1. ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ

1
ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΗ ΣΥΝΘΕΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ
ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΣΟΧ 101
KEΦΑΛΑΙΟ
1. Σύνθεση ανθρακαλυσίδων
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
1.1 Εισαγωγή
Ανοικοδόµηση ανθρακαλυσίδων µέσω σχηµατισµού C-C δεσµών, Τύποι
συνθετικών αντιδράσεων (πολικές, ελευθέρων ριζών, περικυκλικές,
διαµεσολαβούµενες από µέταλλα), Τύποι συνθονίων (δότες
ηλεκτρονίων, αποδέκτες ηλεκτρονίων, ελεύθερες ρίζες)
1.2 Ταξινόµηση Λειτουργικών Οµάδων
Ταξινόµηση, παραδείγµατα και πιθανοί συνδυασµοί
συνθονίων,Ταξινόµηση των µορίων-στόχων ανάλογα µε τη σχετική
θέση των λειτουργικών τους οµάδων στο µοριακό σκελετό
1.3 Αναστροφή πολικότητας/δραστικότητας (umpolung)
Τρόποι αναστροφής της κανονικής πολικότητας µιας λειτουργικής
οµάδας, Tύποι umpolung και σχετικές εµπλεκόµενες αντιδράσεις
1.4 Σύνθεση µορίων-στόχων µε µια λειτουργική οµάδα Αλκοόλες
Μέθοδοι σύνθεσης αλκοολών, Οργανοµαγνησιακές ενώσεις
(αντίδραση Grignard), Οργανοψευδαργυρικές ενώσεις (aντίδραση
Reformatsky), Oργανοχαλκικές ενώσεις (απλά και µικτά
οργανοχαλκικά αντιδραστήρια και εφαρµογές στη σύνθεση),
Οργανολιθιακές ενώσεις
1.5 Σύνθεση µορίων-στόχων µε µια λειτουργική οµάδα – Αλκένια
και οι αντιδράσεις σύζευξής τους
Υλίδια φωσφόρου (αντιδράσεις Wittig και Horner-WadsworthEmmons), Yλίδια θείου (σύνθεση εποξειδίων και κυκλοαλκανίων),
Οργανοπυριτικές ενώσεις στην Οργανική Σύνθεση (µέθοδοι
ΩΡΕΣ
ΕΠΑΦΗΣ
(ΩΕ)
18
ΔΙΔΑΣΚΩΝ
Δ. Παπαϊωάννου
2
σύνεθσης, α-καρβανιόντα σταθεροποιούµενα από Si – ολεφινοποίηση
Peterson, β-καρβοκατιόντα σταθεροποιούµενα από Si – aντιδράσεις
αρυλο-, βινυλο-και αλλυλοσιλανίων µε ηλεκτρονιόφιλα), Άλλες
αντιδράσεις ολεφινοποίησης (ολεφινοποίηση Julia-Lythgoe,
µεθυλενίωση Τebbe, σύνθεση στερεοχηµικά συνωστισµένων
ολεφινών, ολεφινοποίηση McMurry), Oργανοβοράνια στην Οργανική
Σύνθεση (µέθοδοι σύνθεσης οργανοβορανίων και χρήση τους στη
σύνθεση αλκοοολών όλων των τύπων, καρβονυλικών ενώσεων,
αλκενίων και διενίων), Αλκυνυλικές ενώσεις στην Οργανική Σύνθεση
(τα αλκυνύλια ως πυρηνόφιλα συνθόνια, µέθοδοι σύζευξης τελικών
αλκυνίων µέσω οργανοχαλκικών ενδιαµέσων – Εglington reaction,
Glaser coupling, Cadiot-Chodkiewicz coupling, aντίδραση αλκυνίων
µε τριαλκυλοβοράνια και εφαρµογές στη σύνθεση αλκενίων, αλκυνίων
και κετονών), Σύνθεση αλκενίων µε χρήση οργανονικελικών
αντιδραστηρίων, Αντιδράσεις σύζευξης ολεφινών καταλυόµενες από
µέταλλα µεταπτώσεως (Heck reaction, Sonogashira coupling, Suzuki
coupling, Stille reaction, Stille carbonylative coupling, olefin
metathesis – ring closing metathesis – enyne metathesis)
1.6 Σύνθεση µορίων-στόχων µε µια λειτουργική οµάδα –
Aλδεϋδες, Κετόνες και Καρβοξυλικά Οξέα
Σύνθεση κετονών µε χρήση οργανοψευδαργυρικών, οργανοχαλκικών,
οργανολιθιακών, οργανοµαγνησιακών (µε Weinreb amides) και
οργανοβορανικών αντιδραστηρίων, Σύνθεση καρβονυλικών ενώσεων
µε χρήση της τεχνικής του umpolung ( µεταλλωµένες αλδιµίνες,
οργανοσιδηρικά ενδιάµεσα, λιθιωµένα 1,3-διθειάνια, λιθιωµένες
διυδρο-1,3-οξαζίνες), Σύνθεση καρβοξυλικών οξέων, νιτριλίων και αυδροξυαλδεϋδών µε χρήση του αντιδραστηρίου TosMIC, Σύνθεση
αλδεϋδων από αλκένια µε χρήση οργανοκοβαλτικών ή
οργανορουθηνιακών συµπλόκων (αντίδραση υδροφορµυλίωσης)
1.7 Σύνθεση µορίων-στόχων µε δυο λειτουργικές οµάδες –
1,2-Διλειτουργικές ενώσεις
α-Υδροξυνιτρίλα (κυανυδρίνες) και α-Σιλυλοξυνιτρίλια και εφαρµογές
τους στη σύνθεση, α-Μεθυλοσουλφινυλοκετόνες και εφαρµογές στη
3
σύνθεση (µετασχηµατισµός Pummerer), α-Υδροξυκετόνες (ακυλοΐνες
- ακυλοϊνική συµπύκνωση), 1,2-Διόλες (πινακόλες – πινακολική
σύζευξη), α,β-Εποξυεστέρες (γλυκιδικοί εστέρες – συµπύκνωση
γλυκιδικού εστέρα Darzens)
1.8 Σύνθεση µορίων-στόχων µε δυο λειτουργικές οµάδες –
1,3-Διλειτουργικές ενώσεις
β-Υδροξυκαρβονυλικές ενώσεις (αλδόλες), αλδολική αντίδραση,
αλδολική συµπύκνωση (απλή και µικτή), κατευθυνόµενες αλδολικές
συµπυκνώσεις (µε χρήση αζωµεθινών, σιλυλενολαιθέρων και οξικών
ενολεστέρων, εναµινών, Ο-διαλκυλοβορο-ενολών), ενδοµοριακές
αλδολικές συµπυκνώσεις, β-Διαλκυλαµινοκαρβονυλικές ενώσεις,
αντίδραση Mannich, θερµική αντίδραση Mannich, β-Κετοεστέρες,
Συµπύκνωση Claisen απλή και µικτή, ενδοµοριακή συµύκνωση Claisen
(Συµπύκνωση Dieckmann), Αντίδραση Claisen-Schmidt,
Συµπύκνωση Knoevenagel, Συµπύκνωση Doebner, Αντίδραση Perkin,
Συµπύκνωση Stobbe, Aντίδραση Henry, Αντίδραση Thorpe,
Αντίδραση Thorpe-Ziegler reaction.
1.9 Σύνθεση µορίων-στόχων µε δυο λειτουργικές οµάδες –
1,4-Διλειτουργικές ενώσεις
1,4-Δικαρβονυλοενώσεις µε συνδυασµό ενολικών ιόντων µε ααλογονοκαρβονυλικές ενώσεις ή λιθιωµένα διθειάνια και α,βακόρεστες καρβονυλικές ενώσεις, 1,4-Δικαρβονυλικές ενώσεις µε
χρήση ανιόντος κυανιδίου ως καταλύτη ή στοιχειοµετρικό
αντιδραστήριο, 1,4-Δικαρβονυλικές ενώσεις µε χρήση µεταλλωµένων
νιτροαλκανίων και την αντίδραση Nef, 1,4-Δικαρβονυλικές ενώσεις
µε οξειδωτικό διµερισµό ενολαιθέρων, γ-Υδροξυκαρβονυλικές
ενώσεις από ενολικά ιόντα ή ισοδύναµα αντιδραστήρια και εποξείδια ή
οργανοτιτανικά ενδιάµεσα (από κυκλοπροπανικούς αιθέρες) και
καρβονυλικές ενώσεις, Οµοαλλυλικά αλογονίδια (4-αλογονοαλκένια)
µε µετασχηµατισµό κυκλοπροπανικών παραγώγων – Μέθοδος
σύνθεσης τερπενίων Julia, Οµοαλλυλικές αλκοόλες από
αλλυλοκασσιτερικά ενδιάµεσα και καρβονυλικές ενώσεις
1.10 Σύνθεση µορίων-στόχων µε δυο λειτουργικές οµάδες –
4
2. Σύνθεση καρβοκυκλικών
ενώσεων
1,5-Διλειτουργικές ενώσεις
1,5-Δικαρβονυλοενώσεις µε συνδυασµό ενολικών ιόντων και α,βακόρεστων καρβονυλικών ενώσεων, 1,5-Δικαρβονυλοενώσεις και
σύνθεση κυκλοεξενικών παραγώγων, κυκλοποίηση Robinson
1.11 Σύνθεση µορίων-στόχων µε δυο λειτουργικές οµάδες –
1,6-Διλειτουργικές ενώσεις
1,6-Δικαρβονυλοενώσεις µε οζονόλυση παραγώγων κυκλοεξενίου ή
κατεχολών, 1,6-Ακόρεστων κετονών µε θραυσµάτωση α,β-εποξυυδραζονών (θραυσµάτωση Eschenmoser) ή 1-τοζυλοξυ-4-δεκαλολών,
1,6-κετοαλκένια µε αντίδραση αλλυλοσιλανίων µε α,β-ακόρεστες
καρβονυλικές ενώσεις (αντίδραση Sakurai) και εφαρµογές στη
σύνθεση
2.1 Εισαγωγή
Σύνθεση καρβοκυκλικών ενώσεων µέσω σχηµατισµού C-C δεσµών,
Τύποι δακτυλίων ανάλογα µε το µέγεθος της ανθρακαλυσίδας τους
2.2 Τύποι αντιδράσεων σχηµατισµού δακτυλίου
Αντιδράσεις κυκλοποίησης µε ενδοµοριακές αντιδράσεις σχηµατισµού
C-C δεσµού, Αντιδράσεις κυκλοπροσθήκης µε συµµετοχή ακόρεστων
µορίων – περικυκλικές αντιδράσεις (ηλεκτροκυκλικές,
κυκλοπροσθήκες, σιγµατροπικές, χηλιτροπικές, κυκλοαποσπάσεις,
αντίδραση ενίου)
2.3 Παράγοντες που καθορίζουν την ευκολία σχηµατισµού
δακτυλίου
Ενθαλπικός (τάση δακτυλίου), Εντροπικός (µέγεθος δακτυλίου),
Στερεοηλεκτρονικός (βέλτιστη επικάλυψη αλληλεπιδρώντων
µοριακών τροχιακών), Κανόνες Baldwin για κλείσιµο 3-7µελών
δακτυλίων
2.4 Αντιδράσεις κυκλοποίησης µε πολικά ενδιάµεσα ή ενδιάµεσα
τύπου ελευθέρων ριζών
Aντιδράσεις αντικατάστασης σε κορεσµένο άτοµο C, Aντιδράσεις
πυρηνόφιλης προσθήκης σε διπλούς δεσµούς C=C και C=Ht
(Ht=ετεροάτοµο), Αντιδράσεις πυρηνόφιλης προσθήκης σε τριπλούς
δεσµούς (κυανοµάδα), Όξινα καταλυόµενες αντιδράσεις κυκλοποίησης
8
Δ. Παπαϊωάννου
5
πολυενίων, Αντιδράσεις κυκλοποίησης µέσω ελευθέρων ριζών (µε
χρήση οργανοκασσιτερικών οργανοπυριτικών υδριδίων και ακόρεστων
αλογονιδίων ή SmI2 και κετοδιαλογονιδίων ή ακόρεστων
καρβονυλικών ενώσεων)
2.5 Μέθοδοι σύνθεσης κυκλικών ενώσεων µεσαίου και µεγάλου
µεγέθους
Διαµοριακές έναντι ενδοµοριακών αντιδράσεων στη σύνθεση
δακτυλίων, Μέθοδος υψηλής αραίωσης, Κυκλοποιήσεις τύπου
εκµαγείου, Κυκλοποιήσεις σε µεταλλικές επιφάνειες, Κυκλοποιήσεις
µέσω διαµεσολάβησης οργανοµεταλλικών ενδιαµέσων, Κυκλοποιήσεις
µε προσύναψη των αντιδρώντων κέντρων µέσω δεσµών υδρογόνου
2.6 Μέθοδοι σύνθεσης κυκλικών ενώσεων µικρού µεγέθους
Κυκλοπροπάνια
Συνθέσεις µε γ-αποσπάσεις, προσθήκες καρβενίων και
καρβενιοειδών (αντίδραση Simmons-Smith) σε αλκένια, και
προσθήκες υλιδίων θείου σε α,β-ακόρεστα συστήµατα, αντιδράσεις
κυκλοπροπανίων που φέρουν ενεργοποιούσες οµάδες µε διάνοιξη
δακτυλίου
Κυκλοβουτάνια
Συνθέσεις µε αντιδράσεις κυκλοποίησης, αντιδράσεις [2+2]
κυκλοπροσθήκης, ηλεκτροκυκλικές αντιδράσεις, αντιδράσεις
ανοίγµατος κυκλοπροπανικού δακτυλίου
Κυκλοπεντάνια
Συνθέσεις µε απευθείας α-αλκυλίωση ενολικών ιόντων κετονών µε
1,4-διαλογονίδια, συµπύκνωση Dieckmann, αλδολική συµπύκνωση,
κυκλοποίηση Nazarov, όξινα καταλυόµενη συµπύκνωση
δικαρβοξυλικών οξέων µε ακυλοχλωρίδια, συστολή κυκλοεξενικών
δακτυλίων, διαστολή 3- και 4µελών δακτυλίων, άλλεςµεθόδους
[τριαλκυλοφωσφίνη-καταλυόµενη αντίδραση δι-(α,β-ακόρεστων
καρβονυλικών) ενώσεων, διαµεσολαβούµενη από SmI2 σύζευξη
καρβονυλικών ενώσεων µε α.β-ακόρεστες καρβονυλικές ενώσεις
Κυκλοεξάνια
Συνθέσεις µε ενδοµοριακές συµπυκνώσεις αλδολικού ή εστερικού
6
τύπου, αντίδραση Diels-Alder (aλληλοδιάδοχη αντίδραση DielsAlder,
σύνθεση κυκλοεξενίων, κυκλοεξαδιενίων, δικυκλικών συστηµάτων,
αρωµατικών πολυκυκλικών συστηµάτων, πολυκυκλικών συστηµάτων
µε ενδοµοριακή αντίδραση Diels-Alder), παρασκευές µε αναγωγή
αρωµατικών συστηµάτων (καταλυτική υδρογόνωση, αναγωγή Birch)
3. Αλληλοµετατροπές Λειτουργικών
Οµάδων
3.1 Σύνθεση και Μετατροπές των κυρίων Λειτουργικών
Οµάδων της Οργανικής Χηµείας: Aλκάνια, Αλκένια, Αλκύνια,
Αλκοόλες, Αλκυλαλογονίδια, Αιθέρες, Εποξείδια,
Καρβονυλικές Ενώσεις, Καρβοξυλικά Οξέα και Παράγωγά
τους, Αµίνες.
3.2 Αντιδράσεις Οξείδωσης και Αναγωγής στην Οργανική
Σύνθεση
A. Aναγωγικά και Οξειδωτικά µέσα
Β. Αναγωγή πολλαπλών δεσµών C-C
Γ. Αναγωγή καρβονυλικών ενώσεων, καρβοξυλικών οξέων και
παραγώγων τους
Δ. Οξείδωση ατόµων C που συµµετέχουν σε πολλαπλούς
δεσµούς C-C
Ε. Οξέιδωση αλκοολών σε καρβονυλικές ενώσεις και
καρβοξυλικά οξέα
3.3 Προστασία/Αποπροστασία Λειτουργικών Οµάδων
Α. Αντιδράσεις προστασίας/αποπροστασίας αµινοµάδας,
καρβοξυλοµάδας, υδροξυλοµάδας, θειολοµάδας και
καρβονυλικών ενώσεων
Β. Μέθοδοι ορδογωνικής προστασίας
Γ. Χρήση οργανοπυριτικών αντιδραστηρίων για προστασία
αλκοολών και µέθοδοι αποπροστασίας αυτών
6
Κ. Αθανασόπουλος
4. Σύνθεση Ετεροκυκλικών
Ενώσεων και Αρενίων
4.1. Εισαγωγή
Ονοµατολογία ετεροκυκλικών ενώσεων. Γενικές αρχές σύνθεσης
6
Θ. Τσέλιος
7
αρωµατικών ετεροκυκλικών δακτυλίων: γενικές αντιδράσεις,
συνδυασµός αντιδραστηρίων, αντιδράσεις σχηµατισµού δακτυλίου µε
δηµιουργία δεσµών C-ετεροατόµου και C-C, συνθετικές µέθοδοι
δηµιουργίας ετεροκυκλικών δακτυλίων (aντιδράσεις σε στερεά φάση,
αντιδράσεις µε µικροκύµατα). Φαρµακευτικές ετεροκυκλικές ενώσεις
και αρένια που περιέχουν Ν. Λακτόνες, λακτάµες, αλκαλοειδή.
Ετεροκυκλικά φυσικά προϊόντα. Ετεροκυκλικές ενώσεις και
Βιοχηµεία. Παραδείγµατα.
4.2. Ινδόλια: Αντιδράσεις και Σύνθεση
4.2.1. Αντιδράσεις Ινδολικών αναλόγων
Αντιδράσεις µε ηλεκτρόφιλα αντιδραστήρια. Υποκατάσταση σε άτοµο
C: Πρωτονίωση, αντιδράσεις β-πρωτονιωµένων αναλόγων, νίτρωση,
σουλφονίωση, αλογόνωση, ακυλίωση, αλκυλίωση, αντιδράσεις µε α, βακόρεστες κατόνες, αντιδράσεις µε νιτρίλια και νιτρο-ενώσεις.
Αντιδράσεις µε οξειδωτικά αντιδραστήρια. Αντιδράσεις µε βάσεις.
Examples.
4.2.2. Σύνθεση Ινδολικών αναλόγων
Σύνθεση του ινδολικού δακτυλίου: Σύνθεση Fischer, σύνθεση
Grandberg, σύνθεση Reissert, σύνθεση Leimgruder-Batso, σύνθεση
Madelung, σύνθεση Bischler, σύνθεση Bartoli. Εφαρµογές στη
σύνθεση του Ondanserton, Serotonin. Παραδείγµατα.
4.3. 1,3-Aζόλια: Ιµιδαζόλια, Θειαζόλια, Οξαζόλια: Αντιδράσεις
και Σύνθεση
Ανάπτυξη δεσµών Η του ιµιδαζολίου: Σηµασία του ιµιδαζολίου σε
βιολογικά συστήµατα. Ταυτοµερείς δοµές ιµαδαζολικού δακτυλίου.
4.3.1. Αντιδράσεις 1,3-Αζολίων
Αντιδράσεις προσθήκης στο Ν: Πρωτονίωση, αλκυλίωση, ακυλίωση.
Αντιδράσεις υποκατάστασης σε C: Πρωτονίωση, νίτρωση,
σουλφονίωση, αλογόνωση, ακυλίωση. Αντιδράσεις µε αλδεΰδες.
Αντιδράσεις µε οξειδωτικά αντιδραστήρια. Αντιδράσεις µε πυρηνόφιλα
αντιδραστήρια. Ηλεκτροκυκλικές αντιδράσεις (Diels-Alder τύπου
κυκλοπροσθήκη). Παραδείγµατα.
4.3.2. Σύνθεση 1,3 Αζολίων
8
Δηµιουργία δακτυλίου: από α-αλογονο-καρβονυλο ενώσεις, µε
κυκλοποίηση και αφυδάτωση α-ακυλάµινο-καρβονυλο ενώσεων,
Robinson-Gabriel σύνθεση οξαζολίων, από ισοκυανίδια, σύνθεση
οξαζολίων από α-διαζοκαρβόνυλο ενώσεις. Παραδείγµατα.
5. Ασύµµετρη σύνθεση
6. Αντιθετική ανάλυση –
Συνθετικά σχήµατα
7. Σύνθεση βιοπολυµερών
(πεπτίδια, ολιγοσακχαρίτες,
ολιγονουκλεοτίδια)
5.1 Οπτική ισοµέρεια
5.2 Αναλυτικές µέθοδοι για τον προσδιορισµό της εναντιοµερικής
περίσσειας
5.3 Ασύµµετρη Σύνθεση 1ης γενιάς: Χειρόµορφο Υπόστρωµα/ Αντιδραστήριο
5.4 Ασύµµετρη Σύνθεση 2ης γενιάς: Χειρόµορφη Βοηθητική Οµάδα
5.5 Ασύµµετρη Σύνθεση 3ης γενιάς: Ασύµµετρη κατάλυση
6.1 Αποσύνδεση/ Συνθόνια/ Σύνθόνια αντίστροφης πολικότητας
6.2 Αποσύνδεση τοπολογίας 1,2
6.3 Αποσύνδεση τοπολογίας 1,3
6.4 Αποσύνδεση τοπολογίας 1,4
6.5 Αποσύνδεση τοπολογίας 1,5
6.6 Αποσύνδεση τοπολογίας 1,6
6.7 Αποσύνδεση κυκλικών µορίων
6.8 Eφαρµογές της Αντιθετικής Ανάλυσης στη Σύνθεση Φυσικών Προϊόντων
10
Γ. Ρασσιάς
6
Γ. Ρασσιάς
7.1 Σύνθεση πεπτιδίων-πρωτεϊνών
Γενικές αρχές
Στρατηγικές σύνθεσης
Σύνθεση κατά στάδια (step by step)
Συγκλίνουσα σύνθεση (convergent synthesis)
Σύνθεση πεπτιδίων σε στερεή φάση
Στερεά υποστρώµατα
Oµάδες και µέθοδοι διασύνδεσης πολυµερών υποστρωµάτων
Mέθοδοι προστασίας και αποπροστασίας αµινοξέων
Mέθοδοι ανοικοδόµησης της πεπτιδικής αλυσίδας
Παραπροϊόντα κατά τη σύνθεση
Χηµειοεκλεκτικές µέθοδοι σύνθεσης
Παραδείγµατα συνθέσεων
8
Δ. Γάτος
4
Θ. Τσεγενίδης
7.2 Σύνθεση ολιγοσακχαριτών
7.2.1 Eπισκόπηση των χηµικών αντιδράσεων των υδατανθράκων
9
7.2.2 Προστασία της υδροξυλοµάδας των µονοσακχαριτών και της
αµινοµάδας των αµινοσκχάρων
7.2.3 Ενεργοποίηση του ανωµερικού άνθρακα
7.2.4 Σύνθεση δι- και ολιγοσακχαριτών σε υγρή και στερεά φάση
7.3 Σύνθεση ολιγονουκλεοτιδίων
7.3.1 Δοµή των νουκλεοζιτών και νουκλεοτιδίων
7.3.2 Προστασία της αµινοµάδας των νουκλεοζιτών
7.3.3 Εισαγωγή και ενεργοποίηση της φωσφορικής οµάδας των
νουκλεοζιτών
7.3.4 Σύνθεση δι- και ολιγονουκλεοτιδίων σε υγρή και στερεή φάση
8. Συνδυαστικές συνθέσεις
9. Συνθέσεις Υλικών
Μεγέθους Νανοµέτρου και
Υπερµοριακών Συστηµάτων
– Χηµεία Φουλλερενίων
Συνδυαστική Xηµεία
Σειριακές τεχνικές παρασκευής βιβλιοθηκών και υποβιβλιοθηκών
Παράλληλες τεχνικές
Mεθοδολογία ανάµειξης-διαχωρισµού
Kωδικοποιηµένες βιβλιοθήκες
Παραδείγµατα παρασκευής βιβλιοθηκών
9.1 Εισαγωγή
Νανοδιάσταση, Νανοχηµεία και Νανοτεχνολογία. Βιολογικά συστήµατα
και Νανοδιάσταση. Ιδιαιτερότητες και σπουδαιότητα µορίων, υλικών
και συστηµάτων µε νανοδιαστάσεις. Χρήση των µεθόδων AFM, TEM
και STM για µελέτες στη νανοδιάσταση.
9.2 Νανοχηµεία και Υπερµοριακή Χηµεία.
Υπερµόρια:
Σπουδαιότερα είδη Μοριακών υποδοχέων (κυκλοδεξτρίνες,
κυκλοφάνια, καρσεράνια, σφαιράνια, κ.λ.π.) και ικανότητά τους για
εγκλωβισµό υποστρωµάτων. Παραδείγµατα µεθόδων σύνθεσης.
Υπερµοριακά Συστήµατα:
Σπουδαιότερα είδη Υπερµοριακών συστηµάτων, (υγροί κρύσταλλοι,
µικκύλια, µεµβράνες, έλικες, DNA, πρωτεΐνες, µηχανικά συνδεδεµένα
µόρια). Χαρακτηριστικά των δοµικών µονάδων στο κάθε είδος
4
Θ. Τσεγενίδης
2
Δ. Γάτος
4
Γ. Τσιβγούλης
10
υπερµοριακού συστήµατος και δυνάµεις που οδηγούν στη διαδικaσία
της αυτοδόµησης (self-assembly).
9.3 Νανοχηµεία και Μεγάλα µόρια.
Ολιγοµερή και Πολυµερή, Δενδριµερή, Φουλερένια και Νανοσωλήνες
άνθρακα. Αλλοτροπικές µορφές του άνθρακα (αδάµαντας, γραφίτης,
γραφένιο και νανοσωλήνες, φουλερένια) και περιγραφή
χαρακτηριστικών τους. Σύνθεση, αποµόνωση και ιδιότητες
φουλερενίων. Αντιδράσεις του buckminsterfullerene (C60): α)
οξείδωση, β) αναγωγή, γ) αλκυλίωση, δ) αντιδράσεις µε
νουκλεόφιλα, ε) aντίδραση “Bingel” – µηχανισµός – παραλλαγές της
µεθόδου, στ) αντιδράσεις κυκλοπροσθήκης [4+2], [3+2], [2+1], ζ)
αντίδραση “Prato” – µηχανισµός – παραλλαγές της.
Σύνολο ΩΕ
76