ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΓΕΩΛΟΓΩΝ ΜΕΛΕΤΗΤΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ Σμύρνης 1-β, Ζωγράφου, Αθήνα 15772, Τηλ: 210 7777089, Fax: 210 7777092 website: www.syngeme.gr email: [email protected] Αρ. Πρωτ. 290 Αθήνα, 31/03/2015 ΗΜΕΡΑ ΣΤΑΔΙΟΔΡΟΜΙΑΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ Ε.Γ.Ε. ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΩΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΑΣ - 31/03/2015 Αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι, Κατ’ αρχήν θα ήθελα να ευχαριστήσω την Ε.Γ.Ε. και το Τμήμα Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του Παν/μίου Αθήνας για την πρόσκληση αυτή. Ο Σύνδεσμος Γεωλόγων Μελετητών Ελλάδας εκπροσωπεί τους Γεωλόγους ελεύθερους επαγγελματίες της χώρας, οι οποίοι ασκούν το επάγγελμα του «Μελετητή Δημοσίων Έργων». Ιδρύθηκε το 1993 και σκοπό έχει να υπερασπίζει τα συμφέροντα και τα δικαιώματά της κατηγορίας αυτής καθώς επίσης και να προάγει και να κατοχυρώνει την Εφαρμοσμένη Γεωλογία στην έρευνα και στη μελέτη των αναπτυξιακών έργων της χώρας. Θα αναφερθούμε συνοπτικά για το αντικείμενο της δραστηριότητας του Γεωλόγου Μελετητή στη σημερινή παραγωγική διαδικασία καθώς επίσης και τις προοπτικές, που υπάρχουν στο ελεύθερο επάγγελμα, παρά το γεγονός ότι στην περίοδο που διανύουμε, αυτή της οικονομικής κρίσης, βιώνουμε τη δραστική μείωση των δημόσιων επενδύσεων για την εκτέλεση έργων υποδομής, την ολοκληρωτική απαξίωση επιστημονικών κλάδων και κατ’ επέκταση και του κλάδου μας, των Γεωλόγων, τη διάλυση Ερευνητικών Κέντρων και Ινστιτούτων με τεράστια επιστημονική και κοινωνική προσφορά, όπως το ΙΓΜΕ, και τέλος, τη συρρίκνωση γενικά των γραφείων μελετών και κυρίως των μικρών - ατομικών επιχειρήσεων. 1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΕΝΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΓΕΩΛΟΓΟΥ ΜΕΛΕΤΗΤΗ ΣΥΝΤΟΜΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΟΣ Το επάγγελμα του Γεωλόγου ως ελεύθερου επαγγελματία είναι σχετικά πρόσφατο στη χώρα μας σχεδόν από την δεκαετία του ‘60 και μετά. Σταθμό στην εξέλιξη του γεωλογικού επαγγέλματος αποτέλεσε η δεκαετία του ’80, κυρίως από τότε που ψηφίσθηκαν οι Τεχνικές Προδιαγραφές και το Τιμολόγιο Γεωλογικών Εργασιών, το 2 1986 και 1993 αντίστοιχα. Παράλληλα τότε ήταν η περίοδος που είχαν αρχίσει να μελετώνται τα Μεγάλα Έργα Υποδομής στην χώρα μας. Η κύρια ανάπτυξη επήλθε την δεκαετία του ‘90, η οποία σημαδεύτηκε από την έναρξη των κατασκευών των Μεγάλων Έργων Υποδομής αλλά και την ίδρυση Ειδικών Υπηρεσιών Δημοσίων Έργων (ΕΥΔΕ/ΠΑΘΕ, ΕΥΔΕ/ΜΕΔΕ κλπ) και εταιρειών του ευρύτερου Δημόσιου τομέα (ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ ΑΕ, ΕΡΓΟΣΕ ΑΕ, ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ κλπ), οι οποίες επιφορτίσθηκαν με την επίβλεψη των μελετών και της κατασκευής των Έργων. Όπως γίνεται φανερό, ο κλάδος απόκτησε σημαντική εμπειρία ως προς το ποιά είναι η συμβολή της Εφαρμοσμένης Γεωλογίας στο Τεχνικό Έργο, ποια προβλήματα καλείται να επιλύσει ο Γεωλόγος Μελετητής ως μέλος της ομάδας μελέτης ενός τεχνικού έργου, στο οποίο συμμετέχει, σε συνεργασία με τους μελετητές άλλων κατηγοριών μελετών, όπως οδοποιοί, γεωτεχνικοί, στατικοί, υδραυλικοί, πολεοδόμοι κλπ. Θα σταθώ σε τρία κεφάλαια - κλειδιά, που εκτιμώ ότι ο Γεωλόγος Μελετητής θα πρέπει πάντα να ακολουθεί. ΓΕΩΛΟΓΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Η συμβολή της Γεωλογίας στο Τεχνικό Έργο είναι αναντικατάστατη. Η κατηγορία του Γεωλόγου Μελετητή είναι ίσως η μόνη κατηγορία μελετών, η οποία έχει την δυνατότητα να “βλέπει” στο χώρο την γεωλογική δομή και να τοποθετεί το Έργο στις τρεις διαστάσεις. Το γεωλογικό μοντέλο εκφράζεται με τα βασικά σχέδια που συνοδεύουν την Γεωλογική Μελέτη δηλ. την Γεωλογική Οριζοντιογραφία, την (τις) Γεωλογική (ές) Μηκοτομή (ές) και τις Γεωλογικές Διατομές. Ένα τέτοιο παράδειγμα που καταδεικνύει τη σημασία και την αυξημένη πλέον βαρύτητα της γεωλογικής μελέτης, αποτελεί η αλλαγή στόχευσης στις μελέτες διέλευσης αγωγών και δικτύων (φυσικό αέριο, ύδρευση, άρδευση, αποχέτευση), αλλά και στις μελέτες οδοποιίας, με τη Γεωλογική μελέτη (χαρτογράφηση, μηκοτομή, διατομές) να δίνει σφαιρική αντίληψη της δομής του υπεδάφους, έναντι της «σημειακής» ούτως ή άλλως απαραίτητης πληροφορίας που μας παρέχει η γεωτεχνική έρευνα. Η μεγάλη σημασία που πρέπει να δίνουμε στην κατά το δυνατό ορθή προσέγγιση του γεωλογικού μοντέλου είναι γιατί αυτό είναι η βάση για να εξάγει κανείς συμπεράσματα για τα τεχνικογεωλογικά προβλήματα, που θα αντιμετωπίσει το προς κατασκευή Έργο. Η εμπειρία δείχνει ότι από την ύπαρξη ή μη αλλά ακόμα και από την ποιότητα του γεωλογικού μοντέλου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό η εκδήλωση αστοχιών στο Τεχνικό Έργο. 3 ΣΤΑΔΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΣΥΝΘΗΚΩΝ Είναι πολύ σημαντικό να τηρείται η σταδιακή προσέγγιση των γεωλογικών συνθηκών της περιοχής κατασκευής ενός έργου. Τα συνήθη στάδια των Γεωλογικών Μελετών είναι δύο, η Αναγνωριστική Γεωλογική Μελέτη και η Οριστική Γεωλογική Μελέτη. Εφόσον απαιτείται, και στην περίπτωση που υπάρχουν νέα στοιχεία, κυρίως από γεωτεχνική έρευνα, γίνεται και τρίτο στάδιο, συμπλήρωση της Οριστικής Γεωλογικής μελέτης κυρίως για την μελέτη Τεχνικών (σήραγγες, γέφυρες κλπ). ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ Ο Γεωλόγος Μελετητής θα πρέπει σε όλα τα στάδια εκπόνησης μιας μελέτης να έχει στενή συνεργασία και κοινή γλώσσα επικοινωνίας, τόσο με τον γεωτεχνικό μελετητή, όσο και με τους μελετητές των άλλων κατηγοριών μελετών (οδοποιό, υδραυλικό, στατικό, πολεοδόμο κλπ), ώστε να αλληλοτροφοδοτούνται με τις αναγκαίες πληροφορίες και στοιχεία και να αποφεύγονται ασυμβατότητες. Αυτό είναι “κλειδί” όχι μόνο για την επιτυχή έκβαση ενός έργου αλλά και για την κατοχύρωση της θέσης μας ως κλάδου στον τομέα των μελετών. 2. ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ Μέχρι σήμερα και μετά από πολύχρονους αγώνες, το Γεωλογικό Επάγγελμα είναι νομοθετικά κατοχυρωμένο και τα Επαγγελματικά Δικαιώματα των Γεωλόγων καλύπτονται πλήρως από το ΠΔ 344/29-12-2000 (ΦΕΚ 297 Α’) «Άσκηση του επαγγέλματος του γεωτεχνικού», Κεφάλαιο Ε΄, άρθρα 14 και 15, όπου περιγράφονται οι επαγγελματικές δραστηριότητες και η υποχρεωτική απασχόληση των Γεωλόγων. Θα πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι είμαστε από τις λίγες χώρες στην Ευρώπη (μαζί με την Ιταλία και Ισπανία), όπου το Γεωλογικό Επάγγελμα είναι κατοχυρωμένο. Βέβαια, ο κλάδος διαχρονικά αντιμετωπίζει αρκετά προβλήματα ως προς την εφαρμογή των διατάξεων του ΠΔ. Επιπλέον, από την άνοιξη του 2010 οι κυβερνήσεις της χώρας μας, με πρόσχημα την οικονομική κρίση και την ανεργία που αυτή συνεπάγεται, κάτω από τις εντολές και την καθοδήγηση της τρόικας Ε.Ε. - Δ.Ν.Τ. - Ε.Κ.Τ., προωθούν τη λεγόμενη απελευθέρωση των «κλειστών επαγγελμάτων», που στην περίπτωση που υλοποιηθεί θα σημάνει την κατάργηση όλων των αντικειμενικών περιορισμών και την πλήρη ασυδοσία ως προς την άσκηση του επαγγέλματος του Γεωλόγου, καθώς και την κατάργηση στην πράξη όλων των νόμων, κανονισμών κλπ, που κατακτήθηκαν μετά από πολύχρονους αγώνες του κλάδου μας και σηματοδότησαν την επιστημονική και επαγγελματική κατοχύρωση των Γεωλόγων. 4 Ιδιαίτερα, από το 2012 ο γεωλογικός κλάδος αντιμετωπίζει συντονισμένη επίθεση καταστρατήγησης των νομοθετικά κατοχυρωμένων επαγγελματικών μας δικαιωμάτων. Αναφέρουμε ενδεικτικά :  Συρρίκνωση, με ορατή την προοπτική της διάλυσης, του ιστορικού και μοναδικού γεωλογικού ινστιτούτου της χώρας (ΙΓΜΕ)  Εξαφάνιση των συναδέλφων εκπαιδευτικών από τους πίνακες διορισμών στη Μέση Εκπαίδευση  Διαρθρωτικές αλλαγές στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με ορατό τον κίνδυνο της κατάργησης των Τμημάτων Γεωλογίας  Συρρίκνωση, με ορατό τον κίνδυνο της διάλυσης, σημαντικών διευθύνσεων σε μια σειρά από τομείς της δημόσιας διοίκησης, όπου η συμβολή της Γεωλογίας και των συναδέλφων Γεωλόγων είναι καθοριστική (Δ.Ο.Κ.Κ. ΥΠΕΚΑ, Διεύθυνση Υδρογεωλογίας Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης κα)  Επιχείρηση της «άρσης των περιορισμών» στην άσκηση των λεγόμενων «κλειστών επαγγελμάτων»  Κατάργηση της υποχρεωτικής κατάθεσης Γεωλογικής - Υδρογεωλογικής Έκθεσης για την έκδοση άδειας εκτέλεσης έργου αξιοποίησης υδατικού πόρου (έχουμε πετύχει αναστολή του μέτρου κατόπιν κινητοποιήσεων των Γεωλογικών Συλλόγων)  Προσπάθειες μη ανανέωση της ισχύος των μελετητικών πτυχίων των Γεωλόγων Μελετητών ως προς την κατηγορία 21 των γεωτεχνικών ερευνών - μελετών  Σχεδιασμοί για την κατάργηση του Μητρώου Μελετητών και συνεπώς των μελετητικών πτυχίων Αυτά και άλλα πολλά, αντικειμενικά δημιουργούν ένα δυσοίωνο σκηνικό για το μέλλον του επαγγέλματος του Γεωλόγου. Με βάση τα προαναφερόμενα, θεωρούμε ότι οι καιροί επιτάσσουν, οι γεωλογικοί επιστημονικοί και κλαδικοί σύλλογοι, καθώς και τα τμήματα Γεωλογίας, να συμβάλλουν στη δημιουργία ενός συντονιστικού οργάνου για  την προάσπιση της επιστήμης της Γεωλογίας, την ανάδειξη της σημασίας της και του ρόλου της για το σχεδιασμό έργων υποδομής, την έρευνα και ορθολογική εκμετάλλευση φυσικών πόρων και την πρόληψη φυσικών καταστροφών  την εφαρμογή της ισχύουσας νομοθεσίας και την επαγγελματική κατοχύρωση των συναδέλφων με την απαίτηση προάσπισης της ισχύος των ΠΔ 16/1997 και ΠΔ 344/2000, που καθορίζουν τα επαγγελματικά δικαιώματα των πτυχιούχων Γεωλογίας. 5 Στα πλαίσια αυτά, ο ΣΥΝ.ΓΕ.Μ.Ε. απευθύνει πρόσκληση για τη δημιουργία συντονιστικού οργάνου προάσπισης της επιστήμης της Γεωλογίας και του επαγγέλματος του Γεωλόγου. Καλούμε τους ενδιαφερόμενους να επικοινωνήσουν με το Σύνδεσμο, ώστε να ορίσουμε την πρώτη συνάντηση ανταλλαγής απόψεων. 3. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΑ ΠΤΥΧΙΑ Εάν κάποιος θέλει να γίνει Γεωλόγος Μελετητής, πρέπει να εγγραφεί στο Μητρώο Μελετητών, την ευθύνη του οποίου έχει το Υπ. Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων και συγκεκριμένα η Γνωμοδοτική Επιτροπή Μητρώων (ΓΕΜ) και μπορεί να γίνει μόνο εφόσον έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από την λήψη του πανεπιστημιακού του διπλώματος. Σήμερα είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Μελετητών 694 Γεωλόγοι περίπου. Εξ’ αυτών, 477 είναι κάτοχοι Πτυχίου Μελετητή Α΄ τάξης (4ετής μελετητική εμπειρία), 112 είναι κάτοχοι Πτυχίου Μελετητή Β΄ τάξης (8ετής μελετητική εμπειρία), ενώ 105 είναι κάτοχοι Πτυχίου Μελετητή Γ΄ τάξης (12ετής μελετητική εμπειρία). Αξίζει να αναφερθεί ότι οι Γεωλόγοι Μελετητές, στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι ελεύθεροι επαγγελματίες, είτε αυτοαπασχολούμενοι είτε συνεργαζόμενοι σε ολιγομελή μελετητικά γραφεία είτε στην ουσία μισθωτοί εργαζόμενοι επιστήμονες σε τεχνικές εταιρίες που αμοίβονται με δελτίο παροχής υπηρεσιών. Υπάρχουν 28 κατηγορίες μελετών και πολλές τάξεις μελετητικών πτυχίων, που αντικατοπτρίζουν την εμπειρία, που έχει κάθε μελετητής. Κάθε μελετητής έχει το δικαίωμα να επιλέξει έως δύο κατηγορίες μελετών, ανάλογα με το αντικείμενο κάθε κατηγορίας και το γνωστικό αντικείμενο των σπουδών του. Οι γεωλόγοι σήμερα έχουν το δικαίωμα να επιλέξουν μεταξύ τριών κατηγοριών μελετών, 20 (Γεωλογικές, Υδρογεωλογικές και Γεωφυσικές Έρευνες και Μελέτες), 21 (Γεωτεχνικές Έρευνες και Μελέτες) και 27 (Περιβαλλοντικές Μελέτες). Αξίζει να αναφερθεί ότι η εκπόνηση μελετών της κατηγορίας 21 (Γεωτεχνικές Έρευνες και Μελέτες), αποτελεί μία από τις σημαντικότερες κατακτήσεις των Γεωλόγων Μελετητών αλλά και του κλάδου συνολικότερα. Συγκεκριμένα, από το 2002, και μετά από πολύχρονους αγώνες, διεκδικήσεις και δικαστικές διαμάχες (με κατοχύρωση και με πρόσφατη, θετική για τους Γεωλόγους μελετητές Γεωτεχνικών Μελετών, απόφαση του ΣτΕ το Σεπτέμβρη του 2014), πετύχαμε τη δυνατότητα εγγραφής των Γεωλόγων Μελετητών στην κατηγορία 21 των Γεωτεχνικών Ερευνών και Μελετών του Μητρώου Μελετητών της Γνωμοδοτικής Επιτροπής Μητρώων (ΓΕΜ) του Υπ. Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων. Σήμερα, μετά από μία δεκαετία εκπόνησης γεωτεχνικών μελετών από Γεωλόγους Μελετητές, εκ των 694 Γεωλόγων Μελετητών, εγγεγραμμένων στο Μητρώο Μελετητών της Δν/σης Δ15 του Υπουργείου Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων (ΥΠΟΜΕΔΙ) οι 295 (ποσοστό 41%) είναι κάτοχοι Πτυχίου Μελετητή στην κατηγορία 21. Εξ’ αυτών, 183 (ποσοστό 62%) είναι κάτοχοι Πτυχίου Μελετητή Α΄ τάξης στην κατηγορία 21, 71 (ποσοστό 24%) είναι κάτοχοι Πτυχίου Μελετητή Β΄ τάξης στην κατηγορία 21, ενώ 41 (ποσοστό 14%) είναι κάτοχοι Πτυχίου 6 Μελετητή Γ΄ τάξης στην κατηγορία 21. Επιπλέον, επί συνόλου 1.000 περίπου Μελετητικών Πτυχίων στην κατηγορία (21) των Γεωτεχνικών Ερευνών και Μελετών, τα 295 (ποσοστό 29,5%) ανήκουν σε Γεωλόγους Μελετητές. Τα υψηλά αυτά ποσοστά, καθώς και η προαγωγή των μελετητικών πτυχίων των Γεωλόγων στην ανώτερη τάξη ατομικού μελετητικού πτυχίου (Γ΄ τάξη) σε σύντομο χρονικό διάστημα, καταδεικνύουν την αποδοχή από τον τεχνικό κόσμο της εκπόνησης Γεωτεχνικών Μελετών και Ερευνών από Γεωλόγους Μελετητές. Παρά τα παραπάνω αδιαμφισβήτητα στοιχεία που παραθέσαμε, μια μικρή ομάδα Γεωτεχνικών Πολιτικών Μηχανικών, διακατεχόμενη από εμπάθεια και σύνδρομα συντεχνιακής αντεκδίκησης, εξακολουθεί να επιχειρεί να ανατρέψει τη διαμορφωμένη κατάσταση, με την εμμονή της κατά των αποφάσεων ανάθεσης των πτυχίων κατηγορίας 21 σε Γεωλόγους. Κλείνοντας την ενότητα τη σχετική με τα Μελετητικά Πτυχία, θα πρέπει να τονίσουμε ότι, όσα προαναφέρθηκαν, ισχύουν μέχρι σήμερα με βάση τον Νόμο 3316/05, που διέπει το καθεστώς των Συμβάσεων Δημοσίου. Εδώ και 2 χρόνια, όμως, έχει ξεκινήσει μία διαδικασία τροποποίησης του νόμου αυτού, σύμφωνα με τις οποίες, εκτιμάμε, ότι θα υπάρξουν κατά μεγάλο μέρος αρνητικές συνέπειες. Συγκεκριμένα, η απελευθέρωση του ποσοστού της έκπτωσης, ουσιαστικά καταργεί στην πράξη τον Κανονισμό Προεκτιμώμενων Αμοιβών, δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού συμπιέζοντας προς τα κάτω τις αμοιβές των μελετητών και υποβιβάζει το επίπεδο πληρότητας και αρτιότητας των μελετών. Αυτό οδηγεί, από τη μία μεριά στον περιορισμό του συνταγματικά κατοχυρωμένου ατομικού δικαιώματος άσκησης επαγγέλματος για τους μεμονωμένους αυτοαπασχολούμενους ελεύθερους επαγγελματίες Γεωλόγους Μελετητές, από την άλλη στην προνομιακή αντιμετώπιση των μεγάλων εταιρικών σχημάτων, με την εκχώρηση ουσιαστικά του πλειοψηφικού πακέτου των υπό εκπόνηση μελετών σε ξένους πολυεθνικούς ομίλους είτε ελληνικά μονοπώλια με όρους αθέμιτου ανταγωνισμού. 4. ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ Διακρίνονται τέσσερεις μεγάλες ομάδες μελετών, τις οποίες καλύπτει η κατηγορία 20. Γεωλογικές Έρευνες και Μελέτες για Τεχνικά Έργα, όπως για α) Οδικά Έργα και Σιδηροδρομικές Γραμμές (περιλαμβάνονται γεωλογικές μελέτες για την χάραξη, για γέφυρες και σήραγγες, για κατολισθήσεις κλπ), για β) Υδραυλικά Έργα (περιλαμβάνονται φράγματα, λιμνοδεξαμενές, διευθετήσεις ποταμών και χειμάρρων, κλπ) για γ) Λιμενικά Έργα, Έργα Προστασίας Ακτών, Εξέδρες και για δ) Έργα πολιτικών Αερολιμένων. Γεωφυσικές έρευνες και μελέτες. Αυτές εκπονούνται είτε αυτόνομα, είτε στα πλαίσια γεωλογικών μελετών Τεχνικών Έργων, μελετών Πολεοδομικού Σχεδιασμού, Υδρογεωλογικών μελετών κλπ. Γεωλογικές Έρευνες και μελέτες στα πλαίσια μελετών Πολεοδομικού Σχεδιασμού. Αυτές είναι οι μελέτες Γεωλογικής Καταλληλότητας στα πλαίσια 7 εκπόνησης μελετών Γενικών Πολεοδομικών Σχεδίων (Γ.Π.Σ.) και Σχεδίων Χωρικής και Οικιστικής Οργάνωσης Ανοικτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) ή σε προς Πολεοδόμηση Περιοχές. Υδρογεωλογικές Μελέτες για την αξιοποίηση και εκμετάλλευση υδατικού δυναμικού, για την διαχείριση υδατικών πόρων, την σύνταξη μαθηματικών μοντέλων υπόγειων υδροφορέων και διασποράς ρύπων στους υπόγειους υδροφόρους ορίζοντες, για μελέτες τεχνητού εμπλουτισμού και για την επιλογή κατάλληλης θέσης για την δημιουργία Χώρου Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ). 5. ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ - ΟΔΗΓΙΕΣ - ΤΙΜΟΛΟΓΙΑ Όπως έχει δείξει η εμπειρία μέχρι σήμερα, είναι εξαιρετικά σημαντικό να υπάρχουν Τεχνικές Προδιαγραφές και Οδηγίες για την διασφάλιση της ποιότητας των γεωλογικών μελετών δηλ. να υπάρχει ένα πλαίσιο στο οποίο καθορίζονται οι ελάχιστες απαιτήσεις, που πρέπει να πληρούν οι γεωλογικές μελέτες. Είναι γεγονός ότι μετά από πολύχρονες προσπάθειες συνολικά της Γεωλογικής κοινότητας και όχι μόνο των Γεωλόγων Μελετητών, σήμερα βρισκόμαστε σε ένα ικανοποιητικό επίπεδο, χωρίς όμως αυτό να μας εφησυχάζει. Στον πίνακα αναφέρονται όλα τα νομοθετήματα που διαχρονικά έχουν προκύψει από άποψη Τεχνικών Προδιαγραφών και Οδηγιών καθώς επίσης και Τιμολογίων. Αυτά καλύπτουν κυρίως τις Γεωλογικές Μελέτες, που εκπονούνται στα πλαίσια Τεχνικών Έργων και Πολεοδομικών Μελετών. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι κατά το χρονικό διάστημα 2005 - 2007 αποκτήσαμε δύο σημαντικά ‘’εργαλεία’’ - κατακτήσεις του κλάδου των Γεωλόγων Μελετητών, που θεωρούμε ότι βοηθούν σημαντικά και καθοριστικά τον κλάδο της Τεχνικής Γεωλογίας : α) τις ΟΜΟΕ και β) τις Προδιαγραφές για ΓΠΣ - ΣΧΟΟΑΠ. Κοινό σημείο και των δύο είναι ο πολύχρονη και δύσκολη πορεία μέχρι να δημοσιευθούν. Ειδικά το τελευταίο πέρασαν σχεδόν 7 χρόνια διεκδικήσεων, με σημαντικά προβλήματα στις μελέτες ΓΠΣ, που ουσιαστικά εκπονούνταν χωρίς την συμμετοχή Γεωλόγου. Βέβαια θα πρέπει να τονίσουμε ότι το δύσκολο σημείο είναι η εφαρμογή των Οδηγιών - Προδιαγραφών και καθημερινά αντιμετωπίζουμε πολλά προβλήματα με Υπηρεσίες αλλά και με μελετητές. Όμως, εκτιμάμε, ότι η κατάσταση αυτή θα επιδεινωθεί, με άμεση επίπτωση στην ποιότητα των μελετών, λόγω της απελευθέρωσης πλέον των εκπτώσεων επί των προϋπολογισμών των μελετών από τον Ιούλιο 2011, το οποίο είναι αποτέλεσμα του μνημονίου. 8 6. ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Στη συνέχεια θα αναφερθούμε, συνοπτικά, σε διάφορους επαγγελματικούς τομείς, στους οποίους το γεωλογικό αντικείμενο είναι αναπόσπαστο μέρος, στο βαθμό βέβαια που θα δοθούν αναπτυξιακά κίνητρα. Στον χώρο των Τεχνικών Έργων και ειδικά των Μεγάλων Έργων Υποδομής υπάρχει ακόμα μέλλον τόσο σε επίπεδο μελέτης, όσο και σε επίπεδο κατασκευής. (πχ. Έργα Μετρό σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, Ιόνια Οδός, Κόρινθος - Πάτρα - Πύργος Τσακώνα, Ε65, Σιδηροδρομικό Δίκτυο και Προαστιακοί Σιδηρόδρομοι, Περιφερειακό Οδικό δίκτυο κλπ). Στον τομέα της Υδρογεωλογίας αλλά και του Περιβάλλοντος ανοίγεται μεγάλη προοπτική μπροστά μας με την εφαρμογή της Οδηγίας 2000/60 (Διαχείριση Υδατικών Πόρων) της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς επίσης και της Οδηγίας 2007/60 (Διαχείριση Κινδύνων Πλημμύρας όπου κατοχυρώθηκε η αναγκαιότητα της γεωλογική μελέτης). Εκκρεμεί η κατοχύρωση της Γεωλογικής Μελέτης σε μελέτες επαναδιάθεσης επεξεργασμένων υγρών αποβλήτων. Σχετικά με τον Χωροταξικό και Πολεοδομικό Σχεδιασμό σε μεγάλο μέρος της χώρας δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί οι απαιτούμενες μελέτες. Επίσης σημαντική είναι η συμβολή του γεωλόγου μελετητή στο μεγάλο θέμα των φυσικών καταστροφών (κατολισθήσεις, πλημμύρες, σεισμοί κλπ). Σε εξέλιξη βρίσκεται η προσπάθεια για τη σύνταξη προδιαγραφών Μελετών Γεωλογικής Καταλληλότητας σε «κατολισθένοντες οικισμούς». Αγαπητοί συνάδελφοι και μελλοντικοί συνάδελφοι, Σήμερα, 63 χρόνια μετά την ίδρυση της ΕΓΕ η γεωλογική κοινότητα, όπως άλλωστε ο επιστημονικός κόσμος της πατρίδας μας, η πανεπιστημιακή κοινότητα, οι φοιτητές, οι εργαζόμενοι και το σύνολο των λαϊκών στρωμάτων, βρίσκονται αντιμέτωποι με μια πρωτοφανή επίθεση σε βάρος και των πλέον στοιχειωδών δικαιωμάτων τους, μια επίθεση που για τη Γεωλογική κοινότητα σημαίνει :  το κλείσιμο του ΙΓΜΕ, την απόλυση δεκάδων συναδέλφων καταξιωμένων επιστημόνων, την εκποίηση του εξοπλισμού και της τεχνογνωσίας του  την υποβάθμιση των σπουδών την υποχρηματοδότηση και το μαρασμό των γεωλογικών τμημάτων της χώρας  τη διάλυση κερδοφόρων και παραγωγικών τομέων με τεράστια συμβολή στην ανάπτυξη της πατρίδας μας (ΔΕΗ) και το ξεπούλημα τους στην ιδιωτική κερδοσκοπία  τις ντιρεκτίβες των «θεσμών» για την εκχώρηση του εθνικού ορυκτού πλούτου των νερών, των κοιτασμάτων στα πολυεθνικά μονοπώλια 9  την ανυπαρξία μελετών και έργων και την ανεργία που αυτή συνεπάγεται για ένα μεγάλο επιστημονικό δυναμικό Μπροστά σε αυτή τη λαίλαπα, τα συνδικαλιστικά όργανα της γεωλογικής κοινότητας βρίσκονται σε ένα σταυροδρόμι, έχοντας να επιλέξουν δύο αντιδιαμετρικά αντίθετες κατευθύνσεις :  ή την κατεύθυνση της υποταγής και της μετατροπής σε διακοσμητικά συμβουλευτικά όργανα των επιτελείων εκείνων που προωθούν αντιδραστικές κα οπισθοδρομικές λύσεις, αντίθετες με τις επιδιώξεις της επιστήμης και τα συμφέροντα του λαού και του έθνους μας  ή την κατεύθυνση της υπεράσπισης της Γεωλογίας ως επιστήμης, του κλάδου των Γεωλόγων, των επαγγελματικών τους συμφερόντων και δικαιωμάτων και του κοινωνικού ρόλου του Γεωλόγου στην υπηρεσία της επιστημονικής επίλυσης των κοινωνικών προβλημάτων που τα φυσικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές επιφέρουν Κλείνοντας, επισημαίνουμε ότι μοναδική προϋπόθεση για την επιβίωση και τη μελλοντική καταξίωση του κλάδου, αποτελεί η γεωλογική κοινότητα ενωμένη να προασπιστεί την επιστήμη μας, τα επαγγελματικά μας δικαιώματα, τον ορυκτό πλούτο της πατρίδας μας, τον κοινωνικό μας ρόλο. Προϋπόθεση για αυτό είναι να είστε «πρώτοι στους αγώνες», αλλά και «πρώτοι στα μαθήματα» όπως και να πλαισιώσετε αύριο ως πτυχιούχοι και να στηρίξετε δυναμικά, με την ενεργό συμμετοχή σας τους Συλλόγους και τα Σωματεία του κλάδου μας. Για το Δ.Σ. του ΣΥΝ.ΓΕ.Μ.Ε. Ο Πρόεδρος ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΓΥΡΙΟΥ Ο Γραμματέας ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΛΑΧΟΠΟΥΛΟΣ 10 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΜΕΛΕΤΩΝ (1) Χωροταξικές και ρυθμιστικές μελέτες. (2) Πολεοδομικές και ρυμοτομικές μελέτες. (3) Οικονομικές μελέτες. (4) Κοινωνικές μελέτες. (5) Μελέτες οργάνωσης και επιχειρησιακής έρευνας. (6) Αρχιτεκτονικές μελέτες κτιριακών έργων. (7) Ειδικές αρχιτεκτονικές μελέτες (διαμόρφωσης εσωτερικών και εξωτερικών αποκατάστασης μνημείων, διατήρησης παραδοσιακών κτιρίων, οικισμών και τοπίου). (8) Στατικές μελέτες (μελέτες φερουσών κατασκευών κτιρίων και μεγάλων ή ειδικών τεχνικών έργων). (9) Μηχανολογικές, ηλεκτρολογικές και ηλεκτρονικές μελέτες. χώρων, (10) Μελέτες συγκοινωνιακών έργων (οδών, σιδηροδρομικών γραμμών, μικρών τεχνικών έργων, έργων υποδομής αερολιμένων) και κυκλοφοριακές μελέτες. (11) Μελέτες λιμενικών έργων. (12) Μελέτες μεταφορικών μέσων (χερσαίων, πλωτών, εναέριων). (13) Μελέτες υδραυλικών έργων (εγγειοβελτιωτικών έργων, φραγμάτων, υδρεύσεων, αποχετεύσεων) και διαχείρισης υδατικών πόρων. (14) Ενεργειακές μελέτες (θερμοηλεκτρικές, υδροηλεκτρικές, πυρηνικές, ήπιων μορφών ενέργειας). (15) Βιομηχανικές μελέτες (προγραμματισμού, σχεδιασμού και λειτουργίας). (16) Μελέτες τοπογραφίας (γεωδαιτικές, φωτογραμμετρικές, χαρτογραφικές, κτηματογραφικές και τοπογραφικές). (17) Χημικές μελέτες και έρευνες. (18) Μελέτες χημικής Μηχανικής και Χημικών Εγκαταστάσεων. (19) Μεταλλευτικές μελέτες και έρευνες. (20) Γεωλογικές, υδρογεωλογικές και γεωφυσικές μελέτες και έρευνες. (21) Γεωτεχνικές μελέτες και έρευνες. (22) Εδαφολογικές μελέτες και έρευνες. (23) Γεωργικές μελέτες (γεωργοοικονομικές, γεωργοτεχνικές εγγείων βελτιώσεων, γεωργοκτηνοτροφικού προγραμματισμού, γεωργοκτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων). (24) Δασικές μελέτες (διαχείρισης δασών και ορεινών βοσκοτόπων, δασοτεχνικής διευθέτησης ορεινών λεκανών χειμάρρων, αναδασώσεων, δασικών οδών και δασικών μεταφορικών εγκαταστάσεων). (25) Μελέτες φυτοτεχνικής διαμορφώσεως περιβάλλοντος χώρου και έργων πρασίνου. (26) Αλιευτικές μελέτες. (27) Περιβαλλοντικές μελέτες. (28) Μελέτες συστημάτων πληροφορικής και δικτύων. 11 ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΩΝ – ΟΔΗΓΙΩΝ ΚΑΙ ΤΙΜΟΛΟΓΙΩΝ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Α/Α 1 2 3 4 5 6 7 8 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Υ. Α. 6019/ΦΕΚ 29Β/11.2.1986 “Έγκριση των Προδιαγραφών Γεωλογικών Εργασιών μέσα στα πλαίσια των Μελετών Τεχνικών Έργων” (Ε 104-85). (Ισχύουν πλην οδικών έργων). Υ. Α. Δ14ε/1362/ΦΕΚ 223Β/2.4.1993 “Έγκριση Ανάλυσης Τιμών Γεωλογικών Εργασιών”. (Δεν ισχύουν. Έχουν αντικατασταθεί). Υ. Α. 16374/3696/98/ΦΕΚ 723/Β/15.07. 1998, “Έγκριση Προδιαγραφών για την εκπόνηση μελετών γεωλογικής καταλληλότητας στις προς πολεοδόμηση περιοχές“. Υ. Α. 26882/5769/ΦΕΚ 838Δ/23.10.1998, ‘’Καθορισμός δικαιολογητικών για την μείωση των αποστάσεων των ιδρυομένων ή επεκτεινομένων κοιμητηρίων’’ Υ. Α. 34510/7766/99/ΦΕΚ 35 Β'/26.01.1999, ”Έγκριση προδιαγραφών για την εκπόνηση υδρογεωλογικών μελετών για την προστασία ιαματικών πηγών σε πολεοδομούμενες περιοχές” Υ. 19032/4537/ΦΕΚ 1000Β/31.7.2001 “Έγκριση Τιμολογίου Υδρογεωλογικών Εργασιών”. (Δεν ισχύει. Έχει αντικατασταθεί). Υ. Α. ΔΜΕΟ/α/ο/285/19.02.2003 “Έγκριση Οδηγιών Μελετών Οδικών Έργων (Ο.Μ.Ο.Ε.) – Τεύχος 08, Οδικές Σήραγγες – Έργα Πολιτικού Μηχανικού”. Υ. Α. ΔΜΕΟ/δ/ο/212/27.02.2004 “Έγκριση Οδηγιών Μελετών Οδικών Έργων (Ο.Μ.Ο.Ε.) – Τεύχος 11, Γεωλογικών - Γεωτεχνικών”. Υ. 9 Α. Α. ΔΜΕΟ/α/ο/1257/09.08.2005/ΦΕΚ 1162/Β/22.08.2005 “Έγκριση Κανονισμού Προεκτιμώμενων Αμοιβών μελετών και υπηρεσιών κατά τη διαδικασία της παρ. 7 του άρθρου 4 του Ν.3316/2005” 10 Υ. Α. 37691/ΦΕΚ 1902/Β/14.09.2007 “Έγκριση προδιαγραφών για την εκπόνηση Μελετών Γεωλογικής Καταλληλότητας που συντάσσονται στα πλαίσια των μελετών ΓΠΣ-ΣΧΟΟΑΠ”