1ο Πανελλήνιο Φοιτητικό Συνέδριο «Ο Ρόλος της Επιχειρησιακής Έρευνας και των Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση και τις Επιχειρήσεις» Περιλήψεις Εργασιών 25 – 27 Νοεμβρίου 2010 Συνεδριακό Κέντρο Τ.Ε.Ι Πειραιά ΧΟΡΗΓΙΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΕ∆ΡΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ Αγαπητοί Σύνεδροι Η Ελληνική Εταιρεία Επιχειρησιακών Ερευνών (Ε.Ε.Ε.Ε.) έχει την τιμή να σας καλοσωρίσει στο 1ο Πανελλήνιο Φοιτητικό Συνέδριό της με θέμα «Ο Ρόλος της Επιχειρησιακής Έρευνας και των Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση και τις Επιχειρήσεις». Η ραγδαία ανάπτυξη των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών έχει δημιουργήσει τις τελευταίες δεκαετίες σημαντικότατες ανακατατάξεις σε όλα τα επίπεδα οργάνωσης και στρατηγικής των επιχειρήσεων οι οποίες καλούνται να επιβιώσουν σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο επιχειρησιακό περιβάλλον με μεγάλο βαθμό πολυπλοκότητας και αβεβαιότητας. Προκειμένου να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους, καλούνται να επανεξετάσουν τις στρατηγικές τους, να βελτιώσουν την οργάνωσή τους και τη λήψη αποφάσεών τους, να επανασχεδιάσουν τις διαδικασίες τους, να επανακαθορίσουν τους ρόλους του ανθρώπινου δυναμικού τους, να επανεκτιμήσουν την τεχνολογική τους βάση, να βελτιώσουν την παραγωγή ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών. Προς αυτήν την κατεύθυνση, η χρήση των νέων τεχνολογιών και των καινοτομικών εργαλείων της Επιχειρησιακής Έρευνας και της ∆ιοικητικής Επιστήμης συμβάλει σημαντικότατα. Στόχος του Συνεδρίου είναι να αποτελέσει ένα επιστημονικό βήμα μέσω του οποίου θα δοθεί η δυνατότητα σε νέους επιστήμονες να παρουσιάσουν τις εργασίες τους αλλά και να ανταλλάξουν απόψεις και εμπειρίες τόσο μεταξύ τους όσο και με ανθρώπους της Ακαδημαϊκής κοινότητας αλλά και του Επιχειρηματικού κόσμου. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τους χορηγούς μας και όλους όσους συνέβαλαν στην οργάνωση αυτού του συνεδρίου αλλά ιδιαίτερα εσάς που με τη συμμετοχή σας μας δίνεται τη δύναμη να προχωρήσουμε στην εφαρμογή της πολιτικής της Ε.Ε.Ε.Ε. για άνοιγμα στο φοιτητικό κόσμο. Ευχαριστώ επίσης το Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων του Τ.Ε.Ι Πειραιά, με το οποίο συνδιοργανώνουμε αυτό το συνέδριο, για την πολύτιμη συνεισφορά του στην επιτυχία των σκοπών του Συνεδρίου και τη φιλοξενία του σε αυτό το θαυμάσιο Συνεδριακό του κέντρο. Καλή επιτυχία Νικόλαος Ματσατσίνης Πρόεδρος Ε.Ε.Ε.Ε. Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΕ∆ΡΕΙΟΥ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ Αγαπητοί Φίλοι & Φίλες Με ιδιαίτερη χαρά σας καλωσορίζουμε στο 1ο Πανελλήνιο Φοιτητικό Συνέδριο με θέμα «Ο Ρόλος της Επιχειρησιακής Έρευνας και των Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση και τις Επιχειρήσεις», το οποίο διοργανώνεται από την Ελληνική Εταιρεία Επιχειρησιακών Ερευνών και το Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων – Τ.Ε.Ι Πειραιά στο νεότευκτο Συνεδριακό Κέντρο του Τ.Ε.Ι Πειραιά. Η διοργάνωση του συνεδρίου έχει σαν στόχο να δώσει τη δυνατότητα σε Προπτυχιακούς, Μεταπτυχιακούς και ∆ιδακτορικούς Φοιτητές να παρουσιάσουν στην επιστημονική κοινότητα αξιόλογες ερευνητικές εργασίες καθώς επίσης και να ανταλλάξουν απόψεις και μεθοδολογίες σχετικά με τους τομείς στους οποίους δραστηριοποιούνται επιστημονικά. Στο συνέδριο συμμετέχουν πάνω από 200 φοιτητές από 18 Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Ελλάδας και του Εξωτερικού. Το πρόγραμμα του συνεδρίου αποτελείται από 10 παράλληλες συνεδρίες, 2 κεντρικές ομιλίες και 3 στρογγυλά τραπέζια. Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στο γεγονός ότι στο συνέδριο συμμετέχουν αξιόλογα στελέχη μεγάλων Πολυεθνικών – Εθνικών επιχειρήσεων τα οποία θα μεταφέρουν την σημαντικότατη εμπειρία – τεχνογνωσία που διαθέτουν στα μελλοντικά στελέχη των επιχειρήσεων. Θα θέλαμε να εκφράσουμε τις ειλικρινείς ευχαριστίες μας σε όλους όσους μας υποστήριξαν κατά την προετοιμασία αυτού του συνεδρίου. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Επιστημονική Επιτροπή του Συνεδρίου η οποία οργάνωσε με κάθε λεπτομέρεια τις συνολικά 15 συνεδρίες, και στην Οργανωτική Επιτροπή η οποία φρόντισε και τη παραμικρή λεπτομέρεια ώστε να μπορέσει το συνέδριο μας να στεφτεί με ιδιαίτερη επιτυχία. Τέλος θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους χορηγούς μας, οι οποίοι συνέβαλαν τα μέγιστα ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες του συνεδρίου. Ευελπιστώντας ότι τόσο η φιλοξενία μας όσο και η οργάνωση του συνεδρίου θα σας αφήσει άριστες εντυπώσεις, ευχόμαστε σε όλους σας ένα καλό και ευχάριστο επιστημονικό ταξίδι γεμάτο γνώσεις και εμπειρίες. Με ιδιαίτερη τιμή και εκτίμηση Αντώνιος Αντωνίου ∆ημήτριος ∆ρόσος Καθηγητής Καθηγητής Εφαρμογών Τμήματος ∆ιοίκησης Αντιπρόεδρος ΤΕΙ Πειραιά Επιχειρήσεων ΤΕΙ Πειραιά & Μέλος του ∆.Σ της Ε.Ε.Ε.Ε ΕΠΙΤΡΟΠΕΣ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ Προεδρείο Συνεδρίου Αντωνίου Αντώνιος Αντιπρόεδρος Τ.Ε.Ι Πειραιά, Καθηγητής Πληροφορικής. ∆ρόσος ∆ημήτριος Καθηγητής Εφαρμογών Τ.Ε.Ι Πειραιά Επιστημονική Επιτροπή Συνεδρίου Αντωνίου Α. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς Κυριαζόπουλος Π. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Βαρελάς Μ. ΕΡΓΟΣΕ Α.Ε Κώστογλου Β. Α.Τ.Ε.Ι. Θεσσαλονίκης. Βρυζίδης Λ. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Ματσατσίνης Ν. Πολυτεχνείο Κρήτης. Γιαννακόπουλος ∆. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Μαυρωτάς Γ. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Γρηγορούδης Ε. Πολυτεχνείο Κρήτης. Παναγιωτόπουλος Ι.Χ. Πανεπιστήμιο Πειραιώς. ∆ημήτρας Α. Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Πατέλη Α. Ιόνιο Πανεπιστήμιο. ∆ήμας Γ. Α.Τ.Ε.Ι Αθηνών. Ρεπούσης Π. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών ∆ιακουλάκη ∆. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Σαμαράς Γ. Α.Τ.Ε.Ι Λάρισας. ∆ούμπος Μ. Πολυτεχνείο Κρήτης. Σίσκος Ι. Πανεπιστήμιο Πειραιώς. ∆ρόσος ∆. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Σπυριδάκος Α. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Ζοπουνίδης Κ. Πολυτεχνείο Κρήτης. Ταραντίλης Χ. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ζώης Κ. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Τσότσολας Ν. Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Καλαντώνης Π. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Υψηλάντης Π. Α.Τ.Ε.Ι. Λάρισας. Κάντζος Κ Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Χαλικιάς Μ. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Κοσμίδου Κ. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο. Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου Βουλγαρίδου ∆. Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. ∆ρόσος ∆. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Καρυπίδου ∆. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Παπαχρήστός ∆. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. Ρεπούσης Π. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Τσότσόλας Ν. Πανεπιστήμιο Πειραιώς. Χαλικιάς Μ. Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιώς. ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ∆ΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ Ελληνική Εταιρεία Επιχειρησιακών Ερευνών Η Ελληνική Εταιρία Επιχειρησιακών Ερευνών (Ε.Ε.Ε.Ε.) ιδρύθηκε το 1963 από πρωτοπόρους ‘Έλληνες επιστήμονες, με σκοπό να προάγει τη διδασκαλία και τη χρήση της μεθοδολογίας της Επιχειρησιακής ‘Έρευνας προς όφελος της Ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας. Η εταιρία προωθεί και προβάλλει, με όλα τα μέσα και με κάθε τρόπο, την Επιχειρησιακή Έρευνα / Επιστημονικό Management ως εργαλείο λήψης ορθολογικών και τεκμηριωμένων αποφάσεων. Στα χρόνια που πέρασαν, η Ε.Ε.Ε.Ε. εξελίχθηκε σε επιστημονικό σωματείο με σοβαρή παρουσία στην επιστημονική και οικονομική ζωή της χώρας, με εκατοντάδες μέλη που διακρίνονται για τη θεωρητική κατάρτιση, την επιχειρησιακή προσφορά και τον επαγγελματισμό τους. Τα μέλη της Ε.Ε.Ε.Ε. σήμερα φτάνουν τα 750. Από αυτά τα 500 είναι τακτικά, ενώ τα 250 έκτακτα. Αυτό το ανθρώπινο δυναμικό -τα μέλη- αποτελούν το σημαντικότερο στοιχείο του “ενεργητικού” της, το ανεκτίμητο κεφάλαιό της. Ο αριθμός των μελών την κατατάσσει 5η σε μέγεθος ανάμεσα στις χώρες - μέλη της IFORS (της διεθνούς ένωσης των εταιριών επιχειρησιακής έρευνας με 41 χώρες - μέλη, στην οποία η Ε.Ε.Ε.Ε. είναι μέλος από το 1966). Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων – Τ.Ε.Ι Πειραιά Το Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων λειτουργεί στο κτιριακό συγκρότημα του ΤΕΙ Πειραιά στην Περιοχή του αρχαίου Ελαιώνα, όπου κατά παράδοση λειτουργούσε η περίφημη “Περιπατητική Σχολή” του Φιλόσοφου Πλάτωνα αλλά και στη περιοχή όπου τον ενδέκατο αιώνα μ.χ. κτίστηκε η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη και που στα δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν από την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως αποτέλεσε το εφαλτήριο του κρυφού σχολείου. Το Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων είναι ένα από τα δύο τμήματα της Σχολής ∆ιοίκησης & Οικονομίας του ΤΕΙ Πειραιά. Λειτουργεί από το 1977 στα πλαίσια του τότε ΚΑΤΕ και από το 1983 στα πλαίσια του ΤΕΙ. Στεγάζεται στο ∆ κτίριο του κτιριακού συγκροτήματος του ΤΕΙ Πειραιά στην συμβολή των οδών Π. Ράλλη & Θηβών 250 στο Αιγάλεω. Το βασικό όραμα του τμήματος είναι η συμβολή τόσο στο συνεχή και διαρκή εκσυγχρονισμό των γνώσεων των σπουδαστών, όσο και στο συνεχή σχεδιασμό και ανάπτυξη νέων oολοκληρωμένων εκπαιδευτικών προτάσεων. Το Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων είναι ένα δυναμικό και συνεχές αναπτυσσόμενο τμήμα το οποίο προσδοκά να επιτύχει τους σκοπούς του επενδύοντας τόσο σε υλικοτεχνική υποδομή (∆ιδακτικά Μέσα, Αίθουσες Εκπαίδευσης, Εργαστήρια) όσο και στην ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού. Επιπλέον μεγάλη έμφαση έχει δοθεί στην ανάπτυξη σύγχρονων μεθόδων διδασκαλίας, προσαρμοσμένων στις ανάγκες των φοιτητών, της αγοράς, και της κοινωνίας. ΣΥΝΟΠΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕ∆ΡΙΟΥ Πέμπτη 25 Νοεμβρίου 2010 09.30 – 10.30 Προσέλευση - Εγγραφή Συνέδρων. 10.30 – 11.30 Έναρξη Συνεδρίου - Χαιρετισμοί. Κεντρικό Αμφιθέατρο. 11.30 – 11.45 ∆ιάλειμμα - Καφές 11.45 – 13.15 Παράλληλες Συνεδρίες Συνεδρία Α1 - Αλγόριθμοι / Αίθουσα Α1 Συνεδρία Α2 - Χρηματοοικονομικά & Ενέργεια / Αίθουσα Α2 13.15 – 14.15 Γεύμα 14.15 – 15.30 Στρογγυλό Τραπέζι - Κεντρικό Αμφιθέατρο. Ο Ρόλος της Επιχειρησιακής Έρευνας στα Πλαίσια μιας Σύγχρονης Επιχειρηματικής Μονάδας. 15.30 – 15.45 ∆ιάλειμμα 15.45 – 17.15 Παράλληλες Συνεδρίες Συνεδρία Α3 - Ικανοποίηση Πελάτη (1) / Αίθουσα Α1 Συνεδρία Α4 - Μοντέλα Αποφάσεων / Αίθουσα Α2 17.15 – 17.30 ∆ιάλειμμα 17.30 – 18.00 Παρουσίαση G.I.S – Κεντρικό Αμφιθέατρο. Παρασκευή 26 Νοεμβρίου 2010 09.30 – 11.00 Παράλληλες Συνεδρίες Συνεδρία Β1 - Νέες Τεχνολογίες & Λογισμικό / Αίθουσα Α1 Συνεδρία Β2 - ∆ιοικητική Επιστήμη & Μάρκετινγκ / Αίθουσα Α2 11.00 – 11.15 ∆ιάλειμμα - Καφές 11.15 – 12.00 Κεντρική Ομιλία - Κεντρικό Αμφιθέατρο. Οι Προκλήσεις της Επάρκειας και της Ασφάλειας του Ενεργειακού Εφοδιασμού στη ΝΑ Ευρώπη: Ο Ρόλος της Ελλάδας και της ∆ΕΠΑ. 12.00 – 12.15 ∆ιάλειμμα 12.15 – 14.00 Στρογγυλό Τραπέζι - Κεντρικό Αμφιθέατρο. Ποιότητα & Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη : ∆ύο Κρίκοι της Ίδιας Αλυσίδας 14.00 – 15.00 Γεύμα 15.00 – 16.30 Παράλληλες Συνεδρίες Συνεδρία Β3 - Τεχνολογικά Συστήματα & Ενέργεια / Αίθουσα Α1 Συνεδρία Β4 - Εφαρμογές στο Τομέα της Υγείας / Αίθουσα Α2 16.30 – 16.45 ∆ιάλειμμα 16.45 – 18.30 Παρουσίαση Μεταπτυχιακών Προγραμμάτων - Κεντρικό Αμφιθέατρο. Σάββατο 27 Νοεμβρίου 2010 09.30 – 11.00 Παράλληλες Συνεδρίες Συνεδρία Γ1 - Ικανοποίηση Πελάτη (2) / Αίθουσα Α1 Συνεδρία Β4 - Συστήματα Ποιότητας & Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη / Αίθουσα Α2 11.00 – 11.15 ∆ιάλειμμα - Καφές 11.15 – 12.45 Στρογγυλό Τραπέζι - Κεντρικό Αμφιθέατρο. Ο Ρόλος της Επιχειρησιακής Έρευνας και των Νέων Τεχνολογιών στη ∆ιοίκηση του Ανθρώπινου ∆υναμικού. 12.45 – 13.30 Απολογισμός – Κλείσιμο Συνεδρίου. Κεντρικό Αμφιθέατρο. Συνεδρία Α1 – Αλγόριθμοι – Αίθουσα Α1 A Novel Path Relinking Algorithm for Vehicle Routing and Scheduling Problems with Clustered and Mixed Backhauls Afroditi K.Anagnostopoulou, Panagiotis P.Repoussis, Christos D.Tarantilis Center for Operations Research and Decision Systems, Management Science Laboratory, Department of Management Science & Technology, Athens University of Economics & Business, Evelpidon 47A & Lefkados 33, 113 62 Athens, Greece Abstract This paper deals with one-to-many-to-one vehicle routing and scheduling problems with pickups and deliveries, and studies the effect of backhauling strategies with clustered and mixed backhauls. In the context of reverse logistics and green supply chains, merging products delivered to the customers with return (or used) products brought back to the depot, on the same vehicle route, ensures more effective and balanced vehicle routing plans. Toward this end, initially focus is given on problem instances where all delivery customers must be visited before pickup customers (Gelinas et al., 1995). Afterwards, different operational settings with mixed backhauls and varying visiting sequence restrictions with respect to the capacity of the vehicles are examined (Kontoravdis and Bard, 1995). The proposed solution method evolves a set of reference solutions on the basis of a novel Adaptive Path Relinking framework. The latter encompasses multi-parent recombination procedures that produce initial provisional solutions using information gathered during the course of the search process. On return, these provisional solutions are used as starting points for generating search trajectories towards guiding solutions using multiple edge-exchange structures. The proposed path generation mechanism also benefits from tunneling assuming that capacity and time windows are relaxed. Finally, a subset of intermediate solutions is further improved via a two-stage memory-based Tabu Search algorithm. The latter is applied for both route elimination (if necessary) and distance travelled minimization using customized neighborhood evaluation functions. Computational results on benchmark data sets of the literature illustrate the competitiveness of the proposed approach compared to the current state of the art (Ropke et al., 2006). More specifically, the best known cumulative number of vehicles is obtained for all problem instances, while in many cases new best known solutions, in terms of fleet size and/or total distance travelled, are also produced. Finally, various experiments are reported in an effort to measure the economic effect of different mixing levels and densities of linehaul and backhaul customers. References: • Gelinas S., M. Desrochers, J. Desrosiers and M.M. Solomon (1995). A new branching strategy for time constrained routing problems with application to backhauling. Annals of Operations Research 61, 91-100. • Kontoravdis G. and J. Bard (1995). A grasp for the vehicle routing problem with time windows. ORSA Journal on Computing 7, 10-23. • Ropke S. and D. Pisinger (2006). A unified heuristic for a large class of vehicle routing problems with backhauls. European Journal of Operational Research 171, 750-775. Key words: Reverse Logistics, Path Relinking, Vehicle Routing Solving Vehicle Routing Problems with Consistent Service Constraints via a Parallel Template-based Tabu Search Algorithm Foteini Stavropoulou, Panagiotis P. Repoussis, Christos D. Tarantilis Center for Operations Research and Decision Systems, Management Science Laboratory, Department of Management Science & Technology, Athens University of Economics & Business, Evelpidon 47A & Lefkados 33, 113 62 Athens, Greece Abstract This paper presents a generic template-based solution framework and its application to the so-called Consistent Vehicle Routing Problem (ConVRP). The ConVRP is an NP-hard combinatorial optimization problem proposed recently by Groër et al. (2009), and involves the design of a set of minimum cost vehicle routes to service a set of customers with known demands over multiple days. Customers may receive service either once (non-frequent customers) or with a predefined frequency (frequent customers). Frequent customers must receive consistent service, i.e., must be visited by the same driver over approximately the same time throughout the planning period. The objective is to minimize the total distance travelled while satisfying operational constraints, such as vehicle capacities, route duration, visit requirements and consistent service. The proposed solution framework adopts a two-level master-slave decomposition scheme. Initially, a master template route schedule is constructed in an effort to determine the service sequence and assignment of frequent customers to vehicles. This template is then used as the basis to design the actual vehicle routes for both frequent and nonfrequent customers over multiple days. To this end, a dual-mode Tabu Search improvement method that modifies both the template routes and the actual daily schedules is employed (Stavropoulou et al., 2010). In the proposed implementation, the template route schedule is constructed gradually in a semi-parallel fashion. Initially, a partial template containing the frequent and non-frequent customers of the first day is generated, using a savings-based construction heuristic. Afterwards, for each of the remaining days, vehicle routes are initialized, on the basis of the partial template, and a greedy heuristic inserts the remaining unrouted frequent customers requesting service on that particular day. At the end of the procedure, the partial template is updated accordingly, and a master mode Tabu Search algorithm, tuned for intensification search, is applied for further improvement. Finally, the actual daily schedules are generated, based on the finalized template schedule, considering all customers and a slave mode Tabu Search algorithm is applied to improve the resulting daily schedules. Computational experiments on benchmark data sets1 of the literature illustrate the competitiveness of the proposed approach compared to existing results. References: • C. Groër, B.L. Golden and E. Wasil (2009). The consistent vehicle routing problem. INFORMS Manufacturing & Service Operations Management, 11(4), 630-648. • Stavropoulou F., Repoussis P.P. and Tarantilis C.D. (2010). Template-based Tabu Search Algorithms for the Multi-Period Vehicle Routing Problem with Consistent Service Constraints, 7th Triennial Symposium on Transportation Analysis – TRISTAN VII, June 20-25th, Tromso, Norway. Keywords: Vehicle Routing, Tabu Search, Distribution Logistics An Adaptive Iterated Local Search for the Resource Constrained Project Scheduling Problem D.C. Paraskevopoulos, C.D. Tarantilis, G. Ioannou Management Science Laboratory Department of Management Science and Technology Athens University of Economics and Business Evelpidon 47A & Lefkados 33, Athens, 11362 Email: [email protected], [email protected], [email protected] Abstract There are various scheduling problems with resource limitations and constraints in the literature that can be modeled as variations of the Resource Constrained Project Scheduling Problem (RCPSP). The RCPSP can be described as follows. Let a single project with a set J = {0, 1, ..., n, n+1} of N activities, which have to be executed using k renewable resources in set K = {1, . . . , k}. Precedence constraints force activity j to start not before all its immediate predecessor activities have finished. While being processed, activity j requires rJ,K units of resource type k during its non-preemptable duration dj. The term “non-preemtable duration” means that the execution of an activity cannot be interrupted. Resource k has a limited capacity qk at any point in time, and parameters dj, rjk, and qk are deterministic. The objective of the RCPSP is to find precedence and resource feasible completion times for all activities, such that the completion time of the project is minimized. Due to its wide applicability and high complexity, the RCPSP has attracted substantial research efforts on the development of both exact and heuristic solution methods. Nevertheless, today’s exact methods are still unable to solve even medium scale problem instances. In this paper, a computationally intelligent method is presented to address the RCPSP. In particular, an Adaptive Iterate Local Search (AILS) framework is proposed that incorporates new enriched neighborhood structures, utilizes an innovative guidance of the search and applies an efficient perturbation strategy to allow the search to overcome local optima (Paraskevopoulos et al, 2010). Computational experiments, on the benchmarks of Kolisch et al. (1995), show that AILS produces consistently high quality solutions and performs even better than more advanced solution methodologies. References • Paraskevopoulos D.C., Tarantilis C.D. and Ioannou G. (2010). Solving Project Scheduling Problems with Resource Constraints via an Event List-based Evolutionary Algorithm. Technical Report, Athens University of Economics and Business. • Kolisch, R., Sprecher, A., & Drexl, A. (1995). Characterization and Generation of a General Class of ResourceConstrained Project Scheduling Problems. Management Science, 41, 1693--1703. Key words Project Scheduling, Resource constraints, Iterated Local Search Επίλυση του Προβλήματος Χωροθέτησης και ∆ρομολόγησης (LRP) με τη Χρήση Μιμητικών Αλγορίθμων Μανινάκης Ανδρέας1 και Μαρινάκης Ιωάννης2 Πολυτεχνείο Κρήτης Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και ∆ιοίκησης Πολυτεχνειούπολη, Χανιά Κρήτης ΤΚ 73100 Email: [email protected], [email protected] Περίληψη Στόχος αυτής της πτυχιακής εργασίας είναι η μελέτη και η επίλυση του σύνθετου προβλήματος χωροθέτησης εγκαταστάσεων και δρομολόγησης οχημάτων (LRP) με τη χρήση μεθευρετικών εξελικτικών στρατηγικών. Το πρόβλημα αυτό περιγράφει την περίπτωση όπου η ζήτηση γεωγραφικά κατανεμημένων πελατών πρέπει να ικανοποιηθεί με προϊόντα που διανέμονται από οχήματα διανομής. Τα οχήματα αυτά μπορούν να ξεκινούν από διάφορες διαθέσιμες τοποθεσίες για την εγκατάσταση αποθηκών ή παραγωγικών κέντρων. Η λύση πρέπει να απαντά στο που πρέπει να εγκατασταθούν τα κέντρα διανομής και ποιες θα πρέπει είναι οι διαδρομές που θα ακολουθήσουν τα οχήματα, έτσι ώστε να εξυπηρετήσουν όλους τους πελάτες με το ελάχιστο δυνατό κόστος. ∆εδομένου της πολυπλοκότητας του προβλήματος, οι ευρετικές μέθοδοι, που εφαρμόζονται συχνά στην επιχειρησιακή έρευνα, αποδεικνύονται μη αποδοτικές και συχνά καταλήγουν σε τοπικό ελάχιστο, το οποίο μπορεί να απέχει σημαντικά από την βέλτιστη λύση. Για αυτό το λόγο επιλέχθηκε η χρήση της μεθευρετικής εξελικτικής στρατηγικής των μιμητικών αλγορίθμων για την επίλυση του προβλήματος. Μιμούμενοι τη διαδικασία της εξέλιξης στη φύση, όπου αναπτύσσονται νέοι και καλύτεροι πληθυσμοί γενιά προς γενιά, δημιουργούμε πληθυσμούς λύσεων που διασταυρώνονται μεταξύ τους και μεταλλάσσονται με στόχο τη δημιουργία νέων, καλύτερων γενεών. Για την επιτάχυνση της διαδικασίας μετάβασης σε νέες καλύτερες λύσεις σε κάθε γενιά χρησιμοποιήθηκε η ευρετική μέθοδος της τοπικής αναζήτησης 2-Opt. Λόγω της φύσης του προβλήματος χωροθέτησης εγκαταστάσεων και δρομολόγησης οχημάτων μελετήθηκε τόσο η επίλυση των δύο φάσεων (χωροθέτησης και δρομολόγησης) ξεχωριστά, καθώς και η ταυτόχρονη επίλυση τους. Η εργασία αυτή αφορά περιπτώσεις όπου εξετάζεται η μείωση του κόστους διανομής με τη χρήση νέων αποθηκών και πως θα διαμορφωθεί το νέο δίκτυο διανομής ή η δημιουργία νέων παραγωγικών κέντρων και ποια ή ποιες θα ήταν οι βέλτιστες τοποθεσίες για να εξυπηρετηθούν με το ελάχιστο κόστος οι πελάτες της επιχείρησης. ∆εδομένου ότι συχνά ξοδεύεται περισσότερο από το 20% των εσόδων από τις πωλήσεις στο φυσικό δίκτυο διανομής, η σημασία αυτής της εργασίας είναι αρκετά μεγάλη. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Μαρινάκης Ι. και Μυγδαλάς Α., Σχεδιασμός και βελτιστοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας. 2008 Εκδόσεις «σοφία» α.ε. Θεσσαλονίκη • Perl J. and Daskin M. S., A Warehouse Location-Routing Problem. Transpn. Res. –B Vol. 19B, No. 5, pp. 381396, 1985 Λέξεις Κλειδιά Location Routing Problem; Genetic Algorithm; Logistics; A Hybrid Exact Solution Approach for the Capacitated Vehicle Routing Problem Panagiotis P. Repoussis1, Chrysanthos E. Gounaris2, Christos D. Tarantilis1, and Christodoulos A. Floudas2 1 Center for Operations Research & Decision Systems, Department of Management Science and Technology, Athens University of Economics and Business, Athens 11362, Greece 2 Computer-Aided Systems Laboratory, Department of Chemical and Biological Engineering, Princeton University, Princeton, NJ 08540 Abstract Efficient distribution logistics is a strategic goal of modern corporations which strive to achieve excellent customer service while maintaining their investment and operational costs to a minimum. Because of this great economic –as well as environmental– importance, the Vehicle Routing Problem (VRP) has evolved as one of the core operations research and combinatorial optimization problem classes. Unlike the well-known Travelling Salesman Problem (TSP), where instances with several thousand nodes can be solved optimally on a regular basis, instances of VRP with more than one hundred customers can be intractably hard to solve to optimality and exact methods are confined to limited-size instances [1,2]. In this work, we propose a novel intertwined hybrid solution approach for the Capacitated VRP that exploits synergies between exact and metaheuristic algorithms and maintains the theoretical guarantee of reaching an optimal solution. The backbone is a new branch-and-cut framework that utilizes a two-commodity flow formulation [3] and novel heuristicbased procedures to separate various classes of cuts, i.e., rounded capacity inequalities, framed and weak capacity inequalities, homogeneous multistars inequalities, strengthen comb and hypotour inequalities. Furthermore, new local-scope and conditional cuts are also suggested to break problem symmetries, to lift flow variables, and to enforce dominance of paths at each node of the solution tree. Conversely, knowledge extracted from the relaxation solutions is exploited via a sub-ordinate Adaptive Memory Programming [4] metaheuristic algorithm. The aim of the latter is to identify high quality integer feasible solutions and to update the current incumbent. Computational experiments on benchmark data sets illustrate the competitiveness of the proposed solution approach. References • Baldacci R., P. Toth and D. Vigo. “Exact algorithms for routing problems under vehicle capacity constraints”, Annals of Operations Research, 175(1):213-245 (2010). • Gendreau M. and C.D. Tarantilis. “Solving large-scale vehicle routing problems with time windows: The state-ofthe-art”, Technical Report CIRRELT–2010-04, (2010). • Baldacci R., E. Hadjiconstantinou and A. Mingozzi. “An exact algorithmfor the capacitated vehicle routing problem based on a two-commodity network flow formulation”, Operations Research, 52(5):723-738 (2004). • Repoussis P.P., C.D. Tarantilis and G. Ioannou. “Arc-guided evolutionary algorithm for the vehicle routing problem with time windows”, IEEE Transactions on Evolutionary Computation, 13(3):624-647 (2009). Συνεδρία Α2 - Χρηματοοικονομικά – Ενέργεια - Αίθουσα Α2 Limit Versus Market Orders in Optimal Execution Strategies Anthis Zogopoulos PhD Candidate, University of Piraeus, Department of Business Administration, Karaoli & Dimitriou 80, 18534, Piraeus, Greece, Email: [email protected] Abstract A problem where a large stock position must be transacted by a risk-averse trader within a short finite horizon is set. A holistic decision making framework with three levels is presented, and variety of objective functions is discussed, albeit a focus on the second level of decision making, the order choice decision is maintained. A limit order book market is calibrated and simulated, accounting for facts like intraday seasonality, discrete price ticks and round lots, exponential decay in market resiliency and the distributions of the execution cost components as well as the overall Implementation Shortfall distributions of various stylized execution schedules are presented with and without incorporating the order choice decision. Decision rules quantifying the costs, benefits and risks of employing passive limit orders are implemented, optimizing simultaneously the joint decision determining the pricing, sizing, and validity time duration of each limit order to be placed on each feasible price of the price grid. The improvement in the implementation shortfall distribution is significant, whereas it is revealed that the market resiliency, the least researched aspect of market liquidity, is the key determinant in shaping the Implementation Shortfall distribution, because the realized opportunity costs are a function of market resiliency. The imperfect fill and picking-off risks, can’t outweigh the benefit of trading with patient limit orders when the trader assumes the price process is described by a random walk model. The earlier in the execution horizon a limit order is implemented, the higher its marginal net benefit. Despite interest of the recent literature on optimal execution on volatility, it’s revealed that considerations about the first moment contribute the most value added. Last a risk management application is discussed as a direct application of the aforementioned analysis. References • Almgren R. F. (2003): “Optimal execution with nonlinear impact functions and trading enhanced risk”, Applied Mathematical Finance Vol. 10, pp 1–18. • Almgren R. F. and N. Chriss (2000): “Optimal execution of portfolio transactions”, Journal of Risk, Vol. 3, pp 5–39 Keywords Order Choice Decision, Optimal Execution, Transaction Costs, Market Microstructure, Market Liquidity. Portfolio Selection for Energy Projects Under the Clean Development Mechanism (CDM) Olena Pechak, PhD candidate, School of Chemical Engineering, NTUA George Mavrotas, Assistant Professor, School of Chemical Engineering, NTUA Laboratory of Industrial & Energy Economics School of Chemical Engineering, NTUA Zografou Campus, Athens 15780 E-mail: [email protected] Abstract The world driven by the concern for climate change and by growing prices for fossil fuels is trying to make a more drastic shift towards renewable energy sources (RES). The Kyoto Protocol mechanisms are considered to assist this process in both developed and developing countries. The aim of this paper is to exploit the so far gained experience by the implementation of the Clean Development Mechanism (CDM) and implement it in a portfolio selection problem regarding energy investments. The first step is the collection of data from the project design documents (PDDs) and the UNEP Risoe Center CDM Pipeline database. The above data are used as input in the project selection model that is formulated in order to create project portfolios. An Integer Programming (IP) model is developed with binary decision variables that express the existence of each project in the selected portfolio. The constraints are policy, logical and budget constraints while the objective function is the cumulative NPV. Due to the uncertainty related with the future price of Certified Emission Reductions (CERs) a Monte Carlo simulation-optimization process is designed. The decision process under the above mentioned uncertainty comprises two phases: In the first phase the Monte Carlo simulation provides a great number of optimal portfolios. Some projects are present in all of them (green set) or in none of them (red set). The projects that are present in some of them are considered to belong in the grey set. The second phase involves only the projects from the grey set. A new IP is formulated only with the “grey” projects and uses the frequency obtained from the Monte Carlo simulation as their objective function coefficients. The constraints are the same as before appropriately modified to take into account the sure adaptation of the “green” projects. The final output is the set of projects (portfolio) with the best performance under the given uncertainty conditions. References • O. Pechak, G. Mavrotas, D. Diakoulaki, “Investigating the role of the clean development mechanism within global green energy market: The case of wind energy”, paper in proceedings of 7-th European Energy Markets Conference (EEM 2010), Madrid, Spain • Mavrotas, G., Rozakis, S. (2009) “Extensions of the PROMETHEE method to deal with segmentation constraints: The case of a students’ selection problem for a postgraduate program” Journal of Decision Sciences 18(2), 203-229. Keywords Portfolio Selection, Energy, Mathematical Programming. Εκτιμητές Μέγιστου Σκορ Μέγιστου Κέρδους: Εφαρμογή στο Χρηματιστήριο της Ν. Υόρκης Κώστας Φλώριος, Γιώργος Μαυρωτάς, Σχολή Χημικών Μηχανικών, Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου, 15780, Αθήνα, E-Mail: [email protected], [email protected] Περίληψη Η παρούσα εργασία επεκτείνει τον εκτιμητή μέγιστου σκορ του (Manski, C.F., 1975, Journal of Econometrics 3, 205228). Μία γενίκευση του εκτιμητή μέγιστου σκορ είναι ο εκτιμητής μέγιστου κέρδους του (Skouras, S., 2003, Computational Statistics and Data Analysis 42, 349-361). Η γενική περίπτωση είναι ο εκτιμητής μέγιστου σταθμισμένου σκορ (K. Florios, S. Skouras, 2008, Journal of Econometrics, 146, 86-91). Σε αυτήν την εργασία ορίζεται ο δικριτηριακός εκτιμητής μέγιστου σκορ μέγιστου κέρδους (ΜΣ-ΜΚ). Η εφαρμογή αφορά τέσσερις μετοχές από τον Βιομηχανικό ∆είκτη Dow Jones. Η εκτίμηση γίνεται με τον αλγόριθμο NSGA-II του (Deb, K. et al, 2002, IEEE Transactions on Evolutionary Computation 6 182-197). Ο κώδικας που χρησιμοποιείται είναι σε MATLAB και βρίσκεται στο Matlab Central. Αυτός ο κώδικας έχει γραφτεί από τον Seshandri. Γίνεται σύγκριση με τεχνικές μαθηματικού προγραμματισμού που υλοποιήθηκαν από τους συγγραφείς σε GAMS όπως η μέθοδος σταθμισμένου αθροίσματος (weighted sum) και η μέθοδος των περιορισμών (ε-Constraint). Η σύγκριση είναι υπέρ του εξελικτικού αλγόριθμου με το κόστος υψηλότερου υπολογιστικού χρόνου. Η απόδοση των τεχνικών μαθηματικού προγραμματισμού είναι ικανοποιητική ως προς τη σύγκλιση (convergence) στο μέτωπο Παρέτο αλλά όχι ως προς την ποικιλία (diversity) του αποκτώμενου μετώπου. Η μέθοδος σταθμισμένου αθροίσματος παρέχει και ασθενώς κατά Παρέτο άριστες λύσεις ενώ η μέθοδος των περιορισμών δίνει ανέφικτες λύσεις για μεγάλες τιμές σκορ. Επίσης, λόγω της στοχαστικής του φύσης, έγιναν δέκα επαναλήψεις του αλγόριθμου NSGA-II ανά μετοχή. Η εκτέλεση του αλγόριθμου έγινε σε μία μηχανή Linux. Η μελλοντική έρευνα αφορά ελληνικές μετοχές από το Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών (ΧΑΑ). Επίσης, προγραμματίζεται σύγκριση με πιο εκλεπτυσμένες τεχνικές μαθηματικού προγραμματισμού. Βιβλιογραφικές Αναφορές • K. Florios, S. Skouras, 2008, Journal of Econometrics, 146, 86-91 • Deb, K. et al, 2002, IEEE Transactions on Evolutionary Computation 6 182-197 Λέξεις-κλειδιά Μέγιστο Σκορ, Πολυκριτήριο, Εξελικτικοί Αλγόριθμοι, Χρηματοοικονομικές Χρονοσειρές, Μαθηματικός Προγραμματισμός. Υπολογισμός Ενεργειακών Φορτίων για τον Ενεργειακό Σχεδιασμό Κτιρίων με τη Χρήση Μαθηματικού Προγραμματισμού Χάρις Μόσχου, Τελειόφοιτος Σχολής Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ Γιώργος Μαυρωτάς, Επίκουρος Καθηγητής Σχολής Χημικών Μηχανικών ΕΜΠ Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας Σχολή Χημικών Μηχανικών, ΕΜΠ Πολυτεχνειούπολη Ζωγράφου Αθήνα 15780 E-mail: [email protected] Περίληψη Στόχος της εργασίας είναι η ενεργειακή βελτιστοποίηση σε κτίριο με τη χρήση Μαθηματικού Προγραμματισμού. Συγκεκριμένα, η μελέτη εξετάζει το σχεδιασμό ενός συστήματος τριπαραγωγής σε νοσοκομείο μεσαίου μεγέθους το οποίο βρίσκεται στην πόλη Zaragoza της Ισπανίας. Η ζήτηση σε ενέργεια αφορά την ανάγκη για θέρμανση, ψύξη και ηλεκτρισμό. Το θερμικό φορτίο καλύπτει τις ανάγκες για παροχή (υγειονομικού) ζεστού νερού και θέρμανσης. Για την απεικόνιση του ενεργειακού συστήματος η χρονική ανάλυση του μοντέλου που δημιουργείται είναι ωριαία και η περίοδος βελτιστοποίησης είναι ετήσια. Με βάση τα ωριαία φορτία ζήτησης για κάθε μήνα του έτους τόσο για τις εργάσιμες μέρες όσο και για τις μέρες αργίας προκύπτουν τα αντίστοιχα θερμικά, ψυκτικά και ηλεκτρικά φορτία υπό τη μορφή 24ωρων προφίλ. Το μαθηματικό μοντέλο του ενεργειακού συστήματος κατασκευάζεται με τη χρήση της γλώσσας μοντελοποίησης GAMS. Μέσω της υπερδομής του συστήματος παρουσιάζονται όλοι οι πιθανοί συνδυασμοί διαμόρφωσης και λειτουργίας των εξοπλισμών, καθώς και οι ανάγκες παροχής στα απαιτούμενα ρεύματα. Η μοντελοποίηση του ενεργειακού συστήματος πραγματοποιείται με την κατασκευή ισοζυγίων ενέργειας (τόσο για τους εξοπλισμούς όσο και για τα ρεύματα), καθώς και με τον καθορισμό των ορίων δυναμικότητας, των περιορισμών της εγκατεστημένης ισχύος ανά εξοπλισμό και της παραγωγής του εξεταζόμενου συστήματος. Το αποτέλεσμα της επίλυσης ενός τέτοιου μοντέλου είναι η δομική (ποιές συσκευές πρέπει να εγκατασταθούν και τι επεμβάσεις πρέπει να γίνουν) η διαστατική (ποιές οι διαστάσεις τους) και η λειτουργική (πώς θα λειτουργούν) βελτιστοποίηση του συστήματος. Με αυτό τον τρόπο γίνεται ο σχεδιασμός της βέλτιστης διαμόρφωσης ενός συστήματος τριπαραγωγής ενέργειας σε κτίρια όπως νοσοκομεία, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα κ.τ.λ. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Lozano, Α.Μ., Ramos, J.C., Carvalho, M., Serra, L.M. (2009) “Structure optimization of energy supply systems in tertiary sector buildings”, Energy and Buildings 41 (2009) 1063-1075 • Mavrotas, G., Diakoulaki, D., Florios, K. and Georgiou, P. (2008) “A mathematical programming framework for energy planning in services’ sector buildings under uncertainty in load demand: The case of a hospital in Athens”, Energy Policy 36, 2415-2429. Λέξεις-Κλειδιά Ενέργεια, Βελτιστοποίηση, Κτίρια, Τριπαραγωγή Συνεδρία Α3 – Ικανοποίηση Πελάτη (1) - Αίθουσα Α1 Συγκριτική Μέτρηση της Ικανοποίησης από Εταιρίες Κινητής Τηλεφωνίας Ηρακλής-∆ημήτριος Ψύχας, Ελένη ∆ελήμπαση, Νικόλαος Ματσατσίνης, Ευαγγελία Κρασαδάκη Πολυτεχνείο Κρήτης, Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και ∆ιοίκησης Εργαστήριο Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων Πολυτεχνειούπολη, Ακρωτήρι, 73100, Χανιά E-mail: [email protected], [email protected], {nikos, lia @ergasya.tuc.gr} Περίληψη Στην Ελλάδα τρεις είναι οι μεγαλύτερες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, η Cosmote, η Vodafone και η Wind (πρώην Tim). Ο ανταγωνισμός μεταξύ των τριών εταιρειών είναι μεγάλος και αυξάνεται συνεχώς καθώς κάθε μία υπερτερεί σε διαφορετικό τομέα από τις υπόλοιπες. Κάθε εταιρεία προσπαθεί να βελτιωθεί έτσι ώστε να διατηρήσει ή ακόμα καλύτερα να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της. Η μέτρηση της ικανοποίησης των πελατών αποτελεί σημαντική πληροφορία για κάθε εταιρεία γιατί μέσω αυτής γίνονται αντιληπτά τα προβλήματα που χρήζουν αντιμετώπισης με στόχο αφενός τη διόρθωσή τους και αφετέρου την διατήρηση και διεύρυνση της πελατειακής βάσης. Η συγκεκριμένη εργασία έχει ως στόχο τη μέτρηση της ικανοποίησης των υπηρεσιών που προσφέρουν οι τρεις ανταγωνιστικές εταιρείες μέσω χρήσης μιας πολυκριτήριας προσέγγισης. Η μοντελοποίηση του προβλήματος έγινε με βάση τις αρχές της πολυκριτήριας ανάλυσης αδόμητων προβλημάτων λήψης απόφασης. Τα δεδομένα της έρευνας συλλέχτηκαν με ειδικά σχεδιασμένο ερωτηματολόγιο, το οποίο συμπλήρωσαν 300 πολίτες το έτος 2004. Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε με την πολυκριτήρια μεθοδολογία συγκριτικής μέτρησης της ικανοποίησης, MUSA Plus. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν εστιάζουν στη μέτρηση της ολικής ικανοποίησης των πελατών από κάθε εταιρεία και παράλληλα στη μερική ικανοποίηση από κάθε κριτήριο (εξυπηρέτηση πελατών, σύστημα πληρωμής, αξιοπιστία, δίκτυο και κόστος). Επιπλέον, μέσω των διαγραμμάτων δράσης και βελτίωσης υποδεικνύονται τα σημεία στα οποία η κάθε εταιρεία πρέπει να βελτιωθεί για να αυξήσει την ικανοποίηση των πελατών της καθώς και την προτεραιότητα που πρέπει να δώσει στις ενέργειες βελτίωσης. Αν και τα δεδομένα της έρευνας αφορούν παρελθόντα χρόνο, εντούτοις η πολυκριτήρια συγκριτική μέτρηση της ικανοποίησης αποτελεί μια μέθοδο ανίχνευσης των διαφορετικών προτιμήσεων των πελατών αλλά και ανεύρεσης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των υπό διερεύνηση εταιρειών, η οποία εφόσον χρησιμοποιείται τακτικά εν είδει βαρομέτρου μπορεί να υποδεικνύει τάσεις και συμπεριφορές. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Grigoroudis, E., Siskos, Y., (2002). Preference disaggregation for measuring and analyzing customer satisfaction: The MUSA method. European Journal of Operational Research, vol. 143(1), 148-170. • Siskos, Y., Grigoroudis, E., (2002). Measuring customer satisfaction for various services using multicriteria analysis. In: Bouyssou, D., Jacquet-Lagrèze, E., Perny, P., Slowinski, R., Vanderpooten, D., Vincke, P., (Eds.), Aiding decisions with multiple criteria: Essays in honor of Bernard Roy, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, 457-482. Λέξεις-Κλειδιά Εταιρείες Κινητής Τηλεφωνίας, Ικανοποίηση Πελατών, Πολυκριτήρια Ανάλυση, MUSA Plus. Εργασιακή Ικανοποίηση των Σπουδαστών-∆όκιμων Αξιωματικών της Σχολής Ανθυποπυραγών της Πυροσβεστικής Ακαδημίας Πριν και Μετά την Οικονομική Κρίση Ανθούλα Σταθοπούλου, Απόστολος Παραλίκας (1), Σπύρος Αλεξόπουλος (2) (1)Πυροσβεστική Ακαδημία, Μάτσα 32, 14564, Κάτω Κηφισιά. (2) Πανεπιστήμιο Πειραιά, Τμήμα Πληροφορικής. Καραολή και ∆ημητρίου 80, 18534, Πειραιάς. Περίληψη Η εργασιακή ικανοποίηση αποτελεί σημαντικό παράγοντα για τη βελτίωση της απόδοσης του εργαζόμενου, αλλά και του ίδιου του οργανισμού. Η μέτρησή της μπορεί να βοηθήσει στην κατανόηση και περιγραφή των αντιλήψεών τους, στον προσδιορισμό και ανάλυση των αναγκών και περιθωρίων βελτίωσης, για την καλύτερη κάλυψη των αναγκών αυτών. Στόχος της παρούσας εργασίας είναι η εκτίμηση του συνολικού βαθμού εργασιακής ικανοποίησης των εργαζομένων στο Πυροσβεστικό Σώμα και συγκεκριμένα των σπουδαστών της Σχολής Ανθυποπυραγών της Πυροσβεστικής Ακαδημίας. Ως εργαλείο ανάλυσης χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος πολυκριτήριας ανάλυσης MUSA (MUlticriteria Satisfaction Analysis) η οποία στηρίζεται στη λογική ότι η συνολική ικανοποίηση κάθε μεμονωμένου εργαζόμενου εξαρτάται από ένα σύνολο μεταβλητών, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τα επιμέρους χαρακτηριστικά της υπηρεσίας. Πιο συγκεκριμένα, η παρούσα εργασία στοχεύει στην καταγραφή και αποτύπωση των επιπτώσεων που είχαν στην εργασιακή ικανοποίηση του προσωπικού του Πυροσβεστικού Σώματος οι πρόσφατες μεταβολές στο οικονομικό και οργανωτικό περιβάλλον, και οι οποίες συνοψίζονται σε τρεις βασικούς άξονες: • Εφαρμογή νέας εισοδηματικής πολιτικής στο δημόσιο τομέα. • Μεταβολή του ωραρίου εργασίας, η οποία προκάλεσε αντιδράσεις και κινητοποιήσεις. • Αναμονή σημαντικών αλλαγών στο ασφαλιστικό καθεστώς στον δημόσιο τομέα και ειδικότερα στο ένστολο προσωπικό. Ως βάση για την καταγραφή των επιπτώσεων που προκάλεσαν οι παραπάνω μεταβολές στην εργασιακή ικανοποίηση του Πυροσβεστικού Προσωπικού, αποτέλεσε σχετική έρευνα η οποία είχε διεξαχθεί με εφαρμογή της μεθόδου MUSA, στα τέλη του 2009, μεταξύ των δοκίμων Αξιωματικών της Πυροσβεστικής Ακαδημίας, με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου. Τα αποτελέσματα της έρευνας εκείνης είχαν δείξει ότι οι εργαζόμενοι εμφανίζονταν συνολικά αρκετά ως πολύ ικανοποιημένοι, και ότι αρκούσαν σχετικά λίγες παροχές για να δηλώσουν ικανοποιημένοι (κατηγορία «μη απαιτητικών πελατών»). Η έρευνα επαναλήφθηκε τον Απρίλιο 2010, με την ίδια μέθοδο, το ίδιο ερωτηματολόγιο και στο ίδιο δείγμα, αμέσως μετά την εφαρμογή των παραπάνω μέτρων, έτσι ώστε να αποτυπωθούν και να μελετηθούν οι επιπτώσεις τους στον τομέα της εργασιακής ικανοποίησης του προσωπικού. Τα συμπεράσματα της συγκριτικής αυτής ανάλυσης, όπως καταγράφηκαν στις δύο φάσεις της έρευνας, παρουσιάζονται και αξιολογούνται στην παρούσα εργασία. Αναλύονται οι επιπτώσεις που είχαν οι παραπάνω σημαντικές αλλαγές στους εργαζόμενους, ενώ επισημαίνονται τα κριτήρια στα οποία παρουσιάζονται οι μεγαλύτερες διακυμάνσεις. Λέξεις-Κλειδιά Εργασιακή Ικανοποίηση, Πολυκριτήρια Ανάλυση. Έρευνα Ικανοποίησης Προσωπικού της Αγροτικής Τράπεζας Μαρία ∆αδούση, Νίκος Τσότσολας ΤΕΙ Πειραιά, Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων Εργαστήριο Συστημάτων Πληροφοριών ∆ιοίκησης & Νέων Τεχνολογιών Πέτρου Ράλλη & Θηβών 250, 12244 Αιγάλεω E-mail: [email protected] Περίληψη Με τον όρο «εσωτερικοί πελάτες» (internal customers) νοείται το σύνολο του προσωπικού μιας επιχείρησης ή ενός οργανισμού. Ο ορισμός αυτός βασίζεται στο γεγονός ότι κάθε εργαζόμενος σε μια εταιρεία μπορεί να θεωρηθεί ως πελάτης άλλων υπαλλήλων στην επιχείρηση αυτή, με συγκεκριμένες απαιτήσεις και προσδοκίες. Για αυτό το λόγο αρκετές εφαρμογές μέτρησης ικανοποίησης πελατών συμπεριλαμβάνουν και έρευνες ικανοποίησης προσωπικού. Η μέτρηση της ικανοποίησης ενός συνόλου εργαζομένων (εσωτερικών πελατών) αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που απασχολούν επιχειρήσεις και οργανισμούς. Το πρόβλημα αυτό είναι αρκετά επίκαιρο, δεδομένου ότι η επιστήμη του marketing έχει πλέον ένα πιο ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, προσπαθώντας να ικανοποιήσει όσο το δυνατόν περισσότερο τις ανάγκες του ανθρώπινου δυναμικού δεδομένων πλέον και των σχετικών επιταγών των αρχών της διοίκησης ολικής ποιότητας. Επιπρόσθετα, αρκετές σύγχρονες μέθοδοι και τεχνικές στο πεδίο του marketingmanagement προϋποθέτουν την ύπαρξη ενός υψηλού βαθμού ικανοποίησης των εργαζομένων. Η Αγροτική Τράπεζα είναι ένας οργανισμός που κατέχει σήμερα κυρίαρχο ρόλο στην ελληνική οικονομία. Με δεδομένες τις ανάγκες που δημιουργούνται από τη διεθνοποίηση της οικονομίας και το νέο επιχειρησιακό περιβάλλον που αναπτύσσεται στον τραπεζικό τομέα, μια έρευνα μέτρησης και ανάλυσης ικανοποίησης των εργαζομένων της αποτελεί ένα σύγχρονο εργαλείο υποστήριξης της διοίκησης. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μίας έρευνας ικανοποίησης εργαζομένων της Αγροτικής Τράπεζας. Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η μέθοδος MUSA (MUlticriteria Satisfaction Analysis). Τα προς ανάλυση ερωτηματολόγια ανήρθαν σε 295. Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψε υψηλό ποσοστό του συνολικού μέσου δείκτη ικανοποίησης που οφείλεται στο γεγονός ότι στα κριτήρια με το μεγαλύτερο βάρος, οι εργαζόμενοι απέδωσαν και το μεγαλύτερο βαθμό ικανοποίησης, ενώ στα κριτήρια με μικρότερο βάρος απέδωσαν μικρότερο βαθμό ικανοποίησης. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Γρηγορούδης,Ε., Σίσκος,Ι, 2000. Ποιότητα Υπηρεσιών και Μέτρηση Ικανοποίησης του Πελάτη, Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών, Αθήνα • Mihelis G., Grigoroudis,E., Siskos,Y., Politis,Y., Malandrakis,Y., 2001. Customer satisfaction measurement in the private bank sector. European Journal of Operational Research, 113 (2), 347-360. Λέξεις-Κλειδιά Ικανοποίηση Πελατών, Πολυκριτήρια Ανάλυση Έρευνα Ικανοποίησης Πελατών με την Πολυκριτήρια Μέθοδο MUSA στην ΑΝΕΚ Πελαγία Σκουλουφιανάκη, Νίκος Τσότσολας ΤΕΙ Πειραιά, Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων Εργαστήριο Συστημάτων Πληροφοριών ∆ιοίκησης & Νέων Τεχνολογιών Πέτρου Ράλλη & Θηβών 250, 12244 ΑΙΓΑΛΕΩ E-mail: [email protected] Περίληψη Στη σημερινή εποχή οι επιχειρήσεις προσπαθούν να επιβιώσουν σε ένα πολύ δύσκολο και ανταγωνιστικό περιβάλλον. Στο πλαίσιο του έντονου ανταγωνισμού η ικανοποίηση των πελατών είναι απαραίτητη προϋπόθεση για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη κάθε επιχείρησης. ∆εδομένου ότι ο τουρισμός και η ακτοπλοΐα είναι για την Ελλάδα ο πλούτος της ο ανταγωνισμός στους δύο αυτούς τομείς είναι ακόμα πιο έντονος και η ανάγκη διαρκούς μέτρησης της ικανοποίησης των πελατών περισσότερο επιτακτική. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται η μελέτη ικανοποίησης των πελατών της ναυτιλιακής εταιρίας ANEK LINES στο δρομολόγιο Σούδα – Πειραιά. Μπορεί τα τελευταία χρόνια η ANEK να διαχειρίζονταν μονοπωλιακά το λιμάνι που συνδέει τα Χανιά (και πολλές φορές το Ρέθυμνο) με τον Πειραιά, όμως από το 2003 στο συγκεκριμένο δρομολόγιο εισχώρησαν οι Γραμμές Στρίντζη, ενώ από το καλοκαίρι του 2010 η ANEK αντιμετωπίζει καινούργιο ανταγωνισμό. Η εργασία παρουσιάζει τη συνολική ικανοποίηση των επιβατών της ΑΝΕΚ και εστιάζει στα αρνητικά και θετικά χαρακτηριστικά των παρεχόμενων υπηρεσιών. Τα ερωτηματολόγια διανεμήθηκαν εκτός πλοίου στο διάστημα 1ης – 18ης Μαΐου 2010 σε δείγμα 200 πελατών της εταιρίας στο δρομολόγιο Σούδα – Πειραιά. Τα έγκυρα προς επεξεργασία ερωτηματολόγια ανήλθαν σε 181. Για την ανάλυση των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε κυρίως η μέθοδος MUSA (MUlticriteria Satisfaction Analysis). Η γενική εικόνα προέκυψε από την έρευνα είναι ότι οι επιβάτες εμφανίζονται αρκετά ικανοποιημένοι από την εταιρία. Σημεία στα οποία θα πρέπει να εστιάσει τις προσπάθειας βελτίωσης η εταιρία είναι οι τιμές και οι πρόσθετες παροχές, ενώ ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα αναδεικνύεται η αξιοπιστία και ακολουθεί η εξυπηρέτηση. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Γρηγορούδης,Ε., Σίσκος,Ι, 2000. Ποιότητα Υπηρεσιών και Μέτρηση Ικανοποίησης του Πελάτη, Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών, Αθήνα • Grigoroudis, E., Malandrakis, J., Politis, J., Siskos, Y., 1999. Customer satisfaction measurement to the Greek shipping sector. Proceedings of the 5th Decision Sciences Institute’s International Conference on Integrating Technology & Human Decisions: Global bridges into the 21st Century, Athens, Greece, 2, 1363-1365 Λέξεις-Κλειδιά Ικανοποίηση Πελατών, Πολυκριτήρια Ανάλυση Συνεδρία Α4 – Μοντέλα Αποφάσεων - Αίθουσα Α2 Μελέτη του Ρόλου των Παραμέτρων της UTASTAR στη Μοντελοποίηση Προτιμήσεων Εκτίμηση των Παραμέτρων της UTA* Λεμοντζόγλου Ξανθίππη, Λακιωτάκη Κλεάνθη, Ματσατσίνης Νικόλαος Πολυτεχνείο Κρήτης, Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και ∆ιοίκησης, Πολυτεχνειούπολη 73100 Χανιά E-mail: [email protected], [email protected], [email protected] Περίληψη Στην εργασιακή καθημερινότητα υπάρχει αναγκαιότητα για συστήματα υποστήριξης αποφάσεων, προκειμένου να ληφθούν αποφάσεις γρήγορα και έγκαιρα. Μια κατηγορία μεθοδολογιών υποστήριξης αποφάσεων αποτελούν μεταξύ άλλων οι πολυκριτήριες μεθοδολογίες , στις οποίες ανήκει και η UTASTAR. Η UTASTAR μέσω τεχνικών γραμμικής παλινδρόμησης προσπαθεί να οικοδομήσει το μοντέλο που θα αντιπροσωπεύει το σύστημα αξιών ενός αποφασίζοντα. Η ακρίβεια της μοντελοποίησης εξαρτάται από το μαθηματικό φορμαλισμό του μοντέλου αλλά πιθανά και από τις παραμέτρους του., Πότε όμως η UTASTAR μπορεί να προσδώσει τα πλέον ικανοποιητικά αποτελέσματα συναρτήσει των παραμέτρων της; Σκοπός αυτής της εργασίας είναι να διερευνήσει, σε ένα βαθμό, το συγκεκριμένο ερώτημα. Σε μια προσπάθεια, λοιπόν, εκτίμησης επιμέρους παραμέτρων της μεθόδου, η αναζήτηση της απάντησης πραγματοποιείται προς δύο κατευθύνσεις. Αρχικά, αναζητείται η ύπαρξη ή μη συσχέτισης μεταξύ του συνδυασμού των εναλλακτικών που περιλαμβάνει το σύνολο εκμάθησης, και της ακρίβειας μοντελοποίησης της UTASTAR. Σε δεύτερο επίπεδο, μελετάται η επίδραση του πλήθους των εναλλακτικών που συμμετέχουν στο σύνολο εκμάθησης ως προς την αντίστοιχη αποτελεσματικότητα. Έχοντας ως στόχο τα προαναφερθέντα, εφαρμόστηκε η UTASTAR σε σύνολο δεδομένων από πολυκριτήριες προτιμήσεις . Πιο συγκεκριμένα 191 αποφασίζοντες εξέφρασαν τον ολικό βαθμό προτίμησης τους σε ταινίες, καθώς και τις επιμέρους ανά κριτήριο (σενάριο, ηθοποιία, σκηνοθεσία, γραφικά) προτιμήσεις τους. Για να προκύψουν συμπεράσματα χρησιμοποιήθηκε ως είσοδος στην UTASTAR ο πολυκριτήριος πίνακας προτιμήσεων, για διαφορετικό πλήθος εναλλακτικών (πέντε, δέκα και είκοσι) και διαφορετικούς συνδυασμούς που προκύπτουν από τις εναλλακτικές αυτές. Για την εκτίμηση της ακρίβειας του μοντέλου που προκύπτει από τη UTASTAR χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό μέτρο της Μέσης Απόλυτης ∆ιαφοράς το οποίο μετράει τις αποκλείσεις των τιμών που υπολογίζει το μοντέλο στο βαθμό προτίμησης και των πραγματικών που δίνει ο αποφασίζον. Με την ανάλυση των αποτελεσμάτων προέκυψαν τα παρακάτω αποτελέσματα: Ο συνδυασμός για σταθερό πλήθος εναλλακτικών στο σύνολο εκμάθησης, ιδίως για μικρό, δεν επηρεάζει τη πιστότητα των αποτελεσμάτων της UTASTAR σημαντικά. Όμως, ακόμα και εκεί που φαίνεται να διαδραματίζει κάποιο ρόλο ο συνδυασμός, οι τιμές της Μέσης Απόλυτης ∆ιαφοράς είναι τέτοιες που μαρτυρούν μηδαμινή επίδραση στην εγκυρότητα των αποτελεσμάτων. Η εργασία υλοποιήθηκε σε περιβάλλον Matlab. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Y. Siskos and D. Yannacopoulos, “UTASTAR, An ordinal regression method for building additive value functions,” Investigaçao Operacional, vol. 5, pp. 39–53, 1985. • J. Figueira, S. Greco, M. Ehrgott, Eds., Multiple Criteria Decision Analysis: State of the Art Surveys. Boston, Dordrecht, London: Springer Verlag, 2005 Λέξεις Κλειδιά Πολυκριτήρια Ανάλυση, UTA*, Αναλυτική Συνθετική Προσέγγιση, Συστήματα Συστάσεων, Μοντελοποίηση Προτιμήσεων Ένα Σύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων Εξελικτικών Αλγορίθμων για την Επίλυση Προβλημάτων Εφοδιαστικής Αλυσίδας Ρογδάκης Ιωάννης1 - Μαρινάκης Ιωάννης 2 Πολυτεχνείο Κρήτης Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και ∆ιοίκησης 1 Καρωτή Ρεθύμνης 74055, [email protected] 2 Χανιά 73100, [email protected] Περίληψη Στόχος της εργασίας μας είναι η επιτυχής επίλυση πολλών τύπων προβλημάτων εφοδιαστικής αλυσίδας (TSP, VRP, Open VRP, Time Windows VRP, Multiple Depot VRP) με μερικές από τις αποτελεσματικότερες μεθόδους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σήμερα (Memetic Algorithm, GRASP, Island Memetic Algorithm, Iterated Local Search και τους αποτελεσματικότερους συνδυασμούς των παραπάνω μεθόδων). Για τη σωστή και ευκολότερη χρήση των παραπάνω αλγορίθμων από οποιονδήποτε, κατασκευάστηκε ένα Σύστημα Υποστήριξης Αποφάσεων φιλικό προς το χρήστη. Το συγκεκριμένο σύστημα ωθεί το χρήστη να εισάγει τα σωστά δεδομένα με το σωστό τρόπο, δίνοντάς του οδηγίες για κάθε πιθανή του κίνηση. Επίσης κατά την κατασκευή του συγκεκριμένου συστήματος προβλέφθηκαν όλα τα πιθανά λάθη που μπορεί να κάνει κάποιος χρήστης. Οποιαδήποτε περίπτωση λάθους κίνησης αποτρέπεται αυτόματα από το σύστημα και αυτόματα δίνονται οδηγίες στο χρήστη για το πώς θα δράσει σωστά. Στο συγκεκριμένο σύστημα υπάρχει η δυνατότητα να φορτωθούν τα προς επεξεργασία δεδομένα από διάφορους τύπους αρχείων είτε να εισαχθούν χειροκίνητα (από το χρήστη) όλα τα δεδομένα για οποιοδήποτε πραγματικό πρόβλημα και στη συνέχεια να πραγματοποιηθεί η βελτιστοποίηση με οποιονδήποτε από τους διαθέσιμους αλγορίθμους. Εφαρμόσαμε το σύστημα και τους αλγορίθμους μας πάνω σε παγκοσμίως γνωστά προβλήματα (instances) τα οποία χρησιμοποιούνται για τη σύγκριση αλγορίθμων προβλημάτων εφοδιαστικής αλυσίδας σε παγκόσμια κλίμακα. Συγκεκριμένα πραγματοποιήθηκε μια πλήρης εφαρμογή των instances vrpnc1-vrpnc14. Σχετικά με τα αποτελέσματα, καταφέραμε σε αρκετά από τα instances να ισοφαρίσουμε το κόστος της καλύτερης λύσης που έχει βρεθεί σε παγκόσμια κλίμακα (συγκεκριμένα στα vrpnc1, vrpnc6, vrpnc11 και vrpnc12). Στα υπόλοιπα instances κρατήσαμε το κόστος σε πάρα πολύ χαμηλά επίπεδα, ο μέσος όρος απόκλισης από το παγκόσμιο βέλτιστο ήταν μόλις 1,31%. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Ιωάννης Μαρινάκης, Αθανάσιος Μυγδαλάς. Σχεδιασμός και Βελτιστοποίηση Εφοδιαστικής Αλυσίδας. Εκδόσεις “σοφία”, Θεσσαλονίκη 2008 • Yannis Marinakis - Athanasios Migdalas - Panos M. Pardalos. Multiple phase neighborhood Search—GRASP based on Lagrangean relaxation, random backtracking Lin–Kernighan and path relinking for the TSP. J Comb Optim 17: 134–156, 2007 Λέξεις Κλειδιά Εφοδιαστική Αλυσίδα, ∆ρομολόγηση Οχημάτων, ΣΥΑ Decision-Making Support for Choice of Strategic Management Actions via Facilitated Modelling: An Application in the Greek Publishing Sector. S. Alexopoulos, Y. Siskos, N. Tsotsolas, N. Hristodoulakis University of Piraeus, Department of Informatics Karaoli & Dimitriou 80, 18534 Piraeus, Greece Abstract Modeling and analysis are at the core of the interventions between the discipline of Operational Research (OR) and business activity. “Facilitated Modeling”, as illustrated by Franco and Montibeller (2009), introduces a new mode of OR consultancy engagement as opposed to the traditional “expert mode”. In this paper Facilitated Modeling is exercised as an intervention tool for supporting the main phases of strategic decision making (problem structuring and evaluation of strategic decision options) in an application regarding modeling an investment challenge in the Greek publishing sector as a multicriteria decision problem. References • Franco, L.A., Montibeller, G. Facilitated modeling in operational research. European Journal of Operational Research (2009). Key words Facilitated Μodeling, Multicriteria Decision Analysis, Publishing Strategy. Γεννήτρια Συνόλων ∆εδομένων για Έρευνες Ικανοποίησης Νίκος Χριστοδουλάκης (1), Νίκος Τσότσολας (2) (1) Πανεπιστήμιο Πειραιά, Τμήμα Πληροφορικής Μ. Καραολή και Α. ∆ημητρίου 80, 185 34 Πειραιάς E - Mail: [email protected] (2) ΤΕΙ Πειραιά, Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων Εργαστήριο Συστημάτων Πληροφοριών ∆ιοίκησης & Νέων Τεχνολογιών Πέτρου Ράλλη & Θηβών 250, 12244 Αιγάλεω E - Mail: [email protected] Περίληψη Η αξιολόγηση των μεθόδων ανάλυσης δεδομένων αλλά και του λογισμικού που υλοποιεί τις μεθόδους αυτές θεωρείται μια πολύ σημαντική διαδικασία από τους ερευνητές. Για την εφαρμογή τέτοιων διαδικασιών αξιολόγησης και ελέγχου πρέπει να υλοποιηθούν διάφορα δοκιμαστικά σενάρια. Η λήψη των απαραίτητων συνόλων στοιχείων δοκιμής μπορεί να είναι δύσκολη εξαιτίας των απαιτήσεων εμπιστευτικότητας που ενδέχεται να υφίστανται σχετικά με διαθέσιμα δεδομένα και επίσης λόγω του χρόνου και του κόστους που απαιτούνται για τη συλλογή των πολλαπλών συνόλων στοιχείων με σκοπό την εξέταση διαφορετικών περιπτώσεων δοκιμών. Μια εναλλακτική και αποδοτική λύση είναι ο σχεδιασμός και η χρήση συνθετικών στοιχείων αναφοράς για να αναλάβουν τη δοκιμή των «μαύρων κουτιών» των μεθόδων και του αντίστοιχου λογισμικού. Τα συνθετικά αυτά σύνολα στοιχείων πρέπει να παραχθούν κατά τρόπο σύμφωνο με τις απαιτήσεις του προβλήματος που εξετάζεται καθώς και κατά τρόπο σύμφωνο με τις διαδικασίες που υλοποιούνται στα πλαίσια τις υπό εξέταση μεθόδου/προγράμματος. Σύμφωνα με αυτήν την προσέγγιση παρουσιάζεται στα πλαίσια της παρούσας εργασίας μια γεννήτρια συνόλων συνθετικών στοιχείων για την αξιολόγηση των μεθόδων αναλυτικής προσέγγισης που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση ικανοποίησης πελατών, όπως η MUSA (Multicriteria Satisfaction Analysis). Ο κύριος στόχος αυτής της γεννήτριας είναι η παραγωγή δεδομένων ώστε να υποστηριχθούν οι ερευνητές στην προσπάθειά τους να αξιολογήσουν την ποιότητα και την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων που η MUSA ή άλλες παρόμοιες μέθοδοι παράγουν. Ακολουθώντας τις Monte Carlo τεχνικές προσομοίωσης, η γεννήτρια παράγει σύνολα δεδομένων, τα οποία βασίζονται στην αναλυτική - συνθετική προσέγγιση (aggregation-disaggregation). Αυτά τα σύνολα δεδομένων έχουν κάποιες ιδιότητες σύμφωνα με το σενάριο που ο χρήστης θέλει να υλοποιηθεί. Η υλοποίηση της γεννήτριας έγινε στο Microsoft Visual Studio NET με χρήση της γλώσσας προγραμματισμού C#. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Cox, M.G., Harris,P.M., 1998. The design and use of reference data sets for testing scientific software • (Downloadable from http://www.npl.co.uk/ssfm/download/documents/) • Jeske,D., Samadi,B., Lin,P., 2005. Generation of Synthetic Data Sets for Evaluating the Accuracy of Knowledge Discovery Systems (Downloadable from http://www.collaboratory.ucr.edu/publications/). Λέξεις Κλειδιά Γεννήτριες ∆εδομένων, Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων, Ικανοποίηση Πελατών Πειράματα με Τεχνητά ∆εδομένα για Έρευνες Ικανοποίησης Νίκος Τσότσολας, ΤΕΙ Πειραιά, Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων Εργαστήριο Συστημάτων Πληροφοριών ∆ιοίκησης & Νέων Τεχνολογιών Πέτρου Ράλλη & Θηβών 250, 12244 Αιγάλεω E - Mail: [email protected] Περίληψη Η εμπειρική έρευνα αποτελεί σήμερα μια ικανοποιητική μέθοδο, ίσως τη μόνη, για τη σύγκριση εναλλακτικών προσεγγίσεων του ίδιου προβλήματος. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μία πειραματικής διαδικασίες αναφορικά με τη συγκριτική ανάλυση των 3 αναλυτικών (Manas-Nedoma, Αντίστροφη Simplex, Ρεαλιστική Προσέγγιση) και 3 ευρετικών αλγορίθμων (Γενικευμένο MUSA, MUSA I, MUSA III) μεταβελτιστοποίησης της πολυκριτήριας μεθόδου MUSA. Η συγκριτική ανάλυση εναλλακτικών μεθόδων ανάλυσης δεδομένων που προέρχονται από τη διεξαγωγή ερευνών ικανοποίησης βασίζεται στο σχεδιασμό και την εφαρμογή μιας συγκεκριμένης πειραματικής διαδικασίας, η οποία έχει ως κύριο στόχο τη δημιουργία ενός τυχαίου συνόλου δεδομένων με προκαθορισμένες ιδιότητες. Η πειραματική αυτή διαδικασία αυτή στηρίζεται στη βασική υπόθεση ότι οι κρίσεις και η συμπεριφορά των πελατών μπορούν να εξηγηθούν με βάση ένα σαφώς καθορισμένο σύνολο συναρτήσεων αξιών πάνω σε ένα σύνολο κριτηρίων ικανοποίησης. Στην παρούσα εργασία παρουσιάζεται μια εμπειρική αξιολόγηση των μεθόδων μεταβελτιστοποίησης της μεθόδου MUSA μέσω ενός ολοκληρωμένου Συστήματος Υποστήριξης Αποφάσεων με χρήση συνόλων συνθετικών δεδομένων που παράγει μια γεννήτρια τυχαίων συνόλων δεδομένων που ακολουθούν συγκεκριμένες ιδιότητες απεικονίζοντας στάσεις πελατών. Τα 6 υπό αξιολόγηση μοντέλα εκτελέστηκαν σε “τυχαία” δεδομένα που παρήχθησαν μέσω της γεννήτριας συνόλων δεδομένων και έπειτα αξιολογήθηκαν οι επιδόσεις τους όσον αφορά συγκεκριμένους δείκτες. Στα συμπεράσματα της αξιολόγησης των διαφορετικών μεθόδων καταγράφεται η πολύ καλή προσέγγιση των αποτελεσμάτων των ευρετικών μεθόδων σε σύγκριση με αυτά των αναλυτικών μεθόδων. Με δεδομένο μάλιστα τον ελάχιστο υπολογιστικό φόρτο που απαιτούν είναι σαφές ότι αποτελούν την καλύτερη επιλογή για την επίλυση πραγματικών προβλημάτων ανάλυσης ικανοποίησης πελάτη. Σε ότι αφορά στις αναλυτικές μεθόδους τα πειράματα ανέδειξαν την υπεροχή της μεθόδου «Μία Ρεαλιστική Προσέγγιση» σε σχέση με τις άλλες δύο αναλυτικές μεθόδους. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Κοίλιας,Χ., 2006. Ένας αλγόριθμος μέτρησης ικανοποίησης του πελάτη. ∆ιδακτορική ∆ιατριβή, Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Σάμος. • Τσότσολας,Ν. 2009. Αλγόριθμοι Μεταβελτιστοποίησης σε Γραμμικά Συστήματα: Εφαρμογή στα Συστήματα Ποιότητας. ∆ιδακτορική ∆ιατριβή, Πανεπιστήμιο Πειραιώς, Πειραιά. Λέξεις-Κλειδιά Τεχνητά ∆εδομένα, Συστήματα Υποστήριξης Αποφάσεων, Ικανοποίηση Πελατών Συνεδρία Β1 – Νέες Τεχνολογίες & Λογισμικό - Αίθουσα Α1 Πολύ-Χρηστικό Αυτόνομο Όχημα με Εφαρμογή στην ∆ιδασκαλία της Μηχατρονικής Λιουδάκη ∆ήμητρα, ∆ικαιάκος Γεώργιος και Πολίτου Αφροδίτη ΤΕΙ Πειραιά - Τμήμα Αυτοματισμού - Εργαστήριο «Ευφυών Συστημάτων» Π. Ράλλη & Θηβών 250 Κτίριο Ζ, Αίθουσα Α208 E - Mail: [email protected] Περίληψη Σ’ αυτό το άρθρο θα παρουσιαστεί μια πλήρως αυτόνομη πλατφόρμα για εφαρμογές Μηχατρονικής οι οποίες μπορούν να λάβουν χώρα τόσο σε εκπαιδευτικό όσο και σε επαγγελματικό περιβάλλον. Το περιεχόμενο της «Μηχατρονικής» σαν επιστήμη, εμφανίστηκε στις αναπτυσσόμενες βιομηχανικά χώρες, στις αρχές της δεκαετίας του 1970, όπως η Αμερική, η Ιαπωνία, και Γερμανία, με στόχο μια επιστήμη η οποία συνδυάζει την Μηχανολογία, την Ηλεκτρονική και την Πληροφορική. Στόχος ήταν η ελαχιστοποίηση του κόστους στην παραγωγή και η αυξημένη αξιοπιστία και απόδοση. Μετά την επιτυχημένη εφαρμογή τέτοιων μηχατρονικών συστημάτων στην βιομηχανία, η Μηχατρονική κάνει την εμφάνισή της στην εκπαίδευση παγκοσμίως από τα μέσα της περασμένης δεκαετίας. Στο Τμήμα Αυτοματισμού του ΤΕΙ Πειραιά συμπεριλαμβάνεται για πρώτη φορά το 1999 στο προπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών σαν μάθημα υποχρεωτικής παρακολούθησης. Η πλατφόρμα που αναπτύσσεται από το προσωπικό του εργαστηρίου «Ευφυών Συστημάτων» εκείνη την περίοδο ονομάζεται «Μήχατρον Ι», κατοχυρώνεται ως ευρεσιτεχνία από τον Ο.Β.Ι. και βρίσκει άμεση εφαρμογή από τους σπουδαστές ως πολύ-χρηστική και αξιόπιστη κατασκευή. Στην παρούσα εργασία ο σχεδιασμός, η υλοποίηση και ο προγραμματισμός της μετεξέλιξης του αρχικού μοντέλου, πλέον σε «Μήχατρον ΙΙ» θα παρουσιαστεί διεξοδικά. Σκοπός είναι να δημιουργηθεί μια καινούρια βάση δοκιμών με καινούρια ηλεκτρονικά στοιχεία έτσι ώστε να είναι περισσότερο προσαρμοστικό στις αυξημένες απαιτήσεις των εφαρμογών που υλοποιούν οι σπουδαστές. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε αποτελείται από τα τρία θεμελιώδη μέρη που αποτελούν ένα ολοκληρωμένο και αυτόνομο μηχατρονικό σύστημα, δηλαδή τους αισθητήρες, τον μικρο-επεξεργαστή και τους ενεργοποιητές. Ο καινούριος σχεδιασμός της πλατφόρμας του «Μήχατρον ΙΙ» έγινε με κριτήριο την εφαρμογή νέων τεχνολογιών στα ηλεκτρονικά του μέρη και στην μέθοδο με την οποία αυτά συνεργάζονται καθώς και με το κριτήριο των αυξημένων απαιτήσεων των σπουδαστών όπως αυτές καταγράφηκαν τα τελευταία χρόνια. Η περιγραφή των εργαστηριακών ασκήσεων και των εφαρμογών που το «Μήχατρον ΙΙ» καλείται να εκτελέσει μετά τον κατάλληλο προγραμματισμό από τους σπουδαστές καθώς και οι εκάστοτε τροποποιήσεις που αυτό δέχεται ανάλογα την εφαρμογή, περιγράφεται σε ξεχωριστό κεφάλαιο του άρθρου. Επίσης καταγράφονται τα αποτελέσματα της χρήσης του «Μήχατρον ΙΙ» κατά το τρέχον ακαδημαϊκό έτος και τα σημαντικότερα από αυτά περιγράφονται σε ιδιαίτερο κεφάλαιο τόσο περιγραφικά όσο και σχηματικά. Βιβλιογραφικές Αναφορές • R. C. Arkin, K. Lee, K. M. McGinnis, and L. Zhou, “The Development of a shared interdisciplinary intelligent Mechatronics laboratory,” Engineering Education, vol. 86, pp. 113-118, 1997. • G. E. Chamilothoris, “Development of a Mechatronics Curriculum in Greece,” in Mechatronics 2002, Twente, 2002. Λέξεις Κλειδιά Μηχατρονικό Μοντέλο, Εφαρμογές & Εκπαίδευση Μηχατρονικής. Τάσεις και Προκλήσεις από τη Χρήση του Internet TV με Αθλητικό Περιεχόμενο στην Ελλάδα ∆ημήτριος - Χρήστος Σερελέας, ∆ημήτριος ∆ρόσος Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων Εργαστήριο Συστημάτων Πληροφοριών ∆ιοίκησης & Νέων Τεχνολογιών Πέτρου Ράλλη & Θηβών 250, 122 44 Αιγάλεω Ε-Mail : [email protected], [email protected] Περίληψη Η θριαμβευτική είσοδος των σύγχρονων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στο χώρο των επιχειρήσεων τις τελευταίες δεκαετίες, παρά τις μεγάλες αμφισβητήσεις τις οποίες συνάντησε, έχει δημιουργήσει σημαντικότατες ανακατατάξεις σε όλα τα επίπεδα και τις δραστηριότητες αυτών. Νέες τεχνολογίες αναπτύχθηκαν οι οποίες συμβάλουν αποτελεσματικά τόσο στην βελτίωση της οργάνωσης όσο και στην αύξηση της αποδοτικότητας - παραγωγικότητας των επιχειρήσεων. Προϊόντα σύγχρονης τεχνολογίας έχουν αντικαταστήσει σημαντικό μέρος των παραδοσιακών λειτουργιών μιας επιχείρησης. Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις έχουν στραφεί στην υιοθέτηση των σύγχρονων τεχνολογιών. Με την παρούσα εργασία έγινε μια προσπάθεια αναγνώρισης των τάσεων και των προκλήσεων από τη χρήση Internet TV με αθλητικό περιεχόμενο στην Ελλάδα. Στα πλαίσια ολοκλήρωση της εργασίας επιλέχθηκαν οι παρακάτω μέθοδοι Έρευνας: • Θεωρητική Προσέγγιση: Περιγραφή και συσχέτιση υπαρχόντων θεωριών γύρω από το θέμα της Πτυχιακής Εργασίας. • Μελέτη Περιπτώσεων (Case Study Analysis) : Ανάλυση συγκεκριμένων πραγματικών περιπτώσεων. • ∆ειγματοληπτική Τεχνική : Μέσω της σύνταξης Ερωτηματολόγιου σχετικά με το θέμα της Εργασίας συλλέχθηκαν δεδομένα που στη συνέχεια αναλύθηκαν για να προκύψει το τελικό συμπέρασμα. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Andreff W, Szymanski.S (2006.), “Handbook on the Economics of Sport”, Cheltenham: Edwar Elgar. • Ha. L, Ganahl, R, (2007), “Webcasting Worldwide: Business Models of an Emerging Global Medium”, New Jersey, Lawrence Erlbaum Associates Publishers. • Mack.S, Rayburn, D, (2006), “Hands-On Guide To Webcasting: Internet Event and AV Production”, Burlington , Elsevier Λέξεις Κλειδιά Internet TV, Αθλητικό Επιχειρείν, On-line Business, Ηλεκτρονικό Επιχειρείν. Electronic Word of Mouth (e-wom) – Internet Communities Konstantinos Papageorgiou University of the of Scotland International Marketing E-mail: [email protected] Dr. Panagiotis Kyriazopoulos University of the West of Scotland Business School E-mail: [email protected] Irene Samanta Technological Educational Institute of Piraeus Department of Business Administration E-mail: [email protected] Abstract During the new technological era new innovative methods have made their appearance and enabled marketers to have more direct and intimate contact with customers using techniques beyond personal selling, advertising and sales promotion. These pioneering diodes to target consumers are the social communities and especially the Internet forums that are constituted by consumers and form brand communities. These communities enhance the creation of contact between consumers which are frequently mentioned as Word Of Mouth (WOM) and have been accepted for a lengthy period of time as a significant issue in consumer behaviour (Whyte, 1954). Online forum participants review, comment and discuss products and services. This information is only one click away from any Internet user and consequently from any prospective consumer. Therefore, the present research tries to examine the attitudes of forum members on a variety of aspects, imprinting different levels of behaviour. This research was conducted online through Internet forums and specifically included the most popular forums in Greece. Members of Greek forums are actively taking parting in Internet forums, expressing their opinion about products and services, although giving more importance to the negative side of comments, socializing through Internet forums, making contact with other members inside and outside the virtual community and expressing their opinions freely. All the above information and findings are reflected in a series of organized statistical data and supportive informative charts in such a way that anyone can comprehend the importance of this new method of socializing and become part of a unified global community. References • Whyte, W. H., 1954. The Web of Word-of-Mouth. Fortune 1, 140-143. Keywords Forums, Social Communities, Online Boards, Electronic Word of Mouth, Internet. Personal Software Process (PSP): Μια Μεθοδολογία για Βελτίωση Ατομικών Ικανοτήτων Ανάπτυξης Λογισμικού Καραμίτσιος Κων/νος Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης, Τμήμα Πληροφορικής, Τ.Θ. 141, 57400 Θεσσαλονίκη, E-mail: [email protected] Περίληψη Στις μέρες μας γίνονται προσπάθειες για καινοτομίες στη διαδικασία παραγωγής λογισμικού, με κύριο σκοπό την βελτίωσή της. Το Personal Software Process (PSP), είναι η μεθοδολογία η οποία μέσα από μια εμπεριστατωμένη διαδικασία διευκολύνει τον μηχανικό λογισμικού να εφαρμόσει σύγχρονες μεθόδους στις καθημερινές του εργασίες, να παρέχει λεπτομερείς προγραμματιστικές εκτιμήσεις και τον καθοδηγεί στην αξιολόγηση της απόδοσης του. Οι αρχές της μεθόδου αυτής είναι παρόμοιες με τα μοντέλα Capability Maturity Model Integrated (CMMI) και Team Software Process (TSP). Τα μοντέλα αυτά, προβλέπουν μία σειρά βημάτων με τα οποία οι μηχανικοί λογισμικού εκτιμούν την αποτελεσματικότητα των τεχνικών και διαδικασιών που χρησιμοποιούν και τις προσαρμόζουν ανάλογα. Σύμφωνα με την εμπειρική βιβλιογραφία, το PSP αποσκοπεί κυρίως στη βελτίωση της ποιότητας καθώς και στην πρόβλεψη των σφαλμάτων και όχι τόσο στην αύξηση της παραγωγικότητας. Το PSP προσφέρει στους μηχανικούς λογισμικού τη δυνατότητα να μπορούν να σχεδιάζουν την εργασία τους και να καθορίζουν το πρόγραμμα τους με βάση τον ατομικό τρόπο εργασίας. Η μεθοδολογία αυτή βοηθά τους μηχανικούς λογισμικού να ανταπεξέλθουν αποτελεσματικότερα στην εργασία τους. Το PSP παρουσιάζει τα πλεονεκτήματα του χαμηλότερου κόστους, του έγκαιρου εντοπισμού λαθών και της αποτελεσματικής διόρθωσης αυτών ώστε η προγραμματισμένη εργασία να ολοκληρωθεί αποτελεσματικά, με το επιθυμητό αποτέλεσμα και τον οικονομικότερο τρόπο. Στην παρούσα εργασία εξετάζεται η χρησιμότητα και η αποτελεσματικότητα της PSP μεθόδου από δύο σκοπιές, τόσο από ποιοτική όσο και από ποσοτική σκοπιά και αποβλέπει στην κατανόηση των αρνητικών και θετικών στοιχείων του εν λόγο προτύπου αναφορικά με το κόστος και τη ποιότητα του λογισμικού. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Siakas K. V., Mitalas A. (2004a). The Personal Software Process; Experiences from a Laboratory Course in Software Quality Management, The 9th International Conference on Software Process Improvement - Research into Education and training, INSPIRE 2004, Kent, UK, 05-07.04.2004, pp.73-82 • Watts S.Humphrey (1998): Introduction to the Personal Software Process, Addison Wesley • Watts S.Humphrey (2002): A Discipline for Software Engineering, Addison Wesley Λέξεις Κλειδιά Ανάπτυξη Λογισμικού, ∆ιαδικασία Ανάπτυξης, Ποιότητα Λογισμικού, Αποτελεσματικότητα, Βελτίωση Ατομικής ∆ιαδικασίας ∆ιερεύνηση της Χρήσης των Νέων Τεχνολογιών στην ∆ιδακτική Ανθρωπιστικών Μαθημάτων με την Εφαρμογή των Προσαρμοστικών Εκπαιδευτικών Συστημάτων Υπερμέσων : Το Παράδειγμα της Ιστορίας Γ. Πατέλης(1), Ν. Κορωναίος (2), ∆. Α. Παπαχρήστος (3) (1) Μ.Π.Σ Σπουδές στην Εκπαίδευση, Ε.Α.Π, [email protected] (2) M.Sc. Advanced Industrial & Manufacturing Systems, Kingston University-T.E.I Πειραιά, [email protected] (3) Εργαστηριακός Συνεργάτης, Τμήμα Αυτοματισμού, ΤΕΙ Πειραιά, [email protected] Περίληψη Οι εφαρμογές των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ), επιδρούν, καταλυτικά, σε όλους σχεδόν τους τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Επιφέρουν σημαντικές και ραγδαίες αλλαγές στο χώρο της εργασίας, στην οικονομία, στον πολιτισμό και στην κοινωνία ολόκληρη. ‘Όλα αλλάζουν στο περιβάλλον της σύγχρονης εποχής. ∆ιανύοντας την αυγή του νέου αιώνα οι νέοι, οι σημερινοί μαθητές και αυριανοί πολίτες καλούνται να ζήσουν στην «κοινωνία της Γνώσης», η οποία χαρακτηρίζεται από έναν εμφανή δυναμισμό στην ανάπτυξη και την επέκταση της χρήσης των νέων τεχνολογιών. Στην εργασία αυτή παρουσιάζεται η βιβλιογραφική διερεύνηση του πεδίου των Προσαρμοστικών Εκπαιδευτικών Συστημάτων Υπερμέσων (Adaptive Educational Hypermedia Systems) με σκοπό την δημιουργία αντίστοιχου μοντέλου-συστήματος για την διδακτική ανθρωπιστικών μαθημάτων (ιστορία) στην εκπαίδευση. Η επιστημονική αυτή περιοχή έχει σημειώσει ραγδαία εξέλιξη την τελευταία δεκαπενταετία έχοντας αξιοποιήσει αποτελέσματα από δύο διαφορετικές ερευνητικές περιοχές, τα Νοήμονα Εκπαιδευτικά Συστήματα και τα Προσαρμοστικά Συστήματα Υπερμέσων. Το διαδίκτυο (Internet) και ο σημαντικός ρόλος που παίζει σήμερα στην Εκπαίδευση από απόσταση έδωσε νέα ώθηση στη επιστημονική περιοχή θέτοντας καινούργιους ερευνητικούς στόχους και συμβάλλοντας στην καθιέρωσή της, ως αυτόνομης ερευνητικής περιοχής. Η διδακτική των ανθρωπιστικών μαθημάτων και ειδικότερα της Ιστορίας ξεφεύγει από τα στενά πλαίσια της στείρας απομνημόνευσης και προχωρά σε ένα στάδιο που η διδακτική της θα πρέπει να διαθέτει μια διαθεματική προσέγγιση και επιπλέον θα πρέπει να χρησιμοποιούνται εργαλεία και μέσα για την αναλυτική μεθοδολογία που θα έχει κάποιος για την κατανόηση της ιστορίας. Η πρόταση σε αυτή την εργασία κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Ασπρουλάκης, Κ. (1994). Συμβολή στη διδακτική των φιλολογικών μαθημάτων, Εκδόσεις. Κώδικας. • Brusilovsky, P. (1996). Methods and techniques of adaptive hypermedia. User Modeling and User-Adapted Interaction 6 (2/3), pp. 87-129. Λέξεις Κλειδιά Προσαρμοστικά Εκπαιδευτικά Συστήματα Υπερμέσων, διδακτική ιστορίας, νοήμονα εκπαιδευτικά συστήματα Συνεδρία Β2 – ∆ιοικητική Επιστήμη & Μάρκετινγκ - Αίθουσα Α2 Ο ρόλος του Μάρκετινγκ στις Ελληνικές Επιχειρήσεις ∆ημήτριος Ι. Πάκος (1), Γεώργιος Ι. Πάκος (2) (1) Α.Τ.Ε.Ι Πειραιά, (2) Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Βαφειοχωρίου 61, 11476 Αθήνα E-Mail: [email protected], [email protected] Περίληψη Πριν χρόνια στον Ελλαδικό χώρο το Μάρκετινγκ αποτελούσε πολυτέλεια και άσκοπη χρήση του διότι η επιχειρηματική κοινότητα αμφισβητούσε την σπουδαιότητα του. Ειδικότερα αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις στο παρελθόν είτε αγνοούσαν είτε χρησιμοποιούσαν μια σκιώδη οργάνωση Μάρκετινγκ λόγω της αποφυγής δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας οι οποίες δεν ήταν σε θέση να προσφέρουν τα μέγιστα σε μια επιχείρηση, σύμφωνα με την επικρατούσα άποψη της εποχής. Σήμερα υπάρχουν επιχειρήσεις οι οποίες έχουν τμήμα Μάρκετινγκ που έχει καθαρά διακοσμητικό χαρακτήρα αφού δεν υλοποιείται η ιδέα και η φιλοσοφία της σύγχρονης μορφής του. Βέβαια υφίστανται και ελληνικές επιχειρήσεις που παρουσιάζουν μια ολοκληρωμένη μορφή πλήρης ανάπτυξης του Μάρκετινγκ προσανατολισμένη στον βασικό αποδέκτη της αγοράς τον καταναλωτή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο οργανισμός του ΟΤΕ ο οποίος προσανατολίζεται στις ανάγκες του καταναλωτή και χρησιμοποιεί μεθοδικά τακτικές που επηρεάζουν άμεσα το αγοραστικό κοινό σε ότι αφορά τα προϊόντα και τις υπηρεσίες του οργανισμού. Ο OTE οργανώνοντας πολύ δυναμικά την προώθηση των προϊόντων και των υπηρεσιών του, χρησιμοποιεί ένα πολύ δυναμικό τρόπο προσέγγισης των πελατών βασισμένο σε ένα πολύ καλά οργανωμένο Μάρκετινγκ. Η εργασία λειτουργεί ως φάρος στην ανάδειξη όχι μόνο των στατιστικών δεδομένων αλλά και της ερμηνευτικής παράθεσης της κυριαρχικής αλλαγής που συντελέστηκε τα τελευταία χρόνια στον τομέα των τηλεπικοινωνιών. Ποια τα μειονεκτήματα της απουσίας του Μάρκετινγκ; Ποιες οι νέες εξελίξεις που οδήγησαν στην ανάγκη δημιουργίας του; Και τέλος πώς η εταιρεία άλλαζε θέση και στάση στον τομέα της αγοράς της επωφελούμενης υιοθέτησης των καινοτόμων αυτών στρατηγικών; Επίσης παρατηρούμε συμπερασματικά πως η παρούσα εργασία περιγράφει την πορεία μιας εταιρείας από ουραγό σε σκαπανέα των εξελίξεων και συγχρόνως μια μελέτη σε ένα φαινόμενο εξέλιξης δαρβηνιστικού χαρακτήρα όπου η φυσική επιλογή δεν είναι θέμα προσαρμογής αλλά επιβίωσης. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Οργάνωση & ∆ιοίκηση – Το Μάνατζμεντ της Νέας Εποχής (4η Έκδοση). • Συμπεριφορά Καταναλωτή: Αρχές-Στρατηγικές-Εφαρμογές • Γεώργιος Μπάλτας, Πολίνα Παπασταθοπούλου Λέξεις Κλειδιά Μάρκετινγκ, Καταναλωτές, Ελληνικές Επιχειρήσεις, Στατιστικά ∆εδομένα. Η Λήψη Αποφάσεων ως Βασική Λειτουργία στη ∆ιοικητική Επιστήμη Τζελαϊδή Μαρίνα Workflow Manager, Grey Athens Advertising S.A Promotion Department ∆/νση οικίας: ∆ανίλη 22, Τ.Κ. 11744, Αθήνα E-Mail: [email protected] Περίληψη Η εργασία αυτή αναφέρεται στη λήψη αποφάσεων, στα πλαίσια των δραστηριοτήτων ενός manager. Στόχο έχει, μέσω της βιβλιογραφικής έρευνας, τη διεξοδική περιγραφή της λειτουργίας, την κατανόηση του τρόπου εφαρμογής της καθώς και την απόδειξη της σπουδαιότητας της μέσω της παρουσίασης των στοιχείων που την διέπουν. Απόφαση, γενικά, ορίζεται κάθε «τελική γνώμη μετά από σκέψη» και διαφέρει κατά την εφαρμογή της στην διοικητική επιστήμη. Κατά καιρούς διατυπώθηκαν διάφορες θεωρίες αποφάσεων, όπως η κλασική και η συμπεριφορική θεωρία αποφάσεων οι οποίες συνδέονται άμεσα με την εξέλιξη της λήψης αποφάσεων. Στον εταιρικό κόσμο, οι επιχειρησιακές αποφάσεις διακρίνονται σε προγραμματισμένες και μη, στρατηγικές, τακτικές και λειτουργικές και έχουν άμεση σχέση με τα επίπεδα που λαμβάνονται [1, 2]. Ο προσδιορισμός του προβλήματος, η εύρεση εναλλακτικών λύσεων, η αξιολόγησή τους, η επιλογή της καλύτερης λύσης, η υλοποίηση της απόφασης και η εφαρμογή της αποτελούν τα στάδια που πρέπει να ακολουθούνται κατά τη διάρκεια λήψης μιας απόφασης. Οι αποφάσεις αυτές λαμβάνονται σε συνθήκες βεβαιότητας, κινδύνου ή και αβεβαιότητας και επηρεάζονται από παράγοντες όπως η έλλειψη δημιουργικότητας, το άγχος, η έλλειψη αξιόπιστης και επαρκής πληροφόρησης κ.α. Αξίζει να επισημανθεί ότι οι επιχειρησιακές αποφάσεις δεν λαμβάνονται αποκλειστικά για να λύσουν κάποιο πρόβλημα αλλά και να εκμεταλλευτούν με τον κατάλληλο τρόπο κάποια ευκαιρία που πιθανόν να προκύψει. Ο manager έχει στη διάθεση του μεθόδους, οι οποίες όταν συνδυαστούν με τις σωστές πληροφορίες τον βοηθούν σημαντικά στη λήψη ορθών αποφάσεων. Οι μέθοδοι αυτοί χωρίζονται σε ποσοτικές και ποιοτικές ανάλογα με τα δεδομένα που διαθέτουν και τις πληροφορίες που παρέχουν. Έχοντας σαν οδηγό ότι πίσω από κάθε, φαινομενικά, ασήμαντη πληροφορία μπορεί να κρύβεται κάτι σημαντικό, κρίνεται απαραίτητο ο manager να έχει στη διάθεση του πληροφορίες, ποσοτικά και ποιοτικά επαρκείς, με σκοπό την αξιολόγηση τους και την επικύρωση της τελικής του απόφασης. Οι πληροφορίες αυτές μπορεί να προέλθουν είτε από το εσωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης, το αρχείο της δηλαδή, είτε από το εξωτερικό δηλαδή από το ημερήσιο και περιοδικό τύπο, από τις δημοσιεύσεις των τραπεζών κ.λ.π και δίνουν μια γενική κοινωνική και οικονομική εικόνα του ευρύτερου λειτουργικού περιβάλλοντος δραστηριοποίησης της επιχείρησης. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Ζαβλανός Μ. (2002), Μάνατζμεντ, Αθήνα: Σταμούλη • Φλώρος. Χ (1993), Σύγχρονη ∆ιοικητική των Επιχειρήσεων, Αθήνα: Εκδοτική • ∆ίκαιος Κ., Κουτούζης Μ., Πολύζος Ν., Σιγάλας Ι., Χλέτσος Μ., (1999), Βασικές Αρχές ∆ιοίκησης ∆ιαχείρισης (Management) Υπηρεσιών Υγείας, Πάτρα: Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Λέξεις Κλειδιά Λήψη Αποφάσεων, Ποιοτικές-Ποσοτικές Μέθοδοι, Πληροφοριακά Συστήματα, Ομαδικός Τρόπος Σκέψης, ∆ια-τμηματικές Ομάδες. Συμπεριφορά Καταναλωτή και Πελατοκεντρικά Προσανατολισμένη Ανάπτυξη Νέων Προϊόντων: Σύγχρονες Εξελίξεις και Τάσεις Σ. Βούλγαρη, Σ. Τσαφαράκης, Ε. Γρηγορούδης, Ν. Ματσατσίνης Εργαστήριο Σχεδιασμού & Ανάπτυξης Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων, Πολυτεχνείο Κρήτης Πολυτεχνειούπολη, Κουνουπιδιανά, 73100 Χανιά E-Mail: [email protected], [email protected], [email protected], [email protected] Περίληψη Οι Krishnan και Ulrich (2001) ορίζουν την Ανάπτυξη Προϊόντων ως «μετασχηματισμό μιας ευκαιρίας αγοράς και των τεχνολογικών πλεονεκτημάτων της μηχανικής σε εμπορεύσιμο προϊόν». Σύμφωνα με την πελατοκεντρικά προσανατολισμένη Ανάπτυξη Προϊόντων δεν πρέπει αυτά καθεαυτά τα νέα προϊόντα και η τεχνολογία ανάπτυξη τους να θεωρηθούν ο στόχος της διαδικασίας σχεδιασμού, αλλά ως μέσα εκπλήρωσης των αναγκών των καταναλωτών με βάση τις προτιμήσεις, τις αξίες και τους στόχους τους (Costa et al., 2004). Λόγω του έντονου ανταγωνισμού που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις και του συνεχούς μεταβαλλόμενου οικονομικού και κοινωνικοπολιτικού περιβάλλοντος στο οποίο δρουν, στην παρούσα εργασία υιοθετείται η θεώρηση ότι η ανάλυση της συμπεριφοράς καταναλωτή είναι ένα σημαντικό και αναπόσπαστο κομμάτι της ανάπτυξης ενός προϊόντος, προκειμένου αυτή να έχει υψηλή πιθανότητα επιτυχίας. Η εργασία αυτή παρουσιάζει το θεωρητικό πλαίσιο της πελατοκεντρικά προσανατολισμένης Ανάπτυξης Νέων Προϊόντων και της Συμπεριφοράς Καταναλωτή και έχει σαν στόχο την καταγραφή, μελέτη και παρουσίαση σύγχρονων μεθόδων και μοντέλων ανάλυσης της συμπεριφοράς καταναλωτή που χρησιμοποιούνται στην ανάπτυξη νέων προϊόντων. Η παρούσα εργασία είναι η πρώτη επισκόπηση που συνδέει άμεσα τη Συμπεριφορά Καταναλωτή και την Ανάπτυξη Νέων Προϊόντων. Συνολικά καταγράφονται 50 επιστημονικές δημοσιεύσεις στο χρονικό διάστημα 2000-2007. Αν και η καταγραφή δεν είναι εξαντλητική, γίνεται προσπάθεια παρουσίασης ενός ικανού αριθμού δημοσιεύσεων που απεικονίζουν τις σύγχρονες εξελίξεις και τάσεις σε αυτό το ερευνητικό πεδίο. Στα σημαντικότερα συμπεράσματα της εργασίας είναι η διαπίστωση του έντονου ενδιαφέροντος και της εστίασης της σύγχρονης ερευνάς στο πεδίο αυτό, καθώς το 52% των καταγεγραμμένων επιστημονικών προτάσεων είναι από δημοσιεύσεις των τριών τελευταίων εξεταζόμενων ετών (2005-2007). Επίσης, η πλειοψηφία των ερευνητικών προτάσεων είναι χρήσιμες σε περισσότερα του ενός στάδια της φάσης της Σχεδίασης, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις παρατηρείται συνδυασμός μεθόδων Μάρκετινγκ και Μηχανικής για την ανάλυση της συμπεριφοράς καταναλωτή. Τέλος, καταγράφεται μια σαφής τάση μελέτης της δυναμικής ανάλυσης της συμπεριφοράς του καταναλωτή. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Costa, A.I.A., Dekker M., and Jongen W.M.F. (2004). An overview of means-end theory: Potential application in consumer-oriented food product design, Trends in Food Science & Technology, 15, 403-415. • Krishnan V. and Ulrich K.T (2001). Product development decisions: A review of the literature, Management Science, 47 (1), 1-21. Λέξεις-Κλειδιά Συμπεριφορά Καταναλωτή, Ανάπτυξη Προϊόντων, Marketing Ψηφιακό Μάρκετινγκ Γεώργιος Β. Ντάνης (1), Γιώργος Κ. Πολίτης (2) (1) Μηχανικός Πληροφορικής, Κουγκίου Κιάφας 35, 461 00, Ηγουμενίτσα. (2) Αλεξάνδρειο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, - Τμήμα Εμπορίας και ∆ιαφήμισης, Πασχαλούδη Στ 25, 581 00, Γιαννιτσά. E-Mail: [email protected], [email protected] Περίληψη Σύμφωνα με έρευνα της ∆ιεθνούς Ένωσης Τηλεπικοινωνιών (International Telecommunication Union) οι χρήστες του διαδικτύου θα υπερβούν τα 2 δισεκατομμύρια μέχρι το τέλος του 2010. Το μάρκετινγκ ως ένας από τους βασικούς πυλώνες των επιχειρήσεων δε θα μπορούσε να μην συμβαδίσει με αυτή τη νέα πραγματικότητα που εξαπλώνεται με ραγδαίους ρυθμούς. Η εξέλιξη αυτή δεν άφησε ανέγγιχτα και τα μέσα που χρησιμοποιεί το μάρκετινγκ, δημιουργώντας νέα, μετασχηματίζοντας αρκετά αλλά και καταργώντας κάποια. Ένα παράδειγμα μπορούμε να δούμε στις κλασικές αφίσες στου τοίχους που τείνουν πλέον να αντικατασταθούν από τα banners που υπάρχουν στις ιστοσελίδες. Τα κοινωνικά δίκτυα αποτελούν την τελευταία πενταετία ένα ακόμα “όχημα” στα χέρια των ατόμων του μάρκετινγκ για να προσεγγίσουν περισσότερο το καταναλωτικό κοινό. Όμως δεν είναι μόνο αυτά: υπάρχουν και άλλα εργαλεία, όπως το Google Analytics που δίνει τη δυνατότητα παρακολούθησης της επισκεψιμότητας και της κίνησης των χρηστών του διαδικτύου ως προς μία συγκεκριμένη ιστοσελίδα. Παρά την εξέλιξη του, το μάρκετινγκ δε θα μείνει για πολύ σε αυτή την κατάσταση. Ο τρόπος ζωής και οι συνήθειες των ανθρώπων, σε συνδυασμό με τα τεχνολογικά άλματα οδηγούν σε μία περαιτέρω εξέλιξή του. Το ‘κινητό’ μάρκετινγκ κάνει πλέον την εμφάνιση του. Το κύριο μέσω είναι οι κινητές συσκευές (smart phones, κινητά τηλέφωνα κλπ), η χρήση των οποίων έχει γίνει κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Παρατηρούμε πλέον ότι το καταναλωτικό κοινό μεταβάλλεται, εξελίσσεται και προσφέρει περισσότερες επιλογές από ποτέ. Για παράδειγμα, η αγορά ενός βιβλίου μπορεί να γίνει από το βιβλιοπωλείο της γειτονιάς ή από κάποιο βιβλιοπωλείο που εδρεύει σε άλλη χώρα. Καταλήγοντας μπορούμε να πούμε ότι το μάρκετινγκ εξατομικεύεται και απευθύνεται στοχευόμενα στις ανάγκες των καταναλωτών, δίνοντάς τους σε ελάχιστο χρόνο αυτό που επιθυμούν. Βιβλιογραφικές Αναφορές • ∆ιαλέξεις από το Digital Marketing Intensive Programme (DIMA), Φινλανδία, Απρίλιος 2010. • Mobile Marketing Magazine (http://www.mobilemarketingmagazine.co.uk/) Λέξεις Κλειδιά Ηλεκτρονικό Μάρκετινγκ, Κινητό Μάρκετινγκ Συνεδρία Β3 - Τεχνολογικά Συστήματα & Ενέργεια - Αίθουσα Α1 The Implementation of a New Strategy through IT in Order to Fight Corruption in Public Procurements in Greece Kostas M. Kandrelis (1), P.H.Yannakopoulos (2) (1) Quality Assurance Officer of HAF, University of the West of Scotland, (2) TEI of Piraeus, Computer Systems Engineering Dept., E-Mail: [email protected], [email protected] Abstract This paper aims to answer is the phenomenon of corruption in public procurements in Greece and how this can be fought through the implementation of Information Technology. The current issue analyses situation in public procurements in Greece and the equivalent in the European Union, it is attempted for a comparative analysis between these two situations to be done. This comparison aims to represent the weaknesses of the public procurements system and the perspectives of implementing a new strategy through IT, targeting in abating corruption and its negative consequences to the public sector. The research is focused on highlighting the weaknesses of the Greek public procurement system, whereas the second phase attempts to evaluate through appropriate questions the proposed IT system, in order to find out whether it has succeed his objectives undertaken. In other words, the proposed IT system is designed conceptually, based on the experiences of other EU countries, isolating the advantages of each of them and adapting them into the Greek frame. In addition to this, a transition of the European Union experience in fighting corruption through the implementation of IT systems is attempted. Keywords Corruption, Public Procurements. Electronics Decision Making on Business Data Security V. P. Tzouka (1), P. H. Yannakopoulos (2) (1) University of the West of Scotland, (2) TEI of Piraeus, Computer Systems Engineering Dept., E - Mail: [email protected], [email protected] Abstract Decision making processes can be managed more effectively by following specific procedures and by using computeraided programs. A Decision Support Application (DSA) was designed and implemented in order to assist managers to decision making on which is the most proper security plan/solution to implement to their company. Moreover, the security plans/options are analysed as part of the entire business decision making and problem-solving process. A research survey was conducted to Greek companies. Through this research is assessed how the Greek companies manage their data, which are their security needs, constraints and preferences. Also, the survey assisted in defining the criteria and the factors according to which a company needs to develop its security plans and make its security decisions. This paper focuses on decisions making on business data security and proves that computer-aided decision support can make improvements to security policy in a business environment. Keywords Decision Support Application, Business Data Security Design of an Interactive IT System, for Buildings’ Energy Evaluation, Efficiency and Management G. M. Patouklias (1), P. H. Yannakopoulos (2) (1) Electronic Engineer, Telephony Network Specialist WIND Hellas, (2) TEI of Piraeus, Computer Systems Engineering Dept., 12244 Aigaleo, E - Mail: [email protected], [email protected] Abstract An interactive information technology system for energy evaluation, efficiency and management regarding buildings in Greece is described. A short description of the global environmental problem is given, as well as the violations made by the human activity. A distinction between the energy forms is presented, describing the need of renewable energy resources. European directives, global commitments about the environment and the current energy status in Greece are analyzed, focusing in the highly energy consumable buildings in Greece. Details about the importance of building commissioning are provided presenting its methods, its advantages, the e-energy services of e-commissioning in view of energy management and energy conservation. An analysis of an IT system, operating in buildings, designed to optimize the energy consumption is presented. This system will be able to take operating decisions for better building’s efficiency in relation with users’ needs. Keywords Building Energy Management, E-energy Services, Building Efficiency Green IT Management. A New Perspective for the IT Infrastructure of Greek Mid Size Businesses G. D. Lambropoulos (1), P.H. Yannakopoulos (2) (1) Rolco Vianyl S.A., Technical IT manager (2) TEI of Piraeus, Computer Systems Engineering Dept., E - Mail: [email protected] Abstract Environmental parameters are integrated into Businesses line of operation. The Greek state, is taking steps to set high environmental standards to its industry towards the goal of achieving energy efficiency and reduction of green house gas emissions. Powerful means to this end is the effort to bring about change at the environmental behaviors of individuals, communities and business world, as well as to conduct plans of action and take comprehensive measures to control private and public sectors’ operations according to environmental considerations. The Greek middle sized business, which is the case for the majority of Greek businesses, will have to face this new reality and explore cost effective ways to adopt environmentally sensitive practices and methodologies, given a mid-sized business limited financial potential in the context of the present on-going financial crisis. The Greek companies’ attitudes towards environmental awareness are similar to that of other companies worldwide, implementing or taking steps to implement green IT initiatives, having as a primary target the reduction of energy costs. On the other hand, inhibitory factors to this effort are: first, the fact that green IT initiatives are not for the moment a priority for the company and there is a lack of specific guidelines and policies, and second, significant budget limitations should be taken into account. The purpose of the present study is to explore the scarcely researched area of environmentally sensitive initiatives adopted by middle sized Greek business, and explore their ability to follow the principles of the green IT initiative in terms of cost and productivity factors. Keywords Mid-sized Business, Energy Efficiency, Green IT Initiatives Comparison of the Attitude of EU Countries Towards Recycling. Implementation of an IT System on Waste Management E. M. Trivilos (1) P.H. Yannakopoulos (2) (1) Electronic Engineer, Telephony Network Specialist WIND Hellas (2) TEI of Piraeus, Computer Systems Engineering Dept., E - Mail: [email protected] Abstract This research is about the potential of a sustainable waste management in modern Greece, which would be economically feasible and environmentally suf cient. The link between recycling processes and modern information technology abilities is a key factor to the solution of the problem. The motivation of the citizens for the implementation of pro-environmental reforms is a prerequisite for feasibility of any recycling program. Keywords Waste Management, Recycling, IT Systems Συνεδρία Β4- Εφαρμογές στο Τομέα της Υγείας - Αίθουσα Α2 Το Μαρκοβιανό Μοντέλο σαν Υποστηρικτικό Εργαλείο Λήψης Αποφάσεων για την θεραπεία Ασθενών που Πάσχουν από Καρκίνο του Μαστού Ι.Γκουλιώνης (1), Σ.Μιόβολος (2), και Α.Boζίκης (3) (1) Τμήμα Στατιστικής και Ασφαλιστικής Επιστήμης, Καραολή και ∆ημητρίου 80, 18534 Πανεπιστήμιο Πειραιώς. [email protected] (2) Τμήμα Πληροφορικής με εφαρμογές στη Βιοϊατρική, Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδος. [email protected] (3) Τμήμα Οικονομικής Επιστήμης, Καραολή και ∆ημητρίου 80, 18534 Πανεπιστήμιο Πειραιώς. [email protected] Περίληψη Ο Καρκίνος του μαστού είναι μία κακοήθης νεοπλασματική νόσος που μπορεί να προσβάλλει τον έναν η και τους δύο μαστούς. Εμφανίζεται λόγω κάποιας γενετικής ανωμαλίας σε κάποια κύτταρα του σώματος. Πρόκειται για τη συχνότερη μορφή καρκίνου και προσβάλλει κυρίως γυναίκες. Η έλλειψη έγκαιρης πρόσβασης σε ιατρικές πληροφορίες, σωστής και γρήγορης διάγνωσης, καθώς και άμεσης αντιμετώπισης μπορεί να καθυστερήσει τη θεραπεία και πολλές φορές να αποβεί μοιραία για τη ζωή του ασθενούς. O Ιατρός μπορεί με βάση τον ιατρικό φάκελο του ασθενούς να χαράξει σύμφωνα και με τα ιατρικά πρωτόκολλα την πολιτική θεραπείας για την παραπάνω ασθένεια. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι να προτείνουμε ένα θεωρητικό μοντέλο που βασίζεται στις Μαρκοβιανές αλυσίδες και λαμβάνει αποφάσεις παίρνοντας υπόψη και το κόστος θεραπείας της κάθε εφαρμοζόμενης μεθόδου. Τα μοντέλα απόφασης που βασίζονται σε Μαρκοβιανή χειροτέρευση αποδεικνύουμε ότι είναι επίσης κατάλληλα εργαλεία για την χάραξη της βέλτιστης πολιτικής θεραπείας ασθενών που πάσχουν από την ασθένεια του καρκίνου του μαστού. Κριτήριο στη λήψη αποφάσεων χρησιμοποιούμε το κριτήριο του Ολικού Αποπληθωρισμένου κόστους. Επιλύουμε με τη μέθοδο της επαναληπτικής πολιτικής και βρίσκουμε τη βέλτιστη πολιτική θεραπείας για άπειρο χρονικό ορίζοντα. Συγκρίνουμε τη βέλτιστη πολιτική θεραπείας που βασίζεται στο παραπάνω μοντέλο με εκείνη που απορρέει με βάση τις κλινικές έρευνες και συμπεραίνουμε ότι το μοντέλο μπορεί να λειτουργήσει σαν ένα υποστηρικτικό εργαλείο παράλληλα με τις κλινικές έρευνες,, αφού δίνει όπως δείχνουν οι εφαρμογές κλινικά λογικές και συμβιβαστές με τα ιατρικά πρωτόκολλα λύσεις. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Allister and McGuire, Economic evaluation in Healthcare. Edited by Michael Drummod. 2001. • D.P. Bertsekas, Stochastic optimal control. The Discrete time case. Academic Press, New York 1998. • J.E.Goulionis and A.Vozikis, Medical decision making for patients with Parkinson disease under average cost criterion. Australian and New Zealand Health policy (2009): 6:15, pg 1-8. Λέξεις-Κλειδιά Μαρκοβιανές Αλυσίδες, Μέθοδος Επαναληπτικής Πολιτικής, Υποστηρικτικά Εργαλεία στη Λήψη Ιατρικών Αποφάσεων. Θεωρία Αποφάσεων. Σύγκριση Γυμνασίων Λαμίας ως προς την Οδοντιατρική Κατάσταση των Μαθητών με Χρήση Στατιστικών Ελέγχων Μιλτιάδης Χαλικιάς (1), Αγαθονίκη ∆εληγιαννάκου (2) (1) Τμήμα ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων Τ.Ε.Ι Πειραιά, Πέτρου Ράλλη & Θηβών 250, 12244 Αιγάλεω. (2) Τμήμα Πληροφορικής με Εφαρμογές στην Βιοϊατρική, Πανεπιστήμιο Στερεάς Ελλάδας, E –Mail: [email protected] , [email protected] Περίληψη Στη χώρα μας, το σύνολο σχεδόν του πληθυσμού αντιμετωπίζει το πρόβλημα της τερηδόνας μιας πάθησης των δοντιών με πανδημικό χαρακτήρα καθώς προσβάλλει όλα τα άτομα ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας ή φυλής. Σκοπός της παρούσας έρευνας είναι η μελέτη της υγείας και της υγιεινής του στόματος και τα κοινωνικά χαρακτηριστικά μαθητών γυμνασίου, χρησιμοποιώντας ερωτηματολόγιο που καταρτίστηκε με βάση το αντίστοιχο του Παγκόσμιου οργανισμού Υγείας (WHO) και έχει συμπληρωθεί από εθελοντές οδοντιάτρων του συλλόγου Φθιώτιδος. Με τη χρήση γενικευμένων γραμμικών μοντέλων και άλλων στατιστικών μεθόδων μελετήθηκαν οι διαφοροποιήσεις στην υγεία και υγιεινή του στόματος ως προς το φύλο, την ηλικία κτλ. Στη στατιστική επεξεργασία στόχος είναι και η σύγκριση των αποτελεσμάτων μεταξύ των γυμνασίων με παραμετρικές και μη παραμετρικές μεθόδους. Λέξεις-κλειδιά DMFT, CPITN, Μη Παραμετρικές Μέθοδοι, Γενικευμένο Γραμμικό Μοντέλο Η Αλλαγή ως Αναγκαιότητα σε Περιόδους Κρίσης στο Χώρο της Υγείας Παπαδοπούλου ∆έσποινα (1), Πέτσα Αναστασία (2) (1) Μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Π.Μ.Σ «∆ιοίκηση της Υγείας» Νοσηλεύτρια Ειδικευμένη στη Χειρουργική, Γ.Ν.Π. «Τζάνειο» Αρτέμιδος 50, Τ.Κ. 17235, ∆άφνη – Αθήνα (2) Μεταπτυχιακή φοιτήτρια στο Π.Μ.Σ «∆ιοίκηση της Υγείας» Ιατρός Ειδικευόμενη στη Γενική Χειρουργική, Ν.Θ.Π. «Η Παμμακάριστος» Φυγαλείας 16, Τ.Κ. 11147, Γαλάτσι – Αθήνα E –Mail: [email protected], [email protected] Περίληψη Στην εργασία αυτή εξετάζονται τα αίτια και οι διαδικασίες της αλλαγής μέσα στους οργανισμούς. ∆ιαπιστώσαμε ότι είναι ιδιαίτερα χρήσιμο να επικεντρωθεί το ενδιαφέρον στο εξωτερικό περιβάλλον και στις συνθήκες που επικρατούν σε αυτό, είτε είναι συνθήκες ευημερίας είτε αφορούν κάποια κρίση, ως αίτια της αλλαγής. Ταυτόχρονα είναι αδύνατο να αγνοήσουμε τις εσωτερικές δυνάμεις εντός του οργανισμού, όπως τα ατομικά χαρακτηριστικά του κάθε εργαζομένου και τα χαρακτηριστικά του οργανισμού. Επίσης, επισημάνθηκαν οι διαφοροποιήσεις και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που υπάρχουν στους οργανισμούς υγείας, συγκριτικά με τους υπόλοιπους. Ακολούθως, αναλύθηκαν τα στάδια στη διαδικασία της αλλαγής και έγινε αναφορά στα χαρακτηριστικά και τα είδη των κρίσεων. Λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών του κάθε εργαζομένου, ενδέχεται να εμφανιστούν αντιδράσεις και να ανακόψουν την ομαλή εξέλιξη και εφαρμογή της. Επιπλέον, αναγνωρίστηκε η σημαντικότητα της συμβολής της διοίκησης στη διαδικασία της αλλαγής. Τέλος, αναλύθηκε η χρησιμότητα της επικοινωνίας και η εφαρμογή καινοτόμων αλλαγών ως τρόποι διαχείρισης των κρίσεων. Σχετικά με την καινοτομία και την αλλαγή, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι αποτελούν κρίσιμες διαδικασίες για τους οργανισμούς. Συμβάλλουν στην ανάπτυξη, την επιβίωση και το θάνατο του οργανισμού. Στόχοι της εργασίας είναι: α) να αναγνωριστεί ο ρόλος της αλλαγής ως βασικό συστατικό της επιβίωσης και της ανάπτυξης των οργανισμών υγείας σε περιόδους κρίσης και β) να δοθεί έμφαση στη χρησιμότητα της επικοινωνίας και της καινοτομίας στην υλοποίηση των αλλαγών μέσα από την αποτελεσματική διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Irwin Ph, Langham FW Jr. The Change Seekers. Harvard Business Review Leadership Part I, contents of the book 1961, 1963-1968: 75 – 86. • Miller K. Οργάνωση και Επικοινωνία Προσεγγίσεις και ∆ιαδικασίες. Μετάφραση Κωνσταντοπούλου Μ. Εκδόσεις ∆ίαυλος, Αθήνα, 2006 • Κotter JP. Η ∆ιαδικασία των οκτώ φάσεων. Στο: Ηγέτης στις αλλαγές. Μετάφραση Σοκοδήμος Α. 1η έκδοση. Εκδόσεις Κριτική, Αθήνα 2001: 33-170, 280-287 Λέξεις Κλειδιά Αλλαγή, Κρίση, Οργανισμός Υγείας, Καινοτομία. Παρακίνηση Ιατρονοσηλευτικού Προσωπικού Κιαχοπούλου Μαρία, Προβατοπούλου Ξένη ∆ιατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «∆ιοίκηση της Υγείας», Πανεπιστήμιο Πειραιά & Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιά, Πέτρου Ράλλη & Θηβών 250, 12244 Αιγάλεω. E-Mail: [email protected] Περίληψη Ο όρος Παρακίνηση (Motivation) αναφέρεται στην επίδραση ποικίλων παραγόντων πάνω στην ανθρώπινη συμπεριφορά, με σκοπό τη δραστηριοποίηση των εργαζομένων για την αύξηση της παραγωγικότητάς τους και την επίτευξη των στόχων της επιχείρησης (Χυτήρης, 2001). Η βασική αρχή της παρακίνησης είναι πως οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές ανάγκες, θέτουν διαφορετικούς στόχους προκειμένου να τις ικανοποιήσουν και αναλαμβάνουν διάφορες δράσεις για την επίτευξη των στόχων τους. Η εργασιακή παρακίνηση περιλαμβάνει διαφορετικές μεθόδους και διαδικασίες για την πρόκληση, διέγερση και διατήρηση μιας συμπεριφοράς που θα κατευθύνεται προς την υλοποίηση των εργασιακών στόχων. Μία μεγάλη πρόκληση για τους μάνατζερ στις επιχειρήσεις - οργανισμούς είναι ο συνδυασμός των αναγκών με τη συμπεριφορά. Η ∆ιοίκηση πρέπει να είναι σε θέση να εντοπίσει και να κατανοήσει τις διαφορετικές ανάγκες των εργαζομένων, ώστε να τους βοηθήσει να τις ικανοποιήσουν μέσα από τον ίδιο τον φορέα εργασίας τους. Ως εκ τούτου, η παρακίνηση έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας και μελέτης, τόσο αναφορικά με τις διάφορες θεωρίες και υποδείγματα που επιδιώκουν να περιγράψουν τη φύση και τη διαδικασία της, όσο και σε σχέση με τους παράγοντες που ενεργοποιούν τη συμπεριφορά ενός εργαζόμενου προς μία κατεύθυνση. Η παρούσα εργασία πραγματεύεται την παρακίνηση του Ιατρονοσηλευτικού προσωπικού. Αρχικά, θα παρουσιαστεί η διαδικασία της παρακίνησης με αναφορά στα κίνητρα εργασίας και στις πιο αντιπροσωπευτικές θεωρητικές προσεγγίσεις σχετικά με αυτήν. Σκοπός της εργασίας είναι η ανάλυση του απαιτητικού εργασιακού περιβάλλοντος των επαγγελμάτων Υγείας και η εξεύρεση της κατάλληλης στρατηγικής παρακίνησης του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού συγκεκριμένα, λαμβάνοντας υπόψη τους παράγοντες που επηρεάζουν την υποκίνησή του. Τέλος, θα προταθούν οι ανάλογες μέθοδοι και τεχνικές παρακίνησής του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Χυτήρης, Λ., 2001. Οργανωσιακή συμπεριφορά: Η ανθρώπινη συμπεριφορά σε οργανισμούς και επιχειρήσεις. Αθήνα: Εκδόσεις Interbooks. • Miljkovic S., 2007. Motivation of employees and behaviour modification in health care organizations. Acta Medica Medianae, Vol.46. Λέξεις Κλειδιά Παρακίνηση Ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, Κίνητρα. Moments of Truth στους Χώρους Παροχής Υπηρεσιών Υγείας Γκουβούδη Παναγιώτα, Τζόκα Άννα ∆ιατμηματικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών «∆ιοίκηση της Υγείας», Πανεπιστήμιο Πειραιά & Α.Τ.Ε.Ι. Πειραιά, Πέτρου Ράλλη & Θηβών 250, 12244 Αιγάλεω. Email: [email protected] Περίληψη Σύμφωνα με το Chartered Institute of Marketing, το μάρκετινγκ ορίζεται ως : «εκείνη η διοικητική λειτουργία η οποία έχει την ικανότητα να αναγνωρίζει και να εκπληρώνει τις απαιτήσεις των πελατών με αποτελεσματικότητα αλλά και κερδοφορία για την επιχείρηση» (Palmer A., 2005). Η φύση του Μάρκετινγκ διαφέρει από περιβάλλον σε περιβάλλον. Αυτό σημαίνει ότι το μάρκετινγκ θα πρέπει να ορίζεται με βάση τα πλαίσια που ορίζει το κάθε επιχειρησιακό περιβάλλον. Ένα ιδιαίτερα ξεχωριστό περιβάλλον της βιομηχανίας των υπηρεσιών είναι και ο τομές της υγείας. Οι διαφορές μεταξύ υλικών αγαθών και υπηρεσιών έχουν οδηγήσει στην διαπίστωση ότι οι υπηρεσίες απαιτούν την εφαρμογή διαφορετικών προσεγγίσεων μάρκετινγκ από εκείνες που εφαρμόζονται στα υλικά αγαθά. Στην παρούσα εργασία στόχος δεν είναι να παρουσιαστεί κάποιο marketing plan, αλλά να εστιάσουμε σε ένα κομμάτι του μάρκετινγκ, που είναι οι λεγόμενες στιγμές αλήθειας ή moments of truth, και συγκεκριμένα στους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας. Οι στιγμές κατά τις οποίες ο καταναλωτής – χρήστης έρχεται σε επαφή με το προσφερόμενο προϊόν ή υπηρεσία είναι καθοριστικές, καθώς διαμορφώνουν μια εντύπωση για την ικανότητα του προϊόντος να ανταποκριθεί στις ανάγκες του, η οποία μπορεί να διαρκέσει μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι στιγμές αυτές ονομάζονται «στιγμές αλήθειας» ή «Moments of truth» (Kotler P., Bowen J., and Makens J., 2005). Οι τομείς παροχής υπηρεσιών υγείας, λόγω της ιδιαιτερότητας των υπηρεσιών, οφείλουν να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στα Moment of truth, διότι οι χρήστες δεν απολαμβάνουν απλά κάποιες υπηρεσίες, αλλά ταυτόχρονα είναι πλημμυρισμένοι από ποικίλα συναισθήματα, οι στιγμές αλήθειας θα πρέπει να είναι πιο δυνατές. Στη συνέχεια της εργασίας παρουσιάζονται και αναλύονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των υπηρεσιών. Επίσης, γίνεται μια προσπάθεια διάκρισης σε ενότητες των moments of truth που θα πρέπει να υφίστανται στους χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας, που είναι: ο ανθρώπινος παράγοντας, η φυσική υποδομή και οι διαδικασίες. Τέλος, δίνονται πρακτικές λύσεις που αφορούν και τις τρεις ενότητες που προαναφέραμε, έτσι ώστε οι χρήστες των συγκεκριμένων υπηρεσιών να μένουν απόλυτα ικανοποιημένοι. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Palmer, A. (2005, p.8) Principles of Services Marketing. 4th edn. London: Mc Graw Hill • Kotler P., Bowen J., and Makens J. (2005) Marketing for Hospitality and Tourism. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall Λέξεις Κλειδιά Marketing, Moments of Truth, Υπηρεσίες Υγείας Συνεδρία Γ1 - Ικανοποίηση Πελάτη (2) - Αίθουσα Α1 Ικανοποίηση Πελατών των Εργαστηρίων Αισθητικής στην Ελλάδα και η Ανάγκη Ποιότητας στην Αισθητική Λιγνού Αικατερίνη ΠΜΣ «∆ιοίκηση της Υγείας», Πανεπιστήμιο Πειραιώς – ΤΕΙ Πειραιά Av. de l’ Atlantique 53, 1150, Brussels E-Μail: [email protected] Περίληψη Στην καθημερινότητά μας πολλές φορές ακούμε να μιλούν για την έννοια «ικανοποίηση» ως μια αόρατη δύναμη που πολλοί προσπάθησαν να δαμάσουν. Για να την δαμάσεις όμως, πρέπει πρώτα να την καθορίσεις, να την γνωρίσεις και μετά να παίξεις μαζί της, να γίνεις ένα με αυτήν. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, οι καταναλωτές ενημερώνονται συνεχώς και καθημερινά ανεβάζουν τον πήχη των απαιτήσεων και της ικανοποίησής τους ψηλότερα, δυσκολεύοντας τις επιχειρήσεις και δημιουργώντας έντονο ανταγωνισμό μεταξύ τους. Η κατάσταση είναι δυσκολότερη στον τομέα των υπηρεσιών, κυρίως λόγω της άυλης μορφής αυτών, αλλά και της καθολικής εμπλοκής του ανθρώπινου παράγοντα. Οι πελάτες ενημερώνονται, μαθαίνουν, συγκρίνουν, απαιτούν. Άλλοι αναζητούν το καλύτερο… άλλοι το φθηνότερο. Το σίγουρο είναι ότι έχουν τεράστια δύναμη, η οποία τελικά καθορίζει το μέλλον και την πορεία των επιχειρήσεων. Σε μια εποχή που η κοινωνία προσδοκά αλλά και απαιτεί ποιότητα ζωής, ποιότητα αγαθών αλλά και υπηρεσιών, ο τομέας της Αισθητικής της ευεξίας, της ομορφιάς και των αντίστοιχων υπηρεσιών δεν πρέπει να μένει άπραγος. Όχι μόνο δεν πρέπει να ολιγωρήσει, αλλά επιβάλλεται να κινηθεί με ταχείς ρυθμούς προκειμένου να διασφαλίσει σταθερή σε αξία και μόνιμη σχέση με τους πελάτες του. Για να το πετύχει αυτό, απαιτείται πρωτίστως ο καθορισμός του βαθμού ικανοποίησης των πελατών των επιχειρήσεων του κλάδου, προκειμένου να δοθούν στις επιχειρήσεις τα στοιχεία εκείνα που απαιτούνται ώστε να βελτιωθούν και να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Σκοπός της έρευνας είναι να διερευνήσει το βαθμό ικανοποίησης των πελατών στον κλάδο της Αισθητικής και Κοσμητολογίας. Να εντοπίσει τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του κλάδου της Αισθητικής και των υπηρεσιών που παρέχονται στους πελάτες, να διερευνήσει δομές, λειτουργίες και συμπεριφορές σε ένα εργαστήριο Αισθητικής, να βγάλει συμπεράσματα για την ποιότητα υπηρεσιών και προϊόντων, αλλά και να προσδιορίσει το βαθμό ικανοποίησης και τη γενικότερη άποψη των πελατών από το χώρο της Αισθητικής. Για τη μέτρηση ικανοποίησης των πελατών των εργαστηρίων αισθητικής πραγματοποιήθηκε ποσοτική ταχυδρομική έρευνα με χρήση δομημένου ερωτηματολογίου, ενώ για την ανάλυση των αποτελεσμάτων χρησιμοποιήθηκε η Πολυκριτήρια Μέθοδος MUSA. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Γρηγορούδης & Σίσκος, 2000, Ποιότητα Υπηρεσιών και Μέτρηση Ικανοποίησης του Πελάτη Η περίπτωση της πολυκριτήριας μεθόδου MUSΑ, Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών, Αθήνα, 2000. • Anderson, Eugene W. and Mittal, Vikas., 2000, “Strengthening the Satisfaction-Profit Chain”, Journal of Service Research, Nov, 2000, Vol. 3, No. 2, 107-120. • Giese, L. Joan, Cote, A. Joseph, 2000, Defining Consumer Satisfaction, Academy of Marketing Science Review Volume No.1. Λέξεις – Κλειδιά Αισθητική, Ποιότητα, Παροχή Υπηρεσιών, Καταναλωτική Αφοσίωση, Μέτρηση Ικανοποίησης. Συγκριτική Μέτρηση της Ικανοποίησης από Εταιρίες Κινητής Τηλεφωνίας Ηρακλής-∆ημήτριος Ψύχας, Ελένη ∆ελήμπαση, Νικόλαος Ματσατσίνης, Ευαγγελία Κρασαδάκη Πολυτεχνείο Κρήτης, Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και ∆ιοίκησης Εργαστήριο Συστημάτων Υποστήριξης Αποφάσεων Πολυτεχνειούπολη, Ακρωτήρι, 73100, Χανιά Email: [email protected], [email protected], {nikos, lia @ergasya.tuc.gr} Περίληψη Στην Ελλάδα τρεις είναι οι μεγαλύτερες εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, η Cosmote, η Vodafone και η Wind (πρώην Tim). Ο ανταγωνισμός μεταξύ των τριών εταιρειών είναι μεγάλος και αυξάνεται συνεχώς καθώς κάθε μία υπερτερεί σε διαφορετικό τομέα από τις υπόλοιπες. Κάθε εταιρεία προσπαθεί να βελτιωθεί έτσι ώστε να διατηρήσει ή ακόμα καλύτερα να αυξήσει την ανταγωνιστικότητά της. Η μέτρηση της ικανοποίησης των πελατών αποτελεί σημαντική πληροφορία για κάθε εταιρεία γιατί μέσω αυτής γίνονται αντιληπτά τα προβλήματα που χρήζουν αντιμετώπισης με στόχο αφενός τη διόρθωσή τους και αφετέρου την διατήρηση και διεύρυνση της πελατειακής βάσης. Η συγκεκριμένη εργασία έχει ως στόχο τη μέτρηση της ικανοποίησης των υπηρεσιών που προσφέρουν οι τρεις ανταγωνιστικές εταιρείες μέσω χρήσης μιας πολυκριτήριας προσέγγισης. Η μοντελοποίηση του προβλήματος έγινε με βάση τις αρχές της πολυκριτήριας ανάλυσης αδόμητων προβλημάτων λήψης απόφασης. Τα δεδομένα της έρευνας συλλέχτηκαν με ειδικά σχεδιασμένο ερωτηματολόγιο, το οποίο συμπλήρωσαν 300 πολίτες το έτος 2004. Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε με την πολυκριτήρια μεθοδολογία συγκριτικής μέτρησης της ικανοποίησης, MUSA Plus. Τα αποτελέσματα που προκύπτουν εστιάζουν στη μέτρηση της ολικής ικανοποίησης των πελατών από κάθε εταιρεία και παράλληλα στη μερική ικανοποίηση από κάθε κριτήριο (εξυπηρέτηση πελατών, σύστημα πληρωμής, αξιοπιστία, δίκτυο και κόστος). Επιπλέον, μέσω των διαγραμμάτων δράσης και βελτίωσης υποδεικνύονται τα σημεία στα οποία η κάθε εταιρεία πρέπει να βελτιωθεί για να αυξήσει την ικανοποίηση των πελατών της καθώς και την προτεραιότητα που πρέπει να δώσει στις ενέργειες βελτίωσης. Αν και τα δεδομένα της έρευνας αφορούν παρελθόντα χρόνο, εντούτοις η πολυκριτήρια συγκριτική μέτρηση της ικανοποίησης αποτελεί μια μέθοδο ανίχνευσης των διαφορετικών προτιμήσεων των πελατών αλλά και ανεύρεσης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων των υπό διερεύνηση εταιρειών, η οποία εφόσον χρησιμοποιείται τακτικά εν είδει βαρομέτρου μπορεί να υποδεικνύει τάσεις και συμπεριφορές. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Grigoroudis, E., Siskos, Y., (2002). Preference disaggregation for measuring and analyzing customer satisfaction: The MUSA method. European Journal of Operational Research, vol. 143(1), 148-170. • Siskos, Y., Grigoroudis, E., (2002). Measuring customer satisfaction for various services using multicriteria analysis. In: Bouyssou, D., Jacquet-Lagrèze, E., Perny, P., Slowinski, R., Vanderpooten, D., Vincke, P., (Eds.), Aiding decisions with multiple criteria: Essays in honor of Bernard Roy, Kluwer Academic Publishers, Dordrecht, 457-482. Λέξεις-Κλειδιά Εταιρείες Κινητής Τηλεφωνίας, Ικανοποίηση Πελατών, Πολυκριτήρια Ανάλυση, MUSA Plus. Προς μια Αποτελεσματική Μέθοδο Μέτρησης Ικανοποίησης του Πελάτη με τη Χρήση Πολυκριτήριων Μεθόδων Ανάλυσης: Η Περίπτωση της Ελληνικής Τραπεζικής Αγοράς ∆ημήτριος ∆ρόσος Υποψήφιος ∆ιδάκτορας Πανεπιστήμιο Πειραιά, Τμήμα Πληροφορικής Καραολή & ∆ημητρίου 80, 185 34 Πειραιάς Ε-Mail: [email protected] Περίληψη Είναι πλέον προφανές ότι οι ραγδαίες εξελίξεις, που λαμβάνουν χώρα τόσο στο παγκόσμιο όσο και στο εθνικό οικονομικό προσκήνιο τα τελευταία χρόνια, έχουν συντελέσει στην αλλαγή του περιβάλλοντος στο οποίο λειτουργούν οι σύγχρονες επιχειρήσεις. Οι βασικοί παράγοντες, που προσδιορίζουν το σύγχρονο χρηματοοικονομικό περιβάλλον, συνοψίζονται στην διεθνοποίηση των αγορών, στην ενοποίηση των αγορών χρήματος και κεφαλαίου και στην απελευθέρωση του χρηματοπιστωτικού τομέα από τον κρατικό παρεμβατισμό. Μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο εξελίξεων τόσο ο διεθνής όσο και εθνικός τραπεζικός τομέας δεν θα μπορούσε να μείνει στο απυρόβλητο. Ως επιστέγασμα των εξελίξεων αυτών είχαμε την μετάλλαξη των παραδοσιακών τραπεζών από απλά πιστωτικά ιδρύματα σε πολυσύνθετες επιχειρήσεις οι οποίες επαναπροσδιόρισαν το ρόλο τους, προσφέροντας νέα προϊόντα και υπηρεσίες. Βασικό χαρακτηριστικό στοιχείο των νέων εξελίξεων ήταν και είναι η ενίσχυση των τάσεων για συγχωνεύσεις και εξαγορές. Στα πλαίσια της εργασίας αυτής υλοποιείται μια έρευνα μέτρησης ικανοποίησης των πελατών των τραπεζών οι οποίες δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα. Για την καταγραφή των απόψεων αυτών χρησιμοποιήθηκαν ερωτηματολόγια αποτύπωσης της γνώμης που είχαν οι πελάτες την οποία διατύπωσαν τόσο συνολικά, όσο και σε κριτήρια μερικής ικανοποίησης. Ακολούθως εφαρμόζεται μοντέλο πολυκριτήριας χρησιμότητας, (Multicriteria Utility) το οποίο στηριζόμενο σε τεχνικές Γραμμικού Προγραμματισμού αναζητά την ερμηνεία της συνολικής ικανοποίησης των πελατών σε συνάρτηση της μερικής ικανοποίησης, όπως αυτή εκφράζεται στα επιμέρους κριτήρια, καθώς και το συντελεστή σπουδαιότητας του κάθε κριτηρίου. Βιβλιογραφικές Αναφορές • E. Grigoroudis and Y. Siskos. Preference disaggregation for measuring and analysing customer satisfaction: The MUSA method. European Journal of Operational Research, 143(1):148--170, 2002 • Kotler P., Bowen J., and Makens J. (2005) Marketing for Hospitality and Tourism. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall Λέξεις Κλειδιά Τράπεζες, Ποιοτική Αξιολόγηση, Ικανοποίηση Πελάτη, Πολυκριτήρια Ανάλυση H Σχέση Ικανοποίησης Πελατών, Επιχειρηματικών Αποτελεσμάτων και Απόδοσης εργαζομένων: Εφαρμογή σε Τραπεζικό Οργανισμό Ε. Τσιτσιρίδη, Ε. Γρηγορούδης, Κ. Ζοπουνίδης Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και ∆ιοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης Πολυτεχνειούπολη, Κουνουπιδιανά, 73100 Χανιά Email: [email protected], [email protected], [email protected] Περίληψη Η ταυτόχρονη μελέτη των επιχειρηματικών αποτελεσμάτων μιας επιχείρησης με δεδομένα που αφορούν την ικανοποίηση των πελατών της και την απόδοση του προσωπικού της είναι σε θέση να δώσει σημαντικά συμπεράσματα στο γενικό πρόβλημα της αξιολόγησης της επίδοσης ενός οργανισμού. Οι περισσότερες μελέτες έχουν εστιάσει κατά το παρελθόν το ενδιαφέρον τους σχεδόν αποκλειστικά στα οικονομικά αποτελέσματα των επιχειρήσεων, καταλήγοντας σε συγκεκριμένα συμπεράσματα σχετικά με την απόδοση, την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα. Πιο πρόσφατες έρευνες έχουν προσθέσει στην ανάλυση και άλλες διαστάσεις του εσωτερικού ή του εξωτερικού περιβάλλοντος που θεωρείται ότι επηρεάζουν την καλή λειτουργία και ανάπτυξη μιας επιχείρησης (Γρηγορούδης και Σίσκος, 2000). Η βιβλιογραφία δεν είναι ιδιαίτερα πλούσια ως προς τη νέα αυτή κατεύθυνση και υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με τους παράγοντες που τελικά επηρεάζουν άμεσα την πορεία μιας επιχείρησης προς την αποτελεσματικότητα και την κερδοφορία (Μιχαλόπουλος, Γρηγορούδης και Ζοπουνίδης, 2007). Στην περίπτωση του τραπεζικού κλάδου, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση της σχέσης που συνδέει τα οικονομικά μεγέθη, την αποδοτικότητα των εργαζομένων και την ικανοποίηση των πελατών, καθώς είναι πλέον ευρέως αποδεκτό ότι η μελέτη της οικονομικής βιωσιμότητας ενός τραπεζικού οργανισμού δε θα πρέπει να βασίζεται αποκλειστικά σε χρηματοοικονομικούς δείκτες, εφόσον αυτοί δεν είναι σε θέση να αποδώσουν πάντα την πραγματική κατάσταση μια επιχείρησης. Η μελέτη που παρουσιάζεται αφορά την εκτίμηση της συγκριτικής αποδοτικότητας ενός συνόλου υποκαταστημάτων ενός τραπεζικού οργανισμού. Το προτεινόμενο μοντέλο συνδυάζει δεδομένα ικανοποίησης πελατών, απόδοσης/αξιολόγησης προσωπικού, καθώς και οικονομικά αποτελέσματα της τράπεζας, ενώ για την ανάλυση έχει χρησιμοποιηθεί η τεχνική της Περιβάλλουσας Ανάλυσης ∆εδομένων (DEA-Data Envelopment Analysis). Η συλλογή των δεδομένων αυτών βασίζεται σε ερωτηματολόγια ικανοποίησης πελατών, φόρμες αξιολόγησης προσωπικού, αλλά και χρηματοοικονομικές καταστάσεις του οργανισμού. Ο στόχος της μελέτης είναι η εκτίμηση, στα πλαίσια του μικρο-περιβάλλοντος ενός τραπεζικού καταστήματος, των σχέσεων μεταξύ επιχειρηματικών αποτελεσμάτων, ικανοποίησης πελατών και αποδοτικότητας προσωπικού, καθώς και η ανάπτυξη μιας συνολικής προσέγγισης που είναι σε θέση να προσδιορίζει πόσο το κάθε μέγεθος επηρεάζει τα υπόλοιπα και ποιες θα πρέπει να είναι οι προϋποθέσεις εκείνες και οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ισχύουν τα ευρήματα της μελέτης. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Γρηγορούδης, Β. και Γ. Σίσκος (2000). Ποιότητα υπηρεσιών και μέτρηση ικανοποίησης του πελάτη, Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών, Αθήνα. • Μιχαλόπουλος, Μ., Ε. Γρηγορούδης και Κ. Ζοπουνίδης (2007). Στρατηγική των επιχειρήσεων, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. Λέξεις-Κλειδιά Αποδοτικότητα, Περιβάλλουσα Ανάλυση ∆εδομένων, Ικανοποίηση Πελατών, Απόδοση Εργαζομένων, Επιχειρηματικά Αποτελέσματα Συνεδρία Γ2 – Συστήματα Ποιότητας & Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη - Αίθουσα Α2 Ανάπτυξη και Εφαρμογή ενός Μοντέλου Αξιολόγησης της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης σε Επιχειρήσεις και Οργανισμούς Ε. Πανταζή, Ε. Γρηγορούδης, Μ. ∆ούμπος Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και ∆ιοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης Πολυτεχνειούπολη, Κουνουπιδιανά, 73100 Χανιά Email: [email protected], [email protected], [email protected] Περίληψη Τα τελευταία χρόνια, επιχειρήσεις και οργανισμοί σε ολόκληρο τον κόσμο αντιλαμβάνονται όλο και περισσότερο την ανάγκη και τα οφέλη της κοινωνικά υπεύθυνης συμπεριφοράς και την ανάγκη για ισόρροπη ανάπτυξη. Αυτή η ανάγκη αποτελεί και την κύρια αιτία για την ανάπτυξη και διάδοση της ιδέας της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) που σκοπό έχει να συμβάλλει στη βιώσιμη ανάπτυξη (ISO, 2009). Η ΕΚΕ συνίσταται στη συνεχή βελτίωση στο τρίπτυχο: οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική απόδοση. Οι επιχειρήσεις που εφαρμόζουν ΕΚΕ επιδεικνύουν ένα αίσθημα δέσμευσης προς τα διάφορα ενδιαφερόμενα μέρη μέσω κοινωνικά υπεύθυνων πρακτικών και διάφανων λειτουργιών. Σε ετήσια βάση οι επιχειρήσεις που συμπεριλαμβάνουν στις αξίες τους την κοινωνική υπευθυνότητα εκδίδουν απολογισμό ΕΚΕ. Οι απολογισμοί αυτοί έχουν ως κύριο στόχο την παρουσίαση και αξιολόγηση της γενικής εικόνας των εταιρειών με τη χρήση δεικτών ανάπτυξης και επίδοσης. Στόχος της εν λόγω μελέτης είναι η αξιολόγηση της επίδοσης στην ΕΚΕ για 41 επιχειρήσεις και οργανισμούς μέσω της σύνθεσης των δεικτών επίδοσης που συνιστούν τις έξι βασικές διαστάσεις της ΕΚΕ κατά το Global Reporting Initiative (GRI). Το GRI είναι το πιο ευρέως χρησιμοποιούμενο πλαίσιο για την καταγραφή της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και οι διαστάσεις που προτείνει είναι οι ακόλουθες: περιβάλλον, κοινωνία, οικονομικά στοιχεία, ανθρώπινα δικαιώματα, ευθύνη για τα προϊόντα, και πρακτικές εργασίας και αξιοπρεπής εργασία. Αναφορικά με τη μοντελοποίηση του προβλήματος, η σύνθεση των δεικτών σχετίζεται με τη διαφορετικότητα και την πολυπλοκότητα των δεδομένων που λήφθηκαν από τους απολογισμούς για το έτος 2008. Έτσι, για κάθε δείκτη προτείνεται μια μονότονη κλίμακα αξιολόγησης, ενώ τα δεδομένα αναλύθηκαν με την πολυκριτήρια μέθοδο PROMETHEE (Brans and Mareschal, 2005), εξετάζοντας ένα μεγάλο σύνολο σεναρίων για τη σημαντικότητα των συγκεκριμένων δεικτών. Τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την εφαρμογή της μεθόδου είναι ουσιαστικά η τελική κατάταξη των εταιρειών του δείγματος στις έξι διαστάσεις της ΕΚΕ, καθώς και οι εκτίμηση των επιδόσεών τους για κάθε δείκτη χωριστά. Η ΕΚΕ αποτελεί πρόκληση και ταυτόχρονα μια ευκαιρία για τις επιχειρήσεις που επιζητούν τη διατήρηση της οικονομικής τους ευημερίας σε ένα ολοένα πιο πολύπλοκο επιχειρησιακό περιβάλλον. Βιβλιογραφικές Αναφορές • ISO (2009). Guidance on social responsibility, Draft International Standard ISO/DIS 26000, International Organization for Standardization, Geneva. • Brans, J.P. and B. Mareschal (2005). Promethee methods, in: J. Figueira, S. Greco, and M. Ehrgott (eds.), Multiple criteria analysis: State of the art surveys, Springer, New York, 163-196. Λέξεις-Κλειδιά Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, Global Reporting Initiative, PROMETHEE Συστήματα ∆ιαχείρισης Ποιότητας και Ελληνικές Επιχειρήσεις: Κίνητρα και Οφέλη Εφαρμογής Ε. Φαράσογλου, Ε. Γρηγορούδης Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και ∆ιοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης Πολυτεχνειούπολη, Κουνουπιδιανά, 73100 Χανιά Email: [email protected], [email protected] Περίληψη Το πρότυπο διαχείρισης ποιότητας ISO 9001 προσελκύει το ενδιαφέρον όλου του επιχειρηματικού κόσμου εξαιτίας της ευρείας υιοθέτησής του από εταιρείες και οργανισμούς, παρόλη την αβεβαιότητα που υπάρχει για την πραγματική ωφελιμότητά του (Gotzamani et al., 2006). Σκοπός της εργασίας είναι η απεικόνιση της πραγματικότητας με διερεύνηση της εμπειρίας των Ελληνικών επιχειρήσεων από την εφαρμογή του προτύπου. Για τον σκοπό αυτό, διενεργήθηκε έρευνα με ερωτηματολόγιο το οποίο συντάχθηκε ώστε να εξετάζει τη σημαντικότητα όλων των παραγόντων που επιδρούν στη διαδικασία πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την πιστοποίηση κατά ISO 9001. Στην έρευνα συμμετείχαν 177 πιστοποιημένες επιχειρήσεις του νομού Αττικής. Σύμφωνα με την περιγραφική στατιστική ανάλυση συχνοτήτων και συσχετίσεων ο χρόνος προετοιμασίας των επιχειρήσεων να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του προτύπου είναι μικρότερος για τις επιχειρήσεις με χαμηλό βαθμό υιοθέτησης των αρχών της ∆ιοίκησης Ολικής Ποιότητας. Επίσης, από τα κριτήρια επιλογής του φορέα πιστοποίησης, αυτό της διεθνούς αναγνώρισης και αξιοπιστίας του φορέα είναι ιδιαίτερα σημαντικό, ενώ υψηλή σημαντικότητα αποδίδουν οι μικρές επιχειρήσεις (κάτω των 20 εργαζομένων) και στο κριτήριο του κόστους. Η αλλαγή στη νοοτροπία και κουλτούρα των εργαζομένων φαίνεται να αποτελεί τη σημαντικότερη δυσκολία, τόσο στη φάση προετοιμασίας, όσο και κατά τη διατήρηση του προτύπου. Παρατηρείται επίσης, μία θετική σχέση μεταξύ του μεγέθους της επιχείρησης και του βαθμού ωφελιμότητας, ενώ φαίνεται ότι οι μικρότερες επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν και τις περισσότερες δυσκολίες διατήρησης του προτύπου. Αντίθετα, το σύνολο των μεγάλων επιχειρήσεων (500 εργαζομένων και άνω) σκοπεύει στη διατήρηση του προτύπου, ενώ πιστεύει ότι η προσπάθεια που έχει καταβληθεί (χρόνος, οικονομικό κόστος) εξισορροπείται από τα πιθανά οφέλη. Από την άλλη πλευρά, η ποιοτική ανάλυση παλινδρόμησης εφαρμόζεται για να εξαλειφθούν πιθανές ασυνέπειες της άμεσης μέτρησης σημαντικότητας παραγόντων (Mobley and Locke, 1970) και υπολογίζει την «εκτιμώμενη» σημαντικότητας των κινήτρων και των αντίστοιχων οφελών πιστοποίησης. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα σημαντικότερα κίνητρα είναι εξωτερικά, όπως η βελτίωση της εταιρικής εικόνας και φήμης και η αύξηση του επιπέδου εμπιστοσύνης προς την επιχείρηση, ενώ το σημαντικότερο όφελος που προκύπτει τελικά είναι η βελτίωση των εσωτερικών οργανωτικών και επικοινωνιακών πρακτικών. Βιβλιογραφικές Αναφορές • Gotzamani, K.D., Y.D. Theodorakioglou, and G.D. Tsiotras (2006). A longitudinal study of the ISO 9000 (1994) series’ contribution towards TQM in Greek industry, The TQM Magazine, 18 (1), 44-54. • Mobley, W.H. and E.A. Locke (1970). The relationship of value importance to satisfaction, Organizational Behavior and Human Performance, 5 (5), 463-483. Λέξεις-Κλειδιά ISO 9001, ∆ιοίκηση Ολικής Ποιότητας, Ποιοτική Παλινδρόμηση Αξιολόγηση Ποιότητας Παρεχόμενων Τουριστικών Υπηρεσιών και Ανάπτυξη Πλάνου Βελτίωσης Μ. Τσιτσιλώνη, Ε. Γρηγορούδης, Κ. Ζοπουνίδης Τμήμα Μηχανικών Παραγωγής και ∆ιοίκησης, Πολυτεχνείο Κρήτης Πολυτεχνειούπολη, Κουνουπιδιανά, 73100 Χανιά Email: [email protected], [email protected], [email protected] Περίληψη Η αξιολόγηση της ποιότητας των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο για τη βιωσιμότητα του συγκεκριμένου κλάδου και τη βελτίωση του συνολικού τουριστικού προϊόντος (Ζοπουνίδης και Σίσκος, 2006). Η παρούσα εργασία αφορά την εκτίμηση της ικανοποίησης των παραθεριστών ενός νησιού του Αιγαίου. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο Μαΐου-Σεπτεμβρίου 2009. Το τελικό δείγμα αποτελείται από 1026 ερωτηματολόγια που συμπληρώθηκαν από Έλληνες και αλλοδαπούς τουρίστες κατά την αναχώρηση τους από το νησί (λιμάνι και αεροδρόμιο). Το ερωτηματολόγιο περιείχε πληροφορίες σχετικές με τα προσωπικά στοιχεία του παραθεριστή, διάφορα στοιχεία του ταξιδιού, της διαμονής, της ικανοποίησης σε σχέση με συγκεκριμένα κριτήρια, καθώς και κάποιες πρόσθετες ερωτήσεις αφοσίωσης (πρόθεση μελλοντικής επίσκεψης, πρόσθεση σύστασης, επιβεβαίωση προσδοκιών). Στόχος της εργασίας είναι η εκτίμηση του βαθμού ικανοποίησης των τουριστών, ο προσδιορισμός του προφίλ τους με βάση δημογραφικά ή άλλα χαρακτηριστικά, η πιθανή ομαδοποίησή τους με βάση τις προτιμήσεις τους, η εκτίμηση του βαθμού αφοσίωσης τους, ο εντοπισμός δυνατών και αδύνατων σημείων, καθώς και η ανάπτυξη ενός συγκεκριμένου πλάνου βελτίωσης των τουριστικών υπηρεσιών. Η ανάλυση των δεδομένων βασίζεται σε τεχνικές περιγραφικής στατιστικής, καθώς και στην πολυκριτήρια μέθοδο MUSA (Γρηγορούδης και Σίσκος, 2000). Τα αποτελέσματα των αναλύσεων δείχνουν το υψηλό επίπεδο τόσο της ικανοποίησης, όσο και της αφοσίωσης των τουριστών. Επιπρόσθετα, με βάση τη SWOT ανάλυση που ακολούθησε, στα δυνατά σημεία του προσφερόμενου τουριστικού προϊόντος συμπεριλαμβάνεται η φήμη και οι φυσικές ομορφιές του νησιού, καθώς και το υψηλό επίπεδο δαπανών που πραγματοποιούν οι τουρίστες. Από την άλλη πλευρά, τα σημαντικότερα αδύνατα σημεία αφορούν τη μικρή διάρκεια διαμονής καθώς και το χαμηλό επίπεδο ικανοποίησης σε συγκεκριμένα κριτήρια (τοπικές μεταφορές, παροχή πληροφοριών, καθαριότητα, χώροι στάθμευσης, κυκλοφοριακό). Βιβλιογραφικές Αναφορές • Γρηγορούδης, Β. και Γ. Σίσκος (2000). Ποιότητα υπηρεσιών και μέτρηση ικανοποίησης του πελάτη, Εκδόσεις Νέων Τεχνολογιών, Αθήνα. • Ζοπουνίδης, Κ. και Γ. Σίσκος (2006). Τουριστικό μάνατζμεντ, Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. • Λέξεις-Κλειδιά: Ικανοποίηση Πελατών, Τουριστικές Υπηρεσίες, Μέθοδος MUSA, SWOT Ανάλυση Ασφάλεια ∆εδομένων: Σκηνικό Κάλυψης ∆εδομένων, Επαναφορά ∆εδομένων, Εξάλειψη ∆εδομένων Χατζέλλη Μαριάνθη – Ταξιαρχούλα(1) – Χατζέλλης Μιχαήλ(2) (1)Μεταπτυχιακή Φοιτήτρια - MSc «∆ιοίκηση της Υγείας» Πανεπιστήμιο Πειραιά – Τ.Ε.Ι Πειραιά (2) Προπτυχιακός Φοιτητής Μηχανικών Οικονομίας & ∆ιοίκησης Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Χίος) Σαπφούς 155,Τ.Κ 17675 Αθήνα Ε- mail: [email protected], [email protected] Περίληψη Η ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, η ανάπτυξη της πληροφορικής και ειδικότερα του ∆ιαδικτύου έχουν επιφέρει πρωτόγνωρες αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία στις εργασιακές σχέσεις , στις συναλλαγές και σε κάθε έκφανση της καθημερινότητας και της ανθρώπινης επαφής. Μαζί όμως με τις αλλαγές αυτές που διευκολύνουν προάγουν και βοηθούν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής και στην τάχιστη εξυπηρέτηση των αναγκών που δημιουργεί η σύγχρονη κοινωνία, οι νέες τεχνολογίες και το ∆ιαδίκτυο διευκόλυναν και δημιούργησαν ιδανικές συνθήκες για την καλλιέργεια και ανάπτυξη νέων μορφών εγκληματικότητας που ορίζονται ως ηλεκτρονικό έγκλημα ή Κυβερνο- έγκλημα. Στόχος είναι να ανακαλυφθούν εκείνες οι αξιόποινες πράξεις που τελούνται με τη χρήση ενός συστήματος ηλεκτρονικής επεξεργασίας δεδομένων και να αναλυθούν οι επιπτώσεις της χρήσης του διαδικτύου. Αυτό επιτυγχάνεται με το υλικό που παρατίθεται καθώς έχει συλλεγεί από έρευνα σε βιβλιοθήκες, σε επιστημονικά βιβλία, σε δημοσιευμένα άρθρα, σε εφημερίδες και επιστημονικά περιοδικά καθώς και σε διαδικτυακούς τόπους. Η έρευνα που ακολουθεί αποτελεί προϊόν συνδυασμού και σύγκρισης του παραπάνω υλικού. Καθημερινά, διάφοροι κακόβουλοι χρήστες του ∆ιαδικτύου προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τις μικρές ή μεγάλες ατέλειες του λογισμικού και την πρωτοκόλληση του ∆ιαδικτύου για να εξυπηρετήσουν δικούς τους ιδιοτελείς σκοπούς. Η απώλεια και η υποκλοπή ψηφιακών δεδομένων αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες ζημιές για τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς και ελλοχεύει πάρα πολύ μεγάλους κινδύνους ως προς την ασφαλή λειτουργία τους. Βιβλιογραφικές Αναφορές • William Stallings, 2007 «Βασικές Αρχές Ασφάλειας ∆ικτύων – Εφαρμογές και Πρότυπα» - 3η Αμερικανική Έκδοση – Εκδόσεις Κλειδάριθμος • Γιώργος ∆ιακανικολάου, Αθανασία Αγιακάτσικα, Ηλίας Μπούρας, 2007 , « Επιχειρησιακή ∆ιαδικτύωση», Εκδόσεις Κλειδάριθμος Λέξεις-Κλειδιά Πληροφορική, Κυβερνο- Έγκλημα, Ιός, Hackers, Προσωπικό Απόρρητο ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................................................
© Copyright 2024 Paperzz