ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΟΔΗΓΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010 - 2011 Οι πληροφορίες που περιλαμβάνει ο Οδηγός Σπουδών αφορούν στο περιεχόμενο των σπουδών και στο σύνολο των συναφών εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων του Τμήματος, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί μέχρι τον Νοέμβριο του 2010, καθώς και στην καταγραφή της επιστημονικής και διοικητικής στελέχωσης του Τμήματος. Περισσότερες πληροφορίες παρέχονται από τους: • Πρόεδρο του Τμήματος, Καθηγητή Κ. Ουζούνη, Τηλ./Fax: 25410-79886, Email: [email protected] • Αναπλ. Πρόεδρο Αναπλ. Καθηγητή Κ. Κουρτίδη, Τηλ. 25410-79383 • Γραμματέα του Τμήματος κ. Μ. Λεκίδου, Τηλ. 25410-79101, 79108, 79109 Ιστοσελίδα του Τμήματος: www.env.duth.gr ΞΑΝΘΗ, Δεκέμβριος 2010 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ 1. ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ 1.1 Η Διοίκηση του Δ.Π.Θ. 2. Η ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ 3. ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ 3.1 Κτιριακές Εγκαταστάσεις και Υποδομή 3.2 Μέλη ΔΕΠ του Τμήματος 3.3 Επίτιμοι Διδάκτορες του Τμήματος 3.4 Μέλη Ε.Τ.Ε.Π.-Ε.Δ.Π. 3.5 Διοικητικό Προσωπικό 3.6 Τομείς και Εργαστήρια του Τμήματος 4. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ 4.1 Το Αντικείμενο Σπουδών 4.2 Το Δίπλωμα του Μηχανικού Περιβάλλοντος 4.3 Δομή του Προγράμματος Σπουδών 5. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 5.1 Πρόγραμμα Σπουδών Ακαδημαϊκού Έτους 2009-2010 5.2 Περιεχόμενα Μαθημάτων 6. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩN 6.1 Γενικά 6.2 Ανάθεση Διπλωματικών Εργασιών 6.3 Χρονική Διάρκεια 6.4 Διαδικασία Παράδοσης Διπλωματικών Εργασιών 6.5 Αξιολόγηση Διπλωματικής Εργασίας 6.6 Πνευματικά Δικαιώματα Διπλωματικής Εργασίας 6.7 Μορφή Διπλωματικής Εργασίας 7. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ 7.1 Διαδικασία Υποβολής και Αξιολόγησης της Υποψηφιότητας 7.2 Κριτήρια Αποδοχής Υποψηφιότητας 7.3 Αποκλίσεις από τα Κριτήρια Αποδοχής Υποψηφιότητας 7.4 Αποδοχή της Αίτησης και Διαδικασία Εκπόνησης της Διατριβής 7.5 Ολοκλήρωση της Εργασίας ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ A: ΣΥΝΘΕΣΗ ΚΑΙ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΟΡΓΑΝΩΝ A.1 Σύγκλητος A.2 Πρυτανικό Συμβούλιο A.3 Γενική Συνέλευση Τμήματος A.4 Εκπροσώπηση Φοιτητών στα Πανεπιστημιακά Όργανα A.5 Ακαδημαϊκές Ελευθερίες και Πανεπιστημιακό Άσυλο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ B: ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ: ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ BRIEF DESCRIPTION IN ENGLISH 4 4 5 6 6 6 22 23 23 23 34 34 37 37 40 40 44 71 71 71 72 72 74 75 76 78 78 78 78 80 ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ 84 84 84 85 86 87 88 89 91 2 ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ Α.Ε.Ι. Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Γ.Σ. Γενική Συνέλευση Γ.Σ.Ε.Σ. Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης Δ.Ε.Π. Διδακτικό Επιστημονικό Προσωπικό Δ.Π.Θ. Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Δ.Σ. Διοικητικό Συμβούλιο Ε.Ε.ΔΙ.Π. Ειδικό Εργαστηριακό Διδακτικό Προσωπικό Ε.Τ.Ε.Π. Ειδικό Τεχνικό Εργαστηριακό Προσωπικό Ι.Κ.Υ. Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών Τ.Μ.Π. Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Ν.Π.Δ.Δ. Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου Ν.Π.Ι.Δ. Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου Π.Δ. Προεδρικό Διάταγμα Τ.Π.Μ. Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Τ.Η.Μ. & Μ.Υ. Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών 3 1. ΤΟ ΔΗΜΟΚΡΙΤΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΡΑΚΗΣ Το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (Δ.Π.Θ.) ιδρύθηκε το 1974 και εκτείνεται σε όλο το Θρακικό χώρο. Στην Κομοτηνή εδρεύουν η Πρυτανεία και η Κεντρική Διοίκηση του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Σήμερα λειτουργούν τα ακόλουθα 20 Τμήματα. Από τον Σεπτέμβριο 2009 λειτουργούν δύο νέα τμήματα στην Κομοτηνή. Στην Ξάνθη εδρεύει η Πολυτεχνική Σχολή με 5 Τμήματα: I. Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών (1974), II. Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών (1975), III. Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος (1993), ΙV. Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών (1999), V. Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης (2000). Στην Κομοτηνή εδρεύουν 9 Τμήματα: I. Τμήμα Νομικής (1974), II Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (Τ.Ε.Φ.Α.Α.) (1984), III. Τμήμα Ιστορίας και Εθνολογίας (1991), IV. Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας (1993), V. Τμήμα Κοινωνικής Διοίκησης και Κοινωνικής Εργασίας (1996), VI. Τμήμα Γλωσσών, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών (1999), VII. Τμήμα Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Ανάπτυξης (2000), VIII. Τμήμα Πολιτικών Επιστημών (2009) IX. Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (2009) Στην Αλεξανδρούπολη εδρεύουν 4 Τμήματα: I. Τμήμα Ιατρικής (1985), II. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης (1986), III. Τμήμα Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία (1987), ΙV. Τμήμα Μοριακής Βιολογίας και Γενετικής (1998). Στην Ορεστιάδα εδρεύουν 2 Τμήματα: I. Τμήμα Αγροτικής Ανάπτυξης (1999), II. Τμήμα Δασολογίας και Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων (1999). 1.1 Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΟΥ Δ.Π.Θ. Οι Πρυτανικές αρχές για την 4ετία 2010-2014, είναι οι κάτωθι: Πρύτανης Κωνσταντίνος Ρέμελης, Καθηγητής του Τμήματος Νομικής Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Προσωπικού Αλέξανδρος Κορτσάρης, Καθηγητής του Τμήματος Ιατρικής 4 Αντιπρύτανης Οικονομικού Προγραμματισμού και Ανάπτυξης Βασίλειος Τουρασής, Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης Αντιπρύτανης Φοιτητικών Θεμάτων και Εξωτερικών Υποθέσεων Γεώργιος Κώστα, Αναπληρωτής Καθηγητής του ΤΕΦΑΑ 2. Η ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Η Πολυτεχνική Σχολή (Π.Σ.) του Δ.Π.Θ. ιδρύθηκε το 1974, οπότε άρχισε να λειτουργεί το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών. Το 1975 λειτούργησε το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών. Το 1993 έγινε μετονομασία του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών σε Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών. Το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, ιδρύθηκε το 1993 και δέχθηκε τους πρώτους φοιτητές το Σεπτέμβριο του 1995. Το 1999 ιδρύθηκε το Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών και το 2000 ιδρύθηκε το Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης. Η Σχολή διοικείται από τον Κοσμήτορα, την Κοσμητεία και τη Γενική Συνέλευση της Σχολής. Στην Πολυτεχνική Σχολή ανήκουν 154 Μέλη Δ.Ε.Π. Το κύριο κτιριακό συγκρότημα της Πολυτεχνικής Σχολής βρίσκεται σήμερα στην πόλη της Ξάνθης, καταλαμβάνοντας έκταση 19.000 τ.μ. με στεγασμένους χώρους 2.784 τ.μ.. Η Πολυτεχνειούπολη όμως κατασκευάζεται στην περιοχή των Κιμμερίων (1 χιλιόμετρο έξω από την Ξάνθη), όπου σήμερα υπάρχουν και λειτουργούν το Εστιατόριο των Φοιτητών, οι Φοιτητικές κατοικίες, το Αμφιθέατρο της Σχολής (800 θέσεων), τέσσερα κτίρια για προσωρινή εγκατάσταση του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος συνολικού εμβαδού 1500 τ.μ. (προχωρούν στο μεταξύ οι διαδικασίες για τις μόνιμες εγκαταστάσεις του Τμήματος). Επίσης, στα Κιμμέρια στεγάζονται τα Τμήματα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών και Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης και λειτουργεί το Εργαστήριο Οπλισμένου Σκυροδέματος. Κοσμήτορας της Πολυτεχνικής Σχολής για την 4-ετία 2007-2011 είναι ο Καθηγητής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών κ. Ιωάννης Διαμαντής. 5 3. ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Η διοίκηση του Τμήματος για την 2ετία 2010-2012, είναι: Πρόεδρος: Καθηγητής Κ. Ουζούνης Αναπλ. Πρόεδρος: Αναπλ. Καθηγητής Κ. Κουρτίδης 3.1 ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΗ Ιδρύθηκε το 1993 με το Π.Δ. 365/93. Οι πρώτοι φοιτητές εισήχθησαν το ακαδημαϊκό έτος 1995-1996. Το Τμήμα έχει εγκατασταθεί από την αρχή στο χώρο της Πολυτεχνειούπολης που είναι υπό ανέγερση, στην περιοχή των Κιμμερίων, 1 χιλιόμετρο ανατολικά της Ξάνθης. Το Τμήμα διαθέτει τέσσερα κτίρια συνολικής επιφάνειας 1500 τ.μ., για την κάλυψη των πρώτων αναγκών. Επίσης, διαθέτει χώρους στο πρώην Κτίριο ΗΜ&ΜΥ στην Ξάνθη. Ήδη έχουν δρομολογηθεί οι διαδικασίες και προχωρούν οι μελέτες για την ανοικοδόμηση των μονίμων εγκαταστάσεων των Τμημάτων στην Πολυτεχνειούπολη. Ορισμένες Διοικητικές Μονάδες που εξυπηρετούν το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος καθώς και αίθουσες διδασκαλίας βρίσκονται στο κεντρικό συγκρότημα της Πολυτεχνικής Σχολής. Το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος διαθέτει ήδη μια πολύ καλή Εργαστηριακή υποδομή, που εξελίσσεται με ταχείς ρυθμούς. Επίσης το Τμήμα διαθέτει πολύ καλή και σύγχρονη υποδομή σε υπολογιστές για τη χρήση τους από τους φοιτητές. 3.2 ΜΕΛΗ Δ.Ε.Π. ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Έχει ήδη γίνει η εκλογή και ο διορισμός 25 μελών Δ.Ε.Π. του Τμήματος που είναι οι εξής: Αλέξανδρος Αϊβαζίδης, (Χημικός Μηχανικός, PhD), Καθηγητής με γνωστικό αντικείμενο «Περιβαλλοντική Τεχνολογία με έμφαση στη Μελέτη Εγκαταστάσεων Καθαρισμού Υγρών Αποβλήτων» (ΦΕΚ προκήρυξης 54/18-02-2002, διορισμού 288/20-11-2003), Ο κ. Αϊβαζίδης έχει από το 1979 αναπτύξει ερευνητική δραστηριότητα στο χώρο της Περιβαλλοντικής Βιοτεχνολογίας με ιδιαίτερη έμφαση στην αναερόβια επεξεργασία υγρών βιομηχανικών αποβλήτων. Είχε την διεύθυνση 15-μελούς ομάδας εργασίας σε ένα από μεγαλύτερα ερευνητικά κέντρα της Ευρώπης (Forschungszentrum Jülich GmbH, Γερμανίας) από το 1981 ως το 1996, όπου ανάπτυξε μια πρωτότυπη τεχνολογία για την αναερόβια επεξεργασία αστικών και βιομηχανικών υγρών αποβλήτων σε αντιδραστήρες 6 στερεάς κλίνης, η οποία εφαρμόστηκε επιτυχώς σε οκτώ μονάδες full-scale. Διαμόρφωσε συγγράμματα για το μάθημα της Τεχνολογίας Υγρών Αποβλήτων του 4ου Έτους Σπουδών Μηχανικών Περιβάλλοντος. Επέβλεψε άνω των 60 Διπλωματικών Εργασιών και 13 Διδακτορικών Διατριβών. Κατέχει ειδικές γνώσεις στη χρήση νέων τεχνολογιών όπως: βιοτεχνολογία, βιοχημική κατάλυση, ανάπτυξη νέων αντιδραστήρων (fixed bed, fluidized bed), μεμβράνες στη διαχείριση / επεξεργασία νερού, παραγωγή ενέργειας από υγρά απόβλητα, βιοαέριο, microbial fuel cells. Υπήρξε επιστημονικά υπεύθυνος σε περισσότερα από 20 ερευνητικά προγράμματα, ενώ είναι διευθυντής του εργαστηρίου Τεχνολογίας & Διαχείρισης Υγρών Αποβλήτων του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Εδώ έχει επιβλέψει 14 διδακτορικές διατριβές που έχουν ολοκληρωθεί, ενώ 7 βρίσκονται σε εξέλιξη. Έχει 53 δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά, 20 σε πρακτικά συνεδρίων, 32 επιστημονικά σεμινάρια, 9 διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Το σύνολο των αναφορών στο έργο του ανέρχεται στις 150. Του έχει απονεμηθεί το ερευνητικό βραβείο Philip-Morris «Πρόκληση στο μέλλον», 1987, για την ανάπτυξη και μεταφορά σε βιομηχανική κλίμακα μιας νέας τεχνολογίας για την αναερόβια επεξεργασία υγρών αποβλήτων (μαζί με τον Καθηγητή κύριο Wandrey). Βασίλειος Τσιχριντζής, (Πολιτικός Μηχανικός, MSc, PhD) Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Οικολογική Μηχανική και Τεχνολογία» (ΦΕΚ προκήρυξης από εξέλιξη, διορισμού 267/1-11-01). Ο κ. Βασίλειος Α. Τσιχριντζής υπηρετεί στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος από το Μάιο του 1997, αρχικά ως Αναπληρωτής Καθηγητής και από τον Νοέμβριο του 2001 ως Καθηγητής. Κατά την 6ετία 2004-2010 διατέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος. Είναι Διπλωματούχος Πολιτικός Μηχανικός του Πανεπιστημίου Πατρών (1982), ενώ διαθέτει μεταπτυχιακό Δίπλωμα (M.Sc., 1983) και Διδακτορικό Δίπλωμα (Ph.D., 1998) από το Εργαστήριο Υδροσυστημάτων, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Πανεπιστήμιο του Ιλλινόϊς στην Ουρμπάνα-Σαμπαίϊν (Hydrosystems Laboratory, Department of Civil Engineering, University of Illinois at Urbana-Champaign, Urbana, Illinois, ΗΠΑ). Διατέλεσε αρχικά Επίκουρος Καθηγητής (από το 1997) και μετά Aναπληρωτής Καθηγητής με μονιμότητα στον Τομέα Περιβαλλοντικής Μηχανικής και Υδατικών Πόρων, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών και Μηχανικών Περιβάλλοντος, Πολυτεχνική Σχολή, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Φλώριδας. Επίσης, διατέλεσε συγχρόνως Ερευνητής Καθηγητής στο Ερευνητικό Κέντρο Πόσιμου Νερού της Πολιτείας της Φλώριδας και Μελετητής Μηχανικός στον Τομέα Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας. Από το 1989 έως το 1992 διατέλεσε Ανώτερος Μελετητής Μηχανικός στον Τομέα Οικολογικής Μηχανικής & Τεχνολογίας και Αναπληρωτής Τεχνικός Διευθυντής στην Εταιρεία Psomas & Associates, Inc. στη Santa Monica, California, ΗΠΑ. Από το 1987 έως το 1992 διατέλεσε Μελετητής Μηχανικός στον Τομέα Οικολογικής Μηχανικής & Τεχνολογίας στην εταιρεία Simons, Li & Associates, Inc., Newport Beach, California, ΗΠΑ. Τέλος, από το 1984 έως το 1987 διατέλεσε Αναπληρωτής Ερευνητής (Research 7 Associate), Illinois State Water Survey Research Center, Champaign, Illinois και από 1983 έως το 1987 Επίκουρος Ερευνητής (Research Assistant), Hydrosystems Laboratory, Department of Civil Engineering, University of Illinois at Urbana-Champaign, Urbana, Illinois. Είναι μέλος σε πλήθος επιστημονικών και τεχνικών επιτροπών. Το ερευνητικό του έργο περιλαμβάνει περί τα 90 δημοσιευμένα άρθρα σε έγκριτα διεθνή περιοδικά και 200 σε πρακτικά διεθνών συνεδρίων, ενώ έχει συγγράψει και βιβλία για πανεπιστημιακά μαθήματα. Έχει συμμετάσχει ως μέλος ερευνητικής ομάδας και επιστημονικά υπεύθυνος σε πληθώρα ερευνητικών προγραμμάτων, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ελλάδα. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν: Φυσικά συστήματα για την επεξεργασία υγρών αποβλήτων, διαχείριση εσωτερικών και παράκτιων οικοσυστημάτων, διαχείριση υδατικών πόρων, μοντελοποίηση επιφανειακών και υπόγειων υδάτων. Διδάσκει τα εξής προπτυχιακά μαθήματα: Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος, Τεχνική Υδρολογία, Οικολογική Μηχανική και Τεχνολογία Ι, Οικολογική Μηχανική και Τεχνολογία ΙΙ. Ευάγγελος Βουδριάς, (Χημικός, M.Sc., Ph.D.), Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων» (ΦΕΚ προκήρυξης από εξέλιξη, διορισμού 292/2711-01) Ο κ. Ευάγγελος Α. Βουδριάς είναι Καθηγητής και Διευθυντής του Εργαστηρίου Τεχνολογίας και Διαχείρισης Στερεών και Επικινδύνων Αποβλήτων του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Μετά την λήψη του διδακτορικού του διπλώματος (PhD in Environmental Engineering) από το Department of Civil and Environmental Engineering of the University of Illinois at Urbana-Champaign το 1984, συνέχισε με διετείς μεταδιδακτορικές σπουδές στο ίδιο αντικείμενο στο Πανεπιστήμιο Stanford. Κατόπιν εργάσθηκε για δύο έτη ως Ερευνητής (Research Scientist) στον Ερευνητικό Οργανισμό Battelle Memorial Institute, Columbus, Ohio. Το 1988 εξελέγη Επίκουρος Καθηγητής στο School of Civil and Environmental Engineering του Georgia Institute of Technology, Atlanta, Georgia. Το 1996 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και το 2001 προήχθη στη βαθμίδα του Καθηγητή. Τα τρέχοντα ερευνητικά και διδακτικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται σε δύο τομείς: (1) Στην τεχνολογία και διαχείριση στερεών και επικινδύνων αποβλήτων. (2) Στην κίνηση και συμπεριφορά ρύπων σε υπόγεια συστήματα (υδροφορείς, ακόρεστα εδάφη, χώρους υγειονομικής ταφής αποβλήτων) και στην εξυγίανση και αποκατάσταση των συστημάτων αυτών. Διετέλεσε επιστημονικός υπεύθυνος και επιστημονικός συνεργάτης σε περισσότερα από 20 ερευνητικά προγράμματα με ανταγωνιστική χρηματοδότηση, τόσο από δημόσιους όσο και από ιδιωτικούς φορείς χρηματοδότησης στις Ηνωμένες Πολιτείες και στην Ελλάδα, όπως: National Science Foundation, U.S. Environmental Protection Agency, U.S. Department 8 of Interior, U.S. Department of Energy, U.S. Air Force, DuPont, Battelle Memorial Institute, Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας και Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων. Τα αποτελέσματα του ερευνητικού του έργου έχουν παρουσιασθεί σε διεθνή συνέδρια και δημοσιευθεί σε περισσότερες από 60 εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές, όπως: Journal of Environmental Engineering-ASCE, Environmental Science and Technology, Waste Management, Waste Management and Research, Journal of Contaminant Hydrology, Ground Water, Water Research, Chemosphere, Journal of American Water Works Association, Transport in Porous Media και Environmental Progress. Ο κ. Βουδριάς είναι συγγραφέας 7 πανεπιστημιακών συγγραμμάτων, που αποτελούν εκδόσεις του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου. Σπυρίδων Ραψομανίκης, (Χημικός, B.Sc., Ph.D.), Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Ατμοσφαιρική Ρύπανση και Αντιρρυπαντική Τεχνολογία» (ΦΕΚ προκήρυξης 25/193-01, διορισμού 149/9-7-02) Ο Σπυρίδων Ραψομανίκης απέκτησε Δίπλωμα (B.Sc. Honours) το 1980 στην Εφαρμοσμένη Χημεία από το Hallam Sheffield University U.K και Διδακτορικό Δίπλωμα το 1983 από το Leicester DeMontford University, U.K. Απέκτησε ερευνητική και διδακτική εμπειρία στο University of New Hampshire, U.S.A, στο Institute of Aerosol Science, Essex University, U.K. και ως Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Χημικών Μηχανικών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Υπήρξε διευθυντής ερευνητικής ομάδος (1990-1997) στο Max-Planck Institute (Otto Hahn Institute), Mainz, Germany, σε θέματα ανταλλαγών μεταξύ ωκεανών - ατμόσφαιρας. Το 1998 ανέλαβε καθήκοντα διευθυντή του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας Ατμοσφαιρικών Ρύπων στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του καθηγητή Σ. Ραψομανίκη εστιάζονται στην αστική ατμοσφαιρική ρύπανση, στις ροές και βιογεωχημικούς κύκλους αερίων του θερμοκηπίου στον πλανήτη μας, στην επιρροή τους στο κλίμα και την μετεωρολογία της Ανατολικής Μεσογείου και στις ατμοσφαιρικές αντιδράσεις τους. Οι δημοσιεύσεις της ομάδας ανέρχονται στις 180, οι αναφορές στην διεθνή βιβλιογραφία στις 2,500 (κατά το ISI) και η χρηματοδότηση για το εργαστήριο αυτό του ΔΠΘ στα 1,700,000 Ευρώ. Κωνσταντίνος Ουζούνης, (Χημικός, Ph.D.), Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Φυσικομαθηματικές Επιστήμες» (ΦΕΚ προκήρυξης 56/19-8-85, διορισμού 189/8-1190) 9 Ο Κωνσταντίνος Ουζούνης είναι διευθυντής του εργαστηρίου Περιβαλλοντικής Χημείας. Κατά τα διαστήματα Νοέμβριος 1991 - Αύγουστος 1995 και Σεπτέμβριος 1997 Αύγουστος 2001 υπήρξε Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Δ.Π.Θ. Από τον Νοέμβριο του 1991 ως τον Αύγουστο του 2003 ήταν μέλος της Επιτροπής Ερευνών του Δ.Π.Θ. Από τον Σεπτέμβριο του 1998 ως τον Νοέμβριο του 2004 υπήρξε διευθυντής του ΠΕΚ Καβάλας. Έχει επιστημονική ειδίκευση στην ανάλυση κρυσταλλοδομών με ακτίνες χ, στην έρευνα περιβαλλοντικών παραμέτρων διαφόρων οικοσυστημάτων και στην ανίχνευση και τον προσδιορισμό χλωριωμένων υδρογονανθράκων με αέρια χρωματογραφία και βαρέων μετάλλων με ατομική απορρόφηση. Έχει 64 δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά και επιστημονικά συνέδρια, έχει συμμετάσχει σε 24 ερευνητικά προγράμματα, κατέχει 2 πατέντες, ενώ έχει συγγράψει 5 πανεπιστημιακά συγγράμματα. Γαρύφαλλος Παπασχοινόπουλος, (Μαθηματικός, Ph.D.), Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Εφαρμοσμένα Μαθηματικά με έμφαση στη Μηχανική Περιβάλλοντος», (ΦΕΚ προκήρυξης 40/18-2-2004, διορισμού: 64/9-3-2006). Ο κ. Γ. Παπασχοινόπουλος είναι Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (Δ.Π.Θ.). Το 1978 έλαβε το πτυχίο του Μαθηματικού από το Αριστοτέλειο Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης με βαθμό 9.25. Το 1985 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα (στις Εξισώσεις Διαφορών) με βαθμό Άριστα από το Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Δ.Π.Θ. Την περίοδο 1980-1987 εργάστηκε σαν Επιστημονικός Συνεργάτης της Πολυτεχνικής Σχολής του Δ.Π.Θ. Το 1986 εξελέγη Λέκτορας στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Δ.Π.Θ. Το 1990 εξελέγη Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Δ.Π.Θ. Το 1994 εξελέγη Αναπληρωτής Καθηγητής στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Δ.Π.Θ. 10 Τέλος, το 2005 εξελέγη Καθηγητής στα Εφαρμοσμένα Μαθηματικά στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δ.Π.Θ. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στις Διαφορικές Εξισώσεις και Εξισώσεις Διαφορών. Έχει κρίνει επιστημονικές εργασίες σε διεθνή έγκυρα περιοδικά και είναι κριτής εργασιών στα Mathematical Reviews. Τα αποτελέσματα του ερευνητικού του έργου έχουν παρουσιαστεί σε Διεθνή και Πανελλήνια Συνέδρια. Έχει δημοσιεύσει περισσότερες από 60 εργασίες σε διεθνή έγκυρα περιοδικά με κριτές. Μερικά από αυτά είναι τα: Journal of Mathematical Analysis and Applications, Journal of Difference Equations and Applications, Journal of Differential Equations, Nonlinear Analysis, Fuzzy Sets and Systems, Soft Computing, Information Sciences, Applied Mathematics Letters, Computers and Mathematics with Applications, Journal of Computational Analysis and Applications, Applicable Analysis, Analysis, Utilitas Mathematica κ.λ.π. Παναγιώτης Κοσμόπουλος, (Αρχιτέκτονας Μηχανικός, M.Sc., Ph.D.), Αν. Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Περιβαλλοντική Αρχιτεκτονική» (ΦΕΚ προκήρυξης 24/8-499, διορισμού 301/29-12-00). Ο Παναγιώτης Κοσμόπουλος είναι Αρχιτέκτων Μηχανικός από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Κατέχει μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών από το πανεπιστήμιο του Surrey της Αγγλίας, ενώ έχει εκπονήσει τη διδακτορική του διατριβή στο Ε.Μ.Π. Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής του Δ.Π.Θ., ιδρυτής και διευθυντής του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικού & Ενεργειακού Σχεδιασμού Κτιρίων και Οικισμών. Διδάσκει στα Διατμηματικά Μεταπτυχιακά των Τμημάτων Μηχανικών Περιβάλλοντος και Πολιτικών Μηχανικών Δ.Π.Θ, στο Διατμηματικό Μεταπτυχιακό του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών του Δ.Π.Θ., στο Ευρωπαϊκό Masters για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια (ΚΠΑ) και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Είναι κριτής στην Επιστημονική Έκδοση «Τεχνικά Χρονικά» του TEE, της Επιστημονικής Έκδοσης «Αειχώρος» του Π.Θ. Είναι εξωτερικός συνεργάτης του Παν. Θεσσαλίας (Μεταπτυχιακό), επιβλέπων - εξεταστής στο Ι.ΚΥ. Έχει τιμηθεί με Μετάλλιο Δήμου Δελφών, είναι Μέλος Συμβουλευτικής Επιτροπής Κέντρου Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, είναι μέλος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (ΣΑΔΑΣ), της Μόνιμης Επιτροπής χωροταξίας - Πολεοδομίας - Οικιστικών θεμάτων Τ.Ε.Ε. / Τ.Κ.Μ. Από το 1984 είναι ομόφωνα εκλεγμένος Σύμβουλος στον Δήμο Δελφών (άμισθος) για Θέματα Περιβάλλοντος και Πολεοδομικού Σχεδιασμού. Είναι μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του Περιοδικού ΚΤΙΡΙΟ. Είναι συγγραφέας ή επιμελητής εννιά (9) βιβλίων, συν-συγγραφέας σε οκτώ (8) βιβλία και έχει στο ενεργητικό του πλούσιο επαγγελματικό εφαρμοσμένο έργο με οικολογικά κτίρια, καθώς και πλήθος ερευνών σε θέματα των σχέσεων άνθρωπος – περιβάλλον, την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια, καθώς και στο βιώσιμο αστικό περιβάλλον. Έχει επίσης στο ενεργητικό του άρθρα και ανακοινώσεις σε συνέδρια. Είναι επιβλέπων σε διδακτορικές διατριβές, μεταπτυχιακές και διπλωματικές εργασίες του Δ.Π.Θ., του Ε.Α.Π., και συνεπιβλέπων σε διδακτορικά του Ε.Μ.Π. και Baztlett. 11 Κωνσταντίνος Κουρτίδης, (Φυσικός, Ph.D.), Αναπλ. Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Ατμοσφαιρική Φυσική και Τεχνολογία» (ΦΕΚ 805/01-10-2009 τ. ΤΡΙΤΟ). Ο Κωνσταντίνος Κουρτίδης είναι πτυχιούχος Φυσικός, απόφοιτος του Τμήματος Φυσικής της Σχολής Θετικών Επιστημών του Α.Π.Θ., Διδάκτορας του Τμήματος Φυσικής της Σχολής Θετικών Επιστημών του Α.Π.Θ. Από το 1987 έως το 1993 εργάστηκε στο MaxPlanck-lnstitut für Aeronomie, Katllenburg-Lindau, Γερμανία, ενώ από το 2003 είναι Επίκουρος Καθηγητής στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης (ΦΕΚ διορισμού 86/21-4-2003 τ. ΝΠΔΔ, Ατμοσφαιρική Φυσική και Τεχνολογία). Είναι κριτής σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά, Μέλος Expert Panel σε αξιολογήσεις προτάσεων χρηματοδότησης της ΕΟΚ και μέλος των επαγγελματικών οργανώσεων American Geophysical Union - AGU (από το 1991), European Geosciences Union - EGU (από το 1993) και International Association for Urban Climate – IAUC (από το 2005). Είναι μέλος της υποεπιτροπής «Ατμοσφαιρική Φυσική και Χημεία» της Ελληνικής Επιτροπής IGBP (International Global Atmosphere- Biosphere Programme). Είναι συντονιστής έκδοσης και αρχισυντάκτης (Managing Editor) του δικτυακού περιοδικού «The EGGS – Newsletter and Information Service of the European Geosciences Union» (www.the-eggs.org) από το πρώτο τεύχος (2002), μέλος της Επιτροπής Εκδόσεων της EGU και πρόεδρος της Outreach Committee της EGU. Από το Νοέμβριο του 2004 είναι εθνικός εκπρόσωπος στο PBEO (Programme Board for Earth Observation) και στο DOSTAG (Data Operations Scientific and Technical Advisory Group) της European Space Agency, και μέλος της Ομάδας Έργου της ΓΓΕΤ για την υλοποίηση και παρακολούθηση της Συμφωνίας προσχώρησης της Ελλάδας στην ιδρυτική Σύμβαση του Ευρωπαικού Οργανισμού Διαστήματος. Χρήστος Πεταλάς, (Γεωλόγος, M.Sc., Ph.D.), Μόνιμος Επικ. Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Διαχειρίση Υδατικών Πόρων με έμφαση στα Υδρογεωλογικά Συστήματα» (ΦΕΚ προκήρυξης από εξέλιξη 251/14-12-2005, διορισμού 56/29-1-2007). 12 Ο Χρήστος Πεταλάς είναι απόφοιτος του Τμήματος Φυσιογνωσίας της Φυσικομαθηματικής Σχολής του Α.Π.Θ. (1976), κάτοχος Master of Science στην Ορυκτολογία και Πετρολογία (University of Uppsala, Sweden, 1981) και κάτοχος διδακτορικού διπλώματος Ph.D. (Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Πολυτεχνική Σχολή Δ.Π.Θ., 1997). Το διάστημα 1986-2000 απασχολήθηκε διαδοχικά στο ΚΕΠΕ - Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και στον Τομέα Γεωτεχνικής Μηχανικής του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Δ.Π.Θ. (ως επιστημονικός συνεργάτης). Την περίοδο 2001-2006 κατείχε τη θέση του λέκτορα στο Εργαστήριο Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Δ.Π.Θ., ενώ από την 29/1/2007 κατέχει τη θέση του επίκουρου καθηγητή στο ίδιο Εργαστήριο, όπου διδάσκει τα μαθήματα: Επιχειρησιακή Έρευνα, Διαχείριση Υδατικών Πόρων, Υδρογεωλογία και Περιβαλλοντική Γεωλογία. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα εστιάζονται στη διαχείριση και στην πολιτική διαχείρισης των υδατικών πόρων σε πορώδη μέσα και σε καρστικά συστήματα, στην προσομοίωση της ροής και της μεταφοράς ρυπών σε υπόγεια υδροφόρα συστήματα (μοντέλα ροής, μεταφοράς), στη μελέτη της διείσδυσης της θάλασσας και στην αξιοποίηση του νερού σε παράκτιους υδροφόρους, στην αλληλεπίδραση υπόγειων και επιφανειακών νερών και στη βέλτιστη αξιοποίηση του υπόγειου νερού (μοντέλα βελτιστοποίησης). Υπήρξε μέλος του COST 621. Συμμετείχε σε 31 ερευνητικά προγράμματα ως κύριος ερευνητής ή ως επιστημονικός συνεργάτης. Είναι συγγραφέας 81 άρθρων (17 σε διεθνή περιοδικά, 4 σε ελληνικά περιοδικά, 30 σε πρακτικά διεθνών συνεδρίων), 3 βιβλίων-μονογραφιών και 30 τεχνικών/ερευνητικών εκθέσεων. Είναι μέλος επτά (3 ελληνικών και 4 διεθνών) επιστημονικών οργανώσεων. Κωνσταντίνος Τσαγκαράκης, (Πολιτικός Μηχανικός, Οικονομολόγος, Ph.D.), Επ. Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Οικονομικά με έμφαση την επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος» (ΦΕΚ προκήρυξης, διορισμού 232/11-4-2007). Ο κ. Κων/νος Τσακαράκης είναι Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης από τον Μάιο του 2007. Είναι 13 απόφοιτος του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών ΔΠΘ, του τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης και έχει Διδακτορικό δίπλωμα στη Δημόσια Υγεία από το Πανεπιστήμιο LEEDS της Μ. Βρετανίας. Έχει διδάξει (ΠΔ 407) στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης και στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης. Τα αποτελέσματα του ερευνητικού του έργου έχουν δημοσιευθεί σε περισσότερες από 30 εργασίες σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές, όπως: Environmental Science & Tecnology-ACS, Water Recourses ResearchAGU, Journal of Environmental Engineering-ASCE, Ecological Economics, Water Air & Soil Pollution, Renewable and Sustainable Energy Reviews, Energy Policy, Environmental Management, Environment & Behavior, Reviews in Environmental Science & Bio/Technology, Energy Conversion & Management, Agricultural Water Management, Water International, Water Science & Technology και Water Policy. Έχει επιμεληθεί (issue editor) δύο τεύχη του περιοδικού Water Science and Technology: Water Supply και ένα τεύχος του περιοδικού Desalination. Γεώργιος Συλαίος, (Γεωλόγος, M.Sc., Ph.D.), Επ. Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Διαχείριση και Προσομοίωση των Παράκτιων Υδατικών Συστημάτων» (ΦΕΚ προκήρυξης 20/26-1-2006, διορισμού: 640/17-8-2007). O Γεώργιος Συλαίος είναι απόφοιτος του Τμήματος Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών (1987). Είναι επίσης κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος (Μάστερ) και Διδακτορικού Διπλώματος του Τμήματος Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Southampton (1994), όπου σπούδασε με υποτροφία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εργάσθηκε για δύο χρόνια (1989-1990) στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις Βρυξέλλες σε θέματα οργάνωσης και διαχείρισης της ευρωπαϊκής έρευνας στο τομέα του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Το 1997 διορίστηκε στη Διεύθυνση Υδάτων της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης όπου εργάστηκε μέχρι το 2000. Από το 2000 έως το 2007 εργάστηκε ως εντεταλμένος ερευνητής στο Ινστιτούτο Αλιευτικής Έρευνας Καβάλας το οποίο υπάγεται στο Εθνικό Ίδρυμα Αγροτικής Έρευνας (ΕΘ.Ι.ΑΓ.Ε). Από το Σεπτέμβριο 2007 είναι μέλος ΔΕΠ στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης με αντικείμενο τη «Διαχείριση και Προσομοίωση των Παράκτιων Υδατικών Συστημάτων». Είναι εκπρόσωπος της Ελλάδας στη Διεθνή Επιστημονική Επιτροπή της Οδηγίας Πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τους Υδατικούς Πόρους, στη θεματική ομάδα εργασίας «Ανάπτυξη Τυπολογίας και Συστημάτων Ταξινόμησης για Εσωτερικά, Μεταβατικά και Παράκτια Ύδατα». Το δημοσιευμένο έργο του (26 επιστημονικές δημοσιεύσεις και 37 ανακοινώσεις διεθνών συνεδρίων) καλύπτει ένα ευρύ φάσμα ερευνητικών ενδιαφερόντων με ιδιαίτερη έμφαση στη λειτουργία και τη διαχείριση των υδάτινων οικοσυστημάτων της Βόρειας Ελλάδας. 14 Κωνσταντίνος Μουτσόπουλος, (Πολιτικός Μηχανικός, Ph.D.), Επ. Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Ανάλυση και Προσομοίωση των Υδατικών Πόρων». (ΦΕΚ προκήρυξης 26/10-3-2000, διορισμού 480/21-5-2008). Ο κ. Μουτσόπουλος σπούδασε Πολιτικός Μηχανικός, κατεύθυνση Υδραυλική στην Καρλσρούη (Γερμανία), μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορικό στην Τουλούζη (Γαλλία). Έχει πολυετή επαγγελματική εμπειρία σχετική με τις μελέτες υδραυλικών έργων στην Θεσσαλονίκη. Διετέλεσε επιστημονικός συνεργάτης του Α.Π.Θ. και της γαλλικής εταιρίας B.R.G.M. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν: Προσομοίωση υδραυλικής συμπεριφοράς και μεταφοράς ρύπων σε ρωγματωμένους υδροφορείς, διερεύνηση μοντέλου πολλαπλού πορώδους, διερεύνηση εξίσωσης Forchheimer, ανάπτυξη αναλυτικών λύσεων, σύνταξη λογισμικού. Γλυκερία Λούπα, (Φυσικός, Ph.D.), Επ. Καθηγήτρια στο γνωστικό αντικείκεμενο «Ατμοσφαιρική Ρύπανση Εσωτερικών Χώρων» (ΦΕΚ δημοσίευσης της σχετικής προκήρυξης αριθμ.337/Γ/7−5−2009, διορισμού 383/Γ/13-5-2010) Η κ. Γλυκερία Λούπα είναι από 24/5/2002, Επ. Καθηγήτρια στο τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής, στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης. Είναι απόφοιτη του Φυσικού Τμήματος της Σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (1978). Εργάστηκε ερευνητικά στο ίδιο τμήμα από το 1993-1998 όπου και της απονεμήθηκε διδακτορικό δίπλωμα στη Φυσική της Ατμόσφαιρας. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα αφορούν: Σωματιδιακούς και αέριους ρύπους σε εσωτερικούς χώρους. Αριθμητικές συγκεντρώσεις αιωρουμένων σωματιδίων, κατανομή κατά μέγεθος, χημική τους σύσταση. Πηγές ατμοσφαιρικών ρύπων σε εσωτερικούς χώρους. Ατμοσφαιρικές χημικές διεργασίες και αντιδράσεις ρύπων σε εσωτερικούς χώρους. Κινητική χημικών αντιδράσεων σε εσωτερικούς χώρους. Ετερογενείς χημικές αντιδράσεις ρύπων σε εσωτερικούς χώρους. Ρυθμοί αερισμού εσωτερικών χώρων με χημικές ενώσεις “δείκτες”. Εναπόθεση ρύπων σε επιφάνειες εσωτερικών χώρων. Προσομοιώσεις εσωτερικών συγκεντρώσεων ατμοσφαιρικών ρύπων. Επίδραση των κατασκευαστικών υλικών και του σχεδιασμού του κτιρίου στην ποιότητα της ατμόσφαιράς του. Μικρο-μετεωρολογικές παράμετροι και θόρυβος σε εσωτερικούς χώρους, μελέτη συνθηκών θερμικής άνεσης. Οι αρνητικές επιπτώσεις των ατμοσφαιρικών ρύπων και των μικρο-κλιματικών παραμέτρων στην υγεία και την παραγωγικότητα καθώς στην υποβάθμιση της αισθητικής αξίας των πολιτιστικών θησαυρών σε εσωτερικούς χώρους, όπως ναοί, μουσεία. Η κ. Λούπα έχει 13 δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά με κριτές και είναι μέλος του διοικητικού συμβουλίου και ταμίας της «Ελληνικής Εταιρείας Ποιότητας Αέρα Εσωτερικού Περιβάλλοντος» (Hellenic Society of Indoor Air Quality). 15 Σάββας Αναστασιάδης, (Μικροβιολόγος, M.Sc., Ph.D.), Επ. Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Μικροβιακή Οικολογία και Βιοτεχνολογικές Εφαρμογές» (ΦΕΚ προκήρυξης 54/18-2-02, διορισμού 665/24-8-2009). Ο κ. Αναστασιάδης σπούδασε στην Γερμανία στο Πανεπιστήμιο Münster, όπου αποφοιτήσε το 1988 με Μεταπτυχιακό Δίπλωμα στη Βιολογία (M.Sc.) με ειδικότητα την Μικροβιολογία και δευτερεύουσα Ειδικότητα Βιοχημεία, Μοριακή και Γενική Βιολογία. Το 1994 ανακηρύχθηκε Διδάκτορας του Ινστιτούτου Βιοτεχνολογικής Έρευνας Ερευνητικό Κέντρο Jülich, Γερμανία Από το 1994 έως το 1996 και από το 1998 έως το 1999 διατέλεσε Μεταδιδακτορικός Συνεργάτης/Ερευνητής, στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης (ΜΙΤ), και στο Πανεπιστήμιο Tufts στο Βιοτεχνολογικό Κέντρο (Βοστώνη, ΗΠΑ). Από το 2000 έως σήμερα είναι Λέκτορας του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δ.Π.Θ. Δημήτριος Κομίλης, (Περιβαλλοντολόγος, M.Sc., Ph.D.), Επ. Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων με Έμφαση στον Εργαστηριακό τους Χαρακτηρισμό και τον Έλεγχο Συστημάτων Επεξεργασίας τους». (ΦΕΚ προκήρυξης 224/14-11-2003, διορισμού 805/1-10-2009 Τ.ΤΡΙΤΟ). Ο Δημήτριος Π Κομίλης είναι περιβαλλοντολόγος του Πανεπιστημίου Αιγαίου. Έχει μεταπτυχιακό και διδακτορικό δίπλωμα από το Τμήμα Πολιτικών και Περιβαλλοντικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Wisconsin-Madison των Η.Π.Α. Από το 2005 είναι μέλος ΔΕΠ του Εργαστηρίου Στερεών και Επικινδύνων Αποβλήτων του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δ.Π.Θ. Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι η διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων, η κομποστοποίηση οργανικών υπολειμμάτων και οι δείκτες σταθερότητας κομπόστ, η υγειονομική ταφή, ο εργαστηριακός χαρακτηρισμός στερεών αποβλήτων καθώς και η βελτιστοποίηση και οι αναλύσεις κύκλου ζωής στη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Έχει συγγράψει δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, όπως Waste Management, Waste Management and Research, J. Of Environmental Engineering, J. of Environmental Management, Bioresource Technology, Science of the Total Environment, Water Research, Water Air and Soil Pollution κ.α. Έχει διδάξει στο Τμήμα Περιβάλλοντος του Παν. Αιγαίου και στο Ελληνικό Ανοικτό 16 Πανεπιστήμιο, ενώ έχει εργαστεί στο Υπουργείο Ανάπτυξης, στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου και σε ιδιωτικό γραφείο περιβαλλοντικών μελετών. Eπικαιροποιημένο πλήρες βιογραφικό του εμφανίζεται στην ιστοσελίδα http://www.env.duth.gr/etkdsa» Παράσχος Μελίδης, (Χημικός, Ph.D.), Επ. Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Βελτιστοποίηση και Έλεγχος Διεργασιών σε Μονάδες Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων» (ΦΕΚ προκήρυξης 40/18-02-04, διορισμού 337/28-4-2010/Τ.Γ) Ο κ. Μελίδης έλαβε το 1988 το Δίπλωμα Χημείας από το Πολυτεχνείο Στουτγάρδης, Γερμανία και το 1991 ανακηρύχθηκε Διδάκτορας (Dr. rer. nat.), από το ίδιο Πολυτεχνείο. Από το 1988 έως το 1991 διατέλεσε επιστημονικός βοηθός στο Ινστιτούτο Ανόργανης Χημείας του πανεπιστημίου της Στουτγάρδης με αντικείμενο την επίβλεψη των φοιτητών στα βασικά εργαστήρια χημείας και στις πειραματικές ασκήσεις έρευνας. Το 1992 ήταν Επιστημονικός βοηθός στο χημείο του πειραματικού βιολογικού καθαρισμού του πολυτεχνείου της Στουτγάρδης. Είχε συνεργασία στο πανγερμανικό ερευνητικό πρόγραμμα «Ν2Ο στους βιολογικούς καθαρισμούς», με αντικείμενα: την επιμέλεια της πειραματικής εγκατάστασης απονιτροποίησης, την αναλυτική των αναγκαίων παραμέτρων και την επεξεργασία των αποτελεσμάτων με στατιστικές μεθόδους. Είχε συνεργασία με το Ερευνητικό Κέντρο Jülich (Forschungs Zentrum Jülich) στο ερευνητικό πρόγραμμα για την ανάπτυξη μικροβιακών αισθητήρων ελέγχου της νιτροποιητικής δραστηριότητας και πιθανής τοξικής επιβολής σε μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων. Από το 1993 έως το 2006 διατέλεσε υπεύθυνος του Χημείου της Δημοτικής Επιχείρησης Ύδρευσης & Αποχέτευσης Ξάνθης. Βασικά αντικείμενα ενασχόλησης ήταν ο μικροβιολογικός και φυσικοχημικός έλεγχος του πόσιμου νερού και ο έλεγχος της λειτουργίας και απόδοσης του βιολογικού καθαρισμού του Δήμου Ξάνθης. Επίσης οργάνωσε το αναλυτικό εργαστήριο της ΔΕΥΑΞ με κλασικές αναλύσεις αλλά και σύγχρονες μεθόδους ενόργανης ανάλυσης, όπως ΙC, AAS, UV/VIS, GC (FID, ECD). Για τον έλεγχο της λειτουργίας της βιολογικής διεργασίας εφάρμοσε μεθόδους όπως BOD, COD, OUR, μικροσκόσπιση της ενεργού ιλύος και χρώσεις για την ταυτοποίηση νηματοειδών μικροοργανισμών. Το 2006 διορίστηκε Λέκτορας του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δ.Π.Θ. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα στο Εργαστήριο Διαχείρισης και Τεχνολογίας Υγρών Αποβλήτων του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δ.Π.Θ. περιλαμβάνουν: α) την ανάπτυξη βιολογικών αισθητήρων για τον έλεγχο της διεργασίας και των τοξικών επιβολών σε μονάδες νιτροποίησης, β) την μεγέθυνση υπό κλίμακα και διαστασιολόγηση αναερόβιων αντιδραστήρων, γ) την ανάπτυξη ρυθμιστή με βάση την μέτρηση του μεθανίου για την τροφοδοσία εξωτερικού ηλεκτρονιακού δότη σε μονάδα απονιτροποίησης και δ) την αυτότροφη απονιτροποίηση με την χρήση θειωδών ως τελικό ηλεκτρονιακό δέκτη. 17 Αικατερίνη Σταματελάτου (Χημικός Μηχανικός, Ph.D.), Επ. καθηγήτρια στο γνωστικό αντικείμενο «Τεχνολογία Περιβάλλοντος» (ΦΕΚ προκήρυξης 376/ 22−4−2008 , ΦΕΚ διορισμού 479/8-6-2010) Η κ. Αικατερίνη Σταματελάτου είναι Επ. Καθηγήτρια στο τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης από τον Ιούνιο του 2010. Είναι απόφοιτος του τμήματος Χημικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών κι έχει διδακτορικό δίπλωμα στη Χημική Μηχανική από το Πανεπιστήμιο Πατρών. Διδάσκει τα μαθήματα «Τεχνική Φυσικών Διεργασιών» και «Τεχνική Χημικών και Βιοχημικών Διεργασιών». Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν στη πειραματική και θεωρητική μελέτη (μέσω εργαστηριακών προτύπων και μαθηματικών μοντέλων αντίστοιχα) της διεργασίας της αναερόβιας χώνευσης για την επεξεργασία αποβλήτων, αλλά και την ενεργειακή αξιοποίησή τους μέσω της παραγωγής μεθανίου και υδρογόνου. Αποτελέσματα της ερευνητικής της δραστηριότητας έχουν δημοσιευτεί σε περίπου 30 άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά με κριτές όπως: Bioresource and Technology, Water Science and Technology, Desalination, Chemosphere, Chemical Engineering Journal. Αργυρώ Δημούδη, (Πολιτικός Μηχανικός, M.Sc., Ph.D.), Επίκ. Καθηγήτρια στο γνωστικό αντικείμενο «Επιστήμη και Τεχνολογία Κατασκευών με έμφαση στον Περιβαλλοντικό Σχεδιασμό». (ΦΕΚ Προκήρυξης από εξέλιξη 214/20.03.09, διορισμού 1138/ 29.11.10), Η κ. Δημούδη Αργυρώ είναι Πολιτικός Μηχανικός με εξειδίκευση (MSc, PhD) σε θέματα εξοικονόμησης, ορθολογικής χρήσης ενέργειας και εφαρμογής ΑΠΕ στο δομημένο περιβάλλον και γενικότερα περιβαλλοντικό σχεδιασμό. Εργάστηκε στη Διεύθυνση Οικιστικής Πολιτικής και Κατοικίας του ΥΠΕΧΩΔΕ, σαν Ειδικός Επιστήμονας για ενεργειακά θέματα στον κτιριακό τομέα (2001–2005). Διετέλεσε Υπεύθυνη του Τμήματος Παθητικών Ηλιακών και Υβριδικών Συστημάτων και του Τμήματος Ενεργητικών 18 Ηλιακών Συστημάτων στη Διεύθυνση Εφαρμοσμένης Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης του Κέντρου Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) (1998-2001) και επιστημονικός συνεργάτης του ΚΑΠΕ (1997-1998). Εργάστηκε σαν επιστημονικός συνεργάτης στο Κέντρο Ενεργειακής Εκπαίδευσης (ΚΕΝΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών (19931996). Έχει διδακτική εμπειρία στα ΤΕΙ Πειραιά και σαν Συνεργαζόμενο Εκπαιδευτικό Προσωπικό του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα εξειδίκευσης «Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Πόλεων και Κτιρίων». Είναι συγγραφέας διδακτικού υλικού στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο στο βιβλίο Passive Cooling of Buildings (James & James Publishers Ltd) και 3 εκδόσεων του ΚΕΝΕ – Πανεπιστήμιο Αθηνών σε θέματα ενεργειακού σχεδιασμού των κτιρίων. Το επιστημονικό της έργο έχει δημοσιευτεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, διεθνή και εθνικά συνέδρια. Έχει εμπειρία σαν συντονιστής, επιστημονικός υπεύθυνος και επιστημονικός συνεργάτης σε Ευρωπαϊκά και εθνικά έργα. Γεώργιος Χατζηγεωργίου, (Πολιτικός Μηχανικός, Ph.D.), Επ. Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Μηχανική Κατασκευών» (ΦΕΚ προκήρυξης 889/27.10.2009 τ.Γ΄, διορισμού 1138/29-11-2010 τ.Γ΄). Ο Δρ. Γεώργιος Χατζηγεωργίου γεννήθηκε στην Αθήνα. Είναι κάτοχος Διπλώματος Πολιτικού Μηχανικού (1995) καθώς και Διδακτορικού Διπλώματος (2001) από το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών. Το 2006 διορίστηκε Λέκτορας και το 2010 εξελίχθηκε σε Επίκουρο Καθηγητή, στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δ.Π.Θ. Εργάσθηκε επί 11 έτη ως ελεύθερος επαγγελματίας, κυρίως στη μελέτη και το σχεδιασμό κατασκευών από οπλισμένο σκυρόδεμα και χάλυβα, όπως ανεμογεννήτριες, μεγάλα αθλητικά κέντρα, σταθμοί και φρέατα μετρό, κτιριακά έργα κατοικιών, γραφείων και εργοστασιακών μονάδων. Είναι συγγραφέας ενός βιβλίου (e-book) για τον Σεισμικό Σχεδιασμό των Κατασκευών και έχει συγγράψει πάνω από 70 επιστημονικές εργασίες σε περιοδικά, βιβλία και συνέδρια με κριτές. Η ερευνητική του εμπειρία περιλαμβάνει επίσης την συμμετοχή σε 6 ερευνητικά προγράμματα υποστηριζόμενα οικονομικά από εθνικούς και διεθνείς φορείς. Τα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν στη στατική και σεισμική ανάλυση των κατασκευών, θεωρία πλαστικότητας και μηχανικής της βλάβης, δυναμική αλληλεπίδραση εδάφους-κατασκευής, συνοριακά στοιχεία, πεπερασμένα στοιχεία και βέλτιστο σχεδιασμό των κατασκευών. Αλεξάνδρα Γκεμιτζή, (Γεωλόγος, M.Sc., Ph.D.), Λέκτορας στο γνωστικό αντικείμενο «Εφαρμογές Υπολογιστών για Μηχανικούς Περιβάλλοντος» (ΦΕΚ προκήρυξης 101/16.5.2005, διορισμού 232/11.4.2007) 19 Η κ. Γκεμιτζή γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1971. Το 1993 αποφοίτησε από το Τμήμα Γεωλογίας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1995 ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου του Newcastle upon Tyne της Αγγλίας, από όπου και έλαβε τον μεταπτυχιακό τίτλο Master of Science in Groundwater Engineering. Τον Απρίλιο του 1997, κατέλαβε την πρώτη θέση στις εξετάσεις του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ.), στο αντικείμενο της υδρογεωλογίας, και ανακηρύχθηκε υπότροφος του Ι.Κ.Υ. προκειμένου να εκπονήσει διδακτορική διατριβή με τίτλο «Προσομοίωση παράκτιων υδροφορέων με τη συνδυασμένη χρήση πεπερασμένων στοιχείων και G.I.S». To 2002 έλαβε διδακτορικό δίπλωμα από το Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Από το 1999 – 2001 εργάστηκε στο Ινστιτούτο Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (Περιφ. Μονάδα Α.Μ.-Θ), ενώ από το 20012006 εργάστηκε στο Τμήμα Διαχείρισης Υδατικών Πόρων της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Το 2006 εξελέγη λέκτορας στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης. Στον προπτυχιακό κύκλο σπουδών διδάσκει τα εξής μαθήματα: Εισαγωγή στην επιστήμη των υπολογιστών, Προγραμματισμός H/Y σε γλώσσα Fortran, Γεωγραφικά συστήματα πληροφοριών, Ειδικά κεφάλαια Η/Υ για μηχανικούς περιβάλλοντος-Matlab. Διδάσκει επίσης στο διατμηματικό πρόγραμμα μεταπτυχιακών σπουδών της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης με τίτλο: “Οργάνωση και Διοίκηση Τεχνικών Συστημάτων“. Συμμετέχει ως ερευνήτρια σε πολυάριθμα ερευνητικά προγράμματα και επιστημονικά συνέδρια, ενώ έχει συγγράψει περί τις 20 πρωτότυπες ερευνητικές εργασίες οι οποίες δημοσιεύτηκαν σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά και πρακτικά συνεδρίων. Γεώργιος Γκίκας, (Χημικός, Πολιτικός Μηχανικός, Ph.D.), Λέκτορας στο γνωστικό αντικείμενο «Περιβαλλοντική Διαχείριση και Προσομοίωση Ποταμών και Λιμνών» (ΦΕΚ προκήρυξης 583/14-08-2007, διορισμού 1159/29-12-2008). Ο Γεώργιος Γκίκας είναι απόφοιτος του Τμήματος Χημείας της Σχολής Θετικών Επιστημών του Α.Π.Θ. και του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Δ.Π.Θ. Είναι επίσης κάτοχος Διδακτορικού Διπλώματος του Τμήματος Πολιτικών 20 Μηχανικών του Δ.Π.Θ. Εργάστηκε σε βιομηχανία τροφίμων ως προϊστάμενος παραγωγής και ποιοτικού ελέγχου για επτά χρόνια. Από το 1988 έως το 2008 ήταν καθηγητής στη Δ/θμια εκπαίδευση όπου δίδαξε μαθήματα κλάδου ΠΕ04 (χημεία, φυσική, βιολογία) καθώς και πληροφορική, ενώ διετέλεσε για δύο χρόνια υποδιευθυντής και για πέντε χρόνια διευθυντής σε σχολείο. Έχει διδάξει επίσης (ΠΔ 407/80) στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος (7 έτη) καθώς και στο Δ.Π.Μ.Σ. «Υδραυλική Μηχανική» του Δ.Π.Θ (δύο έτη). Από τον Ιανουάριο 2009 είναι μέλος ΔΕΠ στη βαθμίδα του Λέκτορα στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής του Δ.Π.Θ. Το δημοσιευμένο έργο του ανέρχεται σε πάνω από 50 εργασίες σε περιοδικά, βιβλία και συνέδρια με κριτές και είναι σχετικό με την εκτίμηση των ποιοτικών χαρακτηριστικών επιφανειακών υδάτων, με τη διαχείριση και προσομοίωση υδατικών συστημάτων, όπως λιμνών ποταμών και λιμνοθαλασσών, καθώς και με την επεξεργασία υγρών αποβλήτων με χρήση φυσικών συστήματα επεξεργασίας. Σπυρίδων Ντούγιας, (Χημικός, Ph.D.), Λέκτορας στο γνωστικό αντικείμενο «Περιβαλλοντική Μικροβιολογία» (ΦΕΚ προκήρυξης 583/14-8-2007 τ.Γ΄, διορισμού 1159/29-122008 τΓ΄) Ο κ. Ντούγιας είναι απόφοιτος του Τμήματος Χημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (1995) και κάτοχος Διδακτορικού Διπλώματος στη Μικροβιολογία (Department of Biological Sciences, Wye College, University of London, 1999). Με επταετή εμπειρία (Σεπτέμβριος 2001 - Ιανουάριος 2009) στο Ινστιτούτο Καλαμάτας του Εθνικού Ιδρύματος Αγροτικής Έρευνας εργάσθηκε ερευνητικά σε θέματα περιβαλλοντικής μικροβιολογίας. Έχει 19 δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά, 16 σε διεθνή συνεδρία και συνέδρια εξωτερικού, 11 σε ελληνικά συνέδρια, και 1 δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Το σύνολο των αναφορών στο έργο του ανέρχεται στις 97, ενώ είχε συμμετοχή σε ευρωπαϊκά, διακρατικά και ελληνικά ερευνητικά προγράμματα. Έχει συμμετοχή στην τελευταία έκδοση του Bergey’s Manual of Systematic Bacteriology (The low G+C Gram-positive Bacteria, vol. 3-Genus Alkalibacterium, P. De Vos et al. (eds.), editor-in-chief G. Garrity). Εργάζεται από τις 29-1-2009 ως Λέκτορας στο Τμήμα και στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η διαχείριση και επεξεργασία αστικών και αγροτοβιομηχανικών αποβλήτων, η μικροβιολογία αγροτοβιομηχανικών αποβλήτων-υποπροϊόντων, υδάτινων οικοσυστημάτων και ακραίων περιβάλλοντων, η βιοαποδόμηση τοξικών συστατικών, η μελέτη της πορείας της κομποστοποίησης και των προϊόντων αυτής (μικροβιακή διαδοχή και μικροβιακές κοινότητες, αλληλεπιδράσεις μικροβίων-φυτών και περιβάλλοντος), και η οικολογία και συστηματική προκαρυωτικών και ευκαρυωτικών μικροοργανισμών. Ιωάννης Ε. Νικολάου, (Οικονομολόγος, MSc, PhD) Λέκτορας στο γνωστικό αντικείμενο «Περιβαλλοντική Επίδοση Επιχειρήσεων – Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης» (ΦΕΚ διορισμού 1159/29-12-08). 21 Ο κ. Νικολάου Ι. διδάσκει στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος από τον Οκτώβριο του 2008, αρχικά με σύμβαση του Π.Δ. 407/80 και εν συνεχεία ως Λέκτορας με θητεία από τον Ιανουάριο του 2009. Είναι Πτυχιούχος Οικονομολόγος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (1999), ενώ διαθέτει μεταπτυχιακό Δίπλωμα (M.Sc., 2000) στην «Περιβαλλοντική Πολιτική και Διαχείριση» και Διδακτορικό Δίπλωμα (PhD, 2006) στην «Περιβαλλοντική Επίδοση των Επιχειρήσεων» από το Τμήμα Περιβάλλοντος του Πανεπιστήμιου Αιγαίου. Έχει συνεργαστεί ως επιστημονικός συνεργάτης με τα τμήματα «Λογιστικής» του ΑΤΕΙ Πάτρας και «Τεχνολογίας Περιβάλλοντος και Οικολογίας» του ΑΤΕΙ Ζακύνθου. Έχει διδάξει προπτυχιακά και μεταπτυχιακά μαθήματα στα Τμήματα «Περιβάλλοντος» και «Γεωγραφίας» του Πανεπιστημίου Αιγαίου, καθώς και στο «Οικονομικό» Τμήμα του Πανεπιστημίου των Ιωαννίνων. Το ερευνητικό του έργο περιλαμβάνει περί τα 8 δημοσιευμένα άρθρα σε διεθνή περιοδικά και 14 σε πρακτικά διεθνών συνεδρίων, ενώ έχει συγγράψει ένα βιβλίο για την περιβαλλοντική λογιστική. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν: τα συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης των επιχειρήσεων (λ.χ. ISO 14001, EMAS, Responsible Care), τους δείκτες μέτρησης της περιβαλλοντικής επίδοσης των επιχειρήσεων, μοντέλα περιβαλλοντικής λογιστικής (Ecobalance, LCA, GRI), μοντέλα αποφάσεων για την επιλογή της Καλύτερης Διαθέσιμης Τεχνολογίας (BAT), βιομηχανική οικολογία, και πράσινη επιχειρηματικότητα. Διδάσκει τα εξής προπτυχιακά μαθήματα: Περιβαλλοντική Επίδοση των Επιχειρήσεων – Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης, Αρχές Συστημικής Επιστήμης, Κοινωνιολογία, Διοίκηση Προσωπικού - Επικοινωνιολογία. Σταμάτης Ν. Ζώρας, (Φυσικός, MSc, PhD) Λέκτορας στο γνωστικό αντικείμενο «Ενεργειακός Σχεδιασμός και Εξοικονόμηση Ενέργειας στα κτίρια και στους οικισμούς με χρήση σχετικού λογισμικού» (ΦΕΚ διορισμού 359/13-5-2009). Απόφοιτος του τμήματος Φυσικής Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και κάτοχος διδακτορικού διπλώματος στον ενεργειακό σχεδιασμό University of London. Έχει 21 δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά, 20 σε διεθνή συνέδρια 12 σε ελληνικά και έχει συγγράψει 3 κεφάλαια σε επιστημονικούς τόμους. Συμμετείχε σε πλήθος ευρωπαϊκών και ελληνικών ερευνητικών προγραμμάτων. Εργάστηκε ως σύμβουλος ενεργειακού και περιβαλλοντικού σχεδιασμού σε κατασκευαστική εταιρεία στο Λονδίνο και ως γενικός διευθυντής επιστημονικός συνεργάτης στο Κέντρο Περιβάλλοντος της Νομαρχίας Κοζάνης. Απασχολήθηκε ως επιστημονικός συνεργάτης στο ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας και ως Π.Δ. 407/80 στο τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος Ξάνθης. Διδάσκει στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Περιβαλλοντική Μηχανική και Επιστήμη» του τμήματος. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνουν εφαρμογές και ανάπτυξη προγραμμάτων ενεργειακού σχεδιασμού σε κτίρια και οικισμούς, εναλλακτικές πηγές ενέργειας και παθητικά συστήματα, αριθμητική προσομοίωση μεταφοράς ενέργειας κατασκευών και οικισμών λόγω 22 επαφής με το έδαφος για τη βελτιστοποίηση της κτιριακής δομής σε συνδυασμό με την εξοικονόμηση ενέργειας σε βάθος χρόνου εκμεταλλευόμενη το γεωθερμικό δυναμικό της περιοχής, προσομοίωση και ανάλυση εσωτερικού και εξωτερικού περιβάλλοντος με τη χρήση περιβαλλοντικής υπολογιστικής ρευστομηχανικής και συνοπτικής μετεωρολογίας, προσομοίωση πιθανότητας έκρηξης, φωτιάς και εξάπλωση καπνού σε υπόγειες κατασκευές για την βελτιστοποίηση των συστημάτων ασφαλείας και ανάπτυξη στρατηγικών διαφυγής, ακτινοβολίες και προστασία της δημόσιας υγείας. Κωνσταντίνος Ι. Αθανασίου, (Χημικός Μηχανικός, PhD) Λέκτορας στο γνωστικό αντικείμενο «Τεχνολογίες Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» (ΦΕΚ διορισμού 479/8-62010/τ. Γ.) Ο Κώστας Ι. Αθανασίου είναι Χημικός Μηχανικός και έλαβε το δίπλωμα και το διδακτορικό του από το αντίστοιχο τμήμα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Συμμετείχε σε αριθμό ερευνητικών προγραμμάτων στους τομείς των ηλεκτροχημικών αντιδραστήρων, των κυψελών καυσίμου και της ενεργειακής αξιοποίησης βιομάζας και έχει πραγματοποιήσει περισσότερες από 20 δημοσιεύσεις στα σχετικά πεδία. Παράλληλα ήταν επισκέπτης καθηγητής στο Τ.Ε.Ι. και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (τμήματα Τεχνολογιών Αντιρρύπανσης και Μηχανικών Διαχείρισης Ενεργειακών Πόρων, αντίστοιχα) καθώς και στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης (τμήματα Μηχανικών Περιβάλλοντος και Μηχανικών Παραγωγής και Διοίκησης). Στα ερευνητικά του ενδιαφέροντα περιλαμβάνονται η βιομάζα και οι τεχνολογίες ενεργειακής αξιοποίησής της, η σύζευξη των τεχνολογιών αυτών με κυψέλες καυσίμου καθώς και η ένταξη κυψελών καυσίμου σε ηλιακά και αιολικά ενεργειακά συστήματα. Συνταξιοδοτηθέντα μέλη Δ.Ε.Π. Ευάγγελος Ευαγγελίδης, (Φυσικός, M.Sc., Ph.D.), Καθηγητής στο γνωστικό αντικείμενο «Τεχνολογία μη Συμβατικών Πηγών Ενέργειας». 3.3 ΕΠΙΤΙΜΟΙ ΔΙΔΑΚΤΟΡΕΣ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ κ.κ. Βαρθολομαίος, Οικουμενικός Πατριάρχης, κ. Jorg Imberger, Καθηγητής, Διευθυντής του Κέντρου Περιβαλλοντικής Ρευστομηχανικής του Western University της Αυστραλίας, κ.κ. Παντελεήμων, Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου, κ. Paul Crutzen, Καθηγητής, Διευθυντής του Ινστιτούτου Max - Planck for Chemistry, Γερμανίας, NOBEL στην Ατμοσφαιρική Χημεία (1995). 23 κ. Μιχαήλ H. Δεκλερής, Αντιπρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας ε.τ. 3.4 ΜΕΛΗ E.Τ.Ε.Π. - Ε.Ι.Δ.Ι.Π. Η κ. Στέλλα Πιάδου (Τεχνολόγος Μηχανικός), ο κ. Ιωάννης Παπασπύρος (Χημικός Μηχανικός) και ο κ. Ιωάννης Κοσμαδάκης (Ηλεκτρολόγος Μηχανικός), είναι τρία μέλη Ε.Τ.Ε.Π. του Τμήματος. Ο κ. Βασίλειος Διαμαντής (Δρ. Μηχανικός Περιβάλλοντος) υπηρετεί σε θέση Ε.Ι.Δ.Ι.Π. Χρέη Ε.Τ.Ε.Π. εκτελούν επίσης και η διοικητική υπάλληλος κ. Στέλλα Κανταρτζή (Δρ. Χημικός Μηχανικός) και ο κ. Σ. Αλεξίου, (Περιβαλλοντολόγος) (σε άδεια άνευ αποδοχών). 3.5 ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ Το διοικητικό προσωπικό του Τμήματος απαρτίζεται από τους εξής: 1. κ. Μ. Λεκίδου, Γραμματέας του Τμήματος 2. κ. Α. Γκουγκούδης, Υπάλληλος Γραμματείας 3. κ. Ε. Μενεξάς, Υπάλληλος Γραμματείας 4. κ. Γ. Ζάρας, Κλητήρας 3.6 ΤΟΜΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Το Τμήμα δεν έχει ακόμη θεσμοθετημένους Τομείς. Τα εργαστήρια του Τμήματος είναι τα ακόλουθα: 1. Εργαστήριο Διαχείρισης και Τεχνολογίας Υγρών Αποβλήτων Διευθυντής: Καθηγητής Αλέξανδρος Αϊβαζίδης Μέλη ΔΕΠ: Επικ. Καθηγητής Σάββας Αναστασιάδης Επικ. Καθηγητής Παράσχος Μελίδης Λέκτορας Σπυρίδων Ντούγιας Μέλη ΕΤΕΠ: Στέλλα Πιάδου (Τεχνολόγος Μηχανικός) Ιωάννης Παπασπύρος (Χημικός Μηχανικός) Το εργαστήριο Διαχείρισης & Τεχνολογίας Υγρών Απόβλητων λειτουργεί από το 1995 και είναι πλήρως εξοπλισμένο. Το αντικείμενο του εργαστηρίου Διαχείρισης & Τεχνολογίας Υγρών Απόβλητων περιλαμβάνει: - Ολοκληρωμένη διαχείριση και τεχνολογία υγρών αποβλήτων - Ανάπτυξη βιοτεχνολογικών μεθόδων αντιρρύπανσης υγρών αποβλήτων Πιο συγκεκριμένα: - Ολοκληρωμένη διαχείριση βιομηχανικών υγρών αποβλήτων (π.χ. κλωστοϋφαντουργία) - Ανάπτυξη και εφαρμογή βιοαισθητήρων στο πεδίο για on-line παρακολούθηση ρυπών υγρών αποβλήτων και έλεγχο τοξικότητας - Συστήματα ενεργού ιλύος για ταυτόχρονη αφαίρεση άνθρακα, αζώτου και φωσφόρου από αστικά υγρά απόβλητα 24 - Διερεύνηση βιοχημικής κινητικής σε συστήματα τριτοβάθμιας επεξεργασίας αστικών λυμάτων Τέταρτη βαθμίδα στην επεξεργασία αστικών λυμάτων (π.χ. υπερδιήθηση, φίλτρα ενεργού λιγνίτη) Ανακύκλωση, ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση νερού Αναερόβια επεξεργασία υγρών βιομηχανικών αποβλήτων (π.χ. βιομηχανία κονσερβοποίησης φρούτων, ζυθοποιίας, και εν γένει της βιομηχανίας τροφίμων και ζωοτροφών) Πορεία μετατροπής ειδικών ομάδων οργανικών ενώσεων στο δίκτυο και στη μονάδα επεξεργασίας αστικών λυμάτων Εφαρμογές βιολογικών μεθόδων για την απόσμηση δικτύων αγωγών λυμάτων Κατασκευή μαθηματικών ομοιωμάτων συστημάτων επεξεργασίας υγρών αποβλήτων Συστήματα αυτοματισμού εφαρμοσμένα σε βιολογικά συστήματα Έλεγχος διεργασιών σε μονάδες επεξεργασίας υγρών αποβλήτων Προς το παρόν, πέντε διδακτορικές διατριβές βρίσκονται σε εξέλιξη, ενώ σε ετήσια βάση το εργαστήριο φιλοξενεί κατά μέσο όρο δεκαπέντε διπλωματικές. 25 Γενική άποψη του Εργαστηρίου Διαχείρισης και Τεχνολογία Υγρών Αποβλήτων 2. Εργαστήριο Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας Διευθυντής: Καθηγητής Βασίλειος Τσιχριντζής Μέλη ΔΕΠ: Επ. Καθηγητής Χρήστος Πεταλάς Επ. Καθηγητής Γεώργιος Συλαίος Επ. Καθηγητής Κωνσταντίνος Μουτσόπουλος Λέκτορας Γεώργιος Γκίκας Μέλη ΕΤΕΠ: Στέλλα Πιάδου (Τεχνολόγος Μηχανικός) Ιωάννης Παπασπύρος (Χημικός Μηχανικός) Υποψήφιοι διδάκτορες: Νικόλαος Καμίδης (Περιβαλλοντολόγος) Ιωάννης Μποσκίδης (Μηχανικός Περιβάλλοντος) Βασίλειος Τζελέπης (Μαθηματικός) Αλέξανδρος Στεφανάκης (Μηχανικός Περιβάλλοντος) Ευάγγελος Γαλαζούλας (Γεωλόγος) Σωτηρία Αναστασίου (Ωκεανογράφος) Φραντζής Παπαδόπουλος (Γεωπόνος) Κωνσταντίνος Λιώλιος (Μηχανικός Περιβάλλοντος) Νικόλαος Κοκός (Μηχανικός Περιβάλλοντος) Βασιλική Παπαευαγγέλου (Μηχανικός Περιβάλλοντος) 26 Το Εργαστήριο Οικολογικής Μηχανικής και Τεχνολογίας δραστηριοποιείται στα ακόλουθα γνωστικά αντικείμενα: • Έρευνα και μελέτες διαχείρισης και αποκατάστασης οικοσυστημάτων. • Έρευνα και μελέτες περιβαλλοντικής υδραυλικής, υδροδυναμικής, υδρολογίας και διαχείρισης υδατικών πόρων. • Έρευνα και μελέτες σχετικά με την παραγωγή, μεταφορά και εναπόθεση στερεών φερτών υλών σε ποτάμια, λιμναία και παράκτια υδατικά συστήματα. • Έρευνα και μελέτες στο παράκτιο και θαλάσσιο περιβάλλον. • Έρευνα και μελέτες των γεωϋδρολογικών και υδρογεωλογικών χαρακτηριστικών των υπογείων υδατικών συστημάτων. • Έρευνα και ολοκληρωμένες μελέτες γεωλογικών και ανόργανων γεωχημικών χαρακτηριστικών σε ένα ευρύ πεδίο περιβαλλοντικών συστημάτων. • Έρευνα και μελέτες στην ανάλυση και προσομοίωση των υδατικών πόρων. • Έρευνα και μελέτες στην ολοκληρωμένη διαχείριση νερού και υγρών αποβλήτων στο αστικό περιβάλλον με έμφαση στη χρήση φυσικών συστημάτων. • Έρευνα και μελέτες στην οικολογική γεωργία και κτηνοτροφία με έμφαση στην πρόληψη, περιορισμό και έλεγχο ρύπανσης από αγροτικές δραστηριότητες. • Έρευνα και μελέτες στην επίδραση της ρύπανσης στην υγεία του ανθρώπου και στους ζώντες οργανισμούς, και στη χρήση βιολογικών δεικτών. • Εφαρμογές μαθηματικών μεθόδων, μεθόδων επιχειρησιακής έρευνας και λήψης αποφάσεων, στατιστικής έρευνας και ανάλυσης, μεθόδων ασαφούς λογικής και χρήση πολυκριτηριακών μεθόδων στη διαχείριση οικοσυστημάτων και υδατικών πόρων. • Εφαρμογές ηλεκτρονικών υπολογιστών με έμφαση στην ανάπτυξη και χρήση υδρολογικών, υδροδυναμικών και οικολογικών μαθηματικών μοντέλων σχετικών με διαχείριση οικοσυστημάτων και υδατικών πόρων και στη χρήση της τεχνολογίας των Συστημάτων Γεωγραφικών Πληροφοριών (GIS). • Έρευνες και μετρήσεις πεδίου σε ποτάμια, λιμναία, παράκτια, υγροβιοτοπικά και θαλάσσια οικοσυστήματα και υπόγεια υδατικά συστήματα, ανάπτυξη φυσικών μοντέλων στο εργαστήριο και διεξαγωγή σχετικών εργαστηριακών πειραμάτων. • Εκπόνηση μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και τεχνικο-κοινωνικοοικονομικών μελετών με έμφαση στην επίδραση των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων ή περιβαλλοντικών μεταβολών (π.χ. αλλαγή κλίματος) ή φυσικών καταστροφών (π.χ. πλημμύρες) σε οικοσυστήματα και τον άνθρωπο. Άποψη ανοικτού και κλειστού εργαστηριακού χώρου 27 Μετρήσεις πεδίου σε υδατικά συστήματα 3. Εργαστήριο Διαχείρισης και Τεχνολογίας Στερεών και Επικινδύνων Αποβλήτων Διευθυντής: Καθηγητής Ευάγγελος Βουδριάς Μέλη ΔΕΠ: Επικ. Καθηγητής Δημήτριος Κομίλης Διοικητικό προσωπικό: Στέλλα Κανταρτζή Υποψήφιος διδάκτορας: Αλέξανδρος Ευαγγέλου (Μηχανικός Περιβάλλοντος) Ιστοσελίδα εργαστηρίου: http://www.env.duth.gr/etkdsa Το Εργαστήριο Τεχνολογίας και Διαχείρισης Στερεών και Επικινδύνων Αποβλήτων του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος εξυπηρετεί τις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και αναπτυξιακές ανάγκες στα ακόλουθα γνωστικά αντικείμενα: Συστήματα τεχνολογίας και διαχείρισης στερεών και επικινδύνων αποβλήτων, όπως: συστήματα αποθήκευσης και επεξεργασίας στην πηγή, συλλογής, μεταφοράς, μεταφόρτωσης, διαχωρισμού, ανάκτησης υλικών, επεξεργασίας και μετασχηματισμού, αξιοποίησης και διάθεσης.Συστήματα εξυγίανσης και αποκατάστασης υπογείων υδάτων, εδαφών και περιοχών (brownfields) ρυπανθέντων από στερεά και επικίνδυνα απόβλητα. Μελέτες, μετρήσεις πεδίου, παρακολούθηση και έλεγχος λειτουργίας εγκαταστάσεων διαχείρισης στερεών και επικινδύνων αποβλήτων, καθώς και εγκαταστάσεων εξυγίανσης υπογείων υδάτων, εδαφών και περιοχών ρυπανθέντων από τα ως άνω απόβλητα. Προσδιορισμός φυσικών, χημικών και βιολογικών χαρακτηριστικών στερεών και επικινδύνων αποβλήτων. Ανάπτυξη και εφαρμογή φυσικών και μαθηματικών ομοιωμάτων, που αφορούν σε εγκαταστάσεις τεχνολογίας και διαχείρισης στερεών και επικινδύνων αποβλήτων, καθώς και σε εγκαταστάσεις εξυγίανσης υπογείων υδάτων, εδαφών και περιοχών ρυπανθέντων από τα ως άνω απόβλητα. Μαθηματική βελτιστοποίηση και αναλύσεις κύκλου ζωής στη διαχείριση στερεών και επικινδύνων αποβλήτων. Το Εργαστήριο έχει ως αποστολή: Την κάλυψη των διδακτικών και ερευνητικών αναγκών, σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος, καθώς και άλλων Τμη28 μάτων του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης στα γνωστικά αντικείμενα τα οποία θεραπεύει. Την κάθε μορφής συνεργασία με κέντρα ερευνών και ακαδημαϊκά ιδρύματα, ελληνικά και αλλοδαπά, εφόσον οι επιστημονικοί στόχοι συμπίπτουν, συμβαδίζουν και αλληλοσυμπληρώνονται με εκείνους του Εργαστηρίου, μέσα σε πνεύμα αμοιβαιότητας και συλλογικής εργασίας. Τη συνεργασία με φορείς του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα της οικονομίας, όπως επίσης και με οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης, με επιστημονικούς και κοινωνικούς φορείς, αλλά και με διεθνείς οργανισμούς και οργανώσεις, με σκοπό να συμβάλλει στη μελέτη και αντιμετώπιση προβλημάτων που αναφέρονται στους τομείς δραστηριότητάς του. Την παροχή υπηρεσιών σε ιδιώτες και σε κάθε νομικής μορφής οργανισμούς.Το εργαστήριο διαθέτει πληθώρα οργάνων υψηλής τεχνολογίας για τον ποιοτικό και ποσοτικό προσδιορισμό ανόργανων και οργανικών ρύπων, καθώς και βιολογικών παραγόντων. Σύστημα ροής για εκπλυσιμότητα αποβλήτων Υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης Αερόβιοι αντιδραστήρες Στοιχειακός αναλυτής 29 Άποψη του εργαστηρίου Επωαστής με αναπνευσίμετρα Γενική άποψη 1 Γενική άποψη 2 4. Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας Διευθυντής: Καθηγητής Σπυρίδων Ραψομανίκης Μέλη ΔΕΠ: Αν. Καθηγητής Κωνσταντίνος Κουρτίδης Επ. Καθηγήτρια Γλυκερία Λούπα Μέλη ΕΤΕΠ: Ιωάννης Κοσμαδάκης (Ηλεκτρολόγος Μηχανικός) Εξωτερικοί συνεργάτες: Δρ. Ευάγγελος Καραγεώργος (Μηχανικός Περιβάλλοντος) Δρ. Γεωργία Ανδρέου (Μηχανικός Περιβάλλοντος) Υποψήφιοι διδάκτορες: Χριστιάννα Πολύζου (Μηχανικός Περιβάλλοντος) Νικόλας Καστέλλης (Μηχανικός Περιβάλλοντος) Αριστείδης Γεωργούλιας (Φυσικός) Αλεξίου Σπυρίδων (Περιβαλλοντολόγος) Τρεπεκλή Αικατερίνη (Πολιτικός Μηχανικός) Το Εργαστήριο Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας Ατμοσφαιρικών Ρύπων συνεργάζεται στενά με άλλα τμήματα Ατμοσφαιρικής Φυσικής και Χημείας, καθώς και με τμήματα Μετεωρολογίας τόσο μέσα στην Ελλάδα όσο και εκτός Ελλάδας μέσω εθνικών, Ευρωπαϊκών και διεθνών προγραμμάτων. Επιστημονικοί στόχοι: • Ο ποσοτικός προσδιορισμός των συγκεντρώσεων των ατμοσφαιρικών ρύπων, τόσο σαν συνάρτηση του χρόνου όσο και σαν συνάρτηση της θέσης, δηλαδή η κα- 30 • • • • • • • • ταγραφή των χρονοσειρών των ατμοσφαιρικών ρύπων τόσο στις μεγάλες πόλεις της χώρας, όσο και οι τιμές τους στις ημι-αστικές και αγροτικές περιοχές. Ο σκοπός είναι η διερεύνηση των μετατροπών που υφίστανται, η διάρκεια ζωής τους στο περιβάλλον, η τύχη τους και η καταγραφή και αποτίμηση των πηγών τους. Παγκόσμια βιογεωχημεία, βιογεωχημεία αλογόνων. Ατμοσφαιρικά ιχνοστοιχεία και αλληλεπιδράσεις με το ενεργειακό ισοζύγιο της ατμόσφαιρας, διάδοση ακτινοβολίας στην ατμόσφαιρα. Κλιματικές μελέτες. Ανάπτυξη και ερμηνεία καινοφανών υπολογιστικών τεχνικών για την άρτια αποτίμηση της ευαισθησίας ατμοσφαιρικών μοντέλων (π.χ., ποιότητας αέρα, κλιματικών). Ποιότητα της Ατμόσφαιρας σε Εσωτερικούς Χώρους: Μετρήσεις και προσομοιώσεις αιωρουμένων σωματιδίων καθώς και αέριων ρύπων μέσα σε κτίρια, μέσα μεταφοράς κτλ. Πηγές ατμοσφαιρικών ρύπων σε εσωτερικούς χώρους. Φυσικές και χημικές διεργασίες σε εσωτερικούς χώρους. Ρυθμοί αερισμού εσωτερικών χώρων με χημικές ενώσεις “δείκτες”. Μετρήσεις και αποτίμηση περιβαλλοντικής άνεσης σε εσωτερικούς χώρους (θερμοκρασία αέρα, ακτινοβόλος θερμοκρασία, σχετική υγρασία, ταχύτητα του αέρα, φωτεινή ροή, θόρυβος). Έκθεση των ατόμων στους ατμοσφαιρικούς ρύπους σε εσωτερικούς χώρους και εκτίμηση κινδύνου για την υγεία. Οι αρνητικές επιπτώσεις των ατμοσφαιρικών ρύπων και των μικρο-κλιματικών παραμέτρων στην υποβάθμιση της αισθητικής αξίας των πολιτιστικών θησαυρών. Διαχείριση προβλημάτων ποιότητας ατμόσφαιρας σε εσωτερικούς χώρους. Υγιεινή και Ασφάλεια στην εργασία, καθώς και υγιεινή σε βιομηχανικό περιβάλλον: Νομικό πλαίσιο. Ο ρόλος του τεχνικού ασφάλειας. Στατιστικά στοιχεία ατυχημάτων. Βλαπτικοί παράγοντες στο εργασιακό περιβάλλον. Εργονομικοί και ψυχολογικοί παράγοντες. Διαχείριση της ΥΑΕ. Τηλεπισκόπιση. Μελέτες της παγκόσμιας κατανομής και των διακυμάνσεων αέριων ατμοσφαιρικών ιχνοστοιχείων, αιωρούμενων σωματιδίων και νεφών. Μικρομετεωρολογία. Μετρήσεις και προσομοιώσεις των θεμελιωδών διεργασιών της τυρβώδους ροής στο ατμοσφαιρικό οριακό στρώμα. Εφαρμογές της μικρομετεωρολογίας (μελέτη αστικής θερμικής νησίδας, ροές ενέργειας και ρύπων στο επιφανειακό οριακό στρώμα της ατμόσφαιρας, προβλέψεις καύσωνα, παγετού, κατάλληλες θέσεις για ανεμογεννήτριες, φωτοβολταϊκά συστήματα, κατάλληλα δομικά υλικά για το αστικό περιβάλλον κτλ). Εξοπλισμός: Το εργαστήριο διαθέτει τα πλέον σύγχρονα επιστημονικά όργανα: μετεωρολογικό σταθμό με εξ αποστάσεως σύστημα μεταφοράς δεδομένων, ένα νεφελόμετρο, ένα ηλιακό φωτόμετρο (sun tracking), ένα atmospheric pressure ionisation mass spectrometer for direct atmosphere analysis, ένα GC-MS, δύο GC’S, ένα ιοντικό χρωματογράφο/HPLC, 31 αναλυτές CO2, NOx, O3 και SO2, αναλυτής αριθμητικής και κατά μέγεθος κατανομής των αιρούμενων σωματιδίων, αναλυτής μάζας αερομεταφερομένων σωματιδίων (ΡΜ10) και αιθάλης (με απορρόφηση ακτινοβολία β), high volume dichotomous virtual impactors και πολλούς low volume filter packs, απογυμνωτές (denuders), ηχόμετρο, μικρο-κλιματικό σταθμό, δεκάμετρο μικρομετεωρολογικό ιστό, φορητό μετρητή υπεριώδους ακτινοβολίας, ολικής στήλης όζοντος και ολικής στήλης υδρατμών MicroTOPS, μετρητή ατμοσφαιρικού ηλεκτρικού δυναμικού Campbell Scientific, αναλυτή O2/CO2 υψηλής ανάλυσης, σύστημα χωρικής ανίχνευσης κεραυνών σε ακτίνα 300 χλμ BOLTEK με σύστημα χαρτογραφικής καταγραφής ΝΕΧSTORM, επτά αυτόνομους καταγραφείς θερμοκρασίας/υγρασίας με κλωβό HOBO Pro. Άποψη αίθουσας του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Αντιρρυπαντικής Τεχνολογίας. 32 Το εργαστήριο έχει εξοπλίσει κατάλληλα το αεροσκάφος της ΑΕΡΟΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ Ε.Π.Ε. το οποίο υπάγεται στους κόλπους του Ευρωπαϊκού προγράμματος EUFAR (www.eufar.net), που είναι ένα συντονιστικό όργανο με μέλη ερευνητικές ομάδες από όλα τα Ευρωπαϊκά μέλη κράτη που ενδιαφέρονται για έρευνα από αεροσκάφη. Χρηματοδότηση για το εργαστήριο ατμοσφαιρικής ρύπανσης και αντιρρυπαντικής τεχνολογίας ατμοσφαιρικών ρύπων στο ΔΠΘ Photochemical activity and ultraviolet radiation modulation factors (PAURII) ENVIRONMENT/E.E (DGXII)ENV4 CT97-0623 Biogenic gases exchange in the ENVIRONMENT/E.E (DGXII) Black Sea (Big Black) IC 15 CT 96 0107 New particle formation and fate in the coastal environment (Parforce) ENVIRONMENT/E.E (DGXII) ENV4 CT97 0526 1998-2000 Polycyclic aromatic hydrocarbons in urban regions of Europe (Sapphire) ENVIRONMENT/E.E (DGXII) ENV4CT-2002-00089 Assesment of the selected POPs (PCBs, PCDDs/Ps, POCPs in the atmosphere and water ecosystems from the waste materials generated by warfare in former Yugoslavia (Apopsbal) ENVIRONMENT/E.E (DGXII) IC 2-2001-20003 2002-2005 Contribution of the high intensity gas seeps in the Black Sea to methane emission to the atmosphere (Crimea) ΕΝVIROΝΜΕΝΤ/Ε.ΕVK2-2001-00332 2003-2005 Επεξεργασία και αξιολόγηση του περιβάλλοντος στον νομό Καβάλας από την βιομηχανική περιοχή Καβάλας εως τον οικισμό Παληό Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καβάλας 2001-2003 Επιλογή και εγκατάσταση δικτύου ελέγχου ατμοσφαιρικής ρύπανσης στον νομό Καβάλας από την βιομηχανική περιοχή Καβάλας έως τον οικισμό Παληό Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Καβάλας 2001-2003 Aτμοσφαιρική ρύπανση από τα Η/Ζ στις Ολυμπιακές Εγκαταστάσεις Athens 2004 Μελέτη της Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης στο Εσωτερικό Κυπριακών Εκκλησιών Μεγάλης Αρχαιολογικής Σημασίας(ΑΡΕΣΚΕ) ΡΕΑ ΛΟΥΠΑ-ΔΡΑΚΟΥ ΓΓΕΤ Αθήνα 2004-2006 PROtocol MOniToring for the GMES Service Element: Atmosphere (PROMOTE) European Space Agency SESAME EUROPEAN UNION SCOUT EUROPEAN UNION 2006-2009 Aτμοσφαιρική Ρύπανση στον Νομό Έβρου Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Έβρου 2008-2009 AIRSAT – Ανάπτυξη τεχνικών ολοκληρωμένης παρακολούθησης ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος ΥΠΕΠΘ, ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ ΙΙ, 2005-2007 2006 20006-2009 33 Air Quality Monitoring and Forecasting in China (AMFIC) Ε.Ε., DG TREN Aeronautics and Space, 2007-2009 Προηγμένες τεχνολογίες και τεχνικές τηλεπισκόπισης για την παρακολούθηση και προστασία δασικών και άλλων χερσαίων οικοσυστημάτων - ΠΡΟΤΗΠΑ Γ.Γ.Ε.Τ ΕΠΑΝ, 2007-2008 Feasibility Study for a Low-Flying Spacecraft for the study of the Mesosphere and the Lower Thermosphere European Space Agency 2007-2008 Urban Heat Island and urban Thermography European Space Agency 2008-20010 THERMOPOLIS 2009 European Space Agency 2009-2010 5. Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Χημείας Διευθυντής: Καθηγητής Κωνσταντίνος Ουζούνης Το ερευνητικό έργο του Εργαστηρίου εστιάζεται στην: 1. Ποιότητα επιφανειακών υδάτων και αξιολόγηση ποτάμιων, λιμναίων, θαλάσσιων και παραθαλάσσιων οικοσυστημάτων. 2. Ποιότητα πόσιμου νερού (φυσικοχημικοί παράμετροι-βαριά μέταλλα, αποθετικές-διαβρωτικές ιδιότητες του νερού). 3. Παρουσία βιοκτόνων στο περιβάλλον (χλωριωμένοι υδρογονάνθρακες σε βιολογικούς δείκτες). 4. Περιβαλλοντική εκπαίδευση. 6. Εργαστήριο Περιβαλλοντικού και Ενεργειακού Σχεδιασμού Κτιρίων και Οικισμών Διευθυντής: Αν. Καθηγητής Πάνος Κοσμόπουλος Μέλη ΔΕΠ: Επ. Καθηγήτρια Αργυρώ Δημούδη Λέκτορας Σταμάτης Ζώρας Διοικητικό Προσωπικό: Στέλλα Κανταρτζή Υποψήφιοι Διδάκτορες: Φραγγίδου Ιωάννα Πηνελόπη Καντζιούρα Αθηνά Γεωργιάδου Δανάη Μπουρίκας Λεωνίδας Αντικείμενα έρευνας και διδασκαλίας του Εργαστηρίου Περιβαλλοντικού και Ενεργειακού Σχεδιασμού Κτιρίων και Οικισμών είναι: • Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Κτιρίων και Οικισμών • Συστήματα Εξοικονόμησης Ενέργειας • Εφαρμογή Α.Π.Ε. σε κτίρια και οικισμούς • Μελέτη θερμικής συμπεριφοράς κτιρίων • Μελέτη ενεργειακής συμπεριφοράς κτιρίων • Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων 34 • • • • • • • • Μελέτη συνθηκών άνεσης στα κτίρια Μέθοδοι εκτίμησης περιβαλλοντικού σχεδιασμού Περιβαλλοντική αξιολόγηση κτιρίων Αντίληψη του χώρου και του αστικού περιβάλλοντος Διερεύνηση κοινωνικών στάσεων στις εφαρμογές των Α.Π.Ε. Αστική Θερμική Νησίδα. Αστική Χαράδρα Διαμόρφωση αστικού περιβάλλοντος Υλικά φιλικά προς το περιβάλλον Στον εξοπλισμό του Εργαστηρίου για την διεξαγωγή πειραματικών ερευνών και μελετών συγκαταλέγονται: Οικίσκος ZED-KIM Στα πλαίσια των Ερευνητικών δραστηριοτήτων του Εργαστηρίου είναι εγκατεστημένος αυτόνομος πιλοτικός οικίσκος παραγωγής ενέργειας, επονομαζόμενος ZED-KIM (Zero Energy Demand-Kimmeria). Στο ZED-KIM είναι εγκατεστημένα διάταξη σταθερών φωτοβολταικών πάνελ και ανεμογεννήτριες για την παραγωγή ενέργειας και δίπλα στον οικίσκο περιστρεφόμενα σε δύο άξονες Φ/Β. η ενέργεια αποθηκεύεται σε μπαταρίες ή όταν αυτές είναι πλήρως φορτισμένες διοχετεύεται στο διασυνδεδεμένο δίκτυο της Δ.Ε.Η. Στο οικίσκο υπάρχουν συστήματα καταγραφής της παραγόμενης ενέργειας καθώς και μετεωρολογικός σταθμός. Θερμοκάμερες Το Εργαστήριο διαθέτει θερμοκάμερες για τη μελέτη της θερμικής συμπεριφοράς υλικών και κτιριακών κελυφών. Με βάση τα δεδομένα των μετρήσεων καθίσταται δυνατή η μελέτη της ενεργειακής συμπεριφοράς των κτιρίων και διατύπωση διορθωτικών μέτρων βελτιστοποίησης της ενεργειακής του απόδοσης. Πολύμετρα Με χρήση φορητών οργάνων και πολύμετρων, μετρώνται, διερευνώνται και αναλύονται μικρομετεωρολογικοί παράγοντες τυο εξωτερικού και εσωτερικού περιβάλλοντος και διαπιστώνονται σχέσεις επίδρασης και διαμόρφωσης των συνθηκών άνεσης του περιβάλλοντος (θερμοκρασία, υγρασία, άνεμος, φωτισμός, θόρυβος, Η/Μ ακτινοβολία). Σύστημα καταγραφής συνθηκών θερμικής άνεσης 35 Με σκοπό την αναλυτική μελέτη των εσωτερικών συνθηκών θερμικής άνεσης στα κτίρια, το Εργαστήριο διαθέτει ολοκληρωμένο μεταφερόμενο σύστημα καταγραφής των δεικτών αυτών. Διάταξη Υδρογόνου Στα πλαίσια μελέτης τεχνολογιών Α.Π.Ε. και εφαρμογών τους στον κτιριακό και οικιστικό τομέα, το Εργαστήριο διαθέτει πιλοτική μονάδα μικρής κλίμακας τεχνολογίας υδρογόνου. Λογισμικά Επιδιώκεται με τη χρήση εξειδικευμένων λογισμικών, η προσομοίωση κτιρίων και η μελέτη της ενεργειακής τους απόδοσης (θερμικές απώλειες, καταναλώσεις ενέργειας, εφαρμογή παθητικών συστημάτων, ΑΠΕ), της θερμικής τους συμπεριφοράς και η ανάλυση τους κύκλου ζωής τους. Έτσι, είναι δυνατή η ενεργειακή ταξινόμηση του κτιρίου και η μελέτη εφαρμογής προτάσεων για τη βελτιστοποίηση της ενεργειακής του συμπεριφοράς, σύμφωνα με τις αρχές του περιβαλλοντικού σχεδιασμού και των νομοθετικών ρυθμίσεων (ΚΕΝΑΚ). Διδασκόμενα Μαθήματα Τεχνικές Σχεδίασης Περιβαλλοντική Κοινωνική Ψυχολογία Βιώσιμο Αστικό Περιβάλλον Περιβαλλοντική Αρχιτεκτονική Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίων Δομικά Υλικά-Ιδιότητες και Συμπεριφορά Οικολογικά Δομικά Υλικά Συστήματα Εξοικονόμησης Ενέργειας στα κτίρια Ακτινοβολίες & Περιβάλλον Τεχνική Ακουστική 7. Εργαστήριο μη Συμβατικών Πηγών Ενέργειας Ερευνητικό πεδίο i. Οι παρατηρήσεις του SOHO (Solar Heliospheric Observatory) έχουν οδηγήσει σε πλήρη αναθεώρηση των αντιλήψεων για τους φυσικούς μηχανισμούς που διέπουν την φωτόσφαιρα του Ηλίου. Ο επικρατέστερος είναι αυτός των Μαγνητικών Πεδίων που δεν προκαλούν δυνάμεις Lorentz. Η “κατασκευή” τέτοιων απεικονίσεων, ανεύρεση μαγνητικών μηδενικών σημείων, γραμμών και επιφανειών καθώς και η “κατασκευή” πρώτων ολοκληρωμάτων Ενέργειας συνιστούν ένα πεδίο έρευνας, όπως διαπιστούται από μία σειρά δημοσιεύσεων. ii. Η εναπόθεση (απορρόφηση) ενέργειας σε πλάσμα είναι άλλος κλάδος εντατικής έρευνας σε διεθνές επίπεδο λόγω των θερμοπυρηνικών εφαρμογών. Η έρευνα και οι εφαρμογές του μηχανισμού της απορροφήσεως ηλεκτρομαγνητικής ενέργειας μέσω Landau damping αποτελούν το αντικείμενο διαρκούς Ευρωπαϊκού project. 36 8. Εργαστήριο Οικονομική των Επιχειρήσεων και Περιβαλλοντικής Τεχνολογίας Μέλη ΔΕΠ: Επ. Καθηγητής Κων/νος Τσαγκαράκης Λέκτορας Ιωάννης Νικολάου Υποψήφιοι διδάκτορες: Μαρία Νικολαΐδου, Οικονομολόγος Στέφανος Καρτεράκης, Μηχανικός Περιβάλλοντος Κυριακή Κεραμιτζόγλου, Γεωπόνος Ιωάννα Φωτιάδου, Πολιτικός Μηχανικός Θωμάς Τσάλης, Μηχανικός Περιβάλλοντος Τα αντικείμενα έρευνας και διδασκαλίας περιλαμβάνουν ¾ την οικονομική αξιολόγηση των περιβαλλοντικών πόρων και των φυσικών διεργασιών, την τιμολόγηση των φυσικών πόρων και της δημιουργίας αγορών για την διαπραγμάτευση των φυσικών πόρων. ¾ την οικονομική αξιολόγηση των τεχνικών αποκατάστασης του περιβαλλοντικά υποβαθμισμένου εδάφους. ¾ την οικονομική αξιολόγηση της ρύπανσης των υπόγειων και υπέργειων υδατικών πόρων. ¾ την οικονομική αξιολόγηση των επιπτώσεων των κλιματικών αλλαγών στις οικονομικές δραστηριότητες σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. ¾ τη διεξαγωγή κοινωνικοοικονομικών ερευνών για περιβαλλοντικά θέματα. ¾ την εφαρμογή των γενικών αρχών της Διοίκησης Ολικής Περιβαλλοντικής Ποιότητας σε επιχειρήσεις με τη βοήθεια των συστημάτων περιβαλλοντικής διαχείρισης (ISO 14001, EMAS, Responsible Care) που βοηθούν στη διασφάλιση της περιβαλλοντικής ποιότητας των βιομηχανιών και της Υγιεινής & Ασφάλειας (Υ&Α) των εργαζομένων και των τοπικών κοινωνιών. ¾ την εφαρμογή μεθοδολογιών για την αξιολόγηση των χρηματοοικονομικών στοιχείων των επιχειρήσεων που συνδέονται με τις περιβαλλοντικές επενδύσεις τους (λ.χ. περιβαλλοντική λογιστική). ¾ τη διασύνδεση της περιβαλλοντικής επίδοσης των επιχειρήσεων με το χρηματοοικονομικό τομέα (λ.χ. αξιολόγηση περιβαλλοντικών κριτηρίων για δανειοδότηση). ¾ την οικονομική αξιολόγηση τεχνικών περιβαλλοντικής τεχνολογίας και καινοτομίας για τις επιχειρήσεις με την εκπόνηση μελετών που διερευνούν τη χρήση νέου τεχνολογικού εξοπλισμού, τεχνικών, πρακτικών, και το σχεδιασμό μεθοδολογιών αξιολόγησης καινοτόμων προϊόντων με χαμηλές επιπτώσεις στο φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. ¾ την οικονομική και επιχειρηματική ανάπτυξη τεχνολογιών πρόληψης και της χρήσης καθαρών τεχνολογιών για τη διασφάλιση της περιβαλλοντικής ποιότητας των επιχειρήσεων. ¾ τη μελέτη περιβαλλοντικών στρατηγικών για τις επιχειρήσεις και τη μέτρηση της περιβαλλοντικής επίδοσης τους με την ανάπτυξη θεωρητικών και εμπειρικών ερευνών και με τη χρήση πολυκριτηριακών τεχνικών (π.χ. balance scored cards, AHP, ANP). ¾ την ανάπτυξη θεμάτων βιομηχανικής οικολογίας με τη διεξαγωγή ερευνών για τη μελέτη των προοπτικών λειτουργίας συνδυασμού βιομηχανιών που λειτουργούν 37 ως οικο-σύστημα με χαμηλές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (λ.χ. Ανάλυση Κύκλου Ζωής Προϊόντος). ¾ τη χρήση λογισμικών για την προσομοίωση των τεχνικών περιβαλλοντικής διαχείρισης. 38 4. ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ 4.1 ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Σύμφωνα με το ιδρυτικό Π.Δ. 365/93, αποστολή του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος, του πρώτου τέτοιου Τμήματος στην Ελλάδα, είναι: 1. Να καλλιεργεί και να προάγει με την ακαδημαϊκή και εφαρμοσμένη διδασκαλία και έρευνα, την επιστήμη του Μηχανικού, που αναφέρεται στη διαχείριση και προστασία του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος, 2. Να παρέχει στους πτυχιούχους του τα απαραίτητα εφόδια που θα εξασφαλίσουν την άρτια κατάρτισή τους για την επιστημονική, ερευνητική και επαγγελματική τους σταδιοδρομία, 3. Να συμβάλει ουσιαστικά στην εμπέδωση και ενεργοποίηση του αισθήματος κοινωνικής αλληλεγγύης και ευθύνης για το περιβάλλον και στην ανάπτυξη μεθόδων και τεχνικών προστασίας του περιβάλλοντος, βελτίωσης της ποιότητας ζωής και προφύλαξης της δημόσιας υγείας, 4. Να παράγει τεχνικά στελέχη υψηλής στάθμης ικανά για τη Διοίκηση, το Σχεδιασμό και τη Διαχείριση προγραμμάτων, έργων και πολιτικών σε θέματα περιβάλλοντος, 5. Να εκπαιδεύει και να επιμορφώνει στελέχη της Εκπαίδευσης, του Δημοσίου Τομέα, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και άλλων κοινωνικών ομάδων και φορέων σε περιβαλλοντικά θέματα που αναφέρονται στο χώρο ευθύνης και αρμοδιότητας των πιο πάνω φορέων και οργανισμών. Να προσφέρει υπηρεσίες Συνεχιζόμενης Εκπαίδευσης σε πτυχιούχους Μηχανικούς. Σύμφωνα με το ίδιο Π.Δ., στους διπλωματούχους του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος μπορούν να ανατίθενται: α) Η διοίκηση και στελέχωση υπηρεσιών του Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα, καθώς και Διεθνών Οργανισμών, που σχετίζονται με σχεδιασμό και εφαρμογή προγραμμάτων προστασίας, ανάπτυξης και εν γένει διαχείρισης του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος και την παραγωγή δημοσίων και ιδιωτικών τεχνικών και βιομηχανικών έργων που αφορούν στο περιβάλλον, β) Η εκπόνηση και/ή ο έλεγχος μελετών διαχείρισης και προστασίας του περιβάλλοντος, καθώς και μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων για τεχνικά ή άλλα έργα, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, γ) Εκπαιδευτικά και συμβουλευτικά καθήκοντα σε θέματα περιβάλλοντος στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση του Δημοσίου ή του Ιδιωτικού Τομέα. Τα αντικείμενα επαγγελματικής ενασχόλησης του Μηχανικού Περιβάλλοντος μπορεί να περιλαμβάνουν και τα ακόλουθα: Μελέτες-έρευνες ρύπανσης που αφορούν στον αέρα, το νερό ή το έδαφος, Μελέτες αποκατάστασης περιοχών που έχουν ρυπανθεί ή χρειάζονται αλλαγή χρήσης (π.χ. εγκαταλειμμένα λατομεία, βιομηχανικές εγκαταστάσεις), Μελέτες συστημάτων αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, Εγκαταστάσεις καθαρισμού αποβλήτων (βιομηχανιών, βιοτεχνιών, κτιριακών συγκροτημάτων, πόλεων), Μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων έργων και δραστηριοτήτων (δημόσια έργα, απόβλητα, απορρίμματα, κτίρια, βιομηχανικές μονάδες), Μελέτες αποτύπωσης και διαχείρισης κλιματικών αλλαγών, Μελέτες ροών ενέργειας στην αστική θερμική νησίδα, 39 Τεχνικοί Ασφάλειας σε επιχειρήσεις Α, Β ή Γ κατηγορίας, Σύμβουλοι περιβαλλοντικής πολιτικής (τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση, δημόσιος τομέας, οργανισμοί ευρύτερου δημόσιου τομέα, ένοπλες δυνάμεις, εκκλησία, κ.λ.π.), Περιβαλλοντικοί έλεγχοι βιομηχανικών προϊόντων, Εποπτεία εφαρμογής διατάξεων περιβαλλοντικής νομοθεσίας και προδιαγραφών περιβαλλοντικής συμβατότητας έργων και εγκαταστάσεων, Μελέτες-έρευνες διαχείρισης και προστασίας περιβαλλοντικά ευαίσθητων ή ιδιαίτερου οικολογικού ενδιαφέροντος και αισθητικού κάλλους περιοχών, Μελέτες διαχείρισης στερεών απορριμμάτων (συλλογή, ανακύκλωση, μεταφορά, υγειονομική ταφή), Στελέχη εργοληπτικών εταιριών Η΄ τάξεως, όπου από τη νομοθεσία υποχρεούνται να χρησιμοποιούν “Μηχανικούς εξειδικευμένους σε θέματα περιβάλλοντος” (Π.Δ. 368/2-12-1994). 4.2 ΤΟ ΔΙΠΛΩΜΑ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Το Τμήμα απονέμει το Δίπλωμα του Μηχανικού Περιβάλλοντος. Για την απόκτηση του Διπλώματος του Μηχανικού Περιβάλλοντος απαιτούνται 10 εξάμηνα Σπουδών, εκ των οποίωνουτα 9 είναι αφιερωμένα στη διδασκαλία των μαθημάτων, ενώ κατά τη διάρκεια του 10 εξαμήνου εκπονείται η Διπλωματική Εργασία. Για τη λήψη του Διπλώματος απαιτείται η συμπλήρωση 330 διδακτικών μονάδων, από τις οποίες οι 300 προκύπτουν από τα μαθήματα ενώ οι 30 από τη Διπλωματική Εργασία. 4.3 ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ Τα μαθήματα του προγράμματος εντάσσονται στις εξής κατηγορίες: 1. Κοινωνικές και ανθρωπιστικές επιστήμες Δίκαιο Περιβάλλοντος και Τεχνικές Εφαρμογές Πολιτική Οικονομία Επιχειρησιακή Οικονομία Αστικό Δημόσιο Δίκαιο Διοίκηση Προσωπικού - Επικοινωνιολογία Περιβαλλοντική Κοινωνική Ψυχολογία Άνθρωπος - Περιβάλλον - Τεχνολογία Κοινωνιολογία 2. Βασικές επιστήμες Μαθηματικός Λογισμός Γραμμική Άλγεβρα - Λογισμός Πολλών Μεταβλητών Διαφορικές Εξισώσεις Πιθανότητες και Στατιστική Αριθμητική Ανάλυση Χημεία για Μηχανικούς Υδατική Χημεία Ατμοσφαιρική Χημεία Φυσική Παγκόσμια Βιογεωχημεία Φυσική της Ατμόσφαιρας - Κλιματολογία 40 Μετεωρολογία Βιολογία Oικολογία Περιβαλλοντική Μικροβιολογία Περιβαλλοντική Γεωλογία Εισαγωγή στην Ασαφή Λογική Πολύπλοκα Συστήματα 3. Μαθήματα επιστήμης μηχανικού Εισαγωγή στην Επιστήμη των Υπολογιστών Αρχές Συστημικής Επιστήμης Τεχνικές Σχεδιάσεις Προγραμματισμός Η/Υ σε Γλώσσα FORTRAN Μηχανική του Στερεού Σώματος Ρευστομηχανική Αντοχή Υλικών Εφαρμοσμένη Θερμοδυναμική Επιχειρησιακή Έρευνα Δομικά Υλικά – Ιδιότητες & Συμπεριφορά Στατική των Κατασκευών Φαινόμενα Μεταφοράς Γεωδαισία CAD/CAM Τεχνολογία Μετρήσεων Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών – GIS Κατασκευές Οπλισμένου Σκυροδέματος Οργάνωση και Προγραμματισμός Τεχνικών Έργων Τεχνική Ακουστική Εδαφομηχανική και Θεμελιώσεις Τηλεπισκόπιση Μεταλλικές Κατασκευές Συγκοινωνιακά Συστήματα 4. Μαθήματα επιστήμης μηχανικού περιβάλλοντος Εφαρμοσμένη Υδραυλική Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Τεχνική Φυσικών Διεργασιών Εργαστήριο Ενόργανης Ανάλυσης Υδρογεωλογία Ατμοσφαιρική Ρύπανση Τεχνολογία Περιβαλλοντικών Μετρήσεων Τεχνική Υδρολογία Τεχνική Χημικών & Βιοχημικών Διεργασιών Τεχνολογία Μη Συμβατικών Πηγών Ενέργειας I Τεχνολογία και Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Ι Τεχνολογία και Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων ΙΙ Τεχνολογία και Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων Ι Τεχνολογία και Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων ΙΙ Οικολογική Μηχανική και Τεχνολογία Ι 41 Οικολογική Μηχανική και Τεχνολογία ΙΙ Αντιρρυπαντική Τεχνολογία Ατμοσφαιρικών Ρύπων Υπόγεια Υδραυλική Τεχνολογία Πόσιμου Νερού Δασικά Οικοσυστήματα και Τεχνικά Έργα Οικονομική της Βιώσιμης Ανάπτυξης Περιβαλλοντική Αρχιτεκτονική Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Περιβαλλοντική Επίδοση Επιχειρήσεων/Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Τεχνολογία Καυσίμων και Περιβάλλον Τεχνολογία καύσης, Αυτοκίνητο και Ρύπανση, Κατασκευές Συσκευών και Διατάξεων Υγιεινή - Ασφάλεια Εργασίας Διαχείριση Υδατικών Πόρων Βιώσιμο Αστικό Περιβάλλον Τεχνολογία & Διαχείριση Επικινδύνων Αποβλήτων Οικονομική της Βιώσιμης Ανάπτυξης Εξυγίανση Εδαφών και Υπογείων Υδάτων από Επικίνδυνα Απόβλητα Περιβαλλοντική Ρευστομηχανική Υπολογιστική Υδραυλική και Μεταφορά Ρύπων Περιβαλλοντική Ακτομηχανική Επεξεργασία Βιομηχανικών Υγρών Αποβλήτων Προχωρημένες Διεργασίες και Αυτόματος Έλεγχος σε ΜΕΥΑ Εργαστήριο Ανάλυσης και Χαρακτηρισμού Στερεών Αποβλήτων Εργαστήριο Στερεών Αποβλήτων Πειραματικός Σχεδιασμός για Μ.Π. Περιβαλλοντική Διαχείριση Εσωτερικών & Παράκτιων Οικοσυστημάτων Ι Περιβαλλοντική Διαχείριση Εσωτερικών & Παράκτιων Οικοσυστημάτων ΙΙ Συστήματα Εξοικονόμησης Ενέργειας στα Κτίρια Οικολογικά Δομικά Υλικά Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίων Εφαρμοσμένα Θέματα Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης Ποιότητα της Ατμόσφαιρας Εσωτερικών Χώρων Βιομηχανική Υγιεινή Φυσική Ωκεανογραφία Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Εφαρμογές Η/Υ στην Αέρια Ρύπανση Διαχείριση Ποιότητας της Αστικής Ατμόσφαιρας Εκτίμηση Κινδύνου για την Υγεία σε Εσωτερικούς Χώρους Μετρήσεις Ατμοσφαιρικής Σύστασης από Αεροσκάφος Το Πρόγραμμα Σπουδών που έχει διαμορφωθεί στηρίζεται στα ακόλουθα: • Υφιστάμενα Προγράμματα Σπουδών, προπτυχιακά και μεταπτυχιακά, σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Β. Αμερικής, • Επαγγελματικές ανάγκες των αποφοίτων, σε μια προοπτική εικοσαετίας, μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, • Δημιουργία στέρεου επιστημονικού υποβάθρου, κυρίως ως προς τα Μαθηματικά, τη Χημεία, τη Φυσική, τη Βιολογία και την Πληροφορική. 42 5. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ 5.1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2010-11 Α/Α 1ο εξάμηνο Ωρες (Θ-Α-Ε) Π.Μ. 1 2 3 4 5 6 7 8 Μαθηματικός Λογισμός - Γραμμική Άλγεβρα Χημεία για Μηχανικούς Φυσική Βιολογία Εισαγωγή στην Επιστήμη των Υπολογιστών Δίκαιο Περιβάλλοντος & Τεχνικές Εφαρμογές 3-2-0 4-2-0 2-1-0 3-0-3 2-2-0 2-0-0 6.0 7.0 3.5 4.5 5.0 2.0 Παπασχοινόπουλος Ουζούνης Κουρτίδης - Ζώρας Αναστασιάδης Γκεμιτζή Π.Δ. 407/80 (Κυριτσάκη) Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχ. Περιβάλλοντος ΕΠΙΛΟΓΗ (1 μάθημα από α-γ): α. Άνθρωπος - Περιβάλλον - Τεχνολογία 1-0-2 2-0-0 3.5 2.0 Τσιχριντζής - Γκίκας Π.Δ. 407/80 (Σωτηρόπουλος) Παύλος Νικολάου β. Θεμελίωση Θετικών Επιστημών γ. Αρχές Συστημικής Επιστήμης Σύνολο Διδάσκων 19-7-5(31) 33.5 Ωρες (Θ-Α-Ε) Π.Μ. Α/Α 2ο εξάμηνο 1 2 Λογισμός Πολλών Μεταβλητών Υδατική Χημεία 2-2-0 2-2-2 5.0 6.0 Παπασχοινόπουλος Ουζούνης - Γκίκας – Π.Δ. 407/80 (Χατζηξάνθης) 3 Τεχνικές Σχεδιάσεις 2-1-0 3.0 Κοσμόπουλος - Δημούδη 4 5 6 7 8 Προγραμματισμός Η/Υ σε γλώσσα Fortran Περιβαλλοντική Γεωλογία Οικολογία Μετεωρολογία ΕΠΙΛΟΓΗ ( 1 μάθημα από α-γ) α. Αγγλικά Ι β. Γαλλικά Ι γ. Γερμανικά Ι 1-0-2 2-1-1 2-1-2 2-0-0 2-0-0 2.5 3.0 4.0 2.0 2.0 Γκεμιτζή Πεταλάς Αναστασιάδης Κουρτίδης Παπάνης Βούλγαρη Μελίδης Σύνολο Α/Α 3ο εξάμηνο 1 2 3 4 5 6 7 8 Διαφορικές Εξισώσεις Μηχανική Στερεού Σώματος Ρευστομηχανική Πιθανότητες - Στατιστική Πολιτική Οικονομία Υγιεινή & Ασφάλεια Εργασίας Επιχειρησιακή Οικονομία ΕΠΙΛΟΓΗ (1 μάθημα από α-δ): α. Αστικό Δημόσιο Δίκαιο β. Εργαστήριο Ενόργανης Ανάλυσης γ.Ειδικά Κεφάλαια Υπολογιστών (MATLAB ) Σύνολο Α/Α 4ο εξάμηνο 1 Αντοχή Υλικών Διδάσκων 15-7-7(29) 27.5 Ωρες (Θ-Α-Ε) Π.Μ. 2-2-0 2-2-0 3-2-0 3-2-0 2-1-0 2-1-1 2-1-0 2-0-0 έως 1-0-2 5.0 5.0 6.0 6.0 2.5 4.0 2.5 Παπασχοινόπουλος Χατζηγεωργίου Μουτσόπουλος Παπασχοινόπουλος Νικολάου Λούπα Τσαγκαράκης 2-0-0 1-0-2 2.0 2.5 1-0-2 18-11-1(30) έως 17-11-3(31) 2.5 31.0 έως 31.5 Δεν προσφέρεται Ουζούνης - Κομίλης Μελίδης - Γκίκας Γκεμιτζή - Συλαίος Ωρες (Θ-Α-Ε) Π.Μ. 2-2-0 5.0 Διδάσκων Διδάσκων Χατζηγεωργίου 43 2 Αριθμητική Ανάλυση 2-1-1 4.5 3 4 5 Περιβαλλοντική Μικροβιολογία Παγκόσμια Βιογεωχημεία Εφαρμοσμένη Υδραυλική 2-0-3 1-1-0 2-1-1 4.0 2.5 3.5 6 7 Εφαρμοσμένη Θερμοδυναμική Ατμοσφαιρική Χημεία 2-1-1 2-1-3 5.0 6.5 8 Φυσική της Ατμόσφαιρας - Κλιματολογία 2-0-0 15-7-9(31) 2.5 33.5 Κουρτίδης Ωρες (Θ-Α-Ε) Π.Μ. Διδάσκων Σύνολο Παπασχοινόπουλος Γκεμιτζή Ντούγιας - Μελίδης Κουρτίδης Μουτσόπουλος - Γκίκας Παπασπύρος Ραψομανίκης - Λούπα Α/Α 5ο εξάμηνο 1 2 3 4 5 Ακτινοβολίες & Περιβάλλον Δομικά Υλικά -Ιδιότητες & Συμπεριφορά Στατική των Κατασκευών Τηλεπισκόπιση Τεχνική Φυσικών Διεργασιών 2-1-0 2-1-0 3-2-0 1-1-0 2-2-2 3.5 3.5 6.0 2.5 6.5 Ζώρας Δημούδη Χατζηγεωργίου Κουρτίδης Σταματελάτου - Διαμαντής 6 7 8 9 Υδρογεωλογία Φαινόμενα Μεταφοράς Γεωδαισία CAD/CAM 2-1-1 3-1-0 2-1-0 2-1-0 4.0 5.0 3.5 3.0 Πεταλάς Ντούγιας Π.Δ. 407/80 (Τριβέλλας) Κοσμόπουλος – Π.Δ. 407/80 (Ορφανίδης) 19-11-3(33) 37.5 Ωρες (Θ-Α-Ε) Π.Μ. Σύνολο Α/Α 6ο εξάμηνο 1 Τεχνική των Χημικών & Βιοχημικών Διεργασιών 2-2-2 6.5 Σταματελάτου - Διαμαντής 2 Τεχνολογία μη Συμβατικών Πηγών Ενέργειας Ι 2-1-0 3.5 Αθανασίου 3 4 5 6 7 8, 9 Επιχειρησιακή Έρευνα Τεχνική Υδρολογία Τεχνολογία & Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Ι Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών - GIS Τεχνολογία Μετρήσεων ΕΠΙΛΟΓΗ (2 μαθημάτων από α-ζ) 2-2-0 2-2-0 2-2-0 2-1-0 2-1-0 2-1-0 έως 2-0-0 5.0 5.0 5.0 3.5 3.5 Πεταλάς Τσιχριντζής Βουδριάς Γκεμιτζή Γκίκας - Κοσμαδάκης α β γ δ ε στ ζ η. Περιβαλλοντική Κοινωνική Ψυχολογία Διοίκηση Προσωπικού - Επικοινωνιολογία Πολύπλοκα Συστήματα Εισαγωγή στην Ασαφή Λογική Μεταλλικές Κατασκευές Οικονομική της Βιώσιμης Ανάπτυξης Φυσική Ωκεανογραφία Κοινωνιολογία 2-1-0 2-1-0 2-0-0 2-0-0 2-1-0 2-1-0 2-1-0 2-0-0 18-11-2(31 ) έως 18-12-2(32) 3.5 2.5 2.5 2.5 3.5 3.5 3.5 2.0 37 έως 39 Ωρες (Θ-Α-Ε) Π.Μ. Σύνολο Διδάσκων Κοσμόπουλος Νικολάου Παύλος Παπαδόπουλος Χατζηγεωργίου Τσαγκαράκης Συλαίος Νικολάου Α/Α 7ο εξάμηνο Διδάσκων 1 2 Τεχνολογία & Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων Ι Δασικά Οικοσυστήματα & Τεχνικά Εργα 2-1-3 2-1-0 5.5 3.5 Αϊβαζίδης Μήλιος - Μάρης 3 4 5 Διαχείριση Υδατικών Πόρων Οικολογική Μηχανική & Τεχνολογία Ι Τεχνολογία & Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων ΙΙ 3-1-0 2-1-0 2-1-3 3.5 3.5 6.5 Πεταλάς Τσιχριντζής Βουδριάς - Κομίλης 44 6 Ατμοσφαιρική Ρύπανση 7 ΕΠΙΛΟΓΗ (1 μάθημα από Ομάδα Α ή Β) 2-1-3 6.5 Ραψομανίκης - Λούπα – Π.Δ. 407/80 (Καραγεώργος) 2-1-0 έως 3-1-0 Σύνολο 15-7-9(31) έως 16-7-9(32) 32.5 Ωρες (Θ-Α-Ε) Π.Μ. Α/Α 8ο εξάμηνο 1 Τεχνολογία & Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων ΙΙ 2-1-2 6.0 Αϊβαζίδης - Παπασπύρος 2 Οικολογική Μηχανική & Τεχνολογία ΙΙ 2-1-2 6.0 3 4 Οργάνωση & Προγραμματισμός Τεχνικών Εργων Κατασκευές Οπλισμένου Σκυροδέματος 2-2-0 2-1-0 5.0 3.5 Τσιχριντζής - Συλαίος Γκίκας Μανωλιάδης Χατζηγεωργίου 5 6 7 8 Τεχνολογία Πόσιμου Νερού Εδαφομηχανική & Θεμελιώσεις Υπόγεια Υδραυλική ΕΠΙΛΟΓΗ (1 μάθημα από Ομάδα Α ή Β) 2-1-0 2-1-0 2-1-0 3.5 3.5 3.5 Μελίδης Ιωσηφίδου Μουτσόπουλος 14-8-4(26) έως 16-9-7(32) 34.5 Ωρες (Θ-Α-Ε) Π.Μ. 2-1-0 2-0-1 2-2-0 4.5 3.5 5.0 Κοσμόπουλος Τσαγκαράκης Νικολάου 2-1-0 3.5 3.5 Ραψομανίκης Σύνολο Α/Α 9ο εξάμηνο 1 2 3 Περιβαλλοντική Αρχιτεκτονική Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Περιβαλλοντική Επίδοση Επιχειρήσεων / Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Αντιρρυπαντική Τεχνολογία Ατμοσφαιρικών Ρύπων ΕΠΙΛΟΓΗ (1 μάθημα από Ομάδα Α ή Β) ΕΠΙΛΟΓΗ (1 μάθημα από Ομάδα Α ή Β) ΕΠΙΛΟΓΗ (1 μάθημα από Ομάδα Α ή Β) ΕΠΙΛΟΓΗ (1 μάθημα από Ομάδα Α ή Β) ΕΠΙΛΟΓΗ ( 1 μάθημα από α-γ) α. Αγγλικά ΙΙ β. Γαλλικά ΙΙ γ. Γερμανικά ΙΙ 4 5 6 7 8 9 10ο εξάμηνο A/A 1 2 3 ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Α: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ & ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΕΡΟΥ & ΕΔΑΦΟΥΣ Τεχνική Ακουστική Βιώσιμο Αστικό Περιβάλλον Τεχνολογία & Διαχείριση Επικίνδυνων Αποβλήτων Διδάσκων 3.5 3.5 3.5 2-0-0 2.0 Παπάνης Βούλγαρη Αϊβαζίδης Σύνολο 17-8-1 (26) έως 18-9-2 (29) 30.5 Ωρες (Θ-Α-Ε) Π.Μ. Διπλωματική Εργασία Σύνολο Μαθημάτων Διδάσκων 30 Διδάσκων Επιβλέπων + δύο μέλη ΔΕΠ 72 + 2 μάθηματα από Αγγλικά Ι-ΙΙ, Γαλλικά Ι-ΙΙ, Γερμανικά Ι-ΙΙ+ Διπλωματική Εργασία 2-1-0 2-1-0 2-1-0 3.5 4.0 3.5 Ζώρας Κοσμόπουλος Βουδριάς 45 4 5 Αξιολόγηση Περιβαλλοντικών Προτιμήσεων Εξυγίανση Εδαφών & Υπογείων Υδάτων από Επικίνδυνα Απόβλητα Συγκοινωνιακά Συστήματα Περιβαλλοντική Ρευστομηχανική Υπολογιστική Υδραυλική & Μεταφορά Ρύπων Περιβαλλοντική Ακτομηχανική Σχεδιασμός, Προβλήματα Λειτουργίας,Βελτιστοποίηση και Έλεγχος Διεργασιών σε ΜΕΥΑ Προχωρημένες Διεργασίες σε ΜΕΥΑ Επεξεργασία Βιομηχανικών Υγρών Αποβλήτων. Εργαστήριο Στερεών Αποβλήτων Πειραματικός Σχεδιασμός και Στατιστική Ανάλυση Περιβαλλοντική Διαχείριση Εσωτερικών & Παρακτίων Οικοσυστημάτων Ι Περιβαλλοντική Διαχείριση Εσωτερικών & Παρακτίων Οικοσυστημάτων ΙΙ Συστήματα Εξοικονόμησης Ενέργειας στα Κτίρια Οικολογικά Δομικά Υλικά Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίων Μαθηματική Μοντελοποίηση Περιβαλλοντικών Συστημάτων και Διεργασιών 2-1-0 2-1-0 2.5 3.5 Τσαγκαράκης Βουδριάς 2-1-0 2-1-0 1-1-1 2-1-0 2-2-0 3.5 3.5 3.0 3.5 5.0 Π.Δ. 407/80 (Τριβέλας) Συλαίος Μουτσόπουλος Συλαίος Μελίδης 2-1-0 2-1-0 0-0-3 2-1-0 2-1-0 3.5 3.5 2.0 3.5 3.5 Διαμαντής Ντούγιας Κομίλης Κομίλης Γκίκας 2-1-0 3.5 Συλαίος 2-1-0 2-1-0 2-1-0 2-1-0 3.5 3.5 3.5 3.5 Δημούδη - Ζώρας Δημούδη Δημούδη Κομίλης 1 2 3 4 5 6 ΟΜΑΔΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ Β: ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Τεχνολογία Καυσίμων & Περιβάλλον Εφαρμοσμένα Θέματα Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης Ποιότητα της Ατμόσφαιρας Εσωτερικών Χώρων Τεχνολογίες Καύσης Βιομηχανική Υγιεινή Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας 2-1-0 2-1-0 2-1-0 2-0-0 2-1-0 2-1-0 4.5 3.5 3.5 3.0 3.5 3.5 Ελμασίδης Κουρτίδης Λούπα 7 Εφαρμογές Η/Υ στην Αέρια Ρύπανση 2-1-0 3.5 Π.Δ. 407/80 (Καραγεώργος) 8 9 10 11 12 Διαχείριση Ποιότητας της Αστικής Ατμόσφαιρας Μετρήσεις Ατμοσφαιρικής Σύστασης από Αεροσκάφη Κατασκευή Συσκευών & Διατάξεων Αυτοκίνητο & Ρύπανση Εκτίμηση Κινδύνου για την Υγεία σε Εσωτερικούς Χώρους 2-1-0 2-1-0 1-0-2 2-1-0 2-1-0 3.5 3.5 2.5 4.5 3.0 Λούπα Ραψομανίκης Κουρτίδης 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 A/A Λούπα Αθανασίου Λούπα ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΕΣ Όλα τα μέλη ΔΕΠ του Τ.Μ.Π. Οι υπόλοιπες θέσεις καλύπτονται από συμβασιούχους Π.Δ. 407/80 και μέλη Δ.Ε.Π. άλλων Τμημάτων του Δ.Π.Θ. Διδάσκοντες από άλλα τμήματα του Δ.Π.Θ. Παναγιωτακόπουλος Δ., Καθηγητής ΤΠΜ Παπαδόπουλος Β., Καθηγητής ΤΠΜ Παύλος Γ., Αναπληρωτής Καθηγητής ΤΗΜ&ΜΥ Ιωσηφίδου Κωνσταντία, Λέκτορας ΤΠΜ Μανωλιάδης Οδυσσέας, Επικ. Καθηγητής ΤΠΜ Διδάσκαλοι ξένων γλωσσών Βούλγαρη Άννα 46 Παπάνης Αλέξανδρος 5.2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ MΑΘΗΜΑΤΩΝ 1ο ΕΞΑΜΗΝΟ Μαθηματικός Λογισμός – Γραμμική Άλγεβρα Διανυσματικοί χώροι και διανυσματικοί υπόχωροι. Γραμμική εξάρτηση και γραμμική ανεξαρτησία. Βάση διανυσματικού χώρου. Διάσταση διανυσματικού χώρου. Πίνακες και Ορίζουσες. Τάξη πίνακα. Στοιχειώδεις μετασχηματισμοί πίνακα. Αντίστροφος πίνακα. Γραμμικά συστήματα. Ιδιοτιμές και ιδιοδιανύσματα ενός πίνακα. Διαφορικό συναρτήσεων μιας μεταβλητής και εφαρμογές. Αντίστροφες Τριγωνομετρικές Συναρτήσεις. Υπερβολικές Συναρτήσεις. Ορισμένα και αόριστα ολοκληρώματα. Τεχνικές Ολοκλήρωσης. Εφαρμογές Ολοκλήρωσης στη Γεωμετρία. Γενικευμένα ολοκληρώματα Ακολουθίες. Σειρές πραγματικών αριθμών. Σειρές εναλλασσόμενων (θετικών και αρνητικών) όρων. Σειρές δυνάμεων. Χημεία για Μηχανικούς Ατομική-μοριακή δομή, κβαντικοί αριθμοί, χημικοί δεσμοί-υβριδισμός. Διαλύματα, διαλυτότητα-θερμοκρασία-πίεση, έκφραση συγκεντρώσεων στα διαλύματα, πίεση και μερική πίεση ατμών διαλυμάτων, πίεση διαλυμάτων δύο ή περισσοτέρων υγρών, ώσμωση. Χημικές αντιδράσεις. α. ανόργανης χημείας: μεταθετικές και οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις. β. οργανικής χημείας: επαγωγικό και συζυγιακό φαινόμενο, αντιδράσεις πυρηνόφιλης υποκατάστασης, αντιδράσεις ηλεκτρονιόφιλης υποκατάστασης και μετασχηματισμοί οργανικών ρύπων. Κινητική χημικών αντιδράσεων, αντιδράσεις πρώτηςδεύτερης-μηδενικής και νιοστής τάξης, αμφίδρομες, παράλληλες και διαδοχικές αντιδράσεις, προσδιορισμός τάξης των αντιδράσεων, επίδραση θερμοκρασίας στη ταχύτητα, κατάλυση, εκρήξεις. Χημική ισορροπία, σταθερά ισορροπίας Kc, Kp, Kx, πρόβλεψη κατεύθυνσης μιας αντίδρασης, αρχή Le Chatelier. Εισαγωγή στη θερμοδυναμική, εσωτερική ενέργεια, 1ος νόμος θερμοδυναμικής, ενθαλπία, εντροπία, 2ος νόμος θερμοδυναμικής, ελεύθερη ενέργεια του Gibbs ΔG και η σχέση της με τη σταθερά ισορροπίας. Φυσική Στοιχεία κλασσικής μηχανικής (κίνηση, δυνάμεις, Νευτώνεια θεωρία), σύγχρονη θεωρητική φυσική (θεωρία Μεγάλης Έκρηξης, διαστελλόμενο Σύμπαν, ακτινοβολία υποβάθρου, θεωρία της σχετικότητας), ταλαντώσεις και κυματική θεωρία (Γραμμική εξίσωση κύματος και λύσεις, ηχητικά κύματα – μέτρο ελαστικότητας όγκου – ταχύτητα, αρμονικά ηχητικά κύματα, ενέργεια και ένταση των αρμονικών ηχητικών κυμάτων, κλίμακα έντασης Decibel, σφαιρικά και επίπεδα κύματα, συμβολή, συντονισμός), ηλεκτρομαγνητισμός (πεδία, δυνάμεις, φορτία, νόμος Coulomb, νόμος Gauss), ατομική και πυρηνική φυσική (σύγχρονη ατομική θεωρία, πρότυπο του Bohr, πείραμα Millikan, πυρηνική σχάση, σύντηξη, ραδιενέργεια), βασικά στατιστικά εργαλεία πειραματικής φυσικής. Βιολογία Χαρακτηριστικά των ζωντανών οργανισμών, χημική σύσταση των οργανισμών, δομή και λειτουργία του κυττάρου, κυτταρικές λειτουργίες, Mendel και τύποι κληρονομικότητας, μοριακή γενετική, γενετική μηχανική, βιοτεχνολογία, μικροοργανισμοί, αναπαραγωγή 47 ζωϊκών και φυτικών οργανισμών. Εισαγωγή στην Επιστήμη των Υπολογιστών Πληροφοριακά συστήματα: Η έννοια της πληροφορίας, η πληροφορία ως αγαθό, διαστάσεις της διαχείρισης της πληροφορίας, η επεξεργασία της πληροφορίας από τον άνθρωπο. Η επεξεργασία κειμένου: Το πρόγραμμα Microsoft Word. Χαρακτηριστικά και φιλοσοφία του προγράμματος. Βάσεις δεδομένων και Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων: Το σχεσιακό μοντέλο. Το μοντέλο οντότητας – συσχέτισης. Microsoft Access. Φιλοσοφία και βασικές λειτουργίες. Υπολογιστικά Φύλλα: Microsoft Excel. Βασικές έννοιες, ανάπτυξη φύλλου εργασίας και διαμορφώσεις, συναρτήσεις φύλλων εργασίας, γραφήματα, λίστες, ανάπτυξη μακροεντολών, τα βασικά στοιχεία της VBA. Ασκήσεις και προβλήματα. Δίκαιο Προστασίας Περιβάλλοντος και Τεχνικές Εφαρμογές Εισαγωγικά: Η νομοθετική και θεωρητική εξέλιξη του δικαίου περιβάλλοντος στην Ελλάδα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η έννοια του περιβάλλοντος. Η προσβολή του και η προστασία του. Τα κύρια χαρακτηριστικά του δικαίου περιβάλλοντος. Η πρόληψη. Η αρχή του ρυπαίνοντος. Η αρχή της συνεργασίας και επικουρότητας. Η αρχή της δημοσιότητας και η αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης. Η γενική προστασία του περιβάλλοντος δυνάμει του ν.1650/86, όπως εν τω μεταξύ έχει τροποποιηθεί. Η επιμέρους ειδική προστασία του περιβάλλοντος: α. Του φυσικού περιβάλλοντος. αα. Των δασών. αβ. Του θαλασσίου χώρου. β. Προστασία από τις ρυπάνσεις. γ. Προστασία από την πυρηνική ενέργεια. δ. Προστασία της πολεοδομικής αναπτύξεως της χώρας. ε. Προστασία του Πολιτιστικού Περιβάλλοντος. Η εξέλιξη της νομολογίας στην περιβαλλοντική προστασία, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ευρωπαϊκή κοινοτική πολιτική περιβάλλοντος. Η Περιβαλλοντική νομοθεσία στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Εισαγωγή στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος Εισαγωγή, ιστορική αναδρομή στην δημιουργία του Τμήματος του Μηχανικού Περιβάλλοντος στο Δ.Π.Θ, το αντικείμενο του, κατάσταση του περιβάλλοντος στον κόσμο και στην Ελλάδα, περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ε.Ε., ΗΠΑ και Ελλάδα, πληθυσμός, το πρόβλημα του υπερπληθυσμού, υδρολογία-μετρήσεις ποταμού, στερεά απόβλητα-μετρήσεις ποσοτήτων, μετρήσεις κατανάλωσης νερού, οικιακών λυμάτων, ατμοσφαιρική ρύπανση, περιβαλλοντικό ερωτηματολόγιο, χρήση του Internet, μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων, διαχείριση ποσότητας και ποιότητας ομβρίων, δημόσια υγιεινή και ασφάλεια εργασίας, ανάπτυξη και παρουσίαση περιβαλλοντικών θεμάτων με τοπικό, εθνικό ή παγκόσμιο ενδιαφέρον. Άνθρωπος - Περιβάλλον - Τεχνολογία Εννοιολογικός προσδιορισμός του περιβάλλοντος, η παράδοση της τεχνολογίας και η ιδεολογία της τεχνοκρατίας, ο κοινωνικός έλεγχος και η διαχείριση φυσικών πόρων, η σχέση τεχνολογίας και ιδεολογίας της ανάπτυξης, η πληθυσμιακή πολιτική και η σχέση της με το περιβάλλον, ιστορική αναδρομή της εκβιομηχάνισης και οι συνακόλουθες περιβαλλοντικές επιπτώσεις, οι επιστημολογικές συνιστώσες του τρίπτυχου άνθρωποςτεχνολογία-περιβάλλον, οι συνέπειες για το περιβάλλον από την παγκοσμοιοποίηση της οικονομίας. 48 Αρχές Συστημικής Επιστήμης Μελέτη των αρχών της συστημικής επιστήμης και η εφαρμογή τους στη σχεδίαση και διαχείριση συστημάτων. Εξετάζονται οι διαφορές αναλυτικής και συστημικής μεθόδου, η εξέλιξη της θεωρίας των συστημάτων και οι σχέσεις συστημικής και κυβερνητικής. Αναλύονται οι νεότερες τάσεις στη σχεδίαση και διαχείριση ανθρωπογενών συστημάτων και οι σχέσεις τους με τα οικοσυστήματα και αναπτύσσεται το συστημικό πρότυπο του περιβάλλοντος, την προβληματική των ανθρωπογενών παρεμβάσεων σ’ αυτό και στα οικεία συστήματα διαχείρισης. 2ο ΕΞΑΜΗΝΟ Λογισμός Πολλών Μεταβλητών Διανυσματικές συναρτήσεις. Καμπύλες, καμπυλότητα και ακτίνα καμπυλότητας. Συναρτήσεις πολλών μεταβλητών. Μερικές παράγωγοι συναρτήσεων πολλών μεταβλητών. Διαφορικοί τελεστές (κλίση, απόκλιση, περιστροφή). Κανόνας αλυσίδας. Εφαπτόμενο επίπεδο. Παράγωγος κατά διεύθυνση. Διαδοχικές μερικές διαφορίσεις. Ακρότατα σημεία και ακρότατα σημεία υπό συνθήκη. Διαφόριση διανυσματικών συναρτήσεων πολλών μεταβλητών. Ιακωβιανός πίνακας. Δυναμικές συναρτήσεις και επικαμπύλια ολοκληρώματα. Διπλά και τριπλά ολοκληρώματα. Υδατική Χημεία Χημεία υδρογόνου, οξυγόνου και νερού. Δομή του νερού, δίπολο, φυσικές και χημικές ιδιότητες του νερού. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στα οξέα και τις βάσεις, στην ισχύ τους, στις αντιδράσεις, στη συγκέντρωση των υδρογονοκατιόντων, στην ιονική ισχύ, στο συντελεστή ενεργότητας και στα ρυθμιστικά διαλύματα. Έμφαση δίνεται στην επίλυση προβλημάτων με θεωρητικό αλλά και πρακτικό ενδιαφέρον, όπως π.χ. το ανθρακικό σύστημα, η χημική του ισορροπία και οι υπολογισμοί συγκεντρώσεων ανθρακικών ενώσεων σε ανοικτά και κλειστά συστήματα. Το περιεχόμενο της ύλης ολοκληρώνεται με το κεφάλαια περί συμπλόκων, καθίζησης-διάλυσης (γινόμενο διαλυτότητας, επίδραση θερμοκρασίας και κοινού ιόντος στην διαλυτότητα, διαλυτότητα ανθρακικού ασβεστίου) και με τις οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις (εξίσωση Nernst, κατεύθυνση οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων, ελεύθερη ενέργεια και δυναμικό, ενεργότατα ηλεκτρονίων, διαθέσιμο χλώριο). Τεχνικές Σχεδιάσεις Απεικόνιση τρισδιάστατων σχημάτων σε δύο διαστάσεις. Βασικές Αρχές Σχεδιασμού. Χρήση Οργάνων Σχεδίασης. Σχεδιασμός κατόψεων, όψεων και τομών σε διάφορες κλίμακες όγκων, εγκαταστάσεων και κτιρίων με μολύβι και μελάνι Προγραμματισμός Η/Υ σε Γλώσσα FORTRAN Περιγραφή και χαρακτηριστικά των αλγορίθμων. Λογικά διαγράμματα. Στοιχεία της γλώσσας FORTRAN: αριθμητικές σταθερές, μεταβλητές, αριθμητικές εκφράσεις, εντολές εισόδου/εξόδου, εντολή FORMAT. Εντολές ελέγχου: εντολή απλής διακλάδωσης, εντολή διακλάδωσης προς τρεις διευθύνσεις, εντολή διακλάδωσης προς δύο διευθύνσεις, διακλάδωση προς πολλές διευθύνσεις, εντολή ανακύκλωσης. Αρχεία: κατηγορίες και οργάνωση αρχείων, εντολές FORTRAN για τη διαχείριση των αρχείων. Μεταβλητές με δείκτες: εντολή DIMENSION, είσοδος/έξοδος πινάκων. Δημιουργία 49 νέων τύπων δεδομένων. Υποπρογράμματα: υπορουτίνες και συναρτήσεις. Περιβαλλοντική Γεωλογία Εισαγωγή στην Περιβαλλοντική Γεωλογία. Θεμελιώδεις έννοιες της Περιβαλλοντικής Γεωλογίας. Συστήματα και κύκλοι του πλανήτη Γη. Δυναμική αλληλεπίδραση μεταξύ των συστημάτων. Θεωρία των λιθοσφαιρικών πλακών. Δομή και υλικά της γης. Ορυκτά. Πετρώματα: Πυριγενή, ιζηματογενή και μεταμορφωμένα. Φυσικές ιδιότητες των γεωλογικών υλικών. Συμπεριφορά πετρωμάτων και εδαφών. Επιπτώσεις των γήινων υλικών στο περιβάλλον. Διερευνήσεις του υπεδάφους. Επικίνδυνες γεωλογικές διαδικασίες. Σεισμοί. Κατολισθήσεις και κινήσεις των γήινων υλικών εξαιτίας της βαρύτητας. Καθιζήσεις. Διάλυση των ανθρακικών πετρωμάτων και καρστική τοπογραφία. Πλημμύρες και αίτια που τις προκαλούν. Ποτάμια συστήματα. Εδαφικοί πόροι. Διαδικασίες στην επιφάνεια της γης - Αποσάθρωση. Διάβρωση και απόθεση. Ορυκτοί πόροι. Δομικά υλικά. Ενεργειακοί πόροι. Άνθρακας και περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη χρήση του. Διαχείριση-διάθεση αποβλήτων. Ρυπαντές στο γεωλογικό περιβάλλον. Αλλαγή της ατμόσφαιρας. Σχεδιασμός χρήσεων γης και τεχνική γεωλογία. Φράγματα και αστοχίες. Ιατρική γεωλογία: ιχνοστοιχεία και υγεία. Εισαγωγή στους τοπογραφικούς και γεωλογικούς χάρτες και στην ερμηνεία δορυφορικών εικόνων. Αναγνώριση ορυκτών και πετρωμάτων. Οικολογία Βασικές Αρχές της Οικολογίας. Η οικολογία και το αντικείμενο της. Το Περιβάλλον και το Οικοσύστημα. Δομή και λειτουργία. Οικολογία συστημάτων. Ροή ενέργειας και βιογεωχημικοί κύκλοι. Περιοριστικοί παράγοντες σε ένα οικοσύστημα, πληθυσμοί, κοινότητες και διαπλάσεις, η εξέλιξη μιας βιοκοινότητας. Ο οργανισμός μέσα στο οικοσύστημα. Βιότοπος και οικολογικός θώκος. Οικολογική ισοδυναμία. Βιολογικό ρολόι. Εξέλιξη οικοσυστημάτων. Μελέτη βιοτόπων. Υδάτινο περιβάλλον (θάλασσες και ωκεανοί, λίμνες, ποτάμια και ρυάκια, εκβολές και υγρότοποι υφάλμυρου νερού), χερσαίο περιβάλλον (στρωμάτωση, αυξητικές μορφές, βιοτικές μορφές και μεγαδιαπλάσεις), μεσογειακά οικοσυστήματα (το κλίμα και η έννοια της σύγκλισης, βλάστηση, χλωρίδα και πανίδα, μείζονα περιβαλλοντικά προβλήματα). Εφαρμογή της οδηγίας των οικοτόπων (ΕΕ) στην Ελλάδα. Μετεωρολογία Εισαγωγή στις βασικές αρχές της μετεωρολογίας. Η ατμόσφαιρα και η θέρμανσή της, τα σύννεφα, οι άνεμοι, η θερμοκρασία, η υγρασία και η μέτρησή τους, χαρακτηριστικές ατμοσφαιρικές κυκλοφορίες, πρόγνωση του καιρού. 3ο ΕΞΑΜΗΝΟ Διαφορικές Εξισώσεις Διαφορικές Εξισώσεις πρώτης τάξης: Διαφορικές Εξισώσεις χωριζομένων μεταβλητών, Διαφορικές εξισώσεις τέλειων διαφορικών, Ολοκληρωτικοί Παράγοντες, Γραμμικές Διαφορικές Εξισώσεις, Εφαρμογές. Γενική Θεωρία Γραμμικών Διαφορικών Εξισώσεων: Ορίζουσα Wronski, Γραμμικές Διαφορικές Εξισώσεις με σταθερούς συντελεστές, Μη ομογενείς Γραμμικές Διαφορικές Εξισώσεις, Η μέθοδος των προσδιοριστέων συντελεστών, Η μέθοδος της μεταβολής των παραμέτρων (Η μέθοδος της μεταβολής των αυθαιρέτων σταθερών), Μέθοδος υποβιβασμού της τάξης. Συστήματα Διαφορικών Εξισώσε50 ων, Υπολογισμός του Εκθετικού Πίνακα. Εφαρμογές των διαφορικών Εξισώσεων, Γραμμικές Διαφορικές Εξισώσεις με μερικές Παραγώγους, Χωρισμός μεταβλητών, Προβλήματα αρχικών-συνοριακών τιμών, Η εξίσωση θερμότητας, Η κυματική εξίσωση, Η εξίσωση Laplace. Μηχανική Στερεού Σώματος Στοιχεία διανυσματικής άλγεβρας. Ορισμός δυνάμεων και ροπών. Συστήματα δυνάμεων και ροπών. Ισοδύναμα συστήματα. Συνθήκες ισορροπίας. Βαθμοί ελευθερίας, τρόποι στήριξης στερεού σώματος, κινηματική αστάθεια. Γεωμετρικά χαρακτηριστικά διατομών. Υπολογισμός αντιδράσεων στήριξης ισοστατικών φορέων. Διαγράμματα ελευθέρου σώματος ισοστατικών φορέων. Διαγράμματα M, Q, N. Ανάλυση επιπέδων και χωρικών ισοστατικών δικτυωμάτων, δοκών και πλαισίων. Ρευστομηχανική Εισαγωγή - Βασικές έννοιες ρευστομηχανικής. Προσέγγιση συνεχούς μέσου. Ιξώδες ρευστού. Στρωτή και τυρβώδης κίνηση. Βασικές έννοιες διανυσματικού λογισμού Πράξεις με διανύσματα και βαθμωτά μεγέθη. Τελεστές Nabla. Παραδοχές συμβολικής γραφής. Θεώρημα Gauss Κινηματική: Προσέγγιση Lagrange, προσέγγιση Euler. Θεώρημα μεταφοράς Reynolds, εξίσωση συνέχειας, ροϊκή συνάρτηση. Δυναμική Ισορροπία δυνάμεων σε απειροστό όγκο ρευστού. Εξισώσεις Navier Stokes. Βασικές Ροές. Εφαρμογές της εξίσωσης Navier Stokes. Αδιάστατη μορφή των εξισώσεων N.S. Εξισώσεις Εuler, Bernoulli, Darcy. Εφαρμογές της Υδραυλικής στην Επιστήμη των Μηχανικών Περιβάλλοντος, Βασικές εξισώσεις, Μεθοδολογία υδραυλικών υπολογισμών, παραδείγματα από την πράξη του Μηχανικού Περιβάλλοντος. Υδραυλικά Ομοιώματα. Τυρβώδης Ροή Χαρακτηριστικά τυρβώδους ροής. Τυρβώδεις τάσεις. Μοντέλα προσομοίωσης τυρβώδους ροής. Οριακή στοιβάδα. Η έννοια της οριακής στοιβάδας. Εξισώσεις της οριακής στοιβάδας. Κατανομή ταχυτήτων στην οριακή στοιβάδα. Στατική και δυναμική φόρτιση που ασκεί η ροή. Υδροστατική. Πιθανότητες και Στατιστική Βασικές έννοιες πιθανοτήτων, Βασικά αξιώματα των πιθανοτήτων, Δεσμευμένη πιθανότητα, Θεώρημα ολικής πιθανότητας, Θεώρημα Bayes, Τυχαίες μεταβλητές, Αθροιστική συνάρτηση κατανομής, Συνάρτηση πιθανότητας, Μέση τιμή, Διασπορά, Τυπική απόκλιση, Συντελεστής μεταβλητότητας, Κανονική κατανομή, Τυπική κανονική κατανομή, Λογαριθμική κανονική κατανομή, Ακολουθίες Bernoulli, Διωνυμική κατανομή, Γεωμετρική κατανομή, Αρνητική διωνυμική κατανομή, Διαδικασία και κατανομή Poisson, Εκθετική κατανομή, Συναρτήσεις μίας τυχαίας μεταβλητής, Άθροισμα και διαφορά ανεξαρτήτων τυχαίων μεταβλητών, Κεντρικό οριακό θεώρημα, Εκτίμηση παραμέτρων από παρατηρηθέντα δεδομένα, Μέθοδος την ροπών, Διαστήματα εμπιστοσύνης, Έλεγχοι υποθέσεων, Εμπειρικός Προσδιορισμός κατανομών, Έλεγχος Χ2 για τις κατανομές, Απλή Γραμμική παλινδρόμηση, Ανάλυση του απλού γραμμικού μοντέλου (Πίνακας Anova), Διάστημα εμπιστοσύνης για τη μέση τιμή Ε(Υ/Χ=x), Συντελεστής συσχέτισης, Έλεγχος υποθέσεων για τον συντελεστή συσχέτισης, Ανάλυση διασποράς (Πίνακες Anova). Πολιτική Οικονομία Μέτρηση του Εθνικού Εισοδήματος, ακαθάριστο εγχώριο προϊόν. Μέτρηση του κόστους 51 ζωής, δείκτης τιμών καταναλωτή. Παραγωγή και οικονομική μεγέθυνση. Η αποταμίευση η επένδυση και το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Το φυσικό ποσοστό ανεργίας. Το νομισματικό σύστημα. Ο πληθωρισμός: οι αιτίες και το κόστος του. Η μακροοικονομικής οικονομίας. Σχέση μεταξύ πληθωρισμού και ανεργίας. Υγιεινή και Ασφάλεια Εργασίας Το μάθημα αυτό εισάγει το φοιτητή στις έννοιες της υγιεινής και της ασφάλειας στην εργασία (ΥΑΕ), οι οποίες είναι οι βασικές συνιστώσες των συνθηκών εργασίας και συνδιαμορφώνονται καθοριστικά από το οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον, όπως αυτό αποτυπώνεται στις εκάστοτε πολιτικές. Ο φοιτητής καλείται να προσεγγίσει μια σειρά, ενίοτε ανόμοιων, θεμάτων, που σχετίζονται με την ΥΑΕ, όπως: Νομικό πλαίσιο για την υγιεινή και ασφάλεια της εργασίας. Ο ρόλος του τεχνικού ασφάλειας. Στατιστικά στοιχεία ατυχημάτων. Οργανισμοί σχετικοί με την ασφάλεια εργασίας και τα ατυχήματα. Βλαπτικοί παράγοντες (φυσικοί, χημικοί και βιολογικοί), π.χ. θόρυβος, θερμικό περιβάλλον, αερισμός και φωτισμός χώρων εργασίας, ιονίζουσα και μη-ιονίζουσα ακτινοβολία, ρύποι. Εργονομικοί και ψυχολογικοί παράγοντες. Διαχείριση της ΥΑΕ, όπου μελετάται μια σειρά ειδικών θεμάτων, όπως ασφάλεια χώρων και σήμανση, ασφάλεια μηχανολογικών, ηλεκτρικών και χημικών εργασιών, πυρασφάλεια, πυροπροστασία, ασφάλεια διακινήσεων και αποθηκεύσεων, μέσα ατομικής προστασίας, αντιμετώπιση ατυχημάτων. Το μάθημα περιλαμβάνει και εργαστηριακές ασκήσεις με όργανα καταγραφής βλαπτικών παραγόντων και εκπαίδευση σε πρωτόκολλα δειγματοληψιών. Δίνεται έτσι το βασικό υπόβαθρο για να μπορεί ο μελλοντικός φοιτητής να ανταποκριθεί στο ρόλο του τεχνικού ασφάλειας, είτε να συνεχίσει τη φοίτησή του σε θέματα ΥΑΕ σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Επιχειρησιακή Οικονομία Οι αγοραίες δυνάμεις της προσφοράς και της ζήτησης. Η ελαστικότητα και οι εφαρμογές της. Προσφορά ζήτηση και οικονομική πολιτική. Καταναλωτές, παραγωγοί και αποτελεσματικότητα των αγορών. Εξωτερικότητες. Δημόσια αγαθά και κοινόκτητοι πόροι. Το κόστος παραγωγής. Επιχειρήσεις σε ανταγωνιστικές αγορές. Μονοπώλιο, ολιγοπώλιο, μονοπωλιακός ανταγωνισμός. Η διανομή του εισοδήματος. Η θεωρία επιλογών του καταναλωτή. Εργαστήριο Ενόργανης Ανάλυσης Φασματομετρία Υπεριώδους - ορατού, Νόμος Lambert-Beer, Τεχνική μετρήσεωνπρότυπα διαλύματα, καμπύλη αναφοράς, Φασματοφωτόμετρα απλής-διπλής δέσμης. Φασματοσκοπία Εκπομπής-Απορρόφησης, Εκπομπή και απορρόφηση ακτινοβολιών, Ατμοποίηση, Παρεμποδίσεις (φασματικές, φυσικές, χημικές), Φασματοσκοπία απορρόφησης, Ατομοποιητής θερμαινόμενου γραφίτη, Φλόγες-πηγές ακτινοβολιών, λυχνίες κοίλης καθόδου, Μέτρηση απορρόφησης, Μεταλλάκτες ακτινοβολίας (ανιχνευτές). Χρωματογραφία, Εισαγωγή, Υγρή Χρωματογραφία, Αέριος Χρωματογραφία (τροφοδοσία φέροντος αερίου, θάλαμος εισαγωγής, στήλη διαχωρισμού, σύστημα ανίχνευσης), Ανιχνευτές: σύλληψης ηλεκτρονίων ECD, θερμικής αγωγιμότητας TCD, Ιονισμού φλόγας FID, Ποιοτική ανάλυση-βαθμονόμηση και πρότυπα, Μέθοδος εσωτερικού προτύπου. Υγρή χρωματογραφία υψηλής επιλογής (HPLC), Κανονικής και αντίστροφης φάσης HPLC, Οργανολογία, Συστήματα άντλησης, Συστήματα έκχυσης δείγματος, 52 Στήλες, Υλικά πλήρωσης στηλών. Φασματομετρία μαζών, εισαγωγή, θεωρητικό μέρος, ερμηνεία των φασμάτων μαζών-τύποι, θραυσματοποίησης στα φάσματα μαζών. Κοινωνιολογία Γενική εισαγωγή στην κοινωνιολογία, κεντρικές έννοιες, βασικές θεωρίες, η οργάνωση και η λειτουργία της κοινωνίας, σύνδεση των κοινωνικών φαινομένων με το περιβάλλον. Ειδικά Κεφάλαια Υπολογιστών-MATLAB Εισαγωγή στο περιβάλλον εργασίας του Matlab. Πράξεις, ενσωματωμένες συναρτήσεις, format. M.file editor. Μονοδιάστατες σειρές. Πίνακες, πράξεις με πίνακες, αντιστροφή πίνακα, επίλυση γραμμικών συστημάτων. Το πρόβλημα των χαρακτηριστικών τιμών ενός πίνακα, ιδιοτιμές, ιδιοδιανύσματα. Πολυώνυμα. Μιγαδικοί αριθμοί. Η εφαρμογή Polytool toolbox. Προγραμματισμός συναρτήσεων. Κελιά, δομές. Παλινδρόμηση, παρεμβολή, εφαρμογή Curve Fitting toolbox. Διαγράμματα: διαγράμματα διασποράς, πολικά διαγράμματα, ιστογράμματα, τρισδιάστατα διαγράμματα επιφανειών. Αριθμητική προσέγγιση παραγώγου. Η συνάρτηση polyder. Υπολογισμός ολοκληρωμάτων: συνάρτηση quad, quadl, trapz, int. Κανονικές διαφορικές εξισώσεις (Ordinary Differential Equations): μέθοδος Euler, Runge-Kutta methods. Εντολές ode23 και ode45. Μερικές διαφορικές εξισώσεις (Partial Differential Equations). PDE tool. 4ο ΕΞΑΜΗΝΟ Αντοχή των Υλικών Ανάλυση τανυστών. Ανάλυση παραμορφώσεων. Γεωμετρία παραμόρφωσης, κύριες παραμορφώσεις, συμβιβαστότητα παραμορφώσεων. Ανάλυση τάσεων. Διάνυσμα τάσης, κύριες τάσεις, εξισώσεις ισορροπίας, διάγραμμα Mohr. Σχέσεις τάσεωνπαραμορφώσεων. Συνοριακά προβλήματα της ελαστοστατικής, η αρχή της επαλληλίας και η αρχή του Saint-Venant. Επίπεδη παραμόρφωση και επίπεδη ένταση. Ανάλυση λεπτότοιχων δοχείων υπό πίεση. Mη-γραμμική συμπεριφορά των υλικών. Κάμψη δοκών. Λοξή και έκκεντρη φόρτιση. Κάμψη και διάτμηση. Ελαστική γραμμή. Στρέψη. Ενεργειακά θεωρήματα και εφαρμογές. Υπερστατικοί φορείς. Κριτήρια αστοχίας. Ευστάθεια κατασκευών. Αριθμητική Ανάλυση Αριθμητική Επίλυση Εξισώσεων: Μέθοδος Διχοτόμησης, Μέθοδος Εσφαλμένης θέσης, Μέθοδος σταθερού σημείου, Μέθοδος Newton-Rapshon, Μέθοδος τέμνουσας. Σύγκριση των μεθόδων προσδιορισμού μιας ρίζας μιας μη γραμμικής εξίσωσης. Αριθμητική Επίλυση Γραμμικών Συστημάτων: Μέθοδος απαλοιφής Gauss-Jordan, Μέθοδος Crout, Μέθοδος Jacobi, Μέθδος Gauss-Seidel. Πεπερασμένες και Διαιρεμένες Διαφορές: Διαφορές, Διαιρεμένες διαφορές. Παρεμβολή-Προσέγγιση με Συμπτωτικά Πολυώνυμα: Πολυωνυμική Παρεμβολή, Σφάλμα της Πολυωνυμικής Προσέγγισης, Το Πολυώνυμο Παρεμβολής του Lagrange, Το Πολυώνυμο Παρεμβολής του Newton για διαιρεμένες διαφορές και πεπερασμένες διαφορές. Παρεμβολή με Κυβική Spline. Αριθμητική Ολοκλήρωση: Μέθοδος Τραπεζίου, Μέθοδος Simpson. Αριθμητική Επίλυση Διαφορικών Εξισώσεων: Μέθοδος Euler, Μέθοδος Runge-Kutta τέταρτης τάξεως, Μέθοδος προσδιοριστέων συντελεστών, Μέθοδοι Πεπερασμένων διαφορών για αριθμητική επίλυση Διαφορικών Εξισώσεων με Μερικές Παραγώγους (Πρόβλημα Θερμότητας, Κυματική Εξίσωση, Εξίσωση Laplace). 53 Περιβαλλοντική Μικροβιολογία Εισαγωγή στην Μικροβιολογία, μικροσκοπική παρατήρηση, ταξινόμηση μικροοργανισμών, ανατομία προκαρυωτικών και ευκαρυωτικών κυττάρων, μεταβολισμός ετερότροφων οργανισμών, θρέψη και φυσιολογία μικροοργανισμών, ανάπτυξη μικροοργανισμών, μικροοργανισμοί σε συστήματα αερόβιας βιολογικής επεξεργασίας υγρών αποβλήτων, αναερόβια αναπνοή με νιτρικό και θειικό σαν τελικούς ηλεκτρονικούς δέκτες, υποχρεωτικά αναερόβιοι μικροοργανισμοί και παραγωγή μεθανίου, βιοαποικοδόμηση ξενοβιοτικών χημικών ενώσεων. Παγκόσμια Βιογεωχημεία Εισαγωγή στη βιογεωχημεία, δημιουργία και εξέλιξη της γης, βασικές βιολογικές, γεωλογικές και φυσικοχημικές αρχές, απαραίτητες έννοιες και εξισώσεις για την προσομοίωση βιογεωχημικών κύκλων, βασικοί μηχανισμοί και αρχές βιογεωχημικών κύκλων, δεξαμενές και ροές στοιχείων, η ατμόσφαιρα και η ανταλλαγή ενώσεων με τα άλλα τμήματα του συστήματος της γης, ο ρόλος της βιόσφαιρας στην χημεία της ατμόσφαιρας, των εδαφών και των νερών, βιογεωχημικοί κύκλοι άνθρακα, αζώτου, θείου, φωσφόρου και οξυγόνου, μεταβολές βιογεωχημικών κύκλων και παγκόσμιες περιβαλλοντικές αλλαγές, πειραματική μελέτη βιογεωχημικών κύκλων. Εφαρμοσμένη Υδραυλική Εισαγωγή: Εφαρμογές της Υδραυλικής και της Μηχανικής Ρευστών στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος. Ροή σε κλειστούς αγωγούς: Γραμμικές και τοπικές απώλειες. Πλήγμα κριού. Ροή σε ανοικτούς αγωγούς: Εξίσωση Gaukler-Manning-Strikler. Ταξινόμηση ροών σε ανοικτούς αγωγούς. Υδραυλικό άλμα. Υδραυλική συμπεριφορά μετωπικών και πλευρικών υπερχειλιστών. Στραγγαλισμός ροής. Ειδικά κεφάλαια εφαρμοσμένης υδραυλικής. Υπολογισμός υδραυλικών έργων στην επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος. Παραδείγματα εφαρμογής. Εφαρμοσμένη Θερμοδυναμική Θερμοδυναμικές ιδιότητες, θερμοκρασία και πίεση, ισορροπίες φάσεων, βασικοί υπολογισμοί. Πρώτος θερμοδυναμικός νόμος, ενθαλπία, εσωτερική ενέργεια, θερμοχωρηκτικότητα υπό σταθερή πίεση και σταθερό όγκο. Δεύτερος θερμοδυναμικός νόμος, εντροπία. Θερμικές μηχανές, βασικές διεργασίες, κύκλοι Carnot, Rankine, Brayton, Otto και Diesel. Αντλίες θερμότητας. Θερμοδυναμικοί υπολογισμοί χημικών αντιδράσεων, χημική ισορροπία και κινητική. Θερμοχημεία, θερμότητα χημικών αντιδράσεων. Ατμοσφαιρική Χημεία Τροποσφαιρική φωτοχημεία, αρχές, ρυθμοί φωτόλυσης, βασική κινητική ατμοσφαιρικών αντιδράσεων, κινητική σε πραγματική και προσομοιωμένη ατμόσφαιρα, φωτοχημική ρύπανση, ομοιογενείς και ετερογενείς ατμοσφαιρικές αντιδράσεις, χημεία της φυσικής ατμόσφαιρας, επίδραση τροποσφαιρικών χημικών αντιδράσεων στην στρατόσφαιρα, χημεία της στρατόσφαιρας, χημεία και χημικές αντιδράσεις σωματιδίων, αναλυτικές μέθοδοι. Το μάθημα περιλαμβάνει και εργαστηριακές ασκήσεις. 54 Φυσική της Ατμόσφαιρας – Κλιματολογία Εισαγωγή στην φυσική της ατμόσφαιρας, δομή και σύσταση της ατμόσφαιρας, νόμοι ακτινοβολίας, διάδοση της ακτινοβολίας, ενεργειακό ισοζύγιο, μεταβολές πίεσης και πυκνότητας της ατμόσφαιρας, κίνηση, διάχυση και διασπορά, ατμοσφαιρικές αναταράξεις, συνθήκες ευστάθειας, κλιματολογία πόλεων, ατμοσφαιρικά οπτικά φαινόμενα. 5ο ΕΞΑΜΗΝΟ Ακτινοβολίες και Περιβάλλον Τι είναι οι ακτινοβολίες - Είδη ακτινοβολίας. Η/Μ και σωματιδιακή ακτινοβολία. Αλληλεπίδραση με την ύλη. Πηγές ακτινοβολίας στο περιβάλλον – Μονάδες. Υπεριώδης, ορατή και υπέρυθρη – επιπτώσεις. Ακτίνες Χ – εφαρμογές – επιπτώσεις. Ακτίνες γ – εφαρμογές – επιπτώσεις. Μικροκύματα – Ραδιοκύματα – εφαρμογές. Ηλεκτρομαγνητικά πεδία από ανθρωπογενείς πηγές (δίκτυα διανομής Ηλ. Ενέργειας, ασύρματα δίκτυα, ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές συχνότητες, οικιακές συσκευές κλπ). Επιπτώσεις από ανθρωπογενείς πηγές. Ραδιενέργεια - Εισαγωγικές έννοιες Πυρηνικής Φυσικής – Μονάδες. Δοσιμετρία – Όρια έκθεσης - Ραδιοπροστασία Σχάση, σύντηξη, Πυρηνική ενέργεια – πυρηνικά κατάλοιπα – Ραδιοχρονολόγηση. Ραδιενέργεια από πυρηνικά ατυχήματα και επιπτώσεις. Κοσμική ακτινοβολία. Δομικά Υλικά – Ιδιότητες & Συμπεριφορά Εισαγωγή στις βασικές φυσικές, μηχανικές και χημικές, ιδιότητες των φυσικών και τεχνητών υλικών. Αναφορά στις βασικές κατηγορίες δομικών υλικών: φυσικοί και τεχνητοί λίθοι, κονίες και κονιάματα, σκυρόδεμα, χάλυβας και τα άλλα μέταλλα, φυσικά και τεχνητά ξύλα, κεραμικά, γυαλί, ασφαλτικά, στεγανωτικά, πολυμερή, θερμομονωτικά και ηχομονωτικά υλικά, χρώματα, κλπ. Νέα δομικά υλικά με έμφαση στον έλεγχο της ηλιακής ακτινοβολίας και του φυσικού φωτισμού. Στοιχεία δομικής φυσικής Θερμομόνωση, υγρομόνωση, πυροπροστασία και αναφορά στην ηχομόνωση σε δομικά έργα. Μέθοδοι και υλικά θερμομόνωσης. Βασικές έννοιες. Ιδιότητες. Χαρακτηριστικά. Προδιαγραφές. Υγρομόνωση. Βασικές έννοιες. Στεγάνωση δομικών κατασκευών σε επαφή με το έδαφος (υγρασία εδάφους). Στεγάνωση κελύφους κτιρίου (εξωτερική υγρασία υγρασία από εσωτερικούς χώρους). Απαιτήσεις θερμομόνωσης σύμφωνα με τον ΚΕΝΑΚ – Υπολογισμοί. Πυροπροστασία. Παθητική ενεργητική πυροπροστασία. Κανονισμός θερμομόνωσης, πυροπροστασίας. Υπολογισμοί. Στατική των Κατασκευών Εισαγωγή στην ανάλυση των κατασκευών και στην άλγεβρα των μητρώων. Η αρχή των δυνατών έργων. Η άμεση μέθοδος δυσκαμψίας. Θεώρηση συνοριακών συνθηκών. Μητρώο δυσκαμψίας ράβδου. Ανάλυση επιπέδων και χωρικών δικτυωμάτων. Μητρώο δυσκαμψίας στοιχείου δοκού. Ανάλυση επιπέδων και χωρικών πλαισίων. Προγράμματα Η/Υ για την ανάλυση των κατασκευών. Η Μέθοδος Πεπερασμένων Στοιχείων. Ανάλυση γενικών τρισδιάστατων κατασκευών. Ειδικά θέματα και εφαρμογές στην Μηχανική Περιβάλλοντος. Τηλεπισκόπηση Βασικές αρχές τηλεπισκόπισης, βασικές αρχές φωτογραμμετρίας, διάδοση ακτινοβολίας. Εισαγωγή στην ανάλυση εικόνας. Πολυφασματικές και υπερφασματικές εικόνες, δορυφόροι στο οπτικό φάσμα, δορυφόροι στο υπέρυθρο και μικροκυματικό φάσμα. 55 Σημερινοί δορυφόροι και διαστημικά προγράμματα γεωπαρατήρησης, εφαρμογές τηλεπισκόπισης στην ολοκληρωμένη περιβαλλοντική διαχείριση. Πρακτική εξάσκηση με το λογισμικό IDRISI Andes. Τεχνική Φυσικών Διεργασιών Βασικές έννοιες, μηχανισμοί και οι παράμετροι σχεδιασμού που αφορούν στις σπουδαιότερες φυσικές διεργασίες που ενδιαφέρουν το Μηχανικό Περιβάλλοντος. Περιλαμβάνονται διεργασίες μηχανικών διαχωρισμών (π.χ. καθίζηση, διήθηση), διεργασίες μεταφοράς μάζας (π.χ. προσρόφηση, απορρόφηση) και διεργασίες εναλλαγής θερμότητας. Υδρογεωλογία Ο υδρολογικός κύκλος. Κατακρημνίσματα και εξατμισοδιαπνοή. Ροή υδρορρευμάτων. Υδροφόροι σχηματισμοί - Ιδιότητες των υδροφόρων οριζόντων. Αρχές που διέπουν τη ροή των υπόγειων νερών. Ελεύθεροι και αρτεσιανοί υδροφόροι ορίζοντες. Πηγές. Προστασία καρστικών συστημάτων. Υδρογεωλογικοί χάρτες. Διακύμανση της στάθμης του υπόγειου νερού. Εμπλουτισμός των υπόγειων νερών. Ροή του υπόγειου νερού προς τις γεωτρήσεις. Προσδιορισμός των υδραυλικών παραμέτρων. Περιβαλλοντικές επιπτώσεις που σχετίζονται με τα υδρογεωλογικά συστήματα. Διείσδυση αλμυρού νερού. Γεωθερμική ενέργεια. Υδροχημεία - Ποιότητα, ρύπανση και έλεγχος των υπόγειων νερών. Μεταφορά μάζας μέσω της ροής του υπόγειου νερού. Γεωφυσική διερεύνηση των υπόγειων νερών. Τεχνητός εμπλουτισμός των υπόγειων νερών. ΧΥΤΑ - υδρογεωλογικές θεωρήσεις. Υπόγειο νερό και γεωτεχνικά προβλήματα. Σχεδιασμός και κατασκευή υδρογεωτρήσεων και γεωτρήσεων ελέγχου. Τεχνικές προσομοίωσης της ροής των υπόγειων νερών. Διαχείριση των υπόγειων νερών. Συνδυασμένη διαχείριση υδρολογικής λεκάνης – θεσμικό πλαίσιο διαχείρισης των υδατικών πόρων. Φαινόμενα Μεταφοράς Εξισώσεις μεταφοράς μάζας, ενέργειας, ορμής, θερμότητας και διαχύσεως ιδανικών και μη-ιδανικών ρευστών. Μετατροπές λόγω περιστροφής της Γης. Εισαγωγή στα φαινόμενα μεταφοράς ιονισμένων ρευστών εντός μαγνητικών πεδίων, κλασική και νεοκλασική μεταφορά. Γεωδαισία Εισαγωγή, γεωδαιτικές παραδοχές, στοιχειώδη προβλήματα του εδάφους, θεμελιώδη προβλήματα, εμβαδά, ορθόγωνο, αποτύπωση γηπέδου, μεταφορά και στροφή συστήματος αναφοράς, γωνιομετρήσεις-θεοδόλιχος, στοιχεία θεωρίας σφαλμάτων, αναγωγή μήκους στην επιφάνεια της θάλασσας, τεχνικές προδιαγραφές γεωδαιτικών εργασιών, πολυγωνικές οδεύσεις, καταβιβασμός σημείου, πύκνωση τριγωνομετρικών δικτύων (Εμπροσθοτομία, Γενική Εμπροσθοτομία, Πλαγιοτομία, Οπισθοτομία, Πλευροτομία), ηλεκτρομαγνητικά κύματα-Γεωδαιτικός σταθμός, γεωμετρική χωροστάθμηση-χωροβάτης, τριγωνομετρική χωροστάθμηση, παγκόσμιο σύστημα προσδιορισμού θέσεων (GPS), αποτυπώσεις, τομές εδάφους, στοιχεία χαρτογραφίας. CAD/CAM Περιβάλλον σχεδίασης: εντοπισμός σημείων - συντεταγμένες, βοηθήματα σχεδίασης 56 (SNAP, GRID, σημεία έλξης αντικειμένων, CO-ORDS, κ.λπ.), χειρισμός αρχείων (εντολές save, open, saveas, qsave). Οργάνωση σχεδίου: Στρώσεις (Layers), ρυθμίσεις των στρώσεων, Όρια σχεδίου, Ορισμός ιδιοτήτων σχεδίασης. Εντολές σχεδίασης των βασικότερων σχημάτων: σχεδίαση ευθυγράμμων τμημάτων, κύκλων και τόξων, σχεδίαση πολυγράμμων. Τροποποίηση και αναπαραγωγή αντικειμένων. Γραφή κειμένου: Δημιουργία και ρύθμιση στυλ γραφής κειμένου, Κείμενο απλών σειρών, Κείμενο παραγράφων, Διαγράμμιση, Διαστασιολόγηση, Αρχή δημιουργίας τρισδιάστατων μοντέλων - Βασικά τρισδιάστατα σώματα (solids). Σύνθετα τρισδιάστατα αντικείμενα. Αντικείμενα από: Εξώθηση, Περιστροφή, Σύνθεση, Αφαίρεση, Κατάτμηση. Τροποποίηση και επεξεργασία τρισδιάστατων αντικειμένων. Δημιουργία δυσδιάστατων απόψεων και τομών από τρισδιάστατα στερεά. Φύλλα εκτύπωσης (Layouts) – Εκτύπωση. 6ο ΕΞΑΜΗΝΟ Τεχνική των Χημικών και Βιοχημικών Διεργασιών Κινητική χημικών αντιδράσεων: αντιδράσεις 0ης, 1ης, 2ης τάξης, μονόδρομες και αμφίδρομες, σύνθετα συστήματα αντιδράσεων (παράλληλες, επάλληλες αντιδράσεις). Κινητική ενζυμικών και μικροβιακών αντιδράσεων με κύριες την κινητική MichaelisMenten και Monod, κινητική παρεμπόδισης. Σχεδιασμός ιδανικών αντιδραστήρων (μέσω ισοζυγίων μάζας και ενέργειας) διαλείποντος έργου, συνεχούς λειτουργίας με ανάμειξη και εμβολικής ροής. Συστήματα αντιδραστήρων (σε σειρά, παράλληλα). Μεγιστοποίηση αποδόσεων. Απόκλιση από την μη ιδανική κατάσταση. Τεχνολογία μη Συμβατικών Πηγών Ενέργειας I Εισαγωγή: Ενεργειακό ισοζύγιο και υφιστάμενο μίγμα ενεργειακών πηγών. Υπερθέρμανση του πλανήτη. Εξάντληση των αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων, κορύφωση της πετρελαϊκής παραγωγής. Ολικό και τεχνικό δυναμικό των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ). Προοπτικές και στόχοι αύξησης του μεριδίου των ΑΠΕ, το Πρωτόκολλο του Κυότο, η Οδηγία 20-20-20 και το συνέδριο της Κοπεγχάγης. Ηλιακή Ενέργεια: Ολικό και τεχνικό δυναμικό, ένταση της ηλιακής ακτινοβολίας και οι διακυμάνσεις της, προσπίπτουσα ακτινοβολία σε συλλέκτη, βέλτιστη κλίση συλλέκτη. Άμεση, διάχυτη και ανακλώμενη συνιστώσα της ηλιακής ακτινοβολίας. Ενεργητικά ηλιακά συστήματα, τύποι και τεχνολογίες, βασικά στοιχεία σχεδιασμού. Παθητικά ηλιακά συστήματα, βασικοί υπολογισμοί θερμικής παραγωγής. Ηλιακή Ηλεκτροπαραγωγή, φωτοβολταϊκά συστήματα, αρχή λειτουργίας και τεχνολογίες, χαρακτηριστικές καμπύλες λειτουργίας, βασικοί υπολογισμοί. Αυτόνομα και υβριδικά φωτοβολταϊκά συστήματα, βασικοί υπολογισμοί, συσσωρευτές ηλεκτρικής ενέργειας. Θερμικά ηλιακά συστήματα ηλεκτροπαραγωγής, περιγραφή και δυνητικές εφαρμογές. Αιολική Ενέργεια: Ολικό και τεχνικό δυναμικό, διαθέσιμη και απολήψιμη ισχύς ανέμου, κατανομές ταχύτητας ανέμου, χάρτες αιολικού δυναμικού. Ανεμογεννήτριες, περιγραφή, βασικοί σχεδιαστικοί υπολογισμοί, καμπύλη ισχύος. Διαστασιολόγηση ανεμογεννητριών και αιολικών πάρκων. Αυτόνομα και υβριδικά αιολικά συστήματα, βασικοί υπολογισμοί. Βιομάζα: Τύποι και χαρακτηριστικά βιομάζας, δυνητικό και εκμεταλλεύσιμο δυναμικό. Η βιομάζα ως καύσιμο, στοιχειακή σύσταση και θερμογόνος δύναμη. Συμπαραγωγή ηλεκτρικής/θερμικής ισχύος από βιομάζα, καύση και σύγκαυση, αεριοποίηση, χώνευση και συμπαραγωγή από βιοαέριο. Παραγωγή βιοκαυσίμων, πυρόλυση βιομάζας, παραγω- 57 γής βιοαιθανόλης και βιοντίζελ, πελλέτες βιομάζας. Ολοκληρωτικό δυναμικό βιομάζας, βιοκαύσιμα δεύτερης γενιάς και η αρχή του βιο-διυλιστηρίου. Ενέργεια Υδατοπτώσεων: Δυναμικό στην Ελλάδα, περιγραφή και τύποι υδροστροβίλων, βασικοί σχεδιαστικοί υπολογισμοί και ενεργειακή απόδοση στροβίλων Francis και Kaplanς. Γεωθερμία: Γεωθερμικό δυναμικό, γεωθερμικά πεδία υψηλής, μέσης και χαμηλής ενθαλπίας, διαπερατότητα πετρωμάτων, πεδία νερού και ατμού, πεδία ξηρών βράχων, παραγωγή γεωθερμικών ρευστών και ανανεωσιμότητα γεωθερμικής ενέργειας, υπέρθεση και επανεισαγωγή. Γεωθερμική συμπαραγωγή, περιγραφή εγκαταστάσεων ξηρού ατμού, ακαριαίου ατμού και διπλού κυκλώματος, ηλεκτρική/θερμική συμπαραγωγή και απόδοση. Τεχνολογίες θέρμανσης, θέρμανση από πεδία μέσης ενθαλπίας, γεωθερμικές αντλίες θερμότητας, περιγραφή συστημάτων, θερμική απόδοση. Επιχειρησιακή Έρευνα Η γένεση της επιχειρησιακής έρευνας. Η επίδραση της επιχειρησιακής έρευνας. Θεώρηση της διαδικασίας μοντελοποίησης στην επιχειρησιακή έρευνα. Εισαγωγή στο γραμμικό προγραμματισμό. Θεωρία και εφαρμογές. Επίλυση προβλημάτων γραμμικού προγραμματισμού. Η μέθοδος Simplex. Τα προβλήματα μεταφοράς και ανάθεσης. Ακέραιος προγραμματισμός. Γραμμικός προγραμματισμός στόχων και οι διαδικασίες επίλυσης του. Ανάλυση δικτύων. Προγραμματισμός και έλεγχος έργων με τις μεθόδους PERT-CPM. Δυναμικός προγραμματισμός. Παραδείγματα περιβαλλοντικών προβλημάτων που επιλύονται με τεχνικές της επιχειρησιακής έρευνας. Επίλυση περιβαλλοντικών προβλημάτων με τη χρήση λογιστικών φύλλων (Excel). Τεχνική Υδρολογία Εισαγωγή, τυπικά έργα που απαιτούν υδρολογικό σχεδιασμό, υδρολογικός κύκλος και ισοζύγιο νερού, κατακρημνίσεις, βροχόπτωση, διήθηση και διείσδυση, εξάτμιση και διαπνοή, μέτρηση επιφανειακής απορροής, εκχειλιστές, οπές, άλλες υδραυλικές κατασκευές, μέτρηση παροχής, υδρογραφήματα, θεωρία μοναδιαίου υδρογραφήματος, διόδευση πλημμύρας, αποθήκευση σε υδροταμιευτήρες, ροή σε αγωγούς υπό πίεση, αντλίες, ροή σε ανοικτούς αγωγούς, σχεδιασμός υγειονομικών υπονόμων, σχεδιασμός υπονόμων ομβρίων, ορθολογική μέθοδος, δεξαμενές κατακράτησης, οχετοί, υπόγεια ροή. Τεχνολογία και Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Ι Εισαγωγή και εξέλιξη στη διαχείριση στερεών αποβλήτων, Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία, πηγές, είδη και σύνθεση αστικών στερεών αποβλήτων, φυσικά, χημικά και βιολογικά χαρακτηριστικά αστικών στερεών αποβλήτων, επικίνδυνα απόβλητα ως συστατικά αστικών στερεών αποβλήτων, παραγωγή αστικών στερεών αποβλήτων, διαχωρισμός, προσωρινή αποθήκευση και επεξεργασία στη πηγή, συλλογή αστικών στερεών αποβλήτων και υλικών διαχωρισθέντων στη πηγή, μεταφορά και σταθμοί μεταφόρτωσης αστικών στερεών αποβλήτων, διαχωρισμός και μηχανική επεξεργασία αστικών στερεών αποβλήτων, εγκαταστάσεις ανάκτησης υλικών (MRFs) και χημική ανακύκλωση, τεχνολογίες χημικής επεξεργασίας, τεχνολογίες θερμικής επεξεργασίας, τεχνολογίες βιολογικής επεξεργασίας, στρατηγικές για επιλογή και συνδυασμό τεχνολογιών, παραδείγματα πεδίου (case studies). 58 Συστήματα Γεωγραφικών Πληροφοριών - GIS Βασικές αρχές της ψηφιακής χαρτογραφίας. Κατηγορίες και δόμηση των δεδομένων. Πλεγματικά (raster) και διανυσματικά (vector) δεδομένα. Χωρικές βάσεις δεδομένων. Η σπουδαιότητα της κλίμακας. Η κλίμακα συλλογής των δεδομένων. Η γενίκευση. Συλλογή δεδομένων από χάρτες. Συλλογή δεδομένων με τηλεπισκόπιση. Το Παγκόσμιο Σύστημα Καθορισμού θέσης (GPS). Συστήματα συντεταγμένων. Μέθοδοι γεωαναφοράς δεδομένων. Εργασία με πολλαπλά επίπεδα πληροφοριών. Τοπολογία: σχέσεις μεταξύ γεωγραφικών αντικειμένων. Οι περιγραφικές ιδιότητες των αντικειμένων του χάρτη. Γεωκωδικοποίηση. Αποκαλύπτοντας τις πληροφορίες: Θεματικοί χάρτες, οπτική ανάλυση, χωρική αναζήτηση. Ανάλυση δικτύων: πλοήγηση μέσα στο αυτοκίνητο, ανάλυση χρόνου διαδρομής, ανάλυση της βέλτιστης διαδρομής. Φορητά GIS: Εύρεση θέσης, Location Based Services (LBS), τηλεματική. Χρήσιμες εφαρμογές GIS: κίνδυνος πλημμύρας, υπηρεσίες εκτάκτων αναγκών, κτηματομεσιτικά γραφεία, προστασία περιβάλλοντος, εμπόριο. GIS και διαδίκτυο: απλοί χάρτες σε ιστοσελίδες, χαρτογραφικές θέσεις στο διαδίκτυο, λογισμικό GIS και διαδίκτυο. Πολυκριτηριακές αναλύσεις: κατασκευή αρχείων κανάβου, ανάλυση των μεταβλητών. Εφαρμογή σε πραγματική περίπτωση. Τεχνολογία Περιβαλλοντικών Μετρήσεων Εισαγωγή στις ηλεκτρικές μετρήσεις (DC – AC, Volt, Ampere, Ohm, Συχνότητα, Ισχύς, Noise, Error, Αναλογικά και Ψηφιακά Σήματα (A/D & D/A Converters), Όργανα Μέτρησης Ηλεκτρικών Μεγεθών). Μετρήσεις μη ηλεκτρικών μεγεθών – αισθητήρες (Θέση, Γωνία, Υψόμετρο και Στάθμη, Δύναμη, Ροπή, Ταχύτητα, Επιτάχυνση, Πίεση, Θερμοκρασία, Υγρασία). Δειγματοληψίες υδάτων (Επιλογή παραμέτρων ελέγχου, Δειγματοληψία, Κατεργασία δειγμάτων, Προσδιορισμός παραμέτρων, Έλεγχος ποιότητας αποτελεσμάτων, Αξιολόγηση αποτελεσμάτων, Οριακές τιμές παραμέτρων ρύπανσης, Βασικές αρχές λειτουργίας δειγματοληπτών νερού, Κατηγορίες νερών και παράμετροι ελέγχου ανά κατηγορία, Οργάνωση και πραγματοποίηση δειγματοληψιών σε επιφανειακά νερά (λίμνες και ποταμούς), υπόγεια νερά, πόσιμο νερό, θαλάσσιο περιβάλλον και βροχή). Όργάνα και μετρήσεις στάθμης και ταχύτητας νερού (Βασικές αρχές λειτουργίας σταθμήμετρων για μετρήσεις σε ποταμούς, λίμνες και υπόγεια νερά, Βασικές αρχές λειτουργίας ρευματομέτρου τύπου μυλίσκου (μονοδιάστατου και δισδιάστατου), Βασικές αρχές λειτουργίας ακουστικού ρευματομέτρου, Βασικές αρχές λειτουργίας ηχοβολιστικών οργάνων (sonar), Βασικές αρχές λειτουργίας μετεωρολογικών σταθμών. Όργανα και μετρήσεις φυσικοχημικών παραμέτρων (Βασικές αρχές λειτουργίας θερμομέτρων, Βασικές αρχές λειτουργίας pH-μετρων, Βασικές αρχές λειτουργίας αγωγιμόμετρων, Βασικές αρχές λειτουργίας οργάνων μέτρησης διαλυμένου οξυγόνου, Βασικές αρχές λειτουργίας οργάνων μέτρησης θολερότητας). Όργανα και μετρήσεις ανοργάνων ρύπων και τοξικών ουσιών (Βασικές αρχές λειτουργίας ιοντικής και υγρής χρωματογραφίας, Εφαρμογές της ιοντικής και υγρής χρωματογραφίας στον προσδιορισμό ανόργανων και τοξικών ρύπων, Προκατεργασία υγρών και στερεών δειγμάτων για το προσδιορισμό ανόργανων και τοξικών ρύπων), Βασικές αρχές λειτουργίας αέριας χρωματογραφίας και φασματοσκοπίας μάζας, Εφαρμογές της αέριας χρωματογραφίας και φασματοσκοπίας μάζας στον προσδιορισμό τοξικών ρύπων, Προσδιορισμός μετάλλων σε νερά και απόβλητα, Διάκριση μορφών μετάλλων, Βασικές αρχές λειτουργίας ατομικής απορρόφησης). Όργανα μέτρησης ακτινοβολίας και αερίων (Πυρανόμετρα, Ανιχνευτές Η/Μ Πεδίων, Σένσορες υπερύθρου, Αναλυτές CO2, CO, CH4). Μέτρηση σωματιδίων (Lasair – Particle 59 Measuring System, Nephelometer, Particle Soot Absorption Photometer). SCADA – Supervisory Control And Data Acquisition (Ενσύρματα και Ασύρματα Δίκτυα Δεδομένων, Διασυνδεσημότητα και Πρωτόκολλα Επικοινωνίας, Συλλογή Δεδομένων από Η/Υ και Dataloggers, Εφαρμογές Η/Υ (DasyLab, Labview), Έλεγχος - Multifunction Cards). Εφαρμογές συστημάτων αυτομάτου ελέγχου. Εδαφική ρύπανση-δειγματοληψίες ιλύοςέλεγχος στερεών αποβλήτων (Βασικές αρχές λειτουργίας οργάνων μέτρησης γεωφυσικών παραμέτρων, Βασικές αρχές λειτουργίας οργάνων μέτρησης υδραυλικής αγωγιμότητας εδάφους, Βασικές αρχές λειτουργίας δειγματοληπτών εδάφους, Βασικές αρχές λειτουργίας δειγματοληπτών ιλύος, Μεταφορά και συντήρηση δειγμάτων, Έλεγχοι επικινδυνότητας στερεών αποβλήτων). Περιβαλλοντική Κοινωνική Ψυχολογία Σχέσεις και αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ανθρώπων και του κτιστού περιβάλλοντος. Θεωρία και έρευνα περιβαλλοντικών παραγόντων και ικανοποιητικών συνθηκών σε κτίρια και πόλεις. Επί τόπου ασκήσεις καταγραφής με όργανα συνθηκών άνεσης σε κτίρια και αστικούς χώρους (θερμοκρασία, υγρασία, ταχύτητα ρεύματος αέρα). Δείκτες θερμικής άνεσης (WBGT, ET, PMV, PPD)-Παράγοντες επίδρασης-Συσχέτιση παραγόντων (μεταβολισμός, ρουχισμός, θερμοκρασία, υγρασία, ταχύτητα ρεύματος αέρα και άλλων παραμέτρων). Παραδείγματα συνθηκών θερμικής άνεσης εσωτερικών χώρων. Διερεύνηση στάσεων κοινού σε θέματα Συνθηκών Άνεσης. Επίπεδα φωτισμού, φυσικόςτεχνητός. Αερισμός, φυσικός-τεχνητός. Ηλιασμός-Σκιασμός, φυσικός-τεχνητός. Ποιότητα (σύνθεση αέρα)-Μη ορατές ακτινοβολίες-Ήχος-ηχορρύπανση. Οπτικό περιβάλλον-Εξοπλισμός χώρου-Ανθρώπινο περιβάλλον-Συγκέντρωση-Αποδοτικότητα. Σύνδρομο Άρρωστου Κτιρίου (SBS)-Επεμβάσεις. Διερεύνηση στάσεων κοινού σε θέματα: Εξοικονόμησης ενέργειας-Διατάξεις εφαρμογών ΑΠΕ. Διερεύνηση στάσεων κοινού και ενημέρωσης σε θέματα οικολογικών υλικών, οικολογικών κτιρίων καθώς και συστημάτων και διατάξεων εξοικονόμησης ενέργειας, τόσο σε κτιριακή όσο και αστική κλίμακα. Διοίκηση Προσωπικού - Επικοινωνιολογία Θέματα και προβλήματα που σχετίζονται με τη Διοίκηση των Ανθρώπινων Πόρων και της Επικοινωνίας στο πλαίσιο της σύγχρονης Επιχείρησης. Περιγραφή θέσεων εργασίας, προδιαγραφή και αξιολόγηση τους, προγραμματισμός ανθρώπινου δυναμικού, συστήματα αξιολόγησης επίδοσης εργαζομένων, συστήματα αμοιβών και προσλήψεων συνιστούν τον γνωσιακό κορμό της παρούσης ενότητας. Επικοινωνιολογία: αναλύονται πρότυπα (models) επικοινωνίας και εφαρμογές τους μέσα στη παραγωγική διαδικασία της σύγχρονης επιχείρησης. Πολύπλοκα Συστήματα Ορισμός πολυπλοκότητας-χάους, περιγραφή βασικών φυσικών φαινομένων που εμπίπτουν στις αρχές της θεωρίας της πολυπλοκότητας, θεωρία διακλάδωσης και μη γραμμικής θερμοδυναμικής, μη γραμμικές απεικονίσεις, μη γραμμικές διαφορικές εξισώσεις, κλασσικοί - παράξενοι ελκυστές και πολύπλοκα συστήματα, μορφοκλασματικά αντικείμενα, θεωρία επανακατασκευής, μοντελοποίηση πειραματικών χρονοσειρών, μη γραμμική δυναμική, θεωρία μη γραμμικής πρόβλεψης. 60 Εισαγωγή στην Ασαφή Λογική Εισαγωγή: Τι είναι η ασαφής λογική. Θεωρία ασαφών συνόλων (ασαφή σύνολα, θεμελιώδεις πράξεις ασαφών συνόλων), α-επίπεδα και η αρχή της επέκτασης, ασαφείς αριθμοί και αρχή της επέκτασης, εφαρμογές και παραδείγματα ασαφών συνόλων. Ασαφείς σχέσεις, πράξεις ασαφών σχέσεων-συνθέσεις, ασαφών σχέσεων - εφαρμογές και παραδείγματα ασαφών σχέσεων, ασαφής μεθοδολογία αιτιολόγησης, ταξινόμηση μεθοδολογιών, μηχανισμοί ασαφών αιτιολογιών, ανάπτυξη διαφόρων μεθόδων. Θεωρία δυνατοτήτων. Ανάπτυξη διαφόρων ασαφών μέτρων. Εισαγωγή στα έμπειρα συστήματα. Εφαρμογές σε θέματα μηχανικών. Μεταλλικές Κατασκευές Εισαγωγή στις μεταλλικές κατασκευές. Δομικός χάλυβας. Σύνθεση και σχεδιασμός μεταλλικών στοιχείων σε διάφορες καταπονήσεις. Εφελκυσμός ράβδων. Κάμψη δοκών. Στρέψη δοκών. Λυγισμός και καμπτοστρεπτικός λυγισμός. Κοχλιώσεις. Συγκολλήσεις. Υπολογισμός συνδέσεων. Σύνθεση και σχεδιασμός μεταλλικών κατασκευών. Στατική ανάλυση και σύνθεση σιδηρών δικτυωμάτων και πλαισίων. Ελαστική ευστάθεια πλαισίων. Συμπεριφορά σιδηρών κατασκευών σε σεισμό. Παραδείγματα σχεδιασμού. Οικονομική της Βιώσιμης Ανάπτυξης Η εξέλιξη της οικολογίας και το κοινωνικό περιβάλλον. Οικοσύστημα και οικονομία. Πολιτική της βιώσιμης ανάπτυξης. Οικονομικές – οικολογικές θεωρητικές απόψεις. Φυσικοί πόροι και βιώσιμη ανάπτυξη. Αριστοποίηση κατά Pareto: Στατική ανάλυση. Δυναμική ανάλυση: Αποτελεσματικότητα και βιωσιμότητα. Εξωτερικές οικονομίες. Δημόσια αγαθά. Ελεύθερα αγαθά. Δικαιώματα ιδιοκτησίας. Μέτρηση της εξαντλησιμότητας των φυσικών πόρων. Διακρίσεις βιώσιμης ανάπτυξης (Ισχυρή – Ασθενής). Μηχανισμός της αγοράς και βιώσιμη ανάπτυξη. Προσαρμογή των εθνικών λογαριασμών. Μακροοικονομική πολιτική και περιβάλλον. Προγράμματα σταθεροποίησης της οικονομίας (βραχυπρόθεσμα – μακροπρόθεσμα – συγκρούσεις μεταξύ τους). Επιπτώσεις των μακροοικονομικών πολιτικών στο περιβάλλον. Περιβαλλοντικοί – οικονομικοί λογαριασμοί. Περίπτωση μελέτης. Μέθοδοι αποτίμησης του περιβάλλοντος. Περιβαλλοντική ανάλυση κόστους – οφέλους. Μέθοδος εξαρτημένης εκτίμησης (αποτίμηση σε υποθετικές συνθήκες). Μέθοδος κόστους ταξιδίου. Μέθοδος αποτίμησης της ευχαρίστησης (ωφελιμιστική τιμολόγηση). Αξιολόγηση διαχειριστικών σχεδίων (αειφορικός χαρακτήρας, δείκτες περιβαλλοντικής ποιότητας, εκτίμηση κινδύνου). Περιπτώσεις μελέτης. Φυσική Ωκεανογραφία Το μάθημα εισάγει το φοιτητή στις αρχές και τις έννοιες της Ωκεανογραφίας, με ιδιαίτερη έμφαση στις φυσικές διεργασίες των ωκεάνιων συστημάτων. Παρουσιάζονται οι φυσικές ιδιότητες και οι φυσικές παράμετροι του θαλασσινού νερού, εξετάζονται οι χωροχρονικές κατανομές τους στους ωκεανούς, αναπτύσσονται οι μέθοδοι και οι τεχνικές μέτρησης των ωκεάνιων φυσικών χαρακτηριστικών και αναλύονται τα ισοζύγια θερμότητας, αλάτων και νερού στους ωκεανούς. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις ανταλλαγές και αλληλοεπιδράσεις ωκεανών και ατμόσφαιρας. Κατόπιν εξετάζεται η δυναμική των ωκεάνιων συστημάτων με τη παρουσίαση των εξισώσεων συνέχειας και κίνησης. Παρουσιάζεται η παγκόσμια θερμόαλη κυκλοφορία και αναλύονται οι κύριες υδάτινες μάζες των ωκεανών. Τέλος, αναπτύσσονται ειδικά κεφάλαια της φυσικής ωκεανογραφίας όπως η γεωστροφική κυκλοφορία, η ανεμογενής κυκλοφορία, τα κύματα 61 και οι παλίρροιες ενώ γίνεται εισαγωγή στα μαθηματικά ομοιώματα ωκεάνιας κυκλοφορίας. 7ο ΕΞΑΜΗΝΟ Τεχνολογία και Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων Ι Οικονομία και οικολογία, περιβάλλον ως παραγωγικός παράγοντας, περιβάλλον σαν αντικείμενο επιχειρησιακών στόχων, συστήματα περιβαλλοντικής διαχείρισης, οικολογική αναφορά της λογιστικής (ECO-BALANCES), παραγωγικά ενσωματωμένη προστασία του περιβάλλοντος, οικονομία υδάτων και επιχειρησιακή πολιτική, χαρακτηρισμός υγρών αποβλήτων, σχεδιασμός Μονάδων Επεξεργασίας Υγρών Αποβλήτων (ΜΕΥΑ), πρωτοβάθμια επεξεργασία υγρών αποβλήτων. Δασικά Οικοσυστήματα και Τεχνικά Έργα Γενικές έννοιες περί των Δασικών Οικοσυστημάτων (ΔΟ), σχέση ΔΟ και περιβάλλοντος, τι προσφέρουν και γιατί αξίζει η μελέτη και η διαχείριση τους, γνώση του ΔΟ από τον μηχανικό περιβάλλοντος για την ακριβή εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις τεχνικές επεμβάσεις του στο φυσικό περιβάλλον, δασοτεχνικά έργα για την αειφορική απόδοση και την προστασία των δασικών οικοσυστημάτων (διάνοιξη, κατασκευή δασοδρόμων, αντιδιαβρωτικών έργων, μικρών φραγμάτων, σταθεροποίηση πρανών), έργα που διαταράσσουν το φυσικό περιβάλλον (περιφερειακοί δρόμοι, λατομεία κ.α.), συμβατότητα των έργων αυτών με το τοπίο και το περιβάλλον γενικότερα, χρησιμοποίηση βιομηχανικών παραπροϊόντων και ανακυκλώσιμων υλικών για την προστασία του περιβάλλοντος, περιβαλλοντική τεχνική. Διαχείριση Υδατικών Πόρων Αρχές της διαχείρισης των υδατικών πόρων. Συνολική παγκόσμια χρήση νερού - Κρίση του νερού. Περιβάλλον και διαχείριση των υδατικών πόρων. Βιομηχανία νερού Υδατικά συστήματα και υποδομές. Διαχείριση και ποιότητα υπόγειων νερών. Εφαρμογή διαχειριστικών προγραμμάτων. Συνδυασμένη χρήση υπόγειων και επιφανειακών νερών. Τεχνητός εμπλουτισμός - Χρήση υποβαθμισμένων νερών. Έλεγχος της διείσδυσης αλμυρών νερών – Αφαλάτωση. Τεχνικές προσομοίωσης της ροής των υπόγειων νερών. Βήματα στην ανάπτυξη ενός μοντέλου υπόγειων νερών. Περιγραφή του MODFLOW 2000 – Παράδειγμα εισαγωγής δεδομένων και εφαρμογής. Ξηρασία και διαχείριση των παροχών. Βασικές αρχές σχεδιασμού αντιμετώπισης της ξηρασίας. Υδρολογικές λεκάνες και ποτάμια συστήματα. Ποιότητα και έλεγχος των νερών, πρόβλεψη και διαχείριση. Διαχείριση εκβολών, παράκτιων περιοχών και πλημμυρικού πεδίου. Βήματα στην ανάπτυξη ενός μοντέλου προσομοίωσης υδρολογικής λεκάνης. Περιγραφή του SWAT 2005 - Παράδειγμα εισαγωγής δεδομένων και εφαρμογής. Λειτουργία και διαχείριση ταμιευτήρων. Διαχείριση των νερών από καταιγίδες σε αστικά συστήματα. Ταμιευτήρες ελέγχου πλημμυρών. Συγκράτηση νερών καταιγίδων - κατασκευές συγκράτησης. Ανάλυση παροχών επιφανειακού νερού - Ανάλυση σταθερής απόδοσης. Ανάλυση βροχόπτωσης-απορροής με τη μέθοδο του μοναδιαίου υδρογραφήματος. Διαδικασίες σχεδιασμού και λήψης απόφασης. Συστημική ανάλυση - Υποστηρικτικά Συστήματα της διαδικασίας λήψης απόφασης. Χρήσεις και πρόβλεψη της ζήτησης νερού. Οικονομικοί μηχανισμοί στη διαχείριση των υδατικών πόρων - Ελαστικότητα της τιμής του νερού. Επιλεγμένες ασκήσεις διαχείρισης υδατικών πόρων - Εφαρμογές γραμμικού και δυναμικού προγραμματισμού στα υδροσυστήματα. 62 Οικολογική Μηχανική και Τεχνολογία Ι Εισαγωγή, ορισμός Οικολογικής Μηχανικής, διαχείριση ποιότητας αστικής απορροής, διαχείριση ποιότητας απορροής από βιομηχανικές περιοχές, εργοτάξια και άλλες δραστηριότητες, μείωση διάβρωσης και συγκράτηση εδαφών, διαχείριση λεκανών απορροής, οικολογική γεωργία και κτηνοτροφία. Τεχνολογία και Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων ΙΙ Παρουσίαση των αρχών της επιστήμης, τεχνικής και οικονομίας, καθώς και της τεχνολογίας, επί των οποίων στηρίζεται η χωροθέτηση, σχεδίαση, κατασκευή, λειτουργία και μεταφροντίδα των Χώρων Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ). Το μάθημα περιέχει: διάθεση αστικών στερεών απόβλητων και υπολειμματικών υλικών από ολοκληρωμένη διαχείριση αστικών στερεών αποβλήτων, γενική περιγραφή των ΧΥΤΑ, ταξινόμηση των ΧΥΤΑ, ελληνική και κοινοτική νομοθεσία, χωροθέτηση και σχεδιασμός ΧΥΤΑ και μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, παραγωγή, σύνθεση, χαρακτηριστικά και κίνηση αερίων ΧΥΤΑ, παραγωγή, σύνθεση χαρακτηριστικά και κίνηση διασταλαγμάτων ΧΥΤΑ, σχεδίαση ΧΥΤΑ, λειτουργία ΧΥΤΑ, περιβαλλοντικές επιπτώσεις, μετρήσεις και περιβαλλοντικός έλεγχος, σχεδίαση τελικής κάλυψης ΧΥΤΑ μεταφροντίδα, ανάπτυξη και διαμόρφωση χώρου παλαιών ΧΥΤΑ εξυγίανση εδάφους, υπόγειων και επιφανειακών υδάτων. Ατμοσφαιρική Ρύπανση Βραχυπρόθεσμη ατμοσφαιρική ρύπανση: ιστορική αναδρομή, ατμοσφαιρικοί ρύποι, όρια ατμοσφαιρικών συγκεντρώσεων και διάρκεια ρύπανσης, διασπορά, επιπτώσεις στο περιβάλλον. Μακροπρόθεσμη ατμοσφαιρική ρύπανση: ιστορική αναδρομή, ατμοσφαιρικοί ρύποι, όρια ατμοσφαιρικών συγκεντρώσεων και διάρκεια ρύπανσης, επίδραση στο κλίμα, ενισχυμένο φαινόμενο θερμοκηπίου. Επίσης πραγματοποιούνται εργαστηριακές ασκήσεις, όπου οι φοιτητές έρχονται σε επαφή με σύγχρονα όργανα και υπολογιστικά πρότυπα. 8ο ΕΞΑΜΗΝΟ Τεχνολογία και Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων ΙΙ Θεωρία και πράξη του αερισμού σε ΜΕΥΑ, δευτεροβάθμια επεξεργασία - σύστημα ενεργού ιλύος (αερόβια) - παραλλαγές του συστήματος ενεργούς ιλύος, αερόβια συστήματα με ακινητοποιημένη βιομάζα, αναερόβιες διεργασίες, τριτοβάθμια επεξεργασία, απομάκρυνση αζώτου και φωσφόρου, θερμικές διεργασίες-χημικές μέθοδοι, επεξεργασία και διάθεση περίσσειας ιλύος. Οικολογική Μηχανική και Τεχνολογία ΙΙ Φυσικές μέθοδοι επεξεργασίας αποβλήτων, σχεδιασμός αναερόβιων, επαμφοτεριζουσών λιμνών σταθεροποιήσης, σχεδιασμός τεχνητών υγροβιοτόπων επιφανειακής και υπόγειας ροής, παρουσίαση ενδιαφερουσών περιπτώσεων. Πλήρης μελέτη και σχεδιασμός εγκατάστασης πλήρους κλίμακας (σε 3-4 ομάδες). Οργάνωση και Προγραμματισμός Τεχνικών Έργων Συστημική Μεθοδολογία και Τεχνικά Έργα. Κύκλος Ζωής Τεχνικών Έργων. Στοιχεία Θεωρίας Αποφάσεων και Ανάλυση Επικινδυνότητας: Συστήματα Στήριξης Αποφάσεων. 63 Προβλήματα Αποφάσεων με Διακινδύνευση. Δέντρα Αποφάσεων. Η έννοια της Μέσης (Προσδοκώμενης) Τιμής. Ανάλυση Επικινδυνότητας στα Τεχνικά Έργα. Προβλήματα Αποφάσεων υπό Αβεβαιότητα. Καμπύλη Χρησιμότητας. Η Αξία επιπρόσθετων Πληροφοριών. Αποφάσεις κατά Baeys. Τεχνική Οικονομική: Οικονομική Αξιολόγηση Έργων και Επενδύσεων. Χρονικός Ορίζοντας Ανάλυσης. Κριτήρια οικονομικής αξιολόγησης Έργων: Καθαρή Παρούσα Αξία, Ενδογενές Ποσοστό Απόδοσης, Λόγος Οφέλους/Κόστους, Περίοδος Αποπληρωμής. Συγκριτική Αξιολόγηση Έργων. Κριτική των Κριτηρίων αξιολόγησης. Προγραμματισμός και Επιλογή Επενδύσεων. Ομολογιακά Δάνεια, Leasing, Συστήματα B.O.T. Η περίπτωση των Δημοσίων Έργων. Επιλογές με πολλαπλά κριτήρια. Η σημασία του Πληθωρισμού. Προγραμματισμός των Κατασκευών: Εισαγωγή στον Προγραμματισμό των Κατασκευών. Προκαταρκτικός Σχεδιασμός της Κατασκευής. Εξέταση Εναλλακτικών Μεθόδων. Παραγωγικότητα. Συντελεστών και Συνεργείων στο Εργοτάξιο. Κατάτμηση του έργου σε δραστηριότητες. Ιεραρχική δομή. Συσχέτιση άμεσου κόστους με διαθέσιμο χρόνο δραστηριότητας. Εκτίμηση κόστους δραστηριότητας και κόστους έργου. Τα στάδια του Χρονικού Προγραμματισμού. Περιορισμοί μεταξύ δραστηριοτήτων. Η Μέθοδος της Δικτυωτής Ανάλυσης. Το Ραβδοδιάγραμμα Gantt. Κρίσιμη Διαδρομή. Χρονικά Περιθώρια Γεγονότων και Δραστηριοτήτων. Αναθεωρήσεις σχεδίου κατασκευής. Χρονικοί σταθμοί αναφοράς. Συμπίεση χρονοδιαγράμματος. Καμπύλη ΚόστουςΔιάρκειας έργου. Προγραμματισμός απασχόλησης παραγωγικού δυναμικού. Έλεγχος Πορείας της κατασκευής. Μέθοδοι καταγραφής και ελέγχου της προόδου των εργασιών. Οικονομικός Προγραμματισμός. Πληρωμές. Διαχείριση Ελλειμμάτων. PERT: Αβεβαιότητα στις εκτιμήσεις διαρκειών δραστηριοτήτων. Xρήση H/Y. Λογισμικά για προγραμματισμό έργων. Εφαρμογές. Κατασκευές Οπλισμένου Σκυροδέματος Εισαγωγή. Σκυρόδεμα και χάλυβας: τεχνολογία και μηχανική συμπεριφορά. Οι βάσεις του υπολογισμού. Οριακές καταστάσεις αστοχίας και λειτουργικότητας. Συντελεστές ασφάλειας. Δράσεις σχεδιασμού. Διαστασιολόγηση με βάση την οριακή κατάσταση αστοχίας σε μεγέθη ορθής έντασης (κάμψη με αξονική δύναμη), σε τέμνουσα και σε στρέψη. Κατασκευαστική διαμόρφωση και όπλιση γραμμικών μελών. Συνάφεια, αγκυρώσεις και ενώσεις ράβδων. Σχεδιασμός και κατασκευαστική διαμόρφωση πλακών. Διαστασιολόγηση με βάση την οριακή κατάσταση αστοχίας σε διάτρηση. Σχεδιασμός και διαστασιολόγηση τοιχωμάτων. Σχεδιασμός και διαστασιολόγηση θεμελιώσεων. Οριακές καταστάσεις λειτουργικότητας. Σύγχρονος σεισμικός σχεδιασμός κατασκευών οπλισμένου σκυροδέματος. Ελληνικοί Κανονισμοί και Ευρωκώδικες. Τεχνολογία Πόσιμου Νερού Στόχοι της παροχής πόσιμου νερού - Σχεδιασμός Μονάδας Επεξεργασίας Νερού Ύδρευσης – Φυσικοχημικά χαρακτηριστικά νερού - Απαιτήσεις στο πόσιμο νερό - Χαρακτηριστικά μεγέθη και χημικές ενώσεις σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΕ – Παράμετροι με και χωρίς οριακές τιμές - Βασικές αρχές του συστήματος ισορροπίας «Ασβέστιο - Ανθρακικό οξύ» - Το σύστημα «ανθρακικό ασβέστιο – ανθρακικό οξύ» βάση για την λύση πρακτικών προβλημάτων – Μέθοδοι μείωσης της οξύτητας - Τεχνικές ρύθμισης του pH – Μέθοδοι απομάκρυνσης του ανθρακικού οξέος - Φυσικές διεργασίες: προεπεξεργασία: εσχάρωση – εξάμμωση - Καθίζηση τύπου Ι: καθίζηση διακεκριμένων σωματιδίων σε ιδανική δεξαμενή - σχεδιασμός δεξαμενών καθίζησης - πειραματική στήλη για μελέτη 64 καθίζησης τύπου Ι - καθίζηση τύπου II - καθίζηση τύπου III και καθίζηση τύπου IV σχεδιασμός δεξαμενών καθίζησης - τυπικές τιμές για το σχεδιασμό δεξαμενών καθίζησης - απομάκρυνση ελαιωδών – κόσκινα, Κροκίδωση – Συσσωμάτωση: Θεωρεία πειραματικός σχεδιασμός κροκίδωσης - πρακτική της χημικής ιζηματοποίησης - ανάδευση και διασκορπισμός ισχύος - Αφαίρεση σκληρότητας από το νερό με κατακρήμνιση δόσεις χημικών για αποσκλήρυνση - ποσότητα στερεών που προκύπτει κατά την αποσκλήρυνση του νερού - τύποι διεργασιών για αποσκλήρυνση του νερού - επανθράκωση αποσκλήρυνση με παράκαμψη μέρους της παροχής - κροκιδωτικά που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία, πρακτικές εφαρμογές αποσκλήρυνσης - αποσιδήρωσης - απομαγγάνωσης και μείωσης νιτρικών, Απολύμανση: Το χλώριο και οι ενώσεις χλωρίου – πρακτική απολύμανσης τμημάτων του δικτύου ύδρευσης - το όζον και τα υπεροξείδια - η υπεριώδης ακτινοβολία - η ταχύτητα της απολύμανσης - Συγκέντρωση του απολυμαντικού, Διήθηση: ταξινόμηση των φίλτρων - στοιχεία ενός φίλτρου - υλικά διήθησης χαρακτηρισμός και λειτουργία - αντίστροφη πλύση - προβλήματα κατά την έκπλυση. Εδαφομηχανική και Θεμελιώσεις Οι φάσεις του εδάφους, σχέσεις μεταξύ των παραμέτρων του εδάφους, συμπύκνωση του εδάφους, συνεκτικότητα του εδάφους, το συμπιεσόμετρο, θεωρία μονοδιάστατου στερεοποιήσεως, γεωμετρική παράσταση των τάσεων, οι κύκλοι του Mohr, διατμητική αντοχή, πίεση των γαιών επί των τοίχων αντιστήριξης, ανάλυση ευστάθειας πρανών, επιφανειακή τάση, διαπερατότητα. Υπόγεια Υδραυλική Σημασία των υπόγειων υδατικών πόρων. Προσέγγιση ισοδύναμου συνεχούς μέσου. Εξίσωση Darcy. Εξισώσεις οριζόντιας ροής. Αναλυτικές λύσεις. Αριθμητικές λύσεις. Προσομοίωση ροής σε ρωγματωμένους υδροφορείς: Εξίσωση πολλαπλού πορώδους. Εξίσωση Forchheimer. Διακριτή προσομοίωση υπόγειων υδροφορέων. Μεταφορά μάζας στους υπόγειους υδροφορείς: Μηχανισμοί διασποράς σε πορώδη μέσα. Εξίσωση συναγωγής-διασποράς. Χημικές αντιδράσεις στα πορώδη μέσα. Μεταφορά θερμότητας, εφαρμογές στην αξιοποίηση του γεωθερμικού δυναμικού. Παραδείγματα από την πράξη. 9ο ΕΞΑΜΗΝΟ Περιβαλλοντική Αρχιτεκτονική Οικολογικός-Βιοκλιματικός-Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός κτιρίων. Ενεργειακές ανάγκες και εκπομπές κτιρίων, Ορθολογική χρήση και εξοικονόμηση ενέργειας (κοινοτικό πλαίσιο-νομοθεσία-ΚΕΝΑΚ). Διδάγματα από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Το κτίριο ως σύστημα είσοδος-λειτουργία-έξοδος. Εμπεριεχόμενη Ενέργεια και Περιβαλλοντικό ίχνος κτιρίου. Ανάλυση κύκλου ζωής LCA. Ενεργειακές καταναλώσεις κτιρίων. Ενεργειακή επιθεώρηση κτιρίων, Μέθοδοι εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια. Παθητικά συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας (ηλιακοί θερμοσίφωνες, τοίχοι Trombe, θερμοκήπια κλπ). Διατάξεις φυσικού φωτισμού και αερισμού στα κτίρια (φωτοβολταικά). Ενεργητικά συστήματα απόκτησης ενέργειας και ενσωμάτωσης στα κτίρια. Λογισμικό προσομοίωσης ενεργειακής συμπεριφοράς κτιρίων και ενεργειακών κερδών από Α.Π.Ε.. Διερεύνηση θερμικής συμπεριφοράς κτιρίων με θερμική κάμερα και πολυόργανα. Μελέτη ενεργειακής απόδοσης συστημάτων πειραματικού οικίσκου ZEDKIM. Υψηλή τεχνολογία-Κλειστά συστήματα-Έξυπνα κτίρια-Συμμετοχή χρηστών. 65 Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Ορισμοί Διεθνές και ελληνικό νομοθετικό πλαίσιο. Κατηγορίες έργων & Επιπτώσεων. Μεθοδολογία σύνταξης Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ): διαχείριση της διαδικασίας, προκαταρτική εξέταση έργου, εναλλακτικές λύσεις. Περιγραφή του έργου, χώρος, κύκλος ζωής, λειτουργία. Περιγραφή περιβάλλοντος τύποι δεδομένων, αναγκαία και διαθέσιμα στοιχεία. Τεχνικές και μέθοδοι προσδιορισμού των επιπτώσεων. Αξιολόγηση επιπτώσεων: κριτήρια, παράγοντες που καθορίζουν την σημασία των επιπτώσεων και μέθοδοι αξιολόγησης. Μέτρα αντιμετώπισης επιπτώσεων. Προγράμματα περιβαλλοντικής παρακολούθησης. Ενδεικτικές προδιαγραφές εκπόνησης μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων για διάφορα είδη έργων. Παραδείγματα, ανάλυση μελετών για διάφορους τύπους έργων. Στο τέλος του εξαμήνου οι φοιτητές θα έχουν προετοιμάσει μια πλήρη μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Περιβαλλοντική Επίδοση Επιχειρήσεων/Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Σημασία της Περιβαλλοντικής Διαχείρισης (ΠΔ), οφέλη της επιχείρησης και του περιβάλλοντος, βασικοί λόγοι εφαρμογής ΠΔ, ορισμοί και απαιτήσεις της ΠΔ, συσχετισμός οικονομίας και οικολογίας, οικολογοποίηση της οικονομίας, οικονομοποίηση της οικολογίας, επιχειρησιακοί και περιβαλλοντικοί στόχοι, αξιολόγηση στόχων. Περιβαλλοντικό controlling (ορισμοί, είδη και βασικά σημεία). Οικολογικός ισολογισμός. Τεχνικά εργαλεία για τεκμηρίωση στοιχείων (ABC/XYZ, Checklist, οικολογικό λογιστήριο, ανάλυση γραμμής παραγωγής, ανάλυση απόδοσης τεχνολογιών, περιβαλλοντική εσωτερική επιθεώρηση). Σύντομη ενημέρωση για συστήματα διασφάλισης ποιότητας (σειρά ISO 14001 και EMAS), διαφορές και ιδιαιτερότητες. Αντιρρυπαντική Τεχνολογία Ατμοσφαιρικών Ρύπων Γενικές αρχές ατμοσφαιρικής αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, έλεγχος σωματιδίων ρυπαντών, αντιρρυπαντική τεχνολογία πτητικών οργανικών ενώσεων, αντιρρυπαντική τεχνολογία οξειδίων του θείου, αντιρρυπαντική τεχνολογία οξειδίων του αζώτου. Αποτελεί το τελικό στάδιο για τα θέματα της Ατμόσφαιρας και απαιτείται όλη η γνώση που αποκτήθηκε στα προηγούμενα εξάμηνα (Ατμοσφαιρική Ρύπανση, Ατμοσφαιρική Χημεία, Μετεωρολογία, Κλιματολογία, χρήση λογισμικών πακέτων). ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΥΣ Βιώσιμο Αστικό Περιβάλλον Έννοια αειφορίας-sustainability. Η πόλη ως σύστημα (είσοδος-λειτουργία-έξοδος). Εμπεριεχόμενη Ενέργεια. Φέρουσα ικανότητα συστήματος. Η έννοια του περιβαλλοντικού ίχνους (foot-print). Κατανάλωση ενέργειας από τους οικισμούς. Πηγές ενέργειας - Μεταφορά ενέργειας - κόστος ενέργειας - ανάγκες οικισμού σε ενέργεια Εμπορευματοποίηση ρύπων. Agenda 21, Local Agenda, Habitat Agenda. Φαινόμενο αστικής θερμικής νησίδας, αστικής χαράδρας. Μελέτη τοπικού μικροπεριβάλλοντος. Προβλήματα μεγαλουπόλεων-αστυφιλίας (υπερπληθυσμός, περιβαλλοντική-κοινωνικήοικονομική υποβάθμιση, υποβάθμιση στέγασης, υποδομές υπηρεσίες). Βασικές αρχές σχεδιασμού Βιώσιμου Αστικού Περιβάλλοντος (ηλιασμός κτιρίων, ελεύθεροι χώροι, πράσινο). Έργα αναβάθμισης/ανάπλασης αστικών περιοχών. Παροχή ενέργειας φιλικής στο περιβάλλον σε αστικά συγκροτήματα (πάρκα φωτοβολταικών, πάρκα αιολικών, γεωθερμία, εκμετάλλευση απορριμμάτων για ανάκτηση ενέργειας κλπ), Παραδοσιακοί οικισμοί, Πρότυποι οικολογικοί οικισμοί, Κλειστά συστήματα. Έξοδος-Σύνδρομο 66 Ν.Ι.Μ.Β.Υ.-Επανάχρηση-Ανακύκλωση-Παραγωγή ενέργειας από την έξοδο. Έρευνα με ερωτηματολόγια και μετρήσεις με όργανα στον αστικό περιβάλλον. Τεχνολογία και Διαχείριση Επικινδύνων Αποβλήτων Παρουσίαση των αρχών της επιστήμης και της τεχνολογίας που αποτελούν την βάση της ολοκληρωμένης διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων. Θέματα του μαθήματος αποτελούν: Εισαγωγή, επεισόδια κακοδιαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων, Ευρωπαϊκή, Ελληνική και Αμερικανική Νομοθεσία, κατηγορίες επικινδύνων χημικών ουσιών, χαρακτηρισμός επικινδύνων αποβλήτων, παραγωγή επικινδύνων αποβλήτων στην Ελλάδα, εγκαταστάσεις για διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων, χημική ασυμβατότητα και αποθήκευση επικινδύνων αποβλήτων, περιβαλλοντικές αντιδράσεις υδρολύσεως επικινδύνων χημικών ουσιών, περιβαλλοντικές αντιδράσεις οξειδοαναγωγής επικινδύνων χημικών ουσιών, σταθεροποίηση-στερεοποίηση επικινδύνων αποβλήτων, χημική οξείδωση επικινδύνων αποβλήτων, θερμική επεξεργασία επικινδύνων αποβλήτων, εδαφική διάθεση επικινδύνων αποβλήτων, εκτίμηση κινδύνου. Εξυγίανση Εδαφών και Υπογείων Υδάτων από Επικίνδυνα Απόβλητα Τεχνολογίες που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία και εξυγίανση εδαφών καθώς και υπογείων υδάτων που έχουν ρυπανθεί από επικίνδυνα απόβλητα. Στα περιεχόμενα του μαθήματος συμπεριλαμβάνονται: Διεργασίες μεταφοράς μάζας σε κεκορεσμένα πορώδη μέσα, εξισώσεις συναγωγής-διασποράς-ροφήσεως-αντιδράσεως, προσδιορισμός παραμέτρων της εξισώσεως συναγωγής-διασποράς-ροφήσεως, συνοπτική παρουσίαση τεχνολογιών εξυγιάνσεως υπογείων υδάτων, έλεγχος της πηγής της ρύπανσης, άντλησηκαι-επεξεργασία, in-situ ενεργοί τοίχοι, συστήματα «χοάνης και πύλης», in-situ βιοεξυγίανση υπογείων υδάτων, συνοπτική παρουσίαση τεχνολογιών εξυγιάνσεως εδαφών (πλύση εδάφους, θερμική εκρόφηση χαμηλής θερμοκρασίας, in-situ υαλοποίηση, σταθεροποίηση-στερεοποίηση, θερμική επεξεργασία), απομάκρυνση πτητικών με υποπίεση, βιοεξυγίανση, παραδείγματα πεδίου. Συγκοινωνιακά Συστήματα Διαδικασία συγκοινωνιακού σχεδιασμού. Αστικός συγκοινωνιακός σχεδιασμός. Συστημική θεωρία στις μεταφορές. Μαθηματικά πρότυπα και ανάπτυξή τους. Ανάλυση γένεσης μετακινήσεων. Ανάλυση επιλογής συγκοινωνιακού μέσου. Ανάλυση κατανομής μετακινήσεων. Περιβαλλοντική Ρευστομηχανική Το μάθημα ασχολείται με τη διδασκαλία εφαρμοσμένων περιβαλλοντικών ροών και τις διεργασίες μεταφοράς και διάχυσης ρύπων σε αυτές. Ειδικότερα αναλύονται οι διεργασίες και η προσομοίωση των φαινομένων μεταφοράς και διάχυσης ρύπου σε μονοδιάστατες ροές (π.χ., κανάλια, χείμαρροι, ποτάμια), διδιάστατες ροές (λίμνες, ταμιευτήρες, ποταμοεκβολές, παράκτια συστήματα) και σε τρισδιάστατες ροές (ανοικτή θάλασσα). Αναλύονται διεξοδικά οι κύριες εξισώσεις μαθηματικών προσομοιώσεων των παραπάνω ροών (εξίσωση συνέχειας, κίνησης, ολοκληρωμένη κατά το βάθος εξίσωση συνέχειας, ολοκληρωμένες πλευρικά εξισώσεις συνέχειας και κίνησης, εξίσωση μεταφοράς και διάχυσης ρύπου), ενώ προσδιορίζονται εμπειρικές εξισώσεις προσδιορισμού των συντελεστών τυρβώδους ιξώδους και τυρβώδους διάχυσης. Αναλύεται η μεθοδολογία επίλυσης των παραπάνω εξισώσεων με τη τεχνική των 67 πεπερασμένων διαφορών και παρουσιάζονται εφαρμοσμένες ασκήσεις και προβλήματα. Τέλος, το μάθημα ασχολείται με τη μελέτη συμπεριφοράς υποθαλάσσιων φλεβών και πλουμίων που αναπτύσσονται στη παράκτια ζώνη, και ασχολείται με το βέλτιστο σχεδιασμό τέτοιων έργων ώστε να επιτυγχάνεται ο περιορισμός των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Υπολογιστική Υδραυλική και Μεταφορά Ρύπων Αριθμητικές μέθοδοι επίλυσης διαφορικών εξισώσεων με μερικές παραγώγους. Μέθοδος πεπερασμένων διαφορών και μέθοδος όγκων ελέγχου. Εφαρμογή στις βασικές εξισώσεις της υδραυλικής και των φαινόμενων μεταφοράς: Επίλυση εξίσωσης θερμότητας, επίλυση εξίσωσης συναγωγής διασποράς, επίλυση εξίσωσης Navier Stokes (μέθοδοι SIMPLE και SIMPLER). Παρουσίαση προγραμμάτων MODFLOW και RT3D. Παραδείγματα από την πράξη. Περιβαλλοντική Ακτομηχανική Το μάθημα εισάγει τους φοιτητές στις δυναμικές παράκτιες διεργασίες με έμφαση στη κατανόηση των ωκεάνιων κυμάτων, τους μετασχηματισμούς τους κατά τη προώθησή τους στη παράκτια ζώνη, τις μεθοδολογίες επεξεργασίας βραχυπρόθεσμων και μακροχρόνιων κυματικών δεδομένων με στόχο τη πιθανολογική διερεύνηση ακραίων κυματικών φαινομένων, τις μεθόδους εκτίμησης των κυματικών χαρακτηριστικών σε περιοχές όπου είναι γνωστά τα μετεωρολογικά χαρακτηριστικά, στοιχεία κυματομηχανικής και μαθηματικής θεωρίας κυματισμών. Εξετάζεται η παράκτια κυκλοφορία, δίνεται έμφαση στη κατάστρωση μαθηματικών ομοιωμάτων παλιρροιακής και ανεμογενούς παράκτιας κυκλοφορίας, ρεύματα πυκνότητας, εσωτερικά κύματα και στρωματοποιημένα πεδία. Τέλος, εκτιμάται η παράκτια στερεομεταφορά ιζημάτων και παρουσιάζονται προσομοιώσεις ισοζυγίου φερτών υλών, πρόβλεψης εξέλιξης ακτογραμμής και αλληλεπίδρασης ακτών-παράκτιων έργων. Σχεδιασμός, Προβλήματα Λειτουργίας, Βελτιστοποίησης και Έλεγχος Διεργασιών σε ΜΕΥΑ 1. Βιολογικές διεργασίες για την απομάκρυνση του οργανικού φορτίου και τη νιτροποίηση – βιολογικές διεργασίες για την αφαίρεση του αζώτου – Βιολογικές διεργασίες για την αφαίρεση του φωσφόρου - Επιλογή και σχεδιασμός των εγκαταστάσεων βιολογικής αφαίρεσης θρεπτικών. 2. Επεξεργασία, επαναχρησιμοποίηση και διάθεση των στερεών και βιοστερεών – Προέλευση, χαρακτηριστικά, ποσότητες – Κανονισμοί – Διαγράμματα ροής – Προκαταρκτικές διεργασίες – Σταθεροποίηση αναερόβια, αερόβια, αλκαλικήαφυδάτωση – Ξήρανση – Ισοζύγια μάζας – Διάθεση των βιοστερεών. 3. Προχωρημένη επεξεργασία υγρών αποβλήτων – Διήθηση - Χρήση Μεμβρανών στην επεξεργασία υγρών αποβλήτων. 4. Βελτιστοποίηση της απόδοσης – αναβάθμιση των ΜΕΥΑ - Αυτόματος έλεγχος των βιολογικών διεργασιών – On-line αναλυτική παρακολούθηση κρίσιμων παραμέτρων. 5. Προβλήματα λειτουργίας ΜΕΥΑ. Ασκήσεις – λύση και συζήτηση κατά την διάρκεια των παραδόσεων. Προχωρημένες Διεργασίες σε ΜΕΥΑ Δευτεροβάθμια επεξεργασία-παραλλαγές του συστήματος ενεργούς ιλύος - Τριτοβάθμια επεξεργασία-απομάκρυνση αζώτου και φωσφόρου- Προχωρημένη επεξεργασία υγρών αποβλήτων (τέταρτη βαθμίδα) – Διεργασίες προσρόφησης – Μεμβράνες - Χημικές 68 μέθοδοι - Επεξεργασία και διάθεση περίσσιας ιλύος – Αυτόματος έλεγχος διεργασιών – On-line αναλυτική κρίσιμων παραμέτρων. Εργαστήριο Στερεών Αποβλήτων Κύριες εργαστηριακές αναλύσεις χαρακτηρισμού στερεών και επικινδύνων αποβλήτων. Προσδιορισμός υγρασίας, Κοκκοποίηση δειγμάτων, Μέτρηση πτητικών στερεών, Μέτρηση pH, Στοιχειακή ανάλυση (C,H,N,S) με χρήση στοιχειακού αναλυτή, Δοκιμές έκπλυσης και μέτρηση συστατικών (π.χ. μέταλλα) στα εκπλύματα με στόχο κατάταξη αποβλήτων βάσει απόφασης 2003/33/ΕΚ, Μέτρηση θερμιδομετρικού περιεχομένου αποβλήτων. Πειραματικός Σχεδιασμός και Στατιστική Ανάλυση Σημασία πειραματικού σχεδιασμού, Βασικές στατιστικές αρχές, Χρήση γραφημάτων και βασικές κατανομές στην περιβαλλοντική μηχανική και επιστήμη, Ακρίβεια και απόκλιση μετρήσεων, Επαναληψιμότητα, Αναπαραγωγικότητα, Πειραματικά και τυχαία σφάλματα, Τεστ σημαντικότητας και έννοια της υπόθεσης (δοκιμή t, διάστημα εμπιστοσύνης), Σύγκριση πολλαπλών μέσων τιμών (Τεστ Dunnet, Τεστ Tukey), Ανάλυση διασποράς για k δείγματα (ANOVA), Μετατροπή δεδομένων, Πλήρης παραγοντική σχεδίαση, Κλασματική παραγοντική σχεδίαση, Πειράματα με μίγματα, Μέθοδος ελαχίστων τετραγώνων, Ακρίβεια συντελεστών σε εμπειρικά μοντέλα, συντελεστής απόφασης R2. Περιβαλλοντική Διαχείριση Εσωτερικών και Παρακτίων Οικοσυστημάτων Ι Διαχείριση Ποτάμιων Συστημάτων: Λεκάνη απορροής ποταμών, Ισοζύγιο νερού ποταμών, Διαχείριση ποσοτικών και ποιοτικών δεδομένων, Μοντέλα πρόβλεψης παροχών ποταμών, Σημειακή και μη-σημειακή ρύπανση, Διεργασίες μεταφοράς και διάχυσης ρύπων σε ποτάμια συστήματα, Ποταμοεκβολές (διεργασίες μείξης, προώθηση αλμυρής σφήνας), Μαθηματικά ομοιώματα διαχείρισης λεκάνης απορροής, Ανάλυση και εξέταση περιπτώσεων με εφαρμογή του μοντέλου SWAT, Εξέταση εναλλακτικών σεναρίων διαχείρισης. Διαχείριση Λιμναίων Συστημάτων (λίμνες, ταμιευτήρες): Εισαγωγή στη λιμνολογία, Φυσικές διεργασίες λιμνών (θερμική στρωμάτωση, κατακόρυφη ανάμειξη, διείσδυση ηλιακού φωτός), Ισοζύγιο νερού λιμνών (μοντέλα ισοζυγίων), Χημικές διεργασίες λιμνών, Ισοζύγιο θρεπτικών αλάτων (μοντέλα μεταφοράς ρύπων, χρήσεις γης λεκάνης απορροής), Βιολογική δραστηριότητα λιμνών, Ευτροφισμός και κριτήρια κατάταξης λιμνών σε τροφικές κατηγορίες, Μεθοδολογία διαχείρισης και αποκατάστασης λιμνών, Ανάλυση και εξέταση περιπτώσεων με εφαρμογή του μοντέλου WASP. Περιβαλλοντική Διαχείριση Εσωτερικών και Παράκτιων Οικοσυστημάτων ΙΙ Παρουσιάζονται στοιχεία διαχείρισης λιμνοθαλάσσιων συστημάτων, όπως τα μορφολογικά χαρακτηριστικά των λιμνοθαλασσών, η ανάλυση των φυσικών διεργασιών των λιμνοθαλασσών, ο χρόνος παραμονής, η ανταλλαγή νερού με παρακείμενη θάλασσα, και οι διεργασίες στο στόμιο των λιμνοθαλασσών. Αναλύονται οι χημικές διεργασίες των λιμνοθαλασσών τόσο στην υδάτινη στήλη όσο και στο ίζημα και παρουσιάζονται οι εξισώσεις προσδιορισμού των ανταλλαγών νερού και ιζήματος. Εξηγούνται τα υπάρχοντα μαθηματικά ομοιώματα λιμνοθαλάσσιας διαχείρισης, και αναλύονται και εξετάζονται περιπτώσεις εφαρμογής τους. Τέλος, παρουσιάζονται στοιχεία διαχείρισης παράκτιων υδατικών συστημάτων, όπως τα μορφολογικά χαρακτηριστικά κλειστών κόλπων και ποταμοεκβολών, οι φυσικές διεργασίες διασποράς πλουμίου νερού, οι χημικές διεργασίες 69 διασποράς πλουμίου νερού, η τροφική κατάσταση παράκτιων περιοχών, τα υπάρχοντα μαθηματικά ομοιώματα παράκτιων υδατικών συστημάτων, ενώ αναλύονται και εξετάζονται ειδικές περιπτώσεις. Συστήματα Εξοικονόμησης Ενέργειας στα Κτίρια Βασικά στοιχεία κατανάλωσης ενέργειας στα κτίρια και ανάλυσή της ανά χρήση. Ενεργειακή αξιολόγηση - προτάσεις επεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων: στο κτιριακό κέλυφος, στα ενεργειακά συστήματα, στο σύστημα τεχνητού φωτισμού, συσκευές. Παθητικά ηλιακά συστήματα. Ενεργητικά ηλιακά συστήματα: ταξινόμηση, βασικές αρχές λειτουργίας, ηλιακά συστήματα αέρος, ηλιακά συστήματα υγρού, απόδοση ενεργητικών ηλιακών συστημάτων, υπολογισμοί-υπολογιστικά εργαλεία. Φωτοβολταϊκά συστήματα: βασικές αρχές λειτουργίας, ταξινόμηση, υλικά, υπολογισμοί εξοικονόμησης ενέργειας. Συστήματα γεωθερμίας στα κτίρια: ταξινόμηση, βασικές αρχές λειτουργίας. Χρήση βιομάζας. Εξοικονόμηση και ορθολογική χρήση ενέργειας στα συστήματα θέρμανσης-κλιματισμού. Συστήματα ανάκτησης θερμότητας. Συστήματα συμπαραγωγής. Τεχνητός φωτισμός - Εξοικονόμηση ενέργειας φωτιστικά συστήματα, συστήματα ελέγχου - ρύθμισης φωτισμού. Συσκευές χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης. Συστήματα ενεργειακής διαχείρισης κτιρίων. Τηλεθέρμανση - τηλεψύξη οικοδομικών συγκροτημάτων και οικισμών. Λογισμικά ενεργειακής απόδοσης κτιρίων. Οικολογικά Δομικά Υλικά Περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την οικοδομική δραστηριότητα. Οικοδομικά απορρίμματα. Κριτήρια αξιολόγησης περιβαλλοντικά ήπιων οικοδομικών τεχνικών. Κριτήρια επιλογής περιβαλλοντικά φιλικών δομικών υλικών. Υλικά και ποιότητα αέρα. Οικοτοξικότητα των δομικών προϊόντων. Παραδοσιακά υλικά. Επαναχρησιμοποίηση - ανακύκλωση δομικών απορριμμάτων. Δομικά προϊόντα από ανακυκλωμένα και δευτερογενή υλικά. Εμπεριεχόμενη ενέργεια των δομικών υλικών. Ενδεικτικός κύκλος ζωής υλικών. Συσχετισμός της εμπεριεχόμενης ενέργειας με την ενέργεια λειτουργίας. Νομοθεσία της ΕΕ. Πιστοποίηση. Το σήμα CE. Μεθοδολογικές προσεγγίσεις μεθόδων περιβαλλοντικής αξιολόγησης δομικών υλικών. Μέθοδοι περιβαλλοντικής αξιολόγησης (π.χ. μέθοδος ΕΡΜ, BMAS, οικολογικό σήμα). Υπολογιστικά εργαλεία. Εφαρμογή υπολογιστικών εργαλείων. Ενεργειακή Επιθεώρηση Κτιρίων Ενεργειακή πολιτική για τα κτίρια: κοινοτική και εθνική νομοθεσία. Βασικά στοιχεία κατανάλωσης ενέργειας στα κτίρια και ανάλυσή της ανά χρήση. Βασικές αρχές ενεργειακών υπολογισμών. Στόχος και οφέλη ενεργειακής επιθεώρησης. Μεθοδολογία ενεργειακής επιθεώρησης κτιρίων. Βαθμονόμηση κτιρίων. Αναφορά σε διαφορετικές κατηγορίες κτιρίων: κατοικίες, γραφεία, ξενοδοχεία, εκπαίδευσης, βιομηχανία, κλπ. Προτάσεις ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων. Εναλλακτικές μεθοδολογίες από τη διεθνή πρακτική. Υπολογιστικά εργαλεία για διαφορετικές κατηγορίες κτιρίων. Πρακτική άσκηση: ενεργειακή επιθεώρηση κτιρίου και εφαρμογή υπολογιστικών εργαλείων και προτάσεις ενεργειακής αναβάθμισης κτιρίων. Μαθηματική Μοντελοποίηση Περιβαλλοντικών Συστημάτων και Διεργασιών Περιβαλλοντικές διεργασίες και μοντέλα προσομοίωσης, Απλά μοντέλα μεταφοράς, Κινητική χημικών αντιδράσεων, Διαμερισματοποίηση και τύχη χημικών ενώσεων στο 70 περιβάλλον, Μοντελοποίηση ρόφησης-εξαέρωσης-οξείδωσης-υδρόλυσης- φωτόλυσης, Μοντελοποίηση βιολογικών διεργασιών με κινητική τύπου Monod, Μοντελοποίηση διεργασιών σε χώρους διάθεσης απορριμμάτων, Αναλυτικές λύσεις, Αριθμητικές λύσεις (μέθοδοι Runge-Kutta) με χρήση λογιστικών φύλλων. Τεχνική Ακουστική Κυματική, επαλληλία, συμβολή, ταχύτητα, διάδοση και ανάκλαση κυμάτων, αρμονικά κύματα, εξίσωση κύματος, ηχητικά κύματα, ακουστική, ενέργεια, σφαιρικά, επίπεδα και κρουστικά κύματα, υπέρθεση και στάσιμα κύματα, συντονισμός, διακροτήματα. Φυσιολογική ακουστική, ανθρώπινη φωνή, ακουστότητα, μουσικά διαστήματα, αρμονία, μέτρηση και ανάλυση ήχου. Αντήχηση, χρόνος αντήχησης και συνήχηση χώρου, απορρόφηση και διάχυση ήχου – υλικά, συμπεριφορά σε κλειστούς χώρους, ακουστικός σχεδιασμός χώρων. Επιπτώσεις του θορύβου στον άνθρωπο, μέτρηση θορύβου, Τρόποι ηχομείωσης και μέτρα ελάττωσης του θορύβου, μείωση αερόφερτου θορύβου και από ελεύθερη διάδοση. Ηχορύπανση, νομοθεσία και ακουστικές μετρήσεις Επεξεργασία Βιομηχανικών Υγρών Αποβλήτων Στόχος του μαθήματος είναι η παρουσίαση της γενικότερης φιλοσοφίας διαχείρισης των βιομηχανικών υγρών αποβλήτων, με ιδιαίτερη έμφαση στις χρησιμοποιούμενες τεχνολογίες και πρακτικές, αλλά και με τις πλέον πρόσφατες ενδεικνυόμενες προσεγγίσεις. Το μάθημα περιλαμβάνει εισαγωγικά στοιχεία της ποσοτικής και ποιοτικής σύστασης, αλλά και διαχείρισης των βιομηχανικών υγρών αποβλήτων. Παρουσιάζονται αναλυτικά τεχνολογίες και μέθοδοι επεξεργασίας υγρών αποβλήτων διαφόρων τύπων βιομηχανιών, όπως π.χ. πετροχημικής βιομηχανίας, βιομηχανίας παραγωγής ακεταλδεΰδης, σφαγείων, αλουμινοβιομηχανίας, βιομηχανίας τροφίμων, κλωστοϋφαντουργίας κ.α. Ακόμη, παρουσιάζεται η πρωτοπόρα δυνατότητα της συνεπεξεργασίας αστικών και βιομηχανικών αποβλήτων. ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Τεχνολογία Καυσίμων και Περιβάλλον Εισαγωγή στα καύσιμα, στερεά, υγρά αέρια καύσιμα, (άνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο) ιδιότητές τους. Σχηματισμός των καυσίμων, ανίχνευση και εντοπισμός των καυσίμων, εξόρυξη, μεταφορά, αποθήκευση, διανομή των καυσίμων, κατεργασία των καυσίμων (διύλιση, κτλ), πρόσθετα των καυσίμων, οξυγονούχες ενώσεις, βιοκαύσιμα, συνθετικά καύσιμα, υδρογόνο, γεωγραφικά και οικονομικά δεδομένα των καυσίμων, επίδραση των καυσίμων και των διεργασιών τους στο περιβάλλον. Εφαρμοσμένα Θέματα Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης Ειδικές κατηγορίες Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για αέριους ρύπους, Οδηγίες SEVESO, Σχέδια Αντιμετώπισης Τεχνολογικών Ατυχημάτων Μεγάλης Έκτασης. Ειδικά θέματα αέριας ρύπανσης (ρύπανση σε οδικές χαράδρες, ηχορύπανση, φωτορύπανση κ.λ.π.). Ποιότητα της Ατμόσφαιρας Εσωτερικών Χώρων Σήμερα περνούμε τον περισσότερο χρόνο μας μέσα σε εσωτερικούς χώρους, κτίρια, μεταφορικά μέσα κτλ. Η κακή ποιότητα της ατμόσφαιρας αποτελεί μια απειλή για την ανθρώπινη υγεία. H σειρά αυτή των διαλέξεων και ασκήσεων, αποτελεί μια παρουσίαση 71 των βασικών θεμάτων για την Ποιότητα της Ατμόσφαιρας στους Εσωτερικούς Χώρους (ΠΑΕΧ), όπως: • Ποιο είναι το αντικείμενο, η διεπιστημονικότητα του αντικειμένου και η θέση του μεταξύ των λοιπών περιβαλλοντικών θεμάτων. • Ποιοι οι ρύποι των εσωτερικών χώρων οι οποίοι απειλούν τη Δημόσια Υγεία, αέρια και αιωρούμενα σωματίδια. • Μελέτη της σχέσης σχεδιασμός-λειτουργικότητα-χρήση εσωτερικού χώρου και ποιότητα εσωτερικής ατμόσφαιρας: Εξωτερική Ατμοσφαιρική ρύπανση, Εσωτερικές πηγές, Θερμοκρασία, Υγρασία, Φωτισμός, Αερισμός, Δομικά Υλικά. Ποια η σημασία της κάθε μιας παραμέτρου στην ποιότητα της εσωτερικής ατμόσφαιρας. Πώς όλες αυτές οι παράμετροι αλληλεπιδρούν στη διαμόρφωση της ποιότητας της ατμόσφαιρας μέσα στους εσωτερικούς χώρους (κτίρια, αυτοκίνητα, αεροπλάνα κ.λ.π.). • Ατμοσφαιρική φυσική και χημεία των εσωτερικών χώρων. Οι ιδιαιτερότητες των εσωτερικών χώρων. • Υπολογιστικά πρότυπα για εσωτερικούς χώρους. Ανάλυση των βασικών μαθηματικών σχέσεων και εφαρμογές με τη βοήθεια του υπολογιστή. • Μελέτη ειδικών περιπτώσεων με πραγματικά πειραματικά δεδομένα. • Οι συνέπειες της ποιότητας της ατμοσφαίρας στον άνθρωπο. • Οι συνέπειες της ποιότητας της ατμοσφαίρας στην πολιτιστική μας κληρονομιά. Τεχνολογίες Καύσης Εισαγωγή, θερμοδυναμική της καύσης, χημικά φαινόμενα της καύσης, είδη φλόγας, καύση αερίων καυσίμων, καύση υγρών καυσίμων, καύση στερεών καυσίμων, καυστήρες και τεχνολογία συστημάτων καύσης, εισαγωγή στους κινητήρες εσωτερικής καύσης, έκρηξη, μείωση παραγωγής ρύπων, αντιρρυπαντική τεχνολογία ρύπων παραγόμενων από καύσεις, το πρόβλημα του διοξειδίου του άνθρακα, γεωγραφικά και οικονομικά δεδομένα. Βιομηχανική Υγιεινή Το μάθημα αυτό (ΒΥ) αποτελεί συνέχεια του μαθήματος κορμού Υγιεινή και Ασφάλεια στην Εργασία. Στη ΒΥ, ο φοιτητής εστιάζεται στα προβλήματα υγιεινής των εργαζομένων που είναι συνήθη σε βιομηχανικό περιβάλλον. Ποια είναι τα προβλήματα αυτά ανάλογα με το είδος της βιομηχανίας, πώς διερευνάται η ποιότητα του βιομηχανικού περιβάλλοντος (επιτόπια επιθεώρηση, δειγματοληψίες, ατομικό δελτίο υγείας εργαζομένου, ερωτηματολόγια), πως εκτιμώνται οι βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία του εργαζόμενου, ποιος ο ρόλος του βιομηχανικού υγιεινολόγου. Αναλύεται το φαινόμενο της έκθεσης του εργαζόμενου σε επικίνδυνες ουσίες, η τοξικολογία αυτών των ουσιών, τα όρια επαγγελματικής έκθεσης, νομικά θέματα (υπαιτιότητα σε περίπτωση βλάβης της υγείας του εργαζόμενου), γραπτή εκτίμηση της έκθεσης κατόπιν συλλογής των απαραίτητων στοιχείων. Οι φοιτητές ασκούνται στα θέματα δειγματοληψίας επικίνδυνων ουσιών στην ατμόσφαιρα των βιομηχανιών μέσω εικονικών εργαστηριακών ασκήσεων (με ειδικό πρόγραμμα σε υπολογιστή) και στη σωστή επιλογή και χρήση του ανάλογου εξοπλισμού (ακολουθώντας τους κανόνες της εθνικής και διεθνούς νομοθεσίας για την έκθεση των εργαζομένων). Αναλύονται επιλεγμένα παραδείγματα βιομηχανικής δραστηριότητας (με προβολή βιντεο-ταινιών), όπου ο εργαζόμενος απει72 λείται από το θόρυβο, τις δονήσεις, δερματοπάθειες, αναπνευστικά προβλήματα, θερμική καταπόνηση. Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας Εμβάθυνση στην ενεργειακή αξιοποίηση Βιομάζας: Συλλογή, αποθήκευση και μεταφορά βιομάζας, εποχικότητα και σχετικά κόστη. Το δίλημα των καλλιεργειών για διατροφή ή ενέργεια, ενεργειακές καλλιεργειες, τύποι, χαρακτηριστικά, στρεμματικές αποδόσεις και οικονομικά στοιχεία. Καύση και σύγκαυση βιομάζας, τεχνολογίες, θερμοκρασία και απόδοση καύσης, περίσσεια αέρα. Συμπαραγωγή από καύση βιομάζας, σχεδιαστικές παράμετροι και θερμοδυναμικοί υπολογισμοί μη-ιδανικών κύκλων ατμοστροβίλων. Αεριοποίηση βιομάζας, βασικοί στοιχειομετρικοί υπολογισμοί, διαστασιολόγηση και απόδοση της διεργασίας. Προδιαγραφές παραγόμενου αερίου, στάδια και τεχνολογίες καθαρισμού του. Συμπαραγωγή από αεριοποίηση, σχεδιαστικές παράμετροι και βασικοί υπολογισμοί αεριοστροβίλων και συνδυασμένων κύκλων αεριοστροβίλων/ατμοστροβίλων. Σύνθεση Fischer-Trops, κατευθύνσεις της διεργασίας και αποδόσεις σε βιοκαύσιμα δεύτερης γενιάς. Αναερόβια χώνευση αποβλήτων, εκδοχές της τεχνολογίας, μετατροπή στερεών και απόδοση βιοαερίου. Στάδια και τεχνολογίες καθαρισμού του βιοαερίου. Συμπαραγωγή από βιοαέριο, σχεδιαστικές παράμετροι και θερμοδυναμικοί υπολογισμοί κινητήρων βιοαερίου. Προηγμένα ενεργειακά συστήματα – Τεχνολογίες υδρογόνου και κυψελών καυσίμου: Παραγωγή υδρογόνου, αναμόρφωση φυσικού αερίου, παραγωγή υδρογόνου από βιομάζα. Μεταφορά και αποθήκευση υδρογόνου, συμπίεση, υγροποίηση, μεταλλικά υδρίδια. Κυψέλες καυσίμου, εισαγωγή και τύποι. Κυψέλες καυσίμου πολυμερικών αγωγών πρωτονίων, περιγραφή της τεχνολογίας, κρίσιμα σημεία, εφαρμογές. Κυψέλες κεραμικών αγωγών ιόντων οξυγόνου, περιγραφή της τεχνολογίας, κρίσιμα σημεία και εφαρμογές. Βασικοί υπολογισμοί σε κυψέλες καυσίμου, δυναμικό ανοικτού κυκλώματος, καμπύλες δυναμικού-ρεύματος-ισχύος, ωμικές απώλειες, απώλειες ενεργοποίησης και συγκέντρωσης, ηλεκτρική απόδοση και πυκνότητα ισχύος. Μεγιστοποίηση της ηλεκτρικής απόδοσης – σύζευξη κυψελών καυσίμου και θερμικών κύκλων. Εφαρμογές Η/Υ στην Αέρια Ρύπανση Ο Ατμοσφαιρικός Κύκλος Διασποράς: Σύσταση και Κατακόρυφη Δομή της Ατμόσφαιρας, Δυνάμεις που επηρεάζουν την Ατμοσφαιρική Κίνηση, Κλίμακες Ατμοσφαιρικής Κίνησης, Ατμοσφαιρική Ευστάθεια, Οριακό Στρώμα. Μοντέλα Ποιότητας Αέρα: Συνιστώσες (μετεωρολογική, χημική, φυσική), Μέθοδοι Προσέγγισης (Προγνωστικά/Διαγνωστικά, Λαγκρανζιανά, Ουλεριανά, Αιτιοκρατικά/Στατιστικά). Το Μοντέλο του Gauss: Παραδοχές, Παράμετροι, Περιοχές Ασφαλούς Εφαρμογής. Ανάλυση Ευαισθησίας - Αβεβαιότητας: Επαλήθευση Μοντέλου, Πηγές και Διάδοση Σφαλμάτων, Monte Carlo. Επιστημονικό Λογισμικό: ISCST3, Excel, Surfer. Εργασία: Μοντελοποίηση Ατμοσφαιρικής Διασποράς υπάρχουσας πηγής (σημειακής ή γραμμικής). Διαχείριση Ποιότητας της Αστικής Ατμόσφαιρας Ιστορική αναδρομή και λόγοι ανάγκης διαχείρισης της ατμόσφαιρας του αστικού περιβάλλοντος. Ευρωπαϊκή νομοθεσία και όρια ατμοσφαιρικών ρύπων. Επιλογές και τρόποι τοποθέτησης δικτύου παρακολούθησης ατμοσφαιρικών ρύπων στην αστική ατμόσφαιρα κατά την ευρωπαϊκή νομοθεσία (Οδηγία-Πλαίσιο και οι θυγατρικές της). Συλλογή 73 δεδομένων, επεξεργασία τους με στατιστικά λογισμικά πακέτα και σύνταξη αναφορών όπως ορίζεται από την Ευρωπαϊκή νομοθεσία. Προβολή και διάθεση περιβαλλοντικής πληροφορίας στον πολίτη (Συνθήκη Aarhus). Προβλέψεις ατμοσφαιρικής ρύπανσης για την επόμενη ημέρα με υπολογιστικά πρότυπα που είναι σε χρήση με χώρες της ΕΕ. Διαχείριση των πηγών ρύπανσης από την τοπική διαχειριστική αρχή (τοπική αυτοδιοίκηση). Ενέργειες σε περιπτώσεις ατυχημάτων που αφορούν την αστική ατμόσφαιρα. Σύγχρονες προτάσεις για τη βελτίωση της ατμόσφαιρας στο αστικό περιβάλλον. Αναλύσεις κόστους-οφέλους. Μετρήσεις Ατμοσφαιρικής Σύστασης από Αεροσκάφος Επιστημονικοί λόγοι για την επιλογή μετρήσεων ρύπανσης ή της σύστασης της ατμόσφαιρας από αεροσκάφη. Επιλογή οργάνων, εισόδων αέρα στο αεροσκάφος και τοποθέτηση εξωτερικών οργάνων. Προβλήματα θερμοκρασίας και πίεσης. Προβλήματα ισοκινητικής δειγματοληψίας αιωρούμενων σωματιδίων. Εγκλωβισμός και απεγκλωβισμός ρύπανσης στο οριακό στρώμα, στρώμα εγκλωβισμού. Επεξεργασία δεδομένων, υπολογισμοί ροών ρύπων και ρύπανσης στην επιφάνεια της περιοχής δειγματοληψίας. Διακρατική και περιφερειακή μεταφορά ρύπων, μέθοδοι εξακρίβωσης. Σύγκριση με δορυφορικά δεδομένα. Μετρήσεις της ατμόσφαιρας στο φυσικό περιβάλλον. Ρύπανση από αεροσκάφη. Κατασκευή Συσκευών και Διατάξεων Εισαγωγή, βασικές αρχές μηχανικής, ηλεκτρισμού και ηλεκτρονικής, παρουσίαση μεθοδολογίας κατασκευών, παρουσίαση μεθοδολογίας επίλυσης προβλημάτων, πρακτική άσκηση κατασκευής μιας πραγματικής συσκευής ή διάταξης. Αυτοκίνητο και Ρύπανση Εισαγωγή στο αυτοκίνητο και τους κινητήρες, Βενζινοκινητήρες, Πετρελαιοκινητήρες, Ρύποι που εκπέμπονται από κινητήρες, Πηγές του κάθε ρύπου, Συνεισφορά των αυτοκινήτων στην αέρια ρύπανση, Νομοθεσία, Κύκλοι οδήγησης, Σχηματισμός των ρύπων στους κινητήρες, Επίδραση του καυσίμου στην εκπομπή των ρύπων, Επίδραση των παραμέτρων του κινητήρα στην εκπομπή των ρύπων, Επίδραση του τρόπου οδήγησης στην εκπομπή των ρύπων, Συστήματα αντιρρύπανσης (τριοδικός και οξειδωτικός καταλύτης, φίλτρο σωματιδίων, παγίδα οξειδίων του αζώτου, χρήση ουρίας), Βελτιστοποίηση των εκπομπών, Εκπομπές νανο-σωματιδίων. Γεωγραφικά και οικονομικά δεδομένα ρύπανσης από αυτοκίνητα. Εκτίμηση Κινδύνου για την Υγεία σε Εσωτερικούς Χώρους Η έκθεση σε ρύπους στην ατμόσφαιρα μέσα στο σπίτι ή στο γραφείο ή σε διάφορους κλειστούς χώρους έχει πλέον αναγνωριστεί ως ένας παράγοντας που συμβάλλει καθοριστικά σε μια πληθώρα νόσων που σχετίζονται με περιβαλλοντικές παραμέτρους, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται οι αλλεργίες, βραχυχρόνια ή μακροχρόνια αναπνευστικά προβλήματα και ο καρκίνος. Στο μάθημα αυτό μελετώνται οι πρωτογενείς και δευτερογενείς ρύποι (καθώς και οι χημικές αντιδράσεις που παράγουν αυτούς τους δευτερογενείς ρύπους), οι οποίοι προέρχονται από τη χρήση προϊόντων καθαρισμού ή συνηθισμένων προϊόντων οικιακής χρήσης, καθώς και από προϊόντα ατομικής περιποίησης. Μελετώνται όλες οι δυσμενείς επιπτώσεις των ρύπων αυτών στην ανθρώπινη υγεία που είναι καταγεγραμμένες στη διεθνή βιβλιογραφία. Αναπτύσσεται η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται 74 για να συνδεθεί το αίτιο με τις επιπτώσεις στην υγεία. Μελετώνται υπολογιστικά πρότυπα έκθεσης σε τέτοιους ρύπους, ώστε να είναι δυνατή η εκτίμηση του κινδύνου, καθώς και η αντίστοιχη Ευρωπαϊκή νομοθεσία για τις χημικές ενώσεις στα προϊόντα αυτά. 75 6. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 6.1 ΓΕΝΙΚΑ Για την απόκτηση του Διπλώματος Μηχανικού Περιβάλλοντος απαιτούνται δέκα εξάμηνα σπουδών, εκ των οποίων τα εννέα είναι αφιερωμένα στη διδασκαλία των μαθημάτων και το δέκατο στην εκπόνηση της Διπλωματικής Εργασίας. Η Διπλωματική Εργασία εκπονείται τυπικά κατά τη διάρκεια του δεκάτου εξαμήνου των σπουδών και απαιτεί την ουσιαστική απασχόληση του φοιτητή τουλάχιστον για ένα κανονικό εξάμηνο σπουδών. Ο σκοπός της Διπλωματικής Εργασίας θα πρέπει να έχει ερευνητικό χαρακτήρα η εφαρμογή και να αποσκοπεί κυρίως στην ανάπτυξη της αυτενέργειας ως και στην εμβάθυνση του φοιτητή σε ένα γνωστικό αντικείμενο της επιστήμης του Μηχανικού Περιβάλλοντος της επιλογής του και να στοχεύει στην προαγωγή της επιστήμης αυτής. Η Διπλωματική Εργασία εκπονείται σε στενή συνεργασία και με την καθοδήγηση του φοιτητή από το επιβλέπον μέλος Δ.Ε.Π. που διδάσκει στο Τμήμα. Ο φοιτητής κατά την εκπόνηση της Διπλωματικής Εργασίας μπορεί να ζητά συνδρομή και άλλων μελών Δ.Ε.Π. του Τμήματος ή άλλων Τμημάτων του Δ.Π.Θ. και άλλων Πανεπιστημίων. Για τη διαμόρφωση του βαθμού του Διπλώματος λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα: Ο βαθμός του Διπλώματος των Διπλωματούχων Μηχανικών Περιβάλλοντος υπολογίζεται με την παρακάτω εξίσωση: Βαθμός Διπλώματος = {Μέσος Όρος Βαθμολογίας Μαθημάτων) Χ 5 + (Βαθμολογία Διπλωματικής)} / 6 6.2 ΑΝΑΘΕΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Η εκπόνηση της Διπλωματικής Εργασίας γίνεται μόνο σε γνωστικά αντικείμενα που ανήκουν στην ομάδα επιλογής που ακολουθεί ο φοιτητής, δηλαδή δεν εκπονούνται διπλωματικές εργασίες σε γνωστικά αντικείμενα που δεν καλύπτονται από μαθήματα που παρακολούθησε ο φοιτητής κατά τα έτη σπουδών του. Τα θέματα των Διπλωματικών Εργασιών καθορίζονται στην αρχή κάθε ακαδημαϊκού έτους από τη Γεν. Συνέλευση του Τμήματος. Κάθε μέλος Δ.Ε.Π. υποβάλλει μέχρι την 20η Σεπτεμβρίου για έγκριση στο Τμήμα τουλάχιστον 5 θέματα Διπλωματικών Εργασιών για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος. Τα προτεινόμενα θέματα θα πρέπει να συνοδεύονται από σύντομη ανάλυση του θέματος και περιγραφή των εργασιών του φοιτητή που απαιτούνται για την ολοκλήρωση της Διπλωματικής. Επίσης, στις προτάσεις θα πρέπει να περιγράφεται η σκοπιμότητα και ο τυχόν απαιτούμενος εξοπλισμός για την εκπόνηση της διπλωματικής που είτε υπάρχει είτε προβλέπεται να αγορασθεί. Η έγκριση των προτεινομένων θεμάτων του Τμήματος γίνεται με βασικά κριτήρια τη συνεισφορά της διπλωματικής στην Επιστήμη του Μηχανικού Περιβάλλοντος, τη σκοπιμότητα, το απαιτούμενο χρονικό διάστημα εκπόνησης και την καταλληλότητα του 76 προτείνοντος μέλους Δ.Ε.Π. για την επίβλεψη της προτεινόμενης Διπλωματικής Εργασίας. Το Τμήμα έχει τη δυνατότητα να εγκρίνει, να απορρίπτει ή να τροποποιεί τα θέματα των Διπλωματικών Εργασιών, έτσι ώστε να ικανοποιούνται καλύτερα τα παραπάνω κριτήρια. Το εγκεκριμένο περιεχόμενο είναι δεσμευτικό για την εξεταστική επιτροπή σχετικά με τον τελικό βαθμό της διπλωματικής. Το Τμήμα μέχρι τη 10η Οκτωβρίου υποχρεούται να αποφασίζει για τα θέματα Διπλωματικών που εγκρίνονται για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος και να ανακοινώνει τα εγκεκριμένα θέματα με την περιγραφή τους και τα ονόματα του επιβλέποντος και των μελών της εξεταστικής επιτροπής. Οι φοιτητές μέχρι την 31η Οκτωβρίου υποχρεούνται να έλθουν σε συνεννόηση με τους επιβλέποντες των προτεινομένων θεμάτων και να δηλώσουν την επιλογή και την προτεραιότητα επιλογής (1η, 2η, 3η) για την κατοχύρωση του θέματος της Διπλωματικής τους. Αίτηση για κατοχύρωση θέματος Διπλωματικής Εργασίας μπορούν να θέσουν μόνο οι φοιτητές, οι οποίοι δεν οφείλουν περισσότερα των 15 μαθημάτων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών του 9ου εξαμήνου. Τα εργαστήρια στα οποία ανήκουν τα μέλη Δ.Ε.Π., τηρούν ενυπόγραφους καταλόγους των φοιτητών που ζητούν θέμα Διπλωματικής, στους οποίους θα αναφέρονται και τα αντίστοιχα θέματα για τα οποία υποβάλλουν υποψηφιότητα καθώς και η προτεραιότητα επιλογής (1η, 2η, 3η). Τα μέλη Δ.Ε.Π., με κριτήριο την επίδοση των φοιτητών σε συγγενικά με το θέμα της διπλωματικής μαθήματα αποφασίζουν και εισηγούνται στο Τμήμα τα ονόματα των φοιτητών που επιλέγηκαν για την εκπόνηση κάθε εγκεκριμένου θέματος μέχρι την 15η Νοεμβρίου. Το Τμήμα σε συνεδρίασή του οριστικοποιεί τις επιλογές αυτές και ανακοινώνει στη Γραμματεία κατάλογο με τα ονόματα των φοιτητών που έχουν αναλάβει Διπλωματικές Εργασίες, τα ονόματα των μελών των αντιστοίχων εξεταστικών επιτροπών, καθώς και τα τυχόν υπάρχοντα αδιάθετα θέματα διπλωματικών. Οι κατάλογοι και τα αδιάθετα αυτά θέματα αναρτώνται στους πίνακες ανακοινώσεων της Γραμματείας για την ενημέρωση των φοιτητών. Στην περίπτωση που υπάρξουν περιπτώσεις φοιτητών που δεν ικανοποιήθηκαν οι αιτήσεις τους, τα Εργαστήρια υποβάλλουν ταυτόχρονα στη Γραμματεία του Τμήματος και τον κατάλογο των φοιτητών αυτών. Οι φοιτητές που δεν έχουν βρει θέματα Διπλωματικής και όσοι άλλοι επιθυμούν να βρουν αλλά δεν έχουν έρθει σε επαφή με τα Εργαστήρια, υποβάλλουν μέχρι την 20η Νοεμβρίου στη Γραμματεία του Τμήματος αίτηση με τρεις επιλογές από τα αδιάθετα θέματα. Με βάση τις αιτήσεις αυτές η Γ.Σ. του Τμήματος αποφασίζει και κατανέμει στους φοιτητές τα αδιάθετα θέματα μέχρι την 30η Νοεμβρίου. Στην περίπτωση που ένας φοιτητής δεν υποβάλλει αίτηση για Διπλωματική μέχρι την 20η Νοεμβρίου, δεν θα έχει δυνατότητα εκπόνησης Διπλωματικής Εργασίας για το τρέχον ακαδημαϊκό έτος, εκτός εάν συντρέχουν λόγοι ανωτέρας βίας τους οποίους μπορεί να επικαλεστεί ο φοιτητής σε πλήρως τεκμηριωμένη αίτησή του προς τη Γ.Σ. του Τμήματος, η οποία μπορεί να αναθέσει και εκπρόθεσμα Διπλωματική Εργασία από τα αδιάθετα εγκεκριμένα θέματα που υπάρχουν. 77 Αλλαγή θέματος Διπλωματικής Εργασίας για λόγους ανωτέρας βίας γίνεται μετά από επαρκώς αιτιολογημένη αίτηση του φοιτητή, την οποία συνυπογράφουν ο επιβλέπων και τουλάχιστον ένα από τα δύο μέλη της εξεταστικής και εγκρίνει το Τμήμα. 6.3 ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ Η Διπλωματική Εργασία εκπονείται κατά κανόνα στα εργαστήρια της Πολυτεχνικής Σχολής. Εκπόνηση Διπλωματικής Εργασίας ή τμήματος αυτής σε άλλους χώρους εκτός της Πολυτεχνικής Σχολής είναι δυνατή με σχετική απόφαση του Τμήματος, μετά από επαρκώς αιτιολογημένη αίτηση του επιβλέποντος μέλους Δ.Ε.Π. Η εκπόνηση της Διπλωματικής Εργασίας πρέπει να γίνεται με συνεχή, εντατικό και οργανωμένο τρόπο, ώστε να επιτυγχάνεται η καλύτερη αξιοποίηση του χρόνου και του φοιτητή και του επιβλέποντος μέλους Δ.Ε.Π. καθώς και η ελαχιστοποίηση του χρόνου απασχόλησης του εξοπλισμού των εργαστηρίων. Ως χρονική διάρκεια της εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας υπολογίζεται η περίοδος από την εκάστοτε έναρξη του εαρινού εξαμήνου μέχρι την 1η Ιουνίου. Το χρονικό αυτό διάστημα είναι το ελάχιστο επιτρεπόμενο και μπορεί να επεκταθεί αυτοδίκαια μέχρι την 30η Σεπτεμβρίου εάν οι δεδομένες συνθήκες, κατά την κρίση του επιβλέποντος μέλους Δ.Ε.Π. το απαιτήσουν για τη βελτιστοποίηση του τελικού αποτελέσματος. Μετά την 1 Οκτωβρίου η εκπόνηση των Διπλωματικών Εργασιών συνεχίζεται μόνο μετά από τεκμηριωμένη εισήγηση του επιβλέποντος προς το Τμήμα και σύμφωνη γνώμη τουλάχιστον ενός εκ των δύο άλλων μελών της εξεταστικής επιτροπής. Στην εισήγηση αυτή αναφέρεται και το χρονικό διάστημα παράτασης το οποίο είναι δεσμευτικό. Στην περίπτωση που η εισήγηση του επιβλέποντος δεν υποβληθεί, η διπλωματική θεωρείται περατωμένη ανεπιτυχώς και ο φοιτητής υποχρεούται εκ νέου να συμμετάσχει στη διαδικασία επιλογής Διπλωματικών του νέου ακαδημαϊκού έτους. Η ανεπιτυχής εκπόνηση Διπλωματικής Εργασίας ανακοινώνεται στη Γ.Σ. του Τμήματος με σχετική έκθεση που αναφέρει τους λόγους της αποτυχίας και συνυπογράφεται και από τον επιβλέποντα και ένα μέλος της εξεταστικής επιτροπής. Κάθε Εργαστήριο είναι υπεύθυνο για την απρόσκοπτη εκπόνηση των Διπλωματικών Εργασιών και την κατά το δυνατόν αποφυγή περιπτώσεων αποτυχίας φοιτητών σε διπλωματικές εργασίες που να οφείλονται σε ελλείψεις τεχνολογικού εξοπλισμού. Οι επιβλέποντες πρέπει να ενημερώνουν εγκαίρως τα άλλα μέλη των εξεταστικών επιτροπών και το Τμήμα για τυχόν προβλήματα που υπάρχουν στην εκπόνηση των Διπλωματικών της ευθύνης τους. 6.4 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Μια Διπλωματική Εργασία θεωρείται περατωμένη όταν μετά από σύμφωνη γνώμη του επιβλέποντα εκτυπωθεί και παραδοθεί στον επιβλέποντα σε πέντε αντίτυπα (ένα για κάθε 78 μέλος της εξεταστικής επιτροπής, ένα για τη βιβλιοθήκη του Εργαστηρίου και ένα για τη βιβλιοθήκη της Πολυτεχνικής Σχολής). Η δαπάνη εκτύπωσης και βιβλιοδέτησης της διπλωματικής καλύπτεται από το φοιτητή. Μετά από χρονικό διάστημα δέκα ημερών από την παράδοση της διπλωματικής, η εξεταστική επιτροπή, αφού ενημερωθεί για το περιεχόμενο της διπλωματικής εργασίας, υποχρεούται με έγγραφο του επιβλέποντα που συνυπογράφουν τα μέλη της εξεταστικής επιτροπής, να ανακοινώσει την ημερομηνία εξέτασης, με κοινοποίηση στη Γ.Σ. του Τμήματος. Η ημερομηνία αυτή πρέπει να παρέχει στο φοιτητή τη δυνατότητα ορκωμοσίας στην τρέχουσα περίοδο. Η Διπλωματική Εργασία εξετάζεται από την τριμελή επιτροπή σε ημερομηνία και χώρο της Πολυτεχνικής που ανακοινώνεται εγγράφως στη Γραμματεία του Τμήματος. Με ευθύνη του επιβλέποντος μέλους Δ.Ε.Π. η εξέταση της Διπλωματικής Εργασίας ανακοινώνεται επίσης ευρύτερα στην πανεπιστημιακή κοινότητα. Το ελάχιστο χρονικό διάστημα για την εκπόνηση κάθε εργασίας είναι ένα ακαδημαϊκό εξάμηνο. Η διπλωματική εργασία εκπονείται στο 9ο και 10ο εξάμηνο. Το αργότερο 30 ημέρες πριν την πιθανή ημερομηνία εξέτασης, ο προπτυχιακός φοιτητής πρέπει να καταθέσει τρία (3) τεύχη της διπλωματικής εργασίας στα τρία (3) μέλη της εξεταστικής επιτροπής προς διόρθωση. Η διαδικασία της τελικής εξέτασης μπορεί να προχωρήσει νωρίτερα από το διάστημα των 30 ημερών, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, μόνον αν συμφωνήσουν και τα τρία (3) μέλη της εξεταστικής επιτροπής. Η εξέταση της διπλωματικής εργασίας θα διεξάγεται πριν ή μετά το πέρας της εξεταστικής περιόδου και το αργότερο την τρίτη εβδομάδα. 6.5 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Το Τμήμα διασφαλίζει την ύπαρξη και τήρηση ενιαίων κριτηρίων βαθμολογίας και επιστημονικού επιπέδου των διπλωματικών εργασιών. Αποφασίζει επίσης για τη σύνθεση της τριμελούς εξεταστικής επιτροπής στην οποία συμμετέχουν υποχρεωτικά, εκτός από τον επιβλέποντα, ένα ακόμη μέλος του ίδιου Εργαστηρίου και ένα μέλος του Τμήματος, που έχει καθήκοντα εξωτερικού κριτή για τη διασφάλιση ενιαίων κριτηρίων σε όλο το Τμήμα. Μέχρι τη 15η Νοεμβρίου ενημερώνονται τα μέλη Δ.Ε.Π. άλλων εργαστηρίων, που έχουν συμπεριληφθεί σε εξεταστικές επιτροπές ΔΕ, σχετικά με τα ονόματα των φοιτητών, τα θέματα και τις περιλήψεις των διπλωματικών εργασιών. Το μέλος Δ.Ε.Π. του διαφορετικού Εργαστηρίου, που καλείται να εξετάσει τη ΔΕ, έχει δικαίωμα με έγγραφό του προς τη Γ.Σ. μέχρι την 20η Νοεμβρίου να δηλώσει αδυναμία συμμετοχής στην επιτροπή, επικαλούμενο λόγους έλλειψης συγγένειας με το θέμα της διπλωματικής ή υπερβολικού φόρτου εργασίας. Το θέμα της αντικατάστασης αυτής παραπέμπεται στον Πρόεδρο του Τμήματος. Ο βαθμός της ΔΕ προέρχεται από δύο τμήματα, 1) το παραδοτέο έργο και 2) την παρουσίαση/εξέταση. Ο μέγιστος βαθμός της θα είναι το 10 (100%). 6.5.1. Παραδοτέο έργο 79 Ο επιβλέπων καθηγητής σε συνεργασία με τα άλλα δύο μέλη της επιτροπής αξιολογεί το περιεχόμενο της ΔΕ και την βαθμολογεί με μέγιστο το 80%. Η εργασία που βαθμολογείται με 80% θα πρέπει να είναι δημοσιεύσιμη σε ελληνικό ή διεθνές συνέδριο/περιοδικό. Η αξιολόγηση του παραδοτέου έργου διεξάγεται ελέγχοντας: 1. την επίδοση και εν γένει συνεργασία του υποψηφίου κατά τη διάρκεια της εκπόνησης της εργασίας με τον επιβλέποντα καθηγητή (10%) 2. τον ερευνητικό χαρακτήρα (10%) 3. τον βαθμό δυσκολίας (απαίτηση εκμάθησης ειδικών γνώσεων, χρήση οργάνων, προγραμματισμός κλπ.) (30%) 4. τον βαθμό επεξεργασίας των στοιχείων (10%) 5. την πρωτοτυπία της λύσης του προβλήματος, της ανάλυσης των δεδομένων, την μέθοδο αντιμετώπισης του θέματος, την παρουσίαση των αποτελεσμάτων (20%). 6.5.2 Παρουσίαση - εξέταση Κατά την δημόσια παρουσίαση - εξέταση, ο προπτυχιακός φοιτητής αναπτύσσει τη διπλωματική εργασία του δημόσια ενώπιον της εξεταστικής επιτροπής, η οποία στη συνέχεια κρίνει: 1. τον τρόπο παρουσίασης, την ευχέρεια επεξηγήσεων/απαντήσεων, την γνώση του θέματος (15%) 2. την ακεραιότητα στις τρεις (3) απαντήσεις του ευρύτερου επιστημονικού πλαισίου της ΔΕ εκ μέρους τις τριμελούς εξεταστικής επιτροπής (5%) 6.6. ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η Διπλωματική Εργασία αποτελεί προϊόν συνεργασίας του φοιτητή και του μέλους Δ.Ε.Π. που επιβλέπει την εκπόνησή της στο Δ.Π.Θ. Τα φυσικά αυτά πρόσωπα έχουν και τα πνευματικά δικαιώματα στη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της Διπλωματικής Εργασίας σε επιστημονικά περιοδικά. Στις δημοσιεύσεις αυτές τηρείται η επιστημονική δεοντολογία. Οι δαπάνες για την εκπόνηση της Διπλωματικής Εργασίας καλύπτονται, κατά κανόνα, εξ ολοκλήρου από το Δ.Π.Θ. Το Δ.Π.Θ., που χρηματοδοτεί την εκπόνηση των Διπλωματικών Εργασιών, στους χώρους του οποίου και με τον εξοπλισμό του διεξάγονται οι εργασίες και είναι ο εργοδότης των μελών Δ.Ε.Π. που συμμετέχουν σ’ αυτές, έχει όλα τα δικαιώματα από τυχόν οικονομικά οφέλη που θα προκύψουν από εμπορικές ή άλλες εφαρμογές των αποτελεσμάτων των διπλωματικών εργασιών. Μετά από έγκριση της Γ.Σ. του Τμήματος είναι δυνατή η χρηματοδότηση μιας διπλωματικής από άλλες πηγές, π.χ. άλλοι εθνικοί φορείς, κοινοτικά προγράμματα, ιδιωτικές εταιρίες. Ο φοιτητής με την έναρξη της εκπόνησης της Διπλωματικής Εργασίας υπογράφει σχετική δήλωση εκχώρησης των δικαιωμάτων του στο Δ.Π.Θ. Σε αντίθετη περίπτωση, η εκπόνηση της Διπλωματικής Εργασίας δεν θεωρείται νόμιμη και η διαδικασία της δεν συνεχίζεται. 80 6.7. ΜΟΡΦΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η εκπόνηση των διπλωματικών εργασιών θα πρέπει να είναι σύμφωνη με τα ακόλουθα. Στα πλαίσια της διπλωματικής εργασίας ο προπτυχιακός φοιτητής ετοιμάζει και παραδίδει τα παρακάτω: 1. Τεύχος Διπλωματικής Εργασίας και της τελικής παρουσίασης σε ppt. 2. Ηλεκτρονική μορφή της Διπλωματικής Εργασίας & των Αναφορών Γενικά, το τεύχος της διπλωματικής αποτελείται γενικά από τα παρακάτω κεφάλαια: Εξώφυλλο (θα πρέπει να είναι κοινό σε όλες τις ΔΕ) Στην 2η σελίδα θα αναφέρονται τα: Τίτλος Διπλωματικής Εργασίας, Επιβλέπων Καθηγητής, Τριμελής Επιτροπή, Ονοματεπώνυμο φοιτητή, Ξάνθη, Έτος, στοιχεία copyright. Αφιερώσεις – Ευχαριστίες Περιεχόμενα Πίνακας Σχημάτων Περίληψη - Περίπου μία (1) σελίδα στην οποία αναφέρονται συνοπτικά: Σκοπός της διπλωματικής εργασίας, τι δουλειά έγινε κατά την εκπόνησή της, βασικά συμπεράσματα από την εργασία. Στην περίληψη γενικά δεν χρησιμοποιούνται τύποι, διαγράμματα και αναφορές σε άλλες εργασίες. Abstract (στα Αγγλικά. Ισχύουν όσα και για την περίληψη στα Ελληνικά) Κεφ. 1 Εισαγωγή 1.1 Διατύπωση του προβλήματος - στόχοι της εργασίας 1.2 Σκοπός / Στόχος της Διπλωματικής Εργασίας Κεφ.2 Θεωρητικό πλαίσιο και βιβλιογραφική ανασκόπηση Κεφ.3 Μέθοδοι - Υλικά Κεφ.4 Αποτελέσματα - Συζήτηση Κεφ.5 Συμπεράσματα - Προτάσεις Παραρτήματα Προγράμματα Η/Υ, δεδομένα μετρήσεων Βιβλιογραφία Για την αναγραφή των αναφορών (references) και της βιβλιογραφίας, χρησιμοποιείται το παρακάτω πρότυπο (συντάχθηκε με βάση το Water Research). Στο κείμενο της διπλωματικής, χρησιμοποιείται η μέθοδος αναφοράς: συγγραφέας – έτος, π.χ.: αναφέρθηκε ότι χημικοί αναστολείς μπορεί να εφαρμοσθούν για τον έλεγχο της παραγωγής εκπομπών υδρόθειου σε ένα αποχετευτικό δίκτυο (Helander, 2000). Αν είναι δύο οι συγγραφείς (Pedersen και Pedersen, 2007) και αν είναι περισσότεροι των δύο (Heck et al., 2001). Αν γίνεται ταυτόχρονη αναφορά σε περισσότερες από μία εργασίες, τότε στο κείμενο αναγράφεται: (Heck et al., 2001; Kajitvichyanukul and Suntronvipart, 2006; Pedersen et al., 2007; Pedersen and Pedersen, 2006). Όταν όμως αναφερόμαστε στο τι παρουσίασαν οι συγκεκριμένοι ερευνητές γράφουμε: «Οι Lee et al. (2005) παρουσίασαν έναν καταλύτη CuO/MgO που αναπτύχθηκε για την οξείδωση του υδρόθειου σε στοιχειακό θείο σε πηγές πετρελαίου» Όλες οι αναφορές αναγράφονται στο τέλος της διπλωματικής εργασίας (στο κεφάλαιο Βιβλιογραφία) με αλφαβητική σειρά όπως ακολούθως: Δημοσίευση σε Περιοδικό 81 Helander, K.G., 2000. Formaldehyde prepared from paraformaldehyde is stable. Biotechn. Histochem. 75 (1), 19–22. Pedersen L., Pedersen, P., 2006. Temperature-dependent formaldehyde degradation in trickling filters. North Am. J. Aquacult. 68 (3), 230–234. Heck, A., Bonnici, P., Breukink, E., Morris, D., Wills, M., 2001. Modification and inhibition of vancomycin group antibiotics by formaldehyde and acetaldehyde. Chem. Eur. J. 7 (4), 910–916. Δημοσίευση σε Συνέδριο Yu, T., Bishop, P., Galal, A., Mark, H., 1998. Fabrication and evaluation of a sulfide microelectrode for biofilm studies. Polym. Sensors ACS Symp. Ser. 690, 231–247. Zhang R., Yin Y., Sung S., Dague R.R., 1996. Anaerobic treatment of swine waste by the anaerobic sequencing batch reactor. In: 51st Purdue Industrial Waste Conference Proceedings, Ann Arbor Press, Chelsea, Michigan, pp. 315–320. Διπλωματική / M.Sc. / M.Phil. / Ph.D. Διατριβή (Thesis) Isaac, R.A., 1981. Transfer of active chlorine from NH2Cl to organic nitrogenous compounds. Ph.D. Thesis, Harvard University, Cambridge. Wang, K., 1994. Integrated anaerobic and aerobic treatment of sewage. Ph.D. Thesis, Wageningen University, The Netherlands. Ιστοσελίδα στο Διαδίκτυο United States Environmental Protection Agency, 2000. Technologies and Costs for Removal of Arsenic from Drinking Water. Office of Water, Washington, DC /http://www.epa.gov/ safewater/ars/treatments-and-costs.pdfS. Βιβλίο Henze, M., Harremoe S, P., la Cour Jansen, J., Arvin, E., 1997. Wastewater Treatment: Biological and Chemical Processes, second ed. Springer, Berlin. American Public Health Association, American Water Works Association, and the Water Environment Federation, 1995. Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater. 19th ed., Washington, DC. 82 7. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΩΝ ΔΙΑΤΡΙΒΩΝ 7.1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Γενικές Διατάξεις Το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστήμιου Θράκης, αναδιοργανώνει και λειτουργεί το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) του από το ακαδημαϊκό έτος 2002-2003, σύμφωνα με τις διατάξεις της απόφασης αυτής και τις διατάξεις των άρθρων 10 έως 12 του Ν. 2083/92. Αντικείμενο / Σκοπός Αντικείμενο του Π.Μ.Σ. είναι η χορήγηση Διδακτορικού Διπλώματος του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος, της Πολυτεχνικής Σχολής, του Δ.Π.Θ. Ο Κανονισμός Μεταπτυχιακών Σπουδών προβλέπει τους όρους και τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την εκπόνηση Διδακτορικής Διατριβής. Σκοπός του Π.Μ.Σ. είναι η προαγωγή της γνώσης και η ανάπτυξη της έρευνας και τεχνολογίας με την κατάρτιση Διδακτόρων, οι οποίοι θα έχουν τη δυνατότητα ανεξάρτητης και αυτόνομης προαγωγής της Τεχνολογίας – Επιστήμης – Έρευνας και οι οποίοι θα παραμένουν δυναμικοί δημιουργοί και παραγωγοί σε ένα περιβάλλον ταχύτατα μεταβαλλόμενης τεχνολογίας. Επιπλέον, σκοπός του Π.Μ.Σ. είναι η προώθηση της σύνδεσης του Πανεπιστημίου με τα Ευρωπαϊκά Εκπαιδευτικά και Ερευνητικά Δίκτυα και η συμβολή του στον εκσυγχρονισμό της Βιομηχανίας και της Κοινωνίας διαμέσου της αλληλεπίδρασης του Πανεπιστημίου με τους παραγωγικούς και άλλους κοινωνικούς φορείς, η οποία θα έχει ως αποτέλεσμα τη μεταφορά τεχνολογίας, την προώθηση της καινοτομίας και την εν γένει οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη. Τέλος, το Π.Μ.Σ. αποσκοπεί στην ικανοποίηση εκπαιδευτικών, ερευνητικών και αναπτυξιακών αναγκών της χώρας. 7.2. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ Ο υποψήφιος υποβάλλει αίτηση στο Τμήμα ορίζοντας ταυτόχρονα την ερευνητική περιοχή και ένα μέλος Δ.Ε.Π. ως επιβλέποντα της διδακτορικής διατριβής. Με την αίτησή του για εκπόνηση διδακτορικής διατριβής ο υποψήφιος συνυποβάλλει τα εξής: Βιογραφικό σημείωμα Επικυρωμένο αντίγραφο διπλώματος ή πτυχίου Επικυρωμένα αντίγραφα τυχόν αναγνωρισμένων μεταπτυχιακών τίτλων σπουδών Πιστοποιητικό αναλυτικής βαθμολογίας προπτυχιακών σπουδών Πιστοποιητικό άρτιας γνώσης μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας (η οποία αποδεικνύεται με πιστοποιητικό ή εξετάσεις) Πιστοποιητικά επαγγελματικής ή ερευνητικής απασχόλησης Αντίγραφα τυχόν δημοσιεύσεων Ο Πρόεδρος του Τμήματος φέρνει την αίτηση στη Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης (Γ.Σ.Ε.Σ.) και αποφασίζεται η αποδοχή ή μη του Υποψηφίου Διδάκτορα. 83 7.3. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ Κατηγορίες Πτυχιούχων Α. Στο Π.Μ.Σ. γίνονται δεκτοί: 1. Πτυχιούχοι Τμημάτων Πολυτεχνικών Σχολών, Σχολών Θετικών Επιστημών των ΑΕΙ της ημεδαπής, ή αντίστοιχων ομοταγών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής, σχετικής ειδικότητας, στους οποίους απονέμεται, αντίστοιχα, το Διδακτορικό Δίπλωμα. 2. Πτυχιούχοι Τμημάτων των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (Τ.Ε.Ι.), συγγενούς ειδικότητας, μπορούν να μετάσχουν στις διαδικασίες επιλογής του Π.Μ.Σ. σύμφωνα με τις προϋποθέσεις του αρθρ. 16 του Ν.2327/95 και του άρθρου 7 της παρούσας Απόφασης. Στην κατηγόρια αυτήν απονέμεται, αντίστοιχα, το Δ.Δ. 3. Η απόκτηση του Δ.Δ., από μη-διπλωματούχους μηχανικούς ΑΕΙ, ή από διπλωματούχους μηχανικούς ΑΕΙ άλλης ειδικότητας, ή από πτυχιούχους ΤΕΙ, σε καμία περίπτωση δε συνεπάγεται και την απόκτηση του βασικού Διπλώματος Μηχανικού Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής του ΔΠΘ. Ο/Η υποψήφιος πρέπει να έχει Βαθμό Διπλώματος ≥ 7,0. Να έχει διδαχθεί τα τέσσερα από τα βασικά προπτυχιακά μαθήματα: 1. Χημικές διεργασίες 2. Φυσικές διεργασίες 3. Ρευστομηχανική και Εφαρμοσμένη Υδραυλική 4. Υδατική Χημεία ή Ατμοσφαιρική Χημεία 5. Περιβαλλοντική Αρχιτεκτονική 6. Βιώσιμο Αστικό Περιβάλλον 7. Αέρια αντιρρυπαντική τεχνολογία 8. Αντοχή υλικών 9. Στατική των κατασκευών 10. Οικονομικά της βιώσιμης ανάπτυξης 11. Αξιολόγηση περιβαλλοντικών προτιμήσεων 12. Διαφορικές εξισώσεις 13. Πειραματικός Σχεδιασμός και Στατιστική Ανάλυση 14. Οικολογική Μηχανική και τεχνολογία Ι ή ΙΙ 15. Τεχνολογία και Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων Ι 16. Τεχνολογία και Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Ι και να έχει σε αυτά βαθμό ≥7,0. 7.4. ΑΠΟΚΛΙΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΤΗΤΑΣ Εάν ο υποψήφιος δεν είναι Μηχανικός πρέπει να έχει επιπρόσθετη εκπαίδευση ή ερευνητική εμπειρία ή απασχόληση στη περιοχή στην οποία αιτείται να εκπονήσει την διδακτορική διατριβή. Σε κάθε περίπτωση, γίνονται δεκτοί μόνον πτυχιούχοι Τμ. 84 Περιβάλλοντος, πτυχιούχοι Τμ. Γεωπονίας, πτυχιούχοι Τμ. Δασολογίας, ή άλλων Τμημάτων σε συγγενές γνωστικό αντικείμενο. Εάν ο υποψήφιος δεν έχει βαθμό πτυχίου ≥7,0, γίνεται δεκτός υπό τον όρο ότι θα παρακολουθήσει και θα εξετασθεί σε τρία σχετικά προπτυχιακά μαθήματα του Τμήματος, τα οποία θα ορισθούν από τη Γενική Συνέλευση Ειδικής Σύνθεσης (ανάλογα με το πτυχίο του υποψηφίου), στα οποία θα πάρει βαθμό ≥7,0. Εάν ο υποψήφιος δεν έχει διδαχθεί τα 4 βασικά προπτυχιακά μαθήματα, τότε εξετάζεται σ΄ αυτά και πρέπει να πάρει βαθμό ≥7,0 ή τα παρακολουθεί ή δίνει εξετάσεις εφόσον τα έχει μάθει με άλλο τρόπο. Εάν ο υποψήφιος έχει M.Sc ή M. Eng. ή Μεταπτυχιακό Δίπλωμα με βαθμό ≥ 7,0 και με μεταπτυχιακά μαθήματα, τότε αίρεται η απαίτηση ≥ 7.0 για το βαθμό του διπλώματος / πτυχίου. Ο επιβλέπων μπορεί κατά περίπτωση να ορίζει μαθήματα σχετικά με την ερευνητική περιοχή που θα εκπονήσει τη διδακτορική διατριβή, τα οποία και θα πρέπει να παρακολουθήσει ο υποψήφιος. 7.5. ΑΠΟΔΟΧΗ ΤΗΣ ΑΙΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΠΟΝΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ Για κάθε υποψήφιο διδάκτορα ορίζεται Τριμελής Συμβουλευτική Επιτροπή (Τ.Σ.Ε.) σύμφωνα με τον ισχύοντα Νόμο. Χρονική Διάρκεια Σπουδών Για το Διδακτορικό Δίπλωμα κατά το μέγιστο πέντε (5) έτη για τους Διπλωματούχους των Πολυτεχνικών Σχολών των ΑΕΙ της ημεδαπής, ή αντίστοιχων ομοταγών αναγνωρισμένων ιδρυμάτων της αλλοδαπής, της ειδικότητας του Μηχανικού Περιβάλλοντος. Η χρονική διάρκεια για την εκπόνηση της διδακτορικής διατριβής, όπως καθορίζεται στο άρθρο 13, παρ. 1, εδαφ. δ΄ του Νόμου 2083/92, δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρία έτη από την ημερομηνία καθορισμού του θέματος. Σε ειδικές περιπτώσεις, η μέγιστη αυτή χρονική διάρκεια σπουδών για την απόκτηση Διδακτορικού Διπλώματος μπορεί να επεκταθεί έως και τρία (3) έτη ύστερα από πλήρως αιτιολογημένη εισήγηση της Τ.Σ.Ε. και έγκριση της Συντονιστικής Επιτροπής (Σ.Ε.) του Π.Μ.Σ. και της Γ.Σ.Ε.Σ. του Τμήματος. Κάθε Υ.Δ.. έχει τη δυνατότητα, προβάλλοντας σοβαρούς λόγους, να ζητήσει διακοπή των Μεταπτυχιακών Σπουδών του για την απόκτηση Διδακτορικού Διπλώματος, για χρονικά διαστήματα που αθροιστικά δεν υπερβαίνουν τα τέσσερα (4) εξάμηνα. Η έγκριση ή μη της διακοπής των σπουδών αποφασίζεται από τη Γ.Σ.Ε.Σ., ύστερα από σχετική εισήγηση της Τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής και της Σ.Ε. του Π.Μ.Σ. Ο χρόνος υποχρεωτικής στράτευσης, ως και η προβλεπόμενη από την νομοθεσία άδεια μητρότητας για τις μητέρες υπαλλήλους, θεωρείται αυτοδίκαια (ύστερα από σχετική απόφαση του Υ.Δ., γνώμη της Σ.Ε. του Π.Μ.Σ., και επικύρωση από την Γ.Σ.Ε.Σ.) ως χρόνος διακοπής των σπουδών, πέραν του τυχόν πιο πάνω χρόνου διακοπής σπουδών των τεσσάρων εξαμήνων. Οι Υ.Δ. που επιλέγονται, εγγράφονται υποχρεωτικά στο Π.Μ.Σ. που οδηγεί στην απονομή του Διδακτορικού Διπλώματος (Δ.Δ.). Το πρόγραμμα μεταπτυχιακών μαθημάτων επανεξετάζεται κάθε ακαδημαϊκό έτος από τη Σ.Ε. του Π.Μ.Σ. και 85 εγκρίνεται από την Γ.Σ.Ε.Σ. του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος, της Πολυτεχνικής Σχολής, του Δ.Π.Θ. Το κάθε μεταπτυχιακό μάθημα έχει υπεύθυνο ένα μόνο μέλος ΔΕΠ. Η ανάθεση της διδασκαλίας των μεταπτυχιακών μαθημάτων γίνεται με απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ., ύστερα από εισήγηση της συνέλευσης των μελών ΔΕΠ. Τα μεταπτυχιακά μαθήματα μπορούν να περιλαμβάνουν θεωρία, ασκήσεις, θέματα, παρουσιάσεις και συζητήσεις. Η διδασκαλία κάθε μαθήματος διαρκεί ένα (1) εξάμηνο, δηλαδή δεκατρείς (13) εβδομάδες, και αντιστοιχεί σε τέσσερις (4) Διδακτικές Μονάδες (Δ.Μ.). Ο αρχικός πίνακας μαθημάτων του Π.Μ.Σ. που οδηγεί στην απονομή Δ.Δ. δίδεται στο Πίνακα 1 στο τέλος του παρόντος κεφαλαίου. Η παρακολούθηση των μεταπτυχιακών μαθημάτων είναι υποχρεωτική. Ο μέγιστος αριθμός μεταπτυχιακών μαθημάτων στα οποία μπορεί να εγγραφεί κάθε Υ.Δ. για κάθε εξάμηνο είναι δυο (2). Η επιλογή των μαθημάτων γίνεται από το Υ.Δ. με υπόδειξη του Επιβλέποντος Μέλους ΔΕΠ. Το πρόγραμμα μαθημάτων κάθε Υ.Δ., το οποίον περιλαμβάνει έξι (6) μεταπτυχιακά μαθήματα, από τα οποία τουλάχιστον δύο (2) μαθήματα της στενής περιοχής της Δ.Δ., εγκρίνεται από τη Σ.Ε. του Π.Μ.Σ. και επικυρώνεται από τη Γ.Σ.Ε.Σ. του Τμήματος. Ο τρόπος εξέτασης καθορίζεται από το διδάσκοντα. Ενδεχόμενη, τελική εξέταση της επίδοσης των Υ.Δ. σε κάθε μάθημα γίνεται μια μόνο φορά, αμέσως μετά την λήξη του αντίστοιχου διδακτικού εξαμήνου και οπωσδήποτε, μέσα σε χρονικό διάστημα πέντε (5) το πολύ εργάσιμων ημερών. Η επίδοση σε κάθε μάθημα θεωρείται επαρκής αν ο Υ.Δ. επιτυγχάνει βαθμό τουλάχιστον επτά (7). Μεταπτυχιακά μαθήματα που Υ.Δ. έχει ολοκληρώσει επιτυχώς σε ΑΕΙ της ημεδαπής ή σε ομοταγή ιδρύματα της αλλοδαπής είναι δυνατόν να αναγνωριστούν και να προσμετρηθούν, σε αντικατάσταση δύο (2) το πολύ αντίστοιχων μαθημάτων του προγράμματος σπουδών του Υ.Δ., ύστερα από σχετική αίτηση του Υ.Δ., εισήγηση του Επιβλέποντος μέλους ΔΕΠ, γνώμη της Σ.Ε. του Π.Μ.Σ. και απόφαση της Γ.Σ.Ε.Σ. του Τμήματος. Για την απονομή του τίτλου του διδάκτορα απαιτείται η επιτυχής εξέταση έξι (6) μεταπτυχιακών μαθημάτων (δηλαδή, 6x4=24 Δ.Μ.) και η επιτυχής δημόσια υποστήριξη Διδακτορικής Διατριβής, της οποίας το θέμα διαμορφώνεται οριστικά, από την αντίστοιχη Τριμελή Συμβουλευτική Επιτροπή, μετά από την επιτυχή εξέταση του Υ.Δ. σε έξι (6) από τα αναφερόμενα στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 μεταπτυχιακά μαθήματα, στα οποία προσμετρούνται και τα τυχόν αναγνωρισθέντα, όπως προβλέπεται πιο πάνω. Η δημόσια υποστήριξη από τον Υ.Δ. της διδακτορικής διατριβής ενώπιον Επταμελούς (7) Εξεταστικής Επιτροπής γίνεται το νωρίτερο με τη συμπλήρωση της χρονικής διάρκειας σπουδών που καθορίζεται παραπάνω (παρ. 7.5) από της απόφασης και, οπωσδήποτε, μετά την επιτυχή εξέταση έξι (6) μεταπτυχιακών μαθημάτων. Οι Υ.Δ., παράλληλα με την παρακολούθηση μεταπτυχιακών μαθημάτων και την εκπόνηση της Διδακτορικής διατριβής τους, μπορούν να συμμετέχουν σε ερευνητικά, εκπαιδευτικά – επιμορφωτικά και αναπτυξιακά έργα που τυχόν εκτελούνται από μέλη ΔΕΠ του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής, του ΔΠΘ, και επικουρούν τα μέλη ΔΕΠ στο διδακτικό τους έργο σε προπτυχιακό επίπεδο (διεξαγωγή φροντιστηριακών και εργαστηριακών ασκήσεων, εποπτεία εξετάσεων, διόρθωση ασκήσεων). Οι Υ.Δ., στους οποίους ανατίθεται επικουρικό έργο συμπεριλαμβάνονται στις προτάσεις του Τμήματος για ωρομίσθια, αποζημίωση, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία. 86 Υλικοτεχνική Υποδομή Η υπάρχουσα κατάλληλη υλικοτεχνική υποδομή και οι χώροι των Εργαστηρίων του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος της Πολυτεχνικής Σχολής, του ΔΠΘ, θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη αναγκών του Π.Μ.Σ. σε διδασκαλία και έρευνα. Ο επιπλέον εξειδικευμένος ερευνητικός εξοπλισμός, που θα απαιτηθεί, θα αποκτηθεί από κονδύλια ερευνητικών, εκπαιδευτικών – επιμορφωτικών και αναπτυξιακών έργων που θα εκτελεστούν από μέλη ΔΕΠ και Υ.Δ. στα πλαίσια του Π.Μ.Σ. Η βιβλιοθήκη της Πολυτεχνικής Σχολής, με την κατάλληλη συλλογή της σε επιστημονικά και τεχνικά βιβλία και περιοδικά και με τις άλλες δυνατότητες εξυπηρέτησης που έχει, θα είναι διαθέσιμη για χρήση από το διδακτικό προσωπικό και τους Μ.Φ του Π.Μ.Σ. Διάρκεια Λειτουργίας Το Π.Μ.Σ. θα λειτουργήσει για δέκα (10) ακαδημαϊκά έτη, αρχής γενομένης από το ακαδημαϊκό έτος 2002-2003. Η λειτουργία του Π.Μ.Σ. μπορεί να ανανεώνεται σύμφωνα με την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία και, οπωσδήποτε, για όσο χρονικό διάστημα θα απαιτηθεί, προκειμένου να αποπερατώσουν τις σπουδές τους και οι Υ.Δ. που θα εισαχθούν κατά το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011, σύμφωνα με το άρθρο της παρούσας Απόφασης. 7.6. ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Όταν ο επιβλέπων κρίνει ότι ολοκληρώθηκε η έρευνα του υποψηφίου διδάκτορα θέτει την εργασία του, όχι αναγκαστικά στην τελική της μορφή, υπόψη του επιβλέποντος μέλους Δ.Ε.Π. Αν αυτός κρίνει ότι ολοκληρώθηκε εισηγείται στην τριμελή Συμβουλευτική Επιτροπή. Κάθε διαφωνία μέλους της Τ.Σ.Ε. διατυπώνεται έγγραφα με συγκεκριμένες υποδείξεις για το τι πρέπει να γίνει. Οι υποδείξεις αυτές είναι δεσμευτικές για τον υποψήφιο, αν γίνουν δεκτές από ένα ακόμη μέλος της Επιτροπής. Κάθε υποψήφιος διδάκτορας, προκειμένου να υποβάλει για τελική έγκριση τη διδακτορική του διατριβή, πρέπει να έχει δημοσιεύσει τα ερευνητικά αποτελέσματα της διατριβής σε τουλάχιστον ένα έγκυρο διεθνές περιοδικό. Όλα τα θέματα, που θα προκύψουν μέχρι να εκδοθεί ο Κανονισμός Μεταπτυχιακών Σπουδών του παρόντος Π.Μ.Σ., θα αντιμετωπίζονται με αποφάσεις της Γ.Σ.Ε.Σ του Τμήματος, οι οποίες θα λαμβάνονται μετά από σχετική εισήγηση της Σ.Ε. του Π.Μ.Σ. Πίνακας 1 ΤΙΤΛΟΙ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ (όπως διαμορφώθηκαν στην 6η/15.2.2008 Γ.Σ.Ε.Σ. 1. Χημικές διεργασίες 2. Φυσικές διεργασίες 3. Ρευστομηχανική 4. Υδατική Χημεία 5. Ατμοσφαιρική Χημεία 6. Περιβαλλοντική Αρχιτεκτονική 7. Βιώσιμο Αστικό Περιβάλλον 87 8. Αντιρρυπαντική τεχνολογία ατμοσφαιρικών ρύπων 9. Αντοχή υλικών 10. Στατική των κατασκευών 11. Οικονομικά της βιώσιμης ανάπτυξης 12. Αξιολόγηση περιβαλλοντικών προτιμήσεων 13. Διαφορικές εξισώσεις 14. Πειραματικός Σχεδιασμός και Στατιστική Ανάλυση 15. Οικολογική Μηχανική και τεχνολογία Ι 16. Οικολογική Μηχανική και τεχνολογία ΙΙ 17. Τεχνολογία και Διαχείριση Υγρών Αποβλήτων Ι 18. Τεχνολογία και Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων Ι ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οι φοιτητές παρακολουθούν 6 μαθήματα από το ΠΜΣ του Τμήματος 88 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α – ΣΥΝΘΕΣΗ & ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΕΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ Α.1 ΣΥΓΚΛΗΤΟΣ Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Ν. 2083/92, Ν. 1268/82), η σύνθεση και οι αρμοδιότητες των συλλογικών οργάνων της Πανεπιστημιακής Κοινότητας είναι όπως περιγράφονται στις επόμενες παραγράφους του παρόντος Παραρτήματος. Η Σύγκλητος αποτελείται από τον Πρύτανη, τους Αντιπρυτάνεις, τους Κοσμήτορες των Σχολών, τους Προέδρους των Τμημάτων, έναν εκπρόσωπο (μέλος Δ.Ε.Π.) από κάθε τμήμα, έναν εκπρόσωπο των φοιτητών από κάθε τμήμα, δύο εκπροσώπους των μεταπτυχιακών φοιτητών και ειδικών μεταπτυχιακών υποτρόφων (Ε.Μ.Υ.), έναν εκπρόσωπο των βοηθών - επιμελητών - επιστημονικών συνεργατών, έναν εκπρόσωπο του ειδικού εκπαιδευτικού προσωπικού (Ε.Ε.Π.), έναν εκπρόσωπο του ειδικού τεχνικού εργαστηριακού προσωπικού (Ε.Τ.Ε.Π.) και έναν εκπρόσωπο του διοικητικού προσωπικού. Στη Σύγκλητο συμμετέχουν επίσης και εκπρόσωποι των αναπληρωτών καθηγητών, επίκουρων καθηγητών και λεκτόρων σε αριθμό ίσο προς το ένα τρίτο (1/3) των Τμημάτων των Α.Ε.Ι. Όταν τα τμήματα υπερβαίνουν τα δεκαπέντε, η ανωτέρω εκπροσώπηση μπορεί, με απόφαση της Συγκλήτου, να αυξηθεί κατά δύο μέλη Δ.Ε.Π., τα οποία θα προέρχονται από τα πολυαριθμότερα σε αριθμό μελών Δ.Ε.Π. Τμήματα του Α.Ε.Ι. Οι αναπληρωτές καθηγητές, οι επίκουροι καθηγητές και οι λέκτορες ορίζονται από τη Γενική Συνέλευση των Τμημάτων, της οποίας πρέπει να είναι μέλη, εκ περιτροπής κατ’ έτος, με σειρά την οποία καθορίζει ο Πρύτανης ανά τμήμα και βαθμίδα, ώστε κατά τη διάρκεια της θητείας της Συγκλήτου να υπάρχει εκπροσώπηση κάθε Τμήματος τουλάχιστον μία φορά. Στις συνεδριάσεις της Συγκλήτου παρίσταται, χωρίς δικαίωμα ψήφου, ο προϊστάμενος γραμματείας του Α.Ε.Ι. Α.2 ΠΡΥΤΑΝΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ Το Πρυτανικό Συμβούλιο αποτελείται από τον Πρύτανη, τους Αντιπρυτάνεις, έναν εκπρόσωπο των φοιτητών, που υποδεικνύεται από το σύνολο και μεταξύ των φοιτητών που μετέχουν στη Σύγκλητο, και τον προϊστάμενο γραμματείας του Α.Ε.Ι., ως εισηγητή και με δικαίωμα ψήφου επί διοικητικών, οικονομικών και τεχνικών θεμάτων, καθώς και επί ζητημάτων διοικητικού προσωπικού. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, μετέχει χωρίς δικαίωμα ψήφου, και εκπρόσωπος του διοικητικού προσωπικού. Α.3 ΓΕΝΙΚΗ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗ ΤΜΗΜΑΤΟΣ Σύμφωνα με το Ν. 2083/92 (άρθρο 4), η Γενική Συνέλευση ενός αυτοδύναμου Τμήματος απαρτίζεται από τα μέλη Δ.Ε.Π., από εκπροσώπους των φοιτητών και εκπροσώπους των Ε.Μ.Υ. Στη Γενική Συνέλευση του Τμήματος μετέχουν όλα τα μέλη Δ.Ε.Π., εφόσον ο 89 αριθμός τους είναι μικρότερος ή ίσος του τριάντα. Η Γενική Συνέλευση του Τμήματος έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες: Τη γενική εποπτεία της λειτουργίας του Τμήματος και της τήρησης των νόμων και του εσωτερικού κανονισμού, Τον καθορισμό της γενικής εκπαιδευτικής και ερευνητικής πολιτικής του Τμήματος, τον προγραμματισμό και τη στρατηγική της πορείας και της ανάπτυξής του και τον τακτικό απολογισμό των σχετικών δραστηριοτήτων του στο πλαίσιο των γενικότερων αποφάσεων της Συγκλήτου, Τη διατύπωση γνώμης για συγκρότηση Σχολής, για μετονομασία, συγχώνευση, κατάτμηση ή κατάργηση του Τμήματος και για τη σύσταση, κατάργηση, κατάτμηση, μετονομασία ή συγχώνευση Τομέων, Εργαστηρίων ή Κλινικών. Την κατανομή, ύστερα από γνώμη των Γενικών Συνελεύσεων των Τομέων/ Εργαστηρίων/ Κλινικών, του εξοπλισμού και του προσωπικού στους Τομείς, Την κατανομή πιστώσεων στις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και δραστηριότητες του Τμήματος, Τον προγραμματισμό και την προκήρυξη θέσεων μελών Δ.Ε.Π., καθώς και την συγκρότηση των οικείων εκλεκτορικών σωμάτων, Την πρόσκληση επισκεπτών καθηγητών και την προκήρυξη θέσεων εντεταλμένων επίκουρων καθηγητών και ειδικών επιστημόνων, Την κατάρτιση και αναθεώρηση του προγράμματος σπουδών και τη διατύπωση γνώμης για κατευθύνσεις ή ειδικεύσεις του πτυχίου του Τμήματος, Τη συγκρότηση επιτροπής μεταπτυχιακών σπουδών, Την άσκηση αρμοδιοτήτων Διοικητικού Συμβουλίου του Τμήματος όπου τούτο δεν λειτουργεί, Τη σύνταξη εσωτερικού κανονισμού Τμήματος, ο οποίος όμως δεν μπορεί να βρίσκεται σε αντίθεση με τον κανονισμό λειτουργίας του Α.Ε.Ι., Τη συγκέντρωση και διαβίβαση στη Σύγκλητο των ετήσιων δραστηριοτήτων του Tμήματος, Την απονομή τίτλου επίτιμου διδάκτορα, Το διορισμό διευθυντή Τομέα, όταν δεν υπάρχουν υποψηφιότητες, όργανα Τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων της στο Διοικητικό Συμβούλιο ή σε άλλα του Τμήματος και στην επιτροπή σπουδών. Α.4 ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΟΡΓΑΝΑ Η εκλογή των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) του Συλλόγου φοιτητών πραγματοποιείται με εκλογές βασιζόμενες στο σύστημα της απλής αναλογικής, αναδεικνύοντας έτσι τις παρατάξεις που θα συμμετέχουν στο Δ.Σ. το επόμενο ακαδημαϊκό έτος. Ο ορισμός των εκπροσώπων των φοιτητών στα Πανεπιστημιακά όργανα διοίκησης γίνεται για ετήσια θητεία με αποκλειστική ευθύνη και διαδικασία επιλογής που καθορίζεται από το Φοιτητικό Σύλλογο. Βάσει της ισχύουσας νομοθεσίας οι φοιτητές δια μέσου των εκπροσώπων τους έχουν δικαίωμα λόγου και ψήφου στα παρακάτω όργανα διοίκησης: Σύγκλητο - Πρυτανικό Συμβούλιο - Κοσμητεία - Γενική Συνέλευση Τμήματος Διοικητικό Συμβούλιο Τμήματος - Γενική Συνέλευση Τομέα 90 Επίσης, φοιτητές μπορούν να συμμετέχουν σε διάφορες επιτροπές όπως: Επιτροπή Αξιολόγησης - Επιτροπή Βιβλιοθήκης - Επιτροπή Εστιών - Επιτροπή Υπολογιστικού Κέντρου κλπ. Α.5 ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ ΚΑΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΑΣΥΛΟ Η ακαδημαϊκή ελευθερία στη διδασκαλία και την έρευνα, καθώς και η ελεύθερη διακίνηση των ιδεών κατοχυρώνεται στα Α.Ε.Ι. Δεν επιτρέπεται η επιβολή ορισμένων μόνον επιστημονικών απόψεων και ιδεών και η διεξαγωγή απόρρητης έρευνας. Όλοι οι εργαζόμενοι στα Α.Ε.Ι., όπως και οι φοιτητές, είναι ελεύθεροι να εκφράζονται συλλογικά μέσα από τα συνδικαλιστικά τους όργανα που διευκολύνονται στη λειτουργία τους από τις πανεπιστημιακές αρχές. Για την κατοχύρωση της ακαδημαϊκής ελευθερίας, της ελεύθερης επιστημονικής αναζήτησης και της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών, αναγνωρίζεται το πανεπιστημιακό άσυλο. Το πανεπιστημιακό άσυλο καλύπτει όλους τους χώρους του Α.Ε.Ι. και συνίσταται στην απαγόρευση επέμβασης της δημόσιας δύναμης στους χώρους αυτούς, χωρίς την πρόσκληση ή άδεια του αρμόδιου οργάνου του Α.Ε.Ι., όπως ορίζεται από τον νόμο. Επέμβαση δημόσιας δύναμης χωρίς την άδεια του αρμοδίου οργάνου του Α.Ε.Ι. επιτρέπεται μόνον εφόσον διαπράττονται αυτόφωρα κακουργήματα ή αυτόφωρα εγκλήματα κατά της ζωής. Οι παραβάτες των διατάξεων για το πανεπιστημιακό άσυλο τιμωρούνται με φυλάκιση τουλάχιστον 6 μηνών. 91 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β – ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ Το ακαδημαϊκό έτος αρχίζει την 1η Σεπτεμβρίου και λήγει την 31η Αυγούστου του επόμενου ημερολογιακού έτους. Το εκπαιδευτικό έργο κάθε ακαδημαϊκού έτους διαρθρώνεται σε δύο εξάμηνα σπουδών, χειμερινό και εαρινό, καθένα από τα οποία περιλαμβάνει 13 εβδομάδες διδασκαλίας και 2 ή 3 εβδομάδες εξετάσεων. Τα μαθήματα του χειμερινού εξαμήνου αρχίζουν περί την 1η Οκτωβρίου. Οι εξεταστικές περίοδοι είναι τρεις: του Φεβρουαρίου, του Ιουνίου και του Σεπτεμβρίου. Τα μαθήματα του χειμερινού εξαμήνου εξετάζονται κατά τις περιόδους Φεβρουαρίου και Σεπτεμβρίου. Τα μαθήματα του εαρινού εξαμήνου εξετάζονται κατά τις περιόδους Ιουνίου και Σεπτεμβρίου. ΗΜΕΡΕΣ ΔΙΑΚΟΠΩΝ ΚΑΙ ΑΡΓΙΩΝ: Κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο δεν διεξάγονται μαθήματα ή εξετάσεις (θεωρούνται μήνες καλοκαιρινών διακοπών). Κατά την περίοδο από Σεπτέμβριο μέχρι Ιούνιο, υπάρχουν και οι εξής διακοπές : Οι διακοπές των Χριστουγέννων: Από 24 Δεκεμβρίου έως 7 Ιανουαρίου, Καθαρά Δευτέρα: Κινητή Αργία, Οι διακοπές του Πάσχα: Από τη Μεγάλη Δευτέρα έως την Κυριακή του Θωμά. ΗΜΕΡΕΣ ΕΟΡΤΩΝ ΚΑΙ ΑΡΓΙΩΝ: Η 4η Οκτωβρίου: Επέτειος της απελευθέρωσης της Ξάνθης, Η 28η Οκτωβρίου: Επέτειος του ”ΟΧΙ”, Η 17η Νοεμβρίου: Επέτειος της εξέγερσης του Πολυτεχνείου, Η 30η Ιανουαρίου: Εορτή των τριών Ιεραρχών, Η 25η Μαρτίου: Επέτειος της επανάστασης του 1821, Η 1η Μαΐου: Εργατική Πρωτομαγιά, Η Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος. 92 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Γ - ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ Το κτίριο της Βιβλιοθήκης και του Αναγνωστηρίου βρίσκεται μέσα στο χώρο της Πολυτεχνικής Σχολής απέναντι ακριβώς από το Αμφιθέατρο. Οι φοιτητές μπορούν να δανείζονται μέχρι 5 βιβλία με διάρκεια δανεισμού δέκα ημερολογιακών ημερών, ανανεούμενης, εφόσον το δανειζόμενο υλικό δεν έχει ζητηθεί από άλλον. Η ανανέωση δανεισμού δεν μπορεί να υπερβαίνει τον ημερολογιακό μήνα. Παράβαση της χρονικής διάρκειας του δανεισμού συνεπάγεται επιβολή χρηματικής ποινής. Αν δεν επιστραφεί το βιβλίο σε μια εβδομάδα από την ημερομηνία λήξης δανεισμού, αποστέλλεται ειδοποίηση στον χρήστη και μετά την παρέλευση μιας ακόμη εβδομάδας ο φοιτητής χάνει το δικαίωμα να δανείζεται βιβλία. Αδυναμία επιστροφής του δανεισμένου υλικού συνεπάγεται την υποχρέωση αντικατάστασης εκ μέρους του δανειζόμενου. Οι φοιτητές επίσης έχουν πρόσβαση μέσω της Βιβλιοθήκης σε ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων επιστημονικών περιοδικών και ηλεκτρονικών συγγραμμάτων. Οι φοιτητές μπορούν να απευθύνονται στην Προϊσταμένη της Βιβλιοθήκης κ. Μ. Λεκίδου, (τηλ. 25410-79101) για τυχόν οδηγίες όσον αφορά στη χρήση της Βιβλιοθήκης. 93 ΧΡΗΣΙΜΑ ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΔΠΘ - Ξάνθη Γραμματεία Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος (25410) 79101, 79108, 19109 Fax 79108 Θυρωρείο Κεντρικών Κτιρίων Πολυτεχνικής Σχολής 79000 Πρόεδρος Τμήματος Καθηγητής Κ. Ουζούνης 79886 Αν. Πρόεδρος Τμήματος Καθηγητής Κ. Κουρτίδης 79383 Καθηγητής Α. Αϊβαζίδης 79375 Καθηγητής Β.Α. Τσιχριντζής 79393 Καθηγητής Ε. Βουδριάς 79377 Καθηγητής Σ. Ραψομανίκης 79379 Καθηγητής Γ. Παπασχοινόπουλος 79758 Αν. Καθηγητής Π. Κοσμόπουλος 79382 Αν. Καθηγητής Κ. Κουρτίδης 79383 Επ. Καθηγητής Χ. Πεταλάς 79385 Επ. Καθηγητής Κ. Τσαγκαράκης 79397 Επ. Καθηγητής Γ. Συλαίος 79398 Επ. Καθηγητής Κ. Μουτσόπουλος 79374 Επ. Καθηγητής Α. Αναστασιάδης 79370 Επ. Καθηγητής Γ. Λούπα 79384 Επ. Καθηγητής Δ. Κομίλης 79391 Επ. Καθηγητής Π. Μελίδης 79372 Επ. Καθηγήτρια Α. Σταματελάτου 79315 94 Επ. Καθηγητής Γ. Χατζηγεωργίου 79373 Επ. Καθηγήτρια Α. Δημούδη 79388 Λέκτορας Α. Γκεμιτζή 79371 Λέκτορας Γ. Γκίκας 79381 Λέκτορας Ι. Νικολάου 79392 Λέκτορας Σ. Ντούγιας 79313 Λέκτορας Σ. Ζώρας Λέκτορας Κ. Αθανασίου Εστιατόριο (Κιμμέρια) 78190 - 3 Εστία (Κιμμέρια) 78190 - 3 ΔΠΘ - Κομοτηνή (25310) Γραμματεία Πανεπιστημίου 39000 Πρυτανεία (Κεντρικό) 39000 Γραφείο Πρύτανη και Αντιπρυτάνεων 39042 Προϊστάμενος Γραμματείας 39071 Ξάνθη (25410) Ολυμπιακή Αεροπορία (Γραφείο Ξάνθης) 26497 Κ.Τ.Ε.Λ. 22684 Ο.Σ.Ε. 22581 Νοσοκομείο (Τηλεφωνικό Κέντρο) 72131 - 2 95 BRIEF DESCRIPTION IN ENGLISH 1. THE UNIVERSITY 1.1 Democritus University of Thrace Democritus University of Thrace, in the north east of Greece, was established in 1974 and is located in the towns of Xanthi, Komotini, Alexandroupoli and Orestiada. The University was named after Democritus, the famous Greek philosopher of the fifth century B.C. He was born in Avdira, a small port about 25 km south of Xanthi, where he spent most of his life. The administrative offices are located in Komotini (capital of Thrace), along with seven Departments: Law; Physical Education and Athletics; History and Ethnology; Greek Literature; Social Administration; International Economic Relations and Development and Languages, Literature and Culture of the Black Sea Countries. The Medical School; the Department of Molecular Biology and Genetics and the Departments of Primary Level Education and Pre-School Education are located in the town of Alexandroupoli. The Departments of Agricultural Development and Forestry and Management of the Environment and Natural Sources are located in the town of Orestiada. The Faculty of Engineering with its five Departments (Civil Engineering; Electrical and Computer Engineering; Environmental Engineering; Architectual Engineering and Production and Management Engineering) are located in the town of Xanthi. Xanthi has a population of 45,000 and a history, which goes back to early Byzantine times. Thrace is an area of magnificent natural beauty and is a paradise for nature-lovers. 1.2 The School of Engineering The School of Engineering was established in 1974 when the Department of Civil Engineering first offered degree courses. The Department of Electrical Engineering started the following year, and was renamed in 1993 as the Department of Electrical and Computer Engineering. The Department of Environmental Engineering, was established in 1993 and enrolled its first students in September 1995. The most recently Established Departments are Architectual Engineering and Production and Management Engineering. The main facilities of the School are located in the town of Xanthi, in an area of about 25,000 m², which also includes about 3,000 m² of buildings. New facilities are under construction in Kimmeria, in an area of 700 acres, located approximately 5 km outside the town. In Kimmeria, there are student hostels, the student restaurant and an amphitheater with a capacity of 800 sitting persons. The facilities of the Department of Environmental Engineering are also located in Kimmeria, in four temporary buildings covering an area of approximately 1,600 m², but they will eventually be moved to permanent facilities. Currently, the School of Engineering has a total of 150 faculty members. A large number of Research Projects are carried out at more than 30 modern, fully equipped laboratories. 96 These Projects are funded by private companies, by the government, and mainly by European Union Programs. Strong research links have been developed with other Universities in the European Union, in the North America and in other Mediterranean and Black Sea countries (SOCRATES, COPERNICUS, TEMPUS, IAESTE, etc.). 2. THE ENVIRONMENTAL ENGINEERING DEPARTMENT The Department of Environmental Engineering has 25 elected faculty members in the following fields of study: Νο. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Name Aivasidis Alexandros Tsihrintzis Vassilios Voudrias Evangelos Rapsomanikis Spyridon Ouzounis Konstantinos Papasxhinopoulos Garyfallos Kosmopoulos Panayiotis Kourtidis Konstantinos Petalas Christos Scientific area Wastewater Management and Treatment Technology Ecological Engineering and Technology Solid Waste Management Atmospheric Pollution and Control Technology Physics and Mathematics Appled Mathematics Environmental Architecture Atmospheric Physics and Technology Water Resources Management with Emphasis on Hydrogeological Systems 10 Tsagarakis Konstantinos Economics for Environmental Engineers 11 Sylaios Georgios Coastal System Management and Modeling 12 Moutsopoulos Konstantinos Water Resources Management and Modeling 14 Loupa Glykeria Indoor Atmospheric Pollution 13 Anastasiadis Savas Microbial Ecology 15 Dimoudi Argiro Science and Technology of Structures with Emphasis on Environmental Design 16 Komilis Dimitrios Solid Waste Management with Emphasis on Characterization and Treatment Systems 17 Melidis Paraschos Process Optimization and Control in Wastewater Treatment Plants 18 Stamatelatou Ekaterini Environmental Engineering 19 Chatzigeorgiou Georgios Structural Mechanics 20 Gemitzi Alexandra Computer Applications for Environmental Engineers 21 Gikas Georgios Environmental Management and Modeling of Rivers and Lakes 22 Nikolaou Ioannis Environmental Performance - Environmental Management Systems 23 Ntougias Spyridon Environmental Microbiology 24 Zoras Stamatios Energy and Buildings 25 Athanasiou Konstantinos Renewable Energy Sources In addition, faculty members from the other Departments of Engineering in the University, as well as, adjunct professors, lecture in the Department on a regular basis, 97 several course subjects (mathematics, physics, geology, mechanics, management, engineering economy, etc.). 3. COURSE DETAILS 3.1 The course Degree The Department of Environmental Engineering awards a Diploma in Environmental Engineering, which is equivalent to the degree of Master of Engineering or Master of Science. A minimum of five years of study or ten semesters is required for the completion of courses leading to this degree. Nine of these semesters are dedicated to coursework, while the final semester is dedicated to the completion and presentation of a thesis (which provides the student with the equivalent of 20 credits). 3.2 The Structure of the Curriculum Compulsory and optional courses leading to the Diploma in Environmental Engineering are listed in the following Table. On average, students will attend 8-9 subjects during one semester. The normal duration of a semester is 16 weeks (13 weeks of classes and 3 weeks of examinations). 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 1st Semester Calculus – Linear Algebra Chemistry for Engineers Physics Introduction to Environmental Engineering Biology Introduction in Computer Science Environmental Law and Applications Elective (1 from): Foundation of Science Man - Environment – Technology Principles of System Analysis TOTAL Hours (T-E-L) 3-2-0 4-2-0 2-1-0 1-0-2 3-0-3 2-2-0 2-0-0 2-0-0 2nd Semester Advanced Calculus Aquatic Chemistry Hours (T-E-L) 2-2-0 2-2-2 Technical Drawing Computer Programming in Fortran Environmental Geology Ecology Meteorology Elective (1 from): English French German Professor Papaschinopoulos Ouzounis Kourtidis Tsihrintzis-Gikas Anastasiadis Gemitzi Kiritsaki Sotiropoulos Pavlos Nikolaou 19-7-5(31) 2-1-0 2-0-2 2-1-1 2-1-2 2-0-0 2-0-0 Professor Papaschinopoulos Ouzounis-GikasChatzixanthis Kosmopoulos-Dimoudi Gemitzi Petalas Anastasiadis Kourtidis Papanis Voulgari Melidis TOTAL 16-7-7(30) 98 1 2 3 4 5 6 7 8 3rd Semester Differential Equations Engineering Mechanics Fluid Mechanics Probability and Statistics Macroeconomics Health and Safety Microeconomics Elective (1 from): Civil Public Law Instrumental Analysis Laboratory Hours (T-E-L) 2-2-0 2-2-0 3-2-0 3-2-0 2-1-0 2-2-0 2-1-0 2-0-0 to 1-0-2 2-0-0 1-0-2 Professor Papaschinopoulos Chatzigeorgiou Moutsopoulos Papaschinopoulos Nikolaou Loupa Tsagarakis Special Topics in Computers - MATLAB TOTAL Ouzounis– Komilis– Melidis– Gikas 1-0-2 Gemitzi- Sylaios 18-12-0(30) to 17-12-2(31) 1 2 4th Semester Strength of Materials Numerical Analysis Hours (T-E-L) 2-2-0 2-1-0 3 Environmental Microbiology 2-0-3 4 5 Biogeochemistry - Modeling Applied Hydraulics 1-1-0 2-1-1 6 7 Applied Thermodynamics Atmospheric Chemistry 2-2-0 2-1-3 8 Atmospheric Physics - Climatology 2-0-0 15-8-6(29) TOTAL 1 2 3 4 5 6 7 8 9 5th Semester Radiation and Environment Construction Materials Statics of Structures Remote Sensing Physical Unit Operations Hydrogeology Transport Phenomena Geodesy CAD/CAM Hours (T-E-L) 2-1-0 2-1-0 3-2-0 1-1-0 2-2-2 2-1-1 3-1-0 2-1-0 2-1-0 TOTAL 1 2 3 4 5 6 6th Semester Chemical and Biochemical Unit Operations Technology of Non-Conventional Sources of Energy I Operations Research Engineering Hydrology Solid Waste Management I Geographical Information Systems Professor Chatzigeorgiou Papaschinopoulos– Gemitzi Aivazidis- AnastasiadisMelidis Kourtidis Moutsopoulos-GikasPapaspyros Rapsomanikis– Loupa Kosmadakis Kourtidis Professor Zoras Dimoudi Chatzigeorgiou Kourtidis Stamatelatou - Diamantis Petalas Ntougias Gounaris Kosmopoulos – Orphanidis 19-11-3(33) Hours (T-E-L) 2-2-2 2-1-0 Professor Stamatelatou - Diamantis Athanasiou 2-2-0 2-2-0 2-2-0 2-1-0 Petalas Tsihrintzis Voudrias Gemitzi 99 7 8,9 1 2 3 4 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Technology of Environmental Measurements Electives (2 courses from): Environmental Social Psychology Personnel Management and Communication Complex Systems Introduction to Fuzzy Logic Steel Structures Sustainable Development Economics Oceanography Sociology TOTAL 2-1-0 Gikas - Kosmadakis 2-1-0 to 2-0-0 2-1-0 2-1-0 Kosmopoulos Nikolaou 2-0-0 Pavlos 2-0-0 Papadopoulos 2-1-0 Chatzigeorgiou 2-1-0 Tsagarakis 2-1-0 Sylaios 2-0-0 Nikolaou 18-11-2(31 ) to 18-13-2(33) 7th Semester Wastewater Management and Treatment Technologies I Foresty Ecosystems & Construction Water Resources Management Ecological Engineering I Solid Waste Management II Air Pollution Hours (T-E-L) 2-1-3 Professor Aivasidis– Melidis 2-1-0 3-1-0 2-1-0 2-1-3 2-1-3 Milios - Maris Petalas Tsihrintzis Voudrias– Komilis Rapsomanikis- LoupaKarageorgos Elective (1 course from Group A or B): TOTAL 2-1-0 to 3-1-0 14-7-9(30) έως 15-7-9(31) 8th Semester Wastewater Management and Treatment Technologies II Ecological Engineering II Project Management and Organization Structures of Reinforced Concrete Drinking Water Technology Soil Mechanics and Foundations Groundwater Hydraulics Elective (1 course from Group A or B): TOTAL Hours (T-E-L) 2-1-2 Professor Aivasidis- Papaspyros 2-1-2 2-2-0 2-1-0 2-1-0 2-1-0 2-1-0 Tsihrintzis–Sylaios-Gikas Panagiotakopoulos Chatzigeorgiou Melidis Iosifidou Moutsopoulos 9th Semester Environmental Architecture Environmental Impact Assessment Bussiness Environmental Performance Environmental Management Systems Technology of Air Pollution Control Elective (1 course from Group A or B) Elective (1 course from Group A or B) Elective (1 course from Group A or B) Elective (1 course from Group A or B) Elective (1 course from): English II French II 14-8-4(26) to 16-9-7(32) Hours (T-E-L) 2-1-0 2-1-0 2-2-0 Professor Kosmopoulos Tsagarakis Nikolaou 2-1-0 Rapsomanikis 2-0-0 Papanis Voulgari 100 German II TOTAL 15-9-0 10th Semester Diploma Thesis TOTAL COURCES Aivasidis (24) to 16-10-1(27) Hours (T-E-L) Professor Supervisor+ 2 professors 72 + 1 cource from English, French, German+ Diploma Thesis GROUP Α: TECHNOLOGY & MANAGEMENT of WATER & SOIL 1 Sustainable Urban Environment 2-1-0 Kosmopoulos 2 Hazardous Waste Management 2-1-0 Voudrias 3 Environmental Preference Evaluation 2-1-0 Tsagarakis 4 Remediation Engineering 2-1-0 Voudrias 5 Transportation Engineering 2-1-0 Trivelas 6 Environmental Fluid Mechanics 2-1-0 Sylaios 7 Computational Hydraulics and Contaminant Transport Environmental Coastal Engineering 1-1-1 Moutsopoulos 2-1-0 Sylaios Design and Operation of Wastewater Treatment Plants Advanced Processes and Automatic Control in Wastewater Treatment Plants Solid Waste Laboratory 2-2-0 Melidis 2-1-0 Diamantis 0-0-3 Komilis 2-1-0 Komilis 2-1-0 Gikas 2-1-0 Sylaios 15 Experimental Design and Statistical Analysis Environmental Management of Internal and Coastal Ecosystems I Environmental Management of Internal and Coastal Ecosystems II Energy Savings systems in Buildings 2-1-0 16 Ecological Construction Materials 2-1-0 DimoudiZoras Dimoudi 17 Energy Auditing of Buildings 2-1-0 Dimoudi 18 2-1-0 Komilis 19 Mathematical Modelling of Environmental Systems and Processes Technical Acoustics 2-1-0 Zoras 20 Industrial Wastewater Treatment 2-1-0 Ntougias 8 9 10 11 12 13 14 Offered on 7th semester Offered on 8th semester Offered on 8th semester Offered on 9th Semester Offered on 9th Semester Offered on 9th Semester Offered on 9th Semester Offered on 9th Semester Offered on 9th Semester Offered on 9th Semester Offered on 8th semester Offered on 7th semester Offered on 7th semester Offered on 8th semester Offered on 8th semester Offered on 9th Semester Offered on 8th semester Offered on 8th semester Offered on 7th semester Offered on 9th semester GROUP Β: ATMOSPHERIC TECHNOLOGY 1 Fuel Technology & Environment 2-1-0 Elmasidis 2 Applied Topics of Atmospheric Pollution 2-1-0 Kourtidis Offered on 7th semester Offered on 9th Semester 101 3 Indoor Air Quality 2-1-0 4 Combustion Technology 2-0-0 5 Occupational Health and Safety in Industry 2-1-0 Loupa 6 Renewable Energy Sources 2-1-0 Athanasiou 7 Computer Applications in Atmospheric Pollution Urban Air Quality Management 2-1-0 Karageorgos 2-1-0 Loupa 2-1-0 Papsomanikis 10 Measurements of Atmospheric Composition Using Airplanes Appliances Construction 1-0-2 Kourtidis 11 Automobile and Pollution 2-1-0 12 Health Risk Assessment in the Indoor Environment 8 9 Loupa Loupa Offered on 7th semester Offered on 8th semester Offered on 8th semester Offered on 9th Semester Offered on 9th Semester Offered on 8th semester Offered on 9th Semester Offered on 8th semester Offered on 9th Semester Offered on 9th Semester 102