Σκοπός Ε.Ε.
1. Να εξετάσουμε τον πιο δυναμικά αναπτυσσόμενο τομέα στην
οικονομία, στην Κρήτη.
2. Να γνωρίσουμε τους παράγοντες που τον επηρεάζουν.
3. Να μάθουμε να συσχετίζουμε, φύση , κλίμα , γεωγραφική θέση ,
υποδομές , υπηρεσίες , επενδύσεις , φιλοξενία , συμπεριφορά ,
οικονομία στον τουρισμό του Νομού μας.
4. Να δούμε τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ανάπτυξη…μέλλον.
5. Να γνωρίσουμε από κοντά τον πλούτο της πατρίδας μας.
6. Να μάθουμε να σεβόμαστε και να διαφυλλάτουμε τον θεσμό του
τουρισμού.
Διερευνητικά ερωτήματα











Τί γνωρίζουμε για τον τουρισμό;
Ποιά είναι η σημασία του τουρισμού στο νησί μας;
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν θετικά τον τουρισμό;
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν αρνητικά τον τουρισμό;
Ποιοί είναι οι Αρχαιολογικοί χώροι στην Κρήτη; Έχουν τουρισμό;
Τί ξέρετε για τα τουριστικά θέρετρα;
Τί είναι η Κρητική φιλοξενία και πώς επηρεάζει τον τουρισμό;
Ποιά είναι τα έθιμα που επηρεάζουν τον τουρισμό;
Ποιά είναι τα παραγόμενα παραδοσιακά προϊόντα;
Ποιά είναι η σχέση τουρισμού και οικονομίας;
Υπάρχουν προβλήματα στον τουρισμό;
ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Σχολικό έτος 2014
6ο Γ.Ε.Λ
Ηρακλείου
Σκοπός Ε.Ε.






Να εξετάσουμε τον πιο δυναμικά αναπτυσσόμενο τομέα στην
οικονομία, στην Κρήτη.
Να γνωρίσουμε τους παράγοντες που τον επηρεάζουν.
Να μάθουμε να συσχετίζουμε, φύση , κλίμα , γεωγραφική θέση ,
υποδομές , υπηρεσίες , επενδύσεις , φιλοξενία , συμπεριφορά ,
οικονομία στον τουρισμό του Νομού μας.
Να δούμε τις προϋποθέσεις για περαιτέρω ανάπτυξη…μέλλον.
Να γνωρίσουμε από κοντά τον πλούτο της πατρίδας μας.
Να μάθουμε να σεβόμαστε και να διαφυλλάτουμε τον θεσμό
του τουρισμού.
Διερευνητικά ερωτήματα











Τί γνωρίζουμε για τον τουρισμό;
Ποιά είναι η σημασία του τουρισμού στο νησί μας;
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν θετικά τον τουρισμό;
Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν αρνητικά τον τουρισμό;
Ποιοί είναι οι Αρχαιολογικοί χώροι στην Κρήτη; Έχουν τουρισμό;
Τί ξέρετε για τα τουριστικά θέρετρα;
Τί είναι η Κρητική φιλοξενία και πώς επηρεάζει τον τουρισμό;
Ποιά είναι τα έθιμα που επηρεάζουν τον τουρισμό;
Ποιά είναι τα παραγόμενα παραδοσιακά προϊόντα;
Ποιά είναι η σχέση τουρισμού και οικονομίας;
Υπάρχουν προβλήματα στον τουρισμό;
Μέθοδος Που Ακολουθήθηκε
1. Καταιγισμός ιδεών
2. Διερευνητικά ερωτήματα
3. Δημιουργία ομάδων
4. Ανάθεση ερωτημάτων στις ομάδες
5. Ολομέλειες
6. Συλλογή πληροφοριών
7. Επεξεργασία πληροφοριών
8. Συγγραφή εργασίας
9. Δημιουργία τεχνήματος
10. Δημιουργία παρουσίασης.
Οι μαθητές που πήραν μέρος στην Ερευνητική Εργασία :

ΑΓΑΠΑΚΗΣ ΜΑΝΟΣ

ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗ ΕΜΜΑΝΟΥΕΛΑ

ΑΝΔΡΟΥΛΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΑΝΤΟΝΙ ΓΙΑΝΝΗΣ

ΑΝΥΦΑΝΤΑΚΗ ΔΕΣΠΟΙΝΑ

ΒΙΤΩΡΟΣ ΜΑΝΟΣ

ΒΟΓΙΑΤΖΗ ΕΦΗ

ΓΑΙΤΑΝΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ

ΓΙΑΤΡΟΥΔΑΚΗ ΡΑΦΑΕΛΛΑ

ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ

ΔΑΡΙΒΑΚΗ ΕΥΑ

ΔΕΡΜΙΤΖΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΔΙΓΕΝΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ

ΖΑΧΑΡΟΒΑ ΜΑΡΚΑΡΟΒΑ ΙΩΑΝΝΑ

ΖΟΥΡΙΔΑΚΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ

ΚΑΚΟΥΡΗΣ ΜΙΧΑΛΗΣ

ΚΑΜΠΟΥΡΑΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΙΑ

ΚΑΡΑΜΠΕΤΣΟΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ

ΚΙΑΡΗ ΑΡΓΥΡΩ
Ομάδα Α’
Μαθητές που πήραν μέρος στην εργασία :
Ανδρουλάκης Γιώργος
Ανυφαντάκη Δέσποινα
Αντονι Γιάννης
Καραμπέτσος Βαγγέλης
Περιεχόμενα
Γεωφυσική θέση της Κρήτης................................................σελ. 8
Ιστορία της Κρήτης..................................................................σελ. 10
Ήθη και έθιμα............................................................................σελ. 22
Παραδοσιακοί χοροί της Κρήτης.........................................σελ. 25
Κρητική Φιλοξενία...................................................................σελ. 26
Βιβλιογραφία..............................................................................σελ. 27
Γεωφυσική θέση της Κρήτης
Πανίδα και Χλωρίδα
Η Κρήτη είναι απομονωμένη από τις υπόλοιπες ηπειρωτικές
περιοχές της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής, γεγονός που
αποτυπώνεται έντονα στη γενετική διαφορετικότητα της πανίδας και της
χλωρίδας του νησιού. Από τον κρητικό αίγαγρο (κρι κρι), τον κρητικό
αγριόγατο και την Κρητική μυγαλή, ως τα στενοενδημικά αρθρόποδα και
τις νυχτερίδες της Κρήτης, η πανίδα της Κρήτης κρύβει πολλά μυστικά για
την εξέλιξη των ειδών.
Στη Κρήτη δεν υπάρχουν ζώα επικίνδυνα για τον άνθρωπο, όπως
συμβαίνει στις υπόλοιπες περιοχές της Ηπειρωτικής Ελλάδας. Μάλιστα,
οι πρόγονοί μας απέδιδαν στην Κρήτη την έλλειψη μεγάλων θηλαστικών
-όπως αρκούδων, λύκων, τσακαλιών, αλλά και δηλητηριωδών φιδιώνστον άθλο του Ηρακλή (η σύλληψη του ταύρου της Κρήτης και η
μεταφορά του στις Μυκήνες), ο οποίος ήθελε να τιμήσει έτσι τη γενέτειρα
του Δία, γι` αυτό την καθάρισε από κάθε "βλαβερό" και "δηλητηριώδες"
ζώο. Οι μεταγενέστεροι πίστευαν ότι το νησί το καθάρισε ο Απόστολος
Παύλος, που έμεινε για δύο χρόνια στο νησί, με τους εξορκισμούς του και
τις ευλογίες του.
Κυριότερα θηλαστικά του νησιού αποτελούν ο ασβός, η νυφίτσα, η
ζουρίδα (πετροκούναβο), ο σκαντζόχοιρος, οι μυγαλές, ο μυωξός, διάφορα
είδη ποντικών και αρουραίων και πολλά είδη νυχτερίδας. Επίσης, τα νερά
της Κρήτης φιλοξενούν μεγάλο αριθμό θαλάσσιων θηλαστικών, όπως
φυσητήρες ,φάλαινες, δελφίνια και φώκιες μοναχούς.
Οι ουρανοί της Κρήτης φιλοξενούν ένα μεγάλο αριθμό αρπακτικών
πτηνών, με κυριότερα τους απειλούμενους γυπαετούς και τους
χρυσαετούς. Επίσης, οι ακτές του νησιού αποτελούν σημαντικό
καταφύγιο για θαλάσσιες χελώνες Caretta caretta ή δερματοχελώνες.
Εκτός από τα ζώα, υπάρχουν πολλά ενδημικά είδη φυτών, ακόμη και σε
στενοενδημική μορφή, δηλαδή που βρίσκονται απομονωμένα σε
περιορισμένες περιοχές, όπως η Μαλοτύρα(Siderites syrioca). Στην Κρήτη
υπάρχουν εκατοντάδες είδη ορχιδέας, που αποτελούν πόλο έλξης για
τους λάτρεις και τους ερευνητές των φυτών. Επίσης γνωστά είναι τα
βότανα της Κρήτης, όπως ο δίκταμος και η κόκκινη τουλίπα, η οποία
πλέον απαντάται σε πολύ λίγα μέρη.
Γεωγραφία
Η Κρήτη είναι το μεγαλύτερο νησί στην Ελλάδα και το δεύτερο
μεγαλύτερο (μετά την Κύπρο) της ανατολικής Μεσογείου. Βρίσκεται στο
νότιο άκρο του Αιγαίου πελάγους και καλύπτει μια περιοχή 8.336 km². Ο
πληθυσμός της είναι 622.913 άνθρωποι (απογραφή2011). Έχει μήκος 260
χλμ και ποικίλλει στο πλάτος με ένα μέγιστο 60 χλμ (από το ακρωτήριο
Δίον έως το ακρωτήριο Λίθινο), σε ένα ελάχιστο 12 χλμ στον ισθμό
Ιεράπετρας στην ανατολική Κρήτη. Η ακτογραμμή της παρουσιάζει βαθύ
γεωγραφικό διαμελισμό, ο οποίος παρουσιάζει στην Κρήτη πάνω από
1.000 χλμ ακτών.
Το νησί είναι εξαιρετικά ορεινό και καθορίζεται από μια υψηλή σειρά
βουνών που το διασχίζει την από τη δύση ως την ανατολή, διαμορφωμένη
από τρεις διαφορετικές ομάδες βουνών. Αυτές είναι:



τα Λευκά Όρη (2.452 μ).
η οροσειρά Ίδη (Ψηλορείτης (35.18° Β 24.82° Α 2.456 μ).
το όρος Δίκτη (2.148 μ).
Σ' αυτά τα βουνά οφείλεται η ύπαρξη στο νησί εύφορων οροπεδίων
ο Ομαλός,
η Νίδα και
το οροπέδιο
Λασιθίου,
σπηλαίων
όπως
το Δικταίο και το Ιδαίο άντρο και φαράγγια όπως το διάσημο φαράγγι της
Σαμαριάς, το φαράγγι Ίμπρου, το Κουρταλιώτικο φαράγγι, το Φαράγγι
των Νεκρών στην Κάτω Ζάκρο Λασιθίου κ.α.
Κλίμα
Η Κρήτη ανήκει στη μεσογειακή κλιματολογική ζώνη που
προσδίδει τον κύριο κλιματικό χαρακτήρα της, ο οποίος χαρακτηρίζεται
ως εύκρατος. Η ατμόσφαιρα μπορεί να είναι αρκετά υγρή, ανάλογα με
την εγγύτητα στη θάλασσα. Ο χειμώνας είναι αρκετά ήπιος και υγρός, με
αρκετές βροχοπτώσεις, ως επί το πλείστον, στα δυτικά τμήματα του
νησιού. Η χιονόπτωση είναι σπάνια στις πεδινές εκτάσεις, αλλά αρκετά
συχνή στις ορεινές. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η μέση
θερμοκρασία κυμαίνεται στο πλαίσιο των 25-30 βαθμών (Κελσίου),
οπωσδήποτε χαμηλότερο από εκείνο στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η νότια
ακτή,
συμπεριλαμβανομένης
της
πεδιάδας
της Μεσαράς και
των Αστερούσιων ορέων, απολαμβάνει περισσότερες ηλιόλουστες ημέρες
και υψηλότερες θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού σε σχέση
με την υπόλοιπη μεγαλόνησο. Η χλωρίδα του νησιού απειλείται από τη
βαθμιαία ανάπτυξη της κτηνοτροφίας.
Ιστορία της Κρήτης
Παλαιολιθική και Νεολιθική περίοδος
Μέχρι το 2010 πιστευόταν ότι η Κρήτη κατοικήθηκε για πρώτη φορά
την νεολιθική περίοδο. Μετά την ανεύρεση παλαιολιθικής κατοίκησης σε
άλλα νησιά του Αιγαίου, η έρευνα επεκτάθηκε και στην Κρήτη, όπου στις
περιοχές Πλακιάς και Πρέβελης βρέθηκε παλαιολιθική και μεσολιθική
κατοίκηση, η παλαιότερη αναγόμενη στα 130.000 χρόνια πριν από σήμερα.
Περισσότερο μελετημένη είναι η Νεολιθική περίοδος που αρχίζει περί
το 7000 π.Χ. Πριν από την εύρεση της παλαιολιθικής κατοίκησης,
πιστευόταν ότι οι πρώτοι κάτοικοι έφθασαν στην Κρήτη από τη Μικρά
Ασία ή τη Βόρεια Αφρική και να αναπτύχθηκαν αργά για τα επόμενα
3.000 χρόνια. Αρχικά καλλιέργησαν τη γη με πρωτόγονες μεθόδους,
έμαθαν την εκτροφή των ζώων και σχηματίστηκαν οι πρώτοι οικισμοί. Ο
πληθυσμός κατοικούσε σε λίθινα σπίτια και σπανιότερα σε σπηλιές, όπως
μαρτυρούν ευρήματα στα σπήλαια της Ειλείθυιας, του Στραβομύτη, του
Ελληνοσπήλαιου κ.ά όπου έχουν βρεθεί όπλα, εργαλεία, αγγεία, λεπίδες
και κοκκάλινοι ή λίθινοι πέλεκεις, όπως και αντικείμενα θρησκευτικής
λατρείας αφιερωμένα στη θεά της γονιμότητας. Το νησί απομονωμένο,
λόγω της φύσης της νεολιθικής οικονομίας, βασιζόταν στην αυτάρκεια
και επιβίωνε χάρη στη γεωργία και την κτηνοτροφία. Με την πάροδο του
χρόνου, η σχετικά πρωτόγονη αγγειοπλαστική εξελίχθηκε με τη χρήση
της φωτιάς και βελτιώθηκε καλλιτεχνικά. Κατάλοιπα της συγκεκριμένης
περιόδου έχουν ανεβρεθεί στη Φαιστό, στην Κνωσό και στη Σητεία.
Προανακτορική περίοδος
Σύμφωνα με τον Άγγλο αρχαιολόγο Έβανς, γύρω στο 2600 π.Χ δύο
φυλετικά στοιχεία εγκαταστάθηκαν στα παράλια της Κρήτης: Ένα
πρωτολιβυκό προερχόμενο από την Αίγυπτο και ένα από τη Μικρά Ασία.
Ο Έβανς, βασισμένος στα αρχαιολογικά ευρήματα, θεώρησε ότι οι
αυτόχθονες Κρήτες αρχικά διατήρησαν τον παραδοσιακό τρόπο ζωής,
γρήγορα όμως αφομοιώθηκαν με τα δύο νέα φύλα. Ωστόσο, σύγχρονη
γενετική μελέτη αμφισβητεί την υπόθεση του Έβανς, δείχνοντας ότι ο
μινωικός και ο σύγχρονος πληθυσμός έχουν ισχυρότερη γενετική
συγγένεια με τους άλλους νεολιθικούς και σύγχρονους πληθυσμούς της
Ευρώπης και αποκλείει προέλευση από τη Β. Αφρική. Οι ερευνητές
προτείνουν ότι ο Μινωικός πολιτισμός πιθανότατα αναπτύχθηκε από
αυτόχθονα πληθυσμό της Κρήτης της Εποχής του Χαλκού.
Με τη διάδοση της χρήσης του χαλκού αυξάνεται ο πληθυσμός του νησιού
και αρχίζουν, γύρω στο 2000 π.Χ., οι πρώτες εμπορικές επαφές με τις
γειτονικές περιοχές των Κυκλάδων, της Μικράς Ασίας και της Αιγύπτου,
οι οποίες ευνοήθηκαν από την καίρια γεωγραφική θέση του νησιού και
έθεσαν έτσι τις βάσεις της δημιουργίας του λαμπρού μετέπειτα Μινωϊκού
πολιτισμού. Τα πρώτα αστικά κέντρα του νησιού σχηματίζονται κατά το
2000 π.Χ. γύρω από τα παλάτια των τοπικών αρχόντων στο κέντρο των
διάφορων αγροτικών κοινωνιών και ο πλούτος ορίζεται από τα γεωργικά
πλεονάσματα. Αυτού του είδους η κοινωνική οργάνωση διήρκεσε για μια
περίοδο 600-700 χρόνων και ήκμασε κατά τη διάρκεια του Μινωϊκού
πολιτισμού, στα μέσα της δεύτερης χιλιετίας προ Χριστού.
Ανακτορικές περιόδοι και Μινωϊκός πολιτισμός
Κατά το 1900 π.Χ.
χτίζονται στην Κρήτη τα πρώτα
ανάκτορα, επακόλουθο της
μεγάλης οικονομικής
ανάπτυξης του νησιού.
Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές
ανασκαφές, εκείνη την εποχή
δημιουργούνται τα ανάκτορα
της Κνωσού, της Φαιστού, των
Μαλίων και της Κάτω Ζάκρου.
Σημαντικό εύρημα της
Παλαιοανακτορικής περιόδου
θεωρείται ο δίσκος της Φαιστού
(1700-1600 π.Χ.). Το τέλος της
Παλαιοανακτορικής περιόδου
θεωρείται πως επέφερε ο
μεγάλος σεισμός του 1700 π.Χ.
που προκάλεσε την
καταστροφή των περισσότερων
ανακτόρων.
Με την ανοικοδόμηση των ανακτόρων εγκαινιάζεται η Νεοανακτορική
εποχή που θεωρείται ως η περίοδος της ακμής του Μινωϊκού πολιτισμού,
κέντρο του οποίου ήταν η Κνωσσός, 10 χλμ νότια του Ηρακλείου. Η
Κνωσός βασίλευσε στην Κρήτη απόλυτα χωρίς κίνδυνο εσωτερικών ή
εξωτερικών εισβολών, όπως καταμαρτυρά η παντελής έλλειψη
οχυρωματικών έργων γύρω από το ανάκτορο. Τα παλάτια της Ζάκρου,
των Μαλίων, της Φαιστού κ.α. ιδρύθηκαν ως τοπικά διοικητικά κέντρα και
χρησιμοποιήθηκαν στον έλεγχο του εμπορίου μεταξύ Κνωσού
και Κύπρου, ηπειρωτικής Ελλάδας και με τους υπόλοιπους εμπορικούς
εταίρους. Τα αρχαιολογικά ευρήματα της συγκεκριμένης εποχής μας
φανερώνουν πολλές πτυχές της οργάνωσης, της οικονομίας και της
καθημερινότητας του νησιού, που διέφερε από πόλη σε πόλη. Κύρια
ενασχόληση των κατοίκων αποτελούσε πρωτίστως η ναυτιλία και το
εμπόριο, ενώ σε δεύτερη μοίρα πλέον είχαν περάσει η γεωργία, η
κτηνοτροφία, η υφαντική και η κεραμική. Το μεγαλύτερο μέρος της
εμπορικής κίνησης της Κρήτης συγκεντρωνόταν στα λιμάνια της Αγίας
Τριάδας, των Μαλίων, της Φαιστού και της Αμνισού και τα προϊόντα
μεταφέρονταν στο εσωτερικό της μέσω του πολύ καλά οργανωμένου
οδικού δικτύου της εποχής.
Παλαιότερα πιστευόταν πως ο Μινωικός πολιτισμός έφτασε απρόοπτα
στο τέλος του με την τελευταία μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας
(Σαντορίνης). Η υπόθεση διατυπώθηκε για πρώτη φορά από τον Έλληνα
αρχαιολόγο Σπύρο Μαρινάτο στη δεκαετία του 1930. Ο Μαρινάτος
υποστήριξε ότι η καταστροφή της Κνωσσού και της Φαιστού προκλήθηκε
από πελώρια παλιρροϊκά κύματα και νέφη στάχτης που αποδυνάμωσαν
σημαντικά την εσωτερική και εξωτερική οικονομία του νησιού. Η υπόθεση
αυτή δεν είναι πια αποδεκτή σήμερα.
Αχαιοί
Πρώτοι οι Αχαιοί καταλαμβάνουν την Κνωσό εδραιώνοντας την
κυριαρχία τους και ο ισχυρός σεισμός του 1380 π.Χ. εξαφανίζει, μαζί με το
ανάκτορο της Κνωσού, τα τελευταία δείγματα Μινωικού πολιτισμού.
Κατά το 1200 π.Χ., οι πηγές αναφέρουν ότι η Κρήτη διέθετε ισχυρό στόλο,
ο οποίος λίμναζε και πραγματοποιούσε πειρατικές επιδρομές στην
περιοχή της ανατολικής Μεσογείου. Παράλληλα η Κρήτη συμμετέχει
στον Τρωικό Πόλεμο, με αρχηγό το βασιλιά Ιδομενέα, γιο του Δευκαλίωνα
κι εγγονό του βασιλιά Μίνωα.
Δωριείς
Τον 10ο π.Χ. αιώνα, στην Κρήτη καταφθάνουν οι Δωριείς και
εγκαθίστανται στις σημαντικότερες πόλεις του νησιού (Κνωσό, Φαιστό,
Γόρτυνα, Τύλισο, Χερσόνησο, Κυδωνία κ.α.). Οι αυτόχθονες, γνωστοί και
ως Ετεοκρήτες καταφεύγουν στις δυσπρόσιτες περιοχές της κεντρικής και
ανατολικής Κρήτης, ενώ οι νέοι κάτοικοι εισάγουν στο νησί σειρά
καινούργιων εθίμων (κάψιμο των νεκρών κ.ά) και νέων παραγωγικών
μεθόδων, όπως η γενικευμένη χρήση του σιδήρου, ο οποίος πλέον
χρησιμοποιείται, εκτός από την κατασκευή όπλων, και στην κατασκευή
εργαλείων και διακοσμητικών αντικειμένων.
Με την επικράτηση των Δωριέων στην Κρήτη, θα κυριαρχήσει στην
πολιτική ζωή της Κρήτης η ολιγαρχία και η τοπική κρητική κοινωνία θα
αρχίσει να εμφανίζει σαφείς ομοιότητες με τη σπαρτιατική. Πάνω από 100
πόλεις-κράτη δημιουργούνται, με σημαντικότερες εκείνες της Γόρτυνος,
της Φαιστού, της Κνωσού, της Ιεράπυτνας (σημερινή Ιεράπετρα) και
της Κυδωνίας. Οι κοινωνικές ομάδες θα διαιρεθούν σε τέσσερις
κατηγορίες: στους Δωριείς, στους Περίοικους, στους Μινωίτες και στους
Αφαμιώτες ή Κλαρώτες (οι δυο τελευταίες περιελάμβαναν δούλους χωρίς
πολιτικά δικαιώματα). Κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα παρουσιάζεται άνθηση
στην πολιτιστική και καλλιτεχνική δημιουργία της Κρήτης, η οποία όμως
θα διαταραχθεί από τις εχθρικές επιδρομές που ακολουθούν.
Κλασική και Ελληνιστική περίοδος
Καθ' όλη τη διάρκεια της κλασικής περιόδου και ενώ στην
ηπειρωτική Ελλάδα οι πόλεις εμπλέκονται σε αλλεπάλληλους πολέμους
και προστριβές, οι πόλεις της Κρήτης θα παραμείνουν αμέτοχες, ακόμα
και στις δυο μεγάλες συρράξεις της εποχής, τους Περσικούς Πολέμους και
τον Πελοποννησιακό Πόλεμο. Κατά την εποχή του Μεγάλου
Αλεξάνδρουκαλλιεργήθηκε έντονο φιλομακεδονικό ρεύμα στην Κρήτη.
Το 216 π.Χ. οι Κρήτες ανακηρύσσουν το Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππο
Ε' προστάτη του νησιού, ενώ την ίδια εποχή είναι έκδηλη και η επιρροή
των Πτολεμαίων. Σε μια προσπάθεια καταπολέμησης του
φιλομακεδονικού ρεύματος της Κρήτης, η Σπάρτη έστειλε κατά του
νησιού το ναύαρχο Αμφοτερό.
Αργότερα την Κρήτη μαστίζει ο Κρητικός Πόλεμος, ο οποίος έληξε με
ήττα των φιλομακεδονικών πόλεων της Ιεράπυτνας και της Ολούντας
από την Κνωσό που συμμάχησε με τηΡόδο και τη Ρώμη. Δέχτηκε
επιδρομές από πειρατές της Κιλικίας και το 67 π.Χ., έπειτα από σκληρή
διετή αντίσταση, κατελήφθη εξ ολοκλήρου από τους Ρωμαίους, με
τελευταία πόλη να υποτάσσεται στις λεγεώνες την Ιεράπυτνα, υπό το
πρόσχημα της υποστήριξης στον βασιλιά του Πόντου Μιθριδάτη.
Ρωμαιοκρατία
Με την κατάληψη του νησιού από τους Ρωμαίους ξεκινά μια μακρά
περίοδος ειρήνης και ευημερίας στα πλαίσια της οποίας αναπτύχθηκαν εκ
νέου οι πόλεις της Κυδωνίας, Κνωσού και Φαιστού. Ως διοικητικό κέντρο
του νησιού ορίζεται η Γόρτυνα, η μόνη πόλη που δεν καταστράφηκε από
τη ρωμαϊκή εισβολή, έχοντας συμμαχήσει με τους κατακτητές. Η
παρουσία των Ρωμαίων δεν επηρέασε ουσιαστικά την καθημερινότητα
των κατοίκων, οι οποίοι διατήρησαν τη γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα τους.
Παράλληλα, τοΚοινόν των Κρητών διατήρησε την ελεύθερη λειτουργία
του. Οι Ρωμαίοι κατασκεύασαν σημαντικά δημόσια έργα, λείψανα των
οποίων διασώζονται μέχρι σήμερα. Το 58 μ.Χ. η Κρήτη έρχεται σε επαφή
με τον Χριστιανισμό χάρη στο μαθητή του Αποστόλου Παύλου, Τίτο.
Πρωτοβυζαντινή περίοδος
Με τη διάσπαση του Ρωμαïκου Κράτους σε Ανατολικό και Δυτικό
το 395, η Κρήτη περνά στο πρώτο, τη μετέπειτα Βυζαντινή αυτοκρατορία.
Το 365 σημειώνεται δυτικά της Κρήτης ισχυρός σειμός, με εκτιμώμενο
μέγεθος περίπου 8,5 ρίχτερ. Ο σεισμός κατέστρεψε σχεδόν όλες τις πόλεις
της Κρήτης, ενώ ανύψωσε το δυτικό τμήμα της μέχρι 9 μέτρα.
Το τσουνάμιπου ακολούθησε προκάλεσε μεγάλες καταστροφές σε όλη
την Ανατολική Μεσόγειο. Κατά τον 5ο αιώνα αρχίζει να εξαπλώνεται στη
νήσο ο Χριστιανισμός και η επισκοπή της Κρήτης υπάγεται
στο Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης και χτίζονται οι πρώτες μεγάλες
εκκλησίες, με κυριότερη τη βασιλική του Αγίου Τίτου, που σώζεται μέχρι
σήμερα στη Γόρτυνα.
Αραβοκρατία
Η Κρήτη εξακολουθεί να αποτελεί τμήμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας
μέχρι και το 823, όπου, επί αυτοκράτορα Μιχαήλ Τραυλού,
οι Σαρακηνοί της Ισπανίας υπο την αρχηγία του Απόχαψι επέδραμαν με
20 πλοία λεηλατώντας το νησί. Τη σθεναρότερη αντίσταση στους
Σαρακηνούς κατακτητές επέδειξε η πρωτεύουσα Γόρτυνα. Το επόμενο
έτος, ο Απόχαψις επανέρχεται με 40 πλοία, κατακτά εξ ολοκλήρου το νησί
και ως νέα πρωτεύουσα οι Άραβες ορίζουν το νεόκτιστο Χάνδακα. Την
κατάληψη της Κρήτης ακολούθησε η άγρια καταδίωξη του χριστιανικού
πληθυσμού με αποτέλεσμα σημαντική εθνολογική και θρησκευτική
αλλοίωση. Αρκετοί ντόπιοι σφαγιάστηκαν, άλλοι θανατώθηκαν
αρνούμενοι να εξισλαμιστούν, άλλοι εξισλαμίστηκαν δια της βίας, ενώ
άλλοι κατέφυγαν για να γλιτώσουν στα ορεινά του νησιού. Έπειτα η
Κρήτη εποικίστηκε από αρκετούς Άραβες[εκκρεμεί παραπομπή].
Οι Βυζαντινοί επιχείρησαν επανειλημμένα να ανακτήσουν το νησί, το
οποίο πλέον είχε μετατραπεί σε ορμητήριο πειρατών και σε
σκλαβοπάζαρο, το 825-26, το 902 και το 949 διαδοχικά, χωρίς όμως
αποτέλεσμα.
Ανακατάληψη Κρήτης από το Νικηφόρο Φωκά
Το 960/961 μ.Χ. επί Ρωμανού Β΄ Βασιλέως και Αυτοκράτορος των
Ρωμαίων και Πρωθυπουργού του Κράτους της Βασιλεύουσας Ιωσήφ
Βρίγγα, ο Μάγιστρος (και μετέπειτα Βασιλέας και Αυτοκράτορας
Νικηφόρος Β΄ Φωκάς) Νικηφόρος Φωκάς διετάχθη να προετοιμάσει την
εκστρατεία και εξεστράτευσε κατά της Κρήτης ελευθερώνοντας το νησί,
αφού κατάφερε να αλώσει τον Χάνδακα (Ηράκλειο), στον οποίο είχαν
κλειστεί οι Άραβες. Περίπου 200.000 Άραβες υπολογίζεται ότι σκοτώθηκαν
κατά τις μάχες και την άλωση του Χάνδακα, ενώ άλλοι τόσοι
αιχμαλωτίστηκαν. Καθώς στα 136 χρόνια Αραβοκρατίας ο χριστιανικός
πληθυσμός είχε συρρικνωθεί αισθητά και ελήφθησαν σημαντικά μέτρα
για την αναζωπύρωσή του: Τα τζαμιά μετατράπηκαν σε εκκλησίες ή
ξαναέγιναν χριστιανικοί ναοί, πλήθος Κρήτες που είχαν εξισλαμιστεί με
τη βία επανήλθαν στη Χριστιανική Πίστη, απεκατεστάθη η
Εκκλησιαστική Ιεραρχία,εδραιώθηκε πλήρως η Ρωμαϊκή (Βυζαντινή)
Διοίκηση, η Κρήτη ενσωματώθηκε στην Αυτοκρατορία της Βασιλίδας και
νέοι πληθυσμοί, Έλληνες ως επί το πλείστον, εγκαταστάθηκαν μαζί με
ομάδες Σλάβων και Αρμενίων.
Το 1092, υποκινούμενη από τους Καρύτση και Ραψομμάτη, ξεσπάει
εξέγερση στην Κρήτη, η οποία σύντομα κατεστάλη. Έπειτα νέοι άποικοι
εμφανίζονται στο νησί, από τους οποίους προέρχονται μετέπειτα
Αριστοκρατικοί Οίκοι του νησιού, όπως οι Φωκάδες, Καλλέργηδες (της
Γενιάς των Φωκάδων), Χορτάτσηδες, Μελισσηνοί, Βλαστοί κ.α., οι οποίοι
όμως κατ άλλες πηγές υπήρχαν ήδη σαν Αρχοντική Τάξη της Κρήτης απ
τα χρόνια του Νικηφόρου Φωκά, προερχόμενοι ως επί το πλείστον απ τις
Ρωμαϊκές (Βυζαντινές) περιοχές των "Ανατολικών Αρχόντων" (Μ.Ασία
κ.λ.π.). Απ το σχετικό Διάταγμα (1182) του Αλεξίου Β΄. Κομνηνού (Χρονικό
TRIVAN) βλέπουμε την επίσημη εγκαθίδρυση στη Κρήτη των Δώδεκα (12)
Αρχοντικών Οικογενειών της Βασιλεύουσας που στάλθηκαν στη
Μεγαλόνησο για τη σύσφιξη σε όλα τα επίπεδα των σχέσεων ΚρήτηςΒασιλεύουσας. (βλ."Χρυσόβουλο Δούκα Κωνσταντίνου" Ι.Μονή Γωνιάς,
Ι.Μητρόπολη Κισσάμου και Σελίνου). Με την έλευση στην Κρήτη των
Δώδεκα Αρχόντων (Αρχοντόπουλων), η Αριστοκρατική Τάξη της
Κωνσταντινούπολης εμφυτεύεται στο Νησί, με κάποιες πιο φιλελεύθερες
παραλλαγές. Από κείνα τα χρόνια ξεκίνησε να γράφεται η νεώτερη
Ελληνική Κρητική ιστορία με σελίδες δόξας, αίματος, επιτυχιών,
αποτυχιών, προοπτικών ή και απογοητεύσεων κατά τους καιρούς και τις
συνθήκες, εντός ή εκτός Κρήτης. Κι η Ιστορία συνεχίζεται με παρόντα τα
ονόματα του τότε και νεώτερα, που αναλώθηκαν υπέρ της Κρήτης ή
έπραξαν και πράττουν το κατά δύναμιν, όπου υφίσταται το Κρητικό
Πνεύμα "είτε εγγύς είτε μακράν".
Ενετοκρατία
Η Βυζαντινή περίοδος έλαβε οριστικά τέλος το 1204, με την πτώση
της Κωνσταντινούπολης στις ορδές των Σταυροφόρων. Αρχικά την Κρήτη
κατέλαβαν Γενουάτες, αλλά μετά από πόλεμο που διήρκεσε ως το 1211 το
νησί περιέρχεται στους Ενετούς. Τα Χανιά, το Ρέθυμνο και
το Ηράκλειο γίνονται ορμητήρια των Ενετών, οι οποίοι χτίζουν
οχυρωματικά έργα που διασώζονται μέχρι σήμερα. Πρωτεύουσα του
νησιού ήταν και τότε το Ηράκλειο, που ονομαζόταν Χάνδακας, από το
χαντάκι που περιέβαλλε τα τείχη της πόλης. Κατά τα χρόνια της
Ενετοκρατίας σημειώθηκαν δεκάδες επαναστάσεις, με κυριότερες εκείνες
του Μεγάλου ΄Αρχοντα Αλεξίου Καλλέργη (Pax Alexii Callergi), των
Αργυρόπουλων (1212), των Μελισσηνών (1230), των Χορτάτσηδων και των
Καλλέργηδων (1273), καθώς και την επανάσταση που σε συνεργασία με
τους Βενετούς εποίκους (Οικογένειες Ευγενών Gradonico & Venier), με τη
στήριξη του φιλόδοξου ΄Αρχοντα Ιωάννη Καλλέργη, του 1363 που οδήγησε
στη δημιουργία του βραχύβιου κράτους της Δημοκρατίας του Αγίου Τίτου.
Οι τελευταίοι δύο αιώνες της βενετικής κατοχής χαρακτηρίζονται ως οι
πλέον σκληρότεροι. Εν τούτοις, την ίδια περίοδο, η Κρήτη παρουσιάζει
σημαντική πολιτιστική άνθηση. Ιδιαίτερα αναπτύχθηκε η κρητική
λογοτεχνία και δημιουργήθηκαν μείζονα, παγκόσμια έργα της νεότερης
ελληνικής λογοτεχνικής παραγωγής, όπως
ο Ερωτόκριτος του Βιντσέντζου Κορνάρουκαι η Ερωφίλη του Γεώργιου
Χορτάτση.
Τουρκοκρατία
Το 1645, με αφορμή την επίθεση πειρατών σε πλοίο με
προσκυνητές, οι Οθωμανοί εκστράτευσαν κατά της Κρήτης. Τον
Αύγουστο του ίδιου έτους κατέλαβαν τα Χανιά και κατά το επόμενο, το
Ρέθυμνο. Ύστερα από 21 ετών διαρκή πολιορκία, ο Χάνδακας πέρασε και
αυτός υπό οθωμανική κατοχή, το 1669 και το 1715 οι Βενετοί
παραχώρησαν στους Τούρκους τα τελευταία φυλάκια που διατηρούσαν
στο νησί. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας ο Χριστιανισμός γνώρισε
και πάλι απάνθρωπη καταπίεση. Ο Άγγλος περιηγητής Pisly που
επισκέφθηκε την Κρήτη πριν από την Επανάσταση του 1821 αναφέρει οι
Αιγύπτιοι που ασκούσαν την κατοχή της Κρήτης έσφαζαν, έκαιγαν,
πωλούσαν Κρητικούς ως δούλους και τους ανάγκαζαν σε εξισλαμισμό.
Παιδιά μικρότερα των 5 ή 10 ετών αναγκάζονταν να αλλάξουν θρησκεία
με την πειθώ και τη βία. Ο Pisly αναφέρει ότι η Κρήτη υπέφερε χειρότερα
από την υπόλοιπη Ελλάδα και διότι ήταν αποκομένη γεωγραφικά αλλά
και λόγω της γεναιότητας των Κρητών.
Στις παραμονές της Επανάστασης του 1821, λόγω της Τουρκικής
αποίκισης και των εξισλαμιστικών πρακτικών, Μουσουλμάνοι και
Χριστιανοί υπολογίζονταν ως σχεδόν ίσοι πληθυσμιακά. Οι Κρήτες
επαναστάτησαν τον Ιούνιο του 1821. Από τα πρώτα θύματα της
Επανάστασης ήταν ο επίσκοπος Κισσάμου Άνθιμος ο οποίος παραδόθηκε
από τον διοικητή των Χανίων σε ισλαμικό όχλο και κατακρεουργήθηκε.
Ακολούθησε σφαγή περίπου 30 χριστιανών στα Χανιά την 17η Ιουνίου
1821, κατά τη διάρκεια μουσουλμανικής
θρησκευτικής εορτής. Με έγγραφο της 20
Μαΐου 1822 κηρύχθηκε η ίδρυση "Προσωρινής
Πολιτείας της Κρήτης" και θεσπίστηκε ο
καταστατικός της χάρτης. Μετά τις αρχικές
επιτυχίες της επανάστασης και επειδή ο η
Οθωμ. Αυτοκρατορία ήταν απασχολημένη με
την Επανάσταση στην λοιπή Ελλάδα, κάλεσε
βοήθεια από την Αίγυπτο, οπότε τον Μάιο του
1822 αποβιβάστηκε στρατός από τον
Αιγυπτιακό στόλο. Η επανάσταση στην Κρήτη
συνεχίστηκε αμφίρροπη και σχεδόν
κατεστάλη το 1824. Ακολούθησαν σκληρά
αντίποινα κατά των Κρητών με σφαγές και
λοιπές βιαιοπραγίες (Τσοκόπουλος, σελ. 10
κ.ε.)(Ζαμπέλιος, σελ. 410 κ.ε.). Έγινε νέα
κήρυξη επανάστασης τον Ιούλιο του 1825 όταν
επανήλθαν Κρήτες από την Ελλάδα και
κατέλαβαν το φρούριο της Γραμβούσας. Το
1830, ενώ σχεδόν ολόκληρη η Κρήτη βρισκόταν στα χέρια των
επαναστατών, υπογράφηκε το Πρωτόκολλο του Λονδίνου το οποίο άφηνε
τη νήσο εκτός του ανεξάρτητου Ελληνικού κράτους. Ευρωπαϊκός στόλος
υποχρέωσε τους Κρήτες να αποδεχθούν τη συμφωνία. Ο Σουλτάνος
παρεχώρησε την Κρήτη στον αντιβασιλέα Μεχμέτ Αλή της Αιγύπτου αντί
20 εκατομμυρίων γροσίων. Έτσι η Κρήτη έπεσε σε Αιγυπτιακή κατοχή έως
το 1840, οπότε μετά από αποτυχημένη επανάσταση του Μεχμέτ Αλή κατά
του Σουλτάνου, η Κρήτη ήλθε και πάλι υπό Οθωμανική κατοχή. Οι
Κρητικοί μή αντέχοντας την Τουρκική κατοχή επαναστάτησαν
επανειλλημένα με κυριώτερες επαναστάσεις το 1841, το 1858, το 1866-
1869 και το 1897-1898. Τελικά, το 1897, μετά τη δολοφονία του Βρετανού
πρόξενου στα Χανιά και μερικών προξενικών φρουρών από τις τουρκικές
αρχές, στόλοι της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Ρωσίας και
της Ιταλίας κατέπλευσαν στην Κρήτη θέτοντας τέλος στην Οθωμανική
κυριαρχία.
Η Κρητική νήσος ανακηρύχθηκε ως αυτόνομο[15][16] κράτος με το όνομα
«Κρητική Πολιτεία», υπό τη διοίκηση του Πρίγκηπα Γεωργίου της
Ελλάδας. Κήρυξε την ένωσή της με την Ελλάδα και κατάργησε την
αρμοστεία στις 12 Οκτωβρίου 1908 (στις 25 Οκτωβρίου με το νέο
ημερολόγιο) μετά την αποδοχή των Κρητών βουλευτών από την Ελληνική
βουλή[17] και την ανάληψη καθηκόντων διοικήσης από τον Στέφανο
Δραγούμη ως γενικό διοικητή, όντας απεσταλμένος από την Ελλάδα
.[17][18] και αναγνωρίστηκε τελικώς η ένωση με την υπόλοιπη χώρα από τις
υπόλοιπες χώρες με τη Συνθήκη του Λονδίνου μετά τους Βαλκανικούς
Πολέμους του 1912-13 . Υπολογίζεται πως κατά την ένωση οι Έλληνες
αποτελούσαν το 90% των κατοίκων της Κρήτης.
Η επίσημη ανακήρυξη της Ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, γίνεται
λοιπόν την Κυριακή της 1η Δεκεμβρίου του 1913 στα Χανιά, μέσα σε
ιδιαίτερα πανηγυρικό κλίμα. Η Κρήτη ήταν ελεύθερη και ενωμένη με
την Ελλάδα. Το Κρητικό Ζήτημα, που απασχόλησε επί μακρόν τη διεθνή
πολιτική, είχε επιλυθεί.
Ο εξισλαμισμός των Κρητών
Μετά την κατάληψη από τους Οθωμανούς οι τοπικοί υπάλληλοι
και διοικητές άρχισαν να επιβάλλουν βαρειά φορολογία στους Κρήτες,
παρ' όλο που τα σουλτανικά διατάγματα πρόβλεπαν το αντίθετο.
Ταυτόχρονα οι Οθωμανοί καταπίεζαν με κάθε τρόπο τον χριστιανικό
πληθυσμό, απάγοντας και κακοποιώντας τις γυναίκες, φονεύοντας,
απαιτώντας χρήματα και εμποδίζοντας την τέλεση των θρησκευτικών
καθηκόντων. Λόγω αυτής της βίας πλείστοι χριστιανοί αναγκάστηκαν να
ασπασθούν τον ισλαμισμό, ώστε να περισώσουν την περιουσία τους και
την οικογενειακή τους τιμή. Ο Γάλλος βοτανολόγος και περιηγητής
Tournefort που επισκέφθηκε την Κρήτη το 1700 αναφέρει ότι "όλοι οι
μουσουλμάνοι κάτοικοι είναι εξωμότες (μπουρμά) ή τέκνα εξωμοτών". Η
τουρκική λέξη "μπουρμά" σημαίνει "αυθάδης, θρασύς" και έτσι ονόμαζαν
οι Τούρκοι τους εξωμότες γιατί από τον υπερβάλλοντα ζήλο του
νεοφώτιστου φέρονταν χειρότερα προς τους Χριστιανούς απ' ό,τι οι
Τούρκοι. Ο Πουκεβίλ εκτιμά ότι περίπου 60.000 άλλαξαν θρήσκευμα μέσα
στην πρώτη δεκαετία από την Οθωμανική κατάκτηση. Πολλοί από αυτούς
που εξισλαμίζονταν τηρούσαν μόνο επιφανειακά τη μουσουλμανική
θρησκεία, ενώ διατηρούσαν ακόμα και το χριστιανικό τους όνομα. Όσοι
παρέμεναν κρυπτοχριστιανοί γνωρίζονταν μεταξύ τους και συνεννούντο
με μυστικότητα, ενώ έκαναν κρυφά βαπτίσεις, γάμους και άλλες
χριστιανικές τελετές. Πολλοί συν τω χρόνω εθίστηκαν στον τρόπο ζωής
των Τούρκων και εξισλαμίστηκαν πλήρως. Άλλοι διατήρησαν το
χριστιανικό θρήσκευμα, όπως η μεγάλη οικογένεια των Κουρμούληδων
που προσέφεραν πολλά στον αγώνα για την απελευθέρωση. Αναφέρται
ότι ολόκληρα χωριά του Σελίνου και Μονοφατσίου, οι κάτοικοι μαζί με
τους ιερείς, πήγαιναν στα Χανιά ή το Ηράκλειο και δήλωναν ότι
ασπάζονται τον Μωάμεθ. Μερικές φορές η προσέλευση ήταν τόσο μαζική
ώστε οι ιμάμηδες δεν προλάβαιναν να τελέσουν τις σχετικές τελετές και
αρκούνταν στη φράση: "Άϊντε, Τούρκος" (Ζαμπέλιος, σ. 287, 288).
Το 1855 με σουλτανικό φιρμάνι επιβλήθηκε ο σεβασμός όλων των
θρησκειών στην Αυτοκρατορία και τότε πολλοί Κρητικοί που είχαν
επιφανειακά εξισλαμισθεί επανήλθαν στον Χριστιανισμό.
Μεταφορές
Η Κρήτη έχει ένα καλά ανεπτυγμένο οδικό δίκτυο, ιδιαίτερα στο
βόρειο τμήμα του νησιού. Συνδέεται ακτοπλοϊκώς καθημερινά με τον
Πειραιά με τα λιμάνια του Ηρακλείου, που είναι από τα μεγαλύτερα της
Ελλάδας και της Σούδας, τα οποία είναι τα κύρια λιμάνια του νησιού.
Άλλα λιμάνια στη βόρεια ακτή της Κρήτης είναι του Κισάμου, των
Χανίων, του Ρεθύμνου, του Άγιου Νικόλαου και της Σητείας. Υπάρχει
συχνή αεροπορική σύνδεση με την Αθήνα. Στη Κρήτη υπάρχουν τρία
αεροδρόμια, στο Ηράκλειο, όπου το αεροδρόμιό του Νίκος Καζαντζάκης,
είναι το δεύτερο στην Ελλάδα σε κίνηση επιβατών και εμπορευμάτων και
το πρώτο σε πτήσεις Τσάρτερς, στα Χανιά και στη Σητεία.
Στην Κρήτη υπήρξε βιομηχανικό σιδηροδρομικό δίκτυο, από το 1922 έως
το 1935, που συνέδεε τον Κούλε Ηρακλείου με τον Ξηροπόταμο
Ηρακλείου, όταν κατασκευάζονταν το λιμάνι του Ηρακλείου. Μελέτες για
την ανάπτυξη σιδηροδρομικού δικτύου στην Κρήτη, υπήρξαν πριν το 1900.
Το καλοκαίρι του 2007, στο συνέδριο των απόδημων Κρητών, που έγινε
στο Ηράκλειο, οι συγκοινωνιολόγοι Γιώργος Νάθενας και Βασίλης
Οικονομόπουλος προτείνουν την ανάπτυξη σιδηροδρόμου στην Κρήτη,
κυρίως στη διαδρομή Χανιά- Ρέθυμνο- Ηράκλειο, την οποία το τρένο θα
διανύει σε 50 λεπτά (20+30 λεπτά), ενώ προβλέπονται επεκτάσεις προς
Κίσσαμο, Νέο Αεροδρόμιο Καστελλίου Πεδιάδος και Άγιο Νικόλαο.
Επίσης θα μπορεί να δρομολογηθεί rail ferry (φέρι μπόουτ που μεταφέρει
τρένα) από το Καστέλλι Κισσάμου προς τη Νεάπολη Λακωνίας. Το 2012
δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες στοιχεία μελέτης (διπλωματικής εργασίας)
για σιδηροδρομική σύνδεση Χανίων - Ηρακλείου.
Ήθη και Έθιμα της Κρήτης
Κρητικός γάμος
Ο γάμος στα χωριά της Κρήτης ήταν παλιά, αλλά και σήμερα μεγάλο
γεγονός. Οι προετοιμασίες άρχιζαν πολλές μέρες πριν.
Κλήδονας
Ο Κλήδονας είναι ένα ελληνικό έθιμο που τελείται σήμερα στις 24
Ιουνίου, την ημέρα του Αγίου Ιωάννου.
Το Σαρίκι
Μέχρι την εποχή του Μεσοπολέμου οι Κρητικοί φορούσαν το σαρίκι.
Αινίγματα
Στην Κρήτη τις μεγάλες χειμωνιάτικες βεγγέρες ιδίως τα παλιά χρόνια τα
καθαρογλωσσίδια και τα αινίγματα δίνανε και παίρνανε στην ψυχαγωγία
των κουρασμένων από τις αγροτικές δουλειές της μέρας.
Αποκριές στην Κρήτη
Η Κρήτη, πλούσια σε παραδόσεις, διατηρώντας ακόμη και σήμερα
αναλλοίωτη ορισμένες φορές την λαϊκή μας κληρονομιά έχει ακόμα και
τις Αποκριές να επιδείξει στον επισκέπτη αλλά και στον μόνιμο κάτοικο
του νησιού πολλές όμορφες τελετουργίες.
Καθαρά Δευτέρα
Πρώτη μέρα της Μεγάλης Σαρακοστής που
εντάσσεται όμως στον αμέσως προηγούμενο
εορταστικό κύκλο, αυτόν της Αποκριάς.
Χαρακτηριστικά παιχνίδια της Καθαράς Δευτέρας είναι:
-Τσαγκάρης: (αναβάλλει συνεχώς το μπάλωμα ενός στιβανιού και
διαπληκτίζεται με τον πελάτη του)
-Η αρκούδα και ο Αρκουδιάρης.
-Το δικαστήριο (παρωδία δικαστηρίου)
-Η γριά καμπούρα με τη μαγκούρα.
-Ο γιατρός με τον κουφό.
-Το λαδικό του διακονιάρη (αντί για λάδι έχει νερό και καταβρέχει τον
κόσμο)
-Ο αγιασμός.
-Το προξενιό της νύφης.
-Η λουχούνα.
-Τα λάχανα.
Παραδοσιακοί χοροί της Κρήτης
Οι χοροί της Κρήτης
Οι χοροί της Κρήτης εκφράζουν τον πλούσιο εσωτερικό κόσμο του λαού
της . Με το χορό και το τραγούδι ο Κρητικός εκδηλώνει τα συναισθήματά
του, τον ενθουσιασμό, την απογοήτευση, την αγάπη και τον έρωτα .
Οι χοροί...























Σιγανό.
Συρτός.
Ζερβόδεξος.
Μαλεβιζιώτης.
Κατσαμπαδιανός.
Πεντοζάλη.
Απανωμερίτης.
Σούστα.
Τριζάλης.
Ντουρνεράκια.
Λαζώτης ή Λαζέδικος.
Πρινιανός.
Ανωγειανός Πηδηχτός.
Εθιανός Πηδηχτός.
Λασηθιώτικος Πηδηχτός.
Εμπυρίκιος.
Ξενομπασάρης.
Μικρό μικράκι.
Ρουμαθιανή σούστα.
Ντάμες.
Σωτής.
Ρόδο.
Αγκαλιαστός.
Κρητική Φιλοξενία
Ο Δίας, ο βασιλιάς των Θεών, γεννήθηκε στο σπήλαιο Δικταίο
Άνδρο και μεγάλωσε στο βουνό Ίδη της Κρήτης, όπου και εκεί έγινε η
ταφή του. Για το λόγο του ότι γεννήθηκε, μεγάλωσε και θάφτηκε στην
Κρήτη λέγεται ότι αναστήθηκε και ζει και βασιλεύει. Είναι ένας Θεός που
πεθαίνει κάθε χρόνο και ξαναγεννιέται ακόμη πιο ισχυρός, με τον ίδιο
τρόπο που η φύση φέρνει στη ζωή την άνοιξη.
Στην Αρχαία Ελλάδα η φιλοξενία ήταν μια αρετή όπου η φροντίδα
και η περιποίηση προς τους ξένους ήταν μια σημαντική απαίτηση. Η κακή
περιποίηση των ανθρώπων θεωρήθηκε αμαρτία. Ο Δίας της Κρήτης έγινε
ο ‘’Ξένιος’’- ο προστάτης των ξένων για να αισθάνονται πάντα
ευπρόσδεκτοι. Στις μέρες μας, οι ξένοι δεν είναι αγγελιοφόροι, αλλά οι
τουρίστες που επισκέπτονται την Κρήτη και αυτοί που μεταναστεύουν
στο νησί.
Η λέξη ‘’Φιλοξενία’’ προέρχεται από τις δύο ελληνικές λέξεις
‘’Φίλος’’ και ‘’Ξενία’’ και σημαίνει να γίνεσαι φίλος με τον ξένο, να του
φέρεσαι σαν να είναι οικογένεια σου, να του προσφέρεις την παρέα σου,
καθώς και τροφή, κατάλυμα και πολλές ανέσεις.
Οι Κρητικοί διακρίνονται για τη φιλοξενία τους και ξέρουν πώς να
συμπεριφερθούν στους ξένους. Σας κάνουν να νιώθετε αμέσως
ευπρόσδεκτοι, προσφέροντας τη βοήθειά τους, τις συμβουλές τους και τις
γνώσεις τους και μοιράζοντας απλόχερα τα αγαθά τους.
Τουριστικά θέρετρα στην Κρήτη
Βιβλιογραφία
http://el.wikipedia.org
Project
Mαρίνος Διγενής
Νομός Χανίων
Πόλη Χανίων
Χτισμένη σύμφωνα με τα αρχαιολογικά δεδομένα πάνω στα ερείπια της αρχαίας
Κυδωνίας (οι ανασκαφικές έρευνες έχουν φέρει στο φως κεραμική, νεκροταφεία,
κατάλοιπα εγκαταστάσεων κ.ά.), η πόλη των Χανίων, παλαιά και σύγχρονη, με
πολυάριθμες συνοικίες, αποτελεί το διοικητικό κέντρο του νομού. Η παλαιά πόλη
έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο και εντυπωσιάζει τον επισκέπτη με
τη γραφικότητά της από την πρώτη στιγμή - βυζαντινά και ενετικά τείχη, χριστιανικά
και μουσουλμανικά μνημεία, στενά δρομάκια με βενετσιάνικα αρχοντικά. Στο
βενετσιάνικο λιμάνι, που συγκεντρώνει τη μεγαλύτερη κίνηση, ξεχωρίζουν ο φάρος,
το φρούριο Φιρκάς, το τζαμί Χασάν πασά και τα νεώρια. Η σύγχρονη πόλη,
απλωμένη γύρω από την παλαιά, έχει καλή ρυμοτομία, ανοιχτούς δρόμους, όμορφες
πλατείες και καλοδιατηρημένα νεοκλασικά κτίρια. Τα Χανιά έχουν 53.373 κατοίκους.
Ελαφονήσι
Το Ελαφονήσι είναι ένα μικρό νησάκι στην νοτιοδυτική πλευρά
της Κρήτης στο νομό Χανίων.
Στο νησί μπορεί να φτάσει κανείς περπατώντας καθώς βρίσκεται πολύ
κοντά στις ακτές και τα νερά είναι αρκετά ρηχά, κυρίως το καλοκαίρι. Το
νησί αποτελεί δημοφιλή τουριστικό προορισμό, ενώ προστατεύεται από
συνθήκη, λόγω του ιδιαίτερου φυσικού περιβάλλοντος.Επίσης στο νησάκι
βρίσκεται ένας μεγάλος ξύλινος σταυρός εις ανάμνησιν του ναυαγίου του
αυστριακού πλοίου που βυθίστηκε το Φεβρουάριου του 1907.
Φαλάσαρνα
Τα Φαλάσαρνα βρίσκονται στη δυτική ακτή της Κρήτης.
Στα Φαλάσαρνα υπάρχει μικρός οικισμός που διαθέτει μια από τις πιο
γνωστές παραλίες του νομού Χανίων και της Κρήτης, συγκεντρώνοντας
μεγάλο αριθμό τουριστών κάθε καλοκαίρι.
Τα Φαλάσαρνα αποτελούν σήμερα έναν από τους πιο φημισμένους
προορισμούς στην Κρήτη, τόσο για τις παραλίες τους, όσο και για λόγους
οικολογικού ενδιαφέροντος. Τα Φαλάσαρνα έχουν ενταχθεί στο σχέδιο
Natura 2000, λόγω της ποικιλίας χλωρίδα και πανίδας στην περιοχή, αλλά
και λόγω του ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Παλαιόχωρα
Η Παλιόχωρα ή Παλαιόχωρα βρίσκεται 77 χιλιόμετρα νότια από τα
Χανιά στη Νοτιοδυτική Κρήτη.
Η κωμόπολη Παλαιόχωρα είναι χτισμένη σε μια μακρόστενη χερσόνησο
που απλώνεται μέσα στο Λιβυκό πέλαγος και προσφέρει ανάμεσα στα
άλλα, μια διαφορετική παραλία σε κάθε πλευρά της αμμουδιά στα δυτικά,
βότσαλα στα ανατολικά.Η Παλιόχωρα είναι μια περιοχή με ιδιαίτερη
γοητεία, μια περιοχή τόσο προικισμένη, που εύλογα αποκαλείται η Νύφη
του Λιβυκού Πελάγους ή Νύφη της Δυτικής Κρήτης.
Φραγκοκάστελο
Το Φραγκοκάστελλο βρίσκεται στην περιοχή Σφακιά, στη νότια ακτή
της δυτικής Κρήτης 13 χιλιόμετρα ανατολικά από την Χώρα Σφακίων και
δυτικά από τον Πλακιά.
Το Φραγκοκάστελλο είναι ένας μικρός παραθαλάσσιος οικισμός με λίγα
σπίτια και αρκετά δωμάτια και διαμερίσματα για τους τουρίστες. Είναι
γνωστό για το ομώνυμο βενετσιάνικο κάστρο που σώζεται σε πολύ καλή
κατάσταση, τις όμορφες παραλίες του και τουςΔροσουλίτες, τα
φαντάσματα που εμφανίζονται στο Φραγκοκάστελλο το χάραμα κάθε
Μάιο. Ωστόσο, στη διάρκεια των αιώνων η περιοχή ανέδειξε σπουδαία
μνημεία, ελάχιστα από τα οποία σώζονται σήμερα. Πολλά
καταστράφηκαν στους πολέμους και τις επαναστάσεις που έλαβαν χώρα
στην περιοχή και οι πέτρες από τα ερείπια τους χρησιμοποιήθηκαν για το
χτίσιμο του κάστρου.
Το Φραγκοκάστελλο βρίσκεται σε μια αναπάντεχα επίπεδη μικρή
πεδιάδα, που πίσω της ορθώνονται τα ανατολικά Λευκά Ορη με το
φαράγγι και το οροπέδιο του Καλλικράτη. Είναι κι αυτή η περιοχή μια από
τις πολλές εκπλήξεις που προσφέρει στον ταξιδιώτη η φύση της Κρήτης.
Πλατανιάς
Ο Πλατανιάς βρίσκεται στη δυτική Κρήτη, 11 μόνο χιλιόμετρα δυτικά από
τα Χανιά.O Πλατανιάς είναι ένα από τα δημοφιλέστερα τουριστικά
θέρετρα στην Κρήτη και βρίσκεται τόσο κοντά στην Αγία Μαρίνα, που
ουσιαστικά έχουν ενωθεί σε μια ενιαία μεγάλη τουριστική
περιοχή.Φυσικά μιλάμε για τον Πλατανιά Χανίων, που είναι διαφορετικός
από τον Πλατανιά Ρεθύμνου. Τα δύο μέρη απέχουν πολλά χιλιόμετρα
μεταξύ τους αλλά η συνωνυμία μπορεί να σας μπερδέψει.
Ο Πλατανιάς μπορεί να σας φανεί πολύβουος και όλα γύρω σας ξαφνικά
να φαίνονται πολύ έντονα, ειδικά αν έρχεστε από κάποιο λιγότερο
τουριστικό μέρος στην Κρήτη. Το μόνο βέβαιο είναι ότι δεν θα πλήξετε!
Έντονη νυχτερινή ζωή, μπαρ, εστιατόρια, μια μεγάλη αμμώδης παραλία
και αμέτρητα ξενοδοχεία που απλώνονται στην παραλία του Πλατανιά
χαρακτηρίζουν την περιοχή, που είναι μετά τα Χανιά ο κύριος τουριστικός
προορισμός του νομού.
Ο Πλατανιάς βρίσκεται κοντά στα Χανιά και αυτό διευκολύνει όσους
θέλουν να περάσουν τις διακοπές τους στην δυτική Κρήτη, γιατί αυτό
σημαίνει μικρή απόσταση από το αεροδρόμιο Χανίων, ενώ παράλληλα
μπορείτε να επισκεφτείτε τα όμορφα Χανιά οποιαδήποτε στιγμή.
Νομός Ρεθύμνης
Πόλη Ρεθύμνου
Η πόλη του Ρεθύμνου είναι ένας πολύ ενδιαφέρων τουριστικός
προορισμός. Η γραφική και καλά οργανωμένη πόλη αποτελεί έναν
παράδεισο για τον επισκέπτη που θέλει να περάσει ήρεμες διακοπές,
κάνοντας περιπάτους στα γραφικά σοκάκια ή απολαμβάνοντας τις
διαδρομές ανάμεσα στα ιστορικά και φυσικά μνημεία της περιοχής. Η
παλιά πόλη του Ρεθύμνου διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τον πολεοδομικό της
ιστό, όπως αυτός διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια της βενετοκρατίας, με
τις μεταβολές που επέφερε η τουρκική κατάκτηση και η συνεχής
κατοίκηση έως τις μέρες μας. Έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο
και παραδοσιακός οικισμός..
Ο τουρισμός κατέχει νευραλγική θέση στην οικονομία του Δήμου
Ρεθύμνης καθώς το 19% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού του
απασχολείται σε δραστηριότητες που σχετίζονται άμεσα με αυτόν
(ξενοδοχεία-εστιατόρια).
Η ενιαία τουριστική ζώνη του Ρεθύμνου εκτείνεται από την πόλη του
Ρεθύμνου έως την περιοχή της Σκαλέτας, και απευθύνεται κατά κανόνα
στους επισκέπτες ιδίως τους βορειοευρωπαίους, υπό τη μορφή του
μαζικού ξενοδοχειακού τουρισμού.
Μπαλί
Το παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο Μπαλί βρίσκεται σε ένα μεγάλο
κόλπο 30km ανατολικά από το Ρέθυμνο και 43km δυτικά από το
Ηράκλειο. Δίπλα από το χωριό περνάει η Εθνική Οδός ΗρακλείουΡεθύμνου, κάνοντας την πρόσβαση από οποιοδήποτε μέρος του νησιού
πολύ εύκολη. Είναι ιδανικό για ήρεμες διακοπές, για οικογένειες και
ερωτευμένα ζευγάρια.
Το Μπαλί έχει τέσσερις κόλπους, στους οποίους σχηματίζονται
πανέμορφες παραλίες με άμμο και πράσινα νερά. Οι παραλίες είναι
σχεδόν πάντα ήρεμες, καθώς ο προσανατολισμός τους είναι δυτικός. Όλες
είναι κατάλληλες για παιδιά και καλά οργανωμένες. Επίσης, στη
θάλασσα υπάρχουν αρκετές πηγές, που δροσερεύουν το νερό.
Το Λιβάδι είναι η πρώτη παραλία που θα συναντήσετε όπως μπαίνετε στο
χωριό και είναι η μεγαλύτερη της περιοχής. Σχηματίζεται σε έναν ανοιχτό
κόλπο, ο οποίος είναι περισσότερο ευάλωτος στους ανέμους από τους
υπόλοιπους τρεις.
Μονή Πρέβελης
Η Πρέβελη βρίσκεται περίπου 35km νότια του Ρεθύμνου και 10km
ανατολικά του Πλακιά. Η παραλία της Πρέβελης γνωστή κι ως Λίμνη
Πρέβελης ή Φοίνικας,βρίσκεται στην έξοδο του
επιβλητικού Κουρταλιώτικου φαραγγιού, όπου περνάει ο Μέγας Ποταμός.
Είναι σίγουρα η πιο διάσημη παραλία της Νότιας Κρήτης, καθώς δέχεται
χιλιάδες επισκέπτες κάθε καλοκαίρι. Παλαιότερα, ήταν αγαπημένος
προορισμός των χίπις. Στις όχθες του Μέγα Ποταμού υπάρχει μια μεγάλη
αποικία φοινικόδεντρων του Θεόφραστου, οι οποία δίνει στην περιοχή μια
αίσθηση αφρικανικού τοπίου. Το φοινικόδασος κάηκε ολοσχερώς το 2010,
λόγω μεγάλης πυρκαγιάς και ολιγωρίας του κράτους, αλλά παραδόξως
επανήλθε σε μεγάλο βαθμό μέσα σε λίγο καιρό.
Στην έξοδο του ποταμού σχηματίζεται μια αμμουδερή παραλία με
βοτσαλωτό βυθό και πολύ δροσερά νερά λόγω του ποταμού. Στο
ανατολικό τμήμα της παραλίας υπάρχει ένας πανέμορφος βράχος που
θυμίζει κατάρτι. Είναι ελάχιστα οργανωμένη, χωρίς ομπρέλες, ενώ
υπάρχουν ελάχιστες ταβέρνες και snack bars δίπλα.
Πλακιάς
Ο Πλακιάς είναι ένα δημοφιλές τουριστικό θέρετρο, 36km νότια του
Ρεθύμνου, που είναι χτισμένο στην έξοδο μιας εύφορης πεδιάδας,
περιτριγυρισμένος από ψηλά βουνά και πυκνούς ελαιώνες. Δίπλα στο
Πλακιά εκβάλει ο ποταμός Κοτσυφός.
Ένας από τους σημαντικότερους μοχλούς ανάπτυξης της περιοχής είναι
το τεράστιο παραλιακό μέτωπο της περιοχής, η λεγόμενη Γυαλιά. Η κύρια
παραλία του Πλακιά βρίσκεται ανατολικά του χωριού και εκτείνεται σε
μήκος 1.3km ως το Ακρωτήριο Μουρί. Είναι μια καλά οργανωμένη
αμμουδιά, με πράσινα δροσερά νερά. Eπίσης υπάρχουν αρκετές ταβέρνες
καιξενοδοχεία, ενώ στην παραλία υπάρχουν αλμυρίκια, ομπρέλες,
θαλάσσια sports, γήπεδα beach volley, snack bars, αποδυτήρια, ντους.
Το ανατολικό κομμάτι της μεγάλης παραλίας ονομάζεται Παλίγκρεμνος.
Η παραλία είναι αμμουδερή και καλά οργανωμένη, δίπλα
σε ξενοδοχεία και ταβέρνες. Χαρακτηριστικό του Παλίγκρεμνου είναι οι
κοντινοί τεράστιοι κάθετοι βράχοι που υψώνονται σε μεγάλο
ύψος.Επίσης, η περιοχή λέγεται και Γονατές, καθώς η παράδοση θέλει τον
Διγενή να γονατίζει εκεί για να πιει νερό από μια πηγή. Στον
Παλίγκρεμνο συμβαίνει ένα παράξενο φαινόμενο κάθε πανσέληνο από
τον Σεπτέμβρη ως τον Ιανουάριο. Το φως του φεγγαριού αντανακλάται
στους πανύψηλους βράχους και καθρεπτίζεται στην θάλασσα. Έτσι,
πολλά μεγάλα καλαμάρια βγαίνουν στην άκρη της παραλίας και οι
κάτοικοι τα μαζεύουν.
Νομός Ηρακλείου
Χερσόνησος
Ο Τουρισμός Αναψυχής στο Δήμο Χερσονήσου είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένος και
αποτελεί το τουριστικό υπόβαθρο του Δήμου, από τη δεκαετία του ‘60, καθώς τότε
ανοικοδομήθηκε το πρώτο τουριστικό κατάλυμα.
Η Χερσόνησος προσφέρει εμπλουτισμένο και διαφοροποιημένο τουριστικό προϊόν
αναψυχής πλούσιο σε εναλλαγές χρωμάτων, πράσινου και γαλάζιου. Ο τουρισμός
αναψυχής συμβάλει στην οικονομική βιωσιμότητα του Δήμου. Στο Δήμο είναι
εγκατεστημένος μεγάλοςαριθμός όλων των τουριστικών καταλυμάτων (Resorts,
Hotels, Apts) και στο σύνολο τους οι κλίνες ξεπερνούν τις 100.000.
Επίσης ο Δήμος Χερσονήσου αποτελεί τον ιδανικό προορισμό για το τρίπτυχο
αναψυχής ‘Sea, Sun, Sand’, καθώς οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν την
απέραντη θάλασσα με μοναδικές και βραβευμένες με γαλάζια σημαία παραλίες. Και
τρία σημαντικά Υδάτινα Πάρκα: το Star Beach, Water City και Aqua Plus τα οποία
προσφέρονται για παιχνίδια στο νερό, θαλάσσιες αποδράσεις, χαλάρωση και
διασκεδαστικές εκδηλώσεις, συναυλίες, και διαθέτουν υπηρεσίες εστίασης.
Ένα ακόμα μεγάλο προσόν της Χερσονήσου είναι ότι έχει εντυπωσιακή νυχτερινή
ζωή, γεμάτη παλμό με μεγάλη πυκνότητα σε καφετέριες, μπαρ, ντίσκο και κλαμπ.
Μάλια
Τα Μάλια είναι μια παραθαλάσσια κωμόπολη που αποτελείται από την
παλιά των Μαλίων με τα στενά δρομάκια, τα σπίτια με τις βοκαμβίλιες
και τα ταβερνάκια με τη ζωντανή ελληνική μουσική και από την άλλη, τα
παραλιακά Μάλια με τα κλαμπ και τα μπαρ και το ξέφρενο ξεφάντωμα
των νεαρών τουριστών αργά κάθε νύχτα μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Φτάνοντας στα Μάλια θα αντικρίσετε βόρεια το Κρητικό Πέλαγος και
νότια το όρος Δίκτης. Ανατολικά βρίσκεται το μινωικό ανάκτορο Μαλίων
το οποίο είναι το τρίτο σε μέγεθος ανάκτορο της μινωικής Κρήτης. Εκτός
από το Αρχαιολογικό Ανάκτορο, η περιοχή διαθέτει αρκετά αξιοθέατα
όπως ιστορικούς ναούς και περιοχές φυσικού κάλλους. Αξίζει κανείς να
επισκεφθεί την εκκλησία της Παναγίας της Γαλατιανής και να θαυμάσει
τις περίφημες αγιογραφίες της.
Λόγω της τοποθεσίας, του θαυμάσιου κλίματος και της φιλόξενης
νοοτροπίας των κατοίκων, τα Μάλια σήμερα αποτελούν ένα κατεξοχήν
τουριστικό κέντρο με καλά οργανωμένα ξενοδοχεία όλων των
κατηγοριών, τουριστικές επιχειρήσεις, καταστήματα τουριστικών ειδών
κ.λ.π., που καλύπτουν όλες τις ανάγκες των επισκεπτών τους.
Κολύμπι και θαλάσσια σπορ προσφέρονται στην μεγάλη αμμουδερή
παραλία των Μαλίων και στις κοντινές παραλίες της Σταλίδας.Επισης
Πολλά μπαρ,κλαμπ και καφετέριες υπάρχουν μέσα στα Μάλια, κατά
παραλιακού δρόμου που ενώνει τα Μάλια με τη Σταλίδα.
Αγία Γαλήνη
Η Αγία Γαλήνη είναι ένα δημοφιλές παραθαλάσσιο θέρετρο που
βρίσκεται 61km νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου και 68km νοτιοδυτικά του
Ηρακλείου, στις νότιες ακτές της καταπράσινης κοιλάδας του Αμαρίου.
Η Αγία Γαλήνη με τις παραλίες της, το λιμανάκι και το χωριό με τα
γραφικά στενά με τις ταβέρνες και τα καταστήματα ελκύει πολλούς
τουρίστες κάθε χρόνο. Πριν τις δεκαετίες ‘60 και ’70, όταν και γνώρισε μια
μεγάλη τουριστική ανάπτυξη, το χωριό ήταν ένα μικρό ψαροχώρι και
ουσιαστικά εξυπηρετούσε τους κατοίκους του χωριού Μέλαμπες. Όμως,
το ‘60 έγινε ο αγαπημένος προορισμός για τα απελευθερωμένα παιδιά
των λουλουδιών, τους χίπις. Μάλιστα πολλοί είναι οι φανατικοί της
οπαδοί, οι οποίοι έρχονται στο χωριό κάθε χρόνο από τότε.
Σήμερα η Αγία Γαλήνη είναι ένα σύγχρονο τουριστικό θέρετρο, που
παρέχει όλες τις ανέσεις στους επισκέπτες της. Θα βρείτε στο χωριό
πολλές επιλογές για διαμονή, φαγητό, διασκέδαση, ιατρικές υπηρεσίες,
ταχυδρομείο, τράπεζες, μαγαζιά κλπ.
Μάταλα
Τα Μάταλα βρίσκονται 68km νοτιοδυτικά του Ηρακλείου, ακριβώς στα
όρια του κάμπου της Μεσαράς και των Αστερουσίων Όρεων.Είναι ένας
από τους πιο δημοφιλείς προορισμούς της Κρήτης και σίγουρα η πιο
διάσημη παραλία του Ηρακλείου.
Είναι ταυτισμένη με τις σπηλιές μέσα στους βράχους, τους χίπηδες της
δεκαετίας του ’70 αλλά και την θρυλική ταινία «Η θεία μου η Χίπισσα»,
με τη Ρένα Βλαχοπούλου, που γυρίστηκε εδώ. Βρίσκονται κοντά στην
Φαιστό, το δεύτερο σημαντικότερο παλάτι των Μινωϊτών, της οποίας και
αποτέλεσαν λιμάνι. Αργότερα, επί Ρωμαίων, έγιναν λιμάνι της Γόρτυνας.
Τα Μάταλα βρίσκονται στην έξοδο μιας μικρής κοιλάδας, όπου
σχηματίζεται ένας μεγάλος κλειστός κόλπος με θέα στα νησιά
Παξιμάδια. Μπροστά στον κόλπο υπάρχει μια υπέροχη αμμουδιά μήκους
300m, με ψιλό χαλικάκι, και πεντακάθαρα βαθειά νερά. Επίσης, ο βυθός
έχει πλάκα σε μερικά σημεία και τα κύματα, λόγω των συχνών δυτικών
ανέμων, είναι πολύ μεγάλα και εντυπωσιακά. Επίσης στη βόρεια πλευρά
της παραλίας, υπάρχει μια μεγάλη σπηλιά, από την κορυφή της οποίας,
κάποιοι πολύ τολμηροί κάνουν βουτιές.
Η παραλία είναι πολύ οργανωμένη, με ομπρέλες, τουαλέτες, ντους,
ναυαγοσώστη, πρώτες βοήθειες, γήπεδα beach volley, snack bars, water
sports, εκδρομικά καϊκάκια κλπ. Συχνά διοργανώνονται και αγώνες beach
volley. Τριγύρω θα βρείτε πληθώρα επιλογών για διαμονή, διασκέδαση
και φαγητό. Επίσης, ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της παραλίας καλύπτεται
από αλμυρίκια, όπου μπορείτε να βρείτε σκιά. Τα βράδια, τα μπαράκια
της παραλίας γεμίζουν από πολύ κόσμο, Μεσσαρίτες και ξένους.
Νομός Λασιθίου
Άγιος Νικόλαος
Άγιος Νικόλαος είναι η κοσμοπολίτικη πρωτεύουσα της περιφερειακής
ενότητας του Λασιθίου
Σήμα κατατεθέν του Αγίου Νικολάου είναι η γραφική Λίμνη Βουλισμένη,
μια μικρή λιμνοθάλασσα στο κέντρο της πόλης, που χρησιμοποιείται για
να δένουν οι βάρκες. Δεκάδες θρύλοι συνδέονται με αυτήν λόγω των πολύ
βαθειών νερών της, όπως το ότι δεν έχει βάθος. Άλλα αξιοθέατα του
Αγίου Νικολάου είναι η τα νεοκλασικά κτίρια, η μαρίνα (η πρώτη μαρίνα
στην Κρήτη), το νησάκι των Αγίων Πάντων με τους προστατευόμενους
Κρητικούς αίγαγρους, η Κιτροπλατεία με τις ταβερνούλες της, ο
πεζόδρομος με τις καφετέριες. Επίσης εντύπωση προκαλούν οι σκάλες
που βρίσκονται σχεδόν παντού, αφού η πόλη είναι κτισμένη σε περιοχή
με πολύ έντονες κλίσεις.
Ελούντα
Η Ελούντα είναι ένας παραθαλάσσιος και δημοφιλής τουριστικός
προορισμός του Νομού Λασιθίου με μεγάλο βαθμό την επισκέπτονται
VIPs για τα παραθαλάσσια θέρετρα πολυτελείας .
Η πιο πολυσύχναστη παραλία βρίσκεται στα ανατολικά της Ελούντας,
στο Σκίσμα. Εδώ μπορείτε να απολαύσετε το μπάνιο σας δίπλα
στα ξενοδοχεία και τις ταβερνούλες της Ελούντας.Εκτός από τα κλασικά
(ομπρέλες, ντους κλπ), υπάρχουν και υποδομές για beachvolley, παιδική
χαρά και water sports.
Συνεχίζοντας το δρόμο για τη Πλάκα, που περνάει ακριβώς δίπλα στην
θάλασσα, θα συναντήσετε αρκετές μικρές παραλίες με βότσαλο και
πέτρες. Μάλιστα είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι σε μερικά σημεία οι
ελιές φτάνουν μέχρι την παραλία, καθώς το αλμυρό νερό της
λιμνοθάλασσας είναι πάντα ήρεμο και δεν τις καταστρέφει. Σε μερικά
σημεία θα δείτε beach bars σε εξέδρες, ενώ οι ψαρόβαρκες σε μερικά
σημεία θα σας προκαλέσουν να κατεβείτε για να τις φωτογραφήσετε.
Ακόμη βορειότερα, κοντά στην Πλάκα, θα συναντήσετε τις παραλίες
της Δρήρου και της Πλάκας, με εκπληκτική θέα στο νησί των λεπρών,
τη Σπιναλόγκα, ένα εκ των διασημότερων αξιοθέατων της Ελλάδας
Ιεράπετρα
Η Ιεράπετρα βρίσκεται στη νότιο-ανατολική Κρήτη, χτισμένη σε μια
εξαιρετικά στρατηγική θέση, καθώς ελέγχει τις νότιες ακτές της Κρήτης
και το Λιβυκό Πέλαγος.Ευνοημένη από τη θέση της αλλά και από τη
φύση, η Ιεράπετρα υπήρξε ανέκαθεν σημαντικό κέντρο για το νησί και
εξελίχθηκε στη μεγαλύτερη πόλη στη νότια Κρήτη και σημαντικό
τουριστικό προορισμό.
Αυτό που κάνει όμως την Ιεράπετρα να ξεχωρίζει είναι πως εδώ
παρατηρούνται η μεγαλύτερη μέση ηλιοφάνεια και οι υψηλότερες
θερμοκρασίες στην Κρήτη και στην Ελλάδα. Η Ιεράπετρα είναι μια από
τις πιο εύφορες περιοχές στην Ελλάδα, επομένως και μια από τις πιο
παραγωγικές. Οι κάτοικοι της ασχολούνται κυρίως με την καλλιέργεια
κηπευτικών σε θερμοκήπια, που εξάγονται σε πολλές χώρες της
Ευρώπης.
Ο κατάλογος είναι μακρύς, αλλά μέχρι πρόσφατα, η Ιεράπετρα δεν ήταν
μια από τις πιο γοητευτικές πόλεις της Κρήτης και της Ελλάδας. Ωστόσο
τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες για να
ομορφύνει με την ανάπλαση του παραλιακού δρόμου της Ιεράπετρας,
που έχει πράγματι γίνει πολύ όμορφος, προσφέροντας ιδανικό χώρο για
περίπατο, αλλά και για να απολαύσει κανείς ένα ποτό το βράδυ ή το
γεύμα του το μεσημέρι με θέα τη θάλασσα.
Η πόλη της Ιεράπετρας έχει όμορφα σημεία να ανακαλύψει κανείς και να
ξεχάσει ότι βρίσκεται σε μια περιοχή με αρκετή κίνηση, ένα ελαφρύ
κυκλοφοριακό πρόβλημα και γενικά αρκετή ένταση που δηλώνει ότι είναι
μια πόλη σε διαρκή κίνηση, με ζωντάνια και ενεργητικότητα.
Μακρύγιαλος
Ο Μακρύγιαλος είναι ένα μεγάλο παραθαλάσσιο χωριό, το οποίο
βρίσκεται κοντά στην έξοδο του καταπράσινου φαραγγιού των Πεύκων.
Από ένα φτωχό λιμάνι της δεκαετίας του 1950, όταν δεν υπήρχε καθόλου
οδικό δίκτυο στην περιοχή, ο Μακρυγιαλός έχει γνωρίσει μια έντονη
ανάπτυξη και έχει γίνει ο μεγαλύτερος τουριστικός προορισμός της
περιοχής. Στο χωριό μπορείτε να βρείτε μεγάλα και μικρά ξενοδοχεία,
ταβέρνες, εστιατόρια, bar και καφετέριες, super market, φούρνο, ΑΤΜ,
ιατρείο και φαρμακείο.
Κύριος μοχλός ανάπτυξης είναι οι υπέροχες παραλίες του χωριού και της
ευρύτερης περιοχής, η ήρεμη θάλασσα και το εξαιρετικό ορεινό τοπίο που
υψώνεται βόρεια του χωριού.
Η κύρια παραλία του χωριού απλώνεται μπροστά από την Ανάληψη και
έχει μήκος 1km. Ονομάζεται Μακρυγιαλός Είναι μια στενή οργανωμένη
πλαζ με λεπτή άμμο, περιτριγυρισμένη από πολλές καφετέριες, ταβέρνες
, δωρεάν ομπρέλες, water sports και ντουζιέρες και με πολύ κόσμο.
Στον Μακρύγιαλο μπορείτε να δείτε τις εκκλησίες του χωριού, να
επισκεφτείτε τη Ρωμαϊκή Βίλλα στο Κατωβίγλι, αλλά και τη Μινωϊκή
έπαυλη στα Πλακάκια που είναι κτισμένη με αρχιτεκτονική μινωϊκού
ανακτόρου. Η νυχτερινή ζωή δεν είναι έντονη εδώ, αλλά υπάρχουν λίγα
μπαράκια που προσφέρουν ποτό πάνω στην παραλία.
Ο τουρισμός στην Κρήτη
Ο τουρισμός στην Κρήτη είναι ο πιο δυναμικά αναπτυσσόμενος τομέας. Η
αυξημένη ζήτηση των τελευταίων χρόνων οδήγησε σε σημαντικές
επενδύσεις σε ξενοδοχειακές μονάδες, με αποτέλεσμα την ποσοτική και
ποιοτική αναβάθμιση της ξενοδοχειακής υποδομής.
Υπάρχουν οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη νέων
προϊόντων και υπηρεσιών, σε άμβλυνση της εποχικότητας, και σε
προσέλκυση πιο ποιοτικών επισκεπτών.
Χαρακτηριστικά, οι σύγχρονες τουριστικές υποδομές, η τεχνογνωσία, η
υψηλή ποιότητα στις παρεχόμενες υπηρεσίες, το εκπαιδευόμενο και
τουριστικά ευσυνείδητο ανθρώπινο δυναμικό, ο μοναδικός ιστορικός και
πολιτιστικός πλούτος, καθώς και οι φυσικές ομορφιές της Κρήτης την
αναδεικνύουν ως τόπο κλασικού προορισμού, ταυτισμένο με το όνειρο
εκατομμυρίων ανθρώπων
Σε μια εποχή αυξημένης συνειδητοποίησης των αρνητικών επιπτώσεων
της μόλυνσης του πλανήτη, ο τουρισμός θεωρείται ένας από τους κύριους
ενόχους. Ο τουρισμός δεν αποτελεί μια φιλική προς το περιβάλλον
βιομηχανία – και σ’ αυτό συμβάλλουν οι μεταφορές, η τοπική
υπερανάπτυξη και η εξάντληση των φυσικών πόρων. Τα διεθνή συνέδρια
που εστιάζουν σ’ αυτό το θέμα έχουν διατυπώσει αρκετές προτάσεις, που
συχνά συνοψίζονται με τον όρο «Περιβαλλοντικός τουρισμός» και
αναφέρονται σε όρους όπως ο εναλλακτικός τουρισμός (φυσιολατρία και
παρατήρηση άγριας ζωής), ο οικολογικός τουρισμός (προαγωγή και
προστασία περιοχών φυσικού κάλους από τον μαζικό τουρισμό και την
υπερανάπτυξη) και ο αγροτουρισμός (εκπαιδευτικές εκδρομές στην
ύπαιθρο και επιμόρφωση του αγροτικού πληθυσμού). Η θεωρία
υιοθετείται εύκολα – οι τουριστικοί πράκτορες, οι τοπικές επιχειρήσεις και
οι επισκέπτες εκτιμούν και σέβονται τα πολιτιστικά και φυσικά
χαρακτηριστικά της περιοχής όπου δραστηριοποιούνται – όμως υπάρχουν
δυσκολίες στην πρακτική εφαρμογή της.
Ένα Μοναδικό Τοπίο
Η Ελλάδα διαθέτει περισσότερα από 15.000 χιλιόμετρα παραλίας, 190.000
ακτές και 6.000 μεγάλα και μικρότερα νησιά. Οι επισκέπτες
ανακαλύπτουν ποικίλες επιλογές σε τομείς όπως η ιστιοπλοΐα και οι
κρουαζιέρες, τα ταξίδια κινήτρων και τις αποδράσεις σαββατοκύριακου,
που παρουσιάζουν νέες ευκαιρίες σε εξειδικευμένες (niche markets) και
ελκυστικές αγορές.Παρθένες παραλίες, επιβλητικά βουνά, πλούσια
ιστορία και παραδόσεις, θεαματικά τοπία και φημισμένη φιλοξενία είναι
τα στοιχεία που προσελκύουν επισκέπτες από όλο τον κόσμο στον τόπο
που γεννήθηκε η δημοκρατία.
Το μεσογειακό κλίμα της Ελλάδας είναι ιδανικό για τουρισμό καθ’ όλη τη
διάρκεια του χρόνου. Σήμερα μία από τις βασικές προτεραιότητες της
Ελληνικής Πολιτείας είναι να δημιουργήσει μία δυναμική και βιώσιμη
τουριστική υποδομή για όλες τις εποχές του χρόνου που θα
ανταποκρίνεται στις προκλήσεις του 21ου αιώνα.Σύμφωνα με το Travel &
Tourism Competitiveness Report, 2009, που δημοσιεύτηκε από το World
Economic Forum, η Ελλάδα κατέχει συνολικά την 24η θέση μεταξύ 133
χωρών, και παράλληλα βρίσκεται στο Top 10 σε μία σειρά από
σημαντικούς επιμέρους δείκτες (3η Θέση: Prioritization of travel & tourism
subindex, 9η θέση: World Heritage cultural sites, 5η θέση: Tourism
infrastructure, 1η θέση: Physician density subindex.).
Βασικός Τομέας της Οικονομίας
Ο τουρισμός αποτελεί το 18% του ΑΕΠ της Ελλάδας, απασχολεί
περισσότερα από 900.000 άτομα και είναι η μεγαλύτερη πηγή άδηλων
πόρων της χώρας (36% το 2007).
Σήμερα, λειτουργούν περισσότερα από 9.000 ξενοδοχεία στην Ελλάδα. Το
γεωγραφικό εύρος των τουριστικών προορισμών είναι ιδιαίτερα μεγάλο,
εξαιτίας του γεγονότος ότι η Ελλάδα διαθέτει πάνω από 6.000 μεγάλα και
μικρότερα νησιά. Επιπλέον, η μεγάλη ποικιλία σε φυσικά τοπία, ο
μεγάλος αριθμός ιστορικών μνημείων και χωριών και η δυνατότητα
πολλών δραστηριοτήτων υποδηλώνουν ότι οι ευκαιρίες ουσιαστικά είναι
απεριόριστες.Το 85% περίπου των επισκεπτών έρχονται από τη Δυτική
Ευρώπη: 21,2% από το Ηνωμένο Βασίλειο, 17,5% από τη Γερμανία, 8,8%
από την Ιταλία, 5,3% από τη Γαλλία, 5,2% από την Ολλανδία και 7,5% από
σκανδιναβικές χώρες.Επιπλέον, αυξάνονται όλο και περισσότερο οι
επισκέπτες από την
Ανατολική Ευρώπη και την Κίνα.
Ρεκόρ αφίξεων και αύξηση εσόδων στην
Κρήτη 2013
• Εντυπωσιακή ανοδική πορεία για Σκανδιναβούς, Ρώσους και
Ουκρανούς
Χιλιάδες τουρίστες επέλεξαν το φετινό καλοκαίρι την Κρήτη για τις
διακοπές τους. Στα δυο αεροδρόμια του νησιού σημειώθηκε ρεκόρ
αφίξεων κατά την περίοδο Ιανουάριος-Σεπτέμβριος, καθώς καταγράφεται
αύξηση κατά 17,3% στα Χανιά και κατά 16,45% στο Ηράκλειο. Μεγάλο
ποσοστό των συνολικών αφίξεων προέρχεται από τις Σκανδιναβικές
Χώρες (Νορβηγία, Σουηδία, Δανία, Φινλανδία), οι οποίοι επιλέγουν
πτήσεις χαμηλού κόστους κυρίως, όμως αξιοσημείωτη είναι η
εντυπωσιακή αύξηση των Ρώσων επισκεπτών κατά 48%, συγκριτικά με
την περυσινή περίοδο, περνώντας στην πρώτη θέση επί των συνολικών
αφίξεων για πρώτη φορά, ιστορικά.
Διαμονή τουριστών
Το μεγαλύτερο ποσοστό των τουριστών και συγκεκριμένα το 63% προτιμά
να διαμένει σε ξενοδοχεία, το 25% σε ενοικιαζόμενα
διαμερίσματα/δωμάτια/στούντιο, το 7% σε ιδιόκτητα σπίτια, εξοχικά,
κάμπινγκ ή φιλοξενείται, ενώ ένα 5% διαμένει σε ενοικιαζόμενες βίλες.
Τρεις στους τέσσερις Σκανδιναβούς, σε αντίθεση με τους μισούς
αλλοδαπούς από την Ευρω-Μεσόγειο προτιμάνε να διαμένουν σε
ξενοδοχεία.
ΤΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ:
ENNOIA TOY ΤΟΥΡΙΣΜΟY
Ο τουρισμός είναι ένας πολύ διαδεδομένος
τρόπος ψυχαγωγίας, ειδικά στον Δυτικό Κόσμο
ενώ παράλληλα αποτελεί μια πολύ μεγάλη
βιομηχανία και σημαντικοτάτη πηγή εσόδων για
παραδοσιακά τουριστικές χώρες όπως την
Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία και την Ελλάδα.
ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Πολλές είναι οι προσπάθειες που έχουν γίνει για
να δoθεί ένας επακριβής ορισμός του Τουρισμού.
Από τα κύρια χαρακτηριστικά του, πέντε μπορούν
να εξακριβωθούν εννοιολογικά και συγκεκριμένα
τα εξής:

Ο
τουρισμός
είναι
αποτέλεσμα
μεμονωμένης ή ομαδικής μετακίνησης
ανθρώπων σε διάφορους τουριστικούς
προορισμούς και η διαμονή τους σε αυτούς
επί τουλάχιστον ένα 24ωρο με σκοπό την
ικανοποίηση των ψυχαγωγικών τους
αναγκών.

Οι διάφορες μορφές του τουρισμού
περιλαμβάνουν απαραίτητα δύο βασικά στοιχεία: Το ταξίδι στον τουριστικό
προορισμό και τη διαμονή σε αυτόν, συμπεριλαμβανομένου της διατροφής.

Το ταξίδι και η διαμονή λαμβάνουν χώρα εκτός του τόπου της μόνιμης
διαμονής των ανθρώπων που αποφασίζουν να μετακινηθούν για τουριστικούς
λόγους.

Η μετακίνηση ανθρώπων σε διάφορους τουριστικούς προορισμούς είναι
προσωρινού και βραχυχρόνιου χαρακτήρα, που σημαίνει ότι πρόθεσή τους
είναι να επιστρέψουν στον τόπο της μόνιμης κατοικίας τους μέσα σε λίγες,
μέρες βδομάδες ή μήνες.

Οι άνθρωποι επισκέπτονται τουριστικούς προορισμούς για τουριστικούς
λόγους, δηλαδή για λόγους άλλους από εκείνους της μόνιμης διαμονής τους ή
της επαγγελματικής απασχόλησής τους.
Δυόμιση δεκαετίες αργότερα, το 1963 η
Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για
Διεθνή Ταξίδια και Τουρισμό, που
πραγματοποιήθηκε στη Ρώμη συμφώνησε
ο όρος επισκέπτης να περιγράφει κάθε
άτομο που επισκέπτεται μία χώρα
διαφορετική από εκείνη που διαμένει
μόνιμα, για οποιοδήποτε λόγω εκτός από
εκείνο της άσκησης ενός επαγγέλματος
για το οποίο να αμείβεται με χρηματικούς
πόρους της χώρας την οποία επισκέπτεται.
Ο ορισμός αυτό καλύπτει δύο κατηγορίες
επισκεπτών:

Τους τουρίστες: άτομα που επισκέπτονται μια χώρα και διαμένουν σε αυτήν
τουλάχιστον επί ένα 24ωρο, και των οποίων οι λόγοι επίσκεψης είναι τις
περισσότερες φορές διακοπές, επαγγελματικοί, υγείας, σπουδές, συμμετοχή σε
αποστολή ή σύσκεψη ή συνέδριο, επίσκεψη φίλων ή συγγενών, θρησκευτικοί
και άθληση.

Τους εκδρομείς: άτομα που επισκέπτονται μια χώρα και διαμένουν σε αυτή
λιγότερο από ένα 24ωρο. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι επιβάτες
κρουαζιεροπλοίων, οι επισκέπτες που έρχονται και φεύγουν την ίδια μέρα
χωρίς να διανυκτερεύσουν, καθώς επίσης και τα πληρώματα πλοίων,
αεροπλάνων κλπ.
ΑΙΤΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Ο τουρισμού επιτυγχάνεται με την
επίδραση διάφορων παραγόντων.
Πρωταρχικός παράγοντας είναι η
οικονομική ευημερία καθώς και
ανεπτυγμένο βιοτικό επίπεδο. Σε
δεύτερη
μοίρα
αλλά
εξίσου
σημαντικό αίτιο είναι η ύπαρξη
ειρήνης, κοινωνικής ευημερίας και
ασφάλειας. Ακόμη, η ανάγκη
ψυχαγωγίας και αλλαγής του
περιβάλλοντος συμβάλλουν στην
ανάπτυξη του τουρισμού όπως και επιθυμία γνωριμίας και επαφής με τους άλλους
λαούς. Καταλυτικός παράγοντας είναι και η διαφήμιση. Επιπρόσθετα, στην πρόοδο
του τουρισμού συντέλεσαν η γλωσσομάθεια, που διευκολύνει την επαφή του
τουρίστα με τους άλλους λαούς, καθώς και οι επαγγελματικές ανάγκες που
επιβάλλουν ταξίδια.
ΜΟΥΣΕΙΑ
ΚΡΗΤΗΣ
Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης –
Πανεπιστήμιο Κρήτης
Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης (ΜΦΙΚ), που στεγάζεται κοντά στο ενετικό
λιμάνι του Ηρακλείου, προσφέρει μια μοναδική εμπειρία στους επισκέπτες του.
Στους εκθεσιακούς του χώρους, επιφάνειας μεγαλύτερης των 3500 m2, αναδεικνύεται
με τρόπο εντυπωσιακό και καινοτόμο, το φυσικό περιβάλλον της ανατολικής
Μεσογείου με έμφαση στην Ελλάδα και την Κρήτη.
Στα τέσσερα διαφορετικά επίπεδα της έκθεσης οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να
περιηγηθούν στα «Μεγαδιοράματα», δηλαδή ρεαλιστικές και σε φυσικό μέγεθος
αναπαραστάσεις της φύσης, στο Γιγάντιο Δεινοθήριο, στα Απολιθώματα, στο
Ζωντανό Μουσείο, στον Ερευνότοπο, στον Εγκέλαδο, στην Αίθουσα Πολυμέσων και
στο Χώρο των Περιοδικών Εκθέσεων. Παράλληλα, το 2012 φιλοξενείται σε χώρους
του Μουσείου, η εντυπωσιακή έκθεση Δεινόσαυροι της Παταγονίας.
Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης
Βρίσκεται στην καρδιά της παλιάς ιστορικής πόλης, κάτω από το ενετικό τείχος και
το Αρχαιολογικό Μουσείο.
Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης από το 2009 αποτελεί ένα σύγχρονο
μουσειακό χώρο υψηλών προδιαγραφών περίπου 1000 τ.μ. ο οποίος μετά τις εργασίες
επέκτασης και πλήρους αναστήλωσής του συμπλήρωσε την παλιά Δημοτική
Πινακοθήκη «Λ. Κανακάκις» (1992) και το Κέντρο Σύγχρονης Εικαστικής
Δημιουργίας (1995).
Διαθέτει μια μόνιμη συλλογή περίπου 600 έργων. Πρόκειται για έργα του Ρεθύμνιου
Λευτέρη Κανακάκι (λάδια, σχέδια, ακουαρέλες) που καλύπτουν αντιπροσωπευτικά
όλη τη διαδρομή της δουλειάς του και έργα σύγχρονων Ελλήνων καλλιτεχνών,
καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα της σύγχρονης ελληνικής εικαστικής πραγματικότητας
από το 1950 ως σήμερα διατρέχοντας την τέχνη από την αφαίρεση ως τη σύγχρονη
πραγματικότητα της τέχνης των υπολογιστών.
Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης στον κεντρικό του χώρο (Χειμάρας 5)
παρουσιάζει μέρος από τα έργα της Μόνιμης Συλλογής ενώ σε κάποιες από τις
αίθουσες του κτιρίου ή σε εναλλακτικούς χώρους που χρησιμοποιεί, φιλοξενεί
περιοδικές εκθέσεις πανελλήνιου και διεθνούς περιεχομένου. Παράλληλα
πραγματοποιεί προγράμματα και συνεργασίες με φορείς αντίστοιχους στην Ελλάδα
και στο εξωτερικό.
Από το 1992 έως σήμερα, έχουν οργανωθεί 88 εκθέσεις, μονογραφικές και θεματικές
και έχουν εκδοθεί 60 κατάλογοι
Αγροτικό Μουσείο Μενελάου Παρλαμά &
Συλλογή Υφαντών Θεανώς Μεταξά – Κανακάκη
Tο Αγροτικό Μουσείο Μενελάου Παρλαμά & Συλλογή Υφαντών Θεανώς
Μεταξά - Κανακάκη, που στεγάζεται σε πετρόκτιστη φάμπρικα του 19ου αι.
και οίκημα (δωρεές της οικογένειας Παρλαμά), ιδρύθηκε από την Εταιρία
Κρητικών Ιστορικών Μελετών το 1988.
Οι Συλλογές του Μουσείου είναι θεματικά διαρθρωμένες (πατητήρι,
ρακοκάζανο, φούρνος, αγροτικά εργαλεία, κρητικό σπίτι, σιδεράδικο,
βαρελάδικο, μαραγκούδικο, ελαιοτριβείο, υφαντά και εργαλεία υφαντικής),
με άξονα την ύπαιθρο της Κρήτης και αντικείμενα που χρονολογούνται από
τον όψιμο 19ο αιώνα μέχρι τα μέσα του 20ού αι. Το 2011, μετά από μια
εκτεταμένη ανακαίνιση και επέκταση (Π.Ε.Π. Κρήτης), το Μουσείο απέκτησε
πτέρυγες υφαντικής με υφαντά από τις Συλλογές της Θεανώς ΜεταξάΚανακάκη.
Πλούσιο εποπτικό υλικό και ψηφιακά μέσα προσφέρουν στον επισκέπτη
επιπλέον πληροφορία και τεκμηρίωση των εκθεμάτων. Το μουσείο είναι
προσβάσιμο στα Α.Μ.Ε.Α., διαθέτει μικρό πωλητήριο, αίθουσα περιοδικών
εκθέσεων και χώρους ανάπαυσης.
Ιστορικό Αρχείο Κρήτης (Χανιά)
Τα Ιστορικό Αρχείο Κρήτης είναι περιφερειακή υπηρεσία των Γενικών Αρχείων του
Κράτους. Βασικός σκοπός των Ι.Α.Κ. είναι η εποπτεία, διάσωση, συγκέντρωση,
ταξινόμηση και ευρετηρίαση του αρχειακού υλικού του νομού Χανίων, καθώς και η
διάθεση και η με ποικίλους τρόπους αξιοποίηση όλου αυτού του αρχειακού πλούτου.
Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης ιδρύθηκε το 1920 με έδρα τα Χανιά, ύστερα από
απόφαση του τότε Γενικού Διοικητή Κρήτης. Ιδρυτής του ήταν ο αείμνηστος
Νικόλαος Παπαδάκης από τη Σητεία, στον οποίο και ανετέθη η διεύθυνση του ΙΑΚ
τον Μάρτιο του 1920. Αναλαμβάνοντας, αυτός ο ένθερμος συλλέκτης και φύλακας
των μνημείων της Κρητικής Ιστορίας, δεν περιορίσθηκε μόνο στην πρόχειρη
περισυλλογή του αρχειακού υλικού, αλλά με εξαιρετικό ζήλο και αυταπάρνηση και
χωρίς να πληρώνεται πολλές φορές, εργάσθηκε σκληρά και κάτω από αντίξοες
συνθήκες συλλέγοντας αρχειακό υλικό, κάνοντας εκκαθαρίσεις, ταξινόμηση και
καταγραφή του και πέτυχε να ευαισθητοποιήσει κατά το δυνατόν τους αρμόδιους που
δεν είχαν σε μεγάλη υπόληψη τα αρχεία.
Το αρχειακό υλικό του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης καλύπτει όλη την Κρήτη (εξ ου
και η ονομασία της Υπηρεσίας) και υπολογίζεται σε περίπου 700.000 σημαντικότατα
έγγραφα και ντοκουμέντα, από το 1821 μέχρι σήμερα.
Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων υπάγεται στην ΚΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και
Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Στεγάζεται στο καθολικό της ενετικής μονής του Αγίου Φραγκίσκου. Ως
Αρχαιολογικό Μουσείο άρχισε να λειτουργεί το 1963.
Τα εκθέματά του δίνουν μία διαχρονική εικόνα της πολιτισμικής ιστορίας του Νομού
Χανίων από τη νεολιθική εποχή έως και τα χρόνια της ρωμαιοκρατίας. Η έκθεση
χωρίζεται κατά πλάτος σε δύο μεγάλες ενότητες : Στο ανατολικό τμήμα εκτίθενται
ευρήματα της ύστερης νεολιθικής εποχής και της χαλκοκρατίας (μινωικοί χρόνοι).
Στο δυτικό τμήμα εκτίθενται αρχαιότητες της εποχής του σιδήρου (ιστορικοί χρόνοι).
Τα ευρήματα παρουσιάζονται κατά ανασκαφικά σύνολα και κατά θεματικές ενότητες.
Στις συλλογές περιλαμβάνονται μινωικά ευρήματα από την πόλη των Χανίων,
προϊστορικά ευρήματα από σπήλαια, μινωικά ευρήματα από διάφορες περιοχές του
νομού, ευρήματα από τάφους της γεωμετρικής περιόδου, ευρήματα των ιστορικών
χρόνων από την πόλη των Χανίων και από διάφορες άλλες πόλεις του νομού,
νομίσματα, κοσμήματα (προϊστορικών και ιστορικών χρόνων), γλυπτά, επιγραφές,
στήλες, ψηφιδωτά.
Το έτος 2000 δωρήθηκε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων η ενδιαφέρουσα
συλλογή Κωνσταντίνου, Μαρίκας και Κυριάκου Μητσοτάκη. Καταλαμβάνει τρεις
μικρές αίθουσες στα βόρεια και σε επαφή με το ναό του Αγίου Φραγκίσκου. Τα
εκθέματα αποτελούν το 1/3 της Συλλογής και η παρουσίαση τους ακολουθεί
χρονολογική σειρά (τέλος 4ης χιλιετίας π.Χ. - 3ο αι. μ.Χ.). Περιλαμβάνονται
ευρήματα μινωικής κεραμικής, πηλοπλαστικής, λιθοτεχνίας, σφραγιδογλυφίας,
κοσμήματα και varia (ποικίλα αντικείμενα από διάφορες περιοχές).
Το Μουσείο διαθέτει εργαστήρια συνήρησης κεραμικής, μεταλλικών αντικειμένων,
νομισμάτων, τοιχογραφιών, ψηφιδωτών και χημικό εργαστήριο, ενώ για την
εξυπηρέτηση των επισκεπτών υπάρχει εκθετήριο - πωλητήριο του Ταμείου
Αρχαιολογικών Πόρων στο ειδικά διαμορφωμένο κωδωνοστάσιο δίπλα στην κύρια
είσοδο.
Σκοπός του Μουσείου είναι η προβολή της πολιτισμικής ιστορίας του τόπου κατά τον
καλύτερο δυνατό τρόπο, έτσι ώστε να αποτελεί πόλο έλξης πολλών επισκεπτών. Στο
πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η διοργάνωση περιοδικών εκθέσεων, εκπαιδευτικών
προγραμμάτων και διαφόρων εκδηλώσεων πολιτισμού στο χώρο του Μουσείου.
Ναυτικό Μουσείο Κρήτης
Το Μουσείο εγκαινιάστηκε την 27 Μαίου 1973, ημερομηνία που συνέπεσε με την
32η επέτειο της μάχης της Κρήτης.
Περιλαμβάνει μακέτες πλοίων, διάφορα ναυτικά όργανα και συσκευές, όπως
διαστημόμετρα, βαρόμετρα, ανεμόμετρα, αβάκια πορειών, ταχυτήτων, δίσκους βολής
τορπιλλών, επιλέμβιες μαγνητικές πυξίδες, μετεωρολογικά όργανα, εξάντες,
ουρανόσφαιρα, όργανα πηδαλιουχίας αντιτορπιλλικού κ.ά.
Επίσης πίνακες ζωγραφικής, προσωπογραφίες, αυθεντικές ιστορικές φωτογραφίες,
όπως η φωτογραφία με την ύψωση της Σημαίας της Ένωσης της Κρήτης με την
Ελλάδα, στο φρούριο "Φιρκά" Χανίων, την 1η Δεκεμβρίου 1913 κ.ά.
Εκτίθενται ακόμα κειμήλια, όπως στολές και άλλα ενθυμήματα, ηρωϊκά πεσόντων
ανδρών του Πολεμικού μας Ναυτικού, όπλα των αποβατικών επιχειρήσεων του 191213, πελέκεις των αγημάτων πυρκαϊάς, κρούσεως κ.λ.π.
Όλα τα εκθέματα από τη ναυτική μας παράδοση, είναι ταξινομημένα κατά ιστορικές
περιόδους, δηλαδή εποχή χαλκού - Κλασική και Ελληνιστική (2.800 π.Χ.-6ος μ.Χ.
αιώνας), Ενετική περίοδος (1200 μ.Χ. μέχρι τον 17ο αι.), Βυζαντινή και
Μεταβυζαντινή (650 μ.Χ. μέχρι τον 18ο αιώνα), Τουρκοκρατία, Αγώνας
Ανεξαρτησίας (1650 1909), Βαλκανικοί πόλεμοι (1912 1913), Β' Παγκόσμιος
Πόλεμος (1940 - 1944), Μεταπολεμική Περίοδος (1944 και μετά).
Δημοτικό Μουσείο της Μάχης της Κρήτης και της
Εθνικής Αντίστασης
Το μουσείο στεγάζεται σε ευρύχωρη αίθουσα οικήματος του κέντρου της πόλης.
Εκθέματα του Μουσείου αποτελούν χίλιες, οι περισσότερες αυθεντικές,
φωτογραφίες-εικόνες από τη μάχη της Κρήτης και την εθνική αντίσταση, διακόσια
περίπου βιβλία, μονογραφίες, μελέτες των ιστορικών γεγονότων, από το 1941 έως το
1945, εκτοντάδες έγγραφα και διάφορα δημοσιεύματα τύπου. Επίσης περιλαμβάνει
ποικίλα πολεμικά αντικείμενα (όπλα, εξαρτήματα, στολές, αντικείμενα καθημερινής
χρήσης κ.λ.π.).
Μερικά από τα σημαντικότερα εκθέματα του Μουσείου είναι: Θυρεός της 50ης
επετείου της μάχης της Κρήτης και 'Αποψη του χώρου του Ναυτικού Μουσείου
Κρήτης που είναι αφιερωμένος στη Μάχη της Κρήτης.
Λυχνοστάτης - Μουσείο Παραδοσιακής Ζωής και
Λαϊκού Πολιτισμού Κρήτης
Το μουσείο "Λυχνοστάτης" δημιουργήθηκε από τον επίκουρο καθηγητή
οφθαλμολογίας και συλλέκτη-λαογράφο Γιώργο Μαρκάκη. Κτίστηκε κατά την
περίοδο 1986-1992 με προσωπική εργασία της οικογένειας Μαρκάκη και τεσσάρων
εργατών. Στην κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν μόνο πρωτογενή υλικά (πέτραξύλο-πηλός) και αποφεύχθηκε η χρήση μηχανικών μέσων (εκσκαφείς-φορτωτέςμπετονιέρες, κλπ.).
Ξεκίνησε το 1992 ως ιδιωτικό μουσείο. Το 1993 ιδρύθηκε ο Σύλλογος Φίλων του
Μουσείου (ΝΠΙΔ), ο οποίος έχει αναλάβει αρκετές πρωτοβουλίες και εθελοντικές
δράσεις για το μουσείο και τους σκοπούς που αυτό υπηρετεί. Ο σύλλογος αριθμεί
σήμερα 143 μέλη (80 ενεργά).
Στο μουσείο ήδη λειτουργούν τμήματα Οπτικοακουστικών μέσων & Εκδόσεων [έχει
γίνει παραγωγή σε 8 ηχοράματα - 2 βιντεοταινίες - 1 βιβλίο], Εκπαιδευτικών
προγραμμάτων, Παραδοσιακών προιόντων, Τεκμηρίωσης. Μοναδικοί πόροι του
μουσείου είναι τα έσοδα από τη λειτουργία του καθώς και ορισμένες ιδιωτικές
χορηγίες. Το μουσείο ήταν υποψήφιο για το Βραβείο του Ευρωπαικού Μουσείου της
Χρονιάς 1996, ενώ το 1997 έλαβε έπαινο από το Πανεπιστήμιο Κρήτης στο
διαγωνισμό Περιβαλλοντικής Προστασίας "Ελευθέριος Πλατάκης". Έχει
συμμετάσχει με εισηγήσεις και ηχοράματα σε 14 διεθνή και πανελλήνια συνέδρια σεμινάρια και έχει οργανώσει 32 εκδηλώσεις σε Ελλάδα και Κρήτη με
συνδιοργανωτές ποικίλλους πολιτιστικούς και επιστημονικούς φορείς.
Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αγίου Νικολάου δημιουργήθηκε με σκοπό να εκθέτει
ευρήματα από την ανατολική Κρήτη που μέχρι τότε μεταφέρονταν στο Μουσείο
Ηρακλείου. Η έκθεση δεν έχει την οριστική της μορφή, καλύπτει όμως ένα τεράστιο
χρονικό διάστημα από τη Νεολιθική Εποχή ως το τέλος της Ελληνορωμαϊκής
περιόδου.
Ο επισκέπτης μπορεί να παρακολουθήσει τη διαχρονική εξέλιξη της τέχνης στην
περιοχή μέσα από αντιπροσωπευτικά δείγματα διαφόρων ρυθμών και εποχών.
Μεγαλύτερα και σπουδαιότερα σύνολα αποτελούν τα κτερίσματα από το
πρωτομινωικό νεκροταφείο της Αγίας Φωτιάς κοντά στη Σητεία (3.000-2.300 π.Χ.)
στην πρώτη αίθουσα και τα ευρήματα από το ανάκτορο των Μαλλίων που έφεραν
στο φως οι έρευνες της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής, στην τέταρτη αίθουσα. Πιο
διάσημο αντικείμενο θεωρείται το σπονδικό αγγείο που έγινε γνωστό ως "η θεά της
Μύρτου".
Το κτίριο του Μουσείου είναι ορθογώνιο με οκτώ αίθουσες για τα εκθέματα, που
διατάσσονται κυκλικά γύρω από κεντρικό ορθογώνιο και πλακόστρωτο αίθριο.
Μπροστά του ανοίγεται αυλή στεγασμένη που οδηγεί στα γραφεία της Υπηρεσίας
(πρώην Εφορείο) και στο εργαστήριο συντήρησης από τη μια και σε κήπο που σε
σχήμα Π πλαισιώνει το κεντρικό κτίριο. Μπαίνοντας από την κύρια είσοδο του
Μουσείου στον προθάλαμο βρίσκεται στα αριστερά το εκδοτήριο εισιτηρίων και
πωλητήριο βιβλίων και καρτών με το μικρό δωμάτιο των φυλάκων πίσω του. Δεξιά
βρίσκονται οι τουαλέτες.
Μπροστά ανοίγονται οι αίθουσες των εκθεμάτων. Ο επισκέπτης προχωρά προς
αριστερά κι ακολουθώντας πορεία φοράς του ρολογιού, παρακολουθεί τα εκθέματα
κατά ανασκαφικά σύνολα και κατά χρονολογική σειρά. Στην πρώτη αίθουσα
εκτίθενται κτερίσματα που βρέθηκαν το 1971 στο παραθαλάσσιο νεκροταφείο της
Αγίας Φωτιάς. Το νεκροταφείο αυτό, το μεγαλύτερο σε αριθμό τάφων της
προϊστορικής Κρήτης κι ένα από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας, είχε τουλάχιστον 260
τάφους με πάνω από 1.600 αγγεία, μερικά χάλκινα εγχειρίδια και πολλές λεπίδες
οψιανού (3.000-2.300 π.Χ.). Τα αγγεία καμωμένα χωρίς τη βοήθεια κεραμεικού
τροχού ακολουθούν διάφορα σχήματα και μαρτυρούν τόσο σχέσεις και επιρροές
ενδοκρητικές (κυρίως με την κεντρική Κρήτη), όσο και με τις Κυκλάδες. Οι
κυκλαδίτικες επιρροές, μάλιστα, είναι τόσο ισχυρές ώστε μπορούμε να μιλήσουμε για
Κρητοκυκλαδικό πολιτισμό.
Στη δεύτερη αίθουσα εκτίθεται άλλη περίφημη νεότερη ομάδα κεραμικής από το
σημαντικό πρωτομινωικό οικισμό Φούρνου Κορυφή κοντά στο χωριό Μύρτος
Ιεράπετρας. Σε αυτή ανήκει το διασημότερο αντικείμενο του Μουσείου "η θεά της
Μύρτου". Πρόκειται για έξοχο σπονδικό αγγείο (ΠΜ ΙΙβ περιόδου) με τη μορφή
σχηματοποιημένης θεάς με πολύ μικρό κεφάλι πάνω σε ψηλό, λεπτό λαιμό και
κωδωνόσχημο σώμα. Με το δεξί χέρι κρατά και παράλληλα με το αριστερό
αγκαλιάζει μικρού μεγέθους ραμφόστομη πρόχου, μοναδική έξοδο υγρού από το
εσωτερικό του σπονδικού αγγείου.
Στο παρελθόν έχουν φιλοξενηθεί περιοδικές εκθέσεις όπως: "Λασίθι 5.000 χρόνια
καλλιτεχνικής έκφρασης: Νίκος Σωτηριάδης, προσωπεία-ειδώλια 1997 μ.Χ.",
"Ευρωπαϊκές Ημέρες Πολιτιστικής Κληρονομιάς: Το αθάνατο νερό" κλπ. Στο άμεσο
μέλλον οι αίθουσες θα λάβουν την τελική τους μορφή, καθώς προτίθεται να γίνει
επανέκθεση των αντικειμένων στα πλαίσια ένταξης του Μουσείου στο Γ' ΚΠΣ από
την ΚΔ' Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, στην οποία ανήκει.
Αρχαιολογικό Μουσείο Κισάμου
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Κισάμου υπάγεται στην ΚΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και
Κλασικών Αρχαιοτήτων και βρίσκεται στην ομώνυμη παράλια κωμόπολη της
Δυτικής Κρήτης, κάτω από την οποία βρίσκεται η αρχαία Κίσαμος.
Στεγάζεται στο κτίριο του παλαιού Ενετοτουρκικού Διοικητηρίου, το οποίο
βρισκόταν μέσα στην περίμετρο του βενετσιάνικου κάστρου, που ενισχύθηκε κατά
την τουρκοκρατία.
Τα εκθέματα του Μουσείου παρέχουν μια διαχρονική εικόνα της ιστορίας της
ευρύτερης περιοχής της Κισάμου από την προϊστορική εποχή μέχρι και την ύστερη
αρχαιότητα, δηλ. τους παλαιοχριστιανικούς χρόνους. Η έκθεση είναι χωρισμένη σε
ενότητες με βάση χρονολογικά και τοπικά κριτήρια και είναι κατανεμημένη στο
ισόγειο και τον όροφο του κτιρίου. Έτσι ο επισκέπτης γνωρίζει τις αρχαιότητες της
περιοχής με χρονολογική σειρά. Επιπλεόν τα ευρήματα παρουσιάζονται κατά
ανασκαφικά σύνολα και κατά θεματικές ενότητες.
Το σύνολο της έκθεσης του Μουσείου περιλαμβάνει αρκετό πληροφοριακό και
εποπτικό υλικό. Για την πληρέστερη ενημέρωση και την προσέλκυση του
ενδιαφέροντος των επισκεπτών υπάρχει στη διάθεσή τους μια ηλεκτρονική
παρουσίαση με έρευνα και τεκμηρίωση γύρω από τον πλέον καταστροφικό σεισμό
της αρχαιότητας, το 365 μ.Χ., που έπληξε την Κρήτη και ισοπέδωσε την Κίσαμο.
Ιστορικό Μουσείο Κρήτης
Το μουσείο περιλαμβάνει τις εξής συλλογές εκθεμάτων:
1.
2.
3.
4.
5.
Βυζαντινή - Μεσαιωνική συλλογή. Βυζαντινά, ενετικά και τουρκικά γλυπτά
και επιγραφές, τοιχογραφίες (ΙΓ' - ΙΣΤ' αιώνα), εκκλησιαστικά σκεύη και άμφια,
ξυλόγλυπτα, νομίσματα, κοσμήματα και μικροτεχνήματα της βυζαντινής και
ενετικής περιόδου καθώς και ο μοναδικός στην Κρήτη πίνακας (΄Αποψη του
΄Ορους και της Μονής Σινά, 1570 περίπου) του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (El
Greco).
Ιστορική συλλογή. Κειμήλια των κρητικών επαναστάσεων του ΙΘ' αιώνα και
της Κρητικής Πολιτείας (1898 - 1913). Σημαίες, όπλα, προσωπογραφίες
αγωνιστών, κοσμήματα, χαλκογραφίες, έπιπλα, ενδυμασίες, χάρτες, ενθύμια.
Επίσης ιστορικά έγγραφα και φωτογραφικό αρχείο.
Λαογραφική συλλογή. Εκατοντάδες αντιπροσωπευτικά δείγματα της κρητικής
λαϊκής τέχνης (υφαντά, κεντήματα, δαντέλες, ενδυμασίες, κοσμήματα,
μικροτεχνήματα, μουσικά όργανα κ.λ.π.). Αναπαράσταση ενός παλαιού κρητικού
χωριάτικου σπιτιού.
Αίθουσα Νίκου Καζαντζάκη. Το γραφείο, η βιβλιοθήκη, προσωπικά ενθύμια
και χειρόγραφα πολλών έργων του μεγάλου συγγραφέα.
Αίθουσα Τσουδερού. Το γραφείο, η βιβλιοθήκη και τα προσωπικά ενθύμια
του Πρωθυπουργού της Μάχης της Κρήτης, χαλκογραφίες, χάρτες, σπάνιες
εκδόσεις και μια συλλογή κρητικών γραμματοσήμων.
Μουσείο Καζαντζάκη
Το Μουσείο Καζαντζάκη βρίσκεται στους Βαρβάρους, 20 χιλ. περίπου νότια του
Ηρακλείου. Σκοπός της ίδρυσής του είναι, να διαφυλάξει το έργο και να ιστορήσει τη
ζωή του Κρητικού συγγραφέα. Περιλαμβάνει αντικείμενα προσωπικά και της
οικογένειάς του, χειρόγραφα, επιστολές, τις πρώτες ελληνικές εκδόσεις των βιβλίων
του και μεταφράσεις τους, σε 49 γλώσσες από 54 χώρες, φωτογραφίες, προτομές,
έργα τέχνης, καθώς και ντοκουμέντα παραστάσεων των θεατρικών κειμένων και
θεατροποιημένων μυθιστορημάτων του φωτογραφίες, αφίσες, προγράμματα, μακέτες
σκηνογραφιών και κοστουμιών, όπως παρουσιάστηκαν σ' όλον τον κόσμο.
Ακόμα ραδιοφωνικό και τηλεοπτικό υλικό, καθώς και αρχείο τύπου. Τα
δημοσιευμένα αφορούν τον Καζαντζάκη και προέρχονται από την Ελλάδα και το
εξωτερικό.
Τέλος ας αναφερθεί ότι από συσκευή τηλεοράσεως προβάλλεται οπτικοακουστικό
υλικό με πρόγραμμα σε πέντε γλώσσες, ελληνικά - γαλλικά - γερμανικά - αγγλικά ολλανδικά, που ενημερώνει, για την ανοδική πορεία του οικουμενικού συγγραφέα.
Ιστορικό - Λαογραφικό Μουσείο Ρεθύμνου
Το βενετσιάνικο κτίριο του Ιδρύματος, ιστορικό διατηρητέο μνημείο του 17ου αι.,
προσφέρει τον ιδεώδη χώρο για την παρουσίαση των συλλογών του ενώ παράλληλα η
λειτουργία του Μουσείου συμβάλλει στην προστασία του μνημείου. Οι εκθεσιακοί
χώροι του Μουσείου (μόνιμη έκθεση) εκτείνονται σε πέντε (5) αίθουσες και
περιλαμβάνουν κυρίως αντικείμενα της παραδοσιακής χειροτεχνίας και λαϊκής
τέχνης. Στόχος του Ιστορικού - Λαογραφικού Μουσείου Ρεθύμνης είναι να εξελιχθεί
σε ένα σύγχρονο ερευνητικό και εκπαιδευτικό κέντρο για τη διάσωση του Λαϊκού
πολιτισμού της Κρήτης ενώ με διεθνή συνεργασία θα αναζητήσει και θα προβάλει τις
κοινές αξίες των λαών που αποτελούν πανανθρώπινη κληρονομιά.
Στην αίθουσα Ι τα υφαντά που εκτίθενται χρονολογούνται από τον 19ο και 20ο αι.
Είναι υφασμένα με λινάρι, βαμβάκι, μαλλί και μετάξι, ανήκουν σε διάφορες περιοχές
της Κρήτης και παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλία στην τεχνική και τα χρώματα. Στις
προθήκες διακρίνονται κιλίμια, πατανίες, χιράμια, βούργιες, πετσέτες,
τραπεζομάντηλα και κρεββατόγυροι.
Στην αίθουσα ΙΙ εκτίθενται αντικείμενα κεντητικής και κλώστινων συνθέσεων δαντέλες. Δύο κεντημένοι ποδόγυροι του 17ου και 18ου αι. είναι χαρακτηριστικοί της
υψηλής κεντητικής τέχνης στην Κρήτη αυτή την εποχή, βυζαντινής παράδοσης. Στην
νεώτερη κεντητική του 20ου αι. παρουσιάζεται το έργο της Ρεθεμνιώτισσας Χρυσής
Αγγελιδάκη και η προσπάθειά της να περάσει το ρεθεμνιώτικο υφαντό στο κέντημα
και ιδιαίτερα τα σχέδια που γνώριζε από κιλίμια. Οι δαντέλες έχουν μακραίωνη
παράδοση στην Κρήτη. Οι τρόποι και οι τεχνικές για τη διαπλοκή και την πλέξη της
κλωστής, διαφυλάχτηκαν έως τις μέρες μας και παρουσιάζονται κατά τεχνικές.
Ακόμη στην αίθουσα ΙΙ εκτίθενται δείγματα της ασπρορουχικής που συνόδευε την
αστική προίκα στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αι.
Στην αίθουσα ΙΙΙ εκτίθενται αντικείμενα καλαθοπλεκτικής και κεραμικής καθώς και
οι τρόποι και τα εργαλεία κατασκευής τους. Η τέχνη της καλαθοπλεκτικής είναι από
τους παλαιότερους κλάδους της χειροτεχνίας. Η πλούσια φύση της Κρήτης έδωσε
ποικίλα υλικά, όπως καλέμι, αγρελιά, ιτιά, το στέλεχος από το στάρι (ράπα) κ.ά. για
να δημιουργήσουν οι τεχνίτες με λιγοστά εργαλεία διάφορα μεγέθη και σχήματα
καλαθιών προσαρμοσμένα στις καθημερινές ανάγκες των κατοίκων του νησιού. Η
τεχνική ποικίλλει στα διάφορα είδη καλαθιών και σε περιοχές της Κρήτης. Στο Νομό
Ρεθύμνης γνωστά κέντρα αγγειοπλαστικής υπήρξαν η Καρωτή και οι Μαργαρίτες.
Αναπαραστάσεις του παραδοσιακού ποδοκίνητου "τροχού", όπου ο αγγειοπλάστης
κατασκευάζει μικρά αγγεία, πιθάρια και άλλα μεγάλα αγγεία, πληροφορούν τον
επισκέπτη για την τέχνη αυτή που κράτησε μια σταθερή πορεία από την Μινωϊκή
Εποχή μέχρι σήμερα. Εκτίθενται μικρά και μεγάλα αγγεία, χωρισμένα σε ενότητες.
Αγγεία για το νερό, για το κρασί και τη ρακή, ειδικά αγγεία για την τροφή, για το
λάδι, για την κτηνοτροφία και διάφορες άλλες χρήσεις. Ιδιαίτερη ενότητα αποτελούν
τα κεραμικά είδη που χρησιμοποιούσαν στη μελισσοκομία.
Η αίθουσα ΙV είναι αφιερωμένη στις παραδοσιακές καλλιέργειες και το Ρεθεμνιώτικο
παραδοσιακό "Ψωμί". Εκεί είναι συγκεντρωμένα τα παραδοσιακά εργαλεία της
καλλιέργειας και της συγκομιδής των δημητριακών καρπών, τα εργαλεία για το
άλεσμα του καρπού και για το ζύμωμα και το φούρνισμα του ψωμιού. Τέλος, στην
αίθουσα V παρουσιάζονται τα παραδοσιακά επαγγέλματα του χαλκουργού, του
σαμαροποιού, του πεταλωτή και του μαχαιροποιού.
Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας
Το Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας (ΜΚΕ) αποτελείται από ένα εκθεσιακό
συγκρότημα και από ένα Ερευνητικό και Συνεδριακό Κέντρο σε χωριστό κτίριο, όπου
συγκετρώνονται όλες οι υπόλοιπες λειτουργίες του μουσείου: Έρευνα, Επιμόρφωση,
Συνέδρια, Βιβλιοθήκη, Σχεδιαστήριο, Εργαστήρια Ήχου, Φωτογραφίας, Συντήρησης,
Επιστημονικά Εργαστήρια, Αρχείο και Αποθήκες. Το μουσείο διαθέτει για την
παρουσίαση των εκθεμάτων του ένα διώροφο κτίριο συνολικής επιφανείας 500 τ.μ.
και σχεδιάζεται η επέκταση σε γειτνιάζον παραδοσιακό συγκρότημα 300 τ.μ.
Η εθνογραφική έρευνα του μουσείου και τα εκθέματα του καλύπτουν την 2η χιλιετία
μ.Χ. στην Κρήτη. Στην πρώτη φάση της ιστορικής εξέλιξης του νησιού με την
επανάκτησή του από τους Βυζαντινούς το 963 και την παρουσία τους έως το 1205, ο
κρητικός λαός εισέρχεται στην ελληνική αναγέννηση του Μεσαίωνα. Στην διάρκεια
των 700 επόμενων ετών κατοχής από τους Ενετούς και τους Τούρκους, ο λαός αυτός
όχι μόνο δεν θα υποκύψει πολιτισμικά στους κατακτητές, αλλά θα εξελιχθεί
δημιουργικά μέσα στους αιώνες συντηρώντας τα πρότυπα της αυτοκρατορίας. Η
Έκθεση παρουσιάζει 3000 εκθέματα απ' όλη την Κρήτη και ακολουθεί την
εθνολογική ταξινομική των κοινωνικών εργασιών του Ανθρώπου: Διατροφή,
Αρχιτεκτονική, Υφαντική, Τέχνες - Εμπόριο, Μεταφορές, Ήθη και Έθιμα, Κοινωνική
Οργάνωση.
Η Μουσειολογική μεθοδολογία της Έκθεσης είναι εκείνη του G. H. Riviere, του
Musee National des Arts et Traditions Populaires (ATP), στο Παρίσι. Η Έκθεση
έλαβε το 1992 ειδικό έπαινο στα πλαίσια της βράβευσης του Ευρωπαϊκού Μουσείου
της Χρονιάς (ΕΜΥΑ) από το European Museum Forum και το Συμβούλιο της
Ευρώπης. Το Μουσείο Κρητικής Εθνολογίας (ΜΚΕ) ήταν το 6ο κατά σειρά
Ελληνικό Μουσείο που λάβαινε διάκριση, από την ίδρυση του θεσμού το 1977.
Αρχαιολογικό Μουσείο Σητείας
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Σητείας άνοιξε τις πύλες του για το κοινό το 1984, εκατό
χρόνια μετά τις πρώτες επίσημες ανασκαφές στην περιοχή από την Ιταλική
Αρχαιολογική Σχολή. Μεγαλύτερο και πλουσιότερο σύνολο θεωρείται αυτό του
ανακτόρου της Κάτω Ζάκρου με πολυάριθμα και σπουδαία ευρήματα, ορισμένα από
τα οποία αποτελούν αριστουργήματα της μινωικής τέχνης. Πιο διάσημο αντικείμενο
του Μουσείου θεωρείται το χρυσελεφάντινο αγαλματίδιο από τη μινωική πόλη του
Παλαικάστρου.
Το μουσείο αποτελεί πλήρες μουσειακό συγκρότημα, που διαθέτει αποθηκευτικούς
και εργαστηριακούς χώρους, γραφεία για το επιστημονικό, διοικητικό και φυλακτικό
προσωπικό και μικρή αρχαιολογική βιβλιοθήκη. Μπαίνοντας από την κύρια είσοδο
στον προθάλαμο βρίσκονται στα δεξιά το εκδοτήριο εισιτηρίων και το πωλητήριο
βιβλίων και καρτών και μπροστά οι τουαλέτες των επισκεπτών. Στα αριστερά
ανοίγεται ο ενιαίος εκθεσιακός χώρος, ο οποίος χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες με
διαχωριστικούς πίνακες που παρέχουν στον επισκέπτη δίγλωσσο πληροφοριακό
υλικό. Τα ευρήματα καλύπτουν μια περίοδο 4.000 περίπου χρόνων, από την Ύστερη
Νεολιθική έως την Ύστερη Ρωμαϊκή Περίοδο και παρουσιάζονται κυρίως σε
ανασκαφικά σύνολα κατά περιοχές. Οι προθήκες παρέχουν γενική πεντάγλωσση
ενημέρωση στον επισκέπτη, η οποία στο μέλλον θα γίνει πιο λεπτομερειακή χωρίς να
θιγεί η αισθητική των ευρημάτων.
Η περιήγηση αρχίζει από τον προθάλαμο, στο κέντρο του οποίου εκτίθεται το
περίφημο χρυσελεφάντινο αγαλματίδιο από τη μινωική πόλη του Παλαικάστρου.
Πρόκειται για αριστουργηματικό κομμάτι της τέχνης των Μινωιτών.
Στη δεύτερη ενότητα εκτίθενται τα ευρήματα από το ανάκτορο της Κάτω Ζάκρου και
την περιοχή του: γιγάντια πιθάρια, πλήθος διακοσμημένων αγγείων και σκευών, ένας
πίθος με έγχρωμη διακόσμηση, κομψοτεχνήματα μικροτεχνίας. Η προθήκη 16
περιλαμβάνει ένα θαυμάσιο σύνολο πινακίδων της Γραμμικής Γραφής Α από το
αρχειοφυλάκειο του ανακτόρου.
Στην τρίτη ενότητα παρουσιάζονται ευρήματα που προέρχονται κύριως, από ταφικά
σύνολα της γεωμετρικής και αρχαϊκής Σητείας. Στην προθήκη 22 μπορεί κανείς να
δει ανάγλυφα πλακίδια και ειδώλια από τον αποθέτη αρχαϊκού ιερού που βρέθηκε
στην πόλη της Σητείας. Εντυπωσικά είναι τα σύνολα των ευρημάτων Ελληνιστικών
και Ελληνρωμαϊκών Χρόνων στην τέταρτη ενότητα από τον Ξηρόκαμπο, τη Ζήρο,
τον Τρυπητό, την έπαυλη του Μακρύ Γιαλού, το Κουφονήσι κλπ.
Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ρεθύμνου υπάγεται στην ΚΕ΄ Εφορεία Προϊστορικών και
Κλασικών Αρχαιοτήτων. Στεγάζεται από το 1991 στο πενταγωνικό κτίριο, το οποίο
ορθώνεται μπροστά από την κύρια πύλη της Φορτέτζας.
Τα εκθέματά του δίνουν μια διαχρονική εικόνα της πολιτισμικής ιστορίας του νομού
από τη νεολιθική εποχή έως τα χρόνια της ρωμαιοκρατίας. Παρουσιάζονται κατά
χρονολογικές ενότητες και κατά ανασκαφικά σύνολα.
Στις συλλογές περιλαμβάνονται ευρήματα από σπήλαια, οικισμούς και νεκροταφεία
μινωικών χρόνων, καθώς και αντικείμενα γεωμετρικών, αρχαϊκών, κλασικών,
ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων που βρέθηκαν στις ανασκαφές σημαντικών
αρχαίων πόλεων.
Σκοπός του Μουσείου είναι η προβολή της πολιτισμικής ιστορίας του τόπου κατά τον
καλύτερο δυνατό τρόπο, έτσι ώστε να αποτελεί πόλο έλξης πολλών επικσπεπτών. Στο
πλαίσιο αυτό εντάσσεται και η διοργάνωση περιοδικών εκθέσεων, εκπαιδευτικών
προγραμμάτων και διαφόρων εκδηλώσεων πολιτισμού, στο χώρο του Μουσείου.
Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου είναι από τα πιο μεγάλα και αξιόλογα μουσεία
στην Ελλάδα και ένα από τα σημαντικότερα στην Ευρώπη. Τα εκθέματά του
περιλαμβάνουν αντιπροσωπευτικά δείγματα από όλες τις περιόδους της κρητικής
προϊστορίας και ιστορίας, που καλύπτουν περίπου 5.500 χρόνια, από τη νεολιθική
εποχή μέχρι τους ρωμαϊκούς χρόνους. Κυρίαρχη θέση, όμως, στις συλλογές του
κατέχουν τα μοναδικά αριστουργήματα της μινωικής τέχνης, την οποία μπορεί κανείς
να θαυμάσει σε όλη της την εξέλιξη. Η συλλογή με τις μινωικές αρχαιότητες είναι η
σημαντικότερη στον κόσμο και το μουσείο δίκαια θεωρείται το κατ' εξοχήν μουσείο
του μινωικού πολιτισμού.
Το κτήριο, όπου στεγάζεται, βρίσκεται στο κέντρο της πόλης και κατασκευάσθηκε
μεταξύ των ετών 1937 και 1940, σε σχέδια του αρχιτέκτονα Πάτροκλου Καραντινού.
Στην ίδια θέση κατά τη διάρκεια της βενετοκρατίας βρισκόταν η καθολική μονή του
Αγίου Φραγκίσκου, που καταστράφηκε από σεισμό το 1856. Το κτήριο του μουσείου
είναι αντισεισμικό και αποτελεί σημαντικό δείγμα του μοντέρνου αρχιτεκτονικού
κινήματος στην Ελλάδα, βραβευμένο με έπαινο Bauhaus στο Μεσοπόλεμο.
Κατάφερε να συνδυάσει τις σύγχρονες τότε τάσεις της αρχιτεκτονικής, λαμβάνοντας
υπ' όψη το περιεχόμενο των αρχαιολογικών συλλογών, να εξασφαλίσει καλό φυσικό
φωτισμό, με φεγγίτες από την οροφή και στο ψηλότερο μέρος των τοίχων, και να
διευκολύνει την ελεύθερη κίνηση μεγάλων ομάδων επισκεπτών. Οι χρωματισμοί και
τα υλικά κατασκευής, όπως και τα πολύχρωμα φλεβωτά μάρμαρα, παραπέμπουν στις
τοιχογραφικές μιμήσεις ορθομαρμαρώσεων των μινωικών κτηρίων. Ο αρχιτέκτονας
προέβλεψε, ακόμη, τη δυνατότητα μελλοντικών επεκτάσεων του μουσείου. Το κτήριο
είναι διώροφο και διαθέτει εκτεταμένους εκθεσιακούς χώρους, εργαστήρια,
σχεδιαστήριο, βιβλιοθήκη, γραφεία και ένα σπουδαίο τμήμα, την Επιστημονική
Συλλογή, όπου φυλάσσονται και μελετώνται πολλά από τα ευρήματα. Στο μουσείο
λειτουργούν, επίσης, πωλητήριο εκμαγείων μισθωμένο για λογαριασμό του Tαμείου
Αρχαιολογικών Πόρων, κυλικείο, καθώς και πωλητήριο δελταρίων και διαφανειών.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου έχει συγκροτηθεί ως Ειδική Περιφερειακή
Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού και έχει ως σκοπό την απόκτηση, αποδοχή,
φύλαξη, συντήρηση, καταγραφή, τεκμηρίωση, έρευνα, μελέτη, δημοσίευση και
κυρίως έκθεση και προβολή στο κοινό αντικειμένων που χρονολογούνται από τους
απώτατους χρόνους της προϊστορικής εποχής έως την υστερορωμαϊκή περίοδο.
Οργανώνει περιοδικές εκθέσεις, συμμετέχει σε εκθέσεις που περιοδεύουν στην
Ελλάδα και στο εξωτερικό, συνεργάζεται με άλλους επιστημονικούς και
ερευνητικούς φορείς και φιλοξενεί ποικίλες άλλες πολιτιστικές δραστηριότητες.
ΚΝΩΣΣΟΣ
Ιστορικά στοιχεία
Το μινωικό ανάκτορο της Κνωσού βρίσκεται 5 χλμ νοτιοανατολικά της πόλης του
Ηρακλείου και είναι χτισμένο στο λόφο της Κεφάλας. Πρόκειται για το πιο
σημαντικό δείγμα του Μινωικού πολιτισμού, που έζησε την ακμή του από το 1700
π.Χ. έως το 1450 π.Χ. Εκεί σύμφωνα με την παράδοση, έζησε ο βασιλιάς Μίνωας.
Σπουδαίοι μύθοι είναι συνδεδεμένοι με το ανάκτορο της Κνωσού, όπως ο
Λαβύρινθος του Μινώταυρου και η ιστορία του Δαίδαλου και του Ικάρου. Η πόλη
της Κνωσού κατοικούνταν από τα νεολιθικά χρόνια έως περίπου το 1350 π.Χ. όπου
και καταστρέφεται οριστικά. Μέχρι τότε, η Κνωσός, έζησε μεγάλες καταστροφές. Το
1600 π.Χ. έγινε ένας μεγάλος σεισμός που στάθηκε αιτία για να καταστραφεί το
ανάκτορο. Γρήγορα όμως επισκευάστηκε και παράλληλα χτίστηκαν κι άλλα κτίρια.
Το 1450 π.Χ., λόγω της έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης, η Κνωσός υπέστη
τεράστιες ζημιές, και τέλος η εισβολή των Αχαιών ήταν και η τελευταία αιτία
καταστροφής του ανακτόρου. Ύστερα από αυτό, έπαψε να κατοικείται. Παρέμεινε
όμως μία από τις πιο σημαντικές πόλη - κράτος μέχρι την πρώτη Βυζαντινή περίοδο.
Από τα τελευταία μυκηναϊκάέως τα ρωμαϊκά χρόνια κατοικείται ξανά. Η Κνωσός δεν
ήταν η μόνη δυνατή πόλη της Κρήτης. Υπήρχαν η Γόρτυνα και η Λύττος με τις
οποίες υπήρχε μεγάλος ανταγωνισμός. Τον 3ο αιώνα π.Χ. η Κνωσός συμμαχεί με
άλλες πόλεις της Κρήτης και προσπαθεί να κατακτήσει την Λύττο, χωρίς
αποτέλεσμα. Λίγο αργότερα κάνει άλλη μια προσπάθεια σε μια περίοδο που οι
Λύττιοι έλειπαν σε εκστρατεία. Τότε καταφέρνουν να καταστρέψουν την Λύττο και
το 166 π.Χ. η Κνωσός κάνει συμμαχία με τη Γόρτυνο και καταστρέφουν τη Ραύκο
(σήμερα ονομάζεται Άγιος Μύρωνας). Αργότερα η Γόρτυνα έγινε πρώτη πόλη και η
Κνωσός μένει πίσω ως δεύτερη πόλη της Κρήτης.
Στοιχεία για το ανάκτορο
Οι πρώτες ανασκαφές άρχισαν το 1878 από τον Μίνω Καλοκαιρινό, λάτρη των
αρχαιοτήτων. Με αυτές τις ανασκαφές ήρθαν στο φως αρκετά σκεύη της εποχής και
πολλά σημαντικά μικροαντικείμενα. Το 1900 ήρθε στην Κνωσό ο Άγγλος
αρχαιολόγος Arthur Evans και με τους βοηθούς του αρχίζει ξανά τις ανασκαφές, οι
οποίες κράτησαν 35 χρόνια και έφεραν στην επιφάνεια το ανάκτορο! Για την
αναστήλωση του ανακτόρου, ο Evans χρησιμοποίησε σε αρκετά σημεία τσιμέντο κι
ενώ είχε κατηγορηθεί γι' αυτό, αργότερα αποδείχτηκε ότι ήταν απαραίτητο για τη
στατικότητα των κτιρίων σε βάθος χρόνου. Το ανάκτορο της Κνωσού ήταν
πολυόροφο και κάλυπτε περίπου 20.000 τ.μ. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε την
ποικιλία των δομικών υλικών, το πλήθος των χρωμάτων και φυσικά τις περίφημες
τοιχογραφίες που διακοσμούν τα δωμάτια. Τα πρωτότυπα αρχιτεκτονικά σχέδια,
όπως οι φωταγωγοί και τα δοκάρια στήριξης, επιβεβαιώνουν τις γνώσεις που είχαν οι
Μινωίτες. Πολύ σημαντικό ήταν και το αποχετευτικό και υδρευτικό δίκτυο που είχαν
κατασκευάσει. Γύρω από την Κεντρική Αυλή αναπτύσσεται το ανάκτορο. Εκεί ήταν
και ο χώρος συγκέντρωσης των πολιτών. Ως επίσημη πρόσβαση στο ανάκτορο,
χρησιμοποιούνταν η Δυτική Αυλή. Ως χώροι για τις διοικητικές και θρησκευτικές
δραστηριότητες είχαν οριστεί το Τριμερές Ιερό, τα Ιερά Θησαυροφυλάκια και οι
Υπόστυλες Κρύπτες. Όλα αυτά βρίσκονταν στη δυτική πτέρυγα του ανακτόρου.
Μέσα εκεί ξεχωρίζει η Αίθουσα του Θρόνου με τον πανέμορφο θρόνο του βασιλιά
και τη δεξαμενή καθαρμών. Τα πιο σημαντικά σημεία στη νότια πτέρυγα είναι το
Νότιο Πρόπυλο, ο Διάδρομος της Πόμπης και η Νότια Είσοδος με την ξακουστή
τοιχογραφία του Πρίγκιπα με τα Κρίνα. Η ανατολική πτέρυγα φιλοξενούσε κυρίως
χώρους κατοίκησης και τις αίθουσες υποδοχής. Δύο από τις πιο σημαντικές είναι το
Μέγαρο της Βασίλισσας και η Αίθουσα των Διπλών Πελέκεων. Η σύνδεση με το
λιμάνι της Κνωσού γίνονταν από τη Βόρεια Είσοδο. Ο μινωικός οικισμός εκτεινόταν
γύρω από το ανάκτορο της Κνωσού και στους λόφους υπήρχαν τα νεκροταφεία.
Μερικά από τα πιο σημαντικά κτίσματα είναι η Οικία του Ιερού Βήματος, η Νότια
Οικία, ο Ξενώνας, το Μικρό Ανάκτορο, ο Τάφος - Ιερό και η Βασιλική
Έπαυλη.
Ταυροκαθάψια
Τα Ταυροκαθάρψια ήταν μια πολύ σημαντική γιορτή κι έπαιρνε μέρος στην Κρήτη
(Κνωσός) προς τιμή του θεού Ποσειδώνα, αλλά και στη Θεσσαλία, στη Σμύρνη και
την Τίρυνθα. Στα Ταυροκαθάρψια στη Κρήτη τέσσερις άνδρες και γυναίκες,
κρατώντας ρόπαλα από ξύλο τρέχανε γύρω από τον ταύρο κι ένας ένας ανέβαινε
πάνω στον ταύρο και κρατώντας τα κέρατα του ζώου έκανε διάφορες ακροβατικές
φιγούρες και ασκήσεις. Σε αντίθεση με τις σημερινές ταυρομαχίες, τα ταυροκαθάψια
δεν απαιτούσαν τον θάνατο του ταύρου. Είχαν στόχο μόνο την ανάδειξη του θάρρους
και την τόλμη των αθλητών.
Μυθολογία
Ο Μίνωας και η μητέρα του πριγκίπισσα Ευρώπη, είχαν απαχθεί από τον θεό Δία ο
οποίος είχε πάρει μορφή ταύρου. Ο μικρός Μίνωας είχε τα προνόμια και το δικαίωμα
της βασιλείας του ανακτόρου πάντα με βάση τις συμβουλές και τους νόμους του
πατέρα του Δία, τον οποίο επισκεπτόταν κάθε εννέα χρόνια. Κάποτε οι κάτοικοι της
Κρήτης αμφισβήτησαν το δικαίωμα θρόνου του Μίνωα και τότε αυτός τους απάντησε
ότι η βασιλεία του ήταν θέλημα των θεών. Ο Ποσειδώνας, για να ευχαριστήσει το
Μίνωα του έστειλε έναν ταύρο για να τον θυσιάσει, αλλά ο ταύρος ήταν τόσο
όμορφος που ο Μίνωας αποφάσισε να τον κρατήσει. Κι έτσι θυσίασε έναν δικό του
ταύρο. Αυτή η πράξη του Μίνωα νευρίασε τον Ποσειδώνα κι έκανε την Πασιφάη
(γυναίκα του Μίνωα) να ερωτευθεί τον θεϊκό ταύρο. Καρπός αυτού του έρωτα ήταν ο
Μινώταυρος. Ύστερα από αυτό ο Μίνωας ζήτησε από τον Δαίδαλο, ξακουστό
αρχιτέκτονα της εποχής, να του χτίσει έναν λαβύρινθο για να κλείσει εκεί μέσα τον
Μινώταυρο, ο οποίος ήταν μισός ταύρος, μισός άνθρωπος. Εν τω μεταξύ ο γιος του
Μίνωα, Ανδρόγεως, βρισκόταν στην Αθήνα για να πάρει μέρος σε αγώνες. Ενώ ο
Ανδρόγεως είχε νικήσει, ο βασιλιάς της Αθήνας τον έστειλε στο Μαραθώνα για να
σκοτώσει έναν ταύρο. Δυστυχώς ο ταύρος σκότωσε τον Ανδρόγεω κι όταν το έμαθε ο
Μίνωας κήρυξε πόλεμο κατά της Αθήνας. Ο θεός Δίας, προστάτης της Κρήτης,
κατάστρεψε την Αθήνα, κι έτσι ο βασιλιάς της αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να
κάνει ότι του ζητήσει ο Μίνωας, για να αποφύγει τον θυμό του Δία. Έτσι ο βασιλιάς
της Κνωσού, του ζήτησε να στέλνει στην Κρήτη κάθε εννέα χρόνια επτά νέους κι
επτά νέες για να θυσιάζονται στο Μινώταυρο. Αυτή η κατάσταση κράτησε πολλά
χρόνια, μέχρι που ένας νέος, ο Θησέας, στάλθηκε ως ένας από τους επτά που θα
γίνονταν θυσία στον Μινώταυρο. Η Αριάδνη, κόρη του Μίνωα, ερωτεύθηκε τον
Θησέα και ζητώντας την βοήθεια του Δαίδαλου που ήξερε τα κατατόπια του
λαβύρινθου, τον βοήθησε να σκοτώσει τον Μινώταυρο. Ύστερα από αυτό, ο Θησέας
έφυγε με την Αριάδνη για την Αθήνα. Ο Μίνωας για να τιμωρήσει τον Δαίδαλο τον
έκλεισε στον λαβύρινθο μαζί με τον γιο του Ίκαρο, απ' όπου αργότερα δραπέτευσαν
με τα φτερά από κερί και φτερά πουλιών που είχε κατασκευάσει ο Δαίδαλος. Παρά
τις προειδοποιήσεις του πατέρα του, ο Ίκαρος πέταξε πολύ κοντά στον ήλιο με
αποτέλεσμα τα φτερά να λιώσουν και να πέσει στο πέλαγος που αργότερα πήρε την
ονομασία Ικάριο πέλαγος από το όνομά του. Ο Δαίδαλος κατάφερε να φτάσει στη
Σικελία και να φιλοξενηθεί στο παλάτι του βασιλιά Κόκαλου. Ο Μίνωας κυνήγησε
μέχρι εκεί τον Δαίδαλο, αλλά τον σκότωσαν οι κόρες του Κόκαλου. Στον Άδη ο
Μίνωας
έγινε
ένας
από
του
άρχοντες.
ΦΑΙΣΤΟΣ
Η Φαιστός βρίσκεται περίπου 62 χλμ νοτιοδυτικά του Ηρακλείου Κρήτης. Χτισμένη
σε χαμηλό λόφο και σε υψόμετρο 100 μ. από την επιφάνεια της θάλασσας,
περιβάλλεται από τα ψηλά βουνά του Ψηλορείτη, τα Αστερούσια Όρη και τα
Λασιθιώτικα βουνά. Ανατολικά και βόρεια της Φαιστού βρίσκεται ο Ληθαίος απ'
όπου
οι
κάτοικοι
της
εφοδιάζονταν
με
νερό.
Ιστορικά και μυθολογικά στοιχεία
Είναι μια από τις τρεις σημαντικές πόλεις που ίδρυσε ο Μίνωας και αποτέλεσε το
δεύτερο πιο σπουδαίο κέντρο πολιτισμού στη Μινωική εποχή. Πολλοί αρχαίοι
συγγραφείς έχουν αναφέρει τη Φαιστό. ανάμεσά τους και ο Όμηρος, ο οποίος
αναφέρει την συμμετοχή της Φαιστού στον πόλεμο της Τροίας και την περιγράφει ως
μια "καλά κατοικημένη" πόλη. Η μυθολογία θέλει τον Ροδάμανθο, γιο του Δία και
αδερφό του Μίνωα, να βασιλεύει στη Φαιστό. Η Φαιστός άρχισε να κατοικείται από
τη Νεολιθική εποχή και άκμασε πολύ κατά τα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ., την εποχή
του Χαλκού. Η ανάπτυξη της σπουδαίας αυτής πόλης κράτησε έως την ίδρυση και
εξάπλωση του ανακτόρου της Κνωσού. Στις αρχές του 2000 π.Χ. η εξουσία της
Φαιστού περνάει σε βασιλιάδες κι έτσι μεγάλα παλάτια αρχίζουν να χτίζονται. Το
1900 π.Χ. ιδρύθηκε το πρώτο ανάκτορο, που μαζί με τα υπόλοιπα κτίσματα, είχε
έκταση 18.000 τ.μ. Περίπου το 160 π.Χ. ένας μεγάλος σεισμός καταστρέφει την
Φαιστό, όπως και την Κνωσό. Δεν άργησαν όμως να χτίσουν ένα νέο, πιο επιβλητικό
ανάκτορο, από το οποίο προέρχονται και τα περισσότερα σημερινά ευρήματα. Η
πόλη της Φαιστού συνεχίζει να κατοικείται την Μυκηναϊκή εποχή και την
Γεωμετρική περίοδο. Στους αιώνες που ακολούθησαν η Φαιστός αναπτύσσεται όλο
και περισσότερο. Η έκτασή της μεγαλώνει και αποκτάει πλούτο και αυτοδυναμία.
Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι έκοβε δικά της νομίσματα και υπό την εξουσία
της ήταν μέχρι και τα νησάκια Παξιμάδια, που τότε είχαν την ονομασία Λητώαι.
Επίσης διοικούσε δύο πολύ σημαντικά λιμάνια της Μινωικής εποχής, τα Μάταλα και
τον Κομμό. Γύρω στο 100 π.Χ. η Γόρτυνος, γειτονική πόλη, καταστρέφει και
υποδουλώνει τη Φαιστό. Ύστερα από αυτό αρχίζει η παρακμή. Ο αριθμός των
κατοίκων αρχίζει να μειώνεται σημαντικά και στα χρόνια της Ενετοκρατίας υπάρχουν
πολύ λιγοστά δείγματα ζωής.
Ανασκαφές
Ο πρώτος που ανέδειξε τη θέση της Φαιστού, ήταν ο πλοίαρχος Spratt. Το 1884
άρχισαν οι πρώτες έρευνες από τον Halbherr και η Ιταλική Αρχαιολογική Σχολή τις
συνέχισε από το 1900 έως το 1904. Αργότερα ανέλαβε ο Doro Levi (1950 - 1971).
Ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα από τις ανασκαφές στην Φαιστό, είναι ο
περίφημος Δίσκος της Φαιστού. Τον ανακάλυψε στις 3 Ιουνίου του 1908 ο Ιταλός
Λουΐτζι Περνιέ σε υπόγειο δωματίου στο ανάκτορο της Φαιστού και χρονολογείται
πιθανώς στον 17ο αιώνα π.Χ. Ο Δίσκος της Φαιστού αποτελεί έναν από τους πιο
μεγάλους γρίφους στην ιστορία της αρχαιολογίας, μιας και η αποκρυπτογράφηση
αυτών που γράφει πάνω δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα, ούτε έχει γίνει γνωστός ο λόγος
κατασκευής του. Σήμερα φυλάσσεται στο Αρχαιολογικό Μουσείου Ηρακλείου.
ΓΟΡΤΥΝΑ
Η Γόρτυνα βρίσκεται 45 χλμ από το Ηράκλειο Κρήτης (περίπου 40 λεπτά με το
αυτοκίνητο). Έχει χτιστεί στην πεδιάδα της Μεσαράς, στην οποία εικάζεται ότι
κατοίκησαν οι πρώτοι άνθρωποι στην Κρήτη, κάπου στα τέλη της Νεολιθικής
περιόδου. Πρόκειται για μια από τις σημαντικότερες πόλεις της Κρήτης κι έναν από
τους μεγαλύτερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας με 6.000 χρόνια ιστορίας. Οι
πρώτες έρευνες στη Γόρτυνα άρχισαν την περίοδο της Τουρκοκρατίας με την εύρεση
της Μεγάλης Επιγραφής το 1884 από τους Ιωσήφ Χατζηδάκη, τον Ιταλό Federico
Halbherr και τον Στέφανο Ξανθουδίδη. Λίγο μετά, το 1898, άρχισαν οι πρώτες
ανασκαφές και διήρκεσαν έως το 1940.
ΙΣΤΟΡΙΑ
Από ιστορικά στοιχεία φαίνεται να κατοικήθηκε γύρω στα 3000 π.Χ. και άκμασε την
Μινωική περίοδο από το 1600 π.Χ. έως το 1100 π.Χ. Καταστράφηκε δύο φορές από
σεισμό. Την δεύτερη φορά το 796 μ.Χ. οι καταστροφές ήταν τεράστιες! Στα ερείπια
χτίστηκαν τα σημερινά χωριά Άγιοι Δέκα, Αμπελούζος και Μητρόπολη. Η Γόρτυνα
κατάφερε να βάλει την Φαιστό σε δεύτερη μοίρα, μια πόλη που κατά την Μινωική
περίοδο ήταν η σημαντικότερη πόλη της Κρήτης. Κατά την Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία η
Γόρτυνα συνέχιζε να ακμάζει. Η ανάπτυξή της ήταν τόσο μεγάλη που κατάφερε να
γίνει πρωτεύουσα της Κρήτης και της Βόρειας Αφρικής. Τελικά το 828 μ.Χ. οι
Άραβες καταστρέφουν ολοσχερώς την πόλη.
ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Στην Γόρτυνα τον 6ο αιώνα μ.Χ. χρίστηκε ένας από τους πρώτους ναούς της
Χριστιανοσύνης, ο περίφημος ναός του Αγίου Τίτου του οποίου τα ερείπια υπάρχουν
μέχρι και σήμερα. Σημαντικά ευρήματα στην Γόρτυνα είναι το Πραιτόριο το οποίο
αποτέλεσε την έδρα του Ρωμαίου διοικητή στην Κρήτη, τα Ρωμαϊκά Λουτρά, ο ναός
του Απόλλωνα και ο ναός των Αιγυπτιακών θεοτήτων. Το Ρωμαϊκό Θέατρο είναι
άλλη μια σημαντική ανακάλυψη. Πίσω από τον χώρο του θεάτρου υπάρχουν μεγάλες
πλάκες από πέτρα, πάνω στις οποίες είναι χαραγμένοι οι νόμοι της Γόρτυνας.
Σπουδαία είναι επίσης και τα νομίσματα που έκοβαν στην αρχαία Γόρτυνα. Τρία
κέρματα έχουν βρεθεί από τον 4ο αιώνα π.Χ., ένα από τον 3ο κι ένα από τον 2ο - 1ο
αιώνα π.Χ. Τα τέσσερα απεικονίζουν την Ευρώπη και το ένα το κεφάλι του Δία ή του
Μίνωα.
ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την ονοματοδοσία της Γόρτυνας. Αυτή που
επικρατεί λέει ότι το όνομα η πόλη το πήρε από τον Γόρτυνα, γιο του Ροδάμανθου
βασιλιά της Φαιστού και αδερφού του Μίνωα. Ένας από τους μύθους λέει ότι ο Δίας
κατέφυγε στη Γόρτυνα όταν έκλεψε την Ευρώπη από τον Λίβανο, μεταμφιεσμένος σε
ταύρο. Ο Δίας και η Ευρώπη απέκτησαν τρία παιδιά. Τους βασιλιάδες των τριών
Μινωικών ανακτόρων της Κρήτης.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΜΑΛΙΩΝ
Ο Αρχαιολογικός χώρος Μαλίων βρίσκονται 37 χλμ ανατολικά από
την πόλη του Ηρακλείου στη βόρεια Κρήτη. Ανατολικά από τα Μάλια
είναι χτισμένο το Μινωικό ανάκτορο των Μαλίων σε μια πανέμορφη
τοποθεσία κοντά στη θάλασσα. Οι ανασκαφές στα Μάλια άρχισαν το
1915 από τον Ιωσήφ Χατζηδάκη και το 1921 ανέλαβε η Γαλλική
Αρχαιολογική Σχολή. Ίχνη ανθρώπινης ζωής στα Μάλια υπάρχουν
από τη Νεολιθική εποχή. Από τα μέσα της 3ης χιλιετίας έως το τέλος
της προϊστορίας τα Μάλια φαίνονται να κατοικούνται συνεχώς. Το
ανάκτορο άρχισε να χτίζεται γύρω στα 2000 - 1900 π.Χ. Πριν χτιστεί
το ανάκτορο, στην ίδια θέση υπήρχε οικισμός που χρονολογείται στα
2500 - 2000 π.Χ. Το 1700 π.Χ. το ανάκτορο καταστρέφεται και
ξαναχτίζεται το 1650 π.Χ. στην ίδια θέση και με το ίδιο αρχιτεκτονικό
σχέδιο. Ύστερα από κάποια χρόνια γίνονται κάποιες μικροαλλαγές. Η
ολική καταστροφή του ανακτόρου των Μαλίων καταγράφεται γύρω
στα 1450 π.Χ. την ίδια δηλαδή περίοδο που καταγράφονται και οι
καταστροφές των άλλων Μινωικών ανακτόρων.
Ο μύθος λέει ότι το ανάκτορο των Μαλίων χρησίμευε ως κατοικία
του Σαρπηδόνα, αδερφού του Μίνωα.
ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑ
Η Σπιναλόγκα είναι ένα μικρό νησάκι στα βόρεια του κόλπου της Ελούντας στο
νομό Λασιθίου. Οι αρχαίοι το ονόμαζαν Καλυδών και όταν οι Ενετοί το κατέλαβαν
το ονόμασαν Σπιναλόγκα. Το οχύρωσαν καλά και φρόντισαν να αναδείξουν τις
ομορφιές του νησιού και της γύρω περιοχής. Πρόκειται για ένα οχυρό άριστης
αισθητικής που κρατιέται πολύ καλά έως και σήμερα!
Ιστορικά στοιχεία
Το 1574 άρχισε η οχύρωσή του από τους Ενετούς λόγω των επιδρομών που είχαν
αρχίσει οι Τούρκοι στην περιοχή. Έτσι ήθελαν να προστατέψουν το νησί από τους
εισβολείς αλλά παράλληλα και τις αλυκές της Ελούντας απ' όπου έπαιρναν το αλάτι.
Το 1649 η Κρήτη κυριεύτηκε από τους Τούρκους αλλά η Σπιναλόγκα έμεινε στους
Ενετούς ακόμη 65 χρόνια, διάστημα στο οποίο πολλοί αντάρτες Κρητικοί
χρησιμοποιούσαν το νησί ως καταφύγιο. Μια πολύ σημαντική, ιστορική περίοδος για
τη Σπιναλόγκα είναι τα 50 περίπου χρόνια που χρησιμοποιήθηκε ως Λεπροκομείο.
Από το 1905 όλοι οι λεπροί της Κρήτης μεταφέρθηκαν στο νησί ύστερα από την
απομόνωσή τους στη Μισκινιά στο Ηράκλειο. Καθ' όλη τη διάρκεια του
Ιταλογερμανικού πολέμου, οι κατακτητές εφοδίαζαν το νησί οι ίδιοι καθώς οι ντόπιοι
από το χωριό Πλάκα στην Ελούντα είχαν απομακρυνθεί από την περιοχή για να μην
κολλήσουν την αρρώστια. Για τον ίδιο λόγο κανένας Γερμανός ή Ιταλός δεν μπήκε
ποτέ μέσα στο νησί, έτσι ήταν ελεύθερη η οποιαδήποτε δράση ενάντια στους
κατακτητές. Ο γιατρός του νησιού κος Γραμματικάκης μετέφερε τα νέα από τα
ειδησεογραφικά πρακτορεία του Λονδίνου και του Καΐρου, από παράνομα
ραδιόφωνα που υπήρχαν στο νησί και στη συνέχεια έδινε πληροφορίες για το τι
επικρατούσε στον έξω κόσμο. Το 1957 ύστερα από την ανακάλυψη των αντιβιοτικών
φαρμάκων το λεπροκομείο έκλεισε και από τότε η Σπιναλόγκα γεμίζει κάθε χρόνο με
τουρίστες αλλά και Έλληνες που θέλουν να δουν την ομορφιά του νησιού, το βαθύ
μπλε της θάλασσας και την επιβλητικότητα του αμφιθεατρικού φρουρίου. Τα όμορφα
δρομάκια και τα ακατοίκητα σπίτια και κτήρια που υπάρχουν εκεί σε μεταφέρουν σε
μια άλλη εποχή.
Πληροφορίες για τον επισκέπτη
Στη Σπιναλόγκα μπορείτε να φτάσετε με καραβάκι το οποίο φεύγει κάθε μια ώρα από
τον Άγιο Νικόλαο, την Πλάκα και την Ελούντα, οι πιο κοντινές περιοχές στο νησί. Η
πιο κοντινή διαδρομή είναι από την Πλάκα που απέχει περίπου 800 μ. από τη
Σπιναλόγκα
ΖΑΚΡΟΣ
Η Ζάκρος, μικρό χωριό στην ανατολική ακτή της Κρήτης, είναι γνωστή για το
Μινωικό Παλάτι της Ζάκρου, ένα από τους «θησαυρούς» του Μινωικού
Πολιτισμού που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη τον περασμένο
αιώνα στην Κρήτη.
Από τα τέσσερα Μινωικά Παλάτια που μέχρι σήμερα έχουν ανασκαφεί (τα
υπόλοιπα τρία είναι: Κνωσός, Φαιστός και Μάλια) το Παλάτι της Ζάκρου είναι
το μικρότερο.
Από μόνο του το ανακτορικό συγκρότημα στη Ζάκρο καλύπτει μία έκταση
4,500 τετραγωνικά μέτρα και είναι το διοικητικό και θρησκευτικό κέντρο ενός
ακμαίου οικισμού που εκτεινόταν σε μία περιοχή πάνω από 8,000
τετραγωνικά μέτρα στο σύνολό της.
Για να καταλάβουμε καλύτερα τα μεγέθη, το Παλάτι της Ζάκρου είναι μόλις το
ένα πέμπτο του Ανακτόρου της Κνωσού, όπου το τελευταίο είναι το
μεγαλύτερο στην Κρήτη και το κέντρο γενικότερα του Μινωικού Πολιτισμού
Ανασκαφές στη Ζάκρο
Οι πρώτες ανασκαφές στη Ζάκρο ξεκίνησαν στα 1900. Επικεφαλής ήταν ο
David Hogarth, αρχαιολόγος της Αγγλικής Αρχαιολογικής Σχολής. Έφερε στο
φως περίπου 10 Υστερο-μινωικά σπίτια και αρκετά ενδιαφέροντα ευρήματα,
όπως κεραμική, χάλκινα εργαλεία και σημαντικές ενδείξεις ανταλλαγής
αλληλογραφίας ήδη από την προϊστορική - Μινωική εποχή. Παρ’ όλα αυτά το
έργα του σταμάτησε με τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Αυτός που ανέσκαψε το Παλάτι και έφερε στο φως το χώρο που μπορούμε να
επισκεφτούμε σήμερα ήταν ο γνωστός Έλληνας αρχαιολόγος Νικόλαος
Πλάτωνας το 1961. Τα περισσότερα από αυτά που γνωρίζουμε για τη Ζάκρο
σήμερα είναι εξαιτίας της δουλειάς του, ενώ η ανασκαφή συνεχίζεται μέχρι και
τις μέρες μας.
Η σημασία του Ανακτόρου της Ζάκρου
Τα ευρήματα από το Ανάκτορο της Ζάκρου θεωρούνται από τις
σημαντικότερες ανακαλύψεις που αφορούν το Μινωικό Πολιτισμό. Επειδή
ακριβώς το Ανάκτορο της Ζάκρου ανασκάφηκε τελευταίο, έχουν
χρησιμοποιηθεί πιο εξελιγμένες επιστημονικοί μέθοδοι. Εκτός από αυτό και
πολύ περισσότερο, το μνημείο δεν πειράχτηκε στο πέρασμα του χρόνου από
τυμβωρύχους.
Το Ανάκτορο στη Ζάκρο θεωρείται ότι υπήρξε διοικητικό και θρησκευτικό
κέντρο με ιδιαίτερα σημαντικό εμπορικό λιμάνι. Ένας εμπορικός σταθμός
δηλαδή που συνέδεε τη Μινωική Κρήτη με τα σπουδαία κέντρα της εποχής
στην Αφρική και την Ασία.
Η στρατηγική θέση του Ανακτόρου από μόνη της το υποδεικνύει αυτό:
βρίσκεται στην ανατολικότερη ακτή της Κρήτης, προστατευμένο από τη φύση
με το Ακρωτήρι Σίδερο. Ενδεικτικό επίσης για αυτή τη θεωρία είναι ότι
βρέθηκαν στο χώρο μεγάλες ποσότητες αποθηκευμένων πρώτων υλών και
εξαγώγιμων αγαθών, όπως επίσης αντικείμενα τέχνης με ντόπια καταγωγή
βρέθηκαν στην Κύπρο, στην Αίγυπτο και τη Μέση Ανατολή.
ήΙΔΑΙΟ ΑΝΤΡΟ
Το σπήλαιο Ιδαίο Αντρο (που επίσης θα το βρείτε γραμμένο σαν Ιδαίον
Αντρον) βρίσκεται στον Ψηλορείτη ή όρος Ιδη, το ψηλότερο βουνό στην
Κρήτη.
Το Ιδαίο Αντρο είναι ένα από τα σπουδαιότερα λατρευτικά σπήλαια στην
Κρήτη και άκμασε στην αρχαιότητα (4.000 π.Χ. μέχρι 1ο μ.Χ. αιώνα), ενώ
θεωρείται αντίστοιχης αξίας με τα μεγαλύτερα πανελλήνια ιερά.
Τη φήμη του το Ιδαίο Αντρο, αντλούσε από το μύθο που θέλει το Δία, πατέρα
και θεό των θεών να έχει γεννηθεί και ανατραφεί εδώ.
Βέβαια τη γέννηση του Δία εκτός από το Ιδαίο Αντρο διεκδικεί και το Δικταίο
Αντρο στην Ανατολική Κρήτη γιατί ο Ησίοδος στη Θεογονία του δεν
διευκρινίζει με ακρίβεια την τοποθεσία της γέννησης του Δία στην Κρήτη.
Πού βρίσκεται το Ιδαίο Αντρο
Η σπηλιά Ιδαίο Αντρο βρίσκεται στην ανατολική πλαγιά του όρους Ίδη στο
κέντρο της Κρήτης, σε υψόμετρο 1498 μέτρα. Το σπήλαιο βρίσκεται 20
χιλιόμετρα μετά το χωριό Ανώγεια και λίγα μέτρα ψηλότερα από το οροπέδιο
Νίδα.
Μπαίνοντας στο Ιδαίο Αντρο θα βρεθείτε στην κεντρική αίθουσα που έχει 40
μέτρα μήκος και 50 μέτρα πλάτος. Η αίθουσα αυτή έχει ανασκαφεί δύο φορές,
μια το 1885 από τον Federico Halbherr και το 1982 από τον Γιάννη
Σακελλαράκη.
Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι το Ιδαίο Αντρο σαν σπήλαιο δεν έχει κάτι το
εντυπωσιακό, αντίθετα με το Δικταίο Αντρο που το επισκέπτονται χιλιάδες
τουρίστες κάθε χρόνο.
Ωστόσο δεν είναι καθόλου τυχαίο που επιλέχτηκε το Ιδαίο Αντρο για να
γεννηθεί και να λατρευτεί ο σημαντικότερος θεός στην αρχαία Ελλάδα. Το
Ιδαίο Αντρο βρίσκεται πάνω στο βουνό - σύμβολο της Κρήτης, τον
Ψηλορείτη, που στη νότια πλευρά του βρίσκεται ένα άλλο σημαντικό
λατρευτικό σπήλαιο, το σπήλαιο των Καμαρών. Μάλιστα μέχρι και τις μέρες
μας στην ψηλότερη κορυφή του Ψηλορείτη, στα 2456 μέτρα, υπάρχει
πετρόχτιστο εκκλησάκι που λειτουργείται μια δυο φορές το χρόνο αφιερωμένο
στον Τίμιο Σταυρό.
Ο μύθος λέει ότι η Ίδη έχει το προνόμιο να βλέπει τον ήλιο πριν την ανατολή.
Είναι γεγονός ότι τις μέρες που η ατμόσφαιρα είναι καθαρή, από την Ίδη
μπορεί κάποιος να δει σχεδόν όλη την Κρήτη, τις Νότιες Κυκλάδες, μέχρι και
τον Ταϋγετο στην Πελοπόννησο.
Ο μύθος της γέννησης του Δία
Σύμφωνα με χρησμό ο γιός του Κρόνου και της Ρέας θα έπαιρνε την εξουσία
από τον πατέρα του, ο οποίος για να προστατευτεί καταβρόχθιζε τα παιδιά
του. Η μάνα Ρέα όμως δεν μπορούσε να το αντέξει αυτό, έτσι ξεγέλασε το
σύζυγό της και του έδωσε μια φασκιωμένη πέτρα να καταπιεί. Το βρέφος το
έκρυψε βαθιά σε μια σπηλιά όπου τον ανέθρεψαν η νύμφη Μέλισσα και η
κατσίκα Αμάλθεια από το κέρατο της οποίας έβγαιναν κάθε λογής αγαθά, ενώ
το κλάμα του μωρού κάλυπταν οι μυθικοί Κουρήτες χτυπώντας τύμπανα και
τις ασπίδες τους καθώς χόρευαν. Με αυτό τον τρόπο επαληθεύτηκε η
προφητεία και ο Δίας όταν έφτασε σε κατάλληλη ηλικία εκδίωξε τον πατέρα
του Κρόνο παίρνοντάς του την εξουσία.
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
Ομάδα Β
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΟΜΑΔΑΣ
Μαρίνος Διγενής
Μάνος Αγαπάκης
Ραφαέλλα Γιατρουδάκη
Ηρώ Κιάρη
Ιωάννα Μαρκάροβα
ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΕΣ
Στην Κρήτη, όπως και σε όλη την Ελλάδα τα μέσα μαζικής μεταφοράς
κατέχουν πολύ σημαντική θέση σε όλους τους τομείς της κοινωνικής
ζωής.
Ιδιαίτερα στην Κρήτη, λόγω της γεωγραφικής της ιδιομορφίας, το κύριο
βάρος των μεταφορών έχουν οι υπεραστικές συγκοινωνίες που εκτελούν
τα ΚΤΕΛ. Με τα ΚΤΕΛ εξυπηρετούνται ιδιαίτερα ευαίσθητες
κοινωνικές ομάδες, όπως
μαθητές, ηλικιωμένοι, άτομα με ειδικές ανάγκες, άρρωστοι, φοιτητές και
στρατευμένοι.
Μεγάλη είναι όμως η συμβολή των ΚΤΕΛ και στην οικονομική ζωή και
ανάπτυξη του τόπου καθώς χιλιάδες τουριστικοί επισκέπτες επιλέγουν να
μετακινούνται με τα λεωφορεία σε ολόκληρο νησί.
Αεροπορικά Δρομολόγια
Η Κρήτη διαθέτει δύο διεθνή αεροδρόμια στα Χανιά και στο Ηράκλειο,
από τα οποία εκτελούνται τακτικές πτήσεις προς την υπόλοιπη Ελλάδα
και προς ευρωπαϊκές χώρες. Επίσης υπάρχει και το αεροδρόμιο της
Σητείας από το οποίο εκτελούνται πτήσεις σε επιλεγμένες περιοχές στην
Ελλάδα.
Ακτοπλοϊκά Δρομολόγια
Ακτοπλοϊκώς η Κρήτη συνδέεται από όλες τις μεγάλες πόλεις με το
λιμάνι του Πειραιά με καθημερινά δρομολόγια, ενώ υπάρχει και σύνδεση
από το Ηράκλειο στη Θεσσαλονίκη και σε μερικά νησιά του Αιγαίου. Οι
ναυτιλιακές εταιρίες της Κρήτης, οι οποίες είναι από τις μεγαλύτερες σε
όλη τη Μεσόγειο, που εκτελούν τα δρομολόγια είναι η ΑΝΕΚ Lines,
η Hellenic Seaways, οι Μινωικές Γραμμές και ηΛ.Α.Ν.Ε.
Επίσης από την Κρήτη υπάρχουν τακτικά δρομολόγια προς άλλα νησιά.
Έτσι το Ηράκλειο συνδέεται με τη Σαντορίνη,η Μύκονο, την Πάρο, τι
Σύρο και τη Σκιάθο, το Καστέλλι με τα Κύθηρα και την Πελοπόνησσο, ο
Άγιος Νικόλαος και η Σητεία με τα Δωδεκάννησα, ενώ στα νότια η
Παλαιόχωρα και η Χάρα Σφακίων συνδέονται με τη Γαύδο.
Τακτικά Δρομολόγια
Χανιά - Ρέθυμνο - Ηράκλειο
...και στα χωριά της Νοτιοδυτικής Κρήτης
ΚΤΕΛ, η υπηρεσία τακτικών λεωφορείων μέσω Χανιά, Ρέθυμνο και
Ηράκλειο σας προσφέρει τον καλύτερο και τον πλέον οικονομικό τρόπο
να ταξιδεύετε στην Δυτική Κρήτη. Τουρίστες όπως και ντόπιοι
χρησιμοποιούν "το λεωφορείο" και επωφελούνται τα πλεονεκτήματα της
γρήγορης και αξιόπιστης εξυπηρέτησης μας.
Τα κεντρικά γραφεία μας βρίσκονται στα Χανιά (Κυδωνίας & Παρθ.
Κελαϊδή γωνία) στο κεντρο της πόλης και στο Ρέθυμνο στην περιοχή
"Κουμπέ" κοντά στο κέντρο. Από τα δύο κεντρικά σημεία αναχωρούν τα
λεωφορεία στα χωριά της Νότιας Κρήτης. Στην πόλη του Ρεθύμνου
προσφέρουμε και τοπική τακτική συγκοινωνία μέσα στην πόλη και στα
χωριά της κοντινής περιοχής, όπως και στα ξενοδοχεία και στο
Πανεπιστήμιο Κρήτης.
Επίσης προσφέρουμε τακτικές υπεραστικές γραμμές προς Θεσσαλονίκη
και Ιωάννινα. Επεκτείνομε τις υπηρεσίες μας αγγελιοφόρου δεμάτων
στην Κρήτη και σε πολλούς προορισμούς στην Ελλάδα.
Από το 2007 προσφέρουμε επίσης πληροφορίες για επιλεγμένη στέγαση
στη Κρήτη και για δυνατότητες αγορών στον εκτεταμένο ιστοχώρο μας.
Παρακαλώ χρησιμοποιήστε τις συνδέσεις για να ενημερωθείτε για τις
υπηρεσίες μας.
Για την πόλη του Ρεθύμνου
Με αεροπλάνο, η πόλη του Ρεθύμνου εξυπηρετείται αεροπορικώς από
το αεροδρόμιο των Χανίων, το οποίο απέχει 70 χλμ και το αεροδρόμιο
του Ηρακλείου, το οποίο απέχει 90 χλμ. Καθημερινά υπάρχουν 4-5
πτήσεις από και προς την Αθήνα και μερικές φορές την εβδομάδα από
και προς τη Θεσσαλονίκη, τη Ρόδο ή άλλους προορισμούς.
Για πληροφορίες και κρατήσεις θέσεων μπορείτε να απευθύνεστε στις
αεροπορικές εταιρείες:Ολυμπιακές Αερογραμμές και Aegean Airlines.
Στη συνέχεια από το αεροδρόμιο Χανίων ή Ηρακλείου μπορείτε να
έρθετε στο Ρέθυμνο οδικώς, είτε με λεωφορείο – υπάρχουν καθημερινά
και τακτικά δρομολόγια του υπεραστικού ΚΤΕΛ είτε με ταξί είτε με δικό
σας αυτοκίνητο.
Με πλοίο, το λιμάνι του Ρεθύμνου έχει σύνδεση με τον Πειραιά
(CRETAN LINES).
Εναλλακτικά μπορεί να εξυπηρετηθείτε από το λιμάνι της Σούδας
(Χανιά) ή του Ηρακλείου με τα οποία υπάρχει καθημερινά σύνδεση από
το λιμάνι του Πειραιά (ΑΝΕΚ, Μινωϊκές Γραμμέςκαι Superfast Ferries)
και στη συνέχεια οδικώς για το Ρέθυμνο με λεωφορείο ή ταξί ή δικό σας
αυτοκίνητο.
Για την πόλη του Ηρακλείου
Με αεροπλάνο, η πόλη του Ηρακλείου συνδέεται αεροπορικώς με
καθημερινές πτήσεις από και προς Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ρόδο,
Σαντορίνη, Λάρνακα.
Για πληροφορίες και κρατήσεις θέσεων μπορείτε να απευθύνεστε στις
αεροπορικές εταιρείες Ολυμπιακή Αεροπορία, Aegean
Airlines, Κυπριακές Αερογραμμές, Sky Express, και για περισσότερες
πληροφορίες στο Αεροδρόμιο Ηρακλείου “Νίκος Καζαντάκης” στο τηλ.
2810-223500, 2810-282828. Επιπλέον υπάρχουν δρομολόγια από/προς
Ευρωπαϊκούς προορισμούς μέσω Αθήνας ή ναυλωμένων πτήσεων
απευθείας από Ηράκλειο. Για πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στο
Αεροδρόμιο Ηρακλείου: και στο τηλ. 2810-397800
Με πλοίο, το λιμάνι του Ηρακλείου συνδέεται με καθημερινά
δρομολόγια πλοίων από και προς τον Πειραιά: Για πληροφορίες και
κρατήσεις θέσεων μπορείτε να απευθύνεστε στις ακτοπλοϊκές
εταιρείες: Μινωικές Γραμμές, ΑΝΕΚ, GA Ferries.
Επίσης ακτοπλοϊκά δρομολόγια υπάρχουν από και προς τα νησιά των
Κυκλάδων. Για πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε στις Hellenic
Seaways, GA Ferries.Τέλος ακτοπλοϊκά δρομολόγια υπάρχουν από το
λιμάνι του Ηρακλείου και προς τα νησιά Κάσος – Κάρπαθος – Ρόδος. Για
πληροφορίες μπορείτε να απευθύνεστε
στις LANE και www.greekferries.gr
Για περισσότερες πληροφορίες και τυχόν αλλαγές ή ακυρώσεις απόπλου
το τηλέφωνο του Λιμεναρχείου Ηρακλείου είναι 2810-244912.
ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ
Η Κρήτη είναι ανέκαθεν ένα νησί που βασίζεται στον
τουρισμό. Τα έσοδα που εισπράττει από αυτήν την
δραστηριότητα είναι πάρα πολλά και βοηθούν στην επιβίωση
των πολιτών της.
Οι τουρίστες που επισκέπτονται το νησί μας κάθε χρόνο είναι
εκατοντάδες χιλιάδες ,και από διάφορες χώρες ,όπως θα σας
παρουσιάσουμε με την εργασία μας. Η ερεύνα που θα σας
παρουσιάσουμε βασίζεται σε στοιχειά των τελευταίων επτά
χρόνων.
Η Έρευνα Συνόρων για την Εκτίμηση του Ταξιδιωτικού
Ισοζυγίου Πληρωμών όπως πραγματοποιείται από την
Τράπεζα της Ελλάδος
Στοιχεία της Έρευνας:

Δειγματοληπτική Έρευνα μεγάλης κλίμακας που
πραγματοποιείται σε επίπεδοεπικράτειας σε μηνιαία
βάση και στοχεύει στην κατάρτιση του
ταξιδιωτικούισοζυγίου πληρωμών

Ταξιδιωτικό ισοζύγιο πληρωμών = Τουριστικές
δαπάνες τουριστών στην Ελλάδα

Τουριστικές δαπάνες Ελλήνων τουριστών στο
εξωτερικό

Ως τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα στα
πλαίσια της Έρευνας νοούνταιόσοι δε διαμένουν μόνιμα
στην Ελλάδα

Οι προδιαγραφές της Έρευνας επικαιροποιούνται
ώστε να προσαρμόζονται στιςδυναμικές ταξιδιωτικές
τάσεις
Για τον υπολογισμό των μεγεθών συλλέγεται ετήσιο δείγμα
περίπου 25.000ερωτηματολογίων αναχωρήσεων και 5.000
ερωτηματολογίων αφίξεων
Η Έρευνα Συνόρων για την Εκτίμηση του Ταξιδιωτικού
Ισοζυγίου Πληρωμών όπως πραγματοποιείται από την
Τράπεζα της Ελλάδος
Πληροφορία που συλλέγεται:
Ποσοτική Διάσταση:

Ταξιδιωτικές δαπάνες

Διανυκτερεύσεις
Τουριστική κίνηση (πλήθος αλλοδαπών τουριστών
Ποιοτική Διάσταση:




Εθνικότητα
Είδος δαπάνης
Λόγος ταξιδίου
Είδος καταλύματος
Χρονική Διάσταση:
 Μηνιαία στοιχεία
 Αναθεωρημένα τριμηνιαία στοιχεία
Τοπική Διάσταση:

Συνοριακό σημείο

Είδος συνοριακού σημείου
Η Έρευνα Συνόρων για την Εκτίμηση του Ταξιδιωτικού
Ισοζυγίου Πληρωμών όπως πραγματοποιείται από την
Τράπεζα της Ελλάδος
Πληροφορία που δε συλλέγεται:
 Αποτελέσματα (Κίνηση, διανυκτερεύσεις και
δαπάνες) Εσωτερικού Τουρισμού
 Αποτελέσματα σε τοπικό επίπεδο (π.χ. Κρήτη), αφού
η αναγωγή γίνεται στοσύνολο της χώρας και όχι σε
ενδιάμεσα επίπεδα
Διαχρονικά
στατιστικά αλλοδαπών τουριστών(1 από 2)
Διαχρονικά στατιστικά αλλοδαπών
τουριστών (2 από 2)
 Την τελευταία 7ετία περίπου το 19%-20% των
τουριστικών δαπανών πουπραγματοποιήθηκαν από
αλλοδαπούς τουρίστες στην Ελλάδα, αφορούσε την
Κρήτη
 Το 17%-18% των αλλοδαπών τουριστών που
επισκέφτηκαν την Ελλάδα στο ίδιοδιάστημα,
επισκέφτηκε την Κρήτη
 Το 16,5%-17,5% των διανυκτερεύσεων αλλοδαπών
τουριστών πουεπισκέφτηκαν την Ελλάδα,
πραγματοποιήθηκαν στην Κρήτη
Μηνιαία στατιστικά
αλλοδαπών τουριστών
 Σχεδόν 1 δις ευρώ ήταν οι δαπάνες των τουριστών που
επισκέφτηκαν την Κρήτη κατάτους μήνες Ιούλιο –Αύγουστο
2011
 Σε σύγκριση με την Ελλάδα που σημειώνει κατακόρυφη
αύξηση στα μεγέθη της τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο, η
τουριστική περίοδος στην Κρήτη εκτείνεται πιο ομαλά από
Μάη μέχρι τον Οκτώβριο
Διαχρονικές δαπάνες ανά εθνικότητα

ο μεγαλύτερο ποσοστό των δαπανών αφορά
Γερμανούς τουρίστες, οι οποίοιξοδεύουν περίπου 2 δις ευρώ
ετησίως, το 23%-26% εκ των οποίων στην Κρήτη

Το 2011 οι δαπάνες των Ρώσων στην Κρήτη (199
εκατ. ευρώ, 164,3 αυξημένεςσε σχέση με το 2009)
ξεπέρασαν αυτές των Βρετανών (196,2 εκατ. ευρώ,
47,2μειωμένες σε σχέση με το 2008)
Για το σύνολο της Ελλάδας (σε εκατ. ευρώ)
Κρήτη (σε εκατ. ευρώ):
και Για την
Τάσεις ανά χώρα προέλευσης
(μεταβολές 2010 –2011)
Κατά κεφαλήν δαπάνες για τις κύριες
εθνικότητες

Οι Ρώσοι δαπανούν σχεδόν 100 ευρώ ανά
ημέρα παραμονής και περισσότερααπό 1000 ευρώ για το σύνολο της
παραμονής τους
 Οι Γερμανοί ξοδεύουν σημαντικά μεγαλύτερο ποσό
ανά ημέρα στην Κρήτη (85 ευρώ) σε σύγκριση με το μ.ο.
της
Ελ
Κατανομή
δαπανών ανα είδος δαπάνης
 Το 44,0% των δαπανών των τουριστών που
επισκέφτηκαν την Κρήτη το 2011αφορά δαπάνες που
πραγματοποιήθηκαν στη χώρα τους ( μεταφορικά
κ.τ.λ.),ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για το μ.ο. της
Ελλάδας είναι κατά 10% μικρότερο
 Το 15% περίπου των δαπανών αφορά τα έξοδα
διαμονής, τόσο για την Κρήτηόσο και για την Ελλάδα
γενικότερα
Κατανομή
δαπανών ανά λόγο ταξιδίου
 Το ποσοστό των δαπανών που αντιστοιχεί σε
τουρίστες που προτίμησαν την Κρήτη για αναψυχή
(96,1% το 2011) είναι σημαντικά μεγαλύτερο σε
σύγκριση με το μ.ο. της Ελλάδας (80,4%)
 Σε επίπεδο χώρας παρατηρούνται υπολογίσιμα
ποσοστά που αφορούν δαπάνες για επαγγελματικούς
λόγους (6,8% για το 2011), ενώ το αντίστοιχο ποσοστό
για την Κρήτη είναι πολύ μικρό
Κατανομή τουριστικής
κίνησης στην Κρήτη
 Η κίνηση κατά τους μήνες Νοέμβριο –Φεβρουάριο
είναι πολύ μικρή
 Πλέον της μισής τουριστικής κίνησης σημειώνεται
κατά τους μήνες Ιούλιο Σεπτέμβριο
 Η περίοδος Μάιος –Οκτώβρης συγκεντρώνει τον
κύριο όγκο της ετήσιας κίνησης
Αναγωγή στατιστικών στο
σύνολο της Κρήτης
Ύστερα από επεξεργασία στοιχείων που συλλέχτηκαν για
λογαριασμό του Υπουργείου Τουρισμού το 2008,στα
αεροδρόμια Ηρακλείου και Χανίων αντιστοιχεί:
 Το 77,5% της κίνησης των αλλοδαπών τουριστών
στην Κρήτη
 Το 79% των διανυκτερεύσεων των αλλοδαπών
τουριστών στην Κρήτη
 Το 81% των δαπανών των αλλοδαπών τουριστών
στην Κρήτη
Αδιάθετες
κλίνες

Η Κρήτη διαθέτει προς χρήση συνολικά
162.762 κλίνες σε ξενοδοχεία, 51.819 κλίνες σε Ενοικιαζόμενα δωμάτια
και διαμερίσματα καθώς και 2.779 κλίνες σε
Κάμπινγκ
 Οι 217.360 κλίνες αν είναι διαθέσιμες προς χρήση όλο
το χρόνο ισοδυναμούν με προσφοράσχεδόν 80
εκατομμυρίων κλινοημερών
 Αν η λειτουργία τους αφορά την περίοδο Ιούνιο –
Σεπτέμβριο (4 μήνες), ελάχιστες κλίνεςμένουν χωρίς
χρήση
 Αν λειτουργούν 6 μήνες (Μάη –Οκτώβριο), τότε 1
στις 5 κλίνες κάθε μέρα μένει αδιάθετη
 Αν λειτουργούν περισσότερο από 6 μήνες τότε η
αναλογία είναι 3 ή και 4 στις 5 κλίνες κάθεμέρα μένει
αδιάθετη
Όπως καταλάβαμε μέσα από την παραπάνω έρευνα της Τράπεζας
Ελλάδος ο τουρισμός στην Κρήτη έχει σαφώς επηρεαστεί από την
οικονομική κρίση. Παρόλα αυτά αυτό δεν αποτρέπει τους τουρίστες να
επισκέπτονται το νησί μας. Ο τουρισμός σίγουρα θα είναι το οικονομικό
στήριγμά μας και για τα επόμενα χρόνια!
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ
Στο παρακάτω κείμενο θα βρείτε διατυπωμένα τα προβλήματα του
Ελληνικού Τουρισμού αλλά και προτάσεις για άμεσες λύσεις. Τα
προβλήματα αυτά έχουν κατά καιρούς ειπωθεί και συζητηθεί αλλά
δυστυχώς ποτέ δεν έχουν βρει μια βιώσιμη λύση. Πιστεύω ότι κάποτε θα
καταλάβουμε το πόσο σημαντικό είναι το κεφάλαιο που λέγεται
Τουρισμός στην χώρα μας. Πιστεύω μόνο να μην είναι πολύ αργά.
Η Χαμηλή ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουρισμού, οι ελλείψεις σε
βασικές υποδομές, οι ανεπαρκείς συγκοινωνιακές συνδέσεις, η
πολύπλοκη και χρονοβόρα γραφειοκρατία, αλλά και οι υψηλές και
ασταθείς, όπως χαρακτηρίζονται από τους τουρίστες, τιμές του
τουριστικού προϊόντος, συνθέτουν το «παζλ» των προβλημάτων που
αντιμετωπίζει ο τουρισμός.
Παρακάτω καταγράφονται όλα τα μείζονα προβλήματα.
ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ

Υψηλός βαθμός εποχικότητας που επιδρά στο κόστος και στην
ποιότητα του τουριστικού προϊόντος.

 Χαμηλό ποιοτικό κέντρο βάρους του προϊόντος (καταλύματα,
υπηρεσίες κ.ά.)
 Οι τιμές του τουριστικού προϊόντος γίνονται αντιληπτές από
τους τουρίστες ως πολύ υψηλές και ασταθείς.
 -Προβληματικές και ελλιπείς μεταφορικές διασυνδέσεις στη
χώρα και ιδιαίτερα στα νησιά.
 Ελλιπείς δημόσιες υποδομές ιδίως στις πύλες εισόδου της
χώρας.
 Ελλιπείς υπηρεσίες από υποστηρικτικούς φορείς (προσωπικό
αεροδρομίων, οδηγοί ταξί κ.ά.)
 Δεν αξιοποιήθηκε το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για το
μοναδικό φυσικό και πολιτιστικό πλούτο που διαθέτει η χώρα
μας. Στο παρελθόν η ανάπτυξη ειδικών μορφών τουρισμού
ήταν ευκαιριακή.
  Ελλιπείς υποδομές και πληροφοριακές ενδείξεις (σήμανση).
 Ελλείψεις σε βασικές υποδομές (ανεπάρκεια ηλεκτρικού
ρεύματος και νερού, προβλήματα στη διαχείριση στερεών
αποβλήτων και λυμάτων, μη ολοκληρωμένα συγκοινωνιακά
έργα κ.ά.).
  Έλλειψη οργανωμένων υποδομών φιλοξενίας σε εισόδους
αρχαιολογικών χώρων και μουσείων. Λειτουργούν καντίνες ή
μικρο-καταστήματα πώλησης αναμνηστικών αντικειμένων,
στεγαζόμενα σε πρόχειρες κατασκευές από λαμαρίνα ή
παλαιά τροχόσπιτα, προκαλώντας μια δυσάρεστη αντίθεση
στην εικόνα των χώρων που επισκέπτονται οι τουρίστες.
 Έλλειψη εγκαταστάσεων αποχέτευσης λυμάτων πούλμαν και
σκαφών με αποτέλεσμα την απόρριψη τους κατά τρόπο
ανεξέλεγκτο και οπουδήποτε σε νυχτερινές ώρες.
 Η περιφερειακή ανάπτυξη συνδέεται άμεσα με την
προσβασιμότητα και τις συγκοινωνιακές υποδομές και
υπηρεσίες και η χώρα μας παρουσιάζει σημαντικές αποκλίσεις
από περιοχή σε περιοχή.
Άμεσες
ενέργειες
 Λήψη μέτρων για την επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου
(κρουαζιέρα, landing fees, εισιτήρια πλοίων κ.ά.)
 Αξιοποίηση κάθε δυνατότητας επέκτασης της τουριστικής
περιόδου και μέσω ειδικών μορφών τουρισμού π.χ.
εκπαιδευτική ιστιοπλοΐα, καταδυτικός τουρισμός κ.ά.
 Επιχειρησιακό σχέδιο δράσεων για τον τουρισμό για κάθε
περιφέρεια που θα αποτελεί την πυξίδα των παρεμβάσεων και
ενεργειών των τοπικών φορέων.
 Διατήρηση με κρατική ενίσχυση των ακτοπλοϊκών όσο και των
αεροπορικών γραμμών που δεν παρουσιάζουν επιχειρησιακό
ενδιαφέρον από πλευράς ιδιωτικής πρωτοβουλίας.
 Προσδιορισμός και καταγραφή των θεματικών μορφών
τουρισμού και προτεραιότητες ως προς ποιες θα αναπτυχθούν.
Ενδεικτικά προτείνονται: σαν εναλλακτίκες μορφές
τουρισμού:1)Ιστορικός-Πολιτιστικός-Θρησκευτικός
τουρισμός,2)Αθλητικός τουρισμός,3) Οικολογικός τουρισμός και
Αγροτουρισμός,4)Ιαματικός-Ιατρικός τουρισμός,5)Τουρισμός
υπαίθριων δραστηριοτήτων.Ακόμα μπορούμε να προτείνουμε
και κάποιες δραστηριότητες όπως θερινά και χειμερινά σπορ
ειδικών ενδιαφερόντων που αναπτύσονατι στο εξωτερικό και
δεν υπάρχουν στην χώρα μας.
 Αναβάθμιση ποιότητας τουριστικών προορισμών. Αυτό μπορούμε
να το βελτιώσουμε αξιοποιόντας τη μελέτη εχει εκπονηθεί από
τον ΕΟΤ, τις Περιφέρειες και τους λοιπούς εθνικούς και τοπικούς
φορείς.
Α)Καταγραφή της υπάρχουσας προσφοράς και των περιοχών που
ενδείκνυνται για περαιτέρω ανάπτυξη.
Β)Συντονισμός εθνικών, περιφερειακών και τοπικών αρχών.
Γ)Αναβάθμιση αρχαιολογικών χώρων, μουσείων και μνημείων.
Δημιουργία ειδικής τουριστικής υποδομής και εξοπλισμού (κατά
περίπτωση) π.χ. γήπεδα γκολφ, μαρίνες, κέντρα θαλασσοθεραπείας - spa,
κέντρα καταδυτικού τουρισμού, εκπαιδευτική ιστιοπλοΐα κ.ά.
Δ)Σήμανση των ειδικών μορφών τουρισμού, στις περιοχές που αυτές
υλοποιούνται: ειδικές προδιαγραφές, πιστοποίηση ποιότητας τουριστικών
υποδομών και επιχειρήσεων.
Οργανωτικά θεσμικά Προβλήματα:
Παρά την ύπαρξη των αναπτυξιακών κινήτρων για τη βελτίωση των
προσφερομένων υπηρεσιών αναδομείς , οι γραφειοκρατικές διαδικασίες
και διατυπώσεις αναιρούν τα οφέλη που μπορούν να προκύψουν. Η
περιφερειακή οργάνωση του τουρισμού παρότι αποτέλεσε αντικείμενο
διάφορων νομοθετικών ρυθμίσεων, μέχρι στιγμής δεν έχει διαμορφωθεί
σε ένα αποτελεσματικό και λειτουργικό οργανωτικό σχήμα που να
συνδέει το κέντρο με την περιφέρεια ως διοικητική μονάδα και την
περιφέρεια με τον νομό και τις επαρχίες. Ανεπαρκείς μαρίνες, λιμάνια και
καταφύγια για την εξυπηρέτηση της τουριστικής ζήτησης του θαλασσίου
τουρισμού. Έλλειψη έργων υποστηρικτικής υποδομής στους λιμένες και
τις μαρίνες.Τα προγράμματα του ΚΠΣ δεν συνέβαλαν ικανοποιητικά
προς την κατεύθυνση της ορθολογικής ανάπτυξης των θεματικών
μορφών τουρισμού. Ενδεικτικά σημειώνεται ότι:Με το πρόγραμμα leader
χρηματοδοτήθηκαν καταλύματα που αποτελούν απλώς μικρογραφία (και
συνήθως κακέκτυπα) των καταλυμάτων που επιδοτούνται από τον
αναπτυξιακό νόμο.Οι δυνατότητες συγχρηματοδότησης δράσεων
προβολής θεματικών μορφών τουρισμού που υπάρχουν στο ΕΠΑΝΜέτρο 5.3 έμειναν, δυστυχώς, ανεκμετάλλευτες με αποτέλεσμα όχι μόνο
να μην υπάρξουν ουσιαστικές παρεμβάσεις αλλά και να μην
απορροφηθούν πόροι.
Προβλήματα:Ελλιπής πληροφόρηση για την τουριστική κίνηση
(στατιστικά στοιχεία που δεν συλλέγονται και δεν αξιοποιούνται
έγκαιρα).Πολύπλοκη και χρονοβόρα γραφειοκρατία με εμπλοκή πολλών
φορέων στις διαδικασίες και αμέτοχη στάση τους.Χαμηλό επίπεδο και
περιορισμένο ενδιαφέρον για την αξιοποίηση νέων τεχνολογιών. Το
συνολικό πακέτο των τουριστικών υπηρεσιών επιβαρύνεται από μια
σειρά από φόρους και τέλη που συνιστούν στην ουσία και αυτά
φορολογία, αφού έχουν απολέσει εδώ και χρόνια τον χαρακτήρα της
ανταποδοτικότητας, δημιουργώντας ένα υψηλό δείκτη φορολογικών
επιβαρύνσεων σε σχέση με τις ανταγωνίστριες χώρες.Απουσία
αποτελεσματικού μηχανισμού διαχείρισης ποιότητας περιβάλλοντος και
λειτουργίας τουριστικών προορισμών.
Άμεσες ενέργειες:Βελτίωση της επικοινωνίας και της συνεργασίας
μεταξύ των συναρμοδίων υπουργείων (Οικονομίας, Ανάπτυξης,
ΥΠΕΧΩΔΕ, Ναυτιλίας, Μεταφορών, Εργασίας, Πολιτισμού
κ.ά.).Παροχή κινήτρων για τουριστικούς και άλλους οργανισμούς που
παράγουν πελατεία κατά την εκτός αιχμής περίοδο (μέσα Οκτωβρίου έως
τέλος Απριλίου).Σηματοδότηση οδικού δικτύου σε δυο γλώσσες info
kiosks.Προσέλκυση νέων με υψηλά προσόντα στον τουριστικό
τομέα.Πλήρης απελευθέρωση καμποτάζ και για τα κρουαζιερόπλοια που
δεν φέρουν σημαία της Ε.Ε. Έλεγχος αδειοδότηση.Αποκατάσταση
συστήματος ελέγχου και αδειοδότησης τουριστικών εγκαταστάσεων και
υπηρεσιών.
Άμεσοι και έμμεσοι φόροι:Αύξηση του συντελεστή ΦΠΑ στο 9% στη
διαμονή, ενώ στην Πορτογαλία, Κύπρο, Μάλτα είναι 5%, στη Γαλλία
5,5% και στην Ισπανία 7%.Φόροι επί των ακινήτων για τα γήπεδα και τα
κτίρια των ξενοδοχείων.Φόρος εισοδήματος των επιχειρήσεων σε
υψηλότερα ποσοστά από τις ανταγωνίστριες χώρες.Ειδικοί φόροι
κατανάλωσης (καύσιμα, τσιγάρα, ποτά).Εισφορές υπέρ τρίτων (Εργατική
Εστία, ΛΑΕΚ κ.ά.) - Εισφορές στα ασφαλιστικά ταμεία και
επιμελητήρια.Τέλος 2% επί των εσόδων των ξενοδοχειακών
επιχειρήσεων υπέρ των ΟΤΑ.Τέλη φωτισμού και καθαριότητας που
καθορίζονται σε ετήσια βάση για τις εποχιακές επιχειρήσεις.Τιμολόγια
κατανάλωσης ύδατος και ηλεκτρικής ενέργειας.Παράβολα για την
έκδοση των πάσης φύσεως αδειών (σήμα λειτουργίας, άδειες
καταστημάτων, κολυμβητικών δεξαμενών κ.ά.).Μίσθωμα απλής χρήσης
αιγιαλού.Αμοιβές για πνευματικά και συγγενικά δικαιώματα.Τέλος
εκσυγχρονισμού αεροδρομίων.Υψηλά τέλη χρήσης των υπηρεσιών του
αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος».
Επιπλέον άμεσες ενέργειες:Μείωση γραφειοκρατίας, ευελιξίας και
απλούστευση διαδικασιών. Φορολογικές διευκολύνσεις που θα
ενισχύουν την επιχειρηματικότητα. Μείωση του κόστους εργασίας με
κίνητρα για τους εργοδότες και εργαζόμενους.Φορολογικές
διευκολύνσεις που θα ενισχύουν την επιχειρηματικότητα:Μείωση των
συντελεστών ΦΠΑ για τη διαμονή και την εστίαση στα επίπεδα των
ανταγωνιστριών χωρών δηλαδή στο 6%.Μείωση του τέλους υπέρ ΟΤΑ
από 2% στο 1% με διεύρυνση της φορολογικής βάσης σε όλες τις
επιχειρήσεις που επωφελούνται άμεσα ή έμμεσα από τον
τουρισμό.Θεσμοθέτηση φόρου για την τουριστική προβολή της περιοχής
από τα έσοδα που εισπράττουν οι ΟΤΑ από τα παραπάνω
τέλη.Καθορισμός των τελών φωτισμού και καθαριότητας με βάση την
εποχιακή λειτουργία της ξενοδοχειακής επιχείρησης.Καθορισμός
χαμηλότερων τιμών για την κατανάλωση ύδατος και ρεύματος, όπως
ισχύει για τις βιομηχανίες και άλλες επαγγελματικές
δραστηριότητες.Αποδοχή της γνωμοδότησης του Ν.Σ.Κ. από τον
υπουργό Οικονομίας και Οικονομικών σχετικά με τον υπολογισμό του
ύψους του μισθώματος για την απλή χρήση αιγιαλού από όμορες
ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.Καθορισμός μιας ενιαίας αμοιβής για τη
χρήση πνευματικής ιδιοκτησίας και πνευματικών δικαιωμάτων από τις
ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.Διερεύνηση της ανταποδοτικότητας του
τέλους υπέρ του εκσυγχρονισμού των αεροδρομίων.Εξέταση της
δυνατότητας για επαναδιαπραγμάτευση των τελών χρήσης του
αεροδρομίου «Ελ. Βενιζέλος».Μείωση του κόστους εργασίας με κίνητρα
για τους εργοδότες και εργαζόμενους:Μείωση των ασφαλιστικών
εισφορών που βαρύνουν τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις.Επιδότηση της
δημιουργίας των επιπλέον νέων θέσεων απασχόλησης και στις
τουριστικές επιχειρήσεις που λειτουργούν εποχικά.Στις περιοχές που
επιλέγονται για επέκταση της τουριστικής περιόδου κατά τους
χειμερινούς μήνες, να επιδοτείται το κόστος εργασίας όλων ανεξαιρέτως
των ξενοδοχειακών μονάδων, που παραμένουν ανοικτές, χωρίς άλλες
προϋποθέσεις, διότι η επιλεκτική επιδότηση δημιουργεί συνθήκες άνισου
ανταγωνισμού.Ειδική μέριμνα για τους εποχικά απασχολούμενους σε
τουριστικά επαγγέλματα, οι οποίοι παραμένουν στο επάγγελμα μετά το
55 έτος της ηλικίας τους. Επειδή η φύση της εργασίας στα ξενοδοχεία
δεν ευνοεί την απασχόληση τέτοιων ατόμων, για να παραμείνουν στο
επάγγελμα θα πρέπει το ΛΑΕΚ να αναλάβει μέρος από το κόστος της
ασφάλισης της.Μείωση δασμών (επιδότηση) για τις αγορές αυτοκινήτων
με αποτέλεσμα τη μικρή ηλικία στόλου, καινούργια αυτοκίνηταασφάλεια και ποιότητα για τον πελάτη.Για αξιόλογες επενδυτικές
πρωτοβουλίες ίδρυσης πρότυπων μονάδων γαστρονομίας σε τουριστικά
περίπτερα με υποδειγματική λειτουργία, ενδείκνυται η συνδρομή της
πολιτείας εξομοιώνοντας τις μονάδες αυτές προς άλλες (π.χ.
ξενοδοχειακές) στο πλαίσιο ειδικών αναπτυξιακών ρυθμίσεων.
ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ
ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ
Eναλλακτικός τουρισμός[1] - είναι μια καινούρια
φιλοσοφία στον τομέα του τουρισμού και
περιλαμβάνει όλες τις μορφές τουρισμού, οι οποίες
προσελκύουν τουρίστες με ειδικά ενδιαφέροντα.
Παρουσιάζει τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
προστασία του φυσικού περιβάλλοντος
αποφυγή των κλασσικών τουριστικών προσφορών
διατήρηση των οικοσυστημάτων
αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τα πολιτιστικά μνημεία
[1]
στήριξη αγροτικών περιοχών και τέλος
επίλυση του προβλήματος του εποχιακού τουρισμού
Βασικές Μορφές
 Ιαματικός τουρισμός συνδέεται με επισκέψεις σε
τουριστικούς χώρους για τη θεραπεία διαφόρων
ασθενειών (π.χ. τη θεραπεία άγχους,τη
ψυχοθεραπεία,τη φυσιοθεραπεία, τη χαλάρωση, τη
διατροφή, την ομορφιά, κλπ.), καθώς και για ξεκούραση
και αναζωογόνηση του σώματος και της ψυχής.
 Αθλητικός τουρισμός αναψυχής - συνδέεται με όλες τις
μορφές ενεργητικής και παθητικής συμμετοχής σε
αθλητικές εκδηλώσεις. Η συμμετοχή μπορεί να είναι
τυχαία ή και οργανωμένη, μπορεί να πραγματοποιείται
για επιχειρηματικούς σκοπούς ή και για άλλους λόγους.
Χωρίζεται σε δύο κατηγορίες:
1. ενεργή συμμετοχή σε αθλητικές εκδηλώσεις ή
διαγωνισμούς, όπως το γκολφ, τένις, ποδόσφαιρο,
μπάσκετ, κωπηλασία κλπ.
2.παρακολούθηση των ευρωπαϊκών και παγκοσμίων
κυπέλλων και πρωταθλημάτων, Ολυμπιακών Αγώνων
και τα μεγάλα διεθνή τουρνουά.[2]
 Αγροτουρισμός αναπτύσσεται, όπως υποδηλώνει το
όνομα του κυρίως σε αγροτικές περιοχές της χώρας και







σχετίζεται με κοινωνικές, περιβαλλοντικές και
πολιτισμικές αξίες της περιοχής.
Θρησκευτικός τουρισμός- συνδέεται με τηνεπίσκεψηστα
βυζαντινάμνημεία, μνημεία εκκλησιαστικής
αρχιτεκτονικής,εκκλησίεςκαιμοναστήρια.
Θαλάσσιος τουρισμός- περιλαμβάνει ένα εύρος
δραστηριοτήτων με επίκεντρο τη θάλασσα(ναύλωση σκαφών,
δημοφιλήταξίδια με κρουαζιέρεςκ.τ.λ ).
Πολιτιστικός τουρισμός- ιδανική μορφή τουρισμού για
όσους επιθυμούν να ανακαλύψουν και να μάθουν για την
κουλτούρα και τον πολιτισμό διαφόρων περιοχών, να
λαμβάνουν ενεργά μέρος σε σεμινάρια και εργαστήρια,
καθώς και γνώση της παραδοσιακής τέχνης - βυζαντινή
ζωγραφική, φωτογραφία, κεραμική, γλυπτά,
τοιχογραφίες, μουσικά όργανα, κλπ.
Εκπαιδευτικός τουρισμός– απευθύνεται κυρίως στους
νέους. Βασικός σκοπός είναι εκμάθηση (επαγγελματική
κατάρτιση του ταξιδιώτη , απόκτηση ειδικών γνώσεων,
απόκτηση νέων εμπειριών).
Συνεδριακός τουρισμός[]- τουριστικός προορισμός, άμεσα
συνδεδεμένος με την οργάνωση και συμμετοχή σε συνέδρια,
σεμινάρια και εκθέσεις. Τα τελευταία χρόνια, ο συνεδριακός
τουρισμός αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς και αποτελεί ένα
σημαντικό τμήμα της τουριστικής αγοράςσε διεθνές επίπεδο.
Οικοτουρισμός- μια μορφή τουρισμού που έχει αναπτυχθεί
χρησιμοποιώντας τους πόρους του περιβάλλοντος: βουνά, λίμνες,
λιμνοθάλασσες, κοιλάδες, σπηλιές, πλούσια χλωρίδα και πανίδα.
Συνοπτικά είναι περιοχές που προκαλούν υψηλό γεωλογικό
ενδιαφέρον.
Ιατρικός τουρισμός- μια κατεύθυνση του τουρισμού, στόχος
της οποίας είναι η οργάνωση μίας οικονομικά ανταγωνιστικής
ιατρικής φροντίδας του ασθενούς στο εξωτερικό.
Βασικές Μορφές Εναλλακτικού
Τουρισμού στην Κρήτη
Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε αύξηση στις
εναλλακτικές μορφές τουρισμού στην Κρήτη. Η κύρια
μορφή εναλλακτικού τουρισμού στην Κρήτη είναι ο
Αγροτουριμος.
O αγροτουρισμός είναι μορφή ήπιου τουρισμού κατά
την οποία οι επισκέπτες μένουν σε αγρόκτημα και
συμμετέχουν σε αγροτικές εργασίες. Σημείο αναφοράς
των διακοπών σε ένα αγρόκτημα-ξενώνα είναι η άμεση
επαφή του επισκέπτη με την αγροτική ζωή, τις
καλλιέργειες, με την φύση, τη χλωρίδα και την πανίδα,
κάτι το ιδιαίτερο για το μεγαλύτερο ποσοστό του
σύγχρονου Ευρωπαίου πολίτη, κατοίκου αστικής
περιοχής. Πέρα από την υποδοχή και τη φιλοξενία του
επισκέπτη σε ένα περιβάλλον λιτό με τοπικό χαρακτήρα
και όλες τις απαραίτητες ανέσεις, προβλέπεται και η
ενεργή συμμετοχή του τουρίστα σε ένα σύνολο
δραστηριοτήτων. Ενδεικτικές από αυτές είναι:
αγροτικές δραστηριότητες (συμμετοχή στις εργασίες),
παρατήρηση οικοσυστήματος (πουλιών, πανίδας, χλωρίδας,
επισκέψεις υγροβιότοπων, κ.λ.π)
αθλήματα περιπέτειας (π.χ ράφτινγκ, πεζοπορία κ.λ.π),
πολιτιστικές περιηγήσεις (π.χ επισκέψεις σε μοναστήρια,
εκκλησίες, λαογραφία μουσεία, κ.ά., παραδοσιακούς
οικισμούς, αρχαιολογικούς χώρους).
διάφορα μαθήματα (π.χ μαθήματα αργαλειού, ελληνικών
χορών, γαστρονομίας - ελληνικής κουζίνας, γευσιγνωσία,
οινοποιεία, τοπικά προϊόντα, κ.λ.π)
Ο Αγροτουρισμός στην Κρήτη είναι δεμένος άρρηκτα,
ταυτόσημος με την ποιότητα, την παράδοση, τον πολιτισμό
της… Μια πρόκληση και μια πρόσκληση ταυτόχρονα. Υπάρχει
φιλοξενία, γεμάτη χρώματα κι αρώματα .Ένας
παραμυθένιος συνδυασμός με ποικίλες εναλλαγές
αισθημάτων και συναισθημάτων.
Θρησκευτικός τουρισμός : Η Κρήτη, τόπος ηρώων και αγίων,
έχει πνευματική παράδοση αιώνων, που αποτυπώνεται στα
ιστορικά μνημεία του νησιού, στους ναούς, στα μοναστήρια και
στα ξωκκλήσια του. Σε όλη τη μακραίωνη ιστορία της, η Κρήτη
υπήρξε ένας τόπος με έντονη πνευματικότητα και
θρησκευτικότητα. Απόδειξη, οι πολυάριθμοι τόποι λατρείας,
όπως μαρτυρούν τα απομεινάρια ναών αφιερωμένων σε
αρχαίες μινωϊκές και ελληνικές θεότητες, τα ιερά κορυφής
αφιερωμένα στο Δία, οι αμέτρητοι ναοί της βυζαντινής και
μεταβυζαντινής περιόδου, τα ταπεινά παρεκκλήσια που είναι
διάσπαρτα στην ύπαιθρο της Κρήτης. Επίσης, τα πολυάριθμα
μοναστήρια που κρύβουν πολύτιμους θησαυρούς και ιερά
κειμήλια, έτοιμα να υποδεχθούν τον επισκέπτη που επιθυμεί
να βιώσει την πνευματικότητα στα λιτά, μα φιλόξενα κελιά
τους. Πράγματι, αισθάνεσαι ότι μιλάς με το Θεό, λόγω του
συγκλονιστικού φυσικού περιβάλλοντος όπου είναι κτισμένα.
Θαλάσσιος τουρισμός Ο θαλάσσιος τουρισμός
αναφέρεται στο σύνολο των τουριστικών
δραστηριοτήτων που αναπτύσσονται στο θαλάσσιο
χώρο και στις ακτές μιας περιοχής υποδοχής
τουριστών. Συνήθως, ως θαλάσσιος τουρισμός
νοούνται οι κρουαζιέρες με κρουαζιερόπλοια καθώς και
οι θαλάσσιες περιηγήσεις με σκάφη αναψυχής
(ιστιοπλοϊκά, μηχανοκίνητα σκάφη, θαλαμηγοί κλπ.).
Στην κατηγορία του θαλάσσιου τουρισμού εντάσσεται
όμως και ένα μεγάλο εύρος άλλων δραστηριοτήτων,
όπως θαλάσσιες αθλητικές δραστηριότητες, το
υποβρύχιο ψάρεμα, οι καταδύσεις («καταδυτικός
τουρισμός») κ.ά. Σαν εναλλακτική μορφή θαλάσσιου
τουρισμού στην Κρήτη διαθέτουμε το ενυδρείο Κρήτης
‘’Θαλασσόκοσμος’’. Η εμπειρία και η εξερεύνηση του
Μεσογειακού θαλάσσιου κόσμου αρχίζει εδώ. Εκατοντάδες είδη
και χιλιάδες οργανισμοί έρχονται πρόσωπο με πρόσωπο μαζί
σας για να σας αποκαλύψουν τη γοητεία της συμπεριφοράς
τους, τα ποικίλα σχήματα και χρώματα του δικού τους κόσμου,
τις συνήθειες και τις ανάγκες τους. Μάθετε γι' αυτά και
σκεφτείτε ποιο μπορεί να είναι το κοινό μας μέλλον.
Πολιτιστικός τουρισμός πολιτιστικός τουρισμός
προσδιορίζεται η περιήγηση με κεντρικό κίνητρο την επίσκεψη
των πολιτιστικών μνημείων και των πόρων πολιτιστικής
κληρονομιάς ενός προορισμού, όπως αρχαιολογικοί χώροι,
ιστορικά μνημεία, θρησκευτικά μνημεία, το δομημένο
περιβάλλον (οικιστικά σύνολα αρχιτεκτονικής αξίας,
παραδοσιακοί οικισμοί, ιστορικά κέντρα πόλεων, ιστορικοί
φάροι κλπ) και οι πολιτιστικές εκδηλώσεις (μουσικής, χορού,
τέχνης, θεάτρου κλπ.). Αποτελεί μια ιδιαίτερα σημαντική μορφή
τουρισμού, αφού το πολιτιστικό κίνητρο ήταν και παραμένει
ένας από τους κυριότερους λόγους ταξιδιών για τους
τουρίστες σε παγκόσμιο επίπεδο. Στην περίπτωση της Ελλάδας,
ο συνδυασμός του αρχαιολογικού πλούτου και του
αρχαιοελληνικού πολιτισμού αποτελεί διαχρονικά έναν από
τους κυριότερους πόλους προσέλκυσης τουριστών στην χώρα
και ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι άλλων
τουριστικών προορισμών .
Οικοτουρισμος: Ο οικοτουρισμός αποτελεί μια μορφή
τουρισμού η οποία συνδέεται με διάφορες μορφές τουριστικής
δραστηριότητας στη φύση. Πρόκειται για δραστηριότητες που
δεν συμβάλουν απαραίτητα στην προστασία του φυσικού
περιβάλλοντος, αλλά περιλαμβάνουν όλες εκείνες τις
δραστηριότητες που διοργανώνονται στο φυσικό περιβάλλον.
Το πλούσιο και προικισμένο φυσικό περιβάλλον της Κρήτης
ενδείκνυται για πλήθος δραστηριοτήτων (βλ. Εξερεύνησε και
Ενναλακτικές Δραστηριότητες).
κάποιες περιοχές οικοτουρισμού :
Δυτικά Αστερούσια (από Αγιοφάραγγο έως Κόκκινο Πύργο)
Όρος Αστερούσια Όρος Δίκτη: Ομαλός Βιάννου (Σύμη-
Ομαλός)
Το τμήμα του Κρασίου του όρους Δίκτη

Η ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ

Παρασκευή 21/10/2011 Σπίτι του Πολιτισµού – Αίθουσα εκδηλώσεων

Μάρτιος 2013

Η ΑΤΛΑΝΤΙΔΑ ΔΕΝ ΧΑΘΗΚΕ ΠΟΤΕ το μυθιστόρημα της Σαντορίνης

Εδώ - η φωνη των ανωγειων

Ειδική Θεματική από το Τμήμα Οικονομίας Διοίκησης 1, με

παλιά - ενωση ευπαλιωτων δωριδας

Σχεδιάζοντας ένα πρόγραμμα λογοτεχνίας

ΤΕΥΧΟΣ28 - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ2013 - Ιερά Μητρόπολη Αρκαλοχωρίου

Οι πρώτες εφευρέσεις - Αρχαίοι Έλληνες εφευρέτες

Γεωτουριστικός Oδηγός Φυσικού Πάρκου Σητείας

Αντάμωμα στην Κρήτη - Παγκόσμιο Συμβούλιο Κρητών

Βέροια

Διαβάστε εδώ - Σ.Ε.Ε.Δ.Δ.Ε

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ:

Βιογραφικό Σημείωμα

Τελική αναφορά για την Εκτός τόπου διατήρηση και τον

ελληνικη δημοκρατια αποκεντρωμενη διοικηση κρητης γενικη