“ΓΚΡΙΖA” ΝΕΡA Παρουσίαση 06/06/2014 Κωνσταντίνος ΧΑΤΖΗΣ Μελετητής Υδραυλικών Έργων Πρόεδρος Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Θεσσαλονίκης (Σ.Π.Μ.Θ.) 1η ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΡΙΣΜΟΙ - ΣΥΣΤΑΣΗ • ΛΕΥΚΟ ΝΕΡΟ: καθαρό - πόσιμο • ΓΚΡΙΖΟ ΝΕΡΟ: ημιακάθαρτο νερό που απορρέει από: - το πλυντήριο (ρούχων), - τη μπανιέρα, ντουζιέρα - το νεροχύτη του μπάνιου κλπ. • ΜΑΥΡΟ ΝΕΡΟ: νερό λυμάτων ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Το γκρίζο νερό δεν περιέχει καθόλου ανθρώπινα απόβλητα (ούρα, περιττώματα) ή υψηλά ρυπαντικά φορτία (λίπη, έλαια, κλπ) όπως αυτά του νεροχύτη της κουζίνας. 1η ΕΝΟΤΗΤΑ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΓΚΡΙΖΟΥ ΝΕΡΟΥ (βασική ιδέα) 1η ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ 30% Λουτρό Σωματική Φροντίδα Πόσιμο-Μαγείρεμα 32% 12% Καθαρισμός Σκευών Καθαριότητα Χώρων Κήπος Πλύσιμο Ρούχων 8% 8% 4% Τουαλέτα 4% 2% • To 34% της κατανάλωσης (τουαλέτα, κήπος), μπορεί να προέλθει από γκρίζο νερό. • Το 50% της κατανάλωσης (τουαλέτα, κήπος, καθαριότητα χώρων, πλύσιμο ρούχων), μπορεί να προέλθει από ανακυκλωμένο νερό. [ΠΗΓΗ ΓΡΑΦΗΜΑΤΟΣ: Σημειώσεις Ν. Παναγιωτόπουλου –τμήμα Αρχιτεκτόνων – ΑΠΘ] 1η ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ - παραδείγματα ΚΥΑ Δ11/Φ.16/8500/91 (ΦΕΚ Β' 174) : "Προσδιορισμός κατώτατων και ανώτατων ορίων των αναγκαίων ποσοτήτων για την ορθολογική χρήση νερού στην ύδρευση" • • • • υδρεύσεις οικισμών: min 100 μεμονωμένη χρήση: min 100 ξενοδοχεία πολ/είας: min 400 τουριστικά χωριά: min 450 ΓΚΡΙΖΟ ΝΕΡΟ (35-40%) • υδρεύσεις οικισμών: • μεμονωμένη χρήση: • ξενοδοχεία πολ/είας: • τουριστικά χωριά: max max max max 250 200 500 550 = 85-100 = 70-80 = 175-200 = 190-220 (λτ/κάτοικο/ημέρα) (λτ/κάτοικο/ημέρα) (λτ/κάτοικο/ημέρα) (λτ/κάτοικο/ημέρα) (λτ/κάτοικο/ημέρα) (λτ/κάτοικο/ημέρα) (λτ/κάτοικο/ημέρα) (λτ/κάτοικο/ημέρα) [χωρίς συντελεστή αιχμής] 1η ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΩΤΑ ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΟΥΜΕ ΜΕΤΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΝΟΥΜΕ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ – Μέθοδοι Χρήσης οικιακή χρήση (low-high tech) ΕΠΙΛΟΓΗ ΜΕΘΟΔΟΥ τοπικό δίκτυο (high tech) φυσική διήθηση ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ (ΠΛΗΡΗΣ) χημική φωτοκαταλυτική οξείδωση φίλτρα ενεργού άνθρακα βιολογική διάφορες 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΠΛΕΣ ΟΙΚΙΑΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ 1. ΒΑΣΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ (low tech) - Νεροχύτης μπάνιου (σαπούνια και λοιπά τοξικά;) ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: απαιτεί κλίση εδάφους 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΠΛΕΣ ΟΙΚΙΑΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ 2. ΟΙΚΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ - Πλυντήριο - Κάδος Πλύσης - Ντους ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΧΡΗΣΕΩΝ ΠΛΗΡΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΥΠΡΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΓΗΠΕΔΟ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΧΡΗΣΕΩΝ ΚΥΠΡΟΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΣΧΟΛΕΙΟ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΜΕΘΟΔΟΙ ΧΡΗΣΗΣ (στο εξωτερικό) Greywater for domestic users: an information guide ENVIRONMENT AGENCY (UK) - May 2011 – www.environment-agency.gov.uk ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ - Δεν υπάρχουν καθορισμένα ποιοτικά όρια για το μη πόσιμο νερό (γιατί τα συστήματα ανήκουν σε ιδιώτες και συντηρούνται από αυτούς) - Τα φυσικά, χημικά και βιολογικά χαρακτηριστικά ποιότητας καθορίζονται από τη χρήση - Η χρήση καθορίζεται από την προδιαγραφή BS 8525 - Τα δίκτυα φέρουν κατάλληλη σήμανση 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΥΠΟΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 1. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΜΕΣΗΣ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗΣ - Σύστημα ΧΩΡΙΣ δεξαμενή - Το νερό απολήγει άμεσα σε αρδευόμενη έκταση - Χρήσιμο σε περιοχές με περιορισμούς χρήσης νερού - Μπορεί να συνδυαστεί με τριοδική βαλβίδα (WaterGreen’ by Droughtbuster UK Ltd η παροχή γίνεται από το ανοιχτό παράθυρο) 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΥΠΟΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 2. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΒΡΑΧΕΙΑΣ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗΣ - Σύστημα ΜΕ δεξαμενή - Εφαρμόζεται προεπεξεργασία (κατακράτηση φερτών) - Αν δεν χρησιμοποιηθεί έγκαιρα αποβάλλεται στην αποχέτευση - Η εξοικονόμηση εξαρτάται από την ορθή χρήση (προϋποθέτει ισοζύγιο χρήσης σε ντους – τουαλέτα) - Φθηνός εξοπλισμός και συντήρηση - Μικρός όγκος - Προτείνεται σε νέες κατασκευές (και σε ξενοδοχεία) (ecoplay unit – UK) 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΥΠΟΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 3. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ-ΧΗΜΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ - Σύστημα ΜΕ δεξαμενή - Εφαρμόζεται προεπεξεργασία (κατακράτηση φερτών) - Χρησιμοποιούνται χημικές ουσίες για απολύμανση (κόστος) ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΧΡΗΣΗ (εφαρμογή σε South Staffordshire) - Δυσοσμία - Χαμηλή απόδοση - Θόρυβος - “Κακή” ποιότητα νερού χρήσης - Απόσβεση 65 έτη (πολλαπλάσιος του χρόνου ζωής της εγκατάστασης). 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΥΠΟΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 4. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ - Πολλοί τύποι με σημαντικές διαφορές μεταξύ τους - Ίδια βασική αρχή: χρήση βακτηρίων για αποδόμηση οργανικών (αντίστοιχη με τους βιολογικούς καθαρισμούς) - Ο αερισμός επιτυγχάνεται α)μηχανικά, β)με χρήση φυτών (καλαμιών) - Προαιρετική χρήση UV (green roof) 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΥΠΟΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 5. ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ-ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ - Η πλέον σύγχρονη μέθοδος οικιακής επεξεργασίας (Γερμανική) - Σχετικά μεγάλο μέγεθος (θέλει στέγαση) ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ - Αυτοκαθαριζόμενα φίλτρα - Αποθήκευση - Βιοαποικοδόμηση - Αυτόματη παροχή οξυγόνου - Αυτόματη απομάκρυνση στερεών - Απολύμανση με UV ΥΨΗΛΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΝΕΡΟΥ (AquaCycle 900) 6. ΜΙΚΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΒΡΟΧΙΝΟΥ-ΓΚΡΙΖΟΥ ΝΕΡΟΥ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ (ΚΕΝΤΡΙΚΗ) ΧΡΗΣΗ ΚΥΠΡΟΣ – Γ’ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΙΔΑΛΙΟΥ ΜΙΚΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ (ΓΚΡΙΖΑ ΝΕΡΑ – ΟΜΒΡΙΑ) ΣΚΟΠΟΙ: • Η απρόσκοπτη άρδευση των φυτών κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών (από το Μάιο μέχρι και τον Οκτώβριο) από τα αποθηκεμένα όμβρια ύδατα • Η επαναχρησιμοποίηση του επεξεργασμένου γκρίζου νερού στα καζανάκια των τουαλετών. • Η ευαισθητοποίηση των μαθητών/τριών και καθηγητών/τριών αναφορικά με την ορθολογιστική διαχείριση του νερού. • Η εξοικονόμηση μεγάλων ποσοτήτων νερού που σημαίνει εξοικονόμηση χρημάτων για το σχολείο. 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ (ΚΕΝΤΡΙΚΗ) ΧΡΗΣΗ 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΛΛΑΔΑ: ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ: ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΝΕΡΟΥ ΣΕ ΕΠΙΠΕΔΟ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΜΕ ΧΡΗΣΗ ΓΚΡΙΖΩΝ ΥΔΑΤΩΝ (ΣΙΜΟΥΔΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ - ΤΕΙ ΚΡΗΤΗΣ – 2013) ΚΟΣΤΟΣ ΕΠΕΝΔΥΣΗΣ: - Εξοπλισμός: - Κατασκευή: 3.500€ 860€ ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ: ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ: ΣΥΝΟΛΟ: 4.360€ 4,8 έτη 985,5€/έτος ΠΑΡΑΔΟΧΕΣ: Πολυκατοικία 4 ορόφων, 3 διαμερισμάτων ανά όροφο, 24 ενήλικες 2η ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΚΟΣΤΟΥΣ ΗΠΑ: http://greywateraction.org/content/cost-greywater-systems ΠΛΥΝΤΗΡΙΟ – ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ - Υλικά: $100-$250, - Πλήρης εγκατάσταση: $700-$2,000 ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕ ΔΙΚΤΥΟ ΑΓΩΓΩΝ - Υλικά: $200-$400, - Πλήρης εγκατάσταση: $800-$3,000 ΣΥΣΤΗΜΑ ΜΕ ΑΝΤΛΙΕΣ - Υλικά: $400-$600, - Πλήρης εγκατάσταση: $1.000-$3,000 2η ΕΝΟΤΗΤΑ 3η ΕΝΟΤΗΤΑ – Παράμετροι Σχεδιασμού ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΓΚΡΙΖΟΥ ΝΕΡΟΥ • Μη πόσιμο - Να μην έρχεται σε επαφή με βρώσιμα - Εφαρμογή κοντά στο έδαφος ή Υπεδαφίως • Ποιότητα καθοριζόμενη από αρχική “καθαρότητα” - Τα άλατα καταστρέφουν τη δομή του εδάφους - Τα άλατα εμποδίζουν την ανάπτυξη των σπόρων - Το χλώριο και τα μη βιοδιασπώμενα απαγορεύονται - Τα τοξικά και το βόριο απαγορεύονται • Υπάρχει καθημερινή παραγωγή 3η ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ (1/3) • ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΣΤΟΧΩΝ - Περιβάλλον εφαρμογής - Προσωπικοί (ή κοινωνικοί) στόχοι - Επιδιωκόμενο “πρότυπο” επίτευξης στόχων - Χρήση ή τελική διάθεση του γκρίζου νερού; - Σημασία αποτελεσματικότητας της επανάχρησης - Οικονομικός χρόνος επένδυσης - Τι περιμένουμε να αποκομίσουμε - Λοιποί στόχοι 3η ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ (2/3) • ΕΠΙΛΟΓΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (για άρδευση) - Πεδίο εφαρμογής - Διαθέσιμες πηγές γκρίζου νερού - Αρδευτικές ανάγκες - Διηθητικότητα εδάφους - Κλίμα περιοχής - Επάρκεια πόσιμου νερού 3η ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΑΡΧΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ (3/3) • ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ Η ΑΡΔΕΥΣΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΗ ΕΠΙΛΟΓΗ - Το έδαφος δεν είναι κατάλληλο - Η αρδευόμενη έκταση είναι πολύ μικρή - Το κλίμα της περιοχής είναι ακατάλληλο - Δυσχερής αδειοδότηση (γραφειοκρατία) - Χαμηλή σχέση κόστους / οφέλους - Γενική ακαταλληλότητα 3η ΕΝΟΤΗΤΑ ΒΑΣΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΧΡΗΣΗΣ • • • • • • • • Μην τα αποθηκεύετε για περισσότερο από 24 ώρες Ελαχιστοποιήστε την επαφή μαζί τους Τα απόνερα πρέπει να απορροφώνται από το έδαφος Σύστημα: όσο πιο απλό τόσο καλύτερα Τριοδική βαλβίδα για bypass σε αποχέτευση Οι αρδευτικές ανάγκες καθορίζουν τη χρήση Προσέξτε την ποιότητα των απόνερων (όχι τοξικά – προσοχή στους αρρώστους) Δεν “υπερφορτώνουμε” το σύστημα 3η ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΥΧΝΑ ΛΑΘΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ • • • • • • Είναι απλό!! Σχεδιασμός εκτός κλίμακας Σύνθετη / ευαίσθητη / ακριβή κατασκευή Μεγάλα κτίρια; Πόσες αντλίες; Λάθος αποθήκευση 3η ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ (1/3) 3η ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ (2/3) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ZERO M (Zero Outflow Municipality) http://www.zer0-m.org/ Euro-Mediterranean Regional Programme For Local Water Management (September 2003 - February 2009) Το πρόγραμμα αποσκοπούσε στην κατασκευή συστήματος κλειστού βρόγχου χρήσης νερού, με την έννοια της χρήσης του από οικισμούς ή τουριστικές εγκαταστάσεις που δεν συνδέονται με κεντρικό σύστημα αποχέτευσης (ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ). Στο πρόγραμμα συμμετείχαν 10 εταίροι (περιοχές) από • ΙΤΑΛΙΑ (Φλωρεντία) • ΤΟΥΡΚΙΑ (Μαρμαράς) • ΑΙΓΥΠΤΟΣ (Κάϊρο) • ΤΥΝΗΣΙΑ (Σολιμαν) • ΜΑΡΟΚΟ (Ραμπάτ) • ΑΥΣΤΡΙΑ (Βιέννη) • ΓΕΡΜΑΝΙΑ (Βερολίνο, Ανόβερο, Ντάρμσταντ) 3η ΕΝΟΤΗΤΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ (3/3) 3η ΕΝΟΤΗΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ 1. 2. 3. Σωστός Τεχνικός Σχεδιασμός - Ποιός είναι ο “πελάτης” (καθορίζει τους στόχους) - Ποιος είναι ο επισπεύδων; (καθορίζει τους στόχους) - Εντοπισμός πραγματικών αναγκών - Αξιολόγηση στόχων ΤΕΧΝΙΚΟΣ = ενδιάμεσος - Επαρκή χωρικά δεδομένα Οικονομοτεχνική Αξιολόγηση - Σκοπός (οικονομικός / περιβαλλοντικός / κοινωνικός / άλλος) - Οικονομικά Δεδομένα Πιθανότητα “μηδενικής” λύσης (αν τα παραπάνω αποτύχουν) ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ – ΠΙΘΑΝΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ