ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ
ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΧΡΩΜΑΤΑ ΣΕ ΑΡΜΟΝΙΑ
Τόπος δημιουργίας
Ο νομός Πέλλας, ακρίτας και πολιτισμικός πόρος ,υπήρξε ένας τόπος ευλογημένος.
Íïìüò ÐÝëëáò
Συνορεύει με την Π.Γ.Δ.Μ, τους νομούς Φλώρινας, Θεσσαλονίκης, Ημαθίας, Κοζάνης και Κιλκίς.
Ο νομός, αποτελεί μια ξεχωριστή ελληνική περιοχή, μάρτυρας της μακράς ιστορίας των Μακεδόνων Βασιλέων και συνεχιστής μιας αξιοσημείωτης μνημειακής κληρονομιάς. Γη εύφορη και
προικισμένη, ανάμεσα σε ορεινούς όγκους, εύφορες πεδιάδες και πολλά νερά που διαμορφώνουν
την ταυτότητα της περιοχής.
Ο νομός Πέλλας με πληθυσμό 144.340 κατοίκους, έχει έκταση 2506 τ.χλμ.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Έκταση 2506 τ.χλμ, 46% πεδινό, 15,4%
ημιορεινό, 38,6% ορεινό.
ΟΡΗ
• Βόρας 2.524μ (με υψηλότερη κορυφή το
Καιμακτσαλάν)
• Τζένα, 2.182μ
Φυσιογνωμικά στοιχεία
• Πίνοβο 2.154μ
Τα φυσικά, βορειοδυτικά του όρια προσδιορίζονται
από τους ορεινούς όγκους, του Βόρα, της Τζένα,
του Πίνοβο και της Πιπερίτσας.
• Πιπερίτσας 1.998μ
Φυσικό σύνορο με τον νομό Κιλκίς είναι το όρος
Πάικο και με τους νομούς Ημαθίας και Κοζάνης
το όριο Βέρμιο.
Ο νομός Πέλλας έχει 11 δήμους και ανήκει
διοικητικά στη Περιφέρεια Κεντρικής Ελλάδος.
• Πάικο 1.650μ
• Βέρμιο 2.052μ
ΠΟΤΑΜΙΑ
Διασχίζεται από τους ποταμούς:
• Έδεσσαίο ή Βόδα
• Μογλενίτσα ή Αλμωπαίο
• Λουδία.
ΛΙΜΝΕΣ
Οι περιοχές των λιμνών παρουσιάζουν
ιδιαίτερο οικολογικό ενδιαφέρον και πλούσια
ορνιθοπανίδα. Ο υγρότοπος του Άγρα-Βρυτών
με έκταση 5.972 στρέμματα και η λίμνη
Βεγορίτιδα με 72,5 τ.χλμ.
Οικονομική ανάπτυξη
Ο Νομός Πέλλας αποτελείται στο μεγαλύτερο του μέρος από αγροτικό πληθυσμό, ο οποίος ασχολείται με τη γεωργία
και τη κτηνοτροφία κυρίως και λιγότερο με την αλιεία, τη δασοπονία, τη λατομική δραστηριότητα και τη μελισσοκομία.
Σημαντικό ποσοστό οικονομικού κέρδους για τους κατοίκους της περιοχής φέρει και η ενασχόληση με τον τριτογενή
τομέα, με συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Πρωτογενής Τομέας
Δευτερογενής Τομέας
Ο πρωτογενής τομέας μέχρι το 1991 αποτελούσε το κύριο παραγωγικό
τομέα με ποσοστά μεταξύ 42,26% (1991) και 52,56 % (1974).
Ο δευτερογενής τομέας συμμετέχει σε πολύ μικρότερο βαθμό με ποσοστά ανάμεσα 15,13%
και 21,20%, τα οποία είναι αυξανόμενα.
Κλάδοι που επιφέρουν σημαντικά οικονομικά οφέλη στους κατοίκους της
περιοχής είναι, η γεωργία και συγκεκριμένα οι καλλιέργειες ροδάκινου,
κερασιού, μήλου, δημητριακών, καλαμποκιού, βαμβακιού και καπνού ανατολικού τύπου. Επίσης η κτηνοτροφία και κυρίως η εκτροφή αιγοπροβάτων
και λιγότερο βοοειδών.
Οι επιχειρήσεις ασχολούνται κυρίως με τη μεταποίηση των δύο πιο σημαντικών προϊόντων του
νομού, το βαμβάκι και το ροδάκινο, χωρίς ωστόσο να καταφέρουν να εδραιωθούν στο κλάδο
τους και να αποκτήσουν εξαγωγικό χαρακτήρα. Σημαντικό ρόλο στο γεγονός αυτό διαδραματίζει
και η γειτνίαση με τη Θεσσαλονίκη που είναι το κατεξοχήν οικονομικό κέντρο της Βόρειας
Ελλάδος.
Στην περιοχή εκτρέφονται χοίροι και πουλερικά, αλλά η εκτροφή τους
επιφέρει συμπληρωματικά οικονομικά οφέλη.
Οι κλάδοι που παρουσιάζουν ενδιαφέρουσα ανοδική πορεία είναι η μεταποίηση τροφίμων και η
επεξεργασία μαρμάρου, κλάδος ο οποίος έχει να αντιμετωπίσει ισχυρό ανταγωνισμό.
Οι κλάδοι που βρίσκονται σε κρίση είναι η δασοπονία, η λατομική δραστηριότητα, η μελισσοκομία και η αλιεία, κλάδοι οι οποίοι στο παρελθόν
πολλοί στήριζαν το εισόδημα της περιοχής ιδιαίτερα στον Άγρα και την
Άρνισα. Σήμερα έχει μετατραπεί σε δραστηριότητα που επιφέρει ασήμαντα
οικονομικά οφέλη ή αποτελεί απλά ένα χόμπι.
Οι κλάδοι που βρίσκονται σε κρίση είναι αυτός του έτοιμου ενδύματος (φασόν) και αυτός της
επεξεργασίας ξύλου, ο οποίος παρά ταύτα έχει όλες τις προϋποθέσεις για να αναπτυχθεί.
Τα προβλήματα συνεχίζουν να υπάρχουν στον πρωτογενή τομέα, αλλά με
την αξιοποίηση των Κοινοτικών Κονδυλίων έχει παρατηρηθεί σημαντική
βελτίωση στην αγροτική παραγωγή , τόσο ποσοτική όσο και ποιοτική.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Τριτογενής Τομέας
Ο τριτογενής τομέας τα τελευταία χρόνια ενισχύει τον ρόλο του στην περιοχή με ποσοστό
μεγαλύτερο του 46,96 % (1994), το οποίο έχει ανοδική τάση.
Ο τριτογενής τομέας της οικονομίας του Νομού Πέλλας παρουσιάζει ιδιαίτερα θετικές προοπτικές ανάπτυξης στους κλάδους της οικοδομής, της εμπορίας των τοπικών αγροτικών προϊόντων
και προϊόντων ποιότητας, των επιχειρήσεων εναλλακτικού τουρισμού με τον οικοτουρισμό, τον
αγροτουρισμό, τον τουρισμό περιπέτειας και την ανάδειξη των περιοχών φυσικού κάλλους.
Με τη συνδρομή της κοινοτικής πρωτοβουλίας Leader, έχουν πραγματοποιηθεί σημαντικά βήματα προόδου με κύρια κατεύθυνση τα τελευταία χρόνια τον τουρισμό, αξιοποιώντας το φυσικό
πλούτο της περιοχής, τις λίμνες, τους ορεινούς όγκους και τα ιαματικά λουτρά.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Leader+ στο Νομό Πέλλας
Πρωτοβουλίες ανάπτυξης
Συνορεύει με την Π.Γ.Δ.Μ, τους νομούς Φλώρινας, Θεσσαλονίκης, Ημαθίας, Κοζάνης και Κιλκίς.
Το ευρωπαικό πρόγραμμα Leader+, υλοποιήθηκε για την περιοχή, από την Αναπτυξιακή Πέλλας. Από το 1991-2008 εφαρμόστηκαν δύο συνεχή προγράμματα Κοινοτικής Πρωτοβουλίας
LEADER I & II. Σχεδιάστηκαν με βάση τα προβλήματα, τις δυνατότητες και τις προοπτικές
ανάπτυξης της περιοχής. Το πλαίσιο της φιλοσοφίας τους κινήθηκε στην διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και της ανάπτυξης της οικονομίας του τόπου, μέσα από την διαφοροποίηση της
απασχόλησης και την εφαρμογή πιλοτικών σχεδίων αξιοποίησης των παραγωγικών, φυσικών
και πολιτιστικών πόρων
Οι στόχοι τους σηματοδοτούν τη συνέχεια και την εξέλιξη της αναπτυξιακής στρατηγικής και
συνοψίζονται στην ανάπτυξη και διαφοροποίηση της οικονομίας της περιοχής,
• με την τουριστική ανάπτυξη μέσω των τοπικών φυσικών πόρων και του τοπικού δυναμικού
και την βελτίωση της ελκυστικότητας και αύξηση της επισκεψιμότητας της περιοχής
• την προσαρμογή του αγροτικού τομέα και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις απαιτήσεις της αγοράς, μέσω της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των προϊόντων και της
ικανότητας προώθησης
• την παραμονή του πληθυσμού στις περιοχές, που παρουσιάζουν φαινόμενα εγκατάλειψης, μέσω της ανάπτυξης εναλλακτικών και συμπληρωματικών θέσεων απασχόλησης
• την προστασία του περιβάλλοντος και της πολιτιστικής κληρονομιάς
• την ενίσχυση της τοπικής εταιρικής σχέσης, τη δημιουργία και εδραίωση νέων δομών
συλλογικής δράσης και τοπικής, υπερτοπικής και διακρατικής συνεργασίας
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Leader+ Καινοτομία
Η «μέθοδος» Leader επεκτάθηκε και διευρύνθηκε
και στις υπόλοιπες πολιτικές και σε προγράμματα
που ήδη σχεδιάστηκαν και πρόκειται να εφαρμοστούν στην περιοχή.
Η εισαγωγή της έννοιας «θέμα συσπείρωσης» στον
αναπτυξιακό σχεδιασμό, αποτέλεσε καινοτομία με
δημιουργικά αποτελέσματα με την «οργάνωση και
προώθηση του τοπικού προϊόντος ποιότητας, μέσα
από τη συνολική δικτύωση των τοπικών φορέωνεταίρων ανάπτυξης, ειδικότερα στα προϊόντα, στις
υπηρεσίες, στον τουρισμό, στον πολιτισμό και στο
φυσικό περιβάλλον»
Leader+
Πρωτοβουλία με αποτέλεσμα
25,5
εκ.
Η υλοποίηση των δράση των προγραμμάτων Leader στο νομό
Πέλλας, επέφερε στη περιοχή παρέμβασης , πολύ σημαντικά αποτελέσματα:
• Δ ημιουργήθηκαν υποδομές και υπηρεσίες ήπιων μορφών τουρισμού, που αποτελούν ένα σημαντικότατο κεφάλαιο για την
περιοχή
• ο ι καινοτόμες παρεμβάσεις στον γεωργικό τομέα ανέδειξαν
σειρά από ταυτοποιημένα με την περιοχή προϊόντα, μεταξύ των
οποίων και τα παραγόμενα με βιολογική καλλιέργεια.
• Δ ημιουργήθηκε αίσθημα εμπιστοσύνης και ασφάλειας στις
πολύ μικρές επιχειρήσεις των χωριών της περιοχής παρέμβασης, απέναντι στις προθέσεις της πολιτείας ως προς τις επενδυτικές τους πρωτοβουλίες
• Κ αθιερώθηκε η συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας στον προγραμματικό σχεδιασμό και η πρωταγωνιστική παρουσία της
Ομάδας Τοπικής Δράσης.
ΠΕΛΛΑ…
“ΑΙΣΘΗΣΗ ΖΩΗΣ -ΓΕΥΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ”
Το τοπικό πρόγραμμα με τίτλο «ΠΕΛΛΑ - ΑΙΣΘΗΣΗ ΖΩΗΣ-ΓΕΥΣΗ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ»
ώθησε τον τοπικό πληθυσμό στην υποβολή 200 δελτίων διατύπωσης προτάσεων που
συνάδουν με τη φιλοσοφία του Leader+, ύστερα από αίτημα της ΑΝ.ΠΕ. Α.Ε., για την
ανάληψη δράσεων στα πλαίσια του προγράμματος συνολικού προϋπολογισμού 25,5 εκ.
• Τ α έργα υποδομής που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή
παρέμβασης έχουν αντιστρέψει το αρνητικό οικονομικό κλίμα
που επικρατούσε στην περιοχή από το 1961 μέχρι και το 1991,
γεγονός που είχε σαν αποτέλεσμα την πληθυσμιακή μείωση του
Νομού.
• Η ανάπτυξη του τομέα τουρισμού είναι ραγδαία και έχει δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Ραγδαίες εξελίξεις
Ραγδαία ανάπτυξη παρουσιάζει ο τουριστικός τομέας
στον οποίο στρέφονται με αυξανόμενο ρυθμό οι επιχειρηματίες. Η τουριστική περίοδος έχει επεκταθεί και
παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα να μετατοπίζεται χωρικά
ανάλογα με την εποχή. Έτσι τη χειμερινή περίοδο ο ορεινός όγκος του Βόρα συγκεντρώνει μεγαλύτερο ποσοστό
επισκεπτών, ενώ στην περιοχή των Ιαματικών Λουτρών
στο Λουτράκι, η περίοδος αιχμής συμπίπτει με το τέλος
του καλοκαιριού και τις αρχές του φθινοπώρου.
Αξιοποιώντας τις Κοινοτικές ενισχύσεις, η περιοχή που
περιλαμβάνει τον υγρότοπο του Άγρα, το Κέντρο Αεραθλητικών Δραστηριοτήτων στην Παναγίτσα, το Χιονοδρομικό Κέντρο Βόρας, τη Λίμνη Βεγορίτιδα, τον Παραδοσιακό Οικισμό Αγ. Αθανασίου και τα Ιαματικά Λουτρά
Λουτρακίου, εξελίσσεται και συμπαρασύρει στην εξέλιξη
αυτή και όλο το Νομό Πέλλας, προσφέροντας στους
επισκέπτες ποιοτικότερες υπηρεσίες και περισσότερες
επιλογές στον τομέα του εναλλακτικού τουρισμού.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Μόνιμα
απασχολούμενοι
Εποχιακά
απασχολούμενοι
Σύνολο
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Εστίασης
34
110
18
128
Ξενοδοχείο
Θωμάς
Λεπίτκας
Palladium
Λουτράκι
23840 91548
Διαμονής
189
334
104
448
Ξενοδοχείο
Δημήτριος
Λεπίτκας
Αλκυονίς
Λουτράκι
23840 91050
Τροφίμων
15
42
4
46
Ξενοδοχείο
Αικατερίνη
Ίσκου
Αστέρας
Λουτράκι
23840 91458
Κέντρα διασκέδασης & αναψυχής
40
85
14
99
Ξενοδοχείο
Ευάγγελος
Τζέκος
Βόρας
Λουτράκι
Άλλες τουριστικές υπηρεσίες
10
11
10
21
Ξενοδοχείο
Διόνυσος
Λουτράκι
Εμπορικές επιχειρήσεις
39
61
12
73
Ξενοδοχείο
Λεωνίδας
Λουτράκι
Χρήστος
Μπάγκης
Μπάγκης Χ.
Λουτράκι
Κατασκευές
Σύνολο
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
5
10
2
12
Ξενοδοχείο
332
663
164
827
Ξενοδοχείο
Νικόλαος
Λεπίτκας
Γαλαξίας
Λουτράκι
23840 91203
Ξενοδοχείο
Νικόλαος
Σαμψωνιδης
Νόστος
Λουτράκι
23840 91510
Ξενοδοχείο
Μαρία
Πασοη
Καλλίνικος
Λουτράκι
23840 91288
Ξενοδοχείο
Κων/νος
Γησης
Ευ Ζην
Λουτράκι
23840 91520
Ξενοδοχείο
Χρηστός
Λιουγας
Παραδοσιακό
Λουτράκι
23840 91017
Ξενοδοχείο
Νικόλαος
Κώτσος
Φιλοξενία
Λουτράκι
23840 91095
Ξενοδοχείο
Φιλιώ
Ίσκου-Γιάντση
Λιόγερμα
Λουτράκι
23840 91314
Ξενοδοχείο
4 Εποχές
Λουτράκι
23840 91500
Ξενοδοχείο
Αγνάντι
Λουτράκι
23840 91349
Ξενοδοχείο
Γαλανά Νερά
Λουτράκι
23840 91004
Πηγή: Έρευνα ΑΝ.ΠΕ. Α.Ε.
ΛΟΥΤΡΑΚΙ
Πλήθος
επιχειρήσεων
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Ξενοδοχείο
Γεωργία
Χαραλαμπίδου
Όαση
Λουτράκι
23840 22471
Ξενοδοχείο
Λάζαρος
Τζίκας
Hotel Τσίκας
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 31860
Ξενοδοχείο
Χρήστος
Πασόης
Αλμωπία
Λουτράκι
23840 91254
Ξενοδοχείο
Ιωάννης
Κέκης
Ν. Άγιος Αθανάσιος
21545 27728
Ξενοδοχείο
Ιωάννης
Παπαβραάμ
Δροσιά
Λουτράκι
23840 91525
Ξενοδοχείο
Νικόλαος
Κέκης
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 31497
Ξενοδοχείο
Ευστάθιος
Αβραμάνης
Γερμανός
Λουτράκι
23840 91368
Ξενοδοχείο
Νάντσης
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 31492
Ξενοδοχείο
Αναστασία
Μπαϊράμη
Αναστασία
Λουτράκι
23840 91139
Ξενοδοχείο
Μάκης
Παπαντωνίου
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 31493
Ξενοδοχείο
Αλέξανδρος
Μπαϊράμης
Αλέξανδρος
Λουτράκι
23840 91374
Ξενοδοχείο
Δημήτριος
Σιάντσης
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 31646
Ξενοδοχείο
Ιωάννης
Ουζούνης
Λουτράκι
23840 91357
Ξενοδοχείο
Όλγα
Δόντση
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 31202
Ξενοδοχείο
Χρήστος
Πρίτσκας
Ποζαρ
Λουτράκι
23840 91159
Ξενοδοχείο
Ιωάννης
Κέκης
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 21545
Ξενοδοχείο
Νικόλαος
Μποτσφάρης
Φίλιππος
Λουτράκι
Ξενοδοχείο
Νικόλαος
Κέκης
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 31987
Alexandros Pension
Λουτράκι
23840 91374
Ξενοδοχείο
Θωμάς
Νάντσης
Νάντσης Θωμάς
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 31492
Ξενώνας
Hotel Αίγλη
Εστιατόριο
Χρήστος
Δήμτσης
Λουτρά
Λουτράκι
2384091300-91504
Ξενοδοχείο
Μαρία
Παπαντωνίου
Παπαντωνίου Μαρία
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 31493
Εστιατόριο
Ιωάννης
Πάσοης
Χωριάτικο
Λουτράκι
23840 91135
Ξενοδοχείο
Δημήτρης
Σιάντσης
Σιάντσης Δ.
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 31646
Εστιατόριο
Χρήστος
Λιούγας
Παραδοσιακό
Λουτράκι
2384091017-91226
Ξενοδοχείο
Ειρήνη
Ταρσούνα
Ταρσούνα Ειρήνη
Ν. Άγιος Αθανάσιος
23810 31934
Εστιατόριο
Αλέξανδρος
Μπαϊράμης
Pothos
Λουτράκι Γκ-Γιαφούρ
23840 51503
Ξενοδοχείο
Στέφανος
Αποστολίδης
Στέφανος Studio
Ν. Άγιος Αθανάσιος
Υδρίλιθος
Λουτράκι
Ο Καλοφαγάς
Λουτράκι
Εστιατόριο
Ταβέρνα
Δημήτρης
Πλέσκας
23840 91140
Ν. Α ΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟ Σ
ΛΟΥΤΡΑΚΙ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία
επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Ξενοδοχείο
Ευάγγελος
Ταρτάλας
Το Τζάκι
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31836
Ξενοδοχείο
Ελισσάβετ
Μούλα
Έλκα
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 91370
Ξενοδοχείο
Χρήστος
Πάγκας
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31944
Ξενοδοχείο
Ιωάννης
Τσιαμπάζης
Τσαμπάζης Kοzιακ
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 25871
Ξενοδοχείο
Νικόλαος
Πέιτος
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31882
Ξενοδοχείο
Toίτος
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31845
Ξενοδοχείο
Γεώργιος
Τζίκας
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31928
Ξενοδοχείο
Αφοί Νάντση
Νόστος
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31492
Ξενοδοχείο
Γεώργιος
Ταρσούνας
Αρχοντικό
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31898
Ξενοδοχείο
Θεόδωρος
Τζογαδούρας
Χαγιάτι
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 32016
Ξενοδοχείο
Αθανάσιος
Καπεταντσης
Βόρρας
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31496
Ξενοδοχείο
Σοφία
Μητσαράκη
Σοφία
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 26300
Πετρίνα
Νάτη
Τα σκαλοπάτια
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31331
Ανέστης
Παπατζιμόπουλος
Οικία Μπαμπατζιμόπουλου Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31952
Ξενώνας Νικόλας
Π. Άγιος Αθανάσιος
Ξενοδοχείο
Ευάγγελος
Κέκης
Αστέρας
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31996
Ξενοδοχείο
Ξενοδοχείο
Γεώργιος
Σιάντσης
Πατρικό
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31018
Ξενοδοχείο
Ξενοδοχείο
Γεώργιος
Δόντσης
Τσέγανη
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31649
Ξενοδοχείο
Ξενοδοχείο
Χαράλαμπος
Μπαλαμπανίδης
Μετόχι Ιν
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31890
Ξενοδοχείο
Ιωάννης
Μούσιος
Ξενώνας Palatino
Π. Άγιος Αθανάσιος
Μαρία
Καπετάντση
Νεφέλη
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 52018
Φιλοξενια
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31970
Kαϊμάκ
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 24825
Ξενοδοχείο
Κέκης Φουρναράκης Ο.Ε
Ξενοδοχείο
Ρούλα
Ξενοδοχείο
Μαρία
Λίθος
Π. Άγιος Αθανάσιος
2381031996-31987
Ξενοδοχείο
Γουγούση
Ρούγα
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 26272
Ξενοδοχείο
Καραπατάκη
Αρχονταρίκι
Π. Άγιος Αθανάσιος
Ξενοδοχείο
Δρυάδες
Π. Άγιος Αθανάσιος
Ξενοδοχείο
Νιφάδα του Βορά
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31003
Πιπερίτσα
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31055
Ξενοδοχείο
Κολωνάκι
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31790
Ελάτη
Π. Άγιος Αθανάσιος
Αστέρας του Βόρα
Π. Άγιος Αθανάσιος
Ξενοδοχείο
Ξενοδοχείο
Γεώργιος
Τζίκας
Ξενοδοχείο
Ιωάννης
Λιάσης
Εξοχικό Λιασης
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31451
Ξενοδοχείο
Ξενοδοχείο
Ελευθερία
Δημοπούλου
Ελευθερία
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 99139
Ξενώνας
Αφοι Βερυκούκη
Ευάγγελος
Κέκης
23810 31987
Π . Α ΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟ Σ
Π.ΑΓ ΙΟΣ ΑΘΑΝΑ ΣΙΟΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Εστιατόριο
Γεώργιος
Ταρσούνας
Καλύβα
Π. Άγιος Αθανάσιος
Εστιατόριο
Γεώργιος
Δοντσης
Τσέγανη
Π. Άγιος Αθανάσιος
Εστιατόριο
Πέτρος
Δούϊτσης
Δούϊτσης Πέτρος
Π. Άγιος Αθανάσιος
Βερυκούκοι ΑΦΟΙ
Καταφύγιο
Εστιατόριο
Τηλέφωνο εργασίας
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Ξενοδοχείο
Στέφανος
Ορφανός
Βόρας Resort
Παναγίτσα
23810 34160-4
2381031884-31649
Ξενοδοχείο
Κυριάκος
Μουρατίδης-Παπουτσάς
Παναγίτσα
Παναγίτσα
23810 34158
23810 31795
Ξενοδοχείο
Παύλος
Παρθενόπουλος
Παρθενών
Παναγίτσα
23810 34190
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 24825
Ξενοδοχείο
Μιχάλης
Μουρατίδης
Σελήνη
Παναγίτσα
23810 34196
23810 34319
Εστιατόριο
Μαρία
Δήμου
Η Μαρία
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31838
Ξενοδοχείο
Ευγενία
Παρθενοπούλου
Σπιτάκια
Παναγίτσα
Εστιατόριο
Χρήστος
Πράγκας
Τα Καλά της Αντωνίας
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31944
Ξενοδοχείο
Θωμάς
Λεβέντης
Λεβέντης Θωμάς
Παναγίτσα
Κυριάκος
Παρθενόπουλος
Παρθενόπουλος
Παναγίτσα
23810 34133
Αναστάσιος
Δημούλτσης
Endelvais
Παναγίτσα
23308-28725
Ξενοδοχείο
Αρχοντικό της Ρόδως
Παναγίτσα
23810 34133
Ξενοδοχείο
Nαούμα
Παναγίτσα
23810 34325
Ξενοδοχείο
Ιωάννα
Παναγίτσα
23810 34234
Ταβέρνα
Πετρίνα
Νάτη
Τα Σκαλοπάτια
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31331
Ξενοδοχείο
Αρωμ. Φυτά
Μανώλης
Δούϊτσης
Το Μπακάλικο του
παππού Πέτρου
Π. Άγιος Αθανάσιος
23810 31104
Ξενοδοχείο
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Ξενοδοχείο
Ελένη
Βιληγένη
Παναγίτσα
23810 34253
Ξενοδοχείο
Μαρία
Παπαδοπούλου
Παναγίτσα
23810 34312
Ξενοδοχείο
ΑΣΚ Παναγίτσας
Μηλίδα
Παναγίτσα
2381034116-34146
Ξενοδοχείο
Χρόνης
Πολατίδης Γ Χρόνης
Παναγίτσα
2381034244-34155
Πελαγία
Παναγίτσα
23810 34121
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Ξενοδοχείο
Αλέξανδρος
Γιαννιτσά
23820 24700
Ξενοδοχείο
Ίστρον
Γιαννιτσά
23820 33070
Ξενοδοχείο
Πέλλα
Γιαννιτσά
23820 81433
Ξενοδοχείο
Ταβέρνα
Βάγγος
Γιαννιτσά
23820 28523
Πολατίδης
ΠΑΝΑΓΙΤΣΑ
Γ ΙΑΝΝΙΤΣΑ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Ξενοδοχείο
Γεώργιος
Μουρατίδης
Σελήνη
Παναγίτσα
23810 34196
Ξενοδοχείο
Βασιλική
Πατσιανη
Xenia
Έδεσσα
23810 29706
Ξενοδοχείο
Στέφανος
Αποστολίδης
Μεταξά
Παναγίτσα
23810 34164
Ξενοδοχείο
Ευάγγελος
Πριβαρτιτσάνης
Αίγαι
Έδεσσα
23810 29888
Παναγίτσα
Αναψυκτήριο
Παναγίτσα
Ξενοδοχείο
Ιωάννης
Δημησιώρης
Καταρράκτες
Έδεσσα
23810 22300
Πολατίδης
Πέτρινο
Παναγίτσα
Ξενοδοχείο
Σούλα
Σαλαχώρα
Βαρόσι (Παραδοσιακό)
Έδεσσα
23810 21865
Βράχος
Παναγίτσα
Ξενοδοχείο
Γρηγόρης
Μητσινάκης
Χαγιάτι (Παραδοσιακό)
Έδεσσα
23810 51500
Ξενοδοχείο
Αφοί Άικου Ο.Ε
Άλφα
Έδεσσα
23810 22221
Ξενοδοχείο
Αφοι Δωδόπουλοι Ο.Ε
Έλενα
Έδεσσα
23810 23218
ΞΑΝΘΟΓΕΙΑ
Εστιατόριο
Εστιατόριο
Νικόλαος
Ταβέρνα
2381034000-34033
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Ξενοδοχείο
Χρήστος
Δήμου
Δήμου
Ξανθόγεια
23810 31888
Ξενοδοχείο
Ευάγγελος
Παπαγεωργίου
Ξανθόγεια
23810 31170
Ξενοδοχείο
Νικόλαος
Πένος
Τραϊανός
Ξανθόγεια
23810 71401
Φαβορί
Ξανθόγεια
23810 31169
Ξενοδοχείο
Ξενοδοχείο
Ελένη
Μπουκουβάλα
Ηλιον
Έδεσσα
23810 21700
Ξενοδοχείο
Στέφανος
Γουλάκης
Kερασιά_Chalet
Έδεσσα (Κερασιά)
23810 92301
Ξενώνας
Σουλτάνα
Μποζίνη
Έδεσσα
23810 25496
Εστιατόριο
Αντώνιος
Παππας
Κανναβουργείο
Έδεσσα
23810 20070
Εστιατόριο
Δημ Επιχ Καταρράκτες
Δημ Επιχ Καταρράκτες
Δημ Επιχ Καταρράκτες
Έδεσσα
23810 26718
Εστιατόριο
Ζωή
Δασκάλου
Apello
Έδεσσα
23810 20007
Passaggio
Έδεσσα
23810 24000
Εστιατόριο
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Ξενοδοχείο
Αθανάσιος
Επωνυμία
Ρατσισκας
Επωνυμία επιχείρησης
Ρατσισκας Αθανάσιος
Πόλη/Περιοχή
Λυκόστομο
Τηλέφωνο εργασίας
23840 91328
Εστιατόριο
Κων/νος
Ουλεμάνης
Φυσ. Όμιλος Έδεσσας Έδεσσα
23810 28860
Ταβέρνα
Στάθης
Μωραΐτης
Σταθμός
Έδεσσα
23810 21110
Ταβέρνα
Λάκης
Μητσαράκης
Οι Κύκνοι
Έδεσσα
23810 92356
ΕΔΕΣΣΑ
Είδος
επιχείρησης
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Γαλακτοκ. Προϊόντα
Παππας Πέτρος και Σία ΕΠΕ
Γαλακτοκ. Προϊόντα
Επεξεργ. ξηρών καρπών
Τηλέφωνο εργασίας
Είδος επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Έδεσσα
Ξενοδοχείο
Κυριάκος
Καρυπίδης
Χριστάκης ΑΒΕΕ
Έδεσσα
Ξενοδοχείο
Γεώργιος
Τάνος
Βασιλική Καρυπίδου ΑΒΕΕ
Έδεσσα
Ξενοδοχείο
Γεώργιος
Παπαδόπουλος Hotel Έλλη
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Άρνισσα
23810 32020
Αλεξάνδρειο
Άρνισσα
Το Σούρουποw
Άρνισσα
23810 32009
Άρνισσα
23810 31011
Νωπά Είδη-Ζαχαροπλαστική Στέφανος
Κατρανιτσιώτης
Έδεσσα
Ξενοδοχείο
Νωπά Είδη-Ζαχαροπλαστική Νικόλαος
Τερζόγλου
Έδεσσα
Ξενοδοχείο
Αναστάσιος
Δούπκαρης
Δούπκαρης Αναστάσιος
Άρνισσα
23810 1338
Ξενοδοχείο
Ιωάννα
Κάρτα
Κάρτα Ιωάννα
Άρνισσα
23810 31050
Ξενοδοχείο
Κωνσταντίνος
Καρυπίδης
Καρυπίδης Κ.
Άρνισσα
2381032020
Ξενοδοχείο
Μαρία
Μπόγια
Μπόγια Μ
Άρνισσα
23810 31879
Ξενοδοχείο
Αντώνιος
Τσώτσης
Τσώτσης Αντώνιος
Άρνισσα
23810 31726
Εστιατόριο
Δασάκι
Αριδαία
Γαλακτοκ. Προϊόντα
Γερακάρης ΑΕΒΕ
Αριδαία
Τα Γλυκά της Αθηνάς
Αριδαία
Συν/σμός Γυναικών “Βόρας
Συν. Πε.”
Άρνισσα
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Ξενοδοχείο
Αφοί Βερυκούκη Ο.Ε
Είδος
επιχείρησης
Όνομα
Ξενοδοχείο
Αντώνιος
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Καταφύγιο Βόρας
Καϊμάκτσαλαν
2381032001-32010
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Σταυρακίδης
Aντώνιος Α.Ε
Σαλέ Χιον Κέντρου
Καϊμακτσαλάν
Χιον. Κέντρο
2381032000-32001
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Παραγωγή - διάθεση τσίπουρου
Ασαρβέλης Νικόλαος
Γαλατάδες
Είδος επιχείρησης
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Παραγωγή - διάθεση τσίπουρου
Κουπαράνης Λάζαρος
Γαλατάδες
Ξενοδοχείο
Βεγορίτιδα
Περαία
23810 33298
Παραγωγή - διάθεση τσίπουρου
Χρυσάφης Αθανάσιος
Γαλατάδες
Ξενοδοχείο
Λαογραφικό
Περαία
Παραγωγή - διάθεση τσίπουρου
Ψαρράς Ευστράτιος
Γαλατάδες
Είδος επιχείρησης
Όνομα
Παραδοσιακά Προϊόντα
Παραγωγή-Διάθεση γλυκών,
ζυμαρικών
Αναστασία
Μπόγια
Τηλέφωνο εργασίας
Όνομα
Επωνυμία
Α Ρ ΝΙΣΣΑ - ΠΕΡ ΑΙΑ
Γ ΑΛΑΤΑΔΕΣ
Είδος επιχείρησης
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Όνομα
Ξενώνας
Εστιατόριο
Κων/νος
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Είδος επιχείρησης
Ιωάννου
Ξενώνας Ιωάννου
Όρμα
23840 94114
Εστιατόριο - Διάθεση γλυκών,Γεωργία
Παραγωγή
ζυμαρικών Διονύσιος
Χαραλαμπίδου
Μήτακας Όαση
Αβραμίδης
Διόνυσος
Όρμα
23840 94436
Παραγωγή - πώληση Τουρσιών
Είδος επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Είδος επιχείρησης
Εστιατόριο
Σωτήρης
Καρακιτσης
Πέτρινο
Φλαμουρια
23810 99455
Γαλακτοκ. Προϊόντα
Είδος επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Είδος επιχείρησης
Εστιατόριο
Παρασκευή
Ηλία
Η Λίμνη
Βρυττά
Είδος επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Εστιατόριο
Μ & Δ Εμμανουήλ Ο.Ε. Μ & Δ Εμμανουήλ Ο.Ε.
Αετοχώρι
Όνομα
Όνομα
Όνομα
Γαλακτοκ. Προϊόντα
Τηλέφωνο εργασίας
Είδος επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία Επωνυμία Επωνυμία
Επωνυμία
επιχείρησης
επιχείρησης
Τσεντεμίδης Μιχάλης
Επωνυμία
Επωνυμία
Όνομα
Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Είδος επιχείρησης
Εστιατόριο
Γεωργία
Χαραλαμπίδου
Όαση
Πιπεριά
23840 22471
Παραγωγή - Διάθεση ζυμαρικών
Πιπεριά
Εξαπλάτανος
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Σ. Θεοδωρίδης & Σια Ο.Ε
Άψαλος
Πόλη/Περιοχή
Αναστ. & Ιορδάνης Θεοδωρίδης Ο.Ε
Ροδωνιά
Όνομα Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Τηλέφωνο
Τηλέφωνοεργασίας
εργασίας
23840 22471
Εξαπλάτανος
Επωνυμία επιχείρησης
Παραγωγή - Διάθεση γλυκών, ζυμαρικών
Είδος επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Πόλη/Περιοχή
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Τηλέφωνο εργασίας
Τηλέφωνο εργασίας
Συν/σμός Γυναικών Πολυκάρπης Πολυκάρπη
Όνομα Επωνυμία
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Μαρταβαλτζόγλου Κυριάκος
Αραβησσός
Τηλέφωνο εργασίας
ΕΞ ΑΠΛΑΤΑΝΟΣ
Ο ΡΜΑ - ΦΛΑΜΟΥΡ ΙΑ
Είδος επιχείρησης
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Είδος επιχείρησης
Όνομα
Επωνυμία Επωνυμία επιχείρησης
Εργαστήρι ζυμαρικών
Χρυσάνθη
Γιάννου
ΑΡΙΔΑΙΑ
Παραδοσιακά Προϊόντα
Όνομα
Επωνυμία Επωνυμία επιχείρησης
Παραγωγή - Διάθεση γλυκών, ζυμαρικών Πετρούλα Οσιανλή
Είδος επιχείρησης
Όνομα
Παραγωγή - Διάθεση ζυμαρικών
Όνομα
Επωνυμία
Αριδαία
Πόλη/Περιοχή
Αγροτουρ. Συν. Αρχαγγέλου Αρχάγγελος
Επωνυμία Επωνυμία επιχείρησης
Παραγωγή - Διάθεση ζυμαρικών
Είδος επιχείρησης
Τηλέφωνο εργασίας
Οικοτεχνία Παραδοσιακών Γλυκών “Το Πόζαρ” Δήμος Αριδαίας
Τα Γλυκά της Αθηνάς
Είδος επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
23810 99455
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Παπαδόπουλος Παναγιώτης
Ν. Μυλότοπος
23810 99455
Επωνυμία επιχείρησης
Πόλη/Περιοχή
Τηλέφωνο εργασίας
Μαρταβαλτζόγλου Κυριάκος
Αραβησσός
23840 94114
Στα μέτρα μας...
Ο αγροτουρισμός, βρίσκεται σε πρώτο στάδιο ανάπτυξης και η προσφορά των αγροτικών προϊόντων είναι σημαντική.
Ο οικοτουρισμός μπορεί να συμβάλλει ενεργά στη διατήρηση της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς, να συμπεριλάβει τις τοπικές και γηγενείς κοινότητες στον προγραμματισμό του και να ερμηνεύσει κατά τον καλύτερο τρόπο, την φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του προορισμού του επισκέπτη. Οι ευσεβείς περιηγητές, οι φιλέρευνοι τουρίστες
αλλά και οι θαυμαστές της βυζαντινής τέχνης μπορούν να βρουν μέσα από πολιτιστικά
οδοιπορικά, τους δρόμους της επαφής με την πνευματικότητα και την ορθοδοξία, με την
ανάπτυξη του θρησκευτικού τουρισμού.
Ο τουρισμός περιπέτειας, με δραστηριότητες που έχουν έντονο το στοιχείο περιπέτειας,
canoe -kayak στις λίμνες και τα ποτάμια, σκί, mountain-bike, ιππασία, αιωροπτερισμός,
μπορούν επίσης να αναπτυχθούν και να στηριχθούν στον ιδιαίτερο χαρακτήρα του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής , με τους ορεινούς όγκους και τις λίμνες. Ο θεραπευτικός τουρισμός, μια επιλεκτική μορφή τουρισμού με σημαντικά οικονομικά οφέλη και με
ελάχιστες αρνητικές επιδράσεις από δυσμενείς συγκυρίες, δίνει δωδεκάμηνο τουρισμό
στην περιοχή Λουτράκι .
Εναλλακτικός τουρισμός
Ο νομός Πέλλας, με μεγάλο φυσικό, ιστορικό και πολιτισμικό επίπεδο έχει την δυνατότητα να
αναπτύξει πολλά είδη εναλλακτικού τουρισμού.
Ο τουρισμός των υδροβιοτόπων, με την παρατήρηση των πουλιών και τα εκπαιδευτικά
προγράμματα, μπορεί να επιβιώσει σε ολόκληρο τον νομό, με επιλογή για τον επισκέπτη
μία από τις 2 λίμνες .
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Εξάρτηση με το περιβάλλον
Ο εναλλακτικός τουρισμός , βρίσκεται σε στενή εξάρτηση με το περιβάλλον, το οποίο αποτελεί το κεφάλαιό του τόπου που ο τουρισμός καλείται
να αξιοποιήσει και να αναδείξει, για να παραχθούν κοινωνικά, οικονομικά
και πολιτιστικά οφέλη.
Η αειφορία των ωφελειών που προέρχονται από τον εναλλακτικό τουρισμό προϋποθέτει προσεκτική εκμετάλλευση του διαθέσιμου φυσικού
κεφαλαίου έτσι , ώστε να είναι σε θέση να προσφέρει διαρκώς τις ίδιες
τουλάχιστον υπηρεσίες.
Προκειμένου οι σχέσεις τουρισμού και φυσικού περιβάλλοντος να είναι
αρμονικές, στο νομό έχουν αναπτυχθεί σημαντικές πρωτοβουλίες προστασίας.
Δομές περιβαλλοντικής προστασίας
Το δύσκολο ρόλο της ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού για τα
προβλήματα που μπορούν να προκληθούν στο οικοσύστημα της περιοχής και
συνάμα την προστασία του περιβάλλοντος, έχουν αναλάβει κατά κύριο λόγο ο
Σύλλογος Προστασίας Βεγορίτιδας και το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης
Έδεσσας.
Ο βασικός στόχος του ΚΠΕ Έδεσσας είναι να στηρίξει το θεσμό της
περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε τοπικό, εθνικό και διεθνές επίπεδο
ευαισθητοποιώντας τους μαθητές σε θέματα περιβαλλοντικής διαχείρισης, ώστε να αποκτήσουν οικολογική συνείδηση και να είναι ικανοί να συγκροτή-
σουν κοινωνίες με ήθος και υπευθυνότητα απέναντι στη φύση.
Πιο ειδικό στόχο έχει ο Σύλλογος Προστασίας Βεγορίτιδας, ο οποίος στοχεύει
στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η λίμνη Βεγορίτιδα, τα οποία κυρίως προέρχονται από την αλόγιστη
διαχείριση των υδάτων της από τον άνθρωπο, προσπαθώντας να βρει λύσεις, διατυπώνοντας προτάσεις και ενεργοποιώντας πρωτίστως τους ντόπιους κατοίκους
προς αυτή την κατεύθυνση, οδηγώντας τους στη σωστή διαχείριση του τεράστιου
όγκου της λίμνης για την αειφόρα ανάπτυξη της περιοχής σε συνδυασμό με την
προστασία του ευαίσθητου υδάτινου κόσμου.
Επικοινωνία με ΚΠΕ Έδεσσας
Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Έδεσσας,
Μύλοι-Περιοχή Καταρρακτών, Έδεσσα, Τ.Κ. 58200
Τηλ.:23810-51337, FAX: 23810-21737
Ηλεκτρονική αλληλογραφία: [email protected] ή [email protected]
Επικοινωνία με Σύλλογο Προστασίας Βεγορίτιδας
Σύλλογος Προστασίας Βεγορίτιδας
Άρνισσα Τ.Κ. 58020
Τηλ.23810-32047
Ηλεκτρονική αλληλογραφία: [email protected] ή [email protected]
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Υδάτινο στοιχείο
Οι καταρράκτες, μεγάλοι και μικροί, σε διάφορους σχηματισμούς,
μοναδικό σημείο αναφοράς στην ελληνική γη, θα σας γοητεύσουν
με την δύναμη του νερού και τη μαγεία της φύσης.
Στο πάρκο των καταρρακτών στην Έδεσσα με τα αιωνόβια πλατάνια
βρίσκεται ο μεγαλύτερος καταρράκτης της Ελλάδας ο Κάρανος. Το
πολύβουο γκρέμισμα των υδάτινων όγκων του Έδεσσαίου ποταμού
από τον βράχο των 320μ. είναι αποτέλεσμα γεωλογικών ανακατατάξεων από τον 14ο αιώνα.
Υδατογραφίες
Οι καταρράκτες δημιουργήθηκαν από μία λίμνη η οποία υπήρχε
δυτικά της Έδεσσας. Λόγω υπερπλήρωσής της κατά τα τέλη του
14ου αιώνα και σε συνδυασμό με κάποιο γεωλογικό φαινόμενο
-πιθανότατα σεισμό- οδήγησε την ροή των νερών και την πτώση τους
από τον βράχο, στην άκρη της πόλης.
Ο καταρράκτης πήρε το όνομά του από τον βασιλιά Κάρανο.
Η ταυτότητα του νομού Πέλλας, είναι απόλυτα συνδεδεμένη με το υδάτινο στοιχείο.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Ματιές στην ιστορία
Αξίζει να δείτε
Αξίζει να δείτε στο πάρκο των καταρρακτών
• Τ ο σπήλαιο των καταρρακτών με ωραίους
σταλακτίτες και θολωτή οροφή
Με την δύναμη του νερού, μεταξύ 1925 -1940, λειτουργούσαν υδροκίνητες βιομηχανίες
σηροτροφίας, βυρσοδεψίας, κλωστουφαντουργίας, υδροκίνητοι μύλοι που απασχολούσαν 2500 εργάτες και είχαν χαρακτηρίσει την πόλη της Έδεσσας’’ Μάντσεστερ της
Ανατολής’’
• Τ ο Ενυδρείο - Ερπετάριο, με ψάρια του γλυκού νερού και διάφορα είδη φιδιών από όλον
τον κόσμο
• Τ ην μικρή νεραίδα να σας χαιρετά τα μεσάνυκτα στον φωταγωγημένο καταρράκτη
• Α νεβείτε στο γυάλινο ασανσέρ και γνωρίστε
την βιομηχανική δραστηριότητα της περιοχής
πριν 100 περίπου χρόνια, στο Κανναβουργείο
- εργοστάσιο επεξεργασίας σχοινιού
• Τ ο υπαίθριο Μουσείο Νερού στην περιοχή
των Μύλων καθώς και τα πρωτοβιομηχανικά υδροκίνητα εργοστάσια, μοναδικά στον
Ελλαδικό χώρο
• Τ ους μικρούς καταρράκτες στο κέντρο της
πόλης παρέα με έναν καφέ
• Την παλιά Νεροτριβή - Μπατάνι
Πληροφορίες
Κέντρο Τουριστικών Πληροφοριών τηλ. 23810 20300
Οικοπεριηγήσεις
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Τόπλιτσας
Σε απόσταση 40 km από την Έδεσσα, σε μία πανέμορφη περιοχή
έκτασης 2.400 στρεμμάτων βρίσκονται τα Λουτρά Λουτρακίου. Eδώ,
η φύση χάρισε απλόχερα τα καλύτερα στοιχεία της: ένα εκπληκτικό
βουνό, στο οποίο σχηματίζεται χαράδρα όπου μέσα της ρέει ο θερμοπόταμος “Tοπλίτσας”. Tα ιαματικά νερά του σχηματίζουν κοίτες
στο πλάι και μικρούς καταρράκτες.
Θερμαλισμός
Αναβαπτισθείτε στα ιαματικά νερά του Λουτρακίου και ορκιστείτε πίστη και
αφοσίωση στη φύση....
Πέντε ιαματικές πηγές αναβλύζουν κατά μήκος της κοίτης του θερμοπόταμου, ο οποίος συνεχίζει τη ροή του στη λεκάνη της Αλμωπίας. Στην ορεινή αυτή περιοχή, οι έντονες εναλλαγές υψωμάτων και
κοιλωμάτων, η κίνηση του θερμού και ψυχρού νερού και η πυκνή
βλάστηση δίνουν μια σπάνια εικόνα τοπίου, που χαρακτηρίζεται από
δυναμική κίνηση και ομορφιά. Στο χώρο αυτό, με το υγιεινό κλίμα,
ο επισκέπτης φροντίζει την προσωπική, σωματική και ψυχική του
υγεία.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Ματιές στην Ιστορία
Αξίζει να δείτε
• Τ ο Φυσιογραφικό-Λαογραφικό Μουσείο Αλμωπίας στη περιοχή Λουτρακίου σε απόσταση 13χμ. από την Αριδαία. Είναι ένα μουσείο
μοναδικό για τα ελληνικά δεδομένα το οποίο
περιλαμβάνει τομείς φυσιογραφίας, παλαιοντολογίας, σπηλαιογραφίας και λαογραφίας
ιστορίας.
• Τ α Σπήλαια Λουτρακίου, το σύμπλεγμα σπηλαίων, ένα μουσείο της φύσης αλλά και της
ανθρώπινης παρουσίας. Μερικά από τα σπήλαια είναι σε ένα θεαματικό βάθρο βάθους
50 μέτρων, στο πυθμένα του οποίου βρέθηκε
ανθρώπινος σκελετός, άγνωστης ηλικίας.
Έχουν βρεθεί ακόμα, απολιθώματα αρκούδας ηλικίας 10.000 ετών, πάνθηρα και ελαφιού και ενδιαφέρουσες βραχογραφίες που
παρουσιάζουν ανθρώπους με τεράστια χέρια
που φτάνουν μέχρι τις πατούσες των ποδιών.
Τα σπηλαιοκαταφύγια κοντά στις ιαματικές
πηγές των Λουτρών, αποτελούσαν τον παλαιότερο χώρο στέγασης των ανθρώπινων
δραστηριοτήτων κατά τη Νεολιθική περίοδο.
Την αξία των ιαματικών πηγών Λουτρακίου φαίνεται πως είχαν εκτιμήσει οι κάτοικοι της
περιοχής από τα Ρωμαικά χρόνια. Πρώτοι όμως οι Γερμανοί έκαναν ανάλυση των νερών
και πιστοποίησαν τις θεραπευτικές του ιδιότητες.
Οι ιαματικές πηγές και η λουτροθεραπεία
Οι ιαματικές πηγές έχουν χαρακτηρισθεί ως ασβεστο-ανθρακικές. Το νερό θερμοκρασίας 37 C,μπορούν να το εκμεταλλευτούν όσοι πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα,
χρόνια ρευματική αρθροπάθεια, γενικά αρθροπάθειες, χολολιθιάσεις, νεφρολιθιάσεις,
λοιμώξεις αιμοφόρων οδών, εκζέματα και δερματοπάθειες.
Οι υποδομές λουτροθεραπείας είναι οργανωμένες, με 1 υδροθεραπευτήριο, 4 ομαδικές
πισίνες 12 ατόμων και 12 ατομικούς λουτήρες, διαχωρισμένους ανδρών και γυναικών
και ανοικτή πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων.
Μην ξεχάσετε
Επισκεφθείτε τα καταστήματα ειδών λαικής τέχνης και παραδοσιακών
προιόντων.
Πληροφορίες
Υποδομές
Υπάρχουν 4 ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, εστιατόριο, αναψυκτήριο, super market,
καταστήματα ειδών λαϊκής τέχνης και παραδοσιακών προϊόντων και εξοπλισμένο ιατρείο.
Δημοτική Επιχείρηση Λουτρών Λουτρακίου Λουτράκι:
23840 91300, 23840 91170
Φυσιογραφικό - Λαογραφικό Μουσείο Λουτρών Λουτρακίου Αλμωπίας:
23840 91300
Δήμος Αριδαίας: 23840 21204
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
OΡΜΑ από την Όρμα
Αξίζει να δείτε
Ξεκινήστε από την Όρμα μια περιπετειώδη διαδρομή με το αυτοκίνητο, διάρκειας περίπου
1 ½ ώρας και κατασκηνώστε στη περιοχή Χρυσότοπος για να απολαύστε το μεγαλείο
της φύσης. Οι ορειβάτες, θα ξεκινήσουν επίσης από την Όρμα, θα ακολουθήσουν τον
δασικό δρόμο που ενώνει τις κορυφές του Καιμακτσαλάν, του Πινόβου, της Τζένας και
του Πάικου με την πεδιάδα της Αλμωπίας για να απολαύσουν συναρπαστικές ορειβατικές
διαδρομές.
• Ε πιλέξτε την Καλή Πεδιάδα - Ντόμπρο Πόλε
σε υψόμετρο 1600μ. επάνω από τα νερά
του Λουτρακίου. Η συνολική της έκταση είναι
3.350 στρ.και φιλοξενεί 22 είδη χλωρίδας,
σπάνια και νέα είδη για την Ελλάδα. Αφήστε
τα μάτια σας να χορτάσουν το τοπίο με τις
μικρές διάσπαρτες λιμνούλες, τα κανάλια και
τα πολύχρωμα αγριολούλουδα να περιστοιχίζονται με ζώνη από οξυές.
• Α πέναντι η ψηλή κορυφή Κράβιστα σας προκαλεί για ανάβαση εκτός κι αν επιλέξτε να κατασκηνώστε, στη πεδιάδα. Το Μαύρο Δάσος
με πολύ πυκνή βλαστηση που προκαλεί δέος,
καταρράκτες και απότομες κλίσεις,σκοτεινά
μονοπάτια και ξέφωτα, είναι ένα δάσος υπέροχο και μυστηριώδες.
Στη Ντόμπρα Πόλε, χαρακτηριστική είναι η παρουσία του μικρού εντομοφάγου φυτού
Prosora- intemedia.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Η λίμνη των κύκνων
Δυτικά της Έδεσσας σε απόσταση περίπου 8 χιλιομέτρων και σε υψόμετρο 470 μέτρων από την
επιφάνεια της θάλασσας βρίσκεται ο υγρότοπος Άγρα- Νησίου - Βρυττών.
Υγρότοποι
Αναβαπτισθείτε στα ιαματικά νερά του Λουτρακίου και ορκιστείτε πίστη και
αφοσίωση στη φύση....
Η λίμνη είναι τεχνητή και δημιουργήθηκε το 1955 για τις ανάγκες του υδροηλεκτρικού εργοστασίου της
περιοχής, μέχρι το 1990 ήταν υδατικά εξαρτημένη από τη λίμνη Βεγορίτιδα, ενώ σήμερα υδροδοτείται
αποκλειστικά από τον ποταμό Έδεσσαίο Το ποτάμι απλώνεται και κυλάει ήρεμα μέχρι τα πρόθυρα του
χωριού Άγρας και δίνει ένα διαρκές φιλί της ζωής στη μικρή αβαθή λίμνη, η οποία παρόλο που είναι
τεχνητή παρουσιάζει εξαιρετικό οικολογικό ενδιαφέρον, καθώς εξελίχθηκε σε σημαντικό υγρότοπο
χάρη στην υδρόβια και ελόβια βλάστηση που διαθέτει και στα είδη της υδρόβιας και κυρίως πτερωτής
πανίδας που φιλοξενεί. Περισσότερα από 68 είδη πτηνών ξεχειμωνιάζουν, φωλιάζουν και αναπαράγονται εδώ. Μάλιστα θεωρείται ότι ο αριθμός αυτός είναι μεγαλύτερος καθώς και πολλά αποδημητικά
πτηνά περνούν και ξαποσταίνουν στη λίμνη με χαρακτηριστικότερο είδος αυτό των κύκνων. Σε αντίθεση
με την ορνιθοπανίδα η ιχθυοπανίδα εμφανίζεται αρκετά φτωχότερη και αποτελείται κυρίως από καραβίδες, γριβάδια, γλύνια, τσιρώνια, κέφαλους και πεταλούδες. Η μείωση του αριθμού των ειδών και του
πληθυσμού τους είναι αποτέλεσμα της ρύπανσης που έπληξε την λίμνη τις τελευταίες δεκαετίες, η οποία
υπάρχει και σήμερα αλλά έχει περιοριστεί σε σημαντικό βαθμό. Η χλωρίδα της λίμνης συντίθεται από
υδροφυτική βλάστηση που αναπτύσσεται στην επιφάνεια της λίμνης, από καλαμιώνες που καταλαμβάνουν τη μεγαλύτερη έκταση και αποτελούν ιδανικό καταφύγιο για τις φωλιές των πτηνών, ενώ υπάρχουν
ακόμα και λειμώνες με βούρλα. Τον φυτικό πλούτο της λίμνης συμπληρώνει η παρυδάτια δενδρώδης
βλάστηση που αποτελείται κυρίως από είδη λεύκης, ιτιάς, πλάτανου και κερασιές.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Ματιές στην Ιστορία
Αξίζει να δείτε
• Τ ο παρεκκλήσι Θεοτόκου στο Νησί. Ο οικισμός του Νησίου είναι κτισμένος σε πλαγιά
του Βόρα, δίπλα στον υγρότοπο του Άγρα.
Περίπου 2 Km νότια του χωριού σώζονται τα
ερείπια του μεταβυζαντινού ναού «γενέθλιου
της Θεοτόκου». Κτίσμα του 1741 με σημαντικές αγιογραφίες. Στο κτίριο διακρίνονται
τα ίχνη της παλαιοχριστιανικής βασιλικής και
ερείπια βυζαντινών φάσεων του ναού
Το χωριό Άγρας πήρε το όνομά του από το Μακεδονομάχο Άγρα, ο οποίος κρεμάστηκε
μαζί με τον Καπετάν Μίγκα έξω από το χωριό και τάφηκε εκεί.
• Τ ο Φιλόκαστρο. Στην θέση «Τσούκα» έχουν
βρεθεί χειροποίητα αγγεία από την προϊστορική εποχή. Στα δυτικά της θέσης αυτής
βρίσκεται το Φιλόκαστρο τα ευρήματα του
οποίου μαρτυρούν την ύπαρξη σημαντικού
κάστρου των Ρωμαϊκών χρόνων, που φέρεται
να ήταν παρατηρητήριο της Εγνατίας Οδού.
• Τ ην ιερά μονή Παναγίας Μεσονησιώτισσας.
Βρίσκεται στο χώρο του υγροτόπου. Το
πρώτο τμήμα της αναγέρθηκε σύμφωνα με
ιστορικές μαρτυρίες το 1200 και βρισκόταν
στη μέση της λίμνης, εξ ου και η ονομασία
της και αποτελούσε οικονομικό, θρησκευτικό
και πολιτικό σημείο αναφοράς.
Δραστηριότητες
Η περιοχή προσφέρεται για παρατήρηση πουλιών και παρατήρηση άγριας πανίδας από
τα διαμορφωμένα παρατηρητήρια, για περιήγηση στα ειδικά χαραγμένα μονοπάτια, για
ψάρεμα ή ακόμα και για είσοδο στο νερό με βάρκα, κατόπιν συνεννόησης με κάποιον
από τους ελάχιστους πλέον αλλά πολύ φιλόξενους ψαράδες που ψαρεύουν στη λίμνη.
Μην ξεχάσετε
Να επισκεφτείτε το Κέντρο πληροφόρησης του υγρότοπου και τις ειδικά
διαμορφωμένες θέσεις θέας-αναψυχής.
Υποδομές
Λειτουργεί τουριστικό περίπτερο, γραφικό εστιατόριο-Αναψυκτήριο, καθώς και τουριστική
αγορά με πώληση τοπικών προϊόντων σε stands πάνω στην Εθνική οδό Θες/νικηςΈδεσσας-Φλώρινας.
Πληροφορίες
Κέντρο πληροφόρησης υγρότοπου Άγρα- Νησίου-Βρυττών: 23810-20300
Δήμος Έδεσσας : 23810 22966
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Mία λίμνη με ιστορία
Χωρισμένη σε δύο νομούς και κάτω από τις χιονισμένες κορυφές του όρους Βόρας, βρίσκεται η λίμνη
Βεγορίτιδα. Σε απόσταση 25 περίπου χιλιομέτρων από την πόλη της Έδεσσας και 40 από την πόλη της
Φλώρινας, δεσπόζει στην περιοχή με τον αλπικού τύπου χαρακτήρα της.
Η λίμνη που η δημιουργία της είναι αποτέλεσμα μεγάλου σεισμού στο μακρινό παρελθόν, αποτελεί
αποδέκτη υδάτων μίας υδρολογικής λεκάνης περίπου 1.800 Km2. Περικλείεται από τους ορεινούς
όγκους του Βόρα στα βόρεια, του Βερμίου στα ανατολικά, του όρους Σκοπός Κοζάνης στα νότια και
του Ασκίου όρους στα δυτικά.
Είναι η βαθύτερη και μία από τις μεγαλύτερες λίμνες στην Ελλάδα, έχοντας προσφέρει απλόχερα τα
οφέλη της στους κατοίκους των γύρω περιοχών για χιλιάδες χρόνια, αποτελώντας σημείο συνάντησης
και επικοινωνίας των κατοίκων της Μακεδονίας (Αλμωπία, Εορδαία, Βεγορίτιδα, Έδεσσα, Βωπαία),
της Παιονίας και της Ιλλυρίας. Σε πρόσφατες ανασκαφές ανακαλύφθηκαν απομεινάρια μεγάλου και
φαρδύ δρόμου, λίθινοι οδοδείκτες με αναγραφή χιλιομετρικών αποστάσεων, γεγονός που μαρτυρά
το σπουδαίο ρόλο της στις μετακινήσεις.
Ένας τόσο μεγάλος υδάτινος όγκος δεν θα μπορούσε να μείνει αναξιοποίητος από τους ανθρώπους,
οι οποίοι ψαρεύουν στα νερά της, καλλιεργούν την εξαιρετικά έφορη γη που υπάρχει τριγύρω της,
ποτίζουν τα ζωντανά και κολυμπάν το καλοκαίρι στα νερά της, αλλά δε θα μπορούσε να περάσει
απαρατήρητη και από τα πτηνά, τα οποία λόγω του πλούτου του φυσικού περιβάλλοντος το όποιο
προσφέρει άφθονη τροφή (ψάρια) και ιδανικές συνθήκες για τις φωλιές, καταφθάνουν σε ορδές κάθε
χειμώνα για να ξεχειμωνιάσουν και να αναπαραχθούν, ενώ με το πέρασμα των χρόνων οι μόνιμοι
θαμώνες της λίμνης αυξάνονται.
Η στάθμη της λίμνης παρουσιάζει το φαινόμενο των αυξομειώσεων σε ανύποπτο χρονικό διάστημα,
το οποίο δεν συνδέεται με τις καιρικές συνθήκες. Τα τελευταία χρόνια λόγω της υπεράντλησης των
υδάτων της λίμνης για τις ανάγκες της ΔΕΗ, για τις
ανάγκες των αγροτικών καλλιεργειών, αλλά και λόγω
των μειωμένων βροχών και της διαρροής από της φυσικές καταβόθρες, η στάθμη της λίμνης υποχωρεί με
γρήγορους ρυθμούς (επιφάνεια 45 km2 από 65 km2
και βάθος 50 m από 80 m) και σε συνδυασμό με τη
ρύπανση την οποία έχει υποστεί, το οικοσύστημα της
λίμνης έχει περιέλθει σε καθεστώς μίας πολύ ευαίσθητης ισορροπίας.
Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται και από το μικρό αριθμό
των ειδών που έχουν καταγραφεί στην ιχθυοπανίδα της
λίμνης. Αυτά είναι: ο Κυπρίνος ή Γριβάδι, ο Γουλιανός,
ο Κορέγονος, η Τούρνα, το Τσιρόνι, το Περκί ή Πρικί,
η Πεταλούδα, η Μπριάνα ή μρένκα, η Πλατίκα, το γλήνι
ή γληνάρι και η Καραβίδα. Το πρόβλημα της μείωσης
του πληθυσμού της ιχθυοπανίδας αντιμετωπίζεται από
τους ειδικούς με τον τακτικό εμπλουτισμό της λίμνης
με γόνο.
Η ορνιθοπανίδα της λίμνης αριθμεί δεκάδες είδη
μόνιμων κατοίκων και άλλα τόσα είδη αποδημητικών
πτηνών, τα οποία συναντούν στη λίμνη Βεγορίτιδα
έναν φιλόξενο ξενώνα στον οποίο ξεκουράζονται
κατά τη διάρκεια του μεγάλου τους ταξιδιού ή ακόμα
και ξεχειμωνιάζουν. Από τα 162 καταγεγραμμένα
είδη πτηνών τα 82 είναι αυτά που φωλιάζουν. Τα
σημαντικότερα είδη ορνιθοπανίδας που απαντώνται
στην περιοχή είναι: το χρυσογέρακο, η βαλτόπαπια, η
μικτή αποικία ερωδιών (λευκοτσικνιά, κρυπτοτσικνιά,
νυκτοκόρακας, σταχτοτσικνιά), η λαγγόνα, ο
αργυροπελεκάνος και ο ροδοπελεκάνος.
Επίσης αξίζει να αναφερθεί και η ύπαρξη της βίδρας,
η ύπαρξη της οποίας αποτελεί δείκτη καθαρότητας των
νερών, του λαγόγυρου, καθώς και η ύπαρξη μεγάλου
αριθμού αμφιβίων όπως ο λιμνοβάτραχος, ο πράσινος
φρύνος και ο δενδροβάτραχος.
Η χλωρίδα στους γύρω από τη λίμνη Βεγορίτιδα
ορεινούς όγκους εμφανίζει μεγάλα διάκενα λόγω της
ιδιαίτερης σύστασης του εδάφους, το οποίο αποτελείται
κυρίως από ασβεστόλιθο. Η αραιή εμφάνιση κέδρων
και μακεδονικής δρυός, είδη θάμνων όπως ο
φράξος, η κοκορεβυθιά, το φυλλίκι, η αγριοκερασιά,
το χρυσόξυλο, το σουμάκι, η φούσκα, το αγριοπήγανο,
το βρωμόδενδρο, σε συνδυασμό με την παρυδάτια
βλάστηση που συντίθεται από τους καλαμιώνες,
τους λειμώνες καθώς και τα υποβρύχια φυτικά είδη,
δημιουργούν ένα μαγευτικό τοπίο άξιο της μακραίωνης
ιστορίας του υγρότοπου αυτού.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Αξίζει να δείτε
• Τ ο λαογραφικό μουσείο της Περαίας. Στο
μουσείο εκτίθενται εργαλεία- μάρτυρες των
δραστηριοτήτων των κατοίκων της περιοχής.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Ματιές στην Ιστορία
Ο θρύλος λέει ότι η λίμνη δημιουργήθηκε όταν μία κοπέλα που είχε πάει να βγάλει νερό
από ένα πηγάδι, ξέχασε να το σφραγίσει και αυτό ξεχείλισε δημιουργώντας τη λίμνη
μέσα σε ένα βράδυ.
• Τ η χερσόνησο του Σουτ Μπουρούν. Στο
εσωτερικό της σωζόμενης οχύρωσης έχουν
βρεθεί νομίσματα Μακεδόνων Βασιλέων και
αρχαιότητες των ρωμαϊκών, παλαιοχριστιανικών και βυζαντινών χρόνων.
Δραστηριότητες
Η λίμνη και η περιοχή περιμετρικά της προσφέρεται για πολλών ειδών δραστηριότητες.
Κανόε καγιάκ, βαρκάδα, ψάρεμα, κολύμπι, παρατήρηση πουλιών, πεζοπορία ή ποδηλασία
στα μονοπάτια γύρω από τη λίμνη, περιήγηση στις σπηλιές καρστικών σχηματισμών κατά
μήκος της ακτογραμμής της λίμνης, windsurfing, kitesurfing, είναι μερικές από αυτές.
• Τ ο μιναρέ. Βρίσκεται στο παλιό Νησί. και
σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση. Ένα από
τα ελάχιστα δείγματα Οθωμανικής αρχιτεκτονικής στη Μακεδονία.
• Τ η θέση Δρένοβο. Στη θέση αυτή υπάρχουν
ερείπια τείχους φρουρίου της Ρωμαιοκρατίας
και επιτύμβιων μαρμάρινων βωμών της ίδιας
περιόδου.
• Τ ο Νησάκι. Βρίσκεται απέναντι από τον οικισμό της Άρνισσας και σ’αυτό υπάρχουν
ερείπια αρχαίου οικισμού της ρωμαϊκής
περιόδου.
• Ε κκλησάκι Αγ. Θεοδώρων: Επίσκεψη στο
ιστορικό θαυματουργό εκκλησάκι του οικισμού της Περαίας.
Μην ξεχάσετε
Να επισκεφτείτε τις ταβέρνες που υπάρχουν στους οικισμούς ολόγυρα
της λίμνης και να γευτείτε λιμνίσιο ψάρι. Να προμηθευτείτε παραδοσιακά γλυκά και εδέσματα από τον γυναικείο συνεταιρισμό Άρνισσας.
Υποδομές
Στην περιοχή λειτουργούν παραδοσιακοί Ξενώνες και Ξενοδοχεία, παραδοσιακές ταβέρνες και εστιατόρια, καφετέριες και κέντρα νυκτερινής διασκέδασης.
Πληροφορίες
Σύλλογος Προστασίας Βεγορίτιδας 23810 32047
Δήμος Βεγορίτιδας: 23810 31214
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Η Αλμωπία ιστορικά
Η Αλμωπία υπήρξε μια από τις 17 επαρχίες του Μακεδονικού βασιλείου. Πήρε το όνομά της από
τους Άλμωπες, φυλή εγκατεστημένη στην περιοχή από την εποχή του χαλκού. Έρευνες στην περιοχή
αποδεικνύουν ότι η Αλμωπία παρουσιάζει πυκνή κατοίκηση από τα προϊστορικά χρόνια. Σημαντικό
ενδιαφέρον συγκεντρώνουν τα σπηλαιοκαταφύγια προϊστορικών χρόνων στα Λουτρά Αλμωπίας, και οι
οικισμοί νεκροταφεία στο Άλωρο, Άψαλο, Μοναστηράκι..
Η γέφυρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στον Άλωρο
Στην προχωρημένη εποχή του Σιδήρου οι Άλμωπες δέχτηκαν την ορμητική επίθεση των
Μακεδόνων με αποτέλεσμα να εγκαταλείψουν την περιοχή και να εγκατασταθούν στο Παγγαίο.
Ο γεωγράφος Κλαύδιος Πτολεμαίος αναφέρει στο έργο του “ Γεωγραφική υφήγησις” σαν πιο
σημαντικές πόλεις της περιοχής τον Ευρωπό, την Όρμα και την Άψαλο. Μεγάλη ανάπτυξη, στη
διάρκεια των Ελληνιστικών χρόνων γνωρίζουν οι οικισμοί κατά μήκος του Αλμωπαίου ποταμού.
Οι περιοχές όπως Άλωρο, Άψαλος, Μοναστηράκι, Χρυσή, Σωσάνδρα, Θεοδωράκι, Πρόδρομο,
Νότια, συνεχίζουν να κατοικούνται και στους Ρωμαϊκούς Παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Τα πρώτα
Βυζαντινά χρόνια η Αλμωπία παίρνει την ονομασία Ενωτία από την ομώνυμη πόλη-φρούριο και
έδρα της Βυζαντινής διοίκησης. Οι έρευνες τοποθετούν τη βυζαντινή πόλη κοντά στη Νότια.
Την ονομασία Μογλενά παίρνει η περιοχή από τους Βούλγαρους επιδρομείς στα χρόνια της Δυναστίας
των Μακεδόνων.
Η περιοχή κατακτήθηκε από τους τούρκους το 1435 και αναφέρεται με την ονομασία “Καρατζόβα”.
Η Αλμωπία απελευθερώθηκε το 1912 από τα ελληνικά στρατεύματα. Στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου
Πολέμου η περιοχή απετέλεσε το Μακεδονικό μέτωπο. Το 1922 μετά τη μικρασιατική καταστροφή, στην
Αλμωπία εγκαταστάθηκε σημαντικός αριθμός προσφύγων από τη Μ. Ασία, Θράκη και Εύξεινο Πόντο.
Αγγίξτε τον ουρανό
Αιωροπτερισμός
Αναβαπτισθείτε στα ιαματικά νερά του Λουτρακίου και ορκιστείτε πίστη και
αφοσίωση στη φύση....
Δυτικά της Έδεσσας μόλις 20 χλμ., μεταξύ των χωριών Ζέρβης και Παναγίτσας, στους
πρόποδες του όρους Βόρα (Καιμακτσαλάν) βρίσκεται το Αεραθλητικό Κέντρο ΜακεδονίαςΘράκης.
Στο Αεραθλητικό Κέντρο, γίνονται επιδείξεις ακροβατικής ανεμοπλοίας ενώ διοργανώνονται
αγώνες ανεμοπορίας και από το 1990 το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα αλεξιπτωτισμού πλαγιάς
(parapente).
Η τοποθεσία, καθώς περικλείεται από τον ορεινό όγκο του Βόρα, με τα ευνοϊκά ρεύματα για
ανεμόπτερα και δυναμικό ρεύμα στη πλαγιά, είναι ιδανική για αεραθλητισμό.
Όλοι οι επισκέπτες του Κέντρου μπορούν να δοκιμάσουν την χαρά της πτήσης σε διθέσιο
ανεμοπλάνο ή και διθέσιο αλεξίπτωτο με την συνοδεία έμπειρου χειριστή.
Το πρώτο και μοναδικό ιδιόκτητο αεροδρόμιο σε όλη την Ελλάδα, ιδρύθηκε το 1976 και έκτοτε
αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αθλο-τουριστικούς χώρους του νομού με διεθνή
προβολή και σημαντικό αριθμό επισκεπτών.
Το Κέντρο παραμένει ανοικτό όλες τις εποχές του χρόνου. Την θερινή περίοδο λειτουργεί
όλες τις ημέρες της εβδομάδας, ενώ κατά τις περιόδους άνοιξης-φθινοπώρου Παρασκευή,
Σάββατο και Κυριακή.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Φυσικές διαδρομές
• Δ ιασχίστε τον Βόρα με ποδήλατο βουνού
mountain bike. Eίναι μία πρωτοβουλία ακόμα
του Αεραθλητικού Κέντρου.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Αρχαιολογικά ευρήματα
Στα δυτικά του χωριού Παναγίτσα ανακαλύφθηκε οικισμός με μορφή μεγάλης τούμπας
με οχύρωση. Το νεκροταφείο του οικισμού χρονολογείται από την εποχή του Σιδήρου και
φαίνεται πως συνεχίζει να υπάρχει και στους Ελληνιστικούς χρόνους.
Δραστηριότητες
Πίστα motocross, trekking, εκπαιδευτικά προγράμματα
• Μ
ία από τις διαδρομές περνάει από το παλιό
‘’Φυλάκιο του Στρατιώτη’’, όπου υπάρχει και
παρατήριο πουλιών για να γνωρίσετε πολλά
και σπάνια είδη της ορνιθοπανίδας της περιοχής.
• Σ υνοδοί σας θα είναι τα μέλη της Αερολέσχης, άριστοι γνώστες των διαδρομών βουνού, με τζιπ και κατάλληλο εξοπλισμό.
Αξίζει να δείτε
• Τ ις τεχνητές λίμνες Παναγίτσας και τον
αρχαιολογικό χώρο στη θέση Τούμπα Παναγίτσας
• Σ το αεροδρόμιο, λειτουργεί σχολή χειριστών
η οποία παρέχει κρατικό πτυχίο Β΄κατηγορίας.
Η φοίτηση στη σχολή διαρκεί 6 μήνες.
• Τ ο Αεραθλητικό Κέντρο δημιουργήθηκε με το
ενδιαφέρον και τη φροντίδα των μελών της
Αερολέσχης Έδεσσας.
Μην ξεχάσετε
Την ‘’Γιορτή του Χαρταετού’’ κάθε Καθαρή Δευτέρα, που διοργανώνει η
Αερολέσχη Έδεσσας.
Υποδομές
Στις εγκαταστάσεις του Κέντρου συμπεριλαμβάνονται και ξενώνες Α΄& Β΄κατηγορίας.
Πληροφορίες
Δήμος Βεγορίτιδας τηλ. 23810 -31214
Αερολέσχη Έδεσσας τηλ. 6944586715, Πλάτωνος 15, Έδεσσα
Αεραθλητικό Κέντρο τηλ. 23810- 34384, 22954
Ενεργειακή Τουριστική Παναγίτσας Α.Ε. Παναγίτσα: 23810 34001, 23810 34343
Προτάσεις εν λευκώ
Χιονοδρομικό κέντρο
Το χιονοδρομικό κέντρο του νομού Πέλλας βρίσκεται σε μια από τις πιο όμορφες ορεινές
τοποθεσίες, έχει άριστη οδική σύνδεση και απέχει 45 χλμ. από την Έδεσσα και 140 χλμ.
από τη Θεσσαλονίκη.
Με μακριές και φαρδιές πίστες, χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, θεωρείται ως το ιδανικό κέντρο
για βελτίωση τεχνικής και διαδρομές σε απάτητο χιόνι.
Στο Καϊμακτσαλάν υπάρχουν δεκαέξι διαφορετικές πίστες! Τέσσερις από αυτές είναι αγωνιστικές, εξοπλισμένες με ηλεκτρονικό χρονόμετρο, μια εκ των οποίων πληροί τις ολυμπιακές
προδιαγραφές για ελεύθερη κατάβαση. Με μήκος 3528 μ. και υψομετρική διαφορά 503μ.
αποτελεί τη μοναδική τέτοια πίστα στην Ελλάδα! Υπάρχουν ακόμα τρεις δύσκολες πίστες, μια
μέτρια, τρεις εύκολες και τρεις baby πίστες ιδανικές για παιδιά και αρχάριους. Το εντυπωσιακό σύνολο ολοκληρώνουν μια πίστα για τούμπες και άλματα (snowboard fun park) και μια
πίστα Snowmobile. Το ‘snowbar’ που αγγίζει τα 2100 μέτρα υψόμετρο θα ικανοποιήσει και
τους πιο απαιτητικούς λάτρεις του χιονιού!
Για τη μεταφορά σας στις πίστες λειτουργούν μια εναέρια διθέσια ‘καρέκλα’, μια συρόμενη
‘άγκυρα’, ένα συρόμενο ‘πιάτο’ και τρία μικρότερα lift.
Καϊμακτσαλάν
Στο χιονοδρομικό κέντρο Καΐμακτσαλάν, στο κέντρο με το μεγαλύτερο
υψόμετρο στην Ελλάδα 2.524μ., το χιόνι είναι πολύ και καλό.
Με αυτόματο σύστημα έκδοσης και ελέγχου των εισιτηρίων και συστήματα τεχνητής χιόνωσης, το χιονοδρομικό κέντρο Καΐμακτσαλάν δεν αποτελεί πόλο έλξης μόνον για χιονοδρόμους αλλά καιι για ορειβάτες και για φυσιολάτρες .
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Φυσικές διαδρομές
Η γύρω περιοχή ενδείκνυται για ορειβατικό σκι και
σας δίνει τη δυνατότητα να ανακαλύψετε υπέροχες
τοποθεσίες και δασικά μονοπάτια.
Γνωρίζετε ότι:
• Μ
ία προσιτή διαδρομή για όλους, είναι αυτή
που καταλήγει στο ‘’ρέμα του Φλώρου’’. Ξεκινάει από την διαστάυρωση του καταφυγίου
του Φ.Ο.Ε. στο Βόρα και φτάνει στο ρέμα
διασχίζοντας κατάφυτη τοποθεσία με πλήθος
καταρρακτών. Διαρκεί 60΄για μετάβαση και
επάνοδο.
• Μ
ία διαδρομή -3 επιλογές. Η μετάβαση στη
κορυφή Χαδανάκια 1.787μ. ξεκινάει από την
θέση Σπαστήρας στο χιονοδρομικό κέντρο,
διασχίζει τον δασικό δρόμο και διαρκεί περίπου 1 ώρα με μετάβαση και επάνοδο. Προς
την ίδια κορυφή, μπορεί να γίνει από τον
παραδοσιακό οικισμό του Αγίου Αθανασίου
μέσα από το δάσος που είναι κατάφυτο από
οξυές. Η ίδια διαδρομή οδηγεί και ψηλότερα
στην κορυφή Πιπερίτσα 1998μ. μετά από 4
ώρες διαδρομή.
Υποδομές
Το χιονοδρομικό κέντρο στις άρτιες υποδομές του φιλοξενεί εστιατόριο και ουζερί,
ιατρείο, σχολή σκι με έμπειρους εκπαιδευτές, κατάστημα ενοικιάσεων εξοπλισμού καθώς
και περίπτερο που παρέχει τουριστικές πληροφορίες.
Μπορείτε να φιλοξενηθείτε στο σαλέ του και να απολαύσετε τον ύπνο σας σε υψόμετρο
2050 μέτρων ή να επιλέξετε να μείνετε σε κάποιο από τα κοντινά, μαγευτικά χωριά, όπως
η Άρνισσα, ο Άγιος Αθανάσιος ή η Παναγίτσα.
Χρήσιμα τηλέφωνα
Χιονοδρομικό Κέντρο Βόρας: 801 11 811 811, 23810 32000 - 3
•
Η Εθνική ομάδα χιονοδρομίας και πολλές
σχολές σκί ξεκινούν εδώ, την προετοιμασία τους.
•
Τόσο πολύ και καλό χιόνι θα το ζήλευαν οι
περισσότερες περιοχές της χώρας!
•
Το Καΐμακτσαλάν θεωρείται ως «η Αράχοβα
του Βορρά» λόγω των παραδοσιακών,
γραφικών οικισμών οι οποίοι υπάρχουν
στην περιοχή και συγκεντρώνουν όλη την
κοσμική, βόρεια Ελλάδα.
•
Μπορείτε να τραβήξτε αναμνηστικές
φωτογραφίες στο μοναδικό σε ομορφιά
εκκλησάκι του Αγίου.... στη κορυφή, σε
υψόμετρο 2.524μ.
Προτάσεις εν λευκώ
Ορεινό χωριό
Όμορφοι ξενώνες, εντυπωσιακές βίλες και γραφικά μαγαζάκια συνθέτουν την εικόνα του
άλλοτε εγκαταλελειμμένου χωριού του Αγ. Αθανασίου που σήμερα είναι ένα από τα ομορφότερα ορεινά χωριά της Ελλάδας.
Σε απόσταση 30 χιλιομέτρων από την πόλη της Έδεσσας και πολύ κοντά στο χιονοδρομικό
κέντρο Bόρας βρίσκεται ο παραδοσιακός διατηρητέος οικισμός του Aγίου Aθανασίου (ή
Tσέγανη).
Ένα πανέμορφο τουριστικό χωριό με κεραμοσκεπή κτίρια, δείγματα της πολύ ενδιαφέρουσας παραδοσιακής μακεδονικής αρχιτεκτονικής, που συνδυάζεται απόλυτα με το φυσικό
τοπίο της περιοχής.
Oλα τα σπίτια, είναι πετρόχτιστα, ομοιόμορφα και περιποιημένα, με παρτέρια για λουλούδια
και για δέντρα.
Με οργανωμένες υπηρεσίες φιλοξενίας και τουρισμού, θα απολαύσετε τη Φύση και τη
διαμονή σας.
Αγιος Αθανάσιος
Όμορφοι ξενώνες, εντυπωσιακές βίλες και γραφικά μαγαζάκια...
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Ματιές στην Ιστορία
Φυσικές διαδρομές
• Α πό την περιοχή περνάει το διεθνές μονοπάτι
Ε4/6 που οδηγεί στον Σκοπό Φλώρινας μέσα
από δάσος οξυάς και πολλές χαράδρες. Ο
συνολικός χρόνος διάσχισης είναι 5 ώρες.
Ο Άγιος Αθανάσιος, κτίστηκε στα τέλη του 16ου αιώνα στους πρόποδες του βουνού Bόρας (ή Kαϊμακτσαλάν), στην κορυφή Πιπερίτσα στα 1.200 μ., και ήταν κάποτε μια ανθούσα
κτηνοτροφική κοινότητα μέχρι τη δεκαετία του ‘70. Mετά άρχισε η κάθετη πτώση, μέχρι
το 1995 οπότε όλο το χωριό «ρήμαξε» και έφτασε να αριθμεί μόνο δύο οικογένειες.
Oι υπόλοιπες είτε «πήραν των ομματιών τους», είτε μετοίκησαν χαμηλότερα στον Νέο
Aγιο Aθανάσιο. Mε την κατασκευή του χιονοδρομικού κέντρου το 1995 η κατάσταση
αντιστράφηκε.
Δραστηριότητες
Σκι, τρέκινγκ, περιηγήσεις, ιππασία, τοξοβολία.
Υποδομές
Ξενοδοχεία,εστιατόρια, ενοικιαζόμενα δωμάτια, καφετέριες,
νυκτερινά κέντρα διασκέδασης.
Μην ξεχάσετε
Επισκεφθείτε την εκκλησία της Aναλήψεως, η οποία κτίστηκε στα τέλη
του 1700.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Επίσκεψη σε έναν ευλογημένο τόπο
O νομός Πέλλας ενδείκνυται για κάθε είδους εναλλακτικό τουρισμό και μία μορφή τέτοιου
τουρισμού είναι και ο θρησκευτικός τουρισμός. Πολλοί από τους οικισμούς έχουν διατηρήσει
τα κτίσματα των εκκλησιών που μετρούν ακόμα και αιώνες ζωής. Μερικές από τις εκκλησίες
αυτές είναι: η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (14ος αι) στην Έδεσσα και η μονή της
Αγίας Τριάδας στον κάμπο της Έδεσσας, η εκκλησία του Αγ. Δημητρίου στον Άγρα, εκκλησίες
Αγίας Τριάδας και Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Άρνισσα, εκκλησία Αγίου Δημητρίου στα
Ξανθόγεια, την παλιά εκκλησία του Αγίου Αθανασίου στη Άψαλο, η εκκλησία των Αγίων
Θεοδώρων στην Περαία με το θαυματουργό αγίασμα και πολλές άλλες.
Θρησκευτικός τουρισμός
O νομός Πέλλας ενδείκνυται για κάθε είδους εναλλακτικό τουρισμό...
Η σύνδεση του οικισμού με την ιστορία γίνεται μέσω της Ιεράς Μονής Αρχάγγελου Μιχαήλ,
η οποία διασώζεται από την ανέγερση της τον 13ο αιώνα. Το μοναστήρι βρίσκεται σε μία
δασώδη περιοχή στα 700 μέτρα υψόμετρο η οποία έχει ειδυλλιακό αλλά και στρατιωτικό
χαρακτήρα. Το 1184 αναφέρεται η ύπαρξη του μοναστηριού του Ιωάννη του Προδρόμου στο
χωριό, το οποίο ήταν μετόχι της Μονής Μεγίστης Λαύρας στην οποία ανήκε η περιοχή μαζί
με το χωριό. Το 1790 πυρπολήθηκε και τα ακίνητά της σφετερίστηκαν.
Ωστόσο σημείο αναφοράς στο θρησκευτικό τουρισμό της περιοχής παρέμβασης του Laeder+
στο Νομό Πέλλας αποτελεί ο οικισμός του Αρχάγγελου του Δήμου Εξαπλάτανου, με την
ύπαρξη της Ιεράς Μονής Αρχάγγελου Μιχαήλ.
Το 1858 ξαναχτίστηκε με αυτοκρατορική άδεια με λιτή αλλά επιβλητική αρχιτεκτονική γραμμή
ως «Μονή της Όσιανης». Στο πέρασμα των χρόνων η Μονή αυτή έπαιξε σπουδαίο ρόλο στη
διαφύλαξη της Εθνικής ταυτότητας κατά την Τουρκοκρατία. Η Μονή Αρχαγγέλου υπήρξε ο
θεματοφύλακας της Εθνικής συνείδησης και κατά την περίοδο της προπαγάνδας των Βουλγάρων και των Ρουμάνων στην Αλμωπία, στη Τζένα και στον Κόζιακα.
Ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί ως παραδοσιακός και έχει κριθεί διατηρητέος. Η μακεδονική
αρχιτεκτονική έχει δώσει πολλά αντιπροσωπευτικά δείγματα στα σπίτια του χωριού, ενώ χαρακτηριστικές είναι και οι δύο κεντρικές πλατείες του χωριού.
Οι κάτοικοί της ήταν λιγοστοί μοναχοί οι οποίοι από το 1940 και μετά διασκορπίστηκαν και
πέρασαν πολλά χρόνια μέχρι ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης κ. Χρυσόστομος να επαναλειτουργήσει την Ιερά Μονή.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Ματιές στην Ιστορία
Αξίζει να δείτε
• Τ ην ιερά μονή Αρχάγγελου Μιχαήλ. Η Ιερά
Μονή επαναλειτουργεί και πανηγυρίζει δύο
φορές το χρόνο. Μία στις 6 Σεπτεμβρίου
σε ανάμνηση του «εν χώναις (Μικράς Ασίας)
Θαύματος» και μία την 3η μέρα του Πάσχα.
Στα Ρωμαϊκά χρόνια το τοπωνύμιο της περιοχής ήταν Χόστιανη και κατά την Τουρκοκρατία
Οσιανη.
• Τ ην παλιά εκκλησία του Αγίου Αθανασίου.
Βρίσκεται στον οικισμό της Αψάλου και χρονολογείται το 1817.
• Τ ις εκκλησίες Αγίας τριάδας και Κοιμήσεως
της Θεοτόκου. Βρίσκονται στον οικισμό της
Άρνισσας και χρονολογούνται η μεν πρώτη
από το 1865 η δε δεύτερη από τον 18ο
αιώνα.
Σημαντικό
Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην Άρνισσα είναι διακοσμημένος με εξαιρετικές
τοιχογραφίες και αγιογραφημένο ξυλόγλυπτο τέμπλο
Μην ξεχάσετε
Να προμηθευτείτε παραδοσιακά τουρσιά, γλυκά και ζυμαρικά από τον αγροτουριστικό συνεταιρισμό Αρχαγγέλου και τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται στον Αρχάγγελο και στον Εξαπλάτανο.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Ο χιονισμένος φύλακας
Ο νομός Πέλλας χωροθετείται βορειοδυτικά από τον ορεινό όγκο του Βόρα με υψηλότερες
κορυφές το Καϊμάκτσαλαν (2524 μ.), την Τζένα (2182 μ.), το Πίνοβο (2154 μ.) και την
Πιπερίτσα (1998 μ.). Το φυσικό σύνορο με το Κιλκίς είναι το όρος Πάικο (1986 μ.) και
με τους νομούς Ημαθίας και Κοζάνης το όρος Βέρμιο (2052 μ.). Η περιοχή παρέμβασης
περιλαμβάνει τμήμα του όρους Πάικο και το όρος Βόρας, που είναι το τρίτο ψηλότερο βουνό
της Ελλάδας.
Περιβάλλον
O νομός Πέλλας ενδείκνυται για κάθε είδους εναλλακτικό τουρισμό...
Εντός των ορίων του όρους Βόρας, που με τις υψηλές του κορυφές δεσπόζει στην περιοχή, αναπτύσσονται μεγάλες εκτάσεις δασών (Μαύρο Δάσος Οξιάς, Ράμνο Μπορ με πεύκα,
Ντόμπρο Πόλε με βελανιδιές και Μπλάτσα με πολλές χορτολιβαδικές εκτάσεις), με ποικιλία
βλάστησης και κυρίαρχα είδη την πενταβέλονη πεύκη, που συναντάται μόνο στον Βόρα και στα
Πυρηναία Όρη, την οξιά, τη βελανιδιά, το έλατο και πολλά είδη θάμνων (γάβρος, πουρνάρι,
πιξάρι κλπ).
Αποτελεί τον τρίτο μεγαλύτερο όγκο δασών σε πανελλήνιο επίπεδο με έδρα Δασαρχείου στην
Αριδαία. Είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα μαζί με τον Όλυμπο και το Σμόλικα, εμφάνισης
της Αλπικής Ζώνης με την παρουσία μόνο συστάδων πόας. Ξεχωρίζει όμως από τα υπόλοιπα
λόγω της ύπαρξης πηγών νερού σε μεγάλο υψόμετρο (Μουτσάρες). Το βουνό παρουσιάζει
μεγάλες καρσικές τομές, οι οποίες δημιουργούν φαράγγια μεγάλου βάθους, που έχουν αξιοποιηθεί τουριστικά για πεζοπορία και ορειβασία (φαράγγι Λουτρακίου και ρέμα του Φλώρου
ή της Παππαδιάς).
Στην οροσειρά του Βόρα διαβιούν πολλά άγρια ζώα (λύκος, τσακάλι, λυγξ, αγριόγατα, αγριογούρουνο, ζαρκάδι, ασβός, νυφίτσα), ερπετά (οχιά, λαφιάτης, σαΐτα) και πτηνά (βασιλαετός,
γεράκι, όρνεο, κούκος, κουκουβάγια).
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Ματιές στην Ιστορία
Αξίζει να δείτε
• Τ ο χιονοδρομικό κέντρο. Ο ορεινός όγκος
του Βόρα τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί
τουριστικά σε μεγάλο βαθμό με τη δημιουργία του χιονοδρομικού κέντρου Καϊμάκτσαλαν, που αναπτύσσεται στη ΝΑ πλευρά του
βουνού σε υψόμετρο από 2050 μ έως 2480
μ. και απέχει από την Έδεσσα 45 km και από
τη Θεσσαλονίκη 140 km.
Στα Ρωμαϊκά χρόνια το τοπωνύμιο της περιοχής ήταν Χόστιανη και κατά την Τουρκοκρατία
Οσιανη.
Δραστηριότητες
Έχουν δημιουργηθεί και σημανθεί ορειβατικά μονοπάτια πεζοπορίας, αναρριχητικές και
καταρριχητικές διαδρομές, χώρος απογείωσης ανεμοπτεριστών και πίστα μότο – κρος.
Επίσης μπορείτε να ασχοληθείτε με το birdwatching, με δραστηριότητες κάθε είδους στις
πίστες χιονιού ski, snowboard κλπ.
Μην ξεχάσετε
Να επισκεφτείτε το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία (2.524 μ.) στη ψηλότερη
κορυφή του Βουνού
Υποδομές
Στους οικισμούς του όρους Βόρας η τουριστική ανάπτυξη είναι έντονη τα τελευταία χρόνια. Θα βρείτε λοιπόν παραδοσιακούς ξενώνες, εξαιρετικά εστιατόρια και ταβέρνες και
μοναδικής καλαισθησίας μπαρ-καφέ, για να ξεκουραστείτε, να φάτε και να πιείτε.
Πληροφορίες
Χιονοδρομικό κέντρο Καιμακτσαλάν: 801 11 811 811, 23810 32000-3
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Ορεινος όγκος Βόρα: Χιονοδρομικό κέντρο
Οι κορυφές του όρους Βόρα
Αξίζει να δείτε
Αξίζει να δείτε
• Τ ο χιονοδρομικό κέντρο. Ο ορεινός όγκος του Βόρα τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί τουριστικά σε μεγάλο βαθμό με τη δημιουργία του χιονοδρομικού κέντρου
Καϊμάκτσαλαν, που αναπτύσσεται στη ΝΑ πλευρά του βουνού σε υψόμετρο από 2050
μ έως 2480 μ. και απέχει από την Έδεσσα 45 km και από τη Θεσσαλονίκη 140 km.
• Ο
ι κορυφές αποτελούν πολύ σημαντικό οικοσύστημα, το οποίο περιλαμβάνει ορεινά
τοπία, δάση φυλλοβόλων και κωνοφόρων δένδρων, χείμαρρους, τυρφώδη έλη και
αλπικά λιβάδια. Στα δασικά οικοσυστήματα του Βόρα παρατηρούνται δάση σημύδας
που είναι σπάνιος οικότοπος για την Ελλάδα, με παρουσία μόνο στο Βόρα και στη
Ροδόπη. Στη βλάστηση της περιοχής συμμετέχουν το πεύκο, το ρείκι, η πενταβέλονη
πεύκη και είδη δρυός με περιορισμένη εξάπλωση στη χώρα μας. Η ποικιλία του οικοσυστήματος έχει ως αποτέλεσμα η περιοχή να αποτελεί σημαντικό βιότοπο για μεγάλα
θηλαστικά όπως ο λύκος, η αρκούδα καθώς και για αρπακτικά πτηνά. Στο όρος Βόρα
υπάρχουν επίσης 3 περιοχές χαρακτηρισμένες ως τοπία φυσικού κάλλους, η Καλή
Πεδιάδα (Ντόμπρο Πόλε), η Κοιλάδα Κόζιακα και το φαράγγι του Αγίου Νικολάου.
Υποδομές
Στους οικισμούς του όρους Βόρας η τουριστική ανάπτυξη είναι έντονη τα τελευταία χρόνια. Θα βρείτε λοιπόν παραδοσιακούς ξενώνες, εξαιρετικά εστιατόρια και ταβέρνες και
μοναδικής καλαισθησίας μπαρ-καφέ, για να ξεκουραστείτε, να φάτε και να πιείτε.
Πληροφορίες
Χιονοδρομικό κέντρο Καιμακτσαλάν: 801 11 811 811, 23810 32000-3
Δραστηριότητες
Έχουν δημιουργηθεί και σημανθεί ορειβατικά μονοπάτια πεζοπορίας, αναρριχητικές και
καταρριχητικές διαδρομές, χώρος απογείωσης ανεμοπτεριστών και πίστα μότο-κρος. Επίσης
μπορείτε να ασχοληθείτε με το birdwatching, με δραστηριότητες κάθε είδους στις πίστες χιονιού
ski, snowboard κλπ.
Μην ξεχάσετε
Μην ξεχάσετε
Να επισκεφτείτε το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία (2.524 μ.) στη ψηλότερη
κορυφή του Βουνού
Να επισκεφτείτε τις θέσεις θέας και να επιδοθείτε σε παρατήρηση της
χλωρίδας και της πανίδας της περιοχής.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Λίμνη και φράγμα Άγρα (GR 1240006)
Λίμνη Βεγορίτιδα (GR 1340004)
Αξίζει να δείτε
Αξίζει να δείτε
• Τ α επιλεγμένα σημεία τις προστατευόμενης περιοχής στα οποία έχουν διαμορφωθεί
θέσεις θέας - αναψυχής, παρατηρητήρια άγριας πανίδας και μονοπάτια περιήγησης. • Α πό τις διάφορες θέσεις θέας και τα παρατηρητήρια να θαυμάζετε τις σπάνιες ομορφιές του οικοσυστήματος της λίμνης και να περιηγηθείτε στα περιπατητικά μονοπάτια.
• Η επιφάνεια της λίμνης παρουσιάζει μείωση κατά 40% και ο όγκος της μείωση κατά
80%. Φαντάσου το μέγεθός της 50 χρόνια πριν.
• Ε πιπρόσθετα με την ελληνική νομοθεσία, η Ευρωπαϊκή Ένωση με την ενεργοποίηση
του Δικτύου Natura 2000, έχει χαρακτηρίσει ως προστατευόμενες περιοχές το όρος
Πάικο, τις κορυφές του Βόρα, το Πίνοβο, την Τζένα, τον υγρότοπο του Άγρα-ΝησίουΒρυττών, την ενιαία περιοχή μεταξύ των λιμνών Βεγορίτιδας και Πετρών και το ποτάμι
Μογλενίτσας.
Η προστατευόμενη περιοχή περιλαμβάνει την λίμνη Άγρα και περιφερειακά αυτής ένα
σημαντικό τμήμα γεωργικών και δασικών εκτάσεων. Η περιοχή του υγροβιότοπου αποτελείται από ένα μωσαϊκό διαφορετικών τύπων βλάστησης με κοινό παρονομαστή τον
υπομεσογειακό τους χαρακτήρα. Ο υγρότοπος διαθέτει αξιόλογη πανίδα σε ότι αφορά
στα πτηνά, θηλαστικά, ερπετά, αμφίβια και ψάρια και η παρουσία μεγάλου αριθμού προστατευόμενων ειδών προσδίδει σημαντική οικολογική αξία στην περιοχή. Από τα 133 είδη ορνιθοπανίδας δύο από αυτά, ο αργυροπελεκάνος και η βαλτόπαπια, περιλαμβάνονται στον κατάλογο
των ειδών που απειλούνται παγκόσμια με εξαφάνιση.
Μην ξεχάσετε
Να επισκεφτείτε το κέντρο πληροφόρησης που υπάρχει δίπλα από τη λίμνη
του Άγρα και να πληροφορηθείτε για τη χλωρίδα και τη πανίδα της περιοχής, αλλά και να εκπαιδευτείτε πάνω στις περιβαλλοντικές αξίες.
Η λίμνη Βεγορίτιδα περιβάλλεται από ορεινούς όγκους γεγονός που προσδίδει στο οικοσύστημα
της πολλά διαφορετικά χαρακτηριστικά, παρουσιάζοντας μεγάλο οικολογικό ενδιαφέρον καθώς
2 οικότοποι της περιοχής ανήκουν στους οικοτόπους προτεραιότητας και 29 είδη ορνιθοπανίδας
αναφέρονται στο παράρτημα Ι της οδηγίας 79/409 για την προστασία της άγριας πανίδας. Η
μεγάλη οικολογική αξία της περιοχής πιστοποιείται από την παρουσία σε αυτήν σπάνιων ειδών
της άγριας πανίδας όπως η αετογερακίνα, η βίδρα, ο αργυροπελεκάνος και η βαλτόπαπια.
Μην ξεχάσετε
Να επισκεφτείτε το μοναδικής ομορφιάς νησάκι της λίμνης και να απολαύσετε το ηλιοβασίλεμα στο πλωτό καφέ.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Σύντομη ιστορία του Νομού
Οι ιστορικές μαρτυρίες για την Αρχαία Πέλλα πρωτεύουσα
του Μακεδονικού κράτους από τις αρχές του 4ουαι.π.Χ είναι
περιορισμένες και έτσι η ιστορική φυσιογνωμία της αναπλάθεται
μέσα από τις ανασκαφικές έρευνες που τα τελευταία χρόνια
πραγματοποιούνται με έντονους ρυθμούς.
Η πρώτη αναφορά του ονόματος Πέλλα γίνεται από τον ιστορικό
Ηρόδοτο τον 5ο αιώνα π.Χ., ο οποίος αναφέρει ότι ήταν πόλη
παραθαλάσσια στο μυχό του Θερμαϊκού κόλπου. Η Πέλλα δεν
υπήρξε πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους από την αρχή
της ίδρυσής του. Η πρωτεύουσα ήταν οι Αιγές, ενώ λόγοι στρατηγικής επέβαλαν την αλλαγή της θέσης της και τη μεταφορά
της στην Πέλλα.
Ο Αρχέλαος που ήταν νεωτεριστής, φρόντισε να καλλιεργήσει
ειρηνικές σχέσεις με τους Έλληνες της νότιας Ελλάδας και κάλεσε στην αυλή του μεγάλες φυσιογνωμίες του πνεύματος και
της τέχνης. Έχτισε στην Πέλλα υπέρλαμπρο Ανάκτορο που το
διακόσμησε ο Ζεύξις, ο μεγαλύτερος ζωγράφος της εποχής.
Μετά το θάνατό του ακλούθησαν αναταραχές και μόνο μετά
από μερικές δεκαετίες υπό το Φίλιππο Β΄(360-336π.Χ.), η Πέλλα
ξαναβρήκε τη σταθερότητα της. Η προσπάθεια του Φιλίππου δεν
περιορίστηκε μόνο στην εσωτερική ανάπτυξη, αλλά στράφηκε
κυρίως στην επέκταση της πολιτικής δύναμης της Μακεδονίας,
συνεχίζοντας το έργο του Αρχέλαου και καθιστώντας την
Πέλλα το κέντρο του Ελληνισμού που διαδέχθηκε την Αθήνα
και τη Σπάρτη. Ωστόσο η μεγαλύτερη προσφορά του Φιλίππου, όχι μόνο στη Μακεδονία αλλά και στην ανθρωπότητα
ολόκληρη, υπήρξε το ότι κάλεσε ως παιδαγωγό και δάσκαλο
του Αλέξανδρου το μεγάλο φιλόσοφο Αριστοτέλη.
ορίστηκε πλέον η Θεσσαλονίκη, η Πέλλα παρήκμασε. Το
30π.Χ ιδρύεται η Ρωμαϊκή Πέλλα από τον πρώτο Ρωμαίο
αυτοκράτορα τον Οκταβιανό Αύγουστο ανατολικά της
σημερινής Νέας Πέλλας και γύρω από μια πλούσια πηγή
νερού που ακόμα και σήμερα η παράδοση αποκαλεί “Λουτρά
του Μεγάλου Αλεξάνδρου”.
Η ακτινοβολία της Μακεδονίας εξαπλώνεται σε ολόκληρο
τον τότε γνωστό κόσμο με τις κατακτήσεις του Μεγάλου
Αλεξάνδρου. Μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλέξανδρου
στο απέραντο βασίλειο που άφησε πίσω του, επικράτησαν
οι έριδες μεταξύ των στρατηγών του που διεκδικούσαν το
θρόνο, με αποτέλεσμα το διαμελισμό της απέραντης αυτοκρατορίας του. Οι διαμάχες αυτές κράτησαν μέχρι την
άνοδο του Αντίγονου Γονατά (276-239 π.Χ.), ο οποίος
έφερε σταθερότητα στο εσωτερικό της Μακεδονίας, σταθερότητα που διατηρήθηκε σε όλη την Ελληνιστική εποχή, που
η Μακεδονία υπήρξε ο ρυθμιστής των πολιτικών πραγμάτων
στην Ελλάδα και η πρωτεύουσά της, η Πέλλα, γνώρισε τη
δόξα μιας κοσμοκρατορίας, έγινε ένα πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο.
Τη Ρωμαϊκή Πέλλα διέσχιζε η αρχαία Εγνατία οδός που
ένωνε την Ανατολή και τη Δύση με 800χλμ διαδρομή.
Η θέση της ρωμαϊκής αποικίας επιλέχτηκε για τους
ίδιους λόγους που η Πέλλα έγινε στις αρχές του 4ουαι.
π.Χ πρωτεύουσα του Μακεδονικού κράτους, λόγω της
στρατηγικής της θέσης.
ςΤα θαυμαστά έργα του πολιτισμού αυτού τα φέρνει ξανά
στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη. Η κατάκτηση της Πέλλας
από τους Ρωμαίους το 168 π.Χ δε σταμάτησε τη ζωής της.
Ούτε και μετά το 148π.Χ όταν πρωτεύουσα της Μακεδονίας
Η Ρωμαϊκή Πέλλα στο τέλος του 3ουαι μ.Χ αναδιοργανώνεται
από τον Διοκλητιανό, περιορίζεται στο βόρειο τμήμα της
και μετονομάζεται σε Διοκλητιανούπολη. Ακμάζει ιδιαίτερα
κατά τα παλαιοχριστιανικά χρόνια, όπως διαπιστώνεται από
την επισκοπική βασιλική εκκλησία που αποκαλύφθηκε και
παρουσιάζει μία τελευταία αναλαμπή τον 6ο αιώνα μ. Χ.
Το όνομα της Πέλλας σε πολλές γραπτές αναφορές από
τον 9οαι και μετά ταυτίζεται με το Σλάνιτσα που είναι έδρα
επισκοπής. Η ύπαρξη ευημερούσας πόλης αποκαλύπτεται
από τα νομίσματα και από άλλα ανασκαφικά ευρήματα.
Κατά την περίοδο της αιχμαλωσίας βόρεια της αρχαίας
Πέλλας όπου βρίσκεται σήμερα το Δημοτικό διαμέρισμα
της Πέλλας αναπτύσσεται οικισμός που φέρει το όνομα
Άγιοι Απόστολοι. Στον οικισμό αυτό κατοικούσαν κάποιες
οικογένειες Ελλήνων που εργάζονταν ως κολίγοι στον
Τούρκο διοικητή, διατηρώντας κάποια δικαιώματα.
Τα μετέπειτα χρόνια με τις πολλαπλές αλλαγές της εξουσίας
οι κάτοικοι της Πέλλας καθώς και όλων των διαμερισμάτων
έμειναν και υποστήριξαν τον τόπο τους ακόμα και με τη ζωή
τους, μέχρι την απελευθέρωση της Μακεδονίας στις αρχές
του περασμένου αιώνατο1912.
Κατά την περίοδο του μεσοπολέμου και μετά το 1922, η
περιοχή διαμόρφωσε τη σημερινή της φυσιογνωμία μέσα
από τις μετακινήσεις των πληθυσμών. Πρόσφυγες από την
Ανατολική Θράκη, τον Πόντο τη Μ. Ασία και την Αν. Ρωμυλία
εγκαταστάθηκαν δημιουργώντας ένα πολυπολιτισμικό
σύνολο ανθρώπων που μέχρι σήμερα συνυπάρχει και
δημιουργεί.
Το 1936 αποκαθίσταται το ιστορικό όνομα της Πέλλας
και το 1989 καταγράφεται ως Δήμος. Από το 1999 με το
σχέδιο Καποδίστρια συνενώθηκε με τις κοινότητες: Νέα
Πέλλα, Δυτικό, Ραχώνα-Λειβαδίτσα, Αγροσυκιά και Άθυρα
σε ενιαίο Δήμο με το όνομα Πέλλα.ςς
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Η via Εγνατία
Στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία ένας από τους δύο σημαντικότερους
δρόμους που κατέληγαν στην πρωτεύουσα Ρώμη ήταν η via
Εγνατία. Υπερπόντια προέκταση της via Τραϊόνα διαμέσου του
λιμένα της Γναφιάς, που διέσχιζε την Ελλάδα μέχρι τον ποταμό
Έβρο. Η Εγνατία περνούσε από το Δυρράχιο, το Λυχνιδό, την
Ηράκλεια, την Έδεσσα, την Πέλλα, τη Θεσσαλονίκη, την Αμφίπολη, τους Φιλίππους, το Τόπειρο, την Μαξιμιανούπολη και την
Τραϊανούπολη.
Η Εγνατία κατασκευάστηκε μεταξύ του 146-120 π.Χ.,
πάνω στα ίχνη ενός αρχαίου, προ Ρωμαϊκού δρόμου που εκτείνονταν ανάμεσα στις Αδριατικές χώρες και στο Αιγαίο. Αργότερα, κατασκευάστηκε η επέκτασή της από τον Έβρο στο Βυζάντιο
και τελικά το όνομα ΕΓΝΑΤΙΑ δόθηκε σε όλο το δρόμο, από
την Ρώμη μέχρι την Κωνσταντινούπολη, προς τιμή του Ρωμαίου
ανθύπατου Γναίου Εγνάτιου που την κατασκεύασε.
Η via Εγνατία υπήρξε μία ευρωπαϊκών προδιαγραφών οδός.
Οδόστρωμα, σηματοδότηση, κατασκευή στρατοπέδων, σταθμών
και αλλαγών ίππων, γέφυρες, είσοδοι σε πόλεις και εσωτερικές
διαδρομές, εμφάνιζαν μία μεγάλη ομοιογένεια, είτε επρόκειτο
για δρόμο στην Βρετανία, είτε στην Ιταλία, είτε στην Ισπανία ή
στην Ελλάδα. Η κατασκευή της ήταν σύμφωνη με τις προδιαγραφές των άλλων οδών και μπορεί να συνοψιστεί στο χωρίο
του Στράβωνα, κατά το οποίο οι Ρωμαίοι «έκοβαν λόφους και
δημιουργούσαν ήπιες οδικές κλίσεις, προκειμένου να διέρχονται
με ευκολία οι αρμάμαξες», δηλαδή τα βαριά μεταφορικά μέσα
της εποχής.
Αρχαιολογικοί χώροι
Το ελάχιστο πλάτος της via Εγνατία ήταν 10 ρωμαϊκοί πόδες
(περίπου 3 μέτρα), το οποίο μεγάλωνε όταν διερχόταν μέσα από
μεγάλες πόλεις και ξεπερνούσε τα 5 μέτρα.
Ως φυσικό επακόλουθο της ιστορίας της περιοχής, τα εδάφη
του νομού Πέλλας κρύβουν υλικές μαρτυρίες του ένδοξου παρελθόντος και εναπόκεινται πλέον στην αρχαιολογική σκαπάνη,
να φέρει στο φως αυτές τις μαρτυρίες.
Οι Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν κατ’ αρχήν την Εγνατία για στρατιωτικούς σκοπούς, αλλά γρήγορα γενικεύτηκε η χρήση της και
έγινε η κυριότερη οδική αρτηρία που συνέδεε την Αδριατική με
τον Εύξεινο Πόντο.
Η Εγνατία οδός διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στα βυζαντινά
και στα μεταβυζαντινά χρόνια, καθώς ζωγράφοι και συνεργεία
ψηφιδογράφων ξεκινούσαν από την Κωνσταντινούπολη προς
όλες τις κατευθύνσεις.
(περιοχή Παρέμβασης)
Στην περιοχή παρέμβασης υπάρχουν πολλοί αρχαιολογικοί χώροι και μνημεία που μαρτυρούν το πέρασμα από τα εδάφη αυτά
σπουδαίων πολιτισμών.
Κάποιοι από αυτούς είναι:
•
Το μνημείο των Μακεδονομάχων Άγρα & Μίγκα
•
Τα Βυζαντινά & μεταβυζαντινά μνημεία (Ερείπια παλαιοχριστιανικών κτισμάτων)στην Άψαλο
•
Ο αρχαιολογικός χώρος της Αλωρού
•
Το σπίτι του συγγραφέα Μενέλαου Λουντέμη στον Εξαπλάτανο
•
Ο αρχαιολογικός χώρος στην Τούμπα της Παναγίτσας.
•
Ο αρχαιολογικός χώρος στη Σωσάνδρα
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Μέρες γιορτής & πολιτισμού
Μέρες γιορτής & πολιτισμού
Πόλη/Τοποθεσία
Ημερομηνία
Γιορτή/Εκδήλωση/Έθιμο
Πόλη/Τοποθεσία
Ημερομηνία
Γιορτή/Εκδήλωση/Έθιμο
Άγρας
1ο δεκαπενθήμερο Ιουνίου
Γιορτή κερασιού -
Θεοδωράκι
Σεπτέμβριος-Οκτώβριος
Γιορτή γαλακτοκομικών προϊόντων
Αριδαία
1 εβδομάδα μετά το Πάσχα
Πανηγύρι Ζωοδόχου πηγής
Καρυδιά
26 Ιουλίου
Πανηγύρι
Ιούλιος
“Ακρίτεια” - Διεθνής συνάντηση χορευτικών συγκροτημάτων
παραδοσιακών χορών. Προσκαλούνται φολκλορικά
συγκροτήματα από όλο τον κόσμο και αποτελεί ένα σημαντικό
πολιτιστικό γεγονός στην Αλμωπία
10 Ιουνίου
Εκδήλωση για Μακεδονομάχους Άγρα & Μίγκα
21 Μαίου
Πανηγύρι στη θέση “Κόστενο”
Κερασιά
11-12 Αυγούστου
Εκδηλώσεις με παραδοσιακούς χορούς & μουσική
“Τα Κερασιώτικα”.
Λουτράκι- λουτρά
Αύγουστος
Διοργάνωση σεμιναρίων χορού απο το σύλλογο
“Οι Άλμωπες” με χορευτές από όλη την Ευρώπη
Αύγουστος
Πολιτιστικές εκδηλώσεις “Τα Ποζαρίτικα” με θεατρικές &
χορευτικές παραστάσεις
Σεπτέμβριος
Διοργάνωση τριήμερου
Νοέμβριος
Γιορτή τσίπουρου - Νοέμβριος
Σεπτέμβριος
Παραδοσιακό εμπορικό πανηγύρι
Οκτώβριος
Γιορτή μήλου
6 Ιανουαρίου
Τζαμαλάρια (Έθιμο)
Μάρτιος
Εαρινό φεστιβάλ
Μάιος
Εκθέσεις εικαστικών τεχνών
Μάιος
Ανθοκομική έκθεση
Μάιος
Grand prix στίβου
Μάιος
Πολιτιστικό καλοκαίρι
2 Μαίου
Πανηγύρι στην τοποθεσία “Άγ. Αθανάσιος”
23-24 Δεκεμβρίου
“Φωτιά” - Παραδοσιακό έθιμο με άναμα φωτιάς
23-24 Δεκεμβρίου
Παραδοσιακό έθιμο “Φωτιά”
Δεκέμβριος
Χοροί τοπικών συλλόγων με ζωντανή παραδοσιακή μουσική
2 Μαίου
-Θρησκευτικό έθιμο στην Εκκλησία του Αγ. Αθανασίου
Βρυττά
23 Απριλίου Αγ. Γεωργίου
Αφιέρωση ζώων (Έθιμο)
23-24 Δεκεμβρίου
“Άναμα φωτιάς” (Έθιμο)
Ζέρβη
26 Ιουλίου
Πανηγύρι
2η μέρα του Πάσχα
Τοπικό έθιμο
Άρνισσα
Έδεσσα
Μεσημέρι
Ξανθόγεια& παλιά Ξανθόγεια
Οικισμός λύκων
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Μέρες γιορτής & πολιτισμού
Πόλη/Τοποθεσία
Ημερομηνία
Γιορτή/Εκδήλωση/Έθιμο
Οικισμός Μαργαρίτας
Πάσχα
Σπάσιμο κόκκινων αβγών στο βράχο του χωριού (Έθιμο)
Παναγίτσα
Καθαρά Δευτέρα
Γιορτή Χαρταετού
Ευρωπαϊκό & πανελλήνιο πρωτάθλημα παραπέντε
Περαία
Αγ. Θεοδώρων
Θρησκευτικό πανηγύρι
Σεπτέμβριος
Μικρασιατική βραδιά
Δεκέμβριος
Γιορτή τσίπουρου
15Αύγουστος
Πανηγύρι
Πλατάνη
2 Μαίου
Παραδοσιακό πανηγύρι
Σωτήρα
26 Ιουλίου
Παραδοσιακό πανηγύρι
Πιπεριά
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Ντόπιες γεύσεις
Η ντόπια γευστική παράδοση της περιοχής μας δίνει το χρώμα και το άρωμα της κουζίνας
των κατοίκων αυτού του χώρου, που διαμορφώθηκε και επηρεάστηκε από τις γεωγραφικές και
κλιματολογικές συνθήκες, αλλά και τις επιρροές που δέχθηκε από τις εθνότητες οι οποίες ανά
τους αιώνες πέρασαν και άφησαν το στίγμα τους. Οι διατροφικές συνήθειες των κατοίκων
εξαρτιόνταν αποκλειστικά από τα προϊόντα που παρήγαγε η περιοχή. Για το λόγο αυτό η λαϊκή
παραδοσιακή μαγειρική έχει έντονα στοιχεία εντοπιότητας με τη χρήση υλικών που έβρισκαν
στη γύρω φύση, η οποία τους παρείχε πλουσιοπάροχα τους καρπούς της γης της (σιτάρι,
καλαμπόκι, φασόλια, φακές, ρόδια, μούσμουλα, δαμάσκηνα, κυδώνια, σύκα, ροδάκινα, κάστανα, κεράσια κλπ).
Η τοπική παραδοσιακή κουζίνα συνδεόταν άμεσα με τις κοινωνικές εκδηλώσεις της κοινότητας, είτε αυτές συνδέονταν με τις θρησκευτικές γιορτές, είτε με τις προσωπικές χαρές και
λύπες των κατοίκων. Εκτός αυτών, οι γευστικές τους συνήθειες συνυφαίνονταν με τις αλλαγές
του χρόνου και με τον κύκλο της ζωής, από τη γέννηση μέχρι το θάνατο. Για παράδειγμα
στη γέννηση έφτιαχναν λαγγίτες-πιτουλίτσες, στις κηδείες στρογγυλά ψωμάκια (πούπκες) και
γλυκό από ρύζι και φιδέ (μακαρία). Τα Χριστούγεννα λαχανοντολμάδες και σαραλία, κολοκυθόπιτα ή γαλατόπιτα με ψημένα φύλλα και χοιρινό με λάχανο ή πράσο την Πρωτοχρονιά,
Γαστρονομία
Η ντόπια γευστική παράδοση της περιοχής μας δίνει το χρώμα και το άρωμα της κουζίνας
των κατοίκων αυτού του χώρου...
γριβάδι με ξερό κρεμμύδι ή παστό μπακαλιάρο με ρύζι του Ευαγγελισμού, αρνάκι με φρέσκο
κρεμμυδάκι το Πάσχα.
Η κουζίνα των κατοίκων της περιοχής ήταν λιτή, σχεδόν φτωχική, με απλές καθαρές γεύσεις
και ευτελή υλικά, η οποία τροποποιήθηκε μετά την απελευθέρωση κυρίως και την ανταλλαγή
των πληθυσμών δευτερευόντως, όταν και προστέθηκε περισσότερο λάδι και κρέας, καθώς και
συνταγές που έφτιαχναν συχνά στα επίσημα γεύματα όπως χοιρινό με τηγανιτά κυδώνια ή
δαμάσκηνα ή αρνάκι με γιαούρτι και ελάχιστο ψάρι, κυρίως ποταμίσιο ή λιμναίο. Τις γιορτές
μαγείρευαν φαγητά με βάση το κρέας εκμεταλλευόμενοι το πλούσιο κυνήγι στην περιοχή.
Στο τραπέζι που ήταν και είναι ιερό σημείο συνύπαρξης και συνάντησης πολλών γενεών,
σερβίρονταν φαγητά με κουζίνα που κάλυπτε τις καθημερινές ανάγκες με τα προϊόντα του
τόπου, ανάλογα των οικονομικών δεδομένων και μέσων, κυριότερα των οποίων ήταν ροφήματα (ματανίτσα, σέρμπιτ), πίτες (γαλατόπιτα-μπλέτσνικ, πρασόπιτα-ζέλνικ, ριζόπιτα-μπάνικ),
φαγητά (τσομπλέκι, γριβάδι με κρεμμύδι στο φούρνο, γουλιανός με μαϊντανό και σκόρδο,
ψητό κολοκύθι κίτρινο, παστός βακαλάος με ρύζι, λαχανοσαρμάδες, χοιρινό με πράσα και
δαμάσκηνα, τουρσιά διάφορα, χοιρινό με κυδώνια, κάστανο και αμπελόφυλλα), γλυκά (κεράσι
γλυκό ρούπκο, λαγγίτες, τηγανίτες, πιτουλίτσες, πετμέζι από σύκο ή σταφύλι, σαραλία).
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Συστατικά
Τρόπος μαγειρέματος
3 κιλά χλιαρό γάλα
10 αβγά
3-4 κουτάλια βούτυρο
Για το φύλλο :
1,5 - 2 κιλά αλεύρι
1,5 ποτήρι νερό
1 φλιτζάνι του καφέ λάδι ή βούτυρο ή
λιωμένο χοιρινό λίπος
Ετοιμάζουμε πρώτα το ζυμάρι για το φύλλο.
Ρίχνουμε στο αλεύρι το 1,5 ποτήρι νερό, λίγο
αλάτι και ζυμώνουμε χωρίζοντας το ζυμάρι
σε δύο μέρη. Ανοίγουμε με το ένα κομμάτι το
πρώτο φύλλο και το αλείφουμε με το βούτυρο.
Χαράζουμε στο κέντρο ένα μικρό κύκλο και
τραβάμε με το μαχαίρι ακτίνες ολόγυρά του.
Κόβουμε το κάθε κομμάτι και το τοποθετούμε
στον εσωτερικό κύκλο και με το μεγαλύτερο
κομμάτι σκεπάζουμε τα άλλα. Έπειτα το
ανοίγουμε σε φύλλο και το στρώνουμε σε βαθύ
βουτυρωμένο ταψί ώστε να καλύπτει τα τοιχώματα
και να προεξέχει λίγο σχηματίζοντας στεφάνι. Με
το δεύτερο κομμάτι ανοίγουμε το δεύτερο φύλλο
το οποίο κόβουμε σε λωρίδες σαν τις χυλοπίτες
και το ψήνουμε ή το ξανθίζουμε σε λίγο βούτυρο.
Αυτές τις χυλοπίτες τις ρίχνουμε στο μίγμα που
κάνουμε με τα αβγά καλά χτυπημένα, το βούτυρο
και το γάλα και όλα μαζί μέσα στο ταψί και το
ψήνουμε για 45’ περίπου. Για να πάρει ωραία
γυαλάδα η γαλατόπιτα την περιχύνουμε με λίγο
λάδι και κόκκινο πιπέρι.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Γαλατόπιτα
Τσοπλέκι
Συστατικά
Τρόπος μαγειρέματος
1,5 κιλό κρέας μοσχάρι
1 κιλό πατάτες
2 κιλά κρεμμύδια χοντροκομμένα
1 φλιτζάνι ξινά δαμάσκηνα ξερά
1 φλιτζάνι λάδι
1 κουταλιά γεμάτη κόκκινο πιπέρι
4-5 σκελίδες σκόρδο
Ολόκληρο μαύρο πιπέρι και ολόκληρο
μπαχάρι
Αλάτι και δάφνη
Σε ένα πήλινο τσουκάλι βάζουμε όλα τα υλικά
ωμά. Το κρέας κομμένο σε κομμάτια, τις πατάτες
και τα κρεμμύδια χοντροκομμένα, το σκόρδο
τη δάφνη, το μπαχάρι, το κόκκινο πιπέρι και
τα δαμάσκηνα. Προσθέτουμε μισό φλιτζάνι
νερό. Κλείνουμε το πήλινο τσουκάλι με το
καπάκι και βάζουμε στο χείλος πηχτό ζυμάρι.
Το τοποθετούμε στο τζάκι και το αφήνουμε να
σιγοβράσει. Μετά από 3 ώρες είναι έτοιμο για
σερβίρισμα.
Συστατικά
Τρόπος μαγειρέματος
1,5 κιλό χοιρινό μπούτι
1,5 κιλό άγρια κυδώνια με τη φλούδα
τους
2 κιλά κάστανα μεγάλα, ψημένα και
ξεφλουδισμένα
0,5 ποτήρι κρασί
1 κρεμμύδι
3 κουταλιές της σούπας ζάχαρη
1 φλιτζάνι λάδι
Μερικές λιαστές ντομάτες
2-3 κομμάτια ολόκληρη κανέλα
2-3 κομμάτια γαρύφαλλο
Λίγο ολόκληρο μπαχάρι
Λίγα ξερά δαμάσκηνα
Αλάτι, πιπέρι
Πλένουμε το κρέας και το ροδίζουμε στο καυτό
λάδι ωσότου να πάρει ένα χρυσοκάστανο χρώμα.
Πλένουμε καλά τα δαμάσκηνα, τα κόβουμε σε
μεγάλα κομμάτια χωρίς να τα ξεφλουδίσουμε,
αφαιρούμε τους σπόρους και τα τηγανίζουμε σε
λίγο αραβοσιτέλαιο. Σοτάρουμε το κρεμμύδι,
το προσθέτουμε στο κρέας και το σβήνουμε με
το κρασί προσθέτοντας 2-3 λιαστές ντομάτες.
Αλατοπιπερώνουμε και το αφήνουμε να
σιγοβράσει με ένα ποτήρι νερό. Όταν βράσει
το κρέας και εξατμιστούν τα υγρά, προσθέτουμε
τα ψημένα κάστανα, τα κυδώνια και τα υπόλοιπα
υλικά για να πάρουν μια καλή βράση με το κρέας
για 5-10 λεπτά.
Χοιρινό με κυδώνια & κάστανο
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Συστατικά
Τρόπος μαγειρέματος
1,5 κιλό χοιρινό μπούτι
1,5 κιλό άγρια κυδώνια με τη φλούδα
τους
2 κιλά κάστανα μεγάλα, ψημένα και
ξεφλουδισμένα
0,5 ποτήρι κρασί
1 κρεμμύδι
3 κουταλιές της σούπας ζάχαρη
1 φλιτζάνι λάδι
Μερικές λιαστές ντομάτες
2-3 κομμάτια ολόκληρη κανέλα
2-3 κομμάτια γαρύφαλλο
Λίγο ολόκληρο μπαχάρι
Λίγα ξερά δαμάσκηνα
Αλάτι, πιπέρι
Πλένουμε το κρέας και το ροδίζουμε στο καυτό
λάδι ωσότου να πάρει ένα χρυσοκάστανο χρώμα.
Πλένουμε καλά τα δαμάσκηνα, τα κόβουμε σε
μεγάλα κομμάτια χωρίς να τα ξεφλουδίσουμε,
αφαιρούμε τους σπόρους και τα τηγανίζουμε σε
λίγο αραβοσιτέλαιο. Σοτάρουμε το κρεμμύδι,
το προσθέτουμε στο κρέας και το σβήνουμε με
το κρασί προσθέτοντας 2-3 λιαστές ντομάτες.
Αλατοπιπερώνουμε και το αφήνουμε να
σιγοβράσει με ένα ποτήρι νερό. Όταν βράσει
το κρέας και εξατμιστούν τα υγρά, προσθέτουμε
τα ψημένα κάστανα, τα κυδώνια και τα υπόλοιπα
υλικά για να πάρουν μια καλή βράση με το κρέας
για 5-10 λεπτά.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
Γαλατόπιτα
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ
ΓΑΛΑΤΟΠΙΤΑ
Συστατικά
Τρόπος μαγειρέματος
3 κιλά χλιαρό γάλα
10 αβγά
3-4 κουτάλια βούτυρο
Για το φύλλο :
1,5 - 2 κιλά αλεύρι
1,5 ποτήρι νερό
1 φλιτζάνι του καφέ λάδι ή βούτυρο ή
λιωμένο χοιρινό λίπος
Ετοιμάζουμε πρώτα το ζυμάρι για το φύλλο. Ρίχνουμε
στο αλεύρι το 1,5 ποτήρι νερό, λίγο αλάτι και ζυμώνουμε
χωρίζοντας το ζυμάρι σε δύο μέρη. Ανοίγουμε με το
ένα κομμάτι το πρώτο φύλλο και το αλείφουμε με το
βούτυρο. Χαράζουμε στο κέντρο ένα μικρό κύκλο και
τραβάμε με το μαχαίρι ακτίνες ολόγυρά του. Κόβουμε
το κάθε κομμάτι και το τοποθετούμε στον εσωτερικό
κύκλο και με το μεγαλύτερο κομμάτι σκεπάζουμε τα άλλα.
Έπειτα το ανοίγουμε σε φύλλο και το στρώνουμε σε βαθύ
βουτυρωμένο ταψί ώστε να καλύπτει τα τοιχώματα και να
προεξέχει λίγο σχηματίζοντας στεφάνι. Με το δεύτερο
κομμάτι ανοίγουμε το δεύτερο φύλλο το οποίο κόβουμε σε
λωρίδες σαν τις χυλοπίτες και το ψήνουμε ή το ξανθίζουμε
σε λίγο βούτυρο. Αυτές τις χυλοπίτες τις ρίχνουμε στο
μίγμα που κάνουμε με τα αβγά καλά χτυπημένα, το βούτυρο
και το γάλα και όλα μαζί μέσα στο ταψί και το ψήνουμε
για 45’ περίπου. Για να πάρει ωραία γυαλάδα η γαλατόπιτα
την περιχύνουμε με λίγο λάδι και κόκκινο πιπέρι.
ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ

Εφημερίδα "Λίμνη Βεγορίτιδα" Τεύχος 24ο

Τεύχος 193/ Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2011 [Pdf]

19-2014 αποφ.Δ.Σ ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ.pdf

ΟΔΗΓΟΣ ΜΙΚΡΩΝ ΑΝΕΜΟΓΕΝΝΗΤΡΙΩΝ

ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΕΛΕΤΗΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 2010 - Club Hotel Casino Loutraki

ÐáíåðéóôÞìéï Èåóóáëßáò Ó÷ïëÞ Åðéóôçìþí ôïõ Áíèñþðïõ

Τουριστικός Οδηγός Αλεξανδρούπολης

επιχειρησιακο σχεδιο δημου εδεσσας 2013 – 2014

ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΕΣ ΟΓΑ ΔΗΜΟΥ ΕΔΕΣΣΑΣ ΤΗΛΕΦΩΝΑ Δ.Ε

Ελλάδα - The National Herald GR

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΣΕΡΡΩΝ

Εκπαίδευση πενταετών (pdf)