ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş.
II. GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI
VE
KIRMA-ELEME TESİSİ
(KARADİKEN KALKER İŞLETMESİ)
KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
NİHAİ ÇED RAPORU
Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi
Karadiken Köyü Mevkii
YERBİLİMLERİ ÇEVRE ETÜT
MÜH.MÜŞ.İNŞ.TURZ.TİC. VE SAN.LTD.ŞTİ
www.yercet.com
ARALIK 2013
SODA SANAYİİ A.Ş.
PROJE SAHİBİNİN ADI
ADRESİ
TELEFON VE FAKS
NUMARALARI
PROJENİN ADI
PROJE BEDELİ
PROJE İÇİN SEÇİLEN
YERİN AÇIK ADRESİ:
(İLİ,İLÇESİ,BELDESİ,
MEVKİİ
PROJE İÇİN SEÇİLEN
YERİN
KOORDİNATLARI, ZONE
Kazanlı Bucağı PK. 654 33004 MERSİN
0 324 241 66 00 – 0 324 451 28 50
II. Grup Maden (Kalker) Ocağı
ve Kırma-Eleme Tesisi
(Karadiken Kalker İşletmesi)
Kapasite Artışı
1.500.000,0 TL
Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent
Yerleşkesi, Karadiken Köyü Mevkii
Tablo 1. Ruhsat, İşletme ve ÇED Muafiyet Alan Koordinatları
UTM KOORDİNATLAR
DATUM : ED-50
PRJEKSİYON : 6 DERECE
DOM : 33
ZON : 36
Sıra
SAĞA (Y)
YUKARI (X)
N.
Ç.1
651580.000
4097140.000
Ç.2
651095.000
4097445.000
Ç.3
651460.000
4098170.000
Ç.4
651470.000
4098500.000
Ç.5
652205.000
4099620.000
Ç.6
652440.000
4099780.000
Ç.7
653910.000
4099300.000
Ç.8
653055.000
4098640.000
Ç.9
652060.000
4097300.000
Toplam Alan: 329,3525 Hektar
COĞRAFİK
KOORDİNATLAR
DATUM : WGS-84
ENLEM
BOYLAM
37.00657356
37.00939982
37.01587358
37.01884539
37.02881814
37.03022167
37.02565699
37.01984994
37.00793768
34.70335096
34.69796316
34.70220978
34.70238849
34.71087380
34.71354715
34.72996927
34.72022701
34.70877597
Tablo 2. 1 Nolu Konkasör Sınır Koordinatları ve Alanı
UTM KOORDİNATLAR
COĞRAFİK
DATUM : ED-50
KOORDİNATLAR
PRJEKSİYON : 6 DERECE
DOM : 33
DATUM : WGS-84
ZON : 36
Sıra
SAĞA (Y)
YUKARI (X)
SAĞA (Y)
YUKARI
N.
(X)
K.1-1
K.1-2
K.1-3
K.1-4
651432.00 0
651546.00 0
651527.00 0
651402.00 0
4097376.00 0
4097292.00 0
4097258.00 0
4097334.00 0
37.00872386
37.00794862
37.00764533
37.00835026
34.70173560
34.70299953
34.70277923
34.70139011
Toplam Alan: 0,65 Hektar
Tablo 3. 2 Nolu Konkasör Sınır Koordinatları ve Alanı
UTM KOORDİNATLAR
COĞRAFİK
DATUM : ED-50
KOORDİNATLAR
PRJEKSİYON : 6 DERECE
DOM : 33
DATUM : WGS-84
ZON : 36
Sıra
SAĞA (Y)
YUKARI (X)
SAĞA (Y)
YUKARI
N.
(X)
K.2-1
K.2-2
K.2-3
K.2-4
651314.00 0
651310.00 0
651253.00 0
651232.00 0
4097693.00 0
4097632.00 0
4097632.00 0
4097691.00 0
37.01159916
37.01105017
37.01105935
37.01159434
34.70047350
34.70041630
34.69977588
34.69955177
Toplam Alan: 0,42 Hektar
Tablo 4. 3 Nolu Konkasör Sınır Koordinatları ve Alanı
UTM KOORDİNATLAR
DATUM : ED-50
PRJEKSİYON : 6 DERECE
DOM : 33
ZON : 36
Sıra
SAĞA (Y)
YUKARI (X)
N.
K.3-1
K.3-2
K.3-3
K.3-4
652173.000
652195.000
652152.000
652087.000
4097591.000
4097548.000
4097488.000
4097551.000
COĞRAFİK
KOORDİNATLAR
DATUM : WGS-84
SAĞA (Y)
YUKARI
(X)
37.01054139
37.01015039
37.00961673
37.01019490
34.71010429
34.71034279
34.70984755
34.70912997
Toplam Alan: 0,56 Hektar
MADDE 15
b) Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı
dışında bulunan projelere ilişkin kapasite
artırımı ve/veya genişletilmesi halinde,
kapasite artış toplamı bu Yönetmeliğin EK-II’
sindeki eşik değer veya üzerindeki projeler
PROJENİN ÇED
YÖNETMELİĞİ
KAPSAMINDAKİ YERİ
(SEKTÖRÜ,
ALTSEKTÖRÜ)
EK– I
28- Madencilik projeleri;
d) Kırma-eleme-yıkama tesisleri (3213
sayılı Maden Kanunu 1. (a) ve 2. (a) grup
madenler ile hafriyat malzemeleri – 400 000
ton/yıl).”
PTD/ÇED RAPORU/
NİHAİ ÇED RAPORUNU
HAZIRLAYAN
KURULUŞUN / ÇALIŞMA
GURUBUNUN ADI
YERÇET
YERBİLİMLERİ ÇEVRE ETÜT
MÜH.MÜŞ.İNŞ.TURZ.TİC. VE
SAN.LTD.ŞTİ.
PTD/ÇED RAPORU/
NİHAİ ÇED RAPORUNU
HAZIRLAYAN
KURULUŞUN / ÇALIŞMA
GURUBUNUN ADRESİ,
TELEFON VE FAKS
NUMARALARI
Cemalpaşa Mah. Cevatyurdakul Cad.
No:25 Saadet Aprt. K:1 D:2
Seyhan/ADANA
Tel : (0 322) 459 75 20
Faks: (0 322) 459 75 22
PTD/ÇED RAPORU/
NİHAİ ÇED RAPORU
SUNUM TARİHİ (GÜN,
AY, YIL)
17 /12/ 2013
İÇİNDEKİLER
Sayfa No
I-IV
V-VII
VIII
IX
X
İÇİNDEKİLER
TABLOLAR DİZİNİ
ŞEKİLLER DİZİNİ
RESİMLER
EKLER LİSTESİ
BÖLÜM 1. PROJENİN TANIMI VE AMACI
1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem Ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama
Tablosu
BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN
BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ (***)
2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu
2.1.1. Proje Yer Seçimi ( İlgili Valilik ve Belediye tarafından doğuluğu onanmış
olan yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan
üzerinde, değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte
gösterimi, projenin kapladığı alan ve koordinatları )
2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu
2.1.2.1. Ocak
2.1.2.2. Kırma – Eleme Tesisi
2.1.2.3. Stok Alanı
2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı
2.1.2.5. Şantiye /İdari Bina
2.1.2.6. Nakliye Güzergahı
2.1.2.7. Diğer
2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi Ve Etki Alanındaki Mevcut Durum
2.3. Projenin Özellikleri
2.3.1 Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş
Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı
2.3.2. Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların Ve Aletlerin Miktar Ve
Özellikleri
2.3.3. Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı Ve Patlayıcı Maddelerin
Kullanım Durumları, Taşınmaları Ve Depolanmaları
2.3.4. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı ( Mevcut ve Planlanan
Ulaştırma Güzergahı, Güzergah Yollarının Mevcut Durumu Ve Kapasitesi, Hangi
Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre
Konumu, Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım Ve İyileştirme Çalışmaları Vb. )
BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI
3.1. Proje Ve Etki Alanının Mevcut Ve Planlanan Sosyo – Ekonomik Özellikleri
3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca
Sektörler )
3.1.2. Nüfus (Yöredeki Kentsel Ve Kırsal Nüfus, Nüfusun Yaş Sınıflarına Göre
Dağılımı, Hane Halkı Yapısı )
3.1.3. Sağlık (Bölgede Mevcut Endemik Hastalıklar )
3.1.4. İnsan Sağlığı Ve Çevre Açısından Riskli Ve Tehlikeli Faaliyetler
3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkanları,
Nüfus Hareketleri
I
1
4
4
7
8
8
9
10
10
11
11
11
11
12
12
28
29
30
33
33
33
33
35
35
35
3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri )
36
3.1.7. Çalışacak Personelin Ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut Ve Diğer
Teknik/ Sosyal Altyapı İhtiyaçları
36
3.1.8. Projenin Fayda – Maliyet Analizi
36
3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri
39
3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü
3.1.11. Zamanlama Tablosu
3.2. Diğer Hususlar
BÖLÜM 4. MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN
KULLANIMI (BÖLGESEL VE ÇALIŞMA ALANI BAZ ALINARAK MEVCUT VE
PLANLANAN DURUM VERİLMELİDİR )
4.1. Arazi Kullanım Ve Mülkiyet Durumu
4.1.1. Tarım Ve Hayvancılık
4.1.1.1 Sulu Ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü
4.1.1.2 Ürün Desenleri Ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları
4.1.1.3 Hayvancılık Türleri, Adetleri Ve Beslenme Alanları
4.1.2. Orman Alanları
40
40
40
40
40
41
41
41
41
41
4.1.2.1. Ağaç Türleri Ve Miktarları Veya Kapladığı Alan Büyüklükleri
4.1.2.2. Ocak Yerinin İşlendiği Meşcere Haritası Ve Yorumu
4.1.2.3. Sahanın Yangın Görüp Görmediği
4.1.3. Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi
4.1.3.1. Proje Sahasında Kesilecek Ağaçların Tür Ve Sayıları, Orman
Yangınları Ve Alınacak Önlemler
4.1.3.2. Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım
Kabiliyeti
4.1.3.3. Etkilenecek Tabii Bitki Türleri Ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin
Yapılacağı
4.1.3.4. Proje Alanında Tabiat Ve Kültür Varlıkları Durumu
4.1.3.5. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Etkiler Ve
Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası )
4.2. Toprak Özellikleri
4.2.1. Toprak Yapısı Ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması
4.2.2. Yamaç Stabilitesi
4.2.3. Erozyon
41
41
42
42
42
42
43
43
43
44
44
48
48
4.2.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler
Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası )
4.3. Jeolojik Özellikler
4.3.1. Bölge Jeolojisi
4.3.2. Proje Alanı Jeolojisi
48
48
48
49
4.3.3. Cevherleşme
54
4.3.4. Depremsellik
55
4.3.5. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler
Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası )
II
56
4.4. Hidrojeolojik Özellikler
4.4.1. Bölge Ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler
4.4.2. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri
4.4.3. Yer Altı Ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su
Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut Ve
Planlanan Kullanımı )
4.4.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik
Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası )
4.5. Hidrolojik Özellikler
4.5.1. Bölge Ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri
4.5.2. Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu Ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu
4.5.3. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut Ve Planlanan Kullanımı ( İçme,
Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi,
Diğer Kullanımlar )
4.5.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik
Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası)
4.6. Meteorolojik Ve İklimsel Özellikler
4.6.1. Bölgesel Ve Proje Alanı Meteorolojik Ve İklimsel Özellikler
4.6.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Sırasında Yerel Ve Bölgesel
İklimde Oluşabilecek Meteorolojik Ve İklimsel Etkiler İle Alınacak Önlemler (Arazi
Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası)
4.7. Flora –Fauna
4.7.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı Flora – Fauna
4.7.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Flora – Fauna
Üzerine Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme
Sonrası)
4.8. Koruma Alanları (Ek-V’ deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında )
4.8.1. Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları
4.8.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Koruma
Alanlarına Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme
Sonrası)
4.9. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm Ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler
(Askeri Yasak Bölgeler, Kamu Kurum Ve Kuruluşlarına Belirli Amaçlarla Tahsis
Edilmiş Alanlar, 7/16349 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı İle ‘‘Sınırlandırılmış Alanlar
’’v.b.)
4.9.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı
4.9.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve
Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası)
BÖLÜM 5: PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
(İLGİLİ YÖNETMELİKLER KAPSAMINDA VE KÜMÜLATİF OLARAK GEREKLİ
DEĞERLENDİRME YAPILACAKTIR.)
5.1. Emisyon Hesaplamaları (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası)
5.2. Su Kullanımı Ve Bertarafı (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası
Olmak Üzere Temin Edileceği Kaynaklar, Su Miktarları, İçme Ve Kullanma Suyu Ve
Diğer Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık
Suların Miktarı Ve Bertarafı)
5.3. Atıklar (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Atık
Türleri, Miktarları, Bertarafı)
5.4. Gürültü Kaynakları Ve Seviyeleri (Akustik Rapor)
5.5. Sağlık Koruma Bandı Mesafesi
5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları – Rehabilitasyon Planı
III
56
56
57
57
59
59
59
60
60
61
62
62
82
82
82
106
106
106
110
110
110
110
111
111
117
118
120
140
140
5.7. Risk Analizi
5.7.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı Analizi
5.7.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Risk
Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme
Sonrası)
5.8. Diğer Hususlar
BÖLÜM 6. PROJENİN ALTERNATİFLERİ (Bu Bölümde Teknoloji, Alınacak
Önlemlerin Alternatiflerinin Karşılaştırılması Yapılacak ve Tercih Sıralaması
Belirlenecektir.)
BÖLÜM 7. İZLEME PROGRAMI
7.1. Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi Ve
İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı Ve Acil Müdahale Planı
7.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda Yeterlik Tebliğinde ‘Yeterlik
Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri’ Başlığının 4. Maddesinde Yer
Alan Hususların Gerçekleştirilmesi İle İlgili Program
BÖLÜM 8. HALKIN KATILIMI (Projeden Etkilenmesi Muhtemel Yöre Halkının
Nasıl ve Hangi Yöntemlerle Bilgilendirildiği, Proje İle İlgili Halkın Görüşlerinin
ve Konu İle İlgili Açıklamaların ÇED Raporuna Yansıtılması)
BÖLÜM 9. SONUÇLAR (Yapılan Tüm Açıklamaların Özeti, Projenin Önemli
Çevresel Etkilerinin Sıralandığı ve Projenin Gerçekleşmesi Halinde Olumsuz
Çevresel Etkilerin Önlenmesinde Ne Ölçüde Başarı Sağlanabileceğinin
Belirtildiği Genel Bir Değerlendirme)
EKLER
Raporun hazırlanmasında kullanılan ve çeşitli kuruluşlardan sağlanan bilgi, belge
ve tekniklerden rapor metninde sunulamayanlar
NOTLAR VE KAYNAKLAR
ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI
ÇED Raporunu Hazırlayan Çalışma Grubu İçerisinde Biyolog ve Orman
Mühendisinin Yer Alması
(Adı Soyadı, Mesleği, Özgeçmişi, Referansları, Rapordan Sorumlu Olduğunu
Belirten İmzası ve Noter Tasdikli İmza Sirküleri)
IV
141
141
142
143
143
144
144
146
146
147
152
153
154
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo 1.
Tablo 2.
Tablo 3.
Tablo 4.
Tablo 5.
Tablo 6.
Tablo 7.
Tablo 8.
Tablo 9.
Tablo 10.
Tablo 11.
Tablo 12.
Tablo 13
Tablo 14.
Tablo 15.
Tablo 16.
Tablo 17.
Tablo 18.
Tablo 19.
Tablo 20.
Tablo 21.
Tablo 22.
Tablo 23.
Tablo 24.
Tablo 25.
Tablo 26.
Tablo 27.
Tablo 28.
Tablo 29.
Tablo 30.
Tablo 31.
Tablo 32.
Tablo 33.
Tablo 34.
Tablo 35.
Tablo 36.
Tablo 37.
Tablo 38.
Tablo 39.
Faaliyetle İlgili Zamanlama Tablosu
Proje ile ilgili sahaların kapladığı alanlar
Ruhsat, İşletme ve ÇED Muafiyet Alan Koordinatları
1 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı
2 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı
3 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı
Pasa Alanı Koordinatları
Şantiye Alanı Koordinatları
Ocakta Mevcut Üretim Planı
Kapasite Artışı Sonunda Ocakta Planlanan Üretim Planı
Basamak Patlatması Tasarım Bilgileri
Patlatma Dizayn Parametreleri
Tasarım Bilgileri ve Değerleri
Kırma-Eleme Üniteleri Kurulu ve Fiili Kapasiteleri
Kırma-Eleme Ünitelerinde Mevcut Üretim Miktarı Planı
Kapasite Artışı Sonunda Kırma-Eleme Tesislerinde Planlanan Üretim Planı
Tesiste Çalışanların Sayısı ve Görevleri
İşletmede Kullanılacak Makineler ve Tesisat Parkı
110’luk, 1. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı
110’luk, 2. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı
135’lik, 3. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı
Kırsal ve Kentsel Nüfus ve Nüfus Artış Hızı
Mersin ili Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus (2010 ADNKS kayıtlarına göre)
Mersin İli Bildirimi Zorunlu Hastalık Vakaları,2011
Personel ve İşçilik Giderleri
Akaryakıt Giderleri
Elektrik Giderleri
Yıllık İşletme Giderleri
Yıllık İşletme Karı
Projenin Ülke Ekonomisine Katkısı
Faaliyetin Zamanlama Tablosu
ÇED Alanı Mesçere Alan, Ağaç Sayısı ve Hacim Tablosu
VI. Sınıf Arazilerin Alt Sınıfları
VII. Sınıf Arazilerin Alt Sınıfları
Karadiken Kalker İşletmesinde Kalkerin Kimyasal Yapısı
Faaliyet Alanı Çevresinde Bulunan Yer Altı Su Kuyularının Bilgileri
Osman Dizlek’e ait Yer Altı Su Kuyusunun Su Analiz Sonuçları
Basınç Değerleri-Aylık-Yıllık
Sıcaklık Değerleri-Aylık-Yılık
V
S. No
4
7
8
9
9
10
10
11
14
14
21
22
23
27
27
27
27
28
28
28
29
34
34
35
36
37
37
38
39
39
40
41
47
47
54
58
59
62
63
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo 40.
Tablo 41.
Tablo 42.
Tablo 43.
Tablo 44.
Tablo 45.
Tablo 46.
Tablo 47.
Tablo 48.
Tablo 49.
Tablo 50.
Tablo 51.
Tablo 52.
Tablo 53.
Tablo 54.
Tablo 55.
Tablo 56.
Tablo 57.
Tablo 58.
Tablo 59.
Tablo 60.
Tablo 61.
Tablo 62.
Tablo 63.
Tablo 64.
Tablo 65.
Tablo 66.
Tablo 67.
Tablo 68.
Tablo 69.
Tablo 70.
Tablo 71.
Tablo 72.
Tablo 73.
Tablo 74.
Yağış Dağılımı-Aylık-Yılık
Nem Değerleri-Aylık-Yıllık
Kar, Dolu, Sis Değerleri-Aylık-Yılık
Maksimum Kar Kalınlığı -Aylık-Yılık
Buharlaşma Değerleri-Aylık-Yılık
Mersin İli Rüzgâr Hızları (1960-2012)
Mersin İli Rüzgâr Esme Sayıları (1960-2012 )
Mersin İli Rüzgâr Esme Sayıları (1960-2012 ) Mevsimlik
Aylık Ortalama Rüzgâr Hızları (1960-2012)
Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü
Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması
Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması
Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri
Uzun Yıllar Fevk Hadiseleri
Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Flora Türleri
Korunma Durumları ve Statüleri
Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel İki Yaşamlı
Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri
Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Sürüngen
Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri
Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Kuş Türleri,
Korunma Durumları ve Statüleri
Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Memeli Türleri,
Korunma Durumları ve Statüler
Biyolojik Çeşitlilik Açısından Zengin (Anadolu Diyagonalı) içerisinde proje
alanının bulunduğu kareye ait flora-fauna bilgileri
SKHKKY (Tablo 2.1) Kütlesel Debiler
SKHKKY ( Ek-12-Tablo 12.6. )Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında
Kullanılacak Emisyon Faktörleri
Tesiste Oluşması Beklenen Toz Emisyon Değerleri Tablosu
Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli
Azaltım Tablosu
Durum 1 Modelleme Sonucunda Elde Edilen Değerlerin Sınır Değerler ile
Karşılaştırılması
İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeyleri
İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav
Bantlarına Dağılımı
İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri
Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri
İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri
Mesafeye Bağlı Olarak Hesaplanan Atmosferik Yutuş Değerleri
İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri
İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Lgündüz ,Lakşam ve Lgece
Değerleri
Gündüz, akşam ve gece zaman diliminde yerleşim birimlerinde hissedilecek
gürültü düzeyleri
Endüstri tesisleri için çevresel gürültü sınır değerleri
S. No
64
65
66
67
67
68
69
70
76
76
77
77
78
79
89
93
94
95
98
100
111
111
114
115
116
121
121
122
124
125
128
129
131
132
132
Tablo 75.
Gündüz, akşam ve gece zaman diliminde yerleşim birimlerinde hissedilecek
gürültü düzeylerinin sınır değerlerle karşılaştırılması
133
Tablo 76.
Patlatma Gürültü Seviyeleri
133
Tablo 77.
Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Göre Değerleri
133
VI
TABLOLAR DİZİNİ
Tablo 78.
Tablo 79.
Tablo 80.
Tablo 81.
Tablo 82.
Tablo 83.
Tablo 84.
Tablo 85.
Tablo 86.
Tablo 87.
Ses Basınç Düzeyleri
Ses Basınç Düzeyleri
Düzeltme Faktörleri Kullanılarak Bulunan Ses Gücü Seviyeleri
Patlatma Gürültü Seviyeleri
Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri (W= 41 kg = 90 libre)
Bina temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak patlatma nedeniyle hasar
görebilecek bina türleri
Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı olarak
değişim gösteren K katsayısı asgari ve azami değerleri
Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak
Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerini İzin
Verilen En Yüksek Değerleri
Binalarda, Bina İçindeki Makine ve Teçhizatın Yaratacağı Titreşimlerin Sınır
Değerleri
Faaliyetle İlgili Önerilen İzleme Programı
VII
S. No
134
134
135
135
137
138
138
139
139
145
ŞEKİLLER DİZİNİ
Şekil 1.
Şekil 2.
Şekil 3.
Şekil 4.
Şekil 5.
Şekil 6.
Şekil 7.
Şekil 8.
Şekil 9.
Şekil 10.
Şekil 11.
Şekil 12.
Şekil 13.
Şekil 14.
Şekil 15.
Şekil 16.
Şekil 17.
Şekil 18.
Şekil 19.
Şekil 20.
Şekil 21.
Şekil 22.
Şekil 23.
Şekil 24.
Şekil 25.
Şekil 26.
Şekil 27.
Şekil 28.
Şekil 29.
Şekil 30.
Şekil 31.
Şekil 32.
Şekil 33.
Şekil 34
Şekil 35.
Şekil 36.
Şekil 37.
Şekil 38.
Şekil 39.
Şekil 40.
Soda Sanayii A.Ş. Satış ve İhracat Grafiği
Soda Sanayii A.Ş. Soda İhraç Pazarları
Faaliyet Yeri ve Çevresi Uydu Görüntüsü
Faaliyet Yeri Uydu Görüntüsü
Genel İş Akım Şeması
Ocak İş Akım Şeması
Patlatma Tasarımında Kullanılan Simgeler
Kırma-Eleme Ünitesi İş Akım Şeması
Trafik Hacim Haritası
Nakliye Güzergahı
Arazi Varlığı Haritası
Proje alanının 1/500 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritasındaki yeri
Bölgenin genelleştirilmiş Stratigrafik Kesiti
Karadiken sahası ve çevresi Jeoloji haritası
Proje Alanının Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasındaki Yeri
Proje Alanı ve yakın çevresinde yer alan diri faylar
Hidroloji Haritası
Basınç Dağılım Grafiği-Aylık
Sıcaklık Dağılım Grafiği-Aylık-Yıllık
Yağış Dağılım Grafiği-Aylık
Nem Değerleri Grafiği-Aylık
Sayılı Günler (Kar Yağışlı, Kar Örtülü, Sisli, Dolulu, Kırağılı, Orajlı) Grafiği-Aylık
Maksimum Kar Kalınlığı
Buharlaşma Değerleri Grafiği-Aylık
Hızlarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı
Esme Saylarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı
Mevsimlik Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları
Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ı)
Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ıı)
Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ııı)
Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (IV)
Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Grafiği
Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği
Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması Grafiği
Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması Grafİği
Yağış, Şiddet, Süre Tekerrür Grafiği
Grid Kareleme Sistemi
Türkiye’nin Fitocoğrafik Bölgeleri
İşletme Aşaması Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği
Patlatmadan Kaynaklanacak Gürültü Seviyeleri Diyagramı
VIII
Sayfa
No
2
3
5
6
13
15
19
24
31
32
45
49
50
51
55
56
61
63
64
65
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
76
77
77
81
84
85
132
136
Resim 1.
Resim 2.
Resim 3.
Resim 4.
Resim 5.
Resim 6.
Resim 7.
Resim 8.
Resim 9.
Resim 10.
Resim 11.
Resim 12.
Resim 13.
Resim 14.
Resim 15.
Resim 16.
Resim 17.
RESİMLER DİZİNİ
Ocak Alanından Genel Görünüm-I
Ocak Alanından Genel Görünüm-II
Basamak Şevlerinden Bir Görünüş
Ocak Basamaklarından Bir Görünüş
Ocaktan Malzeme Alınması
1 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (135 ton/saat)
2 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (135 ton/saat)
3 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi, (400 ton/saat)
SK1 sondajı karot sandığı (7-12m)
SK 2 Sondajı karot sandığı (1-8 m)
SK 3 Kuyusu karot sandığı (4-11 m)
SK 4 Kuyusu karot sandığı
Onopordum acanthium (Deve dikeni)
Alyssum montanum (Kuduz otu)
Myrtus communis(Mersin Yemişi, murt)
Asparagus officinalis(Kuşkonmaz)
Michauxia campanuloides (Keçibiciği )
IX
Sayfa No
8
9
14
16
17
26
26
26
52
53
53
54
54
86
86
87
87
EKLER
Saha Ruhsatları
ÇED Muafiyet Yazısı
Faaliyet Yerinin 1/25000 Ölçekli Topografik Harita Üzerinde Gösterimi
Faaliyet Yerinin 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Üzerinde Gösterimi
Nakliye Yolu Planı
Ocak Alanı Halihazır Haritası
Faaliyet Alanı 1/25000 Ölçekli Jeoloji Haritası
Kırma-Eleme Tesisleri Makine Yerleşim Planı
Orman Meşcere Haritası
Rehabilitasyon Projesi
Orman Bölge Müdürlüğü ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formu
Orman Kadastro Haritası
Genel Vaziyet Planı
Üretim Planı Haritası
Hidroloji Haritası
GSM Ruhsatı, Orman İzni, Uygunluk Yazısı, Çevre İzni Görüşü
Faaliyet Alanı Çevresindeki Yerleşim Yerlerinin Su Kullanım Hattını Gösteren
1/25000 ölçekli Harita
Kapasite Raporu
Meteorolojik Veriler
Hava Kalitesi Modelleme Raporu
Bitkilerin Vegetatif ve Generatif Gelişmesi İle İlgili Üniversite Raporu
Akustik Rapor
Koruma Alanı Haritası
Evsel Nitelikli Atıklarla İlgili Olarak Mersin Büyükşehir Belediyesinin İlgili
Kurumlarından alınan Yazılar
İçme, Kullanma, Sulama Suları İle İlgili İzin Yazıları
Berdan Barajı ve Pamukluk Barajı Koruma Alanı Haritaları
Kırma-Eleme Tesisleri İle İlgili Olarak Alınmış ÇED Görüşleri
Acil Durum Planı
Arazi Varlığı Haritası
X
Ek-1
Ek-2
Ek-3
Ek-4
Ek-5
Ek-6
Ek-7
Ek-8
Ek-9
Ek-10
Ek-11
Ek-12
Ek-13
Ek-14
Ek-15
Ek-16
Ek-17
Ek-18
Ek-19
Ek- 20
Ek- 21
Ek- 22
Ek- 23
Ek- 24
Ek- 25
Ek- 26
Ek- 27
Ek- 28
Ek- 29
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI
1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem Ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu
Şişecam Kimyasallar grubu kuruluşu olan Soda Sanayii A.Ş., Türkiye’nin tek sentetik
soda üreticisidir. Yönetim ve Satış Merkezi İstanbul İş Kulelerinde olan şirket üretim
faaliyetlerini Mersin’de 3000 dönüm arazide kurulu tesislerinde sürdürmektedir.
Üretim kapasitesi, ürün kalitesi, yaygın ve güçlü pazarlama ağıyla, güvenilir bir
tedarikçi olan Soda Sanayii A.Ş., Türkiye talebini karşılarken bir taraftan da Dünyada
Türkiye’yi aranır kılmaktadır.
Soda Sanayii A.Ş. soda üretiminin ana hammaddelerinden biri olan kalkeri
(kireçtaşını), Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü Mevkiinde
bulunan Soda Sanayii A.Ş. Karadiken Kalker İşletmesinden temin etmektedir.
Karadiken Kalker İşletmesinde, ocaktan patlatma yöntemi ile elde edilen kireçtaşı
aynı sahada kurulu bulunan Kırma-Eleme Tesislerinde boyutlandırılarak soda üretiminde
kullanılmak üzere Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilmektedir.
Proje konusu işletme Mersin ili, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü
Mevkii, N33-d3 paftası, 7902 ruhsat sicil numaralı kalker sahası üzerinde kurulu durumdadır.
7902 ruhsat sicil numaralı Kalker Sahasında ruhsat alanı ve işletme izin alanı 329,35
hektar’dır (Bkz. Ek-1). Soda Sanayii A.Ş. Karadiken Kalker İşletmesi (Kalker Ocağı ve KırmaEleme Tesisi) 1993 yılı öncesinde kurulmuş bir işletme olduğundan “ÇED Yönetmeliğinden”
muaf tutulmuştur (Bkz. Ek-2). Ruhsat alanının tamamı “ÇED Yönetmeliğin’den muaftır. “ÇED
Yönetmeliği” ne göre madenlerin çıkarılması ile ilgili olarak kapasite kriteri alan bazında
belirlenmiştir. Ruhsat alanında herhangi bir değişiklik olmayacaktır fakat Kırma-Eleme
Tesisindeki kapasite artışının kaynağı olacak olan hammadde (kalker-kireçtaşı), Karadiken
Kalker İşletmesi taş ocağından temin edileceğinden dolayı projenin çevresel etkileri
incelenirken ocak faaliyetleri de bu incelemelere dahil edilmiştir.
Kapasite artışı ile ilgili olarak ruhsat alanında herhangi bir değişiklik olmayacaktır.
Kırma-Eleme Tesisinde üretim miktarında kapasite artışı yapılması planlanmaktadır.
Karadiken Kalker İşletmesinde mevcut durumda üretim kapasitesi 550800,0 ton/yıldır (Bkz.
Ek-18). Üretimin 3997890,0 ton/yıl’ a çıkarılması planlanmaktadır. Ocaktan üretilecek olan
3997890,0 ton/yıl miktarındaki kalker, ruhsat alanı içindeki kırma-eleme ünitelerinde
boyutlandırılacaktır.
Ruhsat sahası Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup Soda Sanayii A.Ş.
uhdesindedir. Karadiken Kalker İşletmesini mevcut durumda taşeron firma işletmektedir.
Karadiken kalker işletmesinde ocakta üretilen tüvanan kalker, işletme alanı içinde
kurulu olan kırma-eleme tesislerinde boyutlandırılmaktadır. 50-130 mm. ebatlarında
boyutlandırılan malzeme soda üretim hammaddesi olarak kullanılmak üzere yaklaşık 30 km
uzaklıktaki Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilmektedir. 0-50 mm. arasındaki elek
altı malzeme ise ruhsat alanı içinde mevcut olan stok sahasında depolanmaktadır.
Karadiken Kalker İşletmesinde üretilen 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılan
malzeme Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında soda hammaddesi olarak kullanılmaktadır.
Böylece Soda Sanayii A.Ş. bünyesindeki, Soda Fabrikası, soda üretiminin ana
hammaddelerinden biri olan kireçtaşını (kalker) kendi işletmesinden sağlamaktadır. Soda
Sanayii A.Ş. Soda Fabrikası soda üretiminde kullanılan ana hammaddelerden diğeri olan
1 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
tuzu da kendi üzerine ruhsatlı olan sahalardan sağlamaktadır. Doğadan aldığı bu
hammaddeleri gelişmiş teknolojik işlemlerden geçirerek hafif soda, ağır soda, rafine sodyum
bikarbonat üretmektedir.
Planlanan
projenin,
değerlendirilmesi;
üretilen
malzemenin
kullanılacağı
tesis
açısından
Mevcut durumda Karadiken Kalker İşletmesinde üretilen ve planlanan kapasite artışı
projesi sonunda da üretilecek olan 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılacak kireçtaşı Soda
Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında hammadde olarak kullanılacaktır.
Soda Sanayii A.Ş. Fabrikalarında üretim yapılabilmesi için, diğer tüm işletmelerde
olduğu gibi ana materyallerden en önemlisi hammadde varlığıdır. Bundan dolayı planlanan
projenin sadece Karadiken Kalker İşletmesinde kireçtaşı üretimi olarak değilde Soda Sanayii
A.Ş. Soda Fabrikasının üretimini de ilgilendiren bir proje olarak değerlendirilmesi gerekir.
Bu bağlamda Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasının varlığını ekonomik yönden
irdeleyecek olursak;
Soda Sanayii A.Ş. Türkiyenin tek Sentetik Soda üreticisidir. Çevre sağlığı konusunda
yaptığı yatırımlarla uluslararası çapta örnek olan kuruluş çağdaş yönetim ve üretim anlayışı
ile çevre dostu üretim sisteminin sonuçlarını, yerel ulusal ve uluslararası ilgililerle
paylaşmaktadır. Halka açık bir şirket olan Soda Sanayii A.Ş, gelişmiş üretim teknolojisi,
dünya kalitesindeki ürünleri, kazandırdığı döviz, çevre, insan sağlığı ve iletişime verdiği
önem, yarattığı istihdam ve katma değerle Türkiye’nin sosyal sorumluluklarının bilincinde
olan örnek bir kuruluştur.
Yüksek kaliteli ürünleriyle bir dünya şirketi konumundaki Soda Sanayii A.Ş, dünya
kimya sanayine özgü gönüllü bir uygulama olan “Üçlü Sorumluluk Taahhüdü” altında çevre,
sağlık ve iş güvenliği yönetim sistemlerini başarı ile uygulamaktadır.
Şekil 1. Soda Sanayii A.Ş. Satış ve İhracat Grafiği
Soda Sanayii A.Ş. bünyesinde yaklaşık 1250 kişi istihdam edilmektedir. İşsizliğin en
büyük problemlerden biri olduğu ülkemizde Soda Sanayii A.Ş. nin sağlamış olduğu istihdam
olanağı azımsanmayacak kadar önemlidir.
Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikası ülke ve bölge ekonomisi açısından büyük önem
arz etmektedir.
2 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 2. Soda Sanayii A.Ş. Soda İhraç Pazarları
Soda Sanayii A.Ş soda, rafine sodyum bikarbonat, sodyum bikromat, bazik krom sülfat,
kromik asit ve sodyum sülfat ürünlerinde üretim kapasitesi, ürün kalitesi, yaygın ve güçlü
pazarlama ağıyla, güvenilir bir tedarikçi olan Soda Sanayii Anonim Şirketi Türkiye talebini
karşılarken bir taraftan da Dünya da Türkiye’yi aranır kılmaktadır. Soda Sanayii A.Ş.
fabrikasındaki faaliyetin sonunda yüksek katma değerli ürünler üretilmektedir.
Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında hammadde varlığı ve piyasa talebi
doğrultusunda uzun yıllar faaliyetine devam etmeyi planlamaktadır. Soda Sanayii A.Ş.
Fabrikası üretimine devam etikçe hammadde ihtiyacı da oluşacağından, işletmenin varlığına
bağlı olarak hammadde temini de gereklidir. Soda Sanayii A.Ş. Fabrikasının varlığı bölge,
ülke ve uluslararası anlamda büyük önem arz etmektedir.
Projenin Zamanlama Tablosu
Planlanan Proje ile ilgili ÇED kararının olumlu olarak sonuçlanmasını müteakip yeni
kapasiteye göre gerekli diğer izinler (geçici faaliyet belgesi, çevre izni, yeni kapasiteye göre
işletme projesi revizyonu v.b.) alınacaktır. Planlanan proje madencilikle ilgili kapasite artışı
projesi olup herhangi bir inşaat aşaması olmayacaktır. Öngörülen iş termin planını gösteren
zamanlama tablosu Tablo 1. de verilmiştir.
3 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 1. Faaliyetle İlgili Zamanlama Tablosu
Süreç
2013
12
2014
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
ÇED Süreci
İlgili Mevzuatlar Açısından Alınması Gereken Diğer İzinler
(Geçici Faaliyet Belgesi, Çevre İzini v.b.)
Kapasite Artışı İle İlgili Olarak uygunluk yazısı, geçici
faaliyet belgesi v.s. alınması
Ocak ve Kırma-Eleme Tesisinde Kapasite Artışı
Kapsamında üretime başlanması
BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ
VE ÖZELLİKLERİ (***)
(Proje Yeri Ve Etki Alanının Mevcut Durumu Ve Planlanan Durumu İle İlgili Olarak
Çevresel Özelliklerin Belirtilmesi )
2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu
Proje konusu faaliyet yeri Mersin ili, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken
Köyü Mevkii, N33-d3 paftası, 7902 ruhsat sicil numaralı kalker sahasında bulunmaktadır.
Faaliyet alanı Tarsus İlçesine yaklaşık 23 km. (ulaşım mesafesi), Mersin İline 33 km. (ulaşım
mesafesi) uzaklıktadır. Ruhsat sahası ile çakışan herhangi bir başka ruhsat
bulunmamaktadır.
Karadiken kalker işletmesinde, tesis içi ulaşımı sağlayacak yollar mevcuttur. Nakliye
amaçlı olarak Tarsus-Boztepe karayolu kullanılmaktadır.
Soda Sanayii A.Ş. Karadiken Kalker İşletmesi;
Güney-Güneydoğu istikametinde Karadiken ve Tepeköy Köyleri ,
Güneybatı istikametinde Taşçılı Köyü,
Batı-Kuzeybatı İstikametinde Pirömerli Köyleri,
Kuzeydoğu - Doğu istikametinde Çakırlı Köyü,
Kuzeybatı istikametinde Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi,
Batı-Güneybatı istikametinde Kalkıtaş Köyü ve Tepetaşpınar Mahallesi
Kuzey-Kuzeybatı istikametinde Tavuk Üretim Çiftlikleri,
bulunmaktadır.
Faaliyet alanı içinde herhangi bir su kaynağı bulunmamaktadır
4 11
12
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 3. Faaliyet Yeri ve Çevresi Uydu Görüntüsü
5 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 4. Faaliyet Yeri Uydu Görüntüsü
6 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
2.1.1. Proje Yer Seçimi ( İlgili Valilik ve Belediye tarafından doğuluğu onanmış olan
yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde,
değil ise mevcut arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi,
projenin kapladığı alan ve koordinatları )
Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100000 ölçekli Onaylı Çevre Düzeni Planı, ilgili
plan hükümleri ve lejandı Ek-4 de sunulmuştur. Çevre Düzeni Planına göre;
Faaliyet alanı geneli itibariyle Orman Vasıflı alan içinde kalmaktadır. Faaliyet alanı
1/100000 ölçekli Mersin İli Çevre Düzeni Planı üzerine atıldığı zaman (Bkz. Ek-4);
Ruhsat alanının Güney, Kuzeybatı, Kuzeydoğu istikametlerinde bazı kısımların tarım
alanı vasıflı bölgeye düştüğü görülmüştür. Ruhsat alanı içinde mevcut durumda güney
kısmında çalışılmaktadır. Çevre Düzeni Planında tarım arazisi olarak adlandırılan alan, ilgili
Orman Müdürlüğü kayıtlarına göre Orman Vasıflı olduğundan bu alanda orman izinleri
alınarak çalışılmıştır. Orman meşcere haritası Ek-9 da sunulmuştur.
Çevre Düzeni Planına göre ruhsat alanının batı-kuzeybatı kısmında yaklaşık 22
hektarlık bir alanın makilik-fundalık-çalılık olarak nitelendirilen alan içinde kaldığı
görülmektedir. Bu alanın mevcut çalışma alanına en yakın mesafesi yaklaşık olarak
kuşuçumu 350 m. dir.
Ruhsat alanının Kuzeydoğu kısmında yaklaşık 10 hektarlık alan Berdan Barajı uzun
mesafeli koruma alanı sınırı (B) (A Uzun Mesafeli Koruma Alanı çevresindeki 5000 m ve su
toplama havza sınırı arasındaki Koruma şerit) içinde kalmaktadır. Bu kısımda maden, mevcut
su kalitesini bozmayacak şekilde çıkartılacaktır, faaliyet sonunda arazi doğaya yeniden
kazandırılarak terk edilecektir. Bu alanın mevcut çalışma alanına en yakın mesafesi yaklaşık
olarak kuşuçumu 2000 m. dir. Berdan Barajı ruhsat sahasının 12 km. doğusunda
bulunmaktadır (Bkz. Ek-4 ve Ek-30).
Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Proje
alanı DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “MersinTarsus Projesi Pamukluk Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda
Pamukluk Barajının koruma alanlarına girmemektedir (Bkz. Ek-26). Ayrıca Ek-4 de sunulan
onaylı Çevre Düzeni Planında da ruhsat sahasının Pamukluk Barajı koruma alanlarına
girmediği görülmektedir. Pamukluk Barajı ruhsat sahasının 3 km. kuzeydoğusunda
bulunmaktadır.
Proje sahası Mersin İli Arazi Varlığı Haritası üzerinde diğer araziler olarak adlandırılan
alan üzerinde olduğu görülmektedir (Bkz. Ek-29). Faaliyet alanı Orman Meşcere Haritası Ek9 da ve Orman Kadastro Haritası Ek-12 de sunulmuştur. Proje ile ilgili birimlerin ve
koordinatlarının gösterildiği Genel Vaziyet Planı Ek-13 de, Halihazır Harita ise Ek-6 da
sunulmuştur.
Projenin Kapladığı Alan
Tablo 2. Proje ile ilgili sahaların kapladığı alanlar
Proje ile İlgili Sahalar
Ruhsat Alanı
İşletme İzin Alanı
ÇED Muafiyet Alanı
Kapladıkları Alanlar (hektar)
329,3525 hektar
329,3525 hektar
329,3525 hektar
7 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 3. Ruhsat, İşletme ve ÇED Muafiyet Alan Koordinatları
UTM KOORDİNATLAR
DATUM : ED-50
PRJEKSİYON : 6 DERECE
DOM : 33
ZON : 36
Sıra N.
SAĞA (Y)
Ç.1
651580.00 0
Ç.2
651095.00 0
Ç.3
651460.00 0
Ç.4
651470.00 0
Ç.5
652205.00 0
Ç.6
652440.00 0
Ç.7
653910.00 0
Ç.8
653055.00 0
Ç.9
652060.00 0
COĞRAFİK KOORDİNATLAR
DATUM : WGS-84
YUKARI (X)
ENLEM
4097140.00 0
37.00657356
4097445.00 0
37.00939982
4098170.00 0
37.01587358
4098500.00 0
37.01884539
4099620.00 0
37.02881814
4099780.00 0
37.03022167
4099300.00 0
37.02565699
4098640.00 0
37.01984994
4097300.00 0
37.00793768
Toplam Alan: 329,3525 Hektar
BOYLAM
34.70335096
34.69796316
34.70220978
34.70238849
34.71087380
34.71354715
34.72996927
34.72022701
34.70877597
2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu
2.1.2.1. Ocak
Ocak Sahası Ek-14 de sunulan üretim planında gösterilmiştir. Ek-14 de sunulan üretim
planı haritasında da görüleceği gibi, ocak alanı mevcut durumda üretim yapılan alanlarla,
ruhsat alanının bitimine kadar olan alanları kapsamaktadır. Bu alanlarda kesitler alınarak
ocak üretim planı hazırlanmış ve Ek-14 de sunulmuştur.
Resim 1. Ocak Alanından Genel Görünüm-I
8 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Resim 2. Ocak Alanından Genel Görünüm-II
Resim 1. ve Resim 2. de görüldüğü gibi mevcut durumda Karadiken Kalker
İşletmesinde basamaklar çok düzenli bir şekilde çalışılmıştır. Kapasite artışı sonunda da
basamaklar düzenli bir şekilde devam ettirilecektir.
2.1.2.2. Kırma – Eleme Tesisi
Birinci Kırma-Eleme Ünitesi 0,65 hektar, ikinci Kırma-Eleme Ünitesi 0,42 hektar,
üçüncü Kırma-Eleme Ünitesi 0,56 hektar alan üzerindedir. Kırma-Eleme Tesislerinin proje
alanı içindeki konumları Ek-6 da sunulan Halihazır Haritada gösterilmiştir.
Tablo 4. 1 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı
UTM KOORDİNATLAR
DATUM : ED-50
PRJEKSİYON : 6 DERECE
DOM : 33
ZON : 36
Sıra
SAĞA (Y)
YUKARI (X)
N.
K.1-1
K.1-2
K.1-3
K.1-4
651432.00 0
651546.00 0
651527.00 0
651402.00 0
4097376.00 0
4097292.00 0
4097258.00 0
4097334.00 0
COĞRAFİK
KOORDİNATLAR
DATUM : WGS-84
ENLEM
BOYLAM
37.00872386
37.00794862
37.00764533
37.00835026
34.70173560
34.70299953
34.70277923
34.70139011
Toplam Alan: 0,65 Hektar
Tablo 5. 2 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı
UTM KOORDİNATLAR
DATUM : ED-50
PRJEKSİYON : 6 DERECE
DOM : 33
ZON : 36
Sıra
SAĞA (Y)
YUKARI (X)
N.
K.2-1
K.2-2
K.2-3
K.2-4
651314.00 0
651310.00 0
651253.00 0
651232.00 0
4097693.00 0
4097632.00 0
4097632.00 0
4097691.00 0
COĞRAFİK KOORDİNATLAR
DATUM : WGS-84
ENLEM
BOYLAM
37.01159916
37.01105017
37.01105935
37.01159434
34.70047350
34.70041630
34.69977588
34.69955177
Toplam Alan: 0,42 Hektar
9 .
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş
Tablo 6. 3 Nolu Kırma-Eleme Tesisi Sınır Koordinatları ve Alanı
UTM KOORDİNATLAR
DATUM : ED-50
PRJEKSİYON : 6 DERECE
DOM : 33
ZON : 36
Sıra
SAĞA (Y)
YUKARI (X)
N.
K.3-1
K.3-2
K.3-3
K.3-4
652173.000
652195.000
652152.000
652087.000
4097591.000
4097548.000
4097488.000
4097551.000
COĞRAFİK KOORDİNATLAR
DATUM : WGS-84
ENLEM
BOYLAM
37.01054139
37.01015039
37.00961673
37.01019490
34.71010429
34.71034279
34.70984755
34.70912997
Toplam Alan: 0,56 Hektar
2.1.2.3. Stok Alanı
Karadiken kalker işletmesinde ocakta üretilen tüvanan kalker, işletme alanı içinde
kurulu olan kırma-eleme tesislerinde boyutlandırılmaktadır. 50-130 mm. ebatlarında
boyutlandırılan malzeme soda üretim hammaddesi olarak kullanılmak üzere yaklaşık 30 km
uzaklıktaki Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilmektedir. 0-50 mm. arasındaki elek
altı malzeme ise ruhsat alanı içinde mevcut olan stok sahasında depolanmaktadır.
Pasa depolama alanı 10 hektardır. Pasa depolama alanı Ek-13 de sunulan genel
vaziyet planında gösterilmiştir.
Tablo 7. Pasa Alanı Koordinatları
Nokta No
P1
P2
P3
P4
P5
P6
P7
P8
P9
P10
P11
P12
P13
P14
P15
P16
Y
652016.000
651958.000
651876.039
651806.348
651756.000
651648.000
651550.000
651433.000
651395.000
651348.000
651407.422
651488.956
651548.993
651597.674
651879.741
651918.572
Toplam Alan: 10 Hektar
X
4097453.000
4097349.000
4097356.777
4097339.166
4097305.000
4097286.000
4097295.000
4097382.000
4097372.000
4097461.000
4097482.306
4097465.237
4097469.214
4097514.793
4097500.953
4097481.986
2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı
Ruhsat alanı orman örtüsü ve bitkisel toprak örtüsü açısından oldukça fakirdir. Şu
anki çalışmalara kadar oluşturulan basamaklarda üst toprak alınmamıştır. Faaliyetin ileriki
aşamalarında üst toprağın sıyrılabilecek kalınlıkta olması durumunda sıyırma işlemi
yapılacak ve ruhsat alanında ağaçlandırma yapılan ve yapılacak alanlara boşaltılacaktır.
10 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
2.1.2.5. Şantiye /İdari Bina
Şantiye alanı 0,95 hektardır. Şantiye alanı Ek-13 de sunulan genel vaziyet planında
gösterilmiştir.
Tablo 8. Şantiye Alanı Koordinatları
Nokta No
S.1
S.2
S.3
S.4
S.5
Y
X
651581.00 0
4097280.00 0
651621.00 0
4097174.00 0
651591.00 0
4097144.00 0
651523.00 0
4097203.00 0
651467.00 0
4097231.00 0
Toplam Alan: 0,95 Hektar
2.1.2.6. Nakliye Güzergahı
Faaliyet alanında, ocak içi yollar mevcuttur. Herhangi bir yol açma çalışması
yapılmayacaktır. Ulaşım için asfalt kaplama karayolu kullanılacaktır. Mersin’den Adana
istikametine giden duble yolunun 20. km sinde, Huzurkent kavşağından Organize Sanayi
yönüne giden yola girdikten sonra Organize’ye sapmadan doğruca Karadiken yönünde
devam edilerek 20. km de sahaya ulaşılır. Otoyoldan gelirken Tarsus batı kavşağından sapıp
Organize Sanayi yolu takip edilerek yine Huzurkent kavşağı ve Karadiken yolu üzerinden
sahaya ulaşmak mümkündür. Nakliye yolu planı Ek-5 de sunulmuştur.
2.1.2.7. Diğer
Tesis alanı içinde yukarda belirtilen yapılar ve üniteler dışında yeşil alanlar, geçici atık
alanı, v.s. alanlar mevcuttur. Bu alanlar Ek-6 da sunulan Halihazır Haritada gösterilmiştir.
2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi Ve Etki Alanındaki Mevcut Durum
Karadiken kalker işletmesinde, tesis içi ulaşımı sağlayacak yollar mevcuttur. Nakliye
amaçlı olarak Tarsus-Boztepe karayolu kullanılmaktadır. Bu yol faaliyet alanının hemen
sınırından geçmektedir. Faaliyet alanına kadar asfalt yol mevcuttur.
Ruhsat alanı içinde mevcut durumda çalışılan alanın ruhsat sınırına en yakın yerleşim
birimi Güney-Güneydoğu istikametindeki Karadiken Köyüdür. Karadiken Köyünün faaliyet
yerine en yakın mesafesi kuş uçumu 500 m. dir.
Ruhsat alanı güney-güneydoğu istikametinde 2250 m. mesafede Tepeköy Köyü,
güneybatı istikametinde 2200 m. mesafede Taşçılı Köyü, batı-güneybatı istikametinde 1600
m. mesafede Kaklıtaş Köyü ve 2800 m. mesafede Tepetaşpınar Mahallesi, batı-kuzeybatı
istikametinde 2000 metre mesafede Pirömerli Köyü, kuzeybatı istikametinde 1200 m.
mesafede Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi, doğu-kuzeydoğu istikametinde 350 m. mesafede
Çakırlı Köyü bulunmaktadır. Çakırlı Köyünün mevcut çalışılan alan ve kırma-eleme
tesislerinin bulunduğu, depolamanın yapıldığı alana mesafesi yaklaşık 1140 m. dir.
Ocakta üretim esnasında patlatma yapılacaktır. Patlatmayla oluşan titreşim hızı 143
m mesafeden sonra 5 mm/sn’nin altına düşmüştür. Ocak alanından itibaren 143 m.
mesafede herhangi bir yol, köprü, su yapısı, ev v.s bulunmamaktadır. Ocak alanına en yakın
yerleşim yeri 500 m. mesafededir, Saha içindeki atık depolama alanının patlatma yapılan
11 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
ocak alanına mesafesi 360 m. dir. Yerleşim yerlerinde, şantiyede, yolda, atık depolama
alanında,
tekniğine uygun olması kaydıyla patlatmadan kaynaklı olumsuz bir etki
oluşmayacaktır.
Proje kapsamında makine-ekipman, iş makinaları, nakliye kamyonlarından
kaynaklanan gürültü oluşacaktır. Planlanan proje ile ilgili olarak gürültü hesaplamaları Bölüm
5.4 de verilmiştir. 3000 m. ye kadar gürültü hesaplamaları yapılmıştır. Faaliyet alanına en
yakın yerleşim yeri mesafesinde hesaplanan gürültü düzeyi sınır değerlerin altındadır (Bkz.
Bölüm 5.4). Proje ile ilgili olarak hazırlanan akustik rapor Ek-22 de sunulmuştur.
Proje kapsamında toz emisyonları oluşacaktır. Toz emisyon hesaplamaları Bölüm 5.1.
de verilmiştir. Ruhsat sahasındaki atık depolama sahasında gerçekleşecek faaliyetten
kaynaklanacak emisyonlarında ilave edildiği kümülatif toz emisyon etkisinin de
değerlendirildiği Hava Kalitesi Modelleme Raporu Ek-20 de sunulmuştur. Tesis yüksekliği 30
m’ nin altında olup yüzey alanı yaklaşık 0,04 km2’ dir. Proje alanında yapılan çalışmalar
sırasında oluşan toz kütlesel debisi için yapılan modelleme çalışmasında 11 km x 11 km’lik
bir alan içerisinde, 500 m aralıklarda grid sistem oluşturularak alan tanımlaması yapılmış ve
inceleme alanı sayısallaştırılarak model girdisi oluşturulmuştur. Faaliyet alanı çevresinde,
kontrollü şekilde çalışılması durumunda toz emisyonundan kaynaklanan olumsuz bir etki
olmayacaktır. Planlanan proje kapsamında üretim kontrollü bir şekilde yapılacak ve dosya
bütününde taahhütler yerine getirilecektir.
Proje alanının büyük bir bölümü ormanlık alan içindedir. Faaliyet alanında gerekli
önlemler alınarak çalışılacaktır. Planlanan faaliyetle ilgili olarak hazırlanan rehabilitasyon
projesi Ek-10 da sunulmuştur. Proje sahası ve çevresindeki koruma alanlarını gösterir harita
Ek-23 de sunulmuştur (Kyn: Orman ve Su İşleri Bakanlığı geodata sistemi, Mersin-Adana planlama bölgesi
1/100000 ölçekli Çevre Düzeni Planı).
2.3. Projenin Özellikleri
2.3.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş Akım
Şeması, Çalışacak Personel Sayısı
Ruhsat sahası Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup Soda Sanayii A.Ş.
uhdesindedir. Karadiken Kalker İşletmesini mevcut durumda taşeron bir firma tarafından
işletmektedir.
Karadiken kalker işletmesinde ocakta üretilen tüvanan kalker, işletme alanı içinde
kurulu olan kırma-eleme tesislerinde boyutlandırılmaktadır. 50-130 mm. ebatlarında
boyutlandırılan malzeme soda üretim hammaddesi olarak kullanılmak üzere yaklaşık 30 km
uzaklıktaki Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilmektedir. 0-50 mm. arasındaki elek
altı malzeme ise ruhsat alanı içinde mevcut olan stok sahasında depolanmaktadır. Karadiken
Kalker İşletmesinde gerçekleştirilen faaliyet Şekil 5. de özetlenmiştir.
12 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 5. Genel İş Akım Şeması
Proje Konusu Madenin Maden Kanunundaki Yeri:
II. Grup madenler 10/06/2010 tarihinde kabul edilen 5995 nolu değişiklik kanunu ile
aşağıdaki şekilde a ve b olarak gruplandırılmıştır. II. Grup Maden olarak anılan kalker madeni
ilgili kanun değişikliği ile II (a) grubu maden olarak belirlenmiştir.
MADDE 1 – 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanununun 2 nci maddesinin ikinci
fıkrasının (II) numaralı bendi aşağıdaki şekilde değiştirilmiş; (III) numaralı bendinin sonuna
“Hidrojen Sülfür (7/3/1954 tarihli ve 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak
kaydıyla)” ibaresi eklenmiş; (IV) numaralı bendinin (b) alt bendine “taşkömürü,” ibaresinden
sonra gelmek üzere “kömüre bağlı metan gazı,” ibaresi eklenmiş, alt bendin sonunda yer
alan “Radyoaktif Mineraller (Uranyum, Toryum, Radyum)” ibaresi çıkarılmış ve alt bendin
sonuna “Kokolit ve Sapropel (Petrol Kanunu hükümleri mahfuz kalmak kaydıyla)” ibaresi
eklenmiş; fıkranın sonuna aşağıdaki bent eklenmiştir.
“II. Grup madenler
a) Kalsit, Dolomit, Kalker, Granit, Andezit, Bazalt gibi kayaçlardan Agrega, mıcır veya
öğütülerek kullanılacak kayaçlar.
b) Mermer, Traverten, Granit, Andezit, Bazalt gibi blok olarak üretilen taşlar ile dekoratif
amaçla kullanılan doğal taşlar.”
Ocaktan Kalkerin Çıkarılması:
Ocakta yüzeyde sıyrılması gereken üst toprak bulunmamaktadır (Bkz. Resim 3).
Ocakta üretim açık ocak işletmeciliği yöntemi ile gerçekleştirilecektir. Delikler açılarak
kademeli patlatmalar yapılacaktır. Ocakta patlatma sonrasında malzeme ekskavatörle
sökülecektir. Sökülen malzeme ekskavatör ve yükleyici ile kamyonlara yüklenerek ruhsat
sahası içindeki kırma-eleme tesislerine taşınacaktır. Mevcut durumda da üretim bu şekilde
yapılmaktadır.
13 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Ocak Alanında Kayaç Üzerinde Sıyrılabilecek Bir Üst
Toprak Katmanı Bulunmamaktadır
Kalker (Kireçtaşı)
Resim 3. Basamak Şevlerinden Bir Görünüş
Tablo 9. Ocakta Mevcut Üretim Planı
Yıllık Üretim :
Aylık Üretim :
Günlük Üretim:
Saatlik Üretim :
Vardiya Sayısı :
3
550800,0 ton/yıl
45900,0 ton/ay
1836,0 ton/gün
229,5 ton/saat
229500,0 m /yıl
3
19125,0 m /ay
3
765,0 m /gün
3
95,63 m /saat
1
12 ay/yıl
300 gün/yıl
8 saat/gün
Tablo 10. Kapasite Artışı Sonunda Ocakta Planlanan Üretim Planı
Yıllık Üretim :
Aylık Üretim :
Günlük Üretim:
Saatlik Üretim :
Vardiya Sayısı :
3
3997890,0 ton/yıl
333157,5 ton/ay
11105,0 ton/gün
569,5 ton/saat
1665787,5 m /yıl
3
138815,6 m /ay
3
4627,0 m /gün
3
237,3 m /saat
3
12 ay/yıl
360 gün/yıl
(Vardiya değişimleri ile efektif 20 saat/gün)
(6,5 vardiya/saat)
Ocakta üretimin 550800,0 ton/yıldan, 3997890,0 ton/yıl’a çıkarılması planlanmaktadır.
Kalker yoğunluğu 2,4 ton/m3 alınmıştır.
14 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 6. Ocak İş Akım Şeması
Ocak Rezerv Durumu ve Rezerve Göre Proje Ömrü
Maden İşleri Genel Müdürlüğünden alınan, İşletme Ruhsatı ve İşletme İzin Ruhsatı
alanı 329,3525 hektardır. Ocakta mevcut durumda 9 adet basamak vardır. Mevcut durumda
gelinen kot 500 kotudur. Ruhsat alanı içinden geçen en yüksek kot 530 kotudur. Bu göze
önüne alınırsa en fazla 3 kademe daha açılabilir. Buna göre faaliyet sonrasında Ruhsat ve
İşletme izin alanında toplam 12 adet basamak olacağı öngörülmektedir. İşletmede
topoğrafyaya uygun olarak, basamak şev açısı 80 derece, basamak yüksekliği 10 m.,
basamak genişliği ise 30 m. olarak planlanmıştır. Ocak alanı halihazır haritası Ek-6 da
verilmiştir. Basamak genişliği yer yer değişkenlik göstermektedir. En dar kısmı 30 m. dir.
Ruhsat ve İşletme İzin Alanı : 329.3525 hektar
Çalışma Yapılan Alan
: 53 hektar
Kalker Alınmamış Ham Alan : 276.3525 hektar
15 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Ocak Basamakları
Resim 4. Ocak Basamaklarından Bir Görünüş
Resim 2. de görüleceği gibi Karadiken Kalker İşletmesi ocak basamakları çok
muntazam ve planlı bir şekildedir. Ocağın düzenli bir şekilde planlanması faaliyet sonrası
rehabilitasyon çalışmalarının da düzenli olmasını sağlayacaktır.
Görünür, Muhtemel, Mümkün Rezerv Hesabı:
Alan
: 2763525,00 m²
Yoğunluk
: 2.4 ton / m3
Kalker Kalınlığı
: 90 m
Hacım
: 2, 763 525.00 m² x 90 m = 248717250,0 m3
A : Düzeltme Faktörü
: 0.90
T : Ocaktaki kullanılabilirlik : 0.80
G : Jeolojik Faktör
: 0.75
Görünür Rezerv = 248717250,0 m3 x 2.4 x 0.75 x 0.80 x 0.90 = 322337556,0 ton
Muhtemel Rezerv, görünür rezervin % 20 oranındadır
Muhtemel Rezerv = 0,20 x Görünür Rezerv
Muhtemel Rezerv
= 0,20 x 322337556,0 ton = 64467511,2 ton
Görünür Rezerv + Muhtemel Rezerv = 322337556,0 ton + 64467511,2 ton = 386805067,2
ton
Mümkün Rezerv = (Gör.Rez.+ Muh.Rezerv) + (Gör.Rez.+ Muh.Rezerv )%20
16 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Mümkün Rezerv
Mümkün Rezerv
= (322337556,0 ton) + (322337556,0 ton) x 0,20
= 128935022,4 ton
Projenin Ömrü : görünür rezerv / yıllık üretim
322337556,0 ton / 3997890,0 ton/yıl ≅ 80 yıl olarak hesaplanmıştır.
Ocak alanında kalan rezerve göre proje ömrü 80 yıl olarak hesaplanmıştır. Maden
İşleri Genel Müdürlüğü’nün verdiği işletme izin ruhsatları genelde 10 yıl süreli olmaktadır.
Ruhsat süreleri dolduğu zaman, ocaktaki rezerv durumuna ve üretim planına göre Maden
İşleri Genel Müdürlüğü’ne başvurularak ruhsat süresi uzatımı talep edilecektir.
Ocakta Üretim Teknolojisi
Kalker malzemesinin alınması için açık işletme ve yükselen basamak yöntemi
uygulanacaktır. Basamaklardan alınan malzemeler ocak sahasında mevcut kırma-eleme
tesislerine kamyonlarla nakledilecektir. Açık işletme yönteminde basamaklar oluşturularak
ilerleme sağlanır. Basamak genişliği kullanılacak olan iş makinelerinin manevra
kabiliyetlerine göre projelendirilir. Kalker ocağı açık işletmelerinde kullanılacak olan
kamyonların geri ve ileri manevra yapabileceği ve dönüşlerde rahat ve emniyetli bir şekilde
hareket edebileceği bir basamak genişliği yeterli olmaktadır. Wagon drill ile delikler açılarak
patlatma yapılacaktır. Patlatılan malzeme ekskavatörle ve yükleyici ile kamyonlara
yüklenerek, işletme alanında mevcut olan Kırma-eleme tesislerine taşınacaktır.
Resim 5. Ocaktan Malzeme Alınması
17 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Üretim Planlaması
Proje konusu kalker ocağında iş programı olarak yılda 12 ay, ayda 30 gün, vardiyada
6,5 saat şeklinde günde 3 vardiya çalışılarak yıllık 3997890,0 ton tüvenan kalker üretilmesi
düşünülmektedir. Ocakta aylık 333157,5 ton üretim hedeflenmektedir. Günlük toplam
çalışma süresi vardiya değişim süreleri dikkate alınarak efektif 20 saat olarak belirlenmiştir.
Bu durumda yapılacak olan saatlik üretim :
Mös
AK
Vs
H
G
: Saatlik yapılacak olan kazı miktarı (ton/saat)
: Aylık yapılacak kazı miktarı (333157,5 ton/ay)
: Vardiya sayısı (3 Vardiya)
: Vardiyadaki çalışma süresi (6,5 saat)
: Ayda çalışılabilir gün sayısı (30 gün)
AK
ton/saat
(G x Vs x h)
333157,5 ton
=
ton/saat
(30 gün x 3 vardiya x 6,5 saat)
= 569,5ton/saat
M ös =
M ös
M ös
M ös = 569 ,5 ton/saat ÷ 2,4ton/m 3 = 237,3 m 3 /saat olacaktır.
Basamak Planlaması;
Seçilen yatakta yapılacak günlük, aylık ve yıllık üretim miktarlarının hesabı için
sahaya ait topoğrafik harita ve kesitlerde verilen rezerv hesaplamaları dikkate alınmıştır.
Basamak şev açısı ise 80o olarak hesaplanmıştır. Ocak alanı olarak planlanan alanda
yükseklikleri ortalama 10 metre genişliğinde basamak genişliği 30 metreden başlayan bir
açık işletme planı uygun görülmüştür.
Delme-Patlatma Tasarımı
Kayaçların parçalanması için gerekli delik delme işinin patlatma, kazı-yükleme ve
taşıma gibi faaliyetlerle beraber göz önüne alınması gerekir. Patlatma işlemi bu faaliyetlerden
bağımsız düşünülemez. Optimum bir patlatma için diğer etkenlerde göz önüne alınmalıdır.
Patlatmanın başarısı uygun patlayıcı madde, uygun çap, uygun delik boyu ve ateşleme
yöntemiyle sağlanır.
Başarısız patlatma kazı-yükleme, taşıma işleri ve iş hızına etki ederek verim
düşüklüğüne yol açar, verim düşüklüğü ise maliyet artışını meydana getirir. Şekil 7’de
gösterilen patlatma tasarım parametrelerinin belirlenmesinde oldukça çok araştırmacı
tarafından geliştirilen yaklaşımlar mevcuttur.
Tasarım parametrelerinin belirlenmesinde patlatma sonrası mümkün olduğu kadar
patar (patlatma esnasında parçalanmayan kayaçların tekrar patlatılması) yapılmadan
yükleyici kapasitesine uygun özellikte malzeme elde edilebilmesi için, kullanılacak olan
patlayıcı madde, kaya özellikleri ve yükleyici makine kapasitesi gibi parametreleri göz önüne
alan yaklaşımlar kullanılmıştır.
18 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
W
v
S
So
Lv
T
d
H
B
l
J
Şekil 7. Patlatma Tasarımında Kullanılan Simgeler
Şekil 7. de verilen simgelerin açıklamaları ise şöyledir;
H
d
B
S
Lv
T
l
J
: Basamak yüksekliği,
: Delik çapı,
: Dilim kalınlığı,
: Delikler arası mesafe,
: Patlatma alanı boyu,
: Sıkılama Boyu,
: Şarj boyu,
: Dipdelgi Boyu
Basamak Ayna Yüksekliği
Patlatma dizaynını kontrol eden ana faktörlerden birisi basamak yüksekliğidir.
Basamak yüksekliği, yükleme makinesinin çalışma karakteristiklerine uygun olarak saptanır.
İşletmede basamak yüksekliği 10 m. olarak belirlenmiştir.
Delik Çapı
Patlatılacak kaya yapılarının içerisine patlayıcı madde yerleştirmenin en verimli yolu,
kaya yapılarına delik delmektir. Bu işlem ise;
•
•
Patlayıcı maddenin verimini
Patlatmanın maliyetini
belirleyen bir faktör olması açısından çok önemlidir.
19 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Delik çapının belirlenmesiyle ilgili olarak değişik yaklaşımlar mevcuttur. Bu
yaklaşımlarda basamak yüksekliği baz alınmaktadır. Pratikte kullanışlı olan yaklaşım delik
çapının basamak yüksekliğinin yaklaşık olarak %0.5 ile %1’i arasında alınmasıdır.
D(mm) (Dip Delgi Boyu) = (5–10) * K(m) (Basamak Yüksekliği)
(1)
D(mm) = 9 *10 m = 90 mm
Bu yaklaşımlara göre işletmede basamak boyu 10 m. olduğuna göre açılacak
deliklerin çapı (1) nolu formül yardımıyla ≅ 89 mm olarak bulunmuştur.
Delik Boyu
Eğer delikler tam basamak yüksekliğinde delinirse, kırılmanın tam 90 derece
olmaması nedeni ile tabanda “tırnak” denilen sert bir kısım kalacaktır. "Tırnak" kısmı
kalmasın diye delik boyu 11 m. olarak seçilecektir.
Dilim Kalınlığı ve Delikler Arası Mesafe
Dilim kalınlığı, delik merkezinden aynaya (serbest yüzey) olan en kısa mesafedir.
Delikler arası mesafe ise aynaya paralel bir hat üzerindeki iki delik arası uzaklıktır. Dilim
kalınlığı, delik çapı ve deliğe şarj edilen patlayıcı miktarı arttıkça büyüyecektir. Pratikte dilim
kalınlığının belirlenmesinde yaygın olarak aşağıdaki bağıntı kullanılır.
V=(25–40)*D
D: Delik Çapı
V: Dilim Kalınlığı
V = 38,9 * 90 mm = 3,5 m.
(2)
(2) no’lu formüle göre işletmede yapılacak olan patlatmanın dilim kalınlığı 3,5 m.
olarak bulunmuştur.
Delikler arası mesafe dilim kalınlığına bağlı olarak (3) no’lu formül yardımıyla
hesaplanabilir.
E= (0.8–1.5)* V
E: delikler arası mesafe
V: Dilim kalınlığı
E = 1 * 3,5 m. = 3,5 m.
(3)
(3) no’lu formüle göre işletmede yapılacak olan patlatmanın delikler arası mesafesi
3,5 m. olarak bulunmuştur.
Sıkılama Boyu
Optimum sıkılama boyu, kayanın özelliklerine bağlıdır ve dilim kalınlığının 0,6–2 katı
arasında değişebilir. İşletmede yapılacak bir patlatmada sıkılama boyu 3 m. olarak
belirlenmiştir.
20 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Delik Düzeni
Delikler tek sıralı düzende delinecektir.
Tablo 11. Basamak Patlatması Tasarım Bilgileri
Tasarım Parametresi
Delik çapı
Basamak yüksekliği
Dilim kalınlığı
Delikler arası mesafe (m)
Delik boyu (m)
Sıkılama boyu (m)
Şarj kolonu boyu (m)
Kolon şarj
Yemleme
Ateşleyici
Değeri
≅89 mm
10 m
3,5 m
3,5 m
11 m
3m
7m
ANFO
Emülsiyon Dinamit
Gecikmeli Elektrikli Kapsül
Üretilecek kalkerin sertliği, tabakaların yapısı ve kullanılacak patlayıcı maddenin
(ANFO) cinsine göre delikler arası mesafe 3,5 metre, dilim kalınlığının 3,5 metre olması ve
deliklerin tek sıralı düzende planlanması verimli bir patlatma yapılmasına imkân
sağlayacaktır.
Bir delikten üretilecek kalker miktarı: 3,5 m x 3,5 m x 10 m x 2,4 t/m3= 294 ton/delik
1 delikten ortalama 294 ton kalker elde edilebilecektir.
21 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 12. Patlatma Dizayn Parametreleri
PARAMETRELER
Birim
Formasyon
:
Kayaç Yoğunluğu
:
Talep
edilen
Orta
kalker
2,4
Yıllık Çalışma Süreleri
:
360
gün/yıl
Yıllık Üretim Miktarı
:
3997890
ton/yıl
Aylık Üretim Miktarı
:
333157,5
ton/ay
Aylık Üretim Miktarı
:
138815,6
m³/ay
Günlük Üretim Miktarı
:
11105
ton/gün
Günlük Üretim Miktarı
:
4627
m³/gün
Kaç günde bir patlatma yapacağı
:
3
gün
Aylık Patlatma Sayısı
:
12
adet
Yıllık Patlatma Sayısı
:
144
adet
Delik Paterni
:
Delik Çapı
:
sert
kg/m3
89
mm
Delik Eğimi
:
80
o
Basamak Boyu
:
10
m
Dip Delgi
:
1
m
Delik Boyu
:
11
m
Sıkılama Boyu
:
3
m
Yük Mesafesi
:
3,5
m
Delikler Arası Mesafe
:
3,5
m
Bir delikteki yüzey/delik içi gecikme süreleri
:
65
ms
Sıralar Arası Gecikme Süresi
:
100
ms
Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim
:
122,5
m
Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim
:
294
ton
Ana Şarj (ANFO) Miktarı
:
40
kg
Yemleyici (Dinamit) Miktarı
:
0,625
kg
Elektriksiz Kapsül Miktarı
:
2
adet
Bir delikteki toplam patlayıcı madde miktarı
:
41
kg
ANFO
:
0,330
kg/m
3
Yemleyici (Dinamit)
:
0,005
kg/m
3
Elektriksiz Kapsül
:
0,0163
ad/m
3
Elektrikli Kapsül
:
0,000086
ad/m
3
3
Birim Tüketimler
22 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
0,000026
ad/m
3
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
:
Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için)
:
m/m
3
Delgi
:
m/m
3
Bir Atımdaki Tüketimler
Bir atımdaki üretim
:
11515,0
m³/atım
ANFO
:
3760
kg/atım
Dinamit
:
58,75
kg/atım
Elektriksiz Kapsül
:
188
adet/atım
Elektrikli Kapsül
:
1
adet/atım
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
:
3
adet/atım
Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için)
:
m/atım
Bir Atımdaki Delinmesi Gereken Delik Sayısı
Delik Sayısı
:
94
adet/atım
ANFO
:
541440
kg/yıl
Dinamit
:
8460
kg/yıl
Elektriksiz Kapsül
:
27072
adet/yıl
Elektrikli Kapsül
:
144
adet/yıl
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
:
432
adet/yıl
Fitil sadece Ön kesme uygulamaları için
:
Projenin Toplam Patlayıcı Madde Miktarları
m/yıl
1 adet delik açmak için gerekli patlayıcı madde miktarı; 40 kg/delik kolon şarjı +
0,625 kg/delik yemleme ≅ 41 kg/delik olarak hesaplanmıştır. Patlatmada gecikmeli kapsül
kullanılacağından dolayı oluşacak vibrasyon ve titreşim etkisi bir deliğe yerleştirilecek (≅ 41
kg/delik) patlayıcı madde miktarından kaynaklanacaktır.
Delme Patlatma Tasarımı
Tablo 13. Tasarım Bilgileri ve Değerleri
Parametre
Formasyon cinsi
Delik düzeni
Patlatma sonrası istenen maks. parça boyutu
Yarım kırılma açısı
Kolon sarj
Dip sarj
Kayanın ortalama özgül ağırlığı
Basınç Dayanımı
Bilgi veya Değer
Orta sert kalker
Tek sıralı
90 cm
o
73 (orta sert formasyon)
ANFO
EMİLSİYON DİNAMİT
3
2.4 ton/m
2
1071 kgf/cm
Ocakta patlatma yöntemiyle üretilecek olan tüvanan kalker kamyonlara
yüklenerek ruhsat alanı içindeki kırma-eleme tesislerine taşınacaktır. Planlanan
patlatma paterni yukarıdaki gibidir fakat mevsim şartlarına göre haftalık patlatma
sayısı değişebilecektir. Bir deliğe yerleştirilecek patlayıcı madde miktarında herhangi
23 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
bir değişiklik olmayacağından böyle bir durumda vibrasyon ve titreşim açısından bir
sıkıntı yaşanmayacaktır.
50-130 mm
Şekil 8. Kırma-Eleme Ünitesi İş Akım Şeması
Ocaktan kırma-eleme ünitelerine getirilecek olan tüvanan kalker stoklanmadan direkt
olarak kırma-eleme ünitesi besleme bunkerine boşaltılarak üretime dâhil edilecektir.
Kırma-Eleme ünitesi besleme bunkerine dökülecek olan kalker buradan kırcıya
alınacaktır. Kırcıdan bantlarla eleğe taşınacaktır. 50–130 mm. boyutundaki malzeme Soda
Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilecek, 0–50 mm. boyutundaki malzeme ise mevcut
stok sahalarında depolanacaktır. Mevcut durumda da üretim bu şekilde yapılmaktadır.
Kırma-Eleme Tesisleri ve Kapasiteleri
Karadiken Kalker işletmesinde iki adet kırma-eleme tesisi ile toplamda 550800,0
ton/yıl üretim yapılmaktadır. Bu kırma-eleme tesislerinin her birinin kurulu kapasitesi 135
ton/sattir. Karadiken Kalker işletmesinde vardiya sayısı artırılarak ve kurulu kapasitesi 400
ton/yıl olan yeni kırma-eleme tesisi ile üretimin 3997890,0 ton/yıl'a çıkarılması
planlanmaktadır. Kırma-Eleme Tesislerine ait makine yerleşim planı Ek-8 de verilmiştir.
24 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
3 nolu kırma-eleme tesisi mevcut durumda arızi durumlar için yedekte bekletilmekte
olup, kapasite artışı projesi gerçekleşmesi durumunda aktif olarak kullanılacaktır Ayrıca her
üç kırma-eleme tesisi de, günde 3 vardiya olarak çalıştırılacaktır. Yedekte bekletilen kırmaeleme tesisinin devreye alınması ve mevcutta çalışan tek vardiyanın 3 vardiyaya çıkarılması
ile kapasite artışı gerçekleştirilmiş olacaktır.
Kırma-Eleme Tesisleri ile ilgili olarak alınmış ÇED görüşleri Ek-27 de sunulmuştur.
Resim 6. 1 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (135 ton/saat)
25 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Resim 7. 2 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (135 ton/saat)
Resim 8. 3 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi, (400 ton/saat)
26 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 14. Kırma-Eleme Üniteleri Kurulu ve Fiili Kapasiteleri
1 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (110')
Kırma-Eleme Ünitesi
Kurulu Kapasitesi
135 ton/saat
Fiili Kapasitesi
114,75 ton/saat
2 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (110')
135 ton/saat
114,75 ton/saat,
3 Nolu Kırma-Eleme Ünitesi (135')
400 ton/saat,
340 ton/saat
Boyutlandırılmış malzeme yoğunluğu yaklaşık olarak 1,65 ton/m3 alınmıştır.
Tablo 15. Kırma-Eleme Ünitelerinde Mevcut Üretim Miktarı Planı
Yıllık Üretim :
Aylık Üretim :
Günlük Üretim:
Saatlik Üretim :
Vardiya Sayısı :
3
550800,0 ton/yıl
45900,0 ton/ay
1836,0 ton/gün
229,5 ton/saat
333818,2 m /yıl
3
27818,2 m /ay
3
1112,7 m /gün
3
139,1 m /saat
1
12 ay/yıl
300 gün/yıl
8 saat/gün
Tablo 16. Kapasite Artışı Sonunda Kırma-Eleme Tesislerinde Planlanan Üretim Planı
Yıllık Üretim :
Aylık Üretim :
Günlük Üretim:
Saatlik Üretim :
Vardiya Sayısı :
3
3997890,0 ton/yıl
333157,5 ton/ay
11105,0 ton/gün
569,5 ton/saat
2422963,6 m /yıl
3
201913,6 m /ay
3
6730,5 m /gün
3
345,2 m /saat
3
12 ay/yıl
360 gün/yıl
(Vardiya değişimleri ile efektif 20 saat/gün)
(6,5 vardiya/saat)
Tablo 17. Tesiste Çalışanların Sayısı ve Görevleri
Tesiste Çalışanların Görevleri
Mühendis (Maden ve Harita Mühendisi)
Muhasebe
Formen
Aşçı
Tamirhane Çalışanı
Operatör
Kırma-Eleme Tesisi Elemanları
Şoför
Genel Toplam
Sayısı
2
1
2
2
2
7
8
50
74
27 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
2.3.2 Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların Ve Aletlerin Miktar Ve Özellikleri
Tablo 18. İşletmede Kullanılacak Makineler ve Tesisat Parkı
Makinenin Cinsi ve Teknik Özellikleri
Wagon Drill
Loder
Ekskavatör
Kamyon (Ocak İçi Taşıma)
Kamyon (Ocak Dışına Nakliye)
Kompresör
Arazöz
Jeneratör
Kırma-Eleme Ünitesi
Trafo
Adet
1
2
2
10
26
1
2
2
3
4
Tablo 1 9. 110’luk, 1. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı
Makinenin Cinsi ve Teknik Özellikleri
Motor Gücü (kw)
Adet
110 mm’lik çeneli kırıcı
115
1
Hammadde Bunkeri (Titreşimli besleyiçi)
15
1
Ana Bant
11
1
Titreşimli elek
15
1
Kireçtaşı Bandı
9
1
Mıcır Bandı
9
1
Geri Dönüş Bandı
9
1
Yükleme Bandı Titreşim
4
1
Yükleme Bandı Titreşim
4
1
Yükleme Bandı
8
1
Yükleme Bandı
8
1
Tablo 20. 110’luk, 2. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı
Makinenin Cinsi ve Teknik Özellikleri
Motor Gücü (kw)
Adet
110 mm’ lik çeneli kırıcı
115
Hammadde Bunkeri (Titreşimli besleyiçi)
15
1
1
Ana Bant
11
1
Titreşimli Elek
15
1
Kireçtaşı Bantı
9
Mıcır Bantı
9
1
1
Geri Dönüş Bandı
9
Yükleme Bandı Titreşim
4
Yükleme Bandı Titreşim
4
1
1
1
Yükleme Bandı
8
1
Yükleme Bandı
8
1
28 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 21. 135’lik, 3. Konkasör Tesisi Makine ve Tesisat Parkı
Makinenin Cinsi ve Teknik Özellikleri
Motor Gücü (kw)
125 mm’lik çeneli kırıcı
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
90 mm ‘lik sekonder çene
Hammadde Bunkeri (Titreşimli besleyiçi)
Ana Bant
Titreşimli Elek
Kireçtaşı Bantı
Mıcır Bantı
Geri Dönüş Bandı
Yükleme Bandı Titreşim
Yükleme Bandı Titreşim
Yükleme Bandı
Yükleme Bandı
Adet
115
90
15
15
15
12
12
9
4
4
8
8
2.3.3. Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı Ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım
Durumları, Taşınmaları Ve Depolanmaları
Planlanan projede açık ocak işletmeciliği yapılacak olup üretimde patlatma
yapılacaktır. Proje ile ilgili olarak ocakta yapılacak patlatma detayları, kullanılacak patlayıcı
maddeler Bölüm 2.3.1 de verilmiştir. Patlatma esnasında fırlayan taş parçacıklarının kontrolü
için gecikmeli kapsül kullanılması, az patlayıcı madde kullanılması v.b. önlemler alınacaktır.
Patlayıcı maddelerin teslim alınması, taşınması, depolanması, dağıtılması, geri alınması vb.
işler bu amaçla eğitilmiş ve teknik nezaretçi (ilgili maden mühendisi) tarafından
görevlendirilmiş kimseler tarafından, ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılacaktır. Patlayıcı
maddeleri bu amaçla eğitilmiş, fenni nezaretçi tarafından görevlendirilmiş, yeterlilik belgesine
sahip ateşleyicilerden başkası almayacak ve kullanmayacaktır. Ateşleyici, ateşleme tellerini
manyetoya bağlamadan, fitil kullanılmasına izin verilen ocaklarda bunları ateşlemeden önce,
lağım atılacak yere gelip bütün yol ağızlarına nöbetçi konulup konulmadığını, işçilerin
geçişlerine kapatılıp kapatılmadığını denetleyecektir. Bu işte görevlendirilecek yeterli sayıda
işçi bulunmazsa, yol ağızları uygun bir şekilde kapatılacaktır. Ruhsat alanında patlayıcı
madde depolaması yapılması planlanmamaktadır.
24 Aralık 1973 tarih ve 14752 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak
Tedbirler Hakkında Tüzük” ve “Kazı ve Patlatma Sırasında Maden ve Taş Ocakları
İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerine İlişkin
Tüzük”te belirtilen hususlara kesinlikle uyulacaktır ve belirtilen tüm tedbirler alınacaktır.
Patlayıcı maddenin kullanılması ve taşınması sırasında 2002 Tarih ve 24827 Sayılı “Yangın
Önleme ve Söndürme Yönergesi” 8. kısım “Tehlikeli Maddelerin Depolanması ve
Kullanılması” genel hükümlerine riayet edilecektir. Patlayıcı madenin kullanılması,
korunması, taşınması konuları, "Tekel dışı bırakılan patlayıcı maddelerle av malzemesi ve
benzerlerinin üretimi, ithali, taşınması, saklanması, depolanması, satışı, kullanılması, yok
edilmesi, denetlenmesi usul ve esasları"na ilişkin 29 Eylül 1987 tarih ve 19589 sayılı Resmi
Gazetede yayınlanan 87/12028 karar sayılı tüzüğe uygun olarak yapılacaktır. Patlayıcı
maddeler Makine Kimya Enstitüsünün ilgili birimlerinden patlayıcı madde satış izni olan
29 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
depolardan temin edilecek ve proje sahasına özel bir araçla getirilecek, kapsüller ayrı
araçlarda nakledilecektir.
Tesis alanında yakıt tankı mevcuttur. Yakıt tankı çevresi sınırları belirlenmiş
durumdadır. Yangın söndürme tüpü mevcuttur. İlgili kanun ve yönetmeliklere uyulacaktır.
2.3.4. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı ( Mevcut ve Planlanan Ulaştırma
Güzergahı, Güzergah Yollarının Mevcut Durumu Ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin
Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu, Yapılması
Düşünülen Tamir, Bakım Ve İyileştirme Çalışmaları Vb. )
Faaliyet alanında, ocak içi yollar mevcuttur. Herhangi bir yol açma çalışması
yapılmayacaktır. Ulaşım için asfalt kaplama karayolu kullanılacaktır. Mersin’den Adana
istikametine giden duble yolunun 20. km sinde, Huzurkent kavşağından Organize Sanayi
yönüne giden yola girdikten sonra Organize’ye sapmadan doğruca Karadiken yönünde
devam edilerek 20. km de sahaya ulaşılır. Otoyoldan gelirken Tarsus batı kavşağından sapıp
Organize Sanayi yolu takip edilerek yine Huzurkent kavşağı ve Karadiken yolu üzerinden
sahaya ulaşmak mümkündür.
Nakliye de kullanılacak olan yolun Huzurkent'e kadar olan kısmı çevre yerleşim
birimlerini (köyler, beldeler) D-400 karayoluna bağlayan asfalt yoldur. Huzurkent'den
Kazanlı ya kadar olan yol ise D-400 karayolu kullanılmaktadır. Kazanlıya geldikten sonra
fabrikaya kadar olan yol ise çevre sanayii işletmelerinin ve yerleşim yerlerinin kullandığı
asfalt yoldur. Nakliye yolu planı Ek-5 de ve Şekil 10. da verilmiştir.
Tesise giriş ve çıkışlar mevcut kavşaklardan sağlanacaktır. Proje kapsamında
herhangi bir bağlantı yolu yapılmayacaktır. Mevcut durumda sahaya ulaşım yolu mevcuttur.
Bu yol çevre yerleşim birimleri, sanayii tesisleri tarafından kullanılmaktadır.
Nakliye yolunun kullanılması ile ilgili olarak 2918 Sayılı Trafik Kanunun ilgili maddeleri
ile Karayolları ile ilgili çıkarılan tüm kanun ve yönetmeliklere uyulacaktır.
,
Karayoluna giriş ve çıkışlarda ve taşımalarda gerekli güvenlik önlemleri alınacaktır.
Şekil 9. da görüleceği gibi atık taşıma işinde kullanılacak yolda araç sayısı toplam
26256 dır. İşletme aşamasında nakliye işinde 26 kamyon kullanılacaktır ve araç sayısı
toplamı 26282 olacaktır. Araç sayısı yüzde artışı yaklaşık % 0,09 olacaktır. Mevcut trafik
yüküne göre projeden kaynaklanacak trafik yükü çok az olacaktır.
30 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 9. Trafik Hacim Haritası
31 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 10. Nakliye Güzergahı (
)
32 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
BÖLÜM 3 : PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI :
3.1. Proje Ve Etki Alanının Mevcut Ve Planlanan Sosyo – Ekonomik Özellikleri
3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler )
Proje konusu kapasite artışı faaliyeti Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi,
Karadiken Köyü Mevkiinde, 7902 ruhsat sicil numaralı maden sahasında planlanmaktadır.
Mersin ilinin en verimli ve en geniş tarım arazisi, Tarsus'un ovalık yöresindedir.
Bununla beraber iklimin tarıma elverişli olması bu arazilerde her çeşit tarımın yapılmasını
sağlamaktadır. Ovalık arazilerde, ilkbaharda turfanda sebze ve meyveler, daha sonra sebze,
kiraz ve üzüm ekilmektedir.
Kış mevsiminde ise portakal, mandalina ve limon meyvelerinden başka kışlık sebzeler
ekilir. Pamuk, susam ve soya gibi yağlı tohumlu bitkilerden tahılların her çeşidine kadar tarla
ürünlerinin ekimi bu verimli arazilerde yapılır. Tarsus'un bazı köylerinde kurulan sığır ıslah
istasyonlarında çok verimli Holştayn tipi sığırlar yetiştirilmektedir.
Mersin İli Tarsus ilçesi sanayi yönünden çok gelişmiştir. İlçenin tarım ürünlerini
değerlendiren sanayi kuruluşları dışında, ülke ekonomisi için önemli olan tarım aletleri,
makine yedek parçaları, takım tezgâhları yapan fabrikalar, şekerli yiyecek imalathaneleri,
tuğla ve seramik fabrikaları vardır.
Bölgede yer alan başlıca sanayi kuruluşları; Çukurova İplik Sanayi, Berdan Tekstil
Sanayi, Aksantaş Tekstil Sanayi, Çukurova Dokuma Sanayi, Sümerbank Tekstil ve Boya
Tesisleri, Çukobirlik, İzocam, Trakya Cam, Çukurova Makine İmalat Sanayi.
İlçede ayrıca küçük sanayi kollarında faaliyet gösteren 4000,0 kadar küçük esnaf
bulunmaktadır.
3.1.2. Nüfus (Yöredeki Kentsel Ve Kırsal Nüfus, Nüfusun Yaş Sınıflarına Göre Dağılımı,
Hane Halkı Yapısı )
2012 yılı TUİK Verilerine göre; nüfusu 1682848,0 olan Mersin İlinin toplam
nüfusunun 1327870 ’i il/ilçe merkezlerinde, 354970 'i ise belde/köylerde yaşamaktadır.
2012 yılında Mersin'in yıllık nüfus artış hızı binde 8,9 olarak gerçekleşmiştir. Büyükşehir
nüfusu 876958’dir. Erkek nüfus 435391 olup, Kadın nüfus ise 441567’dir. Gülnar ilçesinin
nüfusu ise 26433’tür. Nüfusun 7504’ü ilçe merkezinde yaşarken, 18929 kişi ise
belde/köylerde yaşamaktadır.
Karadiken Köyü
Karadiken Köyü nüfusu 613’tür. Köyde yaşayan erkek nüfusu 318, kadın nüfusu
295’tir. (www.tuik.gov.tr )
33 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Nüfus Değişim Oranı
1965 yılında Türkiye’nin nüfusu 31366442, Mersin İlinin 511273 olarak tespit edilmiş
ve Mersin İli nüfus büyüklüğü açısından 18. sırada yer almıştır. Mersin İli Türkiye’nin Akdeniz
Bölgesinde yer almaktadır. İlin yüz ölçümü 15853 km2 ‘dir. 1990-2000 döneminde Mersin
İlinin yıllık nüfus artış hızı % 26,5’tir.
Tablo 22. Kırsal ve Kentsel Nüfus ve Nüfus Artış Hızı
Yıllar
Nüfus
Şehir
oranı
Köy oranı
1965
511.273
63
37
-
1970
590.943
58
42
16
1975
714.817
53
47
21
1980
843.931
50
50
18
1985
1.034.085
45
55
23
1990
1.266.995
38
62
23
Nüfus artış hızı
(%)
2000
1.651.400
39
61
30
2007
1.595.938
34
66
-3
2008
1.602.908
23
77
0
2009
1.640.888
23
77
2
2010
1.647.899
22
78
0
2011
1.667.939
22
78
1
2012
1.682.848
21
79
1
Tablo 23. Mersin ili Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus
(2010 ADNKS kayıtlarına göre)
Yaş Grubu
Toplam
Erkek
Kadın
0-4
133.679
68.417
65.262
5- 9
134.801
69.385
65.416
10- 14
151.358
77.484
73.874
15-19
144.482
73.874
70.608
20-24
126.431
59.711
66.720
25-29
135.112
67.585
67.527
30-34
134.647
66.762
67.885
35-39
127.840
63.062
64.778
40-44
110.111
55.199
54.912
45-49
114.261
56.821
57.440
50-54
88.064
43.993
44.071
55-59
77.641
38.721
38.920
60-64
57.134
27.783
29.351
65-69
40.114
19.182
20.932
70-74
30.431
14.152
16.279
75-79
22.550
10.248
12.302
80-84
13.021
5.076
7.945
85-89
4.702
1.673
3.029
90+
Toplam
1.520
387
1.133
1.647.899
819.515
828.384
34 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
3.1.3. Sağlık (Bölgede Mevcut Endemik Hastalıklar )
Bölgede mevcut bir endemik hastalık bilgisine rastlanmamıştır.
Tablo 24. Mersin İli Bildirimi Zorunlu Hastalık Vakaları,2011
Brucella
55
Kronik Viral Hepatit
71
Tifo
0
Su Çiçeği
120
Kızamıkçık
0
Kanlı ishal
37
Şark Çıbanı
2
Kuduz Riskli Temas
1
Kaynak: Mersin İl Çevre Durum Raporu, 2011
3.1.4. İnsan Sağlığı Ve Çevre Açısından Riskli Ve Tehlikeli Faaliyetler
Planlanan proje ile ilgili olarak patlatma, sökme, yükleme, taşıma, boşaltma, kırma,
eleme, depolama faaliyetleri yapılacaktır.
Bu faaliyetler esnasında insan sağlığını etkileyecek herhangi bir olumsuzluk
beklenmemektedir. Ancak düşme, yaralanma, yuvarlanma, v.s. gibi iş kazası riskleri
oluşabilecektir. Bu riskleri kontrol altına almak için işletmede iş güvenliği ile ilgili gerekli
önlemler alınacaktır.
Projede belirtilen faaliyetler kontrollü bir şekilde tekniğine ve projesine uygun olarak
gerçekleştirileceğinden çevresel açıdan herhangi bir tehlike ve riskin oluşmayacağı
düşünülmektedir.
3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları ; Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus
Hareketleri
Karadiken Kalker İşletmesinde 74 kişi çalışmaktadır. İşletmede üretilen 50-130 mm.
ebadındaki kireçtaşı Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında ana hammaddelerden biri olarak
kullanılmaktadır. Karadiken Kalker İşletmesinde oluşturulan istihdam yöreye olumlu bir katkı
sağlamıştır. Proje konusu tesiste üretilen ürünün hammadde olarak kullanıldığı Soda
Fabrikası da istihdam açısından Mersin İline ve Ülkeye büyük katkılar oluşturmaktadır.
Faaliyetle ilgili olarak bazı teknik elemanlar dışında yöre dışından herhangi bir nüfus
hareketi olmamaktadır.
Ayrıca faaliyetin yörede yaratacağı yiyecek, içecek, motorin, bireysel ihtiyaçlar, araç
gereç v.s. ile ilgili alışveriş artışı piyasanın hareketlenmesini sağlayacaktır.
Ruhsat sahibi, proje konusu yatırım ile devlete toplam 1994926,00 ¨ katkı
sağlayacaktır.
35 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri )
Tarsus İlçe’sinde başta Mersin Üniversitesi’ne bağlı meslek yüksek okulu olmak üzere
162 adet okul, 2183 adet derslik bulunmaktadır. Bu okullarda toplam 73529 öğrenci ve 3120
öğretmen ile eğitim ve öğretim hizmetleri verilmektedir.
Tarsus İlçe Merkezi’nde 1 adet devlet hastanesi, 2 adet özel hastane, 3 adet özel tıp
merkezi, 2 adet diyaliz merkezi bulunmaktadır. Karadiken Köyü’nde 1 adet Aile Sağlık
Merkezi bulunup, ilçeye bağlı diğer köy/beldelerde toplam 18 adet Aile Sağlık Merkezi
mevcuttur
Anadolu’nun en eski yerleşim birimlerinden biri olan Tarsus aynı zamanda Kilikya’nın
başkentiydi. Eski çağlarda tarihi kültürel ve ekonomik yönleriyle en önemli kentlerden biridir.
Gözlükule Höyüğü’nde yapılan kazılar, bu yörede ilk yerleşimin Yeni Taş Çağı dönemiyle
başladığını ortaya koymuştur.
İlçe, geçmişten günümüze kadar bir çok kıymetli eseri barındırmaktadır. Bunlar
arasında Kleopatra Kapısı, Ashab-ı Kehf Mağarası, Aziz Paul Kuyusu ve Kilisesi, Ulu Cami,
Kırkkaşık Bedesteni, Kubatpaşa Medresesi, Roma Antik Yolu, Nusret Mayın Gemisi sadece
bazılarıdır. Bu eserler günümüze kadar gelmiş olup halen itina ile korunmaktadır.
3.1.7.Çalışacak Personelin Ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut Ve Diğer Teknik/
Sosyal Altyapı İhtiyaçları
Planlanan proje ile ilgili olarak çalışanların yeme, içme, ,banyo ve sosyal ihtiyaçlarını
giderebileceği binalar mevcuttur. Şantiye alanındaki personelin çalışma esnasında ihtiyaç
duyabileceği malzeme/donanım sahada mevcuttur.
Kapasite artışı sonunda da mevcut şantiyeden rahatlıkla yararlanılabilecektir.
3.1.8. Projenin Fayda – Maliyet Analizi
Yıllık İşletme Giderleri
Tablo 25. Personel ve İşçilik Giderleri
Personel ve İşçilik
Giderleri
Mühendis
Muhasebe
Formen
Operatör
İşci
Şoför
Çalışma Süreleri
(Ay)
12
12
12
12
12
12
Toplam
Ücret (¨) (ay)
Adet
3000
2000
1750
1600
1200
1400
2
1
2
7
12
50
Tutar (¨) (yıl)
72000,00
24000,00
42000,00
134400,00
172800,00
840000,00
1285200,00
Karadiken Kalker İşletmesinde çalışan sayısı 74 kişi olup, çalışanlardan 73 tanesi
taşeron firma elemanıdır.
Personel Gideri
SSK işveren payı %24
İşsizlik işveren %2
Genel toplam
:
:
:
:
1285200,00 ¨
308448,00¨
25704,00 ¨
1619352,00¨'dir.
36 .
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş
Patlayıcı Madde Giderleri
1 ton kalker üretimi için 0,35 ¨ patlayıcı madde gideri öngörülmektedir.
3997890 ton/yıl x 0,35 ¨/ton= 1399261,5 ¨/yıl
Akaryakıt Giderleri
Tablo 26. Akaryakıt Giderleri
Çalışma süresi
Makine Adı
Adet
Makinanın
günlük çalışma
yıllık çalışma
motor gücü
yılda harcadığı
(saat/gün)
(gün/yıl)
(Hp/sa)
toplam güç (Hp/yıl)
2
20.0
360
200
Ekskavatör
2
20.0
360
220
3,168,000.0
Kamyon (ocak içi)
10
20.0
360
250
18,000,000.0
Kompresör
1
20.0
360
20
144,000.0
Arazöz
2
8.0
360
100
576,000.0
Vagon Drill
1
8.0
300
30
Yükleyici
2,880,000.0
72,000.0
TOPLAM
24,840,000.0
Akaryakıt çarpanı
0.11
Motorinin bugünkü fiyatı (¨/Lt)
3.800
Madeniyağ çarpanı
0.003
Madeni yağın bugünkü fiyatı (¨/Lt)
7.000
yıllık motorin harcaması (¨/Yıl)
2,732,400.0
yıllık madeni yağ harcaması (¨Yıl)
74,520.0
Yıllık motorin giderleri (¨/Yıl)
10,383,120
Yıllık madeni yağ giderleri (¨/Yıl)
521,640
TOPLAM
10,904,760.00
Yıllık Akaryakıt ve Yağ gideri tutarı 10904000,00 ¨/yıl olarak kabul edilecektir.
Elektrik Gideri
Tablo 27. Elektrik Giderleri
Çalışma süresi
Makine/Tesis Adı
Adet
Makinenin
günlük çalışma
yıllık çalışma
motor gücü
yılda harcadığı
(saat/gün)
(gün/yıl)
(Hp/sa)
toplam güç (Hp/yıl)
Kırma Eleme Tesisi
3
20.0
360
150
Şantiye binaları
1
16.0
360
2
TOPLAM
3,240,000.0
11,520.0
3,251,520.0
Sanayi Elektriğinin bugünkü fiyatı (¨/Hp)
0.250
Yıllık Elektrik giderleri (¨/Yıl)
812,880.00
Yıllık elektrik gideri tutarı 812000,00 ¨/yıl olarak kabul edilecektir.
Bakım Onarım Yedek Parça Gideri
Bu kalem için 100.000,00 ¨ harcama öngörülmüştür.
37 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
İşletme Malzemesi Giderleri
İşletmede kullanılan ve teknik ömrü 1 yılı geçmeyen kazma kürek s. Gibi malzeme gideri için
10.000,00 ¨ öngörülmüştür.
İaşe Giderleri
1 personel için 8 ¨/Gün iaşe masrafı üzerinden
74 personel x 8 ¨/Gün=592 ¨/Gün
592 ¨/gün x 360 gün/yıl = 213120,00 ¨/yıl
Nakliye Giderleri
3 ¨ / Ton x 3997890 ton/yıl = 11993670,00 ¨/yıl
Beklenmeyen İşletme Giderleri
Buraya kadar olan sabit yatırım giderlerinin %10 u alınmıştır. 27051403,5 * %10 = 2705140,4
ancak bu kalem 2705000,00 ¨ olarak alınmıştır.
Devlet Hakkı
Bu değer 410000,00 ¨ olarak alınmıştır,
Orman Arazisi Kullanım Bedeli
Bu değer 260000,00 ¨ olarak alınmıştır.
Makina-Ekipman Alımı: 830000,00 ¨ olarak öngörülmüştür.
Tablo 28. Yıllık İşletme Giderleri
GİDER CİNSİ
TUTARI (¨)
İşçilik ve Personel giderleri
Patlayıcı Madde Gideri
Akaryakıt giderleri ve Yağ giderleri
Elektrik Gideri
Bakım onarım ve yedek parça giderleri
İşletme malzemesi giderleri
İaşe giderleri
Nakliye giderleri
Beklenmeyen giderler
Devlet Hakkı
Orman Arazisi Kullanım Bedeli
Makina-Ekipman Giderleri
TOPLAM
1619352
1399261,5
10904000
812000
100000
10000
213120
11993670
2705000
410000
260000
830000
29857142
38 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
İşletme Maliyeti: 29857142,00¨/ 3997890 ton/yıl = 7,5 ¨/Ton
Satış tutarı: İşletme maliyeti % 20 artırılarak hesaplanmıştır.
7,5 x % 20 = 1,5
7,5 + 1,5 = 9 ¨
Yıllık İşletme Gelirleri
9¨ X 3997890 ton/yıl = 35981010,00¨
Tablo 29.Yıllık İşletme Karı
CİNSİ
TUTARI (¨)
35981010,00
29857142,00
6123868,00
1408489,64
4715378,36
Yıllık proje gelirleri
Yıllık proje giderleri
Proje brüt karı
Vergi ve Stopajlar %23
Kullanılabilir kar
Proje kapsamında 1500000,0¨’lik yatırım maliyeti olup, projenin yıllık net karı 4715378,36 ¨
dir. Bu sonuçlara göre planlanan projenin gerçekleşmesi durumunda yaklaşık 4 ay sonra
proje net kara geçecektir.
Tablo 30. Projenin Ülke Ekonomisine Katkısı
Vergiler
Kurumlar Vergisi
S.S.K.
İşsizlik İşveren
Devlet Hakkı
Orman Bedeli
1224773,60
308448,00
25704,00
410000,00
26000,00
Toplam
Buna göre işletme sahibi şirket anılan işletme devlete toplam 1994926,00 ¨/yıl katkı
sağlayacaktır.
3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri
Projeden etkilenmesi muhtemel yerleşim yerleri;
Ruhsat alanı içinde mevcut durumda çalışılan alanın ruhsat sınırına en yakın yerleşim
birimi Güney-Güneydoğu istikametindeki Karadiken Köyüdür. Karadiken Köyünün faaliyet
yerine en yakın mesafesi kuş uçumu 500 m. dir.
Ruhsat alanı güney-güneydoğu istikametinde 2250 m. mesafede Tepeköy Köyü,
güneybatı istikametinde 2200 m. mesafede Taşçılı Köyü, batı-güneybatı istikametinde 1600
m. mesafede Kaklıtaş Köyü ve 2800 m. mesafede Tepetaşpınar Mahallesi, batı-kuzeybatı
istikametinde 2000 metre mesafede Pirömerli Köyü, kuzeybatı istikametinde 1200 m.
mesafede Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi, doğu-kuzeydoğu istikametinde 350 m. mesafede
Çakırlı Köyü bulunmaktadır. Çakırlı Köyünün mevcut çalışılan alan ve kırma-eleme
tesislerinin bulunduğu, depolamanın yapıldığı alan mesafesi yaklaşık 1140 m. dir.
Planlanan proje kapsamında oluşacak çevresel etkilerle ilgili (tozuma, gürültü,
vibrasyon, v.s.) hesaplamalar değerlendirildiği zaman faaliyet alanına en yakın yerleşim
yerinde oluşacak etkilerin sınır değerlerin altında olduğu görülmüştür (Bkz. Bölüm 5.).
39 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Planlanan faaliyetle ilgili olarak projede belirtilen tüm önlemler alınacaktır.
3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü
Projenin ekonomik ömrü belirlenirken, rezerv ve yıllık üretim miktarı dikkate alınmıştır.
Üretim yılları boyunca ömrünü tamamlayan makina-ekipmanlar değiştirilebileceğinden, proje
kapsamında kullanılacak makina-ekipman proje ömrünü etkilemeyecektir.
Planlanan faaliyetle ilgili olarak ocakta üretilmesi planlanan yıllık toplam tüvenan
kalker miktarı 3997890 ton/yıl’dır. Ocak çalışma alanında hesaplanan işletilebilir toplam
rezerv miktarı ise 322337556,0 ton’dur (Bkz. Bölüm 2.3.1).
Projenin Ömrü : 322337556,0 ton / 3997890,0 ton/yıl ≅ 80 yıl olarak hesaplanmıştır.
Ocak alanında kalan rezerve göre proje ömrü 80 yıl olarak hesaplanmıştır. Maden
işleri Genel Müdürlüğü’nün verdiği işletme izin ruhsatları genelde 10 yıl süreli olmaktadır.
Ruhsat süreleri dolduğu zaman, ocaktaki rezerv durumuna ve üretim planına göre Maden
İşleri Genel Müdürlüğü’ne başvurularak ruhsat süresi uzatımı talep edilecektir.
3.1.11. Zamanlama Tablosu
Planlanan projenin ekonomik ömrü yaklaşık 80 yıl olarak tespit edilmiştir. Bu yıllar
içerinde kalker ocağı ve kırma-eleme tesisinde üretim gerçekleştirilecektir. Planlanan
faaliyetle ilgili üretim planı haritası Ek-14 de verilmiştir. Proje alanı ormanlık alan içinde
kalmaktadır. Üretim yapılacak alanlarda rehabilitasyon projesine uygun olarak doğaya
yeniden kazandırma çalışmaları yapılacaktır.
Tablo 31. Faaliyetin Zamanlama Tablosu
Aylar
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
YAPILACAK FAALİYET
Yıllar
Ocak ve Kırma-Eleme Tesisinde üretime
başlanması (kapasite artışı kapsamında)
Ocak ve Kırma-Eleme Tesisinde üretimin devam
etmesi
2014
20152094
3.2. Diğer Hususlar
Faaliyetle ilgili olarak belirtilecek başka bir husus bulunmamaktadır.
BÖLÜM 4: MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI
(BÖLGESEL VE ÇALIŞMA ALANI BAZ ALINARAK MEVCUT VE PLANLANAN DURUM
VERİLMELİDİR )
4.1. Arazi Kullanım Ve Mülkiyet Durumu
Soda Sanayii A.Ş. Karadiken Kalker İşletmesi, Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent
Yerleşkesi, Karadiken Köyü mevkiinde, 7902 ruhsat sicil numaralı maden sahasında
bulunmaktadır. İ.R. 7902 sicil numaralı ruhsat sahası Devletin Hüküm ve Tasarrufunda olup
Soda Sanayii A.Ş. uhdesindedir (Bkz-Ek-1).
40 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Ruhsat sahasının büyük bir kısmı ve mevcut çalışma alanı orman vasıflı olup ilgili
Orman Müdürlüğünden gerekli izinler alınmıştır (Bkz. Ek-16). Üretim devam ettiği sürece
ruhsat alanı içindeki orman alanları ile ilgili olarak gerekli izinler alınmaya devam edilecektir.
4.1.1. Tarım Ve Hayvancılık
4.1.1.1. Sulu Ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü
Tarsus İlçesi’nde 100899,0 ha. tarım alanı, 540,0 ha. çayır – mera alanı, 55685,0 ha
orman ve fundalık, 41036,0 ha. tarım dışı alan görülmektedir. İlçe’de tarla bitkileri 66120,0
ha., zeytincilik 3634,0 ha, meyvecilik 20184,0 ha, sebzecilik 10932,0 ha, süs bitkileri 24,0 ha.
alanda üretim yapılmıştır. (www.tarsustarim.gov.tr)
4.1.1.2. Ürün Desenleri Ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları
Mersin İli’nin en verimli ve en geniş tarım arazisi, Tarsus’un ovalık yöresindedir.
Bununla beraber iklimin tarıma elverişli olması bu arazilerde her çeşit tarımın yapılmasını
sağlamaktadır. Ovalık arazilerde de, ilkbaharda turfanda meyve ve sebzeler, daha sonra
sebze, kiraz ve üzüm ekilmektedir.
Kış mevsiminde ise portakal, mandalina ve limon meyvelerinden başka kışlık sebzeler
de ekilmektedir. Pamuk, susam ve soya gibi yağlı tohumlu bitkilerden tahılların her çeşidine
kadar tarla ürünlerinin ekimi bu verimli arazilerde yapılmaktadır.
4.1.1.3. Hayvancılık Türleri, Adetleri Ve Beslenme Alanları
Tarsus Gıda Tarım Ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü verilerine göre ilçede 38500,0 adet
sığır, 131506,0 adet koyun, 122774,0 adet kıl keçisi, 465,0 adet at, eşek, katır, manda ve
26557609,0
adet
kümes
hayvanı,
37619,0
adet
arı
kovanı
mevcuttur.
(www.tarsustarim.gov.tr)
4.1.2 Orman Alanları
4.1.2.1. Ağaç Türleri Ve Miktarları Veya Kapladığı Alan Büyüklükleri
Tablo 32. ÇED Alanı Mesçere Alan, Ağaç Sayısı ve Hacim Tablosu
ŞEFLİĞİ/MESÇERE
Bölme
Z
BDy-T
Çzc1
Oc
No Tarsus
Alan(Ha)
143,144,
Ağaç Sayısı (Adet)
145,160,161
Ağaç Hacmi(m3)
40
155
6.000
45.479
(c: İnce Ağaçlık “36-51,9 cm”)
(Çz: Kızılçam , Z: Ziraat, BDy: Bozuk diğer yapraklı, Oc: Ocak)
4.1.2.2. Ocak Yerinin İşlendiği Meşcere Haritası Ve Yorumu
Proje konusu faaliyet alanının işlendiği Meşcere Haritası Ek-9 de sunulmuştur. Ek-9
da sunulan Tarsus Orman İşletme Şefliği Meşçere haritasına baktığımız da faaliyet alanı
BDy: Bozuk diğer yapraklı, Çzc1: Kızılçam c çağında 1 kapalılığı, OC: Ocak ve Z: Ziraat
rumuzlu meşçeresi içerisinde kalmaktadır.
41 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
4.1.2.3. Sahanın Yangın Görüp Görmediği
Ek-11 de sunulan Orman Bölge Müdürlüğü ÇED İnceleme Değerlendirme formuna
göre saha yangın görmüş alan içinde kalmamaktadır.
4.1.3 Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi
Planlanan proje kapsamında hazırlanan Rehabilitasyon Projesi Ek-10 da
sunulmuştur. Ruhsat sahası 329,3525 hektadır. Orman izni alınarak çalışılacak alanlarda
faaliyet sonrasında rehabilitasyon projesine uygun olarak ağaçlandırma yapılacak ve çalışma
alanları doğaya yeniden kazandırılacaktır. Ormanlık alanlar için kamulaştırma söz konusu
olmadığı için, 6831 sayılı Orman Kanunun 16. maddesi gereğince izin alınacaktır. İzne konu
olmayan yerlere ve izin talep edilen alanın dışındaki ormanlık alanlara pasa malzeme,
hafriyat ve herhangi bir atık malzeme dökülmeyecektir.
4.1.3.1 Proje Sahasında Kesilecek Ağaçların Tür Ve Sayıları, Orman Yangınları Ve
Alınacak Önlemler
Proje alanını kaplayan ağaçların tür ve sayıları Tablo 32. de verilmiştir. Planlanan
proje sahasında 195 adet ağaç bulunmaktadır. Bu ağaçlar alınacak orman izinleri
kapsamında kesilecektir. Faaliyet alanlarındaki ağaçların kesimi İlgili Orman İşletme
Şefliğinin kontrolünde yapılacaktır. Faaliyet alanı ile ilgili olarak rehabilitasyon projesi ilgili
kuruma sunulacaktır. Ruhsat sahibi tarafından onaylanmış Rehabilitasyon Projesi Ek-9 da
sunulmuştur. Planlanan proje alanı ile ilgili olarak 1/1000 Ölçekli Orman Kadastro Haritası
Ek-12 de sunulmuştur.
Faaliyet alanında yangın görmüş alan bulunmamaktadır. 26.07.2002 gün ve 24827
Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında 2002/4390
Karar Sayılı Yönetmeliğin esaslarına göre hazırlanan Yangın Önleme ve Söndürme
Talimatları hazırlanacak ve işçiler bu konuda eğitilecektir. Orman yangınları
esnasında yetkililerin talebi halinde dozer, loder, greyder, treyler ve arazöz gibi araçların
yangın yerlerine sevk etmek üzere her an hizmete hazır olacak şekilde bulunduracaktır.
İşletme civarında yangın tespiti ve görüldüğü anda imkânlarla müdahale edilerek, 110 yangın
ihbar hattına bilgi verilerek yetkililer uyarılacaktır. Proje sahasında su tankı dolu olarak hazır
bulundurulacaktır. 6831 Sayılı Orman Kanunu gereğince gerekli izinler alınacak ve kanunun
16. Maddesi Uygulama Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Faaliyet alanlarında yol
yapılmasının gerekmesi durumunda yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde
ekskavatörle yapılacaktır. Dekapaj malzeme döküm alanı belirlenirken erozyona, heyelana,
sebeb olmayacak meyilde arazi seçilecek ve çevredeki dere, baraj, gölet sularını
kirletmeyecek şekilde gerekli tedbirler alınacaktır. İzne konu olmayan yerlere ve ormanlara
herhangi bir atık, dekapaj malzeme, v.s. malzeme dökülmeyecektir.
4.1.3.2 Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti
Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100000 ölçekli Onaylı Çevre Düzeni Planı, ilgili
plan hükümleri ve lejandı Ek-4 de sunulmuştur. Çevre Düzeni Planına göre;
Faaliyet alanı geneli itibariyle Orman Vasıflı alan içinde kalmaktadır (Bkz. Ek-4).
Faaliyet alanı 1/100000 ölçekli Mersin İli Çevre Düzeni Planı üzerine atıldığı zaman (Bkz. Ek4);
Ruhsat alanının Güney, Kuzeybatı, Kuzeydoğu Kısımlarının tarım alanı vasıflı
bölgeye düştüğü görülmüştür. Ruhsat alanı içinde mevcut durumda güney kısmında
42 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
çalışılmaktadır. Çevre Düzeni Planında tarım arazisi olarak adlandırılan alan, ilgili Orman
Müdürlüğü kayıtlarına göre Orman Vasıflı olduğundan bu alanda orman izinleri alınarak
çalışılmıştır. Orman meşcere haritası Ek-6 da sunulmuştur.
4.1.3.3 Etkilenecek Tabii Bitki Türleri Ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı
Faaliyet alanının meşceresini Ek-9 da verilen orman meşcere haritasına göre BDy:
Bozuk diğer yapraklı, Çzc1: Kızılçam c çağında 1 kapalılığı, OC: Ocak ve Z: Ziraat rumuzlu
meşcereler oluşturmaktadır. Ruhsat sahası 329,3525 ha. (3293525 m2), çalışma yapılan alan
yaklaşık 53 ha. (530000 m2), işlenmemiş ham arazi ise yaklaşık 276,3525 ha. (276,3525 m2)
dır. Proje ile ilgili alanlarda İlgili Orman İşletme Şefliğinden izin alındıktan sonra ağaç kesimi
yapılacaktır. Bundan dolayı faaliyet alanı meşceresi faaliyetten etkilenecektir. Proje
devamında üretimi tamamlanmış ocak basamaklarında rehabilitasyon projesi kapsamında
faaliyet alanı ve çevresinin meşcere tipine uygun şekilde ağaçlandırma yapılacaktır.
4.1.3.4 Proje Alanında Tabiat Ve Kültür Varlıkları Durumu
Proje alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları bulunmamaktadır (Bkz. Ek-23).
4.1.3.5 Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Etkiler Ve Alınacak
Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası )
a) Planlanan proje alanında kalker mostralar vermektedir. Sıyrılabilecek üst toprak örtüsü
bulunmamaktadır, ayrıca yoğun bir orman örtüsü de yoktur. Ağaç kesme işi ilgili Orman
İşletme Şefliği kontrolünde yapılacaktır.
b) Üretimde patlatma yapılacaktır. Patlatmalar yapılırken gecikmeli kapsüller kullanılacak ve
gerekli iş güvenliği önlemleri alınacaktır. Patlatma sonrasında alınacak kalker, kırma-eleme
tesisinde boyutlandırılacak ocak dışına nakledilecektir. Pasa malzeme (bypass malzeme) ise
Tablo 9. da koordinatları verilen pasa malzeme depolama alanında depolanacaktır.
Depolanacak olan pasa malzeme dolgu amaçlı olarak satılabilecek, kamu kurumlarına hibe
edilebilecek aynı zamanda ömrünü tamamlamış basamaklara geri serilecektir.
c) Proje ile ilgili olarak İlgili Orman İşletme Şefliği ile koordineli olarak çalışılacaktır. Faaliyeti
tamamlanan ocak basamakları rehabilitasyon projesi kapsamında ağaçlandırılarak
madencilik faaliyetinden dolayı bozulacak araziler ilgili mevzuatlar çerçevesinde Doğaya
Yeniden Kazandırılacaktır.
İşletmeden kaynaklanacak pasa, hafriyat v.b. malzemenin stoklanacağı alan, orman
alanı dışında alternatif sahalar belirlenerek orman alanı dışında belirlenecek ancak alternatif
sahaların bulunmaması halinde ormanlık alanı değerlendirilecek, benzer şekilde madencilikle
ilgili tesislerin yapımı planlanırken öncelikle orman alanı dışındaki alternatif sahalar
araştırılacak, bunun mümkün olmaması halinde orman içi açıklık ve bozuk orman alanı tercih
edilecektir. Planlanan proje kapsamında herhangi bir yeni pasa, hafriyat v.b. depolama alanı,
şantiye v.s. bulunmamaktadır.
Ocak alanında sıyrılabilecek bitkisel toprak örtüsü bulunmamaktadır. Bitkisel toprağa
rastlanması durumunda, çıkartılması zorunlu olan bitkisel toprak ile diğer ekonomik değeri
olamayan pasa ve hafriyat malzemesi ayrı ayrı stoklanacak, bitkisel toprak erozyona karşı
korunacaktır.
43 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Projenin kapsamı a,b ve c paragraflarında tanımlandığı gibidir. Tanımlanan faaliyetler
sonucunda oluşacak çevresel etkiler ve alınacak önlemler dosya bütününde ve Bölüm 5. de
detaylı olarak incelenmiştir.
Orman alanlarda kamulaştırma söz konusu olmadığından bu alanlarda 6831 sayılı
Orman Kanunun 16. maddesi gereğince izin alınacaktır.
Pasa döküm alanı belirlenirken erozyona, heyelana sebep olmayacak meyilde arazi
seçilecek ve çevredeki dere, baraj, gölet sularını kirletmeyecek şekilde gerekli tedbirler
alınacak, izne konu olmayan yerlere ve ormanlara dökülmeyecektir.
Faaliyet sahasında ve kurulacak tesislerde toz kaynağı olan her bir ünite kapalı
sistem olarak kurulacaktır. Proje konusu kırma-eleme tesislerinde toz kaynakları kapalı
durumdadır.
Yol yapılması durumunda yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde
ekskavatörle yapılacak, ayrıca kullanılacak orman yollarının bakım ve onarımı yapılacaktır.
4.2. Toprak Özellikleri
4.2.1. Toprak Yapısı Ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması
Toprak gruplarıyla ilgili bilgilerin hazırlanmasında referans olarak Mülga Tarım ve Köy
İşleri Bakanlığı Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü (KHGM)’nün 1/100000 ölçekli Mersin İli
arazi varlığı haritasından faydalanılmıştır. KHGM’ne ait toprak sınıflamaları olan büyük toprak
grupları, arazi kullanım kabiliyet sınıfı, erozyon derecesi ve arazi kullanımı sınıflandırmaları
yapılmıştır ve aşağıda alt başlıklar halinde sunulmaktadır.
Proje alanı Mülga Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün Mersin İli için hazırladığı Arazi
Varlığı haritasında büyük çoğunluğu orman arazisi olmak üzere N24 Ot.3/ VI es ve E29 F/VII
se özelliğindedir. Projeye ait Arazi Varlığı Haritası Şekil.11 ve EK-29’da verilmiştir. Diğer
toprak özelliklerinden taşlı özelliklerinde, su erezyon derecesi 3 (şiddetli), şimdiki arazi
kullanma şekli ise büyük çoğunluk orman arazisi olup az miktarda fundalık mevcuttur. Arazi
kullanma kabiliyeti VI ve VII, alt sınıfı ise es ve se’sir.
44 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 11. Arazi Varlığı Haritası
Şekil 11. incelendiğinde faaliyet alanının, işlemeli tarıma uygun olmayan veya sınırlı
olarak uygun olan araziler, orman rejimindeki araziler olarak adlandırılan arazi içinde kaldığı
görülmektedir. Toprak grubu Kahverengi Orman Toprakları, Kireçsiz Kahverengi Orman
Toprakları ve Kırmızı Kahverengi Akdeniz Topraklarıdır.
Büyük Toprak Grubu
Kahverengi Orman Toprakları
Şist, serpantin ve kristal kireçtaşı üzerinde; orman ve çalı örtüsü altında, zayıf-ileri
derecede katmanlaşmış Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları oluşmuştur.
Tipik profilde, üstte koyu gri kahverengi A1, altta daha kırmızı, bünyece daha ağır
yahut yapıca farklı B, en altta C, R ya da her ikisi bir arada bulunur. Şist üzerinde toprak açık
renklidir. Kireç taşı üzerindeyse, özellikle B daha kırmızıdır. Oluşumda üst toprakta organik
madde birikmesi kireç yıkanması oksitlenme, kil, Fe-A 1oksitlerin A dan B ye yer değiştirmesi
işlemleri etkindir. Fakat dik-sarp eğimlerde zayıf A1 oluşumundan başka gelişme görülmez.
Kireçsiz kahverengi Oluşumunu gösteren kalkerler eski olup permien yaşlıdır. Şistler
Devoniene ve serpantin mesozoike aittir. Serpartin ve bazı şistlerden ayrışan materyal
serbest kireçten yoksundur. Kireç taşından ayrışan materyal yüksek oranda kireçlidir. Yoğun
yağış altında ve uzun zaman içinde profilden yıkanmıştır. Toprak kireç taşına oturmasına
45 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
rağmen köpürmez. Ancak üstteki çakılların ayrışmasıyla toprağa katılan kireç hızla yıkanırsa
da oluşumunu geriletir. Bu nedenle pH ve bazla doyma yüksektir.
Kırmızı Kahverengi Akdeniz Toprakları
Bu topraklar grubunu Kırmızı Akdenizlerle birlikte incelemek gerekir. Topraklar kuraksıcak yaz dönemi etkisiyle yerinde demir (3) oksit birikimi ve bundan ileri gelen kırmızı renk
tipiktir. Kireç yıkanımı da oluşumda önemlidir. Toprağın Kırmızı Akdenizlerle olan farklılıkları
belirtilirse oluşumu açıklanmış olur.
1. Kırmızı Kahverengi Akdenizler, Kırmızı Akdenizlere göre daha alçak sekilere,
daha düz eğimlere ve daha nemli koşullarda oluşmuştur. Bunun sonucu üst
toprak daha koyu ve kahverengiye kaçan renktedir. Organik madde daha
yüksek, toprak gövdesi daha derindir. A1, B’den kolayca ayırt edilebilir.
2. Hü 5 YR’dir. Bunda organik madde ve nemlilik etkilidir. Kırmızı Akdenizlerde
renk 2, 5 YR ve daha kırmızıdır. Bazen 5 YR’e kaçar.
3. Kırmızı Kahverengi Akdenizler kristal kalker çakıllı ve kalker çimentolu
konglomeralar üzerinde; öbürleriyse kristal kalker üzeride oluşmuştur. Toprak
gövdesiyle konglomera arasında kalınca bir geçiş katı yahut yumuşak bir kireç
katı vardır. Kırmızı Akdeniz’de solum doğrudan kaya üzerinde oturur.
4. Kırmızı Kahverengi Akdeniz, tipik Kırmızı Akdenizlerden, renk ve organik
madde kapsamlarıyla, öbür topraklara: Kırmızı, Çayır Kırmızı Kestanerengi ve
bazen Kireçsi Kahverengi Ormanlara geçiş özellikleri gösteren bir grup olarak
da ele alınabilir.
Toprağın organik madde kapsamı ortadır, derinlikle düzenli şekilde azalır. pH 7,3-7,6
arasındadır. Su ve besin tutma sığası ortadır. Bazla doyma yüksektir. Değişken katyonlar
içerisinde Ca + Mg baskındır.
Toprak Erdemli-Mersin arasında ve Tarsus kuzeyindeki şeritte yaygındır. Sebze ve
turunçgil tarımında kullanılır. Bu yüzden il tarımında önemlidir. Dik eğimler ve taşlı kısımlar
çalı örtüsü altındadır.
Mersin İli’nde bu topraklar 85.883 hektarlık bir alan kaplar. Bunun 1.086 hektarı I.sınıf,
6.399 hektarı II.sınıf, 2.555 hektarı III.sınıf, 8.755 hektarı IV.sınıf, 5.855 hektarı VI.sınıf,
61.233 hektarı VII.sınıf arazidir.
Arazi Kullanım Kabiliyeti
VI. Sınıf Arazi Özellikleri
Bu sınıfa giren toprakların fiziksel koşulları, gerektiğinde tohumlama, kireçleme,
gübreleme ve kontur karıkları, drenaj hendekleri, saptırma yapıları ve su dağıtıcıları ile su
kontrolü ve çayır veya mera iyileştirmelerinin uygulamasını pratik kılar. Bu sınıftaki
toprakların dik eğim, ciddi erozyon zararı, geçmişteki erozyonun olumsuz etkileri, taşlılık, sığ
kök bölgesi, aşırı yaşlık veya taşkın, düşük rutubet kapasitesi yahut tuzluluk veya sodiklik gibi
düzeltilemeyecek sürekli sınırlandırmaları vardır. Bu sınırlandırmaların biri veya daha fazlası
dolayısıyla bu topraklar genellikle kültür bitkilerine uygun değildir. Fakat çayır, mera veya
orman için kullanılabilir.
46 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Düze yakın eğimli hiç veya hafif erozyonun hüküm sürdüğü bu arazilerin tamamında
çoraklık problemi mevcuttur.
Tablo 33. VI. Sınıf Arazilerin Alt Sınıfları
Alt sınıf
Alan (ha)
Yüzde (%)
VI e
3.301
1,9
VI es
113.704
65,4
VI se
52.901
30,4
VI sw
190
0,1
VI ws
3.759
2,2
VII. Sınıf Arazi Özellikleri
Bu sınıfa giren topraklar; çok dik eğim, erozyon, toprak sığlığı, taşlılık, yaşlık, tuzluluk
veya sodiklik gibi, kültür bitkilerinin yetiştirilmesini engelleyen çok şiddetli sınırlandırmalara
sahiptir. Fiziksel özellikleri tohumlama ve kireçleme yapmak; kontur karıkları, drenaj
hendekleri, saptırma yapıları ve su dağıtıcıları tesis etmek gibi iyileştirme, koruma ve kontrol
uygulamalarına elverişli olmadığından, çayır ve mera ıslahı için kullanılma olanakları da
oldukça sınırlıdır. Bazı yerlerde toprak muhafaza önlemleri almak veya ot tohumu aşılaması
yapıldığı, hatta istisnai bazı hallerde kültür bitkileri bile yetiştirildiği olursa da bu gibi durumlar
VII. Sınıf araziler için genel bir özellik sayılamaz.
VII. sınıf araziler 1.095.575 hektarla il yüz ölçümünün % 69,1 ‘ini kaplamaktadır. %
44,4’ünü Kahverengi Orman, % 30,8’ini Kireçsiz Kahverengi Orman, %18,6’sını Kırmızı
Akdeniz, %5,6’sını Kırmızı Kahverengi Akdeniz, % 0,55’ini Rendzina, % 0,55’ini de Alüvyal
Sahil Bataklığı ve Koluvyal topraklar oluşturmaktadır.
Bu sınıf toprakların % 0,46’sı düz, düze yakın, % 0,04’ü hafif, %5,9’u orta, %93,6’sı
dik veya daha fazla eğimlidir. % 0,06’sı derin, % 0,24’ü orta derin, % 7,8’i sığ, % 91,9’u çok
sığdır.
Tablo 34. VII. Sınıf Arazilerin Alt Sınıfları
Alt sınıf
Alan
Yüzde
VII es
601.505 ha
% 54,90
VII se
493.575 ha
% 45,05
VII ws
473 ha
% 0,05
İl genelinde bu sınıf arazilerin 60.315 hektarında kuru, 2.759 hektarında sulu tarım
yapılmakta, 5.003 hektarında bağ, 2.017 hektarında zeytin yetiştirilmektedir. 198.130 hektarı
çayır-mera, 826.060 hektarı orman- funda örtüsü, 1.291 hektarı yerleşim alanı halindedir.
Toprak topoğrafya özellikleri ile birlikte iklim şartları mevcut sulama durumu ve
arazinin kullanılma şekli de dikkate alınarak yapılan bu sınıflandırmaya göre araziler, tarımsal
potansiyelleri itibariyle 4 grupta toplanmıştır.
1. Birinci derecede önemli tarım arazileri(mutlak tarım arazileri)
47 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
2. İkinci derecede önemli tarım arazileri (Ülke ekonomisinde önemli yeri olan tahıl ve
bazı endüstri bitkileri yetiştirilen ve yetiştirilmesine uygun araziler)
3. Üçüncü derecede önemli tarım arazileri ( Tesisi edilmiş bağ- bahçe ve özel ürün
arazileri)
4. Diğer araziler (İşlemeli tarıma uygun olmayan veya sınırlı olarak uygun olan arazilerle
orman rejimindeki araziler)
Faaliyet alanı ve çevresinde arazi tarımsal potansiyeli açısından önemli sayılan
alanlar içerisinde yer almamakta olup faaliyet alanı diğer araziler grubunda yer almaktadır.
Bu grupta ilk üç grubun dışında kalan arazilerle orman rejimindeki bütün araziler bu grupta
yer alır. Bu arazilerin toplam 1.380.133 hektarlık bir oranla il yüzölçümünün % 87,1’ini teşkil
etmektedir.
4.2.2. Yamaç Stabilitesi
Faaliyet alanında açık ocak işletmeciliği şeklinde çalışılacaktır. Faaliyet alanlarında
basamak şev açıları 80o olarak belirlenecektir. Çalışmalar basamaklar oluşturularak
yapılacaktır. Faaliyet esnasında yamaç stabilitesi sağlanmış olacaktır
4.2.3. Erozyon
Toprakların erozyon açısından sınıflandırılmasında KHGM tarafından hazırlanan
sınıflandırma kullanılmıştır. Buna göre erozyon dört derecede sınıflandırılmaktadır:
1. Derece: Hiç veya az erozyon
2. Derece: Orta erozyon
3. Derece: Şiddetli erozyon
4. Derece: Çok şiddetli erozyon
Proje alanında 3. derece erozyona sahip topraklar söz konusu sahanın bir bölümünde
gözlenmektedir. Çalışmalar devam ederken bir taraftan da ağaçlandırma çalışmaları
yapılacaktır. Erozyon önlenmiş olacaktır.
4.2.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler Ve
Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası )
Proje alanı kireçtaşı sahası olup, kireçtaşları mostralar vermiş durumdadır. Saha
üzerinde önemli sayılacak toprak örtüsü birikimi oluşmamıştır ve orman örtüsü gelişmemiştir.
Madencilik faaliyetleri esnasında topografyada zayiatlar oluşacaktır. Oluşacak bu zayiatların
bir ölçüde telafi edilebilmesi için madencilik faaliyetinde bulunacak alanların üzerinde
rehabilitasyon çalışmaları yapılacaktır.
4.3. Jeolojik Özellikler
4.3.1. Bölge Jeolojisi
Proje alanı, aşağıdaki 1/500 000 ölçekli Türkiye jeoloji Haritasında (Şekil 12)
görüldüğü gibi Torosların Çukurova’ya bakan eteğinde; Paleozoik ve Mesozoik yaşlı
kayaçların oluşturduğu 6 ayrı tektonostratigrafik birliğin yığışımından meydana gelmiş olan
Toroslar dağ kuşağının orta Toroslar bölümünü oluşturan Orta Torosların güney kanadı
üzerinde bulunan ve örtü kayaçları olarak adlandırılan birimleri üzerinde yer almaktadır
48 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
.
Şekil 12. Proje alanının 1/500 000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritasındaki yeri (MTA Yayınları, Ankara)
Toros dağları, stratigrafik ve kaya özellikleri açısından birbirinden farklı havza koşullarında
çökelmiş kayaç topluluklarının Alp Orojenezi sırasında tektonik olarak birbirleri üzerini
yığışmasıyla oluşmuştur. “Birlik” olarak ta tanımlanan bu topluluklardan biri (Geyik Dağı
Birliği) hariç diğer beşi (Aladağ, Alanya, Antalya, Bolkarlar ve Bozkır Birlikleri) allokton olarak
mevcut yerlerine yerleşmişlerdir. Birliklerde yer alan kayaçlar Karbonifer’den Kretase’ye
kadar yaş aralığını temsil etmektedirler. Toroslar’ın Mersin sınırları içinde kalan bölümünde
bu altı birlikten üç tanesi (Aladağ, Bolkarlar ve Bozkır birlikleri) yer almaktadır. Dağoluş
sürecinin (Alp Orojenezinin) tamamlanması ile birlikte Toroslar’ın su altında kalan
bölümlerinde örtü birimleri adı verilen kayaçlar çökelmeye başlamıştır. Çukurova havzasında
Oligosen’den Pliyosen sonlarına kadar devam eden bu döneme ait kayaçlar bir çok
araştırmacı tarafından incelenmiş ve genel olarak kabul gören beş formasyon adı altında
toplanmıştır. Bunlar Handere, Kuzgun, Güvenç, Karaisalı ve Gildirli Formasyonlarıdır.
Bunlarında üzerinde Kuvaterner (güncel dâhil) döneminde devam eden alüvyon, delta,
taraça, kumul vb gibi çökeller ile kaliçi oluşumları yer alır.
MTA Genel Müdürlüğü tarafından 2007 yılında düzenlenmiş olduğu “Orta Torosların
Jeodinamik evrimi Ereğli (Konya)-Ulukışla (Niğde)-Karsantı (Adana)- Namrun (İçel) Yöresi”
adlı yayında yapılan çalışmalar sonucunda çalışma alanını kapsayan bölge içerisinde
gözlenen Gildirli Formasyonunun görünür kalınlığı 350 m, Karaisalı Formasyonunun görünür
kalınlığı 5-500 m arasında, Güvenç Formasyonunun görünür kalınlığı 20-3230 m arasında,
Kuzgun Formasyonunun görünür kalınlığı 200-1400 m arasında, Handere Formasyonunun
görünür kalınlığı 600-700 m arasında olduğu belirlenmiştir. Proje alanından çıkarılarak
işletilen Karaisalı formasyonuna ait kireçtaşının proje alanında görünür kalınlığı yaklaşık 90
m’dir.
Bölgede gözlenen birlik, formasyon ve diğer kayaçları da kapsayan genelleştirilmiş
stratigrafik kolon kesiti aşağıdaki şekilde (Şekil 13) verilmiştir.
49 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 13. Bölgenin genelleştirilmiş Stratigrafik Kesiti
50 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
4.3.2. Proje Alanı Jeolojisi
Proje alanı ve çevresinde “temel” nitelikte olan Torosları oluşturan Birlik kayalarından
Bozkır Birliğine ait Ofiyolit kayaçları hem de örtü kayaçlarından olan Gildirli Formasyonuna
ait çakıltaşı-kumtaşı, Karaisalı formasyonuna ait Kireçtaşları, Kuzgun Formasyonuna ait
kiltaşı-silttaşı-marn kayaçları yüzeylemektedir (Bkz Ek-7 1/25000 Ölçekli Jeoloji Haritası).
İşletmesi yapılan kayaç aşağıdaki şekilde (Şekil.14) görülen haritada MiO2 rumuzuyla
gösterilmiş olan Orta Miyosen yaşlı Kireçtaşıdır. Karaisalı Formasyonu olarak da adlandırılan
bu kireçtaşlarının altında yine Orta Miyosen yaşlı, MiO1 rumuzuyla gösterilen çakıltaşıkumtaşı birimlerinden oluşan Gildirli Formasyonu; üstünde ise MiO3 rumuzuyla gösterilmiş
olan kiltaşı-marn kompozisyonuna sahip Kuzgun Formasyonu yer almaktadır. Sahanın
kuzey-kuzeybatı bölümlerinde görülen Krü rumuzlu Üst Kretase Karbonat çökelleri ile Mof
rumuzlu Mesozoik Ofiyolit Flişi kayaçlar Torosları oluşturan Birlik kayaçlarına mensup temel
kayaçlarıdır.
Şekil 14. Karadiken sahası ve çevresi Jeoloji haritası (Demirtaşlı E. (1975)’den uyarlanmıştır.)
Ruhsat sahasında Orta Miyosen yaşlı kireçtaşı ve killi kireçtaşı hâkimdir. Gri, bej ve
beyaz renkli, masif görünümlü ve az çatlaklı olup genel olarak topoğrafya eğimine uygun bir
eğime sahiptir. Çatlak sistemi genel olarak KB-GD yönlü olup çatlak sistemlerinden
bazılarında düşey yönlü karstik boşlukların oluştuğu gözlenmiştir.
51 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Ruhsat sahasının çok büyük kısmını oluşturan kireçtaşı biriminin düşey yöndeki
gidişini, jeoteknik özelliklerini ve permeabilite değerlerini tespit amacıyla yapılmış olan zemin
sondaj bilgileri aşağıda verilmiştir.
SK-1 Sondajı (25,00 m):
Koordinatlar :
X= 651 415
Kuyu derinliği :
25.00 m
Y= 4097 580
Geçilen birimler : Tamamı az çatlaklı masif killi kireçtaşı
Resim 9. SK1 sondajı karot sandığı (7-12m)
SK-2 Sondajı (12,00 m):
Koordinatlar :
X= 651 824
Kuyu derinliği :
12.00 m
Y= 4097 565
Geçilen birimler : Tamamı az çatlaklı masif killi kireçtaşı
Alınan numune :
5.50 – 5.70 m
52 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Resim 10. SK 2 Sondajı karot sandığı (1-8 m)
SK-3 Sondajı (21,00 m):
Koordinatlar :
X= 651 400
Kuyu derinliği :
21.00 m
Y= 4097 460
Geçilen birimler : Tamamı az çatlaklı masif killi kireçtaşı
Alınan numune :
8.20 -8.40 m
Resim 11. SK 3 Kuyusu karot sandığı (4-11 m)
53 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SK-4 Sondajı (40,00 m):
Koordinatlar :
X= 651 551
Kuyu derinliği :
40.00 m
Y= 4097 492
Geçilen birimler : Tamamı az çatlaklı masif killi kireçtaşı
SK-4
Resim 12. SK 4 Kuyusu karot sandığı
4.3.3. Cevherleşme
Soda Sanayi A.Ş. Karadiken Kalker işletmesi uzun yıllardır var olan bir işletme olup faaliyet
konusu kapasite artışıdır. Kalker işletmesinde üretilen kalkerin kimyasal yapısı aşağıdaki
tabloda verilmiştir;
Tablo 35. Karadiken Kalker İşletmesinde Kalkerin Kimyasal Yapısı
Kimyasal Bileşim
(%)
CaCO3
97,80 min (kuru bazda)
Si O2
0,30 max (kuru bazda)
Fe2O3
0,05 max (kuru bazda)
MgCO3
1,15 max (kuru bazda)
Al2O3
0,45 max (kuru bazda)
Nem
2,5 max (orjinal bazda)
54 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
4.3.4. Depremsellik
Proje alanı, büyük dere yataklarından uzak ve oldukça eğimli bir yamaç üzerinde
bulunduğundan sel basması; zemini kaya olması nedeniyle heyelan riski; iklim özellikleri
nedeniyle de çığ ve kaya düşmesi gibi doğal afet riskleri bulunmamaktadır. Deprem riski
yönünden, proje alanının Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasındaki yeri aşağıdaki şekilde
(Şekil. 15) görüldüğü gibi 3. cü derece deprem bölgesidir.
Şekil 15. Proje Alanının Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasındaki Yeri
Sahayı etkileyebilecek büyük boyutlu Fay kuşakları bulunmamaktadır. Ancak yakın
çevresinde genç çökel birimlerinin diyajenezi sonucu oluşan konsolidasyon oturmalarına
bağlı küçük boyutlu lokal kırıklar (faylar) yer almaktadır.
Aşağıdaki şekilde (Şekil.16) görüleceği gibi küçük kırıkların yanında proje alanının 3040 km kuzey ve kuzey-doğusunda Ecemiş Fay Hattı, 30-40 km kuzey doğusunda yine sağ
yanal atımlı Karsantı-Karaisalı Fay Kuşakları yer almaktadır. Bu fay kuşaklarının aktif
olduğuna dair elimizde yeterli veri bulunmamaktadır.
Diyajenez oturmalarına bağlı fay kırıklarının özellikle proje alanını oluşturan kaya
zeminlerde ciddi hasar yapacak deprem üretme olasılığı yoktur. Buna rağmen proje
kapsamında yapılacak tüm yapılarda bu kuşak için öngörülen deprem parametrelerine
mutlaka uyulmalıdır.
,
55 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 16. Proje Alanı ve yakın çevresinde yer alan diri faylar
4.3.5 Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler Ve
Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası )
Karadiken Kalker işletmesi uzun yıllardır çalışmakta olan mevcut bir tesistir. Faaliyetle
ilgili kapasite artışı planlanmaktadır. Proje kapsamında ocaktan çıkarılarak alınacak malzeme
kırma-eleme işleminden geçirilecektir. Faaliyet sonrası (maden işlemi terk edilirken) proje
alanı “Rehabilitasyon Projesi” kapsamında ağaçlandırılacaktır. Ocaktan alınan malzemenin
kırma eleme işlemine tabi olması sadece fiziksel olarak boyutlanmasını sağlayacaktır.
4.4. Hidrojeolojik Özellikler
4.4.1. Bölge Ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler
1/25000 ölçekli jeoloji haritasında da görüleceği gibi proje sahası ve yakın çevresini
oluşturan alanda gözlenen kireçtaşı, çakıl taşı, kumtaşı birimleri geçirimli özelliktedir. Kiltaşımarn seviyeleri geçirimsiz özellik gösteren bir birimdir. Proje alanında hâkim olan kireçtaşları
gri-bej-beyaz rekli, sert ve kırılgan, yüksel dayanım değerlerine sahip, bol kırıklı ve çatlaklı bir
birimdir. Yaygın çatlak sistemi nedeniyle geçirgen özelliğe sahiptir.
56 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
4.4.2. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri
Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir.
Pamukluk ırmağı üzerinde biri içme-kullanma suyuna yönelik (Berdan), diğerleri elektrik
üretimine yönelik çok sayıda HES tesisleri (Regülatör ve Hiroelektrik Santrali) bulunmaktadır.
4.4.3. Yer Altı Ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri,
Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut Ve Planlanan
Kullanımı )
Proje alanı içerisinde termal su kaynağı bulunmamaktadır. Proje alanında gözlenen
kayaçların önemli bir bölümü (Karaisalı Kireçtaşları ve Gildirli çakıltaşı-kumtaşı birimleri
rezervuar kaya özelliğindedir. Bu kayaçlar muhtemelen önemli yer altı suyu potansiyeline
sahiptir. Proje alanında jeoteknik amaçlı 4 adet sondaj yapılmıştır. Yapılan sondajlarda
geçilen birimlerin tamamı az çatlaklı masif killi kireçtaşıdır. En derin olarak açılan S4
kuyusunda 360 m kotuna kadar inilmiş ve yer altı suyuna rastlanmamıştır. Bu durum yer altı
suyunun daha derin kotlarda olduğunu göstermektedir. Ayrıca açılan sondajlarda her 3
metrede bir sızma deneyi yapılmıştır.
Bulunan permeabilite değerlerine göre zeminin geçirgenlik özellikleri şöyledir:
SK 1 Sondajı:
00-09
09-12
12-21
21-25
m
m
m
m
arası
arası
arası
arası
Az Geçirimli
Geçirimli
Yarı Geçirimli
Az geçirimli
SK 2 Sondajı:
00-03 m arası
03-12 m arası
Geçirimli
Az geçirimli
SK3 Sondajı
00-03 m arası
03-06 m arası
06-21 m arası
Az Geçirimli
Yarı Geçirimli
Geçirimli
SK4 Sondajı
00-03 m arası
03-40 m arası
Az Geçirimli
Geçirimli
Proje alanına en yakın 1000 m kuzey batısında Osman Dizlek’e ait yer altı su kuyusu
bulunmaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde tespit edilen yer altı su kuyuları ve bilgileri
aşağıdaki
tabloda
verilmiştir.
57 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 36. Faaliyet Alanı Çevresinde Bulunan Yer Altı Su Kuyularının Bilgileri
BELGE NO
K-8129
K-8282
K-13035
K-17260
KUYU SAHİBİ
MUSA
DOĞAN
DOĞAN
BOZKURT
OSMAN
DİZLEK
SALİM
GÜNGÖR
İLİ
İLÇESİ
KÖY
X
Y
DERİNLİK
(m)
STATİK
SEVİYE
DİNAMİK
SEVİYE
VERİM
(l/sn)
EC
(mhos/cm)
FAALİYET
ALANINA
MESAFESİ
(m)
MERSİN
TARSUS
TAŞÇILI
4095985
650260
114 m
48 m
62 m
2 lt/sn
1469
1680 m
MERSİN
TARSUS
PRİÖMERLİ
4100150
649745
70 m
24 m
42 m
2 lt/sn
736
2400 m
MERSİN
TARSUS
KAKLIKTAŞI
4099022
650641
170 m
115 m
155 m
1 lt/sn
600
1000 m
MERSİN
TARSUS
PRİÖMERLİ
4104131
644831
62 m
15 m
25 m
2 lt/sn
845
8650 m
58 .
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Proje alanının 1000 m kuzeybatısında bulunan Osman Dizlek’e ait kuyunun su analiz
sonuçları aşağıda verilmiş olup söz konusu kuyuya ait su örneğinin tarımda sulama suyu
olarak kullanılabilirliği belirlenmiştir.
Tablo 37. Osman Dizlek’e ait Yer Altı Su Kuyusunun Su Analiz Sonuçları
KATYONLAR me/lt
Sodyum (Na)
Potasyum (K)
Kalsiyum+Magnezyum
(Ca+Mg)
TOPLAM
pH
EC (mhos/cm)
Sulama Suyu Sınıfı
ANYONLAR me/lt
Karbonat (CO3 )
Bi Karbonat (HCO3)
Klor (CL)
0.88
0.04
13.00
13.92
7.48
600
Tuzluluk
Alkalilik
Sülfat (SO4)
TOPLAM
%Sodyum (SAR)
T-2
A-1
Yok
5.61
4.98
3.33
13.92
0.34
Orta
Az
4.4.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler Ve
Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası )
Proje kapsamında planlanan kapasite artışı ocaktan kireçtaşı malzemenin üretilerek
kırma-eleme tesisinde boyutlandırılmasıdır. Mevcut durumda da sahadan malzeme alınarak
kırma-eleme tesisinde boyutlandırma işlemi yapılmaktadır. Ocaktan alınan malzemenin
kırma-eleme tesisinde boyutlandırılması fiziksel bir değişim gösterecektir. Tesiste yer altı
suyunu kirletecek hiçbir faaliyet yapılmayacaktır. Ayrıca sahada yapılan sondajlarla yer altı
su seviyesinin 360 m kottan daha derinlerde olduğu belirlenmiş olup ocak çalışmasının yer
altı suyuna etkisi olamayacaktır.
4.5. Hidrolojik Özellikler
4.5.1. Bölge Ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri
Proje alanı 17-Doğu Akdeniz Havzası, 17-15 Tarsus alt ovası içerisindedir. Mersin
İlinin sahil şeridi yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Sahil şeridinden kuzey
bölümlere çıkıldıkça 10-15 oC’ye varan farklılıklar bulunmaktadır. Özellikle kış aylarında deniz
sahilinden uzaklaştıkça, bu sıcaklık değişimi büyük değerlere çıkmaktadır. Meteorolojik
olarak yatay görüş uzaklığını her yönde 1000 metre ve daha altına düşürecek sis olayı ilde
ender görülen bir olaydır. Kar yağışı ve don hadisesi İçel ili sahil kesimlerinde en az
rastlanan olaydır. Meteorolojik yönden farklılıklar olarak tanımlanan mikroklima bölgeleri, ilin
topografik yapısı nedeniyle birçok kesimlerde görülmektedir. Yaz ve kış aylarında sahil
kesimi ile iç ve yayla kesimi arasında sıcaklık ve nem farkı hissedilir şekilde belli olmaktadır.
Sıcaklık ve nem yayla kesimlerinde daha düşüktür. Mersin ilinde yer altı ve yer üstü su
kaynaklarını besleyen en önemli kaynaklar yağmur ve kar sularıdır.
Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından düzenlenen Geodata veri tabanından
uyarlanarak hazırlanmış faaliyet alanı ve çevresinin hidrolojik durumunu gösteren Hidroloji
haritası Ek-15 de verilmiştir.
59
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
4.5.2. Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu Ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu
Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Proje
alanı DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “MersinTarsus Projesi Pamukluk Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda
Pamukluk Barajının koruma alanlarına girmemektedir. Yine faaliyet alanının yaklaşık 12 km
doğusunda Berdan Barajı bulunmaktadır. DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü
tarafından hazırlanan “Berdan Projesi Berdan Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon
Haritası”nda faaliyet alanının kuzeydoğu istikametinde 10 ha. lık kısmı Berdan Barajının
Uzun Mesafeli Koruma Alanı Sınırı (B); (A) Uzun Mesafeli Koruma Alanı çevresindeki 5000
m ve su toplama havza sınırı arasındaki Koruma şeridi içine düşmektedir.
4.5.3. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut Ve Planlanan Kullanımı ( İçme, Kullanma,
Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar
)
Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir.
Pamukluk ırmağı üzerinde biri içme-kullanma suyuna yönelik (Berdan), diğerleri elektrik
üretimine yönelik çok sayıda HES tesisleri (Regülatör ve Hiroelektrik Santrali) bulunmaktadır.
Proje alanı DSİ 6. Bölge Müdürlüğü tarafından hazırlanan 1/350.000 ölçekli Genel Durum
Planında Sulanamayan araziler içerisinde kalmaktadır.
60
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 17. Hidroloji Haritası
4.5.4. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler Ve
Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası)
Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemlerden dolayı proje alanı ve yakın çevresinin
hidrolojik yapısında hiçbir değişiklik olmayacaktır. Proje alanında faaliyetten etkilenecek dere
bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde kuru dere bulunmakta olup bunlardan en yakını
faaliyet alanının güneyindedir. Sürekli akış halinde olmayan, yağışlı zamanlarda mevsimsel
akış gösteren kuru dere yatağına artık, atık malzeme dökülmeyecek, akışına müdahale
edilmeyecek ve koruma mesafesi bırakılacaktır. Söz konusu faaliyete ilişkin 10 Ağustos 2005
Tarihli ve 25902 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına
İlişkin Yönetmelik”, 03.07.2011 Tarihinde yürürlüğe giren 2011/1900 Karar Sayılı ve
05.04.2012 Tarihinde yürürlüğe giren 2012/2958 Karar Sayılı “İşyeri Açma ve Çalışma
Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” lere uyulacak olup,
kurulca tespit edilecek sağlık koruma bandı mesafesine uyulacaktır. Çalışma alanının köşe
noktalarına poligon taşları dikilerek çalışma alanının sınırları belirlenecektir. Proje alanına en
yakın su yapısı olarak yaklaşık 2500 m kuzeydoğusunda Pamukluk Irmağı bulunmaktadır.
Pamukluk ırmağının faaliyet alanına uzak olmasından dolayı ocak alanında yapılacak
patlatmalardan etkilenmesi söz konusu değildir. Faaliyet alanı topografik olarak yüksek
kotlarda kayalık özelliğinde jeomorfolojik yapıya sahip olmasından dolayı taşkın riski
bulunmamaktadır. Proje alanında hâkim olan yüksek kotlu topografik yapı, saha eğimi proje
61
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
alanına genel olarak doğal drenaj özelliğini kazandırmaktadır. Ayrıca sahanın uygun
yerlerine drenaj kanalı oluşturulmuştur. Gerekmesi durumunda yeni drenaj kanalları
oluşturularak yağmur sularının saha çevresinden uzaklaştırılması sağlanacaktır. Karadiken
Kalker işletmesi uzun yıllardır işletmede olan bir tesis olup taşkın, sel gibi risklerle
karşılaşılmamıştır.
4.6. Meteorolojik Ve İklimsel Özellikler
4.6.1 . Bölgesel Ve Proje Alanı Meteorolojik Ve İklimsel Özellikler
Akdeniz ikliminin karakteri yazlar sıcak ve kurak, kışların ılık ve yağışlı olmasıdır.
Yağışların yarısı kış aylarında diğer yarısı da ilkbahar ve sonbaharda görülmektedir. Yaz
sıcakları umumiyetle Mart ayında başlamakta Kasımda son bulmaktadır. Yükselti arttıkça ve
daha kuzeye gidildikçe iklim daha serin bir hal alır. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve
yağışlıdır. Yağışlar kışın kar şeklinde, ilkbaharda yağmur şeklindedir.
Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından çalıştırılan, saatlik ölçüm yapan ve proje
alanına en yakın meteoroloji istasyonu olan Mersin Meteoroloji İstasyonu’ndan temin edilen
1960-2012 yılları arasında ölçülen değerlerden elde edilen meteorolojik veriler Ek-19 da
sunulmuştur
Basınç
1960-2012 yılları arasını kapsayan kayıtlara göre, min. basınç 990.1 hPa, maksimum
basınç 1033,8 hPa, ortalama basınç yıllık değeri ise 1012.2 hPa’dır (Bkz. Tablo 38.).
Tablo 38. Basınç Değerleri-Aylık-Yıllık
Parametre
Ortalama
Basınç
(hPa)
Maksimum
Basınç
(hPa)
Minimum
Basınç
(hPa)
Rasat AYLAR (1960-2012)
S.
Şubat Mart
(YIL) Ocak
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Ekim
Kasım Aralık
Yıllık
53
1017.4 1015.7 1013.9 1011.8 1010.9
1008.1
1004.9
1005.7
1009.9 1013.9 1016.9 1017.6 1012.2
53
1033.8 1032.3 1030.6 1025.6 1021.9
1016.9
1011.6
1011.9
1020.5 1024.5 1029.3 1031.8 1033.8
53
993.8
996.9
995.5
998.6
1001.6 1002.4
993.3
990.6
991.7
998.0
62
995.4
990.1
990.1
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
1040
1030
1020
1010
Ortalama Basınç (hPa)
1000
Maksimum Basınç (hPa)
Minimum Basınç (hPa)
990
980
970
O
ca
k
Şu
ba
t
M
ar
t
Ni
sa
M n
ay
Ha ıs
z
Te ira n
m
m
Ağ uz
us
to
s
Ey
lü
l
Ek
im
Ka
sı
m
Ar
al
ık
960
Şekil 18. Basınç Dağılım Grafiği-Aylık
Sıcaklık Dağılımı
1960-2012 yılları arasını kapsayan kayıtlara göre minimum sıcaklık -6.3 °C,
maksimum sıcaklık 39.8 °C, ortalama sıcaklık yıllık değeri 19.8°C’dir (Bkz. Tablo 39.).
Tablo 39. Sıcaklık Değerleri-Aylık-Yılık
Parametre
Ortalama
Sıcaklık
(°C)
Minimum
Sıcaklık
(°C)
Maksimum
Sıcaklık
(°C)
Rasat AYLAR (1960-2012)
S.
Şubat Mart
(YIL) Ocak
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Ekim
Kasım Aralık
Yıllık
53
10.2
10.9
13.7
17.5
21.4
25.2
27.9
28.3
25.5
21.2
15.7
11.7
19.8
53
-6.3
-3.6
-2.2
0.6
7.0
5.3
16.1
15.0
11.0
2.7
-0.8
-3.0
-6.3
53
25.2
26.5
29.8
34.7
35.8
38.2
37.3
39.8
38.5
36.4
31.0
27.0
39.8
63
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
50
40
30
Ortalama Sıcaklık (°C)
Minimum Sıcaklık (°C)
20
Maksimum Sıcaklık (°C)
10
O
ca
k
Şu
ba
t
M
ar
t
Ni
sa
n
M
ay
Ha ıs
zi
Te ra n
m
m
Ağ uz
us
to
s
Ey
lü
l
Ek
im
Ka
sı
m
Ar
al
ık
0
-10
Şekil 19. Sıcaklık Dağılım Grafiği-Aylık-Yıllık
Yağış
1960-2012 yılları arasını kapsayan kayıtlara göre toplam yağış ortalaması yıllık değeri
594.7 mm, maksimum yağış 199.5 mm’dir. (Bkz. Tablo 40)
Tablo 40. Yağış Dağılımı-Aylık-Yılık
Parametre
Toplam
Yağış
Ortalaması
(mm)
Maksimum
Yağış
(mm)
Rasat AYLAR
S.
Şubat
(YIL) Ocak
(1960-2012)
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Ekim
Kasım Aralık
Yıllık
53
109.8
83.5
55.3
36.0
22.5
8.5
7.9
4.0
7.2
39.4
80.2
140.4
594.7
53
109.0
102.0
80.8
48.9
49.4
29.7
58.8
30.3
41.2
50.1
99.6
199.5
199.5
64
.
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş
250
200
Toplam Yağış Ortalaması
(mm)
150
Maksimum Yağış (mm)
100
50
O
ca
k
Ş
ub
at
M
ar
t
N
is
an
M
ay
H ıs
az
i
Te ran
m
m
u
A
ğu z
st
os
E
yl
ül
E
ki
m
K
as
ım
A
ra
lık
0
Şekil 20. Yağış Dağılım Grafiği-Aylık
Nem
1960-2012 yılları arasını kapsayan kayıtlara göre ortalama nem yılık değeri %70.2,
minimum nem ise % 10’dır. (Bkz. Tablo 41)
Tablo 41. Nem Değerleri-Aylık-Yıllık
Rasat AYLAR
S.
Şubat
(YIL) Ocak
Parametre
Ortalama
Nem (%)
Minimum
Nem (%)
(1960-2012)
Nisan
Mayıs
53
67.6
68.6
Mart
70.0
72.4
73.7
Haziran Temmuz Ağustos Eylül
74.7
75.9
73.9
68.0
Ekim
64.7
Kasım Aralık
65.4
68.0
70.2
53
10
13
14
13
16
16
25
20
15
11
12
13
10
80
70
60
50
Ortalama Nem (%)
40
Minimum Nem (%)
30
20
10
O
ca
k
Şu
ba
t
M
ar
t
Ni
sa
n
M
ay
Ha ıs
zir
Te a n
m
m
Ağ uz
us
to
s
Ey
lü
l
Ek
im
Ka
sı
m
Ar
al
ık
0
Şekil 21. Nem Değerleri Grafiği-Aylık
65
Yıllık
.
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş
Bölgenin Sayılı Günler Dağılımı
Sayılı Günler (Kar Yağışlı, Kar Örtülü, Sisli, Dolulu, Kırağılı, Orajlı)
1960-2012 yılları arasını kapsayan kayıtlara göre Kar, dolu ve sis ile ilgili değerler
Tablo 42. de verilmiştir. Tablo 42’ye göre; Kar Yağışlı Günler Sayısı yıllık 0.3, Kar Örtülü
Günler Sayısı yıllık 0, Sisli Günler Sayısı Ortalaması yıllık 1.7, Dolulu Günler Sayısı
Ortalaması yılık 1.5, Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması yıllık 32.3, Kırağılı Günler
Sayısı Ortalaması yıllık 7.7’dır.
Tablo 42. Kar, Dolu, Sis Değerleri-Aylık-Yılık
Parametre
Kar Yağışlı
Günler
Sayısı
Kar Örtülü
Günler
Sayısı
Sisli
Günler
Sayısı
Ortalaması
Dolulu
Günler
Sayısı
Ortalaması
Toplam
Orajlı
Günler
Sayısı
Ortalaması
Kırağılı
Günler
Sayısı
Ortalaması
Rasat
S.
(YIL)
AYLAR
Ocak
Şubat
Mart
52
0.2
0.1
0.0
(1960-2012)
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Kasım
Aralık
Yıllık
0.3
53
0
53
0.1
0.1
0.2
0.5
0.4
0.2
52
0.2
0.3
0.2
0.1
0.1
0.0
52
2.3
2.6
2.9
3.2
3.2
2.2
53
3.5
2.1
0.4
6
0.1
0.0
0.0
0.0
0.9
1.0
2.3
0.0
0.1
0.0
1.7
0.2
0.1
0.3
1.5
4.9
3.3
3.5
32.3
0.2
1.5
7.7
Kar Yağışlı Günler Sayısı
5
Kar Örtülü Günler Sayısı
4
Sisli Günler Sayısı
Ortalaması
3
Dolulu Günler Sayısı
Ortalaması
2
Toplam Orajlı Günler Sayısı
Ortalaması
1
Kırağılı Günler Sayısı
Ortalaması
O
ca
k
Şu
ba
t
Ni
sa
n
M
ay
Ha ıs
zir
Te a n
m
m
Ağ uz
us
to
s
Ey
lü
l
Ek
im
Ka
sı
m
Ar
al
ık
0
Şekil 22. Sayılı Günler (Kar Yağışlı, Kar Örtülü, Sisli, Dolulu, Kırağılı, Orajlı) Grafiği-Aylık
Ekim
66
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Maksimum Kar Kalınlığı
Tablo 43. e göre Maksimum Kar Kalınlığı yıllık 0 cm’dir.
Tablo 43. Maksimum Kar Kalınlığı -Aylık-Yılık
Parametre
Maksimum
Kar
Kalınlığı
(cm)
Rasat AYLAR
S.
Şubat
(YIL) Ocak
---
---
---
(1970-2012)
Mart
---
Nisan
Mayıs
---
---
Haziran Temmuz Ağustos Eylül
---
---
---
---
Ekim
---
Kasım Aralık
---
Yıllık
---
0
Şekil 23. Maksimum Kar Kalınlığı
Bölgenin Buharlaşma Durumu
Aylık ortalama açık yüzey buharlaşması ve günlük maksimum açık yüzey
buharlaşmaları Tablo 44. de verilmiştir. Tablo 43. e göre Aylık Ortalama Açık Yüzey
Buharlaşması yıllık 1101.5 mm, Günlük Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması 13.2 mm’dir.
Tablo 44. Buharlaşma Değerleri-Aylık-Yılık
Parametre
Aylık
Ortalama
Açık Yüzey
Buharlaşması
(mm)
Günlük
Maksimum
Açık Yüzey
Buharlaşması
(mm)
Rasat AYLAR (1960-2012)
S.
Şubat Mart
(YIL) Ocak
Nisan
Mayıs
Haziran Temmuz Ağustos Eylül
Ekim
Kasım Aralık
Yıllık
27
39.6
45.3
71.0
91.1
124.5
153.9
173.8
165.4
137.3
99.6
58.0
39.1
1101.5
27
5.0
8.8
6.6
8.0
10.6
12.4
12.0
10.3
13.2
8.6
6.1
6.0
13.2
67
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
200
180
160
140
Aylık Ortalama Açık Yüzey
Buharlaşması (mm)
120
100
Günlük Maksimum Açık
Yüzey Buharlaşması (mm)
80
60
40
20
Aralık
Kasım
Ekim
Eylül
Ağustos
Temmuz
Haziran
Mayıs
Nisan
Mart
Şubat
Ocak
0
Şekil 24. Buharlaşma Değerleri Grafiği-Aylık
Bölgenin Rüzgar Sözel ve Grafiksel Dağılımı (Aylık, Mevsimlik ve Yılık Rüzgar
Diyagramları, Hakim Rüzgar Yönleri, Kuvvetli, Rüzgarlı ve Fırtınalı Günler)
Rüzgar
Tablo 45. Mersin İli Rüzgâr Hızları (1960-2012)
AYLAR
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
Ocak
1.7
1.7
2.2
2.3
2.6
2.3
2.1
2.0
2.6
2.3
2.5
2.0
1.9
1.3
1.4
1.4
Şubat
1.6
1.7
2.1
2.4
2.6
2.5
2.5
2.3
2.5
2.4
2.7
2.1
1.8
1.3
1.4
1.4
Mart
1.5
1.6
2.1
2.3
2.6
2.6
2.7
2.4
2.9
3.1
3.4
2.4
2.1
1.4
1.4
1.4
Nisan
1.5
1.6
2.2
2.2
2.5
2.6
2.6
2.7
3.1
3.4
3.6
2.4
1.9
1.3
1.3
1.3
Mayıs
1.5
1.5
1.9
2.0
2.2
2.5
2.6
2.7
3.3
3.5
3.6
2.4
1.8
1.2
1.2
1.2
Haziran
1.4
1.5
1.8
1.9
2.1
2.4
2.6
2.8
3.4
3.9
4.0
2.6
2.0
1.2
1.1
1.1
Temmuz
1.3
1.5
1.7
1.8
1.8
2.2
2.5
2.8
3.4
4.0
4.2
2.6
1.8
1.1
1.0
1.1
Ağustos
1.3
1.4
1.7
1.7
2.0
2.3
2.5
2.8
3.4
4.2
4.2
2.7
1.8
1.1
1.1
1.1
Eylül
1.4
1.5
1.8
1.9
2.2
2.5
2.6
2.7
3.4
3.9
4.1
2.7
2.1
1.3
1.2
1.2
Ekim
1.5
1.5
1.7
1.9
2.3
2.4
2.3
2.3
2.8
2.9
3.1
2.3
1.9
1.4
1.3
1.4
Kasım
1.5
1.6
1.8
2.1
2.3
2.3
2.1
1.9
2.2
2.2
2.2
1.9
1.7
1.3
1.4
1.4
Aralık
1.6
1.7
2.1
2.2
2.3
2.2
2.0
1.8
2.3
2.1
2.1
1.6
1.6
1.2
1.4
1.5
Ortalama
1.5
1.6
1.9
2.1
2.3
2.4
2.4
2.4
2.9
3.2
3.3
2.3
1.9
1.3
1.3
1.3
68
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 25. Hızlarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı
Tablo 46. Mersin İli Rüzgâr Esme Sayıları (1960-2012 )
AYLAR
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
TOPLA
M
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
5827
6211
3762
2587
1306
1777
1004
725
608
768
519
662
343
1424
3628
7956
4615
4521
3242
2317
1142
1885
1141
1113
900
1217
843
1010
477
1445
3525
6428
4394
3817
2586
1740
994
1953
1388
1647
1684
2635
2227
1996
798
1600
3402
6250
3830
3329
2137
1491
936
1699
1193
1750
2051
3844
3244
2213
820
1365
2741
5156
3166
2918
2259
1439
925
1897
1249
2203
2771
5283
4306
2374
818
1102
1924
4396
2338
2856
1975
1361
796
1874
1463
2865
3488
6135
4553
1779
613
739
1261
3760
3509
2323
2679
1906
1132
656
1826
1620
3336
4378
7241
4576
1404
574
647
1219
2963
2747
1571
823
496
1549
1240
2795
3468
7250
4538
1811
805
902
1653
4241
4443
2860
1378
762
455
1442
1048
1957
2475
4975
3453
2047
928
1289
2520
5752
5219
3449
1715
1287
661
1661
1032
1527
1646
2694
2448
1946
896
1559
3794
7454
5503
4396
2365
1833
860
1657
1028
999
856
1191
1131
1091
584
1541
4017
8399
6049
5827
3739
2342
1155
1641
764
687
470
633
497
590
342
1366
3974
8937
28635
19114
10382
20861
14170
21604
24795
43866
32335
18923
7998
14979
33658
72238
50670
45610
Tablo 46’ya göre I. hakim rüzgar yönü NNW, II. hakim rüzgar yönü N, III. hakim
rüzgar yönü NNE’dir.
69
.
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş
Şekil 26. Esme Saylarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı
Tablo 47. Mersin İli Rüzgâr Esme Sayıları (1960-2012 ) Mevsimlik
AYLAR
İlkbahar
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
11390
10064
6982
4670
2855
5549
3830
5600
6506
11762
9777
6583
2436
4067
8067
15802
Yaz
7624
8282
5452
3316
1948
5249
4323
8996
11334
20626
13667
4994
1992
2288
4133
11510
Sonbahar
15165
10705
5458
3882
1976
4760
3108
4483
4977
8860
7032
5084
2408
4389
10331
21605
Kış
16491
16559
10743
7246
3603
5303
2909
2525
1978
2618
1859
2262
1162
4235
11127
23321
70
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 27. Mevsimlik Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları
71
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 28. Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ı)
72
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 29. Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ıı)
73
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 30. Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (ııı)
74
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 31. Aylık Rüzgâr Esme Sayıları Diyagramları (IV)
75
.
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş
Tablo 48. Aylık Ortalama Rüzgâr Hızları (1960-2012)
Ortalama Rüzgâr
Hızı (m_sec)
Rasat
S.
(YIL)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Yıllık
53
2.1
2.2
2.2
2.3
2.5
2.7
2.7
2.7
2.4
2.0
1.8
2.0
2.3
Ortalama Rüzgâr Hızı (m_sec)
3
2.5
2
Ortalama Rüzgâr Hızı
(m_sec)
1.5
1
0.5
O
ca
k
Şu
ba
t
M
ar
t
Ni
sa
n
M
ay
Ha ıs
zi
Te ra n
m
m
Ağ uz
us
to
s
Ey
lü
l
Ek
im
Ka
sı
m
Ar
al
ık
0
Şekil 32. Aylık Ortalama Rüzgâr Hızı Grafiği
Tablo 49. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü
Rasa
t S.
(YIL)
Maksimum
Rüzgâr Hızı (
m_sec ) ve Yönü
53
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağusto
s
Eylül
Ekim
Kasım
29.7
S
34.2
WS
W
26.4
SW
25.0
SW
25.3
SW
28.2
NNW
26.2
NW
20.2
NNE
25.0
SSW
27.9
SSW
25.7
SS
W
40
35
30
25
Maksimum Rüzgâr Hızı (
m_sec ) ve Yönü
20
15
10
5
O
ca
k
Şu
ba
t
M
ar
t
Ni
sa
n
M
ay
Ha ıs
zi
Te ra n
m
m
Ağ uz
us
to
s
Ey
lü
l
Ek
im
Ka
sı
m
Ar
al
ık
0
76
Aralı
k
30.2
S
Yıllık
34.2
WS
W
.
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş
Şekil 33. Maksimum Rüzgâr Hızı Grafiği
Tablo 50. Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması
Fırtınalı Günler
Sayısı
Ortalaması
Rasat
S.
(YIL)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Yıllık
53
0.7
0.5
0.8
0.5
0.3
0.2
0.0
0.1
0.2
0.4
0.5
0.6
4.8
Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması
0.9
0.8
0.7
0.6
0.5
0.4
Fırtınalı Günler Sayısı
Ortalaması
0.3
0.2
0.1
O
ca
k
Şu
ba
t
M
ar
t
Ni
sa
n
M
ay
Ha ıs
zi
Te ra n
m
m
Ağ uz
us
to
s
Ey
lü
l
Ek
im
Ka
sı
m
Ar
al
ık
0
Şekil 34. Fırtınalı Günler Sayısı Ortalaması Grafiği
Tablo 51. Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması
Kuvvetli Rüzgârlı
Günler Sayısı
Ortalaması
Rasat
S.
(YIL)
Ocak
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık
Yıllık
53
3.0
3.2
3.8
3.7
2.6
1.7
1.3
1.6
1.8
2.0
1.9
2.5
29.1
Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması
4
3.5
3
2.5
Kuvvetli Rüzgârlı Günler
Sayısı Ortalaması
2
1.5
1
0.5
O
ca
k
Şu
ba
t
M
ar
t
Ni
sa
n
M
ay
Ha ıs
zi
Te ra n
m
m
Ağ uz
us
to
s
Ey
lü
l
Ek
im
Ka
sı
m
Ar
al
ık
0
77
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 35. Kuvvetli Rüzgârlı Günler Sayısı Ortalaması Graf
Tablo 52. Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri
78
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 53. Uzun Yıllar Fevk Hadiseleri
79
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
80
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 36. Yağış, Şiddet, Süre Tekerrür Grafiği
81
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
4.6.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Sırasında Yerel Ve Bölgesel İklimde
Oluşabilecek Meteorolojik Ve İklimsel Etkiler İle Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık,
İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası)
Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında yerel ve bölgesel iklimde
değişiklik yapabilecek herhangi bir faaliyet bulunmamaktadır.
4.7. Flora – Fauna
4.7.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı Flora – Fauna
Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü mevkiinde bulunan
7902 Ruhsat numaralı Karadiken Kalker İşletmesi Tarsus Belediyesinin sınırları içerisinde
olup ruhsat sahasının geneli orman vasıflı arazidir. Ruhsat alanı üzerinde orman örtüsü
bulunmamaktadır. Yakın çevresinde ve bulunduğu alanda dahil olmak üzere “Flora ve Fauna
“ ile ilgili bilgiler aşağıda özetlenmektedir.
Flora :
Faaliyet yeri Grid Kareleme Sistemine göre C5 karesinde yer almaktadır Flora ile ilgili
bilgiler oluşturulurken Davis’in “Flora of Turkey and East Aegean Islands” adlı eserinden
Prof. Dr. Baki EYCE’nin Biyocoğrafya adlı eserinden ve Prof. Dr. Yıldırım AKMAN, Prof. Dr.
Osman KETENOĞLU ve Dr. Fatmagül GEVEN’nin Vejetasyon adlı eserinden, Prof. Dr.
Cengiz DARICI’nın Tohumlu Bitkiler adlı eserlerinden yararlanılmıştır.
Vejetasyon :
Herhangi bir coğrafi bölgenin bir kesimi üzerinde, yaşama koşulları birbirine benzeyen
bitkilerin (özellikle odunlu bitkilerin) bir arada toplanma şeklidir. Vejetasyon; ağaç, çalı,
yosun, mantar ve likenlerden oluşan orman örtüsü ile bir orman olabildiği gibi bataklıklarda
büyüyen saz, kamış vb. bitki gruplarından veya sudaki alglerden ya da çöllerde olduğu gibi
seyrek dağılmış kaktüslerden ibaret olabilir. Dolayısıyla bir bölgede bitkiler için yaşam
koşulları ne kadar çok ise vejetasyon tipleri de o kadar değişik olur. Tabiatıyla, flora
bilinmeden vejetasyon çalışması yapılmaz.
Akdeniz bölgesinde vejetasyon, deniz seviyesinden itibaren dağların yüksek
kısımlarına doğru farklı vejetasyon katlarından meydana gelir. Az yağışlı yarı – kurak bir
Akdeniz ikliminde son gelişim devresi olan kara çam veya tüylü meşe ormanlarının
büyümesine uygundur. Burada toprak çok az zenginleşmiştir, su durumu ve nem değişmez.
Böylece vejetasyon iklimle denge haline gelmiştir, yani stabil olmuştur.
Faaliyet yeri, 0 ile 500 metreler arasında etkisini gösteren Sıcak Akdeniz Vejetasyon
Katı içerisinde yer almaktadır.Bu bölge Ceratonia siliqua (keçi boynuzu), Olea europae
(zeytin), Quercus coccifera ( kermes meşesi), Pinus brutia ( kızıl çam), Pinus pinea (fıstık
çamı) gibi türlerle temsil edilir.
Doğu Akdeniz Bölgesinde yer alan Adana-Çukurova bölgesinde yetişen Ceratonia
siliqua L. (Keçi boynuzu), Pinus brutia Ten. (Kızıl çam) ve Quercus coccifera L. (Kermes
meşesi) topluluklarıdır.
Ceratonia siliqua L. (Keçiboynuzu): Ülkemizde yabani formda Akdeniz bölgesine
özgü bitki topluluğu olan makide yetişen, kserofit (kurakçıl) karakterli, sert yapraklı, herdem
yeşil çalı ve ağaçlardır. Yeryüzünün en eski türlerinden biri olan keçiboynuzunun orijini Doğu
82
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Akdeniz (Suriye, İsrail, Akdeniz bölgesinin güneydoğusu) olup makinin en önemli
bireylerindendir (Davis,1965; Bailey, 1950; Seçmen, 1974).
Pinus brutia Ten. (Pinaceae): Genellikle Doğu Akdeniz’de yaygın olup Yunanistan'ın
doğusundan Girit, Kıbrıs, Türkiye, Suriye, Irak ve Ürdün'e kadar uzanır. En geniş yayılışı
Türkiye'de gözlenir, esas olarak Akdeniz ve Ege bölgelerinde geniş ormanlar oluşturur
(Davis, 1965; Yaltırık, 1993). 5-20 m boylarında, hızlı büyüyen, kalın dallı bir çam türüdür.
Genç sürgünleri kalın ve kızıl renkte, kabuk genç bireylerde düzgün ve boz renkte iken
yaşlılarda derince yarılmış ve esmer kırmızımsı renktedir.
Quercus coccifera L. (Fagaceae): Akdeniz çevresinin tamamını temsil eden ve garik
vejetasyonunun en geniş hakimiyete sahip türüdür. Sık dallı, 2-3 m boyunda, nadiren boyu
10 m’ye ulaşan herdem yeşil küçük ağaç veya çalılardır. Kuzeybatı, batı ve güney
Anadolu’da yaygın bu tür makinin de baskın bitkisidir (Davis,1982, Akman ve ark.,2007).
Fitocoğrafik Bölge :
Türkiye biyocoğrafik olarak Holarktik aleme girer. Bu alem içerisinde Türkiye de üç
farklı fitocoğrafik bölge ayırt edilir. Bunlar;
•
Avrupa – Sibirya Bölgesi (Euro – Siberian )
•
Bu bölge yaprak döken ve yüksek iğne yapraklı ormanlardan meydana gelir.
•
İran – Turan Bölgesi (İrano – Turanien )
•
İç Anadolu platosunun hemen tamamını kaplayan bu bölge kuzeyde Avrupa –Sibirya,
batı ve güneyde ise Akdeniz flora bölgesi ile çevrilidir.
•
Akdeniz Bölgesi ( Mediterranean) : Bu bölge 3 kısımda incelenir.
1. Batı Anadolu ve Doğu Ege Adaları
2. Toroslar
3. Amanos Dağları
Akdeniz bölgesinde; yazın görülen kuraklık ve yağışların soğuk mevsimde olması ve
bu mevsiminde nispeten ılık geçmesi kendine özgü bir vejetasyonun oluşmasına sebep
olmuştur.
Faaliyet sonucunda etkilenecek alan, Sıcak Akdeniz Katmanı içine dahil olup yoğun
biyotik faktörler sonucu maki ve garrig formasyonları oluşmuştur. Burada başlıca maki
elementleri, yabani zeytin, mersin, sakız sandal, erguvan ve tespih ağacıdır.
Endemizm:
Türkiye, kıtalar arası geçiş bölgesi konumunda bir ülke olması sebebiyle endemik
bitkiler bakımından zengindir. Proje alanının bulunduğu yöredeki türlerle ilgili endemizm
bilgileri ilgili tablolarında verilmiştir.
83
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 37. Grid Kareleme Sistemi
84
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 38. Türkiye’nin Fitocoğrafik Bölgeleri
Faaliyet alanı ve çevresinde flora yapısına ait fotoğraflar ;
85
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Resim 13. Onopordum acanthium (Deve dikeni)
Resim 14. Alyssum montanum (Kuduz otu)
86
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Resim 15. Myrtus communis(Mersin Yemişi, murt)
Resim 16. Asparagus officinalis(Kuşkonmaz)
87
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Resim 17. Michauxia campanuloides (Keçibiciği )
88
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 54. Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Flora Türleri Korunma Durumları ve Statüleri
Tür No
Familya ve Tür Adı
Türkçe Adı
Bern
Red Data
IUCN
AVL(*)
-
Nt
Ic
-
-
Nt
Ic
-
-
Nt
Ic
-
-
Nt
Ic
-
-
Nt
Ic
-
-
Nt
Ic
-
-
Nt
Ic
-
Ic
-
Habitat
THYMELAEACEAE
1
2
Daphane sericea
Daphane pontica
Develi
Doğu Karadeniz Defnesi
Otsu ve çalılıklarda
Orman tahrip yerlerinde
MYRTACEAE
3
Myrtus communis
Mersin Yemişi, murt
Maki bitkisidir.
RESEDACEAE
4
Reseda lutea
Sarı Sevgi Çiçeği
Otsu ve çalılıklarda
PINACEAE
5
6
Pinus nigra
Pinus brutia
Karaçam
Kızılçam
Kurak, kayalık, kireçli ve fakir topraklar
Kayalık, kireçli ve kumsallarda
TAXACEAE
7
Taxus baccata
Porsuk, Ölüm Ağacı
Kireçli ve nemli yerlerde
ANACARDİACEAE
8
Pistacia terebinthus
Menengiç
-
Nt
Kayalık,yamaçlar,maki
FABACEAE
9
Calicotome villosa
Keçi boğan
-
Nt
Ic
-
-
Nt
Ic
-
Maki, kuru kayalık arazilerde
OLEACEAE
10
Olea europaea
Zeytin
89
Tahrip görmüş alan ve çalılıklarda yetişir.
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
APOCYNACEAE
11
Nerium oleander
-
Nt
Ic
-
-
Nt
Ic
-
Kuduz Otu
-
Nt
Ic
-
Böğürtlen
-
Nt
Ic
Seyrek ormanlar, çalılıkar, taşlı tepe etekleri,kıyılar
Kekik/Karabaş
-
Nt
Ic
Kumlu, kireçli yamaçlarda
-
Nt
Ic
Kuru yamaçlar ve kayalık yerler
Ic
Kayalık yamaç, çağıllık, temizlenmiş orman,
yolkenarı, tarla
Ic
Orman tahrip yerlerinde
Ic
stepler, kalkerli uçurumlar,kalkerli topraklar, kumlu
kıyılar
Ic
Kıraç ve kullanışsız topraklarda
Zakkum
Kumul ve tuzcul topraklarda yetişir.
FAGACEAE
12
Quercus infectoria
Mazı Meşesi
Humusça fakir, kumlu balçık,taşlık alanları sever..
CRUCİFERAE
13
Alyssum montanum
Hafif iyi drenaj edilmiş,güneşli ortamlarda bulunur.
ROSACEAE
14
Rubus canescens
LAMİACEAE
15
Thymus capitatus
16
Origanum majorana
Beyaz Kekik
17
Phlomis armeniaca
Çobançırası
ASTERACEAE
18
Onopordum acanthium
Deve dikeni
-
Nt
CUPRESSACEAE
19
Juniperus oxycedrus
Katran ardıcı
-
Nt
LİLİACEAE
20
Asparagus officinalis
21
Cistus creticus
Kuş konmaz
-
Nt
CİSTACEAE
Pamukçuk/Karahan
-
Nt
Tablodaki flora türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan sembollerin açıklanması şu şekildedir:
LR:Düşük risk (yukarıda belirtilen risk sınıflarına girmeyen ve henüz bir riskle karşı karşıya olmayan türler)
Ic:En az endişe verici ve korumaya bağımlı olmayan ya da yakın gelecekte risk altında olmayan türler.
Nt:Henüz takson tehlike altında değil.
nt:Yakın tehdit altında ve korumaya bağımlı olmayan ancak
(VU)kategorisine girmeye aday türler.
90
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
(*)= T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban hayatı Dairesi Başkanlığı'nın " 2013 2014 Av Dönemi Merkez Av Komsyonu Kararı "
Kaynak:Prof Dr Yıldırım AKMAN(Genel Botanik),Prof Dr Cengiz DARICI(Bitki Ekolojisi)
91
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Fauna:
Faaliyet yeri ve yakın çevresinde bulunan ve bulunması muhtemel fauna türlerinden;
Tablo 55 ‘de Amfibi Türleri, Tablo 56 ‘da Sürüngen Türleri, Tablo 57’ de Kuş Türleri, Tablo 58
‘de Memeli Türleri verilmiştir. Bu tablolarda, her türün familyası, Türkçe adı, habitatı,
IUCN(ERL) kategorisi, Red Data Book kategorisi ve Bern Sözleşmesi Ek-2 “ Kesin olarak
koruma altına alınan fauna türleri” ve Ek-3 “ Korunan fauna türleri” listelerinin hangisinde yer
aldığı belirtilmiştir. Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listesinde yer almayan türler için ( - ) işareti
konulmuştur. Ayrıca kuş ve memeli türleri için TC. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa
Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Av ve Yaban Hayatı Dairesi Başkanlığı’nın “2013 –
2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı “ Ek- 1 “ Koruma altına alınan yaban
hayvanları “, Ek-2 “ Koruma altına alınan av hayvanları “, Ek-3 “ Belli edilen sürelerde
avlanmasına izin verilen av hayvanları” listeleri ilgili tablolara işlenmiştir.
İki Yaşamlılar :
Amfibi türleri hayat döngülerini tamamlayabilmek için bir tanesi su olmak üzere en
azından iki farklı habitata gereksinim duyan organizmalardır. Bölgede 4 tane amfibi türünün
bulunabileceği belirlenmiş olup, bu türden 3 tanesi Bern Ek-2 ve 1 tanesi de Bern Ek-3
listesinde bulunmaktadır. Ayrıca saptanan amfibi türleri arasında 1 tür; Hyla arborea ( yaprak
kurbağası) IUCN (ERL) listesinde bulunmasına rağmen Türkiye’de oldukça bol ve yaygın
olup, herhangi bir tehdit altında değildir.
Sürüngenler:
Bölgede 8 tane sürüngen türünün bulunabileceği belirlenmiş olup, bu türlerden 4
tanesi Bern Ek-2, 2 tanesi de Bern Ek-3 listesinde bulunmaktadır. Saptanan sürüngen türleri
arasında 1 tür; Testudo graeca (tosbağa) IUCN (ERL) listesinde bulunmasına rağmen, yine
Türkiye’de oldukça bol olup, herhangi bir tehdit altında değildir. 2013 – 2014 Av Dönemi
Merkez Av Komisyonu Kararları’nın yansıtıldığı en son listelere göre; 8 sürüngen türü Ek-1
“koruma altına alınan yaban hayvanları” listesinde bulunmaktadır.
Kuşlar:
Bölgede 18 tane kuş türünün bulunabileceği belirlenmiş olup, bunlardan 9 tanesi Bern
Ek-2, 3 tanesi de Bern Ek-3 listesinde bulunmaktadır. 2013 – 2014 Av Dönemi Merkez Av
Komisyonu Kararları’nın yansıtıldığı en son listelere göre; 9 kuş türü Ek-1 “koruma altına
alınan yaban hayvanları” listesinde, 3 kuş türü Ek-2 “ Koruma altına alınan av hayvanları, 6
kuş türü Ek-3 “ Belli edilen sürelerde avlanmasına izin verilen av hayvanları” bulunmaktadır.
Kuş türleri arasında IUCN (ERL) listesinde bulunan tür yoktur.
Memeliler:
Bölgede 10 tane memeli türünün bulunabileceği belirlenmiş olup, bu türlerden 3
tanesi Bern Ek-3 listesinde bulunmaktadır. 2013 – 2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu
Kararları’nın yansıtıldığı en son listelere göre; 2 tane memeli türü Ek-1 “koruma altına alınan
yaban hayvanları” listesinde, 1 tane memeli türü Ek-2 “ koruma altına alınan av hayvanları “
listesinde bulunmaktadır. Ek-3 “ her zaman avlanabilen türler” listesinde bulunan memeli türü
yoktur.
92
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 55. Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel İki Yaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri
Tür No
Familya ve Tür Adı
Türkçe Adı
Habitat
IUCN
Red Data
Bern
Ağaçlar, çalılar ve otlar üzerinde
nt
LR-nt
II
Taş altları ve toprak içinde
nt
-
II
Taş altları ve toprak içinde
nt
-
III
Taş altları ve toprak içinde
nt
-
II
HYLIDAE
1
Hyla arborea
Yaprak Kurbağası
PELOBATİDAE
2
Pelobates syriacus
Toprak Kurbağası
BUFONİDAE
3
Bufo bufo bufo
Kara Kurbağası
4
Bufo viridis
Gece Kurbağası
Kaynak: Demirsoy, A.,1996, Türkiye Omurgalıları " Amfibiler ", Mülga Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No:90 K - 1000 - 90. Ankara
93
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 56. Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Sürüngen Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri
Tür No
Familya ve Tür Adı
Türkçe Adı
Bern
Red Data
IUCN
AVL(*)
II
-
VUA Icd
Ek-1
III
-
nt
Ek-1
II
-
nt
Ek-1
II
-
nt
Ek-1
-
-
nt
Ek-1
-
-
nt
Ek-1
II
-
nt
Ek-1
III
-
nt
Ek-1
Habitat
TESTUDİNİDAE
1
Testudo graeca
Tosbağa
Kumlu - çakılı kuru araziler
GEKKONİDAE
2
Hemidactylus turcicus
Geniş Parmaklı Keler
Kara yanklan, taş altılan
SCINCIDAE
3
Ablepharus kitaibeli
İnce Kertenkele
Ağaçlar ve taşlar
LACERTİADE
4
Ophisos elegans
Tarla Kertenkelesi
Güneşlik açık arazi
AMPHİSBAENİDAE
5
Blamus strauchi
Kör Kertenkele
Toprak içi ve tai altın
TYPHLOPİDAE
6
Tyhlops vermicularis
Kör Yılan
Nemli toprak içi ve taş altlan
COLUBRIDAE
7
Coronella ausriaca
Avusturya Yılanı
8
Eirenis modestus
Uysal Yılanı
Çayırlık ve orman kenarlarındaki
taşlık alan
Taşlı alanlar
(*)= T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban hayatı Dairesi Başkanlığı'nın " 2013 - 2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı "
Kaynak: Demirsoy, A.,1996, Türkiye Omurgalıları " Sürüngenler ", Mülga Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No:90 - K - 1000 - 90. Ankara
94
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 57. Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Kuş Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri
Tür No
Familya ve Tür Adı
Türkçe Adı
Habitat
Red Data
Bern
Statü
AVL(*)
IUCN
Steplerde
-
III
Y
Ek-2
-
Seyrek ağaçlı tarlalar, kayalık yerler
A.3
II
Y
Ek-1
-
Seyrek ağaçlı yerler ve açık araziler
A.4
II
G
Ek-1
-
Ev,şehir ve köy yakınlarında
-
II
G
Ek-1
-
Ev, şehir ve köy yakınları ile kayalıklarda
-
II
G
Ek-1
-
Bahçe, park ve ışıklı ormanlarda
-
II
Y
Ek-1
-
Açık ve kurak yerlerde, tarla ve bahçelerde
-
II
G
Ek-1
-
Orman, park ve bahçelerde
-
II
Y
Ek-1
-
Orman, fundalık ve bahçelerde
-
III
Y,G
Ek-3
-
Orman, ağaçlık, park ve bahçelerde
-
III
Y
Ek-1
-
COLUMBIDAE
1
Streptopelia decaocto
Kumru
STRIGIDAE
2
Athena noctua
Kukumav
MEROPIDAE
3
Merops apiaster
Ankuşu
HİRUNDİNİDAE
4
Hirundo rustica
Kır Kırlangıcı
5
Delichon urbica
Ev Kırlangıcı
TURDIDAE
6
Phoenicurus phoenicurus
Kara Kızıl Kuyruk
7
Oenanthe oenanthe
Kuyukkakan
8
Erithacus rubecula
Kızılgerdan
9
Turdus merula
Karatavuk
PARIDAE
10
Parus major
Büyük Baştankara
CORVIDAE
95
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
11
Corvus Monedula
Küçük Karga
Ormanlar, ağaçlıklar ve kayalıklar
12
Corvus frugilegus
Ekin kargası
Seyrek ağaçlı yerler, park ve çayırlar
13
Corvus corone pallescens
Leş Kargası
Her çeşit arazi ve ekin tarlalarında
14
Pica pica
Saksağan
Açık araziler, tarla ve parklar
Sığırcık
Ormanlık ve ağaçlık olan her yerde
Ev Serçesi
Köy ve şehirlerde, tarlalarda
İspinoz
Park, bahçe ve ormanlarda
Kaya Kiraz kuşu
Fundalıklar, güneşli kayalar ve bağlarda
-
-
Y,G
Ek-3
-
-
-
Y
Ek-3
-
-
-
Y,G
Ek-3
-
-
-
Y
Ek-3
-
-
-
Y
Ek-2
-
-
-
Y
Ek-3
-
-
II
Y,G
Ek-2
-
-
II
Y,G
Ek-1
-
STURNNIDAE
15
Sturnus vulgaris
PASSERIDAE
16
Fringilla domesticus
FRINGILLIDAE
17
Fringilla coelebs
ENBERIZIDAE
18
Emberiza cia
(*)= T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban hayatı Dairesi Başkanlığı'nın " 2013- 2014 Av
Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı "
Kaynak: Demirsoy, A. , 1998, Omurgalılar " Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler " Ankara.
Tablodaki kuş türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan sembollerin açıklanması şu şekildedir.
A1 : Nesli tükenmiş veya tükenme tehlikesi altında olan türler
A1.1 : Nesli tükenmiş olan türler
A1.2 : Tüm Türkiye'deki birey sayısı 1 - 25 çift arasında olan türler
A2 : Birey sayısı 26 - 50 çift altında kalan ve yayılış gösterdikleri bölgelerde risk altında olan türler
A3 : Birey sayısı 51 - 200 ( 500 ) çift arasında kalan ancak bazı bölgelerde oldukça azalmış türler
A4 : Birey sayılan fazla olmakla birlikte belirli bölgelerde azalmış olan türler
B
: Geçici olarak Türkiye'ye gelen ve biyotopların yok edilmesi ile risk altına girecek olan türler
96
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
B1 : Anadolu'yu kışlak olarak kullanan ancak Anadolu'da üremeyen
B2-B3: Anadolu'dan transit olarak geçen veya Anadolu'yu kışlak olarak kullanan ve risk derecesi daha düşük olan türler
Y : Düzenli olarak yurdumuzda kuluçkaya yatan yerli kuş türleri
G : Yurdumuzda kuluçkaya yattıktan sonra göç eden türler
T
: Yurdumuzda kuluçkaya yatmayan, yurdumuzu transit göç esnasında kullanan türlerdir
KZ : Kış aylarını yurdumuzda geçiren, kış ziyaretçisi türleridir.
97
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 58. Faaliyet Yeri ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Memeli Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri
Tür No
Familya ve Tür Adı
Türkçe Adı
Bern
Red Data
AVL(*)
IUCN
-
-
Ek-1
nt
Habitat
ERINACEIDAE
1
Erinaceus concolor
Kirpi
Evler, tarlalar, yerleşim yerleri yakınları
SORICIDAE
2
Crocidura leucodon
TALIDAE
Sivri Burunlu Tarla Faresi
III
-
-
nt
Açık araziler ve çalılıklar
3
Talpa levantis
Köstebek
-
-
-
nt
Kumlu gevşek ve nemli topraklar
III
-
Ek-1
V
VESPERTİLİONİDAE
4
Pippistrellus pipistrellus
Yarasa
Çeşitli ortamlar
MURİDAE
5
Rattus norvegicus
Göçmen Fare
-
-
-
nt
Hertürlü ortam
6
Rattus rattus
Siyah Sıçan
-
-
-
nt
Hertürlü ortam
-
-
nt
Hertürlü ortam
Hertürlü ortam
7
Mus Musculus
Doğu Faresi
-
8
Mus domesticus
Ev Faresi
-
-
-
nt
9
Apodemus mystacinus
Kayalık Faresi
-
-
-
nt
III
-
Ek-2
nt
Taşlık ve kayalık yerler
MUSTELIDAE
10
Mustela navilis
Gelincik
Çeşitli ortamlar
(*)= T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban hayatı Dairesi Başkanlığı'nın " 2013-2014
Av Dönemi Merkez Av Komsyonu Kararı "
Kaynak: Demirsoy, A. , Türkiye Omurgalıları " Memeliler ", Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü, Proje No:90 - K - 1000 - 90.
Ankara
98
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Proje Sahasının Biyolojik Çeşitlilik Açısından Zengin (Anadolu Diyagonalı) Karesi
Açısından değerlendirilmesi;
Proje alanı orman kadastro bilgi sisteminde (ORKABİS), Doğa Koruma Merkezince
belirlenen Biyolojik Çeşitlilik Açısından Zengin (Anadolu Diyagonalı)" karesine girmektedir.
Proje alanının içinde bulunduğu karede yer alan flora-fauna bilgileri Tablo 59. da verilmiştir.
99
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 59. Biyolojik Çeşitlilik Açısından Zengin (Anadolu Diyagonalı) içerisinde proje alanının bulunduğu kareye ait flora-fauna bilgileri
100
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
101
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
102
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
103
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
104
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
105
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
4.7.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Flora – Fauna Üzerine
Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası)
Faaliyet kazı, patlatma gibi faaliyetlerden dolayı topoğrafya da geçici tahribatlar
olacaktır. Faaliyet alanının sınırlı olması, üretimin kontrollü ve projesine uygun olarak
yapılacak olması ve faaliyet sonrasında rehabilitasyon çalışmalarının yapılacak olmasından
dolayı flora ve fauna ile ilgili olarak kalıcı kayıplar yaşanmayacaktır. Proje ile ilgili olarak
alınacak önlemler ilgili bölümlerinde açıklanmıştır.
Bölgenin floristik listeleri gezide yapılan gözlemler, alanda daha önceden yapılmış
çalışmalarla ilgili literatür bilgilerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Ayrıca faaliyet alanı ORKABİS sisteminde 864 numaralı karesinde kalmaktadır.
Ruhsat sahsı karenin ufak bir bölümünü kapsamaktadır. Planlanan proje uzun yıllardır
üretimine devam eden bir işletmenin kapasite artışı projesidir. Planlanan proje, ÇED
Raporunda belirtilen önlemlerin tümü alınarak gerçekleştirilecektir. Ayrıca proje alanı, 864
numaralı kare içinde dar bir alanı kapsayacağından herhangi bir kalıcı flora ve fauna kaybına
yol açmayacaktır. Projenin gerçekleştirileceği alanlarda doğaya yeniden kazandırma
çalışmaları yapılacak olup, çevredeki flora ve fauna bu alanlarda tekrardan varlıklarına
devam edeceklerdir. Faaliyet esnasında Tablo 48. de verilen endemik, nadir, tehdit altında
türlere rastlanması durumunda kesinlikle zarar verilmeyecek, gerekirse o kısımda faaliyet
durdurulacak ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü bilgilendirilecektir. Faaliyet
alanındaki mevcut flora-fauna ile ilgili olarak, ilgili mevzuatlar kapsamında gerekli önlemler
alınacaktır.
4.8.Koruma Alanları (Ek-V Deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında )
4.8.1. Proje Alanı Koruma Alanı Ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları ( Bölgede Yer
Alan Tarihi Ve Kültürel Alanlar Özellikle İrdelenmelidir.)
Proje alanı ve çevresi ile ilgili olarak hazırlanmış koruma alanlarını gösterir harita Ek23 de sunulmuştur.
Planlanan faaliyetle ilgili olarak yapılan arazi çalışmaları değerlendirildiğinde, ayrıca
harita ve şekiller incelendiği zaman proje alanının mevcut çalışılan kısmı ile büyük bir
kısmının ormanlık alan içinde kaldığı tespit edilmiştir. Planlanan proje ile ilgili olarak
hazırlanan rehabilitasyon projesi Ek-10 da sunulmuş olup Orman Bölge Müdürlüğü'ne
başvurularak gerekli izinler alınacaktır.
Proje alanı yakın çevresinde zeytin ağaçlarına rastlanmıştır. Proje alanı çevresindeki
zeytin ağaçları ile ilgili olarak, planlanan projenin bitkilerin vegetatif ve generatif gelişmesine
zarar vermeyeceği ile ilgili olarak Çukurova Üniveristesi tarafından rapor hazırlanmıştır (Bkz.
Ek-21).
Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planında Ruhsat
alanının güney, kuzeybatı, kuzeydoğu kısımlarında bazı alanların tarım alanı vasıflı bölgeye
düştüğü görülmüştür. Ruhsat alanı içinde mevcut durumda güney kısmında çalışılmaktadır.
Çevre Düzeni Planında tarım arazisi olarak adlandırılan alan, ilgili Orman Müdürlüğü
106
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
kayıtlarına göre Orman Vasıflı olduğundan bu alanda orman izinleri alınarak çalışılmıştır.
Orman meşcere haritası Ek-9 da sunulmuştur.
Çevre Düzeni Planına göre ruhsat alanının batı-kuzeybatı kısmında yaklaşık 22
hektarlık bir alanın makilik-fundalık-çalılık olarak nitelendirilen alan içinde kaldığı
görülmektedir. Bu alanın mevcut çalışma alanına en yakın mesafesi yaklaşık olarak
kuşuçumu 350 m. dir.
Ruhsat alanının Kuzeydoğu kısmında yaklaşık 10 hektarlık alan Berdan Barajı uzun
mesafeli koruma alanı (B) içinde kalmaktadır. Bu kısımda maden, mevcut su kalitesini
bozmayacak şekilde çıkartılacaktır, faaliyet sonunda arazi doğaya yeniden kazandırılarak
terk edilecektir. Bu alanın mevcut çalışma alanına en yakın mesafesi yaklaşık olarak
kuşuçumu 1700 m. dir.
Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar
a) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2 nci maddesinde tanımlanan ve
bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen “Milli Parklar”, “Tabiat Parkları”, “Tabiat
Anıtları” ve “Tabiat Koruma Alanları”, proje sahasında bulunmamaktadır,
b) 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman
Bakanlığı’nca belirlenen “Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme
Alanları”, proje sahasında bulunmamaktadır,
c) 21/7/1983 Tarihli ve 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 3 üncü
maddesinin birinci fıkrasının “Tanımlar” başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde
“Kültür Varlıkları”, “Tabiat Varlıkları”, “Sit” ve “Koruma Alanı” olarak tanımlanan ve aynı kanun
ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma
Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi
Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar, proje sahasında
bulunmamaktadır.
ç) 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal
ve Üreme Sahaları, Proje sahasında bulunmamaktadır,
d) 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol
Yönetmeliği’nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar, Proje sahasında
bulunmamaktadır,
e) 2/11/1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin
Korunması Yönetmeliği’nin 49 uncu maddesinde tanımlanan “Hassas Kirlenme Bölgeleri”,
Proje sahasında bulunmamaktadır,
f) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar
Kurulu tarafından “Özel Çevre Koruma Bölgeleri” olarak tespit ve ilan edilen alanlar, Proje
sahasında bulunmamaktadır,
g) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınan alanlar,
Proje sahasında bulunmamaktadır,
ğ) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler,
107
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Proje alanının büyük bir kısmı ormanlık alan içinde kalmaktadır. Proje alanı ile ilgili
olarak ilgili Orman Bölge Müdürlüğü'nden gerekli izinler alınacaktır.
h) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar, Proje
sahasında bulunmamaktadır,
ı) 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında
Kanunda belirtilen alanlar; proje sahasında bulunmamaktadır.
Proje alanı çevresinde zeytin ağaçlarına rastlanmıştır. Proje alanı çevresindeki zeytin
ağaçları ile ilgili olarak, planlanan projenin bitkilerin vegetatif ve generatif gelişmesine zarar
vermeyeceği ile ilgili olarak Çukurova Üniveristesi tarafından rapor hazırlanmıştır (Bkz. Ek21).
i) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar, Proje sahasında
bulunmamaktadır.
j) 17/5/2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sulak
Alanların Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen alanlar.
Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Proje
alanı DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “MersinTarsus Projesi Pamukluk Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda
Pamukluk Barajının koruma alanlarına girmemektedir. Yine faaliyet alanının yaklaşık 12 km
doğusunda Berdan Barajı bulunmaktadır. DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü
tarafından hazırlanan “Berdan Projesi Berdan Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon
Haritası”nda faaliyet alanının kuzeydoğu köşesinde yaklaşık 10 ha. lık bir kısmı Berdan
Barajının Uzun Mesafeli Koruma Alanı Sınırı (B); (A) Uzun Mesafeli Koruma Alanı
çevresindeki 5000 m ve su toplama havza sınırı arasındaki Koruma şeridi alanına
düşmektedir.
Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar
a) 20/2/1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi” (BERN Sözleşmesi)
uyarınca koruma altına alınmış alanlardan “Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları”nda
belirtilen I. Ve II. Koruma Bölgeleri, “Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları”, Proje
sahasında bulunmamaktadır,
b) 12/6/1981 tarih ve 17368 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Akdeniz’in
Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi” (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca korumaya alınan
alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır,
ı) 23/10/1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan “Akdeniz’de Özel Koruma
Alanlarının Korunmasına Ait Protokol” gereği ülkemizde “Özel Koruma Alanı” olarak
belirlenmiş alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır,
ıı) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre Programı
tarafından yayımlanmış olan “Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit”
listesinde yer alan alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır,
108
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
ııı) Cenova Deklerasyonu’nun 17. maddesinde yer alan “Akdeniz’e Has Nesli Tehlikede Olan
Deniz Türlerinin” yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar, Proje sahasında
bulunmamaktadır,
c) 14/2/1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Dünya
Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi”nin 1. ve 2. maddeleri gereğince Kültür
Bakanlığı tarafından koruma altına alınan “Kültürel Miras” ve “Doğal Miras” statüsü verilen
kültürel, tarihi ve doğal alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır,
ç) 17/5/1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Özellikle
Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması
Sözleşmesi” (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar. Proje sahasında
bulunmamaktadır,
d) 27/7/2003 tarihli ve 25181 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa
Peyzaj Sözleşmesi, proje sahasında bulunmamaktadır,
Korunması gereken alanlar
a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit edilen ve
yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv alanları,
jeotermal alanlar ve benzeri), proje sahasında bulunmamaktadır,
b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi kullanma
kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. Ve II. Sınıf ile,
özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı,
Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planında Ruhsat
alanının Güney, Kuzeybatı, Kuzeydoğu kısımlarında bazı alanların tarım alanı vasıflı bölgeye
düştüğü görülmüştür. Ruhsat alanı içinde mevcut durumda güney kısmında çalışılmaktadır.
Çevre Düzeni Planında tarım arazisi olarak adlandırılan alan, ilgili Orman Müdürlüğü
kayıtlarına göre Orman Vasıflı olduğundan bu alanda orman izinleri alınarak çalışılmıştır.
Orman meşcere haritası Ek-9 da sunulmuştur.
c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı, tatlı,
acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen
derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem
taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren
kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler,
Proje alanının yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Proje
alanı DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “MersinTarsus Projesi Pamukluk Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda
Pamukluk Barajının koruma alanlarına girmemektedir. Yine faaliyet alanının yaklaşık 12 km
doğusunda Berdan Barajı bulunmaktadır. DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü
tarafından hazırlanan “Berdan Projesi Berdan Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon
Haritası”nda faaliyet alanının kuzeydoğu köşesinde yaklaşık 10 ha. lık bir kısmı Berdan
Barajının Uzun Mesafeli Koruma Alanı Sınırı (B); (A) Uzun Mesafeli Koruma Alanı
109
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
çevresindeki 5000 m ve su toplama havza sınırı arasındaki Koruma şeridi alanına
düşmektedir.
ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları, Proje sahasında bulunmamaktadır,
d) Bilimsel araştırmalar için önem arz eden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya düşebilir
türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer rezervi,
biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik
oluşumların bulunduğu alanlar, Proje sahasında bulunmamaktadır,
Proje alanı ve çevresi Ek-5 Duyarlı yöreler açısından incelenmiş ve gerekli açıklamalar
yapılmıştır. Yukarda tespit edilen bilgiler dışında Ek-5 Duyarlı Yöreler listesinde verilen
herhangi bir alanın tespiti durumunda gerekli izinler ve önlemler alınacaktır.
4.8.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına
Etkiler Ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve Sonrası)
Faaliyet alanı ormanlık arazi vasfında olup, İlgili Orman Bölge Müdürlüğünden izin
alınarak çalışılmaktadır. Çevre Düzeni Planına göre, ruhsat alanı içinde tarım alanı, fundalıkmakilik-çalılık alan, içme ve kullanma suyu uzun mesafeli (B) koruma alanı gibi farklı nitelikte
alanlar olduğu görülmektedir. Faaliyet alanında ilgili kurumlardan gerekli izinler alınarak
çalışılacaktır.
Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemlerden dolayı proje alanı ve yakın çevresinin
hidrolojik yapısında hiçbir değişiklik olmayacaktır. Proje alanında faaliyetten etkilenecek dere
bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde kuru dere bulunmakta olup bunlardan en yakını
faaliyet alanının güneyindedir. Sürekli akış halinde olmayan, yağışlı zamanlarda mevsimsel
akış gösteren kuru dere yatağına artık, atık malzeme dökülmeyecek, akışına müdahale
edilmeyecektir.
4.9 Devletin Yetkili Organlarının Hüküm Ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri
Yasak Bölgeler, Kamu Kurum Ve Kuruluşlarına Belirli Amaçlarla Tahsis Edilmiş
Alanlar 7/16349 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı İle ‘‘Sınırlandırılmış Alanlar ’’v.b.)
4.9.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı
7902 Sicil Numaralı Maden Ruhsat Sahası Devletin Hüküm ve Tasarrufu altında olup
Soda Sanayii A.Ş. uhdesindedir. Faaliyet alanı içinde Askeri Yasak Bölgeler, Özel Çevre
Koruma Bölgesi, Av-Yaban Hayatı Bölgesi, Av Üreme Sahası, Milli Park, Muhafaza Ormanı,
Turizm Alanı, Tohum Meşceresi Alanı, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile
“Sınırlandırılmış Alanlar içinde kalmamaktadır. Faaliyet alanında kamu kurum ve kuruluşları
için belli amaçlarla tahsil edilmiş alanlar bulunmamaktadır.
4.9.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Etkiler Ve Alınacak
Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve Sonrası)
Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemlerden kaynaklanacak etkiler ve alınacak
önlemler Bölüm 5. de incelenmiştir. Projenin dosyada belirtildiği şekilde gerçekleştirilmesi
durumunda arazi hazırlık, işletme ve işletme sonrasında gerekli önlemler alınmış olacaktır.
110
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
BÖLÜM 5: PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (İLGİLİ
YÖNETMELİKLER KAPSAMINDA KÜMÜLATİF OLARAK GEREKLİ DEĞERLENDİRME
YAPILACAKTIR.)
5.1. Emisyon Hesaplamaları (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası)
Tesiste patlatma, sökme, kırma-eleme, yükleme, boşaltma, depolama, nakliye
işlemlerinden dolayı toz emisyonları oluşacaktır.
Tablo 60. SKHKKY (Tablo 2.1) Kütlesel Debiler
Normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme
saatleri için kütlesel debiler (kg/saat)
Bacadan
Baca Dışındaki Yerlerden
10
1
Emisyonlar
Toz
Tablo 61. SKHKKY ( Ek-12-Tablo 12.6. )Toz Emisyonu Kütlesel Debi Hesaplamalarında
Kullanılacak Emisyon Faktörleri
Kaynaklar
Emisyon Faktörleri kg/ton
Kontrolsüz
Kontrollü
0,080
-
Sökme
0,025
0,0125
Yükleme
0,010
0,005
0,7
0,35
0,010
0,005
Patlatma
Nakliye (gidiş-dönüş toplam mesafesi)
Boşaltma
Depolama
Birincil Kırıcı
5,8
2,9
0,243
0,0243
1. Patlatma Esnasında Oluşacak toz Emisyonu:
Bir delikten alınacak malzeme miktarı: 10 m X 3,5 m X 3,5 m X 2,4 ton/m3 = 294 ton/delik
Patlatmalardan kaynaklanacak toz, gürültü ve vibrasyon etkilerini azaltmak için
patlatmalar kademeli olarak yapılacaktır. Böylece patlatmalardan kaynaklanacak gürültü, toz
ve vibrasyon büyük ölçüde azaltılmış olacaktır. Patlatmalarda gecikmeli kapsül
kullanılacağından dolayı taş sıçraması gibi tehlikeli durumlar önlenmiş olacaktır.
“SKHKKY” ’de, yapılacak patlatmalardan kaynaklanacak emisyonun karşılaştırılacağı
bir sınır değeri bulunmamaktadır.
1 delikten ortalama 294 ton/delik gevşemiş kalker elde edilecektir. Bir atımda 94 adet
delik açılacağından 94 x 294 ton = 27636 ton malzeme gevşetilecektir. Oluşacak toz
emisyonu;
27636 ton/patlatma x 0,08 kg/ton = 2210,8 kg/an toz emisyonu oluşacağı
öngörülmektedir.
Patlatma yapılacak alan önceden sulanarak tozlanmadan kaynaklanan emisyonun %
40 oranında azalacağı kabul edilmiştir. Sulama işlemleri ile patlatmadan kaynaklanacak toz
emisyonu 2210,8 kg/an * 0,60 = 1326,5 kg/an olacaktır.
111
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
2. Ocakta Malzeme Alımı, Nakliye, Boşaltma, Kırma-Eleme, Depolama Faaliyetlerinden
Kaynaklanacak Toz Emisyonları:
Ocakta çıkarılacak malzeme 3997890,0 ton/yıl olacaktır. Ocakta saatlik üretim 569,5
ton/saat olacaktır.
Ocakta Sökme İşleminden Kaynaklanacak Emisyon Miktarı
Patlatma işleminin ardından 569,5 ton/saat üretim gerçekleştirilecek fakat gevşetme sonucu
büyük parçaların %10’ u kırıcı ile kırılarak sökülecektir. 569,5 ton/saat x 0.10 = 56,95
ton/saat.
Toz emisyonu:0.025 kg/ton x 56,95 ton/saat = 1,4 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz
emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında
azalarak 1,4 kg/saat X 0,50 = 0,7 kg/saat olacaktır.
Ocakta Yükleme Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu:
Toz Emisyonu: 0,01 kg/ton x 569,5 ton/saat = 5,7 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz
emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında
azalarak 5,7 kg/saat X 0,50 = 2,85 kg/saat olacaktır.
Ocaktan Çıkartılan Malzemenin Ruhsat Alanı İçindeki Kırma-Eleme Ünitelerine
Nakliyesi Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu
Ruhsat sahası büyük bir alan oluşturmaktadır. Ruhsat sahasının kırma-eleme
ünitelerine olabilecek uzaklığı yaklaşık 2000 m. dir. Ocaklardaki malzeme 30 tonluk
kamyonlarla taşınacaktır. Günde 11105 ton tüvanan kalker taşınacak olup 30 tonluk
kamyonlarla yaklaşık 371 sefer yapılması gerekecektir.
Toz Emisyonu: 0,7 kg/km.-sefer x 371 sefer x 4 km(gidiş-dönüş) / 19,5 saat = 53,3 kg/saat.
Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon
faktörlerine göre %50 oranında azalarak 53,3 kg/saat X 0,50 = 26,65 kg/saat olacaktır.
3. Kırma-Eleme İşlemi Sırasında Oluşacak Toz Emisyonları
Malzemenin Kırma-Eleme Ünitesi Besleme Bunkerine Dökülmesi Esnasında Oluşacak
Toz Emisyonu:
Toz Emisyonu: 0,01 kg/ton x 569,5 ton/saat = 5,7 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz
emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında
azalarak 5,7 kg/saat X 0,50 = 2,85 kg/saat olacaktır.
Kırma-Eleme Ünitelerinden Kaynaklanacak toz Emisyonu:
İşletmede kırma-eleme ünitelerinde toplam olarak 569,5 ton/saat malzeme üretime dahil
edilecektir. Kırma-Eleme ünitelerinde bir kırıcı bulunmaktadır. Kırma-Eleme ünitelerinde
pülverize su sistemi ile toz indirgenmektedir. Bantların üzerleri kapatılmış durumda
olduğundan tozumanın minimize edilmiştir.
Birincil Kırıcı
Kontrolsüz
112
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
569,5 ton/saat x 0.243 kg/ton = 138,4 kg/saat.
Kontrollü
Kırma-Eleme ünitelerinde pülverize su sistemi ile toz indirgenecektir. Tablo 61. de verilen
kontrollü toz emisyon faktörlerine göre;
569,5 ton/saat x 0,0243 kg/ton = 13,84 kg/saat toz emisyonu oluşacağı hesaplanmıştır.
Konveyör bant sistemiyle malzemenin eleklere boşaltılmasında oluşacak toz
emisyonu:
Toz Emisyonu: 0,01 kg/ton x 569,5 ton/saat = 5,7 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz
emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında
azalarak 5,7 kg/saat X 0,50 = 2,85 kg/saat olacaktır.
Kırma Eleme ünitesine boyutlandırılarak alınan malzemenin %55 ‘i 50-130 mm
boyutlarındaki malzeme, %45 ‘i de 0-50 mm arasındaki malzemede pasa malzeme olacaktır,
0-50 mm boyutlarındaki malzeme ise ruhsat sahası içindeki pasa depo alanlarında
depolanacaktır.
Kırma-Eleme Ünitesinde Boyutlandırılan Malzemenin Nakliye İçin Kamyonlara
Yüklenmesi Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu:
4. Malzemenin Ocak Dışına Nakliyesi Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu:
50–130 mm boyutundaki malzeme ocak dışına nakledilecektir. Malzemenin % 55’i
50–130 mm. boyutunda malzeme olacağından yıllık 3997890 ton/yıl * 0,55 = 2198839,5
ton/yıl malzeme depolanmadan ocak dışına nakledilecektir.
2198839,5 ton/yıl / ( 12 ay/yıl * 30 gün/ay * 19,5 saat/gün) = 313 ton/saat malzeme
ocak dışına nakledilecektir. 30 tonluk kamyonlarla günde yaklaşık 204 sefer yapılacaktır.
Kırma-Eleme ünitelerinden asfalt yola kadar yaklaşık 1000 m. yol gidilecektir.
Toz Emisyonu: 0,7 kg/km.-sefer x 204 sefer x 2 km(gidiş-dönüş) / 19,5 saat = 14,65 kg/saat.
Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon
faktörlerine göre %50 oranında azalarak 14,65 kg/saat X 0,50 = 7,33 kg/saat olacaktır.
5. Pasa Malzemenin Stok Sahasına Taşınmak İçin Kamyonlara Yüklenmesi Esnasında
Oluşacak Toz Emisyonu:
0–50 mm boyutundaki malzeme pasa stok alanına taşınacaktır. Malzemenin %45’i 050mm. Boyutunda malzeme olacağından yıllık 3997890 ton/yıl * 0,45 = 1799050,5 ton/yıl
malzeme pasa stok alanına taşınacaktır.
1799050,5 ton/yıl / ( 12 ay/yıl * 30 gün/ay * 19,5 saat/gün) = 256,3 ton/saat
Kırma-Eleme ünitelerinden stok sahasına kadar ortalama 800 m. yol kat edilecektir.
30 tonluk kamyonlarla yaklaşık 167 sefer yapılacaktır.
Toz Emisyonu: 0,7 kg/km.-sefer x 167 sefer x 1,6 km(gidiş-dönüş) / 19,5 saat = 9,5 kg/saat.
Sulama işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon
faktörlerine göre %50 oranında azalarak 9,5 kg/saat X 0,50 = 4,75 kg/saat olacaktır.
113
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
6. Pasa Malzemenin Depolanması ile Oluşacak Toz Emisyonları;
Pasa Malzemenin Stok Sahasına Boşaltılması Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu:
Toz Emisyonu: 0,01 kg/ton x 256,3 ton/saat =2,6 kg/saat. Sulama işlemleri sonunda toz
emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre %50 oranında
azalarak 2,6 kg/saat X 0,50 = 1,3 kg/saat olacaktır.
Pasa Malzemenin Depolanması Esnasında Oluşacak Toz Emisyonu:
Stoklama yaklaşık 10 hektarlık bir alanda yapılacaktır. Depolama emisyon faktörü, 5,8
kg toz/ha gün ‘dür. Depolama 24 saat gerçekleşen bir olaydır.
(5.8 kg toz/ha gün x 10 ha) /24 saat = 2,42 kg/saat depolamadan tozuma olacaktır. Sulama
işlemleri sonunda toz emisyonu, Tablo 61. de verilen kontrollü toz emisyon faktörlerine göre
%50 oranında azalarak 2,42 kg/saat X 0,50 = 1,21 kg/saat olacaktır.
Tablo 62. Tesiste Oluşması Beklenen Toz Emisyon Değerleri Tablosu
YAPILACAK İŞLEMLER
OLUŞACAK TOZ
EMİSYONLARI
Kontrolsüz
Patlatma
Eş Zamanlı Kabul Edilen Faaliyetler
Ocak Faaliyetleri
Patlatma, diğer
faaliyetlerden
bağımsızdır. Diğer
faaliyetler patlatmadan
sonra başlar
Sökme
1,4 kg/saat
Yükleme
5,7 kg/saat
Kırma-Eleme
Ünitesine Nakliye
53,3 kg/saat
Besleme bunkerine
kalker boşaltma
5,7 kg/saat
Kırma-Eleme
Ünitesi Faaliyetleri Kırma
Bantlardan Boşalma
Nakliye
Ocak Dışına
Nakliye
Pasa Depo Alanına
Pasa Depolama
Pasa Malzeme
Boşaltma
Pasa Malzeme
Depolama
Eş Zamanlı Gerçekleştirilecek Faaliyetlerden
Kaynaklanacak Emisyon Miktarı Toplamı
2210,8 kg/an
138,4 kg/saat
5,7 kg/saat
14,65 kg/saat
9,5 kg/saat
2,6 kg/saat
2,42 kg/saat
239,4 kg/saat
114
“SKHKKY “ Tablo
2.1. e göre SINIR
DEĞERLERLE
KARŞILAŞTIRILMA
SI
Kontrollü
Karşılaştırılacak Bir
1326,05 kg/an Sınır Değer
bulunmamaktadır.
Sınır değerin
üzerindedir
Sınır değerin
2,85 kg/saat
üzerindedir
Sınır değerin
26,65 kg/saat
üzerindedir
Sınır değerin
2,85 kg/saat üzerindedir
0,7 kg/saat
Sınır değerin
13,84 kg/saat üzerindedir
Sınır değerin
2,85 kg/saat üzerindedir
Sınır değerin
7,33 kg/saat üzerindedir
Sınır değerin
4,75 kg/saat üzerindedir
Sınır değerin
1,3 kg/saat üzerindedir
Sınır değerin
1,21 kg/saat üzerindedir
Sınır değerin
üzerindedir, Hava
64,33 kg/saat Kalitesi Modelleme
Raporu Ek-20 de
sunulmuştur.
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Kırma-Eleme Tesislerinde toz yayıcı noktaların üzeri kapatılmış ve basınçlı pülverize
su sistemi şeklinde toz indirgeme sistemi kurulmuştur.
Proje konusu ruhsat sahası içinde düzenli atık depolama sahası faaliyeti
yapılmaktadır. Depolama sahası inşaatı tamamlanmış olup gerekli izinlerin alınması
sonrasında atık depolama işine başlanacaktır. Bundan dolayı hava kalitesi modelleme
çalışmasına atık depolama faaliyeti de eklenmiş ve değerlendirme kümülatif olarak
yapılmıştır (Bkz. Ek-20).
Faaliyet kapsamında yapılacak çalışmaların modellenmesi açısından 2 ayrı durum
belirlenmiştir. Bu durumların açıklaması aşağıda verilmiş olup her iki durum içinde ayrı model
çalışması yapılmıştır. Faaliyet sırasında kontrollü durumda çalışılacağından kontrollü durum
için model çalışması yapılmıştır.
Durum 1 (Üretim Kümülatif):
SODA SANAYİİ A.Ş.’ye ait II. Grup Maden Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi
(Karadiken Kalker İşletmesi) üretim faaliyetleri ,
SODA SANAYİİ A.Ş.’ye ait düzenli atık depolama sahası faaliyeti, kaynaklı oluşacak
havada asılı toz ve çöken tozun kümülatif olarak eş zamanlı modellenmesi,
Durum 2 (Patlatma):
SODA SANAYİİ A.Ş.’ye Ait II. Grup Maden Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi
(Karadiken Kalker İşletmesi) patlatma faaliyetleri, kaynaklı oluşacak havada asılı toz ve
çöken tozun eş zamanlı olarak modellenmesi,
Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2, Tablo-2.2’ de verilen sınır
değerler aşağıda sunulmuştur.
Tablo 63. Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım Tablosu
YIL
3
Sınır değer [µg/m ]
3
[CO mg/m ]
2
[Çöken toz mg/m gün]
2008
2009
2010
2011
2012
2013
KVS
300*
300
260
220
180
140
100
UVS
150*
150
132
114
96
78
60
KVS
650*
650
598
546
494
442
390
UVS
350*
350
322
294
266
238
210
Süre
Parametre
Havada Asılı Partikül
Madde (PM 10)
Çöken toz
*Sınır değer 2014 yılı hedeflerine ulaşılana kadar yıllık eşit olarak azaltılacaktır.
** Hassas hayvanların, bitkilerin ve nesnelerin korunması için
Yukarıdaki tablodan da görüleceği gibi faaliyet kapsamında hassas hayvanları, bitkileri
ve nesneleri etkileyecek emisyon tipi söz konusu değildir.
Yapılan kontrollü modelleme sonuçlarının Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü
Yönetmeliği Ek-2, Tablo-2.2’ de verilen sınır değerler ile karşılaştırılması aşağıda
sunulmuştur.
115
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 64. Durum 1 Modelleme Sonucunda Elde Edilen Değerlerin Sınır Değerler ile Karşılaştırılması
Parametre
Havada Asılı
Partikül
Madde
Süre
Sınır değer
3
[µg/m ]
[Çöken toz
2
mg/m gün]
2013
Karadiken
Köyü
Çakırlı Köyü
KVS
300
100
87,81961
41,71230
UVS
150
60
6,93652
2,45299
Kaklıtaş Köyü
Belen Köyü Ve
Tekeli Mahallesi
57,47203
3,19977
3,09352
0,46682
7,064
3,612667
KVS
650
390
6,044333
3,863
UVS
350
210
3,023945
2,20011
6,546685
3,515918
Parametre
Süre
Sınır değer
3
[µg/m ]
[Çöken toz
2
mg/m gün]
2013
Pirömerli Köyü
Taşçılı Köyü
Tepeköy
Tepetaşpınar
Mahallesi
Havada Asılı
Partikül
Madde
KVS
300
100
5,77042
38,15358
3,20191
10,93547
UVS
150
60
0,60408
2,31001
0,32477
0,66212
KVS
650
390
2,619
8,912333
0,414333
3,609667
UVS
350
210
1,783808
5,618712
0,277288
2,326137
Süre
Sınır değer
3
[µg/m ]
[Çöken toz
2
mg/m gün]
2013
1.Zeytinlik
Alanı
2.Zeytinlik
Alanı
3.Zeytinlik
Alanı
4.Zeytinlik Alanı
KVS
300
100
82,94077
58,45595
33,51827
63,93885
UVS
150
60
3,94682
5,70912
3,88877
6,25933
KVS
650
390
12,79967
33,25333
21,93567
23,998
UVS
350
210
13,82674
22,3303
15,38003
16,95893
Çöken toz
Çöken toz
Parametre
Havada Asılı
Partikül
Madde
Çöken toz
Yukarıda da görüldüğü gibi belirlenen tüm alıcılarda Durum 1 için havada asılı toz ve
çöken toz değerlerinin 2013 yılı sınır değerlerini sağladığı görülmektedir.
Patlatma anlık bir işlem olup Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde
karşılaştırılabilecek bir sınır değer bulunmamaktadır. Bu nedenle patlatma anında oluşacak
emisyon için herhangi bir sınır değer kıyaslaması yapılmamıştır.
Proje konusu faaliyet sürecinde kontrol tedbirlerinin tam uygulanmasına özen
gösterilecektir. Kırma-Eleme Tesislerinde bantların ve toz yayıcı noktaların üzeri kapatılmış
ve basınçlı pülverize su sistemi şeklinde toz indirgeme sistemi kurulmuştur. Kamyonların
üstü branda ile örtülecek, tozumaya neden olan alanlar nemlendirilecektir. Bu nedenle en
yakın yerleşimlerde ve çevredeki arazilerin planlanan faaliyet kaynaklı tozumadan olumsuz
yönde etkilenmeyeceği düşünülmektedir.
Faaliyet “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik”
Ek-2, 2.17, 2.18, 2.19 kapsamındadır. Faaliyetle ilgili olarak 29.04.2009 Tarih ve 27214
Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevre Kanununca Alınması Gereken
İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” ve aynı yönetmeliğin “Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik” hükümlerine uyulacak ve gerekli izinler alınacaktır.
03.07.2009 Tarih ve 27277 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı
ve 14.04.2010 Tarih ve 27552 Sayılı ve 13.04.2012 Tarih ve 28263 ve 16.06.2012 Tarih ve
116
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
28325 Sayılı Resmi Gazetelerde Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair
yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
5.2. Su Kullanımı Ve Bertarafı (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası Olmak
Üzere Temin Edileceği Kaynaklar, Su Miktarları, İçme Ve Kullanma Suyu Ve Diğer
Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık Suların Miktarı
Ve Bertarafı)
Planlanan faaliyet madencilik faaliyetidir. Proje kapsamında herhangi bir inşaat aşaması
olmayacaktır.
Su Kullanımı;
Planlanan faaliyet kapsamında su kullanımı noktaları şöyle olacaktır;
* İşletmede çalışacak personelin ihtiyaçlarının karşılanması amacı ile içme ve kullanma
suyu;
İşletmede mevcut durumda 74 kişi çalışmaktadır. Kapasite artışı sonunda mevcut
çalışan sayısının yeterli olacağı öngörülmüştür.
Kişi başına tüketilen su miktarı 217 lt/gün kabul edilmiştir. (24.02.2012 Tarih ve 34
Sayılı TÜİK Haber Bülteninde kişi başına günlük su kullanımı 217 lt olarak verilmiştir.)
74 kişi x 217 lt/gün / 1000 lt/m3= 16,06 m3/gün su kullanılacaktır.
*Tozumanın engellenmesi için gerekli sulama suyu;
Ocak alanında ocak içi yollarda tozumanın giderilmesi için 10 m3 kapasiteli bir arazöz
kullanılacaktır. Aşırı sıcak günlerde arazözle sulama işinde 50 m3/gün su kullanılacaktır.
Kırma-Eleme
öngörülmektedir.
tesislerinde
pulverize
su
siteminde
90
ton/gün
su
kullanımı
Tüm bu kullanımlar sonucu gerekli olacak su ihtiyacının yaklaşık olarak 156,06
m /gün olarak öngörülmektedir.
3
Karadiken Kalker İşletmesinde içme suyu 1432 abone numarası ile Tarsus Kaklıktaşı
Belen İçme Suyu Birliğinden temin edilmektedir, kullanma suyu ise Karadiken Köyü Sulama
Kooperatifinden temin edilmektedir (Bkz. Ek-25). Kapasite artışlı sonunda da bu şekilde
temin edilecektir.
Çalışanların içme ve kullanma suyu ile ilgili olarak 07.04.2012 Tarih ve 28257 Sayılı
Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren " İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında
Yönetmelik " hükümlerine uyulacaktır.
Atıksu Miktarı;
İşletmede mevcut durumda 74 kişi çalışmaktadır. Planlanan kapasite artışı ile ilgili
olarak çalışan sayısında herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Kişi başı günlük su tüketimi 150
lt ve tüm atık suyun %100 geri döndüğü tahmini ve kabulü ile oluşacak atık suyun özellikleri
aşağıdaki gibidir. (Bir kişinin günlük su kullanımı Resmi Gazete 22 Nisan 1985 tarih ve 18733
117
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
sayılı nüshasında yayımlanan İller Bankası” İçme suyu projelerine dair şehir ve kasabaların
içme suyu projelerin hazırlanmasına ait yönetmelik hükümlerince 150 lt olarak alınmıştır.)
Çalışacak kişi sayısı (Toplam)
: 74
Kişi başına düşen günlük kullanım : 150 lt/gün
Oluşan atık su
: 11,1 m3 /gün
BOI
: 200 mg/lt
BOI olarak kirlilik yükü
: 2,22 kg/gün
KOI
: 300 mg/l
KOI olarak kirlilik yükü
: 3,33 kg/gün
AKM
: 200 mg/l
AKM olarak kirlilik yükü
: 2,22 kg/gün
(Kaynak: USLU ,O. “Kullanılmıs Suların Arıtılması”, 1992 İzmir )
Mevcut İşletmede sızdırmasız fosseptik mevcuttur. Sızdırmasız fosseptikte
biriktirilecek evsel nitelikli atıksular ücreti mukabilinde Mersin Büyükşehir Belediyesinden
temin edilecek vidanjörle çektirilerek Kazanlı atık su pompa istasyonu girişindeki rogara
boşaltılacaktır. Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü Yazısı Ek-13 de
verilmiştir.
İşletmede proses amaçlı su kullanımı olmayacaktır. Tozumanın önlenmesi amacıyla
kullanılacak olan sulama suyu toz partiküllerinin indirgenmesini sağlayacaktır. Sulama
suyunun bir kısmı malzemenin bünyesine hapsolacak bir kısmı buharlaşacağından, akışa
geçecek miktarda sulama suyu olmayacaktır. Sulama işleminde kaynaklanan herhangi bir
atıksu oluşmayacaktır. Ayrıca sulama suyuna herhangi kimyasal madde konmayacaktır.
Proje kapsamında herhangi bir alıcı ortama atıksu deşarjı yapılmayacak ve mevcut kalitesi
bozulmayacaktır. 31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘‘Su
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’’ ve 13.02.2008 Tarih ve 26786 Sayılı ve 30.03.2010 Tarih ve
27537 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair
yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
Faaliyetin tüm aşamalarında 07.042012 Tarih ve 28257 Sayılı Resmi Gazete'de
yayımlanarak yürürlüğe giren "Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması
Hakkında Yönetmelik " te belirtilen hükümlere uyulacak ve gerekli tedbirler alınacaktır.
5.3. Atıklar (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Atık Türleri,
Miktarları, Bertarafı)
Proje konusu faaliyet kapasite artışı olup mevcut işletme durumu kapasite artışına
uygun olduğundan dolayı proje ile ilgili olarak herhangi bir inşaat aşaması olmayacaktır.
Evsel Nitelikli Katı Atıklar:
İşletmede mevcut durumda 74 kişi çalışmaktadır. Planlanan kapasite artışı ile ilgili
olarak çalışan sayısında herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Bir kişinin oluşturacağı evsel
nitelikli katı atık miktarı 1,34 kg/kişi-gün olarak alınmıştır.
Çalışan sayısı ;
Birim katı atık miktarı ;
Katı atık miktarı;
74 kişi
1,34 kg/kişi/gün
74 x 1,34 = 99,16 kg/gün
118
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Evsel nitelikli katı atıklar çevre sağlığını bozmayacak, koku ve kötü bir görüntü
yaratmayacak şekilde kapalı konteynırlarda muhafaza edilecek, Mersin Büyükşehir
Belediyesi Katı Atık Düzenli Depolama sahasına taşınarak bertaraf edilecektir. Mersin
Büyükşehir Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı yazısı Ek-24 de
verilmiştir. Ek-24 de verilen yazıda adı geçen şirket mevcut durumda Karadiken Kalker
İşletmesinde, işletmeciliği yapan firmadır. 7902 sicil numaralı ruhsat Soda Sanayii A.Ş.
uhdesinde olup işletmeciğini farklı bir firma yapmaktadır.
14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan “Katı Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği” ve aynı yönetmeliğin değişiklik yönetmelikleri hükümlerine uyulacaktır.
Tıbbi Atıklar
Faaliyet alanında kaza veya sağlık problemi yaşanması durumunda en yakın sağlık
ocağı imkânlarından yararlanılacaktır. Karadiken Köyünde sağlık ocağı mevcuttur. Acil
durumlarda hastayı taşımak için bir araç hazır bulundurulacaktır. Faaliyet alanında herhangi
bir tıbbi atık oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Ambalaj Atıkları:
Tesiste ambalaj atığı oluşması durumunda 24.08. 2011 Tarih ve 28035 Sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak
toparlanarak lisanlı firmalara verilerek bertaraf edilecektir.
Atık Lastikler:
Yıl içerinde araçların lastikleri yaklaşık 1 kez değiştirilecektir. Lastiklerin değiştirilmesi
kullanım ömürleri, kat ettikleri yol mesafesine göre değişkenlik gösterebilmektedir. Oluşan
atık lastiklerin lisanslı firmalar tarafından toplanması sağlanacaktır. 25.11.2006 Tarih ve
26357 Sayılı Resmi Gazete’ de Yayımlanan “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü
Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanmış aynı
yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Herhangi bir
nedenden dolayı bu tür atıkların sahada biriktirilmesi gerektiği zaman uygun olarak
toparlanacak ve en kısa zamanda lisanslı firmaları tarafından alınması sağlanacaktır.
Atık Akü ve Piller:
İşletmede yaklaşık olarak akü tüketimi 8 adet/yıl’dır. Kapasite artışı sonunda akü
tüketimi yaklaşık olarak 14 adet/yıl olacaktır.
Atık akü ve piller tesis alanında mevcut olan Tehlikeli Atık Geçici Depolama alanında
uygun kaplarda biriktirilerek lisanslı ve/veya yetkili firmalar tarafından toplanmaları
sağlanacaktır. 31.08.2004 Tarih ve 25569 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “Atık Pil ve
Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazete’
de yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine
uyulacaktır.
Atık Yağlar:
İşletmede yıllık madeni yağ tüketimi yaklaşık olarak 2592,0 lt/yıl’dır. Kapasite artışı
sonunda madeni yağ tüketimi yaklaşık olarak 4440,0 lt/yıl olacaktır.
Tesiste kullanılan iş makineleri, araç ve ekipman bakımları esnasında atık yağlar
oluşacaktır. Tesis sahasında araç bakım ve onarım atölyesi bulunmaktadır. Tesiste oluşan
119
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
atık yağlar sızdırmasız ve kapalı kaplarda toplanacak ve lisanslı firmalar tarafından
toplanması sağlanacaktır. 30.07.2008 Tarih ve 26952 Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan
“Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” , 21.07.2009 Tarih ve 27305 Sayılı ve 30.03.2010 Tarih
ve 27537 Sayılı Resmi Gazetelerde yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına
dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
Tehlikeli Atıklar
Araçların, iş makinalarının bakımları, yağ değişimleri, yakıt ikmalleri v.s. esnasında
oluşacak üstübü, kontamine ambalaj, yağ filtresi gibi tehlikeli atıklar, kontamine olmuş
patlayıcı madde torbaları geçici atık alanında muhafaza edilecek ve lisanslı taşıyıcılarla
lisanslı gerikazanım/bertaraf tesislerine gönderilecektir. 14.03.2005 Tarih ve 25755 Sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan “ Tehlikeli Atıkların kontrolü yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih
ve 27537 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair
yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
5.4. Gürültü Kaynakları, Ve Seviyeleri (Akustik Rapor)
Proje alanında işletme esnasında faaliyet ünitelerinden kaynaklanacak gürültü; ocakta
ve tesis alanlarında üretim esnasında iş makineleri ve ekipmanlarından kaynaklanacak
gürültü ve patlatmadan kaynaklı gürültü olacaktır. Patlatma faaliyeti diğer işlerden bağımsız
olacağından farklı değerlendirilmiştir.
Proje alanında meydana gelebilecek gürültü konusunda 04.06.2010 Tarih ve 27601
Sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan “Çevresel gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi
Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
Ruhsat alanı içinde mevcut durumda çalışılan alanın ruhsat sınırına en yakın
yerleşim birimi Güney-Güneydoğu istikametindeki Karadiken Köyüdür. Karadiken Köyünün
faaliyet yerine en yakın mesafesi kuş uçumu 500 m. dir.
Ruhsat alanı güney-güneydoğu istikametinde 2250 m. mesafede Tepeköy Köyü,
güneybatı istikametinde 2200 m. mesafede Taşçılı Köyü, batı-güneybatı istikametinde 1600
m. mesafede Kaklıtaş Köyü ve 2800 m. mesafede Tepetaşpınar Mahallesi, batı-kuzeybatı
istikametinde 2000 metre mesafede Pirömerli Köyü, kuzeybatı istikametinde 1200 m.
mesafede Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi, doğu-kuzeydoğu istikametinde Çakırlı Köyü
bulunmaktadır. Çakırlı Köyünün mevcut çalışılan alan ve kırma-eleme tesislerinin bulunduğu,
depolamanın yapıldığı alana mesafesi yaklaşık 1140 m. dir.
SODA SANAYİİ A.Ş.’ ye ait Mersin İli, Tarsus İlçesi, Huzurkent Yerleşkesi Karadiken
Köyü Mevkii’ nde yer alan II. Grup Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi (Karadiken
Kalker İşletmesi) Kapasite Artışı Projesinde yer alan gürültü kaynağı makine ve ekipman
listesi ve ses gücü düzeyi aşağıda verilmiştir.
120
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 65. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeyleri
Makine-Ekipman
Adet
Ekskavatör
Yükleyici
Wagon Drill
Kamyon
Kompresör
Arazöz
KET
Jeneratör
Trafo
2
2
1
36
1
2
3
2
4
Kaynağın ses gücü
düzeyi,
Lw, dB
98
98
100
98
97
98
112
98
89
Referans Kaynak
Soundplan Kitaplığı
Soundplan Kitaplığı
Soundplan Kitaplığı
Soundplan Kitaplığı
Soundplan Kitaplığı
Soundplan Kitaplığı
Soundplan Kitaplığı
Soundplan Kitaplığı
Soundplan Kitaplığı
Proje konusu Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi; yılda 12 ay, ayda 30 gün,
vardiyada 6,5 saat olmak üzere 3 vardiya olarak planlanmaktadır. Günlük toplam çalışma
süresi vardiya değişim süreleri dikkate alınarak efektif 20 saat olarak belirlenmiştir.
Tablo 66. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına
Dağılımı
Gürültü Kaynakları
Ekskavatör
Yükleyici
Wagon Drill
Kamyon
Kompresör
Arazöz
KET
Jeneratör
Trafo
Toplam
98
98
100
98
97
98
112
98
89
Ses Gücü Düzeyleri (dB)
500 Hz
1000 Hz
2000 Hz
92,0
92,0
94,0
92,0
91,0
92,0
106,0
92,0
83,0
92,0
92,0
94,0
92,0
91,0
92,0
106,0
92,0
83,0
92,0
92,0
94,0
92,0
91,0
92,0
106,0
92,0
83,0
* Toplam ses gücü düzeylerinin 4 oktav band da eşit olarak dağıldığı varsayılmaktadır.
⎛ Q ⎞
L p = Lw + 10 x log x ⎜
2 ⎟
⎝ 4πr ⎠
Tablo 67. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri
121
4000 Hz
92,0
92,0
94,0
92,0
91,0
92,0
106,0
92,0
83,0
.
SODA SANAYİİ A.Ş
Gürültü Kaynakları
Ekskavatör
Yükleyici
Wagon Drill
Kamyon
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Mesafe
(m)
Ses Basınç Düzeyi (dB)
500 Hz
1000 Hz
2000 Hz
4000 Hz
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
66,00
59,98
56,46
52,02
46,00
38,04
32,02
26,00
24,86
24,41
21,92
19,98
19,15
18,95
17,05
16,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
66,00
59,98
56,46
52,02
46,00
38,04
32,02
26,00
24,86
24,41
21,92
19,98
19,15
18,95
17,05
16,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
66,00
59,98
56,46
52,02
46,00
38,04
32,02
26,00
24,86
24,41
21,92
19,98
19,15
18,95
17,05
16,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
66,00
59,98
56,46
52,02
46,00
38,04
32,02
26,00
24,86
24,41
21,92
19,98
19,15
18,95
17,05
16,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
122
.
SODA SANAYİİ A.Ş
Gürültü Kaynakları
Kompresör
Arazöz
KET
Jeneratör
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Mesafe
(m)
Ses Basınç Düzeyi (dB)
500 Hz
1000 Hz
2000 Hz
4000 Hz
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
63,00
56,98
53,46
49,02
43,00
35,04
29,02
23,00
21,86
21,41
18,92
16,98
16,15
15,95
14,05
13,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
78,00
71,98
68,46
64,02
58,00
50,04
44,02
38,00
36,86
36,41
33,92
31,98
31,15
30,95
29,05
28,46
64,00
57,98
54,46
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
63,00
56,98
53,46
49,02
43,00
35,04
29,02
23,00
21,86
21,41
18,92
16,98
16,15
15,95
14,05
13,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
78,00
71,98
68,46
64,02
58,00
50,04
44,02
38,00
36,86
36,41
33,92
31,98
31,15
30,95
29,05
28,46
64,00
57,98
54,46
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
63,00
56,98
53,46
49,02
43,00
35,04
29,02
23,00
21,86
21,41
18,92
16,98
16,15
15,95
14,05
13,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
78,00
71,98
68,46
64,02
58,00
50,04
44,02
38,00
36,86
36,41
33,92
31,98
31,15
30,95
29,05
28,46
64,00
57,98
54,46
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
63,00
56,98
53,46
49,02
43,00
35,04
29,02
23,00
21,86
21,41
18,92
16,98
16,15
15,95
14,05
13,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
78,00
71,98
68,46
64,02
58,00
50,04
44,02
38,00
36,86
36,41
33,92
31,98
31,15
30,95
29,05
28,46
64,00
57,98
54,46
123
.
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş
Gürültü Kaynakları
Trafo
Mesafe
(m)
Ses Basınç Düzeyi (dB)
500 Hz
1000 Hz
2000 Hz
4000 Hz
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
55,00
48,98
45,46
41,02
35,00
27,04
21,02
15,00
13,86
13,41
10,92
8,98
8,15
7,95
6,05
5,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
55,00
48,98
45,46
41,02
35,00
27,04
21,02
15,00
13,86
13,41
10,92
8,98
8,15
7,95
6,05
5,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
55,00
48,98
45,46
41,02
35,00
27,04
21,02
15,00
13,86
13,41
10,92
8,98
8,15
7,95
6,05
5,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
55,00
48,98
45,46
41,02
35,00
27,04
21,02
15,00
13,86
13,41
10,92
8,98
8,15
7,95
6,05
5,46
Çalışacak olan iş makinelerinin ses düzeyleri için aşağıda verilen düzeltme faktörleri
kullanılarak hesaplanmıştır. Düzeltme faktörlerine göre yapılan hesaplama sonucunda her bir
gürültü kaynağının 4 oktav bandında ki ses düzeyleri aşağıda verilmiştir.
Tablo 68. Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri
Merkez Frekansı (Hz)
Düzeltme Faktörü
500
1000
2000
4000
-3,2
0
1,2
1
124
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 69. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri
Gürültü Kaynakları
Ekskavatör
Yükleyici
Wagon Drill
Kamyon
Mesafe
(m)
Ses Basınç Düzeyi (dB)
500 Hz
1000 Hz
2000 Hz
4000 Hz
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
60,80
54,78
51,26
46,82
40,80
32,84
26,82
20,80
19,66
19,21
16,72
14,78
13,95
13,75
11,85
11,26
60,80
54,78
51,26
46,82
40,80
32,84
26,82
20,80
19,66
19,21
16,72
14,78
13,95
13,75
11,85
11,26
62,80
56,78
53,26
48,82
42,80
34,84
28,82
22,80
21,66
21,21
18,72
16,78
15,95
15,75
13,85
13,26
60,80
54,78
51,26
46,82
40,80
32,84
26,82
65,20
59,18
55,66
51,22
45,20
37,24
31,22
25,20
24,06
23,61
21,12
19,18
18,35
18,15
16,25
15,66
65,20
59,18
55,66
51,22
45,20
37,24
31,22
25,20
24,06
23,61
21,12
19,18
18,35
18,15
16,25
15,66
67,20
61,18
57,66
53,22
47,20
39,24
33,22
27,20
26,06
25,61
23,12
21,18
20,35
20,15
18,25
17,66
65,20
59,18
55,66
51,22
45,20
37,24
31,22
65,00
58,98
55,46
51,02
45,00
37,04
31,02
25,00
23,86
23,41
20,92
18,98
18,15
17,95
16,05
15,46
65,00
58,98
55,46
51,02
45,00
37,04
31,02
25,00
23,86
23,41
20,92
18,98
18,15
17,95
16,05
15,46
67,00
60,98
57,46
53,02
47,00
39,04
33,02
27,00
25,86
25,41
22,92
20,98
20,15
19,95
18,05
17,46
65,00
58,98
55,46
51,02
45,00
37,04
31,02
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
66,00
59,98
56,46
52,02
46,00
38,04
32,02
26,00
24,86
24,41
21,92
19,98
19,15
18,95
17,05
16,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
125
.
SODA SANAYİİ A.Ş
Gürültü Kaynakları
Kompresör
Arazöz
KET
Jeneratör
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Mesafe
(m)
Ses Basınç Düzeyi (dB)
500 Hz
1000 Hz
2000 Hz
4000 Hz
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20,80
19,66
19,21
16,72
14,78
13,95
13,75
11,85
11,26
59,80
53,78
50,26
45,82
39,80
31,84
25,82
19,80
18,66
18,21
15,72
13,78
12,95
12,75
10,85
10,26
60,80
54,78
51,26
46,82
40,80
32,84
26,82
20,80
19,66
19,21
16,72
14,78
13,95
13,75
11,85
11,26
74,80
68,78
65,26
60,82
54,80
46,84
40,82
34,80
33,66
33,21
30,72
28,78
27,95
27,75
25,85
25,26
60,80
25,20
24,06
23,61
21,12
19,18
18,35
18,15
16,25
15,66
64,20
58,18
54,66
50,22
44,20
36,24
30,22
24,20
23,06
22,61
20,12
18,18
17,35
17,15
15,25
14,66
65,20
59,18
55,66
51,22
45,20
37,24
31,22
25,20
24,06
23,61
21,12
19,18
18,35
18,15
16,25
15,66
79,20
73,18
69,66
65,22
59,20
51,24
45,22
39,20
38,06
37,61
35,12
33,18
32,35
32,15
30,25
29,66
65,20
25,00
23,86
23,41
20,92
18,98
18,15
17,95
16,05
15,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
65,00
58,98
55,46
51,02
45,00
37,04
31,02
25,00
23,86
23,41
20,92
18,98
18,15
17,95
16,05
15,46
79,00
72,98
69,46
65,02
59,00
51,04
45,02
39,00
37,86
37,41
34,92
32,98
32,15
31,95
30,05
29,46
65,00
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
63,00
56,98
53,46
49,02
43,00
35,04
29,02
23,00
21,86
21,41
18,92
16,98
16,15
15,95
14,05
13,46
64,00
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
78,00
71,98
68,46
64,02
58,00
50,04
44,02
38,00
36,86
36,41
33,92
31,98
31,15
30,95
29,05
28,46
64,00
126
.
SODA SANAYİİ A.Ş
Gürültü Kaynakları
Trafo
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Mesafe
(m)
Ses Basınç Düzeyi (dB)
500 Hz
1000 Hz
2000 Hz
4000 Hz
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
54,78
51,26
46,82
40,80
32,84
26,82
20,80
19,66
19,21
16,72
14,78
13,95
13,75
11,85
11,26
51,80
45,78
42,26
37,82
31,80
23,84
17,82
11,80
10,66
10,21
7,72
5,78
4,95
4,75
2,85
2,26
59,18
55,66
51,22
45,20
37,24
31,22
25,20
24,06
23,61
21,12
19,18
18,35
18,15
16,25
15,66
56,20
50,18
46,66
42,22
36,20
28,24
22,22
16,20
15,06
14,61
12,12
10,18
9,35
9,15
7,25
6,66
58,98
55,46
51,02
45,00
37,04
31,02
25,00
23,86
23,41
20,92
18,98
18,15
17,95
16,05
15,46
56,00
49,98
46,46
42,02
36,00
28,04
22,02
16,00
14,86
14,41
11,92
9,98
9,15
8,95
7,05
6,46
57,98
54,46
50,02
44,00
36,04
30,02
24,00
22,86
22,41
19,92
17,98
17,15
16,95
15,05
14,46
55,00
48,98
45,46
41,02
35,00
27,04
21,02
15,00
13,86
13,41
10,92
8,98
8,15
7,95
6,05
5,46
Mesafeye bağlı olarak her frekanstaki atmosferik yutuş değerleri aşağıda verilen
formüle göre ayrı ayrı hesaplanmıştır. En yakın meteoroloji istasyonu olan Mersin Meteoroloji
İstasyonunda en yüksek nem görülen ay olan Temmuz ayına ait bağıl nem değeri % 75,9
alınmıştır. Hesaplamalarda nem değeri Q= % 75,9 alınmıştır.
⎛ f 2x r ⎞
⎟⎟
Aatm = 7,4 x 10 -8 x ⎜⎜
Q
⎠
⎝
L = L p − Latm
127
Lw ( i )
⎛ n
⎜
Leq = 10 x log ∑10 10
⎜ i =1
⎝
⎞
⎟
⎟
⎠
.
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
SODA SANAYİİ A.Ş
ÇED RAPORU
Tablo 70. Mesafeye Bağlı Olarak Hesaplanan Atmosferik Yutuş Değerleri
Frekans
500
1000
Mesafe (m)
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
Atmosferik Yutuş
0,002
0,005
0,007
0,012
0,024
0,061
0,122
0,244
0,278
0,292
0,390
0,487
0,536
0,548
0,682
0,731
0,010
0,019
0,029
0,049
0,097
0,244
0,487
0,975
1,111
1,170
1,560
1,950
2,145
2,194
2,730
2,925
Frekans (Hz)
2000
4000
Mesafe (m)
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
Atmosferik
0,039
0,078
0,117
0,195
0,390
0,975
1,950
3,900
4,446
4,680
6,240
7,800
8,580
8,775
10,920
11,700
0,156
0,312
0,468
0,780
1,560
3,900
7,800
15,599
17,783
18,719
24,959
31,199
34,319
35,099
43,679
46,798
Atmosferik yutum değeri çıkartılarak yukarıdaki formüle göre hesaplanan net ses düzeyleri
aşağıda verilmiştir.
128
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 71. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri
Gürültü Kaynakları
Ekskavatör
Yükleyici
Wagon Drill
Kamyon
Mesafe
(m)
Ses Basınç Düzeyi (dB)
500 Hz
1000 Hz
2000 Hz
4000 Hz
Toplam Ses
Düzeyi
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
60,80
54,77
51,25
46,81
40,77
32,78
26,70
20,55
19,38
18,92
16,33
14,29
13,41
13,21
11,17
10,52
60,80
54,77
51,25
46,81
40,77
32,78
26,70
20,55
19,38
18,92
16,33
14,29
13,41
13,21
11,17
10,52
62,80
56,77
53,25
48,81
42,77
34,78
28,70
22,55
21,38
20,92
18,33
16,29
15,41
15,21
13,17
12,52
60,80
54,77
51,25
46,81
40,77
32,78
26,70
20,55
64,84
58,67
54,99
50,24
43,44
33,14
23,22
9,40
6,08
4,69
64,84
58,67
54,99
50,24
43,44
33,14
23,22
9,40
6,08
4,69
66,84
60,67
56,99
52,24
45,44
35,14
25,22
11,40
8,08
6,69
64,84
58,67
54,99
50,24
43,44
33,14
23,22
9,40
70,02
63,93
60,35
55,79
49,48
40,79
33,84
26,61
25,21
24,66
21,54
19,07
18,00
17,75
15,26
14,47
70,02
63,93
60,35
55,79
49,48
40,79
33,84
26,61
25,21
24,66
21,54
19,07
18,00
17,75
15,26
14,47
72,02
65,93
62,35
57,79
51,48
42,79
35,84
28,61
27,21
26,66
23,53
21,07
20,00
19,75
17,26
16,47
70,02
63,93
60,35
55,79
49,48
40,79
33,84
26,61
63,99
57,96
54,43
49,97
43,90
35,80
29,53
23,02
21,75
21,24
18,36
16,03
15,00
14,76
12,32
11,53
63,99
57,96
54,43
49,97
43,90
35,80
29,53
23,02
21,75
21,24
18,36
16,03
15,00
14,76
12,32
11,53
65,99
59,96
56,43
51,97
45,90
37,80
31,53
25,02
23,75
23,24
20,36
18,03
17,00
16,76
14,32
13,53
63,99
57,96
54,43
49,97
43,90
35,80
29,53
23,02
129
65,16
59,10
55,54
51,02
44,81
36,26
29,27
21,30
19,61
18,93
14,88
11,38
9,77
9,38
5,33
3,96
65,16
59,10
55,54
51,02
44,81
36,26
29,27
21,30
19,61
18,93
14,88
11,38
9,77
9,38
5,33
3,96
67,16
61,10
57,54
53,02
46,81
38,26
31,27
23,30
21,61
20,93
16,88
13,38
11,77
11,38
7,33
5,96
65,16
59,10
55,54
51,02
44,81
36,26
29,27
21,30
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Gürültü Kaynakları
Kompresör
Arazöz
KET
Jeneratör
Mesafe
(m)
Ses Basınç Düzeyi (dB)
500 Hz
1000 Hz
2000 Hz
4000 Hz
Toplam Ses
Düzeyi
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
19,38
18,92
16,33
14,29
13,41
13,21
11,17
10,52
59,80
53,77
50,25
45,81
39,77
31,78
25,70
19,55
18,38
17,92
15,33
13,29
12,41
12,21
10,17
9,52
60,80
54,77
51,25
46,81
40,77
32,78
26,70
20,55
19,38
18,92
16,33
14,29
13,41
13,21
11,17
10,52
74,80
68,77
65,25
60,81
54,77
46,78
40,70
34,55
33,38
32,92
30,33
28,29
27,41
27,21
25,17
24,52
60,80
54,77
6,08
4,69
63,84
57,67
53,99
49,24
42,44
32,14
22,22
8,40
5,08
3,69
64,84
58,67
54,99
50,24
43,44
33,14
23,22
9,40
6,08
4,69
78,84
72,67
68,99
64,24
57,44
47,14
37,22
23,40
20,08
18,69
9,96
1,78
64,84
58,67
25,21
24,66
21,53
19,07
18,00
17,75
15,26
14,47
69,02
62,93
59,35
54,79
48,48
39,79
32,84
25,61
24,21
23,66
20,53
18,07
17,00
16,75
14,26
13,07
70,02
63,93
60,35
55,79
49,48
40,79
33,84
26,61
25,21
24,66
21,54
19,07
18,00
17,75
15,26
14,47
84,02
77,93
74,35
69,79
63,48
54,79
47,84
40,61
39,21
38,66
35,53
33,07
32,00
31,75
29,26
28,47
70,02
63,93
21,75
21,24
18,36
16,03
15,00
14,76
12,32
11,53
62,99
56,96
53,43
48,97
42,90
34,80
28,53
22,02
20,75
20,24
17,36
15,03
14,00
13,76
11,32
10,53
63,99
57,96
54,43
49,97
43,90
35,80
29,53
23,02
21,75
21,24
18,36
16,03
15,00
14,76
12,32
11,53
77,99
71,96
68,43
63,97
57,90
49,80
43,53
37,02
35,75
35,24
32,36
30,03
29,00
28,76
26,32
25,53
63,99
57,96
130
19,61
18,93
14,88
11,38
9,77
9,38
5,33
3,96
64,16
58,10
54,54
50,02
43,81
35,26
28,27
20,30
18,61
17,93
13,88
10,38
8,77
8,38
4,33
2,96
65,16
59,10
55,54
51,02
44,81
36,26
29,27
21,30
19,61
18,93
14,88
11,38
9,77
9,38
5,33
3,96
79,16
73,10
69,54
65,02
58,81
50,26
43,27
35,30
33,61
32,93
28,88
25,38
23,77
23,38
19,33
17,96
65,16
59,10
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Gürültü Kaynakları
Trafo
Mesafe
(m)
Ses Basınç Düzeyi (dB)
500 Hz
1000 Hz
2000 Hz
4000 Hz
Toplam Ses
Düzeyi
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
51,25
46,81
40,77
32,78
26,70
20,55
19,38
18,92
16,33
14,29
13,41
13,21
11,17
10,52
51,80
45,77
42,25
37,81
31,77
23,78
17,70
11,55
10,38
9,92
7,33
5,29
4,41
4,21
2,17
1,52
54,99
50,24
43,44
33,14
23,22
9,40
6,08
4,69
55,84
49,67
45,99
41,24
34,44
24,14
14,22
0,40
-
60,35
55,79
49,48
40,79
33,84
26,61
25,21
24,66
21,53
19,07
18,00
17,75
15,26
14,47
61,02
54,93
51,35
46,79
40,48
31,79
24,84
17,61
16,21
15,66
12,54
10,07
9,00
8,75
6,26
5,47
54,43
49,97
43,90
35,80
29,53
23,02
21,75
21,24
18,36
16,03
15,00
14,76
12,32
11,53
54,99
48,96
45,43
40,97
34,90
26,80
20,53
14,02
12,75
12,24
9,36
7,03
6,00
5,76
3,32
2,53
Tablo 72. İşletme Aşamasında Çalışacak İş Makinelerinin
Lgündüz ,Lakşam ve Lgece Değerleri
Mesafe ( m )
L ( dBA)
10
20
30
50
100
250
500
1000
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
90,89
84,80
81,22
76,66
70,31
61,66
54,71
47,48
46,08
45,53
42,40
39,94
38,87
38,62
36,13
3000
35,34
131
55,54
51,02
44,81
36,26
29,27
21,30
19,61
18,93
14,88
11,38
9,77
9,38
5,33
3,96
56,16
50,10
46,54
42,02
35,81
27,26
20,27
12,30
10,61
9,93
5,88
2,38
0,77
0,38
-
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 39. İşletme Aşaması Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği
SODA SANAYİİ A.Ş.’ ye ait II. Grup Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi
(Karadiken Kalker İşletmesi) Kapasite Artışı Projesi de işletme aşamasında gündüz, akşam
ve gece zaman diliminde yerleşim birimlerinde hissedilecek gürültü düzeyleri aşağıda
sunulmuştur.
Tablo 73. Gündüz, akşam ve gece zaman diliminde yerleşim birimlerinde hissedilecek gürültü düzeyleri
Yerleşim Alanı
Karadiken Köyü
Tepeköy Köyü
Taşçılı Köyü
Kaklıtaş Köyü
Tepetaşpınar Mahallesi
Pirömerli Köyü
Belen Köyü ve Tekeli Mahallesi
Çakırlı Köyü
Mesafe(m)
500
2250
2200
1600
2800
2000
1200
1140
Ses Düzeyi (dBA)
54,71
38,62
38,87
42,40
36,13
39,94
45,53
46,08
Tablo 74. Endüstri tesisleri için çevresel gürültü sınır değerleri
Alanlar
Lgündüz
(dBA)
Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları
ile yazlık ve kamp yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar
Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte
bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu
alanlar
Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte
bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu
alanlar
Endüstriyel alanlar
Lakşam
(dBA)
Lgece
(dBA)
60
55
50
65
60
55
68
63
58
70
65
60
Yukarıdaki tablo incelendiğinde proje alanını ‘Ticari yapılar ile gürültüye hassas
kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar’
tanımlaması temsil etmektedir. İş makinelerinden kaynaklı hesaplanan gürültü değerleri ile
sınır değerlerin karşılaştırılması aşağıda sunulmuştur. Tablodan da görüldüğü gibi sınır
değerler sağlanmaktadır.
132
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
75. Gündüz, akşam ve gece zaman diliminde yerleşim birimlerinde hissedilecek gürültü düzeylerinin
sınır değerlerle karşılaştırılması
Yerleşim Alanı
Karadiken Köyü
Tepeköy Köyü
Taşçılı Köyü
Kaklıtaş Köyü
Tepetaşpınar Mahallesi
Pirömerli Köyü
Belen Köyü ve Tekeli
Mahallesi
Çakırlı Köyü
Yerleşim Alanı
Karadiken Köyü
Tepeköy Köyü
Taşçılı Köyü
Kaklıtaş Köyü
Tepetaşpınar Mahallesi
Pirömerli Köyü
Belen Köyü ve Tekeli
Mahallesi
Çakırlı Köyü
Yerleşim Alanı
Karadiken Köyü
Tepeköy Köyü
Taşçılı Köyü
Kaklıtaş Köyü
Tepetaşpınar Mahallesi
Pirömerli Köyü
Belen Köyü ve Tekeli
Mahallesi
Çakırlı Köyü
Lgündüz (dBA)
54,71
38,62
38,87
42,40
36,13
39,94
45,53
Sınır Değer (dBA)
65
65
65
65
65
65
65
Değerlendirme
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
46,08
Lakşam (dBA)
54,71
38,62
38,87
42,40
36,13
39,94
45,53
65
Sınır Değer (dBA)
60
60
60
60
60
60
60
Uygun
Değerlendirme
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
46,08
LGece (dBA)
54,71
38,62
38,87
42,40
36,13
39,94
45,53
60
Sınır Değer (dBA)
55
55
55
55
55
55
55
Uygun
Değerlendirme
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
Uygun
46,08
55
Uygun
Patlatmalardan dolayı oluşacak gürültü:
Tablo 76. Patlatma Gürültü Seviyeleri
No
1
Kaynak
Patlatma
Adet
1
Lw
140
Lw Toplam
140
Tablo 77. Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Göre Değerleri
No
1
Kaynak
Patlatma
500 Hz.
134
1000 Hz.
134
2000 Hz.
134
Gürültü seviyeleri aşağıda verilen formüle göre hesaplanmıştır.
Lp
Lp
Lw
r
Q
= Lw + 10 Log (Q / 4π r2)
= x mesafesindeki gürültü seviyesi
= kaynağın gürültü seviyesi
= x mesafede yarıçap
= yönelme katsayısı (2)
133
4000 Hz.
134
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 78. Ses Basınç Düzeyleri
Ses Basınç Düzeyi
Gürültü
kaynakları
Patlatma
Mesafe (m)
50
100
500
750
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
500 Hz.
92.04
86.02
72.04
68.52
64.88
64.44
61.94
60.00
59.17
58.98
57.08
56.48
1000 Hz.
92.04
86.02
72.04
68.52
64.88
64.44
61.94
60.00
59.17
58.98
57.08
56.48
2000 Hz.
92.04
86.02
72.04
68.52
64.88
64.44
61.94
60.00
59.17
58.98
57.08
56.48
4000 Hz.
92.04
86.02
72.04
68.52
64.88
64.44
61.94
60.00
59.17
58.98
57.08
56.48
Gürültü kaynaktan uzaklaştıkça atmosferde belirli bir yutuş olayı gerçekleşir. Atmosferik
yutuş aşağıda hesaplanmıştır. X mesafesinde oluşan gürültü seviyesi, mesafe ve atmosferin
yapısına bağlı olarak değişiklik gösterir.
Aatm
Aatm
f
r
Q
= 7,4 x 10-8 x(( f2 x r)/Q)
= Atmosferik Yutuş
= İletilen sesin frekansı (500-4000 Hz),
= Kaynaktan olan uzaklık
= Havanın bağıl nemi (%) (% 75,9 olarak alınmıştır)
Atmosferik yutuş X mesafedeki ortalama gürültü seviyelerinden düşüldüğünde 50-3000
metreler arasında oluşacak gürültü seviyeleri aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.
Lnet = Lp - Aatm
Tablo 79. Ses Basınç Düzeyleri
Gürültü
kaynakları
Patlatma
Ses Basınç Düzeyi (Lnet = Lp - Aatm )
Mesafe (m)
50
100
500
750
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
500 Hz.
92.03
86.00
71.92
68.34
64.60
64.15
61.55
59.51
58.63
58.43
56.40
55.75
1000 Hz.
91.99
85.92
71.55
67.79
63.77
63.27
60.38
58.05
57.03
56.79
54.35
53.56
134
2000 Hz.
91.85
85.63
70.09
65.60
60.43
59.76
55.70
52.20
50.59
50.21
46.16
44.78
4000 Hz.
91.26
84.46
64.24
56.82
47.10
45.72
36.98
28.80
24.85
23.88
13.40
9.68
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 80. Düzeltme Faktörleri Kullanılarak Bulunan Ses Gücü Seviyeleri
Gürültü
kaynakları
Ses Düzeyi dBA
Mesafe
(m)
500 Hz.
1000 Hz.
2000 Hz.
4000 Hz.
Toplam Ses Düzeyi
dbA
50
88.83
91.99
93.05
92.26
97.8
100
82.80
85.92
86.83
85.46
91.5
500
68.72
71.55
71.29
65.24
75.9
750
65.14
67.79
66.80
57.82
71.7
1140
61.40
63.77
61.63
48.10
67.2
1200
60.95
63.27
60.96
46.72
66.7
1600
58.35
60.38
56.90
37.98
63.6
2000
56.31
58.05
53.40
29.80
61.1
2200
55.43
57.03
51.79
25.85
60.0
2250
55.23
56.79
51.41
24.88
59.8
2800
53.20
54.35
47.36
14.40
57.3
3000
52.55
53.56
45.98
10.68
56.5
Patlatma
Buna göre her gürültü kaynağının X mesafesine göre ayrı ayrı gürültü seviyeleri hesap
edildikten sonra X mesafesindeki ortalama gürültü seviyeleri aşağıdaki formülde
hesaplanmıştır.
n
L PT = 10log∑10 LPİ /10
i =1
Tablo 81. Patlatma Gürültü Seviyeleri
r(m)
50
100
500
750
1140
1200
1600
2000
2200
2250
2800
3000
Eşdeğer Gürültü Düzeyleri (dBA)
97.8
91.5
75.9
71.7
67.2
66.7
63.6
61.1
60.0
59.8
57.3
56.5
135
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şekil 40 . Patlatmadan Kaynaklanacak Gürültü Seviyeleri Diyagramı
Faaliyet sahası çevresinde mevcut yerleşim birimlerinde iş makineleri, ekipmanlar ve
patlatmalardan kaynaklanacak gürültü açısından olumsuz bir etki beklenmemektedir.
Patlatmadan kaynaklanacak gürültü anlık bir gürültü olduğundan devam arz etmeyecektir.
İşletmede, işin yürütülmesi sırasında meydana gelecek gürültüden dolayı, çalışanların
sağlığını koruyabilmek ve faaliyetlerin sürekliliğini sağlayabilmek amacıyla sorunun
kaynağında ve kullanıcı ile kaynak arasında çözüm bulunamadığında uygulanması gereken
yöntem olan kişisel koruyucuların kullanılması sağlanacaktır. Kişisel koruyucu donanım
olarak isimlendirilen ve bireysel olarak uygulanan bu alet / ekipman / donanım kişinin maruz
kaldığı tehlikelerin bertarafında kullanılacaktır. Çalışanların maruz kalabileceği gürültünün
yasal sınırların altında olması amacıyla; kulak koruyucuları ve kulak tıkaçlarının kullanılması
sağlanacaktır. Faaliyet kapsamında gerçekleştirilecek çalışmalarda, iş sağlığı ve güvenliğini
sağlamak amacıyla, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü ve Çevresel Gürültünün
Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Üretim sırasında,
oluşan gürültüyü azaltmak için ise araçların düzenli olarak periyodik bakımlarının yapılması
ve araçların kademeli olarak çalıştırılması sağlanacaktır.
Patlatmalardan Kaynaklanacak Vibrasyon
Patlatma sonucu oluşan şok dalgaları havada ve ateşlenen kaya birimi içinde belirli
bir hız, frekans ve genlikte yayılmaktadır. Bu yayılım atım yerinden uzaklaştıkça sönme
eğilimi göstermektedir. Şok dalgalarının çevrede bulunan hassas noktalara (bina, köprü,
tarihi binalar, mağara vb.) hasar verebileceği mesafe aşağıda açıklanan bağıntılar yardımıyla
hesaplanabilmektedir. Bağıntılarda değişken olarak anlık şarj (bir gecikme süresinde
ateşlenen patlayıcı miktarı) atım yeri ile çevre birimleri arasındaki mesafe ve kayaç türlerine
ait katsayılar bulunmaktadır. Patlatmayla oluşturulan titreşim çevre yapılara etkisi Devine
Bağıntısı ile tespit edilmektedir.
Hava Şoku
Hava şoku: Patlatma sonucu oluşan hava şoku aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır.
136
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Şiddetli etki zonu: D < 5√W
Orta şiddette etki zonu: 5√W < D < 10√W
Hafif şiddette etki zonu: 10√W < D < 15√W
≈ = Etki zon aralığı (m)
W = Bir gecikme aralığında atılan patlayıcı madde miktarı = Anlık şarj (kg)
Hava şoku hesaplamaları ruhsat alanlarında yapılacak maksimum anlık şarj dikkate
alınarak yapılmıştır.
Patlatmalarda kullanılacak maksimum anlık şarj = 41kg
Şiddetli etki zonu: 0 – 32,02 m
Orta şiddette etki zonu: 32,02 – 64,03 m
Hafif şiddette etki zonu: 64,03 – 96,05 m
Patlatmayla oluşturulan titreşimin çevre yapılarına etkisi Devine bağıntısı ile bulunur.
v = k (D/√W) -1,6
Devine bağıntısı;
v = Kayaç içinde yayılan titreşim hızı (inch/sn)
k = kayaç türüne bağlı katsayı (26-260)
D = patlatma noktası ile çevre yerleşim birimleri arasındaki etkili mesafe (feet)
W = Bir gecikme aralığındaki patlayıcı miktarı (libre)
Tablo 82. Mesafeye Göre Titreşim Hızı Değerleri (W= 41 kg = 90 libre)
Vo (mm/sn)
(1/5)*V(mm/sn)
(½)*V (mm/sn)
53.31
10.66
26.66
0.69
17.59
3.52
8.79
393.7
0.52
13.14
2.63
6.57
140
459.3
0.40
10.27
2.05
5.13
200
143
469.2
0.39
9.92
1.98
4.96
200
150
492.1
0.36
9.19
1.84
4.60
200
250
820.2
0.16
4.06
0.81
2.03
200
360
1181.1
0.09
2.27
0.45
1.13
200
500
1640.4
0.05
1.34
0.27
0.67
200
750
2460.6
0.03
0.70
0.14
0.35
200
1000
3280.8
0.02
0.44
0.09
0.22
200
1250
4101.0
0.01
0.29
0.06
0.15
200
1500
4921.3
0.01
0.22
0.04
0.11
200
2500
8202.1
0.00
0.10
0.02
0.05
200
3000
9842.5
0.00
0.07
0.01
0.04
k (sabit)
D (metre)
D (feet)
V(inch/sn)
Vo(mm/sn)
200
50
164.0
2.10
200
100
328.1
200
120
200
Tablo 82’ de;
V= mm/sn mesafeye göre değişen titreşim hızı
Vo= Bina temelindeki titreşim hızı
Kayaç içi titreşim hızının (V) ½-1/5’i Vo değeri olarak kabul edilmektedir.(Forssbland, 1981)
137
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Tablo 83. Bina temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak patlatma nedeniyle
hasar görebilecek bina türleri
Bina Türü
V0 (mm/sn)
a. Yıkılmaya yüz tutmuş çok eski tarihi binalar
2
b. Sıvalı biriket, kerpiç, yığma tuğla evler
5
c. Betonarme binalar
10
d. Fabrika gibi çok sağlam yapıda endüstriyel binalar
10-40
(Kyn: Forssbland,1981)
Yöre köylerdeki en hassas yapının Tablo 83’e göre b tipi binalar olduğu kabul edilirse
V0 hızının 5 mm/sn’nin üzerine çıkmaması gerekmektedir.
Patlatmayla oluşan titreşim hızı 143 m mesafeden sonra 5 mm/sn’nin altına
düşmüştür. Ocak alanından itibaren 143 m. mesafede herhangi bir yol, köprü, su yapısı, ev
v.s bulunmamaktadır. Ocak alanına en yakın yerleşim yeri 500 m. mesafededir. Yerleşim
yerinde projesine ve tekniğine uygun olması kaydıyla patlatmadan kaynaklı olumsuz bir etki
beklenmemektedir. Atık depolama alanının patlatma yapılan ocak alanına mesafesi yaklaşık
360 m.dir. Atık depolama alanında patlatmadan kaynaklı olumsuz bir etki oluşmayacaktır.
Binalardaki Hasarların Titreşim genliği Yönünden İncelenmesi;
Patlatma sonucu oluşan titreşimlerin genliği aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır.
A=
K W
D
A : Patlatma sonucu oluşan titreşimlerin azami genliği (mm)
W : Bir gecikme aralığında ateşlenen patlayıcı miktarı (kg)
D : Patlatma kaynağı ile çevre yerleşim birimleri arasındaki etkili mesafe (m)
K : Kayaç türüne bağlı katsayı
Tablo 84. Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı olarak
değişim gösteren K katsayısı asgari ve azami değerleri
(Kyn. Armac Printing Company)
K katsayısı
Patlatma yapılan birim
Temel altı kayaç türü
Kaya
Kaya
Kaya
Kil (Toprak)
Minimum
0,57
Maksimum
1,15
1,15
2,30
Kil (Toprak)
Kaya
1,15
2,30
Kil (Toprak)
Kil (Toprak)
2,30
3,40
Genlik değerinin 0,05 mm’nin altında olması durumunda binalarda hasar olmadığı
bilindiğinden maksimum patlayıcı miktarı (41 kg) ile yapılan atımlarda etki mesafesi; Patlatma
yapılan temel birim kaya olduğu için ve temel altı kayaç türü kaya+toprak olduğu için K
katsayısı Tablo 84’den 1.15 alınmıştır. Patlatma yapılırken gecikmeli kapsül kullanılacaktır.
Bundan dolayı maksimum patlayıcı miktarı olarak bir delikte kullanılması planlanan 41 kg
alınmıştır
A = K *√W / D = 1.15 *√41 / 0.05 ⇒ D ≅ 147 m
138
.
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş
Tablo 85. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak
Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin
İzin Verilen En Yüksek Değerleri
Titreşim Frekansı (Hz)
İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı
(Tepe Değeri-mm/s)
1
5
4-10
19
30-100
50
Tablo 86. Binalarda, Bina İçindeki Makine ve Teçhizatın Yaratacağı Titreşimlerin Sınır Değerleri
Titreşim Frekansı (Hz)
Konutlarda
Ofislerde
İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı
(rms değer-mm/s)
1.5
0.3
3.5
0.6
1*
8-100
1**
8-100
Ocak alanından itibaren 147 m. mesafede herhangi bir yol, köprü, su yapısı, ev v.s
bulunmamaktadır. Ocak alanına en yakın yerleşim yeri 500 m. mesafededir, Yerleşim
yerinde projesine ve tekniğine uygun olması kaydıyla patlatmadan kaynaklanacak titreşim
genliği açısından olumsuz bir etki beklenmemektedir. Ruhsat sahası içindeki atık depolama
alanının patlatma yapılan ocak alanına mesafesi 360 m. olup, bu alan patlatma etki alanı
dışındadır.
Patlatma Sırasında Taş Fırlama (Savrulma) Hesabı
Taş fırlaması (savrulması): Patlatma işlemi sırasında patlayıcı madde kaya kütlesi
içinde yeterince hapsedilemezse reaksiyon sonucu oluşan yüksek basınçlı gazların erken
atmosfere deşarj olması sırasında bazı kayaların kütleden ayrılarak uzağa savrulmasıdır.
Bir patlatma sırasında ortaya çıkabilecek olan maksimum taş savrulması;
Lm=260 x d2/3 eşitliği ile hesaplanır.
Burada;
d=Patlatma deliği çapı
Lm=Maksimum taş savrulma mesafesi (m) buna göre,
Lm = 260 x 0.09(2/3) = 52.2 m
Ayrıca Savrulan taş parçasının boyutu da;
ϕ=0.1 x d2/3 eşitliği ile hesaplanır.
Burada;
ϕ=Savrulan taş parçalarının boyutudur.
Kaynak: SVEDEFO (İsveç Detonik Araştırma Kurumu)
Buna göre;
139
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
ϕ=0.1 x 0.092/3 = 0.02 m
Patlatma esnasında gerekli uyarılar yapılacak, önlemler alınacak ve ocak alanı
çevresine geçişlere izin verilmeyecektir.
5.5.Sağlık Koruma Bandı Mesafesi
Sağlık koruma bandı mesafesi İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin
Yönetmelikte belirtilen kurulca faaliyetin zararlı ve tehlikeli etkileri dikkate alınarak belirlenir.
Sağlık Koruma Bandı içerisine mesken veya insan ikametine mahsus yapılaşma
yapılmayacaktır. Planlanan faaliyetle ilgili olarak sağlık koruma bandı mesafesi ruhsat
sınırından itibaren 10 m. olarak belirlenmiştir. Sağlık koruma bandı Ek-13 de sunulan genel
vaziyet planına işlenmiştir. Sağlık koruma bandı mesafesi ile ilgili olarak İş Yeri Açma ve
Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelikte belirtilen inceleme kurulları tarafından belirlenecek
mesafelere uyulacaktır. Sağlık koruma bandı alanı içinde herhangi bir yapılaşma veya
faaliyet yapılmayacaktır.
5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları – Rehabilitasyon Planı
Ocak alanında madencilik faaliyeti açık ocak işletmeciliği şeklinde basamaklar
oluşturularak yapılacaktır. Kırma-Eleme Tesisinde oluşacak pasa malzeme (bypass) dolgu
amaçlı satılabileceği gibi genelde ocak basamaklarına geri serilecek ve ağaçlandırma
yapılacaktır. Ağaçlandırmada kızılçam ağaçları tercih edilecektir.
İşletme aşamasında 80 derece açılı, ortalama 10 metre yüksekliğinde, 30 metre
genişliğinde basamaklar oluşturularak çalışılması planlanmaktadır. Tesviye sonrasında
basamakların üzerine üst toprak serilecek ve ağaçlandırma yapılacaktır. Rehabilitasyon
projesi Ek-10 da sunulmuştur.
23.01.2010 Tarih ve 27471 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Madencilik
Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği” “MADDE 2 –
(1) Bu Yönetmelik, orman sayılan alanlar, tarım veya mera alanları, 17/7/2008 tarihli ve
26939 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği
kapsamı dışında olan madencilik faaliyetleri, su kaynaklarının korunması ile ilgili mevzuata
uyulması şartı ile baraj ve gölet projelerinde rezervuar altında kalacak alanlar dışındaki
madencilik faaliyetleri, malzeme ve toprak temini için arazide yapılan kazılar, dökümler ve
doğaya bırakılan atıklarla bozulan doğal yapının yeniden kazanılmasına ilişkin usul ve
esasları kapsar. “ Hükmü gereğince Doğaya Yeniden Kazandırma Planı yapılmamıştır.
Yönetmeliğin 9. madde 4. bendinde "Doğaya yeniden kazandırma çalışması yapılacak
alanın; orman sayılan alan olması hâlinde Orman Genel Müdürlüğü, tarım veya mera alanı
olması halinde (Değişik ibare:RG-28/9/2012-28425) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,
bu alanların dışındaki sahalarda ilgili (Değişik ibare:RG-28/9/2012-28425) Çevre ve Şehircilik
İl Müdürlüğü söz konusu sahaların izleme ve denetiminden sorumludur" denmektedir.
Planlanan proje kapsamında hazırlanacak rehabilitasyon projesi ilgili Orman Bölge
Müdürlüğü'ne sunularak gerekli izinler alınacaktır.
Planlanan proje kapsamında uzun yıllar çalışılması planlanmaktadır. Faaliyet sona
erdiğinde tesisleri makina-ekipmanlar sökülerek sahadan taşınacak, sahada herhangi bir atık
ve artık bırakılmayacaktır.
140
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
5.7. Risk Analizi
5.7.1. Proje Alanı Ve Proje Etki Alanı Analizi
Planlanan proje kapsamında açık ocak işletmeciliği yapılacak olup, üretimde patlatma
yapılacaktır. Patlatma sonrası alınacak kalker kırma-eleme tesisinde boyutlandırılarak ocak
dışına (Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına) nakledilecektir.
Proje sahası ormanlık alan içinde kalmaktadır. 26.07.2002 gün ve 24827 Sayılı Resmi
Gazete'de yayımlanan Binaların Yangından Korunması Hakkında 2002/4390 Karar Sayılı
Yönetmeliğin esaslarına göre hazırlanan Yangın Önleme ve Söndürme Talimatları
hazırlanacak ve işçiler bu konuda eğitilecektir. Orman yangınları esnasında yetkililerin talebi
halinde dozer, loder, greyder, treyler ve arazöz gibi araçların yangın yerlerine sevk etmek
üzere her an hizmete hazır olacak şekilde bulundurulacaktır. İşletme civarında yangın
görüldüğü anda imkânlarla müdahale edilerek, yangın ihbar hattına bilgi verilerek yetkililer
uyarılacaktır. Orman yangınlarına karşı bir su su tankeri dolu olarak proje sahasında hazır
bulundurulacaktır.
Proje alanı çevresinde zeytin ağaçları mevcuttur. Bu zeytin ağaçları ile ilgili olarak
planlanan projenin bitkilerin vegetatif ve generatif gelişmesine zarar vermeyeceği ile ilgili
olarak Çukurova Üniveristesi tarafından rapor hazırlanmıştır (Bkz. Ek-21).
Proje alanı yakın çevresinde göl, gölet, akarsu, v.s. bulunmamaktadır. Proje alanının
yaklaşık 2,5 km kuzey doğusunda Pamukluk ırmağı geçmektedir. Proje alanı DSİ 6. Bölge
Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Mersin-Tarsus Projesi
Pamukluk Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda Pamukluk Barajının
koruma alanlarına girmemektedir. Yine faaliyet alanının yaklaşık 12 km doğusunda Berdan
Barajı bulunmaktadır. DSİ 6. Bölge Müdürlüğü Planlama Şube Müdürlüğü tarafından
hazırlanan “Berdan Projesi Berdan Barajı Rezervuarı Koruma Alanları Revizyon Haritası”nda
faaliyet alanının yaklaşık 10 ha. lık kısmı Berdan Barajının Uzun Mesafeli Koruma Alanı
Sınırı (B); (A) Uzun Mesafeli Koruma Alanı çevresindeki 5000 m ve su toplama havza sınırı
arasındaki Koruma şeridi alanına düşmektedir.
Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemlerden dolayı proje alanı ve yakın çevresinin
hidrolojik yapısında hiçbir değişiklik olmayacaktır. Proje alanında faaliyetten etkilenecek dere
bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde kuru dere bulunmakta olup bunlardan en yakını
faaliyet alanının güneyindedir. Sürekli akış halinde olmayan, yağışlı zamanlarda mevsimsel
akış gösteren kuru dere yatağına artık, atık malzeme dökülmeyecek, akışına müdahale
edilmeyecektir. Söz konusu faaliyete ilişkin 10 Ağustos 2005 Tarihli ve 25902 Sayılı Resmi
Gazete’ de yayımlanan “İş Yeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik”,
03.07.2011 Tarihinde yürürlüğe giren 2011/1900 Karar Sayılı ve 05.04.2012 Tarihinde
yürürlüğe giren 2012/2958 Karar Sayılı “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin
Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” lere uyulacak olup, kurulca tespit
edilecek sağlık koruma bandı mesafesine uyulacaktır. Çalışma alanının köşe noktalarına
poligon taşları dikilerek çalışma alanının sınırları belirlenecektir. Proje alanına en yakın su
yapısı olarak yaklaşık 2500 m kuzeydoğusunda Pamukluk Irmağı bulunmaktadır. Pamukluk
ırmağının faaliyet alanına uzak olmasından dolayı ocak alanında yapılacak patlatmalardan
etkilenmesi söz konusu değildir. Faaliyet alanı topografik olarak yüksek kotlarda kayalık
özelliğinde jeomorfolojik yapıya sahip olmasından dolayı taşkın riski bulunmamaktadır. Proje
alanında hâkim olan yüksek kotlu topografik yapı, saha eğimi proje alanına genel olarak
doğal drenaj özelliğini kazandırmaktadır. Ayrıca sahanın uygun yerlerine drenaj kanalı
141
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
oluşturulmuştur. Gerekmesi durumunda yeni drenaj kanalları oluşturularak yağmur sularının
saha çevresinden uzaklaştırılması sağlanacaktır. Karadiken Kalker işletmesi uzun yıllardır
işletmede olan bir tesis olup taşkın, sel gibi risklerle karşılaşılmamıştır.
Proje kapsamında planlanan kapasite artışı ocaktan kireçtaşı malzemenin üretilerek
kırma-eleme tesisinde boyutlandırılmasıdır. Mevcut durumda da sahadan malzeme alınarak
kırma-eleme tesisinde boyutlandırma işlemi yapılmaktadır. Ocaktan alınan malzemenin
kırma-eleme tesisinde boyutlandırılması fiziksel bir değişim gösterecektir. Tesiste yer altı
suyunu kirletecek hiçbir faaliyet yapılmayacaktır. Ayrıca sahada yapılan sondajlarla yer altı
su seviyesinin 360 m kottan daha derinlerde olduğu belirlenmiş olup ocak çalışmasının yer
altı suyuna etkisi olamayacaktır.
Proje alanına en yakın 1000 m kuzey batısında Osman Dizlek’e ait yer altı su kuyusu
bulunmaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde tespit edilen yer altı su kuyuları ve bilgileri
Tablo 35. de verilmiştir. Ruhsat sahası çevresindeki bu su kuyuları patlatma etki alanı
dışındadır (Bkz. Bölüm 5.4.).
5.7.2. Proje Kapsamında Yapılacak İş Ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında
Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme Ve İşletme Sonrası )
Projenin tüm aşamalarında yol, dere, orman alanı içinde izinsiz alanlara v.s. yapılara
katı veya sıvı atık atılmayacak, pasa malzeme doldurulmayacaktır. Projenin tüm
aşamalarında 18.03.2004 Tarih ve 25406 Sayılı “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı
Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
Üretimde patlatma yapılması, değişik iş makineleri ile nakliye amaçlı yükleme yapan
kamyonların kullanımı dolayısıyla faaliyet potansiyel olarak kaza riski taşımaktadır. Tesiste
bakım onarım çalışmalarında, depolama, düzenleme, istifleme, yerleştirme ve stoklama
işlemlerinde, güvenlik sistemlerinin, kişisel koruyucuların, cihazların ve aletlerin kullanılması
sağlanacaktır. Yükleme boşaltma yapan iş makinelerinin işin yapımı sırasında doğabilecek
tehlikelere karşı çalışan personelin uyması gereken emniyet kurallarını içeren standart iş
talimatları hazırlanacaktır. Yukarıda belirtilen çalışmalar bu talimatlara uygun şekilde
gerçekleştirilecektir.
Kullanılacak teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kazalara karşı
07.04.2004 Tarih ve 25426 Sayılı Resmi Gazete de yayımlanan İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği
Yönetmeliğinde verilen; Maden ve Taş Ocakları İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin Tüzük’te Maden ve Taş Ocakları ile Açık
İşletmelerde Alınacak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tedbirleri Hakkında Tüzük hükümlerine
göre iş yerleri denetim ve gözetim işlemlerinde uygulanacak yönergelerde anılan hususlara
uyulacaktır.
Parlayıcı, Patlayıcı ve Tehlikeli İşlerde çalışan Yerlerde Alınacak İş sağlığı ve İş
Güvenliği Tedbirleri hakkında yayımlanan Tüzük’te belirtilen hususlara uyulacaktır. Patlayıcı
maddelerin teslim alınması, taşınması, depolanması, dağıtılması, geri alınması vb. işler bu
amaçla eğitilmiş ve teknik nezaretçi (ilgili maden mühendisi) tarafından görevlendirilmiş
kimseler tarafından, ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılacaktır. Patlayıcı maddeleri bu
amaçla eğitilmiş, fenni nezaretçi tarafından görevlendirilmiş yeterlilik belgesine sahip
ateşleyicilerden başkası almayacak ve kullanmayacaktır. Patlatmalar jandarma nezaretinde
yapılacaktır.
Ocakta çalışan personele kişisel korunma araçları; baret, koruyucu gözlük, kulak
tıkaçları, eldiven vb, gerekli araç ve gereçler verilecektir.
142
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
26.07.2002 gün ve 24827 Sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Binaların Yangından
Korunması Hakkında 2002/4390 Karar Sayılı Yönetmeliğin esaslarına göre hazırlanan
Yangın Önleme ve Söndürme Talimatları hazırlanacak ve işçiler bu konuda eğitilecektir.
Patlatma esnasında fırlayan taş parçacıklarının kontrolü için gecikmeli kapsül kullanılması,
az patlayıcı madde kullanılması v.b. önlemler alınacaktır. Ayrıca işletme alanında kaza
riskleri de mevcuttur. Bunun önüne geçilmesi için personel düzenli olarak uyarılacak,
basamak oluşturularak üretim planlaması yapılacak ve çalışma alanına insan ve diğer
canlıların kontrolsüz girişi engellenecektir.
Üretim esnasında gürültü, toz emisyonu, vibrasyon etkisi gibi çevresel etkiler
oluşabilecektir. Bu etkiler dosyanın ilgili bölümlerinde irdelenmiş olup alınması gereken
önlemler taahhüt edilmiştir.
Görevli olmayan personelin işletmede bulunmasına izin verilmeyecektir. Yükleme
işlemleri yapılırken, personelin kamyonların ve yükleyicilerin çevresinde bulunulmasına
müsaade edilmeyecektir. Kazaya uğramış personel hızlı bir şekilde en yakın sağlık birimine
ulaştırılacaktır. İşçi sağlığı İş Güvenliği konusunda 6331 sayılı İş Kanunu’nun ilgili
hükümlerine işletme sahibi uymayı taahhüt etmektedir.
Üretim esnasında şev açısı ise 80º olan, ortalama 10 m yüksekliğinde basamaklar
oluşturularak çalışılacaktır. Faaliyet alanında kalker üretimi yapılacaktır. Açılan basamaklar
doğal olarak kayaç niteliğinde olduğundan duraylı halde olacaktır. Oluşan basamakların
canlılar için herhangi bir tehlike oluşturmaması için faaliyet alanına kontrolsüz girişler
engellenecektir. Gerekli yerler tel çit ile çevrilecektir.
İçme suyu kaynakları, dere, v.s. korunacak ve herhangi bir kirlilik etkeni
oluşturulmayacaktır. Dış ortama atık su deşarjı olmayacaktır. 31.12.2004 Tarih ve 25687
Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘‘Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’’ ve 13.02.2008 Tarih
ve 26786 Sayılı ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetelerde yayımlanmış aynı
yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi kapasite artışı projesinin yapımı ve işletilmesi
sürecinde Mersin il özel İdaresi tarafından yapılan ve yapılacak olan yol, içme ve sulama
suyu tesislerine direk ve dolaylı zarar verilmeyecek, verilmesi halinde zarar tarafımızca
karşılnacaktır.
5.8. Diğer Hususlar
Proje ile ilgili olarak dile getirilecek başka bir husus bulunmamaktadır
BÖLÜM 6: PROJENİN ALTERNATİFLERİ
(Bu Bölümde Teknoloji, Alınacak Önlemlerin
Yapılacak Ve Tercih Sıralaması Belirtilecektir.)
Alternatiflerinin
Karşılaştırılması
Madenler birer doğal kaynak olup bulundukları yerden çıkarılmaları gerekmektedir.
Madencilik faaliyetlerinde doğadan çıkartılan madenin hizmet vereceği alana uygun kalitede
olması, işletilmesinin ve nakliyesinin ekonomik olması aranan kriterler arasındadır.
Proje konusu sahadaki tespit edilen rezerv üretim kalitesine uygundur.
143
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Ruhsat alanının büyük bir bölümü ormanlık alan vasfındadır. Madencilik faaliyeti
sonunda rezervi bitmiş alanlarda ilgili Orman İşletme Şefliği ile koordineli olarak Doğaya
Yeniden Kazandırma faaliyetleri yapılacaktır.
Karadiken Kalker İşletmesinde üretilen 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılan
malzeme Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında soda hammaddesi olarak kullanılmaktadır.
Böylece Soda Sanayii A.Ş. bünyesindeki, Soda Fabrikası, soda üretiminin ana
hammaddelerinden biri olan kireçtaşını (kalker) kendi işletmesinden sağlamış olacaktır. Soda
Sanayii A.Ş. Soda Fabrikası soda üretiminde kullanılan ana hammaddelerden diğeri olan
tuzu kendi üzerine ruhsatlı olan sahalardan sağlamaktadır. Doğadan aldığı bu hammaddeleri
gelişmiş teknolojik işlemlerden geçirerek hafif soda, ağır soda, rafine sodyum bikarbonat
üretmektedir. Kapasite artışı sonrasında boyutlandırılacak kireçtaşı da mevcut duruda olduğu
şekilde Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında hammadde olarak kullanılacaktır.
Madenler doğal kaynaklar olduğundan değişik vasıftaki alanlar içinde varlıklarına
rastlanabilmektedir. Proje konusu faaliyetlerle ilgili olarak da gerekli izinler alınacaktır.
Kalker ocağında delici, ekskavatör, loder, kamyon kullanılacaktır. Mevcut durumda
madencilik sektöründe bu tür araçlar kullanılmaktadır. Ayrıca ocak çalışmalarında patlatma
yapılacaktır. Dosyanın nihailenmesi durumda, sahada patlatma yapılırken ÇED Raporunda
verilen patlatma paternine uygun çalışılacaktır.
Kırma-Eleme Tesislerinde, kırıcı, bant, elek, bunker gibi ekipmanlar kullanılmaktadır.
Kırma-Eleme Tesisinde gerekli pülverize su sistemi, filtre sistemi oluşturulacak, toz
kaynaklarının üzerleri ilgili, mevzuata uygun olarak kapatılacaktır.
Faaliyet alanı çevresinde yoğun yerleşim yerleri bulunmamaktadır. Üretim teknolojisi
ve alınan önlemler sayesinde çevredeki yerleşim yerlerinde faaliyetten kaynaklanabilecek
zararlar önlenecektir.
Tüm bu nedenler göz önüne alındığında projenin proje alanında uygulanmasının
uygun olacağı düşünülmüştür.
BÖLÜM 7 : İZLEME PROGRAMI
7.1. Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi Ve İşletme
Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı Ve Acil Müdahale Planı
“ÇED Yönetmeliği” 18. Madde, 3. bendinde verilen ”Proje sahibi veya yetkili temsilcisi,
"Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" veya "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli
Değildir" kararını aldıktan sonra yatırımın başlangıç, inşaat, işletme ve işletme sonrası
dönemlerine ilişkin izleme raporlarını Bakanlığa veya Valiliğe iletmekle yükümlüdür. “ hükmü
gereğince ÇED Kararının olumlu sonuçlanması durumunda yatırımın başlangıç, inşaat,
işletme ve işletme sonrası dönemlerine ilişkin izleme raporları ilgili Bakanlığa sunulacaktır.
Madencilik faaliyeti yapılacak alanda herhangi bir inşaat çalışması yapılmayacaktır.
Proje ömrü tespit edilen rezerve ve üretilecek yıllık üretim miktarına göre yaklaşık 80 yıl
olacaktır.
Tablo 87. Faaliyetle İlgili Önerilen İzleme Programı
144
.
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş
Aşama
İşletme/İşletme
Sonrası
İşletme/İşletme
Sonrası
İşletme/İşletme
Sonrası
İzlenecek
Parametre
Tarihi, Kültürel ve
Arkeolojik Miras
İşletme Sahası
Atıksu
İşletme Sahası
Katı Atık
İşletme Sahası
İşletme/İşletme
Sonrası
Toz Emisyonu
İşletme/İşletme
İşletme Sonrası
Gürültü, Vibrasyon
Parametreler Nasıl
İzlenecek/İzleme
Ekipmanları
Parametrenin
İzleneceği Yer
Gözlemsel
Gözlemsel
(atık suyun fosseptik
çukuruna verilerek
bertaraf
edilip/edilmediği)
Gözlemsel
Gözlemsel ve Akredite
Olmuş Firmalara
Ölçümler Yaptırılarak
İşletme Sahası
İşletme Sahası
Gözlemsel ve Akredite
Olmuş Firmalara
Ölçümler Yaptırılarak
Proje
Güzergahındaki
Su Yüzeyleri
Gözlemsel (herhangi
bir atığın yüzey
sularına atılmaması
sağlanacak)
İşletme/İşletme
Sonrası
Yüzey Suları
İşletme/İşletme
Sonrası
Şevler ve
duraylılıkları
Ocak basamakları,
depolama sahaları
İşletme/İşletme
Sonrası
İş Güvenliği
İşletme Sahası
Özel Atık ve
Tehlikeli Atıklar
İşletme Sahası
İşletme/İşletme
Sonrası
İşletme/İşletme
sonrası
Ağaçlandırma
Ömrünü
tamamlamış ocak
alanları ve
basamakları
Harita Teknikeri veya
Harita Mühendisi,
Elektronik Teodolit
Parametreler
Ne Zaman
İzlenecek
Tarihi,Kültürel ve
Arkeolojik varlığa
rastlandığında
Sorumlu
Kurum/
Kuruluş
İşletme Sahibi
Faaliyet Süresi
ve Faaliyet
Bittikten Sonra
İşletme Sahibi
Günlük
İşletme Sahibi
2 yılda bir
İşletme Sahibi
Şikayet Olduğu
Takdirde
İşletme Sahibi
Günlük
İşletme Sahibi
Yıllık imalat haritaları
çalışmaları
esnasında ve Arazi
terk işlemlerinde
İşletme Sahibi
İş güveli sorumlusu,
yazılı ve sözlü eğitim
dökümanları, acil
eylem planı
Haftalık, aylık, yıllık
İşletme Sahibi
Tehlikeli Atık Geçici
Depolama Alanı,
Gözlemsel
Sürekli
İşletme Sahibi
Gözlemsel
Ocak
basamaklarında
üretim
tamamlandıkça
İşletme Sahibi
Acil Müdahale Planı
II (a) Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi faaliyetleri dikkate alınarak
uygulanacak kuralları belirleyen Sağlık ve Güvenlik ile ilgili Acil Durum Eylem Planı ilgili
mevzuatlara uygun olarak hazırlanmıştır (Bkz. Ek-28).
Acil Durum Eylem Planı, acil durumlarda can ve mal kaybının en aza indirilebilmesi
için işyerinde çalışan personelin sorumluluklarını, tahliye ve deneme uygulamalarında nasıl
davranacağını belirleyen bir sistemdir.
Acil durumda ortaya çıkabilecek tehlike anlarında personelin önceden hazırlanmış
belirli bir plan çerçevesinde eğitim ve tatbikat ile geliştirerek; görev ve sorumluluklarını,
hareket ve davranışlarını belirleyen çalışmalar bütünüdür.
•
•
•
İşyeri acil durum planı, genel sivil savunma planlarının bir parçasıdır.
Deprem, fırtına, sel, su baskını gibi doğal afetler, yangın, patlama, yıldırım düşmesi
gibi durumlarda talimatlara göre hareket edilir.
Acil müdahale ekiplerinin müdahalesi ile önlenemeyen bir acil durumda veya
gerekiyorsa ilave yardım talebinde bulunur.
145
.
SODA SANAYİİ A.Ş
•
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Acil durumda ilave yardım çağırılırken işyeri civarındaki, sıhhiye imdat, itfaiye,
jandarma, polis, trafik, sahil güvenlik, SSK hastaneleri gibi kurumlardan faydalanılır.
Acil Müdahale Planı detaylı olarak Ek-28 de sunulmuştur.
7.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda Yeterlik Tebliğinde ‘Yeterlik Belgesi
Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri’ Başlığının 4. Maddesinde Yer Alan
Hususların Gerçekleştirilmesi İle İlgili Program
“Yeterlik Belgesi Tebliği” 9. Madde 4. bent de “ÇED Olumlu Kararı verilen projelerle
ilgili proje sahibi, bu Tebliğ kapsamında yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlardan herhangi birine,
yatırımın başlangıç ve inşaat dönemlerinde belirtilen taahhütlerin yerine getirilip
getirilmediğini, yatırımın işletmeye geçişine kadar proje sahasına giderek, yerinde izleme
kontrolünü yaptırmakla yükümlüdür. İlgili ÇED Daire Başkanlıkları, proje sahibi tarafından
yetkilendirilmiş kurum/kuruluşu bu Tebliğin Ek-4 formuyla Daire Başkanlığına bildirir. Proje
sahibi tarafından yetkilendirilen kurum/kuruluş, bu Tebliğin Ek-4’ünde yer alan ÇED
Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat Dönemi İzleme-Kontrol Formunu
doldurarak Nihai ÇED Raporunda belirtilen izleme-kontrol süreleri sonundan itibaren yirmi iş
gününde Bakanlığa iletmekle yükümlüdür. Kurum/kuruluşun yeterlik belgesinin iptal edilmesi
veya kuruluşun kapanması halinde, bu durumun proje sahibine bildirilmesinden itibaren bir
ay içerisinde, proje sahibi yeterlik belgesi almış diğer kurum/kuruluşlardan herhangi biriyle
sözleşme yaparak Bakanlığa bildirmekle, ilgili kurum/kuruluş bu Tebliğin Ek-4 ÇED
Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat Dönemi İzleme-Kontrol Formunu
doldurarak Nihai ÇED Raporunda belirtilen izleme-kontrol süreleri sonundan itibaren yirmi iş
gününde Bakanlığa iletmekle yükümlüdür.” Hükmü gereğince, ÇED kararının olumlu
sonuçlanması durumunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, ÇED İzleme ve Denetim Genel
Müdürlüğü tarafından İnceleme Değerlendirme Toplantısında belirlenecek sürelerde ÇED
raporlarında verilen taahhütlere ait yatırımın inşaat dönemi izleme-kontrol formu hazırlanarak
ilgili bakanlığa sunulacaktır. ÇED Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat
Dönemi İzleme-Kontrol Formunun doldurulması, işletme sahibinin anlaşma yapacağı ÇED
Yeterlik Belgesine sahip bir firma tarafından yapılacaktır.
Planlanan proje madencilik faaliyeti ve kapasite artışı projesi olup proje kapsamında
herhangi bir inşaat aşaması olmayacaktır. Gerekli izinlerin alınması sonrasında direk
kapasite artışına geçilecektir.
8. HALKIN KATILIMI
(Projeden Etkilenmesi Muhtemel Yöre Halkının Nasıl Ve Hangi Yöntemlerle
Bilgilendirildiği, Proje İle İlgili Halkın Görüşlerinin Ve Konu İle İlgili Açıklamalarının
ÇED Raporuna Yansıtılması .)
Halkın ÇED sürecine katılımı sağlamak amacı ile Halkın Katılım toplantısı yapılmıştır.
ÇED sürecinde Halkın Katılımı Toplantı duyurusu yerel ve ulusal gazetelerde ilan edilmiştir.
Toplantı S.S. Karadiken Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Toplantı Salonunda
gerçekleştirilmiştir. Toplantı günü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın web sayfasında ilan
edilmiştir. Halkın katılımı toplantısı İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü tarafından yönetilmiştir.
Toplantıya Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü, değişik kurum ve
kuruluş temsilcileri, çevre köy sakinleri katılmıştır. Toplantıda proje hakkında bilgi verilmiş,
sorular cevaplandırılmış ve katılımcıların görüşleri alınmıştır. Toplantıda dile getirilen konular
dosyaya yansıtılmıştır. Alınacak önlemler ayrıntılı olarak irdelenmiştir.
Proje ile ilgili, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından oluşturulan İnceleme ve
Değerlendirme Komisyonu üyeleri, düzenlenen Bilgilendirme Kapsam ve Format Belirleme
146
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Toplantısı’nda görüşlerini yazılı ve sözlü belirtmişler ve bu görüşler tutanak altına alınmıştır.
Komisyon üyelerinin görüş ve değerlendirmeleri ÇED Raporu’nun ilgili bölümlerinde
değerlendirilmiştir.
BÖLÜM 9: SONUÇLAR :
(Yapılan Tüm Açıklamaların Özeti, Projenin Önemli Çevresel Etkilerinin Sıralandığı Ve
Projenin Gerçekleşmesi Halinde Olumsuz Çevresel Etkilerin Önlenmesinde Ne Ölçüde
Başarı Sağlanabileceğinin Belirtildiği Genel Bir Değerlendirme )
Planlanan proje kapasite artışı projesi olup, faaliyet yeri Mersin ili, Tarsus İlçesi,
Huzurkent Yerleşkesi, Karadiken Köyü Mevkii, N33-d3 paftası, 7902 ruhsat sicil numaralı
kalker sahası üzerinde kurulu durumdadır. 7902 ruhsat sicil numaralı Kalker Sahasında
ruhsat alanı ve işletme izin alanı 329,35 hektar’dır (Bkz. Ek-1). Soda Sanayii A.Ş. Karadiken
Kalker İşletmesi (Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi) 1993 yılı öncesinde kurulmuş bir
işletme olduğundan “ÇED Yönetmeliğinden” muaf tutulmuştur (Bkz. Ek-2). Ruhsat alanının
tamamı “ÇED Yönetmeliğin’den muaftır. “ÇED Yönetmeliği” ne göre madenlerin çıkarılması
ile ilgili olarak kapasite kriteri alan bazında belirlenmiştir. Ruhsat alanında herhangi bir
değişiklik olmayacaktır fakat Kırma-Eleme Tesisindeki kapasite artışının kaynağı olacak olan
hammadde (kalker-kireçtaşı), Karadiken Kalker İşletmesi taş ocağından temin edileceğinden
dolayı projenin çevresel etkileri incelenirken ocak faaliyetleri de bu incelemelere dahil
edilmiştir.
Ruhsat sahası Devletin hüküm ve tasarrufu altında olup Soda Sanayii A.Ş.
uhdesindedir. Karadiken Kalker İşletmesini mevcut durumda taşeron firma işletmektedir.
Karadiken kalker işletmesinde ocakta üretilen tüvanan kalker, işletme alanı içinde
kurulu olan kırma-eleme tesislerinde boyutlandırılmaktadır. 50-130 mm. ebatlarında
boyutlandırılan malzeme soda üretim hammaddesi olarak kullanılmak üzere yaklaşık 30 km
uzaklıktaki Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasına nakledilmektedir. 0-50 mm. arasındaki elek
altı malzeme ise ruhsat alanı içinde mevcut olan stok sahasında depolanmaktadır.
Karadiken Kalker İşletmesinde üretilen 50-130 mm. ebatlarında boyutlandırılan
malzeme Soda Sanayii A.Ş. Soda Fabrikasında soda hammaddesi olarak kullanılmaktadır.
Böylece Soda Sanayii A.Ş. bünyesindeki, Soda Fabrikası, soda üretiminin ana
hammaddelerinden biri olan kireçtaşını (kalker) kendi işletmesinden sağlamaktadır. Soda
Sanayii A.Ş. Soda Fabrikası soda üretiminde kullanılan ana hammaddelerden diğeri olan
tuzu da kendi üzerine ruhsatlı olan sahalardan sağlamaktadır. Doğadan aldığı bu
hammaddeleri gelişmiş teknolojik işlemlerden geçirerek hafif soda, ağır soda, rafine sodyum
bikarbonat üretmektedir.
Kapasite artışı ile ilgili olarak ruhsat alanında herhangi bir değişiklik olmayacaktır.
Kırma-Eleme Tesisinde üretim miktarında kapasite artışı yapılması planlanmaktadır.
Karadiken Kalker İşletmesinde mevcut durumda üretim kapasitesi 550800,0 ton/yıldır (Bkz.
Ek-18). Üretimin 3997890,0 ton/yıl’ a çıkarılması planlanmaktadır. Ocaktan üretilecek olan
3997890,0 ton/yıl miktarındaki kalker, ruhsat alanı içindeki kırma-eleme ünitelerinde
boyutlandırılacaktır.
Karadiken Kalker işletmesinde iki adet kırma-eleme tesisi ile toplamda 550800,0
ton/yıl üretim yapılmaktadır. Bu kırma-eleme tesislerinin her birinin kurulu kapasitesi 135
ton/sattir. Karadiken Kalker işletmesinde vardiya sayısı artırılarak ve kurulu kapasitesi 400
ton/yıl olan yeni kırma-eleme tesisi ile üretimin 3997890,0 ton/yıl'a çıkarılması
planlanmaktadır. Kırma-Eleme Tesislerine ait makine yerleşim planı Ek-8 de verilmiştir.
147
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Pasa malzeme (bypass malzeme) Tablo 9. da koordinatları verilen pasa malzeme
depolama alanında depolanacaktır. Depolanacak olan pasa malzeme dolgu amaçlı olarak
satılabilecek, kamu kurumlarına hibe edilebilecek aynı zamanda ömrünü tamamlamış
basamaklara geri serilecektir.
Ruhsat alanı orman örtüsü ve bitkisel toprak örtüsü açısından oldukça fakirdir. Şu
anki çalışmalara kadar oluşturulan basamaklarda üst toprak alınmamıştır. Faaliyetin ileriki
aşamalarında üst toprağın sıyrılabilecek kalınlıkta olması durumunda sıyırma işlemi
yapılacak ve ruhsat alanında ağaçlandırma yapılan ve yapılacak alanlara boşaltılacaktır.
Proje alanının büyük bir kısmı ormanlık alan içinde kalmaktadır. Proje alanı ile ilgili
olarak ilgili Orman Bölge Müdürlüğü'nden gerekli izinler alınacaktır.
Karadiken Kalker İşletmesinde içme suyu 1432 abone numarası ile Tarsus Kaklıktaşı
Belen İçme Suyu Birliğinden temin edilmektedir, kullanma suyu ise Karadiken Köyü Sulama
Kooperatifinden temin edilmektedir (Bkz. Ek-25). Kapasite artışlı sonunda da bu şekilde
temin edilecektir.
Planlanan faaliyetle ilgili olarak hazırlanan hava kalitesi modelleme raporu Ek-20. de
sunulmuştur. Tablo 64. de görüleceği gibi oluşacak toz emisyonları faaliyet alanı
çevresindeki yerleşim yeri, zeytinliklerde sınır değerlerin altında kalmaktadır.
Patlatma anlık bir işlem olup Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde
karşılaştırılabilecek bir sınır değer bulunmamaktadır. Bu nedenle patlatma anında oluşacak
emisyon için herhangi bir sınır değer kıyaslaması yapılmamıştır.
Proje konusu faaliyet sürecinde kontrol tedbirlerinin tam uygulanmasına özen
gösterilecektir. Kırma-Eleme Tesislerinde bantların ve toz yayıcı noktaların üzeri kapatılmış
ve basınçlı pülverize su sistemi şeklinde toz indirgeme sistemi kurulmuştur. Kamyonların
üstü branda ile örtülecek, tozumaya neden olan alanlar nemlendirilecektir. Bu nedenle en
yakın yerleşimlerde ve çevredeki arazilerin planlanan faaliyet kaynaklı tozumadan olumsuz
yönde etkilenmeyeceği düşünülmektedir.
Faaliyet “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik”
Ek-2, 2.17, 2.18, 2.19 kapsamındadır. Faaliyetle ilgili olarak 29.04.2009 Tarih ve 27214
Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevre Kanununca Alınması Gereken
İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” ve aynı yönetmeliğin “Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik” hükümlerine uyulacak ve gerekli izinler alınacaktır.
Faaliyet sahası çevresinde mevcut yerleşim birimlerinde iş makineleri, ekipmanlar ve
patlatmalardan kaynaklanacak gürültü açısından olumsuz bir etki beklenmemektedir.
Patlatmadan kaynaklanacak gürültü anlık bir gürültü olduğundan devam arz etmeyecektir.
Akustik rapor Ek-22 de sunulmuştur.
İşletmede, işin yürütülmesi sırasında meydana gelecek gürültüden dolayı, çalışanların
sağlığını koruyabilmek ve faaliyetlerin sürekliliğini sağlayabilmek amacıyla sorunun
kaynağında ve kullanıcı ile kaynak arasında çözüm bulunamadığında uygulanması gereken
yöntem olan kişisel koruyucuların kullanılması sağlanacaktır. Kişisel koruyucu donanım
olarak isimlendirilen ve bireysel olarak uygulanan bu alet / ekipman / donanım kişinin maruz
kaldığı tehlikelerin bertarafında kullanılacaktır. Çalışanların maruz kalabileceği gürültünün
yasal sınırların altında olması amacıyla; kulak koruyucuları ve kulak tıkaçlarının kullanılması
sağlanacaktır. Faaliyet kapsamında gerçekleştirilecek çalışmalarda, iş sağlığı ve güvenliğini
148
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
sağlamak amacıyla, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü ve Çevresel Gürültünün
Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. Üretim sırasında,
oluşan gürültüyü azaltmak için ise araçların düzenli olarak periyodik bakımlarının yapılması
ve araçların kademeli olarak çalıştırılması sağlanacaktır.
İşletmede mevcut durumda 74 kişi çalışmaktadır. Planlanan kapasite artışı ile ilgili
olarak çalışan sayısında herhangi bir değişiklik olmayacaktır. 11,1 m3/gün evsel nitelikli
atıksu oluşacağı hesaplanmıştır.
Mevcut İşletmede sızdırmasız fosseptik mevcuttur.
Sızdırmasız fosseptikte biriktirilecek evsel nitelikli atıksular ücreti mukabilinde Mersin
Büyükşehir Belediyesinden temin edilecek vidanjörle çektirilerek Kazanlı atık su pompa
istasyonu girişindeki rogara boşaltılacaktır. Mersin Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel
Müdürlüğü Yazısı Ek-13 de verilmiştir.
İşletmede 99,16 kg/gün evsel nitelikli katı atık oluşacağı hesaplanmıştır. Evsel
nitelikli katı atıklar çevre sağlığını bozmayacak, koku ve kötü bir görüntü yaratmayacak
şekilde kapalı konteynırlarda muhafaza edilecek, Mersin Büyükşehir Belediyesi Katı Atık
Düzenli Depolama sahasına taşınarak bertaraf edilecektir. Mersin Büyükşehir Belediyesi
Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığı yazısı Ek-24 de verilmiştir. Ek-24 de verilen
yazıda adı geçen şirket mevcut durumda Karadiken Kalker İşletmesinde, işletmeciliği yapan
firmadır. 7902 sicil numaralı ruhsat Soda Sanayii A.Ş. uhdesinde olup işletmeciğini farklı bir
firma yapmaktadır.
Faaliyet alanında kaza veya sağlık problemi yaşanması durumunda en yakın sağlık
ocağı imkânlarından yararlanılacaktır. Karadiken Köyünde sağlık ocağı mevcuttur. Acil
durumlarda hastayı taşımak için bir araç hazır bulundurulacaktır. Faaliyet alanında herhangi
bir tıbbi atık oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Tesiste ambalaj atığı oluşması durumunda 24.08. 2011 Tarih ve 28035 Sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanan “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak
toparlanarak lisanlı firmalara verilerek bertaraf edilecektir.
Yıl içerinde araçların lastikleri yaklaşık 1 kez değiştirilecektir. Lastiklerin değiştirilmesi
kullanım ömürleri, kat ettikleri yol mesafesine göre değişkenlik gösterebilmektedir. Oluşan
atık lastiklerin lisanslı firmalar tarafından toplanması sağlanacaktır. Herhangi bir nedenden
dolayı bu tür atıkların sahada biriktirilmesi gerektiği zaman uygun olarak toparlanacak ve en
kısa zamanda lisanslı firmaları tarafından alınması sağlanacaktır.
İşletmede yaklaşık olarak akü tüketimi 8 adet/yıl’dır. Kapasite artışı sonunda akü
tüketimi yaklaşık olarak 14 adet/yıl olacaktır. Atık akü ve piller tesis alanında mevcut olan
Tehlikeli Atık Geçici Depolama alanında uygun kaplarda biriktirilerek lisanslı ve/veya yetkili
firmalar tarafından toplanmaları sağlanacaktır.
İşletmede yıllık madeni yağ tüketimi yaklaşık olarak 2592,0 lt/yıl’dır. Kapasite artışı
sonunda madeni yağ tüketimi yaklaşık olarak 4440,0 lt/yıl olacaktır.
Tesiste kullanılan iş makineleri, araç ve ekipman bakımları esnasında atık yağlar
oluşacaktır. Tesis sahasında araç bakım ve onarım atölyesi bulunmaktadır. Tesiste oluşan
atık yağlar sızdırmasız ve kapalı kaplarda toplanacak ve lisanslı firmalar tarafından
toplanması sağlanacaktır.
Araçların, iş makinalarının bakımları, yağ değişimleri, yakıt ikmalleri v.s. esnasında
oluşacak üstübü, kontamine ambalaj, yağ filtresi gibi tehlikeli atıklar, kontamine olmuş
patlayıcı madde torbaları geçici atık alanında muhafaza edilecek ve lisanslı taşıyıcılarla
lisanslı gerikazanım/bertaraf tesislerine gönderilecektir.
149
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında yerel ve bölgesel iklimde
değişiklik yapabilecek herhangi bir faaliyet bulunmamaktadır.
Patlatmayla oluşan titreşim hızı 143 m mesafeden sonra 5 mm/sn’nin altına
düşmüştür (Bkz. Bölüm 5.) . Ocak alanından itibaren 143 m. mesafede herhangi bir yol,
köprü, su yapısı, ev v.s bulunmamaktadır. Ocak alanına en yakın yerleşim yeri 500 m.
mesafededir. Yerleşim yerinde projesine ve tekniğine uygun olması kaydıyla patlatmadan
kaynaklı olumsuz bir etki beklenmemektedir. Atık depolama alanının patlatma yapılan ocak
alanına mesafesi yaklaşık 360 m.dir. Atık depolama alanında patlatmadan kaynaklı olumsuz
bir etki oluşmayacaktır.
İşletme Faaliyetleri Esnasında,
•
27.11.2010 tarih ve 27768 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “İş Sağlığı ve
Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği”
•
31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ‘‘Su Kirliliğinin
Kontrolü Yönetmeliği’’ ve 13.02.2008 Tarih ve 26786 Sayılı ve 30.03.2010 Tarih ve 27537
Sayılı ve 24.04.2011 Tarih ve 27914 Sayılı Resmi Gazetelerde Yayımlanmış aynı
yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
•
29.04.2009 Tarih ve 27214 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” ve aynı
yönetmeliğin “Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır,
•
04.03.1991 Tarih ve 20814 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Katı Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği” ve
03.04.1991 Tarih ve 20834 Sayılı Resmi Gazete
22.02.1992 Tarih ve 21150 Sayılı Resmi Gazete
02.11.1994 Tarih ve 22099 Sayılı Resmi Gazete
15.09.1998 Tarih ve 23464 Sayılı Resmi Gazete
18.08.1999 Tarih ve 23790 Sayılı Resmi Gazete
29.04.2000 Tarih ve 24034 Sayılı Resmi Gazete
25.04.2002 Tarih ve 24736 Sayılı Resmi Gazete
05.04.2005 Tarih ve 25777 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan değişiklikleri
yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.
•
03.07.2009 Tarih ve 27277 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı
ve 14.04.2010 Tarih ve 27552 Sayılı ve 13.04.2012 Tarih ve 28263 ve 16.06.2012 Tarih ve
28325 Sayılı Resmi Gazetelerde Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair
yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
•
14.03.2005 Tarih ve 25755 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “ Tehlikeli Atıkların
Kontrolü yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanmış
aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
•
03.10.2013 Tarih ve 28784 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Çevresel Etki
Değerlendirmesi Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
150
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
•
22.07.2005 Tarih ve 25883 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan
“Tıbbi Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanmış
aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
•
24.08.2011 tarih ve 28035 Sayılı Resmi Gazetede Yayınlanan Ambalaj Atıklarının
Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.
•
30.07.2008 Tarih ve 26952 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Atık Yağların
Kontrolü Yönetmeliği”, 21.07.2009 Tarih ve 27305 Sayılı ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı
Resmi Gazetelerde yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik
hükümlerine uyulacaktır.
•
31.08.2004 Tarih ve 25569 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan “Atık Pil ve
Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi Gazetede
Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine
uyulacaktır.
•
04.06.2010 Tarih ve 27601 Sayılı Resmi Gazete’ de Yayımlanan ‘‘Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’’ hükümlerine uyulacaktır.
•
25.01.2006 Tarih ve 26357 Sayılı Resmi Gazete’ de Yayımlanmış “Ömrünü
Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 Tarih ve 27537 Sayılı Resmi
Gazetede Yayımlanmış aynı yönetmeliğin değişiklik yapılmasına dair yönetmelik hükümlerine
uyulacaktır.
•
08.06.2010 Tarih ve 27605 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik”
hükümlerine uyulacaktır.
•
18.03.2004 Tarih ve 25406 Sayılı “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının
Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
•
“167 Sayılı Yeraltısuları Hakkında Kanun ve Yönetmelikleri “ hükümlerine
uyulacaktır.
•
17.02.2005 Tarih ve 25730 Sayılı Resmi gazetede yayımlanan “İnsani Tüketim
Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ” ve 1593 Sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu ve bu kanuna
dayanılarak çıkartılmış tüm yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
•
4915 Sayılı Kara Avcılığı Kanunu ve Yönetmelikleri, taraf olduğumuz uluslar arası
sözleşmesi hükümlerine uyulacaktır.
Söz konusu işletmede 2872 sayılı Çevre Kanunu ve 5491 sayılı “Çevre Kanununda Değişiklik
Yapılmasına Dair Kanun ile ilgili Yönetmelikleri” hükümlerine ve diğer ilgili yönetmelik ve plan
hükümlerine uyulacaktır. Tüm bu değerlendirmeler neticesinde faaliyete ilişkin olarak önerilen
kontrol önlemlerine titiz ve eksiksiz biçimde uygulanacağından dolayı projenin kalıcı çevresel
etkileri ve zararları beklenmemektedir.
151
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş.
EKLER
II. GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI
VE
2013
KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU EKLER
Saha Ruhsatları
ÇED Muafiyet Yazısı
Faaliyet Yerinin 1/25000 Ölçekli Topografik Harita Üzerinde Gösterimi
Faaliyet Yerinin 1/100000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Üzerinde Gösterimi
Nakliye Yolu Planı
Ocak Alanı Halihazır Haritası
Faaliyet Alanı 1/25000 Ölçekli Jeoloji Haritası
Kırma-Eleme Tesisleri Makine Yerleşim Planı
Orman Meşcere Haritası
Rehabilitasyon Projesi
Orman Bölge Müdürlüğü ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formu
Orman Kadastro Haritası
Genel Vaziyet Planı
Üretim Planı Haritası
Hidroloji Haritası
GSM Ruhsatı, Orman İzni, Uygunluk Yazısı, Çevre İzni Görüşü
Faaliyet Alanı Çevresindeki Yerleşim Yerlerinin Su Kullanım Hattını Gösteren
1/25000 ölçekli Harita
Kapasite Raporu
Meteorolojik Veriler
Hava Kalitesi Modelleme Raporu
Bitkilerin Vegetatif ve Generatif Gelişmesi İle İlgili Üniversite Raporu
Akustik Rapor
Koruma Alanı Haritası
Evsel Nitelikli Atıklarla İlgili Olarak Mersin Büyükşehir Belediyesinin İlgili
Kurumlarından alınan Yazılar
İçme, Kullanma, Sulama Suları İle İlgili İzin Yazıları
Berdan Barajı ve Pamukluk Barajı Koruma Alanı Haritaları
Kırma-Eleme Tesisleri İle İlgili Olarak Alınmış ÇED Görüşleri
Acil Durum Planı
Arazi Varlığı Haritası
152
Ek-1
Ek-2
Ek-3
Ek-4
Ek-5
Ek-6
Ek-7
Ek-8
Ek-9
Ek-10
Ek-11
Ek-12
Ek-13
Ek-14
Ek-15
Ek-16
Ek-17
Ek-18
Ek-19
Ek-20
Ek-21
Ek-22
Ek-23
Ek-24
Ek-25
Ek-26
Ek-27
Ek-28
Ek-29
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
Kaynaklar
1. Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
2. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik
Bakanlığı
3. Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
4. Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
5. Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
6. Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
7. Mersin Çevre Durum Raporu, İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü
8. Deprem Araştırma Dairesi, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı
9. Demirtaşlı, E., Turhan, N., Bilgin, A.Z. ve Selim, M., 1975, Bolkardağlarının Jeolojisi:
Cumhuriyetin 50. Yılı Yer Bilimleri Kongresi tebliğleri, MTA Yayl., 42-47.
10. MTA, Aralık 2007 “Orta Torosların Jeodinamik Evrimi Ereğli (Konya)- Ulukışla (Niğde) –
Karsantı (Adana)- Namrun (İçel) Yöresi.
11. Şekercioğlu, E., Yapıların Projelendirilmesinde Mühendislik Jeolojisi, TMMOB
Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları no: 28, AnkarA
12. Şenol, M. Ve ark., Adana-Mersin Dolayının Jeoloji Etüd Raporu, MTA Rapor no: 10098,
Ankara
13. http://geodata.ormansu.gov.tr/
14. http://www.mta.gov.tr/v2.0/bolgeler/adana/bolgesel-jeoloji/jeoloji-mersin-2.pdf
15. 1/500 000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası, MTA Yayınları, Ankara
16. Davis, Flora of Turkey and East Aegean Islands ,
17. Prof. Dr. Baki EYCE, Biyocoğrafya
18. Prof. Dr. Yıldırım AKMAN, Prof. Dr. Osman KETENOĞLU ve Dr. Fatmagül GEVEN,
Vejetasyon
19. http://eski.dkm.org.tr/anadolu-caprazi/anadolu-caprazi-biyolojik-cesitlilik-haritasi.php 20. www.tarsustarim.gov.tr
21. www.tuik.gov.tr
153
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
SODA SANAYİİ A.Ş.
II. GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI
VE
KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
2013
ÇED RAPORU
DOSYAYI HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBU 154
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
155
.
SODA SANAYİİ A.Ş
II.GRUP MADEN (KALKER) OCAĞI VE KIRMA-ELEME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI
ÇED RAPORU
156

KADEMLİ EKİPMAN - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

ORMAN GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2013 YILI SAYIŞTAY

haktaş taşkırma ve mermer san. ve tic. ltd. şti. 6612 ruhsat numaralı

MAKİNE İMALAT SEKTÖRÜ ESRA İNAL

ROK DELICI 2014 yeni

norm kadro fazlası-istihdam fazlası öğretmenlerin ı. aşama yer

ÇED Raporu - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

e`yi seçtiler - Trakya Gazetesi

MR Tebliği - Enofis.com.tr

TARSUS TOPLUM SAĞLIĞI MERKEZİ AİLE HEKİMLERİ VE AİLE

buradan

Liste

İNKAYA MAD. ve PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. İ.R. 51587 II