ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ 1 « Χ Ρ Η Μ ΑΤ Ο Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Ο Σ Ε Λ Ε Γ Χ Ο Σ – ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΙΣΤΩΣΗΣ – Χ Ρ Η Μ ΑΤ Ο Ο Ι Κ Ο Ν Ο Μ Ι Κ Η Σ Τ ΡΑΤ Η Γ Ι Κ Η » Κ ΑΤΑ Ν Ο Η Σ Η – Π Ρ Ο Σ Α Ρ Μ Ο Γ Η – Δ ΡΑ Σ Η BUSINESS SUPPORT SERVICES Ε Υ Σ ΤΑ Θ Ι Ο Σ Λ Ι Α Κ Ο Π Ο ΥΛ Ο Σ W W W. B S S P L U S . E U Business Support Services 11 & 12/05/2012 Εισαγωγή στην χρηματοοικονομική και λογιστική διαχείριση πίστωσης Business Support Services 2 11 & 12/05/2012 Διάκριση Απαιτήσεων • Βραχυπρόθεσμες Απαιτήσεις Η προθεσμία εξοφλήσεως λήγει μέσα στην επόμενη Χρήση Μακροπρόθεσμες Απαιτήσεις Η προθεσμία εξοφλήσεως λήγει μετά το τέλος της επόμενης χρήσης • Business Support Services 3 11 & 12/05/2012 Λογαριασμοί Βραχυπρόθεσμων Απαιτήσεων Πελάτες (30) Γραμμάτια Εισπρακτέα (31) Παραγγελίες στο εξωτερικό (32) Χρεώστες Διάφοροι (33) Χρεόγραφα (34) Λογ/σμοί διαχειρίσεως προκαταβολών και πιστώσεων (35) Business Support Services 4 11 & 12/05/2012 Λογαριασμός «Πελάτες» (30) Παρακολουθούνται οι απαιτήσεις της επιχείρησης από πωλήσεις αγαθών, υπηρεσιών ή δικαιωμάτων με πίστωση(χωρίς κάλυμμα). Οι τόκοι που καταλογίζονται σε βάρος των πελατών δεν προσαυξάνουν τα έσοδα από πωλήσεις, αλλά θεωρούνται χρηματοοικονομικά έσοδα Οι δοσοληψίες με τους αντιπροσώπους και υποαντιπροσώπους της παρακολουθούνται και αυτές στους υπολογαριασμούς του λογ. Πελάτες, όταν αφορούν πωλήσεις και γενικά όταν είναι όμοιες με τις δοσοληψίες με πελάτες. Αν όμως αναφέρονται σε άλλες συναλλαγές ή σχέσεις παρακολουθούνται στους λογ. 33.95 Λοιποί χρεώστες διάφοροι σε Ευρώ ή 33.96 Λοιποί χρεώστες διάφοροι σε Ξ.Ν. Οι απαιτήσεις που δημιουργούνται από εκποιήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων, καταχωρούνται στο λογ. 33 Χρεώστες διάφοροι. Business Support Services 5 11 & 12/05/2012 Λογαριασμός «Πελάτες» (30) Στο λογ/σμό 30.00 Πελάτες εσωτερικού, παρακολουθούνται οι απαιτήσεις από πωλήσεις στο εσωτερικό της χώρας, εκτός από εκείνες που γίνονται στο Ελληνικό Δημόσιο, στα Ν.Π.Δ.Δ. και στις Δημόσιες Επιχειρήσεις. Στο λογ/σμό 30.01 Πελάτες Εξωτερικού, παρακολουθούνται οι απαιτήσεις από πωλήσεις στο εξωτερικό. Business Support Services 6 11 & 12/05/2012 Λογαριασμός «Πελάτες» (30) Στο λογ/σμό 30.04 Πελάτες εγγυήσεις ειδών συσκευασίας, παρακολουθούνται τα ποσά που καταβάλλονται στην οικονομική μονάδα από τους πελάτες της για εγγύηση της επιστροφής των ειδών συσκευασίας, τα οποία παραδίδονται σε αυτούς χωρίς να τιμολογούνται. Αν παρέλθει η προθεσμία επιστροφής τους, τότε εκδίδεται τιμολόγιο όπου χρεώνεται ο πελάτης και πιστώνεται ο λογ. 72 Πωλήσεις λοιπών αποθεμάτων και άχρηστου υλικού, με ειδικό Πωλήσεις ειδών συσκευασίας και στη συνέχεια το ποσό του λογ. 30.04 μεταφέρεται στο λογ. του πελάτη. Business Support Services 7 11 & 12/05/2012 Λογαριασμός «Πελάτες» (30) Στο λογ/σμό 30.05 Προκαταβολές πελατών, παρακολουθούνται οι προκαταβολές πελατών για τις παραγγελίες που δίνονται από τους τελευταίους στην οικονομική μονάδα. Σε περίπτωση που ο πελάτης δεν τηρεί κάποιο όρο της παραγγελίας και χάνει την προκαταβολή ή μέρος της που περιέχεται στην οικονομική μονάδα, τότε μεταφέρεται στο λογ 74.98.00 Αποζημιώσεις από πελάτες, αν όμως πρόκειται για ποινική ρήτρα, τότε μεταφέρεται στο λογ. 81.01.02 Καταπτώσεις εγγυήσεων και ποινικών ρητρών. Business Support Services 8 11 & 12/05/2012 Λογαριασμός «Πελάτες» (30) Στο λογ/σμό 30.06 Πελάτες παρακρατημένες εγγυήσεις, παρακολουθούνται τα ποσά που με βάση κάποιο συμβατικό όρο, παρακρατούν οι πελάτες της οικονομικής μονάδας και λειτουργεί όταν αυτή δεν επιθυμεί να τους παρακολουθήσει στους λογ. 30.00 – 30.03. Στο λογ/σμό 30.07 Πελάτες αντίθετος λογ/σμός ειδών συσκευασίας, πιστώνεται με χρέωση του λογ. πελάτη και παρακολουθείται η αξία των τιμολογημένων ειδών συσκευασίας για τα οποία οι πελάτες διατηρούν το δικαίωμα επιστροφής. Business Support Services 9 11 & 12/05/2012 Λογαριασμός «Πελάτες» (30) Στο λογ/σμό 30.97 πελάτες επισφαλείς, παρακολουθούνται οι απαιτήσεις κατά πελατών που η είσπραξη τους γίνεται επισφαλής (αμφίβολης ρευστοποιήσεως) οι οποίες μεταφέρονται στο λογ/σμό αυτό από οικείους υπολογαριασμούς του λογ. 30. Στο λογ/σμό 30.98 και 30.99 Επίδικων απαιτήσεων, παρακολουθούνται όσες απαιτήσεις μετατρέπονται σε επίδικες Business Support Services 10 11 & 12/05/2012 Διάκριση απαιτήσεων Βεβαίας (ασφαλούς) εισπράξεως o υπάρχει βεβαιότητα είσπραξης τους στο ακέραιο. Επισφαλείς απαιτήσεις o αμφίβολης ρευστοποιήσεως, εμφανίζονται με το ποσό που πιθανολογείται ότι θα εισπραχθεί. Ανεπίδεκτες εισπράξεως o η είσπραξη τους θεωρείται αδύνατη και αποσβένονται ολοσχερώς (Ν. 2190/1920), δηλαδή διαγράφονται από τα βιβλία της επιχείρησης. Business Support Services 11 11 & 12/05/2012 Αποτίμηση επισφαλών απαιτήσεων με Εξατομικευμένη αξιολόγηση Θεωρείται ότι η πιθανή ζημιά από επισφαλείς απαιτήσεις οφείλεται κυρίως στην αδυναμία συγκεκριμένων πελατών να καλύψουν πλήρως τις υποχρεώσεις τους. Αυτοί οι πελάτες αξιολογηθούν Business Support Services πρέπει 12 να βρεθούν και να 11 & 12/05/2012 Αντιμετώπιση επισφαλών απαιτήσεων Όταν ένας πελάτης κρίνεται ως επισφαλής, αλλάζει status δηλ. από πελάτης σε επισφαλής πελάτης Σχηματίζεται πρόβλεψη για το ποσό που κρίνεται ότι δεν θα εισπραχθεί (επισφάλεια), λογίζεται ως έξοδο (προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους) με πίστωση του αντίθετου λογαριασμού (προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις). Φορολογικός περιορισμός : στο 0,5% του συνολικού Κύκλου Εργασιών της επιχείρησης. Business Support Services 13 11 & 12/05/2012 Παράδειγμα 1 Ο Πελάτης Δ που οφείλει € 200 κρίνεται ως επισφαλής με πιθανό ποσοστό απώλειας 70% ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12 (Αλλαγή status) Χρέωση 30 30.97 Πελάτες Επισφαλής Πελάτης Δ 200 30 30.00 Πελάτες Πελάτης Δ 200 31/12 (Σχηματισμός πρόβλεψης) Χρέωση 83 83.11 Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις 140 44 44.11 Προβλέψεις Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις Α.Χ. Business Support Services Πίστωση 14 Πίστωση (200Χ70%) 140 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 11 & 12/05/2012 Παράδειγμα 2 Ο Πελάτης Ζ που οφείλει € 400 κρίνεται ως επισφαλής με πιθανό ποσοστό απώλειας 50% ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 31/12 (Αλλαγή status) 30 30.97 Πελάτες Επισφαλής Πελάτης Ζ 30 30.00 Πελάτες Πελάτης Ζ Πίστωση 400 400 31/12 (Σχηματισμός πρόβλεψης) 83 83.11 Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις 44 44.11 Προβλέψεις Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις Α.Χ. Business Support Services Χρέωση 15 Χρέωση 200 Πίστωση (400Χ50%) 200 ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ 11 & 12/05/2012 Ισολογισμός 31/12 Ενεργητικό ……………………… Κυκλοφορούν Ενεργητικό Απαιτήσεις Επισφαλείς πελάτες -Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις Business Support Services Παθητικό 600 340 260 16 11 & 12/05/2012 ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ Για τη χρήση από 1/1- 31/12 Ι. Αποτέλεσμα Εκμετάλλευσης Πωλήσεις Μείον: Κόστος Πωληθέντων ΜΙΚΤΟ ΚΕΡΔΟΣ Με ίον: Έξοδα Διοικητικής λειτουργίας Έξοδα λειτουργίας Ερευνών και Ανάπτυξης Έξοδα λειτουργίας Διάθεσης Συν: Έσοδα και κέρδη συμμετοχών και χρεογράφων Πιστωτικοί τόκοι και συναφή έσοδα Με ίον: Έξοδα και ζημίες συμμετοχών και χρεογράφων Χρεωστικοί τόκοι και συναφή έξοδα ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ (κέρδος ή ζημία) ΙΙ. Έκτακτο Αποτέλεσμα Συν: Έκτακτα και ανόργανα έσοδα και κέρδη Με ίον: Έκτακτα και ανόργανα έξοδα και ζημίες Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους ΚΑΘΑΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΧΡΗΣΕΩΣ ΠΡΟ ΦΟΡΩΝ Business Support Services 17 340 11 & 12/05/2012 Εάν την επόμενη χρήση Ο επισφαλής πελάτης Δ κρίνεται (διαγράφεται από τα λογιστικά βιβλία) ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ανεπίδεκτος Χρέωση 81 Έκτακτα και ανόργανα αποτελέσματα 81.02 Ζημίες από ανεπίδεκτες εισπράξεως είσπραξης Πίστωση 60 Απαιτήσεις 140 44 Προβλέψεις 44.11 Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις 30 Πελάτες 30.97 Επισφαλής Πελάτης Δ Business Support Services 200 18 11 & 12/05/2012 Αποτίμηση Επισφαλών Απαιτήσεων με Ομαδική Αξιολόγηση Με τη μέθοδο της ομαδικής αξιολόγησης η ζημιά δεν εξατομικεύεται κατά πελάτη, αλλά εκφράζεται ως ποσοστό των βραχυπρόθεσμων απαιτήσεων ή των πωλήσεων Business Support Services 19 11 & 12/05/2012 Υπολογισμός Προβλέψεων ως Ποσοστό των Απαιτήσεων Ποσοστό προβλέψεων = Απώλειες από επισφαλείς πελάτες (προηγ. χρήσεων) Απαιτήσεις (προηγ.χρήσεων) Τα μεγέθη του κλάσματος προέρχονται από λογιστικά στοιχεία προηγούμενων χρήσεων – π.χ. τριετίας Το υπολογιζόμενο ποσοστό, εφαρμόζεται στο ύψος των απαιτήσεων στο τέλος της χρήσεως, προκειμένου να σχηματισθούν οι προβλέψεις για την επόμενη Business Support Services 20 11 & 12/05/2012 Παράδειγμα 3 • Έστω τα παρακάτω δεδομένα για μια επιχείρηση: Πραγματικές απώλειες κατά τη διάρκεια της χρήσης Υπόλοιπο λογαριασμού πελατών στην αρχή της χρήσης 2007 35.000 198.000 2008 24.000 215.000 2009 17.000 250.000 2010 270.000 • Η επιχείρηση υπολογίζει τις προβλέψεις χρησιμοποιώντας το μέσο όρο των απωλειών της τελευταίας τριετίας • Ζητείται: Να υπολογισθούν οι προβλέψεις στο τέλος του 2009 για τη χρήση του 2010. Business Support Services 21 11 & 12/05/2012 Χρήση 2009 Πραγματικές Απώλειες 2007, 2008 και 2009 (35.000+24.000+17.000) = 76.000 (1) Αρχικό υπόλοιπο πελατών χρήσεων 2007, 2008 και 2009 (198.000+215.000+250.000) = 663.000 (2) Ποσοστό (1) /(2) = 11,46% Επομένως οι προβλέψεις της χρήσης 2010 270.000 Χ 11,46% = €30.942 Business Support Services 22 11 & 12/05/2012 Εγγραφή προβλέψεων Έστω ότι η επιχείρηση σχηματίζει για πρώτη φορά προβλέψεις στο τέλος του 2009. Η σχετική ημερολογιακή εγγραφή έχει ως εξής: 31/12 (Σχηματισμός πρόβλεψης) 83 Χρέωση Πίστωση Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους 30.942 83.11 Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις 44 Προβλέψεις 30.942 44.11 Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις Business Support Services 23 11 & 12/05/2012 Εγγραφή προβλέψεων Έστω ότι οι συσσωρευμένες προβλέψεις στο τέλος της χρήσης 2010 (προ προσαρμογής) είναι €30.000 Οι προβλέψεις της χρήσης υπολογίστηκαν σε 30.942 Η σχετική ημερολογιακή εγγραφή θα έχει ως εξής: Χρέωση 31/12 (Σχηματισμός πρόβλεψης) 44 Προβλέψεις 44.11 Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις 84 Πίστωση 942 Έσοδα από Προβλέψεις προηγ. χρήσεων 84.00 Έσοδα από αχρησιμοποίητες 942 προβλέψεις προηγ. Χρήσεων Business Support Services 24 11 & 12/05/2012 Εγγραφή προβλέψεων Έστω ότι οι συσσωρευμένες προβλέψεις στο τέλος της χρήσης 2010 ήταν € 40.000. Οι προβλέψεις της χρήσης υπολογίστηκαν σε € 30.942 Η σχετική ημερολογιακή εγγραφή θα έχει ως εξής: 31/12 (Σχηματισμός πρόβλεψης) 83 Χρέωση Πίστωση Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους 83.11 Προβλέψεις για επισφαλείς 9.058 απαιτήσεις 44 Προβλέψεις (40.000-30.942) 9.058 44.11 Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις Business Support Services 25 11 & 12/05/2012 Υπολογισμός Προβλέψεων ως Ποσοστό των Πωλήσεων Ποσοστό προβλέψεων = Απώλειες από επισφαλείς πελάτες (π.χ. 3ετιας Πωλήσεις επί πιστώσει (π.χ. 3ετιας) Για να υπολογίσω το ποσοστό μπορώ να χρησιμοποιήσω ιστορικά στοιχεία π.χ. 3ετιας Εφαρμόζω το συντελεστή στις πωλήσεις της περιόδου Οι προβλέψεις που υπολογίζονται κάθε χρόνο συσσωρεύονται Φορολογικά εκπίπτει το 0,5% επί του Κύκλου Εργασιών ανά έτος Business Support Services 26 11 & 12/05/2012 Παράδειγμα 4 Έστω τα παρακάτω δεδομένα για μια επιχείρηση: Έτος Πραγματικές Απώλειες Πωλήσεις με πίστωση στη χρήση 2007 135 2.300 2008 160 2.700 2009 190 2.950 2010 240 3.800 • Η επιχείρηση υπολογίζει τις προβλέψεις χρησιμοποιώντας το μέσο όρο των απωλειών της τελευταίας τριετίας. Ζητούνται: Οι προβλέψεις για τις χρήσεις 2010 και το 2011 Business Support Services 27 11 & 12/05/2012 Χρήση 2009 Υπολογισμός συντελεστή Απώλειες 2007, 2008 και 2009 (135+160+190) = 485 Πωλήσεις 2007, 2008 και 2009 2.300+2.700+2.950 = 7.950 Ποσοστό: 485/7.950= 6,10% Επομένως: Προβλέψεις στο τέλος του 2009 για τη χρήση 2010: 2.950 Χ 6,10% = € 180 Business Support Services 28 11 & 12/05/2012 Εγγραφή προβλέψεων Άρα θα υπολογιστούν στο τέλος του 2009 (31/12/09) προβλέψεις ποσού €180 για τη χρήση 2010 Χρέωση 31/12 (Σχηματισμός πρόβλεψης) 83 Πίστωση Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους 83.11 Προβλέψεις για επισφαλείς 180 απαιτήσεις 44 Προβλέψεις (40.000-30.942) 180 44.11 Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις Business Support Services 29 11 & 12/05/2012 Χρήση 2010 Υπολογισμός συντελεστή Απώλειες 2008, 2009 και 2010 (160+190+240) = 590 Πωλήσεις 2008, 2009 και 2010 2.700+2.950 +3.800 = 9.450 Ποσοστό: 590 / 9.450 = 6,24% Επομένως: Προβλέψεις στο τέλος του 2010 για τη χρήση 2011: 3.800 Χ 6,24% = € 237 Business Support Services 30 11 & 12/05/2012 Εγγραφή προβλέψεων Άρα θα υπολογιστούν στο τέλος του 2010 (31/12/10) προβλέψεις ποσού €237 για τη χρήση 2011 Χρέωση 31/12 (Σχηματισμός πρόβλεψης) 83 Πίστωση Προβλέψεις για έκτακτους κινδύνους 83.11 Προβλέψεις για επισφαλείς 237 απαιτήσεις 44 Προβλέψεις (40.000-30.942) 237 44.11 Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις Business Support Services 31 11 & 12/05/2012 Γενικό καθολικό (31/12/2010) Προβλέψεις για επισφαλείς απαιτήσεις 180 (υπ. προ προσαρμογής 31/12/2010) 237 (εγγραφή 31/12/2010) 417 (υπόλοιπο 31/12/2010) Business Support Services 32 11 & 12/05/2012 Αποσβεσμένες απαιτήσεις Εάν ένας πελάτης τον οποίο είχαμε θεωρήσει ανεπίδεκτο είσπραξης (τον έχουμε διαγράψει) έρθει και μας πληρώσει: o Αρχικά τον καταχωρούμε ως πελάτη o Καταγράφουμε την είσπραξη Business Support Services 33 11 & 12/05/2012 Λογιστική Αντιμετώπιση Έστω ότι ο πελάτης Κ που έχει διαγραφεί το 2009, έρθει το 2010 και μας πληρώσει €500 ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 30 Χρέωση Πελάτες 30.00 Πελάτης Κ 82 Πίστωση 500 Έσοδα προηγ. χρήσεων 82.01 Είσπραξη αποσβεσμένων απαιτήσεων 38 Χρηματικά Διαθέσιμα 38.00 Ταμείο 30 Πελάτες 30.00 Πελάτης Κ Business Support Services 500 500 500 34 11 & 12/05/2012 Επίδικες απαιτήσεις Η επιχείρηση έχει ασκήσει αγωγή στα δικαστήρια Φάσεις status πελατών Πελάτης Business Support Services Επισφαλής Πελάτης 35 Επίδικος Πελάτης 11 & 12/05/2012 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΑ (31) Στο λογ/σμό 31 Γραμμάτια εισπρακτέα, παρακολουθούνται οι απαιτήσεις κατά τρίτων, που είναι ενσωματωμένες σε τίτλους συναλλαγματικών ή γραμματίων εις διαταγή. Στο λογ/σμό 31.00 Γραμμάτια στο χαρτοφυλάκιο, είναι αυτά που βρίσκονται στο χαρτοφυλάκιο της οικονομικής μονάδας. Στο λογ/σμό 31.01 Γραμμάτια στις Τράπεζες για είσπραξη, είναι αυτά που έχει μεταβιβάσει η οικονομική μονάδα στις τράπεζες να τα εισπράξουν για λογαριασμό της και να της αποδώσουν το προϊόν της εισπράξεως ή να πιστώσουν, κατά τη συμφωνία, κάποιο λογαριασμό της. Στο λογ/σμό 31.02 Γραμμάτια στις τράπεζες σε εγγύηση, είναι αυτά που έχει μεταβιβάσει στις τράπεζες για εγγύηση πχ. Δανείου που έχει χορηγήσει η Τράπεζα στην οικονομική μονάδα. Στο λογ/σμό 31.03 Γραμμάτια σε καθυστέρηση, παρακολουθούνται τα γραμμάτια εισπρακτέα, τα οποία δεν εξοφληθήκαν κατά τη λήξη τους. Σε περίπτωση που η οικονομική μονάδα θα εγείρει αγωγή για την είσπραξη του γραμματίου σε καθυστέρηση, μεταφέρεται στο λογ. 30.99 ή 33.99. Business Support Services 36 11 & 12/05/2012 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΑ (31) Στο λογ/σμό 31.04 Γραμμάτια μεταβιβασμένα σε τρίτους, παρακολουθούνται τα γραμμάτια που έχουν μεταβιβαστεί σε τρίτους πχ. Προμηθευτές, πιστωτές κλπ. Με οπισθογράφηση ή και χρέωση του λογαριασμού του τρίτου. Αν κατά τη μεταβίβαση υπολογιστούν τόκοι, τότε χρεώνεται ο λογ. 65.06 Τόκοι και έξοδα λοιπών βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. Στο λογ/σμό 31.05 Γραμμάτια προεξοφλημένα, παρακολουθούνται τα γραμμάτια που προεξοφλούνται στις τράπεζες με χρέωση του λογ. 38.00 για το προϊόν της προεξοφλήσεως και του 65.02. Κατά την είσπραξη τους από την τράπεζα γίνεται εγγραφή όπως και στα γραμμάτια μεταβιβασμένα. Στο λογ/σμό 31.06 Μη δεδουλευμένοι τόκοι γραμματίων εισπρακτέων, ο οποίος είναι αντίθετος, παρακολουθούνται οι τόκοι των γραμματίων που αφορούν επόμενη χρήση. Ακόμη προστέθηκαν οι λογ/σμοί 31.90 – 31.93 σχετικοί με τις εισπρακτέες υποσχετικές επιστολές. Τα γραμμάτια που μεταβιβάζονται με σύμβαση Factoring μεταφέρονται από το λογ. 31.00 Γραμμάτια στο χαρτοφυλάκιο στο λογ. 31.94 Γραμμάτια στις τράπεζες για είσπραξη με σύμβαση factoring. Business Support Services 37 11 & 12/05/2012 ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΙΣΠΡΑΚΤΕΑ (31) Τα γραμμάτια που μεταβιβάζονται με σύμβαση Factoring μεταφέρονται από το λογ. 31.00 Γραμμάτια στο χαρτοφυλάκιο στο λογ. 31.94 Γραμμάτια στις τράπεζες για είσπραξη με σύμβαση factoring. Business Support Services 38 11 & 12/05/2012 Ο εκτοκισμός των γραμματίων εισπρακτέων Ο εκτοκισμός των γραμματίων εισπρακτέων, όσο και των πληρωτέων, δεν είναι υποχρεωτικός, αν όμως γίνει σε κάποια χρήση, πρέπει υποχρεωτικά να εφαρμόζεται και στις επόμενες. Ακόμη, δεν επιτρέπεται να γίνεται εκτοκισμός, μόνο σε ορισμένα γραμμάτια εισπρακτέα ή πληρωτέα. Business Support Services 39 11 & 12/05/2012 Τόκοι σε άληκτα Γραμμάτια εισπρακτέα Οι τρόποι αντιμετωπίσεως των επιμέρους περιπτώσεων των τόκων που περιλαμβάνονται στα άληκτα γραμμάτια εισπρακτέα είναι: α) Σε περίπτωση που οι τόκοι διαχωρίζονται από τα έσοδα από πωλήσεις, χρεώνεται ο λογ. 31.00 Γραμμάτια εισπρακτέα και πιστώνονται οι 70 πωλήσεις, ο λογ 76.02 δουλευμένοι τόκοι γραμματίων εισπρακτέων και 31.06 Μη δεδουλευμένοι τόκοι γραμματίων εισπρακτέων για τους τόκους που είναι έσοδα επόμενης χρήσεως. Αν τα γραμμάτια εισπρακτέα λήγουν μετά το τέλος της επόμενης χρήσεως θα χρησιμοποιηθούν οι υπολογαριασμοί του λογ. 18 : Συμμετοχές και λοιπές μακροπρόθεσμες απαιτήσεις. Business Support Services 40 11 & 12/05/2012 β) Όταν οι τόκοι δεν διαχωρίζονται αλλά περιλαμβάνονται στο τίμημα των πωλήσεων, τότε ή δε γίνεται εγγραφή διαχωρισμού των μη δεδουλευμένων τόκων, ή στο τέλος της χρήσεως γίνεται εκτοκισμός των άληκτων γραμματίων και χρεώνεται ο λογ. των πωλήσεων 70.97, 71.97 κλπ. Business Support Services 41 11 & 12/05/2012 ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ (32) Με τους υπολογαριασμούς του λογ. Παραγγελίες στο εξωτερικό, για κάθε παραγγελία, συγκεντρώνεται και παρακολουθείται προσωρινά, η αξία κτήσεως των αγαθών που εισάγονται από το εξωτερικό. Μετά από την παραλαβή των αγαθών και την ολοκλήρωση της συγκεντρώσεως της αξίας κτήσεως τους, αυτή μεταφέρεται στους οικείους λογ. των ομάδων 1(Πάγια) ή 2(αποθέματα) αντίστοιχα. Business Support Services 42 11 & 12/05/2012 ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ (32) Στο λογ/σμό 32.00 Παραγγελίες παγίων στοιχείων, παρακολουθούνται κατά παραγγελία, τα πάγια στοιχεία που εισάγονται από το εξωτερικό και στο λογ. 32.01 Παραγγελίες κυκλοφορούντων, τα κυκλοφορούντα. Στους ενδιάμεσους λογαριασμούς 32.02 Προεμβάσματα μέσω τραπεζών και 32.03 Ανέκκλητες πιστώσεις μέσω τραπεζών, είναι δυνατό να παρακολουθούνται προσωρινά, προεμβάσματα που γίνονται ή ανέκκλητες πιστώσεις που ανοίγονται για πολλές παραγγελίες μαζί, όταν ο άμεσος διαχωρισμός τους κατά παραγγελία είναι δύσκολος. Μόλις εκλείψουν οι λόγοι των προσωρινών καταχωρήσεων μεταφέρονται στο λογ. 32.00 ή 32.01. Business Support Services 43 11 & 12/05/2012 ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ (32) Στο λογ/σμό 32.04 δεσμευμένα περιθώρια και δασμοί εισαγωγής, παρακολουθούνται τα ποσά που καταβάλλονται για να παραμείνουν δεσμευμένα για ορισμένο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με τους κανόνες περί εισαγωγών που ισχύουν κάθε φορά. Ο λογ/σμός 32.90 Κόστος παραγγελιών εξωτερικού λογισμένο πιστώνεται με το προϋπολογιστικό κόστος, όταν η επιχείρηση το επιθυμεί, με χρέωση του λογ. 32.01. Στη συνέχεια, όταν καταβάλλονται τα έξοδα και προκύπτουν διαφορές, τότε αυτές μεταφέρονται ή στην ομάδα 2(αποθέματα) ή σε επόμενη εισαγωγή του ίδιου είδους. Business Support Services 44 11 & 12/05/2012 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ (33) Στον λογ/σμό 33 Χρεώστες διάφοροι παρακολουθούνται οι απαιτήσεις που δεν υπάγονται σε οποιαδήποτε κατηγορία απαιτήσεων από εκείνες που παρακολουθούνται στους λοιπούς πρωτοβάθμιους λογαριασμούς της ομάδας 3. Θεωρείται η πλέον «ύποπτη» κατηγορία των απαιτήσεων και είναι ένας λογαριασμός που εποπτεύεται αυστηρά και συνεχώς από όλους. Business Support Services 45 11 & 12/05/2012 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ (33) Στο λογαριασμό 33.00 «προκαταβολές προσωπικού», καταχωρούνται οι προκαταβολές που δίνονται στο προσωπικό έναντι των αποδοχών της μισθολογικής περιόδου (π.χ. μήνα ή εβδομάδας), η οποία αποτελεί τη βάση υπολογισμού τους (εκκαθαρίσεως). Ο λογαριασμός 33.00 πιστώνεται με τα ποσά που παρακρατούνται κατά την εκκαθάριση των αποδοχών της οικείας περιόδου, τα οποία είναι ίσα με τις δοσμένες προκαταβολές, οπότε εξισώνεται. λογαριασμό 33.01 «χρηματικές διευκολύνσεις προσωπικού» παρακολουθούνται οι χρηματικές διευκολύνσεις, προσωρινού χαρακτήρα, που γίνονται στο προσωπικό. Στο λογαριασμό 33.02 «δάνεια προσωπικού» παρακολουθούνται τα ποσά που καταβάλλονται στο προσωπικό με μορφή δανείου. Στο Ο λογαριασμός 33.03 «μέτοχοι λογαριασμός καλύψεως κεφαλαίου» ο οποίος αναλύεται περεταίρω σε τριτοβάθμιους προσωπικούς λογαριασμούς έναν για κάθε μέτοχο. Η κάλυψη του μετοχικού κεφαλαίου κατά τη σύσταση ανώνυμης εταιρείας, καθώς και σε μεταγενέστερες αυξήσεις γίνεται με χρέωση του λογαριασμού 33.03 «μέτοχοι λογαριασμός καλύψεως κεφαλαίου». Business Support Services 46 11 & 12/05/2012 Ειδικότερα για την κάλυψη και καταβολή του μετοχικού κεφαλαίου εφαρμόζονται τα ακόλουθα Α. Η κάλυψη του μετοχικού κεφαλαίου απεικονίζεται με χρέωση του λογαριασμού 33.03 και με πίστωση του λογαριασμού 40.02 «οφειλόμενο μετοχικό κεφάλαιο κοινών μετοχών» ή 40.03 «οφειλόμενο μετοχικό κεφάλαιο προνομιούχων μετοχών», κατά περίπτωση, και του λογαριασμού 41.01 «οφειλόμενη διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο», εφόσον συντρέχει λόγος. Business Support Services 47 11 & 12/05/2012 Συνέχεια… Επακολουθεί η πίστωση του λογαριασμού 33.03, με χρέωση του λογαριασμού 33.04 «οφειλόμενο κεφάλαιο», με το τμήμα το οποίο είναι καταβλητέο συγχρόνως με την κάλυψη, καθώς και με το τμήμα που έχει κληθεί να καταβληθεί και είναι καταβλητέο σε δόσεις οι οποίες λήγουν μέχρι το τέλος της επόμενης χρήσεως. Το τμήμα που δεν έχει κληθεί να καταβληθεί και οι δόσεις που λήγουν μετά το τέλος της επόμενης χρήσεως καταχωρούνται στη χρέωση του λογαριασμού 18.12 «οφειλόμενο κεφάλαιο». Από το λογαριασμό αυτό μεταφέρονται στο τέλος κάθε χρήσεως στη χρέωση του λογαριασμού 33.04, από το κεφάλαιο που έχει κληθεί να καταβληθεί, οι δόσεις που πρέπει να καταβληθούν μέσα στην επόμενη χρήση. Με τις εγγραφές αυτές ο λογαριασμός 33.03 εξισώνεται. β. Διευκρινίζεται ότι στο λογαριασμό 33.04 απεικονίζεται το κεφάλαιο που είναι καταβλητέο συγχρόνως με την κάλυψη και από το κεφάλαιο που είναι καταβλητέο σε δόσεις μόνο οι δόσεις εκείνου που έχει κληθεί να καταβληθεί, εφόσον οι δόσεις αυτές λήγουν μέχρι το τέλος της επόμενης χρήσεως. Το κεφάλαιο που δεν έχει κληθεί να καταβληθεί και οι δόσεις εκείνου που έχει κληθεί να καταβληθεί, εφόσον λήγουν μετά το τέλος της επόμενης χρήσεως, απεικονίζονται στο λογαριασμό 18.12 «οφειλόμενο κεφάλαιο». Business Support Services 48 11 & 12/05/2012 Συνέχεια… γ. Η καταβολή του μετοχικού κεφαλαίου παρακολουθείται στο λογαριασμό 33.04, ο οποίος πιστώνεται με τις εκάστοτε καταβολές, με χρέωση των οικείων λογαριασμών. Σε περίπτωση που οποιαδήποτε ληξιπρόθεσμη δόση δεν καταβάλλεται εμπρόθεσμα, η δόση αυτή μεταφέρεται από το λογαριασμό 33.04 στον 33.05 «δόσεις μετοχικού κεφαλαίου σε καθυστέρηση», με τον οποίο παρακολουθείται η παραπέρα τύχη τους, σύμφωνα με όσα προβλέπονται από το καταστατικό και τη νομοθεσία που ισχύει κάθε φορά. Business Support Services 49 11 & 12/05/2012 Συνέχεια… δ. Μόλις το μετοχικό κεφάλαιο καταβληθεί ολόκληρο ή – σε περίπτωση που η καταβολή του γίνεται με δόσεις μόλις καταβληθεί οποιαδήποτε από τις δόσεις, με την πίστωση του λογαριασμού 33.04 γίνεται και ισόποση με την καταβολή μεταφορά από το λογαριασμό 40.02 ή 40.03 στο λογαριασμό 40.00 ή 40.01, κατά περίπτωση. Αν η καταβολή περιλαμβάνει και διαφορά υπέρ το άρτιο, γίνεται ισόποση με την καταβολή της διαφοράς αυτής μεταφορά από το λογαριασμό 41.01 «οφειλόμενη διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο» στο λογαριασμό 41.00 «καταβλημένη διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο». Διευκρινίζεται ότι η μεσολάβηση του λογαριασμού 41.01 είναι πρόσκαιρη και γίνεται για την απεικόνιση της καλύψεως της διαφοράς από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο, δεδομένου ότι δεν επιτρέπεται καταβολή της διαφοράς αυτής σε δόσεις. Business Support Services 50 11 & 12/05/2012 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ (33) Ο λογαριασμός 33.06 «προμερίσματα» χρεώνεται με πίστωση του λογαριασμού 53.02 «προμερίσματα πληρωτέα» με το συνολικό ποσό που αποφασίζεται νόμιμα να καταβληθεί ως προμέρισμα. Κατά το κλείσιμο του ισολογισμού το υπόλοιπο του λογαριασμού 33.06 μεταφέρεται στο λογαριασμό 53.01 «μερίσματα πληρωτέα». Business Support Services 51 11 & 12/05/2012 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ (33) λογαριασμό 33.07 «δοσοληπτικός λογαριασμός εταίρων», παρακολουθούνται όλες οι χρηματικές δοσοληψίες της οικονομικής μονάδας με τα πρόσωπα που συμμετέχουν σε εταιρίες κεφαλαίου, προσωπικές και συμμετοχικές, ή, όταν πρόκειται για ατομικές επιχειρήσεις, με τον επιχειρηματία, οπότε ο λογαριασμός αυτός μετονομάζεται σε «ατομικός λογαριασμός επιχειρηματία». Στο Στους λογαριασμούς 33.08 «δοσοληπτικοί λογαριασμοί διαχειριστών», 33.09 «δοσοληπτικοί λογαριασμοί ιδρυτών Α.Ε. και μελών διοικητικού συμβουλίου» και 33.10 «δοσοληπτικοί λογαριασμοί γενικών διευθυντών ή διευθυντών Α.Ε.» παρακολουθούνται οι χρηματικές δοσοληψίες της οικονομικής μονάδας με τα όργανα διοικήσεώς της κατά τρόπο που να είναι δυνατή η εμφάνιση των υπολοίπων των λογαριασμών αυτών στον ισολογισμό για την πληροφόρηση των πιστωτών και του κοινού. Στους λογαριασμούς 33.11 «βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά συνδεμένων επιχειρήσεων σε «Δρχ.» και 33.12 «βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά συνδεμένων επιχειρήσεων σε Ξ.Ν.», παρακολουθούνται οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις της οικονομικής μονάδας, οι οποίες δε προέρχονται από συναλλαγές που αφορούν το αντικείμενο αυτής. Business Support Services 52 11 & 12/05/2012 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ (33) Ο λογ/σμός 33.13.00 χρεώνεται στο τέλος της χρήσης με το ποσό της προκαταβολής του φόρου εισοδήματος για την επόμενη χρήση με πίστωση του 54.08 «Λογαριασμός εκκαθαρίσεως φόρων - τελών ετήσιας δηλώσεως φόρου εισοδήματος» . Στο τέλος της επόμενης χρήσης το υπόλοιπο του λογ. 33.13.00 μεταφέρεται στη χρέωση του λογ. 54.08. Οι λογ/σμοί 33.13.01-99 χρεώνεται με τους παρακρατημένους φόρους και στο τέλος της χρήσης πιστώνονται για συμψηφισμό με χρέωση του λογ. 54.08. ότι ποσό δεν συμψηφίζεται μεταφέρεται στο λογ. 63.00 «Φόρος εισοδήματος μη συμψηφιζόμενος». Στο λογ/σμό 33.13.90 καταχωρείται το χρεωστικό υπόλοιπο Φ.Π.Α. στο τέλος της κάθε χρήσης. Στο λογ/σμό 33.14.01 καταχωρούνται τα ποσά που καταβάλλονται προσωρινά για την εισαγωγή αγαθών με σκοπό την επανεξαγωγή τους μετά από επεξεργασία. Η τυχόν διαφορά που προκύπτει κατά την επιστροφή των ποσών αυτών μεταφέρεται στο λογ. 63.98.99 «Λοιποί φόροι – τέλη». Business Support Services 53 11 & 12/05/2012 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ (33) Στους λογ/σμούς 33.15 – 33.16 παρακολουθούνται τα ποσά που καταβάλλονται στους πελάτες για αποκατάσταση ζημιών τους από αγαθά που πωλήθηκαν σε αυτούς. Τα ποσά που εισπράττει η επιχείρηση από τους προμηθευτές της για την ίδια ζημιά, μεταφέρονται στην πίστωση των λογαριασμών 33.15 και 33.16. Η διαφορά αν βαρύνει την επιχείρηση, μεταφέρεται στο λογ. 33.17. Οι βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά λοιπών συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεων οι οποίες, επίσης, δεν προέρχονται από συναλλαγές που αφορούν το αντικείμενο της οικονομικής μονάδας, παρακολουθούνται στους λογαριασμούς 33.21 «βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά λοιπών συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεων σε «Δρχ.» και 33.22 «βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις κατά λοιπών συμμετοχικού ενδιαφέροντος επιχειρήσεων σε Ξ.Ν.», κατά περίπτωση. Business Support Services 54 11 & 12/05/2012 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ (33) Στο λογ/σμό 33.90 Επιταγές εισπρακτέες, παρακολουθούνται οι μεταχρονολογημένες επιταγές και 33.91 Επιταγές σε καθυστέρηση και γράφονται στον ισολογισμό στην κατηγορία του κυκλοφορόντος ενεργητικού. Οι μεταχρονολογημένες επιταγές καταχωρούνται στη χρέωση του λογ. 33.90 και στη συνέχεια όταν εισπραχθούν πιστώνεται ο λογ. 33.90 με χρέωση του λογ. 38.00. Αν δεν εισπραχθούν και σφραγιστούν, χρεώνεται ο λογ. 33.91 επιταγές σε καθυστέρηση με πίστωση του λογ. 33.90 επιταγές εισπρακτέες. Καλό είναι στον Ισολογισμό να είναι σε διακριτό λογαριασμό και όχι στους χρεώστες. Business Support Services 55 11 & 12/05/2012 ΧΡΕΟΓΡΑΦΑ (34) Τα χρεόγραφα είναι έγγραφα ανώνυμα ή ονομαστικά, που εμπεριέχουν αξίωση για παροχή και για τα οποία η αγορά μπορεί να διαμορφώνει τιμή διαφορετική από την τιμή που αναγράφεται πάνω σε αυτά. Ο λογ/σμός 34 παρακολουθεί την αξία των μετοχών, ομολογιών κτλ., που αγοράζει η επιχείρηση με σκοπό τη μεταπώληση τους για την πραγματοποίηση κέρδους με σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ ο λογ/σμός 18 παρακολουθεί την αξία των μετοχών και μεριδίων, που αγοράζει η επιχείρηση όχι με σκοπό την μεταπώληση τους, αλλά με σκοπό την μόνιμη κατοχή αυτών για να εισπράττει το μέρισμα και να έχει τη δυνατότητα ελέγχου σε άλλες εταιρείες. Τα χρεόγραφα γράφονται αναλυτικά ή στο βιβλίο απογραφών ή σε θεωρημένο μητρώο χρεογράφων, κατά είδος μετοχής ή ομολογίας, με αναγραφή της ποσότητας, της αξίας κτήσης και της τρέχουσας αξίας τους. Ο λογ/σμός χρεόγραφα τηρείται ως μικτός, επειδή η τιμή των χρεογράφων μεταβάλλεται καθημερινά και στο τέλος της χρήσεως γίνεται εκκαθάριση. Business Support Services 56 11 & 12/05/2012 ΛΟΓ/ΣΜΟΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΩΝ ΚΑΙ ΠΙΣΤΩΣΕΩΝ (35) Στο λογ/σμό 35 παρακολουθούνται οι ομοιογενούς φύσεως και έντονου διαχειριστικού χαρακτήρα απαιτήσεις της οικονομικής μονάδας, από τους υπαλλήλους και τους λοιπούς συνεργάτες της, που προέρχονται από καταβολές ποσών που γίνονται σ’ αυτούς προσωρινά, για την εκτέλεση για λογαριασμό της, συγκεκριμένου έργου ή εργασίας πχ. Εκτελωνισμός, ή ταξίδι για λήψη παραγγελιών κλπ. Όταν η επιχείρηση καταβάλει στο διαχειριστή ένα ποσό πάγιο και μετά από κάθε απόδοση συμπληρώνεται και πάλι έτσι ώστε ο διαχειριστής να κρατά και πάλι το ίδιο πάγιο συνολικό ποσό, τότε παρακολουθείται στο λογ. 35.03. Αυτό συμβαίνει στα εργοτάξια, στα κινητά συνεργεία, στην αντιμετώπιση μικροεξόδων κλπ. Business Support Services 57 11 & 12/05/2012 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ Business Support Services 58 11 & 12/05/2012 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΡΟΩΝ Οι ετήσιες οικονομικές εκθέσεις μιας επιχείρησης περιλαμβάνουν, ως γνωστόν , τέσσερις βασικές πρωταρχικής σημασίας λογιστικές καταστάσεις: • τον ισολογισμό • την κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης • το προσάρτημα • την κατάσταση ταμειακής ροής Οι οικονομικές εκθέσεις αποσκοπούν κυρίως για decision making λόγους. Οι πληροφορίες όμως που παρέχονται από τις οικονομικές καταστάσεις δεν είναι επαρκές χρήσιμες για να βγει ένα αξιόλογο συμπέρασμα. Έτσι μια αποτελεσματική ανάλυση και ερμηνεία των καταστάσεων αυτών είναι απαραίτητη. Business Support Services 59 11 & 12/05/2012 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΡΟΩΝ Η ανάλυση των οικονομικών εκθέσεων είναι μια προσπάθεια αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας και της απόδοσης μιας επιχείρησης. Είναι λοιπόν αναγκαίο να μετρηθεί η αποτελεσματικότητα, η αποδοτικότητα, η οικονομική ευρωστία και οι μελλοντικές προοπτικές των οικονομικών μονάδων. Η χρηματοοικονομική ανάλυση εξυπηρετεί τους παρακάτω σκοπούς: Μέτρηση της αποδοτικότητας : Εξακρίβωση κατά πόσο το κεφάλαιο που επενδύθηκε στην επιχείρηση αποφέρει επαρκή κέρδη ή όχι, αλλά και κατά πόσο η επιχείρηση έχει την ικανότητα να καλύψει τόκους και (πιθανά) μερίσματα. Μέτρηση αποτελεσματικότητας: Οι οικονομικές καταστάσεις των προηγούμενων ετών μπορούν να συγκριθούν και η τάση όσον αφορά τις διάφορες δαπάνες, αγορές, πωλήσεις, τα μικτά κέρδη και τα καθαρά κλπ. μπορεί να εξετασθεί Business Support Services 60 11 & 12/05/2012 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΡΟΩΝ Εκτίμηση της δυνατότητας ανάπτυξης της επιχείρησης: Η τάση και της επιχείρησης παρέχει επαρκή πληροφορίες που καταδεικνύουν τις δυνατότητες ανάπτυξης της επιχείρησης. Συγκριτική θέση σε σχέση με άλλες επιχειρήσεις: Ο σκοπός της χρηματοοικονομικής ανάλυσης καταστάσεων είναι να βοηθήσει το management να κάνει μια συγκριτική μελέτη της αποδοτικότητας των διαφόρων επιχειρήσεων που απασχολούνται στον ίδιο κλάδο. Η σύγκριση αυτή βοηθά επίσης το management να μελετήσει τη θέση της επιχείρησής σε όρους πωλήσεων, εξόδων, κερδοφορίας, αξιοποίησης του κεφαλαίου, κλπ. Αξιολόγηση της συνολικής οικονομικής ευρωστίας: Βοηθά επίσης στη λήψη αποφάσεων, κατά πόσο τα κεφάλαια που απαιτούνται για την αγορά νέων μηχανημάτων και εξοπλισμού παρέχονται από εσωτερικές πηγές της επιχείρησης ή όχι, αν ναι, πόσο; και, επίσης, να εκτιμήσει κατά πόσον τα κεφάλαια έχουν ληφθεί από εξωτερικές πηγές. Αξιολόγηση φερεγγυότητας της επιχείρησης: Τα διάφορα εργαλεία της ανάλυσης μας λένε αν η επιχείρηση έχει επαρκείς κεφάλαια για την κάλυψη βραχυπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων ή όχι. Business Support Services 61 11 & 12/05/2012 ΟΜΑΔΕΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ Επενδυτές: Οι μέτοχοι ή οι ιδιοκτήτες της επιχείρησης ενδιαφέρονται για την ευημερία της επιχείρησης. Θα ήθελα να ξέρουν την δυναμικότητα κερδοφορίας της επιχείρησης και τις προοπτικές της μελλοντικής ανάπτυξης. Management: Ενδιαφέρονται για τη χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης ως σύνολο, αλλά και των επιμέρους τομέων της. Τους βοηθά στη κατάρτιση του budget και στην αξιολόγηση των head department. Δανειστές: Ομολογιούχοι και λοιποί δανειστές της επιχείρησης ενδιαφέρονται για την βραχυπρόθεσμη θέση φερεγγυότητας της επιχείρησης. Προμηθευτές και Πιστωτές: Ενδιαφέρονται για την φερεγγυότητα της επιχείρησης και την ικανότητα της επιχείρησης να καλύψει τις υποχρεώσεις της όταν αυτές καταστούν απαιτητές. Business Support Services 62 11 & 12/05/2012 ΟΜΑΔΕΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ Οι φορολογικές αρχές: Ενδιαφέρονται για τον καθορισμό της φορολογικής υποχρέωσης. Εργαζόμενοι: Ενδιαφέρονται να γνωρίζουν την ανάπτυξη των κερδών. Ως αποτέλεσμα του οποίου μπορεί να απαιτηθεί καλύτερη αμοιβή και ευχάριστο εργασιακό περιβάλλον. Κυβέρνηση και φορείς: Ενδιαφέρονται για τις οικονομικές πληροφορίες με σκοπό τη ρύθμιση των δραστηριοτήτων των επιχειρήσεων και τον καθορισμό της φορολογικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Χρηματιστήριο: Τα μέλη του χρηματιστηρίου ενδιαφέρονται για τις οικονομικές καταστάσεις για τους σκοπούς ανάλυσης, διότι παρέχουν χρήσιμες οικονομικές πληροφορίες σχετικά με επιχειρήσεις. Business Support Services 63 11 & 12/05/2012 ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Η ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων έχει ως αντικείμενο τη μελέτη των σχέσεων των οικονομικών στοιχείων που αναφέρονται σε αυτές σε δεδομένη χρονική στιγμή, καθώς και των τάσεων αυτών διαχρονικά. Περιλαμβάνει τρείς διαδικασίες: a) Επιλογή και υπολογισμός ορισμένων σχέσεων μεταξύ των αναφερόμενων στις λογιστικές καταστάσεις στοιχείων b) Κατάταξη των δεδομένων, ώστε να είναι δυνατός υπολογισμός των μεταξύ των σημαντικών σχέσεων ο c) Αξιολόγηση, μελέτη και ερμηνεία των παραπάνω σχέσεων Business Support Services 64 11 & 12/05/2012 ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΚΘΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Κατηγορίες αναλύσεως σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία: Cross-sectional analysis : Είναι επίσης γνωστή ως συγκριτική ανάλυση μεταξύ επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου και μεγέθους. Αυτή η ανάλυση βοηθά στην ανάλυση των οικονομικών χαρακτηριστικών μιας επιχείρησης με τα οικονομικά χαρακτηριστικά μιας άλλης παρόμοιας επιχείρησης στην εν λόγω λογιστική περίοδο. b) Time series analysis ή αλλιώς ενδοεταιρική συγκριτική ανάλυση. Σύμφωνα με αυτή τη μέθοδο, διαμορφώνεται μια σχέση μεταξύ των διαφόρων στοιχείων των οικονομικών εκθέσεων, γίνονται συγκρίσεις και καταλήγουμε σε αποτελέσματα. Η βάση της σύγκρισης μπορεί να είναι : 1) Σύγκριση οικ. Καταστάσεων της ίδιας επιχείρησης διαφορετικών ετών και 2) Σύγκριση οικονομικών καταστάσεων συγκεκριμένου έτους μεταξύ διαφορετικών επιχειρήσεων. c) Cross-sectional cum time series analysis: Η ανάλυση αυτή έχει σκοπό τη σύγκριση δύο ή περισσότερων επιχειρήσεων για μια ορισμένη χρονική περίοδο (ακόμα και άνω του έτους). Αυτή η προσέγγιση είναι πιο αποτελεσματική στην ανάλυση των οικονομικών καταστάσεων a) Business Support Services 65 11 & 12/05/2012 ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΠΙΣΤΟΛΗΠΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ a) Comparative financial statements (Συγκριτικές οικονομικές καταστάσεις) b) Common size statements (Ανάλυση κοινού μεγέθους) c) Trend analysis (Ανάλυση τάσεων) d) Ratio analysis (Ανάλυση Αριθμοδεικτών) e) Cash flow analysis (Ανάλυση Χρηματοροών) Business Support Services 66 11 & 12/05/2012 Comparative financial statements (Συγκριτικές οικονομικές καταστάσεις) Η συγκριτική μελέτη των οικονομικών καταστάσεων είναι η σύγκριση της σημερινής οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης με την οικονομική κατάσταση του προηγούμενου έτους. Δίνει τη δυνατότητα αναγνώρισης των weakpoints και την εφαρμογή διορθωτικών μέτρων. Κατά τη διάρκεια της μελέτης των συγκρίσιμων οικονομικών καταστάσεων ο μελετητής αναμένεται να μελετήσει τις ακόλουθες πτυχές: a. Τρέχουσα χρηματοοικονομική κατάσταση και ρευστότητα b. Μακροπρόθεσμη χρηματοοικονομική κατάσταση c. Κερδοφορία Business Support Services 67 11 & 12/05/2012 Comparative financial statements (Συγκριτικές οικονομικές καταστάσεις) Για τη μελέτη της τρέχουσας χρηματοοικονομικής κατάστασης και της ρευστότητας της επιχείρησης ο μελετητής θα πρέπει να εξετάσει το κεφάλαιο κίνησης (working capital) και των δύο ετών. Το καθαρό κεφάλαιο κίνησης είναι η διαφορά μεταξύ των κυκλοφορούντων στοιχείων μιας επιχείρησης και των τρεχουσών βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων της. Για τη μελέτη της μακροπρόθεσμης χρηματοοικονομικής κατάστασης ο μελετητής θα πρέπει να μελετήσει τις αλλαγές στα πάγια στοιχεία, στις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις και στα κεφάλαια. Μετά από μελέτη των διαφόρων στοιχείων του ενεργητικού και του παθητικού, θα πρέπει να σχηματιστεί μια γνώμη για την οικονομική κατάσταση της εν λόγω επιχείρησης. Business Support Services 68 11 & 12/05/2012 Comparative financial statements (Συγκριτικές οικονομικές καταστάσεις) - Παράδειγμα ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 31/12/2010 31/12/2011 Μείωση/Αύξηση Μείωση/Αύξηση % Πάγια Κτήρια 270.000 170.000 -100.000 -37,03% Μηχανήματα 400.000 600.000 +200.000 +50,00% Έπιπλα & λοιπός εξοπλισμός 20.000 25.000 +5.000 +25,00% Λοιπά πάγια 25.000 30.000 +5.000 +20,00% 715.000 825.000 +110.000 +13,49% Αποθέματα 250.000 350.000 +100.000 +40,00% Απαιτήσεις από Πελάτες 100.000 80.000 +20.000 -20,00% Χρεώστες Διάφοροι 200.000 250.000 +50.000 +25,00% 20.000 40.000 +20.000 +100,00% 570.000 720.000 +150.000 +26,31% 1.285.000 1.545.000 +260.000 +20,23% Σύνολο Παγίων Κυκλοφορούν Διαθέσιμα Σύνολο Κυκλοφορούντος Σύνολο Ενεργητικού Business Support Services 69 11 & 12/05/2012 Comparative financial statements (Συγκριτικές οικονομικές καταστάσεις) - Παράδειγμα ΠΑΘΗΤΙΚΟ 31/12/2010 31/12/2011 Μείωση/Αύξηση Μείωση/Αύξηση % ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Καταβεβλημένο 500.000 700.000 +200.000 +40.00% Αποθεματικά 330.000 220.000 -110.000 +33,33% Σύνολο Ι.Κ. 830.000 920.000 +90.000 +10,84% 25.000 30.000 +5.000 +20,00% Μακροπρόθεσμα τραπεζικά Δ. 100.000 150.000 +50.000 +50,00% Χρεόγραφα 200.000 300.000 +100.000 +50,00% Σύνολο Μακρ.Υποχρ. 300.000 450.000 +150.000 +50.00% 50.000 45.000 -5.000 -10,00% 100.000 120.000 +20.000 +20,00% Λοιπές Βρ. Υποχρ. 5.000 10.000 +5.000 +100% Σύνολο Βρ. Υποχρ 155.000 175.000 +20.000 +12,90% 1.285.000 1.545.000 +260.000 +20,23% ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Προμηθευτές Πιστωτές Διάφοροι Σύνολο Παθητικού Business Support Services 70 11 & 12/05/2012 Comparative financial statements (Συγκριτικές οικονομικές καταστάσεις) - Παράδειγμα ΕΡΜΗΝΕΙΑ Από τον συγκριτικό ισολογισμό της εταιρείας προκύπτει ότι κατά το 2011 υπήρξε αύξηση του πάγιου ενεργητικού της κατά 100.000 δηλ. 13,49%. Οι μακρ/μες υποχρεώσεις αυξήθηκαν κατά 150.000και τα καταβληθέντα ίδια κεφάλαια κατά 200.000. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει ότι η πολιτική της εταιρείας είναι να αγοράσει πάγια στοιχεία του ενεργητικού μέσω μακροπρόθεσμων πηγών χρηματοδότησης Τα κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία αυξήθηκαν κατά 152.000, δηλαδή 26,67% και τα μετρητά αυξήθηκαν κατά 20.000. Οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις αυξήθηκαν μόνο κατά 20.000 δηλαδή 12,9%. Αυτό επιβεβαιώνει περαιτέρω ότι η εταιρεία έχει χρησιμοποιήσει μακροπρόθεσμες πηγές χρημ/σης, ακόμη και για τα κυκλοφορούντα περιουσιακά στοιχεία. Business Support Services 71 11 & 12/05/2012 Comparative financial statements (Συγκριτικές οικονομικές καταστάσεις) – Παράδειγμα : ΕΡΜΗΝΕΙΑ Τα αποθεματικά μειώθηκαν από 330.000 σε 222.000 δηλαδή 32,73%. Δείχνει ότι η εταιρεία έχει χρησιμοποιήσει αποθεματικά και πλεόνασμα για την καταβολή των μερισμάτων στους μετόχους, είτε σε μετρητά ή μέσω των μπόνους. (όπως θα δούμε παρακάτω δεν έχει ζημίες) Η χρηματοοικονομική κατάσταση της εταιρείας με μια πρώτη ματιά είναι ικανοποιητική. Business Support Services 72 11 & 12/05/2012 ΕΡΩΤΗΜΑ 1: Αν είχαμε μια αύξηση των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων (έστω των δανειακών) και ταυτόχρονη μείωση των μακροπρόθεσμων με τα στοιχεία του ενεργητικού να είχαν ακριβώς την ίδια πορεία με αυτή στο παράδειγμα, ποιο θα ήταν το συμπέρασμά μας; Γιατί; Ερώτημα 2: Σε ποιο συμπέρασμα θα οδηγούμασταν σε μια απότομη αύξηση των απαιτήσεων με αύξηση των βραχ. Υποχρεώσεων; Ερώτημα 3: Είναι πάντα κακό μια αύξηση σε κάποιο στοιχείο των βραχ. Υποχρεώσεων; Ερώτημα 4: Η αύξηση των δανειακών κεφαλαίων είναι κατ’ ανάγκη αρνητική εξέλιξη για μια εταιρεία; Αν όχι, ποια τα οφέλη από την αύξηση της χρηματοοικονομικής μόχλευσης; ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΜΕΧΡΙ ΣΤΙΓΜΗΣ Business Support Services 73 11 & 12/05/2012 Comparative Income statement(Συγκριτική κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης) Τα σημαντικότερα στοιχεία στην κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης (Κ.Α.Χ.) είναι οι καθαρές πωλήσεις, το κόστος πωληθέντων, τα λειτουργικά έξοδα, τα έξοδα διοίκησης, τα χρηματοοικονομικά έξοδα κλπ. Τα αριθμητικά δεδομένα των παραπάνω στοιχείων του τρέχοντος έτους συγκρίνονται με τα αντίστοιχα του προηγούμενου. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουμε τόσο τις πραγματικές όσο και τις ποσοστιαίες αλλαγές. Κατά τη διάρκεια της μελέτης των συγκρίσιμων οικονομικών καταστάσεων ο μελετητής αναμένεται να μελετήσει τις ακόλουθες πτυχές Business Support Services 74 11 & 12/05/2012 Comparative Income statement(Συγκριτική κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης) Η ανάλυση και η ερμηνεία μιας Κ.Α.Χ. θα περιλαμβάνει κυρίως: a. Η μείωση/ αύξηση του Κύκλου Εργασιών θα πρέπει να συγκριθεί με την αντίστοιχη μείωση/αύξηση του κόστους πωληθέντων b. Τη μελέτη των περιθωρίων κέρδους a. Τα ποσοστά των εξόδων έναντι του Κ.Ε. , του μικτού περιθωρίου κτλ. Business Support Services 75 11 & 12/05/2012 Comparative Income statement(Συγκριτική κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης)- Παράδειγμα 31/12/2010 31/12/2011 Μείωση/Αύξηση Μείωση/Αύξηση % Κύκλος Εργασιών 785.000 900.000 +115.000 +14,65% Μείον: Κόστος Πωληθέντων 450.000 500.000 +50.000 +11,11% Μικτό Κέρδος 335.000 400.000 +65.000 +19,40% Μείον: Έξοδα διοικητικής Λειτουργίας 70.000 72.000 +2.000 +2,8% Μείον: Έξοδα λειτουργίας διάθεσης 80.000 90.000 +10.000 +12,5% Συνολικά Λειτουργικά Έξοδα 150.000 162.000 +12.000 +8,0% Μερικά Αποτελέσματα Εκμετ. 185.000 238.000 +53.000 +28,65% 25.000 30.000 +5.000 +20,00% Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων 160.000 208.000 +48.000 +30.00% Μείον: Φόρος εισοδήματος 32.000 41.600 +9.600 +30,00% Καθαρά Αποτελέσματα 128.000 166.400 +38.400 +30,00% Μείον χρ. Τόκοι κ συναφή Business Support Services 76 11 & 12/05/2012 Comparative Income statement(Συγκριτική κατάσταση αποτελεσμάτων χρήσης) - Παράδειγμα ΕΡΜΗΝΕΙΑ Από την παραπάνω σύγκριση των αποτελεσμάτων χρήσεως βλέπουμε ότι έχουμε αυξήσεις της τάξεως του 14,65% στον Κύκλο εργασιών με παράλληλη αύξηση κατά 11,11% στο κόστος πωληθέντων. Σαν αποτέλεσμα των παραπάνω το μικτό περιθώριο κέρδους αυξήθηκε πολύ περισσότερο από την αύξηση των καθαρών πωλήσεων σε ποσοστό 19,40%. Είναι πολύ σημαντικό η επιχείρηση όχι να προσπαθεί μόνο για αύξηση του Κ.Ε., αλλά και να ελέγχει τα κόστη πωληθέντων της. Τα συνολικά λειτουργικά έξοδα αυξήθηκαν κατά 8%, όμως οι αυξήσεις στο μικτό κέρδος είναι ικανές να υπερκαλύψουν την αύξηση αυτή και να λειτουργήσουν πολλαπλασιαστικά στην αύξηση του Μερικού περιθωρίου κέρδους. Σε επόμενη προσέγγιση θα δούμε και πως μπορούμε να αξιολογήσουμε μια Κ.Α.Χ. και με τη βοήθεια αριθμοδεικτών. Business Support Services 77 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) Για να διευκολυνθούν οι συγκρίσεις μεταξύ των στοιχείων μιας επιχείρησης, για μια σειρά ετών, καθώς και οι συγκρίσεις μεταξύ επιχειρήσεων διαφορετικού όμως μεγέθους, συντάσσονται οι ισολογισμοί και οι Κ.Α.Χ. σε ποσοστό επί τοις εκατό του συνόλου των μεγεθών τους. Κάθε στοιχείο του ισολογισμού διαιρείται με το σύνολο του ενεργητικού ή του παθητικού και κάθε στοιχείο της Κ.Α.Χ. με το σύνολο των πωλήσεων. Η «κοινού μεγέθους» ανάλυση μπορεί να επεκταθεί στην εύρεση του ποσοστού συμμετοχής κάθε στοιχείου στο σύνολο των διαφόρων ομάδων στοιχείων του ισολογισμού (π.χ. ποσοστό ακάλυπτων απαιτήσεων στο σύνολο των απαιτήσεων, αποθεμάτων στο σύνολο του κυκλ. Ενεργητικού κλπ.) Εμείς θα εξετάσουμε σε γενικές γραμμές πως λειτουργεί η ανάλυση «κοινού μεγέθους» στην περίπτωση εκτίμησης των καταστάσεων μιας εταιρείας σε δύο διαφορετικά έτη (κάθετη ανάλυση). Business Support Services 78 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) Στην περίπτωση του ισολογισμού, η κάθετη ανάλυση εστιάζεται σε δύο κυρίως σημεία: Στο ποιές είναι οι πηγές προελεύσεως των κεφαλαίων μιας επιχείρησης ή αλλιώς, πως κατανέμονται τα κεφάλαια της μεταξύ των Ι.Κ., καθώς και των βραχυχρόνιων και μακροχρόνιων υποχρεώσεων της. Στην κατανομή των κεφαλαίων της επιχείρησης μεταξύ των επιμέρους περιουσιακών της στοιχείων (κυκλοφορούν, πάγιο, διαθέσιμο) Η εμφάνιση της Κ.Α.Χ. σε ποσοστά είναι χρήσιμη, καθώς κάθε στοιχείο της σχετίζεται με τις πωλήσεις και έτσι γίνεται αμέσως γνωστό, τι ποσοστό των πωλήσεων καλύπτουν τα διάφορα είδη εξόδων. Συμπερασματικά, θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα ποσοστά που προκύπτουν είναι μια μικρογραφία των αρχικών απόλυτων μεγεθών, έτσι επιτυγχάνουμε ταχύτερη και ακριβέστερη αντίληψη της πραγματικής σπουδαιότητας κάθε στοιχείου. Business Support Services 79 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) Μέσω της συγκεκριμένης ανάλυσης μπορούμε μεταξύ άλλων να διαπιστώσουμε: • Αν η επιχείρηση έχει κάνει σωστή κατανομή των επενδύσεων της • Αν η επιχείρηση έχει τοποθετήσει υψηλό ποσοστό των κεφαλαίων της σε αποθέματα ή απαιτήσεις • Αν τα κυκλ. Στοιχεία της είναι ανεπαρκή και τα πάγια υψηλότερα από τον Μ.Ο. του κλάδου • Πόσο ποσοστό κεφαλαίων προέρχεται από τρίτους –εμφανίζει αν η επιχείρηση έχει σχετικά μικρή ασφάλεια ή όχι για τους πιστωτές της • Το ποσοστό των πωλήσεων που έχει απορροφηθεί από κάθε είδος εξόδου κλπ. Business Support Services 80 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) – Παράδειγμα 1 ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ 31/12/2010 Καθαρά Πάγια 31/12/2011 64,3% 77,3% 8,7% 4,2% 72,00% 81,5% Αποθέματα 10,6% 8,3% Απαιτήσεις 14,1% 8,3% Άλλα κυκλ. Στοιχεία 0,2% 1,1% Διαθέσιμα 2,1% 0,8% 28,00% 18,5% 100% 100% Άλλες επενδύσεις Σύνολο Παγίων στοιχείων Σύνολο Κυκλοφορούντος Σύνολο Ενεργητικού Business Support Services 81 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) – Παράδειγμα 1 ΠΑΘΗΤΙΚΟ 31/12/2010 31/12/2011 Σύνολο Ι.Κ. 16,1% 18,1% Σύνολο Μακρ.Υποχρ. 53,3% 42,4% Σύνολο Βρ. Υποχρεώσεων 30,6% 39,5% Σύνολο Υποχρεώσεων 83,9% 81,9% Business Support Services 82 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) – Παράδειγμα 1 ΕΡΜΗΝΕΙΑ Αύξηση του ποσοστού των πάγιων στοιχείων για το 2011, σημαίνει ότι για τη περίοδο του 2011, η επιχείρηση πιθανότατα προχώρησε σε επενδύσεις στο πάγιο της. Τα αποθέματα της μειώθηκαν σχεδόν στο μισό εκείνων του 2010. Εμφανίζεται μια καλύτερη διαχείριση της αποθήκης και μείωση των κινδύνων απαξίωσης. Οι απαιτήσεις εμφανίζονται μειωμένες το 2011, τούτο αποτελεί ένδειξη ότι η επιχείρηση ακολούθησε συντηρητική πολιτική ως προς τις χορηγούμενες πιστώσεις, ενώ παράλληλα μείωσε και τον κίνδυνο επισφαλειών. το ποσοστό της συμμετοχής των ιδίων κεφαλαίων αυξήθηκε ελάχιστα μεταξύ των δύο ετών λόγω κερδών και λόγω κεφαλαιοποίησης της αξίας των παγίων. Business Support Services 83 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) – Παράδειγμα 1 ΕΡΜΗΝΕΙΑ Η συμμετοχή των μακροπρόθεσμων υποχρεώσεων μειώθηκε αισθητά μεταξύ των δύο ετών από 53,3% σε 42,4% ενώ παράλληλα αυξήθηκε αυτή των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων από 30,6% σε 39,5%. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι η επιχείρηση λανθασμένα χρησιμοποίει βραχυπρόθεσμο δανεισμό για πάγιες επενδύσεις, ενώ επίσης πιθανόν να χρησιμοποιεί κεφάλαιο κίνησης για αποπληρωμή τακτής λήξης μακροπρόθεσμα δάνεια. Σίγουρα αν συνεχιστεί αυτή η εικόνα, η επιχείρηση θα έχει σημαντικά προβλήματα ρευστότητας ιδίως στην τρέχουσα συγκυρία. Συνολικά για το 2011, η επιχείρηση χρησιμοποιεί λίγο πιο εντατικά τα Ι.Κ. για τη χρηματοδότηση των λειτουργιών της, αλλά εις «βάρος» των μακροπρόθεσμων κεφαλαίων τρίτων και όχι των βραχυπρόθεσμων. Business Support Services 84 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) – Παράδειγμα 1 31/12/2010 % 31/12/2011 % Κύκλος Εργασιών 500.000 100,00 700.000 100,00 Μείον: Κόστος Πωληθέντων 330.000 66,00 510.000 72,86 Μικτό Κέρδος 170.000 34,00 190.000 27,14 Μείον: Έξοδα διοικητικής Λειτουργίας 20.000 4,00 30.000 4,29 Μείον: Έξοδα λειτουργίας διάθεσης 30.000 6,00 40.000 5,71 Συνολικά Λειτουργικά Έξοδα 50.000 10,00 70.000 10,00 Μερικά Αποτελέσματα Εκμετ. 120.000 24,00 120.000 17,14 Μείον χρ. Τόκοι κ συναφή 25.000 5,00 30.000 4,28 Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων 95.000 19,00 90.000 12,85 Business Support Services 85 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) – Παράδειγμα 1 ΕΡΜΗΝΕΙΑ Οι πωλήσεις και το μικτό κέρδος ως απόλυτο νούμερο έχουν αυξηθεί για το 2011, αλλά το ποσοστό του μικτού κέρδους, δείχνει σημαντικά μειωμένο λόγω της αύξησης του κόστους πωληθέντων . Η αύξηση του κόστους πωληθέντων, μείωσε σημαντικά την μικτή κερδοφορία της επιχείρησης από το 27,14% στο 34%. Τα έξοδα παραμένουν στα ίδια επίπεδα. Τα συνολικά όμως καθαρά αποτελέσματα προ φόρων μειώνονται τόσο ποσοστιαία, όσο και σε πραγματικούς αριθμούς και αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην αύξηση του κόστους πωληθέντων, αλλά και των χρηματοοικονομικών εξόδων. Business Support Services 86 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) Η ανάλυση των τάσεων είναι μια τεχνική μελέτη, πολλών οικονομικών καταστάσεων επί σειρά ετών. Στην ανάλυση αυτή υπολογίζονται τα ποσοστά τάσης για κάθε στοιχείο λαμβάνοντας το ποσό του στοιχείου αυτού ως προς το έτος αναφοράς (100). Γενικά, το πρώτο έτος λαμβάνεται ως έτος βάσης. Ο αναλυτής είναι σε θέση να δει την εξέλιξη των αριθμών, αν κινούνται προς τα πάνω ή προς τα κάτω . Παράλληλα και ταυτόχρονα βλέπει και τις αναλογίες και έτσι σχηματίζει σφαιρικότερη εικόνα Business Support Services 87 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) – Παράδειγμα 2 31/12/2008 31/12/2009 31/12/2010 31/12/2011 Κύκλος Εργασιών 200.000 190.000 249.000 260.000 Μείον: Κόστος Πωληθέντων 120.000 117.800 139.200 145.600 Μικτό Κέρδος 80.000 72.000 100.800 114.400 Μείον: Έξοδα 20.000 19.400 22.000 24.000 Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων 60.000 52.800 78.800 90.400 31/12/2010 31/12/2011 Trend percentages 31/12/2008 31/12/2009 Κύκλος Εργασιών 100 95 124,5 130 Μείον: Κόστος Πωληθέντων 100 98,2 116 121,3 Μικτό Κέρδος 100 90.3 126 143 Μείον: Έξοδα 97.0 110 120 24.000 Καθαρά αποτελέσματα προ φόρων 100 88 131.3 150.6 Business Support Services 88 11 & 12/05/2012 COMMON SIZE STATEMENTS AND TREND ANALYSIS (Ανάλυση κοινού μεγέθους και ανάλυση τάσεων) – Παράδειγμα 2 ΕΡΜΗΝΕΙΑ Γενικά το 2009 ήταν ένα αρκετά κακό έτος, αλλά η εταιρεία ανέκαμψε το επόμενο έτος, τόσο σε πωλήσεις όσο και σε κερδοφορία. Αν συγκρίνουμε τα στοιχεία του 2009 με αυτά του 2008 θα δούμε ότι οι πωλήσεις μειώθηκαν κατά 5%, όμως η μείωση του κόστους πωληθέντων και των εξόδων ήταν μόλις 1,8% και 3% αντίστοιχα, αυτό είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση των καθαρών κερδών κατά 12% (λειτούργησε πολλαπλασιαστικά). Η θέση ανακτήθηκε το 2010. Επιπλέον, η αύξηση του κέρδους κατά 31,3% (2010) και 50,6% (2011) είναι πολύ πιο καίρια, από την αύξηση των πωλήσεων κατά 20% και 30% αντίστοιχα. Βλέπετε πόσο άμεσα και εύκολα γίνεται αντιληπτή η αναλογική μεταβολή συγκριτικά. Business Support Services 89 11 & 12/05/2012 Ratio analysis (Ανάλυση Αριθμοδεικτών) Η χρήση αριθμοδεικτών αποτελεί μια από τις πλέον διαδεδομένες και δυναμικές μεθόδους χρηματοοικονομικής αναλύσεως αλλά και πιστοληπτικής διαβάθμισης από τα πιστωτικά ιδρύματα. Αριθμοδείκτης είναι μια απλή σχέση ενός κονδυλίου ισολογισμού ή της καταστάσεως αποτελεσμάτων χρήσεως προς ένα άλλο και εκφράζεται με μία απλή μαθηματική μορφή. Όπως κατανοούμε λοιπόν υπάρχουν πάρα πολύ και διαφορετικοί αριθμοδείκτες ανάλογα το τι θέλει ο μελετητής να μελετήσει, ενώ τόσο στη ξένη όσο και στην ελληνική βιβλιογραφία υπάρχουν υπεράριθμοι. Εμείς στη συγκεκριμένη παρουσίαση θα ασχοληθούμε με τους πιο σημαντικούς από την κάθε κατηγορία. Βοηθούν στην ερμηνεία των οικονομικών στοιχείων των επιχειρήσεων , αλλά η ερμηνεία τους επαφίεται κυρίως στα κριτήρια του μελετητή. Business Support Services 90 11 & 12/05/2012 Ratio analysis (Ανάλυση Αριθμοδεικτών) • Οι αριθμοδείκτες πρέπει να υπολογίζονται σε χρονικές στιγμές κανονικά ορισμένες. Η σύγκρισή τους μέσα στο χρόνο, επιτρέπει την παρακολούθηση της εξέλιξης της επιχείρησης. • Για την πραγματοποίηση συγκρίσεων μεταξύ περισσότερων επιχειρήσεων, οι αριθμοδείκτες θα έχουν μεγαλύτερη σημασία, εφόσον υπολογίζονται κατά την ίδια χρονική στιγμή του κύκλου εκμετάλλευσης. • Οι αριθμοδείκτες, αναφέρονται συνηθέστερα σε παρωχημένες καταστάσεις, δεν εξηγούν μια εξέλιξη, απλά την επισημαίνουν. • Πρέπει επίσης να αναφερθεί, ότι με τους δείκτες γίνεται εκτίμηση της φερεγγυότητας και της ποιότητας της διαχείρισης των επιχειρήσεων του ίδιου κλάδου. Business Support Services 91 11 & 12/05/2012 Ratio analysis (Ανάλυση Αριθμοδεικτών) • Η ανάλυση αριθμοδεικτών βοηθά, ώστε να καταλήξουμε στα παρακάτω συμπεράσματα για την κατάσταση της επιχείρησης: 1. Ρευστότητα: Βοηθά στον καθορισμό της ρευστότητας της επιχείρησης. Μια επιχείρηση πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει την ικανότητα να καλύψει τις τρέχουσες υποχρεώσεις της, όταν αυτές γίνουν απαιτητές. Μετριέται με τη βοήθεια των δεικτών ρευστότητας. 2. Διάρθρωση Κεφαλαίων, Βιωσιμότητα και Φερεγγυότητα Βοηθά στην αξιολόγηση της μακροπρόθεσμης οικονομικής βιωσιμότητας μιας επιχείρησης. Η μακροπρόθεσμη φερεγγυότητα μετράται από τη μόχλευση / κεφαλαιακή διάρθρωση και δείκτες κερδοφορίας. Business Support Services 92 11 & 12/05/2012 Ratio analysis (Ανάλυση Αριθμοδεικτών) 3. Λειτουργική Δραστηριότητα Καθορίζει το βαθμό της αποτελεσματικότητας του management και της αξιοποίησης των περιουσιακών στοιχείων. Μετράται από τους δείκτες δραστηριότητας 4. Κερδοφορία Η διοίκηση της εταιρείας εκφράζει την ανησυχία της σχετικά με τη συνολική κερδοφορία της επιχείρησης που εξασφαλίζει μια λογική απόδοση στους ιδιοκτήτες της και τη βέλτιστη αξιοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων. Business Support Services 93 11 & 12/05/2012 Ratio analysis (Ανάλυση Αριθμοδεικτών) - Κύριες Κατηγορίες 1. Αριθμοδείκτες ρευστότητας 2. Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας 3. Αριθμοδείκτες δραστηριότητας 4. Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας Business Support Services 94 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες Ρευστότητας •Η ρευστότητα μετρά την ικανότητα μιας επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις πληρωμών. Η ρευστότητα εξασφαλίζει την ομαλή πορεία του χρηματοοικονομικού κύκλου. Η ρευστότητα που διαθέτει μια επιχείρηση προκύπτει από τον συσχετισμό των μέσων πληρωμής που διαθέτει με τις υποχρεώσεις της. Οι εισπράξεις και πληρωμές δεν συμπίπτουν χρονικά έστω και εάν μακροχρόνια οι εισπράξεις είναι ποσοτικά μεγαλύτερες από τις πληρωμές , βεβαίως για επιχειρήσεις που λειτουργούν με κέρδος. Για αυτό η επιχείρηση διατηρεί Κεφάλαια ίδια και ξένα , για να μπορεί να λειτουργεί το παραγωγικό και εμπορικό κύκλωμα εκμεταλλεύσεως απρόσκοπτα. • Οι δείκτες που περιλαμβάνονται στην ενότητα της ρευστότητας είναι : 1. Αριθμοδείκτης Γενικής Ρευστότητας 2. Αριθμοδείκτης Ειδικής Ρευστότητας Business Support Services 95 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες Ρευστότητας 1. Αριθμοδείκτης Γενικής ρευστότητας: Διαθέσιμα + Απαιτήσεις + Αποθέματα / Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Όριο μεγαλύτερο από τη μονάδα • Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει την ρευστότητα της επιχείρησης αλλά και το περιθώριο ασφάλειας που διατηρεί η διοίκηση μιας επιχείρησης για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια κάποια ανεπιθύμητη εξέλιξη στη ροή κεφαλαίων κίνησης. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης τόσο καλύτερη είναι η θέση της επιχείρησης από πλευράς ρευστότητας(χωρίς βέβαια υπερβολές). Μια επιχείρηση θα πρέπει να διατηρεί επαρκή κυκλοφοριακά στοιχεία , για να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στις τρέχουσες υποχρεώσεις της όταν αυτές, καταστούν ληξιπρόθεσμες. Με άλλα λόγια ο δείκτης αυτός αντανακλά την τρέχουσα ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στην πληρωμή των καθημερινών απαιτητών υποχρεώσεων της. Business Support Services 96 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες Ρευστότητας 2. Αριθμοδείκτης Άμεσης Ρευστότητας: Διαθέσιμα + Μετοχές+ Απαιτήσεις / Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις Όριο μεγαλύτερο ή ίσο με τη μονάδα • Ο δείκτης αυτός συσχετίζει ρευστοποιήσιμα στοιχεία του Ενεργητικού με τις τρέχουσες υποχρεώσεις. Στον αριθμητή αυτού του δείκτη, αποκλείεται ο υπολογισμός αποθεμάτων. Οι επιχειρήσεις που έχουν υψηλό δείκτη άμεσης ρευστότητας, σπάνια έχουν την ανάγκη δανεισμού. Υπάρχει η κοινή αντίληψη, ότι η χρηματοοικονομική ευρωστία της επιχείρησης προϋποθέτει ρευστοποιήσιμα στοιχεία του ενεργητικού τουλάχιστον ίσα με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις, ώστε ο δείκτης να παίρνει μια τιμή γύρω στη μονάδα. Στην πράξη όμως οι επιχειρήσεις τείνουν να έχουν δείκτη ρευστότητας κάτω από τη μονάδα (ή συχνά και πολύ πιο κάτω). Επομένως ο δείκτης αυτός θα πρέπει να δραστηριοποιείται στο πλαίσιο των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και των γενικών οικονομικών χαρακτηριστικών της επιχείρησης. Όσο πιο υψηλός είναι ο δείκτης αυτός τόσο αντανακλάται σε αυτόν η καλύτερη βραχυπρόθεσμη οικονομική κατάσταση της επιχείρησης. Business Support Services 97 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας • Μέσω των συγκεκριμένων αριθμοδεικτών εκτιμάται η μακροχρόνια ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και ο βαθμός προστασίας που απολαμβάνουν οι πιστωτές της. Οι δείκτες που περιλαμβάνονται στην ενότητα της ρευστότητας είναι: 1. Αριθμοδείκτης Ιδίων Κεφαλαίων προς Συνολικά Κεφάλαια 2. Αριθμοδείκτης Ιδίων Κεφαλαίων προς Δανειακά Κεφάλαια 3. Αριθμοδείκτης Κυκλοφορούντος Ενεργητικού προς Συνολικές Υποχρεώσεις 4. Αριθμοδείκτης Παγίων προς Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις 5. Αριθμοδείκτης Καλύψεως Τόκων Business Support Services 98 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας 1. Αριθμοδείκτης ιδίων προς συνολικά κεφάλαια Ίδια κεφάλαια Χ 100 / Συνολικά κεφ. • Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει το ποσοστό των περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης που έχει χρηματοδοτηθεί από τους μακροπρόθεσμους και τους βραχυπρόθεσμους πιστωτές της επιχείρησης. Η διαφορά αυτού του δείκτη από το 100 δείχνει το ποσοστό των ξένων κεφαλαίων που προσφέρθηκαν από τους πιστωτές της επιχείρησης για την χρηματοδότηση του ενεργητικού της. • Όσο μεγαλύτερο είναι το ύψος των ιδίων κεφαλαίων μιας επιχείρησης, σε σχέση με τις υποχρεώσεις της. τόσο μεγαλύτερη προστασία παρέχεται στους δανειστές της και τόσο μικρότερη πίεση ασκείται σε αυτή για την εξόφληση των υποχρεώσεων της και την πληρωμή τόκων. • Ένας υψηλός δείκτης ιδίων προς συνολικά κεφάλαια δείχνει ότι υπάρχει μικρή πιθανότητα οικονομικής δυσκολίας για την εξόφληση των υποχρεώσεων της επιχείρησης. Αντίθετα ένας πολύ χαμηλός αριθμοδείκτης αποτελεί ένδειξη μιας πιο επικίνδυνης κατάστασης , λόγω της πιθανότητας να προκύψουν μεγάλες ζημιές στην επιχείρηση οι οποίες θα πρέπει να καλυφθούν από τα ίδια κεφάλαια. Όταν τα ιδία κεφάλαια της επιχείρησης είναι πολύ λίγα σε σύγκριση με τις υποχρεώσεις της , τότε τυχόν μείωση των πωλήσεων συνοδευόμενη από μεγάλες ζημιές , μπορεί να μειώσει τα ιδία κεφάλαια σε επικίνδυνο σημείο και να χρειαστεί αναδιοργάνωση. Business Support Services 99 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας 2. Αριθμοδείκτης ιδίων προς δανειακά (ξένα) κεφάλαια Ιδία κεφάλαια / Ξένα κεφάλαια • Ο αριθμοδείκτης αυτός χρησιμοποιείται για να διαπιστωθεί αν υπάρχει ή όχι υπερδανεισμός σε μια επιχείρηση και εκφράζει τη σχέση μεταξύ των ιδίων κεφαλαίων(μετοχικό κεφάλαιο + αποθεματικά) προς το σύνολο των δανειακών κεφαλαίων(μακροπρόθεσμες + βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις). • Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει την ασφάλεια που παρέχει η επιχείρηση στους δανειστές της. Αν είναι μεγαλύτερος της μονάδας, μας δείχνει ότι οι φορείς της επιχείρησης συμμετέχουν σε αυτή με περισσότερα κεφάλαια από ότι οι πιστωτές της. Όσο μεγαλύτερη είναι αυτή η σχέση τόσο μεγαλύτερη ασφάλεια παρέχεται στους πιστωτές της επιχείρησης. Για παράδειγμα, ένας αριθμοδείκτης γύρω στο 2 δείχνει ότι μια μονάδα υποχρεώσεων της επιχείρησης καλύπτεται από δύο μονάδες ιδίων κεφαλαίων. Αντίθετα ένας αριθμοδείκτης 0,5 δείχνει ότι μια μονάδα υποχρεώσεων καλύπτεται από 0,5 της μονάδας ιδίων κεφαλαίων και ως εκ τούτου υπάρχει πολύ περιορισμένη εξασφάλιση των πιστωτών της επιχείρησης. Business Support Services 100 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας 3. Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικές υποχρεώσεις Κυκλοφορούν Ενεργητικό / Σύνολο Υποχρεώσεων Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει τη ρευστότητα των μακροχρόνιων υποχρεώσεων της επιχείρησης. Ο αριθμοδείκτης αυτός επηρεάζεται αντίστροφα (αρνητικά) από λειτουργικές και έκτακτες ζημίες. Είναι φανερό ότι οι βραχυχρόνιοι πιστωτές προστατεύονται περισσότερο καθώς το κεφάλαιο κίνησης μιας επιχείρησης αυξάνεται με κεφάλαια φορέων αυτής. Ένας σχετικά υψηλός αριθμοδείκτης παρέχει ένδειξη ότι, αν δεν υπάρξουν υπερβολικές ζημίες από την ρευστοποίηση των κυκλοφοριακών στοιχείων, οι μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις θα μπορούν να εξοφληθούν από τα κεφάλαια κινήσεως. Business Support Services 101 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας 4. Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Καθαρά πάγια / Μακροπρόθεσμες Υποχρεώσεις Όριο >=< 1, Ο δείκτης μπορεί να αξιολογηθεί στα πλαίσια του μέσου δείκτη του κλάδου • Ο αριθμοδείκτης αυτός αντανακλά κατά κάποιο τρόπο, το βαθμό ασφαλείας που απολαμβάνουν οι μακροχρόνιοι πιστωτές της επιχείρησης. Επίσης στην περίπτωση που υπάρχει εγγραφή υποθήκης ή προσημείωσης επί των παγίων περιουσιακών της στοιχείων παρέχει ένδειξη για το αν μπορούν να αποκτηθούν επιπλέον κεφάλαια με την παροχή της ιδίας εμπράγματης ασφάλειας • Η παρακολούθηση του αριθμοδείκτη αυτού για μια σειρά ετών δείχνει την πολιτική που ακολουθεί η επιχείρηση στην χρηματοδότηση των παγίων περιουσιακών στοιχείων. Μια αύξηση του αριθμοδείκτη δείχνει την μεταβολή του περιθωρίου ασφαλείας που απολαμβάνουν οι μακροχρόνιοι πιστωτές καθώς και ότι τυχόν επέκταση των παγίων περιουσιακών στοιχείων, χρηματοδοτήθηκε από κεφάλαια των φορέων ( αύξηση κεφαλαίου ) της επιχείρησης. Αντίθετα μια μείωση του αριθμοδείκτη αυτού διαχρονικά δείχνει ότι μειώθηκε το περιθώριο ασφαλείας των μακροχρονίων πιστωτών και ότι τυχόν επέκταση των παγίων χρηματοδοτήθηκε με την προσφυγή στο δανεισμό. Business Support Services 102 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες διαρθρώσεως κεφαλαίων και βιωσιμότητας 5. Αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων Καθαρά κέρδη εκμεταλλεύσεως προ φόρων και τόκων / Σύνολο τόκων Όριο > 1 • Ο αριθμοδείκτης καλύψεως τόκων που πρέπει να καταβάλλει η επιχείρηση μέσα σε μια χρήση για την χρησιμοποίηση των ξένων κυρίως μακροπρόθεσμων κεφαλαίων της , δείχνει πόσες φορές αυτοί οι τόκοι καλύπτονται από τα καθαρά κέρδη της. Δηλαδή εκφράζει τη σχέση μεταξύ των καθαρών κερδών μιας επιχείρησης και των τόκων με τους οποίους αυτή επιβαρύνεται μέσα στη χρήση για τα ξένα μακροπρόθεσμα κεφάλαια. Μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί ένα μέτρο της δανειακής κατάστασης της επιχείρησης σε σχέση με την κερδοφόρα δυναμικότητα της. • Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης, τόσο μεγαλύτερη είναι η ικανότητα της επιχείρησης να πληρώνει τους τόκους της και τόσο μικρότερος ο κίνδυνος αθετήσεως στην εξόφληση των υποχρεώσεων της. Ο αριθμοδείκτης αυτός σε συνδυασμό με τον αριθμοδείκτη δανειακών κεφαλαίων, παρέχει ένδειξη του βαθμού και της αποτελεσματικής χρησιμοποίησης των ξένων κεφαλαίων από την επιχείρηση. Για μεγαλύτερη πληροφοριακή αξία, ο δείκτης αυτός πρέπει να συγκρίνεται με τον αντίστοιχο μέσο δείκτη του κλάδου και να εξετάζεται διαχρονικά για να μπορεί να εντοπιστεί η τάση του. Business Support Services 103 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας • Χρησιμοποιούνται προκειμένου να μετρηθεί ο βαθμός αποτελεσματικότητας μιας επιχειρήσεως στη χρησιμοποίηση των περιουσιακών στοιχείων, κατά πόσο δηλαδή γίνεται ή όχι χρησιμοποίηση αυτών. Οι δείκτες που περιλαμβάνονται στην ενότητα της ρευστότητας είναι : 1. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Εισπράξεως Απαιτήσεων 2. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων 3. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Αποθεμάτων 4. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Ενεργητικού 5. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Παγίων 6. Αριθμοδείκτης Ταχύτητας Κυκλοφορίας Ιδίων Κεφαλαίων 7. Αριθμοδείκτης Ιδίων Κεφαλαίων Προς Πάγια Business Support Services 104 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας 1. Αριθμοδείκτης ταχύτητας είσπραξης απαιτήσεων Καθαρές πωλήσεις / Μέσος όρος απαιτήσεων • Ο αριθμοδείκτης εισπράξεως απαιτήσεων δείχνει πόσες φορές, κατά μέσο όρο, εισπράττονται κατά τη διάρκεια της λογιστικής χρήσεως οι απαιτήσεις της επιχειρήσεως. • Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας είσπραξης απαιτήσεων παρέχει ένδειξη του βαθμού ποιότητας και του βαθμού ρευστότητας των απαιτήσεων μιας επιχείρησης, καθώς και του κατά πόσο επιτυχής υπήρξε η διοίκηση αυτής στην είσπραξη των απαιτήσεων της. Ο υπολογισμός του αριθμοδείκτη αυτού αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για να διαπιστωθεί αν οι απαιτήσεις μιας επιχείρησης είναι πολύ μεγάλες σε σύγκριση με τα υπόλοιπα κυκλοφοριακά της στοιχεία. Τούτο επιτυγχάνεται με την εύρεση του αριθμού ημερών που οι απαιτήσεις μένουν στα βιβλία της εώς ότου εισπραχθούν. Ο χρόνος εισπράξεως των απαιτήσεων μιας επιχείρησης επηρεάζεται από τους όρους χορηγήσεως των πιστώσεων στους πελάτες της. • Όσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα εισπράξεως των απαιτήσεων μιας επιχείρησης τόσο μικρότερος είναι ο χρόνος δεσμεύσεως των κεφαλαίων και τόσο καλύτερη η θέση της από απόψεως χορηγούμενων πιστώσεων. Επί πλέον μεγάλη ταχύτητα στην είσπραξη απαιτήσεων σημαίνει μικρότερη πιθανότητα ζημιών από επισφαλείς πελάτες. Business Support Services 105 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας 2. Αριθμοδείκτης ταχύτητας εξόφλησης βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων Αγορές / Μέσο ύψος βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων • Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας εξοφλήσεως βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων δείχνει πόσες φορές μέσα στη χρήση ανανεώθηκαν οι ληφθείσες από την επιχείρηση πιστώσεις, ή άλλως πόσες φορές το κόστος πωληθέντων καλύπτει τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της επιχείρησης. Η παρακολούθηση του αριθμοδείκτη αυτού για μια σειρά ετών δείχνει την πολιτική της επιχείρησης ως προς την χρηματοδότηση των αγορών της. Μια μεταβολή του αριθμοδείκτη αυτού διαχρονικά δείχνει ότι η επιχείρηση αλλάζει την πιστοληπτική της πολιτική. Επίσης , μια απότομη μείωση του αριθμοδείκτη αυτού ενδέχεται να σημαίνει ότι οι προμηθευτές της επιχείρησης άλλαξαν συμπεριφορά ή περιόρισαν την παροχή πιστώσεων προς την επιχείρηση. Business Support Services 106 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας 3. Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων Κόστος πωληθέντων / Μέσο απόθεμα προϊόντων • Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει πόσες φορές ανανεώθηκαν τα αποθέματα της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της μέσα στη χρήση. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης αυτός, τόσο πιο αποτελεσματικά λειτουργεί η επιχείρηση. Για το λόγο αυτόν οι καλά οργανωμένες επιχειρήσεις, εκτός αν αναμένεται αύξηση των τιμών των προϊόντων τους. προσπαθούν να διατηρούν το ελάχιστο ποσό αποθεμάτων που χρειάζεται και τούτο για να ελαχιστοποιούν το ύψος των τόκων των κεφαλαίων που δεσμεύουν τα αποθέματα, να εξοικονομούν δαπάνες αποθηκεύσεως και να μειώνουν το κίνδυνο μη πωλήσεως τους λόγω αλλοιώσεως, ή αλλαγής των προτιμήσεων των καταναλωτών. • Ο υπολογισμός του αριθμοδείκτη αυτού γίνεται για να διαπιστωθεί η ταχύτητα με την οποία τα αποθέματα διατέθηκαν και αντικαταστάθηκαν κατά τη διάρκεια της χρήσεως. Με τον τρόπο αυτό ελέγχεται αν υπάρχει κάποια υπέρ-αποθεματοποίηση, η οποία μπορεί να εγκυμονεί κινδύνους για την οικονομική εξέλιξη της επιχείρησης, ιδιαίτερα αν τα αποθέματα των προϊόντων έχουν αγοραστεί με πίστωση ή με δανειακά τραπεζικά κεφάλαια, για τα οποία η επιχείρηση πληρώνει τόκους. Χαμηλή ταχύτητα κυκλοφορίας αποθεμάτων μπορεί να συνδεθεί με υπέρ-αποθεματοποίηση. • Η πραγματική αξία του αριθμοδείκτη αυτού μπορεί να φανεί μόνο από την μελέτη της εξέλιξης του διαχρονικά , ως και από τη σύγκριση του με άλλους των ομοειδών επιχειρήσεων. Business Support Services 107 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας 4. Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ενεργητικού Καθαρές πωλήσεις / Σύνολο Ενεργητικού • Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας του Ενεργητικού μιας επιχείρησης, εκφράζει το βαθμό χρησιμοποιήσεως αυτού, σε σχέση με τις πωλήσεις της. • Ένας υψηλός αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας Ενεργητικού σημαίνει ότι η επιχείρηση χρησιμοποιεί εντατικά τα περιουσιακά της στοιχεία προκειμένου να πραγματοποιεί τις πωλήσεις της. • Αντίθετα ένας χαμηλός αριθμοδείκτης αποτελεί ένδειξη όχι εντατικής χρησιμοποιήσεως των περιουσιακών της στοιχείων, οπότε θα πρέπει να αυξήσει το βαθμό χρησιμοποιήσεως αυτών ή να προβεί σε ρευστοποίηση μέρους των περιουσιακών της στοιχείων. • Με άλλα λόγια ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει αν υπάρχει ή όχι υπερεπένδυση κεφαλαίων στην επιχείρηση σε σχέση με το ύψος των πωλήσεων που πραγματοποιεί. Business Support Services 108 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας 5. Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας παγίων Καθαρές πωλήσεις / Καθαρό πάγιο Ενεργητικού • Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει το βαθμό χρησιμοποίησης των παγίων περιουσιακοί στοιχείων μιας επιχείρησης, σε σχέση με τις πωλήσεις της. Επίσης παρέχει ένδειξη αν υπάρχει υπερεπένδυση σε πάγια σε σχέση με τις πωλήσεις. Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης αυτός, τόσο πιο εντατική είναι η χρησιμοποίηση των παγίων στοιχείων της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. • Μείωση του εν λόγω αριθμοδείκτη διαχρονικά υποδηλώνει μείωση του βαθμού χρησιμοποιήσεως των παγίων, η οποία πιθανώς δείχνει υπερεπένδυση σε πάγια. Business Support Services 109 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας 6. Αριθμοδείκτης ταχύτητας κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων Καθαρές πωλήσεις /Σύνολο ιδίων κεφαλαίων • Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει το βαθμό χρησιμοποιήσεως των ιδίων κεφαλαίων της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της. Με άλλα λόγια δείχνει τις πωλήσεις που πραγματοποίησε η επιχείρηση με κάθε μονάδα ιδίων κεφαλαίων. • Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης, τόσο καλύτερα είναι η θέση της επιχείρησης διότι πραγματοποιεί μεγάλες πωλήσεις, με σχετικό μικρό ύψος ιδίων κεφαλαίων, γεγονός το οποίο ενδέχεται να οδηγεί σε αυξημένα κέρδη. Business Support Services 110 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας 7. Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια Ίδια κεφάλαια/ Καθαρά πάγια Όρια =, > , < 1 Στα πλαίσια του κλάδου • Με τον υπολογισμό του αριθμοδείκτη αυτού διερευνάμε τον τρόπο χρηματοδότησης των πάγιων επενδύσεων μιας επιχείρησης. Έτσι όταν τα ιδία κεφάλαια μιας επιχείρησης είναι μεγαλύτερα των επενδύσεων της σε πάγια , τότε ένα μέρος των κεφαλαίων κινήσεως αυτής προέρχεται από τους μετόχους της. Αντίθετα όταν τα ιδία κεφάλαια είναι μικρότερα το)ν επενδύσεων της σε πάγια, τότε για τη χρηματοδότηση των πάγιων στοιχείων της έχουν χρησιμοποιηθεί, εκτός από τα ιδία και ξένα κεφάλαια. • Όταν ο αριθμοδείκτης αυτός σημειώνει άνοδο, σημαίνει ότι η αύξηση του πάγιου κεφαλαίου χρηματοδοτείται κατά μεγαλύτερο ποσοστό από τα ιδία κεφάλαια παρά από δανεισμό. Αντίθετα ένας συνεχώς μειούμενος δείκτης δείχνει ότι τα ποσά που διατέθηκαν για την αύξηση του επενδυμένου παγίου κεφαλαίου έχουν αντληθεί , κατά το μεγαλύτερο ποσοστό από δανεισμό και όχι από τη χρησιμοποίηση ιδίων πηγών κεφαλαίων. • Η πορεία του αριθμοδείκτη αυτού διαχρονικά, δείχνει την πολιτική που ακολουθεί η επιχείρηση ως προς τον τρόπο χρηματοδοτήσεως των παγίων της στοιχείων. Business Support Services 111 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας • Η πραγματοποίηση κέρδους από την επιχείρηση κάνει απόλυτα αναγκαία την ανάλυση αποδοτικότητας, για να διαπιστωθεί εάν σωστή η συνέχιση της παραπέρα δέσμευσης των ήδη επενδυθέντων κεφαλαίων ή δέσμευση νέων κεφαλαίων στην επιχείρηση από τους επιχειρηματίες ή τους επενδυτές γενικότερα. Η αποδοτικότητα κάθε επιχείρησης είναι το αποτέλεσμα ενός μεγάλου αριθμού επιχειρηματικών αποφάσεων, δίδουν δε την τελική απάντηση στο ερώτημα : πόσο αποτελεσματικά διοικείται η επιχείρηση. • Τα βασικά κριτήρια που χρησιμοποιούνται για μετρηθεί η απόδοση είναι οι μεταβολές στα έσοδα πωλήσεων, στα κέρδη , ή οι μεταβολές σε διάφορα στοιχεία της παραγωγής. Κανένα από τα κριτήρια αυτά δεν δίδουν απαντήσεις από μόνα τους , αλλά μόνο εάν συνδυασθούν μεταξύ τους. Η αύξηση π.χ. στα έσοδα πωλήσεων είναι επιθυμητή μόνο εάν αυτή έχει σαν αποτέλεσμα αύξηση κερδών. Η αύξηση κερδών μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν κριτήριο προσδιορισμού της αποδοτικότητας μόνο εάν συσχετισθεί με το κεφάλαιο που επενδύθηκε προκειμένου να πραγματοποιηθούν αυτά τα κέρδη. • 1. 2. 3. 4. 5. 6. Οι δείκτες που περιλαμβάνονται στην ενότητα αυτή είναι: Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους Αριθμοδείκτης ταχύτητας καθαρού κεφαλαίου κίνησης Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολουμένων κεφαλαίων Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικό Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων Business Support Services 112 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας 1. Αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους 100Χ Καθαρά Κέρδη Εκμεταλλεύσεως / Καθαρές Πωλήσεις • Ο αριθμοδείκτης καθαρού περιθωρίου ή καθαρού κέρδους δείχνει το ποσοστό του καθαρού κέρδους που μένει στην επιχείρηση μετά την αφαίρεση από τις καθαρές πωλήσεις του κόστους πωληθέντων και των λοιπών εξόδων. • Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης αυτός τόσο πιο επικερδής η επιχείρηση. Εάν ο αριθμοδείκτης μικτού κέρδους δεν μεταβάλλεται διαχρονικά ενώ κατά την ίδια περίοδο ο αριθμοδείκτης καθαρού κέρδους παρουσιάζει κάμψη, η εξέλιξη αυτή παρέχει ένδειξη μιας δυσανάλογης αυξήσεως των εξόδων λειτουργίας της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις. • Εάν αντίθετα, ο αριθμοδείκτης μικτού κέρδους παρουσιάζει κάμψη διαχρονικά, ενώ ο αριθμοδείκτης καθαρού κέρδους παραμένει σταθερός, παρέχεται ένδειξη δυσαναλόγου αύξησης του κόστους πωληθέντων σε σχέση με τα έσοδα πωλήσεων. Τούτο μπορεί να οφείλεται είτε σε συμπίεση των τιμών πωλήσεως των προϊόντων της επιχείρησης, είτε σε μείωση της παραγωγικότητας των συντελεστών που μετέχουν στην παραγωγή. Εάν όμως συμβαίνει, οι αριθμοδείκτες μικτού και καθαρού κέρδους να μειώνονται ενώ τα έξοδα λειτουργίας να παραμένουν σταθερά σε σχέση με τις πωλήσεις, τούτο οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο υψηλότερο κόστος παραγωγής. Business Support Services 113 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας 2. Αριθμοδείκτης ταχύτητας καθαρού κεφαλαίου κίνησης Καθαρές πωλήσεις / Καθαρό κεφάλαιο κίνησης Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει ποιο είναι το ύψος των πωλήσεων που επιτεύχθηκε από κάθε μονάδα καθαρού κεφαλαίου κίνησης και αν η επιχείρηση διατηρεί μεγάλα κεφάλαια κίνησης , σε σχέση με τις πωλήσεις. Ένας υψηλός αριθμοδείκτης μπορεί να παρέχει ένδειξη ανεπάρκειας κινήσεως και χαμηλή ταχύτητα ανανεώσεως των αποθεμάτων ή της ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων. Στην περίπτωση αυτή η ανεπάρκεια μπορεί να συνοδεύεται από αυξημένες τρέχουσες υποχρεώσεις, οι οποίες ενδέχεται να είναι ληξιπρόθεσμες πριν από τη μετατροπή των αποθεμάτων έτοιμων προϊόντων και των απαιτήσεων σε μετρητά. Business Support Services 114 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας • Μια χαμηλή ταχύτητα κυκλοφορίας των κεφαλαίων κινήσεως μπορεί να είναι αποτέλεσμα υπεραυξημένων καθαρών κεφαλαίων κινήσεως, χαμηλής ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων και απαιτήσεων ή ενός αυξημένου ποσού κεφαλαίου κίνησης, επενδυμένου σε προσωρινές επενδύσεις. Αυξημένες αποθεματοποιήσεις μπορεί να έχουν γίνει ενόψει αυξήσεων στις τιμές των προϊόντων της επιχείρησης ή προβλέψεως κάποιας ελλείψεως πρώτων υλών ή εμπορευμάτων στην αγορά. • Όσο περισσότερες είναι οι πωλήσεις σε σχέση με το καθαρό κεφάλαιο κίνησης, τόσο λιγότερο ευνοϊκή είναι η κατάσταση της επιχείρησης, αν η ταχύτητα κυκλοφορίας των κεφαλαίων κίνησης επιτεύχθηκε με τη χρησιμοποίηση αυξημένων βραχυπρόθεσμων πιστώσεων. Ο πραγματικός κίνδυνος είναι δυνατό να προέλθει από μια απροσδόκητη μείωση των πωλήσεων της επιχείρησης, οπότε τα αποθέματα συσσωρεύονται. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι υποχρεώσεις της επιχείρηση ς αυξάνονται αφού δεν εισρέουν επαρκή κεφάλαια από τις πωλήσεις για την έγκαιρη εξόφληση τους. Business Support Services 115 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας 3. Αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους 100Χ Μικτά κέρδη Εκμ/λεύσεως / Καθαρές Πωλήσεις Χρήσεως Όριο < 1 • Ο αριθμοδείκτης μικτού περιθωρίου ή μικτού κέρδους δείχνει το μικτό κέρδος που απολαμβάνει μια επιχείρηση από την πώληση προϊόντων αξίας 100 δραχμών. Ο υπολογισμός του μικτού κέρδους είναι πολύ σημαντικός για τις εμπορικές και βιομηχανικές επιχειρήσεις γιατί παρέχει ένα μέτρο αξιολογήσεως της αποδοτικότητας τους. • Ο αριθμοδείκτης μικτού κέρδους δείχνει την λειτουργική αποτελεσματικότητα μιας επιχείρησης καθώς και την πολιτική τιμών αυτής. Μια επιχείρηση για να θεωρηθεί επιτυχημένη θα πρέπει να έχει ένα υψηλό ποσοστό μικτού κέρδους που να της επιτρέπει να καλύπτει τα λειτουργικά και άλλα έξοδα της και συγχρόνως να της αφήνει ένα ικανοποιητικό καθαρό κέρδος σε σχέση με τις πωλήσεις και τα ιδία κεφάλαια που απασχολεί. • Όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμοδείκτης μεικτού κέρδους, τόσο καλύτερη από άποψη κερδών ,είναι η θέση της επιχείρησης, διότι μπορεί να αντιμετωπίσει χωρίς δυσκολία αύξηση του κόστους των πωλούμενων προϊόντων της. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι, η επίδραση από μια ενδεχόμενη αύξηση του 'κόστους των πωληθέντων θα είναι λιγότερο δυσμενής, στην επιχείρηση εκείνη- που έχει υψηλό αριθμοδείκτη μικτού κέρδους, από ότι θα είναι σε μια άλλη με χαμηλό το σχετικό αριθμοδείκτη. Business Support Services 116 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας • Ένας υψηλός αριθμοδείκτης δείχνει την ικανότητα της διοικήσεως να επιτύγχανα φθηνές αγορές και να πωλεί σε υψηλές τιμές. • Αντίθετα ένας χαμηλός αριθμοδείκτης δείχνει μια όχι καλή πολιτική της διοικήσεως στον τομέα των αγορών και των πωλήσεων. Το γεγονός αυτό οδηγεί σε στασιμότητα πωλήσεων με αποτέλεσμα να μην πραγματοποιούνται αγορές σε μεγάλες ποσότητες, που θα μπορούσαν να επιτευχθούν με χαμηλές τιμές. • Είναι όμως δυνατόν μια επιχείρηση να έχει θέσει σκόπιμα ένα χαμηλό περιθώριο κέρδους, προκειμένου να επιτύχει αύξηση του όγκου των πωλήσεων, ή αύξηση των πωλήσεων ενός νέου προϊόντος της , ώστε να διευρύνει τη δυναμική παρουσία στην Αγορά. Μολονότι ένας υψηλός αριθμοδείκτης μικτού κέρδους φαίνεται, εκ πρώτης όψεως , ότι είναι προτιμητέος, εντούτοις θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και άλλοι παράγοντες. Για παράδειγμα μια επιχείρηση με χαμηλό περιθώριο κέρδους μπορεί να εμφανίζει μια δυναμική πολιτική πωλήσεων, κατά την οποία να πραγματοποιεί υψηλά κέρδη, λόγω του μεγάλου όγκου πωλήσεων, αντισταθμίζοντας έτσι το χαμηλό της περιθώριο κέρδους. Αντίθετα, μια επιχείρηση με υψηλό περιθώριο κέρδους μπορεί να είναι μια καθετοποιημένη επιχείρηση, οπότε το συνολικό κέρδος όλων των επιμέρους διαδικασιών επιτυγχάνεται με βάση την τιμή πώλησης των προϊόντων της. Μια επιχείρηση που βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο της παραγωγικής διαδικασίας θα έχει πολύ μικρότερο περιθώριο κέρδους, εφόσον δεν συνυπολογίζει τα κέρδη των προηγούμενων σταδίων. Business Support Services 117 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας 4. Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολουμένων κεφαλαίων 100Χ Καθαρά κέρδη Εκιετ.+ Χρηματοικ. Έξοδα / Συνολικά Απασχολούμενα Κεφάλαια Ο αριθμοδείκτης αυτός δείχνει την αποδοτικότητα της επιχείρησης ανεξάρτητα από τις πηγές προελεύσεως των κεφαλαίων της. Επίσης δείχνει: Α) Την ικανότητα της για πραγματοποίηση κερδών Β) Το βαθμό επιτυχίας της διοικήσεως της στη χρησιμοποίηση των ιδίων και ξένων κεφαλαίων. Με άλλα λόγια, ο αριθμοδείκτης αυτός μετρά την κερδοφόρα δυναμικότητα του συνόλου των απασχολούμενων στην επιχείρηση κεφαλαίων (ιδίων + ξένων) και μπορεί να υπολογιστεί είτε για το σύνολο μιας επιχείρησης είτε για το σύνολο μιας επιχείρησης είτε για τμήματα αυτής. Ο αριθμοδείκτης αυτός είναι πολύ σημαντικός για την μέτρηση της αποδοτικότητας μιας επιχείρησης γιατί: Business Support Services 118 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας 1. Ένας χαμηλός αριθμοδείκτης αποδοτικότητας του συνόλου απασχολούμενων κεφαλαίων μπορεί εύκολα να μηδενιστεί, σε περίπτωση που η επιχείρηση αντιμετωπίσει περίοδο κρίσεως. 2. Αν ο αριθμοδείκτης αυτός είναι χαμηλότερος από το κόστος των δανειακών κεφαλαίων, τυχόν αύξηση αυτών θα μειώσει τα κατά μετοχή κέρδη της επιχείρησης , εκτός αν τα νέα δανειακά κεφάλαια χρησιμοποιηθούν σε τομείς όπου η αποδοτικότητα του συνόλου των απασχολούμενων σε αυτούς κεφαλαίων είναι υψηλότερη από τη μέση αποδοτικότητα των συνολικών κεφαλαίων της επιχείρησης 3. Ένας μόνιμα χαμηλός αριθμοδείκτης αποδοτικότητας συνολικών κεφαλαίων ενός ή περισσοτέρων τμημάτων μιας επιχείρησης, παρέχει ένδειξη για ενδεχόμενη διακοπή της δραστηριότητας τους, αν φυσικά αυτά δεν αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της όλης επιχείρησης 4. Ο υπολογισμός της αποδοτικότητας του συνόλου των απασχολούμενων κεφαλαίων, αποτελεί, κατά κάποιο τρόπο, οδηγό στις περιπτώσεις που η επιχείρηση πρόκειται να προβεί σε εξαγορά κάποιας άλλης ή άλλων επιχειρήσεων ή να αναλάβει νέες δραστηριότητες. Business Support Services 119 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας 5. Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού 100Χ Καθαρά κέρδη εκμεταλ.+Χρηματοικ. Έξοδα / Σύνολο Ενεργητικού Ο αριθμοδείκτης αυτός μετρά την απόδοση των συνολικών περιουσιακών στοιχείων μιας επιχείρησης, καθώς και των επιμέρους τμημάτων αυτής και αποτελεί ένα είδος αξιολόγησης και ελέγχου της διοικήσεως της. Ο υπολογισμός του αριθμοδείκτη αυτού επιτρέπει: 1. Τη σύγκριση της αποδοτικότητας μιας επιχείρησης με την αποδοτικότητα άλλων μορφών επενδύσεων, καθώς και με την αποδοτικότητα άλλων επιχειρήσεων του ίδιου περίπου βαθμού κινδύνου. Η αποτελεσματικότητα λειτουργίας μιας επιχείρησης δείχνει την ικανότητα της να μπορεί να επιζήσει οικονομικά και να προσελκύει κεφάλαια που προσφέρονται για επένδυση, ανταμείβοντας τα, ανάλογα. 2. Την παρακολούθηση της αποδοτικότητας διαχρονικά και τη σύγκριση της με τα αντίστοιχα μεγέθη άλλων ομοειδών επιχειρήσεων ή με το μέσο όρο του κλάδου όπου ανήκει η επιχείρηση. 3. Τη διερεύνηση των αιτίων της μεταβολής του διαχρονικά. Από πολλούς υποστηρίζεται η άποψη ότι, είναι προτιμότερο να μετράται η κερδοφόρα δυναμικότητα της επιχείρησης με τον αριθμοδείκτη αυτό παρά με τον αριθμοδείκτη λειτουργικών κερδών προς καθαρές πωλήσεις. Business Support Services 120 11 & 12/05/2012 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας 6. Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων 100 Χ Καθαρά Κέρδη Εκμεταλ/σεως / Σύνολο ιδίων κεφαλαίων • Ο αριθμοδείκτης αυτός απεικονίζει την κερδοφόρα δυναμικότητα μιας επιχείρησης και παρέχει ένδειξη του κατά πόσο επιτεύχθηκε ο στόχος πραγματοποίησης ενός ικανοποιητικού αποτελέσματος. Συμβαίνει κατά τη διάρκεια μιας χρήσεως να έχουμε αύξηση των ιδίων κεφαλαίων μιας επιχείρησης είτε με αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου με μετρητά είτε από αναπροσαρμογή της αξίας των περιουσιακών στοιχείου αυτής, είτε από διάφορους άλλους λόγους. Στην περίπτωση αυτή, πρέπει να υπολογιστεί το ύψος των ιδίων κεφαλαίων που πράγματι απασχολήθηκαν σε όλη τη διάρκεια της χρήσεως. • Ένας χαμηλός δείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων είναι ενδεικτικός του ότι η επιχείρηση πάσχει σε κάποιο τομέα της (ανεπαρκής διοίκηση, χαμηλή παραγωγικότητα, υπερεπένδυση κεφαλαίων τα οποία δεν απασχολούνται πλήρως παραγωγικά, δυσμενείς οικονομικές συνθήκες, κ.λ.π.). • Ένας υψηλός αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων αποτελεί ένδειξη ότι η επιχείρηση ευημερεί και τούτο ανάλογα μπορεί να οφείλεται στην επιτυχημένη διοίκηση της, στις ευνοϊκές για αυτήν οικονομικές συνθήκες, στην εύστοχη χρησιμοποίηση των κεφαλαίων της κ.λ.π. Business Support Services 121 11 & 12/05/2012 Χρηματοροές (cash flows) Χρηματοροή (cash flow): το χρηματικό ποσό που εισέρχεται ή εξέρχεται από μία οικονομική μονάδα (επιχείρηση, νοικοκυριό) μία χρονική στιγμή. Θετικές χρηματοροές: έσοδα Αρνητικές χρηματοροές: έξοδα Καθαρές χρηματοροές: η διαφορά θετικών και αρνητικών χρηματοροών Χρονική αξία του χρήματος (time value of money): ένα χρηματικό ποσό σήμερα είναι περισσότερο χρήσιμο από ένα ίσο ποσό που θα είναι διαθέσιμο στο μέλλον. ανθρώπινη προτίμηση αρχές χρήματο-οικονομικού συστήματος Business Support Services 122 11 & 12/05/2012 Υπολογισμός ετήσιας καθαρής χρηματοροής στην περίοδο λειτουργίας της επένδυσης (1) Έσοδα πωλήσεων - (2) Αναλογικές δαπάνες - (3) Σταθερές δαπάνες (4) Μεικτά κέρδη - (5) Αποσβέσεις - (6) Τόκοι (7) Φορολογητέο εισόδημα = Καθαρά κέρδη προ φόρων - (8) Φόροι = Φορολογητέο εισόδημα * Συντ. Φορολόγησης (9) Καθαρό κέρδος μετά από φόρους + (10) Αποσβέσεις (11) Ταμειακή ροή - (12) Χρεωλύσια - (13) Εκταμιεύσεις κεφαλαίου (14) Καθαρή χρηματοροή έτους j Business Support Services 123 11 & 12/05/2012 Ταμειακές Ροές Η ταμειακή ροή ορίζεται από τη διαφορά δύο μεγεθών: της ταμειακής εισροής και της ταμειακής εκροής. Η διαφορά αυτή μπορεί να είναι θετική ή αρνητική. Η ταμειακή ροή αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο λειτουργίας, συνήθως ετήσια. Επομένως, για ένα επενδυτικό σχέδιο καταστρώνεται ο πίνακας των ετήσιων ταμειακών ροών για την οικονομική διάρκεια ζωής της επένδυσης. Business Support Services 124 11 & 12/05/2012 Ταμειακές Ροές Η κατάσταση ταμειακής ροής παρουσιάζει όλες τις μεταβολές του Ενεργητικού και Παθητικού , όπως μια αύξηση Μ.Κ. η οποία δεν φαίνεται στην Κ.Α.Χ. Η διάκριση των ταμειακών ροών, σε προερχόμενες από τις χρηματοοικονομικές και επενδυτικές δραστηριότητες αυτής, προσδιορίζει την καθαρά ταμειακή ροή από τις παραπάνω δραστηριότητες. Ο προσδιορισμός της καθαρής ταμειακής ροής από τις εργασίες της επιχειρήσεως δείχνει την ικανότητα αυτής να διανέμει μερίσματα στους μετόχους της επιχειρήσεως. Business Support Services 125 11 & 12/05/2012 Ταμειακές Ροές Αν οι καταστάσεις ταμειακών ροών συνοδεύονται και από άλλες λογιστικές καταστάσεις (ισολογισμό, Κ.Α.Χ., προσάρτημα) τότε παρέχουν μια πλήρη εικόνα των συναλλαγών μιας επιχειρήσεως και της οικονομικής της θέσεως και μπορούν να βοηθήσουν τους επενδυτές, πιστωτές και λοιπούς ενδιαφερόμενους για τους εξής λόγους: 1. Δίνουν εξηγήσεις για το είδος των οικονομικών συναλλαγών, που επηρεάζουν τα ρευστά διαθέσιμα μιας επιχείρησης. 2. Παρέχουν τη δυνατότητα πρόβλεψης του ύψους, του χρόνου και του βαθμού αβεβαιότητας των μελλοντικών ροών κεφαλαίων μιας επιχείρησης. Έτσι βοηθούν στον προγραμματισμό του ύψους των απαιτούμενων μελλοντικά κεφαλαίων. 3. Φέρνουν σε αντιπαράθεση την κερδοφόρα ικανότητα μιασ επιχείρησης με τις διάφορες πληρωμές της Business Support Services 126 11 & 12/05/2012 Ταμειακές Ροές 4. Καθιστούν δυνατή την εκτίμηση της ποιότητας του επιτευχθέντος αποτελέσματος μιας επιχείρησης 5. Καθιστούν δυνατή την εκτίμηση της λειτουργικής ικανότητας μιας επιχειρήσεως 6. Παρέχουν τη δυνατότητα εκτιμήσεως του βαθμού ευελιξίας και ρευστότητας μιας επιχείρησης. 7. Παρέχουν πληροφορίες ως προς τις χρηματοοικονομικές και επενδυτικές δραστηριότητες και βοηθούν ώστε να απαντηθούν ερωτήματα όπως: • • • • • Πως χρησιμοποιήθηκαν τα κέρδη μιας επιχείρησης Πως χρηματοδοτήθηκαν τυχόν νέες επενδύσεις της Γιατί η εταιρεία δανείστηκε κεφάλαια κατά τη διάρκεια της χρήσης Πως εξυπηρετούνται οι υποχρεώσεις της επιχείρησης κ.α. Business Support Services 127 11 & 12/05/2012 Ταμειακές Ροές Για την κατάστρωση του πίνακα των ταμειακών ροών είναι απαραίτητη η γνώση των κάτωθι μεγεθών: Του συνολικού κεφαλαίου επένδυσης. Των ετήσιων δαπανών (σταθερά και αναλογικά λειτουργικά έξοδα, τόκοι, χρεολύσια, φόρος εισοδήματος, επιπρόσθετες εκταμιεύσεις κεφαλαίου, π.χ. για ανανέωση εξοπλισμού). Των ετήσιων εσόδων. Των ετήσιων αποσβέσεων Business Support Services 128 11 & 12/05/2012 Ερμηνεία Κατάστασης Ταμειακών Ροών Λειτουργικές Δραστηριότητες : • Επιτρέπουν τη πρόβλεψη μελλοντικών ταμειακών ροών και την εξαγωγή συμπερασμάτων για την αποτελεσματική διαχείριση των στοιχείων του ενεργητικού και την ποιότητα των κερδών, καθώς τα τελευταία μπορούν να επηρεαστούν από τις αποφάσεις της διοίκησης. • Η διαχρονική τάση των ταμειακών ροών από τις λειτουργικές δραστηριότητες μαζί με την ανάλυση ρευστότητας και δομής κεφαλαίου παρέχουν έγκαιρα πληροφορίες για τη δυνατότητα επιβίωσης μιας επιχείρησης. Μία π.χ. μείωση των ταμειακών ροών από λειτουργικές δραστηριότητες μπορεί ν αποδοθεί, μεταξύ άλλων ότι η επιχείρηση βρίσκεται σε φάση παρακμής και αντιμετωπίζει μια μόνιμη μείωση ζήτησης των προϊόντων της ή αντιμετωπίζει μια προσωρινή μείωση της ζήτησης (λόγω οικονομικών συγκυριών), ή στο ότι αντιμετωπίζει μια αδυναμία είσπραξης των απαιτήσεων της. Του συνολικού κεφαλαίου επένδυσης. Business Support Services 129 11 & 12/05/2012 Ερμηνεία Κατάστασης Ταμειακών Ροών • Κατά τη πρόβλεψη μελλοντικών ταμειακών ροών θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη μόνο οι εισροές και οι εκροές οι οποίες αναμένονται να έχουν επίδραση στο μέλλον και όχι αυτές που συνέβησαν μία φορά και δεν αναμένονται να επαναληφθούν στο μέλλον. • Σε μία υγιή επιχείρηση οι ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες είναι θετικές , δηλαδή ταμειακές εισροές. • Αρνητικές ταμειακές ροές από λειτουργικές δραστηριότητες παρατηρούνται σε a) επιχειρήσεις οι οποίες βρίσκονται σε φάση ανάπτυξης και δαπανούν μεγάλα ποσά σε έρευνα, εγκαταστάσεις και τρόπους διάθεσης των προϊόντων τους, ενώ οι εισροές από τους πελάτες αναμένονται σε μελλοντικές περιόδους. b) Επιχειρήσεις που αναλαμβάνουν μακροχρόνια κατασκευαστικά έργα και πρέπει να να διατηρούν υψηλά αποθέματα για ορισμένες περιόδους, ενώ η είσπραξη αναμένεται με τη παράδοση του έργου. Business Support Services 130 11 & 12/05/2012 Ερμηνεία Κατάστασης Ταμειακών Ροών • Τρόποι αντιμετώπισης αρνητικών ταμειακών ροών: a) Δανεισμός b) Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου c) Μείωση υπαρχόντων διαθεσίμων d) Ρευστοποίηση επενδύσεων ή άλλων στοιχείων ενεργητικού Business Support Services 131 11 & 12/05/2012 Ερμηνεία Κατάστασης Ταμειακών Ροών • Υγιή τρόποι αύξησης ταμειακών ροών: a) Μείωση των απαιτήσεων. Ταχύτερη είσπραξη Αποτελεσματική διοίκηση, αύξηση ρευστότητας, μείωση κινδύνου επισφάλειας. Μη χαλαρή πολιτική πιστώσεων (λανθασμένα λόγω στόχου αύξησης του Κ.Ε.) b) Μείωση των αποθεμάτων. Μείωση του χρόνου παραμονής των αποθεμάτων στην αποθήκη Σωστή διαχείριση, αύξηση ρευστότητας, μείωση κινδύνου απαξίωσης, απελευθέρωση κεφαλαίων κίνησης προς άλλες δραστηριότητες της επιχείρησης Business Support Services 132 11 & 12/05/2012 Ερμηνεία Κατάστασης Ταμειακών Ροών • Μια σειρά από προβλήματα προκύπτει από: τις συνεχείς αυξήσεις των υποχρ. προς εργαζόμενους, προμηθευτές και διάφορους ασφαλιστικούς οργανισμούς οι οποίες δεν είναι ανάλογες με την αύξηση του Κ.Ε.. Οι αυξήσεις αυτές μπορεί να είναι ενδεικτικές προβλημάτων ρευστότητας. η δυνατότητα εξυπηρέτησης των βραχ. Υποχρεώσεων με τις καθαρές ταμειακές εισροές από τις λειτουργικές δραστηριότητες αποτελεί την καλύτερη ένδειξη ότι η επιχείρηση δεν αντιμετωπίζει προβλήματα ρευστότητας και βραχυχρόνιας επιβίωσης. Business Support Services 133 11 & 12/05/2012 Ερμηνεία Κατάστασης Ταμειακών Ροών Επενδυτικές Δραστηριότητες : • Το τμήμα των επενδυτικών δραστηριοτήτων περιλαμβάνει αγορές παγίων, τμημάτων άλλων επιχειρήσεων ή και ολόκληρων, μετοχών, χρεογράφων και διαφόρων χρηματοοικονομικών οργάνων καθώς και πωλήσεις των ανωτέρω επενδύσεων • Οι επενδυτικές δραστηριότητες έχουν αρκετό ενδιαφέρον, γιατί παρέχουν πληροφορίες για τα μελλοντικά κέρδη. Οι ταμιακές εκροές παρέχουν πληροφορίες για το βαθμό επέκτασης και οι εισροές για το ρυθμό συρρίκνωσης μιας επιχείρησης, δηλαδή για το ύψος και τους ρυθμούς αύξησης ή μείωσης των μελλοντικών κερδών. Η επέκταση πραγματοποιείται με αγορές παγίων. • Οι πωλήσεις παγίων μπορεί να συγκαλύπτουν προβλήματα ρευστότητας. Η πώληση παγίων συνεπάγεται συρρίκνωση δραστηριοτήτων και χαμηλότερα μελλοντικά κέρδη ενώ η ρευστοποίηση συμμετοχών και χρεογράφων μπορεί να γίνεται για τη χρηματοδότηση προγράμματος με υψηλότερες αποδόσεις. Business Support Services 134 11 & 12/05/2012 Ερμηνεία Κατάστασης Ταμειακών Ροών Χρηματοοικονομικές Δραστηριότητες : • Εισροές από δανεισμό και έκδοση μετοχών, εκροές από αγορά μετοχών και εξόφληση δανείων. • Ο δανεισμός προσφέρει το όφελος της χρηματοοικονομικής μόχλευσης και το όφελος από την φορολογική έκπτωση των τόκων, αυξάνει όμως τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Για κάθε επιχείρηση υπάρχει το άριστο επίπεδο χρήσης ξένων κεφαλαίων το οποίο θεωρείται το ευνοϊκότερο από τους μετόχους, ενώ οι αυξήσεις πέρα από αυτό θεωρούνται δυσμενείς. Business Support Services 135 11 & 12/05/2012 Ερμηνεία Κατάστασης Ταμειακών Ροών • Ποιο το άριστο επίπεδο Ξένων Κεφαλαίων; ένας πρακτικός (αλλά όχι κατ’ ανάγκη ασφαλής) τρόπος είναι να εκτιμηθεί η ικανότητα της επιχείρησης να ικανοποιήσει τις προγραμματισμένες εξοφλήσεις ξένων κεφαλαίων με αναμενόμενες αδέσμευτες ταμειακές ροές. Αν υπάρχει η δυνατότητα, τότε ο δανεισμός μπορεί να θεωρηθεί επωφελής. Αδέσμευτες Ταμειακές ροές = Ταμειακές ροές από Λειτ. Δραστ. - Επενδύσεις σε Πάγια + Πωλήσεις Παγίων – Εξοφλήσεις Χρεολυσίων + Εισροές από νέα Δάνεια αυξήσεις Ξ.Κ. που δεν συνοδεύονται από εκδόσεις νέων μετοχών θεωρούνται θετική ένδειξη για τη μελλοντική αξία της μετοχής της επιχείρησης, γιατί αναμένονται μελλοντικά κέρδη τα οποία οι μέτοχοι δεν θα ήθελαν να μοιραστούν. Από την άλλη όμως δημιουργούνται συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ μετόχων και πιστωτών. Οι μέτοχοι προτιμούν μεγαλύτερη απόδοση στις επενδύσεις τους και άρα μεγαλύτερο κίνδυνο, ενώ οι πιστωτές το αντίθετο, καθώς τα οφέλη τους είναι σταθερά (τόκοι) ανεξαρτήτως απόδοσης της επένδυσης. Business Support Services 136 11 & 12/05/2012 Ερμηνεία Κατάστασης Ταμειακών Ροών Οι συγκρούσεις συμφερόντων δημιουργούν περιορισμούς στις επενδυτικές δραστηριότητες, διαρκή έλεγχο επενδυτικών δραστηριοτήτων, δέσμευση παγίων με υποθήκες κλπ. Οι εκδόσεις νέων μετοχών βελτιώνουν τη σχέση Ι.Κ. / Ξ.Κ. , μειώνουν τη πιθανότητα χρεοκοπίας, και παρέχουν θετική εικόνα για το μέλλον της επιχείρησης, μεταφέρουν όμως και πλούτο από τους παλαιούς μετόχους στους νέους γιατί οι παλαιοί (λόγω εσωτερικής πληροφόρησης) επιθυμούν να διαμοιραστούν το βάρος των δυσμενών εξελίξεων με άλλους ή πιστεύουν ότι η τιμή της μετοχής είναι ιδιαίτερα υψηλή σε σχέση με τη πραγματική της τιμή. Business Support Services 137 11 & 12/05/2012 Αποσβέσεις Οι αποσβέσεις αντιπροσωπεύουν τη σταδιακή μείωση της αξίας των πάγιων περιουσιακών στοιχείων μίας επένδυσης (κτίρια, μηχανολ. εξοπλισμός, αυτοκίνητα κλπ.) Λόγω αναμενόμενης φθορών Λόγω τεχνολογικής απαξίωσης Οι αποσβέσεις επιτρέπουν την κατανομή του αρχικού κόστους αγοράς των στοιχείων αυτών σε όλο το χρόνο ζωής τους με την αντίστοιχη επιβάρυνση του λειτουργικού κόστους. Η επιβάρυνση αυτή δεν αποτελεί πραγματική ταμειακή εκροή (αυτή πραγματοποιήθηκε το χρόνο της αγοράς) Θεωρητικά επιτρέπει τη σταδιακή ανάκτηση του κόστους αγοράς και την αντικατάσταση του στοιχείου μετά το τέλος της ζωής του. Οι συντελεστές απόσβεσης διαφοροποιούνται ανάλογα με το είδος του πάγιου στοιχείου. Υψηλότεροι συντελεστές σε στοιχεία με μικρό χρόνο ζωής (π.χ. 0.20 για απόσβεση σε 5 χρόνια, 0.04 για απόσβεση σε 25 χρόνια) Το οικόπεδο δεν αποσβένεται γιατί η γη δεν χάνει την αξία της Business Support Services 138 11 & 12/05/2012 Τόκοι και Χρεολύσια Δανειακά κεφάλαια μπορεί να καλύψουν τμήμα του κόστους Επένδυσης Το κεφάλαιο αυτό επιστρέφεται σταδιακά μαζί με την αμοιβή του Δανειστή • Χρεολύσιο: η επιστροφή του κεφαλαίου • Τόκος: η αμοιβή του κεφαλαίου Το ύψος των τόκων και χρεολυσίων καθορίζεται από το ύψος του δανείου, το επιτόκιο δανεισμού και το χρόνο αποπληρωμής • Για ίσες δόσεις χρεολυσίου, το χρεολύσιο υπολογίζεται ως ο λόγος του δανείου προς τον χρόνο αποπληρωμής • Ο τόκος υπολογίζεται κάθε χρόνο επί του μη αποπληρωθέντος κεφαλαίου Business Support Services 139 11 & 12/05/2012 Στοιχεία Πιστοληπτικής Αξιολόγησης Η πιστοληπτική αξιολόγηση των επιχειρήσεων από τις διάφορες εταιρείες αξιολόγησης, πραγματοποιείται μέσω στατιστικών υποδειγμάτων τα οποία διαφέρουν από τη μία εταιρεία αξιολόγησης στην άλλη. Η παρούσα σύντομη παρουσίαση θα επικεντρωθεί στα κύρια οικονομικά και μη στοιχεία που εξετάζονται από τις εταιρείες αξιολόγησης, έτσι ώστε να μπορέσουν να αξιολογήσουν σωστά την πιστοληπτική ικανότητα της επιχείρησης Τα στατιστικά υποδείγματα αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας των επιχειρήσεων που προκύπτουν με βάση τη νομική μορφή, το μέγεθος, τη διαθεσιμότητα οικονομικών πληροφοριών, τον τομέα δραστηριοποίησης και τα οποία αξιολογούν χρηματοοικονομικά και εμπορικά στοιχεία των επιχειρήσεων καθώς και τη συναλλακτική συμπεριφορά τους. Business Support Services 140 11 & 12/05/2012 Στοιχεία Πιστοληπτικής Αξιολόγησης Η απόδοση αξιολόγησης σε μία επιχείρηση συνδέεται με την εκτίμηση της πιθανότητας εμφάνισης ασυνέπειας της επιχείρησης, σύμφωνα με τον ορισμό ασυνέπειας (ο οποίος διαφέρει από αξιολογητή σε αξιολογητή) μέσα στους επόμενους 12 μήνες (χρονικός ορίζοντας πρόβλεψης). Π.χ. Με βάση τις απαιτήσεις του κανονιστικού πλαισίου, ο χαρακτηρισμός μίας επιχείρησης ως «ασυνεπής», προκύπτει λόγω: • αδυναμίας εκπλήρωσης των οφειλών της, • ή / και εμφάνιση καθυστέρησης οφειλών πέραν των 90 συνεχόμενων ημερών Ανάμεσα στα στοιχεία που προσδιορίζουν την αδυναμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεων, κατά το νέο κανονιστικό πλαίσιο, συμπεριλαμβάνονται και η πτώχευση, καθώς και οποιοδήποτε γεγονός το οποίο κρίνεται ότι δημιουργεί καθυστέρηση των οφειλών προς τον χρηματοπιστωτικό οργανισμό*. *Basel Committee on Banking Supervision, 2004, International Convergence of Capital Measurements and Capital Standards, A Revised Framework. (paragraph: 453) Business Support Services 141 11 & 12/05/2012 Στοιχεία Πιστοληπτικής Αξιολόγησης Στη βάση δεδομένων των αξιολογητών υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία συναλλακτικής συμπεριφοράς των επιχειρήσεων, τα οποία προέρχονται από πρωτογενή έρευνα, από πρωτοδικεία και από Φ.Ε.Κ. Τα στοιχεία αυτά είναι: • Πτωχεύσεις • Αιτήσεις Πτώχευσης • Διαταγές Πληρωμών • Κατασχέσεις Ακινήτων • Πλειστηριασμοί Κινητών • Πλειστηριασμοί Ακινήτων • Ρευστοποιήσιμα καλύμματα σφραγισμένα – Καθυστερήσεις οφειλών Με βάση τα παραπάνω στοιχεία συναλλακτικής συμπεριφοράς διαμορφώνεται ο ορισμός ασυνέπειας. Μια επιχείρηση χαρακτηρίζεται ως «ασυνεπής» για διάστημα ενός έτους από την αξιολόγησή της, όταν πληρείται συγκεκριμένη συνθήκη με βάση τα διαθέσιμα στοιχεία συναλλακτικής συμπεριφοράς. Ως ‘συνεπείς’ ορίζονται οι ακόλουθες επιχειρήσεις: • δεν εμφανίζουν πτώχευση, και • δεν εμφανίζουν αίτηση πτώχευσης, και • δεν εμφανίζουν καθυστερήσεις πληρωμών. Business Support Services 142 11 & 12/05/2012 Κατηγοριοποίηση Επιχειρήσεων • Η κατηγοριοποίηση των επιχειρήσεων σε ομάδες με κοινά χαρακτηριστικά έχει στόχο τον εντοπισμό και τη βαθμολόγηση των ιδιαίτερων εκείνων στοιχείων που τις προσδιορίζουν, ώστε να αποτυπωθούν ακριβέστερες προβλέψεις των πιθανοτήτων εμφάνισης ασυνέπειας. Η θεμελιώδης κατηγοριοποίηση που εφαρμόζεται βασίζεται στη διαθεσιμότητα δημοσιευμένων οικονομικών στοιχείων. • Οι επιχειρήσεις διακρίνονται σε (α) Α.Ε., Ε.Π.Ε., Μ.Ε.Π.Ε. με δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία, (β) Α.Ε., Ε.Π.Ε., Μ.Ε.Π.Ε. χωρίς δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία, (γ) Ο.Ε., Ε.Ε., Ατομικές επιχειρήσεις και (δ) λοιπών δραστηριοτήτων. • Στις Α.Ε., Ε.Π.Ε., Μ.Ε.Π.Ε. με δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία εντάσσονται όσες επιχειρήσεις εμφανίζουν τουλάχιστον ένα δημοσιευμένο ισολογισμό την τελευταία τριετία πριν από την ημερομηνία διαβάθμισης. Στις Α.Ε., Ε.Π.Ε., Μ.Ε.Π.Ε. χωρίς δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία κατηγοριοποιούνται όσες επιχειρήσεις των εν λόγω νομικών μορφών δεν έχουν δημοσιεύσει ισολογισμό από τη σύστασή τους ή εμφανίζουν ισολογισμό προγενέστερο της τριετίας. Η παραπάνω διάκριση γίνεται για τον προφανή λόγο της χρησιμοποίησης στην αξιολόγηση της πλέον πρόσφατης πληροφορίας για την οικονομική θέση της επιχείρησης, όπου αυτή είναι διαθέσιμη. Επιπλέον, και καθώς τα οικονομικά στοιχεία των Ο.Ε., Ε.Ε. και Ατομικών επιχειρήσεων δεν δημοσιεύονται, περιορίζονται στις κατά δήλωση Πωλήσεις Business Support Services 143 11 & 12/05/2012 Μεταβλητές που Εξετάζονται Οικονομικά Στοιχεία Η αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων πραγματοποιείται ξεχωριστά με στόχο την εξέταση της προβλεπτικής τους ικανότητας και τον εντοπισμό των παραγόντων με υψηλή προβλεπτική ισχύ. Για την ορθότερη αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων επιλέγονται οι αριθμοδείκτες, απόλυτα μεγέθη και μετασχηματισμοί κονδυλίων, καθώς προσφέρουν έναν αντικειμενικό και ομοιόμορφο τρόπο σύγκρισης της οικονομικής κατάστασης των εξεταζόμενων επιχειρήσεων. Οι αριθμοδείκτες κατηγοριοποιούνται στις ακόλουθες ομάδες (έχουν εξεταστεί και παραπάνω). • Ρευστότητας • Δραστηριότητας • Αποδοτικότητας / Κερδοφορίας • Κεφαλαιακής Διάρθρωσης και Βιωσιμότητας Business Support Services 144 11 & 12/05/2012 Μεταβλητές που Εξετάζονται Οικονομικά Στοιχεία Η αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων πραγματοποιείται ξεχωριστά με στόχο την εξέταση της προβλεπτικής τους ικανότητας και τον εντοπισμό των παραγόντων με υψηλή προβλεπτική ισχύ. Για την ορθότερη αξιολόγηση των οικονομικών στοιχείων επιλέγονται οι αριθμοδείκτες, απόλυτα μεγέθη και μετασχηματισμοί κονδυλίων, καθώς προσφέρουν έναν αντικειμενικό και ομοιόμορφο τρόπο σύγκρισης της οικονομικής κατάστασης των εξεταζόμενων επιχειρήσεων. Οι αριθμοδείκτες κατηγοριοποιούνται στις ακόλουθες ομάδες (έχουν εξεταστεί και παραπάνω). • Ρευστότητας • Δραστηριότητας • Αποδοτικότητας / Κερδοφορίας • Κεφαλαιακής Διάρθρωσης και Βιωσιμότητας Business Support Services 145 11 & 12/05/2012 Μεταβλητές που Εξετάζονται Στοιχεία Συναλλακτικής Συμπεριφοράς Για την αξιολόγηση στοιχείων συναλλακτικής συμπεριφοράς χρησιμοποιούνται στοιχεία Φ.Ε.Κ. και Πρωτοδικείων. Σε αυτά συμπεριλαμβάνονται (α) ο τύπος των καθυστερήσεων (β) η συνολική τους αξία προς τις πωλήσεις, (γ) ο αριθμός των καθυστερήσεων με βάση τον τύπο των στοιχείων, (δ) το έτος εμφάνισης καθυστέρησης και (ε) το ποσοστό των δικαιολογημένων καθυστερήσεων. Business Support Services 146 11 & 12/05/2012 Μεταβλητές που Εξετάζονται Εμπορικά Στοιχεία Τα εμπορικά στοιχεία συμπεριλαμβάνονται στο τελικό υπόδειγμα μαζί με τα αποτελέσματα των αξιολογήσεων των οικονομικών στοιχείων και των στοιχείων συναλλακτικής συμπεριφοράς Οι μεταβλητές που εξετάζονται είναι οι ακόλουθες: (1) εισαγωγές, (2) εξαγωγές, (3) αντιπροσωπείες, (4) προσωπικό, (5) αριθμός συνεργαζόμενων τραπεζών, (6) κλάδος δραστηριότητας, (7) νομική μορφή, (8) έτη επιχειρηματικής δραστηριότητας, κλπ. Business Support Services 147 11 & 12/05/2012 Κριτήρια Αξιολόγησης Ακολουθώντας τη διεθνή πρακτική, η μεθοδολογία βασίζεται σε συγκεκριμένα κριτήρια αξιολόγησης τα οποία ταξινομούνται σε πέντε κύριες κατηγορίες ανάλογα με τους παράγοντες κινδύνου που αξιολογούν και οι οποίες είναι: • Επιχειρηματικός Κίνδυνος • Παράγοντας Διοίκησης • Ποιότητα Οικονομικών Στοιχείων • Κλάδος Δραστηριότητας • Ειδικά Γεγονότα • Μακροοικονομικό περιβάλλον Business Support Services 148 11 & 12/05/2012 Διαμόρφωση Τελικού Αποτελέσματος Οι προοπτικές μίας επιχείρησης χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με την επίδρασή τους στην αξιολόγηση και είναι οι εξής: • Αρνητική προοπτική (negative outlook) • Θετική προοπτική (positive outlook) • Υπό παρακολούθηση (under surveillance) Business Support Services 149 11 & 12/05/2012 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ΚΑΦΕ Business Support Services 150 11 & 12/05/2012 Αξιολόγηση εναλλακτικών μορφών πίστωσης Ας ξεκινήσουμε βλέποντας, ποιες είναι οι μορφές πίστωσης που κάθε επιχείρηση μπορεί να δώσει : 1. Ανοικτή πίστωση(λογ. 30) : Ο πελάτης μας υποχρεούται να μας πληρώσει σε χρονικό διάστημα που έχουμε συμφωνήσει και δεν έχουμε λάβει περαιτέρω κάλυμμα πέραν της αποδοχής του τιμολογίου και της προφορικής του ή συμβατικής δέσμευσης όταν υπάρχει εμπορική σύμβαση. Σπανιότερα ο πελάτης υπογράφει «υποσχετική επιστολή) 2. Εξόφληση μετρητοίς (λογ. 38) : Προφανώς η καλύτερη μορφή συνεργασίας. Μηδενική πίστωση 3. Κάλυμμα γραμματίου (λογ. 31) : Ο πελάτης μας, υποχρεούται να μας πληρώσει την χρονική στιγμή που ορίζει το αξιόγραφο-γραμμάτιο, το οποίο έχει υπογράψει και μας έχει δώσει έναντι της οφειλής του 4. Κάλυμμα Μεταχρονολογημένης Επιταγής(λογ. 31) : Ο πελάτης μας, υποχρεούται να μας πληρώσει την χρονική στιγμή που ορίζει το σώμα της μεταχρονολογημένης επιταγής, το οποίο έχει υπογράψει και μας έχει δώσει έναντι της οφειλής του Σημείωση : Τα αξιόγραφα ανεξαρτήτως της μεταχρονολόγησης τους είναι πληρωτέα επί τη εμφανίσει. Business Support Services 151 11 & 12/05/2012 Οι πιστώσεις που εμείς δεχόμαστε 1. Ανοικτή πίστωση (λογ. 50) : Υποχρεούμαστε να πληρώσουμε σε χρονικό διάστημα που έχουμε συμφωνήσει και δεν παρέχουμε περαιτέρω κάλυμμα πέραν της αποδοχής του τιμολογίου που έχουμε υπογράψει και της προφορικής μας ή συμβατικής δέσμευσης, όταν υπάρχει εμπορική σύμβαση. Σπανιότερα υπογράφουμε «υποσχετική επιστολή). 2. Εξόφληση μετρητοίς (λογ. 38) : Λαμβάνουμε μηδενική πίστωση 3. Κάλυμμα γραμματίου (λογ. 51) : Υποχρεούμαστε να πληρώσουμε την χρονική στιγμή που ορίζει το αξιόγραφο-γραμμάτιο, το οποίο έχουμε υπογράψει έναντι της οφειλής μας 4. Κάλυμμα Μεταχρονολογημένης Επιταγής(λογ. 51 ή 53) : Υποχρεούμαστε να πληρώσουμε την χρονική στιγμή που ορίζει το σώμα της μεταχρονολογημένης επιταγής, το οποίο έχουμε υπογράψει και έχουμε δώσει έναντι της οφειλής μας Business Support Services 152 11 & 12/05/2012 Κριτήρια αξιολόγησης πιστώσεων Θα δείτε από την παρουσίαση μας ότι δεν υπάρχει θέσφατο σε κάποια κατηγορία, αλλά όλα εξαρτώνται από τον τρόπο που οι επιχειρήσεις μας αντιμετωπίζουν τις επιμέρους πιστώσεις Α. Ο κίνδυνος επισφάλειας και η συνεπακόλουθη ενίσχυση ή αποδυνάμωση νομικών ενεργειών Β. Η δυνατότητα παροχής ασφάλισης πιστώσεων Γ. Η δυνατότητα τους να μετατραπούν σε ρευστότητα εμμέσως ή άμεσα Δ. Η επίδραση τους άμεση ή έμμεση στην διαμόρφωση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της επιχείρησης Business Support Services 153 11 & 12/05/2012 Αξιολόγηση ανοικτής πίστωσης : Δεν είναι απαραίτητα η πλέον επισφαλής πίστωση. Προφανώς εξαρτάται από τον πελάτη στον οποίο παρέχεται. Στις περιπτώσεις που το μέγεθος του πελάτη και η πιστοληπτική του ικανότητα το υπαγορεύει είναι ίσως η πλέον ασφαλής πίστωση. Κίνδυνος διαμορφώνεται όταν η παροχή της πίστωσης, δεν διαμορφώνεται από ένα πιστοδοτικό τμήμα, αλλά από την ανάγκη της πώλησης και γίνεται με κριτήρια στην καλύτερη περίπτωση υποκειμενικά και στην χειρότερη λόγω ανάγκης. Η ανοικτή πίστωση δεν συνάδει απαραίτητα με δυσχέρεια χρηματοδότησης. Όπως θα δούμε κατωτέρω υπάρχουν μορφές χρηματοδότησης και για αυτή την κατηγορία πίστωσης με την πρόσθετη προϋπόθεση της αποδοχής του πελάτη. Δυσχέρεια σε αυτή την κατηγορία πίστωσης, συνήθως διαμορφώνεται στις ασφαλίσεις πιστώσεων αφού υπάρχει μεγαλύτερη δυσχέρεια στα ακάλυπτα όρια. Αλλά και αυτό εξαρτάται από την ποιότητα του πελάτη και την αντασφάλιση του. Η επίδραση στην αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας είναι σημαντική αφού η ύπαρξη σημαντικών υπολοίπων στο λογ. 30, αυτομάτως αξιολογείται με μεγάλο ποσοστό επισφάλειας από τα credit risk των πιστωτικών ιδρυμάτων, ενώ ο ποιοτικός έλεγχος δεν είναι απαραίτητα δεδομένος από αυτά. Γνωρίζουν όμως την αδυναμία της πιστοληπτικής αξιολόγησης. Business Support Services 154 11 & 12/05/2012 Αξιολόγηση πίστωσης με ρευστοποιήσιμα καλύμματα : Πρόκειται ιδίως όταν το ρευστοποιήσιμο κάλυμμα είναι οι Μ/Ε, για την καλύτερη μορφή πίστωσης, μετά ασφαλώς από την μη πίστωση που συνεπάγεται η εξόφληση μετρητοίς. Το ρευστοποιήσιμο κάλυμμα συνδυάζει τις ιδιότητες : • Ισχυρής δέσμευσης υποχρέωσης εξόφλησης • Νομικής εξασφάλισης • Ταχύτητας μετατροπής του σε ρευστότητα • Σύντομων και μη κοστοβόρων διαδικασιών διεκδίκησης σε περίπτωση αθέτησης υπόσχεσης • Ορθής απεικόνισης στην πιστοληπτική διαβάθμιση αφού πλέον και τα πιστωτικά ιδρύματα στρέφονται σε τέτοιου είδους εξασφαλίσεις έναντι των ακινήτων που ήταν κάποτε ο «διακαής πόθος» • Δυνατότητας σημαντικής ασφάλισης πιστώσεων Αυτό σημαίνει ότι είναι σε κάθε περίπτωση καλύτερη πίστωση από την ανοικτή; Business Support Services 155 11 & 12/05/2012 Θα έλεγα ρητά : Όχι Αν έπρεπε να επιλέξω μεταξύ της ανοικτής πίστωσης σε ένα φερέγγυο πελάτη και της καλυμμένης με ρευστοποιήσιμα καλύμματα σε έναν μετρίως φερέγγυο, θα επέλεγα την πρώτη κατηγορία. Η ύπαρξη καλύμματος ασφαλώς ενσωματώνει μια σειρά πλεονεκτημάτων, αλλά την ουσιαστική διαφορά την κάνει και πάλι η φερεγγυότητα του πελάτη. Η φερεγγυότητα του πελάτη αναδεικνύεται από μια πιστοδοτική πολιτική, η οποία πλέον λόγω : • Των εξελίξεων σε μακροοικονομικό επίπεδο • Των μικροοικονομικών εξελίξεων σε κλαδικό επίπεδο • Των απολύτως μικροοικονομικών εξελίξεων Ενεργητικού και Βραχυπρόθεσμων Υποχρεώσεων σε επίπεδο Κυκλοφορούντος Εκτός από απολύτως απαραίτητη πρέπει να είναι και μια συνεχής και δυναμική διαδικασία. Business Support Services 156 11 & 12/05/2012 Πιστοδοτική πολιτική Προφανώς μέσα από την αξιολόγηση των επιμέρους μορφών πίστωσης έγινε με σαφήνεια ορατή η δεδομένη πάντοτε ανάγκη πιστοδοτικής πολιτικής η οποία ουσιαστικά προσδιορίζει και εποπτεύει το μέγεθος του πιστοδοτικού κινδύνου και όχι πάντα οι μορφές πίστωσης. Η πιστοδοτική πολιτική πρέπει : 1. Να έχει επιμέρους δομές, ώστε να συνθέτει μια σειρά απόψεων ατόμων και τμημάτων 2. Να έχει σημαντικά και εναλλακτικά μέσα άντλησης πληροφοριών και αξιολόγησης ; 3. Να συνθέτει διάφορες μορφές πιστοληπτικής αξιολόγησης 4. Να δίνει μεγάλη έμφαση σε κάθε σημείο πιστοληπτικής «έκπτωσης» ; 5. Να δρα με αμεσότητα και ψυχραιμία και πάντα ανάλογα με τις εξελίξεις αλλά και τις μακροοικονομικές εξελίξεις 6. Να διαχέει παντού την φιλοσοφία και την στρατηγική του management της επιχείρησης Business Support Services 157 11 & 12/05/2012 Ασφάλεια Πιστώσεων • Στόχος : Η κάλυψη της ζημιάς που μπορεί να προκύψει για την επιχείρηση, λόγω αφερεγγυότητας των πελατών ή και λόγω καθυστερημένης πληρωμής. • Τι καλύπτεται : Η μη πληρωμή του τιμήματος που πιστώθηκε για πωλήσεις εμπορευμάτων ή παροχή υπηρεσιών προς όλους τους καλυπτόμενους πελάτες της επιχειρήσεως • Τι εξαιρείται : 1. 2. 3. 4. 5. Πωλήσεις προς επιχειρήσεις και φορείς του δημοσίου Πωλήσεις μετρητοίς Πωλήσεις εξασφαλισμένες με άλλο τρόπο Πωλήσεις προς ιδιώτες Πωλήσεις προς συγγενείς ή θυγατρικές επιχειρήσεις ή άλλες επιχειρήσεις με ύπαρξη σύνδεσης • Διαδικαστικά πρώτα δίνεται το πελατολόγιο και προσδιορίζεται ο Ασφαλίσιμος Κύκλος Εργασιών. Business Support Services 158 11 & 12/05/2012 Πως καθορίζεται το όριο κάλυψης ανά πελάτη; Η ασφαλιστική εταιρεία πραγματοποιεί καθορισμό της πιστοληπτικής ικανότητας των πελατών της επιχειρήσεως σας. Η χρηματοοικονομική διοίκηση της επιχειρήσεως σας οφείλει να δώσει ιδιαίτερη έμφαση σε αυτή τη διαδικασία αφού αυτή θα διαμορφώσει το επίπεδο κάλυψης. Όριο πίστωσης : Θεωρείται το ανώτατο συνολικό ποσό απαίτησης μέσα στο έτος από τον κάθε ένα πελάτη. Σε αυτό το ποσό το οποίο καθορίζεται συνυπολογίζεται και η αξία των ανεξόφλητων αξιόγραφων (συναλλαγματικές, επιταγές). Διαχωρισμός πελατών : Με την διαμόρφωση της ασφάλισης, καθορίζεται ένα ποσό με το οποίο διαχωρίζονται οι πελάτες σε : 1. Κατονομαζόμενους : Πελάτες με πίστωση ανώτερη του ποσού αυτού και 2. Μη κατονομαζόμενους : Πελάτες με πίστωση μικρότερη από το ποσό αυτό Business Support Services 159 11 & 12/05/2012 Ασφάλεια για κατονομαζόμενους : Η επιχείρηση ζητά τα όρια πίστωσης που την ικανοποιούν και η ασφαλιστική εταιρεία ενημερώνει μέχρι ποιού ορίου αναλαμβάνει την ασφαλιστική κάλυψη. Μπορεί να εγκριθεί το όριο, να περιοριστεί η και να απορριφθεί. Η απάντηση βέβαια θα είναι μια ένδειξη πιστοληπτικής αξιολόγησης του πελάτη, την οποία πρέπει να λάβουμε υπόψη μας στην διαμόρφωση της εμπορικής μας πολιτικής. Ασφάλεια για μη κατονομαζόμενους : Προφανώς υπάγονται αυτόματα στην Ασφάλιση εκτός και αν έχουν δυσμενή στοιχεία Οι κατονομαζόμενοι πελάτες : Παραμένουν καθ’ όλη τη διάρκεια της ετήσιας σύμβασης σε παρακολούθηση και ενημερώνεται η επιχείρηση για κάθε αλλαγή της πιστοληπτικής τους ικανότητας. Business Support Services 160 11 & 12/05/2012 Διαχείριση είσπραξης – Επέλευση Ασφαλισμένου Κινδύνου και Αποζημίωση Βήμα 1ο : Όταν μια απαίτηση δεν πληρώνεται στο συμφωνημένο χρόνο, ενημερώνουμε άμεσα την ασφαλιστική εταιρεία και είτε ζητάμε έγκριση παράτασης πίστωσης είτε δηλώνουμε ζημιά. Αν δεν το κάνουμε θα χάσουμε την ασφάλιση Βήμα 2ο : Η διεκδίκηση των απαιτήσεων είναι αρμοδιότητα της ασφαλιστικής εταιρείας η οποία μπορεί να αναθέσει την διεκδίκηση αυτή σε όποιον φορέα επιλέξει. Η ασφαλιστική κάλυψη περιλαμβάνει και όλα τα έξοδα που πραγματοποιούνται για την διεκδίκηση της ασφαλισμένης απαίτησης λη του ασφαλισμένου μέρους της απαίτησης. Χρέωση προκύπτει μόνο για τις ανασφάλιστες απαιτήσεις ή για το ανασφάλιστο μέρος αυτών. Η αμοιβή σε αυτή την περίπτωση είναι αμοιβή με βάση ποσοστό επί του εισπραχθέντος ποσού. Βήμα 3ο : Αποζημίωση : Καταβάλλεται σε περίπτωση αποδεδειγμένης αφερεγγυότητας στην εκπνοή των 30 ημερών από την αναγγελία και την υποβολή των σχετικών δικαιολογητικών ενώ στην περίπτωση της καθυστέρησης πληρωμής στην εκπνοή των 3-5 μηνών από την ημερομηνία υποβολής των απαραίτητων εγγράφων και στοιχείων. Το σύνηθες ποσοστό αποζημίωσης είναι το 80% της συνολικής απαίτησης με μέγιστο το συμφωνημένο εγκεκριμένο Πιστωτικό όριο για τον πελάτη Business Support Services 161 11 & 12/05/2012 Β ημέρα : Σαββάτο 12 Μαΐου 2012 Καλημέρα Business Support Services 162 11 & 12/05/2012 Διεθνείς επιχειρηματικές δραστηριότητες και συναλλαγές και πως αυτές επηρεάζουν τη διαχείριση της χρηματοδοτικής πίστωσης Για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τις οικονομικές εξελίξεις και στις διεθνείς επιχειρηματικές δραστηριότητες, δεν θα πρέπει να πάμε όπως εσφαλμένα γίνεται από εμάς στον κόσμο, αλλά από τον κόσμο σε εμάς. Μόνο έτσι θα κατανοήσουμε με ακρίβεια το μέγεθος των προβλημάτων και τα νέα δεδομένα μακροοικονομικά που επηρεάζουν τόσο : •Τις επιχειρηματικές δραστηριότητες και συναλλαγές όσο και • τη διαχείριση της χρηματοδοτικής πίστωσης Business Support Services 163 11 & 12/05/2012 «Η διατάραξη των οικονομικών ισορροπιών στις διεθνείς επιχειρηματικές δραστηριότητες και συναλλαγές» • Κίνα : Κατά την εκτίμηση μας το παγκόσμιο οικονομικό πρόβλημα διαμορφώθηκε από την διατάραξη της ισορροπίας, που δημιούργησε η δυναμική είσοδος τρίτων χωρών με κυρίαρχη την Κίνα. Η Κίνα με μισθό 1$ και αστείρευτο εργατικό δυναμικό, αντιγράφει και εξάγει στις παγκόσμιες αγορές προϊόντα ανταγωνιστικά, ασυναγώνιστα ως προς την τιμή, έχοντας διαμορφώσει παράλληλα μηδενική εσωτερική αγοραστική δύναμη. Αποτέλεσμα: 1. Κυριαρχία εξαγωγών. Τεράστιο πλεόνασμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Γιγαντιαία κατ’ έτος ανάπτυξη. 2. Τεράστια συναλλαγματικά αποθέματα 3. Χρηματοδότηση ελλειμματικών χωρών προκειμένου ουσιαστικά αυτές να αγοράζουν τα προϊόντα της. Ενδεικτικά έχει αγοράσει Αμερικάνικο χρέος ύψους τουλάχιστον $ 1,5 δις, ενώ είναι ο διεθνώς μεγαλύτερος αγοραστής κρατικού χρέους. Business Support Services 164 11 & 12/05/2012 •Γερμανία : Εγκαίρως αντιλαμβάνεται το πρόβλημα το οποίο έχει δημιουργηθεί. Η κυβέρνηση Γκέρχαρντ Σρέντερ ανακοινώνει την περίφημη «Ατζέντα 2010», εξαιτίας της οποίας έχασε τις μεταγενέστερες εκλογές. Η συνταγή παρόμοια σε άλλη κλίμακα βέβαια από την Κίνα. Δηλαδή : 1. Μηδενικές αυξήσεις για τα επόμενα έτη. Σκοπός η μείωση της εσωτερικής κατανάλωσης. Οι συνολικές αυξήσεις στην δεκαετία ήταν 3%. 2. Ευέλικτες εργασιακές σχέσεις. Η ανεργία είναι μεν ελάχιστη αλλά πλήθος κόσμου εργάζεται για € 500. 3. Εκμετάλλευση της κοινής Ευρωπαϊκής αγοράς, του ενιαίου νομίσματος, της ευκολίας δανεισμού και του χαμηλού κόστους χρήματος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα, προκειμένου να έχει αγορά πώλησης προϊόντων 4. Συγκέντρωση σημαντικών πλεονασμάτων, λόγω μικρότερης εσωτερικής κατανάλωσης και εξωστρέφειας των ανταγωνιστικών Γερμανικών προϊόντων 5. Χρηματοδότηση των φτωχών του νότου για να αγοράζουν τα προϊόντα της Business Support Services 165 11 & 12/05/2012 •Αμερική : Η Αμερικανική οικονομία στηρίζεται κυρίως στην εσωτερική κατανάλωση. Αποτελεί και δια αυτού του λόγου τον μεγάλο ασθενή της παγκόσμιας οικονομίας. Πως αντιμετώπισε η Αμερική την ανισορροπία που δημιουργείται; 1. Υποτίμησε το Αμερικανικό νόμισμα προκειμένου να κάνει τα προϊόντα της πιο ανταγωνιστικά. Η σχέση €/$ από 0,85/1 εξελίχθηκε τάχιστα μέχρι και στο εξωφρενικό 1,5/1, διότι η FED έχει την δυνατότητα να «κόβει» νόμισμα εν αντιθέσει με την ΕΚΤ 2. Συνέχισε να στηρίζει την εσωτερική κατανάλωση που είναι ο θεμελιώδης παράγων της οικονομίας της, μέσω του δανεισμού των πολιτών της. Ο υπερδανεισμός έφθασε σε μεγέθη μη ανεκτά και τότε εμμέσως : • Μετέφερε σημαντικό μέρος του κρατικού δανεισμού της στους οικονομικούς της ανταγωνιστές(κυρίως στην Κίνα) • Μετέφερε σημαντικό μέρος του άρρωστου εσωτερικού δανεισμού στην Ευρώπη(μέσω των περίφημων προϊόντων subprime. Το 55% αυτών ήταν διοχετευμένα στην Ευρωπαϊκή Ένωση – κράτη και Τράπεζες!). Άρα εξήγαγε την κρίση στους οικονομικούς ανταγωνιστές της!!! Business Support Services 166 11 & 12/05/2012 Ο Ευρωπαϊκός νότος συνολικά – Η Ελλάδα ιδιαιτέρως σε κίνδυνο. 1. Επανάπαυση με την είσοδο στο ενιαίο νόμισμα 2. Έλλειψη κάθε στρατηγικής ανταγωνισμού σε μια ενιαία πλέον αγορά 3. Διαμόρφωση σημαντικών ελλειμμάτων 4. Δανεισμός για την υποστήριξη του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών. Δανεισμός για στήριξη των ελλειμμάτων χωρίς φειδώ 5. Αύξηση δαπανών και νέος δανεισμός για την κάλυψη των ελλειμμάτων 6. Εκτροχιασμός, αφού ο νότος υπερδανείστηκε για να αγοράσει τα προσιτά, λόγω ευκολίας δανεισμού, προϊόντα ανταγωνιστικών χωρών της ενιαίας αγοράς(βλέπε κυρίως Γερμανία) Ευρωπαϊκή ανισορροπία – Κατάρρευση Business Support Services 167 11 & 12/05/2012 Μακροοικονομικά συμπεράσματα – Διδάγματα 1. Ζούμε σε ένα άκρως ανταγωνιστικό παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, με «ισχυρά στρατηγικά κυριαρχικά παιχνίδια» να εξελίσσονται 2. Η είσοδος μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δεν διασφαλίζει την μη συντριβή μας σε αυτό τον ανταγωνιστικό κόσμο, αφού ο ανταγωνισμός εξελίσσεται με σφοδρότητα ακόμα και μεταξύ κρατών της κοινής Ευρωπαϊκής αγοράς 3. Ο κόσμος χωρίζεται στους παραγωγούς και δανειστές και στους καταναλωτές και χρεοκοπημένους. Η κατανομή της αναλογίας της κατανάλωσης με την παραγωγή είναι η ειδοποιός διαφορά επιβίωσης. Η στρατηγική βαρύτητα κάθε κράτος έχει σημαίνοντα ρόλο στην επιβίωση του 4. Οι μεγάλες δυνάμεις εγκαίρως έχουν πάρει θέση σε αυτό το περιβάλλον, μέσω στρατηγικών κινήσεων και ο ανταγωνισμός είναι τεράστιος 5. Το πρόβλημα προφανώς δεν είναι η Ελλάδα και αν δείτε την στρατηγική που ακολουθείται θα κατανοήσετε, τη φιλοσοφία του μνημονίου και τον λόγο που μας επιβάλλονται τα μέτρα Business Support Services 168 11 & 12/05/2012 Η πίστωση έναντι των διεθνών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων Προμηθευτές • Ανέκαθεν η πίστωση από προμηθευτές του εξωτερικού δεν είχε αναλογικότητα με ότι συμβαίνει στην Ελλάδα. Στο εξωτερικό η επιταγή δεν έχει σε καμία περίπτωση(με την εξαίρεση της Ιταλίας), την έννοια της μεταχρονολόγησης που έχει στην Ελλάδα. Ουσιαστικά στις διεθνείς συναλλαγές : 1. Δεν βρίσκει εφαρμογή η μεταχρονολόγηση 2. Εφαρμόζεται με αυστηρότητα η πιστοληπτική αξιολόγηση 3. Υπάρχει σχεδόν πάντα πιστοδοτικό τμήμα, το οποίο είναι εξαιρετικά οργανωμένο και εποπτεύει με μεγάλη αυστηρότητα κάθε συναλλακτική μας συμπεριφορά 4. Ζητείται απαρέγκλιτα προκειμένου να δοθεί η οιοιδήποτε(συνήθως σπάνια και μικρή) πίστωση, η ασφάλεια πιστώσεων. Είθισται να μας δίνεται μια πίστωση μόνο όταν υπάρχει σχετική ασφάλιση Business Support Services 169 11 & 12/05/2012 5. Τηρείται με προσήλωση η έννοια της «εμπειρίας της συνεργασίας». Η σχέση εξελίσσεται αργά και με προσεκτικά βήματα. Μετά από σημαντικό διάστημα σχέσεων, υπάρχει το ενδεχόμενο να δοθεί κάποια πίστωση 6. Οι προμηθευτές του εξωτερικού επισκέπτονται πλέον και θέλουν να έχουν δική τους εικόνα για τον πελάτη τους στην Ελλάδα 7. Υπάρχουν διεθνή συστήματα πιστοληπτικής αξιολόγησης – καθώς και αντίστοιχα συστήματα «ΤΕΙΡΕΣΙΑ», όχι απολύτως ενημερωμένα ακόμη Business Support Services 170 11 & 12/05/2012 • Μετά την σε διάφορα «επίπεδα και επίθετα» χρεοκοπία της χώρας μας, η ήδη υπαρκτή δυσχέρεια στις πιστώσεις των προμηθευτών με τις ελληνικές επιχειρήσεις, γιγαντώθηκε. Όχι απλά πλέον δεν δίνεται πίστωση σε μια νέα σχέση, αλλά μηδενίστηκε ή μειώθηκε αν μη τι άλλο, η υπάρχουσα πίστωση που λάμβαναν οι έλληνες πελάτες. Σημαντικό μέρος του προβλήματος προέκυψε όταν οι ασφαλιστικές δεν ασφάλιζαν ουσιαστικά καμία ελληνική επιχείρηση, αφού η πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας μας, δεν θα επέτρεπε κάτι τέτοιο. Ενδεικτικό το γεγονός, ότι σημαντικές ασφαλιστικές αποχώρησαν από αυτό το αντικείμενο μόνο, είτε και αποχώρησαν πλήρως, από την χώρα(Εθνική Ασφαλιστική – Coface) Η όλη αυτή πραγματικότητα δημιουργεί την ανάγκη εναλλακτικών προϊόντων, όπως εγγυητικών επιστολών και πιστώσεων, για τις οποίες θα αναφερθούμε αποσπασματικά στο τέλος της ενότητας. Συμπερασματικά οι διεθνείς συναλλαγές και επιχειρηματικές δραστηριότητες, από την πλευρά του προμηθευτή, δημιουργούν εκ φύσεως μείωση της κυκλοφοριακή ταχύτητας προμηθευτών και προφανέστατα, δυσχέρεια ρευστότητας και ένα νέο μοντέλο επιχειρηματικής δράσης. Business Support Services 171 11 & 12/05/2012 Πελάτες Η διαδικασία με το εξωτερικό όταν πουλάς εκεί είναι τελείως διαφορετική με αδύνατα και δυνατά σημεία. Ασφαλώς λόγω του άγνωστου του περιβάλλοντος είναι περισσότερο δύσκολη η συλλογή πληροφοριών και η πιστοληπτική αξιολόγηση του πελάτη. Παράλληλα είναι εξαιρετικά δύσκολο να μπορέσεις να αντλήσεις μέρος του ποσού προκαταβολικά. Το προϊόν συνήθως στην καλύτερη περίπτωση πληρώνεται μετρητοίς με τα φορτωτικά έγγραφα. Αυτό από την στιγμή της παραγγελία μέχρι την εξόφληση μπορεί να διαρκέσει πενήντα ημέρες. Άρα δημιουργούν ένα κενό στην χρηματοδοτική πίστωση. Business Support Services 172 11 & 12/05/2012 Ως προς την κυκλοφοριακή ταχύτητα η εξόφληση, μπορεί αναλογικά με τα ελληνικά δεδομένα να είναι σχετικά σύντομη αλλά δεν δίνει ρευστοποιήσιμα καλύμματα και η μοναδική διέξοδος χρηματοδότησης είναι το λεγόμενο εξαγωγικό factoring. Παράλληλα η εξόφληση με τα φορτωτικά μπορεί να γίνει με δύο τρόπους είτε με επίδειξη φορτωτικών είτε με παραλαβή φορτωτικών. Επιδίωξη μας πρέπει να είναι η εξόφληση με επίδειξη φορτωτικών, αφού με μια απλή αποστολή με fax, κάνουμε ταχύτερη τη εξόφληση. Ως προς την διασφάλιση μας θα πρέπει ιδίως μέχρι να ενταχθούμε εμπορικά σε μια διεθνή αγορά να εξετάσουμε δυνατότητες κάλυψης μας, είτε με εγγυητική επιστολή, είτε με ασφάλεια πιστώσεων. Αυτό οδηγεί σε έναν νέο φαύλο Κύκλο, αφού όσες επιχειρήσεις συνήθως είναι εξαγωγικές κατανοούν σύντομα ότι η ελληνική αγορά είναι η καλύτερη σε επίπεδο περιθωρίων κέρδους οπότε όλες αυτές οι κινήσεις διασφάλισης δημιουργούν πρόβλημα στο κόστος και στο τελικό περιθώριο κέρδους. Business Support Services 173 11 & 12/05/2012 Τρόποι Διαχειριστικής Υποστήριξης, στην χρηματοδότηση πίστωσης στις διεθνείς συναλλαγές, πέραν της ασφάλειας πιστώσεων στην οποία έχουμε αναφερθεί αναλυτικά η ενέγγυος πίστωση : • Ενέγγυος πίστωση : Είναι μια τραπεζική διαδικασία με την οποία μια τράπεζα (Εκδότρια), ενεργώντας κατ’ εντολή και σύμφωνα με τις οδηγίες ενός πελάτη(Εντολέα), η για λογαριασμό της : 1. Αναλαμβάνει την υποχρέωση να διενεργήσει πληρωμή σε κάποιον τρίτο ή να πληρώσει συναλλαγματικές που εκδίδονται από τον Δικαιούχο 2. Εξουσιοδοτεί μια άλλη Τράπεζα να διενεργήσει μια τέτοια πληρωμή ή να αποδεχθεί και να πληρώσει τέτοιες συναλλαγματικές 3. Εξουσιοδοτεί μια άλλη Τράπεζα, να διαπραγματευτεί έναντι παραλαβής καθορισμένων εγγράφων και με την προϋπόθεση ότι έχουν τηρηθεί όλοι οι όροι και οι προϋποθέσεις της πίστωσης Άρα πρόκειται για ένα γόνιμο εργαλείο, διασφάλισης διεθνών πιστώσεων Business Support Services 174 11 & 12/05/2012 Ειδικά θέματα διεθνούς χρηματοδότησης Χρηματοδοτήσεις από τα πιστωτικά ιδρύματα Διάλειμμα όταν θελήσετε Business Support Services 175 11 & 12/05/2012 Bretton Woods • Ίδρυση Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (1947 άρχισε τη λειτουργία) • Ίδρυση Διεθνής Τράπεζας για την Ανασυγκρότηση και ανάπτυξη • Σταθερή ισοτιμία του νομίσματός των κρατών προς το χρυσό ή προς το δολάριο. Η επιτρεπτή διακύμανση στα πλαίσια του ΔΝΤ ήταν ίση με ±1%. Business Support Services 176 11 & 12/05/2012 Bretton Woods • Τα κράτη μέλη του ΔΝΤ έπρεπε να συγκροτήσουν τη μερίδα τους η οποία ορίζεται: 1. 2% του εθνικού εισοδήματος 2. 5% των διαθεσίμων σε χρυσόν και δολάρια 3. 10% της μεγαλύτερης διακύμανσης των ετησίων εξαγωγών μεταξύ 1934 και 1938 4. 10% της μέσης τιμής των ετησίων εισαγωγών κατά την ίδια περίοδο. Το ¼ της μερίδας θα κατατίθεται σε χρυσό και το υπόλοιπο σε εθνικό νόμισμα, σαν αποθεματικό ασφαλείας και σε περίπτωση ανάγκης θα μπορούσε η χώρα να τραβήξει από το ΔΝΤ ένα ποσό δανείου (επιτόκιο 1,5%) το οποίο να μην υπερβαίνει το 125% της εθνικής μερίδας, ούτε το 25% ως ετήσια δόση δανείου και εχορηγείτο για 3-5 έτη. Business Support Services 177 11 & 12/05/2012 Η εγκατάλειψη της μετατρεψιμότητας του δολαρίου • 1971: Άρση μετατρεψιμότητας σε χρυσό του δολαρίου • Κερδοσκοπικές τάσεις στην Ευρώπη, δημιουργία από Γαλλία και Βέλγιο δύο αγορών συναλλάγματος, την επίσημη (εμπορική) με επιδίωξη να μη μεταβληθεί η ισοτιμία του νομίσματος έναντι του δολαρίου, ώστε να μη περιοριστούν οι εξαγωγές, και τη χρηματιστηριακή, η οποία αφορούσε κινήσεις κεφαλαίων χωρίς επίπτωση στις εξαγωγές και με ελεύθερη ισοτιμία • Οι άλλες χώρες άφησαν μεν ελεύθερη την ισοτιμία, αλλά αγόραζαν και δολάρια για να μην υπάρξει απότομη μεταβολή. Business Support Services 178 11 & 12/05/2012 Η απονομισματοποίηση του χρυσού • 1976: Η επίσημη τιμή του χρυσού καταργήθηκε, καθώς και η χρησιμοποίηση του στις σχέσεις μεταξύ ΔΝΤ και κρατών. • Η κατεχόμενη από το ΔΝΤ ποσότητα του χρυσού απεφασίσθη να επιστραφεί στα κράτη κατά το 1/6 και ίση ποσότητα να πωληθεί, ώστε να συγκροτηθεί ένα κεφάλαιο ενισχύσεως των πτωχών. Business Support Services 179 11 & 12/05/2012 Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (FUTURES) • Τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (ΣΜΕ) ανήκουν στην οικογένεια των παράγωγων χρηματοοικονομικών προϊόντων και εισήχθησαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στο Χρηματιστήριο Παραγώγων στις 27 Αυγούστου 1999 με υποκείμενο εργαλείο (underlying instrument) τον FTSE-20. Τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα είναι συμβάσεις μεταξύ δύο μερών, η αξία των οποίων εξαρτάται από την αξία μιας υποκείμενης κινητής αξίας(μετοχές, συνάλλαγμα, εμπόρευμα) ή ενός δείκτη μετοχών(π.χ. FTSE 20, FTSE 40). • Τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης(ΣΜΕ) είναι απρόσωπες συμφωνίες μεταξύ δύο συμβαλλομένων για αγορά ή πώληση μιας συγκεκριμένης ποσότητας ενός υποκείμενου τίτλου(underlying instrument) σε συγκεκριμένη μελλοντική ημερομηνία(maturity) και σε προκαθορισμένη τιμή(delivery price) που έχει συμφωνηθεί κατά την αγοραπωλησία. Οι κυριότερες κατηγορίες Συμβολαίων Μελλοντικής Εκπλήρωσης ανάλογα με την θέση του υποκείμενου τίτλου είναι: 1. Bonds Futures(ΣΜΕ με υποκείμενο τίτλο τα ομόλογα). 2. Currency Futures(ΣΜΕ με υποκείμενο τίτλο μια συναλλαγματική ισοτιμία). 3. Index Futures / Interest Rate Futures(ΣΜΕ με υποκείμενο τίτλο ένα χρηματιστηριακό ή χρηματοοικονομικό δείκτη). 4. Commodity Futures(ΣΜΕ με υποκείμενο τίτλο ένα εμπορεύσιμο αγαθό). Business Support Services 180 11 & 12/05/2012 Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (FUTURES) • Ένα Συμβόλαιο Μελλοντικής Εκπλήρωσης όπως προαναφέρθηκε, μπορεί να αγοραστεί και να πωληθεί, άρα υπάρχει η θέση αγοράς και η θέση πώλησης. Ο αγοραστής του υποκείμενου τίτλου λαμβάνει τη θέση long position και αναμένει άνοδο της τιμής του υποκείμενου τίτλου ή προϊόντος ενώ ο πωλητής λαμβάνει τη θέση short position, δηλαδή αναμένει την μείωση της τιμής του υποκείμενου τίτλου ή του προϊόντος. Η διαφορά στην τιμή πώλησης και στη τιμή αγοράς αποτελεί το κέρδος ή η ζημιά του επενδυτή. Ο αγοραστής (Long Futures) έχει περιορισμένη ζημία και απεριόριστο κέρδος ενώ ο πωλητής (Short Futures) περιορισμένο κέρδος και απεριόριστη ζημία. Πιο συγκεκριμένα ο αγοραστής, αν η τιμή αγοράς του ΣΜΕ είναι μικρότερη από την τρέχουσα τιμή μπορεί να εισπράξει κέρδος ίσο με τη διαφορά. Όσο πιο μικρή είναι η τιμή που αγοράζει και όσο πιο μεγάλη η τιμή που έχει ο υποκείμενος τίτλος στην τρέχουσα αγορά τόσο μεγαλύτερο κέρδος έχει. Τα κέρδη και ζημίες αντιπροσωπεύουν ένα παίγνιο μηδενικού αθροίσματος (zero sum game), που σημαίνει ότι, για κάθε ευρώ που κερδίζει ο ένας των αντισυμβαλλόμενων, ο άλλος πρέπει να το χάσει. Ο επενδυτής ενός ΣΜΕ μπορεί να το αφήσει να εκπνεύσει άρα αν έχει θέση αγοράς υποχρεούται να αγοράσει το υποκείμενο προϊόν ενώ αν έχει θέση πώλησης θα πρέπει να το πουλήσει σε συγκεκριμένη τιμή συγκεκριμένη ποσότητα ή μπορεί να επιλέξει να κλείσει τη θέση του. Το κλείσιμο μιας θέσης σε ΣΜΕ γίνεται απλώς αναλαμβάνοντας μια αντίθετη θέση στο ίδιο συμβόλαιο. Business Support Services 181 11 & 12/05/2012 Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης (FUTURES) • Τα Συμβόλαια Μελλοντικής εκπλήρωσης χρησιμοποιούνται για την προστασία του χαρτοφυλακίου από το ενδεχόμενο πτώσης των τιμών, αλλά και ως βραχυχρόνια εργαλεία για την λήψη μοχλευμένης θέσης στην αγορά. Πιο αναλυτικά χρησιμοποιούνται ως: 1. Μέσο κερδοσκοπίας, 2. Μέσο αντιστάθμισης κινδύνου για την προστασία του χαρτοφυλακίου από τις απρόβλεπτες κινήσεις της αγοράς(Hedging).Είναι η διαδικασία εξάλειψης ή ελαχιστοποίησης του κινδύνου μιας επένδυσης, μέσω της εκτέλεσης μιας αντίθετης επενδυτικής πράξης. Η διαδικασία αυτή διευκολύνεται με το άνοιγμα μιας αντίθετης θέσης με τα κατάλληλα χρηματοοικονομικά προϊόντα (όπως είναι τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης σε μετοχές και τα Συμβόλαια Μελλοντικής Εκπλήρωσης σε δείκτες). 3. Μέσο συναλλαγής(Trading) 4. Μέσο για διενέργεια Arbitrage. Είναι η διενέργεια αγοράς αγαθών (καθώς και ξένου συναλλάγματος, τίτλου, χρυσού) σε χαμηλές τιμές και η ταυτόχρονη μεταπώλησή τους σε άλλη αγορά, όπου τα αγαθά αυτά έχουν υψηλότερες τιμές, ώστε να επωφεληθεί ο έμπορος από τη διαφορά Business Support Services 182 11 & 12/05/2012 Συμβάσεις Ανταλλαγής (Swaps) • Οι Συμβάσεις Ανταλλαγής ή αλλιώς Swaps αποτελούν παράγωγα προϊόντα. Τα χρηματοοικονομικά παράγωγα προϊόντα αποτελούν χρηματοοικονομικά εργαλεία που βασίζονται σε άλλα χρηματοοικονομικά προϊόντα, και η αξία τους προσδιορίζεται κατά έμμεσο τρόπο από την τιμή ενός άλλου υποκείμενου μέσου. Υποκείμενα μέσα θεωρούνται οι μετοχές, τα ομόλογα, τα επιτόκια, οι χρηματιστηριακοί δείκτες αλλά και φυσικά προϊόντα, μεταλλεύματα, συνάλλαγμα κ.α. Τα παράγωγα διαχωρίζονται ανάλογα με το αν διαπραγματεύονται ή όχι σε οργανωμένες αγορές. Υπάρχουν παράγωγα τα οποία δεν διαπραγματεύονται στις οργανωμένες αγορές και ονομάζονται Over-the-Counter. Τέτοια παράγωγα προϊόντα είναι και τα swaps ή Συμβάσεις Ανταλλαγής. Στις οργανωμένες αγορές παραγώγων υπάρχουν αυστηροί κανόνες τους οποίους οι επενδυτές πρέπει να υπακούουν. Τα παράγωγα προϊόντα χρησιμοποιούνται κυρίως για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι η προστασία έναντι των οικονομικών κινδύνων ενώ ο δεύτερος είναι η επίτευξη κέρδους μέσω των μεταβολών στις τιμές των υποκείμενων μέσω δηλαδή των εμπορευμάτων, των αξιών, των επιτοκίων, των οικονομικών δεικτών κ.λ.π. Business Support Services 183 11 & 12/05/2012 Συμβάσεις Ανταλλαγής (Swaps) • Swαp ή Σύμβαση Ανταλλαγής αποτελεί μια συμφωνία μεταξύ δύο συμβαλλομένων για ανταλλαγή μελλοντικών χρηματοροών (legs) με τρόπο που έχουν προκαθορίσει μεταξύ τους. Τα χρηματικά ποσά που ανταλλάσσονται μπορεί να αναφέρονται σε διαφορετικά νομίσματα και σταθερά ποσά. Αλλιώς μπορεί ένα σταθερό ποσό να ανταλλάσσεται με ένα μεταβαλλόμενο, αβέβαιο ποσό ή το ποσό πληρωμής στο ένα νόμισμα να είναι σταθερό ενώ στο άλλο μεταβαλλόμενο. Υπάρχουν 4 διαφορετικές κατηγορίες swap οι οποίες είναι οι εξής: 1. Συμβάσεις Ανταλλαγής Επιτοκίων (interest rates swap) 2. Συμβάσεις Ανταλλαγής Νομισμάτων (currency swap) 3. Συμβάσεις Ανταλλαγής Εμπορευμάτων (commodities swap) 4. Συμβάσεις Ανταλλαγής Μετοχών (equity swap) Business Support Services 184 11 & 12/05/2012 Συμβάσεις Ανταλλαγής (Swaps) • Οι σημαντικότεροι κίνδυνοι τους οποίος αναλαμβάνουν οι επενδυτές σε τέτοιες συμβάσεις είναι ο Κίνδυνος Υποκείμενου Μέσου, δηλαδή ο κίνδυνος που προέρχεται από τις μεταβολές στην αξία του υποκείμενου μέσου, ο Πιστωτικός Κίνδυνος Αντισυμβαλλομένου, δηλαδή ο κίνδυνος που προέρχεται από τη μη εκπλήρωση από τον αντισυμβαλλόμενο των συμβατικών υποχρεώσεών του και ο Κίνδυνος Διακανονισμού, δηλαδή ο κίνδυνος να μην είναι εγκαίρως δυνατή η εκκαθάριση των προγραμματισμένων συναλλαγών. Η ανασφάλεια που δημιουργεί ο πιστωτικός κίνδυνος, έγινε προσπάθεια να αντιμετωπιστεί με την διαμεσολάβηση πιστωτικών ιδρυμάτων στις Συμβάσεις Ανταλλαγής. Η πιο απλή Σύμβαση ανταλλαγής είναι το Plain Vanilla Interest Rate Swap, όπου ανταλλάσσονται ποσά που καθορίζονται από ένα σταθερό επιτόκιο (swap coupon). και από ένα κυμαινόμενο επιτόκιο επί κάποιου ονομαστικού κεφαλαίου (notional). Business Support Services 185 11 & 12/05/2012 ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΟΥ FACTORING Ανάλογα με την εντοπιότητα των απαιτήσεων, το factoring διακρίνεται σε: a. ΕΓΧΩΡΙΟ FACTORING: το οποίο και καλύπτει τις ανάγκες της επιχείρησης για τις πωλήσεις της στην εγχώρια αγορά. b. ΔΙΕΘΝΕΣ FACTORING: το οποίο αφορά στις ανάγκες της επιχείρησης από τις συναλλαγές της στη Διεθνή αγορά. Επιπλέον, το Διεθνές factoring διακρίνεται σε: i. Εξαγωγικό Factoring, το οποίο απευθύνεται σε εξαγωγικές επιχειρήσεις οι οποίες πωλούν στους αλλοδαπούς οφειλέτες τους με όρους ανοιχτής πίστωσης (Open account). ii. Εισαγωγικό Factoring, το οποίο απευθύνεται σε εισαγωγικές επιχειρήσεις, οι οποίες αγοράζουν από τους αλλοδαπούς προμηθευτές τους με όρους ανοιχτής πίστωσης. Επιπροσθέτως, ανάλογα με την ανάληψη του πιστωτικού κινδύνου (credit risk) από τον factor, το factoring διακρίνεται σε: a. Factoring χωρίς δικαίωμα αναγωγής (without recourse), όπου ο Factor αναλαμβάνει την κάλυψη του πιστωτικού κινδύνου έναντι της οικονομικής αδυναμίας του οφειλέτη να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του. b. Factoring με δικαίωμα αναγωγής (with recourse), όπου ο πιστωτικός κίνδυνος έναντι της οικονομικής αδυναμίας του οφειλέτη να αποπληρώσει τις υποχρεώσεις του, παραμένει στον προμηθευτή. Business Support Services 186 11 & 12/05/2012 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ FACTORING Τα κυριότερα πλεονεκτήματα για τις επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες Factoring είναι τα ακόλουθα: i. Η συνεχής αξιολόγηση από τον πράκτορα της πιστοληπτικής ικανότητας των υφιστάμενων και νέων αγοραστών, εξυγιαίνει το πελατολόγιο της επιχείρησης και δημιουργεί συνθήκες υγιούς εισπραξιμότητας των απαιτήσεων. Έτσι η επιχείρηση αναπροσαρμόζει έγκαιρα την πιστωτική της πολιτική και συγκεντρώνεται απερίσπαστη στην ανάπτυξη των εργασιών της. ii. Η ανάληψη από τον πράκτορα της είσπραξης των τιμολογίων, βελτιώνει συνήθως τη συμπεριφορά των οφειλετών σε ότι αφορά την εξόφληση των υποχρεώσεών τους, με αποτέλεσμα την έγκαιρη ρευστοποίηση των εισπρακτέων απαιτήσεων του προμηθευτή. iii. Η ανάθεση της διαχείρισης και λογιστικής παρακολούθησης των εμπορικών απαιτήσεων στον πράκτορα, μειώνει σημαντικά τα λειτουργικά κόστη της συνεργαζόμενης επιχείρησης. Business Support Services 187 11 & 12/05/2012 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ FACTORING iv. Η χρηματοδότηση της επιχείρησης από τον factora στηρίζεται στο αξιολογημένο πελατολόγιό της κι έτσι δεν απαιτείται παροχή πρόσθετων ασφαλειών. Επιπλέον συνδέεται απόλυτα με τον κύκλο εργασιών της και μπορεί να αυξάνεται ανάλογα με αυτόν, κάτι που εξασφαλίζει συνεχή ρευστότητα, η οποία αποτελεί ισχυρό διαπραγματευτικό «χαρτί» για επίτευξη ευνοϊκών συμφωνιών με τους προμηθευτές της. v. Η ανάληψη του πιστωτικού κινδύνου από την εταιρία factoring, διασφαλίζει την πληρωμή των τιμολογίων και την αποφυγή επισφαλειών, γεγονός που διευκολύνει τον οικονομικό σχεδιασμό της επιχείρησης, εγγυάται την ανάπτυξή της, ενώ παράλληλα βελτιώνει την εικόνα του ισολογισμού της και την πιστοληπτική ικανότητά της, δεδομένου ότι η λαμβανομένη προκαταβολή έναντι της αξίας των τιμολογίων δεν εμφανίζεται στις υποχρεώσεις της. Γενικότερα η χρήση των υπηρεσιών factoring, δίνει τη δυνατότητα στην επιχείρηση να εκλογικεύσει την οργανωτική και λειτουργική δομή της, να περιορίζει το κόστος της, να βελτιώνει την ανταγωνιστικότητά της και να επικεντρώνει την προσοχή και δράση της στη συνεχή ανάπτυξή της. Business Support Services 188 11 & 12/05/2012 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΟΥ FACTORING iv. Η χρηματοδότηση της επιχείρησης από τον factor στηρίζεται στο αξιολογημένο πελατολόγιό της κι έτσι δεν απαιτείται παροχή πρόσθετων ασφαλειών. Επιπλέον συνδέεται απόλυτα με τον κύκλο εργασιών της και μπορεί να αυξάνεται ανάλογα με αυτόν, κάτι που εξασφαλίζει συνεχή ρευστότητα, η οποία αποτελεί ισχυρό διαπραγματευτικό «χαρτί» για επίτευξη ευνοϊκών συμφωνιών με τους προμηθευτές της. v. Η ανάληψη του πιστωτικού κινδύνου από την εταιρία factoring διασφαλίζει την πληρωμή των τιμολογίων και την αποφυγή επισφαλειών, γεγονός που διευκολύνει τον οικονομικό σχεδιασμό της επιχείρησης, εγγυάται την ανάπτυξή της, ενώ παράλληλα βελτιώνει την εικόνα του ισολογισμού της και την πιστοληπτική ικανότητά της, δεδομένου ότι η λαμβανομένη προκαταβολή έναντι της αξίας των τιμολογίων δεν εμφανίζεται στις υποχρεώσεις της. Γενικότερα η χρήση των υπηρεσιών factoring δίνει τη δυνατότητα στην επιχείρηση να εκλογικεύσει την οργανωτική και λειτουργική δομή της, να περιορίζει το κόστος της, να βελτιώνει την ανταγωνιστικότητά της και να επικεντρώνει την προσοχή και δράση της στη συνεχή ανάπτυξή της. Business Support Services 189 11 & 12/05/2012 ΔΙΕΘΝΕΣ FACTORING • Εξαγωγικό factoring: Καλύπτει ανάγκες της επιχείρησης στη διεθνή αγορά. Οι υπηρεσίες που παρέχονται στο εξαγωγικό factoring είναι αντίστοιχες με αυτές του εγχώριου factoring, με τη διαφορά ωστόσο ότι η εταιρεία factoring αναλαμβάνει την εκπλήρωση των απαιτήσεων της επιχείρησης έναντι των αγοραστών-εισαγωγέων χωρίς να επιτρέπει την επιστροφή ανείσπρακτων τιμολογίων προς την επιχείρηση. Έτσι, ο πιστωτικός κίνδυνος αναλαμβάνεται από την εταιρεία factoring. Τα οφέλη που μπορεί να έχει μία επιχείρηση είναι ότι η επιχείρηση απαλλάσσεται από τη διαδικασία αξιολόγησης των αγοραστών-εισαγωγέων, κάτι που αναλαμβάνει εξ’ ολοκλήρου η εταιρεία factoring, ενώ και οι παραδοσιακές εξαγωγικές διαδικασίες αντικαθίστανται με τον έλεγχο των εξαγωγών μέσω ανοιχτού λογαριασμού, γεγονός που βελτιώνει την ανταγωνιστική θέση της εξαγωγικής επιχείρησης στην αγορά. • Εισαγωγικό factoring: Καλύπτει ανάγκες της επιχείρησης στη διεθνή αγορά. Η εισαγωγική επιχείρηση απαλλάσσεται από τις παραδοσιακές διαδικασίες εισαγωγών και αγοράζει προθεσμιακά με ανοιχτό λογαριασμό, γεγονός που βελτιώνει την ανταγωνιστικότητά της στην αγορά. Γενικότερα η χρήση των υπηρεσιών factoring δίνει τη δυνατότητα στην επιχείρηση να εκλογικεύσει την οργανωτική και λειτουργική δομή της, να περιορίζει το κόστος της, να βελτιώνει την ανταγωνιστικότητά της και να επικεντρώνει την προσοχή και δράση της στη συνεχή ανάπτυξή της. Business Support Services 190 11 & 12/05/2012 ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ FACTORING Ενδεικτικός Τρόπος λειτουργίας υπηρεσίας Στάδιο 1: Η επιχείρησή κοινοποιεί τον κατάλογο των επί πιστώσει οφειλετών εξωτερικού στην εταίρεία Factors, η οποία με τη βοήθεια των συνεργατών της στο εξωτερικό αξιολογεί τους πελάτες σας και καθορίζει το ασφαλιζόμενο πιστωτικό όριο ανά πελάτη. Στάδιο 2: Η επιχείρησή αποστέλλει τα πρωτότυπα τιμολόγια στους οφειλέτες της, τα οποία έχουν σφραγισθεί με την απαιτούμενη αναγγελία της εκχώρησής τους στο συγκεκριμένο πράκτορα του εξωτερικού με τον οποίο επέλεξε η Factors να συνεργαστεί. Στάδιο 3: Η επιχείρησή αποστέλλει αντίγραφα των τιμολογίων, των φορτωτικών και άλλων σχετικών εγγράφων, στην Factors, η οποία μεταβιβάζει με ηλεκτρονικό τρόπο αυτά τα στοιχεία στους συνεργάτες της στο εξωτερικό. Business Support Services 191 11 & 12/05/2012 ΕΞΑΓΩΓΙΚΟ FACTORING Τρόπος λειτουργίας υπηρεσίας Στάδιο 4: Η Factors προεξοφλεί τα τιμολόγια βάσει της συμφωνίας με την επιχείρησή σας, με πίστωση του όψεως λογαριασμού σας στην συνεργαζόμενη με τη Factors Τράπεζα . Στάδιο 5: Η διαχείριση και είσπραξη των απαιτήσεων γίνεται από τον ανταποκριτή πράκτορα στο εξωτερικό. Οι συνεργάτες της Factors στο εξωτερικό εκδίδουν μηνιαίες καταστάσεις λογαριασμού και επιστολές υπενθύμισης βάσει των οποίων οι οφειλέτες καλούνται να πληρώσουν. Στάδιο 6: Αμέσως μετά την είσπραξη των οφειλών, οι πράκτορες του εξωτερικού εμβάζουν τα ποσά στο λογαριασμό της Factors την οποία και ενημερώνουν μέσω του δικτύου της . Στάδιο 7: Αμέσως μετά τη λήψη του εμβάσματος, η Factors ενημερώνει το καθολικό οφειλετών και θέτει στη διάθεση της επιχείρησής σας το μη προεξοφληθέν ποσοστό των τιμολογίων που εισπράχθηκαν. Business Support Services 192 11 & 12/05/2012 Kερδοσκοπικό Aμοιβαίο Kεφάλαιο (Hedge fund) • Επενδύσεις που γίνονται σε ίδια κεφάλαια εταιριών που αντιμετωπίζουν έντονη οικονομική δυσχέρεια. Αρχικά ο όρος αναφερόταν σε οργανισμούς (επενδύσεων, κτλ) που προσπαθούσαν να αποτρέψουν πιθανούς κινδύνους διενεργώντας αντίστροφες πράξεις. Τα κερδοσκοπικά αμοιβαία κεφάλαια χρησιμοποιούν πληθώρα χρηματοοικονομικών εργαλείων με σκοπό την μείωση του επενδυτικού ρίσκου, την αύξηση των αποδόσεων και την ελαχιστοποίηση της συσχέτισης με τις αγορές των μετοχών και των ομολόγων. Τα περισσότερα από αυτά είναι ευέλικτα στις επενδυτικές τους επιλογές (μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις ανοιχτές πωλήσεις , τη μόχλευση , παράγωγα προιόντα όπως δικαιώματα πώλησης (puts), δικαιώματα αγοράς (calls), συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) κτλ Business Support Services 193 11 & 12/05/2012 Fund of Funds • Αυτά είναι ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια τα οποία επενδύονται σε άλλα επενδυτικά κεφάλαια με σκοπό να παρέχουν στους επενδυτές ένα προίόν χαμηλότερου ρίσκου. Οι επενδύσεις FοF έφτασαν το 14% των συνολικών επενδύσεων σε ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια το 2006, όπου σύμφωνα με την εταιρία Preqin(Private Equity Intelligence) υπήρξε η εξής κατάταξη σε εταιρείες διαχείρισης επενδύσεων FoF τότε Business Support Services 194 11 & 12/05/2012 Επενδύσεις στα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια • Αν και τα κεφάλαια σε επενδύσεις στα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια αρχικά προέρχονταν μόνο από ατομικούς επενδυτές ή επιχειρήσεις (κυρίως τη δεκαετία του 70), κατέληξε να γίνει στοιχείο του ενεργητικού στο οποίο ξεκίνησαν να επενδύουν και θεσμικοί επενδυτές με την ελπίδα να επιτύχουν απόδοση κινδύνου που υπερέβαλλαν έναντι των αποδόσεων που επιτυγχάνονταν στις δημόσιες αγορές ιδίων κεφαλαίων. Τη δεκαετία του 80 οι ασφαλιστικές αποτελούσαν το μεγαλύτερο όγκο επενδυτών σε ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια. Αργότερα δημόσια συνταξιοδοτικά ταμεία, πανεπιστημιακά ταμεία και ταμεία επιχορήγησης δωρεών αποτέλεσαν σημαντικές πηγές κεφαλαίου. • Από τους περισσότερους θεσμικούς επενδυτές οι επενδύσεις σε ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια στο πλαίσιο μιας ευρύτερης κατανομής περιουσιακών στοιχείων, στην οποία περιλαμβάνονται και άλλοι τρόποι επένδυσης, όπως παραδοσιακοί τρόποι (ομόλογα/ μετοχές) ή εναλλακτικοί (ακίνητα, εμπορεύματα, αμοιβαία κεφάλαια υψηλού κινδύνου) Business Support Services 195 11 & 12/05/2012 Επενδύσεις στα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια • Όμως πολλοί από τους θεσμικούς επενδυτές δεν πραγματοποιούν άμεσα επενδύσεις σε ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια αλλά έμμεσα μέσω επιχειρηματικών συμμετοχών. Κάποιοι επενδυτές αναπτύσσουν ένα διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο επιχειρηματικών συμμετοχών ενώ άλλοι επενδύουν μέσω της στρατηγικής επένδυσης «fund of founds η FOF», μιας στρατηγικής που ο επενδυτής κατέχει το χαρτοφυλάκιο άλλων επενδυτικών κεφαλαίων αντί να επενδύει άμεσα μέσω μετοχών ή ομολόγων η γενικότερα άλλων χρεογράφων. Έτσι μέσω της στρατηγικής FOF κατασκευάζεται ένα πολύ πιο διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο από ότι θα μπορούσε να κατασκευάσει ένας απλός επενδυτής. Business Support Services 196 11 & 12/05/2012 Επενδύσεις στα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια • Οι Αποδόσεις σε επενδύσεις στα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια προκύπτουν από τον συνδυασμό ενός οι περισσοτέρων από τους εξής παράγοντες: 1. δυνατότητα αποπληρωμής χρέους ή συσσώρευση μετρητών μέσω των ταμειακών ροών από τις δραστηριότητες της επιχείρησης στην οποία γίνεται η επένδυση. 2. λειτουργικές βελτιώσεις που αυξάνουν τα κέρδη κατά τη διάρκεια ζωής της επένδυσης και πολλαπλή επέκταση της επιχείρησης στην οποία γίνεται η επένδυση 3. πώληση της επιχείρησης για ένα υψηλότερο πολλαπλάσιο χρημάτων από ό, τι αρχικά είχε καταβληθεί. Business Support Services 197 11 & 12/05/2012 Επενδύσεις στα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια • Τέλος βασικό χαρακτηριστικό αυτών των επενδύσεων για τους θεσμικούς επενδυτές σε μια εταιρίας , είναι ότι συνήθως πραγματοποιούνται μετά από κάποιο χρονικό διάστημα το οποίο διαφοροποιείται ανάλογα με τον τρόπο επένδυσης, όπως: 1. προσφορά νέων χρεογράφων με δημόσια εγγραφή (IPO) από την εταιρίας, όπου και παρέχεται μια μερική άμεση ρευστοποίηση των χρεογράφων στον οικονομικό χορηγό καθώς και άνοιγμα σε δημόσια αγορά στην οποία μπορούν να πωληθούν αργότερα και άλλες μετοχές. 2. Συγχώνευση ή εξαγορά της εταιρίας από μια άλλη εταιρία έναντι μετοχών η μετρητών. 3. Ανακεφαλαιοποίηση, στην οποία οι θεσμικοί επενδυτές αλλά και οι μέτοχοι (στην συγκεκριμένη περίπτωση ο οικονομικός χορηγός) παίρνουν μετρητά είτε από την ταμειακή ροή που παράγεται από την εταιρεία ή μέσω της αύξησης του χρέους ή άλλους τίτλους για τη χρηματοδότηση της διανομής των μετρητών. Business Support Services 198 11 & 12/05/2012 Χρηματοδότηση Κεφαλαίου Κίνησης Πρόκειται για τις λεγόμενες χρηματοδοτήσεις σε Ανοικτό Αλληλόχρεο Λογαριασμό. Η χρηματοδότηση αυτή έχει ως στόχο την κάλυψη του κενού ανάμεσα στις εκροές και τις εισροές της επιχείρησης και εκ φύσεως είναι ανακυκλούμενη. Στην πράξη τώρα με την κρίση επανέρχεται η έννοια της ανακύκλωσης η οποία είναι και εύλογη σε αυτή τη μορφή του δανεισμού. Η μη ανακύκλωση ήταν μια στρέβλωση του δανείου αφού χαλάρωνε την διαδικασία λειτουργίας του οικονομικού τμήματος των επιχειρήσεων και λάμβανε χαρακτηριστικά μακροπρόθεσμου δανεισμού. Κανονικά το μέγιστο αυτού του δανεισμού είναι το κενό ανάμεσα στις πιστώσεις που λαμβάνουμε έναντι αυτών που δίνουμε, με αναλογία ταχυτήτων + προσθήκη άμεσων λειτουργικών σε κάποιες περιπτώσεις. Business Support Services 199 11 & 12/05/2012 Το δάνειο αυτό μπορεί να έχει ως καλύμματα : • Μόνο τις προσωπικές εγγυήσεις των φορέων. Η προσωπική εγγύηση έχει ως νόημα την αύξηση της ασφάλειας για την τράπεζα, αφού ο φορέας είναι αυτός που διευθύνει τη εταιρεία. Αν αλλάξει ο φορέας, πιθανόν ο πιστωτικός οργανισμός να μην επιθυμεί την χρηματοδότηση. Παράλληλα αν υπάρχει η προσωπική εγγύηση ο φορέας δεσμεύεται με το σύνολο της περιουσίας του. • Παράλληλα με τις προσωπικές εγγυήσεις, ενεχυρίαση τιμολογίων. Πρόκειται για το factoring, με τις διάφορες μορφές του που αναλύσαμε ανωτέρω. Συνήθως εκεί εντάσσεται ο λογαριασμός 30(Πελάτες). • Παράλληλα με τις προσωπικές εγγυήσεις, ενεχυρίαση επιταγών. Η εταιρεία προσκομίζει πινάκιο επιταγών. Η τράπεζα ανάλογα με την έγκριση μετατρέπει μέρος αυτών(από 60% έως 100%), σε μετρητά. Με την πληρωμή αυτών επιστρέφει αφού κρατήσει έξοδα και τόκους το περίσσευμα στην εταιρία. Η χρηματοδότηση όλων των μορφών καλυμμάτων, γίνεται για λόγους πιστοληπτικής διασφάλισης με διασπορά(συνήθως 10% ανά πελάτη) Business Support Services 200 11 & 12/05/2012 • Παράλληλα με τις προσωπικές εγγυήσεις, ενεχυρίαση γραμματίων. Η εταιρεία προσκομίζει πινάκιο γραμματίων. Η τράπεζα ανάλογα με την έγκριση μετατρέπει μέρος αυτών(από 60% έως 100%), σε μετρητά. Με την πληρωμή αυτών επιστρέφει αφού κρατήσει έξοδα και τόκους το περίσσευμα στην εταιρία. Η χρηματοδότηση όλων των μορφών καλυμμάτων, γίνεται για λόγους πιστοληπτικής διασφάλισης με διασπορά(συνήθως 10% ανά πελάτη). Συνήθως αποφεύγεται αυτή η μορφή χρηματοδότησης από τα πιστωτικά ιδρύματα πλέον. Πότε μια εταιρεία μπορεί να δικαιολογήσει ένα αίτημα για ακάλυπτο όριο; • Όταν οι πελάτες του έχουν τόσο μεγάλο μέγεθος, που δεν δίνουν καλύμματα, ενώ δεν αποδέχονται και την χρηματοδότηση factoring • Όταν υπάρχουν λειτουργικά τρέχοντα έξοδα, τα οποία δεν μπορεί να καλύψει με άλλο τρόπο Business Support Services 201 11 & 12/05/2012 • Παράλληλα με τις προσωπικές εγγυήσεις, προσημείωση επί ακινήτου. Επί της ουσίας, δεν δικαιολογείται μια τέτοια κίνηση, παρά μόνο αν έτσι επιτυγχάνεται χαμηλότερο κόστος. Τούτο καθότι το ένα αφορά μακροπρόθεσμο και μη άμεσα ρευστοποιήσιμο στοιχείο ενώ το δάνειο είναι άμεσα απαιτητό. Άρα μια εταιρεία παρότι δίνει εξασφάλιση έχει σημαντικό κίνδυνο. Χρηματοδότηση παγίων επενδύσεων Αφορά χρηματοδοτήσεις, για διάστημα άνω του ενός έτους. Οι καταβολές που θα γίνουν στην αμέσως επόμενη χρήση, εντάσσονται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Μορφές : • Τοκοχρεολυτικό : Η εταιρεία καταβάλει τόκους και κεφάλαιο ανά τακτή περίοδο(μήνας, τρίμηνο, εξάμηνο). Η αναλογία τόκων, κεφαλαίου λειτουργεί αντίστροφα. Business Support Services 202 11 & 12/05/2012 • Χρεολυτικό : Η εταιρεία καταβάλει διακριτά κεφάλαιο, ισόποσα στο χρόνο και τόκους ανά τακτή περίοδο(μήνας, τρίμηνο, εξάμηνο) • Ομολογιακό : Η εταιρεία εκδίδει ομολογίες συγκεκριμένης αποπληρωμής σε τακτά διαστήματα. Το μειονέκτημα του ομολογιακού είναι ότι επιφέρει πιο άμεσα συνέπειες καταγγελίας, διότι οι ομολογίες αυτές χρησιμοποιούνται από τον δανειστή για ανάλογη χρηματοδότηση Πιστοληπτικά τα μακροπρόθεσμα δάνεια έχουν να κάνουν με χρηματοδότηση παγίων αφού συνάδουν με αυτή τη δομή. Πιστοληπτικά όμως έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αφού : 1. Έχουν να κάνουν με ένα μεγάλο χρονικό διάστημα όπου στις επιχειρήσεις μπορούν να επέλθουν σημαντικές μεταβολές, απρόβλεπτες στον παρόντα χρόνο 2. Η εξασφάλιση δεν είναι πάντοτε άμεσα ρευστοποιήσιμο και απαιτεί και χρονικές καθυστερήσεις στην καταγγελία του και μέχρι την ρευστοποίηση του Business Support Services 203 11 & 12/05/2012 • Τοκοπληρωμής : Η εταιρεία καταβάλει μόνο τόκους σε τακτά διαστήματα και πληρώνει ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο δημιουργίας κεφαλαίου, το οποίο, στη λήξη του, θα εξοφλήσει το κεφάλαιο. Είναι η λιγότερο διαδεδομένη μορφή χρηματοδότησης. • Leasing : Πρόκειται για μίσθωση είτε για αγορά εξοπλισμού, είτε για αγορά ακινήτου. Η εταιρεία πληρώνει προσυμφωνημένα μισθώματα ανά τακτά διαστήματα. Όταν πρόκειται για εξοπλισμό, συνήθως ενεχυριάζεται ο εξοπλισμός. Το τελευταίο διάστημα ζητούνται και άλλες εξασφαλίσεις. Σε περίπτωση καθυστέρησης, το ενεχυριαζόμενο αντικείμενο εξασφάλισης, περνά πιο άμεσα και εύκολα στον δανειστή – μισθωτή • Sale and lease back : Πρόκειται για ιδιαίτερη μορφή Leasing, μέσω του οποίου το ακίνητο ή ο εξοπλισμός, πωλείται στην εταιρεία leasing, η οποία υποχρεούται να το μισθώνει στον πωλητή και στη λήξη του συμβολαίου το ακίνητο ή ο εξοπλισμός περνά εκ νέου στην κυριότητα του πωλητή. Πρόκειται για μορφή χρηματοδότησης, η οποία δημιουργεί σημαντικές έμμεσες μειώσεις φόρου λόγω εξόδων(μίσθωμα) Business Support Services 204 11 & 12/05/2012 ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ - ΕΛΑΦΡΥ ΓΕΥΜΑ Business Support Services 205 11 & 12/05/2012 Δομή Ενεργητικού – Παθητικού – Εσωτερική ρευστότητα Η δομή αυτή είναι η πλέον κρίσιμη αφού είναι αντανάκλαση της επιτυχίας του management και της οικονομικής διεύθυνσης και ικανή να διαμορφώσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για οιαδήποτε επιχείρηση ως προς την βιωσιμότητα της. Θα ξεκινήσουμε από τους τομείς ενεργητικού παθητικού και τις επιμέρους υποκατηγορίες. Κατόπιν θα μιλήσουμε για την επίδραση αυτής της δομής, στις κυκλοφοριακές ταχύτητες και γενικότερα στην λειτουργία της επιχείρησης ενώ θα παρουσιάσουμε τις αντιστοιχίες ως προς τα χαρακτηριστικά τους. Θα αναφέρουμε παραδείγματα, στα οποία η ίδια εταιρεία δημιουργεί με σταδιακές μεταβολές της δομής αυτής εσωτερική ρευστότητα και διαμορφώνει το πεδίο για την βιωσιμότητα της εταιρείας και Business Support Services 206 11 & 12/05/2012 Ενεργητικό Είναι όλα τα χρήματα, που η επιχείρηση τοποθέτησε κάπου και της τα χρωστάνε. Είναι ο τομέας στον οποίο εμφανίζονται οι χρήσεις των κεφαλαίων που έχει χρησιμοποιήσει η επιχείρηση. • Α. Οφειλόμενο κεφάλαιο • Β. Έξοδα εγκατάστασης • Γ. Πάγιο Ενεργητικό • Δ. Κυκλοφορούν Ενεργητικό • Ε. Μεταβατικοί Λογαριασμοί Ενεργητικού Business Support Services 207 11 & 12/05/2012 Υποκατηγορίες Ενεργητικού : Οφειλόμενο Κεφάλαιο Έξοδα εγκατάστασης Πάγιο Ενεργητικό • Ασώματες ακινητοποιήσεις • Ενσώματες ακινητοποιήσεις • Συμμετοχές και άλλες μακροπρόθεσμες απαιτήσεις Κυκλοφορούν Ενεργητικό • Αποθέματα • Απαιτήσεις • Χρεόγραφα • Διαθέσιμα Μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού Business Support Services 208 11 & 12/05/2012 Παθητικό Στο παθητικό φαίνονται οι πηγές προέλευσης των κεφαλαίων που χρησιμοποιεί η επιχείρηση. • Ίδια Κεφάλαια • Προβλέψεις για κινδύνους και έξοδα • Υποχρεώσεις • Μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού Business Support Services 209 11 & 12/05/2012 Υποκατηγορίες Παθητικού: Ίδια Κεφάλαια • Κεφάλαιο(μετοχικό κλπ) • Διαφορά από έκδοση μετοχών υπέρ το άρτιο • Διαφορές αναπροσαρμογής Επιχορηγήσεις επενδύσεων •Αποθεματικά κεφάλαια •Αποτελέσματα εις νέον •Ποσά προοριζόμενα για αύξηση μετοχικού κεφαλαίου Προβλέψεις για κινδύνους και έξοδα Υποχρεώσεις • Μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις • Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού Business Support Services 210 11 & 12/05/2012 Το πλέον κρίσιμο στοιχείο είναι στο πρώτο επίπεδο η ομοιομορφία της δομής των κεφαλαίων. Τόσο στο Ενεργητικό όσο και στο παθητικό τα επιμέρους στοιχεία τους μπορούν να αξιολογηθούν με βάση την χρονική δυνατότητα ρευστοποίησης τους. Ειδοποιός διαφορά λογιστικά το έτος : Ότι μπορεί θεωρητικά να ρευστοποιηθεί σε ένα έτος, θεωρείται ταχέως ρευστοποιήσιμο, ότι χρειάζεται άνω του ενός έτους θεωρείται μη ταχέως ρευστοποιήσιμο. Business Support Services 211 11 & 12/05/2012 Αντιστρόφως ταχέως ρευστοποιήσιμα στοιχεία θεωρούνται : Στο Ενεργητικό, οι απαιτήσεις και προφανώς τα διαθέσιμα και Στο Παθητικό, οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις Η αντιστοιχία είναι : Παγιοποιήσεις με Ίδια Κεφάλαια μακροπρόθεσμα ξένα κεφάλαια Κυκλοφορούν Ενεργητικό με βραχυπρόθεσμα κεφάλαια Business Support Services 212 11 & 12/05/2012 Κατόπιν και με αυτονόητο, αλλά όχι πάντοτε πραγματικό δεδομένο, ότι έχει εφαρμοστεί αυτή η κλασσική δομική ομοιομορφία, έχει καίρια σημασία η ομοιομορφία της ταχύτητας. Δηλαδή : Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Απαιτήσεων : Αποτυπώνει την ταχύτητα, με την οποία εισπράττουμε τις απαιτήσεις που έχουμε Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Αποθεμάτων : Αποτυπώνει την ταχύτητα, με την οποία ανακυκλώνονται τα αποθέματα μας Κυκλοφοριακή Ταχύτητα Προμηθευτών : Αποτυπώνει την ταχύτητα, με την οποία πληρώνονται οι υποχρεώσεις μας Άρα αφού διασφαλίσουμε ότι η δομή είναι ορθή μετά πρέπει να δώσουμε καίρια σημασία στις ταχύτητες οι οποίες διαμορφώνουν την εσωτερική ρευστότητα της επιχείρησης. Business Support Services 213 11 & 12/05/2012 Παραδείγματα : Επιχείρηση : Α Πάγιο Ενεργητικό € 2.402.000,00 Ίδια Κεφάλαια € 600.000,00 Μακροπρόθεσμα Δάνεια € 805.000,00 Κυκλοφορούν Ενεργητικό € 2.500.000,00 Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις € 3.497.000,00 Σύνολο € 4.902.000,00 Σύνολο € 4.902.000,00 Business Support Services 214 11 & 12/05/2012 Η δομή αυτή του Ενεργητικού και του Παθητικού χαρακτηρίζεται από αναντιστοιχία. Αποτέλεσμα : Μέρος του Κεφαλαίου Κίνησης χρησιμοποιήθηκε για πάγιες επενδύσεις. Όμως οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις είναι ετησίως ανακυκλούμενες όπως είπαμε. Λόγω της οικονομικής κατάστασης η τάση των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων είναι μειωτικές ενώ η ανακύκλωση τους τίθεται κάθε φορά όλο και περισσότερο εν αμφιβόλω. Κατ’ επέκταση αυτή η δομή θέτει σε κίνδυνο την βιωσιμότητα της επιχείρησης. Τεχνοκρατικά ο δείκτης απεικονίζει το πρόβλημα εμφατικά και συγκεκριμένα: Κυκλοφοριακή ρευστότητα = 0,71, με ικανό το 1. Business Support Services 215 11 & 12/05/2012 Παραδείγματα : Επιχείρηση : Β Πάγιο Ενεργητικό € 2.402.000,00 Ίδια Κεφάλαια € 600.000,00 Μακροπρόθεσμα Δάνεια € 1.805.000,00 Κυκλοφορούν Ενεργητικό € 2.500.000,00 Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις € 2.497.000,00 Σύνολο € 4.902.000,00 Σύνολο € 4.902.000,00 Business Support Services 216 11 & 12/05/2012 Η δομή αυτή του Ενεργητικού και του Παθητικού χαρακτηρίζεται από ισορροπία Αποτέλεσμα : Το Κεφαλαίου Κίνησης χρησιμοποιήθηκε για τις τρέχουσες ανάγκες ρευστότητας της επιχείρησης, όπως πρέπει. Το Κυκλοφορούν Ενεργητικό, ταυτίζεται σχεδόν με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις και οι παγιοποιήσεις με τα μακροπρόθεσμα κεφάλαια και προφανώς η επιχείρηση έχει καλύτερη ρευστότητα η οποία διαμορφώθηκε από την ίδια την δομή της εσωτερικά. Κατ’ επέκταση αυτή η δομή δεν θέτει σε κίνδυνο την βιωσιμότητα της επιχείρησης. Τεχνοκρατικά ο δείκτης απεικονίζει το πρόβλημα εμφατικά την βελτίωση : Κυκλοφοριακή ρευστότητα = 1, με ικανό το 1. Business Support Services 217 11 & 12/05/2012 Ασφαλώς και η επιμέρους δομή επηρεάζει την εσωτερική ρευστότητα αφού : 1. Τα ρευστοποιήσιμα καλύμματα μετατρέπονται γρηγορότερα και ασφαλέστερα σε μετρητά από την ανοικτή πίστωση. Προτιμάται η μικρότερη επιβάρυνση του λογ. 30 και η ύπαρξη περισσότερων καλυμμάτων 2. Μεταξύ των ρευστοποιήσιμων καλυμμάτων προτιμώνται οι επιταγές έναντι των γραμματίων δεδομένου ότι τα γραμμάτια, δύσκολα γίνονται αποδεκτά για χρηματοδότηση πλέον 3. Μεταξύ των αποθεμάτων, επιλέγεται στρατηγικά η μεγαλύτερη δυνατή κυκλοφοριακή ταχύτητα, άρα η μικρότερη δυνατή αναλογία τους έναντι του Κύκλου Εργασιών, αφού αφενός περιορίζει το κεφάλαιο κίνησης και αφετέρου μειώνει τον κίνδυνο απαξίωσης 4. Μεταξύ της μορφής των αποθεμάτων επιλέγονται οι Α και Βοηθητικές Ύλες αφού αυτές δύσκολα απαξιώνονται Business Support Services 218 11 & 12/05/2012 5. Καίρια σημασία έχει ο συσχετισμός λογ. 30 (ακάλυπτες απαιτήσεις), με τον λογαριασμό 50(ανοικτές πιστώσεις). Αυτός ο συσχετισμός συνδυαστικά με τις κυκλοφοριακές ταχύτητες απεικονίζει την ανάγκη για κεφάλαιο κίνησης 6. Η πίστωση των προμηθευτών είναι μια σημαντική μέθοδος διαμόρφωσης εσωτερικής ρευστότητας, αφού συνήθως είναι μια μορφή πίστωσης, χωρίς κόστος που προσδίδει και κύρος στην εταιρεία 7. Οι επιταγές πληρωτέες είναι μια λιγότερο αποδεκτή μέθοδος, αφού ενέχει κίνδυνο και δυσχέρεια στην μετατροπή του cash flow 8. Οι βραχυπρόθεσμες τραπεζικές χρηματοδοτήσεις οφείλουν να συνάδουν με το σκοπό τους, που είναι προφανώς η υποστήριξη του Κυκλοφορούντος Ενεργητικού. Παράλληλα οφείλει να έχει διασπορά σε τρεις τομείς : • Αριθμό πιστωτικών ιδρυμάτων • Χώρα έδρας επιχείρησης • Ημερομηνία ανανέωσης ορίων Διαμορφώνοντας την κατάλληλη μορφή προφανώς διαμορφώνουμε ρευστότητα Business Support Services 219 11 & 12/05/2012 Οι συνέπειες για την χώρα μας πριν και μετά την εφαρμογή του μνημονίου, στις πιστώσεις και στην χρηματοδότηση. Business Support Services 220 11 & 12/05/2012 Η Ελλάδα στη δίνη της παγκόσμιας κρίσης • Το σύνολο του δανεισμού δημοσίου και ιδιωτικού τομέα στην Ελλάδα, εν’ αντιθέσει με ότι ίσως πιστεύετε, είναι σε μέσα επίπεδα παγκοσμίως, όντας για παράδειγμα οριακά χαμηλότερο από την Γερμανία!!! Που είναι λοιπόν το πρόβλημα; Το πρόβλημα για την χώρα μας είναι αφενός στον μοναδικό παγκοσμίως συνδυασμό: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Υψηλού δημοσίου χρέους Υπερτροφικού δημόσιου τομέα Έλλειψης επιχειρηματικότητας, αφού αυτή η έννοια είναι εκ των προτέρων κατακριτέα(Το κέρδος στην Ελλάδα, είναι ορισμένες φορές κάτι σαν έγκλημα ή κλοπή) Διαφθοράς Διάλυσης κάθε παραγωγικής δύναμης τα τελευταία τριάντα έτη Γραφειοκρατίας Ελλιπέστατης λειτουργίας της υπερτροφικής δημόσιας διοίκησης. Φανερή ανεπάρκεια σε όλους τους τομείς(ενδεικτικά ο φοροεισπρακτικός) Έλλειψης οικονομικής δυναμικής, παραγωγικότητας, ανταγωνιστικότητας, καινοτομίας, έρευνας, ανάπτυξης Λανθασμένης κουλτούρας και φιλοσοφίας Business Support Services 221 11 & 12/05/2012 και αφετέρου : Στην έλλειψη διαχειριστικής επάρκειας η οποία : 1. Δεν διαμόρφωσε συνθήκες επιβίωσης σε αυτό το ανταγωνιστικό πλαίσιο, με την ένταξη της χώρας στην ΟΝΕ ή και προγενεστέρως 2. Δεν αξιοποίησε παραγωγικά τα τεράστια κεφάλαια που έλαβε η χώρα μας από τα κοινοτικά κονδύλια(άνω του € 1 τρις) 3. Έκανε ότι είναι ανθρωπίνως δυνατό για να μπει η χώρα μας στο επίκεντρο της παγκόσμιας δίνης, οσαν να ήταν αυτός ο στόχος, μέσα σε μια θύελλα όπου όλοι επιχειρούσαν να φύγουν από το επίκεντρο(ακόμη και σήμερα) 4. Κινείται ακόμη και τώρα, με απίστευτη νωχελικότητα, αδράνεια και καθυστέρηση σε όλα τα μέτρα, αφού δεν έχει ούτε τώρα συγκεκριμένη στόχευση 5. Σίγουρα ακόμη και σήμερα δεν πείθει κανέναν και ενοχλεί τους δανειστές μας, διαμορφώνοντας τους δεύτερες σκέψεις ως προς την περαιτέρω στήριξη μας. Παράλληλα το βασικότερο, δεν εμπνέει τον ελληνικό λαό προκειμένου να δημιουργήσει δημιουργικό κλίμα ένωσης δυνάμεων μέσα από μια υποδεικνυόμενη προοπτική Business Support Services 222 11 & 12/05/2012 Περιεκτικά τα αποτελέσματα της μακρόχρονης διαχειριστικής ανεπάρκειας που οδήγησαν στο μνημόνιο Business Support Services 223 11 & 12/05/2012 Μέσα σε αυτό το παγκόσμιο πλαίσιο η Ελλάδα μπήκε πρώτη στο κάδρο της κρίσης. Συνοπτικό αποτέλεσμα σήμερα Εξέλιξη Α.Ε.Π. : Η συνολική πτώση- ύφεση θα ξεπεράσει το 2012 σύμφωνα με τις προβλέψεις κάθε παγκόσμιο προηγούμενο : 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 -2 -4 -6 -8 -10 -12 -14 -16 -18 Business Support Services 224 11 & 12/05/2012 Εξέλιξη ελλείμματος % ΑΕΠ 0 -2 2007 2008 2009 2010 2011 2012 -4 -6 -8 -10 -12 -14 -16 -18 Business Support Services 225 11 & 12/05/2012 Το ελληνικό χρέος Η διαίρεση = ΧΡΕΟΣ / Α.Ε.Π. μας δίνει την απεικόνιση του ποσοστού χρέους. Η Ελλάδα όπως είδατε αντιμετωπίζει δύο ταυτόχρονα επιβαρυντικά δεδομένα : 1. Μείωση Α.Ε.Π. 2. Συνέχιση της ύπαρξης ελλειμμάτων Συνέπεια των ανωτέρω η γιγάντωση του χρέους και η μη βιωσιμότητα αυτού, κατά την γνώμη μου και μετά το PSI+ Business Support Services 226 11 & 12/05/2012 Το Ελληνικό Τραπεζικό Σύστημα : Τα ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα, δεν ήταν εκτεθειμένα σε προϊόντα subprime, πέραν ελαχίστων εξαιρέσεων. Είναι δε σαφές ότι μόνο στην Ελλάδα, δεν δημιούργησαν τα πιστωτικά ιδρύματα την κρίση στο κράτος, αλλά αντιστρόφως το κράτος με την διαχειριστική του ανεπάρκεια σε αυτά. Έγιναν ασφαλώς λάθη τα οποία παρουσιάζουμε μαζί με τα αποτελέσματα τους περιεκτικά : Business Support Services 227 11 & 12/05/2012 Στρατηγικά σφάλματα Κατά την εκτίμηση μου τρία είναι τα στρατηγικά σφάλματα στα οποία περιέπεσαν οι διοικήσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων : • Χάθηκε ο έλεγχος της σχέσεως καταθέσεων / χορηγήσεων. Αυτό ήταν αποτέλεσμα κυρίως της ευκολίας και του εξευτελιστικού κόστους δανεισμού από την διατραπεζική. Αποτέλεσμα σε σημαντικό μέρος των πιστωτικών ιδρυμάτων η σχέση χορηγήσεων έναντι καταθέσεων να φθάσει σε ποσοστά σημαντικά άνω του 100%. Σε ορισμένα δε άνω του 140%. Όλα τα ιδρύματα στριμώχνονταν να δανειστούν από την διατραπεζική αγορά με εξευτελιστικά επιτόκια και να δανείσουν ώστε να αυξήσουν τα κέρδη, να λάβουν bonus, να ανέβουν οι τιμές των μετοχών, να είναι ευχαριστημένοι οι μέτοχοι, γενικώς να είναι όλοι ευτυχισμένοι. Όμως ο δανεισμός από την διατραπεζική είναι εξαιρετικά βραχυπρόθεσμος, μια Business Support Services 228 11 & 12/05/2012 ημέρα, μια εβδομάδα, ένας μήνας, ένα τρίμηνο το πολύ ένας χρόνος. Αυτά αντιθέτως δάνειζαν μέρος αυτών των χρημάτων σε στεγαστικά μέχρι και σαράντα ετών, επαγγελματικά μέχρι και είκοσι – πέντε ετών, καταναλωτικά μέχρι και δέκα ετών. Όταν χρεοκόπησε η Lehman Brothers, η διατραπεζική έκλεισε σε μια ημέρα. Οπότε σημαντικό μέρος των πιστωτικών ιδρυμάτων βρέθηκε σε «κενό ρευστού». Έπρεπε να επιστρέψουν τεράστια κεφάλαια, σημαντικά υψηλότερα των καταθέσεων που διακρατούσαν, ενώ εκείνα τα είχαν χορηγήσει για μεγαλύτερα διαστήματα και δεν μπορούσαν αντιστοίχως να τα λάβουν πίσω. • Ως δεύτερο στρατηγικό σφάλμα χαρακτηρίζω την υπερβολική χαλάρωση των πιστοδοτικών κριτηρίων που δημιούργησε ο ανταγωνισμός και η μεγάλη επιθυμία για κέρδη. Αυτό οδήγησε σε ορισμένες ευτυχώς περιπτώσεις είτε σε έκδοση δανείων που δεν έπρεπε να δοθούν, είτε σε υπερβολικά χαμηλές τιμολογήσεις δανείων. Αυτό οδήγησε σε στρεβλώσεις και χαλάρωση την αγορά αφού : Business Support Services 229 11 & 12/05/2012 • Ελάμβαναν δάνεια τόσο οι καλές επιχειρήσεις όσο και οι μετριότερες, σε κάποιες δε περιπτώσεις και αυτές που δεν θα έπρεπε. Αυτό δημιουργούσε στρέβλωση στην αγορά, αφού μη υγιείς επιχειρήσεις έμεναν στην αγορά και ανταγωνίζονταν αθέμιτα σε ορισμένες περιπτώσεις τις υγιείς • Η λογιστική απεικόνιση, το business plan και η βιωσιμότητα του project, δεν ήταν πάντοτε η ειδοποιός διαφορά που διαμόρφωνε το κόστος. Αυτό οδήγησε : 1. Σε στρέβλωση της αγοράς αφού λιγότερο ποιοτικές εταιρείες βρέθηκαν να έχουν ορισμένες φορές χαμηλότερα επιτόκια από τις απολύτως ποιοτικές 2. Σε χαλάρωση των επιχειρηματιών, αφού η έκδοση των χρηματοδοτήσεων ήταν μια απλή σχεδόν αυτοματοποιημένη διαδικασία, που δεν είχε να κάνει με την ποιότητα των λογιστικών στοιχείων 3. Σε περαιτέρω χαλάρωση των επιχειρηματιών, αφού απέβλεπαν στην εύκολη λύση του δανεισμού για κάθε πρόβλημα Business Support Services 230 11 & 12/05/2012 • Ως τρίτο στρατηγικό σφάλμα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε το γεγονός ότι σε ορισμένες περιπτώσεις απεμπόλησαν εν όψει του κέρδους τον συμβουλευτικό τους χαρακτήρα, στην ουσία «πυροβολώντας το πόδι τους». 1. Διότι όταν δεν είσαι απαιτητικός στις προϋποθέσεις έκδοσης του δανείου 2. Όταν δεν δίνεις ιδιαίτερη έμφαση στο business του πελάτη, συμβουλεύοντας τον 3. Όταν δεν δίνεις μεγάλη σημασία στα λογιστικά του στοιχεία συμβουλεύοντας τον να δίνει και εκείνος μέσω της οργάνωσης του οικονομικού του τμήματος Business Support Services 231 11 & 12/05/2012 4. Όταν δεν προωθείς πάντοτε το κατάλληλο για την περίσταση προϊόν, αλλά το πλέον κερδοφόρο για εσένα προϊόν 5. Όταν δεν δημιουργείς τις προϋποθέσεις συνεργασίας πελατών κάτω από φοβικά σύνδρομα μάλλον το πρόβλημα σε εσένα θα γυρίσει μέσω της επισφάλειας Και όντως σε αυτές γύρισε όπως θα δούμε. Business Support Services 232 11 & 12/05/2012 Το κλείσιμο της διατραπεζικής αγοράς και η κρίση χρέους της χώρας οδηγεί σε συνεχείς υποβαθμίσεις τις χώρας και κατ’ επέκταση και των πιστωτικών ιδρυμάτων. Η κρίση χρέους μετατρέπεται σταθερά σε κρίση δανεισμού. Τα πιστωτικά ιδρύματα δανείζονται μόνο βραχυπρόθεσμα μέσω της ΕΚΤ. Μέχρι σήμερα έχουν δανειστεί σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα ποσά ύψους € 110 δις περίπου από την Ε.Κ.Τ. Οι επισφάλειες παρά τις διαρκείς προβλέψεις εξακολουθούν να δημιουργούν τεράστια προβλήματα αφού αφενός έχουν επισφαλή δάνεια ύψους περίπου € 40 δις ενώ έχουν ρυθμίσει δάνεια ύψους € 80 δις περίπου. Με το περίφημο PSI, θα απολέσουν κεφάλαια περίπου € 18,55 δις. Λόγω της μελέτης Blackrock, θα πρέπει να ενισχύσουν τα κεφάλαια τους έναντι μελλοντικών επισφαλειών κατά 15 δις περίπου. Business Support Services 233 11 & 12/05/2012 Παράλληλα το τραπεζικό σύστημα έχει απολέσει καταθέσεις ύψους περίπου € 80 δις και αντιμετωπίζει τεράστια καθίζηση της μετοχικής του αποτίμησης. Προφανώς με δεδομένο ότι καμία οικονομία δεν μπόρεσε να αναπτυχθεί χωρίς υγιές πιστωτικό σύστημα, θα υπάρξει ενίσχυση αυτού, αφού την δεδομένη στιγμή προφανώς, έχει γίνει ίσως ο πιο ασθενής κρίκος. Στόχος της οικονομικής του ενίσχυσης και ορθώς, είναι η διαμόρφωση της δυνατότητας του να στηρίξει την οικονομική δραστηριότητα, χωρίς να απολεστεί ο ιδιωτικός του χαρακτήρας, φοβούμενοι τις «αγκυλώσεις» του δημόσιου τομέα ιδίως στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά το τραπεζικό σύστημα κατά την εκτίμηση μας : Θα δυσκολευτεί να στηρίξει την οικονομική δραστηριότητα Θα αυστηροποιήσει περαιτέρω τα πιστοληπτικά κριτήρια Θα αργήσει να ανακάμψει Ατύπως θα κρατικοποιηθεί και θα προκύψει συγκέντρωση η οποία με βάση την «ελληνική εμπειρία», θα περιορίσει τον ανταγωνισμό μάλλον εις βάρος των επιχειρήσεων Άρα οι τραπεζικές πιστώσεις θα συνεχίσουν για μακρό διάστημα να είναι περιορισμένες . Business Support Services 234 11 & 12/05/2012 Τα περαιτέρω προβλήματα στις πιστώσεις συνοπτικά πέραν του πιστωτικού συστήματος Υπάρχει μεγάλη αύξηση επισφαλειών η οποία προέρχεται από : 1. Κάμψη μεγάλη κατανάλωσης 2. Μεγάλη κάμψη ρευστότητας 3. Μεταστροφή επιχειρηματικού μοντέλου 4. Κύμα κλεισίματος επιχειρήσεων 5. Μείωση του ηθικού κινδύνου για το σύνολο των δανειοληπτών, ιδιωτών και επιχειρήσεων 6. Μεγάλη μείωση της νομικής εμπλοκής Η πίστωση συνάγεται πια ένα ιδιαίτερα επίφοβο πεδίο. Business Support Services 235 11 & 12/05/2012 Ρευστότητα – Πιστώσεις και Χρηματοδότηση μετά το μνημόνιο Η μεγαλύτερη πρόκληση για την χρηματοοικονομική διοίκηση μιας εταιρείας σήμερα, είναι η αντιμετώπιση της ρευστότητας Οφείλουμε πλέον να στραφούμε σε έτερες πηγές ρευστότητας όπως επί πεντηκονταετίας γίνεται στο εξωτερικό : • Ρευστότητα μέσω δομής Ενεργητικού • Ρευστότητα μέσω δομής Παθητικού • Ρευστότητα μέσω διαχείρισης κυκλοφοριακών ταχυτήτων απαιτήσεων, υποχρεώσεων, αποθεμάτων • Ρευστότητα μέσω επενδυτικών ταμείων, συγχωνεύσεων, εξαγορών • Μόχλευση κεφαλαίων ώστε η δυναμική τους να είναι βιώσιμη και κυρίως αποδοτική Business Support Services 236 11 & 12/05/2012 Προφανέστατα και παράλληλα, θα πρέπει η χρηματοοικονομική διοίκηση να στοχοποιήσει στην διαφύλαξη των υπαρχουσών ροών κεφαλαίων. • Όταν έχουμε ανάγκη την τραπεζική χρηματοδότηση πόσο άστοχο είναι να μην έχουμε αρχικά σκεφτεί τα χαρακτηριστικά αυτής της σχέσης; Για ποιο λόγο δεν είχαμε αξιολογήσει την κρισιμότητα της ύπαρξης της. Προφανώς η προγενέστερη άνεση χρηματοδοτήσεων μας οδήγησε σε χαλάρωση. • Έπειτα πόσο επικίνδυνο είναι να μην έχουμε προσπαθήσει να καλύψουμε τις αδυναμίες της σχέσεως, οι οποίες είναι πλέον ορατές από όλους; • Προφανέστατα ανάλογα με την σημασία και την ανταγωνιστικότητα που προσδίδει η ύπαρξη χρηματοδοτήσεων στην επιχείρηση μας, θα πρέπει να έχουμε μια δομή η οποία να μας υποστηρίζει ως προς την : Business Support Services 237 11 & 12/05/2012 1. Μορφή της χρηματοδότησης. Είναι η δομή συμβατή με τον σκοπό της χρηματοδότησης. Το «χειρότερο» δάνειο, είναι το δάνειο που δεν συνάδει με τον σκοπό του. Εμείς έχουμε την ενδεδειγμένη τεχνογνωσία και γνώση προκειμένου να επιλέξουμε το κατάλληλο προϊόν με τους καλύτερους όρους; Ακόμα και αν την έχουμε είναι αυτό εργασία του manager; 2. Διασπορά Ορίων : Περάσαμε ανεπιστρεπτή από την στρατηγική της συγκέντρωσης των ορίων, ώστε να έχουμε εποπτεία τόσο του κόστους όσο και της διαχείρισης και να συγκεντρώνουμε παράπλευρες εργασίες για μείωση κόστους. Πλέον προβάλλεται η αναγκαιότητα της διασποράς των ορίων, αφού δεν γνωρίζουμε ούτε είναι δεδομένη : • Η δυνατότητα έκαστου πιστωτικού ιδρύματος να χρηματοδοτήσει • Οι όροι τους οποίους θα επιβάλει προκειμένου να προβεί σε χρηματοδότηση • Το ενδεχόμενο της εξαγοράς ή της συγχώνευσης των πιστωτικών ιδρυμάτων Business Support Services 238 11 & 12/05/2012 Η νοούμενη διασπορά έχει να κάνει σε τρία επίπεδα : 1. Διασπορά ως προς το πιστωτικό ίδρυμα. Σαφώς θα πρέπει για λόγους ασφάλειας να υπάρχουν πλεονάζουσες τραπεζικές σχέσεις. Αυτό μας εξυπηρετεί πέραν του κινδύνου, και στις διασπορές- κατανομές των καλυμμάτων, αφού αυστηροποιούνται διαρκώς τα ποσοστά τους. 2. Διασπορά ως προς την ημερομηνία ανανέωσης των ορίων. Ασφαλώς μια κατανομή της ανανέωσης των ορίων, κατά την διάρκεια του έτους είναι ιδιαίτερα σημαντική, αφού σε αυτή την περίπτωση μπορεί να αντιμετωπιστεί μερική αρνητική εξέλιξη στην ανανέωση κάποιου ορίου. Αν αντιθέτως όλα τα όρια της επιχειρήσεως μας είναι κατανεμημένα σε ιδιαίτερα κοντινά χρονικά διαστήματα ανανέωσης, διατρέχουμε μεγαλύτερο κίνδυνο πιστωτικού γεγονότος, αφού μπορεί να έχουμε συνολικές αρνητικές εξελίξεις ορίων σε σύντομο χρονικό διάστημα. Business Support Services 239 11 & 12/05/2012 3. Ασφαλώς λόγω και του μακροοικονομικού περιβάλλοντος θα πρέπει να φροντίζουμε για τη διασπορά και της έδρας των τραπεζικών επιχειρήσεων με τα οποία συνεργαζόμαστε : Ελλάδα, Κύπρος, Γαλλία, Ηνωμένο Βασίλειο. Η διασπορά αυτή μας εξασφαλίζει μείωση του κινδύνου στρατηγικής των πιστωτικών ιδρυμάτων και μείωση της έκθεσης μας στην Ελλάδα, καθώς και μερική διαφύλαξη των επιχειρήσεων σε φαινόμενα ολιγοπωλίου τιμών Παράλληλα η σύγχρονη χρηματοοικονομική διοίκηση οφείλει να δώσει την πρέπουσα έμφαση σε τομείς όπως : 1. Τομέας ανάλυσης λογιστικών καταστάσεων : Προφανέστατα εφόσον τα πιστωτικά ιδρύματα έχουν το πλεονέκτημα της αξιολόγησης των λογιστικών καταστάσεων, οι επιχειρήσεις πρέπει να έχουν ανάλογα τμήματα διαμόρφωσης και αξιολόγησης της πιστοληπτικής τους θέσης. Ακόμα και τα πιστωτικά ιδρύματα αισθάνονται πιο ασφαλή, όταν έχουν να κάνουν με αντίστοιχο οργανωμένο τμήμα. Business Support Services 240 11 & 12/05/2012 2. Εποπτεία διαχείρισης ορίων. Η πολυπλοκότητα της κατάστασης, η ανάγκη για διαρκή ενημέρωση των πιστωτικών ιδρυμάτων, η ανάγκη για πιστοληπτική αναβάθμιση, διαμορφώνει έναν νέο τομέα λογιστικής παρακολούθησης. Τον τομέα της πιστοληπτικής διαμόρφωσης και αξιολόγησης. Ακόμη και μια κατά τα άλλα ορθή λογιστική απεικόνιση, η οποία όμως δεν έγινε με τον απολύτως ενδεδειγμένο τρόπο μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την πιστοληπτική μας διαβάθμιση. Παράλληλα η εποπτεία των εξόδων της εξέλιξης των λογαριασμών μας, είναι πρώτα από όλα ένα δείγμα σοβαρότητας της οικονομικής μας υποστήριξης. Είναι σαφές το ρητό «Προσέχει τα έξοδα, όποιος σκοπεύει να τα πληρώσει». Παράλληλα μέσω αυτής της διαδικασίας, συνήθως προκύπτουν σημαντικά οικονομικά οφέλη. 3. Διαρκή παρακολούθηση των στρατηγικών Τραπεζικών εξελίξεων και ανάλογη προσαρμογή των επιχειρήσεων στα αναμενόμενα δεδομένα, με βασικό στόχο την πρόληψη και όχι την εκ του αποτελέσματος προσπάθεια για λύση. Business Support Services 241 11 & 12/05/2012 Θα ήθελα κλείνοντας να αναφέρω, ότι όσα περισσότερα ήταν τα λάθη του χθες, τόσο μεγαλύτερες οι προοπτικές του αύριο, αν ανατρέψουμε αυτά ή έστω μέρος των σφαλμάτων. Και τα σφάλματα και οι ελλείψεις, σε όλα τα επίπεδα ήταν δυστυχώς τεράστια. Είναι ακόμη υπαρκτή η στιγμή, έστω και καθυστερημένα, να ανατρέψουμε αυτή την εικόνα ο καθένας από την θέση του και με την δύναμη που του δίνει ο ρόλος του. Με εκτίμηση Ευστάθιος Λιακόπουλος Business Support Services, Τηλ. Κέντρο : 210 4838601-2, Fax : 210 4838616, Site : www.bssplus.eu, mail : [email protected] Business Support Services 242 11 & 12/05/2012
© Copyright 2024 Paperzz
