Επιληψίας

1
Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Φαρμακευτική
Θεραπεία της Επιληψίας
Βασικές Αρχές Θεραπείας
Επιληψία ονομάζεται η κατάσταση η οποία χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση
δύο ή περισσότερων επιληπτικών κρίσεων, οι οποίες δεν προκαλούνται από άμεσο,
αναγνωρίσιμο και αναστρέψιμο αίτιο (πχ μεταβολική διαταραχή, τοξικά αίτια, οξεία
λοίμωξη κ.α.).
Η επιλογή του αντιεπιληπτικού φαρμάκου (ΑΕΦ) εξαρτάται από τη μορφή των
επιληπτικών κρίσεων και τη συνδρομική ταξινόμηση. Συχνά η συνδρομική
ταξινόμηση είναι δυσχερής και γι’ αυτό στο κείμενο αυτό θα αναφερθούν τα
φάρμακα που ενδείκνυνται με βάσει την ταξινόμηση των κρίσεων.
Πέραν από την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων οι παράγοντες που πρέπει
να λαμβάνονται υπ’ όψιν για την επιλογή του ενδεικνυόμενου φαρμάκου και που
έχουν σχέση με τον ασθενή, την τοξικότητα και τις ανεπιθύμητες ενέργειες των
φαρμάκων είναι οι παρακάτω:
Γενετικό υπόβαθρο, Φύλο, Ηλικία, Συγχορηγούμενα Φάρμακα, Συνοσηρότητα
(ημικρανία, ψυχικές διαταραχές, ορμονικές διαταραχές, παχυσαρκία), Νοητική
κατάσταση, Γενετήσια λειτουργία, Δοσοεξαρτώμενες, ανεπιθύμητες ενέργειες,
Ιδιοσυγκρασιακές αντιδράσεις, Χρόνια τοξικότητα, Τερατογένεση, Καρκινογένεση,
Φαρμακοκινητική, Πιθανότητες φαρμακευτικών αλληλεπιδράσεων και Μορφές
χορήγησης φαρμάκου (σιρόπι, δισκία κ.α.). Επιπλέον πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν η
ασφαλιστική κάλυψη και το κόστος του φαρμάκου.
Με βάση τις Διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες, στις οποίες παρατηρούνται
πολλές αποκλίσεις, μια προτεινόμενη σύνθεση με βασικό άξονα τον τύπο των
επιληπτικών κρίσεων, έχει ως εξής:
2
Α΄ εκλογής ΑΕΦ
Εστιακές
Κρίσεις
Επιληπτικές
(με
ή
χωρίς
δευτεροπαθή Γενίκευση)
Β΄εκλογής ΑΕΦ (*θεραπεία προσθήκης)
Καρβαμαζεπίνη,
Γκαμπαπεντίνη,
Λαμοτριγίνη,
Κλομπαζάμη,
Οξκαρβαζεπίνη,
Τιαγκαμπίνη,
Λεβετιρασετάμη,
Φαινοβαρβιτάλη,
Τοπιραμάτη,
Πρεγκαμπαλίνη*,
Βαλπροϊκό,
Λακοσαμίδη*,
Φαινυντοΐνη
Εσλικαρβαζεπίνη*,
Ζονισαμίδη*
Πρωτοπαθώς
Γενικευμένες
Τονικο-
κλονικές Κρισεις
Βαλπροϊκό,
Λεβετιρασετάμη,
Λαμοτριγίνη,
Κλομπαζάμη,
Τοπιραμάτη,
Φαινοβαρβιτάλη
Καρβαμαζεπίνη,
Οξκαρβαζεπίνη,
Φαινυντοΐνη
Αφαιρέσεις
Μυοκλονικές Κρίσεις
Βαλπροϊκό,
Κλομπαζάμη,
Λαμοτριγίνη,
Κλοναζεπάμη,
Εθοσουξιμίδη
Τοπιραμάτη
Βαλπροϊκό,
Τοπιραμάτη
Λαμοτριγίνη,
Λεβετιρασετάμη
Κλοναζεπάμη
Κλομπαζάμη
Τονικές Κρίσεις
Βαλπροϊκό,
Λεβετιρασετάμη,
Λαμοτριγίνη
Τοπιραμάτη,
Κλομπαζάμη,
Κλοναζεπάμη
Ατονικές Κρίσεις
Βαλπροϊκό,
Λεβετιρασετάμη,
Λαμοτριγίνη
Τοπιραμάτη,
Κλομπαζάμη,
Κλοναζεπάμη
Επιληπτική
ACTH ή στεροειδή,
Λαμοτριγίνη, Λεβετιρασετάμη,
Εγκεφαλοπάθεια
Βαλπροϊκό,
Τοπιραμάτη, Ρουφιναμίδη,
Βιγκαμπατρίνη
Βενζοδιαζεπίνες,
Καρβαμαζεπίνη,
Φαινυντοΐνη,
Φαινοβαρβιτάλη
3
Η πρόγνωση της επιληψίας είναι σχετικά καλή. Υπολογίζεται ότι 70-80% των
επιληπτικών ασθενών είναι καλά ρυθμιζόμενοι με μονοθεραπεία ή με συνδυασμό δύο
ή περισσότερων ΑΕΦ. Ωστόσο, 20-30% των ασθενών συνεχίζουν να παρουσιάζουν
επιληπτικές κρίσεις (φαρμακοανθεκτική επιληψία) ή παρουσιάζουν σοβαρές
ανεπιθύμητες ενέργειες εξ αιτίας της πολλαπλής αντιεπιληπτικής αγωγής και των
υψηλών δόσεων των ΑΕΦ, που απαιτεί η φαρμακοανθεκτικότητα. Μερικοί από τους
ασθενείς αυτούς μπορεί να βοηθηθούν από εναλλακτικές μορφές θεραπείας
(επεμβατικές)
όπως
η
χειρουργική
της
επιληψίας,
ο
ερεθισμός
του
πνευμονογαστρικού, η εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση καθώς επίσης και από τη
κετογόνο δίαιτα.