Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr Ανακτήθηκε από την ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2010 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Ποιος είναι ο μέγιστος αριθμός ηλεκτρονίων που μπορεί να περιέχει η υποστιβάδα p; α. 3 β. 6 γ. 10 δ. 14 Μονάδες 5 Α2. Τίνος άλατος η διάλυση στο νερό δημιουργεί βασικό διάλυμα; α. NH 4 Cℓ β. NaCℓ γ. NaNO 2 δ. NaNO 3 Μονάδες 5 A3. Ποιο είναι το σύνολο των σ και π δεσμών που περιέχονται στην ένωση CH≡C–CH 3 ; α. 2σ και 6π δεσμοί β. 4σ και 3π δεσμοί γ. 6σ και 2π δεσμοί δ. 7σ και 1π δεσμοί Μονάδες 5 Α4. Ποιο είναι το κύριο προϊόν της επίδρασης νερού σε προπίνιο παρουσία των καταλυτών Hg, HgSO 4 , H 2 SO 4 ; α. προπανόνη β. προπανόλη γ. προπανάλη δ. προπανικό οξύ Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ Α5. ∆ίνονται διαλύματα KOH, NH 3 , HCOOH, συγκέντρωσης. Επιλέξτε δύο από τα παραπάνω τέσσερα τα οποία όταν αναμειχθούν μεταξύ τους σε αναλογίες, μπορούν να δημιουργήσουν διάλυμα. (Να αναφέρετε μόνο μία από δυνατές επιλογές). ΘΕΜΑ Β Β1. ∆ίνονται τα στοιχεία 35 Br και HCℓ, ίδιας διαλύματα, κατάλληλες ρυθμιστικό τις όποιες Μονάδες 5 20 Ca. α. Να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή των ατόμων τους σε υποστιβάδες στη θεμελιώδη κατάσταση. (μονάδες 2) β. Σε ποια περίοδο και σε ποια ομάδα του περιοδικού πίνακα ανήκει το καθένα από αυτά; (μονάδες 2) γ. Ποιο από τα παραπάνω στοιχεία έχει τη μεγαλύτερη ατομική ακτίνα; (μονάδα 1) Αιτιολογήστε την απάντησή σας. (μονάδες 3) Μονάδες 8 Β2. Μαθητής προετοιμάζεται να υπολογίσει περιεκτικότητα του ξυδιού σε CH 3 COOH. την α. Ποιο από τα παρακάτω αντιδραστήρια χρησιμοποιήσει ως πρότυπο διάλυμα για ογκομέτρηση; (μονάδες 3) θα την i) διάλυμα HCℓ 0,1 M ii) διάλυμα ΝaΟΗ 0,1 Μ iii)διάλυμα ΝΗ 3 0,1 Μ β. i)Ποιον από τους παρακάτω χρησιμοποιήσει; (μονάδες 2) ∆είκτης α. φαινολοφθαλεΐνη β. κόκκινο μεθυλίου γ. κυανό θυμόλης δείκτες θα Πεδίο pH αλλαγής χρώματος 8 -10 4,5 -5,5 1,5 -3 ii) Να δικαιολογήσετε την επιλογή σας. (μονάδες 3) Μονάδες 8 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ Β3. Σε σχολικό εργαστήριο υπάρχει υάλινη φιάλη που περιέχει υγρό χωρίς να υπάρχει ένδειξη του περιεχομένου της. Γνωρίζουμε όμως ότι περιέχει ή αιθανόλη ή αιθανάλη ή υδατικό διάλυμα οξικού οξέος. Υποδείξτε ένα πειραματικό τρόπο με τον οποίο θα διαπιστώσετε ποιο υγρό περιέχει η φιάλη. Μονάδες 9 ΘΕΜΑ Γ Οργανική ένωση Χ με Μοριακό Τύπο C 3 H 8 O αντιδρά με αλκαλικό διάλυμα ιωδίου (NaOH + I 2 ) και παρέχει κίτρινο ίζημα. Γ1. Να γράψετε το συντακτικό τύπο της ένωσης Χ. Μονάδες 3 Γ2. Να γράψετε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης της ένωσης Χ με το αλκαλικό διάλυμα ιωδίου. Μονάδες 3 Γ3. Πόσα g της ένωσης Χ απαιτούνται για να αντιδράσουν πλήρως με 500 mL διαλύματος KMnO 4 0,4 Μ παρουσία Η 2 SO 4 ; ∆ίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: C = 12, Η = 1, Ο = 16. Μονάδες 9 Γ4. Στην παρακάτω σειρά αντιδράσεων: +SOCl2 ένωση X Β +H2 C=Ο ∆ A +H2 O +Mg άνυδρος αιθέρας B +H2 O Γ Ε να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των ενώσεων Α, Β, Γ, ∆ και Ε. Μονάδες 10 ΘΕΜΑ ∆ ∆ιαθέτουμε υδατικά διαλύματα CH 3 COOH 0,1 M (διάλυμα Υ 1 ) και HCℓ 0,1 Μ (διάλυμα Υ 2 ). ∆1. Να υπολογιστεί το pH των διαλυμάτων Υ 1 και Υ 2 . Μονάδες 6 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ http://edu.klimaka.gr ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ∆2. Αναμειγνύουμε 100 mL του διαλύματος Υ 1 με 100 mL του διαλύματος Υ 2 οπότε προκύπτει διάλυμα Υ 3 . Να υπολογιστεί ο βαθμός ιοντισμού του CH 3 COOH στο διάλυμα Υ 3 . Μονάδες 9 ∆3. Στο διάλυμα Υ 3 προσθέτουμε 0,8 g στερεού ΝaΟΗ και στην συνέχεια αραιώνουμε το διάλυμα μέχρι τελικού όγκου 1 L. (διάλυμα Υ 4 ). Να υπολογιστεί το pH του διαλύματος Υ 4 . Μονάδες 10 ∆ίνεται ότι: • Όλα τα διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία θ =25 ο C, K a (CH 3 COOH) = 10 -5 , Κ w = 10 -14 . • Τα δεδομένα του προβλήματος επιτρέπουν τις γνωστές αριθμητικές προσεγγίσεις. • ∆ίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: Νa = 23, Η = 1, Ο = 16. Ο∆ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιό σας. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. ∆ιάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνο με μπλε ή μαύρο στυλό διαρκείας και μόνον ανεξίτηλης μελάνης. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μολύβι μόνο για σχέδια, διαγράμματα και πίνακες. 7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων και όχι πριν τις 17:00. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 11 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2009 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως και 1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Τι α. β. γ. δ. καθορίζει ο μαγνητικός κβαντικός αριθμός; Το σχήμα του τροχιακού. Τον προσανατολισμό των τροχιακών. Το μέγεθος του τροχιακού. Την ιδιοπεριστροφή του ηλεκτρονίου. Μονάδες 5 1.2 Ποια από τις παρακάτω αναμείξεις διαλυμάτων δημιουργεί ρυθμιστικό διάλυμα; υδατικών α. 100 mL HCℓ 0,1 M με 100 mL NaOH 0,1 M 1.3 β. 100 mL HCℓ 0,1 M με 100 mL NH 3 0,1 M γ. 100 mL NH 4 Cℓ 0,1 M με 100 mL NH 3 0,1 M δ. 100 mL NH 4 Cℓ 0,1 M με 100 mL HCℓ 0,1 M Μονάδες 5 Ποιο είναι το σύνολο των π δεσμών που υπάρχουν στο μόριο του CH 2 =CH–C≡CH; α. ∆ύο. β. Τρεις. γ. Τέσσερις. δ. Πέντε. Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 1.4 Ποια από τις παρακάτω οργανικές ενώσεις αντιδρά με i) νάτριο και ii) όξινο διάλυμα K 2 Cr 2 O 7 ; α. CH 3 CH=CH 2 β. CH 3 CH 2 COOH γ. CH 3 CH 2 CH=O δ. CH 3 CH 2 CH 2 OH Μονάδες 5 1.5 ∆ίνονται τα παρακάτω μόρια και ιόντα: OH − , H 2 O , H 3O + , NH4+ , NH 3 α. Να γράψετε όλες τις δυνατές περιπτώσεις συζυγών ζευγών οξέος – βάσης των παραπάνω, κατά Broensted-Lowry. Μονάδες 3 β. Σε ποια από τις δύο παρακάτω αντιδράσεις το νερό συμπεριφέρεται ως οξύ κατά Broensted-Lowry; (i) NH 3 + H 2 O ' NH4+ + OH − (ii) NH4+ + H 2 O ' NH 3 + H 3O + Μονάδες 2 ΘΕΜΑ 2ο 2.1 ∆ίνονται τα στοιχεία 15 P και 17 Cℓ . α. Να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή των παραπάνω ατόμων σε στιβάδες και υποστιβάδες στη θεμελιώδη τους κατάσταση. Μονάδες 4 β. Σε ποια ομάδα του περιοδικού πίνακα ανήκει το καθένα από τα παραπάνω στοιχεία; Μονάδες 2 γ. Να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο κατά Lewis της ένωσης PCℓ 3 Μονάδες 2 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 2.2 ∆ίνεται αραιό υδατικό διάλυμα ∆, ασθενούς οξέος ΗΑ, θερμοκρασίας 25 ο C και πραγματοποιούμε τα παρακάτω πειράματα: α. Μετράμε με πεχάμετρο το pH του διαλύματος. Σε ποια περιοχή της κλίμακας του pH αναμένεται να είναι η ένδειξη του πεχαμέτρου; Μονάδες 2 β. Σε ποσότητα του διαλύματος ∆ προσθέτουμε νερό διατηρώντας σταθερή τη θερμοκρασία. Η ένδειξη του πεχαμέτρου θα αυξηθεί, θα ελαττωθεί ή θα παραμείνει αμετάβλητη σε σχέση με την προηγούμενη μέτρηση (μονάδα 1); Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας (μονάδες 3). Μονάδες 4 γ. Ογκομετρούμε ποσότητα του αρχικού διαλύματος ∆ με διάλυμα NaOH. Σε ποια περιοχή της κλίμακας του pH αναμένεται να είναι η ένδειξη του πεχαμέτρου στο ισοδύναμο σημείο (μονάδα 1); Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας (μονάδες 2). Μονάδες 3 2.3 Σε δοχείο περιέχεται άκυκλος υδρογονάνθρακας με τρία (3) άτομα άνθρακα στο μόριό του, ο οποίος αντιδρά με αμμωνιακό διάλυμα χλωριούχου χαλκού I (CuCℓ / NH 3 ) και δίνει ίζημα. α. Να γράψετε το συντακτικό τύπο του υδρογονάνθρακα. Μονάδες 4 β. Να γράψετε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης που πραγματοποιείται. Μονάδες 4 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΘΕΜΑ 3 ο ∆ίνεται το παρακάτω διάγραμμα χημικών μετατροπών: α. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α, Β, Γ, ∆, Ε και Ζ. Μονάδες 12 β. Να γράψετε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης της ένωσης Ε με αλκαλικό διάλυμα ιωδίου (I 2 / NaOH). Μονάδες 5 γ. Ποσότητα της ένωσης Ε οξειδώνεται πλήρως με 500 mL διαλύματος KMnO 4 0,4 Μ οξινισμένου με H 2 SO 4 , προς προϊόν που εμφανίζει όξινες ιδιότητες. Να γράψετε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης (μονάδες 4). Να υπολογίσετε την ποσότητα της ένωσης Ε σε g (μονάδες 4). Μονάδες 8 ∆ίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: C:12, Η:1, Ο:16. ΘΕΜΑ 4ο 4.1 Υδατικό διάλυμα ∆1 του οξέος HCOOH έχει pH = 3. α. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του HCOOH στο διάλυμα ∆ 1 . Μονάδες 5 β. Να υπολογίσετε το βαθμό ιοντισμού του HCOOH στο διάλυμα ∆ 1 . Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 4.2 4.3 Σε όγκο x L του διαλύματος ∆ 1 προσθέτουμε 1 L υδατικού διαλύματος NaOH 0,01 M, οπότε προκύπτει διάλυμα ∆ 2 , στο οποίο παρατηρούμε μεταβολή του pH κατά μία (1) μονάδα σε σχέση με το διάλυμα ∆ 1 . Να υπολογίσετε τον όγκο x του διαλύματος ∆ 1 . Μονάδες 10 Στο διάλυμα ∆ 2 προσθέτουμε 1 L νερό, οπότε προκύπτει διάλυμα ∆ 3 . Πρακτικά, το pH του διαλύματος ∆ 3 θα αυξηθεί, θα ελαττωθεί ή θα παραμείνει αμετάβλητο σε σχέση με το pH του διαλύματος ∆ 2 (μονάδες 2); Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας (μονάδες 3). Μονάδες 5 Όλα τα διαλύματα βρίσκονται σε θερμοκρασία θ = 25 οC, όπου Κa HCOOΗ =10–4 και Κw = 10-14 Τα δεδομένα του προβλήματος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. Ο∆ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιό σας. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. ∆ιάρκεια εξέτασης: φωτοαντιγράφων. Τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των 6. Να μη χρησιμοποιηθεί το μιλιμετρέ φύλλο του τετραδίου. 7. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνον με μπλε ή μαύρο στυλό διαρκείας και μόνον ανεξίτηλης μελάνης. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μολύβι μόνο για σχέδια, διαγράμματα και πίνακες. 8. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως και 1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Ποια από τις επόμενες τετράδες κβαντικών αριθμών (n, l, m l , m s ) δεν είναι δυνατή; 1 α. (2, 1, 0, + ) 2 1 β. (3, 1, −1, − ) 2 1 γ. (2, 2, 0, + ) 2 1 δ. (3, 2, −2, − ) 2 Μονάδες 5 1.2 Ποια από τις παρακάτω ηλεκτρονιακές δομές ατόμων εκφράζει άτομο σε διεγερμένη κατάσταση; α. 1s 2 2s 1 1.3 β. 1s 2 2s 2 2p 6 3s 1 γ. 1s 2 2s 2 2p 6 δ. 1s 1 2s 2 Μονάδες 5 Yδατικό διάλυμα ΝaOH όγκου V 1 με pH = 12 αραιώνεται με νερό ίδιας θερμοκρασίας μέχρι όγκου V 2 = 10⋅V 1 . Το διάλυμα που προκύπτει έχει pH: ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ α. β. γ. δ. 1.4 10 11 13 14 Μονάδες 5 Το σύνολο των δεσμών που υπάρχουν στο μόριο του CH 2 =C=CH 2 είναι: α. β. γ. δ. 4σ 2σ 6σ 5σ και και και και 4π 6π 2π 3π Μονάδες 5 1.5 Να αντιστοιχίσετε τα αντιδρώντα της Στήλης Ι με το σωστό οργανικό προϊόν της Στήλης ΙΙ, γράφοντας στο τετράδιό σας τον αριθμό της Στήλης Ι και δίπλα το αντίστοιχο γράμμα της Στήλης ΙΙ. (Ένα οργανικό προϊόν της Στήλης ΙΙ περισσεύει). Στήλη Ι (Αντιδρώντα) 1. 2. 3. 4. 5. Στήλη ΙΙ (Οργανικό προϊόν) CH 3 CH(OH)CH 3 +I 2 +ΝaOH CH 3 CH 2 CN+H 2 CH 3 CH 2 MgCl+H 2 O CH 3 CH 2 COOH+ΝaOH CH 3 CH 2 CN+H 2 O α. β. γ. δ. ε. στ. CH 3 CH 2 COOΝa CH 3 CH 3 CH 3 CH 2 COOH CH 3 COOΝa CH 3 CH 2 OH CH 3 CH 2 CH 2 ΝH 2 Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 2.1 ∆ίνονται τα στοιχεία 10 Α , 17 Β και 19 Γ . α. Να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή των ατόμων τους σε υποστιβάδες στη θεμελιώδη κατάσταση. Μονάδες 3 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ β. Σε ποια περίοδο και σε ποια ομάδα του περιοδικού πίνακα ανήκει το καθένα απ’ αυτά; Μονάδες 3 γ. Να αιτιολογήσετε ποιο από παραπάνω στοιχείων έχει: i. τα τρία άτομα των Τη μεγαλύτερη ενέργεια πρώτου ιοντισμού (μονάδες 3) ii. Τη μεγαλύτερη ατομική ακτίνα (μονάδες 3) Μονάδες 6 2.2 ∆ίνεται αραιό υδατικό διάλυμα ασθενούς οξέος ΗΑ, θερμοκρασίας 25 ο C. Να προβλέψετε αν ο βαθμός ιοντισμού του οξέος ΗΑ αυξάνεται, μειώνεται ή παραμένει σταθερός όταν: i. Eλαττωθεί η θερμοκρασία του διαλύματος χωρίς μεταβολή του όγκου του. Μονάδα 1 ii. Προστεθεί ίσος όγκος διαλύματος NaCl θερμοκρασίας 25 ο C. Μονάδα 1 iii. Να αιτιολογήσετε τις απαντήσεις σας. Μονάδες 5 2.3 Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας σωστά συμπληρωμένες τις παρακάτω χημικές εξισώσεις: α. CH3 CHCH3 + NaOH αλκοόλη κύριο προϊόν Cl β. HCOOCHCH 3 + NaOH CH3 γ. C6 H5 OH + NaOH ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ∆ΕΣ Μονάδες 6 ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΘΕΜΑ 3 ο ∆ίνεται το παρακάτω διάγραμμα χημικών μετατροπών: B +Na A (C3H4) +H2O Γ (ασταθής ένωση) H2 SO4 / Hg HgSO4 K2 Cr2 O7 / H2SO4 ∆ H2 SO4 o 170 C E +H2O Z (κύριο προϊόν) α. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α, Β, Γ, ∆, Ε, Ζ. Μονάδες 12 β. Ποιες από τις ενώσεις του διαγράμματος, εκτός από την Α, αντιδρούν επίσης με Νa, και ποιες ενώσεις δίνουν την αλογονοφορμική αντίδραση; Μονάδες 6 γ. Να γράψετε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης οξείδωσης της ένωσης Z από διάλυμα K 2 Cr 2 O 7 οξινισμένου με H 2 SO 4 . (μονάδες 3) Πόσα g της ένωσης Ζ απαιτούνται για να αντιδράσουν πλήρως με 500 mL διαλύματος K 2 Cr 2 O 7 0,2 Μ οξινισμένου με H 2 SO 4 ; (μονάδες 4) Μονάδες 7 ∆ίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: C:12, ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ∆ΕΣ Η:1, Ο:16 ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΘΕΜΑ 4ο ∆ιάλυμα ∆ 1 όγκου 200 mL προέκυψε από τη διάλυση 0,02 mol HCl σε νερό. ∆ιάλυμα ∆ 2 όγκου 400 mL προέκυψε από τη διάλυση 0,04 mol ΝΗ 3 σε νερό. α. Να υπολογίσετε το pH του διαλύματος ∆1. β. Να υπολογίσετε: i. Το pH του διαλύματος ∆ 2 (μονάδες 5) Μονάδες 4 ii. Το βαθμό ιοντισμού της ΝΗ 3 στο διάλυμα ∆ 2 (μονάδες 3) Μονάδες 8 γ. 100 mL του διαλύματος ∆ 1 αναμειγνύονται με 200 mL του διαλύματος ∆ 2 και προκύπτει διάλυμα ∆ 3 . Να υπολογίσετε το pH του διαλύματος ∆ 3 . Μονάδες 13 ∆ίνονται: ΚbΝΗ =10–5 , Κw=10–1 4 , θ = 25οC . 3 Τα δεδομένα προσεγγίσεις. του προβλήματος επιτρέπουν τις γνωστές Ο∆ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. ∆ιάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων και όχι πριν την 17:00. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΑΠΟ 5 ΣΕΛΙ∆ΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 12 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2007 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως και 1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Ποια από τις παρακάτω τριάδες των κβαντικών αριθμών (n, l, ml) αντιστοιχεί στο ατομικό τροχιακό 3px ; α. (3,1,1) β. (3,0,0) γ. (3,2,1) δ. (4,1,1) Μονάδες 5 1.2 Ποιο από τα παρακάτω ιόντα έχει την ίδια ηλεκτρονιακή δομή με το ιόν 17 Cl 9F β. + 11 Na + 19 K + 20 Ca δ. σ τη θεμελιώδη κατάσταση; − α. γ. − Μονάδες 5 1.3 Ποια από τις παρακάτω χημικές ουσίες θα προκαλέσει αύξηση του βαθμού ιοντισμού του CH 3 COOH, αν προστεθεί σε υδατικό διάλυμα αυτού, με θ=σταθ.; α. Καθαρό CH 3 COOH. β. Στερεό CH 3 COOΝa, χωρίς μεταβολή του όγκου του διαλύματος. γ. Νερό. δ. Αέριο HCl, χωρίς μεταβολή του όγκου του διαλύματος. Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 1.4 ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ Ποια από τις παρακάτω οργανικές ενώσεις αντιδρά με HCN και ανάγει το αντιδραστήριο Tollens (AgNO 3 / NH 3 ) ; α. Βουτανόνη. β. Βουτανάλη. γ. 2- βουτανόλη. δ. Βουτανικό οξύ. Μονάδες 5 1.5 Η Στήλη Ι περιέχει τα σύμβολα ορισμένων στοιχείων και μια πληροφορία για την ομάδα ή τον τομέα του περιοδικού πίνακα που ανήκουν. Η Στήλη ΙΙ περιλαμβάνει ορισμένες ηλεκτρονιακές δομές ατόμων στη θεμελιώδη κατάσταση. Στήλη Ι α. β. γ. δ. ε. Στήλη ΙΙ Ν (V A ομάδα ) Fe ( στοιχείο μετάπτωσης) Ca ( αλκαλική γαία ) Br (αλογόνο) Li (αλκαλιμέταλλο) 1. 2. 3. 4. 5. 6. [Ar]3d 6 4s 2 [Ar]3d 1 0 4s 2 4p 5 1s 2 2s 1 [Ne]3s 2 3p 1 1s 2 2s 2 2p 3 [Ar]4s 2 Να γράψετε στο τετράδιό σας τα γράμματα της Στήλης Ι και δίπλα από κάθε γράμμα έναν αριθμό της Στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει σωστή αντιστοίχιση. (Ένα δεδομένο της Στήλης ΙΙ περισσεύει). Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 2.1 ∆ίνονται τα άτομα 6 C και 1 H . α. Να γράψετε την κατανομή των ηλεκτρονίων του ατόμου του άνθρακα σε υποστιβάδες και αναλυτικότερα την κατανομή των ηλεκτρονίων στα τροχιακά, όταν βρίσκεται στη θεμελιώδη κατάσταση. Μονάδες 2 β. Να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο του CH 4 κατά Lewis. Μονάδες 2 γ. Να εξηγήσετε πώς ερμηνεύεται ο σχηματισμός των δεσμών στο μόριο του CH 4 , σύμφωνα με τη θεωρία δεσμού σθένους. Μονάδες 4 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 2.2 Το pH υδατικού διαλύματος άλατος NaA είναι μεγαλύτερο από το pH άλλου υδατικού διαλύματος άλατος NaB ίδιας συγκέντρωσης και στην ίδια θερμοκρασία. i. Να απαντήσετε αν η πρόταση «Το οξύ ΗΑ είναι πιο ισχυρό από το οξύ ΗΒ» είναι σωστή ή λανθασμένη. Μονάδες 2 ii. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 7 2.3. ∆ίνονται οι χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων: π.Η SO , θέρμανση 2 4 ⎯ ⎯ ⎯ ⎯→ CH 2 = CH – CH 3 + H 2 O Α ⎯⎯ ⎯ O H 2SO 4 / Hg / HgSO 4 ⎯→ B + H 2 O ⎯⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ ⎯ CH3 C CH2 CH3 Να προσδιοριστούν όλοι οι πιθανοί συντακτικοί τύποι των οργανικών ενώσεων Α και Β που επαληθεύουν τις εξισώσεις αυτές. Μονάδες 8 ο ΘΕΜΑ 3 Οργανική ένωση (Α) έχει μοριακό τύπο C5H12O και διαπιστώθηκε ότι: α. Αντιδρά με νάτριο (Na) και εκλύεται Η2. β. Με πλήρη οξείδωσή της από όξινο διάλυμα ΚΜnO4 δίνει ως προϊόν ένωση (Β) με μοριακό τύπο C5H10O. H ένωση (Β) με επίδραση αλκαλικού διαλύματος Ι2 δεν σχηματίζει κίτρινο ίζημα. i. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων (Α) και (Β) (μονάδες 4). Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας (μονάδες 4). Μονάδες 8 ii. Να σχηματίσετε την ένωση (Α) χρησιμοποιώντας την κατάλληλη καρβονυλική ένωση και το κατάλληλο αντιδραστήριο Grignard, γράφοντας τις χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων. Μονάδες 8 iii. Να γράψετε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης οξείδωσης της (Α) από το διάλυμα KMnO4/H2SO4 (μονάδες 4). Ποιος όγκος διαλύματος KMnO4 22 g της (Α); (μονάδες 5) 0,2Μ απαιτείται για την οξείδωση Μονάδες 9 ∆ίνονται οι σχετικές ατομικές μάζες: C:12, Η:1, ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ Ο:16 ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΘΕΜΑ 4ο ∆ίνονται τα παρακάτω υδατικά διαλύματα: ∆ιάλυμα ∆ 1 : ΝaF 0,2 M ∆ιάλυμα ∆ 2 : HCl 0,1 M α. Να υπολογίσετε τη σταθερά ιοντισμού Κ a του HF, αν δίνεται ότι η συγκέντρωση των ιόντων ΟΗ− στο διάλυμα ∆1 είναι 2⋅10–6 Μ. Μονάδες 8 β. Πόσα mol στερεού NaOH πρέπει να προσθέσουμε σε 1L του διαλύματος ∆ 2 , για να μεταβληθεί το pH κατά μία μονάδα; (Θεωρούμε ότι το τελικό διάλυμα έχει όγκο 1L). Μονάδες 8 γ. Σε 300 mL του διαλύματος ∆ 1 προσθέτουμε 100 mL του διαλύματος ∆ 2 και παίρνουμε 400 mL διαλύματος ∆ 3 . Να υπολογίσετε το pH του διαλύματος ∆ 3 . Μονάδες 9 ∆ίνεται ότι όλα τα διαλύματα βρίσκονται στους 25οC και Κw=10–1 4 . Για τη λύση του προβλήματος να γίνουν οι γνωστές προσεγγίσεις. Ο∆ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. ∆ιάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοτυπιών. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 13 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2006 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως και 1.3 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1 Το άτομο ενός στοιχείου έχει ηλεκτρονιακή δομή: [Ar]3d 2 4s 2 . Ποιος είναι ο ατομικός αριθμός του στοιχείου αυτού; α. 20 β. 21 γ. 22 δ. 23 Μονάδες 5 1.2 Ποιο από τα παρακάτω ιόντα δεν έχει ηλεκτρονιακή δομή 1s 2 στη θεμελιώδη κατάσταση; α. β. γ. δ. 1.3 1H − + 2 He + 3 Li 2+ 4 Be Μονάδες 5 Ποια από τις επόμενες χημικές ενώσεις αντιδρά με το H 2O σε κατάλληλες συνθήκες και δίνει τελικό προϊόν προπανόνη; α. CH 3CH 2 C ≡ N β. γ. δ. CH 3CH = CH 2 CH 3C ≡ CH CH 3CH 2 CH 2 MgX Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 1.4 ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας την παρακάτω πρόταση σωστά συμπληρωμένη, χρησιμοποιώντας ένα από τα: δεν αλλάζει, αυξάνεται, ελαττώνεται. Με την προσθήκη νερού σε υδατικό διάλυμα HCOOH και σε σταθερή θερμοκρασία, ο βαθμός ιοντισμού του οξέος ………….. και η συγκέντρωση των ιόντων H 3O 1.5 + του διαλύματος …………….. . Μονάδες 4 Ακόρεστος υδρογονάνθρακας Χ δίνει αντιδράσεις προσθήκης με τα αντιδραστήρια της Στήλης Ι και προκύπτουν τα προϊόντα που αναγράφονται στη Στήλη ΙΙ. Στήλη Ι (αντιδραστήριο προσθήκης) 1. HCl 2. Cl 2 3. H2O 4. H2 α. β. γ. δ. Στήλη ΙΙ (προϊόν προσθήκης) 2–βουτανόλη βουτάνιο 1,2–διχλωροβουτάνιο 2–χλωροβουτάνιο i. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθμούς της Στήλης Ι και δίπλα από κάθε αριθμό ένα γράμμα της Στήλης ΙΙ, ώστε να προκύπτει σωστή αντιστοίχιση. Μονάδες 4 ii. Να γράψετε το συντακτικό τύπο του υδρογονάνθρακα Χ. Μονάδες 2 ΘΕΜΑ 2ο 2.1 Το παρακάτω διάγραμμα αναπαριστά ένα μέρος του Περιοδικού Πίνακα όπου σημειώνονται μερικά στοιχεία με τα σύμβολά τους. He O Mg K F Al Fe α. Ποιο από τα στοιχεία αυτά έχει τη μεγαλύτερη ενέργεια πρώτου ιοντισμού; Μονάδα 1 β. Ποιο από τα στοιχεία αυτά σχηματίζει έγχρωμα σύμπλοκα ιόντα; Μονάδα 1 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ γ. Ποιο από τα στοιχεία αυτά έχει τη μεγαλύτερη ατομική ακτίνα; Μονάδα 1 δ. Να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή σε υποστιβάδες των ατόμων των στοιχείων Mg και F στη θεμελιώδη κατάσταση. Μονάδες 2 ε. Να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο κατά Lewis της χημικής ένωσης μεταξύ των στοιχείων Mg και F. Μονάδες 3 2.2 Να εξηγήσετε γιατί το ρυθμιστικό διάλυμα CH3COOH / CH 3 COONa διατηρεί πρακτικά το pH του σταθερό, γράφοντας και τις κατάλληλες χημικές εξισώσεις, αν στο διάλυμα αυτό προσθέσουμε: i. μικρή ποσότητα HCl ii. μικρή ποσότητα NaOH Μονάδες 8 2.3. ∆ίνονται οι οργανικές ενώσεις: B: CH 3 CH 2 OH Γ: CH 2 =CH 2 Α: CH 3 CH 2 Cl Να γράψετε τη χημική εξίσωση για καθεμιά από τις παρακάτω χημικές μετατροπές: i. μετατροπή της Α στη Β. ii. μετατροπή της Β στη Γ. iii. μετατροπή της Α στη Γ. Μονάδες 9 ΘΕΜΑ 3ο ∆ίνεται το παρακάτω διάγραμμα χημικών μετατροπών: ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ α. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α, Β, Γ, ∆, Ε και Ζ. Μονάδες 12 β. Να γράψετε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης μεταξύ της ένωσης Β και του NaHCO 3 . Μονάδες 6 γ. Ποσότητα 0,1 mol της ένωσης B αντιδρά πλήρως με NaHCO 3 . Να υπολογίσετε τον όγκο του αερίου που εκλύεται σε STP συνθήκες. Μονάδες 7 ΘΕΜΑ 4ο ∆ιαθέτουμε υδατικό διάλυμα ∆ 1 όγκου 2L που περιέχει 0,1 mol CH 3 COOH και έχει pH=3. Στο διάλυμα ∆ 1 προσθέτουμε 4g στερεού NaOH, οπότε σχηματίζεται διάλυμα ∆ 2 όγκου 2L. Στο διάλυμα ∆ 2 διαβιβάζουμε 0,05 mol αερίου HCl και τελικά προκύπτει διάλυμα ∆ 3 όγκου 2L. Να υπολογίσετε: α. το βαθμό ιοντισμού του CH 3 COOH στο διάλυμα ∆ 1 και τη σταθερά ιοντισμού του CH 3 COOH. Μονάδες 8 – β. Τη συγκέντρωση των ιόντων ΟΗ στο διάλυμα ∆ 2 . Μονάδες 8 + γ. Τη συγκέντρωση των ιόντων Η 3 Ο στο διάλυμα ∆ 3 . Μονάδες 9 ∆ίνεται ότι όλα τα διαλύματα βρίσκονται στους 25οC και Κw=10–1 4 . Οι σχετικές ατομικές μάζες των στοιχείων είναι: Na:23, Η:1, Ο:16. Τα αριθμητικά δεδομένα του προβλήματος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. Ο∆ΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΥΣ 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 2. 3. 4. 5. 6. ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. ∆ιάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοτυπιών. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2005 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ: ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως και 1.5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα του το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1. Ποια από τις παρακάτω τριάδες των κβαντικών αριθμών (n, l, m l ) δεν αντιστοιχεί σε ατομικό τροχιακό; α. (2, 1, 1) β. (5, 2, –1) γ. (3, 2, 1) δ. (3, 1, 2) Μονάδες 5 1.2. Το σύνολο των στοιχείων που ανήκουν στις κύριες ομάδες του περιοδικού πίνακα βρίσκονται στους τομείς: α. s β. p γ. s και p δ. s, p και d Μονάδες 5 1.3. Σε ποια από τις παρακάτω ενώσεις τα άτομα του άνθρακα εμφανίζουν sp 2 υβριδισμό; α. CH 3 –CH 3 β. CH 2 =CH 2 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ γ. HC ≡ CH δ. CH4 Μονάδες 5 1.4. Η οργανική ένωση με συντακτικό τύπο Η–C=Ο ανήκει: | ΟΗ α. στις αλκοόλες β. στους εστέρες γ. στα καρβοξυλικά οξέα δ. στις αλδεΰδες Μονάδες 5 1.5. Ποια από τις επόμενες χημικές ενώσεις οξειδώνεται προς CO 2 , ενώ το υδατικό της διάλυμα εμφανίζει βασικό χαρακτήρα; α. CH 3 ΟΗ β. HCOONa γ. HCOOH δ. HCHO Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 2.1. Το ιόν Μ 2+ έχει ηλεκτρονιακή δομή 1s 2 2s 2 2p 6 . α) Ποιος είναι ο ατομικός αριθμός του στοιχείου Μ; (Μονάδες 2) β) i. Να γράψετε την ηλεκτρονιακή δομή του ατόμου του στοιχείου Μ σε υποστιβάδες, όταν βρίσκεται στη θεμελιώδη κατάσταση. (Μονάδες 2) ii. Σε ποια ομάδα και σε ποια περίοδο του περιοδικού πίνακα ανήκει το στοιχείο Μ; (Μονάδες 2) ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ γ) Να γράψετε τις τιμές των τεσσάρων κβαντικών αριθμών για κάθε ένα από τα ηλεκτρόνια σθένους του ατόμου του στοιχείου Μ, στη θεμελιώδη κατάσταση. (Μονάδες 3) Mονάδες 9 2.2. Να αποδείξετε τη σχέση που συνδέει τη σταθερά ιοντισμού Κa , του ασθενούς οξέος ΗΑ, με τη σταθερά ιοντισμού Κb , της συζυγούς βάσης Α–, σε υδατικό διάλυμα. Μονάδες 7 2.3. Οι ενώσεις CH3COOH, CH3C≡CH, C6H5OH και C2H5OH εμφανίζουν ιδιότητες oξέος κατά Brönsted- Lowry. α) Να διατάξετε τα παραπάνω οξέα κατά σειρά αυξανόμενης ισχύος. (Μονάδες 3) β)i. Ποιες από τις ενώσεις αυτές αντιδρούν με NaOH; ii. Ποια από τις ενώσεις αυτές αντιδρά με Na 2 CO 3 ; (Moνάδες 3) γ) Να γράψετε τις χημικές εξισώσεις των αντίστοιχων αντιδράσεων. (Μονάδες 3) Μονάδες 9 ΘΕΜΑ 3ο ∆ίνεται το παρακάτω διάγραμμα χημικών μετατροπών: A(C4H8) +Β r2 B CCl4 +2NaOH αλκοόλη, θ Γ + +H2O/H Ε Κ2Cr 2O7 /H + Z κύριο προϊόν ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ +CuCl+ ΝH 3 ∆ ίζημα ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ α. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους οργανικών ενώσεων Α, Β, Γ, ∆, Ε και Ζ. των Μονάδες 12 β. Να γράψετε τη χημική εξίσωση της οξείδωσης της ένωσης Ε στην ένωση Ζ από το όξινο διάλυμα K 2 Cr 2 O 7 . Μονάδες 5 γ. Σ’ ένα δοχείο που περιέχει 100 mL διαλύματος Br 2 σε CCl 4 περιεκτικότητας 4% w/v, προσθέτουμε 0,04 mol από την οργανική ένωση Α. Να υπολογίσετε την ποσότητα του οργανικού προϊόντος Β που σχηματίζεται, σε mol, αν η αντίδραση θεωρηθεί ποσοτική. Μονάδες 8 Η σχετική ατομική μάζα του βρωμίου είναι 80 . ΘΕΜΑ 4ο Υδατικό διάλυμα ∆ 1 με pH=9, περιέχει ΝΗ 3 συγκέντρωσης c M και NH 4 Cl συγκέντρωσης 0,2 Μ. Σε 1 L του διαλύματος ∆ 1 προσθέτουμε Η 2 Ο, οπότε προκύπτει διάλυμα ∆ 2 , όγκου 5 L. Σε άλλο 1 L του διαλύματος ∆ 1 διαλύουμε 0,2 mol αερίου HCl, οπότε προκύπτει διάλυμα ∆ 3 , όγκου 1 L. Να υπολογίσετε: α) Τη συγκέντρωση c M και το βαθμό ιοντισμού της ΝΗ 3 στο διάλυμα ∆ 1 . Μονάδες 8 β) Το pH και το βαθμό ιοντισμού της ΝΗ 3 στο διάλυμα ∆ 2 . Μονάδες 8 ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ γ) Το pH και τη συγκέντρωση της ΝΗ 3 στο διάλυμα ∆3 . Μονάδες 9 ∆ίνεται ότι όλα τα διαλύματα είναι υδατικά, βρίσκονται στους 25 ο C και Κ b(ΝΗ 3 ) =2 ⋅ 10 –5 , Κ w =10 –14 . Τα αριθμητικά δεδομένα του προβλήματος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Ο∆ΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζόμενους) Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, κατεύθυνση, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο επάνω μέρος των φωτοτυπιών αμέσως μόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τις φωτοτυπίες. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. ∆ιάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοτυπιών Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μία (1) ώρα μετά τη διανομή των φωτοτυπιών. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 17 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2004 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ (ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1. Ποια από τις παρακάτω τετράδες κβαντικών αριθµών (n, ℓ, m ℓ , m s ) αντιστοιχεί στο ηλεκτρόνιο σθένους του ατόµου 3 Li στη θεµελιώδη κατάσταση; α. (2 , 1 , 0 , +1/2) β. (2 , 0 , 0 , +1/2) γ. (2 , 1 , 1 , +1/2) δ. (1 , 0 , 0 , -1/2) Μονάδες 5 1.2. Σε ποια από τα παρακάτω άτοµα ή ιόντα αντιστοιχεί η ηλεκτρονιακή δοµή: 1s 2 2s 2 2p 6 ; α. 8Ο β. 11 Νa γ. 8Ο δ. 10 Νe 2— + Μονάδες 5 1.3. Ποιο από τα παρακάτω τροχιακά δεν υπάρχει σε ένα άτοµο; α. 5s β. 3p γ. 4f δ. 2d Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 1.4. Αµµωνιακό διάλυµα AgNO 3 (αντιδραστήριο Tollens) διαβιβάζεται σε δοχείο που περιέχει ένωση Χ και σχηµατίζεται κάτοπτρο αργύρου. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις µπορεί να είναι η ένωση Χ; α. CH 3 −CH=O β. CH 3 −CH 2 −CH 2 −OH γ. CH 3 OH δ. CH 3 C CH3 Μονάδες 5 O 1.5. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους αριθµούς της Στήλης Α και δίπλα σε κάθε αριθµό το γράµµα της Στήλης Β, ώστε να προκύπτει σωστή αντιστοίχιση (Ένα δεδοµένο της Στήλης Β περισσεύει). Στήλη Α (∆ιαλύµατα σε θ=25°C) 1. CH 3 COOH 0,5M 2. CH 3 COOH 0,05M 3. CH 3 COONa 0,2M 4. CH 3 COONa 1M 5. HCl 0,1M α. β. γ. δ. ε. στ. Στήλη Β (pH) 7 3 2,5 1 9,4 9 Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 2.1. ∆ίνονται τα στοιχεία 6 C και 9 F. α) Ποιο από τα δύο στοιχεία έχει µικρότερη ενέργεια πρώτου ιοντισµού; (Μονάδα 1). Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (Μονάδες 2). Μονάδες 3 β) Να γράψετε τον ηλεκτρονιακό τύπο κατά Lewis της ένωσης CF 4 , που σχηµατίζουν τα παραπάνω στοιχεία. Μονάδες 3 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ γ) Να χαρακτηρίσετε τους δεσµούς (σ ή π) που υπάρχουν στο µόριο CF 4 αναφέροντας και το είδος των τροχιακών που επικαλύπτονται. Mονάδες 3 2.2. ∆ίνονται τρία υδατικά διαλύµατα ΝΗ 3 , HCl, NH 4 Cl. α) Πώς µπορείτε να παρασκευάσετε ρυθµιστικό διάλυµα µε δυο διαφορετικούς τρόπους, χρησιµοποιώντας δύο µόνο από τα διαλύµατα κάθε φορά. Μονάδες 4 β) Να γράψετε τη σχέση που εκφράζει την [ΟΗ — ] του ρυθµιστικού διαλύµατος σε συνάρτηση µε τη σταθερά K b της βάσης και τις συγκεντρώσεις (C οξέος , C βάσης ) των ουσιών του διαλύµατος. Μονάδες 4 2.3. Μια οργανική ένωση Χ έχει τις εξής ιδιότητες: i. Αποχρωµατίζει όξινο διάλυµα ΚΜnO 4 . ii. ∆ίνει κίτρινο ίζηµα µε επίδραση διαλύµατος I 2 – NaOH. α) Ποια από τις παρακάτω ενώσεις µπορεί να είναι η ένωση Χ; CH3 1. CH3 CH CH2 OH , 2. CH 3 CH CH2 CH 3 OH , 3. CH3 C CH3 O Μονάδες 2 β) Να αναγράψετε τις χηµικές εξισώσεις των αντιδράσεων της ένωσης Χ µε τα δύο παραπάνω αντιδραστήρια. Μονάδες 6 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΘΕΜΑ 3ο ∆ίνεται το παρακάτω διάγραµµα χηµικών µετατροπών: Γ + SOCl2 A (αλκίνιο) + H 2O κ αταλ ύτες B + H2 Ni + HCN Z CH3 CH CH 3 + Na ∆ OH + HCO OH E α) Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α (αλκίνιο), Β, Γ, ∆, Ε και Ζ. Μονάδες 12 β) Να αναφέρετε δύο από τις ενώσεις Α, Β, Γ, ∆, Ε και Ζ που πρέπει να αντιδράσουν µεταξύ τους για να σχηµατιστεί αιθέρας µε µοριακό τύπο C 6 H 14 O. (Μονάδες 2). Να γράψετε την αντίστοιχη χηµική εξίσωση. (Μονάδες 3). Μονάδες 5 γ) Αναµειγνύονται 0,4mol HCOOH µε 0,25mol 2-προπανόλης και αντιδρούν µεταξύ τους προς παραγωγή της ένωσης Ε, µε απόδοση 80%. Να υπολογίσετε τα mol της ένωσης Ε που σχηµατίζονται. Μονάδες 8 ΘΕΜΑ 4ο ∆ιαθέτουµε ένα υδατικό διάλυµα ∆ 1 που περιέχει το άλας ΝaΑ συγκέντρωσης 0,2 Μ. Σε 500mL του διαλύµατος ∆ 1 διαλύουµε 0,1mol αερίου HCl, οπότε προκύπτει διάλυµα ∆ 2 όγκου 500 mL. Σε 300 mL του διαλύµατος ∆ 2 διαλύουµε 0,05mol στερεού ΚΟΗ και προκύπτει διάλυµα ∆ 3 όγκου 300 mL. ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ Να υπολογίσετε: α) Τη συγκέντρωση των ιόντων ΟΗ — στο διάλυµα ∆ 1 . Μονάδες 8 β) Το pH του διαλύµατος ∆ 2 . Μονάδες 8 γ) Το pH του διαλύµατος ∆ 3 . Μονάδες 9 ∆ίνεται ότι όλα τα διαλύµατα βρίσκονται στους 25°C και Ka(HΑ)=5·10−6 , Kw=10−14 . Τα αριθµητικά δεδοµένα του προβλήµατος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. Ο∆ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟΥΣ 1. 2. 3. 4. 5. 6. Στο τετράδιο να γράψετε µόνο τα προκαταρκτικά (ηµεροµηνία, εξεταζόµενο µάθηµα). Να µην αντιγράψετε τα θέµατα στο τετράδιό σας. Να γράψετε το ονοµατεπώνυµό σας στο πάνω µέρος των φωτοαντιγράφων αµέσως µόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε οποιαδήποτε άλλη σηµείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα, τα οποία και θα καταστραφούν µετά το πέρας της εξέτασης. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέµατα. Κάθε απάντηση τεκµηριωµένη είναι αποδεκτή. ∆ιάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες µετά τη διανοµή των φωτοαντιγράφων. Χρόνος δυνατής αποχώρησης : Μία (1) ώρα µετά τη διανοµή των φωτοαντιγράφων. ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 17 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2003 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ (ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1. Ποιος τύπος τροχιακού αντιστοιχεί στην τριάδα των κβαντικών αριθµών n = 3, ℓ = 0 και mℓ = 0 ; α. 3p x β. 3p y γ. 3 s δ. 3p z Μονάδες 5 1.2. Ποια από τις παρακάτω ηλεκτρονιακές δοµές είναι σύµφωνη µε την απαγορευτική αρχή του Pauli; α. β. γ. δ. 1s ( ↑↓ ) ( ↑↓ ) ( ↑↑ ) ( ↑↓ ) 2s ( ↑↓ ) ( ↑↑ ) ( ↑↓ ) ( ↑↓ ) (↑) (↑) ( ↑↓ ) ( ↑↓ ) 2p (↑) ( ) ( ) ( ↑↓ ) (↑) ( ) ( ) ( ↑↓↑ ) Μονάδες 5 1.3. Ποια από τις παρακάτω προτάσεις ισχύει όταν υδατικό διάλυµα ΝΗ 3 αραιώνεται µε νερό σε σταθερή θερµοκρασία; α. Η τιµή της σταθεράς K b µειώνεται. β. Ο βαθµός ιοντισµού της ΝΗ 3 αυξάνεται. ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ γ. Το pH του διαλύµατος αυξάνεται. δ. Η συγκέντρωση του διαλύµατος της ΝΗ3 αυξάνεται . Μονάδες 5 1.4. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις αποχρωµατίζει διάλυµα Br 2 σε CCl 4 ; α. CH 3 CH 2 CH 3 β. CH 3 CH 2 CH=O γ. CH 3 COOH δ. CH 3 CH=CH 2 . Μονάδες 5 1.5. Ποια από τις ακόλουθες ενώσεις δεν αντιδρά µε το Η 2 Ο σε όξινο περιβάλλον; α. CH 3 MgCl β. CH 2 =CH 2 γ. CH 3 CH 3 δ. HCOOCH 3 . Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 2.1. ∆ίνονται τα στοιχεία 11 Χ και 9 Ψ. α) Πώς κατανέµονται σε υποστιβάδες τα ηλεκτρόνια των ατόµων Χ και Ψ, όταν αυτά βρίσκονται στη θεµελιώδη κατάσταση; Μονάδες 3 β) Σε ποια οµάδα και ποιον τοµέα του Περιοδικού Πίνακα ανήκουν τα στοιχεία Χ και Ψ; Μονάδες 2 γ) Ποιο από τα άτοµα Χ και Ψ έχει µεγαλύτερη ατοµική ακτίνα; (Μονάδα 1) Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας (Μονάδες 2). Mονάδες 3 ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 2.2. Κατά τη διάλυση του άλατος ΝΗ 4 F στο νερό προκύπτει τελικά όξινο διάλυµα. Με βάση το παραπάνω δεδοµένο : – α) Ποιο από τα ιόντα ΝΗ 4 + και F ιοντίζεται σε µεγαλύτερο βαθµό; Μονάδα 1 Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 3 β) Να συγκρίνετε τις τιµές των σταθερών ιοντισµού K a του HF και K b της ΝΗ 3 . Μονάδα 1 Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. 2.3. ∆ίνονται οι ενώσεις: Μονάδες 3 O ⎜⎜ (Ι) CH3CH2CH=O, (ΙΙ) CH3CH2COOH, (ΙΙΙ) CH3-C-CH2-CH3 ∆ιαθέτουµε µόνο τα αντιδραστήρια Ι 2 —ΚΟΗ, Na 2 CO 3 και AgNO 3 —NH 3 α) Με ποιο από τα παραπάνω αντιδραστήρια µπορείτε να διακρίνετε µεταξύ τους καθεµιά από τις ενώσεις (Ι), (ΙΙ) και (ΙΙΙ); Μονάδες 3 β) Να γράψετε τις αντίστοιχες χηµικές εξισώσεις που περιγράφουν αυτές τις αντιδράσεις. Μονάδες 6 ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΘΕΜΑ 3ο ∆ίνεται το µετατροπών: παρακάτω + A (C3H7OH) +KMnO4/H B διάγραµµα +I2+NaOH χηµικών CHI3 + Γ + SOCl2 ∆ +KCN E Z α. Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους οργανικών ενώσεων Α, Β, Γ, ∆, Ε και Ζ. των Μονάδες 12 β. Να γράψετε τη χηµική εξίσωση της οξείδωσης της ένωσης Α στην ένωση Β από το όξινο διάλυµα KMnO 4 . Μονάδες 5 γ. Ποσότητα της ένωσης Α αφυδατώνεται στους 170 °C παρουσία πυκνού διαλύµατος H 2 SO 4 . Το οργανικό προϊόν που προκύπτει πολυµερίζεται και δίνει πολυµερές µε σχετική µοριακή µάζα M r =42.000. Να υπολογίσετε τον αριθµό των µορίων του µονοµερούς, που συνενώθηκαν για το σχηµατισµό του πολυµερούς. Μονάδες 8 ∆ίνονται οι σχετικές ατοµικές µάζες: C=12, H=1 . ΘΕΜΑ 4ο ∆ιαθέτουµε δύο διαλύµατα ∆ 1 και ∆ 2 που έχουν την ίδια τιµή pΗ. Το διάλυµα ∆ 1 περιέχει KCN ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ συγκέντρωσης 0,04 Μ. Το διάλυµα ∆ 2 περιέχει NH 3 συγκέντρωσης c M. Να υπολογίσετε : α) Την τιµή της συγκέντρωσης των ανιόντων ΟΗ – στο διάλυµα ∆ 1 . Μονάδες 8 β) Τη συγκέντρωση c M της NH 3 και το βαθµό ιοντισµού της στο διάλυµα ∆ 2 . Μονάδες 8 γ) Αναµειγνύουµε V 1 L του διαλύµατος ∆ 1 µε V 3 L διαλύµατος ΗCN 0,2 Μ και προκύπτει διάλυµα µε V1 . pH=10. Να υπολογίσετε την τιµή του λόγου V3 Μονάδες 9 ∆ίνεται ότι όλα τα διαλύµατα είναι υδατικά, βρίσκονται στους 25°C και Ka(HCN)=10–10 , Kb(NH ) =2·10–5 , Kw=10-14 . 3 Τα αριθµητικά δεδοµένα του επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. 1. 2. 3. 4. 5. 6. προβλήµατος Ο∆ΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζόµενους) Στο τετράδιο να γράψετε µόνο τα προκαταρκτικά (ηµεροµηνία, εξεταζόµενο µάθηµα). Τα θέµατα να µην τα αντιγράψετε στο τετράδιο. Να γράψετε το ονοµατεπώνυµό σας στο πάνω µέρος των φωτοτυπιών αµέσως µόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε καµιά άλλη σηµείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τις φωτοτυπίες. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέµατα. Κάθε απάντηση επιστηµονικά τεκµηριωµένη είναι αποδεκτή. ∆ιάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες µετά τη διανοµή των φωτοτυπιών Χρόνος δυνατής αποχώρησης: Μία (1) ώρα µετά τη διανοµή των φωτοτυπιών. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ (ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ) ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙ∆ΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΘΕΜΑ 1ο Στις ερωτήσεις 1.1 έως 1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1.1. Σε ένα πολυηλεκτρονιακό άτοµο ο µέγιστος αριθµός ηλεκτρονίων µε κβαντικούς αριθµούς n=2 και ms = − 1 είναι : 2 α. οκτώ β. τέσσερα γ. δύο δ. ένα Μονάδες 5 1.2. Από τα επόµενα χηµικά στοιχεία τη µικρότερη ατοµική ακτίνα έχει το στοιχείο : α. 6C β. 8O γ. 9F δ. 17 Cl Μονάδες 5 ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ 1.3. Το υδατικό διάλυµα που µεγαλύτερη τιµή pH, είναι : α. NaF β. NH 4 Cl γ. HCOOH δ. KCl παρουσιάζει τη Μονάδες 5 1.4. Το άζωτο έχει ατοµικό αριθµό Ζ=7. Στο µόριο του αζώτου (Ν 2 ) σχηµατίζονται : α. Ένας σ και δύο π δεσµοί β. Τρεις σ δεσµοί γ. Ένας π και δύο σ δεσµοί δ. Τρεις π δεσµοί. Μονάδες 5 1.5. Να γράψετε το παρακάτω κείµενο στο τετράδιό σας σωστά συµπληρωµένο. Στο µόριο του CH 2 =CH 2 ανάµεσα στα άτοµα του C και στα άτοµα του H δηµιουργούνται σ δεσµοί 2 του τύπου sp -s. Τα δύο άτοµα του C συνδέονται δεσµό του τύπου και µεταξύ τους µε ένα ένα δεσµό του τύπου . Μονάδες 5 ΘΕΜΑ 2ο 2.1. α) Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν γράφοντας στο τετράδιό σας τη λέξη "Σωστό" ή "Λάθος" δίπλα στην ένδειξη (I, II) που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση. I) Αν σε υδατικό διάλυµα NH 3 προσθέσουµε µικρή ποσότητα NaOH (υπό σταθερή θερµοκρασία), ο βαθµός ιοντισµού της NH 3 ελαττώνεται. ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΙΙ) Στα στοιχεία της ίδιας οµάδας του Περιοδικού Πίνακα, η ενέργεια πρώτου ιοντισµού αυξάνεται µε την αύξηση του ατοµικού αριθµού (Ζ). Μονάδες 4 β) Να δικαιολογήσετε τις απαντήσεις σας. Μονάδες 6 2.2. Να γράψετε τους ηλεκτρονιακούς τύπους κατά Lewis των ενώσεων : NH 4 Cl, HCN, ∆ίνονται : 1 Η, 7 N, . 17 Cl, 6 C, 16 S, 8 O H 2 SO 4 . Μονάδες 9 2.3. Οργανική ένωση (Α) µε µοριακό τύπο C 3 H 8 O οξειδώνεται και δίνει οργανικό προϊόν (Β), το οποίο ανάγει το αντιδραστήριο Fehling. α) Να βρείτε το συντακτικό τύπο της ένωσης (Α) αιτιολογώντας την απάντησή σας. Μονάδες 3 β) Να γράψετε τη χηµική εξίσωση της αντίδρασης της ένωσης (Β) µε το αντιδραστήριο Fehling. Μονάδες 3 ΘΕΜΑ 3ο ∆ίνεται η παρακάτω σειρά χηµικών εξισώσεων: (A ) (B) δι άλ. Ι 2 / ΚΟΗ I. Cν H 2νO ⎯⎯⎯⎯⎯⎯⎯→ CHI 3 + οργανικ ό ά λας + KI + H 2 O ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ II. (B) + CH 3 CH 2 X ⎯⎯→ (Γ) + KX + H ⎯⎯ ⎯→ III. (Γ) + Η 2 Ο ← ⎯ ⎯ ΗCOOH + (∆) α. Να γράψετε στο τετράδιό σας τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων (Α), (Β), (Γ) και (∆). Μονάδες 8 β. Να γράψετε στο τετράδιό σας τα επί µέρους στάδια της αντίδρασης (I). Μονάδες 8 γ. Ποσότητα 23g ΗCOOH αντιδρά πλήρως µε διάλυµα KMnO 4 οξινισµένο µε Η 2 SO 4 . Να υπολογίσετε τον όγκο (σε STP ) του αερίου προϊόντος της παραπάνω αντίδρασης. ∆ίνονται οι σχετικές ατοµικές µάζες : C=12, H=1, O=16. Η παραπάνω αντίδραση θεωρείται ποσοτική. Μονάδες 9 ΘΕΜΑ 4ο ∆ίνεται υδατικό διάλυµα ∆ 1 NaOH µε pH=13 και υδατικό διάλυµα ∆ 2 CH 3 COOH συγκέντρωσης 0,1Μ. α) Να υπολογίσετε το pH του διαλύµατος ∆ 2 . Μονάδες 5 β) Σε 100 mL του διαλύµατος ∆ 1 προσθέτουµε 100mL από το διάλυµα ∆ 2 και αραιώνουµε µε νερό µέχρι τελικού όγκου 10L. Να υπολογίσετε το pH του αραιωµένου διαλύµατος ∆ 3 . Μονάδες 10 ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ ΑΡΧΗ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ γ) Πόσα mol αερίου HCl πρέπει να προσθέσουµε σε 1L του διαλύµατος ∆ 3 ώστε να προκύψει ρυθµιστικό διάλυµα µε pH=5 ; Μονάδες 10 ∆ίνονται : i) Ka=10 -5 , Kw=10 -14 . ii) κατά την προσθήκη του HCl δε µεταβάλλεται ο όγκος του διαλύµατος. iii) ισχύουν οι προσεγγιστικοί τύποι. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Ο∆ΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζόµενους) Στο τετράδιο να γράψετε µόνο τα προκαταρκτικά (ηµεροµηνία, εξεταζόµενο µάθηµα). Τα θέµατα να µην τα αντιγράψετε στο τετράδιο. Να γράψετε το ονοµατεπώνυµό σας στο πάνω µέρος των φωτοτυπιών αµέσως µόλις σας παραδοθούν. ∆εν επιτρέπεται να γράψετε καµιά άλλη σηµείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε µαζί µε το τετράδιο και τις φωτοτυπίες. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέµατα. Κάθε απάντηση επιστηµονικά τεκµηριωµένη είναι αποδεκτή. ∆ιάρκεια εξέτασης: Τρεις (3) ώρες µετά τη διανοµή των φωτοτυπιών Χρόνος δυνατής αποχώρησης : Μία (1) ώρα µετά τη διανοµή των φωτοτυπιών. KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ ΤΕΛΟΣ 5ΗΣ ΣΕΛΙ∆ΑΣ
© Copyright 2024 Paperzz
