MME Î·È PAT™I™MO™
BIB§IO TH™ KA£H°HTPIA™ / TOY KA£H°HTH
EÈ̤ÏÂÈ·:
¶AY§O™ XAPAMH™
Aı‹Ó·, 2004
K¤ÓÙÚÔ MÂÏÂÙÒÓ
Î·È TÂÎÌËÚ›ˆÛ˘
(KEMETE) Ù˘ O§ME
KÔÚÓ¿ÚÔ˘ 2, 105 63 Aı‹Ó·
TËÏ. (210) 3252189, 3244930
Fax: (210) 3244930, 3227382
Aı‹Ó·, 2004
EÈ̤ÏÂÈ· Ù˘ ¤Î‰ÔÛ˘: ¶·‡ÏÔ˜ X·Ú·Ì‹˜
™ÙÔȯÂÈÔıÂÛ›· - EÎÙ‡ˆÛË: ACCESS
™ÔψÌÔ‡ 46, 106 82 Aı‹Ó·
TËÏ. (210) 3804460
ISBN: 960-86081-7-1
TÔ ¤ÚÁÔ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È ÛÙÔ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ·
Ù˘ KÔÈÓÔÙÈ΋˜ ¶ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›·˜ EQUAL, ÕÍÔÓ·˜ 1: A·Û¯ÔÏËÛÈÌfiÙËÙ·,
M¤ÙÚÔ 1.2: K·Ù·ÔϤÌËÛË ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜
Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ·ÁÔÚ¿ ÂÚÁ·Û›·˜, Î·È Û˘Á¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙ›ٷÈ
·fi ÙÔ E˘Úˆ·˚Îfi KÔÈÓˆÓÈÎfi T·Ì›Ô
Î·È ÙÔ YÔ˘ÚÁÂ›Ô EÚÁ·Û›·˜ Î·È KÔÈÓˆÓÈÎÒÓ AÛʷϛۈÓ.
EÍÒÊ˘ÏÏÔ:
ºˆÙÔÁÚ·Ê›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ì·ıËÙÚÈÒÓ ÙÔ˘ 6Ô˘ §˘Î›Ԣ N¤·˜ IˆÓ›·˜ AÙÙÈ΋˜
EÌÌ. TÛÈÔ˘‰¿ÎË, M·Ú. ¶¿Û¯Ô˘, ¢‹Ì. PfiÎÎÔ˘, EÏ. KÈÔ‡ÛË, ¢ËÌ. K·Ì˙fiÏ·
Î·È K. BÚÂÙÙÔ‡, Ì ٛÙÏÔ: «AÁ·Ó¿ÎÙËÛË».
BÚ·‚Â›Ô ¢È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡ AÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ºˆÙÔÁÚ·Ê›·˜ ÙÔ˘ KEMETE, 2004.
™ÙËÓ ·Í¤¯·ÛÙË Û˘Ó¿‰ÂÏÊÔ
Î·È Û˘ÓÂÚÁ¿ÙÚÈ¿ Ì·˜
EϤÓË P‹ÁÔ˘ - ™˘Ú›ÁÔ˘
¶ÚfiÏÔÁÔ˜
º›Ï˜, Ê›ÏÔÈ Ì·˜,
ŒÓ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜ ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ Û¯ÔÏ›Ԣ Â›Ó·È Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ¿˙ÂÈ Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÙË Ó¤· ÁÂÓÈ¿ ÁÈ· ÌÈ· ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›·. Œ¯ÂÈ ÙËÓ Â˘ı‡ÓË
Ó· ηÏÏÈÂÚÁ› ÙȘ ·Í›Â˜, Ó· ·Ú¤¯ÂÈ ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Î·È Ó· ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ˜ ÁÈ· ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ ÛÎÔfi. ∏ ·ÌÔÈ‚·›· η¯˘Ô„›·, Ë ÚÔηٿÏË„Ë, ÙÔ Ì›ÛÔ˜, Ô Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ Î·È Ë ‚›· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÔÚÈÛÙÔ‡Ó Î·È Ó·
‰ÒÛÔ˘Ó ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ·ÌÔÈ‚·›Ô Û‚·ÛÌfi, ÛÙËÓ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·, ÛÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹, ÛÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Î·È ÛÙËÓ ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë. ΔÔ fiÚ·Ì· ÂÓfi˜ ÎfiÛÌÔ˘ ÂÈÚ‹Ó˘ ηÈ
Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜, ÂÓfi˜ ÎfiÛÌÔ˘ Ô˘ ı· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ÈÛfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋
‰ÈηÈÔÛ‡ÓË, ·Í›˙ÂÈ Ó· ÙÔ Ê¤ÚÔ˘ÌÂ, Ì ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Ì·˜ ‰Ú¿ÛË ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô,
ÈÔ ÎÔÓÙ¿ ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.
¢›Ï· ÛÙÔ ·Ú·‰ÔÛÈ·Îfi Û¯ÔÏÂ›Ô ˘¿Ú¯ÂÈ Î·È ÙÔ ÏÂÁfiÌÂÓÔ ‘·Ú¿ÏÏËÏÔ Û¯ÔÏ›Ԓ, Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È ¿ÏÏÔ ·fi Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜. ∏ Â›‰Ú·Û‹ ÙÔ˘˜,
ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙ· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜, Û ηÌÈ¿ ÂÚ›ÙˆÛË ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÁÓÔËı›. øÛÙfiÛÔ, ÂÏ¿¯ÈÛÙ· Û˘ÓÂÎÙÈÌ¿Ù·È ·˘Ù‹ Ë Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÛÙÔ Â›ÛËÌÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·. ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ (media
education), Ô˘ Û ¿ÏϘ ¯ÒÚ˜ ¤¯ÂÈ ·Ô‰ÒÛÂÈ ·ÍÈfiÏÔÁÔ˘˜ ηÚÔ‡˜, ÛÙËÓ
∂ÏÏ¿‰· Â›Ó·È Û¯Â‰fiÓ ¿ÁÓˆÛÙË. ŒÙÛÈ, Ù· ·È‰È¿ Ì·˜ ·Ê‹ÓÔÓÙ·È ·ÓÂ·ÚÎÒ˜ ÚÔÂÙÔÈÌ·Ṳ̂ӷ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ÚÔÎÏ‹ÛÂȘ Î·È ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜.
ΔÈ Â›‰Ô˘˜ ÂȉڿÛÂȘ ·ÛÎÔ‡Ó Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÛÙ· ·È‰È¿ ηÈ
ÙÔ˘˜/ÙȘ ÂÊ‹‚Ô˘˜ ÛÙ· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË, ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›·; Œ¯Ô˘Ó ˘fiÛÙ·ÛË ÔÈ Î·ÙËÁÔڛ˜ Ô˘ ÚÔÛ¿ÙÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË,
ÂȉÈÎfiÙÂÚ·, fiÙÈ Î·ÏÏÈÂÚÁ› ÙÔÓ ÂıÓÈÎÈÛÌfi, ÙËÓ ÚÔηٿÏË„Ë, ÙȘ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ,
ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Î·È ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi; À¿Ú¯Ô˘Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó Ù·
̤۷ Ì ٤ÙÔÈÔ ÙÚfiÔ, ÒÛÙ ӷ Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó Û ÌÈ· ·ÚÌÔÓÈ΋ Û˘Ì‚›ˆÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ
ÔÏÈÙÒÓ ¯ˆÚ›˜ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Î·È ·ÔÎÏÂÈÛÌÔ‡˜; ™Â fiÏ· ·˘Ù¿ Ù· ˙ËÙ‹Ì·Ù·, ÔÈÔ˜
Â›Ó·È ÙÂÏÈο Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Î·È Î¿Ùˆ ·fi ÔȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÌÔÚ› Ó·
Ú·ÁÌ·Ùˆı›;
∞˘Ù¿ ‹Ù·Ó Ù· ÎÂÓÙÚÈο ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ô˘ Ì·˜ ··Û¯ÔÏÔ‡Û·Ó ÛÙÔ ∫¤ÓÙÚÔ ªÂÏÂÙÒÓ Î·È ΔÂÎÌËÚ›ˆÛ˘ Ù˘ O§ª∂, fiÙ·Ó ·Ó·Ï¿‚·Ì ӷ ÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ì ¤Ó·
¢›ÎÙ˘Ô ™¯ÔÏ›ˆÓ ηٿ ÙÔ˘ ƒ·ÙÛÈÛÌÔ‡, Ô˘ ı· Û˘ÓÙfiÓÈ˙ ̷ıËÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Á‡Úˆ ·fi ÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Ì ٷ ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜. OÈ
ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÔÈ ÂÌÂÈڛ˜ Ô˘ ·ÔÎƠ̂۷Ì ·fi ·˘Ù‹ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¿ Ì·˜,
·fi ·Ó¿ÏÔÁ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ¿ÏÏˆÓ ÊÔÚ¤ˆÓ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ÛÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi
ηıÒ˜ Î·È ·fi ÙË Û¯ÂÙÈ΋ ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ·ÔÙ¤ÏÂÛ·Ó ÙÔÓ ˘Ú‹Ó· ÂÓfi˜ ‰›ÙÔÌÔ˘
‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ Û˘ÓfiÏÔ˘, Ô˘ ··ÚÙ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ Ì·ıËÙÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Î·È ÙÔ ‚È‚Ï›Ô
ÁÈ· ÙÔÓ/ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi. ™ÎÔfi˜ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ÛÙȘ Û¯ÔÏÈΤ˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ Î·È ÂÈı˘ÌÔ‡Ó Ó· ÔÚÁ·ÓÒÛÔ˘Ó
·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ¤Ó· ¯Ú‹ÛÈÌÔ ‚Ô‹ıËÌ·.
∂ȉ›ˆÍ‹ Ì·˜ Â›Ó·È ¤Ó· Û¯ÔÏÂ›Ô ¯ˆÚ›˜ Û‡ÓÔÚ· Î·È ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ, Û ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓ›·
Ô˘ ı· ‰È·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Î·È ·ÍÈÔÚÂ‹ ˙ˆ‹ Û οı ÔÏ›ÙË.
ªÈ· ÎÔÈÓˆÓ›· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ, ·ÏÏ¿ ÈÛfiÙÈÌˆÓ ÔÏÈÙÒÓ. ∂˘¯‹ Ì·˜ Â›Ó·È Û ·˘Ùfi
Ó· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ, ¤ÛÙˆ Î·È ÛÙÔ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔ, Ë ·ÚÔ‡Û· ¤Î‰ÔÛË.
¶ÂÚȯfiÌÂÓ·
¶·‡ÏÔ˜ ÷ڷ̋˜
∂π™∞°ø°∏ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
ª∂ƒO™ ¶ƒøΔO
∂∫¶∞π¢∂À™∏ ∫∞π ª∂™∞ ª∞∑π∫∏™ ∂¡∏ª∂ƒø™∏™
David Buckingham / UNESCO
∂Î·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ (Media Education)
MÈ· ·ÁÎfiÛÌÈ· ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘Í‹ Ù˘ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
ª·Ú›· ª·Ï·¤ÙÛ· Î·È ÕÓÓ· ÷ÚÔÁÈ¿ÓÓË
ªª∂ Î·È ∂Î·›‰Â˘ÛË ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
ª∂ƒO™ ¢∂ÀΔ∂ƒO
∞¶O Δ∏¡ ¶O§À¶O§πΔπ™ªπ∫∏ ∫Oπ¡ø¡π∞ ™Δ∏ ¢π∞¶O§πΔπ™ªπ∫∏
∫∞π ∞¡Δπƒ∞Δ™π™Δπ∫∏ ∂∫¶∞π¢∂À™∏
∫ÒÛÙ·˜ ª¿ÁÔ˜
«£Ú·Ó›· Ô˘ ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó»: ∞fi ÙËÓ ·ÊÔÌÔ›ˆÛË ÙˆÓ
ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ ÛÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË . . . . . . . . . . . . . 47
°ÂÓÈ΋ ™˘Ó‰È¿ÛÎÂ„Ë Ù˘ UNESCO
∏ ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ (·fiÛ·ÛÌ·) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
ª∂ƒO™ ΔƒπΔO
ƒ∞Δ™π™ªO™ ∫∞π ª∂™∞ ª∞∑π∫∏™ ∂¶π∫Oπ¡ø¡π∞™:
O ƒO§O™ ΔOÀ ™ÃO§∂πOÀ
£Âfi‰ˆÚÔ˜ ¶··‰fiÔ˘ÏÔ˜
ƒ·ÙÛÈÛÌfi˜, ÍÂÓÔÊÔ‚›· Î·È ªª∂ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 63
∫˘Úȷ΋ μÏËÛ›‰Ô˘, ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· °·ÚÌ‹ Î·È ∞ÁÁÂÏÈ΋ ¶¤ÙÛÈη
¡ÂÔÂÏÏËÓÈ΋ ÏÔÁÔÙ¯ӛ· Î·È ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋ ·ÁˆÁ‹.
O ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ ªª∂. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69
ÕÓÓ· ΔÚÈ·ÓٷʇÏÏÔ˘
•¤Ó˜ ÁÏÒÛÛ˜, Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ Î·È ªª∂:
O ‰·ÛηÏÔ˜ ˆ˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi˜ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙ‹˜ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
8
¶EPIEXOMENA
¡›ÎË ƒÔ˘Ì¿ÓË
∏ Â›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ª¤ÛˆÓ ª·˙È΋˜ ∂ÓË̤ڈÛ˘ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË
ÙˆÓ ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ Î·È Ô ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ.
∏ ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ ÙˆÓ ∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
ºÒÙ˘ ∫ÏÒ·˜
¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È Ô ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ ªª∂.
∏ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ Δ¯ÓÈ΋˜ – ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ . . . . . . . . . . . . . .97
°È¿ÓÓ˘ ΔÛÈÏ·Ê¿Î˘ Î·È ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· μ¤ÏÙÛÔ˘
ª·ıËÙ¤˜ ÛÎËÓÔıÂÙÔ‡Ó … ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈο.
ªÈ· Û¯ÔÏÈ΋ ·Ú¤Ì‚·ÛË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
∞ÁÁÂÏÈ΋ ∫ÔÚÎÔ‚¤ÏÔ˘
O Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ ÛÙÔÓ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ
∫·Ù¿ÏÔÁÔ˜ Ù·ÈÓÈÒÓ ÁÈ· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi ÛÙËÓ Ù¿ÍË . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112
∏ ʈÙÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123
Δ‡Ô˜ (Û‡ÁÎÚÈÛË ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125
∫›Ó‰˘ÓÔÈ ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ Internet: TÔ «EDUCAUNET» . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
¶∞ƒ∞ƒΔ∏ª∞
∫·Ù¿ÏÔÁÔ˜ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ Á‡Úˆ ·fi ÙË Û¯¤ÛË
Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È ªª∂ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 135
ª·ıËÙÈÎfi˜ ¢È·ÁˆÓÈÛÌfi˜ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈÎÔ‡ «‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÔ‡»
ÌËӇ̷ÙÔ˜ Î·È ÊˆÙÔÁÚ·Ê›·˜ Ì ı¤Ì·: ™¯ÔÏÂ›Ô ¯ˆÚ›˜ ™‡ÓÔÚ·»,
Ô˘ ÔÚÁ¿ÓˆÛ ÙÔ ∫∂ª∂Δ∂. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 137
∫·Ù¿ÏÏËϘ ‰È¢ı‡ÓÛÂȘ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
EÈÛ·ÁˆÁ‹
OÈ ÂȉڿÛÂȘ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ (‹ ̤ۈÓ) ÛÙ· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜
Â›Ó·È ¤Ó· ·fi Ù· ÈÔ ÚÔÛÊÈÏ‹ ı¤Ì·Ù· Û˘˙‹ÙËÛ˘ ÙfiÛÔ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÂȉÈÎÔ‡˜ fiÛÔ Î·È
ÛÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÎÔÈÓfi. O ÂÓÈÛ¯˘Ì¤ÓÔ˜ ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÛÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ÎÔÈÓˆÓ›· ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi
Ì ٷ ȉȷ›ÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ·È‰È΋˜ Î·È ÂÊË‚È΋˜ ËÏÈΛ·˜ ÚÔ‚ÏËÌ·Ù›˙Ô˘Ó È‰È·›ÙÂÚ·
fiÛÔ˘˜ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È ÙËÓ ·ÁˆÁ‹ Ù˘ Ó¤·˜ ÁÂÓÈ¿˜. ¢ÂÓ Â›Ó·È Û¿ÓÈÔ
Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ó· Û˘Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ë ¤ÓÙÔÓË ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ·ıÔÁ¤ÓÂÈ·, Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙȘ
Ù¯ÓÔÏÔÁÈο ÚÔËÁ̤Ó˜ ÎÔÈӈӛ˜ –΢ڛˆ˜, ·ÏÏ¿ fi¯È ÌfiÓÔ–, Ì ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Ô˘ ·ÛÎÔ‡Ó
Ù· ̤۷, ȉ›ˆ˜ Ë ÙËÏÂfiÚ·ÛË, ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ·ÓıÚÒÔ˘.
™Ùfi¯Ô˜ ÙˆÓ ÂȉÈÎÒÓ Ô˘ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÔ̤· Â›Ó·È Ó· ÂÍ·ÛÊ·ÏÈÛÙÔ‡Ó ÙÚfiÔÈ
Ô˘ ÌÂÁÈÛÙÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ ıÂÙÈΤ˜ ÂÈÙÒÛÂȘ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ηÈ
ÂÏ·¯ÈÛÙÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ ·ÚÓËÙÈΤ˜, ΢ڛˆ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜.
∫·ıÒ˜ ÂÓÈÛ¯‡ÂÙ·È Ô ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÛÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÎÔÈӈӛ˜,
Á›ÓÂÙ·È ÈÔ ·ÈÛıËÙ‹ ·Ú¿ÏÏËÏ· Î·È Ë ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÙÔ˘˜ Ê˘ÛÈÔÁӈ̛·. ∫˘Ú›ˆ˜ ÔÈ ÌÂÁ¿Ï˜
ÔÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Î·È ·Ó·Î·Ù·Ù¿ÍÂȘ Û ·ÁÎfiÛÌÈ· Îϛ̷η, Ì ÎÈÓËÙ‹ÚÈ· ‰‡Ó·ÌË ÙËÓ
·Û˘ÌÌÂÙÚ›· ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ÙȘ ¤ÓÙÔÓ˜ ·ÓÈÛfiÙËÙ˜, Â›Ó·È ·˘Ù¤˜ Ô˘ ˆıÔ‡Ó
ÌÂÁ¿Ï˜ ÔÌ¿‰Â˜ ·ÓıÚÒˆÓ Ó· ÂÁηٷÏ›„Ô˘Ó ÙËÓ ·ÙÚÈ΋ ÙÔ˘˜ ÁË Î·È Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó
·ÏÏÔ‡ ÌÈ· ηχÙÂÚË ˙ˆ‹. ∞˘Ù¤˜ ÔÈ Ì·˙ÈΤ˜ ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ, ÌfiÓÈ̘ ‹ ÚÔÛˆÚÈÓ¤˜, ¤¯Ô˘Ó
ηıÔÚÈÛÙÈΤ˜ Û˘Ó¤ÂȘ Î·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ ‰‡Ô fiÏÔ˘˜ Ù˘ ÌÂٷΛÓËÛ˘ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ.
∫·È Ë ·ÙÚ›‰· Ì·˜ ·fi ÙȘ ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ ‰ÂηÂٛ˜ ÙÔ˘ 20Ô‡ ·ÈÒÓ· ¤¯ÂÈ ÌÂÙ·‚ÏËı› ÛÂ
¯ÒÚ· ˘Ô‰Ô¯‹˜ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ. OÈ ÂÓÙ˘ÒÛÂȘ Ô˘ ÚÔηÏ› Ë ·˘ÍË̤ÓË ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘˜ ›ӷÈ
ÈÛ¯˘Ú¤˜, ·Ó ·Ó·ÏÔÁÈÛÙ› ηÓ›˜ fiÙÈ Ì¤¯ÚÈ ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ ’70 Ë ∂ÏÏ¿‰· ‹Ù·Ó Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο Ë
·ÊÂÙËÚ›· ÈÛ¯˘ÚÒÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ¢ÙÈÎÒÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ, ÙfiÛÔ ÚÔ˜ ¯ÒÚ˜ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘ fiÛÔ Î·È
ÚÔ˜ ¿ÏϘ Ë›ÚÔ˘˜. ∞˘Ù‹ Ë ·ÏÏ·Á‹ ¤¯ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÂÈÙÒÛÂȘ Û ÔÏÏÔ‡˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘
ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. Œ¯ÂÈ, Ê˘ÛÈο, ÂÈÙÒÛÂȘ Î·È ÛÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ·
¤ÓÙÔÓ· ÂıÓÔÎÂÓÙÚÈÎfi, Û˘ÁÎÂÓÙÚˆÙÈÎfi Î·È ‰‡ÛηÌÙÔ, ηÙ¢ı˘ÓfiÌÂÓÔ Î·Ù¿ ‚¿ÛË ·fi
ÌÔÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Î·È Ú·ÎÙÈΤ˜.
∞Í›˙ÂÈ Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ì ȉȷ›ÙÂÚ· ÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡. ªÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ‰Â‰Ô̤ӷ
‰Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· Ë ÈÛ¯˘Ú‹ ·ÚÔ˘Û›· ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Û˘Ó‰¤ıËΠÌÂ
Â›Ù·ÛË Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜. ∂Îı¤ÛÂȘ ‰ÈÂıÓÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ Î·È ÔÚÁ¿ÓˆÓ
Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ∂˘Úˆ·˚΋˜ ŒÓˆÛ˘ (∂.∂.) ÂÈÛËÌ·›ÓÔ˘Ó ·Ó¿ÏÔÁ·
Ê·ÈÓfiÌÂÓ· Û fiÏ· Ù· ÎÚ¿ÙË Ì¤ÏË Ù˘ Î·È ˙ËÙÔ‡Ó Ó· ÔÚÁ·ÓˆıÔ‡Ó ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹ ÙÔ˘.
¶ÔÏÏÔ› ¤¯Ô˘Ó Û˘Û¯ÂÙ›ÛÂÈ ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙˆÓ Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ ÌÂ
Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜. ∞fi ÙË Ì›· ÏÂ˘Ú¿, Ë ›‰È· Ë Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, fiˆ˜
10
EI™A°ø°H
ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Ì¤Û· ·fi ÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·ÓÙÈÊ¿ÛÂȘ Î·È Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ, ÌÔÚ› Ó· ÙÚÔÊÔ‰ÔÙ‹ÛÂÈ
ıÂÙÈΤ˜ ‹ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ÛÙ¿ÛÂȘ ·¤Ó·ÓÙÈ Û ¿ÙÔÌ· ‹ ÔÌ¿‰Â˜ Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜
‰È·ÊÔÚÂÙÈο. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, Ë ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚Ë̤ÓË ·fi Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜
ÂΉԯ‹ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÌÔÚ› Â›Û˘ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ Â›Ù Û ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙˆÓ ·ÚÓËÙÈÎÒÓ
ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ ‹ ÛÙËÓ ¿Ì‚Ï˘ÓÛ‹ ÙÔ˘˜. ΔfiÛÔ Ô ÙÚfiÔ˜ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·ÛÎÔ‡ÓÙ·È
Ù¤ÙÔȘ ÂȉڿÛÂȘ ÛÙÔ˘˜ ·Ô‰¤ÎÙ˜ ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ fiÛÔ Î·È Ë ¤ÎÙ·ÛË, Ë ¤ÓÙ·ÛË
Î·È Ë Î·Ù‡ı˘ÓÛË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÂȉڿÛÂˆÓ Â›Ó·È ·fi Ù· ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó
Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ÙÔ˘˜ ÂȉÈÎÔ‡˜ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ.
∂›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ, Â›Û˘, ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ·˘Ù‹˜, Ó· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ì ٷ
ı¤Ì·Ù· Ô˘ ÂÎÙ¤ıËÎ·Ó ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜ Î·È ˘fi ÙÔ Ú›ÛÌ· ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ıÂÛÌÒÓ.
∞ÛÊ·ÏÒ˜, Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ Ô ¯ÚfiÓÔ˜ Ô˘ ·ÊÈÂÚÒÓÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ Î·È ÔÈ Ó¤ÔÈ Î·ıËÌÂÚÈÓ¿
ÛÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË Î·È Û ¿ÏÏ· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, ·ÏÏ¿ ‰ÂÛÌÂ‡Ô˘Ó ÂÍ›ÛÔ˘ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi
¯ÚfiÓÔ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ ÊÔ›ÙËÛË. ΔÔ Û¯ÔÏ›Ô, Ô˘ ÊÈÏÔÍÂÓ› ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ Û¯Â‰fiÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÁÈ·
ÌÂÁ¿ÏÔ ‰È¿ÛÙËÌ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÛÙȘ ÚÔËÁ̤Ó˜ ¯ÒÚ˜, Î·È ÙÔ «·Ú¿ÏÏËÏÔ»
Û¯ÔÏÂ›Ô ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, fiˆ˜ ‡ÛÙÔ¯· ¤¯ÂÈ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙ›, ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó
¤Ó· ‰˘Ó·ÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·Û˘, Ô˘ ·Í›˙ÂÈ Ó· Ì·˜ ··Û¯ÔÏ‹ÛÂÈ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο.
ΔÔ Û¯ÔÏ›Ô, ·fi ÙË ÌÈ· ÏÂ˘Ú¿, ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ
Ó¤ˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Û ÌÈ· ¢·›ÛıËÙË Ê¿ÛË Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í‹˜ ÙÔ˘˜. ∞Ó Âȉ›ˆÍ‹ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ë
‰È¢ÎfiÏ˘ÓÛË Ù˘ ·Ô‰Ô¯‹˜ Ù˘ ÂÙÂÚfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ ·ÌÔÈ‚·›·˜ ηٷÓfiËÛ˘ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ¿ÙÔÌ·
‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÚÔ¤Ï¢Û˘, Ô ÚfiÏÔ˜ Ô˘ ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÂÈ Â›Ó·È ıÂÙÈÎfi˜. ∂›Û˘,
ÌÔÚ› Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ¿‚ÂÈ ÛÙ· Ì·ı‹Ì·Ù· Î·È ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘ Ù· ›‰È· Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜
ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, Ì ÙËÓ Âȉ›ˆÍË Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÙÔ˘˜ ÌÂÏÏÔÓÙÈÎÔ‡˜ Ôϛ٘ ÛÙËÓ
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘˜, ̤۷ ·fi ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ̤۷
(media education). ∞ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Â›Ó·È ¤Ó· ‰˘Ó·ÌÈÎfi ‰›Ô, fiÔ˘
ÂΉËÏÒÓÔÓÙ·È ·ÓÙÈı¤ÛÂȘ Î·È Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ̤ÏË Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜,
ηıÒ˜ ·˘Ù¿ ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ıÂÛÌÔ‡ Ù· ÛÙÂÚÂfiÙ˘· Î·È ÙȘ
ÚÔηٷϋ„ÂȘ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È Î¿Ùˆ ·fi
ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜.
Δ· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ Ôχ ÈÔ ¯·Ï·ÚÔ›
ıÂÛÌÔ›, Ô˘ Â›Ó·È Ôχ ‰‡ÛÎÔÏÔ Ó· ÂÏÂÁ¯ıÔ‡Ó ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ Â›‰Ô˜ Î·È ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙˆÓ
ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ·Ú¿ÁÔ˘Ó. §ÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó Û ¤Ó· Ï·›ÛÈÔ ·ÍÈÒÓ Î·È ÚÔÙ‡ˆÓ Ôχ ÈÔ
Ú¢ÛÙfi, «·ÓÔÈÎÙfi» Î·È ·ÓÙÈÊ·ÙÈÎfi ·fi ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ, Ú¿ÁÌ· Ô˘ Á›ÓÂÙ·È È‰È·›ÙÂÚ·
ÂÌÊ·Ó¤˜, ÏfiÁÔ˘ ¯¿ÚË, ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘, ÙÔ˘ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ˘ Î·È Ù˘
ÏÔÁÔÙ¯ÓÈ΋˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜. ∞˘Ù¿ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÒıËÛ·Ó
ÔÏÏÔ‡˜ ÂȉÈÎÔ‡˜ Î·È ÔÌ¿‰Â˜ ›ÂÛ˘ Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ ÂϤÁ¯Ô˘ ‹ ·˘ÙÔÚ‡ıÌÈÛ˘,
ÒÛÙ ӷ ÚÔÛٷهÔÓÙ·È Ù· ·È‰È¿ Î·È ÔÈ Ó¤ÔÈ/-˜ ·fi ÙȘ Ù˘¯fiÓ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ ÙÔ˘˜,
fiˆ˜ ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÎÒ‰ÈΘ ‰ÂÔÓÙÔÏÔÁ›·˜ Î·È fiÚÁ·Ó· ÂÈÊÔÚÙÈṲ̂ӷ Ì ÙÔÓ ¤ÏÂÁ¯Ô Ù˘
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘˜.
∞Ó, ÏÔÈfiÓ, ıˆڋÛÔ˘Ì fiÙÈ Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ·ÛÎÔ‡Ó ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ
ÛÙ· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜/ÙȘ ÂÊ‹‚Ô˘˜ ÛÙ· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË, ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
ÎÔÈÓˆÓ›·, ·Ó ·ԉ¯Ùԇ̠fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó οÔÈ· ‚¿ÛË, ¤ÛÙˆ, ÔÈ ·ÈÙÈ¿ÛÂȘ Ô˘ ·Ô‰›‰ÔÓÙ·È ÛÂ
οÔȘ ÂÎÔÌ¤˜ Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘, Û οÔÈ· ‰ËÌÔÛȇ̷ٷ ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ Î.Ô.Î. fiÙÈ
ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ÙÔÓ ÂıÓÈÎÈÛÌfi, ÙËÓ ÚÔηٿÏË„Ë, ÙȘ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ, ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Î·È ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi,
EI™A°ø°H
11
ÙfiÙ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ̤ÓÂÈ ·‰Ú·Ó¤˜. ∞Ó, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, ˘¿Ú¯Ô˘Ó
‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ó· ·ÍÈÔÔÈËı› ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ Ô˘ ÂÎ¤ÌÔ˘Ó Ù· ̤۷
Ì ٤ÙÔÈÔ ÙÚfiÔ, ÒÛÙ ӷ Û˘Ì‚¿ÏÂÈ Û ÌÈ· ·ÚÌÔÓÈ΋ Û˘Ì‚›ˆÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ¯ˆÚ›˜
‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Î·È ·ÔÎÏÂÈÛÌÔ‡˜, ¿ÏÈ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ó¯›˙ÂÈ Ó· ·ÁÓÔ› ·˘Ù‹ ÙË
‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·. ¶ÚÔ·ÙÂÈ, Û˘ÓÂÒ˜, ¤Ó· ÂӉȷʤÚÔÓ ‰›Ô ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ Î·È ‰Ú¿Û˘, ÛÙÔ
ÔÔ›Ô ÂȯÂÈÚ‹Û·Ì ӷ ÎÈÓËıԇ̠̠ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Ô˘ ۯ‰ȿ۷ÌÂ, ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜ Ó·
ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÔ˘Ì ÔÈÔ˜ ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Û ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÔ̤· Î·È Î¿Ùˆ
·fi ÔȘ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÌÔÚ› Ó· Ú·ÁÌ·Ùˆı›.
™ÙËÓ Ô˘Û›·, ÙÔ ÂÁ¯Â›ÚËÌ¿ Ì·˜ ÂÈÎÂÓÙÚÒıËΠÛÙÔ Ò˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ Û˘ÁÎÂÚ¿ÛÔ˘ÌÂ
ıˆÚËÙÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Î·È Ú·ÎÙÈΤ˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ̤۷, ·ÊÂÓfi˜, Î·È Ù˘
‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ Î·È ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ¤Ó· ÂÁ¯Â›ÚËÌ·
ÂÈÛʷϤ˜ Î·È Â›ÔÓÔ, ηıÒ˜ ÂÏ¿¯ÈÛÙ˜ Û¯ÂÙÈΤ˜ ÂÚÁ·Û›Â˜ ¤¯Ô˘Ó Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı› ‰ÈÂıÓÒ˜,
ÛÙËÓ ÂÏÏËÓfiÁψÛÛË ‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›· ÌfiÏȘ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ÂȯÂÈÚÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ÚÒÙ˜
ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜, ÂÓÒ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈËı›, ·fi fiÛÔ ÁÓˆÚ›˙Ô˘ÌÂ, ηÌÈ¿
Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Û˘ÁÎÂÚ·ÛÌÔ‡ ÛÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú¿ÍË. ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ·
̤۷, ·ÊÂÓfi˜, ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ Ù· ÂÚÁ·Ï›· Ì ٷ ÔÔ›· ı· ÂȯÂÈÚËı› Ë Î·Ù·ÓfiËÛË
Î·È ÂÚÌËÓ›· ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ Î·È ÙˆÓ ÂӉ¯fiÌÂÓˆÓ ÂȉڿÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ. ∏
‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ Î·È ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË, ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘, ¤¯ÂÈ Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ ·ÍÈfiÏÔÁÔ
˘ÏÈÎfi Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ ÙˆÓ ˙ËÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙˆÓ
·ÓıÚÒˆÓ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜. ∏ ·Ú¿ÏÏËÏË ·ÍÈÔÔ›ËÛË
·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÂÈÙ¢ÁÌ¿ÙˆÓ ÛÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ Ú¿Í˘ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ¤Ó· ‰˘Û¯ÂÚ¤˜ ¤ÚÁÔ,
Ô˘ ÂÈÊ˘Ï¿ÛÛÂÈ ÔÏϤ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Î·È ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜, ·ÏÏ¿ Î·È Í¯ˆÚÈÛÙ¤˜ Û˘ÁÎÈÓ‹ÛÂȘ ÛÂ
fiÛÔ˘˜ ηٷÈ·ÛÙÔ‡Ó Ì ·˘Ùfi.
™ÙË ‚¿ÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ ÂÎÔÓ‹ıËΠ·fi OÌ¿‰· ∂ÚÁ·Û›·˜ ÙÔ˘ ∫¤ÓÙÚÔ˘
ªÂÏÂÙÒÓ Î·È ΔÂÎÌËÚ›ˆÛ˘ (∫∂.ª∂.Δ∂.) Ù˘ O§ª∂ ÙÔ ·ÚfiÓ ‰›ÙÔÌÔ ‰È‰·ÎÙÈÎfi Û‡ÓÔÏÔ.
∂›Ó·È ÙÔ ÙÂÏÈÎfi ÚÔ˚fiÓ ÂÓfi˜ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Ô˘ ·Ó¤Ï·‚ ӷ ˘ÏÔÔÈ‹ÛÂÈ ÙÔ ∫∂ª∂Δ∂ ÛÙÔ
‰È¿ÛÙËÌ· 2003-2004, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ∫ÔÈÓÔÙÈ΋˜ ¶ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›·˜ EQUAL, ·fi fiÔ˘ ηÈ
¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙ‹ıËÎÂ, Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ ∞Ó·Ù˘Íȷ΋ ™‡ÌÚ·ÍË Forum ÁÈ· ÙËÓ ∫ÔÈÓˆÓÈ΋
™˘ÓÔ¯‹.
ΔÔ Ì·ıËÙÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ, Ô˘ Û˘Óԉ‡ÂÈ ÙÔ ·ÚfiÓ ‚È‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ/ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi,
··ÚÙ›ÛÙËΠηٿ ‚¿ÛË ·fi ÙȘ ηϤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰ˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ˘‡ı˘ÓˆÓ
ηıËÁËÙÒÓ ÙÔ˘˜ Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó ÛÙÔ «¢›ÎÙ˘Ô ™¯ÔÏ›ˆÓ ηٿ ÙÔ˘ ƒ·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘
•ÂÓÔÊÔ‚›·˜», ÙÔ ÔÔ›Ô ÏÂÈÙÔ‡ÚÁËÛ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ fiÏÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ùfi˜ Ì·˜. ΔË ÊÚÔÓÙ›‰·
ÁÈ· ÙËÓ ÂÎfiÓËÛ‹ ÙÔ˘ ·Ó¤Ï·‚Â Ô Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˘ Ì·˜ ∫ÒÛÙ·˜ ª¿ÁÔ˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜. ™ÙÔ ¢›ÎÙ˘Ô
ÂÓÙ¿¯ıËÎ·Ó 15 °˘ÌÓ¿ÛÈ· ÙˆÓ ¢‹ÌˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ Î·È ªÂÓȉ›Ô˘, ÛÙ· ÔÔ›· ÊÔÈÙÔ‡Ó ¤Ó·˜
ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜ ·ÚÈıÌfi˜ ·ÏÏfiÁψÛÛˆÓ Ì·ıËÙÒÓ. ™Â ηı¤Ó· ·fi Ù· ·Ú·¿Óˆ Û¯ÔÏ›·
‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó ÔÌ¿‰Â˜ Ì·ıËÙÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÙËÎ·Ó ‰È¿ÊÔÚ˜ ÂÈ̤ÚÔ˘˜
Ï¢ڤ˜ ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ ƒ·ÙÛÈÛÌfi˜ Î·È ª¤Û· ª·˙È΋˜ ∂ÓË̤ڈÛ˘. ¢‡Ô ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ·fi
οı ۯÔÏ›Ô, ·ÊÔ‡ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó Û¯ÂÙÈÎfi ÂÈÌÔÚʈÙÈÎfi ÛÂÌÈÓ¿ÚÈÔ, ·Ó¤Ï·‚·Ó Ó·
Û˘ÓÙÔÓ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ÔÌ¿‰Â˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ / Ì·ıËÙÚÈÒÓ Û ·˘Ù‹ ÙÔ˘˜ ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·.
™Ù· Û¯ÔÏ›· Ô˘ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó ÛÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ·
ÙˆÓ ˘‡ı˘ÓˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÂÚÁ¿ÛÙËÎ·Ó Ì ÚˆÙÔÙ˘›· Î·È Â˘ÚËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. O ÎfiÛÌÔ˜
ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Â›Ó·È ÔÈΛԘ ÛÙ· ·È‰È¿ Î·È ·Ú¤¯ÂÈ ÔÈΛϷ ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
12
EI™A°ø°H
·Ó¿ÏÔÁˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ. Δ· ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ ‹Ù·Ó Ë Î·Ï‡ÙÂÚË ·ÓÙ·ÌÔÈ‚‹ ÙÔ˘˜ Î·È ÁÈ·
Ì·˜ Ë ÂȂ‚·›ˆÛË fiÙÈ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÌÔÚ› Ó· ·Û΋ÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ¤ÚÁÔ ÛÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·
ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ÁÈ· ÌÈ· ÈÔ ˘‡ı˘ÓË ÛÙ¿ÛË ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙ· ÔÈΛϷ ÌËӇ̷ٿ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ.
™ÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ· Ù˘ Ì·ıËÙÈΤ˜ ¤Î‰ÔÛ˘ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È ÏÂÙÔÌÂÚ‹ ÛÙÔȯ›· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ˘˜
ÚˆÙ·ÁˆÓÈÛÙ¤˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔًوÓ, Ì·ıËÙ¤˜/Ì·ı‹ÙÚȘ, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ηÈ
Û˘ÓÙÔÓÈÛÙ¤˜.
ΔÔ ‚È‚Ï›Ô ÁÈ· ÙÔÓ/ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi, ÙÒÚ·, ·ÔÙÂÏ› ÚÔ˚fiÓ Û˘ÏÏÔÁÈ΋˜ ÂÚÁ·Û›·˜
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ. ∂ÎÔÓ‹ıËΠηٿ ‚¿ÛË ·fi Ì¿¯ÈÌÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó
ÛÙÔ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ¿ Ì·˜ ‹ Û ·Ó¿ÏÔÁ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·, Î·È ÂÔ̤ӈ˜ ‰È¤ıÂÙ·Ó Û¯ÂÙÈ΋ ÂÌÂÈÚ›·.
∞¢ı‡ÓÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ô˘ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· ÂÊ·ÚÌfiÛÔ˘Ó Û¯ÂÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ηÈ
·Ú¤¯ÂÈ ¯Ú‹ÛÈÌÔ ÂÓËÌÂÚˆÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· Î·È ÙËÓ ˘ÏÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜. ∂›Ó·È
¯Ú‹ÛÈÌÔ Ó· ÌÂÏÂÙËı› Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ˆ˜ ‚·ÛÈÎfi Û˘Ìϋڈ̷ ÙÔ˘ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô˘ Ì·ıËÙÈÎÔ‡
ÂÁ¯ÂÈÚȉ›Ô˘, ÒÛÙ ӷ ηٷÛÙ‹ÛÂÈ ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ Î·È ÂˆÊÂÏ‹ ÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘.
ΔÔ ‚È‚Ï›Ô ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ÙÚ›· ·ÚÈ· ̤ÚË. ™ÙÔ ÚÒÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÂÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·È ı¤Ì·Ù· fiˆ˜
ÙÈ Â›Ó·È Ù· ̤۷ Î·È ÔÈÔ˜ Â›Ó·È Ô ÚfiÏÔ˜ Î·È Ë Â›‰Ú·Û‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ Ôϛ٘ ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ
ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ, Ì ¤ÌÊ·ÛË ÛÙ· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜. °›ÓÂÙ·È ÏfiÁÔ˜, Â›Û˘, ÁÈ· ÙȘ Ú·ÎÙÈΤ˜
Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ηıÈÂÚˆı› ‰ÈÂıÓÒ˜ Ì ÙÔÓ fiÚÔ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ̤۷ (media education). ™ÙÔ
̤ÚÔ˜ ·˘Ùfi Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Î·È ÌÈ· ·Ó·Ï˘ÙÈ΋ ·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙÔ˘ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ ηÈ
ÙˆÓ ÂÍÂÏ›ÍÂˆÓ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ̤۷ Û ·ÁÎfiÛÌÈ· Îϛ̷η.
™ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ı›ÁÔÓÙ·È ÌÂ Û˘ÓÔÙÈÎfi ÙÚfiÔ ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔÓ
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ì·˜, ÛÙËÓ ÂΉ‹ÏˆÛË Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡
Î·È ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ Î·È ÛÙÔ ÚfiÏÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹ ÙÔ˘˜. π‰È·›ÙÂÚ· ·Ó·Ï‡ÔÓÙ·È
ÔÈ ıˆÚËÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ·ÏÏÔ‰·ÒÓ ·È‰ÒÓ ÛÙËÓ
ÂÏÏËÓÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË. ∫¿ÔÈ· ·fi ·˘Ù¿ Ù· ı¤Ì·Ù· ·˘Ù¿ Ì·˜ ¤¯Ô˘Ó ··Û¯ÔÏ‹ÛÂÈ, ÂÍ¿ÏÏÔ˘,
Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο Û ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ∫∂ª∂Δ∂ (‚Ï. ÙËÓ ¤Î‰ÔÛ‹ Ì·˜ ™¯ÔÏ›Ô
¯ˆÚ›˜ Û‡ÓÔÚ· (‰‡Ô ÙfiÌÔÈ) Î·È ÙÔÓ O‰ËÁfi ∞ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘, Ô˘ ÂÈÌÂÏ‹ıËÎÂ
Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ÙÔ˘ ∞.¶.£. °ÈÒÚÁÔ˜ ΔÛȿηÏÔ˜).
™ÙÔ ÙÚ›ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÌÂÙ·Ù›ıÂÙ·È ÛÙËÓ ÂͤٷÛË ÙˆÓ ÂȉڿÛÂˆÓ Ô˘ ·ÛÎÔ‡Ó
Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÛÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ‹ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ú·ÙÛÈÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÏ‹„ÂˆÓ Î·È
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÒÓ, Î·È ÛÙÔ ÚfiÏÔ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ‰È·‰Ú·Ì·Ù›ÛÂÈ ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ·ÍÈÔÔÈÒÓÙ·˜ ÙËÓ
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ̤۷ (media education) ‹ ¿ÏÏÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜, ÁÈ· ÙËÓ ¿Ì‚Ï˘ÓÛË ÙˆÓ Ù˘¯fiÓ
·ÚÓËÙÈÎÒÓ ÂȉڿÛÂˆÓ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Û ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÔ̤·. ™Ùfi¯Ô˜ Â›Ó·È ¤Ó· ÎÔÈÓfi ÏËÚ¤ÛÙÂÚ·
ÂÓËÌÂڈ̤ÓÔ Î·È ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈṲ̂ÓÔ Û fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Î·È ÙȘ ÂȉڿÛÂȘ ÙˆÓ
̤ۈÓ, ȉ›ˆ˜ Û ۯ¤ÛË Ì ٷ ˙ËÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡, Î·È ÈÔ ÂÓÂÚÁfi Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi
ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ Û¯ÂÙÈÎÒÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. ™ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ ·˘Ùfi ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ‰ÂÈÁÌ·ÙÈο
ÈÔ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÚÔÙ¿ÛÂȘ, ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈṲ̂Ó˜ ›Ù ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ̤۷ Ì·˙È΋˜
ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ‹ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Ì·ı‹Ì·Ù· ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, Ô˘ ·Ú¤¯Ô˘Ó
Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Î·È ÛÙÔȯ›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜.
OÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜ ¤ÚÁÔ˘ ¯ÂÈÚ›ÛÙËÎ·Ó Ù· ı¤Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ Ì ¢ÂÏÈÍ›· ηÈ
·˘ÙÔÓÔÌ›·. E›Ó·È ·˘ÙÔÓfiËÙÔ fiÙÈ ÔÈ ·fi„ÂȘ Ô˘ ÂÎı¤ÙÔ˘Ó ÛÙȘ ÂÚÁ·Û›Â˜ ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó
˘Ô¯ÚˆÙÈο Î·È ı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ KEMETE.
EI™A°ø°H
13
™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ ·Ú·ı¤ÙÔ˘Ì ·Ó·Ï˘ÙÈ΋ ÂÏÏËÓfiÁψÛÛË Î·È ·ÁÁÏfiÁψÛÛË
‚È‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·, Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔÔÈËı› ÁÈ· ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÌÂϤÙË ·fi fiÛÔ˘˜ ÂÈı˘ÌÔ‡Ó Ó·
ÂÌ‚·ı‡ÓÔ˘Ó Û ·˘Ù¿ Ù· ı¤Ì·Ù·, ηıÒ˜ Î·È ¶·Ú¿ÚÙËÌ· Ì ¯Ú‹ÛÈÌ· Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈο
ÛÙÔȯ›·.
£ÂˆÚԇ̠·˘ÙÔÓfiËÙË ˘Ô¯Ú¤ˆÛ‹ Ì·˜ Ó· ¢¯·ÚÈÛÙ‹ÛÔ˘Ì ıÂÚÌ¿ fiÛÔ˘˜ / fiÛ˜ Û˘Ó¤‚·Ï·Ó
Ì ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ÙÚfiÔ ÛÙËÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Î·È ÛÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙÔ˘
·ÚfiÓÙÔ˜ Û˘ÏÏÔÁÈÎÔ‡ ¤ÚÁÔ˘. ◊Ù·Ó ÔÈ Û˘Ó¿‰ÂÏÊÔÈ, ̤ÏË Ù˘ OÚÁ·ÓˆÙÈ΋˜ ∂ÈÙÚÔ‹˜ ÙÔ˘
ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ∫˘Úȷ΋ μÏËÛ›‰Ô˘-¢ÚfiÛÔ˘, ÊÈÏfiÏÔÁÔ˜, ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· °·ÚÌ‹, ÊÈÏfiÏÔÁÔ˜,
¡Ù›Ó· ∫Ô‡ÎÔ˘, ÊÈÏfiÏÔÁÔ˜, •¤ÓÈ· ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÔÔ‡ÏÔ˘, ÊÈÏfiÏÔÁÔ˜, ∫ÒÛÙ·˜ ª¿ÁÔ˜, ‰¿ÛηÏÔ˜,
ª·Ú›· ª·Ï·¤ÙÛ·, „˘¯ÔÏfiÁÔ˜, ∂ÈÚ‹ÓË ªÔÛ¯ÔÓ¿, ÊÈÏfiÏÔÁÔ˜, ∞ÁÁÂÏÈ΋ ¶¤ÙÛÈη, ÊÈÏfiÏÔÁÔ˜,
°È¿ÓÓ˘ ƒÔ˘ÛÛ¿Î˘, ‰¿ÛηÏÔ˜, ™ÔÊ›· ™Ù·Ì·Ù›Ô˘, ÊÈÏfiÏÔÁÔ˜ Î·È ÕÓÓ· ΔÚÈ·ÓٷʇÏÏÔ˘,
Á·ÏÏÈ΋˜ ÊÈÏÔÏÔÁ›·˜. ªÂ Û˘ÁΛÓËÛË Î·È Ô‰‡ÓË Ê¤ÚÓÔ˘Ì ÛÙË ı‡ÌËÛ‹ Ì·˜ Î·È ÙËÓ ∂ϤÓË
™˘Ú›ÁÔ˘-ƒ‹ÁÔ˘, ̤ÏÔ˜ Ù˘ OÚÁ·ÓˆÙÈ΋˜ ∂ÈÙÚÔ‹˜, Ô˘ ÙfiÛÔ ·ÚfiÛÌÂÓ· ¯¿Û·Ì ÚÈÓ
ÔÏÔÎÏËÚˆı› ·˘Ùfi ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ·. ™ÙË ÌÓ‹ÌË Ù˘ ·ÊÈÂÚÒÓÔ˘Ì ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ¤Î‰ÔÛË.
∂˘¯·ÚÈÛÙÔ‡ÌÂ, Â›Û˘, ÙÔÓ ÕÏÎË ƒ‹ÁÔ, ηıËÁËÙ‹ Î·È ÙËÓ ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú· ∫ÔÚˆÓ·›Ô˘,
ηıËÁ‹ÙÚÈ· ÛÙÔ ¶¿ÓÙÂÈÔ ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ, Î·È ÙÔÓ ∫ÒÛÙ· ÃÚ˘Û·Ê›‰Ë, ηıËÁËÙ‹ ÛÙÔ
¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ∞ıËÓÒÓ, ÁÈ· ÙËÓ ·ÊÈÏÔÎÂÚ‰‹ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ÂÈÌÔÚʈÙÈÎfi ÛÂÌÈÓ¿ÚÈÔ
Ô˘ ‰ÈÔÚÁ·ÓÒÛ·ÌÂ Î·È ÙËÓ ÔÏÏ·Ï‹ ÛÙ‹ÚÈÍ‹ ÙÔ˘˜.
£ÂṲ́˜ ¢¯·ÚÈÛٛ˜ Î·È Û fiÛ˜ / fiÛÔ˘˜ Û˘Ó¤‚·Ï·Ó ÛÙË Û˘ÁÁÚ·Ê‹ ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜ ¤ÚÁÔ˘
‹ ÛÙË ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË ¿ÚıÚˆÓ Ô˘ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Û ·˘Ùfi.
∂˘¯·ÚÈÛÙÔ‡ÌÂ, Â›Û˘, ÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ÂÈÙÚÔ‹ ÙÔ˘ ∫∂ª∂Δ∂ Ô˘ ›¯Â ÙËÓ Â˘ı‡ÓË
Ù˘ ‰ÈÂÍ·ÁˆÁ‹˜ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜: ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ °ÈÒÚÁÔ ∫·‚‚·‰›·, ∞ÓÙÒÓË
∫·Ïfi‚Ô˘ÏÔ, ºÒÙË ∫ÏÒ·, ™Ù¤ÏÈÔ ª·Ú›ÓË Î·È °È¿ÓÓË æ·¯Ô‡Ï·, ̤ÏË Ù˘ ∂ÈÙÚÔ‹˜, μ·Û›ÏË
§Ô˘˙ÈÒÙË, ˘‡ı˘ÓÔ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, Î·È ¶·‡ÏÔ Ã·Ú·Ì‹, ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ˘‡ı˘ÓÔ.
E˘¯·ÚÈÛÙÔ‡ÌÂ, ·ÎfiÌË, ÙÔ ÛÎËÓÔı¤ÙË ™‡ÚÔ B·ÛÈÏ›Ԣ, ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ KÏ‹ÌË
K·Ï·˚Ù˙fiÁÏÔ˘ Î·È °ÈÒÚÁÔ ™Ù·˘ÚfiÔ˘ÏÔ Î·È ÙËÓ ÔÌ¿‰· Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ì·ıËÙÚÈÒÓ ÙÔ˘
¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ §˘Î›Ԣ EÏÏËÓÈÎÔ‡ (Z·ÁÈÔ‡ÁÈ MÔ˘ÛÙ·Ê¿, ™ÔÓ¤ÁÈ N›ÎÔ, M¿ÌÈÙ˜
°ÈÔ‚¿Ó· Î·È ™Ô˘Ì¤ÈÎÔ AÓÙfiÓ) ÁÈ· ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ Û¯Â‰È·ÛÌfi Î·È ÙËÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÛË ÙÔ˘
¢È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡ AÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈÎÔ‡ «¢È·ÊËÌÈÛÙÈÎÔ‡» MËӇ̷ÙÔ˜ (™ÔÙ) Î·È ºˆÙÔÁÚ·Ê›·˜, Ô˘
ÔÚÁ¿ÓˆÛ ÙÔ KEMETE, Ì ı¤Ì· «™¯ÔÏÂ›Ô XˆÚ›˜ ™‡ÓÔÚ·».
£· ‹Ù·Ó ·Ú¿ÏÂÈ„‹ Ì·˜ ·Ó ‰ÂÓ Â˘¯·ÚÈÛÙÔ‡Û·ÌÂ, Â›Û˘, ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÈÏfiÌÔÚÊË ·ÚˆÁ‹
ÙÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ™Ù¤ÏÏ· TÛÔ˘Î¿ÙÔ˘ Î·È º›ÏÈÔ ¶Úfi‰ÚÔÌÔ Î·È ÙȘ Û˘ÓÂÚÁ¿ÙÚȘ
Ù˘ O§ME M·Ú›· BÔ˘ÙÛÈÓ¿, °ÂˆÚÁ›· K˘ÚÁÈ·˙¤ÏÏË Î·È °È¿ÓÓ· M·ÏˆÌ¤ÓÔ˘-BÔ˘ÏÔ¿Áη.
£ÂṲ́˜ ÔÈ Â˘¯·ÚÈÛٛ˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜ Ì·˜ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ∞Ó·Ù˘Íȷ΋˜
™‡Ìڷ͢ Forum ÁÈ· ÙËÓ ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ ™˘ÓÔ¯‹, fiˆ˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ ˘‡ı˘ÓÔ˘˜ Ù˘ ∫ÔÈÓÔÙÈ΋˜
¶ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›·˜ EQUAL Ô˘ Û˘ÓÙfiÓÈÛ·Ó ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¿ Ì·˜.
Δ¤ÏÔ˜, ¢¯·ÚÈÛÙԇ̠ÙÔ˘˜ Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˜ ÙˆÓ ÂΉfiÛÂˆÓ ACCESS Ô˘ ·Ó¤Ï·‚·Ó ÙËÓ Â˘ı‡ÓË
Ù˘ ·ÚÔ‡Û·˜ ¤Î‰ÔÛ˘ Î·È ÙË ‰ÈÂÎÂÚ·›ˆÛ·Ó Ì ÂÈÙ˘¯›·.
¶·‡ÏÔ˜ ÷ڷ̋˜
MEPO™ ¶PøTO
EÎ·›‰Â˘ÛË Î·È M¤Û· M·˙È΋˜
EÓË̤ڈÛ˘
∂Î·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ (Media Education):
ªÈ· ·ÁÎfiÛÌÈ· ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘Í‹ Ù˘*
DAVID BUCKINGHAM
UNESCO
ªÂÙ¿ÊÚ·ÛË:
•¤ÓÈ· ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÔÔ‡ÏÔ˘*
∫˘Úȷ΋ μÏËÛ›‰Ô˘*
¡ÈÎfiÏ·Ô˜ ¢ÚfiÛÔ˜*
¶ÂÚ›ÏË„Ë
∏ ·ÚÔ‡Û· ÂÚÁ·Û›· ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ (Media Education)
Ô˘ ·¢ı‡ÓÂÙ·È Û ·È‰È¿ Î·È Ó¤Ô˘˜ Û¯ÔÏÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜. ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÙË ÁÂÓÈ΋ Û˘ÏÏÔÁÈÛÙÈ΋
Ô˘ ‰È¤ÂÈ ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ªª∂ (̤۷), ÌÈ· Û‡ÓÙÔÌË ·Ó·ÛÎfiËÛË Ù˘
ÂͤÏÈÍ‹˜ Ù˘ Û fiÏÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Î·È ¤Ó·Ó ÂÚÈÏËÙÈÎfi ÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ‰›Ô˘ Ù˘. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ÌÈ· ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂ ‰ÈÂıÓÒ˜,
ÂÓÙÔ›˙ÔÓÙ·˜ ·ÚÎÂÙÔ‡˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ô˘ ÙËÓ ··ÚÙ›˙Ô˘Ó. Δ¤ÏÔ˜, ÚÔÙ›ÓÂÈ ÙÚfiÔ˘˜ ÌÂ
ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ë UNESCO ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ÙȘ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ ·˘Ù¤˜ Û ÙÔÈÎfi,
ÂıÓÈÎfi Î·È ‰ÈÂıÓ¤˜ Â›‰Ô. ø˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, Ë ÂÚÁ·Û›· ·˘Ù‹ ÂȯÂÈÚ› Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂÈ Î¿ÔȘ
ÁÂÓÈΤ˜ ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜ ÁÈ· ÌÂÏÏÔÓÙÈΤ˜ ‰Ú¿ÛÂȘ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ·˘Ùfi. ∫·Ù¿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ·˘ÙÒÓ
ÙˆÓ ‰Ú¿ÛˆÓ, ÙÔÓ›˙ÂÈ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ó· ÌÂÏÂÙËıÔ‡Ó ÔÈ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘
ÛÙ· ªª∂ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈο / ÁψÛÛÈο
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, Î·È Ó· ÂÓı·ÚÚ˘Óı› Ë ·ÁÎfiÛÌÈ· ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÌÂٷ͇ fiÛˆÓ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó
ÛÂ ·˘Ù‹.
1. ΔÈ ÚÔÛʤÚÂÈ Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂;
¶ÚÈÓ ·fi ›ÎÔÛÈ ÂÚ›Ô˘ ¯ÚfiÓÈ·, ¤ÂÈÙ· ·fi ÌÈ· ‰ÈÂıÓ‹ Û˘Ó¿ÓÙËÛË ÂȉÈÎÒÓ, Ô˘
Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠÛÙÔ Grunwald Ù˘ °ÂÚÌ·Ó›·˜, Ë UNESCO ‰ËÌÔÛ›Â˘Û ÌÈ· ¢‹ÏˆÛË
fiÔ˘ ÚÔ·ÛÈ˙fiÙ·Ó ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ‡·Ú͢ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂. ∏ ¢‹ÏˆÛË ÙÔ˘
* ∏ ÂÚÁ·Û›· ·˘Ù‹ Û˘ÓÙ¿¯ıËΠÁÈ· ÙÔÓ ΔÔ̤· ∂ÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ¶ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘ Ù˘ UNESCO ·fi
ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹ ÛÙÔ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ÙÔ˘ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ÙÔ˘ §ÔÓ‰›ÓÔ˘ David Buckingham ÙÔ
ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 2001. ∏ •¤ÓÈ· ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÔÔ‡ÏÔ˘ ÌÂÙ¤ÊÚ·Û ٷ Ù¤ÛÛÂÚ· ÚÒÙ· ÎÂÊ¿Ï·È· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜
Î·È Ë ∫˘Ú·Î‹ μÏËÛ›‰Ô˘ Î·È Ô ¡ÈÎfiÏ·Ô˜ ¢ÚfiÛÔ˜ Ù· ˘fiÏÔÈ·.
18
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
Grunwald (Ë ÔÔ›· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ·ÚÔ‡Û·˜ ÂÚÁ·Û›·˜) ·Ú¤¯ÂÈ ÌÈ·
Û˘ÓÔÙÈ΋ Î·È ÈÛ¯˘Ú‹ Û˘ÏÏÔÁÈÛÙÈ΋ ÔÚ›·, Ô˘ ‰ÂÓ ·‡ÂÈ ·ÎfiÌ· Î·È Û‹ÌÂÚ· Ó· ·Ú·Ì¤ÓÂÈ
Â›Î·ÈÚË. ™‡Ìʈӷ Ì ·˘Ù‹, Ù· ªª∂ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÁÈ· ÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÎÔÈӈӛ˜ ÌÈ· ‰‡Ó·ÌË
·˘Í·ÓfiÌÂÓ˘ ÛËÌ·Û›·˜ Î·È ÈÛ¯‡Ô˜ ηÈ, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂,
¯·Ú·ÎÙËÚÈ˙fiÌÂÓË ·fi Û˘ÓÔ¯‹ Î·È Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, Ú¤ÂÈ Ó· ıˆÚÂ›Ù·È ‚·ÛÈÎfi Û˘ÛÙ·ÙÈÎfi
-·Ó fi¯È ÚÔ¸fiıÂÛË- Ù˘ ȉÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ ÔÏ›ÙË.
μ¿ÛÂÈ ÙÔ˘ ÔÚÈÛÌÔ‡ Ù˘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ªª∂, Ë ¢‹ÏˆÛË ÙÔ˘ Grunwald
·ÓÙ·Ó·ÎÏ¿ ‚·ÛÈΤ˜ ¤ÓÓÔȘ Ô˘ Ë ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ı› Ó· ·Û¿˙ÂÙ·È
·ÎfiÌ· Î·È Û‹ÌÂÚ·.
ñ ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì fiÏ· Ù· ̤۷, Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤Ó˘ Ù˘
ÎÈÓÔ‡ÌÂÓ˘ ÂÈÎfiÓ·˜ (Ù·Èӛ˜, ÙËÏÂfiÚ·ÛË, ‚›ÓÙÂÔ), ÙÔ˘ Ú·‰ÈÔÊÒÓÔ˘ Î·È Ù˘
˯ÔÁÚ·ÊË̤Ó˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, ÙˆÓ ÂÓÙ‡ˆÓ (fiÔ˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜
Î·È ÂÚÈÔ‰Èο) Î·È ÙˆÓ Ó¤ˆÓ „ËÊÈ·ÎÒÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜. ∂ȯÂÈÚ› Ó·
·Ó·Ù‡ÍÂÈ ¤Ó·Ó ¢Ú›·˜ ‚¿Û˘ «·ÏÊ·‚ËÙÈÛÌfi» (˘fi ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ «·È‰Â›·˜»), fi¯È
ÌfiÓÔ Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔ ¤ÓÙ˘Ô Ì¤ÛÔ ·ÏÏ¿ Î·È Ì ٷ Û˘Ì‚ÔÏÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ÂÈÎfiÓˆÓ Î·È
‹¯ˆÓ.
ñ ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Î·È ÙËÓ ÂÎÌ¿ıËÛË Û¯ÂÙÈο ÌÂ
Ù· ̤۷ Î·È ‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Á¯¤ÂÙ·È Ì ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ –
.¯. ÙË ¯Ú‹ÛË Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘ ‹ ÙˆÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ ÁÈ· ÙË ‰È‰·Ûηϛ·
ÌÈ·˜ ÂÈÛÙ‹Ì˘ ‹ Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ‰ÂÓ ·ÊÔÚ¿ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ
Ì¤ÛˆÓ ˆ˜ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ‹ «‚ÔËıËÌ¿ÙˆÓ ‰È‰·Ûηϛ·˜» Î·È ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Á¯¤ÂÙ·È ÌÂ
ÙËÓ Ù¯ÓÔÏÔÁ›· Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ‹ Ì ٷ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ̤۷.
ñ ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ÂȯÂÈÚ› Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË Î·È ÙËÓ
ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹. ¢›ÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ó·ڋ˜ ËÏÈΛ·˜ Ó· ÂÚÌËÓ‡ԢÓ
Î·È Ó· Â›Ó·È ÂÓËÌÂڈ̤ӷ ÛÙȘ ÎÚ›ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ˆ˜ ηٷӷψ٤˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ, ·Ú¤¯ÔÓÙ¿˜
ÙÔ˘˜ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Á›ÓÔ˘Ó Ù· ›‰È· ·Ú·ÁˆÁÔ› Ì¤ÛˆÓ Î·È Î·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·
ÈÛ¯˘ÚfiÙÂÚÔÈ Û˘Ì̤ÙÔ¯ÔÈ ÛÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Á›ÁÓÂÛı·È. ™ÎÔfi˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂
Â›Ó·È Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÙÔ˘˜
ÈηÓfiÙËÙ·.
∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ ›ÎÔÛÈ ÂÙÒÓ ÛËÌÂÈÒıËÎ·Ó ·ÚÎÂÙ¤˜ Û¯ÂÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜
–ÌÂÚÈΤ˜ ·fi ÙȘ Ôԛ˜ ›¯·Ó ÚÔ‚ÏÂÊı› ÛÙËÓ ›‰È· ÙË ¢‹ÏˆÛË ÙÔ˘ Grunwald–, Ô˘
ηıÈÛÙÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ‡·Ú͢ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂ (̤۷) ·ÎfiÌ· ÈÔ ÂÈÙ·ÎÙÈ΋.
Δ· ̤۷ ‰ÈÂÈÛ‰‡Ô˘Ó ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Û fiϘ ÙȘ Ù˘¯¤˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ‚›Ô˘Ø ›ӷÈ
ϤÔÓ ·‰‡Ó·ÙÔ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ Î·Ó›˜ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Ô ÔÏÈÙÈÎfi˜ ¯ÒÚÔ˜
‹ Ë ÔÈÎÔÓÔÌ›·, Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙÔ Ó· ··ÓÙ‹ÛÂÈ Û ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
Î·È ÚÔÛˆÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ· –‹ ·ÎfiÌ· Î·È ÙËÓ ›‰È· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË– ¯ˆÚ›˜ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ˘fi„Ë
ÙÔ˘ Ù· ̤۷. ∞Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ϤÔÓ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÔÈ ÂÍ‹˜:
ñ Δ¯ÓÔÏÔÁÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ: Ì ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÙˆÓ ÔÏÏ·ÏÒÓ Î·Ó·ÏÈÒÓ ÛÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË,
ÙÔ˘ ÔÈÎÈ·ÎÔ‡ ‚›ÓÙÂÔ, ÙˆÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÒÓ Î·È ÙÔ˘ ÿÓÙÂÚÓÂÙ –ηıÒ˜ Â›Û˘
Î·È ¿ÏÏˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ– ÛËÌÂÈÒıËΠÌÈ· Ì·˙È΋ ÂÍ¿ψÛË ÙˆÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ.
ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ›¯Â ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÂÓfi˜ ¢ڇÙÂÚÔ˘ Ê¿ÛÌ·ÙÔ˜
ÂÈÏÔÁÒÓ ÁÈ· ÙÔÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ‹ (¯ˆÚ›˜ ·˘Ùfi Ó· Û˘ÓÂ¿ÁÂÙ·È ·Ó·ÁηÛÙÈο ηÈ
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
19
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÔÈÎÈÏ›· ·ÁÎÔÛÌ›ˆ˜) Î·È Ô‰‹ÁËÛ ÛÙËÓ ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ÚÔÛ‚·ÛÈÌfiÙËÙ·
ÙˆÓ Â˘Î·ÈÚÈÒÓ ÁÈ· ·Ú·ÁˆÁ‹, ηıÒ˜ ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ Ù˘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ÌÂÈÒıËÎÂ.
ñ OÈÎÔÓÔÌÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ: Δ· ̤۷ ˘fiÎÂÈÓÙ·È ÛÙËÓ Â˘Ú‡ÙÂÚË ÂÌÔÚÂ˘Ì·ÙÔÔ›ËÛË ÙÔ˘
Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· ·˘Ù‹˜.
™Â ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜, Ù· ‰ËÌfiÛÈ· ªª∂ ¤¯Ô˘Ó ¯¿ÛÂÈ ¤‰·ÊÔ˜ ¤Ó·ÓÙÈ ÙˆÓ È‰ÈˆÙÈÎÒÓ
·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÒÓ ÙÔ˘˜, ÂÓÒ ÔÈ ‰È¿ÊÔÚÔÈ ÙÚfiÔÈ ‰È·Ê‹ÌÈÛ˘, ÚÔÒıËÛ˘ Î·È ¯ÔÚËÁ›·˜
‰ÈÂÈÛ‰‡Ô˘Ó ÛÙ·ıÂÚ¿ ÛÙË ‰ËÌfiÛÈ· ÛÊ·›Ú· ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ Î·È ÔÏÈÙÈÎÔ‡ ‰È·ÏfiÁÔ˘.
ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ÈÛ¯‡ÂÈ ·ÎfiÌ· Î·È Û ¯ÒÚ˜ fiÔ˘ ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ Ù· ªª∂ ˘¤ÎÂÈÓÙÔ
Û ÏÔÁÔÎÚÈÛ›· Î·È ÈÛ¯˘Úfi ÎÚ·ÙÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô.
ñ ∫ÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ: OÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈÔÏfiÁÔÈ Û˘ÌʈÓÔ‡Ó fiÙÈ Ô Û‡Á¯ÚÔÓÔ˜
ÎfiÛÌÔ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÌÈ· ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ·›ÛıËÛË Î·Ù·ÎÂÚÌ·ÙÈÛÌÔ‡ ηÈ
ÂÍ·ÙÔÌ›Î¢Û˘. OÈ Î·ıÈÂڈ̤Ó˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ Î·È ÔÈ Î·ıÈÂڈ̤ÓÔÈ ÙÚfiÔÈ ˙ˆ‹˜ ¤¯Ô˘Ó
‰È·‚Úˆı›, ÂÓÒ ÔÈ ÁÓˆÛÙ¤˜ ÈÂÚ·Ú¯›Â˜ ¤¯Ô˘Ó È· ·Ó·ÙÚ·›. ª¤Ûˆ ÙˆÓ ªª∂
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È Î·È ÚÔˆıÔ‡ÓÙ·È Î·ÈÓÔ‡ÚȘ, ÈÔ ÂÍ·ÙÔÌÈÎÂ˘Ì¤Ó˜ ÌÔÚʤ˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜
Î·È ÙÚfiÔ˘ ˙ˆ‹˜. T· ¿ÙÔÌ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÔÈÎÈÏ›· –Î·È ˆ˜ ¤Ó·
‚·ıÌfi ·fi ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·˘ÙÔÓÔÌ›·– ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Î·È
ÂÚÌËÓÂ‡Ô˘Ó Ù· ÔÏÈÙÈÛÌÈο ·Á·ı¿.
ñ ¶·ÁÎÔÛÌÈÔÔ›ËÛË: ∏ ÈÛÔÚÚÔ›· ÌÂٷ͇ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ Î·È ÙÔÈÎÔ‡ ·ÏÏ¿˙ÂÈ Î·Ù¿
ÙÚfiÔ˘˜ ÂÚ›ÏÔÎÔ˘˜ Î·È ·ÓÔÌÔÈÔÁÂÓ›˜, ÙfiÛÔ ·fi ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ fiÛÔ Î·È ·fi
ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ¿Ô„Ë. OÈ ·ÁÎfiÛÌȘ ÂÙ·ÈÚ›˜ Ì¤ÛˆÓ –Ô˘ ‰ÚÂ‡Ô˘Ó ÛÙ· ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚ·
ÎÚ¿ÙË ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘– ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿, ÂÓÒ ÔÈ Ó¤Â˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÈÔ
·ÔÎÂÓÙڈ̤Ó˜, ÙÔÈΤ˜ ÂÈÎÔÈӈӛ˜ Î·È Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· «ÎÔÈÓÔًوӻ
Ô˘ ˘ÂÚ‚·›ÓÔ˘Ó Ù· ÂıÓÈο Û‡ÓÔÚ·. ™ÙÔ ÌÂٷ͇, ÙÔ ¯¿ÛÌ· ÌÂٷ͇ ÏÔ˘Û›ˆÓ ηÈ
ÊÙˆ¯ÒÓ –ÙfiÛÔ ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi οı ÎÚ¿ÙÔ˘˜ fiÛÔ Î·È ÛÙȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û¯¤ÛÂȘ– ÌÔÈ¿˙ÂÈ
Ó· ÌÂÁ·ÏÒÓÂÈ, ÁÂÁÔÓfi˜ ÙÔ ÔÔ›Ô Î·Ù·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È ÛÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙËÓ ÏËÚÔÊfiÚËÛË
Î·È ÛÙȘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ.
Ÿˆ˜ ÎÈ ·Ó ÙȘ ÂÚÌËÓ‡ÛÔ˘ÌÂ, ÔÈ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ¤¯Ô˘Ó ‰ÈÏ‹ fi„Ë. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ó¤Â˜
·ÓÈÛfiÙËÙ˜ ·ÎfiÌ· ÎÈ fiÙ·Ó Î·Ù·ÚÁÔ‡Ó ÙȘ ·Ï·È¤˜. ¢Â›¯ÓÔ˘Ó Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Ӥ˜
ÂÈÏÔÁ¤˜ ·ÎfiÌ· ÎÈ fiÙ·Ó ·Ú·ÁΈӛ˙Ô˘Ó ‹ ·ÚÓÔ‡ÓÙ·È Î¿ÔȘ ¿ÏϘ. Ÿˆ˜ ÎÈ ·Ó ¤¯ÂÈ ÙÔ
Ú¿ÁÌ·, ηıÈÛÙÔ‡Ó ÙË Ê‡ÛË Ù˘ ȉÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÛËÌÂÚÈÓÔ‡ ÔÏ›ÙË –ı¤Ì· Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ηÈ
ÙËÓ ÎÂÓÙÚÈ΋ ȉ¤· Ù˘ ¢‹ÏˆÛ˘ ÙÔ˘ Grunwald– ·ÚÎÂÙ¿ ÈÔ ÂÚ›ÏÔÎË Î·È Û˘Áί˘Ì¤ÓË.
Δ· Û‡Á¯ÚÔÓ· ̤۷ ÂÌϤÎÔÓÙ·È ÎÂÓÙÚÈο Û fiϘ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜, ÁÂÁÔÓfi˜ ÌÂ
ȉȷ›ÙÂÚ˜ ÂÈÙÒÛÂȘ ÁÈ· Ù· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜. °È· ÙȘ ·ÁÎfiÛÌȘ ‚ÈÔÌ˯·Ó›Â˜ ÙˆÓ
̤ۈÓ, ÔÈ Ó¤ÔÈ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜-ÎÏÂȉȿ, ÂÓÒ ÙÔ ÁÔ‡ÛÙÔ Î·È ÔÈ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜
ÈÛÙ‡ÂÙ·È Û˘¯Ó¿ fiÙÈ ÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ Ù¿ÛÂȘ ÙÔ˘ Û˘ÓfiÏÔ˘ ÙˆÓ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÒÓ. ∏ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ηÈ
Ë ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ «ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ» –ηÈ, ÈÔ ÚfiÛÊ·Ù·, ÌÈ·˜ ·ÁÎfiÛÌÈ·˜ «·È‰È΋˜
ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜»– Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙÔ Ó· ‰È·¯ˆÚÈÛÙ› ·fi ÙȘ ÂÌÔÚÈΤ˜ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ
̤ۈÓ. ΔfiÛÔ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Ù˘ ¤Ú¢ӷ˜ fiÛÔ Î·È ÛÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ ‰È¿ÏÔÁÔ, Ù· ·È‰È¿ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È
Û˘¯Ó¿ ˆ˜ ÙÔ ϤÔÓ Â˘¿ÏˆÙÔ ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÂÈÚÚÔ‹ Ô˘ ·ÛÎÂ›Ù·È ·fi
Ù· ªª∂Ø ˆÛÙfiÛÔ, ıˆÚÂ›Ù·È Â›Û˘ fiÙÈ ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Ì ٷ ªª∂ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÌÈ· ÛÈÁÔ˘ÚÈ¿
Î·È ÂÌÂÈÚÔÁÓˆÌÔÛ‡ÓË Ô˘ ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ó· Ï›ÂÈ ·fi ÙËÓ ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÓËϛΈÓ.
÷ڷÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ¿ÙÔÌ· ·ıÒ· Ô˘ ¯Ú‹˙Ô˘Ó ÚÔÛÙ·Û›·˜ Î·È Û˘Ó¿Ì· ˆ˜ ÌÈ· ÈηӋ ÁÂÓÈ¿,
«Ì ÁÓÒÛË ÙˆÓ ªª∂». øÛÙfiÛÔ, fiÔÈ· ·fi ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ·fi„ÂȘ ÎÈ ·Ó ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÔ˘ÌÂ, Ë
20
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
·Ï‹ıÂÈ· Â›Ó·È fiÙÈ ÔÈ ÂÓ‹ÏÈÎÔÈ ·‰˘Ó·ÙÔ‡Ó ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË
ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙ· ªª∂. ∂›Ù ηٷʇÁÔ˘Ì ÛÂ Û˘Û΢¤˜ Ù˘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ›Ù Û ·ÏÏ·Á¤˜
ÙˆÓ Î·ÓÔÓÈÛÙÈÎÒÓ Ï·ÈÛ›ˆÓ, ÔÈ ÙÚfiÔÈ ÂϤÁ¯Ô˘ ·Ô‚·›ÓÔ˘Ó fiÏÔ Î·È ÈÔ ·Ó·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎÔ›.
∏ ÂÍ¿ψÛË Ù˘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡
status ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ù· ·È‰È¿ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó ϤÔÓ Ó· ÂÚÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ «Ì˘ÛÙÈÎfi
΋Ô» Ù˘ ·È‰È΋˜ ËÏÈΛ·˜ – Â¿Ó ‚¤‚·È· Û˘Ó¤‚·ÈÓ ÔÙ¤ οÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ.
ŒÙÛÈ, ÔÈ Ù¯ÓÔÏÔÁÈΤ˜ Î·È ‰ÔÌÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ –ηÈ
Ë Í·ÊÓÈ΋ ÂÌÊ¿ÓÈÛË Ù˘ «ÙÚ›Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ», fiˆ˜ ÙËÓ ·ÔοÏÂÛ·Ó ÌÂÚÈÎÔ›–
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎÔ‡˜ ηÈÓÔ‡ÚÈÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ Î·È Â˘Î·Èڛ˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜. Δ· „ËÊȷο
̤۷ –Î·È È‰›ˆ˜ ÙÔ ÿÓÙÂÚÓÂÙ– ·˘Í¿ÓÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÁÈ· ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹.
¶·Ú¿ÏÏËÏ·, fï˜, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ¤Ó· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ì ·›Û٢٘ ÂÈÏÔÁ¤˜, Ô˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È
fiϘ ÙfiÛÔ ·Î›Ó‰˘Ó˜! ™Â ·˘Ù‹ ÙË Ó¤· ηٿÛÙ·ÛË Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È Û‹ÌÂÚ·, Ë ·Ó¿ÁÎË ÁÈ·
ηϿ ÂÓËÌÂڈ̤Ó˜ Î·È ˘ÔÛÙËÚÈÁ̤Ó˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ ηı›ÛÙ·Ù·È ÂÈÙ·ÎÙÈ΋.
¶Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙÚ¤„Ô˘Ì ÛÙ· ·È‰È¿ Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙȘ ÚÔÎÏ‹ÛÂȘ Ô˘ ÙÔ˘˜ Ù›ıÂÓÙ·È
·fi ·˘Ùfi ÙÔ Ó¤Ô ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓØ Î·È Ú¤ÂÈ Ó· ¯Ù›ÛÔ˘ÌÂ Î·È Ó· ÂÂÎÙ›ÓÔ˘Ì ·˘Ù¤˜
ÙȘ Ӥ˜ ÌÔÚʤ˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ Ô˘ ÙÔ˘˜ ·Ú¤¯Ô˘Ó Ù· Û‡Á¯ÚÔÓ· ̤۷. ªfiÓÔÓ ¤ÙÛÈ
ı· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÙÔ‡ Û‹ÌÂÚ· Ó· ¿ÚÔ˘Ó ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜ ˆ˜ ÂÓÂÚÁÔ› Ôϛ٘ ÛÙȘ
ÂÚ›ÏÔΘ, ÂÌÔÚÈο ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈṲ̂Ó˜ ·ÁÎfiÛÌȘ ÎÔÈӈӛ˜ Ô˘ ·Ó·‰‡ÔÓÙ·È ÛÙȘ
̤Ú˜ Ì·˜.
Δ¤ÏÔ˜, Â›Ó·È Û·Ê¤˜ fiÙÈ Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚÈÛÙ› ˆ˜ ıÂÌÂÏÈ҉˜
‰Èη›ˆÌ· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ‰È·Ê·›ÓÂÙ·È Î·È ÛÙË ™‡Ì‚·ÛË ÙˆÓ ∏ӈ̤ӈÓ
∂ıÓÒÓ ÁÈ· Ù· ¢ÈηÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ¶·È‰ÈÔ‡. ΔÔ ÕÚıÚÔ 13, .¯., ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ÙˆÓ
·È‰ÈÒÓ ÛÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· Ù˘ ¤ÎÊÚ·Û˘. ΔÔ ÕÚıÚÔ 17 ÚÔ·Û›˙ÂÈ Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ ÁÈ·
ÚfiÛ‚·ÛË Û ¤Ó· ‡ÚÔ˜ Ì¤ÛˆÓ Î·È ËÁÒÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ÂÓÒ ÙÔ ÕÚıÚÔ 31 ÂÓÙÔ›˙ÂÈ Ù·
¢ڇÙÂÚ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÛÙÔÓ ÂχıÂÚÔ ¯ÚfiÓÔ Î·È ÛÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ‚›Ô. ∂¿Ó
ı¤ÏÔ˘Ì ٷ ·È‰È¿ Ó· ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÓ ÏfiÁˆ ™‡Ì‚·ÛË
–ηÈ, ηٿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ÛÙËÓ ÂÓËÌÂڈ̤ÓË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙȘ ‰È·‰Èηۛ˜ Ô˘ ÔÚ›˙Ô˘Ó ÙË ˙ˆ‹
ÙÔ˘˜– Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ Ú¤ÂÈ Ó· ıˆÚÂ›Ù·È ıÂÌÂÏÈ҉˜ ‰Èη›ˆÌ· fiψÓ.
2. ∏ ÂͤÏÈÍË Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂
™ÙȘ ‰‡Ô ‰ÂηÂٛ˜ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ·Ó ÌÂÙ¿ ÙË ¢‹ÏˆÛË ÙÔ˘ Grunwald, Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ·
ªª∂ ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙÔ Â›ÎÂÓÙÚÔ ·˘Í·ÓfiÌÂÓÔ˘ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Û ÔÏϤ˜
¯ÒÚ˜. ∞ÚÎÂÙ¤˜ ΢‚ÂÚÓ‹ÛÂȘ ‰ËÌÔÛ›Â˘Û·Ó ‰ËÏÒÛÂȘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Î·È ¤ÁÁÚ·Ê· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ
Û¯ÔÏÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÛÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÙÔ̤·, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ· ‰ÈÔÚÁ·ÓÒıËÎ·Ó ·ÚÎÂÙ¿
‰ÈÂıÓ‹ Û˘Ó¤‰ÚÈ·, ÛÙ· ÔÔ›· Û˘ÌÌÂÙ›¯·Ó ÂÎÚfiÛˆÔÈ ·fi ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ¯ÒÚ˜.
∏ ›‰È· Ë UNESCO ¤¯ÂÈ ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ·ÚÎÂÙ¤˜ ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜,
Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ Û˘Ó‰ڛԢ ÙÔ˘ 1990 ÁÈ· ÙȘ «¡¤Â˜ ∫·Ù¢ı‡ÓÛÂȘ ÛÙËÓ ∂Î·›‰Â˘ÛË
ÛÙ· ªª∂» (ΔÔ˘ÏÔ‡˙Ë, °·ÏÏ›·) Î·È ÙËÓ ÚfiÛÊ·ÙË Û˘Ó¿ÓÙËÛË ÙˆÓ ÂȉÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌfiÓˆÓ
ÛÙË μȤÓÓË Ù˘ ∞˘ÛÙÚ›·˜ (ÙËÓ ÕÓÔÈÍË ÙÔ˘ 2000). ∂›Û˘, ¤¯ÂÈ ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
ÂÓfi˜ ‰ÈÎÙ‡Ô˘ ÂÚ¢ÓËÙÒÓ Ô˘ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ٷ ·È‰È¿ Î·È Ù· ªª∂, ÌÂ Û˘Ó¤‰ÚÈ· ÛÙÔ ¶·Ú›ÛÈ
(1997) Î·È ÙÔ ™›‰ÓÂ˚ (2000), ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ ¢ÈÂıÓÔ‡˜ °Ú·Ê›Ԣ ÁÈ· Ù· ¶·È‰È¿
Î·È ÙË μ›· ÛÙËÓ OıfiÓË, Ô˘ ıˆÚ› ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ˆ˜ ‚·ÛÈÎfi ̤ÏËÌ¿ ÙÔ˘. ™ÙÔ
Ï·›ÛÈÔ ·˘Ùfi ¤¯Ô˘Ó ·Ó·ÏËÊı› ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
21
‰È·ÏfiÁÔ˘ ÌÂٷ͇ μÔÚÚ¿ Î·È ¡fiÙÔ˘ Î·È ÙËÓ ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË Ù˘ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ·ÙfiÌˆÓ ·fi ÙȘ
ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÏÔ‡ÛȘ ¯ÒÚ˜.
¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, Ë ÁÂÓÈ΋ ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ·ÓÔÌÔÈÔÌÔÚʛ˜, ·Ó fi¯È
·Û˘Ó¤¯ÂÈ·. À¿Ú¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ÔÈÎÈÏ›· fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ Î·È ÙȘ ÌÂıfi‰Ô˘˜ Ù˘
ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂, ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÔÓÙ˜ Ô˘ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙÔ ı¤Ì· Î·È ÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ
Ï·›ÛÈÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ¯ÒÚ· Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂. ∏ Â¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ‰ÈÂıÓÔ‡˜
‰È·ÏfiÁÔ˘ ÛÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÙÔ̤· ˘‹ÚÍ ‰›¯ˆ˜ ¿ÏÏÔ ÂÍ·ÈÚÂÙÈο ¯Ú‹ÛÈÌËØ ˆÛÙfiÛÔ, ‰ÂÓ
Â›Ó·È ¿ÓÙÔÙ ۷ʤ˜ Â¿Ó ÌÈÏÔ‡Ó fiÏÔÈ ÁÈ· ÙÔ ›‰ÈÔ Ú¿ÁÌ·.
™˘ÓÂÒ˜, Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ÌÔÚ› Ó· Ï¿‚ÂÈ ¯ÒÚ· Û ÌÈ· ÏËıÒÚ· ıÂÛÌÈÎÒÓ
¯ÒÚˆÓ, ÙfiÛÔ «Â›ÛË̈ӻ fiÛÔ Î·È «·ÓÂ›ÛË̈ӻ, Î·È Ó· ·Ú¤¯ÂÙ·È ·fi ÊÔÚ›˜ ÙfiÛÔ ÙÔ˘
‰ËÌfiÛÈÔ˘ fiÛÔ Î·È ÙÔ˘ ȉȈÙÈÎÔ‡ ÙÔ̤· (‹ ·fi Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ ‰‡Ô). ¶·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ
ÙÔ ÚˆÙ·Ú¯ÈÎfi ̤ÏËÌ· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÌÂϤÙ˘ Â›Ó·È Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÁÈ· Ù· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜
Û¯ÔÏÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜, ÔÊ›ÏÔ˘Ì ӷ ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ì fiÙÈ ‰ÂÓ ÌÔÚ› ¿ÓÙÔÙ (Î·È ›Ûˆ˜ Ô‡Ù ηÈ
ı· ¤ÚÂÂ) Ó· ‰È·¯ˆÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ·¢ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜
ÂÓËÏ›ÎÔ˘˜. ŒÙÛÈ, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÊÔÚ›˜ Î·È ÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜ Ô˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË
ÛÙ· ªª∂ ı· Ú¤ÂÈ Ó· Û˘ÁηٷϤÁÔÓÙ·È ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÔÈ ÂÍ‹˜:
ñ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Û ۯÔÏ›· Î·È ¿ÏÏ· Â›ÛËÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ȉڇ̷ٷ
ñ ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Û «·ÓÂ›ÛËÌ·» ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, fiˆ˜ ÂÚÁ·Û›· ÁÈ· Ó¤Ô˘˜ Î·È ÂÚÁ·Û›·
ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜
ñ ∞η‰ËÌ·˚ÎÔ› Î·È ÂÚ¢ÓËÙ¤˜
ñ OÌ¿‰Â˜ ·ÎÙÈ‚ÈÛÙÒÓ, Ì ÔÈΛϘ ÔÏÈÙÈΤ˜ Î·È ËıÈΤ˜ ÂÔÈı‹ÛÂȘ
ñ OÌ¿‰Â˜ Î·È ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ËÁÔ‡ÓÙ·È Ó¤ÔÈ, ÌÂ Û˘Ó‹ıË ¤‰Ú· ÛÙȘ ÙÔÈΤ˜
ÎÔÈÓfiÙËÙ˜
ñ OÌ¿‰Â˜ ÁÔÓ¤ˆÓ
ñ ∂ÎÎÏËÛ›· ÎÈ ¿ÏϘ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜
ñ ¶·Ú·ÁˆÁÔ› ªª∂ Î·È ÂÙ·ÈÚ›˜, ÂÌÔÚÈÎÔ‡ Î·È ÌË-ÎÂÚ‰ÔÛÎÔÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·
ñ ∫·ÓÔÓÈÛÙÈο fiÚÁ·Ó· ªª∂
OÈ ÚÔ·Ó·ÊÂÚı›Û˜ ÔÌ¿‰Â˜ Èı·ÓfiÓ Ó· ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ΛÓËÙÚ·, Ô˘ ÔÈΛÏÏÔ˘Ó
·fi ÙËÓ ÂÌÔÚÈ΋ ÚÔÒıËÛË ¤ˆ˜ ÙËÓ «·ÓÙÈ-ÚÔ·Á¿Ó‰·». ∫¿ÔÈÔÈ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ıˆڋÛÔ˘Ó
ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ΢ڛˆ˜ ˆ˜ ÚÔÛÙ·Û›· – ˆ˜ ¤Ó·Ó ÙÚfiÔ Ó· ·ÔÁ·Ï·ÎÙÈÛÙÔ‡Ó Ù·
·È‰È¿ ·fi οÙÈ Ô˘ ÈÛÙ‡ÂÙ·È fiÙÈ Â›Ó·È Ú·ÁÌ·ÙÈο ‚Ï·‚ÂÚfi ÁÈ· ÂΛӷ–, ÂÓÒ ¿ÏÏÔÈ Ó·
ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ˆ˜ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· – ˆ˜ ¤Ó· ÙÚfiÔ Ó· ÂÈÙÚ¤„Ô˘Ó ÛÙ· ·È‰È¿ Ó· Á›ÓÔ˘Ó
ÈÔ ÂÓÂÚÁÔ› ¯Ú‹ÛÙ˜ ÙˆÓ ªª∂.
ΔÔ ÔÈÔ˜ ·fi ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÔÓÙ˜ ·˘ÙÔ‡˜ ηÙfiÚıˆÛ ӷ ‰È·ÎÚÈı› ÛÙÔÓ ÙÔ̤· ÂÍ·ÚٿٷÈ
ηı·Ú¿ ·fi ÙÔ ÂıÓÈÎfi Î·È ÙÔÈÎfi Ï·›ÛÈÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÂÚÁ¿˙ÂÙ·È. ∞Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ÌÂÙ·‚ÏËÙ¤˜ÎÏÂȉȿ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ·ÎfiÏÔ˘ı˜:
ñ ∏ ‰ÔÌ‹ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ: ™Â ÌÂÚÈΤ˜ ¯ÒÚ˜ ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·
Â›Ó·È ÈÔ Û˘ÁÎÂÓÙÚˆÙÈÎfi Û ۇÁÎÚÈÛË Ì οÔȘ ¿ÏϘ. O Û˘ÁÎÂÓÙÚˆÙÈÛÌfi˜ ÌÔÚ›
ÚÔÊ·ÓÒ˜ Ó· ÂÓÂÚÁ‹ÛÂÈ ˆ˜ ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈÎfi˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÏÏ·Á‹. ∞ÏÏ¿ –¿Ó
22
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙÔ‡Ó Â˘Î·Èڛ˜– ÌÔÚ› Ó· ÂÈʤÚÂÈ ·ÏÏ·Á¤˜ Ôχ ÈÔ ÁÚ‹ÁÔÚ· ·fi fi,ÙÈ
ı· Û˘Ó¤‚·ÈÓ Û ¤Ó· ·ÔÎÂÓÙڈ̤ÓÔ Û‡ÛÙËÌ·. ∞ÓÙ›ÛÙÔȯ·, ÔÚÈṲ̂ӷ Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·
·Ú¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ·˘ÙÔÓÔÌ›· ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ·fi fi,ÙÈ Î¿ÔÈ· ¿ÏÏ·,
ÌÔÏÔÓfiÙÈ ·ÎfiÌ· Î·È ÙfiÙ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ fiˆ˜ Ù· ¯ÚfiÓÈ· ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î·È Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·
ÚfiÛ‚·Û˘ Û ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ‹ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ηٿÚÙÈÛ˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó
ÛËÌ·ÓÙÈο ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÁÈ· ·ÏÏ·Á‹. ∂ÈϤÔÓ, Û οÔȘ ¯ÒÚ˜ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó·
˘¿Ú¯Ô˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ¢ηÈڛ˜ ÁÈ· ·ÏÏ·Á‹ Û Â͈ۯÔÏÈο Ï·›ÛÈ·, fiˆ˜ Ë ÂÚÁ·Û›·
Ô˘ ·¢ı‡ÓÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ ‹ Ë ÂÚÁ·Û›· ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜, ·ÚfiÙÈ Î·È
¿ÏÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ Ù· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Î·È ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜
ÙˆÓ ·ÚÔ¯ÒÓ Û ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÔ̤·.
ñ Δ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ªª∂: £ÂˆÚÂ›Ù·È ›Ûˆ˜ fiÙÈ Â›Ó·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚÔ Ó·
‚ÚÂÈ Î·Ó›˜ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙȘ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂
Û ¯ÒÚ˜ Ì ÈÛ¯˘Ú¿ ªª∂ Ô˘ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ ÙÔ̤· ηÈ, ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·,
‰˘ÛÎÔÏfiÙÂÚÔ ÛÙȘ ¯ÒÚ˜ ÂΛӘ Ô˘ ‰È¤ÔÓÙ·È ·fi ÈÔ ÂÌÔÚÈο-΢ÚÈ·Ú¯Ô‡ÌÂÓ·
Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÌÂÚÈ¿, Ë ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ÌÔÚ› Ó·
ıˆÚËı› ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÂÈÙ·ÎÙÈ΋ Û ¯ÒÚ˜ Ì ÈÔ ÂÌÔÚÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ‹ Û ¯ÒÚ˜
fiÔ˘ Ù· ªª∂ Ù˘ ÂÁ¯ÒÚÈ·˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÌÂÈÔÓÂÎÙÔ‡Ó ¤Ó·ÓÙÈ ÙˆÓ ÂÈÛ·ÁfiÌÂÓˆÓ Ì¤ÛˆÓ
(fiˆ˜ Ù· ÙËÏÂÔÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÙˆÓ ∏¶∞). ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ,
ÔÈ ‰ËÌfiÛÈÔÈ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ªª∂ ÌÔÚ› ÛÙËÓ Ô˘Û›· Ó· ·Óı›ÛÙ·ÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙË
Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì «Â͈ÙÂÚÈÎÔ‡˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜» Î·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ıÂÛÌÈÎÔ‡˜
Î·È ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜. ∏ ʇÛË Ù˘ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÒÓ Î·È
ÙˆÓ ‚ÈÔÌ˯·ÓÈÒÓ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ –ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È Ë «ÂÍÈÛÔÚÚfiËÛË Ù˘ ‰‡Ó·Ì‹˜ ÙÔ˘˜»–
ÌÔÚ› Ó· ÂËÚ¿ÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂.
ñ ∂˘Ú‡ÙÂÚ˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ ȉÂÔÏÔÁ›Â˜: ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ¤ÓÙÔÓ· «ÔÏÈÙÈÎfi» ı¤Ì·
Î·È ÔÈ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ·ÓÙÈηÙÔÙÚ›˙Ô˘Ó
Û˘¯Ó¿ ÙÔ˘˜ ¢ڇÙÂÚÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡˜ ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡˜, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ· ·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡Ó ÙȘ
·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ‹ ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜.
¶·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ¯¿ÚË, Û ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜, Ù· ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌÈÛÙÈο ‚‹Ì·Ù· ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ
ÂÙÒÓ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ Ù˘ «ÂÈÛÙÚÔÊ‹˜ ÛÙ· ÈÔ ‚·ÛÈο»
– ÂÚ›ÙˆÛË Î·Ù¿ ÙËÓ ÔÔ›· ÙÔ ÂӉ¯fiÌÂÓÔ Ó¤ˆÓ ÂÂÌ‚¿ÛÂˆÓ ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·,
fiˆ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂, Ù›ÓÂÈ Ó· ‰˘Û¯ÂÚ·›ÓÂÙ·È ·ÎfiÌ·
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ. ∂Ó Ùˆ ÌÂٷ͇, Ë ÔÏÈÙÈ΋ ΛÓËÛË ÁÈ· ·ÚÔ¯‹ Ù˘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜ Ù˘
ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜ ÛÙ· Û¯ÔÏ›· ÌÔÈ¿˙ÂÈ Û˘¯Ó¿ Ó· ηıÔ‰ËÁÂ›Ù·È ·fi ÛÙÂÓ¿ ÂÚÈÔÚÈṲ̂Ó˜
·ÓËÛ˘¯›Â˜ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ·Ú·ÌÂÏÔ‡ÓÙ·È
ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ÎÚÈÙÈο ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ı· ¤ÚÂ ӷ ÙÂıÔ‡Ó ÁÈ· Ù· Ó¤· ̤۷ Î·È ÙȘ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∞fi ÙËÓ
¿ÏÏË ÌÂÚÈ¿, ˘¿Ú¯Ô˘Ó ΢‚ÂÚÓ‹ÛÂȘ Ô˘ ‰ÂÛ̇ÔÓÙ·È Û‹ÌÂÚ· ÎÂÓÙÚÈο Ó· ÂÍÈÛÒÛÔ˘Ó
ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙȘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ̤ۈÓ, ÙfiÛÔ Ì¤Û· ·fi Ù· Û¯ÔÏ›· fiÛÔ Î·È
̤۷ ·fi ÎÔÈÓÔÙÈΤ˜ ·ÚÔ¯¤˜, ·Ó Î·È ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi ÂÍ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó Ó· ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È
·ÓÈÛfiÙËÙ˜ ÙfiÛÔ ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi οı ÎÚ¿ÙÔ˘˜ fiÛÔ Î·È ÛÙȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Û¯¤ÛÂȘ.
OÈ Û˘Ó¯›˜ ·ÏÏ·Á¤˜ Û ηı¤Ó·Ó ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ ηٷϋÁÔ˘Ó Û˘¯Ó¿ ÛÂ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÌÂÙ·ÚÚ˘ıÌ›ÛÂȘ Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÌÈ· ¤ÓÙÔÓË ·ÓÔÌÔÈÔÌÔÚÊ›·. ŒÙÛÈ,
Û ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜ ˘‹ÚÍ·Ó ÛËÌ·ÓÙÈο Û¯¤‰È· ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÌÂ
ı¤Ì· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ –Û˘¯Ó¿ Ì¿ÏÈÛÙ· Ì ·ÍÈfiÏÔÁ˜ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰ÔÙ‹ÛÂȘ Î·È ÔÏÈÙÈ΋
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
23
˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘– Ô˘ ÙÂÏÈο ‰ÂÓ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËηÓ. OÈ ÈÔ ¤ÌÂÈÚÔÈ
Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘ ·Ú·ÔÓÔ‡ÓÙ·È Û˘¯Ó¿ fiÙÈ ÔÈ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ ·˘Ù¤˜ ÂȯÂÈÚÔ‡Ó Ó·
«·Ó·Î·Ï‡„Ô˘Ó ÂÎ Ó¤Ô˘ ÙÔÓ ÙÚÔ¯fi», ˘ÔÓÔÒÓÙ·˜ fiÙÈ ¤¯Ô˘Ì ·ÔÎÔÌ›ÛÂÈ ÂÏ¿¯ÈÛÙ· ·fi ÙȘ
ÂÈÙ˘¯›Â˜ Î·È ÙȘ ·ÔÙ˘¯›Â˜ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜. ™ÙË Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ÂÚ›ÙˆÛË, fiˆ˜ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ
ÎÈ ·ÏÏÔ‡, Ù· ›‰È· Ù· Û¯ÔÏ›· ÌÔÚ› Ó· ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛıÂÓ·Ú‹ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ·ÏÏ·Á‹. OÈ
ÈÛÙÔÚÈÎÔ› Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÌÂÙ·ÚÚ‡ıÌÈÛ˘ ·Ú·ÙËÚÔ‡Ó Û˘¯Ó¿ fiÙÈ, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÛÙ· ÈÔ
‚ÈÔÌ˯·ÓÔÔÈË̤ӷ ÎÚ¿ÙË, ÔÈ ıÂÌÂÏÈÒ‰ÂȘ ıÂÛÌÈÎÔ› «Î·ÓfiÓ˜» Ù˘ ‰ËÌfiÛÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘
¤¯Ô˘Ó ·ÏÏ¿ÍÂÈ Ì¿ÏÏÔÓ ÂÏ¿¯ÈÛÙ· ·fi ÙfiÙ Ô˘ ·˘Ù‹ ÍÂΛÓËÛÂ, ÙÔ ‰¤Î·ÙÔ ¤Ó·ÙÔ ·ÈÒÓ·. ∏
ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ Ù˘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Ì¤ÛˆÓ –¤Ú·Ó ·fi Ù· ›‰Ë «ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘» Î·È ÙȘ
Ӥ˜ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂– ıˆÚ›ٷÈ
ۯ‰fiÓ ‚¤‚·ÈÔ fiÙÈ ı· Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ·‰Ú¿ÓÂÈ·, Â¿Ó fi¯È ÂÌÊ·Ó‹ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË.
¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ÔÈ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Û Â͈ۯÔÏÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ· ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È Û˘¯Ó¿
‚Ú·¯˘ÚfiıÂÛ̘ Î·È ·ÓÔÏÔÎÏ‹ÚˆÙ˜, ·ÓÙ·Ó·ÎÏÒÓÙ·˜ ÙȘ ·¤Ó·Â˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜
ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó Ó· ‰È·ÔÙ›˙Ô˘Ó ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛ˘ Û ·˘Ùfi ÙÔÓ
ÙÔ̤·.
OÈ ÊÔÚ›˜ Ô˘ ¯·Ú¿ÛÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ ÈÛ¯˘Ú›˙ÔÓÙ·È (Â› ‰ÂηÂٛ˜
ÔÏfiÎÏËÚ˜) fiÙÈ ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· Â›Ó·È «˘ÂÚ-ÊÔÚو̤ÓÔ» Î·È fiÙÈ Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ·
ªª∂ Â›Ó·È ÏÈÁfiÙÂÚÔ ·Ó·Áη›· ·fi fi,ÙÈ ¿ÏϘ ηÈÓÔ‡ÚȘ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜, fiˆ˜ Ë Î·ÏÏȤÚÁÂÈ·
Ù˘ ȉÈfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË Î·È Ë Ù¯ÓÔÏÔÁ›· Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚÈ΋˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ÔÈ ˘¤ÚÌ·¯ÔÈ Ù˘
ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ ÔÏÏÔ› ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ÙÔ˘˜ «Î·ÈÓÔ‡ÚÈÔ˘˜» ÙÔÌ›˜
Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ¿ÚÚËÎÙ· Ì ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ Î·È fiÙÈ Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ·˘Ù‹ Ú¤ÂÈ Ó·
ıˆÚÂ›Ù·È ‚·ÛÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË ÁÈ· ÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙˆÓ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi
ÚfiÁÚ·ÌÌ·. ¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, ÙÔ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ Âȯ›ÚËÌ· ÁÈ· ÙÔÓ Â·Ó·ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘
Û¯ÔÏÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ –·ÎÚÈ‚Ò˜ ÁÈ· ÙÔ Â›‰Ô˜ Ù˘ «ÔÏÔÎÏËڈ̤Ó˘ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘» Ô˘
˙ËÙÂ›Ù·È Ì¤Û· ·fi ÙË ¢‹ÏˆÛË ÙÔ˘ Grunwald– ‰Â›¯ÓÂÈ Ó· ··ÈÙ›, ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ fiÛˆÓ
¯·Ú¿ÛÛÔ˘Ó ÔÏÈÙÈ΋, Â›‰ÂÈÍË Ê·ÓÙ·Û›·˜ Ô˘ ÂÏ¿¯ÈÛÙÔÈ ·fi ·˘ÙÔ‡˜ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ·˘Ù‹ ÙË
ÛÙÈÁÌ‹. ŒÙÛÈ, Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂ Èı·ÓfiÓ Ó· ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È
¢Ú›˜ Û˘ÌÌ·¯›Â˜ Û˘ÌÌÂÙ¯fiÓÙˆÓ, ÙfiÛÔ ÂÓÙfi˜ fiÛÔ Î·È ÂÎÙfi˜ Ù˘ Â›ÛËÌ˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘,
Û ÂıÓÈÎfi Î·È Û ‰ÈÂıÓ¤˜ Â›‰Ô.
3. ∞fi ÙËÓ ÚÔÛÙ·Û›· ÛÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·
¶·Ú¿ Ù· ·ÓÔÌÔÈfiÌÔÚÊ· Î·È ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ fi¯È ÈηÓÔÔÈËÙÈο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘
ÚÔfi‰Ô˘, ÌÔÚ› ηÓ›˜ Ó· ÂÓÙÔ›ÛÂÈ ÌÈ· ¢Ú›· ÈÛÙÔÚÈ΋ ÌÂÙ·ÛÙÚÔÊ‹ ÛÙË ‚·ÛÈ΋ ÊÈÏÔÛÔÊ›·
Ô˘ ‰È¤ÂÈ ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ – ·ÎfiÌ· ÎÈ ·Ó Ë ÌÂÙ·ÛÙÚÔÊ‹ ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ·ÓÙ·Ó·ÎÏ¿Ù·È
¿ÓÙÔÙ ÛÙËÓ Ú¿ÍË. ∞fi ÈÛÙÔÚÈ΋ ¿Ô„Ë, Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ÍÂÎÈÓÔ‡ÛÂ Û˘¯Ó¿ ˆ˜
·Ì˘ÓÙÈÎfi˜ Ì˯·ÓÈÛÌfi˜: ÛÎÔfi˜ Ù˘ ‹Ù·Ó Ó· ÚÔÛٷ٤„ÂÈ Ù· ·È‰È¿ ·fi ÙÔ˘˜ «ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜»
ÙˆÓ ªª∂. ™ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi ÛÙËÓ ŒÎıÂÛË ‰›ÓÂÙ·È ¤ÌÊ·ÛË ÛÙ· Ï·Óı·Ṳ̂ӷ ÌËӇ̷ٷ ηÈ
·Í›Â˜ Ô˘ ·Ú¤¯Ô˘Ó Ù· ªª∂, ÂÓı·ÚÚ‡ÓÔÓÙ·˜ ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Ù· ·ÔÚÚ›ÙÔ˘Ó
‹ Ó· Ù· ·Ú·‚ϤÔ˘Ó. øÛÙfiÛÔ, ¤ÙÛÈ fiˆ˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÍÂÏȯı› Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·, Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ·
ªª∂ ÎÈÓÂ›Ù·È ÚÔ˜ ÌÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, Ô˘ ·Ú¤¯ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ÂÊfi‰È· ηÈ
ÈÛ¯‡. ™ÎÔfi˜ Â‰Ò Â›Ó·È Ó· ÚÔÂÙÔÈÌ¿ÛÂÈ Ù· ·È‰È¿, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó Î·È
Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ô˘Ó ÂÓÂÚÁ¿ ÛÙËÓ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· ÙˆÓ ªª∂ Ô˘ Ù· ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÈ. ¢›ÓÂÙ·È ¤ÌÊ·ÛË
24
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ÛÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË Î·È ·Ó¿Ï˘ÛË, Î·È (ÛÙ·‰È·Î¿) ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ªª∂ ·fi ÙÔ˘˜
›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.
™ÙËÓ Ô˘Û›·, Ë «ÚÔÛٷ٢ÙÈ΋» ·˘Ù‹ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÂÈı˘Ì› Ó· ‰ÒÛÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ηÈ
Ì·ı‹ÙÚȘ Ù· ··Ú·›ÙËÙ· ÂÊfi‰È· ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘˜ ÙˆÓ ªª∂.
™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ·˘ÙÔ› ÔÈ «Î›Ó‰˘ÓÔÈ» ¤¯Ô˘Ó ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙ› Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÛÂ
‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ¯ÚÔÓÈΤ˜ ÛÙÈÁ̤˜ Î·È Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Û˘ÁΛÌÂÓ·. ™Â ÔÚÈṲ̂Ó˜ ¯ÒÚ˜, Ë
‚·ÛÈ΋ ·ÓËÛ˘¯›· ÙˆÓ ÚÒÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÒÓ ÛÙ· ªª∂ ‹Ù·Ó ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ʇÛ˘ – Û‡Ìʈӷ
Ì ·˘ÙÔ‡˜, Ù· ªª∂ ·ÓÙÈÚÔÛˆÂ‡Ô˘Ó ÌÈ· ÌÔÚÊ‹ «¯·ÌËÏ‹˜ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜», Ô˘ ı· ÂÌfi‰È˙Â
Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ·Í›Â˜ Î·È ÙȘ ·ÚÂÙ¤˜ Ù˘ «˘„ËÏ‹˜ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜». ™Â ¿ÏϘ ¯ÒÚ˜,
ÙÔ ÚˆÙ·Ú¯ÈÎfi ̤ÏËÌ· ‰Â›¯ÓÂÈ Ó· ‹Ù·Ó ËıÈ΋˜ ʇÛ˘ – ›ÛÙ¢·Ó fiÙÈ Ù· ªª∂ ı· ‰È‰¿ÍÔ˘Ó
ÛÙ· ·È‰È¿ ·Í›Â˜ Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜ (Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È, .¯. Ì ÙÔ ÛÂÍ Î·È ÙË ‚›·) Ô˘
ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ·Ó¿ÚÌÔÛÙ˜ ‹ ÂÈ‚Ï·‚›˜. Δ¤ÏÔ˜, –Î·È È‰›ˆ˜ Ì ÙȘ ÌÔÚʤ˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ·
ªª∂ Ô˘ ·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó Î·Ù¿ ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ 1970– ÌÔÚ› Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ Î·Ó›˜ Î·È ÌÈ·
·ÓËÛ˘¯›· ÔÏÈÙÈ΋˜ ʇÛ˘: ÙËÓ ¿Ô„Ë fiÙÈ Ù· ªª∂ ¢ı‡ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË
Ï·Óı·ÛÌ¤ÓˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ÂÔÈı‹ÛÂˆÓ ‹ ȉÂÔÏÔÁÈÒÓ. ™Â fiϘ ÙȘ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ˆÛÙfiÛÔ, Ë
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ıˆÚÂ›Ù·È ˆ˜ ¤Ó· ̤ÛÔ Ô˘ ·Ó·ÛÙ¤ÏÏÂÈ ÙËÓ ÂÌÊ·Ó‹ ÂÚȤÚÁÂÈ· ηÈ
ÙËÓ Â˘¯·Ú›ÛÙËÛË Ô˘ ·ÓÙÏÔ‡Ó Ù· ·È‰È¿ ̤۷ ·fi Ù· ªª∂ – Î·È ¿Ú· ÙËÓ ›ÛÙË ÙÔ˘˜ ÛÙȘ
·Í›Â˜ Ô˘ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ÚÔˆıÔ‡Ó Ù· ªª∂. ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ı· οÓÂÈ Ù· ·È‰È¿,
fiˆ˜ ÈÛÙ‡ÂÙ·È, Ó· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ˘„ËÏ‹ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·, Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ËıÈο ˘ÁȤÛÙÂÚ˜
ÌÔÚʤ˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ‹ ÈÔ ÏÔÁÈΤ˜, ÔÏÈÙÈÎÒ˜ ÔÚı¤˜ ÂÔÈı‹ÛÂȘ.
Ÿˆ˜ ÛÙȘ ¤Ú¢Ó˜ ÙˆÓ ªª∂, ¤ÙÛÈ ÎÈ Â‰Ò ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÊÔÚ¤˜ ÌÈ· Â·Ó¿ÏË„Ë,
ηıÒ˜ Ù· Ó¤· ̤۷ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÚÔÛ΋ÓÈÔ. ¶·Ú·‰Â›ÁÌ·ÙÔ˜ ¯¿ÚË, Ì·˙› Ì ÙÔ ÿÓÙÂÚÓÂÙ
¤Î·Ó·Ó ÙËÓ Â·ÓÂÌÊ¿ÓÈÛ‹ ÙÔ˘˜ ÔÏÏ¿ ·fi Ù· ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· Ù˘ ıÂÒÚËÛ˘ ÙÔ˘
«ÚÔÛٷ٢ÙÈÛÌÔ‡» Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ – ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· Ô˘ ¤ˆ˜ ¤Ó·
‚·ıÌfi ›¯·Ó ·Ú·ÁΈÓÈÛÙ› Û ۯ¤ÛË Ì ٷ «·Ï·ÈfiÙÂÚ·» ̤۷, fiˆ˜ Ë ÙËÏÂfiÚ·ÛË. ∞ÎfiÌ·
ÌÈ· ÊÔÚ¿, Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ Á›ÓÂÙ·È ·ÓÙÈÏËÙ‹ ˆ˜ ¤Ó· ›‰Ô˜ «ÂÌ‚ÔÏÈ·ÛÌÔ‡» – ¤Ó·˜
ÙÚfiÔ˜ ·ÔÊ˘Á‹˜ Ù˘ ÌfiÏ˘ÓÛ˘, Â¿Ó fi¯È ¤Ó·˜ ÙÚfiÔ˜ Ó· ÎÚ·ÙËıÔ‡Ó Ù· ·È‰È¿ Ì·ÎÚÈ¿ ·fi
Ù· ªª∂ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·. ™‡Ìʈӷ Ì ·˘Ù‹ ÙËÓ ˘fiıÂÛË, Ù· ÂӉ¯fiÌÂÓ· ÔʤÏË Î·È Ë
ÈηÓÔÔ›ËÛË Ô˘ ·Ú¤¯Ô˘Ó Ù· ªª∂ ·ÌÂÏÔ‡ÓÙ·È ¤Ó·ÓÙÈ ÌÈ·˜ ·ÔÎÏÂÈÛÙÈ΋˜ –Î·È ÛÂ
ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, Ôχ ˘ÂÚ‚ÔÏÈ΋˜– ¤ÌÊ·Û˘ ÛÙÔ «Î·Îfi» Ô˘ ʤÚÔÓÙ·È Ó·
ÚÔηÏÔ‡Ó.
¶·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ÔÈ ·fi„ÂȘ ÂÚ› ÚÔÛٷ٢ÙÈÛÌÔ‡ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË
ÛÙ· ªª∂ οı ¿ÏÏÔ ·Ú¿ ·Ú·ÁΈÓÈṲ̂Ó˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ıˆÚËıÔ‡Ó, Û ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜
·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÌÈ· ÛÙ·‰È·Î‹ ÂͤÏÈÍË ÚÔ˜ ÌÈ· ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÚÔÛٷ٢ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË. ™Â
ÁÂÓÈΤ˜ ÁÚ·Ì̤˜, Ù· ÎÚ¿ÙË Ì «ˆÚÈÌfiÙÂÚ˜» Ú·ÎÙÈΤ˜ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ –Ô˘
¤¯Ô˘Ó, ‰ËÏ·‰‹, ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÙÔ ÈÔ Û˘ÓÂ¤˜ ÌÔÓÙ¤ÏÔ ÂͤÏÈ͢– ¤¯Ô˘Ó ˘Âڂ›
ÙÔÓ ÚÔÛٷ٢ÙÈÛÌfi. ∞fi ·˘Ù‹ ÙËÓ ¿Ô„Ë, Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ‰ÂÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÙ·È
ϤÔÓ ˆ˜ ¤Ó· ı¤Ì· ·˘ÙfiÌ·Ù˘ ÂÓ·ÓÙ›ˆÛ˘ ÛÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ Ô˘ ·ÔÎÔÌ›˙Ô˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ̤۷
·fi Ù· ªª∂. ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ‰ÂÓ ÓÔÂ›Ù·È Â‰Ò ˆ˜ ¤Ó· ›‰Ô˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜, ·ÏÏ¿ ˆ˜
›‰Ô˜ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·˜. ™ÎÔfi˜ Ù˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ó· ıˆÚ·Î›ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ ·fi ÙËÓ ÂÈÚÚÔ‹ ÙˆÓ
Ì¤ÛˆÓ ÂÓË̤ڈÛ˘, Î·È ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ Ó· ÙÔ˘˜ Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û «Î¿ÙÈ Î·Ï‡ÙÂÚÔ». ∞ÓÙ›ıÂÙ·,
ÚÔÛ·ı› Ó· ÙÔ˘˜ ‰ÒÛÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Â›Ó·È Î·Ï¿ ÂÓËÌÂڈ̤ÓÔÈ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó·
Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ. ªÂ Ï›Á· ÏfiÁÈ·, ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛÎÔfi Ù˘ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÙËÓ
ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÁÈ· ηٷÓfiËÛË Î·È Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙËÓ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· ÙˆÓ ªª∂ Ô˘ ÙÔ˘˜
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
25
ÂÚÈ‚¿ÏÏÂÈ. ™ÙË ‰È·‰Èηۛ· ·˘Ù‹, ı¤ÙÂÈ ·Ó·fiÊ¢ÎÙ· ÔÏÈÙÈÛÌÈο, ËıÈο Î·È ÔÏÈÙÈο
ÂÚˆÙ‹Ì·Ù·, ηٿ ÙÚfiÔ, ˆÛÙfiÛÔ, Ô˘ ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ ÙËÓ ÂÓÂÚÁfi, ÎÚÈÙÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ·fi ÙËÓ
ÏÂ˘Ú¿ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ·ÓÙ› Ù˘ ˘ÔÙ·Á‹˜ ÙÔ˘˜ Û ÚÔηıÔÚÈṲ̂Ó˜ ı¤ÛÂȘ.
∞fi ·˘Ù‹ ÙËÓ ¿Ô„Ë, Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ ªª∂ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ·ÔÎÙ¿ ·˘ÙÔÓfiËÙ·
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ‚·Ú‡ÙËÙ·. ΔÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ Ù· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ Û¯ÔÏÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜
–Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Î·È ÙÔ Â›ÎÂÓÙÚÔ Ù˘ ·ÚÔ‡Û·˜ ÂÚÁ·Û›·˜– Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ‰ÂÓ
Â›Ó·È Î·Ù¿ ·ÚÈÔ ÏfiÁÔ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ Âȯ›ÚËÛË. ¢ÂÓ ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛÎÔfi Ù˘ Ó· ÂÎ·È‰Â‡ÛÂÈ
ÙÔ˘˜ ÙËÏÂÔÙÈÎÔ‡˜ ·Ú·ÁˆÁÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔ˘˜ ÙÔ˘ ̤ÏÏÔÓÙÔ˜: ÙÔ ¤ÚÁÔ ·˘Ùfi
ÂÓ·fiÎÂÈÙ·È ÛÙËÓ ·ÓÒÙ·ÙË ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È ÛÙȘ ›‰È˜ ÙȘ ‚ÈÔÌ˯·Ó›Â˜ ÙˆÓ ªª∂. ¶·Ú’ fiÏ·
·˘Ù¿, Ë ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ªª∂ Î·È ÙˆÓ ‚ÈÔÌ˯·ÓÈÒÓ Ô˘
‰Ú·ÛÙËÚÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ù· ªª∂ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ¤Ó·Ó
·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓÔ ¯ÒÚÔ ··Û¯fiÏËÛ˘. ΔÔÓ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ
Ó¤ˆÓ Î·È ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ªª∂, ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘Ù¤˜ ÛÙ· ªª∂ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
ÚÔ‚¿ÏÔ˘Ó ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜ ηÈ, Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌ·, Ó· ı¤ÛÔ˘Ó ÙË ‚¿ÛË ÁÈ· ÈÔ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈΤ˜
Î·È ÂÚÈÂÎÙÈΤ˜ ÌÔÚʤ˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ªª∂ ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ.
OÈ ÏfiÁÔÈ Ù˘ ÌÂÙ·ÙfiÈÛ˘ Ô˘ ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ÛÙËÓ ¤ÌÊ·ÛË –·fi ÙËÓ «ÚÔÛÙ·Û›·» ÛÙËÓ
«ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·»– Â›Ó·È ÔÏÏ·ÏÔ›. ªÂٷ͇ ¿ÏψÓ, Û˘ÁηٷϤÁÔÓÙ·È Î·È ÔÈ ÂÍ‹˜:
ñ ∞ÏÏ·Á¤˜ ÛÙȘ ·fi„ÂȘ ÂÚ› ηÓÔÓÈÛÙÈÎÔ‡ Ï·ÈÛ›Ô˘: ª¤¯ÚÈ ÂÓfi˜ ‚·ıÌÔ‡, Ë ÌÂÙ·ÛÙÚÔÊ‹
·˘Ù‹ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È Û ÌÈ· ¢ڇÙÂÚË ÂͤÏÈÍË ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ ÁÈ· ÙË Ê‡ÛË ÙˆÓ Î·ÓÔÓÈÛÙÈÎÒÓ
Ï·ÈÛ›ˆÓ Ô˘ ‰È¤Ô˘Ó Ù· ªª∂. ¶·Ú¿ ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ô ÚÔÛٷ٢ÙÈÛÌfi˜ ÔÊ›ÏÂÙ·È
Û˘¯Ó¿ Û ηÏÔÚÔ·›ÚÂÙ·, ıÂÙÈο ΛÓËÙÚ·, ÌÔÚ› Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ ÛÙËÓ
ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙ· ̤۷ ÂÓË̤ڈÛ˘. ∫·Ù¿ Û˘Ó¤ÂÈ·, ÌÔÚ› Ó·
¤Ú¯ÂÙ·È Û ·ÓÙ›ıÂÛË Ì ÙËÓ ¤ÌÊ·ÛË Ô˘ ‰›ÓÂÙ·È ÛÙ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÁÈ·
ÂÓË̤ڈÛË Î·È Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ (.¯. ÛÙË ™‡Ì‚·ÛË ÙˆÓ ∏ÓˆÌ¤ÓˆÓ ∂ıÓÒÓ). ∂ÈÚfiÛıÂÙ·,
Ë ÂÍ¿ψÛË Î·È Ë Ù¯ÓÔÏÔÁÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÂÓË̤ڈÛ˘ ηٿ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›·
¯ÚfiÓÈ· ¤¯Ô˘Ó Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ̛· ηٿÛÙ·ÛË fiÔ˘ Ë ÚfiÛ‚·ÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙ· ªª∂
‰ÂÓ ÌÔÚ› ϤÔÓ Ó· ÂÏÂÁ¯ı› ÙfiÛÔ Â‡ÎÔÏ·: ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ÈÛ¯‡ÂÈ Î˘Ú›ˆ˜ ÁÈ· ÙÔ
¢È·‰›ÎÙ˘Ô, ¯ˆÚ›˜ ·˘Ùfi Ó· ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ÂϤÁ¯ÔÓÙ·È Ï‹Úˆ˜, .¯., ÙÔ ‚›ÓÙÂÔ Î·È Ë
‰ÔÚ˘ÊÔÚÈ΋ ÙËÏÂfiÚ·ÛË. ™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹, Ë ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ÂÚÈÔÚÈÛÙ› Ë
ÚfiÛ‚·ÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÛÙ· ̤۷ ıˆÚÂ›Ù·È ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·‰‡Ó·ÙË. ªÂٷ͇
ÙˆÓ ÊÔÚ¤ˆÓ ηÓÔÓÈÛÙÈÎÒÓ Ï·ÈÛ›ˆÓ ÁÈ· Ù· ªª∂, Ë ·ԉȉfiÌÂÓË ¤ÌÊ·ÛË
·ÔÌ·ÎÚ‡ÓÂÙ·È ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο ·fi ÙË ÏÔÁÔÎÚÈÛ›· Î·È ÎÈÓÂ›Ù·È ÚÔ˜ ÙÔ ¯ÒÚÔ ÙˆÓ
«Û˘Ì‚Ô˘ÏÒÓ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ηٷӷψ٤˜» – fiÔ˘ ÌÂٷ͇ ¿ÏÏˆÓ ÂÓÙ¿ÛÛÂÙ·È Û˘¯Ó¿ Î·È Ë
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂.
ñ ∞ÏÏ·Á¤˜ ÛÙȘ ·fi„ÂȘ ÂÚ› ªª∂: ∏ ȉ¤· ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ˆ˜ ÊÔÚ¤ˆÓ ÂÓfi˜ ÌÔÓ·‰ÈÎÔ‡
Û˘ÓfiÏÔ˘ ·ÍÈÒÓ Î·È ÂÔÈı‹ÛÂˆÓ –‹ ˆ˜ ÂÓfi˜ Û˘ÓfiÏÔ˘ Ô˘ ‚Ï¿ÙÂÈ ‹ Ô˘ ÛÙÂÚ›ٷÈ
ÔÏÈÙÈÛÙÈÎÒÓ ·ÍÈÒÓ– ‰ÂÓ Û˘Ó·ÓÙ¿ ϤÔÓ Â˘Ú›· ·Ô‰Ô¯‹. ¶·Ú’ fiÙÈ ˘¿Ú¯Ô˘Ó
ÚÔÊ·ÓÒ˜ ÛËÌ·ÓÙÈο fiÚÈ· ˆ˜ ÚÔ˜ ÙËÓ ÔÈÎÈÏ›· ÙˆÓ ·fi„ÂˆÓ Ô˘ ÂÎÚÔÛˆÔ‡ÓÙ·È
ÛÙ· ̤۷, Ë ÂÍ¿ψÛË Î·È Ë ·ÁÎÔÛÌÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÌÔÚÊÒÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜
¤¯Ô˘Ó Ô‰ËÁ‹ÛÂÈ Û ¤Ó· ÈÔ ÂÙÂÚÔÁÂÓ¤˜, ·ÎfiÌ· Î·È Î·Ù·ÎÂÚÌ·ÙÈṲ̂ÓÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.
∞ÎfiÌ· ÎÈ ·Ó Ô ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ ÙˆÓ ªª∂ ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ϤÔÓ Î·Ù¿ Ôχ Û ¤Ó·
ÌÈÎÚfi ·ÚÈıÌfi ·ÁÎfiÛÌÈˆÓ ÂÙ·ÈÚÂÈÒÓ, Ë ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ «ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓˆÓ
·ÁÔÚÒÓ» (niche markets) ··ÈÙ› ·fi ÙÔ˘˜ ·Ú·ÁˆÁÔ‡˜ Ó· ·¢ı‡ÓÔÓÙ·È Û ¤Ó·
26
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
‰È·ÚÎÒ˜ ‰È¢ڢÓfiÌÂÓÔ Ê¿ÛÌ· ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ. ΔÔ Û˘ÌÌÂÙÔ¯ÈÎfi ‰˘Ó·ÌÈÎfi ÙˆÓ
Ó¤ˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ –Î·È È‰›ˆ˜ ÙÔ˘ ÿÓÙÂÚÓÂÙ– ¤¯ÂÈ Û˘ÓÂÈÛʤÚÂÈ, Â›Û˘, Ô‡Ùˆ˜ ÒÛÙÂ
Ó· ÂÎÏ›„ÂÈ Ë ıÂÒÚËÛË ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ˆ˜ ÌÈ·˜ ÌÔÓÔÏÈıÈ΋˜, ÎÂÓÙÚÈο ÂÏÂÁ¯fiÌÂÓ˘
Ì˯·Ó‹˜. ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ‰È¢ÎfiÏ˘Ó ȉȷ›ÙÂÚ· ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ Ó· ÂÌÏ·ÎÔ‡Ó ÛÙË
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ·Ú·ÁˆÁ‹ ̤ۈÓ, Î·È ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Ó· Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó ÛÙÔÓ ÙÔ̤·
·˘Ùfi Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜. ™˘ÓÂÒ˜, Û ·˘Ùfi ÙÔ Ï·›ÛÈÔ, ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË
·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙˆÓ ˆÊÂÏÂÈÒÓ Î·È ÙˆÓ Â˘Î·ÈÚÈÒÓ Ô˘ ·Ú¤¯ÔÓÙ·È ·fi Ù· ªª∂, ·ÓÙ›
·ÏÒ˜ Ó· Á›ÓÂÙ·È ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· ÙÔ «Î·Îfi» Ô˘ ʤÚÔÓÙ·È Ó· ÚÔηÏÔ‡Ó.
ñ ∞ÏÏ·Á¤˜ ÛÙȘ ·fi„ÂȘ ÂÚ› Ó¤ˆÓ: ªÂ ‚¿ÛË Ù· ·Ú·¿Óˆ, Ë ¿Ô„Ë fiÙÈ Ù· ªª∂ ›ӷÈ
ÌÈ· ·ÓÙÔ‰‡Ó·ÌË «‚ÈÔÌ˯·Ó›· Û˘ÓÂȉ‹Ûˆ˜» –fiÙÈ ÌÔÚÔ‡Ó ¿ÓÂÙ· Ó· ÂÈ‚¿ÏÔ˘Ó
„¢‰Â›˜ ·Í›Â˜ Û ¤Ó· ·ıËÙÈÎfi ÎÔÈÓfi– ¤¯ÂÈ Â›Û˘ ÙÂı› ˘fi ·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÛË. ™ÙËÓ
ÂÚ›ÙˆÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, Ë È‰¤· fiÙÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÏÒ˜ ·ıÒ· ı‡Ì·Ù· ÙˆÓ ÂÈÙÒÛˆÓ
ÙˆÓ ªª∂ ·ÌÊÈÛ‚ËÙ‹ıËΠÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ Î·È ıˆÚÂ›Ù·È ÍÂÂÚ·Ṳ̂ÓË. ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜
·˘Ùfi ηٷ‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ ÂÓ Ì¤ÚÂÈ ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙȘ ·fi„ÂȘ ÙˆÓ ·Î·‰ËÌ·˚ÎÒÓ Î·È ÙˆÓ
ÂÚ¢ÓËÙÒÓ: Û ÌÂÚÈÎÔ‡˜ ÎÏ¿‰Ô˘˜ Ù˘ „˘¯ÔÏÔÁ›·˜, Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙȘ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜
™Ô˘‰¤˜, ÔÈ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÌÈ· Ôχ ÈÔ ÂÚ›ÏÔÎË ıÂÒÚËÛË ÙˆÓ ÙÚfiˆÓ
Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ù· ·È‰È¿ ÎÚ›ÓÔ˘Ó Ù· ªª∂ Î·È Ù· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÁÈ· Ó·
‰È·ÌÔÚÊÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÙÔ˘˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·. ∏ ÁÂÓÈ΋ ·˘Ù‹ Ù¿ÛË
˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ¤Ó· ‰È¢ڢÓfiÌÂÓÔ ˘ÏÈÎfi ÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›· Ù˘ ·È‰È΋˜
ËÏÈΛ·˜, Ô˘ ÎÈÓ› ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÁÈ· Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ∏ ¤Ú¢ӷ ·˘Ù‹ ‰ÂÓ
ÂÈ΢ÚÒÓÂÈ ÙË ÌÔÓԉȿÛÙ·ÙË ·Ô‰Ô¯‹ Ù˘ ÂÚÈÏÔÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ô˘ ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ
ϤÔÓ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓË ÛÙȘ ‚ÈÔÌ˯·Ó›Â˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ, ·ÏÏ¿ ·ÓÙÈı¤Ùˆ˜ ÈÛÙ‡ÂÈ fiÙÈ Ù·
·È‰È¿ Â›Ó·È Ôχ ÈÔ ·˘ÙfiÓÔÌ· ˆ˜ ÎÔÈÓfi Î·È ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ·ÓÙ›ıÂÙ· ÌÂ
ÙÔ ÙÈ ÈÛÙ‡ÂÙ·È – ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÔÏÏÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÒÓ.
ñ ∞ÏÏ·Á¤˜ ÛÙȘ ·fi„ÂȘ ÂÚ› ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î·È Ì¿ıËÛ˘: Δ¤ÏÔ˜ –Î·È ›Ûˆ˜ ÙÔ ÈÔ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi
Ô˘ ı· ¤ÚÂ ӷ ·Ó·ÊÂÚı›– ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘Ù¤˜ ÛÙ· ªª∂ Û‹ÌÂÚ· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó fiÏÔ
Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ fiÙÈ ÛÙËÓ Ô˘Û›· Ë ÚÔÛٷ٢ÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ‰ÂÓ ÈÛ¯‡ÂÈ ÛÙËÓ Ú¿ÍË.
∏ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·˘Ù‹ ‰Â›¯ÓÂÈ Û˘¯Ó¿ Ó· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ È‰¤· fiÙÈ ÔÈ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ˜ ı·
·Ôηχ„Ô˘Ó ·ÏÒ˜ ÙËÓ «·Ï‹ıÂÈ·» ÁÈ· ÙȘ ·‰˘Ó·Ì›Â˜ ÙˆÓ ªª∂ Î·È fiÙÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜,
ÌfiÏȘ ÙÔ ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó, ı· Û˘ÌʈӋÛÔ˘Ó ¿Ú·˘Ù·. ∏ ¤Ú¢ӷ Î·È Ë ÂÌÂÈÚ›· Û ·˘Ùfi
ÙÔÓ ÙÔ̤· ‰Â›¯ÓÔ˘Ó fiÙÈ ·˘Ù‹ Ë «Â˘·ÁÁÂÏÈ΋» ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·ÓÙÈÚÔÛˆ‡ÂÈ ÌÈ· ÛÔ‚·Ú‹
˘ÂÚ·ÏÔ‡ÛÙ¢ÛË ÙˆÓ Û‡ÓıÂÙˆÓ Î·È ÔχÏÔÎˆÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜
Ú·ÎÙÈ΋˜. π‰›ˆ˜ fiÙ·Ó ¤¯ÂÈ Ó· οÓÂÈ Ì ÙÔÌ›˜ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Î·›ÚÈ· Ì ÙËÓ
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ –Ì ·˘Ùfi Ô˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ıˆÚÔ‡Ó ‰È΋ ÙÔ˘˜ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· ηÈ
‰È΋ ÙÔ˘˜ ¢¯·Ú›ÛÙËÛË– ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ¤ÓÙÔÓ· ÙËÓ Ù¿ÛË Ó· ·ÓÙÈÛÙ¤ÎÔÓÙ·È ‹ Ó·
·ÔÚÚ›ÙÔ˘Ó fiÛ· ÙÔ˘˜ ϤÓ ÔÈ ‰¿ÛηÏÔ› ÙÔ˘˜. ΔÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ÂÈÙ›ÓÂÙ·È, Â¿Ó Ë
‰È‰·Ûηϛ· ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ¿ÁÓÔÈ· ÁÈ· ÙË ‰ËÌÔÊÈÏ‹ ·˘Ù‹ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· ‹ Â¿Ó Ë ÌÂϤÙË
ÙˆÓ ªª∂ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÂ›Ù·È ¤ÌÌÂÛ· ÁÈ· Ó· ÎÂÚ‰›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ¤ÁÎÚÈÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ·
ı¤ÛÂȘ Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ËıÈο ·ÔÏ˘Ù·Ú¯ÈΤ˜ ‹ «ÔÏÈÙÈÎÒ˜ ÔÚı¤˜». ∏ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË
ÙˆÓ ‰˘ÛÎÔÏÈÒÓ ·˘ÙÒÓ Ô‰‹ÁËÛ ÛÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ÌÈ·˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ Ô˘ ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, ÍÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·fi ÙËÓ ˘¿Ú¯Ô˘Û· ÁÓÒÛË Î·È ÂÌÂÈÚ›·
ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ªª∂ Î·È fi¯È ·fi ÙȘ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÂÈÙ·Á¤˜ ÙÔ˘
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡.
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
27
ŸÏ˜ ÔÈ ıˆڋÛÂȘ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ‰È·ÙÚ¤¯Ô˘Ó ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ Ù˘ ˘ÂÚ·ÏÔ‡ÛÙ¢Û˘. ∞ÏÏ·Á¤˜
ÛÙËÓ ÂÌÊ·Ó‹ ÊÈÏÔÛÔÊ›· ‹ ÚËÙÔÚÈ΋ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂ ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ ·Ó·ÁηÛÙÈο
fiÙÈ ÂÚÓÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú·ÎÙÈÎ‹Ø ÔÈ ÏfiÁÔÈ ÁÈ’ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ Â›Ó·È Û˘¯Ó¿ ı¤Ì·
Û˘Á΢ÚÈÒÓ –‹ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙˆÓ Â˘Ú‡ÙÂÚˆÓ ·ÏÏ·ÁÒÓ ÛÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi ‹ ÔÏÈÙÈÎfi ÛÙÂÚ¤ˆÌ·–
Î·È «ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜» ·Ó¿Ù˘Í˘ Ù˘ Ú·ÎÙÈ΋˜. Ÿˆ˜ ı· Ê·Ó› Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ù˘ ·ÚÔ‡Û·˜
ÂÚÁ·Û›·˜, ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÈ· Â›ÁÔ˘Û· ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· Û˘ÏÏÔÁ‹ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Û ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÔ̤· ηÈ
ÁÈ· ÌÈ· ÈÔ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ Û˘ÁÎÚÈÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ‰ÈÂıÓÒÓ ÂÍÂϛ͈Ó. ÿÛˆ˜, ¿Óˆ ·fi fiÏ·,
Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ Ë ·Ó¿ÁÎË Ó· ·ÍÈÔÏÔÁËıÔ‡Ó ÔÈ ÚËÙÔÚÈÎÔ› ÈÛ¯˘ÚÈÛÌÔ› ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÒÓ ªª∂
ÛÙÔ Êˆ˜ ÙˆÓ ·ÙÒÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔÙ‹ÙˆÓ Ù˘ Ú¿Í˘. Δ¤ÏÔ˜, Ì›· ·fi ÙȘ ÌfiÓÈ̘ ·‰˘Ó·Ì›Â˜
Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂ –οÙÈ Ô˘ ÈÛ¯‡ÂÈ ·ÎfiÌ· Î·È ÁÈ· fiÛÔ˘˜ Â¯›ÚËÛ·Ó Ó· ›ÛÔ˘Ó
ÙÔ˘˜ ·ÎÏÔ˘˜ Ï‹„˘ ·ÔÊ¿ÛÂˆÓ ÁÈ· ÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘– Â›Ó·È Ë ¤ÏÏÂÈ„Ë Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎÒÓ,
ÏÂÙÔÌÂÚÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ¿ Ù˘.
4. OÚÈÛÌfi˜ Ù˘ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂
™Â ¤Ó·Ó ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓÔ ¯ÒÚÔ, fiˆ˜ Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂, Ë ÔÈÎÈÏÔÌÔÚÊ›· ıˆÚ›ٷÈ
·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓË Î·È ¤Ó·˜ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜ fiˆ˜ Ë UNESCO ÔÊ›ÏÂÈ Ó· Û‚·ÛÙ› ·˘Ù‹
ÙËÓ ÔÈÎÈÏÔÌÔÚÊ›· Î·È Ó· ÚÔÛ·ı‹ÛÂÈ Ó· ÙË ‰È·ÙËÚ‹ÛÂÈ. Ÿˆ˜ ·Ó·Ê¤ÚıËÎÂ Î·È ·Ú·¿Óˆ,
Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛËÌÂ›Ô ·ÊÂÙËÚ›·˜ ÙȘ ÚÔÔÙÈΤ˜ Î·È ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜
ÙˆÓ ›‰ÈˆÓ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ηÈ, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, Ó· Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ˘fi„Ë Ù˘ ÙȘ ·Ó¿ÁΘ Î·È Ù·
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÎÔÈÓÔÙ‹ÙˆÓ ÙÔ˘˜ Î·È Ù˘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜ ÙÔ˘˜. ∏ ÔÈÎÈÏ›· ·˘Ù‹ ‰ÂÓ ÌÔÚ›
Ó· ÂÓÙ·¯ı› ‡ÎÔÏ· Û ¤Ó· Î·È ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÚfiÙ˘Ô. ¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Â›Û˘
Û·Ê‹ÓÂÈ· Î·È Û˘ÓÔ¯‹, Â¿Ó Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ı¤ÏÂÈ Ó· ÍÂÂÚ¿ÛÂÈ Ù· fiÚÈ· ÙÔ˘
ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌÔ‡ Ù˘ ÚˆÙÔÔÚ›·˜. ÃÚÂÈ·˙fiÌ·ÛÙ ÂÈÙ·ÎÙÈÎÔ‡˜ ÔÚÈÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ ηÈ
ÙˆÓ ÌÂıfi‰ˆÓ Ù˘, ¤ÛÙˆ Î·È ˆ˜ ÛËÌÂ›Ô ¤Ó·Ú͢ ÙÔ˘ ‰È·ÏfiÁÔ˘ Ô˘ ı· ·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÂÈ. ∂¿Ó
ı¤ÏÔ˘Ì ӷ ÂÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ ÊÔÚ›˜ Ô˘ ¯·Ú¿ÛÛÔ˘Ó ÔÏÈÙÈ΋, ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È ¿ÏÏÔÈ, ÁÈ· ÙËÓ
·Ó¿ÁÎË ‡·Ú͢ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂, Ú¤ÂÈ ·˘ÙÔ› Ó· Â›Ó·È Û›ÁÔ˘ÚÔÈ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÙÈ
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ.
°È· ÙËÓ ·ÎÚ›‚ÂÈ·, Ù¤ÙÔÈÔ˘ ›‰Ô˘˜ ÔÚÈÛÌÔ› ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‹‰Ë. ΔÔ ÚfiÙ˘Ô Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘
ÛÙ· ªª∂ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙȘ «¢ËÏÒÛÂȘ ÙÔ˘ ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜» ÙÔ˘ μÚÂÙ·ÓÈÎÔ‡ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘
∫ÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ˘ (British Film Institute), ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ËÌÔÛȇÙËΠÙÔ 1989 Î·È ÙÔ 1991,
ÚԤ΢„ ·fi ÌÈ· ÂÈÎÔÛ·ÂÙ‹ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÛÙÔ ∏ӈ̤ÓÔ
μ·Û›ÏÂÈÔ Î·È Â›¯Â ‰ÈÂıÓÒ˜ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ·ÓÙ›ÎÙ˘Ô. ¶·Ú·ÏÏ·Á¤˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘
·Ó·Ù‡¯ıËÎ·Ó Û ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜ Î·È ÙÔ ›‰ÈÔ ÙÔ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ Âȯ›ÚËÛ ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· ÙÔ
Â·ÓÂÍÂÙ¿ÛÂÈ Î·È Ó· ÙÔ ·ÏÔÔÈ‹ÛÂÈ. øÛÙfiÛÔ, ·Ú·ÙËÚÂ›Ù·È ¤Ó·˜ ÂÓÙ˘ˆÛÈ·Îfi˜ ‚·ıÌfi˜
ÔÌÔʈӛ·˜ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜. ΔÔ ÚfiÙ˘Ô ·˘Ùfi ·Ú¤¯ÂÈ ÙÔ Ï·›ÛÈÔ
ÁÈ· ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÂÓ ‰ÔÌÂ›Ù·È ·fi ¿Ô„Ë ·ÓÙÈÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÌÂϤÙ˘ ‹
‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ‹ ·ÚÌÔ‰ÈÔًوÓ, ·ÏÏ¿ ·fi ¿Ô„Ë ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘. ∏ ηٷÓfiËÛË
·˘Ù‹ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÂÙ·È Û˘¯Ó¿ ˆ˜ ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ «‚·ÛÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÒÓ» ‹ «Ù˘¯ÒÓ». ªÈ· ·ÏÔÔÈË̤ÓË
ÌÔÚÊ‹ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÚÔÙ‡Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È ÛÙÔÓ ¶›Ó·Î· 1, Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›.
∏ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ·ÚÎÂÙ¿ ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù·. ¢ÂÓ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌÂÓÔÔÈ›
¤Ó· ‰Â‰Ô̤ÓÔ Û‡ÓÔÏÔ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ÚÔ˜ Ì¿ıËÛË Ô‡ÙÂ Î·È ÂÓÙÔ›˙ÂÈ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ·ÓÙÈΛÌÂÓ·
ÌÂϤÙ˘ (¤Ó·Ó ηÓfiÓ· ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓˆÓ ÎÂÈ̤ӈÓ, .¯.). ∞fi ·˘Ù‹ ÙËÓ ¿Ô„Ë, ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙËÓ
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ Ó· ·Ú·Ì›ÓÂÈ Û‡Á¯ÚÔÓË Î·È Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÙ· ÂӉȷʤÚÔÓÙ·
28
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
Î·È ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, Ô˘ ‰È·ÚÎÒ˜ ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó, ¯ˆÚ›˜ Ó· ÚÔ‚·›ÓÂÈ Û ·˘ı·›ÚÂÙ˜
ÂÈÏÔÁ¤˜ Ù˘ ‡Ï˘.
O ·ÚÈÔ˜ ÛÎÔfi˜ Â‰Ò Â›Ó·È Ó· ‰ÒÛÂÈ ¤Ó· ıˆÚËÙÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÙ·È
Û fiÏ· Ù· Û‡Á¯ÚÔÓ· ª.ª.∂ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙ· «·Ú¯·ÈfiÙÂÚ·», fiˆ˜ Ë ÏÔÁÔÙ¯ӛ·. ΔÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ
Û Â›Â‰Ô ·Ú¯ÒÓ ·˘Ùfi ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ
ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ÌÂٷʤÚÔ˘Ó È‰¤Â˜ ·fi ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ Û ¿ÏÏË.
∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ, Ù· ·ÚÈ· ̤ÚË ‰ÂÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ ¤Ó· ÚÔÛ¯¤‰ÈÔ ·Ó·Ï˘ÙÈÎÔ‡
ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ª.ª.∂ ‹ ˆ˜ ¤Ó·˜ ηٿÏÔÁÔ˜ ÂÚȯÔÌ¤ÓˆÓ Ô˘ ı·
ÌÔÚÔ‡Û ӷ «·Ú·‰Ôı›» ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ¢ÂÓ Â›Ó·È ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó· ÈÂÚ·Ú¯Èο Ô‡Ù ÚfiÎÂÈÙ·È
Ó· ·Û¯ÔÏËı› ηÓ›˜ ¯ˆÚÈÛÙ¿ Ì ÙÔ Î·ı¤Ó·- fiˆ˜, .¯., Ó· ÌÔÚÔ‡Û ηÓ›˜ Ó· ·ÊÈÂÚÒÛÂÈ
¤Ó· ÂÍ¿ÌËÓÔ ÁÈ· Ó· ‰È‰¿ÍÂÈ ÙȘ ˘ËÚÂۛ˜ ÙˆÓ ªª∂, ¤Ó· ‰Â‡ÙÂÚÔ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜
·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ ·fi Ù· ªª∂ Î.Ô.Î.. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ·ÏÏËÏÂÍ·ÚÙÒÌÂÓ·:
οı ¤ÓÓÔÈ· Â›Ó·È ¤Ó· Èı·Ófi ÛËÌÂ›Ô ÂÈÛfi‰Ô˘ Û ÌÈ· ‰Â‰Ô̤ÓË ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘
ÛÙ· ª.ª.∂, Ë ÔÔ›· ·Ó·ÁηÛÙÈο ·Ó·Î·Ï› fiϘ ÙȘ ¿ÏϘ. ŒÙÛÈ, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ¤Ó· ÙÚfiÔ
ÁÈ· ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ ÛΤ„˘ ÁÈ· ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ‹ ÂÓfiÙËÙ· ÂÚÁ·Û›·˜ Ô˘ ı·
ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ó·ÏËÊı› ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ª.ª.∂.- Î·È ı· ¤ÚÂ ӷ ÙÔÓÈÛÙ›
fiÙÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÊ·ÚÌÔÛÙÔ‡Ó ÙfiÛÔ ÁÈ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ (fiˆ˜ Â›Ó·È Ë
ʈÙÔÁÚ¿ÊËÛË) fiÛÔ Î·È ÁÈ· ·Ó·Ï˘ÙÈΤ˜ (fiˆ˜ Ë ÌÂϤÙË Ù˘ ‰È·Ê‹ÌÈÛ˘ ‹ ÙˆÓ Âȉ‹ÛˆÓ).
¶π¡∞∫∞™ 1: ŒÓÓÔȘ–ÎÏÂȉȿ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂
ÀËÚÂۛ˜ ÁÈ· Ù· ª.ª.∂
¶ÔÈÔ˜ ÌÂÙ·‰›‰ÂÈ ÙÈ Î·È ÁÈ·Ù›;
¶ÔÈÔ˜ ·Ú¿ÁÂÈ ¤Ó· ΛÌÂÓÔ, ÚfiÏÔÈ Î·Ù¿ ÙË ‰È·‰Èηۛ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜, ıÂÛÌÔ› ÁÈ· Ù·
ª.ª.∂, ÔÈÎÔÓÔÌ›· Î·È È‰ÂÔÏÔÁ›·, ÚÔı¤ÛÂȘ Î·È ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù·.
∫·ÙËÁÔڛ˜ ÙˆÓ ª.ª.∂
ΔÈ Ù‡Ô˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘ Â›Ó·È ·˘Ùfi;
¢È·ÊÔÚÂÙÈο ª.ª.∂ (ÙËÏÂfiÚ·ÛË, Ú·‰ÈfiʈÓÔ, ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ˜ Î.¿.). ªÔÚʤ˜ (·Ô‰ÂÈÎÙÈÎfi, ‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎfi Î.¿.). ∂›‰Ë (ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋˜ Ê·ÓÙ·Û›·˜, Û·Ô˘ÓfiÂÚ· Î.¿.). ÕÏÏÔÈ
ÙÚfiÔÈ Î·ÙËÁÔÚÈÔÔ›ËÛ˘ ÎÂÈ̤ӈÓ. ªÂ ÔÈÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ë Î·ÙËÁÔÚÈÔÔ›ËÛË Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È
Ì ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË.
Δ¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ ÙˆÓ ª.ª.∂
¶Ò˜ ·Ú¿ÁÂÙ·È;
ΔÈ Â›‰Ë Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ‰È·Ù›ıÂÓÙ·È Î·È Û ÔÈÔÓ. ΔÚfiÔ˜ ¯Ú‹Û˘ Ù˘. ¢È·ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ηıÒ˜ Î·È ÛÙÔ ÙÂÏÈÎfi ÚÔ˚fiÓ.
°ÏÒÛÛ˜ ÙˆÓ ª.ª.∂.
¶Ò˜ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ÙÈ ÂÓÓÔÔ‡Ó;
¶Ò˜ Ù· ª.ª.∂. ·Ú¿ÁÔ˘Ó ¤ÓÓÔȘ. ∫Ò‰ÈΘ Î·È Û˘Ì‚¿ÛÂȘ. ∞ÊËÁËÌ·ÙÈΤ˜ ‰Ô̤˜.
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
29
∞ÎÚÔ·Ù‹ÚÈÔ ÙˆÓ ª.ª.∂
¶ÔÈÔ˜ ‰¤¯ÂÙ·È ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· Î·È ÙÈ ÓfiËÌ· ·Ú¿ÁÂÈ;
¶Ò˜ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÔÓÙ·È Ù· ·ÎÚÔ·Ù‹ÚÈ·, Ò˜ ‰ÔÌÔ‡ÓÙ·È, Ò˜ ·¢ı‡ÓÔÓÙ·È Ù· ̤۷ ÛÂ
·˘Ù¿ Î·È Ò˜ Ù· ÏËÛÈ¿˙Ô˘Ó. ¶Ò˜ Ù· ·ÎÚÔ·Ù‹ÚÈ· ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó, ÂÈϤÁÔ˘Ó, ηٷӷÏÒÓÔ˘Ó
Î·È ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙ· ΛÌÂÓ·.
¶·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ª.ª.∂.
¶Ò˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Ù· ı¤Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜;
™¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÙˆÓ ª.ª.∂ Î·È Ú·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ ÙÔÔıÂÛÈÒÓ, ·ÓıÚÒˆÓ, ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, ȉÂÒÓ. ™ÙÂÚÂfiÙ˘· Î·È ÔÈ Û˘Ó¤ÂȤ˜ ÙÔ˘˜
A˘Ùfi ÙÔ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi ÚfiÙ˘Ô Î·È ¿ÏÏ· Û·Ó ·˘Ùfi ¤¯Ô˘Ó ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘
·Ó·Ï˘ÙÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Û ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Î·È ·˘Ùfi ÈÛ¯‡ÂÈ È‰È·›ÙÂÚ· ÁÈ· ¯ÒÚ˜
Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÈÛÙÔÚ›· Ú·ÎÙÈ΋˜ ÛÙÔ ‰›Ô ·˘Ùfi. ∂ÓÙÔ‡ÙÔȘ, Â›Ó·È ·Ó·Áη›Ô Ó·
·Ó·Ï¿‚Ô˘Ó ÌÈ· Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ Û‡ÁÎÚÈÛË ·Ó¿ÌÂÛ· Û ٤ÙÔÈ· ÚfiÙ˘· Î·È Ï·›ÛÈ· Î·È Ó·
·¢ı‡ÓÔ˘Ó ÌÂÚÈΤ˜ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ‰È·Ù˘ÒÓÔÓÙ·È. OÈ ·Ú·Î¿Ùˆ Â›Ó·È ·Ó¿ÌÂÛ·
ÛÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ú¯›ÛÂÈ Ó· ‰È·Ù˘ÒÓÔÓÙ·È Û ‰ËÌfiÛȘ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÂ
Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ηıÒ˜ Î·È ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ¤Ú¢ӷ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ‰¤Î· ¯ÚfiÓÈ·:
ñ ™Â ÔÈ· ¤ÎÙ·ÛË Â›Ó·È ·˘Ùfi ÙÔ ÚfiÙ˘Ô Â·ÚÎÒ˜ ÂÚÈÂÎÙÈÎfi- ‹ fiÓÙˆ˜ ÂÚ›ÏÔÎÔ ¯ˆÚ›˜
ÏfiÁÔ; £· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ÌËÓ ÂÂÎÙ·ı› (.¯. ÛÙ· ı¤Ì·Ù· Ù˘ Ù¯ÓÔÏÔÁÈ΋˜ ·ÏÏ·Á‹˜) ‹
ı· ÌÔÚ› Ó· ·ÏÔÔÈËı› ÈÔ Ôχ;
ñ ™Â ÔÈ· ¤ÎÙ·ÛË ·˘Ùfi ÙÔ ÚfiÙ˘Ô ·ÁÓÔ› ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ηÈ
·ÈÛıËÙÈΤ˜ ·Í›Â˜; ¶Ò˜ ı· ÌÔÚÔ‡ÛÂ Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ª.ª.∂ Ó· ·¢ı‡ÓÂÈ Ù¤ÙÔȘ
ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ;
ñ £· ÌÔÚÔ‡Û ¤Ó· ÚfiÙ˘Ô Û·Ó ·˘Ùfi Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÈ Î·È ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Î·È ÈηÓfiÙËÙ˜
Ô˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·Ó·Ì¤ÓÂÙ·È Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó; ªÂ ÔÈÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ ı· ÌÔÚÔ‡Û ·˘Ùfi Ó·
ÂÈÙ¢¯ı›;
ñ ™Â ÔÈ· ‚¿ÛË ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ì ‹ Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË,
·fi ̤ÚÔ˘˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ÎÂÓÙÚÈ΋˜ ÛËÌ·Û›·˜ ÂÓÓÔÈÒÓ; ¶Ò˜ ı·
ÌÔÚÔ‡Û·Ì ӷ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ì ÛÙÔȯ›· ÚÔfi‰Ô˘ ÛÙË Ì¿ıËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ;
ñ ¶ÔȘ Â›Ó·È ÔÈ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÛÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜
·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û¯ÂÙÈο Ì ·˘Ùfi; ¶Ò˜ Ë «ıˆڛ·» (‹ ·Ó¿Ï˘ÛË
ÙˆÓ ª.ª.∂) Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙËÓ «Ú·ÎÙÈ΋» (·Ú·ÁˆÁ‹ ª.ª.∂);
ñ ¶Ò˜ ·ÔÎÙÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈ΋ ηٷÓfiËÛË ÁÈ· Ù· ª.ª.∂; ¶Ò˜ ÙË
Û˘Ó‰¤Ô˘Ó Ì ÙËÓ ˘¿Ú¯Ô˘Û· ÁÓÒÛË Î·È Î·Ù·ÓfiËÛË;
ñ ™Â ÔÈ· ¤ÎÙ·ÛË Â›Ó·È ·˘Ùfi ÙÔ ÂÓÓÔÈÔÏÔÁÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ ˘ÂÚ‚ÔÏÈο ÂÍÔÚıÔÏÔÁÈṲ̂ÓÔ;
¶fiÛÔ Î·È Ì ÔÈÔ ÙÚfiÔ ı· ¤ÚÂÂ Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ª.ª.∂ Ó· Ï¿‚ÂÈ, Â›Û˘, ˘fi„Ë
Ù˘ ÙȘ Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ٷ ª.ª.∂;
30
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ñ ΔÈ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ Ì¿ıÂÈ Î·Ó›˜ Û¯ÂÙÈο Ì ·˘Ùfi ·Ú·ÙËÚÒÓÙ·˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˜ ÔÌ¿‰Â˜
Ó¤ˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ó· ‰È‰¿ÛÎÔ˘Ó Î·È Ó· Ì·ı·›ÓÔ˘Ó Ë Ì›· ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË;
ñ ∫·È, Èı·ÓfiÓ ¿Óˆ ·fi fiÏ·, Ò˜ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ·Ó Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ª.ª.∂ ÂÈʤÚÂÈ
Ú·ÁÌ·ÙÈο οÔÈ· ‰È·ÊÔÚ¿;
ΔÂÏÈο, ·Ú¿ Ù· fiÚÈ¿ ÙÔ˘˜, Ù· ÚfiÙ˘Ô Î·È ÔÈ ÔÚÈÛÌÔ› ·˘ÙÔ‡ Ùo˘ ›‰Ô˘˜ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÌÈ·
ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‚¿ÛË ÁÈ· ÙËÓ «ÂÛˆÙÂÚÈ΋» ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ ‰›Ô˘.
∂›Û˘, ·Ú¤¯Ô˘Ó fiÚÔ˘˜ ÁÈ· ‰È¿ÏÔÁÔ Ì «Â͈ÙÂÚÈΤ˜» ÔÌ¿‰Â˜, fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÂȉÈÎÔًوÓ, ÔÈ Û¯Â‰È·ÛÙ¤˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜, ÔÈ ıÂÛÌÔ› Ô˘
·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ٷ ª.ª.∂ Î·È ÔÈ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÁÔÓ¤ˆÓ. ∂‰Ò, Â›Û˘, ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÈ· ȉȷ›ÙÂÚË
·Ó¿ÁÎË ÁÈ· Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË, ÂÓË̤ڈÛË ÁÈ· ηϤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Î·È ‰ÈÂıÓ‹ ‰È¿ÏÔÁÔ
ÌÂÙ¿ ·fi ÏËÚÔÊfiÚËÛË.
5. ™ÙÔȯ›· ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜
¶·Ú¿ ÙËÓ ·˘Í·ÓfiÌÂÓË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ª.ª.∂. Î·È ÙËÓ ÂÈÙ·ÎÙÈ΋ ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË
Á‡Úˆ ·fi Ù· ª.ª.∂., Ë ÚfiÔ‰Ô˜ Û’ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÔ̤· ¤¯ÂÈ ÁÂÓÈο ηı˘ÛÙÂÚ‹ÛÂÈ ‹ ·Ó·Ù˘¯ı›
¿ÓÈÛ·. ªÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ηÈÓÔÙÔÌ›· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ Â›Ó·È ÌÈ· ÔχÏÔÎË ‰È·‰Èηۛ·
Î·È ··ÈÙ› ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ Î·È Ù·ÎÙÈΤ˜. ¢ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÈ‚ÏËı› Î·È ‰ÂÓ ı·
ÂÈÙ¢¯ı› ·ÏÒ˜ ‰È·Ì¤ÛÔ˘ Ù˘ ‰‡Ó·Ì˘ ‹ Ù˘ ÏÔÁÈ΋˜ ÙÔ˘ ÂȯÂÈÚ‹Ì·ÙÔ˜.
∏ ÂÌÂÈÚ›· Û ·ÚÎÂÙ¤˜ ¯ÒÚ˜ ˘Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ fiÙÈ Ë ÚÔÒıËÛË Î·È Ë ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘
ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ª.ª.∂. ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙË ‰È·ÛÊ¿ÏÈÛË Î¿ÔÈˆÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ηÈ
ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›Â˜ ·Ó¿ÌÂÛ· Û οÔȘ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓ˜ Ï¢ڤ˜. ∫¿ÔÈ· ·fi ·˘Ù¿ ı·
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó Û ‰ÈÂıÓ¤˜ Â›‰Ô, οÔÈ· Û ÂıÓÈÎfi Î·È ¿ÏÏ· Û ÙÔÈÎfi Â›‰Ô. ∫¿ıÂ
·Ú¤Ì‚·ÛË Ú¤ÂÈ ··Ú·›ÙËÙ· Ó· ˘ÔÏÔÁ›ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Û οıÂ
Â›Â‰Ô Î·È ÙȘ Ú¢ÛÙ¤˜ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜. ∞˘Ù¿ Ù· ÛÙÔȯ›· ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó
Ù· ·ÎfiÏÔ˘ı·:
ñ ¶·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ ÔÏÈÙÈ΋˜
À¿Ú¯ÂÈ ÌÈ· Û˘Ó¯‹˜ ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· Û·Ê‹ Î·È Û˘ÓÂÎÙÈο Â›ÛËÌ· ΛÌÂÓ· Ô˘ ηıÔÚ›˙Ô˘Ó
ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ Î·È ·Ú¤¯Ô˘Ó ÌÈ· ÏÔÁÈ΋ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÏ‹ÚˆÛ‹ Ù˘. ∏ ¢È·Î‹Ú˘ÍË
ÙÔ˘ Grunwald Â›Ó·È ¤Ó· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÂÓfi˜ Ù¤ÙÔÈÔ˘ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ÎÂÈ̤ÓÔ˘, Ô˘ ÌÔÚ› Ó·
¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο Û ÂıÓÈÎfi Â›Â‰Ô ·fi fiÛÔ˘˜ ÂÈ˙ËÙÔ‡Ó Ó· ÂËÚ¿ÛÔ˘Ó
ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋. Δ¤ÙÔÈ· ΛÌÂÓ· ÚÔÊ·ÓÒ˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ÁÂÓÈ΋
Û˘ÁηٿıÂÛË, Ó· Â›Ó·È ÂÚÈÂÎÙÈο Î·È ÈÛ¯˘ÚÒ˜ ·ÈÙÈÔÏÔÁË̤ӷ, Î·È Ó· ‰ËÌÔÛÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·È
Î·È Ó· ‰È·Ó¤ÌÔÓÙ·È Û ¢Ú›· Îϛ̷η. ŒÓ· Ó¤Ô Î›ÌÂÓÔ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘, Ô˘ ı· ·ÓÙ·Ó·ÎÏ¿
ÚfiÛÊ·Ù˜ ·ÏÏ·Á¤˜ Î·È Èı·Ó¤˜ ÌÂÏÏÔÓÙÈΤ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ ÛÙ· ªª∂, Â›Ó·È ϤÔÓ ÂÈÙ·ÎÙÈο
·Ó·Áη›Ô. °È· Ó· Â›Ó·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi οı ‰ÈÂıÓ¤˜ ΛÌÂÓÔ ‹ ¤ÎıÂÛË ÔÏÈÙÈ΋˜ ·˘ÙÔ‡
ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜, Ú¤ÂÈ, Â›Û˘, Ó· Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi ÌÈ· Û˘Ó¯‹ ‰È·‰Èηۛ· ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛ˘
Û ÂıÓÈÎfi Â›‰Ô.
ñ ™¯¤‰È· ÁÈ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ
∂ÈϤÔÓ, ¤Ú· ·fi ÙȘ ÂÎı¤ÛÂȘ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜, ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË
ÁÈ· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÎÂÈ̤ӈÓ, Ô˘ ı· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÔÏÔÎÏËڈ̤ӷ Û¯¤‰È·
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
31
ÁÈ· ·Ó¿Ù˘ÍË ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ Î·È Ú·ÎÙÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·. ΔÔ ÚfiÙ˘Ô Ô˘
ÂÚÈÁÚ¿ÊËΠÛÙÔ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓÔ Ì¤ÚÔ˜ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÚÔÛʤÚÂÈ ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ Û¯¤‰ÈÔ,
ÙÔ ÔÔ›Ô ·ÎÔÏÔ‡ıˆ˜ ¤¯ÂÈ ÚÔÛ·ÚÌÔÛÙ› Î·È ·Ó·Ù˘¯ı› ηٿ ÔÈΛÏÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÛÂ
‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·. ™ÙÔ ·ÚfiÓ Îϛ̷, Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÛÂ
ÔÏϤ˜ ¯ÒÚ˜, ¤Ó· ΛÌÂÓÔ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ ı· ¤ÚÂ ӷ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ: ¤Ó· ۷ʤ˜ ÚfiÙ˘Ô
Ù˘ Ì·ıËÛȷ΋˜ ÚÔfi‰Ô˘ ηٿÏÏËÏÔ ÁÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ, ÏÂÙÔÌÂÚ‹,
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Ì·ıËÛȷο ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÛÂ Û˘Ó¿ÊÂÈ· Ì ÙÔ ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ô Ï·›ÛÈÔ
·ÚÌÔ‰ÈÔًوÓ, ÎÚÈÙËÚ›ˆÓ Î·È ÙÚfiˆÓ ·ÔÙ›ÌËÛ˘ Î·È ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘ ηÈ, Û ÌÂÚÈΤ˜
ÂÚÈÙÒÛÂȘ, Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Â›Ù¢Í˘ ÁÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο Â›‰·.
™ÙËÓ È‰·ÓÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË, οı ٤ÙÔÈÔ Î›ÌÂÓÔ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜
ÂÏ·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ·˘ÙÔÓÔÌ›·˜, ÂÓÒ ·Ú¿ÏÏËÏ·, ı· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ
·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÎÔÈÓÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙ¿ ÎÚÈÙ‹ÚÈ·. ∫›ÌÂÓ· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ›‰Ô˘˜ Û›ÁÔ˘Ú·
˘¿Ú¯Ô˘Ó, ·ÚfiÏÔ Ô˘ ·ÎfiÌË ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Û˘Ïϯı›, ·ÔÙÈÌËı› Î·È Û˘ÁÎÂÚ·ÛÙ›.
ñ ∂Ó‰Ô¸ËÚÂÛȷ΋ ÂÈÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È ¿ÏÏˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ
∫·ÏÔÚÔ·›ÚÂÙ· ΛÌÂÓ· Î·È Û¯¤‰È· Â›Ó·È ¿¯ÚËÛÙ· ¯ˆÚ›˜ ÙÔ ÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ ÚÔÛˆÈÎfi
Ô˘ ı· Ù· Ú·ÁÌ·ÙÒÛÂÈ. ™ÙÔȯ›· ÂÈÌfiÚʈÛ˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ı·
Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È Û ·Ú¯Èο Î·È Û ÂÓ‰Ô¸ËÚÂÛȷο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÂÈÌfiÚʈÛ˘,
Î·È Ó· Â›Ó·È ‰È·ı¤ÛÈÌ· ˆ˜ ÙÌ‹Ì· Ù˘ Û˘Ó¯ԇ˜ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÙˆÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ. OÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Ú¤ÂÈ Ó· ·Ì›‚ÔÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË Ù˘
ÂÈÌfiÚʈÛ˘ ÙfiÛÔ Ì ÂÈÚfiÛıÂÙ˜ ·Ô‰Ô¯¤˜ fiÛÔ Î·È Ì ηٿÏÏËÏË ÈÛÙÔÔ›ËÛË. Œ¯ÔÓÙ·˜
ˆ˜ ‰Â‰Ô̤ÓÔ ÙËÓ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÙÔ̤·, οı ٤ÙÔÈ· ÂÈÌfiÚʈÛË Ú¤ÂÈ Ó· ›ӷÈ
ÂÎÙÂٷ̤ÓË Î·È Ó· ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È: Û˘Ó¤‰ÚÈ· Î·È ‚Ú·¯‡¯ÚÔÓ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Â›Ó·È ÚÔÊ·ÓÒ˜
ÛËÌ·ÓÙÈο ÁÈ· ÂΛÓÔ˘˜ Ô˘ Â›Ó·È Ó¤ÔÈ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· ·˘ÙfiÓ, ·ÏÏ¿ Ú¤ÂÈ Ó· ÚԂϤÔÓÙ·È
¢¤ÏÈÎÙ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜, ÒÛÙ ӷ Ô‰ËÁËıÔ‡Ó Û ÈÔ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓË ÂÈÌfiÚʈÛË, ÁÈ·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Û Â›Â‰Ô Master. ¶·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙȘ ÈÔ Î·Ù¿ÏÏËϘ Ú·ÎÙÈΤ˜ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜
·Ó¿Ù˘Í˘, ÌÈ· Ù¤ÙÔÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÈ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ·Ó¿Ï˄˘ ÂÚ¢ÓÒÓ
‚·ÛÈÛÌ¤ÓˆÓ ÛÙËÓ Ú¿ÍË Î·È Ó· ÊÚÔÓÙ›˙ÂÈ ÁÈ· ÙËÓ ÂÌ¤‰ˆÛË Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ Ì¿ıËÛ˘.
∏ Ì¿ıËÛË ·fi ·fiÛÙ·ÛË ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏË Û ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ, ·ÏÏ¿ Ú¤ÂÈ
Ó· Û˘ÌÏËÚÒÓÂÙ·È ·fi ˘ÔÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÁÈ· ÚfiÛˆÔ Ì ÚfiÛˆÔ ‰È‰·Ûηϛ·
(·˜ ÛËÌÂÈÒÛÔ˘ÌÂ Â‰Ò fiÙÈ Ô fiÚÔ˜ «ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜» ÛÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ·˘Ù‹ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Î·È
ÂΛÓÔ˘˜ Ô˘ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Ì ӤԢ˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Û ÈÔ ¿Ù˘· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·, fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ
ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ Ù˘ ÓÂÔÏ·›·˜ Î·È Ù˘ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜Ø ÂÓÒ ÔÈ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂȘ ÔÈΛÏÏÔ˘Ó, Ù¤ÙÔÈÔÈ
·ÓÂ›ÛËÌÔÈ ÊÔÚ›˜ ¤¯Ô˘Ó Û˘¯Ó¿ ·ÎfiÌË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÛÙËÓ ÚfiÛ‚·Û‹ ÙÔ˘˜ ÛÂ
¢ηÈڛ˜ ÁÈ· ÂÈÌfiÚʈÛË Î·È Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË).
ñ ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂˆÓ Ô˘ ·Ú¿ÁÔ˘Ó ªª∂
OÈ ÊÔÚ›˜ Ô˘ ÂϤÁ¯Ô˘Ó Ù· ªª∂ ›ӷÈ, ·fi ÔÏϤ˜ ·fi„ÂȘ, ÙÔ ÈÔ ÂÌÊ·Ó¤˜ Û¯‹Ì· ÁÈ·
ÙË ÂÎ·›‰Â˘ÛË Á‡Úˆ ·fi Ù· ªª∂: ·fi ÌÂÚÈΤ˜ ·fi„ÂȘ, ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ ˘Ô¯Ú¤ˆÛË Ó· ‰È‰¿ÛÎÔ˘Ó
Ù· ٷϤÓÙ· Î·È ÙȘ ÈηÓfiÙËÙ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÂÎÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÙÔ˘˜.
OˆÛ‰‹ÔÙÂ, ÔÈ ·Ú·ÁˆÁÔ› ÙˆÓ ªª∂ Û˘¯Ó¿ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÛÙÔ‡Ó ÁÈ· ÙËÓ Â˘ı‡ÓË Ô˘ ¤¯Ô˘Ó
Ó· ·Ú¤¯Ô˘Ó ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂, ÙfiÛÔ «·ÓÂ›ÛËÌ·», ̤۷ ·fi ÙËÓ ›‰È· ÙË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¿
ÙÔ˘˜, fiÛÔ Î·È Ì¤Ûˆ Û˘ÓÂÚÁ·ÛÈÒÓ Ì ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜ ÊÔÚ›˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘. ∏
32
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÌÂٷ͇ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È ·Ú·ÁˆÁÒÓ ªª∂ ¤¯ÂÈ ÂÌÊ·Ó‹ ÚÔÙÂÚ‹Ì·Ù·, ÁÈ·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙËÓ ÚfiÛ‚·ÛË Û ηٿÏÏËϘ ÁÈ· ‰È‰·Ûηϛ· ËÁ¤˜, ÙËÓ ÂÓË̤ڈÛË
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂȘ Ô˘
·Ú¿ÁÔ˘Ó ªª∂, Î·È ÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÎÒÓ ÊÈÏÔ‰ÔÍÈÒÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ.
∫¿ÙÈ Ù¤ÙÔÈÔ ÌÔÚ› Ó· ¿ÚÂÈ ÙË ÌÔÚÊ‹ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈÎÒÓ Û¯Â‰›ˆÓ, ÂÈÛΤ„ˆÓ, ·ÚÔ˘Û›·Û˘
Î·È ÚÔ‚ÔÏ‹˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜, ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ˘ÏÈÎÒÓ Î.Ù.Ï. [...]
ñ ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÁÔÓ¤ˆÓ
∞Ó Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ·Ô‰ÂȯÙ› Û¯ÂÙÈ΋ Î·È ÂÊ·ÚÌfiÛÈÌË ¤Ú· ·fi ÙË Û¯ÔÏÈ΋
·›ıÔ˘Û·, ÔÈ ÁÔÓ›˜ Î·È ÔÈ ÎˉÂÌfiÓ˜ Û·ÊÒ˜ ¤¯Ô˘Ó ¤Ó· ˙ˆÙÈÎfi ÚfiÏÔ Ó· ·›ÍÔ˘Ó. ¶ÔÏÏÔ›
ÁÔÓ›˜ ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ·ÓËÛ˘¯›· ÁÈ· Ù· ªª∂ ÛÙ· ÔÔ›· Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ÂÎÙÂıÂÈ̤ӷ ηÈ
ÓÈÒıÔ˘Ó ·‰‡Ó·ÌÔÈ Ó· ·Ú¤Ì‚Ô˘Ó. ∂Âȉ‹ ÔÈ ›‰ÈÔÈ Â›¯·Ó ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓË ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ·
ªª∂, ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó fiÙÈ Î·È Ù· ηٷÓÔÔ‡Ó Û ÌÈÎÚfi ‚·ıÌfi. ∞Ó ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ô˘Ó ÔÈ
ÁÔÓ›˜, ÙfiÙ Ú¤ÂÈ Î·È ·˘ÙÔ› Ó· ÎÈÓËÙÔÔÈËıÔ‡Ó Î·È Ó· ÂÓ‰˘Ó·ÌˆıÔ‡Ó ˆ˜ ÂÓÂÚÁÔ›
Û˘Ì̤ÙÔ¯ÔÈ, Î·È fi¯È ·ÏÒ˜ Ó· ÙÔ˘˜ ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ÙÈ Ú¤ÂÈ Î·È ÙÈ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· οÓÔ˘Ó, ηÈ
Û οı ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· Ô˘ ·¢ı‡ÓÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ Ú¤ÂÈ Ó· Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È
˘fi„Ë ÙfiÛÔ ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜ fiÛÔ Î·È ÔÈ, ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜, ‰‡ÛÎÔϘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ˜
Ù˘ ·Ó·ÙÚÔÊ‹˜ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ. ∂ÓÒ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ηϋ˜ Ú·ÎÙÈ΋˜ Û’ ·˘Ùfi ÙÔÓ
ÙÔ̤·, Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ηٷÛÙÔ‡Ó ÂˆÊÂÏ‹, ·Ó ÎÔÈÓÔÔÈËıÔ‡Ó Î·È ‰È·‰ÔıÔ‡Ó Â˘Ú‡ÙÂÚ·,
ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÂÓÈο ÁÈ· ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ÔÔ›·˜ ÔÈ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ¤¯Ô˘Ó ÂÏ¿¯ÈÛÙ· ‰ÈÂÚ¢ÓËı›.
ñ ™˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÔÌ¿‰ˆÓ ÓÂÔÏ·›·˜
∏ ÊÚÔÓÙ›‰· ÁÈ· ·ÚÔ¯‹ ‰È¢ÎÔχÓÛˆÓ, ÂÈÌfiÚʈÛË Î·È ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Û ϛÁÔ-Ôχ
·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˜ ÔÌ¿‰Â˜ Ó¤ˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Â›Ó·È ÌÈ· ÂÈϤÔÓ ‰È¿ÛÙ·ÛË-ÎÏÂȉ› ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË
ÛÙ· ªª∂. Δ¤ÙÔȘ ÔÌ¿‰Â˜ ÌÔÚ› Ó· Û˘ÁÎÚÔÙËıÔ‡Ó Û Â›ÛËÌ· Û¯ÔÏÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·,
·ÏÏ¿ Â›Ó·È Èı·ÓfiÓ Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο Û ÏÈÁfiÙÂÚÔ Â›ÛË̘
ηٷÛÙ¿ÛÂȘ, Î·È (fiˆ˜ ÚԷӷʤڷÌÂ) ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘Ù¤˜ ÛÙ· ªª∂ ÌÔÚ› Ó· ¤¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿
Ó· Ì¿ıÔ˘Ó ·fi Ù· ›‰Ë Ù˘ «ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ̤ۈ Ù˘ ·Ú·Ù‹ÚËÛ˘/ÂÓ·Û¯fiÏËÛ˘» Ô˘
·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Û ٤ÙÔÈ· ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·. À¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÁÈ· Ó¤Ô˘˜
Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜ ÙˆÓ ªª∂ Ó· ·Ó·ÌÂȯıÔ‡Ó Û ٤ÙÔȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜, ȉ›ˆ˜ Ì ÌÂÈÔÓÂÎÙÔ‡Û˜
ÔÌ¿‰Â˜ Ô˘ Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÂÚ›ÙˆÛË ÌÔÚ› Ó· ÌËÓ ¤‚ÚÈÛÎ·Ó ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙ· ªª∂. ∂ÓÒ
˘¿Ú¯ÂÈ ¤Ó· ÌÂÁ¿Ï˘ ‰È¿ÚÎÂÈ·˜ ÈÛÙÔÚÈÎfi Ú·ÎÙÈ΋˜ Û’ ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÔ̤·, ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û¯ÂÙÈο
Ï›Á· ΛÌÂÓ· ‹ ‰È¿ÏÔÁÔ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜, Î·È ÔÈ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÈÌfiÚʈÛ˘
Â›Ó·È ¿ÓÈÛ˜ Î·È Û˘¯Ó¿ ·ÚÎÂÙ¿ ·ÓÂ·ÚΛ˜. Δ¤ÙÔȘ ÔÌ¿‰Â˜ ÌÔÚÔ‡Ó ÚÔÊ·ÓÒ˜ Ó·
ˆÊÂÏËıÔ‡Ó ·fi ÙËÓ ÂÚÁ·Û›· ÛÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô ÌÂ Û˘ÓÔÌËÏ›ÎÔ˘˜ Û ·ÚfiÌÔȘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ηÈ
˘¿Ú¯ÂÈ ÂÈÙ·ÎÙÈ΋ ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ‰È·‡ÏˆÓ, ̤ۈ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ Ë ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙˆÓ
Ó¤ˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Û ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ªª∂ ÌÔÚ› Ó· ‰È·‰Ôı› Î·È Ó· ÂÎÙÂı› (fiˆ˜ ηÈ, Â›Û˘,
‰È¿ ̤ÛÔ˘ ÙˆÓ Î˘Ú›·Ú¯ˆÓ ªª∂).
ñ ¢È‰·ÎÙÈο ˘ÏÈο Î·È ËÁ¤˜
¶·Ú¿ ÙËÓ ÂÍÂÏÈÛÛfiÌÂÓË Î·È ÌÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÂÊ‹ÌÂÚË Ê‡ÛË ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ Ù˘
ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂, Ù· ‰È‰·ÎÙÈο ˘ÏÈο ÌÔÚ› Ó· ¤¯Ô˘Ó Ì·ÎÚÔ˙ˆ›·, ·Ó ¤¯Ô˘Ó
‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› Ì ÂÈ̤ÏÂÈ· Î·È Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÛÌfi. ªÔÚÔ‡Ó, ·ÎfiÌË, Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
33
ˆ˜ ÌÈ· ÌÔÚÊ‹ ÂÈÌfiÚʈÛ˘ Ì ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ·˘Ù¿ Ù· ›‰È· Ù· ˘ÏÈο, ȉ›ˆ˜ fiÔ˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·È
·fi ηٿÏÏËÏ· ΛÌÂÓ·, Î·È ÌÔÚ› Ó· ˘¿ÚÍÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈο ÔʤÏË ·fi ÙËÓ ·ÚÔ¯‹
ÂÈÚfiÛıÂÙ˘ ÂÈÌfiÚʈÛ˘ Ô˘ ÛÙԯ‡ÂÈ ÛÙÔ Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ ÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘˜. Δ¤ÙÔÈ· ˘ÏÈο
Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ˘„ËÏ‹˜ ÔÈfiÙËÙ·˜, fi¯È ··Ú·›ÙËÙ· fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙȘ ·Í›Â˜ Ù˘ ÂÓÙ˘ˆÛȷ΋˜
ÂÎÙ‡ˆÛ˘, ·ÏÏ¿ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ¤Ú¢ӷ Î·È ÙËÓ ·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È
Ì ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘˜. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ·ÔÛ·ÊËÓ›ÛÔ˘Ì ÙÔ Â›‰Ô˜ ÙˆÓ
ËÁÒÓ Ô˘ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋. ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ‰ÂÓ
Ú¤ÂÈ, Ì ηӤӷ ÙÚfiÔ, Ó· Â›Ó·È ÌÈ· ÂÙ·ÈÚ›· ˘„ËÏ‹˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜, ·ÏÏ¿ Ó· ·ÓÙ·Ó·ÎÏ¿
ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÙÔ Â›Â‰Ô ÚfiÛ‚·Û˘ ÛÙËÓ Ù¯ÓÔÏÔÁ›· ÙˆÓ ªª∂ Ô˘ ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜
¤Íˆ ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.
ñ ∞˘ÙÔÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ
ŸÏÔÈ fiÛÔÈ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÛÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ‰Ú¿ÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ -ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ›,
·Ú·ÁˆÁÔ› ÙˆÓ ªª∂, ÁÔÓ›˜ Î·È Ó¤ÔÈ- Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÛÂ Û˘Ó¯‹ ‚¿ÛË ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜
Ó· ÌÔÈÚ·ÛÙÔ‡Ó ÂÌÂÈڛ˜ Î·È Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ ·fi ÙËÓ Ú·ÎÙÈ΋, Ó· ·ÓÙ·ÏÏ¿ÍÔ˘Ó ËÁ¤˜ Î·È Ó·
Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ Ó¤ˆÓ ۯ‰›ˆÓ ÁÈ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÛÔ˘‰ÒÓ Î·È ÂÚÁ·ÛÈÒÓ.
™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, Ù¤ÙÔȘ ·ÓÂ›ÛË̘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛÊÂÚıÔ‡Ó
̤ۈ ÂÓfi˜ ÙÔÈÎÔ‡ ÎÏ¿‰Ô˘ ÂÓfi˜ ˘ÊÈÛÙ¿ÌÂÓÔ˘ ۈ̷Ù›Ԣ, Î·È ·Ó Ù¤ÙÔÈ· ۈ̷Ù›· ›ӷÈ
ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó· ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈο Î·È Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÛÙȘ ÚÔÔÙÈΤ˜ Ù˘
ÂÈÌfiÚʈÛ˘ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, ÙfiÙ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó Ì›· ÈÛ¯˘Ú‹ ʈӋ ÛÙȘ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ
Û ÂıÓÈ΋ Îϛ̷η ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋. Δ¤ÙÔÈÔÈ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ÌÔÚ›, Â›Û˘, Ó·
‰È·Ó¤ÌÔ˘Ó ÂΉfiÛÂȘ ÁÚ·Ì̤Ó˜ ·fi Î·È ÁÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, Ó· ‰ÈÔÚÁ·ÓÒÓÔ˘Ó
ÂÓ‰Ô¸ËÚÂÛȷΤ˜ ÂÈÌÔÚʈÙÈΤ˜ ÂΉËÏÒÛÂȘ Î·È Û˘Ó¤‰ÚÈ·, Î·È Ó· ÚÔ¿ÁÔ˘Ó Û‡Á¯ÚÔÓ˜
‰ÈÎÙ˘·Î¤˜ ÌÔÚʤ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÌÂٷ͇ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È Û¯ÔÏ›ˆÓ. OˆÛ‰‹ÔÙÂ, ˘¿Ú¯ÂÈ
·ÎfiÌË Ë ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ۈ̷Ù›· Ô˘ ÂÈ˙ËÙÔ‡Ó ·ÎÚÈ‚Ò˜ Ó· Û˘ÓÂÓÒÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‰È·ÊfiÚÔ˘˜
Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÔÓÙ˜ ÂÙ·›ÚÔ˘˜ Î·È Ó· ÚÔˆı‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ‰È¿ÏÔÁÔ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜.
ñ ŒÚ¢ӷ Î·È ·ÔÙ›ÌËÛË
∏ Ú·ÎÙÈ΋ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ı· ¤ÚÂ ÚÔÊ·ÓÒ˜ Ó· ·ÓÙ·Ó·ÎÏ¿ ÚfiÛÊ·Ù˜
ıˆÚËÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÙfiÛÔ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·Ù·ÓÔԇ̠ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ
ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ì ٷ ªª∂ fiÛÔ Î·È ÙËÓ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·. ™Â fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿
ÙËÓ ÚÒÙË ÂÚ›ÙˆÛË, ˘¿Ú¯ÂÈ ÙÒÚ· ·ÚÎÂÙ¿ ηϋ ‰ËÌÔÛÈÂ˘Ì¤ÓË ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÛÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô ÙˆÓ
ÂÚ¢ÓËÙÒÓ ÙˆÓ ªª∂ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ٤ÙÔÈ· ı¤Ì·Ù·, ·ÚfiÏÔ Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ˘¿ÚÍÂÈ
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ˜ ‰È¿ÏÔÁÔ˜ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ·˘Ù¤˜ ÙȘ ·Î·‰ËÌ·˚Τ˜ ÔÌ¿‰Â˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘Ù¤˜
Ô˘ ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ·¢ı›·˜ Ì ӤԢ˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜. ™ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ı¤Ì·, Ù˘ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜, Ù·
ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ· ÎÂÊ¿Ï·È· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ¤¯Ô˘Ó ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÈ ¤Ó·Ó ·ÚÈıÌfi ıÂÌ¿ÙˆÓ Ô˘
¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÈÔ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ Î·È ˘ÔÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓË ¤Ú¢ӷ. ¶ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, ·˘Ù¿ ÌÔÚ›
Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙË Ê‡ÛË Ù˘ Ì¿ıËÛ˘ fiÛˆÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È Ù· ªª∂, ÙË Û¯¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ·
ÛÙË ıˆڛ· Î·È ÙËÓ Ú¿ÍË. π‰È·›ÙÂÚ· ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË Ó· ÂÎÙÈÌËı› Ë Û¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÈÎÒÓ ÂÌÂÈÚÈÒÓ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ÛÙ· Û¯ÔÏ›·, Î·È Ù˘ ¯Ú‹Û˘ Î·È ÙÔ˘
ÙÚfiÔ˘ ηٷÓfiËÛ˘ ÙˆÓ ªª∂ ÂÎÙfi˜ Û¯ÔÏ›Ԣ. Δ¤ÙÔÈ· ¤Ú¢ӷ ÌÔÚ› ‡ÎÔÏ· Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ
ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ·Ó¿Ù˘Í˘ ‹ Û ÙÔÈο ‹ ÂıÓÈο ۈ̷Ù›·
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ·Î·‰ËÌ·˚ÎÔ‡˜ Ô˘ ı· ‰Ô˘ÏÂ‡Ô˘Ó ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·
Ì ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜.
ñ ¢ÈÂıÓ›˜ ·ÓÙ·ÏÏ·Á¤˜ Î·È ‰È¿ÏÔÁÔ˜
34
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
∂ÓÒ ·ÚÎÂÙ¤˜ ·fi ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÚԷӷʤÚıËÎ·Ó Â›Ó·È ÈÔ Î·Ù¿ÏÏËÏ·
ÔÚÁ·ÓˆÌ¤Ó˜ ÁÈ· ÂıÓÈÎfi ‹ ÙÔÈÎfi Â›‰Ô, ·ÚÎÂÙ¤˜ ·fi ·˘Ù¤˜ ÌÔÚ› Ó· ÎÂÚ‰›ÛÔ˘Ó
ÛËÌ·ÓÙÈο ÔʤÏË ·fi ÙÔ ‰ÈÂıÓ‹ ‰È¿ÏÔÁÔ. ∂ÚÁ·Û›Â˜ ̤ۈ ÙˆÓ ‰ÈÎÙ‡ˆÓ (fiˆ˜ ÙÔ˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘
™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ ÛÙËÓ ∂Î·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂) ¤¯Ô˘Ó ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ó· ·Ó·Ù‡ÛÛÔÓÙ·È Û ·˘Ùfi ÙÔÓ
ÙÔ̤·, ·ÚfiÏÔ Ô˘ Ë Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ¿ÓÈÛ· ηٷÓÂÌË̤ÓË. ŒÓ· ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘
‰ÈÂıÓÔ‡˜ Û˘˙‹ÙËÛ˘ ΢ÚÈ·Ú¯Â›Ù·È ·fi ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ·ÁÁÏfiʈÓ˜ ¯ÒÚ˜,
·Ó Î·È Â›Ó·È ÔÏÏ¿ fiÛ· ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· Ì¿ıÔ˘Ó ÔÈ ÊÔÚ›˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂ ÛÂ
·˘Ù¤˜ ÙȘ ¯ÒÚ˜ ·fi ÙȘ ·ÚÎÂÙ¿ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·Ú·‰fiÛÂȘ ÙˆÓ ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓˆÓ ¯ˆÚÒÓ ÙÔ˘
ÓfiÙÔ˘. ∂ÈϤÔÓ, ˘¿Ú¯ÂÈ ·Ó¿ÁÎË Ó· ˘ÔÛÙËÚȯıÔ‡Ó Ù¤ÙÔÈÔÈ ‰È¿ÏÔÁÔÈ Î·È ·ÓÙ·ÏÏ·Á¤˜
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·Ú¿ ÔÈ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ·˘ÙÔÙÂÏÒÓ Û˘Ó‰ڛˆÓ Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È Î¿ı ϛÁ·
¯ÚfiÓÈ·. ∏ ‰ÈÂıÓ‹˜ ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ ı· Â›Ó·È Ôχ ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÂÈfiÏ·ÈË, Â¿Ó ÔÈ Â·ÁÁÂÏ̷ٛ˜
¤¯Ô˘Ó ÈÔ ˘ÔÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Ó· ÂÈÛÎÂÊıÔ‡Ó Ô ¤Ó·˜ ÙË ¯ÒÚ· ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘, ÁÈ·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ̤۷ ·fi ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ÈÔ Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌˆÓ ÂÛˆÙÂÚÈÎÒÓ Û˘ÓÂÚÁ·ÛÈÒÓ.
£· Ú¤ÂÈ Ó· ÛËÌÂȈı› fiÙÈ fiÏ· ·˘Ù¿ Â›Ó·È ·ÏÏËÏÔÛ˘Ó‰ÂfiÌÂÓ· ÛÙÔȯ›· ÌÈ·˜ ¢ڇÙÂÚ˘
ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋˜. ∂¿Ó ÔÔÈÔ‰‹ÔÙ ·fi ·˘Ù¿ Ï›ÂÈ ‹ Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÌÔ, ı¤ÙÂÈ Û˘ÓÔÏÈο ÙÔÓ ÙÔ̤·
Û ΛӉ˘ÓÔ. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Â›ÛËÌˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÔÏÈÙÈ΋˜ ‹ Ù· Û¯¤‰È·
ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ, ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË, ÌÔÚ› Ó·
Ì›ÓÔ˘Ó ·ÏÒ˜ ¤Ó· ˙‹ÙËÌ· ÛÙ›ڷ˜ ÔÏÈÙÈ΋˜. ∏ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È Ë
·˘ÙÔÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ¿ÏÈ Â›Ó·È ¯ˆÚ›˜ ÓfiËÌ·, ·Ó ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û·Ê‹ Û¯¤‰È·
ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÛÔ˘‰ÒÓ Ì ٷ ÔÔ›· ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó. ¶ÔÏÈÙÈ΋, ‰È‰·Ûηϛ·
Î·È ¤Ú¢ӷ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ÂÛˆÙÂÚÈο: Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÛÙÔÓ ¤Ó· ÙÔ̤· Ú¤ÂÈ Ó·
˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ÛÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÙÔÌ›˜.
6. ¶ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÔÏÈÙÈ΋˜ ÁÈ· ÙËÓ UNESCO
ø˜ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜, Ë UNESCO Â›Ó·È Û ̛· ÌÔÓ·‰È΋ ı¤ÛË Ó· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÂÈ
ÌÂÚÈΤ˜ ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜, ÙfiÛÔ ¿ÌÂÛ· fiÛÔ Î·È ¤ÌÌÂÛ·. ∞˘Ùfi ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô
ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ı· Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ Î·È ı· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÌÂÚÈΤ˜ ·fi ÙȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ ÔÏÈÙÈ΋˜ Ô˘
ÂÚȤ¯ÔÓÙ·È Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ÂÚÁ·Û›·. ™Â ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ, Û¯ÂÙÈο ÚfiˆÚÔ ÛÙ¿‰ÈÔ, ·˘Ùfi ηْ ·Ó¿ÁÎË
Û˘ÓÈÛÙ¿ Ì›· ¤ÎıÂÛË Ì ˘Ô¯ÚˆÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·. ¶ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ Û˘ÛΤ„ÂȘ Ì ٷ ÂӉȷÊÂÚfiÌÂÓ·
̤ÚË Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙ˜ ηÈ, Ê˘ÛÈο, οı ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· Ô˘ Ë UNESCO ·ÔÊ·Û›ÛÂÈ Ó·
ÂȉÈÒÍÂÈ ı· ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È ·fi ÙȘ Û˘ÛΤ„ÂȘ Î·È ÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÂÌÏÂÎfiÌÂÓÔ˘˜
ÊÔÚ›˜.
™Â ‚Ú·¯˘ÚfiıÂÛÌÔ Ï·›ÛÈÔ (¤ÍÈ ÌËÓÒÓ) ‰‡Ô ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ ı· Á›ÓÂÈ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó·
Ú·ÁÌ·ÙˆıÔ‡Ó ˆ˜ Û˘ÌÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ Û˘Ì‚ÔÏ·›Ô˘ ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜ Û˘ÁÁڷʤ·, ÔÈ ÂÍ‹˜:
ñ ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÌÈ·˜ ¤Î‰ÔÛ˘ Ô˘ ·¢ı‡ÓÂÙ·È Û ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜. ∞˘Ù‹ ۯ‰ȿ˙ÂÙ·È
¤ÙÛÈ, ÒÛÙ ӷ ·Ú¤¯ÂÈ ¤Ó·Ó ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi Ô‰ËÁfi ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂,
ηχÙÔÓÙ·˜ ÙȘ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ- ÎÏÂȉȿ: ÁÈ·Ù› (ÏÔÁÈΤ˜ ·Èٛ˜ ÁÈ· ÙËÓ
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂), ÙÈ (‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂), Ô‡ (ÛÂ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ¯ÒÚÔ˘˜ Î·È Û ȉڇ̷ٷ) Î·È Ò˜ (ı¤Ì·Ù· ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ ηÈ
Ú·ÎÙÈ΋˜).
ñ ™¯Â‰È·ÛÌfi˜ Ì›·˜ Û‡ÓÙÔÌ˘ ¤Î‰ÔÛ˘ Ô˘ ı· ·¢ı‡ÓÂÙ·È Û ̷ıËÙ¤˜/Ó¤Ô˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜
ÛÙȘ ËÏÈÎȷΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ 10-14 ÂÙÒÓ. ™Ùfi¯Ô˜ Ù˘ Â›Ó·È Ó· ı¤ÙÂÈ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ı·
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
35
ηıÔÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi Ù· ı¤Ì·Ù·-ÎÏÂȉȿ Ô˘ ÂÈÛËÌ·›ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ 4 ·˘Ù‹˜ Ù˘
ÂÚÁ·Û›·˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·: ˘ËÚÂۛ˜ (Û ÔÈÔÓ ·Ó‹ÎÔ˘Ó Ù· ªª∂ Î·È Ò˜
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó;), ÙÚfiÔ˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ (Ò˜ Ù· ªª∂ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Î·È
ȉ›ˆ˜ ‰È¿ÊÔÚ˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜;), ÁÏÒÛÛ· / ÁÏÒÛÛ˜ (Ò˜ Ù· ªª∂ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó
ÓÔ‹Ì·Ù·;), ÎÔÈÓfi (Ò˜ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Î·È ‘ÌÂÙ·ÊÚ¿˙Ô˘Ó’ Ù· ªª∂;).
¶ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂȘ ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ÙÔ ·Ó·ÁÓˆÛÙÈÎfi ÎÔÈÓfi ÌÔÚ› Ó· ·ÔÊ·ÛÈÛÙÔ‡Ó,
ÁÈ· Ó· ÂÈÎÂÓÙÚˆı› ·˘Ù‹ Ë ¤Î‰ÔÛË Û ̛· ÂÚÈÔ¯‹-ÎÏÂȉ› ÙˆÓ ªª∂.
™Â ÌÂÛÔÚfiıÂÛÌÔ Ï·›ÛÈÔ (18 Ì‹ÓÒÓ) ÔÈ ·ÎfiÏÔ˘ı˜ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÂıÔ‡Ó
ˆ˜ ÛÙfi¯ÔÈ:
ñ ∏ Û˘ÁÎÚfiÙËÛË ÌÈ·˜ ÌÈÎÚ‹˜, ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, ‰ÈÂıÓÔ‡˜ Û˘˙‹ÙËÛ˘ ÂȉÈÎÒÓ ÛÙÔÓ
ÙÔ̤·, Ô˘ ı· Ô‰ËÁ› ÛÂ Û˘Ìʈӛ· ¿Óˆ Û ÌÈ· ‰È·Î‹Ú˘ÍË Ô˘ ı· Â·Ó·‰È·Ù˘ÒÛÂÈ
Î·È Â·Ó·ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÈ ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂ Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ «ÙÚ›ÙË
ËÏÈΛ· ÙˆÓ ªª∂», Ô˘ ı· ΢ÎÏÔÊÔÚ‹ÛÂÈ ÛÙ· ÂıÓÈο ˘Ô˘ÚÁ›· ·È‰Â›·˜ Î·È ¿ÏÏÔ˘˜
Û¯ÂÙÈÎÔ‡˜ ÊÔÚ›˜.
ñ ∏ Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË ·Ú·‰ÂÈÁÌ¿ÙˆÓ ÂıÓÈÎÒÓ Î·È ÂÚÈÊÂÚÂÈ·ÎÒÓ Û¯Â‰›ˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ
ÛÔ˘‰ÒÓ Î·È Ë Û‡ÓÙ·ÍË ÌÈ·˜ ·ÔÏÔÁÈÛÙÈ΋˜ ¤ÎıÂÛ˘, Ô˘ ı· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ ÔÌÔÈfiÙËÙ˜
Î·È ‰È·ÊÔÚ¤˜, Î·È ı· ÚÔÛʤÚÂÈ Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÁÈ· fiÛÔ˘˜ ۯ‰ȿ˙Ô˘Ó Ù¤ÙÔÈ· Û¯¤‰È·
ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ.
ñ ∏ ›‰Ú˘ÛË ÌÈ·˜ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·˜ Ô˘ ı· ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙËÓ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ËÁÒÓ ÂÓË̤ڈÛ˘
ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È ÙË ‰È¿¯˘ÛË Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ
ÙˆÓ ªª∂. ∂‰Ò Ú¤ÂÈ Ó· ‰Ôı› ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Î·È ÁÈ· ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË, ·ÊÔ‡ ÔÈ ˘¿Ú¯Ô˘Û˜
ÛÙÔ ‰›ÎÙ˘Ô ËÁ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ Â›Ó·È Î˘Ú›ˆ˜ ·ÁÁÏfiÁψÛÛ˜.
ñ ∏ ›‰Ú˘ÛË ÌÈ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ˘ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·˜ ÁÈ· Ó¤Ô˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ô˘ ·›ÚÓÔ˘Ó Ì¤ÚÔ˜
ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ªª∂. £· ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÎÂÓÙÚÈÎfi ÛËÌÂ›Ô ÙˆÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰ˆÓ Ô˘
·Ú¿ÁÔÓÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Î·È ı· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜
ÁÈ· Ó¤Ô˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ó· ·Ó·ÌȯıÔ‡Ó Â˘ı¤ˆ˜ ÛÙË Û˘˙‹ÙËÛË Î·È ÙËÓ ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹, ÁÈ·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ̤ۈ ÙˆÓ «‰ˆÌ·Ù›ˆÓ Û˘˙‹ÙËÛ˘» (chat rooms).
ñ ∏ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÌÔÚÊÒÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈ΋˜ ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ˘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ
Ô˘ Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ UNESCO ¿Óˆ Û ı¤Ì·Ù· Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ı· ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙȘ ·ÓÙ·ÏÏ·Á¤˜ Î·È ÙÔ ‰È¿ÏÔÁÔ
·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜.
ñ ∞˘Ù¤˜ ÔÈ ÌÔÚʤ˜ ‰È·Û‡Ó‰ÂÛ˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌÂÓÔÔÈËıÔ‡Ó ·fi ÂÚ¢ÓËÙ¤˜
۠ΛÌÂÓ· Î·È Ó· ÁÚ·ÊÔ‡Ó Î·È Ó· ‰ËÌÔÛÈÔÔÈËıÔ‡Ó, ÒÛÙ ٷ Û¯ÂÙÈο ˘ÏÈο Ó·
‰È·‰ÔıÔ‡Ó Â˘Ú‡ÙÂÚ·.
ñ ∏ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ ÂΉfiÛÂˆÓ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÙÔÌ›˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ·
ªª∂ Ô˘ ı· ·¢ı‡ÓÂÙ·È Û ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, ÁÔÓ›˜ Î·È Ì·ıËÙ¤˜.
™Â Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌÔ Ï·›ÛÈÔ ( 2 - 3 ¯ÚfiÓˆÓ), Ë UNESCO Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÂÈ ÙËÓ ›‰Ú˘ÛË
ÂÓfi˜ ¢ÈÂıÓÔ‡˜ π‰Ú‡Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ∂Î·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂, ·Ú¿ÏÏËÏ· Ì ÙÔ ¢ÈÂıÓ¤˜ ÿ‰Ú˘Ì·
ÁÈ· Ù· ¶·È‰È¿ Î·È ÙË μ›· Ù˘ OıfiÓ˘ (International Clearinghouse on Children and Violence
on the Screen). ∞˘Ùfi ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÙÔ ¤Ó·˘ÛÌ· ÁÈ· Ì›· ÛÂÈÚ¿ Û˘Ó¯È˙fiÌÂÓˆÓ
ÚˆÙÔ‚Ô˘ÏÈÒÓ, Ô˘ ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó:
36
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ñ ŒÓ· ÂÙ‹ÛÈÔ ‰ÈÂıÓ¤˜ ıÂÚÈÓfi ÈÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ Ô˘ ı·
·¢ı‡ÓÂÙ·È Û ÂȉÈÎÔ‡˜ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· Û ÂıÓÈÎfi Â›‰Ô, Ì ÛÙfi¯Ô Ó· ·Ú·ÎÈÓËıÔ‡Ó
Ó· ÌÂÙ·‰ÒÛÔ˘Ó Î·È Û ¿ÏÏÔ˘˜ ÙȘ ÏÔ‡ÛȘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜ ̤ۈ Ù˘ «ÂÈÌfiÚʈÛ˘
ηٷÚÚ¿ÎÙË» (cascade training). ∂ȉÈ΋ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÂÙ·È ÛÂ
ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ·fi ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÏÔ‡ÛȘ ¯ÒÚ˜.
ñ ŒÓ· ÂÙ‹ÛÈÔ ‰ÈÂıÓ¤˜ ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈ / ÊÂÛÙÈ‚¿Ï ÁÈ· ÔÌ¿‰Â˜ Ó¤ˆÓ Ô˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È ÛÙËÓ
·Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ªª∂. ∞˘Ùfi ı· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÎı¤ÛÂȘ ÂÚÁ·Û›·˜ Î·È Û˘˙‹ÙËÛË ÁÈ·
Û¯ÂÙÈο ı¤Ì·Ù· (ÂÈÌfiÚʈÛË, ·ÍÈÔÏfiÁËÛË, ·ÚÔ˘Û›·ÛË Î·È ‰È·ÓÔÌ‹).
ñ AÓ¿Ù˘ÍË ÌÈ·˜ ÚÔÛ‚¿ÛÈÌ˘ ‰ÈÂıÓÔ‡˜ ¤ÎıÂÛ˘ ËÁÒÓ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î·È Ì¿ıËÛ˘
ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ Î·È ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙË ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË
‹ ÙËÓ ÚÔÛ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ˘·Ú¯Ô˘ÛÒÓ ËÁÒÓ ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÂıÓÈο ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙ·.
ñ ™‡ÛÙ·ÛË ÂÈÙÚÔ‹˜ ÁÈ· Ì›· ÌÂϤÙË ÂȉÈο ÂÈÎÂÓÙڈ̤ÓË ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂
Ì ÁÔÓ›˜. ∞˘Ù‹ ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÓÙÈ·Ú·‚¿ÏÂÈ Î·È ·ÔÙÈÌ‹ÛÂÈ ˘¿Ú¯Ô˘Û˜
ÂÈÌÔÚʈÙÈΤ˜ ËÁ¤˜ Î·È Ó· Â·ÓÂÍÂÙ¿ÛÂÈ ÙËÓ ¤Ú¢ӷ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ÁÔÓ¤ˆÓ
Î·È ÙˆÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Á‡Úˆ ·fi Ù· ªª∂.
ñ ¢ËÌÔÛ›Â˘ÛË ÂÓfi˜ Ù·ÎÙÈÎÔ‡ ÂÚÈÔ‰ÈÎÔ‡ ηÈ/‹ ÂÓfi˜ ÂÙ‹ÛÈÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘ Ô˘ ı· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ
ΛÌÂÓ· ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ Î·Ï‹˜ Ú·ÎÙÈ΋˜ Î·È Ó¤ˆÓ ÂÍÂÏ›ÍÂˆÓ ÛÙÔÓ ÙÔ̤·.
∂ÈϤÔÓ, Ë UNESCO ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ ¿ÌÂÛË ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÁÈ· Ù·
·ÎfiÏÔ˘ı·, ›Ûˆ˜ ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ¤Ó· ‰ÈÂıÓ‹ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi ‹ Ì ÊÈÏ·ÓıÚˆÈ΋ ›ÛÙˆÛË.
ñ ŒÓ· ¢ڇ Û¯¤‰ÈÔ ÁÈ· ÂıÓÈΤ˜ ‹ ÙÔÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ô˘ ı· ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È
ÛÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˜ ¤Ú¢Ó˜ Î·È Û¯¤‰È· ·Ó¿Ù˘Í˘.
ñ ∞Ó¿Ù˘ÍË ‰ÈÂıÓÒÓ Û˘ÓÂÚÁ·ÛÈÒÓ Î·È ·ÓÙ·ÏÏ·ÁÒÓ ·Ó¿ÌÂÛ· Û ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, ÒÛÙÂ
Ó· ‰È¢ÎÔχÓÂÙ·È Ë ‰È¿‰ÔÛË Ù˘ ÂȉÈ΋˜ ÁÓÒÛ˘ Û ¢Ú›· Îϛ̷η. ¶¿ÏÈ Ë ¤ÌÊ·ÛË
ı· ‰ÈÓfiÙ·Ó ÛÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË ÙˆÓ ·ÈÙÔ‡ÓÙˆÓ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÈÔ ÊÙˆ¯¤˜ ¯ÒÚ˜.
ñ ∂Î·È‰Â˘ÙÈ΋ ¤Ú¢ӷ Ô˘ ı· Ô‰ËÁ› ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Î·È ·ÍÈÔÏÔÁË̤ӈÓ
·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ Ù˘ Ú·ÎÙÈ΋˜ Î·È ÚÔÙ‡ˆÓ Ì·ıËÛȷ΋˜ ÚÔfi‰Ô˘.
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
37
¢π∞∫∏ƒÀ•∏ Δ∏™ UNESCO
°π∞ Δ∏¡ ∂∫¶∞π¢∂À™∏ ™Δ∞ ªª∂*
∑ԇ̠۠¤Ó· ÎfiÛÌÔ fiÔ˘ Ù· ªª∂ Â›Ó·È ·ÓÙ·¯Ô‡ ·ÚfiÓÙ·: ¤Ó·˜ ·˘Í·ÓfiÌÂÓÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜
·ÓıÚÒˆÓ ÂÚÓÔ‡Ó ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙËÏÂfiÚ·ÛË, ‰È·‚¿˙ÔÓÙ·˜
ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ Î·È ÂÚÈÔ‰Èο, ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·˜ ‰›ÛÎÔ˘˜ Î·È Ú·‰ÈfiʈÓÔ. ™Â ÌÂÚÈΤ˜ ¯ÒÚ˜, ÁÈ·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ù· ·È‰È¿ ‹‰Ë ÂÚÓÔ‡Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ¯ÚfiÓÔ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙËÏÂfiÚ·ÛË
·fi fi,ÙÈ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÒÓÙ·˜ ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô.
∂›Ó·È ÚÔÙÈÌfiÙÂÚÔ ·fi ÙÔ Ó· ηٷ‰ÈοÛÔ˘Ì ‹ Ó· ÂȉÔÎÈÌ¿ÛÔ˘Ì ÙËÓ ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙË
‰‡Ó·ÌË ÙˆÓ ªª∂, Ó· ‰Â¯Ùԇ̠ÙȘ ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÙÔ˘˜ Û˘Ó¤ÂȘ Î·È ÙË ‰È›ۉ˘ÛË Û fiÏÔ ÙÔÓ
ÎfiÛÌÔ ˆ˜ ¤Ó· ‰ڷȈ̤ÓÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ηÈ, Â›Û˘, Ó· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ì ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘˜ ˆ˜ ÂÓfi˜
ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ÎfiÛÌÔ. O ÚfiÏÔ˜ Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÙˆÓ ªª∂
ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ‰ÂÓ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ˘ÔÙÈÌ¿Ù·È Ô‡ÙÂ Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ªª∂
ˆ˜ ÔÚÁ¿ÓˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ ÔÏÈÙÒÓ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·. Δ· ÔÏÈÙÈο ηÈ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙËÓ ˘Ô¯Ú¤ˆÛ‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ÚÔÒıËÛË
ÌÈ·˜ ÎÚÈÙÈ΋˜ ηٷÓfiËÛ˘ ÙÔ˘ Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘ Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÛÙÔ˘˜ Ôϛ٘. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜, Ù·
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· Â›ÛËÌ· Î·È ·ÓÂ›ÛËÌ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· οÓÔ˘Ó ÂÏ¿¯ÈÛÙ· ÁÈ· ÙËÓ
ÚÔÒıËÛË Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂ ‹ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·. ¶Ôχ Û˘¯Ó¿
ÙÔ ÎÂÓfi ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ÂÌÂÈڛ˜ Ô˘ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó Î·È ÛÙÔÓ ·ÏËıÈÓfi ÎfiÛÌÔ
fiÔ˘ ˙Ô˘Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Â›Ó·È ˘ÂÚ‚ÔÏÈο ÌÂÁ¿ÏÔ. ∞ÏÏ¿, ·Ó Ù· ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· ÁÈ· ÙËÓ
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ˆ˜ Ì›· ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÁÈ· ˘‡ı˘ÓÔ˘˜ Ôϛ٘ Â›Ó·È Ôχ ÈÛ¯˘Ú¿
ÙÒÚ·, ÛÙÔ Ôχ ÎÔÓÙÈÓfi ̤ÏÏÔÓ, Ì ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓȷ΋˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜, fiˆ˜
Â›Ó·È Ë ‰ÔÚ˘ÊÔÚÈ΋ ÌÂÙ¿‰ÔÛË, Ù· ηψ‰È·Î¿ Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ‰ÈÏ‹˜ ηÙ‡ı˘ÓÛ˘, Ù·
ÏËÚÔÊÔÚȷο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù· ̤ۈ ÙËÏÂfiÚ·Û˘, ÔÈ ‚ÈÓÙÂÔηۤÙ˜ Î·È Ù· CD, Î·È DVD Ú¤ÂÈ
Ó· Â›Ó·È ·Î·Ù·Ì¿¯ËÙ·, ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ ÙÔ˘ ·˘Í·ÓfiÌÂÓÔ˘ ‚·ıÌÔ‡ ÂÈÏÔÁÒÓ ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ªª∂
Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ. OÈ ˘‡ı˘ÓÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ‰ÂÓ ı· ·ÁÓÔ‹ÛÔ˘Ó
·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ, ·ÏÏ¿ ı· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó Ì·˙› Ì ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛ‹ ÙÔ˘˜ ηÈ
ÙË ÛËÌ·ÛÈÔ‰fiÙËÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ٤ÙÔÈÔ˘ ›‰Ô˘˜ Û˘Ó¤ÂȘ, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë ÁÚ‹ÁÔÚË ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘
ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ‰ÈÏ‹˜ ηÙ‡ı˘ÓÛ˘ Î·È Ë Â·ÎfiÏÔ˘ıË ÂÍ·ÙƠ̂΢ÛË Î·È ÚfiÛ‚·ÛË ÛÙËÓ
ÏËÚÔÊÔÚ›·.
∞˘Ùfi ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ˘ÔÙÈÌÒÓÙ·È Ù· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ô˘ ¤¯ÂÈ ÛÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ·
ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ë ÚÔ‹ ÙˆÓ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Î·È ÙˆÓ È‰ÂÒÓ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ ·fi Ù·
ªª∂.
38
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ΔÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È Ë ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ÌÔÈÚ¿˙ÔÓÙ·È ÙËÓ Â˘ı‡ÓË Ù˘ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·˜ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘
·ÓıÚÒÔ˘ ÁÈ· Ó· ˙‹ÛÂÈ Û ¤Ó· ÎfiÛÌÔ Ì ·Ó›Û¯˘Ú˜ ÂÈÎfiÓ˜, ϤÍÂȘ Î·È ‹¯Ô˘˜. Δ· ·È‰È¿
Î·È ÔÈ ÂÓ‹ÏÈÎÔÈ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ÁÓÒÛÙ˜ Î·È ÙˆÓ ÙÚÈÒÓ ·˘ÙÒÓ Û˘Ì‚ÔÏÈÎÒÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ, ηÈ
·˘Ùfi ··ÈÙ› οÔÈ· Â·Ó·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÚÔÙÂÚ·ÈÔًوÓ. ª›· Ù¤ÙÔÈ·
Â·Ó·ÍÈÔÏfiÁËÛË ÌÔÚ› Ó· ηٷϋÍÂÈ Û ̛· ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜
Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜.
∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ı· Â›Ó·È ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋, fiÙ·Ó ÔÈ ÁÔÓ›˜, ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ›
Î·È ÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi ÙˆÓ ªª∂ ηıÒ˜ Î·È fiÛÔÈ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ
Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó fiÏÔÈ fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó ¤Ó· ÚfiÏÔ Ó· ‰È·‰Ú·Ì·Ù›ÛÔ˘Ó Û fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÛÙÔ˘˜ ·ÎÚÔ·Ù¤˜, ÛÙÔ˘˜ ı·٤˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ ·Ó·ÁÓÒÛÙ˜. ∏
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È ÂÈÎÔÈÓˆÓÈ·ÎÒÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ı· ‹Ù·Ó
·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙ· ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ‚‹Ì· ÚÔ˜ Ì›· ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË.
°È· ·˘Ùfi ÂÌ›˜ ηÏԇ̠ÙȘ ·ÚÌfi‰È˜ ·Ú¯¤˜:
■
¡· ÍÂÎÈÓ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÚÙÈÛË Î·Ù·ÓÔËÙÒÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ·
ªª∂- ·fi ÙËÓ ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋ ËÏÈΛ· ¤ˆ˜ ÙÔ ·ÓÂÈÛÙËÌÈ·Îfi Â›Â‰Ô Î·È ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË
ÂÓËϛΈÓ- Ô ÛÎÔfi˜ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ı· Â›Ó·È Ó· ·Ó·Ù˘¯ıÔ‡Ó ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ, ÔÈ ÈηÓfiÙËÙ˜
Î·È ÔÈ ÙÚfiÔÈ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ Ô˘ ı· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÌÈ·˜ ÎÚÈÙÈ΋˜
ÈηÓfiÙËÙ·˜ ηÈ, Û˘ÓÂÒ˜, ÌÈ·˜ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ·˜ ÛÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛÙ˜ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎÒÓ
Î·È ¤ÓÙ˘ˆÓ ªª∂. ™Â ȉ·ÓÈÎfi Â›‰Ô, Ù¤ÙÔÈ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ú¤ÂÈ Ó·
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ÙˆÓ ªª∂, ÙË ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ ªª∂ ˆ˜ ̤ۈÓ
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋˜ ¤ÎÊÚ·Û˘ ηıÒ˜ Î·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ¯Ú‹ÛË Î·È Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙ· ªª∂.
■
¡· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÂÈÌÔÚʈÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙ¤˜
ÙfiÛÔ ÁÈ· Ó· ·˘Í‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ·fi ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÙˆÓ ªª∂ fiÛÔ
Î·È ÁÈ· Ó· ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â‡ÛÔ˘Ó Û ηٿÏÏËϘ ÌÂıfi‰Ô˘˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜, ÔÈ Ôԛ˜ ı·
Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ˘fi„Ë ÙËÓ ‹‰Ë ÛËÌ·ÓÙÈ΋, ·ÏÏ¿ ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈ΋ ÁÓˆÚÈÌ›· Ì ٷ ªª∂
Ô˘ ‹‰Ë ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ ·fi ÔÏÏÔ‡˜ Ì·ıËÙ¤˜.
■
¡· ‰ÒÛÔ˘Ó ÒıËÛË ÛÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ ¤Ú¢ӷ˜ Î·È ÙˆÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ·Ó¿Ù˘Í˘,
ÚÔ˜ fiÊÂÏÔ˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂, ·fi ÙÔÌ›˜ fiˆ˜ Ë „˘¯ÔÏÔÁ›·, Ë
ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›· Î·È ÔÈ ÂÈÛً̘ Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜.
■
¡· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÓ‰˘Ó·ÌÒÛÔ˘Ó ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ·Ó·Ï¿‚ÂÈ ‹
ۯ‰ȿ˙ÂÈ Ë UNESCO Î·È ÔÈ Ôԛ˜ ¤¯Ô˘Ó ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË Ù˘ ‰ÈÂıÓÔ‡˜
Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂.
ªª∂ Î·È ∂Î·›‰Â˘ÛË ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜
ªAPIA MA§A¶ET™A*
ANNA XAPO°IANNH *
Δ· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ·¤Ó·Ë ÂͤÏÈÍ‹ ÙÔ˘˜ Ó¤·
‰Â‰Ô̤ӷ ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË, Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ ÎÔÌÌ¿ÙÈ Ù˘
ÚÒÙ˘. ∞˘Í¿ÓÔÓÙ·È Û ·ÚÈıÌfi, Û ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ· Î·È Û ÂÈÚÚÔ‹ ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·
ÙÔ˘ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘. ™Ù· ¤ÓÙ˘· ̤۷ ÚÔÛÙ›ıÂÓÙ·È Ë Î·Ïˆ‰È·Î‹ Î·È ‰ÔÚ˘ÊÔÚÈ΋
ÙËÏÂfiÚ·ÛË Î·È ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô, Ô˘ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Ó· ÂÓËÌÂÚÒÛÔ˘Ó, Ó· ÏËÚÔÊÔÚ‹ÛÔ˘Ó, Ó·
„˘¯·ÁˆÁ‹ÛÔ˘Ó, ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi Ì ÙÔÓ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ Î·È fiϘ ÙȘ ¿ÏϘ ÌÔÚʤ˜ „˘¯·ÁˆÁ›·˜
Ô˘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ‹ ·Ó·‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ ÎfiÛÌÔ ÙˆÓ ÂÍÂÏÈÁÌ¤ÓˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÎÒÓ
̤ۈÓ.
OÈ Ó¤Â˜ ÌÔÚʤ˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÌÈ· ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤ÓË ÂÌ‚¤ÏÂÈ· – ϤÔÓ
ÔÈ Ù·Èӛ˜ ÙÔ˘ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ˘ Î·È Ù· ‚È‚Ï›· ·¢ı‡ÓÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·ÁÎfiÛÌÈ· ÎÔÈÓfiÙËÙ· ηÈ
ÂȉËÛÂÔÁÚ·ÊÈο ÙËÏÂÔÙÈο ηӿÏÈ· ÂÎ¤ÌÔ˘Ó Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Û fiÏ· Ù· ÛËÌ›· Ù˘ ˘ÊËÏ›Ô˘.
∏ ·ÁÎÔÛÌÈÔÔ›ËÛË Î¿ÓÂÈ ÙÔÓ Ï·Ó‹ÙË ¤Ó· ÌÈÎÚfi ¯ˆÚÈfi, Ô˘ ÏËÚÔÊÔÚÂ›Ù·È Î·È
„˘¯·ÁˆÁÂ›Ù·È ·fi ÙȘ ›‰È˜ ËÁ¤˜. Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÂÍÂÏ›ÛÛÔÓÙ·È,
·›ÚÓÔ˘Ó Ó¤Â˜ ÌÔÚʤ˜ Î·È Î·Ï‡ÙÔ˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘ ÙÔ˘ ·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ÔÏ›ÙË.
∞Ó Î¿ÔÙ οÔÈÔ˜ ‰È¿‚·˙ ̛· ÙÔÈ΋ ÂÊËÌÂÚ›‰·, ÙÒÚ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÙÔ
¢È·‰›ÎÙ˘Ô, ‰ÈÂıÓ‹ ÂȉËÛÂÔÁÚ·ÊÈο ηӿÏÈ· Î·È ÏËıÒÚ· ÂÚÈÔ‰ÈÎÒÓ.
Δ· ªª∂ ÂÈÛ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ ÌÈÎÚfiÎÔÛÌÔ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û ÌÈ· ËÏÈΛ· Ô˘ ·˘Ù¿ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó
·Ó·Ù‡ÍÂÈ Â·ÚÎÒ˜ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÎÚ›ÓÔ˘Ó, Ó· ·ÔÙÈÌÔ‡Ó, Ó· ·Ô‰¤¯ÔÓÙ·È ‹ Ó·
·ÔÚÚ›ÙÔ˘Ó Ù· ÌËӇ̷ٷ Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó. ¶Ôχ ‰Â ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ô˘ Ë ÏËıÒÚ· ÙˆÓ
ÂÎÔÌÒÓ ÙˆÓ Î·Ó·ÏÈÒÓ Î·È Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ·Ó·˙‹ÙËÛ˘ ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Û ‰È¢ı‡ÓÛÂȘ ÛÙÔ
¢È·‰›ÎÙ˘Ô ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÏÂÁ¯ıÔ‡Ó ·Ô ÙÔ‡˜ ÂÓËÏ›ÎÔ˘˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ‰›Ï· ÛÙÔ ·È‰›.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ù· Ó¤· ‰Â‰Ô̤ӷ Ë ÂÈÚÚÔ‹ Î·È Ë ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ì·˙È΋˜
ÂÓË̤ڈÛ˘ Â›Ó·È ·‰‹ÚÈÙË ·Ó¿ÁÎË Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ı· ··Û¯ÔÏ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ
ÂÎ·›‰Â˘ÛË. ∂ȉÈÎfiÙÂÚ·, Ú¤ÂÈ Ó· ÂÍÂÙ·ÛÙÔ‡Ó Ô ÙÚfiÔ˜ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ù· ̤۷ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· Î·È ÔÈ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ı· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔ Ó¤Ô
¿ÓıÚˆÔ Ó· ÂÓÙÔ›˙ÂÈ, Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ› Î·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ÙÔ ÏËÚÔÊÔÚÈ·Îfi ˘ÏÈÎfi Ô˘ ·ÓÙÏ›
·fi Ù· ̤۷. ΔÔ ·ÚfiÓ ¿ÚıÚÔ ı· ·Û¯ÔÏËı› Ì ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ˙‹ÙËÌ·. ∏ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ¤Ú¢ӷ,
Ô˘ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ÂÛÙÈ¿˙ÂÈ ÛÙÔÓ ·Ú·Ï‹ÙË ÙÔ˘ ÌËӇ̷ÙÔ˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Î·È ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ
Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·˘Ùfi˜ ·ÔΈ‰ÈÎÔÔÈ› Î·È ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· Û ۯ¤ÛË Ì ٷ ȉȷ›ÙÂÚ·
* ∏ ª·Ú›· ª·Ï·¤ÙÛ· Â›Ó·È „˘¯ÔÏfiÁÔ˜ Î·È Ë ÕÓÓ· ÷ÚÔÁÈ¿ÓÓË ÎÔÈÓˆÓÈÔÏfiÁÔ˜.
40
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘, Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿‰ÂÈÍË ÙÔ˘ ÚfiÏÔ˘ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ
Ì‹Ó˘Ì· Î·È ÛÙȘ ·Ó·ÙÚÂÙÈΤ˜ ÙÔ˘ ÈηÓfiÙËÙ˜.
Ÿˆ˜ ÙÔÓ›˙ÂÈ Ô Bennett, «ÙÔ Ó· ϤÌ fiÙÈ Ù· ªª∂ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜ ÔÚÈÛÌÔ‡˜
Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È ¤Ó· Ú¿ÁÌ·, ·ÏÏ¿ ÙÔ Ó· ϤÌ fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó Â›Û˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË
Â›‰Ú·ÛË Û’ fiÏÔ ÙÔ ÎÔÈÓfi Î·È fiÙÈ ÙÔ ÓfiËÌ· Á›ÓÂÙ·È ·ÓÙÈÏËÙfi Ì ¤Ó· Î·È ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÙÚfiÔ
Â›Ó·È Î¿ÙÈ ÙÂÏ›ˆ˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi».1
∞Ú¯Èο, Û fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ Ù· ªª∂, ÂÍÂÙ·˙fiÙ·Ó Ë Û¯¤ÛË ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ ÙˆÓ ªª∂ Ì ÙËÓ
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·. ∏ ¤Ú¢ӷ Á‡Úˆ ·fi Ù· ªª∂ ÂÈÎÂÓÙÚÒıËΠÛÙÔ ·Ó Î·È ˆ˜ ÔÈÔ ‚·ıÌfi
Ù· ªª∂ ·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡Ó ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÙËÓ ‰È·ÛÙÚ‚ÏÒÓÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù·Û΢¿˙Ô˘Ó ‹
·Ó··Ú¿ÁÔ˘Ó ÙËÓ Î˘Ú›·Ú¯Ë ȉÂÔÏÔÁ›·, ηıÒ˜ ÙÔ ÎÔÈÓfi ˘ÈÔıÂÙ› ÙÔ Û‡ÛÙËÌ· ·ÍÈÒÓ, Ù·
ÚfiÙ˘· Î·È Ù· ۇ̂ÔÏ· Ô˘ ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó Ù· ªª∂ ̤۷ ·Ô ÙËÓ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜.
«Δ· ªª∂ ηٿ ÁÂÓÈ΋ ·Ú·‰Ô¯‹ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ıÂÛÌÔ‡˜ Ô˘ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚Ô‡Ó ÌÂٷ͇ Ù˘
ÚÔÛˆÈ΋˜ ÂÌÂÈÚ›·˜ Ù˘ ·ÓÙ›Ï˄˘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ì ÁÈ· ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Á‡Úˆ Ì·˜ Î·È Ù˘
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜. ∫·Ù¤¯Ô˘Ó ‰ËÏ·‰‹ ÌÈ· ı¤ÛË ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ÙfiÌˆÓ Î·È ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Ù˘
ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜.» 2 ∞ÓÙÈÏ·Ì‚·ÓfiÌ·ÛÙ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ Û˘¯Ó¿ fiˆ˜ Ì·˜ ÙÔÓ
ÂÚÈÁÚ¿ÊÔ˘Ó, ÌÔÏÔÓfiÙÈ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Î·È ÛÙÔ
¯ÚfiÓÔ Ô˘ Û˘Ó¤‚Ë, ·ÏÏ¿ ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ÂÚÈÁÚ·Ê‹˜ Ô˘ Ì·˜ ‰fiıËΠÁÈ· ·˘Ùfi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜. O
‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙÈÎfi˜ ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ ªª∂ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÈ ‰‡Ó·ÌË Î·È ÈÛ¯‡, ÛÙÔ ‚·ıÌfi Ô˘ Ï›ÁÔ ‹ Ôχ
ÔÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ô˘ ·ÓÙÈÏ·Ì‚·ÓfiÌ·ÛÙ ÁÈ· Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ô˘ ‰ÂÓ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙÔ
¿ÌÂÛÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ì·˜.
∏ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Î·È Ë Â›ÁÓˆÛË, ˆÛÙfiÛÔ, ÙÔ˘ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙÈÎÔ‡ ÚfiÏÔ˘ ÙˆÓ ªª∂ ηÈ
Ù˘ ÈÛ¯‡Ô˜ ÙÔ˘˜ ‰›ÓÂÈ ÛÙÔÓ ‰¤ÎÙË ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Ù· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ Ì ̛· ÎÚÈÙÈ΋
‰È¿ıÂÛË Î·È Ó· ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· ̤۷ Û ¤Ó· ¢ڇÙÂÚÔ Ï·›ÛÈÔ.
∞˘Ù‹ Ë ÎÚÈÙÈ΋ ÛÎÔÈ¿ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂÓۈ̷وı› ÛÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·
Ô˘ ı· ˘ÏÔÔÈËı› ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÌÂ Î·È ÛÙ· ªª∂. ∫‡ÚÈÔ˜
ÛÙfi¯Ô˜ ÂÓfi˜ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂, Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÙfiÛÔ ÙËÓ
ÂÈÎfiÓ· fiÛÔ Î·È ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ‹ Î·È ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÌÔÚÊ‹ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, Â›Ó·È Ó· ÂÓ‰˘Ó·ÌÒÛÂÈ
ÙÔ˘˜ ·˘ÚÈ·ÓÔ‡˜ Ôϛ٘ Î·È ÛËÌÂÚÈÓÔ‡˜ Ó¤Ô˘˜, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ
ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÙˆÓ ªª∂ Î·È Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Ù· ̤۷ ÁÈ· Ó· ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó ·fi„ÂȘ ηÈ
ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ Î·È Ó· ÚÔÛÂÁÁ›˙Ô˘Ó ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ÙÔ˘˜ ·ÊÔÚÔ‡Ó.
O ¯ÒÚÔ˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Â›Ó·È ÁfiÓÈÌÔ˜ ¯ÒÚÔ˜ ÁÈ· Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÈηÓfiÙËÙ˜
Î·È ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ ηٷÓfiËÛ˘, ÂÂÍÂÚÁ·Û›·˜, ·ÍÈÔÏfiÁËÛ˘, ·ÔΈ‰ÈÎÔÔ›ËÛ˘ Î·È ÎÚÈÙÈ΋˜
ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ì¤Û· ·fi Ù· ªª∂. ÃÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ÂÈÛ·¯ıÔ‡Ó Ù· ·È‰È¿
ÛÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Î·È Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ Î¿ı ÙÈ Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È Â›Ó·È ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ·
ÂÈÏÔÁ‹˜ ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÒÓ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·fi fi,ÙÈ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ ÙÚÈÁ‡Úˆ
1
μÏ. ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓ›‰Ô˘, ÃÚ.: «Δ· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜», ∂ÈıÂÒÚËÛË
∫ÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ∂Ú¢ÓÒÓ, Ù. 108-109, 2002, Û. 139-188.
2
μÏ. ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓ›‰Ô˘, ÃÚ., fi.., Û. 141.
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
41
ÂÈϤÁÔ˘Ó ÙÈ ı· ηٷÁÚ¿„Ô˘Ó Î·È Û ‰Â‡ÙÂÚÔ Â›Â‰Ô ÙÈ ı· ÚÔ‚¿ÏÔ˘Ó ·fi ·˘Ù¿ Ô˘
η٤ÁÚ·„·Ó.
™˘Á¯ÚfiÓˆ˜, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ù· ·È‰È¿ Ó· ¤¯Ô˘Ó Â›ÁÓˆÛË Ù˘ ÛËÌ·Û›·˜ ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘
ÚÔ‚ÔÏ‹˜ ÂÓfi˜ Û˘Ì‚¿ÓÙÔ˜. ™Â fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ Ù· ¤ÓÙ˘· ̤۷, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ·›˙Ô˘Ó ÚfiÏÔ
Ë ÛÂÏ›‰· ÛÙËÓ ÔÔ›· ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È ¤Ó· ı¤Ì·, ÔÈ Ù›ÙÏÔÈ Ô˘ ÂÈϤÁÔÓÙ·È, Ô Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˜
ÙÚfiÔ˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘, ·Ó Â›Ó·È ÂÚÈÁÚ·ÊÈÎfi˜ ‹ ·ÍÈÔÏÔÁÈÎfi˜ Î.Ô.Î. ™Â fi,ÙÈ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ
ÙËÏÂfiÚ·ÛË, ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô Î·È fi,ÙÈ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÂÈÎfiÓ· Î·È ÏfiÁÔ Ì·˙›, ¤Ú· ·fi ÙÔ ı¤Ì·
ηı·˘Ùfi, ¤¯ÂÈ ·Í›· Ó· ÂÓÙÔ›ÛÂÈ Î·Ó›˜ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È, ÙÔ ¯ÚfiÓÔ Ô˘
ηٷϷ̂¿ÓÂÈ, ÙÔÓ ÙfiÓÔ Ù˘ ʈӋ˜ ÙÔ˘ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔ˘ ‹ ÙÔ˘˜ ˘fiÙÈÙÏÔ˘˜ Ô˘ Û˘Óԉ‡ԢÓ
ÙËÓ ÂÈÎfiÓ·, ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ÙÔ˘ Ï·ÈÛ›Ô˘ fiÔ˘ ÂÛÙÈ¿˙ÂÈ Ô Ê·Îfi˜ Î·È ¿ÏÏ· ÛÙÔȯ›· Ô˘ ‚ÔËıÔ‡Ó
Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ì ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÚÔ‚ÔÏ‹˜.
O Ó¤Ô˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ˆ˜ ·Ú·Ï‹Ù˘ ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Â›Ó·È ·‰‹ÚÈÙË ·Ó¿ÁÎË Ó·
·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Î·È Ó· Û˘Ó˘ÔÏÔÁ›˙ÂÈ ÙËÓ ÈÛ¯‡ ÙÔ˘ ̤ÛÔ˘ ˆ˜ ‰È·ÌÔÚʈً Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌ˘,
‰ËÏ·‰‹ Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ Ë ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ÁÈ· fiÛ· Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó Î·È ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô
¤¯ÂÈ Û˘ÓËı›ÛÂÈ Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ·.
OÈ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔÈ ÌÂÙ·ÙÚ¤ÔÓÙ·È Û ‰È·ÌÔÚʈ٤˜ Ù˘ ÎÔÈÓ‹˜ ÁÓÒÌ˘ Î·È ·˘Ùfi ¤¯ÂÈ
ȉȷ›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›· fiÙ·Ó ‰ÂÓ Â›Ó·È Û·Ê¤˜ Î·È ‰È·ÎÚÈÙfi ÔÈ· Â›Ó·È Ë ÏËÚÔÊÔÚ›· Î·È ÔÈ·
Ë ı¤ÛË ÙÔ˘ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔ˘ ÁÈ· ·˘Ùfi Ô˘ ÌÂÙ·‰›‰ÂÈ. ¶Ôχ ‰Â ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Ô˘ ÛÙË Û‡Á¯ÚÔÓË
ÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÙˆÓ ªª∂ ÔÊ›ÏÂÈ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ó· ·˘Í¿ÓÂÈ Ù·
Î¤Ú‰Ë Ô˘ ¤¯ÂÈ ÙÔ Ì¤ÛÔ ˆ˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi˜. ™Ùfi¯Ô˜ Â›Ó·È Ë ÚÔÛ¤Ï΢ÛË fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ
ÙËÏÂı·ÙÒÓ, ·Ó·ÁÓˆÛÙÒÓ, Û˘Ó‰ÚÔÌËÙÒÓ, ·ÎÚÔ·ÙÒÓ, ¯ÚËÛÙÒÓ, ı·ÙÒÓ. ΔÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ
Î·È Ô ÙÚfiÔ˜ ·ÚÔ˘Û›·Û‹˜ ÙÔ˘ ˘ÔÙ¿ÛÛÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·Ó¿ÁÎË ·˘Ù‹. Δ· ̤۷ ¯ÚÂÈ¿˙ÔÓÙ·È ÎÔÈÓfi,
Ô˘ Â›Ó·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Î·È Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜ ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó Ì¤Û· ·fi ÙȘ
‰È·ÊËÌ›ÛÂȘ, ÛÙÔ ‚·ıÌfi Ô˘ ÔÈ ‰È·ÊËÌ›ÛÂȘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· ·fi ÙȘ ·ÚȘ ËÁ¤˜ ÂÛfi‰ˆÓ
ÙÔ˘˜.
™ËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ Û fiÏ· Ù· ̤۷ ·›˙Ô˘Ó Ù· ÚfiÛˆ·. Δ· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È
ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÔÓÙ·È Î·Ù¿ ‚¿ÛË Û ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ˜ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ˙ˆ‹˜ Î·È fi¯È Û ηٷÛÙ¿ÛÂȘ
‹ ÎÔÈÓˆÓÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi, Â›Û˘, Â›Ó·È ÙÔ Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘ ηٿ ÙÔ ÔÔ›Ô ÛÙ·
‰ÂÏÙ›· Âȉ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ ÙËÏÂÔÙÈÎÒÓ Î·Ó·ÏÈÒÓ ÔÈ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›Â˜ Ù˘ ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘ Î·È Ù˘
„˘¯·ÁˆÁ›·˜ ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÔÓÙ·È. ∫ÔÈÓˆÓÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ‹ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ
˘Ô‚¿ıÌÈÛË ÙÔ˘ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È fiÙ·Ó Û˘Ì‚Â› οÙÈ ÙÔ ÂÍ·ÈÚÂÙÈÎfi Î·È ‰ÂÓ
·Ó·Ï‡ÔÓÙ·È ÛÙË ‚¿ÛË Ô˘ ÙÔ˘˜ ·ÚÌfi˙ÂÈ. ŒÓ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÁÂÁÔÓfi˜, ÏfiÁÔ˘ ¯¿ÚË Ì›·
˘ÚηÁÈ¿, ÌÔÚ› Ó· ··Û¯ÔÏ‹ÛÂÈ Ù· ̤۷ ÁÈ· ÔÏϤ˜ Ë̤Ú˜, ÂÓÒ Ë ˘Ô‚¿ıÌÈÛË ÙÔ˘
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓÙÔ˜ Ô˘ ÚÔÎÏ‹ıËΠ·fi ÙËÓ ·ÏfiÁÈÛÙË Â΂ÈÔÌ˯¿ÓÈÛË Î·È ÂȉÂÈÓÒÓÂÙ·È ·fi
Ù· ηٷӷψÙÈο ÚfiÙ˘· Ô˘ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó ‰ÂÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È Ù·ÎÙÈο Î·È Ì ·Ó¿ÏÔÁÔ
ÙÚfiÔ ·fi Ù· ªª∂.
øÛÙfiÛÔ, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ù· ·È‰È¿ Ó· ÂÍÔÈÎÂȈıÔ‡Ó Ì ٷ ̤۷ fi¯È ÌfiÓÔ ˆ˜ ·Ô‰¤ÎÙ˜
ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿ Î·È ˆ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ›. ∂›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó
Ì ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÌËӇ̷ÙÔ˜, Ó· ‰È·ı¤ÙÔ˘Ó ÙȘ ÁÓÒÛÂȘ
Î·È ÙȘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ÁÈ’ ·˘Ùfi, Ó· Â›Ó·È ÂÍÔÈÎÂȈ̤ӷ Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ
ÔÔ›Ô ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÔ ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó Î·È, ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ·, Ó· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ÙÚfiÔ˘˜
·ÍÈÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÒÓ Î·È ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈο ̤ۈÓ. ΔÔ fiÊÂÏÔ˜ ·fi
·˘Ù‹ ÙË ‰È·‰Èηۛ· Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi. ΔÔ ·È‰› ÂÍÔÈÎÂÈÒÓÂÙ·È Ì ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ Ô˘
42
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó Ù· ªª∂ Î·È Ì ·˘Ùfi ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô͇ÓÂÈ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘ Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È
ÙfiÛÔ ÙȘ ÂȉÈÒÍÂȘ ÂÎÂ›ÓˆÓ Ô˘ ·Ú¿ÁÔ˘Ó ÌËӇ̷ٷ fiÛÔ Î·È Ù· ̤۷ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó
ÁÈ· Ó· ηٷÛÙ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ ÎÔÈÓfi ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋. ∏ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘
ÎÚÈÙÈ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ÚÔ¿ÁÂÈ, Ì·ÎÚÔÚfiıÂÛÌ·, ÙÔÓ ÏÔ˘Ú·ÏÈÛÌfi Î·È ÙÔÓ
ÂΉËÌÔÎÚ·ÙÈÛÌfi Ù˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ ªª∂, ηıÒ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ··ÈÙËÙÈÎÔ‡˜ Ôϛ٘ ηÈ
ÂÓÈÛ¯‡ÂÈ ÙËÓ ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Á›ÁÓÂÛı·È. ™Â ·˘Ù‹ ÙË ‰È·‰Èηۛ· ÙÔ
Û¯ÔÏÂ›Ô ¤¯ÂÈ Ó· ÂÈÙÂϤÛÂÈ ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ.
∏ ÙËÏÂfiÚ·ÛË Û‹ÌÂÚ· Â›Ó·È ‚·ÛÈÎfi ̤ÛÔ ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘ Î·È „˘¯·ÁˆÁ›·˜. Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ·,
fï˜, ˆ˜ ¤Ó· ‚·ıÌfi ¯ÂÈÚ·ÁˆÁ› ÙÔ ÎÔÈÓfi Ù˘. ¶·Ú¤¯ÂÈ ÛÙÔ ı·ً ÌÂÁ¿Ï˜ ÔÛfiÙËÙ˜
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ, ·ÏÏ¿ Ì ¤Ó· ÙÚfiÔ ·ÔÛ·ÛÌ·ÙÈÎfi Î·È ¿Ó·Ú¯Ô. O ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ‰Ò
Â›Ó·È Ôχ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi˜. ¶Ú¤ÂÈ Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ ·È‰› Ó· ÔÚÁ·ÓÒÓÂÈ Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ› ·˘Ù¤˜
ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ì ÙÚfiÔ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈÎfi, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚ› Ó· ÙȘ ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÈ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο
ÛÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘. Ÿˆ˜ ¤¯ÂÈ ÙÔÓÈÛÙ›, «… Û‹ÌÂÚ· Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ‰·ÛοÏÔ˘ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ó·
ÏËÚÔÊÔÚ‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ ·ÏÏ¿ Ó· ÙÔ˘˜ ‚ÔËı‹ÛÂÈ Ó· ÌÂÙ·ÙÚ¤„Ô˘Ó ÙÔ Ï‹ıÔ˜ ÙˆÓ
ÏËÚÔÊÔÚÈÒÓ Ô˘ ‰¤¯ÔÓÙ·È Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ Û ÁÓÒÛÂȘ.»3
O ‰¿ÛηÏÔ˜ Î·È ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ ‰ÂÓ Â›Ó·È ϤÔÓ ÔÈ ÌfiÓ˜ ‹ ÔÈ Î˘Ú›·Ú¯Â˜ ËÁ¤˜
ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘ Î·È ÁÓÒÛ˘ ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∂›Ó·È fï˜ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ô ıÂÛÌfi˜ Ô˘ ÌÔÚ›
Ó· ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÂÈ ÛÙÔ Ì·ıËÙ‹ ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ÔȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ı· ÎÚ·Ù‹ÛÂÈ,
ÔȘ ı· ·ÁÓÔ‹ÛÂÈ Î·È Ò˜ ı· Û˘ÛÙËÌ·ÙÔÔÈ‹ÛÂÈ ·˘Ù¿ Ô˘ ‰¤¯ÂÙ·È. ∞˜ ÌËÓ Í¯ӿÌ fiÙÈ «…
Ë ÙËÏÂfiÚ·ÛË ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ¿Óˆ ÛÙÔ ÂÊ‹ÌÂÚÔ, ÛÙÔ ¿ÌÂÛÔ, ¿Óˆ ÛÙË Û˘ÁΛÓËÛË, ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘
Ë ÛΤ„Ë ··ÈÙ› ¯ÚfiÓÔ, ·Ê·›ÚÂÛË Î·È Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË»4. Δ· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÁÓˆÚ›ÛÌ·Ù· Â›Ó·È Ô˘
ÌÔÚ› Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÛÙ· ·È‰È¿ Ô ‰¿ÛηÏÔ˜ Î·È Â›Ó·È ·˘Ù¿ Ô˘ ÂÓ‰˘Ó·ÌÒÓÔ˘Ó ÙÔ ·È‰›
Î·È ÙÔÓ ÔÏ›ÙË Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. O˘ÛÈ·ÛÙÈο, «… Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÁÈ· Ù· ªª∂
ÂȯÂÈÚ› Ó· ·Ó·Ù‡ÍÂÈ ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ηٷÓfiËÛË Î·È ÙËÓ ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹»5.
ΔÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ¤¯ÂÈ ¤Ó·Ó ·ÎfiÌ· ÚfiÏÔ: Ÿˆ˜ ¤¯ÂÈ Ï¯ı›, «… ·˘Ùfi Ô˘ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· οÓÂÈ
ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ‰ÂÓ Â›Ó·È Ó· ‰Â›ÍÂÈ Ò˜ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÔÈ Ó¤Â˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜, ·ÏÏ¿ Ò˜ ÔÈ
Ӥ˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÂÌ¿˜. ¶Ò˜ ‰ËÏ·‰‹ Ë Â›ÛÔ‰Ô˜ Î·È ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ
Ù¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ ÛÙË ˙ˆ‹ Ì·˜ ¤¯ÂÈ ÂËÚ¿ÛÂÈ ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi Î·È ÙȘ Û˘Ó‹ıÂȤ˜ Ì·˜, ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›·
Î·È ÙËÓ ˘Á›· Ì·˜, ÙȘ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Ì·˜ Î·È ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ Ì·˜. ∏ Ù¯ÓÔÏÔÁ›· Ù˘ ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘
Ó· Á›ÓÂÈ ‰ËÏ·‰‹ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÌÂϤÙ˘ Î·È ¤Ú¢ӷ˜, ÒÛÙ ÔÈ Ó¤ÔÈ Î·È ÔÈ Ó¤Â˜ Ó· ÌËÓ
ÂÁηٷÏ›ÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·ÓÙÔ‰˘Ó·Ì›· ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÂÚÈ̤ÓÔÓÙ·˜ ·ıËÙÈο ··ÓÙ‹ÛÂȘ, ·ÏÏ¿
Ó· οÓÔ˘Ó ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÛÙ· ̤۷ Î·È Ó· ÛΤÊÙÔÓÙ·È ÎÚÈÙÈο ÁÈ· ÙË ¯Ú‹ÛË Î·È
ÙȘ ÂȉڿÛÂȘ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÛÙË ˙ˆ‹ Ì·˜.»6
∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Ô˘ ı¤ÏÂÈ Ó· ·ÁÁ›˙ÂÈ ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ Î·È Ó· ·ÊÔ˘ÁÎÚ¿˙ÂÙ·È ÙÔ Ú˘ıÌfi Ù˘
ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Â›Ó·È ·Ó¿ÁÎË Ó· ÌÔÚ› Ó· ÂÓۈ̷ÙÒÓÂÈ ÛÙÔ Ï·›ÛÈfi Ù˘ ÙÔ Î·ÈÓÔ‡ÚÁÈÔ Î·È Ó·
3
μÏ. ∞ÛÏ·Ó›‰Ô˘, ™.: O ̇ıÔ˜ ÙÔ˘ ·ıËÙÈÎÔ‡ ÙËÏÂı·ً, ¢ÚÔ̤·˜, ∞ı‹Ó· 2000, Û. 13
4
∑·ÎÈÓfi, ∑., Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ·fi ÙË ™ÔÊ›· ∞ÛÏ·Ó›‰Ô˘. μÏ. fi.., ÛÂÏ. 14
5
μÏ. Buckingham, D.: «∂Î·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂», ÛÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ¤Î‰ÔÛË.
6
μÏ. ΔÚ¤ÛÛÔ˘, ∂.: O ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘ ÁÈ· Ù· ̤۷ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜,
ÛÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·: http://www.eled.auth.gr/reds.
MEPO™ ¶PøTO: EK¶AI¢EY™H KAI ME™A MAZIKH™ ENHMEPø™H™
43
·ÓÔ›ÁÂÈ ‰ÚfiÌÔ˘˜. ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÈ ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ
Ù· ̤۷, ÙÔ Ú·‰ÈfiʈÓÔ, ÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË, ÙÔ ÁÚ·Ùfi Ù‡Ô, ÙÔÓ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ, ÙËÓ ·Ê›Û·, ÙË
ʈÙÔÁÚ·Ê›·, ÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô, Ó· ¿ÚÂÈ Î¿ı ·ÓÙÈ·ÏfiÙËÙ· ÚÔ˜ ·˘Ù¿. ¡· ÂÈÛ·Á¿ÁÂÈ ÙÔÓ
ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi Á‡Úˆ ·fi ·˘Ù¿ Î·È Ó· ÂÎ·È‰Â‡ÛÂÈ Ôϛ٘ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ù·
ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó, Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ›, Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈÔ‡Ó ÙȘ
‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Î·È Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ¿ÛÎËÛË ›ÂÛ˘ Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÊÔÚ›˜ ·ÏÏ·Á‹˜ ÙˆÓ
·Ú·ÁfiÌÂÓˆÓ ·fi Ù· ̤۷ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ. O ÔÏ›Ù˘ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Â›Ó·È ·Ó¿ÁÎË
Ó· ÌÔÚ› Ó· ÂËÚ¿ÛÂÈ, Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘ Î·È Û ·˘Ùfi ÙÔ ÛÙfi¯Ô Ë
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÚÔÛʤÚÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ¤ÚÂÈÛÌ·. ∏ ·ÍÈÔÔ›ËÛË
ÙˆÓ ‰˘Ó·ÙÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ·ÔÙÂÏ› ÚfiÎÏËÛË ÁÈ· ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË.
MEPO™ ¢EYTEPO
Afi ÙËÓ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›·
ÛÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
Î·È ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË
«£Ú·Ó›· Ô˘ ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó»: ∞fi ÙËÓ ·ÊÔÌÔ›ˆÛË
ÙˆÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ ÛÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
ÂÎ·›‰Â˘ÛË
Kø™TA™ MA°O™*
« Œ¯ˆ ͤÓÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙÔ ÙÌ‹Ì· ÌÔ˘, ·ÏÏ¿ ÔÈ ÈÔ ÔÏÏÔ› ¤¯Ô˘Ó ÁÂÓÓËı› ‰Ò.
Œ¯Ô˘Ó ÂÏÏËÓÈο ÔÓfiÌ·Ù·: §Â˘Ù¤Ú˘, μ·Û›Ï˘, ∞ϤͷӉÚÔ˜, ∞ÚÈÛÙÔÙ¤Ï˘,
£ÂÔ¯¿Ú˘. ŸÙ·Ó ¿ÎÔ˘Û· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÙÔ £ÂÔ¯¿Ú˘ ¤‚·Ï· Ù· Á¤ÏÈ·. ‘∞fi Ô‡
ÎÈ ˆ˜ Ô‡ £ÂÔ¯¿Ú˘’ ›· ‘ÎÈ ŒÏÏËÓ·˜ Ó· ‹ÛÔ˘Ó, Ë Èı·ÓfiÙËÙ· Ó· Û ϤÓÂ
£ÂÔ¯¿ÚË Â›Ó·È Û¯Â‰fiÓ ÌˉÂÓÈ΋’. ∏ ·Ï‹ıÂÈ· ¿ÓÙˆ˜ ›ӷÈ, ÎÈ Â›Ì·È ÂÚ‹Ê·ÓÔ˜
Ô˘ ÙÔ Ï¤ˆ, ÁÈ·Ù› Î·È ’Ì›˜ ÔÈ ‰¿ÛηÏÔÈ Î·ıËÌÂÚÈÓ¿ ÌÔ¯ıԇ̠ÁÈ’ ·˘Ùfi, fiÙÈ Ô‡ÙÂ
Ô˘ ηٷϷ‚·›ÓÂȘ fiÙÈ ·˘Ù¿ Ù· ·È‰È¿ ‰ÂÓ Â›Ó·È ŒÏÏËÓ˜».
∞fiÛ·ÛÌ· Û˘Ó¤ÓÙ¢Í˘ 1
H ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·fi ÙËÓ Î˘Ú›·Ú¯Ë
ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ÏËı˘ÛÌȷΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ·ÔÙÂÏ› ‹‰Ë ·fi ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ ’60 ¤Ó· ‚·ÛÈÎfi
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ÛÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ‰˘ÙÈΤ˜ ¯ÒÚ˜. ∏ Ì·˙È΋
ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÔÏÈÙÈÎÒÓ Î·È ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÒÓ ÚÔÛʇÁˆÓ Î·È ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Î·ıÒ˜ Î·È Ë
ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË ÌÂٷΛÓËÛË ÏËı˘ÛÌÒÓ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó Ó¤· ÎÔÈÓˆÓÈο ‰Â‰Ô̤ӷ, Ù· ÔÔ›·
ÂËÚ¤·Û·Ó ¿ÌÂÛ· Î·È ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ¯ÒÚÔ. ∏ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÙÂÚÔÁ¤ÓÂÈ· ·ÔÙÂÏ›
ϤÔÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÙˆÓ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ Ù¿ÍÂˆÓ Î·È ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô
¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ‚ÚÂÈ Ó¤Ô˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙËÓ ¤ÓÙ·ÍË
ÙˆÓ «‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ» Ì·ıËÙÒÓ Î·È ÙËÓ ÂÈÙ˘¯‹ Û¯ÔÏÈ΋ ÙÔ˘˜ ‰È·‰ÚÔÌ‹.
∞ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ‹Ù·Ó Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ȉȷ›ÙÂÚÔ˘ ·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡ ÏfiÁÔ˘
Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙË Û¯¤ÛË ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Î·È ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÙÂÚÔÁ¤ÓÂÈ·˜, Ë ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘ ÔÔ›Ô˘,
ÛÙȘ ÎÏ·ÛÈΤ˜ ¯ÒÚ˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢Û˘, ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ ˆ˜ ÔÚ›· Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ
ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ. OÈ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰ÂÓ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È
·fi Û·Ê‹ ¯ÚÔÓÈο fiÚÈ· Ô‡Ù ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ˜ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜
·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ, ·ÏÏ¿ ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡Ó ·fi„ÂȘ Î·È Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Û ¿ÌÂÛË
Û˘Ó¿ÚÙËÛË Ì ÙȘ ÔÏÈÙÈΤ˜ Î·È È‰ÂÔÏÔÁÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ ÙˆÓ ÂοÛÙÔÙ ΢‚ÂÚÓÒÓÙˆÓ.
*
O KÒÛÙ·˜ M¿ÁÔ˜ Â›Ó·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, Ì ÂÌÂÈÚ›· Û ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘.
1
∏ Û˘Ó¤ÓÙ¢ÍË ¤ÁÈÓ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ¤Ú¢ӷ˜ Ô˘ ˘ÏÔÔÈ‹ıËΠηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜
ÂÈÌfiÚʈÛ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Û ı¤Ì·Ù· ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô.
48
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
∏ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋ Ô˘ ΢ÚÈ¿Ú¯ËÛÂ, ̤¯ÚÈ Ù· Ù¤ÏË Ù˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ ÙÔ˘ ’60, ÛÙËÓ
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ì·ıËÙÒÓ ‹Ù·Ó Ë ·ÊÔÌÔȈÙÈ΋. μ·ÛÈ΋ Ù˘
ı¤ÛË ‹Ù·Ó fiÙÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο Ú¤ÂÈ Ó·
·ÊÔÌÔȈıÔ‡Ó ·fi ÙËÓ Î˘Ú›·Ú¯Ë ÔÌ¿‰·, ÁÈ·Ù› ÌfiÓÔ ¤ÙÛÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ÈÛfiÙÈÌ·
ÛÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Î·È Ó· ˆÊÂÏÔ‡ÓÙ·È ·fi Ù· ÚÔÛÊÂÚfiÌÂÓ· ÎÔÈÓˆÓÈο ·Á·ı¿.
∏ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ·ÊÔÌÔ›ˆÛ˘ ˘ÏÔÔÈ‹ıËΠ̤ۈ Ù˘ ÌÔÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, Ë
ÔÔ›· ÛÙËÚ›¯ÙËΠÛÙËÓ ·Ô‰ÔÎÈÌ·Û›· Î·È Î·Ù·›ÂÛË Î¿ı ÁψÛÛÈ΋˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜
ȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ·˜. μ·ÛÈÎfi˜ ÛÎÔfi˜ Ù˘ ‹Ù·Ó Ó· ˘Ô¯ÚÂÒÛÂÈ ÙÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó·
·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· ‚·ÛÈο ÁψÛÛÈο Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÌÂÏÒÓ Ù˘ ΢ڛ·Ú¯Ë˜
ÔÌ¿‰·˜. ∏ ‡·ÚÍË ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ì·ıËÙÒÓ Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ·fi ÙËÓ Â›ÛËÌË ÁψÛÛÈ΋ ηÈ
ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÙËΠˆ˜ Úfi‚ÏËÌ· Ô˘ ¯ÚÂÈ·˙fiÙ·Ó Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙ›.
O ÙÚfiÔ˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ Ô˘ ÚfiÙÂÈÓÂ Ë ·ÊÔÌÔȈÙÈ΋ ÏÔÁÈ΋ Î·È ÔÈ Ô·‰Ô› Ù˘ ‹Ù·Ó Ô
·ÔÎÏÂÈÛÌfi˜ ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ. ¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Á›ÓÔ˘Ó
·Ô‰ÂÎÙÔ› ·fi ÙË Û¯ÔÏÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ¤ÚÂ ӷ ÂÁηٷÏ›„Ô˘Ó Î¿ı ȉȷ›ÙÂÚÔ ÛÙÔȯ›Ô
ÙÔ ÔÔ›Ô ÛËÌ·ÙÔ‰ÔÙÔ‡Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ· ·fi Ù· ̤ÏË Ù˘ ΢ڛ·Ú¯Ë˜ ÔÌ¿‰·˜2.
∏ ·ÊÔÌÔȈÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÛÙËÚ›¯ıËΠÛÙËÓ "˘fiıÂÛË ÙÔ˘ ÂÏÏ›̷ÙÔ˜", Û‡Ìʈӷ ÌÂ
ÙËÓ ÔÔ›· Ù· ·È‰È¿ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ÌÂÈÔÓÔÙ‹ÙˆÓ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ì ¤Ó·
¯·ÌËÏfiÙÂÚÔ ÌÔÚʈÙÈÎfi ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ·fi fi,ÙÈ Ù· ÓÙfiÈ· ·È‰È¿ (¢·Ì·Ó¿Î˘, 1997Ø °Îfi‚·Ú˘,
2001). ∏ Û˘ÌÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·¿Óˆ ÂÏÏ›̷ÙÔ˜ ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ Ì¤Û· ·fi ÙË Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋
‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ Â›ÛËÌ˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ ˘Ô‰Ô¯‹˜. ∞ÓÙ›ıÂÙ·,
Û‡Ìʈӷ ¿ÓÙ· Ì ÙÔ˘˜ Ô·‰Ô‡˜ Ù˘ ·ÊÔÌÔȈÙÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘, Ë ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ÌËÙÚÈ΋˜
ÁÏÒÛÛ·˜ ÛÙ· ·ÏÏfiÁψÛÛ· ·È‰È¿ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Û ‚¿ÚÔ˜ Ù˘ Â›ÛËÌ˘ ÁÏÒÛÛ·˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ
Î·È ¤¯ÂÈ ·ÚÓËÙÈΤ˜ Û˘Ó¤ÂȘ ÛÙË Û¯ÔÏÈ΋ ÙÔ˘˜ Â›‰ÔÛË Î·È ÛÙËÓ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ÙÔ˘˜
·ÔηٿÛÙ·ÛË.
Ÿˆ˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ Ô Cummins (1999), ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ·ÊÔÌÔȈÙÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ ‹Ù·Ó
ÂÍ·ÈÚÂÙÈο Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔ ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Ó· ÂÈÏ‹ÙÙÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ô˘ ÌÈÏÔ‡Û·Ó ÛÙÔ
Û¯ÔÏÂ›Ô ÙË ÌËÙÚÈ΋ ÙÔ˘˜ ÁÏÒÛÛ·, ÂÂȉ‹ ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ·fi ÙËÓ Â›ÛËÌË ÁÏÒÛÛ·
ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ. ΔÔ ‚·ı‡ÙÂÚÔ Ì‹Ó˘Ì· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÛÙ¿Û˘ ‹Ù·Ó Ò˜ Ë ÁÏÒÛÛ·, Ô ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ηÈ
Ë ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË ÂÌÂÈÚ›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ·Ô‰ÂÎÙ¿ ÙfiÛÔ ·fi ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô fiÛÔ Î·È ·fi
ÙËÓ Â˘Ú‡ÙÂÚË ÎÔÈÓˆÓ›·.
∏ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ·ÊÔÌÔ›ˆÛ˘ ˘‹ÚÍ ·ÓÂÈÙ˘¯‹˜ Î·È Ô‰‹ÁËÛ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙˆÓ
ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ۯÔÏÈ΋ ·ÔÙ˘¯›·. ∏ ÂͤÏÈÍË ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó
·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓË, ·ÊÔ‡ Ë ··Í›ˆÛË ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ Î·È ÁψÛÛÈÎÔ‡ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
¤¯ÂÈ ˆ˜ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ¯·ÌËÏ‹˜ ·˘ÙÔÂÈÎfiÓ·˜, ÁÂÁÔÓfi˜ Ô˘ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ
ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚÔ ÂÌfi‰ÈÔ ÛÙË Ì·ıËÛȷ΋ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÙÔ˘˜ ‰È·‰ÚÔÌ‹.
2
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ùfi ÔÏÏÔ› Ì·ıËÙ¤˜ Ì ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ‰È΋ ÙÔ˘˜, ÙˆÓ ÁÔÓÈÒÓ ‹/Î·È ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
¿ÏÏ·˙·Ó ·ÎfiÌË Î·È ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘˜, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÌËÓ ‰È·ÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ë ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋
ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÙÔ˘˜ ηٷÁˆÁ‹. μϤÂ Î·È ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· Ù˘ Û˘Ó¤ÓÙ¢Í˘ Ì ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi,
Ô˘ ·Ú·Ù›ıÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.
MEPO™ ¢EYTEPO: A¶O THN ¶O§Y¶O§ITI™MIKH KOINøNIA
™TH ¢IA¶O§ITI™MIKH KAI ANTIPAT™I™TIKH EK¶AI¢EY™H
49
H ·ÔÙ˘¯›· Ù˘ ·ÊÔÌÔȈÙÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ ·ÔÙ¤ÏÂÛ ·ÊÔÚÌ‹ ÁÈ· Ó· Á›ÓÂÈ Û˘Ó›‰ËÛË
fiÙÈ Ë ÁψÛÛÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÙÂÚÔÁ¤ÓÂÈ· ÙˆÓ Ù¿ÍÂˆÓ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÁÓÔËı› ·fi ÙËÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·. ŒÙÛÈ, ˘ÈÔıÂÙ‹ıËΠÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋, Ô˘
ÚfiÙÂÈÓ ·ÓÙ› Ù˘ ·ÊÔÌÔ›ˆÛ˘ ÙËÓ ÂÓۈ̿وÛË ÙˆÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ì·ıËÙÒÓ
ÛÙËÓ Î˘Ú›·Ú¯Ë ÔÌ¿‰·. ∏ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ÂÓۈ̿وÛ˘ ·Ó·ÁÓÒÚÈ˙ ÙËÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
ÂÙÂÚfiÙËÙ·, ·ÏÏ¿ ÌfiÓÔ ÛÙÔ ‚·ıÌfi Ô˘ ‰ÂÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Û Úfi‚ÏËÌ· ÛÙȘ ΢ڛ·Ú¯Â˜
ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ·Í›Â˜. ∏ ÏÔÁÈ΋ Ù˘ ÂÓۈ̿وÛ˘, fiˆ˜ ηÈ, Ôχ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, Ë ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓË
ÏÔÁÈ΋ Ù˘ ·ÊÔÌÔ›ˆÛ˘, ‰È¤ÔÓÙ·Ó ·fi ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ·Ú·‰Ô¯‹ Ù˘ ·ÓˆÙÂÚfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ΢ڛ·Ú¯Ô˘
ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ› Ì·ıËÙ¤˜ ¤ÚÂ ӷ ÚÔÛ·ÚÌÔÛÙÔ‡Ó
·fiÏ˘Ù· ‹ ÌÂÚÈο (∞ÛÎÔ‡ÓË, ∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘, 2001).
ΔËÓ ·Ú·¿Óˆ ÏÔÁÈ΋ ‹Úı ·fi ÙȘ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ ÙÔ˘ ’70 Ó· ·Ó·ÙÚ¤„ÂÈ Ë
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË. ∞ÊÔÚÌ‹ ÁÈ’ ·˘Ùfi ·ÂÙ¤ÏÂÛÂ Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÌÂÈÔÓÔÙÈÎÒÓ Î·È
ÌÂÙ·Ó·ÛÙ¢ÙÈÎÒÓ ÎÈÓËÌ¿ÙˆÓ Î˘Ú›ˆ˜ Û ∏¶∞, ∫·Ó·‰¿ Î·È μÚÂÙ·Ó›· Î·È Ô ·ÁÒÓ·˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ·
ÌÈ· ÈÛfiÙÈÌË ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÙÔ˘˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜.
∂Í¿ÏÏÔ˘ ÙËÓ ›‰È· ÂÚ›Ô‰Ô ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ¤Ú¢Ó˜ η٤‰ÂÈÍ·Ó ÙËÓ ¿ÌÂÛË Û¯¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ·
ÛÙË ¯·ÌËÏ‹ Û¯ÔÏÈ΋ Â›‰ÔÛË Î·È ÙË ¯·ÌËÏ‹ ·˘ÙÔÂÈÎfiÓ· ÙˆÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ
Ì·ıËÙÒÓ, ÂÓÒ Û˘Ó¯›˜ ‹Ù·Ó Î·È ÔÈ ·ÓÙȉڿÛÂȘ ΢ڛˆ˜ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·‡ÚÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÙÔ˘˜
ÁÔÓ›˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ÌÔÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ Ù˘ ·ÊÔÌÔ›ˆÛ˘ Î·È Ù˘
ÂÓۈ̿وÛ˘. ŒÙÛÈ ÛÙ·‰È·Î¿ ÔÈ ÔÏÈÙÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ·ÓÙÈηٷÛÙ¿ıËÎ·Ó ·fi ÌÈ· Ó¤· ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË,
Û‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ÔÔ›· Ô ·ÔÎÏÂÈÛÌfi˜ ¤‰ˆÛ ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹ Î·È ÙËÓ ÂÓı¿ÚÚ˘ÓÛË
Ù˘ ÂıÓÔÙÈ΋˜, ÁψÛÛÈ΋˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÔÈÎÈÏ›·˜. Ÿˆ˜ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ϤÂÈ Ô Δroyna
( 1992, Û. 69), «ÛÙ· ̤۷ Ù˘ ‰ÂηÂÙ›·˜ ÙÔ˘ 1970, Ë ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ·Ó¤ÙÂÈÏÂ
Û·Ó ÊÔ›ÓÈη˜ ̤۷ ·fi ÙȘ ÛÙ¿¯Ù˜ Ù˘ ÌÔÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜».
O μanks (1995) ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ ¤ÓÙ ‚·ÛÈΤ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘:
(·) ¤ÓÙ·ÍË ÛÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ Î·È ÛÙȘ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
ÛÙÔȯ›ˆÓ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜, (‚)¤Ú¢ӷ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ηٷÛ΢‹˜ Ù˘
ÁÓÒÛ˘ Î·È ÙȘ ÂȉڿÛÂȘ Ô˘ ‰¤¯ÔÓÙ·È ·fi ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ˘Ôı¤ÛÂȘ Î·È ·Ó·ÊÔÚ¤˜,
·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Î·È ÚÔηٷϋ„ÂȘ, ( Á) Ì›ˆÛË ÙˆÓ ÚÔηٷϋ„ÂˆÓ Î·È Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÈÔ
‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÒÓ ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ·ÍÈÒÓ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜, (‰) ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ¢ηÈÚÈÒÓ ÁÈ· ÈÛfiÙÈÌË
Û¯ÔÏÈ΋ ÂͤÏÈÍË fiÏˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, (Â) ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛË Î·È ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ù˘ «Û¯ÔÏÈ΋˜
ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜» ¤ÙÛÈ, ÒÛÙ fiÏÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ Ê˘ÏÂÙÈΤ˜, ÂıÓÈΤ˜ ‹ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜
ÔÌ¿‰Â˜ Ó· ÓÈÒıÔ˘Ó ÂÎ·È‰Â˘ÙÈο ÈÛfiÙÈÌÔÈ.
™ÙËÓ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜, Ë ÔÔ›· ·ÔÙÂÏ› ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙˆÓ
΢ڛ·Ú¯ˆÓ ȉÂÔÏÔÁÈÒÓ Ô˘ ‰È¤Ô˘Ó ÙȘ ‰È·‰Ô¯ÈΤ˜ Ê¿ÛÂȘ ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ
ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË, ÔÈ ÚÒÙ˜ Â›ÛË̘ ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÛÙËÓ
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ÙÔ 1977 ÛÙËÓ ¤ÎıÂÛË Ì ٛÙÏÔ: «¶Ú¿ÛÈÓÔ μÈ‚Ï›Ô
ÁÈ· ÙËÓ ∂Î·›‰Â˘ÛË». ∂Λ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È fiÙÈ «… fiÏ· Ù· Û¯ÔÏ›· ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙËÓ ÂıÓÈ΋
ÙÔ˘˜ Û‡ÓıÂÛË Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ Ó· ηٷÓÔÔ‡Ó ÙËÓ ÔÏ˘ÂıÓÈ΋ ʇÛË
Ù˘ ·ÁÁÏÈ΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÙË ı¤ÛË Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜ Û’ ¤Ó·Ó ·ÏÏËϤӉÂÙÔ ÎfiÛÌÔ» (ªogdil et
al., 1997, Û. 17)
∏ ÂfiÌÂÓË Â›ÛËÌË ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Á›ÓÂÙ·È ‰‡Ô ¯ÚfiÓÈ·
·ÚÁfiÙÂÚ· ·fi ÙËÓ ∂ÈÙÚÔ‹ Rampton (∂ÈÙÚÔ‹ ŒÚ¢ӷ˜ ÁÈ· ÙËÓ ∂Î·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ¶·È‰ÈÒÓ
·Ô ∂ıÓÈο ªÂÈÔÓÔÙÈΤ˜ OÌ¿‰Â˜), Ë ÔÔ›· ÛÙ· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù¿ Ù˘ ηٷϋÁÂÈ: «∏
50
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔÛ·ı› Ó· ÂÍÔ̷χÓÂÈ ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ
Ô‡Ù ӷ ÂȯÂÈÚ› Ó· Û‡ÚÂÈ ÙÔÓ Î·ı¤Ó· ̤۷ ÛÙÔÓ Î˘Ú›·Ú¯Ô ÔÏÈÙÈÛÌfi», ·ÏÏ¿ «Ó· ·ÓÙÏ‹ÛÂÈ
·fi ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ ÙˆÓ ÙfiÛˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ Ì¤Û· ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Ì·˜ Î·È Ó· ‰È¢ڇÓÂÈ ÙÔ˘˜
ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡˜ ÔÚ›˙ÔÓÙ˜ ÙÔ˘ οı ·È‰ÈÔ‡.» (DES, 1981).
ΔËÓ ¿ÓÔÈÍË ÙÔ˘ 1985 ‰ËÌÔÛȇÂÙ·È Ë ‰Â‡ÙÂÚË Ê¿ÛË Ù˘ ·Ú·¿Óˆ ¤Ú¢ӷ˜ Ì ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ:
«∂Î·›‰Â˘ÛË ÁÈ· fiÏÔ˘˜», Ô˘ ¤ÁÈÓ ¢ڇÙÂÚ· ÁÓˆÛÙ‹ Î·È ˆ˜ «ŒÎıÂÛË Swann» 3. ∏ ¤ÎıÂÛË
Swann ·¢ı˘ÓfiÙ·Ó ÚÔ˜ fiÏ· Ù· Û¯ÔÏ›·, ·ÎfiÌË Î·È Û’ ·˘Ù¿ fiÔ˘ ÊÔÈÙÔ‡Û·Ó ÌfiÓÔ ÏÂ˘Î¿
·È‰È¿ Î·È Ù· ÔÔ›· Û˘Ó‹ıÈ˙·Ó Ó· ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ ‰ÂÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙·Ó ηӤӷ Úfi‚ÏËÌ·
Û¯ÂÙÈÎfi Ì ڷÙÛÈÛÌfi Î·È ÚÔηٷϋ„ÂȘ.
∏ ¤ÎıÂÛË Swann ˘ÔÛÙ‹ÚÈ˙ fiÙÈ ÂӉȷʤÚÂÙ·È ÁÈ· «ÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË fiÏˆÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ
·fi ÔÔÈ·‰‹ÔÙ ÂıÓÔÙÈ΋ ÔÌ¿‰·, ÚÔ˜ ÌÈ· ηٷÓfiËÛË ÙˆÓ ÎÔÈÓÒÓ ·Í›ˆÓ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜,
ÚÔ˜ ÌÈ· ÂÎÙ›ÌËÛË Ù˘ ÔÈÎÈÏ›·˜ ÙˆÓ ÙÚfiˆÓ ˙ˆ‹˜ Î·È Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜, ıÚËÛ΢ÙÈ΋˜ ηÈ
ÁψÛÛÔÏÔÁÈ΋˜ ‚¿Û˘, Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÙË ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÔÏfiÎÏËÚÔ. ŸÏÔÈ ÔÈ
Ì·ıËÙ¤˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÔ˘Ó ÙË ÁÓÒÛË Î·È ÙȘ ÂȉÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È, fi¯È ÌfiÓÔ
ÁÈ· Ó· Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó ıÂÙÈο ÛÙË ÌÂÏÔÓÙÈ΋ ʇÛË Ù˘ ‚ÚÂÙ·ÓÈ΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜, ·ÏÏ¿ Â›Û˘ ηÈ
ÁÈ· Ó· ηıÔÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ·ÙÔÌÈΤ˜ Ù·˘ÙfiÙËÙ˜ ¤Ú· ·fi ÚÔηٷÛ΢·Ṳ̂ӷ ‹
ÂȂ‚ÏË̤ӷ ÛÙÂÚÂfiÙ˘· ÁÈ· ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘˜ Û’ ·˘Ù‹Ó ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›·. Δ· Û¯ÔÏ›· ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ
˘¢ı˘ÓfiÙËÙ·, ̤۷ ·fi ¤Ó· ¢¤ÏÈÎÙÔ Î·È ·È‰ÔÎÂÓÙÚÈÎfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, Ó·
·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ fiÏˆÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì ıÂÙÈÎfi Î·È ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎfi
ÙÚfiÔ. ∞˘Ùfi Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Î·È ÙȘ ÂȉÈΤ˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿
Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÂıÓÈΤ˜ ÌÂÈÔÓfiÙËÙ˜ Î·È Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ·fi ÙÔ ÁψÛÛÔÏÔÁÈÎfi ‹
ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ˘¤‰·Êfi˜ ÙÔ˘˜.» (DES, 1985).
Ÿˆ˜ ÚÔ·ÙÂÈ Î·È ·fi ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ŒÎıÂÛ˘ Swann, Ë ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÂÚÈÛÙÚ¿ÊËΠ΢ڛˆ˜ Á‡Úˆ ·fi Ù· ÁψÛÛÈο Î·È ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈο
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÙˆÓ ÌÂÈÔÓÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Ì ÌÈ· Û˘ÏÏÔÁÈÛÙÈ΋ Ô˘
ÂÈÎÂÓÙÚˆÓfiÙ·Ó ÛÙȘ ÂÍ‹˜ ÙÚÂȘ ·Ú·‰Ô¯¤˜: (·) Ù· ·È‰È¿ ÙˆÓ ÌÂÈÔÓÔÙ‹ÙˆÓ ·ÔÎÙÔ‡Ó ıÂÙÈ΋
·˘ÙÔÂÈÎfiÓ· Î·È ˘„ËÏ‹ ·˘ÙÔÂÎÙ›ÌËÛË, fiÙ·Ó ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÙÔ˘˜ Ù· ‰Èο ÙÔ˘˜
ÔÏÈÙÈÛÌÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο, (‚) Ë ıÂÙÈ΋ ·˘ÙÔÂÈÎfiÓ· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ·ÓÙ›ÛÙÔȯ· ıÂÙÈο ÁÈ· ÙË
Û¯ÔÏÈ΋ ÙÔ˘˜ Â›‰ÔÛË Î·È ¤ÌÌÂÛ· ÂÓÈÛ¯‡ÂÙ·È Ë ÈÛfiÙËÙ· ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Â˘Î·ÈÚÈÒÓ, (Á)
Ë ÁÓÒÛË Á‡Úˆ ·fi ÙÔ˘˜ «¿ÏÏÔ˘˜» ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ ÂÌÔ‰›˙ÂÈ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ ηÈ
ÚÔηٷϋ„ÂˆÓ Î·È ÂÔ̤ӈ˜ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ÛÙ¿ÛÂȘ Û ‚¿ÚÔ˜ ÌÂÈÔÓÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ
(μullivant, 1981).
¶·Ú¿ ÙȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÂÊ·ÚÌfiÛÙËÎÂ
Û οı ¯ÒÚ·, Ë ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ‰¤¯ÙËΠÎÚÈÙÈΤ˜ ÙfiÛÔ ÁÈ· ÙȘ ıˆÚËÙÈΤ˜
Ù˘ ı¤ÛÂȘ fiÛÔ Î·È ÁÈ· ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Ù˘ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ. OÈ Û˘ÓÙËÚËÙÈΤ˜ ÎÚÈÙÈΤ˜, Ô˘
·Û΋ıËÎ·Ó ·fi ÙÔ˘˜ Ô·‰Ô‡˜ ÙÔ˘ ÌÔÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘, ÛÙËÚ›¯ÙËÎ·Ó ÛÙÔ ‚·ÛÈÎfi
Âȯ›ÚËÌ· Ù˘ ·ÊÔÌÔȈÙÈ΋˜ ·ÓÙ›Ï˄˘, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ÔÔ›Ô ÛÎÔfi˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ›ӷÈ
Ó· ÂÓۈ̷ÙÒÛÂÈ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Û’ ¤Ó·Ó ΢ڛ·Ú¯Ô ÔÏÈÙÈÛÌfi Î·È Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ ÙËÓ
3
∏ ÔÓÔÌ·Û›· ·˘Ù‹ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙÔ ÂÒÓ˘ÌÔ ÙÔ˘ ˘‡ı˘ÓÔ˘ Ù˘ Û˘ÓÙ·ÎÙÈ΋˜ ÔÌ¿‰·˜, §fiÚ‰Ô˘
Swann.
MEPO™ ¢EYTEPO: A¶O THN ¶O§Y¶O§ITI™MIKH KOINøNIA
™TH ¢IA¶O§ITI™MIKH KAI ANTIPAT™I™TIKH EK¶AI¢EY™H
51
ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Û˘ÓÔ¯‹. ŒÙÛÈ, Û‡Ìʈӷ Ì ÙË Û˘ÓÙËÚËÙÈ΋ ÎÚÈÙÈ΋, Ë Û˘ÏÏÔÁÈÛÙÈ΋ Ù˘
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ˘ÔÛοÙÂÈ ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, ·ÊÔ‡ ÙÔ ˘ÔÙ¿ÛÛÂÈ
ÛÙȘ ·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÏËı˘ÛÌÈ·ÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ. ∏ ÂÛÙ›·ÛË ÛÙ· ÁψÛÛÈο Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈο
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙˆÓ ÌÂÈÔÓÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ÂÌÔ‰›˙ÂÈ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÙÔ˘˜
ÂÓۈ̿وÛË, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡˜ ‰È·¯ˆÚÈÛÌÔ‡˜.
∞ÓÙ›ıÂÙ· Ì ÙÔ˘˜ Û˘ÓÙËÚËÙÈÎÔ‡˜, ÔÈ ÚÈ˙ÔÛ¿ÛÙ˜ ÂÈÎÚÈÙ¤˜ Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜
ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÙËÓ Î·ÙËÁÔÚÔ‡Ó ÁÈ·Ù› ÙÂÏÈÎÒ˜ ‰ÂÓ Î¿ÓÂÈ fiÏ· fiÛ· ÔÈ ÚÒÙÔÈ ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó fiÙÈ
οÓÂÈ: ‰ËÏ·‰‹, ÙËÓ ·Ó·ÙÚÔ‹ ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ‰ÔÌÒÓ. ™‡Ìʈӷ Ì ٷ ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· ÙˆÓ
ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÒÓ, Ë ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ‰ÂÓ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ ÙȘ Ú·ÁÌ·ÙÈΤ˜ ·Èٛ˜
ηٷ›ÂÛ˘ Î·È ·ÔÌfiÓˆÛ˘ ÙˆÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ, ·ÁÓÔ› ÙȘ
ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ‰Ô̤˜ Ô˘ ÎÚ‡‚ÔÓÙ·È ›Ûˆ ·fi ÙȘ ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ÈÂÚ·Ú¯›Â˜ Î·È ·ÔʇÁÂÈ «…
οı ÛÔ‚·Ú‹ ·Ó¿Ï˘ÛË Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ Ù¿Í˘, ÙÔ˘ ıÂÛÌÔıÂÙË̤ÓÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡, Ù˘ ÈÛ¯‡Ô˜,
ÙÔ˘ ηÈÙ·ÏÈÛÌÔ‡ Î·È ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· Ó· ηٷÛÙ‹ÛÔ˘Ó
ÙȘ ¿ÏϘ ÔÌ¿‰Â˜ ·‰‡Ó·Ì˜» (μanks, 1997).
ªÂÚÈÎÔ› ·fi ÙÔ˘˜ ÚÈ˙ÔÛ¿ÛÙ˜ ÂÈÎÚÈÙ¤˜ ıˆÚÔ‡Ó ÙËÓ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË
ˆ˜ ÌÈ· Û˘ÓÂȉËÙ‹ ÛÙÚ·ÙËÁÈ΋ ÁÈ· Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÂÍÂÁ¤ÚÛÂȘ ÙˆÓ
·Ú·¿Óˆ ÔÌ¿‰ˆÓ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ‰È·ÎÚ›ÛÂˆÓ Î·È Ù˘ ηٷ›ÂÛ˘ Ô˘ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È. ªÂ ÙÔÓ
ÙÚfiÔ ·˘Ùfi, ıˆÚÔ‡Ó fiÙÈ Ë ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÌÂÙ·ÙÚ¤ÂÙ·È Û ÌÈ· ÏÂÙ‹ ÌÔÚÊ‹
ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ÂϤÁ¯Ô˘ Ì ÛÎÔfi Ó· ÂÌÔ‰›ÛÂÈ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙË ‰ÔÌ‹ Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜,
Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÚÔ¤ÏıÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ¢ÙÈÎÒÓ Î·È ÌÂÈÔÓÔÙÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ
(ª¿ÚÎÔ˘, 1997). OÈ ÚÈ˙ÔÛ¿ÛÙ˜ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ·Ó ÙÔÓ fiÚÔ "ÊÈÏ¿ÓıÚˆË
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·", ÁÈ· Ó· ¯·Ú·ÎÙËÚ›ÛÔ˘Ó ÙȘ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÂΛӘ Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜
ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Ô˘ ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ‚ÂÏÙÈÒÛÔ˘Ó ÙË Û¯ÔÏÈ΋ Â›‰ÔÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì¤Û· ·fi
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈο ·Ó·Ï˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È Ó¤Â˜ ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜, ¯ˆÚ›˜ Ó·
·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÙË Ê˘ÏÂÙÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ·ÓÈÛfiÙËÙ·. £ÂˆÚÔ‡Ó ·ÏÔ˘ÛÙÂ˘Ì¤ÓÔ ÙÔÓ ÙÚfiÔ
Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÔÈ Ô·‰Ô› Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi,
‰ËÏ·‰‹ ·ÏÒ˜ ˆ˜ ¤Ó· Û‡ÓÔÏÔ ÚÔηٷϋ„ÂˆÓ Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È ÛÙËÓ ¿ÁÓÔÈ·, ηÈ
˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÈ· ·ÓÙ›ıÂÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ÏÔÁÈ΋ Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜
ÂÎ·›‰Â˘Û˘, Ô˘ ÚÔÛ‰Ôο Ì›ˆÛË ÙˆÓ ÚÔηٷϋ„ÂˆÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·˜ ¤Ó· Û˘Ó‰˘·ÛÌfi
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÓÛ˘Ó·›ÛıËÛ˘, Î·È ÛÙÔ˘˜ ·Ú·ÏÔÁÈÛÌÔ‡˜ Ô˘
ÂÌÂÚȤ¯ÔÓÙ·È ÛÙȘ ›‰È˜ ÙȘ ÚÔηٷϋ„ÂȘ (Rattansi, 1993). OÈ ›‰ÈÔÈ ˘ÔÁÚ·ÌÌ›˙Ô˘Ó ˆ˜
‰ÂÓ ˘·Ú¯Ô˘Ó ÈÛ¯˘Ú¤˜ ·ԉ›ÍÂȘ ÁÈ· ÙÔ fiÙÈ Ë ˘fiıÂÛË Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÁÓˆÚÈÌ›·˜, Ô˘
ÚÔÙ›ÓÂÈ Ë ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ÌÂÈÒÓÂÈ ÙȘ ÚÔηٷϋ„ÂȘ, ÂÓÒ Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜
ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ¿Ô„Ë fiÙÈ ÔÈ ‰Ú¿ÛÂȘ Ô˘ ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÙËÓ
ηÏÂȉÔÛÎÔÈ΋ ʇÛË ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂˆÓ Î·È Ù˘ ÔÈÎÈÏ›·˜ ÙˆÓ Ù·˘ÙÔÙ‹ÙˆÓ Ì¤Û· ÛÙ·
fiÚÈ· Ù˘ ›‰È·˜ ÂıÓÈ΋˜ ÔÌ¿‰·˜ ηıÒ˜ Î·È ÙȘ ÂÛˆÙÂÚÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂȘ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È
Ì ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ù¿ÍË, ÙÔ Ê‡ÏÔ Î·È ÔÏϤ˜ ·ÎfiÌË ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜.
OÈ ·Ú·¿Óˆ ÎÚÈÙÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Â›¯·Ó ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó·
ÁÂÓÓËı› Î·È Ó· ÂÍ·ψı›, ȉȷ›ÙÂÚ· ÛÙË μÚÂÙ·Ó›·, ÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÈ· ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, Ô˘ ¤ÁÈÓÂ
ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË. μ·ÛÈÎfi˜ ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ ‹Ù·Ó Ó· ·ÁˆÓÈÛÙ› ηٿ ÙÔ˘
Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Ô˘ ÂÓ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙȘ ‰Ô̤˜ Î·È ÙÔ˘˜ ıÂÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ Û‡Á¯ÚÔÓˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ. OÈ Ô·‰Ô›
Ù˘ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ ‰ËÏÒÓÔ˘Ó fiÙÈ Ô Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ ·Ó··Ú¿ÁÂÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ̤۷
·fi ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ Î·È ıÂÛÌÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜, ÂÓÒ ÔÈ ·ÙÔÌÈΤ˜ ÚÔηٷϋ„ÂȘ, ÛÙȘ Ôԛ˜
ÂÛÙÈ¿˙Ô˘Ó ÔÈ Ô·‰Ô› Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ‰È¿ÛÙ·Û˘, ıˆÚÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙ¤˜
52
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
‰Â˘ÙÂÚ‡ԢÛ˜. OÈ ÙÂÏÂ˘Ù·›ÔÈ ÂÈ̤ÓÔ˘Ó Ó· ʈٛ˙Ô˘Ó ÙË Û¯¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË Ú·ÙÛÈÛÙÈ΋
ȉÂÔÏÔÁ›· Î·È ÙËÓ ¿ÛÎËÛË ‰‡Ó·Ì˘ Î·È ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÔ‡Ó
Û ‚¿ıÔ˜ ÔÈ Ú·ÙÛÈÛÙÈΤ˜ ȉÂÔÏÔÁ›Â˜ fiÔ˘ ·˘Ù¤˜ Û˘Ó·ÓÙÒÓÙ·È, fiˆ˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÙÔ
·Ó·Ï˘ÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· (Donald and Rattansi, 1992).
AÓÙ›ıÂÙ· Ì ÙÔ˘˜ Ô·‰Ô‡˜ Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, Ô˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÙÔ
Ú·ÙÛÈÛÌfi ˆ˜ ¤Ó· ·ÙÔÌÈÎfi Úfi‚ÏËÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô ÌÔÚ› Ó· Ï˘ı› ̤ۈ Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜
¢·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛ˘, ÔÈ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙ¤˜ ÈÛÙÂ‡Ô˘Ó fiÙÈ ÔÈ ÚÔηٷϋ„ÂȘ ‰ÂÓ ÌÂÈÒÓÔÓÙ·È Ì¤Û·
·fi ÙËÓ ·Ï‹ ÏËÚÔÊfiÚËÛË ÁÈ· ÙȘ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜, ·ÏÏ¿ Â›Ó·È ·Ó·Áη›· Ë
‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÂÓfi˜ ·Ó·Ï˘ÙÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Ô˘ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ÂÚ¢ӋÛÔ˘Ó
ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Ô Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ ηÙËÁÔÚÈÔÔÈ› ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·Ó¿ÏÔÁ· ÌÂ
ÙËÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÙÔ˘˜ ÚԤϢÛË Î·È ·Ó··Ú¿ÁÂÈ ÙȘ ·ÓÈÛfiÙËÙ˜. ŒÓ· ·Ó·Ï˘ÙÈÎfi
ÚfiÁÚ·ÌÌ· Î·È ÌÈ· ·È‰·ÁˆÁÈ΋ Ô˘ ‚ÔËı¿ÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ·ÓÙ·ÏÏ¿ÍÔ˘Ó ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜
ÙÔ˘˜ ¿Óˆ ÛÙËÓ ·‰ÈΛ·, Ó· ÎÔÈÙ¿ÍÔ˘Ó ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi Ô˘ ÂÚȤ¯ÂÈ «Ì ÌÈ·
·ÚÈÛÙÂÚ‹ Ì·ÙÈ¿, Ô˘ ÛËÌ·›ÓÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ÂÚÁ·ÙÈ΋˜ Ù¿Í˘, ¤Ú¢ӷ ÁÈ· ÙȘ
·ÂÏ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ, Ì·ıËÌ·ÙÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ·Ô ÙȘ ÛÙ·ÙÈÛÙÈΤ˜ ÁÈ· ÙËÓ ˘Á›·
Î·È ÙË ÊÙÒ¯ÂÈ· ÛÙÔÓ ÙÚ›ÙÔ ÎfiÛÌÔ Î.¿. (Gaine, 1995). ¶·ÚfiÌÔÈ· Ô ΔÛȿηÏÔ˜ (2000, 181)
˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ Ù· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ù˘ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Ú¤ÂÈ Ó· ÂȉÈÒÎÔ˘Ó
ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜:
(·) Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Î¿ÔÈ· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜, ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ Î·È ÔÏÈÙÈ΋˜ ˙ˆ‹˜
ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ÌËÓ Î·Ù·Ï‹ÁÔ˘Ó Û ϷÓı·Ṳ̂ӷ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·, (‚)Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÙȘ ÓÔËÙÈΤ˜
‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ ÂËÚ¿˙ÔÓÙ·È ·fi ȉÂÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ıÂÛÌÔ‡˜ Î·È Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ϷÓı·Ṳ̂Ó˜
ηÙËÁÔÚÈÔÔÈ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ, (Á) Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜
ÚÔηٷϋ„ÂˆÓ Î·È Ó· ηٷÔÏÂÌÔ‡Ó ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÚÔηٷϋ„ÂȘ, (‰) Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙË
Û¯¤ÛË ÙˆÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ ·ÍÈÒÓ Ì ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi, ÁÈ· Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Û˘ÓÂȉËÙ¿ Ó· ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó
ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi, Î·È (Â) Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜
·ÙfïÓ, ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ Î·È ˘ËÚÂÛÈÒÓ Û ۯ¤ÛË Ì ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ‹ ÙËÓ Î·Ù·ÔϤÌËÛË ÙÔ˘
Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡.
∏ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ‰¤¯ıËΠÎÚÈÙÈΤ˜ ÙfiÛÔ ·fi ÙÔ˘˜ Ô·‰Ô‡˜ Ù˘
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ fiÛÔ Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ÚÈ˙ÔÛ¿ÛÙ˜. μ·ÛÈ΋ ηÙËÁÔÚ›· ÙˆÓ
ÚÒÙˆÓ Â›Ó·È fiÙÈ ÔÈ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙ¤˜ ÔÏÈÙÈÎÔÔÈÔ‡Ó ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È ÙËÓ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÂ
«·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋ ÚÔ·Á¿Ó‰·» (ƒarekh, 1997, 62), ÂÓÒ ÙˆÓ ‰Â‡ÙÂÚˆÓ fiÙÈ ÙÂÏÈο Ë
·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ‰ÂÓ Í¤Ê˘Á ·fi ÙËÓ ÂÈÊ·ÓÂȷ΋ Î·È ÁÂÓÈÎÂ˘Ì¤ÓË ıÂÒÚËÛË
Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÂ Ë ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË (Troyna, 1993). H ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÚÈ˙ÔÛ¿ÛÙ˜ ÂÈÎÚÈÙ¤˜ ¤ÌÂÈÓ ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÊÔÚ¤˜ ÛÂ Û˘Óı‹Ì·Ù·
˘¤Ú Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÈÛfiÙËÙ·˜ Î·È ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘, Ì·ÎÚÈ¿ ·fi ÙË ÌÂٷΛÓËÛË ÙˆÓ ÔÚ›ˆÓ Ô˘
ÂÌÔ‰›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ÌË Î˘Ú›·Ú¯ˆÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ Ù·˘ÙÔًوÓ
Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÎÈÓËÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ οı ·ÙfiÌÔ˘.
¶ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· ÍÂʇÁÔ˘Ó ·fi Ù· ÛÙÂÁ·Ó¿ ÙˆÓ ÔÚÈÛÌÒÓ Î·È ÙˆÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ ÙˆÓ ‰‡Ô
·Ú·¿Óˆ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂˆÓ ÔÏÏÔ› ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Â›Ó·È ·Ó·Áη›Ô «Ó·
ÎÈÓËıÔ˘Ì ¤Ú· ÙfiÛÔ ·fi ÙËÓ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ fiÛÔ Î·È ÙËÓ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË» (
Rattansi, 1993, 41) ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô˘ ı· Ï¿‚Ô˘Ó ˘fi„Ë ÙÔ˘˜ ÙËÓ ·ÓÙÈÊ·ÙÈÎfiÙËÙ·
Î·È ÙËÓ ·ÌÊÈı˘Ì›· ÛÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡, ı· ˘ÂÚ‚Ô‡Ó ÙȘ ÂÈÊ·ÓÂȷΤ˜
ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ, ı· ·Û¯ÔÏËıÔ‡Ó ÙfiÛÔ Ì ÙËÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ fiÛÔ Î·È Î¿ı ÌÔÚÊ‹˜
MEPO™ ¢EYTEPO: A¶O THN ¶O§Y¶O§ITI™MIKH KOINøNIA
™TH ¢IA¶O§ITI™MIKH KAI ANTIPAT™I™TIKH EK¶AI¢EY™H
53
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ı· ÂÛÙÈ¿ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ÁÓˆÚÈÌ›·, ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
·ÓÙ·ÏÏ·Á‹ (Cole, 1997Ø Cohen, 1993Ø Gillborn, 1995Ø Short and Carrington, 1992)4. OÈ
·fi„ÂȘ ·˘Ù¤˜ ¤ÊÂÚ·Ó ÛÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÚÔÛ΋ÓÈÔ ÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÈ· ‰È¿ÛÙ·ÛË ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË
Ù˘ ÂÙÂÚfiÙËÙ·˜ ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ¯ÒÚÔ, Ô˘ ¤ÁÈÓ ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË.
¶ÚÒÙË ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ¤ÁÈÓ ÙÔ 1977, fiÙ·Ó Ë ∂ÈÙÚÔ‹ ÙÔ˘
™˘Ì‚Ô˘Ï›Ô˘ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘ ÁÈ· ÙËÓ ¶ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ™˘ÓÂÚÁ·Û›· ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ ÌÈ· ÔÌ¿‰· ÂÚÁ·Û›·˜
Ì ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙËÓ ÂÈÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Û ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Û·Ó ÙËÓ
ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ. ΔÂÏÈÎfi ÚÔ˚fiÓ Ù˘ ·Ú·¿Óˆ ∂ÈÙÚÔ‹˜ ˘‹ÚÍÂ
Ë ÂÈÛËÁËÙÈ΋ ¤ÎıÂÛË Ì ٛÙÏÔ: «¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ¶ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Î·È ∂ÈÌfiÚʈÛË
∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ», fiÔ˘ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÙ·È fiÙÈ «Ë ¯Ú‹ÛË Ù˘ Ϥ͢ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ·Ó·Áη›ˆ˜
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ -·Ó ‰Ôı› Ë ÔÏÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÛÙÔ ÚfiıÂÌ· ‘‰È¿’- ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË, ·ÓÙ·ÏÏ·Á‹,
Û¿ÛÈÌÔ ÙˆÓ ÛÙÂÁ·ÓÒÓ, ·ÌÔÈ‚·ÈfiÙËÙ· Î·È ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë. ∞Ó ‰Ôı› Ë ÔÏÈ΋ ÛËÌ·Û›· Î·È ÛÙË
ÏÂÍË ‘ÔÏÈÙÈÛÌfi˜’, Ë ¤ÓÓÔÈ· ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ Â›Û˘ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙˆÓ ·ÍÈÒÓ,
ÙˆÓ ÙÚfiˆÓ ˙ˆ‹˜ Î·È ÙˆÓ Û˘Ì‚ÔÏÈÎÒÓ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ì ÙȘ Ôԛ˜ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ -¿ÙÔÌ·
Î·È ÎÔÈӈӛ˜- ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ Î·È Ì ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ. ™ËÌ·›ÓÂÈ,
·ÎfiÌË, ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ÛÔ˘‰·ÈfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘˜, Ù˘ ÔÈÎÈÏ›·˜ ÙÔ˘˜ Î·È ÙˆÓ ·ÏÏËÏÂȉڿÛˆÓ
Ô˘ Û˘Ì‚·›ÓÔ˘Ó ÙfiÛÔ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ̤ÏË ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ fiÛÔ Î·È ·Ó¿ÌÂÛ·
ÛÙÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Î·È ÛÙÔ ¯ÚfiÓÔ» (Rolandi-Ricci, 1996, Û. 59)
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔÓ Essinger (ÛÙÔ: °ÂˆÚÁÔÁÈ¿ÓÓ˘, 1997), Ù¤ÛÛÂÚȘ Â›Ó·È ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜
Ù˘ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘: (·) ÂÓÛ˘Ó·›ÛıËÛË, (‚) ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë, (Á) Û‚·ÛÌfi˜ Ù˘
ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÙÂÚfiÙËÙ·˜, Î·È (‰) ÂÍ¿ÏÂÈ„Ë ÙÔ˘ ÂıÓÈÎÈÛÙÈÎÔ‡ ÙÚfiÔ˘ ÛΤ„˘, ÙˆÓ ÂıÓÈÎÒÓ
ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ Î·È ÚÔηٷϋ„ˆÓ. ∞ÓÙ›ÛÙÔȯ·, Ô ¢·Ì·Ó¿Î˘ (1997) ÚÔÙ¿ÛÛÂÈ ˆ˜ ÙÚ›·
‚·ÛÈο ·ÍÈÒÌ·Ù· Ù˘ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ ÂΛӷ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÈÛÔÙÈÌ›·
ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ, ÛÙËÓ ÈÛÔÙÈÌ›· ÌÔÚʈÙÈÎÔ‡ ÎÂÊ·Ï·›Ô˘ ·ÙfiÌˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜
ÚÔ¤Ï¢Û˘ Î·È ÛÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ›ÛˆÓ ¢ηÈÚÈÒÓ Û fiÏÔ˘˜. ¶·Ú¿ ÙȘ fiÔȘ ‰È·ÊÔÚ¤˜ Ô˘
Û˘¯Ó¿ Ê·ÓÂÚÒÓÔÓÙ·È ÛÙȘ ·fi„ÂȘ Î·È ÙȘ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÙˆÓ Ô·‰ÒÓ Ù˘ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜
ÂÎ·›‰Â˘Û˘, Ë ‰È¿ÛÙ·ÛË ·˘Ù‹, ·ÌÊÈÛ‚ËÙÒÓÙ·˜ ÙfiÛÔ ÙËÓ ÂÈÊ·ÓÂȷ΋ ÔÙÈ΋ Ù˘
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ fiÛÔ Î·È Ù· ÛÙÂÓ¿ fiÚÈ· Ù˘ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘, ıˆڋıËΠˆ˜
ÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÈ· ÚfiÙ·ÛË ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË fi¯È ÌfiÓÔ ÙˆÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ, ·ÏÏ¿ Î·È Î¿ıÂ
ÌÔÚÊ‹˜ ÂÙÂÚfiÙËÙ·˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ. °È· Ó· ˘ÏÔÔÈËı› Ë ·Ú·¿Óˆ ÚfiÙ·ÛË Î·È
ÁÈ· Ó· ÌË Ì›ÓÂÈ Ë ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÌfiÓÔ ÛÙÔ Â›Â‰Ô ÙˆÓ ÁÂÓÈÎÒÓ ÏfiÁˆÓ,
¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ÍÂÂÚ¿ÛÂÈ ÙȘ ÛÔ‚·Ú¤˜ ·‰˘Ó·Ì›Â˜ Î·È Ó· ·ÔʇÁÂÈ ÙȘ ÌÔÓÔ̤ÚÂȘ Ù˘
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ Î·È Ù˘ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘. ∞˘Ùfi Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙË ‰È·Û·Ê‹ÓÈÛË
ÙÔ˘ ·ÓÙÈÎÂÈ̤ÓÔ˘ Î·È ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Ù˘, ÙfiÛÔ ÛÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ıˆÚËÙÈ΋˜ ·Ó¿Ï˘Û˘
4
ÀÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ›‰È· ¿Ô„Ë, ÔÏÏÔ› ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ ÂÈÛ¿ÁÔ˘Ó Ó¤Ô˘˜ fiÚÔ˘˜ Ô˘ Û˘Ó‰˘¿˙Ô˘Ó Ù· ıÂÙÈο
ÛÙÔȯ›· ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÚÔÛÂÁÁ›ÛˆÓ. ŒÙÛÈ Ô Bullivant (1997) ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏÔÁ› ˘¤Ú ÌÈ·˜
«ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈ΋˜ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·˜», fiÔ˘ Ë ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ·ÎÔÏÔ˘ı› ¤Ó·Ó ÈÔ
ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈÎfi ‰ÚfiÌÔ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙȘ ‰Ô̤˜ ÂÍÔ˘Û›·˜, Ô Δriantis (1997) ÚÔÙ›ÓÂÈ ÌÈ· «ÚÔÛıÂÙÈ΋
ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·», fiÔ˘ Ë ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ÁÓˆÚ›˙ÂÈ, Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Î·È ÛÙ·‰È·Î¿ ·Ô‰¤¯ÂÙ·È ˆ˜ ÈÛfiÙÈÌÔ˘˜
ÙÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ ÙˆÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ, ÂÓÒ Ë Sleeter (1995) ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ
ÙËÓ «ÎÚÈÙÈ΋ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·», Ë ÔÔ›· ÂÛÙÈ¿˙ÂÈ Û ÌÈ· ÂÎ·›‰Â˘ÛË Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
Î·È ÎÔÈÓˆÓÈο ÌÂÙ·Û¯ËÌ·ÙÈÛÙÈ΋, fiÔ˘ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÂÎ·È‰Â‡ÔÓÙ·È ÙfiÛÔ ÛÙÔ Ó· ·Ô‰¤¯ÔÓÙ·È ÙËÓ
ÂÙÂÚfiÙËÙ· fiÛÔ Î·È ÛÙÔ Ó· ·ÓÙȉÚÔ‡Ó ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙȘ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ.
54
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
fiÛÔ Î·È ÛÙÔ Â›Â‰Ô Ù˘ ·È‰·ÁˆÁÈ΋˜ Ú¿Í˘ (ª¿ÚÎÔ˘, 1997). TËÓ ›‰È· ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÙÔ
‰›Ô Ù˘ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ηٷÁÚ¿ÊÔ˘Ó Î·È ÔÈ Dragonas et al. (1996, Û. 18)
˘ÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙËÓ ¤Ú¢ӷ «ÁÈ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ Û˘Ó¤¯ÂÈ·˜ Î·È Ù˘ ·Û˘Ó¤¯ÂÈ·˜
Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ ÔÏÈÙÈÎÒÓ, ÁÈ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË
ÂÍÂÚ‡ÓËÛË ÙˆÓ ·ÌÊ›ÛËÌˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÎÚ˘ÌÌ¤ÓˆÓ ÚÂ˘Ì¿ÙˆÓ, ÁÈ· Ï·Ù‡ÙÂÚË
‰ÈÂΉ›ÎËÛË Ù˘ ·Ô‰Ô¯‹˜ Î·È Â˘Ú‡ÙÂÚË ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜».
™˘ÓÔ„›˙ÔÓÙ·˜ Ù· ·Ú·¿Óˆ, Á›ÓÂÙ·È Ê·ÓÂÚfi fiÙÈ Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ô˘ ‰ÂÓ
·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙËÓ Î˘Ú›·Ú¯Ë ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÔÌ¿‰· ‰È¤ÁÚ·„ ÌÈ· Ì·ÎÚÔ¯ÚfiÓÈ· Î·È fi¯È ¿ÓÙ·
ÁÚ·ÌÌÈ΋ ‰È·‰ÚÔÌ‹, ·fi ÙËÓ ·ÊÔÌÔȈÙÈ΋ ̤¯ÚÈ ÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ‰È·Ó‡ÔÓÙ·˜
ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ÛÙ·‰›ˆÓ ·fi Ù· ÔÔ›· ÙÔ Î·ı¤Ó· ηıÔÚÈ˙fiÙ·Ó ·fi ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÊÈÏÔÛÔÊ›·, ›¯Â
ÙÔ˘˜ ‰ÈÎÔ‡˜ ÙÔ˘ Ô·‰Ô‡˜ Î·È ÂÈÎÚÈÙ¤˜ Î·È ¿ÊËÛ ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÛÊÚ·Á›‰· ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋
ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú¿ÍË.
¶ÔÏÏ¿ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÂÊ·ÚÌfiÛÙËÎ·Ó Î·È Û˘Ó¯›˙Ô˘Ó Ó· ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·È ÛÙ· Û¯ÔÏ›· ÌÂ
‚·ÛÈÎfi ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi
‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ·fi ÙËÓ Î˘Ú›·Ú¯Ë ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜. ∂›Ó·È ÚÔÊ·Ó¤˜ fiÙÈ Ë
·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ·˘ÙÒÓ ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È fi¯È ÌfiÓÔ ·fi ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ
Î·È ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘˜ ·ÏÏ¿, Î·È Î˘Ú›ˆ˜, ·fi ÙÔ Â˘Ú‡ÙÂÚÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi
Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ì¤Û· ÛÙÔ ÔÔ›Ô ‰ÈÂÍ¿ÁÔÓÙ·È, ‰Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ fiÏ· Ù· ̤ÏË Ù˘
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜ ˘Ê›ÛÙ·ÓÙ·È ÙȘ ¿ÌÂÛ˜ Î·È ¤ÌÌÂÛ˜ ÂÈÚÚÔ¤˜ ÙÔ˘. ∞fi„ÂȘ Ô˘
˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È ÔÈ ÛÎÔÔ› ÌÈ·˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Ô˘ Û¤‚ÂÙ·È ÙË
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ· Û’ fiϘ Ù˘ ÙȘ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ Ú¤ÂÈ Ó· Ï·ÈÛÈÒÓÂÙ·È ·fi ·ÓÙ›ÛÙÔȯ˜
¢ڇÙÂÚ˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È ·fi ÔÏÏÔ‡˜
ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ ÙfiÛÔ ‰ÈÂıÓÒ˜ fiÛÔ Î·È ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· (Troyna, 1992Ø Rattansi, 1993Ø Gillborn, 1995Ø
μ·Î·ÏÈfi˜ 1997Ø ∫¿ÙÛÈη˜ Î·È ¶ÔÏ›ÙÔ˘, 1999Ø ∞˙›˙Ë-∫·Ï·Ù˙‹, ∑ÒÓÈÔ˘-™È‰¤ÚË Î·È μÏ¿¯Ô˘,
1996). ∂›Ó·È ‰Â‰Ô̤ÓÔ fiÙÈ ÔÈ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙ· ı¤Ì·Ù· ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘
Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó È‰È·›ÙÂÚ· ‰‡ÛÎÔÏË ˘fiıÂÛË Î·È Ë ÂͤÏÈÍ‹ ÙÔ˘˜ ··ÈÙ›
ÌÂÁ¿Ï· ·Ôı¤Ì·Ù· ¯ÚfiÓÔ˘. OÈ ¯ÚÔÓÈΤ˜ ·˘Ù¤˜ ·Ó¿ÁΘ ‰ÂÓ Û˘Ì‚·‰›˙Ô˘Ó Ì ÙȘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜
·Ó¿ÁΘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ÈηÓÔÔÈËıÔ‡Ó ¿ÌÂÛ·, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó·
ÛÙ·Ì·Ù‹ÛÂÈ Ë ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ ‰È·ÎÚ›ÛÂˆÓ Î·È ÙÔ˘ ·ÎÏÔ˘ Ù˘ ·ÓÈÛfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Â˘Î·ÈÚÈÒÓ.
°È· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi Ô ·ÁÒÓ·˜ ÁÈ· ÙȘ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ˜ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙ· ı¤Ì·Ù·
‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜ Ú¤ÂÈ Ó· Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ·fi ÌÈ· Û ‚¿ıÔ˜ ¢·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË
ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Ì¤Û· ÛÙÔ ˘¿Ú¯ÔÓ Î¿ı ÊÔÚ¿ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi Ï·›ÛÈÔ. ªÈ·
·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ¢·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÌÔÚ› Ó· ‚ÂÏÙÈÒÛÂÈ ÛËÌ·ÓÙÈο ÙȘ
Û˘Óı‹Î˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Î·È ÙËÓ Â›‰ÔÛË ÙˆÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ì·ıËÙÒÓ.
∂Í¿ÏÏÔ˘, fiˆ˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Ô Cummins (1999, Û. 192), «ÔÈ ÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰È·Ê¤ÚÔÓÙ˜ Ì·ıËÙ¤˜
ÂÓ‰˘Ó·ÌÒÓÔÓÙ·È ‹ ·Ô‰˘Ó·ÌÒÓÔÓÙ·È ˆ˜ ¿ÌÂÛË Û˘Ó¤ÂÈ· ÙˆÓ ·ÏÏËÏÂȉڿÛÂˆÓ Ô˘
·Ó·Ù‡ÛÛÔ˘Ó Ì ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ի.
∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·
Δ· ÛÙ¿‰È· Ù˘ ·ÊÔÌÔ›ˆÛ˘, Ù˘ ÂÓۈ̿وÛ˘ Î·È Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜, ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜
Î·È ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, fiˆ˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊËÎ·Ó ·Ú·¿Óˆ Ì ‚¿ÛË ÙËÓ
·ÁÁÏÔÛ·ÍÔÓÈ΋ -ˆ˜ Â› ÙÔ Ï›ÛÙÔÓ- ÂÌÂÈÚ›·, ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ‰ÂÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó.
¢Â‰Ô̤ÓÔ˘ fiÙÈ ÛÙfi¯Ô˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ‹Ù·Ó ¿ÓÙ· Ë ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË
MEPO™ ¢EYTEPO: A¶O THN ¶O§Y¶O§ITI™MIKH KOINøNIA
™TH ¢IA¶O§ITI™MIKH KAI ANTIPAT™I™TIKH EK¶AI¢EY™H
55
‰˘Ó·Ù‹ ÂıÓÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÔÌÔÈÔÁ¤ÓÂÈ·, Ë Â›ÛËÌË ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ‹Ù·Ó ¿ÓÙ·
ÌÔÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈ΋. OÈ ‚·ÛÈÎÔ› ÊÔÚ›˜ ÌÂÙ¿‰ÔÛ˘ ÙˆÓ ·ÓÙÈÏ‹„ÂˆÓ ·˘ÙÒÓ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ‹Ù·Ó
Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, Ë ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ÔÚıfi‰ÔÍË ıÚËÛΛ· Î·È Ë ÈÛÙÔÚ›· (ºÚ·ÁÎÔ˘‰¿ÎË Î·È
¢Ú·ÁÒÓ· (ÂÈÌ.), 1997Ø ∞‚‰ÂÏ¿, 1996).
™ÙÔ ÌÔÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ÂÏÏËÓÈÎfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÙˆÓ
·ÏÏfiÁψÛÛˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È Î·Ù·Ú¯¿˜ ÙË ‰ÂηÂÙ›· ’70-’80 ÌÂ ÙˆÓ Â·Ó··ÙÚÈÛÌfi
ÙˆÓ ÔÌÔÁÂÓÒÓ ·fi ÙȘ ‰˘ÙÈΤ˜ ΢ڛˆ˜ ¯ÒÚ˜. ¶ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË
ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ·˘ÙÒÓ Ë ÔÏÈÙ›· ȉڇÂÈ Ù¿ÍÂȘ ˘Ô‰Ô¯‹˜ (1980), ÊÚÔÓÙÈÛÙËÚȷο ÙÌ‹Ì·Ù·
(1983) Î·È Ù· ™¯ÔÏ›· ∞Ô‰‹ÌˆÓ (1984), Ô˘ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÌÂÙÔÓÔÌ¿ÛÙËÎ·Ó ™¯ÔÏ›·
¶·ÏÈÓÓÔÛÙÔ‡ÓÙˆÓ. ΔÔ ‚·ÛÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ô˘ ˘·ÁÔÚ‡ÂÈ ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ
·Ú·¿Óˆ ÌÔÚÊÒÓ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Â›Ó·È Ë ÁψÛÛÈ΋ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘
Ó· ÂÓۈ̷وıÔ‡Ó ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ·, ‰ËÏ·‰‹, fiˆ˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ Î·È Ô
¢·Ì·Ó¿Î˘ (1997), Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ·ÓÙÈÛÙ·ıÌÈÛÙÈ΋ – ·ÊÔÌÔȈÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋.
ŸÙ·Ó, ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ ’90, Ì ÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ·ÚÈıÌÔ‡ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ·fi ÙȘ ‚·ÏηÓÈΤ˜
¯ÒÚ˜, ÙȘ ¯ÒÚ˜ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ∂˘ÚÒ˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ∞Û›·˜ Î·È Ù˘ ∞ÊÚÈ΋˜, Ô ·ÚÈıÌfi˜
ÙˆÓ ·ÏÏfiÁψÛÛˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙ· Û¯ÔÏ›· ÔÏÏ·Ï·ÛÈ¿˙ÂÙ·È, Êı¿ÓÔÓÙ·˜ ̤¯ÚÈ Î·È ÙÔ 10%
ÙÔ˘ Ì·ıËÙÈÎÔ‡ ÏËı˘ÛÌÔ‡,5 ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Î·ÌÈ¿ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ·ÏÏ·Á‹ ÛÙËÓ ·ÊÔÌÔȈÙÈ΋
ÏÔÁÈ΋ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Û¯ÔÏ›Ԣ.
Ÿˆ˜, fï˜, Â›Ó·È ·Ó·ÌÂÓfiÌÂÓÔ, Ë ·Ú·¿Óˆ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ·ÏÏfiÁψÛÛˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ Î·È ÚÔηÏ› ·ÓÙȉڿÛÂȘ. ∞ÓÙȉÚÔ‡Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÙÔ
ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ÙÔ˘˜ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ÁÈ·Ù› ·Ú¿ ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȘ Ô˘ ηٷ‚¿ÏÏÔ˘Ó ‰ÂÓ
ηٷʤÚÓÔ˘Ó Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó ÂÈÙ˘¯Ò˜Ø ·ÓÙȉÚÔ‡Ó ÔÈ ¤ÏÏËÓ˜ ÁÔÓ›˜ Ô˘ ıˆÚÔ‡Ó fiÙÈ ÔÈ
Ù¿ÍÂȘ Ì ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÚÈıÌfi ·ÏÏfiÁψÛÛˆÓ ·È‰ÈÒÓ Â›Ó·È ˘Ô‚·ıÌÈṲ̂ÓÂ˜Ø ·ÓÙȉÚÔ‡Ó Î·È ÔÈ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Ô˘ ‰ÂÓ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó Ò˜ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ó ÙË Ó¤· Û¯ÔÏÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.
ŒÙÛÈ, Ë ·ÓÂ¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ‰Ú·ÛÙÈο ÙË Ó¤·
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙˆÓ ‰ËÌfiÛÈˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ Ì ÂÈÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
Î·È Ì Ӥ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Î·È ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Û ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÚfiÎÏËÛ˘
ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÚÔÛÙÚÈ‚ÒÓ Î·È Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂˆÓ Î·È ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙȘ ·ÓÙÈı¤ÛÂȘ Ù˘ -¢ڇÙÂÚ˘
Û‹ÌÂÚ·- ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ (ÃÚËÛÙ›‰Ô˘-§ÈÔÓ·Ú¿ÎË, 1997).
ΔÔ À. ¶·È‰Â›·˜ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Â›ÛËÌ· ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ ÛÙÔÓ fiÚÔ «‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
ÂÎ·›‰Â˘ÛË» ÙÔ 1996 Ì ÙË „‹ÊÈÛË ÙÔ˘ ÓfiÌÔ˘ 2413 «∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ·È‰Â›· ÛÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi, Ë
‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È ¿ÏϘ ‰È·Ù¿ÍÂȘ». ™ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ Ô ÓfiÌÔ˜
·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÂÏÏ‹ÓˆÓ ÔÌÔÁÂÓÒÓ ÛÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi, ÂÓÒ Ë ·Ó·ÊÔÚ¿ Ô˘
οÓÂÈ ÛÙȘ ¤ÓÓÔȘ «‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË» Î·È «‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈο Û¯ÔÏ›·» ›ӷÈ
ȉȷ›ÙÂÚ· ·Û·Ê‹˜. «¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈο» ÔÓÔÌ·Ù›˙ÔÓÙ·È ÔÚÈṲ̂ӷ Û¯ÔÏ›· Ì ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÚÈıÌfi
·ÏÏfiÁψÛÛˆÓ Ì·ıËÙÒÓ, ÛÙ· ÔÔ›· fï˜ ¤Ú·Ó ÙÔ˘ ÔÓfiÌ·ÙÔ˜ ηÌÈ¿ ¿ÏÏË Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ·ÏÏ·Á‹
‰ÂÓ Á›ÓÂÙ·È. ΔËÓ ›‰È· ÂÚ›Ô˘ ÂÚ›Ô‰Ô È‰Ú‡ÂÙ·È Ë ∂ȉÈ΋ °Ú·ÌÌ·Ù›· ¶·È‰Â›·˜ OÌÔÁÂÓÒÓ
Î·È ¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘, ÂÓÒ Ï›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÙÔ πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ¶·È‰Â›·˜ OÌÔÁÂÓÒÓ
Î·È ¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘, Ô˘ ¤¯ÂÈ ÛÎÔfi ÙË ÌÂϤÙË, ÙËÓ ¤Ú¢ӷ Î·È ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹
ÙˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ ·È‰Â›· ÔÌÔÁÂÓÒÓ Î·È ÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË.
5
™‡Ìʈӷ Ì Â›ÛËÌ· ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ À¶∂¶£.
56
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ÿÛˆ˜ Ë ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ô˘ Ë ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ·Ú¯›˙ÂÈ Î·È ·ÔÎÙ¿
ÔÓÙfiÙËÙ· Â›Ó·È Ì ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙÔ
À¶∂¶£ Î·È ˘ÏÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÙËÓ ÂÚ›Ô‰Ô 1997-2000 Ì ÙËÓ ÂÈÛÙËÌÔÓÈ΋ ¢ı‡ÓË
·ÓÂÈÛÙËÌÈ·ÎÒÓ Î·ıËÁËÙÒÓ Î·È Â˘Úˆ·˚΋ ¯ÚËÌ·ÙÔ‰fiÙËÛË. Δ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ·˘Ù¿
·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ «∂Î·›‰Â˘ÛË ¶·ÏÈÓÓÔÛÙÔ‡ÓÙˆÓ Î·È ∞ÏÏÔ‰·ÒÓ ª·ıËÙÒÓ», ÙËÓ «∂Î·›‰Â˘ÛË
ΔÛÈÁÁ·ÓÔ·›‰ˆÓ», ÙËÓ «∂Î·›‰Â˘ÛË ªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ·ÓÔ·›‰ˆÓ» Î·È ÙË «¶·È‰Â›· OÌÔÁÂÓÒÓ»,
Î·È ÔÈ ‰Ú¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ¤Ú¢ӷ, ÂÈÌfiÚʈÛË ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È ·Ú·ÁˆÁ‹
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡. ŸÏ· Ù· ·Ú·¿Óˆ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛ·Ó ÙËÓ ÚÒÙË (19972000) Î·È ÙË ‰Â‡ÙÂÚË Ê¿ÛË (2002 –2004) Ù˘ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜ ÙÔ˘˜ ‰È¢ڇÓÔÓÙ·˜ ÙȘ ‰Ú¿ÛÂȘ ÙÔ˘˜
ÛÙÔ ‰›Ô Ù˘ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÁÈ· ÙȘ ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ÛÙȘ Ôԛ˜ ÙÔ
ηı¤Ó· ·¢ı‡ÓÂÙ·È.
OÈ ‰Ú¿ÛÂȘ Ô˘ Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, Ë
ÁÂÓÈÎfiÙÂÚË ÂÌÂÈÚ›· Ô˘ ÛÙ·‰È·Î¿ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ·ÏÏ¿ Î·È Ô ÌÂÁ¿ÏÔ˜ Ì·ıËÙÈÎfi˜ ÏËı˘ÛÌfi˜
ÙˆÓ ·ÏÏfiÁψÛÛˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙ· Û¯ÔÏ›· ˘Ô¯ÚÂÒÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Â›ÛËÌÔ˘˜ ÊÔÚ›˜ Ó·
·Ó·˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Ô˘ÛÈ·ÛÙÈÎfiÙÂÚ· ·fi fi,ÙÈ ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ Ì¤ÙÚ· ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ
ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ. Δ· ̤ÙÚ· ·˘Ù¿ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙÔÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfi ÙÚfiÔ
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙˆÓ Ù¿ÍÂˆÓ ˘Ô‰Ô¯‹˜ Î·È ÙˆÓ ÊÚÔÓÙÈÛÙËÚÈ·ÎÒÓ ÙÌËÌ¿ÙˆÓ, ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘
ÌËÙÚÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈο ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ì·ıËÙÒÓ, ÙËÓ
·ÍÈÔÔ›ËÛË ·ÏÏfiÁψÛÛˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÂÍÂȉÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡
˘ÏÈÎÔ‡ Î·È ÙËÓ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Î·Ù¿ÏÏËÏˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÂÈÌfiÚʈÛ˘ ÙˆÓ ÂÎ·È‰ÂÙÈÎÒÓ.
◊‰Ë Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ¤Ó·˜ ÌÂÁ¿ÏÔ˜ ·ÚÈıÌfi˜ ÛÂÌÈÓ·Ú›ˆÓ ÂÈÌfiÚʈÛ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
ÛÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ‰ÈÂÍ¿ÍÂÙ·È ·fi ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÊÔÚ›˜ (À¶∂¶£, ·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈ·,
ÊÔÚ›˜ ÙÔÈ΋˜ ·˘ÙÔ‰ÈÔ›ÎËÛ˘ Î.Ï.), ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ‰ËÏÒÓÔ˘Ó, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Û Â›Â‰Ô ·Ú¯ÒÓ
Î·È ·ÍÈÒÓ, ÙËÓ ÂÈı˘Ì›· ÁÈ· ÌÈ· ÛÔ‚·Ú‹ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂıÓÔÙÈΤ˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜. ∏ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋
ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ·Ú¯ÒÓ ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ Ú¿ÍË, ̤۷ ·fi Ù·
·Ó·Ï˘ÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÙȘ ÌÂıfi‰Ô˘˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜, Ù· Û¯ÔÏÈο ‚È‚Ï›·, ÙËÓ ÂÈÌfiÚʈÛË
ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î.Ï. ı· ·ԉ›ÍÂÈ fiÛÔ, ÙÂÏÈο, ÌÔÚ› Ë ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË Ó·
ÂÈʤÚÂÈ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈΤ˜ ·ÏÏ·Á¤˜ ÛÙÔ Ì¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ÌÔÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ÂÏÏËÓÈÎfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi
Û‡ÛÙËÌ·.
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
∂ÏÏËÓÈ΋
A‚‰ÂÏ¿, ∂. (1997). «ÃÚfiÓÔ˜, ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÂıÓÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ· ÛÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi Û¯ÔÏ›Ի ÛÙÔ
ºÚ·ÁÎÔ˘‰¿ÎË, ∞. Î·È ¢Ú·ÁÒÓ·, £. (∂ÈÌ.), «ΔÈ Â›Ó’ Ë ·ÙÚ›‰· Ì·˜;», ∞ı‹Ó·:
∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·.
∞˙›˙Ë-∫·Ï·Ù˙‹, ∞. - ™È‰¤ÚË, ∞. - μÏ¿¯Ô˘ ∞. (1996). ¶ÚÔηٷϋ„ÂȘ Î·È ™ÙÂÚÂfiÙ˘·.
¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Î·È ∞ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË, ∞ı‹Ó·: À¶∂¶£ – °°§∂.
AÛÎÔ‡ÓË, ¡. - ∞Ó‰ÚÔ‡ÛÔ˘, ∞. (2001). «OÈ ‘¿ÏÏÔÈ’ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô: ·fi ÙËÓ ·ÊÔÌÔ›ˆÛË
ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ ÛÙË ‘‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋’ ·Ó·˙‹ÙËÛË», ÛÙÔ ∂ıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ¢È·ÊÔÚ¤˜ ηÈ
∂Î·›‰Â˘ÛË, μ’ ÙfiÌÔ˜, ¶¿ÙÚ·: ∂ÏÏËÓÈÎfi ∞ÓÔÈÎÙfi ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ.
MEPO™ ¢EYTEPO: A¶O THN ¶O§Y¶O§ITI™MIKH KOINøNIA
™TH ¢IA¶O§ITI™MIKH KAI ANTIPAT™I™TIKH EK¶AI¢EY™H
57
μ·Î·ÏÈfi˜, £. (1997). ΔÔ ¶Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ÛÙË ¢˘ÙÈ΋ £Ú¿ÎË,
∞ı‹Ó·: Gutenberg.
°ÂˆÚÁÔÁÈ¿ÓÓ˘, ¶. (1997). £¤Ì·Ù· ¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘, ∞ı‹Ó·: Gutenberg.
°Îfi‚·Ú˘, Ã. (2001). ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙË ¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË, ∞ı‹Ó·: ∞ÙÚ·fi˜.
¢·Ì·Ó¿Î˘, ª. (1997). ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ¶·ÏÈÓÓÔÛÙÔ‡ÓÙˆÓ Î·È ∞ÏÏÔ‰·ÒÓ ª·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ
∂ÏÏ¿‰·. ¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ¶ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ∞ı‹Ó·: Gutenberg.
ZÒÓÈÔ˘-™È‰¤ÚË, ∞. (2004). «H ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ¤ÓÙ·ÍË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·: ÌÈ· ÔÚ›· ›ÎÔÛÈ ÂÙÒÓ»,
ÛÙÔ ∑ÒÓÈÔ˘-™È‰¤ÚË, ∞. - ™·Ó‰¿ÁÔ˘, ∏. (ÂÈÌ.), ∂Î·›‰Â˘ÛË Î·È Δ‡ÊψÛË. ™‡Á¯ÚÔÓ˜
Δ¿ÛÂȘ Î·È ¶ÚÔÔÙÈΤ˜, ∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
∫¿ÙÛÈη˜, Ã. - ¶ÔÏ›ÙÔ˘, ∂. (1999). ∂ÎÙfi˜ «Ù¿Í˘» ÙÔ «‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi»; TÛÈÁÁ¿ÓÔÈ, ªÂÈÔÓÔÙÈÎÔ›,
¶·ÏÈÓÓÔÛÙÔ‡ÓÙ˜ Î·È ∞ÏÏÔ‰·Ô› ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË, ∞ı‹Ó·: Gutenberg.
ΔÛȿηÏÔ˜, °. (2000). O‰ËÁfi˜ ∞ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘, ∞ı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
ºÚ·ÁÎÔ˘‰¿ÎË, ∞. - ¢Ú·ÁÒÓ· £. (ÂÈÌ.) (1997). «ΔÈ Â›Ó’ Ë ·ÙÚ›‰· Ì·˜;» ∂ıÓÔÎÂÓÙÚÈÛÌfi˜
ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË, ∞ı‹Ó·: ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·.
ÃÚËÛÙ›‰Ô˘-§ÈÔÓ·Ú¿ÎË, ™. (2001). «∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ·È‰ÈÒÓ Ì ÂıÓÔÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜
ȉȷÈÙÂÚfiÙËÙ˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·», ÛÙÔ ¢Ú·ÁÒÓ·, £., - ºÚ·ÁÎÔ˘‰¿ÎË, ∞. - ™ÎÔ‡ÚÙÔ˘, ∂.,
∂Î·›‰Â˘ÛË: ¶ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ¢È·ÊÔÚ¤˜ Î·È ∫ÔÈÓˆÓÈΤ˜ ∞ÓÈÛfiÙËÙ˜, ÙfiÌÔ˜ ∞’, ¶¿ÙÚ·:
∂ÏÏËÓÈÎfi ∞ÓÔÈÎÙfi ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ.
ªÂÙ·ÊÚ¿ÛÂȘ ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο
Banks, J. (1997). «∏ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Î·È ÔÈ ÎÚÈÙÈΤ˜ Ù˘: μÚÂÙ·Ó›· Î·È ∏¶∞»,
ÛÙÔ Modgil, S. et al., ™È‰¤ÚË, ∞. - ÷ڷ̋˜ ¶. (ÂÈÌ.), ¶ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË:
¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ›-¶ÚÔÔÙÈΤ˜, Aı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
Bullivant, B. (1997). «¶ÚÔ˜ ÌÈ· ÚÈ˙ÔÛ·ÛÙÈ΋ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·: ∞Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ Ù¿ÛˆÓ
ÛÙÔ ·Ó·Ï˘ÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· Î·È ÛÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ۯ‰ȷÛÌfi», ÛÙÔ Modgil, S. et al.,
™È‰¤ÚË, ∞. - ÷ڷ̋˜ ¶. (ÂÈÌ.), ¶ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË: ¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ›¶ÚÔÔÙÈΤ˜, Aı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
Cole, M. (1997). «¢È‰¿ÛÎÔÓÙ·˜ Î·È Ì·ı·›ÓÔÓÙ·˜ ÁÈ· ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi: ªÈ· ÎÚÈÙÈ΋ Ù˘
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙË μÚÂÙ·Ó›·», ÛÙÔ Modgil, S. et al., ™È‰¤ÚË, ∞. - ÷ڷ̋˜
¶. (ÂÈÌ.), ¶ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË: ¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ›-¶ÚÔÔÙÈΤ˜, Aı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο
°Ú¿ÌÌ·Ù·.
Cummins, J. (1999). T·˘ÙfiÙËÙ˜ ˘fi ¢È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË. ∂Î·›‰Â˘ÛË Ì ÛÎÔfi ÙËÓ
ÂÓ‰˘Ó¿ÌˆÛË Û ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓ›· Ù˘ ÂÙÂÚfiÙËÙ·˜, ∞ı‹Ó·: Gutenberg.
Modgil, S., Verma, G., Mallick, K., and Modgil, C. (1997). «¶ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË:
∏ ·Ù¤ÏÂȈÙË Û˘˙‹ÙËÛË» ÛÙÔ Modgil, S. et al., ™È‰¤ÚË, ∞. Î·È Ã·Ú·Ì‹˜ ¶. (∂ÈÌ.),
¶ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË: ¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ›-¶ÚÔÔÙÈΤ˜, Aı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο
°Ú¿ÌÌ·Ù·.
58
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
Parekh, B. (1997) «∏ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘», ÛÙÔ Modgil, S. et al.,
™È‰¤ÚË, ∞. - ÷ڷ̋˜ ¶. (ÂÈÌ.), ¶ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË: ¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ›¶ÚÔÔÙÈΤ˜, Aı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
Triantis, H. (1997) «¶ÚÔ˜ ÙÔÓ ÏÔ˘Ú·ÏÈÛÌfi ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË», ÛÙÔ Modgil, S. et al., ™È‰¤ÚË,
∞. - ÷ڷ̋˜ ¶. (ÂÈÌ.), ¶ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË: ¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ›-¶ÚÔÔÙÈΤ˜,
Aı‹Ó·: ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·.
•ÂÓfiÁψÛÛË
Bullivant, B. (1981). The Pluralist Dilemma in Education, Sydney: Allen and Unwin.
Banks, J. (1995). «Multicultural Education: Historical Development, Dimensions and
Practice», in Banks, J. and Banks, C. (eds), Handbook of Research on Multicultural
Education, New York: Mackmillan Publishing.
Cohen, P. (1993). "It’s racism what dunnit?: Hidden narratives in theories of racism", in
Donald, J. and Rattansi, A. (eds), Race, Culture and Difference, London: Sage.
Department of Education and Sciences (DES). (1981). Education for All. The Swann Report,
London: HMSO.
Department of Education and Sciences. (DES). (1981), West Indian Children in Our Schools.
The Rampton Report, London: HMSO.
Donald, J. and Rattansi, A. (1993). "Introduction", in Donald, J. and Rattansi, A. (eds), Race,
Culture and Difference, London: Sage.
Dragonas, Th. - Androussou, A. - Petroyiannis, K. - Inglessi, Ch. (1999). Evaluation d’une
formation sur le terrain dans le demaine de l’ education interculturelle", Carrefours de
l’Education, 8, 56-83.
Gaine, S. (1995). Still no problem here, London: Trentham Books.
Gillborn, D. (1995). Racism and antiracism in real schools, London: Open University Press.
Rollandi-Ricci, M. (1996). "Training Teachers for Intercultural Education. The Work of the
Council of Europe", in Dragonas, T. - Frangoudaki, A. - Inglessi C. (eds), Beyond One’s
Own Backyard: Intercultural Teacher Education in Europe, Aı‹Ó·: ¡‹ÛÔ˜.
Rattansi, A. (1993). "Changing the subject? Racism, culture and education" in Donald, J. Rattansi, A. (eds), Race, Culture and Difference, London: Sage.
Short, G. - Carrington, B. (1992). "Towards an antiracist initiative in the all-white primary
school: a case study", in Gill, D. - Mayor, B. - Blair, M. (eds), Racism and Education.
Structures and Strategies, London: Sage.
Sleeter, S. (1995). "An Analysis of the Critiques of Multicultural Education", in Banks, J. Banks, C. (eds), Handbook of Research on Multicultural Education, New York: Mackmillan
Publishing.
MEPO™ ¢EYTEPO: A¶O THN ¶O§Y¶O§ITI™MIKH KOINøNIA
™TH ¢IA¶O§ITI™MIKH KAI ANTIPAT™I™TIKH EK¶AI¢EY™H
59
Troyna, B. (1992). "Can you see the join? An historical analysis of multicultural and antiracist
education policies", in Gill, D. - Mayor, B. - Blair, M. (eds), Racism and Education.
Structures and Strategies, London: Sage.
Troyna, B. (1993). Racism and Education, London: Open University Press.
°ÂÓÈ΋ ™˘Ó‰È¿ÛÎÂ„Ë Ù˘ UNESCO
∏ ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜
1.1 ∞ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Â›Ó·È Ô Û‚·ÛÌfi˜, Ë ·Ô‰Ô¯‹ Î·È Ë ÂÎÙ›ÌËÛË ÙÔ˘ ÏÔ‡ÙÔ˘ Î·È Ù˘
ÔÈÎÈÏ›·˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Ì·˜ Î·È ÙˆÓ ÙÚfiˆÓ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜
ÂÎÊÚ·˙fiÌ·ÛÙÂ Î·È ÂÎÊÚ¿˙Ô˘Ì ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ fiÓÙÔ˜. ∂Óı·ÚÚ‡ÓÂÙ·È
·fi ÙË ÁÓÒÛË, ÙÔ ·ÓÔȯÙfi Ó‡̷, ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÛΤ„˘,
Û˘Ó›‰ËÛ˘ Î·È ÂÔÈı‹ÛˆÓ. ∞ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Â›Ó·È Ë ·ÚÌÔÓ›· ̤۷ ÛÙË ‰È·ÊÔÚ¿.
¢ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔ ˘Ô¯Ú¤ˆÛË ËıÈÎÔ‡ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÏÈÙÈ΋ Î·È ÓÔÌÈ΋
··›ÙËÛË. ∏ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Â›Ó·È ·ÚÂÙ‹ Ô˘ ηıÈÛÙ¿ ‰˘Ó·Ù‹ ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË Î·È Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ
ÛÙËÓ ·ÓÙÈηٿÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ·fi ¤Ó·Ó ÂÈÚËÓÈÎfi ÔÏÈÙÈÛÌfi.
1.2 ∏ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ· ‰ÂÓ Â›Ó·È Ô‡Ù ·Ú·¯ÒÚËÛË Ô‡ÙÂ Û˘Áηٿ‚·ÛË Ô‡Ù ÂÓ‰ÔÙÈÎfiÙËÙ·.
∏ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Â›Ó·È ¿Óˆ ·’ fiÏ· ÂÓÂÚÁËÙÈ΋ ÛÙ¿ÛË Ô˘ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ
·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙˆÓ ÁÂÓÈÎÒÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÙˆÓ ıÂÌÂÏȈ‰ÒÓ
ÂÏ¢ıÂÚÈÒÓ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘. ™Â η̛· ÂÚ›ÙˆÛË ‰ÂÓ ÂÈÙÚ¤ÂÙ·È Ë Â›ÎÏËÛË Ù˘
·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÁÈ· Ó· ‰ÈηÈÔÏÔÁËıÔ‡Ó ÚÔÛ‚ÔϤ˜ ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ıÂÌÂÏȈ‰ÒÓ ·ÍÈÒÓ.
∏ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Ú¤ÂÈ Ó· ·ÛÎÂ›Ù·È ·fi ¿ÙÔÌ·, ÔÌ¿‰Â˜ Î·È ÎÚ¿ÙË.
1.3 ∏ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Â›Ó·È Ô ·ÎÚÔÁˆÓÈ·›Ô˜ Ï›ıÔ˜ ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, Ù˘
ÔÏ˘ÊˆÓ›·˜ (ÌÂٷ͇ ¿ÏÏˆÓ Î·È Ù˘ ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋˜ ÔÏ˘ÊˆÓ›·˜), Ù˘ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·˜
Î·È ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˘˜ ‰Èη›Ô˘. ™˘ÓÂ¿ÁÂÙ·È ÙËÓ ·fiÚÚÈ„Ë ÙÔ˘ ‰ÔÁÌ·ÙÈÛÌÔ‡ Î·È ÙÔ˘
·ÔÏ˘Ù·Ú¯ÈÛÌÔ‡ Î·È ÂȂ‚·ÈÒÓÂÈ ÙÔ˘˜ ηÓfiÓ˜ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙȘ ‰ÈÂıÓ›˜
Ú¿ÍÂȘ ÁÈ· Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘.
1.4 ™‡Ìʈӷ Ì ÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ Û‚·ÛÌÔ‡ ÙˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, Ë ¿ÛÎËÛË
Ù˘ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÓÔ¯‹ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ·‰ÈΛ·˜ Ô‡Ù ·Ú·›ÙËÛË ·fi
ÚÔÛˆÈΤ˜ ÂÔÈı‹ÛÂȘ. ∏ ¿ÛÎËÛË Ù˘ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ô Î·ı¤Ó·˜ / Ë
ηıÂÌ›· ‰ÈηÈÔ‡Ù·È Ó· ÂÈϤÍÂÈ ÂχıÂÚ· ÙȘ ÂÔÈı‹ÛÂȘ ÙÔ˘ / Ù˘ Î·È ‰¤¯ÂÙ·È fiÙÈ
Ô ¿ÏÏÔ˜ / Ë ¿ÏÏË ¤¯ÂÈ ÙËÓ ›‰È· ÂÏ¢ıÂÚ›·. ™ËÌ·›ÓÂÈ ·Ô‰Ô¯‹ ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ fiÙÈ Ù·
·ÓıÚÒÈÓ· fiÓÙ·, Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÔÓÙ·È ÂΠʇÛˆ˜ ·fi ÔÈÎÈÏ›· ÛÙËÓ Â͈ÙÂÚÈ΋
ÙÔ˘˜ ÂÌÊ¿ÓÈÛË, ÙËÓ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË, ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ¤ÎÊÚ·Û˘, ÙȘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜ Î·È ÙȘ
·Í›Â˜ ÙÔ˘˜, ¤¯Ô˘Ó ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ˙‹ÛÔ˘Ó ÂÈÚËÓÈο Î·È Ó· Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ ›ӷÈ.
™ËÌ·›ÓÂÈ Â›Û˘ fiÙÈ Î·Ó¤Ó·˜ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘ ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ.
(...)
∞fiÛ·ÛÌ· Ù˘ ¢È·Î‹Ú˘Í˘ ∞Ú¯ÒÓ
Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ AÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ· Ô˘ ÂÓ¤ÎÚÈÓÂ
Î·È ˘¤ÁÚ·„Â Ë °ÂÓÈ΋ ™˘Ó‰È¿Û΄Ë
Ù˘ UNESCO ÛÙȘ 16 ¡ÔÂÌ‚Ú›Ô˘ 1995.
MEPO™ TPITO
P·ÙÛÈÛÌfi˜ Î·È M¤Û· M·˙È΋˜
EÈÎÔÈÓˆÓ›·˜: O ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ
ƒ·ÙÛÈÛÌfi˜, ÍÂÓÔÊÔ‚›· Î·È ªª∂
£EO¢øPO™ ¶A¶A¢O¶OY§O™*
∏ ÚfiıÂÛË ÙÔ˘ ·ÚfiÓÙÔ˜ ¿ÚıÚÔ˘ Â›Ó·È Ó· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙÔÓ ÁÂÓÈÎfiÙÂÚÔ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi
Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ∫∂ª∂Δ∂ ηٿ ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡
ηٷı¤ÙÔÓÙ·˜ ÔÚÈṲ̂ӷ ÂӉȷʤÚÔÓÙ·, ηٿ ÙËÓ ¿Ô„‹ ÌÔ˘, ÛÙÔȯ›·, fiˆ˜ ·˘Ù¿ ÚԤ΢„·Ó
·fi ¤Ú¢ӷ Ô˘ ‰ÈÂÍ‹¯ıË ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÂÎfiÓËÛ˘ Ù˘ ‰È‰·ÎÙÔÚÈ΋˜ ‰È·ÙÚÈ‚‹˜ ÙÔ˘
ÁÚ¿ÊÔÓÙÔ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ªª∂ ÛÙË ‰È·‰Èηۛ· ÔÏÈÙÈÎÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÂÊ‹‚ˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ / Ì·ıËÙÚÈÒÓ. £¤ÏÂÈ, Â›Û˘, Ó· ·Ú·ı¤ÛÂÈ ÔÚÈṲ̂ӷ Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· Î·È ÛΤ„ÂȘ
Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Ô˘ ·ÛÎÔ‡Ó Ù· ªª∂ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ˙ËÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ ηÈ
Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜.
∂›Ó·È ÎÔÈÓÒ˜ ·Ô‰ÂÎÙfi Û‹ÌÂÚ· fiÙÈ ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ¤Í·ÚÛË ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ Ì·˜, ÂÓÒ ÔÏÏÔ› ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙÔÓ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ªª∂ Û¯ÂÙÈο
Ì ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË Î·È ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜.
∞Ó·ÊÔÚÈο Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜, ·˘Ù‹ "ÂÌÊ·Ó›˙ÂÙ·È ˆ˜ ÓÔÔÙÚÔ›· Î·È ÛÙ¿ÛË
ÂÚÈÊÚÔÓ‹Ûˆ˜ ‹ ‰˘Û·ÓÂÍ›·˜ ÁÈ· ÙȘ ͤÓ˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜, ÓÔÔÙÚÔ›· Î·È ÛÙ¿ÛË Ô˘ ‰‡ÛÎÔÏ·
ÔÚÈÔıÂÙ›ٷÈ, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· Ù·˘ÙÈÛı› Ì ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi, Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÂÈıÂÙÈ΋
Î·È ÂÛÎÂÌ̤ÓË Â¯ıÚfiÙËÙ· ÚÔ˜ ÙȘ ›‰È˜ ͤÓ˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜" 1
∞˘Ù‹ Ë ÂÛÎÂÌ̤ÓË Â¯ıÚfiÙËÙ· Ô˘ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi ÔÊ›ÏÂÙ·È, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË
Ì·˜, ηٿ Ôχ ÛÙÔ ÁÂÁoÓfi˜ fiÙÈ ÙÔ È‰ÂÔÏÔÁÈÎfi ˘fi‚·ıÚÔ ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÙ‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ÛÙË ‚¿ÛË
Ù˘ ‚ÈÔÏÔÁÈ΋˜ ˘ÂÚÔ¯‹˜, ÛÙÔÈ¯Â›Ô Ô˘ ÙÔÓ Î¿ÓÂÈ ÈÔ ÛÎÏËÚfi Î·È ¿ÙÂÁÎÙÔ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙË
ÛÙ¿ÛË Î·È ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ "¿ÏÏÔ", Ô˘ ÙÔÓ ıˆÚ› ‚ÈÔÏÔÁÈο ηÙÒÙÂÚÔ
Î·È Ô ÔÔ›Ô˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú·ÌÂÚÈÛÙ›, Ó· ÂÚÈıˆÚÈÔÔÈËı› ‹ ·ÎfiÌË Ó· ÂÍ·Ê·ÓÈÛÙ›.
™ÙËÓ ÂÔ¯‹ Ì·˜, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ÛÂ Â˘Úˆ·˚Îfi Â›‰Ô, Ô Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ ¤Ó·
‰È·ÊÔÚÔÔÈË̤ÓÔ ÚfiÛˆÔ Û ۯ¤ÛË Ì ÂΛÓÔÓ Ù˘ ÓˆÙÂÚÈ΋˜ ÂÚÈfi‰Ô˘, Ô˘ Û˘Óԉ¢fiÙ·Ó
·fi Ù· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ·ÔÈÎÈÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ΢ڛˆ˜ ÓÔÔÙÚÔ›·˜. O "¿ÏÏÔ˜", Ô˘ ÚÔÂÚ¯fiÙ·Ó Î˘Ú›ˆ˜
·fi ÙȘ ÚÒËÓ ‹ Î·È Ó˘Ó ·ÔÈ˘, ÂÓۈ̷وÓfiÙ·Ó Û ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓ›· Ô˘ ÙÔÓ ˘ÔÙÈÌÔ‡ÛÂ,
‚‚·›ˆ˜, ·ÏÏ¿ ÙÔÓ "‰Â¯fiÙ·Ó" ÁÈ· Ó· ÙÔÓ ÂÎÌÂÙ·ÏÏ¢Ù›. ∏ Ê˘ÏÂÙÈ΋ "˘ÂÚÔ¯‹" ·¤Ó·ÓÙÈ
ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ ‹Ù·Ó ‰Â‰Ô̤ÓË. O Û‡Á¯ÚÔÓÔ˜ Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÈ ·˘Ùfi
Ô˘ ·ÔηϤ۷Ì ÍÂÓÔÊÔ‚›·, Ì ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· fiÙÈ Î·Ù·Ï‹ÁÂÈ Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜
*
O £. ¶··‰fiÔ˘ÏÔ˜ Â›Ó·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ¢È‰¿ÎÙˆÚ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÂÈÛÙËÌÒÓ Î·È ÂÚÁ¿˙ÂÙ·È ÛÙË
¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· EÎ·›‰Â˘ÛË.
1
™Ù·Ì·ÙÂÏ¿ÙÔ˜, ª.: O Ê·ÛÈÛÌfi˜ Î·È Ô Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ∂˘ÚÒË, ∂ΉfiÛÂȘ ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹˜,
∞ı‹Ó· 1987, Û. 51.
64
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
Ô˘ ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡Ô˘Ó Ù· ‰‡Ô Ê·ÈÓfiÌÂÓ·. Δ· ‚›·È· Ú·ÙÛÈÛÙÈο ÁÂÁÔÓfiÙ·, .¯., ÛÙË °ÂÚÌ·Ó›·
‰ÂÓ ÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·Ó ÌfiÓÔÓ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ "ÓÂÔÂÈÛÂÚ¯Ô̤ӈÓ" ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ·fi ‰È¿ÊÔÚ˜ ¯ÒÚ˜,
·ÎfiÌË Î·È ·fi ·˘Ù¤˜ ÙÔ˘ ÏÂÁfiÌÂÓÔ˘ ˘·ÚÎÙÔ‡ ÛÔÛÈ·ÏÈÛÌÔ‡, ·ÏÏ¿ Î·È ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Ô˘
˙Ô‡Û·Ó ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ· ÛÙË °ÂÚÌ·Ó›· Î·È ‹Ù·Ó ÂÓۈ̷و̤ÓÔÈ ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›· Ù˘ (.¯.
ΔÔ‡ÚÎÔÈ, ª·ÚÔÎÈÓÔ›, ·ÎfiÌË Î·È ŒÏÏËÓ˜). 2
∏ ÂÍ·Ûı¤ÓÈÛË ÙÔ˘ ·Ú·‰ÔÛÈ·ÎÔ‡ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Û ηÌÈ¿ ÂÚ›ÙˆÛË ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ Ù¿ÛË
ÁÈ· ÂÍ·Ê¿ÓÈÛ‹ ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ ÌÂÙÂͤÏÈÍ‹ ÙÔ˘ Û ¤Ó· ›‰Ô˜ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Ô˘ ÂÈηÏÂ›Ù·È ÌÈ·
ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ·ÏÏ¿ Î·È Ê˘ÏÂÙÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ· Ô˘ ·ÂÈÏÂ›Ù·È ·fi ÙËÓ ÂÌÊ¿ÓÈÛË ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ
ÂÈÛ‚ÔÏ‹ ¿ÏÏˆÓ Ù·˘ÙÔًوÓ. ∏ ·ÂÈÏ‹ ÙÔ˘ "ͤÓÔ˘" ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ηÙËÁÔڛ˜ fiˆ˜ ·˘Ù¤˜
Ù˘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜, Ù˘ ıÚËÛΛ·˜, Ù˘ ÂıÓÈ΋˜ ηٷÁˆÁ‹˜ Î·È ‚¤‚·È· Î·È Ù˘ Ê˘Ï‹˜. ™ÙËÓ
ÂΉ‹ÏˆÛË, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ÙˆÓ Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ
·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο Ë ·ÔÚ‡ıÌÈÛË ÙÔ˘ Â˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘ ÂÓۈ̿وÛ˘ Î·È Ë ·ÔÛ‡ÓıÂÛË
ÙˆÓ ÂıÓÈÎÒÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ, ˆ˜ ÂÎÊÚ¿ÛÂȘ Ù˘ ÎÚ›Û˘ Ù˘ ÓˆÙÂÚÈÎfiÙËÙ·˜. 3
∏ fi͢ÓÛË, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ·ÓÈÛÔÙ‹ÙˆÓ Û ·ÁÎfiÛÌÈÔ Â›‰Ô, Ì ÙȘ ¯ÒÚ˜
ÙÔ˘ ÔÓÔÌ·˙fiÌÂÓÔ˘ ÙÚ›ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Ó· ÂÚÈıˆÚÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·È fiÏÔ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, ‰ÈÔÁÎÒÓÂÈ
ÙÔ Ú‡̷ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢Û˘ Î·È ÂÓÙ›ÓÂÈ ÙȘ ȤÛÂȘ ÚÔ˜ ÙȘ ¯ÒÚ˜ ÙÔ˘ ÔÓÔÌ·˙fiÌÂÓÔ˘
·Ó·Ù˘Á̤ÓÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ (ÙˆÓ Â˘Úˆ·˚ÎÒÓ ¯ˆÚÒÓ Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤ӈÓ). ∏ ÌÂÁ¤ı˘ÓÛË,
·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÌÂÚÈ¿, ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ·ÓÈÛÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi ÙˆÓ ¯ˆÚÒÓ ·˘ÙÒÓ, Ë
·ÓÂÚÁ›·, Ë ·ÔÚ‡ıÌÈÛË ÙÔ˘ ÌÔÓÙ¤ÏÔ˘ ÂÓۈ̿وÛ˘ ηıÒ˜ Î·È Ë ·‰˘Ó·Ì›· ¿ÚıÚˆÛ˘ ÌÈ·˜
ÔÏÔÎÏËڈ̤Ó˘ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ¢ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ (ÙÔ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ·ÊÔÚ¿ ηٿ ·ÚÈÔ ÏfiÁÔ ÙË ¯ÒÚ·
Ì·˜) 4 ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÙÔ ÚfiÛÊÔÚÔ ¤‰·ÊÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ Î·È ÙÔ˘
Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡. ∏ ÍÂÓÔÊÔ‚›·, fiˆ˜ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹, ‰ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÌfiÓÔ
ÛÙÔ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ‰›Ô (‰ËÏ·‰‹ ˆ˜ ·ÂÈÏ‹ ·fi ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙË ÚÔ˜ ÙÔÓ ÓÙfiÈÔ
ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔ, ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙËÓ ÂӉ¯fiÌÂÓË ·ÒÏÂÈ· Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô),
ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ·Ú¿ÏÏËÏ· ˆ˜ ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· Î·È ·ÂÈÏ‹ ÁÈ· ÙËÓ ·ÏÏÔ›ˆÛË ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ˙ˆ‹˜, ÙˆÓ
ÂıÓÈÎÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ, Ù˘ ıÚËÛΛ·˜ Î.Ï.5 ™ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, Ë ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÍÂÓÔÊÔ‚›·
ÛÙÚ¤ÊÂÙ·È ÚÔ˜ fiϘ ÙȘ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ, "Â›Ó·È ÌÈ· ÍÂÓÔÊÔ‚›· Ô˘ ‰ÂÓ ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÙ·È ÛÙÔ˘˜
¿ÏÏÔ˘˜, ·ÏÏ¿ ÛÙÔ "∞§§O", ÂÓÂÚÁÔÔÈÂ›Ù·È ·fi ÙËÓ ÈÛ¯˘Ú‹ "·ÂÈÏ‹ Î·È ÂÈ‚Ô˘Ï‹ ÙÔ˘
·ÓÙ·¯Ô‡ ·ÚfiÓÙÔ˜, ·ÏÏ¿ ·ÔÚ¿ÙÔ˘ ‘¿ÏÏÔ˘’ Û ¤Ó· ÎfiÛÌÔ ÙÔÓ ÔÔ›Ô Î·Ó›˜ È· ‰ÂÓ ÂϤÁ¯ÂÈ
Î·È Î·Ó›˜ ‰ÂÓ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÈ". 6
2
™˘ÏÏÔÁÈÎfi ( sous la direction de Michel Wieviorka): Racisme et Xénophobie en Europe, La Decouverte,
Paris 1994, Û. 23.
3
Ÿ.., Û. 24.
4
Δ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙËÓ ¤ÏÏÂÈ„Ë ÔÏÔÎÏËڈ̤Ó˘ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ¢ÙÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ‹Ù·Ó
¤Ó· ·fi Ù· ˙ËÙ‹Ì·Ù· Ô˘ ‰È·Ú·ÁÌ·Ù‡ÙËÎÂ Ë ËÌÂÚ›‰· Ô˘ ‰ÈÔÚÁ¿ÓˆÛ ÙÔ ∂ÏÏËÓÈÎfi ∫¤ÓÙÚÔ
∂˘Úˆ·˚ÎÒÓ ªÂÏÂÙÒÓ Ì ı¤Ì· "¶ÚfiÛÊ˘Á˜ Î·È ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏËÓÈ΋ ·ÁÔÚ¿ ÂÚÁ·Û›·˜". °È·
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·, ‚Ï. ÂÊËÌ. ∂Ï¢ıÂÚÔÙ˘›·, 15/7/98.
5
μÏ. ÁÂÁÔÓfiÙ·, ÚÂÔÚÙ¿˙ Î·È ·ÚıÚÔÁÚ·Ê›· Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ·Ó ¤Ó·˜ ·ÏÏÔ‰·fi˜ ‰ÈηÈÔ‡Ù·È Ó· "ÛËÎÒÛÂÈ"
ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÛËÌ·›·. ∂ÊËÌ. ∂Ï¢ıÂÚÔÙ˘›·, 31/10/2000. ∂›Û˘, ªÂÏ·ÓÙ‹ ¢. Î·È §È¤ÚÔ˘ °.: «O
Ì·ıËÙ‹˜ Î·È ÛËÌ·›·: æfiÁÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ "ÂıÓÈ΋ Û˘ÓÔ¯‹"», ÂÊËÌ ∂Ô¯‹, 12/11/2000.
6
ΔÛÔ˘Î·Ï¿˜ ∫.: «ªÚÔÛÙ¿ ÛÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi ÙÔ˘ Û‹ÌÂÚ·», ÛÙÔ: ∫›ÓËÛË ÔÏÈÙÒÓ Î·Ù¿ ÙÔ˘ ƒ·ÙÛÈÛÌÔ‡:
ŒÍË Î›ÌÂÓ· ÁÈ· ÙÔ ƒ·ÙÛÈÛÌfi, ¶·Ú·Û΋ÓÈÔ, ∞ı‹Ó· 1998, Û. 32.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
65
∞˘Ù‹ ÙËÓ ÂÈ‚Ô˘Ï‹ ÙÔÓ›˙Ô˘Ó, fiˆ˜ ı· ˘ÔÛÙËÚ›ÍÔ˘Ì ÛÙËÓ Û˘Ó¤¯ÂÈ·, Ù· ‰È¿ÊÔÚ· ªª∂
Î·È Î˘Ú›ˆ˜ Ë ÙËÏÂfiÚ·ÛË, Û˘Ì‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÙÔ˘ Îϛ̷ÙÔ˜
ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ Î·È Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. ∂›Ó·È, ıˆÚÔ‡ÌÂ, ÁÂÓÈο ·Ô‰ÂÎÙ‹
Ë ¿Ô„Ë Ô˘ ÔÚ›˙ÂÈ ˆ˜ ÎÂÓÙÚÈÎfi ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ªª∂, ηıÒ˜ " o ‘ÏfiÁÔ˜ ÙˆÓ ªª∂’ Â›Ó·È ÌÈ·
ÌÔÚÊ‹ ‰ËÌfiÛÈÔ˘ ÏfiÁÔ˘ Ô˘ ·ÛΛ ÙË Ì¤ÁÈÛÙË ‰˘Ó·Ù‹ ÂÈÚÚÔ‹ ÛÙ· ¿ÙÔÌ·, ÛÂ Û˘Óı‹Î˜
·Ô˘Û›·˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈÎÒÓ ËÁÒÓ ÏfiÁÔ˘ Î·È ·‰˘Ó·Ì›·˜ ÙˆÓ ÔÌ¿‰ˆÓ Ô˘ ‰È·ÊÔÚÔÔÈÔ‡ÓÙ·È
·fi ·˘ÙfiÓ".7 O ÏfiÁÔ˜ ÙˆÓ ªª∂ (Î·È È‰È·ÈÙ¤Úˆ˜ Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘) ·ÔÎÙ¿ ÂÚ›ÔÙË ı¤ÛË,
ÂÊfiÛÔÓ ·ÔÙÂÏ› ÙË ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚË ËÁ‹ ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ (ÙˆÓ Ó¤ˆÓ
Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚·ÓÔ̤ӈÓ). ∞˘Ùfi˜ Ô ÏfiÁÔ˜ Û˘Ó·ÚıÚÒÓÂÙ·È Ì ¤Ó· ÙÚfiÔ ÔÌÔÈÔÁÂÓ‹, Ô˘ ÁÈ·
ÂÌÔÚÈÎÔ‡˜ ΢ڛˆ˜ ÏfiÁÔ˘˜ (ÛÙË Û˘ÓÙÚÈÙÈ΋ ÏÂÈÔÓfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜ Ù· ªª∂ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡ÓÙ·È ·fi
ȉȈÙÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ·) ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ ÙËÓ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹ ÂÎÂ›ÓˆÓ ÙˆÓ ·fi„ˆÓ, ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ,
ÛÙ¿ÛˆÓ, ÚÔηٷϋ„ÂˆÓ Î.Ï., Ô˘ ıˆÚ› fiÙÈ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó ·Ô‰ÂÎÙ¤˜ ·fi ÙÔ ÎÔÈÓfi.
ªÂ ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, Ù· ªª∂ Ê·›ÓÂÙ·È Ó· ÛΤÊÙÔÓÙ·È Î·È Ó· Û¯ÔÏÈ¿˙Ô˘Ó ÚÈÓ ·fi ÙÔ ÎÔÈÓfi ÁÈ·
ÙÔ ÎÔÈÓfi Î·È ÚÔ˜ ÈηÓÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡.
π‰È·›ÙÂÚË ÌÓ›· Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÈ, ηٿ ÙËÓ ¿Ô„‹ Ì·˜, ÛÙÔ Ò˜ ÂÚÈÁÚ¿ÊÔÓÙ·È, ·Ó··Ú›ÛÙ·ÓÙ·È, ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÔÈ "ÔÈΛÔÈ" Û ۯ¤ÛË Ì ÙÔ˘˜ ıˆÚÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ "ͤÓÔ˘˜".
O G. Gerbner, ·Ó·ÊÂÚfiÌÂÓÔ˜ Û ÛÙÔȯ›· ÙÔ˘ ÚÔÛˆÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ·Ú¯Â›Ô˘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ
ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô "·Ó··Ú›ÛÙ·Ù·È ·fi ÙËÓ ·ÌÂÚÈηÓÈ΋ ÙËÏÂfiÚ·ÛË Ô Ì¤ÛÔ˜ ∞ÌÂÚÈηÓfi˜
ÔÏ›Ù˘, Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ Î¿ÔÈÔ ÂıÓÔÙÈÎfi ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÙÈÎfi (·˘Ù‹ Ë Î·ÙËÁÔÚ›· ÌÔÚԇ̠ӷ
ԇ̠ˆ˜ ·ÔÙÂÏ› ÙÔ ÁÂÓÈÎfi ÏËı˘ÛÌfi), Î·È ÛÙÔ˘˜ ÂıÓÔÙÈÎÔ‡˜ ÚfiÏÔ˘˜ (οı ›‰Ô˘˜
ÂıÓfiÙËÙ· Ù˘ ÔÔ›·˜ Ë ÂıÓÈÎfiÙËÙ· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È)", ÌÂٷ͇ ·˘ÙÒÓ Î·È Ù˘ ÂıÓÔÙÈ΋˜ ηÙËÁÔÚ›·˜
ŒÏÏËÓ˜, ÛËÌÂÈÒÓÂÈ: "∞fi ÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ Ô˘ ·ÔÙ˘Á¯¿ÓÔ˘Ó ÛÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜,
ÙÔ˘˜ ÙÂÏ›ˆ˜ ·ÔÙ˘¯Ë̤ÓÔ˘˜, ¤Ó· ÔÛÔÛÙfi 13% ·ÓÙÈÛÙÔȯ› Û ∞ÌÂÚÈηÓÔ‡˜, ¤Ó· ‰ÈÏ¿ÛÈÔ
ÔÛÔÛÙfi (ÂÚ›Ô˘ 26 %) ·ÊÔÚ¿ ÂıÓÔÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ Î·È ¤Ó· ÙÚÈÏ¿ÛÈÔ ÔÛÔÛÙfi ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È
ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜".8 ∏ ηٿÛÙ·ÛË Ù˘ ·ÔÙ˘¯›·˜ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙËÓ ÔÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·
Ù˘ οı ÔÌ¿‰·˜. ŒÙÛÈ Û˘Ó¿ÁÂÙ·È ˆ˜ Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi Â·ÎfiÏÔ˘ıÔ Ô "ηÎfi˜" Ó· ¤¯ÂÈ
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ Èı·ÓfiÙËÙ˜ ·ÔÙ˘¯›·˜, ¿Ú· Î·È Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ı‡Ì· ÌÈ·˜ ÂӉ¯fiÌÂÓ˘ ‚›·˜.
AÍ›˙ÂÈ Ó· ÛËÌÂȈı› Â‰Ò Ô ÙÚfiÔ˜ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Ë Î·Ù·ÓÔÌ‹ ÙˆÓ ‰È¿ÊÔÚˆÓ
ÚfiÏˆÓ ÛÙ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ΢ڛˆ˜ ÙÔ˘ Ú·‰ÈÔÊÒÓÔ˘ Î·È Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘, ηıÒ˜ Â›Û˘ ηÈ
ÛÙ· ÚÂÔÚÙ¿˙ ‹ Ù· Û¯fiÏÈ· ÙˆÓ ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ Î·È ÙˆÓ ÂÚÈÔ‰ÈÎÒÓ.
∂¯ÂÈ ·Ú·ÙËÚËı›, ·fi ·˘Ù‹ ÙËÓ ¿Ô„Ë, fiÙÈ ÔÈ ıÂÙÈÎÔ› ÚfiÏÔÈ "·Ó·Ù›ıÂÓÙ·È" Û ¿ÙÔÌ·
Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È "ÔÈΛÔÈ", ÂÓÒ, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, ÔÈ
·ÚÓËÙÈÎÔ› ·fi ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ıˆÚÔ‡ÓÙ·È "ͤÓÔÈ".9 OÈ ÙÂÏÂ˘Ù·›ÔÈ, Â¿Ó ‰ÂÓ ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ÌÂ
7
¶·‡ÏÔ˘ ª.: «OÈ "Ï·ıÚ¤ÌÔÚÔÈ ÙÔ˘ Êfi‚Ô˘": ƒ·ÙÛÈÛÙÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜ Î·È ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙÔÓ Ù‡Ô ÌÈ·˜
˘Ô„‹ÊÈ·˜ ÌËÙÚfiÔÏ˘». ™ÙÔ: ∂Ù·ÈÚ›· ¶ÔÏÈÙÈÎÔ‡ ¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ "¡›ÎÔ˜ ¶Ô˘Ï·ÓÙ˙¿˜":
ªÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· (ÂÈÌ. ª·Ú‚¿Î˘, ∞. – ¶·ÚÛ·ÓfiÁÏÔ˘, ¢. – ¶·‡ÏÔ˘, ª.), ∂ÏÏËÓÈο
°Ú¿ÌÌ·Ù·, ∞ı‹Ó· 2001, Û. 132.
8
Gerbner, G.: «∏ ηٷÛ΢‹ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ù· ªª∂», ÛÙÔ: ΔÌ‹Ì· ∂ÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ηÈ
ªª∂ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ: ¢ÈÂıÓ¤˜ ™˘Ó¤‰ÚÈÔ (fi..), Û. 429.
9 °ÎfiÙÔ‚Ô˜, ∞.: ƒ·ÙÛÈÛÌfi˜. ∫ÔÈÓˆÓÈΤ˜, „˘¯ÔÏÔÁÈΤ˜ Î·È ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ fi„ÂȘ ÌÈ·˜ ȉÂÔÏÔÁ›·˜ Î·È ÌÈ·˜
Ú·ÎÙÈ΋˜, 2Ë ¤Î‰ÔÛË, À¶∂¶£-°°§∂, ∞ı‹Ó· 1998, Û. 116.
66
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
·ÚÓËÙÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο, ÛÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ÂÚ›ÙˆÛË ı· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÌÈ· "Û˘Ì·ıËÙÈ΋
ÁÚ·ÊÈÎfiÙËÙ·". (÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Â›Ó·È Ô ÙÚfiÔ˜ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È
ÌÈ· ÚˆÛ›‰· ˘ËÚ¤ÙÚÈ·, ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ΈÌÈ΋ ÛÂÈÚ¿ "¢‡Ô •¤ÓÔÈ", Ô˘ ÚÔ‚Ï‹ıËΠ̿ÏÈÛÙ·
Û Â·Ó¿ÏË„Ë ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÙËÏÂfiÚ·ÛË, ÏfiÁˆ Ù˘ ˘„ËÏ‹˜ ÙËÏÂı¤·Û˘ Ô˘ ›¯Â).
¶Ú¤ÂÈ Ó· ˘ÔÁÚ·ÌÌ›ÛÔ˘ÌÂ, Â›Û˘, Â‰Ò ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È Ù·
‰È¿ÊÔÚ· ÚfiÙ˘· (ÔÌÔÚÊÈ¿˜, ÂÈÙ˘¯›·˜, ηٷ͛ˆÛ˘) "Û Â›Â‰Ô ÂȉËÛÂÔÁÚ·Ê›·˜,
ηÏÏÈÙ¯ÓÈ΋˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ (ı¤·ÙÚÔ, ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ˜, ÏÔÁÔÙ¯ӛ·) ‹ ÂÓËÌÂÚˆÙÈÎÒÓ ÂÎÔÌÒÓ
Î·È ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ (.¯. ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú, ÛÂÈÚ¤˜ ÂÈηÈÚfiÙËÙ·˜ Î.Ï.)" ∞˘Ù¿ "ÙÔÔıÂÙÔ‡ÓÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜
ÛÙËÓ ÔÌ¿‰· Ì ÙÔ ˘„ËÏfiÙÂÚÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi status, ÂÓÒ, ·ÓÙ›ıÂÙ·, Ù· ·ÚÓËÙÈο ÚfiÙ˘· Ù˘
·ÔÙ˘¯›·˜, Ù˘ ηı˘ÛÙ¤ÚËÛ˘, Ù˘ ·ÓËıÈÎfiÙËÙ·˜ Î.Ï. ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘
˘ԉ¤ÛÙÂÚ˘ ÔÌ¿‰·˜".10
∞˘Ù‹ ÙËÓ ÔÌ¿‰· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ÔÈ "ͤÓÔÈ" (.¯. ÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜), fiÛÔÈ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÂ
‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ Ê˘Ï‹ ‹ ÂıÓÔÙÈ΋ ÔÌ¿‰·, ÔÈ "‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ›" (.¯. ÔÌÔÊ˘ÏfiÊÈÏÔÈ), fiÛÔÈ
ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ·ÛıÂÓ¤ÛÙÂÚ· ÎÔÈÓˆÓÈο ÛÙÚÒÌ·Ù· (.¯. ÂÚÁ¿Ù˜), ÔÈ "ÂÚÈıˆÚÈ·ÎÔ›" (.¯.
Ó·ÚÎÔÌ·Ó›˜) Î.Ï.
ƒ·ÙÛÈÛÌfi˜, ÍÂÓÔÊÔ‚›· Î·È ªª∂: ™ÙÔȯ›· Î·È Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· ÂÌÂÈÚÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜
ŒÓ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ Ù˘ ‰È·ÙÚÈ‚‹˜ ÌÔ˘ ‹Ù·Ó Ó· ‰ÈÂÚ¢ӋÛÂÈ Ì¤Ûˆ ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏÔÁ›Ô˘
ÙȘ ÂȉڿÛÂȘ Ô˘ Â›Ó·È Èı·Ófi Ó· ·ÛÎÔ‡Ó Ù· ªª∂ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· Ë ÙËÏÂfiÚ·ÛË Û ˙ËÙ‹Ì·Ù·
ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ Î·È Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡. ŒÙÛÈ Û˘ÓÙ¿¯ıËΠÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏfiÁÈÔ Ì ÙȘ ηٿÏÏËϘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ,
Ô˘ ‰È·ÓÂÌ‹ıËΠ۠500 Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ. ∏ ‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏË„›· ¤ÁÈÓ Û ‰‡Ô ÛÙ¿‰È·.
¶ÚÒÙ· ÂÂϤÁËÛ·Ó ÔÈ ÂÚÈÔ¯¤˜ Î·È Î·ÙfiÈÓ, ̤۷ Û’ ·˘Ù¤˜ ÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜, Ù· Û¯ÔÏ›·, fiÔ˘
Î·È ÌÔÈÚ¿ÛÙËÎÂ Î·È Û˘ÌÏËÚÒıËΠÙÔ ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏfiÁÈÔ, ·ÊÔ‡ ¤ÁÈÓ·Ó ÛÙÔ˘˜ ÂÚˆÙÒÌÂÓÔ˘˜
ÔÈ ··Ú·›ÙËÙ˜ ‰È¢ÎÚÈÓ›ÛÂȘ.
OÈ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ÂÂϤÁËÛ·Ó ‹Ù·Ó Ë μԇϷ, Ë ¢Ú·ÂÙÛÒÓ· Î·È ÙÔ ƒ¤ı˘ÌÓÔ. OÈ ÏfiÁÔÈ
ÂÈÏÔÁ‹˜ ÙˆÓ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ÂÚÈÔ¯ÒÓ ÁÈ· ÌÂÓ ÙËÓ μԇϷ Î·È ÙËÓ ¢Ú·ÂÙÛÒÓ· ›¯·Ó Ó·
οÓÔ˘Ó Ì ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Û‡ÓıÂÛË ÙÔ˘ ˘fi ¤Ú¢ӷ ÏËı˘ÛÌÔ‡ (Ë μԇϷ Â›Ó·È ÂÚÈÔ¯‹
˘„ËÏÔ‡ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡ Î·È Û ÔÏϤ˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, Ë ‰Â ¢Ú·ÂÙÛÒÓ·
ÂÚÈÔ¯‹ ΢ڛˆ˜ ÂÚÁ·˙ÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ÌÈÎÚÔÂ·ÁÁÂÏÌ·ÙÈÒÓ), ÂÓÒ Ì ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘ fiÏ˘ ÙÔ˘
ƒÂı‡ÌÓÔ˘ ÂÏ›˙·Ì ӷ ¤¯Ô˘Ì fi¯È ÌfiÓÔ ÙËÓ ¿Ô„Ë Ù˘ ·ÛÙÈ΋˜ Â·Ú¯›·˜ ·ÏÏ¿ Î·È Î¿ÔÈ·
ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏfiÁÈ· ·fi Ó¤Ô˘˜ Ô˘ ˙Ô‡Û·Ó ÛÙ· ¯ˆÚÈ¿ ¤Íˆ ·fi ƒ¤ı˘ÌÓÔ, fiˆ˜ Î·È ¤ÁÈÓÂ. ™ÙÔ
‰Â‡ÙÂÚÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ¤ÁÈÓÂ Ë ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ ÛÙȘ ·Ú·¿Óˆ ÂÚÈÔ¯¤˜. ¶ÂÚÈÏ‹ÊıËÎ·Ó ÙÔ
1Ô Î·È ÙÔ 2Ô §‡ÎÂÈÔ ¢Ú·ÂÙÛÒÓ·˜, ÙÔ 1Ô Î·È ÙÔ 2Ô §‡ÎÂÈÔ μԇϷ˜ ηÈ, Ù¤ÏÔ˜, ÙÔ 1o §‡ÎÂÈÔ
ƒÂı‡ÌÓÔ˘.
OÈ ÁÓÒ̘ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ì·ıËÙÚÈÒÓ Û ۯÂÙÈÎfi ÂÚÒÙËÌ· Ô˘ ‰È·Ù˘ÒÓÂÙ·È ÛÙÔ
ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏfiÁÈÔ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÂfiÌÂÓÔ˘˜ ›Ó·Î˜. ŒÙÛÈ, ÛÙËÓ ÂÚÒÙËÛË "£ÂˆÚ›ÙÂ
fiÙÈ Ô ÙÚfiÔ˜ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÔÈ Í¤ÓÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ (∞Ï‚·ÓÔ›, ∞ÊÚÈηÓÔ› Î.Ï.)
10
°ÎfiÙÔ‚Ô˜, ∞., fi.., Û. 116.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
67
·fi ÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÂÙ·È ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·; " ‰fiıËÎ·Ó ÔÈ ÂÍ‹˜ ··ÓÙ‹ÛÂȘ
(›Ó·Î·˜ 1):
¶›Ó·Î·˜ 1 (ÙÈ̤˜ %)
¶Ôχ
∞ÚÎÂÙ¿
O‡Ù ϛÁÔ Ô‡Ù Ôχ
§›ÁÔ
∫·ıfiÏÔ˘
¢.∞.
7,43
24,50
30,52
25,30
12,05
0,20
ªÈ· ÚÔÛÂÎÙÈÎfiÙÂÚË ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘ ·Ú·¿Óˆ ›Ó·Î·, Û˘Óԉ¢fiÌÂÓË ·fi ÌÈ·
ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÔÌ·‰ÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ıÂÙÈÎÒÓ Î·È ÙˆÓ ·ÚÓËÙÈÎÒÓ ·fi„ˆÓ, Ô‰ËÁ›, ηٿ ÙË
ÁÓÒÌË Ì·˜, ÛÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Ô˘ ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÙ·È Î·ÙˆÙ¤Úˆ. ΔÔ 31,93% ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ·ÔÊ·›ÓÂÙ·È
Ì ¤ÌÊ·ÛË fiÙÈ ˘¿Ú¯ÂÈ ·ÓÙÈÛÙÔ›¯ÈÛË Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜ Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘ Î·È Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜
ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ, ÙÔ 30,52% ıˆÚ› ̤ÙÚÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÛÙÔ›¯ÈÛË ·˘Ù‹ Î·È ÙÔ 25,30% ÌÈÎÚ‹.
Δ¤ÏÔ˜, ÙÔ 12,05% ¤¯ÂÈ ÙË ÁÓÒÌË fiÙÈ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ Î·ÌÈ¿ ·ÓÙÈÛÙÔ›¯ÈÛË. ™˘ÓÔÏÈο, ÌÔÚÔ‡ÌÂ
Ó· Û˘ÌÂÚ¿ÓÔ˘Ì fiÙÈ Ë ÙËÏÂfiÚ·ÛË, ̤ۈ Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÈ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜,
ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙÔ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi Ù˘ ¿Ԅ˘ ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ ·fi ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜. ™ÙÔÓ ›Ó·Î· 2, Ô˘
·ÎÔÏÔ˘ı›, ·Ó·Ï‡Ô˘Ì ÙȘ ÁÓÒ̘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÁÈ· ÙÔ ·ÓˆÙ¤Úˆ ˙‹ÙËÌ· ·›ÚÓÔÓÙ·˜ ˘fi„Ë
Î·È ÙȘ ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ʇÏÔ˘ ηıÒ˜ Î·È Ù˘ ÁˆÁÚ·ÊÈ΋˜ ÂÚÈÔ¯‹˜.
¶›Ó·Î·˜ 2 (ÙÈ̤˜ %)
¶Ôχ
∞ÚÎÂÙ¿
O‡Ù Ôχ Ô‡Ù ϛÁÔ
§›ÁÔ
∫·ıfiÏÔ˘
¢.∞.
∞ÁfiÚÈ·
12,6
23,5
25,6
20,3
17,9
∫ÔÚ›ÙÛÈ·
3,8
25,1
34,0
28,9
7,9
0,3
μԇϷ
12,4
26,4
30,3
23,0
7,3
0,6
¢Ú·ÂÙÛÒÓ·
4,4
22,8
25,9
28,5
18,4
ƒ¤ı˘ÌÓÔ
4,9
24,1
35,2
24,7
11,1
∞fi ÙÔÓ ·ÓˆÙ¤Úˆ ›Ó·Î· ÚÔ·ÙÔ˘Ó ÔÚÈṲ̂ӷ ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ÛÙÔȯ›·, Ô˘ ı·
·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ì ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·.
·) Δ· ·ÁfiÚÈ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi Ù· ÎÔÚ›ÙÛÈ· Û˘ÌʈÓÔ‡Ó Ì ÙËÓ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎfiÙËÙ· Ù˘
·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ·fi ÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË (36,3% Ôχ – ·ÚÎÂÙ¿, ¤Ó·ÓÙÈ 28,9% ÙˆÓ
ÎÔÚÈÙÛÈÒÓ). Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, fï˜, Ù· ·ÁfiÚÈ· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Î·È ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÔÛÔÛÙfi
·ÚÓËÙÈ΋˜ ÙÔÔı¤ÙËÛ˘ (17,9% ηıfiÏÔ˘) ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ 7,9% ÙˆÓ ÎÔÚÈÙÛÈÒÓ.
‚) OÈ Ó¤ÔÈ Ù˘ μԇϷ˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ıÂÙÈΤ˜ ÁÓÒ̘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ
ÙÚfiÔ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ·fi ÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË (38,8% Ôχ - ·ÚÎÂÙ¿), ÂÓÒ
·Ú¿ÏÏËÏ· ¤¯Ô˘Ó Î·È ÙȘ ÏÈÁfiÙÂÚ˜ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ·fi„ÂȘ (7,3 % ηıfiÏÔ˘).
68
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
Á) ∞ÓÙÈı¤Ùˆ˜, ÔÈ Ó¤ÔÈ Ù˘ ¢Ú·ÂÙÛÒÓ·˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ÏÈÁfiÙÂÚ˜ ıÂÙÈΤ˜ ·fi„ÂȘ
Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ÙÚfiÔ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ·fi ÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË (27,2% Ôχ ·ÚÎÂÙ¿), ÂÓÒ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ¤¯Ô˘Ó Î·È ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÔÛÔÛÙfi ·ÚÓËÙÈÎÒÓ ÙÔÔıÂÙ‹ÛˆÓ
(18,4%).
‰) OÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÔÈ Ì·ı‹ÙÚȘ ÙÔ˘ ƒÂı‡ÌÓÔ˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ ÔÛÔÛÙfi
(60%) ·fi„ÂˆÓ Ô˘ ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó Ì¤ÙÚÈÔ ‹ ÌÈÎÚfi ÔÛÔÛÙfi ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎfiÙËÙ·˜ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ
·ÚÔ˘Û›·Û˘ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ.
ªÂ ‚¿ÛË Î·È Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ Ù˘ ·Ú·¿Óˆ ÂÌÂÈÚÈ΋˜ ¤Ú¢ӷ˜ ·ÏÏ¿ Î·È fiÛ·
ÚԷӷʤÚıËηÓ, ÌÔÚԇ̠ӷ Û˘ÌÂÚ¿ÓÔ˘Ì fiÙÈ Ù· ªª∂ ·ÛÎÔ‡Ó ÂÈÚÚÔ‹ ÛÙËÓ
ηÙ‡ı˘ÓÛË ‰È·ÌfiÚʈÛ˘ ÔÏÈÙÈÎÒÓ ÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ¢ÓÔÔ‡Ó ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Ú·ÙÛÈÛÙÈÎÒÓ
·fi„ÂˆÓ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜.
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
¶·‡ÏÔ˘, ª.: «OÈ "Ï·ıÚ¤ÌÔÚÔÈ ÙÔ˘ Êfi‚Ô˘": ƒ·ÙÛÈÛÙÈÎfi˜ ÏfiÁÔ˜ Î·È ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙÔÓ Ù‡Ô
ÌÈ·˜ ˘Ô„‹ÊÈ·˜ ÌËÙÚfiÔÏ˘», ÛÙÔ: ∂Ù·ÈÚ›· ¶ÔÏÈÙÈÎÔ‡ ¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡ "¡›ÎÔ˜
¶Ô˘Ï·ÓÙ˙¿˜": ªÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· (ÂÈÌ. ª·Ú‚¿Î˘, ∞. – ¶·ÚÛ¿ÓÔÁÏÔ˘, ¢. –
¶·‡ÏÔ˘, ª.), ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·, ∞ı‹Ó· 2001.
™Ù·Ì·ÙÂÏ¿ÙÔ˜, ª.: O Ê·ÛÈÛÌfi˜ Î·È Ô Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ ÛÙË ÛËÌÂÚÈÓ‹ ∂˘ÚÒË, ∂ΉfiÛÂȘ
∫·ıËÌÂÚÈÓ‹˜, ∞ı‹Ó· 1987.
™˘ÏÏÔÁÈÎfi (sous la direction de Michel Wieviorka): Racisme et Xénophobie en Europe, La
Decouverte, Paris 1994.
ΔÛÔ˘Î·Ï¿˜, ∫.: «ªÚÔÛÙ¿ ÛÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi ÙÔ˘ Û‹ÌÂÚ·», ÛÙÔ: ∫›ÓËÛË ¶ÔÏÈÙÒÓ Î·Ù¿ ÙÔ˘
ƒ·ÙÛÈÛÌÔ‡: ŒÍË Î›ÌÂÓ· ÁÈ· ÙÔ ƒ·ÙÛÈÛÌfi, ¶·Ú·Û΋ÓÈÔ, ∞ı‹Ó· 1998, Û. 32.
Gerbner, G.: «∏ ηٷÛ΢‹ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ù· ªª∂», ÛÙÔ: ΔÌ‹Ì· ∂ÈÎÔÈÓˆÓ›·˜
Î·È ªª∂ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ: ¢ÈÂıÓ¤˜ ™˘Ó¤‰ÚÈÔ, ∞ı‹Ó·, ∞Ú›ÏÈÔ˜ 1996,
∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·, ∞ı‹Ó· 1998.
°ÎfiÙÔ‚Ô˜, ∞.: ƒ·ÙÛÈÛÌfi˜. ∫ÔÈÓˆÓÈΤ˜, „˘¯ÔÏÔÁÈΤ˜, Î·È ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ fi„ÂȘ ÌÈ·˜ ȉÂÔÏÔÁ›·˜
Î·È ÌÈ·˜ Ú·ÎÙÈ΋˜, 2Ë ¤Î‰ÔÛË, À¶∂¶£-°°§∂, ∞ı‹Ó· 1998.
NÂÔÂÏÏËÓÈ΋ §ÔÁÔÙ¯ӛ· Î·È ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋ ·ÁˆÁ‹.
O ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ MME
KYPIAKH B§H™I¢OY - A§E•AN¢PA °APM¶H - A°°E§IKH ¶ET™IKA*
H ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ΋ Ì·˜ Á‡Úˆ ·fi ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÛÙË
¯ÒÚ· Ì·˜ Î·È ÙËÓ ÚÔÒıËÛË Â˘¤ÏÈÎÙˆÓ ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Î·È ÌÂıfi‰ˆÓ ÛÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Ì·˜
Û‡ÛÙËÌ· Ì·˜ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏ›˙ÂÈ Û ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÂÓÂÚÁËÙÈÎÒÓ ÌÂıfi‰ˆÓ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Î·È ÛÂ
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Û˘ÓÂȉËÙ¿ Ó· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ıÂÙÈΤ˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜ ÚÔ˜ fiÏÔ˘˜
ÁÂÓÈο, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ʇÏÔ ‹ Ê˘Ï‹, ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ‹ ÂıÓÈ΋ ÚԤϢÛË, ȉÂÔÏÔÁ›Â˜, ıÚËÛΛ·,
ÁÏÒÛÛ·.
™Ùfi¯Ô˜ Ì·˜ Â›Ó·È Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ì ‚·ÛÈΤ˜ ÛΤ„ÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ηÈ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔ˘Ó, ÚÔˆıÔ‡Ó Î·È ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡Ô˘Ó, ̤ۈ Ù˘
‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙˆÓ NÂÔÂÏÏËÓÈÎÒÓ ÎÂÈ̤ӈÓ, ıÂÌÂÏȷΤ˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛ˘ ηÈ
Û‚·ÛÌÔ‡ Ù˘ ÂÙÂÚfiÙËÙ·˜ ÛÙË Ì·ıËÙÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›·, ÛÙËÓ Â˘Ú‡ÙÂÚË Û¯ÔÏÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ·,
ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÛÙȘ ‰Ô̤˜ Ù˘. N· ˘ԉ›ÍÔ˘Ì ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ¿ÍÔÓ˜ Î·È ÁÈ· ÙËÓ
«Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ ÌÔÓ·‰ÈÎfiÙËÙ·˜», Ù˘ «Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ˆ˜ ·Ú¯‹˜ ·Ó·ÊÔÚ¿˜ ÛÙȘ
‰È·ÊÔÚ¤˜», Ù˘ «·ÌÔÈ‚·ÈfiÙËÙ·˜ ˆ˜ ‚¿Û˘ ÁÈ· ÙȘ ÚÔÛ¿ıÂȘ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜», Î·È Ù˘
«·Ó¿Ù˘Í˘ ‚·ÛÈÎÒÓ ÈηÓÔÙ‹ÙˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Ù˘ ÂÈÚ‹Ó˘ Î·È Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜
Û˘ÓÂÎÙÈ΋˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜, fiˆ˜ ÙÔÓ›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ¤Î‰ÔÛË ÙˆÓ HÓˆÌ¤ÓˆÓ EıÓÒÓ: A.B.C., Teaching
human rights (United Nations, New York 1998, ÛÂÏ. 15 Î.Â.) N· ÚÔÙ›ÓÔ˘Ì ÙÚfiÔ˘˜
·Ó¿‰ÂÈ͢ ÙˆÓ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÒÓ ·Ú¯ÒÓ, Ù˘ ÈÛfiÙËÙ·˜ ¢ηÈÚÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ
‰ÈηȈ̿وÓ. N· ÚÔÛ·ı‹ÛÔ˘Ì ӷ ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·, ÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹ ηÈ
ÙËÓ ÂÎÙ›ÌËÛË ÙÔ˘ ÏÔ‡ÙÔ˘ Î·È Ù˘ ÔÈÎÈÏ›·˜ ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Ì·˜, ÙÔ ·ÓÔÈÎÙfi
Ó‡̷, ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÛΤ„˘, Ó· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ì ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Î·È
·Á›ˆÛË ÂÓfi˜ ÂÈÚËÓÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜. N· ‰ڷÈÒÛÔ˘Ì ÙȘ ·ÚÂÙ¤˜ ÂΛӘ Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó
·ÎÚÔÁˆÓÈ·›Ô Ï›ıÔ ÁÈ· Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, Ô˘ ·ÔÚÚ›ÙÔ˘Ó ÙÔ ‰ÔÁÌ·ÙÈÛÌfi ηÈ
·Ô‰ÔÌÔ‡Ó Ù· ÛÙÂÚÂfiÙ˘·.
M ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, ÈÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ Î·È ·Ó·Ï˘ÙÈο, Ó· ı¤ÛÔ˘Ì ¤Ó· ÏÈı·Ú¿ÎÈ ÛÙËÓ
ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÁÈ· ÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÛËÌÂÚÈÓÒÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÂ
·ÏÏËϤÁÁ˘Ô˘˜ Î·È ˘‡ı˘ÓÔ˘˜ Ôϛ٘, ·ÓÔÈÎÙÔ‡˜ ÛÙÔ˘˜ ¿ÏÏÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜, ÈηÓÔ‡˜ Ó·
ÂÎÙÈÌÔ‡Ó ÙËÓ ·Í›· Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ ÙˆÓ ¿ÏψÓ, Ó· Û¤‚ÔÓÙ·È ÙËÓ ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ¿ ÙÔ˘˜, ÙË
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜. N· ÙÔÓ›ÛÔ˘Ì ÙË ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ Î·È Ó·
·Ó·‰Â›ÍÔ˘Ì ÌÂÚÈΤ˜ ·fi ÙȘ ‚·ÛÈΤ˜ ·Ú¯¤˜, fiˆ˜ ‰È·Ù˘ÒıËÎ·Ó ÛÙË «¢È·Î‹Ú˘ÍË Î·È ÙÔ
*
OÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ Â›Ó·È ÊÈÏfiÏÔÁÔÈ Î·È ÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙË ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ· EÎ·›‰Â˘ÛË.
70
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· ¢Ú¿Û˘ Ù˘ BȤÓÓ˘, fiˆ˜ ÂÁÎÚ›ıËΠÛÙȘ 25 IÔ˘Ó›Ô˘ 1993 ·fi ÙËÓ ¶·ÁÎfiÛÌÈ·
™˘Ó‰È¿ÛÎÂ„Ë ÁÈ· Ù· AÓıÚÒÈÓ· ¢ÈηÈÒÌ·Ù·». AÍ›˙ÂÈ Ó· ˘ÂÓı˘Ì›ÛÔ˘ÌÂ Â‰Ò ÌÈ· ıÂÌÂÏÈÒ‰Ë
·Ú¯‹, Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÛÙËÓ K·ÈÓ‹ ¢È·ı‹ÎË: «N· ʤÚÂÛ·È, ÏÔÈfiÓ, ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜,
fiˆ˜ ·ÎÚÈ‚Ò˜ ı· ‹ıÂϘ Ó· ÛÔ˘ ʤÚÔÓÙ·È ·˘ÙÔ›». (K·Ù¿ M·Ùı·›ÔÓ, V11, 12).
EÂȉ‹ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Â›Ó·È Î·ÙÂÍÔ¯‹ ¯ÒÚÔ˜ fiÔ˘ ‚ÈÒÓÔÓÙ·È ÔÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜ Î·È Ë ‰È¿ÎÚÈÛË,
οÔȘ ÊÔÚ¤˜ Î·È Ë ·fiÚÚÈ„Ë, Ê·ÈÓfiÌÂÓ· Ô˘ ÂËÚ¿˙Ô˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÔÛÔÛÙfi Ì·ıËÙÒÓ,
ÔÈ ÔÔ›ÔÈ Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÙÔ˘˜ ı· ‚ÈÒÛÔ˘Ó ›Ûˆ˜ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛË ˆ˜ Û˘Ó¤ÂÈ·
Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ·ÔÙ˘¯›·˜, Â›Ó·È ·Ó·Áη›· Ë Î·Ù¿ÏÏËÏË ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÙˆÓ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÒÓ Ù˘
Û¯ÔÏÈ΋˜ ÌÔÓ¿‰·˜. EÍ›ÛÔ˘ ··Ú·›ÙËÙË Â›Ó·È Ë ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È Ô ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÁÈ· ÙȘ
ÌÂıfi‰Ô˘˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ˆ˜ ÚÔ˜ ·˘Ù¿ Ù· ÛËÌ›·, ÁÈ· Ó· ÂÈÙ¢¯ı› Ë ÂÍ¿ÏÂÈ„Ë ‹ Ô ÂÚÈÔÚÈÛÌfi˜
Ù¤ÙÔÈˆÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ ‹ Ê·ÈÓÔ̤ӈÓ, Î·È Ë ‰È·ÌfiÚʈÛË ÂÓfi˜ ıÂÙÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜.
E›Ó·È ·Ú·‰ÂÎÙfi fiÙÈ Û fiÏ· Ù· ·È‰È¿ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ú¤¯ÔÓÙ·È ÔÈ ›‰È˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜
‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Î·È Â˘Î·Èڛ˜, Ô˘ ı· ÙÔ˘˜ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ·ÚÁfiÙÂÚ· ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÂÈÏÔÁ‹˜. H
‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Û˘ÓıËÎÒÓ Ô˘ ı· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙Ô˘Ó ÙÔ Û‚·ÛÌfi Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË fi¯È ÌfiÓÔ ÌÂٷ͇
ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ ·ÏÏ¿ Î·È ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÙÚfiˆÓ ¤ÎÊÚ·Û˘ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙË ÁÓÒÛË, ÙË ÏÔÁÔÙ¯ӛ·
Î·È ÙËÓ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·, ı· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ·È‰Â›·˜. EÍ¿ÏÏÔ˘,
οı ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ÙÚ¤ÊÂÙ·È ·fi ÙËÓ Â·Ê‹ Î·È ÙËÓ ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË Ì ¿ÏÏÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜,
Ì·ÎÚÈÓÔ‡˜ ‹ ÎÔÓÙÈÓÔ‡˜.
ø˜ ÁÓˆÛÙfiÓ, Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ ηٿ ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ù˘ NÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜
§ÔÁÔÙ¯ӛ·˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ÂÍ‹˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ ¿ÍÔÓ˜:
N· ‰›ÓÂÈ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ÛÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ó· ÁÓˆÚ›ÛÂÈ Î·È Ó· ηٷÓÔ›:
– ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi Î·È ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ÎÚÈÙÈο ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ‚·ÛÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·
– ·ÓËÛ˘¯›Â˜, Ù¿ÛÂȘ, ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂȘ, ÂÈÙ‡ÁÌ·Ù·, ÚÔÔÙÈΤ˜, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚ› Ó· ·›ÚÓÂÈ
˘‡ı˘Ó· ı¤ÛË
– ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi Î·È ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ˆ˜ ÚÔ˜ Ù· ÛÙÔȯ›·, ÙË ‰ÔÌ‹ Î·È ÙȘ Ú›˙˜ ÙÔ˘˜, ηıÒ˜
Â›Û˘ ÙËÓ ·ÏÏËÏÂ›‰Ú·ÛË Î·È ·ÏÏËÏÂÍ¿ÚÙËÛË ÙˆÓ ÁÂÓÂÒÓ, ÙˆÓ Ï·ÒÓ Î·È ÙˆÓ
ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚ› Ó· ·›ÚÓÂÈ ÙËÓ ÔÚı‹ ÛÙ¿ÛË ·¤Ó·ÓÙ› ÙÔ˘˜ Î·È Ó· Ú¿ÙÙÂÈ
·Ó¿ÏÔÁ·
– ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ, ÒÛÙ ӷ ÌÔÚ› Ó· Û˘ÌÂÚÈʤÚÂÙ·È ˆ˜ Û˘ÓÂȉËÙfi Î·È ˘‡ı˘ÓÔ Ì¤ÏÔ˜
Ù˘ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÔÌ¿‰·˜ ̤۷ ÛÙËÓ ÔÔ›· ˙ÂÈ Î·È Ó· ¯·Ú¿˙ÂÈ ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘
·Ó¿ÏÔÁ·
– ÙȘ ·ÏÏ·Á¤˜ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ÛÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Î·È È‰›ˆ˜ ÙÔ˘
Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘, ÒÛÙ ӷ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ÎÚ›ÓÂÈ Î·È Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ› ˘‡ı˘Ó· ÙȘ ÌÂÙ·‚ÔϤ˜,
Ó· ÙȘ ‰¤¯ÂÙ·È ÂÓÛ˘Ó›‰ËÙ·, ÎÚÈÙÈο Î·È ÂÔÈÎÔ‰ÔÌËÙÈο, ÒÛÙ ӷ ÚÔÛ·ÚÌfi˙ÂÙ·È
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈο ÛÙȘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ Î·È Ó· ÂÙÔÈÌ¿˙ÂÙ·È Ó’ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÈ Ó¤Â˜.
N· Ì¿ıÂÈ:
– Ó· ·Ó·Ï‡ÂÈ Î·È Ó· ‰È¢ÎÚÈÓ›˙ÂÈ ÓÔ‹Ì·Ù·, ȉ¤Â˜, ¤ÓÓÔȘ, ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂȘ
Î·È Ó· ·Ó·˙ËÙ› ÙȘ ‰È¿ÊÔÚ˜ ‰˘Ó·Ù¤˜ χÛÂȘØ
– Ó· ÌÔÚ› Ó· ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ Ì ٿÍË ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘ ÛΤ„ÂȘ, ȉ¤Â˜ Î·È Ó· ÙȘ ·ÈÙÈÔÏÔÁ›, Ó·
ÙȘ ıÂÌÂÏÈÒÓÂÈ Î·È Ó· ÙȘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ Ì ÙÚfiÔ, ÒÛÙ ÔÈ ¿ÏÏÔÈ Ó· ÙȘ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
71
™˘ÌÂÚ·ÛÌ·ÙÈο, Ô Ó¤Ô˜ ˆ˜ ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· Ó· ÌÔÚ› Ó· ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È,
Ó· ÎÚ›ÓÂÈ, Ó’ ·Ó·Ï‡ÂÈ ·Ï¿ Ù· ı¤Ì·Ù· Á‡Úˆ ·fi ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi, ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË, ÙËÓ ·Á¿Ë Î·È
ÙË ÊÈÏ›·, ÙËÓ ·ÓıÚˆÈ¿, ÙËÓ ·ÏÏÔÙÚ›ˆÛË, ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· Î·È ÙË ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË, ÙËÓ ÈÛfiÙËÙ·, ÙËÓ
·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë, ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È ÙfiÛ· ¿ÏÏ· ı¤Ì·Ù· Î·È ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, ÚÔÛˆÈο ηÈ
·Ó·ÓıÚÒÈÓ·.
ŒÙÛÈ, Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÂÓfi˜ ·Ó‹Û˘¯Ô˘ Î·È ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈ˙fiÌÂÓÔ˘
·ÙfiÌÔ˘, ÒÚÈÌÔ˘, Ô˘ ı· ·Ô˙ËÙ› ÓÂ˘Ì·ÙÈο ÂÚÂı›ÛÌ·Ù·, ÙË ‰ÚÔÛÈ¿ Ù˘ ·ÏÏ·Á‹˜ ·ÏÏ¿ ηÈ
Ú·ÎÙÈΤ˜ χÛÂȘ. E›Û˘, Ì ÌÈ· ÔÏ˘‰È¿ÛÙ·ÙË ÚÔÛÊÔÚ¿ ›ڷ˜ Î·È ·Ï‹ıÂÈ·˜ Ô ‰¿ÛηÏÔ˜
Û˘ÓÂÈÛʤÚÂÈ ÛÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ÙÔ˘ ÂÓ·ÚÌfiÓÈÛË ÚÔ˜ fiϘ ÙȘ ÌÔÚʤ˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Ì ͷοı·ÚÔ
Ì˘·Ïfi Î·È ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë.
A˘Ùfi Û˘ÓÂ¿ÁÂÙ·È fiÙÈ Ô ‰¿ÛηÏÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ ηٷ‚¿ÏÏÂÈ ÚÔÛ¿ıÂÈ·
ÁÈ· Û˘ÁÎÚfiÙËÛË ÌÈ·˜ ÔÏÔÎÏËڈ̤Ó˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜, Ë ÔÔ›· ı· ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙËÓ ÔχÏ¢ÚË
ıÂÒÚËÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ̤۷ ·fi ÙÔÓ ÂχıÂÚÔ, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ÛÙÔ¯·ÛÌfi
Î·È ÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ˆÚÈÌfiÙËÙ·, Ô˘ ı· ·˘Í‹ÛÂÈ ÙÔ ‚·ıÌfi ÂÙÔÈÌfiÙËÙ¿˜ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙË Û‡ÏÏË„Ë
Î·È ¤ÎÊÚ·ÛË È‰ÂÒÓ, ı¤ÛˆÓ, ·fi„ÂˆÓ ÁÈ· οı ı¤Ì· Î·È ÛÙ¿ÛË ˙ˆ‹˜. ŒÙÛÈ ı· ÂÈÙ‡¯ÂÈ
ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚË ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË Î·›ÚÈˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ Ì ·ÈÛÈfi‰ÔÍÔ ·ÓÙ›ÎÚÈÛÌ·
Ù˘ ˙ˆ‹˜.
M¤Û· ·fi Ù· ¤ÚÁ· Ù˘ NÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜, Ô˘ ‡Ê·Ó·Ó ÔÈ Û˘ÁÁÚ·Ê›˜ ηÈ
ÔÈËÙ¤˜ «Ì ÎψÛÙ¤˜ ·’ ÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÙÔ˘˜», ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È Ù·ÎÙÈΤ˜ Î·È Ì¤ıÔ‰ÔÈ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘
ÁÂÓÈο Ù˘ ˙ˆ‹˜Ø Î·È ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ÙÚ·‚Ô‡Ó ÙËÓ ·ÓËÊfiÚ· Ù˘ fiÚıÈÔÈ, ÁÈ·Ù› ·›ÚÓÔ˘Ó ‰‡Ó·ÌË
·fi ÙȘ ȉ¤Â˜ Ô˘ ÙfiÛÔ Ôχ ·ÁÁ›˙Ô˘Ó ÙËÓ „˘¯‹ ÙÔ˘˜, ·ÊÔ‡ ÙÚÈÁ˘Ú›˙Ô˘Ó ÔÏfiÁ˘Ú· Û·Ó ÛΤ„ÂȘ,
fiˆ˜ ϤÂÈ Ô ÔÈËÙ‹˜ «™·Ó Ó· ¤¯ÂÈ ÛοÛÂÈ ¤Ó· Úfi‰È ÁÂÌ¿ÙÔ ·ÛÙ¤ÚÈ· ‰›Ï· ÙÔ˘˜».
H ÏÔÁÔÙ¯ӛ· (K›ÌÂÓ· NÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜ ÛÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ Î·È §‡ÎÂÈÔ), Û‡Ìʈӷ
Ì ÙÔ EÓÈ·›Ô ¶Ï·›ÛÈÔ ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ™Ô˘‰ÒÓ, ˆ˜ Ì¿ıËÌ· Û˘ÓÈÛÙ¿ ÂȉÈ΋˜ ÔÈfiÙËÙ·˜
ÌÔÚʈÙÈÎfi ·Á·ıfi, Ô˘ ·ÔÛÎÔ› fi¯È ÙfiÛÔ ÛÙËÓ ·ÚÔ¯‹ ÁÓÒÛˆÓ, fiÛÔ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË
ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜ ·ÍÈÒÓ Ì ÙËÓ Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· Ù˘ ¢·ÈÛıËÛ›·˜, ÙÔÓ ÂÌÏÔ˘ÙÈÛÌfi Ù˘
ÂÌÂÈÚ›·˜ Î·È ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ Ê·ÓÙ·Û›·˜ ̤ۈ ÙÔ˘ ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎÔ‡ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.
EÊfiÛÔÓ, ÏÔÈfiÓ, Ì·˜ ‰›ÓÂÙ·È Ë Â˘Î·ÈÚ›· Î·È Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ì ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ ÎÂÈ̤ӈÓ
Ù˘ NÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜ Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ì ·ÚÎÂÙ¿ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ì·˜ ÛÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋
ηٷÓfiËÛË Î·È ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ‰ÈÔ¯ÂÙ‡ÔÓÙ·È Û’ ·˘Ù¿, ı· ÚÔÛ·ı‹ÛÔ˘ÌÂ
Ì ۇÁ¯ÚÔÓ˜ ‰È‰·ÎÙÈΤ˜ ÌÂıfi‰Ô˘˜ Ó· ÂÙ‡¯Ô˘Ì ÙËÓ Â˘·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘˜ Û η›ÚÈ·
ÎÔÈÓˆÓÈο ı¤Ì·Ù· ·ÓÈÛfiÙËÙ·˜, Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡, ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ Î·È ÁÂÓÈο ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ.
H ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛË Ì ÎÚÈÙÈÎfi Ì¿ÙÈ· Î·È ÂÓÂÚÁfi Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Ù˘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜ Ô˘
ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È ·fi Ù· M.M.E. ı· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÎÒÓ
ηٷÛÙ¿ÛÂˆÓ Ô˘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙ· M.M.E. Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÈÛfiÙËÙ· ʇψÓ, ÙÔ˘˜
ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜, Ù· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù·, ÙÔ˘˜ AÏ‚·ÓÔ‡˜, ¶·ÎÈÛÙ·ÓÔ‡˜, IÓ‰Ô‡˜, ¶ÔψÓÔ‡˜...
ÚfiÛÊ˘Á˜, Ù· ¿ÙÔÌ· Ì ÂȉÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, ı· ‰ÒÛÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó·
·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο ÔÈ Ù˘¯fiÓ ıÂÙÈΤ˜ Û˘ÓÂÈÛÊÔÚ¤˜ ÙˆÓ M.M.E. ÛÙ· ›‰È·
ı¤Ì·Ù·.
£· Á›ÓÂÈ ·ÓÙÈÏËÙfi˜ Ô ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ M.M.E., Ë ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘˜ Î·È ÔÈ ÂÈÙÒÛÂȘ ÛÙË
Û˘ÁÎÚfiÙËÛË ÙÔ˘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙˆÓ ı·ÙÒÓ, ·ÎÚÔ·ÙÒÓ, ·Ó·ÁÓˆÛÙÒÓ...
72
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
£· ηٷÓÔËı› fiÙÈ Ë ı¤ÛË ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙ· ‰È¿ÊÔÚ· ı¤Ì·Ù·, ›Ù ÔÏÈÙÈο ›Ù ÎÔÈÓˆÓÈο
Â›Ó·È ·˘Ù¿, ÔÈΛÏÏÂÈ ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙÔÓ ·ÚÔ˘ÛÈ·ÛÙ‹ ‹ ÙÔÓ ·ÚıÚÔÁÚ¿ÊÔ, ÙËÓ È‰ÂÔÏÔÁ›· ÙÔ˘,
ÙȘ ηÙ¢ı‡ÓÛÂȘ Î·È ÙȘ ÂȉÈÒÍÂȘ ÙÔ˘.
TÂÏÈο, ̤۷ ·fi ÙË ‰È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÌÔÚԇ̠̠ÙËÓ ·Ú¤Ì‚·ÛË Î·È ÙË
Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ì·˜ Ó· ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ì·˜, Ó· ÙÔ˘˜ ‰ÒÛÔ˘ÌÂ
ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ù˘ ηٷÓfiËÛ˘ Î·È ·Ó¿Ï˘Û˘ ÙˆÓ ÔÈÎ›ÏˆÓ Î·Ù·ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È Ó· ÙÔ˘˜
¢·ÈÛıËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘ÌÂ, ÒÛÙ ӷ ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ·ÏÏ·Á‹ ÓÔÔÙÚÔ›·˜ Î·È ÙÚfiÔ˘ ÛΤ„˘.
H ¢·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË ·˘Ù‹ ı· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË fiÛˆÓ ÚÔηÏÔ‡Ó ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·
ÎÔÈÓˆÓÈο, ‰È·Î·Ù¤¯ÔÓÙ·È ·fi Ú·ÙÛÈÛÙÈΤ˜ ȉ¤Â˜ Î·È Î·Ù·ÚÚ·ÎÒÓÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË
·ÍÈÔÚ¤ÂÈ· Î·È Î·Ù·ÎÚËÌÓ›˙Ô˘Ó ·ÓıÚÒÈÓ˜ ·Í›Â˜, ÂıÓÈο Î·È ıÚËÛ΢ÙÈο ۇ̂ÔÏ·.
£· ‰ÒÛÔ˘Ì ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ̤۷ ·fi Ù· ΛÌÂÓ· ÌÂÚÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ‰È‰·Ûηϛ·˜
·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜ Î·È Î·ÏÏȤÚÁÂÈ·˜ Îϛ̷ÙÔ˜ ¢ÓÔ˚ÎÔ‡ ÁÈ· ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË
·ÓÙÈÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ Ê·ÈÓÔ̤ӈÓ.
B¤‚·È·, Ë ‰ÔÌ‹ ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ÂÁ¯ÂÈÚȉ›ˆÓ, Ë ÂÈÏÔÁ‹ ÙˆÓ ÎÂÈ̤ӈÓ, Ë Î·ÙËÁÔÚÈÔÔ›ËÛË
Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜, ηıÒ˜ Î·È ÙÔ ÂÈÛ·ÁˆÁÈÎfi ÛËÌ›ˆÌ·, Ô˘ ÚÔËÁÂ›Ù·È Î·È ÙˆÓ ÂÚÈfi‰ˆÓ
Ù˘ NÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜ Î·È ÙˆÓ ıÂÌ·ÙÈÎÒÓ ÂÓÔÙ‹ÙˆÓ Î·È Î¿ı ÎÂÈ̤ÓÔ˘ ¯ˆÚÈÛÙ¿,
‰ÂÓ ‚ÔËıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ Ì·˜ ÏfiÁˆ Ù˘ ÌÔÓfiÏ¢Ú˘ ÔÙÈ΋˜ ÁˆÓ›·˜ ‹ Ù˘ ÂÏÏÈÔ‡˜
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘, ÛÎfiÈÌ˘ ‹ ÌË, Ì ÙËÓ ÔÔ›· Û˘Ó‹ıˆ˜ ÚÔÛÂÁÁ›˙ÔÓÙ·È Ù· ı¤Ì·Ù·, ›Ûˆ˜ ÁÈ·Ù›
ÔÈ ÛÙfi¯ÔÈ Î·È ÔÈ ÚÔÔÙÈΤ˜ ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ Û˘Óı‹Î˜ Î·È ÙȘ ÂÔ¯¤˜.
O ÙÚfiÔ˜ ·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ Ô˘ ÛÙ·¯˘ÔÏÔÁ‹Û·Ì ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏ›,
‚¤‚·È·, ¤Ó· ÌÔÓÙ¤ÏÔ ‰È‰·ÎÙÈ΋˜ ÌÂıfi‰Ô˘, ·ÏÏ¿ Â›Ó·È ÌÈ· ÂÓ‰ÂÈÎÙÈ΋ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘
Ù˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜ ÙÔ˘˜ ·fi ÙË ÛÎÔÈ¿ Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘ Î·È Ù˘
·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜.
H ÂÈÏÔÁ‹ ¤ÁÈÓ ·fi Ù· ΛÌÂÓ· NÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ ΢ڛˆ˜,
·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ, Ì ÙÔ ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ Ù˘ ·ÓÙÈÚÔÛÒ¢Û˘ fiÛÔ ÙÔ ‰˘Ó·ÙfiÓ ÂÚÈÛÛÔÙ¤ÚˆÓ
ηÙËÁÔÚÈÒÓ ÎÂÈ̤ӈÓ, fiÔ˘ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ·ÓȯÓ¢ı› Ú·ÙÛÈÛÙÈ΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ‹ Ó·
ÂÍ·¯ı› ¤ÌÌÂÛ· Ù¤ÙÔÈ·, ÁÈ· Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ì ÙȘ ·fi„ÂȘ Î·È ÙȘ ȉ¤Â˜ Ô˘ ·Ó·‰‡ÔÓÙ·È ÌÂ
‚¿ÛË fiÛ· ÚԷӷʤÚıËηÓ, ‰ËÏ·‰‹ Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÁÈ· ÏfiÁÔ˘˜ ÔÈÎÔÓÔÌ›·˜ ¤¯ÂÈ Î˘Ú›ˆ˜
ÂÚÈÔÚÈÛÙ› ÛÙËÓ ·Ó¿‰ÂÈÍË ÙÔ˘ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÔ‡ Î·È ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈÎÔ‡ ÌËӇ̷ÙÔ˜.
[O ÌÈÎÚfi˜ ™Ô˘ÎÚ‹˜] – MÂÓ¤Ï·Ô˘ §Ô˘ÓÙ¤ÌË
AfiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔ Ì˘ıÈÛÙfiÚËÌ· – «™˘ÓÓÂÊÈ¿˙ÂÈ»
A’ Ù¿ÍË °˘ÌÓ·Û›Ô˘
B·ÛÈÎfi˜ ÛÙfi¯Ô˜ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ Ì·˜, Ó· Á›ÓÂÈ Î·Ù·ÓÔËÙfi ÛÙ· ·È‰È¿ fiÙÈ «Ë ÊÈÏ›·, Ë
·Á¿Ë ÌÂٷ͇ ·È‰ÈÒÓ Î·È ·ÏÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ ‰Â ÁÓˆÚ›˙ÂÈ ÂÚÈÔÚÈÛÌÔ‡˜ ·fi ÙËÓ ÂıÓÈÎfiÙËÙ·,
ÙÔ ¯ÚÒÌ·, ÙË ÁÏÒÛÛ·, ÙË Ê˘Ï‹ Î·È ÙË ıÚËÛΛ·».
ñEÈÛËÌ¿ÓÛÂȘ: – O ÍÂÛËΈÌfi˜ Î·È Ë ÚÔÛÊ˘ÁÈ¿ Â›Ó·È ·fi Ù· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ· ‰Ú¿Ì·Ù·
ÛÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓØ fï˜ Ë ·Á¿Ë Î·È Ë ÊÈÏ›· (ÙÔ˘ ÚÔÛÊ˘ÁfiÔ˘ÏÔ˘ Ì ÙÔ TÔ˘ÚÎfiÔ˘ÏÔ
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
73
«™Ô˘ÎÚ‹») Â›Ó·È ¤ÓÓÔȘ Ì ·Ó·ÓıÚÒÈÓË ÛËÌ·Û›·, ÁÈ’ ·˘Ùfi Ë ·ÔÚ›· Î·È ÙÔ ÁÈ·Ù› Ú¤ÂÈ
ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Ó· ͯˆÚ›˙Ô˘Ó Ì ÙËÓ ÂıÓÈÎfiÙËÙ· ‹ ÙÔ ıÚ‹ÛÎÂ˘Ì¿ ÙÔ˘˜.
ñ H ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ EÏÏËÓfiÔ˘ÏÔ˘: ˙ËÙ› ı¤ÛË ÛÙÔÓ ·Ú¿‰ÂÈÛÔ ÙˆÓ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÒÓ ÁÈ· ÙÔ
TÔ˘ÚοÎÈ Î·È ¤ÌÌÂÛ· ‰Â›¯ÓÂÈ fiÙÈ ÔÈ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Î·È ÔÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ›ӷÈ
·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Í¤ÓˆÓ Û˘ÌÊÂÚfiÓÙˆÓ Î·È ÂÂÌ‚¿ÛˆÓ.
ñ H ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë, Ë ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·, Ë Û˘ÓÂÚÁ·Û›·, Ë Î·Ù¿ÚÚÈ„Ë ÙˆÓ ÚÔηٷϋ„ˆÓ, Ë
·Á¿Ë, Ë ÊÈÏ›· ¤¯Ô˘Ó ·Ó·ÓıÚÒÈÓÔ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, ÂÓÒÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ¯ˆÚ›˜ η̛·
‰È¿ÎÚÈÛË.
H ÂÙÂÚfiÙËÙ· Î·È Ë ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ· ‰ÂÓ ·›˙Ô˘Ó ÚfiÏÔ ÛÙÔ ıÂ̤ÏȈ̷ ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ
·ÍÈÒÓ, ÛÙËÓ ÂÎÙ›ÌËÛË Î·È ÙÔ Û‚·ÛÌfi ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ.
ñ N· ÙÔÓÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ ‰‡Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Â˜ ·Ú¿ÁÚ·ÊÔÈ.
ñ N· ÂÈÛËÌ·Óı› Ë ‚·ıÈ¿ Û¯¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ‰‡Ô ·È‰È¿ ·Ú¿ ÙȘ ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜,
Ê˘ÏÂÙÈΤ˜ Î·È ÁψÛÛÈΤ˜ ‰È·ÊÔÚ¤˜Ø Ó· ÙÔÓÈÛÙÔ‡Ó ÔÈ ÏfiÁÔÈ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ÔÈ ‰È·ÊÔÚ¤˜
‰ÂÓ ÛÙ¿ıËÎ·Ó ÂÌfi‰ÈÔ ÛÙË ÊÈÏ›· ÙÔ˘˜.
ñ N· ÚÔÛ¯ı› Ô ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ÚÔÛÒˆÓ ÛÙÔ ·fiÛ·ÛÌ·: Ô Û·Ú·ÁÌfi˜ Ù˘ Ì¿Ó·˜
–›‰ÈÔ˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙË Ê˘Ï‹Ø Ô ·ÏÔ˚Îfi˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ ¢ËÌËÙÚfi˜ Î·È Ë ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘.
ñ ¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÏÏÔ‰·Ô‡˜ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ Î·È ÙËÓ ¤ÓÙ·ÍË ÙˆÓ Í¤ÓˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
ÛÙ· Û¯ÔÏ›· Ì·˜.
ñ ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ΛÌÂÓ·: AÚÈ¿ÁÓË (·fiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔ A΢‚¤ÚÓËÙ˜ ¶ÔÏÈÙ›˜ ÙÔ˘ ™ÙÚ·Ù‹
TÛ›Úη) ·fi K.N.E. °’ §˘Î›Ԣ «TÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È ÙÔ˘ ™ÔÏÔÌÔÓ» ÙÔ˘ TfiÓÈ MfiÚÈÛÔÓ, ‚Ú·‚›Ô
NfiÌÂÏ, ÂΉfiÛÂȘ O‰˘ÛÛ¤·˜ 1997, Â›Û˘ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈΤ˜ Ù·Èӛ˜, fiˆ˜ O MÈÛÈÛÈ‹˜
η›ÁÂÙ·È, ÙÔ˘ ÕÏ·Ó ¶¿ÚÎÂÚ, AϤͷӉÚÔ˜ Î·È A˚Û¤, ÙÔ˘ ¢. KÔÏÏ¿ÙÔ˘, TÔ Î·Ó·ÚÈÓ› Ô‰‹Ï·ÙÔ,
ÙÔ˘ ¢. ™Ù·‡Ú·Î·.
«O ·ÁÒÓ·˜ ·Ú¯›˙ÂÈ»
AfiÛ·ÛÌ· ·fi ¤ÚÁÔ ‚ÈÔÁÚ·ÊÈÎfi,
Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙË ˙ˆ‹ Î·È ÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ AÏ‚¤ÚÙÔ˘ ™‚¿ÈÙÛÂÚ,
ÙÔ˘ T¿ÛÔ˘ Aı·Ó·ÛÈ¿‰Ë
A’ Ù¿ÍË °˘ÌÓ·Û›Ô˘
ñ ™Ùfi¯Ô˜: N· ηٷ‰Âȯı› Ë ¿‰ÔÏË Î·È ·ÓȉÈÔÙÂÏ‹˜ ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ ™‚¿ÈÙÛÂÚ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ
ÔÓÂ̤ÓÔ ¿ÓıÚˆÔ, ·‰È¿ÎÚÈÙ· ·fi Ê˘Ï‹, ÂıÓÈÎfiÙËÙ·, ÁÏÒÛÛ·, ¯ÚÒÌ·, ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ı¤ÛË...
Î·È ¤ÌÌÂÛ· Ó· ‰Ôı› ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· Ù˘ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜ ÁÈ· ÌÈ· ˙ˆ‹ ÂÈÚËÓÈ΋,
‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Î·È ÔÈÔÙÈ΋.
ñ ¶·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ: O ·ÁÒÓ·˜ Î·È Ô ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜ ÙÔ˘ ™‚¿ÈÙÛÂÚ ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó ·‚›·ÛÙ· ηÈ
·Ó¿ÁÏ˘Ê· ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ:
H ·‰¿Ì·ÛÙË ı¤ÏËÛ‹ ÙÔ˘, Ë ·ÙÚ¿ÓÙ·¯ÙË ›ÛÙË ÙÔ˘ ÛÙÔ £Âfi Î·È ÙËÓ ·ÔÛÙÔÏ‹ Ô˘
·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ, Ó· ·ÊÈÂÚÒÛÂÈ ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÛÙËÓ ·Ó·ÎÔ‡ÊÈÛË ÙˆÓ ÈÔ ‰˘ÛÙ˘¯ÈṲ̂ӈÓ
74
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
Û˘Ó·ÓıÚÒˆÓ ÙÔ˘ –ÙˆÓ ¿ÚÚˆÛÙˆÓ Ì·‡ÚˆÓ Ù˘ AÊÚÈ΋˜– Î·È Ô Û‚·ÛÌfi˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜, Ë ›ÛÙË
ÛÙ· ȉ·ÓÈο Î·È ÙȘ ·Í›Â˜, ÛÙ· ·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù·, ‰›ÓÔ˘Ó ÛÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÌÂ
ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ıˆڛ·˜ Ù˘ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋˜ ‰È‰·Ûηϛ·˜ (ÚfiÙ˘Ô ·ÓıÚˆÈÛÙÈ΋˜
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜).
ñ N· ÙÔÓÈÛÙÔ‡Ó Ù· ΛÓËÙÚ· ÙˆÓ Ú¿ÍÂˆÓ Î·È Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Ô˘ ‰È·Î·Ù¤¯Ô˘Ó ÙÔÓ
™‚¿ÈÙÛÂÚ Î·È ÁÂÓÈο οı ¿ÓıÚˆÔ Ô˘ ÛΤÊÙÂÙ·È Î·È ÂÓÂÚÁ› fiˆ˜ ·˘Ùfi˜ (°È·ÙÚÔ› ¯ˆÚ›˜
Û‡ÓÔÚ·, ‰ÈÂıÓ›˜ ·ÓıÚˆÈÛÙÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ, ºÔÏÂÚÒ).
ñ N· ÂÈÛËÌ·Óı› Ë ÔÚ›· fiÏ˘ Ù˘ ·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜, ·Ó ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ Ù¤ÙÔÈ· ̤ÏË Ù˘,
·Ó ¤¯ÂÈ ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ˜ Î·È ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ì ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈ΋ ÛËÌ·Û›· ÙˆÓ
Ϥ͈Ó.
ñ N· ÛËÌÂȈı› fiÙÈ Ô ™‚¿ÈÙÛÂÚ Â›Ó·È ¤Ó· ÚfiÙ˘Ô fi¯È ÌfiÓÔ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ·ÏÏ¿ Î·È Û¿ÓÈÔ˘ ·ÏÙÚÔ˘˚ÛÌÔ‡ (·‰¤ÏÊÈ· fiÏÔÈ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Î·È ÔÈ ¿Û¯ÔÓÙ˜
ȉȷ›ÙÂÚ· – ÂÁηٿÏÂÈ„Ë Ù˘ ÔÏÈÙÈṲ̂Ó˘ ˙ˆ‹˜ Î·È ·ÊȤڈۋ ÙÔ˘ ÛÙÔ˘˜ Èı·ÁÂÓ›˜).
ñ N· ·Ú·ÏÏËÏÈÛÙ› Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Ù˘ ÛËÌÂÚÈÓ‹˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ Ì·ÛÙÈ˙fiÌÂÓÔ˘˜
Ï·Ô‡˜ Ù˘ AÊÚÈ΋˜, Î·È Ë ·ÓÙ›ıÂÙË ÛÙ¿ÛË (.¯. Ó· Û¯ÔÏÈ·ÛÙÔ‡Ó ÔÈ ·ÓÙȉڿÛÂȘ Ù˘
·ÓıÚˆfiÙËÙ·˜ ÛÙÔ Î·Ù·ÛÙÚÔÊÈÎfi TÛÔ˘Ó¿ÌÈ, Ô˘ ¤ÏËÍ ¯ÒÚ˜ Ù˘ AÛ›·˜ Ì ÙË Ï‹ÍË ÙÔ˘
2004).
«TÔ ÓÔ‡ÌÂÚÔ 31328» HÏ›· BÂÓ¤˙Ë
AfiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ
ÙˆÓ K.N.E. Ù˘ °’ °˘ÌÓ·Û›Ô˘
ñ E›Ó·È ¤ÚÁÔ ·ÓÙÈÔÏÂÌÈÎfi, Ë ‰È·Ì·ÚÙ˘Ú›· ÂÓfi˜ ·È‰ÈÔ‡ ÂÓ¿ÓÙÈ· ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ.
MÔÚ› Ó· ıˆÚËı› ˆ˜ ¯ÚÔÓÈÎfi ÌÈ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ Û˘Á΢ڛ·˜. TÔ ¤ÚÁÔ
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ‰È·¯ÚÔÓÈο Î·È ÙÔÓ›˙ÂÈ: ÙËÓ ·Ó˘ÔÏfiÁÈÛÙË ·Í›· Ù˘ ˙ˆ‹˜ Î·È ÙËÓ ·ÔÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘
·ÓıÚÒÔ˘ ·fi οı ÌÔÚÊ‹ ‚›·˜Ø ÙÔ fiÙÈ ÔÈ Î·ÎÔ˘¯›Â˜, Ù· ‚¿Û·Ó·, Ô ‰˘Û‚¿ÛÙ·ÎÙÔ˜ fiÓÔ˜,
ÂÓÒÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ø «·Ó·ÓıÚÒÈÓÔ˜ Ô ÓfiÌÔ˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎfiÙËÙ·˜».
ñ H ·ÓıÚÒÈÓË Ê‡ÛË ·‰È·ÊÔÚ› ÁÈ· ÙËÓ Ù¯ÓËÙ‹ ¯ıÚfiÙËÙ· ÙˆÓ Ï·ÒÓ, fiˆ˜ ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó
ÔÈ fiÏÂÌÔÈ.
ñ •ÂÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó - ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÔÓÙ·È ·fi ÙÔ ¤ÚÁÔ ÔÈ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ·Í›Â˜, Û˘ÁΛÓËÛË Î·È
ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ·fi ÙËÓ ËıÈ΋ Î·È ÛˆÌ·ÙÈ΋ ‚›·, ·ÎfiÌË Î·È ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ÌÔ›Ú· ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ.
AÓ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ Ù‡¯Ë ÙˆÓ ·È¯Ì·ÏÒÙˆÓ ¿ÏÏÔÙÂ Î·È Û‹ÌÂÚ· (˘ÔÁÚ·Ê‹ Ù˘ OÈÎÔ˘ÌÂÓÈ΋˜
¢È·Î‹Ú˘Í˘ ÙˆÓ ¢ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ AÓıÚÒÔ˘», ¿ÚıÚÔ 4).
ñ N· ÙÔÓÈÛÙ› Ë Î˘ÓÈÎfiÙËÙ·, Ë ıËÚȈ‰›·, Ë ‚·Ó·˘ÛfiÙËÙ· ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ·È¯Ì·ÏÒÙÔ˘˜
Î·È Ó· Û¯ÔÏÈ·ÛÙ› ÂÚÌËÓ¢ÙÈο.
ñ N· ηٷ‰Âȯı› Ë ÂÚÈÊÚfiÓËÛË Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ˙ˆ‹˜ (Ù˘¯·›Â˜ ÂÎÙÂϤÛÂȘ).
ñ E›Î·ÈÚÔ ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· Ù˘ ·ÓıÚˆÈ¿˜, Ù˘ ÊÈÏ›·˜, Ù˘ ·ÏÏËÏÔÂÎÙ›ÌËÛ˘ Î·È Û‚·ÛÌÔ‡,
Ù˘ ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ·˜ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ Ù˘ ÊÈÏ›·˜, Ù˘ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜ Î·È Ù˘
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
75
‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÂÈÚËÓÈÎÔ‡ Îϛ̷ÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ‰È·ÌfiÚʈÛË ÌÈ·˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÌÂ
ÂÏ›‰Â˜ Î·È fiÓÂÈÚ· ÁÈ· ¤Ó· ηχÙÂÚÔ ·‡ÚÈÔ.
N· ÂÈÛËÌ·Óı› fiÙÈ Ë Î·ÎÔÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ·È¯Ì·ÏÒÙˆÓ Â›Ó·È ·¯ı‹˜ ÌÔÚÊ‹
·ÓıÚÒÈÓ˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜, ÛÙÔ ˘fi‚·ıÚÔ Ù˘ ÔÔ›·˜ Û˘Ó‹ıˆ˜ Û˘Ó·ÓÙ¿Ì ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi.
(¶¿Óˆ ÛÙÔ ›‰ÈÔ ÌÔÙ›‚Ô ÎÈÓÂ›Ù·È Î·È ÙÔ ·fiÛ·ÛÌ· «O ÏfiÊÔ˜ Ì ÙȘ ··ÚÔ‡Ó˜» ·fi
ÙÔ «H ˙ˆ‹ ÂÓ Ù¿Êˆ» ÙÔ˘ M˘ÚÈ‚‹ÏË: AÁÁ›˙ÂÈ ÙËÓ ÙÚ·Áˆ‰›· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘, ÛÎÈ·ÁÚ·Ê› ÙËÓ
··ÓıÚˆÈ¿ ÙÔ˘, ‰Â›¯ÓÂÈ fï˜ Î·È ÙËÓ ·Í›· Ù˘ ·Á¿˘, Ô˘ ·ÔÙÂÏ›, Ì·˙› Ì ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË
Î·È ÙË Û˘Ó·‰¤ÏʈÛË ÙˆÓ Ï·ÒÓ, ·ÁÎfiÛÌÈÔ ·›ÙËÌ· ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ.
™˘Ì‚ÔÏÈ΋ Ë ··ÚÔ‡Ó·, ‰ËÏÒÓÂÈ ÙËÓ ·Á¿Ë Î·È ÙËÓ ÔÌfiÓÔÈ·, ÙÔ ·ÁÚÈÔÏÔ‡ÏÔ˘‰Ô Ô˘
Ê˘ÙÚÒÓÂÈ ·ÓÙÔ‡. ŒÙÛÈ, Ë ·Á¿Ë Î·È Ë Û˘ÓÂÓÓfiËÛË ÂÈ̤ÓÔ˘Ó Ó· ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È ·ÎfiÌË Î·È
̤۷ ÛÙÔÓ ·Ú·ÏÔÁÈÛÌfi Î·È ÙË ÊÚ›ÎË ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ (PÒÛÔÈ Î·È ŒÏÏËÓ˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜): «fiÛË
˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ!!... ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·Ú¿ Ó· Û·„ÂȘ Ó· ÙȘ Îfi„ÂȘ».
¶·Ú¿ÏÏËÏ· ΛÌÂÓ·: £Ô˘Î˘‰›‰Ë IÛÙÔÚ›·È ‚È‚Ï. 7 ÎÂÊ. 87.
«H ÈÛÙÔÚ›· ÂÓfi˜ ·È¯Ì·ÏÒÙÔ˘» ÙÔ˘ ™ÙÚ·Ù‹ ¢Ô‡Î· Î·È «M·ÙˆÌ¤Ó· ¯ÒÌ·Ù·» Ù˘ ¢È‰Ò˜
™ˆÙËÚ›Ô˘.
¶·ÚfiÌÔÈ· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó Î·È ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈΤ˜ Ù·Èӛ˜. EÓÙÂÏÒ˜
ÂÓ‰ÂÈÎÙÈο ·Ó·Ê¤ÚÔ˘ÌÂ: O T˙fiÓÈ ‹Ú ÙÔ fiÏÔ ÙÔ˘, K·ÊÚ K·ÛÛ¤Ì, XÈÚÔ̷ۛ ·Á¿Ë ÌÔ˘
Î·È ¿ÏϘ (‚Ï., Û¯ÂÙÈο, ηٿÏÔÁÔ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈÎÒÓ Ù·ÈÓÈÒÓ, Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›, ÛÂÏ. 112).
«¶Ô›Ô˜ ‹ÙÔÓ Ô ÊÔÓ‡˜ ÙÔ˘ ·‰ÂÏÊÔ‡ ÌÔ˘»
ÙÔ˘ °ÂˆÚÁ›Ô˘ BÈ˙˘ËÓÔ‡ (·fiÛ·ÛÌ·)
B’ Ù¿ÍË §˘Î›Ԣ
E›Ó·È ¤ÚÁÔ „˘¯ÔÏÔÁÈ΋˜ ËıÔÁÚ·Ê›·˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ‰È·ÊÔÚ¤˜ Î·È ÔÌÔÈfiÙËÙ˜ ÛÙË
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÔÈ Ôԛ˜ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÂ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Î·È Û˘ÁÎÏ›ÛÂȘ ηÈ
ηٷϋÁÔ˘Ó ÛÙËÓ Î¿ı·ÚÛË.
ñ ™Ùfi¯Ô˜: H ηٷÓfiËÛË ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ fiÙÈ Ù· ‚·ıÈ¿ Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù· Â›Ó·È ·fiÚÚÔÈ· Ù˘
ÛÙ¿Û˘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ Û˘Ó¿ÓıÚˆÔ, Ù˘ ·ÓıÚˆÈ¿˜ Ô˘ ‰ÂÓ Î¿ÓÂÈ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ.
ñ K‡ÚÈ· ÛËÌ›·: H ÙÚ·ÁÈ΋ ÌÔÚÊ‹ ÌÈ·˜ Ì¿Ó·˜ –Ô˘ η›ÁÂÙ·È ·fi ÙÔ ¿ıÔ˜ Ù˘
ÂΉ›ÎËÛ˘– Á›ÓÂÙ·È ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ·ÏÙÚÔ˘ÈÛÌÔ‡, ·ÙÂÏ›ˆÙ˘ ÚԉȿıÂÛ˘ ÁÈ· ÚÔÛÊÔÚ¿ ÚÔ˜
ÙÔ˘˜ ¿Û¯ÔÓÙ˜ Î·È ·‰ÈÎË̤ÓÔ˘˜, ¯ˆÚ›˜ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Û ÊÙˆ¯Ô‡˜, ηٷÊÚÔÓÂ̤ÓÔ˘˜, ŒÏÏËÓ˜,
TÔ‡ÚÎÔ˘˜, XÚÈÛÙÈ·ÓÔ‡˜, Mˆ·ÌÂı·ÓÔ‡˜.
ñ ™ÎÂÙÈÎfi Ù˘ –Ù˘ Ì¿Ó·˜–, fiÏÔÈ ÌÔÚ› Ó· ’Ó·È ·È‰È¿ Ù˘, ·Ó¿ÌÂÛ¿ ÙÔ˘˜ ÙÔ ÍÂÓÈÙÂ̤ÓÔ
Î·È ÙÔ ÛÎÔو̤ÓÔ ·È‰› Ù˘.
ñ H ÛÎÏËÚfiÙËÙ· Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Ì¤Û· ·fi Ù· Û˘ÌʤÚÔÓÙ·, ÙÔ˘˜
Ê˘ÏÂÙÈÎÔ‡˜, ıÚËÛ΢ÙÈÎÔ‡˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡˜ ‰È·¯ˆÚÈÛÌÔ‡˜, ÙȘ ÚÔηٷϋ„ÂȘ, ÙÔÓ
·ÚfiÛˆÔ ÓfiÌÔ, ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÛÙ·ı› ÂÌfi‰ÈÔ Ô‡Ù ‰È·¯ˆÚÈÛÙÈÎfi ÊÚ¿ÁÌ· ÛÙÔ ÏËÛ›·ÛÌ·
76
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ÙˆÓ ·ÏÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ, ÛÙËÓ ·Á¿Ë, ÛÙËÓ ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë, ÛÙÔ Û‚·ÛÌfi ÁÈ· ÙÔÓ ¿ÏÏÔ, ÛÙË Ï·¯Ù¿Ú·
ÁÈ· ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË Î·È ÈÛfiÙËÙ·.
ñ N· ÂÈÛËÌ·Óı› Ò˜ Á›ÓÂÙ·È ·ÓÙÈÏËÙfi˜ Ô ¤ÏÂÁ¯Ô˜ Ù˘ Û˘Ó›‰ËÛ˘ ÙÔ˘ ·ÁÓÔ‡, ·ÏÔ˚ÎÔ‡
·ÓıÚÒÔ˘ ÛÙÔ ·fiÛ·ÛÌ·.
(EΉ‹ÏˆÛË Û˘Ì·Ú¿ÛÙ·Û˘, ·ÊÔÛ›ˆÛ˘, ¢ÁÓˆÌÔÛ‡Ó˘, ·ÓËÛ˘¯›·˜ - ÛÎÈ·ÁÚ¿ÊËÛË
¯·Ú·ÎÙ‹Ú· ÙÔ˘ KÈ·Ì‹ÏË).
ñ N· ÙÔÓÈÛÙ› ÙÔ ÎÏÂȉ› ‰˘ÛÂ›Ï˘ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ, fiˆ˜ ‰›ÓÂÙ·È ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ: ·ÓıÚˆÈ¿,
Û‚·ÛÌfi˜, ·ÏÏËÏÔηٷÓfiËÛË, ›ÛÙË ÛÙȘ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ·Í›Â˜, ·Ú¿Î·Ì„Ë ÙˆÓ ÚÔηٷϋ„ˆÓ
Î·È ÙˆÓ Ù¯ÓËÙÒÓ ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂˆÓ (ÛÙ¿ÛË Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜ ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· ÚÔ˜ ÙÔÓ ¿ÚÚˆÛÙÔ
TÔ‡ÚÎÔ).
ñ N· ÂÍ·¯ı› Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈο ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· fiÙÈ Ô ÎfiÛÌÔ˜, Ë ·ÓıÚˆfiÙËÙ· Ï·¯Ù·Ú¿ Ó· ˙‹ÛÂÈ
Ì ÂÈÚ‹ÓË, ÔÌfiÓÔÈ·, Û‡ÌÓÔÈ· ÁÈ· Ó· Ô‰ËÁËı› ÛÙËÓ ÚfiÔ‰Ô, ÚÔÎÔ‹ Î·È Â˘ËÌÂÚ›·.
ñ ¶·Ú¿ÏÏËÏ· ΛÌÂÓ·: Z¿‚·ÏË M¿ÈΈ, ÙÔ˘ ™ÙÚ·Ù‹ M˘ÚÈ‚‹ÏË, ·fi K.N.E. B’ §˘Î›Ԣ.
ñ MÔÚ›, Â›Û˘, Ó· ÚÔ‚ÏËı› ÙÔ ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú ™ÈÓ·Ûfi˜. TÔÔÁÚ·Ê›· Ù˘ ÌÓ‹Ì˘, Ô˘
·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ ÂÍ¿ÙÔ˘Ó ÙÔ Ê·Ó·ÙÈÛÌfi Î·È ÙÔ Ì›ÛÔ˜ (‚Ï. Û¯ÂÙÈο ÛÙÔÓ
ηٿÏÔÁÔ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈÎÒÓ Ù·ÈÓÈÒÓ, Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı›, ÛÂÏ. 112).
«EÓ Ù·È˜ Ë̤ڷȘ ÂΛӷȘ»
AfiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔ ¤ÚÁÔ
«H ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙˆÓ ÚÔÛʇÁˆÓ» ÙÔ˘ °. Iˆ¿ÓÓÔ˘
B’ Ù¿ÍË °˘ÌÓ·Û›Ô˘
£¤Ì· ÙÔ˘ ·ÔÛ¿ÛÌ·ÙÔ˜: K·Ù¿ıÂÛË ÙÔ˘ °ÂˆÚÁ›Ô˘ Iˆ¿ÓÓÔ˘ ÁÈ· ÙÔ ‰ÈˆÁÌfi ÙˆÓ E‚Ú·›ˆÓ
Ù˘ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ ÙËÓ ¿ÓÔÈÍË ÙÔ˘˘ 1943.
ñ ™Ùfi¯Ô˜: N· ÂÍ·¯ı› ·‚›·ÛÙ·, ̤۷ ·fi ÙȘ Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜, Ô‡ Ô‰‹ÁËÛÂ Ô ·ÓÙÈÛËÌÈÙÈÛÌfi˜
ÙÔ˘ ÁÂÚÌ·ÓÈÎÔ‡ ηıÂÛÙÒÙÔ˜, ηıÒ˜ Î·È Ë ˘ÂÚÔÙÈ΋ Î·È ˘ÂÚÊ›·ÏË ›ÛÙË ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ
·ÓˆÙÂÚfiÙËÙ· Î·È ÛÙË ‰È¿ÎÚÈÛË Ù˘ Ê˘Ï‹˜ ÙÔ˘˜ (˘ÂÚ¿ÓıÚˆÔÈ - ˘¿ÓıÚˆÔÈ).
ñ N· ‚ÈÒÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ÙÔ˘ ‚›·ÈÔ˘ ÍÂÚÈ˙ˆÌÔ‡ Î·È ÙÔ˘ ÂÍÔÏÔıÚÂÌÔ‡ ÌÈ·˜
ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ‹ Î·È ÂıÓÈ΋˜ ÔÌ¿‰·˜.
ñ EÈÛËÌ¿ÓÛÂȘ: T· ÊÚÈÎÙ¿ Ì·ÚÙ‡ÚÈ· ÙˆÓ E‚Ú·›ˆÓ, Ô ¿‰ÈÎÔ˜ ‰ÈˆÁÌfi˜ ÙÔ˘˜, Ë ÁÂÓÔÎÙÔÓ›·
ÙÔ˘˜, ÙÔ Û·Ù·ÓÈÎfi Û¯¤‰ÈÔ Ù˘ ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈ΋˜ ÂÍfiÓÙˆÛ‹˜ ÙÔ˘˜, ‹Ù·Ó ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘
Ú·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ȉÂÔÏÔÁ›·˜ Î·È ÙˆÓ Û˘ÌÊÂÚfiÓÙˆÓ ÙˆÓ ‰ÈˆÎÙÒÓ ÙÔ˘˜.
ñ TÔ ÌÂÏ·ÓfiÙÂÚÔ ÛËÌÂ›Ô Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ ÙÔ˘ ÁÂÚÌ·ÓÈÎÔ‡ Ê·ÛÈÛÌÔ‡ Â›Ó·È Ë ÛÙ¿ÛË Î·È Ë
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ E‚Ú·›Ô˘˜ (ÎÏÈ̷Έً ÂÈıÂÙÈ΋ ÂÓ¤ÚÁÂÈ·, ‡Ô˘ÏË ÌÂıÔ‰ÈÎfiÙËÙ·,
ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙË ÛÙ¿ÛË ·Ì˯·Ó›·˜, ·Ó·ÌÔÓ‹˜ Î·È ·‰Ú¿ÓÂÈ·˜ ÙˆÓ ı˘Ì¿ÙˆÓ).
ñ H ··ÓıÚˆÈ¿, Ë Î·Ù·ÚڿΈÛË ÙˆÓ ·ÓıÚˆ›ÓˆÓ ·ÍÈÒÓ, Ë ·ÔÎÙ‹ÓˆÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘
Â›Ó·È ‚¤‚·È· ÌÂÚÈΤ˜ ·fi ÙȘ ηٷÛÙÚÔÊÈΤ˜ Û˘Ó¤ÂȘ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Î·È Ù˘ Ó·˙ÈÛÙÈ΋˜
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
77
¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, ÔÈ Û˘Ó¤ÂȘ Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ Ù˘ Ú·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ȉÂÔÏÔÁ›·˜ ·fi ÙËÓ
·È‰È΋ ËÏÈΛ·, Ë ıÂÌÂÏ›ˆÛË Î·È Ë ·Ó¿Ù˘Í‹ Ù˘ Â›Ó·È fi,ÙÈ ÈÔ ·ÚÓËÙÈÎfi Î·È ·¿ÓıÚˆÔ
¤¯ÂÈ Ó· ‰Â›ÍÂÈ ÛÙËÓ ÔÚ›· ÙÔ˘ ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ Á¤ÓÔ˜ (·Ú·ÓÔ˚΋ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ - ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·
ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙÔ¤‰ˆÓ Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ˘ ÕÔ˘Û‚ÈÙ˜, NÙ·¯¿Ô˘...)
ñ N· ‰Âȯı› Ì ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÛÙÔ Î›ÌÂÓÔ: TÈ Î·Ù¿ÛÙ·ÛË ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛÂ Ë ÁÎÂÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ
E‚Ú·›ˆÓ ÛÙË £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË; ¶ÔÈ· ‹Ù·Ó Ë ÚÔ‹ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜ Î·È ·fi ÙÈ ÛÙÂÚ‹ıËÎÂ Ë ÎÔÈÓˆÓ›·
Ù˘ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢;
ñ M¤Û· ·fi ÙÔ Î›ÌÂÓÔ Ó· ηٷ‰Âȯı› Ò˜ ÌÈ· ·ÓıÚˆÈÛÙÈ΋ ·ÁˆÁ‹, Ô˘ ‰ÂÓ ¯ˆÚ›˙ÂÈ
ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Û ·ÓÒÙÂÚÔ˘˜ Î·È Î·ÙÒÙÂÚÔ˘˜, ‰ÂÓ ÛÙÚ·ÁÁ·Ï›˙ÂÈ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜,
ÙÔ Ûı¤ÓÔ˜ Î·È ÙË ‰‡Ó·Ì‹ ÙÔ˘˜, ÌÔÚ› Ó· ÚÔÛʤÚÂÈ Û fiϘ ÙȘ ÎÔÈӈӛ˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ
Î·È Ò˜ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÂÓfi˜ Îϛ̷ÙÔ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡, ·Ó·ÓˆÙÈÎÔ‡, ¢ÓÔ˚ÎÔ‡
ÁÈ· ÓÂ˘Ì·ÙÈΤ˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈΤ˜ ·Ó·˙ËÙ‹ÛÂȘ - ηٷÎÙ‹ÛÂȘ.
ñ K·Ù·‰ÈηÛÙ¤Ô˜ Ô Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ fiÔÈ·˜ ÂÔ¯‹˜, fiÔÈ·˜ ÌÔÚÊ‹˜ Î·È fiÔÈÔ˘ ÊÔÚ¤·.
¶·Ú¿ÏÏËÏ· ΛÌÂÓ·: EÈÙ¤ÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÍÂÚÈ˙ÒÛ·ÌÂ... Ë ÁÂÓÔÎÙÔÓ›· ÙˆÓ EÏÏ‹ÓˆÓ ¶fiÓÙÔ˘,
£Ú¿Î˘, M. AÛ›·˜ ·fi Ù· °·ÏÏÈο ·Ú¯Â›· ÙÔ˘ X. TÛÈÚÎÈÓ›‰Ë, ¤Î‰ÔÛË °Ú·ÌÌ‹, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË
1995.
KÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈΤ˜ Ù·Èӛ˜: «KÏÂÈÛÙÔ› ‰ÚfiÌÔÈ», ™Ù. Iˆ¿ÓÓÔ˘ 2000 EÏÏ¿‰· «¶È·Ó›ÛÙ·˜»
ÙÔ˘ ¶ÔÏ¿ÓÛÎÈ, «AÚ·Ú¿Ù», Ù·ÈÓ›· ÙÔ˘ AÙfiÌ EÁÎÔÁÈ¿Ó, K·Ó·‰¿˜ 2002, «H Ï›ÛÙ· ÙÔ˘ ™›ÓÙÏÂÚ»,
«ŒÓ· Ó· ‰ÂȘ» (ÙÔ˘ KÏ›ÌˆÊ E.)
«EÂÈÛfi‰ÈÔ»
AfiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔ ¤ÚÁÔ «AÊÚÈηÓÈ΋ ÂÚÈ¤ÙÂÈ·»
ÙÔ˘ I.M. ¶·Ó·ÁȈÙfiÔ˘ÏÔ˘
B’ Ù¿ÍË °˘ÌÓ·Û›Ô˘
ñ ™Ùfi¯Ô˜: N· ηٷ‰Âȯı› ˆ˜ ̤۷ ·fi ·ÓÙ›ÍÔ˜ Î·È ‰‡ÛÎÔϘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ·ÁÒÓˆÓ,
ı˘ÛÈÒÓ, ··ÓıÚˆÈ¿˜, Ê˘Ï·Î›ÛˆÓ, ‚·Û·ÓÈÛÙËÚ›ˆÓ Î·È Î·Ù·ÚڿΈÛ˘ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘
·ÍÈÔÚ¤ÂÈ·˜ Â›Ó·È ÂÈÙ·ÎÙÈÎfi ÙÔ ·›ÙËÌ· Ù˘ Û˘Ó‡·Ú͢, Ù˘ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜, ÙÔ˘
·ÏÏËÏÔÛ‚·ÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ·ÏÏËÏÔÂÎÙ›ÌËÛ˘ fiψÓØ fiÏˆÓ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ, ‰˘Ó·ÙÒÓ ‹ ·‰‡Ó·ÌˆÓ,
΢ڛ·Ú¯ˆÓ ‹ ηٷÎÙË̤ӈÓ, ·‰È¿ÊÔÚ· ·fi ʇÏÔ, Ê˘Ï‹, ÂıÓfiÙËÙ·, ÁÏÒÛÛ·... ÁÈ· ÙË
‰È·ÌfiÚʈÛË ÂÓfi˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎÔ‡ ̤ÏÏÔÓÙÔ˜.
ñ N· ÙÔÓÈÛÙÔ‡Ó Ì¤Û· ·fi ÙȘ ÛÎËÓ¤˜ ÙÔ˘ ÂÂÈÛÔ‰›Ô˘ ÔÈ Û˘Óı‹Î˜ ˙ˆ‹˜ ÙˆÓ ˘fi‰Ô˘ÏˆÓ
Î·È ·‰‡Ó·ÌˆÓ, Ì ·Ó·ÊÔÚ¤˜ ÛÙËÓ Î·Ù·¿ÙËÛË ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ Î·È ÛÙȘ
Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Ù¤ÙÔȘ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ.
ñ N· ·ÓÙÈÏËÊıÔ‡Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙȘ ·¿ÓıÚˆ˜ Û˘Ó¤ÂȘ Ô˘ ¤¯ÂÈ Ë ·Ï·˙ÔÓÈ΋ ¯Ú‹ÛË
Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜.
ñ N· ÂÈÛËÌ·Óı› Ë Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Ù˘ ¿‰ÔÏ˘ ÎfiÚ˘ Î·È ÙˆÓ ÁÂÈÙfiÓˆÓ Ù˘ ÁÈ· ·Ó·ÎÔ‡ÊÈÛË
Î·È Û˘Ì·Ú¿ÛÙ·ÛË ÛÙÔÓ fiÓÔ, Î·È Ó· ‰Ôı› ÙÔ ‰È·¯ÚÔÓÈÎfi Ì‹Ó˘Ì· Ù˘ ÂÈÚ‹Ó˘, Ù˘
Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜, Ù˘ ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜ Î·È Ù˘ ηÏÏȤÚÁÂÈ·˜ ÙˆÓ ·Ó·ÓıÚÒÈÓˆÓ ·ÍÈÒÓ.
78
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ñ N· ÛËÌÂȈı› ˆ˜ ÌÈ· ·ÓıÚˆÈÛÙÈ΋ ·È‰Â›· Ì ¢ڇÙËÙ· Ó‡̷ÙÔ˜ ı· ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ
ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓ›· Ù¤ÙÔÈ·, Ô˘ ı· ¤¯ÂÈ ˆ˜ ÛËÌ·›· Ù˘ ÙËÓ ·Á¿Ë Î·È ÙÔÓ ·ÏÏËÏÔÛ‚·ÛÌfi ÌÂٷ͇
ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ, ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓ›· ¯ˆÚ›˜ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ Ô˘ Ù· ̤ÏË Ù˘ ı· Û˘Ì‚ÈÒÓÔ˘Ó ·ÚÌÔÓÈο
Ì ÙȘ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ÈÛfiÙËÙ·˜, ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Î·È ‰ÈηÈÔÛ‡Ó˘.
ñ N· ÙÔÓÈÛÙ› fiÙÈ Ë ·Ï·˙ÔÓÈ΋ ÛÙ¿ÛË ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ ·‰‡Ó·ÌÔ Â›Ó·È Ú·ÙÛÈÛÙÈ΋ (Ë
Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË Ì ¿ÓÈÛÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÓfiËÌ·, ·ÓÙ›ıÂÙ· Â›Ó·È Ú¿ÍË ÂÁÎÏËÌ·ÙÈ΋).
ñ N· Û˘˙ËÙËı› Ë ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÛÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ì·ıËÙÒÓ Ô˘ ˆıÔ‡ÓÙ·È ÛÂ
ÌÂÈÔÓÂÎÙÈ΋ ı¤ÛË (¿ÙÔÌ· Ì ÂȉÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ, ÌÂÈÔÓfiÙËÙ˜, ·ÏÏÔ‰·Ô›).
ñ AÓ·ÊÔÚ¿ ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙÔ˘ ¿Ì·¯Ô˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ ηٿ ÙÔÓ fiÏÂÌÔ ÛÙË ™ÂÚ‚›·,
ÛÙÔ IÚ¿Î...
¶·Ú¿ÏÏËÏ· ΛÌÂÓ·: «H Û˘ÊÔÚ¿ Ù˘ ÕÙÙ·˜» ·fiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔ «AÎÚÈÙÈ΋ ÁÂÓÈ¿...»
ÙÔ˘ X. ™·ÌÔ˘ËÏ›‰Ë ·fi ÙÔ K.N.E. Ù˘ B’ °˘ÌÓ·Û›Ô˘.
«T· EÏÏËÓfiÔ˘Ï·» ÙÔ˘ BÈÎÙ. O˘ÁÎÒ, ÌÂÙ¿ÊÚ·ÛË K. ¶·Ï·Ì¿ ·fi ÙÔ K.N.E. A’
°˘ÌÓ·Û›Ô˘.
«¶ÔÈ‹Ì·Ù· Ô˘ Ì·˜ ‰È¿‚·Û ¤Ó· ‚Ú¿‰˘ Ô ÏÔ¯›·˜ OTTO V...»
Afi ÙË Û˘ÏÏÔÁ‹ ÙÔ˘ M·ÓÒÏË AÓ·ÁÓˆÛÙ¿ÎË «EÔ¯¤˜»
°’ Ù¿ÍË °˘ÌÓ·Û›Ô˘
ñ £¤Ì· ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘: H ÙÚ·ÁÈ΋ ÌÔ›Ú· Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ‡·Ú͢, fiÙ·Ó ‰ÂÓ ÂÓÂÚÁ›
Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ‚·ı‡ÙÂÚÔ ÈÛÙ‡ˆ Ù˘, ·ÏÏ¿ Ì’ ·˘Ùfi Ô˘ Ù˘ ÂÈ‚¿ÏÏÔ˘Ó Î¿ÔȘ ÛÎÏËÚ¤˜
ÂÈÙ·Á¤˜.
ñ ™Ùfi¯Ô˜: M¤Û· ·fi ÙÔ ·ÓÙÈÔÏÂÌÈÎfi Ó‡̷ ÙÔ˘ ÔÈ‹Ì·ÙÔ˜ Ó· ÚÔ‚¿ÏÂÈ ÙÔ
·Ó·ÓıÚÒÈÓÔ ·›ÙËÌ· ÁÈ· ·Á¿Ë, ÂÈÚ‹ÓË Û˘Ó‡·ÚÍË Î·È Û‚·ÛÌfi ÛÙ· ·ÓıÚÒÈÓ·
‰ÈηÈÒÌ·Ù·.
ñ EÂÍÂÚÁ·Û›·: M¤Û· ·fi ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ Ù˘ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈ΋˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ
Ô Êfi‚Ô˜ Ô˘ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ÙËÓ ··ÓıÚˆÈ¿, Ë ÙÚ·ÁÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÌÔ›Ú·˜, ÙÔ
Ì›ÛÔ˜ Î·È Ë ·ÁÚÈfiÙËÙ· ÚÔ˜ ÙÔÓ ·ÓÙ›·ÏÔ ÛÂ Û˘Óı‹Î˜ ÔϤÌÔ˘.
ñ Afi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿ Ê·›ÓÂÙ·È, Û’ ¤Ó· ‰Â‡ÙÂÚÔ Â›‰Ô, ÎÚ˘Ì̤ÓË Ë ·ıˆfiÙËÙ· Ù˘
·ÓıÚÒÈÓ˘ „˘¯‹˜, Ë ·ÔÚ›· ÁÈ· ÙË ‰˘ÛÙ˘¯›·, Ë ·Á¿Ë (‰›‰˘ÌÔ˜ ·‰ÂÏÊfi˜) Ô˘ ηٷϋÁÂÈ
Û ‰È·Ì·ÚÙ˘Ú›·, ÁÈ·Ù› «Ù¤ÙÔÈ· Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿» (O ¿ÓıÚˆÔ˜ ÙÚ›‚ÂÙ·È ·fi ÙÔÓ fiÏÂÌÔ...).
ñ O OTTO ÂÎÚÔÛˆ› ÙÔ ÁÂÚÌ·ÓÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜, Ô˘ ›¯Â ÙËÓ Î‡ÚÈ· ¢ı‡ÓË ÁÈ· ÙÔ B’
¶·ÁÎfiÛÌÈÔ fiÏÂÌÔ Î·È ÁÈ· fiÏ· fiÛ· Â¤ÊÂÚ ·˘Ùfi˜.
ñ N· ÙÔÓÈÛÙ› Ô ÏfiÁÔ˜ ÁÈ· ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ô ÔÈËÙ‹˜ ÂÈϤÁÂÈ ÙÔÓ °ÂÚÌ·Ófi Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ ÙÔ
·ÓÙÈÔÏÂÌÈÎfi Ì‹Ó˘Ì·.
ñ H ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ʈӋ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ „˘¯‹˜ ÏËÌÌ˘ÚÈṲ̂ÓË ·fi ·Á¿Ë ·Ó·ÊˆÓ› ÙÔ
«£Â¤ ÌÔ˘, ÁÈ·Ù› ÙÔ ‰›‰˘ÌÔ ·‰ÂÏÊfi ÌÔ˘».
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
79
ñ N· ÙÔÓÈÛÙ› fiÙÈ ¤ÌÌÂÛ· ·ÔÚÚ¤ÂÈ Ë ·Á¿Ë, Ë ·ÓıÚˆÈ¿, Ë ÂÎÙ›ÌËÛË, Ô Û‚·ÛÌfi˜ ÁÈ·
ÙÔÓ ¿ÏÏÔ, ¯ˆÚ›˜ ‰È¿ÎÚÈÛËØ fiÔÈÔ˜ Î·È ·Ó ›ӷÈ, ›Ù ·‰‡Ó·ÌÔ˜ ›Ù ‰˘Ó·Ùfi˜, ·ÏÏÔÂıÓ‹˜ ‹
·ÏÏfiıÚËÛÎÔ˜ ‹ ·ÏÏfiÁψÛÛÔ˜, Â›Ó·È Û˘Ó¿ÓıÚˆfi˜ Ì·˜.
ñ MÔÚ› Ó· Â›Ó·È Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˘ Ì·˜, Ô Û˘ÓÔ‰ÔÈfiÚÔ˜, Ô Û˘Ó·ıÏËÙ‹˜, Ô Û‡ÓÙÚÔÊÔ˜ ÛÙÔ
ÌÂÁ¿ÏÔ Ù·Í›‰È Ù˘ ˙ˆ‹˜, Ô˘ ÁÈ· Ó· Â›Ó·È fiÌÔÚÊÔ, ÁÂÌ¿ÙÔ ·fi ÂÌÂÈڛ˜, fiÓÂÈÚ·, ¯·Ú¤˜,
ÂÎÏ‹ÍÂȘ, ÂÈÚËÓÈÎfi Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi, Ì ÔÈfiÙËÙ·, Ú¤ÂÈ Ó· ÙÔÓ ÙÔÔıÂÙԇ̠‰›Ï· Ì·˜
Î·È fi¯È ·¤Ó·ÓÙ› Ì·˜.
¶·Ú¿ÏÏËÏ· ΛÌÂÓ·: «O ÏfiÊÔ˜ Ì ÙȘ ··ÚÔ‡Ó˜»
KÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈο ¤ÚÁ·: «O ÕÁÁÏÔ˜ ·ÛıÂÓ‹˜...» ÎÈÓ. Ù·ÈÓ›· ÙÔ˘ ÕÓÙÔÓÈ MÈÁΤϷ 1996,
«O T˙fiÓÈ ‹Ú ÙÔ fiÏÔ ÙÔ˘» ÙÔ˘ T˙ˆÓ NÙ¿ÏÙÔÓ TÚ¿ÌÔ 1971, «T· fiÌÔÚÊ· ¯ˆÚÈ¿ fiÌÔÚÊ·
η›ÁÔÓÙ·È» ÙÔ˘ °ÈÔ˘ÁÎÔÛÏ¿‚Ô˘ ™ÚÂÓÙÈ¿Ó NÙ·ÎfiÁÈ‚ÈÙ˜.
BÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
°ÂˆÚÁÔÁÈ¿ÓÓ˘, ¶.: £¤Ì·Ù· ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, Gutenberg, Aı‹Ó· 1999.
£Ô˘Î˘‰›‰Ë˜ IÛÙÔÚ›·È, ‚È‚Ï. 7Ô, ÎÂÊ. 87.
K›ÌÂÓ· NÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜ A’ , B’ °’ °˘ÌÓ·Û›Ô˘ Î·È §˘Î›Ԣ.
KÔÚˆÓ·›Ô˘, AÏ.: N¤ÔÈ Î·È M.M.E., ÂΉfiÛÂȘ O‰˘ÛÛ¤·˜, 1992.
M¿ÚÎÔ˘, °.: EÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË, Aı‹Ó· 1997.
¶··ÎˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘, ¶.: ¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜, H §¤Û¯Ë
ÙˆÓ EÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, Ù‡¯Ô˜ 19, 1997.
ºÚ·ÁÎÔ˘‰¿ÎË, Õ.: KÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›· Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘, ¶··˙‹ÛË, Aı‹Ó· 1985.
Y¶E¶£-I¶O¢E: ¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Û ÌÈ· ‰ÈÂ˘Ú˘Ì¤ÓË E˘ÚÒË, Aı‹Ó· 25 ηÈ
26 OÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 2002, ¶Ú·ÎÙÈο / YÏÈο ™˘Ó‰ڛԢ.
Y¶E¶£-KE¢A: YÏÈο ·fi ¢È·Û¯ÔÏÈÎfi EÈÌÔÚʈÙÈÎfi ™ÂÌÈÓ¿ÚÈÔ: ¢È‰¿ÛÎÔÓÙ·˜ ÛÂ
ÔÏ˘ÂıÓÈÎfi °˘ÌÓ¿ÛÈÔ. ¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË ÛÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘, Aı‹Ó·
12-3-04.
Y¶E¶£-¶.I.: ™‡Á¯ÚÔÓÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ›, ¶Ú·ÎÙÈο HÌÂÚ›‰·˜, Aı‹Ó· 5
Î·È 6 NÔÂÌ‚Ú›Ô˘ 1999.
•¤Ó˜ ÁÏÒÛÛ˜, Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ Î·È ªª∂:
O ‰·ÛηÏÔ˜ ˆ˜ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi˜ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙ‹˜
ANNA TPIANTAºY§§OY*
∏ ·Ó¿Ù˘ÍË Ó¤ˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ ÂÎÙ‡ˆÛ˘ Î·È ‰È¿‰ÔÛ˘ ÂÓÙ‡ˆÓ ‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ Ӥ·
‰›ÎÙ˘· ·ÓıÚÒÈÓ˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ÙËÓ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÎfiÛ̈Ó
Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ Î·È, ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘, ÙË ‰Ú·ÛÙÈ΋ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ·ÓÙÈÏ‹„ˆÓ. Δ· ̤۷ Ì·˙È΋˜
ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ (ª¤Û·) Â›Ó·È ·ÓÙ·¯Ô‡ ·ÚfiÓÙ· Î·È ÂχıÂÚ· ÚÔÛ‚¿ÛÈÌ· ·fi ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜,
ÔÈ ÔÔ›ÔÈ, ˆÛÙfiÛÔ, ‰ÂÓ Â›Ó·È Û ı¤ÛË Ó· ÂϤÁÍÔ˘Ó ÙÈ Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ ‘ηٷӷÏÒÓÔ˘Ó’. ∏
·˘Í·ÓfiÌÂÓË ÛËÌ·Û›· Ù˘ ¤ÓÙ·Í˘ ÙˆÓ ª¤ÛˆÓ ÛÙËÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·, ˆ˜
ÂÁÁÚ·Ì·ÙÈÛÌfi˜ ‹ ·ÏÊ·‚ËÙÈÛÌfi˜ ÛÙ· ª¤Û·, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ·ÎfiÌË Î·ÙÔÚıÒÛÂÈ Ó· ¿ÚÂÈ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋
ÌÔÚÊ‹ ‰È·ÏfiÁÔ˘.
ΔÔ ·ÚfiÓ Î›ÌÂÓÔ ÂȯÂÈÚ› Ó· Û˘Ó‰˘¿ÛÂÈ Ù· ·Ú·¿Óˆ Ì ÙË ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ͤÓ˘
ÁÏÒÛÛ·˜ ˆ˜ Ì¿ıËÌ· Ô˘, ·fi ÙËÓ ›‰È· ÙÔ˘ ÙË Ê‡ÛË, ÂÓۈ̷ÙÒÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›· ÙÔ˘
‘¿ÏÏÔ˘’, ·ÔÙÂÏ› ̤ÛÔ Û˘Ó¿ÓÙËÛ˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ Î·È ·ÍÈÒÓ. ∏ ÂÎÌ¿ıËÛË Ù˘
ͤÓ˘ ÁÏÒÛÛ·˜ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ‹ ÔÊ›ÏÂÈ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ϤÔÓ Û‹ÌÂÚ· ˆ˜ ÎÔÈÓˆÓÈ΋
Ú·ÎÙÈ΋ Ô˘ ‰›ÓÂÈ ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ Î·Ù¿ÚÁËÛË ÙˆÓ ÔÚ›ˆÓ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ fiÌÔÈÔ Î·È ÙÔ
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi Î·È ÂȯÂÈÚ› Ó· ·ÂÁÎψ‚›ÛÂÈ ÙÔ Ì·ıËÙ‹ ·fi ·Ú·ÓÔ‹ÛÂȘ,
ÚÔηٷÛ΢·Ṳ̂Ó˜ ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È Û˘ÏÏÔÁÈΤ˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙËÓ
ηÙËÁÔÚÈÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ‘¿ÏÏÔ˘’ Î·È ˆ˜ ÂÎ ÙÔ‡ÙÔ˘ Û ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Î·È ÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÔÓÙ·È
ˆ˜ ÍÂÓÔÊÔ‚›· / ÍÂÓÔÊÈÏ›·. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Ë ¯Ú‹ÛË, ηٿ ÙË ‰È‰·ÎÙÈ΋ Ú·ÎÙÈ΋, ·˘ıÂÓÙÈÎÒÓ
ÎÂÈ̤ӈÓ-ª¤ÛˆÓ ˆ˜ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ (·fi ÙÔÓ ¤ÓÙ˘Ô Î·È ÙÔÓ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi Ù‡Ô,
ÔÙÈο Î·È ·ÎÔ˘ÛÙÈο ΛÌÂÓ· Î.Ï.) ÛÂ Û˘Ó¿ÊÂÈ· Ì ÙÔ Û¯ÔÏÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ, ʤÚÓÂÈ ÙÔ
Ì·ıËÙ‹ ·ÓÙÈ̤وÔ Ì ÔÈΛϷ ÔÏÈÙÈÛÌÈο ÌÔÓ٤Ϸ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ˙ˆ‹˜ ηÈ
ÙÔÓ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏ›˙ÂÈ ÚÔ˜ ÙËÓ ·fiÎÙËÛË ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ Ôԛ˜ Î·È Ù˘ ÔÓÙÔÏÔÁÈ΋˜
(savoir-être).
∂Ô̤ӈ˜, Ô Î·ıËÁËÙ‹˜ Í¤ÓˆÓ ÁψÛÛÒÓ Î·ÏÂ›Ù·È Ó· ‰È·‰Ú·Ì·Ù›ÛÂÈ ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ
ÛÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÙˆÓ ª¤ÛˆÓ, Ó· ÂÚÁ·ÛÙ› fi¯È ÌfiÓÔ ÁψÛÛÈο ¿Óˆ Û ·˘Ù¿,
·ÏÏ¿ Ó· Ù· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ ˆ˜ ‘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ÚÔ˚fiÓ’ (∞ÓÙÂÚÛÔÓ, 1997) Î·È Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÂÈ ÛÂ
ÌÈ· ÔÏ˘‰È¿ÛÙ·ÙË ÂÚÌËÓ›· ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ÂÙÂÚfiÙËÙ·, Ó· Û˘Ó‰˘¿ÛÂÈ,
Ì ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, ÙÔÓ ÂÁÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi ÛÙ· ª¤Û· Ì ÙÔ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ÂÁÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi. O ÚfiÏÔ˜
ÙÔ˘ Â›Ó·È ·˘Ùfi˜ ÙÔ˘ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙ‹ (médiateur) ÛÙËÓ ‘·Ó¿ÁÓˆÛË’ Ù˘ ÌÂÓÙȷ΋˜
*
H ÕÓÓ· TÚÈ·ÓٷʇÏÏÔ˘ Â›Ó·È Û¯ÔÏÈ΋ Û‡Ì‚Ô˘ÏÔ˜ °·ÏÏÈ΋˜, ¢È‰¿ÎÙˆÚ ¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ EÈÎÔÈÓˆÓ›·˜
Î·È EÎ·›‰Â˘Û˘.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
81
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, ÛÙËÓ ·Ó·Î¿Ï˘„Ë, Ì ¿ÏÏ· ÏfiÁÈ·, Ù˘ ÍÂÓfiÊԂ˘ / ÍÂÓfiÊÈÏ˘ ÁÚ·ÌÌ·ÙÈ΋˜
Ô˘ ‰ÔÌÔ‡Ó Ù· ΛÌÂÓ·.
™ÙÔ ÛËÌÂ›Ô ·˘Ùfi Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·ÊÂÚıԇ̠ÛÙÔÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi ÙÔ˘ ¶·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡
πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔÓ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi ÙÔ˘ ¢È·ıÂÌ·ÙÈÎÔ‡ ∂ÓÈ·›Ô˘ ¶Ï·›ÛÈÔ˘ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ
™Ô˘‰ÒÓ (¢∂¶¶™), fiÔ˘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ¿ÏÏˆÓ ‰›ÓÂÙ·È ¤ÌÊ·ÛË ÛÙËÓ ÂÏ·¯ÈÛÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ
Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ Î·È Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡. ¶ÚÔ˜ ÙËÓ ÂȉȈÎfiÌÂÓË ·˘Ù‹ ηÙ‡ı˘ÓÛË, ÙÔ
¢∂¶¶™ ÂÈÛËÌ·›ÓÂÈ ÙÚÂȘ ηÙ¢ı˘ÓÙ‹ÚÈÔ˘˜ ¿ÍÔÓ˜ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó
ÙȘ ‚¿ÛÂȘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ·È‰·ÁˆÁÈÎÒÓ Ú·ÎÙÈÎÒÓ: ÙÔÓ ÂÁÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi, ÙËÓ ÔÏ˘ÁψÛÛ›·
Î·È ÙËÓ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ· (∫·Áο, 2002). ™’ ·˘Ùfi ÙÔ Ï·›ÛÈÔ, Ô Û¯Â‰È·ÛÌfi˜ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ
∞Ó·Ï˘ÙÈÎÒÓ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ Í¤ÓˆÓ ÁψÛÛÒÓ ÂȉÈÒÎÂÈ, ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ¿ÏϘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜,
ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·˜, Ë ÔÔ›· ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÙ·È Î·È Ì ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË
Ù˘ ÚfiıÂÛ˘ ÙÔ˘ Û˘ÓÔÌÈÏËÙ‹ ‹ ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· Û fiÏ· Ù· ›‰Ë ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘. ªÂ ‚¿ÛË Ù·
ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ·, Ë ÈηÓfiÙËÙ· ‘·Ó¿ÁÓˆÛ˘’ Ù˘ ÚfiıÂÛ˘ ÙÔ˘ Û˘ÓÔÌÈÏËÙ‹, Ù˘ ·Ó¿Ï˘Û˘ ηÈ
Ù˘ ÂÚÌËÓ›·˜ ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ÌÂÙ·‚È‚¿˙ÔÓÙ·È ·fi Ù· ª¤Û· Î·È Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ë ÈηÓfiÙËÙ·
‰ÈÂÚ‡ÓËÛ˘ Ù˘ ȉÂÔÏÔÁÈ΋˜ Î·È ÔÏÈÙÈ΋˜ ÛËÌ·Û›·˜ ÙˆÓ Ì‡ıˆÓ Ô˘ ηٷÛ΢¿˙ÔÓÙ·È ÌÂ
ÙÚfiÔ ˘·ÈÓÈÎÙÈÎfi ·ÔÎÙÔ‡Ó È‰È·›ÙÂÚË ÛËÌ·Û›·.
™‡Ìʈӷ Ì ÙÔ ∫ÔÈÓfi ∂˘Úˆ·˚Îfi ¶Ï·›ÛÈÔ ∞Ó·ÊÔÚ¿˜ ÁÈ· ÙȘ °ÏÒÛÛ˜ (Conseil de
l’Europe, 1996), ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÛÙfi¯Ô ·ÔÙÂÏ› Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÁÂÓÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔًوÓ
(compétences générales), ÒÛÙÂ Ô Ì·ıËÙ‹˜ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ Û¯ÔÏÈ΋˜ ÙÔ˘ ÔÚ›·˜ Ó·
ÌÔÚ¤ÛÂÈ Ó· ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ:
ñ ÁÂÓÈΤ˜ ÁÓÒÛÂȘ (savoir), fiˆ˜ ÁÓÒÛË ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ Î·È ÙˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ Û˘ÛÙËÌ¿ÙˆÓ
Ô˘ ÙÔÓ ··ÚÙ›˙Ô˘Ó, Û˘ÓÂȉËÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÏ‹„ÂˆÓ Î·È ÙˆÓ
ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÒÓØ
ñ Ú·ÎÙÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ (savoir-faire), ÒÛÙÂ Ë ÁÓÒÛË Ó· ÂÚ¿ÛÂÈ ÛÙËÓ Ú¿ÍËØ
ñ ÔÓÙÔÏÔÁÈΤ˜ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ (savoir-être), fiˆ˜ Ë ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ·¤Ó·ÓÙÈ Û ¿ÏϘ
ÛÙ¿ÛÂȘ, ÂÔÈı‹ÛÂȘ Î·È ·Í›Â˜ Ì ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÌÈ·˜ ‘‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜
ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜’Ø
ñ ‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ì¿ıËÛ˘ (savoir-apprendre)Ø ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ‰ÂÍÈfiÙËÙ·˜
Ù˘ ·Ú·Ù‹ÚËÛ˘ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÂÌÂÈÚÈÒÓ Î·È ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Ù˘ Ó¤·˜ ÁÓÒÛ˘ Ì ÛÙfi¯Ô
ÙË ÌÂÙÂͤÏÈÍË Ù˘ ·ÏÈ¿˜.
ªÂ ÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô Ì·ıËÙ‹˜ Ì·ı·›ÓÂÈ Ó· ÌÔÈÚ¿˙ÂÙ·È, Ó·
Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ, Ó· ÎÔÈÓˆÓ› ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓÈ·ÎÒÓ ÂÚÈÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È Ó· Ô‰ËÁ›ٷÈ
ÛÂ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜ ··ÏÏ·Á̤Ó˜ ·fi ÛÙÂÚÂfiÙ˘· Î·È Ú·ÙÛÈÛÙÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ.
Δ· ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ÛÙ· ÔÔ›· ı· ÂȯÂÈÚ‹ÛÔ˘Ì ӷ ··ÓÙ‹ÛÔ˘ÌÂ Â›Ó·È Ù· ·Ú·Î¿Ùˆ : (·)
ªÂ ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ Ë ·Ó¿Ù˘ÍË ÙˆÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ·˘ÙÒÓ Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ª¤Û·
Î·È ÂȉÈÎfiÙÂÚ· Ì ÙË Û˘Ó¿ÓÙËÛË Ì ÙÔÓ ‘¿ÏÏÔ’ ‰È¿ ÙˆÓ ª¤ÛˆÓ; (‚) ªÂ ÔÈÔÓ ÙÚfiÔ ÔÈ
ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ ·Ó··Ú·ÛÙ¿ÛÂȘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È Î·È ÌÂÙ·‰›‰ÔÓÙ·È ÛÙ· ª¤Û·; (Á) ¶ÔÈÔÈ
Â›Ó·È ÔÈ Ì˯·ÓÈÛÌÔ› ÂÈıÔ‡˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÛÙËÓ Î·Ù·Û΢‹ ÌÈ·˜ ·Ú·ÁˆÁ‹˜;
∏ ·fiÎÙËÛË ÁÂÓÈÎÒÓ ÁÓÒÛÂˆÓ (savoir) ̤۷ ·fi Ù· ΛÌÂÓ·-ª¤Û· ʤÚÓÂÈ ÙÔ Ì·ıËÙ‹
Û ¿ÌÂÛË ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Ì ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ· Ù˘ ¯ÒÚ·˜ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜-ÛÙfi¯Ô˘ Î·È Ì ÙȘ
·Í›Â˜ Ù˘.
82
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
∏ ·fiÎÙËÛË Ú·ÎÙÈÎÒÓ ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ (savoir-faire) Î·È ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ì¿ıËÛ˘ (savoirapprendre) Û˘Ó‰¤ÂÙ·È Ì ÙË ¯Ú‹ÛË ‰È‰·ÎÙÈÎÒÓ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ, fiˆ˜ :
ñ ¤ÓÙ˘Ô (ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ Î·È ÂÚÈÔ‰Èο)
ñ ÛÙ·ıÂÚ‹ ÂÈÎfiÓ· (‰È·Ê‹ÌÈÛË, ʈÙÔÁÚ·Ê›·, ÁÂÏÔÈÔÁÚ·Ê›·)
ñ ÎÈÓÔ‡ÌÂÓË ÂÈÎfiÓ· (‚›ÓÙÂÔ, ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈΤ˜ Ù·Èӛ˜, ÙËÏÂfiÚ·ÛË)
ñ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô
ñ CD-Rom
ñ ˯ËÙÈο ΛÌÂÓ· (Ú·‰ÈÔʈÓÈ΋ ÂÎÔÌ‹ Î.Ï.)
OÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÏÔ‡ÓÙ·È Ó· ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÂÂÍÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó Ù· ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ›‰Ë
Ù‡Ô˘ ·Ú¯Èο ˆ˜ ÚÔ˜ ÙË ÁψÛÛÈ΋ ÙÔ˘˜ ‰È¿ÛÙ·ÛË Î·È ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ˆ˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÏfiÁÔ (discours)
Ô˘ Ù· ‰È·ÔÙ›˙ÂÈ Î·È ˆ˜ ÚÔ˜ ÙȘ ÚËÙÔÚÈΤ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘
Ó· ›ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË/·ÎÚÔ·Ù‹:
OÈ Ù›ÙÏÔÈ ÌÂÙ·‰›‰Ô˘Ó Û˘ÓÔÙÈο ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ÌËӇ̷ÙÔ˜ Î·È ÚÔηٷϷ̂¿ÓÔ˘Ó
ÙÔÓ ·Ó·ÁÓÒÛÙË-Ì·ıËÙ‹.
Δ· ÛËÌ›· ÛÙ›Í˘ ÂÎÏËÚÒÓÔ˘Ó ˘Ô‰ËψÙÈ΋ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·. Δ· ·ÔÛȈËÙÈο, ÙÔ
ı·˘Ì·ÛÙÈÎfi, ÙÔ ÂÚˆÙËÌ·ÙÈÎfi ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· Î·È ·Ú·Û‡ÚÔ˘Ó ÙÔÓ
·Ó·ÁÓÒÛÙË-Ì·ıËÙ‹ ÚÔ˜ ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË.
ΔÔ ÁÚ·Ùfi ΛÌÂÓÔ ÂÈÙÚ¤ÂÈ ÙË ÌÂϤÙË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ̤۷ ·fi ÙËÓ ÔÏ˘ÏÔÎfiÙËÙ·
Î·È ÙËÓ ÔÈÎÈÏfiÙËÙ¿ ÙÔ˘, ηıÒ˜ Î·È Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ÂÍÂÚ‡ÓËÛË ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ
ÚÔÛˆÈÎÔًوÓ, ÂÚÈÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ, ÛÙÔȯ›· Ô˘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Ô‰ËÁ‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ
·ÔÊ˘Á‹ Ù˘ ·Ó·ÊÔÚ¿˜ Û ¤Ó· ÌÔÓ·‰ÈÎfi ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ ˆ˜ ·ÁÎfiÛÌÈÔ
(ΔÚÈ·ÓٷʇÏÏÔ˘, 2000). øÛÙfiÛÔ, Û˘¯Ó¿, Ë ¯Ú‹ÛË Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈο ÊÔÚÙÈÛÌ¤ÓˆÓ Ï¤ÍˆÓ
Î·È ÚËÙÔÚÈÎÒÓ Û¯ËÌ¿ÙˆÓ ‰‡Ó·Ù·È Ó· ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÂÈ ‹ Î·È Ó· ÌÂÙ·ÛÙÚ¤„ÂÈ ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ
ÙÔ˘ ÎÂÈ̤ÓÔ˘.
OÈ ÛÙ·ıÂÚ¤˜ ÂÈÎfiÓ˜ ʤÚÓÔ˘Ó Û ¿ÌÂÛË Â·Ê‹ ÙÔ Ì·ıËÙ‹ Ì ÙÔÓ ‘¿ÏÏÔ’, ÂÓÒ ÔÈ ÏÂ˙¿ÓÙ˜
ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰È·ÊÔÚÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ·˘Ùfi Ô˘ ·Ú¯Èο ÌÂÙ·‰›‰ÂÙ·È Ì ÙËÓ ÂÈÎfiÓ· Î·È Ó·
ÌÂÙ·ÛÙÚ¤„Ô˘Ó ÙËÓ ¿Ô„Ë ÙÔ˘ ·Ó·ÁÓÒÛÙË. øÛÙfiÛÔ, Ú¤ÂÈ Ó· ÏËÊı› ˘fi„Ë fiÙÈ Î·È Ë ›‰È·
Ë ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜ ‰ÂÓ Á›ÓÂÙ·È ¿ÓÙ· Ù˘¯·›·, Î·È fiÙÈ Ô ÙÚfiÔ˜ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÙÔ˘ ÌËӇ̷ÙÔ˜
ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÂÏÏÂÈÙÈÎfi˜, ˘ÂÚ‚ÔÏÈÎfi˜, ÌÂÙˆÓ˘ÌÈÎfi˜ ‹ ÌÂÙ·ÊÔÚÈÎfi˜.
OÈ ÎÈÓÔ‡ÌÂÓ˜ ÂÈÎfiÓ˜ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜,
‰ÈfiÙÈ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÂÈϤÔÓ ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ·Ú·Ù‹ÚËÛ˘ Ù˘ Â͈ÏÂÎÙÈ΋˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜
ÙˆÓ ·ÙfïÓ, fiˆ˜ Â›Ó·È ÔÈ ÎÈÓ‹ÛÂȘ Î·È ÔÈ ÛÙ¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, ÔÈ ¯ÂÈÚÔÓƠ̂˜, Ë ·ÓÙ›ÏË„Ë
Î·È Ë ‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ¯ÒÚÔ˘, Ù· ·ÁÁ›ÁÌ·Ù·, ·ÏÏ¿ Î·È Ô ÙÚfiÔ˜ ÂÓ‰˘Ì·Û›·˜ Î·È ÙÔ Ì·ÎÈÁÈ¿˙.
Δ· ÛÙÔȯ›· ·˘Ù¿ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÓÂÍ¿ÓÙÏËÙË ËÁ‹ ÁÈ· ÙË ÌÂϤÙË ÌÈ·˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜, ‰ÈfiÙÈ Â›Ó·È
ÔÏÈÙÈÛÌÈο Î·È Ë ÌË Î·Ù·ÓfiËÛ‹ ÙÔ˘˜ ‰‡Ó·Ù·È Ó· ÚÔηϤÛÂÈ ·Ú·ÓÔ‹ÛÂȘ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÂ
¿ÙÔÌ· Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÁÏÒÛÛ· Î·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÔÏÈÙÈÛÌfi.
Δ· ˯ËÙÈο ΛÌÂÓ· ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó ÙË Û‡Ó‰ÂÛË Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ Ì ÙËÓ Ù·˘ÙfiÙËÙ· Î·È Ô‰ËÁÔ‡Ó
ÛÙÔÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi ÙÔ‡ ηٿ fiÛÔ Ë ÂÎÊÔÚ¿ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜ ·ÔÎÏ›ÂÈ ‹ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› ÙËÓ
·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ·Ó‹ÎÂÈÓ Û ÌÈ· ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ·. ∏ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÛÙÔȯ›ˆÓ fiˆ˜ Ë
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
83
‰È¿ÏÂÎÙÔ˜, Ë ÚÔÊÔÚ¿, Ô Ú˘ıÌfi˜ Ù˘ ÂÎÊÔÚ¿˜, Ô ÙfiÓÔ˜, Ë ÌÂψ‰›·, Ë ÂÈÚˆÓ›· ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ
ÛȈ¤˜, ·Ú·¤ÌÂÈ ÛÙ· ·Ú·¿Óˆ Î·È Ë ·Ó·ÁÓÒÚÈÛ‹ ÙÔ˘˜ Ô‰ËÁ› ÛÙËÓ ·ÔÊ˘Á‹
·Ú·ÓÔ‹ÛˆÓ.
∞Ó, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ Byram Î·È Zarate (1998), Ë ÔÓÙÔÏÔÁÈ΋ ‰ÂÍÈfiÙËÙ· (savoir-être)
ÔÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ Û˘Ó·ÈÛıËÌ·ÙÈ΋ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ÂÁηٷÏ›ÂÈ Î·Ó›˜ ÙȘ ÂıÓÔÎÂÓÙÚÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ
Î·È ÛÙ¿ÛÂȘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ ¿ÏÏÔ Î·È ˆ˜ ÈηÓfiÙËÙ· Ó· ·Ó·Î·Ï‡ÙÂÈ ÙË Û¯¤ÛË ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË
‰È΋ ÙÔ˘ Î·È ÙËÓ Í¤ÓË ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·, ÙfiÙÂ Ë ·fiÎÙËÛ‹ Ù˘ ÂÚÓ¿ ̤۷ ·fi ÙËÓ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË
ÙˆÓ ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ, ÙˆÓ ÔÏÂÌÈÎÒÓ, ÙˆÓ ÚÔ·Á·Ó‰ÈÛÙÈÎÒÓ ÎÏÈÛ¤, ·fi ÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË
Û˘Áί˘Ì¤ÓˆÓ ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÎÂÓÒÓ Û¯ËÌ¿ÙˆÓ, Î·È ·fi ÙË ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË ÙˆÓ ·ÓÙÈıÂÙÈÎÒÓ
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÒÓ.
∂Ô̤ӈ˜, Ë Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ·Ó¿Ï˘ÛË Î·È Ë ‰ÈÂÚ‡ÓËÛË ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÚÁ·Ï›ˆÓ, Ô˘
ÚÔÛÂÁÁ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· ÙÔ˘ ‘¿ÏÏÔ˘’ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó Â˘·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË ÛÙËÓ ÂÙÂÚfiÙËÙ·,
·ÊÂÓfi˜, Î·È Ë ·ÔΈ‰ÈÎÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ‰È·ÂÚÓÔ‡Ó ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi ÙÔ˘˜,
·ÊÂÙ¤ÚÔ˘, ·Ó·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔÓ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ· ÙËÓ Í¤ÓË ÁÏÒÛÛ·. ∂ΛÓÔ˜, ̤۷ ·fi ÙË
‰È·¯Â›ÚÈÛË ÙÔ˘ ‰È‰·ÎÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ ÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛÙ¿Û˘ ˆ˜
ÚÔ˜ ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Î·È ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ ÙˆÓ ÎÂÈ̤ӈÓ-ª¤ÛˆÓ, ı· ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚‹ÛÂÈ
‰È¢ÎÔχÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Î·È Û˘Ì‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ ·Ó¿Ù˘ÍË ÌÈ·˜ ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜
ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜.
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
ÕÓÙÂÚÛÔÓ, ª. (1997): º·ÓÙ·ÛȷΤ˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜, ¡ÂʤÏË, ∞ı‹Ó· (‚Ï. Û. 57).
Byram, M. - Zarate, G. (1998): Définition, objectifs et évaluation de la compétence
socioculturelle, in: Le français dans le monde, Paris (p. 76).
Conseil de l’Europe (1996): Cadre européen commun de référence pour les langues, Strasbourg.
À¶∂¶£/¶.π. (2002): ¢È·ıÂÌ·ÙÈÎfi ∂ÓÈ·›Ô ¶Ï·›ÛÈÔ ¶ÚÔÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ™Ô˘‰ÒÓ, ∞ı‹Ó·.
∫·Áο, ∂. (2002): «°ÏˆÛÛÈ΋ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÔÏ˘ÌÔÚÊ›·: ¢È·ıÂÌ·ÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ
ÛÙȘ ͤÓ˜ ÁÏÒÛÛ˜», ∂ÈıÂÒÚËÛË ∂Î·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ £ÂÌ¿ÙˆÓ, Ù. 7.
¶ÚfiÛÎÔÏÏË ∞. (2002): «ΔÔ Portfolio ÁψÛÛÒÓ Î·È ÔÈ ‰˘ÛÎÔϛ˜ ÛÙËÓ ÂÎÙ›ÌËÛË (·ÍÈÔÏfiÁËÛË
/ ·˘ÙÔ·ÍÈÔÏfiÁËÛË) ÙˆÓ ÂÈ¤‰ˆÓ ÁψÛÛÈ΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓȷ΋˜ ÈηÓfiÙËÙ·˜», Contact+,
Ù. 19, Û. 5-10.
ΔÚÈ·ÓٷʇÏÏÔ˘, ∞. (2000): «°Ú·Ê¤˜, ·Ó·ÁÓÒÛÂȘ. °È· ÌÈ· ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ·Ó¿ÁÓˆÛË ÙÔ˘
ÏÔÁÔÙ¯ÓÈÎÔ‡ ÎÂÈ̤ÓÔ˘», ÛÙÔ: ∫∂ª∂Δ∂/O∂¢μ: ™¯ÔÏÂ›Ô ¯ˆÚ›˜ Û‡ÓÔÚ·. μÈ‚Ï›Ô ÙÔ˘
ηıËÁËÙ‹. ∞ı‹Ó·, Û. 69-76.
Triantaphyllou, A. (2002): Pour une anthropologie des échanges éducatifs. Peter Lang, Berne.
Zarate, G. - Gohard-Radenkovic, A. et al. (2003): Médiation culturelle et didactique des langues.
Centre Européen pour les Langues Vivantes. Graz.
∏ Â›‰Ú·ÛË ÙˆÓ ª¤ÛˆÓ ª·˙È΋˜ ∂ÓË̤ڈÛ˘
ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ Î·È ÚfiÏÔ˜
ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ. ∏ ÂÚ›ÙˆÛË ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜
ÙˆÓ ∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ
¡IKH POYM¶ANH*
OÈ ÔıfiÓ˜ Ì·˜ Á¤ÌÈÛ·Ó ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙË ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢ÛË, ÙË ‚›· ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·,
ÙËÓ ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛË, ÙȘ ÂÈÙ˘¯›Â˜ ÙˆÓ Ô‰ÔÛÊ·ÈÚÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ. ∞˘Ù¿ fï˜ ·Ó‹ÎÔ˘Ó ÛÙË
ÛÊ·›Ú· Ù˘ ... „˘¯·ÁˆÁ›·˜ Î·È ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó, ‚¤‚·È·, ı¤ÛË ÛÙÔ ‰È¿ÏÔÁÔ Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È ÛÙË
Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË, fiÔ˘ Ë Â˘‰·ÈÌÔÓ›· ÙÔ˘ οı ·È‰ÈÔ‡ ıˆÚÂ›Ù·È ‰Â‰Ô̤ÓË Î·È Ù· ∞ÓıÚÒÈÓ·
¢ÈηÈÒÌ·Ù·, ÛÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ÂÚ›ÙˆÛË, ¤Ó· ·ÎfiÌ· ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ÁÈ· ·ÔÌÓËÌfiÓ¢ÛË. ΔÔ
Û¯ÔÏÂ›Ô Â›Ó·È ϤÔÓ Ë Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ¤Ó· ·fi Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ,
Î·È Ô ¯ÒÚÔ˜ fiÔ˘ Ë ÔÏÈÙ›·, ̤۷ ·fi ÙË ‰È‰·ÎÙ¤· ‡ÏË, ÙËÓ ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›·,
ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ Î·È ÂÈÌfiÚʈÛË ÙˆÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ, ·Ú·‰›‰ÂÈ ÛÙȘ ÂfiÌÂÓ˜ ÁÂÓȤ˜ ÙË ÛÎ˘Ù¿ÏË,
›Ù ·˘Ùfi ÙÔ ‰Ô‡Ì ˆ˜ ¯ÂÈڷʤÙËÛË Â›Ù ˆ˜ ¯ÂÈÚ·ÁÒÁËÛË. ∞˘Ù¿ fï˜ Ô˘ ‰È·‚¿˙ÂÈ ÛÙÔ
∞Ó·ÁÓˆÛÙÈÎfi ÙÔ˘ ÙÔ ÌÈÎÚfi ·È‰›, Ù· ÚÒÙ· ·Ú·Ì‡ıÈ· Ô˘ ·ÎÔ‡ÂÈ, ÔÈ ÂÈÎfiÓ˜ ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ
‚È‚Ï›ˆÓ, ÔÈ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ÛÙËÓ Ù¿ÍË, Û˘Ó‹ıˆ˜ ÂÏ¿¯ÈÛÙ· ·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡Ó ÙË ÌÂÙ·‚·ÏÏfiÌÂÓË
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Á‡Úˆ ÙÔ˘.
°È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ë ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ ¤¯ÂÈ ·ÏÏ¿ÍÂÈ: Ì ٷ ÔÏÏ¿ ‰È·˙‡ÁÈ· ˘¿Ú¯Ô˘Ó
ÔÏϤ˜ ÌÔÓÔÁÔÓÂ˚Τ˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ, ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÈÎÔÁ¤ÓÂȘ Ì ÂÙÂÚÔı·Ï‹ ·‰¤ÏÊÈ· ηÈ, ‚¤‚·È·,
·È‰È¿ Ì ÂȉÈΤ˜ ·Ó¿ÁΘ, ·ÏÏ¿ fiÏ· ·˘Ù¿ ÂÏ¿¯ÈÛÙ· ‹ ηıfiÏÔ˘ ‰ÂÓ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó ı¤ÛË ÛÙËÓ ‡ÏË
ÙˆÓ Û¯ÔÏÈÎÒÓ ‚È‚Ï›ˆÓ, ·Ê‹ÓÔÓÙ·˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙËÓ ·ÔÚ›· ÁÈ· ÙËÓ ‘ηÓÔÓÈÎfiÙËÙ·’ ‹ ÌË
Ù˘ ‰È΋˜ ÙÔ˘˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜. Δ· Û¯ÔÏÈο ‚È‚Ï›· ÁÈ· Ù· ÂÏÏËÓÔηӷ‰Èο Û¯ÔÏ›· ‘™ˆÎÚ¿Ù˘’
ÁÈ· ÔÌÔÁÂÓ›˜ Ô˘ ÛÙ¤ÏÓÔÓÙ·Ó ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÛÙÔ ªfiÓÙÚÂ·Ï ·Ó¤ÊÂÚ·Ó ˆ˜ ı¤Ì·Ù· ÙÔÓ
ÙÚ‡ÁÔ Î·È ÙÔ ıÂÚÈÛÌfi, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ¿˜ Ù· ˆ˜ ˘·ÚÎÙ‹ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Û ·È‰È¿ ÂÓfi˜
‚fiÚÂÈÔ˘ Îϛ̷ÙÔ˜, Ô˘ ‰ÂÓ Â›¯·Ó, ‚¤‚·È·, ȉ¤· ÁÈ· ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi Ô˘ ÙÔ˘˜ ·ÚÔ˘Û›·˙·Ó ˆ˜
‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ Ô‡ÙÂ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·Ó Ì ÙȘ ÂÍÂÏ›ÍÂȘ Û ·˘ÙfiÓ Ì¤Û· ·fi ÙË ÁÂÓÈ¿, fi¯È ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜,
·ÏÏ¿ ¤ÛÙˆ ÙˆÓ ÁÔÓÈÒÓ ÙÔ˘˜. ∫·Ó¤Ó·˜ ·fi fiÛÔ˘˜ ·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ Ù˘ ‰È‰·ÎÙ¤·˜
‡Ï˘, ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ˆ˜ ÙÔ 1998, ‰ÂÓ Â›¯Â ÚÔÛ·ı‹ÛÂÈ Ó· ‚ÚÂÈ ıÂÌ·ÙÔÏÔÁ›· ÂÓ·ÚÌÔÓÈṲ̂ÓË
Ì ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ô˘ ˙Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ‰Â‡ÙÂÚ˘, ÙÚ›Ù˘ ‹
* ∏ ¡›ÎË ƒÔ˘Ì¿ÓË Â›Ó·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Δ¤¯Ó˘, ˘Ô„‹ÊÈ· ¢Ú. ∞ÚÈÛÙÔÙÂÏ›Ԣ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ÛÙË
‘¢È·¯Â›ÚÈÛË ™˘ÁÎÚÔ‡ÛÂˆÓ ÛÙË μ¿ÛË ÙˆÓ ∞ÓıÚÒÈÓˆÓ ¢ÈηȈ̿وӒ, Úfi‰ÚÔ˜ ÙÔ˘ ¢ÈÎÙ‡Ô˘ °˘Ó·ÈÎÒÓ
∂˘ÚÒ˘ (¢°∂), Ô˘ ‰È·ÙËÚ› ÙË °Ú·ÌÌ‹ ™O™ ÁÈ· ÙËÓ ÔÈÎÔÁÂÓÂȷ΋ ‚›· Î·È ÙË °Ú·ÌÌ‹ ™O™ ÁÈ·
ı¤Ì·Ù· ÂÌÔÚ›·˜ ·ÓıÚÒˆÓ.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
85
٤ٷÚÙ˘ ÁÂÓÈ¿˜, ·fi ÌÈÎÙÔ‡˜ Á¿ÌÔ˘˜, ¤ÙÛÈ Ô˘ Ó· οÓÂÈ ÂÏ΢ÛÙÈ΋ Î·È ÁfiÓÈÌË ÙË Û¯ÂÙÈ΋
‡ÏË. ™Â ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Ô˘ ›¯· ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ì ̷ıËÙ¤˜ Ù˘ ¶¤ÌÙ˘ Ù¿Í˘, Ô˘ ηٷÓÔÔ‡Û·Ó
Ôχ ηϿ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, ·Ó Î·È ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘˜ ÌÈÏÔ‡Û·Ó ∞ÁÁÏÈο ‹ °·ÏÏÈο ηٿ
ηÓfiÓ·, ÙÔ ÌfiÓÔ Û›ÁÔ˘ÚÔ Ú¿ÁÌ· Ô˘ ‹ÍÂÚ·Ó ÁÈ· ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ∂ÏÏ¿‰· ‹Ù·Ó Ô ‹ÏÈÔ˜, Ë
ı¿Ï·ÛÛ· Î·È Ù· ¯ÚÒÌ·Ù· Ù˘ ÛËÌ·›·˜, Ô˘ ÙËÓ ¤‚·˙·Ó Û οı ˙ˆÁÚ·ÊÈ¿ ÙÔ˘˜.
™Ù· ̤۷ ÂÓË̤ڈÛ˘, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË, ·Ú¿ ÙËÓ ÂÌÌÔÓ‹ ÛÙȘ ·ÏȤ˜ ÂÏÏËÓÈΤ˜ Ù·Èӛ˜,
fiÔ˘ ÙÔ Í‡ÏÔ Â›Ó·È ‘ÂÎ ÙÔ˘ ¶·Ú·‰Â›ÛÔ˘’, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȤ˜ Ì·˜ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó Ôχ
Û˘¯ÓfiÙÂÚ· ̤۷ Û ÌÈ· ÔÈÎÈÏ›· ·Ú·ÁˆÁÒÓ ÙË ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ· Î·È ÙË ÌÂÙ·‚ÔÏ‹,
·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó ÚfiÙ˘· Ù·‡ÙÈÛ˘ ηÈ, Û˘ÓÂÒ˜, ÂËÚ¿˙ÔÓÙ·È Û ÌÂÁ¿ÏÔ ‚·ıÌfi, ¯ˆÚ›˜
fï˜ Ó· ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ Ù˘ Ù·‡ÙÈÛ˘
·˘Ù‹˜, ÁÈ·Ù› ηٿ ηÓfiÓ· ‰ÂÓ Û˘˙ËÙÔ‡ÓÙ·È ·˘Ù¿ Ô‡Ù Ì ÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜ Ô‡Ù Ì ÙÔ˘˜ ‰·ÛοÏÔ˘˜.
Œ¯ÔÓÙ·˜ ‰È·ÈÚ¤ÛÂÈ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ Û ÂÚÁ·Û›· Î·È „˘¯·ÁˆÁ›·, ÂÌ›˜ ÔÈ ÂÓ‹ÏÈÎÔÈ, Ô˘ ¤¯Ô˘ÌÂ
ÙËÓ Â˘ı‡ÓË Ù˘ ‰È·ÌÂÛÔÏ¿‚ËÛ˘ ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ·Û¯ÔÏԇ̷ÛÙÂ
Û˘Ó‹ıˆ˜ Ì ÙÔ Ó· Ì¿ıÔ˘Ì ÛÙÔ °È·ÓÓ¿ÎË ÙËÓ ÚÔ·›‰ÂÈ· Î·È ‰ÂÓ ÂӉȷÊÂÚfiÌ·ÛÙ ÁÈ· ÙËÓ
·ÔÚÚfiÊËÛË ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ ·fi ÙÔ ‘·È‰ÈÎfi’ ÚfiÁÚ·ÌÌ·, ÙÔ Û›ÚÈ·Ï, ÙÔ ‘ªÂÁ¿ÏÔ ∞‰ÂÏÊfi’ ‹
·ÎfiÌ· ·fi ÙÔ ‰ÂÏÙ›Ô Âȉ‹ÛˆÓ. ∂ÈϤÔÓ, ÔÏÏ¿ ·È‰È¿ ˙Ô˘Ó ÌÈ· ÛÎÏËÚ‹ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·,
›Ù ÏfiÁˆ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ·ÔÎÏÂÈÛÌÔ‡ ›Ù ÏfiÁˆ ÔÈÎÔÁÂÓÂȷ΋˜ ηÎÔÔ›ËÛ˘ ›Ù ÏfiÁˆ
Ú·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ˘. ∞˘Ù¿ Ù· ı¤Ì·Ù· Â›Û˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È ˆ˜ Ù·ÌÔ‡ ‹
·ÚÂÎÎÏ›ÛÂȘ ·fi ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, Û˘˙ËÙÔ‡ÓÙ·È, ÛÙËÓ Î·Ï‡ÙÂÚË ÂÚ›ÙˆÛË ÁÈ· Ï›ÁÔ
Ì ·ÊÔÚÌ‹ οÔÈÔ ‘ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÎfi’ Ì·ıËÙ‹ ÌfiÓÔ ÌÂٷ͇ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ ÛÙȘ Û˘Ó‰ÚÈ¿ÛÂȘ
Î·È ·Ê‹ÓÔÓÙ·È ÛÙËÓ ¿ÎÚË ˆ˜ ÔÈÎÔÁÂÓÂȷο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, ¯ˆÚ›˜ Ó· ı›ÁÂÙ·È Ë
·Ó·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Û˘ÛÙ‹Ì·ÙÔ˜.
ªfiÓÔ Ë °Ú·ÌÌ‹ ™O™ ÁÈ· ÔÈÎÔÁÂÓÂȷ΋ ‚›· ‘¢›Ï· ÛÔ˘’ ‰¤¯ÂÙ·È Î¿ı ̋ӷ ηٿ ̤ÛÔ
fiÚÔ ÂηÙfi Ó¤· ÂÚÈÛÙ·ÙÈο ‚·ÚÈ¿˜ Î·È ¯ÚfiÓÈ·˜, Û˘Ó‹ıˆ˜, ÌÔÚÊ‹˜ ηÎÔÔ›ËÛ˘, ·fi Ù·
ÔÔ›· Ù· ÌÈÛ¿ ÂÌϤÎÔ˘Ó ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ ¤Ó· Î·È Û˘¯Ó¿ Ôχ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ· ·È‰È¿. OÈ
ÂÈÙÒÛÂȘ ÛÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÚÈÁÚ·ÊÔ‡Ó Î·È ·fi Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ ¿ÏÏˆÓ ÌË
΢‚ÂÚÓËÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÛˆÓ, fiˆ˜ ‘ΔÔ Ã·ÌfiÁÂÏÔ ÙÔ˘ ¶·È‰ÈÔ‡’, Ô˘ ÊÈÏÔÍÂÓ› Û‹ÌÂÚ· ÂÚ›
Ù· 300 ·È‰È¿ Î·È ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·ÓÙ·ÔÎÚÈı› Û ¿ÏÏ· ÙfiÛ· Ô˘ ·ÈÙÔ‡ÓÙ·È ‚Ô‹ıÂÈ·˜, ¿Ó
›¯Â ÙÔ˘˜ ··Ú·›ÙËÙÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜. ∞ÏÏ¿ ÛÙÔ˘˜ ÊÔÚ›˜ ·˘ÙÔ‡˜ ÊÙ¿ÓÂÈ ÌfiÓÔ ÌÈÎÚfi ÔÛÔÛÙfi
·fi Ù· ‰Ú¿Ì·Ù· Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Î·È ÁÈ· Ù· ÔÔ›· ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô... ‰ÂÓ ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Ù›ÔÙ·. OÈ ÔıfiÓ˜
Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓÔ‡Ó, ‚¤‚·È·, Û fiÏ· Ù· Û›ÙÈ· Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ·, Ì ÙËÓ ÔÙÈ΋ ÂÓfi˜
ÛÎËÓÔı¤ÙË Î·È ÂÓfi˜ ·Ú·ÁˆÁÔ‡ Ô˘ ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙËÓ ÙËÏÂı¤·ÛË ‰ÂÓ ÌÂÙÚÔ‡Ó ¿ÓÙ· ÙËÓ
·ÓıÚÒÈÓË ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ·. ŒÙÛÈ fï˜ Ë Ù·‡ÙÈÛË ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ ÂÈ‚·Ú˘ÓÙÈÎfi ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·
ÁÈ· ¤Ó· ·È‰› Ô˘ Â›Ó·È ‹‰Ë ı˘Ì·ÙÔÔÈË̤ÓÔ Â›Ù ÏfiÁˆ ηÎÔÔ›ËÛ˘ ›Ù ÏfiÁˆ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡
›Ù ÏfiÁˆ ÌÈ·˜ ¿ÏÏ˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜, ÚÔÛˆÈ΋˜ ‹ ÔÈÎÔÁÂÓÂȷ΋˜.
™Â Û˘Ó¤‰ÚÈÔ Ô˘ ¤ÁÈÓ ÙÔ 1996 (11-12 OÎÙÒ‚ÚË) ÛÙȘ μڢͤÏϘ Ì ÙËÓ ˘ÔÛÙ‹ÚÈÍË Ù˘
∂. ∂ÈÙÚÔ‹˜, Ô Δ˙ÒÓ ª¤ÓÂÙ, ÂÎÚfiÛˆÔ˜ Ù˘ O˘Ó¤ÛÎÔ Î·È Ù˘ ∂ÈÙÚÔ‹˜ ÙˆÓ
¢ÈÎ·ÈˆÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ¶·È‰ÈÔ‡, ÛÙËÓ ÂÈÛ‹ÁËÛ‹ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙÔ Ò˜ ‰È‰¿ÛÎÔ˘Ì ÛÙ· ·È‰È¿ Ù·
·ÓıÚÒÈÓ· ‰ÈηÈÒÌ·Ù·, ·Ó·ÚˆÙÈ¤Ù·È Ò˜ Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi Ó· ηχ„Ô˘Ì ÙÔ ÎÂÓfi ÌÂٷ͇ Ù˘
ÔÔÈ·Û‰‹ÔÙ ‰ÂÔÓÙÔÏÔÁ›·˜ Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÔ˘Ì ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È Ù˘ ÛÎÏËÚ‹˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜
Ô˘ ˙Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿ ÌÂ Û˘¯Ó¿ ¿ÌÂÛË ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· ·Ú·‚›·Û˘ ÙˆÓ ·ÙÔÌÈÎÒÓ ÙÔ˘˜
‰ÈηȈ̿وÓ. ∂ÈϤÔÓ, ·ÎfiÌ· Î·È ·Ó ‰ÂÓ ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÚÔÛˆÈ΋ ı˘Ì·ÙÔÔ›ËÛË, Ù·
·È‰È¿ Á›ÓÔÓÙ·È Ì¿ÚÙ˘Ú˜ ı˘Ì·ÙÔÔ›ËÛ˘ ‹ ηÎÔÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛ˘ ̤۷ ·fi ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜ Ù˘
86
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ÙËÏÂfiÚ·Û˘, ÙË ‰È·Ê‹ÌÈÛË, ÙȘ ·Ê›Û˜, Ù· ¤ÓÙ˘·. «ŒÓ· ÌÂÁ¿ÏÔ ÎÂÓfi ˘¿Ú¯ÂÈ, ÁÈ·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ÍÈÒÓ Ô˘ Û˘˙ËÙÔ‡ÓÙ·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È ·˘ÙÒÓ Ô˘ ·ÔÚÚÔÊÔ‡Ó
Ù· ·È‰È¿ ̤۷ ·fi Ù· ‰ËÌÔÊÈÏ‹ ̤۷ ÂÓË̤ڈÛ˘», ÛËÌÂÈÒÓÂÈ Ë ŒÎıÂÛË, Î·È ·Ú·Î¿Ùˆ:
«∏ ¤Ú¢ӷ ‰Â›¯ÓÂÈ ˆ˜ ·Ú·ÙÂٷ̤ÓË ¤ÎıÂÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Û ÛÎËÓ¤˜ ·ÁÚÈfiÙËÙ·˜ ηÈ
ÂÈıÂÙÈÎfiÙËÙ·˜ οÓÂÈ Ù· ·ÁfiÚÈ· ÏÈÁfiÙÂÚÔ Â˘·›ÛıËÙ· ÛÙÔ fiÙÈ Â›Ó·È ·ÓÂ›ÙÚÂÙ˜ ÔÈ Ú¿ÍÂȘ
ۈ̷ÙÈ΋˜ ‚›·˜ Î·È Ù·›ӈÛ˘ Û˘ÓÔÌËϛΈÓ, ÂÓÒ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÚÔ¿ÁÂÈ Ù·‡ÙÈÛË Ì ÙÔÓ
ÂÈıÂÙÈÎfi Ù‡Ô ‹Úˆ· Î·È ‰Â›¯ÓÂÈ ÙË ‚›· ˆ˜ ¤Ó· Ú·ÏÈÛÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÁÈ· Ó· ÂÙ‡¯ÂȘ ‰‡Ó·ÌË,
Î·È ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ı¤ÛË. ŸÙ·Ó Ù· ÎÔÚ›ÙÛÈ·, ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·, ÂÎÙÂıÔ‡Ó Û ٤ÙÔȘ ÛÎËÓ¤˜,
ηٷϷ̂¿ÓÔÓÙ·È ·fi ¤ÓÙÔÓÔ ¿Á¯Ô˜.’ O ÂÈÛËÁËÙ‹˜ ıˆÚ›, ‚¤‚·È·, ˆ˜ Ù· ª¤Û· ∂ÓË̤ڈÛ˘
ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ¤¯Ô˘Ó ıÂÙÈÎfi ÚfiÏÔ, Ó· ηٷÔÏÂÌ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ¿ÁÓÔÈ· Î·È Ó· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙÔ
‰ËÌfiÛÈÔ ‰È¿ÏÔÁÔ, Î·È ˆ˜ Ë ÁÓˆÚÈÌ›· Ì ÙÔ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ·fi ÂÌ¿˜ ¿ÙÔÌÔ ‹ ÔÏÈÙÈÛÌfi, Ô˘
ÚÔÛʤÚÔ˘Ó, ÌÔÚ› Ó· Â›Ó·È ÙÔ ÚÒÙÔ Ì·˜ ‚‹Ì· ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÔ¯‹ Î·È ÙÔ Û‚·ÛÌfi ÛÙË
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·. ¶ÚÔÙ›ÓÂÈ Ó· ·Û¯ÔÏËıÔ‡ÌÂ, fï˜, Ì ÙÔ ‰‡ÛÎÔÏÔ Î·ı‹ÎÔÓ Ó· ηχ„Ô˘ÌÂ
ÙË ‚·ıÈ¿ ‰È¯ÔÙÔÌ›· ÌÂٷ͇ ·˘ÙÒÓ Ô˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓԇ̠̠ÙÔ ÏfiÁÔ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È ·˘ÙÒÓ Ô˘
Ù· ·È‰È¿ ‚ÈÒÓÔ˘Ó ˆ˜ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·Ú·‰Ô¯¤˜ ·fi ÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË.
ªÂ ·ÊÂÙËÚ›·, ÏÔÈfiÓ, ÙËÓ ˘fiıÂÛË fiÙÈ Ô Ì¤ÛÔ˜ Ì·ıËÙ‹˜ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› ηıËÌÂÚÈÓ¿
ÙËÏÂÔÙÈΤ˜ ÂÎÔÌ¤˜ Ô˘ ηıfiÏÔ˘ ‹ ÂÏ¿¯ÈÛÙ· Û˘˙ËÙ¿ÂÈ Ì ÂÓËÏ›ÎÔ˘˜Ø ÂÈϤÔÓ, Ì ·ÊÂÙËÚ›·
ÙËÓ ˘fiıÂÛË fiÙÈ Ë ·ÚÔ˘Û›·ÛË ıÂÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ηÈ
ÙȘ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ÛÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Â›Ó·È Ôχ ÏÔ˘ÛÈfiÙÂÚË ÛÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË ·Ú¿ ÛÙËÓ
Ù¿ÍË, ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· Â·ÓÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ì ÙÔ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙÈÎfi ÚfiÏÔ Ì·˜ ˆ˜ ÂÓËÏ›ÎˆÓ Î·È ˆ˜
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ.
∂¿Ó ‰Ô‡Ì ÌÂÚÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·, ·˘Ùfi Á›ÓÂÙ·È ¿ÌÂÛ· ηٷÓÔËÙfi.
¢‡Ô ·fi Ù· ÚÔÛÊÈϤÛÙÂÚ· ı¤Ì·Ù· ÙˆÓ ªª∂ Â›Ó·È Ô ¤ÚˆÙ·˜, Ì ÙË ‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË
ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ ÌÂٷ͇ ·Ó‰ÚÒÓ Î·È Á˘Ó·ÈÎÒÓ, Î·È Ô fiÏÂÌÔ˜. ΔÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ ¤ÚˆÙ· ÚÔ·ÙÂÈ
Û˘¯Ó¿ ̤۷ ·fi ÙȘ ‰È·ÊËÌ›ÛÂȘ Î·È ÙȘ ÂÏ·ÊÚ¤˜ ÙËÏÂÔÙÈΤ˜ ÛÂÈÚ¤˜, ÂÓÒ ·˘Ùfi ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘
̤۷ ·fi Ù·Èӛ˜, ‰ÂÏÙ›· Âȉ‹ÛÂˆÓ Î·È ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú. ª¤Û· ·fi ÙȘ ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂȘ ÙˆÓ
‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊˆÓ Î·È ÙˆÓ ·Ú·ÁˆÁÒÓ ÚÔ·ÙÔ˘Ó ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi Û¯ÂÙÈΤ˜,
Â·Ó·Ï·Ì‚·ÓfiÌÂÓ˜, ÛÙÂÚÂfiÙ˘˜ ÂÈÎfiÓ˜, Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Ì·˙È΋ ·Ú¤Ì‚·ÛË
ÛÙËÓ ·ÁˆÁ‹ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ. O Úfi‰ÚÔ˜ ÙÔ˘ ∂˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ∞ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈÎÔ‡ ¢ÈÎÙ‡Ô˘ ª¿ÛÈ
∫ÚÔ˘¿ÛÈ, Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÂÈÌÔÚʈÙÈÎÔ‡ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡, ¤ÏÂÁ Û ÔÌÈÏ›· ÙÔ˘ ˆ˜
¤¯ÂÈ ÎÔ˘Ú·ÛÙ› Ó· ‚ϤÂÈ ÛÙÔ˘˜ Â˘Úˆ·˚ÎÔ‡˜ ÙËÏÂÔÙÈÎÔ‡˜ ‰¤ÎÙ˜ ÙÔ˘˜ ÕÚ·‚˜ ¿ÓÙ· ÌÂ
·ÓÔȯÙfi ÙÔ ÛÙfiÌ· Ó· ʈӿ˙Ô˘Ó Î·È ˆ˜, ·Ú¿ ÙË ÁÂÓÈÎÂ˘Ì¤ÓË ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË ÂÓÙ‡ˆÛË,
ÚfiÎÂÈÙ·È ·ÓÙ›ıÂÙ· ÁÈ· Ï·fi Ì ·Ó¿Ú¯·È· ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· Ô˘... ‰ÂÓ ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó fiÏÔÈ ÛÙÔÓ ªÈÓ
§¿ÓÙÂÓ.
Δ· ·Ú·ÁfiÌÂÓ· ÙËÏÂÔÙÈο ÛÙÂÚÂfiÙ˘· ·ÔÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ›Ûˆ˜ ÙËÓ „‹ÊÔ Ù˘
·ÎÚÔ·Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, ·ÏÏ¿ fi¯È Î·È ÙËÓ „‹ÊÔ ÙÔ˘ ·È‰·ÁˆÁÔ‡. ∞˘Ùfi ·ÊÔÚ¿ Î·È ÙË
‰È·ÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓË ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ‰ÈÎÔ‡ ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘ ʇÏÔ˘, Û ÌÈ· ËÏÈΛ· ·ÁˆÓÈÒ‰Ô˘˜
·Ó¿Á΢ ÁÈ· ÂȂ‚·›ˆÛË Ù˘ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜ Î·È Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ¤ÓÙ·Í˘ Î·È ·Ô‰Ô¯‹˜ ÙˆÓ
·ÓËϛΈÓ. ∏ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔ˜ £ÂÔ‰. ∞ÁÔ˘Ú›‰Ô˘, Û ÔÌÈÏ›· Ù˘ ÁÈ· ÙËÓ ·ÚÔ˘Û›·ÛË Ù˘
Á˘Ó·›Î·˜ ·fi ÙÔÓ Ù‡Ô, ÙÔÓ›˙ÂÈ: «… ÛÙË Ì·ÁÈ΋ ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ ’60 Ë ‚ÈÔÌ˯·Ó›· ÙˆÓ ÔÓ›ڈÓ
¿Ú¯ÈÛ ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› Ù· ÚfiÙ˘· Ô˘ ¤ÚÂ ӷ ·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÔÈ Á˘Ó·›Î˜. •·ÓıȤ˜,
ÛÂÍÔ˘·ÏÈΤ˜ Î·È Ì ηχÙÂÚÔ Ê›ÏÔ Ù· ‰È·Ì¿ÓÙÈ·, fiˆ˜ Ë ª·›ÚÈÏ˘Ó, ‹ ÏÈfiÛ·ÚΘ, fiˆ˜ Ë
ΔÔ˘›ÁÎÈ…..™Ù· ªª∂ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ¯ÒÚÔ˜ ÁÈ· ηÏÏÈÂÚÁË̤Ó˜ Î·È ·Û¯ËÌԇϘ. ∏ ÙËÏÂfiÚ·ÛË
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
87
Î·È Ë ‰È·Ê‹ÌÈÛË, ·Ó‰ÚÔÎÚ·ÙÔ‡ÌÂÓ· ÚÔ‡ÚÁÈ·, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÙË Á˘Ó·›Î· ˆ˜ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ.
ŒÓ· ·Î¤ÙÔ ÙÛÈÁ¿Ú· ‹ ¤Ó· ·˘ÙÔΛÓËÙÔ ÚÔˆıÔ‡ÓÙ·È Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· ÛÙËÓ ·ÁÔÚ¿ fiÙ·Ó
‰È·ÊËÌ›˙ÔÓÙ·È ·fi ÌÈ· ηÏÏ›ÁÚ·ÌÌË Á˘Ó·›Î· ۯ‰fiÓ ÓÙ˘Ì¤ÓË. OÈ Âȉ‹ÛÂȘ Á›ÓÔÓÙ·È ÈÔ
¢ÎÔÏÔ¯ÒÓ¢Ù˜ fiÙ·Ó ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ·fi Á˘Ó·›Î˜ ‰ËÏËÙ‹ÚÈÔ…»
Δ· ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ· ·˘Ù¿ ÚfiÙ˘· ‰ÂÓ ı· Ù· Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂÙ Û ۯÔÏÈÎfi ·Ó¿ÁÓˆÛÌ· ÛÙËÓ
∂ÏÏ¿‰· Î·È Ô‡ÙÂ Û˘¯Ó¿ Û˘˙ËÙ‹ıËÎ·Ó ÂχıÂÚ· Û ٿÍÂȘ ¯ˆÚ›˜ Ù·ÂÈÓˆÙÈο Î·È ÂÈÎÚÈÙÈο
Û¯fiÏÈ·, Ô‡Ù Ì‹Î·Ó Û ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË Ì ÙËÓ È‰È·›ÙÂÚË ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· οı Ӥ·˜ Á˘Ó·›Î·˜,
·ÏÒ˜ ıˆڋıËÎ·Ó Â›Ù ‘Û‡Á¯ÚÔÓ·’ ›Ù ‘·Ó·Áη›Ô ηÎfi’ Î·È Ì¿ÏÈÛÙ· ̤۷ Û ÌÈ· ÔÚ›·
ÌÂÁ¿Ï˘ ·ÏÏ·Á‹˜ Î·È ·Ó·ÙÚÔÒÓ ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ÚfiÏÔ˘ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜. ™˘¯Ó¿ Ë Ù·‡ÙÈÛË ÌÂ
·˘Ù¿ Ô‰‹ÁËÛ Ó·ڿ ÎÔÚ›ÙÛÈ· ÙˆÓ ‰˘ÙÈÎÒÓ ÎÔÈÓˆÓÈÒÓ Û „˘¯ÔÏÔÁÈ΋ ·ÛÙ¿ıÂÈ·, Û ‚Ô˘ÏÈÌ›·,
Û ·ÓÔÚÂÍ›· Î·È Û ˘ÂÚηٷӿψÛË, ηıÒ˜ ¤‚ÏÂ·Ó Ì ·ÂÏÈÛ›· fiÙÈ Ë ‰È΋ ÙÔ˘˜
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ·›¯Â Ôχ ·fi ÙȘ ÊÈÁÔ‡Ú˜ Ô˘ η٤ÎÏ˘Û·Ó ÙȘ ÙËÏÂÔÙÈΤ˜ ÔıfiÓ˜,
fiÔ˘ ‰ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ¿ÙÔÌ· Ó· ÙÔ˘˜ ÌÔÈ¿˙Ô˘Ó. ΔÔ ·Ó¿ÏÔÁÔ ÌÔÚ› Ó· ÂÈ Î·Ó›˜ Î·È ÁÈ· Ù·
ÛÙÂÚÂfiÙ˘· Ô˘ ÂȉÚÔ‡Ó ¿Óˆ ÛÙ· ·ÁfiÚÈ·, ȉȷ›ÙÂÚ· ̤۷ ·fi ÙÔÓ ÂÈ‚·ÏÏfiÌÂÓÔ ·fi Ù·
ÛÙÂÚÂfiÙ˘· ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi ÁÈ· Ó· ‘ÓÈ΋ÛÔ˘Ó’, Ó· ‘ÎÂÚ‰›ÛÔ˘Ó’, Ó· ‘ÂÙ‡¯Ô˘Ó’, ÛÙÔÓ ÔÔ›Ô
˘Ô‚¿ÏÏÔÓÙ·È Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο, ηÏÔ‡ÌÂÓ· Ó· Ù·˘Ù›˙ÔÓÙ·È ¿ÓÙ· Ì ·˘ÙfiÓ Ô˘ ÓÈοÂÈ, Ô˘
Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi˜ ÛÙ· ÌÚ¿ÙÛ·, ÁÚËÁÔÚfiÙÂÚÔ˜, Û˘¯Ó¿ ·Ì›ÏÈÎÙ· ÛÎÏËÚfi˜ (Kast & Verena, 2001,
Û. 81-85). O „˘¯ÔÏÔÁÈο ˘ÁÈ‹˜ ¿ÓıÚˆÔ˜, ·ÓÙ›ıÂÙ·, ÓÈÒıÂÈ ˆ˜ Â›Ó·È Î·Ïfi˜ ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ·
·fi ÌÈ· ÂÈÙ˘¯›· ‹ ·ÔÙ˘¯›·, ˆ˜ ›Ù „ËÏfi˜ ›Ù ÎÔÓÙfi˜, ›Ù ¿ÛÚÔ˜ ›Ù ̷‡ÚÔ˜, ÌÔÚ›
Ó· Â›Ó·È ·ÍÈ·Á¿ËÙÔ˜. ŒÓ· Ù¤ÙÔÈÔ ÚfiÙ˘Ô ı¤ÏÔ˘Ì ӷ ¤¯Ô˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȤ˜
Ì·˜, ·ÏÏ¿ ·˘Ùfi ÂÍ·ÚÙ¿Ù·È Î·È ·fi ÙÔ ‰ÈÎfi Ì·˜ ‰È·ÌÂÛÔÏ·‚ËÙÈÎfi ÚfiÏÔ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈۋ ÙÔ˘.
£ÂˆÚÂ›Ù·È ·Ó·fi‰Ú·ÛÙË Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ fiÙÈ ˙ԇ̠۠ÌÈ· ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›·
Î·È fiÙÈ ‘Ô ÈÔ ·‰‡Ó·ÌÔ˜ ÎÚ›ÎÔ˜’ ¯¿ÓÂÈ. ∞˘Ù‹ ÙË ÏÔÁÈ΋ ˙Ô‡ÁÎÏ·˜ ÚÔˆı› Û˘Ó‹ıˆ˜ ÙÔ Î¿ıÂ
ÙËÏÂ·È¯Ó›‰È. O ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌfi˜ Î·È Ë ‰È¿ÎÚÈÛË ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Û ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ‘¯¿ÓÔ˘Ó’ ηÈ
Û ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ‘ÎÂÚ‰›˙Ô˘Ó’ ÁÂÌ›˙ÂÈ Ì ¿Á¯Ô˜ ‘ÎÂÚ‰ÈṲ̂ÓÔ˘˜’ Î·È ‘¯·Ì¤ÓÔ˘˜’: ÙÔ˘˜ ÎÂÚ‰ÈṲ̂ÓÔ˘˜,
ÁÈ·Ù› Ë ·ÁˆÓ›· Ù˘ ‰È·Ù‹ÚËÛ˘ ÙˆÓ ÎÂÎÙËÌ¤ÓˆÓ Â›Ó·È ÌÂÁ¿ÏË Ì¤Û· ÛÙÔ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈÎfi Îϛ̷,
ÙÔ˘˜ ¯·Ì¤ÓÔ˘˜, ÁÈ·Ù› ÓÈÒıÔ˘Ó Ù·›ӈÛË. ∏ Ù¿ÛË ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÁÈ· ÔÌ·‰ÔÔÈ‹ÛÂȘ ̤۷ Û ·˘Ùfi
ÙÔ Îϛ̷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ› / ¢ÓÔ› ÙÔ Ê·Ó·ÙÈÛÌfi, ÌÈ· ¤ÓÙ·ÛË ‰˘Û·Ó¿ÏÔÁË Ì ÙȘ ˘fiÏÔÈ˜ ·Ó¿ÁΘ
ÙÔ˘˜. ªËÙ¤Ú· Ó·ÚÔ‡ ·ÁÔÚÈÔ‡ Ô˘ ·Á·¿ÂÈ ÙÔ Ô‰fiÛÊ·ÈÚÔ ÌÔ˘ ¤ÏÂÁ ÚfiÛÊ·Ù· ˆ˜ ÌÂÙ¿
ÙÔ ıÚ›·Ì‚Ô Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ ÙÔ˘ ÙÔ˘˜ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô˘˜ Ì‹Ó˜, Ô ÁÈÔ˜ Ù˘ ÙÒÚ· ÎÏ·›ÂÈ fiÙ·Ó Ë ÔÌ¿‰·
ÙÔ˘ ‰¤¯ÂÙ·È ÁÎÔÏ.
∞˘Ùfi Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ‘·È¯Ó›‰È’ ˘Ô‚¿ÏÏÂÈ ÛÙÔ˘˜ ·ÎÚÔ·Ù¤˜ Î·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙÔ˘˜ ı·٤˜
ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÌÈ· ¿ÎÚÈÙË ·Ô‰Ô¯‹ ÙˆÓ Î·ÓfiÓˆÓ. Δ· ·È¯Ó›‰È· Ù‡Ô˘ ‘ªÂÁ¿ÏÔ˜ ∞‰ÂÏÊfi˜’ ¤¯Ô˘Ó
·ÏÌ·Ùˆ‰Ò˜ ÂÍ·ψı› Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó, ηٿ ÙÔÓ „˘¯›·ÙÚÔ °. ªÔÙÔÓ¿ÎË (ÂÚÁ·Û›· ˘fi
¤Î‰ÔÛË), ÙÔÓ ‘‰È¿Ê·ÓÔ ¿ÓıÚˆÔ’, Ô˘ Û˘Ó·ÈÓ› ÛÙÔ Ó· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Ó ÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ı·٤˜
οı ÚÔÛˆÈ΋ ÛÙÈÁÌ‹ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘, Î·È ¤ÙÛÈ ÔÈ Î¿ÌÂÚ˜ Ô˘ ÙËÓ Î·Ù·ÁÚ¿ÊÔ˘Ó Á›ÓÔÓÙ·È
·Ô‰ÂÎÙfi ‰ËÌfiÛÈÔ ‹ıÔ˜. μϤÔ˘Ì fiÏÔÈ ·fi ÙÔ Û›ÙÈ Ì·˜ ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ Ô˘, ÂÈϤÔÓ,
·ÁˆÓ›˙ÂÙ·È Ó· ·Ô‚¿ÏÂÈ Ì οı ̤ÛÔ, Î·È Ì ÙËÓ Û˘ÓÂÓÔ¯‹ ÙÔ˘ ÎÔÈÓÔ‡ Ô˘ „ËÊ›˙ÂÈ, ÙÔ˘˜
Û˘Ì·›ÎÙ˜ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ì ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ Û˘Ì‚ÈÒÓÂÈ fiˆ˜ Û˘Ì‚ÈÒÓÔ˘Ì Ì ÙËÓ
ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ Ì·˜, Î·È Â›Ù ‘ÎÂÚ‰›ÛÂÈ’ ‹ ‘¯¿ÛÂÈ’ Â›Ó·È Û˘ÓÂÚÁfi˜ Î·È ÂıÂÏÔÓÙ‹˜ ÛÙÔÓ ÂÍ¢ÙÂÏÈÛÌfi
ÙÔ˘ Î·È ÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜.
ΔÔ Ó· ÓÈ΋ÛÂȘ ¤¯ÂÈ ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ¿ ÙÔ˘, ‚¤‚·È·, ÁÈ·Ù› fiÏÔÈ ÛÙÚ¤ÊÔ˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙÔ
ÂfiÌÂÓÔ ‚‹Ì· ÛÔ˘. ŸÛÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Ë ·ÓÙ·ÌÔÈ‚‹, ÙfiÛÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Ë ÚÔÛ‰ÔΛ· ˆ˜ ¤ÙÛÈ
88
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
Ú¤ÂÈ Ó· Á›ÓÂÙ·È Û˘Ó¤¯Ò˜. ŸÛÔ ÌÈÎÚfiÙÂÚË ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛË ¤¯ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜, ÙfiÛÔ Ë ÂÈÙ˘¯›·
Á›ÓÂÙ·È ·˘ÙÔÛÎÔfi˜. ∞˘Ùfi ›Ûˆ˜ ÂÍËÁ› ÙÔ ‘ο„ÈÌÔ’ ηÏÒÓ Ì·ıËÙÒÓ ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó·
ÂÈÙ‡¯Ô˘Ó ¿ÚÈÛÙ˜ ÂȉfiÛÂȘ ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Î·È ÙËÓ ·Ú·›ÙËÛ‹ ÙÔ˘˜, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ·fi ÙËÓ
ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÈ΋ ‹ ÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÚÈ„ÔÎÈÓ‰‡Ó¢ÛË ÛÙËÓ ÂÚÁ·Ûȷ΋ Î·È ÛÙËÓ È‰ÈˆÙÈ΋ ÙÔ˘˜
˙ˆ‹: ΔÔ ¿Á¯Ô˜ Ù˘ ·ÔÙ˘¯›·˜ Á›ÓÂÙ·È ·Û‹ÎˆÙÔ Î·È ÙÔ˘˜ ÂÌÔ‰›˙ÂÈ Ó· ÚÈ„ÔÎÈÓ‰˘Ó‡ÛÔ˘Ó,
Î·È fiÏÔÈ ·Ó·ÚˆÙÈÔ‡ÓÙ·È ÁÈ·Ù› Û˘¯ÓfiÙÂÚ· ÔÈ Ì¤ÙÚÈÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ¤¯Ô˘Ó ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ˜ ÚÔÛˆÈΤ˜
ÂÈÙ˘¯›Â˜. ÿÛˆ˜ ÁÈ·Ù› ¤¯Ô˘Ó ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ ¿Á¯Ô˜ ·ÔÙ˘¯›·˜ Î·È ÙÔÏÌÔ‡Ó ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·.
Δ· ÚfiÙ˘· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·fi ÙËÓ ˙ˆ‹ ÔÈ Ó¤ÔÈ Ì·˜ Û˘¯Ó¿ ÂÚÌËÓ‡ÔÓÙ·È ÛÙË ‚¿ÛË ÙˆÓ
ÙËÏÂÔÙÈÎÒÓ ÚÔÙ‡ˆÓ, fiÔ˘ Ô ‹Úˆ·˜ ıÚȷ̂‡ÂÈ, Î·È ¿Ú·, fiÙ·Ó ‰ÂÓ ıÚȷ̂‡ÂȘ, ›۷È
·fi ÙÔ˘˜ ‘¿ÏÏÔ˘˜’. ™ÙÔ ‚È‚Ï›Ô ÙÔ˘ ‘No Contest’ Ô Alfie Kohn ÂȯÂÈÚ› Ó· ·Ó·ÙÚ¤„ÂÈ ÙÔ
·Ó·fi‰Ú·ÛÙÔ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ÚÔ‚ÔÏ‹˜ ÙÔ˘ ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÌÔ‡. ∞Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜
fiÙÈ Ë ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈ΋ ‹ ·ÓÙ›ıÂÙ· Ë Û˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋ ÓÔÔÙÚÔ›· Ì·ı·›ÓÔÓÙ·È, ˆ˜ Ë Û˘ÓÂÚÁ·Û›·
Â›Ó·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·Ú·ÁˆÁÈ΋, ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ Â˘¯¿ÚÈÛÙË, ¯Ù›˙ÂÈ ˘ÁȤÛÙÂÚÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜
Î·È ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÙÔ fiÊÂÏÔ˜ Ù˘ ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜ ÛÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ·ÏÏ·Á‹˜.
∞˜ ‰Ô‡ÌÂ, ÏÔÈfiÓ, ̤۷ ·fi ·˘Ù‹ ÙËÓ ıÂÌ·ÙÔÏÔÁ›· ÙÈ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÌÔÚ› Ó·
ÚÔ·ÙÂÈ ÁÈ· ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi. ¢‡Ô ·Ú·‰Ô¯¤˜ Ô˘ ÌÔÚԇ̠ˆ˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› Ó·
¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ì ˆ˜ ·ÊÂÙËÚ›· Â›Ó·È ÔÈ ÂÍ‹˜:
∫·Ù·Ú¯¿˜, ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÔÈ ·fi„ÂȘ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ‰È·ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·È Ì ÙË ‰È·ÌÂÛÔÏ¿‚ËÛË
ÙˆÓ ÂÓËϛΈÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ, ·ÚfiÓÙ˜ ‹ ·fiÓÙ˜, ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙Ô˘Ó ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÚfiÏÔ. ∂›Û˘,
οı ¿Ô„Ë Ô˘ Û¯ËÌ·Ù›˙Ô˘Ó Ù· ·È‰È¿ Ì ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘ ‹ ÙˆÓ Ú·‰ÈÔʈÓÈÎÒÓ
ÂÎÔÌÒÓ Î·È ÙˆÓ ÂÓÙ‡ˆÓ Âȉ¤¯ÂÙ·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ·Ú¤Ì‚·ÛË. O ÁÔÓÈfi˜ Î·È Ô ‰¿ÛηÏÔ˜
¤¯Ô˘Ó ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ó Ù· ı¤Ì·Ù· Î·È Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ‰È¿ıÂÛË Î·È
ÂͤٷÛË Î¿ı ı¤Ì·ÙÔ˜ Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ.
∏ ÚfiÙ·ÛË Ô˘ ÌÔÚ› Ó· Û˘˙ËÙËı› ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ Â›Ó·È ˆ˜ Ì ٷ ÂÚÂı›ÛÌ·Ù· Ô˘ Û˘Ó‹ıˆ˜
‰›ÓÔÓÙ·È ·fi ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ ÌÔÚԇ̠ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘ÌÂ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈΤ˜ ¢ηÈڛ˜. ∫¿ÙÈ, ‰ËÏ·‰‹, Ô˘ ÙÚ¿‚ËÍ ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ‰ÂÓ ÌÔÚ›
Ó· ̤ÓÂÈ ·ÓÂÍÂÚ‡ÓËÙÔ, ȉȷ›ÙÂÚ· Â¿Ó ÚfiÎÂÈÙ·È Ó· ÙÔ˘˜ ‚Ï¿„ÂÈ ‹ Â¿Ó Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ë
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ·Ú¤Ì‚·ÛË Î·È ÂÈΤÓÙÚˆÛË Û ·˘Ùfi Ó· ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤„ÂÈ Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó
ÙȘ ÔÏϤ˜ ÔÙÈΤ˜ Î·È ÂÈÏÔÁ¤˜ ·ÓÙ›‰Ú·Û˘ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó, ·ÓÙ› ÁÈ· ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ.
ÃÚÂÈ¿˙ÂÙ·È, ‰ËÏ·‰‹, Ó· ‰Ôı› Ô ¯ÚfiÓÔ˜ Î·È Ë Â˘Î·ÈÚ›· ¤ÎÊÚ·Û˘ οı ·ÁˆÓ›·˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ
Î·È Ì·ıËÙÚÈÒÓ.
∞˘Ùfi fï˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ·ÚÎÂÙfi. ∏ ‡ÏË Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ Î·È Ë
̤ıÔ‰Ô˜ Ô˘ ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÁÈ· ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ·fi ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Ù˘ Ú¤ÂÈ Ó·
Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ·ÔÎ¿Ï˘„Ë ÙˆÓ ·ÓÙÈÊ·ÙÈÎÒÓ ·fi„ÂˆÓ Î·È ÛÙËÓ Â˘ÎÚ›ÓÂÈ· ÙˆÓ ÂÈÏÔÁÒÓ
Ô˘ ¤¯ÂÈ Î¿ı ¿ÓıÚˆÔ˜ ÛÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘, Ó· ‰›ÓÔ˘Ó ÙÚÔÊ‹ ÁÈ· ÔÏϤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ, ‘ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ
Ô˘ ÁÂÓÓÔ‡Ó ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ Ô˘ ÁÂÓÓÔ‡Ó ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ’, fiˆ˜ ϤÓ ÔÈ ÎÚÈÙÈÎÔ› ·È‰·ÁˆÁÔ›, ÒÛÙÂ
Ù· ÛÙÂÚÂfiÙ˘· Ó· ÌËÓ Ô‰ËÁÂÙÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ Î·È ÔÈ ·Í›Â˜ Ó· ıÂÌÂÏÈÒÓÔÓÙ·È Ì¤Û· ·fi ÙË
‚¿Û·ÓÔ ÙÔ˘ ‰È·ÏfiÁÔ˘.
¢È¿ÏÔÁÔ fï˜ Ì ÔÈÔ˘˜ ÂÓËÏ›ÎÔ˘˜; Δ· ÚfiÙ˘· Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ·fi Ù· ̤۷
ÂÓË̤ڈÛ˘ Û‡Ìʈӷ Ì ٷ Û˘ÌʤÚÔÓÙ· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ Ù¿ÍÂˆÓ Î·È ÔÌ¿‰ˆÓ ÂȉÚÔ‡Ó Î·È
Û ̷˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, ÁÔÓ›˜, Û fiÏÔ˘˜ Ì·˜, ›Ù ÙÔ Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈԇ̠›Ù fi¯È. ∏
ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓË ‚¿Û·ÓÔ˜ ÙÔ˘ ‰È·ÏfiÁÔ˘ ÎÚ‡‚ÂÈ, ÏÔÈfiÓ, ¢¯¿ÚÈÛÙ˜ ÂÎÏ‹ÍÂȘ Î·È ÁÈ· ÙÔ˘˜
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
89
ÂÓËÏ›ÎÔ˘˜, ·ÊÔ‡ ÔÈ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ì·ıËÙÚÈÒÓ Ì·˜ Á›ÓÔÓÙ·È Û˘Ó‹ıˆ˜ Ì ¤Ó·
‚ϤÌÌ· Ôχ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÊÚ¤ÛÎÔ ·fi ÙÔ ‰ÈÎfi Ì·˜, ‰›ÓÔÓÙ¿˜ Ì·˜ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó·
·Ó·ÛÙÔ¯·ÛÙÔ‡ÌÂ Î·È ¿Óˆ ÛÙȘ ‰ÈΤ˜ Ì·˜ ·ÓÙÈÊ¿ÛÂȘ. ªÈ· ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ‰È·ÏfiÁÔ˘, ÁÈ·
·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÚÔÙ›ÓÂÙ·È ·fi ¤Ó· ·ÁÁÏfiʈÓÔ ‚È‚Ï›Ô Ô˘ ·¢ı‡ÓÂÙ·È Û ٿÍÂȘ Ï˘Î›Ԣ,
ÙÔ ‘Norton Reader’ (¤Î‰ÔÛ˘ ÙˆÓ W.W. Norton & Company, 1994), Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ÌÈ·
ÂÈÏÔÁ‹ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÁÈ· ÂÊ‹‚Ô˘˜. ΔÔ ‚È‚Ï›Ô ·˘Ùfi ÚÔÛÂÁÁ›˙ÂÈ Ì¤Û· ·fi ÙË Û¯ÔÏÈ΋ ‡ÏË ÙËÓ
ÚÒÙË ıÂÌ·ÙÈ΋, Ô˘ ·Ó·Ê¤Ú·Ì fiÙÈ ÂÎÙÚ¤ÊÂÈ ÔÏÏ¿ ÛÙÂÚÂfiÙ˘·, ÙÔ ÛÂÍ, ÓÔÌÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜
Ì ÙËÓ ¤ÓÙ·ÍË ·˘Ù‹ ÛÙËÓ ÚÔ˜ ÌÂϤÙË ‡ÏË Î·È ÙȘ Û˘Ó·Ê›˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÁÈ· ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙËÓ
ÂÓ·Û¯fiÏËÛË ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡ Ì ¤Ó· ·fi Ù· ı¤Ì·Ù· -Ù·ÌÔ‡, Ô˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ›
·Ê‹ÓÔ˘Ó ÛÙÔ˘˜ ÁÔÓ›˜.
‘∫ÔÈÙ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙȘ Á˘Ó·›Î˜’ Â›Ó·È ÙÔ ı¤Ì· ÂÓfi˜ ·Ó·ÁÓÒÛÌ·ÙÔ˜ ÁÈ· Ó¤Ô˘˜ ÛÔ˘‰·ÛÙ¤˜
·ÁÁÏfiÊˆÓˆÓ ÎÔÏÂÁ›ˆÓ, Î·È Ô Scott Russel Sanders ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ Ì ¯ÈÔ‡ÌÔÚ Ò˜ ÛÙ· ¤ÓÙÂη
¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ ·¤ÎÙËÛ ÙËÓ Û˘Ó›‰ËÛË ÙÔ˘ Ì˘ÛÙËÚ›Ô˘ Ù˘ ÛÂÍÔ˘·ÏÈ΋˜ ¤Ï͢ ·Ú¿ÏÏËÏ· ÌÂ
ÙȘ ·˘ÛÙËÚ¤˜ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜ ÂÓfi˜ Ê›ÏÔ˘ ÙÔ˘ fiÙÈ ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó· ÎÔÈÙ¿˙Ô˘Ó Â›ÌÔÓ·
Ù· ÎÔÚ›ÙÛÈ·. ∞ÊÔ‡ ‰ÈËÁÂ›Ù·È ÙÔ ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎfi Ù˘ ‰È¤Ï¢Û˘ ÌÈ·˜ ÎÔ¤Ï·˜ Ì ÚÔ˙ ÛÔÚÙÛ¿ÎÈ
Î·È ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜, fiÙ·Ó Ô Ê›ÏÔ˜ ÙÔ˘˜ ÙÔ˘ ΤÓÙÚÈÛ ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ Ì ÙÔ Û¯fiÏÈÔ:
‘∫Ô›Ù· Û·Û› ÙÔ ·Ì¿ÍÈ’, ·Ê‹ÓÔÓÙ¿˜ ÙÔÓ Ó· ·Ó·ÚˆÙÈ¤Ù·È Ò˜ ÌÈ· Á˘Ó·›Î· ÌÔÚ› Ó· ¤¯ÂÈ…Û·Û›,
·ÏÏ¿ Î·È Ì ÙËÓ ÎÔÈÏÈ¿ ÙÔ˘ Ó· ÛÊ›ÁÁÂÙ·È ·fi ÚˆÙfiÁÓˆÚ˜ ÂÓԯϋÛÂȘ, Ô Ó·Úfi˜ ·Ó·ÚˆÙȤٷÈ
Î·È ˆ˜ Û˘ÁÁڷʤ·˜ ϤÔÓ ‰ÈËÁÂ›Ù·È Î·È ÛÙÔ¯¿˙ÂÙ·È: «¶Ò˜ Ú¤ÂÈ ¤Ó·˜ ¿Ó‰Ú·˜ Ó· ÎÔÈÙ¿˙ÂÈ
ÌÈ· Á˘Ó·›Î·; ∂›Ó·È ÌÈ· ȉȷ›ÙÂÚË ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ Î·È ›Ûˆ˜ ÓÂ˘ÚˆÙÈ΋ ÂÚÒÙËÛË. OÈ
ÙÚ¿ÁÔÈ ‰ÂÓ ·ÓËÛ˘¯Ô‡Ó ÁÈ· ÙÔ Ò˜ ÎÔÈÙÔ‡Ó ÙȘ ηÙۛΘ. ∫ÔÈÙ¿˙Ô˘Ó ‹ ‰ÂÓ ÎÔÈÙ¿˙Ô˘Ó ·Ó¿ÏÔÁ·
Ì ÙÔ ÙÈ ˘·ÁÔÚÂ‡Ô˘Ó ÔÈ ÂÔ¯¤˜ Î·È ÔÈ ÔÚÌfiÓ˜, Î·È ÓÈÒıÔ˘Ó ‹ ‰ÂÓ ÓÈÒıÔ˘Ó ¯ˆÚ›˜ ÙÔ
¢ÂÚÁ¤ÙËÌ· Ù˘ ıˆڛ·˜. À¿Ú¯ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˜ ÙÚ¿ÁÔ˜ Û οı ¿ÓÙÚ· ·fi fi,ÙÈ ı·
·Ú·‰Â¯fiÌ·ÛÙ·Ó, ·ÏÏ¿ ηÓ›˜ Ì·˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÂÓÙÂÏÒ˜ ηÙÛ›ÎÈ. ΔÔ Ó· ˙ÂÈ Î·Ó›˜ ÂÓÙÂÏÒ˜ Û·Ó
˙ÒÔ ı· ÍÂηı¿ÚÈ˙ ·ÏÏ¿ Î·È ı· ¤Î·Ó ·ÓÈ·Úfi fi,ÙÈ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ì ÙÔ ÛÂÍ. ∂¿Ó ÂȯÂÈÚÔ‡Û·ÌÂ,
Û·Ó ÙÔÓ ƒÔ˘ÛÛÒ (Û ˘ÔÛËÌ›ˆÛË ÂÍËÁÂ›Ù·È ÔÈÔ˜ ‹Ù·Ó Ô ƒÔ˘ÛÛÒ), Ó· ÍÂÊÏÔ˘‰›ÛÔ˘Ì ÙȘ
ÛÙÚÒÛÂȘ ÙÔ˘ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î·È Ó· Ê·ÓÙ·ÛÙԇ̠ÙÔÓ Â·˘Ùfi Ì·˜ ÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ·ÁÓÔ‡ ¿Ó‰Ú·
Î·È Á˘Ó·›Î·˜, Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó ·ÎfiÌ· ‰È·Êı·Ú› ·fi ÂÙÔÈÌÔ·Ú¿‰ÔÙ˜ ȉ¤Â˜ ÛÂÍÔ˘·ÏÈÎfiÙËÙ·˜,
˘ÔÙ‡ÔÌ·È fiÙÈ ı· ·Ó·Î·Ï‡Ù·Ì ÛÙËÓ ˘ÔÏÔÁÈÛÙÈ΋ ı¤ÛË Ì·˜ ·˘Ù‹ ̤۷ ÛÙËÓ Ê‡ÛË fiÙÈ
ÔÈ ¿Ó‰Ú˜ ÎÔÈÙ¿˙Ô˘Ó ÙȘ Á˘Ó·›Î˜ Ì ·ÔÎÚÔ˘ÛÙÈ΋ ·ÏfiÙËÙ·. ŸÌˆ˜, ηÙÔÈÎԇ̠ÛÙËÓ
ÈÛÙÔÚ›·, οÙÈ Ô˘ ‰ÂÓ Î¿ÓÔ˘Ó ÔÈ Î·ÙۛΘ. ∞˘Ùfi ÙÔ ÔÔ›Ô Ì·˜ ÙÚ·‚¿ÂÈ ÙÔ Ì¿ÙÈ Î·È Ì·˜
ÍÂÛËÎÒÓÂÈ ÙÔ ·›Ì· ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ÌfiÓÔ ÂÓ̤ÚÂÈ ·fi ÙÔ ¤ÓÛÙÈÎÙÔ. ÕÏϘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Û˘ÁÎÚÔ‡ÔÓÙ·È
̤۷ Ì·˜ Â›Û˘: OÈ ÊˆÓ¤˜ ÙˆÓ ‚È‚Ï›ˆÓ Î·È Ù˘ ıÚËÛΛ·˜, ÔÈ ÂÈÎfiÓ˜ Ù˘ Ù¤¯Ó˘ Î·È ÙˆÓ
Ù·ÈÓÈÒÓ Î·È Ù˘ ‰È·Ê‹ÌÈÛ˘, ÌÈ· Ï‹Ú˘ ¯ÔÚˆ‰›· Ù˘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜…»
O Û˘ÁÁڷʤ·˜, ÌÈÏÒÓÙ·˜ Û ÚÒÙÔ ÚfiÛˆÔ ÁÈ· ÙÔÓ ›‰ÈÔ Î·È ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘, ÂÚÈÁÚ¿ÊÂÈ
Ù· ÂÊË‚Èο ‰ˆÌ¿ÙÈ· Ì ÙȘ ʈÙÔÁڷʛ˜ ·fi ÂÚÈÔ‰Èο ÛÙÔ˘˜ ÙÔ›¯Ô˘˜ ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ ·›ÛıËÛË
ÙÔ˘ ÎÈÓ‰‡ÓÔ˘ ̤۷ ÛÙÔ ÊÏÂÚÙ, ÙȘ ‘Âȉ›ÍÂȘ ÙˆÓ ÊÙÂÚÒÓ ÙÔ˘ ·ÁˆÓÈÔ‡’ Ì fi,ÙÈ ·Ó¿ÏÔÁ˜
Ù¤ÙÔȘ ÌÔÚ› Ó· ÂʇÚÂÈ Ô ¿ÓıÚˆÔ˜, Î·È ·ÎfiÌ· Ì ÙȘ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ¤ÚÁˆÓ Ù¤¯Ó˘ fiˆ˜
ÔÈ ‘¢ÂÛÔÈÓ›‰Â˜ Ù˘ ∞‚ÈÓÈfiÓ’ ÙÔ˘ ¶ÈοÛÛÔ, Ô˘ ·ÊÔÚÔ‡Ó Á˘Ó·›Î˜ Û ¤Ó· ÔÚÓ›Ô, fiÔ˘
‘..ÔÈ ¤ÓÙ ‰ÂÛÔÛ‡Ó˜ Ì ٷ ÁˆÓÈÒ‰Ë ÛÒÌ·Ù· ¤¯Ô˘Ó ÛÊ˘ÚËÏ·ÙËı› Û·Ó Â›‰· ÎÔÌÌ¿ÙÈ·
̤ٷÏÏÔ Î·È ÙÔ˘˜ ¤¯Ô˘Ó ‚¿ÏÂÈ ÛÙÔ ÎÂÊ¿ÏÈ ·ÊÚÈοÓÈΘ Ì¿ÛΘ’…¢ÂÓ Ì·˜ ÚÔÛηÏ› Ô
›Ó·Î·˜, ηٿ ÙÔÓ Û˘ÁÁڷʤ·, Ó· ÎÔÈÙ¿ÍÔ˘Ì ÙȘ Á˘Ó·›Î˜, ·ÏÏ¿ Ì·˜ ϤÂÈ ÙÈ Î¿ÓÂÈ Ô ¶ÈοÛÔ
Ì ÙÔ ı¤Ì· ·˘Ùfi.
90
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
∏ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ·Ú¿‰ÔÛË, Ë ÂÈÎfiÓ· ÙˆÓ ÂÓÙ‡ˆÓ, Ë ‰È·Ê‹ÌÈÛË, Ù· Û¯fiÏÈ· Ô˘ ·ÎÔ‡ÁÔÓÙ·È
Á‡Úˆ ¤¯Ô˘Ó Â›‰Ú·ÛË ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· Ô˘ ·ÔÎÙ¿ÂÈ ·ÚÁfiÙÂÚ·,
ÌÂÁ·ÏÒÓÔÓÙ·˜. OÈ ÌÂÁ¿Ï˜ ·Ê›Û˜ ÙˆÓ ÔÚÓÔÙ·ÈÓÈÒÓ Î·È Ù· ÛÙÚÈÙÈ˙¿‰Èη ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔ Â›Ó·È,
‚¤‚·È·, Û ÎÔÈÓ‹ ı¤·, Î·È Ë ÌÈÎÚ‹ ÎfiÚË ÙÔ˘ Û˘ÁÁڷʤ· ÚˆÙ¿ÂÈ, ‘ΔÈ Â›Ó·È ¿ÏÈ ·˘Ùfi;’ ∫·È Ë
Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ ··ÓÙ¿ÂÈ: ‘ ¶Ô˘ÏÔ‡Ó ÛÂÍ’. O ¯ÈÔ˘ÌÔÚÈÛÙÈÎfi˜ ÙÚfiÔ˜ ÁÚ·Ê‹˜ ÙÔ˘ Sanders, Ô˘
ÎÈÓÂ›Ù·È ÌÚÔ˜ Î·È ›Ûˆ, ·fi ÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎfi ÛÙÔ ‰ËÌfiÛÈÔ ‰È¿ÏÔÁÔ, Ì ·Ó·ÊÔÚ¿
Û ÂÌÂÈڛ˜ ·ÏÏ¿ Î·È ·Ú·ı¤ÛÂȘ ·fi„ÂˆÓ ‰È¿ÊÔÚˆÓ ÊÈÏÔÛfiÊˆÓ Î·È ÛÙÔ¯·ÛÙÒÓ, fiˆ˜
ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ô˘ Ì·ı·›ÓÔ˘Ì ӷ ÂÚÌËÓ‡ԢÌ ·˘Ù¿ Ô˘ ‚ϤÔ˘ÌÂ, ÙÔ˘ John Berger (Ways
of Seeing), ÙÔ˘ D.H. Laurence, Ô˘ ıˆÚ› fiÙÈ Ë ÔÚÓÔÁÚ·Ê›· ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È ‘·fi ÙÔÓ
ÙÚfiÔ Ô˘ Û›ÁÔ˘Ú· ÚÔÛ‚¿ÏÏÂÈ ÙÔ ÛÂÍ Î·È ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ’, Ù˘ Millet, Ô˘ ¤ÁÚ·„ ÁÈ· ÙËÓ
¶ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ ÛÂÍ (Sexual Politics), ÙÔ˘ Allan Willis, Ô˘ ¤¯ÂÈ ÙËÓ ¿Ô„Ë ˆ˜ ÔÈ ¿Ó‰Ú˜ ÛÙËÓ
ÔÚÓÔÁÚ·Ê›· ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó fi¯È ÙËÓ ·‡ÍËÛË Ù˘ ÂÈı˘Ì›·˜ ·ÏÏ¿ ÙË Ì›ˆÛË ÙÔ˘ Êfi‚Ô˘, Ù˘ ™ÈÌfiÓ
ÓÙ ªÔ‚Ô˘¿Ú Î·È ¿ÏψÓ. O ÙÚfiÔ˜ ·˘Ùfi˜ ÁÚ·Ê‹˜, ÂÍÔÌÔÏÔÁËÙÈÎfi˜, Ì ¯ÈÔ‡ÌÔÚ ·ÏÏ¿ ηÈ
·ÍÈÔÚ¤ÂÈ·, ÚÔÛηÏ› Î·È ‰È¢ÎÔχÓÂÈ ÙË Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ‰È¿ÊÔÚˆÓ ÛÙÔ¯·ÛÙÒÓ Ô˘
·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È Ì ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ¿ Ì·˜ Î·È ÚÔÛηÏ› ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË ÙˆÓ
Ì·ıËÙÈÎÒÓ ·fi„ˆÓ.
ŸÙ·Ó ¤Ó· Ì·ıËÙÈÎfi ‚È‚Ï›Ô ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ¤Ó· ÎÂÊ¿Ï·ÈÔ ¿Óˆ Û ·˘Ùfi ÙÔ ı¤Ì·, Ô˘
·ÁÁ›˙ÂÈ ÙfiÛÔ ¿ÌÂÛ· ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ˙ˆ‹, ‰›ÓÂÈ Î·Ù·Ú¯¿˜ ÛÙÔ ı¤Ì· ·˘Ùfi ÙÔ ÛÙ›ÁÌ· ÙÔ˘ ÂÈÙÚÂÙÔ‡
Î·È ·Ó·ÈÚ› Î·È ÁÈ· ÙÔ Ì·ıËÙ‹ ÙÔ Ù·ÌÔ‡ Ù˘ Û˘˙‹ÙËÛ‹˜ ÙÔ˘, Ô˘ ¤ÙÛÈ Î·È ·ÏÏÈÒ˜ ÙÔÓ
··Û¯ÔÏ› ¤ÓÙÔÓ·. ∏ ‡·ÚÍË ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ fiˆ˜ ·˘Ùfi ‰›ÓÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ·ÎÔ˘ÛÙÔ‡Ó ÛÙÔ
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Ù˘ Ù¿Í˘ Î·È Ó· Û˘˙ËÙËıÔ‡Ó ·fi„ÂȘ, Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙÔ‡Ó Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·, ·Ó¿ÁΘ,
Êfi‚ÔÈ, Ó· ‚ÂÏÙȈı› Î·È Ó· ·ÔÌ˘ıÔÔÈËı› Ë Î·Ù·ÓfiËÛË Ù˘ ‰È·ÊÔÚ¿˜ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘
ÔÌÔÈfiÙËÙ·˜ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ, Û ÚÔÛˆÈÎfi ·ÏÏ¿ Î·È Û ‰È·Ê˘ÏÈÎfi Â›‰Ô. Δ· ÛÙÂÚÂfiÙ˘·
ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÂÓË̤ڈÛ˘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È ¤ÙÛÈ Ì ÎÚÈÙÈÎfi ÙÚfiÔ Î·È ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÌÔÓ·‰Èο
ÚfiÙ˘· ·ÏÏ¿ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈΤ˜. ∞˘Ùfi οˆ˜ ‚ÔËı¿ÂÈ ÛÙÔ ÎÏ›ÛÈÌÔ ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ¯¿ÛÌ·ÙÔ˜
ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰È·ÎËÚ‡ÍÂˆÓ ÁÈ· Û‚·ÛÌfi ÛÙÔ ¿ÙÔÌÔ Î·È ¿ÏÏˆÓ ·ÍÈÒÓ Ô˘ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó ÙË
Ì·ıËÙÈ΋ Ù¿ÍË Î·È Ù˘ ·ÔÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÙÈ΋˜ ‹ ·ÎfiÌ· ÙÚ·˘Ì·ÙÈ΋˜ ÂÌÂÈÚ›·˜ ÌÈ·˜
ÔÚÓÔÁÚ·ÊÈ΋˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘.
∂ÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ı¤Ì· ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·Ó·ÊÂÚı‹Î·ÌÂ, ·˘Ùfi ÙˆÓ ÔϤ̈Ó, Ô˘ Ô
ÂÈÎÔÛÙfi˜ ·ÈÒÓ·˜ ›‰Â fiÛÔ ÔÙ¤ ¿ÏÏÔÙ ӷ ηٷÛÙÚ¤ÊÔ˘Ó ÙȘ ÎÔÈӈӛ˜ Î·È ÙȘ ˙ˆ¤˜ ÙˆÓ
·ÓıÚÒˆÓ, ÔÈ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔÈ ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó Î·Ù¿ ηÓfiÓ· fiÙÈ Ë Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ‘Ô˘Ï¿ÂÈ’, ÂÓÒ Ë
‰È·¯Â›ÚÈÛË ÚÈÓ ¯˘ı› ·›Ì· ‹ ÔÈ ÚÔÛ¿ıÂȘ ıÂÚ·›·˜, ÛÙË ÌÂÙ·ÔÏÂÌÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË,
ÙˆÓ ÏËÁÒÓ Ô˘ ¿ÊËÛÂ Ô fiÏÂÌÔ˜ ‰ÂÓ ‘Ô˘Ï¿ÓÂ’. ‘∏ Ì¿¯Ë Ì ·›Ì· Î·È ÂÎÚ‹ÍÂȘ ·¢ı‡ÓÂÙ·È
ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿, ÂÓÒ Ë ‰È·¯Â›ÚÈÛË Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ ÛÙÔ Ì˘·Ïfi’, ¯¿ÓÔÓÙ·˜ Û ÂÌÔÚ¢ÛÈÌfiÙËÙ·.
ŒÙÛÈ, ˘¿Ú¯Ô˘Ó Û‹ÌÂÚ· ÌË Î˘‚ÂÚÓËÙÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ Ô˘ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÔ˘Ó ÙÔ ÎfiÛÙÔ˜ Ù˘
‰ËÌÔÛÈÔÁÚ·ÊÈ΋˜ ηٷÁÚ·Ê‹˜ ÙˆÓ ÂȯÂÈÚ‹ÛÂˆÓ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ÙˆÓ ÎÚ›ÛÂˆÓ ¤ÙÛÈ, ÒÛÙ ӷ
ηٷÁÚ¿ÊÔÓÙ·È ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ·ÊÈο ÔÈ Â·Ó·ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ ÏËı˘ÛÌÒÓ, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔ
ÂÊÈÎÙfi Ù˘ Û˘Ó‡·Ú͢ ΔÔ‡ÙÛÈ Î·È ÃÔ‡ÙÔ˘, ¶·Ï·ÈÛÙÈÓ›ˆÓ Î·È πÛÚ·ËÏÈÓÒÓ, ∫ÔÛÛÔ‚¿ÚˆÓ
Î·È ™¤Ú‚ˆÓ, Î·È ¿ÏÏˆÓ ÎÔÈÓÔًوÓ, ÂÂȉ‹ ÔÈ ·Ú·ÁˆÁÔ› Î·È Ù· ÂÌÔÚÈο ηӿÏÈ· ‚Ú›ÛÎÔ˘Ó
fiÙÈ ¤Ó· Ù¤ÙÔÈÔ ÎfiÛÙÔ˜ ‰ÂÓ ·ÔÙÂÏ› ηϋ ÙÔÔı¤ÙËÛË ÙˆÓ ¯ÚËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘˜ (People Building
Peace, ÂΉ. European Center for Conflict Prevention, 1999). ∏ ·ÓıÚÒÈÓË ˙ˆ‹ Î·È Ë ·ÒÏÂÈ¿
Ù˘ ¤¯Ô˘Ó, ÏÔÈfiÓ, ÓfiËÌ· ·Ó¿ÏÔÁÔ Ì ÙËÓ ·ÎÚÔ·Ì·ÙÈÎfiÙËÙ· Ô˘ ·ÔʤÚÔ˘Ó. ¶ÔÏÏÔ›
‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔÈ ıˆÚÔ‡Ó, ÂÈϤÔÓ, οı ·ÚfiÙÚ˘ÓÛË Ó· ·Û¯ÔÏËıÔ‡Ó Î·È Ì ÙËÓ Èı·ÓfiÙËÙ·
ÂÈÚ‹Ó¢Û˘, Ì ÙËÓ ÔÈÎÔ‰fiÌËÛË Ù˘ ÂÏ›‰·˜, ˆ˜ ·Ú¤Ì‚·ÛË ÛÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙÔ˘ Δ‡Ô˘. Δ·
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
91
ı¤Ì·Ù· Ù˘ Û‡ÁÎÚÔ˘Û˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ÂÈÚËÓ¢ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È ·ÎfiÌ·
Î·È ·fi ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔ˘˜ Ô˘ ‰È·ÎÈÓ‰˘ÓÂ‡Ô˘Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ÂÓË̤ڈۋ Ì·˜ ÛÙË ‚¿ÛË
Ù˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ·ÎÚÔ·Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·˜.
O Ì·ıËÙÈÎfi˜ ÏËı˘ÛÌfi˜ Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› ÙȘ ‰ÈÂıÓ›˜ ÂÓÙ¿ÛÂȘ Ì·˙›
Ì ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ΛÓËÌ·, Î·È ‹Ù·Ó Ôχ Û˘¯Ófi ÙÔ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÙˆÓ ÎÔÈÓÒÓ ·ÓÙÈÔÏÂÌÈÎÒÓ
ÂΉËÏÒÛˆÓ, Ù˘ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Û ÎÔÈÓ‹ ÔÚ›· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ Î·È Ì·ıËÙÒÓ. ¢È·ÈÛÙÒÓÔ˘ÌÂ,
ÏÔÈfiÓ, Ì ¯·Ú¿ ÙË Ì·˙È΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ÔÚ›˜ ηٿ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ÙÔ˘ πÚ¿Î,
·Ú·ÎÔÏÔ˘ıԇ̠̠ÂӉȷʤÚÔÓ ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜ Û ÂΉËÏÒÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË, ÂÎÙÈÌÔ‡ÌÂ
ÙË ‰˘ÛÈÛÙ›· Ô˘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÁÈ· ÙȘ ¤ÙÔÈ̘ ‰ÈηÈÔÏÔÁ›Â˜ ¿Óˆ Û ۇÁ¯ÚÔÓ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·.
ŸÌˆ˜ Â‰Ò ÙÔ ÎÂÓfi ˘Ê›ÛÙ·Ù·È ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Û ۯ¤ÛË
Ì ÙËÓ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ Ô˘ ÙËÓ ˙Ô˘Ó Î·È ÙËÓ Î·ÙÔÈÎÔ‡Ó Û‹ÌÂÚ·.
O ›‰ÈÔ˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ô˘ Â›Ó·È Ì·˙› ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÔÚ›· ÂÈÚ‹Ó˘ ÌÔÚ› Ó· Û˘Ì‚ÔÏ›˙ÂÈ ÙÔÓ
ÂÊÈ¿ÏÙË Ù˘ ¿ÎÚÈÙ˘ ·ÔÌÓËÌfiÓ¢Û˘ Ì·¯ÒÓ Î·È ÛÙÚ·ÙËÁÒÓ ÛÙËÓ Ù¿ÍË.
∏ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Ì ̷ıËÙ¤˜ Ù˘ ÚÒÙ˘ Á˘ÌÓ·Û›Ô˘ ÌÂÚÈο ¯ÚfiÓÈ· ÚÈÓ Û °˘ÌÓ¿ÛÈÔ ÙÔ˘
μ‡ÚˆÓ·, ¿Óˆ ÛÙÔ Ì¿ıËÌ· πÛÙÔÚ›·˜, Ô˘ ‰›‰·Í· ÂÚÈÛÙ·Ûȷο, Ì ı¤Ì· ÙÔÓ
¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·Îfi fiÏÂÌÔ, ÌÔ˘ ¤‰ˆÛ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ÂÈÚ·Ì·ÙÈÛÙÒ ˙ËÙÒÓÙ·˜ ·fi ÙËÓ Ù¿ÍË
Ó· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó Û·Ó ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔÈ, ∞ıËÓ·›ÔÈ ÔÈ ÌÈÛÔ› Î·È ™·ÚÙÈ¿Ù˜ ÔÈ ˘fiÏÔÈÔÈ. £·
ÂÚȤÁÚ·Ê·Ó ·fi ÙË ÛÎÔÈ¿ ÙÔ˘˜ Ù· ›‰È· ÁÂÁÔÓfiÙ·. ∞˘Ù¿ Ô˘ ¤ÁÚ·„·Ó, ÙÔ ÛÙ˘Ï, ÙÔ ‡ÊÔ˜,
Ô ÔÏÈÙÈÎfi˜ ¤ˆ˜ …Ô‰ÔÛÊ·ÈÚÈÎfi˜ Ê·Ó·ÙÈÛÌfi˜ Ô˘ ÌÈÌ‹ıËηÓ, Ë ÂÚÈÁÚ·Ê‹ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚˆÓ,
fiˆ˜, .¯., ÙÔ˘ ∞ÏÎÈ‚È¿‰Ë, ̤۷ ·fi ÙÔ Á¤ÏÈÔ Ô˘ Ì·˜ ¯¿ÚÈÛ·Ó, Ì·˜ ¤‰ˆÛ·Ó Î·È ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›·
Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÔ˘Ì Ò˜ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÔÈ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔÈ Ù· ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È Ì ÙÈ ÛÙfi¯Ô˘˜ ηÈ
ΛÓËÙÚ·.
ŸÏ· Ù· Ì·ı‹Ì·Ù· ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÚÔÛʤÚÔ˘Ó Â˘Î·Èڛ˜ ÁÈ· ÌÈ· ÎÚÈÙÈ΋ ·Ó·ÛÎfiËÛË
ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ Î·È Ù˘ ·Ï·ÈfiÙÂÚ˘ ‹ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÈÛÙÔÚ›·˜. ŸÙ·Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ì¿ıÔ˘Ó fiÙÈ
·˘Ùfi ·ÔÙÂÏ› ÁfiÓÈÌË Ú·ÎÙÈ΋, ÂÊԉȿ˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ ÚÔÛˆÈÎfi ¤Ó·˘ÛÌ· Ó· ‰È·Ï¤ÁÔÓÙ·È,
Ó· ÎÚ›ÓÔ˘Ó ÙÔÓ ÙÚfiÔ Î·È ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÏËÚÔÊÔÚ›·˜ Ô˘ ‰¤¯ÔÓÙ·È, Ó· ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó
ÙÔÓ ·ÓÙ›ÏÔÁÔ, ÙȘ χÛÂȘ, ÙȘ ¢ηÈڛ˜. ∞˘Ùfi, ‚¤‚·È·, ‰˘Ó·ÌÒÓÂÈ ÙË Û¯¤ÛË ÙÔ˘˜ Ì ÙËÓ ›‰È·
ÙË Ì¿ıËÛË, ̤۷ Î·È ¤Íˆ ·fi ÙȘ Ù¿ÍÂȘ.
ΔÔ Ì¿ıËÌ· ÙˆÓ ∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ
ΔÔ Ì¿ıËÌ· ÙˆÓ ∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ ÚÔÛʤÚÂÙ·È È‰È·›ÙÂÚ· ÁÈ· ÙËÓ ·Ó·ıÂÒÚËÛË ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ,
ÁÈ·Ù› ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ˘ÈÔı¤ÙËÛË Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÒÓ. OÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÔÈ Ì·ı‹ÙÚȘ Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈÔ‡Ó ÙË
‰‡Ó·ÌË ˘Ô‚ÔÏ‹˜ ÙˆÓ ·ÈÛıËÙÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ, Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜, Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜, ÙˆÓ ÌÂÁÂıÒÓ Î.¿.
ªÂ ¢¯¿ÚÈÛÙÔ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ÙÚfiÔ ÌÔÚ› ηı¤Ó·˜ Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÂÈ Êfi‚Ô˘˜ Î·È ÂÏ›‰Â˜,
Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÂÈ, Ó· ·Ó·ÎÔ˘Ê›ÛÂÈ ÂÓÙ¿ÛÂȘ, Ó· ‰ÒÛÂÈ Û¯‹Ì· Î·È ¯ÚÒÌ· ÛÙ· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·
Ô˘ ÊÔ‚›˙Ô˘Ó ‹ ÂÌÓ¤Ô˘Ó.
À¿Ú¯ÂÈ Ë ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ·ÓÙ·ÔÎÚÈıԇ̠۠·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ÚÔÎÏ‹ÛÂȘ Ô˘ ÚÔ·ÙÔ˘Ó
·fi Ù· ̤۷ ÂÓË̤ڈÛ˘ ·ÏÏ¿ Î·È Ó· ۯ‰ȿÛÔ˘Ì ̷ı‹Ì·Ù· Ô˘ Ó· ÂÓ‰˘Ó·ÌÒÓÔ˘Ó ÙÔ˘˜
Ì·ıËÙ¤˜ ÛÙÔ Ó· ηٷÓÔÔ‡Ó Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ‡˜ Î·È Ó· ‰È·ÎÚ›ÓÔ˘Ó ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔ˘˜ ¢ÂÚÁÂÙ› ηÈ
·˘Í¿ÓÂÈ ÙËÓ „˘¯È΋ ÙÔ˘˜ ·ÓÙÔ¯‹ Î·È ˘Á›·. ∏ Δ¤¯ÓË ¤¯ÂÈ ÌÈ· ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙË ıÂÚ·¢ÙÈ΋
·Ú¿ÌÂÙÚÔ Î·È ÁÈ· ÙËÓ ·ÔηٿÛÙ·ÛË Ù˘ ·˘ÙÔÂÔ›ıËÛ˘, fiÙ·Ó ¤¯ÂÈ ÙÚˆı›, ·ÏÏ¿ Î·È ÁÈ·
ÙÔ ¯Ù›ÛÈÌÔ ÔÌ¿‰·˜ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜. ª¤Û· ·fi οÔÈ· ÂÚÈÛÙ·ÙÈο Ô˘ ÚԤ΢„·Ó ·ÚfiÔÙ·
92
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
Û ٿÍÂȘ, ·fi ËÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂˆÓ Ô˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÎÚ·ÙÒ, ÌÔÚԇ̠ӷ ‰Ô‡Ì ÙËÓ
·È‰·ÁˆÁÈ΋ ¢ηÈÚ›· Ô˘ ÚÔÛʤÚÂÙ·È.
¶ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎfi 1
™Â Ì¿ıËÌ· ηÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ ‚¿˙Ô˘Ì ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ ·fi ÙËÓ ‘∫¿ÚÌÂÓ’ ÙÔ˘ ªÈ˙¤. OÈ Ì·ıËÙ¤˜
/ Ì·ı‹ÙÚȘ ·Ú¯›˙Ô˘Ó ·˘ıfiÚÌËÙ· Ó· ÙÚ·ÁÔ˘‰Ô‡Ó ÙË ‰È·Ê‹ÌÈÛË ÁÓˆÛÙÔ‡ ·ÔÚÚ˘·ÓÙÈÎÔ‡,
Ô˘ Û˘Óԉ‡ÂÙ·È ÛÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË ·fi ÙËÓ ÌÔ˘ÛÈ΋ Ù˘ ¿ÚÈ·˜ ÁÈ· ÙÔÓ ¤ÚˆÙ·. OÈ Ì·ıËÙ¤˜
ÚÔÊ·ÓÒ˜ ‰ÂÓ ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ˆ˜ ÙÔ ·Ú¯ÈÎfi ı¤Ì· Ù˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ·˘Ù‹˜ Â›Ó·È Ô ¤ÚˆÙ·˜. O
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› Ó· ı¤ÛÂÈ, ÏÔÈfiÓ, ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· ÔÈ· Â›Ó·È Ù· Èı·Ó¿ ı¤Ì·Ù· Ô˘ ·Ú¯Èο
ÂÌÓ¤Ô˘Ó ÌÈ· ÌÔ˘ÛÈ΋ ηÈ, ·ÎfiÌ·, Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ / Ì·ı‹ÙÚȘ Ó· Ì·ÓÙ¤„Ô˘Ó
ÙÔ ÂÚ¤ıÈÛÌ· ÁÈ· ÙÔ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÎÔÌÌ¿ÙÈ ÌÔ˘ÛÈ΋˜. ∂›Ó·È ·ÌÊ›‚ÔÏÔ ˆ˜ ı· ÚÔÙ›ÓÔ˘Ó
ÔÙ¤ ˆ˜ Èı·Ó‹ ·ÊÂÙËÚ›· ¤ÌÓ¢Û˘ ÙÔ …·ÔÚÚ˘·ÓÙÈÎfi. ∞ÊÔ‡, ÏÔÈfiÓ, Û˘˙ËÙ‹Û·Ì ηÈ
ηٷϋͷÌÂ Î·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ ∫¿ÚÌÂÓ Î·È ÛÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ ¤ÚˆÙ· ˆ˜ ¤ÌÓ¢ÛË ÁÈ·
ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜ Î·È ˆ˜ ˘ÏÈÎfi ÁÈ· ÙÔ˘˜ ηÏÏÈÙ¤¯Ó˜-‰È·ÊËÌÈÛÙ¤˜, Ô˘ ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È Ó· Ì·˜
Ô˘Ï‹ÛÔ˘Ó ÚÔ˚fiÓÙ·, Ë ÂfiÌÂÓË Û˘˙‹ÙËÛË ‰ÈÂÚÂ˘Ó¿ ÙÈ Î¿ÓÂÈ ¤Ó· ‰È·ÊËÌÈÛÙ‹ Ó· ÂÈϤÁÂÈ
ÌÈ· ÌÔ˘ÛÈ΋ ÁÈ· ÙÔÓ ¤ÚˆÙ· ˆ˜ ÌÔ˘ÛÈÎfi ı¤Ì· Ù˘ ‰È·Ê‹ÌÈÛ˘ (·ÔÚÚ˘·ÓÙÈÎÔ‡, ·˘ÙÔÎÈÓ‹ÙÔ˘,
·ÔÛÌËÙÈÎÔ‡…) Ô˘ ۯ‰ȿ˙ÂÈ. ΔÈ Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ ı¤ÏÂÈ Ó· ÂÙ‡¯ÂÈ Î·È Ò˜ ÙÔ ÚÔÛ·ı›.
¶ÂÚÈÛÙ·ÙÈÎfi 2
ª·ıËÙ‹˜ ·›˙ÂÈ ÌÈÌÔ‡ÌÂÓÔ˜ ÚfiÏÔ ·fi ÌÈ· ‰È·Ê‹ÌÈÛË ÙÛÈÁ¿ÚˆÓ. ΔÈ ÌÔÚ› Ó· οÓÂÈ Ô
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ô˘ ÙÔÓ ·ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È, fiÙ·Ó ÁÓˆÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ÙÔ Î¿ÓÈÛÌ· ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È ÛÙ·
·È‰È¿ ˆ˜ ̤ÚÔ˜ Ù˘ ÂÓËÏÈΛˆÛ˘ Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi Ù· ÁÔËÙ‡ÂÈ; ªÔÚ› Ó· ÌËÓ ·ÓÙÈ·Ú¤ÏıÂÈ,
ηٷگ¿˜, ÙËÓ ÚfiÎÏËÛË. ¡· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÈ ÁÈ· ÙÔ Â¿Ó Ô ›‰ÈÔ˜ / Ë ›‰È· Â›Ó·È Î·ÓÈÛÙ‹˜ ‹
ηÓ›ÛÙÚÈ·. ΔËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÂÌÂÈÚ›· Î·È ÙËÓ ÂÍ¿ÚÙËÛË, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ·Ú¯ÈÎfi ΛÓËÙÚÔ ÁÈ·
Ó· ·Ú¯›ÛÂÈ ÙÔ Î¿ÓÈÛÌ·. ªÔÚ›, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ó· ÚÔÙ›ÓÂÈ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ۯ‰ȿÛÔ˘Ó
Î·È Ó· ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÔ˘Ó ı·ÙÚÈο ÌÈ· ·ÓÙȉȷʋÌÈÛË, ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ Ù· ›‰È· ‘ÎfiÏ·’, ÙÔ
‡ÊÔ˜ Ù˘ ÂÈÙ˘¯›·˜, ÙÔ ˆÚ·›Ô ÙÔ›Ô, ÙÔ ÛÙ˘Ï. ∏ ·ÓÙȉȷʋÌÈÛË Ú¤ÂÈ Ó· ϤÂÈ ÌÈ· ·Ï‹ıÂÈ·
Ô˘ Ë ÂÓ ÏfiÁˆ ‰È·Ê‹ÌÈÛË ÙÛÈÁ¿ÚˆÓ ÚÔÛ·ı› Ó· ·ÔÎÚ‡„ÂÈ, οÙÈ ÁÈ· ÙËÓ ˘Á›·, ÙË
‰˘Û¿ÚÂÛÙË Ì˘Úˆ‰È¿ ÙˆÓ Î·ÓÈÛÙÒÓ Î·È fi,ÙÈ ¿ÏÏÔ ÌÔÚ› Ó· ÂÌÓ‡ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜. ªÈ·
ÂÚÁ·Û›· Ô˘ ¤ÁÈÓ ÛÙÔ 2Ô ¶ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎfi °˘ÌÓ¿ÛÈÔ ∞ı‹Ó·˜ ÙÔ 2000 Ì ·˘Ù‹ ÙË ‰ÔÌ‹ ›¯Â
·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ôχ ÂӉȷʤÚÔÓÙ· Û¯fiÏÈ· Î·È ·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÂȘ ¤ÚÁˆÓ, ÁÂÏÔÈÔÁÚ·ÊÈÒÓ, ηÚÙÔ‡Ó
Î·È Û‡ÓÙÔÌˆÓ ı·ÙÚÈÎÒÓ. OÈ Ì·ıËÙ¤˜ Â¤ÏÂÍ·Ó ÌfiÓÔÈ Ù· ı¤Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ Î·È ÂÚÁ¿ÛÙËÎ·Ó ¿ÏÏÔÈ
·ÙÔÌÈο Î·È ¿ÏÏÔÈ Û ÌÈÎÚ¤˜ ÔÌ¿‰Â˜ ‘·Ú·ÁˆÁ‹˜’, fiˆ˜ ÚÔÙÈÌÔ‡Û·Ó.
ª·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó ¤ÙÛÈ Ó· ÂÚ¢ӋÛÔ˘Ó ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÙÔ˘˜ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ‡˜, Ê·ÓÂÚÔ‡˜ ηÈ
·ı¤·ÙÔ˘˜, Ô˘ ˘Ô‚¿ÏÏÔ˘Ó ÙÔ ·›ÛıËÌ· Ù˘ ÂÈı˘Ì›·˜, Ù˘ ÈηÓÔÔ›ËÛ˘, Ù˘ ‰‹ıÂÓ
Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Û ÌÈ· ‘‰˘Ó·Ù‹’ ÔÌ¿‰·, Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡Ó ÔÈ ‰È·ÊËÌÈÛÙ¤˜. OÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ì ÙË
̤ıÔ‰Ô ·˘Ù‹ Ô‰ËÁÔ‡ÓÙ·È Ì ÙËÓ ·Ú·Ù‹ÚËÛË Î·È ÙË Û˘˙‹ÙËÛË ·fi ÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜ Ó·
·Ó·Î·Ï‡ÙÔ˘Ó ÙËÓ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ÙˆÓ ‚·ÛÈÎÒÓ ÂÓÛÙ›ÎÙˆÓ Î·È Êfi‚ˆÓ Ô˘ Á›ÓÂÙ·È ·fi ÙËÓ
ÙËÏÂÔÙÈ΋ ÂÈÎfiÓ·, ÙËÓ ·fiÎÚ˘„Ë ÂÈÏÔÁÒÓ Î·È ÙËÓ ÂÈ‚ÔÏ‹ ÌÈ·˜ ÔÙÈ΋˜ ˆ˜ ÌÔÓ·‰È΋˜,
Ô˘ ‰Ú‡ÂÈ Û˘¯Ó¿ ÛÙ· ̤۷ ÂÓË̤ڈÛ˘. ŒÙÛÈ, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Á›ÓÔ˘Ó Î·Ï‡ÙÂÚÔÈ Î·Ù·Ó·ÏˆÙ¤˜
ÙˆÓ ˘ËÚÂÛÈÒÓ Ô˘ ·Ú¤¯Ô˘Ó ·˘Ù¿ Ù· ̤۷, ·ÏÏ¿ Ó· ˘ÂÚ·ÛÈÛÙÔ‡Ó Î·È ÙȘ ·fi„ÂȘ ÙÔ˘˜
·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚ·, Ó· ÂÓÙÚ˘Ê‹ÛÔ˘Ó, ‰ËÏ·‰‹, ÛÙ· ¿‰˘Ù· ÙˆÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓÈ·ÎÒÓ Ù¯ÓÒÓ Î·È
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
93
Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÌÂÓ -ı¤ÏÔ˘Ó ‰ÂÓ ı¤ÏÔ˘Ó, ·ÊÔ‡ ˙Ô˘Ó Û ¤Ó· ηٷӷψÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ- ÂÏ¿Ù˜
ÙÔ˘˜, ·ÏÏ¿ Ì ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË ÎÚ›ÛË Î·È Â›ÁÓˆÛË.
OÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ÙˆÓ ∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ Û˘¯Ó¿ ÂȉÈÒÎÔ˘Ì ӷ ÔÚıÒÛÔ˘Ì ÙÔ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi
Ì·ıËÙ‹ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙ· ˘ÓˆÙÈο Ô˘ ÚÔÌËı‡ÂÈ Î¿ÔÈÔ ÙËÏÂÔÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ·, Î·È ˆ˜
ÂÈÌÔÚʈ٤˜ Û ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÌÂٷ͇ Ì·˜, ÛÂ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Ì ÙËÓ ŒÓˆÛË ∫·ıËÁËÙÒÓ
∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ, Ó· ‰ÒÛÔ˘Ì ÂÚÁ·Ï›· ÛÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜ Δ¤¯Ó˘ ÁÈ· Ó· ÚÔηϤÛÔ˘Ó
ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· Î·È Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ ¿Óˆ ÛÙ· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜, Ì fi¯ËÌ· ÙËÓ
Δ¤¯ÓË.
∫¿ı ÌÔÚÊ‹ Ù¤¯Ó˘ ÚÔÛʤÚÂÙ·È ÁÈ· ·È‰·ÁˆÁÈ΋ ‰Ô˘ÏÂÈ¿, ÁÈ·Ù› Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ ÂÌÂÈÚ›·
ÌÔÚ› ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ·Ó·ÙÚÂÙÈο ÁÈ· Ï·ÛÙ¿ ÛÙÂÚÂfiÙ˘·, ηıÒ˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ì ·˘Ù‹ Ó·
·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È Ù· ¿ÙÔÌ· Û ˘·ÚÍȷο ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· fi¯È ·ÏÒ˜ Ì ÙËÓ ÛΤ„Ë, ·ÏÏ¿
‚ÈÒÓÔÓÙ·˜ Ì ÙȘ ·ÈÛı‹ÛÂȘ Î·È ÎÈÓÔ‡ÌÂÓÔÈ Û ÔÏÏ¿ Â›‰· Û˘Ó›‰ËÛ˘.
¶·Ú·ı¤ÙÔ˘Ì οÔȘ ·fi ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ·Û΋ÛÂȘ, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰ËÌÈÔ˘ÚÁËı› ÁÈ· ÙÔ
Ì¿ıËÌ· ÙˆÓ ∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ, ·ÏÏ¿ ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó Î·È ·fi ¿ÏÏÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜,
Î·È ¤¯Ô˘Ó ÛÙfi¯Ô ÙËÓ ·ÔÎ¿Ï˘„Ë ÂÚˆÙËÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ‰˘ÛÎÔχÔÓÙ·È Ó· ÂÎÊÚ¿ÛÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜.
OÈ ·Û΋ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ¤¯Ô˘Ó ‰ËÌÔÛÈ¢Ù› ÛÙÔ ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ‘∂ÈηÛÙÈ΋ ¶·È‰Â›·’, Ù˘ ŒÓˆÛ˘
∫·ıËÁËÙÒÓ ∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ (Ù‡¯Ô˜ 2004). ∏ ÚÒÙË ¿ÛÎËÛË ÛÙfi¯Ô ¤¯ÂÈ Ó· ·Ôηχ„ÂÈ ÙË
‰‡Ó·ÌË Ù˘ ÂÈηÛÙÈ΋˜ ÁÏÒÛÛ·˜ Î·È ÙˆÓ Û˘Ì‚fiψÓ. ∏ ·ÔÎ¿Ï˘„Ë ·˘Ù‹ Â›Ó·È ‰˘Ó·ÙfiÓ Ó·
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ Î·È ˆ˜ ‚¿ÛË ÁÈ· ÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ ÙÔÔı¤ÙËÛË ·¤Ó·ÓÙÈ Û ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ ‰ËÌÔÊÈÏ›˜
ÛÙ· ·È‰È¿ ·ÏÏ¿ Ô˘ ·ÓËÛ˘¯Ô‡Ó οÔÈÔ˘˜ ·È‰·ÁˆÁÔ‡˜, fiˆ˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, Ù·
‘¶fiÎÂÌÔÓ’, fi¯È Ì ÙÔÓ ·Ó¤ÊÈÎÙÔ ÛÙfi¯Ô Ó· Ù· οÓÔ˘Ó ÏÈÁfiÙÂÚÔ ‰ËÌÔÊÈÏ‹, ·ÏÏ¿ ÁÈ· Ó·
‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· Û˘Ó‰¤ÛÔ˘Ó ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ì ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ Ô˘ ÂȉÈÒÎÔÓÙ·È.
Δ· ‘¶fiÎÂÌÔÓ’ Â›Ó·È Ôχ¯ÚˆÌ· Î·È ¯·ÚÈو̤ӷ ÌÂÙ·ÏÏ·ÛÛfiÌÂÓ· Ï¿ÛÌ·Ù·, Ô˘
·Û¯ÔÏÔ‡ÓÙ·È Ì ÙÔ Ó· ·ÏÏËÏÔÂÍÔÓÙÒÓÔÓÙ·È. ∂›Ó·È ·ÎfiÌË ‘ȉÈÔÎÙËۛ˜’ ¯·ÚÈو̤ӈÓ
ÂÎ·È‰Â˘ÙÒÓ, ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ·›˙Ô˘Ó ·È‰È¿. Δ· ·È‰È¿ ·˘Ù¿ ·ÂÈÎÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÌÂ
ÎÈÓÔ‡ÌÂÓ· Û¯¤‰È· Î·È Û˘ÓÂÚÁ¿˙ÔÓÙ·È ‹ ·ÓÙÈ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È Î·È ÂÍÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ¯·ÚÈو̤ÓÔ˘˜
ÂÍÔÏÔıÚÂ˘Ù¤˜, Á˘ÌÓ¿˙ÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘˜. ¶ÔÈ· Â›Ó·È Ù· ‰È‰¿ÁÌ·Ù· Î·È ÁÈ·Ù› Ó· ·ÓËÛ˘¯Ô‡Ó ÔÈ
ÂÓ‹ÏÈÎÔÈ Ô˘ ÚÔÛÂÚÓÒÓÙ·˜ ÙÔ ·È‰ÈÎfi ‰ˆÌ¿ÙÈÔ ‚ϤÔ˘Ó Ù· Û˘Ó‹ıË ¯·ÚÔ‡ÌÂÓ· ¯ÚÒÌ·Ù·
ÙˆÓ ÎÈÓÔ‡ÌÂÓˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ Î·È fi¯È ÙÔ˘˜ Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌÔ‡˜ ÙÔ˘˜; O Êfi‚Ô˜ Î·È Ô ÙÚfiÌÔ˜ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó
Û˘Ó‹ıˆ˜ ÌÂÏ·Ó¿ ¯ÚÒÌ·Ù·; ∞˘Ùfi˜ Ô˘ ·Ù¿ÂÈ ÙÔ ÎÔ˘Ì› Ù˘ ÂÎÙfiÍ¢Û˘ ÂÓfi˜ ˘Ú·‡ÏÔ˘
fï˜ Ú¤ÂÈ Ó· ¤¯ÂÈ ÙÔ˘˜ ·˘ÙÔÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ Â›Ù¢Í˘ ÙÔ˘ ÛÙfi¯Ô˘ Î·È fi¯È Ù· ÌÂÏ·Ó¿ ¯ÚÒÌ·Ù·
ÛÙÔ Ì˘·Ïfi ÙÔ˘, Î·È Ë ÚfiÛÊ·ÙË ·ÔÎ¿Ï˘„Ë ÁÈ· ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋ Ô˘ ·ÎÔ‡Ó ‰˘Ó·Ù¿ ÔÈ ∞ÌÂÚÈηÓÔ›
ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˜ ÙËÓ ÒÚ· Ô˘ ·ÙÔ‡Ó ÎÔ˘ÌÈ¿ ‰Â›¯ÓÂÈ ˆ˜ Ë ‘Û¯ÂÙÈ΋’ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ¤¯ÂÈ ·Ú¯›ÛÂÈ
Û˘ÛÙËÌ·ÙÈο ·fi ÙËÓ ËÏÈΛ· Ô˘ ¤‚ÏÂ·Ó ‘¶fiÎÂÌÔÓ’.
∏ ·Ú·Î¿Ùˆ ¿ÛÎËÛË ÂȯÂÈÚ› Ó· Û˘Ó‰¤ÛÂÈ ÙÔ ÓfiËÌ· ÌÈ·˜ ÂÈÎfiÓ·˜ Ì ÙËÓ ·ÈÛıËÙÈ΋ Ù˘
Î·È Ó· ‰ÒÛÂÈ Â˘Î·ÈÚ›· ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ¤ÎÊÚ·Û˘. O / Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ÌÔÚ› ÛÂ Û˘Ó¤¯ÂÈ·
Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ ·fi Ù· ·È‰È¿ Ó· ʤÚÔ˘Ó ÛÙËÓ Ù¿ÍË ÚÔÛÊÈÏ‹ ÙÔ˘˜ ηÚÙÔ‡Ó Û ÂÈÎfiÓ˜ ÁÈ·
Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi.
∫¿ÚÙ˜ ÚÔÛ‰ÔÎÈÒÓ
1. ™¯Â‰È¿ÛÙ ÛÙË ÌÈ· ÏÂ˘Ú¿ Ù˘ ÌÈÎÚ‹˜ οÚÙ·˜ (¤Ó· ٤ٷÚÙÔ ÙÔ˘ ∞4) οÙÈ Ô˘ ÂÏ›˙ÂÙÂ
Î·È Â‡¯ÂÛÙÂ Î·È ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË Î¿ÙÈ Ô˘ ‰ÂÓ ı· ı¤Ï·Ù ӷ Û˘Ì‚Â› ‹ Ô˘ ÊÔ‚¿ÛÙÂ.
ΔÔÔıÂÙ‹ÛÙ ÙËÓ Î¿ÚÙ· ·ÓÒÓ˘Ì· Û ¤Ó· ηϿıÈ.
94
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
2. ΔÚ·‚‹ÍÙ Ì ÙË ÛÂÈÚ¿ ÌÈ· Ù˘¯·›· οÚÙ·, ÂÚÈÁÚ¿„Ù ÙËÓ Î·È ÂÚÌËÓ‡ÛÙ ÙËÓ Ì ÙË
Ê·ÓÙ·Û›· Û·˜, ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· Ì·ÓÙ¤„ÂÙ ÙÈ ÂÓÓÔ› οı ÛΛÙÛÔ, ÔÈÔ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ
ÂÏ›‰· Î·È ÔÈÔ Êfi‚Ô.
3. ∫Ú·ÙÒÓÙ·˜ ÙȘ οÚÙ˜ ·fi ÙËÓ ÏÂ˘Ú¿ Ô˘ ıˆÚԇ̠fiÙÈ ¤¯Ô˘Ó ÂÏ›‰Â˜ ·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂ
Ù· ¯·ÚÔ‡ÌÂÓ· ¯ÚÒÌ·Ù·. ªÂ ÙÈ ¯ÚÒÌ·Ù· ¤¯Ô˘Ó ·Ô‰Ôı› ÔÈ Êfi‚ÔÈ;
ªÂ ÙËÓ ¿ÛÎËÛË ·˘Ù‹ ‰›ÓÔÓÙ·È ‰˘Ô ¢ηÈڛ˜ ¤ÎÊÚ·Û˘, ÌÈ· ̤۷ ·fi ÙȘ ˙ˆÁÚ·ÊȤ˜ ηÈ
ÌÈ· ̤۷ ·fi ÙËÓ ·fiÂÈÚ· ÂÚÌËÓ›·˜ Ù˘ ¢¯‹˜ ‹ ÙÔ˘ Êfi‚Ô˘ Ô˘ οÔÈÔ˜ ¿ÏÏÔ˜ / οÔÈ·
¿ÏÏË ˙ˆÁÚ¿ÊÈÛÂ. ∂›Ó·È ÌÂÁ¿ÏË Ë ÈηÓÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Ô˘ ηÙÔÚıÒÓÔ˘Ó, ¢ÎÔÏfiÙÂÚ·
·fi fiÛÔ Ê·ÓÙ¿ÛÙËηÓ, Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓÔ‡Ó Ì¤Û· ·fi ÙËÓ ÂÈÎfiÓ·, ηٷϷ‚·›ÓÔ˘Ó fï˜ Î·È ÙË
‰‡Ó·ÌË Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜.
∏ ‰Â‡ÙÂÚË ¿ÛÎËÛË ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ÁÈ· Ó· ‰È·ÁÓˆÛÙÔ‡Ó ‰È¿ÊÔÚ· ı¤Ì·Ù· Ô˘
ÚÔ‚ÏËÌ·Ù›˙Ô˘Ó ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÔÓÙ˜ Ì·ıËÙ¤˜. ∏ Â›‰Ú·ÛË ·fi ÙÔ˘˜ ‹ÚˆÂ˜ Ù·ÈÓÈÒÓ,
·È¯ÓȉÈÒÓ ‹ Ù· ÎÈÓÔ‡ÌÂÓ· Û¯¤‰È· Â›Ó·È Û˘¯Ó¿ Ê·ÓÂÚ‹. ÃÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠ÂÈηÛÙÈο ̤۷
·ÏÏ¿ Î·È ı·ÙÚÈÎfi ·È¯Ó›‰È. ªÔÚ› Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ, Â›Û˘, ÛÙËÓ ÂÎÙfiÓˆÛË Î·È ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·
Ì ¢¯¿ÚÈÛÙÔ Î·È ‰È·ÛΉ·ÛÙÈÎfi ÙÚfiÔ, ·ÎfiÌ· Î·È ÁÈ· ÂÒ‰˘Ó˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ. ¢Â›¯ÓÂÈ ÙÔÓ
ÏÔ‡ÙÔ Ù˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ‚ÔËı¿ÂÈ ÛÙÔ ¯Ù›ÛÈÌÔ Û¯¤ÛÂˆÓ Î·È ÛÙË Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ÛÙÔ
Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ÌÈÎÚ‹˜ ÔÌ¿‰·˜. μÔËı¿ÂÈ, Â›Û˘, Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ì Ò˜ ·˘Ùfi Ô˘ ‚Ú›ÛÎÔ˘ÌÂ
·ÛÙÂ›Ô ÌÔÚ› Ó· ÎÚ‡‚ÂÈ Î·È Î¿ÙÈ ÛÔ‚·Úfi ‹ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi, ¯ˆÚ›˜ ·Ó·Ï‡ÛÂȘ Î·È ÂÓÔ¯¤˜.
∑ˆÁÚ·Ê›ÛÙ ¤Ó· Ôχ ·ÛÙÂ›Ô ·ÓıÚˆ¿ÎÈ
∏ ¿ÛÎËÛË ·˘Ù‹ ÌÔÚ› Ó· ¯ÚÂÈ·ÛÙ› ‰‡Ô ÒÚ˜ ‹ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, ·Ó¿ÏÔÁ· Ì ÙȘ
ÂȉÈÒÍÂȘ ÙÔ˘ ÂÎ·È‰Â˘Ù‹.
O‰ËÁ›Â˜
1. ∑ˆÁÚ·Ê›ÛÙ ¤Ó· Ôχ ·ÛÙÂ›Ô ·ÓıÚˆ¿ÎÈ Û ¯·ÚÙ› ÌÈÛ‹˜ ÎfiÏÏ·˜ ∞4.
ªÔÚ› Ô / Ë ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ Ó· ˙ËÙ‹ÛÂÈ Ó· ÍÂÎÈÓ‹ÛÔ˘Ó fiÏÔÈ ·fi ÙÔ Û¯‹Ì· ÌÈ·˜ ·Ù¿Ù·˜
‹ ÂÓfi˜ ·˘ÁÔ‡ Î·È Ù· ·ÓıÚˆ¿ÎÈ· Ó· ÔÓÔÌ·ÛÙÔ‡Ó ‘·Ù·ÙÔΤʷÏÔÈ’, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ‹ Ó·
·Ê‹ÛÂÈ ·ÏÒ˜ ÙËÓ ¤ÓÓÔÈ· ‘·ÛÙ›Ԓ ¯ˆÚ›˜ ¿ÏÏË ÂÚÌËÓ›·, ÒÛÙ ӷ ÊÙÈ¿ÍÂÈ Î·ı¤Ó·˜ fi,ÙÈ ı¤ÏÂÈ.
2. Δ· ·ÓıÚˆ¿ÎÈ· Ì·›ÓÔ˘Ó ÛÙÔ Î·Ï¿ıÈ.
3. ÀÈÔıÂÙ‹ÛÙ ¤Ó·, fi¯È ÙÔ ‰ÈÎfi Û·˜, ‰È·Ï¤ÁÔÓÙ¿˜ ÙÔ ‹ ÛÙËÓ Ù‡¯Ë.
¶Ò˜ Û·˜ Ê·›ÓÂÙ·È Û·Ó ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·˜;
4. ¶·ÚÔ˘ÛÈ¿ÛÙ ÙÔ Û ÔÌ¿‰· ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ·ÙfïÓ. ¶ÂÚÈÁÚ¿„Ù ÙËÓ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ηÈ
ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘/Ù˘, fiˆ˜ ÙËÓ Ê·ÓÙ¿˙ÂÛÙÂ.
5. ºÙÈ¿ÍÙ fiÏÔÈ Ì·˙› ÌÈ· ÈÛÙÔÚ›· Ô˘ Ó· ÂÚȤ¯ÂÈ Î·È ÙÔ˘˜ Ù¤ÛÛÂÚȘ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ
Ë ÔÌ¿‰·. ΔÈ Û˘Ó‰¤ÂÈ Ù· Ù¤ÛÛÂÚ· ·ÛÙ›· ·ÓıÚˆ¿ÎÈ·;
6. ºÙÈ¿ÍÙ ÌÈ· Ì¿Ûη Ì ·˘Ùfi Ô˘ ˘ÈÔıÂÙ‹Û·ÙÂ. ÃÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÙ fi,ÙÈ ˘ÏÈο ı¤ÏÂÙÂ, ¯·ÚÙ›,
¯ÚÒÌ·Ù·, ·Ó›, ·ÏÔ˘ÌÈÓfi¯·ÚÙÔ, ‚¿„ÈÌÔ. ∑ËÙ‹ÛÙ ‚Ô‹ıÂÈ· ·fi ÙÔÓ Î·ıËÁËÙ‹/ηıËÁ‹ÙÚÈ·,
·Ó ¯ÚÂÈ¿˙ÂÛÙÂ. ¶Â›Ù οÙÈ, ÌÈÏÒÓÙ·˜ Ì ÙË Ì¿Ûη, ¤Ó· ¯·ÈÚÂÙÈÛÌfi ‹ ÌÈ· ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛË.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
95
7. ƒfiÏÔÈ Î·È ˘ÔÚfiÏÔÈ: ÃÚËÛÈÌÔÔÈԇ̠̿ÛΘ. ¢È¿ÏÔÁÔÈ Û‡ÓÙÔÌˆÓ ·˘ÙÔۯ‰ȷÛÌÒÓ,
Ì ÂıÂÏÔÓÙ¤˜, ÁÈ· ¤Ó· ÏÂÙfi. ¶.¯. ™ÎËÓ¤˜ ‰ÚfiÌÔ˘. ™ÎËÓ¤˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜. ™ÎËÓ¤˜ ·ÙfiÌˆÓ ÛÂ
ÎÚ›ÛË (·Ù‡¯ËÌ·, Â˘Ù‡¯ËÌ·). ™ÎËÓ‹ ¯ˆÚ›˜ ÏfiÁÈ·, Ì ÙËÓ Ì¿Ûη. Δ· ·È‰È¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
ÂÙÔÈÌ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ÛÎËÓ¤˜ ·Ó¿ ‰‡Ô.
8. ™ÎËÓ‹ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ¯·Ú·ÎÙ‹ÚˆÓ: ¢‡Ô, ÙÚ›· ‹ Ù¤ÛÛÂÚ· ¿ÙÔÌ·, Û ÔÌ¿‰·, ı· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó
ÌÈ· ÈÛÙÔÚ›· Ì ÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‹‰Ë ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ. ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÙ Ì ٷ ·ÛÙ›·
·ÓıÚˆ¿ÎÈ· ÌÈ· ÛÎËÓ‹, Ì ÏfiÁÈ· ‹ ¯ˆÚ›˜ ÏfiÁÈ·, ÙÚÈÒÓ ÙÔ Ôχ ÏÂÙÒÓ, Ô˘ Ó· ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ
ÌÈ· Û‡ÁÎÚÔ˘ÛË ‹ οÙÈ ·ÚfiÔÙÔ Ô˘ ¤ÁÈÓÂ.
¢¤Î· ÏÂÙ¿ ‘΋ڢÁÌ·’ ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜
∏ ‰ËÌÔÊÈÏ‹˜ ÙËÏÂÔÙÈ΋ ÛÂÈÚ¿ ‘¢¤Î· ÏÂÙ¿ ΋ڢÁÌ·’ Û˘¯Ó¿ ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ·
ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ÂÊ‹‚ˆÓ Ó· ›ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ ¿Ô„Ë ·ÏÏ¿ Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ·‰˘Ó·ÌÈÒÓ
Î·È ·ÓÙÈÊ¿ÛÂˆÓ ÙˆÓ Û˘Ì·ıÒÓ ÂÓËÏ›ÎˆÓ Ù˘ ÛÂÈÚ¿˜. ªÂٷ͇ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Û˘˙ËÙÔ‡ÓÙ·È Û˘¯Ó¿
ÔÈ ·ÓÙÈÊ¿ÛÂȘ ÙˆÓ ÂÓËÏ›ÎˆÓ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ‰È·ÎËÚ‡ÍÂˆÓ Î·È ÙˆÓ Ú¿ÍÂÒÓ ÙÔ˘˜.
ªÈ· ¿ÛÎËÛË, Ô˘ ›¯Â ÌÂÁ¿ÏË ÂÈÙ˘¯›· ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È ÛÙȘ Ì·ı‹ÙÚȘ Á˘ÌÓ·Û›ˆÓ
Î·È Ï˘Î›ˆÓ fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙȘ ‰È·Ê˘ÏÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ, Â›Ó·È Ì¤ÚÔ˜ ÂÓfi˜ ÛÂÌÈÓ·Ú›Ô˘ Ì ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ
ÙȘ ‰È·Ê˘ÏÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Î·È ÙË ‰È·¯Â›ÚÈÛË Û˘ÁÎÚÔ‡ÛˆÓ.
∑ËÙÂ›Ù·È ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Û ¤Ó· ¯·ÚÙ›, ·Ó ı· ‹Ù·Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ
ÁÔÓ›˜, ÙÈ Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ ÙÔ˘˜ ·Ú¤ÛÂÈ, ÁÈ· Ó· ·ÔÊ·Û›ÛÔ˘Ó ˆ˜ ÁÔÓ›˜ Ó· ÙÔ ÌÈÌËıÔ‡Ó Î·È
·˘ÙÔ›, ·fi ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜ Î·È ÙÔ˘ ·Ù¤Ú· ÙÔ˘˜, Î·È ÙÈ ı· ¤Î·Ó·Ó ÔÈ ›‰ÈÔÈ
‰È·ÊÔÚÂÙÈο, ÙÈ ı· ¿ÏÏ·˙·Ó ‰ËÏ·‰‹. ªÔÚÔ‡Ó Ó· ÙÔ ÁÚ¿„Ô˘Ó ·ÓÒÓ˘Ì· Û ‰˘Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜
ÛًϘ. Δ· ÛËÌÂÈÒÌ·Ù· Â›Ó·È ·ÓÒÓ˘Ì·, ·ÏÏ¿ Ù·ÍÈÓÔÌÔ‡ÓÙ·È Î·È ÔÈ ··ÓÙ‹ÛÂȘ
ÔÌ·‰ÔÔÈÔ‡ÓÙ·È ·fi ÙÔÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÁÈ· Û˘˙‹ÙËÛË. ¶ÔÏϤ˜ ·fi ÙȘ ·Ú·ÙËÚ‹ÛÂȘ Ô˘
¤¯Ô˘Ó ‰Ôı› ·fi ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ Â›Ó·È Û˘Ó‹ıˆ˜ Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ÙËÓ ‡·ÚÍË ‹ ÙËÓ
·Ô˘Û›· ‰È·ÏfiÁÔ˘, ȉȷ›ÙÂÚ· ·Ó·ÊÔÚÈο Ì ÙÔÓ ·ÏÏËÏÔÛ‚·ÛÌfi Î·È ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÙˆÓ ‰‡Ô
ʇψÓ.
™˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·
ª¤Û· ·fi ÙÔ ¯¿ÛÌ· Ù˘ ‰È··È‰·ÁÒÁËÛ˘ ÛÙËÓ Ù¿ÍË Î·È Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÛÙË ˙ˆ‹
ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È Ë ÈÛ¯˘Ú‹ Â›‰Ú·ÛË ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÂÓË̤ڈÛ˘, ÈÛ¯˘ÚÔÔÈÔ‡ÌÂÓË
Î·È ·fi ÙË ‰È·ÛÙÔÏ‹ ÌÂٷ͇ „˘¯·ÁˆÁÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ Î·È ÂÚÁ·Û›·˜. ∏
Δ¤¯ÓË ‰ÂÓ ÌÔÚ› ·Ú¿ Ó· ·Ó·ÙÚ¤ÂÈ ·˘Ù‹ ÙË ‰È¯ÔÙfiÌËÛË, ÌÔÚÊÒÓÔÓÙ·˜ ̤۷ ·fi ÙËÓ
·ÁˆÁ‹ „˘¯‹˜ Î·È ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹. ∂¿Ó, fï˜, ‰ÂÓ Â›Ó·È Û˘ÓÂȉËÙ‹ Î·È ÛÙ·ıÂÚ‹ ·˘Ù‹ Ë
ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È ÂȉÈÎfiÙÂÚ· ÛÙËÓ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Ì¤Ûˆ Ù˘ Δ¤¯Ó˘, Ù· ̤۷
ÂÓË̤ڈÛ˘ ı· ÂÈÎÚ·ÙÔ‡Ó, ÁÈ·Ù› ÚÔÛʤÚÔ˘Ó Ì ‡ÏËÙÔ ÙÚfiÔ ÙfiÛÔ ·ÁȈ̤ӷ ‰ÈÂÁÂÚÙÈο
Ù˘ ·‰ÚÂÓ·Ï›Ó˘ fiÛÔ Î·È ÂÈÎfiÓ˜ ÂÊËÛ˘¯·ÛÌÔ‡, ÌÔÓ٤Ϸ ¤ÙÔÈÌ· ÁÈ· Ó· ÊÔÚÂıÔ‡Ó fiˆ˜ Ù·
ηÈÓÔ‡ÚÁÈ· ÌÏÔ˘˙¿ÎÈ·, ÂÏ΢ÛÙÈο fiÛÔ Ù· Ó¤· ·˘ÙÔΛÓËÙ·, ÓfiÛÙÈÌ· Î·È ¿¯ÚËÛÙ· Û·Ó Ù·
ÏÔÁ‹˜-ÏÔÁ‹˜...Á·Úȉ¿ÎÈ·, Ôχ¯ÚˆÌ· Î·È ‰˘Ó·ÌÈο fiÛÔ Ù· ÂÚÈÔ‰Èο ÔÈΛÏ˘ ‡Ï˘ ÌÂ
ÂÚ›ÛÛÂÈ· ‰È·ÊË̛ۈÓ.
OÈ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˜ ·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ Â›Ó·È ÌÈ· ·fiÂÈÚ·
ÁÈ· ÚfiÛÎÏËÛË Û ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈÎfi ‰È¿ÏÔÁÔ Î·È fi¯È ÂÈ‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ‰ÈÎÒÓ Ì·˜ ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ ηÈ
96
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË Ì ¿ÏÏ·, ‘ηο’ ÛÙÂÚÂfiÙ˘·. ∞Ê‹ÓÔ˘Ì ÂÚÈıÒÚÈÔ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Ó· ‚¿ÏÔ˘Ó
ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÚÔÙÂÚ·ÈfiÙËÙ˜ Î·È ÔÙÈ΋, Ó· Û˘ÌʈӋÛÔ˘Ó ‹ Ó· ‰È·ÊˆÓ‹ÛÔ˘Ó, Î·È Â›Ó·È Ô
‰È¿ÏÔÁÔ˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÙË ‰‡Ó·ÌË Î·È fi¯È Ù· Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù·. ∏ ÂÓÂÚÁÔÔ›ËÛË Ù˘ ÎÚÈÙÈ΋˜ ÛΤ„˘
Î·È fi¯È Ë Û˘Ìʈӛ· Ì ÙËÓ ÔÙÈ΋ ÙÔ˘ ‰·ÛοÏÔ˘. ∞˘Ùfi, ¿ÏψÛÙÂ, Â›Ó·È ÙÔ ÎÏÂȉ› Ù˘
·Ó·ÁÓÒÚÈÛ˘ ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹ ˆ˜ ˘ÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ì¿ıËÛ˘, ηٿ ÙÔ˘˜ ÎÚÈÙÈÎÔ‡˜ ·È‰·ÁˆÁÔ‡˜
(Banks, 2004) ∂›Ó·È Ë Û˘Ó¿ÓÙËÛË Ù˘ ÂͤÏÈ͢ Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙Ô˘Ì ‘Ì¿ıËÛË’, Î·È ·ÔÙÂÏ› ÌÈ·
ÚÔÛˆÈ΋ ‰È·‰Èηۛ· ÁÈ· οı ·È‰›, Ì ÙËÓ ‰È΋ Ì·˜ ·fiÂÈÚ· ÚÔÛÊÔÚ¿˜ ÌÔÚʈÙÈÎÒÓ
·Á·ıÒÓ Û ¤Ó· Ù·¯‡Ù·Ù· ÌÂÙ·‚·ÏÏfiÌÂÓÔ ÎfiÛÌÔ, fiÔ˘ fï˜ ÔÈ ‚·ÛÈΤ˜ ·ÓıÚÒÈÓ˜ ·Ó¿ÁΘ
ÁÈ· ·Á¿Ë, ·Ô‰Ô¯‹, ‰ÈηÈÔÛ‡ÓË, ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·, Û˘Ó‡·ÚÍË, ̤ÓÔ˘Ó ÛÙ·ıÂÚ¤˜.
μÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·
Report from the Conference ‘Parental involvement in Practice’, October 11, 1996, Pre School
Learning Alliance, London.
Banks, James A.: ∂ÈÛ·ÁˆÁ‹ ÛÙËÓ ¶ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË, ¶··˙‹Û˘, ∞ı‹Ó· 2004.
Kohn, Alfie: No Contest. The case against competition, Houghton Mifflin Co, Boston 1986.
European Centre for Conflict Prevention: People Building Peace. 35 Inspiring Stories from
Around the World, 1999.
Kast, Verena: £‡Ì·Ù· Î·È ı‡Ù˜, £˘Ì¿ÚÈ, ∞ı‹Ó· 2001.
[μÏ., Â›Û˘:
ñ ™ÂÈÚ¿ ¿ÚıÚˆÓ Ù˘ ¡›Î˘ ƒÔ˘Ì¿ÓË ÛÙÔ ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ∂ÈηÛÙÈ΋ ¶·È‰Â›·, Ù‡¯Ë ÂÙÒÓ 2001,
2003 Î·È 2004, ÂΉ. ŒÓˆÛË ∫·ıËÁËÙÒÓ ∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎÒÓ ª·ıËÌ¿ÙˆÓ.
ñ Àfi ¤Î‰ÔÛË ÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ „˘¯›·ÙÚÔ˘ Î·È ı·ÙÚÈÎÔ‡ Û˘ÁÁڷʤ· °. ªÔÙÔÓ¿ÎË Ì ı¤Ì·
Ù· ÙËÏÂÔÙÈο ·È¯Ó›‰È· Ù‡Ô˘ ‘ªÂÁ¿ÏÔ˜ ∞‰ÂÏÊfi˜’.
ñ ¶Ú·ÎÙÈο ÙÔ˘ ¢.™. ÙÔ˘ ∂˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ∞ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈÎÔ‡ ¢ÈÎÙ‡Ô˘.
ñ ¢ËÌÔÛȇÛÂȘ ÛÙÔ ËÏÂÎÙÚÔÓÈÎfi ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ¢ÈÎÙ‡Ô˘ °˘Ó·ÈÎÒÓ ∂˘ÚÒ˘ «Δ· ¡¤·
Ì·˜».]
¢È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È Ô ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ ªª∂.
∏ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ Δ¯ÓÈ΋˜ – ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘
ºøTH™ K§ø¶A™*
∏ Δ¯ÓÈ΋ – ∂·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋ ∂Î·›‰Â˘ÛË (Δ∂∂) ¤¯ÂÈ ˆ˜ ¤Ó·Ó ·fi ÙÔ˘˜ ‚·ÛÈÎÔ‡˜ Ù˘
ÛÙfi¯Ô˘˜ Ó· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙËÓ ÔÏfiÏ¢ÚË ·Ó¿Ù˘ÍË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Î·È ÛÙËÓ
¢Ú›·, ÁÂÓÈ΋ ÌfiÚʈۋ ÙÔ˘˜. ∫·È ÔÈ ·fiÊÔÈÙÔÈ Ù˘ Δ∂∂ ı· ˙‹ÛÔ˘Ó Û ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓ›· ÌÂ
ÔÏÏ¿ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Î·È Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È Î·Ù¿ÏÏËÏ· ÚÔÂÙÔÈÌ·Ṳ̂ÓÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ‹
ÙÔ˘˜.
ªÈ· ηÙËÁÔÚ›· ÙˆÓ ÚÔ‚ÏËÌ¿ÙˆÓ ·ÔÚÚ¤ÂÈ ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ ‰ÂÓ Â›Ì·ÛÙÂ, ˆ˜ ÎÔÈÓˆÓ›·,
ηٿÏÏËÏ· ÚÔÂÙÔÈÌ·Ṳ̂ÓÔÈ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ··ÈÙ‹ÛÂˆÓ ÌÈ·˜ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜
ÎÔÈÓˆÓ›·˜. ∂›Û˘, Ù· Û¯ÔÏ›· Ì·˜ ‰ÂÓ ·Ú¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Î·Ù¿ÏÏËÏË ÂÓË̤ڈÛË Î·È
ÚÔ·Ú·Û΢‹ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜, Î·È ÙËÓ ÚÔ·ÁˆÁ‹
ÙȘ ÈÛfiÙËÙ·˜ Î·È ÙˆÓ ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ. ∂Âȉ‹ Î·È ÛÙÔ ¯ÒÚÔ Ù˘ Δ∂∂ ¤¯Ô˘Ó
ÂÈÛËÌ·Óı› ÂÚÈÙÒÛÂȘ ¿ÓÈÛ˘ Î·È ¿‰È΢ ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛ˘ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ì·ıËÙÚÈÒÓ Ô˘
‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ÏÂÈÔÓfiÙËÙ· ˆ˜ ÚÔ˜ οÔÈ· ÎÔÈÓˆÓÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο, ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È
Ó· ÔÚÁ·ÓˆıÔ‡Ó ÈÔ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈΤ˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ ·Ú¤Ì‚·Û˘ ÛÙÔÓ ÙÔ̤· ·˘ÙfiÓ.
ŒÓ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË ÙˆÓ
ÛÙ¿ÛˆÓ, ÙˆÓ ·ÓÙÈÏ‹„ÂˆÓ Î·È Ù˘ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Â›Ó·È Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘
(ªª∂). ª¿ÏÈÛÙ·, Ô ÚfiÏÔ˜ Î·È Ë Â›‰Ú·Û‹ ÙÔ˘˜ ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ
Ó¤ˆÓ ÂÍ·ÚÙÒÓÙ·È ·fi ÙË ÌfiÚʈÛË Î·È ÙËÓ ˆÚÈÌfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜: ŸÛÔ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÒÚÈÌÔÈ Î·È
ÌÔÚʈ̤ÓÔÈ Â›Ó·È ÙfiÛÔ ÈÔ ÎÚÈÙÈο ÚÔÛÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Ù· ÌËӇ̷ٷ ÙˆÓ ªª∂.
ªÂ ‚¿ÛË ÙȘ ·Ú·¿Óˆ ÛΤ„ÂȘ, ÚÔ·ÙÔ˘Ó ÔÈ ÂÍ‹˜ ·Ó¿ÁΘ:
1. Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÛÔ˘‰ÒÓ Ù˘ Δ∂∂ Î·È ÔÈ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ Ô˘
·ÊÔÚÔ‡Ó Ù· ªª∂, ΢ڛˆ˜ Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ Ù˘ «∂Î·›‰Â˘Û˘ ÛÙ· ªª∂»Ø
2. Ó· ÂÓÙ·¯ıÔ‡Ó ÛÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Ù˘ Δ∂∂ ÂÓfiÙËÙ˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙ· ˙ËÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘
Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ Î·È ÚÔˆıÔ‡Ó ÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ηٷÓfiËÛË Î·È Â˘·ÈÛıËÛ›·.
ø˜ ÚÔ˜ ÙÔ ÚÒÙÔ ÛΤÏÔ˜, Ë ∂Î·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂ ‰ÂÓ Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ·ÔÙÂÏ›
¤Ó· ¯ˆÚÈÛÙfi Ì¿ıËÌ·. ¶ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ‚ÔËı¿ÂÈ Ë ‰È¿¯˘ÛË ÙÔ˘ ·Ó·Áη›Ô˘ ˘ÏÈÎÔ‡ Î·È ÙˆÓ
Û¯ÂÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÛÙÔ Û‡ÓÔÏÔ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÛÔ˘‰ÒÓ.
*
O ºÒÙ˘ KÏÒ·˜ Â›Ó·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜ ¢.E. Î·È Ì¤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ¢.™. ÙÔ˘ KEMETE.
98
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
∏ ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ °ÏÒÛÛ·˜ Î·È Ù˘ §ÔÁÔÙ¯ӛ·˜, fiˆ˜ Î·È Ù˘ πÛÙÔÚ›·˜, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·,
·Ú¤¯ÂÈ ÔÏϤ˜ ¢ηÈڛ˜ Ó· Û˘ÌÂÚÈÏËÊıÔ‡Ó ÂÓfiÙËÙ˜ Û¯ÂÙÈΤ˜ Ì ٷ ªª∂, ÙÔ ÚfiÏÔ Î·È
ÙË ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘˜. ∞ÏÏ¿ Î·È ÔÏÏ¿ Ì·ı‹Ì·Ù· Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙˆÓ ÂÈ̤ÚÔ˘˜
ÂȉÈÎÔÙ‹ÙˆÓ ÙˆÓ Δ∂∂ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÚÔ˜ ·˘Ù‹ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË. ∞ӷʤÚÔ˘ÌÂ
ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÌÂÚÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù·:
∂ÈÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ‰È·ÚÔÛˆÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ
ΔÔ Ì¿ıËÌ· ·˘Ùfi ‰È‰¿ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ ∞’ Ù¿ÍË ÙˆÓ Δ∂∂, Û fiϘ ÙȘ ÂȉÈÎfiÙËÙ˜. ™ÎÔfi˜
ÙÔ˘ Â›Ó·È Ó· ÌÂÙ·‰ÒÛÂÈ ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ıˆÚËÙÈÎÒÓ ÁÓÒÛˆÓ, ÂÓÓÔÈÒÓ Î·È ÔÚÈÛÌÒÓ Û¯ÂÙÈο ÌÂ
ÙÔ ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÙˆÓ ‰È·ÚÔÛˆÈÎÒÓ Û¯¤ÛˆÓ. ª¤Ûˆ ÙˆÓ ÁÓÒÛˆÓ
Î·È ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ Ô˘ ηÏÏÈÂÚÁ›, ‚ÔËı¿ÂÈ ÙÔ Ì·ıËÙ‹ / ÙË Ì·ı‹ÙÚÈ· ÛÙËÓ Â·Ê‹ Î·È ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ
Ì ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘, ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ Î·È Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ / Û˘ÌÌ·ı‹ÙÚȘ ·ÏÏ¿ Î·È Ì ٷ ¿ÏÏ·
̤ÏË Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜, Ì ٷ ÔÔ›· ÌÔÈÚ¿˙ÂÙ·È ÌÂÁ¿ÏÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘.
∏ Û‡Á¯ÚÔÓË ÎÔÈÓˆÓ›· fï˜ Â›Ó·È ÔÏÔ¤Ó· Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋. ∂›Ó·È,
Û˘ÓÂÒ˜, ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡ÓÙ·È Ì¤Ûˆ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ Î·È ÔÈ ÁÓÒÛÂȘ ηÈ
‰ÂÍÈfiÙËÙ˜ Ô˘ ‰È¢ÎÔχÓÔ˘Ó ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ¿ÏÏË ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
ÚԤϢÛË, ÂıÓÈÎfiÙËÙ·, ÁÏÒÛÛ·, ıÚ‹ÛÎÂ˘Ì·, ‹ıË Î·È ¤ıÈÌ·. ŸÌˆ˜ ÔÈ ÛÙ¿ÛÂȘ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ
·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ÂËÚ¿˙ÔÓÙ·È Û ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ‚·ıÌfi Î·È ·fi Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜
ÂÓË̤ڈÛ˘. ∞Ó ·˘Ù¿ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÛˆÛÙ¿, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙË ÌÂÙ¿‰ÔÛË ÂÌÂÈÚÈÒÓ
Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ıÂÙÈΤ˜ ÛÙ¿ÛÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ÂÙÂÚfiÙËÙ·. ∞Ó fï˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó ·ÚÓËÙÈο, ÌÔÚÔ‡Ó
Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÔ˘Ó ÛÔ‚·Ú¿ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÛÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÛÙÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜
ÂÚÁ·Û›·˜, „˘¯·ÁˆÁ›·˜ Î.Ï. °È· ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜ Â›Ó·È Ôχ ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ·ÍÈÔÔÈ›ٷÈ
ÙÔ Ì¿ıËÌ· ·˘Ùfi ÁÈ· Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ¿‚ÂÈ Î·È Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘ ˆ˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ· Ô˘
ÂËÚ¿˙ÂÈ ÙȘ ‰È·ÚÔÛˆÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ, ¿ÏÏÔÙ ıÂÙÈο Î·È ¿ÏÏÔÙ ·ÚÓËÙÈο. ∞˘Ùfi ÙÔ
ÂӉȷʤÚÔÓ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÊÔÚ¿ Î·È ÙÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ ÂÚÁ·Û›·˜, fiÔ˘ ÌÔÚ› Ó· ·ÍÈÔÔÈËı› ηÈ
¤Ó· ¿ÏÏÔ Ì¿ıËÌ·, ÙÔ Ì¿ıËÌ· Ô˘ ·ÊÔÚ¿ ÙÔ ∂ÚÁ·ÛÈ·Îfi ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.
∂ÚÁ·ÛÈ·Îfi ¶ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
∫·È ·˘Ùfi ÙÔ Ì¿ıËÌ· ‰È‰¿ÛÎÂÙ·È ÛÙËÓ ∞’ Ù¿ÍË ÙˆÓ Δ∂∂, Û fiϘ ÙȘ ÂȉÈÎfiÙËÙ˜. ™ÎÔfi˜
ÙÔ˘ Â›Ó·È Ó· ÌÂÙ·‰ÒÛÂÈ ÁÓÒÛÂȘ Î·È ÂÌÂÈڛ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Ò˜ Â›Ó·È ÔÚÁ·ÓˆÌ¤ÓÔ˜ Ô
ÎfiÛÌÔ˜ Ù˘ ÂÚÁ·Û›·˜ Û‹ÌÂÚ· Î·È ÔȘ Â›Ó·È ÔÈ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘. ™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ
·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜, ÌÂٷ͇ ¿ÏψÓ, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È ‰È¿ÊÔÚ· Â·ÁÁ¤ÏÌ·Ù· ÙÔ˘ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘
ηٷÌÂÚÈÛÌÔ‡ ÂÚÁ·Û›·˜, ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Î·È ÔÈ ··ÈÙ‹ÛÂȘ ÙÔ˘˜ ηıÒ˜ Î·È ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi
·ÚÔ˜ Ô˘ Û˘Óԉ‡ÂÈ Î·ı¤Ó· ·fi ·˘Ù¿. ∫·È ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÔ̤· fï˜ ÙÔÓ ÂËÚ¿˙ÂÈ ÛÂ
ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ‚·ıÌfi Ë ÙËÏÂfiÚ·ÛË Î·È Ù· ¿ÏÏ· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·,
ÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ˘ÔÛÙËÚ›˙Ô˘Ó fiÙÈ Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· οÓÔ˘Ó ÈÔ
ÂÏ΢ÛÙÈο ‹ ÂÈı˘ÌËÙ¿ ÔÚÈṲ̂ӷ Â·ÁÁ¤ÏÌ·Ù· ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ Ù· ÔÔ›· ‰ÂÓ Â›Ó·È ÙfiÛÔ
‰ËÌÔÊÈÏ‹, fiˆ˜ Î·È Ó· ÂËÚ¿ÛÔ˘Ó, ˆ˜ ¤Ó· ‚·ıÌfi, ÙȘ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈΤ˜ ÂÈÏÔÁ¤˜ ÙÔ˘˜. Œ¯ÂÈ
ÛËÌ·Û›·, ÂÔ̤ӈ˜, Ó· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ˆ˜ ÔÈÔ ‚·ıÌfi ·ÛÎÔ‡Ó Â›‰Ú·ÛË ÛÙÔ˘˜ Ó¤Ô˘˜ Î·È ÚÔ˜
ÔÈ· ηÙ‡ı˘ÓÛË. ∞Ó, ÁÈ· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÛÙ· „˘¯·ÁˆÁÈο ÙÔ˘˜ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·
ÙÔ˘˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÌfiÓÔ Û ı¤ÛÂȘ ¯ÂÈÚˆÓ·ÎÙÈ΋˜ ÂÚÁ·Û›·˜ Ì ¯·ÌËϤ˜ ·Ô‰Ô¯¤˜, ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È
Ó· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÚfiÙ˘· Ô˘ ÂÚÈÔÚ›˙Ô˘Ó ÙȘ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Â·ÁÁÂÏÌ·ÙÈ΋˜ ÂͤÏÈ͢ ÙˆÓ
Ó¤ˆÓ. °È· ÙÔ ÏfiÁÔ ·˘Ùfi fiÏÔÈ ÔÈ Ó¤ÔÈ, ΢ڛˆ˜ ÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜, Ú¤ÂÈ Ó· ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ·˘Ù¤˜ ÙȘ
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
99
ÂӉ¯Ô̤ӈ˜ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Î·È Ó· ¤¯Ô˘Ó ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÙȘ
·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó.
∂ȉÈÎfiÙËÙ˜ Î·È Ì·ı‹Ì·Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ªª∂
Δ¤ÏÔ˜, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ Ô˘ ÂÈϤÁÔ˘Ó ÂȉÈÎfiÙËÙ˜ ‹ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È Ì·ı‹Ì·Ù·
Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ›‰È· Ù· ªª∂, Ì·˙› Ì fiϘ ÙȘ ¿ÏϘ ÁÓÒÛÂȘ ÙÔ˘˜, Ú¤ÂÈ Ó· ÂÓËÌÂÚÒÓÔÓÙ·È
Î·È ÁÈ· ÙȘ ÂӉ¯fiÌÂÓ˜ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ÂȉڿÛÂȘ ÙˆÓ ªª∂ Ô˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi,
ÙËÓ ÍÂÓÔÊÔ‚›· Î·È ÙȘ οı ›‰Ô˘˜ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ. ∂¿Ó ¤¯Ô˘Ó ·˘Ù‹ ÙË ÁÓÒÛË, ÌÔÚÔ‡Ó
Ó· ÙË ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· Ó· ηÏÏÈÂÚÁÔ‡Ó ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Î·È ÛÙ¿ÛÂȘ ÈÛfiÙËÙ·˜, ÙfiÛÔ Ì ÙÔ
ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó Ù· ªª∂ fiÛÔ Î·È Ì ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ (ÂÈÎfiÓ·, ‹¯Ô˜
Î.Ï.).
ø˜ ÚÔ˜ ÙÔ ‰Â‡ÙÂÚÔ ÛΤÏÔ˜, fiÏ· ۯ‰fiÓ Ù· Ì·ı‹Ì·Ù· ÁÂÓÈ΋˜ ·È‰Â›·˜ Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙ·È
ÛÙËÓ Δ∂∂ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·ÍÈÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· Ó· ηÏÏÈÂÚÁËıÔ‡Ó ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ
Ô Û‚·ÛÌfi˜ ÛÙË ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·, Ë ·ÌÔÈ‚·›· ηٷÓfiËÛË Î·È ·Ô‰Ô¯‹, Ë ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
¢·ÈÛıËÛ›· Î·È ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙ· ¿ÙÔÌ· Î·È ÙÔ˘˜ Ï·Ô‡˜. ∞ÏÏ¿ Î·È fiÛÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡
‰È‰¿ÛÎÔ˘Ó Ì·ı‹Ì·Ù· ÂȉÈÎÔًوÓ, ¤¯Ô˘Ó ÔÏϤ˜ ¢ηÈڛ˜ Ó· Û˘ÌÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔ˘Ó Î·Ù¿ ÙË
‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ Ì·ı‹Ì·ÙÔ˜ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Î·È ·Ó·ÊÔÚ¤˜ Ô˘ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ Ú¿ÍË ÙȘ ·ÚÓËÙÈΤ˜
Û˘Ó¤ÂȘ ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡, Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ Î·È ÙˆÓ Î¿ı ›‰Ô˘˜ ‰È·ÎÚ›ÛˆÓ. ∂Âȉ‹, Ì¿ÏÈÛÙ·,
ÔÏϤ˜ ·fi ·˘Ù¤˜ ÙȘ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ ÂÌÊ·Ó›˙ÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ÛÙÔ ¯ÒÚÔ ÂÚÁ·Û›·˜, Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi
Ó· Û˘Ó‰˘¿˙ÂÙ·È Ë ‰È‰·Ûηϛ· ÙˆÓ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ ÂȉÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ë Ú·ÎÙÈ΋ ¿ÛÎËÛË ÙˆÓ
Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ì·ıËÙÚÈÒÓ Ì ıÂÙÈο ÚfiÙ˘· Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ ÛÙÔ˘˜ ÂÚÁ·ÛÈ·ÎÔ‡˜ ¯ÒÚÔ˘˜.
ª·ıËÙ¤˜ ÛÎËÓÔıÂÙÔ‡Ó … ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈο.
ªÈ· Û¯ÔÏÈ΋ ·Ú¤Ì‚·ÛË
°IANNH™ T™I§AºAKH™*
A§E•AN¢PA BE§T™OY*
™ÙȘ ̤Ú˜ Ì·˜ Ë ÎÔÈÓˆÓ›· Á›ÓÂÙ·È fiÏÔ Î·È ÈÔ ÂÈÎÔÈÓˆÓȷ΋, ·ÏÏ¿ Î·È ÂÏÂÁ¯fiÌÂÓË. Δ·
ªª∂ Î·È È‰È·›ÙÂÚ· Ë ÙËÏÂfiÚ·ÛË ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó Û˘Ó‹ıˆ˜ ÌÂÚÔÏËÙÈο ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜ Ô˘
˙Ô˘Ó ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ ÌfiÓÔ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ÂÈÎfiÓ˜ Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜, Î·È Ì ·˘Ùfi
ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÂÓÈÛ¯‡Ô˘Ó ÙË ‰È¿ÎÚÈÛË ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Û ‰‡Ô ηÙËÁÔڛ˜: Û «ÂÌ¿˜» (ÙÔ˘˜
ŒÏÏËÓ˜) Î·È ÙÔ˘˜ «¿ÏÏÔ˘˜» (ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜). ¶ÚÔ·ÙÂÈ, Û˘ÓÂÒ˜, Ë ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ‰ÈÔÚıˆÙÈΤ˜
·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ Û ·˘Ù‹ ÙËÓ ·ÚÓËÙÈ΋ ÂÈÎfiÓ· Î·È ·˘Ùfi ÌÔÚԇ̠ӷ ÙÔ ÂÈÙ‡¯Ô˘Ì ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô
¯ÚËÛÈÌÔÔÈÒÓÙ·˜ ·Ó¿ÏÔÁ· ̤۷, ηıÒ˜ ÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Â›Ó·È ‰¤ÎÙ˘ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ ·fi ÙËÓ
ÎÔÈÓˆÓ›·, ·ÏÏ¿ Î·È ÙÔ ›‰ÈÔ ÌÔÚ› Ó· ·ÔÙÂϤÛÂÈ ÔÌfi ıÂÙÈÎÒÓ ·ÓÙÈÏ‹„ˆÓ, ÛÙ¿ÛÂˆÓ Î·È
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÒÓ ÚÔ˜ ÙËÓ Â˘Ú‡ÙÂÚË ÎÔÈÓˆÓ›·.
ªÈ· Ù¤ÙÔÈ· ·Ú¤Ì‚·ÛË ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ ‹Ù·Ó
ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· «∂ÓÙfi˜, ÂÎÙfi˜ ... Î·È Â› Ù· ·˘Ù¿;», ÙÔ ÔÔ›Ô ˘ÏÔÔÈ‹ıËΠÙË Û¯ÔÏÈ΋ ¯ÚÔÓÈ¿
2002-2003 ·fi ÙË Û‡ÌÚ·ÍË ÙÚÈÒÓ Û¯ÔÏ›ˆÓ, ÙÔ˘ 1Ô˘ ∂ÓÈ·›Ô §˘Î›Ԣ μÚÈÏËÛÛ›ˆÓ, ÙÔ˘ 2Ô˘
°˘ÌÓ·Û›Ô˘ °¤Ú·Î· Î·È ÙÔ˘ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ ∫ÂÚ·Ù¤·˜, ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ À¶∂¶£
«OÏ˘Ìȷ΋ ¶·È‰Â›·», ÕÍÔÓ·˜: ÕÚÛË ÙÔ˘ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ·ÔÎÏÂÈÛÌÔ‡ – ¶ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·.
ΔÔ 1Ô ∂ÓÈ·›Ô §‡ÎÂÈÔ μÚÈÏËÛÛ›ˆÓ Û˘ÌÌÂÙ›¯Â Ì ÙÔ Á‡ÚÈÛÌ· ÌÈ·˜ Ù·ÈÓ›·˜ ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú,
‰È¿ÚÎÂÈ·˜ 25 ÏÂÙÒÓ, Ì ٛÙÏÔ «™·Ó ÙÔÓ O‰˘ÛÛ¤·», Î·È Ì ¤Ó· ‰È‹ÌÂÚÔ ÂΉËÏÒÛˆÓ, Ô˘
ÂÚÈÏ¿Ì‚·Ó ÚÔ‚ÔÏ‹ Ù·ÈÓÈÒÓ ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú, Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ Ì ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ,
ÌÔ˘ÛÈ΋, ¯ÔÚfi Î·È ÙÚ·ÁÔ‡‰È· ·fi ÙȘ ¯ÒÚ˜ ÙÔ˘˜, ηıÒ˜ Î·È ÚÔÛÊÔÚ¿ ‰ÂÛÌ¿ÙˆÓ Î·È
ÁÏ˘ÎÒÓ ·fi ‰È¿ÊÔÚ· ̤ÚË ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘.
¢È‰·ÎÙÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ
ΔÔ 1Ô ∂ÓÈ·›Ô §‡ÎÂÈÔ (∂.§.) μÚÈÏËÛÛ›ˆÓ ‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û ÂÚÈÔ¯‹ fiÔ˘ ηÙÔÈÎÔ‡Ó Ôχ
Ï›ÁÔÈ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ› ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜, ÂÓÒ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Ó· ÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó ·ÚÎÂÙÔ› Û ÔÈÎÔ‰Ô̤˜, ÓÔÈÎÔ΢ÚÈ¿
Î.Ï. ™˘ÓÂÒ˜, ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Î·È Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜ ‰ÂÓ ¤Ú¯ÔÓÙ·È Â‡ÎÔÏ·
Û ԢÛÈ·ÛÙÈ΋ Â·Ê‹ Ì ·˘ÙÔ‡˜ Ô‡Ù ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ó ÙÈ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ Û ¿ÏϘ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜,
fiÔ˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ηÙÔÈÎÔ‡Ó ÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÂÓËÌÂÚÒÓÔÓÙ·È Î˘Ú›ˆ˜ ·fi Ù·
̤۷ Û¯ÂÙÈο Ì ·˘ÙÔ‡˜ Î·È Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÂÙ·È, ¤ÙÛÈ, Ô Î›Ó‰˘ÓÔ˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ·ÚÓËÙÈÎÒÓ
*
O °È¿ÓÓ˘ TÛÈÏ·Ê¿Î˘ Î·È Ë AÏÂÍ¿Ó‰Ú· B¤ÏÙÛÔ˘ Â›Ó·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ› ¢.E.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
101
ÛÙÂÚÂÔÙ‡ˆÓ. ŸÌˆ˜ ÙÔ˘˜ ·Ú¤ÛÂÈ Ó· ·ÎÔ‡Ó ÌÔ˘ÛÈ΋ ethnic, Ó· ÙÚÒÓ Û ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ· Ô˘
‰È·ı¤ÙÔ˘Ó Í¤ÓË ÎÔ˘˙›Ó· Î·È Ó· ¯ÔÚÂ‡Ô˘Ó ÈÓ‰È΋ ÌÔ˘ÛÈ΋, .¯., fiÙ·Ó Â›Ó·È Ù˘ Ìfi‰·˜. ¶ÔÏϤ˜
ÊÔÚ¤˜ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó Ì ԛÎÙÔ ÙÔ˘˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÚfiÛÊ˘Á˜ ˆ˜ ÌÂÌÔӈ̤ӷ ¿ÙÔÌ·
Î·È Â˘Î·ÈÚȷο ÚÔ¯ˆÚÔ‡Ó Û Ú¿ÍÂȘ ÊÈÏ·ÓıÚˆ›·˜.
ªÂ ·˘Ù¿ Ù· ‰Â‰Ô̤ӷ,ˆ˜ ‚·ÛÈÎÔ› ÛÙfi¯ÔÈ Ù˘ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ Ì·˜ ·Ú¤Ì‚·Û˘ ‹Ù·Ó ÔÈ
Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ:
ñ Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó Ù· ȉȷ›ÙÂÚ· ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο οı ·ÙfiÌÔ˘, ÒÛÙ ӷ ·ԉ¯ÙÔ‡Ó
ÙË ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ· ÔÌ¿‰ˆÓ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ
ñ Ó· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó Î·È Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ÛÙË
ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢ÛË Î·È ÛÙËÓ ÚÔÛÊ˘ÁÈ¿, Î·È Ó· ÂÎÙÈÌ‹ÛÔ˘Ó ÙËÓ ·fiÊ·Û‹ ÙÔ˘˜
ñ Ó· Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÔ˘Ó fiÙÈ Ë ·Ô‰Ô¯‹ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Î·È ÙˆÓ ÚÔÛʇÁˆÓ ·ÔÙÂÏ›
ıÂÌÂÏÈÒ‰Ë ·Ú¯‹ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡
ñ Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË Ù˘ Û˘ÓÔ¯‹˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜
ñ Ó· Ì¿ıÔ˘Ó Ó· ·ÔΈ‰ÈÎÔÔÈÔ‡Ó Ù· ÌËӇ̷ٷ ÙˆÓ ªª∂
ñ Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ÛÙ· ÛÙÂÚÂfiÙ˘· Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ·fi Ù· ªª∂ Ì ÌÈ· Ù·ÈÓ›· Ô˘
ı· ·Ó·‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ Ù· ·Ú·¿Óˆ ÛÙÔȯ›· ˆ˜ ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ‚Ȉ̷ÙÈ΋˜ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ˘ ηÈ
ı· ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ıÂÙÈΤ˜ ÛÙ¿ÛÂȘ ˆ˜ ·¿ÓÙËÛË Û fiÛ˜ ·ÚÓËÙÈΤ˜ ÂÈÎfiÓ˜ ·Ó··Ú¿ÁÔÓÙ·È
·fi Ù· ªª∂.
™Ù¿‰È· ˘ÏÔÔ›ËÛ˘
∞. ¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·
ñ ∂·Ê‹ Ì ÛÎËÓÔı¤ÙË
ñ ∂Í·ÛÊ¿ÏÈÛË ··Ú·›ÙËÙˆÓ ˘ÏÈÎÒÓ
ñ ∂·Ê‹ Ì ÙÔ ¢›ÎÙ˘Ô ÀÔÛÙ‹ÚÈ͢ ¶ÚÔÛʇÁˆÓ Î·È ªÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ
ñ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÎÔÈÓÔÙ‹ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ÁÈ· Û˘ÓÂÚÁ·Û›·.
μ. ∂˘·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË Ì·ıËÙÒÓ
ñ ™˘ÌÏ‹ÚˆÛË ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏÔÁ›ˆÓ
ñ ¶ÚÔ‚ÔÏ‹ Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜ «ª·ı‹Ì·Ù· ∞ÌÂÚÈηÓÈ΋˜ πÛÙÔÚ›·˜» Î·È ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ·ÓÔȯÙÔ‡
Ù‡Ô˘, ÁÈ· Ó· ÂÈÎÂÓÙÚˆı› ÙÔ ÂӉȷʤÚÔÓ Û ÔÚÈṲ̂ӷ ÛËÌ›· Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜
ñ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜
ñ ∂›ÛÎÂ„Ë ÛÙÔ ™Ù¤ÎÈ ÙˆÓ ªÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ (¢›ÎÙ˘Ô ÀÔÛÙ‹ÚÈ͢ ¶ÚÔÛʇÁˆÓ ηÈ
ªÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ) Î·È ¿ÌÂÛË ÂÓË̤ڈÛË
ñ O‰ÔÈÔÚÈÎfi Û ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Î·È ÂÍÔÈΛˆÛË Ì ·ÓıÚÒÔ˘˜, ¯ÒÚÔ˘˜,
Á‡ÛÂȘ Î.Ï. (º‡ÏÏÔ ∂ÚÁ·Û›·˜ 1)
ñ ΔÂÏÈ΋ ·Ú¤Ì‚·ÛË, Ì ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· Ù·ÈÓ›·˜ ÛÙËÓ ÔÔ›· ı· ηٷÁÚ·Ê› Ë ÛËÌÂÚÈÓ‹
∞ı‹Ó· ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Ì ÛÎËÓ¤˜ ·fi ηÊÂÓ›·, Ì·Á·˙È¿, ÛÙ¤ÎÈ·, ÂÎÎÏËۛ˜ ηÈ
Ù˙·ÌÈ¿, fiÔ˘ ¿ÓıÚˆÔÈ ·fi fiϘ ÙȘ ÁˆÓȤ˜ Ù˘ Á˘ ı· ÌÈÏÔ‡Ó ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙËÓ Î¿ÌÂÚ·
ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜, ‰È·‚¿˙ÔÓÙ·˜ ·Ú¿ÏÏËÏ· ΛÌÂÓ· ·fi ÙËÓ ·Ú¯·›· Î·È ÙË ÓÂfiÙÂÚË
ÂÏÏËÓÈ΋ ÏÔÁÔÙ¯ӛ· Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó ·Ó·ÓıÚÒÈÓ˜ ·Í›Â˜
102
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
°. ∏ Ù·ÈÓ›·
¶ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›·
ñ XˆÚÈÛÌfi˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Û ÔÌ¿‰Â˜ Î·È Î·ıÔÚÈÛÌfi˜ ·ÚÌÔ‰ÈÔًوÓ
ñ ∫·Ù·ÁÚ·Ê‹ Û ‚ÈÓÙÂÔÙ·ÈÓ›· ÛÙÈÁÌÈÔÙ‡ˆÓ ·fi ÙȘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜
ñ ™˘ÏÏÔÁ‹ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ·fi ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÏÔÁÔÙ¯ӛ· Î·È ÂÈÏÔÁ‹ ηٿÏÏËÏÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡
ñ ∂ÈÏÔÁ‹ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Ô˘ ÌÈÏÔ‡Ó Î·È ‰È·‚¿˙Ô˘Ó ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·
ñ ∂ÓÔÈΛ·ÛË ·Ó·Áη›Ô˘ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡ (οÌÂÚ·˜, ÌÔ˘Ì, ÌfiÓÈÙÔÚ, ÙÚ›Ô‰·, ηψ‰›ˆÓ,
·ÎÔ˘ÛÙÈÎÒÓ Î.Ï.)
ñ ∞ÁÔÚ¿ ÊÈÏÌ (mini dv Î·È beta)
ñ ∂ÈÏÔÁ‹ ÙÚfiÔ˘ ÌÂٷΛÓËÛ˘ Ù˘ ÔÌ¿‰·˜ Î·È ÙÔ˘ ÂÍÔÏÈÛÌÔ‡
ñ ¢È¢ıÂÙ‹ÛÂȘ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔÓ ÙfiÔ Î·È ÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÙˆÓ Û˘ÓÂÓه͈Ó
ñ ¢È·ÌfiÚʈÛË ÂÚˆÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ Û˘ÓÂÓه͈Ó
ñ ∂ÈÏÔÁ‹ ¿ÏÏˆÓ ¯ÒÚˆÓ ÁÈ· Á˘Ú›ÛÌ·Ù· Î·È ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË ¿‰ÂÈ·˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ·Ú¯·ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡˜
¯ÒÚÔ˘˜
ñ ∂ÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ÌÔÓÙ¿˙
∏ ÒÚ· ÙˆÓ Á˘ÚÈÛÌ¿ÙˆÓ
ñ ∫·Ù¿ÏÏËÏÔ˜ ʈÙÈÛÌfi˜
ñ ¶ÂÚÈıÒÚÈ· ¯ÚfiÓÔ˘ ÁÈ· Ï‹„ÂȘ Î·È ÌÂÙ·ÎÈÓ‹ÛÂȘ
ñ ∞·Ú·›ÙËÙÔ˜ ÂÍÔÏÈÛÌfi˜
ñ ™˘ÓÂÓÙ‡ÍÂȘ (º‡ÏÏÔ ∂ÚÁ·Û›·˜ 2)
ªÔÓÙ¿˙
ñ ∂ÈÏÔÁ‹ ÛÎËÓÒÓ
ñ ∂ÈÏÔÁ‹ ÌÔ˘ÛÈ΋˜
ñ ∞ÍÈÔÏfiÁËÛË ·ÔÙÂϤÛÌ·ÙÔ˜ (º‡ÏÏÔ ∂ÚÁ·Û›·˜ 3)
¢. OÚÁ¿ÓˆÛË ·ÚÔ˘Û›·Û˘
ñ ΔfiÔ˜
ñ ÃÚfiÓÔ˜
ñ ¶ÚÔÛÎÏ‹ÛÂȘ
ñ ∞ʛۘ
ñ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ·
ñ ¶·Ú¿ÏÏËϘ ÂΉËÏÒÛÂȘ (º‡ÏÏÔ ∂ÚÁ·Û›·˜ 4)
ñ ŒÓÙ˘Ô
∂›ÏÔÁÔ˜
∏ Ú·ÁÌ·ÙÔÔ›ËÛË ÂÓfi˜ Ù¤ÙÔÈÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ Â›Ó·È ·fiÏ˘Ù· ÂÊÈÎÙ‹, Ï·Ì‚¿ÓÔÓÙ·˜
˘fi„Ë Î¿ÔȘ ·Ú·Ì¤ÙÚÔ˘˜. O ÛˆÛÙfi˜ ۯ‰ȷÛÌfi˜, Ô ¤ÁηÈÚÔ˜ ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÌfi˜ Î·È Ë
ηٿÏÏËÏË ÔÚÁ¿ÓˆÛË ÙÔ˘ ÂÁ¯ÂÈÚ‹Ì·ÙÔ˜, ηıÒ˜ Î·È Ë Î·Ï‹ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· Î·È Ô ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi˜
ÙˆÓ Û˘ÌÌÂÙ¯fiÓÙˆÓ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ Â›Ù¢ÍË ÙˆÓ ÛÙfi¯ˆÓ. ÕÏψÛÙÂ, Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ ÌÈ·˜
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
103
·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ Ù·ÈÓ›·˜ ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú Ô˘ ¤¯ÂÈ Â›ÎÂÓÙÚÔ ÙȘ Û¯¤ÛÂȘ ·ÓıÚÒˆÓ ·fi
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜, ÓÔÔÙÚÔ›Â˜ Î·È ıÚËÛΛ˜ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ·ÏÏËÏÔηٷÓfiËÛË
Î·È ÙËÓ ·ÌÔÈ‚·›· ·Ô‰Ô¯‹ ÁÈ· ¤Ó· ηχÙÂÚÔ ÎfiÛÌÔ. ŒÙÛÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È ÔÈ ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ
ÁÈ· ÙË Û˘Ó¤¯ÈÛË ÙˆÓ Û¯¤ÛÂˆÓ ·˘ÙÒÓ, Ì ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Û ÂΉËÏÒÛÂȘ ÙˆÓ ÎÔÈÓÔًوÓ, ÛÂ
ÁÈÔÚÙ¤˜ Î.Ù.fi. ™ÙË Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Û˘Ó¯›˙ÂÙ·È.
º‡ÏÏ· ∂ÚÁ·Û›·˜
ºÀ§§O ∂ƒ°∞™π∞™ 1
ªÂ ÙÔÓ ÛÎËÓÔı¤ÙË Ì·˜ °ÈÒÚÁÔ ¶Ô˘Ï›‰Ë Û˘Ó·ÓÙËı‹Î·Ì ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô ÁÈ· Ó· ÁÓˆÚÈÛÙÔ‡ÌÂ
Î·È Ó· ÌÈÏ‹ÛÔ˘Ì ÁÈ· ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ·. ™ÙËÓ ·Ú¯‹ ˘‹ÚÍ οÔÈ· ÂÈʇϷÍË, ÁÈ·Ù› ÙÔ ı¤Ì·
Ê·ÈÓfiÙ·Ó ·ÓÈ·Úfi, ÌÈ· Î·È ¤ÚÂ ӷ ··ÓÙËı› ¤Ó· ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏfiÁÈÔ, Î·È Ê·ÈÓfiÙ·Ó fiÙÈ ÙÔ
ÚfiÁÚ·ÌÌ· ı· Û˘Ó¯È˙fiÙ·Ó Ì ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÚfiÔ. 줂·È·, ̤۷ ·fi ÙÔ ÂÚˆÙËÌ·ÙÔÏfiÁÈÔ ·˘Ùfi
‰È·ÈÛÙÒıËΠfiÛÔ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ› ›̷ÛÙÂ Î·È ÌÂٷ͇ Ì·˜. ŒÁÈÓÂ Ë ÚÔ‚ÔÏ‹ Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜
«ª·ı‹Ì·Ù· ∞ÌÂÚÈηÓÈ΋˜ πÛÙÔÚ›·˜», Ô˘ ·Ó·ÊÂÚfiÙ·Ó ÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡, ηÈ
˘‹ÚÍ ‰È¿¯˘ÙË Û˘ÁΛÓËÛË Î·È ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi˜.
ªÂÙ¿ ÙËÓ ÚÒÙË Â·Ê‹ Ì ÙÔ ¢›ÎÙ˘Ô ∫ÔÈÓˆÓÈ΋˜ ÀÔÛÙ‹ÚÈ͢ ¶ÚÔÛʇÁˆÓ ηÈ
ªÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Î·È ÙȘ ∫ÔÈÓfiÙËÙ˜ ªÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ, ÍÂÎÈÓ‹Û·Ì ٷ ™·‚‚·ÙÔ·Úȷη ¤Ó·
Ô‰ÔÈÔÚÈÎfi ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÛÙÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜ fiÔ˘ Û˘¯Ó¿˙Ô˘Ó ÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜. °È· fiÏÔ˘˜ Ì·˜ fiÏ·
·˘Ù¿ ‹Ù·Ó ÚˆÙfiÁÓˆÚ· Î·È Ôχ ÂӉȷʤÚÔÓÙ·, ·Ó Î·È ÎÔÈ·ÛÙÈο ·fi ÙËÓ ÔχˆÚË
ÂÚÈÏ¿ÓËÛË.
¶ÚÒÙ· ÂÓËÌÂÚˆı‹Î·Ì ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ Î·È ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ¢ÈÎÙ‡Ô˘ ·fi ÙÔÓ ÂÎÚfiÛˆfi
ÙÔ˘ ¡¿ÛÔ £ÂÔ‰ˆÚ›‰Ë. ª·˜ ¤Î·Ó ÂÓÙ‡ˆÛË fiÛ˜ ÔÏϤ˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ˘¿Ú¯Ô˘Ó
ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. £· ı¤Ï·Ì ӷ ÙȘ ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ì fiϘ, ·ÏÏ¿ ·˘Ùfi ‰ÂÓ ‹Ù·Ó ‰˘Ó·ÙfiÓ. ŒÙÛÈ
ÁÓˆÚ›Û·Ì ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·fi ÙÔ ª·ÁÎÏ·ÓÙ¤˜, ÙÔ ™Ô˘‰¿Ó, ÙËÓ ¶Ôψӛ·, ÙËÓ ¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË,
ÙËÓ ¡ÈÁËÚ›·, ÙÔ ∫ÔÓÁÎfi, ÙË §È‚‡Ë Î·È ÙËÓ ∞Ï‚·Ó›·.
¶ÂÚ·Ù‹Û·Ì ÛÙË ™ˆÎÚ¿ÙÔ˘˜, fiÔ˘ Ì‹Î·Ì Û ̷Á·˙È¿ Ô˘ Ô˘Ï¿Ó ∞Ú·‚Èο
ÚÔ˚fiÓÙ· Î·È ‰ÔÎÈÌ¿Û·Ì Á‡ÛÂȘ, ÛÙË ªÂÓ¿Ó‰ÚÔ˘, fiÔ˘ ›‰·Ì ٷ ÎÔ˘Ú›· ÙÔ˘˜, Ù·
ÙËÏÂʈÓ›· ÙÔ˘˜, Ù· Ì·Á·˙È¿ Ì ÚÔ‡¯· Î·È Î·Û¤Ù˜ Ì ÌÔ˘ÛÈ΋ Î·È Ù·Èӛ˜ ·fi ÙȘ ·ÙÚ›‰Â˜
ÙÔ˘˜, Î·È ÛÙËÓ °ÂÚ·Ó›Ô˘, fiÔ˘ ÂÈÛÎÂÊًηÌ ¤Ó· ÌÈÎÚfi Ù˙·Ì› Û ‰È·Ì¤ÚÈÛÌ· ÔÏ˘Î·ÙÔÈΛ·˜
Î·È ¤Ó· ¡ÈÁËÚÈ·Ófi ÎÔÌً̈ÚÈÔ, fiÔ˘ ›‰·Ì Ò˜ ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó Ù· ÎÔÙÛȉ¿ÎÈ·. ∞ÎfiÌË, Ì·˜
ÚÔÛοÏÂÛ·Ó Î·È ·Ú·‚ÚÂı‹Î·Ì Û ÌÔ˘ÛÈ΋ ÂΉ‹ÏˆÛË, Ô˘ ¤ÁÈÓ Û ¤Ó· Ì·Á·˙›, ÁÈ· ÙËÓ
ÂıÓÈ΋ Â¤ÙÂÈÔ ÙÔ˘ ª·ÁÎÏ·ÓÙ¤˜. ™ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹ Ê¿Á·Ì ÈÓ‰Èο Î·È ·Ú·‚Èο Ê·ÁËÙ¿
Î·È ‹È·Ì ÙÛ¿È, fiˆ˜ ÙÔ ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÛÙÔ ª·ÁÎÏ·ÓÙ¤˜. ™ÙËÓ ¶Ï·Ù›· ∫Ô˘ÌÔ˘Ó‰Ô‡ÚÔ˘
›‰·Ì ٷ ÎÈÓ¤˙Èη Ì·Á·˙È¿ Î·È ÂΛ ÎÔÓÙ¿ ¤Ó· ·ÈÁ˘ÙÈ·Îfi ηÊÂÓÂ›Ô Ì ӷÚÁÈϤ‰Â˜. ™ÙË
ªÈ¯·‹Ï μfi‰· ÂÈÛÎÂÊı‹Î·Ì ¤Ó· Ì·Á·˙› Ô˘ Ô˘ÏÔ‡Û ‚È‚Ï›·, ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ Î·È ÚÔ˚fiÓÙ·
·fi ÙËÓ ¶Ôψӛ·, ÙÔ ¶ÔψÓÈÎfi ¶ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ∫¤ÓÙÚÔ, ηıÒ˜ Î·È ÙËÓ ¶ÔψÓÈ΋ ∫·ıÔÏÈ΋
∂ÎÎÏËÛ›·. ∂ÓÙ‡ˆÛË Ì·˜ ¤Î·ÓÂ Ô Ôχ˜ ÎfiÛÌÔ˜ Ô˘ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ıÔ‡Û ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·. ™ÙË
Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ÛÙËÓ ∫ÂÊ·ÏÏËÓ›·˜ (∫˘„¤ÏË) ‹Á·Ì ÛÙ· ÁÚ·Ê›· Ù˘ ™Ô˘‰·ÓÈ΋˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜,
fiÔ˘ ÁÓˆÚ›Û·Ì ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·fi ÙÔ ™Ô˘‰¿Ó, ÙË §È‚‡Ë Î·È ÙÔ ∫ÔÓÁÎfi. ∂Λ ÂΉ›‰ÂÙ·È Î·È
ÂÊËÌÂÚ›‰· ÛÙ· ∞Ú·‚Èο. ™Â ¿ÏÏÔ ¯ÒÚÔ ÙÔ˘˜ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› Internet Café Î·È Û¯ÔÏÂ›Ô ∞Ú·‚ÈÎÒÓ
ÁÈ· Ù· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜. Δ¤ÏÔ˜, ÂÈÛÎÂÊı‹Î·Ì ÙËÓ ¶·Ï·ÈÛÙÈÓȷ΋ ¶·ÚÔÈΛ·, ÛÙÔ˘ ¶·¿ÁÔ˘.
À‹Ú¯Â Ôχ˜ ÎfiÛÌÔ˜ οı ËÏÈΛ·˜ Î·È Á›ÓÔÓÙ·Ó Î·È Ì·ı‹Ì·Ù· ∞Ú·‚È΋˜ ÁÈ· ·È‰È¿ ηÈ
104
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ÂÓËÏ›ÎÔ˘˜. ª·˜ Î¤Ú·Û·Ó ‰Èο ÙÔ˘˜ Ê·ÁËÙ¿ Î·È ·Ú·‚ÈÎfi ηʤ Î·È ¯ÔÚ¤„·Ì ̷˙› ÙÔ˘˜.
ŸÏ˜ ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÂÌÂÈڛ˜ Î·È ÔÈ ÂÓ·ÏÏ·Á¤˜ ¯ÒÚˆÓ Î·È ·ÓıÚÒˆÓ Ì¿˜ ¤ÌÂÈÓ·Ó ·Í¤¯·ÛÙ˜.
™Â fiÏÔ ·˘Ùfi ÙÔ Ô‰ÔÈÔÚÈÎfi, ÌÈÏÔ‡Û·Ì ̷˙› ÙÔ˘˜, Ì·ı·›Ó·Ì ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙoÚ›· ÙÔ˘˜,
·›ÚÓ·ÌÂ Û˘ÓÂÓÙ‡ÍÂȘ, Ô˘ η٤ÁÚ·Ê Ì ÙËÓ Î¿ÌÂÚ· Ô ÛÎËÓÔı¤Ù˘, Î·È ÓÈÒı·Ì ӷ
ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÔ‡Ó fiϘ Ì·˜ ÔÈ ·ÈÛı‹ÛÂȘ. ∞ÎÔ‡Á·Ì ÌÔ˘ÛÈΤ˜ Î·È ÁÏÒÛÛ˜ ·fi ‰È¿ÊÔÚ· ̤ÚË
ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, ÓÈÒı·ÌÂ Ì˘Úˆ‰È¤˜ Î·È Á‡ÛÂȘ ¿ÁÓˆÛÙ˜ Û ̷˜, ‚Ϥ·Ì ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·fi fiϘ
ÙȘ Ê˘Ï¤˜ Ù˘ Á˘ Î·È ·ÁÁ›˙·Ì ·ÓÙÈΛÌÂÓ· Ô˘ Ù· ͤڷÌ ÌfiÓÔ ·fi ÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË.
∞ÍÈÔÛËÌ›ˆÙÔ Â›Ó·È fiÙÈ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÓÈÒı·Ì ÂÚ›ÂÚÁ·, ·ÎfiÌË Î·È Î¿ÔÈÔ Êfi‚Ô, fiÙ·Ó
‚ÚÂı‹Î·Ì Û ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ fiÔ˘ ‹Ì·ÛÙ·Ó Ë ÌÂÈÔ„ËÊ›·. ◊Ì·ÛÙ·Ó ÂÈÊ˘Ï·ÎÙÈÎÔ› ·¤Ó·ÓÙÈ
ÛÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜, ·ÎfiÌË Î·È ÛÙ· Ê·ÁËÙ¿ ÙÔ˘˜. °Ú‹ÁÔÚ·, fï˜, fiÙ·Ó ÌÈÏ‹Û·Ì ̷˙› ÙÔ˘˜
ÓÈÒÛ·Ì ¿ÓÂÙ· Î·È ÊÈÏÈο. ÷ڋηÌ Ô˘ ‹Ù·Ó Úfiı˘ÌÔÈ Ó· Ì·˜ ÌÈÏ‹ÛÔ˘Ó ÁÈ· ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜
Î·È ÁÈ· ÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÙÔ˘˜. ∫·Ù·Ï¿‚·Ì fiÙÈ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·Ó ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ ·Ó·˙ËÙÒÓÙ·˜ ÌÈ·
ηχÙÂÚË ˙ˆ‹.
ªÈ¿ ¿ÏÏË ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ÂÌÂÈÚ›· ‹Ù·Ó Ë Û˘Ó¿ÓÙËÛ‹ Ì·˜ Ì «Δ· ¶›Ûˆ £Ú·Ó›·», Ô˘
ÛÙÂÁ¿˙ÔÓÙ·È ÛÙÔ ™Ù¤ÎÈ ÙˆÓ ªÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ÔÌ¿‰· ÂıÂÏÔÓÙÒÓ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÒÓ
Ô˘ ‰È‰¿ÛÎÔ˘Ó ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ· Û ÂÓ‹ÏÈÎÔ˘˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜. ◊Ù·Ó ÌÈ· ¤ÌÚ·ÎÙË ÌÔÚÊ‹
·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜ Ô˘ ‹Ù·Ó ¿ÁÓˆÛÙË Û ̷˜ Î·È Ô˘ ÙÔ˘˜ ‚ÔËı¿ ÛËÌ·ÓÙÈο Ó· ÂÓÙ·¯ıÔ‡Ó ÛÙË
ÎÔÈÓˆÓ›· fiÔ˘ ˙Ô‡Ó.
ºÀ§§O ∂ƒ°∞™π∞™ 2
ΔÈ Â›·Ó ÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙȘ Û˘ÓÂÓÙ‡ÍÂȘ (ÂÈÏÔÁ‹)
°È· ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·
ÕÓÙ·Ì ¡ÙÔ‡ÛÂÎ (¶Ôψӛ·): ŸÙ·Ó ÚˆÙÔ‹Úı·, ÙÔ 1990, ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ‹Ù·Ó ÊÈÏfiÍÂÓÔÈ.
¢ÂÓ ˘‹Ú¯·Ó ÔÏÏÔ› ͤÓÔÈ ÙfiÙÂ Î·È Ì ÎÂÚÓÔ‡Û·Ó Ì‡Ú˜. ªÂÙ¿ ÙÔ 1994 Ù· Ú¿ÁÌ·Ù·
¿ÏÏ·Í·Ó, ¿Ú¯ÈÛÂ Ë ÍÂÓÔÊÔ‚›·. ŸÌˆ˜, fiÙ·Ó ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Û ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ó, Û ÂÌÈÛÙ‡ÔÓÙ·È
Î·È Û ıˆÚÔ‡Ó ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜.
ªÔ·‚›· ∞¯Ì¤Ù (™Ô˘‰¿Ó): ™‹ÌÂÚ· ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙË Â·Ú¯›·, Ë ˙ˆ‹ ¤¯ÂÈ ·ÏÏ¿ÍÂÈ
·fi ÙfiÙ Ô˘ ‹Úı· Û·Ó ÊÔÈÙËÙ‹˜. °›ÓÂÙ·È ÌÈ· ¿ÏÏË ˙ˆ‹. ∂›Ó·È Ôχ˜ Ô ÎfiÛÌÔ˜ Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi˜.
¢ÂÓ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Ó· ÙÔÓ „¿ÍÂȘ, Â›Ó·È ·ÓÙÔ‡, ÛÙË ÁÂÈÙÔÓÈ¿, ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔ, ÛÙ· Û¯ÔÏ›·. ¶¿Ú·
ÔÏÏ¿, Ô˘ ·ÏÈ¿ Ù· ¤‚ÏÂ˜ ÛÙÔ ÛÈÓÂÌ¿ ‹ ÛÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË, Û‹ÌÂÚ· Â›Ó·È ‰›Ï· ÛÔ˘. ∞˘Ùfi
Â›Ó·È ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·. O ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ ·fi Ù· Ôχ ·ÏÈ¿ ¯ÚfiÓÈ· ‹Ù·Ó
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi˜ Î·È ·˘Ùfi Â›Ó·È ÙÔ ÌÂÁ·ÏÂ›Ô ÙÔ˘. O ∂ÏÏËÓÈÛÌfi˜ ·Ú·Ì¤ÓÂÈ ÌÈ· ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·,
‰ÂÓ Â›Ó·È ·›Ì·. ∏ ‰‡Ó·Ì‹ ÙÔ˘ Â›Ó·È fiÙÈ Â›Ó·È Û˘Ó›‰ËÛË, ‰ÂÓ Â›Ó·È Ú¿ÙÛ·. ¶·ÏÈ¿ ‹Ù·Ó ÔÏÏÔ›
Ï·Ô› Ô˘ ÁÓÒÚÈ˙·Ó, ̛ϷÁ·Ó Î·È ¤ÁÚ·Ê·Ó ∂ÏÏËÓÈο. ™ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ™Ô˘‰¿Ó, ÛÙËÓ
∂ÏÏËÓÈÛÙÈ΋ ÂÚ›Ô‰Ô ÌÈÏ¿Á·Ì ∂ÏÏËÓÈο, ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ¤ÁÚ·Ê ÛÙ· ∂ÏÏËÓÈο Î·È ÛÙÔ ªÔ˘Û›Ô
Ù˘ ¯ÒÚ·˜ ÌÔ˘ ı· ‚Ú›Ù ÔÏÏ¿ ∂ÏÏËÓÈο ·fi ™Ô˘‰·ÓÔ‡˜. ∞˘Ùfi ÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ôχ
Ì ÙÔÓ ∞Ú·‚ÈÎfi ÔÏÈÙÈÛÌfi, ÁÈ’ ·˘Ùfi ˘¿Ú¯ÂÈ Û˘Ì¿ıÂÈ· ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜, ÁÈ·Ù› ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ÌÂ
ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÚfiÔ. ∂›Ó·È ÙÔ ¿ÓÔÈÁÌ· ÚÔ˜ ÙȘ ¿ÏϘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú˜. ¢ÂÓ Â›Ó·È Ù˘¯·›Ô Ô˘ ÔÈ ÕÚ·‚˜
ÌÂÙ¤ÊÚ·Û·Ó Ù· ÌÂÁ¿Ï· ∂ÏÏËÓÈο ¤ÚÁ· ÙfiÙÂ.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
105
ªÔ˘ÛÙ·Ê¿ ÿÏÂÓÙ (¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË): ∞fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ¿ÙËÛ· ÙÔ fi‰È ÌÔ˘ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·
·ÈÛı¿ÓıËη fiÙÈ ‚Ú›ÛÎÔÌ·È ÛÙËÓ ›‰È· ÌÔ˘ ÙËÓ ·ÙÚ›‰·, ÁÈ·Ù› ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Ì·˜ ·ÁοÏÈ·Û·Ó.
™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÛÔ‡‰·Û·, ·ÓÙÚ‡ÙËη ∂ÏÏËÓ›‰· Î·È ¤¯ˆ ÙÚ›· ·È‰È¿.
ΔfiÓÈ ªÚÈÁΘ (¡ÈÁËÚ›·): ŸÙ·Ó ·ÔÊ¿ÛÈÛ· Ó· ¿ˆ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË, ‰È¿ÏÂÍ· Ó· ¤Úıˆ
ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ∂›¯· ‰È·‚¿ÛÂÈ ÁÈ’ ·˘Ù‹Ó ·fi ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, ÁÈ· ÙÔÓ ª¤Á· ∞ϤͷӉÚÔ, ÙÔÓ ¶ÂÚÈÎÏ‹,
ÙÔÓ ¶Ï¿ÙˆÓ·, ÙÔÓ ™ˆÎÚ¿ÙË Î·È ÙËÓ ∞ÎÚfiÔÏË, Î·È ·ÔÊ¿ÛÈÛ· Ó· ¤Úıˆ Ó· ÛÔ˘‰¿Ûˆ ÛÙÔ
¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ¡·˘ÙÈÏȷΤ˜ ∂ȯÂÈÚ‹ÛÂȘ. ŸÙ·Ó ‹Ú· ÙÔ Ù˘¯›Ô, ‰ÂÓ Á‡ÚÈÛ· ›Ûˆ, ·ÏÏ¿
¤ÌÂÈÓ· Â‰Ò Ó· ‰Ô˘Ï¤„ˆ, ÁÈ·Ù› ÌÔ˘ ·Ú¤ÛÂÈ Ë ∂ÏÏ¿‰·.
∞ÚıÔ‡ÚÔ˜ ∫È¿Ì· (∞Ï‚·Ó›·): ¶ÚÈÓ ·ÔÊ·Û›Ûˆ Ó· ¤Úıˆ ÛÙË ∂ÏÏ¿‰·, ‹ÍÂÚ· ÁÈ’ ·˘Ù‹Ó
·fi ¿ÏÏÔ˘˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜, Ô˘ ËÁ·ÈÓÔ¤Ú¯ÔÓÙ·Ó, Î·È ·fi ÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, fiÔ˘ ›¯· ‰È·‚¿ÛÂÈ
ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘ Î·È Ù· ¤ÚÁ· ÙˆÓ ·Ú¯·›ˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ. ∂›Û˘, ÛÙËÓ ∞Ï‚·Ó›· ˘¿Ú¯ÂÈ
ÂÏÏËÓÈ΋ ÌÂÈÔÓfiÙËÙ· Î·È Â›¯· ÛÙÂÓ¤˜ Î·È ÊÈÏÈΤ˜ Û¯¤ÛÂȘ Ì μÔÚÂÈÔËÂÈÚÒÙ˜, Ô˘ ‰È·ÙËÚÒ
·ÎfiÌË Î·È Û‹ÌÂÚ·.
∞Ó ÓÈÒıÔ˘Ó Í¤ÓÔÈ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·
∞ÚıÔ‡ÚÔ˜ ∫È¿Ì· (∞Ï‚·Ó›·): ªÔÚ› Ó· ÂÚÓ¿Ì Ôχ ηϿ ‰Ò, ·ÏÏ¿, fiÛÔ Î·Ï¿ ηÈ
Ó· ÂÚÓ¿ÌÂ, ‰ÂÓ ·‡Ô˘Ì ӷ ›̷ÛÙ ͤÓÔÈ. ∞˘Ùfi ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ·ÏÏ¿ÍÂÈ. ¶·Ú’ fiÏÔ Ô˘ ÛÙÔÓ
·ÎÏÔ Ì·˜ fiÏÔÈ Ì¿˜ Û¤‚ÔÓÙ·È Î·È Ì·˜ ·Á·¿ÓÂ, ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÈÁ̤˜ Ô˘ Û οÓÔ˘Ó Ó·
ηٷϿ‚ÂȘ ˆ˜ Â›Û·È Í¤ÓÔ˜, ΢ڛˆ˜ fiÙ·Ó ¤¯ÂȘ ·¤Ó·ÓÙ› ÛÔ˘ ÎÚ·ÙÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ ‹ ÙËÓ ·ÛÙ˘ÓÔÌ›·.
™Â ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó ÙÂÏ›ˆ˜ ·ÏÏÈÒ˜.
ΔfiÓÈ ªÚÈÁΘ (¡ÈÁËÚ›·): ¢ÂÓ ÓÈÒıˆ ͤÓÔ˜. ΔË ÌÈÛ‹ ÌÔ˘ ˙ˆ‹ ÙËÓ ¤¯ˆ ÂÚ¿ÛÂÈ Â‰Ò. ∂›Ó·È
ÁÈ· ̤ӷ Ë ‰Â‡ÙÂÚË ·ÙÚ›‰·, ·Ú’ fiÏÔ Ô˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, fiÙ·Ó Î¿ÔÈÔ˜ ‰ÂÓ
˙ÂÈ ÛÙÔ ‰ÈÎfi ÙÔ˘ ÎÚ¿ÙÔ˜.
ª·˙¿Ó· °Î¿ÈÛÏÂÚ (¶Ôψӛ·): ŸÙ·Ó ¿ˆ ÛÙËÓ ¶Ôψӛ· Î·È ÂÈÛΤÙÔÌ·È ¤Ó· ̤ÚÔ˜,
‚Ϥˆ fiÙÈ ¤¯ÂÈ ·ÏÏ¿ÍÂÈ Û ۯ¤ÛË Ì ·˘Ùfi Ô˘ ›¯· ÛÙÔ Ì˘·Ïfi ÌÔ˘. ∞ÎfiÌË ÎÈ ÂΛ, ÌÂÙ¿ ·fi
ÙfiÛ· ¯ÚfiÓÈ·, ·Ú¯›˙Ô˘Ó Ó· Ì ÎÔÈÙ¿˙Ô˘Ó Û·Ó Í¤ÓË, ÁÈ·Ù› ÔÏÏ¿ Ú¿ÁÌ·Ù· Ô˘ Á›ÓÔÓÙ·È ÛÙËÓ
¶Ôψӛ· ‰ÂÓ Ù· ͤڈ. ºÙ¿ÓÂÈ Ë ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ÓÈÒıˆ ͤÓË Î·È ÛÙË ‰È΋ ÌÔ˘ ¯ÒÚ·. ∞˘Ùfi ›ӷÈ
‰˘Ô ÊÔÚ¤˜ ͤÓÔ˜ Î·È Â›Ó·È Ôχ ‰‡ÛÎÔÏÔ.
ªÔ·‚›· ∞¯Ì¤Ù (™Ô˘‰¿Ó): ª¤¯ÚÈ ÙÒÚ· ÓÈÒıˆ ͤÓÔ˜ ‹, ηχÙÂÚ·, fiÙÈ ‰ÂÓ ·Ó‹Îˆ Ô˘ıÂÓ¿,
·Ú’ fiÏÔ Ô˘ ¤¯ˆ Ôχ ηϋ ÁÓÒÛË Î·È Ôχ ηϋ Û¯¤ÛË Ì ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓ›· fiÔ˘ ˙ˆ, ‹ Ô˘
Ì ÊÈÏÔÍÂÓ›,ÈÔ ÛˆÛÙ¿.
ÕÓÙ·Ì ¡ÙÔ‡ÛÂÎ (¶Ôψӛ·): §¤Ó fiÙÈ Â›Ì·ÛÙ ٷ ·È‰È¿ Ì ‰‡Ô ·ÙÚ›‰Â˜. ™ÙËÓ Ô˘Û›·
fï˜ ›̷ÛÙ ٷ ·È‰È¿ ¯ˆÚ›˜ ·ÙÚ›‰·, ÁÈ·Ù› ¤¯ˆ ÂÚ¿ÛÂÈ ÙË ÌÈÛ‹ ÌÔ˘ ˙ˆ‹ ÛÙËÓ ¶Ôψӛ·
Î·È ÙËÓ ¿ÏÏË ÌÈÛ‹ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ÕÏÏÔÙ ÓÈÒıˆ ¿Û¯ËÌ· Ô˘ Â›Ì·È Í¤ÓÔ˜ Î·È ¿ÏÏÔÙÂ
ÂÚ‹Ê·ÓÔ˜. ΔÔ ¯ÂÈÚfiÙÂÚÔ Â›Ó·È Ó· Û ‚ϤÔ˘Ó Û·Ó Î·ÙÒÙÂÚÔ.
ºÚÂȉÂÚ›ÎÔ˜ ΔÛÈÌ¿ÓÙÈ (¢ËÌÔÎÚ·Ù›· ÙÔ˘ ∫ÔÓÁÎfi): ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ˘¿Ú¯ÂÈ ÌÈ· ÔÌ¿‰·
·ÓıÚÒˆÓ Ô˘ ·fi ÙËÓ Ê‡ÛË ÙÔ˘˜ Û˘ÌÔÓÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜ Î·È ÙÔ˘˜ ‚ÔËıÔ‡Ó Ó· ÓÈÒÛÔ˘Ó
ÈÔ ¿ÓÂÙ·. À¿Ú¯ÂÈ fï˜ Î·È ÌÈ· ¿ÏÏË ÔÌ¿‰·, Ô˘ ·‰È·ÊÔÚÔ‡Ó Î·È ÓÈÒıÔ˘Ó fiÙÈ ÔÈ Í¤ÓÔÈ
·›ÚÓÔ˘Ó Î¿ÙÈ ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜. ¶ÔÏÏÔ› ϤÓ fiÙÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ú·ÙÛÈÛÙ¤˜, ·ÏÏ¿ ÔÈ ÂÓ¤ÚÁÂȤ˜ ÙÔ˘˜
‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÙÔ ·ÓÙ›ıÂÙÔ. O Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ ‰ÂÓ ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÙÔ ¯ÚÒÌ·, ·ÏÏ¿ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Î·È
Ì ¿ÏϘ ÌÔÚʤ˜, fiˆ˜ Ë ÎÔÈÓˆÓÈ΋ Ù¿ÍË, Ë ÂıÓÈÎfiÙËÙ· Î·È ÁÂÓÈο Ë fiÔÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfiÙËÙ·.
106
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ª¿ÚÎÔ ∫ԇη (¶Ôψӛ·): ∏ ÌËÙ¤Ú· ÌÔ˘ Â›Ó·È ·fi ÙËÓ O˘ÁÁ·Ú›· Î·È ·fi ÙfiÙ Ô˘
ÁÂÓÓ‹ıËη ˙ˆ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙˆÓ Í¤ÓˆÓ. ŸÌˆ˜ Ô˘ıÂÓ¿ ‰ÂÓ ·ÈÛı·ÓfiÌÔ˘Ó Í¤ÓÔ˜. ™ÙÔ Û›ÙÈ
ÌÈÏÔ‡Û·Ì O˘ÁÁ·Ú¤˙Èη Î·È ÛÙÔ Û¯ÔÏÂ›Ô Ì ¤‰ÂÈ¯Ó·Ó Û·Ó Í¤ÓÔ, ·ÏÏ¿ ÂÁÒ ‰ÂÓ ¤ÓȈı· ÙË
‰˘ÛÙ˘¯›· ÙÔ˘ ͤÓÔ˘. ∂›Ó·È Ôχ ÚÔÛˆÈ΋ ¿Ô„Ë ·Ó οÔÈÔ˜ ÓÈÒıÂÈ Í¤ÓÔ˜ ‹ fi¯È.
Δ˙ÂÓ›Ó ∞Ï ΔÔ‡ÓÙÛÈ (¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË): ∂›Ì·È 15 ¯ÚfiÓÈ· ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Î·È ‰ÂÓ ÓÈÒıˆ ͤÓË,
·ÏÏ¿ Î·È Ó· ÂÚ¿ÛÔ˘Ó 30 – 40 ¯ÚfiÓÈ· Î·È Ó· ·ÔÎÙ‹Ûˆ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ˘ËÎÔfiÙËÙ·, Ô˘ ı·
Â›Ó·È ÙÈÌ‹ ÁÈ· ̤ӷ, ¿ÏÈ ı· Ϥˆ fiÙÈ Â›Ì·È ¶·Ï·ÈÛÙ›ÓÈ· Î·È fi¯È ∂ÏÏËÓ›‰·. ¢ÂÓ Â›Ó·È ÛˆÛÙfi
Ô‡Ù ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô‡Ù ÁÈ· ̤ӷ, ÁÈ·Ù› ͤڈ fiÙÈ ·Ó‹Îˆ ÂΛ.
°È· ÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÙÔ˘˜
ª·˙¿Ó· °Î¿ÈÛÏÂÚ (¶Ôψӛ·): ∏ ·ÙÚ›‰· ̤ÓÂÈ ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÛÔ˘ Û·Ó ¤Ó·˜ ÌÈÎÚfi˜
·Ú¿‰ÂÈÛÔ˜, fiÔ˘ ¿ÓÙ· fiÏ· Â›Ó·È ˆÚ·›· Î·È Î·Ï¿. ŸÏÔ ÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÂÚ›ÌÂÓ· Ó· ¿ˆ ÛÙËÓ
¶Ôψӛ·, ÛÙ· ̤ÚË fiÔ˘ ¤˙ËÛ· ÌÈÎÚ‹, ·ÏÏ¿ ÌÂÙ¿ ·fi οÔÈ· ¯ÚfiÓÈ· ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, fiÙ·Ó
ÂÚ¯fiÌÔ˘Ó· Ì ÙÔ Î·Ú¿‚È ÛÙËÓ ¶¿ÙÚ· ¤ÓȈı· Ó· ¤Ú¯ÔÌ·È Û›ÙÈ ÌÔ˘. ¡ÔÌ›˙ˆ fiÙÈ ·fi οÔÈ·
ÛÙÈÁÌ‹, fiÙ·Ó ˙ԇ̠¤Íˆ, ÓÈÒıÔ˘Ì fiÙÈ Â›Ì·ÛÙ ·È‰È¿ Ì ‰˘Ô ·ÙÚ›‰Â˜.
ªÔ¯¿ÌÂÙ ∂Ï ™·˝ÓÙ (¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË): °È· ̤ӷ ·ÙÚ›‰· Â›Ó·È Ë ÛËÌ·›·, Ù· ۇ̂ÔÏ·, Ë
ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·, Ë ÈÛÙÔÚ›·, Ô ¯ÔÚfi˜, Ë ÁÏÒÛÛ·. ¢˘ÛÙ˘¯Ò˜, ‰ÂÓ ¤¯ˆ ¿ÂÈ ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÌÔ˘, ÁÈ·Ù›
ÏfiÁˆ ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ÂΛ ‰ÂÓ ÌÔ˘ ÙÔ ÂÈÙÚ¤Ô˘Ó. ∂Ï›˙ˆ fiÙÈ Î¿ÔÙ ı· ¿ˆ.
™ÂÏ›Ì Δ˙·¯›ÓÙ (ª·ÁÎÏ·ÓÙ¤˜): ™ÙÔ ª·ÁÎÏ·ÓÙ¤˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰‡Ô Ù¿ÍÂȘ, ÔÈ ÏÔ‡ÛÈÔÈ,
Ô˘ ‰ÂÓ Í¤ÚÔ˘Ó ÙÈ ¤¯Ô˘Ó, Î·È ÔÈ ÊÙˆ¯Ô›, Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ó Ó· Ê¿ÓÂ. ŒÙÛÈ, Á‡Úˆ ÛÙÔ 1968 ÍÂΛÓËÛÂ
Ë ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢ÛË ÚÔ˜ ÙȘ ·Ú·‚ÈΤ˜ ¯ÒÚ˜ Î·È ÙÔ 1980-’90 ÚÔ˜ ÙËÓ ∂˘ÚÒË. ∂ÁÒ ‹Úı· ÛÙË
∂ÏÏ¿‰· ÁÈ· ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜. ◊ÌÔ˘Ó· Ù˘¯ÂÚfi˜, ÁÈ·Ù› ‚ڋη ‚›˙·. ÕÏÏÔÈ fï˜ ¤Î·Ó·Ó
·fi 6 Ì‹Ó˜ ̤¯ÚÈ 4 ¯ÚfiÓÈ· ÁÈ· Ó· ÊÙ¿ÛÔ˘Ó, ‰Ô˘Ï‡ÔÓÙ·˜ ÛÙÔ ¶·ÎÈÛÙ¿Ó, ÛÙÔ πÚ¿Ó, ÛÙËÓ
ΔÔ˘ÚΛ· ηÈ, Ù¤ÏÔ˜, ÏËÚÒÓÔÓÙ·˜ ÙÔÓ Ï·ıÚ¤ÌÔÚÔ. ÕÏÏÔÈ ¤Ú·Û·Ó ÎÔÏ˘ÌÒÓÙ·˜ Î·È ¿ÏÏÔÈ
¤ı·Ó·Ó ÛÙË ‰È·‰ÚÔÌ‹.
Δ˙ÂÓ›Ó ∞Ï ΔÔ‡ÓÙÛÈ (¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË): ¢ÂÓ ı˘Ì¿Ì·È ۯ‰fiÓ Ù›ÔÙ· ·fi ÙËÓ ¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË. Œ¯ˆ
ÊÙÈ¿ÍÂÈ ÌÈ· ‰È΋ ÌÔ˘ ÂÈÎfiÓ·, Ô˘ Â›Ó·È ˆÚ·›·, Ú¿ÛÈÓË, Ì ˆÚ·›· ‰¤ÓÙÚ· Î·È ÊÚÔ‡Ù·. ∞ÎfiÌ·
Î·È ·Ó ¤¯ÂÈ ˘ÔʤÚÂÈ Î·Ó›˜ ÛÙË ¯ÒÚ· ÙÔ˘, fiÙ·Ó Ê‡ÁÂÈ ·fi ·˘Ù‹Ó ÙfiÙ ηٷϷ‚·›ÓÂÈ fiÛÔ
ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Â›Ó·È Ó· ˙ÂȘ ÛÙÔÓ ÙfiÔ fiÔ˘ ·Ó‹ÎÂȘ. ∞˘Ùfi ÁÈ· Ì·˜ Â›Ó·È ·‰‡Ó·ÙÔ, ÁÈ·Ù› ÂÌ›˜
ÏËÚÒÓÔ˘Ì ٷ Ï¿ıË ¿ÏψÓ.
ª·ÚÔ˘¿Ó ∞Ï Ã·Ï›ÏÈ (¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË): ¶·ÙÚ›‰· Â›Ó·È ÔÈ ·Ó·ÌÓ‹ÛÂȘ Ô˘ ÓÈÒıÂȘ ̤۷ ÛÔ˘,
Ë ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·, Ù· ·‰¤ÏÊÈ·, ÙÔ Û›ÙÈ fiÔ˘ ÌÂÁ¿ÏˆÛ˜. O fiÏÂÌÔ˜ ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÌÔ˘ ›ӷÈ
ÌÂÁ¿ÏË ·‰ÈΛ·. ™ÎÔÙÒÓÂÙ·È ÎfiÛÌÔ˜ Î·È ·˘Ùfi ¤¯ÂÈ Û·Ó Û˘Ó¤ÂÈ· Ù· ·È‰È¿, Ô˘ ‚ϤÔ˘Ó ÙÈ
Á›ÓÂÙ·È, fiÙ·Ó Á›ÓÔ˘Ó 18 -19 ¯ÚÔÓÒÓ Ó· ¤¯Ô˘Ó ̤۷ ÙÔ˘˜ ηΛ·.
÷Ù˙› ªÔ˘Ú¿Ù (ª·ÁÎÏ·ÓÙ¤˜): ∏ ·ÙÚ›‰· ÌÔ˘ Â›Ó·È ÊÙˆ¯‹ ¯ÒÚ· Ì ÌÂÁ¿ÏÔ ÏËı˘ÛÌfi.
∫¿ı ¯ÚfiÓÔ Á›ÓÔÓÙ·È ÏËÌ̇Ú˜ Î·È Î·Ù·ÛÙÚÔʤ˜. ◊ÌÔ˘Ó ¿ÓÂÚÁÔ˜ Î·È ·ÔÊ¿ÛÈÛ· Ó· ʇÁˆ
·fi ÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÌÔ˘ ÁÈ· ÌÈ· ηχÙÂÚË ˙ˆ‹. ¶‹Á· ÚÒÙ· ÛÙÔ ¶·ÎÈÛÙ¿Ó (6 Ì‹Ó˜), ÌÂÙ¿
ΔÔ˘ÚΛ· (3 Ì‹Ó˜) ηÈ, Ù¤ÏÔ˜, ∂ÏÏ¿‰·. ∏ Á˘Ó·›Î· ÌÔ˘ Î·È ÙÔ ·È‰› ÌÔ˘ Â›Ó·È ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰·.
¶Ò˜ ‰È·ÙËÚÔ‡Ó ÙȘ Ú›˙˜ Î·È ÙȘ ·Ú·‰fiÛÂȘ ÙÔ˘˜
ªÔ¯¿ÌÂÙ ∂Ï ™·˝ÓÙ (¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË): ŒÓȈı· Ì·˙› Ì ÙÔ˘˜ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙ˜ ÌÔ˘ fiÙÈ ¤ÚÂÂ
Ó· οÓÔ˘Ì οÙÈ ÁÈ· Ó· ÎÚ·Ù‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· Î·È ÙȘ ·Ú·‰fiÛÂȘ Ì·˜, ÁÈ’ ·˘Ùfi ȉڇ۷ÌÂ
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
107
ÙËÓ ¶·Ï·ÈÛÙÈÓȷ΋ ¶·ÚÔÈΛ·. Œ¯Ô˘Ì ۯÔÏÂ›Ô ÁÈ· Ù· ·È‰È¿ Î·È ÙÔ˘˜ Û˘˙‡ÁÔ˘˜ ÌÂÈÎÙÒÓ
Á¿ÌˆÓ, fiÔ˘ Ì·ı·›ÓÔ˘Ó ∞Ú·‚Èο. ∂‰Ò ‰ÂÓ ÓÈÒıÔ˘Ì ÙfiÛÔ Í¤ÓÔÈ fiÛÔ Û ¿ÏϘ ¯ÒÚ˜, ·ÏÏ¿
‰ÂÓ ·‡ÂÈ Ë ·Ó¿ÁÎË Ó· ı¤ÏÂȘ Ó· ‚Ú›ÛÎÂÛ·È Ì ÙÔ˘˜ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙ˜ Î·È ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÛÔ˘, Ó·
ÌÈÏ¿˜ ÙË ÁÏÒÛÛ· ÛÔ˘, ÁÈ·Ù›, ·ÎfiÌ· ÎÈ ·Ó ¿ÚÂȘ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ˘ËÎÔfiÙËÙ·, ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó·
ͯӿ˜ ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹ ÛÔ˘, fiˆ˜ ¤Î·Ó·Ó ÎÈ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ Ô˘ ‹Á·Ó ÛÙËÓ ∞ÌÂÚÈ΋. ∂›Û˘,
Ë ·ÚÔÈΛ· ȉڇıËÎÂ Î·È ÁÈ· ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ Ì·˜ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜, Ô˘ ı¤ÏÔ˘Ó Ó· Ì¿ıÔ˘Ó ÁÈ· Ì·˜,
ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ì·˜, Ù· Ê·ÁËÙ¿ Ì·˜, ÙÔ ¯ÔÚfi Ì·˜. ∏ ÈÛÙÔÚ›· Ì·˜ Â›Ó·È ÌÂÁ¿ÏË Î·È ·ÏÈ¿, fiˆ˜
Î·È Ë ÂÏÏËÓÈ΋, Î·È ¤¯Ô˘Ì ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ó· ÙËÓ ÌÂÙ·‰›‰Ô˘ÌÂ. ¢ÂÓ Â›Ó·È 200 ·ÏÏ¿ 3.500 ¯ÚfiÓˆÓ,
Î·È ÂÌ›˜, Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ÎÚ¿ÙÔ˜, Ú¤ÂÈ Ó· ÌÂÙ·‰›‰Ô˘Ì ÙËÓ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú· Î·È ÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÌfi
Ì·˜ fi¯È ÌfiÓÔ ÛÙÔ ÙfiÔ fiÔ˘ ˙Ô‡ÌÂ, ·ÏÏ¿ Û’ ÔÏfiÎÏËÚÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ.
™ÂÏ›Ì Δ˙·¯›ÓÙ (ª·ÁÎÏ·ÓÙ¤˜): ¶ÚÈÓ 5 ¯ÚfiÓÈ· ÌÂÚÈο ¿ÙÔÌ· ‹Ú·Ó ÙËÓ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›·
Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó Û‡ÏÏÔÁÔ ÁÈ· ÙËÓ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ÙˆÓ ª·ÁÎÏ·ÓÙÂÛÈ·ÓÒÓ, ÁÈ· Ó· ÌÔÚ› Ó·
ÂÓËÌÂÚÒÓÂÙ·È Ô ÎfiÛÌÔ˜ ÁÈ· ÓÔÌÈο Î·È ıÚËÛ΢ÙÈο ı¤Ì·Ù·, Ò˜ Ó· ˙ˆÓÙ·Ó¤„Ô˘Ì ÙËÓ
·ÙÚ›‰· Ì·˜ ‰Ò, Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ì ÌÔ˘ÛÈÎfi Û˘ÁÎÚfiÙËÌ·, ÌÈÎÚ¿ Ù˙·ÌÈ¿ ÁÈ· Ó· ÚÔÛ¢¯fiÌ·ÛÙÂ,
ÁÈ· „˘¯ÔÏÔÁÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜, ÂÂȉ‹ ˙ԇ̠۠¿ıÏȘ Û˘Óı‹Î˜.
ª·˙¿Ó· °Î¿ÈÛÏÂÚ (¶Ôψӛ·): ∂‰Ò ¤¯Ô˘Ì ÂÎÎÏËÛ›·, Ô˘ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ÛÙ· ¶ÔψÓÈο,
Û¯ÔÏ›Ô, ÂÛÙÈ·ÙfiÚÈ·, ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ Î·È ÂΉ›‰Ô˘Ì ÂÊËÌÂÚ›‰·. ∏ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ¤¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË
ÛËÌ·Û›·, ΢ڛˆ˜ ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ Ô˘ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿, ηıÒ˜ ‰ÂÓ Í¤ÚÔ˘Ó Ù· ∂ÏÏËÓÈο
Î·È ÌÔÚÔ‡Ó ¤ÙÛÈ Ó· ÂÓËÌÂÚÒÓÔÓÙ·È ·fi ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜, Ó· ·ÁÔÚ¿˙Ô˘Ó ÔψÓÈο ÚÔ˚fiÓÙ·,
Ô˘ Ù· ¤¯Ô˘Ó Û˘ÓËı›ÛÂÈ, Î·È ‚È‚Ï›·. ŒÙÛÈ ·ÈÛı¿ÓÔÓÙ·È ÈÔ ·ÛÊ·Ï›˜.
ºÚÂȉÂÚ›ÎÔ˜ ΔÛÈÌ¿ÓÙÈ (¢ËÌÔÎÚ·Ù›· ÙÔ˘ ∫ÔÓÁÎfi): ¢ÂÓ ¤¯ˆ ¯¿ÛÂÈ ÙËÓ Â·Ê‹ Ì ÙËÓ
·ÙÚ›‰·, ·ÏÈfiÙÂÚ· Ì ÙËϤʈÓÔ ‹ Ì ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÙÒÚ· Ì e-mail. ∞˘Ùfi fï˜ ‰ÂÓ ÁÂÊ˘ÚÒÓÂÈ
ÙË ÌÔÓ·ÍÈ¿. ∞ÏÏÈÒ˜ Â›Ó·È Ó· ·ÎÔ‡˜ οÙÈ Î·È ·ÏÏÈÒ˜ Ó· ÙÔ ˙ÂȘ. ÕÌ· Â›Û·È ÎÔÓÙ¿, ·ÓÙ·ÏÏ¿ÛÛÂȘ
ÛΤ„ÂȘ, ‚ϤÂȘ ÙȘ ÎÈÓ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘, ÙÔÓ ·ÈÛı¿ÓÂÛ·È, Û ·ÈÛı¿ÓÂÙ·È. ¢ÂÓ Û˘ÁÎÚ›ÓÂÙ·È
Ì ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ·fi Ì·ÎÚÈ¿.
°È· ÙËÓ ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰·
ºÚÂȉÂÚ›ÎÔ˜ ΔÛÈÌ¿ÓÙÈ (¢ËÌÔÎÚ·Ù›· ÙÔ˘ ∫ÔÓÁÎfi): ∏ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ οı ͤÓÔ˘ ÌÔÈ¿˙ÂÈ
Ì ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ O‰˘ÛÛ¤·. ™ÙË ¯ÒÚ· ÌÔ˘ ϤÌ fiÙÈ ÂΛ Ô˘ ÁÂÓÓ‹ıËΘ, ¤ÛÙˆ ÎÈ ·Ó ˘¿Ú¯ÂÈ
›ӷ ‹ ÊÙÒ¯ÂÈ·, ÂΛ ı· Á˘Ú›ÛÂȘ Ó· ˙‹ÛÂȘ, ÁÈ·Ù› ÂΛ ÌÔÚ›˜ Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙ›˜ ·ÏÏÈÒ˜.
ªÔÚ› Ó· ¤¯ÂȘ ·ÏÏÔ‡ Ù· ¿ÓÙ·, ·ÏÏ¿ ·˘Ùfi ‰ÂÓ Û ÁÂÌ›˙ÂÈ. °È’ ·˘Ùfi οı ͤÓÔ˜ ˙ÂÈ ·˘Ù‹
ÙËÓ ÂÚÈ¤ÙÂÈ·, Ì ÙËÓ ÂÏ›‰· fiÙÈ Î¿ÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ ı· Á˘Ú›ÛÂÈ ÂΛ fiÔ˘ ÁÂÓÓ‹ıËÎÂ, ›Ûˆ˜ ηÈ
Ó· ÎÏ›ÛÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ÂΛ fiÔ˘ ÁÂÓÓ‹ıËÎÂ.
ªÔ¯¿ÌÂÙ ∂Ï ™·˝ÓÙ (¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË): ΔÔ Ó· ÌËÓ ¤¯ÂȘ Ó· Á˘Ú›ÛÂȘ οÔ˘ Â›Ó·È ıÏÈ‚ÂÚfi.
ŸÏÔÈ ÔÈ Í¤ÓÔÈ ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó Î¿ÔÈ· ÛÙÈÁÌ‹ Ó· Á˘Ú›ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÙÔ˘˜. ∂Ì›˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡ÌÂ
Ó· ÙÔ ԇ̠·˘Ùfi Î·È ·˘Ùfi Ì ÛÙÂÓÔ¯ˆÚ› Î·È Ì ÏËÁÒÓÂÈ Ôχ. ¢ÂÓ ÌÈÏ¿Ì ÁÈ· ÌÈ· ·ÙÚ›‰·
Ô˘ ˘‹ÚÍ ÚÈÓ ¯›ÏÈ· ¯ÚfiÓÈ·, ·ÏÏ¿ ÁÈ· ÌÈ· ·ÙÚ›‰· Ô˘ Ô Ï·fi˜ ˙ÂÈ ·ÎfiÌ· ÂΛ Î·È Ì ÌÈ·
·fiÊ·ÛË ‰È·ÁÚ¿ÊËÎÂ Î·È È‰Ú‡ıËΠÂΛ ¤Ó· ¿ÏÏÔ ÎÚ¿ÙÔ˜.
÷Ù˙› ªÔ˘Ú¿Ù (ª·ÁÎÏ·ÓÙ¤˜): ¢ÂÓ Â›Ì·È ¤ÙÔÈÌÔ˜ ·ÎfiÌ· Ó· Á˘Ú›Ûˆ, ı¤Ïˆ Ó· Ì·˙¤„ˆ
¯Ú‹Ì·Ù·, ÁÈ·Ù› ÂΛ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ‰Ô˘ÏÂÈ¿. Δ· ÚÒÙ· ÔÎÙÒ ¯ÚfiÓÈ· ‹ÌÔ˘Ó ·Ú¿ÓÔÌÔ˜, ÌÂÙ¿
¤‚Á·Ï· Ú¿ÛÈÓË Î¿ÚÙ· Î·È ¤ÙÛÈ ÌfiÚÂÛ· Ó· ¿ˆ ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÌÔ˘. ŒÌÂÈÓ· ÙÚÂȘ Ì‹Ó˜
ÛÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÌÔ˘ Î·È Á‡ÚÈÛ· ›Ûˆ. £· ÚÔÛ·ı‹Ûˆ Ó· ʤڈ Â‰Ò ÙË Á˘Ó·›Î· Î·È ÙÔ
·È‰› ÌÔ˘.
108
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
∞ÓÙÚ¤·˜ °ÂÓÂÙÛÂϤÊÛÎÈ (¶Ôψӛ·): ∏ ËÏÈΛ· ÌÔ˘ Â›Ó·È ϤÔÓ Ù¤ÙÔÈ·, Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔ˘
ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ó· Á˘Ú›Ûˆ ›Ûˆ. Œ¯ˆ ‰È·ÌÔÚÊÒÛÂÈ È· ÙË ˙ˆ‹ ÌÔ˘ ÛÙË ¯ÒÚ· fiÔ˘ ˙ˆ.
°È· ÙËÓ ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·
ªÔ·‚›· ∞¯Ì¤Ù (™Ô˘‰¿Ó): ∂›Ó·È ¤Ó· Û‡ÛÙËÌ· ‰È·Î˘‚¤ÚÓËÛ˘ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ
ÙÔÓ ÏÔ˘Ú·ÏÈÛÌfi, ‰ËÏ·‰‹ fiϘ ÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó·
Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó, Ó· ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜. ™ÙË ¯ÒÚ· ÌÔ˘, Ë ÏÂÈÔ„ËÊ›· Â›Ó·È ªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ¿ÓÔÈ
Î·È Ôχ ıÚËÛ΢fiÌÂÓÔÈ. ∏ ıÚËÛΛ· Ì·˜ ϤÂÈ, Â˘Ù˘¯Ò˜, fiÙÈ fiÏÔÈ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ Â›Ó·È ›ÛÔÈ
·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙË ıÚËÛΛ· ÙÔ˘˜. ∞˘Ùfi ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÌÔ˘ ÙÔ ˙ԇ̠ηıËÌÂÚÈÓ¿. ™Â ÌÈ·
ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ı· ‚ÚÂȘ ÙÔÓ Ì·‡ÚÔ, ÙÔÓ ¿ÛÚÔ, ÙÔÓ ÌÔ˘ÛÔ˘ÏÌ¿ÓÔ, ÙÔÓ ¯ÚÈÛÙÈ·Ófi. ∂›Ó·È ÌÈ·
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ô˘ ÙËÓ ˙ԇ̠fiÏÔÈ. ™›ÁÔ˘Ú·, ·˘Ùfi˜ Â›Ó·È Ô ÎÚ›ÎÔ˜ Ô˘ ı· ‰È·ÙËÚ‹ÛÂÈ ÙËÓ
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ¯ÒÚ·˜ ÌÔ˘. ∞Ó ‰È·Ù·Ú·¯ı› ·˘Ùfi, ‰ÂÓ ı· ˘¿Ú¯ÂÈ ·˘Ù‹ Ë ÎÔÈÓˆÓ›·.
∏ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ χÛË Â›Ó·È Ô ÂÌʇÏÈÔ˜. ∏ ÈÛfiÙËÙ· ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÈ ÙËÓ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Î·È ÙËÓ ÂÈÚ‹ÓË.
ºÚÂȉÂÚ›ÎÔ˜ ΔÛÈÌ¿ÓÙÈ (¢ËÌÔÎÚ·Ù›· ÙÔ˘ ∫ÔÓÁÎfi): ∂›Ó·È, fiÙ·Ó Ë ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙÔ˘ ÂÓfi˜
ÛÙ·Ì·Ù¿ ÂΛ Ô˘ ·Ú¯›˙ÂÈ Ë ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ÛÙÔ ‰ÚfiÌÔ Ô‰ËÁÒ ¤Ó·
·˘ÙÔΛÓËÙÔ, ·Ó¿‚ÂÈ ÙÔ ÎfiÎÎÈÓÔ Î·È ÙfiÙ Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙ·Ì·Ù‹Ûˆ ÁÈ· Ó· ÂÚ¿ÛÂÈ Ô ¿ÏÏÔ˜, Ô˘
¤¯ÂÈ Ú¿ÛÈÓÔ.
Δ˙ÂÓ›Ó ∞Ï ΔÔ‡ÓÙÛÈ (¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË): ¢ËÌÔÎÚ·Ù›· Â›Ó·È Ë ÂÏ¢ıÂÚ›· ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘.
∞ÓÙÚ¤·˜ °ÂÓÂÙÛÂϤÊÛÎÈ (¶Ôψӛ·): ∂›Ó·È Ó· οÓÂÈ Î·Ó›˜ fi,ÙÈ ÓÔÌ›˙ÂÈ Î·È ÈÛÙ‡ÂÈ,
·ÏÏ¿ ÛÙËÓ Ú¿ÍË ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· οÓÂÈ Ù›ÔÙ·, ÁÈ·Ù› ¿ÏÏÔÈ, ÔÈ ÔÈÎÔÓÔÌÈο ÈÛ¯˘ÚÔ›,
·ÔÊ·Û›˙Ô˘Ó. ∏ ϤÍË ·˘Ù‹ ‰Â ¤¯ÂÈ ÓfiËÌ· Ô‡Ù ÛÙ· fiÓÂÈÚ¿ ÌÔ˘.
ÕÓÙ·Ì ¡ÙÔ‡ÛÂÎ (¶Ôψӛ·): ∂›Ó·È ÌÈ· Û˘Ì‚›ˆÛË ·ÓıÚÒˆÓ, Ô˘ Ô Î·ı¤Ó·˜ οÓÂÈ fi,ÙÈ
ı¤ÏÂÈ Ì¤¯ÚȘ ÂÓfi˜ ÔÚ›Ô˘ ÏÔÁÈ΋˜ Î·È Û¤‚ÂÙ·È ÙÔ˘˜ ÓfiÌÔ˘˜.
°È· ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ
ªÔ·‚›· ∞¯Ì¤Ù (™Ô˘‰¿Ó): OÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌ›· Ù˘ ¯ÒÚ·˜, ·ÏÏ¿
fi¯È ÌfiÓÔ. ™˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈο Î·È ÛÙÔÓ ÔÏÈÙÈÛÙÈÎfi ÙÔ̤· Ù˘ ¯ÒÚ·˜. ∞˘Ùfi Á›ÓÂÙ·È
¿ÌÂÛ·, ·ÏÏ¿ Ô ÎfiÛÌÔ˜ ‰ÂÓ ÙÔ ‚ϤÂÈ ·ÎfiÌ·. ∂ÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È ÌÈ· ÎÔÈÓˆÓ›· ‚·ı‡Ù·Ù·
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋. ∞˘Ùfi ‰ÂÓ ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ Ô ∂ÏÏËÓÈÛÌfi˜ ·ÏÏÔÈÒÓÂÙ·È, ·ÏÏ¿ fiÙÈ ·›ÚÓÂÈ ÌÈ·
¿ÏÏË ÂÈÎfiÓ·. °È· ·Ú¿‰ÂÈÁÌ·, ¤Ó·˜ Ê›ÏÔ˜ ÌÔ˘ ºÈÏÈÈÓ¤˙Ô˜ ·›˙ÂÈ Ôχ ηϿ ÚÂÌ¤ÙÈη.
∂›Ó·È Ô ∂ÏÏËÓÈÛÌfi˜ Ô˘ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ·ÏÏÈÒ˜, Ô˘ ‚Á·›ÓÂÈ ·fi ¤Ó·Ó ºÈÏÈÈÓ¤˙Ô. ∞˘Ùfi Ô˘
ÂËÚ¿˙ÂÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ, fï˜, ÙÔÓ ŒÏÏËÓ· Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ Û˘Ì‚·›ÓÂÈ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô, fiÔ˘
Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ÂıÓfiÙËÙ˜ ·ÏÏËÏÔÂËÚ¿˙ÔÓÙ·È Î·È ¤ÙÛÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È ÌÈ·
¿ÏÏË ÎÔÈÓˆÓ›·. ∞˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· ÌËÓ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È ÛÙ· ªª∂, ÁÈ·Ù› ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡ÓÙ·È ·fi
ÙËÓ ·ÏÈ¿ ÂÈÎfiÓ·, ·fi ηÏÔ‡È·.
ºÀ§§O ∂ƒ°∞™π∞™ 3
™¯fiÏÈ· Ì·ıËÙÒÓ
∏ ÂÌÂÈÚ›· Ô˘ ·¤ÎÙËÛ· ·fi ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ·˘Ùfi ‹Ù·Ó ÚˆÙfiÁÓˆÚË ÁÈ· ̤ӷ. ◊Úı·
ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Û Â·Ê‹ Ì ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜ Ô˘, ÂÓÒ ‰ÂÓ ÌÔ˘ ‹Ù·Ó ÔÈΛÔÈ, ηٿϷ‚· fiÙÈ Î·È
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
109
·˘ÙÔ› ¤¯Ô˘Ó ı¤ÛË ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰· ÌÔ˘ Î·È ·Í›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÚÔÛÔ¯‹ Ì·˜. °‡Úˆ Ì·˜ ˘¿Ú¯Ô˘Ó
¿ÓıÚˆÔÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ› ·fi ÂÌ¿˜, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó fï˜ ÙȘ ›‰È˜ ·Ó¿ÁΘ Î·È ÂÈı˘Ì›Â˜: Ó· ¤¯Ô˘Ó
ηϋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË, fiÔ˘ ÎÈ ·Ó ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È, Î·È Ó· ÓÈÒıÔ˘Ó fiÙÈ ·Ó‹ÎÔ˘Ó Î¿Ô˘.
(∂‡Ë ªÈÏÏ›ÓË)
ª¤Û· ·fi ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÁÓÒÚÈÛ· ·ÓıÚÒÔ˘˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜, ·ÏÏ¿ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ÙfiÛÔ
fiÌÔÈÔ˘˜ Ì ̤ӷ. ∫·Ù¿Ï·‚· ˆ˜ ‰ÂÓ ˘¿Ú¯ÂÈ ÏfiÁÔ˜ Ó· ›̷ÛÙ ÂÈÊ˘Ï·ÎÙÈÎÔ› Ì ÙÔ˘˜
ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜. μڋη Ôχ ÂӉȷʤÚÔ˘Û· ÙË Û˘˙‹ÙËÛË Ì·˙› ÙÔ˘˜, ÙȘ ÈÛÙÔڛ˜
ÙÔ˘˜, ÙȘ Û˘Ó‹ıÂȤ˜ ÙÔ˘˜. ŒÓ·Ó ͤÓÔ È· ı· ÙÔÓ ‚ϤÔ˘Ì ˆ˜ ÚÔ¤ÎÙ·ÛË ÙÔ˘ ·˘ÙÔ‡ Ì·˜.
∞˘Ùfi Ô˘ Ì ÂÓıÔ˘Û›·Û ¿Óˆ ·’ fiÏ· ‹Ù·Ó Ô ¯ÔÚfi˜ Ì οÔÈÔÓ ·’ ·˘ÙÔ‡˜ ÛÙËÓ
¶·Ï·ÈÛÙÈÓȷ΋ ·ÚÔÈΛ·.
(∂ο‚Ë °ÂˆÚÁÔ˘ÛÔÔ‡ÏÔ˘)
◊Ù·Ó ÌÈ· Ôχ ¢¯¿ÚÈÛÙË ÂÌÂÈÚ›·. ŸÛÔ ÂÍÂÏÈÛÛfiÙ·Ó ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ·, ÌÔ˘ Ê·ÈÓfiÙ·Ó
fiÏÔ Î·È ÈÔ ÂӉȷʤÚÔÓ. °È· ̤ӷ Ë ÈÔ ˆÚ·›· Ê¿ÛË ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ‹Ù·Ó fiÙ·Ó ÍÂΛÓËÛ·Ó
ÔÈ ÂÈÛΤ„ÂȘ Î·È Ù· Á˘Ú›ÛÌ·Ù· Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜ ÛÙȘ ÎÔÈÓfiÙËÙ˜ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ. °ÓˆÚ›Û·ÌÂ
ÂÚÈÔ¯¤˜ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Ô˘, ÚÈÓ ÙȘ ÂÈÛÎÂÊıԇ̠̠ÙÔ˘˜ ηıËÁËÙ¤˜ Î·È ÙÔÓ ÛÎËÓÔı¤ÙË Ì·˜,
‹Ù·Ó ÙÂÏ›ˆ˜ ¿ÁÓˆÛÙ˜ Û ̷˜. ◊Ù·Ó ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ˙‹ÛÔ˘Ì ÂÌÂÈڛ˜ ÌÔÓ·‰ÈΤ˜.
£· ‹Ù·Ó ÌÂÁ¿ÏË ÌÔ˘ ¯·Ú¿ Ó· ÁÈÓfiÙ·Ó Î¿ÙÈ ·ÚfiÌÔÈÔ Î·È ÙÔ˘ ¯ÚfiÓÔ˘.
¢‹ÌËÙÚ· Δ˙·Ú¤Ï·
º¤ÙÔ˜ ›¯· ÙË ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· Ó· ÏÔ˘Ù›Ûˆ Û ÂÌÂÈڛ˜. ∏ οı ÛÙÈÁÌ‹ ‹Ù·Ó ·ÓÂ·Ó¿ÏËÙË.
∂ÓÙ˘ˆÛÈ¿ÛÙËη ·fi ÙÔ fiÛÔ ÁÚ‹ÁÔÚ· ‹Á·ÈÓ· ·fi "¯ÒÚ·" Û "¯ÒÚ·"… ™ÙÔ ¤Ó· ÛÙÂÓfi
Ë ¡ÈÁËÚ›·, ÛÙÔ ‰ÈÏ·Ófi ÙÔ ¶·ÎÈÛÙ¿Ó Î·È ·Ú·‰›Ï· ÙÔ ª·ÁÎÏ·ÓÙ¤˜. ∫·È Ë Î¿ı ¯ÒÚ· ÌÂ
ÙȘ ·Ú·‰fiÛÂȘ Ù˘. ¶¤Ú·Û· Ôχ fiÌÔÚÊ· Ì ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÌÔ˘ Î·È ¤ÁÈÓ· Ê›ÏË Ì ÙÔ˘˜
˘‡ı˘ÓÔ˘˜ ηıËÁËÙ¤˜. Ich had a ˘¤ÚÔ¯Ë time!
πÊÈÁ¤ÓÂÈ· ™ÙÂÊ¿ÓÔ˘
ª¤Û· ·fi ·˘Ùfi ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ¤Ì·ı· fiÙÈ fiÏÔÈ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ, ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ‹ ÌË, ¤¯Ô˘Ó
‰Èη›ˆÌ· Û ¤Ó· ηχÙÂÚÔ ·‡ÚÈÔ Î·È ÙÔ ·Í›˙Ô˘Ó.
μ›Î˘ ¶·˝‰·
∞Ú¯Èο ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· Ì·˜ Ê·ÈÓfiÙ·Ó ÎÔ˘Ú·ÛÙÈÎfi Î·È ·ÓÈ·Úfi, ·ÏÏ¿ ÌÂÙ¿ ·fi ‰˘Ô ÙÚÂȘ
Û˘Ó·ÓÙ‹ÛÂȘ Î·È ÙȘ Â·Ê¤˜ Ì ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜ ·Ú¯›Û·Ì ӷ ÂÓıÔ˘ÛÈ·˙fiÌ·ÛÙÂ, ·Ú¿ ÙË ÎÔ‡Ú·ÛË
ÌÂÙ¿ ·fi οı ԉÔÈÔÚÈÎfi ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. ¶ÈÛÙ‡ˆ fiÙÈ Ô Î·ı¤Ó·˜ Ì·˜ ÂˆÊÂÏ‹ıËΠ·fi ·˘Ùfi
ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ·. ŸÏÔÈ Â›¯·Ó Ó· Ì·˜ ‰ÈËÁËıÔ‡Ó, Ô Î·ı¤Ó·˜ ͯˆÚÈÛÙ¿, ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ ÈÛÙÔÚ›·.
π‰È·›ÙÂÚ· fï˜ Ì ÂÓÙ˘ˆÛ›·ÛÂ Ë ÈÛÙÔÚ›· ÂÓfi˜ ™Ô˘‰·ÓÔ‡, Ô˘ ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ ‰ÂÈ ÙËÓ
ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿ ÙÔ˘ ÌÂÙ¿ ·fi ÔÏÏ¿ ¯ÚfiÓÈ·, ¤ÊÙ·Û ̤¯ÚÈ Ù· Û‡ÓÔÚ· Ù˘ ¯ÒÚ·˜ ÙÔ˘ Ì ΛӉ˘ÓÔ
Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ Î·È ÙÂÏÈο Á‡ÚÈÛ ›Ûˆ ¿Ú·ÁÔ˜. ¶ÔÙ¤ fï˜ ‰ÂÓ ¤¯·Û ÙËÓ ÂÏ›‰· ÙÔ˘.
∞ÁÁÂÏÈ΋ ÷ÚÔ‡ÏË
110
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
∂ӉȷʤÚÔÓ Î·È ÚˆÙfiÙ˘Ô. ª¿ı·Ì ÔÏÏ¿ Ú¿ÁÌ·Ù· ÁÈ· ¿ÏÏÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜.
ŒÓ·Ó ͤÓÔ È· ı· ÙÔÓ ‚ϤÔ˘Ì Ì ¿ÏÏ· Ì¿ÙÈ·.
∞ÓÙÈÁfiÓË ∫·Ó¤ÏÏÔ˘
ªÔÚ› Ó· ÂÚÓÔ‡Ó Î·Ï¿ ‰Ò, ·ÏÏ¿ ¿ÓÙ· ·Ó·˙ËÙÔ‡Ó ÙËÓ ·ÙÚ›‰· Î·È ÙËÓ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ¿
ÙÔ˘˜.
∂ϤÓË ¶›ÙÛ·
ºÀ§§O ∂ƒ°∞™π∞™ 4
ªÈ· Ì·ÚÙ˘Ú›·
ΔÔ Î›ÌÂÓÔ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ÁÚ¿ÊÙËΠ·fi ÙÔÓ ªÔ·‚›· ∞¯Ì¤Ù, ÂÎÚfiÛˆÔ Ù˘ ™Ô˘‰·ÓÈ΋˜
∫ÔÈÓfiÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, Ô ÔÔ›Ô˜ ˙ÂÈ ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ ¿Óˆ ·fi ›ÎÔÛÈ ¯ÚfiÓÈ· Î·È ÂÚÁ¿˙ÂÙ·È
ˆ˜ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔ˜ Î·È ÁÚ·Ê›ÛÙ·˜. ¢È·‚¿ÛÙËΠÛÙË Û˘˙‹ÙËÛË Ô˘ ÔÚÁ·ÓÒıËΠ·fi ÙÔ 1Ô
∂ÓÈ·›Ô §‡ÎÂÈÔ μÚÈÏËÛÛ›ˆÓ Ì ı¤Ì· ÙËÓ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ· ÛÙÔ ‰È‹ÌÂÚÔ ÙˆÓ ÂΉËÏÒÛˆÓ
ÁÈ· ÙËÓ ÚÔ‚ÔÏ‹ Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜ ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú «™·Ó ÙÔÓ O‰˘ÛÛ¤·» ÛÙȘ 27 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 2003.
ø˜ ÂÎÚfiÛˆÔ˜ Ù˘ ™Ô˘‰·ÓÈ΋˜ ∫ÔÈÓfiÙËÙ·˜ Î·È ˆ˜ ̤ÏÔ˜ ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ºfiÚÔ˘Ì
ªÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Â›¯· ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ÌÈÏ‹Ûˆ Ì ‰È¿ÊÔÚÔ˘˜ ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ÙÔ˘ Ù‡Ô˘ ·fi
ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜, ηӿÏÈ· Î.Ô.Î. ™ÙȘ Û˘ÓÂÓÙ‡ÍÂȘ ·˘Ù¤˜ ÌÔ˘ ¤Î·Ó·Ó ÔÏϤ˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ, fiˆ˜
ÙÔ ·Ó ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚ¤˜ ÛÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘ ·¤Ó·ÓÙ› ÌÔ˘ ·fi ÙfiÙ Ô˘ ‹Úı·
ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ·Ó Â›Ó·È ÔÈ Û˘Óı‹Î˜ ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜, ·Ó ¿ÏÏ·Í·Ó ÔÈ ŒÏÏËÓ˜, ·Ó ¿ÏÏ·Í· ÂÁÒ.
¶·Ú’ fiÏÔ Ô˘ ÂÈÊ·ÓÂȷο ÔÈ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ·˘Ù¤˜ ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË ÌÔ˘,
ηٷϋÁÔ˘Ó ÛÙÔ ›‰ÈÔ ı¤Ì·: ÛÙËÓ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·.
ΔÈ Â›Ó·È ÏÔÈfiÓ ·˘Ù‹ Ë ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·, ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· Û˘˙ËÙ¿Ì fiÏÔÈ ÙÔÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô
ηÈÚfi; OÈ ÂȉÈÎÔ› Î·È ÔÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ¤¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ηÈ, ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜, ‰‡ÛÎÔÏ· ıˆڋ̷ٷ.
∂ÁÒ ı· ÚÔÛ·ı‹Ûˆ Ó· ÂÚÈÁÚ¿„ˆ ÙÔÓ fiÚÔ ·˘Ùfi Ì οÔȘ ÂÈÎfiÓ˜ ·fi ÙËÓ
ηıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ¿ ÌÔ˘.
™ÙË Ô‰fi ∫ÂÊ·ÏÏËÓ›·˜, ÛÙËÓ ∫˘„¤ÏË, fiÔ˘ ˙ˆ Î·È ÂÚÁ¿˙ÔÌ·È, ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÛÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘
‰ÚfiÌÔ˘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó Ù¤ÛÛÂÚ· Ì·Á·˙È¿. ΔÚ›· ·fi ·˘Ù¿ ·Ó‹ÎÔ˘Ó Û οÔÈÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·fi
ÙËÓ ∞Ï‚·Ó›·, ÙÔ ¿ÏÏÔ ·Ó‹ÎÂÈ Û ¤Ó·Ó ŒÏÏËÓ·. ™ÙËÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÏÂ˘Ú¿ ¤¯ÂÈ ¿ÏÏ· Ù¤ÛÛÂÚ·
ηٷÛÙ‹Ì·Ù·. ΔÔ ¤Ó· ·Ó‹ÎÂÈ Û ÌÈ· ΢ڛ· ·fi ÙËÓ ∞ÊÚÈ΋ (Â›Ó·È ¤Ó· ÎÔÌً̈ÚÈÔ, ·fi
·˘Ù¿ Ô˘ ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÙÔ ÁÓˆÛÙfi ¯Ù¤ÓÈÛÌ· Ú¿ÛÙ·). Δ· ˘fiÏÔÈ· ηٷÛÙ‹Ì·Ù· Ù· ¤¯Ô˘Ó
ŒÏÏËÓ˜. ∞Ó ÂÚ¿ÛÂÙ ·‡ÚÈÔ ·fi ÂΛ, Â›Ó·È Ôχ Èı·ÓfiÓ Ó· ‰Â›Ù ÌÈ· ÌÈÎÚ‹ Ì·˘ÚԇϷ
Ó· οıÂÙ·È Û ¤Ó· ·fi Ù· ηٷÛÙ‹Ì·Ù· ·˘Ù¿ Î·È Ó· ·›˙ÂÈ, ÂÓÒ Î¿ÔȘ ∂ÏÏËÓ›‰Â˜ Î˘Ú›Â˜
ÂÚÈ̤ÓÔ˘Ó ˘ÔÌÔÓÂÙÈο ÙË ÌËÙ¤Ú· Ù˘ Ó· ÙÂÏÂÈÒÛÂÈ ÙÔ ÔχÏÔÎÔ ¯Ù¤ÓÈÛÌ·, Ô˘ ÊÙÈ¿¯ÓÂÈ
ÛÙ· Ì·ÏÏÈ¿ ÙÔ˘˜. O ŒÏÏËÓ·˜ Ê·ÚÌ·ÎÔÔÈfi˜ ı· Û˘˙ËÙ¿ ‰˘Ó·Ù¿ Ì ÙÔÓ ∞Ï‚·Ófi Ì·Á·˙¿ÙÔÚ·
Ù˘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÏÂ˘Ú¿˜. ΔËÓ ›‰È· ÛÙÈÁÌ‹, ·ÚÎÂÙ¿ ·È‰È¿, Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ Ô˘ Â›Ó·È ÛÙÔÓ
οıÂÙÔ ‰ÚfiÌÔ, Ì·˙‡ÔÓÙ·È ÛÙËÓ Â›ÛÔ‰Ô Ù˘ ÔÏ˘Î·ÙÔÈΛ·˜ fiÔ˘ ÛÙÂÁ¿˙ÂÙ·È ÙÔ ÁÚ·Ê›Ô
Ì·˜. ∂›Ó·È ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË ·Ú¤· Ì·ıËÙÒÓ, ·fi ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜ ͯˆÚ›˙ÂȘ ¿ÓÂÙ· ¤Ó·Ó ∞Ṳ́ÓÈÔ,
2-3 ∞Ï‚·ÓÔ‡˜ Î·È ¤Ó·Ó ∞ÊÚÈηÓfi, ·ÁfiÚÈ· Î·È ÎÔÚ›ÙÛÈ·, Ô˘ ÎÔ˘‚ÂÓÙÈ¿˙Ô˘Ó, ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜
·ÚÎÂÙ¿ ‰˘Ó·Ù¿ ÁÈ· ÂÌ¿˜ ÙÔ˘˜ ÂÓÔ›ÎÔ˘˜. ŸÏÔÈ ·˘ÙÔ›, ¿ÛÚÔÈ, Ì·‡ÚÔÈ, ŒÏÏËÓ˜, ∞Ï‚·ÓÔ›,
∞Ṳ́ÓÈÔÈ, ∞ÊÚÈηÓÔ›, ÌÈÏ¿Ó ∂ÏÏËÓÈο. ¢È¿ÊÔÚÔÈ ¿ÏÏÔÈ, ÂÏ¿Ù˜, ÂÚ·ÛÙÈÎÔ›, ·ÏÒ˜
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
111
ÂÚÓÔ‡Ó ‹ „ˆÓ›˙Ô˘Ó Î·È Î·ÌÌÈ¿ ÊÔÚ¿ È¿ÓÔ˘Ó ÎÔı‚¤ÓÙ· Ì ÙÔ˘˜ ˘fiÏÔÈÔ˘˜. ∞˘Ù‹ Ë ÂÈÎfiÓ·
... Â›Ó·È Ë ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ· ÁÈ· ̤ӷ, fiˆ˜ ÙË ˙ˆ Î·È ÙË ‚Ϥˆ ÛÙËÓ Ú¿ÍË.
∂›Ó·È ÌÈ· ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ÎÔÈÓˆÓ›·, Ô˘ ·ÔÙÂÏÂ›Ù·È ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜,
Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ηٷÁˆÁ‹, ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi ¯ÚÒÌ·, Ô˘ fï˜ ‰ÂÓ ÙÔ˘˜ ÂÌfi‰ÈÛ·Ó Ó· ‚ÚÔ˘Ó
ÌÈ· ÎÔÈÓ‹ ÁÏÒÛÛ· Ó· ÂÈÎÔÈÓˆÓ‹ÛÔ˘Ó, Ó· ·ÏÏËÏÔ‚ÔËıËıÔ‡Ó, Ó· Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙÔ‡Ó Î·È Ó·
Û˘Ó˘¿ÚÍÔ˘Ó ·ÚÌÔÓÈο, ÂÈÚËÓÈο, Ì Û‚·ÛÌfi Ô ¤Ó·˜ ÚÔ˜ ÙÔÓ ¿ÏÏÔÓ. ¢ÂÓ ¯ÚÂÈ¿ÛÙËΠӷ
ͯ¿ÛÂÈ Ô ∞Ï‚·Ófi˜ ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘, ·ÏÏ¿ Ô‡ÙÂ Ë ∞ÊÚÈοӷ Ó· οÓÂÈ ÙËÓ ∂˘Úˆ·›·. ∞ÏÒ˜,
¤Ù˘¯Â Ó· ‚ÚÂıÔ‡Ó Ì·˙› ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙfiÔ, ›Ûˆ˜ ÁÈ· ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡˜ ÏfiÁÔ˘˜, Î·È Â¤ÏÂÍ·Ó, fiˆ˜
Â›Ó·È Ê˘ÛÈÎfi, ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÁÏÒÛÛ·, ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ ÙfiÔ˘ fiÔ˘ ̤ÓÔ˘Ó, ˆ˜ ̤ÛÔ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜,
·ÏÏ¿ Î·È ÔÏÏ¿ ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜. ∞˘Ù‹ ÙË ÌÈÎÚ‹ ÎÔÈÓˆÓ›· ÂÁÒ ÙËÓ ÔÓÔÌ¿˙ˆ
ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋. ∂›Ó·È οÙÈ ÙfiÛÔ Û˘ÓËıÈṲ̂ÓÔ, Ô˘ ‰ÂÓ Î¿ÓÂÈ È· ·›ÛıËÛË ÛÙÔ˘˜ ηÙÔ›ÎÔ˘˜
Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜. ¢ÂÓ ÌÔÚÒ Ó· ˆ fiÙÈ ¤ÙÛÈ Â›Ó·È Û fiÏË ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ·ÏÏ¿ Û›ÁÔ˘Ú· ˘¿Ú¯Ô˘Ó
ÔÏϤ˜ ·ÚfiÌÔȘ ÂÚÈÔ¯¤˜. ¶ÚÈÓ ·fi οÔÈ· ¯ÚfiÓÈ·, ÔÈ ÓÙfiÈÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÎÔÈÙÔ‡Û·Ó
ÂÚ›ÂÚÁ· Î·È ÂÈÊ˘Ï·ÎÙÈο ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒÔ˘˜ ·˘ÙÔ‡˜. ªÂÚÈΤ˜ ÊÔÚ¤˜ Î·È Ì Êfi‚Ô. ΔÒÚ·
‰ÂÓ Î·Ù·Ï·‚·›ÓÔ˘Ì ÙË ‰È·ÊÔÚ¿ ‡ÎÔÏ·.
°È· Ó· Â·Ó¤Ïıˆ ÛÙȘ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ ÙˆÓ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊˆÓ Ô˘ ·Ó¤ÊÂÚ· ÛÙËÓ ·Ú¯‹, ÈÛÙ‡ˆ
fiÙÈ ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ¿ÏÏ·Í·Ó Ôχ. ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· Á›ÓÂÙ·È ÛÈÁ¿ ÛÈÁ¿ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋,
¿Û¯ÂÙ· ·fi ÙÔ ·Ó ÙÔ ·Ó·ÁÓˆÚ›˙Ô˘Ì ‹ fi¯È. ∏ ∂ÏÏ¿‰· Û‹ÌÂÚ· Â›Ó·È Ú·ÁÌ·ÙÈο Ë Î·Ú‰È¿
ÙˆÓ μ·ÏηӛˆÓ, fi¯È ÌfiÓÔ ÁˆÁÚ·ÊÈο, ·ÏÏ¿ Î·È ÏËı˘ÛÌȷο. ∏ ∞ı‹Ó· Â›Ó·È ÌÈ·
ÌÂÁ·ÏÔ‡ÔÏË, fiˆ˜ ÔÏϤ˜ ¿ÏϘ ÌÂÁ¿Ï˜, Ôχ¯ÚˆÌ˜ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈΤ˜ fiÏÂȘ Ù˘
∂˘ÚÒ˘. ∞ÎfiÌ· Î·È Ë ·ÚÔ˘Û›· Ì·˜ Â‰Ò ÙÔ ·Ô‰ÂÈÎÓ‡ÂÈ. ∏ ÂΉ‹ÏˆÛË ·˘Ù‹, Î·È Ì¿ÏÈÛÙ·
·fi ‰ËÌfiÛÈÔ Û¯ÔÏ›Ô, Â›Ó·È Î¿ÙÈ Ô˘ ÂÁÒ ÚÈÓ ·fi ÌÂÚÈο ¯ÚfiÓÈ· Ô‡ÙÂ Î·Ó ÙÔ Ê·ÓÙ·˙fiÌÔ˘Ó.
∂›Ó·È fï˜ ÁÂÁÔÓfi˜ – ‰ÂÓ ¤¯Ô˘Ì ·Ï¿ ‚ÚÂÈ ÙÚfiÔ Ó· ›̷ÛÙ ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ ¯ÒÚÔ, ·ÏÏ¿ Û˘˙ËÙ¿ÌÂ
Î·È ÁÈ’ ·˘Ùfi. ∏ Ô˘Û›· Ù˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·˜ Â›Ó·È ÙÔ ¿ÓÔÈÁÌ· ÚÔ˜ ÙÔ ¿ÏÏÔ, ÙÔ
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi. ∞˘Ùfi ·fi ÌfiÓÔ ÙÔ˘ Â›Ó·È ‰‡Ó·ÌË, ÙÂÚ¿ÛÙÈ· ‰‡Ó·ÌË. OÈ ÎÔÈӈӛ˜ Ô˘ ÙÔ
ηٿϷ‚·Ó Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈÔ‡Ó ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ó· οÓÔ˘Ó Î¿ÙÈ ÁÈ’ ·˘Ùfi.
∞˘Ù¤˜ ÙȘ Ë̤Ú˜ ˆ˜ ÎÔÈÓfiÙËÙ· Î·È ˆ˜ ∂ÏÏËÓÈÎfi ºfiÚÔ˘Ì ªÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Û˘ÓÂÚÁ·˙fiÌ·ÛÙÂ
Ì ÌÈ· ÔÌ¿‰· ∞ÌÂÚÈηÓÒÓ ÊÔÈÙËÙÒÓ. Ÿˆ˜ Ì·˜ ÂÍ‹ÁËÛÂ Ë ˘‡ı˘ÓË Î·ıËÁ‹ÙÚÈ·, Ù·
·ÌÂÚÈηÓÈο ·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈ· ˘ÈÔıÂÙÔ‡Ó Î¿ÔÈ· ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· Ì ÛÎÔfi Ó· οÓÔ˘Ó ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜
ÙÔ˘˜ Ù·Í›‰È· Û ‰È¿ÊÔÚ˜ ¯ÒÚ˜ ÁÈ· ¯ÚÔÓÈο ‰È·ÛÙ‹Ì·Ù· ÙÚÈÒÓ ‹ ÙÂÛÛ¿ÚˆÓ ÌËÓÒÓ. ΔÔ
˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔ Â›Ó·È Ó· ¤ÚıÔ˘Ó Û Â·Ê‹ Ì ¿ÏÏÔ˘˜ ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡˜. ∞˘Ùfi Â›Ó·È Ì¤ÚÔ˜ Ù˘
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋˜ ‰È·‰Èηۛ·˜ Î·È Ù· ¤ÍÔ‰· Â›Ó·È ÏËڈ̤ӷ ·fi ÙÔ ·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ Î·È ·fi
ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ÊÔÈÙËÙ¤˜. ∏ ˘‡ı˘ÓË Ì·˜ › fiÙÈ Ù· ·È‰È¿ ·˘Ù¿ ¤Ú¯ÔÓÙ·È ÊÔÚÙÈṲ̂ӷ
Ì ÂıÓÈÎÈÛÙÈο Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·, ÁÈ·Ù› ¤ÙÛÈ ÂÎ·È‰Â‡ÔÓÙ·È. ø˜ ∞ÌÂÚÈηÓÔ›, ıˆÚÔ‡Ó fiÙÈ Â›Ó·È
ÔÈ Î·Ï‡ÙÂÚÔÈ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È ÛÔηڛÛÙËÎ·Ó Ô˘ ›‰·Ó ÙËÓ ·ÓÙ›‰Ú·ÛË ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘,
fiÙ·Ó Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈÔ‡Û fiÙÈ Â›Ó·È ∞ÌÂÚÈηÓÔ›. ™˘ÓÂȉËÙÔÔ›ËÛ·Ó fiÙÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜,
fiÙÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È ÔÈ Î·Ï‡ÙÂÚÔÈ fiψÓ. ∞˘Ùfi Ô˘ Ì·˜ ›Â Ë ˘‡ı˘ÓË ¤¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ÛËÌ·Û›·, ‰ÈfiÙÈ
·Ú·ÙËÚԇ̠fiÙÈ, ÂÓÒ ÙÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÙÔ˘˜ Û‡ÛÙËÌ· Â›Ó·È ÂıÓÔÎÂÓÙÚÈÎfi, ÙÔ ›‰ÈÔ Û‡ÛÙËÌ·
ı¤ÏÂÈ Ó· ‰Ô˘Ó ¤ÌÚ·ÎÙ· fiÙÈ ÙÂÏÈο ‰ÂÓ Â›Ó·È ÌfiÓÔÈ ÙÔ˘˜ Û’ ·˘Ùfi ÙÔ ÎfiÛÌÔ Î·È ÔÈ· Â›Ó·È Ë
ÂÈÎfiÓ· Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÔÈ ¿ÏÏÔÈ ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜. Ÿˆ˜ ϤÂÈ Ë ˘‡ı˘ÓË, Ú·ÁÌ·ÙÈο fiÙ·Ó Á˘Ú›˙Ô˘Ó
›Ûˆ Â›Ó·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ› ¿ÓıÚˆÔÈ, ÁÈ·Ù› ηٷϷ‚·›ÓÔ˘Ó ˆ˜ fiÏÔÈ Â›Ó·È Â¯ıÚÈÎÔ› ÚÔ˜ ÙÔ
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎfi.
O Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ ÛÙÔÓ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ
∫·Ù¿ÏÔÁÔ˜ Ù·ÈÓÈÒÓ ÁÈ· ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi ÛÙËÓ Ù¿ÍË
∞°°E§IKH KOPKOBE§OY*
O Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ Ì·˜, ·ÏÏ¿ Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ Î¿ı ÂÔ¯‹˜. ∂›Ó·È
Ô Êfi‚Ô˜ ÙÔ˘ ͤÓÔ˘ Î·È ÙÔ˘ ¿ÁÓˆÛÙÔ˘, «ÙÔ˘ ·fi ·ÏÏÔ‡ ÊÂṲ́ÓÔ˘», fiˆ˜ ı· ¤ÏÂÁÂ Ô ∂χÙ˘.
O ͤÓÔ˜, Ô˘ ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi ¿ÏÏÔ ÙfiÔ, ʤÚÓÂÈ ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·, ·ÏÏÈÒÙÈÎË ·fi ÙË ‰È΋
Ì·˜, Á›ÓÂÙ·È ÊÔÚ¤·˜ ÌÈ·˜ ÂÈÌÂÈÍ›·˜ Î·È ÚÔηÏ› ÙÔ Êfi‚Ô Ù˘ Ófiı¢Û˘ Î·È ·Ú·Ô›ËÛ˘
Û˘ÌÂÚÈÊÔÚÒÓ Î·È ‹ıÔ˘˜ ÌÈ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ÔÌ¿‰·˜ ·ÓıÚÒˆÓ.
™ÙËÓ ÔÚ›· οı Ϸԇ ı· ·Ó·Î·Ï‡„Ô˘Ì ÔÏÏ¿ „‹ÁÌ·Ù· ÂΛÓÔ˘ Ô˘ ·ÚÁfiÙÂÚ· ı·
ÔÓÔÌ·ÛÙ› «Ú·ÙÛÈÛÌfi˜». ™Â ÂÚÈfi‰Ô˘˜ ÎÚ›Û˘ ¤Î·Ó ԉ˘ÓËÚ¿ ÙË ‰˘Ó·ÌÈ΋ ÙÔ˘ ÂÌÊ¿ÓÈÛË,
fiˆ˜ ÛÙËÓ ∞ÌÂÚÈ΋ Î·È ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË. ΔÔ ı¤Ì· ÙˆÓ Ó¤ÁÚˆÓ, ·fi ÙË ÌÈ·, Î·È ÙˆÓ ∂‚Ú·›ˆÓ,
·fi ÙËÓ ¿ÏÏË, Â›Ó·È Ù· ÈÔ ÂÌÊ·Ó‹ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· ¿ÎÚ·ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡. ™ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÌÂÙ¿
ÙÔ˘˜ ÚfiÛÊ˘Á˜ ÙÔ 1922, Ë Û‡Á¯ÚÔÓË ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢ÛË, ÓfiÌÈÌË ‹ ·Ú¿ÓÔÌË, Â·Ó·Ê¤ÚÂÈ ÙÔ
Úfi‚ÏËÌ· ÛÙËÓ ÂÈηÈÚfiÙËÙ·.
∫È ÂÂȉ‹ Ë Ù¤¯ÓË Â›Ó·È Î·ıÚ¤ÊÙ˘ Ù˘ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È Î¿ı Ù˘¯‹ Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘
‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ÎÂÓÙÚ›˙ÂÈ ÙÔÓ Î·ÏÏÈÙ¤¯ÓË, ÂfiÌÂÓÔ Â›Ó·È Ù· ˙ËÙ‹Ì·Ù· ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Ó·
ÂÈÛ‚¿ÏÔ˘Ó Î·È ÛÙȘ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈΤ˜ ·›ıÔ˘Û˜. ∫¿ÔȘ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈΤ˜ Ù·Èӛ˜
ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó, ¿ÌÂÛ· ‹ ¤ÌÌÂÛ·, ÍÂÓÔÊÔ‚ÈΤ˜ Î·È Ú·ÙÛÈÛÙÈΤ˜ ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜.
À¿Ú¯Ô˘Ó fï˜ Î·È ÔÏÏÔ› ÛÎËÓÔı¤Ù˜ Ô˘ ¤‰ÂÈÍ·Ó Â˘·ÈÛıËÛ›· ÛÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Î·È ÔÈ
ÂÎÊ¿ÓÛÂȘ ·˘Ù‹˜ Ù˘ ¢·ÈÛıËÛ›·˜ Â›Û˘ ÔÏϤ˜ Î·È ÔÈΛϘ.
∏ ‰È΋ Ì·˜ ‰È·‰ÚÔÌ‹ ÛÙÔÓ ÎfiÛÌÔ ÙÔ˘ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ˘ ‰ÂÓ ÊÈÏÔ‰ÔÍ› Ó· ÂȯÂÈÚ‹ÛÂÈ
ÌÈ· Ù˘ÔÏÔÁ›· ·˘ÙÒÓ ÙˆÓ Ù·ÈÓÈÒÓ. ™ÎÔfi˜ Ù˘ Â›Ó·È Ó· ÂÈϤÍÂÈ Î¿ÔȘ ·fi ·˘Ù¤˜ Ô˘
·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ·Ó Ì ¢·ÈÛıËÛ›· Î·È ‰ÈÂÈÛ‰˘ÙÈÎfiÙËÙ· Ù· Û¯ÂÙÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù·, Ó· ÂÈÛËÌ¿ÓÂÈ ÙËÓ
ȉȷ›ÙÂÚË ÔÙÈ΋ ÁˆÓ›· ·fi ÙËÓ ÔÔ›· ‚ϤÂÈ Î¿ı ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ÙÔ ı¤Ì· ÙÔ˘ Î·È Ó· ‰Â›ÍÂÈ
ÙË ÌÂÁ¿ÏË ÔÈÎÈÏ›· ÙˆÓ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂˆÓ ÙˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ. OÈ Ù·Èӛ˜ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔÓ
ηٿÏÔÁÔ Ô˘ ·ÎÔÏÔ˘ı› ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ·ÔÙÂϤÛÔ˘Ó ÂÔÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi, ÎÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁÈÎÔ‡
‹ ·ÓıÚˆÔÏÔÁÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘, ÁÈ· ÙËÓ Â˘·ÈÛıËÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡
Û¯ÔÏ›Ԣ ÛÙ· ı¤Ì·Ù· ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡, Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ Î·È ÙˆÓ ‰È·ÎÚ›ÛˆÓ, ÂÊfiÛÔÓ Ù¤ÙÔÈ·
Ê·ÈÓfiÌÂÓ· ·Ú·ÙËÚÔ‡ÓÙ·È Î·È ÛÙË ¯ÒÚ· Ì·˜. ∫·È Ù¤ÏÔ˜ ÌÂÚÈΤ˜ ¯Ú‹ÛÈ̘ Î·È Ú·ÎÙÈΤ˜
ÏËÚÔÊÔڛ˜.
*
H AÁÁÂÏÈ΋ KÔÚÎÔ‚¤ÏÔ˘ Â›Ó·È ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi˜, ¢È‰¿ÎÙˆÚ ÛÙÔ TÌ‹Ì· EÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È MME ÙÔ˘
¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ AıËÓÒÓ.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
113
- ∏ ¤ÚÂ˘Ó¿ Ì·˜ ·ÊÔÚ¿ ÙË Û˘ÁΤÓÙÚˆÛË Ù·ÈÓÈÒÓ Ì˘ıÔÏ·Û›·˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú
ÌÂÁ¿ÏÔ˘ Ì‹ÎÔ˘˜, ·fi ÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi Î·È ÙÔÓ Í¤ÓÔ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÎÚÈı› ÛÙËÓ
∂ÏÏ¿‰· Î·È ÛÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi.
- OÈ Ù·Èӛ˜ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ÂÈÏÂÁ› ÂȯÂÈÚÔ‡Ó Ó· ʈٛÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÓıÚÒÈÓË ÏÂ˘Ú¿ ÙÔ˘
ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜, fiˆ˜ ÙÔ ·›ÛıËÌ· Ù˘ ·ÔÌfiÓˆÛ˘ Î·È ÙÔ˘ ·ÔÎÏÂÈÛÌÔ‡ ηÈ, ÁÂÓÈο, ÙˆÓ
Û¯¤ÛÂˆÓ ÌÂٷ͇ Ë̉·ÒÓ Î·È ·ÏÏÔ‰·ÒÓ.
- OÈ Ù·Èӛ˜ ‰ÂÓ Â›Ó·È fiϘ ηٿÏÏËϘ ÁÈ· Ì·ıËÙ¤˜ ÌÈÎÚ‹˜ ËÏÈΛ·˜, ÁÈ’ ·˘Ùfi ··ÈÙ›ٷÈ
Ë ÎÚ›ÛË ÙÔ˘ ‰È‰¿ÛÎÔÓÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÏÏËÏfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ ÙÔ˘˜ (ÚÈÓ ÙËÓ ÚÔ‚ÔÏ‹,
Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ¤¯ÂÈ ‰ÂÈ Ô ›‰ÈÔ˜ ÙËÓ Ù·ÈÓ›·).
- OÈ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ·fi ÙȘ ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ˜ Ù·Èӛ˜ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È Â‡ÎÔÏ· ÛÙ· ηٷÛÙ‹Ì·Ù·
ÂÓÔÈΛ·Û˘ ‚ÈÓÙÂÔηÛÂÙÒÓ ‹ ÛÙÔ˘˜ ÊÔÚ›˜ Ô˘ ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙÔ Ù¤ÏÔ˜ ·ÚfiÓÙÔ˜
·ÊÈÂÚÒÌ·ÙÔ˜.
π. ∂§§∏¡π∫O™ ∫π¡∏ª∞ΔO°ƒ∞ºO™
1. ∫ÔÚ¿ÎÈ· (ΔÔ ·Ú¿ÔÓÔ ÙÔ˘ ÓÂÎÚÔÙ·Ê›Ԣ): Δ¿Î˘ ™ÂÙÛÈÒÙ˘, 1991.
ΔÔ ÔÌfiÙÈÙÏÔ ÏÔÁÔÙ¤¯ÓËÌ· ÙÔ˘ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ŒÏÏËÓ· ÏÔÁÔÙ¤¯ÓË ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï ƒÔ˝‰Ë ÂÓ¤Ó¢ÛÂ
ÙÔÓ ÛÎËÓÔı¤ÙË, ÒÛÙ ӷ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÌÈ· Ù·ÈÓ›· ÁÈ· ÙËÓ ÂÛˆÙÂÚÈ΋ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢ÛË. ™ÙË ™‡ÚÔ,
ÛÙ· Ù¤ÏË ÙÔ˘ 19Ô˘ ·ÈÒÓ·, ¤Ó·˜ ÊÙˆ¯fi˜ „·Ú¿˜ Ô˘Ï¿ÂÈ ÙËÓ ÂÚÈÔ˘Û›· ÙÔ˘ Î·È ÌÂÙ·Ó·ÛÙ‡ÂÈ
ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· Ì ÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ Î·È Ù· ÂÙ¿ ·È‰È¿ ÙÔ˘˜, ÛÙËÚÈ˙fiÌÂÓÔ˜ ÛÙȘ „‡ÙÈΘ ˘ÔÛ¯¤ÛÂȘ
ÂÓfi˜ ÔÏÈÙÈÎÔ‡ ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÁÈ· ηχÙÂÚË ˙ˆ‹. Δ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜ fï˜ Á›ÓÔÓÙ·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ·
Î·È ÙÔ ÌfiÓÔ Ô˘ «ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È» Â›Ó·È ÌÈ· ı¤ÛË ÓÂÎÚÔı¿ÊÙË ÛÙÔ ÎÔÈÌËÙ‹ÚÈÔ Ù˘ ÂÚÈÔ¯‹˜.
∏ ÈÎÚ‹ ÂÈÚˆÓ›· ÙÔ˘ ∂ÌÌ. ƒÔ˝‰Ë ÌÂٷʤÚÂÙ·È Î·È ÛÙËÓ Ù·ÈÓ›·, Ë ÔÔ›· Â›Ó·È ÌÂÓ Ù·ÈÓ›· ÂÔ¯‹˜
·ÏÏ¿ Ì ·Ó·ÌÊÈÛ‚‹ÙËÙË ‰È·¯ÚÔÓÈÎfiÙËÙ·.
2. μÂÚ‡ÎÔÎη ÛÙÔ Î·Ï¿ıÈ: Δ¿Î˘ ΔÔ˘ÏÈ¿ÙÔ˜, 1992.
∏ Ù·ÈÓ›· ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ ÙËÓ ·ÁˆÓ›· Ù˘ ‰È·Ù‹ÚËÛ˘ Ù˘ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ
ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË. ™ÙËÓ ¶Ôψӛ· ÙÔ 1991 ¤Ó·˜ ·Ù¤Ú·˜ Î·È Ô ıÂÙfi˜ ÁÈÔ˜ ÙÔ˘, ŒÏÏËÓ˜ ÔÏÈÙÈÎÔ›
ÚfiÛÊ˘Á˜, ηÙÔÈÎÔ‡Ó Û ÌÈ· ÁÂÈÙÔÓÈ¿ ·ÓıڷΈڇ¯ˆÓ Â‰Ò Î·È Û·Ú¿ÓÙ· ¯ÚfiÓÈ·. Δ· ÌfiÓÈÌ·
ÂÚˆÙ‹Ì·Ù· ÙÈ Â›Ó·È Ë ·ÙÚ›‰· Î·È ÔÈ· Â›Ó·È ÙÂÏÈο Ë ·ÙÚ›‰· ‰È·ÙÚ¤¯Ô˘Ó ÙËÓ Ù·ÈÓ›· ηÈ
Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ¤Ó· ‚·ı‡Ù·ÙÔ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi.
3. ∞’ ÙÔ ¯ÈfiÓÈ: ™ˆÙ‹Ú˘ °ÎÔÚ›ÙÛ·˜, 1993.
∏ ˘fiıÂÛË Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜ Â›Ó·È Ë Î¿ıÔ‰Ô˜ ‰‡Ô Ê›ÏˆÓ ‚ÔÚÂÈÔËÂÈÚˆÙÒÓ ·fi Ù· ¯ÈfiÓÈ· Ù˘
∞Ï‚·Ó›·˜ ¤ˆ˜ ÙË ˙¤ÛÙË ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ Ù˘ ∞ı‹Ó·˜. ™ÙËÓ ∞ı‹Ó· ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ·ÓÙÈ̤وÔÈ Ì ÙÔ
Ú·ÙÛÈÛÌfi ÙˆÓ ∞ıËÓ·›ˆÓ, ÙËÓ ›ӷ, ÙËÓ ÂÍ·ıÏ›ˆÛË, ÙÔ ı¿Ó·ÙÔ Î·È ÁÂÓÈο ÙÔ ÁÎÚ¤ÌÈÛÌ· ÙˆÓ
ÔÓÂ›ÚˆÓ ÙÔ˘˜. ∏ ÌfiÓË Ï‡ÛË Â›Ó·È Ë ÂÈÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ∞Ï‚·Ó›·. ∏ ·ÌÂÛfiÙËÙ· Î·È Ë
·ÏËıÔÊ¿ÓÂÈ· Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜ ÙËÓ Î¿ÓÔ˘Ó Ó· ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ì ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú.
4. ∏ ÛÊ·Á‹ ÙÔ˘ ÎfiÎÔÚ·: ∞Ó‰Ú¤·˜ ¶¿ÓÙ˙˘, 1995.
O μÔÚÚ¿˜ Î·È Ô ¡fiÙÔ˜ Â›Ó·È ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜ ÙÔ˘ ∫‡ÚÈÔ˘ ∞Ó‰Ú¤· ¶¿ÓÙ˙Ë. O ÓfiÙÔ˜
Ù˘ ∂˘ÚÒ˘ Â›Ó·È Ô ‚ÔÚÚ¿˜ ÁÈ· ÙÔ ¶·ÎÈÛÙ¿Ó, ÙËÓ πÓ‰›·, ÙȘ ºÈÏÈ›Ó˜, ÂÓÒ ÙÔ ˙ËÙÔ‡ÌÂÓÔ
Â›Ó·È ¤Ó·: ÌÈ· ηχÙÂÚË ˙ˆ‹. OÈ ‹ÚˆÂ˜ Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜ ËÁ·›ÓÔ˘Ó ÛÙȘ ∞Ú·‚ÈΤ˜ ¯ÒÚ˜ ‹ ÛÙËÓ
∞ÌÂÚÈ΋ ÁÈ· ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÏfiÁÔ Ô˘ ÔÈ ¶·ÎÈÛÙ·ÓÔ› ÂÚÁ¿Ù˜ ‹ ÔÈ ºÈÏÈÈÓ¤˙˜ ËÁ·›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ.
114
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
∞ÍÈÔÚfiÛÂÎÙÔ Â›Ó·È fiÙÈ ÛÙËÓ Ù·ÈÓ›· ÔÈ ÂÚÁÔ‰fiÙ˜ ÌÈÏÔ‡Ó ÌfiÓÔ ·ÁÁÏÈο, ÂÓÒ ÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙË
ÁÏÒÛÛ· Ù˘ ·ÙÚ›‰·˜ ÙÔ˘˜. ∏ ËÚˆ›‰· Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜, ‰ÂÓ ÌÈÏ¿ÂÈ Î·ıfiÏÔ˘, ·Ú¿ ÌfiÓÔ ·ÎÔ‡ÂÈ Î·È
·ÈÛı¿ÓÂÙ·È. ∞Ó‰ÂÈÎÓ‡ÂÙ·È, ¤ÙÛÈ, Ì ÔÈËÙÈÎfi ÙÚfiÔ ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜.
5. ªÈÚÔ˘¿ÊÛÈÌ: ÃÚ‹ÛÙÔ˜ μÔ‡Ô˘Ú·˜- °ÈÒÚÁÔ˜ ∫fiÚÚ·˜, 1997.
∏ ·Ï‚·ÓÈ΋ ϤÍË ÌÈÚÔ˘¿ÊÛÈÌ, Ô˘ ÛËÌ·›ÓÂÈ “¿ÓÙ ÁÂÈ· ÛÔ˘” Î·È ˘Ô‰ËÏÒÓÂÈ fiÙÈ ı· Ù·
Í·Ó·ԇ̠‹ ÛÙÔ Â·Óȉ›Ó, fiˆ˜ ϤÌÂ, ÂÎÊÚ¿˙ÂÈ Ù· ·ÈÛı‹Ì·Ù· Î·È ÙË Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙˆÓ
∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ∞Ï‚·ÓÔ‡˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÙˆÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›ˆÓ ÂÙÒÓ. ¢È·ÈÛÙÒÓÂÙ·È Ë ¿‰ÈÎË Î·È
¿ÓÈÛË ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛ‹ ÙÔ˘˜, Ë ‰È¿ıÂÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜ Ó· ÂÎÌÂÙ·ÏÏ¢Ù› ÙË ÊÙÒ¯ÂÈ· ÙÔ˘˜
ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È Ë Ù¿ÛË ÂÓۈ̿وÛ˘ Î·È ÔÌÔÁÂÓÔÔ›ËÛ‹˜ ÙÔ˘˜. ¶·Ú¿ÏÏËÏ·, fï˜, Ê·›ÓÂÙ·È
Î·È Ë Û˘ÓÂȉËÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ·ÚÓËÙÈÎÒÓ ·ÈÛıËÌ¿ÙˆÓ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ, ÙÔ ¤Ú·ÛÌ· Û ÌÈ· ˆÚÈÌfiÙËÙ·
Î·È Ë ·Ó·Ì¤ÙÚËÛË Ì ÙËÓ ‹‰Ë ‰È·ÌÔÚʈ̤ÓË ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ηıÂÓfi˜ Ì·˜.
6. μ·ÏηÓÈ˙·Ù¤Ú: ™ˆÙ‹Ú˘ °ÎÔÚ›ÙÛ·˜, 1997.
¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÌÈ· Ù·ÈÓ›· ‰ÚfiÌÔ˘ Ô˘ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› ÙËÓ ÔÚ›· ‰‡Ô ʛψÓ. ∏ ÔÚ›·,
fiˆ˜ Î·È Ë ÛËÌ·Û›· ÂÓfi˜ Ù·ÍȉÈÔ‡ Ô˘ οÓÔ˘Ó, Â›Ó·È ‰ÈÏ‹. ∞ÊÂÓfi˜ ‰È·Û¯›˙Ô˘Ó Ù· μ·ÏοÓÈ·
Î·È ÙË ¢˘ÙÈ΋ ∂˘ÚÒË ÁÈ· Ó· ‚Á¿ÏÔ˘Ó Â˘Î·ÈÚÈ·Îfi ¯Ú‹Ì·, fiˆ˜ ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÓÔÌ›˙Ô˘Ó, Î·È ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘
Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈÂ›Ù·È Î·È ÌÈ· ‚·ı‡ÙÂÚË ÁÓˆÚÈÌ›· Ì ÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔ˘˜ ÙÔÓ Â·˘Ùfi. ∏ Ù·ÈÓ›·, ÂÔ̤ӈ˜,
‰Â›¯ÓÂÈ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎÔÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ηٿÛÙ·ÛË ÙÔ˘ ÓÂÔ¤ÏÏËÓ· ηıÒ˜ Î·È ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ·Ó¿ÌÂÛ·
ÛÙÔ˘˜ μ·ÏοÓÈÔ˘˜ Á›ÙÔÓ˜ Î·È ÛÙÔ˘˜ ‰˘ÙÈÎÔÂ˘Úˆ·›Ô˘˜ ÂÙ·›ÚÔ˘˜ Ì·˜.
7. ™ÈÓ·Ûfi˜ - ΔÔÔÁÚ·Ê›· Ù˘ ÌÓ‹Ì˘: Δ›ÌˆÓ ∫Ô˘ÏÌ¿Û˘ Î·È ∏ÚÒ ™È·ÊÏÈ¿ÎË, 1997.
∞˘Ùfi ÙÔ ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ, Ì ·ÊÂÙËÚ›· ÙÔ ˙ˆÓÙ·Ófi ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù˘ ™ÈÓ·ÛÔ‡, ÙÔ˘˜
Ì˯·ÓÈÛÌÔ‡˜ Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó ÛÙÔÓ ÂıÓÈÎÈÛÌfi Î·È ÛÙÔ Ì›ÛÔ˜. ∏ ™ÈÓ·Ûfi˜ Â›Ó·È ¤Ó· ¯ˆÚÈfi ÛÙËÓ
∫··‰ÔΛ· Ô˘ Û‹ÌÂÚ· ηÙÔÈÎÂ›Ù·È ·fi ΔÔ‡ÚÎÔ˘˜, ÂÓÒ Ì¤¯ÚÈ ÙÔ 1923 ˙Ô‡Û·Ó ÂΛ ÂÈÚËÓÈο
ŒÏÏËÓ˜ Î·È ΔÔ‡ÚÎÔÈ, fiˆ˜ Û˘Ó¤‚·ÈÓ Û fiÏË ÙË ªÈÎÚ¿ ∞Û›· ·fi ·Ú¯·ÈÔÙ¿ÙˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ.
ªÂÙ¿ ÙËÓ ÂıÓÈ΋ ÂÎηı¿ÚÈÛË ÙÔ˘ 1923 ÂÓ¿ÌÈÛÈ ÂηÙÔÌ̇ÚÈÔ ŒÏÏËÓ˜ ÂÁη٤ÏÂÈ„·Ó ÙËÓ
ΔÔ˘ÚΛ· Î·È ÙÂÙÚ·ÎfiÛȘ ¯ÈÏÈ¿‰Â˜ ΔÔ‡ÚÎÔÈ ˘Ô¯ÚÂÒıËÎ·Ó Ó· ʇÁÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·. ΔÔ
ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú ‚·ÛÈṲ̂ÓÔ Û ̷ÚÙ˘Ú›Â˜ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Î·È ΔÔ‡ÚÎˆÓ ÂÌ̤ÓÂÈ ÛÙÔÓ ÙÚfiÔ Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô
Ù· ÔÏÈÙÈο ÁÂÁÔÓfiÙ· Î·È Ë ÚÔ·Á¿Ó‰· ·ÓÙ¤ÛÙÚ„·Ó ÙË ÌÓ‹ÌË ÙˆÓ ‰‡Ô Ï·ÒÓ.
8.∞fi ÙËÓ ¿ÎÚË Ù˘ fiÏ˘: ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ °È¿ÓÓ·Ú˘, 1998.
∏ ¿ÎÚË Ù˘ fiÏ˘ Â›Ó·È ÙÔ ªÂÓ›‰È, fiÛÔÓ ·ÊÔÚ¿ ÙËÓ ∞ı‹Ó·, Â›Ó·È fï˜ Î·È ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi
ÂÚÈıÒÚÈÔ ÛÙÔ ÔÔ›Ô ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÔÈ ‹ÚˆÂ˜ Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜. OÈ ‹ÚˆÂ˜ Â›Ó·È ÌÈ· ·Ú¤· ÂÊ‹‚ˆÓ
∂ÏÏËÓÔfiÓÙÈˆÓ ·ÏÏÈÓÔÛÙÔ‡ÓÙˆÓ ·fi ÙÔ ∫·˙·ÎÛÙ¿Ó Ù˘ ÚÒËÓ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋˜ ŒÓˆÛ˘, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ
ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ÂÓÙ·¯ıÔ‡Ó ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ›Ù Ì ÓfiÌÈÌÔ˘˜ ›Ù Ì ·Ú¿ÓÔÌÔ˘˜
ÙÚfiÔ˘˜.
9. ΔÔ Î·Ó·ÚÈÓ› Ô‰‹Ï·ÙÔ: ¢ËÌ‹ÙÚ˘ ™Ù·‡Ú·Î·˜, 1999.
∏ ∂ÏÏ¿‰· Ù· ÙÂÏÂ˘Ù·›· ¯ÚfiÓÈ· ¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ ¯ÒÚ· ˘Ô‰Ô¯‹˜ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ. Δ· ·È‰È¿ ÙÔ˘˜
ÊÔÈÙÔ‡Ó ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο Û¯ÔÏ›·, ‰È·‚¿˙Ô˘Ó Ù· ÂÏÏËÓÈο ‚È‚Ï›·, ·›˙Ô˘Ó Ù· ›‰È· ·È¯Ó›‰È· ÌÂ
Ù· ÂÏÏËÓfiÔ˘Ï·. ¶ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ fï˜ Ë ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏË Î·È Ë ·Ô‰Ô¯‹ ·ÎfiÌ·
‰˘ÛÎÔÏfiÙÂÚË. ∏ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ù·ÈÓ›· ·Û¯ÔÏÂ›Ù·È Ì ·˘Ùfi ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÙÔ ı¤Ì·. °È· ¤Ó·Ó ÌÈÎÚfi
·ÏÏÔ‰·fi Ì·ıËÙ‹ ¤Ó· ηӷÚÈÓ› Ô‰‹Ï·ÙÔ Á›ÓÂÙ·È ÙÔ ‰È·‚·Ù‹ÚÈÔ Ô˘ ı· ÙÔÓ ÂÓÙ¿ÍÂÈ ÛÙËÓ
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
115
ÂÏÏËÓÈ΋ Û¯ÔÏÈ΋ Ù¿ÍË. ∂›Ó·È ÌÈ· Ù·ÈÓ›· ÛÙËÓ ÔÔ›· ÂȂ‚·ÈÒÓÂÙ·È Ë ·Í›· Ù˘ ÂÌÈÛÙÔÛ‡Ó˘
ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ.
10. ∫ÏÂÈÛÙÔ› ‰ÚfiÌÔÈ: ™Ù·‡ÚÔ˜ πˆ¿ÓÓÔ˘, 2000.
°˘ÚÈṲ̂ÓË Û·Ó ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú, Ë Ù·ÈÓ›· ·˘Ù‹ ‰Â›¯ÓÂÈ ÙË ˙ˆ‹ ÙˆÓ ∫Ô‡Ú‰ˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ÛÙËÓ
∞ı‹Ó·. O Ê·Îfi˜ ·Ú·ÎÔÏÔ˘ı› ÙÔÓ Ôχ·ıÔ, ÂÚ‹Ê·ÓÔ Î·È ‚·Û·ÓÈṲ̂ÓÔ ·˘Ùfi Ï·fi, οÓÂÈ
«˙Ô˘Ì» ÛÙË ‰˘ÛÙ˘¯›· Ù˘ ÂÚÈıˆÚÈÔÔ›ËÛ‹˜ ÙÔ˘˜. OÈ ∫Ô‡Ú‰ÔÈ, Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ·Ê‹ÛÂÈ ÙËÓ ·ÙÚ›‰·
ÙÔ˘˜, ÁÈ· Ó· ‚ÚÔ˘Ó ÌÈ· ηχÙÂÚË ˙ˆ‹ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ‰È·ÈÛÙÒÓÔ˘Ó fiÙÈ ÔÈ ÊˆÙÈṲ̂Ó˜ ψÊfiÚÔÈ
Ù˘ ∞ı‹Ó·˜ Â›Ó·È ‰ÚfiÌÔÈ ÙȘ ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÊÔÚ¤˜ ÎÏÂÈÛÙÔ›.
11. O 7Ô˜ ‹ÏÈÔ˜ ÙÔ˘ ¤ÚˆÙ·: μ·ÁÁ¤Ï˘ ™ÂÚÓÙ¿Ú˘, 2001.
ªÂÙ¿ ÙË ªÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈ΋ ηٷÛÙÚÔÊ‹ ÙÔ˘ 1922 ÔÏÏÔ› ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ‹Úı·Ó ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ηÈ
ÚÔÛ¿ıËÛ·Ó Ó· ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜. Δ· ÔÏÏ¿ Î·È ÔÈΛϷ ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ô˘
·ÓÙÈÌÂÙÒÈ˙·Ó ÛÙË Ó¤· ÙÔ˘˜ ·ÙÚ›‰· ηıÒ˜ Î·È Ë ›ÎÚ· ÁÈ· ÙȘ ¯·Ì¤Ó˜ ˙ˆ¤˜ Î·È ÂÚÈÔ˘Û›Â˜
Ô˘ ¿ÊËÛ·Ó ›Ûˆ ÙÔ˘˜ ÂËÚ¤·˙·Ó οı Ú¿ÍË Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿ ÙÔ˘˜. ∏ Ù·ÈÓ›· ‰ÈËÁÂ›Ù·È ÌÈ·
ÂÚˆÙÈ΋ ÈÛÙÔÚ›·, Ë ÔÔ›· fï˜ ı· ‰ÔÎÈÌ·ÛÙ› ÛÎÏËÚ¿ ÛÙȘ ·ÓÙ›ÍÔ˜ Û˘Óı‹Î˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ Ó·
·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÂÈ.
12. ∞ϤͷӉÚÔ˜ Î·È ∞˚Û¤: ¢ËÌ‹ÙÚ˘ ∫ÔÏÏ¿ÙÔ˜, 2001.
∏ Ù·ÈÓ›· ÂÍÈÛÙÔÚ› ÙȘ ‰ÔÎÈ̷ۛ˜ ‰‡Ô Ó¤ˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ô˘ ¤¯Ô˘Ó ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ıÚËÛΛ·.
∫·È ÂÂȉ‹ Ô Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ ‰ÂÓ ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È ÌfiÓÔ ÛÂ Ê˘ÏÂÙÈΤ˜ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ, ·ÏÏ¿ Î·È Û ıÚËÛ΢ÙÈΤ˜
Î·È Û ÔÏϤ˜ ¿ÏϘ, ÔÈ ‰‡Ô Ó¤ÔÈ ‰¤¯ÔÓÙ·È ȤÛÂȘ, Â΂ȷÛÌÔ‡˜ Î·È ·ÂÈϤ˜, Ô ¤Ó·˜ ·fi ÙËÓ
ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘. O Ó·Úfi˜ ¯ÚÈÛÙÈ·Ófi˜ Î·È Ë ªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ¿Ó· ·Á·Ë̤ÓË ÙÔ˘ ı¤ÏÔ˘Ó Ó·
˙‹ÛÔ˘Ó Ì·˙›, ‰È·ÙËÚÒÓÙ·˜ Ô Î·ı¤Ó·˜ ÙË ıÚËÛΛ· ÙÔ˘. ΔÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Î·È ÔÈÎÔÁÂÓÂÈ·Îfi ÙÔ˘˜
ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ fï˜ ·ÓÙȉڿ ‚›·È·, ˘ÔÛÙËÚ›˙ÔÓÙ·˜ ÙÔ Î·ı¤Ó· ÙË ‰È΋ ÙÔ˘ ›ÛÙË.
13. ∫·È ÙÔ ÙÚ¤ÓÔ ¿ÂÈ ÛÙÔÓ Ô˘Ú·Ófi: °È¿ÓÓ˘ πˆ¿ÓÓÔ˘, 2001.
™ÙÔ ÂÚÒÙËÌ· ÙÈ Â›Ó·È Ë ·ÙÚ›‰· ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ··ÓÙ‹ÛÔ˘Ó ‰‡Ô Ó·ÚÔ› Ê›ÏÔÈ Ô˘ ˙Ô˘Ó
ÛÙË °ÂˆÚÁ›· Ù˘ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋˜ ŒÓˆÛ˘ ÙÔ 1937. O ¤Ó·˜ Â›Ó·È ŒÏÏËÓ·˜ Î·È Ô ¿ÏÏÔ˜ °ÂˆÚÁÈ·Ófi˜
ηÈ, ηıÒ˜ ÍÂÙ˘Ï›ÁÂÙ·È Ë ÈÛÙÔÚ›·, Ô ı·ً˜ ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹ ÛÙË ÁÂÈÙÔÓÈ¿ ¤¯ÂÈ
ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· οÓÂÈ ÌÈ· ÁÂÓÈ΋ ÂÈÛÎfiËÛË Ù˘ fiÏ˘ ÙÚ·Áˆ‰›·˜ Ô˘ ‚›ˆÛ·Ó ÔÈ ŒÏÏËÓ˜,
‰ÈˆÁÌÔ‡˜, ÂÍÔڛ˜, Ê˘Ï·Î›ÛÂȘ.
14. OÈ ·’ ÂΛ: ª·Ú›· ª·˘ÚÈΛԢ, 2001.
£¤Ì· Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜ Â›Ó·È Ë ∂ıÓÈ΋ ∂ÏÏËÓÈ΋ ªÂÈÔÓfiÙËÙ· ÛÙËÓ ∞Ï‚·Ó›·. ¢Â›¯ÓÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·
ÙÔ‡ ·’ ÂΛ ÂÏÏËÓÈÛÌÔ‡, ·fi ÙËÓ ·Ú¯·ÈfiÙËÙ· ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·: ÙÔ˘˜ ·ÁÒÓ˜ ÁÈ· ÙË ‰È·Ù‹ÚËÛË
Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜, Ù˘ ıÚËÛΛ·˜ Î·È Ù˘ ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ·˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÛÙËÓ ∞Ï‚·Ó›·. ∫˘Ú›ˆ˜ fï˜
Ê·›ÓÂÙ·È Ë ÛËÌÂÚÈÓ‹ ÛÎÏËÚ‹ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·: Ë Âڋ̈ÛË ÙˆÓ ÛÈÙÈÒÓ ‡ÛÙÂÚ· ·fi ÙË Ê˘Á‹
ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÁÈ· ÙË ∂ÏÏ¿‰·.
15. ΔÔ Û¯ÔÏ›Ô: ª·ÚÈ¿ÓÓ· OÈÎÔÓfiÌÔ˘, 2001.
∏ ÛÎËÓÔı¤Ùȉ·, ·ÊÔ‡ ·Ú·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ÁÈ· ¤Ó·Ó ÔÏfiÎÏËÚÔ ¯ÚfiÓÔ ÙË ˙ˆ‹ ÂÓfi˜ Û¯ÔÏ›Ԣ
Î·È ÙË ÁÂÈÙÔÓÈ¿ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, η٤ÁÚ·„ Û ¤Ó· 55ÏÂÙÔ ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú ÙÔÓ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi Ô˘
ÚÔ·ÙÂÈ Á‡Úˆ ·fi ÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹ ÙÔ˘ ͤÓÔ˘, ÙÔ˘ ¿ÏÏÔ˘. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÙÔ 87Ô ‰ËÌÔÙÈÎfi Û¯ÔÏ›Ô
ÛÙÔ °Î¿˙È Ù˘ ∞ı‹Ó·˜, fiÔ˘ Ù· ÌÈÛ¿ ÂÚ›Ô˘ ·È‰È¿ Â›Ó·È ΔÔ˘ÚÎfiʈÓÔÈ ªÔ˘ÛÔ˘ÏÌ¿ÓÔÈ ·fi
116
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ÙË £Ú¿ÎË. OÈ ‰¿ÛηÏÔÈ ÚÔÛ·ıÔ‡Ó Ó· ·ÓÙÂÂͤÏıÔ˘Ó ÛÙȘ ÔÏÏ·Ϥ˜ ÙÔ˘˜ ˘Ô¯ÚÂÒÛÂȘ ÛÂ
¤Ó· Îϛ̷ ÔÏÈÙÈÎÒÓ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ÚÔηٷϋ„ˆÓ.
16. Lilly’s story : ƒÔ‚‹ÚÔ˜ ª·ÓıÔ‡Ï˘, 2002.
∏ Ù·ÈÓ›· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ‰È·ÓÔÔ‡ÌÂÓÔ˘˜ ÔÈ ÔÔ›ÔÈ, ÂÂȉ‹ ‰ÂÓ ¿ÓÙ¯·Ó ÙÔ
ηٷÈÂÛÙÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ÙÔ ¯Ô˘ÓÙÈÎfi Ú·ÍÈÎfiËÌ· ÙˆÓ ‰ÈÎÙ·ÙfiÚˆÓ ÙÔ˘ 1967,
·˘ÙÔÂÍÔÚ›ÛÙËÎ·Ó ÛÙÔ ¶·Ú›ÛÈ Î·È ÚÔÛ¿ıËÛ·Ó Ó· ˙‹ÛÔ˘Ó Ì ·ÍÈÔÚ¤ÂÈ· ÂΛ. ∏ ·Ê‹ÁËÛË
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÈ ‰È¿ÊÔÚ˜ ΈÌÈÎÔÙÚ·ÁÈΤ˜ ÈÛÙÔڛ˜, ÂÚˆÙÈο Î·È ¿ÏÏ· ÂÚÈÛÙ·ÙÈο. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È
ÁÈ· ·ÓıÚÒÔ˘˜ Ì ÔÏÈÙÈΤ˜ ·ÓËÛ˘¯›Â˜, ·ÏÏ¿ Î·È Ì ÙËÓ ¿ÓÂÛË Ù˘ ·fiÛÙ·Û˘ ·fi Ù·
‰È·‰Ú·Ì·ÙÈ˙fiÌÂÓ· ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.
17. ΔÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È Ù˘ ˙ˆ‹˜: ΔÒÓ˘ §˘ÎÔ˘Ú¤Û˘, 2002.
∏ ÌÔÓ·‰È΋ ‚ڷ˚΋ ÎÔÈÓfiÙËÙ· ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË Ô˘ ‰ÂÓ ¤¯·Û ԇÙ ¤Ó· ̤ÏÔ˜ Ù˘ ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ·
Ù˘ °ÂÚÌ·ÓÈ΋˜ ∫·ÙÔ¯‹˜, ‹Ù·Ó Ë ÎÔÈÓfiÙËÙ· Ù˘ ∑·Î‡ÓıÔ˘. ∞˘Ùfi Û˘Ó¤‚Ë Î˘Ú›ˆ˜ ÏfiÁˆ Ù˘
‚Ô‹ıÂÈ·˜ Ô˘ ÙÔ˘˜ ÚfiÛÊÂÚ·Ó ÔÈ ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÔ› ∑·Î˘ÓıÈÓÔ›. ∞˘Ù‹ ÙËÓ ÚˆÙÔÊ·Ó‹ ·ÓıÚˆÈ¿
η٤ÁÚ·„Â Ô Δ. §˘ÎÔ˘Ú¤Û˘ Û ¤Ó· Ôχ ˆÚ·›Ô ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú, ηıÒ˜ Î·È fiÏË ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· Ù˘
ÎÔÈÓfiÙËÙ·˜, ·fi ÙÔÓ 15Ô ·ÈÒÓ· ̤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ·.
18. O ‰ÚfiÌÔ˜ ÚÔ˜ ÙË ‰‡ÛË: ∫˘ÚÈ¿ÎÔ˜ ∫·Ù˙Ô˘Ú¿Î˘, 2003.
∏ Ù·ÈÓ›· Â›Ó·È ¤Ó·˜ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi˜ ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú Î·È Ì˘ıÔÏ·Û›·˜. ∫·Ù·È¿ÓÂÙ·È Ì ٷ
ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ, ÙˆÓ ÚÔÛʇÁˆÓ Î·È ÙˆÓ Ï·ıÚÔÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ÛÙË Û‡Á¯ÚÔÓË
∂ÏÏ¿‰·. O ÛÎËÓÔı¤Ù˘, Ô˘ Â›Ó·È Î·È ˙ˆÁÚ¿ÊÔ˜, ·Ó·ÌÂÈÁÓ‡ÂÈ Ì ‰ÂÍÈÔÙ¯ӛ· ¤Ó· ÔÈËÙÈÎfi
ÛÂÓ¿ÚÈÔ ÌÂ Û˘ÓÂÓÙ‡ÍÂȘ Î·È ÂÈÎfiÓ˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÒÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ. ªÈ· ÌÂÙ·Ó¿ÛÙÚÈ· ·fi ÙËÓ
ÚÒËÓ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋ ŒÓˆÛË ¤ÊÙÂÈ ı‡Ì· ‰Ô˘ÏÂÌÔÚ›Ô˘, ÂÚÈʤÚÂÙ·È ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÔÈ
ÂÍÔÌÔÏÔÁ‹ÛÂȘ Ù˘ ÂÌϤÎÔÓÙ·È Ì ·ÏËıÈÓ¤˜ ÂÍÔÌÔÏÔÁ‹ÛÂȘ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Î·È ·Ú¿ÏÏËÏ·
Û¯ÔÏÈ¿˙ÂÙ·È Ë ÛÎÏËÚfiÙËÙ· ‹ Ë ·‰È·ÊÔÚ›· ÙˆÓ ·ÏÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ô˘ ˙Ô˘Ó ÛÙËÓ ›‰È· fiÏË.
19. ÃÔÚ‡ÔÓÙ·˜ Ì ÙÔ Raidel-El Vecino Cubano: ∞Ϥ͢ ΔÛ¿Ê·˜, 2002
™ÙËÓ ∞ı‹Ó· ˙Ô˘Ó ·ÚÎÂÙÔ› ∫Ô˘‚·ÓÔ› ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· ‰È·ÙËÚ‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÎÔ˘‚·ÓÈÎfi ÙÚfiÔ
˙ˆ‹˜ ˆ˜ ÙË ÌfiÓË Â·Ê‹ Ì ÙË Ì·ÎÚÈÓ‹ ÙÔ˘˜ ·ÙÚ›‰·. Ÿˆ˜ fiÏÔÈ ÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜, ÓÔÛÙ·ÏÁÔ‡Ó
ÙËÓ ·ÙÚ›‰· Î·È ÂΉËÏÒÓÔ˘Ó Ì οı ÙÚfiÔ ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈÎfiÙËÙ¿ ÙÔ˘˜, ÙËÓ Â͈ÛÙÚ¤ÊÂÈ¿ ÙÔ˘˜,
ÙËÓ ·Á¿Ë ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙË ÌÔ˘ÛÈ΋, ÙÔ ¯ÔÚfi, ÙÔ ÙÚ·ÁÔ‡‰È. ™ÙÔ ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú, ÔÈ ∫Ô˘‚·ÓÔ› Ù˘ ∞ı‹Ó·˜
Ì›ÏËÛ·Ó ÁÈ· ÙÔ ·ÚfiÓ Î·È ÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÙÔ˘˜, Û˘Á¯ÚfiÓˆ˜ fï˜ ¤‰ˆÛ·Ó ¯ÚÒÌ· ÛÙËÓ Ù·ÈÓ›· ÌÂ
ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ÂÔÚÙ‹ ÁÈ· ÙËÓ ÂıÓÈ΋ Â¤ÙÂÈÔ Ù˘ ·ÙÚ›‰·˜ ÙÔ˘˜.
20. ¶ÔÏ›ÙÈÎË ∫Ô˘˙›Ó·: Δ¿ÛÔ˜ ªÔ˘Ï̤Ù˘, 2003.
∏ Ù·ÈÓ›· Â›Ó·È ÌÈ· ·Ó·‰ÚÔÌ‹ ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ, ÛÙ· ·È‰Èο ¯ÚfiÓÈ· ÙÔ˘ ‹Úˆ· ÛÙËÓ
∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏË.
∞ÊÔÚÌ‹ Ù˘ ·Ó·‰ÚÔÌ‹˜ ·˘Ù‹˜ Â›Ó·È Ë ÂÈΛÌÂÓË Â›ÛÎÂ„Ë ÙÔ˘ ·Ô‡ ÙÔ˘ ·fi ÙËÓ ¶fiÏË
ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·Á·Ô‡Û Ôχ Î·È ¤¯ÂÈ Ó· ÙÔÓ ‰ÂÈ ·fi ÙËÓ ËÏÈΛ· ÙˆÓ ÂÙ¿ ÂÙÒÓ. ΔÔ
Ù·Í›‰È ·˘Ùfi ÛÙÔ ·ÚÂÏıfiÓ ÙÔ‡ ı˘Ì›˙ÂÈ Î·È ÙË ‰Â‡ÙÂÚË ·Á¿Ë ÙÔ˘, ÙËÓ ·È‰È΋ ÙÔ˘ Ê›ÏË, Ô˘
ÙÔ˘ ¯fiÚ¢ ·Ó·ÙÔÏ›ÙÈÎÔ˘˜ ¯ÔÚÔ‡˜. ∏ ÔÏÈÙÈ΋ fï˜ Ù˘ ÂÔ¯‹˜ ÂΛӢ (1965) Â¤‚·Ï ÙËÓ
·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ·fi Ù· ·Á·Ë̤ӷ ÙÔ˘ ÚfiÛˆ·, ÙË ÓÔÛÙ·ÏÁÈ΋ ·Ó¿ÌÓËÛË Ù˘ Ì˘Úˆ‰È¿˜, Ù˘
Á‡Û˘ Î·È ÁÂÓÈο Ù˘ Áχη˜ Ù˘ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓÔ‡ÔÏ˘.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
117
21. ¡‡Ê˜: ¶·ÓÙÂÏ‹˜ μÔ‡ÏÁ·Ú˘, 2004.
∏ ·ÊÂÙËÚ›· Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜ Â›Ó·È ÙÔ ÌÂÙ·Ó·ÛÙ¢ÙÈÎfi Ú‡̷ ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ÚÔ˜ ÙËÓ ∞ÌÂÚÈ΋
ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ ’20. ΔÔ 1922, 700 ÎÔ¤Ï˜ ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÙËÓ ΔÔ˘ÚΛ· Î·È ÙË ƒˆÛ›· ·Ê‹ÓÔ˘Ó
›Ûˆ ÙÔ˘˜ ÙË ÊÙүȷ Î·È ÙËÓ ›ӷ Î·È Ì’ ¤Ó· Ó˘ÊÈÎfi ÛÙÔ ‚·ÏÈÙÛ¿ÎÈ ÙÔ˘˜ Î·È ÙË ÊˆÙÔÁÚ·Ê›·
ÂÓfi˜ ¿ÁÓˆÛÙÔ˘ Á·ÌÚÔ‡ ÛÙÔ ¯¤ÚÈ, Ù·ÍÈ‰Â‡Ô˘Ó ÛÙËÓ ΔÚ›ÙË ı¤ÛË ÂÓfi˜ ˘ÂڈηӛԢ, ÁÈ· Ó·
ÊÙÈ¿ÍÔ˘Ó ÙË ‰È΋ ÙÔ˘˜ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ· ÛÙËÓ ∞ÌÂÚÈ΋. ∏ Ù·ÈÓ›· ı›ÁÂÈ Ù· ı¤Ì·Ù· Ù˘ ÌÈÎÚ·ÛÈ·ÙÈ΋˜
ηٷÛÙÚÔÊ‹˜, Ù˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋˜ ÂÍ·ıÏ›ˆÛ˘, Ù˘ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ ÙˆÓ Á˘Ó·ÈÎÒÓ ·fi ÂÈÙ‹‰ÂÈÔ˘˜
Î·È Ù˘ ‰È·ÛÔÚ¿˜ ÁÂÓÈο. Δ· ıÂÙÈο ÛËÌ›·, fiˆ˜ Â›Ó·È Ë Û˘ÓÙÚÔÊÈÎfiÙËÙ· Î·È Ô ¤ÚˆÙ·˜, ‰ÂÓ
ÊÙ¿ÓÔ˘Ó ÁÈ· Ó· χÛÔ˘Ó Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢Û˘.
22. ∂ȉÈ΋ ÌÓ›· ÔÊ›ÏÔ˘Ì ӷ οÓÔ˘Ì ÛÙȘ Ù·Èӛ˜ ÙÔ˘ £fi‰ˆÚÔ˘ ∞ÁÁÂÏfiÔ˘ÏÔ˘, ÛÙȘ Ôԛ˜
˘¿Ú¯Ô˘Ó ÛÙÔȯ›· ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ¢Û˘, Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡, ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfiÙËÙ·˜.
™ÙËÓ ∞Ó··Ú¿ÛÙ·ÛË Ë ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛË ÙÔ˘ ŒÏÏËÓ· ÌÂÙ·Ó¿ÛÙË ·fi ÙË ·ÙÚ›‰· ÁÂÓÓ¿
·ÍÂ¤Ú·ÛÙ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, ·ÎfiÌ· Î·È ÙÔ ¤ÁÎÏËÌ·.
™ÙÔ Δ·Í›‰È ÛÙ· ∫‡ıËÚ· Ô ÔÏÈÙÈÎfi˜ ÚfiÛÊ˘Á·˜ Ô˘ ·ÏÈÓÓfiÛÙËÛ ‰ÂÓ ÌÔÚ› Ó· ÂÓÙ·¯ı›
ÛÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.
™ÙÔ μϤÌÌ· ÙÔ˘ O‰˘ÛÛ¤· ÔÈ ∞Ï‚·ÓÔ› ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙ· Û‡ÓÔÚ·, ÊÔÚو̤ÓÔÈ Ì ÌfiÁÔ˘˜,
ÌÂٷʤÚÔ˘Ó ˘ÏÈο «·Á·ı¿» ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ·fi Ù· ÔÔ›· ¿ÏÏ· ¤¯Ô˘Ó ·ÁÔÚ¿ÛÂÈ Î·È ¿ÏÏ·
¤¯Ô˘Ó ÎϤ„ÂÈ, ηٿ ÙËÓ ÎÚ›ÛË ÙÔ˘ ·ÊËÁËÙ‹.
™ÙËÓ ∞ȈÓÈfiÙËÙ· Î·È ÌÈ· ̤ڷ ÙÔ Úfi‚ÏËÌ· ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ Ì¤Û· ·fi ÙÔÓ ÌÈÎÚfi ·ÏÏÔ‰·fi ‘·È‰› ÙˆÓ Ê·Ó·ÚÈÒÓ’.
™ÙÔ §È‚¿‰È Ô˘ ‰·ÎÚ‡˙ÂÈ ÔÈ ÚfiÛÊ˘Á˜, ·fi ÙË ÌÈ·, Î·È Ô ÂÌʇÏÈÔ˜ fiÏÂÌÔ˜, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË,
Ô‰ËÁÔ‡Ó ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Û ÙÚ·ÁÈο ·‰È¤ÍÔ‰·.
∏ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË ·Ó·ÊÔÚ¿ ÛÙȘ Ù·Èӛ˜ ÙÔ˘ ∞ÁÁÂÏfiÔ˘ÏÔ˘ „‹ÁÌ·Ù· ÌfiÓÔ ÂÂÛ‹Ì·ÓÂ. ΔÔ
Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ·ÚÌÔÓÈ΋˜ Û˘Ì‚›ˆÛ˘ ÙˆÓ ÁÂÈÙÔÓÈÎÒÓ Ï·ÒÓ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘˜ Â›Ó·È ı¤Ì· Ô˘ ÙÔÓ
··Û¯ÔÏ› ¤ÓÙÔÓ· Û fiϘ ÙȘ Ù·Èӛ˜ Î·È Â›Ó·È ϤÔÓ Û‡ÌÊ˘ÙÔ Ì ÙË ÌÔ›Ú· ÙÔ˘ ŒÏÏËÓ·.
ππ. •∂¡O™ ∫π¡∏ª∞ΔO°ƒ∞ºO™
1. ∏ Ì·Ï¿ÓÙ· ÙÔ˘ ªÏ¿ÎÛÌÈı (The chant of Jimmie Blacksmith): ºÚÂÓÙ ™ÎÂ›˙È (1978,
∞˘ÛÙÚ·Ï›·)
Ÿˆ˜ οı ·ÔÈÎÈÔÎÚ·ÙÈÎfi ηıÂÛÙÒ˜ ¤ÙÛÈ Î·È Ë ∞˘ÛÙÚ·Ï›· ÙˆÓ Ï¢ÎÒÓ ÛÙ‹ÚÈÍ ÙËÓ
·ÓÔÈÎÔ‰fiÌËÛ‹ Ù˘ ¿Óˆ ÛÙËÓ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢ÛË ÙˆÓ ÓÙfiÈˆÓ Î·ÙԛΈÓ. ∂fiÌÂÓÔ Â›Ó·È fiÙÈ Ô
Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ ·ÔÙÂÏ› ·Ó·fiÛ·ÛÙÔ ÛÙÔÈ¯Â›Ô ·˘Ù‹˜ Ù˘ ·ÓÔÈÎÔ‰fiÌËÛ˘, ÌÂ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙË Ê˘ÛÈ΋
ÂÍfiÓÙˆÛË ÙÔ˘ Èı·ÁÂÓÔ‡˜ ÛÙÔÈ¯Â›Ô˘, ÙËÓ ÁÎÂÙÔÔ›ËÛ‹ ÙÔ˘, ÙËÓ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏÂ˘Û‹ ÙÔ˘, ÙËÓ ¿ÓÈÛË
ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛ‹ ÙÔ˘ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ ÓfiÌÔ.
O Δ˙›ÌÈ ªÏ¿ÎÛÌÈı Â›Ó·È ¤Ó·˜ Ó·Úfi˜ ÌÈÁ¿˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ·Ó·ÙÚ·Ê› ˆ˜ ¯ÚÈÛÙÈ·Ófi˜ ηÈ
·Ú¿ÏÏËÏ· ¤¯ÂÈ ‰Â¯Ù› ÙËÓ Â›‰Ú·ÛË Ù˘ ÎÔ˘ÏÙÔ‡Ú·˜ Î·È ÙˆÓ ‰ÔÍ·ÛÈÒÓ Ù˘ Ê˘Ï‹˜ ÙÔ˘. ∞˘Ùfi˜
Ô ‰È¯·ÛÌfi˜ (ÌÈÛfi˜ Ï¢Îfi˜ ÌÈÛfi˜ Ì·‡ÚÔ˜) ηıÒ˜ Î·È Ë ı¤ÛË ÙÔ˘, ˆ˜ ı‡Ì· Ù˘ ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ ηÈ
Ú·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ηٷ›ÂÛ˘ ÙÔ˘, ÙÔÓ Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ·ÎÚ·›Â˜ Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¤˜.
118
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
2. O ı¿Ó·ÙÔ˜ ÙÔ˘ °Î·ÛÙ·ÚÌ¿ÈÙÂÚ (Kass-bach ein portrait): ¶¤ÙÂÚ ¶¿Ù˙·Î
(1978, ∞˘ÛÙÚ›·)
™ÙËÓ Ù·ÈÓ›· ηٷÁÚ¿ÊÔÓÙ·È Ù· ·›ÙÈ· Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó Ù· ÌÂÛ·›· ÛÙÚÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡
ÛÙËÓ ˘ÈÔı¤ÙËÛË ÓÂÔÓ·˙ÈÛÙÈÎÒÓ È‰ÂÒÓ Î·È ÂÚ¢ÓÒÓÙ·È ÔÈ ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜, „˘¯ÔÏÔÁÈΤ˜ ηÈ
ȉÂÔÏÔÁÈΤ˜ ‰ÈÂÚÁ·Û›Â˜ Ô˘ Û˘ÓÙÂÏÔ‡Ó ÛÙËÓ ·Ó·‚›ˆÛË ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÂÈΛӉ˘ÓÔ˘ ÔÏÈÙÈÎÔ‡
Ê·ÈÓÔ̤ÓÔ˘. O ∫·ÚÏ ∫¿ÛÌ·¯ Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÌÂÛfiÎÔÔ˜ Ì·Î¿Ï˘ Ô˘ ÌÈÛ› ÙÔ˘˜ ͤÓÔ˘˜, ÁÈ·Ù›
ÙÔ˘˜ ıˆÚ› ˘‡ı˘ÓÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÂÚÁ›· ÛÙË ¯ÒÚ· ÙÔ˘, ηıÒ˜ Â›Û˘ Î·È ÙÔ˘˜ ∂‚Ú·›Ô˘˜ ηÈ
ÙÔ˘˜ ·ÚÈÛÙÂÚÔ‡˜. ∏ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÙÔ˘ Û ÌÈ· ÓÂÔÓ·˙ÈÛÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË ·ÓÔ›ÁÂÈ ÙÔ ‰ÚfiÌÔ ÁÈ· Èı·Ó‹
ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘ ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈÛÌÔ‡.
3. Δ· ·È‰È¿ ÙÔ˘ ∞Ú›ÏË (Aprilkinder): Yuksel Yavuz (1998, °ÂÚÌ·Ó›·).
∏ Ù·ÈÓ›· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Û ·È‰È¿ ‰Â‡ÙÂÚ˘ ÁÂÓÈ¿˜, ÙˆÓ ÂÚÁ·ÙÒÓ Ù˘ °ÂÚÌ·Ó›·˜ Ô˘ ηٿÁÔÓÙ·È
·fi ÙÔ ∫Ô˘Ú‰ÈÛÙ¿Ó. ∏ Ù·ÈÓ›· ·ÓÙÏ› ÙÔ ı¤Ì· Ù˘ ·fi ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ fiÙÈ Ù· ·È‰È¿ ·˘Ù¿ ÁÂÓÓÈÔ‡ÓÙ·È
fiÏ· ÙÔÓ ∞Ú›ÏÈÔ, ÁÈ·Ù› Ë Û‡ÏÏË„Ë Á›ÓÂÙ·È ÙÔÓ πÔ‡ÏÈÔ, fiÙ·Ó ÔÈ ÁÔÓ›˜ ·›ÚÓÔ˘Ó ¿‰ÂÈ· ηÈ
ËÁ·›ÓÔ˘Ó ÛÙËÓ ·ÙÚ›‰·. ΔÔ ‚·ÛÈÎfi ÙÔ˘˜ Úfi‚ÏËÌ· Â›Ó·È fiÙÈ ‚Ú›ÛÎÔÓÙ·È ÌÂٷ͇ ‰‡Ô ÎfiÛ̈Ó:
ÙÔ˘ ∫Ô˘Ú‰ÈÛÙ¿Ó Î·È Ù˘ °ÂÚÌ·Ó›·˜. ∞fi ÙË ÌÈ· ÎÈÓ‰˘ÓÂ‡Ô˘Ó Ó· ·ÔÎÔÔ‡Ó ·fi ÙȘ ·Ú·‰fiÛÂȘ
Ù˘ ·ÏÈ¿˜ ·ÙÚ›‰·˜ ÙÔ˘˜, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ˘Ô¯ÚÂÒÓÔÓÙ·È Ó· ÂÓۈ̷وıÔ‡Ó ÛÙËÓ Î·ÈÓÔ‡ÚÈ·.
∞ÔÙ¤ÏÂÛÌ· ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ‰È¯·ÛÌÔ‡ Â›Ó·È fiÙÈ ÓÈÒıÔ˘Ó Í¤Ó· Î·È ·ÔÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈṲ̂ӷ Ì ÔÏϤ˜
‰˘Û¿ÚÂÛÙ˜ Û˘Ó¤ÂȘ.
4. ∞ÓÙ›Ô ÍÂÓÈÙÈ¿ (Lebewohl Fremde): Tarfik Baser ( 1991, °ÂÚÌ·Ó›·).
O ΔÔ‡ÚÎÔ˜ ÔÈËÙ‹˜ Deniz, ÂΉȈÁ̤ÓÔ˜ ·fi ÙÔ ÙÔ˘ÚÎÈÎfi ÎÚ¿ÙÔ˜, ¤¯ÂÈ Î¿ÓÂÈ ·›ÙËÛË ÁÈ·
ÔÏÈÙÈÎfi ¿Û˘ÏÔ ÛÙË °ÂÚÌ·Ó›·. ∏ ·›ÙËÛ‹ ÙÔ˘ fï˜ ·ÔÚÚ›ÙÂÙ·È Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ ·ÂÏ·‡ÓÂÙ·È Î·È
·fi ÙË °ÂÚÌ·Ó›·. ™ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ·Ú·ÌÔÓ‹˜ ÙÔ˘ ÛÙÔ ∞Ì‚Ô‡ÚÁÔ ÁÓˆÚ›˙ÂÙ·È Î·È ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ
ÂÚˆÙÈ΋ Û¯¤ÛË Ì ÌÈ· °ÂÚÌ·Ó›‰·. ΔÔ ¤ÓÙÔÓÔ Û˘Ó·›ÛıËÌ· ÍÂÂÚÓ¿ ÙÔ ÂÌfi‰ÈÔ Ù˘ ÁÏÒÛÛ·˜
Î·È Ë ÂÈÎÔÈÓˆÓ›· ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ì ÙÔ ‚ϤÌÌ· Î·È ÙË ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜.
5. ∂ast is East: Damien O’ Donnel (1998, ∞ÁÁÏ›·).
£Â·ÙÚÈÎfi ¤ÚÁÔ Ô˘ ·Ó¤‚ËΠÛÙÔ μ·ÛÈÏÈÎfi £¤·ÙÚÔ ÙÔ˘ §ÔÓ‰›ÓÔ˘ ÙÔ 1996 Î·È Î·ÙfiÈÓ
Á˘Ú›ÛÙËΠˆ˜ Ù·ÈÓ›·. ¢Â›¯ÓÂÈ ÙËÓ ÂÈı˘Ì›· Î·È ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÙˆÓ Ó¤ˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ó· ˙‹ÛÔ˘Ó
ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ·ÎfiÌË ÎÈ ·Ó ÚÔ¤Ú¯ÔÓÙ·È ·fi ÁÔÓ›˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜. O Δ˙ÔÚÙ˙
Ã·Ó Â›Ó·È ¤Ó·˜ ÂÚ‹Ê·ÓÔ˜ ¶·ÎÈÛÙ·Ófi˜, Ô˘ ˙ÂÈ ÛÙËÓ ∞ÁÁÏ›·, ‰È··È‰·ÁˆÁ› fï˜ Ù· ·È‰È¿
ÙÔ˘ Ì ÂÈı·Ú¯›·, Ô˘ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙȘ ·Ú·‰ÔÛȷΤ˜ ÙÔ˘ ·Ú¯¤˜, «·ÁÓÔÒÓÙ·˜» fiÙÈ ˙Ô˘Ó ϤÔÓ
ÛÙË ¢‡ÛË. ∏ ∞ÁÁÏ›‰· Û‡˙˘Áfi˜ ÙÔ˘ ·Ó·˙ËÙ¿ ÙȘ ÈÛÔÚÚÔ›Â˜ ÌÂٷ͇ Û˘˙‡ÁÔ˘ Î·È ‰›Î·ÈˆÓ
··ÈÙ‹ÛÂˆÓ ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ, ÚÔÛ·ıÒÓÙ·˜ Ó· ‚ÚÂÈ ÙË ¯Ú˘Û‹ ÙÔÌ‹ Ô˘ ÚÔˆı› ÙË ˙ˆ‹ Î·È Ô‰ËÁ›
ÛÙËÓ ÔÌ·Ï‹, ·ÏÏ¿ fi¯È Ô‰˘ÓËÚ‹ ¤ÓÙ·ÍË ÛÙËÓ Â˘Úˆ·˚΋ ÎÔÈÓˆÓ›·.
6. ΔÔ ª›ÛÔ˜ (La Hiane): Mathie Kassovitz (1994, °·ÏÏ›·).
∏ ·ÔÌfiÓˆÛË, Ô ·ÔÎÏÂÈÛÌfi˜ Î·È Ë ·ÓÂÚÁ›· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÂÎÚËÎÙÈΤ˜ ηٷÛÙ¿ÛÂȘ ÛÙ·
ÁΤÙÔ ÙˆÓ ÌÂÁ·ÏÔ˘fiÏÂˆÓ ÙÔ˘ ‰˘ÙÈÎÔ‡ ÎfiÛÌÔ˘. ∏ ¤ÓÙ·ÛË ÛÙ· Ì¿ÙÈ· ÙÚÈÒÓ Ê›ÏˆÓ, Ô˘
ÂÚÈÏ·ÓÒÓÙ·È Û ¤Ó· ˘Ô‚·ıÌÈṲ̂ÓÔ ÚÔ¿ÛÙÈÔ ÙÔ˘ ¶·ÚÈÛÈÔ‡, οÓÂÈ Ù· ÏfiÁÈ· ÂÚÈÙÙ¿. ΔÔ
ÚÔ¿ÛÙÈÔ Î·ÙÔÈÎÂ›Ù·È ·fi ¿ÓÂÚÁÔ˘˜ Î·È ÂÚÈıˆÚÈ·ÎÔ‡˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ Î·È ÔÈ Ó‡¯Ù˜ ÂÚÓÔ‡Ó
ÌÂ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ÙˆÓ Î·ÙÔ›ÎˆÓ Î·È Ù˘ ·ÛÙ˘ÓÔÌ›·˜. OÈ ·ÛÙ˘ÓÔÌÈÎÔ› ‰Â›¯ÓÔ˘Ó ÙÔ ¯ÂÈÚfiÙÂÚÔ
·˘Ùfi ÙÔ˘˜ Î·È ÔÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ ÂÍÂÁ›ÚÔÓÙ·È ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ Ú·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ·˘Ù‹˜ ıËÚȈ‰›·˜.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
119
7. ∏ ˘fiÛ¯ÂÛË (La promesse): Luc Î·È Jean-Pierre Dardenne (1996, μ¤ÏÁÈÔ, °·ÏÏ›·,
§Ô˘ÍÂÌ‚Ô‡ÚÁÔ).
Δ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ Á›ÓÔÓÙ·È ÂÓÙÔÓfiÙÂÚ· fiÙ·Ó Ë ÂÁηٿÛÙ·ÛË ÛÙËÓ Í¤ÓË ¯ÒÚ·
¤¯ÂÈ Á›ÓÂÈ ·Ú¿ÓÔÌ·. OÈ ¿ıÏȘ Û˘Óı‹Î˜ ˙ˆ‹˜, Ù· ηٷχ̷ٷ Û ·Î·Ù¿ÏÏËÏÔ˘˜ ¯ÒÚÔ˘˜, Ë
Ï·ıÚ·›· ÂÚÁ·Û›·, ÔÈ ·ÓÙ›ÍÔ˜ Û˘Óı‹Î˜, Ë ÂÏ¿¯ÈÛÙË ·ÌÔÈ‚‹. O Êfi‚Ô˜ Î·È Ë ·Ó·ÛÊ¿ÏÂÈ· ›ӷÈ
Ù· ÌfiÓÈÌ· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜. ∏ Ù·ÈÓ›· ÌÈÏ¿ ÁÈ· ¤Ó· Ó·Úfi ·ÁfiÚÈ, ÙÔÓ πÁÎfiÚ, Ô˘ ‚ÔËı¿ÂÈ ÙÔÓ
·Ù¤Ú· ÙÔ˘ ÛÙȘ ‰Ô˘ÏÂȤ˜ ÙÔ˘. ∫·È ‰Ô˘ÏÂÈ¿ ÙÔ˘ Â›Ó·È Ë ··Û¯fiÏËÛË ·Ú¿ÓÔÌˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ.
ŸÙ·Ó fï˜ ¤Ó·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÎÔÙÒÓÂÙ·È ·fi Ï¿ıÔ˜ ÙÔ˘ ·Ù¤Ú·, Ô πÁÎfiÚ ·Ú¯›˙ÂÈ Ó·
Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ› ÙË ÛÎÏËÚ‹ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ̤۷ ÛÙËÓ ÔÔ›· ˙ÂÈ.
8. ŸÙ·Ó ¤ÚıÂÈ Ë Ì·Ì¿ ÁÈ· Ù· ÃÚÈÛÙÔ‡ÁÂÓÓ·: ¡Èϛٷ μ·ÙÛ¿ÓÈ (1995, ∂ÏÏ¿‰·, °ÂÚÌ·Ó›·).
∏ Ù·ÈÓ›· ı›ÁÂÈ ÙÔ ÛÔ˘‰·›Ô ˙‹ÙËÌ· Ù˘ ·ÔÌ¿ÎÚ˘ÓÛ˘ Ù˘ ÌËÙ¤Ú·˜ ·fi Ù· ·È‰È¿ Ù˘, fiÙ·Ó
ÂΛÓË ËÁ·›ÓÂÈ Ó· ÂÚÁ·ÛÙ› ÛÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi. ∏ ∑Ô˙ÂÊ›Ó Â›Ó·È ÌÂÙ·Ó¿ÛÙÚÈ· ·fi ÙË ™ÚÈ-§¿Óη
Î·È ‰Ô˘Ï‡ÂÈ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ˆ˜ Ì¤ÈÌÈ-Û›ÙÂÚ. ∫¿ÔÈ· ÃÚÈÛÙÔ‡ÁÂÓÓ·, ÌÂÙ¿ ·fi ÔÎÙÒ ¯ÚfiÓÈ·,
ÂÈÛÙÚ¤ÊÂÈ ÛÙË ™ÚÈ-§¿Óη, fiÔ˘ ¤Ú¯ÂÙ·È ·ÓÙÈ̤وË Ì ÙË ÛÎÏËÚ‹ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ‰È΋˜
Ù˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜ Î·È ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ Ù˘. Δ· ·È‰È¿ Ù˘ ∑Ô˙ÂÊ›Ó ‚ϤÔ˘Ó È· ÙË ÌËÙ¤Ú· ÙÔ˘˜ ÌÂ
ÙË ÌÔÚÊ‹ ÙÚ·Â˙ÈÎÒÓ ÂÈÙ·ÁÒÓ, ‰ÒÚˆÓ ·fi ÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi Î·È ÂÈÛÙÔÏÒÓ.
9. O ŒÏÏËÓ·˜ Á›ÙÔÓ·˜ (Katzelmacher): ƒ¿ÈÓÂÚ μ¤ÚÓÂÚ º·ÛÌ›ÓÙÂÚ (1969, °ÂÚÌ·Ó›·),
ΔÔ ı¤Ì· ÙˆÓ Í¤ÓˆÓ ÂÚÁ·ÙÒÓ ÛÙË °ÂÚÌ·Ó›· ¤¯ÂÈ ÚÔ‚ÏËı› ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘
º·ÛÌ›ÓÙÂÚ. Ÿˆ˜ ÁÚ¿ÊÂÈ Ô μ. μ›ÁηÓÙ, Ô ‹Úˆ·˜ Ô˘ Û˘Ó‹ıˆ˜ ÂÍÂÙ¿˙ÂÈ Ô ÛÎËÓÔı¤Ù˘ ›ӷÈ
¤Ó·˜ ¿ÓıÚˆÔ˜ Ô˘ ÓÈÒıÂÈ ¯ˆÚ›˜ ·ÙÚ›‰· ÛÙÔÓ ›‰ÈÔ ÙÔ˘ ÙÔÓ ÙfiÔ. OÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÂÚÁ¿Ù˜ͤÓÔÈ Û ÌÈ· ͤÓË ¯ÒÚ· Â›Ó·È ¤Ó· ›‰Ô˜ ηÙÔÙÚÈÎÔ‡ ÂȉÒÏÔ˘ ÙÔ˘ Ó¤Ô˘ °ÂÚÌ·ÓÔ‡. ™ÙË
Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓË Ù·ÈÓ›· ¤Ó·˜ ŒÏÏËÓ·˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˘ ËÁ·›ÓÂÈ ÛÙË °ÂÚÌ·Ó›· Î·È ÚÔÛ·ı› Ó·
ÂÓÙ·¯ı› ÙfiÛÔ ÛÙȘ ·Ú¤Â˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ fiÛÔ Î·È ÛÙȘ ·Ú¤Â˜ ÙˆÓ °ÂÚÌ·ÓÒÓ. O ÛÎËÓÔı¤Ù˘
¤¯ÂÈ ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ‰Â›ÍÂÈ ÙÔÓ ÛÎÏËÚfi Î·È ·¿ÓıÚˆÔ ÎfiÛÌÔ Û ÌÈ· Ù·ÈÓ›· ÁÂÌ¿ÙË ·ÓıÚˆÈ¿.
10. ∫·ÊÚ ∫·ÛÛ¤Ì (∫afr Kassem): ªÔ¯Ú¿Ó ∞Ï·Ô˘È¤ (1973, ¶·Ï·ÈÛÙ›ÓË).
£¤Ì· Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜ Â›Ó·È Ë ·Ê‹ÁËÛË ÂÓfi˜ Ú·ÁÌ·ÙÈÎÔ‡ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜: Ë ÛÊ·Á‹ ÙˆÓ Î·ÙԛΈÓ
ÂÓfi˜ ·Ú·‚ÈÎÔ‡ ¯ˆÚÈÔ‡ ·fi ÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ηÙÔ¯‹˜ ÛÙȘ 29 OÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 1956, fiÙ·Ó ÙÔ πÛÚ·‹Ï, Ë
∞ÁÁÏ›· Î·È Ë °·ÏÏ›· ÂÈÙ¤ıËÎ·Ó ÛÙËÓ ∞›Á˘ÙÔ Î·È Î‹Ú˘Í·Ó ÛÙÚ·ÙȈÙÈÎfi ÓfiÌÔ. OÈ Î¿ÙÔÈÎÔÈ
ÙÔ˘ ¯ˆÚÈÔ‡ ∫·ÊÚ ∫·ÛÛ¤Ì ‰ÂÓ ÂÓËÌÂÚÒıËÎ·Ó fiÙÈ ··ÁÔÚ‡ıËÎÂ Ë Î˘ÎÏÔÊÔÚ›· ÙË Ó‡¯Ù· ηÈ
ηıÒ˜ Á˘ÚÓÔ‡Û·Ó ·fi Ù· ¯ˆÚ¿ÊÈ· ÙÔ˘˜ ÙÔ ÛÔ‡ÚÔ˘Ô ÂÎÙÂϤÛÙËÎ·Ó fiÏÔÈ ÁÈ· ·Ú·‰ÂÈÁÌ·ÙÈÛÌfi
Î·È ÙÚÔÌÔÎÚ·Ù›·. ∏ Ù·ÈÓ›· ÂÎÙfi˜ ·fi ÙËÓ ·Ú¿ıÂÛË ÙˆÓ ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ ÚÔÛ·ı› Ó· ‰ÈÂÚ¢ӋÛÂÈ
Ù· ·›ÙÈ· Ô˘ ÙÔ ÚÔοÏÂÛ·Ó.
11. ªÂ ϤÓ ™Ù¤ÏÈÔ (Jag Heter Stelious): °Èfi¯·Ó ªÂÚÁÎÂÓÛÙÚfiÏ (1972, ™Ô˘Ë‰›·).
O Û˘ÁÁڷʤ·˜ £fi‰ˆÚÔ˜ ∫·ÏÏÈÊ·Ù›‰Ë˜ ¤˙ËÛ ·fi ÎÔÓÙ¿ Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ
ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ÛÙË ™Ô˘Ë‰›· ÙË ‰ÂηÂÙ›· ÙÔ˘ ’70 Î·È Ì·˙› Ì ÙÔÓ ÛÎËÓÔı¤ÙË °. ªÂÚÁÎÂÓÛÙÚfiÏÂ
‰ËÌÈÔ‡ÚÁËÛ·Ó ¤Ó· ÛÂÓ¿ÚÈÔ Ô˘ ÌÔÈ¿˙ÂÈ Ì ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú ÏfiÁˆ Ù˘ ·ÌÂÛfiÙËÙ·˜ Ô˘ ÙÔ ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ.
O ™Ù¤ÏÈÔ˜ ËÁ·›ÓÂÈ ·fi ÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Ó· ‰Ô˘Ï¤„ÂÈ ÛÙË ™Ô˘Ë‰›· Ì fiÓÂÈÚ·, ÁÚ‹ÁÔÚ· fï˜
ηٷϷ‚·›ÓÂÈ fiÙÈ Â›Ó·È ÌfiÓÔ˜ ÙÔ˘ Û ÌÈ· ͤÓË ÎÔÈÓˆÓ›· Ô˘ ÙÔÓ ÂÎÌÂÙ·ÏχÂÙ·È.
12. O Ã·Û¿Ó ÛÙËÓ ÍÂÓÈÙÈ¿ (Lyckliga VI): ΔÔ˘ÓÙ˙¤Ï ∫Ô˘ÚÙ›˙ (1979, ™Ô˘Ë‰›·).
ªÈ· ÈÎÚ‹ Έ̈‰›· ÁÈ· Ù· ‚¿Û·Ó· ÙˆÓ ΔÔ‡ÚÎˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ÛÙË ™Ô˘Ë‰›·, ÙˆÓ «ÛÎÏ¿‚ˆÓ
ÙÔ˘ 20Ô˘ ·ÈÒÓ·», fiˆ˜ ÙÔ˘˜ ¯·Ú·ÎÙËÚ›˙ÂÈ Ë Ù·ÈÓ›·. O ÛÎËÓÔı¤Ù˘, Ê›ÏÔ˜ Î·È Û˘ÓÂÚÁ¿Ù˘ ÙÔ˘
120
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
°ÈÏÌ¿˙ °ÎÈÔ˘Ó¤È, Á‡ÚÈÛ ÙËÓ Ù·ÈÓ›· Ì ΔÔ‡ÚÎÔ˘˜ ËıÔÔÈÔ‡˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙË ™Ô˘Ë‰›·.
∏ ˘fiıÂÛË ÙÔ˘ ¤ÚÁÔ˘ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û ÌÈ· ÎÔÌ›Ó· Ô˘ ÔÚÁ·ÓÒÓÔ˘Ó ΔÔ‡ÚÎÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ
Û˘Ì·ÙÚȈÙÒÓ ÙÔ˘˜ Î·È Ô Ã·Û¿Ó, Ô˘ ¤¯ÂÈ Ï›Á· ¯Ú‹Ì·Ù· ·Ú·¿Óˆ, ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔ Î¤ÓÙÚÔ
Ù˘ ÈÛÙÔÚ›·˜.
13. O ·Ú·Ì¿˜ (The bus): ª¤È OÎ¿Ó (1976, ∂Ï‚ÂÙ›·, ™Ô˘Ë‰›·).
∏ ÌÔÓ·ÍÈ¿ Î·È Ô ÙÚfiÌÔ˜ ‰È·Î·Ù¤¯Ô˘Ó ÙÔ˘˜ ‹ÚˆÂ˜ Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜, ηıÒ˜ οÔÈÔÈ ΔÔ‡ÚÎÔÈ,
·Ú¿ÓÔÌÔÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙË ™Ô˘Ë‰›·, ÂÁηٷÏ›ÔÓÙ·È ÛÙË ™ÙÔίfiÏÌË ·fi ÙÔÓ Û˘Ì·ÙÚÈÒÙË
- Ô‰ËÁfi Ô˘ ÙÔ˘˜ ÌÂÙ¤ÊÂÚ ·fi ÙËÓ ·ÙÚ›‰·. O Ô‰ËÁfi˜, Ì ÙÔ ÚfiÛ¯ËÌ· Ù˘ ¤Î‰ÔÛ˘ Ù·˘ÙÔًوÓ,
ÙÔ˘˜ ·›ÚÓÂÈ fiÏ· Ù· ¯Ú‹Ì·Ù· Î·È ÙÔ˘˜ ÂÁηٷÏ›ÂÈ ·‚Ô‹ıËÙÔ˘˜. ∫¿ÔÈÔÈ ‚Á·›ÓÔ˘Ó ·fi ÙÔ
ψÊÔÚÂ›Ô Î·È ¯¿ÓÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·ÊÈÏfiÍÂÓË fiÏË, οÔÈÔÈ Ì¤ÓÔ˘Ó ÌË Í¤ÚÔÓÙ·˜ ÙÈ Ó· οÓÔ˘Ó,
ÂÚÈ̤ÓÔÓÙ·˜ ÙËÓ Û‡ÏÏË„‹ ÙÔ˘˜ ·fi ÙËÓ ·ÛÙ˘ÓÔÌ›·, Ì ÙËÓ ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ Êfi‚Ô˘ ¤ÓÙÔÓË Î·È
Û˘Ó¯Ҙ ·ÚÔ‡Û·.
14.O Êfi‚Ô˜ ÙÚÒÂÈ Ù· ÛˆıÈο (Angst Essen Seele Auf): ƒ¿ÈÓÂÚ μ¤ÚÓÂÚ º·ÛÌ›ÓÙÂÚ
(1974, °ÂÚÌ·Ó›·).
O Á¿ÌÔ˜ Î·È Ô ¤ÚˆÙ·˜ Ê·›ÓÂÙ·È fiÙÈ ‰ÂÓ Â›Ó·È È‰ÈˆÙÈ΋ ˘fiıÂÛË, fiÙ·Ó ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ·
‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ËÏÈΛ·, ¯ÚÒÌ·, Ê˘Ï‹, ıÚËÛΛ·, ÁÏÒÛÛ· Î·È ÓÔÔÙÚÔ›· ÙˆÓ ‰‡Ô ÌÂÏÏÔÓ‡ÌʈÓ.
∂Ô̤ӈ˜, Ô ª·ÚÔÎÈÓfi˜ ÂÚÁ¿Ù˘ ∞Ï›· ·ÔÙ˘Á¯¿ÓÂÈ Ó· Û˘Ì‚ÈÒÛÂÈ ·ÚÌÔÓÈο Ì ÙË ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚ‹
ÙÔ˘ °ÂÚÌ·Ó›‰·, ·Ú’ fiÏÔ Ô˘ ·Á·‹ıËÎ·Ó Ôχ. ΔÔ Â¯ıÚÈÎfi ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Ï·›ÛÈÔ Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘˜
ÂÂÌ‚·›ÓÂÈ ‰˘Ó·ÌÈο Î·È ‰È·Ï‡ÂÈ Ù· Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·Ù·.
15. °ÂÚÌ·ÓÔ› ·ÛÙ˘ÓÔÌÈÎÔ› (Deutsche Polizisten): Aysum Bademsoy (1999, °ÂÚÌ·Ó›·).
∏ Ù·ÈÓ›· Â›Ó·È ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú, Á˘ÚÈṲ̂ÓÔ ÛÙÔ μÂÚÔÏ›ÓÔ. μϤÔ˘Ì ¤Ó· Ó¤Ô ·ÛÙ˘ÓÔÌÈÎfi,
ÙÔ˘ÚÎÈ΋˜ ηٷÁˆÁ‹˜, Î·È ÙË ‰Ú¿ÛË ÙÔ˘ ÛÙÔ μÂÚÔÏ›ÓÔ, fiÔ˘ ÁÂÓÓ‹ıËÎÂ Î·È ÌÂÁ¿ÏˆÛÂ. °È· Ó·
˘ËÚÂÙ‹ÛÂÈ ÙË Ó¤· ÙÔ˘ ·ÙÚ›‰· ‹Ú ÙË ÁÂÚÌ·ÓÈ΋ ˘ËÎÔfiÙËÙ· Î·È fiÏ· ·˘Ù¿ ¤¯Ô˘Ó Û·Ó
·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÙÔÓ ‚ϤÔ˘Ó ÔÈ Û˘ÓÔÌ‹ÏÈÎÔ› ÙÔ˘ ·ÏÏÔ‰·Ô› Û·Ó ÚÔ‰fiÙË. ∂ΛÓÔ˜ ÚÔÛ·ı›
Ó· ÌËÓ Û˘ÁÎÚÔ˘ÛÙ› Ì ÙÔ˘˜ Ê›ÏÔ˘˜ ÙÔ˘ Î·È ÙÔ˘˜ Û˘ÁÁÂÓ›˜ ÙÔ˘.
16. ÕÓıÚˆÔÈ ·fi Ì·ÎÚÈ¿ (D’une brousse a l’autre): Jacpues Kebadion (1997, °·ÏÏ›·).
O ‰ËÌÈÔ˘ÚÁfi˜ ·˘ÙÔ‡ ÙÔ˘ ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú ¤ÁÈÓ ÁÓˆÛÙfi˜ ˆ˜ ‚ÔËıfi˜ ÙÔ˘ Robert Bresson, ·fi
ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰È‰¿¯ÙËΠÔÏÏ¿. ™ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ¿ ÙÔ˘ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ
Ï·ıÚÔÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ ·fi ÙÔ ª·Ï›, ‰¤ıËΠ̠ÌÈ· ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·, Û˘ÌÌÂÙ›¯Â ÛÙÔÓ ·ÁÒÓ· Ô˘ ¤Î·Ó·Ó
ÛÙË °·ÏÏ›· ÙÔ 1996 ÁÈ· ÌÈ· ηχÙÂÚË ˙ˆ‹ Î·È ÙÔ˘˜ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛ ÛÙÔ ª·Ï›, fiÔ˘
ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊËÛÂ Î·È ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘˜ ÂΛ.
17. Arrivedetci Millwall: ΔÛ·ÚϘ ª·Î ¡Ù¿Ô˘ÁÎ·Ï (1989, μÚÂÙ·Ó›·).
ªÈ· ·Ú¤· μÚÂÙ·ÓÒÓ ¯Ô‡ÏÈÁÎ·Ó ËÁ·›ÓÔ˘Ó ÂΉÚÔÌ‹ ÛÙËÓ πÛ·Ó›· ÙÔ 1982, ÁÈ· Ó·
·Ú·ÎÔÏÔ˘ı‹ÛÔ˘Ó ÙÔ ªÔ˘ÓÙÈ¿Ï ÛÙÔ ªÈÏÌ¿Ô. ΔÔ ›‰ÈÔ ¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ÍÂÛ¿ Ô fiÏÂÌÔ˜
ÌÂٷ͇ ∞ÚÁÂÓÙÈÓ‹˜ Î·È μÚÂÙ·Ó›·˜ ÁÈ· Ù· ÓËÛÈ¿ ºfiÎÏ·ÓÙ. ΔÔ ÂıÓÈÎÈÛÙÈÎfi Îϛ̷, Ô˘ ÂÎ¤ÌÂÙ·È
·fi Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘ ÂËÚ¿˙ÂÈ ·ÚÓËÙÈο ÙÔ˘˜ ¯Ô‡ÏÈÁηÓ, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ
Û˘ÌÂÚÈʤÚÔÓÙ·È ‚¿Ó·˘Û· Î·È ÍÂÛÔ‡Ó ÙËÓ «ÔÚÁ‹» ÙÔ˘˜ ÛÙÔ˘˜ πÛ·ÓÔ‡˜, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ·ÏÒ˜
Â›Ó·È ÔÌfiÁψÛÛÔÈ Ì ÙÔ˘˜ ∞ÚÁÂÓÙÈÓÔ‡˜.
18. ª·ı‹Ì·Ù· ·ÌÂÚÈηÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜ (American History X): Tony Kaye (∏¶∞).
∏ ÈÛÙÔÚ›· ‰È·‰Ú·Ì·Ù›˙ÂÙ·È ÛÙË Venice Beach ÙÔ˘ §Ô˜ ÕÓÙ˙ÂϘ, ÌÈ· ÂÚÈÔ¯‹ Ô˘
·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÙ·È ÛÙÔ ÛÈÓÂÌ¿ ˆ˜ Ô Â›ÁÂÈÔ˜ ·Ú¿‰ÂÈÛÔ˜. ¶›Ûˆ ·fi Ù· ÊÒÙ· Ù˘ fiÏ˘ fï˜
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
121
‚Ú›ÛÎÂÙ·È Ë ÎfiÏ·ÛË ÙÔ˘ ÓÂÔÓ·˙ÈÛÌÔ‡, Ô˘ ÛÙËÚ›˙ÂÙ·È Û ‰È·Ï˘Ì¤Ó˜ ÔÈÎÔÁÂÓÂȷΤ˜ ˙ˆ¤˜,
·Ó·˙ËÙ‹ÛÂȘ Ù·˘ÙÔًوÓ, ÎÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·ÓÙÈı¤ÛÂȘ. ª›ÛÔ˜, Ó·ÚΈÙÈο, Û‚¿ÛÙÈΘ Î·È Û˘ÌÌÔڛ˜
Ó¤ˆÓ ÂÚÈϤÎÔ˘Ó ‰‡Ô ·‰ÂÏÊÔ‡˜ ÛÙË ÊÚ›ÎË ÙÔ˘ ÓÂÔÓ·˙ÈÛÌÔ‡. O Ú·ÙÛÈÛÌfi˜ Î·È Ë ÍÂÓÔÊÔ‚›·,
ˆÛÙfiÛÔ, ·ÔÎÙÔ‡Ó ˘fiÛÙ·ÛË, ‰È·Êı›ÚÔ˘Ó ·ÏÏ¿ Î·È Û·ÁËÓ‡ԢÓ. Δ· ‰‡Ô ·‰¤ÏÊÈ·, Ù¤ÏÔ˜,
ηٷʤÚÓÔ˘Ó Ó· ·ÂÁÎψ‚ÈÛÙÔ‡Ó ·fi ÙËÓ ÎfiÏ·ÛË, Ì ÙÔ Ù›ÌËÌ· Ù˘ ˙ˆ‹˜ ÙÔ˘ ÂÓfi˜.
19. ¶·È¯Ó›‰È ÂÏÈÁÌÒÓ: ∞ÌÓÂÏ·Ù›Ê ∫ÂÛ›˜ (2003, °·ÏÏ›·).
ªÈ· Ôχ ·ÈÛÈfi‰ÔÍË Ù·ÈÓ›·, Á˘ÚÈṲ̂ÓË Û ˘Ô‚·ıÌÈṲ̂ÓÔ ÚÔ¿ÛÙÈÔ ÙÔ˘ ¶·ÚÈÛÈÔ‡. ΔÔ
¶·Ú›ÛÈ, ˆ˜ ˘„ÈοÌÈÓÔ˜ ·ÓıÚÒˆÓ, Ê˘ÏÒÓ, ıÚËÛÎÂÈÒÓ Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÒÓ, ÎÚ‡‚ÂÈ Î·È ·Á¿Ë,
ÂÎÙfi˜ ·fi ÙÔ «ª›ÛÔ˜» ÙÔ˘ ª. ∫·ÛÔ‚›Ù˜. ªÈ· ÔÌ¿‰· Ó¤ˆÓ ·Ó‚¿˙ÂÈ ¤Ó· ı·ÙÚÈÎfi ¤ÚÁÔ ÙÔ˘
ª·ÚÈ‚fi. ∏ ÎÔÈÓ‹ ·Á¿Ë ÁÈ· ÙÔ ı¤·ÙÚÔ ÙÔ˘˜ ÂÓÒÓÂÈ Î·È ÙÔ˘˜ ‰˘Ó·ÌÒÓÂÈ, ÒÛÙ ӷ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ó
ıÂÙÈο Ù· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· Ù˘ ‰‡ÛÎÔÏ˘ ÔÏ˘ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋˜ ÂÔ¯‹˜ Î·È fiÏ˘ fiÔ˘ ‰È·Ì¤ÓÔ˘Ó.
20. O ·ÏËıÈÓfi˜ Ê·ÛÈÛÌfi˜: ªÈ¯·‹Ï ÿÏÈÙ˜ ƒfiÌ (1966, ™Ô‚ÈÂÙÈ΋ ŒÓˆÛË).
ΔÔ Úfi‚ÏËÌ· Ô˘ ··Û¯ÔÏ› ÙÔÓ ÛÎËÓÔı¤ÙË ÛÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ù·ÈÓ›· - ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú Â›Ó·È ÔÈ
ıËÚȈ‰›Â˜ ÙˆÓ ¡·˙› ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ μã ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ¶ÔϤÌÔ˘. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· Ì· Û˘ÚÚ·Ê‹
ÓÙÔÎÔ˘Ì¤ÓÙˆÓ, ÛÙ· ÔÔ›· ÂÈÛËÌ·›ÓÔÓÙ·È ÔÈ ·Èٛ˜ Ô˘ ÁÂÓÓÔ‡Ó ÙÔ Ê·ÛÈÛÌfi. O ƒÔÌ ‰ÂÓ
«ÂÈÎÔÓÔÁÚ·Ê›» ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›·, ·ÏÏ¿ ÛÎËÓÔıÂÙ› ¤Ó· ·ÍÈfiÏÔÁÔ ÊÈÏÌÈÎfi ‰ÔΛÌÈÔ.
21. O ¯ÔÚfi˜ ÙˆÓ ÙÂÚ¿ÙˆÓ (Monster’s Ball): ª·ÚÎ ºfiÚÛÙÂÚ (2001, ∏¶∞)
∏ Ù·ÈÓ›· ÂÎÙ˘Ï›ÛÛÂÙ·È ÛÙÔ ÛËÌÂÚÈÓfi ·ÌÂÚÈηÓÈÎfi ¡fiÙÔ Î·È ·ÊËÁÂ›Ù·È ÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ‰‡Ô
ÔÈÎÔÁÂÓÂÈÒÓ. ªÈ·˜ Ì·‡Ú˘ Î·È ÌÈ·˜ Ï¢΋˜, Ô˘ ÔÈ ÔÚ›˜ ÙÔ˘˜ ‰È·ÛÙ·˘ÚÒÓÔÓÙ·È Î¿Ùˆ ·fi
ÙÚ·ÁÈΤ˜ Û˘Óı‹Î˜. O Ï¢Îfi˜, Ú·ÙÛÈÛÙ‹˜ ‰‹ÌÈÔ˜, ÂÚˆÙ‡ÂÙ·È ÙË Á˘Ó·›Î· ÙÔ˘ Ì·‡ÚÔ˘ Ô˘
ÂÎÙÂÏ› ÛÙËÓ ËÏÂÎÙÚÈ΋ ηڤÎÏ·. ŒÙÛÈ fï˜ ··ÏÏ¿ÛÛÂÙ·È ÛÈÁ¿ ÛÈÁ¿ ·fi ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÙÈÎfi ÙÔ˘
Ì›ÛÔ˜. ª‹Ó˘Ì· Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜: Ë ·Á¿Ë, Ë ÌÂٷ̤ÏÂÈ·, Ù· ‰¿ÎÚ˘· ıÂÚ·Â‡Ô˘Ó ÙÔ ÎÔÈÓˆÓÈÎfi Ì›ÛÔ˜
Î·È ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi (ηٿ ÙËÓ ÂÎÙ›ÌËÛË ÙˆÓ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÒÓ Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜).
22. Wattstax: Mell Stuart (2003, ∏¶∞).
™ÙȘ 20 ∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ 1972 ¤ÁÈÓ ÛÙÔ ªemorial Coloseum ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË Û˘Ó·˘Ï›·, ÙÔ ª·‡ÚÔ
Woodstoch ‹ ‰È·ÊÔÚÂÙÈο Wattstax. ΔÚ·ÁÔ‡‰ËÛ·Ó ÌÂÁ¿Ï· ÔÓfiÌ·Ù· Ù˘ Ì·‡Ú˘ ÌÔ˘ÛÈ΋˜ ηÈ
‹Ú·Ó ̤ÚÔ˜ ÔÏÏ¿ Û˘ÁÎÚÔÙ‹Ì·Ù· Ù˘ gospel, rythm and blues, funk Î·È jazz. ∞ÎÔ‡ÛÙËηÓ
ÔÏϤ˜ ·fi„ÂȘ ÁÈ· ÙËÓ ∞ÊÚÔ·ÌÂÚÈηÓÈ΋ ∂·Ó¿ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ∞ÌÂÚÈ΋ Î·È Û˘˙ËÙ‹ıËηÓ
ı¤Ì·Ù· Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡, ·ÔÎÏÂÈÛÌÔ‡, ÊÙÒ¯ÂÈ·˜, ·ÓÂÚÁ›·˜. ª¤Û· ·fi ÙË Û˘Ó·˘Ï›· ‰fiıËΠÙÔ
¤Ó·˘ÛÌ· ÁÈ· ÌÈ· ÚÔÛ¿ıÂÈ· ÂıÓÈ΋˜ Â·ÁÚ‡ÓËÛ˘ ÙˆÓ Ì·‡ÚˆÓ. ŸÏ· ·˘Ù¿ Ù· ‚ϤÔ˘ÌÂ
ÛÙÔ Wattstax, ¤Ó· ·fi Ù· ηχÙÂÚ· ÌÔ˘ÛÈο ÓÙÔÎÈÌ·ÓÙ¤Ú.
23. Far from Heaven (O ¶·Ú¿‰ÂÈÛÔ˜ Â›Ó·È Ì·ÎÚÈ¿): ΔfiÓ٠äÈÓ˜ (2003, ∏¶∞).
ΔÔ ·ÌÂÚÈηÓÈÎfi fiÓÂÈÚÔ ÙˆÓ Ê›ÊÙȘ ·ÔÌ˘ıÔÔÈ›ٷÈ, ÛÙÔ ÌÂÏÔ‰Ú·Ì·ÙÈÎfi, ·ÛÙÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ
Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜ O ¶·Ú¿‰ÂÈÛÔ˜ Â›Ó·È Ì·ÎÚÈ¿, ηıÒ˜ ·ÔηχÙÔÓÙ·È ··ÁÔÚÂ˘Ì¤Ó˜ Ù˘¯¤˜, fiˆ˜
Ë ÔÌÔÊ˘ÏÔÊÈÏ›· Î·È Ô Ú·ÙÛÈÛÌfi˜. ª›· Â˘Ù˘¯ÈṲ̂ÓË ÓÔÈÎÔÎ˘Ú¿ ÛÙÔ ∫ÔÓ¤ÎÙÈη٠·Ó·Î·Ï‡ÙÂÈ
ÙËÓ ÎÚ˘Ê‹ ˙ˆ‹ ÙÔ˘ Û˘˙‡ÁÔ˘ Ù˘ Î·È ÙȘ ÔÌÔÊ˘ÏÔÊÈÏÈΤ˜ Ù¿ÛÂȘ ÙÔ˘. ∏ ›‰È· ‚Ú›ÛÎÂÈ ·ÚËÁÔÚÈ¿
ÛÙÔÓ Ì·‡ÚÔ ÎËÔ˘Úfi. øÛÙfiÛÔ, ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜ Â›Ó·È ˆ˜ ÙÔ Ó· Â›Ó·È Î·Ó›˜ ÔÌÔÊ˘ÏfiÊÈÏÔ˜
Â›Ó·È ÌÈÎÚfiÙÂÚÔ Î·Îfi ·fi ÙÔ Ó· Â›Ó·È ¤Á¯ÚˆÌÔ˜. ∏ ·ÌÂÚÈηÓÈ΋ ÎÔÈÓˆÓ›· ÙÔ˘ ’50 ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ
ÍÂÂÚ¿ÛÂÈ ÙÔ ÎfiÌÏÂÍ Ù˘ ‰ÈÏ‹˜ Ù˘ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜.
122
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
24. Δ·Í›: ∫¿ÚÏÔ˜ ™¿Ô˘Ú· (1996, πÛ·Ó›·).
ª¤Û· ÛÙȘ Û‡Á¯ÚÔÓ˜ ÌÂÁ·ÏÔ˘fiÏÂȘ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜, ¿ÛÙÂÁÔÈ, ÙÔÍÈÎÔÌ·Ó›˜,
ÔÌÔÊ˘ÏfiÊÈÏÔÈ, fiÚÓ˜, ÁÂÓÈο ¿ÓıÚˆÔÈ ÙÔ˘ ÂÚÈıˆÚ›Ô˘, fiˆ˜ ϤÁÔÓÙ·È. ∞˘Ùfi Û˘Ì‚·›ÓÂÈ
Î·È ÛÙË ª·‰Ú›ÙË. ∏ Ó·ڋ Ô‰ËÁfi˜ Ù·Í›, Ô˘ ˙ÂÈ Ì¤Û· Û’ ·˘Ùfi ÙÔ «ÌˆÛ·˚Îfi» ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ,
Î·È ÙÔ ¤¯ÂÈ ·ԉ¯Ù›, ÙÚÔÌ¿˙ÂÈ fiÙ·Ó ·Ó·Î·Ï‡ÙÂÈ fiÙÈ Ô ·Ù¤Ú·˜ Ù˘, Ô Ê›ÏÔ˜ Ù˘ Î·È ÔÏÏÔ›
¿ÏÏÔÈ Ù·ÍÈÙ˙‹‰Â˜ Ù˘ fiÏ˘ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó Û ̛· Ê·ÛÈÛÙÈ΋ ÔÚÁ¿ÓˆÛË Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ÂÍfiÓÙˆÛË
ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÙÔ˘ ÂÚÈıˆÚ›Ô˘. ∏ Ù·ÈÓ›· ·ÔÙÂÏ› Û¯fiÏÈÔ ÙˆÓ ·ÏÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ ¿Óˆ ÛÙÔ
ı¤Ì· ÙÔ˘ ˘Ô‚fiÛÎÔÓÙÔ˜ Ê·ÛÈÛÌÔ‡.
ºOƒ∂π™ ¢π∞∫π¡∏™∏™ Δ∞π¡πø¡
1. Δ∞π¡πO£∏∫∏ Δ∏™ ∂§§∞¢O™
ªOÀ™∂πO ∫π¡∏ª∞ΔO°ƒ∞ºOÀ
∫·Ó¿ÚË 1, 10671, ∞ı‹Ó·
Δ∏§.: 210 3612046, 210 3609695
FAX: 210 3628468
E-mail: [email protected] http://www.tte.gr
2. ∂§§∏¡π∫O ∫∂¡ΔƒO ∫π¡∏ª∞ΔO°ƒ∞ºOÀ
¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ 10, 10671, ∞ı‹Ó·
Δ∏§.: 210 3648007, 210 3631733
FAX: 210 3614336
E-mail: [email protected] http://www.gfc.gr
3. º∂™Δπμ∞§ ∫π¡∏ª∞ΔO°ƒ∞ºOÀ £∂™™∞§O¡π∫∏™
§ÂÊ. ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú·˜ 9, 11473, ∞ı‹Ó·
Δ∏§.: 210 8706021
FAX: 210 6431004
E-mail: [email protected] http://www. filmfestival.gr
4. º∂™Δπμ∞§ O§Àª¶π∞™ °π∞ ¶∞π¢π∞ ∫∞π ¡∂OÀ™ ¡∂∞¡π∫O ¶§∞¡O
ƒfi‰Ô˘ 18, 11252, ∞ı‹Ó·
Δ∏§.: 210 8664470, 210 8664030
E-mail: [email protected] http://www. olympiafest.gr
5. ∂¡ø™∏ Δ∂áπ∫ø¡ ∂§§∏¡π∫OÀ ∫π¡∏ª∞ΔO°ƒ∞ºOÀ ∫∞π Δ∏§∂Oƒ∞™∏™
μ·ÏÙÂÙÛ›Ô˘ 25, ∞ı‹Ó·
Δ∏§.: 210 3602379, 210 3615675
FAX: 210 3616442
E-mail: [email protected]
6. ∂Àƒø¶∞´∫O ∫∂¡ΔƒO ¶∞π¢π∫∏™ Δ∏§∂Oƒ∞™∏™
∑ˆÔ‰fi¯Ô˘ ¶ËÁ‹˜ 99, ∞ı‹Ó·
Δ∏§.: 210 3845039
E-mail: [email protected] http://www.agoramed.gr
7. ∂§§∏¡π∫∏ ƒ∞¢πOºø¡π∞ Δ∏§∂Oƒ∞™∏
ºˆÙÔÁÚ·Ê›·
∏ ¿ÛÎËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ì·ıËÙÚÈÒÓ ¿Óˆ ÛÙË ÊˆÙÔÁÚ·Ê›· Â›Ó·È ¤Ó· ‚·ÛÈÎfi ÛÙÔȯ›Ô
Ù˘ ÚÔ·È‰Â›·˜ ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÓfiËÛË ÙˆÓ ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘
(̤ۈÓ). ¶Ú¤ÂÈ Ó· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‘‰È·‚¿˙Ô˘Ó’ Î·È Ó· ηٷÓÔÔ‡Ó ÙfiÛÔ ÌÂÌÔӈ̤Ó˜ ÂÈÎfiÓ˜
fiÛÔ Î·È Û‡ÓÔÏ· ÂÈÎfiÓˆÓ. •ÂÎÈÓÒÓÙ·˜ ·fi ÙË ÛÙ·ÙÈ΋ ÂÈÎfiÓ· Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ·fi ÙË
ʈÙÔÁÚ·Ê›· ÌÔÚÔ‡Ó ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· Ó· ÚÔ¯ˆÚ‹ÛÔ˘Ó ÈÔ Â‡ÎÔÏ· ÛÙËÓ ·Ó¿Ï˘ÛË ÙˆÓ ÎfiÌÈΘ
·ÏÏ¿ Î·È Ù˘ ÎÈÓÔ‡ÌÂÓ˘ ÂÈÎfiÓ·˜ (ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈ΋˜ ‹ ÔÙÈ΋˜).
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ·˘Ùfi Â›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi Ó· ÂÍÂÙ·ÛÙÔ‡Ó ı¤Ì·Ù· fiˆ˜ Ë ı¤ÛË Î·È Ë ÁˆÓ›· Ï‹„˘,
ÙÔ ÊfiÓÙÔ, ÙÔ ÛÙ‹ÛÈÌÔ (posure) Î·È Ë ÁÏÒÛÛ· ÙÔ˘ ÛÒÌ·ÙÔ˜, ÙÔ ¯ÚÒÌ· ηÈ, ÁÂÓÈο, Ò˜
‰È·ÌÔÚÊÒÓÂÙ·È ‹ Ì ¿ÏÏÔ ÙÚfiÔ ÂϤÁ¯ÂÙ·È Ë ÂÈÎfiÓ·. ŒÓ·˜ ÙÚfiÔ˜ ÁÈ· Ó· ÂÈÙ¢¯ı› ·˘Ùfi
Â›Ó·È ÔÈ ·Û΋ÛÂȘ Ù·ÍÈÓfiÌËÛ˘ ÌÂÌÔÓˆÌ¤ÓˆÓ ÂÈÎfiÓ˜ ‹ Ë Û˘ÏÏÔÁ‹ ÂÓfi˜ ·ÚÈıÌÔ‡ ÂÈÎfiÓˆÓ
Ô˘ ηχÙÔ˘Ó ¤Ó· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÙÚfiÔ ‹ ı¤Ì· Î·È Ë Û˘ÁÎÚÈÙÈ΋ ÂͤٷÛË ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ ÌÂ
ÙÔÓ ÔÔ›Ô ·˘Ùfi ÙÔ ı¤Ì· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÂÙ·È ·fi ÙÔ ÊˆÙÔÁÚ¿ÊÔ.
¶·Ú¿ÏÏËÏ·, Î·È ÛÙÔ ‚·ıÌfi Ô˘ ·˘Ùfi Â›Ó·È ‰˘Ó·Ùfi, ÔÈ Ì·ı‹ÙÚȘ Î·È Ì·ıËÙ¤˜ ÌÔÚÔ‡Ó
Ó· ·ÛÎËıÔ‡Ó Î·È ¿Óˆ ÛÙÔ ¯ÂÈÚÈÛÌfi Ù˘ ʈÙÔÁÚ·ÊÈ΋˜ Ì˯·Ó‹˜, ÂÍÂÙ¿˙ÔÓÙ·˜ ı¤Ì·Ù· fiˆ˜
Ù·¯‡ÙËÙ˜, ‰È¿ÊÚ·ÁÌ·, ·fiÛÙ·ÛË / ÂÛÙ›·ÛË Î.Ï.
¶·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ·Û΋ÛÂˆÓ ÔÙÈÎÔ‡ ·ÏÊ·‚ËÙÈÛÌÔ‡ ·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ÛÙË
Û˘Ó¤¯ÂÈ·.
∂ÚÁ·Û›· ¿Óˆ Û ÌÈ· ʈÙÔÁÚ·Ê›· ·fi ÂÚÈÔ‰ÈÎfi, ÎÔÏÏË̤ÓË ¿Óˆ Û ¤Ó· ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ
ʇÏÏÔ ¯·ÚÙÈÔ‡.
™ÙÔȯ›· Ù·ÍÈÓfiÌËÛ˘ Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜ Ô˘ Û˘ÓÂÈÛʤÚÔ˘Ó ÛÙË ÛËÌ·Û›· Ù˘.
1. ΔÈ Â›‰Ô˘˜ ¿ÓıÚˆÔÈ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÔÓÙ·È Û ·˘Ù‹;
ñ ¶ÔÈ·˜ ËÏÈΛ·˜;
ñ ΔÈ Ê‡ÏÔ˘, ÎÔÈÓˆÓÈ΋˜ Ù¿Í˘ Î·È Ê˘Ï‹˜ ›ӷÈ;
ñ ¶ÔÈ· ÛÙÔȯ›· Û˘ÓÔ‰Â‡Ô˘Ó Î¿ıÂ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ ÚfiÛˆÔ; ¶Ò˜ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È ·˘Ù¿ Ù·
ÛÙÔȯ›· Ì ٷ ÎÔÈÓˆÓÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο ÙÔ˘ οı ÚÔÛÒÔ˘; (∂ͤٷÛ ÛÙÔȯ›·
fiˆ˜ ÂÓ‰˘Ì·Û›·, ÎfiÌ̈ÛË, ¤ÎÊÚ·ÛË, ÛÙ‹ÛÈÌÔ (posture), ı¤ÛË Î·È Ù˘¯fiÓ ÏÂ˙¿ÓÙ·).
ñ Δ· ÂÈ̤ÚÔ˘˜ ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜ ηٷϷ̂¿ÓÔ˘Ó ÌÂÁ¿ÏÔ ‹ ÌÈÎÚfi ¯ÒÚÔ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ
Ù˘ ÂÈÎfiÓ·˜;
ñ ∏ οÌÂÚ· ‰Â›¯ÓÂÈ Ù· ÚfiÛˆ· ·fi οو ÚÔ˜ Ù· ¿Óˆ ‹ ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊ·; °È·Ù›; (™˘Ó‹ıˆ˜,
Ì ÙË Ï‹„Ë ‘·fi οو’ ÂȉÈÒÎÂÙ·È Ó· ÚÔ‚ÏËı› ÙÔ Î‡ÚÔ˜ ‹ Ë ˘ÂÚÔ¯‹ ÂÓfi˜
ÚÔÛÒÔ˘).
2. ¶ÔÈ· ı¤Ì·Ù· ÙÔÓ›˙ÔÓÙ·È ÛÙË ÊˆÙÔÁÚ·Ê›· Î·È ÁÈ·Ù›;
124
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
3. ¶Ô‡ Â›Ó·È ÙÚ·‚ËÁ̤ÓË; ¶Ò˜ ÙÔ ÁÓˆÚ›˙ÂȘ; ¶ÔÈÔ Â›Ó·È ÙÔ ÊfiÓÙÔ Ù˘; ™ËÌ·›ÓÂÈ Î¿ÙÈ
·˘Ùfi;
4. ∂›Ó·È ·ÛÚfiÌ·˘ÚË ‹ ¤Á¯ÚˆÌË;
∞Ó Â›Ó·È ¤Á¯ÚˆÌË, ÔÈ· ¯ÚÒÌ·Ù· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Î·È ÁÈ·Ù›;
5. O ʈÙÈÛÌfi˜ Ê·›ÓÂÙ·È Ê˘ÛÈÎfi˜ ‹ Ù¯ÓËÙfi˜;
6. Œ¯ÂÈ ·ÏÏ·¯ı› Ë ÂÈÎfiÓ· ηٿ ÔÔÈÔÓ‰‹ÔÙ ÙÚfiÔ Î·È ÁÈ·Ù›; (¶.¯., ı· ‹Ù·Ó ‰˘Ó·Ùfi
Ó· ·ÏÏ·¯ı› ÙÔ ¯ÚÒÌ·, ı· ÌÔÚÔ‡Û ӷ „·ÏȉÈÛÙ› ‹ Ó· ÚÂÙÔ˘Û·ÚÈÛÙ›, ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó
Ó· Û˘Ó‰˘·ÛÙÔ‡Ó ·ÚÎÂÙ¤˜ ÂÈÎfiÓ˜ Î.Ï.).
∂ÊfiÛÔÓ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Ù·ÍÈÓÔÌ‹ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÈÎfiÓ˜, ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ó ÙȘ ÂÍ‹˜ ÂÚˆÙ‹ÛÂȘ:
ñ ΔÈ Â›‰Ô˘˜ ʈÙÔÁÚ·Ê›· ›ӷÈ; ¶ÔÈÔ Â›Ó·È ÙÔ ı¤Ì· Ù˘;
ñ °È·Ù› ÓÔÌ›˙ÂȘ fiÙÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎÂ;
ñ ΔÈ ÚÔÛ·ı› Ó· ÌÂÙ·‰ÒÛÂÈ Ô ÊˆÙÔÁÚ¿ÊÔ˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ ı¤Ì·;
ñ ªÂ ÔÈ· ̤۷ Î·È Ù¯ÓÈΤ˜ ÌÔÚ› ¤Ó·˜ / ÌÈ· ʈÙÔÁÚ¿ÊÔ˜ Ó· ÚÔ‚¿ÏÂÈ ‹ Ó·
˘Ô‚·ıÌ›ÛÂÈ ¤Ó· ÚfiÛˆÔ ‹ ¤Ó· ı¤Ì·; ¶Ò˜ ÌÔÚ› ÌÈ· ʈÙÔÁÚ·Ê›· Ó· ÚÔ‚¿ÏÂÈ
ÍÂÓÔÊÔ‚ÈΤ˜ ‹ Ú·ÙÛÈÛÙÈΤ˜ ÛÙ¿ÛÂȘ Î·È ÛÙÂÚÂfiÙ˘·, Î·È Ò˜ ÌÔÚ›, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË
ÏÂ˘Ú¿, Ó· ÚÔ‚¿ÏÂÈ ·Í›Â˜ fiˆ˜ Ë ÈÛfiÙËÙ·, Ë ·Ô‰Ô¯‹ Î·È Ë ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·, Ë
·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë;
(™ËÌÂÈÒÓÔ˘Ì fiÙÈ ÛÙÔ ¶·Ú¿ÚÙËÌ· ·˘Ù‹˜ Ù˘ ¤Î‰ÔÛ˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È Ë ¶ÚÔ΋ڢÍË
Û¯ÂÙÈÎÔ‡ ‰È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡ ʈÙÔÁÚ·Ê›· ÙÔ˘ ∫∂ª∂Δ∂ Ì ı¤Ì· «™¯ÔÏÂ›Ô ¯ˆÚ›˜ Û‡ÓÔÚ·», ÂÓÒ
ʈÙÔÁڷʛ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÚÈÒÓ Î·È Ì·ıËÙÒÓ Ô˘ ‰È·ÎÚ›ıËÎ·Ó Û ·˘Ùfi ÙÔ ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi
ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ «μÈ‚Ï›Ô ÙÔ˘ Ì·ıËÙ‹», Ô˘ Û˘Óԉ‡ÂÈ ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ¤Î‰ÔÛË).
ŒÓ· ‚·ÛÈÎfi Û˘Ìϋڈ̷, Ù¤ÏÔ˜, ·˘Ù‹˜ Ù˘ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ·˜ ı· ‹Ù·Ó Ó· ·Û¯ÔÏËıÔ‡Ó Ù·
›‰È· Ù· ·È‰È¿ Ì ʈÙÔÁÚ¿ÊËÛË Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ ÂÊ·ÚÌfi˙ÔÓÙ·˜ ÛÙËÓ Ú¿ÍË fiÛ·
·ÔÎfiÌÈÛ·Ó ·fi ÙËÓ ÂÓ·Û¯fiÏËÛ‹ ÙÔ˘˜ Ì ÙË ÊˆÙÔÁÚ·Ê›·.
Δ‡Ô˜
(™‡ÁÎÚÈÛË ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ)
∏ ÂÓ·Û¯fiÏËÛË ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ì·ıËÙÚÈÒÓ Ì ÙÔÓ Ù‡Ô Â›Ó·È ·fi Ù¯ÓÈ΋ ¿Ô„Ë ·Ï‹
Î·È Â‡ÎÔÏË. ∏ Û˘ÏÏÔÁ‹ ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ Î·È Ë ·Ô‰ÂÏÙ›ˆÛ‹ ÙÔ˘˜ ›ӷÈ, ÁÂÓÈο, ÌÈ· ÚÔÛÈÙ‹
‰È·‰Èηۛ·, ÂÓÒ Ë ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡ ÌÔÚ› Ó· ˘Ô‚ÔËıËı› ·fi ÙËÓ ÂÌÂÈÚ›· Ô˘
‰È·ı¤ÙÔ˘Ó Ù· ·È‰È¿, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ›. ΔÔ ÌÂÈÔÓ¤ÎÙËÌ·, ·fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿,
Â›Ó·È fiÙÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ (ÈÔ Ôχ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘, ÏÈÁfiÙÂÚÔ ÙÔ˘ §˘Î›Ԣ) Û¿ÓÈ·
‰È·‚¿˙Ô˘Ó ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ (›Ûˆ˜ ÈÔ Û˘¯Ó¿ ÙÔÓ ·ıÏËÙÈÎfi Ù‡Ô Î·È Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ ÂÚÈÔ‰Èο).
∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ë ÂÓ·Û¯fiÏËÛË Ì ÙÔÓ ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ¿ÊÔ ‹ ÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË Â›Ó·È ÈÔ ÂÏ΢ÛÙÈ΋, ·Ú¿
ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜ ‰˘ÛÎÔϛ˜ Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛÙÔ‡Ó.
ΔÔ ÌÂÈÔÓ¤ÎÙËÌ· ·˘Ùfi ÌÔÚ› Ó· ÍÂÂÚ·ÛÙ› Ì ÙËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ıÂÌ¿ÙˆÓ Ô˘ ··Û¯ÔÏÔ‡Ó
Ù· ·È‰È¿ ηÈ, ÂÔ̤ӈ˜, Ë ‰È·‰Èηۛ· ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌÔ‡ ÙˆÓ ıÂÌ¿ÙˆÓ Ì ٷ ÔÔ›· ı·
·Û¯ÔÏËıÔ‡Ó Ú¤ÂÈ Ó· ‚·Û›˙ÂÙ·È Î·Ù¿ ·ÚÈÔ ÏfiÁÔ ÛÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ÚÔÙÈÌ‹ÛÂȘ. £¤Ì·Ù· Ô˘
Û˘˙ËÙÔ‡ÓÙ·È ÛÙËÓ Ù¿ÍË ‹ ÛÙËÓ ·˘Ï‹ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂȘ ηÈ
Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó ÙËÓ ·ÊÔÚÌ‹ ÁÈ· ÌÈ· Û˘ÛÙËÌ·ÙÈ΋ ÂÓ·Û¯fiÏËÛË ÙˆÓ ·È‰ÈÒÓ
Ì ÙÔÓ Ù‡Ô Î·È Ó· Û˘Ì‚¿ÏÔ˘Ó Û ÌÈ· ÈÔ ÔÏÔÎÏËڈ̤ÓË ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ ÚfiÏÔ
ÂÓfi˜ ÎÚÈÙÈο ÛÎÂÙfiÌÂÓÔ˘ Î·È ÂÓÂÚÁÔ‡ ÔÏ›ÙË.
¶ÔÏÏ¿ ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· Û¯ÂÙÈÎÒÓ ‰Ú·ÛÙËÚÈÔÙ‹ÙˆÓ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÔÓÙ·È ÛÙÔ Ì·ıËÙÈÎfi
ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ Ô˘ Û˘Óԉ‡ÂÈ ÙËÓ ·ÚÔ‡Û· ¤Î‰ÔÛË. OÈ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ Ô˘ ÂÚÁ¿ÛÙËηÓ
ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ùfi˜ Ì·˜ «ƒ·ÙÛÈÛÌfi˜ Î·È ªª∂. O ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ», Ì ÙË
‚Ô‹ıÂÈ· Î·È ÙËÓ Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙˆÓ ‰·ÛÎ¿ÏˆÓ ÙÔ˘˜, Â¤ÏÂÍ·Ó ÂӉȷʤÚÔÓÙ· ı¤Ì·Ù·,
Û˘ÁΤÓÙÚˆÛ·Ó Î·È ·Ó¤Ï˘Û·Ó ÙÔ Û¯ÂÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi, ·Ó¤ÙÚÂÍ·Ó ÛÙÔ˘˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡˜ ÙÔ˘ ¤ÓÙ˘Ô˘
˘ÏÈÎÔ‡ (‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔ˘˜, ʈÙÔÁÚ¿ÊÔ˘˜ Î.Ï.) Î·È Û˘˙‹ÙËÛ·Ó Ì·˙› ÙÔ˘˜ ηÈ, Ù¤ÏÔ˜,
·Û¯ÔÏ‹ıËÎ·Ó Î·È ÔÈ ›‰ÈÔÈ /ÔÈ ›‰È˜ Ì ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ·Ó¿ÏÔÁÔ˘ ˘ÏÈÎÔ‡.
¶¤Ú· ·fi ÙÔ ˘ÏÈÎfi Ô˘ ˘¿Ú¯ÂÈ ÛÙÔ Ì·ıËÙÈÎfi ÂÁ¯ÂÈÚ›‰ÈÔ, ÛÙÔ ÔÔ›Ô ·Ú·¤ÌÔ˘ÌÂ,
·Ú·Ù›ıÂÓÙ·È ‰ÂÈÁÌ·ÙÈο ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ ÔÚÈṲ̂Ó˜ Û¯ÂÙÈΤ˜ Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜.
™‡ÁÎÚÈÛË ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ
ñ ™‡ÁÎÚÈÓ ÌÈ· ÌÈÎÚÔ‡ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ ÂÊËÌÂÚ›‰· (.¯. Δ· ¡¤·, ∂Ï¢ıÂÚÔÙ˘›·) Ì ̛·
ÂÊËÌÂÚ›‰· ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ÌÂÁ¤ıÔ˘˜ (.¯., ∏ ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹).
ñ ™¯Â‰›·Û ÙÔ ÂÚ›ÁÚ·ÌÌ· ÌÈ·˜ ÛÂÏ›‰·˜ (ÙÔ˘ Â͈ʇÏÏÔ˘ ‹ ÂÛˆÙÂÚÈ΋˜: ÂÓÙfiÈÛ ÙȘ
‰È·ÊÔÚ¤˜ ÛÙÔ ÂÚ›ÁÚ·ÌÌ· Î·È ÂÍ‹ÁËÛ¤ ÙȘ).
126
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ñ ΔÒÚ· ۯ‰›·Û ٷ ÂÚÈÁÚ¿ÌÌ·Ù· (ÎÔ˘ÙÈ¿) Ô˘ ··ÚÙ›˙Ô˘Ó ÌÈ· ÛÂÏ›‰·, .¯. ÙË ÛÂÏ›‰·
ÙÔ˘ Â͈ʇÏÏÔ˘ (ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËı› ÏÂÙfi, ‰È·Ê·Ó¤˜ ʇÏÏÔ ¯·ÚÙÈÔ‡). ∂ÓÙfiÈÛÂ
Ù· ÎÔ˘ÙÈ¿ Ô˘ ÂÚȤ¯Ô˘Ó:
– ÙÔÓ Ù›ÙÏÔ Ù˘ ÂÊËÌÂÚ›‰·˜
– ÙËÓ Î‡ÚÈ· ›‰ËÛË
– ÙȘ ‰Â˘ÙÂÚ‡ԢÛ˜ Âȉ‹ÛÂȘ
– ÙȘ ÏËÚÔÊÔڛ˜ Ô˘ ·Ú·¤ÌÔ˘Ó ÛÙË ıÂÌ·ÙÈ΋ Ô˘ ÂÚÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÛÙÔ ÂÛˆÙÂÚÈÎfi
Ù˘ ÂÊËÌÂÚ›‰·˜
– ÙȘ ‰È·ÊËÌ›ÛÂȘ
– fi,ÙÈ ¿ÏÏÔ.
ñ ΔÈ Û¯‹Ì· ¤¯Ô˘Ó Ù· ÎÔ˘ÙÈ¿ Ô˘ ۯ‰›·Û˜;
ñ ª¤ÙÚËÛ ٷ ÎÔ˘ÙÈ¿ Ô˘ ÂÚȤ¯Ô˘Ó ÙȘ ·ÚȘ Âȉ‹ÛÂȘ Î·È ÙȘ ‰Â˘ÙÂÚ‡ԢÛ˜ (Ì·˙›
Ì ÙȘ ÂÈÎÂÊ·Ï›‰Â˜).
ñ ÀÔÏfiÁÈÛ ÙËÓ ¤ÎÙ·ÛË Ô˘ ηٷϷ̂¿ÓÂÈ Î·ı¤Ó· ·fi ·˘Ù¿.
ñ ΔÒÚ· ˘ÔÏfiÁÈÛ fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ Â›Ó·È ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Ë ¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ Î‡ÚÈˆÓ Âȉ‹ÛÂˆÓ ·fi
fi,ÙÈ ÙˆÓ ‰Â˘ÙÂÚ¢ԢÛÒÓ.
ñ Δ· ı¤Ì·Ù· ÙˆÓ Âȉ‹ÛÂˆÓ Ê·›ÓÔÓÙ·È ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ·fi Ù· ¿ÏÏ· ı¤Ì·Ù· Ù˘ ÛÂÏ›‰·˜;
™Â ÙÈ;
ñ ∫¿ÔÈ· ·fi Ù· ı¤Ì·Ù· Ù˘ ÛÂÏ›‰·˜ ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ÁÚ·ÌÌ·ÙÔÛÂÈÚ¿
(Û¯‹Ì· Î·È Ì¤ÁÂıÔ˜ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ, ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÌfi˜ ÊfiÓÙÔ˘, ‰È·ÎÔÛÌËÙÈο ÛÙÔȯ›· Î.Ï.)
Û ۇÁÎÚÈÛË Ì ٷ ˘fiÏÔÈ·; (∂›Ó·È ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈ΋, .¯., Ë ÂÚ›ÙˆÛË ÙˆÓ ·ıÏËÙÈÎÒÓ
ÂÊËÌÂÚ›‰ˆÓ).
ñ ÃÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ¯ÚˆÌ·ÙÈÛÙ¿ ÌÔχ‚È· ÁÈ· Ó· ÙÔÓ›ÛÂȘ Ù· ÛÙÔȯ›· Ù˘ ÌÈ·˜ Î·È Ù˘
¿ÏÏ˘ ηÙËÁÔÚ›·˜ Ì ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ¯ÚÒÌ·Ù·. ™Â ÔÈ· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ‹ıËÎ·Ó ‰È·ÎÚÈÙÈο
¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο;
ñ OÈ ÂÈÎÂÊ·Ï›‰Â˜ Â›Ó·È Ì ÎÂÊ·Ï·›· ÁÚ¿ÌÌ·Ù·, Ì Â˙¿ ‹ ÌÂÈÎÙ¤˜;
ñ ª¤ÙÚËÛ ÙÔ ‡„Ô˜ ÙˆÓ ÎÂÊ·Ï·›ˆÓ ÁÚ·ÌÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ ÎÂÓÙÚÈÎÔ‡ Ù›ÙÏÔ˘.
ñ ¶¤Ú· ·fi ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜, ÙÈ ¿ÏÏÔ Î¿ÓÂÈ ÙËÓ ÂÈÎÂÊ·Ï›‰· Ó· ͯˆÚ›˙ÂÈ;
ñ ª¤ÙÚËÛ ÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ ÙˆÓ ‰‡Ô ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚˆÓ ÂÈÎfiÓˆÓ Ù˘ ÛÂÏ›‰·˜. ¶fiÛ˜ ÊÔÚ¤˜ ›ӷÈ
ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚË Ë ÈÔ ÌÂÁ¿ÏË ·fi ÙË ÌÈÎÚfiÙÂÚË;
ñ ΔÒÚ· Û‡ÁÎÚÈÓ ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙȘ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ ÌÈÎÚÔ‡ Î·È ÌÂÁ¿ÏÔ˘
ÌÂÁ¤ıÔ˘˜
ñ ΔÈ Û·˜ ϤÓ ٷ ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· ÁÈ· ÙȘ ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜ Î·È ÁÈ· ÙȘ ηÙËÁÔڛ˜ ÙˆÓ
·Ó·ÁÓˆÛÙÒÓ ÛÙȘ Ôԛ˜ ·¢ı‡ÓÔÓÙ·È;
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
127
™ËÌ›ˆÛË:
OÈ ÂÚÁ·Û›Â˜ ·˘Ù¤˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÓÙ·¯ıÔ‡Ó Î·È ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ Ì·ıËÌ¿ÙˆÓ ÙÔ˘ Û¯ÔÏÈÎÔ‡
ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜, fiˆ˜, .¯., °ÏÒÛÛ· – ŒÎÊÚ·ÛË – ŒÎıÂÛË.™¯ÔÏÈο Ì·ı‹Ì·Ù·: ∞ÁÁÏÈο,
∫·ÏÏÈÙ¯ÓÈο, ∂Î·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ª¤Û·.
¶ÂÚÈÛÛfiÙÂÚ˜ ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÌÔÚ› Ó· ·Ó·˙ËÙ‹ıÔ‡Ó Î·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·:
http://www.mediaed.org.uk/posted_documents/newsp.html
∫›Ó‰˘ÓÔÈ ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ Internet:
TÔ «EDUCAUNET»
™‡Ìʈӷ Ì fiÛ· ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰· ÙÔ˘, ÙÔ EDUCAUNET Â›Ó·È ¤Ó· Â˘Úˆ·˚Îfi
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÁÈ· Ó¤Ô˘˜. ã∂¯ÂÈ ÛÎÔfi Ó· ÙÔ˘˜ ÂÎ·È‰Â‡ÛÂÈ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ·ÏÏ¿
Î·È ÛÙËÓ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ÂӉ¯fiÌÂÓˆÓ ÎÈÓ‰‡ÓˆÓ Ô˘ Û˘ÓÂ¿ÁÂÙ·È Ë ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘. OÈ ÂÙ·›ÚÔÈ
ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ EDUCAUNET ÔÚÁ·ÓÒÓÔ˘Ó Û˘¯Ó¿ ÂΉËÏÒÛÂȘ Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜
ÂÓË̤ڈÛ˘ Î·È Ì·ı‹Ì·Ù· ÁÈ· ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, ·ÏÏ¿ ·Ú¿ÁÔ˘Ó Â›Û˘ Î·È ˘ÏÈÎfi ÁÈ· Û¯ÂÙÈΤ˜
·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜.
H ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË Ô˘ ˘ÈÔıÂÙ› ÙÔ EDUCAUNET ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙȘ ÌÂıfi‰Ô˘˜ Ù˘ "ÂÎ·›‰Â˘Û˘
ÛÙ· ̤۷" (media education). ∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ·˘Ù‹ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ› ˆ˜ ¤Ó· ›‰Ô˜ Ô¯‹Ì·ÙÔ˜ ÁÈ· ÙËÓ
·Ó¿Ù˘ÍË ‰ÂÍÈÔÙ‹ÙˆÓ ÎÚÈÙÈ΋˜ Ì¿ıËÛ˘ ÛÙÔ˘˜ Ôϛ٘. O ·ÒÙÂÚÔ˜ ÛÎÔfi˜ Â›Ó·È Ó· ηٷÛÙÔ‡Ó
ÔÈ Ó¤ÔÈ Ô˘ Î˘Ì·ÙÔ‰ÚÔÌÔ‡Ó ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ·˘ÙfiÓÔÌÔÈ, ˘‡ı˘ÓÔÈ, Ì ÎÚÈÙÈ΋ ÛΤ„Ë, ÌÂ
Û˘Ó›‰ËÛË Ù˘ ·Í›·˜ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ ·ÏÏ¿ Î·È ÙˆÓ ÎÈÓ‰‡ÓˆÓ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ÎÚ‡‚ÂÈ.
ΔÔ ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ Ô˘ ÚÔÙ›ÓÂÙ·È ·fi ÙÔ EDUCAUNET ‰ÂÓ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ ÌÈ·
ÔÏÈÙÈ΋ ·ıËÙÈ΋˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜, ·ÏÏ¿ ÙËÓ ÂÓÂÚÁfi ÚÔʇϷÍË Î·È ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÙˆÓ ÎÈÓ‰‡ÓˆÓ.
ªÔÚ› Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈο ‹ ˆ˜ ÂÓ·ÏÏ·ÎÙÈ΋ ÂÈÏÔÁ‹ ÛÙ· ˘¿Ú¯ÔÓÙ· Ê›ÏÙÚ·
‹ ÛÙ· ÂÚÁ·Ï›· ÈÂÚ¿Ú¯ËÛ˘ Î·È ·ÛÊ·Ï›·˜, Ù· ÔÔ›·, ·˜ ÛËÌÂȈı›, ‰ÂÓ ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÔÙ¤
ÂÁÁ˘‹ÛÂȘ ‚¤‚·È˘ Î·È ÔÏÈ΋˜ ÚÔÛÙ·Û›·˜. ™ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù· ÂÚÁ·Ï›· ·˘Ù¿, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘
Ó· Â›Ó·È ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈο, ÚÔ¸Ôı¤ÙÔ˘Ó ¤Ó· ¯Ú‹ÛÙË Û ÂÁÚ‹ÁÔÚÛË, ¤Ó· ¯Ú‹ÛÙË Ì ÈηÓfiÙËÙ˜
Î·È ÓÔÔÙÚÔ›· Ô˘ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·Ù˘¯ıÔ‡Ó ·Ú¿ ÌfiÓÔ Ì¤Û· ·fi ÌÈ· ηٿÏÏËÏË
ÂÎ·È‰Â˘ÙÈ΋ ‰È·‰Èηۛ·. ∂Í¿ÏÏÔ˘, Ë ¯Ú‹ÛË ÂÚÁ·Ï›ˆÓ ·ÛÊ·Ï›·˜ ÌÔÚ› Ó· ÚÔηϤÛÂÈ ÙÔ
ÏÂÁfiÌÂÓÔ "Ê·ÈÓfiÌÂÓÔ ÙÔ˘ ·ÂÚfiÛ·ÎÔ˘", ηٿ ÙÔ ÔÔ›Ô ÚÔηÏÂ›Ù·È ÛÙÔÓ ¯Ú‹ÛÙË, ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô
ÙÔ˘ ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙÔ Û›ÙÈ ÙÔ˘, ÌÈ· ¯·Ï¿ÚˆÛË Ù˘ ÂÁÚ‹ÁÔÚÛ˘, ÂÍ·ÈÙ›·˜ ÂÓfi˜ ÂÛÊ·Ï̤ÓÔ˘
Û˘Ó·ÈÛı‹Ì·ÙÔ˜ ·ÛÊ·Ï›·˜. øÛÙfiÛÔ, Ë ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙË ¯Ú‹ÛË ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ Ú¤ÂÈ Ó·
‚ÔËı¿ÂÈ ÙÔ˘˜ ¯Ú‹ÛÙ˜ Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÙȘ ηٿÏÏËϘ ÈηÓfiÙËÙ˜ Ô˘ ··ÈÙÔ‡ÓÙ·È ÁÈ· ÌÈ·
Û˘Ó¯‹ ÂÁÚ‹ÁÔÚÛË.
™ÙÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· EDUCAUNET Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Ó Î·È ·Ú¿ÁÔÓÙ˜ ÎÔÌ‚È΋˜ ÛËÌ·Û›·˜, fiˆ˜
·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈ·, ÀÔ˘ÚÁ›· ¶·È‰Â›·˜, ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÁÔÓ¤ˆÓ, ΤÓÙÚ· ·ÚÔ¯‹˜ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Î.Ô.Î.
°È· Ó· ˘¿ÚÍÂÈ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË Û fiϘ Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Û˜ ¯ÒÚ˜, οı ÂÙ·›ÚÔ˜ ÔÊ›ÏÂÈ
Ó· ·Ó·ÚÔÛ·ÚÌfiÛÂÈ Î·È Ó· ÂÌÏÔ˘Ù›ÛÂÈ ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ‰È·‰Èηۛ˜ Ì ‰Â‰Ô̤ӷ ·fi ÙÔ ‰ÈÎfi
ÙÔ˘ ÁψÛÛÈÎfi Î·È ÔÏÈÙÈÛÌÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ.
Δ·˘Ùfi¯ÚÔÓ·, ˘Ê›ÛÙ·Ù·È ·Ó¿ÁÎË ÁÈ· ÌÈ· ·ÓÂ˘Úˆ·˚΋ ÂÎÛÙÚ·Ù›·, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ Ó·
˘ÔÛÙËÚȯı› Ë ÂÓۈ̿وÛË Î·ÈÓÔÙÔÌÈÎÒÓ ÌÂıfi‰ˆÓ ÛÙ· ‰È¿ÊÔÚ· ÂıÓÈο Û˘ÛÙ‹Ì·Ù·
ÂÎ·›‰Â˘Û˘.
Œ¯Ô˘Ó ÚÔÁÚ·ÌÌ·ÙÈÛÙ› ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÚÔÂȉÔÔ›ËÛ˘ Î·È ÂÎ·›‰Â˘Û˘ ÁÈ· ÙÔÈÎÔ‡˜
·Ú¿ÁÔÓÙ˜ Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ (ÁÔÓ›˜, ÂÎ·È‰Â˘ÙÈÎÔ‡˜, ‰ÈÔ›ÎËÛË Ù˘ ÂÎ·›‰Â˘Û˘ Î.Ï.).
¶ÏËÚÔÊÔڛ˜ ÁÈ· ÙÔ EDUCAUNET: ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ª·Î‰ÔÓ›·˜, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË.
e-mail: [email protected].
μπμ§πO°ƒ∞ºπ∞ – ∞ƒ£ƒO°ƒ∞ºπ∞
™∂ £∂ª∞Δ∞ ƒ∞Δ™π™ªOÀ ∫∞𠪪∂
Alvarado, M. – Gutch, R. – Wollen, T. (1987) Learning the media. An introduction to media
teaching, Macmillan, London.
∞Ó‰ÚÈÎÔÔ‡ÏÔ˘, ∂. (2000) O ÛÙÂÚÂÔÙ˘ÈÎfi˜ ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ ʇÏÔ˘ ÛÙ· ·È‰Èο ÙËÏÂÔÙÈο
ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·, ÛÙË ‰È·ÌfiÚʈÛË Ù˘ ¤ÓÓÔÈ·˜ Ù˘ Ù·˘ÙfiÙËÙ·˜ ÙÔ˘ ʇÏÔ˘ ÁÈ· ÙÔ ·È‰› Ù˘
ÚÔÛ¯ÔÏÈ΋˜ ËÏÈΛ·˜, ∞ı‹Ó·.
∞ÛÏ·Ó›‰Ô˘, ™. (2000) O ̇ıÔ˜ ÙÔ˘ ·ıËÙÈÎÔ‡ ÙËÏÂı·ً, ¢ÚÔ̤·˜, ∞ı‹Ó·.
Bazalgette, C. – Buckingham, D. (eds) (1995) In front of the children: Screen entertainment
and young audiences, British Film Institute, London.
Boyd-Barrett, O. – Braham, P. (eds) (1987): Media, knowledge and power, Croom Helm,
London.
Brown, J. (1998) «Media literacy perspectives», Journal of Communication, 48, 1, pp. 44-57.
Buckingham, D. (1993) Children talking television. The making of television literacy, The
Falmer Press, London.
Buckingham, D. (2000): After the death of childhood. Growing up in the age of electronic
media, Polity Press, Cambridge.
Clermont, C. M. (1992): «ΔËÏÂfiÚ·ÛË Î·È ·ÓıÚÒÈÓË ·Ó¿Ù˘ÍË» (Ï‹ÌÌ·), ¶·È‰·ÁˆÁÈ΋
æ˘¯ÔÏÔÁÈ΋ ∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· §ÂÍÈÎfi, ÙfiÌ. 8. ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·, ∞ı‹Ó·, Û. 4806-4808.
Cole, Jeffrey (1997) The new racism in Europe. A sicilian ethnography, Cambridge University
Press.
Craggs, C. (1992): Media education in the primary school, Routledge, London.
Curran, J. – Gurevitch, M. (eds) (2001) ª¤Û· Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓ›· (ÌÙÊÚ.
¢. ∫›ÎÈ˙·˜), ¶·Ù¿Î˘, ∞ı‹Ó·
Dahlgren, Peter – Sparks, Colin (eds) (1993) Communication and citizenship. Journalism
and the public sphere, Routledge, London.
¢Ô˘ÏΤÚË, T. (1997) ∏ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ÙËÏÂfiÚ·ÛË Î·È ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi
Ù‡Ô. ∂ÌÂÈÚÈ΋ ¤Ú¢ӷ, Gutenberg, ∞ı‹Ó·.
EıÓÈ΋ ∂ÈÙÚÔ‹ ÁÈ· Ù· ¢ÈηÈÒÌ·Ù· ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÔ˘ – ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ∞ıËÓÒÓ / ΔÌ‹Ì·
∂ÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ª¤ÛˆÓ ª·˙È΋˜ ∂ÓË̤ڈÛ˘ (2002) ∞ÓıÚÒÈÓ· ¢ÈηÈÒÌ·Ù· ηÈ
130
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ÂÏÏËÓÈο ÙËÏÂÔÙÈο ‰ÂÏÙ›· Âȉ‹ÛˆÓ. ªÈ· ¤Ú¢ӷ ·Ó¿Ï˘Û˘ ÂÚÈÙÒÛÂˆÓ (∂Ú¢ÓËÙÈ΋
OÌ¿‰·, ˘‡ı˘ÓÔ˜ ¡·˘Ú›‰Ë˜, ∫Ï.), ∞ı‹Ó·.
∂ÈÙÚÔ‹ ÙˆÓ ∂˘Úˆ·˚ÎÒÓ ∫ÔÈÓÔÙ‹ÙˆÓ (1997) ŒÎıÂÛË ÙˆÓ ÀËÚÂÛÈÒÓ Ù˘ ∂ÈÙÚÔ‹˜
Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ ÙÔ˘ ۯ‰›Ô˘ ‰Ú¿Û˘ ηٿ ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡. ∂Óۈ̿وÛË Ù˘
ηٷÔϤÌËÛ˘ ÙÔ˘ Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ ÛÙȘ ÎÔÈÓÔÙÈΤ˜ ÔÏÈÙÈΤ˜ Î·È ÛÙ· ÎÔÈÓÔÙÈο ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù·,
μڢͤÏϘ.
∂ÈÙÚÔ‹ ÙˆÓ ∂˘Úˆ·˚ÎÒÓ ∫ÔÈÓÔÙ‹ÙˆÓ (2000) ŒÎıÂÛË Ù˘ ∂ÈÙÚÔ‹˜ ÛÙÔ ™˘Ì‚Ô‡ÏÈÔ, ÛÙÔ
∂˘Úˆ·˚Îfi ∫ÔÈÓÔ‚Ô‡ÏÈÔ, ÛÙËÓ OÈÎÔÓÔÌÈ΋ Î·È ∫ÔÈÓˆÓÈ΋ ∂ÈÙÚÔ‹ Î·È ÛÙËÓ ∂ÈÙÚÔ‹
ÙˆÓ ¶ÂÚÈÊÂÚÂÈÒÓ Û¯ÂÙÈο Ì ÙȘ ¢Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜ ÙÔ˘ ∂˘Úˆ·˚ÎÔ‡ ¶·Ú·ÙËÚËÙËÚ›Ô˘
ÙˆÓ Ê·ÈÓÔÌ¤ÓˆÓ ƒ·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È •ÂÓÔÊÔ‚›·˜, μڢͤÏϘ.
Fiske, J. (2001) «ªÂÙ·ÌÔÓÙÂÚÓÈÛÌfi˜ Î·È ÙËÏÂfiÚ·ÛË», ÛÙÔ: Curran, J. – Gurevitch, M. (eds)
ª¤Û· Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓ›· (ÌÙÊÚ. ¢. ∫›ÎÈ˙·˜), ¶·Ù¿Î˘, ∞ı‹Ó·, Û. 84102.
Fiske, J. – Hartley, J. (1992) ∏ ÁÏÒÛÛ· Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘ (ÌÙÊÚ. ƒ. ∞ÛÙÚÈÓ¿ÎË), ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·
Î·È ∫Ô˘ÏÙÔ‡Ú·, ∞ı‹Ó·.
Greenfield, P.ª. (1998) ª¤Û· ÂÓË̤ڈÛ˘ Î·È ·È‰›. OÈ ÂÈÙÒÛÂȘ Ù˘ ÙËÏÂfiÚ·Û˘, ÙˆÓ
‚ÈÓÙÂÔ·È¯ÓȉÈÒÓ Î·È ÙˆÓ ÎÔÌÈÔ‡ÙÂÚ, ¶. ∫Ô˘ÙÛÔ˘Ìfi˜, ∞ı‹Ó·.
Gunter, B. – McAleer, J. (1997) Children and television, Routledge, London.
Hartmann, P. – Husband, C. (1973) «The mass media and racial conflict», in Cohen, S. –
Young, J. (eds) The manufacture of news: A reader, Sage, Beverly Hills, pp. 270-283.
Hobbs, R. (1998) «The seven great debates in the Media Literacy movement», Journal of
Communication, 48, 1, pp. 16-32.
πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜ ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˜ ∫·Ú·Ì·ÓÏ‹˜ (2000) ∏ ÔÚ›· Î·È Ë ÂͤÏÈÍË ÙÔ˘
Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ∫›ÌÂÓ· ∂ÚÁ·Û›·˜ 9, ∞ı‹Ó·.
Jacquinot-Delaunay, G. (2001) «∏ ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂: ∞Ó¿ÌÂÛ· ÛÙË ÁÏÒÛÛ· Î·È ÛÙË
Û˘Ó›‰ËÛË ÙÔ˘ ÔÏ›ÙË», ÛÙÔ: ™¯ÔÏ‹ π.ª. ¶·Ó·ÁȈÙfiÔ˘ÏÔ˘: ∏ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ªª∂
ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô. ¢˘Ó·ÙfiÙËÙ˜-fiÚÈ·-ÚÔÔÙÈΤ˜, ∞ı‹Ó·, Û. 147-160.
∫·Ï·‚¿Û˘, º. (1998) «∂Î·È‰Â˘ÙÈÎfi Û‡ÛÙËÌ· Î·È ª.ª.∂. ∏ ÂÈÎfiÓ· Ù˘ ·È‰Â›·˜ ÛÙ·
ÚˆÙÔÛ¤Ïȉ·», ÛÙÔ: ¶·Ó·ÁȈÙÔÔ‡ÏÔ˘, ƒ. et al. (Â.) ∏ «Î·Ù·Û΢‹» Ù˘
Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘, ΔÌ‹Ì· ∂ÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ª¤ÛˆÓ
ª·˙È΋˜ ∂ÓË̤ڈÛ˘, ∂ıÓÈÎfi Î·È ∫·Ô‰ÈÛÙÚÈ·Îfi ¶·ÓÂÈÛÙ‹ÌÈÔ ∞ıËÓÒÓ, ∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÂÈ·,
∞ı‹Ó·, Û. 549-554.
∫·ÛÛˆÙ¿Î˘, ª. (2001) «ΔÔ Â›ÛËÌÔ Î·È ÙÔ «·Ú¿ÏÏËÏÔ» Û¯ÔÏ›Ô: Û¯¤ÛË ·ÓÙ·ÁˆÓÈÛÙÈ΋
‹ Û˘ÌÏËڈ̷ÙÈ΋;», ÛÙÔ ™¯ÔÏ‹ π.ª. ¶·Ó·ÁȈÙfiÔ˘ÏÔ˘: ∏ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ªª∂ ÛÙÔ
Û¯ÔÏ›Ô. ¢˘Ó·ÙfiÙËÙ˜-fiÚÈ·-ÚÔÔÙÈΤ˜, ∞ı‹Ó·, Û. 23-34.
KÔÚˆÓ·›Ô˘, ∞. (1992) ¡¤ÔÈ Î·È Ì¤Û· Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, O‰˘ÛÛ¤·˜, ∞ı‹Ó·.
∫ˆÓÛÙ·ÓÙÈÓ›‰Ô˘, ÃÚÈÛÙ›Ó· (2002) «Δ· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È Ë ·Ú·ÁˆÁ‹ ÓÔ‹Ì·ÙÔ˜.
£ÂˆÚËÙÈΤ˜ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ Î·È ÚÔÔÙÈΤ˜», ∂ÈıÂÒÚËÛË ∫ÔÈÓˆÓÈÎÒÓ ∂Ú¢ÓÒÓ, Ù‡¯Ô˜
108-109, Û. 139-188.
MEPO™ TPITO: PAT™I™MO™ KAI ME™A MAZIKH™ E¶IKOINøNIA™:
O PO§O™ TOY ™XO§EIOY
131
§·ÌÚÔÔ‡ÏÔ˘, Œ. (1997) ∏ ηٷÛ΢‹ Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜
ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜, ∏ ÂÚ›ÙˆÛË Ù˘ ‚›·˜ Î·È Ù˘ ÂÁÎÏËÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜, ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·,
∞ı‹Ó·.
Lewis, J. – Jhally, S. (1998) «The struggle over Media Literacy», Journal of Communication,
48, 1, pp. 109-120.
Lichtenberg, J. (2001) «À¤Ú Ù˘ ·ÓÙÈÎÂÈÌÂÓÈÎfiÙËÙ·˜», ÛÙÔ: Curran, J. – Gurevitch, M. (eds)
ª¤Û· Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓ›· (ÌÙÊÚ. ¢. ∫›ÎÈ˙·˜), ¶·Ù¿Î˘, ∞ı‹Ó·, Û. 318342.
Livingstone, Sonia (1990) Making sense of television, The psychology of audience
interpretation, Routledge, New York.
Luster, D. (1997) The media studies book. A guide for teachers, Routledge, London.
MacBeth, Tannis ª. (ed.) (1996) Tuning in to young viewers. Social science perspectives on
television, SAGE, London.
Masterman, L. (1989) Teaching the media, Routledge, London.
ª·ÙÛ·ÁÁÔ‡Ú·˜, ∏. (2000) OÌ·‰ÔÛ˘ÓÂÚÁ·ÙÈ΋ ‰È‰·Ûηϛ· Î·È Ì¿ıËÛË, °ÚËÁfiÚ˘, ∞ı‹Ó·.
Messaris, P. (1994) «Visual literacy. Image, mind, and reality, Westview Press, Oxford.
McQuail, D. (2001) «ª·˙Èο ̤۷ Î·È ‰ËÌfiÛÈÔ Û˘ÌʤÚÔÓ», ÛÙÔ: Curran, J. – Gurevitch, M.
(eds) ª¤Û· Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓ›· (ÌÙÊÚ. ¢. ∫›ÎÈ˙·˜), ¶·Ù¿Î˘, ∞ı‹Ó·,
Û. 103-122.
Nathanson, Amy et al. (2002) «Counteracting the effects of female stereotypes on television
via active mediation», Journal of Communication, 52, 4, pp. 922-937.
¡·˘Ú›‰Ë˜, ∫. (1992): «ΔËÏÂfiÚ·ÛË Î·È ·ÁˆÁ‹» (Ï‹ÌÌ·), ¶·È‰·ÁˆÁÈ΋ æ˘¯ÔÏÔÁÈ΋
∂Á΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ· §ÂÍÈÎfi, ÙfiÌ. 8, ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·, ∞ı‹Ó·, Û. 4803-4806.
N·˘Ú›‰Ë˜, ∫. (1986) ∏ ∞Ï›ÎË ÛÙË ¯ÒÚ· ÙˆÓ Ú·ÁÌ¿ÙˆÓ, ÀÔ‰ÔÌ‹, ∞ı‹Ó·.
¡Ù¿‚Ô˘, ª. (1999) «‘¢ÚÔÛ›˙ÔÓÙ·˜’ Ù· ıÂÚÌ¿ ª¤Û·: ªÈ· Â·Ó·ÍÈÔÏfiÁËÛË Ù˘ ı¤Û˘ ηÈ
Ù˘ ¯Ú‹Û˘ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ ÛÙË ˙ˆ‹ Ù˘ Û‡Á¯ÚÔÓ˘ ÔÈÎÔÁ¤ÓÂÈ·˜», ΔÔ μ‹Ì· ÙˆÓ ∫ÔÈÓˆÓÈÎÒÓ
∂ÈÛÙËÌÒÓ, Ù‡¯Ô˜ 27, Û. 123-138.
¶·˚‰Ô‡ÛË, ÃÚ. (1998) «∏ ʈӋ ÙˆÓ ÎÔÈÓˆÓÈο ·ÔÎÏÂÈÛÌ¤ÓˆÓ ÛÙ· ̤۷ Ì·˙È΋˜
ÂÓË̤ڈÛ˘. ∏ ÂÚ›ÙˆÛË ÙˆÓ ÙËÏÂÔÙÈÎÒÓ Âȉ‹Ûˆӻ, ÛÙÔ: ÿ‰Ú˘Ì· ™¿ÎË ∫·Ú·ÁȈÚÁ·:
∫ÔÈÓˆÓÈΤ˜ ·ÓÈÛfiÙËÙ˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ·ÔÎÏÂÈÛÌfi˜, ∞ı‹Ó·, Û. 738-748.
Popper, K. – Condry, J. (1995) ΔËÏÂfiÚ·ÛË. ∫›Ó‰˘ÓÔ˜ ÁÈ· ÙË ‰ËÌÔÎÚ·Ù›·, «¡¤· ™‡ÓÔÚ·»∞.∞. §È‚¿ÓË, ∞ı‹Ó·.
Perkins, R. (1999) Arts and media management. A selected bibliography, Centre for the
Study of Cultural Policy, School of Theatre Studies, University of Warwick.
¶fiÛÙÌ·Ó, ¡ÈÏ (1998) ¢È·ÛΤ‰·ÛË Ì¤¯ÚÈ ı·Ó¿ÙÔ˘. O ‰ËÌfiÛÈÔ˜ ÏfiÁÔ˜ ÛÙËÓ ÂÔ¯‹ ÙÔ˘ ı¿̷ÙÔ˜
(ÌÙÊÚ. ƒÔ˘ÁÎÔ‡ÓË, ºˆÙ. Î·È ∞ÊÚ. Δ˙·ÌÔ˘Ú¿ÓË), ¢ÚÔ̤·˜, ∞ı‹Ó·.
Rex, John (1986) Race and ethnicity, Open University Press, Buckingham.
132
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
ƒÔ‡ÛÔ˘, ¡, (2002) ΔËÏÂfiÚ·ÛË Î·È ÔÏÈÙÈÛÙÈ΋ Ù·˘ÙfiÙËÙ· Ù˘ ΢Úȷ΋˜ ÓÂÔÏ·›·˜, Intercollege
Press, §Â˘ÎˆÛ›·.
™·Ô˘Ó¿˜, ∞ı. (1998) Δ· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘ Î·È Ë ·ÁˆÁ‹. ™˘Ì‚ÔÏ‹ ÛÙËÓ ¶ÔÈÌ·ÓÙÈ΋
æ˘¯ÔÏÔÁ›·, ¶‹Á·ÛÔ˜ 2000, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË 1998.
™ÂÚ·ÊÂÙÈÓ›‰Ô˘, ª. (1991) ∫ÔÈÓˆÓÈÔÏÔÁ›· ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘: O ÚfiÏÔ˜ ÙˆÓ
Ì¤ÛˆÓ ÛÙËÓ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹ ÙÔ˘ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘ ηÈÙ·ÏÈÛÌÔ‡, Gutenberg, Aı‹Ó·.
™¯ÔÏ‹ π.ª. ¶·Ó·ÁȈÙfiÔ˘ÏÔ˘ (2001) ∏ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ªª∂ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô. ¢˘Ó·ÙfiÙËÙ˜fiÚÈ·-ÚÔÔÙÈΤ˜, ∞ı‹Ó·.
Taylor, L. – Willis, A. (1999) Media studies. Texts, institutions and audiences, Blackwell,
Oxford.
ΔÛȿηÏÔ˜, °. (1995) «™ÂÍÈÛÌfi˜, Ú·ÙÛÈÛÌfi˜, ÎÔÈÓˆÓÈÎfi˜ ·ÔÎÏÂÈÛÌfi˜: O ÚfiÏÔ˜ Ù˘
ÂÎ·›‰Â˘Û˘», ÛÙÔ: °ÂÓÈ΋ °Ú·ÌÌ·Ù›· πÛfiÙËÙ·˜: ∂Î·›‰Â˘ÛË Î·È ÈÛfiÙËÙ· ¢ηÈÚÈÒÓ.
∂˘Úˆ·˚Îfi ™˘Ó¤‰ÚÈÔ, ∞ı‹Ó· 1995.
ΔÛȿηÏÔ˜, °. (2000) O‰ËÁfi˜ ∞ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘, ∂ÏÏËÓÈο °Ú¿ÌÌ·Ù·, ∞ı‹Ó·.
UNESCO (1990): «™ÂÌÈÓ¿ÚÈÔ ÂȉÈÎÒÓ Ù˘ UNESCO ÁÈ· ÙÔ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfi ∞Ó·ÏÊ·‚ËÙÈÛÌfi
ÛÙȘ μÈÔÌ˯·ÓÈΤ˜ ¯ÒÚ˜, ∞˘ÛÙÚ›· 30 ª·˚Ô˘ – 3 πÔ˘Ó›Ô˘ 1990» (ÌÙÊÚ. ªÈ¯.
¶··‰fiÔ˘ÏÔ˜), ™‡Á¯ÚÔÓË ∂Î·›‰Â˘ÛË, Ù. 54.
Van Zoonen, L. (2001) «ºÂÌÈÓÈÛÙÈΤ˜ ıˆڋÛÂȘ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ», ÛÙÔ: Curran, J. – Gurevitch,
M. (eds) ª¤Û· Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜ Î·È ÎÔÈÓˆÓ›· (ÌÙÊÚ. ¢. ∫›ÎÈ˙·˜), ¶·Ù¿Î˘, ∞ı‹Ó·,
Û. 53-83.
Wiegman, R. (2000) «Race, ethnicity and film», in Hill. J. – Church, P. (eds) Wilson, C. –
Gutiérrez, F. (1995) Race, multiculturalism, and the media. From mass to class
copmmunication, SAGE, Thousand Oaks.
ºÈÛÎ, Δ˙.: (2000) TV ∏ ·Ó·ÙÔÌ›· ÙÔ˘ ÙËÏÂÔÙÈÎÔ‡ ÏfiÁÔ˘, ¢ÚÔ̤·˜, ∞ı‹Ó·.
÷ڷ̋˜, ¶. (2001) «∞ÏÊ·‚ËÙÈÛÌfi˜ Î·È ÂÎ·›‰Â˘ÛË ÛÙ· ªª∂: ¶·È‰·ÁˆÁÈΤ˜ ‰È·ÛÙ¿ÛÂȘ
ÂÓfi˜ Û‡Á¯ÚÔÓÔ˘ ÚÔ‚Ï‹Ì·ÙÔ˜», ÛÙÔ: ™¯ÔÏ‹ π.ª. ¶·Ó·ÁȈÙfiÔ˘ÏÔ˘: ∏ ·ÍÈÔÔ›ËÛË ÙˆÓ
ªª∂ ÛÙÔ Û¯ÔÏ›Ô. ¢˘Ó·ÙfiÙËÙ˜-fiÚÈ·-ÚÔÔÙÈΤ˜, ∞ı‹Ó·, Û. 195-205.
ÃÚËÛÙ¿Î˘, ¡. (1995): «Δ· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘ Î·È Ô ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘˜ ÛÙÔÓ ÚÔÛ·Ó·ÙÔÏÈÛÌfi
ÙˆÓ Ó¤ˆÓ. ∏ ·Ó¿ÁÎË ÎÚÈÙÈ΋˜ ·Ó¿Ï˘Û˘ Î·È ÏËÚÔÊfiÚËÛ˘», ¡¤· ¶·È‰Â›·, 76, Û. 119126.
Zettl, H. (1998) «Contextual media aesthetics as the basis for Media Literacy», Journal of
Communication, 48, 1, pp. 81-95.
¶APAPTHMA
ƒ·ÙÛÈÛÌfi˜ Î·È ªª∂.
O ÚfiÏÔ˜ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ
¶ÚÔÙÂÈÓfiÌÂÓ· ı¤Ì·Ù· Î·È ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜
(∂Ó‰ÂÈÎÙÈÎfi˜ ηٿÏÔÁÔ˜)
(Δ· ı¤Ì·Ù· Ô˘ ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ·Ó·Ï˘ıÔ‡Ó ÌÂÌÔӈ̤ӷ ‹ ÛÂ Û˘Ó‰˘·ÛÌfi)
1. °ÓˆÚÈÌ›· Ì ٷ ªª∂ Î·È ÙÔÓ ÙÚfiÔ ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘˜
■ ∂ÈÙfiÈ· Â›Û΄Ë, Û˘ÓÂÓÙ‡ÍÂȘ, ÌÂϤÙË ˘ÏÈÎÔ‡, Û˘ÌÂÚ¿ÛÌ·Ù· (ÂÊËÌÂÚ›‰Â˜, ·ıÏËÙÈÎfi˜
Ù‡Ô˜, ÂÚÈÔ‰Èο, Ú·‰ÈfiʈÓÔ, TV)
■ Δ· ªª∂ Î·È Ë Î·Ù·Û΢‹ Ù˘ ›‰ËÛ˘
- ·ÚÔ˘Û›·ÛË Î·È ·ÔÛÈÒËÛË
- ÈÂÚ¿Ú¯ËÛË, ÚÔ‚ÔÏ‹
- Ù¯ÓÈΤ˜ ·ÚÔ˘Û›·Û˘ (ÌÔ˘ÛÈ΋, ¯ÚÒÌ· Î.Ï.)
■ ¢È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ªª∂
- ÁÚ·Ùfi Î·È ÔÙÈÎÔ·ÎÔ˘ÛÙÈÎfi Ì‹Ó˘Ì·
- ·Ó¿ÏÔÁË ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· Ì·ıËÙÒÓ (·ÚÔ˘Û›·ÛË ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ Ì ÁÚ·Ùfi ΛÌÂÓÔ
‹ ÂÈÎfiÓ· ‹ ‹¯Ô)
- Ô ¯ÂÈÚÈÛÌfi˜ ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ı¤Ì·ÙÔ˜ ·fi ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ªª∂, ·ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË Î·È Û‡ÁÎÚÈÛË
■ ™ÙÂÚÂfiÙ˘· ÛÙ· ªª∂
- ÔÈ ÈӉȿÓÔÈ, ÔÈ Ì·‡ÚÔÈ, ÔÈ Ï¢ÎÔ› ÛÙ· «ÁÔ˘¤ÛÙÂÚÓ» Î.Ï..
- ÔÈ ·ÏÏÔ‰·Ô› ÂÚÁ·˙fiÌÂÓÔÈ ( Ë «ºÈÏÈÈÓ¤˙·», Ô «∞Ï‚·Ófi˜ ÂÚÁ¿Ù˘» ÛÙ· ÂÏÏËÓÈο
Û›ÚÈ·Ï)
- ÚfiÙ˘· Î·È ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ ÛÙ· ÎfiÌÈΘ
- ÛÙÂÚÂfiÙ˘· ÛÙ· Û¯ÔÏÈο ‚È‚Ï›·
- ÂıÓÈΤ˜ ÁÈÔÚÙ¤˜ ÛÙ· ªª∂
- ÂıÓÈο ۇ̂ÔÏ· Î·È ªª
■ ∞Ó¿Ï˘ÛË ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘
- ¿ÚıÚÔ˘, ¯ÚÔÓÔÁÚ·Ê‹Ì·ÙÔ˜ Î.Ï. ÛÙÔÓ ËÌÂÚ‹ÛÈÔ Ù‡Ô
- ÙËÏÂÔÙÈÎÔ‡ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜,
- Ù·ÈÓ›·˜
- ˘ÏÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ¢È·‰ÈÎÙ‡Ô˘ (Internet)
■ ∞Ó¿Ï˘ÛË ¯·Ú·ÎÙ‹ÚˆÓ
- Ì˘ıÈÛÙÔÚ‹Ì·ÙÔ˜
- ÙËÏÂÔÙÈ΋˜ ÛÂÈÚ¿˜ (Û›ÚÈ·Ï)
■ ∏ ‰È·Ê‹ÌÈÛË ÛÙ· ªª∂ (Û ڷ‰ÈfiʈÓÔ, ÂÓÙ˘·, ÙËÏÂfiÚ·ÛË Î.Ï.)
■ ™˘ÓÂÓÙ‡ÍÂȘ Ì ŒÏÏËÓ˜ Î·È ·ÏÏÔ‰·Ô‡˜ Û¯ÂÙÈο Ì ÙÔ Ò˜ ÔÈ ›‰ÈÔÈ ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È ·fi
Ù· ªª∂.
136
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
■
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
∏ ÚÔ‚ÔÏ‹ Ù˘ ηıËÌÂÚÈÓfiÙËÙ·˜ ̤۷ ·fi Ù· ªª∂ (¯. ÚˆÈÓ¤˜ ÂÎÔÌ¤˜). O
˘ÔÎÂÈÌÂÓÈÎfi˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜
∂ÓÙÔÈÛÌfi˜ Î·È Û¯ÔÏÈ·ÛÌfi˜ ÂÎÔÌÒÓ Ì ڷÙÛÈÛÙÈÎfi Î·È ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÙÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ
(ÙˆÓ ›‰ÈˆÓ ‹ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÒÓ Ì¤ÛˆÓ)
∏ ·ÓıÚÒÈÓË ·Í›· ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi Ê˘Ï‹, ÂıÓÈÎfiÙËÙ·, ʇÏÔ
ŒÏÏËÓ˜ Î·È ∂˘Úˆ·›ÔÈ ÛÙ· ªª∂
π‰ÂÔÏÔÁ›Â˜ Ô˘ ˘Ôı¿ÏÔ˘Ó ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi Î·È Ë Â›‰Ú·Û‹ ÙÔ˘˜ ÛÙ· ªª∂.
∞ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË Î·È Û‡ÁÎÚÈÛË ÂÓÙ‡ˆÓ Ì ڷÙÛÈÛÙÈÎfi Î·È ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ
Ô˘ ÂΉ›Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚÔÈ ÊÔÚ›˜, ˘ËÚÂۛ˜, ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ
∞ÓÙÈ·Ú¿ıÂÛË Î·È Û‡ÁÎÚÈÛË ÂÎÔÌÒÓ Î·È ıÂÌ·ÙÈÎÒÓ ÛÙ· ªª∂ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÂ
‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ¯ÒÚ˜
ΔÔÈÎÈÛÌfi˜, ÙÔÈÎÈÛÙÈο ÛÙÂÚÂfiÙ˘· Î·È ªª∂
¶ÂÚÈËÁ‹ÛÂȘ ‰ÈÎÙ˘·ÎÒÓ ÙfiˆÓ ‰ÈÂıÓÒÓ Î·È ·ÓıÚˆÈÛÙÈÎÒÓ ÔÚÁ·ÓÒÛÂˆÓ (UNESCO,
UNICEF, O∏∂, °π∞ΔƒOπ Ãøƒπ™ ™À¡Oƒ∞, °π∞ΔƒOπ ΔOÀ ∫O™ªOÀ Î.Ï.)
∏ ÂÈÎfiÓ· ÙÔ˘ ·È‰ÈÔ‡ ̤۷ ·fi Ù· ªª∂
«ΔÔ ·ÚÂÏıfiÓ Ì·˜ – ÙÔ ·ÚfiÓ ÙÔ˘˜» ̤۷ ·fi Ù· ªª∂ (ÔÈ ŒÏÏËÓ˜ ˆ˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙÔ
·ÚÂÏıfiÓ, ÔÈ ·ÏÏÔ‰·Ô› ˆ˜ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ÛÙÔ ·ÚfiÓ).
2. ¶ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÂÓfi˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘ ªª∂ ‹ ÌÈ·˜ Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤Ó˘ ıÂÌ·ÙÈ΋˜
∞ıÏËÙÈÛÌfi˜ Î·È ªª∂ (Ô‰fiÛÊ·ÈÚÔ, Ì¿ÛÎÂÙ, ÂÂÈÛfi‰È· Î·È ·ÓÙÈ·Ú·ı¤ÛÂȘ, OÏ˘ÌÈ·ÎÔ›
Î·È ¶·Ú·ÔÏ˘ÌÈ·ÎÔ› ∞ÁÒÓ˜ Î.Ï.)
■ ∫fiÌÈΘ: ¢È·¯ÚÔÓÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË, ÚfiÙ˘·, ÛÙÂÚÂfiÙ˘·, ÂͤÏÈÍË.
■ ∫ÈÓÔ‡ÌÂÓ· Û¯¤‰È· (ÚfiÙ˘·, ¯·Ú·ÎÙ‹Ú˜, ÛÙÂÚÂfiÙ˘·)
■ ºˆÙÔÁÚ·Ê›·
■ °ÂÏÔÈÔÁÚ·Ê›· (.¯. ŒÏÏËÓ˜ Î·È ·ÏÏÔ‰·Ô› ÛÙȘ ÁÂÏÔÈÔÁڷʛ˜ ÙÔ˘ ËÌÂÚ‹ÛÈÔ˘ Ù‡Ô˘ /
Û˘Á¯ÚÔÓ›· Î·È ‰È·¯ÚÔÓ›·)
■ OÈ ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ ¤¯Ô˘Ó ‰ÈÎfi ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ. ∞Ó¿Ï˘ÛË ÂÎÔÌÒÓ, ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Î·È ÂÓÙ‡ˆÓ ÙˆÓ
›‰ÈˆÓ ÙˆÓ ÌÂÙ·Ó·ÛÙÒÓ.
■ ¶·ÚÔ˘Û›·ÛË ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ ÛÙÔȯ›ˆÓ ‰È¿ÊÔÚˆÓ ÔÏÈÙÈÛÌÈÎÒÓ ÔÌ¿‰ˆÓ ·fi Ù· ªª∂
- ΔÚÔÊ‹
- ∂Ó‰˘Ì·Û›·
- ¶·È‰Èο ·È¯Ó›‰È·
- ™˘Ó‹ıÂȘ
- ∏ıË/¤ıÈÌ·/·Ú·‰fiÛÂȘ
- «Â›‰Ի ÔÏÈÙÈÛÌÔ‡ Î.Ï.
■
3. OÈ Ì·ıËÙ¤˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡Ó ÛÙ· ªª∂
ŒÎ‰ÔÛË Ì·ıËÙÈ΋˜ ÂÊËÌÂÚ›‰·˜ Ì ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈÎfi ÂÚȯfiÌÂÓÔ
■ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÎÂÈÌ¤ÓˆÓ ·fi Ì·ıËÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ÁÈ· ‰ËÌÔÛ›Â˘ÛË ÛÙÔÓ ËÌÂÚ‹ÛÈÔ Ù‡Ô, ÛÂ
ÂÚÈÔ‰Èο Î.Ï. ‹ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ˘ÏÈÎÔ‡ ÁÈ· Ú·‰ÈÔʈÓÈ΋ ÂÎÔÌ‹ Û ı¤Ì·Ù· Ú·ÙÛÈÛÌÔ‡,
ÍÂÓÔÊÔ‚›·˜, ·ÓıÚÒÈÓˆÓ ‰ÈηȈ̿وÓ.
■ ¢ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ·fi Ì·ıËÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜ ÔÙÈÎÔ·ÎÔ˘ÛÙÈÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ (‚›ÓÙÂÔ, ÎÈÓËÌ·ÙÔÁÚ·ÊÈ΋
Ù·ÈÓ›·)
■ ∂Îı¤ÛÂȘ ʈÙÔÁÚ·Ê›·˜, ÁÂÏÔÈÔÁÚ·Ê›·˜, ˙ˆÁÚ·ÊÈ΋˜, ·Ê›Û·˜, «ÁÎÚ¿ÊÈÙÈ» Î.Ï.
‰ËÌÈÔ˘ÚÁËÌ¤ÓˆÓ ·fi Ì·ıËÙÈΤ˜ ÔÌ¿‰Â˜
■
ª∞£∏Δπ∫O™ ¢π∞°ø¡π™ªO™
∞¡Δπƒ∞Δ™π™Δπ∫OÀ «¢π∞º∏ªπ™Δπ∫OÀ» ª∏¡Àª∞ΔO™
∫∞π ºøΔO°ƒ∞ºπ∞™
¶OÀ Oƒ°∞¡ø™∂ ΔO ∫∂¡ΔƒO ª∂§∂Δø¡
∫∞π Δ∂∫ª∏ƒπø™∏™ (∫∂.ª∂.Δ∂.) Δ∏™ O§ª∂
£∂ª∞: «™ÃO§∂πO Ãøƒπ™ ™À¡Oƒ∞»
ŒÓ·˜ ·fi ÙÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ Ô˘ ÌÔÚ› Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÔ‡Ó ÁÈ· Ó· ·Ó·Ù˘¯ı› ÙÔ
ÂӉȷʤÚÔÓ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ Î·È Ì·ıËÙÚÈÒÓ Û¯ÂÙÈο Ì ٷ ªª∂ Î·È ÙËÓ ·ÓÙÈÚ·ÙÛÈÛÙÈ΋
ÂÎ·›‰Â˘ÛË Î·È Ó· ·Ú·ÎÈÓËıÔ‡Ó Û ¯Ú‹ÛÈ̘ Î·È ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈΤ˜ Û¯ÂÙÈΤ˜ ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ˜
Â›Ó·È Î·È Ë ÚÔ΋ڢÍË Û¯ÂÙÈÎÔ‡ ‰È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡.
™ÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ∫∂ª∂Δ∂ Ô˘ Ô‰‹ÁËÛ ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ¢ÈÎÙ‡Ô˘
™¯ÔÏ›ˆÓ ηٿ ÙÔ˘ ƒ·ÙÛÈÛÌÔ‡ ÚÔÎËÚ‡¯ıËΠ̷ıËÙÈÎfi˜ ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi˜ «‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÔ‡»
ÌËӇ̷ÙÔ˜ Î·È ‚›ÓÙÂÔ ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ¢Â˘ÙÂÚÔ‚¿ıÌÈ·˜ ∂Î·›‰Â˘Û˘ ÙÔ˘ ÓÔÌÔ‡
∞ÙÙÈ΋˜ Ì ı¤Ì· «™¯ÔÏÂ›Ô ¯ˆÚ›˜ Û‡ÓÔÚ·». ¶·Ú·ı¤ÙÔ˘Ì ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÙË Û¯ÂÙÈ΋
¶ÚÔ΋ڢÍË.
™ÎÔÔ› ÙÔ˘ ¢È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡
¡· ÚÔ‚¿ÏÂÈ Î·È Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÙËÓ È‰¤· ÂÓfi˜ Û¯ÔÏ›Ԣ ÛÙÔ ÔÔ›Ô fiÏÔÈ ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ηÈ
fiϘ ÔÈ Ì·ı‹ÙÚȘ ¤¯Ô˘Ó ÈÛfiÙÈÌË ı¤ÛË, ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙ· ·fi ÙË Ê˘Ï‹, ÙËÓ ÂıÓÈÎfiÙËÙ·, ÙÔ
ıÚ‹ÛÎÂ˘Ì·, ÙË ÁÏÒÛÛ·, ÙËÓ ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ÚԤϢÛË, ÙËÓ ÎÔÈÓˆÓÈ΋ ı¤ÛË ÙˆÓ ÁÔÓ¤ˆÓ ÙÔ˘˜
‹ ¿ÏÏ· ÎÔÈÓˆÓÈο ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈο.
¡· ηٷÔÏÂÌ‹ÛÂÈ ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi Î·È ÙËÓ ÍÂÓÔÊÔ‚›·, ȉ›ˆ˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡˜
ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÚfiÛÊ˘Á˜, Ó· ÂÓÈÛ¯‡ÛÂÈ ÙËÓ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·, ÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹ ÙÔ˘
‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡, ÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ηٷÓfiËÛË Î·È Â˘·ÈÛıËÛ›·, Î·È Ó· ÚÔ‚¿ÏÂÈ ÙȘ ·Í›Â˜ Ù˘
·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜, Ù˘ ÂÈÚ‹Ó˘ Î·È Ù˘ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜.
¡· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ Ó· Á›ÓÔ˘Ó ÈÔ Â˘·›ÛıËÙÔÈ ‰¤ÎÙ˜ ÙˆÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ
ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘, ·ÍÈÔÏÔÁÒÓÙ·˜ ıÂÙÈο ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓfi ÙÔ˘˜ Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ
ÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋ ηٷÓfiËÛË Î·È Â˘·ÈÛıËÛ›· Î·È ·ÔÚÚ›ÙÔÓÙ·˜ fi,ÙÈ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi,
ÙËÓ ÍÂÓÔÊÔ‚›· Î·È ÙȘ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ.
¡· ÂÓı·ÚÚ‡ÓÂÈ Î·È Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙȘ Ì·ı‹ÙÚȘ Î·È ÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ ÙÔ˘ °˘ÌÓ·Û›Ô˘, ÙÔ˘
§˘Î›Ԣ Î·È ÙˆÓ Δ∂∂ Ó· ÂÍÔÈÎÂȈıÔ‡Ó Ì ÙȘ ÂÎÊÚ·ÛÙÈΤ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ Î·È ÙȘ Ù¯ÓÈΤ˜
Ù˘ ÛÙ·ÙÈ΋˜ ÂÈÎfiÓ·˜ (=ʈÙÔÁÚ·Ê›·) Î·È Ù˘ ÎÈÓÔ‡ÌÂÓ˘ ÂÈÎfiÓ·˜ Û˘Ó‰˘·Ṳ̂Ó˘ Ì ÌÔ˘ÛÈ΋
Î·È Î›ÌÂÓÔ (=‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎfi Ì‹Ó˘Ì·) Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÙˆÓ Ó¤ˆÓ Ù¯ÓÔÏÔÁÈÒÓ.
138
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
¡· Û˘Ì‚¿ÏÂÈ ÛÙËÓ ÚÔÂÙÔÈÌ·Û›· ÔÏÈÙÒÓ ÂÓËÌÂÚˆÌ¤ÓˆÓ Î·È Â˘·›ÛıËÙˆÓ ÛÙ· ÎÔÈÓˆÓÈο,
ÔÏÈÙÈο, ÔÏÈÙÈÛÌÈο Î·È ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈο ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·, ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ÙȘ Û˘Ó¤ÂȘ ‚ÈÒÓÔ˘Ó
ηıËÌÂÚÈÓ¿, Î·È Ó· ηÏÏÈÂÚÁ‹ÛÂÈ ÙË ‰È¿ıÂÛË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÁÈ· ÙËÓ Â›Ï˘Û‹ ÙÔ˘˜.
¡· ÚÔˆı‹ÛÂÈ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÈ΋ Û˘ÓÂÚÁ·Û›· ·Ó¿ÌÂÛ· ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ ÁÈ·
ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÔÙÈÎÔ·ÎÔ˘ÛÙÈÎÒÓ ÌËÓ˘Ì¿ÙˆÓ Ô˘ ÚÔ‚¿ÏÏÔ˘Ó ·Í›Â˜ fiˆ˜ ·˘Ù¤˜ Ô˘
·Ó·Ê¤ÚıËÎ·Ó ÚÔËÁÔ˘Ì¤Óˆ˜, ηıÒ˜ Î·È ·Ó¿ÏÔÁ˜ Ú·ÎÙÈΤ˜ ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ Û¯ÔÏÈ΋
˙ˆ‹. ¡· ÙÔ˘˜ Âı›ÛÂÈ ÛÙËÓ Ù¿ÛË Ó· ÂÈ˙ËÙÔ‡Ó ÙÚfiÔ˘˜ „˘¯·ÁˆÁ›·˜ ˘„ËÏÔ‡ ÂÈ¤‰Ô˘, Ô˘
ı· Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó ÙfiÛÔ ÛÙËÓ ÚÔÛˆÈ΋ ÙÔ˘˜ ÈηÓÔÔ›ËÛË fiÛÔ Î·È ÛÙËÓ ·fiÎÙËÛË ¯Ú‹ÛÈ̈Ó
ÁÓÒÛÂˆÓ Î·È ÂÌÂÈÚÈÒÓ.
¡· ‰ÒÛÂÈ Â˘Î·Èڛ˜ ÛÙÔ˘˜ Ì·ıËÙ¤˜ Î·È Ì·ı‹ÙÚȘ Ó· ·Ó·‰Â›ÍÔ˘Ó ÙÔ Ù·Ï¤ÓÙÔ Î·È ÙȘ
‰ÂÍÈfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜ Î·È Ó· ·Ó·Ù‡ÍÔ˘Ó ÂÌÈÛÙÔÛ‡ÓË Ù˘ ÈηÓfiÙËÙ¤˜ ÙÔ˘˜.
¢Èη›ˆÌ· Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜
¢Èη›ˆÌ· Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ ÛÙÔ ¢È·ÁˆÓÈÛÌfi «™¯ÔÏÂ›Ô ¯ˆÚ›˜ Û‡ÓÔÚ·» ¤¯Ô˘Ó ÔÈ Ì·ı‹ÙÚȘ
Î·È ÔÈ Ì·ıËÙ¤˜ ÙˆÓ °˘ÌÓ·Û›ˆÓ, §˘Î›ˆÓ Î·È Δ∂∂ Ù˘ ¶ÂÚÈʤÚÂÈ·˜ ∞ÙÙÈ΋˜, ËÏÈΛ·˜ ̤¯ÚÈ
18 ÂÙÒÓ, ·ÙÔÌÈο ‹ ÔÌ·‰Èο.
ŸÚÔÈ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜
Δ· ¤ÚÁ· Ô˘ ı· ÚÔÙ·ıÔ‡Ó ÁÈ· ‚Ú¿‚¢ÛË Ú¤ÂÈ Ó· ÚÔˆıÔ‡Ó ÙÔ˘˜ ÛÎÔÔ‡˜ Ô˘
ÚԷӷʤÚıËηÓ. ∂›Ó·È ÛËÌ·ÓÙÈÎfi, ÂÍ¿ÏÏÔ˘, Ù· ¤ÚÁ· Ô˘ ı· ÚÔÙ·ıÔ‡Ó Ó· ·ÓÙÏÔ‡Ó Ù·
ı¤Ì·Ù¿ ÙÔ˘˜:
(·) ·fi ÙË Û¯ÔÏÈ΋ ˙ˆ‹,
(‚) ·fi ÙȘ ÂÌÂÈڛ˜ ÙˆÓ Ì·ıËÙÒÓ / Ì·ıËÙÚÈÒÓ ·fi Ù· ̤۷ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘,
Î·È Ó· ÚÔ‚¿ÏÔ˘Ó ·Ú·‰Â›ÁÌ·Ù· «Î·Ï‹˜ Ú·ÎÙÈ΋˜» ÛÙÔ˘˜ ·Ú·¿Óˆ ÙÔÌ›˜.
ªfiÓÔ ¤ÚÁ· «Î·ı·Ú¿» ·fi ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋˜ ȉÈÔÎÙËÛ›·˜ (copyright) Á›ÓÔÓÙ·È
‰ÂÎÙ¿ ÛÙÔ ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi.
Δ· ¤ÍÔ‰· ·ÔÛÙÔÏ‹˜ ÙˆÓ ¤ÚÁˆÓ ÛÙÔ ∫∂ª∂Δ∂ ‚·Ú‡ÓÔ˘Ó ÙÔÓ ·ÔÛÙÔϤ·.
Δ· ¤ÚÁ· Ô˘ ı· ˘Ô‚ÏËıÔ‡Ó ÁÈ· ÎÚ›ÛË ÛÙÔ ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi (Ù·Èӛ˜ Î·È ÊˆÙÔÁڷʛ˜) ‰ÂÓ
ÂÈÛÙÚ¤ÊÔÓÙ·È.
ΔÔ ∫∂ª∂Δ∂ ¤¯ÂÈ ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· Ó· ‰ËÌÔÛÈÔÔÈ› Î·È Ó· ·ÍÈÔÔÈ› Ù· ¤ÚÁ· Ô˘ ı·
˘Ô‚ÏËıÔ‡Ó ÛÙÔ ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi ̤۷ ·fi Ù· ¤ÓÙ˘· Ô˘ ÂΉ›‰ÂÈ ‹ Ì fiÔÈÔÓ ¿ÏÏÔ ÙÚfiÔ ÎÚ›ÓÂÈ
ÂˆÊÂÏ‹, ÁÈ· ÂÈÛÙËÌÔÓÈÎÔ‡˜ Î·È ·È‰·ÁˆÁÈÎÔ‡˜ ÛÎÔÔ‡˜. ∂›Û˘, ÌÔÚ› Ó· Ù· ‰È·ı¤ÙÂÈ
ÛÙ· Û¯ÔÏ›· Ù˘ ¯ÒÚ·˜ ÁÈ· ·ÚÂÌÊÂÚ›˜ ÛÎÔÔ‡˜ ‹ Ó· Ù· ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰·
Ù˘ O§ª∂ Î·È ÙÔ˘ ∫∂ª∂Δ∂ ÛÙÔ ÿÓÙÂÚÓÂÙ.
∂ȉÈÎfiÙÂÚ·:
°È· ÙÔ ¢È·ÁˆÓÈÛÌfi «‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÔ‡» ÌËӇ̷ÙÔ˜
¶APAPTHMA
139
Δ· «‰È·ÊËÌÈÛÙÈο» ÌËӇ̷ٷ «ÛÔÙ» Ô˘ ı· ˘Ô‚ÏËıÔ‡Ó ÛÙÔ ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi Ú¤ÂÈ Ó·
ÛÙ·ÏÔ‡Ó Û ‚›ÓÙÂÔ (VHS, Hi8, D.V. Beta SP, Digital Beta). ∏ ‰È¿ÚÎÂÈ¿ ÙÔ˘˜ Ú¤ÂÈ Ó· ›ӷÈ
fiÛË ÌÈ·˜ Û˘ÓËıÈṲ̂Ó˘ ‰È·Ê‹ÌÈÛ˘ ÛÙËÓ ÙËÏÂfiÚ·ÛË Î·È Û οı ÂÚ›ÙˆÛË ‰ÂÓ Ú¤ÂÈ Ó·
ÍÂÂÚÓ¿ ηı¤Ó· ·fi ·˘Ù¿ Ù· 20 ‰Â˘ÙÂÚfiÏÂÙ·. ∫¿ı ÚfiÙ·ÛË Ú¤ÂÈ Ó· ˘Ô‚ÏËı› Û ‰‡Ô
·ÓÙ›ÁÚ·Ê·.
∏ ȉ¤·, Ë ÌÔÚÊ‹ Î·È Ù· ÌËӇ̷ٷ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ‰È΋ Û·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·. ªÔÚ›Ù fï˜
Ó· Û˘Ì‚Ô˘Ï¢Ù›Ù ÂÓ‹ÏÈΘ ÂȉÈÎÔ‡˜ ÁÈ· Ù· Ù¯ÓÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù· Û¯ÂÙÈο Ì ÙËÓ ÙÂÏÈ΋
ÂÂÍÂÚÁ·Û›· Ù˘ Ù·ÈÓ›·˜.
∫¿ı ̷ıËÙ‹˜ ‹ ÔÌ¿‰· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ô˘Ó Ì ̛· ¤ˆ˜ ÙÚÂȘ ÚÔÙ¿ÛÂȘ
«‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÔ‡» ÌËӇ̷ÙÔ˜.
ΔÔ ∫∂ª∂Δ∂ ı· ηٷ‚¿ÏÂÈ Î¿ı ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ÚÔ‚ÏËıÔ‡Ó Ù· ‚Ú·‚Â˘Ì¤Ó· ¤ÚÁ·
·fi ÙÔ˘˜ ÎÂÓÙÚÈÎÔ‡˜ Î·È ÙÔÈÎÔ‡˜ ÙËÏÂÔÙÈÎÔ‡˜ ÛÙ·ıÌÔ‡˜ ˆ˜ «‰È·ÊËÌÈÛÙÈο» ÌËӇ̷ٷ
ÎÔÈÓˆÓÈÎÔ‡ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘.
°È· ÙÔ ¢È·ÁˆÓÈÛÌfi ʈÙÔÁÚ·Ê›·˜
OÈ ÊˆÙÔÁڷʛ˜ Ô˘ ı· ˘Ô‚ÏËıÔ‡Ó ÛÙÔ ¢È·ÁˆÓÈÛÌfi ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Â›Ó·È ¤Á¯ÚˆÌ˜ ‹
·ÛÚfiÌ·˘Ú˜, ·Ó·ÏÔÁÈΤ˜ ‹ „ËÊȷΤ˜, ‰È·ÛÙ¿ÛÂˆÓ 20 à 25 ‹ 20 à 30 ÂηÙÔÛÙÒÓ. ª·˙› ÌÂ
ÙȘ ʈÙÔÁڷʛ˜ Ú¤ÂÈ Ó· ·ÔÛÙ·Ï› Î·È ÙÔ ·ÚÓËÙÈÎfi ÙÔ˘˜ (‹ Ë ‰ÈÛΤٷ, ·Ó Â›Ó·È „ËÊȷΤ˜
ʈÙÔÁڷʛ˜).
∏ ȉ¤· Î·È Ë ÂÎÙ¤ÏÂÛ‹ Ù˘ Ú¤ÂÈ Ó· Â›Ó·È ‰È΋ Û·˜ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·. ™ÙËÓ ÂÂÍÂÚÁ·Û›· ÙÔ˘
ÊÈÏÌ Î·È ÙËÓ ÂÎÙ‡ˆÛË, ÌÔÚ›Ù ӷ Û˘ÓÂÚÁ·ÛÙ›Ù Ì ÂȉÈÎÔ‡˜ ‹ Ó· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÙ ÙÔ
ÂÚÁ·ÛÙ‹ÚÈÔ ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ (ÂÊfiÛÔÓ ˘¿Ú¯ÂÈ).
∫¿ı ̷ıËÙ‹˜ ‹ ÔÌ¿‰· ÌÔÚÔ‡Ó Ó· Û˘ÌÌÂÙ¿Û¯Ô˘Ó Ì 1 ¤ˆ˜ 3 ‰È·ÊÔÚÂÙÈΤ˜ ʈÙÔÁڷʛ˜.
∫¿ı ʈÙÔÁÚ·Ê›· Ú¤ÂÈ Ó· ˘Ô‚ÏËı› Û 3 ·ÓÙ›Ù˘·.
ΔÔ ∫∂ª∂Δ∂ ı· ·ÍÈÔÔÈ‹ÛÂÈ ˘ÏÈÎfi ·fi ÙȘ ʈÙÔÁڷʛ˜ Ô˘ ı· ˘Ô‚ÏËıÔ‡Ó ÛÙÔ
‰È·ÁˆÓÈÛÌfi ÛÙ· Û¯ÂÙÈο ¤ÓÙ˘· Ô˘ ı· ÂΉÒÛÂÈ.
¢È·‰Èηۛ· ÂÈÏÔÁ‹˜ - ‚Ú¿‚¢ÛË
ŸÏ˜ ÔÈ ÚÔÙ¿ÛÂȘ, «‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÔ‡» ÌËӇ̷ÙÔ˜ Î·È ÊˆÙÔÁÚ·Ê›·˜, ı· ÎÚÈıÔ‡Ó ·fi
ÂȉÈ΋ ∂ÈÙÚÔ‹, Ô˘ ı· Û˘ÁÎÚÔÙ‹ÛÂÈ Ë OÌ¿‰· ∂ÚÁ·Û›·˜ ÁÈ· ÙÔ ¶ÚfiÁÚ·ÌÌ· «¢›ÎÙ˘Ô
™¯ÔÏ›ˆÓ ∫·Ù¿ ÙÔ˘ ƒ·ÙÛÈÛÌÔ‡» ÙÔ˘ ∫¤ÓÙÚÔ˘ ªÂÏÂÙÒÓ Î·È ΔÂÎÌËÚ›ˆÛ˘ (∫∂ª∂Δ∂) Ù˘
O§ª∂. ™ÙËÓ ∂ÈÙÚÔ‹ ÚԂϤÂÙ·È Î·È Ì·ıËÙÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹.
OÈ ÓÈÎËÙ¤˜ ÙÔ˘ ‰È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡ ı· ÂÓËÌÂÚˆıÔ‡Ó ÁÚ·Ù¿ ·fi ÙËÓ ∂ÈÙÚÔ‹ ÙÔ˘ ‰È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡,
ÂÓÒ Ù· ÔÓfiÌ·Ù¿ ÙÔ˘˜ ı· ‰ËÌÔÛÈÔÔÈËıÔ‡Ó Î·È ·fi Ù· ¤ÓÙ˘· Ù˘ O§ª∂ Î·È ÙÔ˘ ∫∂ª∂Δ∂.
™ÙÔÓ ÚÒÙÔ ÓÈÎËÙ‹ ÙÔ˘ ‰È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡ «‰È·ÊËÌÈÛÙÈÎÔ‡» ÌËӇ̷ÙÔ˜ ÁÈ· ÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ Î·È
ÛÙÔÓ ÚÒÙÔ ÁÈ· ÙÔ §‡ÎÂÈÔ Î·È Ù· Δ∂∂ ı· ‰Ôı› ˆ˜ ‚Ú·‚Â›Ô ‚ÈÓÙÂÔοÌÂÚ·.
™ÙÔÓ ÚÒÙÔ ÓÈÎËÙ‹ ÙÔ˘ ‰È·ÁˆÓÈÛÌÔ‡ ʈÙÔÁÚ·Ê›·˜ ÁÈ· ÙÔ °˘ÌÓ¿ÛÈÔ Î·È ÛÙÔÓ ÚÒÙÔ ÁÈ·
ÙÔ §‡ÎÂÈÔ Î·È Ù· Δ∂∂ ı· ‰Ôı› ˆ˜ ‚Ú·‚Â›Ô ÊˆÙÔÁÚ·ÊÈ΋ Ì˯·Ó‹.
140
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
∂›Û˘, ı· ηٷ‚ÏËı› ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ó· ÂÍ·ÛÊ·ÏÈÛÙÔ‡Ó ‰ÒÚ· Î·È ÁÈ· fiÛÔ˘˜ ·ÔÛ¿ÛÔ˘Ó
¤·ÈÓÔ Ù˘ ∂ÈÙÚÔ‹˜.
∏ ‚Ú¿‚¢ÛË ı· Á›ÓÂÈ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÂȉÈ΋˜, ·ÓÔȯً˜ ÂΉ‹ÏˆÛ˘, ÁÈ· ÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ
‚Ú·‚¢fiÌÂÓÔÈ ı· ÂȉÔÔÈËıÔ‡Ó ¤ÁηÈÚ·.
Δ· ¤ÚÁ· Ô˘ ı· ‚Ú·‚¢ÙÔ‡Ó ı· ÚÔ‚ÏËıÔ‡Ó ÙfiÛÔ ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜
EQUAL, ÛÙÔ ÔÔ›Ô Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÂÈ Î·È ÙÔ ∫∂ª∂Δ∂, fiÛÔ Î·È Ì οı ¿ÏÏÔ ÚfiÛÊÔÚÔ ÙÚfiÔ
(.¯. ̤ۈ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ì·˙È΋˜ ÂÈÎÔÈÓˆÓ›·˜).
OÈ Û˘ÌÌÂÙ¤¯ÔÓÙ˜ Î·È Û˘ÌÌÂÙ¤¯Ô˘Û˜ ÛÙÔ ‰È·ÁˆÓÈÛÌfi Ú¤ÂÈ Ó· ÛÙ›ÏÔ˘Ó (Ó· ¤¯Ô˘Ó
ÊÙ¿ÛÂÈ ÛÙ· ÁÚ·Ê›· Ì·˜) ̤¯ÚÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ OÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 2004 (= Ó¤· ËÌÂÚÔÌËÓ›·) Ù· ¤ÚÁ·
ÙÔ˘˜ Ì·˙› Ì ·›ÙËÛË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹˜ Î·È Û˘Óԉ¢ÙÈÎfi/‰È·‚È‚·ÛÙÈÎfi ¤ÁÁÚ·ÊÔ, Ô˘ ı·
˘ÔÁÚ¿ÊÂÙ·È ·fi ÙÔÓ ¢È¢ı˘ÓÙ‹/-ÓÙÚÈ· ‹ ¤Ó· ηıËÁËÙ‹/-ÙÚÈ· ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ ÙÔ˘˜, ÛÙË
‰È‡ı˘ÓÛË:
«∫∂ª∂Δ∂, ∫ÔÚÓ¿ÚÔ˘ 2, 105.63 ∞ı‹Ó·»
™ÙÔ ¤ÁÁÚ·ÊÔ Ú¤ÂÈ Ó· ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Ë ‰È‡ı˘ÓÛË, Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙËÏÂÊÒÓÔ˘ Î·È Ë ËÏÂÎÙÚÔÓÈ΋
‰È‡ı˘ÓÛË (ÂÊfiÛÔÓ ˘¿Ú¯ÂÈ) ÙÔ˘ Û¯ÔÏ›Ԣ. ∞Ó ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· ÔÌ·‰È΋ ÂÚÁ·Û›·, Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌÔ
Ó· ˘¿Ú¯ÂÈ Î·È ¤Ó· Û‡ÓÙÔÌÔ ÈÛÙÔÚÈÎfi Ù˘ ÔÌ¿‰·˜
™‡ÓÔ„Ë Ù˘ ¶ÚÔ΋ڢ͢
™ÙÔ ‰ÈÎfi ÌÔ˘ Û¯ÔÏ›Ô:
ñ ¤¯Ô˘Ó fiÏÔÈ ÔÈ Û˘ÌÌ·ıËÙ¤˜ Î·È ÔÈ Û˘ÌÌ·ı‹ÙÚȘ ›‰È· ‰ÈηÈÒÌ·Ù·, ÈÛfiÙÈÌË ÌÂÙ·¯Â›ÚÈÛË,
›Û˜ ¢ηÈڛ˜ ÛÙË ÌfiÚʈÛË;
ñ ηٷÔÏÂÌԇ̠ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi Î·È ÙËÓ ÍÂÓÔÊÔ‚›·, ȉ›ˆ˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ˘˜ ÔÈÎÔÓÔÌÈÎÔ‡˜
ÌÂÙ·Ó¿ÛÙ˜ Î·È ÙÔ˘˜ ÚfiÛÊ˘Á˜;
ñ ÂÓÈÛ¯‡Ô˘Ì ÙËÓ ·ÓÂÎÙÈÎfiÙËÙ·, ÙËÓ ·Ô‰Ô¯‹ ÙÔ˘ ‰È·ÊÔÚÂÙÈÎÔ‡, ÙË ‰È·ÔÏÈÙÈÛÌÈ΋
ηٷÓfiËÛË Î·È Â˘·ÈÛıËÛ›·, ÙȘ ·Í›Â˜ Ù˘ ·ÏÏËÏÂÁÁ‡Ë˜, Ù˘ ÂÈÚ‹Ó˘ Î·È Ù˘ Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜;
ñ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙Ô˘Ì ÎÚÈÙÈο Ù· ÌËӇ̷ٷ ÙˆÓ Ì¤ÛˆÓ Ì·˙È΋˜ ÂÓË̤ڈÛ˘, ·ÔÚÚ›ÙÔÓÙ·˜
fi,ÙÈ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ ÙÔ Ú·ÙÛÈÛÌfi, ÙËÓ ÍÂÓÔÊÔ‚›· Î·È ÙȘ ‰È·ÎÚ›ÛÂȘ;
¶APAPTHMA
141
™XETIK∂™ ¢π∂À£À¡™∂π™ ™ΔO ¢π∞¢π∫ΔÀO*
¶ËÁ‹: Centre for the Study of Children, Youth and Media.files
WWW Links - Media Education sites or Research organisations
We are compiling a list of useful links. Please send us your recommendations!
([email protected])
UK Children and Media Network
http://www.psych.lse.ac.uk/children_and_media/index.html
On-line discussion forum for active researchers in field of children and media research
Media Literacy Online
http://interact.uoregon.edu/MediaLit/HomePage
Comprehensive resource of research activity into media teaching and learning. Has a strong
international dimension
CLEMI
http://www.clemi.org/organisme/anglais.html
French site promoting training in media teaching and debates about media literacy. Has
national and international interest.
Grrem
http://www.grrem.org/
French organisation that promotes research and debate into children and media
Media Education Centre, University of Southampton
http://www.soton.ac.uk/~mec/
Aimed at media teachers and researchers in the field of media literacy.
Media Education UK
http://www.mediaed.org.uk/
Relatively new site coordinated by Media Education Wales with materials for teaching and
learning about moving image education
Media Theory, Leeds
http://www.theory.org.uk/
Managed by David Gauntlett at Leeds, this is ‘social theory for fans of popular culture’.
142
M.M.E. KAI PAT™I™MO™
Media and Communication Studies Site, Aberystwyth
http://www.aber.ac.uk/media
Justly renowned West Wales site managed by Daniel Chandler bringing together information
on teaching, learning and research.
English and Media Centre
http://www.englishandmedia.co.uk/
Site of the teacher’s support centre listing resources and presenting trial materials for use in
classrooms.
Childnet International
http://www.childnet-int.org/
Promoting creative and safe uses of the WWW.
Children's Express UK
http://childrens-express.org/
Children's news agency - stories researched and written by children themselves.
International Research Forum on Children and Media (IRFCAM)
http://www.aba.gov.au/tv/research/projects/research_forum95.htm
International researchers' network.
UNESCO
http://www.unesco.org/
Now developing new initiatives on media education.
PRESSWISE
http://www.presswise.org.uk/
International children's news agency, empowering children as journalists.
British Film Institute Education Projects
http://213.253.19.130/education/index.html
Publications, activities, research and advice on media education.
* ™ËÌ›ˆÛË: ∫·ıÒ˜ ÔÈ ‰È¢ı‡ÓÛÂȘ ÛÙÔ ¢È·‰›ÎÙ˘Ô ·ÏÏ¿˙Ô˘Ó Û˘¯Ó¿, Â›Ó·È ··Ú·›ÙËÙÔ Ó· ÂϤÁ¯ÔÓÙ·È
ÔÈ ÈÛÙÔÛÂÏ›‰Â˜ ÚÈÓ ‰ÔıÔ‡Ó Û ̷ıËÙ¤˜ / Ì·ı‹ÙÚȘ ÁÈ· ·Ó·˙‹ÙËÛË ÛÙÔȯ›ˆÓ.

Ελαιοπαραγωγή 2015

Martios2012.pdf - Σύλλογος Απανταχού Ευρισκομένων Κορομηλιωτών

Φιλοσοφικό Λεξικό του Καίμπριτζ

Dec - St. Nicholas Greek Orthodox Church

Φεβρουαρίου 2015

Σεπτεμβρίου 2013

Νοεμβρίου 2014

Τεύχος 17

∏ ÛΤ„Ë ÌÔ˘ Â›Ó·È ÎÔÓÙ¿ Û·˜!

Η ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΛΕΡΟΥ

Πρωτοφανή επίθεση βιώνουν τα Στελέχη και οι απόστρατοι

τευχος 186 - Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών

ÂΛÓËÛ·Ó ÙÔ˘˜ ‰·ÛÈÎÔ‡˜ ¯¿ÚÙ˜, ·ÏÏ¿ …·ÏÏÔ - Kythera

(αυτό) το ΡΙΚ

∫·ı·Ú¿ Ù· ÌËӇ̷ٷ ∆Û› Ú· ÛÙÔ ∫˘ ÚÈ·Îfi

¢ÂÓ ı· ÙËÓ Í·Ó·¢OÀÌÂ, ¿ÂÈ ¶ÂÈÚ·È¿! - Kythera

File

Μάιος 2010 - Παγκύπρια Συνεργατική Συνομοσπονδία

φύλλο 551

Η μεταρρύθμιση, το Λουμούμπα και ο κ. Ε. Ερωτοκρίτου

File

∏ °ƒ∞ªª∏ ª∞∑π¡√