΢ΤΓΥΡΟΝΟ ΚΕΝΣΡΟ ΤΠΟ΢ΣΗΡΙΞΗ΢ Δρ. Αναζηαζία Κοηζοπούλοσ Φστολόγος Διδάκηωρ ηοσ Πανεπιζηημίοσ ηοσ Λονδίνοσ Κλιμακηήπιορ: και ηώπα ηι παθαίνω; Πνιιέο γπλαίθεο παληθνβάιινληαη θαη κόλν ζηελ ηδέα όηη πιεζηάδεη ε πεξίνδνο ηεο θιηκαθηεξίνπ ηνπο θαη απηό γηαηί αθνύλε από ηηο θίιεο ηνπο θαη ην πεξηβάιινλ ηνπο γηα θάπνηεο «θαθέο θιηκαθηεξίνπο». Τη ζεκαίλεη απηό θαη πσο ζα κπνξέζνπκε λα ζπλερίζνπκε θαλνληθά ηε δσή καο βηώλνληαο θαη επηβηώλνληαο απηήο ηεο ηόζν ζεκαληηθήο πεξηόδνπ; Τι είναι κλιμακηήπιορ; Σηα ιεμηθά αλαθέξεηαη «ζηελ επνρή θαη ζην θαηλόκελν ηεο κεηαβνιήο ζηε γνληκόηεηα θαη ηε ζεμνπαιηθή δξαζηεξηόηεηα». Οπζηαζηηθά όκσο πξόθεηηαη γηα ην ρξνληθό απηό δηάζηεκα πξηλ θαηά ηε δηάξθεηα θαη κεηά ηελ εκκελόπαπζε. Ο κέζνο όξνο ειηθίαο γπλαηθώλ πνπ ζηακαηάεη ε πεξίνδνο ηνπο (εκκελόπαπζε) είλαη ηα 52 ρξόληα, παξ’ νι’ απηά κπνξεί λα ζπκβεί ζηα 30 ή ηα 60. Απηή ε πεξίνδνο ζηε δσή κηαο γπλαίθαο κπνξεί λα είλαη δξακαηηθή ή πνιύ απιή, δηαθέξεη από γπλαηθά ζε γπλαίθα αιιά ην απνηέιεζκα είλαη ίδην: παύνπλ λα έρνπλ πεξίνδν. Κάπνηνη ιέλε πσο είλαη ε αλάπνδε εθεβεία- κηα επνρή κε ζπγθξνύζεηο κε πνιιέο νξκόλεο θαη ζπλαηζζήκαηα. Η πεξίνδνο ηεο θιηκαθηεξίνπ δηαξθεί 2-5 ρξόληα πξηλ ηελ εκκελόπαπζε, σο ηελ πεξίνδν απνθαηάζηαζεο ησλ νξκνλώλ ηεο γπλαίθαο κεηά από απηή (2-5 ρξόληα κεηά-κπνξεί λα θηάζνπλ θαη ηα 10). Ποια είναι ηα ζςμπηώμαηα ηηρ εμμηνόπαςζηρ; Τα ζπκπηώκαηα ηεο εκκελόπαπζεο κπνξνύλ λα πνηθίινπλ από ειαθξέο εμάςεηο κέζα ζηελ λύρηα σο πνιύ ηδξώηα όιε ηε κέξα θαη ηε λύρηα. Μεξηθέο γπλαίθεο έρνπλ θειίδεο αίκαηνο γηα κεξηθνύο κήλεο θαη άιιεο αηκνξξαγίεο γηα ρξόληα. Απηά ηα ζπκπηώκαηα πξνθαινύληαη από ηελ νξκνληθή αληζνξξνπία θαη αιιαγή αιιά ζπλδένληαη άκεζα κε ηελ δηαηξνθή, ηνλ ηξόπν δσήο θαη γελεηηθνύο παξάγνληεο. Πνιιέο γπλαίθεο ην 2004 έθηαζαλ ηα 50 ρξόληα, εξγαδόκελεο 60 ώξεο ηελ εβδνκάδα, θξνληίδνληαο κηα νηθνγέλεηα –παηδηά θαη γνλείο- έρνληαο ειάρηζην ρξόλν γηα ηνλ εαπηό ηνπο. Με απνηέιεζκα λα εμαληιήζνπλ ηηο νξκόλεο ηνπο θαη λα έρνπλ ειάρηζην απόζεκα γηα λα αληεπεμέιζνπλ ζε απηή ηε θπζηθή πεξίνδν ηεο δσήο ηνπο όηαλ ην ζώκα εμνηθνλνκεί νξκόλεο γηα ην δεύηεξν κηζό ηεο δσήο καο. Ιδαληθά νη γπλαίθεο ζα πξέπεη λα έρνπλ πεξηζζόηεξν ρξόλν λα μεθνπξάδνληαη θαη λα απνιαύζνπλ ηελ αιιαγή ησλ ρξόλσλ πνπ αθνινπζνύλ, ειάρηζηεο έρνπλ απηή ηε δπλαηόηεηα. Τι είναι η κακή κλιμακηήπιορ; Πνιιέο θνξέο αθνύκε γπλαίθεο λα παξαπνληνύληαη όηη πεξλνύλ κηα πνιύ θαθή θιηκαθηήξην. Απηό όκσο ηη ζεκαίλεη γηαηί γηα εκέλα ε αϋπλία κπνξεί λα είλαη θαθή θιηκαθηήξηνο θαη γηα θάπνηα άιιε πνπ έρεη πεξηζζόηεξα ζπκπηώκαηα λα είλαη ε δηθή ηεο . Καθή θιηκαθηήξηνο είλαη όηαλ θηάλνπκε ζε ζεκεία πνπ δελ αλαγλσξίδνπκε ηνλ εαπηό καο: πέξα από ηηο ζσκαηηθέο αιιαγέο βηώλνπκε θαη ζπλαηζζεκαηηθέο. Τν όηη δελ κπνξώ λα θάλσ πιένλ παηδηά κπνξεί λα εξκελεπηεί σο είλαη άρξεζηε, δελ ζέισ πηα ζεμ, δελ έρσ ιόγν ύπαξμεο, βπζίδνκαη ζε θαηάζιηςε, θιαίσ, γίλνκαη ππεξεπαίζζεηε, αηζζάλνκαη εγθαηάιεηςε. Πνιιέο θνξέο απηή ε πεξίνδνο ζπκπίπηεη κε άιιεο αιιαγέο ζηελ νηθνγέλεηα: ηα παηδηά θεύγνπλ από ην ζπίηη (γηα ζπνπδέο ή γάκν), πεζαίλνπλ νη γνλείο θαη απηό επηβαξύλεη ηελ θαηάζηαζε. Τα ζπλαηζζήκαηα πεξηπιέθνληαη θαη ην άγρνο γίλεηαη κεγαιύηεξν. Ξαθληθά λνηώζσ κόλε, πσο όηη πξόζθεξα ηόζα ρξόληα δελ αλαγλσξίζηεθε θαη πσο δελ έρσ θαλέλα λα κηιήζσ. Η βνήζεηα θάπνηνπ εηδηθνύ ζε απηή ηε θάζε είλαη ζεκαληηθή. Τι μποπώ να κάνω; Απηό πνπ αξρηθά ρξεηάδεηαη λα θάλεηο είλαη λα ζπλεηδεηνπνηήζεηο πσο είλαη κηα πεξίνδνο αιιαγώλ θαη κπνξείο λα ηελ ρξεζηκνπνηήζεηο ππέξ ζνπ: λα αξρίζεηο λα απνιακβάλεηο πξάγκαηα (θαιύηεξε δηαηξνθή, άζθεζε, πεξηπνίεζε). Γώζε ηελ επθαηξία ζηνλ εαπηό ζνπ λα εθθξαζηεί, λα εμσηεξηθεύζεη απηό πνπ λνηώζεηο θαη λα βηώζεηο απηή ηελ πνξεία πξνο ηελ σξηκόηεηα. Μελ θξαηάο πξάγκαηα θαη ζπλαηζζήκαηα κέζα ζνπ: απηά ζε θάλνπλ λα μππλάο ηελ λύρηα. Φάε ζσζηά γπκλάζνπ πξνζπάζεζε λα θνηκάζαη θαιύηεξα, αθνινύζεζε πξόγξακκα απνηνμίλσζεο γηα λα δηώμεηο ηηο ηνμίλεο πνπ ζε έρνπλ θαηαβάιεη. Πάξε ζπκπιεξώκαηα πνπ ζα ζπζηήζεη ν γηαηξόο. Αλαδήηεζε ηηο ηζνξξνπίεο ζηηο νηθνγελεηαθέο ζρέζεηο, γλσξίδνληαο πσο πνιιά έρνπλ αιιάμεη θαη δελ κπνξνύλ λα γίλνπλ όπσο πξηλ 30 ρξόληα. Απηό δε ζεκαίλεη θαηάζιηςε θαη αληηθαηαζιηπηηθά. Γεο ην θαιό πνπ κπνξεί λα βγεη από απηό. Δίλαη πξάγκαηη ε δεύηεξε εθεβεία θαη θαιό είλαη λα κπνξέζεηο λα ηελ βηώζεηο κε απηό ηνλ ηξόπν. Μποπώ να αναγνωπίζω ηα ζςμπηώμαηα; Απάληεζε ζηηο παξαθάησ εξσηήζεηο γηα λα δεηο πνηα θαη ζε πνην βαζκό είλαη ηα ζπκπηώκαηα πνπ έρεηο. Τζέθαξε όηη ζνπ ηαηξηάδεη θαιύηεξα Απιό: είλαη απιό δήηεκα, δελ κε επεξεάδεη πνιύ Σεκαληηθό: είλαη πξαγκαηηθό πξόβιεκα αιιά πξνζπαζώ λα ην μεπεξάζσ Γύζθνιν: δελ κπνξώ λα ιεηηνπξγήζσ θαη λα ην αληηκεησπίζσ κε δπζθνιεύεη πνιύ. Ππώηον: Τι ζος λέει ηο ζώμα ζος; Τζέκαπε όζα ζςμπηώμαηα είσερ ηοςρ ηελεςηαίοςρ 3 μήνερ 1 Οη πεξίνδνη κνπ δελ είλαη ζηαζεξέο 2 Έρσ εμάςεηο ή ηδξώηα ηελ λύρηα 3 Έρσ αϋπλία ή δηαηαξαγκέλν ύπλν 4 Ννηώζσ θνύξαζε ηδηαίηεξα ην απόγεπκα. 5 Δίκαη θαθόθεθε ιππεκέλε θαη ζηελαρσξεκέλε 6 Ννηώζσ πσο πάρπλα ηνλ ηειεπηαίν ρξόλν 7 Τν ελδηαθέξνλ κνπ ζην ζεμ έρεη αιιάμεη 8 Αλαδεηώ γιπθά, πδαηάλζξαθεο θαη αιθνόι 9 Υπνθέξσ από μεξό θόιπν 10 Παζαίλσ δηάξξνηεο , έρσ αέξηα θαη αθξάηεηα 11 Ξερλάσ πξάγκαηα, είκαη αθεξεκέλε θαη κπεξδεύνκαη 12 Δίκαη αγρώδεο ή παζαίλσ θξίζεηο άγρνπο 13 Έρσ έληνλνπο πνλνθεθάινπο ή εκηθξαλίεο 14 Ννηώζσ ζθίμηκν ή πόλν ζηηο αξζξώζεηο κνπ ηδηαίηεξα ην πξσί 15 Πνιιέο θνξέο λνηώζσ πσο δελ είκαη ν εαπηόο κνπ ΑΠΛΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΔΥΣΚΟΛΟ Αλ έρεηο πεξηζζόηεξα ΓΥΣΚΟΛΑ ηόηε πεξλάο κηα πνιύ δύζθνιε θιηκαθηήξην κε ηα πεξηζζόηεξα ζπκπηώκαηα. Φξεηάδεζαη ηελ βνήζεηα γηαηξνύ θαη ςπρνιόγνπ γηα λα ζε βνεζήζνπλ λα ζηεξηρηείο θαιύηεξα ζηα πόδηα ζνπ. Αλ έρεηο πεξηζζόηεξα ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ζεκαίλεη πσο ειέγρεηο ηελ θαηάζηαζε, αλ θαη ππάξρνπλ ζηηγκέο πνπ λνηώζεηο ηηο δπλάκεηο ζνπ λα ζε εγθαηαιείπνπλ. Αλ έρεηο πεξηζζόηεξα ΑΠΛΑ είλαη γηα ζέλα κηα απιή κεηαβαηηθή πεξίνδνο ή δελ έρεη νινθιεξσζεί ε θάζε απηή γηα ζέλα. Δεύηεπον : Ποιερ απαιηήζειρ έσειρ από ηο ζώμα ζος Απάνηηζε Ναι ή όσι ζηιρ παπακάηω επωηήζειρ 1 Παίξλεηο αγσγή γηα θάπνηα αξξώζηηα ή θάπνην πξόβιεκα; Ναη Όρη 2 Δίλαη ε δνπιεηά ζνπ παξάγνληαο άγρνπο; Ναη Όρη 3 Παξαιείπεηο γεύκαηα ή θάλεηο ηξειέο δίαηηεο; Ναη Όρη 4 Ννηώζεηο πσο έρεηο ππεξ πιήξεο πξόγξακκα θαη πλίγεζαη; Ναη Όρη 5 Παίξλεηο πάλσ από έλα ζπληαγνγξαθνύκελν θάξκαθν; Ναη 6 Βηώλεηο εληάζεηο θαη ζηξεο ζηηο ζρέζεηο ζνπ; Ναη Όρη 7 Πίλεηο πάλσ από έλα θαθέ ή αλαςπθηηθά ηελ εκέξα; Ναη Όρη 8 Έδεζεο έλα κεγάιν ηξαύκα ή απώιεηα ηα ηειεπηαία 5 ρξόληα; Ναη Όρη Όρη Αλ έρεηο πεξηζζόηεξα ΝΑΙ ηόηε έρεηο πεξηζζόηεξεο απαηηήζεηο από ηνλ εαπηό ζνπ θαη πξέπεη λα ηνλ πξνζέρεηο ιίγν πεξηζζόηεξν. Αλ έρεηο πεξηζζόηεξα όρη, βνεζάο ηνλ εαπηό ζνπ λα αληεπεμέιζεη θαιύηεξα Τπίηον: Τι είδοςρ ζηήπιξη ζος δίνει ηο ζώμα ζος Απάληεζε Ναη ή Όρη ζηηο εξσηήζεηο 1 Τξσο πξσηεΐλε ζε θάζε γεύκα; Ναη Όρη 2 Τξσο 4 ή παξαπάλσ κεξίδεο θξνύηα θαη ιαραληθά θάζε κέξα; Ναη Όρη 3 Έρεηο ειαηηώζεη ηνπο πδαηάλζξαθεο ηα γιπθά θαη ην αιθνόι; Ναη Όρη 4 Αζθείζαη 4 ή παξαπάλσ θνξέο ηελ εβδνκάδα; Ναη Όρη 5 Ννηώζεηο όηη έρεηο αξθεηό ρξόλν γηα ηηο πξνζσπηθέο ζνπ αλάγθεο Ναη ΄Όρη 6 Παίξλεηο ζπκπιεξώκαηα δηαηξνθήο; Ναη Όρη 7 Πξνζπαζείο λα κεηώζεηο ηηο ηνμίλεο ηνπ θαγεηνύ ζηε δηαηξνθή ζνπ; Ναη Όρη Αλ έρεηο πεξηζζόηεξα ΝΑΙ γλσξίδεηο θαιύηεξα ηη πξέπεη λα θάλεηο γηα ην ζώκα ζνπ θαη ην ζηεξίδεηο γηα λα ζε ζηεξίμεη. Αλ έρεηο πεξηζζόηεξα όρη ηόηε ρξεηάδεηαη λα θαηαζηξώζεηο έλα βειηησκέλν πιάλν γηα ηελ θαζεκεξηλόηεηα ζνπ γηα λα λνηώζεηο θαιύηεξα.