Ge.M.IC. Φύλο, Μετανάστευση και Διαπολιτισμικές Σχέσεις στη Μεσόγειο και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη ΠANTEIO ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ 21-22 Ιανουαρίου 2011 PANTEION UNIVERSITY Αμφιθέατρο «Σάκη Καράγιωργα» (Λ. Συγγρού 136, 1ος όροφος, Νέο Κτίριο) Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών DEPARTMENT OP SOCIAL POLICY Gender, Migration and Intercultural Interactions in the Mediterranean and South-East Europe ΠANTEIO ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ PANTEION UNIVERSITY DEPARTMENT OP SOCIAL POLICY January 21-22, 2011 Venue: “Sakis Karayiorgas” Amphitheatre (136, Syggrou Avenue, 1st floor, New Building) Panteion University of Social and Political Sciences Το ερευνητικό πρόγραμμα Ge.M.IC μελετά τις αλληλεπιδράσεις του φύλου και της μετανάστευσης στις διαπολιτισμικές σχέσεις, θεωρώντας το σημείο τομής των τριών αυτών διαστάσεων ως κρίσιμο πεδίο ανάδυσης και διαπραγμάτευσης των σύγχρονων Ευρωπαϊκών κοινωνικο-πολιτισμικών διεργασιών. Το Ge.MI.C επικεντρώνεται στη Μεσόγειο και στη ΝA Ευρώπη ως ένα διαπολιτισμικό χώρο έντονης και πολλαπλής μεταναστευτικής κινητικότητας και πολιτισμικής πολυμορφίας. Η έρευνα είναι διεπιστημονική και διακρατική και αναπτύσσεται, με διαφορετικούς συνδυασμούς, σε έξι θεματικές: ΜΜΕ και Εθνική Ταυτότητα, Διαπολιτισμική Εκπαίδευση, Θρησκεία, Αστικός Χώρος και Κοινωνικά Κινήματα, Έμφυλη Βία, Μεικτές και Διαεθνικές Οικογένειες. The Ge.M.IC research project explores the intersections between gender and migration in intercultural interactions as a critical nexus point where some of the most important contemporary European socio-cultural developments are taking place. Επιστημονική Επιτροπή Scientific Committee Ντίνα Βαΐου Zέλεια Γρηγορίου Αλεξάνδρα Ζαββού Νέλλη Καμπούρη Νίκος Κοκοσαλάκης Μαρία Παραδείση Μαρία Στρατηγάκη Παύλος Χατζόπουλος Dilek Cindoglu Gabriela Iuliana Colipcă Marko Hajdinjak Sandro Mezzadra Katerina Kolozova Claudia Pedone Dilek Cindoglu Gabriela Iuliana Colipcă Zelia Gregoriou Marko Hajdinjak Pavlos Hatzopoulos Nelli Kambouri Nikos Kokosalakis Katerina Kolozova Sandro Mezzadra Maria Paradeisi Claudia Pedone Maria Stratigaki Dina Vaiou Alexandra Zavos Οργανωτική Επιτροπή Organisation Committee Αλεξάνδρα Ζαββού Νέλλη Καμπούρη Βούλα Τουρή Αγγελική Υφαντή Nelli Kambouri Voula Touri Aggeliki Yfanti Alexandra Zavos Ge.MI.C focuses on the Mediterranean and South-East Europe as an intercultural space of migrant mobility and cultural diversity. Research is interdisciplinary and expands, across national borders, in six thematic areas: Media and National Identity, Intercultural Education, Religion, Urban Space and Social Movements, Gendered Violence, Mixed and Trans-national Families. Ge.M.IC. Παρασκευή 21 Ιανουαρίου 2011 09.00–09.30 Χαιρετισμός Friday January 21st, 2011 09.00–09.30 Welcome address Βάσω Αρτινοπούλου, Αναπληρώτρια Καθηγή- Vasso Artinopoulou, Associate Professor, Vice- τρια, Αντιπρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου rector of Panteion University Ιωάννης Κουζής , Αναπληρωτής Καθηγητής, Ioannis Kouzis, Associate Professor, Head of Πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο the Department of Social Policy, Panteion University Μαρία Καραμεσίνη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια, Maria Karamessini, Associate Professor, Direc- Διευθύντρια του Εργαστηρίου Σπουδών Φύλου, Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο tor of Centre for Gender Studies, Department of Social Policy, Panteion University 09.30–11.30 Α΄ Συνεδρία: Το Eρευνητικό Πρόγραμμα Ge.M.IC. 09.30–11.30 First Session: Introducing the Ge.M.IC. Project Προεδρείο: Μαρία Στρατηγάκη, Επιστημονική Υπεύθυνη του προγράμματος Ge.M.IC. Chair: Maria Stratigaki, Scientific Coordinator of the Ge.M.IC. project • Επαναπροσδιοριστικές στρατηγικές και διλήμματα της ευρωπαϊκής και εθνικής πολιτικής για τη μετανάστευση και το πολιτικό άσυλο εν όψει της οικονομικής κρίσης • New dilemmas and revisional strategies of national and European policy making towards migration and political asylum in the frame of the economic crisis Μιχάλης Τσάκαλος , Υπουργείο Παιδείας Δια Michalis Tsakalos, Greek Ministry of Education, Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, Μέλος της Ευρωπαϊκής Ομάδας για θέματα Μετανάστευσης και Πολιτικού Ασύλου, Ευρωπαϊκή Επιτροπή-Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα, Ελλάδα Lifelong learning & Religious Affairs, Member of Team Europe, Representation of European Commission in Greece, Greece • Τα αποτελέσματα του ερευνητικού προγράμματος Ge.M.IC. • The results of Ge.M.IC. Research Project Αλεξάνδρα Ζαββού – Νέλλη Καμπούρη, Alexandra Zavos – Nelli Kambouri , Re- Ερευνήτριες, Εργαστήριo Σπουδών Φύλου, Πάντειο Πανεπιστήμιο, μέλη της ερευνητικής ομάδας του Ge.M.IC., Ελλάδα searchers, Centre for Gender Studies, Panteion University, Members of Ge.M.IC. research team, Greece • Προβολή ντοκιμαντέρ του Ge.M.IC. • Ge.M.IC. documentary screening Μαρία Παραδείση, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμήμα Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Ελλάδα 11.30–11.45 Διάλειμμα Maria Paradeisi, Assisant Professor, Department of Communication, Media and Culture, Panteion University, Greece 11.30–11.45 Break 11.45–12.30 Κεντρική ομιλία: 11.45–12.30 Keynote: • Ενσαρκώνοντας ετερότητες: «Troika-Greece» και ο Άλλος εντός • Embodying alterities: “TroikaGreece” and the Other within Αλεξάνδρα Χαλκιά, Αναπληρώτρια Καθηγή- Alexandra Halkias, Assosiate Professor, Depart- τρια, Τμήμα Κοινωνιολογίας, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Ελλάδα ment of Sociology, Panteion University, Greece 12.30–14.00 Ελαφρύ γεύμα 12.30–14.00 Lunch Break 14.00–15.30 B΄ Συνεδρία: 14.00–15.30 Second Session: Φύλο, Μετανάστευση και Εθνική Ταυτότητα και τα Μ.Μ.Ε. Gender, Migration and National Identity and the Media Προεδρείο: Μαρία Δημητριάδη, δημοσιογράφος Chair: Maria Dimitriadi, journalist • Από τα σύνορα στα όρια: Mετανάστευση, ταυτότητα και κινηματική αναπαράσταση • From borders to borderlands: Migrancy, identity and cinematic representation Gabriela Iuliana Colipcă, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια – Ioana Ivan-Mohor, Αναπληρώτρια Gabriela Iuliana Colipcă, Associate Professor – Ioana Ivan-Mohor, Associate Professor, Facul- Καθηγήτρια, Τμήμα Φιλολογίας, Τμήμα Αγγλικής Φιλολογίας και Λογοτεχνίας, “Dunărea de Jos” Πανεπιστήμιο Γαλατίου, Ρουμανία ty of Letters, Department of English Language and Literature, “Dunărea de Jos” University of Galaţi, Romania • Online φεμινιστικές πρακτικές: Διαδικτυακή πολιτική και εικονικές μεταναστευτικές κοινότητες στην Ισπανία • Feminist praxis online: Internet politics and virtual immigrant communities in Spain Sonia Núñez Puente, Διευθύντρια Ινστιτούτου Sonia Núñez Puente, Director of the Institute για την Ταυτότητα και τις Σπουδές Φύλου, Τμήμα Επιστημών Επικοινωνίας, Πανεπιστήμιο Rey Juan Carlos της Μαδρίτης, Ισπανία for Identity and Gender Studies, Faculty of Communication Sciences, University Rey Juan Carlos of Madrid, Spain • Ο ρόλος των ΜΜΕ στην ένταξη των μεταναστών – Η δύναμη του λόγου και της εικόνας! • The role of Media in the incorporation of migrants – The power of speech and the power of image! Νίκο Άγκο, δημοσιογράφος, Ελλάδα Niko Ago, journalist, Greece 15.30–17.00 Γ΄ Συνεδρία: Φύλο, Μετανάστευση και Διαπολιτισμική Εκπαίδευση Προεδρείο: Θάλεια Δραγώνα, Καθηγήτρια, Τμήμα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών 15.30–17.00 Third Session: Gender, Migration and Intercultural Education Chair: Thalia Dragona, Professor, Department of Early Childhood Education, National and Kapodistrian University of Athens Ge.M.IC. • «Α τούτες οι μαντιλούδες... Ξέρω σας καλά εγώ!». Αμφισβητήσεις και επανεγγραφές των λόγων φύλου/φυλής σε διαπολιτισμικές σχολικές ρυθμίσεις • “These little scarfed girls ... I know all about you!”. Contestations and reinscriptions of gender/race discourses in intercultural school settings Ζέλεια Γρηγορίου, Επίκουρη Καθηγήτρια, Τμή- Zelia Gregoriou, Assistant Professor, Depart- μα Επιστημών της Αγωγής, Πανεπιστήμιο της Κύπρου, Κύπρος ment of Education, University of Cyprus, Cyprus • Η βία της σιωπής: Παρουσιάζοντας την ομοφοβία και τη σεξουαλική διαφορετικότητα στην «πολυπολιτισμική» κυπριακή τάξη • The violence of silence: Performing homophobia and sexual difference in the “multicultural” cypriot classroom Σταύρος Σταύρου Καραγιάννης , Τμήμα Αν- Stavros Stavrou Karayiannis, Department θρωπιστικών Επιστημών, Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου, Κύπρος of Humanities, European University of Cyprus, Cyprus • Συλλογικές δράσεις, δημιουργικές κοινωνικές αλληλεπιδράσεις: η εκπαιδευτική πραγματικότητα του 132ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών • Cooperative actions and creative social interaction: The educational paradigm of the 132nd Elementary School of Athens Πέτρος Χαραβιτσίδης, Δάσκαλος, 132ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών – Στέλλα Πρωτονοταρίου, Διευ- Petros Haravitsidis, Teacher, 132nd Elementary School – Stella Protonotariou, Headmaster, θύντρια, 132ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, Ελλάδα 132nd Elementary School, Greece 17.00–17.30 Διάλειμμα 17.00–17.30 Break 17.30–19.00 Δ΄ Συνεδρία: 17.30–19.00 Fourth session: Φύλο, Μετανάστευση και Θρησκεία Gender, Migration and Religion Προεδρείο: Νίκος Κοκοσαλάκης , Ομότιμος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Λίβερπουλ Chair: Nikos Kokosalakis, Hon. Senior Fellow, Liverpool University • Η μετανάστευση και οι θρησκευτικές αφυπνίσεις στην Ευρώπη: ισχυρισμοί των γυναικών • Migrations and religious revivalisms in Europe: women’s claims Renata Pepicelli, Ερευνήτρια, Πανεπιστήμιο της Renata Pepicelli, Researcher, Bologna Univer- Μπολόνια, Ιταλία sity, Italy • Αμφισβητούμενοι γάμοι. Νεαρές μουσουλμάνες σε Διεθνή Περιβάλλοντα • Contested marriages. Young muslims in transnational contexts Pia Karlsson Minganti, Τμήμα Εθνολογίας, Pia Karlsson Minganti, Department of Ethnol- Ιστορία των Θρησκειών και Σπουδές Φύλου, Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης, Σουηδία ogy, History of Religions and Gender Studies, Stockholm University, Sweden • «Σύγκρουση πολιτισμών», κοινωνικές ταυτότητες και διακρίσεις. Επαναδιατυπώνοντας το ερώτημα: ποιοι είμαστε και τι θέλουμε; • “Clash of cultures”, social identities and discrimination. Rephrasing the question: who we are and what do we want? Μίλτος Παύλου, Διευθυντής του i-Red, Ελλάδα Miltos Pavlou, Director of i-Red, Greece Σάββατο 22 Ιανουαρίου 2011 09.30–11.00 Ε΄ Συνεδρία: Φύλο, Μετανάστευση και Βία Saturday January 22nd, 2011 09.30–11.00 Fifth session: Gender, Migration and Violence Προεδρείο: Δάφνη Καπετανάκη , Βοηθός Τομέα Προστασίας Προσφύγων, Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Γραφείο Ελλάδας Chair: Daphne Kapetanaki, Protection Assistant, United Nations High Commissioner for Refugees, Office in Greece • Εξερευνώντας τις τομές της σωματικής και λογοκρατικής βίας: φύλο, κινητικότητα και τραύμα στην Ευρώπη • Exploring the intersections of bodily and discursive violence: Gender, mobility and trauma in Europe Slavco Dimitrov, Ερευνητής, Διδάσκων, Ινστι- Slavco Dimitrov, Junior Researcher, Teaching τούτο Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών “Euro-Balkan”, Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Assistant, Institute in Social Sciences and Humanities – ”EuroBalkan”, Former Yugoslav Republic of Macedonia • Μαθαίνοντας από την ιστορία της βίας κατά των γυναικών στα Βαλκάνια: η έρευνα βοηθά πολιτικές και στρατηγικές • Learning from history of violence against women in the Balkans: research helping policies and strategies Svetlana Slapsak , Καθηγήτρια, Ανθρωπολογία Svetlana Slapsak , Professor, Anthropology of των Αρχαίων Κόσμων, Συντονίστρια, Προγράμματα Ανθρωπολογίας Σπουδών Φύλου, Διευθύντρια του Ινστιτούτου Ανθρωπιστικών Σπουδών, Σχολή Ανθρωπιστικών Σπουδών της Λουμπλιάνας, Σλοβενία Ancient Worlds and Anthropology of Gender Programmes Coordinator, Dean of ISH (Institutum Studiorum Humanitatis), Ljubljana Graduate School of Humanities, Slovenia • «Αυτό δεν είναι θύμα τράφικινγκ». Ιστορίες ελληνικής νομολογίας • “This is not a victim of trafficking”. Texts of the greek jurisprudence Κλειώ Παπαπαντολέων, δικηγόρος, Ελλάδα Klio Papapantoleon, lawyer, Greece 11.00–11.15 Διάλειμμα 11.00–11.15 Break 11.15–12.15 Κεντρική ομιλία: 11.15–12.15 Keynote: • Σκέψεις πάνω στον μεταφιλελεύθερο ρατσισμό: από την κριτική της ετεροκανονικότητας στην ομοκανονικότητα του αποκλεισμού • Thinking postliberal racism: from the critique of heteronormativity to the homonormativity of exclusion Βασίλης Τσιάνος , Λέκτορας, Πανεπιστήμιο του Vassilis Tsianos, Lecturer, University of Ham- Αμβούργου, Ινστιτούτο Κοινωνιολογίας, Γερμανία burg, Institute for Sociology (UHH), Germany Ge.M.IC. 12.15–14.00 ΣΤ’ Συνεδρία: Φύλο, Μετανάστευση, Αστικός Χώρος και Κοινωνικά Κινήματα 12.15–14.00 Sixth session: Gender, Migration and Urban Intercultural Spaces and Movements Προεδρείο: Δημήτρης Παρσάνογλου, Ερευνητής, Εργαστήριο Σπουδών Φύλου, Πάντειο Πανεπιστήμιο, Μέλος της ερευνητικής ομάδας του MIG@NET Chair: Dimitris Parsanoglou, Researcher, Centre for Gender Studies, Panteion University, Member of MIG@NET research team • Έμφυλες πρακτικές διαπολιτισμικής αλληλεπίδρασης και διαδικασίες ένταξης στην πόλη • Gendered practices of intercultural interaction and processes of inclusion in the city Ρούλη Λυκογιάννη, Λέκτορας, Τομέας Πολεο- Rouli Lykogianni, Lecturer, Department of Ur- δομίας και Χωροταξίας, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Ελλάδα ban and Regional Planning, National Technical University of Athens, Greece • Κινητικότητα των Φύλων: προς την υβριδοποίηση του χώρου και των αστικών εννοιών • Gendering mobility: towards the hybridization of space and urban concepts Nadine Cattan, Διευθύντρια ερευνών, CNRS, Γε- Nadine Cattan, Research Manager, CNRS, Géog- ωγραφία πόλεων, Γαλλία raphie-cités, France • Το ανοίκειο στην πόλη: Nεοφιλελεύθερα εμπόδια στην κοινωνική ένταξη • Τhe urban unhomely: Neoliberal obstacles to social inclusion Βασίλης Αράπογλου, Λέκτορας, Τμήμα Κοινω- Vassilis Arapoglou, Lecturer, Department of νιολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Ελλάδα Sociology, University of Crete, Greece 14.00–15.00 Ελαφρύ γεύμα 14.00–15.00 Lunch Break 15.00–16.30 Ζ’ Συνεδρία: 15.00–16.30 Seventh session: Φύλο, Μετανάστευση, Διεθνικές και Μεικτές Οικογένειες Gender, Migration, Mixed and Transnational Families Προεδρείο: Μαρία Θανοπούλου, Διευθύντρια Ερευνών, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών Chair: Maria Thanopoulou, Research Manager, National Centre for Social Research • • Invisible engines of change and self-sacrificing tradition-breakers: Mixed and transnational families in Bulgaria, Greece and Turkey Αόρατες μηχανές αλλαγής και αυτο-θυσιαζόμενες διαρρήκτριες της παράδοσης: Μεικτές και δι-εθνικές οικογένειες στη Βουλγαρία, την Ελλάδα και την Τουρκία Marko Hajdinjak , Ερευνητής και Συντονιστής Marko Hajdinjak, Researcher and Project Coor- Προγράμματος, Διεθνές Κέντρο Σπουδών Μειονοτήτων και Διαπολιτισμικών Σχέσεων, Βουλγαρία dinator, International Center for Minority Studies and Intercultural Relations (IMIR), Bulgaria • Φύλο, μετανάστευση και διεθνικές οικογένειες – κατανοώντας την περίπτωση της Νότιας Ευρώπης • Gender, migration and transnational families- understanding the Southern European case Elisabetta Zontini, Λέκτορας, Σχολή της Κοινω- Elisabetta Zontini, Lecturer, School of Sociol- νιολογίας και Κοινωνικής Πολιτικής, Πανεπιστήμιο του Νότινγχαμ, Αγγλία ogy and Social Policy, University of Nottingham, England • Ρευστά οικογενειακά σχήματα και δυναμικές σχέσεων: Η περίπτωση της αλβανικής μετανάστευσης • Transnational family forms and relational dynamics in Albanian migration Αγγελική Αθανασοπούλου, Διδάκτωρ Κοινω- Aggeliki Athanassopoulou, PhD in Social νικής Ανθρωπολογίας, Κέντρον Ερεύνης Ελληνικής Κοινωνίας, Ακαδημία Αθηνών, Ελλάδα Anthropology, Research Center for Greek Society, Academy of Athens, Greece 16.30–17.00 Κλείσιμο συνεδρίου 16.30–17.00 Closing Remarks Ge.M.IC. Εργαστήριο Σπουδών Φύλου Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής, Πάντειο Πανεπιστήμιο Centre for Gender Studies Dept. of Social Policy Panteion University Λ. Συγγρού 134, 17671 Αθήνα, τηλ. 2109210177 φαξ. 2109210178 134, Syggrou ave., GR-17671 Athens tel.+30-210-9210177 fax +30-210-9210178 www.gemic.eu www.genderpanteion.gr www.koinpolpanteion.gr