KADEMLİ EKİPMAN
HAYVANCILIK TARIM GIDA
SANAYİ VE TİCARET LTD. ŞTİ.
YARKA VE YUMURTA TAVUKÇULUĞU
YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI VE
GÜBRE KURUTMA ÜNİTESİ İLAVESİ PROJESİ
ÇED RAPORU
İZMİR İLİ, KEMALPAŞA İLÇESİ, ARMUTLU KÖYÜ
L19a06b PAFTA, 8256 VE 8278 PARSELLER
ÇED Başvuru Dosyası
X ÇED Raporu
X
Nihai ÇED Raporu
RAPORU HAZIRLAYAN KURUM
Tel: 0.236.238 79 38
www.mimmuhendislik.com
Manisa, Mart 2014
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
PROJE SAHİBİNİN ADI
Kademli Ekipman Hayvancılık Tarım Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.
ADRESİ
Ankara Karayolu 33. Km Akalan Köyü Kemalpaşa/İZMİR
VERGİ NUMARASI
Kemalpaşa VD: 4860284285
TELEFON NUMARASI
0.232.876 10 40
GSM NUMARASI
0.530.517 28 28 – 0.530.939 75 82
FAKS NUMARASI
0.232.876 10 50
E-POSTA
[email protected]
PROJENİN ADI
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi Kapasite Artışı ve Gübre
Kurutma Ünitesi İlavesi Projesi
PROJENİN BEDELİ
2.400.000 TL
PROJE İÇİN SEÇİLEN
YERİN AÇIK ADRESİ
İLİ: İZMİR
İLÇESİ: KEMALPAŞA
KÖYÜ: ARMUTLU
MEVKİİ: KUŞTEPESİ
DATUM
TÜRÜ
AYRAÇ
DOM
ZON
ELEMAN
SIRASI
:
:
:
:
:
WGS-84
DERECE.KESİR
:
27
35
:
ENLEM -BOYLAM
DATUM
TÜRÜ
AYRAÇ
DOM
ZON
ELEMAN
SIRASI
ED-50
UTM 6 DERECE
:
27
35
SAĞA-YUKARI
8256 PARSEL
PROJE İÇİN SEÇİLEN
YERİN KOORDİNATLARI
(ZONE)
PAFTA NO: L19-a1
ARAZİ ALANI:
8256 Parsel : 22.000 m2
8278 Parsel : 11.500 m2
KAPALI ALAN:
8256 Parsel : 8.418,50 m2
8278 Parsel : 2.690,00 m2
38.44256170 : 27.53464060
38.44255220 : 27.53475860
38.44252020 : 27.53484650
38.44244740 : 27.53500180
38.44239440 : 27.53522930
38.44236460 : 27.53536660
38.44238000 : 27.53545250
38.44239110 : 27.53550420
38.44239510 : 27.53561590
38.44237650 : 27.53572450
38.44233090 : 27.53587600
38.44224050 : 27.53642170
38.44216760 : 27.53658780
38.44194530 : 27.53654220
38.44174690 : 27.53650170
38.44122620 : 27.53641480
38.44128280 : 27.53555900
38.44129390 : 27.53518680
38.44133600 : 27.53474960
38.44135070 : 27.53450580
38.44153080 : 27.53451840
38.44194100 : 27.53443560
38.44218440 : 27.53440300
38.44230860 : 27.53440820
38.44251770 : 27.53441700
546704.8100 : 4255234.2300
546715.1100 : 4255233.2300
546722.8000 : 4255229.7300
546736.4000 : 4255221.7300
546756.2900 : 4255215.9600
546768.2900 : 4255212.7300
546775.7800 : 4255214.4800
546780.2800 : 4255215.7300
546790.0300 : 4255216.2300
546799.5200 : 4255214.2300
546812.7700 : 4255209.2400
546860.4500 : 4255199.4900
546874.9900 : 4255191.4900
546871.1600 : 4255166.8000
546867.7500 : 4255144.7600
546860.5000 : 4255086.9400
546785.7800 : 4255092.7800
546753.2900 : 4255093.8300
546715.1100 : 4255098.2800
546693.8200 : 4255099.7800
546694.8100 : 4255119.7700
546687.3200 : 4255165.2500
546684.3200 : 4255192.2400
546684.6900 : 4255206.0300
546685.3200 : 4255229.2300
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
2
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
8278 PARSEL
38.44336292 : 27.53559690
38.44332160 : 27.53576589
38.44326595 : 27.53593168
38.44326115 : 27.53599705
38.44311256 : 27.53597236
38.44305010 : 27.53624932
38.44296286 : 27.53621087
38.44275805 : 27.53706969
38.44264759 : 27.53698583
38.44248507 : 27.53687409
38.44227487 : 27.53674379
38.44224161 : 27.53672647
38.44212847 : 27.53665543
38.44214496 : 27.53659839
38.44217790 : 27.53647023
38.44221100 : 27.53632615
38.44222325 : 27.53620964
38.44225090 : 27.53607572
38.44227943 : 27.53594467
38.44232072 : 27.53578449
38.44233177 : 27.53573211
38.44233932 : 27.53565783
38.44233785 : 27.53558692
38.44238561 : 27.53558670
38.44243322 : 27.53560046
38.44247021 : 27.53559271
38.44259590 : 27.53550017
38.44274513 : 27.53536405
38.44274969 : 27.53535171
38.44310495 : 27.53546842
38.44313467 : 27.53547425
X
EK-1
546781.4100 : 4255330.5870
546796.1840 : 4255326.0880
546810.6880 : 4255319.9910
546816.3960 : 4255319.4910
546814.3370 : 4255302.9980
546838.5470 : 4255296.2000
546835.2480 : 4255286.5040
546910.3280 : 4255264.2130
546903.0810 : 4255251.9180
546893.4350 : 4255233.8250
546882.2000 : 4255210.4350
546880.7100 : 4255206.7360
546874.5830 : 4255194.1410
546869.5950 : 4255195.9410
546858.3890 : 4255199.5390
546845.7940 : 4255203.1380
546835.6180 : 4255204.4370
546823.9130 : 4255207.4360
546812.4580 : 4255210.5350
546798.4530 : 4255215.0330
546793.8750 : 4255216.2320
546787.3880 : 4255217.0320
546781.2000 : 4255216.8320
546781.1500 : 4255222.1300
546782.3200 : 4255227.4280
546781.6200 : 4255231.5260
546773.4630 : 4255245.4210
546761.4880 : 4255261.9140
546760.4080 : 4255262.4140
546770.3640 : 4255301.8980
546770.8540 : 4255305.1970
EK-2
SEKTÖRÜ: TARIM, ORMAN, SU KÜLTÜRÜ VE GIDA
PROJENİN ÇED
YÖNETMELİĞİ
KAPSAMINDAKİ YERİ
(SEKTÖRÜ, ALT
SEKTÖRÜ)
ALT SEKTÖRÜ: MADDE 21-Hayvan Yetiştirme Tesisleri:
d) Kanatlı yetiştirme tesisleri [(Bir üretim periyodunda 60.000 adet ve üzeri
tavuk(civciv, damızlık, piliç, vb.) veya eşdeğer diğer kanatlılar)(1 adet hindi =
7 adet tavuk esas alınmalıdır)].
EK-1
X
EK-2
SEKTÖRÜ: TARIM, ORMAN, SU KÜLTÜRÜ VE GIDA
ALT SEKTÖRÜ: Madde 30
Kümes ve ahır gübrelerinin geri kazanılmasına ve/veya bertaraf edilmesine
yönelik tesisler (1-100 ton/gün)
PROJENİN NACE KODU
01.47.01 Kümes hayvanlarının yetiştirilmesi (tavuk, hindi, ördek, kaz ve beç
tavuğu vb.)
01.47.03 Kümes hayvanlarından yumurta üretilmesi
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
3
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
RAPORU HAZIRLAYAN
KURULUŞUN ADI
ADRESİ
YETERLİK BELGE NO
TELEFON NUMARASI
FAKS NUMARASI
WEB ADRESİ
E-POSTA ADRESİ
RAPOR SUNUM TARİHİ
(GÜN,AY,YIL)
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
MİM Mühendislik & Danışmanlık San. ve Tic. Ltd. Şti.
Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
23
90-(0)-236-238.7938
90-(0)-236-238.4900
www.mimmuhendislik.com www.mimconsulting.eu
[email protected]
31.03.2014
YASAL UYARI:
Raporun tamamı ya da bir bölümü, 4110 sayılı Yasa ile değişik 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu
uyarınca, MİM Mühendislik ve Danışmanlık Ltd. Şti.’nin yazılı izni olmadıkça; hiçbir şekil ve yöntemle sayısal
ve/veya elektronik ortamda çoğaltılamaz, kopya edilmez, çoğaltılmış nüshaları yayınlanamaz, ticarete konu
edilemez, elektronik yöntemlerle iletilemez, satılamaz, kiralanamaz, amacı dışında kullanılamaz ve
kullandırılamaz.
Copyright  2014
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
4
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
İÇİNDEKİLER DİZİNİ:
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ .................................................................... 12
BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ ................................................. 24
I.A. PROJENİN KONUSU, YATIRIMIN TANIMI, İŞLETME SÜRESİ, HİZMET AMAÇLARI, ÖNEM
VE GEREKLİLİĞİ ..................................................................................................................................... 24
I.A.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı .................................................................................................... 24
I.A.2. İşletme Süresi ................................................................................................................................ 28
I.A.3. Projenin Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği .......................................................................... 28
I.B. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA KULLANILACAK ARAZİ MİKTARI VE
ARAZİNİN TANIMLANMASI ................................................................................................................. 33
I.C. PROJE İÇİN SEÇİLEN YER VE TEKNOLOJİ ALTERNATİFLERİ, PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN
KOORDİNATLARI.................................................................................................................................... 35
I.C.1. Proje İçin Seçilen Yer ve Teknoloji Alternatifleri ......................................................................... 35
I.C.2. Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları ......................................................................................... 46
BÖLÜM II. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL
ÖZELLİKLERİ ................................................................................................................. 48
II.A. TÜRLER VE EKOSİSTEMLER ........................................................................................................ 50
II.B. JEOLOJİK ÖZELLİKLER VE DEPREMSELLİK ............................................................................. 68
II.B.1. Jeolojik Özellikler ........................................................................................................................ 68
II.B.2. Depremsellik ................................................................................................................................ 71
II.C. HİDROLOJİK VE HİDROJEOLOJİK ÖZELLİKLER ...................................................................... 74
II.C.1.Hidrolojik Özellikler ..................................................................................................................... 74
II.C.2.Hidrojeolojik Özellikler ................................................................................................................ 77
II.D. METEOROLOJİK VE İKLİMSEL ÖZELLİKLER ........................................................................... 79
II.D.1. Bölgenin Genel İklim Koşulları ................................................................................................... 79
II.D.2. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Basınç Dağılımı ................................................................. 79
II.D.3. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sıcaklık Dağılımı ............................................................... 80
II.D.4. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Yağış Dağılımı................................................................... 81
II.D.5. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Nem Dağılımı .................................................................... 82
II.D.6.Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sayılı Günler Dağılımı ....................................................... 83
II.D.7. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Maksimum Kar Kalınlığı ................................................... 85
II.D.8. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Buharlaşma Dağılımı ........................................................ 86
II.D.9. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Dağılımı ................................................................ 87
II.D.10. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Hızı Dağılımı ...................................................... 91
II.D.11. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Ortalama Rüzgâr Hızları Dağılımı ................................. 91
II.D.12. Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü ............................................................................................... 92
II.D.13. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Fırtınalı Günler, Kuvvetli Rüzgârlı Günler ile İlgili
Bilgileri ................................................................................................................................................... 93
II.E. TOPRAK ÖZELLİKLERİ .................................................................................................................. 94
II.F. NÜFUS HAREKETLERİ (İŞLETME DÖNEMİNDE SAĞLANACAK İSTİHDAM EKONOMİK
DEĞİŞİKLİKLER, GÖÇ HAREKETLERİ) ............................................................................................... 97
II.G. KORUMA ALANLARI (PROJE SAHASI VE ETKİ ALANINDA BULUNAN DUYARLI
YÖRELER VE ÖZELLİKLERİ, MİLLİ PARKLAR, TABİAT PARKLARI, SULAK ALANLAR,
TABİAT ANITLARI, TABİATI KORUMA ALANLARI, YABAN HAYATI KORUMA ALANLARI,
YABAN HAYVANI YETİŞTİRME ALANLARI, KÜLTÜR VARLIKLARI, TABİAT VARLIKLARI,
SİT VE KORUMA ALANLARI, BİYOGENETİK REZERV ALANLARI, BİYOSFER REZERVLERİ,
ÖZEL ÇEVRE KORUMA BÖLGELERİ, ÖZEL KORUMA ALANLARI, İÇME VE KULLANMA SU
KAYNAKLARI İLE İLGİLİ KORUMA ALANLARI, TURİZM ALAN VE MERKEZLERİ VE
KORUMA ALTINA ALINMIŞ DİĞER ALANLAR), BUNLARIN FAALİYET ALANINA
MESAFELERİ VE OLASI ETKİLERİ, .................................................................................................... 104
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
5
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
II.H. ORMAN ALANLARI VE ALINACAK TEDBİRLER (AĞAÇ TÜRLERİ, MİKTARLARI,
KAPLADIĞI ALAN BÜYÜKLÜKLERİ VE KAPALILIĞI; BUNLARIN MEVCUT VE PLANLANAN
KORUMA VE/VEYA KULLANIM AMAÇLARI, ORMAN ALANLARINA OLUMSUZ ETKİLERİN
İRDELENMESİ VE ALINACAK ÖNLEMLER, PROJE YERİNİN EN YAKIN ORMAN ALANINA
MESAFESİ), ............................................................................................................................................. 107
II.I. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT KİRLİLİK YÜKÜNÜN BELİRLENMESİ (TOPRAK,
HAVA, SU VE RADYOAKTİF V.B. KİRLİLİK AÇISINDAN DEĞERLENDİRMENİN YAPILMASI
VARSA ANALİZ SONUÇLARININ EKLENMESİ), ............................................................................. 109
BÖLÜM III. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL
ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER .................................................................. 113
III.A. ÇEVREYİ ETKİLEYEBİLECEK OLASI SORUNLARIN BELİRLENMESİ, KİRLETİCİLERİN
MİKTARI, ALICI ORTAMLA ETKİLEŞİMİ, KÜMÜLATİF ETKİLERİN BELİRLENMESİ ............. 113
III.A.1. Arazinin Hazırlanması Ve Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda Ve Ne Kadar
Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Artığı Malzemelerin Nerelere Taşınacakları, Nerelerde
Depolanacakları Veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları .............................................................. 113
III.A.2. Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler ............................................................................. 114
III.A.3. Proje Kapsamında, İşletme Döneminde Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin
Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı Ve Bu Suların Kullanım
Amaçlarına Göre Miktarları ................................................................................................................. 116
III.A.4. Faaliyet Ünitelerinde Ve Diğer Ünitelerde Kullanılacak Yakıt Türleri, Miktarları Ve Kimyasal
Analizleri, Yakıtların Hangi Ünitelerde Ne Miktarda Yakılacağı Ve Kullanılacak Yakma Sistemleri,
Oluşacak Emisyonlar Ve Alınacak Önlemler........................................................................................ 120
III.A.5. Proje Alanının Hazırlanması Ve Tesislerin İnşaatında Kullanılacak Alet Ve Ekipmanlar, Proje
Kapsamında İşletme Döneminde Bu Ekipmanlarla Yapılacak Üretim Nedeni İle Meydana Gelecek
Vibrasyon, Gürültünün Kaynakları Ve Seviyesi, Gürültüyü Azaltmak İçin Alınacak Önlemler ........... 123
III.A.6. Proje Alanının Hazırlanması Sırasında Oluşacak Toz, İş Makinelerinden Kaynaklı Gaz
Emisyonları Ve Alınacak Önlemler ...................................................................................................... 136
III.A.7. Proje Alanının Hazırlanması Ve İnşaat Aşamalarında Zarar Görebilecek Flora-Fauna Türleri
(Endemik, Nesli Tehlikede Türler Vb.) Proje İçin Seçilen Yer Ve Etki Alanında Bulunan Tür
Popülasyonlarının Etkilenmesi ............................................................................................................. 139
III.A.8. Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit Ve Koruma Alanlarının Faaliyet Yeri Ve Çevresinde Yer
Alması Durumunda Yer Altı Ve Yer Üstünde Bulunan Kültür Ve Tabiat Varlıklarına (Geleneksel
Kentsel Dokuya, Arkeolojik Kalıntılara, Korunması Gerekli Doğal Değerlere) Materyal Üzerindeki
Muhtemel Etkilerinin İrdelenmesi ........................................................................................................ 140
III.A.9. Proje Kapsamında Yer Alan Herbir Ünitenin Özelliği (kümes, yem deposu, su deposu,
fosseptikler, personel lojmanı, idare binası, laboratuar, ölü çukuru, gübre depolama vb.), Adetleri,
Kapasiteleri, Nerelerde, Nasıl Ve Ne Kadar Alanda Yapıldığı, Üretim Ve İşletme Yöntemleri Ve
Teknolojileri,(ayrı olarak alt başlıklar halinde verilmelidir), Proses Akım Şeması, Şema Üzerinde
Kirletici Kaynakların Gösterimi ........................................................................................................... 140
III.A.10. Proje Kapsamında Bulunan Tesislerde Kullanılacak Hammaddelerin Nereden Temin
Edileceği, Miktarları, Vb. (Civcivlerin Temini, Üretilen Ürünler, Kullanılan Yemler, İlaçlar Ve
Vitaminler (Bunların Fiziksel, Kimyasal Özellikleri, Miktarları Ve Veriliş Yöntemleri.) ..................... 172
III.A.11. Projede Üretilecek Nihai Ve Yan Ürünlerin Üretim Miktarları, Nerelere Ne Kadar Nasıl
Pazarlanacakları Ve Depolanması, Her Bir Faaliyet Türü İçin Üretilecek Ürünleri Etkileyen Faktörler
Ve Alınacak Önlemler ........................................................................................................................... 179
III.A.12. Her Bir Faaliyetin İşletilmesi Sırasında Kullanılacak Olan Makine Ve Ekipmanların Adet Ve
Kapasiteleri .......................................................................................................................................... 179
III.B. SERA GAZI EMİSYONLARIN BELİRLENMESİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE ETKİLERİ ..... 181
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
6
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
III.C. PROJENİN ÇEVREYE OLABİLECEK OLUMSUZ ETKİLERİNİN AZALTILMASI İÇİN
ALINACAK ÖNLEMLER ....................................................................................................................... 181
III.C.1. Oluşacak Atıksuların Cins Ve Miktarları, Bertaraf Yöntemleri Ve Deşarj Edileceği Ortamlar Ve
Uzaklığı, Atıksuların Deşarj Değerleri, Arıtma Tesisi Akım Şeması, İş Termin Planı, Kapasitesi, Atıksu
Arıtma Tesisinin Devreye Alınması İle Birlikte Oluşacak Arıtma Tesisi Arıtma Çamurlarının Miktarı Ve
Bertarafı İle İlgili Bilgi, Oluşacak Atıksuların, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nde Yer Alan Hangi
Sektör Ve Tablo Kapsamında Arıtıma Tabi Tutulacağı, Arıtma Verimi ............................................... 181
III.C.2. Proje Kapsamındaki Tesislerin İçme Suyu Amaçlı Kullanılan Yüzeysel Su Kaynaklarına Ve
Yeraltı Su Kaynaklarının Havzalarında Kalıp Kalmadığının Ve Yerüstü Ve Yeraltı Su Kaynaklarının
Kalitesinde Faaliyetten Kaynaklanabilecek Olumsuz Etkilerin Giderilmesi Ve Bundan
Kaynaklanabilecek Zararların İrdelenmesi .......................................................................................... 186
III.C.3. Her Bir Tesisin İşletilmesi Sırasında Oluşması Muhtemel Atıklar (Evsel Nitelikli Atıklar, Atık
Yağlar, Ambalaj Atıkları, Tıbbi, Tehlikeli Atıklar, vb.) Atık Cins Ve Miktarları, Özellikleri, Ne Şekilde
Bertaraf Edileceği (Evsel Nitelikli Katı Atıkların İlgili Belediye Tarafından Alınacağına Dair Yazının
Eklenmesi) ............................................................................................................................................ 186
III.C.4. Tesiste Bulunacak Olan Emisyon Kaynaklarına Ait Oluşabilecek Emisyon
Konsantrasyonlarının Ve Kütlesel Debilerinin Hesaplamasının Yapılması ......................................... 194
III.C.5. Her Bir Tesisin Faaliyeti Sırasında Oluşacak Koku Problemine Karşı Alınacak Önlemler (Koku
Giderme Ünitesinin Detaylandırılması, En Yakın Yerleşim Yerine Uzaklık Ve Meteorolojik Veriler
Dikkate Alınarak İrdelenmeli) .............................................................................................................. 196
III.C.6. Proje Kapsamında Hijyenin Sağlanması İçin Ne Gibi İşlemlerin Yapıldığı, Kullanılan
Dezenfeksiyonlarla Birlikte Hijyen Planının Açıklanması .................................................................... 204
III.C.7. Projenin, Proje Alanının Yakınında Bulunan Tesislerle Olan Etkileşiminin Açıklanması ....... 205
III.C.8. Tesisin Yakın Çevresindeki Yerleşim Birimlerine Olası Etkileri .............................................. 205
III.C.9. Proje Kapsamında, İşletme Döneminde Meydana Gelebilecek Katı Atık, Tehlikeli (Atık Yağ,
Boya Kapları, Kimyasal Madde Kapları Vs.) Ve Tıbbi Atıkların Cinsi, Miktarı Ve Özellikleri, Ne
Şekilde Bertaraf Edileceği .................................................................................................................... 206
III.C.10. Proje Kapsamında İşletme Döneminde İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli Ve Tehlikeli
Olanlar, Alınacak Önlemler ................................................................................................................. 206
III.C.11. İşletme Aşamasında Yapılacak İşlerden Dolayı Zarar Görebilecek Flora-Fauna Türleri
(Endemik, Nesli Tehlikede Türler Vb.) Proje İçin Seçilen Yer Ve Etki Alanında Bulunan Tür
Popülasyonlarının Etkilenmesi ............................................................................................................. 207
III.C.12. Çevresel Acil Eylem Planı (Ünitelerde Meydana Gelebilecek Muhtemel, Kaza, Yangın,
Deprem, Sel Ve Sabotaja Karşı Alınması Gerekli Önlemler) ............................................................... 208
III.C.13. İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek Ve Süren Etkiler Ve Bu Etkilere Karşı
Alınacak Önlemler(Arazi Islahı, İşletme Sonu Ve Uzun Süreli Saha Bakım Programı, Rehabilitasyon Ve
Rekreasyon Çalışmaları, Mevcut Yeraltı Ve Yüzeysel Su Kaynaklarına Etkileri Ve İzlenmesi) ........... 209
III.Ç. İZLEME PLANI (İNŞAAT DÖNEMİ) ........................................................................................... 210
BÖLÜM IV. HALKIN KATILIMI................................................................................ 214
IV.A. PROJEDEN ETKİLENMESİ MUHTEMEL İLGİLİ HALKIN BELİRLENMESİ VE HALKIN
GÖRÜŞLERİNİN ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ ÇALIŞMASINA YANSITILMASI İÇİN
ÖNERİLEN YÖNTEMLER ..................................................................................................................... 214
IV.B. GÖRÜŞLERİNE BAŞVURULMASI ÖNGÖRÜLEN DİĞER TARAFLAR ................................. 214
NOTLAR VE KAYNAKLAR ........................................................................................ 215
EKLER ............................................................................................................................. 217
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
7
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
TABLOLAR DİZİNİ:
TABLO 1 PLANLANAN KAPASİTE VE KAPALI ALAN MİKTARLARI .................................................................... 27
TABLO 2 TÜRKİYE’DE YILLIK YETİŞTİRİLEN YUMURTA TAVUĞU SAYISI VE ÜRETİLEN YUMURTA MİKTARI.. 29
TABLO 3 KAPASİTE ARTIŞI VE ÜNİTE İLAVESİ PLANLANAN İŞLETMEDE ÇALIŞAN PERSONEL SAYISI .............. 33
TABLO 4 KAPASİTE ARTIŞI VE ÜNİTE İLAVESİ PLANLANAN İŞLETMEDE ULAŞILACAK KAPALI ALAN ............. 35
TABLO 5 KAPASİTE ARTIŞI VE ÜNİTE İLAVESİ PLANLANAN İŞLETMEDE ARAZİ KULLANIMLARI ..................... 35
TABLO 6 8256 VE 8278 NO’LU PARSELLERİN KOORDİNATLARI ....................................................................... 46
TABLO 7 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ - 1994 ..................................................................................... 53
TABLO 8 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ - 2001 ..................................................................................... 54
TABLO 9 PROJE ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNDE TESPİT EDİLEN FLORA LİSTESİ (TÜBİVES) .......................... 56
TABLO 10 PROJE ALANI VE YAKIN ÇEVRESİNDE TESPİT EDİLEN FAUNA LİSTESİ ............................................ 66
TABLO 11 2000-2007 YILLARI ARASI GEDİZ GRABENİNDE M ≥ 4 OLAN DEPREMLER..................................... 73
TABLO 12 İZMİR İLİ YER ALTI SUYU REZERV VE KULLANIM DURUMU ........................................................... 79
TABLO 13 İZMİR MET. İST. AYLIK BASINÇ DAĞILIMI TABLOSU....................................................................... 80
TABLO 14 İZMİR MET. İST. AYLIK SICAKLIK DAĞILIMI TABLOSU ................................................................... 81
TABLO 15 İZMİR MET. İST. AYLIK YAĞIŞ DAĞILIMI TABLOSU ........................................................................ 82
TABLO 16 İZMİR MET. İST. AYLIK NEM DAĞILIMI TABLOSU .......................................................................... 83
TABLO 17 İZMİR MET. İST. AYLIK SAYILI GÜNLER DAĞILIMI TABLOSU .......................................................... 84
TABLO 18 İZMİR MET. İST. AYLIK MAKSİMUM KAR KALINLIĞI TABLOSU ...................................................... 85
TABLO 19 İZMİR MET. İST. AYLIK BUHARLAŞMA DEĞERLERİ TABLOSU ......................................................... 86
TABLO 20 İZMİR MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN AYLIK ESME SAYILARI DAĞILIMI ....................... 87
TABLO 21 İZMİR MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN MEVSİMLİK ESME SAYILARI DAĞILIMI ............... 88
TABLO 22 İZMİR MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN AYLIK ORTALAMA ESME HIZLARI DAĞILIMI ...... 91
TABLO 23 İZMİR MET. İST. ORTALAMA RÜZGÂR HIZLARI DAĞILIMI ............................................................... 92
TABLO 24 İZMİR MET. İST. MAKSİMUM RÜZGÂR HIZI VE YÖNÜ DAĞILIMI ..................................................... 92
TABLO 25 İZMİR METEOROLOJİ İSTASYONU KUVVETLİ RÜZGÂRLI VE FIRTINALI GÜNLER DAĞILIMI ............. 93
TABLO 26 İZMİR İLİ ARAZİ SINIFLARI DAĞILIMI .............................................................................................. 96
TABLO 27 İZMİR İLİ KEMALPAŞA İLÇESİ ARAZİ SINIFLARI DAĞILIMI .............................................................. 96
TABLO 28 İZMİR İLİNDE ARAZİLERİN KULLANIM DURUMU ............................................................................. 97
TABLO 29 İZMİR İLİNE AİT HAYVAN MİKTARLARI .......................................................................................... 98
TABLO 30 İZMİR İLİ NÜFUS İSTATİSTİKLERİ (2013) ....................................................................................... 100
TABLO 31 İZMİR İLİ NÜFUSU KADIN-ERKEK DAĞILIMI (2013) ...................................................................... 101
TABLO 32 İZMİR İLİ GAYRİ SAFİ YURTİÇİ HASILANIN İŞ KOLLARINA GÖRE DAĞILIMI ................................. 102
TABLO 33 TÜRKİYE ÇALIŞAN NÜFUS VE İŞSİZLİK İSTATİSTİKLERİ ................................................................. 103
TABLO 34 FAALİYET ALANINA YAKIN İSTASYONLARDA ÖLÇÜLEN SO2 VE PM10 DEĞERLERİNİN KIŞ ........ 111
TABLO 35 FAALİYET ALANINA YAKIN İSTASYONLARDA ÖLÇÜLEN SO2 VE PM10 ORTALAMA DEĞERLERİ .. 111
TABLO 36 FAALİYET ALANINA YAKIN İSTASYONLARDA 2013 YILINA AİT SO2 VE PM10 ORTALAMA ......... 112
TABLO 37 FAALİYET ALANI YAKININDA ÖLÇÜLEN KİRLETİCİLERİN LİMİT DEĞERLERİNDE KADEMELİ ....... 112
TABLO 38 EVSEL ATIK SULARDA KİRLETİCİLER VE ORTALAMA KONSANTRASYONLARI .............................. 117
TABLO 39 CİVCİV VE PİLİÇLERİN TİP VE YAŞLARIYLA SU TÜKETİM DEĞERLERİ........................................... 118
TABLO 40 İŞLETME AŞAMASINDA FAALİYET ALANINDA PLANLANAN SU TÜKETİMİ .................................... 120
TABLO 41 ENDÜSTRİ TESİSLERİ İÇİN ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ SINIR DEĞERLERİ ............................................... 123
TABLO 42 BAZI MAKİNE VE EKİPMANIN MÜSAADE EDİLEN SES GÜCÜ DÜZEYİ SEVİYELERİ FORMÜLLERİ... 124
TABLO 43 PROJE ALANINDA KULLANILACAK MAKINE – EKIPMANLARIN ADETLERI VE MOTOR GÜÇLERI ... 125
TABLO 44 PROJE ALANINDA MUHTEMEL GÜRÜLTÜ KAYNAKLARI VE GÜRÜLTÜ DÜZEYLERI ....................... 126
TABLO 45 MESAFELERE GÖRE İNŞAAT AŞAMASINDA OLUŞACAK ORTALAMA SES GÜCÜ DÜZEYI ............... 130
TABLO 46 MESAFELERE GÖRE ATMOSFERIK YUTUM DEĞERLERI ................................................................. 130
TABLO 47 MESAFELERE GÖRE İNŞAAT AŞAMASINDA OLUŞACAK NET SES DÜZEYI ...................................... 131
TABLO 48 İNŞAAT AŞAMASINDA OLUŞACAK GÜRÜLTÜNÜN EN YAKIN YERLEŞIM YERINE ETKISI ............... 131
TABLO 49 8256 VE 8278 PARSELDEKİ TESİSLERDE KULLANILACAK KÜMES EKİPMANLARININ SES GÜCÜ ... 133
TABLO 50 8278 PARSELDE YER ALAN TESİSTEKİ YEM ÜRETİM VE YUMURTA PAKETLEME EKİPMANLARI .. 133
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
8
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
TABLO 51 8256 VE 8278 PARSELLERDE KULLANILMASI PLANLANAN KÜMES EKİPMANLARININ SES GÜCÜ . 134
TABLO 52 8278 PARSELDE KULLANILAN EKİPMANLARIN SES GÜCÜNÜN MESAFE İLE DEĞİŞİMİ .................. 134
TABLO 53 8256 VE 8278 PARSELLERDEN KAYNAKLANAN EŞDEĞER GÜRÜLTÜNÜN MESAFE İLE DEĞİŞİMİ .. 135
TABLO 54 ENDÜSTRİ TESİSLERİ İÇİN ÇEVRESEL GÜRÜLTÜ SINIR DEĞERLERİ ............................................... 136
TABLO 55 TOZ HESAPLAMALARI İÇİN GEREKLİ VERİLER .............................................................................. 138
TABLO 56 HAFRİYATIN SÖKÜMÜ SIRASINDA ÇIKACAK TOZ MİKTARININ SAATLİK KÜTLESEL DEBİSİ ......... 138
TABLO 57 HAFRİYATIN ALINDIĞI YERDEN KAMYONA TAŞINMASI SIRASINDA ÇIKACAK TOZ MİKTARI ....... 138
TABLO 58 HAFRİYATIN EKSKAVATÖRDEN KAMYONA YÜKLENMESİ SIRASINDA ÇIKACAK TOZ MİKTARI .... 138
TABLO 59 HAFRİYATIN ALINDIĞI YERDEN DOLGU ALANINA TAŞINMASI SIRASINDA ÇIKACAK TOZ ............ 138
TABLO 60 HAFRİYATIN DOLGU ALANINA BOŞALTILMASI SIRASINDA ÇIKACAK TOZ MİKTARI ..................... 138
TABLO 61 ARAZİNİN HAZIRLANMASI AŞAMASINDA AÇIK ALANDA OLUŞACAK TOPLAM TOZ MİKTARI ....... 139
TABLO 62 LOHMANN IRKI TAVUKLARIN KÜMESLERDE SICAKLIK İHTİYACI .................................................. 144
TABLO 63 CİVCİVLERİN ÖZELLİKLERİ............................................................................................................ 147
TABLO 64 CİVCİVLERİN VÜCUT AĞIRLIĞI VE BESLEME PROGRAMI (CİVCİV + YARKA) ................................ 147
TABLO 65 CİVCİV VE PİLİÇLERİN TİP VE YAŞLARIYLA SU TÜKETİM DEĞERLERİ (LİTRE/100 ADET) ............. 150
TABLO 66 YETİŞTİRİLECEK LOHMANN IRKI YUMURTACI TAVUKLARIN HAFTALIK YEM TÜKETİMLERİ ........ 161
TABLO 67 KAPASİTE ARTIŞI VE ÜNİTE İLAVESİ PLANLANAN İŞLETMENİN TOPLAM KAPASİTESİ................... 162
TABLO 68 KURULMASI PLANLANAN İŞLETMEDE KULLANILACAK YEMİN BİLEŞİMİ ...................................... 174
TABLO 69 CİVCİVLERİN VÜCUT AĞIRLIĞI VE BESLEME PROGRAMI (CİVCİV + YARKA) ................................ 175
TABLO 70 YETİŞTİRİLECEK LOHMANN IRKI YUMURTACI TAVUKLARIN HAFTALIK YEM TÜKETİMLERİ ........ 175
TABLO 71 8256 VE 8278 PARSELLERDE KULLANILMASI PLANLANAN TOPLAM YEM MİKTARI ..................... 176
TABLO 72 CİVCİV VE PİLİÇLERİN TİP VE YAŞLARIYLA SU TÜKETİM DEĞERLERİ (LİTRE/100 ADET) ............. 176
TABLO 73 8256 VE 8278 PARSELLERDEKİ KÜMESLERDE KULLANILMASI PLANLANAN TOPLAM SU ............. 178
TABLO 74 İŞLETMEDE KULLANILMASI PLANLANAN İLAÇLAR ....................................................................... 178
TABLO 75 İŞLETMEDE KULLANILMASI PLANLANAN VİTAMİNLER ................................................................. 178
TABLO 76 TESİSTE 8256 VE 8278 PARSELLERDE KULLANILMASI PLANLANAN HAMMADDE, KATKI VE ....... 178
TABLO 77 8256 PARSELDE ÜRETİMDE KULLANILMASI PLANLANAN MAKİNE VE EKİPMANLAR .................... 180
TABLO 78 8278 PARSELDE YER ALAN TESİSTE KULLANILAN EKİPMANLAR ................................................. 180
TABLO 79 EVSEL ATIK SULARDA KİRLETİCİLER VE ORTALAMA KONSANTRASYONLARI .............................. 183
TABLO 80 İŞLETME AŞAMASINDA FAALİYET ALANINDA PLANLANAN SU TÜKETİMİ .................................... 185
TABLO 81 İŞLETME AŞAMASINDA FAALİYET ALANINDA OLUŞACAK ATIKSU MİKTARI ................................ 185
TABLO 82 TESİSTE OLUŞACAK ÖLÜ TAVUK MİKTARI ................................................................................... 188
TABLO 83 TAVUKLARIN ÜRETTİKLERİ GÜBRE MİKTARLARI ......................................................................... 189
TABLO 84 PROJE KAPSAMINDA 8256 VE 8278 PARSELLERDE OLUŞACAK ATIKLAR VE BERTARAF ............... 210
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
9
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
ŞEKİLLER DİZİNİ:
ŞEKİL 1 KADEMLİ EKİPMAN’A AİT 8256 VE 8278 NO'LU PARSELLERİN UYDU FOTOĞRAFI ............................. 28
ŞEKİL 2 TÜRKİYE’DE YILLARA GÖRE YUMURTA TAVUĞU SAYISI VE YUMURTA ÜRETİMİ .............................. 30
ŞEKİL 3 TÜRKİYE KANATLI YOĞUNLUĞU HARİTASI ........................................................................................ 30
ŞEKİL 4 TÜRKİYE’DE BÖLGELERE GÖRE YUMURTA ÜRETİMİ DAĞILIMI .......................................................... 31
ŞEKİL 5 EGE BÖLGESİNDE YILLARA GÖRE YUMURTA ÜRETİMİ DEĞİŞİMİ ....................................................... 31
ŞEKİL 6 İZMİR VE İLÇELERİNDE YUMURTA TAVUĞU SAYISI VE YUMURTA ÜRETİM MİKTARLARI ................... 32
ŞEKİL 7 FAALİYET ALANINI MERKEZ ALAN 1 KM YARIÇAPLI ALAN ............................................................... 48
ŞEKİL 8 FAALİYET ALANI İLE KEMALPAŞA İLÇESİ VE YAKIN KÖYLER ARASINDAKİ MESAFE ......................... 49
ŞEKİL 9 FAALİYET ALANINA ULAŞIM YOLU .................................................................................................... 49
ŞEKİL 10 FAALİYETİN ETKİ ALANI ................................................................................................................... 50
ŞEKİL 11 FAALİYET ALANININ TÜBİVES SİSTEMİNDEKİ YERİ ....................................................................... 51
ŞEKİL 12 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ – 1994 (KAYNAK: WWW.İUCNREDLİST.ORG) .......................... 53
ŞEKİL 13 IUCN KIRMIZI LİSTE KATEGORİLERİ – 2001 (KAYNAK: WWW.İUCNREDLİST.ORG) .......................... 54
ŞEKİL 14 TÜRKİYE FİTOCOĞRAFİK HARİTASI ................................................................................................... 55
ŞEKİL 15 PROJE ALANINDAN FLORA ÖRNEKLERİ............................................................................................. 62
ŞEKİL 16 İZMİR İLİ VE ÇEVRESİNİN GENELLEŞTİRİLMİŞ SÜTUN KESİTİ ............................................................ 70
ŞEKİL 17 BÖLGENİN DİRİ FAY HARİTASI (KAYNAK: HTTP://WWW.MTA.GOV.TR .............................................. 72
ŞEKİL 18 TÜRKİYE HEYELAN ENVANTERİ HARİTASI-İZMİR PAFTASI VE LEJANTI ............................................ 74
ŞEKİL 19 NİF ÇAYI VE ARMUTLU DERESİ AYLIK ORTALAMA AKIM DEĞERLERİ ............................................. 75
ŞEKİL 20 ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI İZMİR VERİLERİ HARİTASI - 2012 ................................................ 76
ŞEKİL 21 FAALİYET ALANI VE ÇEVRESİNİN HİDROJEOLOJİ HARİTASI .............................................................. 78
ŞEKİL 22 HİDROJEOLOJİ HARİTASI LEJANTI ..................................................................................................... 78
ŞEKİL 23 İZMİR MET. İST. AYLIK BASINÇ DAĞILIMI GRAFİĞİ .......................................................................... 80
ŞEKİL 24 İZMİR MET. İST. AYLIK SICAKLIK DAĞILIMI GRAFİĞİ ...................................................................... 81
ŞEKİL 25 İZMİR MET. İST. AYLIK YAĞIŞ DAĞILIMI GRAFİĞİ ............................................................................ 82
ŞEKİL 26 İZMİR MET. İST. AYLIK NEM DAĞILIMI GRAFİĞİ .............................................................................. 83
ŞEKİL 27 İZMİR MET. İST. AYLIK SAYILI GÜNLER DAĞILIMI GRAFİĞİ I (SİSLİ-KIRAĞILI-ORAJLI GÜNLER) .... 84
ŞEKİL 28 İZMİR MET. İST. AYLIK SAYILI GÜNLER DAĞILIMI GRAFİĞİ II.......................................................... 85
ŞEKİL 29 İZMİR MET. İST. MAKSİMUM KAR KALINLIĞI GRAFİĞİ ..................................................................... 86
ŞEKİL 30 İZMİR MET. İST. AYLIK BUHARLAŞMA DAĞILIMI GRAFİĞİ ............................................................... 87
ŞEKİL 31 İZMİR MET. İST. YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN YILLIK ESME SAY. DAĞILIMI ................................ 88
ŞEKİL 32 MEVSİMLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN ESME SAYILARI DAĞILIMI ........................................................ 89
ŞEKİL 33 AYLARA GÖRE RÜZGÂRLARIN ESME SAYILARI DAĞILIMI ................................................................ 90
ŞEKİL 34 İZMİR METEOROLOJİ İSTASYONU YÖNLERE GÖRE RÜZGÂRLARIN YILLIK ORTALAMA HIZLARI ...... 91
ŞEKİL 35 İZMİR MET. İST. AYLARA GÖRE ORTALAMA RÜZGAR HIZLARI DAĞILIMI GRAFİĞİ .......................... 92
ŞEKİL 36 İZMİR MET. İST. FIRTINALI VE KUVVETLİ RÜZGARLI GÜN SAYISI GRAFİĞİ ...................................... 94
ŞEKİL 37 PROJE ALANININ AVA YASAK SAHAYA OLAN MESAFESİ ............................................................... 106
ŞEKİL 38 PROJE ALANININ EN YAKIN ORMAN ALANLARI ............................................................................. 109
ŞEKİL 39 BÖLGE VE ALT BÖLGELERİN GÖSTERİMİ ........................................................................................ 110
ŞEKİL 40 FAALİYET ALANI YAKININDAKİ HAVA KALİTESİ ÖLÇÜM İSTASYONLARI....................................... 111
ŞEKİL 41 ÖRNEK KÖMÜR YAKITLI SICAK HAVA KAZANI .............................................................................. 121
ŞEKIL 42 İNŞAAT AŞAMASINDA NET GÜRÜLTÜNÜN MESAFE İLE DEĞIŞIMI ................................................... 132
ŞEKİL 43 EŞDEĞER GÜRÜLTÜNÜN MESAFE İLE DEĞİŞİMİ .............................................................................. 136
ŞEKİL 44 YARKA YETİŞTİRME PROSESİ İŞ AKIM ŞEMASI ............................................................................... 141
ŞEKİL 45 ÖRNEK KÖMÜR YAKITLI SICAK HAVA KAZANI .............................................................................. 144
ŞEKİL 46 TESİSTE KULLANILACAK HAVALANDIRMA SİSTEMİNİN ÖRNEK BİR UYGULAMASI ........................ 146
ŞEKİL 47 TESİSTE KULLANILACAK FANLAR ................................................................................................... 146
ŞEKİL 48 YUMURTA TAVUĞU YETİŞTİRME PROSESİ İŞ AKIM ŞEMASI ............................................................ 153
ŞEKİL 49 ÖRNEK KAFES GÖZLERİ .................................................................................................................. 156
ŞEKİL 50 ÖRNEK YEMLEME SİSTEMİ VE YEM SİLOLARI ................................................................................ 156
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
10
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
ŞEKİL 51 ÖRNEK SU İÇME SİSTEMİ ................................................................................................................ 157
ŞEKİL 52 ÖRNEK GÜBRE SEVK SİSTEMİ ......................................................................................................... 158
ŞEKİL 53 ÖRNEK OTOMATİK YUMURTA TOPLAMA SİSTEMİ .......................................................................... 158
ŞEKİL 54 ÖRNEK YUMURTA TASNİF VE DİZME MAKİNESİ ............................................................................. 162
ŞEKİL 55 MEVCUT GÜBRE KURUTMA ÜNİTESİ FANLARI ............................................................................... 166
ŞEKİL 56 KAYNAKTAN UZAKLIĞA BAĞLI OLARAK KOKU YOĞUNLUĞUNDAKİ AZALMA .............................. 197
ŞEKİL 57 MEVCUT GÜBRE KURUTMA ÜNİTESİ FANLARI ............................................................................... 199
ŞEKİL 58 TESİSTE MEVCUT GÜBRE KURUTMA ÜNİTESİ ................................................................................. 200
ŞEKİL 59 BÖLGEDEKİ HÂKİM RÜZGÂR YÖNÜ ................................................................................................ 201
ŞEKİL 60 FAALİYET ALANI İLE KEMALPAŞA İLÇESİ VE YAKIN KÖYLER ARASINDAKİ MESAFE ..................... 201
ŞEKİL 61 TESİSTE KULLANILACAK HAVALANDIRMA SİSTEMİNİN ÖRNEK BİR UYGULAMASI ........................ 202
ŞEKİL 62 TESİSTE KULLANILACAK FANLAR ................................................................................................... 203
ŞEKİL 63 ARMUTLU KÖYÜ'NDE DÜZENLENEN HALKIN KATILIMI TOPLANTISINDAN GÖRÜNTÜLER .............. 214
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
11
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ
Kademli Ekipman Hayvancılık Tarım Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.1 uzun
yıllardır kümes ekipmanları sektöründe faaliyet gösteren Kutlusan Kafes Ekipman ve
Hayvancılık Taşımacılık San. Tic. Ltd.2 şirketinin grup firması olarak 2002 yılında
kurulmuştur.
Kutlusan 1996 yılında ticari yumurta yetiştirme kümesleri için ekipman üretimi
amacıyla İzmir’de kurulmuştur. Tavukçuluğun ülkemizdeki gelişim süreci içerisinde beyaz
et ve yumurtaya olan talepteki artıştan dolayı ülkemizdeki kümes sayısı da artış göstermiş,
bu da beraberinde kümes ekipmanlarına olan ihtiyacı ortaya çıkarmıştır.
Kutlusan, ülkemizdeki bu boşluğu görmüş ve İzmir’de kümes ekipmanı üretimi
tesisini faaliyete geçirmiştir. Firma, ülkemizde kümes ekipmanı üretimi yapan ilk yerli
kuruluşlardan birisidir. Kuruluş yıllarında standart ekipman üretimleri yapan Kutlusan,
ilerleyen yıllarda AR-GE faaliyetlerine de ağırlık vermiş, tüm dünyaya kümes ekipmanları
ihraç eden bir firma haline gelmiştir.
AR-GE faaliyetlerinin yoğunlaşması, üretilen ekipmanların gerçek üretim
ortamında denenmesi ihtiyacını ortaya çıkarmış, bu amaçla değişik üretici firmalar ile
ortaklaşa çalışmalar yürütülmüştür. Ancak, araştırma geliştirme faaliyetleri sonucu dizayn
edilen değişik tip ve ebattaki ürünler nedeni ile üretim portföyünün genişlemesi ve bu
nedenle deneme yapılması ihtiyacının artması sonucu firma bu denemelerini grup
şirketlerinden Kademli Ekipman bünyesinde kendisi yapmaya karar vermiştir.
Bu amaçla İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi, Armutlu köyü, L19a06b Pafta, 8256 no’lu
parselin kullanılması planlanmıştır. Parsel üzerinde mevcut durumda (mülga) Armutlu
Belediyesi’nden 20.03.1996 tarihinde Yapı Ruhsatı ve 14.01.2003 tarihinde Yapı
Kullanma İzin Belgesi alınan ve yem deposu, yumurta paketleme tesisi ve idari bina olarak
kullanılan bina ile, Kemalpaşa Belediyesi’nden 27.12.2007 ve 31.12.2008 tarihlerinde
Yapı Ruhsatları, 27.01.2011 ve 30.06.2011 tarihlerinde Yapı Kullanma İzin Belgeleri
alınmış her biri 1.112 m2 büyüklüğünde 4 adet kümes yer almaktadır. Bu kümeslerden 3
tanesi yumurta tavuğu yetiştirme kümesi, 1 tanesi ise yarka yetiştirme kümesi olarak
kullanılmaktadır.
Mevcut durumda 8256 parselde, 90.000 adet/dönem yarka ve 228.000 adet/dönem
yumurta tavuğu yetiştirme kapasitesine sahip olan Kademli Ekipman, yarka yetiştirme
kapasitesinde değişiklik yapmadan; hâlihazırda yem deposu, yumurta paketleme tesisi ve
idari bina olarak kullanılan kısımlarını yıkıp yerine 3 yeni yumurta tavuğu yetiştirme
kümesi ilave ederek işletmesini toplam 90.000 adet/dönem Yarka ve 454.800
adet/dönem Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme işletmesine dönüştürmeyi
planlamaktadır. Aynı zamanda proje tamamlandığında her kümesin sonuna, kümeslerde
oluşacak tavuk dışkılarının bekletilmeden kurutma işlemlerinin gerçekleştirileceği Gübre
Kurutma Üniteleri ve kurumuş gübrelerin satışa hazır hale getirileceği Gübre Peletleme,
Sanitasyon ve Paketleme Ünitesi de kurulacaktır.
Proje tamamlandığında 8256 parseldeki tesisin toplam canlı yetiştirme kapasitesi
544.800 adet/dönem olacaktır.
Proje kapsamında ilave edilmesi planlanan 3 adet kümes için Kemalpaşa
Belediyesi’nden 10.09.2012 tarihinde Yapı Ruhsatları alınmıştır. Mevcut binaların Yapı
Ruhsatları ve Yapı Kullanma İzin Belgeleri ile ilave edilecek kümeslerin Yapı Ruhsatları
1
2
Raporun bundan sonraki bölümlerinde “Kademli Ekipman” olarak ifade edilecektir.
Raporun bundan sonraki bölümlerinde “Kutlusan” olarak ifade edilecektir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
12
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
EK-11’de verilmiştir.
İşletmede üretilecek yumurtalar, Kademli Ekipman’a ait komşu parselde (8278
parsel) yer alacak yumurta toplama ve paketleme tesisine verilecek, yem ihtiyacı da yine
aynı parselde bulunacak yem üretim tesisinden sağlanacaktır. Bu tesisler için İzmir Çevre
ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden alınan 07.12.2012 tarih ve 1267 sayılı “ÇED Gerekli
Değildir” Kararı EK-13’de verilmiştir. ÇED Raporu konusu proje kapsamında istihdam
edilecek çalışanlar beşeri ihtiyaçlarını bu parselde bulunacak bakıcı evi ve idari binadan
karşılayacaktır. Dolayısı ile rapor konusu parselde bakıcı evi ve idari bina kurulması
planlanmamıştır.
Projeye konu olan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi ve Gübre
Kurutma Ünitesi, 03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği’nin Ek-I listesinde
“Madde-21: d) Kanatlı yetiştirme tesisleri (Bir üretim periyodunda 60.000 adet ve üzeri
tavuk (civciv, damızlık, piliç vb.) veya eş değer diğer kanatlılar)” ve Ek-II listesinde
“Madde-30: Kümes ve ahır gübrelerinin geri kazanılmasına ve/veya bertaraf edilmesine
yönelik tesisler (1-100 ton/gün)” kapsamında değerlendirilmektedir.
8256 parselde planlanan kapasite artışı ve ünite ilavesi projesi ile ilgili “ÇED
Süreci” Ekim 2013’te başlatılmış ve ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü’nün
27.11.2013 tarih ve 19226 sayılı yazısına istinaden 10.12.2013 tarihinde Armutlu Köyünde
“ÇED Sürecine Halkın Katılımı Toplantısı” düzenlenmiştir. ÇED İzin ve Denetim Genel
Müdürlüğü’nün 27.11.2013 tarih ve 19226 sayılı yazısında, faaliyet kapsamında ilgili
kurum ve kuruluşların 19.12.2013 tarihine kadar formatta yer alması istenilen hususları
Bakanlığa bildirmesi gerektiği belirtilmiştir.
ÇED Raporuna esas formatta yer alması gereken hususlara dair İzmir Çevre ve
Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 17.12.2013 tarihli görüşüne (EK-10) istinaden, proje konusu
faaliyetin çevresindeki tesisler ile birlikte çevresel etkilerinin kapsamlı ve kümülatif
incelenebilmesi amacıyla faaliyet sahibine ait komşu 8278 parselde, 07.12.2012 tarih ve
1267 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararıyla yapımına başlanan “Yumurta Üretimine
Yönelik Civciv/Yarka (59.520 adet/dönem) Yetiştirme, Yumurta Paketleme ve Yem
Üretim Tesisi” de bu rapor kapsamına alınmıştır.
Bu ÇED Raporu, söz konusu projenin özelliklerini, yerini, olası olumsuz çevresel
etkilerini ve bu olası etkileri en aza indirmek için öngörülen önlemleri ortaya koymak ve
projeyi tanıtmak amacıyla, ilgili kurum ve kuruluşlardan Bakanlığa bildirilen, formatta yer
alması istenilen hususlara göre belirlenen ve 24.12.2013 tarih ve 20547 sayılı yazı ile
tarafımıza gönderilen Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Özel Formatı doğrultusunda
hazırlanmıştır. (EK-28)
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisinin yarka yetiştirme kümeslerinde yumurtalık civcivler yaklaşık 14-16
hafta süresince yetiştirilecek, yumurtlama olgunluğuna gelecek yarkalar tesisin
yumurtlama kümeslerine sevk edilecektir. Kademli Ekipman yarka yetiştirme kümesinde
kapasite artışı planlamamaktadır.
Çevresel etkilerinin kümülatif irdelenebilmesi amacıyla projeye dahil edilen 8278
parseldeki tesiste bu proje kapsamında kapalı alan ilavesi yapılmayacak, sadece yumurta
paketleme kapasitesinde artış yapılacak ve 1 adet Gübre Kurutma Ünitesi kurulacaktır.
8278 Parseldeki tesise ait tapu EK-6’da, imar durumu belgesi EK-8’de, aplikasyon
krokisi EK-9’da, yapı ruhsatları EK-12’de sunulmuş, haritalar iki parseli içerecek şekilde
düzenlenmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
13
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında faaliyet sahibi, 90.000 adet/dönem
yarka ve 228.000 adet/dönem yumurta tavuğu yetiştirme kapasitesine sahip 8256
parseldeki mevcut işletmesine, 3 yeni yumurta tavuğu yetiştirme kümesi ilave ederek
toplam kapasitesini sözkonusu parsel için 544.800 adet/döneme çıkarmayı planlamaktadır.
Bununla birlikte 8278 parseldeki 59.520 adet/dönem yarka kümesi de ele alındığında iki
parseldeki toplam üretim kapasitesi, 149.520 adet/dönem yarka ve 454.800 adet/dönem
yumurta tavuğu olmak üzere toplam 604.320 adet/dönem’e ulaşacaktır.
Proje sahasının Koordinatları EK-1’de, Yer Bulduru Haritası EK-2’de, proje
sahasının 1/25.000 Ölçekli Topografik Haritadaki Yeri, 1/25.000 Ölçekli İzmir Büyükşehir
Bütünü Çevre Düzeni Planı ve Hassas Yöreler Haritası EK-3’de, Proje Alanının Uydu
Fotoğrafları EK-4’te, Proje Sahasının Panoramik Fotoğrafları EK-5’te, 8256 ve 8278
parsellere ait Tapu Örnekleri EK-6’da, Tesisin Vaziyet Planı EK-7’de, İzmir Kemalpaşa
Belediye Başkanlığı’ndan 8256 ve 8278 parseller için alınan İmar Durumu Belgeleri EK8’de verilmiştir.
EK-9’da verilen parsele ait Ölçü Krokisinden görülebileceği üzere 8256 parsel;
kuzeyinde 811 ve 8278 no’lu parseller, batısında 813 ve 814 no’lu parseller, güneyinde
842 nolu parsel ile çevrilidir. Projenin gerçekleştirileceği 8256 parselin kuzeyindeki 8278
parselin kuzeyinde ve batısında tarım arazileri mevcuttur. Parsellerin doğusundan yol
geçmektedir.
Proje kapsamında yatırım yapılacak arazi, İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi, Armutlu
Köyünde, mülkiyeti Kademli Ekipman’a ait 22.000 m2’lik 8256 no’lu parseldir. ÇED
Raporu Özel Formatı kapsamında İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından
projeye dahil edilmesi istenen 8278 no’lu parsel ise 2.628 m2 kapalı alana sahip 11.500
m2’lik alandır. Kademli Ekipman’a ait arazilerin tapu örnekleri EK-6’da sunulmuştur.
Faaliyet alanının parsel sınırına en yakın yerleşim yeri, kuzeybatıda Çambel Köyü,
kuş uçumu 2.650 m. mesafededir. Faaliyet alanının güneyindeki Armutlu Köyünün faaliyet
alanı sınırına mesafesi ise kuş uçumu yaklaşık 3.450 m’dir.
Proje kapsamında yer alan kümesler, gübre kurutma ünitesi, sızdırmasız evsel
fosseptik ve atık su toplama çukuru, ölü çukuru, su kuyusu, yer altı su deposu vb. 8256 ve
8278 parselde yer alan tüm ünitelerin detayları ile gösterildiği ölçekli Vaziyet Planı EK7’de verilmiştir.
Kademli Ekipman, bu nedenle Kemalpaşa İlçesi sınırları içinde 8256 parselde
faaliyetine devam etmekte olan “Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi”nin
kapasitesini 3 adet yumurta tavuğu yetiştirme kümesi ilave ederek 90.000 adet/dönem
yarka ve 454.800 adet/dönem yumurta tavuğuna çıkarmayı planlamaktadır.
Bu amaçla, gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışı ve ünite ilavesi projesi
kapsamında;
1. Arazideki mevcut yumurta toplama ve paketleme tesisi ve idari bina olarak
kullanılan bina ile yem deposu binası yıkılacaktır.
2. Mevcut kümeslerin özelliklerinde 3 adet yumurta tavuğu yetiştirme kümesi
inşaatı yapılacaktır.
3. Kümeslerin sonuna gübre kurutma ünitesi tesis edilecektir. Mevcut kümeslere
de kurutma üniteleri ilave edilecektir.
4. Kümeslerde bulunacak fanların önüne pulverize su kullanan koku indirgeme
sistemi kurulacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
14
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
5. Gübre kurutma ünitesinden çıkan gübrenin işlenmesi amacıyla 1 adet Gübre
Peletleme, Sanitasyon ve Paketleme Ünitesi ilave edilecektir.
6. Tesisin ölü çukuru kapasitesi 80 m3’ten 240 m3’e çıkarılacaktır.
7. 8256 parseldeki işletmede 10 kişi, 8278 parseldeki işletmede 9 kişi istihdam
edilmektedir.
Yatırımın toplam bedeli 2.400.000 TL civarında olacaktır. Bu tutarın 1.100.000
TL’lik kısmı inşaat yatırımı, 1.275.000 TL’lik kısmı makine ekipman (kümes içi
ekipmanlar, gübre kurutma sistemleri ve gübre işleme tesisi makineleri vb.) giderleri ve
25.000-TL lik kısmı beklenmeyen giderler için ayrılmıştır.
Yapılacak olan yatırım, istihdama da olanak sağlayacaktır. Açılan her tesis, bu
yöredeki vasıfsız işsiz insanımıza iş imkânı doğuracaktır. Bu ise bu yörelerdeki insanların
istihdam edilme olasılığını artıracaktır. Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan
işletmedeki çalışanlar Çambel Köyü, Armutlu Köyü gibi yakın yerleşim yerlerinden temin
edilmektedir. Bu sayede yörede önemli ölçüde istihdam yaratılmaktadır. İaşe giderlerinin
tamamı firmanın merkezinin de yer aldığı Kemalpaşa ilçesinden temin edilmekte ve
edilecektir.
Proje kapsamında mevcut durumda 8256 no’lu parselde bulunan 3 adet yumurta
tavuğu ve 1 adet yarka kümesine 3 adet yumurta tavuğu kümesi ilave edilecektir. Ayrıca
kapasite artışının planlandığı parsele komşu faaliyet sahibine ait 8278 parselde de 1 yarka
yetiştirme kümesi mevcuttur. Tesislerde bulunan yarka yetiştirme kümeslerinde hepsi içeri
- hepsi dışarı (doldur-boşalt) sistemi kullanılmaktadır. Bu sistemde tüm civcivler aynı
gün alınır ve kümeslere konulur. Civcivler kümeslerde yaklaşık 16 hafta süresince
bakıldıktan sonra aynı gün aynı kümeste yetiştirilmiş olan bütün yarkalar yatırımcı firmaya
ait yumurta üretim işletmelerine gönderilecektir.
Kademli Ekipman, 8256 parselde bulunan yarka kümesinde bir dönemde 90.000
adet/dönem yarka, 8278 parselde bulunan yarka kümesinde bir dönemde 59.520
adet/dönem yarka olmak üzere toplam 149.520 adet/dönem yarka yetiştirme kapasitesine
sahiptir. Tesislerin yarka yetiştirme kapasitelerinde değişiklik yapılmayacaktır.
Civcivler kendileri için önceden bütün kontrolleri gerçekleştirilmiş ve gerekli
ayarları yapılmış 8256 parseldeki yarka kümesinin kafeslerine bir gözde 150 adet, 8278
parseldeki yarka kümesinin kafeslerine bir gözde 30 adet olacak şekilde yerleştirilecektir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede, mevcut 3 yumurtacı tavuk
kümesine 3 adet kümes daha ilave edilecek ve toplam 6 adet yumurtacı tavuk kümesi
bulunacaktır. Tesiste bulunan kümeslerden 1 no.lu kümeste 76.800 adet/dönem, 2 ve 3
no.lu kümeslerde 75.600 adet/dönem tavuk olmak üzere bir dönemde toplam 228.000 adet
tavuk yetiştirilmektedir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi projesi ile ilave edilecek kümeslerin her bataryada 30
gözlü 7 kat olmak üzere 4 bataryalı olması ve her gözde 90 tavuk yetiştirilmesi
planlanmaktadır. Buna göre kapasite artışı ile birlikte bir dönemde yetiştirilecek tavuk
miktarı 226.800 tavuk artacak ve tesisin tavuk yetiştirme kapasitesi toplam 454.800
adet/dönem tavuk olacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste, sadece yarka yetiştirme
kümesinde, kış döneminde ısıtma amaçlı kullanılacak kazanda kömür yakılacaktır. Kömür
kullanılacak kazan bacasında kirlilik parametreleri olarak CO, CO2, SO2, NO, NO2
oluşması beklenmektedir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
15
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Koku son yıllarda özellikle de tavukçuluğun yoğunlaştığı bölgelerde güncel bir
problem ve şikâyet konusu haline gelmiştir. Koku, gerek oluşumu gerekse kaynağı itibari
ile oldukça karmaşık bir konudur. Kümeslerdeki civcivler, tavuklar, yem, vb. gibi tüm
organik materyaller kendine has kokuya sahiptir. Bunun yanı sıra organik maddelerin
parçalanması sonucu oluşan amonyak, hidrojen sülfür ve diğer sülfürlü bileşikler, aminler
ve uçucu yağ asitleri de başlıca koku kaynaklarıdır.
Koku şikâyetlerinin azaltılmasına yönelik önerilerin başında kümesler ile yerleşim
birimleri arasında yeterli mesafe bırakılması gelmektedir. Ayrılma mesafesi olarak da
adlandırılan bu uzaklık, özellikle okul, hastane, toplu konutlar ve parklar gibi halkın yoğun
olarak bir arada bulunduğu birimler söz konusu olduğunda daha da büyük bir önem arz
eder. Yeterli mesafe kokunun seyrelmesine olanak sağladığından, kaynaktan uzaklaşan
havadaki koku yoğunluğu giderek azalır ve kabul edilebilir seviyelere geriler. Bu amaçla
önerilen asgari mesafe 500 metredir. Ancak hâkim rüzgâr yönü ve hızı, bölgenin
coğrafik özellikleri, nüfus ve yerleşim, sosyokültürel yapı, işletme kapasitesi, kümes tipi,
bakım yönetim gibi birçok etmen ayrılma mesafesi üzerinde etkilidir.
Proje kapsamında, 19.07.2013 tarih ve 28712 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren “Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik”te
belirtilen değerlere göre toplam canlı hayvan kütlesi hesaplanmış ve asgari mesafe
eğrisinden en yakın yerleşim alanına olması gereken minimum uzaklık tespit edilmiştir.
Toplam canlı hayvan kütlesine göre asgari mesafe eğrisinde 700 GV değerinden büyük
değerler için hesaplamanın nasıl yapılacağına dair yönetmeliklerde herhangi bir hüküm
bulunmamaktadır. Bu nedenle 700 GV değerinden büyük canlı hayvan kütleleri için
grafikte verilen en büyük asgari mesafe değeri olan 500 metre değeri baz alınarak
değerlendirme yapılmıştır. Oluşabilecek kokunun bu mesafeden sonra çevreyi rahatsız
edeceği düşünülmemektedir. Proje alanına en yakın yerleşim birimi olan kuzeybatı
yönündeki Çambel Köyünün parsel sınırına kuş uçumu mesafesi 2.650 metredir.
Proje kapsamında tercih edilen kafes sistemli kümeslerdeki koku sorunu, diğer
altlık sistemiyle çalışan kümeslere göre daha azdır. Kümeslerde gübre biriktirilmeyecektir.
Yarkaların ve tavukların dışkıları kümes içerisinde kokuşmadan, sürekli çalışan taşıyıcı
bant vasıtasıyla kümesten uzaklaştırılacaktır. Kümesten alınan dışkı, taşıyıcı bantlarla
kümes dışarısındaki gübre kurutma ünitesine taşınacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi gerçekleştirilecek tesiste 1 adet gübre kurutma
ünitesi mevcuttur. Kapasite artışıyla eklenecek 3 kümes, gübre kurutma ünitesi olmayan 3
kümes ve 8278 parselde yer alan yarka kümesi için toplamda 7 adet gübre kurutma ünitesi
bu proje kapsamında kümes sonlarına eklenecektir.
Kümeslerde oluşan nemin ve kümes içinde meydana gelen kokunun, hayvanları
olumsuz etkilemesini önlemek için, kümeslerin uygun yerlerine konulacak fanlar
vasıtasıyla dışarı atılması sağlanacaktır.
Kümeslerin havalandırmalarından sıcak havalarda dışkı kokusu yayılacaktır. Bunu
önlemek için havalandırma fanlarının egzozlarına koku indirgeme sistemi yapılacaktır.
Emilen hava atmosfere verilmeden önce su perdelerine çarpacak ve içindeki koku veren
maddeler su fazına alınacaktır. Belirli konsantrasyona gelen devridaim suyu proses
atıksuyu toplama çukuruna verilecektir.
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
hâkim rüzgâr yönü Batı-Kuzeybatı (WNW) yönüdür. Batı-Kuzeybatı yönünü sırasıyla
Güney-Güneydoğu (SSE) ve Batı (W) yönleri takip etmektedir. Faaliyet alanına en yakın
yerleşim yeri kuş uçumu 2.650 metre mesafedeki Çambel Köyü tesis alanının
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
16
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
kuzeybatısında yer almaktadır. Aradaki mesafe sebebi ile oluşacak kokunun rüzgâr yolu ile
köye doğru taşınması beklenmemektedir. Koku yayılımının önüne geçilmesi için her türlü
tedbir alınmakta ve alınacaktır.
Kümeslerde tam temizlik ve kuruluk sağlanacaktır. Kümeslerde havalandırma
sistemi kurulacak ve parsel üzerinde gübre stoklanmayacaktır.
Sıvı dışkı oluşmayacağından kümes içinde sıvı dışkı bulundurulmayacaktır.
Tesis çevresinin 150 m yakınında azota karşı duyarlı bitkiler (fidanlık ve kültür
bitkisi) bulunmamaktadır. Tesis çevresinde ekolojik sistem (orman, fundalık, bataklık v.b.)
bulunmamaktadır.
Tesiste oluşabilecek ölü yarka ve tavuklar günlük olarak toplanacak ve ölü
çukuruna atılacaktır. Ölü hayvanların konulduğu gömme çukurları tam sızdırmasız şekilde
ve ağzı koku oluşumuna karşı kapalıdır, ilave edilecek ölü çukurları da aynı özellikte
olacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesis, 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar
Hakkında Yönetmelik EK-2 Çevreye Kirletici Etkisi Olan Faaliyet veya Tesisler Listesi 7.
Grup (Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık) Madde-7.30.3’de yer almaktadır. Çevre
Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2’sinde yer
alan “7. Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık” başlığı altındaki işletmeler, mezkûr
Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 listelerinde başka bir grupta yer almıyorsa, söz konusu işletmeler
için; çevre izni kapsamında emisyon ölçüm raporu hazırlanması ve işletmelerin hava
emisyonu açısından değerlendirilmesi gerekmemektedir.
Bu nedenle tesis için işletme aşamasında başvuru yapılacak ve ilgili Çevre ve
Şehircilik İl Müdürlüğü’nden Çevre İzni görüşü alınacaktır.
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında kurulması planlanan tesis tamamen
kapalı alanda kurulacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında dış çevreyi rahatsız edecek
boyutta gürültü oluşmayacaktır. Proje kapsamında, kullanılacak ekipmanlardan
kaynaklanabilecek gürültü seviyesi için yapılan hesaplamalar ilgili bölümde gösterilmiştir.
Tesis alanı, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” EK-7
Tablo-4 te belirtilen “Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu
alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar” kategorisine göre
değerlendirilmektedir. Buna göre yapılan hesaplamalarda en yakın yerleşim birimi olan
2.650 metre mesafedeki Çambel Köyündeki konutlardaki eşdeğer gürültü düzeyi 6,9 dBA
< 65 dBA olacağından şartlar sağlanmıştır.
04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” ne riayet edilecektir.
Gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetin işletmede aşamasında 8256 ve 8278
parsellerde;





Çalışacak personelin içme ve kullanma suyu
Sosyal tesis, idari bina ve depo temizliği için kullanma suyu,
Bahçe sulaması için kullanma suyu,
Yetiştirilecek civcivlere ve tavuklara verilecek içme suyu,
Kümes soğutma pedlerinde devirdaim suyu
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
17
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.

Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde kullanılacak
pulverize su için su kullanımı olacaktır.
İşletmede çalışacak personelin içme suyu satın alınacaktır. İşletme aşamasında
çalışanların kullanma suyu, bahçe sulaması ve proses için kullanılacak su DSİ 2. Bölge
Müdürlüğünden alınan Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi ile faaliyet alanında açılmış olan
su kuyusundan karşılanacaktır. (EK-20) Tesiste mevcut kuyudan çekilen suya ait analiz
raporları EK-20’de verilmiştir.
Proje kapsamında 8256 parseldeki işletmede çalışacak personel sayısı 10 kişi olup,
iki vardiya olarak çalışılması planlanmaktadır. 8256 Parselde çalışanların beşeri ihtiyaçları
için, komşu 8278 parseldeki sosyal tesislerde, 0,216 m³/gün x 10 kişi/gün = 2,16 m³/gün
(2,16m³/gün x 360gün/yıl = 777,6 m³/yıl) su tüketimi olacaktır. Aynı hesapla 8278
parselde çalışan 9 kişiden kaynaklanan 1,94 m³/gün (= 0,216 m³/gün x 9 kişi/gün)
(1,94m³/gün x 360gün/yıl = 699,8 m³/yıl) su tüketimi olmaktadır.(Kişi başı su tüketimi, bu
konudaki en yeni istatistik olan Türkiye İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri
Veritabanı Belediye Su Temel Göstergeleri 2012 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı
baz alınarak belirlenmiştir).
Proje kapsamında çalışacak personel, beşeri ihtiyaçlarını 8278 parseldeki idari bina
ve bakıcı evinde karşılayacak, dolayısıyla beşeri ihtiyaçlardan kaynaklanacak evsel atıksu
8278 parselde oluşacaktır. Tesiste işletme aşamasında, her iki parseldeki personel
tarafından kullanılan suyun tamamının atıksuya dönüşeceği varsayımı ile 4,10 m³/gün
(=2,16 m³/gün + 1,94 m³/gün) ( 777,6 m³/yıl + 699,8 m³/yıl = 1.477,4 m³/yıl) evsel
atıksu oluşacaktır. Oluşan toplam günlük 4,10 m³ atıksu, tesiste bulunan evsel sızdırmasız
fosseptikte toplanacaktır. (Kişi başı su tüketimi, bu konudaki en yeni istatistik olan Türkiye
İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri Veritabanı Belediye Su Temel Göstergeleri
2012 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı baz alınarak belirlenmiştir).
Mevcut durumda işletme, 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Evsel Nitelikli Atıksular
İçin Deşarj Standartları Madde 32’de belirtilen “Kanalizasyon sistemi bulunmayan
yerleşim yerleri için; Valilikçe kirliliğe karşı korunması gerekli görülen alanlarda, nüfus
seksendört kişinin altında ise evsel nitelikli atık sular Lağım Mecrası İnşaası Mümkün
Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak olan
sızdırmaz nitelikteki fosseptiklerde toplanır ve atıksu altyapı tesisine taşınır.” ibaresi
kapsamında kalmaktadır. Bu sebeple, mevcut durumda oluşan evsel atıksu, miktarı baz
alınarak inşa edilmiş sızdırmasız fosseptik çukurlarında toplanmaktadır ve bu işlem
uygulanırken 19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren “Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait
Yönetmelik” esaslarına uyulmaktadır. Tesis için atıksu arıtma tesisi kurulmayacaktır.
Proje alanında, sosyal tesis, idari bina ve depo bulunmayacağı için bina temizliği
amaçlı su tüketimi olmayacaktır. Fakat 8278 parselde kullanılacak olan idari binanın
temizliği için 2,0 m³/gün su tüketimi öngörülmektedir. Kullanılan suyun tamamının
atıksuya dönüşeceği varsayımı ile sosyal tesis, idari bina ve depo temizliği nedeni ile
oluşacak atıksu miktarı 2 m3/gün olacaktır.
Planlanan kapasite artışı ve ünite ilavesi sonrasında faaliyet alanında ve komşu
8278 parselde oluşacak evsel atıksuların toplandığı Sızdırmasız Fosseptik Çukuru Projesi
EK-15’de verilmiştir. Fosseptik çukuru dolduğunda vidanjörlerle çektirilecek ve İzmir
Büyükşehir Belediyesinin belirlediği deşarj noktalarına verilecektir. Tesisin sözleşme
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
18
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
yaptığı evsel ve endüstriyel sıvı atıkları çekecek vidanjör firmasının çalışma izin belgesi ve
tesise kestiği fatura örnekleri EK-16’da verilmiştir.
Bu işlemler sırasında, hem proje kapsamında ele alınan 8256 parselde hem de 8278
parselde 31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği” ve 13.02.2008 Tarih ve 26786 Sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmelik” hükümlerine riayet edilecektir.
Bahçe sulaması için 2,0 m³/gün su tüketimi öngörülmektedir. Bu su toprak
tarafından emileceği için atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Yarka ve tavuklara içme suyu olarak verilecek toplam 115,10 m3/gün suyun
tamamı yetiştirilecek civcivler ve tavuklar tarafından tüketileceği için atıksu oluşumu söz
konusu olmayacaktır.
Kümeslerde kullanılacak soğutma pedlerinde su devirdaim ettirilerek ortam
sıcaklığı kontrol altında tutulacaktır. Soğutma pedlerinde kullanılacak suyun günlük olarak
buharlaşma neticesinde eksilen miktarı tamamlanacaktır. Kullanılacak suyun buharlaşma
nedeni ile kaybolan %10’luk kısmından atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Proje alanında, koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde pulverize su
kullanılması planlanmaktadır. Kullanılacak bu su sürekli olarak devridaim ettirilecek ve 15
günde bir değiştirilerek tazelenecektir. Kullanılacak suyun günlük olarak buharlaşma
neticesinde eksilen miktarı tamamlanacaktır. Bir periyotta kümes başına 1 m3 su
kullanıldığı düşünülerek, 8278 parseldeki 1 adet yarka kümesi de hesaplamalara dahil
edildiğinde, kapasite artışıyla yılda toplam 480 m3/yıl su kullanımı olacaktır. Kullanılacak
pulverize suyun buharlaşma nedeni ile kaybolan %10’luk kısmından atıksu oluşumu söz
konusu olmayacaktır. Kapasite artışından sonra koku indirgeme sisteminde kullanılan
sudan oluşacak 192 m3/yıl atıksu, işletmedeki atıksu toplama çukuruna gönderilecektir.
Kapasite artışı planlanan tesiste dönem sonlarında sadece kuru temizlik ve
dezenfeksiyon işlemi yapılacağı için dönem sonlarında kümeslerde herhangi bir kümes
yıkama suyu kullanımı söz konusu olmayacaktır.
Evsel atıksulardan ayrı olarak toplanacak proses atık suyu, tesiste inşa edilecek olan
sızdırmasız atıksu toplama çukurlarında toplanacaktır. Bu işlem uygulanırken 19.03.1971
tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Lağım Mecrası
İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” esaslarına
uyulacaktır. Proses Atıksu Toplama Çukuru Projesi EK-16’da verilmiştir. Atıksu Toplama
Çukuru dolduğunda vidanjörlerle çektirilecek ve İzmir Büyükşehir Belediyesinin
belirlediği deşarj noktalarına verilecektir. Tesisin sözleşme yaptığı evsel ve endüstriyel sıvı
atıkları çekecek vidanjör firmasının çalışma izin belgesi ve tesise kestiği fatura örnekleri
EK-17’de verilmiştir.
Sonuç olarak işletme aşamasında planlanan faaliyet için 125,73 m3/gün su tüketimi
olacak, 0,53 m3/gün proses atıksuyu oluşurken, 6,10 m3/gün evsel nitelikli atıksu
oluşacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede Tehlikeli Atık Yağ ve
Bitkisel Atık Yağ gibi diğer sıvı atıklar oluşmayacaktır.
ÇED inceleme alanı içerisinde kurulması planlanan kümesler ve otomasyon odaları,
gübre peletleme, sanitasyon ve paketleme ünitesi ile genişletilmesi planlanan ölü çukurları
için hafriyat çalışması yapılacaktır. Bu çalışmalardan hafriyat atığı oluşması
beklenmektedir. Ayrıca yıkılması planlanan eski binalardan da hafriyat atığı oluşacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
19
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Hafriyat sadece statik gereksinimi karşılamak, temeli emniyete almak ve araziyi
tesviye etmek amacıyla yapılacaktır. Oluşacak hafriyat atıklarından dolgu malzemesi
olarak kullanılabilecek nitelikli olanlar proje alanında zemin düzenlemesi, yol dolgusu,
bahçe düzenlemeleri için değerlendirilecek; sac, plastik, cam vb. geri kazanılabilir
malzemeler lisanslı geri dönüşüm firmalarına verilecektir. Saha dışına herhangi bir
hafriyatın atılması söz konusu olmayacaktır.
Hafriyat çalışması sadece 8256 parselde yapılacak, 8278 parselde herhangi bir
hafriyat çalışması yapılmayacaktır. İşletme aşamasında herhangi bir hafriyat atığı
oluşmayacaktır.
Proje alanında gerçekleştirilecek hafriyat işlemleri sırasında 18.03.2004 tarih ve
25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve
Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
İşletmede yetiştirilecek civcivlerin yaşam oranları % 97 olarak kabul edilmiştir.
Yani 16 haftalık yaşam periyodunda ölüm oranı ortalama % 3’tür. Kapasite artışı ve ünite
ilavesi planlanan işletmede üretim dönemi boyunca ölü seviyesi % 3’ün üzerine
çıkmayacaktır. Bu sebeple her periyotta maksimum % 3 ölü yarka seviyesi
beklenmektedir.
Yumurta üretimi için yetiştirilecek tavukların ise yaşam oranları Lohmann cinsi
tavukların genetik firması Lohmann Tierzucht GMBH tarafından % 93-95 olarak
verilmiştir. Yani 18-80 haftalık yaşam periyodunda ölüm oranı % 5-7’dir. Kapasite artışı
ve ünite ilavesi planlanan işletmede üretim dönemi boyunca ölü seviyesi % 5’in üzerine
çıkması beklenmemektedir.
İşletmede oluşacak bu tip atıklar faaliyet alanında sızdırmasız olarak inşa edilmiş
ve edilecek ölü çukurlarına gömülecek, ölülerin üzerine sönmemiş kireç vb. dezenfektanlar
atılıp ilaçlanarak çevreye saçılmadan imha edilecektir. Ölü çukuru dolduğunda çukurun
üzeri kapatılıp beton dökülerek çevreye zarar vermesi ve hastalık yayması önlenecektir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede kahverengi yumurtacı cinsi
yarka ve tavuk yetiştirilecektir. Bu nedenle canlı hayvan başına oluşacak gübre miktarı
yukarıdaki tabloda belirtilen yarkalar için 61 gr., yumurta tavukları için 128 gr. alınmıştır.
Oluşacak toplam gübre miktarının hesaplanmasında bu değerler kullanılmıştır.
Kümeslerde gübre biriktirilmeyecektir. Civcivlerin ve tavukların dışkıları kümes
içerisinde kokuşmadan, sürekli çalışan taşıyıcı bant vasıtasıyla kümesten
uzaklaştırılacaktır. Kümesten alınan dışkı, taşıyıcı bantlarla kümes dışarısındaki gübre
kurutma ünitesine taşınacaktır.
Kümes sonlarına ilave edilmesi planlanan gübre kurutma sistemi çalışma prensibine
göre gübre, tünelde ölçü aletine gübre bantlarıyla taşınır. Ölçü aleti üstteki banta gübreyi
yayar. Bu bant ile gübre alttaki bantta döndükten sonra gübreyi tünelin bir ucundan diğer
ucuna hareket ettirir. Daha sonrasında tünelin içinden daha ileriye hareket ettirilir. Tünelin
gübre bandı delikli yapıdadır. Kümeslerin sıcak havası fanlarla alınır, banttaki küçük
deliklere doğru hareket ederek direk gübreyle temas eder. Eğer içeride yeterli sıcak hava
yoksa dışarıdan hava rahatlıkla alınabilir. Kurutulmuş gübre konteynıra veya depoya gübre
bandıyla veya helezonla taşınabilir.
Kurutulmuş gübre daha sonra organik gübre üretim tesisinde peletlenip sanitasyona
tabi tutularak paketlenecek ve tarımsal faaliyetlerde kullanılmak üzere satışa sunulacaktır.
Planlanan tesisin yarka yetiştirme kümesinde bir adet ve 8278 parseldeki yarka
kümesinde bir adet olmak üzere toplam 2 adet kömür yakıtlı kazan bulunmaktadır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
20
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Yumurta tavuklarına bölgenin iklim koşullarının uygun olması nedeniyle ortam ısısında
bakılabilmekte, ısıtma sistemi ihtiyacı olmamaktadır.
Bir yıldaki yarka yetiştiriciliğinin 2 dönemi yaz aylarına denk geldiği için
kümeslerde ısıtma ihtiyacı olmayacaktır. Dolayısı ile kazanların yılda sadece 1 dönem
(yaklaşık 130 gün) kullanılması planlanmaktadır. Kömür yakıtlı sıcak hava kazanlarında
yılda toplam 100 ton (=2 kazan x 50 ton/kazan) kömür yakılacaktır.
Planlanan tesiste kullanılacak fındık kömürün TKİ Kurumu Sınırlı Sorumlu Ege
Linyitleri İşletmesi Müessese Müdürlüğü Laboratuvar Şube Müdürlüğü tarafından
yayınlanan analiz raporu EK-21’de verilmiştir. Söz konusu analiz raporuna göre kuru
fındık kömürdeki kül oranı %14,51’dir.
Oluşacak kömür külü, 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak 01.04.2010 tarihinde yürürlüğe giren “Atıkların Düzenli Depolanmasına
Dair Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde düzenli depolama tesislerine kabul kriterlerine
göre analiz yaptırılarak atığın hangi sınıf depolama tesisinde bertaraf edileceği belirlenecek
ve belirlenen düzenli depolama sahalarında depolanarak bertaraf edilecektir.
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında işletmede üretim aşamasında
çalışacak 10 kişiden ve 8278 parselde çalışan 9 kişiden evsel nitelikli katı atık oluşması
beklenmektedir.
Katı atıkların bertarafında, 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne ve bu yönetmelikte
değişiklik yapan tüm yönetmelikler ile 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne uyulacaktır.
Toplanan katı atıklar, belirli aralıklarla Kemalpaşa Belediyesi’nden gelen
yetkililerce alınacak ve yönetmeliğe uygun bertarafı sağlanacaktır. İşletmenin Kemalpaşa
Belediyesi ile yaptığı Evsel ve Endüstriyel Katı Atık Toplama Sözleşmesi EK-18’de
verilmiştir.
Ayrıca, evsel katı atıkların bertarafında 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak 01.04.2010 tarihinde yürürlüğe giren “Atıkların Düzenli
Depolanmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine de uyulacaktır.
Evsel nitelikli atıklar içerisinde cam, plastik şişe ve naylon gibi değerlendirilebilir
katı atıklar bulunması durumunda 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” gereğince
seçilecek ve değerlendirilmesi sağlanacaktır.
8256 parseldeki gübre peletleme, sanitasyon ve paketleme ünitesindeki ve 8278
parseldeki yumurta paketleme tesisindeki işlemler sonucu piyasada oluşabilecek ambalaj
atıkları için yine aynı yönetmelik gereğince piyasaya süren bildirimleri yapılacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede atık pil ve akümülatör oluşması
beklenmemektedir. Buna rağmen oluşabilecek atık pil ve akümülatörler için, 31.08.2004
tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe giren
“Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede revir vs. bulunmayacaktır.
Tesiste çalışanların sağlık hizmetleri en yakın sağlık merkezinde karşılanacaktır. Bu
nedenle tıbbi atık oluşması beklenmemektedir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
21
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kümeslerde zorunlu olmadıkça ilaç kullanılmayacaktır. Kullanılabilecek ilaçlar ise
veteriner hekim denetiminde içme suyu ile verilecektir. Tedavi işlemi sonucu herhangi bir
tıbbi atık açığa çıkmayacaktır.
Buna rağmen, acil durumlarda tesiste bulunacak ilkyardım malzemelerinin
kullanımı sonucu oluşması muhtemel tıbbi atıklar özel toplama kaplarında ve özel toplama
poşetlerinde toplandıktan sonra, 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ne uygun olarak
bertaraf edilecektir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede tehlikeli atık sınıfına girebilecek
tek atık kümeslerin dezenfeksiyonu esnasında kullanılacak kimyasal maddelerin boşalan
ambalajları (kontamine tehlikeli atık) olacaktır. Bu kimyasallar her dönem başında (senede
3 kez) az miktarda kullanılacağı için çıkacak toplam yıllık atık miktarı çok küçük olacaktır.
Oluşacak atık miktarı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde belirtilen
1.000kg/ay miktarından çok çok az olacağı için bu atıklar bertaraf tesisine gönderilmesine
kadar tesis alanı içerisinde depolanacaktır.
Bu atıklar için tesis içinde planlanacak geçici depolama sahası, tesis ve binalardan
uzak olacak, atıklar beton saha üzerinde uluslararası standartlardaki konteynırlarda
tutulacak, konteynır üzerinde “tehlikeli atık” ibaresi, miktarı ve tarih yazılacak,
konteynırlar kapalı olacak ve atıklar reaksiyona girmeyecek şekilde depolanacaktır.
Atıklar, Tehlikeli Atık Taşıma Lisansı bulunan araçlar ile Bertaraf Tesisine
gönderilecektir.
Kapasite artışı ve ve ünite ilavesi planlanan işletmede atık yağ ve bitkisel atık yağ
oluşmayacaktır.
Buna rağmen işletmede her aşamada, 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” ve
19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel
Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
Proje, İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi, Armutlu Köyü sınırları içerisinde
gerçekleştirilecektir. Halkın katılımı için, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin
ilgili maddeleri gereğince Armutlu Köyü’nde 10.12.2013 tarihinde ÇED Sürecine Halkın
Katılımı Toplantısı düzenlenmiştir. Halkı bilgilendirme toplantısında, meydana gelebilecek
problemlerden bahsedilmiş, ortaya çıkabilecek olan etkileri en aza indirmek amacıyla ne
tür bir işlem veya teknik uygulanacağı anlatılmış ve halkın önerileri alınmıştır.
Hazırlanmış olan bu ÇED Raporu, hem Halkın Katılımı Toplantısı’nda bahsedilen
konulara hem de ilgili kurum ve kuruluşlardan Bakanlığa bildirilen, formatta yer alması
istenilen hususlara (EK-10) göre Bakanlıkça tarafımıza gönderilen Çevresel Etki
Değerlendirmesi Raporu Özel Formatı (EK-28) doğrultusunda hazırlanmıştır.
Projede belirtilen tesislerin montajı, işletilmesi ve işletme faaliyete kapatıldıktan
sonraki işlemlerde ÇED Raporunda belirtilen taahhütlere ve 1593 sayılı Umumi
Hıfzıssıhha Kanunu, 2872 Sayılı Çevre Kanunu, 4856 ve 5491 Sayılı Kanunlara ve bu
kanunlara istinaden çıkarılan tüzük ve yönetmelikler ile ilgili mevzuata uyulacak ve ilgili
kurumlardan gerekli tüm izinler alınacaktır.
Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu, 167 Sayılı Yer Altı Suları Hakkında
Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı “Dere Yatakları ve
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
22
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Taşkınlar” adı ile yayınlanan 2006/27 no’lu Başbakanlık Genelgesi ile ilgili diğer
mevzuatların ilgili hükümlerine uyulacaktır.
29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 01.04.2010
tarihinde yürürlüğe giren “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmelik” hükümleri gereği 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca alınması gereken
Emisyon İzni, Gürültü Kontrol İzni, Deşarj İzni v.b. izin ve lisanslar için başvurular tekbir
noktadan ve online olarak gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda, söz konusu yönetmelik Ek-2
kapsamında bulunan proje için İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne “Çevre İzni”
görüşü için başvuruda bulunulacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
23
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
BÖLÜM I. PROJENİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ
I.A. PROJENİN KONUSU, YATIRIMIN TANIMI, İŞLETME SÜRESİ, HİZMET
AMAÇLARI, ÖNEM VE GEREKLİLİĞİ
I.A.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı
Kademli Ekipman Hayvancılık Tarım Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. uzun
yıllardır kümes ekipmanları sektöründe faaliyet gösteren Kutlusan Kafes Ekipman ve
Hayvancılık Taşımacılık San. Tic. Ltd. şirketinin grup firması olarak 2002 yılında
kurulmuştur.
Kutlusan 1996 yılında ticari yumurta yetiştirme kümesleri için ekipman üretimi
amacıyla İzmir’de kurulmuştur. Tavukçuluğun ülkemizdeki gelişim süreci içerisinde beyaz
et ve yumurtaya olan talepteki artıştan dolayı ülkemizdeki kümes sayısı da artış göstermiş,
bu da beraberinde kümes ekipmanlarına olan ihtiyacı ortaya çıkarmıştır.
Kutlusan, ülkemizdeki bu boşluğu görmüş ve İzmir’de kümes ekipmanı üretimi
tesisini faaliyete geçirmiştir. Firma, ülkemizde kümes ekipmanı üretimi yapan ilk yerli
kuruluşlardan birisidir. Kuruluş yıllarında standart ekipman üretimleri yapan Kutlusan,
ilerleyen yıllarda AR-GE faaliyetlerine de ağırlık vermiş, tüm dünyaya kümes ekipmanları
ihraç eden bir firma haline gelmiştir.
AR-GE faaliyetlerinin yoğunlaşması, üretilen ekipmanların gerçek üretim
ortamında denenmesi ihtiyacını ortaya çıkarmış, bu amaçla değişik üretici firmalar ile
ortaklaşa çalışmalar yürütülmüştür. Ancak, araştırma geliştirme faaliyetleri sonucu dizayn
edilen değişik tip ve ebattaki ürünler nedeni ile üretim portföyünün genişlemesi ve bu
nedenle deneme yapılması ihtiyacının artması sonucu firma bu denemelerini grup
şirketlerinden Kademli Ekipman bünyesinde kendisi yapmaya karar vermiştir.
Bu amaçla İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi, Armutlu köyü, L19a06b Pafta, 8256 no’lu
parselin kullanılması planlanmıştır. Parsel üzerinde mevcut durumda (mülga) Armutlu
Belediyesi’nden 20.03.1996 tarihinde Yapı Ruhsatı ve 14.01.2003 tarihinde Yapı
Kullanma İzin Belgesi alınan ve yem deposu, yumurta paketleme tesisi ve idari bina olarak
kullanılan bina ile, Kemalpaşa Belediyesi’nden 27.12.2007 ve 31.12.2008 tarihlerinde
Yapı Ruhsatları, 27.01.2011 ve 30.06.2011 tarihlerinde Yapı Kullanma İzin Belgeleri
alınmış her biri 1.112 m2 büyüklüğünde 4 adet kümes yer almaktadır. Bu kümeslerden 3
tanesi yumurta tavuğu yetiştirme kümesi, 1 tanesi ise yarka yetiştirme kümesi olarak
kullanılmaktadır.
Mevcut durumda 8256 parselde, 90.000 adet/dönem yarka ve 228.000 adet/dönem
yumurta tavuğu yetiştirme kapasitesine sahip olan Kademli Ekipman, yarka yetiştirme
kapasitesinde değişiklik yapmadan; hâlihazırda yem deposu, yumurta paketleme tesisi ve
idari bina olarak kullanılan kısımlarını yıkıp yerine 3 yeni yumurta tavuğu yetiştirme
kümesi ilave ederek işletmesini toplam 90.000 adet/dönem Yarka ve 454.800
adet/dönem Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme
işletmesine dönüştürmeyi
planlamaktadır. Aynı zamanda proje tamamlandığında her kümesin sonuna, kümeslerde
oluşacak tavuk dışkılarının bekletilmeden kurutma işlemlerinin gerçekleştirileceği Gübre
Kurutma Üniteleri ve kurumuş gübrelerin satışa hazır hale getirileceği Gübre Peletleme,
Sanitasyon ve Paketleme Ünitesi de kurulacaktır.
Proje tamamlandığında 8256 parseldeki tesisin toplam canlı yetiştirme kapasitesi
544.800 adet/dönem olacaktır.
Proje kapsamında ilave edilmesi planlanan 3 adet kümes için Kemalpaşa
Belediyesi’nden 10.09.2012 tarihinde Yapı Ruhsatları alınmıştır. Mevcut binaların Yapı
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
24
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Ruhsatları ve Yapı Kullanma İzin Belgeleri ile ilave edilecek kümeslerin Yapı Ruhsatları
EK-11’de verilmiştir.
Proje konusu 8256 parsele komşu 8278 parselde yine faaliyet sahibi firmaya ait
07.12.2012 tarih ve 1267 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararıyla yapımına başlanan
“Yumurta Üretimine Yönelik Civciv/Yarka (59.520 adet/dönem) Yetiştirme, Yumurta
Paketleme ve Yem Üretim Tesisi” bulunmaktadır. (EK-13)
İşletmede üretilecek yumurtalar, Kademli Ekipman’a ait komşu parselde (8278
parsel) yer alacak yumurta toplama ve paketleme tesisine verilecek, yem ihtiyacı da yine
aynı parselde bulunacak yem üretim tesisinden sağlanacaktır. Bu tesisler için İzmir Çevre
ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden alınan 07.12.2012 tarih ve 1267 sayılı “ÇED Gerekli
Değildir” Kararı EK-13’de verilmiştir. ÇED Raporu konusu proje kapsamında istihdam
edilecek çalışanlar beşeri ihtiyaçlarını bu parselde bulunacak bakıcı evi ve idari binadan
karşılayacaktır. Bu nedenle 8256 no’lu parselde bakıcı evi ve idari bina kurulması
planlanmamıştır.
Projeye konu olan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi ve Gübre
Kurutma Ünitesi, 03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği’nin Ek-I listesinde
“Madde-21: d) Kanatlı yetiştirme tesisleri (Bir üretim periyodunda 60.000 adet ve üzeri
tavuk (civciv, damızlık, piliç vb.) veya eş değer diğer kanatlılar)” ve Ek-II listesinde
“Madde-30: Kümes ve ahır gübrelerinin geri kazanılmasına ve/veya bertaraf edilmesine
yönelik tesisler (1-100 ton/gün)” kapsamında değerlendirilmektedir.
8256 parselde planlanan kapasite artışı ve ünite ilavesi projesi ile ilgili “ÇED
Süreci” Ekim 2013’te başlatılmış ve ÇED İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü’nün
27.11.2013 tarih ve 19226 sayılı yazısına istinaden 10.12.2013 tarihinde Armutlu Köyünde
“ÇED Sürecine Halkın Katılımı Toplantısı” düzenlenmiştir. ÇED İzin ve Denetim Genel
Müdürlüğü’nün 27.11.2013 tarih ve 19226 sayılı yazısında, faaliyet kapsamında ilgili
kurum ve kuruluşların 19.12.2013 tarihine kadar formatta yer alması istenilen hususları
Bakanlığa bildirmesi gerektiği belirtilmiştir.
ÇED Raporuna esas formatta yer alması gereken hususlara dair İzmir Çevre ve
Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 17.12.2013 tarihli görüşüne (EK-10) istinaden, proje konusu
faaliyetin çevresindeki tesisler ile birlikte çevresel etkilerinin kapsamlı ve kümülatif
incelenebilmesi amacıyla faaliyet sahibine ait komşu 8278 parselde, 07.12.2012 tarih ve
1267 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararıyla yapımına başlanan “Yumurta Üretimine
Yönelik Civciv/Yarka (59.520 adet/dönem) Yetiştirme, Yumurta Paketleme ve Yem
Üretim Tesisi” de bu rapor kapsamına alınmıştır.
Bu ÇED Raporu, söz konusu projenin özelliklerini, yerini, olası olumsuz çevresel
etkilerini ve bu olası etkileri en aza indirmek için öngörülen önlemleri ortaya koymak ve
projeyi tanıtmak amacıyla, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından Bakanlığa bildirilen
hususlara göre belirlenen ve 24.12.2013 tarih ve 20547 sayılı yazı ile tarafımıza gönderilen
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Özel Formatı doğrultusunda hazırlanmıştır.(EK-28)
Hayvancılık iş kolu içerisinde, en hızlı gelişen sektör tavukçuluktur. Ülkemizde
tavukçuluk sektörü modern teknolojiyi uygulamada ileri ülkeler seviyesinde entegre
tesislere sahiptir. 1950’den itibaren gelişmeye başlayan, 1970’li yıllardan sonra ticari
mahiyette işletmelere dönüşen tavukçuluk sektörü, 1980’den sonra damızlıkçı işletmelerin
de kurulmaya başlaması ve 1987’de Tarım Bakanlığımızca Kaynak Kullanımını
Destekleme Fonu uygulaması ile bugün ülke ihtiyacının dışında oldukça büyük bir ihracat
kapasitesine ulaşmış durumdadır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
25
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
2010 yılı rakamlarına göre Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca işletmekümes numarası ve çalışma izni verilen 1.072 adet ticari yumurtacı, 8.908 adet ticari etlik,
74 adet Kombina ve Kesimhane, 79 adet kuluçkahane ve 277 adet damızlık olmak üzere
10.410 adet kanatlı işletmesi mevcuttur. Bu işletmeler, 11.623 adet ticari etlik, 3.162 adet
ticari yumurtacı ve 1.657 adet damızlık olmak üzere toplam 16.442 adet kümesle faaliyet
göstermektedir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının verilerine göre mevcut işletme
ve kümeslerde kapasite kullanım oranının %80-85 civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Tavukçuluğu gelişmiş ülkelerde, 1960’lı yıllardan itibaren, gelişmelere bağlı
olarak, yaş dönemlerine göre yumurta tavukçuluğunda yeni işletme tipleri çıkmıştır. Sağlık
koruma alanındaki gelişmeler, işletme kapasitelerindeki artış ve işletmelerdeki ihtisaslaşma
bu ayrımların giderek etkili olmasına neden olmuştur. Bunlar:
1- Büyütme İşletmeleri
2- Üretim İşletmeleri
3- Büyütme-Yumurta Üretim Kombine işletmeleridir.
Büyütme işletmeleri kuluçkahanelerden aldıkları günlük civcivlere yaklaşık 14-16
hafta bakarak yetiştirdikleri yarkaları yumurta üretim işletmelerine satarlar.
Üretim işletmeleri, büyütme işletmelerinden aldıkları yaklaşık 14-16 haftalık
yarkalarla 12-14 aylık verim dönemi boyunca yumurta üretimi yapan işletmelerdir.
Büyütme-Üretim kombine işletmeleri, günlük civciv alarak civciv büyütme ve
yumurta verim dönemini kapsayacak şekilde üretim yaparlar.
Proje konusu faaliyet yukarıdaki anlatılan işletme tiplerinden Büyütme-Üretim
İşletmesi tipindedir.
Kademli Ekipman, Kutlusan’ın üretim konusu olan kümes ve kümes ekipmanları
üretimi için yaptığı Araştırma – Geliştirme çalışmalarını geliştirebilmek, Ar-Ge çalışmaları
süresince yaptığı ekipman denemelerini çeşitlendirebilmek ve bunu yaparken zamandan
tasarruf etmek amacıyla mevcut kümeslerine 3 yeni kümes ilave etmeyi planlamaktadır.
Ar-Ge çalışmaları için gereken kümeslerin kurulması dolayısıyla mevcut yumurta tavuğu
kapasitesi de artacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisinin yarka yetiştirme kümeslerinde yumurtalık civcivler yaklaşık 14-16
hafta süresince yetiştirilecek, yumurtlama olgunluğuna gelecek yarkalar tesisin
yumurtlama kümeslerine sevk edilecektir. Kademli Ekipman yarka yetiştirme kümesinde
kapasite artışı planlamamaktadır.
8256 no’lu parselde mevcut ve ilave edilecek kapasite ve kapalı alan miktarları
aşağıdaki tabloda özetlenmiştir. Çevresel etkilerinin kümülatif irdelenebilmesi amacıyla
projeye dahil edilen 8278 parsel’deki kapasite ve kapalı alan miktarları da tabloya
eklenmiştir. 8278 Parseldeki tesiste bu proje kapsamında kapalı alan ilavesi yapılmayacak,
sadece yumurta paketleme kapasitesinde artış yapılacak ve 1 adet Gübre Kurutma Ünitesi
kurulacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
26
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 1 Planlanan Kapasite ve Kapalı Alan Miktarları
Mevcut Tesis
Kapasite Artışı
8278 Parsel
(8256 Parsel)
(8256 ve 8278 Parsel)
TOPLAM
Yarka Yetiştirme
Yarka Yetiştirme Kapasitesi
Kümes Alanı
59.520 adet/dönem
1.089
m2
(1 adet)
90.000 adet/dönem
1.112
m2
-
149.520 adet/dönem
-
2.201 m2
226.800 adet/dönem
454.800 adet/dönem
(1 adet)
Yumurta Tavuğu Yetiştirme
Tavuk Yetiştirme Kapasitesi
Kümes Alanı
-
228.000 adet/dönem
m2
(3 adet)
3.336
m2
(3 adet)
6.672 m2
-
3.336
-
79,50 m2 (1 adet)
556,5 m2 (7 adet)
636 m2
-
-
300 m2
300 m2
-
39 m2 (3 adet)
39 m2 (3 adet)
78 m2
1.119 m2
1.620 m2
Yıkılacak (-1.620 m2)
1.119 m2
420 m2
455 m2
Yıkılacak (-455 m2)
420 m2
TOPLAM KAPALI ALAN
2.628 m2
6.641,50 m2
2.156,50 m2
11.426,0 m2
TOPLAM YETİŞTİRME
KAPASİTESİ
59.520 adet/dönem
318.000 adet/dönem
226.800 adet/dönem
604.320 adet/dönem
Diğer
Gübre Kurutma Ünitesi
Gübre Peletleme Sanitasyon ve
Paketleme Ünitesi
Otomasyon Odası
İdari Bina ve Yumurta Paketleme
Ünitesi
Yem Kırma ve Karıştırma Ünitesi
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında faaliyet sahibi, 90.000 adet/dönem
yarka ve 228.000 adet/dönem yumurta tavuğu yetiştirme kapasitesine sahip 8256
parseldeki mevcut işletmesine, 3 yeni yumurta tavuğu yetiştirme kümesi ilave ederek
toplam kapasitesini sözkonusu parsel için 544.800 adet/döneme çıkarmayı planlamaktadır.
Bununla birlikte 8278 parseldeki 59.520 adet/dönem yarka kümesi de ele alındığında iki
parseldeki toplam üretim kapasitesi, 149.520 adet/dönem yarka ve 454.800 adet/dönem
yumurta tavuğu olmak üzere toplam 604.320 adet/dönem’e ulaşacaktır.
Faaliyet sahibi 8278 parseldeki “Yumurta Üretimine Yönelik Civciv/Yarka (59.520
adet/dönem) Yetiştirme, Yumurta Paketleme ve Yem Üretim” faaliyeti için 07.12.2012
tarihinde “ÇED Gerekli Değildir” kararı aldıktan sonra Kemalpaşa Belediyesinden Yapı
Ruhsatlarını da alarak inşaat çalışmalarına başlamıştır. (EK-12) Bu proje kapsamında ele
alınan 8256 parseldeki Kapasite Artışı ve Ünite İlavesi Projesi dâhilinde ilave edilecek
binalara ilişkin inşaat çalışmaları ÇED sürecinin tamamlanmasının ardından başlayacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
27
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 1 Kademli Ekipman’a Ait 8256 ve 8278 No'lu Parsellerin Uydu Fotoğrafı
Proje sahasının Koordinatları EK-1’de, Yer Bulduru Haritası EK-2’de, proje
sahasının 1/25.000 Ölçekli Topografik Haritadaki Yeri, 1/25.000 Ölçekli İzmir Büyükşehir
Bütünü Çevre Düzeni Planı ve Hassas Yöreler Haritası EK-3’de, Proje Alanının Uydu
Fotoğrafları EK-4’te, Proje Sahasının Panoramik Fotoğrafları EK-5’te, 8256 ve 8278
parsellere ait Tapu Örnekleri EK-6’da, Tesisin Vaziyet Planı EK-7’de, İzmir Kemalpaşa
Belediye Başkanlığı’ndan 8256 ve 8278 parseller için alınan İmar Durumu Belgeleri EK8’de verilmiştir.
I.A.2. İşletme Süresi
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme İşletmesinde günde 2 vardiya çalışılacaktır. Faaliyetin normal şartlarda 20 – 25
yıl devam etmesi planlanmaktadır. Ülke ve dünya ekonomik şartları olumlu seyrederse,
işletme ekipmanlarının yenilenmesiyle işletme ömrünün 30 – 35 yıl olabileceği
düşünülmektedir.
I.A.3. Projenin Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği
Ülkemiz tavukçuluğu hayvancılığımız içerisinde en hızlı gelişen sektördür. Modern
teknolojiyi uygulamada ileri ülkeler seviyesinde entegre tesislere sahiptir. 1950’den
itibaren gelişmeye başlayan, 1970’li yıllardan sonra ticari mahiyette işletmelere dönüşen
tavukçuluk sektörü, 1980’den sonra damızlıkçı işletmelerin kurulmaya başlaması ve
1987’de Tarım Bakanlığınca Kaynak Kullanımını Destekleme Fonu uygulaması ile bugün
ülke ihtiyacının dışında oldukça büyük bir ihracat kapasitesine ulaşmış durumdadır.
2010 yılı rakamlarına göre Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca işletmekümes numarası ve çalışma izni verilen 1.072 adet ticari yumurtacı, 8.908 adet ticari etlik,
74 adet Kombina ve Kesimhane, 79 adet kuluçkahane ve 277 adet damızlık olmak üzere
10.410 adet kanatlı işletmesi mevcuttur. Bu işletmeler, 11.623 adet ticari etlik, 3.162 adet
ticari yumurtacı ve 1.657 adet damızlık olmak üzere toplam 16.442 adet kümesle faaliyet
göstermektedir. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının verilerine göre mevcut işletme
ve kümeslerde kapasite kullanım oranının %80-85 civarında olduğu tahmin edilmektedir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
28
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Türkiye’de kanatlı etinin yanında yumurta tavukçuluğu da yaygın olarak yapılmaktadır.
Yumurta tavukçuluğu broyler yetiştiriciliğine göre çok daha uzun bir bakım dönemini
kapsar. Beş aylık bir büyütme döneminden sonra 12-14 aylık yumurta verim dönemi
hesaba katılırsa asgari 17-19 aylık bir dönemi kapsar. Dolayısıyla yumurta tavuğu
işletmelerinin bakım ve yönetimi broyler yetiştiriciliğine göre daha detaylı, manejman
teknikleri daha çeşitli ve yetiştirme daha risklidir.
Türkiye’de yumurta tavukçuluğu son 18 senede oldukça verimli hale gelmiştir.
1991 yılından 2008 yılına kadar olan dönemde beslenen yumurta tavuğu sayısı %24,7
artmasına karşın, toplam yumurta üretimi %72 artış göstermiştir. (Tablo 2) Bu da aynı
dönem içerisinde gelişen teknolojiler, yapılan yatırımlar ve bilinçli üretimler sonucunda
yumurta tavukçuluğunda ne kadar büyük bir verim artışı gerçekleştirildiğinin kanıtıdır.
Yumurta üretimindeki artışa karşılık fert başına yıllık tüketim 165-170 adet civarında
seyretmektedir. Bu tüketim miktarı pek çok Avrupa ülkesinin yarısı seviyesindedir.
Dolayısı ile Türkiye’de üretilen yumurtanın bölge ülkelerine ihracı yanında bir iç tüketim
(talep) potansiyeli de bulunmaktadır. Nüfus artışı ve genç nüfus dikkate alındığında
tüketim miktarının yakın gelecekte iki katına çıkması beklenmektedir. Bu çerçevede
ülkemizde tüketilen hayvansal protein miktarının artırılarak dengeli beslenmesinin
sağlanması amacıyla halkımızın bilinçlendirilmesi, tüketimi özendirecek eğitim ve reklam
çalışmaları ile kişi başına tavuk eti ve yumurta tüketiminin Avrupa ülkeleri seviyesine
çıkarılması hedeflenmektedir.
Yumurta, tüm dünyada çok yaygın olarak kullanılan çok az sayıda gıda
maddelerinden biridir. Bu nedenle yumurta, gıda endüstrisinin önemli bir bölümünü
oluşturur. Yumurta tavukçuluğundaki bakım ve yönetimle ilgili birçok husus damızlık
tavuk yetiştiriciliği ile benzerlik gösterir. Keza, ticari yumurta üreticileri, damızlık
firmalar, yem sanayi, ekipman sanayi ve ilgili diğer sanayiler ile iş kolları da çok sayıda
insanın geçim kaynağını teşkil eder.
Tablo 2 Türkiye’de Yıllık Yetiştirilen Yumurta Tavuğu Sayısı ve Üretilen Yumurta Miktarı
Yıl
Yumurta Tavuğu Sayısı (Adet) Yumurta Üretimi (1.000 Adet)
1991
50.826.656
1992
52.224.952
8.215.016
1993
58.179.047
10.006.269
1994
57.842.034
9.845.407
1995
57.324.654
10.268.668
1996
53.883.070
9.787.220
1997
61.401.783
12.089.341
1998
69.722.271
13.887.864
1999
71.885.207
14.090.023
2000
64.709.040
13.508.586
2001
55.675.750
10.575.046
2002
57.139.257
11.554.910
2003
60.399.520
12.666.782
2004
58.774.172
11.055.557
2005
60.275.674
12.052.455
2006
58.698.485
11.733.572
2007
64.286.383
12.724.959
2008
63.364.818
13.190.696
2009
66.500.461
13.832.726
1991-2009 Değişim
30,8%
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TUIK) Veritabanı
7.667.990
80,4%
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
29
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 2 Türkiye’de Yıllara Göre Yumurta Tavuğu Sayısı ve Yumurta Üretimi (Kaynak: TÜİK Veritabanı)
Türkiye’de tavuk yetiştiriciliğinin yoğun olduğu bölgeler Ege, Güney Marmara ve
Batı Karadeniz bölgeleridir. Bunun nedenleri arasında bu bölgelerin büyük yerleşim
merkezlerine yakınlığı nedeniyle tüketimin fazla oluşu, enerji temininin daha kolay olması,
iklim, coğrafi yapı uygunluğu ve ulaşım imkânlarının kolaylığı sayılabilir. Buralarda
kilometrekareye düşen kanatlı sayısı 1.000 adetten fazladır. (Şekil 3)
Yumurta üretimi de yine aynı bölgelerde yoğunluk arz etmektedir. Özellikle,
Çorum, Kayseri, Afyon ile Bolu illerimizde üreticiler kooperatif ve şirketleşme yoluyla
güçlü birlikler oluşturmuşlardır. Yumurta üretiminde genellikle kapalı alandan daha çok
yararlanmayı sağlayan kafes sistemi uygulanmaktadır.
Şekil 3 Türkiye Kanatlı Yoğunluğu Haritası
Kaynak: Agri-Livestock Consultants Ltd. Kanatlı Eti Sektör Raporu – Kasım 2006
Yumurta tavukçuluğu özelinde inceleme yapıldığında yoğunluğun Ege, Batı
Anadolu ve Batı Marmara bölgelerinde oluştuğu görülmektedir. (Şekil 4)
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
30
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 4 Türkiye’de Bölgelere Göre Yumurta Üretimi Dağılımı (Kaynak: TÜİK Veritabanı)
Ege Bölgesinin Yumurta Tavukçuluğu sektörü daha yakından incelendiğinde 19912009 yılları arasında yumurta üretim miktarının 2,5 milyar seviyelerinden 4,5 milyar
seviyelerine ulaştığı görülebilir. (Şekil 5) Bu da yaklaşık % 80’lik bir artışa tekabül
etmektedir.
Şekil 5 Ege Bölgesinde Yıllara Göre Yumurta Üretimi Değişimi (Kaynak: TÜİK Veritabanı)
Yumurta Tavukçuluğu faaliyetinin İzmir ili genelinde yoğun olduğu yerler sırasıyla
Kemalpaşa, Menemen, Urla ilçeleridir. (Şekil 6) Bu ilçelerde ulusal ölçekte satış ve
dağıtım yapan büyük firmaların üretim tesisleri bulunmaktadır.
Kademli Ekipman, yatırımının İzmir ili, Kemalpaşa ilçesinde yer alması nedeni ile
kapasite artışı yatırımını aynı alanda yapmaya karar vermiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
31
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 6 İzmir ve İlçelerinde Yumurta Tavuğu Sayısı ve Yumurta Üretim Miktarları (Kaynak: TÜİK Veritabanı)
Kademli Ekipman, Kutlusan’ın üretim konusu olan kümes ve kümes ekipmanları
üretimi için yaptığı Araştırma – Geliştirme çalışmalarını geliştirebilmek, Ar-Ge çalışmaları
süresince yaptığı ekipman denemelerini çeşitlendirebilmek ve bunu yaparken zamandan
tasarruf etmek amacıyla mevcut kümeslerine 3 adet yeni kümes ilave etmeyi
planlamaktadır. Ar-Ge çalışmaları için gereken kümeslerin kurulması dolayısıyla mevcut
yumurta tavuğu kapasitesi de artacaktır.
Kademli Ekipman, bu nedenle Kemalpaşa İlçesi sınırları içinde 8256 parselde
faaliyetine devam etmekte olan “Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi”nin
kapasitesini 3 adet yumurta tavuğu yetiştirme kümesi ilave ederek 90.000 adet/dönem
yarka ve 454.800 adet/dönem yumurta tavuğuna çıkarmayı planlamaktadır.
Bu amaçla, gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışı ve ünite ilavesi projesi
kapsamında;
8. Arazideki mevcut yumurta toplama ve paketleme tesisi ve idari bina olarak
kullanılan bina ile yem deposu binası yıkılacaktır.
9. Mevcut kümeslerin özelliklerinde 3 adet yumurta tavuğu yetiştirme kümesi
inşaatı yapılacaktır.
10. Kümeslerin sonuna gübre kurutma ünitesi tesis edilecektir. Mevcut kümeslere
de kurutma üniteleri ilave edilecektir.
11. Kümeslerde bulunacak fanların önüne pulverize su kullanan koku indirgeme
sistemi kurulacaktır.
12. Gübre kurutma ünitesinden çıkan gübrenin işlenmesi amacıyla 1 adet Gübre
Peletleme, Sanitasyon ve Paketleme Ünitesi ilave edilecektir.
13. Tesisin ölü çukuru kapasitesi 80 m3’ten 240 m3’e çıkarılacaktır.
14. 8256 parseldeki işletmede 10 kişi, 8278 parseldeki işletmede 9 kişi istihdam
edilmektedir. Personel detayları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
32
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 3 Kapasite Artışı ve Ünite İlavesi Planlanan İşletmede Çalışan Personel Sayısı
8278
8256
PERSONEL
TOPLAM
1
Müdür
1
9
7
Bakıcı – Düz işçi
16
2
Güvenlik
2
9
10
TOPLAM
19
Yatırımın toplam bedeli 2.400.000 TL civarında olacaktır. Bu tutarın 1.100.000
TL’lik kısmı inşaat yatırımı, 1.275.000 TL’lik kısmı makine ekipman (kümes içi
ekipmanlar, gübre kurutma sistemleri ve gübre işleme tesisi makineleri vb.) giderleri ve
25.000-TL lik kısmı beklenmeyen giderler için ayrılmıştır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmenin Vaziyet Planı EK-7’de
verilmiştir.
Yapılacak olan yatırım, istihdama da olanak sağlayacaktır. Açılan her tesis, bu
yöredeki vasıfsız işsiz insanımıza iş imkânı doğuracaktır. Bu ise bu yörelerdeki insanların
istihdam edilme olasılığını artıracaktır. Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan
işletmedeki çalışanlar Çambel Köyü, Armutlu Köyü gibi yakın yerleşim yerlerinden temin
edilmektedir. Bu sayede yörede önemli ölçüde istihdam yaratılmaktadır. İaşe giderlerinin
tamamı firmanın merkezinin de yer aldığı Kemalpaşa ilçesinden temin edilmekte ve
edilecektir.
I.B. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA KULLANILACAK ARAZİ
MİKTARI VE ARAZİNİN TANIMLANMASI
Proje kapsamında yatırım yapılacak arazi, İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi, Armutlu
Köyünde, mülkiyeti Kademli Ekipman’a ait 22.000 m2’lik 8256 no’lu parseldir. ÇED
Raporu Özel Formatı kapsamında İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından
projeye dahil edilmesi istenen 8278 no’lu parsel ise 2.628 m2 kapalı alana sahip 11.500
m2’lik alandır. Kademli Ekipman’a ait arazilerin tapu örnekleri EK-6’da sunulmuştur.
Proje alanı, EK-3’de verilen 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre
Düzeni Planının L19-a-1 paftasına göre “Tarımsal Niteliği Koruncak Alan” olarak yer
almaktadır. Parsele ait tapuda vasfı “bağ” olarak belirtilmiştir. Parsel tarım arazileri
kapsamındadır. Parsel üzerinde entegre olmayan, sadece besi amaçlı hayvan yetiştiriciliği
planlanması sebebiyle “tarımsal yapılardan, hayvancılık amaçlı yapılar” grubuna
girmektedir. Hayvancılık işletmeleri tarımsal faaliyetlerdendir. Parsel üzerinde çiftçilik
amacıyla kullanılacak tesisin Tarımsal Amaçlı Yapılar sınıfına girdiği ve böyle bir amaçla
kullanılacak tesisin teknik ve sağlık açısından sakıncasının bulunmadığı (Mülga) Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü’nden 21.06.1996 tarihinde alınan 554-22973 sayılı
raporda (EK-10) belirtilmiştir.
8278 Parsele ait Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nden 06.09.2012 tarih ve
41631 sayıyla alınan “1,15 hektarlık “dikili tarım” arazisinde, 2.628,65 m2 taban alanlı
tavuk kümesi ve müştemilatları yapılması uygundur” görüşü de EK-10’da verilmiştir.
Mevcut durumda, 8256 parsel üzerinde (mülga) Armutlu Belediyesi’nden
20.03.1996 tarihinde Yapı Ruhsatı ve 14.01.2003 tarihinde Yapı Kullanma İzin Belgesi
alınan ve yem deposu, yumurta paketleme tesisi ve idari bina olarak kullanılan bina ile,
Kemalpaşa Belediyesi’nden 27.12.2007 ve 31.12.2008 tarihlerinde Yapı Ruhsatları,
27.01.2011 ve 30.06.2011 tarihlerinde Yapı Kullanma İzin Belgeleri alınmış her biri
1.112m2 büyüklüğünde 4 adet kümes yer almaktadır. Bu kümeslerden 3 tanesi yumurta
tavuğu yetiştirme kümesi, 1 tanesi ise yarka yetiştirme kümesi olarak kullanılmaktadır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
33
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Proje kapsamında ilave edilmesi planlanan 3 adet kümes için Kemalpaşa
Belediyesi’nden 10.09.2012 tarihinde Yapı Ruhsatları alınmıştır. Mevcut binaların Yapı
Ruhsatları ve Yapı Kullanma İzin Belgeleri ile ilave edilecek kümeslerin Yapı Ruhsatları
EK-11’de verilmiştir.
İşletmede üretilecek yumurtalar, Kademli Ekipman’a ait komşu parselde (8278
parsel) yer alacak yumurta toplama ve paketleme tesisine verilecek, yem ihtiyacı da yine
aynı parselde bulunacak yem üretim tesisinden sağlanacaktır. Bu tesisler için İzmir Çevre
ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden alınan 07.12.2012 tarih ve 1267 sayılı “ÇED Gerekli
Değildir” Kararı EK-13’de verilmiştir. ÇED Raporu konusu proje kapsamında istihdam
edilecek çalışanlar beşeri ihtiyaçlarını bu parselde bulunacak bakıcı evi ve idari binadan
karşılayacaktır. Dolayısı ile projenin planlandığı parselde bakıcı evi ve idari bina kurulması
planlanmamıştır.
8278 parselde planlanan “Yumurta Üretimine Yönelik Civciv/Yarka (59.520
adet/dönem) Yetiştirme, Yumurta Paketleme ve Yem Üretim Tesisi Projesi” kapsamında
yapımına başlanan 1 adet kümes ve 1 adet yem deposu ve 1 adet yumurta deposu için
Kemalpaşa Belediyesi’nden alınan Yapı Ruhsatları da EK-12’de verilmiştir.
Proje sahasının Koordinatları EK-1’de, Yer Bulduru Haritası EK-2’de, proje
sahasının 1/25.000 Ölçekli Topografik Haritadaki Yeri, 1/25.000 Ölçekli İzmir Büyükşehir
Bütünü Çevre Düzeni Planı ve Hassas Yöreler Haritası EK-3’de, Proje Alanının Uydu
Fotoğrafları EK-4’te, Proje Sahasının Panoramik Fotoğrafları EK-5’te verilmiştir.
İzmir İli, Kemalpaşa İlçesi Belediye Başkanlığından 8256 parsel için alınan
02.08.2012 tarih 5725 sayılı ve 8278 parsel için alınan 15.08.2012 tarih 6163 sayılı İmar
Durumu yazılarında parsellerin 3194 sayılı İmar Kanununun Plansız Alanlar İmar
Yönetmeliği’nin 62. ve 63. madde hükümlerinde belirtilen yapılanma koşullarına tabi
olduğu belirtilmiştir. İmar Durumu yazıları EK-8’de verilmiştir.
EK-9’da verilen parsele ait Ölçü Krokisinden görülebileceği üzere 8256 parsel;
kuzeyinde 811 ve 8278 no’lu parseller, batısında 813 ve 814 no’lu parseller, güneyinde
842 nolu parsel ile çevrilidir. Projenin gerçekleştirileceği 8256 parselin kuzeyindeki 8278
parselin kuzeyinde ve batısında tarım arazileri mevcuttur. Parsellerin doğusundan yol
geçmektedir.
Faaliyet alanının parsel sınırına en yakın yerleşim yeri, kuzeybatıda Çambel Köyü,
kuş uçumu 2.650 m. mesafededir. Faaliyet alanının güneyindeki Armutlu Köyünün faaliyet
alanı sınırına mesafesi ise kuş uçumu yaklaşık 3.450 m’dir.
Projenin gerçekleştirilmesinin planlandığı 8256 no’lu parselin toplam büyüklüğü
22.000 m2; 8278 no’lu parsel ise 11.500 m2’dir.
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında kurulacak olan tesisin kapalı alan
miktarları ve arazi kullanımları aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
34
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
8256
Parsel
8278
Parsel
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 4 Kapasite Artışı ve Ünite İlavesi Planlanan İşletmede Ulaşılacak Kapalı Alan Miktarı
Toplam Kapalı
Üniteler
Mevcut (m2)
İlave (m2)
Alan (m2)
Yumurta Tavuğu Yetiştirme Kümesi
3.336
3.336
6.672
Yarka Yetiştirme Kümesi
1.112
0
1.112
Otomasyon Odası
39
39
78
Gübre Kurutma Ünitesi
79,50
477
556,50
Gübre Peletleme, Sanitasyon ve
300
300
Paketleme Ünitesi
İdari Bina Ve Yumurta Paketleme
1.620
-1.620
0
Yem Deposu
455
-455
0
TOPLAM
6.641,50 m2
2.077,00 m2
8.718,50 m2
Yarka Yetiştirme Kümesi
1.089
0
1.089
İdari Bina Ve Yumurta Paketleme
1.119
0
1.119
Yem Deposu
420
0
420
Gübre Kurutma Ünitesi
79,50
79,50
TOPLAM
2.628,00 m2
79,50 m2
2.707,50 m2
9.269,50 m2
TOPLAM KAPALI ALAN
2.156,50 m2
11.426,00 m2
Tablo 5 Kapasite Artışı ve Ünite İlavesi Planlanan İşletmede Arazi Kullanımları
Arazi Kullanımı
Kapalı Alan (m2)
Yeşil Alan, Otopark ve Diğer
Kullanımlar (m2)
TOPLAM
Mevcut
Kapasite Artışı ve Ünite İlavesi Sonrası
8256 Parsel
8278 Parsel
8256 Parsel
8278 Parsel
Toplam
6.641,50
2.628,00
8.718,50
2.707,50
11.426,00
15.358,50
8.872,00
13.281,50
8.792,50
22.074,50
22.000,00
11.500,00
22.000,00
11.500,00
33.500,00
Proje kapsamında yer alan kümesler, gübre kurutma ünitesi, sızdırmasız evsel
fosseptik ve atık su toplama çukuru, ölü çukuru, su kuyusu, yer altı su deposu vb. 8256 ve
8278 parselde yer alan tüm ünitelerin detayları ile gösterildiği ölçekli Vaziyet Planı EK7’de verilmiştir.
I.C. PROJE İÇİN SEÇİLEN YER VE TEKNOLOJİ ALTERNATİFLERİ, PROJE İÇİN
SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI
I.C.1. Proje İçin Seçilen Yer ve Teknoloji Alternatifleri
Proje için alternatif oluşturulabilecek alanlar, kullanılacak kümes tipi ve projenin
gerçekleştirileceği yer hakkında olacaktır. Alternatif yerler ve alternatif kümes tipleri için
yapılan değerlendirme aşağıda detayları ile anlatılmıştır.
Yer Alternatifleri
Proje, bir kapasite artışı ve ünite ilavesi projesidir. Bu kapasite artışı, mevcut hazır
kümesler de kullanılarak gerçekleştirileceğinden tesis yeri için başka alternatif
araştırılmamıştır.
Kümes Alternatifleri
Tavuk yetiştiriciliğinde, çeşitli kümes tipleri bulunmaktadır. Bunlar içinden değişik
üretim sistemleri için geçerli olabilecek standart bir kümes tipi önermek mümkün değildir.
Bu nedenle mevcut şartlarda en iyi barınak sisteminin seçiminde belirli hususların dikkate
alınması gerekmektedir.
Bunlar;

Ekstrem sıcaklık, sıcaklık süreleri ve sıcaklıkla ilişkili diğer iklim faktörleri, güneş
ışığı miktarı, yağmur,
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
35
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu

Enlem derecesi,

Deniz seviyesinden yükseklik,

Büyüklük, yapı materyali, izolasyon derecesi, hayvanların rahatı, ekipmanların
seçimi, mekanizasyon derecesi, hayvan yoğunluğu,

Havalandırma,

İşgücü kullanımı ve maliyeti,

Uygulanacak gübre manejmanı,

Sağlık koruma ve hastalık kontrolü,

İşletme verimliliği kontrol programları,

Bölgede servis hizmetlerinin bulunması,
Burada kümes tipleri incelenirken 4 farklı husus esas alınmış ve sınıflandırma bu
esaslara göre yapılmıştır.
Bunlar:

Yetiştirme amacına göre kümes tipleri

Yapı şekline göre kümes tipleri

Zemin durumuna göre kümes tipleri

Isıtma şekline göre kümes tipleri
Yetiştirme Amacına Göre Kümes Tipleri:
Yumurta tavukçuluğunda kümesler yetiştirme amacına göre;

Civciv büyütme kümesleri

Piliç büyütme kümesleri

Yumurtlama kümesleri, şeklinde sınıflandırılabilir.
Önceleri civcivler 6-8 haftalık yaşta civciv büyütme kümesinden piliç büyütme
kümesine, yaklaşık 20 haftalık yaşta da piliç büyütme kümesinden yumurtlama kümesine
nakledilirlerdi. Fakat modern yetiştiricilikte hastalık kontrol programları açısından yumurta
yönlü işletmelerde aşağıdaki uygulamalar görülür:

Civciv büyütme kümesleri

Piliç büyütme kümesi olarak da kullanılan civciv büyütme kümesleri

Civciv büyütme ve piliç büyütme kümesleri

Piliç büyütme ve yumurtlama kümesleri

Civciv büyütme, piliç büyütme ve yumurtlama kümesleri
Yapı Şekline Göre Kümes Tipleri:
Yapı şekline göre kümes tipleri 3 grupta toplanabilir:
Açık kümesler

Bir tarafı açık kümesler

İki tarafı açık kümesler
Yarı kapalı kümesler
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
36
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kapalı (çevre kontrollü) kümesler
Zemin Durumuna Göre Kümes Tipleri:
Zemin durumuna göre kümes tipleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

Altlıklı yer sistemi kümesler

2/3 ızgara sistemi kümesler

Tam ızgara sistemi kümesler

Kafes sistemi kümesler

Meyilli tel tabanlı kümesler
Isıtma Şekline Göre Kümes Tipleri
Kullanılan ısıtma şekline göre kümesler aşağıdaki gibi bir sınıflandırmaya tabi
tutulabilir:

Kalorifer sistemli kümesler

Güneş enerjisi ile ısıtılan kümesler

Diğer ısı kaynakları ile ısıtılan kümesler
Açık Kümesler
Bu kümesler, iklim şartlarına bağlı olarak etlik piliçler, yumurta tavukları, damızlık
tavuklar, hindi, ördek, kaz ve diğer kanatlılar için uygulanabilir. Açık kümesler, tek tarafı
açık ve tel kafesle kaplı olabileceği gibi, iki tarafı açık ve ihtiyaç duyulduğunda
kullanılmak üzere perdeli de olabilir. Bu kümeslerin, ülkemizin Ege ve Akdeniz
bölgelerinde başarı ile kullanılması mümkündür.
Yarı Kapalı Kümesler
Bu kümeslerde hayvanlara daha fazla koruma ve çevre kontrolü sağlanır. Bu
kümesler, pencereli kümesler olarak ta bilinirler. Çevre kontrollü kümeslere nazaran daha
düşük sabit ve işletme masrafları nedeniyle doğal havalandırmalı veya pencereli kümeslere
olan ilgi devam etmektedir.
Kapalı Kümesler
Çevre kontrollü kümesler, hayvanların optimum ihtiyaçlarına yakın bir çevrenin
sağlandığı yapılardır. Bu ise, kümesin tamamen kapatılması ile sağlanabilir. Kirli hava
fanlarla dışarıya atılır. Tamamen yapay aydınlatma yapılır. Yüksek hava sıcaklıklarında
özel yöntemlerle serinletme yapılır. Soğuk aylarda iklim bölgesine bağlı olarak ısıtma
yapılır. Ancak hayvanlar tarafından üretilen ve havaya yayılan ısı, uygun sıcaklığın
sağlanması için yeterli olabilmektedir.
Çevre kontrollü kümesler de açık ve pencereli kümeslere benzer. Bu kümeslerde iyi
bir temel, tavan arası boşluğu ve izolasyon çok önemlidir. Bu kümeslerde en önemli
problem, yeterli havalandırmanın sağlanabilmesidir. işgücü masraflarının azaltılması için,
çoğu çevre kontrollü kümeslerde otomatik yemleme ekipmanları kullanılır.
Çevre kontrollü kümeslerin özellikleri aşağıda özetlenmiştir:

Bu kümeslerde ışıklar söndürüldüğünde ışık geçirmez olmalıdır.

Enerji bakımından yeterli bir izolasyon derecesine sahip olmalıdırlar.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
37
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu

Kümes üniform bir ışık dağılımı ile ayarlanabilir ışık şiddetine (0.5-35 lux
arasında) göre hazırlanmalı ve gerekli ekipmanlar yerleştirilmelidir.

Yer seviyesinde uniform bir hava akımı ve yeterli havalandırma sağlanabilmelidir.

Rüzgâr geçirmez olmalıdır.
Derin Gübre Kanallı (Deep-pt) Kümesler
Geçmiş yıllarda, yaş gübrenin neden olduğu sorunları çözümlemek amacıyla
uygulanan derin gübre kanallı kümesler, derin altlık sistemi veya yükseğe kaldırılmış
kümesler tekrar popüler olmaya başlamıştır. Bu sistemle, uzun bir dönem gübrenin
kümeste kısmen kurutularak biriktirilmesi mümkündür.
Bu kümesler iki katlı olarak yapılırlar. Üst kat, hayvanların kafes veya ızgaralarda
barındırıldığı tavanlı kısımdır, alt kat ise tavansızdır ve gübre burada birikir. Her bir katın
yüksekliği de 2,4 m kadardır. Derin gübre kanallı kümesler yumurta tavukları için olduğu
gibi piliç büyütmede de kullanılabilir.
Derin gübre kanallı kümesler, çoğunlukla çevre kontrollü kümesler olarak
görülmekle beraber, pencereli kümesler olarak da yapılabilmektedirler. Hava, tavukların
bulunduğu binanın üst katında, kümesin ön ve arka cephesinin üst kısımlarında açılan hava
giriş deliklerinden içeri alınır. Hayvanlar tarafından ısıtılan bu hava, daha sonra aşağıdaki
gübre çukuruna doğru çekilir ve alt katın duvarlarına yerleştirilmiş bulunan emici fanlarla
gübrenin üzerinden çekilerek dışarı atılır. Böylece alt kata giren sıcak hava, bu emici
fanlarla binadan atılmadan önce gübre çukurundaki gübrenin nemini kısmen absorbe
ederek kurutulmasını sağlar.
Prefabrik Kümesler
Prefabrik kümesler, çok iyi izolasyonlu mükemmel havalandırma sistemli ve
hazırlanmış bütün ekipmanları ile anahtar teslimi yapılan kümeslerdir. Bu sistem,
tavukçulukta görülen son gelişmelerden biridir. Prefabrik kümeslerin en belirgin
avantajları aşağıda verilmiştir:

Yetiştiricinin, prefabrik kümes firmalarına, tüm kalemlerle ilgili masraf konusunda
daha fazla güveni olabilmektedir.

Tüm yatırımın ve ekipmanların aynı kuruluştan temin edilmesi ile sağlanabilen net
bir fiyat tasarrufu söz konusudur.

Prefabrik kümesler daha ekonomik olabilmektedir.

Tüm malzeme, ekipman ve materyaller, en iyi şekilde eğitilmiş personelce,
geliştirilmiş plan ve teknoloji ile sağlanmaktadır.

İşletmeci açısından önemli olan bir hususta, tüm harcamalarda bir tek firma ile
muhatap olunacağından, mali ve idari işlemler daha kolay olmaktadır.

Bu kümesler için ilgili firmaca verilen bir garanti süresinin olması da bir avantaj
olarak kabul edilmektedir.

Bu kümeslerin yapılması diğer kümeslere nazaran çok daha kısa zaman almaktadır.
Altlıklı Yer Sistemi Kümesler
Bu tip kümesler yumurta tavukçuluğunda uygulanan en eski sistemdir. Bu sistem,
kümesin tüm zeminin değişen derinlikte atlıkla kaplanmasından ibarettir. Yemlik ve
suluklar altlık üzerine, folluklar da kümesin bir veya iki tarafına yerleştirilir. Ekipmanların
tüm kümeste homojen bir şekilde yerleştirilmiş olmasına dikkat edilmelidir. Hayvanlara
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
38
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
yem yeme ve su içme için uygun bir mesafe ve alan sağlanırsa, hem yem ve su tüketimi
(gerektiği kadar) artacak hem de stres daha az olacaktır. Ayrıca, kümeste hayvanlar grup
oluştururlar ve bir gruptaki hayvanlar diğer grubun alanı içindeki yemlik ve suluklara
gitmezler. Bunun için yemlik ve suluklar yeterli ve homojen dağıtılmalıdır. Bu sistemde
havalandırma ve izolasyona önem verilmelidir.
Altlıklı yer sistemli kümesler, ızgara, tel tabanlı veya kafes sisteminin uygun ve
karlı olmadığı durumlarda kullanılabilir. Birim alana konulacak hayvan sayısı az
olduğundan, hayvan başına yatırım masrafı fazladır. Fakat bakım masrafları düşüktür.
Aynı zamanda daha esnek kullanım imkânları vardır. Örneğin, yaşlı tavukların tamamen
boşaltıldığı yataklıklı yer sistemindeki bir sistem, tavukçulukta görülen son gelişmelerden
biridir. Prefabrik kümeslerin en belirgin avantajları aşağıda verilmiştir:

Yetiştiricinin, prefabrik kümes firmalarına, tüm kalemlerle ilgili masraf konusunda
daha fazla güveni olabilmektedir.

Tüm yatırımın ve ekipmanların aynı kuruluştan temin edilmesi ile sağlanabilen net
bir fiyat tasarrufu söz konusudur.

Prefabrik kümesler daha ekonomik olabilmektedir.

Tüm malzeme, ekipman ve materyaller, en iyi şekilde eğitilmiş personelce,
geliştirilmiş plan ve teknoloji ile sağlanmaktadır.

İşletmeci açısından önemli olan bir hususta, tüm harcamalarda bir tek firma ile
muhatap olunacağından, mali ve idari işlemler daha kolay olmaktadır.

Bu kümesler için ilgili firmaca verilen bir garanti süresinin olması da bir avantaj
olarak kabul edilmektedir.

Bu kümeslerin yapılması diğer kümeslere nazaran çok daha kısa zaman almaktadır.
Altlıklı Izgara Sistemi Kümesler
Bu sistem, özellikle yüksek oranda döllü yumurta elde etmek amacıyla damızlık
sürüler ve büyütme döneminde kullanılabilir. Bu kümeslerde ızgaralı bölümde, ızgara
olarak fabrikasyon imali tel ızgara kullanılabilmekte ise de, bu pek tercih edilmemektedir.
Bu kümes tipi bugün en fazla broyler yönlü damızlık sürülerde kullanılmaktadırlar. Bu
sistemde hayvanlar ızgara üzerinde bulunmaya alıştırılmalıdır. Hayvanların yerden ızgara
üstüne sıçramaya alışmalarından sonra, yemlik ve suluklar altlık üzerinde bırakılmaya
devam edilirse, hayvanlar yemlik ve sulukları artık kullanmak istemeyeceklerdir. Bu tip
kümeslerin çoğunda ızgaralar üzerine otomatik yemlik ve suluklar yerleştirilir.
Sekiz haftalık yaşa kadar yemlik ve sulukların tamamı altlık üzerine konmalıdır.
Hayvanlar otomatik yemlik ve suluklardan yem yemeye ve su içmeye başladıktan sonra
altlık üzerinde bulunan yemlik ve suluklar tedrici olarak kaldırılır. Buna alışamayan veya
yeni yemliklerin yerini öğrenemeyen az sayıda hayvan bulunabilecektir. Ancak bunlar da
zamanla alışacaklardır.
Bu sistemin avantajları aşağıda verilmiştir:

Hayvan başına yerleşim alanı ihtiyacı daha azdır, bu nedenle birim yerleşim
alanında daha fazla yumurta üretilebilmektedir.

Tam ızgara sistemine nazaran bu kümeslerde yere yumurtlama daha az olmaktadır.

Hayvan başına işgücü masrafı daha azdır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
39
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu

Ölüm oranı ve çatlak yumurta oranı bakımlarından diğer sistemlerle bir farklılık
bulunmamaktadır.

Damızlık sürülerde, bu sistemde tam ızgara sistemine göre daha yüksek döllülük
oranı elde edilmektedir.
Bu sistemin dezavantajları ise şunlardır:

İlk tesis maliyeti altlıklı yer sistemi ile karşılaştırıldığında daha fazladır.

Altlıklı ızgara sisteminde, tam ızgara sistemi ile karşılaştırıldığında hayvan başına
daha az yumurta elde edilmektedir.

Izgaralar üzerinde hayvanların kalabalık oluşu, kirli yumurta oranının artmasına
neden olmaktadır.
Çoğu kez 2/3 sistemi olarak da adlandırılan bu kümes tipinde yararlanılabilen
toplam zemin alanının 2/3’ü ızgara, 1/3’ü altlık olmakla beraber, uygulamada bu oranlar
sırasıyla %60 ve %40 kadardır. Tam ızgara sistemi, ticari yumurtacılar, et ve yumurta
yönlü damızlıklar için kullanılabilmekte ise de, kümeste belirli miktarda altlıklı alanın
bulunması daha iyi yerleşim alanı sağlamaktadır. Damızlık hayvanlar, tam ızgara veya tel
tabanlı kümeslerde barındırıldığında döllülük oranı düşmektedir.
Kullanılan ızgaralar, yaklaşık 2,5x5 cm kesitli ağaç çıtaların 2,5 cm ara ile yan yana
ve kümesin uzunluğunca yerleştirilmesiyle yapılır. Izgaralar, biriken gübrenin temizliği
için kaldırılabilir, taşınabilir özellikte olmalıdır. Izgaralar kümeste iki şekilde
yerleştirilebilir:
1) Izgaraların kümesin iki yanına yerleştirilmesinde, Izgaraların yarısı kümesin
uzunluğunca bir kenara, diğer yarısı da diğer kenar boyunca yerleştirilir. Bu
yerleşim şeklinin, açık kümeslerde şiddetli yağmurlarda, yağmur damlalarının
yataklık yerine ızgaralara gelmesi gibi bir avantajı da vardır. Ayrıca kümeste
günlük işler, işçiler tarafından kümes boyunca ortadaki alanda, yataklık kısmında
daha kolay görülebilir.
2) Izgaraların kümesin ortasında yerleştirilmesinde ise ızgaraların tamamı kümesin
uzunluğu ortada ve yataklık alanının ise yarısı kümesin bir tarafında, diğer yarısı da
kümesin diğer kenarı boyunca uzanmaktadır. Bu yerleşim, yemlik ve sulukların
ızgaralardaki yerleşimi açısından çevre kontrollü kümeslerde bir dezavantaja
sahiptir. Ayrıca açık kümeslerde, bilhassa iki tarafı açık kümeslerde, şiddetli
yağmurlarda yataklığın ıslanması dezavantajı da vardır. Keza folluklar, kümesin
uzun kenarı boyunca yer aldığından, diğer işler için işçilerin ızgara üzerinden karşı
tarafa geçişi de ayrı bir zorluk olmaktadır. Izgaraların yüksekliği, zeminden
yaklaşık 70 cm kadar olmaktadır. Izgaraların altında bırakılacak bu yükseklik, bir
yıl boyunca gübrenin ızgara altında birikmesi için önemlidir.
Tam Izgaralı Kümesler
Özellikle ticari yumurta yönlü yetiştiricilikte hayvanlar, civciv büyütme veya
civciv-piliç büyütme kümesinden tam ızgaralı kümeslere nakledilir. Böylece, ticari
yumurtacı sürüler için, işletmelerde tam ızgara sistemi rahatça uygulanabilir. Ancak tam
ızgara sisteminde çoğunlukla damızlık sürüler barındırılır.
Tam ızgara sistemi yaklaşık 200 yıldan beri Avrupa’da kullanılmaktadır. Bu sistem,
kümesin tüm zemininin yerden belirli bir yükseklikte ızgara veya tel tabanla döşenmesi
şeklindedir. Tel tabanlı sistemin, tellerde paslanma olması, mekanik zararlarla
karşılaşılması ve tavuklarda ayak problemlerine neden olması gibi sakıncaları vardır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
40
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Izgara sisteminde, gübre hayvanların ayakları ile itilerek alttaki gübre çukurunda
birikir. Normalde, yılda bir kez ızgaralar kaldırılarak, gübrenin atılması ve kümeste tam bir
temizlik-dezenfeksiyon işleminin yapılması gereklidir. Gübre çukuruna su dökülmesi
önlenmiş ve gübre çukuru normalden daha derin yapılmışsa, bu işlem birkaç yılda bir de
yapılabilir. Tam ızgara sisteminde ızgaraların yapısı, büyüklüğü, yüksekliği, ızgara
çıtalarının enine, kesitteki ölçüleri 2/3 ızgara sisteminin aynısıdır.
Tam ızgara sisteminin bazı avantaj ve dezavantajları bulunmaktadır. Bu sistemin
avantajları şu şekilde sıralanabilir:

Yer sistemine göre birim alanda daha fazla hayvan barındırılabilir. Çünkü hayvan
başına hesaplanan yerleşim alanı, yumurtacı piliçler için altlıklı yer sisteminde 0,18
m iken, tam ızgara sisteminde 0,09 m kadardır.

Altlığa ihtiyaç duyulmaz, dolayısıyla altlık masrafı olmaz.

Sağlık koruma ve hastalık kontrol önlemlerinin etkinliği daha üstündür. Özellikle
bakteriyel hastalıkların kontrolü daha iyi olmaktadır.

Su dökülmelerinden kaynaklanan aşırı nem hariç olmak üzere, bir yumurtlama
döneminde kümeste temizlik ve dezenfeksiyona ihtiyaç duyulmaz.

Gübre problemi azalır.

Bu kümeslerde, ızgaralı yer sisteminde görülen bazı manejman problemleri
görülmez.
Bu sistemin dezavantajları ise şu şekilde sıralanabilir.

Klasik yer sistemine göre ilk yatırım masrafı daha yüksektir.

Binanın kullanımında esneklik daha azdır

Izgara aralarından yem dökülmeleri önemi; bir kayıptır.

Hayvanlar daha sinirli olur.

Kanibalizm ve tüy yolma, bu kümeslerde bir problem olabilir.

Kırık yumurta oranı daha yüksek olabilmektedir.

Yumurta verimi biraz daha düşüktür.
Meyilli Tel Tabanlı Kümesler
Son yıllarda, kümeslerde görülen bir yenilik de meyilli tel tabanlı kümeslerdir. Bu
kümeslerde, hafif meyilli, plastik veya telden yapılmış tabanlar yerleştirilir. Bu kümeslerde
tabanda her 10 cm için 13 mm’lik bir eğim sağlanır. Bu şekilde eğimli tel veya plastik
taban üzerinde yumurtalar rahatça yuvarlanarak, meyilli tabanın sonunda bulunan yumurta
toplama bölümünde birikir ve sonra buradan alınırlar. Yumurtaların yumurtlandığı
folluklar da kümes tabanına yerleştirilir. Bu meyilli tel veya plastik taban, yerde
yumurtlanan yumurtaların toplanması amacına yöneliktir. Tel taban yapımında iki yöntem
uygulanmaktadır:
A Şekil Tel Tabanlar: Bu yöntemde meyilli tabanın en yüksek yeri, kümesin merkezi
hattı olup, meyil buradan bazen bir servis yolu bırakacak şekilde iki yan duvara doğru
gelmektedir. Folluklar, duvarlara karşı veya her duvarın yanındaki servis yollarına
yerleştirilir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
41
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
V Şekil Tel Tabanlar: Bu yöntemde, meyilli tabanın en yüksek kısımları, kümesin uzun
yan duvarları ile birleştiği yerdedir. Taban, uzun yan duvarlardan follukların yerleştirildiği
merkezi hatta doğru meyillendirilmiştir. Böylece yumurtalar, kümes uzunluğunda merkezi
b hatta toplanır. Bu kümeslere yumurtaların, folluk bölümlerinden ve yer yumurtalarının
yuvarlandığı bölümlerden, hareketli bir bant yardımı ile otomatik olarak toplanabileceği bir
düzenekte yerleştirilebilir. Taban malzemesi olarak fabrikasyonu imali, kaynaklanmış
teller kullanılır. Tel tabana ilave destek te sağlanarak, sağlam bir yapı oluşturulabilir. Tel
tabandaki gözlerin ölçüsü 2.5x5 cm kadardır. Tel tabanda daha küçük gözler
kullanıldığında damızlık sürülerde, horozlarda ayak iltihaplarında azalma sağlanabilir. Tel
tabanın döşenmesinde, yumurtaların kolayca ve kırılmadan yuvarlanabilecekleri bir eğim
ve yapının sağlanmasında, tel yerine özel plastik materyaller de kullanılabilir.
Kafes Sistemli Kümesler
Tavukların kafeste barındırılmaları 1920’li yıllarda başlamıştır. Özellikle yumurta
tavuklarında kafes sistemi çok yaygınlaşmıştır. Bugün dünyada ticari yumurtacıların
%75’inin kafes sisteminde yetiştirildiği tahmin edilmektedir. ABD’de ise bu oran %93’ün
üzerindedir. Tavukların kafes sisteminde yetiştirilmesine yönelik büyük bir eğilim varsa
da, ticari yumurtacıların bir kısmı halen yer ve ızgara sisteminde yetiştirilmektedir. Kafes
sisteminde bazen bireysel kafesler kullanılmaktadır. 2, 3 ve 4 tavukluk kafesler yaygın
olup, büyük koloni kafes sistemleri yaygın değildir.
Yumurta tavukları, cinsi olgunluk dönemine kadar ki civciv ve piliç dönemlerinde
yer ve kafes sistemleri ile bunların kombinasyonlarından oluşan 4 yetiştirme sisteminde
barındırılırlar. Bunlar:

Kafeste ve yerde büyütme

Yerde ve kafeste büyütme

İki kümes ve kafes sistemi

Tek kümes ve kafes sistemi
Büyütme Kümesleri: Civciv büyütme ve piliç büyütme kümeslerinin genişliği, kafeslerin
ölçüsüne göre belirlenmelidir. İki ya da üç sıralı kafeslerin bulunduğu kümeslerde hayvan
yoğunluğu fazla olmaktadır. Çünkü kafes sisteminde birim alana düşen hayvan sayısı, yer
sistemine göre çok fazladır. Bu miktar, kafes tipine ve hayvanların yaşına bağlı olarak 3-5
misli olabilir. Bu nedenle de havalandırma ihtiyacı fazla olmaktadır. llıman veya soğuk
iklimlerde, taze havanın sağlanması, nem ve amonyağın yok edilmesinde çevre kontrollü
kümesler en iyi çözümdür. Ancak pencereli kümeslerde bunların karşılanması için gerekli
düzenlemelerin yapılması önem kazanır. Hayvan yoğunluğunun fazla olduğu bu
kümeslerde, kümes içi sıcaklığını optimumda tutmak kolay değildir. Açık tip kümeslerde
bile bu durum problem olabilir. Çevre kontrollü kümeslerde bu nedenle kümes içi
sıcaklığının yükselmesinin önlenmesinde buharlaştırma yoluyla soğutma, bilinen en iyi
uygulamadır.
Pencereli kümeslerde de bu problemin önemle dikkate alınması gerekmektedir.
Yumurtlama Kümesleri: Kafeste yetiştirilen yumurtacılar için de çevreye karşı belirli
koruma önlemleri alınmalıdır. Kış aylarında dondurucu soğukların olmadığı ılıman
iklimlerde, üstte çatının dışında fazla bir korumaya ihtiyaç duyulmadığı halde, kış aylarının
soğuk geçtiği iklim bölgelerinde tam korunmuş bir barınağa ihtiyaç duyulmaktadır. Bu
kümeslerde de yüksek hayvan yoğunluğu nedeniyle kümese taze hava girişinin ve fazla ısı
ile amonyağın atılması önemlidir. Gelişmiş ülkelerde, kafes sistemi için pencereli kümesler
kadar çevre kontrollü kümesler de yaygındır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
42
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kümes genişliği, kümesin içine yerleştirilecek kafes sisteminin yapı ve genişliği ile
kafes sıralarına göre değişir. Sadece güneş ve yağmura karşı çatıya ihtiyaç duyulan ılıman
iklimlerde ve çevre korumasına ihtiyaç duyulan soğuk iklimlerde beşik çatı yaygındır. Çatı
genişliği ise, kafes sıralarının sayısı ile belirlenir. Gübrenin çevre kirletici bir faktör olması
nedeniyle, özellikle soğuk iklimli bölgelerde, çözüm olarak kafes kümeslerinde derin gübre
kanallı sistem yaygın olarak kullanılmaktadır.
Civciv Büyütme Kafesleri: Bu kafesler yaklaşık 30-40 cm yükseklikte olup taban
genişliği ise değişiklik gösterir. Kullanılan en yaygın ölçüler 55x60; 60x60; 60x70 ve
60x90 cm şeklindedir. Civciv büyütme kafeslerin in tabanlarında tel ızgaradan veya plastik
kaplanmış tel ızgara ya da tamamen plastikten yapılmış ızgaralar kullanılabilir. Izgara
delikleri 1,5x5 cm veya 2,5x2,5 cm ölçülerinde yapılabilir. Deliklerin büyüklüğü 1,25
cm’den fazla olduğunda, ilk 2 haftalık dönem için, tabanın kağıtla kaplanmasına ihtiyaç
duyulur.
Büyütme kafeslerinde taban genellikle eğimli değildir. Fakat yemliklerin ön
tarafında biraz eğim bulunur. Kafeslerin ön kısmına yemlikler yerleştirilir. Kafeslerin ön
kısmı ayarlanabilir olmalıdır. Böylece civcivlerin yemliklere geçişi önlenir. Teller
arasındaki açıklık ayarlanarak farklı büyüklükteki hayvanların aynı yemlikleri kullanmaları
sağlanabilir.
Kafes kapıları, civcivlerin kafeslere konması ve gerektiğinde kafeslerden
çıkarılması için açıp kapanabilir kapı veya kapaklar kullanılır. Bu kapak veya kapılar,
kafeslerin önünde veya üstünde bulunur.
Civciv büyütme döneminde hem kafeslerin, hem de kümes içi sıcaklığının belli bir
derecenin altına düşürülmemesi gerekir. Kafeslerin ısıtılmasında çeşitli yöntemler
kullanılmakta ise de, sıcak su borusu kullanımı yaygındır. Bu ısıtma sıcak su borularının
kümesin uzunluğunca kafeslerin üst kısmından geçirilmesi şeklinde yapılır.
Kafeslerde hayvanlara su temini için kap, otomatik damlalıklı ve oluklu suluklar
yaygın kullanılan suluk tipleridir. Suluklar konusunda, tipten çok yüksekliğin hayvanlar
büyüdükçe, ayarlanabilir olması önemlidir.
Civciv büyütme döneminde, oluklu tip yemlik en yaygın olarak kullanılan yemlik
tipidir. Elle veya otomatik olarak doldurulabilir, yüksekliği ayarlanabilir olması tercih
edilir. Civciv büyütme ve piliç büyütme kafeslerinde bir, iki veya üç sıralı kafes sistemleri
kullanılır.
Piliç Büyütme Kafesleri: Büyütme dönemi, çoğunlukla piliçlerin yumurtlama ünitelerine
nakledildikleri yaşa bağlıdır. Bu dönem genelde 14-18. haftalar arasında değişir. Bu
durumda yumurtlama kafeslerinin birkaç hafta için büyütme kafesi olarak kullanılacakları
unutulmamalıdır.
İki tip büyütme kafesi vardır:
a. Ayrı büyütme kafesleri: Bu tip kafeslerde, genellikle civciv büyütme döneminden
sonra hayvanların bakıldığı ayrı bir büyütme kümesine yerleştirilir. Değişik kafes
genişlikleri olup her birinde 10-35 piliç bulunabilmektedir.
b. Civciv ve piliç büyütme kombine kafesleri: Bu sistem, civcivlerin büyütme dönemi ile
piliçlerin yaklaşık cinsi olgunluk dönemine kadar aynı kafeste büyütülmesi esasına
dayanır.
Civciv büyütme kafesleri, piliç büyütme dönemi için de kullanıldığında bu iki
kafesin özellikleri birbirine benzemektedir. Yaş ve hayvan büyüklüğü çok fazla fark
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
43
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
etmediğinden bu kafeslerin büyüklüğü civciv büyütme kafesleri ile aynıdır. Kafes
tabanındaki ızgara teller arasındaki açıklık, gübrenin kolaylıkla aşağı düşeceği kadar
olmalıdır. Uygulamada ticari kafes tiplerinde bu açıklık bakımından geniş bir değişim
görülür. Taban düz olmalıdır.
Civciv büyütme kafeslerinde kullanılan suluklar bu kafeslerde de kullanılabilir.
Ancak bu kafeslerdeki sulukların yüksekliği, civciv büyütme kafeslerindekine göre daha
yüksek olmalıdır. Büyütme kafeslerinde, oluk tipi yemlikler yaygın olarak
kullanılmaktadır. Bu yemliklerin de elle veya otomatik olarak doldurulan tipleri vardır.
Yarı otomatik yemlikler için yem arabaları kullanılır. Otomatik yemleme ekipmanları,
işgücünden önemli ölçüde tasarruf sağlamaktadır. Yemliklerin dıştan değil de, kafeslerin
içinden geçirilmesi ile hayvanların yemliklerin her iki tarafından da yararlanmaları
sağlanabilir.
Yumurtlama Kafesleri: Yumurtlama kafesleri esas olarak meyilli tel tabanlı, ön tarafında
yemleme, su içme, yumurta toplama için monte edilmiş yardımcı ilave ekipmanları olan,
tel ızgara ile kaplanmış bir kutu olarak tarif edilebilir. Son kırk yıllık dönemde bu esas
yapıda küçük değişimler görülmüşse de, yumurta üretiminde en popüler sistem olmuştur.
Ancak son yıllarda hayvan haklarının korunması amacıyla kafes yapısı ve dizaynında bazı
değişikliklere gidilmiştir.
Yumurtlama kafesleri değişik ölçülerde yapılabilir. Kafeslerle ilgili bu ölçü
farklılığı, daha çok uzunluk, genişlik veya derinlik bakımından olup, yükseklikler sabittir.
Kafes başına beş hayvandan az düşünüldüğünde, hayvan başına yerleşim alanı ihtiyacı
350-450 cm arasında hesaplanabilir. Örneğin 4 hayvanlı bir kafes 30x45 cm ebadında ve
35 cm yükseklikte ya da 45x30 cm ebatta ve yine 35 cm yükseklikte olabilir. Kafes başına
5-9 hayvan düşünüldüğünde 40x45 cm ebat ve 35 cm yükseklik; 10-19 tavuk
düşünüldüğünde bu ölçüler 60x60x35 cm; koloni kafesleri olarak ta adlandırılan 20’den
daha fazla tavuk barındırılan kafeslerde ise 120x60x35 cm ölçüleri uygulanabilir.
Yumurtlama kafesi için kullanılan materyal genelde fabrikasyon imali tel ızgaradır.
Bazen plastik kaplanmış tel ızgara da kullanılır. Bütün yumurtlama kafesleri tabanları,
yumurtaların toplama yerine veya hareketli bir banta yuvarlanabileceği şekilde uygun bir
eğimde olmalıdırlar. Bu eğim kafes önünün 35 cm, arkasının 30 cm yükseklikte yapılması
ile sağlanmakta ve kafeslerde 100 lik bir eğim oluşturulmaktadır.
Kafes tabanları, özellikle koloni kafeslerinin tabanları yeterince sağlam olmalıdır.
Kafes tabanlarında ızgara delikleri, genelde 2,5x5 cm kadardır.
Kafes tabanında, yumurtaların toplanma yerlerine yuvarlanırken çatlama ve
kırılmalarını mümkün olduğu kadar asgariye indirecek ölçüde bir eğim sağlanmalıdır.
Kafes tabanı için tavsiye edilen eğim, 10 cm kafes derinliği için 8 mm olarak
hesaplanmalıdır.
Kafes sistemi ortaya çıktıktan sonra, sadece kafes büyüklükleri değil, kümeste kafes
yerleşimi ve kafes başına hayvan sayısı da büyük ölçüde değişiklik göstermiştir.
Bireysel Kafesler: Her kafes gözüne bir tavuğun konduğu kafes sistemidir. Ancak hayvan
başına yatırım masrafı çok yüksek olduğundan bugün ıslah ve araştırma amaçlı pedigrili
çiftleştirmelerde, kullanılmaktadır.
Küçük Grup Kafesleri: Bu yumurtlama kafeslerinin her birine 2 veya daha fazla tavuk
konur. En yaygını 3-4 tavuk konulanıdır. Ancak bu kafeslere konulan hayvan sayısı 8-10
tavuğu geçmemektedir.
Koloni Kafesleri: Bu yumurtlama kafeslerinin herbirine 20-30 tavuk konulabilmektedir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
44
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kümes alanından tasarruf sağlanması ve böylece kafeslerin yerleştirildiği kümeste
birim hayvan başına yatırım masraflarının azaltılması için belirli bir alana daha fazla kafes
sığdırılabilmesi amacıyla çeşitli yetiştirme yöntemleri geliştirilmiştir. Bu yöntemler
aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir.
Tek Sıralı Kafesler: Tek katlı yerleştirme düzenidir. Bu tür kafes sistemli kümesin hayvan
başına yatırım maliyeti oldukça yüksektir. Açık kümeslerin yaygın olduğu sıcak ve ılıman
iklimlerde bu kafes sistemi uygundur.
Çift Sıralı Kafesler: Bu kafeslere “Kademeli Kafesler”, “Stair Step”, ya da “Kaliforniya
Tipi Kafesler” de denir. Üst kat çıkıntılıdır, iki kafes sırası arasında kademeli bir dizilme
görüldüğünden, üst katta bulunan hayvanların gübreleri alt katla temas etmeksizin kümes
tabanındaki kanala düşmektedir.
Üç sıralı kafesler: Sınırlı olan kümes alanından daha fazla yararlanmak üzere üç katlı
veya sıralı kafes sistemi kullanılmaktadır. Sıraların dizilişi, üst katların gübresi alttaki kata
düşebilecek veya kafes sıraları üst üste veya çıkıntılı olarak yapılmaktadır.
Dört ve Beş Sıralı Kafesler: Dört ve beş katlı kafesler, yapı olarak üç sıralı kafesler gibi
olup, farkları dört veya beş sıralı oluşlarıdır. Ancak bu kafesler, üç sıralılar kadar yaygın
değildir.
Yatay kafesler tek katlı kafeslere benzeyen kafes blokları şeklindedir. Tam
otomatik olarak çalışırlar. Bu nedenlerle, bu tip kafesler, mekanizasyonun ucuz olduğu ve
yüksek yatırım istemeyen ılıman bölge kümesleri için uygundur. Dikey, bateri ya da
apartman tipi olarak bilinen kafesler 3 veya 4 katlı olarak yapılırlar. Stair-step ile apartman
tipi kafesler arasında bir geçit tip olarak bilinen kompakt kafesler de 2 veya 3 katlı olarak
yapılabilmektedir.
Proje sahibi Kademli Ekipman, ülkemizde kümes ve kümes ekipmanları üretimi
yapan ilk yerli kuruluşlardan olan Kutlusan Kafes Ekipman ve Hayvancılık Taşımacılık
San Tic Ltd Şti’nin grup firmasıdır. Kuruluş yıllarında standart ekipman üretimleri yapan
Kutlusan, ilerleyen yıllarda AR-GE faaliyetlerine de ağırlık vermiş, tüm dünyaya kümes
ekipmanları ihraç eden bir firma haline gelmiştir.
Zamanla AR-GE faaliyetlerinin yoğunlaşması, üretilen ekipmanların gerçek üretim
ortamında denenmesi ihtiyacını ortaya çıkarmış, bu amaçla değişik üretici firmalar ile
ortaklaşa çalışmalar yürütülmüştür. Ancak, araştırma geliştirme faaliyetleri sonucu dizayn
edilen değişik tip ve ebattaki ürünler nedeni ile üretim portföyünün genişlemesi ve bu
nedenle deneme yapılması ihtiyacının artması sonucu firma bu denemelerini grup
şirketlerinden Kademli Ekipman bünyesinde kendisi yapmaya karar vermiştir.
Kutlusan tarafından tasarlanan ve geliştirilen kümes ve kümes ekipmanlarının
deneme çalışmalarının yapılması ve verimlerinin artırılması için çalışmalarına devam eden
Kademli Ekipman, yenilikçi kümes uygulamalarını ve alternatiflerini dünya çapında takip
etmekte ve içinde bulunduğu grup şirketine tasarım aşamasında önemli veriler
oluşturmaktadır.
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında seçilen kümes tipi, verim açısından,
ülkemizde ve dünyada geliştirilmiş son ve en çevreci teknolojileri içermektedir. Bu
doğrultuda kapasite artışı planlanan işletmede;

Yetiştirme amacına göre kümes tiplerinden Büyütme ve Yumurtlama Kümesleri,

Yapı şekline göre kümes tiplerinden Kapalı (Çevre Kontrollü) Kümesler,

Zemin durumuna göre kümes tiplerinden Kafes Sistemi Kümesler,
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
45
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.

Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Isıtma şekline göre kümes tiplerinden yumurta tavuğu yetiştirme kümesleri için
Isıtmasız Kümes tipi tercih edilmiştir.
I.C.2. Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları
Proje kapsamında yatırım yapılacak arazi, İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi, Armutlu
Köyünde, mülkiyeti Kademli Ekipman’a ait 22.000 m2’lik 8256 no’lu parseldir. ÇED
Raporu Özel Formatı kapsamında İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından
projeye dahil edilmesi istenen 8278 no’lu parsel ise 2.628 m2 kapalı alana sahip 11.500
m2’lik alandır.
Proje sahasının Koordinatları EK-1’de, Yer Bulduru Haritası EK-2’de, proje
sahasının 1/25.000 Ölçekli Topografik Haritadaki Yeri, 1/25.000 Ölçekli İzmir Büyükşehir
Bütünü Çevre Düzeni Planı ve Hassas Yöreler Haritası EK-3’de, Proje Alanının Uydu
Fotoğrafları EK-4’te, Proje Sahasının Panoramik Fotoğrafları EK-5’te verilmiştir.
Kademli Ekipman’a ait 8256 ve 8278 parsellere ait Tapu Örnekleri EK-6’da sunulmuştur.
EK-1’de yer alan 8256 ve 8278 no’lu parsellerin koordinatları aşağıdaki tabloda da
sunulmaktadır.
Tablo 6 8256 ve 8278 No’lu Parsellerin Koordinatları
: WGS-84
DATUM
: ED-50
: DERECE.KESİR
TÜRÜ
: UTM 6 DERECE
: :
AYRAÇ
: :
: 27
DOM
: 27
: 35
ZON
: 35
: ENLEM -BOYLAM
ELEMAN SIRASI
: SAĞA-YUKARI
8256 PARSEL
38.44256170 : 27.53464060
546704.8100 : 4255234.2300
38.44255220 : 27.53475860
546715.1100 : 4255233.2300
38.44252020 : 27.53484650
546722.8000 : 4255229.7300
38.44244740 : 27.53500180
546736.4000 : 4255221.7300
38.44239440 : 27.53522930
546756.2900 : 4255215.9600
38.44236460 : 27.53536660
546768.2900 : 4255212.7300
38.44238000 : 27.53545250
546775.7800 : 4255214.4800
38.44239110 : 27.53550420
546780.2800 : 4255215.7300
38.44239510 : 27.53561590
546790.0300 : 4255216.2300
38.44237650 : 27.53572450
546799.5200 : 4255214.2300
38.44233090 : 27.53587600
546812.7700 : 4255209.2400
38.44224050 : 27.53642170
546860.4500 : 4255199.4900
38.44216760 : 27.53658780
546874.9900 : 4255191.4900
38.44194530 : 27.53654220
546871.1600 : 4255166.8000
38.44174690 : 27.53650170
546867.7500 : 4255144.7600
38.44122620 : 27.53641480
546860.5000 : 4255086.9400
38.44128280 : 27.53555900
546785.7800 : 4255092.7800
38.44129390 : 27.53518680
546753.2900 : 4255093.8300
38.44133600 : 27.53474960
546715.1100 : 4255098.2800
38.44135070 : 27.53450580
546693.8200 : 4255099.7800
38.44153080 : 27.53451840
546694.8100 : 4255119.7700
38.44194100 : 27.53443560
546687.3200 : 4255165.2500
38.44218440 : 27.53440300
546684.3200 : 4255192.2400
38.44230860 : 27.53440820
546684.6900 : 4255206.0300
38.44251770 : 27.53441700
546685.3200 : 4255229.2300
8278 PARSEL
38.44336292 : 27.53559690
546781.4100 : 4255330.5870
38.44332160 : 27.53576589
546796.1840 : 4255326.0880
38.44326595 : 27.53593168
546810.6880 : 4255319.9910
38.44326115 : 27.53599705
546816.3960 : 4255319.4910
38.44311256 : 27.53597236
546814.3370 : 4255302.9980
38.44305010 : 27.53624932
546838.5470 : 4255296.2000
38.44296286 : 27.53621087
546835.2480 : 4255286.5040
38.44275805 : 27.53706969
546910.3280 : 4255264.2130
38.44264759 : 27.53698583
546903.0810 : 4255251.9180
DATUM
TÜRÜ
AYRAÇ
DOM
ZON
ELEMAN SIRASI
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
46
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
38.44248507 : 27.53687409
38.44227487 : 27.53674379
38.44224161 : 27.53672647
38.44212847 : 27.53665543
38.44214496 : 27.53659839
38.44217790 : 27.53647023
38.44221100 : 27.53632615
38.44222325 : 27.53620964
38.44225090 : 27.53607572
38.44227943 : 27.53594467
38.44232072 : 27.53578449
38.44233177 : 27.53573211
38.44233932 : 27.53565783
38.44233785 : 27.53558692
38.44238561 : 27.53558670
38.44243322 : 27.53560046
38.44247021 : 27.53559271
38.44259590 : 27.53550017
38.44274513 : 27.53536405
38.44274969 : 27.53535171
38.44310495 : 27.53546842
38.44313467 : 27.53547425
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
546893.4350 : 4255233.8250
546882.2000 : 4255210.4350
546880.7100 : 4255206.7360
546874.5830 : 4255194.1410
546869.5950 : 4255195.9410
546858.3890 : 4255199.5390
546845.7940 : 4255203.1380
546835.6180 : 4255204.4370
546823.9130 : 4255207.4360
546812.4580 : 4255210.5350
546798.4530 : 4255215.0330
546793.8750 : 4255216.2320
546787.3880 : 4255217.0320
546781.2000 : 4255216.8320
546781.1500 : 4255222.1300
546782.3200 : 4255227.4280
546781.6200 : 4255231.5260
546773.4630 : 4255245.4210
546761.4880 : 4255261.9140
546760.4080 : 4255262.4140
546770.3640 : 4255301.8980
546770.8540 : 4255305.1970
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
47
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
BÖLÜM II. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL
ÖZELLİKLERİ
Projeden Etkilenecek Alanın Belirlenmesi
Faaliyetin planlandığı alanın yerleşim yerlerine ve diğer hassas yörelere (su
kaynakları, yüzey suları vb.) mesafelerini ve faaliyet alanını merkez alan 1.000 metre
yarıçaplı etki alanını gösteren 1/25.000 ölçekli Hassas Yöreler Haritası EK-3’de
verilmiştir.
1.000 metre yarıçaplı alan içerisinde, faaliyet alanının doğu sınırına yaklaşık 650m
uzaklıkta Armutlu Deresi bulunmaktadır. Faaliyet alanının batısından kuzeyine doğru,
alana en yakın olduğu yerde 1.450m uzaklıktan geçen Nif (Kemalpaşa) Çayı
bulunmaktadır. Nif (Kemalpaşa) Çayının kollarından olan Kanlıgedik Deresi ise faaliyet
alanının batısında 1.700m uzaklıktadır. Faaliyet alanının çevresinde tarım arazileri
bulunmaktadır. Faaliyet alanının Uydu Fotoğrafları EK-4’de, faaliyet alanını gösterir
panoramik fotoğraflar EK-5’de verilmiştir.
Şekil 7 Faaliyet Alanını Merkez Alan 1 Km Yarıçaplı Alan
Faaliyet alanı sınırına en yakın yerleşim birimi, kuş uçumu 2.650m mesafede
kuzeybatı yönünde bulunan Çambel Köyüdür. ÇED Raporu kapsamında tüm hesaplamalar
bu yerleşim birimi dikkate alınarak yapılmıştır. Faaliyet alanı, 1.000 metre yarıçaplı
inceleme alanı ve yakın çevresindeki yerleşim yerleri, tarihi alanlar, yer altı ve yerüstü su
kaynakları, su depoları, enerji nakil hatlarını vb. duyarlı alanlar ve diğer hayvancılık
işletmelerini gösterir 1/25.000 ölçekli Topografik Harita EK-3’te verilmiştir.
Kemalpaşa İlçesi Armutlu Köyü, faaliyetin gerçekleştirildiği alana, güneyde
yaklaşık 3.450 m mesafededir. Kemalpaşa ilçe merkezinin faaliyet alanına mesafesi kuş
uçumu yaklaşık 9 km’dir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
48
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
15 km
12 km
4,75 km
2,65 km
7 km
11 km
9 km
6 km
3,45 km
7 km
8,50 km
11 km
5,30 km
Şekil 8 Faaliyet Alanı ile Kemalpaşa İlçesi ve Yakın Köyler Arasındaki Mesafe
Proje alanına ulaşım Şekil 9’da gösterildiği gibi İzmir-Uşak devlet karayolundan
ayrılan ve tesise kadar gelen yaklaşık 1.350 metre uzunluğundaki yol ile sağlanmaktadır.
Şekil 9 Faaliyet Alanına Ulaşım Yolu
Faaliyetin planlandığı alanın merkezini merkez kabul eden 1 km yarıçaplı dairenin
oluşturduğu ÇED İnceleme Alanı uydu fotoğrafı aşağıdaki şekilde verilmiştir. Bu dairesel
alan ve faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri olan Çambel Köyü projeden etkilenecek
alanlar olarak belirlenmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
49
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
8278
Parsel
8256
Parsel
Faaliyetin 1.000 metre
yarıçaplı etki alanı
Şekil 10 Faaliyetin Etki Alanı
II.A. TÜRLER VE EKOSİSTEMLER
İnceleme Alanı ve İnceleme Grubu:
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında projeden etkilenmesi muhtemel
flora ve fauna unsurlarının tespit edilmesi amacı ile İzmir ili, Kemalpaşa İlçesi, Armutlu
Köyü sınırları içinde bulunan proje alanı ve proje alanının merkezini merkez kabul eden 1
km. yarıçapındaki dairesel alan “Flora ve Fauna Unsurları İnceleme Alanı” olarak
belirlenmiştir.
İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi sınırları içinde bulunan proje alanı ve yaklaşık 1 km'lik
yakın çevresindeki flora ve faunayı belirlemek amacı ile 2013 yılı Eylül ve Aralık
aylarında arazi çalışmaları yapılmıştır. Arazi çalışmalarının yapıldığı dönemler inceleme
alanında özellikle değişik türlerin gözlemlenmesine olanak verecek şekilde planlanmıştır.
Bu çalışmalarda arazi ve çevresindeki flora ve fauna türleri, alandaki vejetasyon ve
bitki toplulukları ve mevcut habitatlar incelenmiştir. Arazi çalışmaları, Ziraat Yüksek
Mühendisi Sücaattin ERDEM tarafından gerçekleştirilmiştir. Flora ile ilgili konularda daha
önce aynı yörede arazi çalışması yapmış olan Manisa Celal Bayar Üniversitesi Biyoloji
Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Başkanı Prof.Dr. Yasin ALTAN’ın, Fauna ile ilgili
konularda (faunistik çalışmalar) Manisa Celal Bayar Üniversitesi Biyoloji Bölümü Zooloji
Ana Bilim Dalı Öğretim Üyelerinin görüşlerine başvurulmuştur.
Planlanan proje bir kapasite artışı projesi olduğu için flora ve fauna çalışmaları
mevcut tesisin dışında kalan alanlarda, 8256 ve 8278 nolu parsellerin boş kısımlarında,
komşu parsellerde ve yakın habitatlarda gerçekleştirilmiştir.
Proje alanı ve yakın çevresinin flora ve fauna envanteri yukarıda bahsedilen arazi
çalışmaları, mevcut literatür taramaları, gözlemler, yöre halkından alınan bilgiler ve “2009
yılı İzmir İl Çevre Durum Raporu" incelenerek derlenmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
50
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Flora Envanteri Tespiti ve Sınıflandırılması İçin Kullanılan Yöntem:
Arazi çalışmalarının gerçekleştirildiği Eylül ve Aralık ayları proje alanı ve
çevresindeki flora unsurlarının çoğunluğunun görülebilmesi için uygun dönemlerden
biridir. Buna ek olarak Turgutlu, Kemalpaşa ve çevresinde daha önce flora tespiti amacı ile
yapılan saha çalışmalarından elde edilen veriler ve literatür bilgilerinden de
yararlanılmıştır.
Gerçekleştirilen arazi çalışmaları esnasında proje alanında tespit edilen türler kayıt
altına alınmış, tanımlanamayan bitki türlerinden örnekler alınarak Celal Bayar Üniversitesi
öğretim görevlilerinden yardım alınarak detaylı bir literatür taraması gerçekleştirilip bitki
tayin anahtarları kullanılarak tür teşhisleri yapılmıştır.
Proje alanı ve belirlenmiş olan inceleme alanının flora ve fauna envanteri yukarıda
bahsedilen arazi çalışmaları, mevcut literatür taramaları, gözlemler, yöre halkından alınan
bilgiler ve “2009 yılı İzmir İl Çevre Durum Raporu” incelenerek derlenmiştir.
Bu çalışmalar sonucunda elde edilen veriler, önceki yıllarda hazırlanmış çeşitli
araştırma çalışmaları, tezler ve makaleler incelenerek elde edilen bulgular ile
zenginleştirilmiş ve proje alanı için yılın 12 ayını kapsayan flora envanteri çıkarılarak
Tablo 9’da sunulmuştur.
Çalışmalar esnasında Prof. Dr. Yasin ALTAN tarafından yapılan TÜBİTAK
TBAG/DPT-Ç. SEK-4 No’lu “Türkiye Endemik Bitkileri” (1995) isimli çalışmadan da
faydalanılmıştır.
Türlerin tanımlamalarının yapılmasında 11 ciltten oluşan ve Peter Hadland Davis
tarafından hazırlanan “Flora of Turkey and the East Aegean Islands” (University Press,
Edinburgh, 1965-1988) adlı eserden yararlanılmıştır. Proje alanı TÜBİTAK tarafından
hazırlanan “Türkiye Bitkileri Veri Servisi” (TÜBİVES) kare sistemine göre B1 karesi
içerisinde yer almaktadır. (Şekil 11) Her bitki türünün - biliniyorsa - Türkçe adları da
belirtilmiştir. (Tablo 9) Türlerin Türkçe adlarının belirlenmesi için TÜBİVES’den ve
“Türkçe Bitki Adları Sözlüğü”nden faydalanılmıştır.
Proje Sahası
Şekil 11 Faaliyet Alanının TÜBİVES Sistemindeki Yeri
Tespit edilen flora ve fauna türlerinin küresel tehlike statüleri, güncel olarak
geliştirilmiş kriterlere, Bern Sözleşmesi Listelerine, CITES (Nesli Tehlikede Olan Yabani
Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme) listelerine ve IUCN
(International Union for Conservation of Nature - Uluslararası Tabiatı ve Doğal Hayatı
Koruma Birliği) listelerine göre belirlenmiştir. Bununla birlikte, özellikle endemik bitki
türleri için önemli olan ulusal statüler, IUCN kategorilerine dayanan Türkiye Bitkileri
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
51
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kırmızı Kitabı (Ekim, T. - Koyuncu, M. - Vural, M. - Duman, H. - Aytaç, Z. - Adıgüzel,
N., Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara. 2000)
kullanılarak belirlenmiştir. Ayrıca, memelilerin, kuşların ve sürüngenlerin avlanma
kısıtlamaları 2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararına dayanılarak
belirlenmiştir. Küresel tehlike statülerinin belirlendiği uluslararası sözleşmeler ile ilgili
detay bilgiler aşağıda verilmiştir.
Bern Sözleşmesi
Avrupa Konseyi’nin doğa koruması alanında diğer devletlerle işbirliği yapma
arzusunu göz önünde tutarak, Devletler; yabani flora ve faunanın korunması ve gelecek
nesillere aktarılması gerekli, estetik, bilimsel, kültürel, rekreasyonel, ekonomik ve özgün
değerde doğal bir miras oluşturduğu, biyolojik dengelerin devamlılığında yabani flora ve
faunanın oynadığı temel rolü, yabani flora ve faunanın birçok türlerinin ciddi biçimde
tükenmekte olduğu ve bazılarının yok olma tehlikesine maruz olduğu, doğal yaşama
ortamlarının muhafazasının, yabani flora ve faunanın koruma ve muhafazasında hayati
önemi olduğundan yola çıkarak “Bern Sözleşmesi”ni kabul etmişlerdir. Türkiye’nin 1984
yılında taraf olduğu bu sözleşmenin 4 tane eki bulunmaktadır.
Ek-1- Kesin olarak koruma altına alınan flora (bitki) türleri
Ek-2- Kesin olarak koruma altına alınan fauna (hayvan) türleri
Ek-3- Korunan fauna (hayvan) türleri
Ek-4- Yasaklanan av metot ve araçları ile diğer yasak işletme şekilleri
Her taraf ülke, yaşama ortamlarını korumak amacı ile şu hükümleri yerine
getirmekle yükümlüdür;
Yabani bitki ve hayvan türlerinin yaşama ortamlarının, özellikle 1 ve 2 no’lu Ek
Listelerde belirtilenlerinin ve yok olma tehlikesi altında bulunan doğal yaşama
ortamlarının muhafazasını güvence altına almak üzere, uygun ve gerekli yasal ve idari
önlemleri alacaktır.
Planlama ve kalkınma politikalarını saptarken, önceki paragraf uyarınca sahaların
muhafaza gereksinimlerine, bu gibi yerlerin her türlü tahribattan uzak veya tahribatın
mümkün olan en alt düzeyde tutulmasına özen göstereceklerdir.
2 ve 3 No’lu Ek Listelerde belirtilen göçmen türler için önem taşıyan ve kışlama,
toplanma, beslenme, üreme veya tüy değiştirme yönünden göç yollarına uygun ilişki
konumunda bulunan sahaların korunmasına özel dikkat göstermeyi kabul ederler.
Doğal yaşama ortamlarının korunması için bunların sınır bölgelerinde bulunması
halinde, çabaları uyumlu kılmak yönünden eşgüdüm sağlamayı taahhüt ederler.
Her Taraf Ülke, türlerin korunması ile ilgili olarak da:
1 No’lu Ek Listede doğal bitki türlerinin özel olarak korunmasını güvence altına
alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu bitkilerin kasıtlı olarak
koparılması, toplanması, kesilmesi veya köklenmesi yasaklanacaktır. Her Taraf Ülke
uygun hallerde, bu türlerin elde bulundurulmasını veya alım-satımını yasaklayacaktır.
CITES Sözleşmesi
CITES Sözleşmesi, genel olarak uluslararası ticaretin doğal hayvanların ve
bitkilerin yaşamlarının tehdit etmesini önlemeyi amaçlamaktadır. CITES Sözleşmesi 1973
yılında imzalanmış, Türkiye 1996 yılında bu sözleşmeye taraf olmuştur. CITES’de yer alan
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
52
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
türler gerekli olan koruma derecelerine göre üç farklı ek altında verilmektedir. EK-1 nesli
tükenmekle tehdit altında olan türleri kapsamaktadır. Bu türlerin numunelerinin ticaretine
olağanüstü durumlar haricinde izin verilmemektedir. EK-2 listesi, nesilleri tükenmekle
tehdit altında olmayan ancak ticaretlerinin yaşamları ile bağdaşmayan kullanımlarını
önlemek amacı ile kontrol altında tutulması gereken türleri kapsamaktadır. EK-3 listesi,
ticari kontrolünde yardım için diğer CITES taraflarına başvurulduğu, en az bir ülkede
korunan türleri kapsamaktadır.
IUCN Red List (Kırmızı Listesi)
IUCN Kırmızı Listesi, populasyonları risk ya da tehdit altında olan türlere dikkat
çekmek amacı ile yayınlanmıştır. Bir türün IUCN Kırmızı Listesinde yer alması, ancak
populasyonu ve azalması ile üzerinde yapılacak çalışma sonrasında mümkün
olabilmektedir. Bazı ülkeler IUCN Kırmızı Listesi daha çok araştırmaya dayalı olduğu için
IUCN listesinde yer alan türlere, Bern Listesinde yer alan türlerden daha fazla önem
vermektedirler. IUCN Kırmızı Listesinin 1994 (versiyon 2.3) ve 2001 (versiyon 3.1)
kategorileri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tablolardan da anlaşılacağı üzere 2001 yılında
1994 yılından farklı olarak “Korumaya Bağlı - Conservation Dependent” ve “Düşük Riskli
- Lower Risk” kategorileri kaldırılmıştır.
Tablo 7 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri - 1994
IUCN Kırmızı Liste Kategorileri ve Kriterleri, 1994 (versiyon 2.3)
EX:
Nesli Tükenmiş Türler (Extinct)
EW:
Doğal Ortamında Nesli Tükenmiş (Extinct in the Wild)
CR:
Kritik Durumda Olan Türler (Critically Endangered)
EN:
Tehlikede Olan Türler (Endangered)
VU:
Zarar Görebilir Türler (Vulnerable)
DD:
Yetersiz Veri (Data Deficient)
LR:
Düşük Riskli (Lower Risk)
CD
Korumaya Bağlı (Conservation Dependent)
NT
Neredeyse Tehdit Altında (Near Threatened)
LC
Asgari Endişe (Least Concern)
NE:
Değerlendirilmemiş (Not Evaluated)
Şekil 12 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri – 1994 (Kaynak: www.iucnredlist.org)
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
53
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 8 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri - 2001
IUCN Kırmızı Liste Kategorileri ve Kriterleri, 2001 (versiyon 3.1)
EX:
Nesli Tükenmiş Türler (Extinct)
EW:
Doğal Ortamında Nesli Tükenmiş (Extinct in the Wild)
CR:
Kritik Durumda Olan Türler (Critically Endangered)
EN:
Tehlikede Olan Türler (Endangered)
VU:
Zarar Görebilir Türler (Vulnerable)
NT
Nadir veya Tehdit altında Olmayan Türler (Not Threatened)
LC
Asgari Endişe (Least Concern)
DD
Yetersiz Veri (Deficient Data)
NE:
Değerlendirilmemiş (Not Evaluated)
Şekil 13 IUCN Kırmızı Liste Kategorileri – 2001 (Kaynak: www.iucnredlist.org)
Floristik listelerdeki familyalar Türkiye florasındaki sıraya göre düzenlenmiştir.
Ayrıca her türün, hangi fitocoğrafik bölge elementi olduğu, nispi bolluğu, tespit yöntemi,
endemizmi, yayılış gösterdiği habitatı ve eğer mevcutsa Türkçe adı, bulunduğu tehdit sınırı
verilmiş, endemik türler ayrıca belirtilmiştir.
Listeleme çalışması yapılırken kullanılan kısaltmalar aşağıdaki tablolarda
özetlenmiştir. l'den 8'e kadar belirtilen numaralandırma, türlerin yaşama ortamlarını
(habitatlarını) göstermektedir. (Bu skalalar proje alanı ve yakın çevresi göz önüne alınarak
hazırlanmıştır.)
HABİTAT SINIFLARI
1: Orman
2: Maki
3: Frigana (Çoğu Dikenli, Alçak Boylu ve Yumuşak Yastık Oluşturan Bitkiler)
4: Kültür Alanları (Bağ, Bahçe vb.)
5: Kuru Çayır, Step
6: Nemli Çayır, Bataklık ve Sulak Alan
7: Yol Kenarı
8: Kayalık
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
54
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
ELEMENT- FİTOCOĞRAFİK BÖLGE (FCB)
İr-Tur: İran-Turan Bitki Coğrafyası
Avr-Sib: Avrupa-Sibirya Bitki Coğrafyası
Akd:
Akdeniz Bitki Coğrafyası
GY:
Geniş Yayılışlı
ENDEMİZM (END)
L: Lokal Endemik
B: Bölgesel Endemik
Y: Yaygın Endemik
Alanın Florası
ÇED İnceleme alanında gerçekleştirilen arazi çalışmaları sonucunda tespit edilen
flora elemanlarının büyük çoğunluğu Ege Bölgesi için geniş yayılışlı türlerdir. Bölge
fitocoğrafik olarak Akdeniz Fitocoğrafyası kuşağında yer almaktadır (Şekil 14).
Proje Sahası
Şekil 14 Türkiye Fitocoğrafik Haritası
Genel olarak Kuzey Afrika’nın çok kurak yerleri hariç bütün Akdeniz kıyıları
Akdeniz fitocoğrafik bölgesinin sınırları içerisine girer. Yurdumuzda Akdeniz, Ege,
Marmara denizinin sahillerinin çevreleri (Marmara’nın kuzeyi hariç) bu bölgeye girer.
Güneyde bölge, Toros Dağları silsilesinin zirveleri ile sınırlandırılmakla birlikte bölgenin
batı kesiminde (Ege ve Marmara) dağların denize dik gelmelerinden dolayı iç kesimlere
doğru daha fazla sokulur. Güneydoğu Anadolu bölgemizin büyük bir kesimi de bu bölgeye
dahildir.
Akdeniz fitocoğrafik bölgesi Karadeniz hariç yurdumuzun diğer bölgeleriyle
benzerlikler göstermektedir. Ülkemizin her bölgesinde iklimde bir yaz kuraklığı mevcuttur
ki bu özellik Akdeniz iklim tipinin karakteristiğidir. Bölge homojen bir iklime sahip
olmayıp sıcaklık ve yağış açısından değişiklikler göstermektedir.
Akdeniz fitocoğrafik bölgesinin alt seviyelerinden 1.000 m’ye kadar Pinus brutia
ormanları karakteristiktir. Ormanların tahrip edildiği yerlerde maki diye adlandırılan
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
55
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
vejetasyon tipi hakimdir. Makinin tahrip olduğu yerlerde ise frigana formasyonu göze
çarpar. Makinin karakteristik bitkileri Calycotome villosa, Myrtus communis, Styrax
officinalis, Sparteum junceum, Pistacia sp., Arbutus unedo, Arbutus andrachne yaygın
taxonlardır. Frigana formasyonunun karakteristik taksonları ise Cistus sp., Thymbra
spicata, Lavandula stoechas’dır. Akdeniz fitocoğrafik bölgesinin 1.000 m’nin daha
üzerlerinde Pinus nigra, Cedrus libani ve Abies cilicica gibi saf veya karışık ormanlar yer
alır. Bunların tahrip edildiği yerlerde ise Paliurus spina-christi, Berberis crategina,
Juniperus oxycedrus bulunur.
İnceleme alanı, Akdeniz Fitocoğrafik Bölgesi içinde yer almakta olup tipik bölge
özelliklerini göstermektedir. Dolayısı ile inceleme alanı bölge florasının bir kısmını temsil
etmektedir. Proje alanı ve yakın çevresinde gerçekleştirilen arazi çalışmaları, gözlemler,
yakın yerleşim yerlerinde yaşayan kişiler ile yapılan söyleşiler ve literatür taramaları
sonucunda tespit edilen flora türleri TÜBİTAK Türkiye Bitkileri Veri Sistemi
(TÜBİVES)’ne uygun olarak aşağıdaki tabloda verilmiştir.
NO
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
Tablo 9 Proje Alanı ve Yakın Çevresinde Tespit Edilen Flora Listesi (TÜBİVES)
TÜRKÇE
TEHLİKE *
FAMİLYA
TÜR
END
FCB
LOK
ADI
KATEGORİSİ
AMARANTHACEAE
Amaranthus chlorostachys
?
2
Pistacia terebinthus subsp.
ANACARDIACEAE
?
2
terebinthus
Eryngium campestre var
APIACEAE
?
4,5
campestre
ASTERACEAE
Bellis sylvestris
Akdeniz
5
ASTERACEAE
Carlina lanata
?
5
ASTERACEAE
Centeurea iberica
?
7
ASTERACEAE
Conyza canadensis
?
6
AvrupaASTERACEAE
Hypochoeris radicata
6
Sibirya
Yapışkan
ASTERACEAE
Inula viscosa
Akdeniz
6
Ot
ASTERACEAE
Onopordum myriacanthun
Akdeniz
5
Crepis foetida subsp.
ASTERACEAE
?
5
rhoeadifolia
Kanarya
ASTERACEAE
Senecio vernalis
?
5
Otu
ASTERACEAE
Taraxacum hybernum
?
5
Xanthum strumanum subsp.
ASTERACEAE
Pıtrak
?
4,7
Cavanillessii
Doğu
BORAGINACEAE
Heliotropium suaveolens
4,5
Akdeniz
BRASSİCACEAE
Copsella bursa-pastoris
?
2,4
BRASSİCACEAE
Hirschfeldia incana
?
6
BRASSİCACEAE
Sinapis arvensis
Hardal
?
6,7
Campanula lyrata subsp.
CAMPANULACEAE
Y
?
5
lyrata
Chenopodium album subsp.
CHENOPODIACEAE
?
4,6
album
CISTACEAE
Cistus creticus
Laden
Akdeniz
2,3
Kahkaha
CONVOLVULACEAE Convolvulus arvensi
?
4,5
Otu
EPHEDRACEAE
Ephedra major
?
8
Trifolium pupureum var.
FABACEAE
?
4,7
purpureum
Vicia cracca subsp.
FABACEAE
?
4
stenophylla
FAGACEAE
Quercus ilex
Meşe
Akdeniz
2
-
KORUNMA
STATÜSÜ
-
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
56
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
NO
FAMİLYA
TÜR
27
28
29
30
31
LILIACEAE
LILIACEAE
LILIACEAE
OLEACEAE
POACEAE
Scilla autumnalis
Allium ampeloprasum
Asphodelus aestivus
Phyllaria latifolia
Echinaria capitata
32
POACEAE
Phleum pratense
33
POACEAE
Hordeum bulbosum
34
POLYGONACEAE
Rumex acetosella
35
POLYGONACEAE
36
37
PORTULACACEAE
RHAMNACEAE
Rumex tuberosus subsp.
tuberusus
Portulaca oleracea
Poliurus spina-christii
38
ROSACEAE
Sarcopoterium spinosum
39
ROSACEAE
40
41
42
43
ROSACEAE
ROSACEAE
SOLANACEAE
VİTACEAE
Pyrus amygdaliformis var.
Amygdaliformis
Amygdalus cammuni
Rosa canina
Solanum nigrum
Vitis vinifera
44
AGARICACEAE
Agaricus campester
45
LYCOPERDACEAE
Bovista plumbea
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
TÜRKÇE
ADI
Çiriş Otu
-
2,6,8
5,7
4
1,2
5
TEHLİKE *
KATEGORİSİ
-
KORUNMA
STATÜSÜ
-
1
-
-
?
5
-
-
-
Kosmopolit
6
-
-
-
-
?
4,5
-
-
Semiz Otu
Kara Çalı
Abdestboz
an
-
?
?
Doğu
Akdeniz
4,6
6
-
-
2,8
-
-
Ahlat
-
?
1,2
-
-
Badem
Kuşburnu
Asma
Yenen
Mantar
-
-
?
?
Kosmopolit
?
4
1,8
4
4
-
-
-
?
5
-
-
-
?
5
-
-
Yabani
Arpa
Kuzu
Kulağı
END
FCB
LOK
-
Akdeniz
Akdeniz
Akdeniz
Akdeniz
?
AvrupaSibirya
-
-
-
Alanda belirlenen bazı bitki türlerinin fotoğrafları
Bellis sylvestris
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
57
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Conyza canadensis
Crepis foetida subsp. rhoeadifolia
Hypochoeris radicata
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
58
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Inula viscosa
Taraxacum hybernum
Quercus ilex
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
59
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Scilla autumnalis
Asphodelus aestivus
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
60
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Pyrus amygdaliformis var. amygdaliformis
Rosa canina
Sarcopoterium spinosum
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
61
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Agaricus campester
Bovista plumbea
Şekil 15 Proje Alanından Flora Örnekleri
Tespit Edilen Floranın Tehlike Statüleri ve Endemizm Durumları
Tespit edilen flora türlerinin küresel tehlike statüleri, güncel olarak geliştirilmiş
kriterlere, TÜBİTAK Türkiye Bitkileri Veri Sistemi (TÜBİVES)’ne, Bern Sözleşmesi
Listelerine, CITES (Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası
Ticaretine İlişkin Sözleşme) listelerine ve IUCN (International Union for Conservation of
Nature - Uluslararası Tabiatı ve Doğal Hayatı Koruma Birliği) listelerine göre
belirlenmiştir. Bununla birlikte, özellikle endemik bitki türleri için önemli olan ulusal
statüler, IUCN kategorilerine dayanan Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı (Ekim, T. Koyuncu, M. - Vural, M. - Duman, H. - Aytaç, Z. - Adıgüzel, N., Türkiye Bitkileri Kırmızı
Kitabı, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Ankara. 2000) kullanılarak belirlenmiştir.
Buna göre tesis alanında yukarıda sayılan kriterler uyarınca ülkemiz için endemik ve
tehlike statüsünde bitki türü bulunmamaktadır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
62
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Faaliyetin Tespit Edilen Flora Üzerine Etkileri
Proje alanında faaliyet sahibi faaliyetini sürdürmektedir. Dolayısı ile proje alanında
bitki örtüsünün yer yer ortadan kalktığı gözlenmektedir.
Faaliyet alanı çevresindeki hâkim vejetasyon kültür bitkileri, şeftali ağaçları ve
üzüm bağıdır.
Faaliyet nedeni ile zarar görebilecek herhangi bir flora unsuru bulunmamaktadır.
Arazi gözlem ve incelemelerinde faaliyet alanının yakın çevresini oluşturan bitki türlerinin
bölgede yaygın bir biçimde bulunduğu tespit edilmiştir.
Sonuç olarak faaliyet alanında bulunan türler içerisinde endemik, nesli tehdit
altında olan türler bulunmadığından, türler yakın bölgelerde de temsil edildiğinden faaliyet
nedeni ile bitki türlerinin nesilleri tehdit edilmeyecektir.
Fauna Envanteri Tespiti ve Sınıflandırılması İçin Kullanılan Yöntem:
Devam eden faaliyetten etkilenmesi muhtemel fauna unsurlarının tespit edilmesi
amacı ile İzmir ili, Kemalpaşa İlçesi, Armutlu Köyü, Kuştepesi Mevkiinde bulunan tesis
alanı ve tesis alanının merkezini merkez kabul eden 1 km. yarıçapındaki dairesel alan
“Flora ve Fauna Unsurları İnceleme Alanı” olarak belirlenmiştir. İnceleme alanında
bulunan ve bulunması muhtemel fauna unsurlarını belirlemek amacı ile 2013 yılı Eylül ve
Aralık aylarında arazi çalışmaları yapılmıştır. Arazi çalışmalarının yapıldığı dönem
inceleme alanında türlerin gözlemlenmesine olanak verecek şekilde planlanmıştır.
Faunistik çalışmalar Ziraat Yüksek Mühendisi Süceattin Erdem tarafından canlı
türlerinin belirlenmesi amacı ile saha gözlemleri, anket çalışmaları ve literatür taramaları
ile birlikte yapılmıştır.
Yapılan çalışmalarda değişik hayvan türlerinin beslenme ve barınma özeliklerine
uygun habitatlar özellikle gözlemlenmiştir. Ayrıca kuş ve büyük memeli türlerinin
belirlenmesinde hayvanlara ait ayakizlerinden, daha küçük memelilerin belirlenmesinde
besin artığı, deri, boynuz ve kemik kalıntıları ve hayvan dışkılarının incelenmesinden
faydalanılmıştır. Yapılan çalışmalar sırasında kesinlikle toplama, avlama ve öldürme
yapılmamıştır. Çeşitli metodlarla yapılan canlı yakalamalar neticesinde tespit edilen
canlılar tekrar doğaya bırakılmıştır.
Kuş türlerinin tespit edilmesi yakalama ve tuzaklama kullanılmadan
gerçekleştirilmiştir. Kuş türlerinin tespiti hat ve nokta sayım yöntemleri kullanılarak
yapılmıştır. Saha gözlemleri belirli noktalarda özellikle proje alanında yürüyerek ve proje
alanının yakın çevresinde ise araç ile gerçekleştirilmiştir.
İnceleme alanının fauna envanteri çıkarılırken tarih sırası ile, Doğal Hayatı Koruma
Derneği ve International Council For Bird Preservation işbirliği ile basılan “Türkiye’nin
Önemli Kuş Alanları” (1992), Türkiye Çevre Vakfı yayınlarından “Türkiye’nin Sulak
Alanları” (1993), Çevre Bakanlığı yayınlarından “Türkiye’nin Kuş Cennetleri” (1994),
Prof.Dr. Mustafa KURU’nun “Omurgalı Hayvanlar” (1994), C.S.Roselaar’ın “Taxonomy,
morphology, and distribution of the Songbirds of Turkey: an atlas of biodiversity of
Turkish passerine birds” (1995), Çevre Bakanlığı Çevre Koruma Genel Müdürlüğü
yayınlarından “Türkiye’nin Kuş Cennetleri” (1995), Devlet Planlama Teşkilatı ve
TÜBİTAK tarafından desteklenen “Türkiye Faunası Veritabanı Projesi” nin bir ürünü olan
“Türkiye Omurgalılar Tür Listesi” (1996), Prof.Dr. Ali DEMİRSOY’un “Memeliler,
Amfibiler ve Sürüngenler” (1997) ile Doğal Hayatı Koruma Derneği’nin “Türkiye’nin
Önemli Kuş Alanları” (1997) adlı eserlerden yararlanılmıştır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
63
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
İnceleme alanı ve yakın çevresinde yukarıda anlatılan metotlar kullanılarak
endemik türler, tehlike altındaki türler, yaban yaşamı habitatları hakkında da veriler
toplanmış ve değerlendirilmiştir.
Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Fauna Envanteri:
İnceleme alanında bulunan veya bulunması muhtemel fauna elemanlarının tehlike
ve koruma statüleri Red Data Book (RDB), CITES (Nesli Tehlike Altında Olan Yabani
Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine Dair Sözleşme), Bern Sözleşmesi
(Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (EK-2 ve EK-3) ve
IUCN (International Union for Conservation of Nature - Uluslararası Tabiatı ve Doğal
Hayatı Koruma Birliği) – European Red List’e göre verilmiştir. Kuşlar ve memeli
hayvanlar için ayrıca Merkez Av Komisyonu Kararları (2013-2014)’e göre de
değerlendirme yapılmış ve Tablo 10’da “AV” başlığı altında verilen sütunda sunulmuştur.
Proje alanı ve yakın çevresinde gerçekleştirilen arazi çalışmaları, gözlemler, yakın
yerleşim yerlerinde yaşayan kişiler ile yapılan söyleşiler ve literatür taramaları sonucunda
tespit edilen türler Tablo 10’da sunulmuştur.
Listeleme çalışması yapılırken Tablo 10’da kullanılan kısaltmalar aşağıdaki
tablolarda özetlenmiştir. 1’den 8’e kadar belirtilen numaralandırma, türlerin yaşama
ortamlarını (habitatlarını) göstermektedir. (Bu skalalar proje alanı ve yakın çevresi göz
önüne alınarak hazırlanmıştır.)
LOK: LOKALİTE - HABİTAT SINIFLARI
1: Orman
2: Maki
3: Frigana (Çoğu Dikenli, Alçak Boylu ve Yumuşak Yastık Oluşturan Bitkiler)
4: Kültür Alanları (Bağ, Bahçe vb.)
5: Kuru Çayır, Step
6: Nemli Çayır, Bataklık ve Sulak Alan
7: Yol Kenarı
8: Kayalık
MERKEZ AV KOMİSYONU KARARI (2012-2013) (AV)
EK-1: Kesinlikle Avlanması Yasak Olan Türler
EK-2: Merkez Av Komisyonu Tarafından Koruma Altına Alınan Türler
EK-3: Av Döneminde Belirlenen Sürelerde Avlanmasına Merkez Av
Komisyonunca İzin Verilen Türler
TEHLİKE KATEGORİSİ (RED DATA BOOK - RDB)
A.1.1 Nesli Tükenmiş Türler (Extinct)
A.1.2 Nesli Yok Olma Tehlikesi Altında (Threatened with Extinction)
A.2
Bulundukları Alanda Tehlike Altında (Severely Endangered)
A.3
Tehlike Altında (Endangered)
A.4
Tehlike Altında Olabilir (Potentially Endangered)
B.2,B.3 Tehlike Altında Göçmen, Kış Ziyaretçisi Türler
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
64
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
IUCN Kırmızı Liste Kategorileri ve Kriterleri, 2001 (versiyon 3.1)
EX:
Nesli Tükenmiş Türler (Extinct)
EW:
Doğal Ortamında Nesli Tükenmiş (Extinct in the Wild)
CR:
Kritik Durumda Olan Türler (Critically Endangered)
EN:
Tehlikede Olan Türler (Endangered)
VU:
Zarar Görebilir Türler (Vulnerable)
NT
Nadir veya Tehdit altında Olmayan Türler (Not Threatened)
LC
Asgari Endişe (Least Concern)
DD
Yetersiz Veri (Deficient Data)
NE:
Değerlendirilmemiş (Not Evaluated)
POPULASYON DURUMU (POP)
1:
Çok Nadir
2:
Nadir
3:
Orta Derecede Bol
4:
Bol
5:
Çok Bol
Buna göre belirlenen inceleme alanında ve yakın çevresinde tespit edilen fauna
envanteri listesi aşağıdaki tabloda verilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
65
Kademli Ekipman Hayvancılık Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 10 Proje Alanı ve Yakın Çevresinde Tespit Edilen Fauna Listesi
BERN
NO
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
SINIF
AMPHIBIA
AVES
MAMMALIA
REPTILIA
FAMİLYA
BUFINIDAE
RANIDAE
PHASIANIDAE
COLUMBIDAE
COLUMBIDAE
APODIDAE
ALAUDIDAE
CORVIDAE
CORVIDAE
PASSERIDAE
PASSERIDAE
LEPORIDAE
LACERRIDAE
TÜR
Bufo bufo
Rana ridibunda
Coturnix coturnix
Columba livia
Streptopelia decaocto
Apus apus
Galerida cristata
Pica pica
Corvus frugilegus
Passer domesticus
Passer montanus
Lepus europaeus
Lacerta trilineata
TÜRKÇE ADI
LOK
RDB
HABİTAT
IUCN
Siğilli Kurbağa
Ova Kurbağası
Bıldırcın
Kaya Güvercini
Kumru
Ebabil
Tepeli Toygar
Saksağan
Ekin Kargası
Şehir Serçesi
Ağaç Serçesi
Yabani Tavşan
İri Yeşil Kertenkele
6
6
2,4,5,8
A4
A3
A4
-
Kara-Su
Kara-Su
Kara
Kara
LC
LC
LC
Kara
Kara
Kara
LC
Kara
Kara
LC
LC
LC
LC
5
1
1
LC
LC
LC
2
LC
LC
-
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
EK-2
EK-3
x
x
x
x
x
x
x
x
x
x
TESPİT
TÜRÜ
L
L
G+L
L
G
L
L
L
G
G
L
A
G
AV.
EK-3
EK-3
EK-2
EK-1
EK-2
EK-3
EK-3
EK-3
EK-2
EK-3
EK-1
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Faaliyetin Tespit Edilen Fauna Üzerine Etkileri
İnceleme alanındaki fauna türleri ve yukarıda detayları ile anlatılan değişik
sınıflandırma metotlarına göre tehlike statüleri Tablo 10’da verilmiştir. Buna göre değişik
fauna sınıflarındaki türlerin tehlike statüleri ve bu türler için alınacak önlemler aşağıda
verilmiştir.
Amphibia (İki Yaşamlılar)
Proje sahası sulak alanlar içermemesi nedeni ile iki yaşamlı fauna unsurları için
uygun bir habitat değildir. Yapılan saha çalışmalarında tüm sahada bulunan iki yaşamlı tür
listesi Tablo 10’da verilmiştir. Proje alanı ve yakın çevresinde sadece 2 amfibi türü olduğu
tespit edilmiştir. Bu türler, Bufo bufo (Siğilli Kurbağa) ve Rana ridibunda (Ova Kurbağası)
dır. Bu türlerin proje sahası dışındaki alanlarda da mevcut olduğu ve yaşamlarını devam
ettirecek alternatif alanlar olduğu belirlenmiştir. Tablo 10’da gösterilen 2 adet iki yaşamlı
türünden Bufo bufo (siğilli kurbağa) ve Rana ridibunda (ova kurbağası) Bern
Sözleşmesinin Ek-3 (Korunması Gereken Türler) kategorisindedir. Bununla beraber bu
türler proje sahasının dışındaki habitatlarda ve Türkiye’de yaygın olarak bulunan türlerdir.
Bu nedenle bu türlerin projeden etkilenmesi beklenmemektedir. İşletme aşamasında bu
türlerle karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, türlerin alandan uzaklaşması
sağlandıktan sonra faaliyete devam edilecektir.
Reptilia (Sürüngenler)
Proje sahası ve yakın çevresinde 1 sürüngen türü tespit edilmiş ve Tablo 10’da
verilmiştir. Bu tür (Lacerta trilineata: İri Yeşil Kertenkele) proje sahasında görülmüştür.
IUCN’e göre tespit edilen sürüngen türü LC: Asgari Endişe (Least Concern)
kategorisindedir. Tablo 10’da verilen sürüngen türü Bern Sözleşmesinin Ek-3 (Korunması
Gereken Türler) kategorisindedir. Bununla beraber bu türler proje sahasının dışındaki
habitatlarda ve Türkiye genelinde yaygın olarak bulunan türlerdir. Bu nedenle bu türlerin
projeden etkilenmesi beklenmemektedir. Ayrıca proje sahasının yakın çevresinde bu türler
için alternatif olabilecek uygun beslenme, barınma ve üreme habitatları mevcuttur. İnşaat
ve işletme aşamasında bu türlerle karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, türlerin
alandan uzaklaşması sağlandıktan sonra faaliyete devam edilecektir.
Aves (Kuşlar)
Arazi çalışmalarının yapıldığı proje sahası ve yakın çevresinde 9 kuş türü saptanmış
ve listesi Tablo 10’da verilmiştir. Bu listedeki kuş türlerinin 6 tanesi Bern Sözleşmesinin
Ek-3 (Korunması Gereken Türler) kategorisindedir. Saptanan diğer 3 tür ise Bern
Sözleşmesine göre herhangi bir kategoride bulunmamaktadır. Kuşlara ait avlanma
kısıtlamaları 2013 - 2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararına dayanılarak yine
Tablo 10’da AV başlığı altındaki sütunda gösterilmiştir. Yapılan arazi çalışmalarında proje
alanının kuşlar için sadece beslenme ve dolaşma alanı olarak kullanıldığı ve herhangi bir
kuş türü için üreme alanı olmadığı tespit edilmiştir.
Dolayısı ile kuş türlerinin projeden etkilenmesi beklenmemektedir. İşletme
aşamasında kuş türleri ile karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, avlanma,
yakalama vb. faaliyetler kesinlikle yapılmayacaktır.
Mammalia (Memeliler)
Arazi çalışmalarının gerçekleştirildiği inceleme alanı ve yakın çevresinde 1 memeli
türü saptanmış ve listesi Tablo 10’da verilmiştir. Bu memeli türü Bern Sözleşmesinin Ek-3
(Korunması Gereken Türler) kategorisindedir. IUCN’e göre tespit edilen memeli türü LC:
Asgari Endişe (Least Concern) kategorisindedir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
67
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Bununla beraber bu türler proje sahasının dışındaki habitatlarda ve Türkiye
genelinde yaygın olarak bulunan türlerdir. Bu nedenle bu türlerin projeden etkilenmesi
beklenmemektedir. Ayrıca proje sahasının yakın çevresinde bu türler için alternatif
olabilecek uygun beslenme, barınma ve üreme habitatları mevcuttur. Hazırlık ve işletme
aşamalarında bu türlerle karşılaşıldığı takdirde türlere zarar verilmeyecek, türlerin alandan
uzaklaşması sağlandıktan sonra faaliyete devam edilecektir.
Sonuç olarak, inceleme alanında gerçekleştirilecek faaliyetler, Tablo 10’da listesi
verilen türler üzerinde rahatsızlık faktörü yaratacaktır. Ancak belirlenen türlere ait
popülasyonlar bundan olumsuz etkilenecek olsalar da, türlerin ortadan kalkması gibi bir
tehlike unsuru söz konusu olmayacaktır. Dolayısı ile gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetin
fauna üzerine olumsuz herhangi bir etkisi olmayacaktır.
II.B. JEOLOJİK ÖZELLİKLER VE DEPREMSELLİK
II.B.1. Jeolojik Özellikler
İzmir İlinin Genel Jeolojisi:
İzmir ili, doğudan Manisa, Spil Dağı, kuzeyden Balıkesir, Madra Dağı uzantıları,
güneyden Aydın ve Aydın Dağı uzantıları, batıdan Ege Denizi ile sınırlanmıştır. Bu
dağların ya da dağ dizilerinin birbirinden ayırdığı akarsuların geniş tabanlı vadilerinde yer
alan verimli ovalar İzmir ilinin başlıca tarım alanlarıdır. Bu düzlüklerin en önemlileri
Kınık, Bakırçay, Menemen, Kemalpaşa (Nif) ve Küçük Menderes ovalarıdır.
İzmir İlinin stratigrafik istifine bakıldığında en altta Paleozoyik yaşlı temel kayaçlar
ve onların üzerinde Tersiyer yaşlı tortullar izlemektedir.
Tektonik bir çöküntü sahası olan İzmir Körfezinin kenarında bulunan şehrin içinde
ve çevresinde yükselen tepeler, volkanik kayaçlardan oluşmaktadır. Volkaniklerin
tabanında Mesozoyik yaşlı şistler ve Neojen yaşlı kireçtaşları bulunmaktadır. Tepeler ve
sahil arasındaki düzlükler, deniz ve dere birikintilerinden oluşmaktadır. Şehrin yerleşme
alanının düz kısımlarını genç IV. zaman (kuvaterner) çökeller oluşturmaktadır. Bölgedeki
istiflenmeyi Üst Kretase yaşlı Bornova filişi, neojen yaşlı Altındağ formasyonu, Buca
kireçtaşı ve Yamanlar volkanikleri ve IV. zaman (kuvaterner) yaşlı alüvyonlar
oluşturmaktadır. Ayrıca Melez vadisinin doğusunda bulunan yüksek arazi Neojen yaşlı
marn ve killi kireçtaşlarından; Güzelyalı Agamemnon Hamamı ve Ballıkuyu’daki tepeler,
Mesozoik yaşlı kireçtaşlı şistlerden oluşmaktadır. Eşrefpaşa’nın üst kısmındaki andazitler
eski göller ile, Kadife kalesinden şehrin düz kısmına yamaç, kalın bir enkaz örtüsü ile
kaplıdır. İnciraltı ve Narlıdere’ye doğru batıdaki sahil şeridinde geniş bir alüvyon örtüsü
görülmektedir.
Kemalpaşa İlçesi ve Çevresinin Jeolojisi:
Ege Bölgesi’nde, İzmir ili’ne bağlı bir ilçe olan Kemalpaşa, kuzey ve doğusunda
Manisa, güneyinde Bayındır ve Torbalı, batısında Buca ve Bornova ile çevrilidir. İzmir
İli’nin orta kesiminde yer alan Kemalpaşa’nın kuzey ve güney kesimi dağlıktır. Kuzey
kesimini Spil (Manisa) Dağı’nın güney uzantıları, güney kesimini de Bozdağlar’ın batı
uzantısı olan Mahmut Dağı, Nif Dağı oluşturur. Bu dağlar kızılçam ve karaçam ormanları
ile kaplıdır. İlçenin orta kesimi ovalıktır. Buradaki Nif Ovası Belkahve eşiğine kadar
uzanır, aynı zamanda bu ova Gediz Ovası’nın uzantısıdır. İlçe topraklarını Nif Dağı’nın
doğu yamaçlarından kaynaklanan ve ilçe sınırları dışında Gediz Nehri’ne katılan Nif
(Kemalpaşa) Çayı sulamaktadır.
Bölge, metamorfik dağlık kütle ve geç devirde oluşan alüvyonlu ova olarak iki
başlıkta incelenebilir. Ova, Küçük Menderes ile İzmir Havzaları arasında kalan platodur.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
68
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Doğuya doğru uzanan Boz Dağlar, başkalaşım ve katılaşım kaynaklarıdır. Gnays ve
mermerler başta gelir.
Nif Dağı yamaçları, uzun jeolojik devreler boyunca yüksekten kopan parçaların
birikmesiyle ve yerinde çimentolaşıp katılaşmasıyla oluşmuş, orta sıcaklıkta bir zemin
şeklindedir. Karayolları altındaki bölgeler ise, deretortusu yamaç döküntüsü ve diğer
etkenlerle oluşan zayıf zemindir. Bu bölge genellikle kalker, çakıllı toprak ve kumlu kilden
ibarettir. Yörede iki ana yönde gelişen faydalanmalardan yaşlı olanı kuzey-güney, genç
olanı doğu-batı uzanımındadır. İlçe genellikle yer kayması olmasına karşın I.derecede
deprem kuşağı içindedir. Yamaçlar ve kaya üstleri sağlam, diğer bölgeler dolma
olduğundan sakıncalıdır.3
Bölgenin Jeolojisi:4
Faaliyetin gerçekleştirileceği bölgenin Jeoloji Haritası EK-25’de verilmiştir.
Nif Dağı-Spil Dağı diliminde orta kesim oluşturan yerleşim bölgesinin çevresel
jeolojik durumu temelde filiş ve moloz çökelleridir. İzmir Filişi adı ile bu temel kayalar
Kretase yaşlıdır. Ayrıntılı jeolojik etüdlerde Belkahve Formasyonu adı ile simgelenir.
Belirgin filiş karakterleri taşıyan kireç taşlı bloklu kırıntılı kayalar Belkahve Formasyonu
adı altında ayırt edilmiştir.
Kemalpaşa Ovasında yapılan jeolojik etüdlerde ise ovada üç farklı kaya grubunun
varlığı tespit edilmiştir. Çalışma alanının temelinde, Mesozoyik yaşlı Bornova Karmaşığı
bulunmaktadır. Bornova Karmaşığı, allokton rekristalize kiraçtaşları, kumtaşı-şeyl, killi
şistler ve fillitlerden oluşmaktadır. Konsolide olmuş Neojen tortullarını oluşturan kumtaşı,
kiltaşı ve kireçtaşları uyumsuz olarak temel kayalarını örtmektedir. Kuvaterner yaşlı
alüvyonel çökeller en üstte yer almaktadır. Ovada, bu üç formasyonda oluşmuş dört farklı
akifer tespit edilmiştir. Bunlar, (i) Bornova karmaşığı içerisindeki Mesozoyik yaşlı
allokton rekristalize kireçtaşları, (ii) Neojen birimler içerisindeki kumtaşları ve çakıltaşı
tabakaları, (iii) Neojen kireçtaşları; ve, (iv) en üstte yer alan konsolide olmamış alüvyon
sedimanlar olarak tanımlanabilir.
Çalışma alanında litolojik birimleri, Bornova karmaşığı, Neojen tortul serileri ve
Kuvaterner yaşlı alüvyonlar oluşturmaktadır.
Bornova Karmaşığı
Çalışma alanının temelini Üst Kretase-Paleosen yaşlı Bornova Karmaşığı
oluşturmaktadır. Bornova Karmaşığı fillit, metakumtaşı, kireçtaşı ve denizaltı
volkanizmasının oluşturduğu bir litolojiye sahiptir. Allokton kireçtaşları, oldukça geçirimli
olup önemli akifer kayalarını oluşturur. Özellikle, alanın kuzeyindeki yüksek alanlarda
gözlenmektedir. Allokton kireçtaşları, boyutları değişken, yanal ve düşey olarak
devamlılığı ani değişen kütleler oldukları için, yüzeyde olduğu gibi derinlerde de bu
özelliğini devam ettirmektedir. İzmir ve çevresinde yer alan allokton kireçtaşlarının 20 km
uzunluğa ulaşan mega boyutlu kireçtaşı bloklarından bahsedilmektedir. Mega kiraçtaşları,
bol karstik yapısı ile çalışma alanı ve çevresinde en önemli akifer kayasını oluşturmaktadır.
Neojen Tortul Serileri
Bornova Karmaşığı üzerine, açısal uyumsuzlukla Neojen yaşlı birimler
gelmektedir. Neojen birimlerini, tabandan başlayarak; kiltaşları, silttaşları, çakıltaşları ve
Kemalpaşa Ekosistemi ve Çevre Teknolojisi Uygulamaları,Prof. Dr. Erdin E., Dokuz Eylül Üniversitesi.
Kemalpaşa Ovasının Üç Boyutlu İnteraktif Hidrojeolojik Modeli, Şimşek C.,Demirkıran Z., Çetiner L.,Gündüz O., Öcal
G., DEÜ Fen ve Mühendislik Dergisi, 2009
3
4
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
69
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
en üst seviyede killi kireçtaşları oluşturmaktadır. Neojen serileri, çalışma alanının
doğusunda hafif eğimli alanlarda gözlenmektedir. Birim, Kemalpaşa ve Torbalı arasında
yaygın olarak gözlenmektedir. Birim içerisinde yer alan ve açık renkli killi kireçtaşları, bu
serinin en önemli akifer kayasını oluşturmaktadır. İyi pekleşmiş ve orta/kalın katmanlı olan
kireçtaşları, çalışma alanı ve yakın çevresinde kalınlığının 80 m ve oldukça geçirimli bir
yapıya sahip olduğu belirtilmektedir. Neojen tortul serinin diğer üyesini oluşturan kiltaşları
ve silttaşları ise geniş bir alanda geçirimsiz temel özelliği taşımaktadır.
Alüvyon
Kuvaterner yaşlı alüvyon, çalışma alanının büyük bir bölümünü oluşturur.
Özellikle, Kemalpaşa ovası olarak adlandırılan düz alanlarda çakıl, kum, kil ve silt ağırlıklı
pekleşmemiş sedimanlardan oluşur. Topoğrafyanın yükselmeye bağladığı kenar çizgisinde
iri malzeme, ovanın orta kesimlerde ise ince malzemeler daha fazladır. Alüvyon üzerinde
akan, Nif (Kemalpaşa) Çayı ise en önemli yüzeysel su kaynağını oluşturmakta ve alüvyon
içerisindeki yeraltı suyunu beslemektedir. Alüvyon, çalışma alanında yüzeysel akiferi
oluşturmaktadır. Özellikle, çakıl ve kumlar, alüvyon malzemesi içerisinde su veren
tabakalar bulunmaktadır. İzmir İli ve çevresinin genelleştirilmiş sütun kesiti Şekil 16’da
verilmiştir.
Şekil 16 İzmir İli ve Çevresinin Genelleştirilmiş Sütun kesiti
Tesisin bulunduğu ve kapasite artışı planlanan arazi 3194 Sayılı İmar Kanununa
bağlı Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 63. madde kapsamında olduğu için imar
planı ve imara esas Jeolojik – Jeoteknik Etüd Raporu bulunmamaktadır. Ancak,
faaliyet alanında yapılan ve yapılması planlanan bina ve bina türü yapılar için Eylül 2012
tarihli hazırlanan Zemin ve Temel Etüdü Raporları EK-24’te elektronik olarak CD
ortamında sunulmuştur.5
5
Dosyalar, sayfa sayısı sebebiyle basılı olarak sunulamamıştır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
70
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
II.B.2. Depremsellik
İzmir ili ve çevresinde deprem, sel baskını, heyelan, kaya düşmesi ve yangın gibi
olası afetler söz konusudur.
1972 yılında çıkarılan Deprem Bölgeleri Haritasına göre, ülkemizin % 92’si
deprem kuşağında olup, nüfusun % 95’i deprem riski olan bölgelerde yaşamaktadır. Bu
yüzden yerleşim yerlerinin bu kuşak dışına çıkarılması imkânı da yoktur.
Ege, güncel morfolojik yapısı, genellikle simetrik yapı özelliği gösteren yaklaşık
doğu – batı uzanımlı graben simetri ile biçimlendirilmiştir. Belirtilen graben sistemleri,
birbirlerine koşut olarak dizilmiş irili ufaklı çöküntü alanlarından meydana gelmiştir.
Bunlar kuzeyden güneye doğru Simav, Bakırçay, Gediz, K. Menderes ve B. Menderes
grabenleri şeklinde dizilim göstermektedir.
İzmir İli deprem bölgesi haritasında 1. Derece deprem kuşağında yer almaktadır.
Batı Anadolu ve civarında tarihsel dönemlere ait 482 deprem kaydı elde edilmiştir. Bu
deprem kayıtlarına göre depremlerin %73’ünün aletsel büyüklüğü 5.5 M’nin altındadır.
İzmir İli Deprem Haritası EK-26’da verilmiştir.
Faaliyet alanı Gediz Grabeni’nde kalmaktadır. Gediz Grabeni, Menderes Masifi’nin
kuzeyinde, Kemalpaşa - Sarıgöl arasında uzanan, D-B gidişli ve güneye iç bükey olan 140
km uzunluktaki çöküntü havzasıdır. Bu çöküntü havzası, Sarıgöl-Salihli arasında
morfolojik olarak çok belirgin olmakla beraber havzayı sınırlayan faylar, temel kayaç olan
metamorfitleri, Miyosen, Pliyosen ve Kuvaterner yaşlı çökelleri kesmektedir.
Grabenin güney kenarını boydan boya sınırlandıran düşük açılı sıyrılma
(detachment) fayı sistemin ana yapısal unsurudur. Grabenin güney kenarında ana sıyrılma
fayına kabaca paralel uzanan bir seri sintetik ve antitetik fay bulunur. Sıyrılma fayının
antitetik yapıları ise grabenin kuzey kenarını sınırlandırır. Salihli doğusunda BKB-DGD
uzanımlı olan graben Salihli’den batıya doğru genişler ve çatallanarak kollara ayrılır.
Gölmarmara, Halitpaşa, Manisa ve Kemalpaşa kolları bunlardan en belirgin olanlarıdır.
Proje Alanı Çevresindeki Gediz Grabeni Fayları 6
Gediz grabeni batı ucunda yer alan faylar grabenin Kemalpaşa ve Manisa kollarını
oluşturur. Manisa kolu doğu ucunda Turgutlu fayının KB devamlılığı şeklinde izlenen
Manisa fayına bağlı olarak şekillenmiştir. Kemalpaşa kolundaki aktif yapıların başlıcaları
ise graben ana sıyrılma fayı, Kemalpaşa fayı ve bir transfer yapısı olan Dağkızılca
faylarından oluşur. Faaliyet alanı çevresindeki en yakın faylar ise graben ana sıyrılma fayı
ile Kemalpaşa fayıdır.
Gediz Grabeni Ana Sıyrılma Fayı
Gediz grabenin güney kenarı düşük açılı bir sıyrılma (detachment) fayı tarafından
sınırlandırılmıştır. Salihli bölümünde Çamköy sıyrılma fayı olarak tanımlanmış olan bu
fay, Sarıgöl-Alaşehir arasında 150 km uzunluğunda sürekliliği olan bir yapıdır. Bu fay
Gediz graben sisteminin ana yapısal elemanı olup sistem içerisindeki kompleks ikincil
yapıları oluşturan sintetik ve antitetik yapılar fayın tavan bloğu üzerinde gelişmiştir.
Graben sistemindeki tüm ikincil yapıların oluşumunda rol oynaması ve Batı Anadolu’nun
neotektonik dönemdeki açılmalı kinematik evriminin anlaşılmasında özel bir önem
taşıması nedeniyle bu çalışmada Gediz Grabeni Ana Sıyrılma Fayı adlaması tercih
edilmiştir. Bu fay Sarıgöl-Kemalpaşa arasında D-B genel uzanımlı güneye bakan geniş bir
kavis oluşturur. Alaşehir bölümünde KB-GD uzanımlı fay Salihli-Turgutlu arasında D-B
6
“İzmir Yakın Çevresinin Diri Fayları ve Deprem Potansiyelleri” MTA Rapor No: 10754, Jeoloji Etütleri Dairesi,2005
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
71
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
gidişlidir. Turgutlu batısında ise BKB-DKD doğrultusuna dönen fay en batı ucunda sağ
yönlü doğrultu atımlı bir transfer yapısı olan KD-GB uzanımlı Dağkızılca fayına bağlanır
Fay, Menderes masifinin metamorfik kayaları ile graben içerisinde yer alan MiyosenGünümüz kayalarını ayırır. Batı ucunda Miyosen-Pliyosen yaşlı çökel kaya topluluklarını
keser. Güncel morfotektonik yapısı içerisinde grabenin taban dolgusu Geç PliyosenGünümüz zaman aralığında depolanmış çökellerden oluşur.
Kemalpaşa Fayı
Gediz grabeninin batısında Bağyurdu ile Ulucak arasında uzanan diri fay
Kemalpaşa fayı olarak adlanmıştır. Toplam 24 km uzunluğunda olup uçlarında kuzeye
içbükey olan fayın genel doğrultusu K75D’dur. Kemalpaşa fayı doğu ucunda Gediz
grabeni sıyrılma fayından ayrılan bir normal fay şeklinde başlar. En doğu ucuna rastlayan
Ören yöresinde, birleştiği sıyrılma fayının düzlem eğimi ortalama 12 – 15°’dir. Batı
ucunda fay Kemalpaşa kent yerleşmesini KB-GD yönünde boydan boya kateder. Fay
Ulucak yöresindeki iki küçük fay parçası ile sonlanır.
Kemalpaşa Fayı faaliyet alanının güneyinde yaklaşık 3 – 3,5 km. mesafeden
geçmektedir. Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü internet sitesinden alınarak
ölçeksiz olarak büyütülen 1/250.000 ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası İzmir (NJ 35-7)
Paftasında faaliyet alanı gösterilmiştir. (Şekil 17)
Manisa
Fayı
Proje Alanı
Kemalpaşa Fayı
Dağkızılca Fayı
Gediz Grabeni
Sıyrılma Fayı
Şekil 17 Bölgenin Diri Fay Haritası (Kaynak: http://www.mta.gov.tr
2000-2007 yılları arasında Gediz Grabeninde meydana gelen büyüklüğü 4 ve üzeri
olan depremler aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
72
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 11 2000-2007 Yılları Arası Gediz Grabeninde M ≥ 4 Olan Depremler
Zaman
Enlem
Boylam
Derinlik
Tarih
M
(GMT)
(N)
(E)
(Km)
23.04.2000
13:53:34.28
37.9800
27.6900
11.9
4.4
27.04.2000
12:13:32.52
37.8300
29.2600
10.9
4.0
04.10.2000
02:33:58.08
37.9000
28.9600
11.1
4.8
21.01.2002
14:34:24.24
38.6100
27.8200
11.7
4.7
23.07.2003
04:56:05.45
38.1400
28.8300
11.0
5.3
26.07.2003
01:00:57.73
38.1200
28.9000
10.6
5.1
26.07.2003
08:36:10.93
38.0600
28.8900
10.9
5.5
26.07.2003
13:31:37.02
38.0800
28.8200
10.7
5.0
28.07.2003
17:19:06.48
38.1300
28.8700
10.6
4.0
28.07.2003
22:36:54.81
38.1200
28.9000
10.7
4.1
12.08.2003
08:21:50.29
38.1500
28.8900
17.0
4.0
19.10.2005
22:38:58.61
37.8747
27.1683
03.4
4.1
24.12.2005
03:56:07.42
38.8446
27.7826
06.0
4.5
05.06.2006
04:23:30.99
37.9330
28.7430
11.1
4.1
12.10.2006
03:20:07.33
37.8621
29.1888
05.7
4.0
23.01.2007
21:21:58.06
38.1223
28.7763
07.5
4.3
Proje kapsamında yapılması planlanan kümes ve yardımcı binaların inşası sırasında
06.03.2007 tarih ve 26454 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Deprem
Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine ve yönetmelik ekinde
yer alan “Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Esaslar”a uyulacaktır.
İzmir ilinde sağanak türü yağışlar sıklıkta olmakta, bunun sonucunda gerek altyapı
eksikliğinden, gerek kanal tıkanmalarından veya diğer yapısal bozukluklardan zaman
zaman sel baskını olayları meydana gelmektedir.
Tesisin bulunduğu bölge civarında, EK-3’de verilen topografik haritadan da
görülebileceği üzere 1 akarsu ve bu akarsuya bağlanan dereler bulunmaktadır. Akarsu,
Gediz Nehri kollarından Kemalpaşa (Nif) Çayıdır. Faaliyet alanının doğu sınırına 650
metre mesafedeki Armutlu Deresi ve parselin batı sınırına 1.700 metre mesafedeki
Kanlıgedik Deresi Kemalpaşa (Nif) çayına dökülmektedir.
Spil Dağı’nın güneyindeki Kemalpaşa (İzmir) yakınlarından doğan Kemalpaşa
(Nif) Çayı Bozdağ kütlesini, Spil Dağı’nın doğu eteklerini dolanarak batıya dönüp Manisa
ovasını geçerek İzmir-İstanbul karayolu üzerindeki tarihi Gediz köprüsü yakınında Gediz
Irmağına katılır. Düzensiz bir debiye sahip olan Nif (Kemalpaşa) Çayı, faaliyet alanının
kuzeyinde kuş uçumu yaklaşık 1.450 metre mesafededir. Bu sebeple olası bir taşkın
durumunda faaliyet alanının bundan etkilenmesi beklenmemektedir. Ayrıca, DSİ
Müdürlüğü çalışma planları çerçevesinde Kemalpaşa ilçesi Nif (Kemalpaşa) Çayı
yatağında düzenli olarak taşkın önleme programları uygulandığından taşkın sorunu
yaşanmamaktadır.
Faaliyet alanına en yakın akarsu olan Armutlu Deresi için de ıslah çalışmaları DSİ
2. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılmaktadır.
Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu, 167 Sayılı Yer Altı Suları Hakkında
Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı “Dere Yatakları ve
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
73
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Taşkınlar” adı ile yayınlanan 2006/27 no’lu Başbakanlık Genelgesi ile ilgili diğer
mevzuatların ilgili hükümlerine uyulacaktır.
Faaliyet alanı ve çevresindeki akarsulara ve mevsimsel akış gösteren kuru dere
yataklarına faaliyet sırasında zarar verilmeyecektir. Dere yataklarına ve dere yataklarına
ulaşması söz konusu olabilecek yerlere pasa malzeme, hafriyat atıkları, katı ve sıvı atıklar
atılmayacak, dere yataklarına müdahale edilmeyecek, dere yatakları değiştirilmeyecek,
üzeri kapatılmayacak ve oluşabilecek çevre kirliliğinin engellenmesi hususları yerine
getirilecektir.
Faaliyet kapsamında yüzey ve yer altısularına olumsuz etkide bulunabilecek tüm
kirletici unsurlar ile ilgili gerekli tüm önlemler faaliyet sahibince alınacaktır.
2009 Yılı İzmir İl Çevre Durum Raporuna göre İzmir’de, çığ olayı riski sadece
Ödemiş ve Bozdağ’da bulunmaktadır. Bu nedenle; zararların azaltılması ve oluşabilecek
olaylarda hızlı müdahale edilebilmesi için il genelinde Çığ Uyarı Birimi oluşturulmuştur.
Faaliyet alanı heyelan, kaya düşmesi ve çığ vb. doğal afet riski taşımamaktadır.
Faaliyet alanına ait Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü internet sitesinden alınarak
ölçeksiz olarak büyütülen 1/500.000 ölçekli Türkiye Heyelan Envanteri Haritası’nda
faaliyet alanı için herhangi bir heyelan durumu belirtilmemiştir. (Şekil 18)
Proje Alanı
Şekil 18 Türkiye Heyelan Envanteri Haritası-İzmir Paftası ve Lejantı (Kaynak: http://www.mta.gov.tr)
II.C. HİDROLOJİK VE HİDROJEOLOJİK ÖZELLİKLER
II.C.1.Hidrolojik Özellikler
Akarsular:
Tesisin bulunduğu bölge civarında, EK-3’de verilen topografik haritadan da
görülebileceği üzere 1 akarsu ve bu akarsuya bağlanan dereler bulunmaktadır. Akarsu,
Gediz Nehri kollarından Kemalpaşa (Nif) Çayıdır. Faaliyet alanının doğu sınırına 650
metre mesafedeki Armutlu Deresi ve parselin batı sınırına 1.700 metre mesafedeki
Kanlıgedik Deresi Kemalpaşa (Nif) çayına dökülmektedir. Faaliyet alanının hassas
yörelere mesafesini gösteren Hassas Yöreler Haritası EK-3’de verilmiştir.
Kemalpaşa (Nif, Yarıntı) Çayı: Spil Dağı’nın güneyindeki Kemalpaşa (İzmir)
yakınlarından doğan Kemalpaşa (Nif) Çayı Bozdağ kütlesini, Spil Dağı’nın doğu eteklerini
dolanarak batıya dönüp Manisa ovasını geçerek İzmir-İstanbul karayolu üzerindeki tarihi
Gediz köprüsü yakınında Gediz Irmağına katılır. Düzensiz bir debiye sahip olan
Kemalpaşa (Nif) Çayı, faaliyet alanının kuzeybatısında kuş uçumu yaklaşık 1.450 metre
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
74
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
mesafededir. Faaliyet alanının doğu sınırına 650 metre mesafedeki Armutlu Deresi ve
parselin batı sınırına 1.700 metre mesafedeki Kanlıgedik Deresi Kemalpaşa (Nif) çayına
dökülmektedir.
2009 Yılı İzmir İl Çevre Durum Raporuna göre Kemalpaşa (Nif) Çayının Çiçekli
İstasyonundan ölçülen 34 yıllık ortalama debisi 0,245 m3/s; onu besleyen Armutlu
Deresinin Armutlu İstasyonundan ölçülen 4 yıllık ortalama debisi 0,313 m3/s’dir.
DSİ II. Bölge Müdürlüğünün SVT Rasatlar Bilgi Bankası üzerinden sunduğu
gözlem verilerine göre 03.06.1968’de açılan ve 31.03.2012’de kapatılan Kemalpaşa (Nif)
Çayı üzerindeki Çiçekli İstasyonunda 1969 – 2012 yılları arasında yapılan ölçümlere göre
anlık en çok akım 91,0 m3/s (15.12.1981), anlık en az akım 0,0 m3/s (01.10.1968), ortalama
akım ise 0,236 m3/s’dir.
DSİ II. Bölge Müdürlüğünün SVT Rasatlar Bilgi Bankası üzerinden sunduğu
gözlem verilerine göre 01.01.2004’de açılan ve Armutlu Beldesi’nden menbağa doğru 2,5
km sonra dere üzerindeki Armutlu İstasyonunda 9 yıllık (2004–2012) gözlem süresinde
ölçülen anlık en çok akım 29,8 m3/s (11.03.2006), anlık en az akım 0,0 m3/s (20.07.2007),
ortalama akım ise 0,391 m3/s’dir.
Her iki akarsu için gözlem sürelerinde tespit edilen aylık ortalama akımlar Şekil
19’da verilmiştir.
Şekil 19 Nif (Kemalpaşa) Çayı (1969 - 2012) ve Armutlu Deresi (2004 - 2012) Aylık Ortalama Akım Değerleri
Proje alanı, 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı (Değişik:R.G.-12/2/2008-26786)
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
(SKKY)”nin içme ve kullanma suyu temin edilen kıta içi yüzeysel sulardaki kirletme
yasaklarıyla ilgili 16. – 20. maddelerinde belirtilen koruma alanlarında bulunmamaktadır.
Göller:
Faaliyetin etkileyeceği
bulunmamaktadır.
alan
sınırları
içerisinde
doğal
veya
yapay
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
göl
75
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Su Toplama Havzası:
Faaliyetin etkileyeceği alan sınırları dâhilinde içme ve kullanma suyu temin edilen
yüzeysel su kaynağı ve su toplama havzası bulunmamaktadır.
Proje alanı, 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı (Değişik:R.G.-12/2/2008-26786)
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
(SKKY)”nin içme ve kullanma suyu temin edilen kıta içi yüzeysel sulardaki kirletme
yasaklarıyla ilgili 16. ve 20. maddelerinde belirtilen koruma alanlarında bulunmamaktadır.
Faaliyet süresince 17.05.2005 tarih ve 25818 sayılı Resmi Gazatede yayımlanarak
yürürlüğe giren “Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği”nde ve 26.08.2010 Tarih ve
27684 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Sulak Alanların Korunması
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”te belirtilen tüm önlemler
alınacak ve yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
Faaliyet alanı, DSİ Etüd, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı tarafından
17.12.2013 tarih ve 756461 sayılı görüşünde belirtildiği üzere, planlanmakta olan İzmir
Kemalpaşa Armutlu Barajı ve Sulama Projesinin sulama alanı içerisinde kalmaktadır.
(Şekil 20) Sözkonusu sulama projesinin uygulama aşamasında, ileride bu taşınmazlardan
sulama tesisi ile ilgili bir boru hattı geçmesi durumunda, güzergah boyunca yapılacak
çalışmalara izin verileceği, herhangi bir hak ve zarar ziyan talebinde bulunulmayacağı
faaliyet sahibi tarafından taahhüt edilmektedir.
Şekil 20 Orman ve Su İşleri Bakanlığı İzmir Verileri Haritası - 2012
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
76
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
II.C.2.Hidrojeolojik Özellikler
Proje Alanının ve Çevresinin Genel Hidrojeolojik Karakteri
Faaliyet alanı ve yakın çevresinin 1/500.000 ölçekli Hidrojeoloji haritasından
ölçeksiz küçültülerek alınan harita Şekil 21’de verilmiştir. Buna göre faaliyet alanının
bulunduğu yer “Yaygın ve Zengin Akiferler” sınıfında yer almaktadır. Haritaya göre, İzmir
ili, Kemalpaşa ilçesi sınırları içinde yer altı suyu kaptajı yer almamaktadır. Faaliyet alanına
en yakın yeraltı suyu kaptajı 15 kilometre mesafedeki Turgutlu İlçesindedir. Mevcut tesisin
anılan kaptaja herhangi bir etkisi olmamaktadır.
Proje alanı, EK-3’de verilen 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre
Düzeni Planının L-19-a-1 paftasına göre “Tarımsal Niteliği Koruncak Alan” olarak yer
almaktadır. Parsele ait tapuda vasfı “bağ” olarak belirtilmiştir. Parsel tarım arazileri
kapsamındadır. Parsel üzerinde entegre olmayan, sadece besi amaçlı hayvan yetiştiriciliği
planlanması sebebiyle “tarımsal yapılardan, hayvancılık amaçlı yapılar” grubuna
girmektedir. Hayvancılık işletmeleri tarımsal faaliyetlerdendir. Parsel üzerinde çiftçilik
amacıyla kullanılacak tesisin Tarımsal Amaçlı Yapılar sınıfına girdiği ve böyle bir amaçla
kullanılacak tesisin teknik ve sağlık açısından sakıncasının bulunmadığı (Mülga) Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü’nden 21.06.1996 tarihinde alınan 554-22973 sayılı
raporda (EK-10) belirtilmiştir.
8278 Parsele ait Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nden 06.09.2012 tarih ve
41631 sayıyla alınan “1,15 hektarlık “dikili tarım” arazisinde, 2.628,65 m2 taban alanlı
tavuk kümesi ve müştemilatları yapılması uygundur” görüşü de EK-10’da verilmiştir.
Faaliyetin planlandığı bölge civarında, faaliyet alanının gösterildiği Şekil 21’de
verilen hidrojeoloji haritasından anlaşılacağı üzere 1 akarsu ve bu akarsuya bağlanan
dereler bulunmaktadır. Akarsu, Gediz Nehrinin bir kolu olan Kemalpaşa (Nif) Çayıdır.
Faaliyetin planlandığı parsel sınırına mesafesi kuşuçumu yaklaşık 1.450 metredir. Faaliyet
alanının hassas yörelere mesafesini gösteren Hassas Yöreler Haritası EK-3’de verilmiştir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesis için DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden
14.08.2013 tarihinde hayvansal sulama amaçlı kullanılmak üzere yıllık 54.750 ton yer altı
suyu çekilebileceğine dair 223994 no.lu Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi (EK-20)
alınmıştır. Ocak 2014’de yaptırılan kimyasal ve bakteriyolojik analizlerde çekilen suyun
“TS 266-İnsani Tüketim Amaçlı Sular Standardı”na uygun olduğu belirlenmiştir. Analiz
raporları EK-20’de verilmiştir.
Bahsi geçen su kuyusuna 07.06.2013 tarih ve 27957 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Yeraltı Suyu Ölçüm Sistemleri Yönetmeliği’nce belirtilen usul ve esaslara
uygun su sayacı ve elektrik sayacı takılacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
77
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Proje Alanı
15 km.
Şekil 21 Faaliyet Alanı ve Çevresinin Hidrojeoloji Haritası
(1/500.000 ölçekli Türkiye Hidrojeoloji Haritası İzmir Paftasından ölçeksiz olarak alınmıştır)
Şekil 22 Hidrojeoloji Haritası Lejantı
Yeraltı Su Seviyeleri
2009 yılı İzmir İl Çevre Durum Raporuna göre İzmir-Manisa-Uşak bölgesinin
saptanmış emniyetli yer altı suyu rezerv miktarı 663 hm3/yıl’dır. Kaynaklarla beraber bu
değer 1.034 hm3/yıl’a ulaşmaktadır. İzmir iline düşen miktar 494 hm3/yıl’dır.
Yeraltı suyu rezervi Kemalpaşa Ovası hidrojeolojik etüt raporu içinde
hesaplanmıştır. Bu rapora göre ilçe sınırları dahilindeki yeraltısuyu emniyetli rezervi 25
hm3/yıl’dır. İlçe sınırları içinde yeraltısuyu genel olarak ovalık kısımlarda veya dere
vadilerindeki alüvyonlarda bulunmaktadır.
Bu bölgede açılmış sondaj kuyularının; derinlikleri 100 – 250 m, statik seviyeleri
20 m civarında, verimleri 5 – 20 lt/s arasındadır.
Yeraltı Suyundan Faydalanma Durumu (Mevcut Her Türlü Keson, Derin Kuyu,
Artezyen Vb.)
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
78
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
İzmir ili sınırları içerisindeki alanın saptanmış emniyetli yer altı suyu rezerv miktarı
374 hm3/yıl’dır. Kaynaklarla beraber bu değer 494 hm3/yıl’a ulaşmaktadır. İzmir ilindeki
Yeraltı Suyu Rezerv ve Kullanım durumları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 12 İzmir İli Yer Altı Suyu Rezerv ve Kullanım Durumu
Rezerv
İçme ve Kullanma Suyu
Sulama ve Endüstri
Suyun Niteliği
(hm3/yıl)
(hm3 /yıl)
(hm3/yıl)
Yeraltısuyu
374,0
97,0
240,0
Kaynak
120,0
64,0
9,0
TOPLAM
494,0
161,0
249,0
Kaynak: 2009 Yılı İzmir İl Çevre Durum Raporu
Atık Rezerv
(hm3 / yıl)
37,0
47,0
84,0
II.D. METEOROLOJİK VE İKLİMSEL ÖZELLİKLER
II.D.1. Bölgenin Genel İklim Koşulları
Endüstriyel bir kaynaktan havaya salıverilen kirleticilerin yayılmasında, gerek yerel
gerekse bölgesel ölçekte hâkim olan iklim özellikleri önemli rol oynamaktadır. Kısa ve
uzun dönemli meteorolojik faktörlerin etkilediği yerel ve bölgesel iklim koşullarının
derinlemesine irdelenmesi ve değerlendirilmesi yolu ile kirleticilerin çevreye olan
etkilerine ilişkin sonuçlar çıkartmak mümkündür.
Topografya, deniz seviyesinden yükseklik ve denize olan mesafe gibi coğrafik
koşullar hava kütlelerinin değişimine neden olurlar. Bunun bir sonucu olarak Türkiye’nin
değişik bölgelerinde iklimsel farklılıklar gözlemlenmektedir. Dağların kıyıya dik olarak
uzandığı Ege Bölgesi’nde sahil ve iç kısımlar arasında şiddetli sıcaklık ve yağış
farklılıkları görülmeyip, denizin etkileri iç kısımlara kadar hissedilmektedir.
Ancak, bölgedeki yağışlarda mevsimlere göre önemli miktarda değişkenlik
gözlenmekte olup kış aylarında kıyılarda yağmur ve iç kesimlerde kar olmak üzere oldukça
fazla yağış görülmektedir. Yüksek sıcaklıkların ve buna bağlı olarak çok miktarda
buharlaşmanın olduğu yaz aylarında ise yağış çok seyrek görülmektedir.
İzmir Meteoroloji İstasyonu faaliyet alanına 45 km mesafededir. Bölgenin
meteorolojik ve iklimsel özellikleri değerlendirilirken İzmir Meteoroloji İstasyonunun
1960-2012 yılları arası kaydedilen verileri kullanılmıştır. Meteoroloji Genel Müdürlüğü
internet sitesinden alınan bilgilere göre İzmir Meteoroloji İstasyonu, “Otomatik
Meteoroloji Gözlem İstasyonu” olup Sinoptik, Günlük Klima ve Ravinsonde gözlemleri
yapılmakta ve 29 metre yükseklikte ve 38,3949 Kuzey - 27,0819 Doğu koordinatlarında
yer almaktadır.
II.D.2. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Basınç Dağılımı
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
yıllık ortalama basınç 1.011,0 hPa, yıllık maksimum basınç 1033,9 hPa ve yıllık minimum
basınç 980,5 hPa’dır. Aşağıda aylara göre ortalama, maksimum ve minimum basınç
dağılımı, detaylı tablo ve basınç dağılımı grafiği ile gösterilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
79
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 13 İzmir Met. İst. Aylık Basınç Dağılımı Tablosu (1960-2012)
Ortalama Basınç
Maksimum Basınç
Minimum Basınç
AYLAR
(hPa)
(hPa)
(hPa)
Ocak
1014.7
1033.9
981.1
Şubat
1013.2
1030.1
980.5
Mart
1012.1
1030.3
990.0
Nisan
1009.8
1026.8
990.9
Mayıs
1009.5
1019.2
999.3
Haziran
1008.0
1018.8
996.4
Temmuz
1005.9
1014.8
997.5
Ağustos
1006.5
1014.5
998.2
Eylül
1010.3
1020.9
998.3
Ekim
1013.4
1023.5
999.3
Kasım
1014.7
1029.1
994.3
Aralık
1014.4
1033.6
991.0
Yıllık
1011.0
1033.9
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
980.5
Şekil 23 İzmir Met. İst. Aylık Basınç Dağılımı Grafiği (1960-2012)
II.D.3. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sıcaklık Dağılımı
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
yıllık ortalama sıcaklık 17,9 °C, yıllık maksimum sıcaklık ortalaması 22,7 °C ve yıllık
minimum sıcaklık ortalaması 13,7 °C’dir. Kaydedilen en yüksek sıcaklık 43,0 °C ile 2002
yılı Ağustos ayında, en düşük sıcaklık ise -6,4 °C ile 1964 yılı Ocak ayında ölçülmüştür.
Aşağıda aylara göre sıcaklık dağılımı, detaylı tablo ve sıcaklık dağılımı grafiği ile
gösterilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
80
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 14 İzmir Met. İst. Aylık Sıcaklık Dağılımı Tablosu (1960-2012)
Ortalama
Sıcaklık (°C)
Maksimum
Sıcaklık
Ortalaması (°C)
Minimum
Sıcaklık
Ortalaması (°C)
En Yüksek
Sıcaklık (°C)
En Düşük
Sıcaklık (°C)
8.8
12.4
5.8
21.4
-6.4
Şubat
9.4
13.4
6.1
23.8
-5.0
Mart
11.7
16.4
7.9
30.5
-3.1
Nisan
15.9
20.9
11.4
32.2
0.6
Mayıs
20.9
26.1
15.6
37.5
7.0
Haziran
25.7
30.9
20.1
41.3
10.0
Temmuz
28.0
33.2
22.7
42.6
16.1
Ağustos
27.6
32.8
22.5
43.0
15.2
Eylül
23.6
29.1
18.8
40.1
10.0
Ekim
18.9
24.1
14.9
36.0
5.3
Kasım
14.1
18.5
10.7
29.0
-0.1
Aralık
10.6
14.1
7.7
25.2
-4.0
Yıllık
17.9
22.7
13.7
43.0
-6.4
AYLAR
Ocak
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
Şekil 24 İzmir Met. İst. Aylık Sıcaklık Dağılımı Grafiği (1960-2012)
II.D.4. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Yağış Dağılımı
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
yıllık ortalama toplam yağış miktarı 690,10 mm’dir. Kaydedilen günlük en çok yağış
miktarı 145,3 mm ile Eylül ayında ölçülmüştür. En çok yağış alınan ay, ortalama 147,5
mm ile Aralık ayı, en az yağış alınan ay ortalama 1,9 mm ile Temmuz ayıdır. Aşağıda
aylara göre yağış dağılımı, detaylı tablo ve yağış dağılımı grafiği ile gösterilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
81
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
AYLAR
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 15 İzmir Met. İst. Aylık Yağış Dağılımı Tablosu (1960-2012)
Toplam Yağış Ortalaması (mm)
Maksimum Yağış (mm)
Ocak
118.6
92.0
Şubat
103.8
137.9
Mart
75.3
84.1
Nisan
48.3
51.1
Mayıs
26.9
41.0
Haziran
8.5
37.6
Temmuz
1.9
28.0
Ağustos
2.0
34.9
Eylül
17.3
145.3
Ekim
44.5
134.1
Kasım
95.5
108.0
Aralık
147.5
100.3
Yıllık
690.1
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
145.3
Şekil 25 İzmir Met. İst. Aylık Yağış Dağılımı Grafiği (1960-2012)
İzmir Meteoroloji İstasyonuna ait “Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış
Değerleri Tablosu” ile yine aynı istasyona ait “Yağış Şiddet – Süre – Tekerrür Eğrileri” ve
“Fevk Rasatları” EK-19’da Meteorolojik Veriler kısmında sunulmuştur. Rapor konusu
faaliyet sırasında da bu veriler göz önünde bulundurulacak, proje kapsamında yapılacak
yeraltı ve yerüstü tesisleri standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerlerine göre
yapılacaktır.
II.D.5. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Nem Dağılımı
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
yıllık ortalama bağıl nem oranı % 61,8’dir. Kaydedilen en düşük bağıl nem oranı % 1,0 ile
Mayıs ayında ölçülmüştür. Aşağıda aylara göre nem dağılımı, detaylı tablo ve nem
dağılımı grafiği ile gösterilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
82
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
AYLAR
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 16 İzmir Met. İst. Aylık Nem Dağılımı Tablosu (1960-2012)
Ortalama Bağıl Nem (%)
En Düşük Bağıl Nem (%)
Ocak
69.7
24.0
Şubat
68.0
21.0
Mart
65.7
10.0
Nisan
62.8
11.0
Mayıs
59.0
1.0
Haziran
52.3
12.0
Temmuz
50.6
11.0
Ağustos
52.5
14.0
Eylül
57.2
16.0
Ekim
63.5
12.0
Kasım
68.8
23.0
Aralık
71.5
30.0
Yıllık
61.8
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
1.0
Şekil 26 İzmir Met. İst. Aylık Nem Dağılımı Grafiği (1960-2012)
II.D.6.Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Sayılı Günler Dağılımı
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
yılın en fazla kar yağışı görülen ayı, ortalama 0,5 gün ile Şubat ayıdır. Yıllık kar yağışlı
gün sayısı 1,2 gün iken karla örtülü gün yoktur. Sisli gün sayısı ise 1,2 gündür. Yıllık
dolulu gün sayısı 2,5 gün, yıllık kırağılı gün sayısı 6,1 gün, orajlı gün sayısı ise 24,2
gündür. Aşağıda aylara göre sayılı günlerin dağılımı, detaylı tablo ve sayılı günler dağılımı
grafikleri ile gösterilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
83
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
AYLAR
Ocak
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 17 İzmir Met. İst. Aylık Sayılı Günler Dağılımı Tablosu (1960-2012)
Kar Yağışlı
Kar Örtülü
Sisli Günler
Dolulu Günler Kırağılı Günler
Günler Sayısı Günler Sayısı
Sayısı
Sayısı
Sayısı
Ortalaması
Ortalaması
Ortalaması
Ortalaması
Ortalaması
0.4
0
0.1
0.5
2.4
Orajlı Günler
Sayısı
Ortalaması
2.7
Şubat
0.5
0
0.1
0.6
1.6
2.8
Mart
0.2
-
0.1
0.3
0.8
2.3
Nisan
-
-
0.1
0.2
-
2.3
Mayıs
-
-
0
0.1
-
2.3
Haziran
-
-
-
-
-
1.5
Temmuz
-
-
-
0
-
0.6
Ağustos
-
-
-
0
-
0.6
Eylül
-
-
0
0
-
1.5
Ekim
-
-
0.1
0.1
-
2.0
Kasım
-
-
0.4
0.2
0.2
2.7
Aralık
0.1
0
0.3
0.5
1.1
2.9
Yıllık
1.2
0
1.2
2.5
6.1
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
24.2
Şekil 27 İzmir Met. İst. Aylık Sayılı Günler Dağılımı Grafiği I (1960-2012 Sisli-Kırağılı-Orajlı Günler)
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
84
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 28 İzmir Met. İst. Aylık Sayılı Günler Dağılımı Grafiği II (1960-2012)
II.D.7. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Maksimum Kar Kalınlığı
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
maksimum kar kalınlığı 8 cm ile Ocak ayında gözlenmiştir. Aşağıda aylara göre
maksimum kar kalınlığının dağılımı tablosu verilmiştir.
Tablo 18 İzmir Met. İst. Aylık Maksimum Kar Kalınlığı Tablosu (1960-2012)
AYLAR
Maksimum Kar Kalınlığı (cm)
Ocak
8
Şubat
2
Mart
-
Nisan
-
Mayıs
-
Haziran
-
Temmuz
-
Ağustos
-
Eylül
-
Ekim
-
Kasım
-
Aralık
3
Yıllık
8
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
85
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 29 İzmir Met. İst. Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği (1960-2012)
II.D.8. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Buharlaşma Dağılımı
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
yıllık ortalama açık yüzey buharlaşma miktarı 132,1 mm’dir. Kaydedilen günlük
maksimum buharlaşma miktarı 98,5 mm ile Ağustos ayında ölçülmüştür. Aşağıda
buharlaşma dağılımı, tablo ve buharlaşma dağılımı grafiği ile gösterilmiştir.
AYLAR
Tablo 19 İzmir Met. İst. Aylık Buharlaşma Değerleri Tablosu (1960-2012)
Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm)
Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması (mm)
Ocak
19.4
19.5
Şubat
20.5
11.0
Mart
41.2
13.0
Nisan
124.2
18.0
Mayıs
179.2
15.0
Haziran
238.8
22.0
Temmuz
284.5
17.5
Ağustos
262.1
98.5
Eylül
187.9
14.2
Ekim
121.3
18.8
Kasım
69.0
12.0
Aralık
36.6
8.0
Yıllık
132.1
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
98.5
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
86
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 30 İzmir Met. İst. Aylık Buharlaşma Dağılımı Grafiği (1960-2012)
II.D.9. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Dağılımı
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
hâkim rüzgâr yönü Batı-Kuzeybatı (WNW) yönüdür. Batı-Kuzeybatı yönünü sırasıyla
Güney-Güneydoğu (SSE) ve Batı (W) yönleri takip etmektedir. Aşağıda yönlere göre
rüzgârların yıllık, mevsimlik ve aylık esme sayıları detaylı tablolar ve grafikler ile
gösterilmiştir.
AYLAR
Tablo 20 İzmir Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Aylık Esme Sayıları Dağılımı (1960-2012)
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW SW WSW
W
WNW
N
NNE
Ocak
1255
2062
2659
2984
1890
4164
6477
6004
2543
Şubat
1248
2020
2212
2581
1393
3493
5627
5653
Mart
1559
2223
1707
2187
1139
3041
5202
5527
Nisan
1402
1409
1043
1050
1050
2873
5231
Mayıs
1492
1503
1021
1230
1126
2240
Haziran
1930
1908
1323
1077
705
1604
Temmuz
2127
2724
1948
1716
526
Ağustos
1812
3330
2131
2050
Eylül
1495
2731
1970
Ekim
1374
2413
2172
Kasım
1064
1369
NW
NNW
987
826
1532
1723
1721
1072
1204
2181
937
608
1392
1771
1909
1171
1486
2650
1062
741
2262
2820
3220
1904
1950
5261
2533
1142
862
1866
3674
4019
2387
1957
3520
4031
2235
970
979
2857
5001
6193
2507
2082
2215
2288
1481
724
877
3182
6484
6930
2682
2448
897
902
1187
932
600
942
3495
7892
7683
2905
2748
415
851
991
1389
997
602
748
3619
7602
7334
2685
2359
1832
435
1368
1907
2826
1940
848
790
2462
6171
6661
2349
2045
2550
1208
2657
3824
4750
2600
1014
721
2016
3892
4286
1665
1896
1674
2235
1602
4288
6499
6733
2849
846
601
1514
2006
2099
1237
1252
1930
2963
1825
4683
7276
7028
1998
864
823
1705
1514
1478
956
1369
10596 9518
27902
50550
53533
23520
22796
Aralık
1039
1760
Yıllık
17797
25452 21790 24455 13314 32159
49671 52677 24939
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
87
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 21 İzmir Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Mevsimlik Esme Sayıları Dağılımı (1960-2012)
MEVSİMLER
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
Aralık
1039
1760
1930
2963
1825
4683
7276
7028
1998
864
823
1705
1514
1478
956
1369
Ocak
1255
2062
2659
2984
1890
4164
6477
6004
2543
987
826
1532
1723
1721
1072
1204
Şubat
1248
2020
2212
2581
1393
3493
5627
5653
2181
937
608
1392
1771
1909
1171
1486
3542
5842
6801
8528
5108
12340 19380 18685
6722
2788
2257
4629
5008
5108
3199
4059
Mart
1559
2223
1707
2187
1139
3041
5202
5527
2650
1062
741
2262
2820
3220
1904
1950
Nisan
1402
1409
1043
1050
1050
2873
5231
5261
2533
1142
862
1866
3674
4019
2387
1957
Mayıs
1492
1503
1021
1230
1126
2240
3520
4031
2235
970
979
2857
5001
6193
2507
2082
4453
5135
3771
4467
3315
8154
13953 14819
7418
3174
2582
6985
11495
13432
6798
5989
Haziran
1930
1908
1323
1077
705
1604
2215
2288
1481
724
877
3182
6484
6930
2682
2448
Temmuz
2127
2724
1948
1716
526
897
902
1187
932
600
942
3495
7892
7683
2905
2748
Ağustos
1812
3330
2131
2050
415
851
991
1389
997
602
748
3619
7602
7334
2685
2359
5869
7962
5402
4843
1646
3352
4108
4864
3410
1926
2567
10296 21978
21947
8272
7555
Eylül
1495
2731
1970
1832
435
1368
1907
2826
1940
848
790
2462
6171
6661
2349
2045
Ekim
1374
2413
2172
2550
1208
2657
3824
4750
2600
1014
721
2016
3892
4286
1665
1896
Kasım
1064
1369
1674
2235
1602
4288
6499
6733
2849
846
601
1514
2006
2099
1237
1252
3933 6513 5816 6617 3245 8313 12230 14309
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
7389
2708
2112
5992
12069
13046
5251
5193
Kış
İlkbahar
Yaz
Sonbahar
Şekil 31 İzmir Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Yıllık Esme Say. Dağılımı (1960-2012)
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
88
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 32 Mevsimlere Göre Rüzgârların Esme Sayıları Dağılımı
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
89
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 33 Aylara Göre Rüzgârların Esme Sayıları Dağılımı
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
90
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
II.D.10. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Rüzgâr Hızı Dağılımı
Aşağıda yönlere göre rüzgârların yıllık ve aylık ortalama esme hızları dağılımı
detaylı tablolar ve grafikler ile gösterilmiştir.
Tablo 22 İzmir Met. İst. Yönlere Göre Rüzgârların Aylık Ortalama Esme Hızları Dağılımı (1960-2012)
AYLAR
N NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW WSW W WNW
Ocak
2.5
3.0
3.1
2.8
2.4
2.8
3.2
3.0
2.3
2.3
2.5
2.3
2.3
2.4
Şubat
2.6
3.1
3.1
3.0
2.7
3.0
3.6
3.5
2.6
2.5
2.3
2.5
2.5
2.7
Mart
2.7
2.9
2.9
2.8
2.4
2.8
3.2
3.2
2.6
2.2
2.3
2.5
2.8
2.8
Nisan
2.4
2.5
2.6
2.5
2.4
2.9
3.0
3.0
2.4
2.5
2.2
2.6
3.0
3.1
Mayıs
2.4
2.5
2.7
2.6
2.3
2.5
2.6
2.5
2.1
2.0
2.1
2.8
3.2
3.2
Haziran
2.7
3.0
2.9
2.9
2.2
2.3
2.3
2.1
1.6
1.7
2.1
2.9
3.5
3.5
Temmuz 3.2
3.2
3.2
3.1
2.2
2.2
2.0
1.7
1.5
1.6
2.1
3.0
3.7
3.5
Ağustos
3.0
3.2
3.3
3.0
2.2
2.1
1.9
1.7
1.3
1.3
1.8
2.9
3.6
3.4
Eylül
2.6
3.0
3.1
2.8
2.0
2.2
2.2
2.0
1.6
1.6
1.6
2.4
3.2
3.2
Ekim
2.4
2.9
3.0
2.8
2.2
2.4
2.4
2.4
1.9
1.6
1.6
2.1
2.6
2.7
Kasım
2.1
2.4
2.7
2.6
2.3
2.9
3.0
2.9
2.3
2.0
1.8
2.2
2.3
2.4
Aralık
2.5
2.7
2.9
2.7
2.4
2.9
3.4
3.3
2.6
2.2
2.4
2.4
2.4
2.3
Yıllık
2.6
2.9
3.0
2.8
2.3
2.6
2.7
2.6
2.1
2.0
2.1
2.6
2.9
2.9
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
NW
2.5
2.6
2.8
2.9
2.8
3.0
3.2
2.9
2.7
2.4
2.3
2.4
2.7
NNW
2.3
2.7
2.7
2.6
2.6
2.9
3.1
2.9
2.6
2.4
2.3
2.5
2.6
Şekil 34 İzmir Meteoroloji İstasyonu Yönlere Göre Rüzgârların Yıllık Ortalama Hızları Dağılımı Grafiği
II.D.11. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Ortalama Rüzgâr Hızları Dağılımı
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
ortalama rüzgâr hızı 3,2 m/sn’dir. Aşağıdaki tabloda aylara göre ortalama rüzgâr hızları
dağılımı, detaylı tablo ve grafiği ile gösterilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
91
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 23 İzmir Met. İst. Ortalama Rüzgâr Hızları Dağılımı (1960-2012)
AYLAR
Ortalama Rüzgâr Hızları (m/sn)
Ocak
3.3
Şubat
3.6
Mart
3.3
Nisan
3.1
Mayıs
3.1
Haziran
3.2
Temmuz
3.5
Ağustos
3.3
Eylül
3.0
Ekim
2.8
Kasım
3.0
Aralık
3.3
Yıllık
3.2
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
Şekil 35 İzmir Met. İst. Aylara Göre Ortalama Rüzgar Hızları Dağılımı Grafiği
II.D.12. Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
rüzgârın en hızlı estiği yön Güney-Güneydoğu (SSE) yönü, rüzgâr hızı ise 33,9 m/sn’dir.
Aşağıdaki tabloda maksimum rüzgâr hızı ve yönünün aylara göre dağılımı gösterilmiştir.
Tablo 24 İzmir Met. İst. Maksimum Rüzgâr Hızı ve Yönü Dağılımı (1960-2012)
En Hızlı Esen Rüzgâr
En Hızlı Esen Rüzgâr
AYLAR
Yönü
Hızı (m/sn)
Ocak
SSE
32.5
Şubat
SSW
29.2
Mart
SSE
33.9
Nisan
SSE
31.7
Mayıs
SSE
25.4
Haziran
SSE
26.4
Temmuz
SSE
20.6
Ağustos
SSE
20.6
Eylül
SSE
24.1
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
92
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Ekim
SSE
30.0
Kasım
SSE
27.8
Aralık
SSE
28.2
Yıllık
SSE
33.9
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
II.D.13. Faaliyetin Gerçekleştirileceği Yerin Fırtınalı Günler, Kuvvetli Rüzgârlı Günler ile
İlgili Bilgileri
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası kaydedilen verilerine göre
yıllık toplam ortalama fırtınalı gün sayısı 18,1 gün, yıllık toplam ortalama kuvvetli rüzgârlı
gün sayısı 129,8 gündür. Aşağıdaki tabloda kuvvetli rüzgârlı günler ve fırtınalı günlerin
aylara göre dağılımı gösterilmiştir.
Tablo 25 İzmir Meteoroloji İstasyonu Kuvvetli Rüzgârlı ve Fırtınalı Günler Dağılımı (1960-2012)
Ortalama Fırtınalı Gün
Ortalama Kuvvetli
AYLAR
Sayısı
Rüzgârlı Gün Sayısı
Ocak
2.6
10.5
Şubat
3.3
10.4
Mart
2.6
10.8
Nisan
1.9
9.4
Mayıs
0.9
9.9
Haziran
0.4
12.5
Temmuz
0.2
15.6
Ağustos
0.3
13.4
Eylül
0.4
9.6
Ekim
0.9
8.3
Kasım
1.8
8.2
Aralık
2.8
11.2
Yıllık
18.1
129.8
Kaynak: MGM İzmir İstasyonu Meteorolojik Bülteni
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
93
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 36 İzmir Met. İst. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Gün Sayısı Grafiği
Yukarı verilen meteorolojik parametreler değerlendirildiğinde İzmir Meteoroloji
İstasyonunun 1960-2012 yılları arası Uzun Yıllar Meteorolojik Verilerine göre bölgedeki
rüzgârın esme sayılarına göre 1.hâkim rüzgâr yönünün Batı-Kuzeybatı (WNW), 2. hakim
rüzgar yönünün Güney-Güneydoğu (SSE) yönlü olduğu görülmektedir.
Faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri kuş uçumu 2.650 metre mesafedeki Çambel
Köyü tesis alanının kuzeybatısında yer almaktadır. Aradaki mesafe sebebi ile oluşacak
kokunun rüzgâr yolu ile köye doğru taşınması beklenmemektedir. Ayrıca koku yayılımının
önüne geçilmesi için kümeslerin havalandırma çıkışlarına koku indirgeme sistemleri
kurulacaktır. Faaliyet sahibi tarafından koku önleyici her türlü tedbir alınmaktadır ve
alınacaktır.
II.E. TOPRAK ÖZELLİKLERİ
İzmir ilinin topraklarının büyük bölümü kalkersiz kahverengi topraklar sınıfına
girmektedir. Alanı geniş olan diğer topraklar, kalkersiz orman toprakları ile kırmızı
Akdeniz topraklarıdır.
Akarsu havzalarının düz bölümlerini oluşturan alüvyonel araziler geniş bir alanı
kaplamaktadır. Geriye kalan topraklar ise kahverengi orman toprakları, kırmızı Akdeniz
toprakları, rendzina toprakları ve organik topraklardır.
Başlıca arazi çeşitleri mutlak tarım arazisi, marjinal tarım arazisi, özel ürün arazisi
ve dikili tarım arazisi ile diğer tip araziler olmak üzere 5’e ayrılır.
Mutlak tarım arazisi: Bitkisel üretimde, toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik
özelliklerinin kombinasyonu, yöre ortalamasında ürün alınabilmesi için sınırlayıcı
olmayan, topoğrafik sınırlamaları olmayan veya çok az olan, ülkesel, bölgesel veya yerel
önemi bulunan, hâlihazır tarımsal üretimde kullanılan veya bu amaçla kullanıma elverişli
olan arazilerdir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
94
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Marjinal tarım arazisi: Mutlak tarım arazileri, özel ürün arazileri ve dikili tarım arazileri
dışında kalan, toprak ve topoğrafik sınırlamalar nedeniyle üzerinde sadece geleneksel
toprak işlemeli tarımın yapıldığı arazilerdir.
Özel ürün arazisi: Mutlak tarım arazileri dışında kalan, toprak ve topoğrafik sınırlamaları
nedeniyle yöreye adapte olmuş bitki türlerinin tamamının tarımının yapılamadığı, ancak
özel bitkisel ürünlerin yetiştiriciliği ile su ürünleri yetiştiriciliğinin ve avcılığının
yapılabildiği, ülkesel, bölgesel veya yerel önemi bulunan arazilerdir.
Dikili tarım arazisi: Mutlak ve özel ürün arazileri dışında kalan ve üzerinde yöre
ekolojisine uygun çok yıllık ağaç, ağaççık ve çalı formundaki bitkilerin tarımı yapılan,
ülkesel, bölgesel veya yerel önemi bulunan arazilerdir.
Diğer araziler: Tarım dışı alanlar, Mera Kanunu kapsamındaki meralar ve çayırlar,
ormanlar, bitkisel üretim için toprağı bulunmayan alanlar üzerinde toprak bulunmayan
çıplak kayalar, daimi karla kaplı alanlar, ırmak yatakları, sahil kumulları, sazlık ve
bataklıklar, askeri alanlar, endüstriyel, turizm, rekreasyon, iskân, altyapı ve benzeri
amaçlarla planlanmış arazilerdir.
Araziler işlenebilirlik yönünden 8 sınıfta incelenebilir. Bunlar;
I. Sınıf Arazi
: Bölgede yetişen her türlü bitkiyi yetiştirmeye elverişli, meyilleri
düz, iyi drene olmuş, kolay işlenebilir, derin ve verimli arazilerdir.
II. Sınıf Arazi
: Her çeşit bitki yetiştiriliminde 1. Sınıftan daha az elverişlidir.
Toprak ve su muhafazasına ait özel tedbirler almak gerekir.
III. Sınıf Arazi
: Toprak, topoğrafya ve yüzey akıma ait şiddetli tehdit faktörlerine
sahiptir. Ekilen mahsul çeşidi iki sınıfa nazaran daha azdır. Özel muhafaza tedbirlerine
ihtiyaç gösterir.
IV. Sınıf Arazi
: Toprak derinliği, taşlılık, yaşlık ve meyil yönünden çok çok şiddetli
tahditlere sahiptir. Özel birkaç bitki cinsi için uygun sürümle tarım yapılabilir.
Kullanmaları çok dikkat ister.
V. Sınıf Arazi
: Yetiştirilecek bitki cinsini sınırlayan ve kültür bitkilerinin normal
gelişmesini önleyen sınırlandırmalara sahiptir. Topoğrafya yönünden hemen hemen
düzdür. Toprakları ya sık sık sel basması nedeniyle sürekli olarak yaş ya da çok taşlı veya
kayalıdır. Sık sık taşkınlara maruz kalan taban arazilerle, düz, düze yakın eğime sahip çok
taşlı veya orta derecede kayalı araziler ya da drenaj bakımından kültür bitkileri tarımına
elverişli olmayan, fakat suyu seven ot ve ağaçların yetişmesine uygun göllenme alanları
sınıfa örnek olarak gösterilebilir. Tarla ve bahçe bitkileri kültürüne uygun olmamakla
birlikte, çayır ıslahı yapmak veya uygun ağaç türleri yetiştirerek bu arazilerden kazanç
sağlamak mümkündür. Meyil toprak sığlığı gibi aşırı tahditlere sahiptir. Sürüm yapılamaz.
Çoğunlukla mera olarak kullanılan arazilerdir. Toprakların % 39,49’u orta derin, % 60,51’i
sığ profillidir. Bu sınıftaki arazilerde kuru tarım uygulanmaktadır.
VI. Sınıf Arazi
: Meyil, toprak sığlığı gibi aşırı tahditlere sahiptir. Sürüm yapılamaz.
Çoğunlukla mera olarak kullanılan arazilerdir.
VII. Sınıf Arazi
: Toprak sığlığı, taş, kaya, meyil, erozyon gibi çok şiddetli toprak
tahditlerine sahiptir. Tarımsal yönden ekonomik değildir. Ancak zayıf mera veya orman
ağaçları dikimi için müsaittirler.
VIII. Sınıf Arazi
: Bu araziler; erozyon, yaşlılık, taşlılık, kayalılık, düşük nem
kapasitesi, tuzluluk veya sodiklik gibi kısıtlayıcılardan bir veya birkaçının önlenemiyecek
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
95
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
derecedeki şiddetli sınırlandırmaları
yetiştirilmesine elverişli değildir.
nedeniyle
ot,
ağaç
ve
kültür
bitkilerinin
İzmir ilinde, toprak işlemeye elverişli arazileri oluşturan I, II, III ve IV. Sınıf
arazilerin toplamı il yüzölçümünün yaklaşık % 31’ine tekabül eden 372.393 ha’dır. 2009
yılı İzmir İl Çevre Durum Raporuna göre İzmir iline ait arazi sınıfları dağılımı Tablo
26’da, Kemalpaşa İlçesine ait dağılım ise Tablo 27’de verilmiştir.
Tablo 26 İzmir İli Arazi Sınıfları Dağılımı
Arazi Sınıfları (ha)
I
117.931
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
95.134
87.003
72.325
0
154.951
656.141
17.406
Kaynak: 2009 Yılı İzmir İl Çevre Durum Raporu – TR3 Ege Bölgesi Tarım Master Planı
İl genelinde I., II. ve III. sınıf topraklarda sulu ve susuz tarla tarımı yapılabilmekte
IV. ve daha yüksek sınıflı topraklarda marjinal alan dediğimiz tarımsal faaliyete elverişli
alanlarda zeytin, kiraz, kestane, ceviz ve antepfıstığı gibi sert doğa koşullarına karşı
dayanıklı bitkiler yetiştirilmektedir.
Tablo 27 İzmir İli Kemalpaşa İlçesi Arazi Sınıfları Dağılımı
Arazi Sınıfları (ha)
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
24.781
41.256
16.037
15.955
0
11.287
53.575
0
Bu verilere göre, Kemalpaşa İlçesinde işlenebilir toprak özelliği gösteren ve
yöredeki su potansiyeli temel alındığında sulanabilir araziler şeklinde olan I., II., III, ve IV.
sınıf araziler 81.922 dekar ve bunun genel arazi dağılımındaki payı ise % 59.32 olup,
mevcut arazilerin %60’ını oluşturmaktadır.7
Proje alanı, EK-3’de verilen 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre
Düzeni Planının L-19-a-1 paftasına göre “Tarımsal Özelliği Korunacak Alan” olarak
yer almaktadır. Parsele ait tapuda vasfı “bağ” olarak belirtilmiştir. Parsel tarım arazileri
kapsamındadır. Parsel üzerinde entegre olmayan, sadece besi amaçlı hayvan yetiştiriciliği
planlanması sebebiyle “tarımsal yapılardan, hayvancılık amaçlı yapılar” grubuna
girmektedir. Hayvancılık işletmeleri tarımsal faaliyetlerdendir. Parsel üzerinde çiftçilik
amacıyla kullanılacak tesisin Tarımsal Amaçlı Yapılar sınıfına girdiği ve böyle bir amaçla
kullanılacak tesisin teknik ve sağlık açısından sakıncasının bulunmadığı (Mülga) Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü’nden 21.06.1996 tarihinde alınan 554-22973 sayılı
raporda (EK-10) belirtilmiştir.
8278 Parsele ait Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nden 06.09.2012 tarih ve
41631 sayıyla alınan “1,15 hektarlık “dikili tarım” arazisinde, 2.628,65 m2 taban alanlı
tavuk kümesi ve müştemilatları yapılması uygundur” görüşü de EK-10’da verilmiştir.
İzmir ilinin toprak gruplarına göre arazi kullanım durumları aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
7
Prof.Dr. Ünal ALTINBAŞ Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü, Bornova / İZMİR.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
96
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 28 İzmir İlinde Arazilerin Kullanım Durumu
Alan (da)
Oran (%)
Tarım Alanı
3.411.189,30
28,20
Orman ve Fundalık
4.905.475,00
40,60
Çayır Mera
509.730,00
4,20
Diğer Arazi
3.259.717,70
27,00
TOPLAM
12.086.112,00
Kaynak: İzmir İl Tarım Müdürlüğü (2011)
100,00
Faaliyet alanı “Tarım Arazisi” statüsündedir. Alanda mevcut durumda Yarka ve
Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi bulunmaktadır. Doğal nedenler gibi antropojen
etkiler sonucu bitki örtüsünün yer yer ortadan kalktığı gözlenmektedir.
Tablo 28’de verilen 2011 yılı verilerine göre, il topraklarının % 28’i tarım yapılan
arazilerdir. Bu alan 341.118 ha dır. Doğal çayır, mera alanlarının genişliği 50.973 ha olup
oranı % 4,2’dir.
2009 Yılı Çevre Durum Raporu’na göre İzmir ilinin toplam arazisinin 1.169.918
hektarı (% 97,3) değişik derecelerde erozyona maruz alandır. Erozyona maruz arazi
miktarının yüksek olmasının nedeni, eğimin yüksek veya dik sınıfı giren arazi miktarının
fazla olması ile yakından ilgilidir. Erozyonun başlıca nedeni olan eğim durumunun
yanında, orman yangınları, ormandan tarım alanı kazanma çabaları ve eğimli tarım
arazilerinin bilinçsiz toprak işleme ile bitki örtüsünün değişik amaçlarla yok edilmesi
sayılabilir.
Su erozyonunun önemli olduğu İzmir’de erozyona maruz arazilerin %45,3’ü
şiddetli, %2,3’ü çok şiddetli, %1,3’ü ise orta derecede su erozyonu ile karşı karşıya
bulunmaktır.
Proje alanı tarım arazisi olup çevresinde de benzer özellikte araziler bulunmaktadır.
Proje ile ilgili olarak hafriyat çalışmaları yapılırken zemin emniyeti sağlanacaktır.
Mevcut tesis alanının tamamı EK-3’de verilen 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir
Bütünü Çevre Düzeni Planından da anlaşılacağı üzere “Tarımsal Özelliği Korunacak
Alan”dır. Bu nedenle faaliyet alanında doğal bitki örtüsü olarak kullanılan mera, çayır vb.
bulunmamaktadır.
II.F. NÜFUS HAREKETLERİ (İŞLETME DÖNEMİNDE SAĞLANACAK İSTİHDAM
EKONOMİK DEĞİŞİKLİKLER, GÖÇ HAREKETLERİ)
Türkiye sanayi üretiminin % 15’i Ege Bölgesinde yapılmaktadır. Bölgedeki imalat
sanayinin hemen her çeşidini kapsayan geniş bir yelpazede üretim faaliyeti
sürdürülmektedir. Ege Bölgesi imalat sanayisinin, Türkiye toplam imalat sanayisi içindeki
payı, istihdamda % 5, katma değerde %18, yatırımda ise % 11’dir. 1995-1997 döneminde
426 proje ile Marmara Bölgesi birinci, 141 proje ile Ege Bölgesi ikinci sıradadır. Ege
Bölgesi, yabancı yatırımcılarda 1995 yılında % 7 olan payını %11’e çıkarmıştır.
İzmir ilinin ekonomisi ağırlıklı olarak sanayi, ticaret, ulaştırma-haberleşme ve
tarımsal faaliyetlere dayanmaktadır. Kentin ekonomisinde % 30,5 ile sanayi, % 22,9 ile
ticaret, % 13,5 ile ulaştırma-haberleşme ve % 7,8 ile tarımsal faaliyetler yer almaktadır.
İzmir ili, 2008 yılı rakamlarına göre Türkiye’nin toplam ihracatının % 6’sını,
ithalatının ise % 4’ünü gerçekleştirmiştir. İzmir sanayisinde petrol ve kimyevi ürünler,
metal, tekstil, makine, otomotiv ile gıda, tütün ve toprağa dayalı sanayi ön plana
çıkmaktadır. İzmir ticaret hayatında gıda, ticaret, inşaat, tekstil-konfeksiyon, ağaç-mobilya,
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
97
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
kimya-plastik ve tarım ürünleri ticareti yaygın bir şekilde gözlenmektedir. Tarım ve
hayvancılıkta pamuk, üzüm, zeytin, incir, tütün ve sebze-meyve, balık ve hayvansal yan
ürünler üretimi üst sıralardadır.
İzmir’in temel ekonomik göstergelerine ilişkin veriler aşağıda yer almaktadır.
Tarım: İzmir ilinin tarım yapılan toprakları 337.654 ha olup, ilin toplam alanının yaklaşık
% 28’ini oluşturmaktadır. Tarımsal işletmelerin % 60,5’inde bitkisel üretim, % 37,2’sinde
hayvansal üretim ve % 2,3’ünde hayvansal üretimle birlikte bitkisel üretim yapılmaktadır.
Meyve ve diğer uzun ömürlü bitkilerin tarımının yapıldığı alan toplamı yaklaşık
141.541 hektardır.
Ekolojik koşulların uygunluğuna bağlı olarak İzmir ilinde 2009 yılında 950.989 da
zeytin alanı, 278.484 da meyve alanı, 129.627 da bağ alanı ve 44.721 da narenciye alanı
olmak üzere toplam 1.403.821 da alanda meyvecilik yapılmıştır. İzmir ilinde 4 yumuşak
çekirdekli, 8 taş çekirdekli, 4 sert kabuklu, 3 turunçgil, 5 üzümsü meyve, 4 subtropikal
meyve ve 2 aromatik olmak üzere 30 meyve türü yetiştirilmektedir. 2009 yılı verilerine
göre ülkemiz zeytin (yağlık) üretiminin % 21,72’si, kestane üretiminin % 15,10’u,
mandalina üretiminin % 12’si, şeftali üretiminin % 9,96’sı, incir üretiminin % 9,60’ı ve
kiraz üretiminin % 12,18’i İzmir ilinde gerçekleşmektedir.
Hayvancılık: İzmir ilinde 2009 yılı sonu itibariyle 368.295 büyükbaş, 519.545 küçükbaş,
15.542.579 kanatlı hayvan vardır. Büyükbaş hayvan varlığının % 73,19’ünü kültür ırkı, %
22,63’ünü kültür melezi oluşturmaktadır. Küçükbaş hayvanların % 71,93’ü koyun, kalanı
ise keçiden oluşmaktadır. Küçükbaş hayvan varlığından, keçinin 137.979 adedini kıl keçisi
ve 7.841 adedi saanenden oluşmaktadır. 2009 yılı itibarı ile İzmir ilindeki hayvan mevcudu
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 29 İzmir İline Ait Hayvan Miktarları
Hayvan Cinsi
Miktar (Adet)
Büyük Baş Hayvan
368.295
Saf Kültür Cinsi
269.541
Kültür Melezi
83.348
Yerli
15.406
Küçük Baş Hayvan
519.545
…..Koyun
373.725
…..Keçi
145.820
Kanatlı (Yıl sonunda mevcut)
15.542.579
…..Broiler
10.464.915
…..Yumurtacı
3.551.223
…..Damızlık Tavuk
950.000
…..Köy Tavuğu
270.300
…..Hindi
306.141
Arıcılık
111.036
Modern Kovan
140.592
Eski Usul
Bal (kg)
2.956
1.989.312
Bal mumu (kg)
107.517
Kaynak: 2009 Yılı İzmir İl Çevre Durum Raporu
İzmir İl Tarım Müdürlüğü İstatistikleri (2009)
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
98
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Ormancılık: İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nün faaliyet sahası 2.509.336 ha olup, bunun
% 39’u ormanla kaplıdır (975.005 ha). İzmir ili, bitki örtüsü, arazi yapısı ve iklim
koşullarının özelliklerinden dolayı orman yangınlarına karşı birinci derecede hassas bir
bölgedir.
Madencilik: İzmir’de linyit sahaları; Cumaovası, Tire, Torbalı, Bergama-Çalan, BergamaÜrkütler’dir. Sadece Tire linyitleri özel sektör tarafından işletilmektedir. Isıl değeri: 3.400
kcal/kg'dır. Kapalı olarak işletilmektedir. Diğer linyit yatakları işletilmemektedir ve
ekonomik olarak önemleri yoktur.
İl sınırları içerisinde bilinen petrol rezervi yoktur. Türkiye Petrol Rafineleri A.Ş.’ye
ait petrol rafinerisi Aliağa ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır. Rafineri yıllık
10.000.000 ton ham petrol işleme kapasiteli olup atıksu arıtma tesisleri bu kapasiteye
uygun olarak dizayn edilmiştir.
Sanayi: İzmir’in ekonomisini ağırlıklı olarak sanayi, ticaret, ulaştırma-haberleşme ve
tarımsal faaliyetler oluşturmaktadır. Kentin ekonomisinde % 30,5 ile sanayi, % 22,9 ile
ticaret, % 13,5 ile ulaştırma-haberleşme ve % 7,8 ile tarımsal faaliyetler önemli yer
tutmaktadır.
İzmir’de sanayi alanında istihdam edilenlerin sayısı yaklaşık 369.000 kişi olup bu
sayı kentteki toplam istihdamın % 31,5’ini oluşturmaktadır. İzmir, Ege Bölgesi’ndeki
sanayi istihdamının da % 47,1’ini karşılamaktadır.
İzmir ili, 2009 yılında 17,7 Milyar TL vergi ödeyerek, ülke vergi gelirinin %
10,5’ini, ihracatının % 6’sını, ithalatının % 4’ünü, imalat sanayiinde yaratılan katma
değerin % 9’unu, toplam katma değerin % 14’ünü, istihdamın % 10’unu, ticaretin % 8’ini
karşılamıştır. İzmir ili, ülke GSYİH içinde % 7,5 payla 81 il içinde 3’üncü, kişi başına
düşen 3.215 dolar milli gelir ile 81 il içinde 6’ncı sırada yer almaktadır.
Her türlü yatırım taleplerini karşılayacak sanayi alt yapısına sahip olan ilde,
müteşebbislere değişik alanlarda uygun yatırım ortamları hazırlanmış, yatırım alanları
limanlar, havaalanı, Türkiye’nin dört bir yanına bağlantısı olan tren yolları ile
güçlendirilmiştir.
İlk sanayi tesisleri, kuruluş yeri olarak, eski liman bölgesi olarak da bilinen
Pasaport-Konak-Çankaya arasındaki yerleri (limanın ticari hareketliliğine bağlı olarak)
tercih etmiş, daha sonra Alsancak Limanının faaliyete geçmesi ile bu bölgeye kayılmıştır.
Zamanla da ticari hareketliliğin yoğun olarak yaşandığı şehirlerle bağlantılı karayolu
arterleri kurulmuştur.
Günümüzde sanayi yapılaşması “Pınarbaşı-Işıkkent-Kemalpaşa”, “Çiğli-Aliağa” ve
“Karabağlar-Torbalı-Menderes” aksları olmak üzere, üç temel aks boyunca yerleşmiş ve
gelişme göstermiş olup, bu doğrultuda da devam etmektedir.
İfade edilen üç temel aks içinde, planlı gelişmeye örnek teşkil eden Organize
Sanayi Bölgeleri (OSB), Küçük Sanayi Siteleri (KSS) ve serbest bölgeler yer almaktadır.
2009 yılı sonu itibariyle hizmete sunulan KSS’ler doluluk oranı % 85 iken bu oran
OSB’lerde % 47 seviyesindedir.
Bugün gelinen süreç itibariyle OSB’ler dışında yerleşen münferit sanayi
yapılaşması kentin mevcut plan dokusunu sekteye uğrattığı gibi çevre ve toplum sağlığını
tehdit eden boyutlara ulaşmıştır.
Türkiye’nin üçüncü büyük kenti olan İzmir çağdaş, gelişmiş aynı zamanda önemli
bir kültür, sanat ve ticaret merkezdir. “Güzel İzmir” olarak da adlandırılan İzmir, 8.500
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
99
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
yıldır Anadolu yarımadasının batısında uzun ve dar bir körfezin başlangıcında yer
almaktadır. İzmir, modern Türkiye’nin batıya açılan çağdaş yüzü olarak sanat, kültür,
turizm, ticaret ve sanayi kenti olarak gelişmesini hızla sürdürmektedir. 1990 yılında
hizmete açılan İzmir Atatürk Organize Sanayi Bölgesi Türkiye’nin en modern Organize
Sanayi Bölgelerindendir. Bölgenin toplam alanı 6.240.000 m2’dir. Halen 572 fabrika
üretim yapmaktadır. Bunların 200’ü ihracat yapmaktadır. Bölgede 15 adet yabancı
sermayeli firma bulunmaktadır. Bölge firmaları ağırlıklı olarak; makine, tekstil, otomotiv
yan sanayi, elektrik ve elektronik sektörlerinde yoğunlaşmıştır.
Ayrıca, Bornova, Aliağa ve İTOB Organize Sanayi Bölgeleri de ilin
sanayileşmesine büyük katkı sağlamaktadır. Sanayinin gelişimi nedeni ile nüfus hareketleri
de buna paralellik göstermiştir.
İzmir ili nüfusu, 2013 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine (ADNKS) göre
4.061.074 kişidir. İzmir ili toplam nüfusunda en büyük payı % 11,61 ve 471.676 kişi ile
2008 yılında ilçe olan Karabağlar İlçesi almaktadır. Bunu sırası ile % 11,18’lik pay ve
454.112 kişi ile Buca İlçesi, % 10,50’lik pay ve 426.490 kişi ile Bornova İlçesi, % 9.50’lik
pay ve 385.843 kişi ile Konak İlçesi, % 7,93’lük pay ve 321.870 kişi ile Karşıyaka İlçesi ve
%7,65’lik pay ile Karşıyaka İlçesinden 2008 yılında ayrılarak ilçe olan 310.656 nüfuslu
Bayraklı İlçesi izlemektedir. 9.092 kişilik nüfus ile Karaburun ilçesi en az nüfusa sahip
olup, toplam nüfus içindeki payı ise % 1’in altında kalmaktadır. 2013 yılı ADNKS’ne göre
İzmir ili Türkiye toplam nüfusunun % 5,30’luk bir bölümünü oluşturmaktadır. Aliağa,
Balçova, Bornova, Buca, Çiğli, Dikili, Gaziemir, Güzelbahçe, Kemalpaşa, Menderes,
Menemen, Narlıdere, Ödemiş, Selçuk, Tire, Torbalı ve Urla ilçelerinde 2000-2012 yılları
arası nüfus artışı yaşanırken Bayındır, Bergama, Beydağ, Çeşme, Foça, Karaburun, Kınık,
Kiraz ve Seferihisar ilçelerinde nüfus azalışı yaşanmıştır. Karşıyaka ve Konak İlçelerindeki
büyük azalış ise 2008 yılındaki Büyükşehir düzenlemesi ile Karabağlar ve Bayraklı
İlçelerinin oluşumundan kaynaklanmaktadır. İzmir İli toplam nüfusu 2000 yılında
3.370.866 kişi iken 2013 yılında 4.061.074 kişi olmuştır. 13 yıllık artış oranı yaklaşık % 20
seviyelerinde gerçekleşmiştir. İzmir İli 2013 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi
sonuçları Tablo 30’da verilmiştir.
Tablo 30 İzmir İli Nüfus İstatistikleri (2013)
2000 Genel Nüfus Sayımı
Kesin Sonuçları
2012 ADNKS
Sonuçları
2013 ADNKS
Sonuçları
00. Aliağa
57.192
76.598
80.948
5.68
01. Balçova
66.877
77.843
77.624
-0.28
02. Bayındır
47.214
40.988
40.690
-0.73
İl ve İlçeler
Yıllık Nüfus Artış Hızı
(%)
35. İZMİR
03. Bayraklı
309.137
310.656
0.49
04. Bergama
106.536
101.004
101.217
0.21
05. Beydağ
14.147
12.566
12.555
-0.09
06. Bornova
396.770
423.063
426.490
0.81
07. Buca
315.136
446.491
454.112
1.71
08. Çeşme
37.372
34.563
35.965
4.06
09. Çiğli
113.543
168.599
173.667
3.01
10. Dikili
30.115
35.230
36.124
2.54
11. Foça
36.107
32.141
32.534
1.22
12. Gaziemir
87.692
127.730
129.534
1.41
13. Güzelbahçe
18.190
28.469
27.389
-3.79
466.023
471.676
1.21
14. Karabağlar
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
100
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
İl ve İlçeler
2000 Genel Nüfus Sayımı
Kesin Sonuçları
2012 ADNKS
Sonuçları
2013 ADNKS
Sonuçları
Yıllık Nüfus Artış Hızı
(%)
15. Karaburun
13.446
8.799
9.092
3.33
16. Karşıyaka
438.764
315.294
321.870
2.09
17. Kemalpaşa
73.114
94.831
97.499
2.81
18. Kınık
32.109
27.950
28.000
0.18
19. Kiraz
44.910
44.009
44.017
0.02
20. Konak
782.309
390.682
385.843
-1.24
21. Menderes
73.002
74.831
77.706
3.84
22. Menemen
114.457
138.143
142.836
3.40
23. Narlıdere
54.107
63.301
63.743
0.70
24. Ödemiş
128.259
129.005
129.295
0.22
25. Seferihisar
34.761
31.467
33.588
6.74
26. Selçuk
33.594
34.587
34.979
1.13
27. Tire
78.658
79.519
80.381
1.08
28. Torbalı
93.216
138.040
144.293
4.53
29. Urla
49.269
54.556
56.751
4.02
TOPLAM
3.370.866
4.005.459
4.061.074
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Veritabanı
1.39
Kemalpaşa ilçesinin nüfusu 2013 yılı kayıtlarına göre 97.499 kişi olup ilçe nüfusu
2000 yılı kayıtlarına göre % 33’lük bir artış göstermiştir. Bu sonuçta adrese dayalı nüfus
sistemine geçişin önemli bir payı olduğu düşünülmektedir. 2013 yılı TÜİK Adrese Dayalı
Nüfus Kayıt Sistemine göre Kemalpaşa İlçesi nüfusunun 47.927’si kadın ve 49.572’si
erkektir.
2013 yılı TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre proje alanına en yakın
yerleşim yeri olan Çambel Köyü, 946 kişilik nüfusa sahiptir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede 8278 parselde 9 kişi, 8256
parselde ise 10 kişi istihdam edilmektedir. Çalışan kişiler yakın köylerden temin
edilmektedir.
İzmir
Tablo 31 İzmir İli Nüfusu Kadın-Erkek Dağılımı (2013)
Toplam
Erkek
Kadın
Aliağa
80.948
43.810
37.138
Balçova
77.624
37.951
39.673
Bayındır
40.690
20.158
20.532
Bayraklı
310.656
155.063
155.593
Bergama
101.217
50.667
50.550
Beydağ
12.555
6.270
6.285
Bornova
426.490
213.223
213.267
Buca
454.112
227.217
226.895
Çeşme
35.965
18.323
17.642
Çiğli
173.667
87.095
86.572
Dikili
36.124
18.034
18.090
Foça
32.534
21.043
11.491
129.534
65.922
63.612
Güzelbahçe
27.389
14.329
13.060
Karabağlar
471.676
233.366
238.310
Gaziemir
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
101
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
İzmir
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Toplam
Kadın
Erkek
9.092
4.689
4.403
Karşıyaka
321.870
152.353
169.517
Kemalpaşa
97.499
49.572
47.927
Kınık
28.000
13.990
14.010
Kiraz
44.017
22.162
21.855
Konak
385.843
188.368
197.475
Menderes
77.706
39.392
38.314
Menemen
142.836
72.228
70.608
Narlıdere
63.743
31.926
31.817
129.295
63.698
65.597
Seferihisar
33.588
17.645
15.943
Selçuk
34.979
17.521
17.458
Tire
80.381
39.585
40.796
144.293
72.757
71.536
56.751
28.977
27.774
Karaburun
Ödemiş
Torbalı
Urla
Toplam
4.061.074
2.027.334
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)
2.033.740
Yöredeki gelir dağılımı ile ilgili olarak Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK)
verileri araştırılmış, en yakın tarihli çalışma olan 2001 yılı İzmir ili Gayri Safi Yurt İçi
Hasılanın (GSYİH) iş kollarına göre dağılımı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 32 İzmir İli Gayri Safi Yurtiçi Hasılanın İş Kollarına Göre Dağılımı (2001)
İŞKOLU
TOPLAM GSYİH (TL)
ORANI
1.005.768.830
9%
Tarım
933.351.628
…..Çiftçilik ve hayvancılık
14.294.897
…..Ormancılık
58.122.305
…..Balıkçılık
4.167.417.311
36%
Sanayi
57.904.064
…..Madencilik ve taş ocakçılığı
3.680.852.192
…..İmalat sanayi
428.661.055
…..Elektrik, gaz ve su
458.725.858
4%
İnşaat sanayi
2.389.038.615
21%
Ticaret
1.935.726.251
…..Toptan ve perakende ticaret
453.312.364
…..Otel lokanta hizmetleri
1.870.442.414
16%
Ulaştırma ve haberleşme
331.563.542
3%
Mali müesseseler
832.118.350
7%
Konut sahipliği
585.723.697
5%
Serbest meslek hizmetleri
387.306.405
(Eksi) İzafi banka hizmetleri
11.640.798.615
100%
Sektörler toplamı
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) www.tuik.gov.tr
İzmir ilinde gelirin % 36’sı sanayi, % 9’u tarım ve % 21’i ticaret işkollarından
gelmektedir. Mevcut tesisin yer aldığı Kemalpaşa İlçesinde halkın büyük çoğunluğunun
gelir kaynağı tarım ve hayvancılıktır.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) internet sitesinden alınan verilere göre 2013 yılı
İzmir bölgesinde işsiz nüfus 276.000, toplam işgücü 1.790.000, işsizlik oranı % 15,4 olarak
hesaplanmıştır. Bu oran, Türkiye geneli işsizlik oranı olan % 9,7’nin üstündedir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
102
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 33 Türkiye Çalışan Nüfus ve İşsizlik İstatistikleri (Bin) (2013 15+ Yaş)
İşgücüne
İşsizlik
katılma
oranı (%)
oranı (%)
Kurumsal
olmayan
nüfus
İşgücü
İstihdam
edilenler
İşsiz
TOPLAM
55.608
28.271
25.524
2.747
50,8
9,7
TR10 (İstanbul)
10.046
5.248
4.658
589
52,2
11,2
TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli)
1.347
748
692
56
55,5
7,5
TR22 (Balıkesir, Çanakkale)
1.319
625
587
38
47,4
6,0
TR31 (İzmir)
3.200
1.790
1.514
276
55,9
15,4
TR32 (Aydın, Denizli, Muğla)
2.296
1.289
1.201
89
56,2
6,9
TR33 (Manisa, Afyon, Kütahya, Uşak)
2.100
1.142
1.080
62
54,4
5,4
TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik)
2.956
1.490
1.385
105
50,4
7,0
TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova)
2.705
1.486
1.340
146
54,9
9,8
TR51 (Ankara)
3.748
1.856
1.667
190
49,5
10,2
TR52 (Konya, Karaman)
1.634
795
757
37
48,6
4,7
TR61 (Antalya, Isparta, Burdur)
2.119
1.211
1.115
96
57,2
7,9
TR62 (Adana, Mersin)
2.747
1.381
1.203
177
50,3
12,8
TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye)
2.218
1.018
893
125
45,9
12,2
TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir )
1.128
545
510
36
48,3
6,5
TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat)
1.663
844
762
81
50,7
9,6
TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın)
804
449
416
33
55,8
7,4
TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop)
604
281
263
18
46,5
6,4
TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya)
1.983
1.006
941
65
50,7
6,5
TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane)
2.011
1.027
958
69
51,1
6,8
TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt)
667
335
313
22
50,3
6,6
TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan)
6,7
708
413
385
28
58,3
TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli)
1.249
670
618
52
53,6
7,7
TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari)
1.263
581
519
62
46
10,6
TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis)
1.686
763
707
56
45,3
7,3
TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır)
2.127
805
664
141
37,9
17,5
TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt)
1.279
473
373
99
36,9
21,1
Kaynak: Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) www.tuik.gov.tr
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisinde 10 kişinin istihdam edilmektedir. Çalışanlar yakın köylerden ve
yerleşim yerlerinden temin edilmektedir. İhtiyaç duyulması durumunda yeni istihdam
düşünülebilecektir. Çalışacak işçilerin tesisin bulunduğu yöreden ve çevre köylerden temin
edildiği düşünüldüğünde bölge ekonomisi ve civar köyler için iyi bir istihdam yaratıldığı,
aile büyüklüğü 5 kişi kabul edildiğinde 50 kişiye ekonomik ve sosyal fayda sağlandığı
görülmektedir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
103
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
II.G. KORUMA ALANLARI (PROJE SAHASI VE ETKİ ALANINDA BULUNAN
DUYARLI YÖRELER VE ÖZELLİKLERİ, MİLLİ PARKLAR, TABİAT PARKLARI,
SULAK ALANLAR, TABİAT ANITLARI, TABİATI KORUMA ALANLARI, YABAN
HAYATI KORUMA ALANLARI, YABAN HAYVANI YETİŞTİRME ALANLARI,
KÜLTÜR VARLIKLARI, TABİAT VARLIKLARI, SİT VE KORUMA ALANLARI,
BİYOGENETİK REZERV ALANLARI, BİYOSFER REZERVLERİ, ÖZEL ÇEVRE
KORUMA BÖLGELERİ, ÖZEL KORUMA ALANLARI, İÇME VE KULLANMA SU
KAYNAKLARI İLE İLGİLİ KORUMA ALANLARI, TURİZM ALAN VE
MERKEZLERİ VE KORUMA ALTINA ALINMIŞ DİĞER ALANLAR), BUNLARIN
FAALİYET ALANINA MESAFELERİ VE OLASI ETKİLERİ,
Milli Parklar: İzmir İli sınırları içerisinde Milli Park ve Tabiatı Koruma Alanı
bulunmamaktadır. Manisa il sınırları içerisindeki Spil Milli Parkı faaliyet alanına en yakın
Milli Park olup 10 km mesafededir. Faaliyet alanı ve 1.000 metre yarıçaplı yakın
çevresinde herhangi bir Milli Park bulunmamaktadır.
Tabiat Parkları: İzmir ilinde çoğunluğu 2011 yılında tescil edilmiş 10 adet Tabiat Parkı
bulunmaktadır. Bunlar Meryemana Tabiat Parkı, Örnekköy Tabiat Parkı, Karşıyaka
Yamanlar Dağı, Seferihisar Ekmeksiz Plajı, Karagöl, Efeoğlu, Gümüldür, Gümüşsuyu,
Çiçekli, Tanay,’dır. İzmir İl sınırları içerisindeki Çiçekli Tabiat Parkı ile Manisa il sınırları
içerisindeki Mesir Tabiat Parkı ve Süreyya Tabiat Parkı faaliyet alanına en yakın tabiat
parkları olup kuş uçumu yaklaşık 22 km mesafededir. Faaliyet alanı ve 1.000 metre
yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Tabiat Parkı bulunmamaktadır.
Çiçekli Tabiat Parkı: İzmir ili Bornova ilçesi sınırları içinde olup İzmir’e 20 km
uzaklıktadır. 20,91 ha alanda kurulmuştur.
Mesir Tabiat Parkı: Manisa ili sınırları içinde olup 2008 yılında tescil edilmiştir. Spil
dağı eteklerinde yer almaktadır. 7,4 ha alanda kuruludur.
Süreyya Tabiat Parkı: Yine Manisa ili sınırları içinde olup 2011 yılında Tabiat parkı
olarak tescil edilmiştir. 4,85 ha alanda kuruludur.
Sulak Alanlar: Doğal ve yapay, devamlı veya geçici, suları durgun ve akıntılı, tatlı, acı
veya tuzlu, denizlerin gelgit hareketlerinin çekilme devresinde 6 m’yi geçmeyen
derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem
taşıyan bütün sular, bataklık, sazlık ve turbiyerleri kapsayan alanlar sulak alanlar olarak
tanımlanır. Türkiye sulak alanlar bakımından Bağımsız Devletler Topluluğu hariç Avrupa
ve Orta Doğunun en zengin sulak alanlarına sahiptir. Ülkemizde toplam alanı 1 milyon
hektarı aşan 250 kadar sulak alan mevcuttur. Bunlardan 63 kadarı uluslararası nitelikte
öneme sahip sulak alandır. Ülkemizdeki sulak alanlar konum itibari ile herhangi bir
ülkedekinden çok daha fazla önem taşımaktadır. Bunun nedeni Türkiye’nin Avrupa, Asya
ve Afrika kıtaları arasındaki kuş göç yolları üzerinde bulunmasından kaynaklanmaktadır.
İzmir sınırları içerisinde yer alan Gediz Deltası (İzmir Kuş Cenneti) Ramsar
Sözleşmesi ile koruma altına alınmış olan alanlardan biridir. İzmir ili sınırları içerisindeki
sulak alanlar; Gediz Deltası, Küçük Menderes Deltası, Bakırçay Deltası, Karagöl, Belevi
Gölü, Barutçu Gölü, Gebekirse Gölü ve Gölcük Gölü’dür. Faaliyet alanı ve 1.000 metre
yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Sulak Alan bulunmamaktadır.
İzmir Kuş Cenneti: İzmir’in 25 km. kuzeybatısında, Gediz Nehrinin eskiden döküldüğü
yerde, tuzcul ve tatlı su bataklıkları, koylar, tuzlalar ve lagünlerden (dalyan) oluşan 19.400
ha’lık Gediz Deltası içinde 8.000 ha alanı kapsayan geniş bir kıyı sulak alandır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
104
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Gediz deltasının binlerce yıl süren doğal oluşumu sırasında, birçok lagün, gölcük ve
bataklık meydana gelmiştir. Bunlar içinde en önemlileri Kırdeniz, Homa ve Çilazmak
lagünleridir. İzmir Kuş Cenneti, derinlikleri 20-150 cm arasında değişen ve I. Derece
Doğal Sit Alanı olan bu lagünleri sınırları içine almaktadır. Kırdeniz Lagünü, eski adı
Agria limanı olan Kırdeniz Limanının hemen güneyindedir. İzmir Kuş Cenneti faaliyet
alanına kuş uçumu yaklaşık 60 km. mesafededir.
Tabiat Anıtları: Tabiat olaylarının meydana getirdiği özelliklere ve bilimsel değere sahip
ve milli park esasları dâhilinde korunan tabiat parçalarıdır. Bu objeler bazen bir kaya bazen
de bir şelale olabilir. Türkiye genelinde toplam 58 adet Tabiat Anıtı vardır. İzmir ili
dâhilinde 11 adet tabiat anıtı bulunmaktadır.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Anadolu Kestanesi: 600 yaşında,1994
Taşdede Pırnal Meşesi: 250 yaşında,1994
Kunduracı Çınarı: 980 yaşında, 1994
Teos Menengici: 350 yaşında, 1994
Ovacık Köyü Anadolu Kestanesi: 1995
Yarendere Fıstık Çamı: 150 yaşında, 1995
İlkkurşun Çınarı: 300 yaşında, 1995
Yemişçi Çınarı: 350 yaşında, 1995
Fıstık Çamı: 105 yaşında, 1995
Kadınlar Kuyusu Koca Menengici: 600 yaşında, 1995
Dede Menengici: 2003
Faaliyet alanı ve 1.000 metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Tabiat
Anıtı bulunmamaktadır. Faaliyet alanına en yakın tabiat anıtı kuşuçumu yaklaşık 14 km
uzaklıktaki Ovacık Köyü Anadolu Kestanesi’dir.
Tabiatı Koruma Alanları: Bilimsel ve eğitim bakımından önem taşıyan nadir, tehlikeye
düşmüş veya kaybolmaya yüz tutmuş ekosistemler, türler ve tabii olayların meydana
getirdiği seçkin örnekleri ihtiva eden ve mutlak korunması gerekli olup, sadece bilim ve
eğitim amaçları ile kullanılmak üzere ayrılmış tabiat parçalarıdır. Türkiye genelinde
toplam 35 adet Tabiat Koruma Alanı vardır. İzmir ilinde, Tabiatı Koruma Alanı
bulunmamaktadır. Faaliyet alanı ve 1.000 metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi
bir Tabiatı Koruma Alanı bulunmamaktadır.
Yaban Hayatı Koruma Alanları: Merkez Av Komisyonunca 2013-2014 Av Döneminde
İzmir ilinde proje alanı çevresindeki avın yasaklandığı alanlar aşağıdaki şekilde
gösterilmiştir. Buna göre “2013-2014 Av Dönemi MAK. Kararıyla Yasaklanan
Saha”lardan faaliyet alanına en yakını, kuşuçumu yaklaşık 4 km kuzeyde Manisa İli
sınırlarında yer almaktadır.
Faaliyet alanı ve 1.000 metre yarıçaplı yakın çevresinde Yaban Hayatı
Koruma Alanı bulunmamaktadır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
105
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Proje Alanı
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
4 Km
Ava Yasak Saha
7 Km
14 Km
Ava Yasak Saha
Yaban Hayatı
Geliştirme Sahası
Şekil 37 Proje Alanının Ava Yasak Sahaya Olan Mesafesi
Kaynak: http://www.milliparklar.gov.tr
Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları: Faaliyet alanına en yakın Yaban Hayatı Geliştirme
Sahası Ovacık Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olup, faaliyet alanının güneydoğusunda kuş
uçumu yaklaşık 14 km uzaklıktadır. 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu çerçevesinde
13.09.2006 tarihli ve 2006/10966 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla 5785,0 ha
büyüklüğündeki alan Bayındır Ovacık Yaban Hayatı Geliştirme Sahası olarak ilan
edilmiştir.
Faaliyet alanı ve 1.000 metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Yaban
Hayvanı Yetiştirme Alanı bulunmamaktadır.
Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları: Faaliyet alanı ve 1.000
metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Kültür Varlığı, Tabiat Varlığı, Sit Ve
Koruma Alanı bulunmamaktadır.
Biyogenetik Rezerv Alanları: Yasal statü ile muhafaza ve teminat altına alınmış bir veya
birden fazla tipik emsalsiz nadir veya tehlike altında bulunan habitat, biyosönöz ve
ekosistem ile karakterize edilen alanlardır. İzmir ili sınırları içerisinde bu kapsama alınmış
herhangi bir alan bulunmamaktadır. Faaliyet alanı ve 1.000 metre yarıçaplı yakın
çevresinde herhangi bir Biyogenetik Rezerv Alanı bulunmamaktadır.
Biyosfer Rezervleri: 1970 yılında UNESCO Genel Konferansı’nın 16. oturumunda
başlatılan MAB (İnsan ve Biyosfer Programı) çerçevesinde dünya üzerinde özel bir iklim
ve yaban hayatı ile karakterize olunan belli başlı biyomları temsil eden alanlar olarak
tanımlanır. İzmir ili sınırları içerisinde bu kapsama giren herhangi bir alan
bulunmamaktadır. Faaliyet alanı ve 1.000 metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi
bir Biyosfer Rezervi bulunmamaktadır.
Özel Çevre Koruma Bölgeleri: Özel Çevre Koruma Bölgesi olarak ilan edilmiş bölgeler,
çevre kirlenmesi ve bozulmasına karşı korumak, bu alanların doğal güzelliklerini ne tarihi
değerlerinin gelecek nesillere intikalini teminat altına almak için oluşturulmuş bölgelerdir.
Türkiye genelinde toplam 12 adet Özel Çevre Koruma Bölgesi vardır. İzmir ili dâhilinde
Foça İlçesi Özel Çevre Koruma bölgesidir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
106
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Foça, gerek doğal güzellikleri, gerekse tarihsel nitelikleri ve mitolojideki yeri
nedeniyle değer taşıyan ve pek çok kıyı yerleşim birimlerine göre daha az yapılaşma
gösteren ve nispeten bozulmamış bir yerleşim yeridir. Bölgenin taşıdığı önemin büyük
bölümü, binlerce yıldır burada yaşayan ve hatta ilçeye adını veren Fok balıklarından
kaynaklanmaktadır. Nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan Akdeniz fok balığı
(Monachus monachus )’nın halen görülebildiği Akdeniz ülkeleri arasında Türkiye 2. sırada
yer almaktadır.
Bölgenin sahip olduğu doğal ve kültürel değerlerin çevre kirlenmesine ve
bozulmasına karşı korunması, doğal değerleri ve tarihsel yapının gelecek nesillere
aktarılmasının güvence altına alınması amacıyla ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9.
Maddesine istinaden, 21.11.1990 tarih ve 2072 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan
22.10.1990 tarih ve 90/1117 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “ Foça Özel Çevre Koruma
Bölgesi” olarak tespit ve ilan edilmiştir. Foça ilçesi faaliyet alanına yaklaşık 58 km.
mesafededir. Faaliyet alanı ve 1.000 metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir
Özel Çevre Koruma Bölgesi bulunmamaktadır.
Özel Koruma Alanları: Faaliyet alanı ve 1.000 metre yarıçaplı yakın çevresinde
herhangi bir Özel Koruma Alanı bulunmamaktadır.
İçme ve Kullanma Su Kaynakları İle İlgili Koruma Alanları: Faaliyet alanı ve 1.000
metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir İçme ve Kullanma Su Kaynakları ile
İlgili Koruma Alanı bulunmamaktadır.
Turizm Alan Ve Merkezleri Ve Koruma Altına Alınmış Diğer Alanlar: Faaliyet alanı ve
1.000 metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Turizm Alanı veya Koruma
Altına Alınmış Diğer bir Alan bulunmamaktadır.
Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Alanlar: Faaliyet
alanı ve 1.000 metre yarıçaplı yakın çevresinde Devletin Yetkili Organlarının Hüküm
ve Tasarrufu Altında Bulunan Alanlar bulunmamaktadır.
II.H. ORMAN ALANLARI VE ALINACAK TEDBİRLER (AĞAÇ TÜRLERİ,
MİKTARLARI, KAPLADIĞI ALAN BÜYÜKLÜKLERİ VE KAPALILIĞI; BUNLARIN
MEVCUT VE PLANLANAN KORUMA VE/VEYA KULLANIM AMAÇLARI,
ORMAN ALANLARINA OLUMSUZ ETKİLERİN İRDELENMESİ VE ALINACAK
ÖNLEMLER, PROJE YERİNİN EN YAKIN ORMAN ALANINA MESAFESİ),
Ülkemizde, gerek odun üretimi amacıyla gerekse iklimsel, sosyal, kültürel ve
estetik amaçlarla ağaçlandırma çalışmaları son yıllarda hızlanmıştır. Ağaçlandırma
alanlarında, genetik bakımdan ıslah edilmiş üstün kaliteli fidan ve tohumlar kullanılmasına
gayret edilmektedir.
2009 İl Çevre Durum Raporuna göre İzmir ilinin tüm alanının %41'i orman
vasfındadır; ancak yangınlar, aşırı otlatmalar, yerleşim ve tarla amaçlı büyük tahribatlar
söz konusudur. Yer altı su kaynaklarının, baraj havzalarının, kent havzasının temizliğinin
korunmasında ormanların önemi büyüktür. Son 10 yılda İzmir'de 8.097 hektar orman
yanmıştır.
İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nün faaliyet sahası 2.509.336 ha olup, bunun
%39’u ormanla kaplıdır (975.005 ha). Bitki örtüsü, arazi yapısı ve iklim koşullarının
özelliklerinden dolayı orman yangınlarına karşı birinci derecede hassas bir bölgedir.
Ormanların % 49’u iğne yapraklı, % 45’i yapraklı, % 6’sı makidir. Yangınlar daha
çok sahillerde, yerleşim alanları çevresinde ve 500 m. rakıma kadar olan mevkilerde
çıkmakta olup, buralarda asli orman ağacı kızılçamdır. Ormanlar genel olarak genç ve ağaç
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
107
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
boyları kısa, dipten itibaren dallı ve yangına hassas maki elemanları ile kaplı durumdadır.
Bütün alanlar yaz başında kuruyan ot ve çayır tabakası ile kaplıdır.
Ormanlar 1200 m rakımın altında bulunmakta olup, tehlikeli alanların tamamına
yakın kısmı kıyı şeridindedir. Vadiler boyunca denizden esen rüzgarlara açıktır. Arazinin
cok kıymetli olması nedeniyle ormanlar sırtlar ve dere icleri gibi engebeli arazilerde yer
almaktadır.
Orman Bölge Müdürlüğünün İzmir ili hudutları dahilinde 496.139 ha orman alanı
ve 12.848 ha 2/B alanının orman kadastrosu bitirilmiştir.
Kadastrosu Tamamlanmış Orman Alanı
Yıl içerisinde 2/B İle Orman Sınırı Dışına Çıkarılan Alan
Şimdiye Kadar 2/B İle Orman Sınırı Dışına Çıkarılan Alan
Tescili Yapılmış ve Tahsise Alınan Orman Alanı
Kaynak: Orman Bölge Müd. Verileri (2009)
496.139 ha
96 ha
12.848 ha
278.673ha
Koru ormanının yaklaşık olarak tamamı, ibreli ağaçlardan oluşmaktadır. Ancak
bozuk vasıflı olanların %71'ini yapraklı türlerin oluşturduğu meşe ağırlıklı ormanlar
meydana getirmektedir. İbreli ormanları kızılçam, karaçam ve az miktarda fıstık çamı
oluşturur. Devlet mülkiyetinde bulunan fıstık çamı sahası yok denecek kadar azdır. Genel
olarak fıstık çamı ormanları özel şahısların mülkiyetinde bulunmaktadır. Özellikle
Bergama İlçesinin Kozak Yöresinde çam fıstığı üretiminden geçimini sağlayan
küçümsenmeyecek miktarda nüfus bulunmaktadır.
İzmir İli dahilinde kalan ormanlardan her yıl, mevcut planlara bağlı olarak
endüstriyel odun ve yakacak odun asli ürünü ile reçine, defne yaprağı, kekik gibi tali
orman ürünleri üretimi yapılır.
İzmir, coğrafi konumunun sunduğu avantajlarla odun dışı orman ürünleri (tali
ürünler) açısından da çok zengin bir potansiyel sunmaktadır. Yapılan planlama çalışmaları
sonucunda 213 plan hazırlanarak 30 çeşit ürün üretime hazır hale getirilmiştir. Bu ürün
çeşitlerinden bazıları Ada çayı, Böğürtlen, Çalı süpürgesi, Ceviz, Civan perçemi, Defne,
Yabani zeytin, Fıstık çamı kozalağı, Kantaron, Kestane, Kekik, Kuşburnu, Laden,
Mantarlar, Menengiç, Siklamen, Kocayemiş, Sumak’tır.
İzmir İli dahilinde yetişen maki türü bitkiler şunlardır: Mersin, defne, sandal
kocayemiş, pırnal meşesi, kermes meşesi, katran ardıcı, katırtırnağı, kurtbağrı, keçiboğan,
erguvan, tesbih çalısı, karaçalı, herdemtaze, keçiboynuzu, peruka çalısı, akçakesme,
menengiç, sakız, boyacı sumağı, yabani zeytin (delice), kokarçalı, zakkum, maden yapraklı
ahlat, yabani kuşkonmaz ile funda olarak da ideal ağaç fundası, pembe çiçekli funda, erika
cinsi bitkiler yetişir.
Şekil 38’den görülebileceği üzere faaliyet alanı orman alanında ya da ağaçlandırma
sahasında bulunmamakta, en yakın yeşil alan AGM Karayolu Ağaçlandırma alanı olarak
görülmektedir. AGM Karayolu Ağaçlandırma alanının faaliyet alanına uzaklığı yaklaşık
600 m’dir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
108
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Faaliyet
Alanı
Koru
NBt
Maki
AGM Karayolu Ağaçlandırma
Şekil 38 Proje Alanının En Yakın Orman Alanları (http://geodata6.ormansu.gov.tr/)
II.I. PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT KİRLİLİK YÜKÜNÜN
BELİRLENMESİ (TOPRAK, HAVA, SU VE RADYOAKTİF V.B. KİRLİLİK
AÇISINDAN
DEĞERLENDİRMENİN
YAPILMASI
VARSA
ANALİZ
SONUÇLARININ EKLENMESİ),
(Mülga) Çevre ve Orman Bakanlığınca; 13.01.2005 tarih ve 25699 sayılı Resmi
Gazete’de Yayımlanan “Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
(I.K.H.K.K.Y.)” 28. Maddesinde; “İl ve ilçelerin kirlilik derecelendirilmesi; il ve ilçenin
topoğrafik yapısı, atmosferik şartlar, meteorolojik parametreler, sanayi durumu, nüfus
yoğunluğu ve önceki yılların hava kalitesi ölçüm sonuçları dikkate alınarak 06.06.2008
tarihli ve 26898 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Hava Kalitesi Değerlendirme ve
Yönetimi Yönetmeliğine göre Bakanlık tarafından kış sezonu başlamadan önce ilan edilir.”
ifadesi yer almaktadır.
Bu hususlar çerçevesinde illerden alınan bilgiler de değerlendirilerek tüm il ve
ilçelerin kirlilik derecelendirilmesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 09.09.2013 tarih ve
2013/37 sayılı “Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi” konusundaki Genelgesi ile
yapılmıştır. Buna göre, Bakanlıkça Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi
Yönetmeliğinin 7 inci maddesine göre hava kalitesini değerlendirmek amacıyla belirlenen
"bölge" ve "alt bölge" lerin listesi bu genelgenin EK-I'inde yer almaktadır. Tüm Türkiye
için 8 bölge, il merkezi nüfusu 750.000’den fazla olan 15 "büyük alt bölge" ile il merkezi
nüfusu 750.000’den küçük olup 250.000’den büyük olan 31 "küçük alt bölge"
belirlenmiştir.
İllerin kirlilik profilleri; bu genelgenin EK-I'inde yer alan alt bölgeler listesi, 2012
Yılı ve 2012-2013 Kış Sezonu hava kalitesi değerlendirmeleri, Ulusal Hava Kalitesi İzleme
Ağına bağlı hava kalitesi izleme istasyonları verileri ve Hava Kalitesi Bültenleri
kapsamında yapılarak bu genelgenin EK-III' ünde verilmiştir. Kirlilik potansiyeli yüksek
olan iller; büyük ve küçük alt bölgeler, 2012 Yılı ve 2012- 2013 Kış Sezonu hava kalitesi
verileri ve hava kalitesi bültenleri kapsamında değerlendirilerek Hava Kalitesi
Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği’nde belirtilen uyarı eşikleri ve limit değerleri aşım
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
109
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
durumlarına göre belirlenmiş, bu kriterlerin dışında kalan iller ise kirlilik potansiyeli düşük
olan iller grubunda yer almıştır.
Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği’nin üçüncü bölümü altındaki
maddeleri 01/01/2014 tarihinde, diğer maddeleri yayımlandığı tarihte yürürlüğe girmiştir.
31/12/2013 tarihine kadar Geçici Madde 1 yürürlükte olup, 0l/01/2014 tarihinden itibaren
Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmeliğin 1 inci maddesinde (Ek-I A) belirtilen hava kalitesi standartları yıllara göre
eşit olarak azaltılarak uygulanmaya başlanmıştır. Bu kapsamda gerekli önlemlerin alınarak
yıllık olarak azalacak limit değerlere uyulması gerekmektedir. 01/01/2014 tarihinden
itibaren ise Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğinin Ek-l' inde yer alan
azaltım oranları, bu genelgenin EK-II'sinde detaylandırılmış olup, yıllar itibari ile azalan
hava kalitesi limit değerlerinin uygulanması gerekmektedir.
İzmir ili yukarıda bahsi geçen genelgede “Ege Bölgesi” içinde yer almakta olup,
nüfusu 750.000’den fazla olduğu için “Büyük Alt Bölge” kapsamında
değerlendirilmektedir.
Şekil 39 Bölge ve Alt Bölgelerin Gösterimi
Aynı genelge içerisinde Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağına bağlı hava kalitesi
izleme istasyonları verileri ve Hava Kalitesi Bültenleri kapsamında yapılan illerin kirlilik
profillerine göre İzmir İli “Yüksek Kirlilik Potansiyeli Bulunan İller” kapsamında yer
almaktadır.
Şekil 40’daki Ulusal Hava Kalitesi İzleme İstasyonları web sitesinden sağlanan
haritadan da görülebileceği gibi faaliyet alanının bağlı olduğu Kemalpaşa İlçesinde hava
kalitesi izleme istasyonu ve ilçe için hazırlanan herhangi bir hava kalitesi ölçüm değeri
bulunmamaktadır. Faaliyet alanına en yakın izleme istasyonu Manisa’da yaklaşık 22km
uzaklıktadır. Manisa İli ile faaliyet alanı arasındaki Spil dağının da etkisi göz önünde
bulundurularak Manisa ve İzmir (Bornova) İzleme İstasyonlarında ölçülen yıllık ve kış
dönemi Kükürtdioksit (SO2) ve Partikül Madde (PM10) ortalamalarını gösteren veriler,
yıllara göre değişimleri ve sınır değerleri aşağıdaki tablolarda sunulmuştur.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
110
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
22 km
27 km
Faaliyet Alanı
Şekil 40 Faaliyet Alanı Yakınındaki Hava Kalitesi Ölçüm İstasyonları
Kaynak: http://www.havaizleme.gov.tr/Default.ltr.aspx
Tablo 34 Faaliyet Alanına Yakın İstasyonlarda Ölçülen SO2 ve PM10 Değerlerinin Kış Sezonu Ortalamaları
Yıllar
Manisa İstasyonu
(faaliyet alanının 22 km kuzeybatısında)
İzmir (Bornova) İstasyonu
(faaliyet alanının 27 km batısında)
Kükürtdioksit
(SO2) (µg/m³)
Partiküler Madde
(PM10) (µg/m³)
Kükürtdioksit
(SO2) (µg/m³)
Partiküler Madde
(PM10) (µg/m³)
2007-2008
18
126
51
89
2008-2009
10
94
15
52
2009-2010
2010-2011
11
17
92
104
16
19
59
89
2011-2012
22
99
7
48
2012-2013
17
76
7
46
Kaynak: www.tuik.gov.tr, www.csb.gov.tr
-: %90 ve üzeri valide edilmiş ölçüm verisi olmadığından o istasyon için yıllık ortalama hesaplanamamıştır.
Tablo 35 Faaliyet Alanına Yakın İstasyonlarda Ölçülen SO2 ve PM10 Ortalama Değerlerinin Yıllara Göre Değişimleri
Yıllar
Manisa İstasyonu
(faaliyet alanının 22 km kuzeybatısında)
İzmir (Bornova) İstasyonu
(faaliyet alanının 27 km batısında)
Kükürtdioksit
(SO2) (µg/m³)
Partiküler Madde
(PM10) (µg/m³)
Kükürtdioksit
(SO2) (µg/m³)
Partiküler Madde
(PM10) (µg/m³)
2007
20
113
-
108
2008
12
93
16
58
2009
2010
9
8
78
79
13
14
52
49
2011
-
-
-
49
2012
-
-
6
45
2013
83
Kaynak: www.tuik.gov.tr, www.csb.gov.tr
-: %90 ve üzeri valide edilmiş ölçüm verisi olmadığından o istasyon için yıllık ortalama hesaplanamamıştır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
111
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 36 Faaliyet Alanına Yakın İstasyonlarda 2013 Yılına Ait SO2 ve PM10 Ortalama Verileri
Manisa İstasyonu
(faaliyet alanının 22 km kuzeybatısında)
Aylar
İzmir (Bornova) İstasyonu
(faaliyet alanının 27 km batısında)
Kükürtdioksit
(SO2) (µg/m³)
Partiküler Madde
(PM10) (µg/m³)
Kükürtdioksit
(SO2) (µg/m³)
Partiküler Madde
(PM10) (µg/m³)
Ocak
27
83
11
58
Şubat
20
67
6
39
Mart
Nisan
16
9
68
50
6
7
40
37
Mayıs
17
72
5
47
Haziran
11
40
6
30
Temmuz
-
44
5
28
Ağustos
-
82
6
32
Eylül
4
82
7
38
Ekim
-
95
7
46
Kasım
8
115
6
51
11
58
Aralık
38
187
Kaynak: Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı – www.havaizleme.gov.tr
Tablo 37 Faaliyet Alanı Yakınında Ölçülen Kirleticilerin Limit Değerlerinde Kademeli Azaltım
Kirletici
Limit değer
Ortalama süre
Uyarı eşiği
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
saatlik
-insan sağlığının korunması için-
500
500
470
440
410
380
350
250
250
225
200
175
150
125
20
20
20
20
20
20
20
100
100
90
80
70
60
50
24 saatlik
SO2
-insan sağlığının korunması içinyıllık ve kış dönemi
(1 Ekim den 31 Marta kadar)
- ekosistemin koruması-
500 µg/m3
(hava kalitesinin
temsili bölgelerinde
bütün bir “bölge”
veya “alt bölgede”
veya en azından 100
km2’de- hangisi
küçük ise- üç ardışık
saatte ölçülür)
24 saatlik
-insan sağlığının korunması içinPM(10)
…
yıllık
-insan sağlığının korunması için-
60
60
56
52
48
44
40
Kaynak: Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Genelgesi 2013/37 – EK II
Yukarıdaki tablolarda görüldüğü üzere 2012-2013 kış sezonunda Manisa ilinde
ölçülen Kükürtdioksit ortalamaları, ilgili yönetmelik ve genelgelerde belirtilen sınır
değerler ve ortalamaların altında kalırken, Partiküler Madde ortalaması 2013 yılı için
belirlenen sınır değerin üzerinde kalmıştır. İzmir ili Bornova İstasyonunda ölçülen
değerlere göre ise her iki madde için 2012 – 2013 kış sezonu ortalama ölçüm değerleri
ilgili yönetmelik ve genelgelerde belirtilen sınır değerlerin altındadır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
112
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
BÖLÜM III. PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL
ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER
III.A. ÇEVREYİ ETKİLEYEBİLECEK OLASI SORUNLARIN BELİRLENMESİ,
KİRLETİCİLERİN MİKTARI, ALICI ORTAMLA ETKİLEŞİMİ, KÜMÜLATİF
ETKİLERİN BELİRLENMESİ
III.A.1. Arazinin Hazırlanması Ve Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda Ve
Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyat Artığı Malzemelerin Nerelere
Taşınacakları, Nerelerde Depolanacakları Veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları
ÇED inceleme alanı içerisinde kurulması planlanan kümesler ve otomasyon odaları,
gübre peletleme, sanitasyon ve paketleme ünitesi ile genişletilmesi planlanan ölü çukurları
için hafriyat çalışması yapılacaktır. Bu çalışmalardan hafriyat atığı oluşması
beklenmektedir. Ayrıca yıkılması planlanan eski binalardan da hafriyat atığı oluşacaktır.
Proje kapsamında kurulması planlanan 3 yeni kümes, otomasyon odaları, gübre
peletleme, sanitasyon ve paketleme ünitesi ve mevcut ölü çukuruna ilave 2 adet ölü çukuru
açılmasıyla hafriyat oluşacaktır. 3 adet 13,90m x 80m kümes, 3 adet 3,1m x 4,2m
otomasyon odası, 1 adet 10m x 30m gübre peletleme, sanitasyon ve paketleme ünitesi ve 2
adet 5m x 4m ölü çukuru için hafriyat yapılacak toplam alan büyüklüğü 3.715 m2 olacaktır.
Kümesler, otomasyon odası ve gübre peletleme, sanitasyon ve paketleme ünitesi için temel
derinliği 0,3m; ölü çukuru için 4m olacaktır. Buna göre eklenecek yapılar için oluşacak
hafriyat hacmi 1.262,5 m3’tür.
Proje kapsamında kurulması planlanan kümesler dışında, arazide mevcut 16m x
62m ve 13m x 35m boyutlarında iki adet binanın yıkılmasıyla da hafriyat oluşacaktır. Buna
göre tuğla duvar binaların çevresi 252m, duvar kalınlığı 0,2m; yüksekliği 6,5m olarak ele
alındığında yıkılacak binalardan ortaya çıkacak hafriyat hacmi 327,6 m3 tür.
Hafriyat çalışmaları sırasında çıkacak toplam hafriyat miktarı 1.590,1 m3 olacaktır.
Oluşacak toplam hafriyat miktarı detaylı olarak aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.
3 Adet Yumurta Tavuğu Kümesi için
: 3 x 1.112 m2 x 0,3 m = 1.000,8 m3
3 Adet Otomasyon Odası için
: 3 x 13,02 m2 x 0,3 m =
11,7 m3
1 Adet Gübre Pelet. Sanit. ve Paket.Ünitesi : 1 x 300 m2 x 0,3 m
=
2 Adet Ölü Çukuru için
: 2 x 20 m2 x 4,0 m
= 160,0 m3
Eski binalar için
: 252m x 0,2m x 6,5 m = 327,6 m3
Toplam
90,0 m3
= 1.590,1 m3
Hafriyat çalışmaları sırasında çıkacak toplam 1.590,1 m3 hafriyat artığı malzeme
sahanın diğer alanlarına yayılacaktır. Hafriyat sadece statik gereksinimi karşılamak, temeli
emniyete almak ve araziyi tesviye etmek amacıyla yapılacaktır. Oluşacak hafriyat
atıklarından dolgu malzemesi olarak kullanılabilecek nitelikli olanlar proje alanında zemin
düzenlemesi, yol dolgusu, bahçe düzenlemeleri için değerlendirilecek; sac, plastik, cam vb.
geri kazanılabilir malzemeler lisanslı geri dönüşüm firmalarına verilecektir. Saha dışına
herhangi bir hafriyatın atılması söz konusu olmayacaktır.
Hafriyat yapılacak toplam alan büyüklüğü 3.715 m2 olacaktır. Hafriyat miktarı ton
olarak aşağıdaki gibi hesaplanmıştır. Yıkılacak binaların duvar yoğunluğu, TSE ISO 9194
Yapıların Projelendirilme Esasları – Taşıyıcı Olan ve Olmayan Elemanlar – Depolanmış
Malzemeler – Yoğunluk Standardı Ek A’ya göre “Boşluklu Tuğla veya Seramik Bloktan
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
113
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Duvar” değeri olarak 1.150 kg/m3 alınmıştır. Yeni yapılar için toprak özgül ağırlığı
1,8ton/m3 alınmıştır.
Hafriyat artığı miktarı (ton) = Hafriyat artığı miktarı (m3) x Hafriyat artığı özgül ağırlığı
Yıkılacak binalar için hafriyat atığı miktarı (ton) = 327,6 m3 x 1,15 ton/m3 = 376,74 ton
Yapılacak binalar için hafriyat atığı miktarı (ton)= 1.262,5 m3 x 1,80 ton/m3 = 2.272,50 ton
Toplam hafriyat atığı miktarı (ton)
= 2.649,24 ton
Arazinin hazırlanması esnasında sahada hafriyat işlemlerinin günde 8 saat
çalışılarak 30 günde tamamlanması planlanmaktadır. Buna göre günlük hafriyat miktarı
yaklaşık 88,31 ton olacaktır. (=2.649,24 ton/30 gün)
Hafriyat çalışması sadece 8256 parselde yapılacak, 8278 parselde herhangi bir
hafriyat çalışması yapılmayacaktır.
Proje sahasının çevresinde bulunan mevsimsel yağışlarla akış gösteren kuru dere
yataklarına veya DSİ kanallarına katı veya sıvı atık atılmayacak, pasa veya malzeme
doldurulmayacak, malzeme temin edilmeyecek ve doğal akışı değiştirilmeyecektir. Dere
yataklarına yakın olarak hiçbir atık depolanmayacak, dere yataklarına kesinlikle müdahale
edilmeyecek, kesitleri daraltılmayacak, akışı engelleyici şekilde herhangi bir müdahalede
bulunulmayacak, dere yatakları değiştirilmeyecek, üzerine yapılacak olası bir geçiş yapısı
için mutlak surette DSİ Müdürlüklerinden görüş alınacak ve oluşabilecek çevre kirliliğinin
engellenmesi hususları yerine getirilecektir.
Faaliyet kapsamında yüzey ve yeraltısularına olumsuz etkide bulunabilecek tüm
kirletici unsurlar ile ilgili gerekli tüm önlemler faaliyet sahibince alınacaktır.
Proje alanında gerçekleştirilecek hafriyat işlemleri sırasında 18.03.2004 tarih ve
25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve
Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
Faaliyetin hazırlık ve inşaat aşamalarında 08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan “Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş
Sahalara Dair Yönetmelik” hükümleri gereği kirliliğe sebebiyet verilmeyecek ve
Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
III.A.2. Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler
Proje kapsamında mimari yapılarda zemin emniyetinin sağlanması için gerekli tüm
tedbirler alınacaktır. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı’nın 17.08.1987 Tarih ve 1634 Sayı ile
31.08.1989 Tarih ve 4343 Sayılı Genelgelerine ve 14.07.2007 tarihli ve 26582 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmeliğe”
özellikle uyulacaktır.
Tesisin bulunduğu bölge civarından, faaliyet alanın gösterildiği EK-2’de verilen
topografik haritadan da anlaşılacağı üzere bir akarsu ve bu akarsuya bağlanan dereler
geçmektedir. Bahsi geçen akarsu Gediz nehri kollarından Kemalpaşa (Nif) Çayı’dır.
Faaliyet alanının doğu sınırına 650 metre mesafedeki Armutlu Deresi ve parselin batı
sınırına 1.700 metre mesafedeki Kanlıgedik Deresi Kemalpaşa (Nif) çayına dökülmektedir.
Nif (Kemalpaşa) Çayı faaliyet alanına en yakın olduğu yerde kuzey yönünde 1.450 m
mesafededir. Gediz Nehrinin faaliyet alanına mesafesi kuzeydoğu yönünde kuş uçumu
yaklaşık 19km’dir.
Gediz Nehri, anormal ölçüde yağışların olması durumunda taşkına yol
açabilmektedir. Bu taşkınlar sonucu Gediz Nehri yatağından maksimum 0,5 metre
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
114
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
yükselmekte ve çevresindeki ekili alanlara zarar verebilmektedir. Faaliyet alanı, Gediz
Nehrine 19 km mesafededir. Bu sebeple faaliyet, Gediz Nehrinde meydana gelebilecek
herhangi bir taşkından zarar görmeyecektir. Bölge içerisinde herhangi bir drenaja gerek
duyulmamaktadır.
2009 Yılı İzmir İl Çevre Durum Raporuna göre Kemalpaşa (Nif) Çayının Çiçekli
İstasyonundan ölçülen 34 yıllık ortalama debisi 0,245 m3/s; onu besleyen Armutlu
Deresinin Armutlu İstasyonundan ölçülen 4 yıllık ortalama debisi 0,313 m3/s’dir.
DSİ II. Bölge Müdürlüğünün SVT Rasatlar Bilgi Bankası üzerinden sunduğu
gözlem verilerine göre 03.06.1968’de açılan ve 31.03.2012’de kapatılan Kemalpaşa (Nif)
Çayı üzerindeki Çiçekli İstasyonunda 1969 – 2012 yılları arasında yapılan ölçümlere göre
anlık en çok akım 91,0 m3/s (15.12.1981), anlık en az akım 0,0 m3/s (01.10.1968), ortalama
akım ise 0,236 m3/s’dir.
DSİ II. Bölge Müdürlüğünün SVT Rasatlar Bilgi Bankası üzerinden sunduğu
gözlem verilerine göre 01.01.2004’de açılan ve Armutlu Beldesi’nden menbağa doğru 2,5
km sonra dere üzerindeki Armutlu İstasyonunda 9 yıllık (2004–2012) gözlem süresinde
ölçülen anlık en çok akım 29,8 m3/s (11.03.2006), anlık en az akım 0,0 m3/s (20.07.2007),
ortalama akım ise 0,391 m3/s’dir.
Faaliyet alanına 1.450m mesafedeki Nif (Kemalpaşa) Çayı için ve 650m
mesafedeki Armutlu Deresi için DSİ 2. Bölge Müdürlüğünün ıslah ve taşkın koruma
çalışmaları mevcuttur. Bu sebeple proje alanına bu akarsulardan taşkın olması
beklenmemektedir.
Ayrıca 17.12.2013 tarih ve 756461 sayılı DSİ Genel Müdürlüğü görüşünde faaliyet
alanının İzmir Kemalpaşa Armutlu Barajı ve Sulama Projesi’nin sulama alanı içinde
kaldığı belirtilmektedir. (EK-10) Bu kapsamda, sözkonusu sulama projesinin uygulama
aşamasında ileride bu taşınmazlardan sulama tesisi ile ilgili bir boru hattı geçmesi
durumunda, güzergah boyunca yapılacak çalışmalara izin verileceği, herhangi bir hak ve
zarar ziyan talebinde bulunulmayacağı faaliyet sahibi tarafından taahhüt edilmektedir.
Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu, 167 Sayılı Yer Altı Suları Hakkında
Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı “Dere Yatakları ve
Taşkınlar” adı ile yayınlanan 2006/27 no’lu Başbakanlık Genelgesi ve DSİ Genel
Müdürlüğünün 2008/15 Sayılı Genelgesi ile ilgili diğer mevzuatların ilgili hükümlerine
uyulacaktır.
Faaliyet alanı ve çevresindeki akarsulara, sulama kanallarına, mevsimsel akış
gösteren kuru dere yataklarına faaliyet sırasında zarar verilmeyecektir. Dere yataklarına ve
dere yataklarına ulaşması söz konusu olabilecek yerlere pasa malzeme, hafriyat atıkları,
katı ve sıvı atıklar kesinlikle atılmayacak, dere yataklarına yakın olarak hiçbir atık
depolanmayacak, dere yataklarına kesinlikle müdahale edilmeyecek, kesitleri
daraltılmayacak, akışı engelleyici şekilde herhangi bir müdahalede bulunulmayacak, dere
yatakları değiştirilmeyecek, üzerine yapılacak olası bir geçiş yapısı için mutlak surette DSİ
Müdürlüklerinden görüş alınacak ve oluşabilecek çevre kirliliğinin engellenmesi hususları
yerine getirilecektir.
Faaliyet kapsamında yüzey ve yer altısularına olumsuz etkide bulunabilecek tüm
kirletici unsurlar ile ilgili gerekli tüm önlemler faaliyet sahibince alınacaktır. Dere yatakları
üzerinde yol geçişi (köprü, menfez, büz vb.) yapılması durumunda DSİ 2. Bölge
Müdürlüğünden kesinlikle izin alınacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
115
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Ayrıca tesiste oluşacak yüzeysel suların ve yağmur sularının drenajı sağlanacaktır.
Tesiste kurulacak altyapı sistemi, EK-19’da verilen İzmir Meteoroloji İstasyonuna ait
“Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri Tablosu” ile yine aynı
istasyona ait Yağış Şiddet – Süre – Tekerrür Eğrilerinde belirtilen en yüksek yağış
değerleri dikkate alınarak projelendirilecek ve buna göre inşa edilecektir.
III.A.3. Proje Kapsamında, İşletme Döneminde Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden
Temin Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı Ve Bu Suların
Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları
a.İnşaat aşaması:
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste arazinin hazırlanmasından
başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasında dek yerine getirilecek işlemler sırasında
aşağıdaki amaçlar için su kullanımı olacaktır.


8256 parselde çalışacak personelin içme ve kullanma suyu,
İnşaat aşamasında sahada toz oluşumunun engellenmesi amacıyla
kullanılacak sulama suyu
Arazinin hazırlanması ve tesis kurulması aşamasında çalışacak kişilerin beşeri
ihtiyaçları 8278 parseldeki idari bina ve bakıcı evinde karşılanacaktır. Dolayısıyla ÇED
Başvuru Dosyasına konu 8256 parselde inşaat aşamasında beşeri ihtiyaçlar için su
kullanımı olmayacak, bu doğrultuda faaliyetin planlandığı parselde evsel atıksu
oluşmayacaktır.
İnşaat sahasında toz oluşumunun engellenmesinde kullanılacak su ise DSİ 2. Bölge
Müdürlüğünden alınan Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi ile faaliyet alanında açılmış olan
su kuyusundan karşılanacaktır. (EK-20)
Arazinin hazırlanması ve tesis kurulması aşamasında, 8256 parselde 10 kişi
çalışacaktır. Tesiste tek vardiya olarak çalışılması planlanmaktadır. Çalışanların beşeri
ihtiyaçları için, komşu 8278 parseldeki sosyal tesislerde, 0,216 m³/gün x 10 kişi/gün = 2,16
m³/gün su tüketimi olacaktır. (Kişi başı su tüketimi, bu konudaki en yeni istatistik olan
Türkiye İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri Veritabanı Belediye Su Temel
Göstergeleri 2012 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı baz alınarak belirlenmiştir).
Tesiste inşaat aşamasının 180 gün sürmesi planlanmaktadır. Tesiste inşaat
aşamasında, personel tarafından kullanılan suyun tamamının atıksuya dönüşeceği
varsayımı ile proje konusu faaliyet inşaatı nedeniyle komşu 8278 parselde 2,16 m³/gün
(0,216 m³ x 10 kişi/gün = 2,16 m³/gün) ( 2,16 m³/gün x 180 gün/yıl = 388,8 m³/yıl) evsel
sıvı atık oluşacaktır. (Kişi başı su tüketimi, bu konudaki en yeni istatistik olan Türkiye
İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri Veritabanı Belediye Su Temel Göstergeleri
2012 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı baz alınarak belirlenmiştir).
İnşaat sahasında toz oluşumunun engellenmesi amacıyla sulama suyu
kullanılacaktır. İnşaat sahası içerisinde sulama yapılacak alanın 3.415 m2’lik bir çalışma
alanı olacağı varsayılmıştır. Günde 1 sefer sulama yapılacağı ve m2 başına 1,5 litre su
tüketimi olacağı düşünülecek olursa kullanılacak günlük sulama suyu miktarı:
Sulama Suyu Tüketimi = 3.415 m2/sefer x 1,5 lt/m2 x 1 sefer/gün
= 5.122,5 lt/gün = 5,12 m3/gün olacaktır.
İnşaat sahasında sulama için kullanılacak suyun tamamı toprak tarafından emileceği
için bu işlemden herhangi bir atıksu oluşumu olmayacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
116
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Sonuç olarak arazinin hazırlanması ve tesis kurulması aşamasında komşu parselde
ilave oluşacak atıksu miktarı toplam 2,16 m3/gün olacaktır. (2,16 m3/gün x 180 gün/yıl =
388,8 m3/yıl)
b.İşletme aşaması:
Gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetin işletmede aşamasında 8256 ve 8278
parsellerde;






Çalışacak personelin içme ve kullanma suyu
Sosyal tesis, idari bina ve depo temizliği için kullanma suyu,
Bahçe sulaması için kullanma suyu,
Yetiştirilecek civcivlere ve tavuklara verilecek içme suyu,
Kümes soğutma pedlerinde devirdaim suyu
Koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde kullanılacak
pulverize su için su kullanımı olacaktır.
İşletmede çalışacak personelin içme suyu satın alınacaktır. İşletme aşamasında
çalışanların kullanma suyu, bahçe sulaması ve proses için kullanılacak su DSİ 2. Bölge
Müdürlüğünden alınan Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi ile faaliyet alanında açılmış olan
su kuyusundan karşılanacaktır. (EK-20) Tesiste mevcut kuyudan çekilen suya ait analiz
raporları EK-20’de verilmiştir.
Proje kapsamında 8256 parseldeki işletmede çalışacak personel sayısı 10 kişi olup,
iki vardiya olarak çalışılması planlanmaktadır. 8256 Parselde çalışanların beşeri ihtiyaçları
için, komşu 8278 parseldeki sosyal tesislerde, 0,216 m³/gün x 10 kişi/gün = 2,16 m³/gün
(2,16m³/gün x 360gün/yıl = 777,6 m³/yıl) su tüketimi olacaktır. Aynı hesapla 8278
parselde çalışan 9 kişiden kaynaklanan 1,94 m³/gün (= 0,216 m³/gün x 9 kişi/gün)
(1,94m³/gün x 360gün/yıl = 699,8 m³/yıl) su tüketimi olmaktadır.(Kişi başı su tüketimi, bu
konudaki en yeni istatistik olan Türkiye İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri
Veritabanı Belediye Su Temel Göstergeleri 2012 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı
baz alınarak belirlenmiştir).
Proje kapsamında çalışacak personel, beşeri ihtiyaçlarını 8278 parseldeki idari bina
ve bakıcı evinde karşılayacağından bu rapor kapsamında her iki parselde çalışanlardan
oluşacak evsel atık su birlikte değerlendirilmiştir.
Söz konusu evsel nitelikli atık sudaki kirlilik yüklerinin ortalama konsantrasyon
değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Faaliyet sebebiyle komşu parselde oluşacak evsel
atıksu da aşağıdaki tablodaki değerlere benzer özellikler gösterecektir.
Tablo 38 Evsel Atık Sularda Kirleticiler ve Ortalama Konsantrasyonları
Parametre
Konsantrasyon (mg/lt)
pH
6-9
Askıda Katı Madde (AKM)
200
BOİ
200
KOİ
500
Toplam Azot
40
Toplam Fosfor
10
Kaynak: Evsel Atık Sularda Kirleticiler ve Ortalama Konsantrasyonları (Benefield, L. And Randall,C., 1980)
Mevcut durumda işletme, 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Evsel Nitelikli Atıksular
İçin Deşarj Standartları Madde 32’de belirtilen “Kanalizasyon sistemi bulunmayan
yerleşim yerleri için; Valilikçe kirliliğe karşı korunması gerekli görülen alanlarda, nüfus
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
117
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
seksendört kişinin altında ise evsel nitelikli atık sular Lağım Mecrası İnşaası Mümkün
Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak olan
sızdırmaz nitelikteki fosseptiklerde toplanır ve atıksu altyapı tesisine taşınır.” ibaresi
kapsamında kalmaktadır. Bu sebeple, mevcut durumda oluşan evsel atıksu, miktarı baz
alınarak inşa edilmiş sızdırmasız fosseptik çukurlarında toplanmaktadır ve bu işlem
uygulanırken 19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren “Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait
Yönetmelik” esaslarına uyulmaktadır.
Planlanan kapasite artışı ve ünite ilavesi sonrasında 8278 parselde oluşacak evsel
atıksuların toplanacağı mevcut Sızdırmasız Fosseptik Çukuru Projesi EK-15’de verilmiştir.
Fosseptik çukuru dolduğunda vidanjörlerle çektirilecek ve İzmir Büyükşehir Belediyesinin
belirlediği deşarj noktalarına verilecektir. Tesisin sözleşme yaptığı evsel ve endüstriyel sıvı
atıkları çekecek vidanjör firmasının çalışma izin belgesi ve tesise kestiği fatura örnekleri
EK-17’de verilmiştir.
Bu işlemler sırasında, 31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği” ve 13.02.2008 Tarih ve
26786 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrol
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine riayet edilecektir.
Proje alanında, sosyal tesis, idari bina ve depo bulunmayacağı için bina temizliği
amaçlı su tüketimi olmayacaktır. Fakat 8278 parselde kullanılacak olan idari binanın
temizliği için 2,0 m³/gün su tüketimi öngörülmektedir.
Bahçe sulaması için 2,0 m³/gün su tüketimi öngörülmektedir.
Civciv ve piliçlerde su tüketimi canlı ağırlık, yaş, çevre sıcaklığı, yemin yapısı ve
kompozisyonuna bağlı olarak değişim gösterir. Planlanan işletmede yetiştirilecek
civcivlerin su tüketim değeri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 39 Civciv ve Piliçlerin Tip ve Yaşlarıyla Su Tüketim Değerleri (Litre/100 Adet)
Yaş (Hafta)
21°C ve Aşağısı
Yaş (Hafta)
21°C ve Aşağısı
1
2,1
10
10,0
2
3,3
11
10,5
3
4,4
12
11,0
4
5,3
13
11,6
5
6,1
14
12,1
6
7,0
15
12,6
7
7,9
16
13,1
8
8,8
17
13,7
9
9,5
18
14,2
Kaynak: Lohmann Yönetim Kılavuzu
Ülkemiz şartlarında erişkin bir yarkanın günlük su tüketimi 110-130 gr’dır. Bu
miktar, piliç cinsine, yem cinsi ve miktarına, su verme sistemine ve ısı derecesine göre
farklılıklar göstermektedir. Gerçekleştirilmesi planlanan tesiste ana su tüketim kalemini
oluşturan günlük civciv içme suyu miktarı Lohmann Irkı Yönetim Kılavuzunda yer alan
mevcut günlük su tüketim bilgilerine bakıldığında bir yarka döneminde günlük ortalama
84,6 gr olarak görülmektedir. Ancak maksimum su kullanımı düşünülerek, 16 haftalık
yarka su tüketimi, günlük yarka su tüketimi 131 gr (131 ml) olarak alınmıştır. 18. haftadan
sonra 142 gr (142 ml) olan su tüketiminde tavukların yaşı ile birlikte bir değişiklik
beklenmemekle birlikte dönemsel sıcaklık değişiklikleri göz önüne alınarak ve literatür
bilgilerine dayanılarak tavuklar için su tüketimi 210 gr (210 ml) olarak alınmıştır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
118
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
İşletme faaliyetleri esnasında yetiştirilecek civcivlere 0,131 litre/gün, tavuklara
0,210 litre/gün su verilecektir. Bu amaçla kullanılacak toplam su miktarı:
QYarka İçme= q x N
8278 parselde yetiştirilecek yarkalar için:
QYarka İçme1 = 0,000131 m³/yarka.gün x 59.520 yarka = 7,80 m³/gün olacaktır.
8256 Parselde yetiştirilecek yarkalar için:
QYarka İçme2 = 0,000131 m³/yarka.gün x 90.000 yarka = 11,79 m³/gün olacaktır.
Yarkalara verilecek toplam su = 7,80 + 11,79 = 19,59 m3/gün
QTavuk İçme= q x N
QTavuk İçme = 0,000210 m³/tavuk.gün x 454.800 tavuk = 95,51 m³/gün olacaktır.
Yarka ve tavuklara içme suyu olarak verilecek toplam 115,10 m3/gün suyun
tamamı yetiştirilecek civcivler ve tavuklar tarafından tüketileceği için atıksu oluşumu söz
konusu olmayacaktır.
Kümeslerde kullanılacak soğutma pedlerinde su devirdaim ettirilerek ortam
sıcaklığı kontrol altında tutulacaktır. Kapasite artışından sonra kümes başına 1,5 m3 su
kullanılacağı varsayılarak, 8278 parseldeki 1 adet yarka kümesi de hesaplamalara dahil
edildiğinde, günlük 1,5 m3/kümes x 8 kümes = 12 m3 suyun sürekli olarak sistemde
devridaim ettirilmesi planlanmaktadır. Kullanılacak suyun günlük olarak buharlaşma
neticesinde eksilen miktarı tamamlanacaktır.
Proje alanında, koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde pulverize su
kullanılması planlanmaktadır. Kullanılacak bu su sürekli olarak devridaim ettirilecek ve 15
günde bir değiştirilerek tazelenecektir. Kullanılacak suyun günlük olarak buharlaşma
neticesinde eksilen miktarı tamamlanacaktır. Bir periyotta kümes başına 1 m3 su
kullanıldığı düşünülerek, 8278 parseldeki 1 adet yarka kümesi de hesaplamalara dahil
edildiğinde, kapasite artışıyla yılda toplam 480 m3/yıl su kullanımı olacaktır.
Proje alanında, koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde kullanılacak
pulverize su için her bir kümeste 1,0 m3 su kullanımı olacağı varsayımı ile 8278 parseldeki
1 adet yarka kümesi de hesaplamalara dahil edildiğinde, toplam 8,0 m³ su kullanımı
olacağı planlanmaktadır. Kullanılacak bu su sürekli olarak devridaim ettirilecektir.
Kullanılacak suyun günlük olarak buharlaşma neticesinde %10 oranında eksileceği
varsayılarak ekleme yapılacak miktar 0,8 m3/gün olarak hesaplanmıştır.
Kapasite artışı planlanan tesiste dönem sonlarında sadece kuru temizlik ve
dezenfeksiyon işlemi yapılacağı için dönem sonlarında kümeslerde herhangi bir kümes
yıkama suyu kullanımı söz konusu olmayacaktır.
Proje kapsamında 8256 ve 8278 parsellerdeki mevcut ve planlanan tesislerde
toplam su kullanımı aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
119
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Su Kullanma Alanı
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 40 İşletme Aşamasında Faaliyet Alanında Planlanan Su Tüketimi
Miktarı (m3/gün)
Gün/Yıl
Miktarı (m3/yıl)
Çalışacak Personelin İçme ve Kullanma Suyu
4,10
360 gün
1.477,4
Sosyal Tesis, İdari Bina ve Depo Temizliği Kullanma
Suyu
2,00
360 gün
720,0
Bahçe Sulaması Kullanma Suyu
2,00
360 gün
720,0
Yetiştirilecek Yarkalara Verilecek İçme Suyu
19,59
112 gün x 3 periyot
6.581,3
Yetiştirilecek Tavuklara Verilecek İçme Suyu
95,51
365 gün
34.860,4
1,20
360 gün
432,0
0,80
360 gün
288,0
0,53
15 gün x 24 sefer
192,0
Soğutma Pedlerinden Buharlaşacak Su için
Kullanılacak Proses Suyu
Koku Önleme Sistemlerinde Buharlaşacak Su için
Kullanılacak Proses Suyu
Koku Önleme Sistemlerinde Devirdaim Suyunun
Değiştirilmesi için Kullanılacak Proses Suyu
Toplam Su Kullanımı
125,73
45.271,1
Sonuç olarak kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan faaliyet için işletme
aşamasında 125,73 m3/gün su tüketimi olacaktır.
Faaliyet alanında mevcut bulunan yer altı suyu kuyusunun DSİ 2. Bölge
Müdürlüğünden alınmış olan 14.08.2013 tarih ve 223994 sayılı Yer Altı Suyu Kullanma
Belgesi EK-20’de verilmektedir. Bu kuyuya ait Yer Altı Suyu Kullanma Belgesinde
hayvansal sulama amaçlı kullanılabilecek toplam yıllık su miktarı 54.750 ton/yıl olarak
belirtilmiştir.
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre anılan kuyuya ait Yer Altı Suyu Kullanma
Belgesinde faaliyet sahibine tahsis edilen yıllık su miktarı, planlanan projenin yıllık su
ihtiyacını karşılayacak büyüklüktedir.
Tesiste kullanılacak su için “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik”
uyarınca düzenli olarak mikrobiyolojik ve kimyasal analizler yaptırılacak, analiz raporları
işletmede muhafaza edilecektir. Bu kuyu için ilgili yönetmelik hükümlerine göre daha önce
analiz yaptırılmış olup analiz sonuçları EK-20’de verilmektedir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesinden sonra da çevre ve toplum sağlığının korunması
adına tüm önlemler ve izinler alınacak, çalışacak personelin içme ve kullanma ihtiyacı olan
su İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik koşullarını sağlayacaktır.
Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu, 167 Sayılı Yer Altı Suları Hakkında
Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı “Dere Yatakları ve
Taşkınlar” adı ile yayınlanan 2006/27 no’lu Başbakanlık Genelgesi ve DSİ Genel
Müdürlüğünün 2008/15 Sayılı Genelgesi ile ilgili diğer mevzuatların ilgili hükümlerine
uyulacaktır.
III.A.4. Faaliyet Ünitelerinde Ve Diğer Ünitelerde Kullanılacak Yakıt Türleri, Miktarları
Ve Kimyasal Analizleri, Yakıtların Hangi Ünitelerde Ne Miktarda Yakılacağı Ve
Kullanılacak Yakma Sistemleri, Oluşacak Emisyonlar Ve Alınacak Önlemler
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında 8256 parselde ve 8278 parselde
mevcut yarka yetiştirme kümeslerinde toplam 2 adet kömür yakıtlı kazan bulunacaktır.
Mevcut durumda yılda 1 yarka yetiştirme dönemi (130 gün) kışa denk gelmekte ve kümes
başına yaklaşık 50 ton fındık kömür kullanılmaktadır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
120
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kapasite artışı yumurta tavuğu yetiştirme kümesleri için planlandığından ve yarka
yetiştirme kümesini etkilemeyeceği için yanma gazı oluşumunda artış beklenmemektedir.
Yumurta tavuklarına bölgenin iklim koşullarının uygun olması nedeniyle ortam ısısında
bakılabilmekte, ısıtma sistemi ihtiyacı olmamaktadır. Yakıt kullanılmayacağı için de bu
kümeslerden kaynaklanacak herhangi bir yanma gazı emisyonu olmayacaktır.
İhtiyaç duyulan sıcaklık dereceleri yaş dönemlerine ve ısıtma tipine göre
değişmektedir. Kapasite artışı planlanan tesiste yarka kümeslerinde 5-10 mm kalınlıkta
yıkanmış kömür (fındık kömür) yakıtlı, dijital otomatik kumanda kontrollü, katı yakıtı
otomatik olarak beslemeli, otomatik kül atma sistemli sıcak hava kazanları ve burada elde
edilen sıcak havayı kümes içine taşıyacak sıcak hava apreyleri kullanılacaktır. (Şekil 41)
Şekil 41 Örnek Kömür Yakıtlı Sıcak Hava Kazanı
Tesiste kullanılan fındık kömürün TKİ Kurumu Sınırlı Sorumlu Ege Linyitleri
İşletmesi Müessese Müdürlüğü Laboratuvar Şube Müdürlüğü tarafından yayınlanan analiz
raporu EK-21’de verilmiştir. Kömür kullanılacak kazan bacalarında kirlilik parametreleri
olarak CO, CO2, SO2, NO, NO2 oluşması beklenmektedir.
Tesiste bulunan yakma sistemlerinin EK-21’de verilen kömür analiz raporunda
belirtilen kuru kömürün alt ısıl değerine göre hesaplanan anma ısıl gücü 255 kW olup, 500
kW altında olduğu için Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
(SKHKKY) EK-4’e göre tesis Küçük Ölçekli Tesis sınıfına girmektedir. Tesiste eğik çatı
kullanıldığı için yakma tesisinin bacası, çatının en yüksek yerinden en az 0,5 metre daha
yüksekte olması yeterlidir. İşletmede kurulu baca için baca yüksekliği haricinde herhangi
bir önlem alınmayacaktır.
Tesiste kazan bacasında normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki
işletme saatleri için oluşacak kütlesel debiler aşağıda verilen SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1
sınır değerlerini aşmayacaktır. 2014 yılı ve sonraki dönemler için işletme yanma
bacalarından çıkan kirletici konsantrasyonları sınır değerleri 09.09.2013 tarihli ve 31677
sayılı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Genelgesi EKII’de verilmiştir. Genelge ekinde
yer alan tabloda verilen değerlere uyulacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
121
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo: SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1
Normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme
saatleri için kütlesel debiler (kg/saat)
Bacadan
Baca Dışındaki Yerlerden
Karbon Monoksit
500
50
Kükürt Dioksit
60
6
Azot Dioksit [NOx (NO2 cinsinden)]
40
4
Toplam Organik Bileşikler
30
3
Not: Tablodaki emisyonlar İşletmenin tamamından (bacaların toplamı) yayılan saatlik kütlesel debilerdir.
Emisyonlar
Tablo: Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü 2013/37 sayılı Genelge EK-II Tablo 2
Limit değer
Kirletici
Ortalama süre
2013
2014
2015
2016
2017
2018
saatlik
500
500
470
440
410
380
-insan sağlığının korunması için24 saatlik
250
250
225
200
175
150
SO2
-insan sağlığının korunması içinyıllık ve kış dönemi
(1 Ekim den 31 Marta kadar)
20
20
20
20
20
20
- ekosistemin korumasısaatlik
…
300
290
280
270
260
-insan sağlığının korunması içinyıllık
NO2
60
60
56
52
48
44
-insan sağlığının korunması içinyıllık
-vejetasyonun korunması için24 saatlik
-insan sağlığının korunması içinPM(10)
yıllık
-insan sağlığının korunması içinyıllık
Kurşun
-insan sağlığının korunması içinyıllık
Benzen
-insan sağlığının korunması içinyıllık
Karbon
monoksit -insan sağlığının korunması içinNOx
2019
350
125
20
250
40
Uyarı eşiği
500 µg/m3
(hava kalitesinin temsili
bölgelerinde bütün bir
“bölge” veya “alt bölgede”
veya en azından 100
km2’de- hangisi küçük iseüç ardışık saatte ölçülür)
400 μg/m3
(hava kalitesinin temsili
bölgelerinde bütün bir
“bölge” veya “alt bölgede”
veya en azından 100
km2’de- hangisi küçük iseüç ardışık saatte ölçülür)
…
30
30
30
30
30
30
…
100
100
90
80
70
60
50
60
60
56
52
48
44
40
1
1
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
…
10
10
10
10
9
8
7
…
…
16.000 16.000 14.000 12.000 10.000 10.000 10.000
…
Yanma gazı bacası ve yakma sistemleri S.K.H.K.K. Yönetmeliği ve 13.01.2005
tarih ve 25699 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Isınmadan Kaynaklanan Hava
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğine göre seçilecek ve yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesis, 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar
Hakkında Yönetmelik EK-2 Çevreye Kirletici Etkisi Olan Faaliyet veya Tesisler Listesi 7.
Grup (Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık) Madde-7.30.3’de yer almaktadır. Çevre
Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2’sinde yer
alan “7. Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık” başlığı altındaki işletmeler, mezkûr
Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 listelerinde başka bir grupta yer almıyorsa, söz konusu işletmeler
için; çevre izni kapsamında emisyon ölçüm raporu hazırlanması ve işletmelerin hava
emisyonu açısından değerlendirilmesi gerekmemektedir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
122
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Bu nedenle tesis için işletme aşamasında başvuru yapılacak ve ilgili Çevre ve
Şehircilik İl Müdürlüğü’nden Çevre İzni görüşü alınacaktır.
III.A.5. Proje Alanının Hazırlanması Ve Tesislerin İnşaatında Kullanılacak Alet Ve
Ekipmanlar, Proje Kapsamında İşletme Döneminde Bu Ekipmanlarla Yapılacak Üretim
Nedeni İle Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültünün Kaynakları Ve Seviyesi, Gürültüyü
Azaltmak İçin Alınacak Önlemler
İnşaat aşaması:
Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yerine
getirilecek işlemler sırasında çalışacak iş makinelerinden gürültü oluşması beklenmektedir.
Sahada çalışan personelin kulak sağlığı ve konforu açısından maruz kaldıkları
gürültü düzeyleri için; Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan,
28.07.2013 Tarihli ve 28721 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik” in
5.Maddesi’nde Maruziyet Eylem Değerleri ve Maruziyet Sınır Değerleri belirtilmiştir.
Sözkonusu yönetmeliğin 5. Maddesinde çalışan personel için en yüksek maruziyet sınır
değeri günde 8 saatlik çalışma süresi için 85 dBA; en düşük maruziyet sınır değeri 80
dBA; anlık gürültü maksimum değeri ise 140 dBA olarak belirtilmiştir.
Ayrıca aynı maddede, günlük gürültü maruziyetinin günden güne belirgin şekilde
farklılık gösterdiği işlerde günlük maruziyet değeri yerine haftalık maruziyet sınır değeri
87 dBA olarak kullanılabileceği belirtilmiştir.
04.06.2010 Tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’”nin EK-7 Tablo 4’te
Endüstri tesisleri için çevresel gürültü sınır değerleri verilmiştir. Bu tablo aşağıda
verilmiştir.
Tablo 41 Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
Alanlar
Lgündüz (dBA)
Lakşam (dBA)
Lgece (dBA)
Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları ile
yazlık ve kamp yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar
60
55
50
Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu
alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar
65
60
55
Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu
alanlardan işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar
68
63
58
Endüstriyel Alanlar
70
65
60
Tesis alanı, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği EK-7
Tablo-4’te belirtilen “Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu
alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar” kategorisine göre değerlendirilirse;
hesaplamalara göre en yakın yerleşim yeri olan Çambel Köyünde eşdeğer gürültü
düzeyinin 65 dBA nın altında olması gerekmektedir.
Arazinin hazırlanması ve tesis kurulması aşamasında açık alanda oluşacak gürültü,
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanıp, 22.01.2003 Tarih ve 25001 Sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından
Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik”in 5. Maddesi’nde verilen
tabloda tanımlanan motor gücü seviyelerine göre muhtemel gürültü kaynaklarının gürültü
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
123
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
seviyeleri verilen formüller yardımıyla bulunmaktadır. 5. Maddede sunulan tabloda
belirtilen makine – ekipman listesinden, bu sahada kullanılacak olan Ekipman Tipleri ve
bunların motor güçlerine göre tanımlanan formüller ise Tablo 42’de sunulmaktadır.
Tablo 42 Bazı Makine ve Ekipmanın Müsaade Edilen Ses Gücü Düzeyi Seviyeleri Formülleri
Net kurulu güç
Müsaade edilen ses gücü seviyesi
P (kW),
dB/1 pW
Elektrik gücü
Pel (1) (kW),
Teçhizatın tipi
Uygulama kütlesi m
3 Temmuz
3 Ocak 2006’dan
(kg),
2004’den itibaren
itibaren
Kesme genişliği
I. Safha
II. Safha
L (cm)
P≤8
108
105(2)
Sıkıştırma makineleri (titreşimli silindirler,
8 < P ≤ 70
109
106(2)
titreştirici levhalar, titreşimli çekiçler)
P > 70
89 + 11 log P
86 + 11 log P(2)
106
103(2)
Paletli dozerler, paletli yükleyiciler, paletli P ≤ 55
kazıcı yükleyiciler
P > 55
87 + 11 log P
84 + 11 log P(2)
Tekerlekli dozerler, tekerlekli yükleyiciler, P ≤ 55
104
101(2)(3)
tekerlekli
kazıcı-yükleyiciler,
damperli
kamyonlar, greyderler, yükleyici tipli toprak
doldurmalı sıkıştırıcılar, içten yanmalı motor
tahrikli karşı ağırlıklı hidrolik kaldırmalı
P > 55
85 + 11 log P
82 + 11 log P(2)(3)
kamyonlar, hareketli vinçler, sıkıştırma
makineleri (titreşimsiz silindirler), kaldırım
perdah makineleri, hidrolik güç oluşturma
makineleri
Kazıcılar, eşya taşımak için yük asansörleri, yapı P ≤ 15
96
93
(konstrüksiyon) vinçleri, motorlu çapalama
P > 15
83 + 11 log P
80 + 11 log P
makineleri
m ≤ 15
107
105
Elle tutulan beton kırıcıları ve deliciler
15< m < 30
94 + 11 log m
92 + 11 log m(2)
m ≥ 30
96 + 11 log m
94 + 11 log m
Kule vinçleri
98 + log P
96 + log P
Pel ≤ 2
97 + log Pel
95 + log Pel
Kaynak ve güç jeneratörleri
2 < Pel ≤ 10
98 + log Pel
96 + log Pel
Pel > 10
97 + log Pel
95 + log Pel
P ≤ 15
99
97
P > 15
97 + 2 log P
95 + 2 log P
L ≤ 50
96
94(2)
100
98
Çim biçme makineleri, çim düzeltme/çim kenar 50< L ≤ 70
düzeltme makineleri
70< L ≤ 120
100
98(2)
L > 120
105
103(2)
(1) Kaynak jeneratörleri için Pel : İmalatçı tarafından verilen faktörün en küçük değeri için bilinen yük gerilimi ile
çarpılan klasik kaynak akımı.
Güç jeneratörleri için Pel : ISO 8528-1: 1993 standardının madde 13. 3. 2’sine göre ana güç.
(2) II. Safhaya ait değerler aşağıdaki ekipman tipleri için tamamen örnek niteliğindedir:
arkasından yürünen titreşimli silindirler,
titreşimli plakalar (> 3 kW)
titreşimli çekiçler
dozerler (çelik raylı)
yükleyiciler (çelik raylı > 55 kW)
içten yanmalı motorla çalışan karşı ağırlıklı hidrolik kaldırmalı kamyonlar
sıkıştırma parçalı kaldırım perdah makineleri
elle tutulan içten yanmalı motorlu beton kırıcılar ve kazmalar (15 < m < 30)
çim biçme makineleri, çim düzeltme makineleri / çim kenar düzeltme makineleri
Kesin değerler, Komisyonun yapacağı değişikliklere bağlı olacaktır. Böyle bir tadilat olmaması durumunda I. Safhaya
ait değerler II. Safha için geçerli olmaya devam edecektir.
(3) Tek motorlu seyyar vinçler için, I. Safhaya ait değerler 3 Ocak 2008 tarihine kadar geçerli olmaya devam edecektir.
Bu tarihten sonra II. Safha değerleri geçerli olacaktır.
İzin verilen ses gücü seviyesi en yakın tamsayıya yuvarlanmalıdır (0,5’ten küçükler için küçük sayı, 0,5’e eşit veya
büyükler için büyük sayı kullanılır).
Kompresörler
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
124
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Sahada arazinin hazırlanması ve tesis kurulması aşamasında açık alanda
kullanılacak ekipmanların oluşturacağı gürültü düzeyleri, ekipmanların motor güçleri ile
ilgili olup ekipmanların ses düzeylerinin hesaplanabilmesi için yukarıdaki tabloda
belirtilen formüller kullanılmıştır. Proje alanında kullanılacak ekipmanların motor güçleri
aşağıdaki tabloda ayrıntılı olarak verilmiştir.
Tablo 43 Proje Alanında Kullanılacak Makine – Ekipmanların Adetleri ve Motor Güçleri
Ünite
Adet
Motor Gücü* (HP)
Motor Gücü* (kW)
Lastik Tekerlekli Kazıcı Yükleyici
1
100
75
Kamyon
1
150
112
Hareketli Vinç
1
150
112
Beton Karıştırıcı
1
150
112
Beton Pompası
*1 HP = 0,746 kW.
1
100
75
Makinelerin Ses Gücü Seviyesinin Hesaplanması
Tablo 42’de verilen formüller doğrultusunda her makinenin Ses Gücü Seviyesi
aşağıda hesaplanmıştır.
Lastik Tekerlekli Kazıcı-Yükleyici:
Proje alanında kullanılacak lastik tekerlekli kazıcı-yükleyicinin motor gücü 100 HP
= 75 kW tır. Tablo 42’de lastik tekerlekli yükleyici için verilen değerlendirme sonucu, P =
75 kW  55 kW olduğundan “Lw = 82 + 11 log P” formülü ses gücü hesabında
kullanılmıştır.
Lw = 82 +11 log75 = 102,62 dBA
Kamyon:
Proje alanında kullanılacak Kamyonun motor gücü 150 HP = 112 kW tır. Tablo
42’de kamyon için verilen değerlendirme sonucu, P = 112 kW  55 kW olduğundan “Lw =
82 + 11 log P” formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır.
Lw = 82 +11 log112 = 104,54 dBA
Hareketli Vinç:
Proje alanında kullanılacak hareketli vincin motor gücü 150 HP = 112 kW tır.
Tablo 42’de hareketli vinç için verilen değerlendirme sonucu, P = 112 kW  55 kW
olduğundan “Lw = 82 + 11 log P” formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır.
Lw = 82 +11 log112 = 104,54 dBA
Beton Karıştırıcı:
Proje alanında kullanılacak beton karıştırıcının motor gücü 150 HP = 112 kW tır.
Tablo 54’te beton karıştırıcı için verilen değerlendirme sonucu, P = 112 kW  55 kW
olduğundan “Lw = 82 + 11 log P” formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır.
Lw = 82 +11 log112 = 104,54 dBA
Beton Pompası:
Proje alanında kullanılacak beton pompasının motor gücü 100 HP = 75 kW tır.
Tablo 42’de beton pompası için verilen değerlendirme sonucu, P = 75 kW  55 kW
olduğundan “Lw = 82 + 11 log P” formülü ses gücü hesabında kullanılmıştır.
Lw = 82 +11 log75 = 102,62 dBA
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
125
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Çalışılacak olan arazide muhtemel gürültü kaynakları ve bu kaynakların gürültü
düzeyleri aşağıdaki tabloda toplu halde verilmiştir.
Ünite
Tablo 44 Proje Alanında Muhtemel Gürültü Kaynakları ve Gürültü Düzeyleri
Gürültü Düzeyi (dBA)
Lastik Tekerlekli Kazıcı Yükleyici
102,62
Kamyon
104,54
Hareketli Vinç
104,54
Beton Karıştırıcı
104,54
Beton Pompası
102,62
İnşaat faaliyetleri sırasında oluşacak gürültü seviyeleri aşağıda hesaplanmıştır.
Hesaplamada kullanılan formül, 29.01.1992 tarihinde yayımlanan “Akustik-Çevre
Gürültüsünün Tanımlanması ve Ölçülmesi Kısım 2-Arazi Kullanımında Meydana Gelen
Gürültülerle İlgili Verilerin Elde Edilmesi” TS 9798 Standardında 1.1.3. Bölümünde
verilmiştir. Formülde “n” gürültü sayısını, “Li” gürültü düzeyini (dBA) göstermektedir.
Leq  10 log
l n
10 Li / 10
n i l
İnşaat faaliyetleri sırasında kullanılacak ekipman ve bunların gürültü seviyeleri
Tablo 44’de belirtilmiştir. Bütün ekipmanlardan birer adet kullanılacaktır.
Eşdeğer Gürültü:
Kapasite artışı planlanan tesisin inşaat faaliyeti sırasında oluşacak ortalama eşdeğer
gürültü seviyesi:

Leq  10 log1/ 5 * 10102,62 / 10  10104,54 / 10  10104,54 / 10  10104,54 / 10  10102,62 / 10

Leq = 103,87 dBA
Gürültü yayılımının hesaplanmasında ise:
L pi  Lw  10 log( Q / 4r 2 ) formülü kullanılır.
Ortalama nem, İzmir İli Uzun Yıllar (1970-2012) Ortalama Bağıl Nem Değeri olan
% 61,8 alınarak  atm  7,4.10 8 ( f 2 r /  ) formülü yardımıyla, 103,87 dBA’lık eşdeğer
gürültü düzeyinin 3,0 km yarıçapındaki dairesel etki alanında dağılımı aşağıda
hesaplanmıştır.
Planlanan tesiste inşaat aşamasında oluşacak gürültünün, gündüz-akşam-gece
gürültü seviyesinin (Lgag) mesafelere göre dağılımı da yine aşağıda hesaplanmıştır.
1 n
10 Li / 10

n i 1
Eşdeğer Gürültü Seviyesi, Leq
: Leq  10 log
n
: Gürültü kaynak sayısı
Li
: Kaynak gürültü seviyeleri
Leq
: Eş gürültü seviyesi, dBA
r Mesafedeki ses basıncı (model)
: L pi  Lw  10 log( Q / 4r 2 )
r
: kaynaktan uzaklık
Q
: arazi indirgeme faktörü, 1
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
126
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Atmosferik yutum, Aatm
:  atm  7,4.10 8 ( f 2 r /  )
f
:gürültü kaynağının frekansı, 3200 devir/dak.
r
:mesafe

:bağıl nem % 61,8 alınmıştır.(ortalama olarak)
ilk 100 metrede
:Lpg = Lport
100 metreden sonra
: Lpg = Lport – Aatm
Gürültü kaynaklarının gürültülerinin yayılımının hesaplanması:
1. Lastik Tekerlekli Kazıcı-Yükleyici:
x = 10 m:
x = 20 m:
x = 30 m:
x = 40 m:
x = 50 m:
x = 100 m:
x = 200 m:
x = 300 m:
x = 400 m:
x = 500 m:
x = 750 m:
x = 1.000 m:
x = 1.500 m:
x = 2.000 m:
x = 2.650 m:
x = 3.000 m:
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 10²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 20²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 30²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 40²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 50²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 100²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 200²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 300²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 400²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 500²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 750²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 1.000²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 1.500²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 2.000²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 2.650²))
( Lpi ) 1 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 3.000²))
= 72 dBA
= 66 dBA
= 62 dBA
= 60 dBA
= 58 dBA
= 52 dBA
= 46 dBA
= 42 dBA
= 40 dBA
= 38 dBA
= 34 dBA
= 32 dBA
= 28 dBA
= 26 dBA
= 23 dBA
= 22 dBA
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 10²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 20²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 30²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 40²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 50²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 100²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 200²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 300²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 400²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 500²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 750²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 1.000²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 1.500²))
= 74 dBA
= 68 dBA
= 64 dBA
= 62 dBA
= 60 dBA
= 54 dBA
= 48 dBA
= 44 dBA
= 42 dBA
= 40 dBA
= 36 dBA
= 34 dBA
= 30 dBA
2. Kamyon:
x = 10 m:
x = 20 m:
x = 30 m:
x = 40 m:
x = 50 m:
x = 100 m:
x = 200 m:
x = 300 m:
x = 400 m:
x = 500 m:
x = 750 m:
x = 1.000 m:
x = 1.500 m:
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
127
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
x = 2.000 m: ( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 2.000²))
x = 2.650 m: ( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 2.650²))
x = 3.000 m: ( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 3.000²))
= 28 dBA
= 25 dBA
= 24 dBA
3. Hareketli Vinç:
x = 10 m:
x = 20 m:
x = 30 m:
x = 40 m:
x = 50 m:
x = 100 m:
x = 200 m:
x = 300 m:
x = 400 m:
x = 500 m:
x = 750 m:
x = 1.000 m:
x = 1.500 m:
x = 2.000 m:
x = 2.650 m:
x = 3.000 m:
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 10²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 20²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 30²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 40²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 50²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 100²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 200²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 300²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 400²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 500²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 750²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 1.000²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 1.500²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 2.000²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 2.650²))
( Lpi ) 3 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 3.000²))
= 74 dBA
= 68 dBA
= 64 dBA
= 62 dBA
= 60 dBA
= 54 dBA
= 48 dBA
= 44 dBA
= 42 dBA
= 40 dBA
= 36 dBA
= 34 dBA
= 30 dBA
= 28 dBA
= 25 dBA
= 24 dBA
4. Beton Karıştırıcı:
x = 10 m:
x = 20 m:
x = 30 m:
x = 40 m:
x = 50 m:
x = 100 m:
x = 200 m:
x = 300 m:
x = 400 m:
x = 500 m:
x = 750 m:
x = 1.000 m:
x = 1.500 m:
x = 2.000 m:
x = 2.650 m:
x = 3.000 m:
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 10²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 20²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 30²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 40²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 50²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 100²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 200²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 300²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 400²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 500²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 750²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 1.000²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 1.500²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 2.000²))
( Lpi ) 2 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 2.650²))
( Lpi ) 4 = 104,54 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 3.000²))
= 74 dBA
= 68 dBA
= 64 dBA
= 62 dBA
= 60 dBA
= 54 dBA
= 48 dBA
= 44 dBA
= 42 dBA
= 40 dBA
= 36 dBA
= 34 dBA
= 30 dBA
= 28 dBA
= 25 dBA
= 24 dBA
5. Beton Pompası:
x = 10 m:
x = 20 m:
x = 30 m:
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 10²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 20²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 30²))
= 72 dBA
= 66 dBA
= 62 dBA
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
128
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
x = 40 m:
x = 50 m:
x = 100 m:
x = 200 m:
x = 300 m:
x = 400 m:
x = 500 m:
x = 750 m:
x = 1.000 m:
x = 1.500 m:
x = 2.000 m:
x = 2.650 m:
x = 3.000 m:
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 40²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 50²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 100²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 200²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 300²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 400²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 500²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 750²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 1.000²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 1.500²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 2.000²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 2.650²))
( Lpi ) 5 = 102,62 + 10 log (1/(4 x 3,14 x 3.000²))
= 60 dBA
= 58 dBA
= 52 dBA
= 46 dBA
= 42 dBA
= 40 dBA
= 38 dBA
= 34 dBA
= 32 dBA
= 28 dBA
= 26 dBA
= 23 dBA
= 22 dBA
Her gürültü kaynağının x mesafesine göre ayrı ayrı gürültü seviyeleri
hesaplandıktan sonra, x mesafesindeki ortalama gürültü seviyeleri aşağıdaki şekilde
hesaplanmıştır.
Eşdeğer Gürültü Seviyesi
X = 10 m :
X = 20 m :
X = 30 m :
X = 40 m :
X = 50 m :
X = 100 m :
X = 200 m :
X = 300 m :
X = 400 m :
X = 500 m :
X = 750 m :
X = 1.000 m :
X = 1.500m :
(Leq) : Leq = 10 log
l n l1 /10
10
n i l


= 72,88 dBA


= 66,86 dBA


= 63,34 dBA


= 60,84 dBA


= 58,90 dBA


= 52,88 dBA


= 46,86 dBA


= 43,34 dBA


= 40,84 dBA


= 38,90 dBA


= 35,38 dBA


= 32,88 dBA


= 29,36 dBA
1
Leq = 10 log * 10 7, 2  10 7, 4  10 7, 4  10 7, 4  10 7, 2
5
1
Leq = 10 log * 10 6,6  10 6,8  10 6,8  10 6,8  10 6,6
5
1
Leq = 10 log * 10 6, 2  10 6, 4  10 6, 4  10 6, 4  10 6, 2
5
1
Leq = 10 log * 10 6,0  10 6, 2  10 6, 2  10 6, 2  10 6,0
5
1
Leq = 10 log * 10 5,8  10 6,0  10 6,0  10 6,0  10 5,8
5
1
Leq = 10 log * 10 5, 2  10 5, 4  10 5, 4  10 5, 4  10 5, 2
5
1
Leq = 10 log * 10 4,6  10 4,8  10 4,8  10 4,8  10 4,6
5
1
Leq = 10 log * 10 4, 2  10 4, 4  10 4, 4  10 4, 4  10 4, 2
5
1
Leq = 10 log * 10 4,0  10 4, 2  10 4, 2  10 4, 2  10 4,0
5
1
Leq = 10 log * 10 3,8  10 4,0  10 4,0  10 4,0  10 3,8
5
1
Leq = 10 log * 103, 4  103,6  103,6  103,6  103, 4
5
1
Leq = 10 log * 10 3, 2  10 3, 4  10 3, 4  10 3, 4  10 3, 2
5
1
Leq = 10 log * 10 2.8  10 3,0  10 3,0  10 3,0  10 2.8
5
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
129
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu


= 26,86 dBA


= 24,42 dBA


= 23,34 dBA
1
Leq = 10 log * 10 2,6  10 2,8  10 2,8  10 2,8  10 2,6
5
1
Leq = 10 log * 10 2,3  10 2,5  10 2,5  10 2,5  10 2,3
5
1
Leq = 10 log * 10 2, 2  10 2, 4  10 2, 4  10 2, 4  10 2, 2
5
X = 2.000 m :
X = 2.650 m :
X = 3.000 m :
Tablo 45 Mesafelere Göre İnşaat Aşamasında Oluşacak Ortalama Ses Gücü Düzeyi
Mesafe
(m)
Leq (dBA)
10
20
30
40
50
100
200
300
400
500
750
1.000
1.500
2.000
2.650
3.000
72,88
66,86
63,34
60,84
58,90
52,88
46,86
43,34
40,84
38,90
35,38
32,88
29,36
26,86
24,42
23,34
Gürültünün Atmosferik Emilimi (Aatm)
:
atm = 7,4. 10 8 ( ² r/)
İlk 100 metrede Lpg = Lport olup; 100 metre ve sonrası için Atmosferik yutum
değerleri hesaplanmıştır.
X = 100 m : Aatm
X = 200 m : Aatm
X = 300 m : Aatm
X = 400 m : Aatm
X = 500 m : Aatm
X = 750 m : Aatm
X = 1.000 m : Aatm
X = 1.500 m : Aatm
X = 2.000 m : Aatm
X = 2.650 m : Aatm
X = 3.000 m : Aatm
= 7,4. 10 8 ( ² r/)=
= 7,4. 10 8 ( ² r/)=
= 7,4. 10 8 ( ² r/)=
= 7,4. 10 8 ( ² r/)=
= 7,4. 10 8 ( ² r/)=
= 7,4. 10 8 ( ² r/)=
= 7,4. 10 8 ( ² r/)=
= 7,4. 10 8 ( ² r/)=
= 7,4. 10 8 ( ² r/)=
= 7,4. 10 8 ( ² r/)=
= 7,4. 10 8 ( ² r/)=
7,4. 10 8
7,4. 10 8
7,4. 10 8
7,4. 10 8
7,4. 10 8
7,4. 10 8
7,4. 10 8
7,4. 10 8
7,4. 10 8
7,4. 10 8
7,4. 10 8
* (3.200² * 100/61,8) = 1,23 dBA
* (3.200² * 200/61,8) = 2,45 dBA
* (3.200² * 300/61,8) = 3,68 dBA
* (3.200² * 400/61,8) = 4,90 dBA
* (3.200² * 500/61,8) = 6,13 dBA
* (3.200² * 750/61,8) = 9,20 dBA
* (3.200² * 1.000/61,8) = 12,26 dBA
* (3.200² * 1.500/61,8) = 18,39 dBA
* (3.200² * 2.000/61,8) = 24,52 dBA
* (3.200² * 2.650/61,8) = 32,49 dBA
* (3.200² * 3.000/61,8) = 36,78 dBA
Tablo 46 Mesafelere Göre Atmosferik Yutum Değerleri
Mesafe (m)
10
20
30
40
50
100
200
300
400
500
750
1.000
1.500
2.000
2.650
3.000
Aatm dBA
-
-
-
-
-
1,23
2,45
3,68
4,90
6,13
9,20
12,26
18,39
24,52
32,49
36,78
Net Ses Düzeyi , (L pg)
İlk 100 metrede :
L pg = L port
X = 10 m
X = 20 m
X = 30 m
X = 40 m
X = 50 m
L pg = 72,88 dBA
L pg = 66,86 dBA
L pg = 63,34 dBA
L pg = 60,84 dBA
L pg = 58,90 dBA
:
:
:
:
:
100 metreden sonra: L pg = L port _- Aatm
x = 100 m
x = 200 m
x = 300 m
x = 400 m
x = 500 m
:
:
:
:
:
L pg = 52,88 – 1,23
L pg = 46,86 – 2,45
L pg = 43,34 – 3,68
L pg = 40,84 – 4,90
L pg = 38,90 – 6,13
= 51,65 dBA
= 44,41 dBA
= 39,66 dBA
= 35,94 dBA
= 32,77 dBA
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
130
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
x = 750 m
x = 1.000 m
x = 1.500 m
x = 2.000 m
x = 2.650 m
x = 3.000 m
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
L pg = 35,38 – 9,20
L pg = 32,88 – 12,26
L pg = 29,36 – 18,39
L pg = 26,86 – 24,52
L pg = 24,42 – 33,49
L pg = 23,34 – 36,78
:
:
:
:
:
:
= 26,18 dBA
= 20,62 dBA
= 10,97 dBA
= 2,34 dBA
= 0 dBA
= 0 dBA
Tablo 47 Mesafelere Göre İnşaat Aşamasında Oluşacak Net Ses Düzeyi
Mesafe (m)
10
20
30
40
50
100
200
300
400
500
750
1.000
1.500
2.000
2.650
Leq (dBA)
72,9
66,9
63,3
60,8
58,9
51,7
44,4
39,7
35,9
32,8
26,2
20,6
11,0
2,3
0
Kapasite artışı planlanan tesiste inşaat aşamasında, arazide yapılacak olan
çalışmalar gündüz çalışma süresi içerisinde yapılacağından, yukarıda mesafelere göre ayrı
ayrı hesaplanan net ses düzeyleri, Gündüz Gürültü Seviyeleri(Lgündüz)’ dir.
Tablo 47’den de görüleceği üzere, proje sahasına 100 metre mesafede, inşaat
faaliyetleri sırasında oluşacak gündüz gürültü seviyesi 51,7 dBA seviyesine düşecektir.
Dolayısıyla hem gündüz gürültü değerleri hem de gündüz-akşam-gece gürültü değerleri
faaliyet alanına en yakın yerleşim yerlerine gelmeden, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği”nin EK-7 Tablo 4’de verilen “Ticari yapılar ile gürültüye hassas
kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar”
kategorisine göre değerlendirilirse gürültü seviyesi sınır değeri (65 dBA) altında
kalmaktadır.
Faaliyet alanının parsel sınırına en yakın yerleşim yeri, kuzeybatıda kuş uçumu
yaklaşık 2.650 metre mesafede bulunan Çambel Köyü’dür. En kötü senaryo düşünülerek
hesaplanan gürültü seviyeleri Lgündüz değerleri aşağıdaki gibi özetlenebilir.
Tablo 48 İnşaat Aşamasında Oluşacak Gürültünün En Yakın Yerleşim Yerine Etkisi
Lgündüz (dBA)
2.650 metre sonra
İnşaat Aşamasında Oluşacak Gürültü
0
Proje alanının bulunduğu arazi kırsal arazi olup, çevresinde gürültü kaynağı
oluşturabilecek herhangi bir endüstriyel alan ya da sanayi tesisi bulunmamaktadır. Çambel
Köyü sahada oluşacak gürültüden etkilenebilecek en yakın yerleşim birimidir. Proje Alanı
ve Çevresi olarak tanımlanan bu alan, “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği”nin EK-7 Tablo 4’de verilen “Ticari yapılar ile gürültüye hassas
kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar”
kategorisine göre değerlendirilirse, bu alan için verilen gündüz gürültü seviyesi sınır değeri
65 dBA’dır.
Yukarıda özetlenen gürültü seviyelerine bakıldığında, 2.650 metre sonra Çambel
Köyü’nde hissedilecek gürültü düzeyleri 65 dBA sınır değerinin çok çok altında
kalmaktadır. Dolayısıyla yerleşim yerlerinin, proje alanında yapılacak çalışmalar sırasında
oluşacak gürültü seviyelerinden etkilenmeyeceği düşünülmektedir.
Faaliyet planlama aşamasında uygun alanların tespitinde, “Çevresel Gürültünün
Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” nin 27. Maddesi’nde tanımlanan “Gürültüye
maruz kalma kategorileri” dikkate alınır. Yönetmeliğin aynı maddesinde Lgündüz değeri
cinsinden, gürültüye maruz kalma süreleri tanımlanmıştır. Lgündüz değeri inşaat aşamasında
“0” dBA’dır. Hesaplanan değer 55 dBA’ nın altında kalmasından dolayı faaliyetin
gürültüye maruz kalma kategorisi “Kategori A” dır. Kategori A’ ya göre bu işletmede arazi
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
131
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
düzenleme ve tesis kurulması aşamasında, planlama kararları ve tesis izni verilirken
çevresel gürültü öncelikli değildir. İnşaat aşamasında oluşacak gürültü seviyelerinin
uzaklıklara göre dağılımı aşağıdaki grafikte de görülmektedir.(Şekil 42)
Şekil 42 İnşaat Aşamasında Net Gürültünün Mesafe İle Değişimi
İnşaat aşamasında, yukarıdaki grafikten de görüleceği gibi parsel sınırına en yakın
yerleşim yerlerinde gürültü seviyesi sıfıra düşmektedir. Dolayısıyla en yakın yerleşim
yerleri inşaat çalışmaları sırasında oluşacak gürültüden etkilenmeyecektir.
Yukarıda oluşan sonuçlara göre, gürültü düzeyinin yerleşim yerleri üzerinde hiçbir
etkisinin olmaması beklenmektedir. Zaten hesaplamalar bütün makinelerin aynı anda
çalışacağı varsayımına göre yapılmış olup, gerçekte ise çoğunlukla böyle bir çalışma
mümkün olmayacağı için, gürültü seviyesi daha da düşük olacaktır.
Gürültülü ortamda çalışacak personel konusunda ise 22.05.2013 tarih ve 4857 sayılı
İş Kanunu ile 20.06.2012 tarihli 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun ön
gördüğü hükümlere uyulacaktır.
İşletme aşaması:
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında kurulması planlanan üniteler
mevcut tesis gibi tamamen kapalı alanda kurulacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında dış
çevreyi rahatsız edecek boyutta gürültü oluşmayacaktır. Bu durum aşağıdaki
hesaplamalarla da desteklenmiştir.
Makine güçleri verilen ses kaynaklarının “ses gücü düzeyi” aşağıdaki formüle göre
bulunur.
Referans Güç (Watt)
: W0
= 1E-12
Çevirme Katsayısı
: F
= 0,0000001 (Elektrik Motorları için)
Ekipman Gücü (Watt)
: Wm
Ses Gücü (Watt)
:W
W = Wm x F
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
132
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
LW=10 x log (W/W0) ………………… (Formül-1)
[Makine Gücü-Ses Gücü Düzeyi ilişkisi formülü]
Üretim tesisinde bulunan makinelerin güçlerinden “Formül -1” ile bulunan ses gücü
düzeyleri aşağıdaki tablolarda dBA olarak tek tek hesaplanmıştır.
Hesaplamanın basit ve anlaşılabilir olması için tüm ekipmanların aynı ortamda
bulunduğu varsayılmıştır. Bu durumda ekipmanların ses gücü düzeyi maksimum seviyede
alınmıştır. Tüm hesaplamalarda 4 oktav bandındaki (500-4000) ses gücü düzeyi dikkate
alınmıştır.
1
Tablo 49 8256 ve 8278 Parseldeki Tesislerde Kullanılacak Kümes Ekipmanlarının Ses Gücü Düzeyleri
Toplam
Motor
Motor Gücü
Ses Gücü
Ses Gücü
Ekipman İsmi
Adet
Gücü (kW)
(Watt)
(Watt)
Düzeyi (dBA)
Kümes Havalandırma Fanı Büyük (140 x 140)
160
1,1
1.100
0,01760
92,5
2
Kümes Havalandırma Fanı
24
4
4.000
0,00960
89,8
3
PED Motoru
70
1,5
1.500
0,01050
90,2
4
Klepe Motoru
42
0,37
370
0,00155
81,9
5
Otomatik Gübre Toplama Sistemi
64
1,5
1.500
0,00960
89,8
6
Otomatik Yemleme Sistemi
32
0,75
750
0,00240
83,8
7
Yatay Helezon
8
1,1
1.100
0,00088
79,4
8
Dikey Helezon
8
1,1
1.100
0,00088
79,4
9
Bez Bant
6
0,75
750
0,00045
76,5
10
Asansör
6
0,75
750
0,00045
76,5
11
İç Bant
8
2,2
2.200
0,00176
82,5
12
Dış Bant
8
2,2
2.200
0,00176
82,5
13
Kazan Baca Fanı
42
0,75
750
0,00315
85,0
14
Gübre Kurutma Ünitesi
Gübre Peletleme, Sanitasyon ve Paketleme
Ünitesi
Lamba
8
2,2
2.200
0,00176
82,5
1
15,0
15.000
0,00150
81,8
760
0,011
11
0,00084
79,2
No
15
16
8278 parseldeki “Yumurta Üretimine Yönelik Civciv/Yarka (59.520 adet/dönem)
Yetiştirme, Yumurta Paketleme ve Yem Üretim Tesisi”nde yer alan yem üretim ve
yumurta paketleme ekipmanlarının ses gücü düzeyi Tablo 50’de verilmiştir.
Tablo 50 8278 Parselde Yer Alan Tesisteki Yem Üretim ve Yumurta Paketleme Ekipmanlarının Ses Gücü Düzeyleri
Motor Gücü Motor Gücü
Ses Gücü
Ses Gücü
No
Ekipman İsmi
Adet
(kW)
(Watt)
(Watt)
Düzeyi (dBA)
5.0kW Helezon
5
4
4.000
0,00200
83,0
17
18
3.0kW Helezon
3
3
3.000
0,00090
79,5
19
2.2kW Helezon
1
2,2
2.200
0,00022
73,4
20
5.5kW 500lük Elevatör
1
5,5
5.500
0,00055
77,4
21
4.0kW 500lük Elevatör
1
4
4.000
0,00040
76,0
22
4.0kW 400lük Elevatör
1
4
4.000
0,00040
76,0
23
400lük Yükleyici
1
1,5
1.500
0,00015
71,8
24
Yem Kırma Makinesi
1
90
90.000
0,00900
89,5
25
Fan
1
4
4.000
0,00040
76,0
26
Karıştırıcı
1
15
15.000
0,00150
81,8
27
Pompa
1
2,2
2.200
0,00022
73,4
28
Yumurta Taşıma Konveyörü
6
0,37
370
0,00022
73,5
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
133
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
29
Yumurta Tasnif Makinesi
2
1,5
1.500
0,00030
74,8
30
Yumurta Toplama Makinesi
31
Yumurta Yazma Makinesi
2
2
2.000
0,00040
76,0
2
1,2
1.200
0,00024
73,8
32
Viyol İstifleme Makinesi
2
1
1.000
0,00020
73,0
33
Viyol Shrinkleme Makinesi
2
2,5
2.500
0,00050
77,0
Lp1=Lw1+10log(Q/4xπxr2)………………….. (Formül-2)
[Ses Gücü Düzeyi-Ses Basıncı Düzeyi ilişkisi formülü]
Aşağıdaki tablolardaki tüm ekipmanların mesafeyle değişen ses basıncı düzeyi,
Formül-2 ile hesaplanmıştır. Tablo 51’de 8256 ve 8278 parsellerde kullanılması planlanan
kümes ekipmanlarının; Tablo 52’de 8278 parselde kullanılan yem üretim ve yumurta
paketleme ekipmanlarının ses gücünün mesafe ile değişimi verilmiştir. Her iki parseldeki
ekipmanların aynı ortamda bulunduğu varsayımıyla toplam ses gücünün (LpT) mesafe ile
değişimi ise Tablo 53’de verilmiştir.
Lpt=10xlog∑10Lpi /10 Q=1
Tablo 51 8256 ve 8278 Parsellerde Kullanılması Planlanan Kümes Ekipmanlarının Ses Gücünün Mesafe İle Değişimi
Mesafe
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lp
Lpt1
(m)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
(dBA)
10
61
59
59
51
59
53
48
48
46
46
51
51
54
51
51
48
55,4
20
55
53
53
45
53
47
42
42
40
40
45
45
48
45
45
42
49,3
30
52
49
50
41
49
43
39
39
36
36
42
42
44
42
41
39
45,8
40
49
47
47
39
47
41
36
36
34
34
39
39
42
39
39
36
43,3
50
47
45
45
37
45
39
34
34
32
32
37
37
40
37
37
34
41,4
100
41
39
39
31
39
33
28
28
26
26
31
31
34
31
31
28
35,4
200
35
33
33
25
33
27
22
22
20
20
25
25
28
25
25
22
29,3
300
32
29
30
21
29
23
19
19
16
16
22
22
24
22
21
19
25,8
400
29
27
27
19
27
21
16
16
14
14
19
19
22
19
19
16
23,3
500
27
25
25
17
25
19
14
14
12
12
17
17
20
17
17
14
21,4
750
24
21
22
13
21
15
11
11
8
8
14
14
16
14
13
11
17,8
1000
21
19
19
11
19
13
8
8
6
6
11
11
14
11
11
8
15,4
1500
18
15
16
7
15
9
5
5
2
2
8
8
10
8
7
5
11,8
2000
15
13
13
5
13
7
2
2
0
0
5
5
8
5
5
2
9,3
2650
13
10
11
2
10
4
0
0
0
0
3
3
6
3
2
0
6,9
3000
12
9
10
1
9
3
0
0
0
0
2
2
4
2
1
0
5,8
Mesafe
(m)
10
Lp
17
52
Tablo 52 8278 Parselde Kullanılan Ekipmanların Ses Gücünün Mesafe İle Değişimi
Lp Lp Lp Lp Lp Lp Lp Lp Lp Lp Lp Lp Lp Lp Lp
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
49
42
46
45
45
41
59
45
51
42
42
44
45
43
42
Lp
33
46
Lpt2
(dBA)
48,6
20
46
43
36
40
39
39
35
53
39
45
36
36
38
39
37
36
40
47,8
30
42
39
33
37
35
35
31
49
35
41
33
33
34
35
33
32
36
44,3
40
40
37
30
34
33
33
29
47
33
39
30
30
32
33
31
30
34
41,8
50
38
35
28
32
31
31
27
45
31
37
28
28
30
31
29
28
32
39,8
100
32
29
22
26
25
25
21
39
25
31
22
22
24
25
23
22
26
33,8
200
26
23
16
20
19
19
15
33
19
25
16
16
18
19
17
16
20
27,8
300
22
19
13
17
15
15
11
29
15
21
13
13
14
15
13
12
16
24,3
400
20
17
10
14
13
13
9
27
13
19
10
10
12
13
11
10
14
21,8
500
18
15
8
12
11
11
7
25
11
17
8
8
10
11
9
8
12
19,8
750
15
11
5
9
8
8
3
21
8
13
5
5
6
8
5
5
8
16,3
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
134
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Mesafe
(m)
1000
Lp
17
12
Lp
18
9
Lp
19
2
Lp
20
6
Lp
21
5
Lp
22
5
Lp
23
1
Lp
24
19
Lp
25
5
Lp
26
11
Lp
27
2
Lp
28
2
Lp
29
4
Lp
30
5
Lp
31
3
Lp
32
2
Lp
33
6
Lpt2
(dBA)
13,8
1500
8
5
0
3
2
2
0
15
2
7
0
0
0
2
0
0
2
10,3
2000
6
3
0
0
0
0
0
13
0
5
0
0
0
0
0
0
0
7,8
2650
4
0
0
0
0
0
0
10
0
2
0
0
0
0
0
0
0
5,3
3000
2
0
0
0
0
0
0
9
0
1
0
0
0
0
0
0
0
4,3
Hesaplanan bu değerlerin 4 frekans bandındaki ses gücü düzeyi ile “A ağırlıklı ses
düzeyi” çok çok yakın olacağından bulunan değer aynı zamanda toplam kaynağın “A
ağırlıklı ses düzeyi” olarak alınabilir.
Mesafe
(m)
Tablo 53 8256 ve 8278 Parsellerden Kaynaklanan Eşdeğer Gürültünün Mesafe İle Değişimi
Lpt1
Lpt2
LpT
Lgündüz
Sınır Değer
(dBA)
(dBA)
(dBA)
(dBA)
(dBA)
10
55,4
48,6
55,3
55,3
65
20
49,3
47,8
49,3
49,3
65
30
45,8
44,3
45,8
45,8
65
40
43,3
41,8
43,3
43,3
65
50
41,4
39,8
41,3
41,3
65
100
35,4
33,8
35,3
35,3
65
200
29,3
27,8
29,3
29,3
65
300
25,8
24,3
25,8
25,8
65
400
23,3
21,8
23,3
23,3
65
500
21,4
19,8
21,3
21,3
65
750
17,8
16,3
17,8
17,8
65
1000
15,4
13,8
15,3
15,3
65
1500
11,8
10,3
11,8
11,8
65
2000
9,3
7,8
9,3
9,3
65
2650
6,9
5,3
6,9
6,9
65
3000
5,8
4,3
5,8
5,8
65
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
135
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 43 Eşdeğer Gürültünün Mesafe İle Değişimi
Tablo 54 Endüstri Tesisleri için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
Alanlar
Lgündüz (dBA)
Lakşam (dBA)
Lgece (dBA)
Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve sağlık alanları
ile yazlık ve kamp yerlerinin yoğunluklu olduğu alanlar
60
55
50
Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte
bulunduğu alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar
65
60
55
Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte
bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun olarak bulunduğu alanlar
68
63
58
Endüstriyel Alanlar
70
65
60
Tesis alanı, 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” EK-7
Tablo-4 te belirtilen “Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu
alanlardan konutların yoğun olarak bulunduğu alanlar” kategorisine göre
değerlendirilmektedir. Buna göre yapılan hesaplamalarda en yakın yerleşim birimi olan
2.650 metre mesafedeki Çambel Köyündeki konutlardaki eşdeğer gürültü düzeyi 6,9 dBA
< 65 dBA olacağından şartlar sağlanmıştır.
04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” ne riayet edilecektir.
III.A.6. Proje Alanının Hazırlanması Sırasında Oluşacak Toz, İş Makinelerinden Kaynaklı
Gaz Emisyonları Ve Alınacak Önlemler
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede arazinin hazırlanmasından
başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yerine getirilecek işlemler sırasında hava
kirliliği yaratacak tek işlem toz oluşumu olacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
136
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
ÇED inceleme alanı içerisinde kurulması planlanan kümesler için mevcut binaların
yıkılması ve arazinin tesviye edilmesi amacı ile sahada hafriyat çalışması yapılacaktır.
Hafriyat çalışması sırasında sahada toz oluşumu beklenmektedir.
Proje kapsamında kurulması planlanan 3 yeni kümes, otomasyon odaları, gübre
peletleme, sanitasyon ve paketleme ünitesi ve mevcut ölü çukuruna ilave 2 adet ölü çukuru
açılmasıyla hafriyat oluşacaktır. 3 adet 13,90m x 80m kümes, 3 adet 3,1m x 4,2m
otomasyon odası, 1 adet 10m x 30m gübre peletleme, sanitasyon ve paketleme ünitesi ve 2
adet 5m x 4m ölü çukuru için hafriyat yapılacak toplam alan büyüklüğü 3.715 m2 olacaktır.
Kümesler, otomasyon odası ve gübre peletleme, sanitasyon ve paketleme ünitesi için temel
derinliği 0,3m; ölü çukuru için 4m olacaktır. Buna göre eklenecek yapılar için oluşacak
hafriyat hacmi 1.262,5 m3’tür.
Proje kapsamında kurulması planlanan kümesler dışında, arazide mevcut 16m x
62m ve 13m x 35m boyutlarında iki adet binanın yıkılmasıyla da hafriyat oluşacaktır. Buna
göre tuğla duvar binaların çevresi 252m, duvar kalınlığı 0,2m; yüksekliği 6,5m olarak ele
alındığında yıkılacak binalardan ortaya çıkacak hafriyat hacmi 327,6 m3 tür.
Hafriyat çalışmaları sırasında çıkacak toplam hafriyat miktarı 1.590,1 m3 olacaktır.
Oluşacak toplam hafriyat miktarı detaylı olarak aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.
3 Adet Yumurta Tavuğu Kümesi için
: 3 x 1.112 m2 x 0,3 m = 1.000,8 m3
3 Adet Otomasyon Odası için
: 3 x 13,02 m2 x 0,3 m =
11,7 m3
1 Adet Gübre Pelet. Sanit. ve Paket.Ünitesi : 1 x 300 m2 x 0,3 m
=
2 Adet Ölü Çukuru için
: 2 x 20 m2 x 4,0 m
= 160,0 m3
Eski binalar için
: 252m x 0,2m x 6,5 m = 327,6 m3
90,0 m3
= 1.590,1 m3
Toplam
Hafriyat çalışmaları sırasında çıkacak toplam 1.590,1 m3 hafriyat artığı malzeme
sahanın diğer alanlarına yayılacaktır. Hafriyat sadece statik gereksinimi karşılamak, temeli
emniyete almak ve araziyi tesviye etmek amacıyla yapılacaktır. Oluşacak hafriyat
atıklarından dolgu malzemesi olarak kullanılabilecek nitelikli olanlar proje alanında zemin
düzenlemesi, yol dolgusu, bahçe düzenlemeleri için değerlendirilecek; sac, plastik, cam vb.
geri kazanılabilir malzemeler lisanslı geri dönüşüm firmalarına verilecektir. Saha dışına
herhangi bir hafriyatın atılması kesinlikle söz konusu olmayacaktır. Proje alanında
oluşacak hafriyat atıkları için 18.03.2004 tarihli ve 25406 sayılı Hafriyat Toprağı, İnşaat
ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine göre hareket edilecektir.
Hafriyat yapılacak toplam alan büyüklüğü 3.715 m2 olacaktır. Hafriyat miktarı ton
olarak aşağıdaki gibi hesaplanmıştır. Yıkılacak binaların duvar yoğunluğu, TSE ISO 9194
Yapıların Projelendirilme Esasları – Taşıyıcı Olan ve Olmayan Elemanlar – Depolanmış
Malzemeler – Yoğunluk Standardı Ek A’ya göre “Boşluklu Tuğla veya Seramik Bloktan
Duvar” değeri olarak 1.150 kg/m3 alınmıştır. Yeni yapılar için toprak özgül ağırlığı
1,8ton/m3 alınmıştır.
Hafriyat artığı miktarı (ton) = Hafriyat artığı miktarı (m3) x Hafriyat artığı özgül ağırlığı
Yıkılacak binalar için hafriyat atığı miktarı (ton) = 327,6 m3 x 1,15 ton/m3 = 376,74 ton
Yapılacak binalar için hafriyat atığı miktarı (ton)= 1.262,5 m3 x 1,80 ton/m3 = 2.272,50 ton
Toplam hafriyat atığı miktarı (ton)
= 2.649,24 ton
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
137
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Arazinin hazırlanması esnasında sahada hafriyat işlemlerinin günde 8 saat
çalışılarak 30 günde tamamlanması planlanmaktadır. Buna göre günlük hafriyat miktarı
yaklaşık 88,31 ton olacaktır. (= 2.649,24 ton/30 gün)
Arazinin hazırlanması aşamasında yapılacak hafriyat çalışmaları sırasında
hafriyatın dozer ile sökülmesi ve dozer ile tesis arazisi içerisinde sürülmesi anlarında toz
oluşması beklenmektedir. Oluşacak toz miktarının hesaplanmasında 03.07.2009 tarih ve
27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği EK-12 d-2 bendinde verilen kontrolsüz emisyon
faktörleri (bkz. Tablo 55) kullanılmıştır.
Tablo 55 Toz Hesaplamaları İçin Gerekli Veriler
TOZ HESAPLAMALARI İÇİN GEREKLİ VERİLER
Planlanan Toplam Hafriyat Miktarı (Ton)
Planlanan Toplam Hafriyat Miktarı (Ton/Gün)
Kamyon Kapasitesi (Ton)
Hafriyatın Taşınması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı (Kg/Km)
2.649,24
88,31
20
0,7
Hafriyatın Yükleme ve Boşaltımı Sırasında Oluşacak Toz Miktarı (Kg/Ton)
0,008
Hafriyatın Sökümü Sırasında Oluşacak Toz Miktarı(Kg/Ton)
0,025
Çalışma Süresi(Saat/Gün)
8
Yukarıdaki bilgiler ışığında, oluşabilecek toz miktarı aşağıdaki gibi hesaplanmıştır:
Tablo 56 Hafriyatın Sökümü Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi
Oluşacak Günlük Hafriyat Miktarı (Ton)
Hafriyatın Sökümü Sırasında Oluşacak Toz için Kullanılacak Emisyon Faktörü (Kg/Ton)
Çalışma Süresi (Saat/Gün)
Qa = 88,31 x 0,025 / 8 = Kg/Saat)
88,31
0,025
8
0,2760
Tablo 57 Hafriyatın Alındığı Yerden Kamyona Taşınması Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi
Planlanan Günlük Hafriyat Miktarı (Ton/Gün)
88,31
Kepçe Kapasitesi (Ton)
1,5
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı Kg/Km)
0,7
Kepçe – Kamyon Mesafesi (m) (maksimum)
5
Çalışma Süresi (Saat/Gün)
8
Qb = 88,31/ 1,5 x 0,7 x 0,005 / 8 = Kg/Saat)
0,0258
Tablo 58 Hafriyatın Ekskavatörden Kamyona Yüklenmesi Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi
Oluşacak Günlük Hafriyat Miktarı (Ton)
88,31
Hafriyatın Yükleme ve Boşaltımı Sırasında Oluşacak Toz için Kullanılacak Emisyon Faktörü (Kg/Ton)
0,008
Çalışma Süresi (Saat/Gün)
8
Qc = 88,31 x 0,008 / 8 = (Kg/Saat)
0,0883
Tablo 59 Hafriyatın Alındığı Yerden Dolgu Alanına Taşınması Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi
Planlanan Günlük Hafriyat Miktarı (Ton/Gün)
88,31
Kepçe Kapasitesi (Ton)
20
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı Kg/Km)
0,7
Kepçe – Dolgu Alanı Mesafesi (m) (maksimum)
0,2
Çalışma Süresi (Saat/Gün)
8
Qd = 88,31 / 20 x 0,7 x 0,2 / 8 = Kg/Saat)
0,0773
Tablo 60 Hafriyatın Dolgu Alanına Boşaltılması Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi
Oluşacak Günlük Hafriyat Miktarı (Ton)
88,31
Hafriyatın Yükleme ve Boşaltımı Sırasında Oluşacak Toz için Kullanılacak Emisyon Faktörü (Kg/Ton)
0,008
Çalışma Süresi (Saat/Gün)
8
Qe = 88,31 x 0,008 / 8 = (Kg/Saat)
0,0883
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
138
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 61 Arazinin Hazırlanması Aşamasında Açık Alanda Oluşacak Toplam Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi
Hafriyatın Sökümü Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi
0,2760
Hafriyatın Alındığı Yerden Kamyona Taşınması Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi
0,0258
Hafriyatın Ekskavatörden Kamyona Yüklenmesi Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi
0,0883
Arazi İçinde Hafriyatın Sevk Edilmesi Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi
0,0773
Hafriyatın Kamyondan Üretime Boşaltılması Sırasında Çıkacak Toz Miktarının Saatlik Kütlesel Debisi
0.0883
TOPLAM
0,5556
Yukarıda verilen hesaplamalar sonucu arazinin hazırlanması ve inşaat faaliyetleri
esnasında saha içerisinde oluşacak olan toz emisyonu (0,5556 kg/saat), 03.07.2009 tarih ve
27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği EK-2 Tablo 2.1’de verilen 1,0 Kg/Saat değerinden düşük
olduğu için hava kirlenmesine katkı değerlerinin hesaplanmasına gidilmemiştir. Toz
emisyonu hesapları hep en kötü şartlar düşünülerek ve hiçbir tedbir alınmadığı (kontrolsüz
olduğu) varsayılarak yapılmıştır.
Hafriyat işlemleri sırasında kamyonlara yükleme ve boşaltma yapılması sırasında
oluşacak tozlanmaya karşı önlem olarak savurma yapılmadan yükleme ve boşaltma
işlemlerinin yavaş yavaş yapılması toz çıkışında bir miktar azalmaya sebep olacaktır.
Ayrıca proje sahası periyodik olarak düzenli bir şekilde sulanacaktır.
III.A.7. Proje Alanının Hazırlanması Ve İnşaat Aşamalarında Zarar Görebilecek FloraFauna Türleri (Endemik, Nesli Tehlikede Türler Vb.) Proje İçin Seçilen Yer Ve Etki
Alanında Bulunan Tür Popülasyonlarının Etkilenmesi
Proje alanı, EK-3’de verilen 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre
Düzeni Planının L19-a-1 paftasına göre “Tarımsal Niteliği Koruncak Alan” olarak yer
almaktadır. Parsele ait tapuda vasfı “bağ” olarak belirtilmiştir. Parsel tarım arazileri
kapsamındadır. Parsel üzerinde entegre olmayan, sadece besi amaçlı hayvan yetiştiriciliği
planlanması sebebiyle “tarımsal yapılardan, hayvancılık amaçlı yapılar” grubuna
girmektedir. Hayvancılık işletmeleri tarımsal faaliyetlerdendir. Parsel üzerinde çiftçilik
amacıyla kullanılacak tesisin Tarımsal Amaçlı Yapılar sınıfına girdiği ve böyle bir amaçla
kullanılacak tesisin teknik ve sağlık açısından sakıncasının bulunmadığı (Mülga) Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü’nden 21.06.1996 tarihinde alınan 554-22973 sayılı
raporda (EK-10) belirtilmiştir.
Alanda mevcut durumda Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi
bulunmaktadır. Dolayısı ile proje alanında bitki örtüsünün yer yer ortadan kalktığı
gözlenmektedir.
Faaliyet alanı çevresindeki hâkim vejetasyon kültür bitkileri, şeftali ağaçları ve
üzüm bağıdır. Arazi gözlem ve incelemelerinde faaliyet alanının yakın çevresini oluşturan
bitki türlerinin bölgede yaygın bir biçimde bulunduğu tespit edilmiştir.
Faaliyet alanında bulunan türler içerisinde endemik, nesli tehdit altında olan türler
bulunmadığından, türler yakın bölgelerde de temsil edildiğinden faaliyet nedeni ile bitki
türlerinin nesilleri tehdit edilmeyecektir.
Proje alanında tespit edilen fauna türleri ise Tablo 10’da verilmiştir. Arazinin
hazırlanması ve işletme aşamasındaki faaliyetler, türler üzerinde rahatsızlık faktörü
yaratacak, popülasyonlar bundan olumsuz etkilenecek olsalar da, türlerin ortadan kalkması
gibi bir tehlike unsuru söz konusu olmayacaktır. Dolayısı ile gerçekleştirilmesi planlanan
faaliyetin fauna üzerine olumsuz herhangi bir etkisi olmayacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
139
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve Yönetmeliklerine, 4915 sayılı Kara
Avcılığı Kanunu ve Yönetmeliklerine, ülkemizin imzalayarak taraf olduğu uluslararası
sözleşmelere ve ilgili madde hükümlerine uyulacaktır.
III.A.8. Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit Ve Koruma Alanlarının Faaliyet Yeri Ve
Çevresinde Yer Alması Durumunda Yer Altı Ve Yer Üstünde Bulunan Kültür Ve Tabiat
Varlıklarına (Geleneksel Kentsel Dokuya, Arkeolojik Kalıntılara, Korunması Gerekli
Doğal Değerlere) Materyal Üzerindeki Muhtemel Etkilerinin İrdelenmesi
Faaliyet alanı ve 1.000 metre yarıçaplı yakın çevresinde herhangi bir Kültür
Varlığı, Tabiat Varlığı, Sit Ve Koruma Alanı bulunmamaktadır. Faaliyet alanına en yakın
tabiat anıtı kuşuçumu yaklaşık 14 km uzaklıktaki, 1995 yılında tescil edilen Ovacık Köyü
Anadolu Kestanesi’dir.
III.A.9. Proje Kapsamında Yer Alan Herbir Ünitenin Özelliği (kümes, yem deposu, su
deposu, fosseptikler, personel lojmanı, idare binası, laboratuar, ölü çukuru, gübre
depolama vb.), Adetleri, Kapasiteleri, Nerelerde, Nasıl Ve Ne Kadar Alanda Yapıldığı,
Üretim Ve İşletme Yöntemleri Ve Teknolojileri,(ayrı olarak alt başlıklar halinde
verilmelidir), Proses Akım Şeması, Şema Üzerinde Kirletici Kaynakların Gösterimi
Proje konusu faaliyet önceki bölümlerde anlatılan işletme tiplerinden BüyütmeÜretim İşletmesi tipindedir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisinin yarka yetiştirme kümeslerinde yumurtalık civcivler yaklaşık 14-16
hafta süresince yetiştirilecek, yumurtlama olgunluğuna gelecek yarkalar tesisin
yumurtlama kümeslerine sevk edilecektir. Kademli Ekipman yarka yetiştirme kümesinde
kapasite artışı planlamamaktadır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede gerçekleşecek proseslerin
detaylı açıklaması ve bu proseslere ait iş akım şemaları aşağıda verilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
140
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Proses İş Akım Şeması (Yarka Yetiştirme)
Dişi Civcivlerin Özel Donanımlı Araçlarla
Yarka Yetiştirme Kümeslerine Getirilmesi
Gürültü
Civcivlerin Kafeslere Yerleştirilmesi
Emisyon (Yakma)
Kömür Külü
Ölü Piliç
Yarkalara 16 Hafta Boyunca Bakılması
Gürültü
Gübre
Koku
Yem Su
Yarkaların Yumurta Üretim İşletmelerine
Nakledilmesi (16. Hafta)
Gürültü
Yarka Yetiştirme Kümeslerinin Kuru Olarak
Temizlenmesi ve Dezenfekte Edilmesi
Civciv Konulacak Kafeslerin Hazırlıklarının
Yapılması
(Aydınlatma – Havalandırma –
Dezenfeksiyon – Isı – Yem – Su)
Şekil 44 Yarka Yetiştirme Prosesi İş Akım Şeması
PROSES AKIM ŞEMASI AÇIKLAMASI
1- Dişi Civcivlerin Yarka Yetiştirme Tesisi’ne Getirilmesi:
Tesiste yetiştirilecek civcivler, firmanın anlaşmalı olduğu kuluçkahanelerde toplam
21 günlük gelişim ve çıkım süreci sonunda kanat tüylerine bakılarak erkek ve dişi olarak
ayrıldıktan sonra makinelerde sayılıp özel olarak yeniden kullanılabilir plastik kafeslere
konulacak ve civciv nakliye araçları ile tesise sevk edilecektir.
Civcivler, kuluçkadan çıktıktan sonra 6-12 saat içerisinde tesis içindeki yetiştirme
kümeslerine yerleştirilecektir. Bu sürenin gecikmesi civciv bünyesinde dehidrasyona neden
olacağı için araştırmalar bu sürenin 24 saati geçmesi durumunda piliç ağırlığının olumsuz
etkileneceğini ve ölüm oranının artacağını göstermektedir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
141
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
2- Civcivlerin Kafeslere Yerleştirilmesi:
Proje kapsamında mevcut durumda 8256 no’lu parselde bulunan 3 adet yumurta
tavuğu ve 1 adet yarka kümesine 3 adet yumurta tavuğu kümesi ilave edilecektir. Ayrıca
kapasite artışının planlandığı parsele komşu faaliyet sahibine ait 8278 parselde de 1 yarka
yetiştirme kümesi mevcuttur. Tesislerde bulunan yarka yetiştirme kümeslerinde hepsi içeri
- hepsi dışarı (doldur-boşalt) sistemi kullanılmaktadır. Bu sistemde tüm civcivler aynı
gün alınır ve kümeslere konulur. Civcivler kümeslerde yaklaşık 16 hafta süresince
bakıldıktan sonra aynı gün aynı kümeste yetiştirilmiş olan bütün yarkalar yatırımcı firmaya
ait yumurta üretim işletmelerine gönderilecektir. Tesislerde bulunan yarka kümeslerinde
bir dönemde yetiştirilecek toplam yarka sayısı aşağıdaki gibidir:
8256 parselde yer alan Yarka Kümesi:
1 adet kümes x 4 batarya/kümes x 5 kat/batarya x 30 göz/kat x 150 adet civciv/göz
= 90.000 adet civciv/dönem
8278 parselde yer alan Yarka Kümesi:
1 adet kümes x 4 batarya/kümes x 4 kat/batarya x 124 göz/kat x 30 adet civciv/göz
= 59.520 adet civciv/dönem
Civcivler kendileri için önceden bütün kontrolleri gerçekleştirilmiş ve gerekli
ayarları yapılmış 8256 parseldeki yarka kümesinin kafeslerine bir gözde 150 adet, 8278
parseldeki yarka kümesinin kafeslerine bir gözde 30 adet olacak şekilde yerleştirilecektir.
3- Yarkalara 16 Hafta Boyunca Bakılması:
Civciv Boşaltma: Kümese kuluçkahane işletmesinin özel plastik kutularında
gelecek civcivler Yarka Yetiştirme Kümeslerine dikkatlice boşaltılacaktır.
Civcivler bu süreçte firmanın yetkili elemanlarınca muayene edilerek dışarıdan
gelebilecek bulaşıcı hastalık olup olmadığının takibi yapılacaktır.
Hijyenik ortamda sağlıklı bir şekilde yetişen civcivlerin tüm aşıları program
dâhilinde uygulanacaktır.
Su Sıcaklığı: Civcivler gelmeden birkaç saat önce suluklar doldurularak suyun
biraz ılıklaşması sağlanır. Civcivlere çok soğuk su verilmesi zararlı olabilir. En ideali ilk
birkaç gün süreyle civcivlere 24 ºC sıcaklıkta su verilmesidir. Daha sonra yavaş yavaş
soğuk su verilir.
İlk Yem: Kuluçkahaneden gelen civcivler kafese girdiğinde aç olduğundan hemen
beslenmesi gereklidir. (Civcivler yolculuk süresince sarı keselerinden beslenirler.
Maksimum 72 saat) Yemliklere ince ve kırıntı formundaki ilk yem doldurulmaya başlanır.
Civcivler geldiği zaman üzerinde önemle durulması gereken husus, önlerinde
devamlı su bulundurulmasıdır. Çünkü, kuluçkahaneden kümese gelinceye kadar geçen süre
içerisinde dehidrasyona uğradıklarından öncelikle gereksinim duydukları şey sudur. Onun
için, ilk günden itibaren asla susuz bırakılmamalı, damlalıklar her gün temizlenerek taze su
ile doldurulmalı ve su nipellerinin çalışıp çalışmadığı sürekli kontrol edilmelidir. Temiz ve
taze su yem tüketimini artırarak ilk günlerde büyümeyi hızlandırır.
Çevre sıcaklığının 30 ºC’yi geçtiği durumlarda soğuk suyun sıcaklık stresini atmada
büyük rolü olmaktadır. Soğuk su hem stresin atılmasını kolaylaştırır hem de yem
tüketimini artırır. Böylece sıcak havalarda performansın gerilemesi önlenir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
142
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Sıcaklık Stresinin Önemi: Yarkalarda sıcaklık stresi performansın büyük ölçüde
gerilemesine ve ölüm oranının artmasına yol açan olumsuz bir çevre faktörüdür. Bu stresin
atlatılmasında soğuk su verilmesinin yanı sıra yemlemeye geçici olarak son verilmesi de
büyük önem taşır. Sıcaklık stresi başlamadan 3-6 saat önce yarkaların aç bırakılması ve bu
sürenin sıcak dalgasının hüküm sürdüğü saatler boyunca 12 saate çıkarılması ölüm oranını
büyük ölçüde düşürür.
Sıcak hava dalgalarının etkili olduğu günlerde açlık süresinin 12 saati bulması
performansın gerilemesine yol açar. Ancak yarka yetiştiricilerinin yüksek düzeydeki ölüm
oranı yerine, sürülerinde büyüme oranının gerilemesine razı olacakları açıktır.
Sıcak havalarda kandaki CO2 ve pH’ın dengede tutulması büyük önem taşır. CO2
kaybı ile pH yükselir ve alkalosis sonucu ölümler artar. Onun için, suya amonyum klorit
(NH4CI) ve potasyum klorür (KCl) katılması yararlı bir pratiktir.
Civcivlerin ilk hafta bakımlarına ilişkin esaslar yukarıda açıklandığı gibidir. Başta
sıcaklık, nem, havalandırma, sıklık, ekipmanların yeterliliği olmak üzere bütün bakım ve
beslemeye ilişkin gereksinimler yerine getirilir.
Yarka Büyütme ve Geliştirme: Yumurtacı civciv, piliç ve yarka aynı kümeste ve
kafeste büyütülecektir, gelişim boyunca kafes değişikliği yapılmayacaktır. Yer
kümeslerindeki gibi ana makinesi, seyyar yemlik ve suluk, kafes sisteminde
bulunmamaktadır.
Piliçlerin büyüme sürecindeki yem rasyonları hafta yaşlarına göre değişiklik arz
eder. Işık programları ırkın özelliklerine göre ayarlanır.
Yem Siloları: Kümesteki hayvanların yemlenmesi tamamen otomatik sistemlerle
yapılacaktır. Her kümeste yem silosu ve yem taşıma sistemi bulunacaktır. Silodan alınan
yem dağıtım arabasına helezonla otomatik olarak doldurulacaktır. Her 1.000 hayvan için
900 kg lık silo kapasitesi hesaplanması yeterli olmaktadır.
Civcivlerin kümeslerde bakımı esnasında dikkat edilecek hususlar:






Sıcaklık ve Nem İhtiyacı,
Yerleşim Sıklığı,
Aydınlatma,
Havalandırma,
Su ve Suluk Yönetimi,
Yem ve Yemlik Yönetimi olarak sayılabilir.
Sıcaklık ve Nem İhtiyacı: Proje kapsamında tüm kümeslerde kümes sıcaklığının baştan
sona kümes boyunca aynı düzeyde tutulmasına özen gösterilecek, kümes sıcaklığını
kontrol için kümes boyunca biri başa ikincisi ortaya ve üçüncüsü de kümesin sonuna
olmak üzere 3 termometre asılacaktır. Kümes içindeki sıcaklık farkının 3ºC’yi geçmemesi
sağlanacaktır.
İhtiyaç duyulan sıcaklık dereceleri yaş dönemlerine ve ısıtma tipine göre
değişmektedir. Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste 5-10 mm kalınlıkta
yıkanmış kömür (fındık kömür) yakıtlı, dijital otomatik kumanda kontrollü, katı yakıtı
otomatik olarak beslemeli, otomatik kül atma sistemli sıcak hava kazanları ve burada elde
edilen sıcak havayı kümes içine taşıyacak sıcak hava apreyleri kullanılacaktır. (Şekil 45)
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
143
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 45 Örnek Kömür Yakıtlı Sıcak Hava Kazanı
Isınma tipi olarak ısıtıcıların kullanıldığı kümeslerde yaş dönemlerine göre civciv
seviyesindeki sıcaklıkların değişimi aşağıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre kümeslerin
içinde sıcaklık değişimleri kademeli olarak yapılacak ve günlük düşüşler 0,5ºC kadar
olacaktır. Kümeslerde yetiştirilecek yumurtacı civcivler için nem düzeyi ortamda aşırı
kuruluk sağlamayacak düzeyde %55 - 70 arasında dengede tutulacaktır. Yüksek sıcaklık
sadece verimi olumsuz etkilemekle kalmaz, aynı zamanda hayvanların ölümüne kadar
giden bir dizi sorunlar yaşatabilir. Genel olarak 15 – 24°C arası optimal olarak kabul edilen
çevre sıcaklığının aşırı yükselmesi su tüketimini, solunum hızını ve vücut sıcaklığını
arttırır. Buna bağlı olarak oksijen miktarı, kan basıncı, tiroid aktivitesi, kan kalsiyum
düzeyi, yem tüketimi ve vücut ağırlığı düşmektedir. Yarkalarda 13°C’den daha düşük
sıcaklıklarda verim parametrelerinde gerileme başlar. Optimal sıcaklığın altına düşen her
1°C sıcaklık için yarkalar fazladan 1,5 gram yem tüketirler. Proje kapsamında kümeslerde
uygulanacak sıcaklık bilgilerini özetleyen tablo aşağıda verilmiştir.
Yaş
Tablo 62 Lohmann Irkı Tavukların Kümeslerde Sıcaklık İhtiyacı
Kafes Sisteminde (°C)
Yer Sisteminde (°C)
1-2 gün
35
36
3-4 gün
33
34
5-7 gün
31
32
2.hafta
28
29
3.hafta
26
27
4.hafta
22
24
5.haftadan sonra
18-20
Kaynak: Lohmann Yönetim Kılavuzu
18-20
Yerleşim Sıklığı: 0-6 haftalık dönemde bütün genotipler için yerleşim alanı ihtiyacı
yaklaşık aynıdır. Altlıklı yer sisteminde 15-22 adet/m2, kafes sisteminde 50-60 adet/m2
kafes taban alanı yerleşim sıklığı hesaplanır. Hayvanlar büyüdükçe taban alan ihtiyaçları
artar. Bu dönemde çeşitli tipteki civcivlerin yerleşim alan ihtiyaçları farklıdır. Örneğin
kahverengi yumurtacılar beyaz yumurtacılara göre daha fazla alana ihtiyaç gösterir. Fazla
civciv konulmasıyla ölüm oranı artar ve gelişme hızı düşer. Belirli büyüklükteki bir
kümese mümkün olandan daha az civciv konulması halinde ise hayvan başına masraflar
artarak üretim maliyeti olumsuz etkilenir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
144
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Yerleşim sıklığının belirlenmesinde minimum ve maksimum sınırlar arasında her
yetiştiricinin kendi kümesinde uygulayabileceği sıklık, yerleşim sıklığını etkileyebilen
faktörler kombinasyonunun değerlendirilmesi ile belirlenmelidir. Yukarıda verilen bilgilere
göre, yerleşim sıklığı arttıkça büyüme, yaşama gücü ve yemden yararlanma gerilemektedir.
Buna karşın, yerleşim sıklığının arttırılması birim alanda üretilen toplam canlı ağırlığı
miktarını yükseltmektedir. Yerleşim sıklığının belirlenmesinde yetiştirme döneminin
uzunluğu, mevsim ve kümes tipi ile kümes içi koşulları da dikkate alınmalıdır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste Lohmann ırkı yarka yetiştirilmekte
olup, ırkın yerleşim alan ihtiyacı göz önüne alınarak planlama yapılmaktadır. Mevcut
tesislerin yarka kümeslerinde değişiklik yapılmayacaktır.
Aydınlatma: Işık, yumurta verimine ilişkin bazı iç salgı bezlerinin faaliyetini arttırarak
yumurta verimini yükseltir. Aydınlatma süresi ve yoğunluğunun tavuklarda yumurta
verimi, cinsi, olgunluk yaşı, yumurta ağırlığı, canlı ağırlık artışı, embriyo gelişmesi,
erkeklerde sperm kalitesi ve döllenme gücü üzerinde önemli etkileri vardır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste Lohmann ırkı yarka yetiştirilmekte
olup, yetiştirilen yarka ırkı için belirlenen aydınlatma koşulları sağlanacaktır.
Havalandırma: Havalandırma, kümes içerisindeki CO2, amonyak, kötü kokulu gazların,
nemin ve tozun ortam dışına çıkarılmasıdır. Yetiştirilecek olan civcivler hangi yaşta olursa
olsun havalandırmaya özen gösterilmelidir. Havalandırma, kümeslerin bulunduğu bölgenin
iklim şartları ve rüzgâr durumları dikkate alınarak yapılmalıdır. Havalandırma sayesinde
kümeslerde amonyak kokusu birikimi önlenmiş olur. Bu işlem ya tabii havalandırma
bacaları ile veya pencerelerden istifade edilerek veya otomatik veya yarı otomatik fanlar
kullanılarak yapılır.
Civcivler geldiğinde gereksinim duydukları bakım ve yönetim pratiklerinden biri de
sınırlı miktarda da olsa temiz hava sağlanmasıdır. Temiz hava alıp kirli havanın atılması
için havalandırma kaçınılmaz bir işlemdir. Ancak havaların soğuk olduğu kış mevsiminde
kümes içi sıcaklığını istenen düzeyde tutabilmek için havalandırma giriş ve çıkışlarını fazla
açmamak gerekir.
Civcivler hava cereyanına karşı oldukça duyarlı olduklarından hava giriş
aralıklarından veya pencerelerden giren havanın civcivler üzerine düşmemesine dikkat
edilmelidir. Bunun için hava giriş aralıklarının havayı biraz yukarı doğru yönlendirecek
şekilde planlanması gerekir. Böylece dışarıdan içeri giren soğuk hava ısınırken bir
sirkülasyon hareketi yaparak yere yaklaşmadan yukarı yükselip bacalardan çıkacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste kümeslerde oluşacak nemin ve
kümes içinde meydana gelen kokunun hayvanları olumsuz etkilemesini önlemek için,
dışarıdan alınacak temiz hava kümeslerin uygun yerlerine konulacak pedlerden geçirilerek
alınacak (Şekil 46) ve fanlar vasıtasıyla dışarı atılması (Şekil 47) sağlanacaktır.
Kümeslerin havalandırmalarından sıcak havalarda dışkı kokusu yayılacaktır. Ancak
alınacak tedbirler sayesinde tesiste oluşacak kokunun en alt seviyede olması sağlanacaktır.
İşletmedeki kümeslerde havalandırma; ısı ve neme duyarlı sensörler vasıtasıyla
çalışacak tam otomatik fanlar ile gerçekleştirilecektir. Kümesler içerisinde muhtelif
yerlerde bulunacak duyarlı alıcılar sayesinde tam otomatik bilgisayar kontrollü sistem
içerideki ısı ve nemin düzeyine göre fanları çalıştıracaktır. Kümeslerin kısa kenarları
boyunca yerleştirilecek fanlardan çıkacak koku partiküllerinin atmosfere verilmesi
önlemek için havalandırma fanlarının egzozlarına koku giderici su perdesi yapılacaktır.
Emilen hava atmosfere verilmeden önce su perdelerine çarpacak ve içindeki koku veren
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
145
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
maddeler su fazına alınacaktır. Belirli konsantrasyona gelen devridaim suyu değiştirilerek
atıksu toplama çukurunda toplanacaktır.
Şekil 46 Tesiste Kullanılacak Havalandırma Sisteminin Örnek Bir Uygulaması
Şekil 47 Tesiste Kullanılacak Fanlar
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
146
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tavuk Performans Ölçütleri: Tavuk yetiştiricilerinin üzerinde en çok durması gereken
konulardan biri, sürülerine ait performans ölçütlerini yakından izlemek ve incelemektir.
Bunlardaki performans ölçütleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.
 Canlı ağırlık
 Yem tüketimi
 Yemden yararlanma oranı
 Ölüm oranı (Mortalite)
Tablo 63 Civcivlerin Özellikleri
Yetiştirme Dönemi
% Ölüm Oranı
2-3
18 Haftalık Dişilerin Ağırlığı (gr)
1.264
Kanatlı Başına Birim Tüketim (kg)
7,385
Örnekleme yoluyla yapılan haftalık tartımlarla sürünün canlı ağırlık artışı
izlenecektir. Canlı ağırlık bakımından mevsimler arasında farklılık bulunmaktadır. Bahar
ve yaz aylarında canlı ağırlık kış aylarına göre daha iyi olabilir.
Yetiştirilmesi planlanan Lohmann cinsi tavukların genetik firması Lohmann
Tierzucht GMBH tarafından uzun yıllar boyunca yapılan araştırmalar neticesinde
hazırlanan performans değerleri tablosu ile hafta bazında ve kümülatif yem tüketimleri
tabloları aşağıda verilmiştir.
Tablo 64 Civcivlerin Vücut Ağırlığı ve Besleme Programı (Civciv + Yarka)
Yem Tüketimi
Ortalama Vücut
Haftalar
Yaş (Gün)
Ağırlığı (gr)
Günlük (gr)
Kümülatif (kg)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
0-7
8-14
15-21
22-28
29-35
36-42
43-49
50-56
57-63
64-70
71-77
78-84
85-91
92-98
99-105
106-112
113-119
120-126
11,00
0,077
17,00
0,196
22,00
0,350
28,00
0,546
35,00
0,791
41,00
1,078
47,00
1,407
51,00
1,764
55,00
2,149
58,00
2,555
60,00
2,975
64,00
3,423
65,00
3,878
68,00
4,354
70,00
4,844
71,00
5,341
72,00
5,845
75,00
6,370
Kaynak: Lohmann Yönetim Kılavuzu
75
130
195
275
367
475
583
685
782
874
961
1.043
1.123
1.197
1.264
1.330
1.400
1.475
Ülkemiz şartlarında bir yarkanın günlük yem tüketimi 55-60 gr’dır. Bu miktar,
civciv cinsine, yemlik sistemine, yem kalitesine ve ısı derecesine göre farklılıklar
göstermektedir. Tesiste bir yarkanın 16 hafta boyunca yukarıdaki tablodan da
görülebileceği üzere toplam 5.341 gram yem tüketeceği öngörülmektedir.
Planlanan faaliyet kapsamında yetiştirilecek yumurtacı civcivlerin yukarıda
açıklanan ihtiyaçları tesis alanının komşu kuzey parselinde yer alan 8278 parseldeki
Kademli Ekipman’a ait yem tesisinden karşılanacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
147
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
8278 parseldeki Yem Kırma ve Karıştırma Tesisi’nde yarkaların ve tavukların yem
ihtiyacını karşılamak için tesise getirilecek tahıllar kırma ve karıştırma işlemine tabi
tutulacaktır. Tesis saatte 15 ton yem üretebilecek kapasitedir. Üretilen yem sadece Kademli
Ekipman’a ait yarka ve yumurta tavuğu yetiştirme kümeslerinde kullanılmakta ve dışarıya
satışı yapılmamaktadır.
Yem üretim tesislerinde hazırlanacak yemler, civcivlerin ihtiyacına göre
yemliklerine günlük olarak verilecektir.
Civcivler yumurtlama aşamasına yaklaştıklarında büyüme iyice yavaşlamış ve
vücut normal büyüklüğe ulaşmıştır. Bu hayvanlarda enerji ihtiyacı çok yüksektir. Protein
ihtiyacı ise azalmıştır. Yemler buna göre hazırlanacaktır. Tavuk yumurtasının kabuğu
büyük ölçüde kalsiyumdan oluşur. Kalsiyum kirecin ana maddesidir. Yumurtlayan tavuk
her yumurta ile vücudundan kabuk miktarına yakın kalsiyum çıkartır. Bu miktarda
kalsiyumun tekrar tavuğa verilmesi gerekir. Bunun için tavuk yemlerine kireç
katılmaktadır.
Ülkemiz şartlarında 5-6 haftalık yumurtacı bir civcivin günlük yem tüketimi 35 - 40
gr’dır. Bu miktar, tavuk cinsine, yemlik sistemine, yem kalitesine, ısı derecesine ve
yumurta randımanına göre farklılıklar göstermektedir. Civciv rasyonları birinci dönemde
(0 - 6. hafta) en az %16 protein 2.800 kcal/kg metabolik enerji, ikinci dönemde (6 - 16.
hafta) % 15 protein 2.750 kcal/kg metabolik enerji içerecek şekilde hazırlanacaktır.
Yukarıda bahsedilen şekilde yönetilecek kümeslere yerleştirilecek yumurtacı
civcivler yumurta kümeslerine transfer edilene kadar bu kümeslerde bakılıp
besleneceklerdir. Kümeslerde yaşayacak yarkalara uygulanacak beslenme ve bakım
programı, yarkalardan maksimum verimde yumurta elde edilmesine yönelik olacaktır.
Sağlıklı yumurta elde etmek amacı ile beslenecek olan yarkaların, yumurta veriminde etkili
olan ve aşağıda açıklanan faktörler dikkate alınarak beslenme ve bakım süreçleri devam
ettirilecektir:
1-Uygun Çevre: Kümes içinin ısı, nem ve havalandırma düzeyi yumurta verimini etkiler.
Bu nedenle hayvanlara en uygun çevre koşullarının sağlanacak ve günlük hava
değişimlerinden korunacaklardır. Sıcaklığın normalin üzerine çıkması yumurta verimini
düşürür. Ayrıca yumurta ağırlığı, kabuk kalınlığı ve kalitesi, iç kalite, yem tüketimi, canlı
ağırlık artışı, kanın kalsiyum düzeyi, oksijen alımı, kan basıncı ve nabız düşer. Bunlara
karşın, su tüketimi, vücut ısısı ve soluma oranı artar. Yumurta tavukları 27 dereceden sonra
sıcaklıktan rahatsız olmaya başlar ve 38 derecenin üzerindeki sıcaklıklardan yumurta
verimi şiddetle etkilenir ve hatta ölümler başlar.
Normal iklim şartlarında kümes içi sıcaklığı sadece tavukların vücutlarından
yaydıkları ısı ile karşılanabilir. Tavuklar 13°C’nin altında rahatsız olmaya başlarlar.
Yumurta tavukları için optimum kümes içi sıcaklığı 18-20°C’dir. Çevre sıcaklığı düştükçe,
tavuklar vücut ısılarını korumak için daha fazla yem yerler. Bu çerçevede kümeslerde
optimum iç sıcaklığın sağlanması amacıyla gerekli havalandırma ve ısıtma süreçleri
uygulanacaktır.
2-Ekipmanlar: Kullanılan ekipmanların tipi ve elverişliliği yumurta verimini etkiler.
Kullanılan yemlik ve suluklar da çeşitlidir. Yuvarlak ve oluklu olanlar daha yaygındır.
Sulukların yüksekliği, su düzeyi hayvanların sırt hizasından 2,5 cm yukarıda olacak şekilde
ayarlanacaktır. Sıcak havalarda hayvanların daha fazla su içtiği dikkate alınarak suluk
sayısının maksimum su gereksinmesini karşılayacak düzeyde olması sağlanacaktır.
Alınacak ekipmanlar optimum verim elde edilecek şekilde tasarlanmıştır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
148
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
3-Aydınlatma: Işık, yumurta verimine ilişkin bazı iç salgı bezlerinin faaliyetini arttırarak
yumurta verimini yükseltir. Aydınlatma süresi ve yoğunluğunun tavuklarda yumurta
verimi, cinsi olgunluk yaşı, yumurta ağırlığı, canlı ağırlık artışı, embriyo gelişmesi,
erkeklerde sperm kalitesi ve döllenme gücü üzerinde önemli etkileri vardır.
4-Havalandırma: Havalandırma, kümes içerisindeki CO2, amonyak, kötü kokulu gazların,
nemin ve tozun ortam dışına çıkarılmasıdır. Yetiştirilmekte olan tavuklar hangi yaşta
olursa olsun havalandırmaya özen gösterilmelidir. Havalandırma, kümeslerin bulunduğu
bölgenin iklim şartları ve rüzgâr durumları dikkate alınarak yapılmalıdır. Havalandırma
sayesinde kümeslerde amonyak kokusu birikimi önlenmiş olur. Bu işlem ya tabii
havalandırma bacaları ile veya pencerelerden istifade edilerek veya otomatik veya yarı
otomatik fanlar kullanılarak yapılır.
Yumurtacı Civcivlerin Besin Maddesi İhtiyaçları:
l-Enerji İhtiyacı: Civcivler yemdeki enerjinin tamamından yararlanamazlar. Bir miktar
enerjiyi gübre ile bir miktar enerjiyi idrar ile ve yine bir miktar enerjiyi de ekstra ısı
kayıpları yolu ile kaybederler. Geride kalan enerji ise net enerji (NE) olup civcivler
tarafından kullanılan enerjidir.
Yemdeki enerji-protein dengesi çok önemlidir. Yüksek enerjili yemde protein de
yüksek, düşük enerjili yemde protein de düşük olmalıdır. Çünkü civcivler yüksek enerjili
rasyondan az, düşük enerjili rasyondan fazla tüketerek enerji ihtiyaçlarını karşılarlar. Bu
sebeple protein ihtiyaçlarını da karşılayabilmeleri için enerji-protein oranının dengede
olması gerekir.
Rasyondaki enerji azaldıkça yem tüketimi artar. Düşük enerjili yemle beslenen
civcivlerde büyüme durur, yağ depoları azalır. Vücutta az miktarda depo edilen glikojen
kullanılır, onu takiben yağlar ve son olarak vücut proteinleri kullanılır ve hayvan ölür.
2-Protein İhtiyacı: Proteinler aminoasitlerden oluşur. Aminoasitler yüksek molekül
ağırlığına sahip organik bileşiklerdir. Civcivler ruminantlar gibi kendileri için zorunlu olan
aminoasitleri sentezleyebilme yeteneğine sahip değillerdir. Özellikle 13 aminoasitin
yemlerle birlikte verilmesi zorunludur.
Yumurtacı civciv (yarka) rasyonlarında %15-18 ham protein olmalıdır. Tek mideli
olan tavuklarda proteinin miktarından çok kaynağı ve kalitesi önemlidir. Proteinin kalitesi,
sindirilme oranı ve aminoasit miktarıyla ilgilidir. Aminoasit ihtiyacının optimum düzeyde
karşılanabilmesi için rasyonda birden fazla protein kaynağının kombinasyonu gereklidir.
3-Mineral Madde İhtiyacı: Tavuklar hayatlarının her döneminde belirli miktarlarda
mineral maddelere ihtiyaç duyarlar. Bunlar içerisinde en önemlileri kalsiyum ve fosfordur.
Kalsiyum tek başına değil fosforla birlikte bulunur. Civciv ve piliç rasyonlarında genellikle
% l kalsiyum, % 0,5 fosfor bulunur. Yumurta tavuğu rasyonlarında ise % 3-4 kalsiyum, %
0,7-1,0 fosfor bulunur. Kalsiyum eksikliğinde yem tüketimi azalır, büyüme geriler, bazal
metabolizma yükselir, aktiviteler azalır, raşitizm görülür, anormal duruş ve yürüyüş olur,
yaşam kısalır, yumurta verimi düşer ve yumurta kabuğu incelerek kalitesi bozulur.
4-Vitamin İhtiyacı: Vitaminler yaşam için gerekli maddelerdir. Canlı hücrede cereyan eden
her kimyasal reaksiyonda bir veya daha fazla vitamin etkili olmaktadır. Vitaminler iki
gruba ayrılır. Bunlar:
a. Yağda eriyen vitaminler (A, D, E ve K vitaminleri)
b. Suda eriyen vitaminler (B grubu vitaminleri ve C vitamini)
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
149
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Yağda eriyen vitaminler vücutta karaciğerde depolandığı halde suda eriyen
vitaminler önemli ölçüde depolanamazlar.
Bütün vitaminlerin, rasyondaki hammaddelerle karşılanması mümkün değildir. Bu
nedenle eksiklikler çeşitli firmalar tarafından çıkarılan premikslerle karşılanmaktadır.
Özellikle bunlardan vitamin B12’nin hayvansal kökenli yemlerde bulunması,
rasyona mutlaka hayvansal kökenli hammaddelerin katılmasını gerektirmektedir.
5) Yağ İhtiyacı: Karbonhidrat ve proteinlerden 2,5 kez daha fazla enerji içeren yağlar,
yalnız broiler rasyonları için değil yumurta tavuğu rasyonlarına da belirli oranlarda katılır.
Bunun nedeni, konsantre enerji kaynağı olmalarının yanı sıra, tozuman önlemeleri,
yemin lezzet ve görünümünü iyileştirmeleri, peletlemeye yardımcı olmaları, yem
makinelerini doğal yollarla yağlayarak yıpranmalarını önlemeleri, esansiyel yağ asidi
kaynağı olmaları ve yağda eriyen vitaminleri taşımalarıdır.
6) Su İhtiyacı: Su vücutta birçok metabolit olayın yürütülmesinde görev alır. Besin
maddelerinin ve metabolitlerin vücudun bütün hücrelerine taşınması ve hücrelerden atık
maddelerin atılmasını sağlayan kan, hücre arası ve hücre içi sıvıların temel maddesidir.
Toplam vücut suyu miktarı, civciv döneminde % 70, ergin dönemde % 55 ve kan
plazmasında % 90’dır. Yumurtanın % 60’ı sudur ve bir yumurta vücuttan 38 gr su çıkarır.
Bir tavuk tüketişi 100 gr yem için 120-140 ml su içer. Sıcakta bu oran 150-200 ml.’ye
çıkar. Normal su tüketiminin % 20 azalması yem tüketimini düşürür.
Civciv ve piliçlerde su tüketimi canlı ağırlık, yaş, çevre sıcaklığı, yemin yapısı ve
kompozisyonuna bağlı olarak değişim gösterir. Planlanan işletmede yetiştirilecek
civcivlerin su tüketim değeri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 65 Civciv ve Piliçlerin Tip ve Yaşlarıyla Su Tüketim Değerleri (Litre/100 Adet)
Yaş (Hafta)
21°C ve Aşağısı
Yaş (Hafta)
21°C ve Aşağısı
1
2,1
10
10,0
2
3,3
11
10,5
3
4,4
12
11,0
4
5,3
13
11,6
5
6,1
14
12,1
6
7,0
15
12,6
7
7,9
16
13,1
8
8,8
17
13,7
9
9,5
18
14,2
Kaynak: Lohmann Yönetim Kılavuzu
Ülkemiz şartlarında erişkin bir yarkanın günlük su tüketimi 110-130 gr’dır. Bu
miktar, piliç cinsine, yem cinsi ve miktarına, su verme sistemine ve ısı derecesine göre
farklılıklar göstermektedir. Gerçekleştirilmesi planlanan tesiste ana su tüketim kalemini
oluşturan günlük civciv içme suyu miktarı Lohmann Irkı Yönetim Kılavuzunda yer alan
mevcut günlük su tüketim bilgilerine bakıldığında bir yarka döneminde günlük ortalama
84,6 gr olarak görülmektedir. Ancak maksimum su kullanımı düşünülerek, 16 haftalık
yarka su tüketimi, günlük yarka su tüketimi 131 gram (131 ml) olarak alınmıştır.
Su nipelleri her gün kontrol edilecek ve tıkananlar bakım yapılarak çalışır duruma
getirilecektir. Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede yem gibi su da otomatik
sistemle (Özel damla sistemi nipelle) hayvana sunulacaktır.
Yarkaların yaşam sürecinde ihtiyaç duyacakları su, kafeslerin ön kısmına
yerleştirilecek suluklar (nipel) vasıtasıyla karşılanacaktır. Yarkalara verilecek su, temiz,
renksiz, kokusuz, tortusuz, zararlı maddeler ve mikroplardan arındırılmış olacaktır. Sudaki
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
150
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
bakteriyel veya kimyasal kirlilik, bazı maddelerin fazlalığı, büyümede yavaşlama, canlı
ağırlık kaybı, verim düşüklüğü, ishal ve ölümler halinde ortaya çıkarır. Bunun için
işletmede kullanılacak su, bakteriyolojik ve kimyasal yönden analizleri yapılarak takip
edilecektir.
4- Civcivlerin Gagalarının Kesilmesi:
Civcivler 2 haftalık olunca gagaları kesilecektir. Yumurtacı olarak yetiştirilecek
civcivlerde ileride birbirlerini gagalamasınlar diye uygun yaşta gaga kesimi yapılmalıdır.
Kesim işlemi özel olarak imal edilmiş rezistanslı kesme makinesinde ısıl işlemle
yapılacaktır.
Civcivlerde 6. ile 9. günler arasında gaga kesimi yapılması, kanibalizmin
engellenebilmesi için en uygun yoldur. Eğer gaga kesimi bu dönemde yapılmamış ise,
kesimin 16. haftadan önce 10-12. haftalar içinde yapılması gereklidir. Gaga kesiminde üst
gaga alt gagadan daha çok kesilir. Gaganın 1/2 veya 2/3’ü burun deliklerin önünden kesilir
ve dağlanır. Dağlama 3 saniye içinde bitirilmelidir. Dağlamanın uzun sürmesi aşırı strese
neden olur. Çok kısa süreli dağlama ise gaganın ilerideki yaşlarda tekrar büyümesine yol
açar. Ayrıca dağlama bıçağı ne yüksek ne de düşük sıcaklıkta olmalıdır. Bıçağın morumsu
bir kırmızılıkta olması genellikle uygun şekilde dağlama yapılması için yeterli olmaktadır.
5- Yarkaların Yumurta Üretim İşletmelerine Nakledilmesi:
16 hafta sonunda yeterli ağırlığa ve seksüel olgunluğa erişip yumurtlamaya hazır
hale gelen yarkalar yatırımcı firmaya ait yumurta tavuğu yetiştirme kümeslerine
gönderilecektir.
6- Yarka Kümeslerinin Kuru Olarak Temizlenmesi ve Dezenfeksiyonu:
Kümesin hazırlanması ve dezenfeksiyonu civcivler gelmeden önce yapılacaktır.
Kümesler bir önceki civciv partisi boşalır boşalmaz (16. Hafta) genel kuru temizliğe alınır,
ilaçlanır ve bir sonraki partinin gelişine hazır hale getirilir. Kümesler en az iki hafta
dezenfekte edilmiş olarak bekletilecektir. Böylece ikinci civciv partisine hazırlanan
kümeste hastalık etkenlerinin hayat devreleri kırılmış olacaktır. Kümeslerin temizlik ve
dezenfeksiyonu için aşağıdaki işlemler yapılacaktır.
Kümes içindeki bütün atıklar ve organik maddeler iyice kazınacak, kümes tabanı
süpürülecek, temizlenecek ve kümesin tümü dezenfekte edilecektir.
Kümes içindeki bütün ekipmanlar dışarıda iyice temizlenecek, fırçalanacak ve
dezenfekte edilecektir. Küçük ekipmanlar da etkili bir dezenfektanı içeren geniş bir kaba
daldırılarak dezenfekte edilecektir. Bu işlemden geçirtilen bütün ekipmanlar temizlenmiş
olan kümese tekrar alınacaktır.
Yemin depolandığı büyük yem bidonlarıyla variller de boşaltılarak temizlenecek ve
ardından dezenfekte edilecektir.
Kümes içinde bulunan elektrik, havalandırma fanları gibi tesisatla ilgili bakım ve
onarım işlemleri tamamlanacaktır.
Yemin depolandığı yerdeki belirli köşelere haşere gözlem istasyonları ve kontrol
sistemleri konulacaktır.
Temizlenen ve dezenfekte edilen kümesler ayrıca tütsülenecektir. Bunun için
kümesin pencere, perde, kapı ve bacaları hava sızdırmayacak şekilde kapatılacak ve
formaldehit gazıyla % 3 dozunda tütsülenecektir. Bu amaçla kümes hacminin her 2,8 m³
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
151
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
lük hacmini 120 cc formalin ve 60 gr potasyum permanganat veya 30 gr. paraformaldehit
tozu kullanılarak fumige (tütsüleme) edilecektir.
Kümesin etrafı iyice temizlenerek çöp v.s. uzaklaştırılacaktır. Kümes kapıları
kilitlenerek içeriye girilmemesine dikkat edilecektir. Isıtıcılar civcivlerin gelişinden bir gün
öncesine kadar çalıştırılmayacaktır.
7- Civciv Konulacak Kafeslerin Hazırlıklarının Yapılması:
Civcivler gelmeden 12-24 saat önce kümes ısıtılmaya başlanacaktır. Bu amaçla
kümesin sıcak hava sistemi kömür yakılarak çalıştırılarak kümes ısısının civcivler
geldiğinde 24°C’ye ulaşması sağlanacaktır.
Sıcaklık: Kümes sıcaklığının baştan sona kümes boyunca aynı düzeyde tutulmasına
özen gösterilecek, kümes sıcaklığını kontrol için kümes boyunca biri başa ikincisi ortaya
ve üçüncüsü de kümesin sonuna olmak üzere 3 termometre belirli yüksekliğe asılacaktır.
Kümes içindeki sıcaklık farkının kümes boyunca 3ºC’yi geçmemesi sağlanacaktır.
Altlık: Kümeslerdeki kafeslerin tabanı plastik kaplı telden imal edilmiş olacaktır.
Civcivler gelmeden önce bu telin üzerine yine plastikten imal edilmiş daha ince gözenekli
örtü serilecektir. Kafes sistemli kümeste civciv gelmeden önce kafesin tabanının belirli
bölümüne steril kağıt veya polietilen örtü serilir. Bu örtü üzerine belirli miktarda yem
serpilir. Civciv kafese girdiğinde aç olduğundan hemen beslenmesi gereklidir. (Civcivler
yolculuk süresince sarı keselerinden beslenirler. Maksimum 72 saat) Civcivler
yemliklerden yem almasını öğreninceye kadar yaklaşık 3 gün bu tarz beslenme devam
eder. Kafesli sistemlerde klasik altlıklar (talaş, pirinç kabuğu vb.) kullanılmamaktadır.
Işık: İlk 2 gün yani civcivlerin gelişinden itibaren ilk 48 saatlik sürede yeterince
aydınlatılmış bir kümesin civcivlerin yemlik, suluk gibi ekipmanları iyice tanıyabilmeleri
ve bunlardan yem yiyip su içmeyi kısa sürede öğrenebilmeleri için büyük önem
taşımaktadır. Bu bakımdan kümesin her sırasının arasına her 15 m²’lik taban alanı için 60
watt’lık bir lambanın yeterli yüksekliğe asılması gerekir.
Civciv büyütme sırasında ışık şiddeti asla yükseltilmemelidir. Çünkü sinirlilik artar
bunun sonucunda kannibalizm görülebilir.
Havalandırma: Yarka kümesleri tamamen kapalı sistemle havalandırılacaktır.
Civcivler geldiğinde gereksinim duydukları bakım ve yönetim pratiklerinden biri de sınırlı
miktarda da olsa temiz hava sağlanmasıdır. Temiz hava alıp kirli havanın atılması için
havalandırma kaçınılmaz bir işlemdir. Ancak havaların soğuk olduğu kış mevsiminde
kümes içi sıcaklığını istenen düzeyde tutabilmek için havalandırma giriş ve çıkışlarını fazla
açmamak gerekir.
Civcivler hava cereyanına karşı oldukça duyarlı olduklarından hava giriş
aralıklarından veya pencerelerden giren havanın civcivler üzerine düşmemesine dikkat
edilmelidir. Bunun için hava giriş aralıklarının havayı biraz yukarı doğru yönlendirecek
şekilde planlanması gerekir. Böylece dışarıdan içeri giren soğuk hava ısınırken bir
sirkülasyon hareketi yaparak yere yaklaşmadan yukarı yükselip fanlardan dışarı verilir.
Yemlik ve Suluklar: Civcivler kümese girmeden önce su nipelleri çalışır duruma
getirilecektir. Kafeslerin tüm gözlerinde 3 adet nipel ile 1 adet 360o damlalık bulunacaktır.
Böylece civcivler geldiğinde 18 ºC ye yakın sıcaklıktaki sudan içmeleri sağlanmış
olur. Kuluçkahanelerden gelen civcivler kafese girdiğinde aç olduğundan hemen
beslenmesi gereklidir. Civcivler yemliklerden yem almasını öğreninceye kadar yaklaşık 3
gün kafeslere serilen örtü üstüne konulacak yemden beslenecektir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
152
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kümeslerdeki yem sistemi otomatik olarak çalışacaktır ve belirlenen oranlarda
hazırlanan yemler sistem tarafından otomatik olarak yemliklere beslenecektir. Yem temiz
ve taze olmalı ve bir haftadan fazla beklemiş olmamalıdır. Yemin ilk 3-4 gün düzenli
olarak tüketilmesi gereklidir. Bunun için gerekirse ışık şiddeti artırılarak ortam iyice
aydınlatılmalıdır. Yem, civcivlerin önünde ilk 6 hafta devamlı hazır bulundurulmalıdır.
Civcivlerin yemlikleri iyice görmeleri sağlanmalı ve yemlikler üzerine gölge düşmesine
meydan verilmemelidir. Civcivlerin ilk günlerde yem yiyip yemediklerini anlamak için
kursakları kontrol edilmeli ve yemle yeterince dolu olup olmadığına bakılmalıdır. Yem
yemeyen civcivler olduğu anlaşılırsa bunun nedeni araştırıp bulunmalıdır.
Prosesin İş Akım Şeması (Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi)
Yumurta Tavuğu Konulacak Kafeslerin
Hazırlıklarının Yapılması
(Aydınlatma – Havalandırma – Dezenfeksiyon –
Isı – Yem – Su)
Yarka Yetiştirme Tesislerinden 16 Haftalık
Piliçlerin İşletmeye Getirilmesi
Yumurta Tavuğu Olacak Piliçlerin Kafeslere
Yerleştirilmesi
Yumurta Tavuklarından Yumurta Üretimi
Gürültü
Ölü Tavuk
Dışkı
Koku
Yumurtaların Otomatik Bantlar Vasıtası İle
Toplanması
Bozuk Yumurta
Yumurtaların Paketleme Tesisine Sevkiyatı
Bozuk Yumurta
Şekil 48 Yumurta Tavuğu Yetiştirme Prosesi İş Akım Şeması
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
153
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Yumurta Tavuğu Konulacak Kafeslerin Hazırlıklarının Yapılması
İşletmede planlanan kapasite artışı yumurta tavuğu yetiştirme kümeslerinde
yapılacaktır. Yumurta üretimi için kullanılacak yarkaların bir kısmı firmanın kendi
arazisinde bulunan mevcut yarka yetiştirme tesisinden, bir kısmı da diğer yarka üretim
tesislerinden temin edilebilecektir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede, mevcut 3 yumurtacı tavuk
kümesine 3 adet kümes daha ilave edilecek ve toplam 6 adet yumurtacı tavuk kümesi
bulunacaktır. Tesiste bulunan kümeslerde bir dönemde yetiştirilecek tavuk sayısı aşağıdaki
gibi olacaktır.
Kümes 1
: 1 kümes x 4 batarya/kümes x 8 kat/batarya x 30 göz/kat x
80 adet/göz = 76.800 adet tavuk/1 kümes
Kümes 2-3
: 1 kümes x 4 batarya/kümes x 7 kat/batarya x 30 göz/kat x
90 adet/göz = 75.600 adet tavuk/1 kümes
Mevcut Toplam : 1 x 76.800 adet + 2 x 75.600 adet = 228.000 adet tavuk/dönem
Kapasite artışıyla ilave edilecek kümeslerin, 2 ve 3 no’lu kümesler gibi her
bataryada 30 gözlü 7 kat olmak üzere 4 bataryalı olması ve her gözde 90 tavuk
yetiştirilmesi planlanmaktadır. Buna göre kapasite artışıyla,
İlave Kümes 5-7 : 1 kümes x 4 batarya/kümes x 7 kat/batarya x 30 göz/kat x
90 adet/göz = 75.600 adet tavuk/1 kümes
İlave Toplam
: 3 x 75.600 adet = 226.800 adet tavuk/dönem
Planlanan Toplam: 228.000 adet + 226.800 adet = 454.800 adet tavuk/dönem
olacaktır. Kümesler tam çevre kontrollü (kapalı) olarak yapılacaktır. Yarkalar kendileri için
önceden bütün hijyen kontrolleri gerçekleştirilmiş ve gerekli ayarları yapılmış kafeslere
yerleştirilmektedir.
Kümesler bir önceki yumurta tavuğu partisi boşalır boşalmaz genel kuru temizliğe
alınacak, ilaçlanacak ve bir sonraki partinin gelişine hazır hale getirilecektir. Kümesler en
az iki hafta dezenfekte edilmiş olarak bekletilecek, böylece ikinci tavuk partisine
hazırlanan kümeste hastalık etkenlerinin hayat evreleri kırılmış olacaktır. Kümeslerin
temizlik ve dezenfeksiyonu için aşağıdaki işlemler yapılacaktır:
Kümes içindeki bütün atıklar ve organik maddeler iyice kazınacak, kümes tabanı
süpürülecek, temizlenecek ve kümesin tümü dezenfekte edilecektir.
Kümes içindeki bütün ekipmanlar dışarıda iyice temizlenecek, fırçalanacak ve
dezenfekte edilecektir. Küçük ekipmanlar da etkili bir dezenfektanı içeren geniş bir kaba
daldırılarak dezenfekte edilecektir. Bu işlemden geçirtilen bütün ekipmanlar temizlenmiş
olan kümese tekrar alınacaktır.
Kümes içinde bulunan elektrik, havalandırma fanları gibi tesisatla ilgili bakım ve
onarım işlemleri tamamlanacaktır.
Yemin depolandığı sahalarda belirli köşelere fare zehiri konulacaktır. Fare ve böcek
mücadele ilaçlarının yemlere karışmaması için gerekli önlemler alınacaktır.
Temizlenen ve dezenfekte edilen kümesler ayrıca tütsülenecektir. Bunun için
kümesin pencere, perde, kapı ve bacaları hava sızdırmayacak şekilde kapatılacak ve
formaldehit gazıyla % 3 dozunda tütsülenecektir. Bu amaçla kümes hacminin her 2,8 m³
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
154
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
lük hacmini 120 cc formalin ve 60 gr potasyum permanganat veya 30 gr. paraformaldehit
tozu kullanılarak fumige (tütsüleme) edilecektir.
Kümeslerin çevresi iyice temizlenerek çöp v.s. uzaklaştırılacaktır. Kümes kapıları
kilitlenerek içeriye girilmemesine dikkat edilecektir.
Tavuk yetiştirmede kullanılacak ekipmanların düzenli çalışıp çalışmadığı kontrol
edilecek, suluk hatları temizlenip dezenfekte edilerek yükseklik ayarları gözden
geçirilecektir.
Yarka Yetiştirme Tesislerinden 16 Haftalık Piliçlerin İşletmeye Getirilmesi
Yumurta üretimi yapılacak kümeslerin temizlenmesi, dezenfekte edilmesi ve tavuk
girişine hazırlanmasının ardından firmanın yarka kümesinden ya da yarka yetiştirme
tesislerinden 16 haftalık yumurtacı piliçler (yarkalar) özel araçlarla işletmeye getirilecektir.
Taşıma işlemi, serin havada ve karanlık ortamda, hayvanlarda stres oluşturmadan,
özenle yapılacaktır. Hayvanlara stresten etkilenmemeleri için taşınmadan bir süre önce ve
sonra vitamin verilecektir.
Yumurta Tavuğu Olacak Piliçlerin Kafeslere Yerleştirilmesi
Yeterli ağırlığa ve seksüel olgunluğa erişen yarkalar bundan sonra 17-19 ay
kalacakları yumurtlama kafeslerine maksimum verimi elde edecek şekilde
yerleştirilecektir.
Bu kümeslerde yemleme, sulama ve gübre alımı tam otomatik sistemlerle
gerçekleştirilecektir. Kümeslerdeki kafeslerde üretilen yumurtalar folluk altındaki bantta
toplanıp, her kümesin dışındaki rulo konveyöre aktarılacak oradan da 8278 parseldeki
yumurta paketleme tesisine taşınacaktır.
Bu kafeslerde yaklaşık 72 hafta yumurta üretilecektir. Bir tavuktan yılda ortalama
279 adet yumurta alınabilmektedir. Lohmann ırkı tavukların yumurta verimliliği ise
ilerleyen bölümlerde belirtilmiştir.
Yumurta Tavuklarından Yumurta Üretimi
Yumurta tavuklarından yumurta üretimi kafes sistemi kullanılarak yapılacaktır.
Kafesler zenginleştirilebilir kafes türünde olacaktır. Zenginleştirilebilir kafes sistemlerinde
2,4 m uzunluktaki her bir ünitede 4 göz bulunmaktadır. Gözler tel ara bölme duvarları ile
birbirlerinden ayrılmaktadır. Sistem her 60 cm'de bir U profil ayaklarla desteklenmiştir.
Böylelikle kafes sisteminin yer hareketlerinden etkilenmesi minimum düzeyde olacaktır.
Sağlam yapılı konstrüksiyon sayesinde bu kafes sistemi, 3 kattan 8 kata kadar platformsuz
ve ilave destek elemanı gerekmeksizin, 14 kata kadar da platform kullanılarak modüler
olarak kurulabilir. 150 m'ye kadar problemsiz çalışabilen bir sistemdir.
Kafesler zenginleştirilebilir kafes türünde imal edilecek, tel yan duvarları ile gözler
birbirinden ayrılacaktır. Bu sayede tavuklar, kendi bölmelerinde müstakil yaşamakta, yan
bölmeler ile irtibatı kesilmekte, gagalama ve ürkme önlenerek daha sakin olmaları
sağlanmaktadır. Özel tasarlanmış alt hasır teli ile temiz ve kırıksız yumurta elde etmenin
yanı sıra, yumurtacı tavuklar için rahat ve konforlu bir zemin oluşturulacaktır.
Kafes gözlerinin tasarımında maksimum verim ve hayvan konforu göz önünde
tutulacak ve tek elle açılabilen sürmeli kafes kapakları ile hayvanlara tek elle ve kolayca
ulaşılabilmesi sağlanarak zaman ve işgücü kazancı sağlanacaktır.
Sistem, ara bölme telleri kaldırılıp sisteme modüler olarak folluk, Astroturf folluk
zemini ve ünite başından folluk başlangıcına kadar uzanan iki tünek borusu eklenerek
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
155
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Zengin Kafes Sistemine dönüştürülebilir. Ayrıca kolayca Avrupa Zenginleştirilmiş kafes
sistemleri yönetmeliklerine uygun hale getirilebilmektedir.
Şekil 49 Örnek Kafes Gözleri
Yumurta tavuğu kafeslerinde en önemli faktörlerden yemin yumurtaya dönüşüm
oranı, zenginleştirilebilir kafes sistemlerinde maksimum düzeye ulaştırılmıştır. Otomatik
yem arabalı yemleme sistemi, yemin ayar aparatları ile homojen, güvenli ve hızlı bir
şekilde dağılımını sağlayacaktır.
Sistem, verimliliğin en üst düzeye ulaştırılması için zincirli yemleme sistemindeki
olumsuzluklar dikkate alınarak dizayn edilmiştir. Çok daha ideal olan yem arabalı sistemde
özel olarak dizayn edilen yem dağıtım aparatları sayesinde yemin sıhhî, homojen,
karıştırılarak ve eşit dağılımı sağlanacaktır. Kademe ayarı ile istenilen seviyede yem
verilebilecek, yem zayiatları asgariye indirilecektir.
Şekil 50 Örnek Yemleme Sistemi ve Yem Siloları
Yem, kümeslerin dışında bulunan konik tabanlı silolarda muhafaza edilecektir.
Yem, silonun altından başlayıp yem kovalarına kadar uzanan borulardan geçen spiral
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
156
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
helezonlar sayesinde yem arabalarına otomatik olarak dağıtılacaktır. Yem kovaları dolunca
sistem fotoseller sayesinde otomatik olarak duracaktır. Sıranın her iki yanında bulunan
yem kovaları önceden ayarlanmış periyodik zamanlarda sıra boyunca hareket ederek,
yemleri yemliklere boşaltacaktır. Yemlikler, tavuk kafes sistemlerinde her kata eşit
miktarda yem dağıtmak ve yemin yemlik dışına taşmasını önlemek üzere özel olarak
tasarlanmıştır. Bu sistemle yem israfı minimuma inecek ve hayvanlara taze yem
sunulacaktır. Ayrıca tavuğun yemi seçme imkânı ortadan kaldırılarak, yem içeriğinin
tamamının tavuk tarafından tüketilmesi sağlanacaktır.
Kafes gözleri arasında, kafesi boydan boya geçen merkezdeki nipel sulama hattı ve
her gözde iki çelik nipel ile her tavuğun suya kolayca ulaşmasına imkân verilir. Altındaki
45 mm derinliğe sahip V damlalık kanalı ile gübrenin kuru kalması sağlanmış olur.
Kanatlılar nipellerin ucundaki parçaya dokunduklarında otomatik su akışı sağlanacaktır.
Nipellere dokunma anında akan fazlalık sular, suluk borusunun altında bulunan V
damlalığa düşecek, böylece kafes gözlerinin altında bulunan gübre bantları ıslanmamış
olacaktır. Her katta ve sırada 1 adet su rezervuarı bulunacaktır. Su şebekesinden gelen su,
uygun basınç altında rezervuarlara verilecek ve oradan da içme suyu borularına
gönderilecektir.
Şekil 51 Örnek Su İçme Sistemi
Gübre, kafeslerin altından her katta bulunan polipropilen (PP) gübre bantları ile
tamamı galvanizli, sağlam ve güçlü konstrüksiyonlu gübre sevk sistemi ve kauçuk kaplı
tamburlar sayesinde sorunsuz olarak hareket ettirilerek temizlenecektir. Bu güçlü ve
sağlam yapı daha uzun sürede ve daha uzun mesafelerde gübrenin kolayca temizlenmesini
sağlar. Her katta bulunan merdane ve sıyırıcılar ile kümes sonundaki yatay gübre boşaltma
konveyörüne aktarılan gübre, buradan kümes dışında bulunan dikey gübre boşaltma
konveyörüne aktarılacaktır. Gübre bantlarının kümesin arka tarafına denk gelen kısmına,
gübrenin dışarıya sıçrayıp kümesi kirletmemesi ve düzgün bir şekilde gübre konveyörüne
aktarılması için koruyucu bir kapak konulacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
157
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 52 Örnek Gübre Sevk Sistemi
Asansörlü yumurta toplama sistemleri ile yumurtalar güvenle, kırık ve çatlak oranı
minimum düzeyde tutularak gözlerden toplanır. Polipropilen (PP) bantlar ile kafesten
taşınan yumurtalar plastik bantlı konveyör ile yumurta odasına götürülür.
Şekil 53 Örnek Otomatik Yumurta Toplama Sistemi
Kullanılması planlanan otomatik yumurta toplama ünitesinde her kata aşağı yukarı
hareket ederek yumurta bandına ulaşan lift sistemi bulunacaktır. Asansörlü konveyör
sisteminin aşağı yukarı hareketi sayesinde her kattaki yumurtalar, yumurta bantlarından
yumurta taşıma konveyörüne geçirilecektir. Yumurtaların, bez bant üzerinde konveyöre
aktarılırken hasar görmemesi için gerekli önlemler alınacaktır.
Yukarıda bahsedilen kümeslerdeki kafeslere yerleştirilecek tavuklar, yumurtlama
dönemleri boyunca bu kümeslerde besleneceklerdir. Kafeslerde yaşayacak tavuklara
uygulanacak beslenme ve bakım programı, tavuklardan maksimum verimde yumurta elde
edilmesine yönelik olacaktır. Yumurta elde etmek amacı ile beslenecek olan tavukların,
yumurta veriminde etkili olan ve aşağıda açıklanan faktörler dikkate alınarak beslenme ve
bakım süreçleri devam ettirilecektir:
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
158
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
1-Uygun Çevre: Kümes içinin ısı, nem ve havalandırma düzeyi yumurta verimini etkiler.
Bu nedenle hayvanlara en uygun çevre koşulları sağlanacak ve günlük hava
değişimlerinden korunacaklardır. Sıcaklığın normalin üzerine çıkması yumurta verimini
düşürür. Ayrıca yumurta ağırlığı, kabuk kalınlığı ve kalitesi, iç kalite, yem tüketimi, canlı
ağırlık artışı, kanın kalsiyum düzeyi, oksijen alımı, kan basıncı ve nabız düşer. Bunlara
karşın, su tüketimi, vücut ısısı ve soluma oranı artar. Yumurta tavukları 27°C’den sonra
sıcaklıktan rahatsız olmaya başlar ve 38°C’nin üzerindeki sıcaklıklardan yumurta verimi
şiddetle etkilenir ve hatta ölümler başlar.
Normal iklim şartlarında kümes içi sıcaklığı sadece tavukların vücutlarından
yaydıkları ısı ile karşılanabilir. Tavuklar 13°C’nin altında rahatsız olmaya başlarlar.
Yumurta tavukları için optimum kümes içi sıcaklığı 18-20°C’dir. Çevre sıcaklığı düştükçe,
tavuklar vücut ısılarını korumak için daha fazla yem yerler. Bu çerçevede kümeslerde
optimum iç sıcaklığın sağlanması amacıyla gerekli havalandırma ve ısıtma süreçleri
uygulanacaktır.
2-Ekipmanlar: Kullanılan ekipmanların tipi ve elverişliliği yumurta verimini etkiler.
Kullanılan yemlik ve suluklar da çeşitlidir. Yuvarlak ve oluklu olanlar daha yaygındır.
Sulukların yüksekliği, su düzeyi hayvanların sırt hizasından 2,5 cm yukarıda olacak şekilde
ayarlanacaktır. Sıcak havalarda hayvanların daha fazla su içtiği dikkate alınarak suluk
sayısının maksimum su gereksinmesini karşılayacak düzeyde olması sağlanacaktır.
3-Aydınlatma: Işık, yumurta verimine ilişkin bazı iç salgı bezlerinin faaliyetini arttırarak
yumurta verimini yükseltir. Aydınlatma süresi ve yoğunluğunun tavuklarda yumurta
verimi, cinsi olgunluk yaşı, yumurta ağırlığı, canlı ağırlık artışı, embriyo gelişmesi,
erkeklerde sperm kalitesi ve döllenme gücü üzerinde önemli etkileri vardır.
4-Havalandırma: Havalandırma, kümes içerisindeki CO2, amonyak, kötü kokulu gazların,
nemin ve tozun ortam dışına çıkarılmasıdır. Yetiştirilmekte olan tavuklar hangi yaşta
olursa olsun havalandırmaya özen gösterilmelidir. Havalandırma, kümeslerin bulunduğu
bölgenin iklim şartları ve rüzgâr durumları dikkate alınarak yapılmalıdır. Havalandırma
sayesinde kümeslerde amonyak kokusu birikimi önlenmiş olur. Bu işlem ya tabii
havalandırma bacaları ile veya pencerelerden istifade edilerek veya otomatik veya yarı
otomatik fanlar kullanılarak yapılır.
Yumurta Tavuklarının Besin Maddesi İhtiyaçları:
l-Enerji İhtiyacı: Tavuklar yemdeki enerjinin tamamından yararlanamazlar. Bir miktar
enerjiyi gübre ile bir miktar enerjiyi idrar ile ve yine bir miktar enerjiyi de ekstra ısı
kayıpları yolu ile kaybederler. Geride kalan enerji ise net enerji (NE) olup tavuklar
tarafından kullanılan enerjidir.
Yemdeki enerji-protein dengesi çok önemlidir. Yüksek enerjili yemde protein
yüksek, düşük enerjili yemde protein düşük olmalıdır. Çünkü tavuklar yüksek enerjili
rasyondan az, düşük enerjili rasyondan fazla tüketerek enerji ihtiyaçlarını karşılarlar. Bu
sebeple protein ihtiyaçlarını da karşılayabilmeleri için enerji-protein oranının dengede
olması gerekir.
Rasyondaki enerji azaldıkça yem tüketimi artar. Düşük enerjili yemle beslenen
civcivlerde büyüme durur, yağ depoları azalır. Vücutta az miktarda depo edilen glikojen
kullanılır, onu takiben yağlar ve son olarak vücut proteinleri kullanılır ve hayvan ölür.
2-Protein İhtiyacı: Proteinler aminoasitlerden oluşur. Aminoasitler yüksek molekül
ağırlığına sahip organik bileşiklerdir. Tavuklar ruminantlar gibi kendileri için zorunlu olan
aminoasitleri sentezleyebilme yeteneğine sahip değillerdir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
159
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Yumurta tavuğu rasyonlarında %15-18 ham protein olmalıdır. Tek mideli olan
tavuklarda proteinin miktarından çok kaynağı ve kalitesi önemlidir. Proteinin kalitesi,
sindirilme oranı ve aminoasit miktarıyla ilgilidir. Aminoasit ihtiyacının optimum düzeyde
karşılanabilmesi için rasyonda birden fazla protein kaynağının kombinasyonu gereklidir.
3-Mineral Madde İhtiyacı: Tavuklar hayatlarının her döneminde belirli miktarlarda
mineral maddelere ihtiyaç duyarlar. Bunlar içerisinde en önemlileri kalsiyum ve fosfordur.
Kalsiyum tek başına değil fosforla birlikte bulunur. Civciv ve piliç rasyonlarında genellikle
% l kalsiyum, % 0,5 fosfor bulunur. Yumurta tavuğu rasyonlarında ise % 3-4 kalsiyum, %
0,7-1,0 fosfor bulunur. Kalsiyum eksikliğinde yem tüketimi azalır, büyüme geriler, bazal
metabolizma yükselir, aktiviteler azalır, raşitizm görülür, anormal duruş ve yürüyüş olur,
yaşam kısalır, yumurta verimi düşer ve yumurta kabuğu incelerek kalitesi bozulur.
4-Vitamin İhtiyacı: Vitaminler yaşam için gerekli maddelerdir. Canlı hücrede cereyan eden
her kimyasal reaksiyonda bir veya daha fazla vitamin etkili olmaktadır. Vitaminler iki
gruba ayrılır. Bunlar:
a. Yağda eriyen vitaminler (A, D, E ve K vitaminleri)
b. Suda eriyen vitaminler (B grubu vitaminleri ve C vitamini)
Yağda eriyen vitaminler vücutta karaciğerde depolandığı halde suda eriyen
vitaminler önemli ölçüde depolanamazlar.
Bütün vitaminlerin, rasyondaki hammaddelerle karşılanması mümkün değildir. Bu
nedenle eksiklikler çeşitli firmalar tarafından çıkarılan premikslerle karşılanmaktadır.
Özellikle bunlardan vitamin B12’nin hayvansal kökenli yemlerde bulunması,
rasyona mutlaka hayvansal kökenli hammaddelerin katılmasını gerektirmektedir.
5) Yağ İhtiyacı: Karbonhidrat ve proteinlerden 2,5 kez daha fazla enerji içeren yağlar,
yalnız broiler rasyonları için değil yumurta tavuğu rasyonlarına da belirli oranlarda katılır.
Bunun nedeni, konsantre enerji kaynağı olmalarının yanı sıra, tozuman önlemeleri,
yemin lezzet ve görünümünü iyileştirmeleri, peletlemeye yardımcı olmaları, yem
makinelerini doğal yollarla yağlayarak yıpranmalarını önlemeleri, esansiyel yağ asidi
kaynağı olmaları ve yağda eriyen vitaminleri taşımalarıdır.
6) Su İhtiyacı: Su vücutta birçok metabolit olayın yürütülmesinde görev alır. Besin
maddelerinin ve metabolitlerin vücudun bütün hücrelerine taşınması ve hücrelerden atık
maddelerin atılmasını sağlayan kan, hücre arası ve hücre içi sıvıların temel maddesidir.
Toplam vücut suyu miktarı, civciv döneminde %70, ergin dönemde %55 ve kan
plazmasında %90' dır. Yumurtanın %60' ı sudur ve bir yumurta vücuttan 38 gr su çıkarır.
Bir tavuk 100 gr yem için 120-140 ml su içer (tüketir). Sıcak havalarda bu oran 150-200
ml.'ye çıkar. Normal su tüketiminin % 20 azalması yem tüketimini düşürür.
Yem üretim tesislerinde hazırlanacak yemler, tavukların ihtiyacına göre
yemliklerine günlük olarak verilecektir.
Tavuk yumurta vermeye başladığında büyüme iyice yavaşlamış ve vücut normal
büyüklüğe ulaşmıştır. Bu hayvanlarda enerji ihtiyacı çok yüksektir. Protein ihtiyacı ise
azalmıştır. Yemler buna göre hazırlanacaktır. Tavuk yumurtasının kabuğu büyük ölçüde
kalsiyumdan oluşur. Kalsiyum kirecin ana maddesidir. Yumurtlayan tavuk her yumurta ile
vücudundan kabuk miktarına yakın kalsiyum çıkartır. Bu miktarda kalsiyumun tekrar
tavuğa verilmesi gerekir. Bunun için tavuk yemlerine kireç katılmaktadır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
160
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 66 Yetiştirilecek Lohmann Irkı Yumurtacı Tavukların Haftalık Yem Tüketimleri
Kanatlı Başına
Yem Tüketimi
Hafta Sonunda
Vücut Ağırlığı (gr)
21
92
1.420
22
97
1.465
23
100
1.505
24
101
1.541
25
103
1.570
26
103
1.595
27-37
104
1.646
38-48
103
1.662
49-61
102
1.674
62-69
101
1.678
70-90
100
1.689
Vücut Ağırlığı ve Besleme Programı
Hafta
Kaynak: Lohmann Yönetim Kılavuzu
Ülkemiz şartlarında yumurtacı bir tavuğun günlük yem tüketimi 100 - 120 gr’dır.
Bu miktar, tavuk cinsine, yemlik sistemine, yem kalitesine, ısı derecesine ve yumurta
randımanına göre farklılıklar göstermektedir. Yumurta tavuğu rasyonları birinci dönemde
(20 - 42. hafta) en az %16 protein 2.800 kcal/kg metabolik enerji, ikinci dönemde (42 - 74.
hafta) % 15 protein 2.750 kcal/kg metabolik enerji içerecek şekilde hazırlanacaktır.
Tavukların yaşam sürecinde ihtiyaç duyacakları su, kafeslerin ön kısmına
yerleştirilmiş olan suluklar (nipel) vasıtasıyla karşılanacaktır. Tavuklara verilecek su,
temiz, renksiz, kokusuz, tortusuz, zararlı maddeler ve mikroplardan arındırılmış olacaktır.
Sudaki bakteriyel veya kimyasal kirlilik, bazı maddelerin fazlalığı, büyümede yavaşlama,
canlı ağırlık kaybı, verim düşüklüğü, ishal ve ölümler halinde ortaya çıkarır. Bunun için
işletmede kullanılacak su, bakteriyolojik ve kimyasal yönden analizleri yapılarak takip
edilecektir.
Yumurtaların Otomatik Bantlar Vasıtası İle Toplanması
Kullanılması planlanan otomatik yumurta toplama ünitesinde her kata aşağı yukarı
hareket ederek ulaşan lift sistemi bulunacaktır. İthal bez yumurta bantları ile yumurtalar
nakledilecektir. İthal bez bantları antistatik olacak ve bu sayede toz tutmayacaktır. Kafesler
boyunca uzanan ve dönüş yapan yumurta bez bantları, yumurta toplama başlıkları ile
hareket ettirilecektir. Asansörlü konveyör sisteminin aşağı yukarı hareketi sayesinde her
kattaki yumurtalar, yumurta bantlarından yumurta taşıma konveyörüne geçirilecektir.
Yumurtaların Paketlenmesi ve Sevkiyatı
Otomatik bantlar vasıtası ile toplanan yumurtalar, yine otomatik konveyörlerle
Kademli Ekipmana ait 8278 parseldeki Yumurta Paketleme Tesisi’ne taşınacaktır. Burada
ebatlarına göre tasnif edilecek yumurtalar daha sonra otomatik olarak viyollere dizilerek
sevkiyata hazır hale getirilecektir. (Şekil 54)
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
161
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 54 Örnek Yumurta Tasnif ve Dizme Makinesi
Kapasitesi
Planlanan proje kapsamında iki parselde toplam 2 adet yarka kümesi ve 6 adet
yumurta tavuğu kümesi bulunacaktır. Toplam kapasiteyi gösteren detaylı tablo aşağıda
verilmiştir.
Tablo 67 Kapasite Artışı ve Ünite İlavesi Planlanan İşletmenin Toplam Kapasitesi
Kümes
Kümes No
Kümesteki
Batarya Sayısı
Bataryadaki
Kat Sayısı
Kattaki Kafes
Sayısı
Kafesteki Canlı
Sayısı
Toplam
Kapasite
(Adet/Dönem)
Yumurta Tavuğu Kümesleri
K1
4
8
30
80
76.800
K2
4
7
30
90
75.600
K3
4
7
30
90
75.600
K5
4
7
30
90
75.600
K6
4
7
30
90
75.600
K7
4
7
30
90
75.600
Toplam Tavuk
454.800
Yarka Kümesleri
8256 Parsel (K4)
4
5
30
150
8278 Parsel (K8)
4
4
124
30
90.000
59.520
Toplam Yarka
149.520
TOPLAM CANLI
604.320
İşletmede maksimum kapasitede bir periyotta (16 hafta) 90.000 adet civciv 8256
parselde, 59.520 adet civciv 8278 parselde olmak üzere toplam 149.520 adet civciv
beslenecektir. Tesiste bir yılda 3 dönem yarka yetiştirilmesi planlanmaktadır. Böylelikle
yıllık yarka yetiştirme kapasitesi;
8256 Parsel Yıllık Yarka Kapasitesi = 90.000 adet/dönem x 3 dönem/yıl
= 270.000 adet/yıl
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
162
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
8278 Parsel Yıllık Yarka Kapasitesi = 59.520 adet/dönem x 3 dönem/yıl
= 178.560 adet/yıl
Yıllık Toplam Yarka Kapasitesi
= 270.000 adet/yıl + 178.560 adet/ yıl
= 448.560 adet/yıl olacaktır.
İşletmede yetiştirilecek tavukların üretim dönemleri boyunca yumurta verimi
%90’dır. Bu durumda işletmenin günlük ve yıllık yumurta üretim kapasitesi aşağıdaki gibi
hesaplanmıştır:
Günlük Yumurta Kapasitesi = Tavuk Sayısı x %90
= 454.800 x 0,9 = 409.320 adet/gün
Yıllık Yumurta Kapasitesi
= Günlük Yumurta Sayısı x 365
= 409.320 x 365 = 149.401.800 adet/yıl
Kademli Ekipman’a ait 8256 parseldeki tesise ait Kemalpaşa Kaymakamlığı İlçe
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nden alınan Kapasite Raporu EK-14’de
verilmiştir.
Ünite Özellikleri
Proje kapsamında kurulacak ünitelerin özellikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışı ve ünite ilavesi projesi kapsamında 8256
parselde yapılması planlananlar aşağıda belirtilmiştir;

Mevcut kümeslerle aynı özelliklerde 3 adet yumurta tavuğu yetiştirme kümesi

3 tanesi mevcut kümeslere, 3 tanesi planlanan kümeslere ve 1 tanesi 8278
parseldeki yarka yetiştirme kümesine olmak üzere mevcut gübre kurutma
ünitesiyle aynı özelliklerde toplam 7 adet gübre kurutma ünitesi

Gübre kurutma ünitesinden çıkan kuru dışkının işlenmesi amacıyla 1 adet
Gübre Peletleme, Sanitasyon ve Paketleme Ünitesi
Tablo 79 Proje Kapsamında 8256 ve 8278 Parsellerde Mevcut ve Planlanan Üniteler
Mevcut
İlave
En (m)
Boy (m)
En (m)
Boy (m) Yükseklik (m)
Yumurtacı Tavuk Kümesi K1 (Mevcut)
13,90
80,00
4,40
Yumurtacı Tavuk Kümesi K2 (Mevcut)
13,90
80,00
4,40
Yumurtacı Tavuk Kümesi K3 (Mevcut)
13,90
80,00
4,40
Yarka Yetiştime Kümesi K4 (Mevcut)
13,90
80,00
4,40
Yumurtacı Tavuk Kümesi K5
13,90
80,00
4,50
Yumurtacı Tavuk Kümesi K6
13,90
80,00
4,50
Yumurtacı Tavuk Kümesi K7
13,90
80,00
4,50
Otomasyon Odaları (3+3 adet)
3,10
4,20
3,10
4,20
Gübre Kurutma Ünitesi (1+6 adet)
3,85
20,65
3,85
20,65
Gübre Peletleme, Sanitasyon ve
30,00
10,00
4,50
Paketleme Ünitesi
8256 Parsel Toplam
Yarka Yetiştime Kümesi K8
12,40
83,00
5,50
Yumurta Paketleme Tesisi ve İdari Bina
18,00
60,00
5,50
Yem Kırma ve Karıştırma Tesisi
15,00
28,00
5,50
Gübre Kurutma Ünitesi
3,85
20,65
8278 Parsel Toplam
Genel Toplam
Toplam
Alan (m2)
1.112
1.112,
1.112
1.112
1.112
1.112
1.112
78,12
556,52
300
8718,64
1.089
1.119
420
79,50
2.707,50
11.327,14
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
163
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 50 Tesiste Mevcut Gübre Kurutma Ünitesi
Proje alanında bulunan atıksu toplama çukuru, evsel fosseptik ve ölü çukuru ile
ilave edilmesi planlanan ölü çukurunun özellikleri de aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 80 Proje Alanında Mevcut ve Planlanan Fosseptik ve Ölü Çukurlarının Özellikleri
ÜNİTE
Ölü Çukuru (8256 parsel)
Proses Atık Su Toplama Çukuru
(8256 parsel)
Evsel Fosseptik (8256 parsel)
Evsel Fosseptik (8278 parsel)
Mevcut
(Adet)
İlave
(Adet)
En (m)
Boy (m)
Derinlik
(m)
Toplam
Hacim (m3)
Boşaltım
Sıklığı
1
2
5
4
4,0
200
-
1
-
3,5
5,75
4,0
80,5
4 Ayda 1
1
1
-
3,5
5,0
3,5
5,0
4,0
4,0
49
100
Ayda 1
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesis Kapasite Artışı ve Ünite İlavesi
projesinin gerçekleştirilmesinin planlandığı 8256 no’lu parselin toplam büyüklüğü 22.000
m2’dir. Komşu 8278 no’lu parselin büyüklüğü ise 11.500 m2’dir.
Planlanan proje ile birlikte 8256 parsel numaralı proje alanına toplam 3 adet kümes
ve otomasyon odaları, 6 adet gübre kurutma ünitesi ile gübre peletleme, sanitasyon ve
paketleme ünitesi ilave edilecektir. Ayrıca 8278 parsel numaralı araziye 1 adet gübre
kurutma ünitesi yapılacaktır.
Proje alanı üzerinde rapor konusu proje kapsamında kurulması planlanan tesislerin
kapalı alan miktarları ve arazi kullanımları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 81 Kapasite Artışı Planlanan İşletmede Ulaşılacak Kapalı Alan Miktarı
Mevcut (m2)
İlave (m2)
Yumurta Tavuğu Yetiştirme Kümesi (8256)
3.336
3.336
Toplam Kapalı
Alan (m2)
6.672
Yarka Yetiştirme Kümesi (8256 – 8278)
2.201
-
2.201
Gübre Kurutma Ünitesi (8256 – 8278)
79,50
556,50
636
-
300
300
1.119
-
1.119
420
-
420
Üniteler
Gübre Peletleme Sanitasyon ve Paketleme Ünitesi (8256)
Yumurta Paketleme Ünitesi ve İdari Bina (8278)
Yem Kırma ve Karıştırma Ünitesi (8278)
Otomasyon Odaları (8256)
TOPLAM
39
39
78
7.194,50m2
4.231,50
11.426
Proje kapsamında yer alan kümesler, gübre kurutma ünitesi, sızdırmasız evsel
fosseptik ve atık su toplama çukuru, ölü çukuru, su kuyusu, yer altı su deposu vb. 8256 ve
8278 parselde yer alan tüm ünitelerin detayları ile gösterildiği ölçekli Vaziyet Planı EK7’de verilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
164
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Gübre Kurutma Üniteleri
Kademli Ekipman, Kutlusan tarafından tasarlanan ve geliştirilen kümes ve kümes
ekipmanlarının deneme çalışmalarının yapılması ve verimlerinin artırılması için
çalışmalarına devam etmektedir. Bu sebeple 8256 parseldeki mevcut tesiste kurulu 1 adet
deneme amaçlı gübre kurutma ünitesi bulunmaktadır. (Şekil 51)
Faaliyet sahibi, projenin ilerleyen aşamalarında öncelikle mevcut diğer tavuk
kümeslerinin, daha sonra kurulması planlanan tavuk kümeslerinin ve yarka kümeslerinin
sonuna gübre kurutma üniteleri ilave etmeyi planlamaktadır. Kuruluş amacına uygun
olarak Ar-Ge çalışmalarına devam eden Kademli Ekipman, günün koşullarına göre
seçilecek, en güncel teknolojiye sahip gübre kurutma sistemlerini kurmayı planlamaktadır.
Şekil 51 Tesiste Mevcut Gübre Kurutma Ünitesi
Gübre Kurutma Üniteleri sundurma altında olacaktır. Tavuk dışkıları düzenli olarak
işleme tabi tutulacağı için dışkı kurutma ünitelerinin bulunacağı bölümde ve tesiste kötü
koku ve sinek üremesi önlenmiş olacaktır.
Kümeslerden %70-80 nemli dışkılar düzenli olarak alınıp, dışkı kurutma ünitelerine
aktarılıp hızlı kurutma işlemine tabi tutularak, yaklaşık saatte 35 m3 dışkının %17-20
rutubete indirilmiş halde kurutulması planlanmaktadır.
Gübre kurutma üniteleri genel olarak 5 kısımdan oluşmaktadır. Öncelikle
yetiştirilecek civciv ve tavuklardan oluşacak dışkılar kümes içindeki taşıma bantları
yardımı ile dışkı kurutma sistemine getirilir.
Fanlar: Kümes havalandırmasını sağlayan fanlardan çıkan sıcak havanın
çarptırıldığı ve bu havayı dışkı kurutma sistemine yönlendiren fanlardır. (Şekil 55)
Ölçü ve Dağıtma Aleti: Kümesten çıkan taşıma bantlarının son kısmına yerleştirilir.
Kümesten çıkan dışkının miktarını ayarlar ve en üstteki bant üzerine yayar. Dışkının
düzgün bir şekilde bant üzerine yayılması kurutma işleminin homojen bir şekilde
gerçekleşmesi için önemlidir.
Tünel (Kurutma Bantları): Gübre kurutma ünitesinin gövdesini oluşturan bu
bantlar, dışkının birbirlerine aktarımını sağlamak amacı ile şaşırtmacalı olarak
yerleştirilmişlerdir. Dışkı en üstteki banttan bir alttaki banta dökülerek ilerler. Bantlar
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
165
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
içinden hava geçişini sağlayacak şekilde delikli yapıya sahiptir. Kümeslerden fanlar
yardımı ile alınan hava banttaki bu deliklere doğru hareket ederek doğrudan dışkı ile temas
eder ve kurutulmasını sağlar.
Gübre Taşıma Bandı
Kümes Havalandırma Fanları
Gübre Kurutma Ünitesi Fanları
Şekil 55 Mevcut Gübre Kurutma Ünitesi Fanları
Gübre Depolama Alanı: En alttaki banttan çıkan kurutulmuş gübre nihai tüketiciye
ya da depolama alanına nakledilmeden önce bu alana dökülür. Ünitenin en altında,
özellikle yerin altında sızdırmasız bir depolama çukuru şeklindedir.
Gübre Taşıma Bantları: Kuruyan gübrenin depolandığı alandan nakliye aracına
taşınması için kullanılan, tozumayı önlemek amacı ile üstü kapalı taşıma konveyörleridir.
Bu bölümlerin dışında dışkı kurutma sistemleri her geçen gün geliştirilmekte ve
yeni özellikler eklenmektedir. Gübre yoğunlaştırıcı ve kapasite ayarlayıcı gibi özelliklerde
son dönemlerde bu sistemlere eklenen yeni özelliklerdendir.
Yukarıda detayları verilen sistemin genel çalışma prensibi aşağıdaki şekilde
verilmiştir.
Tünel (Kurutma
Bantaları)
Ölçü ve
Dağıtma Aleti
Kümesten
Gelen Dışkı
Şekil 52 Dışkı Kurutma Ünitesi Önden Görünüş
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
166
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Gübre kurutma sistemi çalışma prensibine göre dışkı, ölçü aletine dışkı bantlarıyla
taşınır. Ölçü aleti üstteki banta gübreyi yayar. Bu bant ile gübre alttaki bantta döndükten
sonra gübre bandın bir ucundan diğer ucuna hareket ettirilir. Daha sonrasında tünelin
içinden daha ileriye hareket ettirilir. (Şekil 52) Tünelin gübre bantları delikli yapıdadır.
Kümeslerin sıcak havası fanlarla alınır, banttaki küçük deliklere doğru hareket ederek
doğrudan gübre ile temas eder. (Şekil 53) Eğer içeride yeterli sıcak hava yoksa dışarıdan
hava rahatlıkla alınabilir. Kurutulmuş gübre konteynıra veya depoya gübre bandıyla veya
helezonla taşınabilir.
Şekil 53 Örnek Dışkı Kurutma Ünitesi Yandan Görünüş (Kaynak: www.kutlusan.com.tr)
Sistemde kurutulan gübre bu proje kapsamında 8256 parselde kurulacak olan Gübre
Peletleme Sanitasyon ve Paketleme Ünitesine taşınacak, orada satışa hazır hale getirilerek
son tüketiciye gönderilecektir.
Sistemde yakıt kullanılmayacaktır. Bu nedenle yanma gazı emisyonu
oluşmayacaktır. Kümes içerisinden alınan sıcak hava doğrudan fanlar yardımı ile gübre
kurutma ünitesindeki tünelde yer alan delikli bantlara verilecektir.
Gübre Kurutma Ünitesinde kümeslerden çıkan dışkının kurutulması sırasında koku
emisyonu oluşacaktır. Oluşan bu koku emisyonunun azaltılabilmesi için koku giderme
sistemi kurulacaktır. Dışkı kurutma ünitelerinin etrafına paneller yapılacak ve su perdesi ile
koku veren maddeler su fazına alınacaktır. Belirli bir süre devir daim edecek olan su daha
sonra proses atık su toplama çukurlarına gönderilecektir.
Gübre Kurutma Ünitesi Kapasitesi
Faaliyet sahibi, projenin ilerleyen aşamalarında öncelikle mevcut diğer tavuk
kümeslerinin, daha sonra kurulması planlanan tavuk kümeslerinin ve yarka kümeslerinin
sonuna gübre kurutma üniteleri ilave etmeyi planlamaktadır. Kuruluş amacına uygun
olarak Ar-Ge çalışmalarına devam eden Kademli Ekipman, günün koşullarına göre
seçilecek, en güncel teknolojiye sahip gübre kurutma sistemlerini kurmayı planlamaktadır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi gerçekleştirilecek tesiste 1 adet gübre kurutma
ünitesi mevcuttur. (Şekil 51) Kapasite artışıyla eklenecek 3 kümes, gübre kurutma ünitesi
olmayan 3 kümes ve 8278 parselde yer alan yarka kümesi için toplamda 7 adet gübre
kurutma ünitesi bu proje kapsamında kümes sonlarına eklenecektir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
167
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Mevcut ünite 3,85 m. en ve 20,65 m. boy ölçülerinde, 8 katlıdır. Kurulacak üniteler
buna eş özellikte olacak şekilde planlanmıştır. Ünitelerin kat sayısı ise yarka ve yumurta
tavuğu yetiştirme kümeslerinin yükseklikleri gön önüne alınarak seçilecektir.
Sistemle ilgili daha önce yapılan çalışmalarda dışkının yaklaşık 3 günde kuruduğu
belirtilmiştir. Dolayısı ile kümesten çıkacak dışkı 3 gün boyunca dışkı kurutma ünitesinde
kalacaktır.
Yaş dışkının yoğunluğu yaklaşık 0,98 ton/m3 civarındadır. Bu değer kullanılarak
dışkı kurutma ünitelerinin kapasitesi aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır;
Yarka kümesleri için;
Dışkı kurutma bant uzunlukları (tünel uzunluğu)
: 14 metre
Dışkı kurutma bant genişliği
: 1,5 metre
Ünitedeki kat sayısı
: 6 kat
Bant üzerine serilecek ortalama dışkı yüksekliği
: 15 – 20 cm
Günlük Kapasitesi:
= Bant uzunluğu x bant genişliği x kat sayısı x dışkı yüksekliği x dışkı yoğunluğu /3 gün
= 14 m x 1,5 m x 6 kat x 0,15 m x 0,98 ton/m3
= 18,52 ton yaş dışkı / 3 gün = 6,17 ton/gün
= 6,17 ton/gün x 112 gün/dönem x 3 dönem = 2.073,12 ton/yıl
8256 parseldeki yarka kümesinde günlük oluşacak dışkı miktarı:
= 90.000 adet yarka x 0,061 kg/yarka.gün
= 5.490 kg/gün = 5.49 ton/gün
= 5.49 ton/gün x 112 gün x 3 dönem = 1.844,64 ton/yıl (< 2.073,12 ton/yıl)
8278 parseldeki yarka kümesinde günlük oluşacak dışkı miktarı:
= 59.520 adet yarka x 0,061 kg/yarka.gün
= 3.630 kg/gün = 3,63 ton/gün
= 3,63 ton/gün x 112 gün x 3 dönem = 1.219,92 ton/yıl (< 2.073,12 ton/yıl)
Dolayısı ile yarka kümeslerinin her birine yapılacak 6 katlı bir dışkı kurutma
sistemi bu kümeslerde oluşacak dışkının tamamını kurutacak kapasitede olacaktır.
Yumurta Tavuğu Yetiştirme kümesleri için;
Dışkı kurutma bant uzunlukları (tünel uzunluğu)
: 14 metre
Dışkı kurutma bant genişliği
: 1,5 metre
Ünitedeki kat sayısı
: 8 kat
Bant üzerine serilecek ortalama dışkı yüksekliği
: 15 – 20 cm
Mevcut Kurutma Ünitesinin Kapasitesi:
= Bant uzunluğu x bant genişliği x kat sayısı x dışkı yüksekliği x dışkı yoğunluğu
= 14 m x 1,5 m x 8 kat x 0,20 m x 0,98 ton/m3
= 32,93 ton yaş dışkı / 3 gün = 10,98 ton/gün
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
168
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
= 10,98 ton/gün x 360 gün/yıl = 3.951,36 ton/yıl
Mevcut gübre kurutma ünitesi, 76.800 tavuk kapasiteli K1 kümesinin sonunda yer
almaktadır. Kümeste oluşan dışkı miktarı,
= 76.800 adet tavuk x 0,128 kg/tavuk.gün = 9.830,4 kg/gün
= 9,83 ton/gün x 360 gün/yıl = 3.538,94 ton/yıl (< 3.951,36 ton/yıl)
Oluşan dışkı miktarı gözönüne alındığında gübre kurutma ünitesinin kapasitesi
yeterlidir.
K1 kümesinin tavuk yetiştirme kapasitesinin, mevcut ve planlanan diğer kümeslere
göre fazla olması sebebiyle kurulacak gübre kurutma ünitelerinin mevcut ünite
özelliklerinde olması planlanmaktadır. Buna göre mevcut 2 tavuk kümesi ve yapılması
planlanan 3 tavuk kümesi için planlanan 8 katlı gübre kurutma ünitelerinin toplam
kapasitesi;
= 5 x Mevcut ünite kapasitesi
= 5 x 10,98 ton/gün = 54,9 ton/gün
= 54,9 ton/gün x 360 gün/yıl = 19.764 ton/yıl
75.600 tavuk kapasiteli yumurta tavuğu kümeslerinde günlük oluşacak dışkı miktarı:
= 75.600 adet tavuk/kümes x 5 kümes x 0,128 kg/tavuk.gün
= 48.384 kg = 48,38 ton/gün
= 48,38 ton/gün x 360 gün/yıl = 17.418,24 ton/yıl (< 19.764 ton/yıl)
Dolayısı ile yumurta tavuğu yetiştirme kümeslerinin her birine yapılacak 8 katlı bir
dışkı kurutma sistemi bu kümeslerde oluşacak dışkının tamamını kurutacak kapasitede
olacaktır.
Kademli Ekipman’a ait 8256 ve 8278 parsellerde oluşacak toplam dışkı miktarı ise;
= 1.844,64 ton/yıl + 1.219,92 ton/yıl + 3.538,94 ton/yıl + 17.418,24 ton/yıl
= 24.021,74 ton/yıl yaş dışkıdır.
Dışkı kurutma sistemlerinin yıllık toplam kapasitesi yarka ve yumurta tavuğu
kümeslerinin kurutma sistemleri kapasiteleri toplamıdır. Buna göre tesisin kapasitesi;
= (2 yarka kümesi x 2.073,12 ton/yıl) + (3.951,36 ton/yıl + 19,764 ton/yıl)
= 4.146,24 ton/yıl + 23.715,36 ton/yıl yaş dışkı
= 27.861,6 ton/yıl yaş dışkıdır.
Bu miktar, proje kapsamında kurulması planlanan kümeslerde oluşacak
gübrelerin stok yapılmaması ve çevre kirliliği yaratmaması için yeterli olacaktır.
Ayrıca dışkı kurutma ünitelerinin kapasitesinin, dışkı yüksekliği, kat sayısı, bant hızları ve
fan güçleri ayarlanarak artırılabilecek özellikte olması planlanmaktadır
Kurulan ve ilave edilmesi planlanan gübre kurutma ünitelerinin teknik özelliklerine
göre tesiste oluşacak %70-80 nem oranına sahip dışkının işlenip %17-20 nem oranında
kuru gübre elde edilmesi planlanmaktadır. Buna göre elde edilecek kuru gübre miktarı;
Yaş dışkıdaki su içeriği
= %75 x Dışkı miktarı = 0,75x 24.021,74
= 18.016,31 ton/yıl
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
169
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Yaş dışkıdaki kuru madde içeriği
= %25 x Dışkı miktarı = 0,25x 24.021,74
= 6005,44 ton/yıl
%20 nemli kuru dışkı miktarı
= 6005,44/(1 – 0,20) = 7.506,8 ton/yıl
= 7.506,8 ton/yıl / 360 gün/yıl = 20.85 ton/gün
Gübre Peletleme, Sanitasyon ve Paketleme Ünitesi
Gübre kurutma ünitelerinde kurutma işlemi sonucu elde edilecek kuru gübre,
peletlenmek (granül haline getirilmek) ve ambalajlanmak üzere Gübre Peletleme,
Sanitasyon ve Paketleme Ünitesi’ne sevk edilecektir. Burada sadece gübre peletleme,
sanitasyon ve paketleme işlemleri yapılacaktır.
Gübre Peletleme, Sanitasyon ve Paketleme Ünitesinin 300 m2 büyüklüğünde kapalı
alana kurulması planlanmaktadır. Gübre kurutma ünitelerinden çıkacak gübreler üstü
kapalı sızdırmasız kamyonlarla buraya getirilecek, peletlenip sanitasyon işlemine tabi
tutulduktan sonra müşteri talebine göre paketlenerek ya da dökme olarak nakledilecektir.
Gübre Peletleme, Sanitasyon ve Paketleme Ünitesindeki peletleme hattının 5
ton/saat kapasiteli olması planlanmaktadır. Günde tek vardiya (8 saat), yılda 300 gün
çalışıldığı düşünüldüğünde, peletleme hattının kapasitesinin 12.000 ton/yıl olması
planlanmaktadır. Bu miktar tesiste oluşacak kuru gübrenin (7.506,8 ton/yıl) işlenmesi için
yeterli olacaktır.
Peletleme Bölümü tamamen kapalı alanda planlanmakta olup, bu bölümde kuru
gübreler öğütülmek üzere değirmene aktarılacak, öğütülen gübreler presleme ünitesine
taşınacaktır. Bu ünitede peletlenerek gübreye form kazandırılacaktır.
Presleme ünitesinde peletlenen gübreler daha sonra sanitasyon makinesine alınacak,
1 saat süre ile 70 °C sıcaklıkta sanitasyon işlemine tabi tutularak içerisindeki zararlı
mikroorganizmalardan arındırılacaktır.
Mikroorganizmalarından arındırılan peletlerin soğuması ortam koşullarında
sağlanacaktır. Soğuyan gübreler daha sonra zincirli elavatörler yardımıyla paketleme
birimindeki bekleme silolarına alınacak, siloda bekleyen gübreler tartı ünitesine alınarak
istenilen ambalajlara doldurulacaktır.
Paketleme
depolanacaktır.
işlemi
biten
5-25-50
kg’lık
ürünler
satışa
sunulmak
üzere
Yumurta Paketleme Ünitesi
Yumurta Paketleme Ünitesi 8278 parselde yer alan ve bu proje kapsamına dahil
edilen mevcut ünitelerdendir. 1.119 m2 kapalı alana sahiptir. Tesisin 60.000.000 adet/yıl
mevcut yumurta paketleme kapasitesi bulunmaktadır. Proje kapsamında ünite kapasitesi,
mevcut ve planlanan toplam 6 yumurta tavuğu yetiştirme kümeslerinde üretilecek tüm
yumurtaların satışa sunulmasına izin verecek şekilde artırılacaktır.
8256 parseldeki yumurta tavuğu kümeslerinden ve diğer tesislerden temin edilen
yumurtalar Yumurta Paketleme Ünitesinde boyutlarına göre tasnif edilmekte ve viyollere
dizilerek satışa sunulmaktadır. Yumurtalar yumurta taşımada kullanılan özel araçlara
yüklenerek günlük olarak piyasaya verilecektir.
İşletmede 8256 parseldeki yumurta tavuğu yetiştirme kümeslerinde yetiştirilecek
tavukların üretim dönemleri boyunca yumurta verimi %90’dır. Bu durumda işletmenin
günlük ve yıllık yumurta üretim kapasitesi aşağıdaki gibi hesaplanmıştır:
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
170
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Günlük Yumurta Kapasitesi = Tavuk Sayısı x %90
= 454.800 x 0,9 = 409.320 adet/gün
Yıllık Yumurta Kapasitesi
= Günlük Yumurta Sayısı x 365
= 409.320 x 365 = 149.401.800 adet/yıl
Yem Kırma ve Karıştırma Ünitesi
Yem Kırma ve Karıştırma Ünitesi 8278 parselde yer alan ve bu proje kapsamına
dahil edilen mevcut ünitelerdendir. 15 m x 28 m ebatlarında 420 m2 kapalı alana sahiptir.
Tesisin 15 ton/saat kapasitesi bulunmaktadır fakat tesiste kullanılacak yem miktarını
karşılayacak kadar üretim yapılacaktır. Üretilen yemin tamamı yarka ve yumurta tavuğu
kümeslerinde kullanılacak, dışarıya satışı yapılmayacaktır.
Mevcut durumda 8278 parselde yer alan yarka kümesindeki yarkaların yem
ihtiyacını karşılamak için tesise getirilen tahıllar kırma ve karıştırma işlemine tabi
tutulmaktadır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi sonrasında da hammadde olarak dışarıdan alınan
tahıllar, kırılıp öğütülerek belirli bir tane boyutuna getirilecek ve besin değerini düzenleyici
katkılarla karıştırılarak kümeslerin yem silolarına iletilmek üzere depolanacaktır. Üretilen
yemin tamamı 8256 ve 8278 parseldeki kümeslerde kullanılacak; dışarıya satış
yapılmayacaktır.
Yem Kırma ve Karıştırma Ünitesinde elektrik enerjisi kullanılacaktır. Yetiştirilecek
canlıların yem ihtiyacına göre enerji, protein, mineral madde ve yağ gereksinimlerini
karşılayacak nitelikte yem hazırlanarak tavukların ya da yarkaların ihtiyacına göre günlük
olarak yemliklerine verilecektir.
Üretilen yemin silolardan kümeslere ve kafeslere dağıtımı otomatik yemleme
sistemi ile yapılacaktır. Yem silosundan alınıp helezonlar yardımıyla kapalı yem
kovalarına aktarılan yem, kovalar yardımıyla da yem oluklarına ve kafeslere ulaştırılıp
homojen ve sağlıklı bir yemleme sağlanacaktır.
Ülkemiz şartlarında bir yarkanın günlük yem tüketimi 55-60 gr; yumurtacı bir
tavuğun günlük yem tüketimi 100 - 120 gr’dır. Bu miktar, civciv cinsine, yemlik sistemine,
yem kalitesine ve ısı derecesine göre farklılıklar göstermektedir. Tesiste Lohmann cinsi
yarka ve yumurtacı tavuk yetiştirilecektir. Bu sebeple yem tüketim değerleri Lohmann
Yönetim Kılavuzunda yer alan tablolara göre öngörülmüştür. Bu tablolar III.A.10. Proje
Kapsamında Bulunan Tesislerde Kullanılacak Hammaddelerin Nereden Temin Edileceği,
Miktarları, Vb. bölümünde verilmiştir (Tablo 69, Tablo 70).
Her iki parselde kapasite artışı sonrasında 149.520 adet yarka ve 454.800 adet
yumurtacı tavuk yetiştirilecektir. Buna göre Yem Kırma ve Karıştırma Ünitesinin
kapasitesi aşağıda verilmiştir.
Yarka Yem Tüketimi
Yarka kümülatif yem tüketimi
= 5,341 kg/yarka.periyot
Yetiştirilecek yarka sayısı
= 149.520 yarka
Yıllık yarka yemi kullanımı
= 5,341 kg/yarka.periyot x 149.520 yarka x 3 periyot/yıl x 1 ton/1.000 kg
= 2.395,76 ton/yıl
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
171
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tavuk Yem Tüketimi
Tavuk günlük ortalama yem tüketimi = 104 gr/tavuk.gün
Yıllık tavuk yemi kullanımı
= 0,104 kg/tavuk.gün x 454.800 tavuk x 365 gün/yıl x 1 ton/1.000 kg
= 17.264,21 ton/yıl
Buna göre tesisin kullanılması planlanan toplam yem üretim kapasitesi;
= 2.395,76 ton/yıl yarka yemi + 17.264,21 ton/yıl tavuk yemi
= 19.659,97 ton/yıl / (300 gün/yıl x 8 saat/gün)
= 8,19 ton/saat olacaktır.
Yem kırma ve karıştırma ünitesinde yem kırma, taşıma vb. işlemler kapalı
haznelerde yapılacağından, yakıt kullanılmayacağından ve sistem elektrik enerjisi ile
çalışacağından toz ve gaz oluşumu beklenmemektedir.
III.A.10. Proje Kapsamında Bulunan Tesislerde Kullanılacak Hammaddelerin Nereden
Temin Edileceği, Miktarları, Vb. (Civcivlerin Temini, Üretilen Ürünler, Kullanılan Yemler,
İlaçlar Ve Vitaminler (Bunların Fiziksel, Kimyasal Özellikleri, Miktarları Ve Veriliş
Yöntemleri.)
Kademli Ekipman, Kutlusan’ın üretim konusu olan kümes ve kümes ekipmanları
üretimi için yaptığı Araştırma – Geliştirme çalışmalarını geliştirebilmek, Ar-Ge çalışmaları
süresince yaptığı ekipman denemelerini çeşitlendirebilmek ve bunu yaparken zamandan
tasarruf etmek amacıyla mevcut kümeslerine 3 yeni kümes ilave etmeyi planlamaktadır.
Ar-Ge çalışmaları için gereken kümeslerin kurulması dolayısıyla mevcut yumurta tavuğu
kapasitesi de artacaktır.
Kademli Ekipman tarafından kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan yarka ve
yumurta tavukçuluğu yetiştirme tesisinde yetiştirme işlemleri yalnızca kümeslerde
yapılacaktır. Tesisin ana ve tek üretim konusu yumurta üretimi olacaktır. Yumurta
üretiminde ana hammaddeler yem, su, ilaç, vitamin ve sterilizasyon için çeşitli
dezenfektanlardır.
Gerçekleştirilmesi planlanan projede kümeslerin yapılmasında ve işletilmesinde
kullanılacak malzemelerin seçimi, montajı, işletmeye alınması ve çalıştırılması ulusal ve
uluslararası standartlara ve ilgili mevzuata uygun olacaktır.
Proje kapsamında kullanılması planlanan yem, ilaç, vitamin miktarları ile bunların
fiziksel, kimyasal özellikleri ve veriliş yöntemleri aşağıdaki bölümlerde detayları ile
verilmiştir.
Yarka ve Yumurta Tavuklarının Besin Maddesi İhtiyaçları:
l-Enerji İhtiyacı: Tavuklar yemdeki enerjinin tamamından yararlanamazlar. Bir miktar
enerjiyi gübre ile bir miktar enerjiyi idrar ile ve yine bir miktar enerjiyi de ekstra ısı
kayıpları yolu ile kaybederler. Geride kalan enerji ise net enerji (NE) olup tavuklar
tarafından kullanılan enerjidir.
Yemdeki enerji-protein dengesi çok önemlidir. Yüksek enerjili yemde protein de
yüksek, düşük enerjili yemde protein de düşük olmalıdır. Çünkü tavuklar yüksek enerjili
rasyondan az, düşük enerjili rasyondan fazla tüketerek enerji ihtiyaçlarını karşılarlar. Bu
sebeple protein ihtiyaçlarını da karşılayabilmeleri için enerji-protein oranının dengede
olması gerekir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
172
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Rasyondaki enerji azaldıkça yem tüketimi artar. Düşük enerjili yemle beslenen
civcivlerde büyüme durur, yağ depoları azalır. Vücutta az miktarda depo edilen glikojen
kullanılır, onu takiben yağlar ve son olarak vücut proteinleri kullanılır ve hayvan ölür.
2-Protein İhtiyacı: Proteinler aminoasitlerden oluşur. Aminoasitler yüksek molekül
ağırlığına sahip organik bileşiklerdir. Tavuklar ruminantlar gibi kendileri için zorunlu olan
aminoasitleri sentezleyebilme yeteneğine sahip değillerdir. Özellikle 13 aminoasitin
yemlerle birlikte verilmesi zorunludur.
Yumurta tavuğu rasyonlarında %15-18 ham protein olmalıdır. Tek mideli olan
tavuklarda proteinin miktarından çok kaynağı ve kalitesi önemlidir. Proteinin kalitesi,
sindirilme oranı ve aminoasit miktarıyla ilgilidir. Aminoasit ihtiyacının optimum düzeyde
karşılanabilmesi için rasyonda birden fazla protein kaynağının kombinasyonu gereklidir.
3-Mineral Madde İhtiyacı: Tavuklar hayatlarının her döneminde belirli miktarlarda
mineral maddelere ihtiyaç duyarlar. Bunlar içerisinde en önemlileri kalsiyum ve fosfordur.
Kalsiyum tek başına değil fosforla birlikte bulunur. Civciv ve piliç rasyonlarında genellikle
% l kalsiyum, % 0,5 fosfor bulunur.
Yumurta tavuğu rasyonlarında ise % 3-4 kalsiyum, % 0,7-1,0 fosfor bulunur.
Kalsiyum eksikliğinde yem tüketimi azalır, büyüme geriler, bazal metabolizma yükselir,
aktiviteler azalır, raşitizm görülür, anormal duruş ve yürüyüş olur, yaşam kısalır, yumurta
verimi düşer ve yumurta kabuğu incelerek kalitesi bozulur.
Yarka rasyonlarında ise % 1-2 kalsiyum, % 0,7-1,0 fosfor bulunur. Kalsiyum
eksikliğinde yem tüketimi azalır, büyüme geriler, bazal metabolizma yükselir, aktiviteler
azalır, raşitizm görülür, anormal duruş ve yürüyüş olur, yaşam kısalır, et verimi düşer ve et
kalitesi bozulur.
4-Vitamin İhtiyacı: Vitaminler yaşam için gerekli maddelerdir. Canlı hücrede cereyan eden
her kimyasal reaksiyonda bir veya daha fazla vitamin etkili olmaktadır. Vitaminler iki
gruba ayrılır. Bunlar:
a. Yağda eriyen vitaminler (A, D, E ve K vitaminleri)
b. Suda eriyen vitaminler (B grubu vitaminleri ve C vitamini)
Yağda eriyen vitaminler vücutta karaciğerde depolandığı halde suda eriyen
vitaminler önemli ölçüde depolanamazlar.
Bütün vitaminlerin, rasyondaki hammaddelerle karşılanması mümkün değildir. Bu
nedenle eksiklikler çeşitli firmalar tarafından çıkarılan premikslerle karşılanmaktadır.
Özellikle bunlardan vitamin B12’nin hayvansal kökenli yemlerde bulunması,
rasyona mutlaka hayvansal kökenli hammaddelerin katılmasını gerektirmektedir.
5) Yağ İhtiyacı: Karbonhidrat ve proteinlerden 2,5 kez daha fazla enerji içeren yağlar,
yalnız broiler rasyonları için değil yumurta tavuğu rasyonlarına da belirli oranlarda katılır.
Bunun nedeni, konsantre enerji kaynağı olmalarının yanı sıra, tozuman önlemeleri,
yemin lezzet ve görünümünü iyileştirmeleri, peletlemeye yardımcı olmaları, yem
makinelerini doğal yollarla yağlayarak yıpranmalarını önlemeleri, esansiyel yağ asidi
kaynağı olmaları ve yağda eriyen vitaminleri taşımalarıdır.
6) Su İhtiyacı: Su vücutta birçok metabolit olayın yürütülmesinde görev alır. Besin
maddelerinin ve metabolitlerin vücudun bütün hücrelerine taşınması ve hücrelerden atık
maddelerin atılmasını sağlayan kan, hücre arası ve hücre içi sıvıların temel maddesidir.
Toplam vücut suyu miktarı, civciv döneminde %70, ergin dönemde %55 ve kan
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
173
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
plazmasında %90’dır. Yumurtanın %60’ı sudur ve bir yumurta vücuttan 38 gr su çıkarır.
Bir piliç tüketişi 100 gr yem için 120-140 ml su içer. Sıcakta bu oran 150-200 ml.’ye çıkar.
Normal su tüketiminin % 20 azalması yem tüketimini düşürür.
Yem:
Proje kapsamında yumurta elde etmek amacı ile beslenecek olan tavukların enerji,
protein, mineral madde, yağ gereksinimleri dikkate alınarak dengeli beslenmelerini
sağlamak amacıyla 8278 parseldeki Yem Kırma ve Karıştırma Ünitesinde hazırlanacak
yemler tavukların ihtiyacına göre yemliklerine günlük olarak verilecektir.
Laboratuarlarda tetkik edilecek yem hammaddeleri, Yem Kırma ve Karıştırma
Ünitesinde kırılıp öğütülerek belirli bir tane boyutuna getirilecek ve besin değerini
düzenleyici katkılarla karıştırılarak toz yem olarak üretilecek ve kümeslerin yem silolarına
iletilmek üzere depolanacaktır. Hammadde olarak kullanılacak tahılların ihtiyaca göre
dökme ya da 25 kg’lık çuvallarda sevkiyatı yapılacaktır.
Tavuk yumurta vermeye başladığında büyüme iyice yavaşlamış ve vücut normal
büyüklüğe ulaşmıştır. Bu hayvanlarda enerji ihtiyacı çok yüksektir. Protein ihtiyacı ise
azalmıştır. Yemler buna göre hazırlanacaktır. Tavuk yumurtasının kabuğu büyük ölçüde
kalsiyumdan oluşur. Kalsiyum kirecin ana maddesidir. Yumurtlayan tavuk her yumurta ile
vücudundan kabuk miktarına yakın kalsiyum çıkartır. Bu miktarda kalsiyumun tekrar
tavuğa verilmesi gerekir. Bunun için tavuk yemlerine kireç katılmaktadır.
Ülkemiz şartlarında yumurtacı bir tavuğun günlük yem tüketimi 100 - 120 gr’dır.
Bu miktar, tavuk cinsine, yemlik sistemine, yem kalitesine, ısı derecesine ve yumurta
randımanına göre farklılıklar göstermektedir. Yumurta tavuğu rasyonları birinci dönemde
(20 - 42. hafta) en az %16 protein 2.650 kcal/kg metabolik enerji, ikinci dönemde (42 - 74.
hafta) % 15 protein 2.650 kcal/kg metabolik enerji içerecek şekilde hazırlanacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede yetiştirilecek tavuklara verilecek
yemin bileşimi aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 68 Kurulması Planlanan İşletmede Kullanılacak Yemin Bileşimi
Bileşimdeki Oranı (%)
Mısır
51,70
Tam Yağlı Soya
12,21
Buğday
10,00
SFK48
8,94
Mermer Tozu (Toz)
2,27
Ayçiçek Tohumu Küspesi 38
1,80
Mono Kalsiyum Fosfat
1,25
Tuz
0,33
Mineral Yumurta
0,20
Methionine
0,15
Sodyum Bikarbonat
0,13
Lisin
0,11
Vitamin Yumurta
0,10
Ronazyme NP (90)
0,01
Proje kapsamında yetiştirilmesi planlanan Lohmann cinsi tavukların genetik firması
Lohmann Tierzucht GMBH tarafından uzun yıllar boyunca yapılan araştırmalar
neticesinde hazırlanan performans değerleri tablosu ile hafta bazında ve kümülatif yem
tüketimleri tabloları aşağıda verilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
174
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 69 Civcivlerin Vücut Ağırlığı ve Besleme Programı (Civciv + Yarka)
Yem Tüketimi
Ortalama Vücut
Haftalar
Yaş (Gün)
Ağırlığı (gr)
Günlük (gr)
Kümülatif (kg)
1
0-7
11,00
0,077
75
2
8-14
17,00
0,196
130
3
15-21
22,00
0,350
195
4
22-28
28,00
0,546
275
5
29-35
35,00
0,791
367
6
36-42
41,00
1,078
475
7
43-49
47,00
1,407
583
8
50-56
51,00
1,764
685
9
57-63
55,00
2,149
782
10
64-70
58,00
2,555
874
11
71-77
60,00
2,975
961
12
78-84
64,00
3,423
1.043
13
85-91
65,00
3,878
1.123
14
92-98
68,00
4,354
1.197
15
99-105
70,00
4,844
1.264
16
106-112
71,00
5,341
1.330
17
113-119
72,00
5,845
1.400
18
120-126
75,00
6,370
Kaynak: Lohmann Yönetim Kılavuzu
1.475
Ülkemiz şartlarında bir yarkanın günlük yem tüketimi 55-60 gr’dır. Bu miktar,
civciv cinsine, yemlik sistemine, yem kalitesine ve ısı derecesine göre farklılıklar
göstermektedir. Tesiste bir yarkanın 16 hafta boyunca yukarıdaki tablodan da
görülebileceği üzere toplam 5.341 gram yem tüketeceği öngörülmektedir.
Tablo 70 Yetiştirilecek Lohmann Irkı Yumurtacı Tavukların Haftalık Yem Tüketimleri
Hafta
Kanatlı Başına Yem
Tüketimi (gr)
Hafta Sonunda Vücut
Ağırlığı (gr)
21
92
1.420
22
97
1.465
23
100
1.505
24
101
1.541
25
103
1.570
26
103
1.595
27-37
104
1.646
38-48
103
1.662
49-61
102
1.674
62-69
101
1.678
70-90
100
Kaynak: Lohmann Yönetim Kılavuzu
1.689
Ülkemiz şartlarında yumurtacı bir tavuğun günlük yem tüketimi 100 - 120 gr’dır.
Bu miktar, tavuk cinsine, yemlik sistemine, yem kalitesine, ısı derecesine ve yumurta
randımanına göre farklılıklar göstermektedir. Yumurta tavuğu rasyonları birinci dönemde
(20 - 42. hafta) en az %16 protein 2.800 kcal/kg metabolik enerji, ikinci dönemde (42 - 74.
hafta) % 15 protein 2.750 kcal/kg metabolik enerji içerecek şekilde hazırlanacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
175
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Hesaplamalarda Tablo 69’a göre Lohmann cinsi yarkaların 16 hafta sonunda
kümülatif olarak 5,341 kg/yarka yem tüketeceği; yumurtacı tavukların ise Tablo 70’e göre
günde en fazla 104 gr/tavuk yem tüketeceği varsayımı kullanılmıştır. Buna göre;
Yarka Yem Tüketimi
Yarka kümülatif yem tüketimi
= 5,341 kg/yarka.periyot
Yetiştirilecek yarka sayısı
= 90.000 yarka + 59.520 yarka = 149.520 yarka
Yıllık yarka yemi kullanımı
= 5,341 kg/yarka.periyot x 149.520 yarka x 3 periyot/yıl x 1 ton/1.000 kg
= 2.395,76 ton/yıl
Tavuk Yem Tüketimi
Tavuk günlük ortalama yem tüketimi = 104 gr/tavuk.gün
Yıllık tavuk yemi kullanımı
= 0,104 kg/tavuk.gün x 454.800 tavuk x 365 gün/yıl x 1 ton/1.000 kg
= 17.264,21 ton/yıl
Yukarıdaki verilere göre, kapasite artışı planlanan işletmede kullanılması planlanan
yıllık yem miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Malzeme
Civciv Yemi
Tavuk Yemi
Tablo 71 8256 ve 8278 Parsellerde Kullanılması Planlanan Toplam Yem Miktarı
Birim Tavuk İçin
Malzeme Türü
Birim
Yıllık Toplam Kullanım
Kullanılan Miktar
Hammadde
Ton/Yıl
0,016023
2.395,76
Hammadde
Ton/Yıl
0,037960
17.264,21
Su:
Tavukların ve yarkaların yaşam sürecinde ihtiyaç duyacakları su, kafeslerin ön
kısmına yerleştirilecek olan suluklar (nipel) vasıtasıyla karşılanacaktır. Yarkalara ve
tavuklara verilecek su, temiz, renksiz, kokusuz, tortusuz, zararlı maddeler ve mikroplardan
arındırılmış olacaktır. Sudaki bakteriyel veya kimyasal kirlilik, bazı maddelerin fazlalığı,
büyümede yavaşlama, canlı ağırlık kaybı, verim düşüklüğü, ishal ve ölümler halinde ortaya
çıkarır. Bunun için işletmede kullanılacak su, bakteriyolojik ve kimyasal yönden analizleri
yapılarak takip edilecektir.
Kapasite artışı planlanan tesiste kullanılacak su için proje konusu parselde bulunan
ve DSİ II. Bölge Müdürlüğünden 14.08.2013 tarihinde 223944 DSİ No ile Yer Altı Suyu
Kullanma Belgesi alınmış bir adet su kuyusu kullanılacaktır. Anılan Yer Altı Suyu
Kullanma Belgesi EK-20’de verilmiştir.
Civciv ve piliçlerde su tüketimi canlı ağırlık, yaş, çevre sıcaklığı, yemin yapısı ve
kompozisyonuna bağlı olarak değişim gösterir. Planlanan işletmede yetiştirilecek
civcivlerin su tüketim değeri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 72 Civciv ve Piliçlerin Tip ve Yaşlarıyla Su Tüketim Değerleri (Litre/100 Adet)
Yaş (Hafta)
21°C ve Aşağısı
Yaş (Hafta)
21°C ve Aşağısı
1
2,1
10
10,0
2
3,3
11
10,5
3
4,4
12
11,0
4
5,3
13
11,6
5
6,1
14
12,1
6
7,0
15
12,6
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
176
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
7
8
9
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
7,9
16
8,8
17
9,5
18
Kaynak: Lohmann Yönetim Kılavuzu
13,1
13,7
14,2
Su vücutta birçok metabolit olayın yürütülmesinde görev alır. Besin maddelerinin
ve metabolitlerin vücudun bütün hücrelerine taşınması ve hücrelerden atık maddelerin
atılmasını sağlayan kan, hücre arası ve hücre içi sıvıların temel maddesidir. Toplam vücut
suyu miktarı, civciv döneminde %70, ergin dönemde %55 ve kan plazmasında %90' dır.
Yumurtanın %60' ı sudur ve bir yumurta vücuttan 38 gr su çıkarır. Bir tavuk 100 gr yem
için 120-140 ml su içer (tüketir). Sıcak havalarda bu oran 150-200 ml.'ye çıkar. Normal su
tüketiminin % 20 azalması yem tüketimini düşürür.
Ülkemiz şartlarında erişkin bir yarkanın günlük su tüketimi 110-130 gr’dır. Bu
miktar, piliç cinsine, yem cinsi ve miktarına, su verme sistemine ve ısı derecesine göre
farklılıklar göstermektedir. Planlanan tesiste ana su tüketim kalemini oluşturan günlük
civciv içme suyu miktarı Lohmann Irkı Yönetim Kılavuzunda yer alan mevcut günlük su
tüketim bilgilerine bakıldığında bir yarka döneminde günlük ortalama 84,6 gr olarak
görülmektedir. Ancak maksimum su kullanımı düşünülerek, 16 haftalık yarka su tüketimi,
günlük yarka su tüketimi 131 gram (131 ml) olarak alınmıştır. 18. Haftadan sonra 142 ml
olan su tüketiminde tavukların yaşı ile birlikte bir değişiklik beklenmemekle birlikte
dönemsel sıcaklık değişiklikleri göz önüne alınarak ve literatür bilgilerine dayanılarak
tavuklar için su tüketimi 210 ml olarak alınmıştır.
Rapor konusu proje kapsamında kurulması planlanan kümeslerde kullanılması
planlanan yıllık tavuk içme suyu miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Yarka Su Tüketimi
Yarkaların 16 hafta boyunca maksimum günlük su tüketimi = 0,131 litre/yarka.gün
Yetiştirilecek yarka sayısı
= 90.000 yarka + 59.520 yarka = 149.520 yarka
Yıllık su kullanımı
= 0,131 litre/yarka.gün x 149.520 yarka x 112 gün/periyot x 3 periyot/yıl
= 6.581.272,32 lt/yıl x 1 m3/1.000 litre
= 6.581,27 m3/yıl
Tavuk Su Tüketimi
Tavukların yaşamları boyunca ortalama günlük su tüketimi = 0,210 litre/tavuk.gün
Yetiştirilecek tavuk sayısı
= 454.800 tavuk
Yıllık su kullanımı
= 0,210 litre/tavuk.gün x 454.800 tavuk x 1 periyot/yıl x 365 gün/periyot
= 34.860.420 lt/yıl x 1 m3/1.000 litre
= 34.860,42 m3/yıl
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede yetiştirilecek canlılar tarafından
tüketilmesi öngörülen yıllık su miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
177
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 73 8256 ve 8278 Parsellerdeki Kümeslerde Kullanılması Planlanan Toplam Su Miktarı
Birim Tavuk İçin
Malzeme
Malzeme Türü
Birim
Yıllık Toplam Kullanım
Kullanılan Miktar
Su (Yarka)
Hammadde
m3/yıl
0,044016
6.581,27
Su (Tavuk)
Hammadde
m3/yıl
0,076650
34.860,42
İlaçlar ve Vitaminler:
Vitaminler yaşam için gerekli maddelerdir. Canlı hücrede cereyan eden her
kimyasal reaksiyonda bir veya daha fazla vitamin etkili olmaktadır. Bütün vitaminlerin,
rasyondaki hammaddelerle karşılanması mümkün değildir. Bu nedenle eksiklikler çeşitli
firmalar tarafından çıkarılan premikslerle karşılanacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste yetiştirilecek tavuklara,
mikroorganizmaların sebep olduğu gastroenteritis hastalığına karşı antibakteriyel ilaçlar ile
verim artırıcı ve bağışıklığı güçlendirici vitaminler verilecektir.
Verilecek ilaç ve vitaminlerin adları ile özellikleri aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
İlaç Adı
Kimyasal Özelliği
COLISID
Vitamin Adı
POLISAMIN
AD3EC
AMINOVIT
FORTE
Antibakteriyel
Tablo 74 İşletmede Kullanılması Planlanan İlaçlar
Kullanım Dozu
Veriliş Biçimi
4-5 ml / 100 kg Canlı
Ağırlık
İçme Suyu ile Beraber
Tablo 75 İşletmede Kullanılması Planlanan Vitaminler
Kimyasal Özelliği
Kullanım Dozu
Veriliş Biçimi
AD3EC
150 ml / 1.000 Tavuk
İçme Suyu ile Beraber
Vitaminleri
MultivitaminAminoasit
500 ml / 1.000 kg Su
İçme Suyu ile Beraber
Kombinasyonu
Kullanım Nedeni
Mikroorganizmaların
sebep olduğu
gastroenteritis
hastalığına karşı
Kullanım Nedeni
Verim Artırıcı /
Vitamin Desteği
Verim Artırıcı /
Bağışıklık Güçlendirici
Üretimde Kullanılması Planlanan Hammadde, Katkı ve Yardımcı Malzemeler
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede kullanılması planlanan tüm
hammadde, katı ve yardımcı malzemeler ve miktarları aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
Tesiste 270.000 adet civciv/yıl kapasiteli bir yarka kümesi 8256 parselde, 178.560 adet
civciv/yıl kapasiteli bir yarka kümesi 8278 parselde bulunmaktadır.
Tablo 76 Tesiste 8256 ve 8278 Parsellerde Kullanılması Planlanan Hammadde, Katkı ve Yardımcı Malzemeler
Birim Canlı İçin
Yıllık Toplam
Malzeme
Malzeme Türü
Birim
Yıllık Kullanılan
Kullanım
Miktar
Civciv
Canlı Demirbaş
Adet
1
448.560
Canlı Demirbaş
Adet
1
454.800
Yarka Yemi
Hammadde
Ton
0,005341
2.395,76
Tavuk Yemi
Hammadde
Ton
0,03796
17.264,21
Su (Yarka)
Hammadde
m3
0,044016
6.581,27
Su(Tavuk)
Hammadde
m3
0,07665
34.860,42
Tavuk Aşısı
Hammadde
Doz
4
3.613.440
Yumurta Pilici
Vitamin
Hammadde
Doz
4
3.613.440
Dezenfektan
Yardımcı Malzeme
Kg
-
1.400
Potasyum Permanganat
Yardımcı Malzeme
Kg
-
884,42
Formaldehit
Yardımcı Malzeme
Lt
-
1.768,84
Kömür
Yardımcı Malzeme
Ton
-
100
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
178
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
III.A.11. Projede Üretilecek Nihai Ve Yan Ürünlerin Üretim Miktarları, Nerelere Ne
Kadar Nasıl Pazarlanacakları Ve Depolanması, Her Bir Faaliyet Türü İçin Üretilecek
Ürünleri Etkileyen Faktörler Ve Alınacak Önlemler
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede 8256 parselde yarka ve yumurta
tavuğu yetiştirilecek, yumurta üretimi ve organik gübre üretimi gerçekleştirilecektir.
Bunların dışında 8278 parselde yem üretimi de gerçekleştirilecektir.
İşletmede 8256 parselde maksimum kapasitede bir periyotta (16 hafta) 90.000 adet
civciv (yarka) beslenecektir. 8278 parseldeki yarka yetiştirme kümesinin kapasitesi ise
59.520 adet/dönem yarkadır. Kapasite artışı ve ünite ilavesi projesi kapsamında tesisin
yarka yetiştirme kapasitesinde artış yapılmayacaktır. Tesiste bir yılda 3 dönem yarka
yetiştirilmesi planlanmaktadır. Böylelikle yıllık yarka yetiştirme kapasitesi;
Yıllık Yarka Kapasitesi
= (90.000 + 59.520) adet/dönem x 3 dönem/yıl
= 448.560 adet/yıl olacaktır.
Yetiştirilen yarkalar daha sonra tesiste bulunacak yumurta tavuğu yetiştirme
kümeslerine alınarak yumurta üretimi gerçekleştirilecektir.
İşletmede yetiştirilecek tavukların üretim dönemleri boyunca yumurta verimi %
90’dır. İşletmede 454.800 adet/dönem yumurta tavuğu yetiştirilecektir. Bu durumda
işletmenin günlük ve yıllık yumurta üretim kapasitesi aşağıdaki gibi hesaplanmıştır:
Günlük Yumurta Kapasitesi = Tavuk Sayısı x %90
= 454.800 x 0,9 = 409.320 adet/gün
Yıllık Yumurta Kapasitesi
= Günlük Yumurta Sayısı x 365
= 409.320 x 365 = 149.401.800 adet/yıl
Tesiste elde edilecek yumurtalar, otomatik yumurta toplama bantları vasıtası ile
8278 parseldeki Yumurta Paketleme Ünitesi ve İdari Bina’da toplanacak, boyutlarına göre
tasnif edilerek paketleme işlemine tabi tutulacaktır. Daha sonra yumurta deposu bölümüne
aktarılarak burada nakliye edileceği zamana kadar stoklanacaktır.
Tesiste gübre kurutma ünitelerinden gelen kuru dışkının peletleme, sanitasyon ve
paketleme işlemlerinden geçeceği gübre üretim ünitesi bulunacaktır. Buna göre 27.861,6
ton/yıl gübre, müşteri isteğine göre ambalajlanmış olarak ya da dökme olarak satışa
sunulacaktır.
Kademli Ekipman, ürünlerini yurtiçi ve yurtdışı talepleri karşılamak üzere market
ve toptancılara satmayı planlamaktadır.
Kademli Ekipman’a ait 8278 parselde kırma ve karıştırma işlemlerinden geçerek
üretilecek yemler tesise ait kümeslerdeki yarka ve tavukların ihtiyacı için kullanılacak,
satışa sunulmayacaktır.
III.A.12. Her Bir Faaliyetin İşletilmesi Sırasında Kullanılacak Olan Makine Ve
Ekipmanların Adet Ve Kapasiteleri
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede 8256 parselde kullanılması
planlanan makine ve ekipmanların listesi aşağıdaki tabloda verilmiştir. Proje
tamamlandığında parselde 1 yarka kümesi, 6 yumurtacı tavuk kümesi, 7 gübre kurutma
ünitesi ve 1 gübre peletleme, sanitasyon ve paketleme ünitesi bulunacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
179
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Ekipman Adı
Yetiştirme Kafesi
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tablo 77 8256 Parselde Üretimde Kullanılması Planlanan Makine ve Ekipmanlar
Mevcut
Toplam
İlave
Yumurta
Adet
Yarka
Tavuğu
600
2.640
2.520
5.760
Ekipman
Birim Motor
Gücü (kW)
-
Kümes Havalandırma Fanı Büyük (140 x 140)
16
72
72
160
1,1
PED Motoru
5
30
30
65
1,5
Klepe Motoru
3
18
18
39
0,37
Gübre Motoru
8
24
24
56
1,5
Yem Araba Motoru
4
12
12
28
0,75
Yatay Helezon
1
3
3
7
1,1
Dikey Helezon
1
3
3
7
1,1
Bez Bant
0
3
3
6
0,75
Asansör
0
3
3
6
0,75
İç Bant
1
3
3
7
2,2
Dış Bant
1
3
3
7
2,2
Baca Fanı
0
21
21
42
0,75
Gübre Kurutma Ünitesi
Gübre Peletleme, Sanitasyon ve Paketleme
Ünitesi
Lamba
-
1
6
7
2,2
-
-
1
1
15,0
80
300
300
680
0,011
8278 parseldeki “Yumurta Üretimine Yönelik Civciv/Yarka (59.520 adet/dönem)
Yetiştirme, Yumurta Paketleme ve Yem Üretim Tesisi”nde yer alan ekipmanlar ise
şunlardır:
Tablo 78 8278 Parselde Yer Alan Tesiste Kullanılan Ekipmanlar
Mevcut
İlave
Toplam Adet
4.0kW Helezon
5
-
5
Ekipman
Birim Motor
Gücü (kW)
4
3.0kW Helezon
3
-
3
3
2.2kW Helezon
1
-
1
2.2
5.5kW 500lük Elevatör
1
-
1
5.5
4.0kW 500lük Elevatör
1
-
1
4
4.0kW 400lük Elevatör
1
-
1
4
400lük Yükleyici
1
-
1
1.5
Yem Kırma Makinesi
1
-
1
90
Fan
1
-
1
4
Karıştırıcı
1
-
1
15
Pompa
1
-
1
2.2
Yumurta Taşıma Konveyörü
3
3
3
0,37
Yumurta Tasnif Makinesi
1
1
2
1,5
Yumurta Toplama Makinesi
1
1
2
2
Yumurta Yazma Makinesi
1
1
2
1,2
Viyol İstifleme Makinesi
1
1
2
1
Viyol Shrinkleme Makinesi
1
1
2
2,5
Kümes Havalandırma Fanı
24
-
24
4
Ped
240
-
240
-
PED Motoru
5
-
5
1,5
Klepe Motoru
3
-
3
0,37
Ekipman Adı
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
180
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Mevcut
İlave
Toplam Adet
Otomatik Gübre Toplama Sistemi
8
-
8
Ekipman
Birim Motor
Gücü (kW)
1,5
Otomatik Yemleme Sistemi
4
-
4
0,75
Yatay Helezon
1
-
1
1,1
Dikey Helezon
1
-
1
1,1
İç Bant
1
-
1
2,2
Dış Bant
1
-
1
2,2
Lamba
80
-
80
0,011
-
1
1
2,2
Ekipman Adı
Gübre Kurutma Ünitesi
III.B. SERA GAZI EMİSYONLARIN BELİRLENMESİ VE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE
ETKİLERİ
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede, sera gazı oluşumuna neden
olabilecek tek faaliyet, yarka yetiştirme kümesinde kış döneminde kullanılacak kazanda
kömür yakılması sonucu yanma gazı oluşumudur. Yumurta tavuğu yetiştirme kümeslerinde
tutulacak tavuklara bölgedeki iklim şartlarının uygun olması nedeni ile ortam ısısında
bakılabilecek ve bu nedenle yakıt kullanan herhangi bir ısıtma sistemi kullanılmayacaktır.
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında 8256 parselde ve 8278 parselde
mevcut yarka yetiştirme kümesinde bulunacak kazanlarda kömür yakılacaktır. Kapasite
artışı yumurta tavuğu yetiştirme kümesleri için planlandığından ve yarka yetiştirme
kümesini etkilemeyeceği için yanma gazı oluşumunda artış beklenmemektedir. Mevcut
durumda yılda 1 yarka yetiştirme dönemi kışa denk gelmekte ve kümes başına yaklaşık 50
ton fındık kömür kullanılmaktadır.
Tesiste kullanılan fındık kömürün TKİ Kurumu Sınırlı Sorumlu Ege Linyitleri
İşletmesi Müessese Müdürlüğü Laboratuvar Şube Müdürlüğü tarafından yayınlanan analiz
raporu EK-21’de verilmiştir. Kuru iken alt ısıl değeri 5.883 kcal olan fındık kömüründen
kümes başına 50 ton/yıl olmak üzere 100 ton/yıl kullanıldığında, yakma sistemi ısıl
kapasitesi 255 kW olmaktadır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan proje, 25.04.2012 tarih ve 28274 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında
Yönetmelik Ek1 listesine göre kapsam dışında kalmaktadır.
III.C.
PROJENİN
ÇEVREYE
OLABİLECEK
AZALTILMASI İÇİN ALINACAK ÖNLEMLER
OLUMSUZ
ETKİLERİNİN
III.C.1. Oluşacak Atıksuların Cins Ve Miktarları, Bertaraf Yöntemleri Ve Deşarj Edileceği
Ortamlar Ve Uzaklığı, Atıksuların Deşarj Değerleri, Arıtma Tesisi Akım Şeması, İş Termin
Planı, Kapasitesi, Atıksu Arıtma Tesisinin Devreye Alınması İle Birlikte Oluşacak Arıtma
Tesisi Arıtma Çamurlarının Miktarı Ve Bertarafı İle İlgili Bilgi, Oluşacak Atıksuların, Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nde Yer Alan Hangi Sektör Ve Tablo Kapsamında Arıtıma
Tabi Tutulacağı, Arıtma Verimi
a.İnşaat aşaması:
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste arazinin hazırlanmasından
başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasında dek yerine getirilecek işlemler sırasında
aşağıdaki amaçlar için su kullanımı olacaktır.

8256 parselde çalışacak personelin içme ve kullanma suyu,
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
181
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.

Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
İnşaat aşamasında sahada toz oluşumunun engellenmesi amacıyla
kullanılacak sulama suyu
Arazinin hazırlanması ve tesis kurulması aşamasında çalışacak kişilerin beşeri
ihtiyaçları 8278 parseldeki idari bina ve bakıcı evinde karşılanacaktır. Dolayısıyla ÇED
Başvuru Dosyasına konu 8256 parselde inşaat aşamasında beşeri ihtiyaçlar için su
kullanımı olmayacak, bu doğrultuda faaliyetin planlandığı parselde evsel atıksu
oluşmayacaktır.
İnşaat sahasında toz oluşumunun engellenmesinde kullanılacak su ise DSİ 2. Bölge
Müdürlüğünden alınan Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi ile faaliyet alanında açılmış olan
su kuyusundan karşılanacaktır. (EK-20)
Arazinin hazırlanması ve tesis kurulması aşamasında, 8256 parselde 10 kişi
çalışacaktır. Tesiste tek vardiya olarak çalışılması planlanmaktadır. Çalışanların beşeri
ihtiyaçları için, komşu 8278 parseldeki sosyal tesislerde, 0,216 m³/gün x 10 kişi/gün = 2,16
m³/gün su tüketimi olacaktır. (Kişi başı su tüketimi, bu konudaki en yeni istatistik olan
Türkiye İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri Veritabanı Belediye Su Temel
Göstergeleri 2012 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı baz alınarak belirlenmiştir).
Tesiste inşaat aşamasının 180 gün sürmesi planlanmaktadır. Tesiste inşaat
aşamasında, personel tarafından kullanılan suyun tamamının atıksuya dönüşeceği
varsayımı ile proje konusu faaliyet inşaatı nedeniyle komşu 8278 parselde 2,16 m³/gün
(0,216 m³ x 10 kişi/gün = 2,16 m³/gün) ( 2,16 m³/gün x 180 gün/yıl = 388,8 m³/yıl) evsel
sıvı atık oluşacaktır. (Kişi başı su tüketimi, bu konudaki en yeni istatistik olan Türkiye
İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri Veritabanı Belediye Su Temel Göstergeleri
2012 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı baz alınarak belirlenmiştir).
İnşaat sahasında toz oluşumunun engellenmesi amacıyla sulama suyu
kullanılacaktır. İnşaat sahası içerisinde sulama yapılacak alanın 3.415 m2’lik bir çalışma
alanı olacağı varsayılmıştır. Günde 1 sefer sulama yapılacağı ve m2 başına 1,5 litre su
tüketimi olacağı düşünülecek olursa kullanılacak günlük sulama suyu miktarı:
Sulama Suyu Tüketimi = 3.415 m2/sefer x 1,5 lt/m2 x 1 sefer/gün
= 5.122,5 lt/gün = 5,12 m3/gün olacaktır.
İnşaat sahasında sulama için kullanılacak suyun tamamı toprak tarafından emileceği
için bu işlemden herhangi bir atıksu oluşumu olmayacaktır.
Sonuç olarak arazinin hazırlanması ve tesis kurulması aşamasında komşu parselde
ilave oluşacak atıksu miktarı toplam 2,16 m3/gün olacaktır. (2,16 m3/gün x 180 gün/yıl =
388,8 m3/yıl)
a.İşletme aşaması:
Gerçekleştirilmesi planlanan faaliyetin işletme aşamasında 8256 ve 8278
parsellerde:






Çalışacak personelin içme ve kullanma suyu,
Sosyal tesis, idari bina ve depo temizliği için kullanma suyu,
Bahçe sulaması için kullanma suyu,
Yetiştirilecek civcivlere ve tavuklara verilecek içme suyu,
Kümes soğutma pedlerinde devirdaim suyu
Koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde kullanılacak
pulverize su için su kullanımı olacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
182
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
İşletmede çalışacak personelin içme suyu satın alınacaktır. İşletme aşamasında
çalışanların kullanma suyu, bahçe sulaması ve proses için kullanılacak su DSİ 2. Bölge
Müdürlüğünden alınan Yer Altı Suyu Kullanma Belgesi ile faaliyet alanında açılmış olan
su kuyusundan karşılanacaktır. (EK-20) Tesiste mevcut kuyudan çekilen suya ait analiz
raporları EK-20’de verilmiştir.
Proje kapsamında 8256 parseldeki işletmede çalışacak personel sayısı 10 kişi olup,
iki vardiya olarak çalışılması planlanmaktadır. 8256 Parselde çalışanların beşeri ihtiyaçları
için, komşu 8278 parseldeki sosyal tesislerde, 0,216 m³/gün x 10 kişi/gün = 2,16 m³/gün
(2,16m³/gün x 360gün/yıl = 777,6 m³/yıl) su tüketimi olacaktır. Aynı hesapla 8278
parselde çalışan 9 kişiden kaynaklanan 1,94 m³/gün (= 0,216 m³/gün x 9 kişi/gün)
(1,94m³/gün x 360gün/yıl = 699,8 m³/yıl) su tüketimi olmaktadır.(Kişi başı su tüketimi, bu
konudaki en yeni istatistik olan Türkiye İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri
Veritabanı Belediye Su Temel Göstergeleri 2012 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı
baz alınarak belirlenmiştir).
Proje kapsamında çalışacak personel, beşeri ihtiyaçlarını 8278 parseldeki idari bina
ve bakıcı evinde karşılayacak, dolayısıyla beşeri ihtiyaçlardan kaynaklanacak evsel atıksu
8278 parselde oluşacaktır. Tesiste işletme aşamasında, her iki parseldeki personel
tarafından kullanılan suyun tamamının atıksuya dönüşeceği varsayımı ile 4,10 m³/gün
(=2,16 m³/gün + 1,94 m³/gün) ( 777,6 m³/yıl + 699,8 m³/yıl = 1.477,4 m³/yıl) evsel
atıksu oluşacaktır. Oluşan toplam günlük 4,10 m³ atıksu, tesiste bulunan evsel sızdırmasız
fosseptikte toplanacaktır. (Kişi başı su tüketimi, bu konudaki en yeni istatistik olan Türkiye
İstatistik Kurumu Belediye Su İstatistikleri Veritabanı Belediye Su Temel Göstergeleri
2012 Kişi Başına Çekilen Günlük Su Miktarı baz alınarak belirlenmiştir).
Söz konusu evsel nitelikli atık sudaki kirlilik yüklerinin ortalama konsantrasyon
değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir. Faaliyet sebebiyle komşu parselde oluşacak evsel
atıksu da aşağıdaki tablodaki değerlere benzer özellikler gösterecektir.
Tablo 79 Evsel Atık Sularda Kirleticiler ve Ortalama Konsantrasyonları
Parametre
Konsantrasyon (mg/lt)
pH
6-9
Askıda Katı Madde (AKM)
200
BOİ
200
KOİ
500
Toplam Azot
40
Toplam Fosfor
10
Kaynak: Evsel Atık Sularda Kirleticiler ve Ortalama Konsantrasyonları (Benefield, L. And Randall,C., 1980)
Mevcut durumda işletme, 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Evsel Nitelikli Atıksular
İçin Deşarj Standartları Madde 32’de belirtilen “Kanalizasyon sistemi bulunmayan
yerleşim yerleri için; Valilikçe kirliliğe karşı korunması gerekli görülen alanlarda, nüfus
seksendört kişinin altında ise evsel nitelikli atık sular Lağım Mecrası İnşaası Mümkün
Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak olan
sızdırmaz nitelikteki fosseptiklerde toplanır ve atıksu altyapı tesisine taşınır.” ibaresi
kapsamında kalmaktadır. Bu sebeple, mevcut durumda oluşan evsel atıksu, miktarı baz
alınarak inşa edilmiş sızdırmasız fosseptik çukurlarında toplanmaktadır ve bu işlem
uygulanırken 19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren “Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait
Yönetmelik” esaslarına uyulmaktadır. Tesis için atıksu arıtma tesisi kurulmayacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
183
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Proje alanında, sosyal tesis, idari bina ve depo bulunmayacağı için bina temizliği
amaçlı su tüketimi olmayacaktır. Fakat 8278 parselde kullanılacak olan idari binanın
temizliği için 2,0 m³/gün su tüketimi öngörülmektedir. Kullanılan suyun tamamının
atıksuya dönüşeceği varsayımı ile sosyal tesis, idari bina ve depo temizliği nedeni ile
oluşacak atıksu miktarı 2 m3/gün olacaktır.
Planlanan kapasite artışı ve ünite ilavesi sonrasında faaliyet alanında ve komşu
8278 parselde oluşacak evsel atıksuların toplandığı Sızdırmasız Fosseptik Çukuru Projesi
EK-15’de verilmiştir. Fosseptik çukuru dolduğunda vidanjörlerle çektirilecek ve İzmir
Büyükşehir Belediyesinin belirlediği deşarj noktalarına verilecektir. Tesisin sözleşme
yaptığı evsel ve endüstriyel sıvı atıkları çekecek vidanjör firmasının çalışma izin belgesi ve
tesise kestiği fatura örnekleri EK-16’da verilmiştir.
Bu işlemler sırasında, hem proje kapsamında ele alınan 8256 parselde hem de 8278
parselde 31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği” ve 13.02.2008 Tarih ve 26786 Sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmelik” hükümlerine riayet edilecektir.
Bahçe sulaması için 2,0 m³/gün su tüketimi öngörülmektedir. Bu su toprak
tarafından emileceği için atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Yarka ve tavuklara içme suyu olarak verilecek toplam 115,10 m3/gün suyun
tamamı yetiştirilecek civcivler ve tavuklar tarafından tüketileceği için atıksu oluşumu söz
konusu olmayacaktır.
Kümeslerde kullanılacak soğutma pedlerinde su devirdaim ettirilerek ortam
sıcaklığı kontrol altında tutulacaktır. Soğutma pedlerinde kullanılacak suyun günlük olarak
buharlaşma neticesinde eksilen miktarı tamamlanacaktır. Kullanılacak suyun buharlaşma
nedeni ile kaybolan %10’luk kısmından atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Proje alanında, koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde pulverize su
kullanılması planlanmaktadır. Kullanılacak bu su sürekli olarak devridaim ettirilecek ve 15
günde bir değiştirilerek tazelenecektir. Kullanılacak suyun günlük olarak buharlaşma
neticesinde eksilen miktarı tamamlanacaktır. Bir periyotta kümes başına 1 m3 su
kullanıldığı düşünülerek, 8278 parseldeki 1 adet yarka kümesi de hesaplamalara dahil
edildiğinde, kapasite artışıyla yılda toplam 480 m3/yıl su kullanımı olacaktır. Kullanılacak
pulverize suyun buharlaşma nedeni ile kaybolan %10’luk kısmından atıksu oluşumu söz
konusu olmayacaktır. Kapasite artışından sonra koku indirgeme sisteminde kullanılan
sudan oluşacak 192 m3/yıl atıksu, işletmedeki atıksu toplama çukuruna gönderilecektir.
Proje alanında, koku önleme amacı ile kurulacak indirgeme sisteminde kullanılacak
pulverize su için her bir kümeste 1,0 m3 su kullanımı olacağı varsayımı ile 8278 parseldeki
1 adet yarka kümesi de hesaplamalara dahil edildiğinde, toplam 8,0 m³ su kullanımı
olacağı planlanmaktadır. Kullanılacak bu su sürekli olarak devridaim ettirilecektir.
Kullanılacak suyun günlük olarak buharlaşma neticesinde %10 oranında eksileceği
varsayılarak ekleme yapılacak miktar 0,8 m3/gün olarak hesaplanmıştır. Kullanılacak
pulverize suyun buharlaşma nedeni ile kaybolan %10’luk kısmından atıksu oluşumu söz
konusu olmayacaktır. Koku indirgeme sisteminde kullanılacak 8,0 m3 suyun 15 günde bir
değiştirileceği hesaplanarak indirgeme sisteminden oluşacak günlük atıksu miktarı 8 m3/15
gün = 0,533 m3/gün olacaktır.
Kapasite artışı planlanan tesiste dönem sonlarında sadece kuru temizlik ve
dezenfeksiyon işlemi yapılacağı için dönem sonlarında kümeslerde herhangi bir kümes
yıkama suyu kullanımı söz konusu olmayacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
184
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Evsel atıksulardan ayrı olarak toplanacak proses atık suyu, tesiste inşa edilecek olan
sızdırmasız atıksu toplama çukurlarında toplanacaktır. Bu işlem uygulanırken 19.03.1971
tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Lağım Mecrası
İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik” esaslarına
uyulacaktır. Proses Atıksu Toplama Çukuru Projesi EK-16’da verilmiştir. Atıksu Toplama
Çukuru dolduğunda vidanjörlerle çektirilecek ve İzmir Büyükşehir Belediyesinin
belirlediği deşarj noktalarına verilecektir. Tesisin sözleşme yaptığı evsel ve endüstriyel sıvı
atıkları çekecek vidanjör firmasının çalışma izin belgesi ve tesise kestiği fatura örnekleri
EK-17’de verilmiştir.
Proje kapsamında 8256 ve 8278 parsellerdeki mevcut ve planlanan tesislerde
toplam su kullanımı ve oluşacak toplam atıksu miktarı aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
Su Kullanma Alanı
Tablo 80 İşletme Aşamasında Faaliyet Alanında Planlanan Su Tüketimi
Miktarı (m3/gün)
Gün/Yıl
Miktarı (m3/yıl)
Çalışacak Personelin İçme ve Kullanma Suyu
4,10
360 gün
1.477,4
Sosyal Tesis, İdari Bina ve Depo Temizliği Kullanma Suyu
2,00
360 gün
720,0
Bahçe Sulaması Kullanma Suyu
2,00
360 gün
720,0
Yetiştirilecek Yarkalara Verilecek İçme Suyu
19,59
112 gün x 3 periyot
6.581,3
Yetiştirilecek Tavuklara Verilecek İçme Suyu
Soğutma Pedlerinden Buharlaşacak Su için Kullanılacak
Proses Suyu
Koku Önleme Sistemlerinde Buharlaşacak Su için
Kullanılacak Proses Suyu
Koku Önleme Sistemlerinde Devirdaim Suyunun
Değiştirilmesi için Kullanılacak Proses Suyu
95,51
365 gün
34.860,4
1,20
360 gün
432,0
0,80
15 gün x 24 sefer
288,0
0,53
15 gün x 24 sefer
192,0
Toplam Su Kullanımı
125,73
Atıksu Oluşma Alanı
45.271,1
Tablo 81 İşletme Aşamasında Faaliyet Alanında Oluşacak Atıksu Miktarı
Miktarı (m3/gün)
Gün/Yıl
Miktarı (m3/yıl)
Çalışacak Personelin İçme ve Kullanma Suyu
4,10
360 gün
1.477,4
Sosyal Tesis, İdari Bina ve Depo Temizliği Kullanma Suyu
2,00
360 gün
720,0
Bahçe Sulaması Kullanma Suyu
0,0
360 gün
0,0
Yetiştirilecek Yarkalara Verilecek İçme Suyu
0,0
112 gün x 3 periyot
0,0
Yetiştirilecek Tavuklara Verilecek İçme Suyu
0,0
360 gün
0,0
Soğutma Pedlerinden Buharlaşacak Su için Kullanılacak
Proses Suyu
0,0
360 gün
0,0
Koku Önleme Sistemlerinde Buharlaşacak Su için
Kullanılacak Proses Suyu
0,0
15 gün x 24 sefer
0,0
Koku Önleme Sistemlerinde Devirdaim Suyunun
Değiştirilmesi için Kullanılacak Proses Suyu
0,53
15 gün x 24 sefer
192,0
Toplam Atıksu Miktarı
6,63
2.389,4
Sonuç olarak işletme aşamasında planlanan faaliyet için 125,73 m3/gün su tüketimi
olacak, 0,53 m3/gün proses atıksuyu oluşurken, 6,10 m3/gün evsel nitelikli atıksu
oluşacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede Tehlikeli Atık Yağ ve
Bitkisel Atık Yağ gibi diğer sıvı atıklar oluşmayacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
185
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
III.C.2. Proje Kapsamındaki Tesislerin İçme Suyu Amaçlı Kullanılan Yüzeysel Su
Kaynaklarına Ve Yeraltı Su Kaynaklarının Havzalarında Kalıp Kalmadığının Ve Yerüstü
Ve Yeraltı Su Kaynaklarının Kalitesinde Faaliyetten Kaynaklanabilecek Olumsuz Etkilerin
Giderilmesi Ve Bundan Kaynaklanabilecek Zararların İrdelenmesi
Proje kapsamındaki tesis, içmesuyu amaçlı kullanılan yüzeysel su kaynakları ve
yeraltı havzalarında kalmamaktadır. Faaliyet alanına en yakın içme suyu amaçlı yüzeysel
su kaynağı Gölmarmara Gölü olup mesafesi 42 km’dir. Kemalpaşa Bölgesine isale hattı
olan Gördes ve Çağlayan barajları ise yaklaşık 55 km uzaklıktadır. Bu nedenle yerüstü su
kaynaklarının kalitesinde faaliyetten kaynaklanabilecek herhangi bir olumsuz etki
olmayacaktır.
Faaliyet alanında DSİ 2. Bölge Müdürlüğünden 14.08.2013 tarih ve 223994 sayılı
Yeraltı Suyu Kullanma Belgesi (EK-20) alınan su kuyusu bulunmaktadır. Çalışacak
personelin içme suyu satın alınacaktır. Faaliyetin gerçekleştirilmesi için ihtiyaç duyulacak
proses suyu, yetiştirilecek tavuklara verilecek içme suyu ve çalışacak personel için
kullanma suyu ise bu kuyudan karşılanacaktır.
Tesiste kullanılacak su için İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik
uyarınca mikrobiyolojik ve kimyasal analizler yaptırılacak, analiz raporları işletmede
muhafaza edilecektir. Bu kuyu için ilgili yönetmelik hükümlerine göre daha önce analiz
yaptırılmış olup EK-20’de verilmektedir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste inşa edilecek olan ölü çukurları ve
fosseptik çukurları gibi sıvı fazdaki atıkların toplandığı çukurlar sızdırmasız nitelikte
olacaktır. Dolayısı ile bu çukurlardan kaynaklanabilecek yüzey ve yer altı suyu kirliliği
olmayacaktır.
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında işletmede oluşacak tavuk dışkısı
kümeslerin bulunduğu alanda depolanmayacaktır. Tavukların dışkıları kümes içerisinde
kokuşmadan, sürekli çalışan taşıyıcı bant vasıtasıyla kümesten uzaklaştırılacaktır.
Kümesten alınan dışkı, taşıyıcı bantlarla kümes dışarısındaki gübre kurutma ünitesine
taşınacak ve kurutulduktan sonra peletlenip sanitasyondan geçirilecek ve paketlenerek
satışa sunulacaktır. Bu nedenle gübre stoklanması vs. nedeni ile herhangi bir sızıntı suyu
oluşmayacak, faaliyetin yer altı sularının kalitesine herhangi bir etkisi olmayacaktır.
Yerüstü ve yeraltı su kaynaklarının kalitesinde faaliyetten kaynaklanabilecek
olumsuz bir etki olması ve bunun faaliyetten kaynaklandığının belirlenmesi halinde bu
etkilerin giderilmesine ve bundan kaynaklanabilecek zararların telafisine ilişkin
sorumluluk faaliyet sahibine ait olacaktır.
III.C.3. Her Bir Tesisin İşletilmesi Sırasında Oluşması Muhtemel Atıklar (Evsel Nitelikli
Atıklar, Atık Yağlar, Ambalaj Atıkları, Tıbbi, Tehlikeli Atıklar, vb.) Atık Cins Ve
Miktarları, Özellikleri, Ne Şekilde Bertaraf Edileceği (Evsel Nitelikli Katı Atıkların İlgili
Belediye Tarafından Alınacağına Dair Yazının Eklenmesi)
Proses Katı Atığı
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede kümeslerde beslenecek
civcivlerden ve tavuklardan proses katı atığı olarak ölü yarkalar ve tavuklar, yarka ve tavuk
dışkısı, kırık ve bozuk yumurtalar, ekonomik ömrünü tamamlamış (ıskarta) tavuklar ve
kömür külü oluşacaktır. Oluşacak bu atıkların miktarları aşağıda detaylı olarak
anlatılmıştır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
186
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Ölü Tavuk ve Yarka
Ölü tavuklar ve bunların imhası tavuk yetiştiricilerinin ve çevre kirliliğinin önemli
bir sorunu olmakla beraber gerçekleştirilmesi planlanan işletmede biyogüvenlik önlemleri
tam olarak alınacak ve tavukların bakım ve beslenmelerinde ileri teknoloji ve bilimsel
veriler doğrultusunda hazırlanan programlar uygulanacaktır. Ayrıca hayvanların salgın
hastalıklara karşı aşılanmaları ve parazitler ile mücadele tam olarak yapılacaktır.
İşletmede yetiştirilecek civcivlerin yaşam oranları % 97 olarak kabul edilmiştir.
Yani 16 haftalık yaşam periyodunda ölüm oranı ortalama % 3’tür. Kapasite artışı ve ünite
ilavesi planlanan işletmede üretim dönemi boyunca ölü seviyesi % 3’ün üzerine
çıkmayacaktır. Bu sebeple her periyotta maksimum % 3 ölü yarka seviyesi
beklenmektedir. Buna göre işletme aşamasında oluşacak yıllık ölü yarka sayısı aşağıdaki
gibi hesaplanmıştır.
8256 parseldeki tesisin yarka kapasitesi
= 90.000 civciv
8278 parseldeki tesisin yarka kapasitesi
= 59.520 civciv
Toplam yarka kapasitesi
= 149.520 civciv
Bir periyotta oluşacak toplam ölü yarka sayısı
= 0,03 x 149.520 civciv
= 4.486 civciv/dönem
Oluşacak ölü yarkaların ortalama ağırlığının 1 kg olduğu varsayılırsa, oluşacak ölü
yarka miktarı:
Oluşacak toplam ölü civciv sayısı
= 4.486 civciv/dönem
Oluşacak toplam ölü civciv miktarı
= 4.486 civciv/dönem x 1 kg/civciv
Oluşacak yıllık toplam ölü civciv miktarı
= 4,486 ton/dönem x 3 periyot/yıl
= 13,5 ton/yıl
Yumurta üretimi için yetiştirilecek tavukların ise yaşam oranları Lohmann cinsi
tavukların genetik firması Lohmann Tierzucht GMBH tarafından % 93-95 olarak
verilmiştir. Yani 18-80 haftalık yaşam periyodunda ölüm oranı % 5-7’dir. Kapasite artışı
ve ünite ilavesi planlanan işletmede üretim dönemi boyunca ölü seviyesi % 5’in üzerine
çıkması beklenmemektedir. Bu sebeple aylık % 5 ölü tavuk seviyesine göre işletme
aşamasında oluşacak aylık ölü tavuk sayısı aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.
İşletmenin kapasitesi
= 454.800 tavuk
İşletmede bir periyotta oluşacak ölü tavuk sayısı
= 0,05 x 454.800 tavuk
= 22.740 tavuk/dönem
Oluşacak ölü tavukların ortalama ağırlığının 2 kg olduğu varsayılırsa, oluşacak ölü
tavuk miktarı:
İşletmede oluşacak ölü tavuk sayısı
= 22.740 tavuk/yıl
İşletmede oluşacak ölü tavuk miktarı
= 22.740 tavuk/yıl x 2 kg/tavuk
İşletmede oluşacak ölü tavuk miktarı
= 45,48 ton/yıl
İşletmede oluşacak toplam ölü hayvan miktarı
= 13,5 ton/yıl + 45,48 ton/yıl
= 67,08 ton/yıl
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
187
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
İşletmede oluşacak bu tip atıklar faaliyet alanında sızdırmasız olarak inşa edilmiş
ve edilecek ölü çukurlarına gömülecek, ölülerin üzerine sönmemiş kireç vb. dezenfektanlar
atılıp ilaçlanarak çevreye saçılmadan imha edilecektir. Ölü çukuru dolduğunda çukurun
üzeri kapatılıp beton dökülerek çevreye zarar vermesi ve hastalık yayması önlenecektir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste mevcut 5m x 4m x 4m ölçülerinde,
80 m3 hacmindeki ölü çukuruna eş 2 adet ölü çukuru açılacaktır. Buna göre ölü çukurları
hacmi toplam 240 m3 olacaktır. Proje kapsamında yılda toplam 4.486 adet yarka ve 22.740
adet tavuk ölümü olacağı hesaplanmaktadır. 1 m3 hacminde ortalama 700 ölü canlının
bulunacağı düşünülürse, ölü çukurunun tesise 240 m3 x 700 adet/m3 / 27.226 adet/yıl
(4.486 yarka + 22.740 tavuk = 27.226 ölü) ~ 6,2 yıl yeteceği düşünülmektedir.
Ölü çukurlarının zemin ve yan duvarları beton kaplanarak sızdırmasızlığı
sağlanacaktır. Kapak kısmı yine betonarme ve çukur üst kotundan en az 30 cm yukarıda
olacak, böylelikle yağmur sularının çukura girmesi önlenmiş olacaktır. Yan duvarlar
betonarme kaplı olduğundan hem çukur içine su girmesi, hem de çukurdan su sızması
engellenmiş olacaktır. Ölü çukurlarına her ölü tavuk bırakılışında sönmemiş kireç vb.
dezenfektanlar atılıp ilaçlanacak olması ve çukurların sızdırmasızlığı sağlanıp dışarıdan
herhangi bir sıvı girişinin olmayacak olması nedeni ile herhangi bir sıvı drenajı
yapılmayacaktır.
Ölü çukuru dolduğunda çukurun üzeri kapatılıp beton dökülerek çevreye zarar
vermesi ve hastalık yayması önlenecek ve aynı özelliklerde yeni çukur açılacaktır.
Tablo 82 Tesiste Oluşacak Ölü Tavuk Miktarı
TOPLAM
Ölü Tavuk Miktarı (Ton/Yıl)
67,08
Dışkı
Tavukçulukta gübre terimi, sindirilmeyen yemler, idrar ile karışık dışkı ve belirli
vücut artıkları ile altlıklı yer kümeslerinde altlık materyali karışımı için kullanılmaktadır.
Tavukçuluk işletmelerinde saf tavuk gübre ve altlıkla karışık olmak üzere iki tip gübre elde
edilmektedir. Saf gübre kafes sistemli kümeslerden elde edilmekte ve çoğunlukla kafes
sistemleri altında veya gübre toplama ünitelerinde birikmektedir. Saf gübrenin bileşimi
hayvanlara verilen yemlerin yapısına ve gübreye suyun karışma düzeyine bağlıdır. Saf
gübrenin su düzeyi taze iken %75 veya üzerinde iken havada kurutulmuş gübrede %5’e
kadar değişiklik gösterir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede oluşacak gübre, kafeslerin
altından her katta bulunan polipropilen (PP) gübre bantları ile tamamı galvanizli, sağlam
ve güçlü konstrüksiyonlu gübre sevk sistemi ve kauçuk kaplı tamburlar sayesinde sorunsuz
olarak hareket ettirilerek temizlenecektir. Bu güçlü ve sağlam yapı daha uzun sürede ve
daha uzun mesafelerde gübrenin kolayca temizlenmesini sağlar.
Her katta bulunan merdane ve sıyırıcılar ile kümes sonundaki yatay gübre boşaltma
konveyörüne aktarılan gübre, buradan kümes dışında bulunan dikey gübre boşaltma
konveyörüne aktarılacaktır. Gübre bantlarının kümesin arka tarafına denk gelen kısmına,
gübrenin dışarıya sıçrayıp kümesi kirletmemesi ve düzgün bir şekilde gübre konveyörüne
aktarılması için koruyucu bir kapak konulacaktır. Kümesten alınan dışkı, taşıyıcı bantlarla
kümes dışarısındaki gübre kurutma ünitesine taşınacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi gerçekleştirilecek tesiste 1 adet gübre kurutma
ünitesi mevcuttur. (Şekil 51) Kapasite artışıyla eklenecek 3 kümes, gübre kurutma ünitesi
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
188
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
olmayan 3 kümes ve 8278 parselde yer alan yarka kümesi için toplamda 7 adet gübre
kurutma ünitesi bu proje kapsamında kümes sonlarına eklenecektir.
Etlik piliç ve yumurta tavuklarının ürettikleri dışkının hacmi, hayvanların yaşı,
canlı ağırlıkları, yem tüketimleri ve altlık materyalinin kuruma düzeyine göre değişiklik
gösterir. Etlik piliçler 44 ile 67 günlük sürelerde büyütüldüklerinde 1.000 hayvan günde 22
ile 26 kg altlıkla karışık dışkı oluşturur. Kuru madde esasına göre 44 ve 57 günlük
sürelerde bu düzey 194 ile 296 kg kuru maddeye eşdeğerdir.
Etlik piliçlerde günlük taze dışkı üretimi 1.000 kg canlı ağırlık için 87 kg iken,
yumurta tavuklarında 73 kg olarak belirlenmiştir. Kuru madde esasına göre bu değerler 18
ve 25 kg kuru madde / 1000 kg CA/gün olarak ifade edilebilir. Bu değerler etlik piliç
kümesleri ile yumurta tavuğu kümeslerinde sırasıyla 20 kg kuru madde / 1000 kg CA ve 11
kg kuru madde / 1000 kg CA şeklinde ortaya çıkmaktadır.
1 HAYVAN
Tablo 83 Tavukların Ürettikleri Gübre Miktarları
Taze Gübre Ortalama
Kuru Gübre
gr/gün
Kg/Yıl
Kg/Yıl
…..42. güne kadar
87
23,72
7,91
…..49. güne kadar
101
28,70
9,56
…..56. güne kadar
114
33,28
11,09
…..Beyaz Yumurtacılar
54
17,94
5,98
…..Kahverengi Yumurtacılar
61
20,06
6,69
113
41,06
13,67
Etlik Piliçler
Büyümekte Olan Piliçler
Yumurta Tavukları
…..Beyaz Yumurtacılar
…..Kahverengi Yumurtacılar
128
46,54
15,51
Kaynak: Tavukçuluk Bilimi Yetiştirme, Besleme, Hastalıklar (Türkoğlu, Sarıca, 2009)
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede kahverengi yumurtacı cinsi
yarka ve tavuk yetiştirilecektir. Bu nedenle canlı hayvan başına oluşacak gübre miktarı
yukarıdaki tabloda belirtilen yarkalar için 61 gr., yumurta tavukları için 128 gr. alınmıştır.
Oluşacak toplam gübre miktarının hesaplanmasında bu değerler kullanılmıştır.
Buna göre işletme aşamasında yetiştirilecek yarkalardan oluşacak günlük dışkı
miktarı:
Tesisin yarka kapasitesi
= 90.000 yarka
8278 parseldeki tesisin yarka kapasitesi
= 59.520 yarka
Toplam yarka kapasitesi
= 149.520 yarka
İşletmede 1 günde oluşacak dışkı miktarı
= 0,061 kg/gün x 149.520 yarka
= 9.120,72 kg/gün
= 9,12 ton/gün olacaktır.
9,12 ton/gün x 112 gün/dönem x 3 dönem/yıl = 3.064,56 ton/yıl olacaktır.
İşletme aşamasında yetiştirilecek yumurta tavuklarından oluşacak günlük dışkı
miktarı ise:
İşletmenin tavuk kapasitesi
= 454.800 tavuk
İşletmede 1 günde oluşacak dışkı miktarı
= 0,128 kg/gün x 454.800 yarka
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
189
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
= 58.214,4 kg/gün
= 58,21 ton/gün olacaktır.
58,21 ton/gün x 360 gün/yıl = 20.957,18 ton/yıl olacaktır.
İşletmede oluşacak toplam dışkı miktarı
= 3.064,56 + 20.957,18
= 24.021,74 ton/yıl
Kümeslerde gübre biriktirilmeyecektir. Civcivlerin ve tavukların dışkıları kümes
içerisinde kokuşmadan, sürekli çalışan taşıyıcı bant vasıtasıyla kümesten
uzaklaştırılacaktır. Kümesten alınan dışkı, taşıyıcı bantlarla kümes dışarısındaki gübre
kurutma ünitesine taşınacaktır.
Kümes sonlarına ilave edilmesi planlanan gübre kurutma sistemi çalışma prensibine
göre gübre, tünelde ölçü aletine gübre bantlarıyla taşınır. Ölçü aleti üstteki banta gübreyi
yayar. Bu bant ile gübre alttaki bantta döndükten sonra gübreyi tünelin bir ucundan diğer
ucuna hareket ettirir. Daha sonrasında tünelin içinden daha ileriye hareket ettirilir. Tünelin
gübre bandı delikli yapıdadır. Kümeslerin sıcak havası fanlarla alınır, banttaki küçük
deliklere doğru hareket ederek direk gübreyle temas eder. Eğer içeride yeterli sıcak hava
yoksa dışarıdan hava rahatlıkla alınabilir. Kurutulmuş gübre konteynıra veya depoya gübre
bandıyla veya helezonla taşınabilir.
Kurutulmuş gübre daha sonra organik gübre üretim tesisinde peletlenip sanitasyona
tabi tutularak paketlenecek ve tarımsal faaliyetlerde kullanılmak üzere satışa sunulacaktır.
Tarımda kullanılan tavuk gübresinin yararları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
 Toprağın su tutma ve havalanma özelliğini artırarak bitki gelişimine yardımcı olur.
 Toprağı daha kolay işlenebilir hale getirip bitki köklerinin topraktaki nüfuzunu
kolaylaştırır.
 Toprak tanelerinin kümeleşmesine yardımcı olur ve erozyon tehlikesini azaltır.
 Toprak yüzeyinde kabuk tabakasının oluşumunu azaltarak, toprağa suyun girişini
artırır ve yüzey akışını azaltır.
 Düşük hacim ağırlığı ile toprakta sıkışmanın oluşumunu engeller ve toprak işlemeyi
kolaylaştırır.
 Azot, fosfor potasyum, kükürt ve kalsiyum başta olmak üzere birçok besin
maddesini ihtiva eder, bitkilerin ve toprak canlılarının gelişimini hızlandırır.
 Yüksek katyon değişim kapasitesi özelliğiyle bitki besin maddelerinin toprakta
tutulmasına yardımcı olur ve toprakları olabilecek ekstrem tuzluluk ve pH
değişimlerine karşı dirençli kılar.
 Tarım ilaçları, ağır metaller ve birçok kirleticinin olumsuz çevresel etkilerini
azaltır.
 Bitkiler ve toprak mikroorganizmaları için vitamin, hormon ve antibiyotik kaynağı
olarak hizmet eder.
 Toprak mikroorganizmalarına karbon ve enerji kaynağı olarak hizmet eder.
Kırık ve Bozuk Yumurta
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede üretim esnasından kırılacak,
çatlayacak ve bozuk olarak ayrılacak yumurtalar olacaktır. Lohmann cinsi tavuğun
ortalama yumurta ağırlığı 62-63 gr’dır. İşletmede günlük 409.320 adet yumurta üretileceği
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
190
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
ve % 0,05 oranında kırık, çatlak ve bozuk yumurta olacağı düşünülürse oluşacak atık
yumurta miktarı:
İşletmenin kapasitesi
= 409.320 yumurta/gün
İşletmede oluşacak atık yumurta miktarı
= 0,0005 x 409.320 yumurta
= 205 yumurta/gün
İşletmede oluşacak atık yumurta miktarı
= 205 yumurta/gün x 62,5 gr/yumurta
= 12,81 kg/gün olacaktır.
12,81 kg/gün x 12 ay/yıl x 30 gün/ay = 4,61 ton/yıl olacaktır.
İşletmede oluşacak kırık, çatlak ve bozuk yumurtalar gübre ile birlikte gübre
kurutma ünitesine gönderilecektir.
Ekonomik Ömrünü Tamamlamış (Iskarta)Tavuklar
Tesiste belli bir yaşa gelmiş ve artık yumurtlamayan yani ekonomik ömrünü
tamamlamış tavuklar, yakın çevredeki kesimhanelere gönderilerek değerlendirilmeleri
sağlanacaktır.
Kömür Külü
Planlanan tesisin yarka yetiştirme kümesinde bir adet ve 8278 parseldeki yarka
kümesinde bir adet olmak üzere toplam 2 adet kömür yakıtlı kazan bulunmaktadır.
Yumurta tavuklarına bölgenin iklim koşullarının uygun olması nedeniyle ortam ısısında
bakılabilmekte, ısıtma sistemi ihtiyacı olmamaktadır.
Bir yıldaki yarka yetiştiriciliğinin 2 dönemi yaz aylarına denk geldiği için
kümeslerde ısıtma ihtiyacı olmayacaktır. Dolayısı ile kazanların yılda sadece 1 dönem
(yaklaşık 130 gün) kullanılması planlanmaktadır. Kömür yakıtlı sıcak hava kazanlarında
yılda toplam 100 ton (=2 kazan x 50 ton/kazan) kömür yakılacaktır.
Planlanan tesiste kullanılacak fındık kömürün TKİ Kurumu Sınırlı Sorumlu Ege
Linyitleri İşletmesi Müessese Müdürlüğü Laboratuvar Şube Müdürlüğü tarafından
yayınlanan analiz raporu EK-21’de verilmiştir. Söz konusu analiz raporuna göre kuru
fındık kömürdeki kül oranı %14,51’dir.
Tesiste kullanılacak kömürden %14,51 oranında kül oluşacağı öngörülerek tesiste
oluşacak kül miktarı 14,51 ton/yıl (= 100 ton/yıl x 0,1451) olarak hesaplanmıştır.
Oluşacak kömür külü, 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak 01.04.2010 tarihinde yürürlüğe giren “Atıkların Düzenli Depolanmasına
Dair Yönetmelik” hükümleri çerçevesinde düzenli depolama tesislerine kabul kriterlerine
göre analiz yaptırılarak atığın hangi sınıf depolama tesisinde bertaraf edileceği belirlenecek
ve belirlenen düzenli depolama sahalarında depolanarak bertaraf edilecektir.
Evsel Katı Atık
Kapasite artışı ve ünite ilavesi projesinin inşaat aşamasının 180 gün sürmesi ve 10
kişi çalışması planlanmaktadır. Buna göre inşaat aşamasında oluşacak evsel katı atık
miktarı, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) “Belediye atık istatistikleri, Hizmet verilen
nüfus ve toplanan mevsimsel atık, 2012 yılı, İzmir ili yaz kış ortalama değeri (1,20
kg/kişi.gün) kullanılarak 12,0 kg/gün (1,20 kg/kişi.gün x 10 kişi x 180 gün/yıl = 2.160
kg/yıl) olarak hesaplanmıştır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
191
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Gerçekleştirilmesi planlanan proje kapsamında işletmede üretim aşamasında
çalışacak 10 kişiden ve 8278 parselde çalışan 9 kişiden evsel nitelikli katı atık oluşması
beklenmektedir. Proje kapsamında işletme aşamasında çıkması beklenen evsel katı atık
miktarı aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.
Mevsel-katı = qB x N
Burada:
Mevsel-katı = Evsel nitelikli katı atık miktarı (kg/gün),
qB
= Evsel nitelikli katı atık birim üretim hızı (kg/kişi.gün)
N
= Kişi sayısı
Mevsel-katı hesaplamalarında Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) “Belediye atık
istatistikleri, Hizmet verilen nüfus ve toplanan mevsimsel atık, 2012 yılı, İzmir ili yaz kış
ortalama değeri ” olan 1,20 kg/kişi-gün verisi kullanılmıştır.
Mevsel-katı = 1,20 kg/kişi-gün x 19 kişi
Mevsel-katı = 22,80 kg/gün
Mevsel-katı = 22,80 kg/gün x 30 gün/ay x 12 ay/yıl = 8,21 ton/yıl olacaktır.
Katı atıkların bertarafında, 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne ve bu yönetmelikte
değişiklik yapan tüm yönetmeliklere uyulacaktır.
Toplanan katı atıklar, belirli aralıklarla Kemalpaşa Belediyesi’nden gelen
yetkililerce alınacak ve yönetmeliğe uygun bertarafı sağlanacaktır. İşletmenin Kemalpaşa
Belediyesi ile yaptığı Evsel ve Endüstriyel Katı Atık Toplama Sözleşmesi EK-18’de
verilmiştir.
Ayrıca, evsel katı atıkların bertarafında 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak 01.04.2010 tarihinde yürürlüğe giren “Atıkların Düzenli
Depolanmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine de uyulacaktır.
Ambalaj Atıkları
İşletmeden çıkacak katı atıklar, evsel nitelikli katı atıklar ve geri kazanılabilir
nitelikte olan kağıt, kağıt ürünleri ile plastik atıklardır. Oluşması muhtemel kağıt ve kağıt
ürünleri ile plastik atıkların, TÜİK verilerine göre (Bertaraf ve geri kazanım tesislerine
getirilen atık miktarının atık tipine ve kaynağına göre dağılımı – Belediye Atıkları, 2010)
evsel katı atıkların sırasıyla % 0,18’i ve % 0,15’i olduğu kabul edilerek oluşacak miktarlar
aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.
İnşaat aşaması evsel katı atık miktarı: 12,0 kg/gün
Kâğıt ve kağıt ürünleri
= 12,0 kg/gün x 0,0018 = 0,022 kg/gün
= 0,022 kg/gün x 360 gün/yıl = 7,78 kg/yıl olacaktır.
Plastik atıklar
= 12,0 kg/gün x 0,0015 = 0,018 kg/gün olarak bulunur.
= 0,018 kg/gün x 360 gün/yıl = 6,48 kg/yıl olacaktır.
İşletme aşaması evsel katı atık miktarı: 22,80 kg/gün
Kâğıt ve kağıt ürünleri
= 22,80 kg/gün x 0,0018 = 0,041 kg/gün
= 0,041 kg/gün x 360 gün/yıl = 14,77 kg/yıl olacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
192
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Plastik atıklar
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
= 22,80 kg/gün x 0,0015 = 0,034 kg/gün olarak bulunur.
= 0,034 kg/gün x 360 gün/yıl = 12,31 kg/yıl olacaktır.
Evsel nitelikli atıklar içerisinde cam, plastik şişe ve naylon gibi değerlendirilebilir
katı atıklar bulunması durumunda 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” gereğince
seçilecek ve değerlendirilmesi sağlanacaktır.
8256 parseldeki gübre peletleme, sanitasyon ve paketleme ünitesindeki ve 8278
parseldeki yumurta paketleme tesisindeki işlemler sonucu piyasada oluşabilecek ambalaj
atıkları için yine aynı yönetmelik gereğince piyasaya süren bildirimleri yapılacaktır.
Atık Pil ve Akümülatörler
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede atık pil ve akümülatör oluşması
beklenmemektedir. Buna rağmen oluşabilecek atık pil ve akümülatörler için, 31.08.2004
tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe giren
“Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
Tıbbi Atıklar
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede revir vs. bulunmayacaktır.
Tesiste çalışanların sağlık hizmetleri en yakın sağlık merkezinde karşılanacaktır. Bu
nedenle tıbbi atık oluşması beklenmemektedir.
Kümeslerde zorunlu olmadıkça ilaç kullanılmayacaktır. Kullanılabilecek ilaçlar ise
veteriner hekim denetiminde içme suyu ile verilecektir. Tedavi işlemi sonucu herhangi bir
tıbbi atık açığa çıkmayacaktır.
Buna rağmen, acil durumlarda tesiste bulunacak ilkyardım malzemelerinin
kullanımı sonucu oluşması muhtemel tıbbi atıklar özel toplama kaplarında ve özel toplama
poşetlerinde toplandıktan sonra, 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ne uygun olarak
bertaraf edilecektir.
Tehlikeli Atıklar ve Atık Yağlar
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan işletmede tehlikeli atık sınıfına girebilecek
tek atık kümeslerin dezenfeksiyonu esnasında kullanılacak kimyasal maddelerin boşalan
ambalajları (kontamine tehlikeli atık) olacaktır. Bu kimyasallar her dönem başında (senede
3 kez) az miktarda kullanılacağı için çıkacak toplam yıllık atık miktarı çok küçük olacaktır.
Oluşması beklenen kontamine ambalaj atıkları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan
Geçici Faaliyet Belgesi veya Çevre İzni ve Lisansı bulunan anlaşmalı firmaya verilerek
bertaraf edilmeleri sağlanacaktır.
Oluşacak atık miktarı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde belirtilen
1.000kg/ay miktarından çok çok az olacağı için bu atıklar bertaraf tesisine gönderilmesine
kadar tesis alanı içerisinde depolanacaktır.
Bu atıklar için tesis içinde planlanacak geçici depolama sahası, tesis ve binalardan
uzak olacak, atıklar beton saha üzerinde uluslararası standartlardaki konteynırlarda
tutulacak, konteynır üzerinde “tehlikeli atık” ibaresi, miktarı ve tarih yazılacak,
konteynırlar kapalı olacak ve atıklar reaksiyona girmeyecek şekilde depolanacaktır.
Atıklar, Tehlikeli Atık Taşıma Lisansı bulunan araçlar ile Bertaraf Tesisine
gönderilecektir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
193
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kapasite artışı ve ve ünite ilavesi planlanan işletmede atık yağ ve bitkisel atık yağ
oluşmayacaktır.
Buna rağmen işletmede her aşamada, 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” ve
19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel
Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır.
III.C.4. Tesiste Bulunacak Olan Emisyon Kaynaklarına Ait Oluşabilecek Emisyon
Konsantrasyonlarının Ve Kütlesel Debilerinin Hesaplamasının Yapılması
Toz Oluşumu
İşletme aşamasında yarka ve yumurta tavuğu yetiştirme işlemlerinin tamamen
kapalı alanda yapılacak olmasından dolayı herhangi bir toz oluşumu söz konusu
olmayacaktır.
Kümeslerde bulunacak civcivleri ve tavukları beslemek için kullanılacak yemlerin
kapalı silolarda tutulacak olması ve besleme işleminin tamamen otomatik olarak kapalı
sistemde bilgisayar kontrollü olarak yapılacak olması nedeni ile bu işlemden de toz
oluşmayacaktır.
Ayrıca yem kırma ve karıştırma ünitesinde yem kırma, taşıma vb. işlemler kapalı
haznelerde yapılacağından, yakıt kullanılmayacağından ve sistem elektrik enerjisi ile
çalışacağından toz ve gaz oluşumu beklenmemektedir.
Yanma Gazı Oluşumu
Gerçekleştirilmesi planlanan Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme
Tesisindeki yarka yetiştirme kümesinde ve 8278 parseldeki yarka kümesinde toplam 2 adet
kömür yakıtlı kazan bulunmaktadır. Mevcut durumda yılda 1 yarka yetiştirme dönemi (130
gün) kışa denk gelmekte ve kümes başına yaklaşık 50 ton fındık kömürü kullanılmaktadır.
Kapasite artışı yumurta tavuğu yetiştirme kümesleri için planlandığından ve yarka
yetiştirme kümesini etkilemeyeceği için yanma gazı oluşumunda artış beklenmemektedir.
Yumurta tavuklarına bölgenin iklim koşullarının uygun olması nedeniyle ortam ısısında
bakılabilmekte, ısıtma sistemi ihtiyacı olmamaktadır. Yakıt kullanılmayacağı için de bu
kümeslerden kaynaklanacak herhangi bir yanma gazı emisyonu olmayacaktır.
İhtiyaç duyulan sıcaklık dereceleri yaş dönemlerine ve ısıtma tipine göre
değişmektedir. Kapasite artışı planlanan tesiste 5-10 mm kalınlıkta yıkanmış kömür (fındık
kömür) yakıtlı, dijital otomatik kumanda kontrollü, katı yakıtı otomatik olarak beslemeli,
otomatik kül atma sistemli sıcak hava kazanları ve burada elde edilen sıcak havayı kümes
içine taşıyacak sıcak hava apreyleri kullanılacaktır.
Tesiste kullanılan fındık kömürün TKİ Kurumu Sınırlı Sorumlu Ege Linyitleri
İşletmesi Müessese Müdürlüğü Laboratuvar Şube Müdürlüğü tarafından yayınlanan analiz
raporu EK-21’de verilmiştir. Kömür kullanılacak kazan bacalarında kirlilik parametreleri
olarak CO, CO2, SO2, NO, NO2 oluşması beklenmektedir.
Tesiste bulunan yakma sistemlerinin EK-21’de verilen kömür analiz raporunda
belirtilen kuru kömürün alt ısıl değerine göre hesaplanan anma ısıl gücü 255 kW olup, 500
kW altında olduğu için Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
(SKHKKY) EK-4’e göre tesis Küçük Ölçekli Tesis sınıfına girecektir. Kurulması planlanan
tesiste eğik çatı kullanılacağı için yakma tesisinin bacası, çatının en yüksek yerinden en az
0,5 metre daha yüksekte olacaktır. İşletmede kurulacak baca için baca yüksekliği haricinde
herhangi bir önlem alınmayacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
194
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste kazan bacasında normal işletme
şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme saatleri için oluşacak kütlesel debiler aşağıda
verilen SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1 sınır değerlerini aşmayacaktır. 2014 yılı ve sonraki
dönemler için işletme yanma bacalarından çıkan kirletici konsantrasyonları sınır değerleri
09.09.2013 tarihli ve 31677 sayılı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Genelgesi EKII’de
verilmiştir. Genelge ekinde yer alan tabloda verilen değerlere uyulacaktır.
Tablo: SKHKKY Ek-2 Tablo 2.1
Normal işletme şartlarında ve haftalık iş günlerindeki işletme
saatleri için kütlesel debiler (kg/saat)
Bacadan
Baca Dışındaki Yerlerden
Karbon Monoksit
500
50
Kükürt Dioksit
60
6
Azot Dioksit [NOx (NO2 cinsinden)]
40
4
Toplam Organik Bileşikler
30
3
Not: Tablodaki emisyonlar İşletmenin tamamından (bacaların toplamı) yayılan saatlik kütlesel debilerdir.
Emisyonlar
Tablo: Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü 2013/37 sayılı Genelge EK-II Tablo 2
Limit değer
Kirletici
Ortalama süre
2013
2014
2015
2016
2017
2018
saatlik
500
500
470
440
410
380
-insan sağlığının korunması için24 saatlik
250
250
225
200
175
150
SO2
-insan sağlığının korunması içinyıllık ve kış dönemi
(1 Ekim den 31 Marta kadar)
20
20
20
20
20
20
- ekosistemin korumasısaatlik
…
300
290
280
270
260
-insan sağlığının korunması içinyıllık
NO2
60
60
56
52
48
44
-insan sağlığının korunması içinyıllık
-vejetasyonun korunması için24 saatlik
-insan sağlığının korunması içinPM(10)
yıllık
-insan sağlığının korunması içinyıllık
Kurşun
-insan sağlığının korunması içinyıllık
Benzen
-insan sağlığının korunması içinyıllık
Karbon
monoksit -insan sağlığının korunması içinNOx
2019
350
125
20
250
40
…
30
30
30
30
30
30
100
100
90
80
70
60
50
Uyarı eşiği
500 µg/m3
(hava kalitesinin temsili
bölgelerinde bütün bir
“bölge” veya “alt bölgede”
veya en azından 100
km2’de- hangisi küçük iseüç ardışık saatte ölçülür)
400 μg/m3
(hava kalitesinin temsili
bölgelerinde bütün bir
“bölge” veya “alt bölgede”
veya en azından 100
km2’de- hangisi küçük iseüç ardışık saatte ölçülür)
…
…
60
60
56
52
48
44
40
1
1
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
…
10
10
10
10
9
8
7
…
16.000 16.000 14.000 12.000 10.000 10.000 10.000
…
Yanma gazı bacası ve yakma sistemleri S.K.H.K.K. Yönetmeliği ve 13.01.2005 tarih
ve 25699 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin
Kontrolü Yönetmeliğine göre seçilecek ve yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesis, 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar
Hakkında Yönetmelik EK-2 Çevreye Kirletici Etkisi Olan Faaliyet veya Tesisler Listesi 7.
Grup (Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık) Madde-7.30.3’de yer almaktadır. Çevre
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
195
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliğin Ek-2’sinde yer
alan “7. Gıda Endüstrisi, Tarım ve Hayvancılık” başlığı altındaki işletmeler, mezkûr
Yönetmelik Ek-1 ve Ek-2 listelerinde başka bir grupta yer almıyorsa, söz konusu işletmeler
için; çevre izni kapsamında emisyon ölçüm raporu hazırlanması ve işletmelerin hava
emisyonu açısından değerlendirilmesi gerekmemektedir.
Bu nedenle tesis için işletme aşamasında ilgili İzmir Çevre ve Şehircilik İl
Müdürlüğü’ne başvuru yapılacak ve Çevre İzni için görüş alınacaktır.
III.C.5. Her Bir Tesisin Faaliyeti Sırasında Oluşacak Koku Problemine Karşı Alınacak
Önlemler (Koku Giderme Ünitesinin Detaylandırılması, En Yakın Yerleşim Yerine Uzaklık
Ve Meteorolojik Veriler Dikkate Alınarak İrdelenmeli)
Koku son yıllarda özellikle de tavukçuluğun yoğunlaştığı bölgelerde güncel bir
problem ve şikâyet konusu haline gelmiştir. Koku, gerek oluşumu gerekse kaynağı itibari
ile oldukça karmaşık bir konudur. Kümeslerdeki civcivler, tavuklar, yem, altlık, gibi tüm
organik materyaller kendine has kokuya sahiptir. Bunun yanı sıra organik maddelerin
parçalanması sonucu oluşan amonyak, hidrojen sülfür ve diğer sülfürlü bileşikler, aminler
ve uçucu yağ asitleri de başlıca koku kaynaklarıdır.
Amonyak, yüksek derecede tahriş edici olup, toksik etkilidir. 20 ppm civarındaki
konsantrasyonlarda, insanlar tarafından kokusuyla rahatlıkla fark edilir. 50-100 ppm lik
konsantrasyonlar, göz yanması, göz sulanması gibi rahatsızlıklara neden olur. Hayvanlarda
da bu konsantrasyonlarda benzer semptomlar görülür.
Kümeslerde amonyak oluşumu, gübrede ürik asidin mikrobiyal değişimine
bağlanmaktadır. Amonyak konsantrasyonunun yükselmesi, hayvanlarla birlikte bakıcıları
da rahatsız eder. Amonyak konsantrasyonunun 25 ppm sınırını aşmaması gerektiği
önerilmektedir. Ancak normal düzey 10 ppm kadardır. Bu ise, dikkatli altlık ve gübre
manejmanı ile yeterli havalandırmanın sağlanması ile mümkündür.
Kümeslerde altlık ve gübreden amonyağın serbest bırakılmasının kontrol edilmesi
amacıyla bazı kimyasal maddeler denenmiştir. Bu yöntemler ya mikrobiyal gelişmenin ve
dolayısıyla ürik asitin dekompozisyonunun önlenmesi, ya da amonyağın serbest
bırakılması ve böylece onun nötralize edilmesiyle kombine esasına dayanır. Bu son yöntem
hastalık kontrolü ve genel manejman bakımından da önemli olan altlık veya gübrenin tabii
değişimini bozmayan ve muhtemelen en tatmin edici yöntem olarak kabul edilir.
Koku şikâyetlerinin azaltılmasına yönelik önerilerin başında kümesler ile yerleşim
birimleri arasında yeterli mesafe bırakılması gelmektedir. Ayrılma mesafesi olarak da
adlandırılan bu uzaklık, özellikle okul, hastane, toplu konutlar ve parklar gibi halkın yoğun
olarak bir arada bulunduğu birimler söz konusu olduğunda daha da büyük bir önem arz
eder. Yeterli mesafe kokunun seyrelmesine olanak sağladığından, kaynaktan uzaklaşan
havadaki koku yoğunluğu giderek azalır ve kabul edilebilir seviyelere geriler. (Şekil 56)
Bu amaçla önerilen asgari mesafe 500 metredir. Ancak hâkim rüzgâr yönü ve hızı,
bölgenin coğrafik özellikleri, nüfus ve yerleşim, sosyokültürel yapı, işletme kapasitesi,
kümes tipi, bakım yönetim gibi birçok etmen ayrılma mesafesi üzerinde etkilidir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
196
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Hafif
Orta
Yoğun
Mesafe
Şekil 56 Kaynaktan Uzaklığa Bağlı Olarak Koku Yoğunluğundaki Azalma
19.07.2013 tarih ve 28712 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” hükümlerine riayet
edilecektir. Yönetmeliğin “Kümesler ve Ahırlar” ile ilgili hükümleri (Madde 7/b) aşağıda
verilmiştir.
---------------------------------------------------------------------b) Kümesler ve ahırlar:
1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra yeni tesislerin yerleşim alanına
olan asgari uzaklığı, dokuzuncu fıkrada yer alan Asgari Mesafe Eğrisi grafiğinden
belirlenen değerin altında olamaz. Şayet yüksek kokulu atık gaz filtre edilerek koku
problemi gideriliyorsa, asgari uzaklık belirlenen değerin altında olabilir.
2) Tam bir temizlik ve kuruluk sağlanır.
3) Koku giderme ünitelerine sahip havalandırma sistemi bulunur.
4) Katı dışkılar için sızdırmaz bir depolama platformu yapılır ve depolamadan
kaynaklanarak çevreyi rahatsız edecek sorunlar giderilir (koku veya sinek gibi).
5) Kümes ve ahır ile sıvı dışkı kanalları ve konteynerleri arasında koku önleyici
tedbirler alınır.
6) Sıvı dışkılar, sızdırmaz alanlar ve kapalı kanallardan geçirilerek ahırların dışında
kapalı konteynerlerde veya eşdeğer emisyon azaltma tedbirleri alınmış yerlerde depolanır.
7) Sıvı ve katı dışkıların öncelikle uygun şekilde bertarafı sağlanır. Bununla
beraber; bertarafı için uygun koşullar sağlanamadığında, kullanılacak dışkının depo
kapasitesi olarak en az üç aylık miktar dikkate alınarak belirlenir. Bu maddelerin
değerlendirilme yerleri ve süreleri ile kompostlama, kurutma veya atık gaz tesisleri gibi
uygun tesislerde işleme tabi tutulma durumu dikkate alınarak, yetkili merci tarafından
artırılabilir veya azaltılabilir.
8) Canlı hayvan kütlesi 0-50 GV arasında olan tesisler için asgari mesafe şartı
aranmaz.
9) Asgari Mesafe Eğrisi aşağıdaki şekildedir. Üstteki eğri, kümes hayvanları için
geçerli olan asgari mesafe eğrisini, alttaki ise büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar için geçerli
olan eğriyi gösterir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
197
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
11) Kümes hayvanları cinsinden, hayvan yeri sayısını canlı hayvan kütlesine
dönüştürme faktörleri aşağıda belirtilmiştir.
Hayvan Cinsi(Kümes Hayvanları)
Yumurtlayan kümes hayvanları
Genç kümes hayvanları (18. Haftaya kadar)
35 güne kadar besi piliçleri
49 güne kadar besi piliçleri
Yetiştirilen pekin ördekleri(3. Haftaya kadar)
Besi pekin ördekleri (7. haftaya kadar)
Yetiştirilen uçan ördek (3. Haftaya kadar)
Besi uçan ördeği (10. Haftaya kadar)
Yetiştirilen hindi (6. Haftaya kadar)
Besi hindisi, dişi kanatlılar (16. haftaya kadar)
Besi hindisi, erkek kanatlılar (21. haftaya kadar)
Ortalama Münferit Hayvan Kütlesi
0,0034
0,0014
0,0015
0,0024
0,0013
0,0038
0,0012
0,0050
0,0022
0,0125
0,0222
“Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik” e göre kapasite
artışı planlanan işletmede kümeslerin yerleşim birimlerine asgari mesafe miktarını tespit
etmek için proje kapsamında yetiştirilecek yarka ve tavuk miktarı hesaba katılarak toplam
canlı hayvan kütlesi hesabı yapılmıştır. Buna göre:
Planlanan işletmede beslenecek yarka sayısı
: 90.000
8278 parselde beslenen yarka sayısı
: 59.520
Beslenecek toplam yarka sayısı
: 149.520
Toplam canlı yarka kütlesi (Proje)
: 149.520 x 0,0014
: 209,33 GV
Planlanan işletmede beslenecek tavuk sayısı
: 454.800
Toplam canlı tavuk kütlesi (Proje)
: 454.800 x 0,0034
: 1.546,32 GV
Toplam canlı hayvan kütlesi
: 209,33 + 1.546,32
: 1.755,65 GV
Hesaplanan toplam canlı hayvan kütlesine göre asgari mesafe eğrisinden
hesaplanan asgari mesafe, grafikteki 500 metre sınır değerine yaklaşmıştır. Toplam canlı
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
198
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
hayvan kütlesine göre asgari mesafe eğrisinde 700 GV değerinden büyük değerler için
hesaplamanın nasıl yapılacağına dair yönetmeliklerde herhangi bir hüküm
bulunmamaktadır. Bu nedenle 700 GV değerinden büyük canlı hayvan kütleleri için
grafikte verilen en büyük asgari mesafe değeri olan 500 metre değeri baz alınarak
değerlendirme yapılmıştır. Oluşabilecek kokunun bu mesafeden sonra çevreyi rahatsız
edeceği düşünülmemektedir. Proje alanına en yakın yerleşim birimi olan kuzeybatı
yönündeki Çambel Köyünün parsel sınırına kuş uçumu mesafesi 2.650 metredir.
Proje kapsamında tercih edilen kafes sistemli kümeslerdeki koku sorunu, diğer
altlık sistemiyle çalışan kümeslere göre daha azdır. Kümeslerde gübre biriktirilmeyecektir.
Yarkaların ve tavukların dışkıları kümes içerisinde kokuşmadan, sürekli çalışan taşıyıcı
bant vasıtasıyla kümesten uzaklaştırılacaktır. Kümesten alınan dışkı, taşıyıcı bantlarla
kümes dışarısındaki gübre kurutma ünitesine taşınacaktır.
Kümes sonlarına ilave edilmesi planlanan gübre kurutma ünitesinin çalışma
prensibine göre gübre, tünelde ölçü aletine gübre bantlarıyla taşınır. Ölçü aleti üstteki banta
gübreyi yayar. Bu bant ile gübre alttaki bantta döndükten sonra gübreyi tünelin bir ucundan
diğer ucuna hareket ettirir. Daha sonrasında tünelin içinden daha ileriye hareket ettirilir.
Tünelin gübre bandı delikli yapıdadır. Kümeslerin sıcak havası fanlarla alınır, banttaki
küçük deliklere doğru hareket ederek direk gübreyle temas eder. Eğer içeride yeterli sıcak
hava yoksa dışarıdan hava rahatlıkla alınabilir. Kurutulmuş gübre konteynıra veya depoya
gübre bandıyla veya helezonla taşınabilir.
Gübre Taşıma Bandı
Kümes Havalandırma Fanları
Gübre Kurutma Ünitesi Fanları
Şekil 57 Mevcut Gübre Kurutma Ünitesi Fanları
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
199
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 58 Tesiste Mevcut Gübre Kurutma Ünitesi
Kapasite artışı ve ünite ilavesi gerçekleştirilecek tesiste 1 adet gübre kurutma
ünitesi mevcuttur. (Şekil 58) Kapasite artışıyla eklenecek 3 kümes, gübre kurutma ünitesi
olmayan 3 kümes ve 8278 parselde yer alan yarka kümesi için toplamda 7 adet gübre
kurutma ünitesi bu proje kapsamında kümes sonlarına eklenecektir.
Kümeslerde oluşan nemin ve kümes içinde meydana gelen kokunun, hayvanları
olumsuz etkilemesini önlemek için, kümeslerin uygun yerlerine konulacak fanlar
vasıtasıyla dışarı atılması sağlanacaktır.
Kümeslerin havalandırmalarından sıcak havalarda dışkı kokusu yayılacaktır. Bunu
önlemek için havalandırma fanlarının egzozlarına koku indirgeme sistemi yapılacaktır.
Emilen hava atmosfere verilmeden önce su perdelerine çarpacak ve içindeki koku veren
maddeler su fazına alınacaktır. Belirli konsantrasyona gelen devridaim suyu proses
atıksuyu toplama çukuruna verilecektir.
Hâkim Rüzgâr Yönü ve Hızı:
İzmir Meteoroloji İstasyonunun 1960-2012 yılları arası Uzun Yıllar Meteorolojik
Verilerine göre bölgedeki rüzgârın esme sayılarına göre hâkim rüzgâr yönleri Şekil-59’da
verilmiştir. Buna göre yıllık en fazla esen rüzgârların yönünün Batı-Kuzeybatı (WNW),
Güney-Güneydoğu (SSE) ve Batı (W) yönlü olduğu görülmektedir.
Faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri kuş uçumu 2.650 metre mesafedeki Çambel
Köyü tesis alanının kuzeybatısında yer almaktadır. Aradaki mesafe sebebi ile oluşacak
kokunun rüzgâr yolu ile köye doğru taşınması beklenmemektedir. Koku yayılımının önüne
geçilmesi için her türlü tedbir alınmakta ve alınacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
200
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 59 Bölgedeki Hâkim Rüzgâr Yönü
Faaliyetin planlandığı proje alanı, uydu görüntüsünden de (Şekil 60) görülebileceği
üzere, en yakın yerleşim yeri olan Çambel Köyüne yaklaşık 2.650 metre mesafededir. Bu
nedenle faaliyet esnasında oluşması muhtemel kokunun yerleşim yerlerine etkisi
olmayacaktır.
15 km
12 km
4,75 km
2,65 km
7 km
11 km
9 km
6 km
3,45 km
7 km
8,50 km
11 km
5,30 km
Şekil 60 Faaliyet Alanı ile Kemalpaşa İlçesi ve Yakın Köyler Arasındaki Mesafe
Bakım Yönetim (Koku Giderme Sistemi):
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste kümeslerde oluşan nemin ve kümes
içinde meydana gelen kokunun hayvanları olumsuz etkilemesini önlemek için, dışarıdan
alınacak temiz hava kümeslerin uygun yerlerine konulacak pedlerden geçirilerek alınacak
(Şekil 61) ve kümes havasının fanlar vasıtasıyla dışarı atılması (Şekil 62) sağlanacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
201
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kümeslerin havalandırmalarından sıcak havalarda dışkı kokusu yayılacaktır. Ancak
alınacak tedbirler sayesinde tesiste oluşacak kokunun en alt seviyede olması sağlanacaktır.
İşletmedeki kümeslerde havalandırma; ısı ve neme duyarlı sensörler vasıtasıyla
çalışacak tam otomatik fanlar ile gerçekleştirilecektir. Kümesler içerisinde muhtelif
yerlerde bulunacak duyarlı alıcılar sayesinde tam otomatik bilgisayar kontrollü sistem
içerideki ısı ve nemin düzeyine göre fanları çalıştıracaktır.
Kümeslerin kısa kenarları boyunca yerleştirilecek fanlardan çıkacak koku
partiküllerinin atmosfere verilmesi önlemek için havalandırma fanlarının egzozlarına koku
giderici su perdesi yapılacaktır. Emilen hava atmosfere verilmeden önce su perdelerine
çarpacak ve içindeki koku veren maddeler su fazına alınacaktır. Yapılan araştırmalar
neticesinde kümeslerde oluşan toz, tavuk tüyleri vb. maddeler kokuyu depolamakta ve
kokunun sürekliliğini sağlamaktadır. (koku sinmesi) Bu nedenle havalandırma fanlarıyla
atmosfere atılan tozlar, tavuk tüyleri su filmiyle tutulacak ve atmosfere atılmayacaktır.
Ayrıca koku veren aldehit ve ketonlar su fazına geçeceği için kokunun atmosfere salınımı
minimum seviyeye inecektir. Belirli konsantrasyona gelen devridaim suyu atıksu toplama
çukuruna verilecektir.
Şekil 61 Tesiste Kullanılacak Havalandırma Sisteminin Örnek Bir Uygulaması
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
202
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Şekil 62 Tesiste Kullanılacak Fanlar
Tesislerde koku yaratan bir diğer unsur ise temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerinin
düzensiz ve yeterince yapılmamasıdır. Projeye konu olan tesiste kümesler sürekli kontrol
altında tutulacak ve periyodik olarak temizlenecektir. Bu nedenle temizlik ve
dezenfeksiyon yetersizliğinden kaynaklanabilecek koku oluşmayacaktır. Kurulacak
kümesler bölgedeki hâkim rüzgâr yönü dikkate alınarak projelendirilmiş olup kümes
fanları da buna göre konumlandırılacaktır.
Kümeslerden fanlar aracılığıyla alınan sıcak hava, proje kapsamında ilave edilmesi
planlanan gübre kurutma ünitelerine, doğrudan dışkı üzerine verilecektir. Dışkı nemli
olduğundan kümesten hava ile çıkabilecek toz, tüy vb. maddeleri tutacaktır. Ayrıca dışkı
kurutma ünitelerinin etrafına paneller konularak, su perdesi ile toz ve koku veren
maddelerin tutulması da sağlanabilecektir.
Toz Tutucu
Paneller
Kümeslerde tam temizlik ve kuruluk sağlanacaktır. Kümeslerde havalandırma
sistemi kurulacak ve parsel üzerinde gübre stoklanmayacaktır.
Sıvı dışkı oluşmayacağından kümes içinde sıvı dışkı bulundurulmayacaktır.
Tesis çevresinin 150 m yakınında azota karşı duyarlı bitkiler (fidanlık ve kültür
bitkisi) bulunmamaktadır. Tesis çevresinde ekolojik sistem (orman, fundalık, bataklık v.b.)
bulunmamaktadır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
203
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Tesiste oluşabilecek ölü yarka ve tavuklar günlük olarak toplanacak ve ölü
çukuruna atılacaktır. Ölü hayvanların konulduğu gömme çukurları tam sızdırmasız şekilde
ve ağzı koku oluşumuna karşı kapalıdır, ilave edilecek ölü çukurları da aynı özellikte
olacaktır.
III.C.6. Proje Kapsamında Hijyenin Sağlanması İçin Ne Gibi İşlemlerin Yapıldığı,
Kullanılan Dezenfeksiyonlarla Birlikte Hijyen Planının Açıklanması
Özellikle son yıllarda ülkemizde tavukçuluk büyük bir gelişme göstererek bir
endüstri haline gelmiştir. Buna paralel olarak bir takım sorunlar ortaya çıkmıştır. Bu
sorunları en aza indirebilmek için sağlık ve hijyen koşullarının sağlanması büyük önem arz
etmektedir.
Kapasite artışı planlanan işletme için hazırlanan Hijyen ve Dezenfeksiyon Planı
EK-22’de verilmiştir. Genel hatları ile alınacak tedbirler ise aşağıda belirtilmiştir.
Tavukçulukta amaç hastalığın kümese girişini önlemek ve sağlıklı sürüler
yetiştirmektir. Hastalık çıktıktan sonra yapılan tedavi, çıkan bir yangının söndürülmesine
benzetilebilir. Özet olarak proje kapsamında alınacak önlemler aşağıdaki gibi olacaktır.
 Öncelikle kümes yapılacak yerlerin diğer tavukçuluk işletmelerinden, yerleşim
alanlarından ve ana yollardan mümkün olduğu kadar uzak olmasına dikkat
edilecektir.
 Kümesler, yabani hayvanların ve kuşların girişini engelleyecek şekilde planlanacak
ve kümesler arasında yeterli mesafe bırakılacaktır. Çiftliğin etrafı yabani hayvan ve
insan girişini engelleyecek şekilde çevrilecek, giriş ve çıkışlar kontrol altında
tutulacaktır.
 Kümes içindeki ekipman dönem sonlarında dışarıya çıkarılarak dezenfekte
edildikten sonra güneş altında kurumaya bırakılacaktır.
 Kümes ve ekipmanların eksiklikleri ve arızaları da temizlik esnasında onarılacaktır.
 Kümesler geniş spektrumlu bir dezenfektanla dezenfekte edilecek, kuruyunca da
badana yapılacaktır.
 Daha önce temizlenmiş ve dezenfekte edilmiş ekipmanlar da içeriye alınıp kapı ve
pencereler sıkıca kapatılarak fumigasyon tarzı dezenfeksiyon uygulanacak ve
kümesler bu şekilde kapalı olarak 12 saat muhafaza edilecektir.
 Kümesler hayvanlar gelmeden önce havalandırılacaktır.
 Hayvanlar gelmeden en az 24 saat önce kümesin bütün hazırlıkları ve ısı durumu
düzenlenmiş olacaktır.
 Kümes girişlerine dezenfektan ve kireç konulacak, bakıcıların bunlara basmadan
kümeslere girişleri önlenecektir.
 Her kümesin bakıcısı ayrı olacak, kümeslerde giymeleri için özel ayakkabı ve elbise
verilecek, kümes kıyafetleri ile dışarıda dolaşmaları engellenecektir.
 Kümeslere yabancı kişi ve ziyaretçilerin girmesine engel olunacak, eğer veteriner
hekim, ziraat mühendisi gibi teknik elemanların kümese girmesi gerekiyorsa
onların da yukarıdaki hijyen kurallarına uyması sağlanacaktır.
 Ölen hayvanlar kümeslerden uzakta açılacak derin çukurlara gömülecek, üzerlerine
sönmemiş kireç dökülecektir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
204
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
 Herhangi bir hastalık şüphesi durumunda derhal şirket bünyesinde görev yapan
veteriner hekime başvurulacak, bilinçsizce ilaç kullanılmayacaktır.
 Yeni alınan malzemeler dezenfekte edilmeden kümese sokulmayacaktır.
 Kümeslere normalden fazla hayvan konulmayacaktır.
 Tavuklara verilecek su, temiz, renksiz, kokusuz, tortusuz, zararlı maddeler ve
mikroplardan arındırılmış olacaktır. Bunun için işletmede kullanılacak su belirli
aralıklarla bakteriyolojik ve kimyasal yönden incelettirilecektir.
 Kümeslerde fare vb. zararlılarla etkin bir şekilde mücadele yapılacaktır.
 Tavukçulukta hastalıklardan korunmanın diğer bir yolu da aşılamadır. Aşılama
programı şirket veterineri tarafında yapılacak ve bu programa titizlikle uyulacaktır.
III.C.7. Projenin, Proje Alanının Yakınında Bulunan Tesislerle Olan Etkileşiminin
Açıklanması
EK-9’da verilen parsele ait Ölçü Krokisinden görülebileceği üzere parsel;
kuzeyinde 811 ve 8278 no’lu parseller, batısında 813 ve 814 no’lu parseller, güneyinde
842 no’lu parsel ile çevrilidir. Parselin doğusundan yol geçmektedir. EK-4’de verilen uydu
fotoğraflarından da görülebileceği gibi parselin kuzeyinde yer alan 8278 parseldeki
Kademli Ekipman’a ait “Yumurta Üretimine Yönelik Civciv/Yarka (59.520 adet/dönem)
Yetiştirme, Yumurta Paketleme ve Yem Üretim Tesisi” haricinde proje alanı çevresinde
tesis bulunmamaktadır.
8278 parselde yer alan tesise ait İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden
07.12.2007 tarihinde alınan 1267 sayılı “ÇED Gerekli Değildir” kararı EK-13’de
verilmiştir. Ayrıca ÇED Raporuna esas formatta yer alması gereken hususlara dair İzmir
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün 17.12.2013 tarihli görüşünde (EK-10), faaliyetin
bitişik parselde yer alması ve planlanan proje ile bağlantısı bulunması sebebiyle ÇED
Raporuna dahil edilmesi istenmiştir. Bu sebeple çevresel etkilerin kapsamlı ve kümülatif
incelenebilmesi amacıyla 8278 parselde yer alan faaliyet de bu rapor kapsamına alınmıştır.
III.C.8. Tesisin Yakın Çevresindeki Yerleşim Birimlerine Olası Etkileri
Faaliyet alanının parsel sınırına en yakın yerleşim yeri, kuzeybatıda Çambel Köyü,
kuş uçumu 2.650 m. mesafededir. Faaliyet alanının güneyindeki Armutlu Köyünün faaliyet
alanı sınırına mesafesi ise kuş uçumu yaklaşık 3.450 m’dir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesis nedeni ile yakın çevredeki yerleşim
yerlerine olabilecek etkiler (koku, gürültü, emisyon, ulaşım vb.) ve bu etkileri önlemek
veya en aza indirmek için alınacak tedbirler raporun ilgili başlıkları altında detaylı olarak
anlatılmıştır. Özetle, kurulması planlanan tesisten yakın yerleşim yerleri olumsuz olarak
etkilenmeyecektir.
Proje kapsamında çevredeki yerleşim birimlerini etkileyebilecek en önemli
etkilerden biri olan koku oluşumuna sebebiyet verebilecek işlemler için her türlü tedbirler
alınacaktır. Kümes fanlarının önüne koku giderici su perdesi yapılacaktır. Ayrıca gübre
kurutma üniteleri kurularak yaş dışkıdan oluşacak kokunun en aza indirgenmesi
sağlanacaktır.
Yakın yerleşim yerlerinde, kurulması planlanan faaliyet nedeni ile sinek
probleminin oluşması beklenmemektedir. Ancak herhangi bir ekstrem durumda planlanan
proje konusu faaliyet nedeni ile oluşabilecek sinek probleminin çözümü için faaliyet sahibi
gerekli ilaçlama desteğini verecektir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
205
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Kapasite artışı ve ünite ilavesi projesi tamamlandığında 8278 parselde çalışan 9
kişiye 8256 parselde çalışmak üzere 10 kişinin katılması planlanmaktadır. İhtiyaç
duyulması durumunda yeni istihdam düşünülebilecektir. Proje kapsamında planlanan tesis,
aile büyüklüğü 5 kişi kabul edildiğinde 50 kişiye ekonomik ve sosyal fayda sağlaması
beklenmektedir. Dolayısıyla çalışacak işçilerin tesisin bulunduğu yöreden ve çevre
köylerden temin edileceğinden bölge ekonomisi ve civar köyler için iyi bir istihdam
yaratılacağı düşünülmektedir.
III.C.9. Proje Kapsamında, İşletme Döneminde Meydana Gelebilecek Katı Atık, Tehlikeli
(Atık Yağ, Boya Kapları, Kimyasal Madde Kapları Vs.) Ve Tıbbi Atıkların Cinsi, Miktarı
Ve Özellikleri, Ne Şekilde Bertaraf Edileceği
Proje Kapsamında, İşletme Döneminde Meydana Gelebilecek Katı Atık, Tehlikeli
(Atık Yağ, Boya Kapları, Kimyasal Madde Kapları vs.) Ve Tıbbi Atıkların Cinsi, Miktarı
Ve Özellikleri, Ne Şekilde Bertaraf Edileceği “III.C.3. Her Bir Tesisin İşletilmesi
Sırasında Oluşması Muhtemel Atıklar (Evsel Nitelikli Atıklar, Atık Yağlar, Ambalaj
Atıkları, Tıbbi, Tehlikeli Atıklar, vb.) Atık Cins Ve Miktarları, Özellikleri, Ne Şekilde
Bertaraf Edileceği” bölümünde detayları ile verilmiştir.
III.C.10. Proje Kapsamında İşletme Döneminde İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli Ve
Tehlikeli Olanlar, Alınacak Önlemler
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste insan sağlığı ve çevre açısından
riskli ve tehlikeli olabilecek işlemlerden bazıları aşağıdaki gibidir:
 Üretim ünitelerinde meydana gelebilecek iş kazaları,
 Yangın,
 Gıda zehirlenmesi
Belirtilen riskler için olası tehlikeli durumlar, bu durumların çevre ve insan sağlığı
üzerine olası etkileri, riskler için alınan önlemler ve planlanan düzeltici-önleyici faaliyetler
(DÖF) ile risklerin oluşması durumunda neler yapılması gerektiğini Tesis Acil Durum
Planı’nda detayları ile açıklanmıştır. Tesisin Acil Durum Planı EK-23’de verilmiştir.
İnşaat aşamasında çalışacak iş makineleri ve ekipmanlardan kaynaklanabilecek
olası iş kazaları için ise aşağıdaki tedbirler alınacaktır.
 İş makineleri, bu ekipmanların güvenli kullanımı ile ilgili uygun eğitim almış
operatörler tarafından kullanma talimatlarına uygun olarak kullanılacaktır.
Operatörler periyodik olarak eğitilecektir
 İş makinesi bir çalışma alanı içinde hareket ediyorsa, uygun trafik kuralları
konulacak ve uygulanacaktır.
 İş makinesinin çalışma alanında görevli olmayan işçilerin bulunmasını önleyecek
gerekli düzenleme yapılacaktır. İşin gereği olarak bu alanda işçi bulunması zorunlu
ise, bu işçilerin iş makinesi nedeniyle zarar görmesini önleyecek uygun tedbirler
alınacaktır.
 İş makinelerinin kullanımı sırasında da makinelerin yakınına yaklaşılmasına izin
verilmeyecek, inşaat sahasına vatandaşların girmesini engelleyici uyarıcı ikaz
levhaları asılacaktır.
 Faaliyet sırasında işçilerin baret, kulaklık, gözlük vb. kişisel koruyucu aletleri
kullanmaları faaliyet sahibi tarafından sağlanacak ve bu ekipmanın kullanılması
zorunlu tutulacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
206
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
 Herhangi bir arıza anında işinin ehli bir tamirci ustasının dışında başka kimselerin
iş makinelerine müdahale etmesi engellenecektir.
 Malzeme taşımada kullanılacak kamyonlardan kaynaklanabilecek olası trafik
kazalarıdır. Bunlara mahal vermemek için sürücülerin trafik kurallarına ve hız
limitlerine uymaları sağlanacaktır. 11.06.2009 tarih ve 27255 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Karayolu Taşıma Yönetmeliği” ve bu
yönetmelikte yapılan değişikliklere riayet edilecektir.
 Herhangi bir kaza durumunda en yakın sağlık merkezinden gerekli yardım
istenecektir.
 Faaliyet alanına en yakın İtfaiye ve Sağlık Teşkilatı Kemalpaşa ilçesinde
bulunmaktadır. Tesisin işletilmesi sırasında olabilecek acil müdahale gerektiren
durumlarda Kemalpaşa ilçesinde bulunan itfaiye ve sağlık teşkilatlarından yardım
alınacaktır.
 Olası iş kazalarında kullanılmak üzere faaliyet alanında bir araç hazır
bekletilecektir.
İşletme aşamasında oluşacak kaza, sabotaj vs. durumlarda ilk yardım müdahale
ekibi oluşturulacaktır. Çevre ve toplum sağlığını olumsuz etkileyecek hususlar ile yangın
ve patlamalara karşı gerekli tedbirler alınacaktır.
Mevcut tesiste 30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu” ile ilgili yönetmeliklerde
belirtilen hususlara uyulacaktır.
III.C.11. İşletme Aşamasında Yapılacak İşlerden Dolayı Zarar Görebilecek Flora-Fauna
Türleri (Endemik, Nesli Tehlikede Türler Vb.) Proje İçin Seçilen Yer Ve Etki Alanında
Bulunan Tür Popülasyonlarının Etkilenmesi
Proje alanı, EK-3’de verilen 1/25.000 ölçekli İzmir Büyükşehir Bütünü Çevre
Düzeni Planının L-19-a-1 paftasına göre “Tarımsal Niteliği Koruncak Alan” olarak yer
almaktadır. Parsele ait tapuda vasfı “bağ” olarak belirtilmiştir. Parsel tarım arazileri
kapsamındadır. Parsel üzerinde entegre olmayan, sadece besi amaçlı hayvan yetiştiriciliği
planlanması sebebiyle “tarımsal yapılardan, hayvancılık amaçlı yapılar” grubuna
girmektedir. Hayvancılık işletmeleri tarımsal faaliyetlerdendir. Parsel üzerinde çiftçilik
amacıyla kullanılacak tesisin Tarımsal Amaçlı Yapılar sınıfına girdiği ve böyle bir amaçla
kullanılacak tesisin teknik ve sağlık açısından sakıncasının bulunmadığı (Mülga) Tarım ve
Köyişleri Bakanlığı İzmir İl Müdürlüğü’nden 21.06.1996 tarihinde alınan 554-22973 sayılı
raporda (EK-10) belirtilmiştir.
8278 Parsele ait Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü’nden 06.09.2012 tarih ve
41631 sayıyla alınan “1,15 hektarlık “dikili tarım” arazisinde, 2.628,65 m2 taban alanlı
tavuk kümesi ve müştemilatları yapılması uygundur” görüşü de EK-10’da verilmiştir.
Alanda mevcut durumda Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu Yetiştirme Tesisi
bulunmaktadır. Dolayısı ile proje alanında bitki örtüsünün yer yer ortadan kalktığı
gözlenmektedir.
Faaliyet alanı çevresindeki hâkim vejetasyon kültür bitkileri, şeftali ağaçları ve
üzüm bağıdır. Arazi gözlem ve incelemelerinde faaliyet alanının yakın çevresini oluşturan
bitki türlerinin bölgede yaygın bir biçimde bulunduğu tespit edilmiştir.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
207
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Faaliyet alanında bulunan türler içerisinde endemik, nesli tehdit altında olan türler
bulunmadığından, türler yakın bölgelerde de temsil edildiğinden faaliyet nedeni ile bitki
türlerinin nesilleri tehdit edilmeyecektir.
Proje alanında tespit edilen fauna türleri ise Tablo 10’da verilmiştir. Arazinin
hazırlanması ve işletme aşamasındaki faaliyetler, türler üzerinde rahatsızlık faktörü
yaratacak, popülasyonlar bundan olumsuz etkilenecek olsalar da, türlerin ortadan kalkması
gibi bir tehlike unsuru söz konusu olmayacaktır. Dolayısı ile gerçekleştirilmesi planlanan
faaliyetin fauna üzerine olumsuz herhangi bir etkisi olmayacaktır.
Ayrıca işletme aşamasında gerçekleştirilecek faaliyetlerin tamamı kapalı alanda
gerçekleştirileceği için, tesisten oluşacak tüm atıksular sızdırmasız fosseptiklerde
toplanarak faaliyet sahibinin anlaşma imzaladığı vidanjör ile belirli aralıklarla çekileceği
için, tesisten oluşacak proses katı atıkları yönetmeliklere uygun şekilde bertaraf edileceği
için ve tesiste herhangi bir zararlı emisyon kaynağı bulunmayacağı için işletme aşamasında
yapılacak işlerden dolayı flora-fauna türleri zarar görmeyecektir.
Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu ve Yönetmeliklerine, 4915 sayılı Kara
Avcılığı Kanunu ve Yönetmeliklerine, ülkemizin imzalayarak taraf olduğu uluslararası
sözleşmelere ve ilgili madde hükümlerine uyulacaktır.
III.C.12. Çevresel Acil Eylem Planı (Ünitelerde Meydana Gelebilecek Muhtemel, Kaza,
Yangın, Deprem, Sel Ve Sabotaja Karşı Alınması Gerekli Önlemler)
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste kümesler işletmeye açıldıktan sonra
olumsuz bazı durumları en küçük hasar ile atlatabilmek için acil durum planı
hazırlanacaktır. Bu planlar tesis faaliyete geçmesi ile beraber işlevlik kazanacak ve
geliştirilecektir.
Müdahalenin zamanında yapılabilmesi için acil durum organizasyonu yapılacaktır.
Müdahaleleri kolay yapabilmek için tesis risk değerlendirilmesi yapılacaktır. Alan
içerisinde kullanılan hammaddelerin özellikleri, depolanmaları gibi konular
değerlendirilecek ve olası riskin boyutuna bağlı olarak alan risk değerlendirilmesi
yapılacaktır. Tüm bunlara bağlı olarak, acil duruma müdahale yönetimi hazırlanacaktır.
Acil durumlarda kullanılmak üzere uyarı ve iletişim sistemleri kurulacak ve
kullanılması sağlanacaktır. Acil durumlarda kullanılmak üzere gerekli donanım
sağlanacaktır.
Herhangi bir acil durumda personelin şaşırmaması ve gerekli müdahaleyi
yapabilmesi için belirli aralıklarla düzenli acil durum tatbikatları yapılacaktır.
Acil Durum Planı, tesis içinde meydana gelebilecek acil durumlarda zararı en aza
indirmek için hazırlıklı olmak amacıyla hazırlanmıştır. Zamanında müdahalede bulunmak
amacıyla tüm birimler arasında ve tesis dışındaki kurumlar ve yetkililer arasında
koordinasyonu sağlayarak plan çerçevesinde mevcut personel ve teçhizatla zararı en az
düzeyde tutacak tedbirler alınacaktır. Planın uygulanmasından tesis müdürü sorumlu
olacaktır. Tesis müdürü planın uygulanması için “Acil Durumlara Hazırlık Ekibi”
kuracaktır. Bu ekipte başta birim yöneticileri olmak üzere hassas alanlardaki çalışanlar ve
güvenlik ekibinden kişiler bulunacaktır. Bu ekibin oluşmasından sonra bağlı olarak “Acil
Müdahale Ekibi” kurulacaktır.
Kapasite artışı planlanan tesiste, elektrik kaçağı ve yangına karşı her türlü teçhizat
ve malzeme tesiste bulundurulacaktır. Tesis binasında görülebilir yerlere gerekli ikaz
işaretleri konularak çalışan personel kazalara karşı uyarılacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
208
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Herhangi bir şekilde meydana gelebilecek basit kazalarda, ilk müdahale için tesiste
sağlık dolabı bulundurulacaktır. Faaliyet sahasında, muhtemel bir yangın tehlikesine karşı
gerekli tedbirler alınacak, ilgili güvenlik birimleri ile (Emniyet, Jandarma, İtfaiye vb.) iş
birliğine gidilecek ve tesiste yangın söndürme ekipmanları bulundurulacaktır.
Tesiste oluşması muhtemel salgınlardan kaynaklanacak toplu tavuk ölümleri
sonucunda oluşan ölü tavuklar, görevli personelce gerekli sağlık tedbirleri alındıktan sonra
faaliyet alanı içerisinde hayvanların bertarafı amacıyla Gıda Tarım ve Hayvancılık
Bakanlığı’nca yapılması zorunlu tutulan ölü çukurlarına gömülecektir. Tavuklar ölümden
sonra hemen çukura atılacak, çukurlar tam sızdırmaz olacak ve etrafı kireçlenecektir.
Ayrıca 15.03.1989 tarih ve 20109 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
“Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği”, 20.03.2007 tarih ve 26468 sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Kuluçkahane ve Damızlık Kanatlı İşletmeleri
Yönetmeliği”, 04.09.2011 tarih ve 28044 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren “Tavuk Vebası Hastalığına Karşı Korunma ve Mücadele Yönetmeliği”, 13.12.2011
tarih ve 28141 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlğe giren “Kanatlı Tifosu İle
Kanatlılarda Pullorum Hastalığına Karşı Korunma Ve Mücadele Yönetmeliği”
hükümlerine uygun hareket edilecektir. Salgın hastalık olduğu zaman sorumlu Veteriner
Hekim tarafından kümesler karantinaya alınacak ve derhal Gıda Tarım ve Hayvancılık İl
Müdürlüğü’ne haber verilecek, gerekli imha işlemi Gıda Tarım ve Hayvancılık İl
Müdürlüğü koordinasyonunda yapılacaktır.
Planlanan işletmede uygulanacak ve işletmede toplu ölümler (Kuş Gribi vb.) olması
halinde yapılacakları da içeren Acil Durum Planı EK-23’de verilmiştir.
III.C.13. İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek Ve Süren Etkiler Ve Bu Etkilere
Karşı Alınacak Önlemler(Arazi Islahı, İşletme Sonu Ve Uzun Süreli Saha Bakım Programı,
Rehabilitasyon Ve Rekreasyon Çalışmaları, Mevcut Yeraltı Ve Yüzeysel Su Kaynaklarına
Etkileri Ve İzlenmesi)
Kapasite artışı ve ünites ileavesi planlanan tesisin uzun yıllar faaliyet göstermesi
planlanmaktadır. Bu nedenle tavukçuluk sektöründeki teknolojik gelişmeler ve yenilikleri
sürekli takip edilecek, işletmede kullanılacak makine ve ekipmanların bakımları periyodik
olarak yapılacaktır.
Kutlusan tarafından tasarlanan ve geliştirilen kümes ve kümes ekipmanlarının
deneme çalışmalarının yapılması ve verimlerinin artırılması için çalışmalarına devam eden
Kademli Ekipman, yenilikçi kümes uygulamalarını ve alternatiflerini dünya çapında takip
etmekte ve içinde bulunduğu grup şirketine tasarım aşamasında önemli veriler
oluşturmaktadır. Dolayısıyla tesis ekipmanları gerektiğinde daha ileri teknolojiye sahip ve
daha çevreci ekipmanlarla değiştirilebilecektir.
Ancak tesisin herhangi bir nedenle kapanması halinde işletme altyapısının mevcut
olması nedeni ile yine tavukçuluk sektöründe faaliyet gösterecek bir firmaya devredilmesi
düşünülecektir. Devir işlemlerinin yapılması aşamasında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve
ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarına bilgilendirme yapılacaktır.
Tesisin kapanması ve devredilememesi halinde, işletme kapandıktan sonra işletme
arazisinin tekrar tarımsal arazi olarak kullanılması mümkündür. Tavuk yetiştirme tesisleri
(kümesler), beton prefabrik şeklinde inşa edildiğinden sökülüp başka bir yere götürülmesi
mümkün olabilmektedir. Bu nedenle arazide kalıcı bir etki söz konusu olmayacaktır.
İşletmede rehabilitasyon çalışmalarından sonra arazi topografyasının eski
görünümünü kazanması mümkündür. Arazinin çevredeki diğer araziler gibi tarım arazisi
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
209
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
olarak kullanılabilmesi mümkündür. Saha herhangi bir sebeple terk edildiğinde sahada can
ve mal güvenliğini tehlikeye düşürecek bir topografya bırakılmayacaktır.
İşletme faaliyete kapandıktan sonra arazide oluşabilecek herhangi bir emisyon söz
konusu değildir.
Kapasite artışı ve ünite ilavesi planlanan tesiste faaliyetin sona erdirilmesi ve başka
bir işletmeye devir işlemlerinin yapılmaması halinde yıkım işlemleri yapılacaktır. Tesisin
yıkılması durumunda inşa edilmiş tüm üniteler “Hafriyat Toprağı ile İnşaat Yıkıntı
Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri çerçevesinde kaldırılacaktır. Çalışmaların
tamamlanmasının ardından işletme alanı ilk alındığı şekilde bırakılarak terk edilecektir.
Tesis alanında tüm yıkım ve rehabilitasyon işlemlerinin tamamlanması aşamasında
ve sonrasında yer altı ve yerüstü su kaynaklarının bu işlemlerden etkilenmesi söz konusu
olmayacaktır. İşletme faaliyete kapandıktan sonra faaliyetle ilgili herhangi bir atık
oluşmayacağı ve arazi ıslah edilerek doğal hale getirileceği için mevcut yeraltı ve yüzeysel
su kaynaklarına herhangi bir olumsuz etki olmayacaktır.
III.Ç. İZLEME PLANI (İNŞAAT DÖNEMİ)
“ÇED Olumlu” kararı alındıktan sonra proje sahibi inşaat dönemine ilişkin izleme
raporlarını Bakanlıkça yetkilendirilmiş kurum ve kuruluşlara yaptıracak; İnceleme
Değerlendirme Komisyonu toplantısında belirlenen periyotlarda hazırlanacak İzleme
Kontrol Raporları bu kurum ve kuruluşlar tarafından Bakanlığa sunulacaktır.
PROJENİN ÇEVRESEL ETKİLERİNİN VE ALINACAK ÖNLEMLERİN ÖZETİ
Tesiste oluşacak atık miktarları ve bu atıkların bertaraf şekilleri aşağıdaki tabloda
özetlenmiştir.
Tablo 84 Proje Kapsamında 8256 ve 8278 Parsellerde Oluşacak Atıklar ve Bertaraf Şekilleri
İNŞAAT İŞLETME
ATIKLAR
BERTARAF ŞEKLİ
AŞAMASI AŞAMASI
KATI ATIK
TOPLAM TOPLAM
BERTARAF ŞEKLİ
Dolgu malzemesi olarak kullanılabilecek nitelikli
olanlar proje alanında zemin düzenlemesi, yol
Hafriyat Artığı (m3)
dolgusu, bahçe düzenlemeleri için değerlendirilecek;
1.590,1
sac, plastik, cam vb. geri kazanılabilir malzemeler
lisanslı geri dönüşüm firmalarına verilecektir.
KATI ATIK (PROSES)
TOPLAM TOPLAM
BERTARAF ŞEKLİ
Günlük olarak toplanacak ve kapasitesi artırılacak
Ölü Tavuk (ton/yıl)
67,08
olan Sızdırmasız Ölü Çukurlarında bertaraf
edilecektir.
Gübre Kurutma Ünitelerinde kurutulacak ve
Gübre (ton/yıl)
24.021,74
Peletleme, Sanitasyon ve Paketleme işlemlerinden
geçirilerek tarımsal amaçlı satışa sunulacaktır.
Düzenli depolama tesislerine kabul kriterlerine göre
analiz yaptırılarak atığın hangi sınıf depolama
Kömür Külü (ton/yıl)
14,51
tesisinde bertaraf edileceği belirlenecek ve belirlenen
düzenli depolama sahalarında depolanarak bertaraf
edilecektir.
Gübre Kurutma Ünitelerinde dışkı ile birlikte işlem
Kırık ve Bozuk Yumurta (ton/yıl)
4,61
görecektir.
ATIK YAĞ
TOPLAM TOPLAM
BERTARAF ŞEKLİ
Atık Madeni Yağ (Kg/Yıl)
-
-
-
TOPLAM
TOPLAM
Kağıt Karton (Kg/Yıl)
7,78
14,77
Plastik (Kg/Yıl)
6,48
12,31
BERTARAF ŞEKLİ
Yönetmeliklere uygun şekilde ayrılarak Lisanslı Geri
Dönüşüm Firmasına verilecek.
Yönetmeliklere uygun şekilde ayrılarak Lisanslı Geri
Dönüşüm Firmasına verilecek.
AMBALAJ ATIĞI
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
210
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
İNŞAAT İŞLETME
AŞAMASI AŞAMASI
TOPLAM TOPLAM
ATIKLAR
TIBBİ ATIKLAR
Tıbbi Atık (Ton/Yıl)
ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLER
Pil (adet/yıl)
Akü – UPS (adet/yıl)
EVSEL ATIKLAR
Evsel Sıvı Atık Miktarı (m3/yıl)
…..Beşeri Sıvı Atık Miktarı
(m3/yıl)
-
-
-
TOPLAM
BERTARAF ŞEKLİ
-
-
-
-
-
-
TOPLAM
TOPLAM
BERTARAF ŞEKLİ
388,8
2.197,4
1.477,4
-
720,0
Evsel Katı Atıklar (Ton/Yıl)
2,16
8,21
SIVI ATIKLAR (PROSES)
TOPLAM
TOPLAM
-
192,0
Proses Sıvı Atık Miktarı
(m3/yıl)
….. Koku İndirgeme Sisteminde
Kullanılacak Proses Suyu Değişimi
(m3/yıl)
BERTARAF ŞEKLİ
TOPLAM
388,8
…..Bina ve Tesis Temizliği (m3/yıl)
BERTARAF ŞEKLİ
-
192,0
Sızdırmasız fosseptikte biriktirilecek, dolduğunda
vidanjör ile çektirilerek İzmir Büyükşehir
Belediyesi’nin belirlediği deşarj noktalarına
verilecektir.
Sızdırmasız fosseptikte biriktirilecek, dolduğunda
vidanjör ile çektirilerek İzmir Büyükşehir
Belediyesi’nin belirlediği deşarj noktalarına
verilecektir.
Kemalpaşa Belediyesi tarafından alınarak
yönetmeliklere uygun bertarafı sağlanacaktır.
BERTARAF ŞEKLİ
Sızdırmasız atıksu toplama çukurunda biriktirilecek,
dolduğunda vidanjör ile çektirilerek İzmir Büyükşehir
Belediyesi’nin belirlediği deşarj noktalarına
verilecektir.
Faaliyetin inşaat ve işletme aşamalarında, 2872 sayılı Çevre Kanunu’na istinaden
yürürlüğe giren,
 14.03.1991 Tarih ve 20814 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”
 18.03.2004 Tarih ve 25406 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Hafriyat Toprağı ile İnşaat Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”
 31.08.2004 Tarih ve 25569 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”
 31.12.2004 Tarih ve 25687 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği”
 13.01.2005 Tarih ve 25699 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”
 14.03.2005 Tarih ve 25755 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”
 19.04.2005 Tarih ve 25791 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”
 17.05.2005 Tarih ve 25818 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği”
 22.07.2005 Tarih ve 25883 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”
 25.11.2006 Tarih ve 26357 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği”
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
211
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
 27.12.2007 Tarih ve 26739 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Poliklorlu Bifenillerin ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Yönetmeliği”
 06.06.2008 Tarih ve 26898 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği”
 05.07.2008 Tarih ve 26927 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik”
 30.07.2008 Tarih ve 26952 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”
 21.11.2008 Tarih ve 27061 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevre Denetimi Yönetmeliği”
 26.12.2008 Tarih ve 27092 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların Ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya
Arzına Ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik”
 26.12.2008 Tarih ve 27092 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Kimyasalların Envanteri ve Kontrolü Hakkında Yönetmelik”
 26.12.2008 Tarih ve 27092 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Tehlikeli Maddeler ve Müstahzarlara İlişkin Güvenlik Bilgi Formlarının
Hazırlanması ve Dağıtılması Hakkında Yönetmelik”
 26.12.2008 Tarih ve 27092 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve
Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik”
 03.07.2009 tarih ve 27277 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”
 30.12.2009 tarih ve 27448 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Yönetmeliği”
 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 01.04.2010
tarihinde yürürlüğe giren “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik”
 04.06.2010 Tarih ve 27601 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”
 08.06.2010 Tarih ve 27605 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Toprak Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş
Sahalara Dair Yönetmelik”
 26.08.2010 Tarih ve 27684 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Sulak Alanların Korunması Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik”
 24.08.2011 Tarih ve 28035 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”
 19.07.2013 tarih ve 28712 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik”
 03.10.2013 Tarih ve 28784 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği”
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
212
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
 11.12.2013 Tarih ve 28848 Sayılı Mükerrer Resmi Gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren “Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve
Ambalajlanması Hakkında Yönetmelik”
hükümlerine uyulacaktır.
Ayrıca,
 29.06.2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6331 sayılı “İş
Sağlığı ve Güvenliği” Kanunu,
 Karayolları Taşıma Yönetmeliği,
 28.07.2013 Tarih ve 28721 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik”
 22.01.2003 tarih ve 25001 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü
Emisyonu ile İlgili Yönetmelik” lere uyulacaktır.
Ülkemizin imzaladığı ve uygulamakla yükümlü olduğu tüm uluslararası
anlaşmalara uyulacaktır.
Çevre ve toplum sağlığını olumsuz etkileyecek hususlar ile yangın ve patlamalara
karşı gerekli tedbirler alınacaktır.
Projede belirtilen tesislerin montajı, işletilmesi ve işletme faaliyete kapatıldıktan
sonraki işlemlerde ÇED Raporunda belirtilen taahhütlere ve 1593 sayılı Umumi
Hıfzıssıhha Kanunu, 2872 Sayılı Çevre Kanunu, 4856 ve 5491 Sayılı Kanunlara ve bu
kanunlara istinaden çıkarılan tüzük ve yönetmelikler ile ilgili mevzuata uyulacak ve ilgili
kurumlardan gerekli tüm izinler alınacaktır.
Proje kapsamında 2872 sayılı Çevre Kanunu, 167 Sayılı Yer Altı Suları Hakkında
Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı “Dere Yatakları ve
Taşkınlar” adı ile yayınlanan 2006/27 no’lu Başbakanlık Genelgesi ile ilgili diğer
mevzuatların ilgili hükümlerine uyulacaktır.
29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 01.04.2010
tarihinde yürürlüğe giren “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmelik” hükümleri gereği 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca alınması gereken
Emisyon İzni, Gürültü Kontrol İzni, Deşarj İzni vb. izin ve lisanslar için başvurular tekbir
noktadan ve online olarak gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda, söz konusu yönetmelik Ek-2
kapsamında bulunan proje için İzmir Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne “Çevre İzni”
görüşü için başvuruda bulunulacaktır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
213
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
BÖLÜM IV. HALKIN KATILIMI
IV.A. PROJEDEN ETKİLENMESİ MUHTEMEL İLGİLİ HALKIN BELİRLENMESİ
VE HALKIN GÖRÜŞLERİNİN ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ
ÇALIŞMASINA YANSITILMASI İÇİN ÖNERİLEN YÖNTEMLER
Proje, İzmir ili, Kemalpaşa ilçesi, Armutlu Köyü sınırları içerisinde
gerçekleştirilecektir. Halkın katılımı için, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin
ilgili maddeleri gereğince Armutlu Köyü’nde 10.12.2013 tarihinde ÇED Sürecine Halkın
Katılımı Toplantısı düzenlenmiştir. Halkı bilgilendirme toplantısında, meydana gelebilecek
problemlerden bahsedilmiş, ortaya çıkabilecek olan etkileri en aza indirmek amacıyla ne
tür bir işlem veya teknik uygulanacağı anlatılmış ve halkın önerileri alınmıştır.
Şekil 63 Armutlu Köyü'nde Düzenlenen Halkın Katılımı Toplantısından Görüntüler
Halkın Katılımı Toplantısına katılan halkın özellikle koku problemi ve zeytinlik ve
meyve bahçelerinde meydana gelmesinden çekindikleri sineklenme problemi için önlem
alınması yönünde talepleri olmuştur. Bu durumun faaliyet sahibi tarafından dikkate
alınacağı belirtilmiş, alınacak önlemler raporun ilgili kısımlarında bahsedilmiştir.
IV.B. GÖRÜŞLERİNE BAŞVURULMASI ÖNGÖRÜLEN DİĞER TARAFLAR
Konuyla ilgili olarak ÇED Raporunun kapsamının belirlenmesi aşamasında Çevre
ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenen komisyon üyeleri görüşlerini belirtmiş, bu
görüşler doğrultusunda ÇED Raporu hazırlanmıştır. Kapsam belirleme aşamasında görüş
veren kurumlar dışında görüşlerine başvurulması öngörülen başka bir taraf
bulunmamaktadır.
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
214
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
NOTLAR VE KAYNAKLAR
Lağım Mecrası İnşaası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik
2872 Sayılı Çevre Kanunu
Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin Üretimi, İthali,
Maden
ve Taş
Ocakları İşletmelerinde
ve Tünel
Yapımında Yok
TozlaEdilmesi,
Mücadeleyle
İlgili Yönetmelik
Taşınması,
Saklanması,
Depolanması, Satışı,
Kullanılması,
Denetlenmesi
Usul Ve
Su
Kirliliği
Kontrolü
Yönetmeliği
Teknik
Usüller
Tebliği
Esaslarına İlişkin Tüzük
Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
Basel Sözleşmesi
Su Çerçeve Direktifi
4857 Sayılı İş Kanunu
Hafriyat Toprağı ile İnşaat Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onayı Genelgesi
Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği
Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik
Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (Revize)
Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (Revize)
Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği
Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği
Atıkların Ek Yakıt Olarak Kullanılmasında Uyulacak Genel Kurallar Hakkında Tebliğ
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliliği
Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği
Tehlikeli Maddelerin Su ve Çevresinde Neden Olduğu Kirliliğin Kontrolü Yönetmeliği (Revize)
Kentsel Atıksu Arıtımı Yönetmeliği
5491 Sayılı Kanun İle Değişik Çevre Kanunu
Derin Deniz Deşarjı Proje Onay Genelgesi
Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği
Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik
Kum Çakıl ve Benzeri Maddelerin Alınması, İşletilmesi ve Kontrolü Yönetmeliği
Poliklorli Bifenillerin ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkında Yönetmelik
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (Revize)
Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (Revize)
Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılmasına Dair
Hava
Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği
Yönetmelik
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik
Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği
Derin Deniz Deşarjı Proje Onay Prosedürü Genelgesi
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (Revize)
Çevre Denetimi Yönetmeliği
Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların Ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına Ve
Kimyasalların
Envanteri
Ve Kontrolü
Hakkında
Yönetmelik
Kullanımına İlişkin
Kısıtlamalar
Hakkında
Yönetmelik
Tehlikeli Maddeler ve Müstahzalara İlişkin Güvenlik Bilgi Formlarının Hazırlanması ve
Tehlikeli
Maddelerin
Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi
Dağıtılması
Hakkındave
Yönetmelik
Tanker
Temizleme
Tesisleri Tebliği
Hakkında
Yönetmelik
Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik
Karayolu Taşıma Yönetmeliği
Havzalarda Özel Hüküm Belirleme Çalışmalarına İlişkin Usul Ve Esaslar Tebliği
Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
Derin Deniz Deşarjı İzleme Genelgesi
Çevre Denetimi Yönetmeliği (Revize)
Çevre Denetimi Yönetmeliği ve Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Kimyasalların
Envanteri Ve
Kontrolü
Hakkında
Yönetmelik
(Revize)
Yönetmelik Kapsamında
Çevre
Görevlilerine,
Çevre
Danışmanlık
Kurum ve Kuruluşlarına
ÇED
Yeterlik
Belgesi
TebliğiTebliğ
Yeterlik
Verilmesi
Hakkında
Ömrünü Tamamlamış Araçların Kontrolü Hakkında Yönetmelik
Madencilik Faaliyetleri İle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği
Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik (Revize)
Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği
13.03.1971
09.08.1983
29.09.1987
14.09.1990
07.01.1991
14.03.1991
15.05.1994
22.11.2000
22.05.2003
18.03.2004
27.04.2004
31.08.2004
26.12.2004
31.12.2004
13.01.2005
17.02.2005
03.03.2005
14.03.2005
05.04.2005
19.04.2005
17.05.2005
22.06.2005
22.07.2005
26.11.2005
31.12.2005
08.01.2006
13.05.2006
27.07.2006
25.11.2006
14.07.2007
08.12.2007
27.12.2007
13.02.2008
01.03.2008
30.05.2008
06.06.2008
05.07.2008
30.07.2008
13.10.2008
06.11.2008
21.11.2008
26.12.2008
26.12.2008
26.12.2008
26.12.2008
29.01.2009
29.04.2009
11.06.2009
30.06.2009
03.07.2009
30.07.2009
22.10.2009
04.11.2009
10.11.2009
18.12.2009
30.12.2009
23.01.2010
24.02.2010
04.06.2010
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
13783
2872
19589
20635
20748
20814
21935
25406
25569
25682
25687
25699
25730
25744
25755
25777
25791
25818
25853
25883
26005
26040
26047
26167
2006/21
26357
26582
26724
26739
26786
26891
26898
26927
26952
2008/13
27046
27061
27092
27092
27092
27092
27214
27255
27274
27277
2009/16
27384
27396
27402
27436
27448
27471
27503
27601
215
Kademli Ekipman Hayvancılık
Tarım Gıda Ltd. Şti.
Yarka ve Yumurta Tavukçuluğu
Yetiştirme Tesisi KA ÇED Raporu
Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik
Büyük Endüstriyel Kaza Tehlikelerinin Kontrolü Hakkında Yönetmelik
Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
İçme Suyu Elde Edilen veya Elde Edilmesi Planlanan Yüzeysel Suların Kalitesine Dair
Yönetmelik
İnsani
Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Koku Oluşturan Emisyonların Kontrolü Hakkında Yönetmelik
Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik
ÇED Yönetmeliği
TUİK 2000– 2012 Temel Çevresel Veri Tabanı
Bern Sözleşmesi
Ramsar Sözleşmesi
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Yayınlarından Bilirkişi Rehberi
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü Meteoroloji Bülteni
Türkiye Çevre Mevzuatı
İzmir İli 2009 Çevre Durum Raporu, İzmir Çevre İl Müdürlüğü Yayını
US EPA (United States Environmental Protection Agency) Standardları
Hava Kirliliğinin ve Kontrolünün Esasları
Türkiye’nin Kuşları
Maden Tetkik Araştırma Genel Müdürlüğü Web Sayfası
Türkiye Bitkileri
Türkiye’nin Flora ve Vejetasyonu Üzerindeki Çalışmalar
Türkiye’nin Tehlike Altındaki Nadir ve Endemik Bitkileri
Bitki Örtüsü, Akarsular ve Göller
İzmir Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü
DMİ İzmir Meteoroloji İstasyonu Verileri
İzmir Valiliği
Devlet Planlama Teşkilatı Temel Ekonomik ve Sosyal Göstergeleri
İzmir İl Sağlık Müdürlüğü
Kemalpaşa Belediyesi
Türk Standartları Enstitüsü
Atıksuların Arıtılması (İ.T.Ü)
Flora of Turkey And East Eagean Islands Volume I-IX
Omurgalı Hayvanlar Sistematiği (Hacettepe Üniversitesi Fen Fak.)
Tohumlu Bitkiler Sistematiği (Ege Üniversitesi İzmir-1998)
Türkçe Bitki Adları Sözlüğü (Ankara - 1997)
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Web Sitesi (www.csb.gov.tr)
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Web Sitesi
Ağaçlar ve Çalılar (Akdeniz Üniversitesi Antalya –1991)
Evolution of large-scale Normal faults: Insights from the Active Manisa fault, Southwest Turkey
İzmir Yakın Çevresinin Diri Fayları ve Deprem Potansiyelleri. MTA Raporu no:10754
Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü
Beyaz Et Sanayicileri ve Damızlıkçılar Birliği (BESD-BİR)
Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR)
Food and Agriculture Organization (FAO)
www.wattagnet.com
Tavukçuluk Bilimi Yetiştirme, Besleme, Hastalıklar
İzmir Kemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi Müdürlüğü
9. Beş Yıllık Kalkınma Planı Hayvancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu - 2007
www.nuveforum.net
www.kutlusan.com
http://svtbilgi.dsi.gov.tr/HaritaNew.aspx
http://www.havaizleme.gov.tr/Default.ltr.aspx
08.06.2010
18.08.2010
24.08.2011
25.04.2012
29.06.2012
29.06.2012
07.03.2013
19.07.2013
28.07.2013
03.10.2013
27605
27676
28035
28274
28338
28580
28.712
28721
28784
Müezzinoğlu,A.
Kiziroğlu,İ.
Birand,H.
Çırpıcı,A.
Ekim,F.
Saraçoğlu,H.
Muslu,Y.
Davis,P.H.
Kuru,M.
Seçmen,Ö.
Baytop,T.
Polunin,O.
Bozkurt, E.
Emre,Ö.
Türkoğlu, M., Sarıca, M
© Hazırlayan: MİM Mühendislik & Danışmanlık Merkez Efendi Mah. 8 Eylül Cad. No:173/4 MANİSA
Tel: 0 236 238 79 38 - www.mimmuhendislik.com
216

ders programı - Hacettepe Meslek Yüksekokulu

Organik Kanatlı Besleme* Organic Poultry Feeding

BOSNA HERSEK - Counsellor Web Sites

BAZTAŞ KAPAK - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

ÇED Raporu - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

YENİ FİKİRLER YEŞERSİN, TÜRKİYE GELİŞSİN

Ç E D R A P O R U - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

Isa Brown Katalog - Zorluer Tavukçuluk

2014 Eylül (pdf-242 Kb) - Dünyadan İşbirliği Teklifleri

Ulubey ÇEKEN - Türkiye Ulusal Kuvvetli Yer Hareketi Gözlemleri