Newmark, θ.α., (1999) ππήξρε έλα ζεκαληηθό ηζηνξηθό εγθιεηζκνύ ζε θαηάζηαζε νκεξία ηεο ζπδύγνπ θαη ηνπ γηνπ ηνπ. Οη κπζνκαλείο έρνπλ ρακειή απηνεθηίκεζε θαη έιιεηςε δπλαηόηεηαο λα ρεηξηζηνύλ απνθαζηζηηθά ηνλ εαπηό ηνπο. Ζ κεγαινκαλία ηνπο θαη νη εγσθεληξηθέο θαληαζηηθέο ηνπο κλήκεο είλαη έλαο ηξόπνο λα παξέρνπλ θάπνην έκκεζν ζπλαηζζεκαηηθό αληηζηάζκηζκα (Newmark, θ.α., 1999), λα ηζνξξνπνύλ. Ο κπζνκαλήο κπνξεί λα πξνζπαζεί λα δξαπεηεύζεη από παξνύζεο αγρώδεηο θαηαζηάζεηο ή λα επαλνξζώζεη κε απηό ηνλ ηξόπν αλαπηπμηαθέο ςπρνινγηθέο αλσκαιίεο ή λα πξόθεηηαη αθόκα γηα πθηζηάκελεο αλαπηπμηαθέο αλσκαιίεο πνπ εθθξάδνληαη δηνρεηεπκέλεο θάπνπ αιινύ, κε θάπνην άιιν ηξόπν. πλνςίδνληαο ηα αηηηνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζπκπεξηθνξάο ελόο κπζνκαλή, ζα κπνξνύζε λα παξαηεξεζεί θαλνληθόο ή πςειόηεξνο ηνπ θαλνληθνύ δείρηεο λνεκνζύλεο (νη Dike, Baranoski θαη Griffith, 2005 παξαηεξνύλ όηη ππάξρνπλ αξθεηέο πεξηπηώζεηο επηθαλώλ αληξώλ πνπ δηαγλώζηεθαλ σο παζνινγηθνί ςεύηεο. Ο δηθαζηήο Patrick Couwenberg, ν δηαθεθξηκέλνο κε πνύιηηδεξ ηζηνξηθόο – θαζεγεηήο ηζηνξίαο Joseph J. Ellis, ν Jeffery Archer, κέινο ηνπ House of Lords of England θιπ.), κεησκέλε αίζζεζε ηεο ηαπηόηεηαο θαη ηεο ηδησηηθόηεηαο, θησρή ή αλύπαξθηε ζεμνπαιηθή δξαζηεξηόηεηα, ρακειή αλεθηηθόηεηα ηεο δηάςεπζεο, απμεκέλεο αλάγθεο εμάξηεζεο θαη λαξθηζζηζκόο. Δηδηθόηεξα όζν αθνξά ηελ απμεκέλεο αλάγθεο εμάξηεζεο ηνπ, ζα κπνξνύζαλ λα ηνλ νδεγήζνπλ ζε ζπκπεξηθνξέο όπσο 6 ελνριεηηθή πξνζθόιιεζε ζε άηνκα θαη παξαθνινύζεζε ηεο ηδησηηθήο ηνπο δσήο (stalking) (Reisner, 2006). Ζ αλάγθε ηνπο γηα ζεμνπαιηθή δξαζηεξηόηεηα ζα κπνξνύζε λα ηνπο νδεγήζεη ζε θάπνην έγθιεκα ζεμνπαιηθήο θύζεο. Περίπηωζη 2 Ζ 22ρξνλε Lorraine ζπλειήθζε γηα αδηθήκαηα ζρεηηθά κε εκπξεζκνύο, δεκόζηα βιάβε (πξνθιεζείζα από ςεπδείο αλαθνξέο), ςεπδείο δειώζεηο, πιαζηνγξάθεζε απνδείμεσλ θαη ςεπδνξθία. Μεηαθέξζεθε ζηε ςπρηαηξηθή πηέξπγα ηεο θπιαθήο γηα λα ηύρεη δηάγλσζεο εάλ κπνξεί λα παξαζηεί ζε δίθε. Ήηαλ κνλαρνπαίδη, γελλεκέλν εθηόο γάκνπ, ν βηνινγηθόο ηεο παηέξαο ήηαλ εμαθαληζκέλνο κέρξη ηε γέλλεζε ηεο. Ήηαλ πγηέο παηδί, κεγάισζε κε ηνπο παππνύδεο θαη ηηο γηαγηάδεο ηεο κέρξη ηα 13 ηεο ρξόληα θαη κέρξη ε κεηέξα ηεο λα ειέγμεη ηα δηθά ηεο ςπρνινγηθά πξνβιήκαηα. Τπήξρε επηπξόζζεην ηζηνξηθό ςπρηαηξηθώλ αζζελεηώλ θαη από θάπνηα ζεία. Δλώ ζαλ καζήηξηα είρε θαιέο επηδόζεηο, ζηηο αλαθνξέο ηνπο νη θαζεγεηέο ηεο είραλ επηζεκάλεη όηη παξνπζίαδε ειιεηκκαηηθή πξνζνρή, μερλνύζε ηα βηβιία ηεο, θαηεγνξνύζε ςεπδώο ζπκκαζεηέο ηεο, δεηνύζε επαλεηιεκκέλα ηελ πξνζνρή ησλ θαζεγεηώλ, εκπιεθόηαλ ζε ζρέζεηο όπνπ ηεο επέηξεπαλ λα έρεη έλα θπξίαξρν ξόιν θιπ). ηα 16 ηεο έθαλε απόπεηξα απηνθηνλίαο, νπόηε λνζειεύηεθε γηα πξώηε θνξά γηα δηπνιηθή δηαηαξαρή (καληνθαηάζιηςε). Καηά ηε δηάξθεηα ηεο λνζειείαο ηεο αλέθεξε δηάθνξα καληαθνύ ηύπνπ πεξηζηαηηθά, όπσο ην λα κπαίλεη ζε έλα θιεηζηό ρώξν θαηαζηεκάησλ λα ηξαγνπδά γηα λα ηελ πξνζέμεη ν θόζκνο ή λα πξνζηξέρεη ζε θεδείεο αγλώζησλ αλζξώπσλ λα πηάλεη θνπβέληα κε πελζνύληεο ζπγγελείο (θάηη πνπ αλέθεξε όηη ήηαλ δηαζθεδαζηηθό θαη ζα ηελ ελέπλεε) θιπ. Σελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν επέθεξε ξήμε ζηηο νηθνγελεηαθέο ηνπο ζρέζεηο έλαο ηζρπξηζκόο ηεο όηη ν παηξηόο ηεο πήγε λα ηε δνινθνλήζεη. Αλέθεξε όηη ιάηξεπε ηελ ππνθξηηηθή, ην ζέαηξν, είρε πξσηαγσληζηεί ζε πνιιέο ζρνιηθέο παξαζηάζεηο, ηεο άξεζε επίζεο λα «εμαπαηά» ηνλ θόζκν, λα ηνλ δνθηκάδεη. ην ηζηνξηθό ηεο αλέθεξε δηάθνξεο πεξίεξγεο δνπιεηέο πνπ έθαλε, όκσο δελ κπνξνύζε λα παξακείλεη ζε θάπνηα ζπγθεθξηκέλε, γηαηί, όπσο αλέθεξε, βαξηόηαλ ππεξβνιηθά. Αλέθεξε όηη άξρηζε λα ζπδεί κε έλα άληξα 20 ρξόληα κεγαιύηεξν ηεο κε ηνλ νπνίν απέθηεζε παηδί. Ζ πξώηε ηεο εκπινθή κε ηελ αζηπλνκία ήηαλ όηαλ ε Lorraine θαηήγγεηιε ζηελ αζηπλνκία όηη απεηιήζεθε από ηε Vera, ζπλάδειθν ηεο, κέζσ ηειεθώλνπ θαη δηα αιιεινγξαθίαο, λα δνινθνλεζεί, ιόγσ εξσηηθήο αληηδειίαο. Δίρε παξνπζηάζεη ηόηε ζηελ αζηπλνκία ην ππνηηζέκελν απεηιεηηθό γξάκκα ηεο Vera, γξακκέλν ζε ηόλν γξαθηθό θαη δξακαηηθό. Ζ Vera ζπλειήθζε θαη αθέζεθε ειεύζεξε κέρξη ηε δηθή κε πεξηνξηζηηθνύο όξνπο, ελώ ζην κεηαμύ ε Lorraine απέζπξε ην παξάπνλό ηεο. Έλα ρξόλν κεηά από ηελ πξώηε θαηεγνξία ηεο Vera, ε Lorraine θαηήγγεηιε ηελ Abby, ηελ παηδηθή ηεο θίιε, επεηδή, ζύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηεο, ηελ παξελνρινύζε επίκνλα, γηαηί μαθληθά ε Abby είρε αλαπηύμεη ιεζβηαθέο ηάζεηο θαη εξσηηθό ελδηαθέξνλ πξνο ηε Lorraine. Σα γξάκκαηα πνπ παξνπζίαζε ε Lorraine ζηελ αζηπλνκία ήηαλ θαη πάιη δξακαηηθά γξακκέλα (π.ρ. «αλ δελ κπνξώ λα ζε έρσ εγώ δελ κπνξεί θαλέλαο») ή πεξηείραλ απεηιεηηθά αληηθείκελα όπσο ιεπίδεο, ηνύθα από ηα καιιηά ηεο, θσηνγξαθίεο ηεο θιπ. ηαλ ε Abby, θνηηήηξηα πνπ ζθόπεπε λα γίλεη θαζεγήηξηα, ρσξίο πξνεγνύκελν ςπρηαηξηθήο λνζειείαο, ήξζε αληηκέησπε κε ηηο θαηεγνξίεο απηέο είρε ηαξαρζεί ηόζν πνπ ρξεηάζηεθε λα λνζειεπηεί, ελώ θαηά ηε δηάξθεηα ηεο λνζειείαο ηεο δελ αξλήζεθε πνηέ ηηο θαηεγνξίεο. Ζ Abby ζηε 7 ζπλέρεηα θαηεγνξήζεθε θαη αθέζεθε ειεύζεξε κε πεξηνξηζηηθνύο όξνπο. Γύν εβδνκάδεο αξγόηεξα ε Abby θαη ε Lorraine ζπλαληήζεθαλ ηπραία, αιιά ήηαλ κηα ζπλάληεζε πνπ απαζρόιεζε θαη ηα κέζα καδηθήο ελεκέξσζεο, αθνύ ε Abby, ζύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηεο Lorraine, επηηέζεθε δεκόζηα ζηελ Lorraine απεηιώληαο λα ηε ζθνηώζεη, ηειεθσλνύζε δε ζε ζπγγελείο ηεο νπξιηάδνληαο όηη ηε ζθόησζε ήδε. Ζ Abby πνπ ηξάβεμε κεγάιν καραίξη γηα λα ζθνηώζεη ηε Lorraine ζπλειήθζε πξηλ πξνιάβεη λα θνλεύζεη ηε Lorraine θαη ηέζεθε ππό θξάηεζε. Ζ Lorraine, κεηά από απηό ην πεξηζηαηηθό κε ηελ Abby, ππέζηε θξίζε άγρνπο γηα ηελ νπνία κεηαθέξζεθε εζπεπζκέλα ζην λνζνθνκείν. ηε ζπλέρεηα θιήζεθε λα καξηπξήζεη ζηε δίθε ηεο Abby, όπνπ θαηέζεζε ελόξθσο όηη ε Abby ηελ απήγαγε, απείιεζε λα ηε ζθνηώζεη, θαη ζπλέρηδε από ηε θπιαθή λα ηεο ηειεθσλεί θαη λα ηελ απεηιεί. Ζ Abby είρε παξακείλεη κέρξη ηε δίθε 9 κήλεο ζηε θπιαθή θαη απιά ζησπνύζε. Δλώ εθθξεκνύζε ε δίθε ηεο Abby, ε Lorraine πξνέβεθε ζε λέα παξόκνηα θαηαγγειία, ηεο Kara, πξώελ γπλαίθαο ηνπ εξσκέλνπ ηεο, όπσο αλέθεξε. Με ηνλ ίδην δξακαηηθό ηξόπν. Ζ πινθή ηεο ηζρπξηδόκελεο ηζηνξίαο ήηαλ ίδηα κε απηή ηεο Abby. Ζ Lorraine βέβαηα δελ ζηακάηεζε ζηελ Kara. Αδηαλόεηα, θαηάγγεηιε ηξίρξνλν κσξό, ην κσξό ηνπ εξσκέλνπ ηεο, όηη έβαιε 2 θσηηέο, ε πξώηε θσηηά κάιηζηα θαηέζηξεςε νιόθιεξν δσκάηην ζην ζπίηη ηεο κεηέξαο ηεο, ζηέιλνληαο άηνκα ζην λνζνθνκείν. Σν ηξίρξνλν παξαδέρζεθε όηη απηό άλαςε ηηο θσηηέο, έζησ θη αλ δελ ήηαλ πξαθηηθά ζε ζέζε λα ην πξάμεη. Ζ αζηπλνκία θάιεζε ηε Lorraine γηα αλάθξηζε, αθνύ δελ κπνξνύζε λα δερζεί ηελ νκνινγία ελόο ηξίρξνλνπ γηα ηνπο εκπξεζκνύο. Ζ Lorraine νκνιόγεζε ηόηε, κε ην γλσζηό δξακαηηθό ηεο ηξόπν, όηη όιεο νη θαηαγγειίεο πνπ έθαλε ηα ηειεπηαία ρξόληα ήηαλ ςεπδείο. Ζ Lorraine εξσηήζεθε γηα ηελ θάζε ππόζεζε μερσξηζηά. Γηα ηελ ππόζεζε ηεο Vera αλέθεξε όηη νπδέπνηε απεηιήζεθε, ε ίδηα απέζηεηιε ην απεηιεηηθό γξάκκα ζηνλ εαπηό ηεο. Απάληεζε απιά «δελ μέξσ γηαηί ην έθαλα, απιά ήκνπλ ειίζηα... δελ έρσ ηίπνηα ελαληίνλ ηεο Vera, είλαη θαιό θνξίηζη». Γηα ηελ ηζηνξία ηεο παηδηθήο ηεο θίιεο, Abby, ε νπνία κέρξη ηόηε πέξαζε 16 κήλεο ζηε θπιαθή, επίζεο νκνιόγεζε όηη όια ήηαλ έλα θαινζηεκέλν ζελάξην ηεο, έθαλε ηελ Abby λα πηζηεύεη όηη κε θάπνην ηξόπν ηε βνεζνύζε θαη ηελ πξνζηάηεπε. Γηα ηελ ηζηνξία ηεο Kara ηα ίδηα, ε ίδηα ε Lorraine είρε θαηαζθεπάζεη όια ηα ζρεηηθά, γξάκκαηα, θσηνγξαθίεο θιπ. Ζ δηθαηνινγία πνπ έδσζε γηα ηελ θαηεγνξία ηνπ ηξίρξνλνπ ήηαλ όηη ήζειε λα ηνλ απνκαθξύλεη από ηε κάλα ηνπ, ηελ Kara, επεηδή ην θαθνπνηνύζε. Από ηελ ηζηνξία ηεο Lorraine (Birch, Kelln & Aquino, 2006), ηα ςεύδε ηεο νπνίαο επηθεληξώζεθαλ ζηηο ςεπδείο θαηεγνξίεο πξνζώπσλ, αληηιακβάλεηαη θαλείο ηόζν ην πξαγκαηηθό κέγεζνο ησλ πξνβιεκάησλ πνπ κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη ε παζνινγηθή ςεπδνινγία άκεζα θαη ζην λνκηθό/δηθαζηηθό ρώξν, όζν θαη ηηο ηθαλόηεηεο ελόο κπζνκαλή λα θαληάδεηαη, λα ζθελνζεηεί, αιιά θπξίσο λα πείζεη αλζξώπνπο ελήιηθεο θαη επαγγεικαηίεο. Γελ εμήγεζε πνηέ γηαηί είπε ηόζα ςέκαηα, κε ηόζν ζνβαξέο επηπηώζεηο ζε άιια πξόζσπα, είρε απιά αξρίζεη λα ιέεη ςέκαηα θαη δελ κπνξνύζε λα ζηακαηήζεη, ελώ, όπσο ηζρπξίζηεθε επίζεο, θάπνηε ρξεηάδεηαη κηα ηξαγσδία γηα λα ζπζθίγγεη ηνπο νηθνγελεηαθνύο δεζκνύο. Σξαγηθά κάιινλ, νη πεξηζζόηεξνη ζα έρνπλ κηα ηζηνξία λα πνπλ, κηα εκπεηξία ζπλαλαζηξνθήο ηνπο κε έλα άηνκν πνπ θέξεη ηα παζνινγηθά ραξαθηεξηζηηθά ελόο κπζνκαλή, ηα κέζα καδηθήο ελεκέξσζεο αζρνινύληαη θαηά θαηξνύο κε ηηο ηζηνξίεο ησλ κπζνκαλώλ, κε ηξόπν αλαγλσζηηθά δηαζθεδαζηηθό. Ωζηόζν, από ηελ νπηηθή ζθνπηά ηεο δηθαζηηθήο θαη λνκηθήο ςπρνινγίαο, έλα κεγάιν πνζνζηό κπζνκαλώλ απαζρόιεζε, απαζρνιεί ή ζα απαζρνιήζεη ην λόκν, αιιά θπξίσο ην θνηλσληθό ζύλνιν, κε αδηθήκαηα. Απηόο ίζσο είλαη έλαο ιόγνο, ζε έλα πξώην ζηάδην, ν θαζέλαο από εκάο λα παξαθνινπζεί θαη λα θαηαγξάθεη 8 ηηο θηλήζεηο ελόο αηόκνπ πνπ πηζηεύεη όηη είλαη κπζνκαλέο θαη, ζε έλα δεύηεξν ζηάδην, λα ππάξμεη έλαο πην νξγαλσκέλνο πξνβιεκαηηζκόο γηα ηε λνκηθή (εθηόο από ηε ςπρνινγηθή) αληηκεηώπηζε ηνπ θαηλνκέλνπ. Σα ηειεπηαία ρξόληα γίλνληαη πξνζπάζεηεο λα εμεγεζεί ε κπζνκαλία κέζα από ηε λεπξναλαηνκηθή απεηθνληζηηθή κειέηε ηνπ εγθεθάινπ, ηδηαίηεξα ηνπ πξνκεησπηαίνπ θινηνύ (Yang, 2005; Spence, 2005; Yang, Raine, Narr, Lencz, LaCasse, Colletti & Toga, 2007). Ωζηόζν δελ κπνξεί λα ιερζεί κε ζαθήλεηα εάλ ε κπζνκαλία είλαη έλα πξόβιεκα πνπ ζρεηίδεηαη κε ηελ αλαηνκία ηνπ εγθεθάινπ, νξγαληθό. Κεθάλαιο Β. Το ζύνδρομο Münchhausen Δπηθεληξώλνληαο όκσο ζην κπζνκαλή πνπ επηζηξαηεύεη δεηήκαηα πγείαο ζηνπο κύζνπο ηνπ, ζηνλ πάζρνληαο από ζύλδξνκν Münchhausen, απηόο ν πάζρνληαο είλαη πάληα κπζνκαλήο (παζνινγηθόο ςεύηεο) αιιά θαη θάηη παξαπάλσ. Τπνθξίλεηαη όηη πάζρεη από πξνβιήκαηα πγείαο, ηα νπνία, όπσο ζα δνύκε ζηε ζπλέρεηα κέζα από ηηο αλαθεξόκελεο πεξηπηώζεηο, έρνπλ ιίγν πνιύ θαη ζπγθεθξηκέλν πεξηερόκελν. Μπνξεί λα αλαπηύζζεη ην «ξόιν» ηνπ ζε εμσταηξηθό πεξηβάιινλ, ζηνπο νηθείνπο ηνπ, ζε άηνκα κε ηα νπνία έξρεηαη ζε επαθή, ζέιεη λα γλσξίζεη θαιύηεξα ή άιισο πώο. Μπνξεί λα αλαπηύζζεη ην «ξόιν» ηνπ θαη εληόο ηνπ ηαηξηθνύ πεξηβάιινληνο, κε εληειώο δηαθνξεηηθό ηξόπν. α) Δμσταηξηθά Μέζσ ελόο ςεπδνύο πξνβιήκαηνο πγείαο, επείγνπζαο θύζεο, ν πάζρνληαο ζα κπνξνύζε λα εξκελεύζεη ηελ παξερόκελε, κε εηδηθή, θξνληίδα ή ηελ εθθξαζκέλε πξνζνρή ζπγθεθξηκέλνπ πξνζώπνπ (αθόκα θαη άγλσζηνπ πνπ βξίζθεηαη ζην ίδην θαηάζηεκα θαη ςσλίδεη καδί ηνπ ή ρξεζηκνπνηεί ηνλ ίδην αλειθπζηήξα) πνπ πξνζηξέρεη σο θνηλσληθή απνδνρή, αζθάιεηα, ελδερνκέλσο θαη έθθξαζε ηξπθεξόηεηαο, εηδηθόηεξα εάλ ππάξμεη θάπνηα ζσκαηηθή επαθή (π.ρ. έλα άγγηγκα ζην ρέξη). Υαξαθηεξηζηηθό ηνπ πάζρνληα απηνύ είλαη όηη ηα ππνηηζέκελα ζπκπηώκαηα ηνπ εληείλνληαη όηαλ απηόο βξίζθεηαη θάησ από ηελ πξνζνρή ησλ άιισλ (ζπλήζσο απηώλ πνπ δελ θαηέρνπλ ηαηξηθέο γλώζεηο, πνπ δελ ηνλ εμεηάδνπλ) ή ηπγράλεη ζσκαηηθήο επαθήο (από ζπγθεθξηκέλα άηνκα, ζηα νπνία ζέιεη λα εληείλεη ηελ αλεζπρία). Δίλαη έληνλα ρεηξηζηηθόο, δειαδή ζην ζεκείν εθείλν πνπ ζα εληείλεη ηελ αλεζπρία ηνπ ζύκαηνο ηνπ, κεηά ζα ην θαζεζπράζεη, θαη ζα ρεηξίδεηαη απηό ην ζπλαηζζεκαηηθό ζθακπαλεύαζκα κε ηξόπν ώζηε απιά λα απαζρνιεί ην ζύκα ηνπ. Ζ ηειεπηαία παξαηήξεζε αλαθνξηθά κε ηε δηαθνξνπνίεζε ζηε ζπκπεξηθνξά ηνπ πάζρνληα όηαλ ππάξρεη ζσκαηηθή επαθή θαηεύζπλε ηηο έξεπλεο ζε δηαθνξεηηθνύο πξνβιεκαηηζκνύο, όπσο ηελ πηζαλή έιιεηςε ζεμνπαιηθήο δξαζηεξηόηεηαο ή ηελ νκνθπινθηιία. Ζ ζπκπεξηθνξά ηνπ πάζρνληα από ζύλδξνκν Münchhausen ζα κπνξνύζε λα δηαξθέζεη γηα ρξόληα ή γηα δεθαεηίεο απέλαληη ζε ζπγθεθξηκέλα πξόζσπα, ηα νπνία ζα θξαηά κε θάπνην 9 ηξόπν «δέζκηα» ζηηο αλάγθεο ηνπ. Γελ είλαη θαθό άηνκν, ζα κπνξνύζε λα είλαη ε πην επράξηζηε παξέα, αιιά ρξεζηκνπνηεί έλα ππνηηζέκελν πξόβιεκα ηηο ζηηγκέο πνπ θξίλεη θαηάιιειν, δειαδή ζηηο αλάγθεο πνπ ε πξνζπνίεζε κηαο ηαηξηθήο αλάγθεο ζα νδεγνύζε ζε απόηνκε κεηαβνιή ηεο ζπλαηζζεκαηηθήο θαηάζηαζεο ηνπ «ζύκαηνο» ηνπ. Γηα παξάδεηγκα, ζε κηα ζηηγκή απόιπηεο επθνξίαο θαη επηπρίαο ηεο παξέαο ηνπ ζα έθξηλε όηη είλαη ε θαηάιιειε ζηηγκή λα ηνπο αιιάμεη ηε δηάζεζε, πξνζπνηνύκελνο έλα μαθληθό πόλν, κηα απόηνκε δαιάδα θαη άιια παξόκνηαο θύζεο αλεζπρεηηθά πεξηζηαηηθά, θαη κε ηελ αιιαγή ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύ πεξηερνκέλνπ ησλ «ζπκάησλ» ηνπ ζα αηζζαλόηαλ ηόζν ρεηξηζηηθόο όζν ηνπ επηβάιιεη ε παζνινγία ηνπ. Θα κπνξνύζε λα δηεξσηεζεί θάπνηνο πώο κπνξεί αλά δεθαεηίεο λα ππάξρεη απηή ε πξνζπνίεζε πξνο ηα ίδηα άηνκα ρσξίο απηά λα κπνξνύλ λα αληηιεθζνύλ νηηδήπνηε. Ο πάζρνληαο από ζύλδξνκν Münchhausen δελ ζα αθήζεη πνηέ ηα «ζύκαηα» ηνπ λα ηνλ δνπλ, ζύκθσλα κε ηα δηθά ηνπ ηζρπξηδόκελα ζρεηηθά βηώκαηα, ζε θάπνην λνζνθνκείν ή θάησ από ηαηξηθή θξνληίδα. Γη’απηό ππνηίζεηαη όηη όιεο ηηο εμεηάζεηο θαη ηηο ζεξαπείεο ηνπ ρξόληνπ πξνβιήκαηνο ηνπ, κε ηελ επίκνλε - αιιά αδύλαην λα αληηκεησπηζηεί ηαηξηθά (γηαηί είλαη πνιύ ζπάληα) - ζπκπησκαηνινγία, γίλνληαη ζην εμσηεξηθό, θάπνπ πνπ ηα «ζύκαηα» ηνπ δελ κπνξνύλ λα έρνπλ άλεην ή αλεκπόδηζην έιεγρν. Δηδηθά εάλ ηα ζύκαηα απηά είλαη πεξηζζόηεξν επαίζζεηα, κε πην ξνκαληηθέο ζθέςεηο θαη ηδέεο, ζα κπνξνύζαλ όλησο επί δεθαεηίεο λα κελ αληηιεθζνύλ ην παξακηθξό, κε δεδνκέλα επίζεο όηη ν πάζρνληαο απηόο είλαη ηέιεηνο εζνπνηόο όηαλ ππνθξίλεηαη κηα ηαηξηθή ηνπ αλάγθε, έρεη επξύ πεδίν γλώζεσλ επί ησλ ηαηξηθώλ ζεκάησλ πνπ επηζηξαηεύεη, ηνπο είλαη παξάιιεια θαη αμηαγάπεην θαη απίζηεπηα βνιηθό πξόζσπν. Ωζηόζν, θάπνηα ζεκεία ζηε ζπκπεξηθνξά ηνπ ζα πξέπεη λα ηνπο θηλεηνπνηνύλ, εθηόο από ην όηη θακία ηαηξηθή θαηάζηαζε ηόζεο δηάξθεηαο δελ κπνξεί λα έρεη ηόζν έληνλε, επίκνλε αιιά θαη αλαληηκεηώπηζηε ζπκπησκαηνινγία, θαη εθηόο από όζα έρνπλ αλαθεξζεί πην πάλσ. Κάπνηεο θνξέο ζα αλαπηύζζεη ζπκπεξηθνξά πνπ δηαςεύδεη ηελ παζνινγία ηνπ, θάπνηεο θνξέο ζα είλαη απόιπηα θαιά, κε πεξηζζόηεξε θπζηθή ελέξγεηα θαη ζσκαηηθή δύλακε από όζε όινη νη ππόινηπνη "πγηείο", θαη άιιεο θνξέο ζα δπζθνιεύεηαη λα αλεβεί κηα ζθάια γηαηί έρεη κηα ππνηηζέκελε θαξδηαθή αλεπάξθεηα πνπ ζπκήζεθε. Κάπνηεο θνξέο ζα είλαη σο εθ ζαύκαηνο ζηαζεξόο, πγηήο, θαη άιιεο θνξέο ζα επαλέξρεηαη ν θαθόο δαίκνλαο ηνπ πξνβιήκαηνο πγείαο ηνπ. Θα κπνξνύζε λα ζθεθηεί θάπνηνο πσο απηόο ν πάζρνληαο πξάηηεη θάηη ππεξβνιηθά αλήζηθν, δηαπξάηηεη ην ρεηξόηεξν είδνο ρεηξηζκνύ θαη εθκεηάιιεπζεο ησλ αλζξώπηλσλ ζπλαηζζεκάησλ, ηεο αγάπεο, ηεο ζπκπόληαο, ηεο ηξπθεξόηεηαο πνπ κπνξεί λα αλαπηύμεη έλαο άλζξσπνο απέλαληη ζε θάπνηνλ πνπ πξάγκαηη πάζρεη από θάπνηα πξνβιήκαηα πγείαο, ηόζν πνπ ζπείξεη ζηνπο αλζξώπνπο απηνύο, ζηα ζύκαηά ηνπ (πνπ θάπνηα ζηηγκή αλαγθαζηηθά ζα αλαθαιύςνπλ ηελ αιήζεηα), εθηόο από ςπρηθό πόλν θαη ηαιαηπσξία, έλα αίζζεκα θαρππνςίαο, εγθξάηεηαο θαη ςπρξόηεηαο σο πξνο ην λα αλαπηύμνπλ παξόκνηεο εθδειώζεηο απέλαληη ζε άηνκα πνπ έρνπλ πξαγκαηηθή αλάγθε από ππνζηήξημε θαη θξνληίδα. Δπίζεο κηα ζπλεηδεζηαθή αηαμία, γηαηί νη πάζρνληεο από απηό ην ζύλδξνκν θξνληίδνπλ ζπλήζσο πξώηα λα γίλνπλ «αγαπεηνί» ζηα ζύκαηα ηνπο, είλαη όλησο άηνκα πνπ θαίλνληαη αμηαγάπεηα, ζπάληα, ραξηζκαηηθά. Σα ζύκαηα ηνπο, βηώλνληαο έηζη εληνλόηεξα ηε ζπλεηδεηνπνίεζε ηεο ςεπδνύο ηαηξηθήο θαηάζηαζεο, ηεο απάηεο, ελδερνκέλσο λα έρνπλ αιιάμεη ηνπνζέηεζε απέλαληη ζηε δσή, ζηε ζξεζθεία, ζηελ απνδνρή ηεο δηθαηνζύλεο σο ηδέαο. Παξόιν όκσο πνπ ε ςπρνινγηθή δεκηά πνπ επηθέξεη ε δξαζηεξηόηεηα ελόο αηόκνπ κε ζύλδξνκν Münchhausen είλαη κεγάιε (εηδηθά ζηηο πνιπεηείο θαηαζηάζεηο), δελ ππάξρεη θάπνηα λνκηθή θάιπςε. Γεληθά ε ζπλαηζζεκαηηθή/ ςπρνινγηθή απάηε κέζσ ςεπδνινγίαο είλαη κηα ζπκπεξηθνξά, αληηθνηλσληθή κελ, αιιά πνπ δελ αληηκεησπίδεηαη λνκηθά (αλ δελ έρεη νηθνλνκηθό αληίθηππν), παξόιν πνπ ζεσξεηηθά ε θηινζνθία θαη ςπρνινγία ηνπ δηθαίνπ 10 ζα κπνξνύζαλ λα ζπλεγνξήζνπλ ππέξ κηαο ηέηνηαο θάιπςεο. Απηό ην θελό ή απηή ε αδπλακία ηνπ λόκνπ επηβάιιεη κεγαιύηεξε απνηξεπηηθή θαη πξνθπιαθηηθή δξάζε κέζσ ηεο παξνρήο επξύηεξεο ελεκέξσζεο γηα ηελ ύπαξμε απηνύ ηνπ ζπλδξόκνπ θαη ηα βαζηθά δηαγλσζηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ. Δπηβάιιεη κηα ηνπιάρηζηνλ θνηλσληθή αληηκεηώπηζε. β) Ζ ελδνταηξηθή εθδήισζε ηνπ ζπλδξόκνπ Αλαθνξηθά κε ηελ ελδνταηξηθή εθδήισζε ηνπ ζπλδξόκνπ, ν πάζρνληαο από ζύλδξνκν Münchhausen, ειιείςεη νπνηαζδήπνηε ηαηξηθήο αλάγθεο ή θαηάζηαζεο, κπνξεί λα είλαη ηαθηηθόο ζακώλαο ησλ λνζνθνκείσλ. Κάπνηνη ηνλ ραξαθηεξίδνπλ απιά «θαηά θαληαζία αζζελή» αιιά δελ είλαη αθξηβώο απηή ε πεξίπησζε ηνπ ππνρόλδξηνπ αηόκνπ πνπ πηζηεύεη θη ν ίδηνο όηη πάζρεη από θάηη ή ηνπ αηόκνπ πνπ ηξνκνθξαηείηαη ζηελ ηδέα όηη ππνθέξεη από αζζέλεηεο ή ηνπ πάζρνληα από θξίζεηο παληθνύ πνπ πεγαίλεη ζπλέρεηα γηα ηαηξηθέο εμεηάζεηο. Ο πάζρνληαο από ζύλδξνκν Münchhausen επηιέγεη ηαηξηθέο θαηαζηάζεηο επείγνπζαο θύζεο θαη εηζάγεηαη πάληα ζην ηκήκα επεηγόλησλ πεξηζηαηηθώλ κε θάπσο ζηαζεξή ζπκπησκαηνινγία (απώιεηα αηζζήζεσλ, έληνλε δάιε, ηξαύιηζκα, αίζζεκα μαθληθνύ θαη επίκνλνπ θαη έληνλνπ έσο αλππόθνξνπ πόλνπ ή ηζρπξηδόκελν αίζζεκα θαξδηαθώλ παικώλ, αηκνξξαγία θαη άιια), σζηόζν νη ππνθξηλόκελεο ηαηξηθέο ηνπ αλάγθεο δελ κπνξνύλ λα δηαγλσζηνύλ κε ηαηξηθά θξηηήξηα κέζα από ηηο εμεηάζεηο. πλήζσο εληνπίδνληαη πιαζηέο απνδείμεηο ηεο ηζρπξηδόκελεο ηαηξηθήο θαηάζηαζεο, πνπ ζε αθξαίεο πεξηπηώζεηο αηόκσλ κε πξνρσξεκέλν ζύλδξνκν, είλαη απνδείμεηο ζπγθινληζηηθά θαη ηξνκαθηηθά αζηείεο (π.ρ. ε ηνπνζέηεζε πνιηνύ ληνκάηαο ζε ζεκείν ηνπ ζώκαηνο γηα λα παξαζηήζεη ηελ ύπαξμε αίκαηνο). Οη απνδείμεηο απηέο ζα κπνξνύζαλ λα είλαη απηνζρέδηεο νπιέο ή απηνηξαπκαηηζκνί ή ζεκάδηα από ηαηξηθά αρξείαζηεο ηαηξηθέο επεκβάζεηο. Οη Khan, Davey, Khan, Trigwell θαη Chintapatla (2008) αλαθέξνπλ κηα θάπσο «ηδηαίηεξε» πεξίπησζε ελόο 30ρξνλνπ άληξα ν νπνίνο εηζήγαγε θάζε ηόζν (επαλεηιεκκέλα) ζηνλ πξσθηό ηνπ ιαηκνύο από ζπαζκέλα κπνπθάιηα θαη εκθαληδόηαλ ζε δηάθνξα λνζνθνκεία ηζρπξηδόκελνο όηη ππέζηε βηαζκνύο. Οη Nichols, Davis θαη Corey (1990) αλαθέξνπλ πεξίπησζε 31ρξνλεο γπλαίθαο πνπ πέζαλε ζην ηκήκα επεηγόλησλ πεξηζηαηηθώλ, αθνύ γηα λα πεηύρεη εηζαγσγή ηεο ζην λνζνθνκείν έιαβε κόλε ηεο άκπιν θαιακπνθηνύ κε ζύξηγγα πνπ ρξεζηκνπνίεζε γηα ην ζθνπό απηό ηξείο θνξέο. Αο κείλνπκε όκσο ζηηο πην ζπλήζεηο πεξηπηώζεηο, απηέο πνπ ν θαζέλαο από εκάο κπνξεί λα ζπλαληήζεη ζηελ θαζεκεξηλόηεηά ηνπ. Δηζεξρόκελνο έλαο πάζρνληαο από ην ζύλδξνκν Münchhausen ζην ηκήκα πξώησλ βνεζεηώλ ζα έρεη αξγά ή γξήγνξα κηα όρη θαη ηόζν ζπλεξγάζηκε ζπκπεξηθνξά, ζα είλαη θάπσο βίαηνο θαη ζα ππεθθεύγεη κε θάπνην ηξόπν λα εμεηαζηεί ζσζηά θαη λα ηύρεη νξζήο δηάγλσζεο. Θα κπνξνύζε, αθνύ πιένλ βξίζθεηαη ππό ηαηξηθό έιεγρν, λα ζεθσζεί λα θύγεη από ην λνζνθνκείν, ηάρα ελάληηα ζηελ ηαηξηθή ζπκβνπιή, θαη γεληθά ππνθξίλεηαη (έλα δηαθνξεηηθό ξόιν πιένλ) έλα ηύπν αξξώζηνπ πνπ θνβάηαη ηνπο γηαηξνύο θαη ηα λνζνθνκεία, ώζηε όινη νη ππόινηπνη λα ηνλ παξαθαιάλε λα κείλεη λα ηύρεη θξνληίδαο (Irland, Sapira & Templeton, 1967). Απηή είλαη κόλν κία από ηηο πνιιέο εθδειώζεηο ηεο ρεηξηζηηθήο θαη εγστζηηθήο ηνπ πξνζσπηθόηεηαο. Ο Asher (1951), πεξηγξαθηθόο ζηα αλαθεξόκελα δηαγλσζηηθά θξηηήξηα ηνπ πάζρνληα από ζύλδξνκν Münchhausen, αλαθέξεη όηη ζπλήζσο ηαμηδεύεη γηα λα ππνβιεζεί ζε ππνηηζέκελεο επαλαιακβαλόκελεο ηαηξηθέο επεκβάζεηο, δειαδή έρεη έλα ηζηνξηθό ηαηξηθώλ ηαμηδηώλ. Φπζηθά όπνηνο αζζελήο έρεη κηα πξντζηνξία πνιιώλ ηαηξηθώλ επεκβάζεσλ, ηαμηδηώλ, επηζθέςεσλ ζε λνζνθνκεία δελ ζεκαίλεη όηη πάζρεη από ζύλδξνκν Münchhausen, παιηά είρε επηθξαηήζεη ζηνπο ηαηξηθνύο θύθινπο κηα ηέηνηαο θύζεο πζηεξία πνπ έρεη νδεγήζεη ζε ιαλζαζκέλεο δηαγλώζεηο. Γειαδή δελ αξθεί από κόλν ηνπ ην ηζηνξηθό ελόο αζζελνύο γηα λα θαηαιάβεη θάπνηνο εάλ πάζρεη ή όρη από ζύλδξνκν Münchhausen. 11 Περίπηωζη 3 Οη Ireland θ.α. (1967) αλαθέξνπλ ηελ πεξίπησζε ηνπ 37ρξνλνπ Νέγξνπ Willie Moore, ν νπνίνο εκθαλίζηεθε ζην ηκήκα επεηγόλησλ πεξηζηαηηθώλ παξαπνλνύκελνο γηα νμύ πόλν ζην θεθάιη, θαη ηζρπξηδόκελνο όηη ιίγν πξηλ είρε πέζεη ζύκα ιεζηείαο, όπνπ ηνλ ρηύπεζαλ κε έλα κπνπθάιη ζην θεθάιη, κε απνηέιεζκα λα ράζεη ηηο αηζζήζεηο ηνπ. Από ηελ ώξα πνπ ππέζηε ηνλ ηζρπξηδόκελν ηξαπκαηηζκό απώιεζε ηηο αηζζήζεηο ηνπ πνιιέο θνξέο. Ζ λεπξνινγηθή εμέηαζε δελ έδεημε νηηδήπνηε ην αλεζπρεηηθό, ελώ ν γηαηξόο, αθνύ δηαπίζησζε πσο ε αλάζα ηνπ θύξηνπ Willie κύξηδε αιθνόι, ζπλέζηεζε λα παξακείλεη κέρξη λα πεξάζεη ε επίδξαζε ηνπ αιθνόι θαη ζηε ζπλέρεηα λα ηνπ δνζεί εμηηήξην. Ο θύξηνο Willie, θαηά ηε δηάξθεηα εμεηάζεσλ ξνπηίλαο, παξνπζίαζε θάπνηα θάπσο δξακαηηθά ζπγθνπηθά επεηζόδηα πνπ εμαλάγθαζαλ ηελ απόθαζε εηζαγσγήο ηνπ θαη λνζειείαο ηνπ κέρξη λα ηα δηεξεπλήζνπλ. Μεηαθέξζεθε ζην ζάιακν κε ηξνρνθάζηζκα πάλσ ζην νπνίν ν θύξηνο Willie ζπλόδεπε ηελ απόθαζε εηζαγσγήο θαη λνζειείαο ηνπ κε έλδνμα βνγθεηά, θξαηώληαο ην θεθάιη ηνπ, θαη κε αθαλόληζηε ηαρύπλνηα. Σα δσηηθά ηνπ ζεκεία ήηαλ σζηόζν θαιά. Γελ θαηλόηαλ λα ππάξρεη νπνηαδήπνηε πιεγή ή αηκνξξαγία. Οη ίξηδεο ήηαλ ηζνκεγεζείο θαη ν αζζελήο αληαπνθξηλόηαλ ζε εξέζηζκα θσηόο. Έγηλαλ θη άιιεο εμεηάζεηο, ζηε δηάξθεηα ησλ νπνίσλ ν θύξηνο Willie απώιεζε ηηο αηζζήζεηο ηνπ 2 θνξέο ζηα ρέξηα ηνπ εμεηαζηή ηνπ, θαη ηηο επαλέθεξε απόηνκα θαη ακέζσο. Έγηλε εγθεθαινγξάθεκα ην νπνίν δελ έδεηρλε νηηδήπνηε αλεζπρεηηθό. Ο αζζελήο αλαθέξζεθε ζην ηζηνξηθό ηεο ππνηηζέκελεο ιεζηείαο, θαη αλαθνξηθά κε ην ηαηξηθό ηνπ ηζηνξηθό ηζρπξίζηεθε όηη εγρεηξίζηεθε γηα αθαίξεζε όγθνπ ζηνκάρνπ ιίγα ρξόληα πξηλ ρσξίο λα έρεη πιένλ νπνηαδήπνηε ζπκπηώκαηα. Σελ ίδηα ρξνληθή πεξίνδν ππνβιήζεθε ζε παλγθξεαηεθηνκή θαη ιάκβαλε ηλζνπιίλε γηα 2 ρξόληα. Τπνβιήζεθε ζε κία αθόκα ιαπαξνηνκή, ελώ έλα ρξόλν πξηλ ηελ ελ ιόγσ εηζαγσγή ηνπ είρε ππνζηεί θαη έλα ηξνραίν αηύρεκα, έπεζε ζηνλ αλεκνζώξαθα ελόο θνξηεγνύ. Αλαθνξηθά κε ηελ θνηλσληθή ηνπ θαηάζηαζε ν αζζελήο είρε αλαθέξεη όηη θαηέρεη κέρξη θαη ηέηαξηνπ βαζκνύ εθπαίδεπζε, εξγάδεηαη ζε επηζηεκνληθό εξγαζηήξη, παληξεύηεθε 2 θνξέο, ηελ πξώηε ηνπ γπλαίθα γηα 18 ρξόληα θαη ηε δεύηεξε ηνπ γηα 4 ρξόληα, έρεη 4 παηδηά ειηθηώλ πνπ θπκαίλνληαλ από δεθαηξηώλ εηώλ κέρξη θαη δπόκηζη κελώλ. Ο αζζελήο αλέθεξε όηη ε γπλαίθα ηνπ είλαη νηθνθπξά θαη ε νηθνλνκηθή ηνπο θαηάζηαζε είλαη θαιή, ν ίδηνο δελ έθαλε ζπλήζεηα ην αιθνόι, ελώ έδεηρλε ζπγρπζκέλνο όηαλ εξσηήζεθε αλαθνξηθά κε ηε ρξήζε λαξθσηηθώλ θαξκάθσλ. Ζ πην πάλσ ηζηνξία ηνπ επαλαιήθζεθε ζε δηάθνξνπο εμεηαζηέο, ζρεδόλ κε ηνλ ίδην ηξόπν, ήηαλ αθξηβήο, θαη, παξόιεο ηηο ππνςίεο πνπ δεκηνπξγνύζαλ ηα σξαία θαη ηδαληθά θνηλσληθά θαη νηθνγελεηαθά ζεκεία ηεο ηζηνξίαο ηνπ, νη δηαγλώζεηο γηα πξνζπνίεζε ή εμάξηεζε από λαξθσηηθέο νπζίεο αθέζεθαλ ζηελ άθξε. Ζ θπζηθή εμέηαζε ήηαλ εληόο ησλ αλακελόκελσλ. Καηά ηελ ηξίηε εκέξα ηεο παξακνλήο ηνπ ζην λνζνθνκείν ν θύξηνο Willie παξαπνλέζεθε γηα νμύ ζηνκαρηθό πόλν θαη αλαγνύιεο κε εκεηνύο πνπ δηήξθεζαλ κηα ώξα. Αξγόηεξα εκθαλίζηεθε λα έρεη κπτθνύο ζπαζκνύο, θαηά ηε δηάξθεηα ησλ νπνίσλ ν αζζελήο είρε ηηο αηζζήζεηο ηνπ, ήηαλ αθίλεηνο, θαη δελ αληαπνθξηλόηαλ ζηηο εξσηήζεηο. ηε ζπλέρεηα «απνθάιπςε» θάπνηα άιιε ηζηνξία, δηθαηνινγώληαο ηε ζπκπησκαηνινγία απηή. Σελ πέκπηε εκέξα ηεο παξακνλήο ηνπ ζην λνζνθνκείν νκνιόγεζε όηη ιίγεο εκέξεο πξηλ είρε επηζθεθζεί άιιν λνζνθνκείν ηεο πεξηνρήο κε ζπκπησκαηνινγία επαλεκθαληδόκελνπ όγθνπ. Με έλα 12 ηειεθώλεκα ζην λνζνθνκείν εθείλν επηβεβαηώζεθε ε πιεξνθνξία θαη δόζεθαλ πεξαηηέξσ πιεξνθνξίεο όηη ν αζζελήο είρε θάλεη θη άιιεο εηζαγσγέο, παξαπνλνύκελνο γηα πόλν ζην ζηήζνο θαη ζηελ πιάηε. Έγηλαλ θη άιιεο εμεηάζεηο, νη νπνίεο δελ εληόπηδαλ νηηδήπνηε από ηα ηζρπξηδόκελα αλεζπρεηηθό. Σελ έθηε εκέξα ηεο παξακνλήο ηνπ ν αζζελήο παξαπνλέζεθε γηα έλα επεηζόδην αηκαηνπξίαο θαη πόλνπ ζην ζηνκάρη, σζηόζν θαη πάιη νη εμεηάζεηο δελ είραλ δείμεη νηηδήπνηε ην ζρεηηθό, πξνθαιώληαο ζηνπο γηαηξνύο πιένλ ηεξάζηηα ζύγρπζε. Μέρξη θαη ηελ έλαηε εκέξα ν αζζελήο παξνπζίαδε παξόκνηα ζπκπησκαηνινγία θαη επαλαιακβαλόκελεο εμεηάζεηο δελ έδεηρλαλ νηηδήπνηε. Έλαο εηδηθεπόκελνο πνπ δελ γλώξηδε ιεπηνκέξεηεο γηα ηελ ππόζεζε ηνπ θύξηνπ Willie δήηεζε λα δεη ην θάθειν ηνπ θαη πξνέβεθε ζε κηα θάπσο πην γεληθή – αθαδεκατθή ζεώξεζε ηεο ππόζεζεο ηνπ θύξηνπ Willie, επαλεθηηκώληαο ην ηζηνξηθό, ηηο κέρξη ηώξα εμεηάζεηο, πξνβαίλνληαο ζε έξεπλεο θαη εμεηάζεηο, νπόηε άξρηζε λα ππνςηάδεηαη όηη ε ζπκπησκαηνινγία ηνπ θύξηνπ Willie πηζαλόλ λα είλαη πιαζκαηηθή. ε παξαθέληεζε πνπ ζα γηλόηαλ ν αζζελήο (πνπ ππνηίζεηαη είρε ηόζν πινύζην ηαηξηθό ηζηνξηθό) επέδεημε αλεμήγεην θόβν θαηά ηηο πξνεηνηκαζίεο, παξά ην όρη είρε αξρηθά δεηήζεη λα παξαθνινπζεί θαη ηε δηαδηθαζία, θαη ηειηθά απνινγεηηθά δήηεζε λα κελ γίλεη απηή ε εμέηαζε, πξνβάιινληαο δηάθνξεο δηθαηνινγίεο. Σε δέθαηε εκέξα ν αζζελήο παξνπζίαζε γηα πξώηε θνξά ππξεηό θαη ελδείμεηο βξνγρνπλεπκνλίαο, πνπ όκσο δελ επηβεβαηώζεθαλ από ηηο δηελεξγεζείζεο εμεηάζεηο. Σε δσδέθαηε εκέξα ηίπνηα δελ εμεγνύζε πηα ηα επίκνλα ζπκπηώκαηα ζηνκαρηθνύ άιγνπο θαη ππξεηνύ, δηαθόπεθε θάζε θαξκαθεπηηθή αγσγή. Σν βξάδπ ηεο ίδηαο εκέξαο, πνπ ήηαλ ππεύζπλνο βάξδηαο έλαο εηδηθεπόκελνο γηαηξόο, ν θύξηνο Willie εθκεηαιιεύηεθε ηελ επθαηξία ηνπ ελδερνκέλνπ πξόθιεζεο κεγαιύηεξεο αλεζπρίαο, θαη παξαπνλέζεθε γηα πόλν αξηζηεξά ζην ζηήζνο, ζηνλ αξηζηεξό ώκν θαη ζην αξηζηεξό πόδη. Μέρξη λα δηαθξηβσζεί ηη ζπλέβαηλε θαη κέρξη ην πξσΐ ε ζπκπησκαηνινγία απηή είρε ππνρσξήζεη. Καζ’όιε απηή ηε δηάξθεηα ηεο παξακνλήο ηνπ θύξηνπ Willie ζην λνζνθνκείν, θαη παξά ην ηζρπξηδόκελν ηδαληθό ηνπ νηθνγελεηαθό θαη θνηλσληθό πεξηβάιινλ, δελ είρε δερζεί νύηε κία επίζθεςε ζην λνζνθνκείν. ηαλ εξσηήζεθε από ηνπο λνζειεπηέο αλαθνξηθά κε ηελ επηθνηλσλία κε ηε ζύδπγν ηνπ, είπε όηη απηή πήγε δηαθνπέο κε ηελ ππόινηπε νηθνγέλεηα θαη δελ ππάξρεη θάπνην ηειέθσλν ζην νπνίν κπνξεί θαλείο λα ηελ βξεη. Ζ επί δεθανρηώ ρξόληα ζύδπγνο ηνπ επίζεο ήηαλ αμηνπεξίεξγν πνπ δελ ελδηαθέξζεθε. Απηά είραλ θηλήζεη πεξηζζόηεξν ηηο ππνςίεο θαζώο θαη θάηη πνπ ζπλέβε ηελ ηέηαξηε εκέξα ηεο παξακνλήο ηνπ, όπνπ, αλάκεζα ζε όιε εθείλε ηελ επεηζνδηαθή ηζρπξηδόκελε ζπκπησκαηνινγία, ν θύξηνο Willie είρε δεηήζεη από ην λνζειεπηηθό πξνζσπηθό λα βγεη από ην λνζνθνκείν θαη λα επαλέιζεη ζε ιίγεο ώξεο γηαηί έπξεπε ιέεη λα θάλεη κηα πνιύ επείγνπζα θαη ζνβαξή δνπιεηά, λα ηαΐζεη ηηο θόηεο θαη ηα θνπλέιηα ηνπ, αξλνύκελνο ηε ζρεηηθή βνήζεηα ησλ αξκόδησλ θνηλσληθώλ ππεξεζηώλ γη’απηή ηε δνπιεηά, θπζηθά νπδέπνηε ηνπ δόζεθε ηέηνηα «άδεηα». ηε βάζε απηώλ ησλ ππνςηώλ ην ηκήκα θνηλσληθώλ ππεξεζηώλ πνπ δελ είρε θαηαθέξεη πξνεγνπκέλσο λα παξέρεη πιεξνθνξίεο γηα ηνλ θύξην Willie έθαλε λέεο πξνζπάζεηεο. Σόηε πιεξνθνξήζεθαλ όηη ν θύξηνο Willie ιάκβαλε επίδνκα από ην γξαθείν επεκεξίαο, δελ είρε νπνηαδήπνηε γλσζηή ζε απηνύο εξγαζία, δελ ήηαλ παληξεκέλνο, δελ είρε παηδηά, θόηεο ή θνπλέιηα. Δίρε κόλν έλα πινύζην ηζηνξηθό ηαηξηθώλ επηζθέςεσλ, κόιηο θαη ηξείο εκέξεο πξηλ ηελ εηζαγσγή ηνπ. Οπόηε άξρηζε έλαο καξαζώληνο ηειεθσλεκάησλ ζε όια ηα λνζνθνκεία γηα λα ζπγθεληξσζνύλ όιεο νη εηζαγσγέο θαη επηζθέςεηο ηνπ θύξηνπ Willie. Μέρξη ηόηε είρε γίλεη ήδε ε δηάγλσζε όηη ν θύξηνο Willie έπαζρε από ζύλδξνκν Münchhausen, ρσξίο σζηόζν νη λνζειεπηέο θαη νη γηαηξνί λα δώζνπλ ζηνλ αζζελή θάπνηα ζρεηηθή έλδεημε απηήο ηνπο ηεο δηάγλσζεο, εμαθνινπζνύζαλ λα ζπκπεξηθέξνληαη θαλνληθά, θάλνληαο ζθέςεηο γηα κεηαθνξά ηνπ ζε θάπνην λνζνθνκείν ςπρηθήο πγείαο. Μέρξη πνπ ηελ δέθαηε-όγδνε εκέξα ν θύξηνο 13 Willie, πξνθαλώο δηαηζζαλόκελνο ηελ εμέιημε ηεο ππόζεζήο ηνπ, πήξε ηα πξάγκαηα ηνπ θαη έθπγε κόλνο ηνπ από ην λνζνθνκείν. Ο θύξηνο Willie είρε λνζειεπζεί ή ζπιιεθζεί ζε 27 δηαθνξεηηθέο πόιεηο ζην New Jersey, ζηε Νέα Τόξθε θαη ζηελ Πελζπιβαλία. Δίρε 40 λνζειείεο, 32 επηζθέςεηο ζηα επείγνληα πεξηζηαηηθά, θαη εθηόο από ηηο επηζθέςεηο ηνπ ζηα επείγνληα, ν αζζελήο είρε πεξάζεη ζπλνιηθά 360 εκέξεο ζε λνζνθνκεία. Ζ ζπλήζσο ηζρπξηδόκελε / ππνθξηλόκελε ζπκπησκαηνινγία ηνπ ήηαλ πόλνο ζην ζηνκάρη, πόλνο ζην ζηήζνο θαη απώιεηα αηζζήζεσλ. Οη κόλνη πνπ γλώξηδαλ ηνλ θύξην Willie ήηαλ νη ρεηξνύξγνη ηεο θάζε πόιεο όπνπ δηέκελε. Σν όλνκα ηνπ θύξηνπ Willie ππήξρε θαηαρσξεκέλν ζε αζηπλνκηθά κεηξώα 15 πόιεσλ κε ηξείο δηαθνξεηηθέο παξαιιαγέο ηνπ επσλύκνπ. Δίρε ζπλνιηθά 33 ζπιιήςεηο θαη 1.205 εκέξεο ζηε θπιαθή, θπξίσο γηα αδηθήκαηα ζρεηηθά κε ην αιθνόι. Αλακελόκελα, θαηά ηελ παξακνλή ηνπ ζηε θπιαθή είρε δηαθνκηζηεί πνιιέο θνξέο ζην ηκήκα επεηγόλησλ πεξηζηαηηθώλ. Ο θύξηνο Willie ρξεζηκνπνηνύζε θάξηεο ηαηξηθήο αζθάιεηαο πνπ έθεξαλ ιαλζαζκέλνπο αξηζκνύο, όκσο δηεξσηάηαη θαλείο γηα ην θόζηνο όισλ απηώλ ησλ ηαηξηθώλ ππεξεζηώλ, πόζν επηβαξύλνπλ κηα θξαηηθή κεραλή. ηελ αλαθνξά ηεο ελ ιόγσ ππόζεζεο ην 1967 έγηλε έλαο πξόρεηξνο, επηεηθήο ππνινγηζκόο πνπ ππεξέβαηλε ηηο 20.000 δνιάξηα. Οη Ireland θ.α. (1967) εμέηαζαλ ζπλνιηθά 59 ππνζέζεηο από ηελ κέρξη ηόηε πθηζηάκελε ινγνηερλία, κε εμαίξεζε ηε γεξκαληθή ινγνηερλία. Οη πάζρνληεο θάιππηαλ έλα επξύ ειηθηαθό ράζκα από 19 κέρξη θαη 62 εηώλ κε κέζν όξν ηελ ειηθία ησλ 39 εηώλ. ε όιεο ηηο ππνζέζεηο ππήξραλ θνηλά ραξαθηεξηζηηθά. ε όιεο ηηο πεξηπηώζεηο νη πάζρνληεο ήηαλ άηνκα κε θάπσο αληηθνηλσληθή δσή θαη κε κηα άθακπηε ηάζε γηα απηνθαηαζηξνθηθέο δξαζηεξηόηεηεο. Δηδηθόηεξα, όζν αθνξά ην θόζηνο αλνρήο θαη ζπληήξεζεο, νη Powel θαη Boast (1993) αλαθέξνπλ κηα ραξαθηεξηζηηθή πεξίπησζε: Περίπηωζη 4 Ο 30ρξνλνο Λνλδξέδνο, ζηα έηε από ην 1977 κέρξη ην 1988, είρε 545 λνζειείεο (εθ ησλ νπνίσλ νη 261 εηζαγσγέο θαη νη 284 επηζθέςεηο ζηα επείγνληα πεξηζηαηηθά), ζε 84 λνζνθνκεία, πνπ θπκαίλνληαλ από κεξηθέο ώξεο κέρξη θαη 13 κήλεο. Μέινο κηαο πνιπκεινύο, εξγαηηθήο ηάμεο, νηθνγέλεηαο. Ο παηέξαο ηεο νηθνγέλεηαο, πνπ έιεηπε ηαθηηθά από ην ζπίηη γηα δνπιεηέο, πέζαλε από θαξθίλν, ελόζσ ν πάζρνληαο ήηαλ ζηελ εθεβεία. Γελ ππάξρεη ηζηνξηθό ςπρνπάζεηαο ζηελ νηθνγέλεηα, παξόιν πνπ θάπνηα από ηα αδέιθηα είραλ καζεζηαθέο δπζθνιίεο θαη έλαο επηιεςία. Γελ ππάξρεη επίζεο ηζηνξηθό δηαηαξαγκέλσλ ζρέζεσλ ζηελ νηθνγέλεηα. Μέρξη ηα 16 ηνπ ηύραηλε εηδηθήο εθπαίδεπζεο, ιόγσ καζεζηαθώλ δπζθνιηώλ, κε απνηέιεζκα λα κελ έρεη ζπκκαζεηέο θαη θίινπο. ύκθσλα κε πιεξνθνξίεο ηεο νηθνγέλεηαο θαη ηνπ πεξηβάιινληνο ηνπ πνιιέο θνξέο έιεγε ςέκαηα, ήηαλ αλππάθνπνο θαη ζπκκεηείρε ζε κηθξέο θινπέο. Γελ είρε ζπγθεθξηκέλεο εξγαζίεο, παξά θάζε ηόζν κηθξέο δνπιεηέο «ηνπ πνδαξηνύ», ελώ θύξηα πεγή εηζνδήκαηνο ηνπ ήηαλ ηα δαλεηθά ή ε ειεεκνζύλε. Δλνηθίαδε δηακέξηζκα, αιιά πεξλνύζε ηνλ πεξηζζόηεξν θαηξό ηνπ ζε δεκόζηνπο ρώξνπο, δελ είρε ηελ αίζζεζε ηεο ηδησηηθόηεηαο, ηεο πξνζσπηθόηεηαο, νύηε λνηαδόηαλ γηα ηνλ εαπηό ηνπ. Δλώ δήισλε εηεξνθπιόθηινο δελ δηαηεξνύζε ζρέζεηο κε ην άιιν θύιν. Δίρε πξνβεί ζε απξεπείο ζεμνπαιηθέο παξελνριήζεηο δηαθόξσλ ζειπθώλ κειώλ ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ, θαζώο θαη αζζελώλ θαη λνζειεπηηθνύ πξνζσπηθνύ. Γελ ήηαλ εζηζκέλνο ζε λαξθσηηθά ή αιθνόι. 14 ζν αθνξά ην πνηληθό ηνπ κεηξών, απαζρνινύζε από κηθξόο ηηο αζηπλνκηθέο θαη δηθαζηηθέο αξρέο, κε ηειεθσλήκαηα θάξζεο, κηθξναπάηεο, θινπέο θαη ζεμνπαιηθέο παξελνριήζεηο, αιιά θαη εκπξεζκό ζηηο θπιαθέο από όπνπ είρε ππνζηεί θαη εγθαύκαηα. Δίρε δηαηαρζεί από δηθαζηήξηα 60 θνξέο λα λνζειεπζεί ζε ςπρηαηξηθό ίδξπκα, ρσξίο όκσο λα παξαηεξεζεί θάπνηα αιιαγή ζηε ζπκπεξηθνξά ηνπ. Πέξαζε ζπλνιηθά 6 ρξόληα ζε ηδξύκαηα, εθ ησλ νπνίσλ 1300 κέξεο ζε ςπρηαηξηθέο κνλάδεο θαη 354 κέξεο ζε λνζνθνκεία. Σα ηαηξηθά πεξηζηαηηθά αθνξνύζαλ θπξίσο απηνηξαπκαηηζκνύο, θαηάπνζε ππεξβνιηθήο δόζεο ραπηώλ, όπσο αζπηξίλεο, επηθίλδπλεο ζπκπεξηθνξέο (όπσο ην λα ηξέρεη αλάκεζα ζε απηνθίλεηα ή λα απεηιεί λα πέζεη από ύςνο). Πξνζπνηήζεθε θάπνηεο θνξέο ςεπδέο πέλζνο, ηζρπξηδόηαλ όηη άθνπγε θσλέο λα ηνπ κηινύλ ζε δεύηεξν εληθό, θαη ζπκπηώκαηα πιαζκαηηθώλ ή πξαγκαηηθώλ αζζελεηώλ όπσο επηιεςία, άζζκα, θαηάξξεπζε θαη άιια (εθ ησλ νπνίσλ άζζκα θαη αλαηκία είραλ επηβεβαησζεί). Μπνξνύζε ηε κηα ζηηγκή λα είλαη επγεληθόο θαη ήξεκνο θαη ηελ άιιε ζηηγκή, εάλ ηνλ πξνθαινύζε θάπνηνο, λα γίλεη επηζεηηθόο θαη βίαηνο. Ο ζπγθεθξηκέλνο πάζρνληαο ήηαλ ρακειήο λνεκνζύλεο, όπσο θαηέδεημαλ ηα ζρεηηθά tests, κε πηζαλή εγθεθαιηθή βιάβε. Γηαλνεηηθά είρε ηελ ειηθία 7ρξνλνπ. Παξόιν πνπ είλαη ακθίβνιν αλ όλησο ζπγθαηαιέγεηαη ζηνπο αζζελείο κε ην εμεηαδόκελν ζύλδξνκν Münchhausen (ή εάλ επξόθεηην γηα άηνκν κε παξαηζζήζεηο) ην ζπλνιηθό θόζηνο ηεο πεξίζαιςεο ηνπ από ηηο ηαηξηθέο θαη δηθαζηηθέο/ζσθξνληζηηθέο ππεξεζίεο αλέξρνληαλ ζην ειάρηζην πνζό ησλ £450.900= θαη ζην πνζό απηό δελ ζπκπεξηιακβάλνληαλ αξθεηά (κεηαθνξέο κε πεξηπνιηθά, αζζελνθόξα, δηθεγνξηθά έμνδα, άιιεο δηαδηθαζίεο, θόζηνο θαξκαθεπηηθώλ ππεξεζηώλ επείγνπζαο πεξίζαιςεο θαη επηζθέςεσλ σο εμσηεξηθόο αζζελήο, ηα πνιιαπιά αξρεία πνπ ηεξνύληαλ ιόγσ ηεο ρξήζεο δηαθνξεηηθώλ νλνκάησλ θαη άιια). Πνζό πνπ αθνξά θαη ην θόζηνο "ζπληήξεζεο" ελόο αηόκνπ κε ην ζύλδξνκν Münchhausen . γ) Γηάθνξεο παξαηεξήζεηο πλήζσο έλαο πάζρνληαο από ζύλδξνκν Münchhausen δελ ελδηαθέξεηαη γηα ηελ πγεία ησλ ππνινίπσλ γύξσ ηνπ, ζεσξεί ην «ξόιν αζζελνύο» θεθηεκέλν ηνπ, θαη όηαλ θάπνηνο άιινο, εθηόο από απηόλ, παξαπνλεζεί γηα έλα πξόβιεκα πγείαο ηνπ, ζπκπεξηθέξεηαη εγστζηηθά θαη εξηζηηθά ή απιά ππνθξίλεηαη όηη λνηάδεηαη ή γλσξίδεη, ζηελ πξαγκαηηθόηεηα όκσο δπζαλαζρεηεί πνπ θάπνηνο άιινο ηνπ θιέβεη ηελ «παξάζηαζε». Γελ κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη ή λα δηαηεξήζεη ζηελέο θνηλσληθέο ή θηιηθέο ζρέζεηο, ππάξρεη πάληα απηό ην όξην ηεο απνκόλσζεο ηνπ, ησλ κπζηηθώλ ηνπ, ηνπ εύζξαπζηνπ «εγώ» ηνπ, ην νπνίν, πέξα από ηελ επηδεηθηηθόηεηα ηνπ, δηζηάδεη λα ππεξβεί εηιηθξηλά ή δελ κπνξεί λα ην θάλεη. Ο πάζρνληαο από ζύλδξνκν Münchhausen δελ έρεη ζπγθεθξηκέλνπο ζηόρνπο ζηνπο νπνίνπο ζα πξνζεισζεί, δελ ζθέθηεηαη θαλ καθξνπξόζεζκα, κπνξεί λα ηζρπξίδεηαη όλεηξα θαη θηινδνμίεο θαληαρηεξά, κεγάια, αλύπαξθηα, κόλν γηα λα θεληξίζεη ηελ πξνζνρή θαη ην ελζνπζηώδεο ελδηαθέξνλ ησλ άιισλ. Μπνξεί λα είλαη επέμαπηνο ή θπθινζπκηθόο, κε ιίγεο «ςεπδνγλώζεηο» ή πξαγκαηηθέο θιίζεηο ηέρλεο ή ινγνηερλίαο ηηο νπνίεο επηζηξαηεύεη θπξίσο γηα λα εληνπίζεη ηα πην επαίζζεηα θαη επρείξηζηα ζύκαηα ηνπ. Πηζηεύεηαη πσο έλαο πάζρνληαο από ζύλδξνκν Münchhausen ζα κπνξνύζε θάιιηζηα λα είλαη έλαο θαιόο θαιιηηέρλεο, εθηόο από ην όηη ήδε είλαη έλαο αξθεηά θαιόο εζνπνηόο. Σα δηάθνξα ςπρνδηαγλσζηηθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ ζεσξήζεθαλ όηη εληάζζνληαη επξύηεξα ζην πιαίζην ηεο αληη-θνηλσληθήο ζπκπεξηθνξάο. Οη Ireland θ.α. (1967) αλαηξέρνληαο ζηα παηδηθά ρξόληα γηα λα εληνπίζνπλ αηηίεο, ππνζέηνπλ όηη ίζσο νη πάζρνληεο από ην ζύλδξνκν Münchhausen, ειιείςεη θνηλσληθνπνίεζεο, λα απέηπραλ λα αλαπηύμνπλ ηηο ζσζηέο ηζνξξνπίεο κεηαμύ ηνπ «εγώ» θαη ηνπ «ππεξεγώ» ηνπο, 15 ηε δπλαηόηεηα λα αληιήζνπλ επραξίζηεζε, λα δεκηνπξγήζνπλ αηζζήκαηα αγάπεο, αζθάιεηαο θαη αλαγλώξηζεο ή απνδνρήο ηεο πξνζσπηθόηεηαο θαη ηνπ εαπηνύ ηνπο, ή λα έρνπλ βηώζεη θάπνηεο κνξθέο απόξξηςεο ή βίαο (Kent, 1994) ή αληίζεηα, λα κεγάισζαλ ζε έλα ππεξπξνζηαηεπηηθό πεξηβάιινλ εληόο ηνπ νπνίνπ δελ έκαζαλ πώο λα κεηαβνύλ πιήξσο ή επηηπρώο από ην ζηάδην ηεο εμάξηεζεο ζην ζηάδην ηεο θνηλσληθήο αλεμαξηεζίαο. Μπνξεί αθόκα λα έηπραλ λνζειείαο γηα ππαξθηό ζέκα πγείαο ε νπνία ηνπο δεκηνύξγεζε θάπνηνπ είδνπο ηξαπκαηηθό «θαηάινηπν» (Hyler & Sussman, 1981). Οη Ireland θ.α. (1967) δηεξσηνύκελνη γηαηί λα έιθεη ηόζν ε δσή εληόο ελόο λνζνθνκείνπ ππνζέηνπλ όηη, (δεπηεξνγελώο) εθηόο από ηελ επηδεηνύκελε πξνζνρή θαη ζεκαζία, ν πάζρνληαο ληώζεη όηη εληάζζεηαη ζε έλα πεξηβάιινλ πνπ κπνξεί λα δηθαηνινγήζεη ηελ θνηλσληθή ηνπ απνκόλσζε, έλα θνηλσληθό ππνθαηάζηαην, πνπ επηπξόζζεηα ηνλ βνεζά λα απεθδύεηαη ηηο επζύλεο ηνπ γηα ην θνηλσληθό γίγλεζζαη. Μόιηο βγεη από ην έλα λνζνθνκείν (ελάληηα ζηελ ηαηξηθή ζπκβνπιή) θαη επαλεληαρζεί ζηελ θνηλσλία ζα επηδηώμεη αξγά ή γξήγνξα λα εηζαρζεί ζε έλα άιιν λνζνθνκείν, γηαηί δελ κπνξεί λα ρεηξηζηεί ηηο θνηλσληθέο επηξξνέο πνπ ηνλ θαηαθιύδνπλ. Παξαηεξνύλ επίζεο όηη όηαλ ν πάζρνληαο από ζύλδξνκν Münchhausen αγρσζεί αθόκα πεξηζζόηεξν ζα ζθεθηεί ζρεδόλ ακέζσο ηελ απηνθηνλία ή θάηη εμίζνπ απηνθαηαζηξνθηθό γηα λα «εμαθαληζηεί» από ηελ θνηλσληθή ηνπ πξαγκαηηθόηεηα, λα ηα «αλαζέζεη» όια ζηνπο άιινπο, θαη λα πεξηζηξέςεη ηελ θνηλσληθή πξνζνρή επάλσ ηνπ, κε νίθην πνπ ν ίδηνο κεηαθξάδεη σο αγάπε θαη απνδνρή. Οη πάζρνληεο από ην ζύλδξνκν Münchhausen παξαηεξήζεθε όηη δείρλνπλ κηα αμηνζεκείσηε αληνρή ζην ζσκαηηθό πόλν, παξαπέκπνληαο ζε πεξαηηέξσ ππνζέζεηο, όηη ε ηάζε ηνπο πξνο ην καδνρηζκό πξνθαιεί αιινίσζε ησλ ζπλαηζζεκαηηθώλ ηνπο απαληήζεσλ ζηνλ πόλν ή θέξλνπλ ηνπο εαπηνύο ηνπο ζε έλα πλεπκαηηθό θαη ζπλαηζζεκαηηθό επίπεδν ηέηνην, ώζηε ν πόλνο λα ιεηηνπξγεί σο επράξηζην θνκκάηη, θαιή ηξνθή, επηβεβαίσζε ηνπ ξόινπ ηνπο. Λέρζεθε επίζεο πσο ελδερνκέλσο ε αλάγθε ηνπ πάζρνληα γηα ρεηξνπξγηθέο επεκβάζεηο λα εθθξάδεη κηα βαζύηεξε ηνπ επηζπκία γηα ηελ απόθηεζε ελόο παηδηνύ, ή όηη νη πάζρνληεο από ζύλδξνκν Münchhausen έρνπλ έλα απσζεκέλν κε ηελ ηαηξηθή επηζηήκε είηε αξλεηηθό-ηξαπκαηηθό, εάλ έηπραλ θαθήο ηαηξηθήο θξνληίδαο (Kent, 1994), είηε ζεηηθό εάλ κεγάισζαλ κε ηελ ηδέα όηη ε ηαηξηθή είλαη θάηη ζπνπδαίν θαη (ζε ζπλάξηεζε κε άιινπο ιόγνπο) ήζειαλ λα αθνινπζήζνπλ ηελ ηαηξηθή επηζηήκε (ζα κπνξνύζαλ ελδερνκέλσο λα είλαη εμαίζηνη γηαηξνί, ρσξίο όκσο ζηελ πιεηνςεθία ηνπο λα ηα έρνπλ θαηαθέξεη, παξόιν πνπ ζα δνύκε ζηε ζπλέρεηα ήδε έλα κεγάιν πνζνζηό απηώλ ησλ αηόκσλ έρνπλ, αλ όρη ηαηξηθά επαγγέικαηα, παξεκθεξή κε ηνλ ηαηξηθό ρώξν παξαταηξηθά ή άιια επαγγέικαηα ή ελαζρνιήζεηο (Huffman & Stern, 2003)). Δπηδεκηνινγηθά πηζηεύεηαη αθόκα όηη νη πεξηζζόηεξνη πάζρνληεο είλαη άλδξεο κε πξνβιεκαηηθό θνηλσληθό status, νη ιηγόηεξν ζνβαξέο πεξηπηώζεηο (κε ιηγόηεξε απαηηεηηθόηεηα, πεξηζζόηεξε παζεηηθόηεηα θαη ζπλεξγαζία) είλαη γπλαίθεο. Ωζηόζν νη παξαηεξήζεηο απηέο, όπσο θαη νη πεξηζζόηεξεο παξαηεξήζεηο πνπ αθνξνύλ ην ζύλδξνκν Münchhausen, είλαη απιέο ππνζέζεηο πνπ είλαη κελ βάζηκεο γηαηί πεξηγξάθνπλ ζπγθεθξηκέλεο ππνζέζεηο, αιιά δελ έρνπλ αθόκα επαιεζεπηεί ζε ηθαλνπνηεηηθό βαζκό εκπεηξηθά ώζηε λα κπνξνύλ λα γεληθεπζνύλ. Έλαο αζζελήο κε ην ζύλδξνκν Münchhausen είλαη ην κεγαιύηεξν βάζαλν ελόο γηαηξνύ, ν νπνίνο πξνζπαζεί λα θάλεη ζσζηά ηε δνπιεηά ηνπ, αιιά ν πάζρνληαο πξνζπαζεί λα ηνλ εμαπαηήζεη ή λα ηνλ δνθηκάζεη κε δηάθνξνπο ηξόπνπο θαη ηερλάζκαηα. πλήζσο ε εθηέιεζε ηνπ «ξόινπ» είλαη πεξηζζόηεξν δξακαηηθή από όζν ζπλεζίδεηαη, κε κεγαιύηεξε ππεξβνιή θαη νίζηξν, σζηόζν πώο κπνξεί έλαο γηαηξόο λα ξηζθάξεη θαη λα πξνβεί ζε άκεζε δηάγλσζε; Ζ ζπαηάιε ηνπ ρξόλνπ, ε δηελέξγεηα ηόζσλ εμεηάζεσλ, ε ππνκνλή, ρξεηάδνληαη, όπσο θαη ε εθπαηδεπηηθή ελεκέξσζε γηα ην πνηόο ζα ήηαλ ν ζσζηόο ηξόπνο λα ρεηξηζηεί θαλείο έλα πάζρνληα από ζύλδξνκν Münchhausen, παξακεξίδνληαο ηελ πξνζσπηθή ηνπ αγαλάθηεζε θαη 16 απνθεύγνληαο λα ηνλ «αληηκεησπίζεη» αληαγσληζηηθά. Δπίζεο έλαο ηέηνηνο αζζελήο είλαη ν πην απαηηεηηθόο, ηδηόηξνπνο, επηζεηηθόο θαη ν πην απεηιεηηθόο, απηόο πνπ ζα ηνικνύζε λα θαηαγγείιεη έλα γηαηξό γηα επαγγεικαηηθή ακέιεηα γηαηί παξέιεηςε λα δηαγλώζεη ζσζηά ηελ πάζεζε πνπ ν ίδηνο ηζρπξίδεηαη όηη έρεη (εηδηθά εάλ ν γηαηξόο ηνλ αληηκεησπίζεη επζέσο ιέγνληαο ηνπ όηη πάζρεη από πιαζκαηηθή αζζέλεηα) θαη όια απηά εληάζζνληαη ζην πιαίζην ησλ θηλήζεσλ επηδεηθηηζκνύ ηνπ ή ηεο αδπλακίαο ηνπ λα απνδερζεί ηε ςπρνπαζνινγηθή βάζε ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπ ζπλερίδνληαο ηηο πξνζπάζεηεο ηνπ λα πείζεη (αδίζηαθηα) ρξεζηκνπνηώληαο θαη ην δηθαζηηθό ζύζηεκα. ε δπζκελέζηεξε ζέζε ιέρζεθε (Eisendrath & Telischak, 2008) όηη βξίζθνληαη νη πιαζηηθνί ρεηξνύξγνη, απηνί πνπ θαινύληαη λα «εμαθαλίζνπλ» εγρεηξεηηθέο νπιέο, παξά ηε ζέιεζε ησλ ελ ιόγσ αζζελώλ πνπ ηηο «ρξεηάδνληαη» σο πεηζηήξηα ησλ δηαηεηλόκελσλ αζζελεηώλ ηνπο ή απαξαίηεην γεληθά ραξαθηεξηζηηθό εθόδην ηνπ ξόινπ ηνπο, νπόηε ηηο «αλνίγνπλ» μαλά ή λα πξνθαινύλ ηελ επηδείλσζή ηνπο κε θάπνην ηξόπν. Οη γηαηξνί πνπ έξρνληαη αληηκέησπνη κε έλα πάζρνληα ζα κπνξνύζαλ λα απνηειέζνπλ θαη εγθιεκαηηθή ιεία ηνπ. πσο παξαηεξεί ν Spiro (1968) o πάζρνληαο βιέπεη ην γηαηξό ηνπ ζαδηζηηθά αιιά θαη κε εξσηηζκό ή πξνζθνιιάηαη ζην πξόζσπν θαη ηελ παξνπζία ηνπ όπσο έλα παηδί ζην γνληό ηνπ. Δάλ εθιάβεη ηελ απνθάιπςε ηεο «απάηεο» ηνπ σο απόξξηςε από κέξνπο ηνπ γηαηξνύ κπνξεί λα ζειήζεη λα πξνθαιέζεη ηόζν ζην γηαηξό όζν θαη ζηνλ εαπηό ηνπ πξαγκαηηθό πόλν, πξνθεηκέλνπ λα αηζζαλζεί όηη αλαθηά θάπνηνπ είδνο έιεγρν. Οη Huffman θαη Stern (2003) αλαθέξνληαη ζηηο πην πξαθηηθέο δηαζηάζεηο αληηκεηώπηζεο αιιά θαη ζεξαπείαο ηνπ πξνβιήκαηνο αλαθέξνληαο θαη κία αθόκα πεξίπησζε. Περίπηωζη 5 Ζ Α, 34ρξνλε άλεξγε ηερληθόο ηαηξηθώλ κεραλεκάησλ, θαηέθζαζε ζην ηκήκα επεηγόλησλ πεξηζηαηηθώλ καλησδώο, παξαπνλνύκελε γηα αζηακάηεηε αηκνξξαγία από ηελ εηιενζηνκία. Οη ππεύζπλνη, βιέπνληαο ηελ ςπρηθή έληαζε ηεο αιιά θαη ηελ παξνπζία αίκαηνο ζην ζώκα ηεο, ηελ εηζήγαγαλ ζην λνζνθνκείν γηα δηαγλσζηηθέο εμεηάζεηο θαη λνζειεία. Ζ Α αλέθεξε έλα ηξαγηθά εθπιεθηηθό ηαηξηθό ηζηνξηθό, ρξεζηκνπνηώληαο εμεηδηθεπκέλνπο ηαηξηθνύο όξνπο, όηη είρε δηαγλσζηεί κε θαξθίλν ζηε κήηξα, κε θαξθίλν ζην ζηήζνο, κε θαξθίλν ζηηο σνζήθεο (αξρηθά αλέθεξε όηη δηαγλώζηεθε ζηελ ειηθία ησλ 12 αξγόηεξα ζηελ ειηθία ησλ 32), όηη ππέθεξε από ηελ αζζέλεηα Crohn’s (γη’απηό ππνβιήζεθε θαη ζηελ εηιενζηνκία), από πνιιαπιέο ζξνκβώζεηο, θαη άιια πνιιά. Αλέθεξε επίζεο όηη ήηαλ αιιεξγηθή ζε ζσξεία θαξκάθσλ πνπ ηεο πξνθαινύλ αλαθπιαμία. Ζ ηαηξηθή ηεο γλώζε, ζε ζπλδπαζκό κε ηελ απαηηεηηθόηεηα ηεο («πξέπεη λα θάλεηο απηό»), δεκηνπξγνύζαλ επηπξόζζεηε έληαζε θαη εθλεπξηζκό ζηελ ηαηξηθή νκάδα θαη κηα εληύπσζε όηη ν αζζελήο πξνζπαζεί λα απνηξνπηάζεη ηνπο γηαηξνύο, νη νπνίνη, κε ηε ζεηξά ηνπο, ζα κπνξνύζαλ λα ελδίδνπλ ζηηο απαηηήζεηο ηνπ θαη λα πξνβαίλνπλ ζε αρξείαζηεο ή ιαλζαζκέλεο ηαηξηθέο πξαθηηθέο. Σα ιεγόκελα ηεο Α ήηαλ αόξηζηα σο πξνο ην πόηε θαη πνύ ππνβιήζεθε ζηηο ζρεηηθέο δηαγλώζεηο θαη ζεξαπείεο. ηηο ζρεηηθέο εξσηήζεηο απαληνύζε ακπληηθά. Αξλήζεθε λα επηηξέςεη ζηνπο γηαηξνύο λα δηεξεπλήζνπλ ηνλ ηαηξηθό ηεο θάθειν, ν νπνίνο βξηζθόηαλ ζε λνζνθνκείν άιιεο επαξρίαο, όπνπ είρε λνζειεπηεί ιίγεο κέξεο πξνεγνπκέλσο γηα ηζρπξηδόκελε πλεπκνλία. Ηζρπξίζηεθε όηη ν Ηηαιόο άληξαο ηεο, ν νπνίνο ηελ θαθνπνηεί ηελ ςάρλεη, ζα κπνξνύζε λα ηελ εληνπίζεη εάλ κεηαθηλνύληαλ ν θάθεινο ηεο από ην έλα 17 λνζνθνκείν ζην άιιν ή εάλ θπθινθνξνύζε ε πιεξνθνξία όηη βξίζθεηαη ζην ελ ιόγσ λνζνθνκείν, αθνύ ν άληξαο ηεο είρε γλσζηό δηθό ηνπ άηνκν ζην πξνεγνύκελν λνζνθνκείν θιπ. Αξλήζεθε επίζεο λα επηηξέςεη ζηνπο γηαηξνύο λα έρνπλ πξόζβαζε ζε νπνηαδήπνηε άιια ηαηξηθά αξρεία αλαθνξηθά κε ην πξόζσπό ηεο, ιέγνληαο όηη, έηζη θη αιιηώο, νη θαηαρσξήζεηο ηνπο είλαη όιεο ιαλζαζκέλεο. Παξόιεο ηηο ανξηζηίεο θαη ην ζπκό ηεο, ζε έλα κηθξό ηεζη δηαπίζησζεο ηεο πλεπκαηηθήο/δηαλνεηηθήο ιεηηνπξγίαο ηεο, πέηπρε έλα ζθνξ 29/30. Ζ θπζηθή εμέηαζε, εθηόο από ηηο πνιιαπιέο εθδνξέο (πνπ θαίλεηαη όηη πξνθάιεζε κόλε ηεο ε αζζελήο) θαη (πεηξαγκέλεο γηα λα αηκνξξαγήζνπλ) νπιέο ζην ζηήζνο θαη ζην ζηνκάρη (έλδεημε όηη είρε ππνβιεζεί θαη ζε εηιενζηνκία), δελ θαηέδεημε νηηδήπνηε ην αλεζπρεηηθό θαη ήηαλ θπζηνινγηθή. σξεία εξγαζηεξηαθώλ εμεηάζεσλ επίζεο δελ είραλ δείμεη νηηδήπνηε ην αλεζπρεηηθό. Ζ Α θάπνηεο ζηηγκέο απνθάιπςε (άγλσζην αλ επξόθεηην γηα έκκεζε νκνινγία ηεο ή εθδήισζε αλάγθεο ηεο γηα ςπρηαηξηθή βνήζεηα) ηνλ αξηζκό θνηλσληθώλ ηεο αζθαιίζεσλ, θαη ε ηαηξηθή νκάδα, κέζα από ηελ πιεξνθνξία απηή, θαηάθεξε λα κάζεη όηη ε Α λνζειεύζεθε άιιεο ηξείο θνξέο ζην λνζνθνκείν ηνπο κε ην ζπγθεθξηκέλν όλνκα, θαη ζηηο ηξείο πεξηπηώζεηο είραλ γίλεη εθηεηακέλεο εμεηάζεηο πνπ δελ είραλ θαηαδείμεη νηηδήπνηε. Σν πξόβιεκα ζηε ζπγθέληξσζε όισλ ησλ πιεξνθνξηώλ ήηαλ όηη δελ ρξεζηκνπνηνύζε πάληα ην ίδην όλνκα, βαζηθά δελ ππήξρε κόλν έλαο ηαηξηθόο θάθεινο ή έλα ηαηξηθό αξρείν. Οη γηαηξνί ηεο νκάδαο απεπδεζκέλνη πνπ δελ κπνξνύζαλ λα δηαγλώζνπλ επαθξηβή ηαηξηθή αηηία ησλ παξαπόλσλ ηεο απνθάζηζαλ λα θαιέζνπλ θάπνην ςπρίαηξν. Ζ δηάγλσζε ηειηθά ήηαλ όηη ε Α έπαζρε από ζύλδξνκν Münchhausen. Ζ δηεμνδηθή έξεπλα ηνπ ζπλόινπ ηεο δσήο ηνπ εθάζηνηε αζζελνύο πξνηείλεηαη σο έλα θαιό εξγαιείν εληνπηζκνύ ζεκείσλ πνπ κπνξνύλ λα νδεγήζνπλ πξνο ηελ δηάγλσζε ηνπ ζπλδξόκνπ, ή ε πξνζπάζεηα επηθνηλσλίαο κε ζπγγελείο, θίινπο, γείηνλεο, γλσζηνύο, ε έξεπλα ζε θάπνηα από ηα πξνζσπηθά ηνπ είδε (θάπνηνη έρνπλ καδί ηνπο αρξείαζηα θάξκαθα ή είδε, όπσο ηλζνπιίλε, ζύξηγγεο θαη άιια). Καηά ηε δηάξθεηα ηεο λνζειείαο ζα ήηαλ θαιό λα επηβιέπεηαη ζπλερώο από δηαθνξεηηθά άηνκα ή λα παξαθνινπζείηαη κε άιιν ηξόπν, επί ζπλερνύο βάζεο, ώζηε λα παξαηεξείηαη εάλ ηα ηζρπξηδόκελα ζπκπηώκαηα (ππνγιπθαηκία, ππξεηόο θιπ) πξνθύπηνπλ ρσξίο νπνηεζδήπνηε παξεκβάζεηο ηνπ αζζελνύο, αιιά γεληθά θαη παξαηεξώληαο ηε ζπκπεξηθνξά ηνπ. Φπζηθά πξνθύπηνπλ δηάθνξα εζηθνλνκηθά δεηήκαηα, πνπ επηβάιινπλ αλαζηνιέο ζηελ εθαξκνγή ηέηνησλ πξαθηηθώλ κεζόδσλ (π.ρ. σο πξνο λα δηεξεπλνύλ ηα πξνζσπηθά πξάγκαηα ηνπ αζζελνύο), σζηόζν νη Huffman θαη Stern (2003) πξνηείλνπλ όηη, εθεί πνπ ππάξρνπλ βαζηθέο/έκκεζεο ππνςίεο ηεο ύπαξμεο ηνπ ζπλδξόκνπ, βάδνληαο ζε κηα δπγαξηά ην δηθαίσκα ηνπ αζζελνύο ζηελ ηδησηηθόηεηα θαη ην δηθό ηνπ ή ην δεκόζην αθόκα θαιό, ε πιάζηηγγα ησλ δεύηεξσλ ηηο πεξηζζόηεξεο θνξέο πξέπεη λα βαξαίλεη ζαθώο πεξηζζόηεξν. Πεξαηηέξσ, ε ηαηξηθή νκάδα, ζα ήηαλ ίζσο ζθόπηκν, λα είλαη θάπσο θεηδσιή θαη ζπγθξαηεκέλε, όρη κόλν σο πξνο ηελ παξνρή ζεξαπεηώλ, πνπ πξέπεη λα ζηεξίδνληαη νύησο ή άιισο ζε επξήκαηα εμεηάζεσλ. Οη γηαηξνί ζα πξέπεη λα απνθόπηνπλ πην έληερλα (παξά λα απνξξίπηνπλ θαηεγνξεκαηηθά) απαηηήζεηο ηνπ αζζελνύο. Με έλα ηόλν θαη έλα ύθνο πνπ λα εθθξάδνπλ παξάιιεια ηόζν ηελ επηζηεκνληθή ππεξνρή ηνπο, ηε βεβαηόηεηα θαη ηελ ηήξεζε ηνπ ειέγρνπ εληόο ηνπ ρώξνπ, όζν θαη ηελ επγεληθή κεηξηνπάζεηα ηνπο (ζα ήηαλ πξνηηκόηεξν λα πνπλ «ε αθηηλνγξαθία δελ δείρλεη λα ππάξρεη ζνβαξό πξόβιεκα, είλαη νξζόηεξν λα απνθύγνπκε ηελ π.ρ. παξαθέληεζε» αληί «δελ θαίλεηαη ηίπνηα ζηελ αθηηλνγξαθία είζαη θαιά, κε καο θνξντδεύεηο»). Θα πξέπεη λα απνθεύγνπλ ηηο θαηεγνξίεο πξνο ηνλ αζζελή, αιιά λα απνθεύγνπλ λα εθδειώλνπλ θαη ηα δηθά ηνπο ζπλαηζζήκαηα, λα κελ δεκηνπξγνύλ ή λα αθήλνπλ λα δεκηνπξγεζνύλ γέθπξεο ζπλαηζζεκαηηθήο επηθνηλσλίαο κε ηνλ αζζελή (θάηη ην νπνίν ζα εθκεηαιιεπηεί θαηά πάζα 18 πηζαλόηεηα). Να ηα ιέλε κε θάπσο βηαζηηθό ηξόπν (πνπ λα θόβεη ηε θόξα ηνπ αζζελνύο), αιιά παξάιιεια ζαθή θαη εύζηνρα παξαηεξεηηθό. Τπάξρεη πνιιή ελέξγεηα πνπ πξέπεη λα δηνρεηεπζεί από κηα νιόθιεξε ηαηξηθή νκάδα, κε ζπλελλνεκέλν θαη νξγαλσκέλν ηξόπν, γηα λα επηηεπρζεί βέβαηε δηάγλσζε αθελόο, αιιά θαη γηα λα δνζεί ζεξαπεία ζηνλ αζζελή γηα ην πξαγκαηηθό πξόβιεκα ηνπ. Πξέπεη λα ζπλππνινγίδεηαη θάζε θνξά όηη ππάξρνπλ αζζελείο κε ην ζύλδξνκν Münchhausen πνπ «ρξεζηκνπνηνύλ» όλησο ππαξθηό ζέκα πγείαο ηνπο, πξνζπνηνύκελνη ζε ζρέζε κε απηό ή αζζελείο πνπ έρνπλ έλα πξντζηνξηθό απηνηξαπκαηηζκώλ (ή απηνθηνληθώλ ζθέςεσλ θαη ηάζεσλ), πνπ ην πην έληνλν «ζηξίκσγκα» κπνξεί λα απνβεί γη'απηνύο κνηξαίν. Ζ δηάδνζε ηεο πιεξνθνξία κέζσ ηνπ internet έρεη θαηαζηήζεη επθνιόηεξε ηελ πξόζβαζε θαη ζηελ ηαηξηθή γλώζε αιιά θαη δπζθνιόηεξε ηελ θαζεκεξηλή πξαθηηθή ησλ ηαηξώλ, εηδηθά απηώλ πνπ έξρνληαη αληηκέησπνη κε θαιά "δηαβαζκέλνπο" πάζρνληεο από ζύλδξνκν Münchhausen, νη νπνίνη πεξαηηέξσ εθεπξίζθνπλ πεξηζζόηεξν πεηζηηθνύο ηόπνπο «εμαπάηεζεο». Οη Levenson, Chafe θαη Flanagan (2007) αλέθεξαλ άιιε κία ραξαθηεξηζηηθή πεξίπησζε: Περίπηωζη 6 Ζ 23ρξνλε αζζελήο εκθαλίζηεθε ζηε γπλαηθνινγηθή θιηληθή κε πόλνπο θαη ειαθξώο θνπζθσκέλν ζηνκάρη. Δίρε πξνεγνπκέλσο δηαγλσζηεί, ζύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηεο, κε θαξθίλν ζηηο σνζήθεο, από λνζνθνκείν άιιεο επαξρίαο, κεηά από 6κελε επηκνλή ζπκπησκάησλ όπσο ζηνκαρηθνί πόλνη, θνύζθσκα, απώιεηα βάξνπο θιπ. Αλέθεξε όηη είρε επίζεο ηζηνξηθό ζηελ νηθνγέλεηα ηεο κε θαξθίλν ζηηο σνζήθεο, από ηελ πξνγηαγηά ηεο. Ζ ίδηα, κεηά ηε δηάγλσζε ηεο, όλησο κόλε κεηέξα, ζύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηεο, κεηαθόκηζε ζην ζπίηη ησλ γνληώλ ηεο γηα πεξηζζόηεξε θξνληίδα. Παξνπζίαζε ζηελ ηαηξηθή νκάδα ηεο θιηληθήο κία έληππε αλαθνξά από άιιν λνζνθνκείν πνπ πεξηέγξαθε πεξηιεπηηθά ηελ ηζρπξηδόκελε θαηάζηαζε ηεο, ηα επξήκαηα, ηηο ρεηξνπξγηθέο δηαδηθαζίεο θιπ. ε κηθξή επεκβαηηθή εμέηαζε ζηελ νπνία ππνβιήζεθε δηαπηζηώζεθε όηη όια ηα όξγαλα ηεο ήηαλ πγηή, θαλέλα ίρλνο θαθνήζεηαο πνπζελά. Οη γηαηξνί εληόπηζαλ ηελ αλαθνξά δηαζέζηκε ζην internet, από όπνπ ε αζζελήο ηελ είρε εθηππώζεη, πξνζζέηνληαο ηα δηθά ηεο ζηνηρεία. Σα επηπιένλ ζηνηρεία από ην άιιν λνζνθνκείν πνπ ηεο δεηήζεθαλ, ελλνείηαη, δελ ηα πξνζθόκηζε πνηέ, δηαπηζηώζεθε, κέζσ ηειεθώλνπ όηη δελ είρε εγγξαθεί πνηέ γηα νπνηαδήπνηε ζρεηηθή εμέηαζε ζην ελ ιόγσ λνζνθνκείν. ην ηζηνξηθό ηεο ε ίδηα αλέθεξε επίζεο όηη ζην παξειζόλ πξνέβεθε ζε δύν εζειεκέλεο ακβιώζεηο, κηα εγθπκνζύλε ζηα πξνεγνύκελα 5 ρξόληα, θαη ππέζηε επηιόρεηα θαηάζιηςε. Φνβόηαλ όηη ν παηέξαο ηνπ παηδηνύ ηεο ζα ηελ εγθαηέιεηπε, αθνινύζεζε αληηθαηαζιηπηηθή ζεξαπεία, αλέθεξε νλνκαζηηθά ζπγθεθξηκέλα θαξκαθεπηηθά ζθεπάζκαηα πνπ ιάκβαλε. Αξλήζεθε νπνηνδήπνηε είδνο βηαζκνύ ηεο ηδίαο από ην αγόξη ηεο, αιιά αλέθεξε όηη ην αγόξη ηεο θαθνπνίεζε ηνλ αδεξθό ηεο, θαη ε ίδηα θαθνπνηνύληαλ ζεμνπαιηθά από ηνπο γνλείο ηεο σο παηδί. Παξαπέκθζεθε ζε ςπρηαηξηθό ζύκβνπιν, παξαπνκπή ηελ νπνία αξλήζεθε, αιιά, θεύγνληαο από ηελ θιηληθή, νπδέπνηε επέζηξεςε γηα ηε θξνληίδα πνπ ρξεηάδνληαλ κεηά ηελ επεκβαηηθή εμέηαζε. Οη γνλείο ηεο έθιεηζαλ ξαληεβνύ κε ην ςπρίαηξν ζηνλ νπνίν είρε γίλεη ε παξαπνκπή γηα λα αληηιεθζνύλ πεξί ηίλνο πξόθεηηαη, πιεξνθνξνύκελνη, κε έθπιεμή ηνπο, γηα πξώηε θνξά από 19 ηνλ ςπρίαηξν όηη ε θόξε ηνπο δελ πάζρεη από θαξθίλν ζηηο σνζήθεο, όπσο είρε πεη θαη ζηνπο ίδηνπο. Ζ ίδηα είπε ζηνπο γνλείο ηεο «είρα ηόζν πόλν κέζα κνπ πνπ ήζεια θάπνηνο λα κε αλνίμεη θαη λα δεη». Άξρηζε λα ιέεη ςέκαηα από ηελ ειηθία ησλ 16 εηώλ, δηάθνξα ςέκαηα, είηε γηα λα θαιύςεη πξάμεηο ηεο (θινπή ρξεκάησλ από ην νηθνγελεηαθό ηακείν), είηε ρσξίο ιόγν, όηη γηα παξάδεηγκα θάπνηνο ζπγγελήο ηεο έρεη απνβηώζεη από ζνβαξή αζζέλεηα. Γελ δνύζε κε ην αγόξη ηεο, είρε απνζπάζεη θη άιιεο θνξέο ρξήκαηα από κέιε ηεο νηθνγέλεηάο ηεο, ελώ είρε ζέζεη ζε θπθινθνξία θαη αθάιππηεο επηηαγέο. Οη γνλείο ηεο αξλήζεθαλ όηη ε θόξεο ηνπο ππέζηε νπνηνδήπνηε ςπρηθό ηξαύκα ζηελ παηδηθή ηεο ειηθία, ην κόλν ζρεηηθό ηζηνξηθό πξνέξρνληαλ από κηα ζεία ηεο, πνπ επίζεο είρε θιέςεη θάπνηεο θνξέο θαη είρε λνζειεπηεί γηα αδηεπθξίληζηνπο ιόγνπο. δ) Σν ζύλδξνκν ηνπ θαξδηαθνύ Münchhausen Έλα κέξνο ηεο πθηζηάκελεο ινγνηερλίαο αζρνιείηαη εηδηθά κε ην ζύλδξνκν ηνπ θαξδηαθνύ Münchhausen, αθνύ έλα κεγάιν πνζνζηό ησλ αζζελώλ κε ζύλδξνκν Münchhausen επηιέγεη λα πξνζπνηείηαη ηελ ύπαξμε θαξδηαθώλ παζήζεσλ, ίζσο γηαηί ε δεκηνπξγία ππνςίαο θαη εληύπσζεο ζηνλ θόζκν ή ζηνπο νηθείνπο γηα ύπαξμε θαξδηαθήο πάζεζεο, ιόγσ ηεο θύζεο κηαο ηέηνηαο πάζεζεο, λα δηθαηνινγεί πεξηζζόηεξα επείγνληα πεξηζηαηηθά, κεγαιύηεξε εγξήγνξζε θαη πεξηζζόηεξε αλεζπρία πνπ εθηείλεηαη ζε ζθέςεηο γηα ην ελδερόκελν αηθλίδηνπ ζαλάηνπ. Πξνζπνηνύκελνο κηα θαξδηαθή πάζεζε ν πάζρνληαο ζα κπνξνύζε λα ρεηξηζηεί «θαιύηεξα» ηηο ζπλαηζζεκαηηθέο θαηαζηάζεηο ησλ ζπκάησλ ηνπ. Ο ειιεληθήο θαηαγσγήο Νηθόιανο Κνπλήο (Kounis, 1979) εηζήγαγε ζηε ινγνηερλία ην ζρεηηθό όξν «cardiopathia fantastica». Οη Mehta θαη Κhan (2002) παξαηεξνύλ όηη ηα ζπκπηώκαηα πνπ πξνζπνηνύληαη νη πάζρνληεο (ελόο επξέσο ειηθηαθνύ ράζκαηνο από 23 έσο 71 ε πιεηνςεθία ησλ νπνίσλ αξζεληθνύ γέλνπο) ζπλήζσο είλαη νμύο πόλνο ζην ζηήζνο, δύζπλνηα θαη ζπγθνπηθά επεηζόδηα. Οη Manolis θαη Sanjana (1987) αλαθέξνπλ θάπνηεο πεξηπηώζεηο. Περίπηωζη 7 48ρξνλνο άληξαο εηζήιζε ζηελ θαξδηνινγηθή κνλάδα κε αζηαζή ζηεζάγρε. Έδσζε έλα ηζηνξηθό δύν πξνεγνύκελσλ εκθξαγκάησλ εληόο ησλ πξνεγνύκελσλ 4 ρξόλσλ, ελώ βξηζθόηαλ ζηελ Ηηαιία, ην δεύηεξν κε επηπινθέο, πνπ ζηαδηαθά μεπεξάζηεθαλ, σζηόζν ν αζζελήο εμαθνινπζνύζε λα βηώλεη πόλν ζην ζηήζνο ζε ζπλήζεηο δξαζηεξηόηεηεο, θαη ειάκβαλε δηάθνξα θαξκαθεπηηθά ζθεπάζκαηα. Έμη κήλεο πξηλ ηελ εηζαγσγή ηνπ είρε επηζθεθζεί μαλά ηελ Ηηαιία θαη είρε αξθεηά πεξηζηαηηθά κε πόλν ζην ζηήζνο, ζπλεπεία ησλ νπνίσλ λνζειεύζεθε ζε λνζνθνκείν ηεο Ηηαιίαο, όπνπ ππνβιήζεθε θαη ζε ζηεθαληαία αγγεηνγξαθία. Σνπ είραλ πεη πσο δύν από ηηο ζηεθαληαίεο αξηεξίεο ηνπ ήηαλ θιεηζηέο θαη έγηλε, ζύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηνπ, πξνζπάζεηα δηάλνημεο ηνπο κε αγγεηνπιαζηηθή («κπαινλάθη»), αιιά αλεπηηπρώο, εηζήρζε ζε ζεξαπεία κε ληηξηθά θαη δηππξηδακόιε (persantine). Ζ αδεξθή ηνπ επίζεο, όπσο αλέθεξε, είρε απνβηώζεη από θαξδηνπάζεηα ζηελ ειηθία ησλ 34 εηώλ. Ζ θιηληθή εμέηαζε ήηαλ θπζηνινγηθή. ιεο νη εμεηάζεηο ηνπ ήηαλ θπζηνινγηθέο ρσξίο θαλέλα εύξεκα πνπ λα δηθαηνινγεί ηνλ ηζρπξηδόκελν πόλν ζην ζηήζνο, ν νπνίνο, ζύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηνπ, εμαθνινπζνύζε αθόκα θαη κεηά ηε ιήςε ζπλήζνπο ππό ηηο πεξηζηάζεηο θαξκαθεπηηθήο αγσγήο. 20 Σνπ δεηήζεθε λα θαηνλνκάζεη ην Ηηαιηθό λνζνθνκείν, πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίζνπλ από εθεί ηελ αλαθνξά πνπ είραλ από ηνλ θαζεηεξηαζκό, ηζρπξίζηεθε πσο ηέηνηεο πιεξνθνξίεο δπζηπρώο δελ κπνξνύλ λα ππάξμνπλ. Έγηλαλ θη άιιεο επαλεηιεκκέλεο εμεηάζεηο ρσξίο λα εληνπίδεηαη νηηδήπνηε θαξδηνινγηθά αλεζπρεηηθό. Ο αζζελήο εμαθνινπζνύζε λα ηζρπξίδεηαη πόλν θαη λα απαηηεί θαξκαθεπηηθή αγσγή ζε κεγαιύηεξεο δόζεηο. Δλώ απνδερόηαλ ην ελδερόκελν αγγεηνγξαθίαο, όηαλ άξρηζαλ νη πξνεηνηκαζίεο αξλήζεθε, ηζρπξηδόκελνο όηη δελ ζέιεη λα ηελ θάλεη ζην ζπγθεθξηκέλν λνζνθνκείν, όπνπ πέζαλαλ θαη δπν θίινη ηνπ εθεί. Από εθείλν ην ζεκείν ε ζπκπεξηθνξά ηνπ αζζελνύο ήηαλ θάπσο πεξίεξγε, δεκηνπξγνύζε αλαζηάησζε, δεηώληαο πην "δπλαηά" παπζίπνλα, έπαπζε λα ζπλεξγάδεηαη κε ην λνζειεπηηθό πξνζσπηθό θαη ηελ ηαηξηθή νκάδα. Σελ ηέηαξηε εκέξα ηεο λνζειείαο ηνπ κεηαθέξζεθε ζε γεηηνληθό λνζνθνκείν, έγηλε ε αγγεηνγξαθία, ε νπνία ήηαλ απόιπηα θπζηνινγηθή, θαη κεηά ηνλ θαζεηεξηαζκό ν αζζελήο, ρσξίο ζπκπηώκαηα, πήξε εμηηήξην ρσξίο νπνηαδήπνηε ζπληαγνγξάθεζε. Γπν εβδνκάδεο κεηά, καζεύηεθε όηη εηζήρζε ζε άιιν λνζνθνκείν, πάιη κε επαλεκθαληδόκελν πόλν ζην ζηήζνο. Απέθξπςε ηηο δηαδηθαζίεο πνπ έιαβαλ ρώξα ζην ελ ιόγσ λνζνθνκείν θαη ηελ αλαθνξά ηνπ θαζεηεξηαζκνύ θαη δέρζεθε εθεί λα ππνβιεζεί εθ λένπ ζε θαζεηεξηαζκό. Πξηλ όκσο γίλεη ν λένο θαζεηεξηαζκόο έλα κέινο ηνπ πξνζσπηθνύ από ην πξνεγνύκελν λνζνθνκείν πνπ ηνλ ζπκήζεθε αλέθεξε ηα θαζέθαζηα, ηόηε ν αζζελήο, ελάληηα ζηελ ηαηξηθή ζπκβνπιή, ππέγξαςε θαη εμαθαλίζηεθε. ην κεηαμύ ζπιιέρζεθαλ νη πιεξνθνξίεο από ηηο επηζθέςεηο ηνπ ζηα δηάθνξα λνζνθνκεία θαη ηελ ηζρπξηδόκελε ζπκπησκαηνινγία ηνπ κε απνηέιεζκα λα γίλεη αληηιεπηό όηη επξόθεηην γηα πάζρνληα από ην ζύλδξνκν Münchhausen. Περίπηωζη 8 55ρξνλνο άληξαο εηζήρζε ζηε κνλάδα παξαπνλνύκελνο γηα πόλν ζην ζηήζνο, πνπ ηαίξηαδε ζηελ πεξηγξαθή ζηεζάγρεο ηύπνπ crescendo. Σν ηζηνξηθό ηνπ πεξηιάκβαλε πνιιά πεξηζηαηηθά ζσξαθηθνύ πόλνπ, πνιιέο λνζειείεο θαη πνιινύο θαζεηεξηαζκνύο. Πξηλ κεξηθά ρξόληα ηνπ είραλ ζπζηήζεη, ζύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηνπ, λα ππνβιεζεί ζε εγρείξηζε αλνηρηήο θαξδηάο. ε δύν από ηηο πξνεγνύκελεο πεξηπηώζεηο είρε θύγεη ελάληηα ζηελ ηαηξηθή ζπκβνπιή. Γηελεξγήζεθαλ εμεηάζεηο πνπ δελ επηβεβαίσλαλ νπνηνπζδήπνηε από ηνπο ηζρπξηζκνύο ηνπ. πζηήζεθε λνζειεία γηα παξαθνινύζεζε, ν αζζελήο έθπγε. Δπέζηξεςε ηελ επόκελε εκέξα κε πεξηζζόηεξν πόλν ζην ζηήζνο απνδερόκελνο λα λνζειεπζεί. Δμαθνινπζνύζε λα ηζρπξίδεηαη πόλν, παξά ηε ρνξήγεζε θαξκαθεπηηθήο αγσγήο θαη παξά ην όηη δελ ππήξρε νπνηνδήπνηε θαξδηνινγηθά αλεζπρεηηθό εύξεκα. Έγηλε θαζεηεξηαζκόο, ε αλαθνξά ήηαλ θπζηνινγηθή, ν αζζελήο έθπγε παξά ηελ ηαηξηθή ζπκβνπιή θαη καζεύηεθε αξγόηεξα όηη επξόθεηην γηα άηνκν πνπ επηζθεπηόηαλ ηα δηάθνξα λνζνθνκεία ηζρπξηδόκελνο πόλν ζην ζηήζνο θαη κεηά από θαζεηεξηαζκνύο, νη αλαθνξέο ησλ νπνίσλ ήηαλ θπζηνινγηθέο, εμαθαληδόηαλ. Περίπηωζη 9 21 40ρξνλνο άληξαο κεηέβε ζηελ ηαηξηθή κνλάδα παξαπνλνύκελνο γηα νμύ πόλν ζην δεμί πόδη, ν νπνίνο είρε αξρίζεη πεξίπνπ 10 ώξεο πξηλ ηελ εηζαγσγή ηνπ, ζπλνδεπόκελνο από κνύδηαζκα θαη αδπλακία. ύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηνπ αζζελνύο, ππνβιήζεθε ζε δηάθνξεο επεκβάζεηο ζην εμσηεξηθό από ην νπνίν επέζηξεςε 5 εκέξεο πξνεγνπκέλσο, θαη είρε έλα πινύζην ηαηξηθό ηζηνξηθό ην νπνίν αλέθεξε. Ο αζζελήο δηαπηζηώζεθε όηη είρε ππνζηεί δηάθνξεο πξαγκαηηθέο ζνβαξέο επηπινθέο ζηελ πγεία ηνπ από ζπλερείο θαζεηεξηαζκνύο θαη άιιεο επεκβαηηθέο εμεηάζεηο ζηα νπνία ππνβιήζεθε αρξείαζηα ζε 27 λνζειείεο ζε 15 λνζνθνκεία ηεο Νέαο Τόξθεο ζε δηάζηεκα 35 κελώλ γηα ηζρπξηδόκελε αλύπαξθηε θαξδηνπάζεηα. Σειηθά ρξεηάζηεθε λα ππνβιεζεί ζε αθξσηεξηαζκνύο. Από κηα κειέηε ζην ηζηνξηθό ηνπ ζεκεηώζεθαλ κεξηθά ηδηαίηεξα ραξαθηεξηζηηθά. Ηζρπξηδόηαλ πσο ήηαλ απόθνηηνο λνκηθήο, είρε θαιή γλώζε ησλ ηαηξηθώλ δηαδηθαζηώλ, πξνβιεκάησλ θαη ζεξαπεηώλ, ήηαλ πάληα πξόζπκνο λα ππνβιεζεί ζε εμεηάζεηο θαη επεκβαηηθέο εμεηάζεηο θαη ζεξαπείεο κε ειάρηζηε ή θαζόινπ αγσλία θαη άγρνο, δελ είρε πνηέ επηζθέπηεο, ηζρπξηδόηαλ όηη ν παηέξαο ηνπ ήηαλ αθαδεκατθόο αιιά δελ ήζειε λα έρεη ζρέζεηο καδί ηνπ, ν αζζελήο είρε πνιιέο θνξέο θύγεη από ην λνζνθνκείν ελάληηα ζηελ ηαηξηθή ζπκβνπιή γηα λα επαλεηζαρζεί ζε άιιν λνζνθνκείν θάπνηεο θνξέο ηελ ίδηα θηόιαο εκέξα, ζε θάπνηα από ηα αξρεία λνζνθνκείσλ αλαθέξεηαη σο επηζεηηθόο, εξηζηηθόο θαη βίαηνο, είρε θάλεη θαηάρξεζε θαξκαθεπηηθώλ ζθεπαζκάησλ, είρε πνηληθό κεηξών ζρεηηθά κε πιαζηνγξαθία. Περίπηωζη 10 (Chambers, Yager, Apfeldorf & Camps-Romero, 2007) Ο 20ρξνλνο ΜΖ εκθαλίζηεθε ζε λνζνθνκείν κηθξήο θνηλόηεηαο παξαπνλνύκελνο γηα μαθληθό πόλν ζην ζηήζνο, πνπ αληαλαθινύζε ζηελ πιάηε. Ηζρπξίζηεθε όηη είρε ηύρεη παιαηόηεξεο δηάγλσζεο ζπλδξόκνπ Ehler-Danlos θαη ανξηηθνύ δηαρσξηζκνύ ηύπνπ Η, απέδηδε ηνλ πόλν ζηνλ ανξηηθό δηαρσξηζκό πνπ ηζρπξηδόηαλ όηη έρεη. Σαμίδεπε από άιιε επαξρία θαη δελ είρε καδί ηνπ ηαηξηθό θάθειν. Λόγσ ηεο κε πξνεγνύκελεο ζεξαπείαο θαη ηεο ηζρπξηδόκελεο πξόγλσζεο ανξηηθνύ δηαρσξηζκνύ, ν ΜΖ κεηαθέξζεθε αεξνπνξηθώο ζε παλεπηζηεκηαθό λνζνθνκείν, όπνπ ηνλ πεξίκελε έηνηκε νιόθιεξε ρεηξνπξγηθή νκάδα. Καηά ηελ άθημε ηνπ παξαπνληόηαλ κε ηνλ ίδην έληνλν θαη δξακαηηθό ηξόπν γηα ηνλ πόλν ηνπ πνπ αληαλαθινύζε ζηελ πιάηε, ζην ιαηκό θιπ. Αλέθεξε μαλά ην ηζηνξηθό ηνπ, ηηο θαξκαθεπηηθέο ηνπ αγσγέο θαη νξηζκέλα θάξκαθα ζηα νπνία είρε αιιεξγία. Αλέθεξε όηη όιε ηνπ ε νηθνγέλεηα, παηέξαο, κεηέξα, γηαγηά, πέζαλαλ από αλεπξύζκαηα θαη ν ίδηνο, ππνπξγόο θαη’επάγγεικα, ηαμίδεπε ζε όιε ηε ρώξα. Οη εμεηάζεηο ζηηο νπνίεο ππνβιήζεθε ήηαλ θπζηνινγηθέο, παξά ηηο ηζρπξηδόκελεο πξνεγνύκελεο επεκβάζεηο ηνπ αλαηνκηθά δελ θαηλόηαλ νηηδήπνηε, θαη δελ ππήξρε νπνηαδήπνηε έλδεημε θαξδηνπάζεηαο, αιιά ν λεαξόο εμαθνινπζνύζε λα παξαπνληέηαη δξακαηηθά γηα πόλν ζην ζηήζνο. Δλώ νη εμεηάζεηο (πεξηιακβαλνκέλσλ θαη ησλ επεκβαηηθώλ εμεηάζεσλ πνπ έγηλαλ, έγηλε κέρξη θαη ηνκή ζην ζώξαθα) ζπλερίδνληαλ, ιήθζεθε ην ηζηνξηθό ηνπ, πνπ έδεηρλε όηη ν λεαξόο είρε επηζθεθζεί θαη λνζειεπηεί ζε άιια 4 λνζνθνκεία άιισλ επαξρηώλ θαη 3 λνζνθνκεία ηεο ίδηαο επαξρίαο, εληόο ησλ πξνεγνύκελσλ 90 εκεξώλ, κε ηα ίδηα παξάπνλα θαη ην ίδην ηζηνξηθό, θάπνηε θαη αηκνθηιία, ζύλδξνκν ηνπ Marfan θαη δηάθνξεο άιιεο αιιεξγίεο. Δηδηθόηεξα, κόιηο 3 εκέξεο πξηλ, είρε εηζαρζεί ζηελ θαξδηνινγηθή θιηληθή ηνπ ίδηνπ λνζνθνκείνπ. Ο λεαξόο θάπνηα ζηηγκή, θη ελώ δερόηαλ θξνληίδα κεηά από ηηο επεκβαηηθέο εμεηάζεηο, άξρηζε λα γίλεηαη επηζεηηθόο, απόηνκνο, βίαηνο, αλππάθνπνο θαη κε ζπλεξγάζηκνο θαη λα απαηηεί ζπγθεθξηκέλε θαξκαθεπηηθή αγσγή, απεηιώληαο λα θύγεη παξά ηελ ηαηξηθή ζπκβνπιή. 22 Ζ ππνςία γηα ύπαξμε πιαζκαηηθήο αζζέλεηαο ππήξρε, σζηόζν θαη ν ανξηηθόο δηαρσξηζκόο είλαη πεξίεξγε πάζεζε, νπόηε ζπλέρηζαλ ηηο εμεηάζεηο γηα λα απνθιείζνπλ πιήξσο ηελ πεξίπησζε λα πθίζηαηαη όλησο ε θαξδηνπάζεηα. Ο αζζελήο κεηαθέξζεθε ζηε ςπρηαηξηθή πηέξπγα, σζηόζν ε νκάδα ήηαλ πνιύ πξνζεθηηθή λα κελ γίλεη αληηιεπηό ην πνύ βξηζθόηαλ αθξηβώο, πξνζπαζώληαο λα κελ ηνλ θαηεγνξήζεη γηα θάηη. Σελ θαηάιιειε ζηηγκή ε νκάδα θαηάθεξε λα εληνπίζεη ηνπο βηνινγηθνύο γνλείο ηνπ 20ρξνλνπ, νη νπνίνη έθπιεθηνη θαη ληξνπηαζκέλνη, δελ πίζηεπαλ όηη ν γηνο ηνπο ηαμηδεύεη ζε όιε ηε ρώξα ππνθξηλόκελνο ηνλ θαξδηνπαζή, αλέθεξαλ δε όηη ζην παξειζόλ ν 20ρξνλνο άθνπγε θσλέο θαη δηάθνξεο άιιεο ηξνκαθηηθέο ηζηνξίεο, επηβεβαηώλνληαο ηε δηαηαξαγκέλε ςπρνινγία ηνπ. Ο 20ρξνλνο ηύγραλε ζπλερνύο παξαθνινύζεζεο, αθνύ άξρηζε λα «πεηξάδεη» ηηο πιεγέο ηνπ. Κάζε θνξά πνπ παξαπνληόηαλ γίλνληαλ εμεηάζεηο, όιεο αξλεηηθέο. Κάπνηα ζηηγκή παξαπνλέζεθε γηα πνλνθεθάινπο, ηζρπξίζηεθε όηη δηαγλώζηεθε παιαηόηεξα κε αλεύξπζκα ζηνλ εγθέθαιν, αθνινύζεζαλ θαη απηέο νη ζρεηηθέο εμεηάζεηο, ελλνείηαη ρσξίο νπνηαδήπνηε δηάγλσζε. Κάπνηα ζηηγκή παξαδέρζεθε όηη εθόζνλ ν ανξηηθόο δηαρσξηζκόο ηνπ δελ εληνπίδεηαη κάιινλ δελ ζα ππάξρεη, σζηόζν αξλήζεθε θάζε ςπρηαηξηθή ζεξαπεία. Μεηά από 10 κέξεο λνζειείαο, ηνπ δόζεθε εμηηήξην, καδί κε έλα εηζηηήξην ιεσθνξείνπ γηα ην ζπίηη ησλ γνληώλ ηνπ. Οη Harvey θαη Johnston (1998) αλαθέξνπλ άιιεο δύν παξόκνηεο πεξηπηώζεηο, θαη ζίγνπξα ην ζύλνιν ησλ πεξηπηώζεσλ είλαη κεγαιύηεξν (Dickinson & Evans, 1987; Lathan, 2007). Οη Steinwender, Hofmann, Kypta θαη Leisch (2005) αλαθέξνπλ ππόζεζε ζηελ νπνία ε 39ρξνλε αζζελήο ιάκβαλε β-αλαζηνιείο (metoprolol) πξνθαιώληαο κόλε ηεο ζπκπηώκαηα βξαδπθαξδίαο, ζσξηαδόηαλ παληνύ, γηα λα εηζάγεη ηνλ εαπηό ηεο ζην ξόιν ηνπ θαξδηνπαζνύο, ηα θάξκαθα βξέζεθαλ κεηά από έξεπλα πνπ ε νκάδα αλαγθάζηεθε λα θάλεη ζηα πξνζσπηθά ηεο είδε. ηελ πξόζθαηε ππόζεζε πνπ αλαθέξνπλ νη Norcliffe-Kaufmann, Gonzalez-Duarte, Martinez θαη Kaufmann (2010) ε 34ρξνλε αζζελήο ιάκβαλε επηλεθξίλε γηα λα πξνθαιέζεη ηαρπθαξδίεο, αλαθέξνληαη επίζεο παξόκνηεο πεξηπηώζεηο κε ιήςε επηλεθξίλεο γηα πξόθιεζε θαξδηνινγηθώλ ζπκπησκάησλ. Οη Park, Borsch, Dyer θαη Peiris, (2004) αλαθέξνπλ όηη ην 20% ησλ αζζελώλ πνπ πξνζέξρνληαη ζηα επείγνληα πεξηζηαηηθά παξαπνληνύληαη γηα πόλν ζην ζηήζνο, κα από απηό ην 20% κόλν ην 25% ησλ αζζελώλ εληνπίδεηαη κε ππαξθηό θαξδηαθό πξόβιεκα. Ζ πιεηνςεθία ππόθεηηαη ζε εθηεηακέλεο, επαλεηιεκκέλεο θαη αθξηβέο ηαηξηθέο εμεηάζεηο πνπ δελ είλαη αθίλδπλεο. Σν θόζηνο απηώλ ησλ αξλεηηθώλ εμεηάζεσλ ζηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο έρεη ππνινγηζηεί ζε 6 εθαηνκκύξηα δνιάξηα θάζε ρξόλν, έλα ζεκαληηθό (κα αδηεπθξίληζην) πνζνζηό αθνξά ζε άηνκα κε θαληαζηηθέο θαξδηνπάζεηεο θαη ζα κπνξνύζε λα κεηξηαζηεί. Οη Park θ.α. (2004) παξαηεξνύλ επίζεο όηη έλαο πάζρνληαο από θαξδηαθό Münchhausen, εληππσζηαθά, ζα ήηαλ πξόζπκνο λα ππνζηεί αλαπεξία, αθξσηεξηαζκό ή αθόκα θαη ζάλαην, πξνθεηκέλνπ λα πείζεη (έζησ κεηά ζάλαηνλ) γηα ηελ ύπαξμε ηεο θαξδηνπάζεηάο ηνπ. Μεξηθέο θνξέο όλησο ελδέρεηαη ηπραία θαη αζήκαληα επξήκαηα (π.ρ. κηα αξξπζκία ζε έλα ειεθηξνθαξδηνγξάθεκα), εξκελεπκέλα ζε ζπλδπαζκό κε ηα ππνθεηκεληθά ζπκπηώκαηα ηνπ πάζρνληα, λα νδεγήζνπλ ζε ιαλζαζκέλε δηάγλσζε θαη ζεξαπεία ε νπνία λα πξνθαιεί πξαγκαηηθή ζσκαηηθή βιάβε ζηνλ πάζρνληα, αιιά θαη πηζαλή ηαηξηθή επζύλε. ε) Ζ κπζνκαλία ηνπ πάζρνληα θαη ην ηδηαίηεξν ζηνηρείν ηνπ πέλζνπο ζην ζύλδξνκν Münchhausen 23 ζν αθνξά ην θνκκάηη ηεο κπζνκαλίαο ηνπ αζζελή κε ζύλδξνκν Münchhausen (ηνπο ςεπδείο ηζρπξηζκνύο ηνπ πνπ δελ αθνξνύλ άκεζα ζε ζέκαηα πγείαο) θαηαπηάλεηαη ζπλήζσο κε ζπλαξπαζηηθέο ηζηνξίεο, ηθαλέο λα θεληξίζνπλ ην ζπλαίζζεκα, όπσο ηζηνξίεο πνπ εκπεξηέρνπλ πξνζσπηθνύο θηλδύλνπο ή απώιεηεο. Έλα ζεκαληηθό πνζνζηό ησλ αλαθεξόκελσλ ππνζέζεσλ εκπεξηέρεη έλα ςεύηηθν πέλζνο, ην νπνίν κάιηζηα έρεη ζπγθπξηαθά επηβιεζεί κε θάπσο επεηζνδηαθό θαη ηξαγηθό, έσο θηλεκαηνγξαθηθό ηξόπν, όπσο γηα παξάδεηγκα ζάλαηνο ηεο ζπδύγνπ ηνπ αζζελνύο ζηα ρέξηα ηνπ από θαξθίλν ηνπ καζηνύ ή ζηελ πξώηε ηνπο επέηεην γάκνπ ή κεηά ηε γέλλεζε ηνπ παηδηνύ ηνπο ή ελώ βξίζθνληαλ ζε δηαθνπέο, από ιεπραηκία, ηελ πάηεζε θνξηεγό πνπ νδεγνύζε κεζπζκέλνο νδεγόο θαη ν ίδηνο ήηαλ ζιηβεξόο παξαηεξεηήο θιπ. (Simpson, 1978). Οη Snowdon, Solomons θαη Druce (1978) αλαθέξνπλ δώδεθα πεξηπηώζεηο πξνζπνηνύκελνπ πέλζνπο, θάπνηεο από ηηο νπνίεο έρνπλ ζπλδεζεί κε ην ζύλδξνκν Münchhausen. Περίπηωζη 11 Άληξαο 41 εηώλ εηζήρζε ζην λνζνθνκείν κεηά από ηζρπξηδόκελε απώιεηα ησλ αηζζήζεσλ ηνπ γηα 10 ζπλερή ιεπηά κεηά από έλα πέζηκν. Φαηλόηαλ θαηαζιηπηηθόο θαη αλέθεξε όηη έραζε ηε γπλαίθα ηνπ θαη ηα δύν ηνπ παηδηά ζε ηξνραίν αηύρεκα δύν ρξόληα πξηλ. Ο αζζελήο όκσο, όπσο δηαπηζηώζεθε δελ είρε πνηέ παληξεπηεί, ελώ εληνπίζηεθαλ πξνεγνύκελεο εηζαγσγέο ηνπ ζε άιια λνζνθνκεία γηα δηάθνξνπο άιινπο ηαηξηθνύο ιόγνπο. Ζ δηάγλσζε ήηαλ όηη έπαζρε από ην ζύλδξνκν Münchhausen. Περίπηωζη 12 Άληξαο 28 εηώλ παξνπζηάζηεθε ζην λνζνθνκείν ηζρπξηδόκελνο όηη πξνέβε ζε θαηάπνζε ππεξβνιηθνύ αξηζκνύ αζπηξηλώλ, θάηη πνπ νη εμεηάζεηο δηέςεπζαλ. Φαηλόηαλ θαηαζιηπηηθόο θαη νξγηζκέλνο καδί, ηζρπξίζηεθε όηη έραζε ηε κεηέξα ηνπ ηξείο εβδνκάδεο πξηλ ζε έλα θξηρηό αηύρεκα, είρε πέζεη από ηηο ζθάιεο θαη θαξθώζεθαλ ζην ιαηκό ηεο θάπνηα θάγθεια. Σελ επόκελε εκέξα ηεο λνζειείαο ηνπ είρε επηηεζεί ζε κία αζζελή θαη έθπγε από ην λνζνθνκείν. Οπδέπνηε έγηλε θαηνξζσηό λα επηβεβαησζνύλ νη ηζρπξηζκνί ηνπ. Γύν κήλεο κεηά παξνπζηάζηεθε ζε άιιν λνζνθνκείν, ιέγνληαο ηελ ίδηα ηζηνξία, αιιά κε δηαθνξεηηθό επώλπκν. Αξγόηεξα δηαπηζηώζεθε όηη ν ίδηνο άληξαο είρε λνζειεπζεί ζε ηξία δηαθνξεηηθά λνζνθνκεία κε δηαθνξεηηθό όλνκα, ππό ηηο ίδηεο πεξηζηάζεηο. Οη αζζελείο ίζσο πξνζπαζνύλ λα εηζαρζνύλ ζην ξόιν ηνπ αηόκνπ πνπ πελζεί (θη αλ ην πέλζνο ζεσξεζεί σο ςπρηθή αζζέλεηα, ζην ξόιν ηνπ ςπρηθά αζζελνύο), επηρεηξώληαο λα αληιήζνπλ ζπκπαξάζηαζε θαη ζπκπάζεηα, επηιέγνπλ αγαπεηά πξόζσπα, πξόζσπα λεαξήο ειηθίαο ή παηδηά. Δηδηθά νη αζζελείο κε πην έληνλεο θαιιηηερληθέο αλεζπρίεο θαίλεηαη όηη επηζηξαηεύνπλ επθνιόηεξα κηα ηζηνξία πέλζνπο. Περίπηωζη 13 Ο 46ρξνλνο Paul εηζήρζε ζην λνζνθνκείν έρνληαο ιάβεη ππεξβνιηθή δόζε παξαθεηακόιεο, ε νπνία, ζύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηνπ, ζπληαγνγξαθήζεθε γη’απηόλ κεηά ην ζάλαην ηεο 24 ζπδύγνπ ηνπ θαη ηεο κνλαρνθόξεο ηνπο ζε ηαμίδη ηνπο ζηελ Σπλεζία, ηξείο εβδνκάδεο πξνεγνπκέλσο. Πεξίγξαςε ην ζνθ ησλ εηδήζεσλ πνπ έιαβε γηα ηνπο ζαλάηνπο απηνύο θαζώο θαη ηε ςπρηθή δνθηκαζία αλαγλώξηζεο ησλ πησκάησλ ζηελ νπνία ππνβιήζεθε. Ηζρπξίζηεθε όηη έλησζε αλαθνύθηζε πνπ κπόξεζε λα κηιήζεη γηα ηελ ηζηνξία ηνπ απηή ζηελ ηαηξηθή νκάδα, αλαγλσξίδνληαο ηελ αλάγθε ηνπ λα κηιήζεη γεληθόηεξα γηα ηελ ηζηνξία απηή, λα ηα βγάιεη από κέζα ηνπ. Ζ ηζηνξία ηνπ επεθηάζεθε θαη ζηε ζθαγή πνπ έιαβε ρώξα ζηε θπηεία ηνπ παηέξα ηνπ ζηελ Κέλπα, θαηά ηελ νπνία απνθεθαιίζηεθαλ θάπνηνη εξγάηεο. ηελ εμέηαζε ν θύξηνο Paul ήηαλ κελ ηδηαίηεξα αγρώδεο, έηξεκε, αιιά ήηαλ επράξηζηε ζπληξνθηά. Ωζηόζν θαηέζηε αδύλαην λα εληνπηζηεί ν πξνζσπηθόο γηαηξόο ηνπ αιιά θαη γεληθά γηαηξόο κε ην όλνκα πνπ ν θύξηνο Paul είρε δώζεη ζηελ ηαηξηθή νκάδα. Ο θύξηνο Paul έθπγε από ην λνζνθνκείν πξηλ δνζεί ε επθαηξία ζηελ ηαηξηθή νκάδα λα ην ζπδεηήζεη καδί ηνπ, αθήλνληαο έλα θπξίσο επραξηζηήξην ζεκείσκα. Ο αζζελήο απηόο ήηαλ ν Ηηαιόο ζπλζέηεο Gaetano Donizetti πνπ έγξαςε, κεηαμύ άιισλ, θαη ηελ όπεξα L'Elisir d'Amour (Elixir Of Love), ζηελ νπνία ηα ζηνηρεία ηεο αγάπεο θαη ηνπ ζαλάηνπ ελαιιάζζνληαη δηαξθώο. Παξόιν πνπ επηρεηξήζεθε κειέηε ηνπ ζηνηρείνπ ηνπ ζαλάηνπ κέζα από ηηο όπεξεο ηνπ, δελ ππάξρνπλ αζθαιή ζηνηρεία ηα νπνία ζα κπνξνύζαλ λα αλαθεξζνύλ, ρξεηάδεηαη πεξηζζόηεξε αλάιπζε θαη κειέηε, ζα ήηαλ θπζηθά έλα ελδηαθέξνλ ζέκα. Δλδερνκέλσο ήηαλ ζπγθπξηαθό, αιιά πξέπεη λα αλαθεξζεί, όηη ν αζζελήο – ηηαιόο ζπλζέηεο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δσήο ηνπ θαη ηνπ έξγνπ ηνπ είρε πεξηγξάςεη ηνλ δηθό ηνπ ζάλαην. ηε βηνγξαθία ηνπ βέβαηα δηαςεύδνληαη ηα πην πάλσ αλαθεξόκελα γεγνλόηα πεξί αηπρήκαηνο ζηελ Σπλεζία, ζθαγήο ζηελ Κέλπα θιπ, ζα κπνξνύζε όκσο ε πξνζπνίεζε ηνπο λα είρε απνηειέζεη κηα ζνβαξή πεγή έκπλεπζεο ηνπ (Cremona-Barbaro, 1987). Κεθάλαιο Γ Το ζύνδρομο Münchhausen By Internet Αλάκεζα ζηα κέζα καδηθήο πιεξνθόξεζεο ην internet έρεη εδξαησζεί θαη επεθηαζεί ηόζν ώζηε ν θαζέλαο λα κπνξεί πιένλ λα «δεκνζηεύεη» πιεξνθνξίεο, θάπνηεο από ηηο νπνίεο είλαη έγθπξεο θαη ρξήζηκεο, άιιεο έρνληαο ζρεκαηίζεη ζσξνύο από ηεξάζηηεο «παξαπιεξνθνξηαθέο ζαβνύξεο». Ζ δηαδηθηπαθή επηθνηλσλία πξόζσπν-κε-πξόζσπν (ζπλνκηιίεο chat, αληαιιαγή ειεθηξνληθώλ κελπκάησλ, δεκνζίεπζε πιεξνθνξηώλ ζε ζεκαηηθέο δηαδηθηπαθέο θνηλόηεηεο) απνηειεί επίζεο κηα επξέσο δηαδεδνκέλε δπλαηόηεηα αληαιιαγήο ζθέςεσλ, απόςεσλ, ζπλαηζζεκάησλ, εκπεηξηώλ, πνπ γίλεηαη γηα θάπνηνπο ηδηαίηεξα βνεζεηηθό εξγαιείν. Δίλαη όκσο επίζεο κηα δπλαηόηεηα επάισηε ζε θαηαρξήζεηο. Ζ ζπκπεξηθνξά θάπνηνο λα πξνζπνηείηαη κέζσ δηαδηθηύνπ αλύπαξθηεο ηξαγηθέο αζζέλεηεο (δηθέο ηνπ ή ησλ νηθείσλ ηνπ), κε ζπλερή δξακαηηθό ηξόπν, ζεσξήζεθε κηα έθθξαζε ηνπ ζπλδξόκνπ Münchhausen, όπνπ ν πάζρνληαο ρξεζηκνπνηεί θαη ρεηξίδεηαη ηα ζπλαηζζήκαηα ησλ δηαδηθηπαθώλ θνηλσλώλ, θαη, κέζα από ην ζπλαηζζεκαηηθό ηνπο feedback, εληάζζεηαη ζην ξόιν ηνπ αζζελνύο ή ηνπ νηθείνπ αζζελνύο, κε ηα ίδηα πξναλαθεξόκελα εζσηεξηθά θίλεηξα. Ζ αλαδήηεζε πξνζνρήο θαη ζεκαζίαο κέζα ζε λνζνθνκεία δίλεη ηε ζέζε ηεο ζηελ αλαδήηεζε πξνζνρήο θαη ζεκαζίαο κέζα από κηα ηζηνζειίδα ή κέζα από πνιιέο ηζηνζειίδεο, όπνπ ππάξρνπλ πεξηζζόηεξνη «ζακώλεο» θαη όπνπ ε ειιηπήο θαη αζύγρξνλε επαθή επηηξέπεη 25 θαιύηεξε θαη πην κειεηεκέλε πξνζπνίεζε ή δηαθνξεηηθέο παξάιιειεο πξνζπνηήζεηο. Ο πάζρνληαο ζα κπνξνύζε εύθνια λα νδεγεζεί ζε ζπκπεξηθνξέο «stalking» (επίκνλεο παξαθνινύζεζεο/παξελόριεζεο), πβξηζηηθήο ζπκπεξηθνξάο, παξαβίαζεο πξνζσπηθώλ ινγαξηαζκώλ θαη δεδνκέλσλ (ή hacking) ή θξαζηηθήο ζεμνπαιηθήο παξελόριεζεο. Θα κπνξνύζε λα ζθεθηεί θαλείο όηη ε κεηαθνξά ηνπ ζπλδξόκνπ Münchhausen ζην δηαδίθηπν έρεη κεηώζεη ην νηθνλνκηθό θόζηνο ζπληήξεζεο ηεο παζνινγίαο ελόο πάζρνληα θαη ίζσο ηελ εθδήισζε ηεο ζπκπεξηθνξάο ζην πξαγκαηηθό θνηλσληθό ζύλνιν θαη ηελ ηαιαηπσξία ησλ ηαηξηθώλ νκάδσλ. Θα κπνξνύζε επίζεο θάπνηνο λα ππνζέζεη όηη ην δηαδίθηπν κπνξεί λα ιεηηνπξγεί ζεξαπεπηηθά γηα έλα πάζρνληα, εθηόο από ην λα απνηειεί έλα πόιν εθηόλσζεο ηεο παζνινγίαο. Σν ζπλαηζζεκαηηθό όκσο θόζηνο, απελαληίαο, ίζσο λα έρεη απμεζεί, εηδηθόηεξα ζε ρώξεο ή επνρέο πνπ ε έιιεηςε γλώζεο θαη εκπεηξίεο ηνπ ζπλδξόκνπ θαη ηεο πηζαλήο εθδήισζεο ηνπ ζην internet έρεη επηηξέςεη πην αθειή ρξήζε ηνπ δηαδηθηύνπ θαη πην θαιόπηζηε ζπλαλαζηξνθή. Μέζσ δηαδηθηύνπ ν πάζρνληαο ζπλήζσο εληνπίδεη πεξηζζόηεξα, αιιά θαη ηα πην θαηάιιεια, «ζύκαηα» (αλζξώπνπο ζπλαηζζεκαηηθά επάισηνπο, πνπ γηα θάπνην ιόγν βηώλνπλ έλα είδνο δηαδηθηπαθήο δσήο ή πνπ δηαλύνπλ ζπγθεθξηκέλεο "επαίζζεηεο" θάζεηο ζηε δσή ηνπο όπσο εγθπκνζύλεο, ππαξθηά πξνβιήκαηα πγείαο θιπ), αθνύ πεξαηηέξσ ε νζόλε ηνπ ππνινγηζηή, ε εληύπσζε ηεο αλσλπκίαο, θαη ν γξαπηόο ιόγνο πνιιέο θνξέο εληζρύνπλ ηελ άλεζε κε ηελ νπνία κπνξεί θάπνηνο λα εθθξάζεη ηηο πην πξνζσπηθέο ζθέςεηο θαη ηα ζπλαηζζήκαηά ηνπ. Πνιιέο «πνιύηηκεο» δηαδηθηπαθέο θνηλόηεηεο, θνηλόηεηεο πνπ παξέρνπλ ζπλαηζζεκαηηθή αιιά θαη πξαθηηθή ζηήξημε ζε άηνκα κε ππαξθηά πξνβιήκαηα (support groups), έρνπλ «δηαιπζεί» κε ηελ απνθάιπςε ςεπδώλ πιεξνθνξηώλ θαη ησλ ζπλαηζζεκαηηθώλ απαηώλ πνπ εθηπιίρζεθαλ ζηνπο θόιπνπο ηνπο έζησ θη αλ ν ζηόρνο ελόο πάζρνληα δελ είλαη απηόο. Ο Feldman (2000, 2004, 2007, 2008) θαη νη Feldman, Bibby, Crites (1998) αζρνιήζεθαλ εθηελώο κε ην ζέκα απηό, αλαθέξνληαο θάπνηεο ραξαθηεξηζηηθέο πεξηπηώζεηο, αιιά θαη θάπνηα ζεκεία πνπ ελδερνκέλσο ζα κπνξνύζαλ λα δεκηνπξγήζνπλ ππνςίεο ζηνπο ππόινηπνπο ρξήζηεο ηνπ δηαδηθηύνπ πξνηνύ επελδύζνπλ ζπλαηζζεκαηηθά ζε κηα δαθξύβξερηε δηαδηθηπαθή ηζηνξία. Οη επηζεκάλζεηο ηνπ Feldman (2000) ζα κπνξνύζαλ λα δηακνξθσζνύλ θαη λα εκπινπηηζηνύλ σο εμήο: Ο πάζρνληαο ζπλήζσο επηιέγεη έλα πεξίεξγν ―username‖ πνπ ζα θεληξίζεη ηελ πξνζνρή ησλ ππνινίπσλ. Οη δεκνζηεύζεηο / απνζηνιέο (ηα ιεγόκελα posts) ζπλήζσο επαλαιακβάλνπλ πιηθό πνπ εκπεξηέρεηαη ζε άιιεο δεκνζηεύζεηο, ηζηνζειίδεο πγείαο ή ζπγγξάκκαηα (ρσξίο θάηη ηέηνην λα γίλεηαη αληηιεπηό) θαη δεκηνπξγνύλ εληππώζεηο αλαθνξηθά κε ηελ μερσξηζηή πξνζσπηθόηεηα θαη ηε ηδηαίηεξε λνεκνζύλε ηνπ γξάθνληνο (πάζρνληα), όηη ελδερνκέλσο λα είλαη θάπνηνο κε ζρεηηθέο γλώζεηο, θάπνην ζεκαληηθό πξόζσπν, θάπνηνο πνπ αμίδεη λα πξνζεγγίζεη θαη λα γλσξίζεη θάπνηνο. Σν κέγεζνο, ε ζπρλόηεηα, ε δηάξθεηα ησλ απνζηνιώλ ηνπ πάζρνληα είλαη ηέηνηα πνπ ζπλήζσο δελ ζπλάδνπλ κε ηελ ηζρπξηδόκελε ηαηξηθή θαηάζηαζε ηνπ θαη ηε ζνβαξόηεηά ηεο (π.ρ. θάπνηνο «εηνηκνζάλαηνο» δελ κπνξεί λα πξνβαίλεη ζε ιεπηνκεξείο θαη εθηεηακέλεο αλαθνξέο, πνπ αλ κε ηη άιιν απαηηνύλ θαιό εηξκό ζθέςεσλ θαη αλεπεξέαζηε δηαλνεηηθή θαηάζηαζε από ηε ιήςε θαξκαθεπηηθώλ αγσγώλ, ηε ςπρνπλεπκαηηθή δνθηκαζία κηαο αζζέλεηαο, αιιά θαη πξαθηηθά κε όια όζα έλαο πάζρνληαο έρεη ή ζέιεη λα θάλεη ζηελ θαζεκεξηλόηεηά ηνπ) 26 Ζ παξνπζίαζε ησλ ηαηξηθώλ πξνβιεκάησλ είλαη αθξηβώο ζαλ κηα θαξηθαηνύξα, δειαδή απεηθνλίδεη θαη ηνλίδεη ό,ηη ην ππνθείκελν, ν πάζρνληαο, αληηιακβάλεηαη αλαθνξηθά κε θάπνηα αζζέλεηα παξά ηελ πξαγκαηηθή εηθόλα κηαο αζζέλεηαο. Οη απειπηζηηθέο ηξαγηθέο θάζεηο ηεο αζζέλεηαο (πνπ ζπλήζσο θιεξηάξνπλ κε ην ζάλαην) ζπρλά ελαιιάζζνληαη, ζρεδόλ ζαπκαηνπξγηθά, κε αλαξξώζεηο, ππάξρνπλ αλεμήγεηα έσο παξάινγα «ζθακπαλεπάζκαηα» ζηελ αζζέλεηα. Ζ κειέηε ηνπ ζπλόινπ ησλ απνζηνιώλ/δεκνζηεύζεσλ ελόο πάζρνληα θαηαιήγεη ζε πνιιέο απηνδηαςεύζεηο θαη αληηθάζεηο. Ο πάζρνληαο ηζρπξίδεηαη ηαθηηθά δπζάξεζηα – ηξαγηθά ζπκβάληα ζηε δσή ηνπ πέξα από ηε δηθή ηνπ ζηαζεξά ηζρπξηδόκελε θινληζκέλε θαηάζηαζε πγείαο (απώιεηεο πξνζώπσλ, θαπγάδεο, αηπρήκαηα θιπ). Ο πάζρνληαο εθθξάδεη ζπλερώο παξάπνλα όηη δελ ιακβάλεη ηελ απαξαίηεηε ζπκπαξάζηαζε θαη ζηήξημε θαη έρεη ζρεηηθέο απαηηήζεηο, θάπνηε κε ηξόπν ρηνπκνξηζηηθό, άιινηε ππό ηύπν «μεζπάζκαηνο». Ο πάζρνληαο απνθεύγεη ηελ πξνζσπηθή ή ηειεθσληθή επηθνηλσλία επηζηξαηεύνληαο θάπσο αζηείεο δηθαηνινγίεο. Ο πάζρνληαο, θάπνηε, ελδερνκέλσο γηα λα πείζεη, κπνξεί λα επηθαιεζηεί πξαγκαηηθά νλόκαηα θαη θαηαζηάζεηο ή λα επηδηώμεη (εθ ηνπ αζθαινύο) κηα ππνηππώδε επηθνηλσλία γηα λα εληείλεη ηα πξνθαινύκελα ζπλαηζζήκαηα (π.ρ. λα ρξεζηκνπνηήζεη έλα αλώλπκν θαξηνηειέθσλν), σζηόζν κε ηξόπν ώζηε ηα ζηνηρεία ηεο πξαγκαηηθήο ηνπ ηαπηόηεηαο λα είλαη ή λα πηζηεύεη όηη είλαη κε πξνζηηά. Ο πάζρνληαο ηζρπξίδεηαη ζπκπηώκαηα πνπ παξαπέκπνπλ ζε επείγνπζεο θαηαζηάζεηο (π.ρ. πόλν ζην ζηήζνο) κε ζθνπό λα πξνθαιέζεη ηελ αλεζπρία θαη κεηά απιά θιείλεη ηνλ ππνινγηζηή ηνπ αθήλνληαο λα αησξνύληαη ζθέςεηο, εληππώζεηο θαη ζπλαηζζήκαηα πνπ θάπνηε, όηαλ ε δηαδηθηπαθή ζρέζε είλαη ζηελή, λα αγγίδνπλ ηα όξηα ηνπ παληθνύ. «Δμαθαλίδνληαη» γηα κεγάια ρξνληθά δηαζηήκαηα από ηελ θνηλόηεηα (ζπλήζσο ζπρλάδνληαο ζε κηα άιιε ή παξαθνινπζώληαο κε θάπνην ηξόπν) είηε αλαθνηλώλνληαο από πξηλ ηελ απνπζία ηνπο, ζπλνδεπόκελε κε θάπνην ςέκα (π.ρ. «ζα ιείπσ γηα λα λνζειεπηώ») είηε ζθελνζεηώληαο ηελ λα γίλεη μαθληθά αιιά κε ηξόπν ώζηε λα είλαη θαη αηζζεηή. Απνζηνιέο από άιιν εγγεγξακκέλν κέινο πνπ θέξεηαη σο θίινο, κέινο ηεο νηθνγέλεηαο ή γλσζηόο ηνπ πάζρνληα έρνπλ ηνλ ίδην ηξόπν γξαθήο, ηελ ίδηα ινγνηερληθή πνηόηεηα, ηα ίδηα γξακκαηηθά θαη ζπληαθηηθά ιάζε θαη ηηο ίδηεο ζηηιηζηηθέο ηδηνζπγθξαζίεο. ηαλ ν πάζρνληαο ακθηζβεηεζεί ζα γίλεη απεηιεηηθόο θαη θξαζηηθά βίαηνο θαη ζα θαηεγνξεί ηελ θνηλόηεηα θαη ηνπο δηαρεηξηζηέο ηεο γηα δπζθήκηζε, θάλνληαο δηάθνξεο θηλήζεηο εληππσζηαζκνύ θαη επηδεηθηηζκνύ. Αλ ν πάζρνληαο δελ ακθηζβεηεζεί έγθαηξα πηζαλόλ λα ππάξμεη απνζηνιή κελύκαηνο από άιιν εγγεγξακκέλν κέινο όηη ν πάζρνληαο απεβίσζε (βι. θαη Schaffhausen, 2008). Τπάξρεη κηα ηάζε, κηα πξάμε ηνπ «ξόινπ», νη πάζρνληεο από ην ζύλδξνκν απηό λα ζθελνζεηνύλ ην ζάλαην ηνπο ζην δηαδίθηπν θαη λα παξαθνινπζνύλ ηε δηαδηθηπαθή ηνπο «θεδεία» γεκίδνληαο ηα ζπλαηζζεκαηηθά ηνπο θελά κε ην κέγηζην ηεο ζπλαηζζεκαηηθήο έθθξαζεο ησλ κειώλ ηεο θνηλόηεηαο. ε ζύληνκν ρξνληθό δηάζηεκα λα νκνινγνύλ ηελ «απάηε» ηνπο πξνθαιώληαο ελαιιαγή ζηα ζπλαηζζήκαηα ησλ κειώλ ηεο θνηλόηεηαο. Αθνύ νκνινγήζνπλ παξακέλνπλ ζηελ θνηλόηεηα θαη εηζπξάηηνπλ ηε ζπλαηζζεκαηηθή αληαπόθξηζε ησλ κειώλ αιιά αλαπηύζζνληαο έλα δεπηεξεύνληα ξόιν άιιεο ζπλαηζζεκαηηθήο βάζεο, αξρίδνληαο νπζηαζηηθά ην παηρλίδη ηνπο από ηελ αξρή, κε λένπο ρεηξηζκνύο, λένπο ζηόρνπο. ηέιλνπλ κελύκαηα ζηνπο «εμαπαηεκέλνπο» θαηξό 27 κεηά, αθόκα θη αλ απηνί έρνπλ παύζεη λα αζρνινύληαη καδί ηνπο, επαλαιακβάλνληαο αηζζήκαηα ηάρα ληξνπήο, ιύπεο θαη απνινγνύκελνη. Δπηδηώθνπλ πξνζσπηθέο επαθέο θαη επηθνηλσλίεο κε εμαπαηεκέλα κέιε είηε θνβνύκελνη όηη ν εμαπαηεκέλνο ζα «ρξεζηκνπνηήζεη» ηπρόλ πξνζσπηθέο πιεξνθνξίεο πνπ έδσζαλ νη ίδηνη ζην παξειζόλ είηε απιά γηα λα ζπλερίζνπλ ην «παηρλίδη» ηνπο. Παξνπζηάδνπλ ζεκάδηα εζηζκνύ ζην δηαδίθηπν. Περίπηωζη 14 (Feldman θ.α. 1998) Έλαο ζπκκεηέρνληαο ζε θνηλόηεηα ππνζηήξημεο αηόκσλ κε θαξθίλν θαη αγαπεκέλσλ ηνπο πξνζώπσλ, ηα κέιε ηεο νπνίαο επηθνηλσλνύζαλ κεηαμύ ηνπο κε e-mail, παξνπζίαζε ηνλ εαπηό ηνπ σο κνλαρό ηεο Καζνιηθήο Δθθιεζίαο, πάζρνληα από κηα κνξθή γξήγνξα εμειηζζόκελνπ θαη ζπάληνπ θαξθίλνπ, πνπ βξηζθόηαλ ζε νηθνλνκηθό αιιά θαη ζπλαηζζεκαηηθό αδηέμνδν, έρνληαο παξαρσξήζεη όιε ηνπ ηελ πεξηνπζία ζηελ εθθιεζία. Εεηνύζε ηε ζπκπαξάζηαζε ηεο νκάδαο γηα λα αληαπεμέιζεη ζηε κνλαρηθή δσή εθείλε ηελ θξίζηκε ώξα θαη ζην θόβν ηνπ ζαλάηνπ. Σνλ βνεζνύζε, όπσο ηζρπξηδόηαλ, ζηηο θαζεκεξηλέο ηνπ δξαζηεξηόηεηεο θάπνηα λνζνθόκα. Πέξαζε όκσο θαηξόο θαη ν «κνλαρόο θαξθηλνπαζήο» είρε πνιιή ελέξγεηα ζηηο δηαδηθηπαθέο επηθνηλσλίεο ηνπ, από ηηο νπνίεο δελ έιεγε λα απέρεη, κελύκαηα καθξνζθειή θαη ηαθηηθά. Σν γεγνλόο όηη παξέκεηλε γηα καθξό ρξνληθό δηάζηεκα ρσξίο λνζειεία θαη πγηήο άξρηζε λα μελίδεη θάπσο ηνπο ζπκκεηέρνληεο ζηελ νκάδα. Έλαο από ηνπο ζπκκεηέρνληεο ηνλ «ζηξίκσμε» κε ηηο ππνςίεο ηνπ θη απηόο αλαγθάζηεθε λα νκνινγήζεη όηη επξόθεηην γηα κηα «ζηεκέλε» ηζηνξία, θαη ζηε ζπλέρεηα, ζύκθσλα ηνπιάρηζηνλ κε ό,ηη έγηλε γλσζηό, λα απνρσξήζεη από ηελ νκάδα. Περίπηωζη 15 (Feldman θ.α. 1998) ηελ ίδηα νκάδα πνπ αλαθέξζεθε πξνεγνπκέλσο κηα γπλαίθα παξνπζίαδε ηνλ εαπηό ηεο σο θαξθηλνπαζή, έπαζρε από θαξθίλν ζην ήπαξ. Ηζρπξηδόηαλ δηάθνξεο επεκβάζεηο θαη ζεξαπείεο ιίγν πνιύ ίδηεο κε ηηο ηζρπξηδόκελεο από άιια κέιε ηεο νκάδαο. Πεξηζηαζηαθά αλέθεξε ην ζύδπγν θαη ηηο δπν ηηο θόξεο ζηα κελύκαηά ηεο, ηνπο νπνίνπο ελίνηε παξίζηαλε θηόιαο. Σα γξαθόκελά ηεο ελείραλ ην ζηνηρείν ηεο ππεξβνιήο, ηεο θαληαζίαο θαη ήηαλ εμαηξεηηθά πεξηγξαθηθά. Τπνηίζεηαη είρε ππνβιεζεί ζε 12σξε επέκβαζε θαη ε θόξε ηεο αλέιαβε ηα ελία ηεο δηαδηθηπαθήο ελεκέξσζεο ε νπνία ήηαλ εμίζνπ αλαιπηηθή θαη πεξηγξαθηθή θάζε ζηηγκή ζε θάζε ζηάδην ηεο ππνηηζέκελεο επέκβαζεο, αιιά κάιινλ θαη εμίζνπ ζεκαληηθή κάιινλ γηα λα κελ κπνξεί λα παξακεξηζηεί (αλ όρη λα μεραζηεί) ηελ θξίζηκε δσήο-θαη-ζαλάηνπ ζηηγκή. Ζ «θόξε» ππνηίζεηαη ιάκβαλε ηελ ελεκέξσζε κέζσ ηειεθώλνπ από ηνλ παηέξα, ελώ ην επίθεληξν ήηαλ πάληα ε κεηέξα πνπ ραξνπάιεπε. Κάπνηεο αληηθάζεηο θαη ανξηζηίεο ή ζνβαξά «ιάζε» ζηηο αλαθνξέο ζρεηηθά κε ηελ αζζέλεηα, νη νκνηόηεηεο ζηνλ ηξόπν γξαθήο όισλ ησλ ππνηηζέκελσλ κειώλ ηεο νηθνγέλεηαο, αλάγθαζαλ θάπνηα κέιε λα ηελ ακθηζβεηήζνπλ επζέσο νπόηε θαη νκνιόγεζε θαη απνρώξεζε από ηελ νκάδα. Περίπηωζη 17 (Feldman θ.α. 1998) 28 Έλα άηνκν εγγξάθεθε ζε κία δηαδηθηπαθή θνηλόηεηα αηόκσλ πνπ πάζρνπλ από ην ζύλδξνκν ηεο ρξόληαο θόπσζεο, παξνπζηάδνληαο ηνλ εαπηό ηνπ σο γπλαίθα αζζελή. Καηά θαηξνύο αλέθεξε ζηηο απνζηνιέο ηεο ζπγγεληθά ηεο πξόζσπα, όπσο ηελ εηεξνζαιή αδεξθή ηεο, ηνλ άληξα ηεο, νηθνγελεηαθνύο θίινπο, θάπνηνπο ηνπο νπνίνπο παξίζηαλε κε μερσξηζηέο εγγξαθέο – ινγαξηαζκνύο (accounts), αθνύ ήηαλ επίζεο, ππνηίζεηαη, αζζελείο από ην ίδην ζύλδξνκν ρξόληαο θόπσζεο. Γεκηνύξγεζε εληόο ηεο δηαδηθηπαθήο νκάδαο κηα θάπσο νηθνγελεηαθή θαηάζηαζε, πνπ έραηξε επξείαο δεκνζηόηεηαο γηα δήζελ πξνζσπηθά δεηήκαηα, απνζπώληαο ηελ πξνζνρή από άιια κέιε, κε κεηαμύ ηνπο ζπλνκηιίεο. Σα ππόινηπα κέιε παξείραλ θάζε δπλαηή ζπλαηζζεκαηηθή ζηήξημε ζε πάζεο ινγήο δεκνζηεπκέλν πξόβιεκά ηνπο. Κάπνηα ζηηγκή απέζηεηιε έλα κήλπκα κε ην νπνίν δηέδηδε όηη ε εηεξνζαιήο αδεξθή ηεο έθαλε απόπεηξα απηνθηνλίαο, ιόγσ ηεο απόγλσζεο πνπ έλησζε γηαηί ε νκάδα (ελλνώληαο ηε δηαδηθηπαθή νκάδα) δελ ηεο ζπκπαξαζηεθόηαλ όζν έπξεπε, ππνλνώληαο όηη θαη ε ίδηα ζα έπξεπε λα θνβάηαη όηη ζα ππνθύςεη από παξόκνηα απειπηζία. Κάπνηα κέιε, όπσο αλακελόηαλ, άξρηζαλ λα ππνςηάδνληαη όηη θάηη δελ πάεη θαιά κε ην ελ ιόγσ κέινο, πνπ ζπλερώο δεκνζίεπε ηξαγηθέο θαηαζηάζεηο, πξνέβαηλε ζε ππεξβνιηθά δξακαηηθνύο έσο παξάινγνπο ηζρπξηζκνύο - ζπλαηζζεκαηηθνύο εθβηαζκνύο, θαη κάιηζηα ελέηεηλε ηε δξάζε ηεο ζηα ρξνληθά ζεκεία όπνπ ην ελδηαθέξνλ ησλ ππνινίπσλ πήγαηλε λα ζηξαθεί ή ήηαλ ζηξακκέλν αιινύ. Έπεηηα όια ηα ππνηηζέκελα κέιε ηεο ίδηαο νηθνγέλεηαο είραλ ηνλ ίδην ηύπν γξαθήο. Αληηκέησπε κε ηηο «θαηεγνξίεο» ησλ κειώλ απαληνύζε ζε όιεο ηηο εξσηήζεηο, αξλνύκελε νηηδήπνηε (ελώ ηα ππόινηπα κέιε ηεο νηθνγέλεηαο μαθληθά θαη ηαπηόρξνλα ζηακάηεζαλ λα απνζηέιινπλ κελύκαηα), θαη ζπλερίδνληαο λα ζπκκεηέρεη, αλεπηζύκεηε ζηελ θνηλόηεηα. Οη δηαρεηξηζηέο αλαγθάζηεθαλ λα απνθιείζνπλ ηελ πξόζβαζε ηεο. Περίπηωζη 17 (Feldman, 2000) Έλα άηνκν, πνπ, ζύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηνπ, ήηαλ λεαξή γπλαίθα, ε Barbara, έζηειλε δηάθνξα κελύκαηα ζε κηα δηαδηθηπαθή ππνζηεξηθηηθή θνηλόηεηα δηαδίδνληαο όηη πάζρεη από θπζηηθή ίλσζε. Δίρε πεη όηη ήηαλ ζηα ηειηθά ζηάδηα ηεο λόζνπ θαη βξηζθόηαλ ζπίηη αλακέλνληαο λα πεζάλεη. Ηζρπξηδόηαλ όηη ηελ θξνληίδεη ε κεγαιύηεξε ηεο αδεξθή, ε Amy, θαη νλεηξεπόηαλ ν ζάλαηνο λα ηελ ζπλαληήζεη ζε θάπνηα παξαιία. Πνιινί αζζελείο κε θπζηηθή ίλσζε θαη κέιε ησλ νηθνγελεηώλ ηνπο ηεο έζηειλαλ δηάθνξα ζπλαηζζεκαηηθά κελύκαηα, κνηξάδνληαλ ηηο δηθέο ηνπο εκπεηξίεο θαη έθαλαλ γηα ηελ Barbara πξνζεπρέο. παηαινύζαλ πξνζσπηθό πνιύηηκν ρξόλν, δηάζεζε, ελέξγεηα, κεξηθνί θαη ρξήκαηα. Λίγεο κέξεο κεηά ε Amy έζηεηιε έλα κήλπκα όηη ε Barbara πέζαλε, αιιά ε ίδηα θαηάθεξε λα εθπιεξώζεη ην όλεηξό ηεο Barbara, πξηλ πεζάλεη λα ηελ πάξεη κηα βόιηα ζηελ παξαιία. Γεκηνπξγήζεθε ηεξάζηηα αλαζηάησζε ζηε δηαδηθηπαθή θνηλόηεηα. Κάπνηα κέιε, ζπλεπαξκέλα θαη αηζζαλόκελα ηελ ηζρπξηδόκελε απώιεηα ηεο Barbara σο απώιεηα δηθνύ ηνπο πξνζώπνπ, πξνζπαζνύζαλ λα επηξξίςνπλ θάπνπ επζύλεο, πελζνύζαλ (παξνπζίαδαλ αληηδξάζεηο πέλζνπο), θαη αλέθεξαλ όηη κάιινλ ε Barbara ζα είρε κεηαθεξζεί ζηελ παξαιία ρσξίο ην νμπγόλν ηεο γη’απηό ζα πέζαλε, ε Amy αηζζαλόκελε ακθηζβεηήζεηο θαη πξνζβνιέο θαη ακπλόκελε, άξρηζε λα γξάθεη κε ηνλ ίδην ηξόπν πνπ έγξαθε ε Barbara, θάλνληαο ηα ίδηα γξακκαηηθά/ζπληαθηηθά ιάζε, ηα νπνία ε Barbara είρε απνδώζεη ζην πξόβιεκα πγείαο ηεο, ζηελ ππνμία θιπ. Ζ Amy ηειηθά νκνιόγεζε όηη δεκηνύξγεζε ηελ όιε ηζηνξία κε ηελ Barbara ε ίδηα. Δπηθξάηεζαλ ζπλαηζζήκαηα ζπκνύ θαη πξνδνζίαο από άηνκα πνπ έλησζαλ όηη εμαπαηήζεθαλ ζπλαηζζεκαηηθά. 29 Περίπηωζη 18 (Feldman, 2000) Έλα κέινο, πνπ παξνπζίαζε ηνλ εαπηό ηνπ σο Chris, 15 εηώλ, κπήθε ζε κία θνηλόηεηα γηα άηνκα κε εκηθξαλίεο ηζρπξηδόκελνο όηη πάζρεη από ηέηνηεο. Σν δεισκέλν λεαξό ηεο ειηθίαο ηνπ θέληξηζε ακέζσο ηελ πξνζνρή θαη ηε ζπκπάζεηα ησλ δηαδηθηπαθώλ «ζακώλσλ». Καηά θαηξνύο ν Chris δήισζε επίζεο όηη πάζρεη από αηκνθηιία θαη από επηιεπηηθέο θξίζεηο από ηξαύκα ζην θεθάιη πνπ πξνθιήζεθε από ηνλ βίαην παηέξα ηνπ. Πέξα από απηά ηα ηξαγηθά, ν αδεξθόο ηνπ πέζαλε από AIDS, ε κεηέξα ηνπ είρε πεξηγξαθεί σο θσθή θαη ν παηξηόο ηνπ σο αιθννιηθόο. Οη γνλείο ηνπ δελ ελδηαθέξνληαλ γη’απηόλ ν νπνίνο αλαγθαδόηαλ λα θάλεη πνιύσξν παηίλη θαζεκεξηλά γηα λα πεγαίλεη ζην ζρνιείν. Γνύιεπε ζαλ ληξάκεξ ζε λπρηεξηλό θιακπ, θάηη πνπ κηζνύζε, πξνθεηκέλνπ λα αληαπεμέιζεη ζηα ηαηξηθά ηνπ έμνδα. Παξόιν πνπ νη πιεξνθνξίεο απηέο είραλ δεκνζηεπηεί ρξνληθά δηαζθνξπηζκέλεο ζηελ θνηλόηεηα, θάπνηα κέιε είραλ θαηαθέξεη λα ηηο ζπλδπάζνπλ, πώο ήηαλ δπλαηό έλα άηνκν κε εκηθξαλίεο λα δνπιεύεη ζε λπρηεξηλό θιακπ σο ληξάκεξ; Άξρηζαλ νη ακθηζβεηήζεηο ζηηο νπνίεο ν Chris θιήζεθε λα απαληήζεη. Ακέζσο εγγξάθεθε ζηελ θνηλόηεηα σο κέινο ε δήζελ αδηάθνξε θαη θσθή κεηέξα ηνπ γηα λα «θαηζηάζεη» ηα κέιε ηεο θνηλόηεηαο πνπ πξνθάιεζαλ ζπλαηζζεκαηηθό θαθό ζηνλ θαηαζιηπηηθό γηό ηεο θαη λα ηνλ ππεξαζπηζηεί. ε εηδηθέο εξσηήζεηο, όπσο ην λα αλαθέξεη ην όλνκα ηνπ γηαηξνύ ηνπ, ν Chris νπδέπνηε απάληεζε, ηζρπξηδόκελνο όηη παξαβηάζηεθε ην πλεύκα ηνπ internet θαη ηεο θνηλόηεηαο θαη απιά ζηακάηεζε λα ζηέιλεη κελύκαηα ζηελ ελ ιόγσ θνηλόηεηα ή κεηέθεξε ην «παηρλίδη» ηνπ αιινύ. Περίπηωζη 19 (Feldman, 2000) Ζ Darlene ηζρπξηδόηαλ, ζε θνηλόηεηα θίισλ αηόκσλ κε εηδηθέο αλάγθεο, όηη είλαη κεηέξα παηδηνύ πνπ πάζρεη από θπζηηθή ίλσζε. Ζ Έξηθα, άιιν κέινο ηεο θνηλόηεηαο, αληαπνθξίζεθε έλζεξκα, είραλ αλαπηύμεη κηα ηδηαίηεξε ζρέζε, ε Έξηθα κηινύζε ζηελ Darlene γηα ην δηθό ηεο παηδί, εμεγνύζε κε ιεπηνκέξεηεο ηα πξνβιήκαηα πγείαο ηνπ, γηα ηελ πεξηπέηεηα πνπ είρε πεξάζεη θαηαβεβιεκέλν από αλαπλεπζηηθό ζπγθπηηαθό ηό (RSV). Ζ Darlene ηε ξσηνύζε ζπλερώο πιεξνθνξίεο θαη ιεπηνκέξεηεο. γηα ην RSV. Κάπνηα ζηηγκή, ιίγν θαηξό κεηά, ε Darlene αλαθνίλσζε ζηελ θνηλόηεηα όηη ην δηθό ηεο παηδί πέζαλε από RSV (νπζηαζηηθά νηθεηνπνηνύκελε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ηεο έδσζε ε Έξηθα). Ζ Έξηθα παξαηήξεζε όηη νη αλαθνξέο ηεο Darlene ήηαλ αζαθείο θαη εξεπλώληαο θαιύηεξα ηα κελύκαηά ηεο δηαπίζησζε όηη θαη νη αξρηθέο απνζηνιέο ηεο γηα ηελ θπζηηθή ίλσζε «θιάπεθαλ» από αιινύ. Κάπνηα κέιε ηελ είραλ ακθηζβεηήζεη αιιά ππήξραλ θη εθείλα ηα κέιε πνπ έζπεπζαλ λα επηθνηλσλήζνπλ κε ην λνζνθνκείν, λα επρεζνύλ ζπιιππεηήξηα, λα ςάμνπλ λα πάλε ζηελ θεδεία, λα ζηείινπλ ζηεθάληα θαη ινπινύδηα, λα παξέρνπλ πξαγκαηηθή ζηήξημε. Ωζηόζν; Γελ ππήξρε παηδί κε απηό ην όλνκα πνπζελά. Περίπηωζη 20 (Feldman, 2000) 30 O Frank θαη ε Glenda γλσξίζηεθαλ ζε έλα chat room θαη έγηλαλ «θίινη», άξρηζαλ λα κηινύλ κέζα από ην ICQ. Ζ Glenda έιεγε ζην Frank γηα ηνλ πηθξό ρσξηζκό ηεο κε ην αγόξη ηεο. Κάπνηα ζηηγκή ν Frank έιαβε έλα κήλπκα ζην ICQ αιιά όρη από ηελ Glenda, ππνηίζεηαη από ηνλ παηέξα ηεο. Ο «παηέξαο» ηεο αλέθεξε ζην Frank όηη ε Glenda θαθνπνηήζεθε πξηλ από ιίγν ζην ζπίηη θαη θσλάδεη ζπλέρεηα ην όλνκα ηνπ Frank. Ο Frank ζθέθηεθε λα ηειεθσλήζεη ζηνλ άλζξσπν, λα κελ κηινύλ γηα ηόζν ζνβαξά ζέκαηα από ην ICQ, ν «παηέξαο» ηεο αξλήζεθε γηαηί ιέεη ππνζρέζεθε ζηελ Glenda λα κελ θάλεη νηηδήπνηε. Απηό θάλεθε παξάμελν ζηνλ Frank, γηαηί ππνηίζεηαη όηη ν παηέξαο ηεο Glenda ήηαλ, όπσο ηνπ είπε, ηδησηηθόο ληέληεθηηβ. Παξαηήξεζε επίζεο θάπνηα θνηλά ζηνλ ηξόπν γξαθήο ησλ δύν ππνηηζέκελσλ πξνζώπσλ (π.ρ. ηελ έλαξμε ηεο πξόηαζεο κε κηθξό γξάκκα αληί κε θεθαιαίν, ηελ ππεξβνιηθή ρξήζε ζαπκαζηηθώλ). Ο «παηέξαο» ηεο είπε ζην Frank όηη ε Glenda ζέιεη λα ηνπ κηιήζεη κόλε, απηόο ππνηίζεηαη απνρώξεζε από ην δσκάηην, κεηά από κηα κηθξή ρξνληθή παύζε εκθαλίζηεθε ε Glenda ηζρπξηδόκελε όηη ν δξάζηεο ηεο θαθνπνίεζεο ηεο ήηαλ ν πξώε ηεο. Ο Frank άξρηζε λα ξσηά δηάθνξεο ιεπηνκέξεηεο. Ζ Glenda ηνλ δηέθνςε, ιέγνληαο ηνπ όηη ζπκήζεθε μαθληθά ην «θαηαπηεζκέλν παξειζόλ» ηεο, ηελ θαθνπνίεζε από ηνπο γνλείο ηεο, ηελ αλαγθαζηηθή πνξλεία, ηελ νηθνλνκηθή αζιηόηεηα θαη έλα ζσξό δξακαηηθέο θηλεκαηνγξαθηθέο κειό ηζηνξίεο. Ο Frank επέκελε λα ξσηά ιεπηνκέξεηεο γηα ηα πάληα, αθόκα θαη γηα ηηο ηειεπηαίεο ηζηνξίεο ηεο, απηή ηνπ είπε «ηη έιεγεο;» θάλνληαο όηη ε δηάξθεηα αλαιακπήο ζηηο κλήκεο ηεο είρε ηειεηώζεη, δελ ζπκόηαλ ηίπνηα. Σα ςέκαηα ζπλερίζηεθαλ ηηο επόκελεο κέξεο, απίζηεπηα ςέκαηα, έπεζε ζύκα θινπήο θιπ. Ο Frank ήξζε αληηκέησπνο online θαη κε έλα δήζελ δειηάξε πξώελ ηεο Glenda, κε ηελ δήζελ αδεξθή ηεο, πάληα ν ίδηνο ηξόπνο γξαθήο ηεο «Glenda». Ήηαλ πιένλ ζαθέο ζηνλ Frank όηη ζπαηάιεζε πνιύ ρξόλν θαη ελδηαθέξνλ ζε έλα άηνκν πνπ «πάζρεη», σζηόζν ν Frank εμαθνινύζεζε λα ηεο κηιά, θαη απιά αθήλνληαο ηελ λα πηζηεύεη όηη ηνλ ρεηξίδεηαη κέρξη ε ίδηα λα βαξεζεί θαη λα ζηακαηήζεη. (Ίζσο λα είλαη ν θαιύηεξνο ηξόπνο γηα ηνλ ίδην). Περίπηωζη 21 (Feldman, 2007) Μηα νκάδα ηζηνζειίδσλ «απην-βνήζεηαο» κε ζπλνιηθά 7.000 κέιε αλαηαξάρζεθε όηαλ εγγξάθεθε έλα κέινο, ν Α, θαη άξρηζε λα δηαδίδεη όηη ππέζηε ζνβαξέο επεκβάζεηο, θαξδηαθά επεηζόδηα, θη άιιεο θνληά ζην ζάλαην θξίζεηο πγείαο. ηαλ νη δεκνζηεύζεηο ηνπ ηύραηλαλ θάπνησλ ακθηζβεηήζεσλ γηλόηαλ απεηιεηηθόο θαη εξηζηηθόο κε απνηέιεζκα αηέιεησηεο θαη εμαληιεηηθέο δεκνζηεύζεηο εμεγήζεσλ θαη επεμεγήζεσλ θαη αλαιύζεσλ από ηνλ ίδην, ηνπο ππεύζπλνπο ησλ ηζηνζειίδσλ, ηα κέιε. Ζ πξνζπάζεηα απνθιεηζκνύ ηνπ από ηελ νκάδα ηζηνζειίδσλ δελ ήηαλ ηόζν εύθνιν λα επηηύρεη επί κνλίκνπ βάζεσο. Ο θύξηνο Α είρε κάιηζηα ην ζξάζνο ζα ιάβεη δηθαζηηθά κέηξα ελαληίνλ ησλ αηόκσλ πνπ ηνλ ακθηζβεηνύζαλ (θνηλή ηαθηηθή επηδεηθηηζκνύ) κε αίηεκα λα θιείζνπλ δηα παληόο απηέο νη δπζθεκηζηηθέο πξνο ην πξόζσπό ηνπ ηζηνζειίδεο. Οη ελαγόκελνη ηζρπξίδνληαλ όηη ελεξγνύζαλ γηα ζθνπνύο δεκνζίνπ ζπκθέξνληνο θαη ε αιήζεηα ησλ ηζρπξηζκώλ ηνπ απέθιεηε νπνηαδήπνηε επζύλε ηνπο. ηαλ ν δηθαζηήο επέηξεςε αληεμέηαζε θαη επί ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ ηαηξηθνύ θαθέινπ ηνπ Α, ν Α απέζπξε ηελ αγσγή ηνπ, ν δηθαζηήο ηελ απέξξηςε ρσξίο επηθύιαμε (δειαδή ρσξίο λα ηνπ παξέρεη ην δηθαίσκα λα επαλέιζεη κε λέα αγσγή ελαληίνλ ησλ ηδίσλ πξνζώπσλ γηα ηηο ίδηα επίδηθα δεηήκαηα). 31 Οη Feldman θ.α. (1998) παξαηεξνύλ όηη είλαη κηα θνηλή αληίδξαζε ησλ κειώλ ησλ δηαδηθηπαθώλ απηώλ θνηλνηήησλ πνπ έπεζαλ ζύκαηα παζρόλησλ από ην ζύλδξνκν Münchhausen λα γίλνληαη θαρύπνπηνη κε θάζε θάπσο πην δξακαηηθή ζπκκεηνρή κέινπο πνπ αθνινπζεί (αθόκα θη αλ δελ κπνξεί αλ γίλεη νπνηαδήπνηε ζύλδεζε κεηαμύ ησλ δύν ζπκκεηνρώλ), επηηηζέκελνη θαη ζθιεξνί (αδηαθνξώληαο αλ γίλνληαη άδηθνη) δηα ησλ δεκνζηεύζεσλ ηνπο γηα αξθεηό θαηξό κεηά ην πξώην θξνύζκα, αιιά ζηελ νπζία ςπρνινγηθά ακπλόκελνη. Ζ νξγή, ηα αηζζήκαηα εμαπάηεζεο, πξνδνζίαο, αλαζθάιεηαο θαη ληξνπήο (εηδηθά εάλ ηα άηνκα απηά είραλ δώζεη πξνζσπηθέο ηνπο πιεξνθνξίεο ζε έλα πάζρνληα), θαρππνςίαο, εγθξάηεηαο, απνζηαζηνπνίεζεο, δπζπηζηίαο, ζπκαηνπνίεζεο θαίλεηαη όηη είλαη θνηλά ζε ηέηνηεο πεξηπηώζεηο. Οξηζκέλα άηνκα πνπ ζπλήζσο έρνπλ βηώζεη πην έληνλα ηε ζπλαηζζεκαηηθή εμαπάηεζε (γηα δηάθνξνπο ιόγνπο, είηε γηαηί νη ίδηνη έρνπλ έλα ηδηαίηεξα ζρεηηθό ςπρνινγηθό ππόβαζξν είηε γηα άιινπο ιόγνπο) απείιεζαλ ή έθαλαλ πξνζπάζεηεο λα θηλεζνύλ λνκηθά ελαληίνλ απηώλ ησλ «δηαδηθηπαθώλ κνξθώλ». κσο ην πξόβιεκα παξακέλεη σο έρεη ήδε αλαθεξζεί, ππάξρεη ειιηπήο κειέηε ηνπ θαηλνκέλνπ αιιά θαη έλα λνκηθό θελό όζν αθνξά ηηο ζπλαηζζεκαηηθέο απάηεο θαη παξά ηηο ζπλερείο εηζεγήζεηο θαη ζθέςεηο αθόκα δελ έρεη μεπεξαζηεί κε ηελ εύξεζε ή ηε δεκηνπξγία θάπνηαο αζθαινύο λνκηθήο βάζεο. Κεθάλαιο Γ Το ζύνδρομο Münchhausen By Proxy Ζ έθθξαζε Münchhausen By Proxy ρξεζηκνπνηήζεθε πξώηα από ηνπο Money θαη Werlwas ην 1976 πεξηζζόηεξν δεκνζηνγξαθηθά. Σν ζύλδξνκν Münchhausen By Proxy εηζήρζε πξώηε ζηε ινγνηερλία από ηνλ Meadow (1977) θαη πεξηγξάθεη πεξηπηώζεηο όπνπ έλαο γνληόο ή θξνληηζηήο θπξίσο παηδηώλ ή αηόκσλ κε αλαπεξίεο ή ειηθησκέλσλ αηόκσλ (παξόιν πνπ ην κεγαιύηεξν κέξνο ηεο πθηζηάκελεο ινγνηερλίαο αλαθέξεηαη ζε παηδηά θαη ζε παηδηθή θαθνπνίεζε) ππνβάιιεη ηα άηνκα πνπ βξίζθνληαη ππό ηελ επίβιεςε ηνπ ζε αζζέλεηεο πξνζπνηνύκελνο γηα λα πείζεη άιινπο όηη απηά έρνπλ ή πξνθαιώληαο ηνπο πξαγκαηηθά θπζηθά ζπκπηώκαηα, κε απώηεξν ζηόρν ν ίδηνο λα εηζαρζεί είηε έκκεζα ζην ξόιν ηνπ αζζελνύο είηε άκεζα ζην ξόιν ηνπ νηθείνπ αζζελνύο. Απνηειεί κνξθή λνκηθά επηιήςηκεο θαθνπνίεζεο πνπ σζηόζν δηεπθξηλίζηεθε όηη δελ πεξηιακβάλεη ηε ζεμνπαιηθή θαθνπνίεζε από γνληό ή θξνληηζηή. Δίλαη δύν δηαθνξεηηθνί ηύπνη εθδήισζεο ηνπ ζπλδξόκνπ (Bartsch, Riβe, Schütz,Weigand & Weiler, 2003) πνπ ν Rand (1990, 1993) πξνζπάζεζε λα εμεηάζεη ρσξηζηά νλνκαηίδνληαο ηνλ έλα «ζύγρξνλν ηύπν» (πξνζπνίεζε) θαη ηνλ άιιν «θιαζζηθό ηύπν» (πξαγκαηηθή πξόθιεζε), σζηόζν αθόκα θαη ν ζύγρξνλνο ηύπνο ζην βαζκό πνπ πξνθαιεί ςπρηθή ηαιαηπσξία ή βιάβε ζην ζύκα δελ κπνξεί λα δηαρσξηζηεί ηθαλνπνηεηηθά από ηνλ θιαζζηθό ηύπν. Σν ςπρνινγηθό πξνθίι ελόο αζζελή κε ζύλδξνκν Münchhausen By Proxy δελ δηαθέξεη από απηό ελόο αζζελή κε ζύλδξνκν Münchhausen, δειαδή ππάξρνπλ νη ίδηεο ςπρνινγηθέο αλάγθεο ηνπ δξάζηε/αζζελή (ζεκαζία, ζπκπάζεηα, αλαγλώξηζε θιπ) πνπ ην σζνύλ ζε ζπγθεθξηκέλεο δξάζεηο, ηα ίδηα εζσηεξηθά θίλεηξα. Διιείπεη επίζεο ην εμσηεξηθό θίλεηξν, 32 δειαδή έλαο αζζελήο κε ζύλδξνκν Münchhausen by Proxy δελ ζα επηδηώμεη εηδηθά λα ιάβεη δεκόζηα επηδόκαηα ή λα εθκεηαιιεπζεί άιισο πώο νηθνλνκηθά ή πξαθηηθά ηελ πξνζπνίεζε ή ηελ επηβνιή κηαο αζζέλεηαο ή αλαπεξίαο. Ωζηόζν όηαλ εθθξαζηνύλ ηα εζσηεξηθά ηνπ θίλεηξα θαη δεκηνπξγεζνύλ παξάιιεια νη πξαγκαηηθέο επθαηξίεο γηα νηθνλνκηθό θέξδνο (π.ρ. ιήςε επηδνκάησλ) ελδερνκέλσο νη πάζρνληεο λα ην επηδηώμνπλ δεπηεξνγελώο, απηή ε πξννπηηθή ίζσο κπεξδεύεη αθόκα πεξηζζόηεξν ηε δηάγλσζε. Οξζόηεξα ην ζύλδξνκν Münchhausen by Proxy δελ είλαη μερσξηζηή αζζέλεηα αιιά κηα εθδήισζε ηνπ ζπλδξόκνπ Münchhausen, πνπ όκσο αληί λα εμσηεξηθεύεηαη κέζσ ηνπ εαπηνύ ηνπ δξάζηε/αζζελνύο εμσηεξηθεύεηαη κέζσ ελόο νηθείνπ πξνζώπνπ, σζηόζν ζπρλόηεξα ν δξάζηεο/αζζελήο (ζύλδξνκν Münchhausen by Proxy) έρεη θαη έλα δηθό ηνπ ηζηνξηθό σο αζζελήο κε ζύλδξνκν Münchhausen. ην ζύλδξνκν Münchhausen by Proxy ν όξνο «αζζελήο» θάπνηε αλαθέξεηαη ζην ζύκα, ζην πξόζσπν δειαδή ζην νπνίν επηβάιιεηαη κηα πιαζκαηηθή ή ππαξθηή αζζέλεηα, ελώ ν όξνο «δξάζηεο» ζην πξόζσπν πνπ (αδηάθνξα αλ πάζρεη θαη ν ίδηνο από ην ζύλδξνκν Münchhausen) πξνβαίλεη ζηε ζπκπεξηθνξά απηή. Βέβαηα εδώ ελδηαθέξεη ε παζνινγία ηνπ δξάζηε γη’απηό ν όξνο «αζζελήο» ζηελ παξνύζα ζα αλαθέξεηαη ζην δξάζηε θαη ν όξνο «ζύκα» ζην πξόζσπν πνπ ππόθεηηαη ηελ πιαζκαηηθή ή ππαξθηή αζζέλεηα. Ζ παζνινγία ελόο αζζελή κε ζύλδξνκν Münchhausen by Proxy είλαη πην «εδξαησκέλε» αθνύ όπσο ζα δνύκε ν ηξόπνο κε ηνλ νπνίν πξνζπνηείηαη ηα ζπκπηώκαηα είλαη εκθαλέζηεξα παξάινγνο (π.ρ. ηνπνζέηεζε πνιηνύ ληνκάηαο ζην ζώκα ηνπ παηδηνύ γηα λα παξαζηήζεη ηελ ύπαξμε αίκαηνο ή πεξηζζόηεξν ζνθαξηζηηθά ηνπνζέηεζε δηθνύ ηεο αίκαηνο πεξηόδνπ) θαη ε ελ δπλάκεη ή πθηζηάκελε εγθιεκαηηθή δξάζηε ηνπ πνιύ πην ζνβαξή, εηδηθά απέλαληη ζην θπξίσο ζύκα ηνπο (ην νπνίν κεξηθέο θνξέο νδεγείηαη ζην ζάλαην), πνπ είλαη ην παηδί, ν ειηθησκέλνο ή ην άηνκν κε αλαπεξίεο, ηόζν ώζηε ε εμαπάηεζε ηεο ηαηξηθήο νκάδαο λα πεξλάεη ζε δεύηεξε κνίξα. Καη’αθξίβεηαλ ν πάζρνληαο δελ ζηνρεύεη ηόζν ζηελ ηαηξηθή νκάδα όζν ζην θνηλσληθό ζύλνιν πνπ ζα δεη ζην πξόζσπό ηνπ έλα γνληό/θξνληηζηή γελλαίν «καρεηή», πνπ ζα ηνπ ζπκπαξαζηαζεί ελδερνκέλσο (Day & Moseley, 2010). Έρεη κηα βάζε ζηελ πεπνίζεζε όηη όηαλ πξνθύπηεη κηα αζζέλεηα ζε κηα νηθνγέλεηα, απηόο πνπ δνθηκάδεηαη πεξηζζόηεξν δελ είλαη ηόζν ν αζζελήο όζν νη ππόινηπνη. Ο πάζρνληαο δελ έρεη ζθνπό λα «απαιιαγεί» από έλα αλεπηζύκεην πξόζσπν θαη γη’απηό αλαπηύζζεη εγθιεκαηηθή δξαζηεξηόηεηα, δελ κπαίλεη θαλ ζηε δηαδηθαζία λα ζθεθηεί όηη ελδέρεηαη λα ράζεη ην ζύκα ηνπ ή λα ηνπ πξνθαιέζεη αλεπαλόξζσηε βιάβε. Σν ρξεζηκνπνηεί αζπλαίζζεηα σο κέζν γηα λα πεηύρεη δηθνύο ηνπ ζπλαηζζεκαηηθνύο ζθνπνύο, σζηόζν παξάιιεια κπνξεί λα ηξέθεη αηζζήκαηα αγάπεο γη’απηό, αηζζήκαηα όκσο πνπ δελ ππεξηζρύνπλ νύηε ιεηηνπξγνύλ κε ην ζπλήζε πξνζηαηεπηηθό ηξόπν. Γηαπηζηώλνληαο θαη ζπλεηδεηνπνηώληαο ην θαθό πνπ έρεη πξνθαιέζεη ζην αγαπεκέλν ηνπ πξόζσπν δελ ζα απνθιείνληαλ λα νδεγνύληαλ πξνο ηελ απηνθηνλία. Ζ δηάγλσζε ελόο αηόκνπ πάζρνληα από ζύλδξνκν Münchhausen By Proxy είλαη έλα ξηςνθίλδπλν δηάβεκα, εηδηθά αλ αλαινγηζηεί θαλείο πεξηπηώζεηο ιαλζαζκέλεο δηάγλσζεο ηνπ παξειζόληνο, όπνπ ππεξβνιηθά αλήζπρνη γνλείο εθιήθζεθαλ σο αζζελείο κε απνηέιεζκα λα απνζηεξεζνύλ ηόζν νη ίδηνη ηα γνλετθά ηνπο δηθαηώκαηα όζν θαη ηα παηδηά από ηε κεηξηθή αγάπε θαη θξνληίδα, απώιεηεο θαη δεκηέο πνπ νπζηαζηηθά δελ αλαθηώληαη κε ρξεκαηηθέο απνδεκηώζεηο. Οη Rand θαη Feldman (1999) ζπδήηεζαλ 7 πεξηπηώζεηο όπνπ ππήξμε ιαλζαζκέλε δηάγλσζε ηνπ ζπλδξόκνπ ΜΒΡ. Οη επηπηώζεηο ηεο ιαλζαζκέλεο δηάγλσζεο, παξόιν πνπ νη Rand θαη Feldman (1999) δελ αλέθεξαλ ζρεηηθή πεξίπησζε, ζεσξεηηθά, ζα κπνξνύζαλ λα είλαη άξλεζε παξνρήο ηαηξηθήο θξνληίδαο εθεί όπνπ είλαη αλαγθαία, κε επαθόινπζν ηελ επηδείλσζε πξαγκαηηθά πθηζηάκελεο θαηάζηαζεο ή ην ζάλαην. Τπάξρνπλ θάπνηνη 33 παξάγνληεο πνπ δεκηνπξγνύλ θηλδύλνπο ιαλζαζκέλεο δηάγλσζεο, όπσο έλαο ππεξ-αγρώδεο γνλέαο/θξνληηζηήο, έλαο γνλέαο/θξνληηζηήο πνπ βίσζε πξόζθαηα κηα δνθηκαζία θαη δείρλεη πεξηζζόηεξε επαηζζεζία θαη ππεξβνιή ζε ήπηα ζπκπηώκαηα δηνρεηεύνληαο αλαζθάιεηεο θαη θόβνπο ηνπ, έλαο γνλέαο/θξνληηζηήο παξνξκεηηθόο πνπ αζπλείδεηα παξαιιάδεη ειαθξώο ηα ζπκπηώκαηα ή ηα δξακαηνπνηεί πεξηζζόηεξν επεηδή έηζη είλαη ν ραξαθηήξαο ηνπ, ε ζπαληόηεηα ηεο αζζέλεηαο ηνπ παηδηνύ θαη ε δπζρέξεηα δηάγλσζεο, έλαο αλππάθνπνο ή μεξνθέθαινο γνλέαο/θξνληηζηήο πνπ δελ αθνινπζεί θαηά γξάκκα ηηο ηαηξηθέο ζπκβνπιέο ώζηε ηα ζπκπηώκαηα λα επηκέλνπλ ή λα ρεηξνηεξεύνπλ, έλαο γνλέαο/θξνληηζηήο πνπ απιά πξνζπνηείηαη γηα ζπγθεθξηκέλνπο θνηλσληθνύο ιόγνπο (π.ρ. ιήςε επηδόκαηνο), έλαο γνλέαο/θξνληηζηήο πνπ ππνβάιιεη όλησο ηελ πιαζκαηηθή ή ππαξθηή αζζέλεηα αιιά νδεγνύκελνο από παξαηζζήζεηο θιπ. Παξά ηελ πνιπεηή κειέηε ηνπ ζπλδξόκνπ ηα δηαγλσζηηθά ηνπ θξηηήξηα πξνβιέπνληαη κελ αιιά είλαη αζαθή, ηόζν, ώζηε εθεί πνπ πξαγκαηηθά πθίζηαηαη ε πάζεζε νη λνκηθέο παξεκβάζεηο λα γίλνληαη αξγνπνξεκέλα θαη αθνύ ήδε έρεη επέιζεη ζνβαξή θαη εθηεηακέλε θαθνπνίεζε. Οπόηε ε πξνθπιαθηηθή δξάζε ηνπ λόκνπ κε ηε βνήζεηα ηεο δηθαζηηθήο θαη λνκηθήο ςπρνινγίαο είλαη έλα άιιν θεθάιαην ππό αξγή θαη πξνβιεκαηηθή εμέιημε, γεκάηε εζηθνλνκηθά δηιήκκαηα. πσο αλακέλεηαη ε πξνζνρή ελόο γηαηξνύ ζα ζηξαθεί ζηνλ αζζελή/ζύκα πνπ δηαθνκίδεηαη ζην λνζνθνκείν κε θάπνηα ζπκπηώκαηα (ζην παηδί, ζηνλ ειηθησκέλν, ζην άηνκν κε αλαπεξίεο). κσο γηα λα ηξαβήμεη ηελ πξνζνρή ηνπ γηαηξνύ ν νηθείνο ν αζζελνύο, ν αζζελήο/δξάζηεο (κε ηνλ νπνίν δελ ππάξρεη νπνηαδήπνηε εγθαζηδξπκέλε ζρέζε) θαη λα ππάξμεη ζρεηηθή (θαζαξή θαη βέβαηε) δηάγλσζε ηεο θαηάζηαζεο ηνπ, ζηε βάζε ηεο νπνίαο λα εμεγνύληαη θαη ηα ζπκπηώκαηα ηνπ αζζελνύο/ζύκαηνο, πξέπεη λα γίλνπλ ζνβαξέο ππεξβάζεηο από κέξνπο ηνπ επί θαζήθνληη γηαηξνύ. Ο γηαηξόο πνπ αλαθαιύπηεη όηη «εμαπαηήζεθε» αθελόο ζα αηζζάλεηαη έλα εθλεπξηζκό, αθεηέξνπ πξέπεη λα θαηαξξίςεη ηα πξόηππα πνπ θάζε άλζξσπνο ηξέθεη αλαθνξηθά κε ηελ έλλνηα θαη ηε ζεκαζία ηνπ πξνζώπνπ ηεο κεηέξαο, σο έλα ηξπθεξό πιάζκα γεκάην αγάπε γηα ην παηδί ηεο, γηα λα θηάζεη ζην ζεκείν λα ηελ ππνςηαζηεί, απνθιείνληαο όιεο ηηο άιιεο πηζαλέο εμεγήζεηο. ηηο πεξηπηώζεηο όπνπ ην ζύκα δελ είλαη ζε ζέζε λα κηιήζεη ηα πξάγκαηα είλαη αθόκα δπζθνιόηεξα. Καζώο επίζεο θαη όηαλ ε πεξίπησζε βαίλεη εθηόο ηνπ θιαζηθνύ ζρήκαηνο κηαο κεηέξαο (δξάζηεο) θαη ελόο παηδηνύ (ζύκα). πλήζσο ην ζύλδξνκν ΜΒΡ θαιύπηεη έλα επξύ θάζκα αζζελεηώλ, νη ζπλεζέζηεξεο ελέξγεηεο ησλ αζζελώλ/δξαζηώλ είλαη λα εηζάγνπλ ζηνλ νξγαληζκό ηνπ ζύκαηνο θάξκαθα ζε ελέζηκε κνξθή, λα δειεηεξηάδνπλ, λα ηνπ πξνθαινύλ ζσκαηηθά ηξαύκαηα (θνςίκαηα, εθδνξέο, κώισπεο), αζθπμία θιπ. Οη αζζελείο/δξάζηεο ζα παξνπζηάζνπλ ηελ θαηάζηαζε ηνπ ζύκαηνο (πνπ νη ίδηνη δεκηνύξγεζαλ) κε δξακαηηθό ηξόπν θαη κε ππεξβνιή θσλάδνληαο θαη απαηηώληαο από ηελ ηαηξηθή νκάδα θαη πξνθαιώληαο κε θάζε ηξόπν ηελ πξνζνρή, ηνλ νίθην ή ην ζαπκαζκό ησλ παξαθνινπζεηώλ ησλ επεηζνδηαθώλ απηώλ ζθεληθώλ. πλήζσο ν αζζελήο/δξάζηεο ζα πεξλάεη απεξηόξηζην ρξόλν κε ην ζύκα ζην λνζνθνκείν θαη ζα έρεη θάπνηα αμηνζεκείσηε άλεζε θαη έθεζε ζηε ρξήζε ηεο ηαηξηθήο νξνινγίαο. Ζ Rosenberg (1987, 2003) πξνζπάζεζε λα ζπγρξνλίζεη ηα δηαγλσζηηθά θξηηήξηα ηα νπνία ζα κπνξνύζαλ λα δηακνξθσζνύλ πεξαηηέξσ σο εμήο: (α) Ζ αζζέλεηα επηβάιιεηαη (πιαζκαηηθά ή πξαγκαηηθά) είηε από θάπνην γνληό είηε από θάπνην θξνληηζηή, από άηνκν γεληθά loco parentis, ππεύζπλν θεδεκόλα, επηβιέπνληα (όρη από θάπνην μέλν). (β) Σν παηδί/ν ειηθησκέλνο/ην άηνκν κε αλαπεξίεο/ην ζύκα γεληθά νδεγείηαη ή εηζάγεηαη επαλεηιεκκέλα θαη επίκνλα ζε λνζνθνκεία γηα δηάθνξνπο ηαηξηθνύο ιόγνπο. 34 (γ) Ο δξάζηεο αξλείηαη όηη γλσξίδεη ηελ αηηηνινγία ηεο αζζέλεηαο ηνπ ζύκαηνο γη’απηό θαη επηδεηθλύεη έληνλε αλεζπρία θαη άγρνο πνπ δεκηνπξγεί επεηζνδηαθέο «παξαζηάζεηο». (δ) Σα ζπκπηώκαηα ησλ αζζελεηώλ ππνρσξνύλ θαη ηα ηαηξηθά πεξηζηαηηθά ηνπ ζύκαηνο κεηώλνληαη αηζζεηά όηαλ ην ζύκα βξίζθεηαη καθξηά ή μερσξηζηά από ην δξάζηε. (ε) Γελ ππάξρεη επηζηεκνληθή εμήγεζε ηθαλή λα δηθαηνινγήζεη ηελ ηαηξηθή θαηάζηαζε γηαηί έρνπλ απνθιεηζηεί όιεο νη πηζαλέο εμεγήζεηο. (ζη) Έρεη γίλεη επξύηεξε έξεπλα ησλ ηζηνξηθώλ θαη ησλ πεξηζηάζεσλ ηεο νηθνγέλεηαο ηνπ ζύκαηνο θαη ππάξρνπλ ζρεηηθέο ελδείμεηο. Περίπηωζη 22 Ο 4ρξνλνο ΜΝ εηζήρζε ζηελ παηδηαηξηθή κνλάδα κεηά από παξαπνκπή ηνπ από παηδίαηξν άιιεο επαξρίαο από όπνπ δηαθνκίζζεθε αεξνπνξηθώο. Δλώ κέρξη ηνπο 27 ηνπ κήλεο ήηαλ πγηήο, είρε έλα ηζηνξηθό ηα πξνεγνύκελα 2 έηε ρξόληνπ ππξεηνύ, ρξόληαο νζηενκπειίηηδαο (κόιπλζε ηνπ νζηνύ θαη ησλ ζπλνδώλ αλαηνκηθώλ ζηνηρείσλ) θαη επίκνλεο βαθηεξαηκίαο. Δίρε αθνινπζήζεη επίπνλεο ελδνθιέβηεο αληηβηνηηθέο ζεξαπείεο γηα καθξό (θαη αρξείαζην) ρξνληθό δηάζηεκα. Έπαηξλε εμηηήξην από ην έλα λνζνθνκείν, ε κεηέξα ηζρπξηδόηαλ πσο ν ππξεηόο εμαθνινπζεί λα αγγίδεη έλα 41,1C° θαη ην επαλεηζήγαγε, νπόηε ην παηδί ζηα 4 ηνπ ρξόληα είρε ζπλνιηθά 15 λνζειείεο νη 2 εθ ησλ νπνίσλ ζε απνκαθξπζκέλα παλεπηζηεκηαθά λνζνθνκεία, εθαηνληάδεο εμεηάζεηο αίκαηνο, ηνκνγξαθηθέο εμεηάζεηο ζηήζνπο θαη ζηνκάρνπ, αθηηλνγξαθίεο, ειεθηξνεγθεθαινγξαθήκαηα, θαζεηεξηαζκνύο, 9 εγρεηξίζεηο ζην πξώην κεηαηάξζην του αξηζηεξνύ πνδηνύ, πνιιαπιέο δηαθνξεηηθέο ζεξαπείεο, κεηαμύ ησλ νπνίσλ θαη ρνξήγεζε αληηεπηιεπηηθνύ θαξκάθνπ γηα έλα ζπλερή ρξόλν πνπ είρε πξνθαιέζεη ζην παηδί αηαμία, κείσζε ησλ αληαλαθιαζηηθώλ θαη ιήζαξγν. Σα επίπεδα ηεο εληηεπηιεπηηθήο θαηλνβαξβηηόιεο ζην αίκα ηνπ παηδηνύ θαηά ηελ εηζαγσγή ηνπ ήηαλ ζε ηνμηθά επίπεδα θαη θακία εμήγεζε δελ πξνζθέξζεθε γη’απηό από ηε κεηέξα. Καηά ηελ παξακνλή ηνπ παηδηνύ ζην λνζνθνκείν, πάληα κε ηελ κεηέξα ηνπ, ην παηδί παξνπζίαδε ζπκπηώκαηα ππξεηνύ, θπάλσζεο θιπ, ν θαζεηήξαο βξέζεθε πεηξαγκέλνο, ε λνζνθόκα παξαηήξεζε ζηε ζσιήλα ηνπ θαζεηήξα ηελ παξνπζία αθξώδνπο ππνιείκκαηνο ζαλ ζάιηνπ θιπ. Ο 4ρξνληαο ΜΝ είρε έλα 3ρξνλν αδειθό, ηνλ ΚΝ ν νπνίνο πέξαζε επίζεο πεξηπέηεηεο κε ηελ πγεία ηνπ παξνπζηάδνληαο δηάθνξα ζπλερή θαη επαλαιακβαλόκελα ζνβαξά γαζηξεληεξηθά πξνβιήκαηα από ηελ ειηθία ησλ 8 κελώλ γηα ηα νπνία ππνβιήζεθε θάπνηεο θνξέο ζε ηνπνζέηεζε γαζηξηθνύ ζσιήλα. Κάπνηα θνξά πνπ ν γηαηξόο ηνπ ππνςηάζηεθε ρνξήγεζε ipecac (νπζία πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα πξνθαιέζεη εκεηό) θαη πξόηεηλε ην παηδί λα κείλεη γηα ιίγν θαηξό ρσξηζηά από ηε κεηέξα ηνπ, ε κεηέξα έπηαζε ην παηδί θαη ην απνκάθξπλε από ην λνζνθνκείν ελάληηα ζηελ ηαηξηθή ζπκβνπιή. Μεηαμύ ησλ ειηθηώλ 2 -3 ην παηδί είρε παξνπζηάζεη ζνβαξή απώιεηα βάξνπο, επθνηιηόηεηεο πνπ δελ ππνρσξνύζαλ κε νπνηαδήπνηε αληηβίσζε, ππέζηε θη άιιε κία επέκβαζε, είρε γεληθά εμαληιεζεί. Ο 4ρξνλνο ΜΝ είρε επίζεο κία αδεξθή 5½ εηώλ, ηελ ΔΝ, ε νπνία επίζεο είρε ηαηξηθό ηζηνξηθό επαλεηιεκκέλσλ νπξνινηκώμεσλ κε εληειώο αλεμήγεηεο αηηίεο θαη εθδειώζεηο. Ζ κεηέξα πξνζθόκηδε δείγκαηα νύξσλ ηνπ παηδηνύ ηεο πνπ πεξηείραλ αίκα αιιά νη εξγαζηεξηαθέο εμεηάζεηο ηνπ λνζνθνκείνπ (ρσξίο λα παξέιζεη κεγάιν ρξνληθό δηάζηεκα, παξά 1-2 ώξεο) ήηαλ εληειώο αληίζεηεο. 35 Ζ κεηέξα ησλ ηξηώλ παηδηώλ ήηαλ παληξεκέλε θαη δνύιεπε σο βνεζόο λνζνθόκα, κηα δνπιεηά πνπ, ζύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ηεο, ηεο πξνζθέξζεθε αθνύ είδαλ ηελ εθπιεθηηθή δνπιεηά πνπ έθαλε κε ηελ αζζέλεηα ηνπ ΜΝ. Μεηά ηε γέλλεζε ηνπ ΚΝ πέξαζε επηιόρεηα θαηάζιηςε γηα ηελ νπνία αξλήζεθε νπνηαδήπνηε ςπρηαηξηθή ζεξαπεία. ηαλ ζπλόδεπζε ηνλ ΚΝ ζην λνζνθνκείν παξνπζίαζε ηνλ εαπηό ηεο λα έρεη πνλνθεθάινπο, αδπλακία ζηελ αξηζηεξή πιεπξά θαη ηξαύιηζκα θαη είρε λνζειεπηεί θαη ε ίδηα όπνπ ππήξραλ θάπνηα θξνύζκαηα πιαζκαηηθνύ ππξεηνύ, αξλήζεθε ςπρηαηξηθή βνήζεηα θαη ηόηε. ηελ εηζαγσγή ηνπ ΜΝ ππνηίζεηαη όηη ε ίδηα άξρηδε ηελ εθπαίδεπζε ηεο σο λνζνθόκα. Ζ πεξίπησζε ηνπ ΜΝ αλαθέξζεθε ζηηο ηνπηθέο ππεξεζίεο πξνζηαζίαο ηνπ παηδηνύ θαη ζηηο αξρέο πνπ εηδνπνηήζεθαλ άκεζα σο πεξίπησζε ΜΒΡ. ηαλ ε κεηέξα ήξζε αληηκέησπε κε ηηο ππνςίεο γηα ΜΒΡ ε γιπθηά θαη επγεληθή παξνπζία ηεο απηόκαηα έγηλε εξηζηηθή θαη άγξηα, άξρηζε λα θσλάδεη «είζηε άξξσζηνη, νπνηνζδήπνηε έρεη ζθεθηεί θάηη ηέηνην είλαη άξξσζηνο» θαη απνρώξεζε. Ωζηόζν αξγόηεξα ζην δηθαζηήξην όπνπ παξαπέκθζεθε αξλήζεθε ηηο θαηεγνξίεο θαη παξνπζίαζε ηνλ εαπηό ηεο ζαλ ππόδεηγκα θαιήο κεηέξαο ππεξ-βνεζεηηθήο. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο απνκάθξπλζεο ηεο κεηέξαο έγηλε κηα ςπρνινγηθή εθηίκεζε ηνπ ΜΝ ζην λνζνθνκείν ν νπνίνο έδεηρλε λα ππνθέξεη από θαηάζιηςε, άιινηε ήηαλ ηξνκαθηηθά ππάθνπνο θαη παζεηηθόο θαη άιινηε αληηδξαζηηθόο θαη επηζεηηθόο, απηό πνπ έλησζε πξώηηζηα γηα ηνλ εαπηό ηνπ (ηελ πξνζσπηθόηεηά ηνπ) είλαη όηη πξόθεηηαη γηα θάπνηνλ πνπ απιά ληώζεη άζρεκα, ελώ έδεηρλε λα εθιακβάλεη ηε κεηξηθή θηγνύξα σο κηα ηηκσξεηηθή παξνπζία πνπ αδηαθνξνύζε γηα ηνλ πόλν ηνπ. ρέζεηο κε άιια κέιε ηεο νηθνγέλεηεο δελ έδεηρλε λα έρεη. Δμεγήζεθε εθηελώο ζηνλ παηέξα πνπ εληνπίζηεθε (θαη ν νπνίνο δελ είρε νπνηαδήπνηε εκπινθή κε ηα ηαηξηθά πξνβιήκαηα ησλ παηδηώλ ηνπ) ε δηάγλσζε γηα ην ΜΒΡ από ην νπνίν έπαζρε ε ζύδπγνο ηνπ, σζηόζν έδεηρλε λα κελ πείζεηαη θαη λα θιίλεη πξνο ηελ νπηηθή ηεο γπλαίθαο ηνπ, σζηόζν αλαιακβάλνληαο ηελ ππνρξέσζε λα κεηξά ηε ζεξκνθξαζία ηνπ ΜΝ πνπ παξά ηηο αληηδξάζεηο ησλ γηαηξώλ επέζηξεςε ζπίηη κε δηάηαγκα ηνπ δηθαζηεξίνπ, ζεκείσλε ρακειέο ζεξκνθξαζίεο γηα ηξείο ζπλερείο κήλεο. Οη ςπρηαηξηθέο εμεηάζεηο θαη ησλ δύν γνληώλ είραλ δείμεη ηειηθά όηη ήηαλ θαη νη δύν ςπρηθά πγηείο! Ζ Rosenberg (1987) από ηηο 117 ππνζέζεηο πνπ εμέηαζε θαη αλέιπζε δηαπίζησζε, κεηαμύ άιισλ, όηη ηα 10 (9%) από ηα 117 ζύκαηα-παηδηά είραλ πεζάλεη (θπξίσο από αζθπμία θαη δειεηεξίαζε). Από ηα ππόινηπα 107 ζύκαηα-παηδηά έλα πνζνζηό 8% (9 παηδηά) παξνπζίαδε κόληκε αλαπεξία, ςπρνινγηθά πξνβιήκαηα (θνηλσληθή απόζπξζε, κόληκν θόβν όηη ζα δειεηεξηαζηνύλ, θόβν ζηε ζέα ηνπ αίκαηνο θαη ζηε ζθέςε ηνπ ζαλάηνπ θιπ) θαη κειινληηθά ηαηξηθά πξνβιήκαηα. Σα 10 παηδηά πνπ πέζαλαλ είραλ πεζάλεη ζηα ρέξηα ηεο κεηέξαο ηνπο. Οη 4 από ηηο 10 κεηέξεο ήηαλ λνζνθόκεο. Οη 2 από ηηο 10 κεηέξεο ήηαλ ήδε δηαγλσζκέλνη αζζελείο ηνπ ζπλδξόκνπ Münchhausen θαη νη ίδηεο είραλ απηνθηνλήζεη. Κακία κεηέξα δελ πξνζήρζε γηα αλζξσπνθηνλία, κία κόλν θαηαδηθάζηεθε γηα θόλν, ππάξρεη θελό πιεξνθνξηώλ όζν αθνξά ηελ γεληθή εγθιεκαηηθή δξαζηεξηόηεηα ηνπ εμεηαδόκελνπ ζπλόινπ ησλ κεηέξσλ. Σξαγηθά, ζε 2 πεξηπηώζεηο (δειαδή ζην 20% ησλ πεξηπηώζεσλ όπνπ ηα παηδηά πέζαλαλ) ππήξρε ήδε δηάγλσζε ηνπ ζπλδξόκνπ ΜΒΡ σζηόζν ηα παηδηά απηά αθέζεθαλ λα επηζηξέςνπλ ζηα ζπίηηα ηνπο θαη απιά λα πεζάλνπλ. Από ην ζύλνιν ησλ 117 εμεηαδόκελσλ ππνζέζεσλ ππήξραλ 10 ζάλαηνη αδειθώλ ησλ ζπκάησλ ππό αζπλήζηζηεο πεξηζηάζεηο. H Sheridan (2003) επηβεβαίσζε ηηο ίδηεο ηάζεηο, σζηόζν θαίλεηαη όηη ππάξρεη έλαο πεξηνξηζκόο ζηα ιεγόκελα literature review αθνύ θάπνηα εκπεηξηθή έξεπλα εμαθξίβσζεο ησλ ελ ιόγσ ηάζεσλ ζηαηηζηηθά δελ θαίλεηαη πξαθηηθά δηαζέζηκε. Σα ηαηξηθά ηζηνξηθά ηόζν ηνπ ζύκαηνο όζν θαη ηνπ δξάζηε θαη ηεο νηθνγέλεηαο γεληθά (κε θάπνην ηξόπν) ζα πξέπεη λα εξεπλνύληαη, ηνπ ζύκαηνο/αζζελνύο πξέπεη λα δεηείηαη επζέσο 36 θαη απαληήζεηο ππεθθπγήο όπσο «ν γηαηξόο κεηαθόκηζε» ή «ράζεθαλ» ζα πξέπεη λα θηλνύλ θάπνηεο ππνςίεο. Δλόζσ δηαξθεί ε δηαδηθαζία ηεο δηάγλσζεο ζα πξέπεη λα απαγνξεύεηαη ζε νπνηνδήπνηε άηνκν πεξηιακβαλνκέλεο ηεο κεηέξαο λα θέξλεη από ην ζπίηη ηεο νπνηαδήπνηε ηξόθηκα ή θάξκαθα θαη νπνηαδήπνηε άιια αληηθείκελα ζα πξέπεη κε θάπνην ηξόπν λα ειέγρνληαη. Πξέπεη λα ππάξρεη πάληα εηνηκόηεηα εηδνπνίεζεο ησλ αξκόδησλ αξρώλ ρσξίο ε κεηέξα λα αληηιακβάλεηαη νπνηεζδήπνηε ζρεηηθέο θηλήζεηο. Ζ ηαηξηθή νκάδα θαη ην λνζειεπηηθό πξνζσπηθό ζα πξέπεη επηπξόζζεηα λα είλαη έηνηκνη λα αληαπεμέιζνπλ κε κηα δηθαζηηθή δηαδηθαζία ζηελ νπνία ζα πξέπεη λα γλσξίδνπλ θαη λα εμεγήζνπλ κε ηξόπν θαηαλνεηό ηη είλαη ην ζύλδξνκν ΜΒΡ θαη γηαηί θαηέιεμαλ ζε απηή ηε δηάγλσζε, ηη επηπηώζεηο ζα έρεη θιπ. Σν ζύλδξνκν ΜΒΡ, όπσο παξαηεξνύλ νη Bartsch θ.α. (2003), έρεη θάπνηεο ηδηαηηεξόηεηεο ζε ζρέζε κε ηηο άιιεο κνξθέο θαθνπνίεζεο, θαη νη ηδηαηηεξόηεηεο απηέο ελαπνζέηνπλ πεξηζζόηεξν βάξνο ζηνπο ώκνπο ηεο ηαηξηθήο νκάδαο. Σν ζύκα ζπλήζσο δελ αληηιακβάλεηαη όηη θαθνπνηείηαη, νη πεξηζηάζεηο ηεο θαθνπνίεζεο δελ είλαη γεληθά αλαγλσξίζηκεο σο ηέηνηεο, ν δξάζηεο είλαη πνιύ ζπλεξγάζηκνο ηόζν ζε ζρέζε κε ην ζύκα όζν θαη κε ηνπο ηαηξνύο, θαη ηα ζπκπηώκαηα ησλ αζζελεηώλ είλαη ηέηνηα πνπ δελ δηαγξάθνπλ ζπγθεθξηκέλε θιηληθή εηθόλα, είλαη αραξαθηήξηζηα, ηθαλά απιά λα ζπείξνπλ ηελ αλεζπρία, λα δεκηνπξγήζνπλ ζθέςεηο γηα ηα ρεηξόηεξα θαη λα ζηεξίμνπλ ηνπο επηδησθόκελνπο ξόινπο ώζηε λα αληαπνθξίλνληαη θαιύηεξα ζηηο ζπλαηζζεκαηηθέο αλάγθεο ηνπ δξάζηε/αζζελνύο. Περίπηωζη 23 ε κηα πεληακειή νηθνγέλεηα ε λεώηεξε θόξε, ειηθίαο 18 κελώλ, έλησζε μαθληθά αδηαζεζία θαη κεηαθέξζεθε από ηνπο γνλείο ηεο ζην πεξηθεξεηαθό λνζνθνκείν. Παξέκεηλε γηα λνζειεία 2 κέξεο, αλέξξσζε ηαρέσο θαη πήξε εμηηήξην. Σξείο εβδνκάδεο αξγόηεξα κεηαθέξζεθε ζην ίδην λνζνθνκείν κε άιιε κηα θξίζε αδπλακίαο. Μεηά από 10 εκέξεο λνζειείαο ην παηδί πήξε εμηηήξην ρσξίο λα ππάξρεη δπλαηόηεηα λα γίλεη νπνηαδήπνηε δηάγλσζε. Σν βξάδπ ηεο ίδηαο εκέξαο πνπ πήξε εμηηήξην μαλαδηαθνκίζηεθε ζην ίδην λνζνθνκείν κε ζπκπηώκαηα παξάιπζεο θαη δύζπλνηαο. Μεηά από ηξείο εβδνκάδεο λνζειείαο ην παηδί πήξε εμηηήξην ρσξίο λα γίλεη θαη πάιη νπνηαδήπνηε δηάγλσζε (ηα ζπκπηώκαηα είραλ εκθαληζηεί μαλά ηελ 9 ε εκέξα λνζειείαο). Σν βξάδπ ηεο ίδηαο εκέξαο πνπ πήξε εμηηήξην θαη πάιη ηελ κεηέθεξαλ ζην ίδην λνζνθνκείν κε ζπκπηώκαηα δύζπλνηαο. Σν παηδί πέζαλε ηελ επόκελε εκέξα. Ζ θιηληθή απηνςία δύν κέξεο κεηά έδεημε θαξδηαθή αλεπάξθεηα. Γελ έγηλε ηνμηθνινγηθή εμέηαζε ηνπ νξγάλνπ. Έμη εβδνκάδεο κεηά ην ζάλαην ηεο κηθξήο νη ίδηνη γνλείο κεηέθεξαλ ην άιιν ηνπο παηδί, ηε κεγαιύηεξε αδεξθή ηνπ πξώηνπ παηδηνύ, ζην ίδην λνζνθνκείν κε ηα ίδηα ζπκπηώκαηα πνπ είρε ην πξώην παηδί. Σν παηδί κεηαθέξζεθε ζην παλεπηζηεκηαθό λνζνθνκείν γηα λα απνθιεηζηεί ηπρόλ θιεξνλνκηθή θαξδηνπάζεηα, θάηη ην νπνίν δελ ζπλέβε. Μεηά από λνζειεία 2 κελώλ ρσξίο ζπκπηώκαηα ην παηδί αθέζεθε ρσξίο λα ππάξμεη δηάγλσζε. Τπήξμαλ άιιεο ζπλνιηθά 10 λνζειείεο ζε δηάζηεκα 10 κελώλ ρσξίο λα ππάξμεη δηάγλσζε. Σα ζπκπηώκαηα δηαξθνύζαλ θάζε θνξά 72 ώξεο θαη κεηά ππνρσξνύζαλ. Καηά ηελ ηειεπηαία ηεο λνζειεία εληνπίζηεθε ζηα νύξα ηεο θινδαπίλε. Απηό νδήγεζε ζε ππνςίεο όηη ε κηθξόηεξε ηεο αδειθή ελδερνκέλσο λα είρε πεζάλεη από δειεηεξίαζε, δηαηάρζεθε εθηαθή, αιιά κεηά από ηόζν θαηξό κόλν θάπνηεο ηξίρεο από ηα καιιηά ηεο είραλ απνκείλεη ζηηο νπνίεο όκσο εληνπίζηεθε επίζεο θινδαπίλε κε ηε ρεκηθή κέζνδν ηεο ρξσκαηνγξαθίαο αεξίνπ - καδηθήο θαζκαηνζθνπίαο / θαζκαηνκεηξίαο. Μεηά από ηα ζρεηηθά επξήκαηα ε κεηέξα νκνιόγεζε θαη θαηαδηθάζηεθε. 37 Περίπηωζη 24 Ζ πεξίπησζε αθνξά έλα αγνξάθη 2 εηώλ θαη 6 κελώλ, ην νπνίν, ζύκθσλα κε ηνπο ηζρπξηζκνύο ησλ γνληώλ ηνπ, έραζε μαθληθά ηηο αηζζήζεηο ηνπ ελώ πήγαηλε ζηελ ηνπαιέηα. Σν παηδί αληηδξνύζε θαλνληθά ζηα εξεζίζκαηα πόλνπ. Μέρξη ηε κεηαθνξά ηνπ ζε ζάιακν ηεο παηδηαηξηθήο πηέξπγαο ην παηδί άιινηε είρε πιήξεηο αηζζήζεηο άιινηε όρη, παξνπζίαδε ππόηαζε θαη βξαδπθαξδία. Καηά ηε δηάξθεηα ησλ εμεηάζεσλ ην παηδί κίιεζε κηα νκηιία θάπσο κπεξδεκέλε. Οη ίξηδεο έδεηρλαλ κείσζε ζε εξέζηζκα θσηόο. Τπήξρε ειαθξά ππνζεξκία. Γελ ππήξραλ νπνηαδήπνηε παζνινγηθά επξήκαηα. Δπεηδή ζην λνζνθνκείν όπνπ κεηαθέξζεθε ην παηδί ε παηδηαηξηθή πηέξπγα ζπλδένληαλ ζηελά κε ηε πηέξπγα λνκηθήο/δηθαζηηθήο ηαηξηθήο ε αλάιπζε ρξσκαηνγξαθίαο αεξίνπ - καδηθήο θαζκαηνζθνπίαο / θαζκαηνκεηξίαο έγηλε έγθαηξα γηα λα δηαπηζησζεί ζηα νύξα ηνπ παηδηνύ μέλε νπζία θινληδίλεο. Γόζεθε εμηηήξην κεηά από 2 κέξεο. Αθξηβώο έλα ρξόλν αξγόηεξα ην παηδί δηαθνκίζηεθε μαλά ζην ίδην λνζνθνκείν κε ηα ίδηα αθξηβώο ζπκπηώκαηα. Ζ ηνμηθνινγηθή εμέηαζε εληόπηζε θαη πάιη θινληδίλε ζηα νύξα. Οη γνλείο ηζρπξίζηεθαλ όηη ε γηαγηά ηνπ παηδηνύ ρξεζηκνπνηεί θάηη ζηαγόλεο γηα ηα κάηηα (Isoglaucon) πνπ εκπεξηέρνπλ άιθα ζπκπαζνκηκεηηθή θινληδίλε (!) θαη κάιινλ ν κηθξόο ζα πήξε από απηέο ηηο ζηαγόλεο. ύκθσλα κε ηνπο γνλείο απνθιείνληαλ ηηο ζηαγόλεο λα ρνξήγεζε άιινο ζην παηδί. Ζ αηπρεκαηηθή δειεηεξίαζε θαηλόηαλ θιηληθά απνκαθξπζκέλε ιόγσ ηεο κηθξήο ειηθίαο ηνπ παηδηνύ ηελ πξώηε θνξά (2 εηώλ θαη 6 κελώλ) θαη ζύκθσλα κε ηηο πεξηγξαθόκελεο από ηνπο γνλείο ζπλζήθεο θύιαμεο ησλ ζηαγόλσλ. Ήηαλ κηα αθόκα ππόζεζε ζπλδξόκνπ MBP. Σν θόζηνο ησλ ηόζσλ καθξνρξόλησλ λνζειεηώλ, εμεηάζεσλ, εθηαθώλ (ελ πξνθεηκέλσ) ίζσο λα κελ ην ππνινγίδεη θαλείο θαη λα είλαη όλησο κεδακηλό κπξνζηά ζηε ζσκαηηθή θαη ςπρηθή θαθνπνίεζε ησλ παηδηώλ θαη ηειηθά ζην θνηλσληθό θαη αλζξώπηλν θόζηνο ηεο απώιεηαο ηνπο, είλαη όκσο έλαο παξάγνληαο πνπ, έζησ ηειεπηαίνο, κεηά από όια, πξέπεη λα ζπλεθηηκεζεί. Ζ ελεκέξσζε ζε θάζε πεξίπησζε δελ πξέπεη λα πεξηνξίδεηαη ζηνπο ηαηξηθνύο θύθινπο αιιά λα επεθηείλεηαη ζε όινπο ηνπο θνηλσληθνύο θνξείο πξνζηαζίαο ησλ παηδηώλ, ζηηο δεκόζηεο ππεξεζίεο θνηλσληθήο επεκεξίαο – ππεξεζίεο επηδνκάησλ, ζηνπο λνκηθνύο θύθινπο, επξύηεξα ζην θνηλό. Τπάξρνπλ βέβαηα θαη νη πην ζνβαξέο πεξηπηώζεηο, όπσο απηή ηεο Beverly Allitt, λνζνθόκαο πνπ θαηαδηθάζηεθε ην 1993 κεηά από αθξόαζε ηεο ππόζεζεο ηεο (αθνύ αξληόηαλ όιεο ηηο θαηεγνξίεο ~ κάξηπξαο ππεξάζπηζεο ηεο θιήζεθε ν θαζεγεηήο Meadow, πνπ όπσο αλαθέξζεθε πξνεγνπκέλσο εηζήγαγε ηνλ ζρεηηθό όξν ρσξίο όκσο λα έρεη εηδίθεπζε ζηε ςπρνινγία/ςπρηαηξηθή), ρσξίο λα ιεθζεί ππόςε νπνηνδήπνηε ειαθξπληηθό, ζε ζσξεπηηθέο πνηλέο δηα βίνπ θπιάθηζεο γηα ηελ πξόθιεζε ηνπ ζαλάηνπ 4 παηδηώλ, ηελ απόπεηξα πξόθιεζεο ζαλάηνπ άιισλ 3 παηδηώλ, ηελ πξόθιεζε βαξηάο ζσκαηηθήο βιάβεο ζε άιια 6 παηδηά θαη άιιεο θαηεγνξίεο ζηα λνζνθνκεία Grantham θαη Kesteven General Hospital. ε θάπνηα από ηα ζύκαηα ηεο πξνθάιεζε αζθπμία αλώ ζε άιια ρνξήγεζε κε έλεζε λαξθσηηθέο ή ηνμηθέο νπζίεο. ηαλ ε Allitt θαηαδηθάζηεθε ην 1993 δελ ηεο δόζεθε ειάρηζηε πεξίνδνο κεηά ηελ νπνία ζα κπνξνύζε λα θξηζεί νπνηαδήπνηε άδεηα ηεο ή απνθπιάθηζε ηεο κε όξνπο (parole) παξόιν πνπ είρε πξνηαζεί απιά ε πεξίνδνο ησλ 30 ρξόλσλ. Δπαλεηιεκκέλα αηηήκαηα ηνπ δηθεγόξνπ ηεο λα κεηαθεξζεί ζε ςπρηαηξηθό λνζνθνκείν, σο πάζρνπζα από ην ζύλδξνκν ΜΒΡ, δελ είραλ βξεη αληαπόθξηζε. Ζ Allitt κε αίηεζή ηεο ην 2007 (Re ν Allitt [2007] EWHC 2845) έζεζε ζην πξνζθήλην ην δίιεκκα ηνπ πνηληθνύ ρεηξηζκνύ ελόο αηόκνπ πνπ πάζρεη από ην ζύλδξνκν ΜΒΡ. Υξεζηκνπνηήζεθε καξηπξία ηνπ θαζεγεηή Peckitt. Παξαηεξήζεθε όηη ε ύπαξμε ηνπ ζπλδξόκνπ ΜΒΡ δελ επηδξά κε νπνηνδήπνηε ηξόπν ζηελ πνηληθή επζύλε. Δίλαη ζα λα ιέκε όηη έλαο βηαζηήο πνπ δηαπξάηηεη πνιινύο βηαζκνύο πάζρεη 38 από ην ζύλδξνκν ηνπ βηαζηή, είλαη απηό αξθεηό γηα λα αζθήζεη νπνηαδήπνηε επίδξαζε ζηελ πνηληθή ηνπ επζύλε; Ζ δηάγλσζε ηνπ ζπλδξόκνπ γηα ζθνπνύο απνλνκήο ηεο δηθαηνζύλεο είλαη κηα ςπρνπλεπκαηηθή αζζέλεηα πνπ ζα ιεηηνπξγήζεη πξνο όθεινο ηνπ δξάζηε ή έλα «ζύλδξνκν», έλα πεξηγξαθηθό ζπκπεξηθνξηθό ζύλνιν κε ζπγθεθξηκέλεο ζπλήζεηεο θαη αλαγλσξίζηκα πιένλ ραξαθηεξηζηηθά, πνπ κπνξεί λα θαζνξίδεηαη ηόζν από πξνζσπηθνύο όζν θαη από πεξηβαιινληηθνύο παξάγνληεο; Με ηελ απόθαζε ηνπ 2007 ηέζεθε έλα ειάρηζην όξην θπιάθηζεο (κεηά ην νπνίν ζα κπνξεί λα εμεηαζηεί ε ππόζεζε ηεο γηα parole) ζηε βάζε ηόζν ηεο ζνβαξόηεηαο ησλ αδηθεκάησλ όζν θαη ηεο ςπρνπλεπκαηηθήο θαηάζηαζεο ηεο Allitt πνπ δελ κπνξνύζε λα παξαγλσξηζηεί όηη αληηκεησπίδεηαη επξέσο σο αζζέλεηα ζρεηηθή κε ηελ πξνζσπηθόηεηα. Ζ απόθαζε απηή, εθηόο από πνιύ πιεξνθνξηαθή, ελδέρεηαη λα αλνίμεη λένπο δξόκνπο σο πξνο ηελ αληηκεηώπηζε ηνπ ζπλδξόκνπ ΜΒΡ. Περίπηωζη 25 (Vennemann, Große Perdekamp, Weinmann, Faller-Marquardt, Pollak, & Brandis, 2006) Μσξό 20 κελώλ κεηά από εκβνιηαζκό ζηνλ αξηζηεξό ώκν κνιύλζεθε, ε κόιπλζε κέζα ζε 6 εβδνκάδεο επεθηάζεθε, θαη κέρξη λα δηαθνκηζζεί ην παηδί ζην λνζνθνκείν ήηαλ ζε ηόζν θαθή θαηάζηαζε πνπ ρξεηαδόηαλ πνιιαπιέο επεκβάζεηο. Οη επεκβάζεηο είραλ γίλεη. Σηο επόκελεο εκέξεο μαλακνιύλζεθε θαη ρξεηάζηεθε θη άιιε επέκβαζε. Γύν εβδνκάδεο κεηά ηελ ηειεπηαία επέκβαζε, ε κεηέξα, εθπαηδεπόκελε λνζνθόκα, πνπ είρε κείλεη κόλε ηεο κε ην παηδί γηα πεξίπνπ 30 ιεπηά, παληθόβιεηε άξρηζε λα θσλάδεη εηδνπνηώληαο ηελ ηαηξηθή νκάδα γηαηί ην παηδί ηεο είρε ππνζηεί θάπνηνπ είδνπο θξίζε. ηαλ έθηαζαλ νη γηαηξνί ην παηδί παξνπζίαδε άπλνηα, αζπζηνιία θαη νη ίξηδεο ησλ καηηώλ ηεο δελ αληαπνθξίλνληαλ ζε θσηεηλό εξέζηζκα. Σν παηδί επαλήιζε, νη λνζνθόκεο πεξηέγξαςαλ ηε ζπκπεξηθνξά ηεο κεηέξαο σο παξάμελα αδηάθνξε θαη ρσξίο ζπλαίζζεκα. ηε ρεκηθή ηνμηθνινγηθή εμέηαζε πνπ αθνινύζεζε θάπνηεο ώξεο κεηά εληνπίζηεθαλ ζηα νύξα ηνπ παηδηνύ κηδαδνιάκε, θινπξαδεπάκε, απαιθπσκέλε θινπξαδεπάκε θαη κεηαβνιίηεο θινλαδεπάκεο. ηνλ νξό ηνπ παηδηνύ εληνπίζηεθαλ κηδαδνιάκε θαη θινλαδεπάκε αιιά όρη ηα ππόινηπα. Από ηελ ηαηξηθή νκάδα κόλν ε κηδαδνιάκε είρεη ρνξεγεζεί. Τπήξρε θαη πξνεγνύκελν ηζηνξηθό, ην παηδί ήδε από ηελ ειηθία ησλ 3 κελώλ είρε θάπνηα επεηζόδηα άπλνηαο από ρνξήγεζε θινπξαδεπάκεο από ηε κεηέξα. Καηά ηε δηάξθεηα ηεο 10κελεο λνζειείαο ηνπ παηδηνύ νη γηαηξνί ππνςηάδνληαλ ζπλερώο ηελ εκπινθή ηεο κεηέξαο ζηελ ππνβνιή ησλ ηαηξηθώλ πξνβιεκάησλ ηνπ παηδηνύ. Οπόηε κε ηε ζπλαίλεζε ηεο κεηέξαο (πνπ δελ γλώξηδε ηνλ πξαγκαηηθό ιόγν) εγθαηέζηεζαλ ειεθηξνληθό ζύζηεκα ζπλερνύο παξαθνινύζεζεο ηνπ δσκαηίνπ. Μεηά από θάπνηεο εκέξεο ζε κηα από ηηο ερνγξαθεκέλεο επηζθέςεηο ηεο ε κεηέξα ηνπ παηδηνύ, ληώζνληαο εκθαλώο ακήραλα δήηεζε λα δεη έλα θιηληθό ςπρνιόγν θαη ην ξαληεβνύ δηεπζεηήζεθε γηα ηελ επόκελε εκέξα. κσο; Απηό ην ξαληεβνύ πνηέ δελ έιαβε ρώξα αθνύ κέρξη ηελ επόκελε εκέξα ε κεηέξα ηνπ παηδηνύ είρε εληνπηζηεί λεθξή ζην δσκάηην/δηακέξηζκα πνπ ηεο παξαρσξήζεθε από ην λνζνθνκείν εληόο ηνπ ρώξνπ ηνπ λνζνθνκείνπ γηα λα κέλεη, όπσο θαη άιινη γνλείο. Ζ γπλαίθα απηνθηόλεζε κε έλα θάπσο ηξνκαθηηθό θαη επεηζνδηαθό ηξόπν. ην ρώξν βξέζεθαλ δηάθνξα θάξκαθα, ζύξηγγεο θαη ρεηξνπξγηθά θαη άιια εξγαιεία. Ζ απηνςία έδεημε όηη ν ζάλαηνο ηεο επήιζε από πιεγή πνπ πξνθιήζεθε από αληηθείκελν κήθνπο 4 εθαηνζηώλ θαη πιάηνπο 2,5 εθαηνζηώλ ζην δεμηό κέξνο ηνπ βνπβώλα 39 απνηεινύκελε από πνιιαπιέο θαθώζεηο θαη κηθξή ηνκή ηεο κεξηαίαο αξηεξίαο. Φαίλεηαη όηη ε γπλαίθα είρε θάπνηεο ειάρηζηεο γλώζεηο αλαηνκίαο. ε δηάθνξα ζεκεία ηνπ ζώκαηνο ηεο ππήξραλ ζεκάδηα από πνιιαπινύο απηνηξαπκαηηζκνύο πνπ θαίλεηαη όηη πξνθιήζεθαλ ζε δηάθνξα ειηθηαθά ζηάδηα. ηελ πεξηνρή ηνπ ζηνκάρνπ ππήξρε κηα ηδηαίηεξα παξάμελε κεγάιε παιαηά νπιή. Βέβαηα ην ελδερόκελν εγθιεκαηηθήο πξάμεο είρε απνθιεηζηεί. Ζ ηνμηθνινγηθή εμέηαζε έδεημε επίζεο όηη ηόζν ζην θαξδηαθό αίκα ηεο όζν θαη ζην γαζηξηθό πεξηερόκελν ππήξραλ ηνμηθέο νπζίεο, δηαδεπάκε θαη κεηαβνιίηεο νμαδεπάκεο. Σν παηδί, κεηά ηελ απηνθηνλία ηεο κεηέξαο, αλέξξσζε πιήξσο ρσξίο πεξαηηέξσ επηπινθέο. Ήηαλ κηα πεξίπησζε πνπ κεηέξα αζζελήο κε ην ζύλδξνκν Münchhausen εθδήισζε θαη ην ζύλδξνκν ΜΒΡ. Έρνπλ βέβαηα αλαθεξζεί πνιιέο αθόκα ζπληαξαθηηθέο ππνζέζεηο (Vennemann, Bajanowski, Karger, Pfeiffer, Köhler & Brinkmann, 2005; Kinscherff & Famularo, 1991) θάπνηεο αλαθνξέο έρνπλ ζπλδέζεη ηνλ αλεμήγεην αηθλίδην ζάλαην βξεθώλ κε ην ελδερόκελν ύπαξμεο ηνπ ζπλδξόκνπ, πξνηείλνληαο λα εμεηάδεηαη θαη απηή ε παξάκεηξνο (Miller, 2005). Δλώ ππάξρεη έλα κεγάιν κέξνο ηεο ινγνηερλίαο πνπ αζρνιείηαη κε ηε λνκηθή αληηκεηώπηζε ηνπ ζπλδξόκνπ MBP, ηηο απνδεηθηηθέο δπζθνιίεο θαη ηηο δπλαηέο βειηηώζεηο, απηό ην κέξνο δελ ζα απαζρνιήζεη ηελ παξνύζα (ηνπιάρηζηνλ όζν αθνξά ην MBP ππάξρεη κηα δπλαηή λνκηθή αληηκεηώπηζε, ζε αληίζεζε κε ηε κπζνκαλία θαη ην ζύλδξνκν Münchhausen), αθνύ ν ζθνπόο δελ είλαη ε λνκηθή αμηνιόγεζε όζν ε θνηλσληθή ππελζύκηζε γηα ηελ ύπαξμε θαη ηε ζπλερώο ξαγδαία εκθάληζε, κεηαμύ άιισλ, θαη ηνπ ζπλδξόκνπ MBP. Δπίλογος Ο Ηππνθξάηεο έιεγε πσο είλαη πξνηηκόηεξν λα γλσξίδεηο ηνλ άλζξσπν πνπ έρεη ηελ αζζέλεηα παξά ηελ αζζέλεηα πνπ έρεη ν άλζξσπνο. Ζ ζέζε απηή απνδεηθλύεηαη πην ζνθή γηα ηε δηθή καο επνρή. Ο θαζέλαο ίζσο λα έρεη κηα ηζηνξία λα πεη, όκνηα ή αθόκα πην ελδηαθέξνπζα (Feldman, 2004). Πόζν πξνεηνηκαζκέλνη θαη πόζν γλώζηεο είκαζηε όκσο γηα ηελ αληηκεηώπηζε ελόο ηέηνηνπ πάζρνληα; Παξά ηελ πνιπεηή κειέηε ησλ ζπκπεξηθνξώλ απηώλ πνπ έρνπλ πξόρεηξα ζπδεηεζεί, ηεο κπζνκαλίαο, ηνπ ζπλδξόκνπ Münchhausen θαη ησλ εθδειώζεσλ ηνπ σο Münchhausen by Internet θαη Münchhausen by Proxy, ππάξρνπλ ηεξάζηηα θελά ζηελ επηζηεκνληθή γλώζε πνπ «επηηξέπνπλ» ή δηθαηνινγνύλ θάπνηνπ είδνπο θνηλσληθνλνκηθή αδξάλεηα. Υξεηάδεηαη αθόκα αξθεηή κειέηε γηα λα αλαβαζκηζηεί ε πνηόηεηα ηεο επηζηεκνληθήο γλώζεο ζηα ζέκαηα απηά, αιιά θαη ζηα επηκέξνπο ηνπο ζέκαηα, λα μεπεξάζεη ην ζηάδην ησλ ινγνηερληθώλ ππνζέζεσλ θαη γεηηνληθώλ εληππώζεσλ ηνπ ππνθεηκεληθνύ εκπεηξηθηζκνύ θαη λα πεξηέιζεη ζε έλα έδαθνο πην αληηθεηκεληθήο, ζηαζεξήο, ελ ηέιεη θαζνδεγεηηθήο θαη αζθαινύο (επηζηεκνληθήο) γλσζηηθήο θαηεύζπλζεο. Έλα ελδηαθέξνλ ζέκα πνπ καο είρε πξνβιεκαηίζεη, εθηόο από ην γεληθό (ηαηξηθό, ςπρνινγηθό, θνηλσληθό, λνκηθό) ζπκπεξηθνξηθό πξνθίι ελόο πάζρνληα, ήηαλ νη ζπλαηζζεκαηηθέο, θνηλσληθέο θαη ζπκπεξηθνξηθέο απαληήζεηο ησλ ζπκάησλ κηαο ηέηνηαο ζπκπεξηθνξάο. Ζ έξεπλα δελ έρεη επεθηαζεί πξνο ην παξόλ ζηε κειέηε ηεο ζπκαηνινγίαο (victimization) θαζ’όζνλ αθνξά ηε ζπγθεθξηκέλε (πάλησο αληηθνηλσληθή) ζπκπεξηθνξά. Πνηό είλαη ην ζπλαηζζεκαηηθό status ησλ ζπκάησλ κηαο ηέηνηαο ζπκπεξηθνξάο, από πνηνύο άιινπο παξάγνληεο ελδερνκέλσο λα επεξεάδεηαη ε δεκηνπξγία ηνπ; Κπξίσο, ην ζέκα εζηθά θαη 40 πξαθηηθά ακθίβνιν εάλ πξνζθέξεηαη πιήξσο γηα «πεηξακαηηθή» έξεπλα. Πξνηείλνληαη ζρεηηθνί πξνβιεκαηηζκνί γηα κειινληηθέο έξεπλεο. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------Asher, R., (1951). Munchausen's syndrome. Lancet 1 (6650), 339 – 41. DOI:10.1016/S0140-6736(51)92313-6 Aubron, V., Purper-Ouakil, D., & Michel, G., (2007). Mensonge et mythomanie chez l’enfant : Approche psychodéveloppementale. Annales Médico Psychologiques, 165, 345 – 350. DOI: 10.1016/j.amp.2007.03.009 Bartsch, C., Riβe, M., Schütz, H., Weigand, N., & Weiler, G., (2003). Munchausen syndrome by proxy (MSBP): An extreme form of child abuse with a special forensic challenge. Forensic Science International, 137, 147 – 151. DOI: 10.1016/j.forsciint.2003.07.007 Birch, C.D., Kelln, B.R.C., & Aquino, E.P.B., (2006), A review and case report of pseudologia fantastica. Journal of Forensic Psychiatry & Psychology, 17 (2), 299 — 320. DOI: 10.1080/14789940500485128 Chambers, Δ., Yager, J., Apfeldorf, W., & Camps-Romero, E., (2007). Factitious aortic dissection leading to thoracotomy in a 20-year-old man. Psychosomatics 48, (4), 355 – 358. DOI: 10.1176/appi.psy.48.4.355 Cremona-Barbaro, A., (1987). The Munchausen syndrome and its symbolic significance: An in-depth case analysis. British Journal of Psychiazry, 151, 76 – 79. DOI:10.1192/bjp.151.1.76 Day, D.O., & Moseley, R.L., (2010). Munchausen by proxy syndrome. Journal of Forensic Psychology Practice, 10 (1), 13 — 36. DOI: 10.1080/15228930903172981 Dickinson, E.J., & Evans, T.R., (1987). Cardiac Munchausen’s syndrome. Journal of the Royal Society of Medicine, 80, 630 – 633. Retrieved from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1291051/pdf/jrsocmed00170-0032.pdf 41 Dike, C.C., Baranoski, M., & Griffith, E.E.H., (2005). Pathological Lying Revisited. The Journal of the American Academy of Psychiatry and the Law, 33 (3), 342 – 349. Retrieved from: http://www.jaapl.org/cgi/reprint/33/3/342 Dolan, B., (1995). The truth, the whole truth and nothing but the truth? The New Law Journal, 145 (6715), 1 – 3. 145 NLJ 1511 Dupré E., (1909). Mythomania infantile; un cas de fugue suivie de fabulation, Encéphale, 4, 117 – 126. Eisendrath, S.J., & Telischak, K.S., (2008). Factitious disorders: Potential litigation risks for plastic surgeons. Annals of Plastic Surgery, 60 (1), 64 – 69. DOI: 10.1097/SAP.0b013e318049cc41 Feldman, M.D., (2000). Munchausen by Internet: Detecting factitious illness and crisis on the internet. Southern Medical Journal, 93 (7), 669 – 672. Feldman, M.D., (2004). Playing Sick? Untangling the Web of Munchausen Syndrome, Munchausen by Proxy, Malingering and Factitious Disorder. Brunner-Routledge. Feldman, M.D., (2007). Legal issues surrounding the exposure of "Munchausen by Internet". Psychosomatics, 48 (5), 451 – 452. DOI: 10.1176/appi.psy.48.5.451-a Feldman, M.D., (2008). Munchausen by Internet: Faking Illness Online. Retrieved from: http://www.healthyplace.com/faking-illness/munchausen/munchausen-by-internet-fakingillness-online/menu-id-198 Feldman, M.D., Bibby, M., & Crites, S.D., (1998). ―Virtual‖ factitious disorder and Munchausen By Proxy. Western Journal of Medicine, 168 (6), 537 – 539. Retrieved from: http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1305082/pdf/westjmed00333-0055.pdf Ford, C.V., King, B.H., & Hollender, M.H., (1988). Lies and liars: Psychiatric aspects of prevarication. American Journal of Psychiatry, 145, 554 – 562. Green, Ζ., James, R.A., Gilbert, J.D., & Byard, R.W., (1999). Medicolegal complications of pseudologia fantastica. Legal Medicine, 1, 254 – 256. 42 Hardie TJ, & Reed A., (1998). Pseudologia fantastica, factitious disorder and impostership: A deception syndrome. Medicine, Science, and the Law, 38 (3), 198 - 201. Harvey, C.J., & Johnston, J.D., (1998). Cardiopathia fantastica exposed by by rapid sequential serum creatine kinase analysis (case report). Journal of Internal Medicine, 243 (4), 323 –326. DOI: 10.1046/j.1365-2796.1998.00278.x Healy, W., & Healy, M.T., (1915). Pathological lying, accusation, and swindling: A study in forensic psychology (Criminal Science Monograph No. 1). Oxford, UK: Little Brown. Huffman, J.C., & Stern, T.A., (2003). The diagnosis and treatment of Munchausen’s syndrome. General Hospital Psychiatry 25, 358 – 363. DOI: 10.1016/S0163-8343(03)00061-6 Hyler, SE., & Sussman, N., (1981). Chronic factitious disorder with physical symptoms (the Munchausen syndrome). Psychiatric Clinics of North America, 4 (2), 365-311. Ireland, P., Sapira, J.D., & Templeton, B., (1967). Munchausen’s syndrome: Review and report of an additional case. The American Journal of Medicine, 43 (4), 579 – 592. DOI:10.1016/0002-9343(67)90181-7 Kent, J.D.K., (1994). Munchausen’s syndrome and substance abuse. Journal of Substance Abuse Treatment, 11 (3), 247 - 251. DOI:10.1016/0740-5472(94)90082-5 Khan, S.A., Davey, C.A., Khan, S.A., Trigwell, P.J., & Chintapatla, S., (2008). Munchausen's syndrome presenting as rectal foreign body insertion: A case report. Cases Journal, 1 (243) 1 – 5. DOI: 10.1186/1757-1626-1-243 King, B.H., & Ford, C.V., (1988). Pseudologia fantastica. Acta Psychiatrica Scandinavica, 77 (1), 1 – 6. DOI:10.1111/j.1600-0447.1988.tb05068.x Kinscherff , R., & Famularo, R., (1991). Extreme Munchausen Syndrome by Proxy. The case for termination of parental rights. Juvenile and Family Court Journal, 42 (4), 41 – 53. DOI: 10.1111/j.1755-6988.1991.tb00713.x 43 Kounis NG., (1979), Munchausen syndrome with cardiac symptoms: Cardiopathia fantastica. British Journal of Clinical Science, 33, 67–72. Lathan, R.S., (2007). Munchausen Syndrome. Medical Association of Atlanta, 79 (4). Retrieved from: http://www.maaassn.org/index.php?option=com_content&view=article&id=202:munchausen-syndromevolume-79-issue-4-2007&catid=51:2007-issues&Itemid=120 Levenson, J.L., Chafe, W. & Flanagan, P., (2007). Factitious Ovarian Cancer: Feigning via Resources on the Internet. Psychosomatics, 48 (1), 71 - 73. DOI: 10.1176/appi.psy.48.1.71 Manolis, A.S., & Sanjana, V.M., (1987). Cardiopathia fantastica and arteritis factitia as manifestations of Munchausen syndrome. Critical Care Medicine, 15 (5), 526 – 529. DOI: 10.1097/00003246-198705000-00016 Miller, K.R., (2005). Detecting the Undetectable: An examination of the intersection between sudden infant death syndrome and Munchausen by Proxy Syndrome. Connecticut Public Interest Law Journal, 5 (2), 287 – 315. Retrieved from: http://www.law.uconn.edu/system/files/private/Miller.pdf Money, J., & Werlwas, J., (1976). Folie à deux in the parents of psychosocial dwarfs: Two cases. Bulletin of the American Academy of Psychiatry and the Law, 4 (4), 351 –362. Meadow, R. (1977). Munchausen syndrome by proxy: The hinterland of child abuse. The Lancet, 310 (8033), 343 – 345. DOI: 10.1016/S0140-6736(77)91497-0 Newmark, N., Adityanjee & Kay, J., (1999). Pseudologia fantastica and factitious disorder: Review of the literature and a case report. Comprehensive Psychiatry, 40 (2), 89 – 95. DOI:10.1016/S0010-440X(99)90111-6 Nichols, G.R., Davis, G.J., & Corey, T.S., (1990). In the shadow of the Baron: Sudden death due to Munchausen syndrome. The American Journal of Emergency Medicine, 8 (3), 216 – 219. DOI: 10.1016/0735-6757(90)90326-U 44 Norcliffe-Kaufmann, L., Gonzalez-Duarte, A., Martinez, J., & Kaufmann, H., (2010). Tachyarrythmias with elevated cardiac enzymes in Münchausen syndrome. Clinical Autonomic Research, 20, 259 – 261. DOI 10.1007/s10286-010-0066-6 Park, T.A., Borsch, M.A., Dyer, A.R., & Peiris, A.N., (2004). Cardiopathia fantastica: The cardiac variant of Munchausen syndrome. Southern Medical Journal, 97 (1), 48 – 52. DOI: 10.1097/01.SMJ.0000076704.01274.0F Powell, G.E., Gudjonsson, G.H., & Mullen, P., (1983). Application of the guilty-knowledge technique in a case of pseudologia fantastica. Personality and Individual Differences, 4 (2), 141 – 146. DOI: 10.1016/0191-8869(83)90013-2 Powell, R., & Boast, N., (1993). The million dollar man. Resource implications for chronic munchausen's syndrome. British Journal of Psychiatry, 162 (2), 253-256. DOI:10.1192/bjp.162.2.253 Re ν Allitt [2007] EWHC 2845 http://www.bailii.org/ew/cases/EWHC/QB/2007/2845.html Rand, D., (1990). Munchausen syndrome by proxy: Integration of classic and contemporary types. Issues in Child Abuse Allegations, 2 (2), 83 – 89. Retrieved from: http://www.ipt-forensics.com/journal/volume2/j2_2_4.htm Rand, D., (1993). Munchausen syndrome by proxy: A complex type of emotional abuse responsible for some false allegations of child abuse in divorce. Issues in Child Abuse Allegations, 5 (3), 135 – 155. Retrieved from: http://www.ipt-forensics.com/journal/volume5/j5_3_1.htm Raspe, R.E., Münchhausen, K.F.H., & Finger, C.J., (1859). The travels and surprising adventures of baron Munchausen. London: Trübner & Co. Retrieved from: http://books.google.com/books?id=NbIBAAAAQAAJ&printsec=frontcover&dq=related:ISB N1934451142&as_brr=1#v=onepage&q&f=false Reisner, A.D., (2006). A case of Munchausen syndrome by Proxy with subsequent stalking behavior. International Journal of Offender Therapy and Comparative Criminology, 50 (3), 245 – 254. DOI: 10.1177/0306624X05281880 45 Rosenberg, D.A., (1987). Web of deceit: A literature review of Munchausen syndrome by proxy. Child Abuse & Neglect, 11, 547 – 563. DOI: 10.1016/0145-2134(87)90081-0 Rosenberg, D.A., (2003). Munchausen Syndrome by Proxy: medical diagnostic criteria. Child Abuse & Neglect, 27, 421 – 430. DOI: 10.1016/S0145-2134(03)00029-2 Schaffhausen, J., (2008). Death and Deception on the Internet. Retrieved from: http://blogs.abcnews.com/health_insider/2008/10/death-and-decep.html Simpson M.A., (1978) Pseudo-bereavement in the Munchausen syndrome. British Journal of Psychiatry, 133, 382. DOI: 10.1192/bjp.133.4.382a Sheridan, M.S., (2003). The deceit continues: An updated literature review of Munchausen syndrome by proxy. Child Abuse and Neglect, 27, 431 - 451. DOI: 10.1016/S0145-2134(03)00030-9 Snowdon, J., Solomons, R., & Druce, H., (1978). Feigned bereavement: Twelve cases. British Journal of Psychiatry, 133, 15 – 19. DOI: 10.1192/bjp.133.1.15 Spense, S.A., (2005). Prefrontal white matter the tissue of lies? Invited commentary on. . .Prefrontal white matter in pathological liars. The British Journal of Psychiatry, 187 (4), 326 – 327. DOI: 10.1192/bjp.187.4.326 Spiro, H.R., (1968). Chronic factitious illness: Munchausen's syndrome. Archives of General Psychiatry, 18 (5),569 – 579. Steinwender, C., Hofmann, R., Kypta, A., & Leisch, F., (2005). Recurrent symptomatic bradycardia due to secret ingestion of beta-blockers – a rare manifestation of cardiac Münchhausen syndrome. Wien Klin Wochenschr, 117 (18), 647 – 650. DOI 10.1007/s00508-005-0419-7 Vennemann, B., Große Perdekamp, M., Weinmann, W., Faller-Marquardt, M., Pollak, S., & Brandis, M., (2006). A case of Munchausen syndrome by proxy with subsequent suicide of the mother. Forensic Science International 158, 195 – 199. DOI: 10.1016/j.forsciint.2005.07.014 46 Yang,Y., Raine, A., Lencz,T., Bihrle, S, Lacasse, L., & Colletti, P., (2005) Prefrontal white matter in pathological liars. British Journal of Psychiatry, 187, 320 - 325. DOI: 10.1192/bjp.187.4.320 Yang, Y., Raine, A., Narr, K.L., Lencz, T., Lacasse, L., Colletti, P., & Toga, A.W., (2007). Localisation of increased prefrontal whitematter in pathological liars. British Journal of Psychiatry, 190, 174 – 175. DOI: 10 .119 2 / bjp.bp.10 6 . 0 2 5 0 5 6 Vennemann, Β., Bajanowski, Σ., Karger, Β., Pfeiffer, Ζ., Köhler, Ζ., & Brinkmann, Β., (2005) . Suffocation and poisoning—the hard-hitting side of Munchausen syndrome by proxy. International Journal of Legal Medicine, 119, 98 – 102. DOI: 10.1007/s00414-004-0496-6 Weston, W. A. (1996). Pseudologia fantastica and pathological lying: A forensic issue. In L. B. Schlesinger (Ed.), Explorations in criminal psychopathology: Clinical syndromes with forensic implications (pp. 98–115). Springfield, IL: Charles C. Thomas Publisher Ltd. 47
© Copyright 2024 Paperzz
