Sayi 3 - 2014 - Hemşirelik Yüksekokulu

EGE ÜNİVERSİTESİ
HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ DERGİSİ
JOURNAL OF EGE UNIVERSITY
NURSING FACULTY
Cilt/Volume: 30
Sayı/Number: 3
Yıl/Year: 2014
AÇIKLAMALAR
Bu dergi 22 Ekim 1984 gün ve 18553 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan "Üniversitelerde
Ders Aracı Olarak Kullanılan Kitaplar, Teksirler ve Yardımcı Ders Kitapları Dışındaki
Yayınlarla İlgili Yönetmelik" bağlamında yayınlanmaktadır.
Yayın Türleri
Adı geçen yönetmeliğin 2. ve 3. maddeleri uyarınca dergide eğitim ve araştırma
çalışmalarına paralel olarak orjinal araştırma raporları, bilimsel tarama yazıları, yeni bir
yöntem veya teknik tanımlayan kısa bildiri yazıları ve çok önemli bilimsel çeviriler
yayınlanabilir.
Yayın Hakları
Yayınlanacak yazıların bilim dil bakımından sorumluluğu yazarlara aittir. Yayın Kurulu
gerekli değişiklik veya kısaltmaları yazardan isteyebilir veya yazarın izni alınarak içeriği
bozmayacak değişiklikler yapabilir. Basılmayacak yazılar için bir ay içinde yazara bilgi
verilir.
ISSN – 2147 – 3463
EGE ÜNİVERSİTESİ
HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ DERGİSİ
Cilt 30, Sayı 3
2014
Yayın Sahibi
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN Hemşirelik Fakültesi Adına
Sorumlu Müdür
Prof. Dr. Olcay ÇAM
Yayın Alt Komisyonu
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
(Başkan)
Prof. Dr. Ayla BAYIK TEMEL
Prof. Dr. Ayfer KARADAKOVAN
Prof. Dr. Zümrüt BAŞBAKKAL
Prof. Dr. Meryem YAVUZ
Dergi Yayın Kurulu
Prof. Dr. Olcay ÇAM (Editör)
Prof. Dr. Ümran SEVİL
Prof. Dr. Süheyla ÖZSOY
Prof. Dr. Meryem YAVUZ
Prof. Dr. Leyla KHORSHID (Editör Yrd.)
Prof. Dr. Aynur ESEN
Prof. Dr. Zümrüt BAŞBAKKAL
T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Sertifika No: 18679
Basım Yeri
Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova - İzmir
Baskı Tarihi
29.12.2014
Yönetim Yeri
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi (EÜHF) tarafından
yılda üç sayı/bir cilt hakemli dergi olarak yayınlanır.
Türkiye Atıf Dizini’nde yer almaktadır. Indexed in Türkiye Citation Index.
Yazışma Adresi
Özen DURAKOĞLU: [email protected]
Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi, Yayın İşleri 35100 Bornova/İZMİR
HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ DERGİSİ
DERGİ HAKEM KURULU
ABAAN Süheyla
ACAROĞLU Rengin
AKBAYRAK Nalan
AKPINAR BALCI Reva
AKDOLUN BALKAYA Nevin
AKYOL Asiye
AKYOLCU Neriman
AKYÜZ Aygül
ALTUN İnsaf
ARGON Gülümser
ARDAHAN Melek
ARSLAN Hediye
ARSLANTAŞ Hülya
AŞTI Nesrin
AŞTI Türkinaz
BADIR Aysel
BAL YILMAZ Hatice
BAŞBAKKAL Zümrüt
BAYIK TEMEL Ayla
BAYKAL Ülkü
BAYRAKTAR Nurhan
BEDÜK Tülin
BİLGE Ayşegül
BULDUKOĞLU Kadriye
BUZLU Sevim
ÇAM Olcay
ÇAVUŞOĞLU Hicran
ÇEBER Esin
ÇETİNKAYA DUMAN Zekiye
ÇİÇEK Hatice
ÇİMETE Güler
DAĞHAN Şafak
DEMİRKIRAN Fatma
DEMİR KORKMAZ Fatma
DİNÇ Leyla
DUYGULU Sergül
DÜLGERLER Şeyda
ECEVİT ALPAR Şule
EKTİ GENÇ Rabia
EMİROĞLU Oya Nuran
ENÇ Nuray
ENGİN Esra
ERCİ Behice
ERDEMİR Firdevs
ERDEM Yurdagül
ERDOĞAN Semra
OĞ
f
ERTEM Gül
EŞER İsmet
ETİ ASLAN Fatma
FADILOĞLU Çiçek
GÜNER Perihan
GÜNEŞ Ülkü
GÜMÜŞ Aysun
GÖRGÜLÜ Selma
GÖZÜM Sebahat
HATİPOĞLU Sevgi
İLÇE Arzu
İYİGÜN Emine
KANAN Nevin
KARACA SAYDAM Birsen
KARAÇAM Zekiye
KARADAĞ Ayişe
KARADAĞ Mevlüde
KARADAKOVAN Ayfer
KARANİSOĞLU Hacer
KARATAŞ Nimet
KARAYURT Özgül
KAŞIKÇI Mağfiret
KAVLAK Oya
KEÇECİ Ayla
KELLECİ Meral
KESKİN Gülseren
KHORSHID Leyla
KOCAMAN Gülseren
KOCAMAN YILDIRIM Nazmiye
KÖMÜRCÜ Nuran
KUTLU Yasemin
KULAKAÇ Özen
KUKULU Kamile
KUZU KURBAN Nevin
NAHÇİVAN Nursen
METE Samiye
OCAKÇI Ayşe
OLGUN Nermin
OFLAZ Fahriye
OKANLI Ayşe
ÖĞCE Filiz
ÖZ Fatma
ÖZBAŞARAN Ferda
ÖZBAYIR Türkan
ÖZGÜR Gönül
ÖZHAN ELBAŞ Nalan
ÖZMEN Dilek
ÖZSOY Süheyla
ÖZTÜRK Candan
ÖZTÜRK CAN Hafize
ÖZEL EFE Emine
ÖZER Nadiye
ÖZKAN Özlem
PINAR Rukiye
POLAT Sevinç
SAN TURGAY Ayşe
SEREN İNTEPELER Şeyda
SEVİĞ Ümit
SEVİL Ümran
SOĞUKPINAR Neriman
ŞAHİN Nevin
ŞENDİR Merdiye
ŞENOL Selmin
ŞENOL ÇELİK Sevilay
ŞENUZUN Fisun
ŞİRİN Ahsen
TANRIVERDİ Gülbu
TAŞOCAK Gülsün
TEL Hatice
TEL Havva
TERZİOĞLU Füsun
UÇAR Hülya
UYSAL TORAMAN Aynur
UZUN Özge
ÜNSAL ATAN Şenay
ÜSTÜN Besti
YEŞİLBALKAN Öznur
YILDIRIM Aytolan
YILDIRIM Yasemin
YILDIZ Suzan
YILMAZ Emel
ZAYBAK Ayten
İÇİNDEKİLER
Editörden
Araştırmalar
- Gebelikte Sık Karşılaşılan Yakınmalar, Fiziksel, Ruhsal ve Cinsel Sağlık Sorunları,
Risk Faktörleri ve Yaşam Kalitesi ile İlişkileri
Common Symptoms, Health Problems, Risk Factors, and Relationships With Their
Quality of Life During The Pregnancy
Gülsün ÖZÇELİK, Zekiye KARAÇAM..................................................................................... 1-18
- Hemşirelerin Hasta Mahremiyetine Özen Gösterme Durumu
Taking Pains Over Patient Privacy By Nurses
Havva ÖZTÜRK, Semanur K. ÖZÇELİK , Nefise BAHÇECİK......................................... 19-31
- Diyabetli Hastaların Bazı Sosyo-Demografik Özellikleri İle Sağlık İnançları
Arasındaki İlişki
The Relationship Between Health Beliefs and Some of The Socio-Demographic
Characteristics of the Patients With Diabetes
Zehra AKAR, Hatice BEBİŞ, Serpil ÖZDEMİR ................................................................... 32-46
- Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi Hemşirelerinin Stres Düzeylerinin
Karşılaştırılması
Comparison of Stress Levels Hemodialysis and Peritoneal Dialysis
Nurses
Ayten KARAKOÇ, Nilüfer ALÇALAR, Mürvet YILMAZ, Penbe ÇAĞATAY
Bennu ESEN, Dede ŞİT.......................................................................................................... 47-58
Derleme Yazılar
- Hemşirelikte Bireyselleştirilmiş Bakım
Individualized Care in Nursing
Burcu CEYLAN .......................................................................................................................... 59-67
- Periferal İntravenöz Kateterizasyon Uygulamalarında Yeni Bir Yöntem:Ultrason
Kullanımı
A New Method For Peripheral Intravenous Access: Use of Ultrasound
Elif GÜNAY İSMAİLOĞLU, Ayten ZAYBAK........................................................................ 68-79
- Gebelikte Fazla Görülen Solunum Sistem Hastalıkları ve Bakımı
More Common Respiratory Diseases in Pregnancy and Maintenance
Handan ÖZCAN, Ümran OSKAY.......................................................................................... 80-91
- Kanıta Dayalı Uygulamada Iowa Modeli
Iowa Model in Evidence-Based Practice
Hamide AYGÖR, Emel EGE, Kamile ALTUNTUĞ .............................................................. 92-98
Editörden Okura,
Değerli Okuyucularımız,
Dergimizin 2014 yılı 3.sayısında da dolu dolu bir dergi sunmaktayız. Bu sayımızda Gebelikte
Sık Karşılaşılan Yakınmalar, Fiziksel, Ruhsal ve Cinsel Sağlık Sorunları, Risk Faktörleri ve Yaşam
Kalitesi ile ilişkileri; Hemşirelerin Hasta Mahremiyetine Özen Gösterme Durumu; Diyabetli
Hastaların Bazı Sosyo-Demografik Özellikleri İle Sağlık İnançları Arasındaki İlişki; Hemodiyaliz ve
Periton Diyalizi Hemşirelerinin
Stres Düzeylerinin Karşılaştırılması ile ilgili araştırma
makalelerini okuyacaksınız. Derlemelerde ise; Hemşirelikte Bireyselleştirilmiş Bakım; Periferal
İntravenöz Kateterizasyon Uygulamalarında Yeni Bir Yöntem: Ultrason Kullanımı; Gebelikte
Fazla Görülen Solunum Sistem Hastalıkları ve Bakımı; Kanıta Dayalı Uygulamalarda Iowa Modeli
konularını okuyacaksınız. Dört araştırma, dört derleme makale olmak üzere sekiz adet, çeşitli
alanlarda çok özgün içerikleri olan, bilimsel makaleleri okuyacaksınız.
Önceki sayılarımızda dergi yayın kurulumuzun kararları doğrultusunda, derleme
makalelerin yanı sıra olgu sunumları ve hemşirelikte iyi uygulamaları içeren makaleleri
artırmayı planladığımızı belirtmiştim. Bu sayımızda da henüz olgu sunumu ve hemşirelikte iyi
uygulamalar konusunda makale yer almamıştır. Ancak yazarlarımıza bu konuda çaba
gösterirlerse, daha hızlı yayınlamayı planladığımızı tekrar bildirmek isterim. Dergimizin ulusal
katkı değerinin ve indeksinin yükselmesi için, kaynak yazım kurallarını tekrar tekrar kontrol
ederek makalelerinizi göndermenizi istiyoruz. Kaynak yazımına özen gösterilmesi konusunda
gittikçe daha iyi hale gelmekteyiz. Dergimizde çıkmış makalelerin kaynak olarak gösterimine
özel önem verdiğimizi tekrar hatırlatmak isterim. Şu anda Türkiye Atıf Dizini 2014 -Ulusal Katkı
Değeri ortalaması 0.127 iken, Dergimizin 2014- Ulusal Katkı Değeri bu rakamın çok üzerinde
olup, 0.727’dir. Amacımız bu değeri daha da yükselterek daha iyi indekslerde yer almayı
sağlamaktır. Bu hepimizin çabası ile olacaktır.
Hayalim dergimizi SSCI gibi indekslerde görmektir. Hayallerimizin tümünün gerçekleşmesi
dileğimle, yaklaşan yeni yıl olan 2015’in dergimizin yayınlanma süresince emeği geçen
yazarlarımıza, hakemlerimize ve siz okurlarımıza sağlık ve mutlu verimli günler getirmesini
dileyerek sevgi ve saygılarımı sunarım.
Prof.Dr. Olcay ÇAM
EDİTÖR
[email protected]
[email protected]
İletişim Mail Adresi:
Özen DURAKOĞLU
[email protected]
Gülsün ÖZÇELİK, Zekiye KARAÇAM
toplanabilmesi için katılımcıların adreslerinin tespitinde kayıtlarını bizimle
paylaşımlarından dolayı Aydın ili kentsel bölgede bulunan sağlık ocaklarında çalışan
ebelere ve diğer sağlık personeline teşekkür ederiz. Araştırmamıza katılan gebelere
katkılarından dolayı teşekkür ederiz.
KAYNAKLAR
Acele EÖ, Karaçam Z. Sexual Problems in Women During The First Postpartum Year And Related
Conditions. J Clin Nurs 2011; 21(7-8): 929–37.
Akgül A. Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri. 2. Baskı, Ankara: Emek Ofset Ltd; 2003).
361.
Altıparmak S. The Relationship between Quality of Life And Self-Care Agency in Pregnant. TAF Prev
Med Bull 2006; 5(6): 416-23.
Attard CL, Kohli MA, Coleman S ve ark. The Burden of Illness of Severe Nausea and Vomiting of
Pregnancy in the United States. Am J Obstet Gynecol (2002), 186(5): 222-7.
Bacak SJ, Callaghan WM, Dietz PM et al. Pregnancy-Associated Hospitalizations in the United States
1999-2000. Am J Obstet Gynecol 2005; 192(2): 592–7.
Beck AT, Rushs AJ, Shaw BF et al. Cognitive Therapy of Depression. New York: Guilford Press. 1979.
Cantwell R, Cox JL. Psychiatric Disorders in Pregnancy And The Puerperium. Curr Obstet Gynaecol 2003;
13(1): 7-13.
Chumak EL Grjibovski AM. Anaemia in Pregnancy And Its Association With Pregnancy Outcomes in the
Arctic Russian Town of Monchegorsk 1973–2002. Int J Circumpolar Health 2010; 69(3): 265–77.
Çetin F, Güneş G, Karaoğlu L et al. Turgut Özal Medical Center of Mothers Giving Birth And
Breastfeeding Getting Started Prenatal Care Status And Factors Influencing. İnönü Üniversitesi Tıp
Fakültesi Dergisi 2005; 12(4): 247-52.
Dülgerler Ş, Engin E, Ertem G. Investigation of Distribution of Pregnant Women with Symptom. Ege
Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2005; 21(1):115-26.
Ergöçmen BA, Tezcan S, Çağatay P. Reproductive Health. In: Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008.
Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile
Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK;
2009. 143-58.
Eryurt MA, Türkyılmaz AS, Çağatay P. Fertility Preferences. In: Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008.
Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile
Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK;
2009. 119-30.
Gazmararian JA, Petersen R, Jamieson DJ et al. Hospitalizations During Pregnancy Among Managed Care
Enrolees. ACOG 2002; 100(1): 94-100.
Gökyıldız Ş, Beji NK. The Effects of Pregnancy on Sexual Life. J Sex Marital Ther 2005; 31(3): 201-15.
Gürkan ÖC. How sexuality is affected during pregnancy? Androloji Bülteni 2007; 28(1): 80-5.
Haas JS, Jackson RA, Afflick EF et al. Changes in The Health Status Of Women During And After
Pregnancy. J Gen Intern Med 2004; 20(1): 45-51.
Hisli N. One Study on The Validity of Beck Depression Inventory. J Psychol 1988; 6(1): 118-22.
Hueston WJ, Kasik-Miller S. Changes in Functional Health Status during Normal Pregnancy. J Fam Pract
1998; 47(3): 209-12.
16
Kamysheva E, Wertheim EH, Skouteris H et al. Frequency, Severity And Effect On Life Of Physical
Symptoms Experienced During Pregnancy. J Midwifery Womens Health 2009; 54(1): 43-9.
Kanber NA, Demirel R, Köken GN. Determination of Nutritional Training for The Prevention of Anaemia
on Pregnant Women. TAF Prev Med Bull 2011; 10(1): 45-52.
Karaçam Z, Ançel G. Depression, anxiety and influencing factors in pregnancy: A study in a Turkish
population. Midwifery 2009; 25(4): 344-56.
Kerdarunsukri A, Manusirivithaya S. Attitudes and Sexual Function in Thai Pregnant Women. J Med
Assoc Thai 2010; 93(3): 265-71.
Kılıçarslan S, Şahin EM. Depressive, Anxiety Levels And Affecting Factors of Third Trimester Pregnant
Women. Balkan Med J 2010; 27(1): 51-8.
Koç İ, Yüksel İ, Eryurt MA. Infant and Child Mortality. In: Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008.
Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile
Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK;
2009. 139-41.
Kuğu N, Akyüz G. Psychical Situation in Pregnancy. CMJ 2001; 23(1): 61-64.
Kurki T, Hiilesmaa V, Raitasalo R et al. Depression And Anxiety in Early Pregnancy And Risk for
Preeclampsia. Obstet Gynecol 2000; 95(4): 487-90.
Lowdermilk DL, Perry EP. Maternity & Women’s Health Care. 9nd. ed. Philadelphia: Mosby Inc; 2007.
925-74.
Orji EO, Ogunlola İO, Fasubaa OB. Sexuality among Pregnant Women in South West Nigeria. J Obstet
Gynaecol 2002; 22(2): 166-68.
Otchet F, Carey MA, Adam L. General Health And Psycological Symptom Status in Pregnancy And
Puerperium: What Is Normal? Obstet Gynecol 1999; 94(6): 935-41.
Ricci SS. Essentials of Maternity. Newborn and Women’s Health Nursing. 1nd ed. Philadelpia: Lippincott
Williams & Wilkins; 2007. 209-98.
Pınar R. A New Concept in Health Research, And Life Quality, Validity And Reliability of An
Examination of The Quality Of Life Scale For Chronic Diseases. Hemşirelik Bülteni 1995; 9(38): 8595.
Saka G, Ertem M, İlçin E. Risk Factors in Pregnant Who Delivered At Maternity Hospital in Diyarbakır: A
Preliminary Study. Perinatoloji Dergisi 2001; 9(2): 1-6.
Savaşır I, Şahin NH. Evaluation of Cognitive-Behavioral Therapy: Scales Used Frequently. Ankara: Türk
Psikologlar Derneği Yayınları; 1997. 23-38.
Sözeri C, Cevahir R, Şahin S et al. The Knowledge And Attitudes of Pregnant Women About Pregnancy
Period. FSHD 2006; 1(2): 1-13.
Sunal N, Demiryay A. Physical And Emotional Complaints Perceived By Pregnancy Woman. FSHD 2009;
4(12): 99-110.
Şahsıvar MŞ, Marakoğlu K. A Case-Control Study Evaluating Depression And Quality of Life in High-Risk
Pregnant Women. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2010; 30(3): 871-9.
T.C. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. Risk Değerlendirme Formu
http://www.saglik.gov.tr [Erişim Tarihi: 12.10.2011].
Turan T, Ceylan SS, Teyikçi S. Influencing Factors And Situation Of The Mothers To Take Regular
Prenatal Care. FSHD 2008; 3(9): 157-68.
Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü, Sayı; 216.
http://www.tuik.gov.tr/[Erişim Tarihi: 10.10.2011].
Ware JE, Sherbourne CD. The Mos 36-Item Short-Form Health Survey (SF-36): I. Conceptual Framework
And Item Selection. Med Care 1992; 30(6): 473-83.
Yiğit E, Yüksel İ, Türkyılmaz AS. Women's Basic Properties. In: Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008.
Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile
Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK;
2009. 43-58.



KAYNAKLAR
Ahmad MM, Alasad JA. Predictors of Patients’ Experiences of Nursing Care in Medical-Surgical Wards.
Intl J of Nurs Practice 2004; 10(5): 235-241.
Akyüz E, Erdemir F. Surgical Patients and Nurses’ Opinions and Expectations About Privacy in Care. Nurs
Ethics 2013; 20(6): 660-671.
Alan S, Erbay H. Tıp Etiği Açısından Ambulans Hizmetlerinde Hasta Mahremiyeti. Akademik Acil Tıp
Dergisi 2011; 10(1): 33-38.
Ataç A, Azal Ö, Uçar M & ve ark. TSK Sağlık Kurumlarından Yararlanan Personelin Hasta Hakları ve
Sağlık Personeli- Hasta İlişkisi Konusundaki Memnuniyetlerinin İntranet Üzerinden Araştırılması.
Gülhane Tıp Dergisi 2003; 45(4): 309-315.
Akyüz BE. Ameliyat Olan Hastalarda Hemşirelik Bakım Uygulamalarının Mahremiyete/Kişisel Gizliliğe
Etkileri Konusunda Hastaların ve Hemşirelerin Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara:
Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2008. 1-12.
Burkhardt MA, Nathaniel AK. (2008) Çağdaş Hemşirelikte Etik. Çevirenler: Alpar Ş, Bahçecik N,
Karabacak Ü. İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi; 2013.
Burgoon JK. Privacy and Communication. In: Burgoon M, Editor. Communication Year Book, Vol. 6.
Beverly Hills, CA: Sage Publications; 1982.
Dinç L. Hemşirelik Hizmetlerinde Etik Yükümlülükler. Hacettepe Tıp Dergisi 2009; 40:113-119.
Erdem R, Rahman S, Avcı L & ve ark. Hasta Memnuniyetinin Hasta Bağlılığı Üzerine Etkisi. Erciyes
Üniversitesi İİBF. Dergisi 2008; 31:95-110.
Erdemir E, Çeliktaş İ. Örgütsel ve Hukuki Açıdan İşyeri İzleme: Karşılaştırmalı Bir İnceleme. Kazancı
Hakemli Hukuk Dergisi 2006; 19-20: 87-102
Geçkil E, Dündar Ö, Şahin T. Adiyaman İl Merkezindeki Hastaların Hemşirelik Bakımından Memnuniyet
Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi
2008; 15(2): 41–51.
Güvercin CH. Türkiye’deki Gelişimi Açısından Hasta Hakları Kavramı. Yayınlanmamış Doktora Tezi.
Ankara: Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2007. 195.
Hasta Hakları Yönetmeliği (HHY). Resmi Gazete 01.08.1998; 23420: 67-73.
Heikkinen A, Wickström G, Leino-Kilpi H. Understanding Privacy in Occupational Health Services. Nurs
Ethics 2006; 13(5): 515-530.
JCAHO. Comprehensive Accreditation Manual For Hospitals. Oakbrook Terrace, IL: Joint Commission on
Accreditation of Healthcare Organizations. 2003.
Karro J, Dent AW, Farish S. Patient Perceptions of Privacy Infringements in an Emergency Department.
Emergency Medicine Australasia 2005; 17:117-123.
Leino-Kilpi H, Valimaki M, Dasen T & et al. Privacy: A Review of the Literature. Int. J. Nurs. Stud 2001;
38:663–671.
Lin YP, Tsai YF. Maintaining Patients’ Dignity During Clinical Care: A Qualitative İnterview Study. JAN
2011; 67(2): 340-348.
Martin J. Notes on the Tension Between Privacy and Surveillance in Nursing. The Online Journal of Issues
in Nursing 2005; 10(2): 110-130.
Moskop JC, Marco CA, Larkin GL & et al. From Hippocrates to HIPPAA: Privacy and Confidentiality in
Emergency Medicine-Part I: Conceptual, Moral, and Legal Foundations. Annals of Emergency
Medicine 2005; 45(1):53-59.
Namlı S. Hastanelerde Yaşanan Mahremiyet İhlalleri Raporu. Hasta Hakları Aktivistleri Derneği. 2012.
Nayeri ND, Aghajani M. Patients’ Privacy and Satisfaction in the Emergency Department: A Descriptive
Analytical Study. Nurs Ethics 2010; 17(29): 167–177.
Nayeri ND, Karimi R, Sadeghee T. Iranian Nurses and Hospitalized Teenagers’ Views of Dignity. Nurs
Ethics 2011; 18(4):474-484.
Olsen DP, Dixon JK, Grey M & et al. Privacy Concerns of Patients And Nurse Practitioners in Primary
Care-An APRNET Study. JAANP 2005; 17(12): 527-534.
Olsen JC, Sabin BR. Emergency department patient perceptions of privacy and confidentiality. J Emerg
Med 2003; 25(3): 329-333.
Olsen JC, Cutcliffe B, O’Brien BC. Emergency department design and patient perceptions of privacy and
confidentiality. The J Emerg Med 2008; 35(3): 317-320.
Schopp A, Leino-Kilpi H, Valimaki M & et al. Perceptions of privacy in the care of elderly people in five
European countries. Nurs Ethics 2003; 10(1): 39-47.
Sert G. Tıp Etiği ve Tıp Hukuku Açısından Sağlık Hizmetlerinde Mahtemiyet Hakkı Kavramı. Doktora
Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2007.
Sert G. Tıp Etiği ve Mahremiyet Hakkı. 1. Basım. İstanbul: Babil Yayınları; 2008.
Tabak N, Ozon M. The Influence of Nurses’ Attitudes, Subjective Norms and Perceived Behavioral
Control on Maintaining Patients’ Privacy in a Hospital Setting. Nursing Ethics 2004; 11(4): 366-367.
Tanrıverdi H, Özmen ME. Sağlık Çalışanlarının Hasta Haklarına İlişkin Bilgi Düzeylerinin Hasta
Memnuniyetine Etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi (TSA) 2011; 15(3): 85-109.
Taşlıyan M, Akyüz M. Sağlık Hizmetlerinde Hasta Memnuniyet Araştırması: Malatya Devlet Hastanesi’nde
Bir Alan Çalışması. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergi̇si 2010; 12(19): 61-66.
THD. Hemşireler İçin Etik İlke ve Sorumluluklar. Türk Hemşireler Derneği. 2009.
Törenli Çakıroğlu M. Hekimin Borçlarından Özel Olarak Sır Saklama Borcu. DEÜ. Hukuk Fakültesi
Dergisi 2010; 12(2): 159-181.
Ünsal A, Bulucu GD, Kura E & ve ark. Poliklinik Hizmeti Alan Hastaların Hasta Haklarına İlişkin Bilgi
Düzeyleri. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2011; 6(17): 27-40.
Van Der Velde ET, McLelland R. Standards on Confidentiality and Privacy in Healthcare Among
Vulnerable Patient Populations. Vienna: ESC. 2007.
Yıldırım S, Gürkan A. Psikososyal Açıdan Kanser Ve Psikiyatri Hemşiresinin Rolü. EÜ. Hemşirelik Yüksek
Okulu Dergisi 2010; 26(1) : 87-97.
Yüksel M. Mahremiyet Hakkı ve Sosyo-Tarihsel Gelişimi. AÜ. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi 2003;
58(1): 181-213.
Zaybak A, Eşer İ, Günay İsmailoğlu E. Bir Üniversite Hastanesinde Hastaların Hasta Haklarını Kullanma
Tutumunun İncelenmesi. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi 2012; 20(2): 104-111.
.
′
Diyabetli Hastaların Bazı Sosyo-Demografik Özellikleri İle Sağlık İnançları Arasındaki İlişki
hastalığı ile daha sık karşılaşılmaktadır. Bu nedenle iki çalışma arasında diyabetli
geçirilen yıllar açısından benzerlik olduğu varsayılmaktadır(Tablo2).
Sağlık İnanç Modeli Ölçeği
Tablo 3. Katılımcıların Diyabet Hastalığı Öyküsüne Göre Dağılımları (n= 180)
Bu çalışmada
MÖ Alt Boyutları
Puan ± SS
elde edilen
Cronbach α
Kartal’ın
Tan’ın
çalışmasında
çalışmasında
elde edilen
elde edilen
Cronbach α
Cronbach α
Duyarlılık Algısı
3.02±0.72
0.61
0.73
0.73
Ciddiyet Algısı
3.71±0.97
0.81
0.85
0.72
Yarar Algısı
3.71±0.82
0.91
0.86
0.80
2.46±0.85
0.92
0.83
0.87
Engel Algısı
3.88±0.83
0.90
0.76
0.52
SİMÖ Toplam
3.34±0.43
0.83
0.89
0.72
Sağlıkla ilgili
önerilen aktiviteler
Bu çalışmada, Sağlık İnanç Modeli Ölçeği (SİMÖ), Cronbach α değeri 0.83 olarak
hesaplanmıştır. En yüksek değer, sağlıkla ilgili önerilen aktiviteler alt boyutunda
(Cronbach α= 0.92), en düşük değeri ise duyarlılık algısı alt boyutunda (Cronbach
α=0.61) elde edilmiştir. SİMÖ alt boyutlarından elde edilen puan ortalamalarına ait
bulgular Tablo 3’te sunulmaktadır. Kartal ve Özsoy’un (2007) yapmış oldukları
diyabetli hastaların (SİMÖ) geçerlik güvenirlik çalışmalarında Cronbach α toplam
ölçek değeri 0.89 olarak rapor edilmiştir. Tan’ın (2004) Çin’de yaptığı bir çalışmada
ölçek toplam Cronbach α 0.72 olarak bildirilmektedir. Bu çalışmada elde edilen
Cronbach α değeri Kartal ve Özsoy’un (2007) bildirdiği değere paralel olarak 0.80’nin
üzerinde bulunmuştur. Bu bulgu, ölçeğin çalışma grubunda geçerli ve güvenilir
olarak kullanılabileceğine yorumlanmaktadır. Tan’ın (2004) Çin toplumu için yaptığı
geçerlik ve güvenirlik çalışmasında bildirilen Cronbach α değeri ile bu çalışmadan
elde edilen değer arasındaki farkın iki toplum arasındaki sağlık ve sağlığı algılama
biçimindeki farklılıktan kaynaklanabileceği değerlendirilmektedir.
Diyabet Hastalarının sosyo-demografik özellikleri ile SİMÖ arasındaki ilişki
Katılımcıların yaşları ile SİMÖ alt boyutları arasındaki ilişki incelendiğinde; engel
algısı alt boyutu ile negatif yönde istatistiksel olarak anlamlı zayıf bir ilişki olduğu
saptanırken (r=-0.152; p=0.04), ciddiyet algısı ile pozitif yönde istatistiksel açıdan
anlamlı ve zayıf bir ilişki olduğu bulunmuştur (r=0.157; p=0.03). Duyarlılık ve yarar
algısı ile sağlıkla ilgili önerilen aktiviteler alt boyutlarında ise anlamlı bir ilişki
saptanmamıştır. Bu çalışmada, katılımcıların yaşları ilerledikçe diyabet hastalığına ve
tedaviye uyumda algılanan engellerin azaldığı ve hastalığın daha ciddi olarak
algılandığı belirlenmiştir. Bu bulguya paralel olarak Gökdoğan ve Akıncı (2001)
yaptıkları bir çalışmada, SİMÖ’ nün ciddiyet algısı alt boyutu ile yaş arasında
istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğunu bildirmektedir. Diyabet yaşamsal kompli
39
).


Birol L. Pankreas Hastalıkları ve Hemşirelik Bakımı. Akdemir N, Birol L, Editörler. İç Hastalıkları ve
Hemşirelik Bakımı. 2. Baskı. Sistem Ofset, Ankara: 2005; 708-725.
Bebis, Hatice, et al. "Evaluation of Breast Self-Examination (BSE) Application in First and Second Degree
Relatives of Patients with Breast Cancer." Asian Pac J Cancer Prev 2013;14(8) : 4925-4930.
Brown SA, Blozis SA, Kouzekanani K, Garcia AA, Winchell M, Hanis CL. Health Beliefs of Mexican
Americans with Type 2 Diabetes: The Starr County Border Health İnitiative. The Diabetes Educator
2007; 33(2): 300-308.
Champion, VL. Use of the Health Belief Model in Determining Frequency of Breast Self Examination. Res
Nurs Health 1985; (8): 373–379.
Coates VE, Boore JR. Knowledge and Diabetes Self-Management. Patient Education Counseling 1996;
29(1): 99-108.
Çıtıl R, Öztürk Y, Günay O. Kayseri İl Merkezinde Bir Sağlık Ocağına Başvuran Diyabetik Hastalarda
Metabolik Kontrol Durumu ve Eşlik Eden Faktörler. Erciyes Tıp Dergisi 2010; 32(2): 111-122.
Daniel M, Messer LC. Perception of Disease Severity and Barriers to Self Care Predict Glycemic Control in
Aboriginal Persons With Type 2 Diabetes Mellitus. Chronic Diseases 2002; 23 (4): 130-138.
Dietrich, Uta C. "Factors influencing the attitudes held by women with type II diabetes: A qualitative
study." Patient Education and Counseling 1996; 29(1): 13-23.
Dörtbudak Z, Çetin Z, Güven B. Diyabet Hastalarında Sosyo-Demografik Özellikler. Hastalıkla İlgili Bakım
Davranışları ve Komplikasyonların Yaşam Kalitesi ile İlişkisi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi
2010; 7(2): 59-65.
Düzöz GT, Çatalkaya D, Uysal DD. Tip 2 Diabetes Mellituslu Hastaların Öz-Bakım Gücünün
Değerlendirilmesi, Yeni Tıp Dergisi 2009; 26: 210-213.
Esin N. Örnekleme. Erdoğan S, Nahcivan N, Esin N. Editörler. Hemşirelikte Araştırma, Süreç, Uygulama
ve Kritik. İstanbul: Nobel Kitapevi, 2014; 183-184.
Fitzgerald JT, Anderson RM, Davis WK. Gender Differences in Diabetes Attitutes and Adherence.
Diabetes Education 1995; 21(6): 523-529.
Gagliardino JJ, Etchegoyen G, Pednid-La Research Group. A Model Educatonal Program for People with
Tip 2 Diabetes. Diabetes Care 2001; (24): 1001-1007.
Gafvels C, Lithmel F, Borjeser B. Living with Diabetes: Relationship to Gender, Duration and
Compliations. A Survey in Nothern Sweden: Diabetes Medicine 1993; 10(8):760-773.
Gökdoğan F, Akıncı F. Practices and Perceptions About Their Health and Diseases of Patients with
Diabetes Mellitus in Bolu. Journal of Cumhuriyet University School of Nursing 2001; 5(1): 10-17.
Hamuleh MM, Vahed AS, Ar P. Effects of Education Based on Health Belief Model on Dietary Adherence
in Diabetic Patients. Iranian Journal of Diabetes and Lipid Disorders 2010; 9(1): 1-6.
Harvey JN, Lawson VL. The Importance of Health Belief Models in Determining Self-Care Behaviour in
Diabetes. Diabet Med 2009; 26(1): 5-13.
International
Diabetes
Federation.
Diabetes
Atlas.
Erişim
Tarihi:
15
Ekim
2013,
http://www.idf.org/sites/default/files/IDF_Diabetes Atlas 2ndEd.pdf
Kartal A, Özsoy AS. Validity and Reliability Study of The Turkish Version of Health Belief Model Scale in
Diabetic Patients. Int J Nurs Stud 2007; 44(8): 1447-1458.
Kır E. Diyabetli Hastaların Sağlık İnançlarının Bakımlarına Olan Etkilerin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal
Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bolu, 2003.
Kitiş, Y. Diyabetlilerin Evde İzlenmesinin Diyabet Kontrolüne Etkisi. Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe
Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü;2004.
Michail, BL. The Health Belief Model: A Review and Critical Evaluation of The Model. Research and
Practice. In: Hinn PL. (Ed.), Developing Substance Mid-range. Theory in Nursing Advanced in
Nursing Science Series. An Apsen Publication Maryland, 1994; 72–92.
Mitikulena A, Smith RB. Wievs of Pasific Island People with Noninsülin Dependent Diabetes: A
Wellington Survey. N Z Med J 1996; 103 (59): 467-469.
Mohebi S, Azadbakht L, Feizi A, Sharifirad G, Kargar M. Structural Role of Perceived Benefits and
Barriers to Self‑ care in Patients with Diabetes. Journal of Education and Health Promotion, 2013; 37
(2): 1-7.
Özkan S, Durna Z. İnsüline Bağımlı Diyabetli Hastalarda Öz-Bakım Gücünün Belirlenmesi. Ege
Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2006; 22(2): 121-135.
Peyrot M, Mcmurry JF, Kruger DF. A Biopsychosocial Model of Glycemic Control in Diabetes: Stress,
Coping and Regimen Adherence. J Health Soc Behav1999; 40(2):141-158.
Porsuk AÖ. Kırklareli İlinde Çalışan Hekimlerin Tip 2 Diyabetin Risk Faktörlerinin Saptanması ve
Azaltılmasına Yönelik Hizmet Verdikleri Toplumda Farkındalık ve Davranış Değişikliği Yaratma
Açısından Durumları ve Sorunlarının Değerlendirilmesi. Tıpta Uzmanlık Tezi. Edirne: Trakya
Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2012.
Quackenbush PA, Sharon A, P. Duchin Brown and Sally. The Influence of Demographic and Treatment
Variables on The Health Beliefs of Adults with Diabetes. The Diabetes Educator 1996; 22(3): 231-236.
Ratanasuwan T, Indharapakdi S, Promrerk R, Komolviphat T, Thanamai Y. Health Belief Model about
Diabetes Mellitus in Thailand: The Culture Analysis. J Med Assoc Thai 2005; 88(5): 623-631.
Sevinç S, Fadıloğlu Ç, Katgı A. Diyabetli Bireylerde Sağlık İnancı Glisemik Kontrol ve Komplikasyonlar.
Türkiye Klinikleri Hemşirelik Bilimleri Dergisi 2012; 4(1): 1-7.
Stanhope M, Lancaster J. Men’s Health Concerns. Public Health Nursing, 8th Edition, United States of
America,Elsevier, 2012,686-687.
Tan MY. The Relationship of Health Beliefs and Complication Prevention Behaviors of Chinese
Individuals with Type 2 Diabetes Mellitus. Diabetes Res Clin Pract 2004; 66(1): 71-77.
The International Bill of Human Rights, Global Fundamental Fact Sheet Series 1 of 5, Erişim Tarihi: 15
Ekim 2013, http://www.ohchr.org/Documents/Publications/FactSheet2Rev.1en.pdf
Uçan Ö, Ovayolu N, Torun S. Diabetes Mellitus’lu Hastaların Kan Şekeri Kontrolü ve İnsülin Kullanımına
Yönelik Bilgilerinin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2007; 10(1):
89-96.
WHO, Programmes and Projects, Diabetes Programme, Facts and Figures 2013. Erişim tarihi: 20 Ekim
2013. http://www.who.int/diabetes/facts/world_figures/en/index.html
Wu SF, Courtney M, Edwards H, McDowell J, Shortridge-Baggett LM, Chang PJ. Self-Efficacy, Outcome
Expectations and Self-Care Behaviour in People with Type 2 Diabetes in Taiwan. Journal of Clinical
Nursing 2007;16(11): 250-257.
Türkiye Diyabet Önleme ve Kontrol Programı, Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü,
2011-2014 Eylem Planı. Erişim Tarihi: 20 Ekim 2013.
http://www.saglik.gov.tr/HM/dosya/1-71375/h/turkiye-diyabet-onleme-ve-kontrol-programi.pdf





















KAYNAKLAR
Akyol A. Diyaliz Hemşireliği. Nefroloji Hemşireliği Dergisi 2004; 1(1): 1-9
Arıkan F, Köksal CD, Gökce C. Work-Related Stress, Burnout, And Job Satisfaction of Dialysis Nurses in
Association With Perceived Relations With Professional Contacts. Dialysis & Transplantation 2007;
36(4): 182-191
Ashker VE, Penprase B, Salman A. Work-related Emotional Stressors and Coping Strategies That Affect
the Well-Being of Nurses Working In Hemodialysis Units. Nephrol Nurs J. 2012; 39:231–236
Ayraler A, Yavuz Göksan B, Bakım B ve ark. Diyaliz Ünitesinde Çalışan Sağlık Ekibinde Tükenmişlik
Sendromu. JAREM 2011; 1: 52-56
Böhmert M, Kuhnert S, Nienhaus A. Psychological Stress and Strain in Dialysis Staff-a Systematic Review.
Journal of Renal Care 2011; 37(4): 178-189.
Brunier G, Bartucci M. Nursing Management Acute and Chronic Renal Failure. In: Lewis SM,
Heithkemper MM Dicksen SR, eds. Medical-Surgical Nursing. Assessment and Management of
Clinical Problems.5th ed. St Louis: Mosby; 2000. p. 1299–1341
Callaghan P. Factors related to stress and coping among Chinese nurses in Hong Hong. Journal of
Advanced Nursing 2000; 31 (6): 1518–1527
Canbaz S, Sünter AT, Dabak Ş ve ark. Hemşirelerde Tükenmişlik Sendromu, İş doyumu ve İşe Bağlı
Gerginlik. Hemşirelik Forumu Dergisi 2001; 4 (2): 31–34
Chen MC, Huang YW, Hou WL et al. The correlations Between Work Stress, Job Satisfaction and Quality
of Life Among Nurse Anesthetists Working in Medical Centers in Southern Taiwan. Nursing and
Health 2014; 2(2): 35-47.
Çam O. The Burnout in Nursing Academicians in Turkey. International Journal of Nursing Studies 2001;
38 (2):201–207
Demir A. Hemşirelikte Tükenmişliğe Bir Bakış. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi
2004;7 (1): 71–79
Dermondy K, Bennett PN. Nurse Stress in Hospital and Satellite Hemodialysis Units. Journal of Renal
Care 2008; 34(1): 28-32
Evans L. An Exploration of District Nurses Perception of Occupational Stress. British Journal of Nursing
2002; 11 (8): 576-585
Flynn L, Clarke SP. Organizational Traits, Care Processes, and Burnout Among Chronic Hemodialysis
Nurses. Western Journal of Nursing Research 2009; 31 (5): 569-582
Garrosa E, Jimenez BM, Liang YL et al. The Relationship Between Socio Demographic Variables, Job
Stressors, Burnout, And Hardy Personality in Nurses: An Exploratory Study. International Journal of
Nursing Studies 2008; 45: 418-427
Günüşen PN, Üstün B. Türkiye’de İkinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Hemşire ve Hekimlerde
Tükenmişlik: Literatür İncelemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik
Dergisi 2010; 3(1): 40–51
Hayes B, Bonner A. Job satisfaction, Stress and Burnout Associated with Hemodialysis Nursing: A review
of Literature. Journal of Renal Care 2010; 36 (4): 174-179
Hayes B, Douglas C, Bonn A. Work Environment, job Satisfaction, Stress and Burnout Among
Haemodialysis Nurses. Journal of Nursing Management 2013: 1-11
Kapucu S, Akkus Y, Akdemir N et al. The Burnout and Exhaustion Levels of Nurses Working in
Haemodialysis Units. Journal of Renal Care 2009; 35(3): 134–140
Karahan A, Gürpınar K, Özyürek P. Hizmet Sektöründeki İşletmelerin Örgüt İçi Stres Kaynakları: Afyon İl
Merkezindeki Hastanelerde Çalışan Cerrahi Hemşirelerinin Stres Kaynaklarının Belirlenmesi.
Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi 2007; 3 (1): 27–44
Kaya N, Kaya H, Ayık Erdoğan S ve ark. Bir Devlet Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde Tükenmişlik.
Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi 2010; 7(1): 401-420
Kersten M, Kozak A, Wendeler D et al. Psychological Stress and Strain on Employees in Dialysis Facilities:
A Cross-Sectional Study with the Copenhagen Psychosocial Questionnaire. Journal of Occupational
Medicine and Toxicology 2014; 9(4): 2-9
Miller LH, Smith AD, Mahler BL (1988) The Stress Audit Manual, Brookline.
Özaltın G, Nehir S. Ankara İlindeki Hastanelerin Yoğun Bakım Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin İş
Ortamındaki Stres Etkenleri Ve Kullandıkları Baş Etme Yöntemlerinin Belirlenmesi. Atatürk
Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2007; 10 (3): 60–68.
Süleymanlar G, Altıparmak MR, Seyahi N ve ark. Türkiye’de Nefroloji, Diyaliz ve TransplantasyonRegistry 2012. T.C. Sağlık Bakanlığı ve Türk Nefroloji Derneği Ortak Raporu. Türk Nefroloji Derneği
Yayınları, Ankara, 2013.
Şahin NH, Batıgün AD. Özel Bir Sağlık Kuruluşunda İş Doyumu Ve Stres. Türk Psikoloji Dergisi 1997; 12
(39): 57–71.
Şenturan L, Karabacak BG, Alpar ŞE ve ark. Hemodiyaliz Ünitelerinde Çalışan Hemşirelerin Tükenmişlik
Düzeyi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi 2009; 2(2): 33–45
Theofilou P. Assessment of Job Stress and Burnout Among Hemodialysis Nurses. Community Medicine &
Health Education 2012; 2:1.
Yeşil A, Aker T, Sezgin U. Hemodiyaliz Tedavisi Gören Hastalara Bakım Veren Ekipte Ruhsal Belirtiler.
Düşünen Adam 2009; 22 (1–4): 9–17.
Yeşilbalkan Ö, Fadıloğlu Ç. Diyaliz Hemşirelerinde Değişim Ve İş Doyumu. Nefroloji Hemşireliği Dergisi
2005-2006; 65-70.






Hemşirelikte Bireyselleştirilmiş Bakım
planlanmasında hastanın özgeçmişi, alışkanlıkları ve aile durumu önemlidir. Bununla
birlikte kültür, inanç ve gelenekler ya da değerler dikkate alınmadan
bireyselleştirilmiş bakımdan başarılı sonuç alınamaz.
Bireye özgü daha etkin bakım sunulabilmesi için, ülkemizde hemşire sayısının
arttırılması ve iş yükünün azaltılmasına gereksinim vardır. Bununla birlikte hasta
sınıflama sistemi kullanılarak hastanedeki hemşirelerin kliniklere dağılımı uygun bir
şekilde yapılmalıdır. Ülkemizde hemşireler arasındaki eğitim farklarının ortadan
kaldırılması da bakımın kalitesini arttıracaktır. Aynı zamanda hemşirelerin de
bireyselleştirilmiş bakımın bilincinde olması gerekmektedir.
KAYNAKLAR
Acaroğlu R, Şendir M, Kaya H ve ark. Bireyselleştirilmiş Hemşirelik Bakımının Hasta Memnuniyeti ve
Yaşam Kalitesine Etkisi. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi
2007;15(59):61-67.
Adams A, Bond S. Staffing in Acute Hospital Wards: Part 1. The Relationship Between Number of Nurses
and Ward Organizational Environment, Journal of Nursing Management 2003;11:287–292.
Algıer L, Abbasoğlu A, Hakverdioğlu G ve ark. Hastaların ve Hemşirelerin Hemşirelik Girişimlerinin
Önemini Algılamaları, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005; 9(1):33-40.
Bolton LB, Aydın CE, Donaldson N ve ark. Nurse Staffing and Patient Perceptions of Nursing Care.
Journal of Nursing Administration 2003;33:607–614.
Brown SJ. Tailoring Nursing Care to the Individual Client: Empirical Challenge of a Theoretical Concept,
Research in Nursing & Health 1992;15:39-46.
Cüceloğlu D. Yeniden İnsan İnsana. İstanbul: Remzi Kitabevi, 1998. 127.
Çavuşoğlu H. “Çocuk Sağlığı Sorunları ve Hemşirenin Rolü” Çocuk Sağlığı Hemşireliği, Genişletilmiş 10.
Baskı, Cilt 1, Ankara: Sistem Ofset Basımevi, 2011. 22.
Dinç L. Bakım Kavramı ve Ahlaki Boyutu. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik
Dergisi 2010:74–82.
Eyigün S. Bireysellik ve Birey Olma Düşüncesinin Sanattaki Yansıması ve Bir Roman, Uludağ Üniversitesi
Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 2005;6(9):213-220.
Gerrish K. Individualized Care: Its Conceptualization and Practice Within a Multiethnic Society, Journal of
Advanced Nursing 2000;32(1): 91- 99.
Gonzalez-Valentın A, Padın-Lopez S, Ramon-Garrido ED. Patient Satisfaction with Nursing Care in a
Regional University Hospital in Southern Spain, Journal of Nursıng Care Qualıty/January–March
2005; 20(1); 63–72.
Hansebo G, Kıhlgren M, Ljunggren G. Rewiev of Nursing Documentation in Nursing Home Wards –
Changes After İntervention for Individualized Care, Journal Of Advanced Nursing 1999;29(6):14621473.
Happ BM. Individualized Care for Frail Older Adults: Challenges for Health Care Reform in Acute and
Critical Care, Geriatric Nursing, 2010; 31(1):63-65.
Hinno S, Partanen P, Vehviläinen-Julkunen K. Hospital Nurses’ Work Environment, Quality of Care
Provided and Career Plans. International Nursing Review 2011;58: 255–262.
65
Land L, Suhonen R. Orthopaedic and Trauma Patients‖ Perceptions of Individualized Care, International
Nursing Review 2009;56 (1):131–137.
Pang SM, Sawada A, Konishi E ve ark. A Comparative Study of Chinese, American and Japanese Nurses‖
Perceptions of Ethical Role Responsibilities. Nursing Ethics 2003;10:295–311.
Radwin LE, Alster K. Individualized Nursing Care: An Empirically Generated Definition, International
Nursing Review 2002; 49:54–63.
Redfern S. Individualised Patient Care: Its Meaning and Practice in a General Setting. NT Research
1996;1:22–33.
Schmidt LA. Patients― Perceptions of Nurse Staffing, Nursing Care, Adverse Events and Overall
Satisfaction with the Hospital Experience. Nursing Economics 2004;22:295–306.
Shurıquıe M, Whıle A, Fıtzpatrıck J. Nursing Work in Jordan: An Example of Nursing Work in the
Middle East, Journal Of Clinical Nursing 2008;17:999–1010.
Suhonen R, Papastavrou E, Efstathıou G ve ark. Nurses‖ Perceptions of İndividualized Care: An
İnternational Comparison. Journal of Advanced Nursing 2011a;67(9):1895–1907.
Suhonen R, Stolt M, Puro M ve ark. Individuality in Older People‖s Care–Challenges for the Development
of Nursing and Nursing Management, Journal of Nursing Management 2011b;19:883–896.
Suhonen R, Gustafsson ML, Katajisto J ve ark. Individualized Care Scale – Nurse Version: A Finnish
Validation Study, Journal of Evaluation in Clinical Practice 2010a;16:145–154.
Suhonen R, Berg A, Idvall E ve ark. Adapting the Individualized Care Scale for Cross-Cultural
Comparison, Scandinavian Journal of Caring Sciences 2010b;24:392–403.
Suhonen R. Clinical Ethics and Challenges to Individualized Care, Nursing Ethics 2010c;17(5):541–542.
Suhonen R, Gustafsson M-L, Katajısto J ve ark. Nurses‖ Perceptions of Individualized Care. Journal of
Advanced Nursing 2010d;66(5):1035–1046.
Suhonen R, Land L, Valimaki M ve ark. Impact Of Patient Characteristics on Orthopaedic and Trauma
Patients‖ Perceptions of Individualised Nursing Care, International Journal of Evidence-Based
Healthcare 2010e;8:259–267.
Suhonen R, Saarikoski M, Leino-Kilpi H. Cross-Cultural Nursing Research, International Journal of
Nursing Studies 2009;46:593–602.
Suhonen R, Valimaki M, Katajisto J ve ark. Hospitals' Organizational Variables and Patients' Perceptions of
Individualized Nursing Care in Finland, Journal of Nursing Management 2007;15:197–206.
Suhonen R, Valimaki M, Katajisto J ve ark. Patıent Characterıstıcs in Relatıon to Perceptıons of How
Indıvıdualızed Care Is Delıvered— Research into the Sensıtıvıty of the Indıvıdualızed Care Scale,
Journal of Professional Nursing 2006; 22(4):253– 261.
Suhonen R, Leino-Kilpi H, Välimäki M. Development and Psychometric Properties of the Individualized
Care Scale, Journal of Evaluation in Clinical Practice 2005;11(1):7–20.
Suhonen R, Valimaki M, Katajisto J. Developing and Testing an Instrument for the Measurement of
Individual Care, Journal of Advanced Nursing 2000a;32(5):1253-1263.
Suhonen R, Valimaki M, Katajisto J. Individualized Care in a Finnish Healthcare Organization, Journal of
Clinical Nursing 2000b;9:218-227.
Swafford KL. Balancing the Use of Guidelines and Individualized Care, Journal of Gerontological Nursing
2012; 38(5):3-4.
Taşçı S. Hemşirelikte Problem Çözme Süreci, Sağlık Bilimleri Dergisi (Journal of Health Sciences)
2005;14(Ek Sayı:Hemşirelik Özel Sayısı):73-78.
Temel AB. Kültürlerarası (Çok Kültürlü) Hemşirelik Eğitimi, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu
Dergisi 2008; 11(2): 92-101.
Terkeş N, Bektaş H. Hemşirelik Eğitiminde ve Uygulamalarında Kültür. Ege Üniversitesi Hemşirelik
Fakültesi Dergisi 2013;29(1):60-67.
Wan H, Hu S, Thobaben M ve ark. Continuous Primary Nursing Care Increases Satisfaction with Nursing
Care and Reduces Postpartum Problems for Hospitalized Pregnant Women, Contemporary Nurse
2011;37(2): 149–159.
Waters KR. Individualized Care: Is it Possible to Plan and Carry Out? Journal of Advanced Nursing 1999;
29(1):79-87.
Yılmaz M. Sağlık Bakım Kalitesinin Bir Ölçütü: Hasta Memnuniyeti. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik
Yüksekokulu Dergisi 2001;5(2):69–74.
TDK. http://www.tdk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 15.01.2014)TÜİK. Sağlık Personeli Sayısı ve Sağlık Personeli
Başına Düşen Kişi Sayısı, http:// www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist (Erişim Tarihi:
26.03.2014)
WHO.Global Health Observatory Data Repository,
node.main.A1444?lang=en (Erişim Tarihi: 26.03.2014)
http:/
/apps.
who.int
/gho/
data/
.








.
Ultrason Eşliğinde Periferal İntravenöz Kateterizasyonun Üstünlükleri
Gerçek zamanlı damar görüntüleme olanağı sağlayan ultrasonun periferal venöz
girişimde kullanımı,





).
.
KAYNAKLAR
Aponte H, Acosta S. The Use of Ultrasound for Placement of Intravenous Catheters. AANA Journal
2007; 75(3): 212-216.
Aygün M, Yaman HE, Bayındır A. Acil Servislerde Yaşanan Periferal İntravenöz Girişim Güçlüklerinde
Ultrasonografi Kullanımı. Akademik Acil Tıp Dergisi 2010; 9(1): 9-16.
Aygün M, Yaman HE. Hemşirelik Uygulamalarında Yeni Bir Yaklaşım: Ultrasonografi Eşliğinde Periferal
İntravenöz Kateter Uygulaması. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2011; 1: 61-70.
Bauman M, Braude D, Crandall C. Ultrasound-Guidance vs. Standard Technique in Difficult Vascular
Access Patients by ED Technicians, Am J Emerg Med 2009; 27: 135-140.
Blaivas M, Lyon M. The Effect of Ultrasound Guidance on the Perceived Difficulty of Emergency NurseObtained Peripheral IV Access, EMJ 2006; 31(4): 407-410.
Blaivas M. Ultrasound-guided Peripheral IV Insertion in the ED: A Two-Hour Training Session Improves
Placement Success Rates in One ED, AJN 2005; 105: 10,54-57.
Blavias M, Brannam L, Fernandez E. Short-Axis Versus Long-Axis Approaches for Teaching UltrasoundGuided Vascular Access on a New Inanimate Model, Acad Emerg Med 2003; 10(12): 1307-1311.
Brannam L, Blavias M, Lyon M ve ark. Emergency Nurses_Utilization of Ultrasound Guidance for
Placement of Peripheral Intravenous Lines in Difficult-Access Patients. Acad Emerg Med 2004; 11(12):
1361-1363.
Candan Y, Kaymakçı Ş. Çocuklarda İntravenöz Girişimlerden Önce Lokal Anestetik Etkili Krem Emla
Uygulaması İle Eğitim Verilerek Yapılan Hazırlığın Ağrı Üzerine Etkilerinin İncelenmesi. Ege
Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2005;21(1):1-11.
Chinnock B, Thornton S, Hendey GW. Predictors of Success in Nurse-Performed Ultrasound-Guided
Cannulation, EMJ 2007; 33(4): 401-405.
Constantino T, Kirtz J, Satz W. Ultrasound-Guided Peripheral Venous Access vs. the External Jugular
Vein as the Initial Approach to the Patient with Difficult Vascular Access. The Journal of Emergency
Medicine 2010; 39(4): 462–467.
Costantino TG, Parikh AK, Satz WA ve ark. Ultrasonography-Guided Peripheral İntravenous Access
Versus Traditional Approaches in Patients With Difficult Intravenous Access. Ann Emerg Med 2005;
46(5): 456-61.
Crowley M, Brim C, Barnason S ve ark. Emergency Nursing Resource: Difficult Intravenous Access. J
Emerg Nurs 2012; 38: 335-43.
Çelik Z, Anıl C. İntravenöz Uygulama Komplikasyonları. Güncel Gastroenteroloji 2004; 8(2): 158-164.
Dakak M, Gürkök S, Genç O ve ark. Subklavian Kateter Yygulaması ve Komplikasyonları. Solunum
Hastalıkları 2002; 13: 288-291.
Dargin J, Rebholz C, Lowenstein R ve ark. Ultrasonography-Guided Peripheral İntravenous Catheter
Survival in ED Patients with Difficult Access. American Journal of Emergency Medicine 2010; 28: 1–7.
Denys BG, Uretsky BF, Reddy PS. Ultrasound-Assisted Cannulation of the Internal Jugular Vein: A
Prospective Comparison to the External Landmark-Guided Technique. Circulation 1993; 87: 15571562.
Elia F, Ferrari G, Molino P ve ark. Standard-Length Catheters vs Long Catheters in Ultrasound Guided
Peripheral Vein Cannulation. Am J Emerg Med 2012; 30: 712-716.
Gregg SC, Murthi SB, Sisley AC ve ark. Ultrasound-Guided Peripheral Intravenous Access in the Intensive
Care Unit. J Crit Care 2010; 25(3): 514-519.
Gürsoy AA, Çilingir D. İleri Yaşam Desteğindeki Değişiklikler. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2008; 28(6):
916-938.
Hilty WM, Hudson PA, Levitt MA ve ark. Real Time Ultrasound Guided Femoral Vein Catherization
During Cardiopulmonary Resuscitation. Annual Emergency Medicine 1997; 29: 331-337.
İsmailoğlu EG. Ultrason Kullanımının Periferal İntravenöz Kateterizasyonun Başarısına Etkisi.
Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2011. 51-56.
Joing S, Strote S, Caroon L ve ark. Ultrasound-Guided Peripheral IV Placement. N Engl J Med 2012;
366(25): e38-40.
Karadağ A. Ven İçi Sıvı Tedavisi: Komplikasyonlar ve Hemşirelik Bakımı. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu
Dergisi 1999; 3(1): 39-47.
Keenan S. Use of Ultrasound to Place Central Lines, JCC 2002; 17(2): 126-137.
Kerforne T, Petitpas F, Frasca D ve ark. Ultrasound-Guided Peripheral Venous Access in Severely Ill
Patients With Suspected Difficult Vascular Puncture. Chest 2012; 141(1): 279.
Keyes LE, Frazee BW, Snoey ER ve ark. Ultrasound-Guided Brachial and Basilic Vein Cannulation in
Emergency Department Patients with Difficult Intravenous Access. Ann Emerg Med 1999; 34(6): 711714.
Kim DK, Choi SW, Kwak YH. The Effect of Sonoprep® on Emla® Cream Application for Pain Relief
Prior to İntravenous Cannulation. Eur J Pediatr 2012; 171: 985–988.
Lamperti M, Pittiruti M. Difficult Peripheral Veins: Turn on the Lights. British Journal of Anaesthesia
2013; 110(6): 891–5.
Mahler S, Wang H, Lester C ve ark. Short- vs Long-Axis Approach to Ultrasound-Guided Peripheral
Intravenous Access: A Prospective Randomized Study. American Journal of Emergency Medicine 2011;
29: 1194–1197.
Mahler SA, Wang H, Lester C ve ark. Ultrasound-Guided Peripheral Intravenous Access in the Emergency
Department Using a Modified Seldinger Technique. EMJ 2010; 39(3): 325-329.
Miles G, Salcedo, A, Spear D. Implementation of a Successful Registered Nurse Peripheral UltrasoundGuided Intravenous Catheter Program in an Emergency Department. Journal Of Emergency Nursing
2012; 38(4): 353-355.
Miller HA, Roth AB, Mills TJ. Ultrasound Guidance Versus the Landmark Technique for the Placement of
Central Venous Catheters in the Emergency Department. Acad Emerg Med 2002; 9(8): 800-805.
Mills CN, Liebmann O, Stone M ve ark. Ultrasonographically Guided Insertion of a 15-Cm Catheter Into
the Deep Brachial or Basilic Vein in Patients With Difficult Intravenous Access. Annals of Emergency
Medicine 2007; 50(1): 68-71.
Orak M, Üstündağ M, Güloğlu C ve ark. Santral Venöz Kateter Takılan Hastalarda Komplikasyon Gelişimi
Üzerinde Etkili Faktörler. Türkiye Acil Tıp Dergisi 2006; 6(2): 51-55.
Ovayolu N, Güner İC, Karadağ G. Santral Venöz Kateter (SVK) Uygulanan Hastalarda Uygulama Öncesi
ve Sonrası Alınan Önlemlerin Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi
2006; 9(3): 26-35.
Panebianco N, Fredette J, Szyld D ve ark. What You See (Sonographically) Is What You Get: Vein and
Patient Characteristics Associated with Successful Ultrasound-Guided Peripheral Intravenous
Placement in Patients with Difficult Access. Academic Emergency Medicine 2009; 16: 1298–1303.
Potter PA, Perry AG. Fundamentals of nursing, consepts, process and practice. 4th ed. St. Louis, Missouri:
Mosby Yearbook; 97. 1334-1351.
Resnick JR, Cydulka RK, Donato J ve ark. Success of Ultrasound-Guided Peripheral Intravenous Access
with Skin Marking. Acad Emerg Med 2008; 15(8): 783–793.
Riley D, Garcia S. Emergency Department Ultrasonography Guided Long-Axis Antecubital Intravenous
Cannulation: How To Do It. Critical Ultrasound Journal 2012; 4: 1-3.
Rose JS, Norbutas CM. A randomized Controlled Trial Comparing One-Operator Versus Two-Operator
Technique in Ultrasound-Guided Basilic Vein Cannulation. EMJ 2008; 32(4): 431-435.
Schoenfeld E, Shokoohi H, Boniface K. Ultrasound-Guided Peripheral Intravenous Access in the
Emergency Department: Patient-Centered Survey. Western Journal of Emergency Medicine 2011;
12(4): 475-477.
Stein J, George B, River G ve ark. Ultrasonographically Guided Peripheral İntravenous Cannulation in
Emergency Department Patients with Difficult Intravenous Access: A Randomized Trial. Ann Emerg
Med 2009; 54(1): 33–40.
Stein JC, Cole W, Kramer N ve ark. Ultrasound-Guided Peripheral Intravenous Cannulation in emergency
department patients with difficult ıv access. acad emerg med 2004; 11(5): 581-583.
Stone MB, Nagdev A, Murphy MC ve ark. Ultrasound Detection of Guidewire Position During Central
Venous Catheterization. Am J Emerg Med 2010; 28(1): 82–4.
Tirado A, Nagdev A, Henningsen C ve ark. Ultrasound-Guided Procedures in The Emergency
Department—Needle Guidance and Localization. Emerg Med Clin N Am 2013; 31: 87–115.
Walker E. Piloting a Nurse-Led Ultrasound Cannulation Scheme. British Journal of Nurs 2009; 18(14):
854–859.
Warrington W, Penoyer D, Kamps T. Outcomes of Using a Modified Seldinger Technique for Long Term
Intravenous Therapy in Hospitalized Patients with Difficult Venous Access. JAVA 2012; 17(1): 24-30.
Weiner M, Geldard P, Mittnacht A. Ultrasound-Guided Vascular Access: A Comprehensive Review.
Journal of Cardiothoracic and Vascular Anesthesia 2013; 27(2): 345-360.
White A, Lopez F, Stone S. Developing and Sustaining an Ultrasound-Guided Peripheral Intravenous
Access Program for Emergency Nurses. Advanced Emergency Nursing Journal 2010; 32(2): 173-188.
Witting MD, Schenkel SM, Lawner BJ ve ark. Effects of Vein Width and Depth on Ultrasound-Guided
Peripheral IV Success Rates. JEM 2010; 39(1).
Gebelik, oluşan bir takım fizyolojik değişiklikler nedeni ile sağlıklı kadınlarda bile sıkıntı
yaratmaktadır. Özellikle su ve sodyum tutulumu, solunum ve dolaşım fonksiyonlarını olumsuz
yönde etkilemektedir. Gebelikte hava yolu mukozasında hiperemi, hipersekresyon mukozal ödem
ve frajilite gebeliğin başlangıcından itibaren mevcut olup, özellikle 3. trimesterda maksimuma
çıkar. Solunum yolu enfeksiyonları hastaların hekime başvuru yapmalarının en sık nedenleri
arasında yer almaktadır. Gebelik, akut ve kronik solunum sistemi hastalıklarını komplike hale
getirirken, gebelikte solunum sistem hastalıkları da gebeliği komplike hale getirmektedir.
Gebelikte; annenin gebeliğe fizyolojik uyumu, hastalıklara olan duyarlılık fetal ihtiyaçları
karşılama ve ilaçların fetüs üzerine olan etkileri gibi özel durumlar göz önünde bulundurulmalıdır.
Komplikasyonlar erken dönemde sağlığı geliştirici aktiviteleri, zamanında müdahaleyi, denetimi,
profesyonel bakımı ve multidisipliner bir yaklaşımı gerektirmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gebelik, solunum sistem hastalıkları, bakım.
ABSTRACT
Pregnancy, physiological changes occur as a result of a team that creates problems even in
healthy women . Especially water and sodium retention, respiratory and circulatory functions are
negatively affected . Pregnancy in airway mucosa hyperemia, mucosal edema and hypersecretion
fragility is available from the beginning of pregnancy , especially maximizes 3 trimester .
Respiratory tract infections are the most common reason patients seek medical attention are
among the making . Pregnancy, acute and chronic respiratory diseases complicated , making it a
respiratory disease in pregnancy is also complicating pregnancy . In pregnant women ;
physiological adaptation to the mother's pregnancy , the change in susceptibility to disease , fetal
meet the needs and the effects of drugs on the fetus should be considered as special cases .
Complications in the early stages of health promoting activities, timely intervention , supervision,
and professional care requires a multidisciplinary approach .
Keywords: Pregnancy, respiratory system diseases care.
KAYNAKLAR
Acar A, Öncül, O. Toplum Kökenli Pnömoniler. Klimik Derg 2007; 20(1): 3-15.
Aksu T, Fadıloğlu Ç. Solunum Sistemi Hastalığı Olan Bireylerin Evde Bakım Gereksinimi ve Yaşam
Kalitesinin İncelenmesi . Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 29 (2):1-12, 2013
Arıkan MF, Aksoy H. Gebelik, Diyabet, Astım, Böbrek Yetmezliği Gibi Özel Durumlarda Solunum Yolu
Enfeksiyonlarının Tedavisi. Türkiye Klinikleri Der 2011; 2(4):59-63.
Asthma Management Handbook. The National Asthma Council Australia Revised and Updated 2006; 1157.
Badur S, Korten V, Camcıoğlu Y. İnfluenza Epidemiyolojisi ve Korunma. ANKEM Derg 2006; 20(2): 255–
271.
Bateman ED, Hurd SS, Barnes PJ, et al. Global strategy for asthma management and prevention: GINA
executive summary. Eur Respir J 2008; 31(1): 143-178.
Buckley L, Grose S. Pneumonia in pregnancy. Edit. Pravikoff D. EBSCO. 22 MARCH 2013
Camcıoğlu Y. İnfluenzadan Korunma. ANKEM Derg 2006; 20(2): 266-271.
Carlson A, Thung S, Norwitz ER. H1N1 Influenza in Pregnancy: What All Obstetric Care Providers Ought
to Know. Obstetrics & Gynecology 2009; 2(3): 139-145.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). Novel Influenza A (H1N1) Virus Infections in Three
Pregnant Women - United States. Morbidity and Mortality Weekly Report: MMWR, 22 May 2009;
58(19): 543-554.
Committee on Practice Bulletins, American College of Obstetricians and Gynecologists, ACOG.
Committee Opinion 90: Asthma in Pregnancy. Obstet Gynecol 2008; 111: 457–64.
Dombrowski MP, Schatz M. Asthma in pregnancy. Clin Obstet Gynecol 2010; 8(2): 301-310.
Dünyada ve Ülkemizde H1N1 Pandemisinin Seyri. T.C. Sağlık Bakanlığı Pandemi Koordinasyon Birimi, 05
Ocak 2010 Bülteni. http://www.grip.gov.tr/ [Erişim Tarihi: 27.10.2013].
Efferen L. Tüberküloz ve Gebelik. Curr Opin Pulm Med 2010; 1(3): 129-138.
Evelyne R, Louis-Philippe B. Asthma in Pregnancy. BMJ 2007; 334: 582–585.
Fell D, Sprague A. et al. H1N1 Influenza Vaccination During Pregnancy and Fetal and Neonatal Outcomes.
American Journal of Public Health 2012; 102(6): 33-39.
Figueroa-Damian R, Arredondo-Garcia JL. Neonatal outcome of children born to women with tuberculosis.
Arch Med Res 2001; 32: 66-69.
Frye D, Clark SL, Piacenza D, Shay-Zapien G. Pulmonary complications in pregnancy. The Journal of
Perinatal&Neonatal Nursing 2011; 25(3): 235-244.
Gaga M, Oikonomidou E, Zervas E, Papageorgiou-Georgatou N. Asthma and pregnancy: Interactions and
management. Breathe 2007; 3: 267-76.
Getahun H, Sculier D, Sismanidis C, Grzemska M, Raviglione M. Prevention, Diagnosis and Treatment of
Tuberculosis in Children and Mothers: Evidence for Action for Maternal, Neonatal, and Child Health
Services. J Infect Dis 2012; 205(2): 216-227.
Gilbert DN, Moellering RC, Eliopoulos GM, et al (Eds). The Sanford Guide to Antimicrobial Therapy.
Hyde Park, VT, Antimicrobial Therapy 2004.
Gonik B, Jones T, Contreras D, et al. The Obstetrician-Gynecologist's Role in Vaccine-Preventable
Diseases and Immunization, Obstet Gynecol 2000; 96(1): 81-4.
Goodnight W, Soper D. Pneumonia in Pregnancy. Crit Care Med 2005; 33(10 suppl): 390-7.
Graves CR. Pneumonia in Pregnancy. Clin Obstet Gynecol 2010; 53(2): 329-36.
Jain R, Goldman RD. Novel Influenza A (H1N1): Clinical Presentation, Diagnosis, and Management,
Pediatr Emerg Care 2009; 25(11): 791-6.
Jamieson DJ. et al. H1N1 2009 Influenza Virus Infection During Pregnancy in The USA. The Lancet 2009;
374(9688): 451-458.
Jana N, Barik S, Arora N, Singh AK. Tuberculosis in Pregnancy: The Challenges for South
AsianCcountries. Obstet. Gynaecol 2010; 38(9): 1125–1136.
Jana N, Rakshit BM, Trivedi G. Tuberculous Meningitis in Early Pregnancy Mmicking Hyperemesis
Gravidarum: A Diagnostic Challenge. J Obstet Gynaecol 2008; 28: 530–531.
Jin Y, Carriere KC, Marrie TJ, Predy G, Johnson DH. The eEfects of Community-Acquired Pneumonia
During Pregnancy Ending With a Live Birth. Am J Obstet Gynecol 2003; 188: 800-6.
Kapaklı N. Özel Durumlarda Tüberküloz Tedavisi. Klinik Gelişim 2007; 20(1): 54-57.
Kaptan G. Ebeler Ve Hemşireler İçin Gebelikte İç Hastalıkları. İstanbul: İstanbul Tıp Kitapevi; 2012.
Khadilkar SS, Saraiya U. Tuberculosis and Pregnancy: A Ten Year Overview. J Obstet Gynaecol India
2003; 53: 453–457.
Köşüş N, Köşüş A, Simavlı SA, Erdolu MD, Turhan NÖ. H1N1 Influenza: Gebelik ve Laktasyon. Türkiye
Klinikleri J Gynecol Obst 2009; 19(6): 354-360.
Lindsay L, Jackson LA, Savitz DA, Weber DJ, Koch GG, Kong L, Guess HA. Community Influenza
Activity and Risk of Acute Influenza-like Illness Episodes Among Healthy Unvaccinated Pregnant and
Postpartum Women. American Journal of Epidemiology 2006; 163(9): 838–848.
Louie JK, Acosta M, Jamieson JD, Honein MA. Severe 2009 H1N1 Influenza in Pregnant and Postpartum
Women in California. The New England Journal of Medicine 2010; 362(1): 27-35.
Mandell LA, Wunderink RG, Anzueto A, et al. ATS/IDSA Guidelines on the Management of Community
Acquired Pneumonia in Adults. Clin Infect Dis 2007; 44:27-72.
Meissner HC. İnfluenza Aşıları: Pediatrik Bakış Açısı. Current Opinion in Pediatrics Türkçe Baskı 2007;
2(1): 20–26.
Michael S, Mitchell P, Dombrowski MD. Asthma in Pregnancy. NEJM 2009; 360: 1862–9.
Murphy VE, Gibson PG, Smith R, Clifton VL. Asthma During Pregnancy: Mechanisms And Treatment
Implications. Eur Respir J 2005; 25: 731–50.
NAEPP Expert Panel Report. Managing Asthma During Pregnancy: Recommendations For Pharmacologic
Treatment-2004. J Allergy Clin Immunol 2005; 115: 34–46.
Özyılmaz E, Nas T. Major Pulmonary Disorders Leading Intensive Care Unit Admission in Pregnancy.
Gynecol Obstet Reprod Med 2008; 14(2): 139–143.
Pratt RJ. Pandemic A (H1N1) 2009 Influenza-an Enhanced Hazard During Pregnancy. Midwifery 2010;
26(1): 13–17.
Premkumar M, Anumakonda V, Cormican L, Ruiz G, Greenough A. Feeding intolerance due to connatal
tuberculosis in a prematurely born infant. Eur J Pediatr 2008; 167: 955–956.
Rom W, Garay S. Tuberculosis. Lippincot Williams & Wilkins 2004; 345-79.
Saltoğlu N, Balkan İİ. H1N1: Klinik Görünümler. Ankem Derg 2010; 24(2): 196-200.
Satpathy HK, Lindsay M, Kawwass JF. Novel H1N1 Virus Infection And Pregnancy, Postgrad Med 2009;
121(6): 106-12.
Shariatzadeh MR, Marrie TJ. Pneumonia During Pregnancy. The American Journal of Medicine 2006; 119:
872-6.
Tripathy SN. Tuberculosis and Pregnancy. Int J Gynaecol Obstet 2003; 80: 247–253.
Türk Toraks Derneği Astım Tanı ve Tedavi Rehberi. Türk Toraks Dergisi 2009; 10(1): 53-75.
World Health Organization. Treatment of Tuberculosis: Guidelines, 4th edn. Geneva: World Health
Organization 2010.
Yıldız F, Argun BS. Gebelikte Astım. Türkiye Klinikleri. Vaka Sunumları Dergisi 2013; 1(2): 7-10.




KAYNAKLAR
Bauer C. Evidence Based Practice: Demystifying The Iowa Model. Oncology Nursing Society Metro Detroit
Chapter 2010; 25(2):1-3.
Bergstrom K. Development of a Radiation Skin Care Protocol And Algorithm Using The Iowa Model of
Evidence-Based Practice. Clinical Journal of Oncology Nursing 2011; 15(6):593-595.
Dickerson SP. Evidence-Based Practice:Why Does It Matter? ISNA Bulletin 2012; 39(1):6-10.
Doody CM, Doody O. Introducing Evidence Into Nursing Practice: Using the Iowa Model. British Journal
of Nursing 2011; 20(11):661-664.
Dontje KJ. Evidence Based Practice: Understanding The Process. Topics in Advanced Practice Nursing
Journal 2007;7(4).
French P. What is the Evidence On Evidence-Based Nursing? An Epistemological Concern. J Adv Nurse
2002; 37(3):250-257.
Gordon M, Bartruff L, Gordon S & et al. How Fast Is too Fast? A Practice Change In Umbilical Arterial
Catheter Blood Sampling Using the Iowa Model for Evidence-Based Practice. Advances in Neonatal
Care 2008; 8(4):198-207.
Haxton D, Doering J, Gingras L & et al. Implementing Skin-to-Skin Contact at Birth Using the Iowa
Model. Nursing for Women’s Health 2012; 16(3):222-230.
Low G, Molzahn AE, Kalfoss M. Quality of Life of Older Adults in Canada and Norway Examining the
Iowa Model. Western Journal of Nursing Research 2008; 30(4):458-476.
Kaskie BP, Buckwalter KC. Collaborative Model of Mental Health Care For Older Iowans. Research in
Gerontological Nursing 2010; 3(3):200-208.
Krom ZR, Batten J, Bautısta CA. Unique Collaborative Nursing Evidence-Based Practice Initiative Using
The Iowa Model:A Clinical Nurse Specialist, A Health Science Librarian, And a Staff Nurse’s Success
Story. Clin Nurse Spec. 2010; 24(2):54-9.
Kocaman G. Hemşirelikte Kanıta Dayalı Uygulama. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi 2003; 2:6169.
Kowal CD. Implementing the Critical Care Pain Observation Tool Using The Iowa Model. Journal of the
New York State Nurses Association 2010; 41(1): 4-10.
Titler MG. Translating Research Into Practice Models For Changing Clinician Behavior. AJN 2007;
107(6):26-33.
Titler MG, Kleiber C, Steelman V & et al. Infusing Research Into Practice to Promote Quality Care.
Nursing Research 1994; 43(5):307-313.
Yurtsever S, Altıok M. Kanıta Dayalı Uygulamalar ve Hemşirelik. F.Ü. Sağlık Bil. Dergisi 2006; 20(2):159166.
EGE ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK FAKÜLTESİ DERGİSİ
SON KONTROL LİSTESİ
1. Makalenin Türü
Araştırma
Derleme
Olgu sunumu
Başlık Sayfası
2. Makalenin Türkçe ve İngilizce başlığı büyük harf ile yazıldı.
3. Yazarlar ve kurumları belirtildi.
4. Tüm yazarların yazışma adresleri, iş tel, gsm, e-posta belirtildi.
5. Makale bir kongrede sunulmuş ise, sunulduğu toplantı ve yılı belirtildi.
Özet Sayfası
6. Türkçe ve İngilizce yapılandırılmış özet yazıldı (250-300 sözcük).
7. Türkçe ve İngilizce özet birbiriyle uyumlu.
8. Türkçe ve İngilizce anahtar sözcükler yazıldı.
İngilizce anahtar kelimeler “Medical subject Headings (MESH”e uygun
olarak (http://www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html),Türkçe anahtar
kelimeler “Türkiye Bilim Terimleri” nden (http://www.bilimterimleri.com)
adresinden verildi.
9. Özetler sayfası metnin 1. sayfası olacak şekilde numaralandırıldı.
Ana Metin
10. Açık, güncel ve rahat anlaşılır Türkçe kullanıldı.
11. Gramer ve yazım kurallarına uyuldu.
12. Yeni, alışılmadık ve yabancı terimler kullanılmışsa yanlarına Türkçe
eşanlamlılarına yer verildi.
13. Kısaltmalar kullanılmışsa ilk kullanımda terimin yanında parantez içinde
kısaltması belirtildi.
14. Araştırma makalelerinde alt bölüm başlıkları istenen şekilde yazıldı.
15. Derleme makaleler giriş anlatımını izleyen alt başlıklarda toplanarak uygun
bir sonuç anlatımıyla bağlantılı bir şekilde sunuldu.
16. Bilimsel etik ilkelere uyulduğu belirtildi. Etik kurul izin yazısı eklendi.
Kaynaklar
17. Kaynak gösterimi metin içinde belirtilen kurallara (yazar soyadı ve yayın
tarihi) uygun olarak yapıldı.
18. Kaynaklar alfabetik sıra ile dizildi ve kaynak gösterimi kurallara uygun olarak
yapıldı.
19. Doğrudan yararlanılmayan herhangi bir kaynak kullanılmadı (Elimde
kaynakların tümü mevcut ve gerektiğinde dergi yayın kuruluna bunu ispat
edebilirim.)
Tablo ve Resimler
20. Belirtilen kurallara uygun olarak hazırlandı.
21. Başka kaynaklarda alınan şekil, resim, tablolarda kaynak gösterildi.
Tüm Makale
22. Makalenin sayfa kenar boşlukları kontrol edildi.
23. Makalenin satır aralıkları uygun.
24. Makalenin ilgili bölümlerinde uygun yazı karakteri kullanıldı.
25. Makalenin ilgili bölümleri uygun puntoda yazıldı.
26. Makale sayfa sınırlarını aşmayacak şekilde yazıldı.
27. Makalede uygun şekilde sayfa numarası verildi.
28. KAYNAKLAR YAZIM KURALLARI YÖNÜNDEN DİKKATLİCE KONTROL
EDİLDİ.
EGE ÜNİVERSİTESİ HEMŞİRELİK
FAKÜLTESİ DERGİSİ
Yazarlık/Yayın Hakkı Onay Formu
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
Başlıklı makalenin yazar / yazarları olarak yayın hakkını Ege Üniversitesi
Hemşirelik Fakültesi Dergisi’ne vermeyi kabul ediyorum/ ediyoruz. Yayınlanmasını
istediğimiz bu makalenin Türkçe ve yabancı dilde herhangi bir dergiye yayınlanmak
üzere gönderilmediğini ve daha önce hiçbir dergide yayınlanmadığını bildirip,
yazının içeriği ile ilgili etik ve bilimsel sorumluluğu üstlendiğimi/ üstlendiğimizi kabul
ederim/ederiz.
Yazar/ Yazarlar
İmza
Tarih
DERGİ YAZIM KURALLARI
Yayının Kabulü: Basılması istenen yazılar, aşağıda belirtildiği şekilde, dergi
editörlüğüne gönderilecektir. (E-mail: [email protected].) Makaleler üç
bağımsız hakem tarafından incelenip, onayları alındıktan sonra yayınlanabilir.
Hakemler, gerekli gördükleri yazılara değişiklik önerebilirler. Makalenin
yayınlanmasında son karar, editör görüşü ile Dergi Yayın Kuruluna aittir. Dergide
yayınlanan yazılar için, herhangi bir ücret ya da karşılık ödenmez. Gönderilen yazıların
kabul edilip edilemeyeceği yazarlara bildirilir. Makalenin kabulü halinde, başlıkların
altına yazar ad(lar)ı kurum adresleri ve e-mail adresleri eklenip
[email protected]. adresine gönderilecektir.
Makalenin Hazırlanışı: Makale, Microsoft Word programında A4 kağıt
boyutunda yazılmalıdır. Başlık 10 punto Times New Roman, Özet 9 punto Times New
Roman, ana metin 10 punto, tablo ve kaynaklar 8 punto olacak şekilde yazılmalıdır.
Araştırma raporları 16 sayfa, derleme ve olgu sunumları 10 sayfayı (kaynaklar dahil)
geçmemelidir.
Makalenin Yazılışı şu sırayı izlemelidir.
BAŞLIK SAYFASI





Türkçe Başlık (Büyük harf ile),
İngilizce Başlık (Büyük harf ile),
Yazarların adları ve soyadları (soyadı büyük harf ile)
Yazarların Yazışma adresleri, kurum adresleri, e-mail adresleri
Makale bir kongrede bildiri olarak sunulmuş ise, sunulduğu toplantı ve yılı
belirtilmelidir.
ÖZET SAYFASI
Özetler Türkçe ve İngilizce Olmak üzere iki dilde olmalı, yazının Türkçe ve
İngilizce başlıklarını taşımalı, araştırmanın temel anlamını metne bakmayı
gerektirmeyecek şekilde 250-300 sözcük ile yansıtmalıdır.
Araştırma makalelerinin özetleri; “Amaç”, “Gereç ve Yöntem”, “Bulgular ve
Sonuç” bölümleri ile anahtar sözcükleri içermelidir. Anahtar kelimelerin “Türkiye Bilim
Terimleri”nden seçilmesi gerekmektedir. Bilgi için adresten yararlanılmalıdır.
(http://www.bilimterimleri.com).
Araştırma makalelerinin İngilizce özetleri; “Objective”, “Methods”, “Results”,
“Conclusion” ve “Key Words” bölümlerini içermelidir. İngilizce anahtar kelimeler
“Medical
subject
Headings
(MESH”e
uygun
olarak
verilmelidir.
(http://www.nlm.nih.gov/mesh/MBrowser.html)
Derleme Makalelerinin özetleri; Giriş, amaç, gelişme ve sonuç anlamı taşıyacak
şekilde içeriği tam olarak yansıtmalıdır. Anahtar Sözcükler yer almalıdır. Derleme
makalelerinin İngilizce özetleri; aynı şekilde olmalıdır.
Olgu Sunumu özetleri olguyu kısaca tanımlamalı ve hemşirelik süreçlerini
içermelidir. İngilizce özetleri de aynı şekilde olmalıdır.
Özetler sayfası metnin birinci sayfası olacak şekilde numaralandırılmalıdır.
DERGİNİN YAYIN DİLİ
Derginin yayın dili Türkçe’ dir. Ancak Yurtdışından gelen çok önemli İngilizce
makalelere de yer verilebilir.
METİN:
Dil ve biçim (üslup) açısından aşağıdaki özellikleri taşımalıdır.
 Açık, güncel ve rahat anlaşılır olmalıdır.
 Gramer ve yazım kurallarına uyulmalıdır.
 Yeni, alışılmadık ve yabancı terimler kullanılmışsa yanlarında Türkçe
eşanlamlarına yer verilmelidir
 Kısaltmalar kullanılmışsa ilk kullanımda terimin yanında parantez içinde
kısaltması belirtilmiş olmalıdır.
 Bilimsel etik ilkelere uyulduğu belirtilmiş olmalı ve etik kurul izin yazısı
eklenmelidir.
 Makale bir kongrede bildiri olarak sunulmuş ise, sunulduğu toplantı ve yılı
belirtilmelidir.
Araştırma Raporları: Giriş, Amaç, Gereç ve Yöntem, Bulgular ve Tartışma, Sonuç
ve Öneriler, Kaynaklar başlıklarını taşıyan bölümlerden oluşmalıdır. Araştırmaya
katılmamış, ancak destek sağlamış olan kişi ve kuruluşlara teşekkür başlığı altında
teşekkür edilebilir. Verilerin toplanmasında, örneklem gruplarının haklarının korunması
açısından etik kurallara uyulduğu açıkça belirtilmeli, kritik gruplarla yürütülen
çalışmalarda etik kurul veya kurum izin belgelerinin fotokopileri eklenmelidir.
Tablo ve Şekiller: Grafik, fotoğraf ve çizimlere sıra numarası verilmelidir. Her
tablonun üstünde ve şekillerin altında sıra numarası ve şekilleri kısaca açıklayan bir
anlatım bulunmalıdır. Araştırma raporları derleme ve olgu sunumları için en çok
4 şekil kabul edilmektedir. Tablo, şekil ve grafikler, bilgisayarda çizilip metin içinde
olması gereken yere yerleştirilmelidir. Net baskı elde edilebilmesi için, şekil,
resim/fotoğraflar ayrı birer .jpg veya .gif dosyası olarak (pixel boyutu yaklaşık
500x400, 8 cm eninde ve 300 çözünürlükte taranarak), dergiye ayrıca iletilmelidir.
Resim/fotoğraflar renkli, ayrıntıları görülecek derecede kontrast ve net olmalıdır.
Başka bir kaynaktan alınan tablo ve şekillerin altına, alındığı kaynak şu şekilde
belirtilmelidir.
Güvenç B (1970) Kültür kuramında bütüncülük sorunu üzerine bir deneme.
Ankara, s.51’den alındı.
Fotoğrafların eni 11 cm. boyu 15 cm.’i aşmamalı, metin içinde fotoğrafın
yerleştirileceği yer boş bırakılıp fotoğraf altına gerekli açıklama yapılmalıdır.
Derlemeler: Konuyu yeterince irdeleyen kapsamlı literatür taramasına
dayandırılmış olmalı; giriş anlatımını izleyen alt başlıklarda toplanarak gelişme ve
sonuç anlatımıyla sunulmuş olmalıdır. Kaynakça kullanım kurallarına uyulmalıdır.
Olgu Sunumları: Giriş, Olgu Sunumu, Tartışma ve Kaynaklar verilerek
yazılmalıdır. Olgu sunumu fotoğraf ve akış şemaları ile desteklenebilir. Fotoğraf ve
akış şemaları için gerekli izinler alınmalıdır.
Son Kontrol Listesi: Son Kontrol listesi gözden geçirilip, imzalandıktan sonra
gönderilen yayına eklenerek gönderilmelidir. (ayrı bir sayfa olarak)
Yazarlık/Yayın Hakkı Onay Formu: Tüm yazarlar tarafından imzalanmış
olarak gönderilmelidir.
KAYNAK KULLANIMI
Metin içinde: Yazarın soyadı ve yazının yayın tarihi ile birlikte belirtilmeli,
yazar ve tarih arasına virgül konmamalıdır. İki yazarlı kaynaklarda, yazarların her
ikisinin soyadı, ikiden fazla yazarlılarda ise, birinci yazarın soyadı ve “ve ark.” Şeklinde
belirtilmelidir.
Örnekler
(Graydon 1988), depresyonun…
(Sarna ve Mc Corkle 1996), araştırmalarında……
(Lasry ve ark. 1987), yaptıkları çalışmada……
………saptanmıştır (Graydon 1998).
………ortaya çıkarılmışlardır (Bard ve Sutherland 1955).
Ancak cümle başlangıcında kullanırken kullanım şekli aşağıdaki gibi;
Sarma ve Mc Corkle araştırmalarında ……………………..(1996). olacaktır.
Aynı yazarın, aynı yıldaki değişik yayınları (Bayık 1996 a, Bayık 1996 b) şeklinde
belirtilmelidir.
Birden çok yazar aynı anda gösterileceği zaman, aynı parantez içinde virgülle
ayrılarak gösterilmelidir. Kaynaklar tarih sırasına göre sıralanmalıdır.
Örnek:
(Argon 1992 , Karadakovan 1992).
Kaynakçada: Kaynaklar, alfabetik sıra ile dizilmelidir. Yazar ad (lar) ının baş
Harfleri arasına noktalama işaretleri konulmamalıdır. Üç Yazara kadar çoğul yazarlı
kaynaklarda, yazar soyadı ve adının baş harfini izleyerek aralarına virgül konulmalıdır.
Üçten fazla yazarlı kaynaklar, ilk üç isimden sonra “ve ark.” Şeklinde belirtilmelidir.
Kongre bildirileri, kişisel deneyimler kaynak olarak gösterilmemelidir.
Dergi isimleri kısaltılmış olarak veriliyorsa, Index Medicus’a uygun olarak
ve/veya derginin ilan ettiği şekildeki kısaltma varsa bu şekilde kısaltılmalıdır. Eğer
kısaltma kullanmayan bir dergi ise, kısaltma yapılmayıp, dergi adı aynen yazılmalıdır.
Dergi makalesi, kitap isimleri yazılırken, ilk kelimenin baş harfi büyük, diğerleri küçük
harfle yazılmalıdır.
Kaynakların Yazılışı İle İlgili Örnekler
Dergi Makalesi
Yazar(lar)ın soyadları ve isimlerinin baş harfleri, makale ismi, dergi ismi, yıl, cilt,
sayı, sayfa no’su belirtilmeledir.
 Stephane A. Management of Congenital Cholesteatoma
Otoendoscopic Surgery: Case Report. J Med Sci 2010; 30(2): 803-7.
with
 Lorig K, Gonzales VM, Ritter P & et al. Comparison of Three Methods of Data
Collection in an Urban Spanish-Speaking Population. Nurse Res 1997; 46(4):
230-4.
Dergi Eki (Supplement)
 Kocaman N, Kutlu Y, Ozkan S. Predictors of Psychosocial Adjustment in
People with Physical Disease. J Clin Nurs 2007; 16(3A Suppl.): 6-16.
Kitap:
Yazar(lar)ın soyad(lar)ı ve isim(ler) inin baş harfleri, bölüm başlığı, editör(lerin)
ismi, kitap ismi, kaçıncı baskı olduğu, sehir, yayınevi, yıl ve sayfalar belirtilmelidir.
 Karasar N. Araştırmalarda Rapor Hazırlama. 8.Baskı. Ankara: 3A Araştırma
Eğitim danışmanlık Ltd; 1995. 101-112.
 Terakye G. Hemşirelikte İletişim ve Hasta Hemşire İlişkileri. 2. baskı. Ankara:
T.C.Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü; 1994.
Yabancı Dilde Yayınlanan Kitaplar için:
 Gorman LM, Raines ML, Sultan DF. Psychosocial Nursing for General Patient
Care. 2 nd ed. USA: F.A. Davis Company; 2002.
 Solcia E, Capella C, Kloppel G. Tumors of the Exocrine Pancreas. 2 nd ed.
Washington: Armed Forces Institute of Pathology; 1997. 145-210.
Kitap Bölümü:
 Kaufman CA, Wyatt RJ. Neuroleptic Malignant Syndrome. In: Melszer HY,
Editor. Psychopharmacology. New York: Raven Pres; 1987.
 Underwood LE, Van Wyk JJ. Normal and Aberrant Growth. In: Wilson JD,
Foster DW, Editors. Viliams’ Textbook of Endocrinology. 1st ed. Philadelphia:
WB Saunders; 1992. 1079-138.
Kitap Çevirisi:
 Wise MG, Rundell JR. (1994) Konsültasyon Psikiyatrisi. Çevirenler: Tüzer T,
Tüzer V. Ankara: Compos Mentis Yayınları; 1997.
Metin içinde “(Wise ve Rundell 1994)” şeklinde gösterilir.
 Hofling CK, Leininger MM. (1960) Hemşirelikte Ana Psikiyatrik Kavramlar.
Çeviren: Kumral A. İstanbul: Vehbi Koç Vakfı Yayınları; 1983.
Yazar ve Editörün Aynı Olduğu Kitaplar
 Uyer G. Yeni Bir Birimin Planlanması ve Organizasyonu. İçinde. Hemşirelik
Hizmetleri Yönetimi El Kitabı. Uyer G, Editor. 1.basım. İstanbul: Birlik Ofset
Ltd. Sti; 1986. 56-61.
 Eken A. Kozmesötikler: Kozmetiklerle İlaçlar Arası Ürünler. Eken A, Editör.
Kozmesötik Etken Maddeler. 1.Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2006. 1-7.
Yazar Adı Olmayan Yayınlar
(Sık kullanılan Çeviri Kaynaklara Örnekler):
American Psikiyatri Birliği (1994) Mental Bozukluklarının Tanısal ve Sayımsal El
Kitabı. Çeviren: Köroğlu E. 4.baskı. Ankara: (DSM-IV.) Hekimler Yayın Birliği; 1995.
Metin içinde “American Psikiyatri Birliği (1994)” şeklinde gösterilir.
Yayınlanmamış Tez
Yavaş O. Bir Üniversite hastanesinde Çalışan Hemşirelerin İş Doyumu Ve
Örgütsel Gereksinimlerine İlişkin Bir İnceleme. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 1993. 53-55.
Basılmamış Yayınlar
Gordes G, Cole JO, Haskell D.&. et al. The Naturel History of Tardive Dyskinesia.
J.Clin Psychophormacol. (Inpress).
İnternet üzerinden alınan belgeler kaynak Olarak Kullanılıyorsa:
Yararlanılan yazının yazarı, yazarı yoksa kurum adı UNICEF gibi kurum adı
yoksa kaynak gösterilmemelidir. Yayının internet kaynağı varsa Yayının başlığı,
internet adresi ve son erişim tarihi belirtilerek gösterilebilir.
 Lee DS, Austin PC, Rouleau JL, Liu PP, Naimark D, Tu JV. (November 19,
2003). Predicting mortality among patients hospitalized for heart failure.
The Journal of the American Medical Association, 290(19): 2581-2587.
Retrieved
November
23,
2003,
from
http://jama.ama-assn.
rg/cgi/content/abstract/290/19/2581.
Yayın resmi yayın olarak gösterilecekse;
 American Nurses’ Association. Statement on psychiatric mental health
nursing practice and standards of psychiatric-mental health clinical
practice. Washington: American Nurses’ Publishing; 1994.
Kaynakların doğruluğundan yazarlar sorumludur. Doğrudan yararlanılmayan
ya da başka kaynaklardan aktarılmış kaynaklar belirtilmemeli, basılmamış eserler,
kişisel haberleşmeler, Medline taramalarından ulaşılan makalelerin özetleri kaynak
gösterilmemelidir.
KONU İNDEKSİ
Hemşirelerin Tıbbı Hataya
Eğilimleri ve Etkileyen Faktörler
30(1); 1-18, 2014
Kalp Hastalıklarında Beslenme
Alışkanlıklarının Düzenlenmesinde ÖzYeterlilik Ölçeğinin Türkçe Geçerlik ve
Güvenirliği
30(1);19-33, 2014
Hemşirelerde Kesici Delici Alet
Yaralanması saklığının ve Etkileyen
Faktörlerin İncelenmesi
30(1); 34-48, 2014
Jinekolojik Operasyon Geçiren Kadınların
Taburculuk Öncesi Öğrenim Gereksinimleri
30(1); 49-59, 2014
Diyabetli Kadınların Evlilik Uyumu ve Yaşam
Kalitesinin İncelenmesi
30(1); 60-74, 2014
Anafilaksi ve Hemşirenin Sorumlulukları
30(1); 140-152, 2014
Nitel Araştırma Desenlerinde Gömülü
Kuram
30(1);153-164, 2014
Bir Ortaöğretim Okulundaki Öğrencilerin
Şiddet Eğilim Düzeyleri ve İlişkili Faktörlerin
İncelenmesi
30(2); 1-17, 2014
Stomalı Hastaların Sızıntı İle Baş Etme
Yöntemlerinin İnelenmesi
30(2); 18-25, 2014
Yönetici Hemşirelerin Yaşam Kaliteleri İle
Çalışma Yaşamı Kalitelerinin İncelenmesi
30(2); 26-39, 2014
Klimakterik Dönemdeki Kadınlara Olumlu
Sağlık Davranışı Kazandırmada Akran Eğitimi
30(1); 75-90, 2014
Çocuklarda Periferik İntravenöz Kateter
Uygulamalarında Flebit ve İnfiltrasyon
Gelişme Durumu
30(2);40-54, 2014
Çocuk Hastanesinde Yatarak Tedavi Gören
Çocukları Olan Annelerin Bakımda Islak
Mendil Kullanma Durumlarının İncelenmesi
30(1); 91-100, 2014
Psikiyatri Kliniğinde Görev Yapan Sağlık
Çalışanlarının Ruhsal Hastalıklardaki
Beslenme İle İlgili Bilgi Düzeyi
30 (2 ); 55-64, 2014
Kadın Sünnetinin Kadının Ruhsal Durumuna
Etkisi
30(3); 101-110, 2014
Dünyada ve Türkiye’de Engelli Çocuklar
30 (2); 65-78, 2014
Günümüzde Lohusalıkta Devam Eden
Albasması ve Kırklama Uygulamaları
30(1); 111-126, 2014
Web Destekli Öğretimin Hemşirelik
Eğitiminde Kullanılmasının Önemi
30 (2); 79-87, 2014
Hemşirelikte Yenilikçi Bir Eğitim Stratejisi:
Simülasyon Eğitimi
30(1); 127-139, 2014
Kan Donasyonu Nedeniyle Gelişen
Vazovagal Reaksiyonlar
30(2);88-99 , 2014
Multiple Skleroz ve Evde Bakım
30(2); 100-117, 2014
Pulmoner Endarterektomi Sonrası
Hemşirelik Bakımı
30(2); 118-125, 2014
Gebelikte Sık Karşılaşılan Yakınmalar, Fiziksel,
Ruhsal ve Cinsel Sağlık Sorunları Risk
Faktörleri ve Yaşam Kalitesi İle İlişkileri
30(3); 1-18, 2014
Hemşirelerin Hasta Mahremiyetine Özen
Gösterme Durumu
30(3); 19-31, 2014
Diyabetli Hastaların Bazı Sosyo-Demografik
Özellikleri İle Sağlık İnançları Arasındaki İlişki
30(3); 32-46, 2014
Hemodiyaliz ve Periton Diyalizi
Hemşirelerinin Stres düzeylerinin
Karşılaştırılması
30(3); 47-58, 2014
Hemşirelikte Bireyselleştirilmiş Bakım
30(3); 59-67, 2014
Periferal İntravenöz Kateterizasyon
Uygulamalarında Yeni Bir Yöntem:
Ultrason Kullanımı
30(3); 68-79, 2014
Gebelikte Fazla Görülen Solunum Sistem
Hastalıkları ve Bakımı
30(3); 80-91, 2014
Kanıta Dayalı Uygulamada Iowa Modeli
30(3); 92-98, 2014
YAZAR İNDEKSİ
Yazar
Sayı-Sayfa
Yazar
Seren İntepeler Şeyda
Soydemir Dilek
Güleç Dilek
Sevinç Sibel
Argon Gülümser
Olgun Sevil
Khorshid Leyla
Eşer İsmet
Saruhan Aynur
Çoşan Terek Mustafa
Erdağı Fatoş
Dereli Yılmaz Sema
Tanrıverdi Gülbu
Yalçın Gürsoy Melike
Atay Selma
Dinç Ayten
Vurur Sevda
Yılmaz Kurt Fatma
Ünüvar Rebiye
Göktaş Fide
Topal Serdar
Akçay Didişen Nurdan
Yavuz Betül
Bolışık Bahire
Baykal Akmeşe
Bilge Ayşegül
Demirel Bozkurt Özlem
Hadımlı Aytül
Sevil Ümran
Kapucu Sevgisun
Özdemir Leyla
Akdemir Nuran
Tosun Betül
Özdemir Serpil
Özsoy Süheyla
Çetinkaya Aynur
Bebiş Hatice
Çoşkun Sabahat
Açıkel Cengiz
Karaveli Selda
Özbayır Türkan
Kahraman Aysel
Demirler Selçuk
1:1-18
1:1-18
1:1-18
1:19-33
1:19-33
1:34-48
1:34-48
1:34-48
1:49-59
1:49-59
1:60-74
1:60-74
1:75-90
1:75-90
1:75-90
1:75-90
1:75-90
1:75-90
1:75-90
1:75-90
1:75-90
1:91-100
1:91-100
1:91-100
1:101-110
1:101-110
1:111-126
1:111-126
1:111-126
1:127-139
1:127-139
1:127-139
1:140-152
1:140-152
1:153-164
1:153-164
2:1-17
2:1-17
2:1-17
2:18-25
2:18-25
2:18-25
2:26-39
Koca Kutlu Adalet
Baydur Hakan
Olgun Sevil
Demiray Ayşe
Eser İsmet
Khorshid Leyla
Bilge Ayşegül
Meseri Reci
Çoşkunol Hakan
Okanlı Ayşe
Aydın Nazan
Öztürk Müjgan
Durmaz Hatice
Bilsin Elif
Başbakkal Zümrüt
Öztürk Deniz
İnce Serpil
Khorshid Leyla
Vural Doğru Birgül
Yıldırım Yasemin
Fadıloğlu Çiçek
Kaynar Şimşek Aynur
Özçelik Gülsün
Karaçam Zekiye
Öztürk Havva
Özçelik Semanur K.
Bahçecik Nefise
Akar Zehra
Bebiş Hatice
Özdemir Serpil
Karakoç Ayten
Alçalar Nilüfer
Yılmaz Mürvet
Çağatay Penbe
Esen Bennu
Şit Dede
Ceylan Burcu
Günay İsmailoğlu Elif
Zaybak Ayten
Özcan Handan
Oskay Ümran
Aygör Hamide
Ege Emel
Altuntuğ Kamile
Sayı-Sayfa
2:26-39
2:26-39
2:40-54
2:40-54
2:40-54
2:40-54
2:55-64
2:55-64
2:55-64
2:55-64
2:55-64
2:55-64
2:55-64
2:65-78
2:65-78
2:79-87
2:88-99
2:88-99
2:100-117
2:100-117
2:100-117
2:118-125
3:1-18
3:1-18
3:19-31
3:19-31
3:19-31
3:32-46
3:32-46
3:32-46
3:47-58
3:47-58
3:47-58
3:47-58
3:47-58
3:47-58
3:59-67
3:68-79
3:68-79
3:80-91
3:80-91
3:92-98
3:92-98
3:92-98