Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________
1
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις. ............................................3
Β. Διαμορφωτικοί παράγοντες κατώτατων ορίων προστασίας. 6
Γ. Ρυθμιστικές αρχές των σχέσεων μεταξύ διαμορφωτικών
παραγόντων κατώτατων ορίων εργασίας. ............................ 17
Γ.α. Η αρχή της επικουρικότητας των ρυθμίσεων κρατικής
προέλευσης σε σχέση με τις ρυθμίσεις των Συλλογικών
συμβάσεων Εργασίας. .................................................... 17
Γ.β. Η αρχή της υπεροχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης, η
αρχή της εύνοιας η οποία απορρέει από την θεμελιώδη για το
εργατικό δίκαιο αρχή της προστασίας. ............................. 19
Γ.γ. Η αρχή της τάξεως. ................................................. 24
Δ. Ο προσδιορισμός της ευνοικότητας. ............................... 27
Ε. Σχέση Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας με το κρατικό
δίκαιο. ............................................................................ 30
ΣΤ. Σχέση Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας με Συλλογική
Σύμβαση Εργασίας. .......................................................... 38
Ζ.
Σχέση
συλλογικής
σύμβασης
εργασίας
με
διαιτητική
απόφαση. ........................................................................ 51
Η. Σχέση συλλογικής σύμβασης εργασίας με κανονισμό
εργασίας. ........................................................................ 53
Θ. Σχέση συλλογικής σύμβασης εργασίας με ατομική σύμβαση
εργασίας. ........................................................................ 56
Ι. Συμπερασματικές παρατηρήσεις. .................................... 59
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ................................................................. 60
ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔOΣ...................................... 60
Άρθρο 23 ................................................................... 60
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________
2
Άρθρο 7 .......................................................................... 61
Άρθρο 6 ........................................................................ 61
Δέσμευση ...................................................................... 61
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ .............................................................. 72
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________
3
Α. Εισαγωγικές παρατηρήσεις.
Σ ’ έ να ν τόσ ο ε υα ίσ θη το το μέ α τη ς κ ο ιν ω ν ικ ή ς ζ ωή ς,
όπως
ε ί να ι
οι
ε ρ γ α σ ια κ έ ς
σ χ έ σ ε ι ς,
η
ρ ύ θμ ισ η
τω ν
κ α τώ τα τ ων ο ρ ί ω ν πρ ο σ τα σ ί α ς τ ω ν ε ρ γ α ζο μέ ν ω ν έ χ ε ι π ο λύ
μ ε γ ά λη σ η μα σ ία ό χ ι μό ν ο γ ια τη ν κ ο ιν ω ν ικ ή τά ξ η κ α ι
ο μα λ ό τη τα α λλ ά κ α ι γ ι α τη ν π ρ οσ τα σ ία τ ω ν δ ικ α ι ω μά τ ων
κ α ι τη ς α ξ ι ο π ρ έ πε ια ς το υ α τ ό μο υ η ο πο ί α κ α τ οχ υρ ώ νε τα ι
ρ η τά τ ό σ ο α π ό το Σ ύ ν τα γ μα ( ά ρ θρ ο 2 πα ρ . 1 ) «ο σ ε β α σ μό ς
κ α ι η πρ ο σ τα σ ία τη ς α ξ ία ς τ ο υ α ν θρ ώ π ο υ α πο τε λο ύν τη ν
π ρ ωτα ρ χ ικ ή υπ ο χ ρ έ ωσ η τ η ς Π ο λ ι τε ία ς » , (ά ρ θρ ο 5 πα ρ . 1 )
« κ α θέ ν α ς
έχει
δ ι κ α ί ωμ α
να
α να πτ ύσ σ ε ι
ε λε ύ θε ρ α
τη ν
π ρ ο σ ω π ικ ό τη τά το υ κ α ι να σ υ μμε τέ χ ε ι σ τη ν κ ο ιν ω ν ικ ή ,
ο ι κ ο νο μ ικ ή κ α ι π ο λ ιτ ικ ή ζω ή τ η ς Χ ώ ρ α ς, ε φ όσ ο ν δ ε ν
π ρ ο σ β ά λλ ε ι τ α δ ικ α ι ώ μ α τα τω ν ά λ λ ων κ α ι δ ε ν πα ρ α β ιά ζε ι
τ ο Σ ύν τα γ μα ή τα χ ρ η σ τά ή θη όσ ο κ α ι α πό δ ιε θ νε ί ς
σ υν θή κ ε ς, η σ η μα ντ ι κ ό τε ρ η τω ν ο πο ί ω ν ε ί να ι η Ε υρ ωπα ϊκ ή
Σ ύμ β α σ η γ ια τα Δ ικ α ιώ μα τα τ ο υ Α νθρ ώ π ο υ ( Ε Σ Δ Α ).
Α πό τ η σ τ ι γ μή π ου η δ ι α πρ α γ μα τε υτ ικ ή δ ύ να μη τ ου
μ ε μ ο ν ω μέ νο υ ε ρ γ α ζ ο μέ ν ου ε ίν α ι κ α τά τε κ μή ρ ιο π ολ ύ ά ν ισ η
σ ε σ χ έ σ η με α υτ ή ν το υ ε ρ γ οδ ό τη , τ ο ε ρ γ α τ ικ ό δ ίκ α ι ο
χ ρ η σ ιμ ο π ο ιε ί, γ ι α να θε ρ α πε ύ σ ε ι τη ν α ν ισ ό τη τα α υ τή ν, τ η ν
όσο
το
δ υνα τό ν
με γ α λ ύτε ρ η
ε ν ίσ χ υσ η
δ ρ ά σ η ς τ ων ε ρ γ α ζ ο μέ ν ων κ α ι δ ίνε ι
της
με γ ά λη
σ υλ λ ογ ικ ή ς
ισ χ ύ σ το ν
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________
ε πα γ γ ε λ μα τ ικ ό
ν ομ ο θέ τ η ,
δ η λα δ ή
στις
ο ρ γ α νώ σ ε ι ς
4
τω ν
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν κ α ι τ ω ν ε ρ γ οδ ο τώ ν, π ο λ λέ ς φ ορ έ ς α κ ό μη κ α ι
μ ε γ α λύ τε ρ η α πό ε κ ε ίν η το υ κ ρ α τ ικ ο ύ νο μο θέ τη . Με ά λλ α
λ ό γ ι α , π α ρ ’ ό λ ο π ο υ ο ν ομ ο θέ τη ς το υ Κ ρ ά τ ου ς ε ί να ι ο
π ρ ωτα ρ χ ικ ό ς
φορέας
γ ια
τη
ρ ύ θμ ισ η
των
ε ρ γ α σ ια κ ώ ν
σ χ έ σ ε ω ν ε ν γ έ νε ι, κ α τ ο χ υρ ώ ν ε τα ι π α ρ ά λ λη λα ο θε σ μό ς τη ς
σ υλ λ ο γ ικ ή ς α υτ ο ν ο μί α ς τ ω ν σ υνδ ικ α λ ισ τ ικ ώ ν ορ γ α ν ώ σ ε ων ,
θ έ το ντα ς φ ρ α γ μ ό σ τη ν πα ντ ο δ υνα μ ία το υ. Με τ η δ ιε ύρ υνσ η
του
νό μ ι μο υ
( ά ρ θρ ο
2
α ν τ ικ ε ιμ έ ν ου
του
ν ό μο υ
των
σ υ λ λογ ικ ώ ν
18 76 / 90 )
και
τ ον
σ υ μβ ά σ ε ω ν
κ α ν ό να
τη ς
ε π ικ ο υρ ικ ό τη τα ς τη ς κ ρ α τ ικ ή ς ρ ύ θμ ισ η ς (ά ρ θρ ο 7 πα ρ . 3
τ ο υ ίδ ιο υ νό μ ο υ ) σ ε σ υ νδ υα σ μό με τη ν κ α τ οχ ύρ ωσ η τη ς
σ υλ λ ο γ ικ ή ς α υ το νο μ ία ς α π ό τ ο Σ ύ ντα γ μα , υ πά ρ χ ε ι γ ια το υ ς
όρους
ε ρ γ α σ ία ς
α υτ ο ν ο μ ία ς
γ ια
έ να
τα
τε κ μ ή ρ ιο
θέ μα τα
υ πέ ρ
πο υ
της
σ υ λ λογ ικ ή ς
ε μ πί π το υν
στο
πε δ ίο
ρ ύ θμ ισ ή ς τη ς 1. Ε πο μέ ν ω ς, ε ά ν α ν α γ ν ωρ ισ τε ί σ το ν κ ρ α τ ικ ό
ν ο μο θέ τη η ε ξ ο υσ ία ρ ύ θμ ισ η ς κ ά θε ε ίδ ο υ ς ό ρ ων ε ρ γ α σ ία ς ,
α κ ό μ α κ α ι ε κ ε ίν ω ν π ο υ α πο τε λο ύ ν κ λ α σ ικ ό α ντ ικ ε ίμε νο
ρ ύ θμ ισ η ς τ ων σ υ λ λο γ ικ ώ ν σ υμ β ά σ ε ων, τό τε η σ υ λ λο γ ικ ή
α υτ ον ο μ ία μ έ νε ι κ ε νή πε ρ ιε χ ο μέ νο υ 2.
Μ ε α υτ όν το ν τ ρ ό πο πε ρ ιορ ί ζε τα ι α πό τη μ ί α π λε υρ ά η
α υ θα ιρ ε σ ία
υ πε ρ β ο λ ικ ό ς
1
2
τ ων
ε ρ γ οδ οτ ώ ν
και
από
τη ν
πα ρ ε μβ α τ ισ μό ς
του
κ ρ α τ ικ ο ύ
ά λ λη
τ υχ όν
ν ομ ο θέ τη ,
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ. 4 επ.
Α. Καζάκος, Το εργατικό δίκαιο στην πράξη, σελ 46
ο
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________
5
ο π ο ίο ς μπ ο ρ ε ί, ε πι κ α λο ύμε ν ος λ όγ ου ς ε θ ν ικ ού σ υ μφ έ ρ ο ν το ς
ή ε θ ν ικ ή ς α σ φ ά λε ια ς, να δ η μ ι ο υρ γ ή σ ε ι α σ φ υ κ τ ικ ά π λα ίσ ι α
ε λέ γ χ ο υ κ α ι πα ρ ε μ β ά σ ε ω ν με α πο τέ λε σ μ α να ε μ πο δ ί ζ ο υ ν ε ν
τ έ λ ε ι τη ν έ κ φ ρ α σ η τ η ς σ υλ λ ογ ικ ή ς α υ το νο μ ία ς κ α ι τη ς
σ υμ β α τ ικ ή ς
ε λε υθ ε ρ ία ς.
π ρ ο β λ ή μα τα
τή ρ η σ η ς
Α ν α κ ύπ το υν
ισ ορ ρ οπ ιώ ν,
τα
ε π ομ έ ν ω ς
οπ ο ία
πο λ λά
β ρ ίσ κ ου ν
ε υκ ο λ ότε ρ α τη λ ύσ η τ ο υς ότα ν ο κ ρ α τ ικ ό ς νο μ ο θ έ τη ς α φ ή νε ι
ε λε ύθ ε ρ ο
το
πε δ ίο
δράσης
στις
ορ γ α ν ώ σ ε ις
τω ν
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν κ α ι ε ρ γ ο δ ο τώ ν, ο ι ο π ο ίο ι σ ε τε λ ικ ή α νά λ υσ η
γ ν ωρ ίζ ο υν κ α λ ύτε ρ α τ α θέ μα τ α , τ ι ς σ χ έ σ ε ι ς το υ ς κ α ι τ ι ς πι ο
π ρ ό σ φ ο ρ ε ς λ ύσ ε ις, κ α ι ε πε μβ α ίνε ι σ υ μπ λη ρ ω μα τ ικ ά , μό ν ο
σ τ ις
πά γ ιε ς
π ε ρ ιπ τώ σ ε ις ,
π ου
οι
σ υ λ λογ ικ έ ς
δ ια πρ α γ μα τε ύσ ε ι ς δ ε μπ ορ ο ύν ν α γ ί νο υν ή δ ε ν α π οδ ίδ ο υν .
Σ ε κ ά θε πε ρ ίπ τ ωσ η ο πο ια δ ή πο τε υ πη ρ ε σ ία τ ο υ Κ ρ ά το υ ς σ το
α ντ ικ ε ί με νο α υτ ό τ ο υ ε ρ γ α τ ι κ ο ύ δ ικ α ίο υ μ ό νο β λα πτ ικ ή
μ π ο ρ ε ί να ε ί να ι τό σ ο γ ι α τ α ά τ ομ α όσ ο κ α ι γ ια τη ν
ο ι κ ο νο μ ία κ α ι τη ν κ ο ι ν ων ία ε ν γ έ νε ι.
Α πό τα α ν ω τέ ρ ω πα ρ α τη ρ ο ύ με ό τ ι β α σ ικ ό ό ρ ο ώ σ τε ν α
μ π ο ρ έ σ ε ι η σ υ λλ ογ ικ ή α υτ ον ομ ί α να λε ι τ ουρ γ ή σ ε ι σ υν ισ τά η
ε π ικ ο υρ ικ ό τη τα κ α ι όχ ι η α π οκ λε ισ τ ικ ό τη τ α τη ς κ ρ α τ ικ ή ς
ρ ύ θμ ισ η ς 3.
3
Α. Καζάκος, Το εργατικό δίκαιο στην πράξη, σελ. 46 -47
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________
6
Β. Διαμορφωτικοί παράγοντες κατώτατων ορίων
προστασίας.
Ο ι δ ια μ ο ρ φ ωτ ικ ο ί πα ρ ά γ ον τε ς , πο υ σ χ ε τ ί ζο ντ α ι με τη
ρ ύ θμ ισ η τ ω ν κ α τώ τ α τ ω ν ο ρ ίω ν πρ ο σ τ α σ ία ς τ η ς ε ρ γ α σ ία ς ,
κ α τά σ ε ιρ ά α πό το ν ιε ρ α ρ χ ικ ά α νώ τε ρ ο πρ ο ς τ ο ν ιε ρ α ρ χ ικ ά
υ π οδ ε έ σ τ ε ρ ο ε ίν α ι το Σ ύν τα γ μα , ο ι Δ ιε θνε ί ς Σ υ μβ ά σ ε ι ς
Ε ρ γ α σ ία ς, η κ ο ι νή ε ρ γ α τ ικ ή ν ο μο θε σ ία ( ν όμ ο ι, δ ια τά γ μα τα ,
υ π ουρ γ ι κ έ ς α π ο φ ά σ ε ι ς ), ο ι Σ υ λ λ ογ ικ έ ς σ υμ β ά σ ε ι ς ε ρ γ α σ ί α ς ,
ο ι σ χ ε τ ικ έ ς Δ ι α ιτη τ ικ έ ς Α πο φ ά σ ε ι ς, ο κ α νο ν ισ μό ς ε ρ γ α σ ία ς ,
η π ρ α κ τ ικ ή τη ς ε κ με τα λ λε ύσ ε ω ς , η ε γ κ ύκ λ ι ο ς το υ ε ρ γ οδ ότη ,
ο ι γ ε ν ικ ο ί ό ρ ο ι ε ρ γ α σ ία ς κ α ι τ ο δ ιε υ θ υν τ ικ ό δ ικ α ί ωμα τ ου
ε ρ γ οδ ό τη . Με τα ξ ύ τ ω ν πη γ ώ ν α υ τώ ν τ ο υ ε ρ γ α τ ικ ο ύ δ ικ α ίο υ
υ πά ρ χ ε ι ιε ρ α ρ χ ικ ή α λ λη λο υχ ία 4. Β α σ ικ ό χ α ρ α κ τη ρ ισ τ ικ ό τη ς
α το μ ικ ή ς
ε ρ γ α σ ια κ ή ς
σχέσης
σ υ ν ισ τ ά
το
ότι
οι
όρ ο ι
ε ρ γ α σ ί α ς δ ι α μ ο ρ φ ώ νο ν τα ι σ υ γ χ ρ ό ν ω ς α πό π λε ί ο νε ς πη γ έ ς
τ ο υ ε ρ γ α τ ικ ο ύ δ ικ α ί ο υ. Ό τα ν ο ι δ ια φ ορ ε τι κ ή ς πρ οέ λε υσ η ς
ό ρ ο ι ε ρ γ α σ ία ς ρ υ θμ ί ζ ο υ ν δ ια φ ορ ε τ ι κ ά θέ μα τ α , τ ότε ο ι όρ ο ι
α υτ ο ί
ε φ α ρ μ ό ζο ντα ι
πα ρ ά λ λη λα .
Ό τα ν
όμως
οι
δ ια φ ορ ε τ ικ ή ς πρ ο έ λ ε υσ η ς όρ ο ι ε ρ γ α σ ί α ς ρ υ θμ ί ζ ου ν όμ ο ια
θ έ μα τ α , τ ό τε σ υγ κ ρ ο ύο ντα ι μ ε τ α ξ ύ τ ου ς κ α ι α να κ ύπ τε ι τ ο
Γ. Λεβέντης, Η
εργασίας, σελ 22
4
μεταβολή
των
όρων
συμβάσεως
εξηρτημένης
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________
π ρ ό β λ η μα
με
πο ι ό ν
τρ όπ ο
θα
σ υσ χ ε τ ισ τ ο ύν
7
και
π οι α
από
τ ο υς
ρ ύ θμ ισ η ε ν τέ λε ι θ α ε π ικ ρ α τ ή σ ε ι 5.
Α να λ υτ ικ ά ,
π α ρ α πά νω
όσον
αφορά
δ ι α μ ορ φ ωτ ι κ ο ύ ς
τον
κ α θέ να
π α ρ ά γ ο ν τε ς
μ πο ρ ο ύμε
να
π α ρ α τη ρ ή σ ου με τα ε ξ ή ς:
Α . Τ ο Σ ύν τα γ μα , α να φ ο ρ ικ ά με το θέ μα π ο υ μα ς
ε νδ ια φ έ ρ ε ι θ ε σ π ί ζε ι τη ν θε με λ ιώ δ η γ ια τ ο ε ρ γ α τ ικ ό δ ίκ α ι ο
α ρ χ ή τ η ς σ υ λ λο γ ι κ ή ς α υτ ονο μ ία ς (ά ρ θρ ο 2 3 πα ρ . 1 το υ
Σ υν τά γ μα το ς ). Σ υγ κ ε κ ρ ιμέ να , κ α το χ υρ ώ νε ι τ ο α πα ρ α β ία σ το
της
ε λε ύ θε ρ η ς
ο ρ γ ά ν ωσ η ς
σ υνδ ικ α λ ισ τ ικ ώ ν
ο ρ γ α νώ σ ε ω ν
σ υνδ ικ α λ ισ τ ικ ή ς
δράσης
και
και
«το
λε ι το υρ γ ία ς
τη ν
τω ν
πρ ο σ τα σ ία
τη ς
λ α μ β ά νε ι
τα
Κ ρ ά το ς
π ρ οσ ή κ ο ντα μέ τρ α γ ι α τ η δ ια σ φ ά λι σ η τ η ς σ υ νδ ικ α λ ισ τ ικ ή ς
ε λε υθ ε ρ ία ς κ α ι τη ν α νε μ πόδ ι σ τη ά σ κ η σ η τ ω ν σ υνα φ ώ ν μ ’
α υτ ή δ ικ α ι ωμά τ ων ε να ντ ί ον κ ά θε πρ οσ β ο λή ς τ ου ς, μέ σ α σ τ α
ό ρ ια
του
νό μο υ » .
Σ υ νε π ώ ς ,
με
τη ν
κ α το χ ύρ ωσ η
τη ς
σ υλ λ ο γ ικ ή ς α υ το νο μ ία ς ο κ ρ α τ ικ ό ς νο μ ο θέ τη ς οφ ε ί λε ι ν α
π α ρ α χ ωρ ή σ ε ι σ τ ι ς ο ρ γ α νώ σ ε ι ς τ ω ν ε ρ γ α ζ ομέ ν ων κ α ι τ ων
ε ρ γ οδ ο τώ ν
έ να ν
ε λ ά χ ισ τ ο
ρ υ θ μ ισ τ ικ ό
χώρο
ώ σ τε
οι
ε ρ γ α σ ι α κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς ν α ρ υ θ μ ίζ ο ντ α ι α υ τό ν ο μα α π ’ α υτ ο ύ ς μ ε
σ υλ λ ογ ικ έ ς
σ υ μβ ά σ ε ι ς
ε ρ γ α σ ία ς.
Εάν
δεν
υπ ή ρ χ ε
η
σ υλ λ ο γ ικ ή α υ το ν ο μ ία , δ ε ν θ α μ πορ ο ύσ ε η σ υ νδ ικ α λ ισ τικ ή
ε λε υθ ε ρ ία
ως
Γ. Λεβέντης, Η
εργασίας, σελ 18
5
δ ικ α ί ω μα
μεταβολή
α λ λά
των
όρων
και
ως
συμβάσεως
θε σ μό ς
να
εξηρτημένης
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________
λ ε ιτ ο υρ γ ή σ ε ι
γ ια τ ί
δ ια πρ α γ μα τε ύσ ε ι ς
και
χ ωρ ί ς
κατ’
ε λε ύ θε ρ ε ς
ε πέ κ τ α σ η
8
σ υ λ λο γ ικ έ ς
χ ωρ ί ς
ε λε ύ θε ρ ο
κ α θ ο ρ ισ μ ό τ ων ό ρ ων ε ρ γ α σ ία ς η σ υ νδ ικ α λ ισ τ ικ ή ε λε υ θε ρ ί α
θ α έ με νε κ ε ν ό γ ρ ά μ μα . Ε πομ έ ν ω ς, η ε π ικ ο υρ ικ ότ η τα τ η ς
κ ρ α τ ικ ή ς ρ ύθ μ ισ η ς σ υ ν ισ τά μ ία α πό τ ι ς σ η μα ντ ικ ό τε ρ ε ς
π ρ ο ϋπ ο θέ σ ε ι ς
σ υλ λ ο γ ικ ή ς
γ ια
να
ε ί να ι
α υτ ο νο μ ία ς 6.
δ υ να τή
η
Σ υνε πώ ς,
η
λε ιτ ου ρ γ ία
δ ι ά τα ξ η
τη ς
α υτ ή
κ α το χ υρ ώ νε ι ρ η τά τη ν θ ε τ ικ ή σ υνδ ικ α λ ισ τ ικ ή ε λε υ θε ρ ία ,
χ ωρ ί ς α υτ ό ν α σ η μ α ίνε ι ό τ ι α πα γ ορ ε ύε ι τη ν α ρ ν η τ ικ ή
έ κ φ α νσ η τη ς ε λε υ θε ρ ία ς α υτή ς, δ η λα δ ή τη ν ε λε υ θε ρ ί α το υ
μ η σ υνδ ικ α λ ί ζε σ θα ι.
Σ υγ χ ρ ό ν ω ς, με το ά ρ θρ ο 2 2 π α ρ . 2 τ ο υ Σ υ ν τά γ μα τ ο ς,
το
οπ ο ίο
πρ ο β λέ πε ι
τη ν
ά με σ η
ρ υ θ μ ισ τ ικ ή
ε ξ ουσ ί α ,
α να τ ίθ ε τα ι η ρ ύ θ μ ισ η τ ων κ α τώ τα τ ων ορ ί ων πρ οσ τα σ ία ς,
ό π ω ς κ α ι γ ε ν ικ ό τε ρ α τ ω ν ε ρ γ α σ ι α κ ώ ν θε μά τ ων α πό κ ο ι νο ύ
σ το υ ς φ ο ρ ε ί ς τη ς κ ρ α τ ικ ή ς ε ξ ο υσ ία ς κ α ι σ το υ ς φ ο ρ ε ί ς τ η ς
α υτ ό ν ο μη ς
κ α νο ν ισ τι κ ή ς
ε ξ ο υσ ία ς,
δηλαδή
το υ ς
ε κ πρ ο σ ώ π ο υ ς τ ω ν ά με σ α ε νδ ι α φ ε ρ ό με ν ω ν με ρ ώ ν «με νό μο
κ α θ ορ ί ζο ντα ι
οι
γ ε ν ικ ο ί
όρ ο ι
ε ρ γ α σ ία ς,
πο υ
σ υμ π λη ρ ώ νο ν τα ι α π ό τ ι ς σ υ λ λ ογ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς ε ρ γ α σ ία ς
σ υνα π τό με νε ς
α υτ έ ς
με
α πο τύ χ ο υν,
ε λε ύ θε ρ ε ς
με
το υ ς
δ ια πρ α γ μα τε ύσ ε ι ς
κανόνες
που
κ α ι,
εάν
πρ ο β λ έ πε ι
η
Γ. Λεβέντης, Συλλογική αυτονομία και κρατικός παρεμβατισμός στο
εργατικό δίκαιο και Α. Καζάκος, Τ ο εργατικό δίκαιο στην πράξ η, σ. 46
6
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________
9
δ ια ι τη σ ία 7. Η α π ο κ λε ισ τ ικ ή ρ υ θ μ ισ τι κ ή α ρ μο δ ι ό τη τα το υ
π ο λ ιτε ι α κ ο ύ νο μο θέ τη α να κ ύπ τε ι μό νο ό τα ν ο ι ο ρ γ α ν ώ σ ε ι ς
τ ω ν ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν κ α ι τ ω ν ε ρ γ οδ ο τώ ν δ ε ν ε ί να ι σ ε θέ σ η ν ’
α σ κ ή σ ο υν τη ν α υτ ό ν ο μη κ α νο ν ισ τ ικ ή ε ξ ο υσ ία π ο υ του ς
α να θέ τε ι τ ο Σ ύν τα γ μα ή η α νά γ κ η πρ οσ τ α σ ία ς με μ ον ω μέ νω ν
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν ή κ ά πο ι ο ς λ όγ ος δ η μόσ ι ου σ υ μφ έ ρ ον το ς 8.
Ό σ ο ν α φ ο ρ ά τη ν ε ρ μ η νε ί α το υ ά ρ θρ ο υ 22 πα ρ . 2 το υ
Σ υν τά γ μα το ς έ χ ο υν υ ποσ τη ρ ιχ θε ί τρ ε ι ς α πό ψε ι ς τ ι ς οπ ο ίε ς
π α ρ α θέ το υμ ε κ α ι α να π τ ύσ σ ο υμ ε α μέ σ ω ς πα ρ α κ ά τ ω:
Α)
Η
πρ ώ τη
ά πο ψη
βασίζεται
στο
γ ρ ά μμ α
τ ου
Σ υν τά γ μα το ς. Κ α τά τη ν ά πο ψ η α υ τή κ ύρ ιο ς ρ υ θ μ ισ τ ι κ ό ς
φ ορ έ α ς
των
ό ρ ων
ε ρ γ α σ ία ς
ε ίνα ι
το
Κ ρ ά το ς,
ενώ
η
ρ υ θμ ισ τ ικ ή ε ξ ο υσ ί α τ ων σ υ νδ ικ α λ ισ τ ικ ώ ν ορ γ α νώ σ ε ω ν έ χ ε ι
κ α θα ρ ά ε π ικ ο υρ ικ ό κ α ι πα ρ ε π ό με ν ο χ α ρ α κ τή ρ α . Η ε ρ μ η νε ί α
α υτ ή τ ο υ ά ρ θρ ο υ 2 2 πα ρ . 2 δ ε μπ ο ρ ε ί να γ ί νε ι δ ε κ τ ή δ ι ό τ ι
έ ρ χ ε τα ι σ ε α ντ ί θε σ η με το σ υν τα γ μα τ ικ ά κ α το χ υ ρ ω μέ ν ο
θ ε σ μό τη ς σ υ λ λ ο γ ικ ή ς α υτ ον ομ ί α ς.
Β)
Σ ύ μφ ω να
με
τη ν
ά πο ψ η
α υ τή ,
τη ν
ο π ο ία
υ π ο σ τη ρ ίζε ι ο Α . Κ α ρ α κ α τσ ά ν η ς, τ ο Κ ρ ά το ς πε ρ ι ο ρ ί ζε τα ι ν α
ρ υ θμ ί ζε ι μό νο τ ο υ ς β α σ ικ ούς όρ ου ς ε ρ γ α σ ία ς, ε ν ώ γ ι α τ α
υ π ό λο ι πα θέ μα τα α να γ ν ωρ ί ζε τα ι σ υν τρ έ χ ο υσ α α ρ μ οδ ιό τη τ α
του
κ ρ α τ ικ ο ύ
ν ο μ ο θέ τη
και
των
ο ρ γ α ν ώ σ ε ων
τω ν
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν κ α ι τ ων ε ρ γ οδ οτώ ν. Η σ υ ντρ έ χ ο υσ α α υ τή
Γ. Λεβέντης, Συλλογική αυτονομία και κρ ατικός παρεμβατισμός στο
εργατικό δίκαιο, σελ 35 επ
7
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 10
α ρ μο δ ι ό τη τ α έ χ ε ι τη ν έ ν νο ια ό τ ι το Κ ρ ά τ ο ς ν ομ ο θε τε ί ως
π ρ ο ς τα κ α τώ τα τα ό ρ ία πρ ο σ τ α σ ία ς τ ων ε ρ γ α ζο μέ ν ω ν, ε νώ
οι
σ υνδ ικ α λ ισ τ ικ έ ς
ο ρ γ α νώ σ ε ι ς
έ χ ου ν
τη
ρ υ θ μ ισ τ ικ ή
ε ξ ο υσ ία να β ε λ τ ιώ νο υν κ α ι να ε ξ ε ιδ ικ ε ύο υν τ η ν κ ρ α τ ικ ή
ρ ύ θμ ισ η .
Γ ) Η ά πο ψη α υτ ή το πο θε τε ί τ ο νό μο σ ε α ν ώ τε ρ η
ι ε ρ α ρ χ ικ ή β α θ μ ίδ α α πό α υ τή ν π ου β ρ ίσ κ ε τ α ι η σ υ λ λογ ικ ή
σ ύμ β α σ η , με α πο τέ λε σ μ α το κ ρ α τ ικ ό δ ίκ α ι ο να ρ υ θ μ ί ζε ι κ α ι
τ ι ς ε ρ γ α σ ια κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς α λ λά κ α ι να κ α θορ ί ζε ι ε λε ύ θε ρ α τ η
σ χ έ σ η σ υ λ λ ογ ικ ή ς σ ύμ β α σ η ς μ ε τ ο νό μο . Έ τσ ι το πο λ ι τε ια κ ό
δ ίκ α ι ο δ ια κ ρ ί νε ι το υ ς ν όμ ου ς π ου ρ υ θ μ ίζ ο υν το υ ς ό ρ ου ς
ε ρ γ α σ ί α ς σ ε τέ σ σ ε ρ ις κ α τ η γ ορ ίε ς πο υ ε ίν α ι:
Α . Κ α νό νε ς δ η μόσ ι α ς τά ξ η ς. Α υ το ί υ πε ρ ισ χ ύο υ ν τ ων
κ α νο ν ισ τι κ ώ ν ό ρ ω ν τ ων σ υ λ λ ογ ικ ώ ν σ υμ β ά σ ε ω ν ε πε ιδ ή
έ χ ο υν ε πα υξ η μέ νη ο υσ ια σ τ ικ ή ισ χ ύ.
Β . Κ α ν όνε ς μο νο με ρ ώ ς α ν α γ κ α σ τ ικ ο ύ δ ικ α ί ο υ. Κ α ι γ ι ’
α υτ ο ύς ισ χ ύε ι ό τι ι σ χ ύ ε ι γ ια τ ο υ ς κ α νό νε ς δ η μόσ ια ς τά ξ η ς
ε κ τό ς α πό τ η ν π ε ρ ίπ τ ωσ η πο υ ο ι κ α νο ν ισ τ ικ ο ί όρ ο ι τ ων
σ υλ λ ο γ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ων ε ί να ι κ α τα ρ τ ισ μ έ ν ο ι κ α τ ά τρ όπ ο
ε υν ο ϊκ ό τε ρ ο γ ια τ ο υ ς μ ισ θω τ ο ύ ς α π ό τ ου ς κ α ν όνε ς το υ
κ ρ α τ ικ ο ύ δ ικ α ί ο υ.
Γ . Κ α νό νε ς α ν α γ κ α σ τι κ ο ί α κ υρ ω τι κ ο ί. Ο ι κ α νό νε ς
α υτ ο ί
8
ε π ι κ ρ α τ ο ύν
τ ων
σ υλ λ ογ ικ ώ ν
σ υ μβ ά σ ε ων
Α. Καζάκος, Το εργατικό δίκαιο στην πράξη, σελ 46
και
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 11
α κ υρ ώ νο υ ν
τις
α ν τ ίθ ε τε ς
δ ια τά ξ ε ις
το υ ς,
δηλαδή
τ ις
δ ια τά ξ ε ις π ο υ δ ε ν ε ίν α ι σ ύ μφ ω ν ε ς με α υ το ύ ς.
Δ . Κ α ν ό νε ς ε νδ ο τ ικ ο ύ δ ικ α ί ου. Ο ι κ α νό νε ς α υτ ο ί
δ ύνα ν τα ι να τρ ο πο πο ι ο ύν τα ι τ ό σ ο ε π ί τ α χ ε ίρ ω όσ ο κ α ι ε π ί
τ α β ε λ τ ίω α π ό τ ο ι ς σ υ λ λο γ ικ έ ς σ υμ β ά σ ε ι ς ε ρ γ α σ ία ς 9.
Σ ύμ φ ωνα με τη ν ορ θ ό τε ρ η ε ρ μη νε ία τ ο υ ά ρ θρ ο υ 2 2
παρ.
2
σε
σ υ νδ υα σ μό
με
το
ά ρ θρ ο
23
πα ρ .
1
το υ
Σ υν τά γ μα το ς ο ι ε υν ο ϊκ ό τε ρ οι γ ια τ ου ς ε ρ γ α ζό με νο υ ς ό ρ ο ι
τ ω ν Σ υλ λ ο γ ικ ώ ν Σ υ μβ ά σ ε ων Ε ρ γ α σ ία ς υπε ρ ισ χ ύ ου ν τω ν
Ν όμ ω ν
ε κ τό ς
α να γ κ α σ τ ικ ού
εάν
πρ ό κ ε ιτα ι
δ ικ α ί ου,
για
δηλαδή
δ ια τά ξ ε ι ς
γ ια
α μφ ι με ρ ώ ς
δ ια τά ξε ι ς
που
δε
μ π ορ ο ύ ν να τρ ο π ο π ο ιη θο ύν πρ ο ς κ α μί α κ α τε ύ θ υν σ η , δ η λα δ ή
ο ύ τε
επί
τα
χ ε ίρ ω
ο ύτ ε
επί
τα
βελτίω
για
του ς
ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο υ ς.
Τ ο ά ρ θρ ο 2 2 πα ρ . 2 β ρ ίσ κ ε τα ι σ ε λε ιτ ουρ γ ι κ ή ε ν ότ η τα
κ α ι α λ λη λε ξ ά ρ τη σ η με τ ο ά ρ θρ ο 2 3 πα ρ . 1 τ ο υ Σ υ ντ ά γ μ α τ ος
δ ιό τ ι κ α ι ο ι δ ύο δ ι α τά ξ ε ις
α να φ έ ρ ο ντα ι σ τ ον τρ όπ ο
ρ ύ θμ ισ η ς τ ω ν ε ρ γ α σ ια κ ώ ν σ χ έ σ ε ω ν. Ε πο μέ ν ω ς, ο ι δ ύο
α υτ έ ς δ ι α τά ξ ε ι ς α λ λη λοσ υ μπ λη ρ ώ ν ον τα ι.
Με
το
ά ρ θρ ο
23
πα ρ .
2
το υ
Σ υ ντ ά γ μ α τ ο ς
π ρ ο σ τα τε ύε τα ι η ε λε υθε ρ ία α γ ω ν ισ τ ικ ή ς α ντ ι πα ρ ά θ ε σ η ς ,
κ ύρ ια
έ κ φ α νσ η
τη ς
οπ ο ία ς α π οτε λε ί
το
δ ικ α ί ω μα
τη ς
Γ. Λεβέντης, Συλλογική αυτονομία και κρατικός παρεμβατισμός στο
εργατικό δίκαιο, σελ 42
9
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 12
α πε ρ γ ία ς κ α ι π ιο ε ιδ ικ ά η ε λ ε υθε ρ ία ε π ιλ ογ ή ς τ ου χ ρ ό νο υ
κ α ι το υ τό πο υ α σ κ ή σ ε ώ ς τη ς.
Τ έ λ ο ς, τ ο Σ ύ ντα γ μα κ α το χ υρ ώ νε ι κ α ι τ η ν α ρ χ ή τη ς
π ρ ο σ τα σ ία ς. Σ ύ μφ ων α με τ η ν α ρ χ ή α υτ ή πρ έ πε ι να δ ί νε τα ι
π ρ ο τε ρ α ι ό τη τα σ τη ν πρ ο σ τα σ ία το υ ε ρ γ α ζο μέ νο υ ως πι ο
α δ ύν α μ ο υ μ έ ρ ο υ ς, μέ σ ω τη ς θ έ σ π ισ η ς κ α τώ τα τ ων ορ ίω ν
π ρ ο σ τα σ ία ς.
Μ ί α α πό τ ι ς ε κ φ ά νσ ε ι ς τη ς πρ ο σ τ α τε υτ ικ ή ς α ρ χ ή ς
σ υν ισ τά η α ρ χ ή τ η ς υπε ρ οχ ή ς τ η ς ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς ρ ύθ μ ισ η ς
π ο υ υ ιο θε τε ί τα ι α π ό το ά ρ θρ ο 7 πα ρ . 3 τ ο υ Ν ό μο υ 18 76 /9 0
( όρ ο ι
ε ρ γ α σ ία ς
εργαζόμενους
πο υ
ε ί να ι
υ πε ρ ισ χ ύο υ ν
των
ε υ νο ϊκ ότ ε ρ ο ι
Ν όμ ω ν ).
Η
για
αρχή
του ς
της
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς ρ ύ θμ ισ η ς δ ε ν κ α το χ υρ ώ νε τα ι σ υ ν τα γ μα τ ικ ά .
Α υτ ό έ χ ε ι ω ς α π ο τέ λε σ μα τ ο κ ρ α τ ικ ό δ ίκ α ι ο να μπ ορ ε ί να
ε π ιβ ά λ λε ι δ υσ μ ε νέ σ τε ρ ε ς ρ υθ μ ίσ ε ις α πό τ ι ς ρ υ θμ ίσ ε ι ς τω ν
Σ υ λλ ο γ ικ ώ ν Σ υ μβ ά σ ε ω ν Ε ρ γ α σ ί α ς. Η α ρ χ ή τ η ς ε ύν ο ια ς
ι σ χ ύε ι με τ η ν ε π ιφ ύ λα ξ η τ ων κ α ν όν ω ν δ η μ όσ ια ς τά ξη ς μ ε
α μφ ι με ρ ή ε νέ ρ γ ε ια (ά ρ θρ ο 7 π α ρ . 3 το υ νό μο υ 1 87 6 /9 0 ) 10.
Ά λ λη ε κ δ ή λ ωσ η
τη ς α ρ χ ή ς α υτή ς α πο τε λε ί κ α ι ο
κ α νό να ς τη ς ε ρ μη νε ία ς ό τ ι ο ι ε ρ γ α τ ικ ο ί ν όμ ο ι ε ρ μη νε ύ ον τα ι
σ ε πε ρ ίπ τ ωσ η α μφ ι β ο λ ία ς υπέ ρ τ ων ε ρ γ α ζ ο μέ ν ω ν 11.
Β . Ο ι Δ ιε θνε ί ς Σ υ μβ ά σ ε ι ς Ε ρ γ α σ ί α ς α π ο τε λ ο ύ ν γ ε ν ικ έ ς
κ α τε υθ υ ντή ρ ιε ς γ ρ α μ μέ ς γ ι α τ α κ α τ ώ τα τα ό ρ ι α πρ ο σ τα σ ία ς
10
11
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ 140
Α. Καζάκος, Το εργατικό δίκαιο στην πράξη, σελ 52
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 13
κ α ι έ χ ο υ ν β ε β α ί ω ς ισ χ ύ τ υ π ικ ού Ν ό μο υ με τ ά τ η ν ε π ικ ύρ ωσ η
τ ο υ ς (ά ρ θ ρ ο 2 8 π α ρ . 1 ε δ . Α ) « ο ι γ ε ν ικ ά πα ρ α δ ε γ μ έ νο ι
κ α νό νε ς τ ο υ δ ιε θν ο ύς δ ικ α ί ο υ, κ α θώ ς κ α ι ο ι δ ιε θνε ίς
σ υμ β ά σ ε ι ς, α πό τ η ν ε π ικ ύρ ωσ ή τ ου ς με ν όμ ο κ α ι τ η ν θέ σ η
τ ο υ ς σ ε ισ χ ύ σ ύ μφ ω να με τ ου ς όρ ο υ ς κ α θε μ ι ά ς, α πο τε λού ν
α να πό σ πα σ το μέ ρ ο ς το υ ε σ ωτ ε ρ ικ ο ύ ε λ λη ν ι κ ο ύ δ ικ α ίο υ κ α ι
υ πε ρ ισ χ ύ ο υ ν α πό κ ά θε ά λλ η α ντ ί θε τη δ ιά τα ξ η ν ό μ ο υ» .
Γ . Ο ι δ ι α μ ο ρ φ ω τ ικ ο ί πα ρ ά γ ον τε ς ό μ ω ς, ο ι οπ ο ίο ι
σ υγ κ ε κ ρ ι με ν ο π ο ιο ύ ν τ ις ρ υ θμ ί σ ε ι ς, σ το ν το μέ α τ ον ο ποί ο
π α ρ ο υσ ιά ζε τα ι
σ υ χ νά
δ ια φ ο ρ ε τ ικ ώ ν
ρ υ θμ ίσ ε ω ν
το
φ α ι νό με ν ο
από
τη ς
δ ια φ ορ ε τ ικ έ ς
σ υρ ρ οή ς
πηγές
που
α φ ο ρ ο ύ ν τ ο ίδ ιο θέ μα , ε ίν α ι η νο μο θε σ ία , ο ι Σ υλ λ ογ ικ έ ς
Σ υμ β ά σ ε ι ς Ε ρ γ α σ ία ς κ α ι οι Δι α ι τη τ ι κ έ ς Α π οφ ά σ ε ι ς.
Η ιδ ι α ι τε ρ ό τ η τα τ ω ν πρ οβ λη μά τ ων π ου πρ οκ ύ πτ ο υν
σ χ ε τ ί ζε τ α ι με τη ν ιδ ια ι τε ρ ότη τα τη ς Σ υ λ λ ογ ικ ή ς Σ ύ μβ α σ η ς
Ε ρ γ α σ ία ς σ ε σ χ έ σ η με ά λ λο υ ε ίδ ο υ ς σ υλ λ ογ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ις ,
ό χ ι ό μ ω ς κ α ι σ ε σ χ έ σ η με τι ς ε θ νι κ έ ς γ ε ν ι κ έ ς σ υ λ λο γ ι κ έ ς
σ υμ β ά σ ε ι ς γ ι α τ ί α υτέ ς θ ε σ π ίζ ο υ ν κ α τώ τα τα , όχ ι ό μ ω ς κ α ι
α νώ τα τα ,
ό ρ ια
πρ ο σ τα σ ία ς
που
ε π ιδ έ χ ο ν τα ι
πε ρ α ιτέ ρ ω
β ε λ τ ί ωσ η π. χ . σ χ έ σ η ε π ιχ ε ιρ η σ ια κ ή ς με ο μ ο ιο ε πα γ γ ε λ μα τ ικ ή
σ υλ λ ο γ ικ ή σ ύ μβ α σ η ε ρ γ α σ ία ς . Σ υγ κ ε κ ρ ιμέ να , η Σ υ λ λο γ ικ ή
Σ ύμ β α σ η έ χ ε ι ισ χ ύ ο υσ ι α σ τ ικ ο ύ ν όμ ο υ ε π ί τ ων σ χ έ σ ε ω ν πο υ
ρ υ θμ ί ζε ι ή ά λ λ ως έ χ ε ι κ α ν ονι σ τι κ ή ε νέ ρ γ ε ια έ να ντ ι τρ ί τ ων .
Ο ι κ α ν ο ν ισ τ ικ ο ί ό ρ ο ι α υτ ή ς δ ε ν έ χ ου ν χ α ρ α κ τή ρ α ε νδ οτ ι κ ού
δ ικ α ί ου α λ λά δ η μ όσ ια ς τά ξ η ς, πρ ά γ μα π ου σ η μα ί νε ι ότ ι
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 14
ε νε ρ γ ο ύ ν
κ α τά
τρ ό πο
ά με σ ο
και
α ν α γ κ α σ τι κ ό,
π α ρ α κ ά μ πτ ο ν τα ς τη ν θε ωρ ί α τ ω ν σ υμ β ά σ ε ω ν.
Σ ύμ φ ωνα με τ η ν πα ρ . 1 το υ ά ρ θρ ου 7 τ ου Ν ό μο υ
1 8 7 6 /9 0 ο ι κ α ν ο ν ισ τ ικ ο ί όρ ο ι τ ω ν Σ υ λ λ ογ ικ ώ ν Σ υ μβ ά σ ε ω ν
έ χ ο υν ά με σ η ισ χ ύ σ τ ι ς α το μ ικ έ ς σ χ έ σ ε ι ς ε ρ γ α σ ία ς, δ ε ν
α πα ι τε ίτα ι δ η λα δ ή α πο δ οχ ή τ ο υ ς α πό το υ ς υ π οκ ε ίμε νου ς
σ τ ις ρ υ θμ ίσ ε ι ς τ ο υς, ο ύ τε πρ οσ χ ώ ρ η σ η ή σ υ να ίν ε σ η ή
ο π ο ια δ ή πο τε ά λλ η δ ια τ ύ π ωσ η ή ε νέ ρ γ ε ια α υ τώ ν ή ά λλ ων .
Α υτ ό σ η μα ί νε ι ό τ ι τα δ ικ α ι ώ μ α τ α κ α ι ο ι υπ οχ ρ ε ώ σ ε ις τ ων
μερών
κ ά θε
υ πα γ ό με νη ς
α το μ ικ ή ς
σχέσης
εργασίας
π α ρ ά γ ο ν τα ι ά με σ α α πό τη σ ύν α ψη τη ς Σ υ λ λογ ικ ή ς Σ ύμ β α σ η ς
Ε ρ γ α σ ία ς, ε ί τε ο ι σ χ έ σ ε ι ς ε ρ γ α σ ί α ς το υ ς δ η μ ι ουρ γ ή θη κ α ν
π ρ ιν ε ίτ ε με τά α π ό τη ν έ να ρ ξ η ισ χ ύο ς τ η ς Σ υ λ λο γ ικ ή ς
Σ ύμ β α σ η ς Ε ρ γ α σ ία ς 12.
Σ υγ χ ρ όν ω ς, κ α ι σ ύ μφ ωνα μ ε τη ν ίδ ια δ ιά τα ξ η ο ι
κ α νο ν ισ τι κ ο ί
α να πτ ύσ σ ο υ ν
όροι
και
τω ν
Σ υ λλ ο γ ικ ώ ν
α να γ κ α σ τ ικ ή
ισ χ ύ
Σ υμ β ά σ ε ω ν
στις
α το μ ικ έ ς
ε ρ γ α σ ι α κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς ( ά ρ θ ρ ο 7 πα ρ . 1 νό μ ου 1 87 6 /9 0, ά ρ θρ ο
3
πα ρ .
1
νόμου
3 2 39 /5 5) .
Σ υ νε π ώ ς,
τα
δ ε σ με υ μέ να
π ρ όσ ω πα δ ε ν ε π ι τρ έ πε τα ι να α πο κ λ ί νο υν σ ε β ά ρ ο ς των
εργαζομένων
α πό
τ ου ς
κ α ν ον ισ τ ικ ο ύ ς
όρ ο υ ς
μίας
Σ υ λλ ο γ ικ ή ς Σ ύ μβ α σ η ς Ε ρ γ α σ ί α ς ού τε με σ υ μφ ω ν ία ο ύ τε μ ε
π α ρ α ί τη σ η το υ ε ρ γ α ζο μέ ν ο υ α π ό τ η ν ε λά χ ισ τ η πρ οσ τα σ ί α
τ η ς Σ υ λ λ ογ ικ ή ς Σ ύμ β α σ η ς Ε ρ γ α σ ί α ς. Κ ά θε τ έ τ ο ια σ υμφ ω ν ία
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 15
ή π α ρ α ίτ η σ η ε ί να ι ά κ υρ η . Ε π ίσ η ς, ο ι κ α ν ον ισ τ ικ ο ί ό ρ ο ι
λ α μβ ά νο ντ α ι υ πό ψη α υτε πά γ γ ε λτ α α π ό τα δ ικ α σ τή ρ ια , χ ωρ ί ς
ν α α πα ιτε ί τα ι ε π ίκ λ η σ ή τ ους α πό τα δ ιά δ ικ α μέ ρ η , ε νώ
υ π όκ ε ιν τα ι
σ το ν
έ λε γ χ ο
το υ
Αρείου
Π ά γ ο υ.
Γ ια
να
ε φ α ρ μ οσ τε ί μ ια σ υ λλ ογ ικ ή σ ύμ β α σ η όμ ω ς, πρ ο ϋπ ο τί θε τα ι
τ ό σ ο η ε π ίκ λη σ ή τη ς ίδ ια ς τη ς σ υ λ λογ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς, όσ ο
κ α ι η ε π ίκ λ η σ η τ ων όρ ων ε κ ε ίν ω ν π ου τ η ν κ α θ ισ τού ν
ε φ α ρ μ ο σ τέ α 13. Η α πό δ οσ η α πό τ ο κ ρ α τ ικ ό δ ί κ α ιο ά με σ η ς
και
α να γ κ α σ τ ικ ή ς
ε νέ ρ γ ε ια ς
στις
α τ ο μ ικ έ ς
σ χ έ σ ε ις
ε ρ γ α σ ί α ς, δ η λα δ ή ισ χ ύ κ α ν όνω ν δ ικ α ί ου, σ τ ι ς δ ι α τά ξ ε ι ς τω ν
σ υλ λ ο γ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ων δ ικ α ιο λ ογ ε ίτ α ι κ α ι ε π ιβ ά λ λε τ α ι α πό
τον
πρ ο σ τα τε υ τ ικ ό
σκοπό
που
η
σ υ λ λογ ικ ή
α υ το ν ομ ία
κ α λε ί τα ι να ε κ π λ η ρ ώ σ ε ι 14.
Η έ ν α ρ ξ η τη ς ά μ ε σ η ς κ α ι α να γ κ α σ τ ικ ή ς ισ χ ύο ς τω ν
κ α νο ν ισ τι κ ώ ν ό ρ ω ν τη ς Σ υ λ λο γ ικ ή ς Σ ύ μβ α σ η ς σ υ μ πί π τε ι μ ε
τ η ν έ να ρ ξ η τη ς ισ χ ύο ς τη ς. Ο ι κ α νο ν ισ τι κ ο ί ό ρ ο ι α υ τή ς
π α ύ ο υν να έ χ ο υν ά με σ η κ α ι α να γ κ α σ τ ικ ή ισ χ ύ με τη λή ξ η
τ η ς. Ο ι ε λα τ τ ω μα τ ικ ο ί κ α ι π α ρ ά νο μο ι κ α νο ν ισ τ ικ ο ί όρ ο ι
δ ε ν α πο κ το ύν ι σ χ ύ ν όμ ου κ α ι σ ε πε ρ ί π τ ωσ η π ο υ τη ν
α ποκ τή σ ο υ ν τ η ν α π ο β ά λ λο υ ν ό τα ν κ υρ ω θο ύν 15.
Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτ ησία, σελ 26 επ.
Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ. 26 επ
14
Γ. Λεβέντης, Συλλογική αυτονομία και κρ ατικός παρεμβατισμός στο
εργατικό δίκαιο, σελ 16
12
13
15
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ. 301 επ
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 16
Α πόρ ρ ο ια τη ς ά με σ η ς κ α ι α να γ κ α σ τ ικ ή ς ι σ χ ύο ς τ ων
κ α νο ν ισ τι κ ώ ν ό ρ ων τ ων Σ υ λλ ογ ικ ώ ν Σ υ μβ ά σ ε ω ν Ε ρ γ α σ ία ς
α πο τε λε ί η α ρ χ ή τη ς δ ια δ οχ ικ ότη τα ς. Κ α τά τη ν α ρ χ ή α υτή
οι
ρ υ θ μ ίσ ε ις
το υ
κ α νο ν ισ τ ι κ ο ύ
μέ ρ ο υς
με τα γ ε νέ σ τε ρ η ς
Σ υ λλ ογ ικ ή ς Σ ύ μβ α σ η ς ω ς πρ ο ς σ υγ κ ε κ ρ ι μέ να α ντ ικ ε ί με ν α
τ ρ ο πο πο ι ού ν κ α ι δ ια δ έ χ ο ν τα ι τ ο υ ς γ ια τα ίδ ι α α ν τ ικ ε ίμ ε ν α
κ α νο ν ισ τι κ ο ύ ς ό ρ ο υ ς πρ ογ ε νέ σ τε ρ η ς Σ υ λ λογ ικ ή ς Σ ύ μβ α σ η ς
χ ωρ ί ς να α πα ι τε ίτ α ι ρ η τή κ α τά ρ γ η σ η τ ω ν πρ οη γ ο ύμε ν ων .
Σ ύμ φ ωνα με τη μ η κ ρ α το ύσ α ά πο ψ η , ο ι ε υν ο ϊκ ό τε ρ ο ι όρ ο ι
τ ω ν σ υ λλ ο γ ικ ώ ν σ υμ β ά σ ε ω ν κ α θ ίσ τα ντα ι κ α ι α υτ ο ί όρ ο ι
των
α τ ο μ ικ ώ ν
σ υ μβ ά σ ε ω ν
μ ε τ α γ ε νέ σ τε ρ ω ν
και
δ υσ με νέ σ τ ε ρ ων
ε π ικ ρ α το ύ ν
όρ ων
κ ά θε
σ υλ λ ογ ικ ή ς
σ υμ β ά σ ε ω ς 16.
Ό σ α πρ ο α να φ έ ρ α με γ ι α τη ν ι σ χ ύ ο υσ ι α σ τ ικ ο ύ νό μο υ
τ ω ν Σ υ λλ ο γ ικ ώ ν Σ υμ β ά σ ε ω ν Ε ρ γ α σ ία ς ισ χ ύο υ ν ε π ίσ η ς κ α ι
γ ια τ ι ς Δ ια ι τη τ ικ έ ς Α π οφ ά σ ε ι ς , σ ύ μφ ων α με το ά ρ θρ ο 16
π α ρ . 3 το υ Ν ό μο υ 1 87 6 /90 , το οπ ο ίο ε ξ ο μο ιώ νε ι τι ς
Δ ι α ιτ η τ ικ έ ς
Α π οφ ά σ ε ι ς
με
τις
Σ υ λ λ ο γ ικ έ ς
Σ υ μβ ά σ ε ι ς
Ε ρ γ α σ ία ς κ α ι πα ρ α πέ μπε ι γ ια τη ν ε φ α ρ μο γ ή το υ ς σ το ά ρ θρ ο
7 πα ρ . 1 το υ ίδ ι ο υ Ν ό μο υ. Κ α τά το ν ίδ ιο τρ όπ ο λο ι πό ν κ α ι
ο ι κ α νο ν ισ τ ικ ο ί ό ρ ο ι τ ω ν Δ ι α ιτ η τ ικ ώ ν Α π οφ ά σ ε ω ν έ χ ου ν
ά με σ η
ισ χ ύ,
α νε ξ ά ρ τη τα
όπ ω ς
από
το
α να λύ θη κ ε
εάν
η
πα ρ α πά νω,
δ ι α δ ικ α σ ία
και
τη ς
μά λ ισ τ α
δ ια ι τη σ ία ς
κ ι νή θη κ ε α π ό το έ να μέ ρ ος τ η ς δ ια φ ορ ά ς μ ό νο κ α ι ε ά ν τ ο
16
Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 17
ά λ λο δ ε ν πή ρ ε μέ ρ ο ς σ ’ α υτ ή ν. Ε π ιπ λέ ο ν, τα δ ε σ με υ μέ ν α
π ρ όσ ω πα δ ε ν α πα ιτε ί τα ι να γ ν ωρ ί ζο υν τη ν ύπα ρ ξη τη ς
Δ ι α ιτ η τ ικ ή ς
Απόφασης
ή
του
κ α θε ν ό ς
α πό
τ ου ς
κ α νο ν ισ τι κ ο ύ ς ό ρ ο υ ς.
Γ.
Ρυθμιστικές
αρχές
των
σχέσεων
μεταξύ
διαμορφωτικών παραγόντων κατώτατων ορίων εργασίας.
Σ ε κ ά θε πε ρ ίπ τ ωσ η πο υ τ ο ίδ ι ο α ν τ ικ ε ίμε ν ο ρ υ θ μ ίζε τα ι
κ α τά
σ υρ ρ ο ή
α πό
δύο
ή
π ε ρ ισ σ ότε ρ ου ς
από
τ ου ς
π ρ οα να φ ε ρ θέ ν τε ς δ ια μ ορ φ ωτι κ ού ς πα ρ ά γ ο ντ ε ς κ α τώ τα τ ων
ο ρ ίω ν ε ρ γ α σ ία ς α κ ο λ ο υ θ ού ν τα ι ο ι α κ ό λ ου θε ς α ρ χ έ ς.
Γ.α. Η αρχή της επικουρικότητας των ρυθμίσεων κρατικής
προέλευσης σε σχέση με τις ρυθμίσεις των Συλλογικών
συμβάσεων Εργασίας.
Η
αρχή
α υ τή
σ τ η ρ ί ζε τα ι
σ τη
σ υ ντ α γ μα τ ικ ά
κ α το χ υρ ω μέ νη ιδ έ α τ η ς σ υ λ λο γ ικ ή ς α υ το ν ομ ία ς. Π ρ ά γ μα τι ,
εάν η
α υτ όν ομ η κ α ν ον ισ τ ικ ή δ ρ ά σ η α υτ ο πρ οσ τα σ ία ς τ ων
εργαζομένων
πε ρ ι ο ρ ί ζε τα ι
α σ φ υκ τ ικ ά
α πό
το ν
κ ρ α τ ικ ό
ν ο μο θέ τη , ότ α ν δ η λα δ ή υ πά ρ χ ο υν κ ρ α τ ικ έ ς ρ υθ μ ίσ ε ι ς γ ι α
σ υγ κ ε κ ρ ι μέ ν α θέ μα τα (ό π ω ς γ ια πα ρ ά δ ε ιγ μα τα κ α τώ τα τ α
ό ρ ια μ ισ θώ ν κ α ι α μο ι β ώ ν) π ο υ π α ρ α δ ο σ ι α κ ά α π ο τε λ ού ν
α ντ ικ ε ί με νο ρ ύ θμ ισ η ς τ ων Σ υ λ λ ογ ικ ώ ν Σ υ μβ ά σ ε ων, τ ότ ε η
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 18
σ υλ λ ογ ικ ή α υ το νο μ ία δ ε μ πο ρ ε ί ν α λε ιτ ο υρ γ ή σ ε ι ο ύ τε ω ς
θ ε σ μό ς α λ λά ο ύ τε κ α ι ω ς δ ικ α ί ω μα . Σ υνε πώ ς, η γ ε ν ικ ά
α να γ ν ωρ ισ μέ νη ορ θή πρ α κ τ ικ ή σ υ ν ίσ τα τα ι σ το ν κ α θ ορ ισ μ ό
α πό τ ο Κ ρ ά τ ο ς το υ γ ε ν ικ ού π λ α ισ ίο υ κ α τώ τα τ ων ορ ίω ν
π ρ οσ τα σ ία ς
μόνο,
α πο τε λε σ μα τ ικ έ ς
οι
ώ σ τε
να
ε λε ύ θε ρ ε ς
μ πο ρ ο ύν
να
δ ια πρ α γ μα τε ύσ ε ι ς
ε ίνα ι
σ το υ ς
χ ώ ρ ο υ ς ε ρ γ α σ ία ς κ α ι να α να τ ί θε τ α ι σ ’ ε κ ε ί νο υ ς π ου ε ίνα ι
ο ι ά με σ α ε νδ ια φ ε ρ ό με νο ι (σ τ ο υ ς ε ρ γ α ζ ό με ν ου ς κ α ι σ τ ους
ε ρ γ ο δ ό τε ς ) π ο υ δ ι α τ ω ν ε κ π ρ οσ ώ π ω ν τ ου ς μπ ορ ο ύ ν κ α τ ά
τ ε κ μ ή ρ ιο να β ρ ο υ ν κ α λ ύτε ρ ε ς λύσ ε ι ς α π ό τ ο ν ομ ο θέ τ η , ο
ο π ο ίο ς κ ρ ί νε ι κ α τά κ α ν ό ν α ε ξ α πο σ τά σ ε ω ς κ α ι ί σ ως κ α ι
α φ ’ υ ψη λο ύ κ α τα σ τά σ ε ι ς πο υ λ ογ ικ ό ε ί να ι ν α μη γ ν ωρ ί ζε ι.
Στις
δεν
πε ρ ι π τώ σ ε ι ς μ ό ν ο , πο υ γ ι α ο π ο ιο νδ ή πο τε λ ό γ ο
υ πά ρ χ ο υν
ε ρ γ οδ ο τώ ν
ή
σ υ νδ ικ α λ ισ τι κ έ ς
δε
μ π ο ρ ο ύν
ν’
ορ γ α νώ σ ε ι ς
ασκήσουν
τη ν
ή
ε νώ σ ε ι ς
α υ τό νο μ η
κ α νο ν ισ τι κ ή ε ξ ο υσ ία π ο υ τ ο υ ς α να θέ τε ι το Σ ύ ντα γ μα , ε ν ώ
σ υγ χ ρ ό ν ω ς υπά ρ χ ε ι α νά γ κ η , γ ια το δ η μ όσ ιο σ υ μφ έ ρ ο ν τ ων
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν, ν α θε σ π ισ το ύν ρ υθ μ ίσ ε ι ς, νο μ ιμ οπ ο ιε ί τα ι ο
κ ρ α τ ικ ό ς νο μο θέ τη ς ν α π α ρ έ μ β ε ι ε π ικ ο υρ ικ ά . Α υτ ό σ η μ α ίν ε ι
ό τ ι δ ε ν α π ο κ λε ίε τα ι η θέ σ πισ η ρ ύ θμ ισ η ς α π ό τ ον κ ρ α τ ι κ ό
ν ο μο θέ τη α λλ ά α πα γ ο ρ ε ύε τ α ι να ε ί να ι α υ τή α πο κ λε ισ τ ικ ή .
Σ ύμ φ ωνα ό μ ω ς με το ά ρ θρ ο 7 πα ρ . 3 τ ου νό μο υ 1 87 6 /9 0
τ ί θε τα ι έ να ς φ ρ α γ μό ς όσ ον α φ ορ ά δ ια τά ξε ι ς α μφ ι με ρ ώ ς
α να γ κ α σ τ ικ ού δ ικ α ί ο υ. Σ τη ν π ε ρ ίπ τ ωσ η α υτή η ε φ α ρ μογ ή
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 19
του
Νόμου
α μφ ι με ρ ώ ς
ε ί να ι
α πο κ λε ισ τ ι κ ή 17.
α να γ κ α σ τ ικ ο ύ
Έ τσ ι,
δ ικ α ί ου
η
στις
δ ια τ ά ξ ε ι ς
α ποκ λε ισ τ ικ ό τη τ α
α πο τε λε ί τ η ν ε ξ α ίρ ε σ η δ ι ό τ ι το ε ρ γ α τ ικ ό δ ίκ α ι ο α πο τε λε ίτα ι
α πό κ α ν ό ν ε ς πρ ο σ τ α σ ί α ς π ο υ δ ύ να ντ α ι να τρ ο π ο π ο ιη θού ν
ε π ί τα β ε λτ ί ω.
Γ.β. Η αρχή της υπεροχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης, η
αρχή της εύνοιας η οποία απορρέει από την θεμελιώδη για το
εργατικό δίκαιο αρχή της προστασίας.
Σ ύμ φ ωνα
με
τη ν
αρχή
της
πρ οσ τ α σ ία ς
το υ
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ο υ ω ς το υ α σ θε νέ σ τε ρ ο υ μέ ρ ου ς τ η ς σ υ μβ ά σ ε ω ς ,
η οπ ο ία ε ίν α ι κ α τ ο χ υρ ωμέ ν η α π ό π ο λ λο ύ ς κ α ν όν ε ς το υ
Σ υν τά γ μα το ς, τ ω ν Δ ιε θν ώ ν Σ υμ β ά σ ε ω ν Ε ρ γ α σ ία ς κ α ι τη ς
κ ο ινή ς ε ρ γ α τ ικ ή ς ν ο μ ο θε σ ία ς , η θε με λί ωσ η κ α τ ώ τα τ ων
ο ρ ίω ν πρ ο σ τα σ ία ς τ ων ε ρ γ α ζο μέ ν ων α π οτε λε ί β α σ ικ ό σ κ οπ ό
τ ο υ ε ρ γ α τ ικ ο ύ δ ικ α ί ο υ κ α ι λ ε ιτ ο υρ γ ε ί
ω ς α σ φ α λ ισ τ ικ ή
δ ικ λε ίδ α σ τι ς πε ρ ιπ τώ σ ε ι ς σ υγ κ ρ ο ύσ ε ω ς ρ υ θμ ίσ ε ω ν σ τ ο ίδ ι ο
α ντ ικ ε ί με νο . Α π ό τη ν α ρ χ ή τ η ς πρ ο σ τα σ ία ς, πο υ δ ια π νέ ε ι
ο λ ό κ λη ρ ο
17
το
ε ρ γ α τ ικ ό
δ ίκ α ι ο,
σ υ νά γ ε τα ι
Ι. Κουκιάδης, Το εργατικό δίκαιο στην πρ άξη, σελ 46 επ
λοι π ό ν
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 20
π α ρ α δ οσ ια κ ά η α ρ χ ή τη ς ε ύν ο ια ς, η ο πο ί α α να γ ν ωρ ίσ τη κ ε
γ ια πρ ώ τη φ ο ρ ά α πό το πρ ο ϊσ χ ύο ν δ ίκ α ι ο ( ν όμ ο ς 32 39 / 55 )
κ α ι δ ι α τρ έ χ ε ι ω ς γ ε ν ικ ή α ρ χ ή ό λη τη ν ι ε ρ α ρ χ ί α τ ω ν πη γ ώ ν
π ο υ ρ υ θμ ί ζ ο υ ν τ ι ς ε ρ γ α σ ια κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς 18. Σ ύμ φ ω να με τη ν
α ρ χ ή α υτ ή , ε ά ν το ίδ ι ο θέ μα ρ υ θμ ί ζε τα ι α πό δ ύο ή
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ε ς πη γ έ ς δ ια φ ορ ε τ ι κ ή ς β α θ μ ίδ ο ς κ α ι ε πι πέ δ ου ,
σ τ ις ο π ο ί ε ς σ υμ πε ρ ι λα μβ ά νο ν τα ι ο ι Ν ό μ ο ι, ο ι Σ υ λ λο γ ικ έ ς
Σ υμ β ά σ ε ι ς Ε ρ γ α σ ία ς, ο ι Α το μ ι κ έ ς Σ υ μβ ά σ ε ι ς Ε ρ γ α σ ί α ς, ο ι
Δ ι α ιτ η τ ικ έ ς Α π ο φ ά σ ε ι ς, ο κ α νο ν ισ μ ό ς ε ρ γ α σ ία ς κ τλ. τ ότ ε
κ α τ ισ χ ύε ι η πη γ ή ε κ ε ί νη πο υ π ε ρ ιέ χ ε ι ό ρ ο υ ς ε υ νο ϊκ ό τε ρ ο υ ς
γ ια το υ ς ε ρ γ α ζό με ν ο υ ς, κ α τά πα ρ ά β α σ η τ η ς γ ε ν ικ ό τε ρ η ς
α ρ χ ή ς το υ δ ικ α ί ου, σ ύ μφ ω να με τη ν
υ πε ρ ισ χ ύε ι
κ α τά
πε ρ ί πτ ωσ η
ο
δ ια μορ φ ωτ ικ ό ς
πα ρ ά γ ο ντα ς 19.
ε φ α ρ μ ό ζε τ α ι
αρχή
η
τη ς
ο πο ία θ α έ πρ ε π ε ν α
ι ε ρ α ρ χ ικ ά
Κατ’
υ πε ρ οχ ή ς
α νώ τε ρ ο ς
ε ξα ίρ ε σ η ,
τη ς
δεν
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς
ρ ύ θμ ισ η ς μό νο ε ά ν πρ ο β λέ πε τ α ι ό τ ι η ά ρ σ η τη ς σ ύγ κ ρ ο υσ η ς
γ ί νε τα ι
σ τη
σ υγ κ ε κ ρ ιμέ νη
π ε ρ ίπ τ ωσ η
με
ρ η τή
δ ιά τα ξ η
ν ό μο υ, ό π ω ς, γ ι α π α ρ ά δ ε ιγ μα , σ τη ν πε ρ ίπ τ ωσ η το υ ά ρ θρ ο υ
7 πα ρ . 3 τ ο υ ν ό μ ο υ 18 76 /9 0. Η α ρ χ ή τ η ς ε ύ νο ι α ς δ ε ν
κ α το χ υρ ώ νε τα ι σ υ ντα γ μα τ ικ ά α λ λά θ ε σ π ί ζε τα ι ρ η τά α π ό τη ν
π α ρ . 2 το υ ά ρ θρ ο υ 7 τ ο υ νό μ ου 1 87 6 /9 0 κ α ι τ ου ά ρ θρ ο υ
680
του
α σ τ ικ ο ύ
κ ώ δ ικ α
που
ρ υ θμ ί ζο υ ν
τη
σχέση
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεως εξηρτημένης
εργασίας, σ. 16 και Α. Καρακατσάνης, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, σ.
190
19
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ 134 επ
18
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 21
σ υλ λ ο γ ικ ή ς κ α ι α τ ο μ ικ ή ς σ υμ β ά σ ε ω ς ε ρ γ α σ ία ς 20. Τ ο ό τ ι η
α ρ χ ή τ η ς ε υ νο ϊκ ό τε ρ η ς με τα χ ε ίρ ισ η ς τ ω ν ε ρ γ α ζ ομέ ν ων δ ε ν
κ α το χ υρ ώ νε τα ι α π ό το Σ ύ ντα γ μα έ χ ε ι ω ς α π ο τέ λε σ μα το
κ ρ α τ ικ ό δ ίκ α ιο να μ πορ ε ί ν α ε π ιβ ά λλε ι δ υσ με νέ σ τε ρ ε ς
ρ υ θμ ίσ ε ι ς α π ό τι ς ρ υ θ μ ίσ ε ι ς τ ω ν σ υ λ λογ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ων 21.
Σ ε πε ρ ί πτ ωσ η π ου υπ ά ρ χ ε ι α μ φ ιβ ολ ί α γ ια το πο ι α σ υ λ λ ογ ικ ή
ρ ύ θμ ισ η ε ίν α ι ε υ νο ϊκ ό τε ρ η γ ια τ ου ς ε ρ γ α ζό με ν ο υς θ α πρ έ πε ι
ν α θε ωρ ε ίτ α ι ω ς ε υ νο ϊκ ότε ρ η η
κ α νο ν ισ μό ς
εργασίας
διότι
οι
σ υ λ λογ ικ ή σ ύ μβ α σ η κ α ι ο
δ ύο
α υ τέ ς
σ υ λ λο γ ικ έ ς
ρ υ θμ ίσ ε ι ς ε ίν α ι α π ο τέ λε σ μα δ ια πρ α γ μα τε ύσ ε ω ν κ α ι κ ο ι νή ς
α πό φ α σ η ς μ ε τα ξ ύ το υ ε ρ γ ο δ ό τη κ α ι τ ων ε κ πρ ο σ ώ π ω ν τω ν
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν 22.
Π α ρ α β ία σ η τ ων κ α τώ τα τω ν ο ρ ί ω ν πρ ο σ τα σ ί α ς Π ο υ
θ έ το υν ο ι ν ό μο ι ή ο ι ε θν ικ έ ς γ ε ν ικ έ ς σ υλ λ ογ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς
ε ρ γ α σ ί α ς (ά ρ θρ ο 2 1 πα ρ . 1, 2 ν ό μο υ 32 39 / 55, ά ρ θρ ο 6 πα ρ .
1 ν ό μ ο υ 1 8 7 6 / 9 0 ) α πα γ ο ρ ε ύε τ α ι με πο ι νή α κ υρ ότη τα ς
ε νώ
ε π ιτρ έ πε τα ι κ ά θε β ε λ τ ί ωσ η κ α ι ε ξ έ λ ιξ η το υ ς.
Η α ρ χ ή τ η ς ε ύν ο ια ς ε φ α ρ μό ζε τα ι
α νε ξά ρ τη τα α π ό το
τ ο π ικ ό ή ε π α γ γ ε λμ α τ ικ ό πε δ ί ο μ ία ς σ υ λ λογ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς
δ ιό τ ι α π ό το ν ό μο δ ε ν πρ ο κ ύπ τε ι σ ύσ τη μ α ιε ρ α ρ χ ία ς τω ν
σ υλ λ ογ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ω ν. Τ έ τ ο ι ο σ ύσ τη μα ι ε ρ α ρ χ ί α ς τω ν
σ υλ λ ο γ ικ ώ ν σ υμ β ά σ ε ω ν πρ ο έ β λε πε ο πρ ο ισ χ ύσ α ς νό μο ς
20
21
Α. Καρακατσάνης, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, σελ 191
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ 135
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 22
3 2 3 9 /5 5 . Ό μ ω ς, ο ν ό μ ο ς 187 6 /9 0 θε σ π ί ζε ι δ ύ ο σ η μα ντ ικ έ ς
ε ξ α ιρ έ σ ε ι ς α πό τη ν α ρ χ ή α υτ ή . Η μ ία α φ ο ρ ά τη σ χ έ σ η τη ς
ε θ νι κ ή ς
σ υ λλ ο γ ικ ή ς
σ ύ μβ α σ η ς
ε ρ γ α σ ία ς
με
τις
λ ο ιπέ ς
σ υλ λ ο γ ικ έ ς σ υμ β ά σ ε ι ς κ α ι η ά λ λη α φ ορ ά τη σ χ έ σ η κ λ α δ ι κ ή ς
ή
ε π ιχ ε ιρ η σ ι α κ ή ς
σ υλ λ ογ ικ ή ς
σ ύ μβ α σ η ς
με
ο μ ο ιο ε πα γ γ ε λ μα τ ι κ ή σ υ λ λογ ικ ή σ ύμ β α σ η ε ρ γ α σ ία ς (ά ρ θρ ο
1 0 π α ρ . 2 ν ό μο υ 1 8 7 6 / 90 ). Σ τ ι ς πε ρ ι πτώ σ ε ις α υ τέ ς ισ χ ύε ι
τ ο σ ύσ τη μα τ η ς α ποκ λε ισ τ ικ ή ς ε φ α ρ μ ογ ή ς κ α ι σ υ νε π ώ ς ,
τ υγ χ ά νε ι ε φ α ρ μογ ή ς η α ρ χ ή τη ς δ ια δ ο χ ή ς τ ων τά ξ ε ων 23.
Ρ η τή έ κ φ α νσ η τ η ς α ρ χ ή ς τη ς ε ύ νο ι α ς α πο τε λε ί τ ο
ά ρ θρ ο 7 πα ρ . 3 τ ο υ νό μο υ 1 8 76 /9 0 π ου ορ ί ζε ι ό τ ι : (όρ ο ι
ε ρ γ α σ ί α ς π ο υ ε ί να ι ε υν ο ϊκ ότ ε ρ ο ι γ ια το υ ς ε ρ γ α ζ όμ ε ν ους
υ πε ρ ισ χ ύ ο υ ν τ ω ν Ν ό μ ω ν ). Η α ρ χ ή τ η ς ε ύν ο ια ς υ πέ ρ τω ν
μ ι σ θ ω τώ ν , σ τη ν πε ρ ί π τ ωσ η το υ ά ρ θρ ο υ 7 πα ρ . 3 , πε ρ ι ο ρ ίζε ι
την
α ν α γ κ α σ τ ικ ή
σ υλ λ ο γ ικ ή ς
κ α θ ισ τώ ντα ς
ε ρ γ α ζ ομ έ ν ω ν,
ισ χ ύ
σ ύμ β α σ η ς
τη ν
τ ων
πρ ο ς
κ α νο ν ισ τ ικ ώ ν
μ ία
μο νο με ρ ώ ς
α π οκ λε ίο ντα ς
μ όν ο
α να γ κ α σ τ ι κ ή
η
α π όκ λ ισ η
όρ ω ν
μ ία ς
κ α τε ύ θ υνσ η ,
υπέ ρ
α υτή
τω ν
να
π ρ ο σ β ά λλ ε ι τα σ υ μφ έ ρ ο ν τά το υ ς. Η α ρ χ ή τη ς ε ύν ο ια ς ισ χ ύ ε ι
με
την
ε π ιφ ύλ α ξ η
τ ων
κ α νό ν ων
δ η μ όσ ια ς
τάξης
με
α μφ ι με ρ ή ε νέ ρ γ ε ια 24.
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεως
εργασίας, σελ 22 επ
23
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ 158
24
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ 140
22
εξηρτημένης
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 23
Η α ρ χ ή α υ τή ισ χ ύε ι κ α ι γ ια τ η ν πε ρ ίπ τ ωσ η σ υ ρ ρ οή ς
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ων
Σ υ λλ ο γ ικ ώ ν
Σ υ μβ ά σ ε ων
Εργασίας
ή
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ων Δ ια ιτ η τ ικ ώ ν Α πο φ ά σ ε ων, κ α θ ώ ς ε π ίσ η ς κ α ι
γ ια
τη
σ υρ ρ οή
Σ υλ λ ογ ικ ή ς
Σ ύ μβ α σ η ς
με
Δ ια ιτ η τ ικ ή
Α πό φ α σ η .
Μ π ο ρ ο ύ με λο ι πό ν σ υμ πε ρ α σ μα τ ικ ά να χ α ρ α κ τη ρ ίσ ο υ με
τους
κ α ν ό νε ς
του
ε ρ γ α τ ικ ού
δ ικ α ί ου
ως
μο νο με ρ ώ ς
α να γ κ α σ τ ικ ό δ ίκ α ιο , μ ε τη ν έ νν ο ια ό τ ι η τρ ο πο π οί η σ ή τ ου ς
ε ι ς β ά ρ ο ς τω ν ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν α πα γ ορ ε ύ ε τα ι, ε νώ ε π ιτρ έ πε τα ι
κ ά θε
ε ξ έ λ ιξ η
ή
α λ λα γ ή
το υ ς
προς
το
σ υ μφ έ ρ ο ν
τω ν
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν. Κ α τ ’ ε ξ α ίρ ε σ η ό μ ω ς, ορ ισ μέ να θέ μα τα που
δεν
ε ν τά σ σ ο ν τα ι
στο
πε δ ίο
ε φ α ρ μο γ ή ς
τη ς σ υ λ λο γ ικ ή ς
α υτ ο ν ο μ ία ς, ό π ω ς θέ μ α τα δ η μ ό σ ια ς τά ξ η ς, πρ ο σ τα σ ία ς τη ς
δ η μό σ ι α ς
υγ ε ί α ς
ή
δ η μόσ ια ς
α σ φ ά λε ια ς,
ε πι β ά λ λου ν
δ ια φ ορ ε τ ικ έ ς ρ υ θ μ ίσ ε ι ς. Ο ν ο μο θέ τη ς μ πο ρ ε ί σ ε τέ το ιε ς
ε ιδ ικ έ ς πε ρ ιπ τώ σ ε ι ς να ε π ιβ ά λ λ ε ι ε κ τω ν πρ ο τέ ρ ων ή ε κ τω ν
υ σ τέ ρ ω ν
κ α ν ό νε ς
α μφ ι με ρ ώ ς
α ν α γ κ α σ τ ικ ο ύ
δ ικ α ί ου ,
σ ύμ φ ω να με τ ο ά ρ θρ ο 7 πα ρ . 3 το υ ν ό μο υ 18 76 / 90, ο ι
ο π ο ίο ι
θα
ρ ύ θμ ισ η ς
Σ υ λλ ο γ ικ ή
ε π ικ ρ α το ύν
ά λ λ ων
α να γ κ α σ τ ικ ά
υπ ο δ ε έ σ τε ρ ω ν
Σ ύ μβ α σ η
Ε ρ γ α σ ί α ς.
κ ά θε
πη γ ώ ν,
ε υ νο ϊκ ότε ρ η ς
όπως
Τ ον ί ζε τα ι
ε ί να ι
ωσ τόσ ο
η
ότ ι
τ έ τ ο ιε ς ρ υ θμ ίσ ε ι ς σ υ ν ισ τ ού ν τ η ν ε ξ α ί ρ ε σ η α π ό το ν κ α νό να ,
π ο υ ε ίνα ι η τ ή ρ η σ η τ ω ν κ α ν όν ω ν τ ο υ ε ρ γ α τι κ ο ύ δ ικ α ίο υ ως
μ ο νο με ρ ώ ς α να γ κ α σ τ ικ ό δ ίκ α ι ο .
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 24
Σ ε πε ρ ιπ τώ σ ε ι ς δ ια φ ο ρ ώ ν τ α δ ικ α σ τή ρ ια ο φ ε ί λο υν να
ε ξ ε τά ζ ο υ ν
εάν
δ ικ α ι ολ ογ ε ίτ α ι
ο
χ α ρ α κ τη ρ ισ μό ς
μ ία ς
δ ιά τα ξ η ς α π ό τ ο ν ομ ο θέ τ η ω ς α μφ ι με ρ ώ ς α να γ κ α σ τ ικ ή ς, κ α ι
εάν
ό ντ ω ς
δεν
θ ίγ ε τα ι
με
α υ τή ν
η
σ υ ντα γ μα τι κ ά
κ α το χ υρ ω μέ νη σ υλ λ ο γ ικ ή α υτ ο νο μ ία (ά ρ θρ ο 2 3 πα ρ . 1 το υ
Σ υν τά γ μα το ς ) 25.
Υ π ά ρ χ ε ι ε π ίσ η ς κ α ι η δ υνα τ ότ η τ α να ε ξ ο υσ ιοδ οτη θ ού ν
τ α μέ ρ η μ ια ς Σ υ λ λογ ικ ή ς Σ ύμβ α σ η ς α πό τ ον κ ο ι νό νο μ οθ έ τη
ώ σ τε
να
σ υ νά ψο υν
Σ υ λ λ ογ ικ ή
Σ ύ μβ α σ η
Ε ρ γ α σ ία ς
με
δ υσ με νέ σ τε ρ ο υ ς ό ρ ο υ ς. Α υτό ισ χ ύε ι γ ια τ ι ς κ α λο ύ με νε ς
Σ υ λλ ο γ ικ έ ς Σ υ μβ ά σ ε ις με α μο ι β α ίε ς υ πο χ ωρ ή σ ε ι ς, ό τα ν
σ υν τρ έ χ ο υ ν ε ιδ ικ ο ί λ ό γ ο ι όπω ς γ ι α πα ρ ά δ ε ι γ μα η α ποφ υγ ή
ο μα δ ικ ώ ν α π ο λύσ ε ω ν.
Γ.γ. Η αρχή της τάξεως.
Σ ύμ φ ωνα
με
την
αρχή
της
τά ξε ω ς
ή
τη ς
δ ια δ οχ ικ ό τη τα ς, η ο π ο ία ισ χ ύε ι σ τη σ υσ χ έ τ ισ η ρ υ θμ ίσ ε ω ν
τ ο υ ίδ ι ο υ ε π ιπέ δ ο υ, κ ά θε νε ότ ε ρ η ν ομ ο θε τ ικ ή ρ ύ θ μι σ η
υ πε ρ ισ χ ύε ι
των
πα λα ι ότ ε ρ ω ν
ρ υ θμ ίσ ε ω ν
τ ου
ίδ ιο υ
α ντ ικ ε ι μέ νο υ. Σ ε σ χ έ σ η με τα κ α τ ώ τ α τα ό ρ ια πρ ο σ τ α σ ί α ς ,
25
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ 141
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 25
τ α οπ ο ία ο ρ ί ζο ν τα ι με κ α ν όνε ς ε ρ γ α τι κ ο ύ δ ικ α ί ο υ 26. Η α ρ χ ή
τ η ς δ ια δ ο χ ικ ό τη τ α ς δ ε ν έ χ ε ι α υ θυ πα ρ ξ ία α λ λά πρ έ πε ι πά ντ α
ν α υ πο τά σ σ ε τα ι κ α ι να υ πη ρ ε τε ί τη ν πρ ο σ τα τε υ τ ικ ή α ρ χ ή
ε πε ιδ ή η α ρ χ ή τη ς τά ξ ε ως α πό μό νη τ η ς δ ε μ πορ ε ί ν α
δ ικ α ι ο λογ ή σ ε ι τ η ν ύ πα ρ ξ η τ η ς σ υ λλ ογ ικ ή ς α υτ ον ομ ία ς η
ο π ο ία έ χ ε ι ω ς α π ώ τε ρ ο σ κ οπ ό να ε π ιβ ά λ λε ι τ ά ξ η σ τ ι ς
ε ρ γ α σ ι α κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς 27. Η ε πέ λε υσ η τη ς δ ια δ ο χ ή ς ε ξ α ρ τά τα ι
α πό
το
πε δ ί ο
π ρ ογ ε νέ σ τε ρ η ς
ισ χ ύ ο ς
τη ς
σ υ λ λο γ ικ ή ς
με τα γ ε νέ σ τε ρ η ς
σ ύ μβ α σ η ς
και
και
τη ς
από
τα
ρ υ θμ ι ζ όμε να α πό τη ν κ ά θε μί α α π’ α υτ έ ς α ντ ι κ ε ίμε να 28. Η
α ρ χ ή τ η ς δ ια δ ο χ ή ς τ ω ν τ ά ξ ε ων σ η μ α ίνε ι ότ ι :
Α . Η ρ ύ θμ ισ η τ ων ε ρ γ α σ ια κ ώ ν σ χ έ σ ε ω ν πρ έ πε ι ν α
γ ί νε τα ι ε ν ια ία . Ε ά ν υπά ρ χ ε ι δ ια φ ορ ε τ ι κ ή με τα χ ε ίρ ισ η γ ια
ο ρ ισ μέ να θέ μα τα , ο φ ε ίλε τα ι να ε ί να ι δ ικ α ι ο λο γ η μέ νη .
Β . Ο ι ό ρ ο ι ε ρ γ α σ ία ς πρ έ πε ι ν α α π λ οπ ο ιο ύν τα ι κ α ι ν α
τ υ πο πο ι ο ύ ν τα ι.
Γ . Ο ι τυ πο πο ι η μέ νο ι ό ρ ο ι ε ρ γ α σ ί α ς πρ έ πε ι να γ ί νο ντ α ι
σ ε β α σ τ ο ί κ α ι να δ ε σ με ύ ο υ ν το πρ οσ ωπ ικ ό ω ς σ ύ νο λ ο.
Δ . Ό τα ν με τ α β λη θο ύ ν ο ι σ υ ν θή κ ε ς υπ ό τ ι ς ο πο ίε ς
κ α τα ρ τ ίσ τ η κ ε
ρ ύ θμ ισ η
τη ς
η
σ υ λ λογ ικ ή
σ υ λ λ ο γ ικ ή ς
σ ύ μβ α σ η ,
σ ύ μβ α σ η ς
ε ίνα ι
να
α να γ κ α ίο
μπ ορ ε ί
η
να
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων της συμβάσεως εξηρτημένης
εργασίας, σελ.22
27
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεως εξ αρτημένης
εργασίας, σελ 20 επ
28
Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ 190
26
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 26
α ντ ικ α τα σ τα θε ί α π ό μ ία ά λ λη η οπ ο ία να α ν τα π οκ ρ ί νε τα ι
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο σ τ ι ς ν έ ε ς σ υ ν θή κ ε ς 29.
Η α ρ χ ή τη ς τά ξ ε ω ς έ ρ χ ε τα ι σ ε σ ύγ κ ρ ο υσ η με τη ν α ρ χ ή
τ η ς ε ύ νο ια ς σ ύ μφ ω να με τη ν οπ ο ία η κ α τ ά πε ρ ίπ τ ωσ η
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ρ ύ θμ ισ η γ ε ν ικ ά ε π ικ ρ α τε ί, α νε ξά ρ τη τ α α π ό το
εάν
ε ί να ι
αφορά
τη
πρ ο γ ε νέ σ τε ρ η
σχέση
ή
μ ε τ α γ ε νέ σ τε ρ η .
Σ υλ λ ο γ ικ ή ς
και
Ιδ ί ω ς,
α τ ο μι κ ή ς
όσον
σ ύ μβ α σ η ς
Ε ρ γ α σ ία ς έ χ ε ι υπ ά ρ ξ ε ι δ ιχ ογ ν ωμ ία πά ν ω σ τ ο θέ μ α α υ τό .
Σ ύμ φ ωνα
με
τη ν ορ θ ότε ρ η ά πο ψ η , ε φ όσ ον η Α το μ ικ ή
Σ ύμ β α σ η πρ α γ μα τ ικ ά ρ υθ μ ί ζε ι μ ί α α το μ ικ ή π ε ρ ίπ τ ωσ η , τ ότε
σ τη σ ύγ κ ρ ο υ σ ή το υ ς με τ η Σ υ λ λ ογ ικ ή Σ ύ μβ α σ η ε π ικ ρ α τε ί η
αρχή
τη ς
πληθώρα
ε ύν ο ια ς.
Εάν
ο μο ιό μ ο ρ φ ων
ό μ ω ς,
α ντ ί θε τα ,
Α το μ ικ ώ ν
έχει
Σ υ μβ ά σ ε ω ν
υπά ρ ξ ε ι
και
έχει
υ π ο χ ωρ ή σ ε ι το α το μ ικ ό σ το ιχ ε ί ο, με α πο τέ λε σ μα τ ο σ ύ νολ ο
τ ω ν α τ ο μι κ ώ ν σ υμ β ά σ ε ω ν ν α α π οτε λε ί σ τ η ν ο υσ ία μί α
γ ε ν ικ ή , σ υλ λ ο γ ικ ή ρ ύ θμ ισ η , τ ό τε δ ε ν θα ε φ α ρ μοσ τε ί σ ε
π ε ρ ίπ τ ωσ η σ ύ γ κ ρ ο υσ η ς η α ρ χ ή τη ς ε ύν ο ια ς, α λλ ά η α ρ χ ή
τ η ς δ ια δ ο χ ή ς τ ω ν τά ξ ε ων, κ α ι έ τσ ι η νε ό τε ρ η ρ ύθ μ ισ η θ α
α ντ ικ α τα σ τή σ ε ι τη ν πα λ α ι ό τε ρ η .
Σ ύμ φ ωνα
με
μ ία
δ ε ύ τε ρ η
ά πο ψη
η
αρχή
τη ς
δ ια δ οχ ικ ότη τα ς ε φ α ρ μό ζε τα ι κ α ι σ τ η σ υσ χ έ τ ισ η σ υ λ λογ ικ ώ ν
ρ υ θμ ίσ ε ω ν δ ια φ ο ρ ε τ ικ ο ύ ε π ιπ έ δ ο υ. Γ ια πα ρ ά δ ε ι γ μα , ισ χ ύε ι
Γ. Λεβέντης, Συλλογική αυτονομία και κρ ατικός παρεμβατισμός στο
εργατικό δίκαιο, σελ 17
29
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 27
κ α ι ό τα ν σ υσ χ ε τ ί ζε τα ι σ υ λλ ογ ικ ή σ ύ μβ α σ η ε ρ γ α σ ία ς μ ε
π ρ α κ τ ικ ή τ η ς ε κ με τα λ λε ύσ ε ως (Ε Α 19 70 / 19 92 ).
Κ α τά τ ο πρ ο ϊσ χ ύο ν δ ίκ α ιο, η α ρ χ ή τη ς ε ιδ ικ ότ η τ α ς
π ρ ο β λε πό τα ν κ α τ ά τρ ό πο γ ε ν ι κ ό α πό τ ο ά ρ θρ ο 2 1 πα ρ . 2
τ ο υ ν ό μ ο υ 3 2 3 9 / 5 5 30.
Δ. Ο προσδιορισμός της ευνοικότητας.
Η ε υν ο ικ ό τη τα κ ρ ί νε τα ι κ ά θ ε φ ορ ά α νά λογ α με τα
σ υμ φ έ ρ ο ντ α τ ω ν ε ρ γ α ζο μέ ν ων α φ ού η κ ο ιν ω ν ικ ή δ η μ όσ ια
τ ά ξ η α πο β λέ πε ι σ τη ν πε ρ α ι τέ ρ ω β ε λτ ί ωσ η τ ω ν όρ ων κ α ι
σ υν θη κ ώ ν ε ρ γ α σ ία ς 31.
Π ο λ λέ ς
φορές
ο
πρ οσ δ ιορ ι σ μό ς
τη ς
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς
ρ ύ θμ ισ η ς, ώ σ τε να α ποφ α σ ισ τε ί π οι α θ α ε π ικ ρ α τή σ ε ι, ε ν
τ έ λ ε ι δ η μ ιο υρ γ ε ί πρ ο β λή μα τα , γ ια τ ί τα κ ρ ι τή ρ ια δ ε ν ε ί να ι
π ά ν το τε α υ το νό η τα . Τ ο π ιο α σ φ α λέ ς ε ίνα ι τ ο π οσ ο τ ικ ό
κ ρ ι τή ρ ιο, π ου σ χ ε τί ζε τα ι με τ α π ιο πα ρ α δ οσ ια κ ά α ιτ ή μα τα
τ ω ν ε ρ γ α ζ ο μέ ν ω ν ό π ω ς : α υξ ή σ ε ι ς α μο ι β ώ ν, με ί ωσ η ωρ ώ ν
ε ρ γ α σ ί α ς, α ύξ η σ η τ ο υ χ ρ όν ου τ η ς ε ρ γ α σ ία ς. Π ο λ λέ ς φ ορ έ ς
ό μ ω ς τ ο πο σ ο τ ικ ό κ ρ ιτή ρ ι ο δ ε ν ε πα ρ κ ε ί, ιδ ί ω ς σ τη ν ε πο χ ή
μ α ς, ό πο υ πο λ λά α ι τή μα τ α ε ίν α ι π ο ιο τ ικ ά κ α ι όχ ι ποσ οτ ικ ά .
Μ π ο ρ ο ύ με ν α α ν α φ έ ρ ου με τρ ία β α σ ικ ά κ ρ ι τή ρ ια πο υ
έ χ ο υν μέ χ ρ ι σ ή με ρ α α π ο δ ε ιχ θε ί χ ρ ή σ ιμα γ ι α τ η ν ε πι λ ογ ή τη ς
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς ρ ύ θμ ισ η ς σ ε πε ρ ι πτ ώ σ ε ις σ υρ ρ οή ς.
30
31
Α. Καρακατσάνης, Η συλλογική σύμβαση εργασίας, σελ 131
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ 136
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 28
Α . Η ε υν ο ϊκ ό τη τα π ρ έ πε ι ν α κ ρ ίν ε τα ι με β ά σ η τα
σ υμ φ έ ρ ο ντ α
των
ε ρ γ α ζ ο μέ νω ν,
σε
α ντ ιδ ια σ τ ο λ ή
με
τα
σ υμ φ έ ρ ο ντ α τη ς ε π ιχ ε ί ρ η σ η ς, τ ο υ ε ρ γ οδ ό τη ή α κ ό μη κ α ι μ ε
την
πρ ο ώ θη σ η
τη ς
ε θ ν ικ ή ς
ο ικ ο ν ο μ ί α ς
( μέ σ ω
για
π α ρ ά δ ε ιγ μα τη ς με ίώ σ η ς τη ς α νε ρ γ ία ς ή τ η ς α ύξ η σ η ς τη ς
α ντ α γ ων ισ τ ικ ό τη τα ς τ ω ν ε ξα γ ωγ ώ ν ). Τ α σ υμ φ έ ρ ο ντ α τω ν
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν α π ο τ ε λ ο ύν σ η μα ντ ικ ότ ε ρ ο πα ρ ά γ ον τα γ ι α το
ε ρ γ α τ ικ ό δ ίκ α ι ο α π ό ά λ λ ου ς ο ι κ ο νο μ ικ ο ύ ς κ α ι κ ο ιν ω ν ικ ού ς
σ τό χ ο υς ό σ ο χ ρ ή σ ι μο ι κ α ι ε ά ν ε ίνα ι α υ το ί.
Β.
Η
ε υν ο ϊκ ό τη τα
θε ωρ ε ί τ α ι
σε
σχέση
με
τα
σ υμ φ έ ρ ο ντ α τ ο υ σ υ νό λ ου τ ων ε ρ γ α ζ ομέ ν ων, τ ου ς οπ ο ίο υς
α φ ο ρ ο ύ ν ο ι ε κ ά σ τ ο τε ρ υ θ μ ίσ ε ι ς , κ α ι ό χ ι με τα σ υ μφ έ ρ ο ν τα ή
τ ι ς υπ ο κ ε ι με ν ικ έ ς α π όψ ε ις κ α ι ε π ιθ υ μ ίε ς ο πο ιο υδ ή πο τε
μ ε μ ο ν ω μέ νο υ ε ρ γ α ζ ο μέ νο υ.
Γ . Η μέ θο δ ο ς σ ύγ κ ρ ισ η ς πο υ δ ί νε ι τ α π ι ο θε μ ι τά
α πο τε λέ σ μα τ α ε ίν α ι σ ύμφ ω να με τη ν ορ θό τε ρ η γ ν ώ μη έ να ς
σ υνδ υα σ μό ς τη ς α ν α λυ τ ικ ή ς κ α ι τη ς σ υν ο λ ικ ή ς με θόδ ου .
Α υτ ό σ η μα ί νε ι ό τ ι κ α τ ’ α ρ χ ή ν σ υγ κ ρ ί νο ντα ι ξε χ ωρ ισ τά μ ία μία
οι
ρ υ θ μ ίσ ε ι ς
τω ν
προς
σ ύγ κ ρ ισ η
πη γ ώ ν,
πο υ
α να φ έ ρ ο ντα ι σ το ί δ ι ο α ντ ικ ε ί μ ε ν ο. Σ ε πε ρ ίπ τ ωσ η όμ ω ς πο υ
υ πά ρ χ ο υ ν ο μά δ ε ς ρ υ θ μ ίσ ε ων, πο υ λε ιτ ο υρ γ ο ύν ω ς ε ν ότ η τ α
( ό π ω ς π. χ . π α ρ ο χ ή ς ά δ ε ια ς μ ε γ α λύ τε ρ η ς δ ι ά ρ κ ε ια ς κ α ι
μ ι κ ρ ό τε ρ ο υ ε π ιδ ό μ α τ ο ς ά δ ε ια ς σ τη Σ υλ λ ογ ικ ή Σ ύ μβ α σ η , κ α ι
α πό τη ν ά λ λη πα ρ οχ ή μ ι κ ρ ό τε ρ η ς δ ιά ρ κ ε ια ς ά δ ε ια ς α λλ ά
μ ε γ α λύ τε ρ ου ε π ιδ ό μα τ ο ς σ ύ μφ ω να με τ η ν Α το μ ικ ή Σ ύ μβ α σ η ,
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 29
τ ό τε θ α πρ έ πε ι ν α σ υ νε κ τ ι μη θ ο ύ ν ο ι ρ υθ μ ίσ ε ι ς α υτέ ς κ α τά
κ α τη γ ο ρ ία κ α ι ό χ ι με μ ο νω μέ ν α . Η π ολ ύ α ν α λ υ τι κ ή σ ύγ κ ρ ισ η
των
π λε ιό ν ω ν
ρ υ θμ ίσ ε ω ν
έχει
ως
α π ο τέ λ ε σ μα
να
δ η μ ιο υρ γ η θε ί μ ία τρ ί τη ρ ύ θμι σ η πο υ θ α α π οτ ε λε ί τ α ι α πό τ ο
α πά ν θισ μα α υτώ ν τ ων πε ρ ισ σ ότε ρ ω ν ρ υ θμ ίσ ε ω ν κ α ι π ο υ θ α
ε ί να ι ξ έ ν η πρ ο ς α υτέ ς. Η πο λ ύ σ υν ο λι κ ή σ ύγ κ ρ ισ η α πό τη ν
ά λ λη π λε υρ ά ο δ η γ ε ί σ ε σ υγ κ ρ ίσ ε ι ς π λε ι όν ω ν δ ια τ ά ξ ε ω ν
μεταξύ
των
ο π ο ί ων
δεν
υπάρχει
σ υ νοχ ή
και
τα
α πο τε λέ σ μα τ ά το υ ς ε ί να ι σ υ νή θ ω ς α μ φ ίβ ο λ α ή α υ θα ίρ ε τα 32.
Σ ύμ φ ωνα με τη ν ο ρ θό τε ρ η ά π ο ψη , ε ά ν τα α πο τε λέ σ μα τα τη ς
σ ύγ κ ρ ισ η ς
των
ρ υ θ μ ίσ ε ω ν
ε ίν α ι
α μ φ ίβ ο λα ,
τό τε
θα
ε φ α ρ μ ο σ τε ί η σ υ λ λ ο γ ικ ή ρ ύ θμ ι σ η δ ι ότ ι α υτ ή α ν τα π οκ ρ ί νε τ α ι
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο σ τη β ο ύ λη σ η των κ ο ι ν ων ικ ώ ν ε τα ίρ ων α π ’ ότ ι
η ρ ύ θμ ισ η το υ π ο λ ι τε ια κ ού νο μ ο θ έ τη . Η μ η κ ρ α τ ο ύσ α
ά πο ψ η ό μ ω ς υ πο σ τη ρ ί ζε ι ότ ι θα ισ χ ύσ ε ι η ρ ύ θμ ισ η το υ
κ ρ α τ ικ ο ύ νο μο θέ τη ε πε ιδ ή ε ίν α ι η ιε ρ α ρ χ ικ ά α νώ τε ρ η 33.
Η
νο μο λο γ ία
υ π ο σ τη ρ ίζ ο υν
ότι
όμως
γ ια
να
και
μέρος
δ ια π ισ τ ω θε ί
τη ς
πο ια
θ ε ω ρ ία ς
σ υ λ λογ ι κ ή
σ ύμ β α σ η ε ρ γ α σ ία ς ε ί να ι ε υν ο ϊ κ ό τε ρ η , σ υγ κ ρ ί ν ον τα ι α υτέ ς ο ι
σ υλ λ ογ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς κ α τά ε ν ότ η τα δ ια τά ξ ε ω ν κ α ι όχ ι
α ποσ πα σ μα τ ικ ά .
σ ύγ κ ρ ισ η
Δε ν
ο ρ ισ μέ ν ων
ε π ιτρ έ πε τ α ι
δ ια τά ξ ε ων
δ η λα δ ή
τ ων
η
ε π ι λε κ τ ικ ή
σ υ λλ ογ ικ ώ ν
Γ. Λεβέντης, Συλλογική αυτονομία και κρατικός παρ εμβατισμός στο
εργατικό δίκαιο, σελ 207
33
Γ. Λεβέντης, Συλλογική αυτονομία και κρατικός παρ εμβατισμός στο
εργατικό δίκαιο, σελ 208
32
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 30
σ υμ β ά σ ε ων, χ ωρ ί ς ν α λα μ β ά νο ντ α ι υ π ’ ό ψ η ο ι υπ ό λο ιπ ε ς
δ ια τά ξ ε ις π ο υ σ υνδ έ ο ντα ι μα ζ ί τ ου ς θε μα τ ικ ά 34.
Α πό τα α νω τέ ρ ω πρ ο κ ύ πτε ι ό τ ι με τ ο ν α να λ υτ ι κ ό
τ ρ ό πο σ υγ κ ρ ίν ο ν τα ι ο ι ρ υ θμ ίσ ε ι ς μ ί α πρ ο ς μ ία σ ε α ν τ ί θε σ η
μ ε το σ υ νο λ ικ ό π ο υ σ υγ κ ρ ίν ον τα ι κ α τη γ ορ ίε ς ρ υ θ μ ίσ ε ω ν με
ά λ λε ς α ντ ίσ το ιχ ε ς κ α τ η γ ορ ίε ς.
Η α να λ υτ ικ ή μέ θοδ ο ς ε ίν α ι π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο σ υ μβ α τή με
τ η ν ιδ έ α τη ς κ ο ιν ω ν ικ ή ς πρ οσ τα σ ία ς σ ύ μφ ω να με τ η ν ο ποί α
κ ά θε ρ ύ θμ ισ η έ χ ε ι τ η δ ικ ή τ η ς α υ το τέ λε ια κ α ι κ ά θε φ ορ ά
α ξ ιο λο γ ε ίτα ι μ ία σ υ γ κ ε κ ρ ι μέ νη ρ ύ θμ ισ η τη ς σ υλ λ ογ ικ ή ς
σ ύμ β α σ η ς γ ι α μ ι α π α ρ ο χ ή μ ε τη ν α κ ρ ιβ ώ ς α ντ ίσ το ιχ η
ρ ύ θμ ισ η το υ νό μο υ 35.
Ε.
Σχέση
Συλλογικής
Σύμβασης
Εργασίας
με
το
κρατικό δίκαιο.
Ο
δ ιε θ νώ ς
ε π ικ ο υρ ικ ό τη τα ς
τ ων
α ν α γ ν ωρ ισ μ έ ν ο ς
ρ υθ μί σ ε ω ν
κ α νό να ς
κ ρ α τ ικ ή ς
τη ς
πρ οέ λε υσ η ς
έ να ν τ ι τη ς σ υ λλ ο γ ικ ή ς α υ το ν ομ ία ς τ ω ν σ υ νδ ικ α λ ισ τ ικ ώ ν
ο ρ γ α ν ώ σ ε ων σ τη ρ ύ θμ ισ η τω ν ε ρ γ α σ ια κ ώ ν σ χ έ σ ε ω ν, το ν
Α. Καρακατσάνης, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, σελ 192 και Δ.
Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ 221, ΑΠ
387/1976, ΔΕΝ 35. 586, ΑΠ 351/1971, ΔΕΝ 27. 545, Εργατική
Νομοθεσία, ο.π. σελ 458, Μον. Πρωτ. Λαρίσης 565/1992, ΔΕΝ 1996.
18
34
35
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ 138
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 31
ο π ο ίο α να πτ ύξ α με α ν ωτ έ ρ ω, α πο τε λε ί τ ο β α σ ικ ό κ α νόν α
π ο υ δ ιέ πε ι τη σ χ έ σ η τ ων Σ υλ λ ο γ ικ ώ ν Σ υμ β ά σ ε ων ε ρ γ α σ ία ς
με
το
Ν ό μο
( ά ρ θρ ο
7
παρ.
3
νό μο υ
18 76 / 90 ).
Η
ε π ικ ο υρ ικ ό τη τα δ ε ν α ποκ λε ίε ι α ν τ ίσ τ ο ιχ η ρ ύθ μ ισ η α πό τ ον
κ ο ιν ό νο μο θέ τη α λ λά δ ε ν ε π ιτ ρ έ πε ι η ρ ύθ μ ισ ή τ ο υ α υτ ή να
ε ί να ι α πο κ λε ισ τ ικ ή ε κ τό ς ε ά ν πρ όκ ε ι τα ι γ ια δ ι α τά ξε ι ς
δ η μό σ ι α ς τά ξ η ς με α μφ ι με ρ ή ε νέ ρ γ ε ια ο πό τε η ρ ύ θμ ισ η το υ
κ ρ α τ ικ ο ύ
ν ο μο θέ τη
ε ίνα ι
α ποκ λε ισ τ ικ ή
τ όσ ο
γ ια
του ς
ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο υ ς ό σ ο κ α ι γ ια το υ ς ε ρ γ οδ ότ ε ς α δ ιά φ ορ ο ε ά ν η
ρ ύ θμ ισ η α υ τή πρ ό σ κ ε ιτα ι ή α ντ ίκ ε ι τα ι πρ ο ς τα σ υ μφ έ ρ ο ντ α
τ ω ν ε ρ γ α ζο μέ ν ω ν 36. Η κ ρ α τ ικ ή ρ ύ θ μ ισ η ε ί να ι α π οκ λ ε ισ τ ικ ή
ό τα ν η σ υ λ λο γ ικ ή σ ύ μβ α σ η δ ε ν ε π ιτ ρ έ πε τα ι ν α ρ υ θ μ ίσ ε ι
κ α τά τ ρ ό πο δ ια φ ο ρ ε τ ικ ό, ούτ ε ε π ί τ α χ ε ίρ ω α λλ ά ο ύτε κ α ι
ε π ί τ α β ε λ τί ω, έ να ή δ η ρ υ θμι σ μέ ν ο ζή τη μ α α πό το κ ρ α τ ικ ό
δ ίκ α ι ο,
με
ά λ λα
λ ό γ ια
δεν
χ ωρ ε ί
πα ρ έ κ κ λ ισ η .
Η
α πο κ λε ισ τ ικ ό τη τα α υτ ή τ ου κ ρ α τ ικ ού δ ικ α ί ο υ σ υ ν ισ τ ά τη ν
ε ξα ίρ ε σ η
διότι
ο
κ ύρ ι ος
κ ορ μ ό ς
των
δ ια τ ά ξ ε ω ν
τ ου
ε ρ γ α τ ικ ο ύ δ ικ α ίο υ α π ο τε λε ί τα ι α π ό κ α ν ό νε ς πρ ο σ τ α σ ία ς πο υ
ε π ιδ έ χ ο ν τα ι
υποχρεώνουν
πε ρ α ιτέ ρ ω
τον
β ε λτ ί ωσ η ,
ε ρ γ οδ ότ η ,
δ η λα δ ή
όχ ι
όμ ω ς
κ α ν ό νε ς
πο υ
και
του ς
ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο υ ς, γ ια τ ί α υ το ί, λό γ ω το υ ό τ ι ε ί να ι ο ικ ον ο μι κ ά
α σ θε νέ σ τ ε ρ ο ι σ ε σ χ έ σ η με τ ο υς ε ρ γ οδ ότε ς, μπ ορ ο ύ ν ν α
δ ιε κ δ ικ ή σ ο υν μ ε τη ν α το μ ικ ή ή σ υ λ λ ογ ικ ή σ ύ μβ α σ η τη ν
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή όρ ων συμβάσεων εξ αρτημένης εργασίας, σ.
22,Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σ.140, ΑΠ 1404/2002
36
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 32
π ε ρ α ιτ έ ρ ω β ε λτ ί ωσ η τ ων όρ ω ν κ α ι σ υ ν θη κ ώ ν ε ρ γ α σ ία ς
τ ο υ ς. Σ υνε πώ ς, ε ί να ι σ ύ μφ ων ε ς μ ε τ ο Σ ύν τα γ μα δ ι α τά ξε ι ς
ν ό μ ων πο υ κ α θο ρ ί ζ ο υ ν ως κ α τώ τα τ α όρ ια όρ ο υ ς ε ρ γ α σ ία ς ή
μ ι σ θ ο ύ ς σ ε πε ρ ί πτ ωσ η πο υ δ ε ν κ α θορ ί ζο ν τα ι α π ό σ υ λ λο γ ικ ή
σ ύμ β α σ η κ α ι δ ε ν α ποκ λε ίε τα ι η πε ρ α ι τέ ρ ω ρ ύθ μ ισ ή του ς
α πό α υτ έ ς. Α κ ό μα , ε ίν α ι σ ύμ φ ων η με τ ο Σ ύ ντ α γ μ α κ α ι η
ε πέ κ τ α σ η α π ό τ ο κ ρ α τ ικ ό δ ίκ α ι ο τ ων α π οτε λε σ μά τ ων μ ία ς
σ υγ κ ε κ ρ ι μέ ν η ς
σ υ λ λ ο γ ικ ή ς
ρ ύ θ μισ η ς
και
σε
ά λλ ε ς
κ α τη γ ο ρ ίε ς ε ρ γ α ζ ο μέ ν ων 37.
Α νά με σ α
στη
σχέση
σ υ λ λογ ικ ή ς
σ ύμ β α σ η ς
με
το
κ ρ α τ ικ ό δ ίκ α ιο σ ύ γ κ ρ ο υσ η υ φ ίσ τ α τα ι ότα ν κ α νο ν ισ τ ικ ός
ό ρ ο ς σ υ λ λο γ ικ ή ς σ ύμ β α σ η ς κ α ι δ ιά τα ξ η νό μο υ ρ υ θ μ ίζ ο υν τ ο
ί δ ιο θέ μα με δ ια φ ο ρ ε τ ικ ό τρ όπ ο. Ε ά ν ό μ ω ς ο ι ρ υ θ μ ίσ ε ι ς
τους
ε ί να ι
πα ρ ά λ λη λε ς
ή
α λ λη λοσ υ μπ λη ρ ώ ν ον τα ι,
δεν
π ρ οκ ύπ τε ι πρ ό β λη μ α σ ύ γ κ ρ ο υσ η ς. Η σ ύγ κ ρ ο υσ η α φ ορ ά μ όνο
δ ια τά ξ ε ις μ ο ν ο με ρ ώ ς α ν α γ κ α σ τ ικ ο ύ δ ικ α ί ου σ ε σ χ έ σ η μ ε
κ α νο ν ισ τι κ ο ύ ς ό ρ ο υ ς υ πά ρ χ ου σ α ς ή με λ λο ντ ικ ή ς σ υ λ λογ ι κ ή ς
σ ύμ β α σ η ς 38.
Η ε π ιτ ρ ο πή πο υ κ α τή ρ τ ισ ε τ ο πρ οσ χ έ δ ιο ν όμ ου τ ου
ι σ χ ύο ν το ς νό μ ο υ 1 8 7 6 /9 0 α πο φ ά σ ισ ε ομ όφ ω να , κ α τά τ η
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σ.134, Γ. Λεβέντης,
Συλλογική αυτονομία κ΄ κρ ατικός παρεμβατισμός στο εργατικό δίκαιο,
σελ. 185 επ
37
38
Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 33
σ υνε δ ρ ί α σ ή τη ς σ τ ι ς 0 9 - 06 -1 9 8 8 , τη ν α π ο κ α τά σ τ α σ η τη ς
ο ρ θ ή ς ε ρ μ η νε ί α ς το υ ά ρ θρ ο υ 2 2 πα ρ . 2 σ ε σ υ νδ υ α σ μ ό μ ε το
2 3 π α ρ . 1 , 2 το υ Σ υ ντ ά γ μ α τ ος , πρ οσ θέ τ ον τα ς σ τ ο ά ρ θρ ο 7
μ ί α τρ ίτ η πα ρ ά γ ρ α φ ο π ου να π ρ οβ λέ πε ι ό τ ι ο ι ε υν ο ϊκ ό τε ρ ε ς
γ ια
τους
ε ρ γ α ζ ό με νο υ ς
δ ι α τά ξ ε ι ς
τ ων
σ υ λ λ ο γ ικ ώ ν
σ υμ β ά σ ε ων κ α τ ισ χ ύ ο υ ν τω ν κ α νό ν ων το υ κ ρ α τ ικ ο ύ δ ικ α ίο υ
ε κ τό ς ε ά ν πρ όκ ε ιτ α ι γ ια δ ια τά ξ ε ις δ η μόσ ια ς τά ξ η ς μ ε
α μφ ι με ρ ή
ε νέ ρ γ ε ι α .
Ε μφ α νέ ς
πα ρ ά δ ε ι γ μα
κ α νό νω ν
α να γ κ α σ τ ικ ο ύ δ ικ α ίο υ μ ε α μφ ι με ρ ή ε νέ ρ γ ε ια σ υ ν ισ τ ού ν
δ ια τά ξ ε ις π ο υ α φ ορ ού ν τα α ν ώ τα τα όρ ια υ πε ρ ωρ ια κ ή ς
α πα σ χ ό λη σ η ς
των
ε ρ γ α ζο μέ ν ων.
Η
δ ιά τα ξ η
α υτ ή
σ υμ πε ρ ι λή φ θη κ ε σ το σ χ έ δ ιο τ ου ισ χ ύ ον το ς νό μο υ ό πω ς
α ρ χ ικ ά ε ίχ ε δ ι α τ υπ ω θε ί.
Έ τσ ι, σ ύμ φ ωνα με το ά ρ θρ ο 7 πα ρ . 3 το υ νό μ ου
1 8 7 6 /9 0 πο υ υ ιο θε τε ί τη ν α ρ χ ή τη ς πρ ο τε ρ α ι ότ η τα ς τη ς
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς
ρ ύ θμ ισ η ς,
όροι
εργασίας
Σ υ λ λογ ικ ώ ν
Σ υμ β ά σ ε ω ν πο υ ε ίνα ι ε υν ο ϊκ ό τε ρ ο ι γ ι α το υ ς ε ρ γ α ζό με νο υς
υ πε ρ ισ χ ύ ο υ ν τ ων Ν ό μ ω ν ε κ τό ς ε ά ν πρ όκ ε ι τα ι γ ια δ ια τά ξ ε ι ς
α να γ κ α σ τ ικ ο ύ δ ικ α ί ο υ με α μφ ι με ρ ή ε νέ ρ γ ε ια . Σ ’ α υτ ή ν τη ν
π ε ρ ίπ τ ωσ η έ χ ο υν πρ ο τε ρ α ι ότ η τ α ο ι δ ι α τά ξε ι ς τ ο υ ν όμο υ
α νε ξ ά ρ τη τα α π ό τ ο ε ά ν ο ι δ ια τά ξ ε ις α υ τέ ς το υ νό μο υ ε ί να ι
σ υγ κ ρ ιτ ικ ά
ε υ με νέ σ τε ρ ε ς
ή
δ υσ με νέ σ τε ρ ε ς
γ ια
τ ου ς
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 34
εργαζόμενους
δ ιό τ ι
α ποσ κ οπ ο ύν
σ τη ν
ε ξ υ πη ρ έ τη σ η
το υ
γ ε ν ικ ό τε ρ ο υ κ ο ιν ω ν ικ ο ύ σ υ μφ έ ρ ον τ ος. Ο χ α ρ α κ τή ρ α ς του ς
ω ς α να γ κ α σ τ ικ ο ύ δ ικ α ί ο υ α μ φ ιμ ε ρ ο ύ ς ε νέ ρ γ ε ια ς σ υ νά γ ε τα ι
ε ί τε ά με σ α α π ό το κ ε ί με νό τ ο υς ε ίτ ε έ μμε σ α α πό το ν
ε π ιδ ι ωκ ό με ν ο σ κ ο πό . Ε ιδ ικ ό τε ρ α , ο χ α ρ α κ τή ρ α ς τ ου ς ω ς
δ ια τά ξ ε ων δ η μ όσ ια ς τ ά ξ ε ω ς μ ε α μφ ι με ρ ή ε νέ ρ γ ε ια μ πορ ε ί
ν α πρ ο κ ύπ τε ι :
Α ) Α πό τη ρ η τή ε π ιτ α γ ή τ η ς δ ι ά τα ξ η ς,
Β ) Α πό το ν τρ ό π ο με το ν ο πο ί ο δ ια τυ πώ νε τ α ι η
δ ιά τα ξ η τ ο υ νό μ ο υ,
Γ ) Α π ό τ ο γ ε ν ικ ό τε ρ ο κ ο ι ν ωνι κ ό σ κ ο πό π ο υ υ πη ρ ε τε ί ο
ν ό μο ς,
Δ ) Α π ό τ ο ν έ κ τ α κ τ ο χ α ρ α κ τ ή ρ α τ ω ν δ ια τά ξ ε ων π ου
α πο β λ έ π ο υ ν
σ τη ν
α ν τ ιμ ε τώ π ισ η
ε ξ α ιρ ε τ ικ ώ ν
ε θν ικ ώ ν
α να γ κ ώ ν σ τ ι ς πε ρ ιπ τώ σ ε ι ς τ ο υ ά ρ θρ ο υ 10 6 πα ρ . 1 το υ
Σ υν τά γ μα το ς. Τ α δ ικ α σ τ ή ρ ια δ ε ν πρ έ πε ι να α ρ κ ο ύν τα ι σ το ν
χ α ρ α κ τη ρ ισ μ ό μ ί α ς δ ι ά τα ξ η ς α πό τ ο κ ρ α τ ικ ό δ ίκ α ι ο ω ς
μ ο νο με ρ ώ ς
ή
α μφ ιμ ε ρ ώ ς
α να γ κ α σ τ ικ ού
δ ικ α ί ου
α λ λά
ο φ ε ί λο υν να ε ρ ε υν ο ύ ν κ α ι τ ο ε ά ν δ ικ α ιο λ ογ ε ίτ α ι έ να ς
τ έ τ ο ιο ς χ α ρ α κ τη ρ ισ μό ς 39.
Έ τσ ι,
σε
πε ρ ί πτ ωσ η
σ ύνα ψη ς
όρων
σ υ λ λο γ ικ ή ς
σ ύμ β α σ η ς α ν τ ί θε τ ω ν πρ ο ς δ ια τά ξ ε ις δ η μόσ ια ς τά ξ η ς μ ε
α μφ ι με ρ ή ε ν έ ρ γ ε ια , ο ι ό ρ ο ι α υ τ ο ί τη ς σ υ λ λ ογ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς
κ α θ ίσ τα ντα ι ά κ υρ ο ι. Η α κ υρ ότη τα α υτ ή ε ίνα ι δ υν α τ όν ν α
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 35
α φ ορ ά ό χ ι
μό νο
σ υγ κ ε κ ρ ι μέ ν ο υ ς
κ ά πο ιο
σ υγ κ ε κ ρ ι μέ νο
κ α νο ν ισ τ ικ ο ύ ς
όρ ου ς
ή
της
κ ά πο ιο υ ς
σ υλ λ ογ ικ ή ς
σ ύμ β α σ η ς α λλ ά κ α ι τ ο σ ύ νολ ο τ ω ν όρ ων α υτ ή ς, μ ε ά λ λα
λ ό γ ι α , ο λ όκ λη ρ η τη σ υ λ λο γ ι κ ή σ ύ μβ α σ η . Σ τ ις υ πό λ ο ιπε ς
π ε ρ ιπ τώ σ ε ι ς, δ η λα δ ή σ ’ ε κ ε ίνε ς πο υ υ πε ρ έ χ ε ι η ε υ νο ϊ κ ό τε ρ η
ρ ύ θμ ισ η , υ πά ρ χ ε ι πρ ο σ ω ρ ι νή υ π οκ α τά σ τ α σ η τ ω ν
δ υσ με νέ σ τε ρ ων ό ρ ω ν α πό τ ου ς ε υν ο ϊκ ό τε ρ ο υ ς. Η ε ξ α ίρ ε σ η
α υτ ή π ο υ δ ι α τ υπ ώ νε τα ι ρ η τά σ τη ν πα ρ . 3 τ ο υ ά ρ θρ ο υ 7 τ ου
ν ό μο υ 1 8 7 6 /9 0 θ α ίσ χ υε ούτ ω ς ή ά λ λ ω ς δ ιό τ ι δ ε ν ε ί να ι
σ υν τα γ μα τι κ ά ε πι τρ ε πτ ό ν α α π ο κ λε ισ τε ί ο κ ο ιν ό ς ν ο μ ο θέ τη ς
α πό τ ο α ν α φ α ίρ ε το δ ι κ α ί ωμ ά το υ ν α ε π ι β ά λ λε ι κ α νό νε ς
δ η μό σ ι α ς τά ξ η ς κ α ι γ ια τ ι ς ε ρ γ α σ ι α κ έ ς σ χ έ σ ε ι ς 40.
Ε πο μέ ν ως,
εάν
κ α τώ τα τα
ό ρ ια
σ υλ λ ογ ικ ή
σ ύμ β α σ η
ο
κ ρ α τ ικ ό ς
πρ ο σ τα σ ία ς
υ πέ ρ
ε π ιτ ρ έ π ε τα ι
ν ομ ο θέ τ η ς
των
να
θ ε σ π ί ζε ι
ε ρ γ α ζ ο μέ ν ων,
ε ξε ιδ ικ ε ύε ι
και
η
να
τ ρ ο πο πο ιε ί τ ο υ ς ή δ η θε σ π ισ μ έ ν ου ς όρ ου ς α π ό το ν κ ρ α τ ικ ό
ν ο μο θέ τη μ ό ν ο πρ ο ς ό φ ε λ ο ς τ ω ν ε ρ γ α ζ ομέ ν ων. Ε ά ν όμ ω ς ο
κ ρ α τ ικ ό ς ν ο μο θέ τη ς ρ υ θμ ί ζε ι το υ ς όρ ο υ ς ε ρ γ α σ ία ς κ α τ ά
τ ρ ό πο α πο κ λε ισ τ ικ ό , η σ υ λ λο γ ικ ή σ ύμ β α σ η α π α γ ο ρ ε ύε τα ι μ ε
π ο ι νή α κ υρ ό τη τα ς να τρ ο πο π ο ιε ί τ ο υς όρ ο υ ς ε ρ γ α σ ί α ς το υ
κ ρ α τ ικ ού δ ικ α ί ου δ ι ότ ι α υ τοί α πο τε λο ύν κ α ν όνε ς δ η μόσ ια ς
39
40
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ. 141
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ 139
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 36
τ ά ξ η ς με α μ φ ιμε ρ ή ε νέ ρ γ ε ια 41. Έ τσ ι, η δ ια μό ρ φ ωσ η τη ς
σ χ έ σ η ς α νά με σ α
εργασίας
σ το ν ό μο κ α ι τ η σ υ λ λογ ικ ή
πρ α γ μα τ ο πο ιε ί τα ι
με
βάση
την
σ ύ μβ α σ η
αρχή
τη ς
π ρ οσ τα σ ία ς η ο π ο ία ό μ ως κ ά μ π τε τ α ι σ ε πε ρ ί πτ ωσ η ύπ α ρ ξη ς
κ α νό ν ων α μ φ ιμε ρ ώ ς α ν α γ κ α σ τ ι κ ο ύ δ ικ α ί ου.
Σε
π ε ρ ίπ τ ωσ η
δ ικ α σ τ ικ ώ ν
α μ φ ιβ ο λ ία ς ,
δ ια φ ο ρ ώ ν,
σ τη ν
γ ια
πρ ά ξη
τη ν
γ ίνε τα ι
α π οφ υγ ή
δ ε κ τή
η
ε π ικ ύρ ωσ η σ υ λ λο γ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς με νό μο κ α ι η ε π ικ ύρ ωσ η
α υτ ή έ χ ε ι α να δ ρ ο μ ικ ή ισ χ ύ. Π α ρ ά λ λη λ α , με τη ν ε π ικ ύ ρ ωσ η
τ η ς σ υ λλ ο γ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς με ν όμ ο, ο ι κ α ν ον ισ τ ικ ο ί όρ ο ι
α υτ ή ς α νά γ ο ν τα ι σ ε δ ια τά ξ ε ι ς τ υ π ικ ού ν όμ ο υ. Η κ ύρ ωσ η τ ου
ν ό μο υ σ η μα ί νε ι κ α τ ’ α π οτέ λ ε σ μα κ α ι ισ χ υρ ο π οί η σ η τη ς
σ υλ λ ογ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς α φ ο ύ π λέ ον έ χ ε ι ε ν έ ρ γ ε ια τ υπ ικ ο ύ
ν ό μο υ. Μ ία α πό τι ς σ υ νέ πε ιε ς π ο υ ε π ιφ έ ρ ε ι η κ ύ ρ ωσ η τη ς
σ υλ λ ο γ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς με ν ό μο ε ίν α ι ό τ ι θε ρ α πε ύο ντα ι τ υχ ό ν
ε λα ττ ώ μα τά τη ς π ου έ χ ο υν ω ς α π οτ έ λε σ μα τη ν ο λ ικ ή ή
μ ε ρ ικ ή α κ υρ ό τη τα τ ων δ ι α τά ξ ε ώ ν τη ς 42.
Κ α τά κ α ν ό να , ο ι δ ια τά ξε ι ς τω ν Ν ό μ ων
πο υ α φ ο ρ ο ύ ν
τ ο ε ρ γ α τ ικ ό δ ίκ α ιο , λ ό γ ω του ό τ ι α π οσ κ ο πο ύ ν σ τ η ν πα ρ ο χ ή
ε λά χ ισ τη ς πρ ο σ τα σ ία ς κ α ι π ρ ό νο ια ς πο υ υπ ο χ ρ ε ο ύ τα ι ν α
π α ρ ά σ χ ε ι τ ο Κ ρ ά το ς σ τ ου ς μ ι σ θ ωτ ού ς, σ ύ μφ ων α με τ α
ά ρ θρ α 2 2 π α ρ . 1 κ α ι 2 3 πα ρ . 1 το υ Σ υ ντά γ μα τ ος, όπω ς
α να φ έ ρ α με
π α ρ α π ά ν ω,
είναι
δ ια τά ξ ε ις
μ ο ν ο με ρ ώ ς
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξηρτημένης
εργασίας, σελ. 23
41
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 37
α να γ κ α σ τ ικ ο ύ δ ικ α ί ο υ υπ ό τ η ν έ νν ο ια ό τ ι μ πορ ού ν ν α
τ ρ ο πο πο ιη θ ο ύ ν μ ό ν ο υπέ ρ , δ η λα δ ή πρ ο ς τ ο σ υμ φ έ ρ ο ν τ ων
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν. Σ ύ μφ ω να με τη ν ά π ο ψη πο υ υ πο σ τη ρ ί ζε τα ι
α πό
το ν
Τ ρ α υ λό ,
το
ε ρ γ α τ ικ ό
δ ίκ α ιο ,
λό γ ω
το υ
π ρ ο οδ ε υ τ ικ ο ύ το υ χ α ρ α κ τή ρ α , πρ έ πε ι ν α λ ε ι τ ουρ γ ε ί μ όν ο
π ρ ο ς όφ ε λο ς τ ων ε ρ γ α ζ ο μέ ν ων .
Η ε φ α ρ μογ ή τη ς α ρ χ ή ς τη ς ε ύ νο ια ς σ τη σ χ έ σ η τη ς
σ υλ λ ο γ ικ ή ς
σ ύ μβ α σ η ς
α να τρ έ ψε ι τ η ν
με
ισ ο ρ ρ ο π ία
το
ν όμ ο
α ποσ κ ο πε ί
σ το
να
μ ε τ α ξ ύ τ ω ν πα ρ α γ ό ντ ω ν τη ς
ε ρ γ α σ ι α κ ή ς σ χ έ σ ε ω ς.
Σ υν ο ψ ί ζο ντα ς
τα
α ν ω τέ ρ ω
θα
μ πο ρ ο ύσ α με
να
σ υμ πε ρ ά νο υ με ό τ ι κ α τ ά τ η ν έ ν ν ο ια τη ς πα ρ . 3 το υ ά ρ θρ ο υ 7
τ ο υ Ν ό μο υ 1 8 7 6 / 9 0 ο ι ε υνο ϊ κ ό τε ρ ο ι γ ια τ ου ς μ ισ θω τ ού ς
κ α νο ν ισ τι κ ο ί ό ρ ο ι τ ων Σ υ λλ ογ ικ ώ ν Σ υμ β ά σ ε ω ν υ πε ρ ισ χ ύου ν
τ ω ν με μο νο με ρ ή ε νέ ρ γ ε ια δ ια τά ξ ε ων νό μ ων δ η μ όσ ια ς
τ ά ξ η ς, ε φ α ρ μοσ μέ ν η ς τη ς α ρ χ ή ς τη ς ε ύν ο ια ς, ε ν ώ ο ι μ ε
α μφ ι με ρ ή
κ α νο ν ισ τι κ ο ύ
ε νέ ρ γ ε ια
όρου
δ ια τ ά ξε ι ς
υφ ισ τά μ ε ν η ς
υ πε ρ ισ χ ύο υν
σ υ λ λογ ικ ή ς
κάθε
σ ύ μβ α σ η ς
α κ ό μ α κ α ι ε ά ν θ ίγ ο ν τα ι τ α σ υμ φ έ ρ ο ντ α τ ω ν μ ισ θ ω τώ ν. Η
ρ ύ θμ ισ η τ η ς πα ρ . 3 τ ο υ ά ρ θρ ο υ 7 τ ου ν όμ ο υ 18 76 / 90 ι σ χ ύε ι
κ α ι γ ι α σ υλ λ ογ ικ έ ς σ υμ β ά σ ε ις π ο υ θα σ υν α φ θο ύν με τά τη ν
θ έ σ π ισ η κ α νό ν ω ν δ η μόσ ια ς τά ξ η ς με μο νο με ρ ή ή α μφ ι με ρ ή
ε νέ ρ γ ε ια .
42
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ 143
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 38
ΣΤ.
Σχέση
Συλλογικής
Σύμβασης
Εργασίας
με
Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.
Υ π ά ρ χ ε ι πε ρ ί πτ ωσ η μ ία α τομ ι κ ή ε ρ γ α σ ι α κ ή σ χ έ σ η να
ε μπ ί πτε ι
στο
π ε δ ίο
ε φ α ρ μ ογ ή ς
π λε ιό ν ω ν
σ υ λ λ ογ ικ ώ ν
σ υμ β ά σ ε ων, κ ά θε μ ία ε κ τ ων ο πο ί ω ν δ ιε κ δ ικ ε ί τη ρ ύ θμ ισ ή
τ η ς με α πο τέ λε σ μ α να π ρ οκ ύπ τ ου ν π ολ λά ζη τή μα τα σ χ ε τ ικ ά
μ ε τ η σ υσ χ έ τ ισ η κ α ι τη με τα ξ ύ τ ου ς σ ύγ κ ρ ουσ η 43.
Σ ύμ φ ωνα με τ η ν ά π οψ η π ου ε π ικ ρ α τε ί σ τη ν θε ωρ ία η
σ υρ ρ ο ή δ ια κ ρ ίνε τα ι σ ε γ νή σ ια κ α ι μ η γ νή σ ια σ υ ρ ρ οή .
Γ νή σ ια
ή
πρ α γ μα τ ι κ ή
σ υρ ρ οή
Σ υ λλ ογ ικ ώ ν
Σ υ μβ ά σ ε ω ν
Ε ρ γ α σ ία ς υφ ίσ τ α τ α ι ό τα ν μί α α τ ομ ικ ή ε ρ γ α σ ι α κ ή σ χ έ σ η
υ πά γ ε τα ι
στο
πρ ο σ ωπ ικ ό,
ε πα γ γ ε λ μα τ ικ ό,
χ ρ ον ικ ό
και
τ ο π ικ ό ε π ίπε δ ο ισ χ ύ ο ς δ ύ ο ή πε ρ ισ σ ό τε ρ ων α ν τ ιτ ι θέ με νω ν
Σ υ λλ ο γ ικ ώ ν
Σ υ μβ ά σ ε ων.
Αυτό
έχει
ως
α π οτέ λε σ μα
οι
Σ υ λλ ο γ ικ έ ς α υ τέ ς Σ υ μβ ά σ ε ι ς να δ ιε κ δ ικ ο ύ ν ε φ α ρ μο γ ή ε π ί
τ η ς α τ ο μ ικ ή ς σ χ έ σ ε ω ς ε ρ γ α σ ί α ς 44. Κ α τά μ ί α ά λλ η ε κ δ οχ ή ,
υ π ο σ τη ρ ιζ ό με νη α π ό το ν Κ α ρ α κ α τσ ά νη , γ νή σ ι α /πρ α γ μα τ ικ ή
σ υρ ρ ο ή με τα ξ ύ δ ύο σ υ λ λογ ι κ ώ ν σ υμ β ά σ ε ων υ πά ρ χ ε ι σ ε
π ε ρ ίπ τ ωσ η
πο υ
ε ί τε
και
τα
δ ύο
μέ ρ η
τη ς
α τ ομ ικ ή ς
σ υμ β ά σ ε ω ς δ ε σ με ύ ον τα ι α πό τ ι ς σ υρ ρ έ ουσ ε ς σ υ λλ ογ ικ έ ς
Α. Καρακατσάνης, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, σελ 175
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξηρτημένης
εργασίας, σελ 25, Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και
43
44
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 39
σ υμ β ά σ ε ι ς ε ίτε ε ί να ι μέ λη τω ν σ υ μβ λη θε ισ ώ ν ορ γ α νώ σ ε ω ν
ε ί τε
έχει
ε πε κ τ α θε ί
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ων
το
σ υ λ λο γ ικ ώ ν
π ε δ ίο
ε φ α ρ μ ογ ή ς
σ υ μβ ά σ ε ων
Και
μ ία ς
η
ή
α τ ομι κ ή
ε ρ γ α σ ι α κ ή σ χ έ σ η υπά γ ε τα ι α πό κ ά θε ά πο ψη – πρ οσ ω π ικ ή ,
ε πα γ γ ε λ μα τ ικ ή , το π ικ ή , χ ρ ο νι κ ή - σ τ ο πε δ ίο ι σ χ ύ ο ς ό λ ων 45.
Ε νώ μη γ ν ή σ ια σ υρ ρ ο ή υπ ά ρ χ ε ι ε ί τε ό τα ν δ ε δ ε σ με ύ ο ν τα ι
κ α ι τ α δ ύο μέ ρ η α π ό μ ία Σ υ λλ ογ ικ ή Σ ύμ β α σ η ε ίτε ό τα ν
υ πά ρ χ ε ι
δ έ σ με υσ η
α λ λά
π ρ όκ ε ι τα ι
για
Σ υ λ λο γ ικ έ ς
Σ υμ β ά σ ε ι ς πο υ ρ υ θμ ί ζ ο υ ν δ ια φ ο ρ ε τ ικ ά θέ μα τα ο π ό τε δ ε
σ υγ κ ρ ο ύ ο ν τα ι
α λ λά
α λ λ η λοσ υμ π λη ρ ώ ν ον τα ι.
Για
π α ρ ά δ ε ιγ μα , ε ά ν σ υρ ρ έ ο υν δ ύ ο σ υ λ λ ο γ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς η μί α
ε κ τ ω ν ο π ο ί ων να α φ ορ ά γ ε ν ικ ό τε ρ ο κ λά δ ο κ α ι η ά λλ η
ε ιδ ικ ό τε ρ ο ή ο μ ο ιο ε πα γ γ ε λ μα τ ικ έ ς σ υ λ λο γ ικ έ ς σ υμ β ά σ ε ι ς η
μ ί α ε κ τ ω ν ο πο ί ω ν ν α α φ ο ρ ά γ ε ν ι κ ό τε ρ η ε πα γ γ ε λ μα τ ικ ή
κ α τη γ ο ρ ία κ α ι η ά λ λη ε ξ ε ιδ ικ ε υμ έ ν ο με ρ ικ ό τε ρ ο ε πά γ γ ε λ μα ,
τ ό τε δ ε ν υφ ίσ τα τα ι πρ α γ μα τ ικ ή /γ νή σ ια σ υρ ρ ο ή 46. Ε π ο μέ ν ω ς,
β α σ ικ ή πρ ο ϋ πό θε σ η , ώ σ τ ε να υ πά ρ χ ε ι πρ α γ μ α τ ικ ή σ υρ ρ οή ,
ε ί να ι να πρ ο κ ύ πτε ι δ ε σ με υτ ικ ό τη τα με τα ξ ύ τ ων με ρ ώ ν πο υ
υ π όκ ε ιν τα ι σ ε μ ία σ υγ κ ε κ ρ ιμ έ ν η α το μ ικ ή σ χ έ σ η ε ρ γ α σ ία ς
α πό
π λε ίο νε ς
σ η μα ντ ικ ό τε ρ ο υ ς
σ υ λ λο γ ικ έ ς
λόγους
σ υμ β ά σ ε ι ς.
σ το υ ς
Ένας
οπ ο ίο υ ς
από
τ ο υς
οφ ε ί λε τα ι
η
διαιτησία, Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ 222 σελ.
158, Μον. Πρωτ. Λαρίσης 565/1992
45
Α. Καρακατσάνης, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, σελ 175
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ. 158 και Δ.
Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ. 222
46
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 40
σ υν ύπ α ρ ξ η πε ρ ισ σ ό τε ρ ων σ υλ λ ογ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ω ν σ υ νισ τά
τ ο ό τ ι πα ρ έ χ ε τ α ι α π ό το κ ρ α τ ικ ό δ ί κ α ιο η ε υ χ έ ρ ε ια σ το ν
ε ρ γ α ζ όμ ε ν ο ν α σ υ μ με τά σ χ ε ι, μ ε τ η ν ιδ ι ότη τα το υ μέ λο υ ς, σ ε
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ε ς α π ό μ ία σ υ νδ ι κ α λ ισ τ ικ έ ς ορ γ α νώ σ ε ι ς. Α υτ ό
έχει
ως
λ ο γ ικ ό
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ε ς
ε πα κ όλο υ θ ο
σ υ λ λ ο γ ικ έ ς
σ υνδ ικ α λ ισ τ ικ έ ς
ότι
σ υμ β ά σ ε ι ς
ο ρ γ α νώ σ ε ις
ε κ ε ί νε ς
δ ε σ με ύε τ α ι
π ου
σ υ νή ψα ν
στις
ο π ο ίε ς
από
οι
έχει
π ρ οσ χ ω ρ ή σ ε ι 47.
Σ υρ ρ ο ή σ υ λ λ ογ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ω ν μ πορ ε ί να υφ ίσ τα τα ι
ε ί τε α νά με σ α σ ε σ υ λ λο γ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς με δ ια φ ορ ε τ ικ ό
τ ο π ικ ό π ε δ ίο ισ χ ύο ς, δ η λα δ ή ε θν ι κ ή σ υ λ λογ ικ ή σ ύ μβ α σ η
ε ρ γ α σ ί α ς ε νό ς ε ίδ ο υ ς με το π ι κ ή σ υ λ λο γ ικ ή σ ύμ β α σ η τ ο υ
α υτ ο ύ ε ίδ ο υ ς, ε ίτε α νά με σ α σ ε σ υ λλ ογ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς μ ε
δ ια φ ορ ε τ ικ ό
ε π α γ γ ε λμ α τ ι κ ό
πε δ ί ο,
δηλαδή
ο μ ο ιοε πα γ γ ε λ μα τ ι κ ή με κ λα δ ι κ ή ή ε π ιχ ε ιρ η σ ι α κ ή σ υ λλ ογ ικ ή
σ ύμ β α σ η . ε π ο μ έ ν ω ς, δ ε ν ε νδ ια φ έ ρ ε ι κ α τ ’ α ρ χ ή ν τ ο το π ικ ό ή
ε πα γ γ ε λ μα τ ικ ό πε δ ί ο μ ί α ς σ υλ λ ο γ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς ε πε ιδ ή δ ε ν
π ρ ο β λέ πε τα ι
α πό
το
νό μο
σ ύσ τη μα
ιε ρ α ρ χ ία ς
τ ων
σ υλ λ ο γ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ω ν. Σ υρ ρ ο ή δ ε ν ε ί να ι δ υ να τό ν να
υ πά ρ χ ε ι α νά με σ α σ ε ε θν ικ ή γ ε ν ικ ή σ υ λ λο γ ικ ή σ ύμ β α σ η
ε ρ γ α σ ί α ς κ α ι σ υλ λ ογ ικ ή σ ύμβ α σ η ά λ λη ς κ α τη γ ορ ία ς δ ιό τ ι η
47
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ. 159
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 41
π ρ ώ τη θε σ π ί ζε ι κ α τ ώ τα τα ό ρ ι α πρ ο σ τα σ ία ς π ο υ μό νο πρ ο ς
ό φ ε λο ς τ ων ε ρ γ α ζ ο μέ ν ω ν μ πορ ού ν ν α τρ οπ οπ ο ιη θο ύ ν 48.
Σε
πε ρ ί π τ ωσ η
σ υρ ρ οή ς
Σ υ λλ ογ ικ ώ ν
Σ υ μβ ά σ ε ω ν
ε φ α ρ μ ό ζε τ α ι η α ρ χ ή τ η ς πρ ο σ τα σ ί α ς κ α ι το πρ ο β ά δ ισ μ α
ρ υ θμ ί ζε τα ι α πό τ ο ά ρ θρ ο 1 0 τ ο υ Ν ό μο υ 1 87 6 /9 0. Κ α τά τ η ν
π α ρ . 1 το υ ά ρ θρ ο υ α υ το ύ, ότα ν υ πά ρ χ ε ι σ υρ ρ οή
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ων
Σ υ λ λ ο γ ικ ώ ν
Σ υ μβ ά σ ε ω ν
Ε ρ γ α σ ία ς,
τ υγ χ ά νε ι ε φ α ρ μο γ ή ς η ε υν ο ϊ κ ό τε ρ η γ ια το υ ς μ ισ θ ω το ύς .
Έ τσ ι, γ ια πα ρ ά δ ε ιγ μ α , ε ά ν σ υ ρ ρ έ ο υ ν π ε ρ ισ σ ό τε ρ ε ς κ λα δ ικ έ ς
σ υλ λ ογ ικ έ ς
σ υ μβ ά σ ε ι ς,
θα
ε φ α ρ μο σ τε ί
ε κ ε ίνη
α πό
το
π ε ρ ιε χ ό με νο τη ς ο πο ί α ς πρ ο κ ύπ τε ι ό τ ι ε ίνα ι η ε υ νο ϊκ ό τε ρ η
γ ια
το
μ ισ θ ωτ ό .
παραγράφου
Π α ρ ά λ λη λ α ,
πρ ο σ δ ιο ρ ί ζε ι
τον
το
Β
ε δ ά φ ιο
τρ ό πο
της
σ ύγ κ ρ ισ η ς
ίδ ια ς
των
σ υρ ρ ε ο υσ ώ ν σ υλ λ ο γ ικ ώ ν σ υμ β ά σ ε ω ν, α να φ έ ρ ο ν τα ς ό τ ι η
σ ύγ κ ρ ισ η κ α ι η ε πι λ ο γ ή τ ων σ υ λ λο γ ι κ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ω ν πο υ
σ υρ ρ έ ο υ ν γ ί νε τ α ι κ α τά ε νό τη τ ε ς θε μά τω ν ή τ ο ι : α ] ε νό τη τα
α πο δ οχ ώ ν κ α ι β ] λο ι πά θέ μα τ α 49. Ό σ ο ν α φ ο ρ ά τη ν ε ν ό τ η τα
τ ω ν α π ο δ ο χ ώ ν, πρ ο σ τ ί θε ν τα ι ο ι π α ρ οχ έ ς τη ς σ υ λ λογ ικ ή ς
σ ύμ β α σ η ς
που
α π ο τε λ ού ν
τ α κ τ ικ έ ς
α π οδ οχ έ ς
(β α σ ικ ός
μ ι σ θ ό ς κ α ι ε π ιδ ό μα τα λ. χ . ε π ί δ ο μα γ ά μ ου, π ο λυε τ ία ς κ τ λ. )
κ α ι το ά θρ ο ισ μα α υτ ό σ υγ κ ρ ί νε τ α ι με τ ο σ ύ νο λ ο τω ν
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ. 158 επ. και Δ .
Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ. 223
48
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 42
α πο δ ο χ ώ ν πο υ σ υ νο μ ο λ ογ ή θη κ α ν με τ η ν α το μ ικ ή σ ύ μβ α σ η .
Ε ά ν ο ι σ υ μβ α τ ικ έ ς α π οδ ο χ έ ς ε ί να ι μ ικ ρ ό τε ρ ε ς α πό τι ς
ν ό μ ιμε ς, κ α τα β ά λ λε τα ι η δ ια φ ορ ά 50. Δε σ υ νυ πο λ ο γ ί ζο ντα ι
ό μ ω ς σ τ ι ς πα ρ ο χ έ ς τη ς σ υ λλο γ ικ ή ς σ ύμ β α σ η ς πα ρ ο χ έ ς πο υ
ε ξ υ πη ρ ε το ύν λε ιτ ο υρ γ ικ έ ς α νά γ κ ε ς τ ις ε π ιχ ε ίρ η σ η ς δ ι ό τ ι δ ε ν
θ ε ωρ ο ύ ντα ι τα κ τ ικ έ ς α π ο δ ο χ έ ς. Η μέ θ ο δ ο ς σ ύγ κ ρ ισ η ς πο υ
α να λ ύσ α με
σ υρ ρ ο ή
α υτ ώ ν 51.
α μέ σ ω ς
πα ρ α πά ν ω
σ υ λλ ογ ικ ώ ν
Ως
ε φ α ρ μ ό ζε τ α ι
σ υ μβ ά σ ε ω ν
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η
και
όχι
χ α ρ α κ τη ρ ίζε τα ι
μό νο
σ τη
η
στη
δ ια δ ο χ ή
σ υ λ λογ ικ ή
ρ ύ θμ ισ η ε κ ε ί νη η ο π ο ία ε υν οε ί σ υν ολ ικ ά τ ο με γ α λ ύτ ε ρ ο
μ έ ρ ο ς τ ω ν μ ισ θ ω τώ ν πο υ δ ε σ με ύ ε ι α κ ό μα κ α ι ε ά ν θ ίγ ε ι
ο ρ ισ μέ νο υ ς α π ό α υ το ύ ς 52. Ε πο μέ ν ω ς, σ υγ κ ρ ί νο ντ α ι με τ α ξύ
τ ο υ ς ο ι π λε ί ο νε ς σ υλ λ ο γ ικ έ ς ρ υθ μ ίσ ε ι ς γ ια ν α δ ι α π ισ τ ω θε ί
π ο ια α π ό α υ τέ ς τ ι ς σ υ λλ ο γ ικ έ ς ρ υ θ μ ίσ ε ι ς ε ί να ι ε υν ο ϊκ ό τε ρ η
ό χ ι γ ια τ ο υς με μο ν ωμ έ ν ους ε ρ γ α ζ ομέ νο υ ς α λ λά γ ια τ ο
σ ύν ο λο τ ων ε ρ γ α ζ ο μέ ν ω ν σ τ η ν Ε π ι χ ε ίρ η σ η 53.
Σ ύμ φ ωνα
με
τη ν
ά πο ψη
που
ε πι κ ρ α τ ε ί,
η
οπ ο ία
ε ρ ε ίδ ε τα ι σ τ η ν ε ισ η γ η τ ικ ή έ κ θε σ η το υ ισ χ ύο ντ ο ς νό μο υ
1 8 7 6 /9 0 ,
υπ ο σ τ η ρ ί ζε τα ι
ότι
ο
ν ό μο ς
ε ν νοε ί
πώ ς
σ τ ις
π ε ρ ιπ τώ σ ε ι ς γ νή σ ι α ς σ υ ρ ρ οή ς μ π ορ ού ν κ α τά τη ν α ρ χ ή τη ς
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξηρτημένης
εργασίας, σελ. 26, Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ.
160 ΑΠ 3807/1995, Ε Α 2431 /1995
50
Λ. Ντάσιος, Εργατικό Δικονομικό Δίκαιο, σελ 202 επ
51
Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ. 190 επ.
52
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξηρτημένης
εργασίας , σελ. 57
49
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 43
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς με τα χ ε ίρ ισ η ς τ ω ν ε ρ γ α ζο μέ ν ων ν α τύ χ ου ν
ε φ α ρ μ ο γ ή ς, πα ρ ά λ λη λα , δ ύ ο σ υλ λ ογ ικ έ ς σ υμ β ά σ ε ι ς, δ η λα δ ή
μ ί α π ου ν α α φ ορ ά τη ν ε νό τη τα τ ω ν α π οδ οχ ώ ν κ α ι η ά λλ η
τ η ν ε ν ό τ η τα τ ω ν λο ι πώ ν θε μά τω ν. Η ά πο ψη α υ τή ε ίνα ι
α ντ ί θε τη πρ ο ς το γ ρ ά μ μα τη ς δ ιά τα ξ η ς τ η ς πα ρ .
ά ρ θρ ο υ
10
εφαρμογή
του
της
νόμου
1 87 6 /9 0
ε υ νο ϊκ ότε ρ η ς
πο υ
1 το υ
α να φ έ ρ ε τα ι
σ υλ λ ογ ικ ή ς
σ τη ν
σ ύ μβ α σ η ς 54.
Ε πο μέ ν ως, με τη δ ιά τα ξ η α υτή δ ια π ισ τώ ν ο υμε
π ο ια σ υ λ λογ ικ ή σ ύ μβ α σ η ε ίνα ι η π ιο ε υ νο ϊκ ή γ ια τ ον
ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο , σ υ γ κ ρ ίν ο ν τα ς τι ς σ υλ λ ογ ικ έ ς σ υμ β ά σ ε ι ς πο υ
σ υρ ρ έ ο υ ν.
Η
πα ρ .
σ η μα ντ ικ ή
2
όμως
α π όκ λ ισ η
τ ου
από
ίδ ιο υ
τη ν
ά ρ θρ ου
αρχή
τη ς
ε ισ ά γ ε ι
μία
πρ ο σ τ α σ ία ς.
Σ ύμ φ ωνα με τ η ν π α ρ . 2 το υ ά ρ θρ ου 1 0 το υ Ν ό μο υ 18 76 /9 0
σε
πε ρ ί πτ ωσ η σ υρ ρ ο ή ς Ε πι χ ε ιρ η σ ια κ ή ς ή Κ λα δ ικ ή ς μ ε
ο μ ο ιοε πα γ γ ε λ μα τ ι κ ή (τ ο π ικ ή ή ε θ ν ικ ή ) σ υ λ λ ογ ικ ή Σ ύμ β α σ η
υ πε ρ ισ χ ύε ι η Ε π ι χ ε ιρ η σ ια κ ή ή Κ λα δ ι κ ή α κ ό μα κ α ι ε ά ν ο ι
ό ρ ο ι τη ς Ε πι χ ε ιρ η σ ια κ ή ς ή Κ λ α δ ικ ή ς Σ υ λ λογ ικ ή ς Σ ύ μβ α σ η ς
ε ί να ι δ υσ μ ε νέ σ τε ρ ο ι γ ια το υ ς ε ρ γ α ζ όμ ε ν ου ς τη ς Ε π ι χ ε ίρ η σ η ς
- ε κ με τά λ λε υσ η ς ή τ ο υ Κ λά δ ο υ, υ πό τ η ν πρ οϋ π όθ ε σ η όμω ς
ότι
υπ ά ρ χ ε ι
ρ ύ θ μ ισ η
γ ια
την
α ντ ίσ το ι χ η
κ α τη γ ορ ί α
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν 55. Η δ ιά τα ξ η α υτή α πο τε λε ί ε ξ α ίρ ε σ η α πό τη ν
Δ. Ζερδελής, Η πρ ακτική της εκμετάλλευσης, σελ. 187
Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ. 220
55
Α. Καρακατσάνης, Συλλογικό Εργατικό Δίκαιο, σελ. 175 Ι.
Κουκιάδης,
Συλλογικές
εργασιακές
σχέσεις,
σελ.
161,
Δ.
53
54
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 44
α ρ χ ή τη ς ε ύν ο ια ς κ α ι τυγ χ ά νε ι ε φ α ρ μ ογ ή ς η α ρ χ ή τη ς
δ ια δ ο χ ή ς τ ων τά ξ ε ω ν. Η ρ ύθ μ ισ η α υ τή έ χ ε ι ω ς σ κ οπ ό τη ν
π α ρ ε μπ όδ ισ η τη ς δ ιά σ πα σ η ς τ η ς σ υλ λ ογ ικ ή ς ρ ύ θμ ισ η ς πο υ
ι σ χ ύε ι σ τ η ν ε π ιχ ε ίρ η σ η ή σ ε ο μ ο ε ιδ ε ί ς ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ι ς η ο πο ί α
ε ξ α σ φ α λ ί ζε τα ι με τη ν ο μο ι ο μ ο ρ φ ί α κ α ι τη ν τά ξ η μέ σ α σ ε
α υτ έ ς 56. Ε π ιπ λέ ον, η δ ι ά τ α ξ η α υ τή σ το χ ε ύ ε ι κ α τ α ρ χ ή ν σ τ η
ρ ι ζ ικ ή
α λ λά
και
α ντ ι με τ ώ π ισ η
σ τη ν
δ ια πρ α γ μα τε ύσ ε ω ν
το υ φ α ι νο μέ νο υ τη ς σ υρ ρ οή ς
πρ ο α γ ωγ ή
σε
ε π ίπε δ ο
των
σ υ λ λ ογ ικ ώ ν
ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ς
-
ε κ με τ α λλε ύσ ε ω ς 57. Υ πά ρ χ ε ι όμω ς π ε ρ ί πτ ωσ η να ε φ α ρ μ οσ τε ί
η ε θν ι κ ή γ ε ν ικ ή σ υ λ λο γ ικ ή σ ύμ β α σ η ε ρ γ α σ ία ς. Α υ τ ό θα γ ί νε ι
μ ό νο ε ά ν τα σ υγ κ ε κ ρ ι μέ να θέ μα τα δ ε ρ υθ μ ί ζο ντ α ι α πό τι ς
κ α τώ τε ρ η ς
β α θ μ ίδ α ς σ υρ ρ έ ο υσ ε ς σ υ λ λογ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς ή
ρ υ θμ ί ζ ο ν τα ι με ν α λ λά κ α τά τρ όπ ο πο υ ν α β λά π τε ι τ α
σ υμ φ έ ρ ο ντ α τ ω ν ε ρ γ α ζο μέ ν ων . Ε π ίσ η ς, ε ά ν σ υρ ρ έ ε ι ε θ ν ικ ή
γ ε ν ικ ή σ υ λ λο γ ι κ ή σ ύ μβ α σ η μ ε κ λ α δ ικ ή κ α ι ε π ιχ ε ιρ η σ ια κ ή ,
τ ό τε θα ε φ α ρ μ ο σ τε ί η σ υ λ λο γ ι κ ή σ ύ μβ α σ η ε κ ε ίν η τη ς οπ ο ία ς
οι
κ α νο ν ισ τ ικ ο ί
όροι
ε ίν α ι
ε υ νο ϊκ ότε ρ ο ι
γ ια
τ ου ς
μ ι σ θ ω το ύ ς.
Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ. 220 ΑΠ
281/2002
56 Α. Καρακατσάνης, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, σελ. 175
57 Γ.
Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξ ηρτημένης
εργασίας, σελ. 27
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 45
Σ ύμ φ ωνα μ ε τη ν ά πο ψη πο υ ε π ικ ρ α τε ί σ τη ν ο μ ο λ ο γ ία ,
ε ά ν κ ά π ο ιο ς ε ρ γ α ζό με ν ο ς δ ε σ με ύε τα ι α π ό δ ύο δ ια φ ορ ε τ ικ έ ς
σ υλ λ ο γ ικ έ ς σ υμ β ά σ ε ι ς η μ ί α ε κ τ ω ν ο π ο ίω ν ρ υ θ μί ζε ι τη ν
κ ύρ ια α π α σ χ ό λη σ η κ α ι η ά λλη τη ν υ ποα πα σ χ ό λη σ η ( με ικ τή
ε ρ γ α σ ί α ),
τ ό τε
θα
ε φ α ρ μ ο σ τε ί
σ’
α υτ ό ν
η
σ υ λ λ ο γ ικ ή
σ ύμ β α σ η π ου α φ ορ ά τη ν κ ύρ ια α πα σ χ ό λη σ η ε κ τ ό ς ε ά ν ε ί να ι
α δ ύν α τ ο ν ν α ε ξ α κ ρ ιβ ω θε ί π ο ια α πό τ ι ς δ ύ ο ε ρ γ α σ ι α κ έ ς
σ χ έ σ ε ι ς α π οτε λε ί κ ύρ ι α α πα σ χ ό λη σ η . Σ τη ν π ε ρ ίπ τ ωσ η α υτή
θ α τύχ ε ι ε φ α ρ μο γ ή ς η ε υνο ϊ κ ό τε ρ η γ ια τ ο ν ε ρ γ α ζό με ν ο.
Α ντ ί θε τα , η πα λα ι ότε ρ η ν ο μο λ ογ ία δ ε χ ό τα ν τη ν π α ρ ά λ λη λ η
ε φ α ρ μ ο γ ή τ ω ν σ υ λλ ο γ ικ ώ ν σ υ μ β ά σ ε ων π ο υ α φ ορ ούσ α ν τη ν
κ ύρ ια α π α σ χ ό λη σ η κ α ι τη ν υπ ο α πα σ χ ό λη σ η , υ πο σ τη ρ ί ζ ο ν τα ς
ότι
ο
ε ρ γ α ζ ό με ν ο ς
δ ε σ με υ ό τα ν
από
τις
α ν τ ίσ τ ο ιχ ε ς
σ υλ λ ογ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς α νά λογ α μ ε το ν χ ρ ό νο ε ρ γ α σ ία ς πο ύ
α πα σ χ ο λο ύτ α ν σ ε κ ά θε μ ία α π ό α υτ έ ς 58.
Μ ε β ά σ η τη ν ε ρ μ η νε ί α τ ω ν πα ρ . 1 κ α ι 2 το υ ά ρ θρ ο υ 1 0
σ υνά γ ο υμε
Σ υ λλ ο γ ικ ή ς
ότι
ζή τη μ α
Σ ύ μβ α σ η ς
ε φ α ρ μ ογ ή ς
υ πά ρ χ ε ι
τη ς
ό τα ν
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς
οι
σ υρ ρ έ ο υσ ε ς
Σ υ λλ ο γ ικ έ ς Σ υ μβ ά σ ε ι ς ρ υ θ μ ίζ ο υ ν το ίδ ιο θέ μα κ α τά τρ ό π ο
δ ια φ ο ρ ε τ ικ ό.
Σ υ λλ ο γ ικ ή
Ε ά ν έ να
Σ ύμ β α σ η
θέ μα
ρ υ θ μί ζε τα ι
Ε ρ γ α σ ία ς,
μό νο
α υτ ό μα τ α
από
μί α
πρ ο κ ύ πτ ε ι
π α ρ ά λ λη λη ε φ α ρ μ ογ ή . Κ α ι σ ε α υτ ή ν τη ν πε ρ ί πτ ωσ η υπ ά ρ χ ε ι
σ υρ ρ ο ή , η ο πο ί α ε ίν α ι φ α ι νο με ν ικ ή , α λ λά πα ρ ’ ό λ ’ α υ τά ,
Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ. 221, ΑΠ
1292/84, ΕΕΔ 44. 614
58
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 46
δ ε ν ε φ α ρ μ ό ζε τ α ι ο κ α νό να ς τ ο υ ά ρ θρ ο υ 10 πα ρ . 1, 2 το υ
ν ό μο υ 1 8 7 6 /9 0 59.
Η ά ρ σ η τη ς σ ύγ κ ρ ο υσ η ς τ ω ν ρ υ θ μίσ ε ων πε ρ ισ σ ό τε ρ ω ν
σ υλ λ ο γ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ω ν μ πο ρ ε ί να ε πι τε υχ θε ί, α νά λ ο γ α , με
δ ύο
τρ ό π ο υ ς :
ε ί τε
με
το
σ ύσ τ η μ α
τη ς
α π ο κ λε ισ τ ικ ή ς
ε φ α ρ μ ογ ή ς τη ς μ ία ς, ε ί τε με το σ ύσ τη μα τη ς σ ωρ ε υ τι κ ή ς
εφαρμογής
των
πλ ε ι ό νω ν
σ υ λ λογ ικ ώ ν
σ υ μβ ά σ ε ων.
Τα
κ ρ ι τή ρ ια τ η ς α π ο κ λε ισ τ ικ ή ς ε φ α ρ μ ογ ή ς τη ς μ ία ς σ υ λ λογ ικ ή ς
σ ύμ β α σ η ς ε ί να ι τ α ε ξ ή ς.
Α ) Ο κ α ν ό να ς ό τ ι η ε ιδ ικ ότ ε ρ η σ υ λ λο γ ικ ή σ ύ μβ α σ η
ε π ικ ρ α τε ί τη ς γ ε ν ικ ό τε ρ η ς ή ,
Β ) Ο κ α νό να ς τη ς ε ξ α σ φ ά λ ι σ η ς τη ς ε ν ό τη τα ς τ ω ν
ρ υ θμ ίσ ε ω ν.
Η σ ωρ ε υτ ικ ή ε φ α ρ μ ογ ή σ υνδ έ ε τα ι με τ ον κ α ν όν α τη ς
υ πε ρ ο χ ή ς τ η ς ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς δ ιά τα ξ η ς. Η ε λλ η ν ικ ή έ νν ομη
τ ά ξ η α πο δ έ χ ε τ α ι μ ό νο σ υ μπλ η ρ ω μα τι κ ά τη ν α πο κ λε ισ τ ικ ή
ε φ α ρ μ ογ ή τη ς μ ί α ς σ υ λ λο γ ικ ή ς σ ύμ β α σ η ς 60.
Ο νό μο ς 1 8 7 6 / 9 0 κ α τ ή ρ γ η σ ε τη ν ιε ρ α ρ χ ι κ ή σ χ έ σ η
μεταξύ
των
σ υ λ λ ο γ ικ ώ ν
σ υ μ β ά σ ε ων
π ου
πρ οέ β λε πε
ο
π ρ ο ισ χ ύσ α ς νό μο ς 3 2 3 9 / 19 55.
Ω ς π ρ ο ς τ η ν σ υρ ρ οή ε θ ν ικ ή ς ομ ο ιοε πα γ γ ε λ μα τι κ ή ς
σ υλ λ ογ ικ ή ς σ ύμ β α σ η ς με σ υ λ λ ο γ ικ ή σ ύμ β α σ η κ α τ ώ τ ε ρ η ς
β α θ μ ίδ α ς,
59
60
η
σ υρ ρ ο ή
ε πε λο ί ε τ ο
υ πό
το
κ α θ ε σ τώ ς
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ. 158 επ
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ. 160
το υ
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 47
π ρ ο ισ χ ύσ α ντ ο ς νό μ ο υ 3 23 9/ 5 5 με β ά σ η τ ις α ρ χ έ ς τη ς
ε ιδ ικ ό τη το ς κ α ι τη ς ε υ νο ϊκ ό τε ρ η ς με τα χ ε ίρ ισ η ς κ α τά τ α
ά ρ θρ α 2 1 πα ρ . 2 κ α ι 7 π α ρ . 1 ε δ . Γ , Δ α υ τ ού, πρ ά γ μ α πο υ
ε ίχ ε
ως
σ υν έ πε ια ,
όταν
η
κ α τώ τε ρ η
α υ τή
σ υ λλ ογ ικ ή
σ ύμ β α σ η ή τα ν ε ιδ ικ ή , να υπε ρ ισ χ ύε ι α υ τή ε ά ν πα ρ ά λ λη λα
ή τα ν κ α ι η ε υν ο ϊκ ό τε ρ η γ ι α το υ ς μ ισ θω τ ού ς 61.
Οι
α ν ω τέ ρ ω
αρχές
της
ε ιδ ικ ό τ η τα ς
και
τη ς
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς με τ α χ ε ίρ ισ η ς δ ε ν ε γ κ α τα λε ίπ ον τα ι μ ε ν υπ ό τ ο
ι σ χ ύο ν κ α θε σ τώ ς τ ο υ νό μο υ 1 8 76 /9 0, π α ρ ’ ό λ’ α υ τά ό μ ω ς η
έ κ τα σ η ε φ α ρ μ ο γ ή ς το υ ς φ α ίνε τα ι α φ ’ ε νό ς ν α πε ρ ιο ρ ί ζε τα ι
και
να
σ χ η μα τ οπ ο ιε ίτα ι
και
αφ’
ε τέ ρ ο υ
να
σ υγ κ ε κ ρ ι με ν ο π ο ιε ίτ α ι 62.
Σ υμ πε ρ α σ μα τ ικ ά , θα μπ ορ ού σ α με να πα ρ α τη ρ ή σ ο υμε
ό τ ι ο ι πρ ο ϋπ ο θέ σ ε ι ς πο υ π ρ έ π ε ι ν α σ υν τρ έ χ ου ν πρ οκ ε ι μέ νο υ
ν α ε φ α ρ μ ο σ τ ο ύν ο ι δ ι α τά ξ ε ι ς π ο υ α φ ορ ο ύν τη ν ε π ί λυσ η τω ν
π ρ ο β λ η μά τ ω ν π ου α φ ορ ο ύ ν τη σ υρ ρ οή ε ίν α ι τέ σ σ ε ρ ι ς.
Α)
Η
ύ πα ρ ξ η
γ νή σ ια ς /
π ρ α γ μα τ ικ ή ς
σ υρ ρ ο ή ς
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ων σ υλ λ ο γ ικ ώ ν σ υμ β ά σ ε ω ν πο υ να δ ιε κ δ ικ ο ύ ν τ η
ρ ύ θμ ισ η τη ς ίδ ια ς α τ ο μ ικ ή ς σ χ έ σ ε ω ς ε ρ γ α σ ία ς.
βλ. Εφ. Αθ. 7662/77 ΕΕΔ 37.390, Χ. Γκούτος – Γ. Λεβέντης
‘Εργατική Νομοθεσία, 1988, παρ αγρ. 148 σελ. 456 επ.
62
Μον. Πρ ωτ. Λαρίσης 565/1992, Δ ΕΝ 52.18
61
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 48
Β ) Η δ έ σ με υσ η α πό τ ι ς σ υ λ λο γ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς τ όσ ο τ ου
ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο υ ό σ ο κ α ι το υ ε ρ γ οδ ό τη . Έ τσ ι, ε ά ν δ ε σ με ύ ε τα ι
μ ό νο ο έ να ς α πό το υ ς δ ύ ο π . χ . ο ε ρ γ α ζ ό με ν ο ς, τ ότε δ ε ν
τ ί θε τα ι θέ μα σ υρ ρ ο ή ς ε κ τ ός ε ά ν πρ όκ ε ι τα ι γ ια ε θν ικ ή
γ ε ν ικ ή σ υλ λ ο γ ικ ή σ ύμ β α σ η ε ρ γ α σ ί α ς η ο πο ία δ ε σ με ύε ι το
σ ύν ο λο τ ων ε ρ γ α ζο μέ ν ων κ α ι τ ων ε ρ γ οδ ο τώ ν ό λη ς τη ς
Χ ώ ρ α ς.
Γ ) Η ύ πα ρ ξ η σ υρ ρ ε ουσ ώ ν σ υλ λ ογ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ω ν π ο υ
ν α σ υγ κ ρ ού ον τα ι με τα ξ ύ τ ου ς, δ η λα δ ή να ρ υ θ μ ί ζο υν τ α ίδ ια
θ έ μα τ α κ α τά δ ια φ ο ρ ε τ ι κ ό τρ όπ ο.
Δ ) Ο ι σ υ λλ ο γ ικ έ ς σ υμ β ά σ ε ι ς π ο υ σ υρ ρ έ ο υν να ισ χ ύο υ ν
κ α τά το ν κ ρ ίσ ι μο χ ρ ό ν ο .
Δ ι α δ ο χ ή σ υλ λ ο γ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ω ν ε ρ γ α σ ία ς υφ ίσ τα τα ι
ό τα ν νε ό τε ρ η σ υ λ λο γ ικ ή σ ύμ β α σ η ε κ το π ί ζε ι τ ο υ ς ό ρ ο υς
ε ρ γ α σ ί α ς πα λα ι ότε ρ η ς α νε ξά ρ τη τ α α π ό τ ο όφ ε λ ο ς ή μη τω ν
μ ι σ θ ω τώ ν πο υ τ ου ς α φ ο ρ ά , ε φ α ρ μ ό ζο ντ α ς τη ς α ρ χ ή ς τη ς
δ ια δ οχ ικ ότη τα ς π ο υ ισ χ ύε ι ό τα ν σ υσ χ ε τ ί ζο ν τα ι κ α ν ο ν ισ τ ικ ο ί
όροι
σ υ λ λο γ ικ ώ ν
σ υ μβ ά σ ε ω ν
τ ου
ί δ ιο υ
και
όχ ι
δ ια φ ο ρ ε τ ικ ο ύ ε π ι πέ δ ο υ 63. Ε πο μ έ ν ω ς, ό τα ν υ πά ρ χ ε ι δ ια δ ο χ ή
σ υλ λ ογ ικ ώ ν
σ υ μβ ά σ ε ω ν
πα ρ α κ ά μπ τε τ α ι
η
αρχή
τη ς
π ρ ο τε ρ α ι ό τη τα ς τη ς ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς ρ ύθ μ ισ η ς κ α ι πα ίρ νε ι τη ν
θ έ σ η τη ς η α ρ χ ή τη ς δ ι α δ οχ ή ς τ ω ν τά ξ ε ων σ ύ μφ ωνα με τη ν
ο π ο ία , με τα γ ε ν έ σ τε ρ η σ υ λλο γ ικ ή σ ύ μβ α σ η κ α τα ρ γ ε ί τη ν
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 49
π ρ ογ ε νέ σ τε ρ η
α ντ ί θε τε ς
α κ ό μα
πρ ο ς
τ ρ ο πο πο ίη σ η
α υτ ή
το
και
εάν
σ υμφ έ ρ ο ν
των
όρ ω ν
οι
δ ι α τά ξ ε ι ς
των
τη ς
τη ς
ε ί να ι
ε ρ γ α ζο μέ ν ων.
πα λα ι ά ς
Η
σ υ λ λ ογ ικ ή ς
σ ύμ β α σ η ς μ πο ρ ε ί να γ ίνε ι ε ίτ ε ρ η τά ε ί τε σ ι ω πη ρ ά , δ η λα δ ή
μ ε τ ο πε ρ ι ε χ ό με νό τη ς. Π ά ντ ω ς, ο ι ρ υ θ μ ίσ ε ι ς π ου θ α
τ ρ ο πο πο ιη θ ο ύ ν πρ έ πε ι να α φ ο ρ ο ύν τα ίδ ια α ν τ ικ ε ίμ ε να κ α ι
η πα λα ιό τε ρ η σ υ λ λο γ ικ ή σ ύμ β α σ η να έ χ ε ι λ ή ξ ε ι ε ί τε μ ε
κ α τα γ γ ε λ ία ε ί τε με τη ν πά ρ ο δ ο τ ο υ ο ρ ισ μ έ ν ο υ χ ρ ό ν ο υ
α νά λο γ α με τ ο ε ά ν ε ί να ι ορ ι σ μέ ν ου ή α ορ ίσ τ ο υ χ ρ όν ου 64.
Όσο
γ ια
σ ύμ β α σ η ς,
τις
υ πό λ ο ιπε ς
α υ τέ ς
ρ υ θμ ίσ ε ι ς
μέ νο υ ν
τη ς
πρ ο γ ε νέ σ τε ρ η ς
α με τά β λη τε ς.
Έ τσ ι,
η
νέα
σ υλ λ ογ ικ ή σ ύ μβ α σ η ε π ιβ ά λ λε ι τη δ ικ ή τ η ς τά ξ η α λ λά μό νο
ό σ ο ν α φ ορ ά όμ ο ια κ α ι όχ ι δ ι α φ ορ ε τ ικ ά α ντ ικ ε ίμε να 65. Α πό
τα
α ν ωτέ ρ ω
σ υσ χ ε τ ίζ ο ν τα ι
κ α τ α λή γ ο υ με
δ ύο
σ το
σ υ λ λ ογ ικ έ ς
σ υ μπέ ρ α σ μ α
σ υ μβ ά σ ε ι ς
,
ό τ ι,
η
ότ α ν
ν ε ό τε ρ η
σ υλ λ ο γ ικ ή σ ύμ β α σ η μπ ο ρ ε ί να τρ ο πο πο ι ή σ ε ι τ ο πε ρ ιε χ ό με ν ο
τ η ς πρ ο η γ ο ύ με ν η ς μό νο κ α τά τ ο μέ ρ ο ς πο υ τ α α ν τ ικ ε ίμε να
τ ω ν σ υλ λ ο γ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ω ν σ υμ π ίπ το υ ν, ε νώ κ α τά το ά λλ ο
μ έ ρ ο ς, δ η λα δ ή πο υ τα α ν τ ικ ε ί μ ε να δ ια φ έ ρ ο υν, ο ι δ ια τά ξ ε ις
α υτ έ ς
σ υν ε χ ί ζο υν
να
ε φ α ρ μό ζ ον τα ι
κ α νο ν ικ ά
σ τη ν
ε π ιχ ε ίρ η σ η .
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξηρτημένης
εργασίας, σελ. 24, Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ.
165 ΕΑ 1970 /1992
64
Α. Καρ ακατσάνης, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, σελ. 177, Ι.
Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ. 165
65 Α. Καρακατσάνης, Συλλογικό εργατικό δίκαιο, σελ. 177
63
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 50
Η
νε ότε ρ η
κ α τα ρ τ ισ τε ί
α υ τή
α πό
σ υ λλ ογ ικ ή
δ ι α φ ο ρ ε τ ικ ά
σ ύ μβ α σ η
μπ ορ ε ί
σ υ μβ α λ λ ό με να
μέ ρ η
να
από
ε κ ε ί να πο υ ε ίχ α ν σ υν ά ψε ι τη ν π ρ ογ ε νέ σ τ ε ρ η , α νε ξ ά ρ τη τα
α πό τ ο ε ά ν δ ι α λ ύ θη κ ε η σ υ νδ ικ α λ ισ τ ικ ή ορ γ ά ν ωσ η π ου
σ υμ β λ ή θη κ ε γ ια τη ν κ α τά ρ γ η σ η τη ς σ υλ λ ο γ ικ ή ς σ ύμ β α σ η ς 66.
Σ ύμ φ ωνα με τη ν ά πο ψη π ου υ π οσ τ η ρ ί ζε ι ο Κ α ρ δ α ρ ά ς
υ πά ρ χ ε ι
ε ξ α ίρ ε σ η
από
τη ν
αρχή
τη ς
ε υ νο ϊκ ότε ρ η ς
μ ε τ α χ ε ίρ ισ η ς τ ω ν ε ρ γ α ζ ομέ νω ν κ α ι ω ς πρ ο ς τ ι ς ε ι δ ι κ έ ς
σ υλ λ ογ ικ έ ς
σ υ μβ ά σ ε ι ς
ε ρ γ α σ ία ς.
Οι
ε ιδ ικ έ ς
σ υ λ λο γ ικ έ ς
σ υμ β ά σ ε ι ς μπ ο ρ ο ύ ν να τρ οπο π ο ιο ύν τ ου ς γ ε ν ικ ο ύς όρ ο υς
εργασίας
προς
δ υσ με νέ σ τε ρ ο υ ς
σ υνά π το ντα ι
κάθε
ε ίτε
από
κ α τ ε ύ θ υνσ η ,
με
τη
δ η λα δ ή
ε υ με νέ σ τε ρ ο υ ς
σ υ νδ ικ α λ ισ τ ικ ή
ε ίτε
όρ ου ς,
με
ε φ όσ ο ν
ο ρ γ ά ν ωσ η
τ ων
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν π ο υ ε κ πρ οσ ωπ ε ί τ ο σ ύν ολ ο ή τ μή μα το υ
π ρ οσ ω π ικ ο ύ τ η ς ε π ιχ ε ι ρ ή σ ε ως 67.
Η ρ ύ θ μ ισ η τ ω ν ό ρ ων μ ία ς σ υ λ λ ογ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς ε ί να ι
δ υνα τ όν να γ ί νε ι κ α ι κ α τά τρ όπ ο έ μμε σ ο, δ η λ α δ ή μ ε
α να φ ο ρ ά ε ίτ ε σ τ ι ς ρ υ θ μ ίσ ε ι ς σ υγ κ ε κ ρ ιμέ νη ς σ υ λ λ ογ ικ ή ς
σ ύμ β α σ η ς ε ίτ ε σ τ ι ς ρ υ θ μ ίσ ε ι ς ε ν ό ς θέ μα τ ος κ α τά τρ ό πο
α φ η ρ η μέ ν ο ο π ό τε γ ίνε τα ι λό γ ο ς γ ι α π ρ ο σ δ ι ο ρ ισ μ ό κ α τά
π α ρ α πο μπ ή .
σ ύμ β α σ η
υ πά ρ χ ε ι
δ ι α φ ο ρ ε τ ικ ο ύ
π α ρ α πο μπ ή
66
Εδώ,
α υτ ή
ε ίδ ο υ ς
πρ έ π ε ι
να
π α ρ α πο μ πή
και
τη ν
π ε δ ίο υ
σε
σ υλ λ ο γ ικ ή
ισ χ ύο ς.
ξ ε χ ωρ ίσ ου με
Την
από
Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ. 191 επ
τη
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 51
δ ια χ ρ ο ν ικ ή πα ρ α πο μπ ή π ου α φ ορ ά τη δ ια δ οχ ή δ ύ ο ό μ οιω ν
σ υλ λ ο γ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ων. Με τ η ν πα ρ α πο μ πή ο ι ρ υ θμ ίσ ε ι ς
τ η ς σ υ λλ ογ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς κ α θ ίσ τα ντα ι πε ρ ι ε χ ό με νο τη ς
π α ρ α πέ μ π ουσ α ς σ υ λ λογ ικ ή ς σ ύ μ β α σ η ς ε ρ γ α σ ία ς 68.
Ζ. Σχέση συλλογικής σύμβασης εργασίας με διαιτητική
απόφαση.
Τ ο ά ρ θ ρ ο 1 6 π α ρ . 3 τ ο υ ν ό μο υ 18 76 / 90 ε ξ ομ ο ιώ νε ι τη
δ ια ι τη τι κ ή α π όφ α σ η με σ υ λλ ο γ ικ ή σ ύ μβ α σ η ε ρ γ α σ ί α ς « η
α πό φ α σ η τ ο υ δ ι α ιτη τή ε ξ ο μοι ώ νε τ α ι με σ υ λλ ογ ικ ή σ ύμ β α σ η
ε ρ γ α σ ί α ς κ α ι ισ χ ύ ε ι α π ό τη ν ε π ομέ νη τ η ς υ ποβ ο λή ς τη ς
α ί τη σ η ς γ ια με σ ο λ ά β η σ η ». Ό π ως δ ια π ισ τ ώ ν ου με , υ πά ρ χ ε ι
έ μμε σ η
πα ρ α π ομ πή
σ υλ λ ογ ικ ή
σ τ ις
σ ύ μβ α σ η
δ ια τά ξε ις
ε ρ γ α σ ί α ς.
Στις
πο υ
α φ ορ ο ύ ν
δ ια τά ξ ε ι ς
τη
α υτέ ς
σ υγ κ α τα λέ γ ε τ α ι κ α ι η ρ ύ θμ ισ η τ ο υ ά ρ θρ ο υ 7 πα ρ . 1 το υ
ν ό μο υ 1 8 7 6 /9 0 , κ α τά τη ν οπ ο ία ο ι κ α νο ν ισ τ ικ ο ί όρ ο ι τη ς
σ υλ λ ογ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς έ χ ου ν ά με σ η κ α ι α να γ κ α σ τ ικ ή ισ χ ύ .
Ε πο μέ ν ως, πρ ο σ δ ίδ ε τ α ι σ τ ου ς κ α νο ν ισ τ ικ ού ς όρ ο υ ς τη ς
δ ια ι τη τι κ ή ς
α πόφ α σ η ς
ισ χ ύ ς
ο υσ ια σ τι κ ο ύ
ν ό μο υ.
Τα
δ ε σ με υ μέ να πρ ό σ ω πα δ ε ν ε ίν α ι α πα ρ α ί τη το να γ ν ωρ ί ζο υ ν
τ η ν ύπ α ρ ξ η τη ς δ ια ι τη τ ικ ή ς α πόφ α σ η ς ή σ υγ κ ε κ ρ ι μέ ν ων
κ α νο ν ισ τι κ ώ ν ό ρ ω ν α υ τή ς.
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεως
εργασίας, σελ. 24 επ
67
εξηρτημένης
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 52
Ε ί να ι
ά κ υρ η
και
σ υ νε πώ ς
α ντ ίκ ε ι τα ι
πρ ο ς
τη ν
α πα γ ορ ε υ τ ικ ή δ ιά τ α ξ η τ ου ά ρ θρ ου 7 πα ρ . 1 το υ νό μο υ
1 8 7 6 /1 9 9 0
τ υχ ό ν
δ υσ με νέ σ τε ρ η
σ υ μφ ων ί α
τ ων
σ υμ β α λ λο μέ ν ω ν με ρ ώ ν ή τ υχ ό ν πα ρ α ίτη σ η το υ ε ρ γ α ζο μέ νο υ
α πό τη ν ε λά χ ισ τη πρ οσ τα σ ία τ η ς σ υ λ λ ογ ικ ή ς σ ύμ β α σ η ς ή τη ς
δ ια ι τη τι κ ή ς
απόφασης
π ου
τον
δ ε σ με ύε ι.
Το
ότι
οι
κ α νο ν ισ τι κ ο ί ό ρ ο ι τ η ς δ ια ιτ η τ ικ ή ς α π ό φ α σ η ς σ υ νι σ τ ο ύν
ο υσ ια σ τ ικ ό νό μο σ υ νε πά γ ε τα ι ό τ ι το δ ικ α σ τή ρ ιο ε φ α ρ μ ό ζε ι
τη
δ ια ι τη τ ικ ή
α π όφ α σ η
α υτ ε πά γ γ ε λ τα
όπως
και
τη
σ υλ λ ογ ικ ή σ ύμ β α σ η ε ρ γ α σ ία ς.
Ο ι δ ια τά ξ ε ι ς το υ ά ρ θρ ο υ 1 0 τ ο υ νό μ ου 18 76 / 90 π ο υ
α φ ο ρ ο ύ ν τ ι ς σ υ λλ ογ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς ε φ α ρ μ ό ζο ντ α ι α νά λογ α
και
στις
δ ια ι τη τ ικ έ ς
α π ο φ ά σ ε ις
αφού
τα
ε ίδ η
τω ν
δ ια ι τη τι κ ώ ν α π ο φ ά σ ε ω ν α ν τι σ το ιχ ού ν πρ ο ς τα ε ίδ η τ ων
σ υλ λ ογ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ων.
Ό σ ο ν α φ ο ρ ά τη σ χ έ σ η σ υ λλ ογ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς ε ρ γ α σ ί α ς
μ ε τ ο ν ό μ ο ε φ α ρ μ ό ζε τα ι κ α ι π ά λ ι α ν ά λ ογ α το ά ρ θρ ο 7 πα ρ .
3 το υ ν ό μ ο υ 1 8 7 6 / 1 9 90, σ ύ μφ ω να με τ ο οπ ο ίο ο ι όρ ο ι
ε ρ γ α σ ί α ς (δ ια ι τη τ ι κ ή ς α πό φ α σ η ς ) π ου ε ί να ι ε υ νο ϊκ ότε ρ ο ι
γ ια το υ ς ε ρ γ α ζ ο μέ νο υ ς ε π ικ ρ α το ύ ν τ ω ν ν όμ ω ν ε κ τό ς ε ά ν
π ρ ό κ ε ι τα ι
γ ια
δ ια τ ά ξ ε ι ς
ε νέ ρ γ ε ια .
Σε
π ε ρ ίπ τ ωσ η
σ υγ κ ε κ ρ ι μέ ν η
δ ιά τα ξ η
δ η μόσ ι α ς
τά ξ η ς
α μφ ιβ ο λ ία ς
ε ίνα ι
δ ιά τα ξ η
με
γ ια
το
α μ φ ιμε ρ ή
εάν
η
μο νο με ρ ο ύ ς
ή
α μφ ι με ρ ο ύ ς α να γ κ α σ τ ικ ού δ ικ α ί ου λ όγ ω το υ ό τ ι το ε ρ γ α τ ικ ό
68
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ.167
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 53
δ ίκ α ι ο δ ιέ πε τ α ι α πό κ α νό νε ς π ρ οσ τα σ ί α ς, θε ωρ ε ίτ α ι ότ ι η
δ ιά τα ξ η α υτ ή ε ίν α ι μ ο νο με ρ ο ύ ς α να γ κ α σ τ ικ ού δ ικ α ίο υ κ α ι
ε φ α ρ μ ό ζε τ α ι η α ρ χ ή τη ς ε ύ νοι α ς υπέ ρ τ ω ν μ ισ θ ωτ ώ ν 69.
Η. Σχέση συλλογικής σύμβασης εργασίας με κανονισμό
εργασίας.
Α νά με σ α σ τη σ χ έ σ η τ η ς σ υλ λ ογ ικ ή ς σ ύμ β α σ η ς ε ρ γ α σ ία ς
με
το ν
κ α νο ν ισ μ ό
ε ρ γ α σ ία ς
με
κ α ν ον ισ τ ικ ή
ισ χ ύ
ε φ α ρ μ ό ζε τ α ι η α ρ χ ή τη ς ε υ ν ο ϊκ ό τε ρ η ς με τα χ ε ίρ ισ η ς τω ν
εργαζομένων
ε κ τό ς
εάν
η
άρση
της
σ ύγ κ ρ ο υσ η ς
π ρ α γ μα τ ο π ο ιε ί τα ι σ τη σ υγ κ ε κ ρ ι μέ νη πε ρ ί πτ ωσ η με ρ η τ ή
δ ιά τα ξ η νό μο υ 70. Σ ύμ φ ωνα μ ε τ ο ά ρ θρ ο 12 π α ρ . 2 του
ν ό μο υ
1 7 6 7 /8 8 ,
οι
όρ ο ι
εργασίας
π ου
πε ρ ιέ χ ου ν
οι
κ α νο ν ισ μο ί ε ρ γ α σ ία ς μπ ορ ού ν ν α α ν τ ικ α τα σ τ α θο ύν α πό
κ α νο ν ισ τι κ ο ύ ς
ό φ ε λο ς
των
όρους
σ υλ λο γ ικ ή ς
ε ρ γ α ζ ο μέ ν ω ν 71.
σ ύμ β α σ η ς
Έ τσ ι,
εάν
μ όν ο
η
προς
σ υ λ λο γ ικ ή
α υτ ο ν ο μ ία α π ο π ο ιη θε ί κ α θ ’ ο ι ο νδ ή π οτε τρ ό πο τη ν α ρ χ ή τη ς
π ρ ο σ τα σ ία ς
π ε ρ ιέ χ ο υ ν
και
όρους
εάν
οι
κ α νο ν ισ μ ο ί
ε ρ γ α σ ία ς
των
ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ν
ε υν ο ϊκ ό τε ρ ου ς
γ ια
τ ου ς
μ ι σ θ ω το ύ ς α πό τ ο υς ό ρ ο υ ς τη ς σ υλ λ ο γ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς, τ ότ ε
ε π ικ ρ α το ύν ο ι ο ι δ ια τ ά ξ ε ι ς τ ω ν κ α νο ν ισ μ ώ ν ε ρ γ α σ ία ς ω ς
Α. Καζάκος, Η διαιτησία των συλ λογικών διαφορ ών συμφερόντων
κατά το νό μο 1876/1990, σελ. 364
70
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξηρτημένης
εργασίας, σελ. 28, Ε Α 1970 /1992
71
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξηρτημένης
εργασίας, σελ. 29
69
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 54
ε υν ο ϊκ ό τε ρ ε ς
ρ υ θ μ ίσ ε ι ς
γ ια
το
πρ οσ ω π ικ ό
τη ς
ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ω ς 72. Η πα ρ . 4 τ ου ά ρ θρ ου 12 τ ου νό μο υ 1 76 7/ 88
π ρ ο β λέ πε ι ό τ ι ο κ α νο ν ισ μ ός ε ρ γ α σ ία ς έ χ ε ι κ α νο ν ισ τι κ ή
ι σ χ ύ, δ η λ α δ ή ισ χ ύ κ α ν όν ων δ ικ α ί ου κ α ι, ε πο μέ ν ω ς, η
π α ρ α β ί α σ η τ ων κ α ν ό ν ω ν τ ο υ ε λέ γ χ ε τ α ι α ν α ιρ ε τ ικ ά α πό το ν
Ά ρ ε ι ο Π ά γ ο 73.
Ακόμα,
ο
κ α ν ο ν ισ μό ς
ε ίνα ι
δ υνα τό ν
να
τ ρ ο πο πο ιε ί τα ι α πό ε υ νο ϊκ ότε ρ ου ς γ ια τ ου ς ε ρ γ α ζ ό με ν ου ς
ό ρ ο υ ς ε ρ γ α σ ία ς πο υ ε ισ ά γ ο ν τα ι με ε π ι χ ε ιρ η σ ια κ ή σ υ νή θε ια ,
α το μ ικ ή σ ύ μβ α σ η ε ρ γ α σ ί α ς ή με το δ ιε υ θ υν τ ικ ό δ ικ α ί ωμ α
τ ο υ ε ρ γ ο δ ό τη μό νο σ ε πε ρ ί πτω σ η π ου ο ι ε υν ο ϊκ ό τε ρ ο ι α υ το ί
ό ρ ο ι δ ε ν θ ίγ ο υν τη ν θέ σ η τ ων υ πό λ ο ιπ ω ν ε ρ γ α ζό με ν ων τη ς
ε κ με τ α λλε ύσ ε ω ς 74.
Ό σ ον α φ ορ ά τη σ χ έ σ η σ υ λ λ ογ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς με
κ α νο ν ισ μό ε ρ γ α σ ία ς σ υ μβ α τ ικ ή ς ισ χ ύ ο ς ισ χ ύ ο υν α νά λ ογ α ο ι
κ α νό νε ς π ου ισ χ ύο υν σ τ η σ χ έ σ η σ υ λλ ο γ ικ ή ς μ ε α το μ ικ ή
σ ύμ β α σ η ε ρ γ α σ ί α ς. Σ υ νε π ώ ς, κ α ι σ ’ α υτή ν τη ν π ε ρ ίπ τ ωσ η
ε φ α ρ μ ό ζε τ α ι η α ρ χ ή τη ς ε ύ νοι α ς υπέ ρ τ ω ν μ ισ θ ωτ ώ ν 75.
Η α ρ χ ή τη ς ε ύ νο ια ς ό μ ω ς υπ ο χ ωρ ε ί κ α ι πα ίρ νε ι τη ν
θ έ σ η τη ς η α ρ χ ή τ η ς δ ια δ οχ ή ς τ ω ν τά ξ ε ω ν ότα ν ο ι όρ ο ι
εργασίας
που
ρ υθ μ ί ζο ν τα ι
από
κ α νο ν ισ μ ό
ε ρ γ α σ ία ς
Μον. Πρ ωτ. Αθ.1421 /996
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξηρτημένης
εργασίας, σελ. 31
74
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξηρτημένης
εργασίας, σελ. 31
75
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ. 169
72
73
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 55
τ ρ ο πο πο ι ο ύ ντ α ι με νε ό τε ρ ο κ α νο ν ισ μό. Ο ι όρ ο ι ε ρ γ α σ ία ς
π ο υ θε σ π ίζ ο ν τα ι α π ό το ν με τ α γ ε νέ σ τε ρ ο κ α ν ον ισ μό μ πορ ε ί
να
ε ί να ι
δ υσ με νέ σ τε ρ ο ι
ή
ε υ με νέ σ τε ρ ο ι
γ ια
το υ ς
ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο υ ς α πό ε κ ε ίν ου ς το υ πρ ογ ε νέ σ τε ρ ο υ, α νε ξ ά ρ τη τα
α πό
το
ε φ α ρ μ ό ζε τ α ι
σ υ μφ έ ρ ο ν
η
αρχή
τ ων
τη ς
ε ρ γ α ζ ομέ ν ων.
ε ύν ο ια ς
α λ λά
Α κ ό μα ,
δεν
αρχή
της
η
δ ια δ οχ ικ ό τη τα ς ό τ α ν ο ι ρ υθ μί σ ε ι ς το υ κ α νο ν ισ μ ο ύ ε ρ γ α σ ία ς
π ε ρ ιέ χ ο υ ν δ ι α τά ξ ε ι ς δ η μ όσ ια ς τά ξ η ς με α μφ ιμε ρ ή ε νέ ρ γ ε ια ,
δ η λα δ ή δ ια τά ξ ε ι ς π ου δ ε μπο ρ ο ύν να τρ ο π ο πο ιη θ ο ύ ν πρ ο ς
κ α μ ία
κ α τ ε ύ θ υνσ η 76.
Ε π ομέ ν ως,
οι
ρ υ θ μ ίσ ε ι ς
το υ
κ α νο ν ισ μο ύ ε ρ γ α σ ία ς δ ύν α τα ι ν α ε π ικ ρ α τ ού ν τ ων α ντ ί θε τω ν
κ α νο ν ισ τι κ ώ ν
κ ρ α τ ικ ό ς
όρων
σ υ λλ ογ ικ ή ς
νο μο θέ τη ς
σ υγ κ ε κ ρ ι μέ ν ο υ
α ρ μο δ ι ό τη τ α
ε πε φ ύ λα ξ ε
α ν τ ικ ε ιμ έ ν ο υ
του
κ α νο ν ισ μο ύ
σ ύ μβ α σ η ς
τη
ε φ όσ ο ν
ρ ύ θ μ ισ η
σ τη ν
ο
το υ
α ποκ λε ισ τ ικ ή
ε ρ γ α σ ία ς 77.
Ο
Καρδαράς
ό μ ω ς, πα ρ ’ ό λ ο πο υ υπ οσ τ η ρ ί ζε ι ό τ ι σ τη ν πρ οκ ε ι μέ νη
π ε ρ ίπ τ ωσ η υ πά ρ χ ε ι σ υ ν τρ έ χ ου σ α α ρ μ οδ ιό τη τα σ χ ε τ ικ ά με τ α
θ έ μα τ α
πο υ
υ πά γ ο ντ α ι
στο
ν όμ ι μο
πε ρ ιε χ ό με νο
το υ
κ α νο ν ισ μο ύ ε ρ γ α σ ία ς, τε λ ικ ά δ έ χ ε τα ι ότ ι, ό τα ν σ υγ κ ρ ο ύε τα ι
σ υλ λ ογ ικ ή σ ύ μβ α σ η κ α ι κ α ν ον ι σ μ ό ς ε ρ γ α σ ία ς, υ πε ρ ισ χ ύο υν
ο ι δ ι α τά ξ ε ι ς τ ο υ κ α ν ο νι σ μ ού.
Ι. Κουκιάδης, Συλλογικές εργασιακές σχέσεις, σελ. 169, Βάσεις και
τάσεις του σύγχρονου εργατικού δικαίου, Α. Καρακατσάνης, ΕΕΔ
28.73
77
Γ. Λεβέντης, Συλλογική αυτονομία και κρ ατικός παρεμβατισμός στο
εργατικό δίκαιο, σελ. 47 επ.
76
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 56
Θ. Σχέση συλλογικής σύμβασης εργασίας με ατομική
σύμβαση εργασίας.
Τ ο ά ρ θρ ο 7 π α ρ . 2 το υ νόμ ο υ 18 76 / 90 ρ υ θ μ ί ζε ι τη
σ χ έ σ η σ υ λ λο γ ι κ ή ς με α τ ομ ικ ή σ ύμ β α σ η ε ρ γ α σ ία ς. Σ ύμφ ων α
μ ε τη δ ιά τ α ξ η α υτ ή , η ο πο ία κ α τοχ υρ ώ νε ι ρ η τά τη ν α ρ χ ή
της
ε ύν ο ια ς,
οι
όροι
τ ων
α το μ ικ ώ ν
σ υ μβ ά σ ε ω ν
σε
π ε ρ ίπ τ ωσ η α πό κ λ ισ η ς ε ί να ι ε π ικ ρ α τέ σ τε ρ ο ι τ ω ν όρ ω ν τω ν
σ υλ λ ογ ικ ώ ν
σ υμ β ά σ ε ω ν
ε φ όσ ο ν
πα ρ έ χ ου ν
με γ α λ ύτε ρ η
π ρ οσ τα σ ία σ τ ο υ ς ε ρ γ α ζ ό με νο υ ς. Κ α τ ά σ υνέ πε ια , β ε λ τ ίωσ η
τ η ς πρ ο σ τα σ ί α ς υ πέ ρ τ ω ν ε ρ γ α ζ ό με ν ων με α τ ο μ ικ ή σ ύ μβ α σ η
ε π ιτρ έ πε τα ι,
ε νώ
με τα β ο λ ή
επί
α πα γ ο ρ ε ύ ε τα ι 78.
Οι
σ υν ομ ο λο γ ή σ ο υν
δ υσ με νέ σ τε ρ ου ς
ε ρ γ ο δ ό τε ς
τω
δε
όρους
δ υσ με νέ σ τε ρ ω
μ πο ρ ο ύ ν
ε ρ γ α σ ία ς
να
σε
α το μ ικ ή σ ύμ β α σ η δ ι ότ ι θ ίγ ε τ α ι ο πυρ ή να ς τη ς σ υ λ λογ ικ ή ς
α υτ ο ν ο μ ία ς. Η υ πο χ ρ ε ωτ ικ ότ η τ α ισ χ ύε ι τόσ ο σ ε σ χ έ σ η μ ε
α το μ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς π ο υ σ υνο μ ολ ογ ή θη κ α ν π ρ ι ν όσ ο κ α ι σ ε
α το μ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς πο υ σ υνο μ ο λ ο γ ή θη κ α ν με τά τη σ ύ να ψ η
τ η ς σ υ λ λο γ ικ ή ς σ ύ μβ α σ η ς.
Α πό τ ο σ υνδ υα σ μό τ ων δ ια τά ξε ων τη ς πα ρ . 2 το υ
ά ρ θρ ο υ 7 τ ο υ ν ό μο υ 1 8 76 / 90, πο υ α π οσ κ ο πε ί σ τη λ ύσ η τ η ς
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξηρτημένης
εργασίας, Ε Α 1970/1992, σελ. 19
78
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 57
σ ύγ κ ρ ο υσ η ς α νά με σ α σ ε όρ ο υ ς α το μ ικ ή ς κ α ι σ υ λ λογ ικ ή ς
σ ύμ β α σ η ς, πρ ο ς τη ν πα ρ . 1 το υ ίδ ι ου ά ρ θ ρ ο υ, π ου
ε ξ ο μο ιώ νε ι τη σ υλ λ ογ ικ ή σ ύ μ β α σ η με τ υ π ικ ό ν όμ ο,
σ υνά γ ε τα ι η δ ι ά κ ρ ισ η τ ων όρ ω ν τω ν α τ ομ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ω ν
ε ρ γ α σ ί α ς:
Α ) σ ε ε κ ε ίν ο υ ς π ο υ έ χ ο υ ν σ υν α φ θε ί, ρ η τά ή σ ι ωπ η ρ ά ,
μ ε ε λε ύ θε ρ η σ υ μφ ω ν ία κ α ι.
Β ) σ ε ε κ ε ί νο υ ς πο υ έ χ ου ν δ ια μορ φ ω θε ί α π ό σ υ λ λογ ικ ή
σ ύμ β α σ η ή δ ι α ιτη τ ικ ή α πό φ α σ η 79.
Υ π ό τη ν ισ χ ύ τ ο υ νό μο υ 32 39 / 55 η α ρ χ ή τη ς ε ύ ν οι α ς
θ ε σ π ιζ ό τ α ν με το ά ρ θρ ο 3 πα ρ . 1 ε δ . Β το υ νό μο υ α υτ ο ύ ,
ε νώ
υπό
τη ν
ισ χ ύ
το υ
νό μ ου
18 76 / 90
η
αρχή
α υτ ή
θ ε σ π ίζε τα ι με τη ν π α ρ . 2 τ ου ά ρ θρ ου 7 το υ νό μο υ α υ το ύ κ α ι
μ ε το ά ρ θ ρ ο 6 80 ε δ . Γ τ ου α σ τ ι κ ο ύ κ ώ δ ικ α 80 . Κ α τά το ε δ . Γ
τ ο υ ά ρ θρ ο υ 6 8 0 το υ α σ τ ικ ού κ ώ δ ικ α πο υ ε ί χ ε κ α θι ε ρ ώ σ ε ι
ήδη
τη ν
αρχή
τη ς
ε υνο ϊ κ ό τε ρ η ς
με τα χ ε ίρ ισ η ς
τω ν
ε ρ γ α ζ ο μ έ ν ω ν, ο ι ό ρ ο ι τ ων α το μ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ω ν ε ρ γ α σ ία ς
π ο υ ε ί να ι δ υσ μ ε νέ σ τε ρ ο ι γ ια τ ο μ ισ θ ω τό α π ό το υ ς ό ρ ο υς
σ υλ λ ογ ικ ή ς σ ύμ β α σ η ς ε ρ γ α σ ία ς ε ί να ι ά κ υρ ο ι κ α ι σ τη ν θέ σ η
τους
ισ χ ύ ο υ ν
οι
ε υ νο ϊκ ότε ρ ο ι
όρ ο ι
των
σ υ λ λογ ικ ώ ν
Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ. 188
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεων εξηρτημένης
εργασίας, σελ. 20, Ε Α 1970 /1992
79
80
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 58
σ υμ β ά σ ε ων. Η δ ιά τα ξ η α υ τή ό μ ω ς τρ οπ οπ ο ιή θη κ ε κ α τά
έ μμε σ ο τ ρ ό πο α πό τη ν πα ρ . 2 το υ ά ρ θρ ου 7 τ ου νό μο υ
1 8 7 6 /9 0 σ τ ο μέ τρ ο π ο υ α φ ορ ούσ ε τα π ε ρ ί α κ υ ρ ό τη τ α ς τω ν
δ υσ με νέ σ τε ρ ων ό ρ ων τη ς α τομ ι κ ή ς σ υ μβ ά σ ε ω ς ε ρ γ α σ ία ς 81.
Η α ρ χ ή τ η ς υ πε ρ ο χ ή ς τη ς ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς ρ ύ θ μ ισ η ς σ τ η
σ χ έ σ η σ υ λ λ ο γ ικ ή ς μ ε α τ ο μ ικ ή σ ύ μβ α σ η ε ρ γ α σ ία ς ε κ φ ρ ά ζε ι
τ η ν πρ ο τε ρ α ιό τη τα τη ς σ υ μβ α τ ικ ή ς ε λε υ θε ρ ία ς πρ ο κ ε ι μέ νο υ
ν α σ υ νο μο λ ο γ ο ύ ντα ι ο ι όρ ο ι ε ρ γ α σ ία ς ε λε ύ θε ρ α π ά ν ω α π ό
τ ο ό ρ ιο α σ φ α λε ία ς πο υ ε ίν α ι τ α κ α τώ τα τ α όρ ι α πρ οσ τ α σ ία ς .
Σ υνε πώ ς, η α ρ χ ή τη ς ε ύν ο ια ς α π ο β λέ πε ι σ τ η ν πρ ο σ τα σ ί α
τ η ς α τ ο μ ικ ή ς σ υ μβ α τ ικ ή ς ε λ ε υθε ρ ία ς κ α ι τη ς ε λε ύθ ε ρ η ς
α νά πτ υξ η ς τη ς πρ ο σ ω π ικ ό τη τα ς τ ο υ α τό μο υ ( ά ρ θρ ο 5 π α ρ . 1
τ ο υ Σ υ ν τά γ μ α τ ο ς ) 82.
Α πό τα α ν ω τέ ρ ω πρ ο κ ύπ τε ι ό τ ι η πα ρ . 2 το υ ά ρ θρ ο υ 7
τ ο υ νό μο υ 1 8 7 6 / 9 0 α φ ορ ά τ ο σ υσ χ ε τ ισ μό τ ω ν ό ρ ων τη ς
σ υλ λ ο γ ικ ή ς κ α ι τη ς α τ ο μι κ ή ς σ ύ μβ α σ η ς ε ρ γ α σ ία ς, δ η λα δ ή
α να φ έ ρ ε τα ι σ ε πε ρ ι πτώ σ ε ι ς σ ύγ κ ρ ο υσ η ς ρ υ θμ ίσ ε ω ν ό χ ι τη ς
ί δ ια ς ι ε ρ α ρ χ ικ ή ς β α θ μ ίδ α ς α λ λ ά ρ υ θμ ίσ ε ω ν σ υ λ λογ ικ ο ύ
ε π ιπέ δ ο υ πρ ο ς ρ υ θ μ ίσ ε ι ς α τ ομ ι κ ο ύ ε π ι πέ δ ου 83.
Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ. 188
Γ. Λεβέντης, Η μεταβολή των όρων συμβάσεως εξηρτημένης
εργασίας, σελ. 20
83 Δ. Παπασταύρου, Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία, σελ. 189
81
82
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 59
Ι. Συμπερασματικές παρατηρήσεις.
Π α ρ α τη ρ ο ύμε
ο ρ ίω ν
ότι
η
πρ ο σ τα σ ία ς σ τα
θ ε σ μ οθ έ τη σ η
π λα ίσ ια
τ ων
κ α τώ τ α τ ω ν
τ ου ε ρ γ α τ ικ ού
δ ικ α ίο υ
π α ρ ο υσ ιά ζε ι π ολ λά κ α ι σ υχ νά δ υσ ε π ί λυ τα πρ οβ λή μα τα λόγ ω
τ η ς πο λυ π λο κ ό τη τ α ς τ ω ν σ χ έ σ ε ω ν κ α ι τ ων π α ρ α γ ό ν τ ων πο υ
ε μπ λέ κ ο ν τα ι.
Συγχρόνως
όμως
α πο τε λε ί
μ ία
α πό
τι ς
σ η μα ντ ικ ό τε ρ ε ς λε ι το υρ γ ίε ς τ ο υ ε ρ γ α τ ικ ο ύ δ ικ α ί ου γ ια τ ί
χ ωρ ί ς πρ ο σ τα σ ί α τ ω ν ε ρ γ α ζ ομ έ ν ω ν δ ε νοε ί τα ι δ η μ οκ ρ α τ ικ ή
κ ο ιν ω ν ία
και
δε
μπ ορ ε ί
να
ο ι κ ο νο μ ικ ή κ α ι κ ο ιν ω ν ικ ή ζ ωή .
λε ι το υρ γ ή σ ε ι
ο μα λά
η
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 60
ΠΑ Ρ Α Ρ Τ Η ΜΑ
Τ Ο Σ ΥΝΤ Α Γ Μ Α Τ Η Σ Ε Λ Λ Α Δ O Σ
Ά ρ θρ ο 2 2
2 . Με ν ό μ ο κ α θο ρ ίζ ο ν τα ι οι γ ε ν ικ ο ί όρ ο ι ε ρ γ α σ ία ς, που
σ υμ π λη ρ ώ νο ν τα ι α π ό τ ι ς σ υ λ λ ογ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς ε ρ γ α σ ία ς
σ υνα π τό με νε ς μ ε ε λε ύ θε ρ ε ς δ ι α πρ α γ μα τε ύσ ε ι ς κ α ι, α ν α υτέ ς
α πο τύ χ ο υν, με το υ ς κ α νό νε ς π ο υ θέ τε ι η δ ι α ιτη σ ί α .
Ά ρ θρ ο 2 3
1 . Τ ο Κ ρ ά τ ο ς λ α μ β ά νε ι τα
δ ια σ φ ά λι σ η
τη ς
πρ ο σ ή κ ο ντα
σ υνδ ικ α λ ισ τ ικ ή ς
μέ τρ α γ ια τ η
ε λε υ θε ρ ία ς
και
τη ν
α νε μπ ό δ ισ τη ά σ κ η σ η τ ων σ υ να φ ώ ν μ' α υ τή δ ικ α ι ω μά τω ν
ε να ν τ ίο ν κ ά θε πρ οσ β ο λή ς το υς , μέ σ α σ τ α όρ ια τ ου νό μο υ.
2 . Η α πε ρ γ ία α πο τε λε ί δ ικ α ί ω μα κ α ι α σ κ ε ί τα ι α π ό τ ι ς
ν ό μ ιμ α
σ υσ τ η μέ νε ς
σ υ νδ ικ α λ ισ τ ικ έ ς
ορ γ α νώ σ ε ι ς
γ ια
τη
δ ια φ ύ λα ξ η κ α ι πρ οα γ ωγ ή τ ων ο ικ ον ομ ι κ ώ ν κ α ι ε ρ γ α σ ι α κ ώ ν
γ ε ν ικ ά σ υμ φ ε ρ ό ντ ω ν τ ω ν ε ρ γ α ζ ομέ ν ων.
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 61
Ν Ο ΜΟ ΘΕ Σ ΙΑ
Ν ό μ ο ς 18 76 τ η ς 8. 3. 9 0.
« Ε λε ύ θε ρε ς
σ υ λλ ο γι κέ ς
δ ι α πρ α γ μ α τε ύσ ε ι ς
κα ι
ά λ λε ς
δ ι α τά ξε ι ς »
Ά ρ θρ ο 7
Ισ χ ύ ς σ υλ λο γ ικ ή ς σ ύμ β α σ η ς ε ργ α σ ία ς
1.
Ο ι κ α νο ν ισ τ ικ ο ί όρ ο ι
τη ς
σ υλ λ ογ ικ ή ς
σ ύ μβ α σ η ς
ε ρ γ α σ ί α ς έ χ ο υ ν ά με σ η κ α ι α ν α γ κ α σ τ ικ ή ισ χ ύ.
2.
Οι
όροι
α τ ο μι κ ώ ν
σ υ μβ ά σ ε ων ε ρ γ α σ ία ς, πο υ
α πο κ λ ί νο υν α π ό τ ο υ ς κ α ν ον ισ τ ικ ο ύ ς
σ υμ β ά σ ε ων
ε ρ γ α σ ία ς,
όρ ου ς
σ υ λ λογ ικ ώ ν
ε ί να ι ε π ικ ρ α τέ σ τε ρ ο ι,
εφ'
όσ ον
παρέχουν
με γ α λύ τε ρ η πρ οσ τ α σ ία σ το υ ς ε ρ γ α ζό με νο υ ς.
3.
ε ρ γ α σ ία ς
Όροι
που
ε ί να ι
σ υ λλ ογ ικ ώ ν
ε υ νο ϊκ ό τ ε ρ ο ι
σ υ μβ ά σ ε ω ν
για
το υ ς
εργασίας,
ε ρ γ α ζό με ν ο υς ,
υ πε ρ ισ χ ύ ο υ ν τ ων νό μ ων, ε κ τό ς α ν πρ ό κ ε ιτα ι γ ια δ ια τά ξ ε ι ς
α να γ κ α σ τ ικ ού δ ικ α ίο υ με α μφ ι μ ε ρ ή ε νέ ρ γ ε ια .
Ά ρ θρ ο 6
Δ έ σ μ ε υσ η
1.
Οι
εθνικές
γενικές
συλλογικές
συμβάσεις
εργασίας
καθορίζουν τους ελάχιστους όρους εργασίας που ισχύουν
για τους εργαζόμενους όλης της χώρας.
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 62
Ά ρ θρ ο 10
Σ υρρ ο ή
1 . Α ν η σ χ έ σ η ε ρ γ α σ ία ς ρ υ θμ ί ζε τα ι α π ό πε ρ ισ σ ό τε ρ ε ς
ι σ χ ύο υσ ε ς σ υ λ λο γ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς ε ρ γ α σ ία ς, ε φ α ρ μ ό ζε τ α ι η
π ι ο ε υν ο ϊκ ή γ ια το ν ε ρ γ α ζ όμ ε ν ο.
Η
σ ύγ κ ρ ισ η
και
η
ε π ι λογ ή τ ων δ ια τά ξ ε ω ν γ ίν ε τα ι κ α τά
τ ι ς πα ρ α κ ά τ ω ε ν ό τη τε ς :
α ) ε νό τη τα α πο δ ο χ ώ ν,
β ) λο ι πά θέ μα τα .
2.
Κ λα δ ικ ή ή ε π ιχ ε ιρ η σ ια κ ή σ υλ λ ο γ ικ ή σ ύμ β α σ η ε ρ γ α σ ία ς
υ πε ρ ισ χ ύε ι σ ε π ε ρ ίπ τ ωσ η σ υρ ρ ο ή ς με ο μ ο ιο ε πα γ γ ε λ μα τ ι κ ή
σ υλ λ ο γ ικ ή σ ύμ β α σ η ε ρ γ α σ ία ς.
Ά ρ θρ ο 1 6
Δ ι α ιτ ησ ία
3.
Η
σ υλ λ ογ ικ ή
α πό φ α σ η
τ ου
δ ι α ι τη τή
ε ξ ομ ο ιώ νε τ α ι
σ ύ μβ α σ η ε ρ γ α σ ία ς κ α ι ισ χ ύε ι α π ό τ η ν
τ η ς υ πο β ο λή ς τη ς α ί τη σ η ς γ ια με σ ολ ά β η σ η .
με
ε π ομέ ν η
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 63
Ν ομ ο λ ογ ία
ΜΟ Ν Ο ΜΕ Λ Ε Σ ΠΡ ΩΤ Ο Δ ΙΚ Ε ΙΟ Λ Α Ρ ΙΣ Η Σ 56 5 /1 99 2
Κ ε ί μ ε νο Α πό φ α σ η ς
Τ ο θέ μα τη ς ( πρ α γ μα τ ικ ή ς ή γ ν ή σ ια ς ) σ υρ ρ οή ς Σ Σ Ε , τ ο
ο π ο ίο υφ ίσ τα τ α ι ό τα ν μ ία α το μ ικ ή σ χ έ σ η ε ρ γ α σ ία ς ε μ π ίπ τε ι
σ το πρ ο σ ωπ ικ ό , ε πα γ γ ε λ μα τι κ ό , χ ρ ο ν ικ ό κ α ι τ ο πι κ ό πε δ ί ο
ι σ χ ύο ς δ ύ ο ή π ε ρ ισ σ ο τέ ρ ων α ν τ ιτ ι θε μέ ν ω ν Σ Σ Ε , πρ ά γ μα
π ο υ έ χ ε ι ω ς α π ο τέ λε σ μα ο ι Σ Σ Ε α υ τέ ς να δ ι ε κ δ ικ ο ύ ν
εφαρμογή
επί
τη ς
α τ ο μ ικ ή ς
σχέσεως
ε ρ γ α σ ία ς ,
α ντ ι με τ ωπ ί ζε τα ι τό σ ο α πό το Ν . 18 76 / 90 " πε ρ ί ε λε ύ θε ρ ω ν
σ υλ λ ο γ ικ ώ ν
δ ια πρ α γ μα τε ύσ ε ω ν
κ . λπ. "
πο υ
ισ χ ύε ι
α πό
9 . 4 . 9 0, ό σ ο κ α ι α πό τ ον π ρ ο ϊσ χ ύσ α ντ α Ν . 32 39 / 55. Η
σ υρ ρ ο ή , λ ο ιπ ό ν, τ ω ν Σ Σ Ε ε πι λ ύε τα ι σ ε κ ά θε πε ρ ί π τωσ η , μ ε
β ά σ η τη ς ιε ρ α ρ χ ι κ ή σ χ έ σ η π ο υ υπ ά ρ χ ε ι με τα ξ ύ τ ω ν Σ Σ Ε ,
καθ'
όσον
α πό
α μφ ο τέ ρ ο υ ς
το υ ς
ως
άνω
ν όμ ου ς
κ α θ ιε ρ ώ νε τα ι σ χ έ σ η ιε ρ α ρ χ ία ς με τα ξ ύ τ ω ν Σ Σ Ε , ό πο υ τ ο
π ρ ο β ά δ ισ μ α α νή κ ε ι σ τη ς Ε θν ι κ έ ς Γ ε ν ικ έ ς Σ Σ Ε (ά ρ θρ ο 2 1
π α ρ ά γ ρ . 1 , 2 Ν . 3 2 3 9 /5 5, 8 πα ρ ά γ ρ . 1 Ν . 1 87 6 /9 0) .
Π ε ρ α ι τέ ρ ω
ε θ νι κ ή ς
ως
πρ ο ς
το
ε ιδ ικ ότε ρ ο
ο μ ο ιο ε πα γ γ ε λ μα τ ι κ ή ς
ΣΣΕ
θέ μα
με
τη ς
ΣΣΕ
σ υρ ρ οή ς
κ α τώ τε ρ η ς
β α θ μ ίδ α ς, η σ υρ ρ ο ή ε πε λ ύε τ ο υ πό τ ο κ α θε σ τώ ς τ ου Ν .
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 64
3 2 3 9 /5 5 με β ά σ η τ ι ς α ρ χ έ ς τ η ς " ε ιδ ικ ότη το ς" κ α ι τη ς
" ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς με τα χ ε ίρ ισ η ς" κ α τά τ α ά ρ θρ α 2 1 πα ρ ά γ ρ . 2
κ α ι 7 πα ρ ά γ ρ . 1 ε δ . γ . δ . α υ το ύ, πρ ά γ μα π ο υ ε ίχ ε ω ς
σ υνέ πε ια , ότ α ν η κ α τ ώ τε ρ η α υτ ή Σ Σ Ε ή τ ο ε ιδ ικ ή , να
υ πε ρ ισ χ ύε ι α υ τή ε ά ν πα ρ ά λ λη λα ή τ ο κ α ι η ε υ νο ϊ κ ό τε ρ η γ ι α
τ ο υ ς μ ισ θ ωτ ο ύς (β λ. Ε φ . Α θ . 7 66 2 /7 7 Ε Ε Δ 37, 39 0, Χ .
Γ κ ο ύτ ο ς - Γ . Λε β έ ν τη ς " Ε ρ γ α τ ικ ή Ν ο μο θε σ ία " έ κ δ . 198 8
παράγρ.
1 48
σ ε λ.
456
ε π. ).
Οι
α ν ω τέ ρ ω
αρχές
της
" ε ιδ ικ ό τη το ς" κ α ι τη ς " ε υν ο ϊκ ότε ρ η ς με τ α χ ε ίρ ισ η ς" δ ε ν
ε γ κ α τα λε ί πο ντ α ι με ν υ πό το ν έ ο κ α θε σ τώ ς το υ Ν . 1 87 6 /90 ,
π λ η ν ό μ ω ς η έ κ τα σ η ε φ α ρ μο γ ή ς το υ ς φ α ί νε τ α ι α φ ' ε ν ό ς να
π ε ρ ιο ρ ί ζε τα ι κ α ι να σ χ η μα το π ο ιε ίτα ι κ α ι α φ ' ε τέ ρ ου να
σ υγ κ ε κ ρ ι με ν ο π ο ιε ίτ α ι.
Έ τσ ι,
κ α τά
με ν
τη
δ ιά τ α ξη
τη ς
π α ρ ά γ ρ . 1 το υ ά ρ θρ ο υ 1 0 α υτ ο ύ, " α ν η σ χ έ σ η ε ρ γ α σ ία ς
ρ υ θμ ί ζε τα ι
από
π ε ρ ισ σ ό τε ρ ε ς
ισ χ ύ ο υσ ε ς
Σ υλ λ ο γ ικ έ ς
Σ υμ β ά σ ε ι ς Ε ρ γ α σ ί α ς, ε φ α ρ μό ζε τα ι η π ιο ε υν ο ϊκ ή γ ια το ν
εργαζόμενο
(ε δ .
α ').
Η
σ ύ γ κ ρ ισ η
και
η
ε π ι λ ογ ή
τω ν
δ ια τά ξ ε ων γ ί νε τα ι κ α τά τ ι ς ε νό τη τε ς : α ) α πο δ ο χ ώ ν, β )
λ ο ι πά θέ μα τα " (ε δ . β ' ), κ α τά δ ε τη ν πα ρ ά γ ρ . 2 α υ το ύ
" κ λα δ ικ ή ή ε π ιχ ε ι ρ η σ ια κ ή Σ υ λ λ ογ ικ ή Σ ύ μβ α σ η υπ ε ρ ισ χ ύε ι
σ ε πε ρ ί πτ ωσ η σ υρ ρ ο ή ς με ο π ο ιο ε πα γ γ ε λ μα τ ικ ή Σ υλ λ ο γ ικ ή
Σ ύμ β α σ η
Ε ρ γ α σ ί α ς" .
Ε ί να ι
λ ο ιπ όν
φ α νε ρ ό
ότ ι
με
τι ς
α ν ωτέ ρ ω δ ια τ ά ξ ε ι ς κ α θ ιε ρ ώ νε τα ι η α ρ χ ή τη ς " ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ς
μ ε τ α χ ε ίρ ισ η ς" , ω ς πρ ο ς ό λε ς τ ι ς πε ρ ι πτώ σ ε ι ς σ υρ ρ οή ς Σ Σ Ε ,
π λ η ν τη ς πε ρ ιπ τώ σ ε ω ς ε κ ε ίν η ς κ α τά τη ν ο πο ία σ υρ ρ έ ου ν
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 65
κ λα δ ικ έ ς ή ε π ιχ ε ιρ η σ ι α κ έ ς Σ Σ Ε μ ε ο μ ο ι ο ε πα γ γ ε λ μα τ ικ έ ς
ό π ο υ υ πε ρ ισ χ ύ ε ι η α ρ χ ή ς τη ς " ε ιδ ικ ότη το ς" κ α ι ε φ α ρ μ όζ ε τα ι
η κ λα δ ι κ ή ή ε π ιχ ε ιρ η σ ι α κ ή Σ Σ Ε ά σ χ ε τα με τ ο α ν ε ίνα ι
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η ή ό χ ι γ ια το μ ισ θ ω τό. Π ρ έ πε ι ε π ίσ η ς ν α
σ η με ι ω θε ί ό τ ι πρ ο κ ε ι μέ νο υ να δ ια π ισ τ ω θε ί π ο ια Σ Σ Ε ε ίνα ι
ε υν ο ϊκ ό τε ρ η , π ρ έ πε ι ν α σ υγ κ ρ ί νο ντ α ι α υ τέ ς κ α τά ε ν ό τη τ α
δ ια τά ξ ε ων κ α ι όχ ι α ποσ πα σ μα τ ικ ά . Δε ν ε π ιτ ρ έ πε τα ι δ η λα δ ή
η ε π ιλ ε κ τ ικ ή σ ύγ κ ρ ισ η ορ ισ μέ ν ω ν δ ια τ ά ξε ω ν τ ω ν Σ Σ Ε ,
χ ωρ ί ς να λα μβ ά νο ν τα ι υ π' ό ψ η ο ι υ πό λ ο ιπε ς δ ι α τά ξε ι ς πο υ
σ υνδ έ ο ν τα ι μ α ζ ί το υ ς θε μα τι κ ά (β λ. Α Π 38 7 /7 6 ΔΕ Ν 32 ,
5 8 6 , Α Π 3 5 1 /7 1 ΔΕ Ν 2 7, 5 45 , " Ε ρ γ α τ ικ ή Ν ο μο θε σ ία " ό . π .
σ ε λ. 4 5 8 ). Π ε ρ α ι τέ ρ ω κ α ι β ά σ ε ι τ ων α ν ωτ έ ρ ω, δ ε ν ε ί να ι
δ υνα τ ό ς
ο
κ α θ ο ρ ισ μό ς
τ ων
α π οδ οχ ώ ν
των
μ ισ θω τώ ν
ο ρ ισ μέ νη ς κ α τη γ ο ρ ία ς, β ά σ ε ι π ε ρ ισ σ ο τέ ρ ω ν Σ Σ Ε ή ΔΑ , δ ια
δ ιχ ο τ ο μ ή σ ε ω ς α υ τώ ν κ α ι ε πι λ ογ ή ς υ π ό το υ μ ισ θ ωτ ού α π ό
κ ά θε μ ία ε ξ α υτ ώ ν τ ων ε υ νο ϊ κ ό τ ε ρ ων γ ι α τη ν πε ρ ίπ τ ωσ η
του
επί
μέ ρ ο υ ς
ποσών
τ ου
β α σ ικ ο ύ
μ ισ θ ού
και
τ ων
δ ια φ όρ ω ν ε π ιδ ο μά τ ων. Τ ο ύτο δ ε , δ ι ότ ι, πλ η ν τω ν ά λ λ ων ,
θ α ο δ η γ ο ύσ ε κ α ι σ ε δ ιά σ πα σ η το υ ε π ι β α λλ ο μέ ν ου ε κ ά σ τ οτ ε
ε ν ια ίο υ μ ισ θο λ ο γ ικ ο ύ κ α θ ε σ τ ώ τ ο ς α κ ό μη κ α ι με τα ξ ύ τω ν
μ ι σ θ ω τώ ν τη ς α υτή ς κ α τη γ ορ ία ς (β λ. Α Π 38 7 /7 6 ό. π. ). Ε ξ
ά λ λο υ α π ό τη Σ υ ντα γ μα τ ικ ή ε π ι τα γ ή το υ ά ρ θρ ο υ 2 2 πα ρ ά γ ρ .
1 ε δ . β ' το υ Σ υ ντ ά γ μ α τ ο ς, πε ρ ί π α ρ οχ ή ς ίσ η ς α μο ι β ή ς γ ια
ί σ η ς α ξ ία ς πα ρ ε χ ο μέ ν η ε ρ γ α σ ία , π ου α π οτε λε ί ε ι δ ι κ ό τε ρ η
μορφή
της
από
το
ά ρ θρ ο
4
πα ρ ά γ ρ .
1,
2
α υτ ού
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 66
κ α θ ιε ρ ω μέ νη ς α ρ χ ή ς τη ς ισ ότ η τ α ς, δ ε ν δ ε σ με ύε τ α ι μό νο ο
ν ο μο θέ τη ς,
α λλ ά
θε σ π ίζ ε τα ι
συγχρόνως
και
κ α ν όνα ς
δ η μοσ ί α ς τά ξ ε ω ς με το ν ο π ο ί ο πα ρ έ χ ε τα ι ε υθ έ ω ς σ το ν
ε ρ γ α ζ ό μ ε ν ο τ ο δ ικ α ί ω μα να α ξ ιώ σ ε ι α π ό τ ον ε ρ γ οδ ότ η τ η
μ ε γ α λύ τε ρ η
α μ ο ιβ ή
πο υ
ο
τε λε υ τα ί ος
κ α τα β ά λλ ε ι
ο ι κ ε ιο θε λώ ς σ ε ά λ λ ο μ ισ θ ωτ ό το υ π ο υ α ν ή κ ε ι σ τ η ν ίδ ια
κ α τη γ ο ρ ία κ α ι π α ρ έ χ ε ι υ π ό τ ι ς ίδ ιε ς σ υ ν θή κ ε ς τη ν ίδ ι α
υ πη ρ ε σ ία , ε κ τό ς α ν η ε ξ α ίρ ε σ η α π ό τ η ν α μ ο ιβ ή α υ τή ε ί να ι
δ ίκ α ι η κ α ι ε ύ λογ η σ υ νέ πε ι α σ υ νδ ρ ομ ή ς ε ιδ ικ ο ύ κ α ι σ οβ α ρ ού
κ α τ ’ α ντ ικ ε ι με ν ικ ή κ ρ ίσ η λό γ ο υ, το ν ο π ο ίο πρ ο τε ί νε ι κ α ι
α πο δ ε ικ ν ύε ι ο ε ρ γ ο δ ό τη ς (β λ. Α Π 20 57 / 90 ΔΕ Ν 48, 13 9 ).
Π ρ όε δ ρ ο ς :
Ε υσ τ. Τ σ ιο ύ τσ ια ς
Δ η μ ο σ ίε υσ η : δ ε ν 19 96, 52, Σ ε λ. : 1 8
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 67
Ε ΦΕ Τ Ε ΙΟ Α Θ ΗΝ ΩΝ 19 70 / 19 9 2
Κ ε ί μ ε νο Α πό φ α σ η ς
Α πό τ ις δ ια τά ξ ε ι ς τω ν ά ρ θ ρ . 7 τ ου ν. 2 11 2 /1 920 ,
361,
648
ε π.
ΑΚ,
πρ ο κ ύπ τε ι
ότι
δεν
ε π ι τρ έ πε τ α ι
η
μ ο νο με ρ ή ς ε κ μέ ρ ο υ ς το υ ε ρ γ ο δ ό τη με τα β ο λή τ ων όρ ω ν τη ς
ε ρ γ α σ ι α κ ή ς σ υ μβ ά σ ε ω ς πο υ σ υνή φ θη με τ α ξ ύ α υτ ο ύ κ α ι το υ
ε ρ γ α ζ ομ έ ν ου. Τ έ το ια μ ε τα β ο λ ή β λα π τ ικ ή υ λ ικ ά ή η θ ικ α ,
θ ε με λι ώ νε ι
τα
πρ ο β λε π ό με ν α
γ ια
τη ν
πε ρ ί πτ ωσ η
α υτ ή
δ ικ α ι ώ μ α τα το υ μ ισ θ ωτ ο ύ, ό π ω ς με τα ξ ύ ά λ λ ω ν, να α ξ ι ώ σ ε ι
την
τή ρ η σ η
τ ων ό ρ ων τ η ς
σ υ μβ ά σ ε ως α υ τή ς κ α ι τη ν
ε ξα κ ο λ ο ύ θη σ η τη ς πα ρ ο χ ή ς τη ς ε ρ γ α σ ία ς τ ου με το υ ς ίδ ι ου ς
ό ρ ο υ ς, ό π ω ς πρ ιν α πό τη ν μ ε τ α β ο λή . Δε ν α π οτε λε ί ό μω ς
μ ο νο με ρ ή με τα β ο λή τ ων όρ ω ν τη ς σ υ μβ ά σ ε ω ς α υτ ή πο υ
έ γ ι νε α π ό τ ο ν ε ρ γ ο δ ό τη δ υνά μ ε ι ρ η τ ού όρ ο υ τ η ς ε ρ γ α σ ια κ ή ς
σ υμ β ά σ ε ω ς ή κ α τό π ιν σ υ μμ ορ φ ώ σ ε ώ ς το υ πρ ος ε π ι τα γ ή το υ
ν ό μο υ ή κ α ν ο ν ισ τ ικ ώ ν ό ρ ω ν σ υ λλ ογ ικ ή ς σ υ μβ ά σ ε ω ς (Α . Π .
1 1 5 0 /1 9 8 9 Ε Ε ρ γ Δ 4 9 , 5 13 ). Ο ι όρ ο ι α υτ ο ί, σ ύ μφ ω να με τ ο
ά ρ θρ ο 3 π α ρ ά γ ρ . 1 το υ ν. 32 3 9/ 19 55, (ά ρ θρ ο 7 π α ρ ά γ ρ . 1
τ ο υ νέ ο υ ν. 1 8 7 6 / 1 9 9 0 ), έ χ ου ν ισ χ ύ ουσ ι α σ τ ικ ού νό μ ου κ α ι
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 68
ε φ α ρ μ ό ζο ντα ι σ τη ν α το μ ικ ή σ ύμ β α σ η ε ρ γ α σ ία ς κ α τά τρ όπ ο
ά με σ ο κ α ι α να γ κ α σ τ ικ ό, ε νε ρ γ ού ν δ ε σ τη ν α τ ο μι κ ή σ χ έ σ η
ε ρ γ α σ ί α ς α μέ σ ω ς κ α ι α υτ οδ ικ α ί ω ς, χ ωρ ί ς να α πα ι τε ίτα ι
σ χ ε τ ικ ή
σ υ μφ ω ν ία
των
με ρ ώ ν
ή
ο π ο ια δ ή πο τε
ά λ λη
δ ια τύ π ωσ η . Κ α τ' ε ξ α ίρ ε σ η μό ν ο ο ι ε υ ν ο ϊκ ό τε ρ ο ι γ ια του ς
μ ι σ θ ω το ύ ς ό ρ ο ι τη ς α το μ ικ ή ς σ υ μβ ά σ ε ω ς υ πε ρ ισ χ ύο υν τω ν
α ντ ι θέ τ ων κ α νο ν ισ τ ικ ώ ν όρ ω ν τη ς σ υ λ λογ ικ ή ς σ υμ β ά σ ε ω ς ,
σ ύμ φ ω να με τη ν δ ια τ υ πο υμέ νη σ το ά ρ θρ ο 3 πα ρ ά γ ρ . 1 ε δ ά φ .
β ' το υ ν. 3 2 3 9 / 1 9 5 5 α ρ χ ή τη ς ε υ νο ία ς υ πέ ρ τ ων μ ισ θ ωτώ ν
( β λ.
Κ α ποδ ίσ τρ ια
στην
Ε Ρ ΜΑ Κ
άρθρο
680,
α ρ ι θ. 4 8 ,
Κ α ρ α κ α τσ ά νη , Η σ υ λλ ογ ικ ή σ ύ μ β α σ η ε ρ γ α σ ία ς, σ ε λ. 1 4 9 , Γ .
Λ ε β έ ντ η ,
Η
με τα β ο λή
τω ν
όρων
τη ς
σ υμ β ά σ ε ω ς
ε ξ α ρ τ ή με νη ς ε ρ γ α σ ία ς, σ ε λ. 2 0, Α . Π . 91 4 /1 98 7 Ε Ε ρ γ Δ 47 ,
2 5 5 ).
Ε ξ ά λ λο υ, ο ι ό ρ ο ι ε ρ γ α σ ί α ς π ου ρ υ θ μ ί ζε ι η σ υ λ λογ ικ ή
σ ύμ β α σ η μπ ο ρ ο ύ ν να τρ ο πο πο ι ο ύν τα ι μ ε νε ώ τε ρ η σ υ λ λο γ ικ ή
σ ύμ β α σ η
του
ίδ ι ο υ
ε π ι πέ δ ου
(δ ια δ ο χ ή
σ υ λ λο γ ι κ ώ ν
σ υμ β ά σ ε ων ). Η νε ώ τε ρ η σ υ λ λ ογ ικ ή σ ύ μβ α σ η μπ ορ ε ί ν α
τ ρ ο πο πο ιε ί τ ο υ ς ό ρ ο υ ς ε ρ γ α σ ί α ς τη ς πα λα ι ότε ρ η ς τ όσ ο υ πέ ρ
όσο και εις
β ά ρ ο ς τω ν ε ρ γ α ζ ο μέ ν ων. Σ τη σ υσ χ έ τι σ η
δ η λα δ ή τ ω ν σ υ λλ ο γ ικ ώ ν σ υμβ ά σ ε ων το υ ιδ ί ου ε π ι πέ δ ο υ δ ε ν
ι σ χ ύε ι η α ρ χ ή τ η ς πρ ο σ τα σ ί α ς ή τ η ς ε υν ο ία ς υπέ ρ τ ων
μ ι σ θ ω τώ ν, α λ λά η α ρ χ ή τ ων τ ά ξ ε ω ν, κ α τά τ η ν ο πο ία η
ν ε ώ τε ρ η σ υ λ λο γ ικ ή σ ύμ β α σ η κ α τα ρ γ ε ί τη ν πρ οη γ ο ύ με νη ,
έ σ τ ω κ α ι α ν πε ρ ιέ χ ε ι
δ υσ με νέ σ τε ρ ε ς γ ια το υ ς μ ισ θ ω το ύ ς
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 69
δ ια τά ξ ε ις ( β λ. Α . Κ α ρ α κ α τσ ά νη ς, Π ρ ο β λή μα τ α σ υσ χ ε τ ισ μο ύ
δ ια τά ξ ε ων δ ι α φ ό ρ ο υ β α θ μ ίδ ο ς κ α νό ν ων δ ι κ α ίο υ, σ το Ν ο Β
2 2 , 5 9 3, τ ου ίδ ι ο υ, Ε ρ γ . Δ ίκ α ι ο , τ. γ , σ ε λ. 1 4 4 ,
Λε β έ ν τη -
Γ κ ο ύτ ο υ, Ε ρ γ α τ ικ ή Ν ο μο θε σ ί α , σ ε λ. 4 5 8 , Λε β έ ν τη , ό π ο υ
π α ρ α π. σ ε λ . 2 4 - 2 5 ). ' Ο τα ν ό μ ω ς σ υν α ν τώ ντα ι ρ υθ μ ίσ ε ι ς
τ ω ν ε ρ γ α σ ια κ ώ ν σ χ έ σ ε ων α πό πη γ έ ς τ ου ε ρ γ α τ ικ ού δ ικ α ί ου
δ ια φ ό ρ ο υ β α θ μί δ ο ς κ α ι ε π ι πέ δ ου, όπ ω ς με τα ξ ύ σ υ λ λογ ικ ή ς
σ υμ β ά σ ε ω ς ε ρ γ α σ ία ς κ α ι κ α νο ν ισ μ ο ύ ε ρ γ α σ ία ς, τό τε η
σ ύγ κ ρ ο υσ η με τα ξ ύ τ ων δ ύο π η γ ώ ν ε πι λ ύε τα ι β ά σ ε ι τη ς
α ρ χ ή ς τ η ς πρ οσ τ α σ ία ς ή τη ς ε υν ο ία ς υπέ ρ τ ω ν μ ισ θ ω τώ ν ,
ε κ τό ς α ν η ά ρ σ η τ η ς σ υγ κ ρ ο ύσ ε ω ς γ ί νε τα ι σ τη σ υγ κ ε κ ρ ι μέ ν η
π ε ρ ίπ τ ωο η με ρ η τ ή δ ιά τα ξη ν όμ ου, όπ ω ς σ τη ν πε ρ ί πτ ωσ η
τ ο υ κ α ν ο νι σ μ ο ύ κ α τα σ τά σ ε ω ς πρ ο σ ωπ ικ ο ύ τη ς ΔΕ Η , ο
ο π ο ίο ς κ υρ ώ θη κ ε μ ε τ ο ά ρ θ. 1 τ ο υ ν. δ . 2 10 / 19 74 κ α ι έ χ ε ι
ι σ χ ύ ν ό μο υ, κ α ι τ η ς ρ υ θ μ ίσ ε ω ς ορ ισ μέ ν ων θε μά τ ων το υ
π ρ ο σ ω π ικ ο ύ μ ε σ υ λ λογ ικ έ ς σ υ μ β ά σ ε ι ς.
Σ ύμ φ ωνα λ ο ιπ ό ν με το ά ρ θρ . 4 τ ο υ ν. δ . 21 0 /1 97 4, τα
α πο τε λο ύν τα ,
κ α τ ά τη ν ε κ ά σ τ ο τε ισ χ ύ ο υσ α νο μο θε σ ί α πε ρ ί
σ υλ λ ο γ ικ ώ ν σ υ μβ ά σ ε ων, α ν τ ικ ε ί με ν ο σ υλ λ ογ ικ ή ς σ υμ β ά σ ε ω ς
εργασίας
θέ μ α τα
δ ια κ α ν ο ν ί ζο ν τα ι
και
τ ου
π ρ οσ ω π ικ ο ύ
ρ υ θμ ίζ ο ντ α ι
τη ς
εφεξής
με
ΔΕ Η ,
σ υλ λ ογ ικ ή
σ ύμ β α σ η κ α ι, σ ε πε ρ ίπ τ ωσ η δ ια φ ω ν ία ς, κ α τά τη ν ε κ ά σ τ οτε
ι σ χ ύο υσ α
δ ια δ ικ α σ ί α
ε π ι λύσ ε ω ς
σ υ λ λογ ι κ ώ ν
δ ια φ ορ ώ ν
ε ρ γ α σ ί α ς κ α ι ότ ι ο ι ε ν λό γ ω σ υλ λ ο γ ικ έ ς σ υ μβ ά σ ε ι ς ε ρ γ α σ ία ς
και
α πο φ ά σ ε ι ς
δ ι α ιτη σ ί α ς
κ α τ ισ χ ύ ο υν
του
κ α ν ον ισ μο ύ
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 70
κ α τα σ τά σ ε ω ς πρ ο σ ωπ ικ ο ύ τη ς ΔΕ Η . ' Ε τσ ι με τη δ ιά τα ξ η
α υτ ή
κ α θ ο ρ ί ζε τ α ι,
αφενός
μεν
η
ι ε ρ α ρ χ ικ ή
σχέση
σ υλ λ ο γ ικ ή ς ρ υ θ μ ίσ ε ω ς πρ ο ς τ ον κ α νο ν ισ μ ό κ α τα σ τά σ ε ω ς
π ρ ο σ ω π ικ ο ύ Δ Ε Η , α φ ε τέ ρ ο υ δ ε η πα ρ έ κ κ λ ισ η α π ό τη ν α ρ χ ή
τ η ς πρ ο σ τα σ ί α ς ή τη ς ε υ νο ί α ς υ πέ ρ τω ν μ ισ θ ω τώ ν, πο υ
ι σ χ ύε ι σ τη ν πε ρ ίπ τ ωσ η ά ρ σ ε ω ς τη ς σ υγ κ ρ ο ύσ ε ω ς με τα ξ ύ
δ ια τά ξ ε ων
δ ι α φ ο ρ ε τ ικ ή ς
ιε ρ α ρ χ ικ ή ς
β α θμ ίδ α ς
( β λ.
Αθ.
Κ α ρ δ α ρ ά , Ε Ε ρ γ Δ 3 4 , 6 3 ε π. ).
Σ τη ν πρ ο κ ε ι μέ νη πε ρ ί πτω σ η ο ε νά γ ω ν ζή τ η σ ε μ ε τη ν
α γ ωγ ή
τ ο υ,
ό π ως
ε κ τ ι μά τ α ι τ ο
πε ρ ιε χ όμε νό
τη ς,
να
α να γ ν ωρ ισ θε ί ό τ ι με τη ν α τό 2 8. 2. 19 90 ε ιδ ικ ή σ υ λ λογ ικ ή
σ ύμ β α σ η
ε ρ γ α σ ί α ς,
πο υ
κ α τα ρ τ ίσ τη κ ε
με τα ξ ύ
της
ε να γ ο μέ νη ς κ α ι τη ς Γ ε ν ικ ή ς Ο μοσ πο νδ ία ς Π ρ οσ ω π ικ ο ύ κ α ι
σ υγ κ ε κ ρ ι μέ ν α με τη ν ε πε λθ ο ύσ α με τη ν σ ύμ β α σ η α υτ ή
α να κ λ ι μά κ ωσ η τ ω ν μ ισ θο λ ογ ι κ ώ ν κ λι μα κ ί ω ν ε ξ ε λ ίξ ε ω ς το υ
τ α κ τ ικ ο ύ π ρ ο σ ω πι κ ο ύ κ α τά τρ όπ ο δ ιά φ ορ ο τ ου κ α νο ν ισ μο ύ
κ α τα σ τά σ ε ω ν πρ ο σ ωπ ικ ο ύ ΔΕ Η , ε πή λ θε β λα πτ ικ ή με τα β ο λ ή
τ ω ν ό ρ ων τη ς σ υ μβ ά σ ε ω ς τ ου , σ ύ μφ ω να μ ε όσ α ε ιδ ικ ότ ε ρ α
δ ια λα μβ ά ν ον τα ι σ τη ν α γ ωγ ή . Κ α τά το α ίτ η μ α α υ τό η α γ ωγ ή ,
α νε ξ ά ρ τη τα α π ό το ωρ ισ μέ ν ο ή ό χ ι, δ ε δ ο μέ νο υ ό τ ι δ ε ν
π ρ ο σ δ ι ορ ί ζε τα ι κ α τά τρ ό π ο σ α φ ή σ ε τ ι α κ ρ ιβ ώ ς σ υν ίσ τα τα ι
η β λα π τ ικ ή με τα β ο λή , κ α ι α ν υ π οτ ε θ ε ί ό τ ι π ρ ά γ μ α τ ι ε πή λ θε ,
ε ί να ι μη νό μ ιμ η , σ ύμ φ ω να με όσ α π ιο πά ν ω έ χ ο υν ε κ τε θε ί,
αφού
η
ρ ύ θ μ ισ η
τη ς
σ υ λλ ογ ικ ή ς
σ υμ β ά σ ε ω ς
η
ο ποί α
κ α τ ισ χ ύε ι το υ κ α νο ν ισ μ ού κ α τα σ τά σ ε ω ς π ρ οσ ω π ικ ο ύ Δ Ε Η ,
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 71
δ ε σ με ύ ε ι ό λο υ ς το υ ς ε ρ γ α ζο μέ νο υ ς, γ ι ' α υ τ ό κ α ι δ ε ν μ πορ ε ί
ν α γ ί νε ι λό γ ο ς γ ι α μο νο με ρ ή β λα πτ ικ ή τ ω ν όρ ων τ ων
σ υμ β ά σ ε ων
το υ
ε νά γ ο ντ ο ς,
ο ύτε
γ ια
α ντ ί θε σ η
τη ς
σ υλ λ ογ ικ ή ς σ υ μβ ά σ ε ως πρ ο ς τ ι ς δ ια τά ξ ε ι ς το υ κ α ν ο ν ισ μο ύ ,
ό π ω ς ισ χ υρ ίζ ε τα ι ο ε νά γ ω ν, α φ ο ύ σ τη ν πε ρ ί πτ ωσ η α υτ ή η
σ υλ λ ο γ ικ ή
σ ύμ β α σ η ,
σ ύ μφ ω ν α
με
το
ά ρ θρ .
4
το υ
ν.
2 1 0 / 1 9 7 4 , ε ί να ι υ πε ρ ά ν ω τ ου κ α νο ν ισ μ ού κ α ι, χ ω ρ ίς τυ π ικ ά
ν α το ν
τρ ο π ο π ο ιε ί, κ α τ ισ χ ύε ι α υ το ύ κ α ι ε φ α ρ μ ό ζε τα ι
ε φ ε ξ ή ς : Η ε κ κ α λ ου μέ νη α πό φ α σ η η ο πο ία α πέ ρ ρ ι ψ ε τ ο
ε ξ ε τα ζ όμε ν ο ε δ ώ α ίτη μα τη ς α γ ωγ ή ς, ω ς μ η ν όμ ι μο, δ ε ν
έ σ φ α λε , α λ λά σ ωσ τά ε φ ή ρ μοσ ε κ α ι ε ρ μή νε υσ ε το ν όμ ο, όσ α
δ ε α ν τί θε τα υ πο σ τη ρ ί ζε ι ο ε κ κ α λ ώ ν με τη ν έ φ ε σ η κ α ι τ ου ς
π ρ ο σ θέ το υ ς λόγ ου ς ε ί να ι α β ά σ ι μα .
Ε ισ η γ η τέ ς : Φ. Κ α ϋ με νά κ η ς
Δ η μ ο σ ίε υσ η : Ε Ε ρ γ Δ 19 92 , 5 1, σ ε λ. 8 33, ΔΕ Ν 1 99 2, 48 ,
σ ε λ. 5 44
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 72
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
 Ζερδελής
Δ.
,Η
πρακτική
της
εκμετάλλευσης
(επιχειρησιακή συνήθεια) και η σχέση της με τους άλλους
παράγοντες διαμόρφωσης των όρων εργασίας, 1993
 Καρακατσάνης
Αλέξανδρος,
Συλλογικό
εργατικό
συλλογική
σύμβαση
δίκαιο,1992
 Καρακατσάνης
Αλέξανδρος,
Η
εργασίας, 1974
 Καρακατσάνης
Αλέξανδρος,
Συλλογικαί
διαφοραί
εργασίας, 1969
 Καρακατσάνης
Αλέξανδρος,
Βάσεις
και
τάσεις
του
σύγχρονου εργατικού δικαίου, ΕΕΔ 28.72
 Καζάκος
Άρις,
Η
διαιτησία
συλλογικών
διαφορών
συμφερόντων κατά το ν. 1876/1990, 1998
 Καζάκος Άρις, Το εργατικό δίκαιο στην πράξη, Μελέτες
Συλλογικού και ατομικού εργατικού δικαίου, 1998
 Καρδαράς Α., Οι κανόνες του δικαίου της εργασίας και η
σχέσιν των προς τη συλλογικήν σύμβασιν εργασίας, 1978
 Καρδαράς Α, Η ρύθμιση των όρων εργασίας στο επίπεδο
της εκμετάλλευσης, 1996
 Κουκιάδης Ι., Εργατικό δίκαιο, Συλλογικές εργασιακές
σχέσεις, Τόμος Β’, 1999
 Κουκιάδης Ι., Εργατικό δίκαιο, Ατομικές εργασιακές
σχέσεις και η κοινωνική πολιτική, 1995
 Λεβέντης Γ., Η μεταβολή των όρων της συμβάσεως
εξαρτημένης εργασίας, 1990
 Λεβέντης Γ., Συλλογικό εργατικό δίκαιο,1996
Θεσμοθέτηση κατώτατων ορίων εργασίας ______________________________ 73
 Λεβέντης
Γ.,
Συλλογική
αυτονομία
και
κρατικός
παρεμβατισμός στο εργατικό δίκαιο
 Ντάσιος Λεωνίδας, Εργατικό Δικονομικό Δίκαιο, Τόμος
Β/ΙΙΙ, 1991
 Παπασταύρου Δ., Συλλογικές συμβάσεις και διαιτησία
(μετά την κύρωση της ΔΣΕ 154)

ΕΓΚΡΙΣΗ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ ΣΥΓΚΟΛΛΗΣΗΣ & ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ

Οι εισηγήσεις της 1ης Εβδομάδας αρχιτεκτονικής με

ΒΛ1Φ469ΗΖΞ-ΜΙ2-signed

1,40 - Bazaar

Νο 28 Αύγουστος…

Πανελλήνιο Ψυχιατρικό Συνέδριο - Ελληνική Εταιρεία Γενικής

Η Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας και η αυτοθέσμιση της

∆απάνες και Πολιτικές Υγείας στην Ελλάδα την Περίοδο του Μνηµονίου

στο συννημένο αρχείο

κατασκευαστηκα

Εκφώνηση - edu4u.gr

Φροντίδα ηλικιωμένων ανθρώπων στο σπίτι

ΘΕΜΑ: «Έγκριση Προγραµµάτων Αγωγής

ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ Α.ΕΙ & Τ.Ε.Ι 2004

Σε ιιΟ ρία))οι δανεΙΟλήπτες τ ΟΕΚ

Τρύπημα - Ηλεκτρικά εργαλεία Bosch

Χάρτης δρομολογίων (PDF)

ταινιες που σχετιζονται με μεταφυσικα φαινομενα

Κατεβάστε τον χαιρετισμό του Κου. Γιαννάκη Ερρ. Ιωάννου

Vereinsnoten Nr. 2

ΑΔΑ: Β4ΩΜ7Λ9-ΥΝΕ

αρχείο σε pdf - δη.κ.ε.φι.ψ.