öncelik hakkıdır.
DURMA: Her türlü trafik zorunlulukları (kırmızı ışık, yetkililerin dur işareti, yol kapanması gibi) nedeni ile aracın
durdurulmasıdır.
DURAKLAMA: Trafik zorunlulukları dışında araçların insan indirmek ve bindirmek amacı ile kısa bir süre için
durdurulmasıdır.
PARKETME: Araçların, durma ve duraklaması gereken haller dışında bırakılmasıdır.
TRAFİK KAZASI: Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma
ve zararla sonuçlanmış olan olaydır.
MÜLK: Devlete, kamuya, gerçek ya da tüzel kişilere ait olan taşınmaz mallardır.
YERLEŞİM YERİ (BİRİMİ): Kendisine ulaşan karayolları üzerinde sınırının, başlangıcı ve bitimi bir işaret levhası
ile belirlenmiş olan yerleşme, çalışma ve barınma amacı ile insanların yararlandıkları yapı ve tesislerin bir arada
bulunduğu ve karayolu trafiğine etkileri tespit edilmiş ve idari taksimatla belirlenmiş olan il, ilçe, köy veya mezra
gibi yerlerdir.
YAYA: Araçlarda bulunmayan, karayolunda hareketsiz veya hareket halinde bulunan insanlardır.
İKİ YÖNLÜ KARAYOLU: Taşıt yolunun her iki yönündeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.
TEK YÖNLÜ KARAYOLU: Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıt trafiği için kullanıldığı karayoludur.
BÖLÜNMÜŞ KARAYOLU: Bir yöndeki trafiğe ait taşıt yolunun bir ayırıcı ile belirli şekilde diğer taşıt yolundan
ayrılması ile meydana gelen karayoludur.
ERİŞME KONTROLLÜ KARAYOLU (Otoyol-Ekspresyol): Özellikle transit trafiğe tahsis edilen, belirli yerler ve
şartlar dışında giriş ve çıkışın yasaklandığı, yaya, hayvan ve motorsuz araçların giremediği, ancak, izin verilen
motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontrole tabi tutulduğu karayoludur.
GEÇİŞ YOLU: Araçların bir mülke girip çıkması rçm yapılmış olan yolun karayolu üzerinde bulunan kısmıdır.
BAĞLANTI YOLU: Bir kavşak yakınında karayolu taşıt yollarının birbirine bağlanmasını sağlayan, kavşak alanı
dışında kalan ve bir yönlü trafiğe ayrılmış olan karayolu kısmıdır.
TAŞIT YOLU (Kaplama): Karayolunun genel olarak taşıt trafiğince kullanılan kısmıdır.
BİSİKLET YOLU: Karayolunun, sadece bisikletlilerin kullanmalarına ayrılan kısmıdır.
YAYA YOLU (Yaya kaldırımı): Karayolunun, taşıt yolu kenarı ile gerçek veya tüzel kişilere ait mülkler arasında
kalan ve yalnız yayaların kullanımına ayrılmış olan kısmıdır.
BANKET: Yaya yolu ayrılmamış karayolunda, taşıt yolu kenarı ile şev başı veya hendek iç üst kenarı arasında
kalan ve olağan olarak yayaların ve hayvanların kullanacağı, zorunlu hallerde de araçların faydalanabileceği
kısımdır.
PLATFORM: Karayolunun, taşıtyolu (kaplama) ile yaya yolu (kaldırım) veya banketinden oluşan kısmıdır.
ANAYOL: Ana trafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki trafiğin bu yolu geçerken veya bu yola girerken, ilk
geçiş hakkını vermesi gerektiği işaretlerle belirlenmiş karayoludur.
TALİ YOL: Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu bakımından bağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur.
TEHLİKELİ EĞİM: Araçların emniyetle seyrine devam için, vites küçültmeyi gerektiren uzunluk veya açıdaki yol
eğimidir.
KAVŞAK: İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesi ile oluşan ortak alandır.
KAVŞAK ORTAK ALANI: Kavşaklarda, kavşağı teşkil eden kollardan ayrı ayrı yaklaşıldığında, kavşaktaki
geometrik veya fiziki değişikliğin başladığı çizgiler ile çevrelenmiş alandır.
YAYA GEÇİDİ: Taşıt yolunda, yayaların güvenli geçebilmelerini sağlamak üzere, trafik işaretleri ile belirlenmiş
alandır.
OKUL GEÇİDİ: Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların çevresinde özellikle öğrencilerin
geçmesi için, taşıt yolundan ayrılmış ve bir trafik işareti ile belirlenmiş alandır.
ALT GEÇİT: Karayolunun, diğer bir karayolu veya demiryolunu alttan geçmesini sağlayan yapıdır.
ÜST GEÇİT: Karayolunun, diğer bir karayolu veya demiryolunu üstten geçmesini sağlayan yapıdır.
DEMİRYOLU GEÇİDİ (Hemzemin Geçit): Karayolu ile demiryolunun aynı seviyede kesiştiği bariyerli veya
bariyersiz geçitlerdir. ADA: Yayaların geçme ve durmalarına, taşıtlardan inip binmelerine yarayan, trafik akımını
düzenleme ve trafik güvenliğini sağlama amacı ile yapılmış olan, araçların bulunamayacağı, koruyucu tertibatla
belirlenmiş bölüm ve alandır.
AYIRICI: Taşıt yollarını veya yol bölümlerini birbirinden ayıran, bir taraftaki taşıtların diğer tarafa geçmesini
engelleyen veya zorlaştıran karayolu yapısı, trafik tertibatı veya gereçtir.
ŞERİT: Taşıtların bir dizi halinde güvenle seyredebilmeleri ve taşıt yolunun ayrılmış bir bölümü veya boyuna
işaretlemelerle ayrılmamış olsa bile motorlu araç dizisinin hareketine yeterli genişlikte olmak şartıyla taşıt yolunun
bölü-nebileceği boyuna dilimlerin herhangi biridir.
PARKYERİ (Otopark): Araçların park etmesi için kullanılan açık veya kapalı alandır.
KARAYOLU ÜZERİ PARKYERİ: Taşıt yolundaki veya buna bitişik alanlardaki park yeridir.
KARAYOLU DIŞI PARKYERİ: Karayolu sınır çizgisi dışında olan ve bir geçiş yolu veya servis yolu ile taşıt yoluna
bağlanan park yeridir.
DURAK: Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının yolcu ve hizmetlileri bindirmek, indirmek gayesiyle duraklamaları
için işaretlerle belirlenmiş yerdir.
GARAJ: Araçların genellikle uzun süre durmaları için kullanılan bakım veya servisinin de yapılabileceği kapalı
veya açık olan yerlerdir.
TERMİNAL: İnsan veya eşya taşımalarında araçların indirme, bindirme, yükleme, boşaltma, aktarma yaptıkları ve
ayrıca bilet satışı ile bekleme, haberleşme, şehir ulaşımı ve benzeri hizmetlerin de sağlandığı yerdir.
SERVİS İSTASYONU: Araçların bakım, onarım ve servislerin yapıldığı açık veya kapalı yerdir.
AKARYAKIT İSTASYONU: Araçların esas itibariyle akaryakıt, yağ, basınçlı hava ve yedek malzeme gibi
ihtiyaçları ile ayrıca, kişilerin ilk yardım ihtiyaçlarının da sağlandığı yerdir.
MUAYENE İSTASYONU: Araçların niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personel bulunan ve teknik
kontrolü yapılan yerdir.
ARAÇ TARTI İSTASYONU: Araçların yüklü veya yüksüz olarak sabit veya taşınabilir cihazlarla tartıldığı yerdir.
OTOMOBİL: Yapısı itibariyle, sürücüsünden başka en çok yedi oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş
bulunan motorlu taşıttır.
MİNİBÜS: Yapısı itibariyle, sürücüsünden başka sekiz ile ondört oturma yeri olan ve insan taşımak için imal
edilmiş bulunan motorlu taşıttır.
OTOBÜS: Yapısı itibariyle sürücüsünden başka en az onbeş oturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş
bulunan motorlu taşıttır. Troleybüsler de bu sınıfa girer.
KAMYONET: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg'ı geçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu
taşıttır.
KAMYON: İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg'dan fazla olan ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu
taşıttır.
ÇEKİCİ: Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve yük taşımayan motorlu taşıttır.
ARAZİ TAŞITI: Karayollarında yolcu veya yük taşıyabilecek şekilde imal edilmiş olmakla beraber, bütün
tekerlekleri motordan güç alan veya alabilen motorlu taşıttır.
MOTOSİKLET: İki veya üç tekerlekli sepetli veya sepetsiz motorlu taşıttır.
MOTORLU BİSİKLET: Silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyen, içten patlamalı motorla donatılmış ve imal
hızı saatte 50 km'den az olan bisiklettir.
BİSİKLET: En çok üç tekerleği olan ve üzerinde bulunan insanın adale gücü ile pedal veya el ile tekerleği
döndürülmek suretiyle hareket eden ve yolcu taşımalarında kullanılmayan motorsuz taşıttır.
LASTİK TEKERLEKLİ TRAKTÖR: Belirli şartlarda römork ve yarı römork çekebilen, ancak ticari amaçla taşımada
kullanılmayan tarım aracıdır.
İŞ MAKİNELERİ: Yol inşaat makineleri ile benzeri tarım, sanayi, bayındırlık, milli savunma ile çeşitli kuruluşların iş
ve hizmetlerinde kullanılan, iş amacına göre üzerine çeşitli ekipmanlar monte edilmiş, karayolunda insan, hayvan,
yük taşımasında kullanılamayan motorlu araçlardır.
ÖZEL AMAÇLI TAŞIT: Özel amaçla insan veya eşya taşımak için imal edilmiş olan ve itfaiye, cankurtaran,
cenaze, radyo, sinema, televizyon, kütüphane, araştırma araçları çekmek veya taşımak, kaldırmak gibi özel
işlerde kullanılan motorlu araçtır.
OKUL TAŞITI: Genel olarak okul öncesi, ilköğretim ve orta dereceli okulların öğrencileri ile sadece gözetici ve
hizmetlilerin taşınmalarında kullanılan taşıttır.
KAMU HİZMETİ TAŞITI: Kamu hizmeti için yük veya yolcu taşıması yapan bütün taşıtlardır.
PERSONEL SERVİS TAŞITI: Herhangi bir kamu kurum ve kuruluşu veya özel veya tüzel kişilerin personelini bir
akit karşılığı taşıyan şahıs veya şirketlere ait minibüs ve otobüs türündeki ticari araçlardır. Kamu kurum ve
kuruluşları ile özel ve tüzel kişilere ait araçların kendi personelini veya yolcusunu taşıma işi bu tanımın kapsamına
girmez.
UMUM SERVİS ARACI: Okul taşıtları ile personel servis araçlarının birlikte değerlendirilmesidir.
KAMP TAŞITI: Yük taşımasında kullanılmayan, iç dizaynı tatil yapmaya uygun teçhizatlarla donatılmış, hizmet
edebileceği kadar yolcu taşıyabilen motorlu taşıttır.
RÖMORK: Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak için imal edilmiş motorsuz taşıttır.
YARI RÖMORK: Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan, taşıdığı yükün ve kendi ağırlığının bir kısmı
motorlu araç tarafından taşınan römorktur.
HAFİF RÖMORK: Azami yüklü ağırlığı 750 kg.'ı geçmeyen römork veya yarı römorktur.
TAŞIT KATARI: Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzere birbirine bağlanmış taşıttır.
TAŞIMA SINIRI (KAPASİTE): Bir aracın güvenle taşıyabileceği en çok yük ağırlığı veya yolcu ve hizmetli
sayısıdır.
GABARİ: Araçların, yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenli seyirlerini temin amacı ile uzunluk, genişlik ve
yüksekliklerini belirleyen ölçüdür.
AZAMİ AĞIRLIK: Taşıtın güvenle taşıyabileceği azami yükle birlikte ağırlığıdır.
YÜKSÜZ AĞIRLIK: Üzerinde insan veya eşya (yük) bulunmayan ve akaryakıt deposu dolu olan bir aracın
taşınması zorunlu alet, edavat ve donatımı ile birlikte toplam ağırlığıdır.
YÜKLÜ AĞIRLIK: Bir taşıtın yüksüz ağırlığı ile taşımakta olduğu sürücü, hizmetli, yolcu ve eşyanın toplam
ağırlığıdır.
DİNGİL AĞIRLIĞI: Araçlarda aynı dingile bağlı tekerleklerden, karayolu yapısına aktarılan ağırlıktır.
AZAMİ DİNGİL AĞIRLIĞI: Araçların karayolu yapılarından güvenle ve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için
saptanan toplam ağırlıktır.
OGS : Bu logo Otomatik Geçiş Sistemi uygulayan gişeyi gösterir.
Karayolu yapısı üzerine, trafiği güçleştirecek, tehlikeye sokacak veya engel yaratacak, trafik işaretlerinin
görülmelerini engelleyecek veya güçleştirecek şekilde bir şey koymak, atmak, dökmek, bırakmak ve benzeri
hareketlerde bulunmak, Karayolu yapısını, trafik işaretlerini karayoluna ait diğer yapı ve güvenlik tesislerini,
üzerlerine yazı yazarak, çizerek veya başka şekillerde bozmak, yerlerini değiştirmek veya ortadan kaldırmak,
Yasaktır. Meydana gelen tehlike ve engeller, ilgili kuruluşlar ve zabıtaca ortadan kaldırılır, bozukluk ve eksiklikler
yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluşlarca derhal giderilir, zarar karşılıkları ve masrafları sorumlulara
ödetilir. Uymayanlara para cezası verilir.
TRAFİK İŞARETLERİ
1- Trafik görevlisinin işaretleri
2- Işıklı trafik işaretleri
3- Trafik işaret levhaları
4- Yol çizgileri
5- Diğer işaretleme elemanları
Trafik işaretlerinin bu sıralaması aynı zamanda bunlara uymadaki öncelik sıralamasıdır. Sesli veya yazılı ışıklar;
araç trafiğine göre yayaların hareketlerini düzenleyen ışıklar olup yayalara hitap eder. Trafik işaretlerinin standart,
anlam, nitelik ve nicelikleri ile diğer esasları İçişleri Bakanlı-ğı'nın görüşü alınarak Bayındırlık Bakanlığınca
çıkarılacak yönetmelikle gösterilir.
1- Trafik Görevlisinin İşaretleri
a) Trafik görevlisinin her iki kolunu veya sağ veya sol kollarından birini yere paralel olarak yana açtığı durumda;
kollar doğrultusundaki araçlara geç, ön ve arka doğrultusundaki araçlara dur demektir.
b) Trafik görevlisinin sağ veya sol kolundan birini havaya kaldırması durumunda, bütün yönlerdeki araçlara dur
demektir.
c) Görevli kişinin kırmızı ışığı sallaması, ışığı yönelttiği doğrultudaki karayolunu kullananlar için dur demektir.
d) Görevli kişinin kısa sesli tek veya fasılalı düdük işareti uyarma, uzun sesli tek veya fasılalı düdük işareti dur
demektir.
e) Trafiği hızlandırma işareti: Trafik polisi, hızlandırmak istediği yöne sol ya da sağ yanı dönük olarak, o yönde
bulunan kolunu yere paralel olacak şekilde ve dirsekten kırmak suretiyle eline kadar olan kısmı yukarıya kaldırıp,
tekrar yere paralel hale getirir.
f) Trafiği yavaşlatma işareti: Trafik polisi, yavaşlatmak istediği yöne cephesi dönük durur ve sağ ya da sol kolunu
(trafiğin akış yönüne göre) omuzdan, yere paralel oluncaya kadar kaldırıp, 45 derece ile 90 derece arasında seri
olarak yavaş yavaş sallar.
Görevli kişiler; mecburiyet olmadıkça ışıklı işaretlerle yönetilmekte olan kavşaklarda yönetime müdahale
etmemeye; yeşil ışıkta, ilerlemekte olan veya kavşaklara girmek üzere olan araçları ani işaretlerle durdurmamaya;
kural, kısıtlama ve yasaklamalara aykırı uygulamalara imkan tanımamaya, özen göstermek zorundadırlar.
2- Işıklı Trafik İşaretleri
a) Kırmızı Işık: Aksini gösteren bir işaret yoksa hiçbir yöne hareket edilmez, durulur.
b) Kırmızı-Sarı Işık: Yol trafiğe açılmak üzeredir, harekete hazırlanılır.
c) Yeşil Işık: Yol trafiğe açıktır, aksine bir işaret yoksa durmadan geçilir.
d) Sarı Işık: Yol trafiğe kapanmak üzeredir, emniyetle duramayacak kadar yaklaşmış olan araçlar geçebilir, diğer
araçlar durmak zorundadır.
e) Fasılalı Yanıp Sönen Sarı Işık: Uyarı anlamındadır. Bu yerin yavaş ve dikkatli geçilmesini bildirir.
f) Fasılalı Yanıp Sönen Kırmızı Işık: Mutlak bir duruş yapılmasını ve gidilecek yolun açık ve müsait olduğu
görüldükten sonra yeniden hareket edilmesini bildirir.
g) Işıklı Oklar: Dönüşleri düzenler. Ok yönünde dönüş yapacak olan sürücülerin ışıklı okun yeşil yanmasını
beklemelerini bildirir.
3. Trafik İşaret Levhaları
TEHLİKE UYARI İŞARETLERİ : Bu işaretler, gidilen yolun ilerisindeki trafik tehlikeleri konusunu da daha önceden
uyarıda bulunmaktadır. Bu nedenle; tehlike uyarı işaretlerinden itibaren hızın azaltılması ve öndeki aracın
geçilmemesi gerekir. Varsa diğer trafik düzenleme işaretlerine uyulur.
Tanzim ve Yönlendirme İşaretleri : Bu işaretler, gidilen yolun
Duraklama ve Park etme İşaretleri : Bu işaretler, gidilen yolun i
Bilgi İşaretleri : Bu işaretler, gidilen yolun
Otoyol İşaretleri : Bu işaretler, gidilen yolun i
4- Yol Çizgileri
a- Kesik Kesik Yol Çizgisi: Kurallara uymak şartıyla öndeki araç geçilebilir, şerit değiştirilebilir.
b- Devamlı Yol Çizgisi: Bu çizgi boyunca hiçbir sebeple öndeki araç geçilemez, şerit değiştirilemez.
c- Kesik ve Devamlı Yol Çizgisi: Sadece bir yönde geçme yasağı getirmiştir. Bu çizgi boyunca araca yakın olan
çizginin anlamına göre hareket edilir.
d- Yan Yana İki Devamlı Yol Çizgisi: Bu çizgi taşıtyolunu bölünmüş yol durumuna getirmiştir, ayırıcı (refüj)
anlamındadır. Hiçbir sebeple çizgilerin soluna geçilmez.
e- Park Yeri Çizgileri: Araçların duracakları yerleri belirlemek amacıyla park yerlerine çizilen çizgilerdir.
f- Yaya Geçidi Çizgileri: Yayaların karşıdan karşıya güvenle geçmelerini sağlamak amacıyla taşıt yolu üzerine
çizilen çizgilerdir.
g- Yön Okları: Özellikle kavşak yaklaşımlarında gidilecek veya dönülecek yöne göre zamanında uygun şeride
girilmesini gösteren çizgilerdir.
h- Azami Hız Sınırı: Taşıtyolu üzerine yazılan sayılar bu yol kesimindeki azami hızı gösterir.
ı- San Renkli Çizgiler: Sarı çizgilerin beyaz çizgilere üstünlüğü vardır. Sarı yol çizgilerinin kurallarına uyulur.
j- Park Yasağı Çizgileri: Park etmenin yasaklandığı kesimlerde bordur taşlarına veya kaplama üzerine çizilen
çizgilerdir.
Yol Çizgileri araçların düzen ve güvenli şekilde seyretmelerini sağlamak amacı ile üzerine
çizilen çizgilerdir Ayrıca park yeri olarak ayrılmış alanlarda araçların yerlerini belirlemek,
Yayaların emniyetle sağlamak ve yaklaşılan tehlikelere karşı sürücüleri ikaz etmek amacıyla
çizilmişlerdir. yol çizgilerini çiziliş şekillerine , göre anlamları şöyledir.
Kesik Yol Çizgileri
Bu Çizgiler boyunca; Trafik kurallarına uymak şartı ile
sürücülerin önlerindeki araçları geçebileceklerini ve şerit
değiştirebileceklerini bildirir Bu Çizgiler arasındaki aralıkların
azalmaya başlaması öndeki aracı geçme yasağı olan yerlere
yaklaşıldığını bildirir.
� Devamlı Yol çizgileri
Bu çizgi boyunca sürücülerin önlerindeki
araçları geçmeleri (sollamaları) ve sol seride geçmeleri
yasaklanmıştır. Geçmenin yasaklanmış olduğu kavsak
dönemeç tepe üstü, yaya geçidi,
okul geçidi demiryolu geçidi köprü ve tünel gibi yerlere
yaklaşırken çizildiği için, sürücülerin önlerindeki araçları sollamaları ve sol şeride geçmeleri yasaklanmıştır.
� Kesik ve Devamlı Yol Çizgileri
Sürücülere, karayolunun tehlikeli kısımlarına gireceklerini ve
tehlikeli kısımlarından çıkacakları bildirir. Sadece bir yönde
geçme yasağı getirilmiştir Bu çizgiler boyunca araca en yakın
olan çizginin anlamına göre hareket edilir. Devamlı çizgi
tarafından giden araç sürücüleri şerit değiştiremez ve öndeki
aracı geçemezler Kesik Çizgi tarafından giden araç sürücüleri
kuralara uymak şartıyla şerit değiştirebilir ve önlerindeki aracı geçebilirler
Yan yana Devamlı İki Çizgi
Bu çizgiler buyunca sürücülerin karşı yönde gelen trafik için ayrılmış olan yol bölümüne girmeleri yasaklanmıştır.
Taşıt yolu bölünmüş yol durumuna gelmiştir. Bu çizgiler yolda refüj (Ayırıcı) anlamındadır.
Yaya Geçidi Çizgileri
Yayaların karşıya güvenli geçmelerini sağlamak amacıyla,taşıt
yolu üzerine çizilen çizgilerdir. Yaya geçidine yaklaşan
sürücüler, araçlarını bu çizgileri işgal etmeden durdurmak,
karşıya geçen yayalar varsa geçişlerini beklemek
zorundadırlar. Yayalar geçitten geçerken gidiş yönlerine göre geçidin sağını kullanarak geçmek durumundadırlar
Park Yeri çizgileri
Park yeri olarak ayrılmış alanlarda
araçların park edebilecekleri yerleri
belirlemek amacıyla çizilen çizgilerdir.
Sürücüler park yeri çizgilerine uyarak
araçlarını park etmek durumundadırlar.
Park Yasağı Çizgileri
Araçların park etmesin yasaklandığı yol kesimlerinde, bordür
taşlarına veya kaplama bitimine yakin çizilen çizgilerdir.
Sürücülerin gidiş yönlerine göre yapmak zorunda oldukları
hareketleri göstermek amacı ile taşıt yolu üzerine yazılan
yazılar ve işaretlerdir. Sürücüler bu yazı ve işaretlerin ifade
ettiği anlamlara göre hareket etmek zorundadırlar. Bunlar, yol ayrım çizgeleri, ofset taramalar, hızlanma ve
katılma çizgileri yönlendirme ve şerit seçim okları, yavaşlama uyarı çizgileri ve park çizgileridir.Gerek görülmesi
halinde; yapım, bakım ve onarım yapılan kesimlerde yol çizgileri sarı renkte olup, sarı renkli bant, reflektif buton
vb. işaretleme materyalleri kullanılır.
Ayrica sisli kesimlerden geçen karayollarında, sar, renkli yol çizgileri kullanılmaktadır.
Diğer işaretleme Elemanları
Karayolu Kenar Tastan: Karayollarında trafik güvenliğini sağlamak amacıyla karayolunun
banket dışı kenarlarına sağlı sollu olarak kenar taşları konulmaktadırlar
Bunlar dökme beton veya plastik malzemeler den imal edilebilirler.
Kenar taşları taşıt yolundan yararlanan sürücülere banket dışı kenarları
göstermek üzere belli aralıklarla tesis edilirler. Sağ kenar taşlarının
Üzerlerinde kırmızı, sol kenar taşlarının üzerlerinde beyaz renkte reflektif yansıtıcılar
bulunmaktadır.
5- Diğer İşaretleme Elemanlarıı
Diğer işaretleme elemanları ise; kenar taşları, oto korkulukları, bordur taşları vb. gibi elemanlardır. Düz yol
kesimlerinde kenar taşları arasında 50 m mesafe vardır.
TRAFİK İŞARETLERİ
KARAYOLUNDA ARAÇ SÜRME YASAĞI
1- Uyuşturucu ve keyif verici maddeleri almış olarak karayolunda araç sürmek yasaktır. Bu hükme uymayanlar
derhal araç kullanmaktan men olunur ve mahkemeye sevk edilir. Mahkemece hafif para, 6 ay hafif hapis ve
sürücü belgesinin iptali ile cezalandırılır.
2- Hususi otomobil sürücüleri kanlarındaki alkol miktarı en çok 0,50 promil olacak kadar alkol alarak araç
kullanabilirler. Diğer araç sürücülerinin alkollü araç kullanmaları yasaktır. Bu kurala uymayanlar, geriye doğru 5 yıl
içinde birinci defa 6 ay, ikinci defada da 2 yıl süre ile sürücü belgeleri elinden alınır. Para ve 15 ceza puanı ile
cezalandırılır. Ayrıca bu sürücüler eğitime tabi tutulurlar. Üçüncü defa tekrarı halinde bu sürücüler, 6 ay
hapsolunurlar; psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesi sonrası 5 yıl geçtikten sonra uygun
olanlara sürücü belgesi iade edilir. Uygun olmayanlara ise sürücü belgesi verilmez. Alkollü olarak ölümlü ya da
yaralamalı trafik kazasına neden olunması halinde ağır kusurun varlığı kabul edilir.
3- Sürücü belgesi olmayanların veya sürmeye yetkili oldukları araçlar dışındaki araçları karayolunda sürmeleri
yasaktır. Geçerli sürücü belgesi olmadan trafiğe çıkanlara para cezası ile birlikte ilk tespitte 1 -2 ay, tekrarı halinde
2-3 ay hapis cezası verilir. 18 yaşından küçükler için bu ceza, aynı sürelerle çocuk ıslah evlerinde ıslah edilmek
suretiyle yerine getirilir.
4- Ticari amaçla yolcu ve yük taşıyan motorlu araç sürücülerinin veya bir yarar karşılığında sürücülük yapanların
24 saatlik herhangi bir süre içinde; toplam olarak 9 saatten ve devamlı olarak 4,5 saatten fazla araç sürmeleri
yasaktır. Bu sürücüler en fazla 6 günlük araç kullanma süresinden sonra 1 günlük hafta tatilini kullanmak
zorundadırlar. Sürekli 4,5 saatlik araç kullanma süresi sonunda eğer dinlenmeye çekilmiyor ise en az 45 dakika
mola almaları mecburidir. Bu molalar sürekli 4,5 saatlik araç kullanma süreleri içerisinde en az 15 dakikalık
molalar şeklinde de kullanılabilir. Bu sürücüler her 24 saat içerisinde 11 saat kesintisiz dinlenecektir. Otobüs,
kamyon ve çekici araçlarında çalışma, sürme, dinlenme sürelerinin tespiti takograf cihazı ile yapılır. Sürücü ve
yolcular toplu taşıma araçlarında sigara içemez
Karayolunun Kullanılması Kuralları
Aksine bir işaret bulunmadıkça bütün sürücüler araçlarını;
1- Gidiş yönüne göre yolun en sağından sürmek,
2- Çok şeritli yollarda, yol ve trafik durumuna göre hızının gerektirdiği şeritten sürmek,
3- Şerit değiştirmeden önce, gireceği şeritteki araçların emniyetle geçmesini beklemek,
4- Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde şerit değiştirmemek,
5- Gidişe ayrılan şeritlerden en soldakini sürekli olarak işgal etmemek,
6- İki yönlü dört veya daha çok şeritli yollarda, aksine bir işaret bulunmadıkça motosiklet, otomobil, minibüs,
kamyonet ve otobüs dışındaki araçları sürenler, geçme ve dönme dışında, en sağ şeritten sürmek zorundadırlar.
Sürücülerin;
7- Geçme, dönme, duraklama ve park etme gibi haller dışında şerit değiştirmeleri,
8- İki şeridi birden kullanmaları,
9- Kavşaklara yaklaşırken yerleşim yerleri dışında 150 m, yerleşim yerleri içinde 30 m mesafe içinde ve
kavşaklarda şerit değiştirmeleri,
10- İşaret vermeden şerit değiştirmeleri,
11- Bölünmüş yollarda, karşı yönden gelen trafik için ayrılmış yol bölümüne girmeleri,
12- Dört veya daha fazla şeritli ve iki yönlü yollarda, karşı yönden gelen trafik için ayrılan yel kısmına girmeleri,
13- İki yönlü ve üç şeritli yollarda en sol şeride girmeleri,
Yasaktır.
Hız Kuralları
Sürücüler, hızlarını;
1) Kullandıkları aracın cinsine,
2) Yük durumuna,
3) Yol durumuna,
4) Hava ve görüş durumuna,
5) Trafik durumuna göre ayarlamak zorundadırlar.
Şehirlerarası karayollarında 90 km/s, bölünmüş karayollarında 110 km/s, otoyollarda 120 km/s hızı geçmemek
üzere, araçların azami hız sınırları aşağıya çıkarılmıştır. İçişleri Bakanlığı hız sınırını otomobiller için 20 km/s
arttırabilir.
Azami Hız Sınırları
Araç Cinsi
Şehir içi
Şehir Dışı
Otoyol
Otomobil
50
90
120
Otobüs
50
80
100
50
80
90
50
70
80
30
50
60
30
50
20
20
Minibüs
Kamyonet
Kamyon
Arazi taşıtı,
Motosiklet
Tehlikeli madde
veya özel yük
taşıyan araç
Motorlu ve
motorsuz
bisikletlerde
LTT, arızalı aracı
çeken araç, iş
makineleri
Zorunlu haller dışında şehirlerarası karayolunu kullanan motorlu araçlarda, araç cinsi gözetilmeksizin asgari hız
sınırı 15 km., otoyollarda ise 40 km'dir. Araçlara römork veya yarı römork takıldığında azami hız sınırından saatte
10 km. düşülmesi gerekir. Tehlikeli madde taşımaya mahsus olup, boş olarak trafiğe çıkarılan araçlar, kendi
sınıflarına giren araçlara ait hızla sürülebilirler. Servis (ayak) freni bozuk araçları çeken araçlar, saatte 15 km.den
fazla hızla sürülemezler.
Sürücüler:
1- Kavşaklara yaklaşırken,
2- Dönemeçlere girerken,
3- Tepe üstlerine yaklaşırken,
4- Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken,
5- Devamlı dönemeçli yollarda ilerlerken,
6- Demiryolu geçitlerine yaklaşırken,
7- Tünellere yaklaşırken,
8- Dar köprü ve menfezlere yaklaşırken,
9- Yapım, bakım ve onarım çalışmaları yapılan yol kesimlerine yaklaşırken,
Hızlarını azaltmak zorundadırlar. Aksine bir karar veya işaret yok ise, azami hız sınırı % 10'a kadar aşılabilir.
Öndeki aracı geçme sırasında geçme şartlarının mecbur kılması nedeniyle hız sınırı aşılabilir, bir suç oluşturmaz.
Hız sınırlarını % 30'dan fazla aşan sürücülerden, suçun işlendiği tarihten geriye doğru 1 yıl içersinde aynı kuralı 5
defa ihlal ettiği tespit edilenlerin sürücü belgeleri 1 yıl süre ile geri alınır. Bu süre sonunda psiko-teknik
değerlendirmeden ve psikiyatri uzmanının muayenesinden geçirilerek sürücü belgesi almasına mani hali olmadığı
anlaşılanların belgeleri iade edilir. Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını, tespit etmekte kullanılan cihazların yerini
tespit veya cihazları bulunduranlar hafif para cezası ve 4 aydan 6 aya kadar hafif,hapis cezası ile; bu cihazları
imal veya ithal edenler hafif para cezası ve 6 aydan 8 aya kadar hafif hapis cezası ile cezalandırılırlar, cihazlarına
el konulur.
Takip Mesafesi
Sürücüler, önlerinde giden araçları, kendi araçlarının km. cinsinden saatteki hızının en az yarısı kadar metre
mesafeden takip etmek zorundadırlar. Örneğin, 90 km/s. hızla giden bir aracın öndeki aracı takip mesafesi 45 m.
dir. Takip mesafesi aynı zamanda, takip eden aracın 2 saniyede kat edeceği yol uzunluğu kadardır. Bu sürenin
tespitinde, 88-89 yöntemi kullanılır. (Bu sayılar aralıksız söylendiğinde aradan iki saniye geçmektedir.) Kol ve grup
halinde araç kullananlar, araçları arasında diğer araçların güvenle gidebilecekleri açıklıklar bulundurmak
zorundadırlar. Bu açıklıkların ölçüsü takip mesafesinden az olamaz. Tehlikeli madde taşıyan araç sürücüleri,
yerleşim yerleri dışında diğer araçları 50 m. den daha yakın takip edemezler.
Öndeki Aracı Geçme
Öndeki aracı geçmenin yasak olduğu yerler:
1- Geçmenin trafik işareti ile yasaklandığı yerler,
2- Görüş yetersizliği olan tepe üstlerine, dönemeçlere yaklaşırken,
3- Yaya ve okul geçitlerine yaklaşırken,
4- Kavşaklarda ve buralara yaklaşırken,
5- Demiryolu geçitlerinde ve buralara yaklaşırken,
6- İki yönlü iki şeritli köprü ve tünellerde.
Öndeki aracı geçecek sürücülerin:
1- Arkadan gelen bir başka sürücünün kendisini geçmeye başlamamış olmasına,
2- Geçilecek olan aracın bir başka aracı geçip-geçmediğine,
3- Geçme için kullanılacak şeridin yeteri kadar ilerisinin görüşe açık ve boş olmasına,
4- Geçişin, geçilen araç için bir güçlük doğurmamasına,
5- Araçların hız farkları ve uzunlukları itibariyle geçiş için yeterli mesafenin bulunup bulunmadığına, dikkat
etmeleri zorunludur.
1- Geçme, geçilecek aracın solundaki şeritten yapılır.
2- Sol dönüş işareti verilir, geçilecek araç sürücüsü gündüz korna ile, gece selektör ile uyarılır.
3- Geçilecek araca takip mesafesi kadar mesafe önce sol şeride geçilir.
4- Geçilen araç, geriyi görme aynasından gö-rülünceye kadar geçiş şeridinde gidilir.
5- Sağ dönüş işareti verildikten sonra sağ şeride girilerek geçiş tamamlanır.
Ancak;
1- Sola dönüş yapmak için yolun soluna yanaşan aracın,
2- Yolun ortasından giden tramvayların,
3- Görev gereği yolun solunda duran geçiş üstünlüğüne sahip araçların, sağından geçilebilir. Gidişe ayrılmış yol
bölümlerinde, şerit değiştirmemek şartı ile bir şeritteki taşıtların diğer şeritteki taşıtlardan hızlı gitmesi geçme
sayılmaz.
Arkadaki Araca Yol Verme
Geçilen araç sürücüsü, kendisini geçmek isteyen araçların işaretini alınca:
1- İki yönlü, iki şeritli yollarda taşıt yolunun sağ kenarına yakın gitmek,
2- Dörtten fazla şeritli ve bölünmüş yollarda bulunduğu şeridi izlemek,
3- Hızını artırmamak,
4- Dar taşıt yollarında, trafiğin yoğun olduğu karayollarında yavaş gitmek sebebiyle kendilerini geçmek isteyen
araçlara geçme kolaylığı sağlamak, gerekirse yavaşlamak veya durmak, zorundadır.
Sürücülerin arkadaki araca dönüş ışıklarıyla geç işareti vermeleri yasaktır. Geçilen araç sürücülerinin, kendilerini
geçmek isteyen sürücülere karşı yol vermemeleri, hız arttırmaları ve sola dönüşe geçmeleri yasaktır.
Araçların Manevraları (Dönüşler)
1- Sağa dönüş
a- Dönüş işareti verilir.
b- Sağ şeride veya işaretle dönüş izni verilen şeride girilir.
c- Hız azaltılır,
d- Dar bir kavisle dönülür,
e- Dönüş sırasında ilk geçiş hakkı, karşıya geçen yayalara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere verilir.
2- Sola dönüş
a- Dönüş işareti verilir.
b- Yolun gidişe ayrılan kısmının soluna yanaşılır,
c- Hız azaltılır.
d- Dönüşe başlamadan önce sağdan ve karşıdan gelen taşıtlara ilk geçiş hakkı verilir,
e- Geniş kavisle dönülür,
f- Dönüş sırasında ilk geçiş hakkı, karşıya geçen yayalara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere verilir.
g- Girilen yol çok şeritli ise, en sağ şerit dışında uygun bir şeride girilir.
3- Dönel Kavşaklarda Dönüş
a- Dönüş işareti verilir.
b- Hız azaltılır.
c- Sol veya geriye dönülecekse, orta adaya yakın şeritten kavşağa girilir.
d- Sağa dönülecekse orta adaya uzak şeritten kavşağa girilir.
e- Girilecek yola yaklaşıldığında sağa dönüş işaretiyle birlikte sağa yaklaşarak dönel kavşaktan çıkılır.
f- Dönel kavşakta geriye dönülecekse, girilecek yola yaklaşıncaya kadar bulunulan şerit muhafaza edilir.
4- Geri Gitme ve Geri Dönüşler
Sürücülerin:
a- Bağlantı yolları, otoyollar ve tek yönlü yollarda (duraklama ve park manevrası dışında), dar taşıt yollarında geri
gitme ve geri dönmeleri,
b- Manevra dışında geriye giderken şerit değiştirmeleri,
c- Trafiği yoğun olan yollarda geriye dönmeleri yasaktır.
Dönüş sırasında araç sürücüleri, yaya ve bisikletliler için yeşil ışık yanmakta iken, yaya ve bisiklet yolundan geçen
yoksa veya yayalar uzakta iseler, ilk geçiş haklarını engellememek şartıyla dönüşlerine devam edebilirler.
Dönüşlerde, gidilen veya durulan şeridi değiştirmelerde sürücülerin niyetlerini önceden ve uygun bir zamanda ve
mesafede, dönüş işareti vererek belirtmeleri, işaretlerini manevra süresince sürdürmeleri mecburidir. İşaret
verildiği anda aniden şerit değiştirmek yasaktır. Kamyon, otobüs, çekici, römork ve yarı römork takılı bir aracın
geri manevrası sürücünün görüşüne açık alanda emniyetle yapılamıyor ise sürücü, aracın arkasında bir gözcü
bulundurmak zorundadır.
Kamu hizmeti yolcu taşıtlarının duraklara giriş ve çıkışlarını kolaylaştırmak üzere gerekli hallerde ilerleyen ve
bulundukları yerden çıkacak veya şerit değiştirecek olan araç sürücüleri, manevralarını geciktirmek zorundadırlar.
Kamu hizmeti yolcu taşıtlarının duraklara giriş ve çıkışlarını kolaylaştırmak üzere gerekli hallerde ilerleyen ve
bulundukları yerden çıkacak veya şerit değiştirecek olan araç sürücüleri, manevralarını geciktirmek zorundadırlar.
Kavşaklarda İlk Geçiş Hakkı Kuralları
Kavşağa yaklaşan sürücüler, kavşaktaki şartlara uyacak şekilde yavaşlamak, dikkatli olmak, geçiş hakkı olan
araçların önce geçmesine imkan vermek zorundadırlar. Trafik zabıtası veya trafik işaret levhası veya ışıklı işaret
cihazları bulunmayan kavşaklarda;
1- Bütün sürücüler, geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlara,
2- Doğru geçmekte olan tramvaylara,
3- Doğru geçen tramvay hattı bulunan karayoluna çıkan sürücüler, bu yoldan geçen araçlara,
4- Bölünmüş yola çıkan sürücüler bu yoldan gelen araçlara,
5- Tali yoldan anayola çıkan sürücüler, anayoldan gelen araçlara,
6- Dönel kavşağa gelen sürücüler dönel kavşak içindeki araçlara,
7- Bir iz veya mülkten (geçiş yolundan) karayoluna çıkan sürücüler karayolundan gelen araçlara,
8- Dönüş yapan sürücüler, doğru geçmekte olan araçlara, Kavşak kollarının trafik yoğunluğu bakımından farklı
oldukları işaretlerle belirtilmemiş ise;
9- Motorsuz araç sürücüleri, motorlu araçlara,
10- Lastik tekerlekli traktör ve iş makinesi sürücüleri, diğer motorlu araçlara,
11- Motorlu araçlardan soldaki, sağdan gelen araca,
Kavşağa gelen sürücüler, kavşak giriş ve çıkışlarından kurallara uygun olarak karşıya geçen yayalara, geçiş
hakkını vermek zorundadırlar. Işıklı trafik işaretleri izin verse bile trafik akımı, kendisini kavşak içinde durmaya
zorlayacak veya diğer doğrultudaki trafiğin geçişine engel olacak ise, sürücülerin kavşağa girmeleri
yasaktır.Sürücülerin kavşakta gereksiz olarak yavaşlamaları, durmaları, araçtan inmeleri veya araçlarının
motorlarını durdurmaları yasaktır.
Geçiş Üstünlüğü
Görev sırasında belirli araç sürücülerinin, can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartıyla trafik kısıtlama veya
yasaklarına bağlı olmamalarına geçiş üstünlüğü denir. Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar:
1- Yaralı ve acil hastaların taşınması ve bunla ra ilk ve acil yardımın yapılması için kullanılan cankurtaran ve özel
amaçlı taşıtlarla, yaralı ve acil hasta taşıyan diğer araçlar, (Mavi-kırmızı veya mavi tepe lambası)
2- İtfaiye araçları ile benzeri acil müdahale araçları, (Kırmızı tepe lambası)
3- Sanık veya suçluları takip eden veya genel güvenlik ve asayiş için olay yerine giden zabıta araçları, (Mavikırmızı veya mavi tepe lambası)
4- Trafik güvenliğini koruma veya trafik kazasına el koyma amacıyla olay veya kaza yerine giden trafik
hizmetlerine ait araçlar, (Mavi-kırmızı veya mavi tepe lambası)
5- Yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluşa ait kar ve buz mücadelesi çalışmalarında görevli araçlar, (Mavi
tepe lambası)
6- Sadece alarm sırasında olmak üzere sivil savunma hizmetlerine ait araçlar, (Kırmızı tepe lambası)
7- Hizmetin devamı süresince koruma araçları ile korunan araçlar. (Mavi tepe lambası)
Bu araçlar birbirleriyle karşılaşmalarında, geçiş üstünlüğü hakkı ile kavşaklarda ilk geçiş hakkını, yazılış sırasına
göre kullanırlar. Geçiş üstünlüğüne sahip bir aracın duyulur veya görülür işaretini alan araç sürücüleri, bu
araçların kolayca ilerlemelerini sağlamak için taşıtyolu üzerinde yer açmak, gerekiyor ise durmak ve bu araçlar
tarafından tamamen ge-çilinceye kadar beklemek zorundadırlar. Bir kavşakta iken böyle bir işaret alan araç
sürücüleri, derhal kavşağı boşaltmak ve gerekiyorsa emniyetli bir mesafe uzaklaştıktan sonra geçişi
engellemeyecek şekilde durmak ve bu araçlar tamamen geçinceye kadar beklemek zorundadır. Cankurtaran
dışında, yaralı ve acil hasta taşıyan ve geçiş üstünlüğüne sahip oldukları ayrım işaretleriyle belirlenmemiş olan
araçlar geçiş üstünlüğü hakkını, gereksiz olmamak şartı ile kendilerine taşıt yolu üzerinde yer açılmasını
sağlamak üzere yeterli şekilde ses cihazlarını ve ışıklı işaretlerini kullanarak, gerektiğinde el ve kol işareti
yaparak, karayolunu kullananları uyarmak suretiyle kullanılır. Karayolu yapısı ile kentsel yapının yapım, onarım,
bakım ve işletilmesi ve karayolunun temizlenmesi işlerinde kullanılan araçlar, kurtarıcı araçlar, ağırlık ve boyutları
bakımından özel izinle karayoluna çıkan ve bunlara eskortluk eden araçların üstlerinde sarı renkli uyarı işareti
bulunur. Bu işaret geçiş üstünlüğü hakkı vermez. Sarı renkli ışıklı uyarı işareti sadece bu araçların kendilerini belli
etmeleri, tehlikesizce sürülmeleri ve karayolunu kullananların uyarılması amacı ile kullanılır.
Gelen Trafikle Karşılaşma Halinde Geçiş Kolaylığı Sağlama Kuralları
Araç sürücüleri;
a) İki yönlü trafiğin kullanıldığı yollarda; karşı yönden gelen araçların hareketini zorlaştıran bir durum varsa, geçişi
kolaylaştırmak için yer ayırmak, aracını sağ kenara yanaştırmak, gerekli hallerde sağa yanaşıp durmak,
b) Tehlikeli eğimli yollarda karşılaşma hallerinde; çıkan araç için geçiş güç veya mümkün değilse, güvenli geçişi
sağlamak üzere, inen araçlar, varsa önceden sığınma cebine girmek, sığınma cebi yoksa sağ kenara yanaşıp
durmak, çıkan araç için manevra imkanı bulunmadığının açıkça anlaşılması halinde de geri gitmek,
c) Taşıt yolunun dar olduğu yerlerde aksini gösteren bir trafik işareti yoksa;
1 - Motorsuz araçları sürenler motorlu araçlara,
2- Otomobil, minibüs, kamyonet, otobüs, kamyon, arazi taşıtı, LTT, iş makinelerini sürenler yazılış sırasına göre
kendisinden öncekilere, geçiş hakkı vermek suretiyle geçiş kolaylığı sağlamak zorundadırlar.
Durma-Duraklama Parketme Kuralları
Durma
Araçların; görevli kişilerce, verilen dur emrinde, sesli, işaretli dur emrinde veya kırmızı ışıkta işaret levhalarına
uyularak veya önündeki araçların durması ve arıza halleri gibi her türlü trafik mecburiyeti nedeni ile durdurulması
halleri "Durma"dır. Gereksiz olarak trafiği aksatacak, engelleyecek ve tehlikeye düşürecek şekilde araçların
durdurulması yasaktır.
Duraklama
Durma halleri dışında yolcu indirip bindirmek, yük yüklemek veya boşaltmak veya beklemek amacı ile araçların
kısa süreler içinde durdurulması "Duraklama"dır. Duraklama, bekleme amacıyla yapılıyorsa, bunun süresi en çok
5 dakikadır. Bu sürenin geçirilmesi parketme sayılır.Duraklamada alınacak tedbirler: 1- En uygun yerin seçilmesi,
2- Bulunulan şeritte en az yer işgal edilmesi,
3- Varsa banketten yararlanılması,
4- Duraklama amacı uzun süre beklemeyi gerektiriyor ise, park etmede alınacak önlemlerin alınması, gerekli
halterde park ışıklarının yakılması,
5- Diğer araçların geçişini ve yayaların yürümesini zorlaştırmayacak, yüklerin boşaltılması veya yüklenmesi
sırasında başkalarına zarar vermeyecek, karayolu yapısını bozmayacak ve kirletmeyecek şekilde tedbirler
alınması zorunludur.
Duraklamanın yasak olduğu yerler:
1- Duraklamanın yasak olduğu trafik işaretleriyle belirtilmiş olduğu yerlerde,
2- Sol şeritte,
3- Yaya, okul ve demiryolu geçitlerinde,
4- Kavşaklarda, tünellerde/rampalarda, köprülerde, bağlantı yollarında ve buralara yerleşim yerleri içinde 5 m.,
yerleşim yerleri dışında 100 m. mesafe içinde,
5- Görüşün yeterli olmadığı tepe üstlerine yakın yerlerde, dönemeçlerde,
6- Otobüs, tramvay ve taksi duraklarında,
7- Duraklayan veya park eden araçların yol tarafındaki yanında,
8- İşaret levhalarına yaklaşım yönünde, yerleşim yerleri içinde 15 m., yerleşim yerleri dışında 100 m. mesafede,
9- Yerleşim yerleri dışındaki karayollarında taşıt yolu üzerinde (zorunlu haller hariç), duraklamak yasaktır.
İndİrme-Bindirme Kuralları:
Araç sürücülerinin;
1- Yolcularını aracın sol tarafından indirip-bin-dirmesi,
2- Araç durmadan kapı açması,
3- Kapıların kapanmasını beklemeden hareket etmesi, Yasaktır.
Parketme
Parketme, araçların durma ve duraklama halleri dışında, genelde uzun süreli olarak bekletilmek üzere
bırakılmasıdır. Aracın çalışır durumda olması veya içinde insan bulunması parketme amacını değiştirmez.
Parketmede Alınacak Tedbirler:
1 - El freni ile tespit edilir.
2- Motor durdurulur, eğimli yollarda inişte geri, yokuşta birinci vitese takılır ve ön tekerlekler sağa çevrilir.
3- Eğimli yoldaki araç; kamyon, çekici veya otobüs ise, her iki arka tekerleğinin, ayrıca römorklarının ve birden
fazla ise, her bir römorkun arka tekerleklerinin inişte ön, çıkışta arka taraflarına niteliklerine uygun takoz konulur.
4- Aracın terkedilmesi halinde; camlar kapatılarak, kapılar kilitlenir. Parketmenin Yasak Olduğu Yerler ve Haller
1- Duraklamanın yasak olduğu yerlerde,
2- Parketmenin trafik işaretleri ile yasaklandığı yerlerde,
3- Geçiş yolları önünde ve üzerinde,
4- Belirlenmiş yangın musluklarına her iki yönden 5 m. mesafe içinde,
5- Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının duraklarını belirten levhalara her iki yönde 15 m. mesafe içinde,
6- Üç veya daha fazla ayrı taşıt yolu olan karayollarında, ortadaki taşıt yolunda ve üç veya daha fazla şeritli
yollarda, aksine bir işaret bulunmadıkça gidişe ayrılmış en sağ şerit dışındaki şeritlerde,
7- Parketmiş araçların çıkışına engel olacak şekilde,
8- Geçiş üstünlüğü olan araçların giriş ve çıkışlarının yapıldığı yerleri belirten işaret levhalarına 15 m. mesafe
içinde,
9- Kamunun yararlandığı park, bahçe, garaj, sinema, fabrika, atelye, işhanı, okul, hastane vb. tesis ve işyerlerinin
giriş ve çıkış kapılarına her iki yönde 5 m. mesafe içinde,
10- Park için ayrılmamış veya trafik işaretleriyle belirlenmemiş alt ve üst geçitler ile köprüler üzerinde veya
bunlara 10 m. mesafe içinde,
11- Belirli kişi, kurum ve kuruluşlara trafik komisyonları kararları ile ayrılmış olan ve bir işaretle belirlenmiş bulunan
park yerlerinde (izin verilen araçlar hariç,
12- Zorunlu haller dışında yerleşim yerleri dışındaki karayollarında, taşıtyolu üzerinde,
13- İşaret levhalarında gösterilen parketme süresi veya zamanı dışında,
14- Yaya yollarında,
15- Parketme için ayrılmış olan yerlerde belirlenmiş şekle aykırı olarak veya süre dışında,
16- Belirli süreler için ücret ödenerek parketme izni verilen ve bu amaçla özel cihaz bulunduran yerlerde ücret
ödemeden parketme halinde veya süresi dışında,
17- Yayaların geçişine engel olmayacak şekilde ayrılmış, işaretle belirlenmiş ve il ve ilçe trafik komisyonunca
karara bağlanmış olmak şartıyla, geniş ve uygun durumdaki yaya yollarında bulunan park yerleri dışındaki yaya
yollarında, Yasaklanmış yerlerde ve hallerde parkedilen araçlar yetkililerce kaldırılır. Araçların yetkililerce kaldırılıp
götürülmesi dolayısıyla yapılmış olan bütün masrafları, aracın sürücüsü veya sahibi ödemek zorundadır.
Sürücüler duraklanan veya park edilen yerden çıkarken yoldan geçen araçlara geçiş kolaylığı sağladıktan sonra
manevraya başlamak zorundadır. Duraklanan veya park edilen yerden çıkarken kamu hizmeti yapan yolcu
taşıtlarının duraklara giriş ve çıkışlarını kolaylaştırmak için manevra geciktirilir. Bir trafik işareti ile izin verilmiş
olması, duraklama ve arızalanma halleri dışında, yerleşim birimleri içindeki karayollarında; kamyon, çekici, otobüs
veya bunların römorkları, lastik tekerlekli traktörler ile her türlü iş makinelerinin bulundurulmaları ve parkedilmeleri
yasaktır. Köy, kasaba gibi küçük yerleşim birimleri bu hükmün dışındadır.
Araçların Işıkları
Araçlar geceleri veya sis, kar, şiddetli yağmur ve yeterli derecede aydınlatılmamış tünel gibi görüşün yetersiz
olduğu yer, zaman ve hallerde ışıklarını yakmak zorundadırlar. Uzağı Gösteren Işıklar:
1- Yerleşim birimleri dışındaki karayollarında geceleri seyrederken,
2- Yeterince aydınlatılmamış tünellere girerken,
3- Benzeri yer ve hallerde, Sürücüler, geceleri, yakın ilerisi görülmeyen kavşak, dönemeç ve tepe üstlerine
yaklaşırken, yakın ve uzağı gösteren ışıkları ardarda ve sıra ile yakarak gelişlerini haber vermek zorundadırlar.
Yakını Gösteren Işıklar:
1- Karşılaşmalarda,
2- Aydınlatmanın yeterli olduğu yerlerde,
3- Öndeki aracı takip ederken,
4- Gece bir aracı geçerken yan yana gelinceye kadar,
5- Gündüz görüşü azaltan sisli, yağışlı ve benzeri havalarda, kullanılır. Kuyruk ışıklarının uzağı veya yakını
gösteren ışıklar veya sis ışıkları ile birlikte kullanılması zorunludur. Kısa farlar 25 m., uzun farlar 100 m.
aydınlatacak şekilde ayarlı olacaktır.
Işıkların Kullanılmasında Yasaklar:
1- Sis ışıklarının; sisli, karlı ve sağanak yağmurlu havalar dışında ve diğer farlarla birlikte yakılması,
2- Dönüş ışıklarının "geç" anlamında kullanılması,
3- Karşılaşmalarda ışıkların söndürülmesi,
4- Öndeki aracı geçişlerde uyarı için çok kısa süre dışında uzağı gösteren ışıkların yakılması,
5- Yönetmelikte belirlenen esaslara aykırı nitelikte ışık takılması ve kullanılması,
6- Sadece park lambaları veya sis ışıkları ile seyredilmesi,
Yasaktır.
Reflektör: Araçların arkasında en az 20 cm2 büyüklüğünde, römork ve yarı römorklarda bir kenarı 15 cm eşkenar
üçgen şeklinde ve içi dolu olacaktır.
Arızalı Araçların İşaretlenmesi
Bozulan araçların durumuna göre:
1- Araçların park ışıkları yakılmadığı, yakıla-madığı veya yakılması halinde bile, diğer araç sürücüleri tarafından
150 m. mesafeden açıkça görülmediği takdirde, bozulan aracın ön ve arkasına uygun yerlere, diğer araç
sürücülerinin 150 m. mesafeden açıkça görebilecekleri şekilde birer kırmızı reflektör veya kırmızı ışıklı cihaz
konulması,
2- Dönemeç veya töpe üstü gibi yerlerde, kırmızı renkteki yansıtıcının veya kırmızı ışıklı cihazın, araçtan en az 30
m. uzaklığa, diğer araç sürücülerinin en az 150 m. mesafeden görebilecekleri yer ve şekilde yerleştirilmesi, 3Otobüs, kamyon ve çekicilerin arızalanması halinde, normal hava şartlarında en az 150 m.den net olarak
görülebilecek şekilde 150x25 cm. ebadında engel işaretinin konulması, mecburidir. Bozulan araç tehlikeli madde
taşıyor ise, her durumda kırmızı ışıklı cihaz kullanılacak ve devamlı şekilde başında beklemek suretiyle gözetim
altında tutulacaktır. Gerekli tedbirler alınıncaya kadar araçta acil uyarı (dörtlü ikaz) lambaları varsa bunlar yakılır.
Çekilmesi Çekilen aracın:
1 - Ağırlığı, çeken aracın taşıma sınırından fazla olmayacaktır.
2- Sürücüsünün yönetiminde olacaktır.
3- Işık donanımı bozuk ise, arkasına gündüz 20x20 cm ebadında kırmızı bez, gece kırmızı ışık veya reflektör
konur.
Çeken ve Çekilen Araçlarla İlgili Şartlar:
1- Her iki araç boş olacak, yolcu taşınmayacak,
2- İki aracın bağlantısı çelik çubuk, çelik halat veya zincirle yapılacak,
3- İki araç arasındaki mesafe 5 m.yi geçmeyecek. Bu açıklık 2,5 m.yi geçtiği takdirde, bağlantının orta kısmına
gündüz kırmızı yansıtıcı veya bez, gece kırmızı ışık veya yansıtıcı konacaktır.
4- Çekilen aracın freni bozuk ise, çeken araç ile arasındaki açıklık 1 m.den fazla olmayacak, bağlantı, iki aracın
birbirlerine yaklaşmalarını önleyecek şekilde (çeki demiri) yapılmış olacak.
5- Çeken araç, freni bozuk aracı çekerken 15 km/s. hızdan, diğer hallerde 20 km/s. hızdan fazla hızla
sürülmeyecektir.
6- Kendi kendine hareket gücü olmayan römork ve benzeri arızalı araçlar ile başka bir araçla çe¬kilemeyecek
durumda olan arızalı araçlar, yalnız kurtarıcı araçlarla çekilecektir.
Tedbirsiz ve Saygısız Araç Sürme
Araç sürücülerinin:
1- Su, çamur ve benzerlerini sıçratarak, ata¬rak, dökerek,
2- Korkutarak veya şaşırtarak,
3- Sigara külü ve izmaritlerini veya başka şey¬leri yola atıp dökerek,
4- Özel amaçlarla keyfi veya kasıtlı davranış¬larda bulunmak suretiyle yaya ve taşıt trafiği¬nin seyir emniyetini
ihlal ederek veya tehlikeye düşürerek,
5- Seyir halinde sürücülerin cep ve araç telefo¬nu ile benzeri haberleşme cihazlarını kullan¬ması,
Tedbirsiz ve saygısız davranışlarda bulunarak araç sürmeleri yasaktır. Taşıtlara monte edilecek özel setlerle cep
veya araç telefonları ele alınmadan kullanım imkanı sağlandığında, sürücü zorunlu hallerde telefon konuşması
yapabilecektir.
Ses, Müzik, Görüntü ve, Haberleşme Cihazları
Uyarı işareti olarak kullanılan ses cihazlarının:
1- Yakın ilerisi görülmeyen kavşak, dönemeç ve tepe üstü gibi yerlere yaklaşırken gelişini haber verme, yol ve
trafik durumunun gereğine göre, karayolunu kullananları uyarma ve geç¬me halleri dışında kullanılması,
2- Kamunun rahat ve huzurunu bozacak şekil¬de gereksiz veya gereğinden uzun ve ayarsız olarak
seslendirilmesi,
3- Geçiş üstünlüğüne sahip araçlarda bulundu-rulması gerekenlerin diğer araçlara takılarak kullanılması, yasaktır.
Görüntü cihazlarının, kamu hizmeti yolcu taşı¬macılığı yapan araçlara takılması ve kullanıl¬ması yasaktır.
Pikap, teyp ve benzeri cihazlar:
1- Dolmuş otomobilleriyle kamu hizmeti taşı¬ması yapan minibüslerde bulunmayacaktır.
2- Otobüslerde, sürücünün kullanamayacağı bir uzaklıkta bulunabilecektir.
Hoparlörler:
1- Trafik Tescil kuruluşlarından izin alındıktan sonra takılabilecektir.
Yavaş Sürme ve Yavaşlama Yasağı
1- Diğer araçların ilerleyişine engel olacak şekilde yavaş sürmeleri,
2- Belirlenen hız sınırlarının çok altında ve trafiğin akışına engel olacak şekilde sürmeleri,
3- Başkalarını rahatsız edecek veya tehlikeye sokacak şekilde gereksiz ve ani yavaşlamaları, yasaktır.
Okul Taşıtları
1- Okul taşıtı sürücüleri öğrenci indirme-bindirme yaptıkları sırada aracın arkasındaki "DUR" işaretinin ışığını
yakmak; diğer araç sürücülerinin de bu ışık yandığı sürece durması,
2- Okul taşıtlarında araç içi düzenini sağlama, araç iniş ve binişlerde öğrencilere yardımcı olmak üzere rehber
öğretmen veya kişi bulundurulması, zorunludur.
Okul taşıtlarında öğrencilerin kolayca yetişebileceği camlar ve pencereler sabit olacaktır.
Yaya, Okul, Demiryolu Geçitlerinden Geçme
Yaya ve Okul Geçitlerine Yaklaşan Sürücüler:
1- Hızlarını azaltmaları,
2- Geçitten geçen yaya veya geçmek üzere bulunan yayalara ilk geçiş hakkını vermeleri,
3- Varsa okul geçit görevlisinin işaretine uymaları, zorunludur.
Demiryolu Geçitlerinde Sürücülerin:
1- Geçidin durumuna uygun hızla geçmeleri,
2- Işıklı veya sesli talimatın vereceği "DUR" işaretine uymaları,
3- Taşıt yolu üzerine indirilmiş veya indirilmekte olan bariyer varken geçide girmemeleri,
Sürücülerin kontrolsüz demiryolu geçitlerinde:
1- Geçmeden önce geçide makul bir mesafede durmaları,
2- Herhangi bir demiryolu aracının yaklaşmadığından emin olduktan sonra geçmeleri, mecburidir.
Yükleme Kuralları
Araçlara, taşıma sınırı üstünde yolcu ve yük alınması, taşıma sınırı aşılsın veya aşılmasın, dingil ağırlıklarını
aşacak şekilde yük yüklenmesi yasaktır. Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan özel yüklerin karayolu ile
taşınması için Ulaştırma Bakanlığı'ndan özel izin almak zorunludur. Araçların ağırlık ve boyut kontrollerini yapmak
veya yaptırmak ve denetlemek görevi Ulaştırma Bâkanlığı'na aittir.
Radyoaktif maddelerin yüklenmesi, boşaltılması ve taşınabilmesi için Atom Enerjisi Komisyo-nu'ndan izin alınması
zorunludur. Karayollarında ticari amaçla yolcu ve yük taşıyabilmek için, sürücülerin ticari taşıt kullanma belgesi
sahibi olmaları gerekmektedir.
Yükleme sırasında dikkat edilecek hususlar:
1- Yükün, karayoluna değecek, düşecek, dökülecek, saçılacak, sızacak, akacak, kayacak, gürültü çıkaracak
şekilde yüklenmesi,
2- Dengeyi bozacak, yoldaki bir şeye takılacak ve sivri çıkıntılar oluşturacak şekilde yüklenmesi,
3- Görüşe engel olacak, aracın sürme güvenliğini bozacak ve tescil plakalarını, ayrım işaretlerini, fren ve dönüş
ışıklarıyla yansıtıcıları örtecek şekilde yüklenmesi,
4- Aracın boyunu önden 1 m.den, arkadan 2 m.den fazla aşacak şekilde yüklenmesi,
5- Kasanın sağ ve sol yanlarından taşacak şekilde yüklenmesi,
6-'Çamurluk, basamak, kasa kenarı, sürücü mahallinin veya araç üstü, bagaj merdiveni gibi dış kısımlarda ve yük
üzerinde yolcu taşınması, yanaktır.
Yük taşımak için yapılmış araçlarda, gerekli hallerde:
1- Uygun oturma yerlerinin yapılmış, kasa kenarlarının kapalı ve üzerinin örtülü olması şar-tıyla, taşıma sınırının
her tonu için 2 yolcu taşınabilir.
2- Kısa mesafelerde işçi taşınmasında kullanılacaklar için, kasa kapaklarının kapalı ve karoser zeminden itibaren
en az 120 cm yüksekliğinde elle tutulacak sağiam bir korkuluğun bulunması şartı ile taşıma sınırının her tonu için
ayakta 2 yolcu (işçi) taşınabilir.
3- Tarım ürünlerinin toplanması, yüklenmesi veya boşaltılması amacıyla lastik tekerlekli traktörlerin römork veya
yarı römorklarında oturmaları şartıyla, taşıma sınırının her tonu için en çok 3 kişi taşınabilir.
4- Yükle yolcu birarada taşınırken yükler sağiam olarak yerleştirilmiş ve bağlanmış olmalı, kasanın yan ve arka
kapakları kapalı olmalı, yolcular kasa içinde ayrı bir yere oturtulmalıdır.
Tehlikeli Maddelerin Taşınması
Fiziksel ve kimyasal yapı ve nitelikleri bakımından patlayıcı, parlayıcı, yanıcı, yakıcı, kendi kendine tutuşucu veya
kolayca ateş alıcı, zehirli veya radyoaktif maddeler ile bunların benzerleri Tehlikeli Madde sayılır.
1- Tehlikeli maddelerin yüklenmesi ve boşaltılması sırasında bulundukları yere 30 m. mesafe içinde, sigara ve
benzerleri içilmeyecek, kibrit, çakmak, aydınlatma cihazı ve benzerleri gibi alev ve kıvılcım çıkaran şeyler
kullanılmayacak.
2- Tehlikeli madde taşıyan araçların içine 6-vol-tu geçmeyen pilli fener dışındaki aydınlatma cihazlarıyla
girilmeyecektir.
3- Bu araçlarda iki adet 6 kg. kapasiteli yangın söndürme cihazı bulundurulacaktır. Bunlardan biri iyice görülebilen
ve erişilmesi kolay olan bir yerde, diğeri de sürücünün hemen yanında bulundurulmalıdır.
4- Araca başka yük alınmayacak, mal sahibi veya hizmetliden başka yolcu bindirilmeyecektir.
5- Park etme ve duraklama halinde araç, bir görevlinin gözetiminde olacaktır.
6- Bu araçları sürenler, yerleşim yerleri dışındaki karayolunda, diğer araçları en az 50 m. mesafeden takip
edeceklerdir.
7- Duraklama hallerinde diğer araçlarla aralarında 20 m. mesafe bulunduracaklardır.
Sürücü ve Yolcuların Koruyucu Tertibat Kullanmaları
1- Otomobil ve tescilde otomobil gibi işlem gören arazi taşıtlarında ve minibüslerde emniyet kemeri
bulundurulması ve kullanılması zorunludur. Söz konusu bu araçların ön koltuklarında 10 yaşından küçük
çocukların taşınması yasaktır.
2- Motosiklet ve motorlu bisiklet sürücülerinin koruma başlığı ve koruma gözlüğü, yolcularının ise koruma başlığı
kullanmaları zorunludur.
Bisiklet, Motorlu Bisiklet ve Motosiklet Sürücüleri İle İlgili Kurallar
1- Bu araçların yaya yollarında sürülmesi yasaktır. Ayrı bir bisiklet yolu olduğu halde, bisiklet ve motorlu
bisikletlerin taşıt yollarında sürülmesi yasaktır.
2- İkiden fazlasının taşıt yolunun bir şeridinde yanyana sürülmesi yasaktır.
3- Sürücü arkasında yeterli bir oturma yeri olmadıkça başka kişilerin taşınması yasaktır.
4- Bir kişiden fazlasının taşınması yasaktır.
5- Bu araçların sürülmesi sırasında elde bagaj, paket ve benzerlerinin taşınması yasaktır.
6- Bisiklet sürenlerin en az bir elleri, motorlu bisiklet sürenlerin manevra için işaret vermeleri halleri dışında iki
elleri ve motosiklet sürenlerin devamlı iki elleriyle taşıtlarını sürmeleri zorunludur.
Yayalarla İlgili Kurallar
1- Yayalar yaya yolu, banket veya alan varsa, buralardan yürümek zorundadırlar.
2- Her iki tarafında banket bulunan veya bulunmayan ve kullanılır durumda olan veya olmayan yollarda, yayalar
kendi gidiş yönlerine gö-re sol banketten veya sol kenardan yürümek zorundadırlar.
3- Taşıt yolunun karşı tarafına geçmek isteyen yayalar, yaya ve okul geçitlerinden veya kavşaklardan geçmek
zorundadırlar. 100 m. yakınında bu gibi yerler yoksa, gelen taşıtların uzaklık ve hızını kontrol ederek en kısa
doğrultuda karşıya geçebilirler.
4- Beyaz baston taşıyan, kolunda üç siyah yu-varlaklı sarı bant bulunan bir yayanın veya bir köpek yardımıyla
yürüyen özürlü kişilerin taşıt yolu üzerinde bulunmaları halinde bütün sürücülerin yavaşlamaları, gerektiğinde
durarak yardımcı olmaları zorunludur.
5- Yaya ve okul geçitlerinden geçerken geçidin sağ bölümünden yürümek zorundadırlar.
6- Yayalar, karşıya geçişlerini yapmak üzere taşıtyoluna girmeden önce, önce sol taraflarını sonra sağ taraflarını
kontrol etmelidirler.
7- Yaya yolu bulunmayan karayollarında yürümek zorunda kalan yayalar gece ve gündüz görüşün az olduğu
hallerde sürücüleri uyarıcı açık renk elbise giymek, üstünde veya elindeki eşyada yansıtıcı bulundurmak veya ışık
taşımak zorundadır.
Araçların Boyutları, Ağırlıkları
Boyutlar
Römork ve yarı römorklarda
Azami genişlik
2.55 m
Azami yükseklik
4.00 m
Dingiller arası mesafe 1 m'den az ise
Dingiller arası mesafe 1 m ile 1,3 m arası
ise
Dingiller arası mesafe 1,3 ile 1,8 m arası
Azami uzunluklar
ise
Dingiller arası mesafe 1,8 m'den büyük
11 ton
16 ton
18 ton
İki dingilli araçlarda
12.00 m
Üç veya daha çok dingilli araçlarda
12.00 m
Üç dingilli aks gruplarında
Üç dingilli tek katlı otobüslerde
12.60 m
Dingilleri arası mesafe
Üç dingilli çift katlı otobüslerde
15.00 m
1,3 m veya daha az ise
Yarı römorklu araçlarda
16.00 m
Mafsallı (körüklü) otobüslerde
18.00 m
Toplam ağırlıklar
Bir römorklu katarlarda
18.75 m
İki dingilli araçlarda
18 ton
İki römorklu katarlarda
22.00 m
Üç dingilli araçlarda
25 ton
Dingilleri arası mesafe 1,3 ile 1,4 m arası
ise
Üç dingilli yarı römorklu araçlarla mafsallı
Ağırlıklar:
otobüslerde
Dingil ağırlıkları
Tahriksiz tek dingilde
10 ton
Tahrikli tek dingilde
11.5 ton
İki dingilli aks gruplarında
18 ton
21 ton
24 ton
28 ton
Dört dingilli motorlu araçlarda
32 ton
Dört dingilli römorklu araçlarda
36 ton
Beş veya daha çok dingilli yarı römorklu
katarlarda
40 ton
Konteyner taşıyan yarı römorklu araçlarda 44 ton
Motorlu araçlarda
Dingiller arası mesafe
1m.den az ise
ise
11.5 ton
Dingiller arası mesafe 1 m. ile 1,3 m. 16 ton
arası ise
Dingiller arası mesafe 1.3 m ile 1.8
m. arası ise
18 ton
Araçların Tescili
Tescile yetkili kuruluşlar:
Askeri araçlar, iş makineleri ve raylı sistemle çalışanlar dışındaki bütün motorlu araçlar tescile tabi motorlu
araçlara takılarak kullanılacak yapıda ve yüklü ağırlığı 750 kg'ın üstünde olan römork ve yarı römorkların tescilleri
trafik tescil kuruluşlarınca, Askeri araçlar Türk Silahlı Kuvvetlerince, Raylı sistemle çalışan araçların tescilleri,
kullanıldığı yerlere göre ait olduğu kuruluşlarca, Kamu kuruluşlarına ait olan iş makineleri ilgili kuruluşlarca, Tarım
kesiminde kullanılan özel veya tüzel kişilere ait iş makineleri ziraat odalarınca, tarım kesiminde kullanılanlar
dışında kalan ve sanayi, bayındırlık ve diğer kesimlerde kullanılanların tescilleri üyesi oldukları ticaret, sanayi
veya ticaret ve sanayi odalarınca, Motorsuz taşıtlardan gerekli görülenlerin (il trafik komisyonu kararıyla) tescilleri
belediyelerce, Yapılır.
Araç sahipleri:
1- İlk tescil için satın alma veya gümrükten çekme tarihinden itibaren üç ay içinde,
2- Daha önce tescil edilmiş aracı, satın veya devir aldıklarında ise, 1 ay içinde,
ilgili tescil kuruluşlarında kendi adlarına tescil yaptırmak zorundadır.
Araç üzerinde yapılan değişikliğin, renk ve adres değişikliklerinin 30 gün içinde ilgili tescil kuruluşlarına bildirilmesi
zorunludur. Sürücülerin tescil plakaları bakımından dikkat etmeleri gereken husus: ışıkların yakılmasıyla birlikte,
arka plakanın 20 m. mesafeden okunacak şekilde aydınlatılmış olmasıdır.
Araç Üzerinde Bulundurulması Gerekli Belge ve Plakalar:
1- Tescil belgesi (Sahiplik Belgesi)
2- Trafik belgesi
3- Mali sorumluluk sigortası
4- Tescil plakası
Geçici olarak tescil edilen araçlar üzerinde bulundurulması zorunlu belge ve plakalar:
1 - Geçici tescil plakası
2- Geçici trafik belgesi (A 6 gün, B 30 gün, C 6 gün, D 30 gün, E 6 gün, F geçici trafik belgeleri 3 ay süreyle
geçerlidir.)
3- Mali sorumluluk sigortası
Araçların Muayeneleri
Araçların teknik şartlara uyup uymadığı ekonomik yapıları da dikkate alınmak suretiyle belirli zamanlarda
muayene edilerek tespit edilir. Muayene süresi geçirilen araçların sürücüleri para ve puan cezası ile cezalandırılır.
Bu araçlar trafikten men edilir ve en yakın muayene istasyonuna gönderilirler.
1- Hususi otomobil ve römorkları, ilk 3 yaş sonunda iki yılda bir,
2- Resmi ve ticari plakalı otomobil ve römorkları ilk 2 yaş sonunda yılda bir,
3- Lastik tekerlekli traktör ve römorkları 3 yılda bir,
4- Diğer motorlu araçlar ve römorkları her yıl, periyodik muayeneye tabii tutulur. Muayene süresi dolmasa bile
kazaya karışması sonucu yetkili zabıtaca muayenesi gerekli görülenler ile, üzerinde esaslı değişiklik yapılması
durumunda araçların ayrıca özel muayenesi zorunludur.
Araçların muayeneleri Ulaştırma Bakanlığı'nca yapılır veya yaptırılır. Mali sorumluluk sigortası yaptırılmamış
araçlar, muayeneye alınmazlar. Hurdaya çıkarılan araçlar 1 ay içinde ilgili tescil kuruluşlarına bildirilir.
Hukuki Sorumluluk ve Sigorta
Bir motorlu aracın işletilmesinin bir kimsenin ölümü veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına neden
olması halinde motorlu aracı işletenin sorumluluğunu karşılamak üzere yapılması zorunlu sigortaya; mali
sorumluluk sigortası denir. Zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunmayan araçlar, trafikten men edilir. Kazayı
yapan aracın tespit edilmesi durumunda; mali sorumluluk sigortasını yaptırmamış olan araçların kazalarında;
sigortacının iflası durumlarında ve çalınmış ve gaspedilmiş araçların meydana getirdikleri kazalardaki bedensel
zararları karşılamak amacıyla Garanti Fonu oluşturulmuştur. Uluslararası veya şehirlerarası yolcu taşıyan
otobüslerde yolcuları, sürücüleri ve yardımcılarını seyahat süresi içinde maruz kalacakları her türlü kazalara karşı
korumak amacıyla otobüs zorunlu koltuk sigortası bulunmaktadır.
Sürücü Belgeleri
Motorlu araçların sürücü belgesi sahibi olmayan kişiler tarafından karayollarında sürülmesi ve sürülmesine izin
verilmesi yasaktır. Sürücü belgeleri Trafik Tescil kuruluşlarınca verilmektedir. Bisiklet kullananların 11, motorsuz
taşıt kullananların ve hayvan sürücülerinin 13 yaşını bitirmiş olmaları zorunludur.
Ülkemizde Uluslararası sürücü belgesi, "Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu" tarafından verilmektedir. Sürücüler,
ikamet adresi değişikliklerini, 30 gün içinde kayıtlı oldukları tescil kuruluşuna bildirmek zorundadır.
Sürücü belgeleri, aşağıdaki hal ve şartlarda trafik zabıtasınca geri alınır:
1- Sağlık raporu ile sürücülük yapmasında sakınca görülenlerin,
2- Sürücü belgesinin sahte olduğu, hile ile alındığı, şartlarına uygun olmadan verildiği tespit edilenlerin.
B, C ve E sınıfı sürücü belgesi sahipleri, araçlarına en çok yüklü ağırlığı 750 kg'a kadar olan hafif römork takarak
kullanabilirler. Yüklü ağırlığı 750 kg'ı geçen, römorkları taşıtlarına takarak kullanmak isterlerse, ayrı bir sınavdan
geçirilirler ve römorklu taşıt kullanabilecekleri belgelerine işlenir.
Sınıfı
Araçları
Yetkisi
Yaş
A1
Motorlu bisiklet
-
17
A2
Motosiklet
A1
17
Otomobil
B
Minibüs
F
18
Kamyonet
C
Kamyon
B-F
22
D
Çekici
C-B-F
22
E
Otobüs
C-B-F
22
F
Lastik tekerlekli traktör
-
17
G
İş makineleri
-
18
H
Özel Tertibatlı Araçlar
-
17
Araçlarda Bulundurulması Zorunlu Araç ve Gereçler
1-Takograf: Otobüs, kamyon ve çekicilerde.
2-Taksimetre: Taksi otomobillerinde
3-Yangın söndürme cihazı: Cihaz sürücünün hemen yanında bulunmalıdır.
a) Otomobil, minibüs ve kamyonetlerde 1 kg. kapasiteli bir adet,
b) Otobüs, kamyon ve çekicilerde 6 kg. kapasiteli bir adet,
c) Tehlikeli madde taşıyan araçlarda 6 kg. kapasiteli iki adet,
4- Reflektör: Motosiklet ve motorlubisiklet hariç, bütün motorlu taşıtlarda 2 adet,
5- Stepne: Şehirlerarası yolcu taşıyan bütün araçlarda,
6- Tekerlek takozu: Otobüs, azami ağırlığı 3,5 tondan fazla olan araçlar ve iki dingilli römorklarda bir adet. Üç
veya daha çok dingilli taşıtlarda ve tek dingilli römorklarda iki adet.
7- Yedek malzeme ve takımlar: Otomobil, minibüs, otobüs, kamyonet, kamyon, çekici ve lastik tekerlekli
traktörlerde.
8- İlk Yardım Çantası: Otomobil, minibüs, kamyonet, otobüs, kamyon, çekici ve lastik tekerlekli traktörlerde.
9- Engel İşareti: Otobüs, kamyon ve çekicilerde 150x25 cm. ebadında bir adet.
Trafik Kazaları
Trafik Kazalarına El Konulması:
Kaza nedenlerini, iz ve delillerini belirleyecek "Kaza Tespit Tutanağı" düzenlemek üzere trafik zabıtasınca (polis
veya jandarma) el konulur:
1- Trafik kazalarında yolun trafiğe kapandığı hallerde, yolu trafiğe açmak,
2- Karayolunu kullananlar için ek bir tehlikenin oluşmasını önlemek için gerekli tedbirleri almak,
3- Yaralılara ilk yardım yapılmasını veya en yakın sağlık kuruluşuna gönderilmesini sağlamak,
4- Kaza yerindeki mal güvenliğini sağlamak,
5- Trafik Kazası Tespit Tutanağı düzenlemek,
Kazaya Karışanların Sorumlulukları:
1- Durmak ve trafik güvenliği için gerekli önlemleri almak,
2- Kaza yerindeki durumu değiştirmemek,
3- Olayı görevlilere bildirmek, kaza yerinden ayrılmamak,
4- Olayda taraf olanlar, istendiğinde diğer tarafa kimlik ve adreslerini bildirmek, sürücü ve trafik belgeleri ile sigorta
poliçelerini göstermek, bunlara ait gerekli bilgileri vermek,
5- Başında sahibi ve sorumlusu bulunmayan araç veya mala zarar verilmesi halinde; aracın, malın ilgilisini
bulmak. Bulunmadığı takdirde zarar verilen aracın veya malın görülebilen yerlerine not bırakmak.
Kaza sadece maddi hasarla sonuçlanmış ise, kazaya karışan bütün tarafların, aralarında yazılı olarak anlaşmaları
halinde olay yerinden ayrılabilirler. Olay yerinden ayrıldıktan sonra, kaza tespit tutanağı düzenlenmesini
isteyemezler.
Kaza Yerinden Geçenlerin Sorumlulukları:
1- Kaza yerinde usulüne uygun ilk yardım tedbirlerini almak,
2- Olayı en yakın zabıtaya veya sağlık kuruluşuna bildirmek,
3- Yetkililerin isteği halinde yaralıları sağlık kuruluşuna götürmek.
Sürücülerin Asli Kusur Halleri:
1- Kırmızı ışıkta veya görevlinin dur işaretinde geçmek,
2- "Taşıt giremez" levhasının bulunduğu karayoluna veya bölünmüş karayolunda karşı yönden gelen trafiğin
kullandığı şerit veya bağlantı yoluna girmek,
3- İkiden fazla şeritli taşıtyollarında, karşı yönden gelen trafiğin kullandığı şerit veya yol bölümüne girmek,
4- Arkadan çarpma,
5- Geçme yasağı olan yerlerde öndeki aracı geçmek,
6- Dönüş manevralarını yanlış yapmak,
7- Şeride tecavüz etmek,
8- Kavşaklarda ilk geçiş hakkına uymamak,
9- Daralan kaplamalarda geçiş kolaylığı sağlamamak,
10- Manevraları düzenleyen kurallara uymamak,
11- Yerleşim yerleri dışındaki karayolunda zorunlu haller dışında duraklamak veya parketmek,
12- Kurallara uygun olarak park etmiş araca çarpmak.
Trafik Suçları ve Karşılığı Cezalar
Trafik suçlarına ilişkin davalara trafik mahkemeleri, bunların bulunmadığı yerlerde sulh ceza mahkemelerinde
bakılır.
Adli Cezalar:
1- Hafif para cezası
2- Hafif hapis (Hafif para cezası ile birlikte)
3- Belgelerin geri alınması (Hafif para cezası ile birlikte)
4- İşyeri kapatma (Hafif para cezası ile birlikte)
İdari Cezalar:
1- Para cezası
2- Belgelerin geri alınması
3- Puan cezası (Suçun işlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde toplam 100 ceza puanını dolduran sürücülerin
sürücü belgeleri 2 ay süre ile geri alınır ve eğitime tabi tutulur. Aynı yıl içinde ikinci defa 100 ceza puanını
dolduran sürücülerin sürücü belgeleri 4 ay süre ile geri alınarak psiko-teknik değerlendirmeye ve psikiyatri
uzmanının muayenesine tabi tutulurlar. Muayene sonucunda sürücülük yapmasına engel hali bulunmayanların
belgeleri, süresi sonunda iade edilir. Bir yıl içinde üç defa ceza puanını dolduran sürücülerin sürücü belgeleri
süresiz olarak iptal edilir.) Ölümle sonuçlanan trafik kazalarına asli kusurlu olarak sebebiyet veren sürücülerin
sürücü belgeleri ise 1 yıl süre ile geri alınır. İdari bir trafik suçu işleyenler hakkında Ceza Tutanağı düzenlenir.
Ödeme peşin veya tutanağın tebliğ tarihinden 15 güne kadar yapılırsa, cezada 1/4 peşin ödeme indirimi yapılır.
Para cezalarının, tutanağın tebliğ tarihinden itibaren 1 ay içinde ödenmesi gerekir. 1 ay içinde ödenmeyen cezalar
için her ay % 5 faiz uygulanır. Ancak toplam tutar cezanın 2 katını geçemez.
Trafik para cezası tutanakları, takip ve tahsil için bu tutanakları düzenleyenler tarafından 7 iş günü içinde ilgili mal
sandığına gönderilir.
Otoyol Kuralları
1- Otoyola girerken "Hızlanma Şeridi" nden yararlanılarak, yoldaki trafiğin akış hızına uyum sağlandıktan sonra
hızlanma şeridinin sonundan otoyol bandına girmek zorunludur.
2- Otoyolda duraklamak, parketmek, geri gitmek ve geriye dönmek yasaktır.
3- Kaza ve arıza gibi zorunlu hallerde taşıtın emniyet şeridine alınarak işaretlenmesi gerekir. Emniyet şeridinde
seyretmek yasaktır.
4- Otoyoldan çıkarken de, "Yavaşlama Şeridi" ne şeridin başından girmek bu şerit boyunca hız azaltmak
zorunludur.
Karayolları Trafik Kanunu
Çevre
Çevre: İnsanı etkileyen ve insanlardan etkilenen dış ortama denir.
Çevre koruma: Çevre kirliliğini önlemek amacıyla yapılan çalışmalara denir.
Atık: Çevrede bozulma meydana getirecek miktarda çevreye boşaltılan maddelere denir. Atıklar çirkin görünüm
arzetmesinin yanısıra pis koku yayar ve hastalık bulaştıran zararlıların üremesine sebep olur.
Çevre kirliliği: İnsanların faaliyetleri sonucu havada, suda, toprakta meydana gelen olumsuz gelişmeler, ekolojik
dengenin bozulması, gürültü, koku ve atıkların meydana getirdiği zararlı sonuçlardır.
Çevre hakkı: Herkesin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkını ihlal edenlere karşı yargı mercileri önünde
savunma hakkıdır.
dBA: Ses değerlendirme birimi.
Gürültü: Kişilerin huzurunu, ruh ve beden sağlığını bozacak seviyede çıkartılan, istenmeyen seslerdir.
Çevre Kirlilikleri:
1- Hava kalitesini bozan kirlilik sebepleri:
a) Bakımı yapılmamış araçların fazla yakıt yakması,
b) Temiz olmayan yakıt kullanılması,
c) Trafik yoğunluğu,
d) Zorunlu haller dışında araç kullanma,
e) Trafik yoğunluğu nedeniyle aracın.uzun süre trafikte seyretmesi,
f) Duraklama ve park etme sırasında motorun gereksiz yere çalıştırılması,
g) Araç motoru rölantide çalışırken egzozdan çıkan karbonmonoksit gazı % 3.5'den, araç hareket halindeyken %
4.5'den fazla olmamalıdır.
h) Araçların egzoz gazları, yağ ve yakıt sazın-tıları, akıntıları ve buharları, lastik tozları ve parçaları, araçların
taşıdıkları yüklerin toza-ması, buharlaşması vb.
ı) Taşıtlara taşıma sınırı üzerinde yük yüklemek, aşırı hızlı gitmek, araç dışına gereksiz aksesuarlar takmak, seyir
halinde camları açmak, lastik havalarının uygun seviyede olmaması, gereksiz yere taşıt kullanmak havayı kirletir.
Küçük silindir hacimli araçların kullanılması, aynı güçte olan taşıtlardan hafif olanının tercih edilmesi, yürüyerek
gidilebilecek yere her hangi bir araçla gidilmemesi çevrenin korunması için alınacak tedbirlerdendir. Kurşunsuz
yakıt kullanılmalı, çünkü havadaki kurşun kirliliğinin en önemli kaynağı taşıtlardır. Üstelik kurşunsuz yakıt kullanan
araçların egzoz sistemlerindeki katalitik konvertör, egzozdan çıkan zehirli gazların zehirleyici etkilerini
azaltmaktadır. Mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarından yararlanılmalıdır. Araç kullanırken trafiğin yoğun
olmadığı saatleri, trafiğin yoğun olmadığı yolları tercih etmek gerekir. Gidilecek yere en kısa mesafeden
gidilmelidir. Kısa mesafenin seçilmesi, enerji ve yakıt tasarrufu sağlamanın yanı sıra çevrenin kirle-tilmemesi
bakımından da yarar sağlar. Üstelik turistler de temiz bir ülkeyi tercih ederler. Hava kirliliği, insanlarda nefes
darlığı, kanser ve toplu ölümler gibi zararlara yol açmaktadır.
2- Toprak Kirliliği
a) Araç bakımlarının uygun ortamlarda yapılması, motor yağı, yakıt, asit vs. artıkların toprağa dökülmesi,
b) Araçlarda kullanılan, yenilen ve içilen maddelerin artıklarının çevreye atılması,
c) Kimyasal ve radyoaktif maddelerin emniyet tedbirleri alınmadan taşınması, (Radyoaktif maddelerin yüklenmesi,
taşınması ve boşaltılması için Türkiye Atom Enerjisi Kuru-mu'ndan izin alınması zorunludur.)
d) Sürücülerin orman ve tarım arazisi yangınlarına sebep olmaları,
e) Dökülecek, taşacak, tozacak vb. şekillerde yük taşımak.
Bunlar toprak kirliliğine neden olur.
3- Su Kirliliği
a) Deniz kıyılarından veya dere yataklarından kum, çakıl alınması,
b) Atıkların sulara dökülmesi,
Bunlar da su kirliliğine neden olmaktadır.
4- Gürültü
a) Taşıtların neden olduğu gürültüler. (Egzoz, tekerlekler, motor, aracın hareketli ve sabit parçaları, korna,
hoparlör, müzik cihazları, aerodinamik yapı, vs.)
b) Trafik akışının neden olduğu gürültüler. (Aşırı hız, ani fren, vs.) Taşıtlar tarafından çıkarılan gürültü; insanların
ruh ve beden sağlıklarının bozulması, iş veriminin düşmesi ve dikkatin dağılması gibi işitsel, fizyolojik, psikolojik
ve performans etkiler yapmaktadır. Çevredekileri rahatsız edecek şekilde duman veya gürültü çıkaran araçların
sürücülerine şehir merkezlerine girmeme, trafikten men ve para cezaları verilir. Susturucu ve ses giderici parçalar
araçlardan kesinlikle çıkartılamaz.
Şehir Bilgisi ve Sürücü Davranışları
1- Harita ve şehir planından faydalanılması,
2- Trafiği yoğun olmayan yolların seçilmesi,
3- Şehrin önemli kavşak, yol, hastane, terminal, spor alanlarının ve benzeri merkezlerinin bilinmesi,
4- Tarihi ve turistik yörelerin bilinmesi,
5- Sürücülerin araçlarını temiz tutmaları,
6- Sürücülerin kılık-kıyafetlerinin temiz ve tertipli olması,
7- Özel otomobillerin gerektiğinde kullanılması,
Bütün bu hususlar zaman, emek ve yakıt tasarrufu sağlar; çevrenin daha az kirletilmesine yol açar.
MOTOR DERSI
MOTOR VE ARAÇ TEKNİĞİ
Motorun tanımı
Yakıttan elde ettiği ısı enerjisini mekanik
enerjiye çeviren makinelere motor denir.
Motor Çeşitleri
Zamanlarına Göre:
1. Dört zamanlı motorlar
2. İki zamanlı motorlar
Kullanılan Yakıtlara Göre
a. Benzinli motorlar
b. Dizel motorlar
c. LPG motorlar
Yakıtın Yanma Yerine Göre:
1. İçten yanmalı motorlar
2. Dıştan yanmalı motorlar
Yapım özelliklerine Göre
a. Sıra tipi
b. Birbirlerinin karşılarına yatık (Düz, hafif
eğik, boksör tipi)
c. Sıra halinde bir açı ile birleştirilmiş (V
tipi)
d. Daire şeklinde (Yıldız tipi)
Silindir Sayılarına Göre
a. Tek silindirli
b. Çok silindirli
Soğutma Sistemlerine Göre:
a. Su soğutmalı
b. Hava soğutmalı
Motorun Parçaları
1. Silindir bloğu: İçinde silindirlerin bulunduğu ve motor parçalarını
üzerinde taşıyan ana parçadır.
2. Silindir kapağı: Silindir bloğu üzerini kapatan ve yanma odalarını
meydana getiren kapaktır.
3. Karter: Motor yağına depoluk görevi gören, silindir bloğunun
altındaki parçadır.
4. Supap kapağı: Motor üzerindeki supap (külbütör) mekanizmasını
dış etkilerden korur.
5. Radyatör: Soğutma suyunun bulunduğu depo.
6. Karbüratör: Benzin-hava karışımını sağlayan parça.
7. Hava Filitresi: Silindirlere giren havayı temizler.
8. Manifoldlar (emme-egzoz): Hava yakıt karışımını silindirlere, yanmış gazları dışarıya taşıyan borulardır.
9. Yağ Filitresi: Motor yağı içindeki yabancı maddeleri temizler.
10. Endüksiyon bobini (Ateşleme): Aküden gelen akımı 15.000-25.000 volta yükselten parçadır.
11. Buji: Benzin-hava karışımını tutuşturan parçadır.
12. Konjektör (regülatör): Şarj dinamosunun ürettiği elektriği doğru akıma çeviren ve 12 volt değerinde
düzenleyen parçadır.
13. Enjektör: Dizel motorlarda yakıt püskürten parçadır.
14. Krank mili: Pistonların bağlı olduğu, motorun çalışması sonucu elde edilen hareketin ve gücün motordan
alınmasına yarayan mildir.
15. Piston: Silindir içerisinde hareket eden ve hareketi krank miline iletmesine yardımcı olan parçadır.
16. Piston (biyel) kolu: Pistonun doğrusal hareketini krank miline ileten parçadır.
17. Yağ pompası: Karterdeki yağı basınçla hareketli parçalara gönderir.
18. Yakıt pompası (benzin otomatiği): Yakıtı basınçla karbüratöre gönderen parça.
19. Distribütör: Benzinli motorlarda ateşleme sırasına göre bujilere elektrik enerjisi gönderen parçadır.
20. Marş motoru: Motora ilk hareket veren parçadır. Elektrik enerjisini hareket enerjisine çevirir.
21. Alternatör (şarj dinamosu): Araç için gerekli elektrik enerjisini üreten parçadır. Hareket enerjisini elektrik
enerjisine çevirir.
22. Su pompası (devirdaim): Suyun silindir içindeki kanallarda dolaşmasını sağlar.
23. Enjektör pompası: Dizel motorlarda yakıtı basınçla enjektörlere gönderen parçadır.
24. Enjektör: Yakıtı toz halinde (pülverize) silindire gönderen parça.
25. Kam (eksantrik) mili: Krank milinden aldığı hareketle bazı motor sistemlerinin çalışmasını sağlayan parçadır.
26. Supaplar: Yakıtın silindirlere alınmasını (emme), egzoz gazlarının silindirden atılmasını sağlayan parçadır
(egzoz).
27. Besleme Pompası: Dizel motorlarda mazotu enjektör
pompasına ileten parçadır.
Dört Zamanlı Motorların Çalışma Sıralaması
1. Zaman : Emme
2. Zaman : Sıkıştırma
3. Zaman : Ateşleme (İş)
4. Zaman : Egzoz
Dört Zamanlı Benzinli Motorların Çalışma Prensipleri
1. Emme: Yakıt-hava karışımının silindire alınması.
2. Sıkıştırma: Silindire alınan havanın sıkıştırılması
3. Ateşleme: Sıkıştırılan yakıt-hava karışımının buji kıvılcımı
yardımıyla yakılması.
4. Egzoz: Silindir içinde kalan artık gazların dışarıya atılması.
Dört zamanlı motorlarda pistonun silindir içerisinde dört hareketinden bir iş elde edilir.
A.Ö.N. (Alt Ölü Nokta): Pistonun silindir içerisinde inebileceği en alt noktadır.
Ü.Ö.N. (Üst Ölü Nokta): Pistonun silindir içerisinde çıkabileceği en üst noktadır,
Motorlar çalışma zamanlarına göre iki ve dört zamanlı olmak üzere ikiye ayrılırlar Günümüzde motorlu Araçlarda
genelde 4 zamanlı motorlar kullanılmaktadır.
� Emme Zamanı: Piston Ü.Ö.N.�dan A.Ö.N.�ya hareket ederken emme subapı açılır ve silindir içerisine
benzin hava karışımı dolar. Piston A. Ö. N.�ya indiğinde emme zamanı biter
� Sıkıştırma Zamanı: Pistonun Ü.Ö.N' ya doğru hareket ederken her iki subap kapalıdır ve benzin hava karışımı
sıkıştırılmaya başlar. Piston Ü.Ö.N.�ya geldiğinde Sıkıştırma işlemi biter.
� Ateşleme (İş) zamanı: Sıkıştırma sonunda sıcaklılığı ve basıncı artmış olan karışım,buji kıvılcımıyla ateşlenir
ve yanma başlar. Yanma sonunda piston hızla aşağıya itilir ve krank mili döndürülür. Piston A.Ö.N �ya indiğinde
iş zamanı biter
� Egzoz zamanı: Piston Ü.Ö N. 'ya çıkarken egzoz subabı açılır ve yanmış gazlar egzozdan dışarı atılır. Bu işlem
piston Ü.Ö.N.�ya gelene kadar devam der. Bu dört zaman, düzenli olarak aynı şekilde devam eder ve
çalışmasını sürdürür. Krank mili dört zamanın sonunda iki tam tur dönmüş olur.
Dört Zamanlı Dizel Motorların Çalışma Prensipleri
1. Emme: Silindire temiz havanın alınması
2. Sıkıştırma: Silindire alınan havanın sıkıştırılması.
3. Ateşleme: Sıkıştırılan havanın üzerine yakıtın enjektörle püskürtülerek yanması.
4. Egzoz: Silindir içinde kalan artık gazların dışarıya atılması.
İki Zamanlı Motorların Çalışma Sıralaması
1. Zaman : Emme - Sıkıştırma
2. Zaman : Ateşleme (İş) - Egzoz
İki Zamanlı Motorların Çalışma Prensipleri
1. Emme-Sıkıştırma: Silindire yakıt-hava karışımının alınması ve sıkıştırılması.
2. Ateşleme-Egzoz: Sıkıştırılan hava-yakıt karışımının ateşlenmesi ve artık
gazların dışarıya atılması.
İki zamanlı motorlarda emme ve egzoz subapları yoktur.
Subapların yerine, silindir duvarında açılmış emme ve egzoz çıkışları
vardır.Pistonun Ü.Ö.N. ile A.Ö.N. arasında iki kez hareketi ile Emme - Sıkıştırma- Ateşleme - Egzoz zamanları
meydana gelir. Genellikle motosiklet motorları ve küçük su motorları bulunur .Çevrim pistonun iki hareketiyle
tamamlanır ve her devirde bir iş elde edilmiş olur.Krank mili bir tur döner.
D- MOTORUN BELLİ BAŞLI PARÇALARI :
Motorun parçaları içindeki ve dışındaki parçalar diye iki gurupta incelenebilir.İçindeki parçalar asıl görevi yapan
parçalardır. Dışındaki parçalarda motorun parçasıdır fakat yardımcı parçalar olarak görev yaparlar.Tercih etmek
gerektiğinde içindeki parçalar tercih edilir.
a- Motorun İçindeki parçalar :
Silindir (motor) Bloğu: Motorun ana gövdesini oluşturur. Pistonlara ve krank miline yataklık yapar. İçerisinde
silindirler, krank, mili, kam (eksantrik) mili, yağ pompası, dışarısında yakıt pompası, distribütör, yağ filtresi, şarj
dinamosu, marş motoru gibi elemanlar bulunur. Motor kulakları vasıtasıyla şasiye bağlanır.Sıcak motora soğuk
su,soğuk motora sıcak su konulduğunda silindir bloğu ve silindir kapağı çatlar.
Silindir Kapağı: Silindir bloğunun üzerini kapatır, yanma odalarını oluşturur. Üzerinde bujileri, emme ve egzoz
subaplarını, enjektörleri taşır. yanma dolarının çevresinde su ve yağ kanalları vardır.
Karter: Silindir bloğunun al tarafını kapatır. Motor yağına
depoluk eder. Altında yağ boşaltma tapası vardır.
Subap (Külbütör) Kapağı: Subap mekanizmasını ve motoru
toz, su ve pisliklerden korur . Motor yağı, üzerindeki yağ
kapağından konulur
Krank Mili: Pistonlardan gelen doğrusal hareketi dairesel harekete dönüştürür. Krank milinin en ucunda bir dişli
ve kasnak bulunur. Dişli kam (eksantrik) miline hareket verir. Kasnak ise su pompası ile alternatöre hareket verir.
4 zaman krank milinin 2 devrinde , iki zaman ise krank milinin 1 devrinde gerçekleşir.
Piston: Silindir içerisindeki hareketlerinden dolayı zamanların
meydana gelmesini sağlar.
(Emme-sıkıştırma-ateşleme- egzoz)
Piston Kolu:Pistondan aldığı doğrusal hareketi krank miline iletir.
Segmanlar: Pistonlar üzerinde bulunur hareketli parçalar arasında sızdırmazlığı sağlar. Segmanlar veya silindir
odası aşındığında motor yağ yakar ve egsozdan mavi duman çıkar.
Kam(Eksantrik) Mili Hareketini krank milinden alır. 4 elemana hareket verir; Subaplara, distribütöre ,yağ
pompasına, yakıt pompasına hareket verir.
Subaplar : Emme ve eksoz subapları olmak üzere iki çeşittir. Emme subapları dizel motorlarda sadece havanın,
benzinli motorlarda ise benzin hava karışımının silindire girmesini sağlar. Egzoz subapları ise; yanmış gazların
silindir dışına çıkmasını sağlar.Subap ayarı motorda yapılan tek ayardır.
Yağ Pompası: Karterdeki yağı alarak yağlanacak motor parçalarına pompalayan elemandır.
Contalar : Sabit parçalar arasında sızdırmazlığı sağlarlar.
b- Motorun Dışındaki parçalar :
Motorun dışıdaki parçalar yardım eden sistemlerdir ve yardımına göre isim alır. Ateşleme ,Yakıt, Soğutma,
yağlama , Şarj ve marş gibi yardımları yaparlar.
Radyatör: Su soğutma motorlarda soğutma suyuna depoluk eder, sistemde ısınan suyun soğumasına yardımcı
olur.
Karbüratör: Motora gerekli olan benzin, hava karışımını şartlara-göre 1/15 (benzin - hava) oranında karıştıran
elemandır. Emme manifoldunun üzerinde bulunur.
Hava Filtresi: Dışardan motor içerisine alınacak olan havayı temizleyip karbüratöre veya emme manifolduna
gönderen parçadır.
Yağ Filtresi: Motor içerisinde dolaşarak kirlenen yağı temizleyen elemandır.
Manifoltlar (Emme �Egzoz ) emme manifoldu, karbüratöre belli oranda karışmış olan benzin-hava karışımını
veya havayı silindirlere dağıtır. Egzoz manifoldu, yanmış sonunda meydana gelen egzoz gazlarını toplayarak
egzoz borusuna buradan da yanmış gazların dışarıya atılmasını sağlar
Endüksiyon Bobini: Akümülatörden aldığı 12 voltluk doğru-akımı 15 - 25 bin volta yükselten elemandır.
Buji:Yanma odasına sıkıştırılmış bulunan yakıt - hava karışımını kıvılcımla ateşleyen elemanıdır.
Regülatör (Konjektör): Şarj dinamosunun veya alternatörün Ürettiği akımı ayarlayan elamandır.
Yakıt Pompası (Yakıt Otomatiği): Depodan aldığı yakıtı karbüratöre pompalayan elemandır.
Distribütör: Endüksiyon bobininden aldığı yüksek voltajı ateşlenme sırasına göre bujilere dağıtan elemandır.
Marş Motoru: Motora ilk hareketi veren elektrik motorudur.
Alternatör (Şarj Dinamosu): Araç motoru çalıştığı sürece mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştürür. Aracın
elektrik ihtiyacını karşılar. Akümülatörü dolduran (şarj) eden elemandır.
Su Pompası (Devirdaim): Radyatördeki soğutma suyunu motordaki
su kanallarına pompalayan elemandır.
Enjeksiyon (Mazot) Pompası: Püskürtme sırasına göre enjektörlere mazot pompalayan elemandır.
Enjektör Mazot pompasından gelen mazotu ısınmış havanın üzerine.püskürten elemandır.
KONU 5:BENZİNLİ VE DİZEL MOTORLARIN ZAMANLARINA GÖRE KARŞILAŞTIRMASI
ZAMAN
BENZİNLİ
DİZEL
Emme
Benzin - Hava karışımı silindire emilir
Sadece hava silindir içine emilir
Sıkıştırma
Alınan karışım sıkıştırılır
Sadece hava sıkıştırılır ve sıkışan hava ısınır.
Ateşleme
Buji vasıtasıyla yanma olur
Enjektörün motorin püskürtmesiyle yanma olur
Egzoz
Egzoz subabı yanmış gazları tahliye eder
Egzoz subabı yanmış gazları tahliye eder
MOTOR VE ARAÇ TEKNİĞİ
Motorun tanımı
MOTORLARIN DIŞINDAKİ ÇALIŞMA SİSTEMLERİ
A- ATEŞLEME SİSTEMİ: Bir motordan beklediğimiz verimi alabilmek için, yakıtın düzgün bir şekilde ateşlenmesi
gerekmektedir.Nitekim motordaki verimi tam olarak olabilmek için bu sistemin tam olarak çalışması gerekir.
B- YAKIT SİSTEMİ :Yakıt sisteminin olması gerektiği gibi çalışması motorun yakıt sarfiyatına sebep olmayacağı
gibi birde motorda beklenen performansı almamızı sağlayacaktır.
C- YAĞLAMA SİSTEMİ: Birbiri üzerinde çalışan elemanların aşınmasını aşırı ısınmasını önlemek,çalışan
elemanların üzerinden kopan parçacıkları taşıyarak optimum çalışma ortamı sağlayan sisteme denir.
D- SOĞUTMA SİSTEMİ: Motorda silindir içinde oluşan ateşleme ve yanma sonucu sıcaklık 1800-2500 C kadar
yükselir. Sonuç olarak , bu sıcaklıkta elemanların uzun süreli çalışamayacağını düşünürsek motor içindeki
sıcaklığın düşürülmesi gerektiği ortaya çıkacaktır. Soğutma sistemlerinin iki çeşidi vardır.
- Su Soğutmalı
- Hava Soğutmalı
E- MARJ SİSTEMİ: Dizel ve benzinli motorlarda,motorun çalışması için ilk hareketi sağlayan sistemdir.
F- ŞARJ SİSTEMİ: Motor çalıştığı zaman mekanik enerjiyi elektrik enerjisine dönüştüren sisteme Şarj Sistemi
denir.Motorlu araçlarda elektrik ihtiyacını karşılar ve aküyü şarj eder.
A- ATEŞLEME SİSTEMİ
GÖREVİ:Benzinli motorlarda,yanma odasına sıkıştırılmış olan yakıt hava karışımının buji ile ateşlenmesini sağlar
PARÇALARI: Akümülatör, kontak anahtarı, endüksiyon bobini, distribütör, platin, kondansatör, tevzi makarası ile
buji ve buji kablolarından oluşur.
1. Akümülatör (Batarya): Elektrik enerjisini bünyesinde depo eden ve
gerektiğinde bu elektrik enerjisini araçtaki elektrikli alıcılara gönderir.
Görevleri;
a. Marş motorunun çalışması için gereken elektriği vermek
b. Işık ve özel alıcıları çalıştırmak,
Araçlarda, marş motoru, ateşleme sistemi, aydınlatma sistemi, şarj
sistemlerinin
elektrik ihtiyacını karşıladığı gibi, korna , klima, silecekler, radyo vb.
gibi çeşitli
alıcılarında elektrik ihtiyacını karşılar.
Elektrolit: Saf su ve asit karışımından oluşan sıvıdır.
Akü kutup başları: Akünün üzerinde kurşundan yapılmış pozitif (+) ve negatif (-) kutup başları vardır. Pozitif (+)
kutup başı daha kalın ve hafif kahverengi renktedir.
AKÜMÜLATÖRÜN BAKIM VE BASİT ARIZALARI
Elektrolit seviyesi plakaların 1 cm üzerinde olacak şekilde saf su ile tamamlanır.
Kutup başları oksitlenmiş ise, sıcak su dökülerek ve zımpara yapılarak temizlenmelidir. Sonra kablolar akünün
kutup başlarına sıkıca takılmalıdır.
Akümülatörün üzerinde toz ve pisliklerin birikmesine izin verilmeden sık sık temizlenmelidir. Bu pislikler akünün
deşarj (boşalması) olmasına neden olacaktır. Bu temizlik ılık su ve temiz bir bezle yapılmalıdır.
Araç üzerinde Elektrik kaynağı yapılacaksa akü kutup başları sökülmelidir. Aksi takdirde şarj dinamosu
(alternatör) arızalanır.
Akünün kutup başları ters bağlanmaması gerekir. Aksi halde Konjektör (regülatör).arızalanır.
Kışın akümülatörün donmaması için akü tam şarj edilmelidir.
Akünün iki kutup başı herhangi bir metalle birbirine değdirildiğinde kısa devre yaparak patlar.
Akü bakımında akü eleman kapaklarının kapalı, üzerindeki hava alma deliklerinin açık olduğuna dikkat edilmelidir.
Her hangi bir yangın veya kısa devre durumunda akü kutup başlarını sökmek gerekir. Sökerken önce (-) sökülür.
Motor çalışırken ayağımızı gaz pedalından çekince far ışıkları zayıflıyorsa akü zayıflamış olabilir.
Akümülatörde takviye işlemi ; Aküsü deşarj olmuş bir araçta, başka bir aracın aküsünden yararlanılarak marş
yapılmasına takviye işlemi denir. Bunun için iki akü bir birine takviye kablolar ile bağlanmalıdır. Bu işlem (+) kutup
(+) ya (-) kutup (-) ye gelecek şekilde paralel bağlantılı olmalıdır. Aracın 12 voltluk aküsüne; 12 voltluk takviye akü
paralel bağlanarak takviye işlemi yapılmalıdır.
ÖNEMLİ: Dijital göstergeli araçlarda akü takviyesi yapılamaz, bu araçlar ile otomatik vitesli araçlar çekilerek ve
itilerek de çalıştırılamaz. Yapılırsa elektronik göstergelerine ve otomatik vites sistemine zarar verebilir.
2. Kontak Anahtarı :Döndürme hareketi ile devreyi açma- kapama (kesme )özelliği
olan elektrikli anahtardır.
Kontak anahtarı,ateşleme konumunda açık bırakılırsa endüksiyon bobini veya
platin yanar
3. Endüksiyon Bobini: Akünün l2 voltluk akımın, 15-25 bin volta yükselten devre
elemanıdır.
4. Distribütör: Endiksiyon bobininde oluşan yüksek gerilimi ateşleme sırasına göre (1-3-4-2) bujilere dağıtır. Üç
elemanı vardır.
a Platin Açılıp kapanmak suretiyle bobinde yüksek gerilimin oluşmasına yardımcı olur.Platin meme yapmışsa
zımpara kağıdı ile temizlenmeli
b Kondansatör (meksefe): Platinler açılıp kapandığında geçici olarak elektrik akımını depo ederek platini korur.
Platinlerin meme yapmasını önler.
c Tevzi makarası Yüksek voltajın ateşleme sırasına göre bujilere dağıtılmasını sağlar.
5. Bujiler: Distribütörden gelen yüksek voltaj ile daha önce sıkıştırılmış bulunan benzin - hava
karışımını ateşler. Buji kurum yaparsa ince zımpara ile temizlenir.
Ateşleme sisteminde üç ayar yapılır; platin ayarı, avans ayarı ve buji ayarları.
Yukarıda belirtilen ayarlar yanlış ise motor tekler, yakıt sarfiyatı artar ve egzozdan siyah renkte
duman çıkar, motor çekişten düşer. Buji ve platin belirli km sonunda yenisiyle değiştirilir.
ATEŞLEME SİSTEMİNİN ÇALIŞMASI
Kontak açılıp marşa basıldığın da aküden gelen 12 voltluk akımı platinlerde devresini tamamlar.
Platinlerin açılmasıyla endüksiyon bobininde yüksek gerilim 15-25 bin volt oluşur. oluşan yüksek
gerilim kablodan distribütöre gelir. Buradan tevzi makarasının yardımıyla ateşleme sırasına göre bujilere gönderilir
ve benzin hava karışımı ateşlenmiş olur.Egsozdan siyah duman çıkıyor ise ateşleme sistemi veya yakıt sistemi
arızalıdır.
ELEKTRONİK ATEŞLEME SİSTEMİNİN TANITIMI
Elektronik ateşleme sisteminde distribütör ve endüksiyon bobininde bazı yapısal değişikler vardır bu sistem de
platin kullanılmamaktadır
Faydaları:
Yanma daha iyi olduğundan, hava kirlenmesi de az olur.
Motor daha randımanlı çalışır.
Düzenli ateşlemeden dolayı tekleme çok aza iner.
Arıza ve Bakım:
-- Kontak anahtarı ateşleme durumunda açık unutulursa ; --Endüksiyon bobini yanar
--Platin yanar
-- Motor sarsıntılı çalışıyor, neden? --Buji kablolarından biri çıkmış
--Yakıtta pislik var.
-- Motor çekişten düşüyor, neden? --Bujiler ayarsız veya aşınmış
--Platin ayarsız.
-- Platin meme yapmış, neden? --Kondansatör(Meksefe)arızalı,
Ne yaparız? --İnce zımpara ile temizleriz.
-- Bujiler kurum bağlıyor, neden? --Ateşleme sisteminde arıza var.
Ne olur? --Normal ateşleme olmaz.(siyah duman)
-- Kullanma kılavuzuna göre araçta belli km. sonunda araçta hangi parçalar değiştirilmelidir? --Bujiler
--Platin
--Ateşleme sisteminde hangi ayarlar yapılır?--Buji ayarı
--Platin ayarı
--Avans ayarı
--Elektronik ateşleme sisteminin avantajı nedir?�Buji çakma voltajı yüksektir.
MOTOR VE ARAÇ TEKNİĞİ
MOTORLARIN DIŞINDAKİ ÇALIŞMA SİSTEMLERİ
A- ATEŞLEME SİSTEMİ
B- YAKIT SİSTEMİ
C- YAĞLAMA SİSTEMİ
D- SOĞUTMA SİSTEMİ
E- MARJ SİSTEMİ
F- ŞARJ SİSTEMİ
B- BENZİNLİ MOTORLARIN YAKIT SİSTEMİ
GÖREVİ :Motor için gerekli benzin hava karışımını silindirlere gönderir.
PARÇALARI: Yakıt deposu,yakıt pompası,yakıt filtresi,karbüratör,emme manifoldu, yakıt göstergesi
1 Yakıt Deposu: Motor için gereken yakıta depoluk eder. İçerisinde şamandıra sistemi bulunur.Katalitik konvantör
bulunan araçlarda kurşunsuz benzin kullanılır.
2 Yakıt Boru ve Hortumları: Yakıtın depodan karbüratöre iletilmesini sağlarlar.
3 Yakıt Pompası (Yakıt Otomatiği): Yakıtı depodan emerek belli bir basınç altında karbüratöre pompalayarak
gönderen elemandır. Hareketini kam milinden alır.Yakıt pompası depo ile karbüratör arasındadır.
4� Yakıt Filtresi: Karbüratöre giden yakıtı temizler. Periyodik aralıklarla yenisiyle değiştirilir.
5 Hava Filtresi: Karbüratöre girecek havanın içerisindeki toz ve pislikleri temizler. Tıkandığında basınçlı hava ile
temizlenir. Temizlenmezse yakıt sarfiyatı artar.Periyodik aralıklarla yenisiyle değiştirilir.
6 Karbüratör: Yanma için gerekli olan 1/15 oranındaki benzin - hava karışımını hazırlar. Emme manifoldunun
üzerinde bulunur. Karbüratörde aşağıdaki devreler bulunur.
a.Rölanti devresi: Ayağın gaz pedalından.çekildiği andaki motorun çalıştığı en düşük devire denir. Rölanti ayarı
vardır.Karbüratörden tornavida ile yapılır. Düşükse ayak gaz pedalından çekilince motor stop eder. Rölanti devri
yüksek ise motor fazla yakıt sarf eder
b.Jikle devresi: Soğuk havalarda motorun kolay çalışması için zengin karışımı ayarlayan devredir. Jikle soğuk
havalarda ve ilk çalışma esnasında motorun daha kolay çalışması için zengin karışım hazırlayan devredir.
Mekanik ve otomatik olmak üzere ikiye ayrılır. Burada dikkat edilecek husus mekanik jiklenin çekili
unutulmamasıdır.Jikle çekili unutulursa zengin karışım olur,yakıt sarfiyatı artar,motor boğulur ve egzozdan siyah
duman çıkar. Jikle kelebeği karbüratörün hava giriş deliği önünde bulunur.
c.Kapış devresi: Gaz pedalına aniden basıldığında motorun hızlanarak çalıştığı devredir.
7 Emme manifoldu: Karbüratörde hazırlanan hava - yakıt karışımını emme supaplarına iletir.
Egzoz Monifoldu: Egzoz supaplarından çıkan yanmış gazları egzoz borusuna iletir.
8� Yakıt Göstergesi: Depodaki yakıt miktarını belirten göstergedir. Yakıt azaldığı zaman kırmızı yanar. En kısa
zamanda yakıt ikmali yapmak gerekir. Yakıt ikmali yaparken aracın motoru stop edilir.
SİSTEMİN ÇALIŞMASI
Benzin otomatiği motor çalıştığı sürece, depodan yakıt boruları yardımıyla emdiği yakıtı karbüratöre pompalar.
Karbüratör bu yakıtı hava ile birleştirerek oluşturduğu hava yakıt karışımını emme manifoldu yoluyla emme
supaplarından silindirler içerisine gönderir. Böylece sistem işlemini yerine getirmiş olur
Yakıt Sisteminde hava filtresi toz ve pisliklerden tıkanmışsa, karbüratöre yeterli miktarda da hava giremez. Motor
fazla yakıt sarf eder. Motor boğulur. Bu nedenle filtre belirli zamanlarda (kilometrelerde) basınçlı hava ile
temizlenmeli ve belirli kilometrelerde yenisiyle değiştirilmelidir
Motor Fazla Yakıt Yakıyor ise ;
- Araç 90 km/s �den daha fazla hızlı kullanmamalıdır.
- Hava Filtresi kirli veya tıkalı olmamalıdır.
- Jikle çekili olarak unutulmamalıdır.
- Karbüratör ayarları bozuk olmamalıdır.
Fazla Yakıt Yakan aracın (zengin karışımla çalışan) aracın egzozundan siyah duman çıkar.
Yakıt sisteminde Motorun Yaza - Kışa Hazırlanması: Hava filtresi ve otomatik jiklenin, yazın yazlık konuma, kışın
kışlık konuma getirilmesi gerekir.
Motor boğulursa gaz pedalına tam basıldıktan sonra marş yapılarak motor çalıştırılmalıdır.
Motor ilk çalıştırılırken bir miktar gaz verildikten sonra debriyaj pedalına basarak marş yapılır.
Ayağınızı gazdan çekince stop ediyorsa karbüratöre bakılır.
BENZİNLİ ARAÇLARDA ENJEKSİYON SİSTEMİNİN AÇIKLANMASI:
Bu sistemde karbüratör bulunmaz. Dizel motorlarda olduğu gibi enjeksiyon pompası ve enjektörler bulunur.
Enjeksiyon sistemli araçlarda enjeksiyon uyarı lambası söndükten sonra marş yapılmalıdır .Oksijen sondası
enjeksiyonlu araçlarda yakıt sisteminin bir parçasıdır.
Arıza ve Bakımı:
-- Araç neden boğulur? --Çalıştırırken gaz pedalına devamlı basılmış
--Mekanik jikle çekili unutulmuş
--Hava filtresi tıkalı.
-- Boğulursa ne yaparız? --15-20dk. Bekler çalıştırırız veya
--Gaz pedalına sonuna kadar basar marş yaparız.
-- Enjeksiyon sisteminin avantajı var mı?--Yakıtı az yakar.
-- Fazla yakıt yaktığını nasıl anlarım --Egsozdan siyah duman çıkar.
-- Araç neden fazla yakıt yakar? --Uygun viteste kullanmaz, gereksiz gaza basarsan
--Hava filtresi tıkalıysa(Basınçlı hava ile temizlenir)
--jikle çekili unutulursa
--Karbüratör ve rölanti ayarı düzgün yapılmazsa.
--Ani duruş kalkış, yüksek hızda gidersen,
--Frenlerin sıkı ise.
--Kavrama kaçırıyorsa
-- Egzozdan ses geliyor, neden? --Egzoz susturucun patlamış
-- Kışa hazırlanırken bir şey yapmalı mıyım? --Hava filtresi kışlık pozisyona çevir
--Jikleyi kışlık pozisyona cevir yada ayarlat
-- Motor çalışınca stop ediyor, neden? --Karbüratöre benzin gelmiyor kontrol et.
Nasıl? --Karbüratörün üst kapağını açar gaz pedalını pompalarsın.
Gelmiyor --Benzinin var mı?
--Benzin pompası çalışıyor mu?
--Benzin filtresi çalışıyor mu?
--Benzin boruları mı tıkalı yada delik kontrol et.
-- Jikle kelebeği nerdedir? --Karbüratörün hava giriş deliği önünde. Yakıt Deposu Yakıt Filtresi Yakıt Pompası
(Benzin Otomatiği) Karbüratör Hava Filtresi
DİZEL MOTORLARIN YAKIT SİSTEMİ
ÇALIŞMA PRENSİBİ : Sıkıştırılan kızgın hava üzerine enjektörlerden Yakıt püskürtülmesiyle çalışan motorlara
Dizel motorlar denir.Yakıtı Motorindir.
PARÇALARI
1. Yakıt Deposu: Yakıta depoluk eder. Deponun, altında su boşaltma musluğu vardır. içerisinde şamandıra
sistemi bulunur.
2. Besleme (yakıt) Pompası: Depodan aldığı motorini, filtrelerden geçirerek enjeksiyon pompasına gönderir.
3. Yakıt Filtresi: enjeksiyon pompasına giden mazotu temizler.
4. Yakıt Enjeksiyon (Mazot) Pompası: Gelen yakıtı yüksek basınçla enjektörlere gönderir.
5. Boru ve rekorlar: Depodan enjeksiyon pompasına ve enjektörlere yakıtı taşıyan borulardır
6. Enjektörler: Mazot pompasından gelen yüksek basınçlı motorini; sıkıştırma zamanının sonunda, yanma
odasındaki sıkıştırılmış ve sıcak havanın üzerine püskürtürler.
7. Hava Filtresi: Dışarıdan motor içerisine giren havayı temizler.
8. Isıtma (kızdırma) Bujileri: Dizel motorlarının soğuk havalarda daha kolay çalışmasını sağlarlar.
9. Yakıt Göstergesi: Mazot deposundaki yakıt miktarını gösterir.
DİZEL MOTORLARDA YAKIT SİSTEMİNİN
ÇALIŞMASI
Çalışma prensipleri aynı benzinli motorlardaki gibidir.
Emme - sıkıştırma ateşleme (iş) ve egzoz zamanıdır.
Ancak dizel motorlarında bujilerin yerine enjektörler
vardır. Enjektörler sıkışma zamanının sonunda
püskürtme şekilde yanma odalarına motorini
püskürtüp ve yanmasını sağlarlar.
BAKIMI VE BASİT ARIZALARI
Dizel motorların mahsurlarından biri Yakıt Sisteminin
Hava yapmasıdır. Dizel motorlarında yakıt sistemi
içerisine hava girerse yakıta yapılan basınç devamlı olmayacağı için motor çalışmaz. Bunun için havanın
sistemden çıkartılması gerekmektedir. Yakıt Sisteminin Hava Yapmasının üç sebebi vardır:
- Depoda yakıtın bitmesi,
- Borulardaki çatlak veya kaçaklar,
- Filtre değişimleri ve temizlenmesinde gerekli özenin gösterilmemesi.
Isıtma bujileri ile dizel motorlarda silindir içindeki hava ısıtılmak suretiyle, soğuk havalarda ve ilk çalışmalarda
motorun daha rahat çalışması sağlanır.
Yakıt Deposundan Suyun Alınması: Mazot deposunun altında veya yakıt filtresinin altındaki su alma muslukları,
zaman zaman açılarak biriken su tahliye edilir.
Yakıt Filtresinin Temizlenmesi ve Değiştirilmesi: Yakıt filtreleri periyodik zamanlarda değiştirilir.
Hava Filtresinin (Yağlı ve Kuru Tip) Temizlenmesi ve Değiştirilmesi Kuru tip elemanlı hava filtreleri basınçlı hava
ile temizlenir. Yağlı tiplerde ise aracın kullanıldığı ortama göre periyodik aralıklarda filtre yağı değiştirilmelidir.
Arıza ve Bakım:
-- Dizel motor çalışmıyor, neden? --Yakıt sistemi hava yapmıştır(El ile havası alınır)
-- Neden hava yapar? --Depoda yakıt biterse,
--Alçak basınç borularında çatlak veya kaçak olursa,
--Filtreleri temizledikten veya değiştirdikten sonra.
-- Soğuk havada dizel motor çalışmıyor, neden? --Isıtma bujisi arızalı.
-- Hava filtresi yağlı tip ne ile temizlemeliyim? --Gaz yağı ile
-- Dizel aracımdan siyah duman çıkıyor, neden? --Hava filtresi tıkalı,
--Enjeksiyon(Mazot)pompası arızalı
--Enjektör arızalı.
-- Günlük yapmam gereken bir şey var mı? --Evet. Yakıt deposu ve yakıt filtresinin altındaki
- çeşmelerden suyu alınır.
-- Enjektörlere mazotu dağıtan parça neydi? --Enjeksiyon(Mazot) pompası
-- Enjeksiyon(Mazot) pompasına yakıtı hangi parça yolluyordu? --Besleme Pompası (Mazot Otomatiği)
-- Dizel motorda silindire ne doldurulur? --Sadece hava.
-- Dizel motorda aracı çalıştırmadan önce hangi lambaların sönmesini bekleriz?
--Enjeksiyon sistem uyarı lambasının --Isıtma bujisi lambasının --Hava basınç saatinin
-- Motor dönüyor ama çalışamıyor, neden? --Yakıt filtresi tıkalı. Yakıt Deposu Yakıt Filtresi Besleme Pompası
(Mazot otomatiği) Enjeksiyon pompası (Mazot pompası)
MOTOR VE ARAÇ TEKNİĞİ
MOTORLARIN DIŞINDAKİ ÇALIŞMA SİSTEMLERİ
A- ATEŞLEME SİSTEMİ
B- YAKIT SİSTEMİ
C- YAĞLAMA SİSTEMİ
D- SOĞUTMA SİSTEMİ
E- MARJ SİSTEMİ
F- ŞARJ SİSTEMİ
C- SOĞUTMA SİSTEMİ
GÖREVİ: Yanma sonucu açığa çıkan ısının motor parçalarına zarar vermeyecek değere düşürülmesini
sağlamaktır.
PARÇALARI : Radyatör, Vantilatör,Devir daim (su) pompası,Termostat,Hararet (ısı) gösterici,Hararet (ısı) müşiri,
Fan motorudur.
1.Radyatör, soğutma suyuna depoluk eder.Radyatöre konacak suyun seviyesi peteklerin üzerinde
olmalıdır.Radyatöre konacak suyun içilecek temizlikte ve temiz su olması gerekir. Radyatöre su ilavesi araç
rölantide çalışırken ılık ve kireçsiz su konularak yapılır.Donmayı önlemek için radyatöre antifriz ilave edilir. Çok
sıcak bir motorda radyatör kapağı hava basıncı alındıktan sonra açılır.
2.Vantilatör kayışı V şeklindedir. Kayış gerginliği 1-1,5 cm civarında olmalıdır. Vantilatör kayışı hareketini krank
mili kasnağından alır ve vantilatör kayışı devir daim pompası ve alternatörü (şarj dinamosunu) çalıştırır. Motor
ısısının aniden yükselmesinin sebebi kayış kopması olabilir.
3.Devir daim pompası vantilatör kayışından hareket alır. Radyatördeki soğuk suyu su kanallarına yollar. vantilatör
kayışı koparsa motor hararet yapar. Hava soğutmalı motoru, su soğutmalı motordan ayıran bir diğer özellik hava
soğutmalı motorda radyatör ve su pompasının olmamasıdır.
4.Termostat silindir kapağı su çıkışındadır. Motorun sıcaklığını çalışma sıcaklığında sabit tutar.Termostatı
sökülmüş motor, gereğinden soğuk çalışır, aşınmalar artar ve verim düşer. Su olduğu halde motor fazla
ısınıyorsa, termostat arızalıdır.
5.Hararet göstergesi aracın çalışma sıcaklığını sürücüye iletir,çalışmıyorsa hararet (ısı) müşiri arızalı olabilir.
Soğutma sisteminde su azalıyorsa silindir kapak contası arızalı veya radyatör delik,radyatör kapağı bozuk,
radyatör hortum ve kelepçeleri arızalı veya delik,kalorifer hortumları delik veya termostat arızalı olabilir.
Motorun hararet yapmasının nedenleri:
->vantilatör kayışının gevşek veya kopuk olması,
->Radyatör kapağının bozuk olması,
->Radyatör peteklerinin tıkanması,
->Radyatörde suyun azalması,
->Termostatın arızalı olması,zamanında açmaması,
->Motor soğutma suyu kanallarının tıkalı olması,
->Uygun vites ve hızda gidilmemesi,
->Otomatik fanın arızalı olması veya fan müşürünün arızalı olması.
->Silindir kapak contasında kaçak varsa,
->Kalorifer hortumlarında kaçak varsa.
Motor çok sıcakken radyatöre soğuk su konursa silindir kapağı ve blok çatlayabilir.
Arıza ve Bakım:
-- Hava soğutmalı motorda hangi parçalar yok? --Su pompası ve radyatör.
-- Vantilatör kayışının gerginliği ne kadar olmalıdır? --1 � 1,5 cm
Kayış nerden hareket alır? --Krank kasnağından
Nerelere hareket verir? --Vantilatöre,su pompasına ve alternatöre.
Koptuğunu nasıl anlarım? --Şarj ikaz lambası yanar.(Motor hemen stop edilir)
Gevsek olursa veya koparsa ne olur? --Motor hararet yapar.
-- Soğutma sisteminin suyu azalıyor, Neden? --Silindir kapak contası arızalı
--Radyatör delik
--Radyatör kapağı bozuk
--Radyatör hortum ve kelepçeleri arızalı vaya delik.
--Kalorifer hortumları delik
--Termostat arızalı.
-- Motor hararet yaptı, neden? --Radyatör petekleri tıkalı,
--Radyatördeki su az
--Vantilatör kayışı gevşek veya kopuk.
--Termostat arızalı
--Motor yağının azalması
--Su kanallarının tıkalı olması
--Uygun vites ve hızda gidilmemesi,
--Otomatik fanın arızalı olması sebep olabilirler.
-- Hararet yapınca ne yapmalıyım? --Motor rölantide çalıştırılır, ılık ve kireçsiz su konulur.
--Radyatöre konulacak su içilebilir temizlikte olmalıdır.
-- Motor sıcak soğuk su koyabilir miyim? --Hayır.Silindir bloğu ve silindir kapağı çatlayabilir.
-- Kışın su donar mı? --Evet. Donmasın diye antifiriz katılır.
-- Termostatı motordan çıkarırsak ne olur? --Motor soğuk çalışır, geç ısınır, aşınmalar artar.
-- Sıcak motorun radyatör kapağı nasıl açılır? --Islak bezle tutup bir miktar açılır havası alınır.
-- Hararet ısı göstergesi çalışmıyor neden? --Hararet Isı müşürü arızalıdır.
D- YAĞLAMA SİSTEMİ
GÖREVİ: Yağlama sisteminin üç görevi vardır.
1. Sürtünmeyi azaltarak aşınmayı önlemek,
2. Motorun Soğutmasına yardımcı olmak,
3. Aşınmadan dolayı oluşan pislikleri temizlemektir.
PARÇALARI :
Karter,yağ pompası, Yağ Filtresi,Motor yağı, Yağ Seviye kontrol çubuğu,
Yağ müşürü, Yağ Göstergesi.
1.Karter Motor bloğunun altını kapatmak ve yağa depoluk etmektir.
2.Yağ pompası,karterde durgun halde bulunan yağı sisteme pompalar.
3.Yağ filtresi, sistemde bulunan yağı temizler. Yağ filtresi belli
km'lerde mutlaka değiştirilmelidir. Bazı yağ filtreleri ise gazyağı ile temizlenebilir.
4.Motor yağı motorun içine konulan yağdır. Yeni motoryağı supap muhafaza kapağı üzerindeki kapaktan
doldurulur. Motorun yağı karterin altındaki tapa açılarak boşaltılır. Motor yağı belli km.'ler de mutlaka
değiştirilmelidir. Motor yağı değiştirilirken motor sıcak olmalıdır. Değiştirilmezse sürtünme ve aşınmalar artar,
güç kaybı olur, çekişten düşer.
5.Yağ Seviye kontrol çubuğu yağ seviyesi kontrolü günlük olarak yapılır. kontrol edilirken kontak anahtarı kapatılır
ve 4-5 dakika beklenir. Yağ ölçümü yapılırken araç düz durumda olmalıdır. Yağ seviyesi yağ çubuğuyla
ölçülür ve yağın seviyesi yağ çubuğunun iki çizgisi arasında olmalıdır. Yağ seviyesi normalin altında iken motor
çalıştırılırsa motor ısınır ve yanar
6.Yağ müşürü , yağlama sisteminin çalışıp çalışmadığını göstergeye iletir.
7.Yağ Göstergesi , Motorda yağ basıncı düşmüşse,yağ basıncında bir anormallik varsa ve yağlama sistemi
çalışmıyorsa, sürücü bunu yağ göstergesinin yanmasından anlar. Motor çalışırken yağ göstergesinde anormallik
görülürse motor hemen durdurulur. Motor çalıştığı sürece yağlamanın olup olmadığı motor yağ göstergesinden
takip edilebilir. Marşa basılıp motor çalıştırıldığında yağ lambasının sönmesi gerekir.
Motorun yağ eksiltmesinin sebeplerinden bazıları:
Karter contasının yırtılması, segman ya da silindirlerin aşınması, karterin delik olması, tapadan yağ sızdırmasıdır.
Silindirler veya segmanlar aşınmışsa motor yağ yakar.Yağ yakan motorun egzozundan mavi duman çıkar.
Rodaj zamanı : Yeni bir araçta ilk kullanım süresine rodaj denir. Rodaj süresi çalışan parçaların birbiriyle alışma
süresidir. Rodaj zamanında :
a.
aşırı sürat yapılmaz,
b.
ani duruş kalkış yapılmaz,
c.
motor tam güç konumunda çalıştırılmaz,
d.
uzun süre sabit hızda gidilmez.
Arıza ve Bakım:
-- Motor yağını nasıl kontrol ederim? --Kontak anahtarı kapatılır, 4-5 dk.beklenir
--Motor sıcakken ve düz zeminde iken,
--yağ çubuğunun iki çizgisi arasında olmalıdır.
-- Yağ az olursa ne olur? --Motor ısınır ve yanar.
-- Yağ neden azalır? --Karter contası yırtılırsa,
--Sekman, silindirler veya supap yuvaları aşınırsa
--Karter delik, tapadan yağ sızdırıyor.
-- Yağ nerden boşaltılır, nerden eklenir? --Karterin altındaki tapasından boşaltılır,
--Supap muhafaza kapağından eklenir.
-- Yağ göstergesi değer göstermiyor
(Yağ lambası yanıyor) neden? --Yağ yok
--Yağ filtresi tıkalı
--Yağ pompası arızalı
--Yağ müşüründe kısa devre var.
Bu durumda ne yapmalıyız?
--Aracı hemen stop ettir.Yağ seviyesine ve yağ müşürüne
--bak. Anlayamazsan servis çağır.
-- Egzozdan mavi duman çıkıyor ne demek? --Araç yağ yakıyor.
-- Araç neden yağ yakar? --Supap yuvaları, silindirler veya sekmanlar aşınırsa
--Yağ fazla ise
-- Motor yağını ne zamanlar kontrol etmeliyim --Günlük Yağ Filtresi
MOTOR VE ARAÇ TEKNİĞİ
MOTORLARIN DIŞINDAKİ ÇALIŞMA SİSTEMLERİ
A- ATEŞLEME SİSTEMİ
B- YAKIT SİSTEMİ
C- YAĞLAMA SİSTEMİ
D- SOĞUTMA SİSTEMİ
E- MARJ SİSTEMİ
F- ŞARJ SİSTEMİ
E- ŞARJ SİSTEMİ
GÖREVİ: Şarj sistemi, motor çalışmaya başladığı andan itibaren aracın elektrik ihtiyacını karşılar ve aküyü şarj
eder. Bir araç için gerekli elektrik enerjisini şarj sistemi sağlar. Araç stop halde iken elektrik üretimi olmaz fakat
elektrik ihtiyacı var ise bu daha önce elektrik depo edilmiş olan akümülatörden karşılanır. Araç stop halde iken
uzun süre elektrik kullanılır ise bir müddet sonra akümülatördeki elektrik de biter.
PARÇALARI :
Alternatör (şarj dinamosu), Konjektör (regülatör) , Vantilatör kayışı, Şarj lambası ,
1.Alternatör(şarj dinamosu), krank mili kasnağından vantilatör kayışı ile aldığı mekanik enerjiyi elektrik enerjisine
çevirir.
2.Konjektör (regülatör), alternatörün ürettiği elektriğin volt ve akımını ayarlar. Aracın devri arttıkça alternatörden
yüksek akım çıkar. Alternatörden çıkan bu yüksek akım ve voltajı ayarlar, tesisata ve aküye gönderir. Araçta
ampuller sık sık patlıyorsa veya akü su kaybı fazlaysa konjektör arızalı olabilir.
3.Vantilatör kayışı çok sıkı ise alternatör yatakları bozulabilir.Vantilatör kayışının koptuğu "ilk olarak" şarj ikaz
lambasından anlaşılır.Vantilatör kayışı gevşekse araç hararet yapar.Vantilatör kayışı parmakla bastırıldığında 11,5 cm gerginlikte olmalıdır
4.Şarj lambası, şarj sisteminin çalışmadığını ikaz eder. Yani alternatör, konjektör vs. arızasını belirtir.
Marşa basılıp motor çalıştığında şarj ikaz lambası sönmelidir. Şarj lambası yanıyorsa aracın durdurulup kontağın
hemen kapatılması gerekir. Motor çalıştığı halde şarj ikaz lambası yanıyorsa vantilatör kayışı gevşek olabilir yada
alternatör kablo bağlantıları gevşek veya alternatör kömürü aşınmış olabilir.
F- MARŞ SİSTEMİ
GÖREVİ: Marş sistemi motora ilk hareketi verir.
PARÇALARI: Akü, Kontak anahtarı, Marş motoru, Volan dişlisidir.
SİSTEMİN ÇALIŞMASI :
Marşa basıldığında marş motorunun marş dişlisi volanın üzerindeki dişlileri kavrar ve volanı döndürür.Volan da
krankı döndürerek, motora gerekli ilk hareketi verir. Marş motoruna ilk hareketi ise akü verir.
Marş dişlisi 80-100 dev/dak ile döner. Marşa basma süresi 10-15 saniyedir.Marşa basa basa akümülatör boşalır.
Akü biter ve başka bir aküyle takviye yapılacaksa her iki akünün (+) kutup başları (+) kutup başlarıyla, (-) kutup
başları ise (-) kutup başlarıyla birleştirilir. Buna Akü takviyesi denir. Her iki akünün de voltajı aynı olmalıdır. Dijital
göstergeli araçlarda akü takviyesi yapılmaz.
Marş durumunda marş motoru hiç dönmüyorsa, tık diye bir ses geliyorsa,ayrıca korna da çalmaz ise: Akü kutup
başları gevşek veya Akü kutup başları oksitlidir.Marşa basıldığında marş motoru yavaş dönüyorsa sorun aküde
kutup başları gevşek olabilir veya akü zayıflamış olabilir.
Marş durumunda marş motoru güzel dönüyor fakat araç çalışmıyorsa ateşleme veya yakıt sistemi arızalıdır.
Marş selenoidi marş sisteminin bir elemanıdır.Motor çalışırken marş yapılırsa volan dişlisi ve marş dişlisi zarar
görür. Marşa basıp motor çalıştırıldığında kırmızı renkli yağ ve şarj lambalarının sönmesi gerekir .Sönmüyor veya
araç giderken yanıyor ise motor hemen stop edilir.
Motorun tanımı
GÜÇ AKTARMA ORGANLARI
GÖREVİ :Motordan alınan hareketin lastiklere
iletilmesini sağlamaktır.
PARÇALARI :Volan dişlisi , Debriyaj (kavrama) , Vites
kutusu (şanzıman)
Şaft (kardan mili) , Diferansiyel , Aks , Tekerlekler(jant
ve lastikler).
1. Volan dişlisi : Motordaki hareketi ilk motor dışına
verir.
2. Kavrama (debriyaj) motorla vites kutusu arasındaki
irtibatı keserek vites değiştirme olanağı sağlayan
aktarma organıdır. Ani ve sert duruş kalkış yapmak
debriyaj balatasını sıyırabilir. Debriyaj balatası yağlanırsa debriyaj kaçırır. Debriyaj kaçırıyorsa güç kaybı ve yakıt
sarfiyatı olur. Debriyaj teli koparsa araç vitese geçmez. Vites değiştirirken debriyaj pedalına tam basılır. Aracın ilk
çalışması esnasında bir miktar gaz verildikten sonra debriyaj pedalına sonuna kadar basmanın faydası vardır.
Araç hareket halindeyken ayak debriyaj pedalı üzerinde tutulmamalıdır. Balatanın zamanla sıyrılarak aşınmasına
yol açar. Araç geri vitese takılmak istendiğinde takılmıyorsa, debriyaj pedalından ayak çekilip yeniden basılır.
Vites değiştirirken ses geliyorsa, debriyaja tam basılmamıştır
3. Vites kutusu(şanzıman), Aracın hızını ve gücünü (torku) ayarlar.Duruşlarda park freni görevi yapar.Aracın geri
hareketi vites kutusundan sağlanır. Vites kutusu bakımı yapılırken yağa ve yağ kaçağına dikkat edilir. Aracın km
saati hareketini km. teli yardımıyla vites kutusundan alır.
4. Şaft , vites kutusundan aldığı dönme hareketini diferansiyele iletir.
5. Diferansiyel, kendine gelen hareketi 90 derece kırıp akslar yardımıyla tekerleklere iletmek, virajlarda içteki
tekerleği az, dıştakini fazla döndürerek kolay ve rahat viraj almayı temin etmektir. Aktarma organlarında vites
kutusuna ve diferansiyele yağ olarak dişli yağı konulur. Önden çekişli araçlarda şaft ve diferansiyel bulunmaz.
6. Akslar, diferansiyelin hareketini tekerleklere iletirler.
7. Tekerlekler(jant ve lastikler) : Aracın yol üzerindeki hareketini sarsıntısız olarak sağlayan elemanlardır
Lastiklerdeki ağırlık dengesinin bozukluğu demek olan balans oluşursa araçta titreşim oluşur. Bu titreşimler en
çok direksiyon simidinde hissedilir. Lastik değiştirilirken kriko takılınca el freni çekili olmalıdır.
Yakıt tasarrufu sağlamak için lastik havalarına dikkat edilir.Lastiklere normalden fazla hava basılırsa lastikler
sürekli olarak ortadan aşınırlar ve araç titrer.Lastiklerin havası normalden az ise kenarlardan aşınır,güç kaybı
yakıt sarfiyatı olur.Ön lastiklerin havası az ise direksiyon zor döner.Isınmadan dolayı lastik hava basıncı artmışsa
hiçbir şey yapılmaz. Aracın lastikleri her araca binileceği zaman kontrol edilir. Dubleks lastik iç lastiği olmayan
lastiktir. Karlı havalarda zincir çekici tekerlere takılır. Lastiklerin üzerindeki rakamlar lastik ebatlarını belirtir.Bir
tekere dubleks, diğer tekere şamliyelli lastik takılırsa araç bir tarafa çeker.Bijonların temizliği kuru bezle yapılır.
Arıza ve Bakım:
-- Motoru ilk çalıştırırken hangi pedala sonun kadar basmakta yarar var? --Debriyaj pedalına
-- Araç hareket halinde iken ayak debriyajda devamlı kalırsa ne olur? --Debriyaj balatası aşınır
--Debriyaj bilyası bozulur.
-- Debriyaj kaçırmasının sebepleri nelerdir? --Debriyaj balatasının aşınması
--Debriyaj balatasının sıyrılması
--Debriyaj balatasının yağlanması
--Debriyaj pedal boşluğunun fazla olması
-- Vites değiştirirken ses geliyorsa sebebi nedir? --Debriyaj pedalına tam basılmamıştır.
-- Aktarma organlarının çalışma sırası nedir? --Debriyaj--Vites kutusu--Şaft--Diferansiyel--Aks Teker Teker
ARACIN ÜZERİNDEKİ SİSTEMLER
Fren sistemi :
GÖREVİ : Aracı yavaşlatmak,yavaşlayan aracı durdurmak veya duran aracı sabitlemek için kullanılır.
Araç üzerinde 3 tip fren bulunur:
-El freni
-Ayak freni (servis freni)
-Motor freni (kompresyon freni)
1.El freni duran aracı sabitlemek için kullanılır. El
freni her araçta arka tekerleri sabitler.El freni teli
kopmuş ise el freni tutmaz. El freni çekili durumda
unutulup yola devam edilirse kampanalar ısınır ve
fren tutmaz. Soğuk havalarda el freni çekili
durumda bırakılırsa fren balataları donarak
yapışır. Araç çalışıyor fakat hareket ettirilemiyorsa el freni çekik olabilir.
2.Ayak freni Aracı yavaşlatmak,yavaşlayan aracı durdurmak için kullanılır. Ayak frenine basıldığında ön ve arka
tekerlekler birlikte durur.
Çeşitleri;
a-Hidrolik fren : Fren sisteminde hidrolik azalmışsa hidrolik yağı ile takviye edilir.Aksi halde frenler tutmaz.Fren
yapılmasına rağmen aracın hızı azalmıyorsa, fren hidroliği yok veya azalmış hatta fren ayarları gevşek olabilir.
Fren sistemine yağ sızmış olabilir. Fren sisteminde kaçak olabilir Fren sisteminde hava varsa fren pedalı sertleşir
ve frenler tutmaz.
b-Havalı fren : Hava frenli araçta hava basınç göstergesi basınç göstermiyorsa araç olduğu yerden
kaldırılamaz.Havalı frenli bir araçta üsttekilere ilaveten hava tüpü ve kompresör bulunur.
c-Karma fren (westinghouse fren) : Westinghouse tipi frenli bir arabada hareket halinde iken motor stop ettirilirse
frenler şişer ve fren tutmaz.
d-ABS fren : (Anti Blockage System) ABS frenin avantajları, frenlerken direksiyon hakimiyetini kaybetmemesidir.
ABS fren aracı kısa mesafede durdurmaz ama yağışlı ve kaygan yüzeylerde ani frene basılsa bile lastiklerin
kaymadan dönerek durmasını sağladığı için direksiyon hakimiyeti kaybolmadan yavaşlamasını ve durmasını
sağlar. Ayrıca bazı araçlarda EBD (Electronic Brakeforce Distribution) diye bir sistem vardır.Bu sistem sayesinde
tekerlekler kilitlenmeden minimum reaksiyon süresinde maksimum frenleme sağlanır.Aracın kampanaları aşırı
ısınmışsa fren ayarları bozuk olabilir. Fren sisteminde fren ayarı yapılır. Sıkı ise kampanalar ısınır ,yakıt sarfiyatı
artar,gevşekse frenler tutmaz. Ön lastiklerin biri yeni biri eskiyse frenlerken araç bir tarafa çeker.Traktörlerde sağ
ve sol fren mandalı düz yolda giderken kilitlenmelidir. Fren sistemi diskli ise , disk yüzeyi ve fren balataları kolay
soğur,kampanalı ise bu avantaj bulunmaz.
3.Motor freni (kompresyon freni) Büyük araçlarda egzoz gazının dışarı atılması sırasında egzoz manifoldu
kapatılarak aracın yavaşlaması sağlanır .Binek araçlarda ise aracın yokuşu uygun vitesle inmesi ile sağlanır.
Arıza ve Bakım:
-- Fren yapınca fren tutmuyor neden? --Sistemde fren hidrolik yağı az veya yok. (günlük kontrol)
--Boru ve bağlantılarında kaçak var.
--Balatalar aşınmıştır.
--Fren sisteminde hava vardır
--Balatalar yağlanmış veya aşırı ısınmıştır.
-- El freni çekili unutulur yola devam edilirse ne olur? --Kampanalar ısınır fren tutmaz.
-- Soğuk havalarda el freni çekilirse ne olabilir? --Fren balataları donarak kampanaya yapışır.
-- Servis (ayak)frenine basınca ne olur? --Ön ve arka tekerler birlikte durur.
-- Fren ayarları düzgün yapılmazsa ne olur? --Fren yapılınca araç sağa � sola savrulur veya kayar.
--Sıkı olursa balata ve kampanalar ısınır fren tutmaz
-- Westinghouse fren sistemi olan araçta ne yapılmaz? --Kontak kapatılırsa fren asla tutmaz.
-- Havalı fren sisteminde aracı çalıştırmadan önce nereye bakılmalıdır? --Hava basınç saatine.
-- Frenleme esnasında fren pedalı neden titrer? --Disk veya balata yüzeyi bozulmuştur.
-- Fren yağı azalmış ise ne ile tamamlanır? --Hidrolik yağı ile (Hidrolik yağı günlük kontrol edilir)
-- Diskli frenin avantajı nedir? --Balata ve disk yüzeyinin daha kolay soğuması
Ön Düzen (Direksiyon) Sistemi
GÖREVİ : Ön düzen sistemi, aracın dönüşünü sağlar. Mekanik, havalı ve hidrolik direksiyon sistemleri vardır.
PARÇALARI : Direksiyon simidi,direksiyon mili,direksiyon kutusu,rot,rotbaşı (rotil) sistemin bazı parçalarıdır.
Direksiyon kutusunun yağı kontrol edilmelidir.Eksikse dişli yağı ilave edilir.Direksiyon boşluğu artmış ise iki sebebi
vardır.
1.
Direksiyon dişli kutusu arızalı veya ayarsızdır.
2.
Rot başları aşınmıştır.
Rot (ön düzen) ayarı bozuksa araç yolda giderken çekme, gezme yapar,ayrıca ön lastikler içten ve dıştan aşınır.
Direksiyon titreşim yapıyor ise ön lastiklerin Balans ayarı bozuktur
Direksiyon zor dönüyorsa lastik hava basıncı normalden azdır.
Arıza ve Bakım:
-- Neden rot ayarı yaparız? --Direksiyon hakimiyetini kolaylaştırmak.
--Tekerlerin yol ile temasını sağlamak,
--Tekerlerin aşınmasını önlemek,
--Dönüş sonrasında direksiyonun kendi kendine toplanmasını sağlamak.
-- Direksiyonda neden boşluk oluşur? --Rot bağlantıları aşınmış,
--Küresel boşluklar aşınmış,
--Teker bilyaları aşınmış veya gevşektir,
--Direksiyon dişli kutusunun ayarı bozulmuştur.
-- Direksiyon sistemi bakımında ne yapılır? --Direksiyon kutusu yağına bakılır.
-- Ön düzen (rot) ayarları bozuk olan bir araçta muhtemelen arıza nedir? --Ön lastikler içten veya dıştan
aşınır.
Süspansiyon Sistemi
GÖREVİ : Süspansiyon sistemi, sürücü ve yolcuların yol bozukluklarından etkilenmeden sarsıntısız bir yolculuk
yapmalarını sağlar. Yaylar (helezon yay) ve amortisörlerden oluşur.Yaylar, yoldan gelen darbe titreşimleri üzerine
alır.
Helezon yaylar otomobil türü araçlarda kullanılır,
Makaslar ise genellikle ağır hizmet araçlarında kullanılır.
Amortisör yayların salınımını kontrol eder.
Egzoz Sistemi
GÖREVİ : Motor çalıştığı sürece çıkan yanmış gazları dışarıya sessiz bir şekilde
atılmasını sağlayan sistemdir.
PARÇALARI :
1.Egzoz manifoldu
2.Egzoz borusu
3.Egzoz susturucusu aracın gürültü yapmasını önler,patlak ise gürültü yapar
4.Katalitik konvantör egzozdan çıkan kirli ve zehirli gazların etkisini yok eder.
Kurşunsuz benzin kullanılır. Motorun Egzozundan Fazla Bozuk Ses Çıkmasının Sebebi susturucu veya egzoz
boruları delinmiş, çürümüş olabilir.
Aydınlatma ve İkaz Sistemi
GÖREVİ : Aydınlatma sisteminde, sigortalar, kablolar, farlar, park lambası, sis lambası, plaka lambası, gösterge
lambası, iç aydınlatma lambası, bagaj aydınlatma lambası, gibi lambalar vardır. İkaz sisteminde, sinyaller, fren
ikaz lambaları, geri vites lambası, korna bulunur.Her elektrik elemanı gibi araçlarda bulunan aydınlatma ve ikaz
sistemi gibi elektrikli devrelerde de:akü, kablolar, kablo bağlantıları, sigortalar, açma kapama düğmeleri yada
kolları, ve alıcı olarak da ampuller bulunmaktadır.
Fren müşürü ikaz sisteminin bir parçasıdır. Fren lambaları yanmıyorsa, fren müşürü arızalı olabilir.Fren
lambalarından biri yanmıyorsa, yanmayan lambanın ampulü yanmış olabilir.
Farların bakımı yapılırken, far ayarı yapılır.Uzun farlar yandığında gösterge üzerinde mavi renkli ışığı yanar.
Farlardan hiçbiri yanmıyorsa, sigortası atık olabilir. Far anahtarı bozuksa farlar yine hiç yanmaz. Farlardan biri
sönük yanıyorsa far kablo bağlantısı gevşemiş veya paslanmış olabilir.
Flaşör arızalanınca sinyal lambaları yanmaz.Isı göstergesi çalışmıyorsa, ısı göstergesi müşürü arızalı olabilir.
Sigortanın görevi, kısa devre olduğunda sistemi korumaktır. Sigortalar atıksa bunun yerine aynı amperde yeni
sigorta takılır.sigortanın tamiri olmaz
Göstergeler Sistemi
A-GÖREVİ : Göstergeler aracın ön paneli üzerinde sürücünün kolayca görebileceği şekilde konulmuşlardır.
Araçlarda çeşitli sistemlerin çalışma durumları hakkında bilgi verirler. Arıza meydana gelmeden veya geldiği anda,
sürücüyü uyarmak amacıyla konulmuşlardır. Sürücülerin seyir esnasında göstergeleri sık sık kontrol etmeleri
gerekir.
B- ARAÇTA BULUNAN GÖSTERGELER
� Kilometre göstergesi
� Günlük kilometre sayacı,
� Servis bakım lambası,
� Motor devir göstergesi
� Zaman saati,
� Airbag lambası,
� Sıcaklılık (hararet)göstergesi,
� Kısa ve uzun far
� ABS fren lambası,
göstergeleri,
� Yakıt göstergesi,
� Cam rezistansı göstergesi
� Şarj göstergesi
� Sis lambası göstergesi,
� Yağ göstergesi,
� Emniyet kemeri göstergesi,
� Jikle göstergesi
� Dörtlü flaşör göstergesi,
� Fren hidroliği göstergesi,
� Sinyal göstergesi,
Motorun Bakımı
Servislerde Aracınızın Mekanik Aksamlarının Problemlerinin Çözümü , Bakımı İtina İle Yapılmaktadır.
Profesyonel Personel Tarafından Aracınızın Motor , Difransiyel , Şanzuman Ve Benzeri Mekanik Problemleri
Giderilmektedir.
* Bilgisayar İle Arıza Tespiti .
* Periyodik Araç Bakımı .
* Genel Araç Bakımı .
* Enjeksiyon ve Enjektör Temizliği .
* Karbüratör Temizliği
* Yağ Ve Filtre Değişimi
* Mekanik Arızalar Ve Onarımı
Aracınızın Elektrik Ve Elektronik Sistemindeki Arızalar Test Cihazları Ve Konusunda Uzman Personeller
Tarafından Yapılan Ölçümlerle Hızlı Ve Güvenli Bir Şekilde Giderilmektedir.
* Araç Elektriği .
* Klima , Kalorifer Elektriği .
* Aydınlatma Sistemleri .
* Konfor Sistemleri .
* Immobilezır
Aracınızın Klimasının Her Türlü Arızaları Ve Bakımı Deneyimli Personel Tarafından , En Modern Cihazlarla
Yapılmaktadır.
* Her Türlü Klima Tamiri
* Klima Gaz Değişimi
* Klima Gaz Dolumu
* Klima Hortum Yapımı / Değişimi
Carbon Clean Bir Makine Ve Temizleme Kimyasallarından Oluşan Bir Sistemdir. Daha Az Yakıt Tüketerek ' 0 '
Km Motor Performansı Sağlarsınız. Aracınızın Yakıt Püskürtme Sistemlerindeki Pahalı Parçaların Gereksiz
Zamanlarda Gereksiz Yere Değişmesini Önler . Aracın Bakım Ve İşçilik Masrafları İle Serviste Kalış Süresi
Azaltır. Özellikle Dizel Araçlarda Çok Pahalı Olan Ve Değişimi Zaman Alan Parçalardan Kaynaklanan Bir Çok
Arızanın Oluşması Önlenmektedir.
Günlük bakımda motorun yağına, suyuna, fren hidroliğine, yakıtına, her araca iniş binişte lastik hava basınçlarına,
ışık ve ikaz sistemlerine bakılır.
Haftalık bakımda vantilatör kayışı gerginliği, akü bakımı yapılır.
Akü bakımı yaparken akü dış yüzeylerinin ve kutup başlarındaki oksitlerin sodalı su ve sıcak su ile
temizlenmesine, plakaların 1 cm üzerine kadar saf su ilave edilmesine, eleman kapak deliklerinin açık
tutulmasına, kışın akü donmasın diye akü tam şarj ettirilir, dijital göstergeli araçta asla akü takviyesi yapılmaz.
Akü kendiliğinden boşanıyorsa akünün üst kısmında pislik birikmiştir.
Kısa devreden dolayı yangın olursa akü kutup başları çıkarılır.
Akü 2 kutup başı arasında her iki kutup başına değen bir madeni parça konursa akü kısa devre olup patlar.
Yağlı tip hava filtresinin bakımı yapılırken sökülen parçalar gaz yağı ile temizlenir.
Araç iterek çalıştırılırsa triger kayışı kopar.
Araç suya girerek motor stop ederse ateşleme sisteminin parçalarının kuruması beklenir.
BAKIMLAR
Rodaj süresi (alıştırma) ve ilk bakım:
0 � 2000 km rodaj süresidir. Parçaların birbirine alışması dönemidir. Bu dönemde aşağıdakilere dikkat
edilmelidir.
-- Fazla sürat yapılmaz
-- Ani duruş ve kalkış yapılmaz
-- Motor tam güçte çalıştırılmaz.
-- Uzun süre sabit hızda gidilmez.
Günlük Bakım:
-- Yakıt kontrolü --Işık ve ikaz sistemi kontrolü
-- Yağ kontrolü --Araca her binişte lastik havaları kontrolü
-- Soğutma suyu kontrolü --Dizelde yakıt deposu suyu alınır
-- Fren hidroliği kontrolü --Dizelde yakıt filtresi suyu alınır.
Haftalık Bakım:
-- Vantilatör kayışı kontrolü
-- Akümülatör kontrolü
Aylık Bakım:
-- Hava filtresi temizlenir.
6 Aylık Bakım:
-- Motor ayarları yapılır(Supap, buji, platin, avans v.b)
-- Ön düzen ayarları yapılır (Rot, kamber, Kaster v.b)
-- Amortisör yağı kontrol edilir.
-- Fren sisteminde --Balatalar değişir
--Fren ayarı yapılır.
-- Lastiklerin yer değişimi (Arkalar öne, önler arkaya takılmalıdır)
-- Far ayarı yapılır
-- Yaza kışa hazırlık yapılır (Hava filtresi ve otomatik jigle kışlık pozisyona çevirillir)
Yıllık Bakım:
-- 6 Aylık Bakım tekrar yapılır.
-- Radyatör suyu değiştirilir.
-- Yakıt deposu temizlenir.
-- Dizel motorlarda enjeksiyon pompası ve enjektör ayarı yapılmalıdır.
Aracın durdurulması gereken zamanlar:
-- Yağ lambası yanarsa,
-- Şarj lambası yanarsa,
-- Motordan garip ses gelirse,
-- Yanık kablo kokusu gelirse araç stop ettirilir.
Düzenli Araç Bakımı ve Servisi
Aracın temel bakımını gerçekleştirmek için uzman olmanıza gerek yok!
Geniş kapsamlı düzenli bakım ve servis rehberi için öneriler:
Yağ ve Filtreler: Aracınızın yağ ve filtrelerini üreticinin önerdiği zaman aralıklarında değiştirin. Motora iyi bir yağ
basıncı sağlayabilmek için yağ seviyesini her iki haftada bir kontrol edin.
Kayışlar: Kayışları 5.000 km.de bir kontrol edin � Aracınızdaki alternatör, fan ve soğutma sistemleri, doğru
çalışabilmeleri için kayış sistemleri kullanır ve kayışlar düzenli olarak kontrol edilmeli, gerektiğinde değiştirilmelidir.
Gözle yapılacak bir kontrolde, kayışlarda yıpranma ya da tırtıklı kenarlar oluşmaya başlamışsa , kayışların
değiştirilme zamanı gelmiştir. Kayış kopmadan önlem alınmazsa, çok kötü sonuçlar doğabilir.
Hortumlar: Hortumları 5.000 km.de bir kontrol edin � Konu soğutma sistemi olduğunda, hortumlar özenle kontrol
edilmeli ve gerektiğinde değiştirilmelidir. Bir hortumun durumunu, onu sıkarak test edebilirsiniz � kolayca
sıkılabilen yumuşamış hortumlar mutlaka değiştirilmelidir.
Lastikler: Lastiklerde düzensiz aşınma olup olmadığını periyodik olarak kontrol edin � Lastiklerde bu tarz
aşınmalar varsa aracınızı nitelikli bir teknisyene gösterin ve lastik hizalarını kontrol ettirin. Lastiklerdeki aşınmaları
kontrol etmek için lastik dişleri arasına bir bozuk para sokun ve başparmağınızla işaretleyin. Her bir lastiğin diş
derinliği, diğerlerinin diş derinliklerinden en fazla 2 milimetre kadar sapmalıdır. 5 milimetreden daha az diş
derinliğine sahip olan lastikler değiştirilmelidir. Ayrıca 8.000 km.de bir lastiklerin yerlerini değiştirin.
Lastik Basıncı: Lastik basınçlarını ayda en az bir kez kontrol edin. Olası lastik sorunlarını önceden belirlemek çok
önemlidir ve bu bağlamda lastik kontrolü güvenli sürüş için hayati önem taşır. Kullanım kılavuzunda aracınız için
doğru lastik basıncı mutlaka bulunur Sıcaklıktaki değişiklikler çarpıcı bir şekilde lastik basınçlarını etkileyebilir. Bu
nedenle mevsim değişikliklerinde lastik basınçlarını sık sık kontrol edin.
Araç Sıvıları: Sıvıların kontrol edilmesi ve değiştirilmesi � Motor yağı dışında diğer hayati sıvılar da (fren hidroliği,
hidrolik direksiyon yağı, şanzıman yağı, soğutma suyu) kontrol edilmeli ve yeniden doldurulmalıdır. Şanzıman ve
hidrolik direksiyon yağı, doğru sıvı seviyesinin gösterilebilmesi için seviye çizgileri bulunmaktadır. Fren hidroliği ve
soğutma suyu, dolana kadar eklenebilir.
Aydınlatmalar: Aydınlatmaları kontrol edin � Farların ve fren lambalarının çalıştığından emin olun. Eski ve zayıf
ampulleri değiştirin ve her zaman yedeklerini aracınızda taşıyın. Ayrıca kışın da aracınızı düzenli bir şekilde
yıkayın. Farların temiz olması gece görüşünü geliştirecek ve diğerlerinin sizi daha net bir şekilde görmesini
sağlayacaktır. Düzenli yıkama, buzlu yol yüzeyleri için kullanılan tuzun kaporta boyasına zarar vermesini de önler.
Dış Belirtiler: Dışarıdan görünen belirtilere dikkat edin � Eğer aracınız sıvı sızdırıyorsa ciddi bir problem olabilir.
Sürekli aynı yere park ediyorsanız, olası sızıntılarda sizi uyarabilecek lekeler için dikkatli olun. Özel formüllü ve
uzun mesafelere dayanıklı Castrol yağları, contaların korunması ve bakımı için özel katkılar içerir ve bu suretle
eski ve uzun mesafe kat etmiş motorlarda genel bir sorun olan sızdırmaları azaltmada yardımcı olur. Aracınız çok
fazla kilometre yapmışsa, motorda ağır yıpranma göstergesi olan mavi bir duman çıkarıp çıkarmadığını kontrol
edin
Silecek Lastiklerinin Değiştirilmesi
Silecek lastiği yırtık ise ya da kolayca kıvrılıyorsa, silecek lastiklerini değiştirmek gerekmektedir.
Silecek lastiklerinizi yılda en az bir kez değiştirmeniz önerilir.
Bu basit işlemi aşağıdaki gibi gerçekleştirebilirsiniz:
� Silecek lastiğinin uzunluğunu cm cinsinden ölçün. Günümüz araçlarının silecek lastikleri çoğu 40 ila 50 cm.
arasındadır. Ancak çok büyük ön camları olan bazı otomobiller ve minivanlarda bu uzunluk aşılabilmektedir.
� Deneyimler, birbirinden farklı olan lastiklere sahip ya da yan sanayi sileceklerin uygun performansı
sağlamadığını gösterir ve yapılacak en iyi şey, markası ne olursa olsun bir çift lastik takımı almaktır. Karşılığında
elde edeceğiniz konfor ve rahatlık için tek bir silecek lastiği yerine bir çift lastik takımı almayı tercih etmelisiniz.
Silecek lastikleri silecek iskeletine nasıl takılır?
Silecek sistemlerinde genellikle üç sistem vardır: kanca bağlantı parçası, mandallı kol, düz uçlu bağlantı parçası.
� Lastiği silecek iskeletinden yavaşça çıkarmak ya da lastiği tutan tırnakları açmak için küçük bir tornavidaya
ihtiyacınız olacaktır. Bazen bir çift kargaburun da yardımcı olur.
� Çoğu silecek, üzerinde çalışılabilmesi için dik olarak havada ve ön camdan uzaklaşmış bir şekilde durabilir.
Sileceğinizi camdan uzaklaştırın. Eğer sileceklerin durma pozisyonu motor kaputunun altında ise kontağı açın,
silecekleri çalıştırın ve silecekler ortadayken kontağı kapatın. Böylece rahatlıkla ulaşabilirsiniz.
� Metal silecek iskeletinin aniden ön cama kapanması durumunda camı korumak için ön camın üzerine temiz bir
bez koymayı hiçbir zaman aklınızdan çıkarmayın.
Kanca bağlantı parçalı kollar için
Genelde silecek kolunu çalışabileceğiniz bir yüksekliğe kaldırmaya ihtiyacınız olacaktır. Bağlantı parçasına daha
fazla ışık düşmesi için lastiği silecek koluna dik bir şekilde sallandırın. Bağlantı parçasında, lastiği kancada tutan
kilitleri serbest bırakmak için kaldırılması ya da bastırılması gereken bir tırnak bulacaksınız. Tırnağı serbest
bıraktıktan sonra silecek kolunun merkezine hafifçe yapacağınız bir baskı lastiğin kancadan kaymasını
sağlayacaktır. Sonra basitçe yeni lastiği silecek kolu boyunca kancaya yerleştirip klik sesini duyana kadar
kaydırın.
Mandallı kollar için
Silecek kolunu çalışabileceğiniz bir yüksekliğe kaldırın ve lastiği mandalda tutan kilit tırnaklarına yakından bakın.
Tırnağı lastiğin altından bastırarak itmeli ya da tornavida ile üst taraftan kaldırmalısınız. Tırnak mandalını serbest
bıraktıktan sonra lastik takımını yanlamasına hareketlerle silecek kolundan itin. Yeni takım mandala basit bir
şekilde kilitlenecektir.
Düz uçlu bağlantı parçalı kollar için
Silecek kolundaki kilit çıkıntısını açmak için tornavida ile mevcut lastiğin üstündeki tırnağı kaldırmanız gerekir.
Eski lastiği kolun ucundan kaydırmak için lastiği yatay konumdan birkaç derece yukarı kıvırmanız da gerekebilir.
Eski lastik çıktıktan sonra; yeni lastiğin kolun sonuna uyması için bir adaptörü olabilir ya da sadece kaydırmak
yeterli olabilir. Yine, lastik yerine oturana kadar, yani klik sesi duyulana kadar hafif bir itme uygulayın.
Arka camlar
Aracınızda varsa, arka cam silecek lastiklerini de unutmayın. Ön lastiklere göre arka cam silecek lastikleri daha
çok yol çakılına maruz kalır. Arka tekerleklerin fırlattığı her türden parçacık aracınızın arkasını adeta yıkamaktadır
Soğutma Suyunun Değiştirilmesi
Radyatörün düzenli olarak temizlenmesi araç bakımının can alıcı bölümlerinden biridir.
Aracınızın soğutma sistemi, motorun ürettiği fazla ısıdan aracınızı korur ve motorun doğru sıcaklık aralığında
çalışmasını sağlar. Soğutma sistemini pas, tortu ve kirleticilerden korumak radyatörün ve motorun en iyi çalışma
koşularında kalmasına yardım edecektir.
Radyatörü her iki yılda bir temizlemelisiniz.
İhtiyacınız olanlar
� Antifriz (4-8 litre)
� Damıtılmış Su (4-8 litre) Drenaj kabı ya da kovası
� Püskürtme ağızlı bahçe hortumu
� Bir çift çalışma eldiveni (tercihen su geçirmez)
� Yumuşak kıllı naylon fırça
� Bir kova dolusu sabunlu su
� Koruyucu gözlük
Sıcak radyatör kapağını asla açmayın!
Adım 1 - Başlamadan önce
İlk olarak ve her şeyden önce motorun soğuk olduğundan emin olun.
Isınmış bir motor, radyatörde yüksek basınç altında ve sıcak olan bir soğutma suyu demektir � ve radyatör
kapağını açtığınızda muhtemelen fışkırma yapacaktır.
Adım 2 - Radyatörü temizleyin
Motor kapağını kaldırın ve kazara kapanmasını önlemek için güvenli bir şekilde açık kalmasını sağlayın. Naylon
fırça ve sabunlu suyu kullanarak radyatör ızgarasında toplanan ölü böcekleri ve parçaları yavaşça fırçalayarak
temizleyin. Fırçalamayı radyatör plakaları doğrultusunda yaptığınızdan emin olun. Metal narin olduğundan tersi
yönde fırçalandığında kolaylıkla eğilebilir. Bu şekilde temizlendikten sonra, tüm parçaların yok edilmesi için
ızgaranın üzerine hortumdan yavaş bir hızda çıkacak şekilde su püskürtün.
Sadece iki yılda bir radyatörü temizlemeniz zorunlu olsa da, radyatör ızgarasının yaklaşık her 20.000 km.de bir
temizlenmesi iyi olacaktır.
Adım 3 - Boşaltma kabını yerleştirin
Soğutma suyunun doğru bir şekilde boşaltılması çok önemlidir. Soğutma suyu çok zehirlidir ancak çocuklara ve
hayvanlara çekici gelecek derecede tatlı bir kokuya sahiptir. Sıvının boşaltılması sırasında araç başıboş
bırakılmamalı ve boşaltılan su öylece yere akıtılmamalıdır. Kullanacağınız kabın mutfakta da kullanılmadığından
emin olun- tek kullanımlık bir kap en idealidir. Kabı aracın altına kaydırın ve radyatörün tahliye valfini (çekvalf
olarak da bilinir) ortalayacak şekilde yerleştirin.
Adım 4 - Radyatör kapağını kontrol edin
Radyatör kapağı, motoru soğuk tutması için radyatör içindeki soğutma suyunu kapalı ve basınç altında tutar.
Soğutma suyunun basıncı motor tipine göre değişir ve basınç derecelendirmesi kapağın üzerinde gösterilmiştir.
Radyatör kapağı; geniş ve düz metal üst taraf ile alt taraftaki daha küçük kauçuk conta arasında gerilmiş bir bobin
yayı içerir. Yay ile kauçuk conta arasındaki gerginlik kapağın basıncı tutmasını sağlar. Yani bu ikisini sıkıştırmak
kolaylaşmışsa kapak yıpranmış demektir ve değiştirilmelidir. Kapağı değiştirmenizi gerektiren bir diğer işaret
kauçuk contanın paslanmış ya da kurumuş olmasıdır. Genelde kapak en az iki yılda bir değiştirilmelidir, böylece
bu değiştirme işleminin radyatörü temizlerken sizin rutinlerinizden birisi olmasını sağlayabilirsiniz. Unutmayın;
farklı basınç derecelendirmeleri için farklı kapaklar mevcuttur. Aracınızın özelliklerine uygun derecelendirme
bilgisini not edin.
Adım 5 - Kelepçe ve boruları kontrol edin
Bir sonraki adım radyatörün boru ve kelepçelerini kontrol etmektir. Biri radyatörün üstünde biri altında olmak üzere
iki boru mevcuttur. Boruların değiştirilmesi için radyatördeki suyun boşaltılması gerekir. Bu nedenle motoru
temizlemeden önce onları kontrol etmeniz iyi olacaktır. Bu yolla, eğer boruların çatlak ya da sızdırıyor olduğu ile
ilgili işaretler bulursanız veya kelepçeleriniz paslanmışsa, radyatörü yeniden doldurmadan önce onları
değiştirebilirsiniz. Boruların yumuşamış olması, değiştirilmeleri için önemli bir göstergedir.
Adım 6 - Eski soğutma suyunu boşaltın
Radyatörün tahliye valfinin (çekvalf), kolayca açılabilir olması için bir kolu olmalıdır. Çek valfi çevirerek açın
(soğutma suyu zehirli olduğundan çalışma eldivenlerinizi giyin) ve sıvının aracın altına yerleştirdiğiniz kaba
akmasını sağlayın. Tüm suyu boşalttıktan sonra çekvalfi değiştirin ve eski soğutma suyunu yanınızda
bulundurduğunuz kapanabilir başka bir kaba koyun. Sonra boşaltılan soğutma suyunu toplamak için kullandığınız
kabı tekrar valfin altına koyun.
Adım 7 - Radyatörü temiz su ile doldurun
Şimdi asıl durulamayı yapmak için hazırsınız! Bahçe hortumunuzu alın, püskürtme ağzını radyatörün doldurma
ağzına koyun ve dolana kadar su ile doldurun. Valfi açın ve içerdeki suyu valfin altındaki kaba akıtın. Su temiz
olarak akana kadar işlemi tekrarlayın ve durulama işleminde kullanılan tüm suyun, eski soğutma suyunda olduğu
gibi, kapanabilir kaplara koyulduğundan emin olun. Bu noktada gerekirse yıpranmış boru ve kelepçeleri
değiştirmelisiniz.
Adım 8 - Soğutma suyu ekleyin
İdeal bir soğutma suyu karışımı %50 antifriz ve %50 sudan oluşur. Musluk suyunda yer alan ve suyun işini doğru
olarak yapmamasını sağlayan mineraller soğutucu karışımının özelliğini bozabileceğinden, formülde damıtılmış su
kullanılmalıdır. Çoğu radyatör yaklaşık iki galon sıvı tutabilir. Bu nedenle kullanacağınız sıvı miktarına karar
vermeniz zor olmayacaktır.
Adım 9 - Soğutma sisteminin havasını boşaltın
Son olarak soğutma sisteminde yerleşmiş olabilen hava boşluklarını almak gerekli olacaktır. Radyatör kapağı
açıkken motoru çalıştırın (basınç oluşumunu engellemek için) ve yaklaşık 10 dakika çalışır durumda bırakın.
Sonra kaloriferi sıcak konumuna getirerek açın. Bu, soğutma suyunun devir-daimini sağlayacak ve sıkışan havayı
dağıtacaktır. Hava dışarı bırakıldıktan sonra biraz daha soğutma suyu ekleyin ancak dikkatli olun; radyatörden
serbest bırakılan hava kabarcık şeklinde çıkabilir ve çok sıcak olabilir.
Sonra kapağı takın ve taşan suyu bir bezle silin.
Adım 10 - Temizlik ve ortalığın toplanması
Valfte sızıntı olup olmadığını kontrol edin, bezleri, eski kelepçe ve boruları ve tek kullanımlık kabı ortadan kaldırın.
Şimdi yola çıkmak için neredeyse hazır sayılırsınız.
Eski yağı imha ederken çok dikkatli olunması gerektiği gibi, eski soğutma suyunu da doğru bir şekilde imha etmek
önemlidir. Eski soğutma suyunun kokusu ve rengi çocuklara, çekici gelebilir. Bu nedenle uzun bir süre ortada
kalmasına izin vermeyin. İlgili kapları, tehlikeli malzemelerle ilgilenen geri dönüşüm merkezlerine vakit
geçirmeden götürmelisiniz
Motor Yağının Değiştirilmesi
Aracın yağını kendi başınıza değiştirmek maliyetten tasarruf yapmanızı sağlar, ayrıca düşünüldüğünden çok
daha kolaydır.
Araç bakımı söz konusu olduğunda güvenlik her zaman önceliklidir. Bu nedenle, ilk kez bunu yapacak olan birisi
ya da daha tecrübeli birisi olmanız fark etmeksizin, bu basit işlemi en güvenli ve verimli bir şekilde yapmanız için
gerekenler adım adım belirtilmiştir.
İhtiyacınız olanlar
� Yaklaşık 5 litre Castrol motor yağı (Motorunuz için önerilen motoryağını bulmak için bu sitedeki Yağ Öneri
Rehberine ya da kullanım kılavuzuna bakınız).
� Yeni bir yağ filtresi.
� Ayarlı pense ya da açık uçlu ayarlı pense ve bir yağ filtresi ayar pensesi. Bazı motorlar, satıcınızdan temin
edebileceğiniz özel şekilli bir alet gerektirebilir.
� Büyük bir drenaj kabı, en az 6-8 litre kapasiteli, ve bir huni.
� Temiz bezler ya da üstübü, el yıkama solüsyonu ve/veya tek kullanımlık lateks eldivenler.
Adım 1 - Motor yağı seçin
Programınızda sık sık kısa geziler, dur-kalk trafiği ya da taşıma ve çekme varsa, motorda ekstra zorlama, daha
sık yağ değişimi gerektirir.
Özel koşullar için kullanım kılavuzunu kontrol edin ve garanti kapsamı için yapılmış uyarıları dikkate alın.
Adım 2 - Aracı hazırlayın
Aracın altına girmeden önce özel güvenlik tedbirleri için kullanım kılavuzunu kontrol ettiğinizden her zaman emin
olun.
Kriko kullanımı dengeyi sağlayamayacağından ve aracın devrilmesi ihtimaline yol açabileceğinden, aracı
kaldırmak için kriko kullanmamalısınız. Portatif tekerlek rampaları idealdir ve daha güvenlidir. Bu rampalar, aracın
altına kayabilmeniz için aracı yeterli bir şekilde yerden kaldırır. Tekerlek rampası üreticisinin özellikle güvenlik
konuları ile ilgili talimatlarını dikkatli bir şekilde uyguladığınızdan emin olun.
Düz bir zeminde olduğunuzdan emin olduktan sonra aracı tekerlek rampasının üstüne sürün, böylece ön lastikler
yükselecektir. El frenini çekin ve aracın kaymasını önlemek için arka lastiklere ahşap bloklarla destek yapın.
Aracınız düz şanzımanlı ise birinci viteste bırakın, otomatik şanzımanlı ise �Park� konumuna getirin. Soğumuş
yağ doğru bir şekilde boşaltılamayacaktır. Bu nedenle çalışmaya başlamadan önce, yağ sıcaklığını normal
çalışma sıcaklığına getirmek için aracı biraz sürün. Sonra motoru durdurun ve yağ doldurma kapağının açın (bu,
oluşacak vakumu önler). Bu işlem, yağın alt taraftan daha serbest bir şekilde boşalmasını sağlar.
Adım 3 - Eski motor yağını boşaltın
Yağ toplama kabını aracın alt tarafına koyun. Karterin ya da yağ haznesinin arka alt tarafına yerleştirin.
Toplama kabını tahliye tapasının altına, biraz arkasına düşecek şekilde yerleştirin. Ayarlı penseyi kullanarak, tapa
serbest dönene kadar saatin ters yönünde çevirin. Daha sonra elle çıkarın. Bu noktada yağa dikkat edin; hızlı bir
şekilde ve sıcak olarak akabilir. Tapayı drenaj kabına düşürmemeye dikkat edin fakat düştüğü takdirde dikkatlice
oradan alın.
Not: Çoğu tapa bir conta ile takılır; bu contayı kaybetmemeye çalışın !
Adım 4 - Yağ filtresini çıkartın
Filtre pensesi kullanarak yağ filtresini saat yönünün tersine çevirip gevşetin. Ardından sıcak egzoz borusuna
dokunmamaya çalışarak el ile filtreyi çıkarın. Yağ filtresi yağ ile dolu olabileceğinden ağır olabilir. Bu nedenle
motordan uzak bir şekilde yavaşça aşağı indirin ve içindekileri toplama kabına boşaltın.
Not: bazı yağ filtreleri yatay bir konumdadır ve gevşetildiklerinde kirli ve sıcak motor yağı sızdırabilir.
Endişelenmeyin, bu normaldir, yanınızda üstübü ya da bez bulundurarak bu sızıntıya hazır olun. Bezlerle,
motorda yağ filtresinin yerleştirildiği yerin içini ve çevresini silin.
Yeni yağ filtresini alın ve parmağınızı kullanarak montaj yüzeyine (filtrenin yuvarlak kenarı) biraz yağ (yeni veya
eski) sürün. Bu, dolgu macunu olarak görev yapacaktır.
Yeni filtreyi dikkatlice saat yönünde çevirerek dişli yağ oluğuna vidalayın.
Doğru bir şekilde yerleştirildiğinde filtre kolaylıkla vidalanacaktır. Çok fazla zorlamadan el ile filtreyi sıkıştırın.
Tapayı ve contayı temizleyin ve tapayı yerleştirip sıkın.
Tapayı el ile çevirebildiğiniz kadar çevirin ve sonra ayarlı pense ile sıkıştırın. Yine, fazla zorlamamaya dikkat edin.
Adım 5 - Yağ filtresini değiştirin
Bezinizi alın ve motorda yağ filtresinin yerleştirildiği yerin içini ve çevresini silin.
Yeni yağ filtresini alın ve parmağınızla montaj yüzeyine (filtrenin yuvarlak kenarı) biraz yağ (yeni veya eski) sürün.
Bu, dolgu macunu olarak görev yapacaktır.
Yeni filtreyi dikkatlice saat yönünde çevirerek dişli yağ oluğuna vidalayın.
Doğru bir şekilde yerleştirildiğinde filtre kolaylıkla vidalanacaktır. Çok fazla zorlamadan el ile filtreyi sıkıştırın.
Tapayı ve contayı temizleyin ve tapayı yerleştirip sıkın.
Tapayı el ile çevirebildiğiniz kadar çevirin ve sonra ayarlı pense ile sıkıştırın. Yine, fazla zorlamamaya dikkat edin.
Adım 6 - Temiz motor yağı ekleyin
El frenini dikkatlice bırakın ve aracın rampa üzerinden yavaşça zemine kaymasını sağlayın (bu aşamada motoru
çalıştırmayın. Aksi takdirde önemli hasarlar oluşabilir).
Motorun üstünde, genellikle yağ kabı sembolü ile işaretlenmiş Yağ Doldurma Kapağını bulacaksınız. Kapağı
çevirerek çıkarın ve gereken yağ miktarı ile motoru doldurun. Yağ çubuğu ile seviyeyi kontrol edin.
Kapağı takın ve varsa dökülmüş yağları silin. Motor çalıştırıldığında yağ göstergesi sönmelidir.
Motoru birkaç dakika çalıştırın, kapatın ve sonra ölçekli çubukla tekrar yağ seviyesini kontrol edin. Bu noktada
genelde biraz daha yağ eklemeniz gerekebilir.
Son olarak ve mutlaka sızıntılar için aracın altını, özellikle yağ filtresi ve karter tapa contası çevresini kontrol edin.
Adım 7 - Eski yağı dikkatlice ortadan kaldırın
Yağ değiştirme işleminizdeki en son ve bir anlamda en önemli adım, motordan boşalttığınız eski yağın doğru bir
şekilde ortadan kaldırılmasıdır. Eski motor yağı çevre için çok zararlıdır ve güvenli bir şekilde ortadan
kaldırılmasının önemi çok büyüktür.
Eski yağı kapanabilir bir kaba aktarın ve güvenli bir şekilde imha edilebilmesi için mevcut seçenekler konusunda
bir servise danışın. Sizi başka bir seçeneğe yönlendirmesi için bir çevre kuruluşuna da başvurabilirsiniz.
Her yağ değişiminde, aracın yaptığı mesafeyi ve tarihi kaydedin. Bu yöntemle, bir sonraki yağ değişiminin ne
zaman yapılması gerekeceğini kolaylıkla takip edebilirsiniz
Akünün Değiştirilmesi
Çevre bilinci kapsamında kapsamında sahip olduğunuz eski aküler yeniden değerlendirilmelidir.
Aracınızın aküsünün nasıl değiştirileceği konusundaki yardımcı talimatlarla, zaman kaybetmeden yeniden hareket
edebilirsiniz. Bu basit adımlara başlamadan önce güvenlik uyarılarına kulak verin: KONTAK ANAHTARI KAPALI
KONUMDA OLMALIDIR! Akü yüksek derecede yanıcı bir solüsyon içerir. Bu nedenle iyi havalandırılan bir yerde
çalışmalısınız. Koruyucu gözlük ve eldiven giymek güvenliğiniz açısından önemlidir.
Adım 1 - Akünün değiştirilmesi gerektiğinden emin olun
İlk önce bazı kontroller yapmadan eski aküye �gidici� sıfatını takmayın. Akünün içinde çatlaklar varsa daha
fazla incelemeye gerek yoktur. Yeni bir tane sipariş edin. Çatlak yoksa, karar vermeden önce akü kutuplarına
bakın. Akü kutupları, kabloları alternatöre bağlayan pozitif ve negatif başlıklardır. Bazen problem, kutuplardaki
paslanmalardır.
Not: Akü satan birçok yer akünüzü ücretsiz olarak test edecek ve yeni bir akünün gerektiği ya da akünün sadece
iyi bir doluma ihtiyacı olduğu konusunda sizi yönlendirecektir.
Kabloları çıkarıp temas yüzeylerini temizlemek problemi çözebilir. Hava koşulları da aküde problem oluşturabilir.
Akü kapaklarını açın ve içindeki solüsyonun donup donmadığını kontrol edin. Sıvı eriyene kadar aküyü sıcak bir
yerde tutmak akünün yeniden çalışmasını sağlayacaktır.
Adım 2 - Eski aküyü çıkarın
Yeni bir aküye gerçekten ihtiyacınız olduğunu belirledikten sonra eskisini çıkarmak için hazırlanın. Aküyü yerinde
tutan başlıkları açın ve ayarlı penseyle negatif başlığı tutan akü cıvatasını gevşetin, kablo kıskacını kutuptan
kaydırın. Sonra aynı işlemi pozitif kablo kıskacı için yapın.
Bu noktada aküyü sıkıca kavrayın ve aracınızdan çıkarın. Akü çıkarıldıktan sonra karbonat/su solüsyonu ile kutup
başlıklarını ve akü tablasını temizlemek için biraz zaman ayırın. Kutup başlıkları tel fırça ya da zımpara kağıdı ile
de temizlenebilir.
Adım 3 - Yeni aküyü yerleştirin
Yeni aküyü alırken, aracınız için doğru boyutta, doğru çıkışlarda ve doğru kutup yönlendirmesinde olduğuna
dikkat edin. Kullanım kılavuzu ve akü satan çoğu yer öneride bulunacaktır.
Yeni aküyü dikkatli bir şekilde tablasına yerleştirin. Pozitif ve negatif kutupların doğru taraflarda olduğuna emin
olun ve aküyü sabitlemek için destekleri sıkıştırın.
Pozitif kablo kıskacını pozitif kutba koyun ve aynı şekilde negatif kabloyu da bağlayın. Kaputu kapatın ve aracı
çalıştırın. Bu noktada radyo güvenlik kodunu yeniden girmeye ihtiyacınız olacaktır.
Adım 4 - Eski aküyü geri dönüştürün
Bu adımın önemini yeterli derecede vurgulamak imkansızdır! Bitmiş akü çok zehirlidir ve doğru bir şekilde ortadan
kaldırılmalıdır. Aküyü bir servise götürebilirsiniz ancak, malzemenin yeniden kullanılacağının garantisini veren bir
geri dönüştürme merkezine götürmenizi önermekteyiz.
Araç Sigortalarının Değiştirilmesi
Aracın sigorta kutusu, araçtaki tüm elektrik aksamını kontrol eder.
Zorda kalmamak için yanınızda devamlı yedek sigorta bulundurun. Çoğumuz radyo sigortası attığında yaşamaya
devam edebiliriz ancak gece farlara bir şey olduğunda, problemi halletmek için yedek bir sigorta
bulundurduğunuza hiç pişman olmayacaksınız.
Aracın modeli ve markasına bağlı olarak sigorta kutusu, kumanda tablosunun hemen altında ya da motor
bölmesinde olabilir. Tüm araç sürücüleri nerede olduğu konusunda bilgi sahibi olmalıdır. Aracın kullanım kılavuzu
sigorta kutusunun nerede olduğu konusunda bilgi verir ve hangi sigortaların hangi elektrik aksamını kontrol ettiği
ile ilgili bir çizim de sağlar.
Bazı sigorta kutularının, birkaç vida ya da klipsleri olan sökülebilir kapakları vardır. Diğerlerinde sigortalar
açıktadır. Her iki durumda da hangi sigortanın kötü olduğunu belirleyin ve çıkarmak için tutup düz bir şekilde
çekin. Yeni sigorta tamamen takılana kadar sokulmalıdır.
Eski sigorta çıkarıldıktan sonra, gözle görülebilir büyüklükte bir kırık varsa, sigortaya bakarak kırık olup olmadığını
anlayabilirsiniz. Şeffaf plastik kaplamanın içinde metal bir tel ya da ince bir çubuk göreceksiniz. Sigorta attığında
bu çubuk kırılmış demektir. Çoğunlukla görülebilir şekilde kırılmıştır ancak bazen kolaylıkla tespit edilemeyen
küçük bir kırığı da olabilir.
Sigortaların atması durumu aracınızda nadiren gerçekleşir. Sigortalar düzenli olarak atıyorsa, bu genelde
aracınızda daha büyük bir elektriksel problemin olduğunu gösterir. Aracı daha detaylı bir denetim için servise
götürün
Lastik Bakımı
Lastiklerinize iyi baktığınız taktirde, lastiklerinizden çok daha uzun süre yararlanabilirsiniz.
İyi lastik bakımı
Sevdiklerinizle birlikte aracınızda geçen tüm zaman içinde lastiklerin iyi bir durumda olmaya ihtiyacı vardır.
Güvenli bir sürüş için biletiniz iyi bir lastik bakımıdır. Aşağıda belirtilen üç kolay adımda, lastik bakımının nasıl
basit ve verimli olabileceği anlatılmaktadır.
Adım 1 � Lastiklerinizi devamlı ayarlı tutun
Lastiklerin doğru bir şekilde dönmesinden emin olmak için balans yaptırmak çok önemlidir. Bir lastik servisinde,
jantlara küçük ağırlıklar koyarak balans yapılmasını sağlayın. Bu ağırlıklar, lastik ya da jant yapısındaki
düzensizlikleri eşitleyecektir. Direksiyonda bir titreme hissederseniz, lastiklerinize yeniden balans yaptırmayı
düşünmelisiniz.
Adım 2 - Lastik hizalarının düzgün olduğundan emin olun
Hizalama, lastiklerin yol yüzeyi ile eşit şekilde temas etmesini sağlar. Aracın lastik ömrü için çok önemlidir ve
oldukça ucuza mal olan bir görevdir. Lastik dişleri eşit olmayan bir şekilde aşındığında ya da eşit olmayan bir
şekilde sürüş yapmaya başladığınızda (ne kadar düz gitseniz de) hizalamanın kontrol ettirilme işaretlerini
görmüşsünüz demektir. Eşit olmayan diş aşınmasını kontrol edin ve bir kaldırım kenarına çarparsanız hizalamayı
kontrol ettirin.
Adım 3 - Lastiklerin yerlerini değiştirmek için zaman ayırın
Birçok lastik firması size, tüm dört lastiğin yaklaşık her 8.000 km.de bir yerlerini değiştirmenizi söyleyecektir. Daha
az titiz olanlara, özellikle önden çekişli araçlar için bunu en az 16.000 km.de bir yapmaları önerilir. Farklı tipte
lastik rotasyonlarının olabileceğini de aklınızda tutun. Kullanım kılavuzu aracınız için tercih edilen yöntemi -daha
sonra tamircinizle de paylaşabilirsiniz- önermelidir.
Yukarıdakilere ek olarak aracın yönlendirmesi, hızlanması ve frenlemesini geliştirmek için en kolay yol lastiklerin
doğru basınçta şişirildiklerinden emin olmaktır. Aracınıza yük bindirdiğinizde, üreticiniz tarafından tavsiye edilen
şekilde lastiklerin basıncını ayarladığınızdan emin olun
Araç Ampullerinin Değiştirilmesi
Kaza ve trafik cezalarından kaçınmak için aracın ampullerini nasıl değiştireceğinizi bilmelisiniz.
Aracın farları, sinyalleri ve fren lambaları, devamlı kontrol edilmeleri ve bozulduklarında derhal değiştirilmeleri
gereken can alıcı emniyet unsurlarıdır. Bu, sadece önemli bir emniyet önlemi değil aynı zamanda bir trafik
kuralıdır.
Aracınızdaki ampullerin değiştirilme işlemi marka ve modeller arasında değişecektir. Ancak merak etmeyin,
nispeten basittir ve bir alet çantasına (tornavida, lokma anahtar, açık uçlu ayarlı penseler) sahip olan hemen
hemen herkes tarafından yapılabilir.
Sönmüş olan ampuller dışarıdaki insanlar tarafından kolaylıkla anlaşılsa da sürücü tarafından daha az fark edilir.
Ampuller her ay kontrol edilmelidir. Akşamları farları açarak bir denetimde bulunun. Farların her ikisi de parlak
olmalı ve farlarda kir ve parçacık bulunmamalıdır. Yolcu tarafındaki far ön ve alt tarafı aydınlatmalı, sürücü
tarafındaki far ise aşağı ve biraz sağ tarafı aydınlatmalıdır.
Uzun farları denetlemek için yakın. Uzun farlar daha parlak olmalıdır ve hem sürücü hem de yolcu tarafındaki
ampuller karşıyı aydınlatmalıdır.
Sağ sinyali yakın ve ön ile arkadaki yanıp sönen sinyalleri kontrol edin. Sol sinyal ve aracın tüm sinyallerini
yakacak olan flaşörler için de bu işlemi tekrarlayın.
Herhangi bir sinyalin olması gerektiğinden daha hızlı yanıp söndüğünü fark ederseniz, bu, elektronik rölenin
bozulmakta olduğunun bir göstergesidir ve değiştirilmesi gerekir. Bu kolay ve ucuz bir tamirdir. Röle, aracın
sigorta kutusunun yanında yerleştirilmiş olmalıdır (kullanım kılavuzunuza bakınız). Sigorta gibi o da
çekilebilmektedir. Sinyal rölesi otomobil parçaları satan birçok yerde bulunabilir. Yenisini almaya giderken bir
eşleştirme yapmak için eskisini de yanınızda götürmeniz iyi olacaktır.
Sigortalar konusu üstünde durmaya devam edersek; farların veya fren lambalarının her ikisi de ya da tüm
sinyalleriniz bir kerede bozulmuşsa, bu çoğunlukla bir sigorta problemidir � ampul değil. Kullanım kılavuzuna
bakarak ilgili sigortaları değiştirin. Her sigortada akım şiddetini belirten numaralar vardır. Ciddi elektrik problemleri
yaşamamak için sigortaları değiştirirken aynı akım şiddetinde olmalarına dikkat edin.
Fren lambalarını test etmek için siz aracın arkasındayken, başka birinden frenlere basmasını rica edin. Bir
yardımcı bulamazsanız, aracınızı, fren lambalarının aydınlatmasını görmenize yardımcı olacak bir yüzeye
arkadan yaklaştırın (bir garaj kapısı ya da duvar yeterli olacaktır).
Farların değiştirilmesi
Adım 1 � Yedek ampul satın alın
Çoğu yeni araçta ampuller farlara sabitlenmiş şekildedir ve bu nedenle tüm farın değiştirilmesi gerekir. Diğer
araçlarda ampuller fardan çıkarılabilir, değiştirilebilir ve farlara yeniden takılabilir.
Adım 2A � Eski Farın Değiştirilmesi
Elektrik bağlantısını yeni fara takın, farı yerine koyun ve desteği ve pervazı yeniden kurun. Bağlantının yapıldığını
ve yeni farın doğru bir şekilde çalıştığından emin olmak için cıvataları sıkmadan önce farları yakın.
Adım 2B � Ampullerin Değiştirilmesi
Aracın kaputunu açın ve güvenli bir şekilde durmasını sağlayın. Farların arkasında, motor bölmesinin içinde
elektrik bağlantısını bulun ve nasıl söküleceğini belirleyin. Genelde bu bağlantı (el ile) döndürülerek çıkarılır ve
böylece ampul ortaya çıkar. Ampul de yerinden döndürülerek çıkarılır. Yeni ampulü yerleştirin, elektrik bağlantısı
yapın ve yeni farı test edin.
Fren ampullerinin değiştirilmesi
Aracın bagajını açın ve bagajın güvenli bir şekilde durmasını sağlayın. Fren lambalarının arkasında, bagajın
içinde elektrik bağlantısını bulun ve nasıl söküleceğini belirleyin. Bu bağlantıyı ortaya çıkarmak için bagajın
halısını ya da döşemesini kaldırmanız gerekebilir. Genelde bu bağlantı (el ile) döndürülerek çıkarılır ve böylece
ampul ortaya çıkar. Ampul de yerinden döndürülerek çıkarılır. Yeni ampulü yerleştirin, elektrik bağlantısı yapın ve
yeni ampulü test edin.
Sinyallerin değiştirilmesi
Arka Sinyaller
Aracın bagajını açın ve bagajın güvenli bir şekilde durmasını sağlayın. Sinyal lambalarının arkasında, bagajın
içinde elektrik bağlantısını bulun ve nasıl söküleceğini belirleyin. Bu bağlantıyı ortaya çıkarmak için bagajın
halısını ya da döşemesini kaldırmanız gerekebilir. Genelde bu bağlantı (el ile) döndürülerek çıkarılır ve böylece
ampul ortaya çıkar. Ampul de yerinden döndürülerek çıkarılır. Yeni ampulü yerleştirin, elektrik bağlantısı yapın ve
yeni ampulü test edin.
Yan Sinyaller
Yan sinyaller, sinyal ampulünün ortaya çıkması için ya aracın dışından gevşetilir ya da bu ampullere motor
bölmesinden ulaşılır. Bu belirlendikten sonra, arka sinyaller için yukarıda bahsedilen işlemleri tekrarlayın ve
ampulü test edin.
Eski ampuller zehirli olmasa da, ampuller dönüştürülebilir malzemelerden (cam, metal, plastik) yapılmaktadır.
Doğaya zarar vermeyecek şekilde imha edilmesini, mümkünse geri dönüşüm için, belediyenin geri dönüşüm
kumbaralarına atılmasını tavsiye ederiz
Motor Dersi Bitmiştir.
Hazırlayan : Sinan AKDUMAN
İLK YARDIM
İlkyardımın tanımı
KAZA : Hiç beklemediğimiz bir anda meydana gelen, daha önceden olacağı tahmin edilemeyen, önlemler alınarak
çoğunun önlenebileceği ölüm, yaralanma ve maddi hasarla sonuçlanan olaylara KAZA denir.
Ev kazaları, iş kazaları, spor kazaları, okul kazaları trafik kazaları gibi çeşitlere ayırabiliriz.
Kazaların Nedenleri
> İnsanların kendi kendine kazaya neden olması
> Başka insanların kaza ile karşı karşıya bırakılması
> Kullanılan araç ve gereçlerin bakımsızlığı
> Eğitim eksikliği ve güvenlik ihmalleri
> Teknik ve yasal yetersizlik
> Uygulama ve denetim azlığı
> Bilgisizlik
> Çevre ve doğa olayları
FELAKET :Kasıt unsuru olmaksızın oluşan,
insanları ve çevreyi olumsuz etkileyen büyük can
ve mal kayıplarına yol açabilen DOĞAL
KAYNAKLI olaylardır. Deprem.sel ve benzeri
olaylar gibi
Kazalarda felaketlere göre daha az can ve mal kaybı söz konusu olmakla birlikte zamanla kazalarda felaket
boyutuna çıkabilmektedir.Felaketlerde bir anda binlerce kişi ve büyük mal kayıpları meydana gelir özellikle trafik
kazarlında senelerin kaza yorumu yapılacak olura kazaların nasıl bir felaket boyutuna çıkacağı açıkça
görülebilmektedir
Trafik Kazası :
Karayolu üzerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracın karıştığı ölüm, yaralanma ve maddi hasar
sonuçlanan olaylara Trafik kazası denir.
> Hareket halinde iki aracın çarpışması
> Hareket halinde bir araç ile yayanın çarpışması
> Hareket halinde bir araç ile hayvanın çarpışması
> Hareket halinde bir aracın sabit bir nesneye çarpması
> Hareket halinde bir arcın uçuruma yuvarlanması
Ülkemizde ve Dünyada Trafik Kazaları:
Ülkemiz her yıl binlerce insanı yaşamından eden, binlercesini sakat bırakan, milyarlarca liralık milli servet
kaybına, insanların işgücü kaybına, ruhsal yapılarının bozulmasına neden olan trafik kazaları ile dünyada ilk 10
sırada yer almaktadır.
ARAÇ: %2�4 oranında
Genel olarak araçları bakımsız olarak kullanılması ve teknik bakımdan yetersiz araçların kullanılması
ÇEVRE
Yol kusurları: %2 � 4
Karayollarını bakımının zamanında yapılmaması ve gerekli işaretleme unsurlarını gerekli yerlere konulmamış
olması kaldırımların yetersizliği veya amacı dışında kullanılması
İklim koşulları :%1 � 2
Çok sıcak, çok soğuk Buzlanma , sis, yağmur
İNSANLAR :%90�95 oranında
Sürücüler : % 80
>Trafik kurallarına uyulmaması
>Trafik işaret levhalarına dikkat edilmemesi
>Alkollü araç kullanılması
>Dikkatsiz , uykusuz ve yorgun araç kullanılması
>Ruhsal yapılarında bozukluk olması
Yayalar : % 15
> Yayaların trafik kurallarına uymaması
> Yayaların dikkatsiz ve dalgın olması
> Yayaların alkolü olması
> Yaya gruplarından en fazla etkilenen yaşlılar ve çocuklardır.
İlkyardımın tanımı
İLKYARDIM
Aniden hastalanan veya yaralanan
kişiye tıbbi tedavi yapılıncaya kadar
anında ve olay yerinde çevre
olanaklarıyla yapılan tıbbi olmayan
geçici müdahaleye "İLKYARDIM"
denir. İlkyardım kazanın olduğu
olay yerinde yapılır.
İlkyardımdaki esas amaç kesinlikle
tıbbi müdahale değildir sadece
hayat kurtarmaya yönelik geçici
uygulamalar yapılır.
Kişi eğer sağlık görevlisi değilse
> Emin olmadığı uygulamalardan kaçınmalı
> Sakin ve tedbirli olmalı
> Çevre imkânlarından yararlanmalı
Kazazedenin durumunun kontrol altına alınıp daha kötüye gitmesini engellemek amacıyla yapılan hayat
kurtarmaya yönelik ve kazazedenin durumunu kötüye gitmesi engellemek amacıyla yapılan işlemler geçici
ilkyardım müdahaleleridir
İLKELERİ
> Kazazedeyi güvenli bir yere almak
> Çabuk karar vererek yaralının durumunu değerlendirmek
> Kazazedede başka bir yaralanma meydana gelmesini engellemek
> Geçici önlemleri alarak moral vermek
> Yaralıya ve yaraya göre uygun pozisyon vermek
> Vücut sıcaklığını korumak bilinci açık tutmak
HEDEFLERİ
> Solunumu durmuş olan varsa solunumun sağlanması
> Kalbi durmuş olan varsa kalbin çalıştırılması
> Varsa kanamanın durdurulması
> Şoka girmek üzere olan varsa şokun engellenmesi
> Yaranın dış etkenlerden korunması
>Yaralının durumuna göre uygun pozisyon verilmesi
> Haberleşmenin sağlanması
> Yaralının taşınarak hastaneye sevk edilmesi
AŞAMALARI
Kaza Yeri Trafik güvenlik önlemlerini almak
Herhangi bir kaza yerine gelen sürücü ya da kişi ilk önce kaza yeri trafik güvenlik önlemlerini alarak başka bir
kazanın olmasını engellemek vegerekli işaretlemeleri yapmak zorundadır
> Kaza yapan aracın önüne ve arkasına en az 150 metreden görülebilecek şekilde reflektör koyarak
işaretlemelidir.
Bu şekilde hem kazazedelerin hem de kendi güvenliğini sağlamış olacaktır.
> Yaralıyı tehlikeli yerden güvenli yere almak
> Haberleşmeyi sağlamak
> Yaralıların hayati tehlikelerine karşı önlem almak
> Yaralı önem durumuna göre sıralamak
> Yaralıları olay yerinden hastaneye sevk etmek.
İLK YARDIMCININ ÖZELLİKLERİ
İlkyardım uygulaması yapacak olan bir kişi kesinlikle ilkyardım bilgi ve becerisine sahip olmalıdır.
Karayolu üzerinde herhangi bir trafik kazası ile karşılaşan sürücüler her durumda müdahale etmek
zorundadırlar.Müdahale etmeyen sürücülere para ve puan cezası uygulanır.
> Yaralıları gözlemleyip değerlendirebilmeli
> Emin olmadığı uygulamalardan kaçınmalı
> Çevre imkân ve olanaklarından yaralanmasını bilmeli
> Elinde bulunan malzemeyi en iyi ve yararlı şekilde kullanmalı
> Her zaman sakin ve tedbirli olmalı
>Yaralının bilinicini açık tutarak moral vermeli
İLKYARDIM
İNSAN VÜCUDU
GENEL YAPISI
Vücut yapısının bilinmesi ilkyardım uygulamalarının yapılmasını kolaylaştırır ve daha bilinçli davranılmasını
sağlar.Bu nedenle insan vücudunu bilmemiz gerekmektedir.
Hücre :Canlıların vücudunda bulunan gözle görülemeyecek kadar küçük,
bölünerek çoğalabilen en küçük yapı taşlarıdır.
Bir hücrenin yapısı 3 bölümden oluşur
Hücre zarı : Hücrenin çevresini sarar ve hücresini beslenmesini sağlar.
Sitoplâzma (hücre gövdesi)
Hücre çekirdeği ve çekirdekçikler
Doku : Vücudun canlılık fonksiyonlarını yerine getiren aynı yapı ve görevdeki hücreler topluluğuna doku denir.
Organ : Aynı yapı ve görevdeki değişik dokuların birleşmesi ile meydana gelen bir bölüm vücut faaliyetidir.
Sistem : Yaşamsal fonksiyonlar için değişik organlardan oluşan bir yapıdır. Sistemler birbirlerine bağımlı olarak
çalışmaktadırlar,bu yüzden herhangi birinde meydana gelebilecek yapı bozukluğu diğerlerini de etkileyerek
olumsuz sonuçlar doğurabilmektedir
Hücreler birleşerek dokuları,dokular birleşerek organları,organlar birleşerek sistemleri oluştururlar
VÜCUT BÖLGELERİ
Baş Bölgesi : Yüz-Kafa -Boyun
Gövde : Göğüs. Kaburga-Karın ( Karaciğer- Dalak)
Alt taraf : Omurganın bir bölümü, bacaklar, kalça
Üst taraf : Omuz, kollar, dirsek ,el,omurganın bir bölümü
VÜCUT BOŞLUKLARI
> Kafatası boşluğu : Beyin ve beyincik
> Göğüs boşluğu : Soluk borusu,yemek borusu,akciğer,kalp
> Karın boşluğu : Mide,böbrekler,karaciğer,bağırsaklar,pankreas
> Leğen boşluğu : Üreme organları,idrar torbası
> Omurga boşluğu : Omurilik ve sinirler bulunur.
VÜCUT SİSTEMLERİ VE ORGANLARI
HAREKET SİSTEMİ > Kemikler > Eklemler
> Kaslar
KEMİKLER
Kemik dokusu : Kemik zarı, sert tabaka , süngerimsi tabakadan oluşur.
Uzun kemiklerin ortasında bir boşluk vardır ki bu boşluk kemik iliği ile doludur.Vücudumuzda bulunan 208 kemik
iskeletimizi meydana getirir.
Kemikler uzun,kısa ve yassı, olmak üzere üç türlüdür.
EKLEMLER
Kemikleri eklem yüzeyleriyle birbirine bağlayan yapılardır.
Oynamaz eklemler: Baş kemiklerinde (kafatasında)
Yarı oynar eklemler : Omur ve kaburgalarda
Oynar eklemler : Alt çenede , omuz- dirsek- bilek -el parmak , kalça-diz, bilek-ayak parmaklarında
KAFATASI KABURGA VE OMURGA
EKLEMLERİ
KASLAR
Hareket sisteminin
aktif yapısıdır.
Çizgili : isteğimizle çalışan kaslar
Çizgisiz-düz : isteğimiz dışında çalışan kaslar
Kalp kası çizgili olmasına rağmen isteğimiz dışında çalışır.
İNSAN VÜCUDU
DOLAŞIM SİSTEMİ
Kalp, kan ve damarlardan oluşur
(Atar, toplar ve kılcal damarlar), Lenf damarları ve lenf bezlerinden meydana gelir.
Sistemin merkezi kalp olduğu için pompa gibi çalışarak kanı damarlara pompalar. Kılcal damarlar aracılığı ile
kanın İçindeki oksijeni, besinleri, hormonları, iyonları, kafa derisine, ayak parmağındaki hücrelere kadar taşır.
Buralarda kullanıldıktan sonra artık maddeleri, karbondioksiti toplardamarlar aracılığı İle toplayarak temizlenmek
üzere akciğerlere ve boşaltım sistemine taşır.
Kalp : Dolaşım siteminin merkezidir.
Kalp atımı
Yetişkinlerde : 60�80
Çocuklarda : 80�100
Bebeklerde: 100�120 arasındadır.
Damarlar :Kanın vücuda dağıtılmasını sağlayan yollarıdır:
Atardamarlar : Kalbin pompaladığı temiz kanı ( açık kırmızı ) vücuda dağıtırlar.
> Kan basıncının en fazla olduğu damarlardır.
Toplardamarlar : Kanı dokulardaki kılcal damarlardan alarak kalbe getiren damarlardır. Taşıdıkları kan kirlidir
çünkü içinde CO2 ,besinmaddeleri ve artık maddeler vardır. Bu nedenle de koyu kırmızı renktedir.Kılcal damarlar
: Atardamarların en ince dallarıdır ve madde değişimini sağlarlar. Kan basıncı en az olan damarlardır.
> Vücut ağırlığımızın 1/13'ü kandır.
SOLUNUM SİSTEMİ
Solunum : Fizyolojik bir olay olup, kişinin yaşamı için gerekli oksijeni almasını sağlar. Gerçek fonksiyonu, dokulara
oksijen sağlamak ve dokularda oluşan CO2'i alıp dışarı atmaktır.
Solunum sayısı
Yetişkinlerde 15�20
Çocuklarda ve bebeklerde : 30�40 arasındadır.
Soluk alıp vermeye "soluma" adı verilir. Soluma, solunum merkezinin akciğerlere CO2'nin arttığını uyarması ile
başlar. Merkezin diyaframı ve göğüs kaslarını uyarması üzerine de kaslar kasılarak göğüs kafesini genişletir,
kasılan kasların bir süre sonra gevşemesi ile göğüs kafesi daralır. Böylece soluk alıp verme işlemi gerçekleşmiş
olur.
SİNDİRİM SİSTEMİ
Canlı organizmaların yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olan gıdaların alınması, parçalanması,sindirilmesi ve
artıkların dışarı atılması işlemlerinden sorumlu sistemdir. Ağızda başlayıp anüste sona erer. Bu işlemleri,
organları ve enzimleriyle yapar.
Ağızda çiğnenen besin
maddeleri yutak ve
yemek borusundan
geçerek mideye gelir.
Burada yelerince
parçalandıktan sonra 12
parmak bağırsağına
girerek salgılarla karışır.
Daha sonra emilmek
üzere ince bağırsaklara gider, oradan da kalın
bağırsaklara geçerek artıklar anüsten dışarı atılır
SİNİR SİSTEMİ
Duyuların alınması, algılanması ve tepki verilmesinden
sorumlu sinir sistemidir. Bu sistem organizmanın tüm
sistemleriyle koordineli bir şekilde çalışır ve bu sistemleri
yönetir.
Sinir sistemini organizma ile çevre arasındaki iletişimi
sağlayarak algılamayı, öğrenmeyi, düşünmeyi ve tepki vermeyi gerçekleştirir.
3 bölümdür
> Merkezi sinir sistemi
> Çevresel sinir sistemi: Duyu, motor ve bağlantı sinirlerinden oluşur.
> Otonom sinir sistemi: Sempatik ve parasempatiktir.
Beyin: Vücudu kontrol eden bilinç
sistemidir. Tüm istemli hareketlerden,
çevrenin algılanmasından ve olaylara
verilen tepkiden sorumludur. Ayrıca
bizi biz yapan düşünce ve duyulara
sahip olmamızı sağlar. Beyinden 12 çift
sinir çıkar.
Beyincik : Hareket ve dengeyi sağlar
Soğan ilik : Dolaşım ve solunum
sistemini kontrol eder.
Omurilik : 31 çift sinir çıkar. 12 çiftle
birlikte hareket eder. Daha çok kas,
deri ve iç organlarda İşlevlerini
yürütürler.
KAZA YERİ İLKYARDIM ÖNLEMLERİ VE İLKYARDIM ÇANTASI
KAZA YERİ İLKYARDIM ÖNLEMLERİ
KAZA YERİ TRAFİK ÖNLEMLERİ: Bir kaza yerine gelindiğinde ilkyardım uygulamalarına başlanmadan önce
hem kendi hem de kazazedenin güvenliğinin sağlaması gerekmektedir.
> İşaret vererek araç sağda durdurulur.
> Dörtlü ikaz sinyaller yakılır.
> Kaza yerinin en az 150 metreden görülebilecek şekilde reflektör veya ışık veren cihaz yerleştirilir.
> Böylece zincirleme kaza önlenmiş olur.
KAZA YERİNİN ZARARSIZLAŞTIRILMASI
> Mümkünse kaza yapan aracın kontağı kapatılarak motoru devreden çıkarılır.
> Aracın yanma olasılığına karşı dikkatli olmalı> Aracın devrilme olasılığı unutulmamalıdır.
UYGUN İLKYARDIM ORTAMININ HAZIRLANMASI
> Taşımaya uygun bir yer olması
> Aydınlatmanın uygun olması
> İlkyardım malzemelerinin kolay ulaştırılabileceği bir yer olması
> Araç ve ambulansın girebileceği yer olması
> İklim koşullarının uygun olduğu ortam olması gerekiyor ki ilkyardımcıilkyardımı rahat, uygun bir ortamda süratle
uygulayabilsin.
YARALININ ARAÇTAN ÇIKARILMASI
Herhangi bir yaralı kazazede araç içinde ise yaralıyı çıkarmak için çokdikkatli olunmalıdır.Bilinçsiz şekilde yaralıyı
çıkarmaya çalışmak başka bir yaralanma ya da kalıcı sakatlık meydana gelmesine neden olabilir.
> Mümkünse araç içinde sıkışmış olan kazazede en az üç kişi ile dikkatlice çıkarılmalıdır.
> Ancak bir kişiden başka kimse yoksa ve araçta yangın tehlikesi varsa tek kişi ile dikkatli bir şekilde çıkarılabilir
> Kaza yapan araçta yaralı sıkışmış ve
araçta devrilme tehlikesi görülüyor ise
kesinlikle araç devrilme tehlikesinden
kurtarılıp sabitlendikten sonra yaralıyı
kurtarmaya çalışılmalıdır.
> Eğer araç devrilmiş ve ters duruyor ise açılabilen kapıları açarak aracın yan yatma tehlikesi ortadan
kaldırılmalıdır.
İLKYARDIM ÇANTASI
Karayolları Trafik Kanununa ve buna bağlı yönetmeliğe göre tüm motorlu taşıtlarda (motosiklet, motor bisiklet, iş
makinesi hariç) ilkyardım çantası bulundurmak zorunludur.İlkyardım çantalarını ortak özelliği yaşam kurtarmada
kullanılmalarıdır.
> İlkyardım çantası sürücünün kolay erişebileceği ve gözle görünür bir yerde bulundurulmalıdır.
İLKYARDIM ÇANTASININ MALZEMELERİ
İlkyardım çantasında bulundurulacak malzemelerin miktarı araçta taşınacak olan yolcu sayısına göre ayarlanmak
zorundadır.İller arası taşımacılık yapan yolcu otobüslerinde içinde daha fazla malzeme bulunan ilkyardım çantası
her 10 kişiye bir ilkyardım çantası düşecek şekilde ayarlanmak zorundadır.
TSE 4019'a göre uygun liste(Her 10 kişi için ) şu şekildebelirlenmiştir
1 adet Üçgen sargı bezi
3 adet sargı bezi
3 adet gazlı bez 1 adet flaster
1 adet küçük makas
10 adet çengelli iğne
1 adet elastik banda) 10 adet yara bandı1 adet hava yolu borusu.
1 adet solunum maskesi
1 adet açık renk plastik örtü: ( 200 x 150 cm. )
Not defteri, kursun kalem,
1 adet turnike
İlkyardım rehberi
pamuk, amonyak ve aspirin isteğe bağlı olarak bulundurulabilir.
Tentürdiyot ve oksijenli su uygulama yanlışlıkları yüzünden malzemeler listesinden çıkarılmıştır.
Tentürdiyot Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından çanta muhteviyatından çıkarılmıştır
AİRWAY
HAVA YOLU HORTUMU
SOLUNUM SAĞLANMASI
SOLUNUMUN DURMASI
> Soluk yolunun yabancı cisim nedeni ile tıkanması
> Kaburga kemiklerinin kırılması
> Boyun omurlarının kırılması
> Aşırı kanama
> Göğüs kafesinin dış etkilerle sıkışması
> Zehirleyici gazlar
> Suda boğulma
> Dilin gevşeyerek soluk yolunu tıkaması
SOLUNUM DURMASI BELİRTİLERİ
> Baş dönmesi
> Nefes darlığı
> Düzensiz ve hızlı nabız
> Bilinç kaybı
> Boyun damarlarında şişme
> Elin boğaza gitmesi
> Yüzün kızarması
> Dudakların morarması
Yaralıda solunum durmasının gözlenmesi ve kontrolü
> Göğüs hareketleri varmı BAK
> Kazazedenin ağzına ve burnuna yaklaşarak kulağınla soluk sesi olup olmadığını DİNLE
> Elini ada yanağını ıslatarak kazazedenin ağzına yaklaştır sıcak havanın gelip gelmediğini kontrol ederek
HİSSET
Solunumu kolaylaştırmak için
verilebilecek pozisyonlar
> Çeneyi göğüsten uzaklaştırarak dil kontrol edilir ve baş geriye çekilir.
> Yan yatış pozisyonuna getirilir.
> Solunum zorluğu göğüs yaralanmasına bağlı ise bu durumda oturtulur veya
yarı oturtulur.
Boğulmalarda ilkyardım
Boğazdan Yabancı Cismin Çıkarılması
Heimlich Yöntemi:Soluk yoluna yabancı cisirn kaçan kişinin arkasına geçilir. Sol
el yumruk yapılarak göbekten biraz yukarı yerleştirilir, sağ el ile sol bilek tutulur.
Daha sonra aniden sertçe arka arkaya 4�5 kez basınçla birlikte solunum zorluğu çeken kişi ilkyardımcıya doğru
çekilir. Bu sırada kişinin ağzının açık olmasına dikkat edilmelidir. Solunum yolu tıkanan kişi yan yatırılarak yine iki
kürek kemiğinin ortasına 5 kez vurulabilir.
Çocuk ise yüzü yere doğru gelecek şekilde dizin veya kolun
üzerine yatırarak 2 kürek kemiğinin ortasına 4 kez vurulur.
Elin ayası göbek çukurunun 3 parmak üstüne konur ve 5�6 kez ani basınç yapılır.
Bebek ise ayak bileklerinden sarkıtılarak yine sırtına vurulur.
SUDA BOĞULMA
Sudan kurtarmanın temel kuralı
At (Can simidi ya da yeleği )
Çek ( ağaç dalı ya da ip )
Kürek çek (sandal ya da bot )
Yüzerek git
Suda boğulma tehlikesi geçiren bir
kazazedeye arkadan ve yandan
yaklaşarak koltuk altından tutarak
sırtını omzunuzun üzerine getirin
böylece baş yukarıda kalacaktır. Sırtüstü veya yan yüzerek kişiyi karaya çıkarınız.
Hemen sırtüstü yatırarak başını yan çeviriniz.
Başka bir kişi bacakları yukarı kaldırarak suyun boşalmasını sağlar
ya da boğulanın karnından iki elle tutularak bel yukarı doğru kaldırılır.
Vücut ters V şeklinde olmalıdır.
Çocuk İse, ayak bilekleri tutularak yukarıya kaldırılır, bu
pozisyonda suyun boşaldığı görülecektir.
Ağızdan ağza suni solunum yapılır ve her defasında baş yana çevrilerek varsa suyun çıkması sağlanır.
Bu işlem 5�6 kez yapılmalıdır.
Bilinci yerine gelmişse sıcak içecekler verilir.
SUNİ SOLUNUM UYGULAMALARI
İlkyardımın öncelikli hedefi solunumu sağlamaktır.Eğer bu sağlanamaz ise 3. dakikadan başlayarak beyin
hücreleri kandaki oksijen yetersizliği sebebiyle ölmeye baslar, dışarıdan hava takviye edilmezse 4�6 dk. sonra
ölüm meydana gelebilir. Yetişkin bir insan dakikada 15�20 defa çocuklar ve bebekler ise dakikada 30�40 defa
nefes alıp verirler.
Suni Solunum
Herhangi bir dış etken ya da bir kaza sonucu kendi kendine soluyamayan hastaya dışardan hava etmeye suni
solunum adı verilir.
> Ağızdan ağza suni solunum yöntemi en etkili suni solunum yöntemidir.
Yaralı sırt üstü yatırılarak ilkyardımcı yaralının yan tarafına geçer.
Ağız boşluğu kontrol edilerek varsa takma dişler veya diğer yabancı cisimler
çıkarılır.
İlkyardımcı ellerinden birini (yaralının ayak tarafındaki) yaralının ensesinden altına sokar, diğer eli ile alından
bastırarak bası geriye doğru getirir.
Alından bastıran elin baş ve işaret parmakları yaralının burnunu kapatır.
ilkyardımcı derin bir nefes alarak yaralının ağzından üfler ve göğsün kabarmasını
kontrol eder.
Ağız yaralıdan çekildiğinde göğüs aşağı doğru iner.
Bu işlem yetişkin bir kişide dakikada 15�20 kez olmak üzere kendiliğinden soluyuncaya kadar tekrarlanmalıdır.
Maske ile suni solunum
İlkyardım çantasında bulunması zorunlu malzemelerden birisi de solunum maskesidir. Özellikle bebeklerde suni
solunum hem ağızdan hem burundan aynı anda az fakat sık hava üfleyerek yapılacağından maske uygun
malzemedir.
Holger- Nielsen (Sırttan bastırma dirseklerden kaldırma ) Metodu
Ağızdan , burun çevresinden kan geliyorsa, yüzde büyük yaralanma var ise ağızdan, burundan suni solunum
yapılamayacağından Holger- Nielsen yöntemi uygulanmalıdır.
Bu yöntem göğüs ve omurga yaralanmalarında uygulanmaz.
>Yaralı, yüzüstü yatırılarak başı yana çevrilir.
>Kollar dirsekten bükülerek başın altına konur.
>İlkyardımcı yaralının başucunda bir diz kalkık diğer diz yerde olacak şekilde durur.
>İlkyardımcının iki el bas parmağını omurgayı bulacak şekilde, diğer parmaklarını kürek kemiğinin üzerine
yerleştirir ve basınç uygular.
Böylece kirli hava dışarı atılır.
> Sonra ellerini kaydırarak dirseklerinden esnetir ve hava girmesini sağlamış
Silvester Yöntemi ( Göğüsten
bastırma kolları kaldırma )
Metodu
Yine ağız ve burunda kanama
varsa tercih edilmesi gereken yöntemlerden birisidir.
> Yaralı sırtüstü yatırılır
> Omzunun altı desteklenerek baş yana çevrilirken biraz geriye doğru çekilir.
> İlkyardımcı yaralının başucunda iki diz de yere gelecek şekilde diz çöker
> Yaralının dirseklerinden tutarak kolları yukarı ve kendine doğru çeker.
> Sonra dirsekleri yere doğru bastırarak akciğerin genişlemesini sağlar
> Son hareket ise yaralının kolları ile
kendi göğsüne baskı yaptırmaktır.
SUNİ SOLUNUM UYGULANAN YARALININ İZLENMESİ
Suni solunum yöntemlerine yaralı kendiliğinden soluyuncaya kadar (kalbi
çalışıyor ise) devam edilir. Solumaya başlamış ise , solunumu rahatlatıcı pozisyonlardan biri olan yan yatış
pozisyonu verilerek sevk edilmelidir.
.
KANAMANIN DURDURULMASI
VE DOLAŞIMININ
SAĞLANMASI KANAMALARDA
İLKYARDIM UYGULAMASI
VE ÇEŞİTLERİ
Kanın yaralanma ya da hastalıklar nedeniyle damarların
yırtılması sonucu vücuttan dışarı ya da vücut boşluklarına
doğru akmasına kanama denir.
Vücut ağırlığının 1/13'ii kandır. İnsan vücudunda bulunan kanın %20'si kanamalarla kaybedilirse hayati tehlike
oluşur. Bu sebeple kanamaların durdurulması hayat kurtarma açısından çok önemlidir..
Atardamar Kanaması : Atardamarlar kalbimizden yüksek basınçla pompalanan kanı hücrelere ileten,
toplardamarların tersine kol ve bacakta derinde yol alan damarlardır. Atardamardan olan kanamalarda, açık renkli
kanın, yara ağzından kalp atımına uyumlu şekilde fışkırarak çıktığı izlenir. Genellikle durdurulması daha zor olan,
hayati tehlike yaratan kanamalardır.
Toplardamar Kanaması:Toplardamarlar hücrelerden dönen kanı kalbe taşıyan, düşük basınçlı kan akımı olan
damarlardır. Cilde yakın, yüzeysel toplardamarlar kol ve bacak, el, ayak sırtında rahatça seçilebilir. Toplardamar
kesikleriyle olan kanamalarda koyu renkli, taşma tarzında kan kaçışı görülür. Çoğu kez doğrudan baskı
uygulayarak kontrol altına alınabilir. Genellikle yaşamı tehlikeye sokmaz.
Kılcal damar Kanaması : Kılcal damarlar hücrelere ulaşan son damar uzantılarıdır. Çok ince olup içlerinde çok az
kan bulunduğu için zedelenme, kesilmelerinde ancak sızıntı tarzında ve hafif bir kanama olur. Bir kesik ya da
darbe sonrası ortaya çıkabilir. Hemen her zaman, dış müdahale olmasa bile, kendiliğinden sona erer. Hayati
tehlike yaratmaz.
Kanın Aktığı Yere Göre Kanamalar
Dış kanama : Kan organlardan vücudun dışına doğru akar ve kanayan yer gözle görülebilir.
İç kanama :Kan damarlardan vücut boşluklarına doğru akar ve gözle görülemez ancak belirtiler sayesinde tespit
edilebilirler.
> Zayıf ve hızlı nazız atımı
> Soluk ve nemli deri
> Gözler donuktur ve refleks tepkiler azalır
> Baş dönmesi, baygınlık
> Susuzluk hissi
> Bulantı - kusma
> Yüzeysel ve sık solunum
> Bazen kanayan bölgede sertlik
> Organlardan kan gelmesi
Beyin kanamalarında kulak ve burundan akciğer kanamalarında ağızdan gelir.
GEÇİCİ KANAMA DURDURMA YÖNTEMLERİ
Kanayan yere parmak bastırmak
Kanayan damar parmakla kemik arasında sıkıştırılarak kanama
durdurma yöntemidir.Temiz el ya da parmakla kanayan yere
basınç uygulanır .İlkyardım çantamdaki mikropsuz gazlı bez yaranın üstüne konur ve üzerinden parmakla
bastırılır.
Basınç noktalarına baskı uygulamak
Vücuttaki belli basınç noktalarına basınç uygulayarak kanama durdurma yöntemidir.
> Kafa derisi bölgesi kanamalarında, kulak önüne iki parmakla
bastırılır.
> Kanama baş ve yüzün bir tarafında ise, yaralının arkasına
geçilerek dört parmakla alt çenenin hemen altında boyun
başlangıcına bastırılır.
> Omuz ve boyundaki kanamalarda köprücük kemiğinin İç kısmına başparmak içerde diğer parmaklar dışarıda
tutulacak şekilde bastırılır.
>Koldaki kanamalarda, kolun iç kısmında koltuk altına yakın nabız olan noktaya parmakla bastırılır.
>Bacaktaki kanamalarda, kasık kıvrımının iç kısmına iki elin başparmağı ile bastırılır
Kanayan yeri kalp düzeyinden üstte tutmak
Kanayan yeri kalp seviyesinin
üzerinde tutmak suretiyle kanama
azaltma yöntemidir.
İLKYARDIM MALZEMELERİ
KULLANARAK KANAMA
DURDURMA YÖNTEMLERİ
Basınçlı sargı uygulama
Kanayan yerin üzerine terniz bir bez veya gaz bezi konur. Sonra sargı bezi veya kravat, eşarp ile birkaç tur
sarıldıktan sonra daha önce hazırlanmış olan tampon (pamuk, gazlı bezden veya sert malzemelerden olabilir.)
sargının üzerine yerleştirilir. Sonra 3 ya da 4 tur daha sarılır ve organ kalp düzeyinden üstte tutulur. Bu
uygulamada önemli olanyalnız kanayan yerdeki damarın üzerine basınç yapmaktır.
Turnike uygulaması
Kol ve bacaktaki büyük kanama durdurulmasında en
etkili yöntemdir.
Turnike : Tek kemik üzerine uygulanan ve damarın deri ile kemik arasına sıkıştırılmasını amaçlayan yöntemdir.
Sıkma bağı olarak da adlandırılan bu yöntem vücutta koldaki ve ayaktaki tek kemikler üzerinde uygulanır.
Sıkma bağı olarak ilkyardım çantasındaki turnike kullanılabileceği gibi 5�6 cm.lik elastik bandaj, kravat, büyük
bez mendil, eşarp, kaşkol, fular çorap gibi malzemeler kullanılabilir.
> Turnike malzemesi uygulanacak yere (el ve koldaki kanamalar için omuz ile dirsek arasına , bacak ve ayaktaki
kanamalar için diz İle kalçaarasına) yerleştirilerek 2 kez sarılır ve 2 düğümle bağlanır.
> İkinci düğümün ortasına turnike çubuğu olarak sert bir malzeme yerleştirilerek kanama duruncaya kadar bu
çubuk döndürülmek suretiyle sıkılır.
> Kanama durduğu zaman çubuk bir başka düğümle sabitleştirilir.
> Turnike uygulamasına en fazla 2 saat devam edilir.İlk bir saat içerisinde her 15 -20 dakikada bir 5 � 10 saniye
gevşetme uygulanmak zorundadır.Uygulama 1 saati geçtikten sonra gevşetme zamanını her 10 dakikada bir
olarak ayarlamak gerekir
BURUN KANAMASI
Burun kanaması herhangi bir iç hastalığa ya da
etkene bağlı değilse yani kendi kendine meydana
gelmişse
> Kişi oturtulur ve başı yüze yakın hafif aşağı eğilir.
> Burun delikleri 2 parmakla sıkıştırılır.
> Buruna ve enseye soğuk tatbiki yapılır.
> Yüz soğuk su ile yıkanabilir.
> Eğer durmuyorsa sargı bezi ile tampon yapılır
> Hala durmamışsa hemen hekimine sevk edilir.
.
ŞOK - BAYILMA VE KOMADA İLKYARDIM
ŞOK
Çeşitli nedenlerle bağlı olarak dolaşım sisteminin yetersizliği sonucu vücudun her yerine yeterli kan akışının
sağlanamaması nedeniyle sistemlerdeki çalışma yetersizliğidir. Dolaşım yetersizliğinden bütün vücut organları
etkilenmekle birlikte ilk önce etkilenecek olan organ beyindir.
Nedenleri
> İç ve dış kanamalar
> Şiddetli ağrılar
> Ani korku ve heyecanlar
> Geniş yanıklar ve zehirlenmeler
> Aşırı su ve tuz kaybı ya da enfeksiyonlar
> Kalp krizleri ve yüksek ateş
Belirtileri
> Huzursuzluk ve endişe hissi
> Nabız atışının hızlı fakat hissedilmesinin zayıf olması
>Yüzeysel solunum soğuk cilt ve titreme
>Vücut ısısının hızla düşmesi ve deride solukluk
> Bilinç kaybı kan basıncında düşme
> Göz bebekleri büyüklüğü ve bulantı kusma
İlkyardım
> Kanama varsa durdurulmalıdır
> Şok pozisyonuna alınır (İç kanamalar hariç). Sırtüstü yatar vaziyette baş aşağıda, bacaklar yukarıda, üstü
örtülü başı yana çevrilmiş pozisyondur.
> Soluk yolu açık tutulur.
> Bilincinin açık kalması sağlanır
> Bilinci açık ve iç kanama yoksa ılık içecekler verilebilir
> Üzeri örtülür.
BAYILMA
Beyine giden oksijenin çeşitli sebeplere bağlı
olarak azalması nedeniyle kısa süreli geçici ya da
kısmen bilinç kaybına bayılma denir
Nedenleri
Kan kaybı, kan görme,kan basıncının düşmesi,havasızlık, stres, nabızda artma, zayıflama, yüzün sararması, açlık
, kan şekerinin düşmesi, şiddetli ağrılar, çok sıcak, yüksek ateş, kansızlık.ani heyecan
Belirtileri
> Bas dönmesi, göz kararması ve soğuk terleme
> Solunumun sık ve yüzeysel olması
> Kasların gevşemesi, hareket edememe
> Kendinden geçme ve bilinç kaybının oluşması
İlkyardım
> Sıkı giysileri gevşetilir hava alması sağlanır
> Şok pozisyonuna alınır ve sıcak tutulur
> Duyu organları uyarılır solunum kontrol edilir
> Yüz ve ense soğuk su ile yıkanır takma dişi varsa çıkarılır.
> Tokat atılmaz, yakın mesafeden uzun süre alkol koklatılmaz
> Ayıldıktan sonra yeterli süre dinlendirilir.
KOMA
Hareket sisteminin duyu organlarının çalışmadığı ve uyaranlara karşı tepki verilmeyen derin bir bilinç kaybı ve
uyku halidir.
Nedenleri
Baş travmaları,beyin kanaması,kanamalara bağlı şok, elektrik şoku,,alkol ve zehirlenmeler, suda boğulma,bazı
hastalıklar,sıcak çarpması, donma
Belirtileri
Bilinçsizlik, uyku Hareketsizlik, halsizlik Uyarılara cevap vermeme refleks kayıpları hırıltılı solunum
İlkyardım
> Hava yolu hortumu takılarak soluk yolu açık tutulur
> Solunum durmuşsa suni solunum yapılır
> Vücut ısısı korunur
> Uygun pozisyonda sevk edilir
.
KALP DURMASI
Kalp, dolaşım sisteminin merkezidir.
Bir dakika içinde yetişkin bir kişide
60�80 defa kasılıp gevşeyerek tüm
vücut organlarına iletir ve hücreler, dokular için yaşamsal önemdeki maddeleri taşır. Ayrıca hücrelerden artık
maddelerin alınarak boşaltım sistemine gönderilmesinde rol oynar.
Belirtileri
> Nabız hissedilmez ve göz bebekleri büyür
> Bilinç ve refleksler kaybolur
> Solunum durur ve vücut ısısı düşer
> Deri kül rengi olur daha sonra morarır.
Kalp masajı
Kalp masajına, kalbin durmasından sonra 5 dakika içinde başlanmalıdır. Yoksa yapılacak masajın hiçbir faydası
olmaz. Çalışan kalbe hiçbir zaman masaj yapılmaz.
YETİŞKİNLERDE
> Kazazede sert bir zemine sırtüstü yatırılır.
> İlkyardıma kazazedenin yan tarafında diz çöker
> Kalp masajının yapılacağı yer belirlenir
> Kalp masajı göğüs kemiğinin 1/3 alt kısmına uygulanır.
> Bir elinin ayasını 1/3 kısmına , diğer elini de öbür elinin üzerine koyar .
> Basınç ellerin ayası ile yapılmalıdır. Kollar gergin olmalıdır.
> Ellerin ayaları İle 5�7 cm. esnetecek kadar basınç yapılır
> Bu işlem 1 dakikada 60�80 kez tekrarlanır.
Her bir dakikada 10 saniye süren kontroller yapılır kalp çalışmış ise hemen masaja son verilir.
Çocuklarda
Daha az basınçla ya tek el ayası veya parmak uçları ile dakikada 80�100 kez yapılır.
Bebeklerde
Başparmakla aynı noktaya 100�120 kez daha az basınçla uygulanır.
KALP MASAJININ VE SUNİ SOLUNUMUN BİRLİKTE
UYGULANMASI
Kazazedenin hem kalbi durmuş hem de solunumu durmuş ise
Tek İlkyardımcı varsa
> Önce 2 suni solunum
> Sonra 15 kalp masajı
İki İlkyardımcı varsa
> 1 suni solunum
> 5 kalp masajı
İki ilkyardımcı ile kalp masajı ve suni solunum uygulanırken dikkat edilmesi gereken işlemlerin sırayla
yapılmasıdır.Birinci ilk yardımcı suni solunum yaparken ikinci ilkyardımcı bu işlem bitmeden kalp masajı yapmaz
KAZA SONUCU OLUŞA YARALANMALAR VE
İLKYARDIM
Yara : Çeşitli nedenlerle vücut dokularının bütünlüğünün bozulması ya da bir kısmının kaybı ile mikroplar için giriş
kapısı haline gelmesidir.
Ezik yaralar : Trafik kazalarında en sık görülen yara çeşididir. Sert kunt cisimlerin darbesi ile meydana gelirler.
Batıcı ve Delici Yaralar : Sivri uçlu kesici cisimlerle meydana gelir. Kanama ve felç yönünden önemlidir.
Kesik yaralar : Kesici cisimlerle meydana gelen ağrılı ve kanamalı yaralardır. Yara kenarları düzgün ve uzun
görünümlüdür.
Ateşli silah yaralanmaları, hayvan ısırıkları, yanıklar gibi çeşitleri vardır.
YARALANMALARDA GENEL İLK YARDIM KURALLARI
Yaranın dış etkenlerden korunması
> Yaralı araçtan güvenli bir yere alınmalıdır
> Varsa Öncelikle kanama durdurularak sok ve korna engellenir
> Yara dış etkenlerden korunmalıdır
> Yaralı organ dinlendirilmelidir.
> Yaralı, yara üstte kalacak şekilde sevk edilmeli
Yaraların sarılması ve tespit edilmesi
> Yaralıya yara kalp düzeyinden üstte olacak şekilde pozisyon verilir
> Çamaşırlar kesilerek çıkarılır.
> Yarada batan cisim varsa çıkarılmaz, kenarları sargı bezi ile
desteklenir ve üzeri sarılır.
> İç organların göründüğü yaraların üzerine temiz bir bez kapatılır.
> Kesik yara kenarları birbirine yaklaştırılarak sarılır.
>Ağrı, morluklar İse şişliği gidermek için soğuk uygulama yapılır.
> Yaralı organın hareketsizliği sağlanarak sevk edilir.
ÖNEMLİ BÖLGE YARALANMALARI
BAŞ YARALANMALARI
Genel olarak trafik kazalarında. Sert bir cismin başa ya da başın sert cisimlere çarpması sonucunda, başta
yaralanmalar, kırıklar, beyin sarsıntıları veya kanamaları meydana gelebilir.
Belirtileri
> Bulantı kusma başta şişlik, yara, kanama
> Çöken kırık hırıltılı soluk alma
> Baş ağrısı, baş dönmesi ve göz çevresinde morluk
> Göz bebeklerinde büyüklük farkı
> Kızarmış yüz
> Derinden hissedilen nabız
> Tam veya yarı felç geçici hafıza kaybı
İlkyardım
> Sabit yan yatış pozisyonuna alınır.
> Kan geliyorsa kan gelen kulak altta olacak şekilde yan yatırılır,
kanama engellenmez.
> Başa-beyine batan cisim varsa asla çıkarılmaz
> Beyin görünüyorsa üzerine temiz bir bez kapatılır.
> Yaralının hası soğuk, vücut sıcak tutulur.
> Beyin kanaması yoksa baş yara üste gelecek şekilde yükseltilir.
> Kısa sürede sevk edilir. En az 12�24 saat hastanede gözetim altında tutulur.
GÖĞÜS YARALANMALARI
Göğüs bölgesinde yüzeysel yaralar olabileceği gibi kaburga kırıkları sonucu kaburganın göğsü delip dışarı
çıkması veya akciğere batması nedeniyle akciğer dokusunda harabiyet görülebilir.
Belirtileri
> Solunum güçlüğü, morarma,ağrı
> Ağızdan açık kırmızı, köpüklü öksürükle kan gelmesi
> Kaburga kırığı, batma hissi
İlk yardım
> Göğüste delici yara var ise bu delikten hava girmesi temiz bez ya da el
ile engellenir.
> Batan cisim çıkarılmaz
> Kapalı göğüs yarası ise soğuk tatbiki yapılır
> Varsa kaburga kırıkları sabitlenir
> Yarı oturuş veya oturuş pozisyonda sevk edilir.
KARIN YARALANMALARI
Trafik kazalarında vurma, çarpma çarpışma altında kalmaya bağlı olarak açık ve kapalı karın yaralanmaları
meydana gelir. İç organların dışarı çıkması veya organların patlaması söz konusu olabilir..
Belirtileri
Kapalı karın yaralanmasında
> Karında kızarıklık , morarma
> Karında sertlik,şok ve kramplar
> Kusma bulantı,susuzluk hissi
Açık karın yaralanmasında
> Gözle görülebilen yara
> İç organların dışarı çıkması
> Kusma bulantı ve ağrı
İlk yardım
> Kapalı karın yaralanması ise soğuk uygulama yapılır
> Açık karın yaralanması ve organ dışarı çıkmamış ise yaranın durumuna göre pozisyon verilerek yaranın üzerine
temiz sargı bezi kapatılır.
> Eğer organları dışarı çıkmışsa; karın içine sokulmadan yaranın üst kısmına toplanarak temiz ıslak sargı bezi ile
kapatılır.
> Yara enine ise
Sırtüstü yatırılarak baş yükseltilirken dizler bükülür.
> Yara boyuna ise
Bacaklar birleştirilerek ayak gergin tutulur.
Her iki uygulamada amaç yara kenarlarının birbirine yaklaştırılarak daha fazla organın çıkmasını engellemek ve
yarayı korumaktır.
> Kesinlikle ağızdan bir şey verilmez, dudakları ıslatılabilir.
> Kısa sürede sağlık kurumuna gönderilir.
OMURGA YARALANMALARI
Felç olma ihtimalinin yüksek olduğu en tehlikeli yaralanmalardandır. Omurgayı meydana getiren omurların
kayması omurga bağlarının yırtılması, omurların kırılması, sinirlerin zedelenmesi ve omuriliğin yaralanması olarak
ortaya çıkabilirler. Sıklıkla boyun ve bel omurga bölgelerinde görülür.
Belirtileri
> Yaralanan bölgenin aşağısında duyu kaybı, hareketsizlik
> Yaralanan yerde yara, şişme olabilir
> Boyun omurga kırıklarında başın Öne sarkması sonucu solunum güçlüğü
İlk yardım
> Sert zemine sırtüstü yatırılır
> Solunum kontrol edilir, çene göğüsten uzaklaştırılır.
> Şok önlenir
> Yaralı hareket ettirilmeden atellenir.
> Kesinlikle oturtulmamalıdır
YANIKLAR VE YANIK YARALARI
ARAÇ YANGINLARINA KARŞI ÖNEM ALMA SÖNDÜRME
Karayolları Trafik Kanununa göre A1-A2-F sınıfı sürücü belgesi ile kullanılan motosiklet, motor bisiklet, traktör
dışındaki tüm araçlarda söndürme cihazı bulundurulmalıdır.
Kazadan sonra yangın ihtimalini ortadan kaldırmak için
>Aracın kontağı kapatılır ya da akünün kutup başları sökülür.
>Aracın çevresi boşaltılarak emniyet alınır
Yangın başlamış durumda ise
>Söndürme cihazı alınarak motordan başlayan bir yangında Önce kaput açılmadan (hava ile teması önlemek İçini
motorun alt ve ön kısımlarına sıkılır.Bu işlem bitmeden aracın kaputu açılmaz .
YANIK YARALARI, ÇEŞİTLERİ
Ateş, sıcak su, buhar, kızgın katı cisimler, asit-baz, elektrik akımı, yıldırım, güneş gibi nedenlerle dokularda
meydana gelen yaraya YANIK denir. Vücut yüzeyinin %20 sinden daha fazlasının yanması hayati tehlike
oluşturur. Bebeklerde bu oran %10 dur. Yanık yüzeyinin genişliği ve derinliği önemlidir.
Birinci derece yanıklar : Derinin sadece üst tabakası yanmıştır. Deri bütünlüğü bozulmamıştır, gerginlik, ağrı,
kızarıklık vardır. İz bırakmayan çok hafif yanıklardır..
İkinci derece yanıklar : Derinin üst ve orta tabakası yanmış, bütünlüğü
bozulmuştur. Kılcal damar ve sinir uçları açıkla olabileceğinden fazlaca ağrı
vardır. Gerginlik, kızarıklık su dolu kesecikler oluşur.Kısmen iz bırakabilirler.
Üçüncü derece yanıklar : Deri bütünlüğü tümüyle bozulmuştur, kemiğe kadar inebilir, doku ve organlarda
kömürleşme görülebileceği gibi derin iz ve sakatlıklara neden olur. Sinir hücrelerinde yandığından çoğu kez ağrı
duyusu yoktur, sızıntı şeklinde sıvı akar.
İlk yardım
> Yaralının üzerine naylon olmayan kalın bir örtü ile başından ayağına doğru
örtülerek alevler söndürülür.
> Giysileri deriye yapışmamış ise soğuk su dökülür, kesilerek çıkarılır
> Yanık yerin merkezi ve çevresi soğuk su veya buzla uzun süre soğutulmalı
> Kimyasal maddelerle yanık olmuşsa bol su ile yıkanmalı
> Kesinlikle diş macunu, yoğurt, salça, yumurta akı, tentürdiyot sürülmemelidir.
> 2 ci derece yanıkta su kesecikleri ( Bül ) oluşmuşsa patlatılmamalıdır.
> Yanan yerin üzerine temiz ıslak bez kapatılır
>Bilinci yerinde ise bol su verilir
>Gözdeki yanıklarda soğuk su ile 5�10 dakika yıkanır sonra temiz bir bezle kapatılır
DOKU VE ORGAN BAĞIŞI
Bir hastanın ya da kazazedenin fonksiyonlarını kaybeden organlarının yerine bir başkasından sağlam doku ve
organlarının nakledilmesi için verilmesine doku ve organ bağışı, bu amaçla yapılan işlemlere doku ve organ nakli
denir.
Organ bağışı yapmış olan bir kişinin organlarının alınabilmesi için (kan,böbrek hariç) kişinin organ bağışını
yasaya uygun yapmış olması ve uzman hekimlerden oluşan bir doktor heyetinin beyin ölümü gerçekleştiğini
onaylaması gerekmektedir.
Kan,böbrek, kalp, karaciğer, pankreas, kemik iliği, akciğer, gözün kornea tabakası bağışlanabilen organlar
arsındadır.
Ülkemizde en çok bağışlanan kan dır. Kan bağışından sonra böbrek bağısı gelmektedir.
18 yaşından büyük 65 yaşından küçük olanlar. Çocuklarda sile İzin verirse 2 yasından sonra organ ve dokusu
alınabilir.
Böbrek hastalıkları, şeker hastalığı, kanser, AİDS, sarılık, ağır iltihabı durumu olanlar organ bağışlayamazlar.
Doku ve organ nakli 29.05.1979 tarih ve 2238 yasa ile düzenlenmiştir. Yasa bir bedel karşılığı doku ve organ
alınmasını, satılmasını ve reklâmını yasaklamıştır. Bundan çıkar sağlayanlara ağır para ve 2�4 yıl hapis cezası
verilir.
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İsleri Yüksek Kurulu'nun 06.03,1980 tarihînde aldığı karardaki koşullara uyulursa
dinimize göre bir sakıncası olmadığı belirtilmiştir.
Görüldüğü gibi organ ve doku bağışının hukuken ve dinen bir sakıncası yoktur
KIRIK - ÇIKIK VE BURKULMALAR
KIRIKLAR
Herhangi bir dış kuvvet ya da çarpma,zorlanma sonucu kemik dokusu bütünlüğünün bozulmasına kırık adı
verilir.Kırıklar kemiklerin herhangi bir yerinde meydana gelebilir.
Belirtileri
> Ani şişme, morarma,hassasiyet ve hareket edince ağrı
> Görünüş, sekil bozukluğu
> Kemik uçları oynatıldığında sürtünme sesi
Çeşitleri
Basit kırık : Kemik uçları deriyi delmemiştir, yara yoktur. Kemik uçları birbirinden fazla ayrılmamıştır.
Açık kırık : Kırılan kernik uçlarından birisi veya ikisi dışarı çıkmıştır, yara ve kanama vardır. Sinirlerde hasar
gördüğünden sakatlık riski vardır
Çöken kırık : Yassı kemiklerde görülen kırıktır, (baş kemikleri gibi)
Komplike kırık :Kırılan kemik komşu organa zarar verir. Kaburga kemiklerinin akciğere zarar vermesi gibi.
Parçalı kırık : Kemik birçok yerinden kırılmıştır.
Genel ilk yardım kuralları
> Açık bir kırık ise önce kanama durdurulmalı ve kırık kemik uçları kesinlikle yerinden çıkartılmamalıdır.
> Kırıklı bölge hareketsiz hale getirilmeli.
Kırık kemikleri sabitlemek ve hareket ederek çevre organlara zarar vermesini engellemek amacıyla kullanılan sert
cisimlere atel adı verilir.
(Atel kafa, köprücük, kaburga kemiklerinde uygulanmaz)
Önemli Kırıklarda Tespit ve ilk Yardım
Köprücük Kemiği Kırıkları
> Kırık köprücük kemiği taraftaki koltuk altı boşluğu bezle doldurulur
> Her iki köprücük kemiği üzerine katlanmış sargı konur ve koltuk altından bağlanır
> Arkadan 3 cü bağ, 2 sargı arasından geçirilerek 2 omuz aynı düzeye gelinceye kadar gerdirilir ve bağlanır
> Kırık taraftaki kol askıya alınır, kırık iki tarafta da var ise o zaman 2 kolda askıya alınır, (üçgen sargı ile)
> Yaralı oturtularak sevk edilir.
Kol Kemiği Kırıkları
> Atel koltuk altına konan bezle beraber 2
yerden bağlanır,
> Atellenen kol geniş bir sargı ile karşı taraf koltuk altından bağlanır, kola 90 lik açı verilir.
> Kol üçgen sargı bezi ile askıya alınır,
> Yaralı oturtularak sevk edilir.
Ön Kol Kemiği Kırıkları
> İki atel var ise başparmak yukarıda kalacak şekilde kolun iki tarafından atellenir
> Tek atel varsa avuç içi yere gelecek şekilde kol atelin üzerine yerleştirilir Düğümler atelin üzerine gelecek
şekilde kol ile atel bağlanır
> Kırık kol 90° açı İle parmak uçları karşı koltuk altına gelecek biçimde üçgen sargı ile askıya alınır veya kol
üzerinden ceketin, gömleğin alt ucu kaldırılarak çengelli iğne ile ceketin üst tarafına İğnelenir.
>Yaralı oturtularak sevk edilir
Kaburga Kemiği Kırıkları
İki türlü tespit işlemi yapılabilir
> Yaralıya derin nefes verdirilerek kırık kaburganın 3 üst, 3 alt kaburgayı da
kapsayacak şekilde göğüs üzerine konan sargı sağlam taraf koltuk altında bağlanır
> Koltuk altı bezle desteklenir, sargı kırık taraftaki kol üzerine konur karşı taraf koltuk altında bağlanır
> Kol 45° açı ile parmak uçlar karşı omzu bulacak şekilde askıya alınır,
> Yaralı oturtulur veya yarı oturtulur şekilde sevk edilir.
Omurga Kırıkları
Felç olma ihtimalinin yüksek olduğu kırıklardır
> Yaralının önce soluk yolunun açık olup olmadığına bakılır, açık değilse önce
solunum yolu açılır
> Yaralı, varsa sırt üstü sert bir tahta veya sedyenin üzerine yatırılarak boyun, bel ve diz altı boşlukları doldurulur
>Yaralının sedyeye yatırılması sırasında 3 kişi gereklidir, 1
cî kişi baş ve boyundan 2 ci kişi sırt ve kalçadan 3 cü kişi
ise bacak ve ayak bileğinden tutar, yaralı aynı anda kaldırılmalıdır.
> Boyun omuru kırık ise 4 cü kişi sadece basını tutar.
> Kesinlikle ayağa kaldırılmaz, oturtulmaz, aksi halde felç
olabilir
> Hastanın hareketsizliği sağlanarak sedye
kesinlikle sedye ile sevk edilir.
Kalça Kırıkları
Omurga kırıklarında uygulanan ilkyardım
kalça kemiklerinde de uygulanarak hasta sevk edilir.
Bacak Kemiği Kırıkları
Kırık diz ile kalça arasında ise
Dıştaki atel koltuk altından topuğa kadar uzatılır. 2 ci atel kırık bacağın iç kısmına yerleştirilerek 2 atel ortada
bacak kalacak şekilde bağlanır. Sonraİki bacak birbirine bağlanarak sevk edilir.
Kırık diz ile ayak arasında ise
Dıştaki atel kalçadan topuğa kadar uzatılır ve
ikinci atel yukarıdaki gibi bağlanarak sevk edilir.
Atel bulunamadığında
İki bacak arasındaki boşluk yumuşak
malzemeyle doldurularak iki bacak birbirine bağlanır.
> Bacak kırığı olan yaralı sırt üstü yatırılarak
sedye ile sevk edilmelidir
ÇIKIKLAR
Eklemi oluşturan kemik uçlarının yer değiştirip eklem yüzeylerinin birbirinden ayrılmasına ÇIKIK adı verilir.
Hareketli eklem yerlerinde meydana gelir.
Belirtileri
> Ağrı,şişme ve morarma
> Şekil bozukluğu, vücut simetrisinin bozulması
> Hareketsizlik veya hareket azlığı
> Eklem çukurunda boşluk hissedilmesi.
İlk Yardım
> Çıkan bölgenin hareketsizliği sağlanır ve soğuk uygulaması yapılır
> Kalp düzeyinden üstte tutulmalı ve elastik bandajla sarılmalıdır.
> Vücut sıcaklığı korunarak uygun pozisyonda hekime sevk edilmelidir
BURKULMALAR VE İLK YARDIM
Eklemlerin aşırı zorlanmasına bağlı olarak eklem bağlarının ve yüzeylerinin zedelenmesine
BURKULMA denir. Hareketli eklem yerlerinde meydana gelir
Belirtileri
> Hassasiyet,şişme,morarma ve organ hareketsizliği
İlk Yardım
> Burkulan bölgenin hareketsizliği sağlanır
> Şişmeyi ve ağrıyı önlemek için ekleme önce 15�20 dakika aralıklarla ilk 12 saat
soğuk buz sonra sıcak uygulama yapılmalı,
> Çıkık ve burkulmalarda çıkan ya da burkulan bölge soğuk tutulurken vücudun sıcak tutulmasındaki esas amaç
ağrı sonucu oluşabilecek şoku engellemektir
HABERLEŞME
Kaza yeri ilkyardım haberleşmesi kısa öz ve anlaşılır olmalıdır.
> Kaza yerinin açık ve net adresi
> Kazanın oluş şekli
> Yaralıların durumu ve sayısı mutlaka bildirilmelidir
> Kazayı bildirenin kimliği
> Araçların hasar durumu
Hızır Acil Servis
: 112
Polis İmdat
: 155
Alo Trafik
: 154
Jandarma
: 156
Karayolları
: 159
YARALININ TAŞINMAYA
HAZIRLANMASI VE TAŞIMA ŞEKİLLERİ
Kaza yeri trafik güvenlik önlemleri alınıp ilkyardım uygulamaları yapıldıktan sonra haberleşmenin ardından
yaralıların gözlemlenmesi ve hangisinin daha önce sevk edilmesi gerektiğine kara verilmelidir.
Birinci derece öncelikli olanlar
> Solunum zorluğu olanlar
> Göğüs yaralanmaları
> Şoka girenler
> Kanamalılar
> Geniş yanıklar %20�40
> Açık karın yaralanmaları
> Gaz zehirlenmeleri
> Ezik, yaygın yaralar
> Açık ve kapalı kırıklar
İkinci Derece Öncelikli Olanlar
>Turnike uygulananlar
>iç kanamalılar
> Donanlar
>Bilinci yerinde olmayanlar
Üçüncü Derece Öncelikli Olanlar
> Omurga kırığı ve omurilik yaralanmaları
> Çok geniş yanıklar %40 %100
> Beyinin göründüğü başla ağır yaralılar
> Çok fazla yarası ve kırığı olanlar
> Çok fazla kanaması olanlar.
Dördüncü Derece Öncelikli Olanlar
> Basit yaralanmalar
> Küçük yanıklar
> Burkulma ve çıkığı olanlar
> Ölüler
TAŞIMADA VERİLECEK POZİSYONLAR
Yaralanmalarda Verilecek Pozisyonlar
> Zor solunum yapanlar, kusanlar, zehirlenenler, beyin kanaması olup kulağından kan gelenler yan yatırılır
> Baş yaralanması, köprücük-kol, önkol kırıklarında oturtulur
> Göğüs yaralanması kaburga kırıklarında oturuş veya yarı oturuş
> Bacak kemiği kırıkları, omurga kırıklarında sırtüstü yatırılır
> Şok ve bayılmada şok pozisyonu verilir
> Karın yaralanmalarında sırtüstü yatırılır
YARALILARI TAŞIMA YÖNTEMLERİ
Tek Kişi ile Taşıma
> Yaralıya destek olma : İlkyardımcı yaralının yanında durur, bir eliyle yaralının belinden tutar, diğer eliyle de
yaralının kolunu tutup boynundan geçirir ve bileğinden tutar. Yaralı vücudunu ilk yardımcıya yaslar ve birlikte
yürürler.
> Geri geri taşıma : Yaralı sırt üstü yatar; ilk yardımcı kalın bağlama malzemesinin yaralının
koltuk altlarından geçirerek göğsünün üstünde bağlar. İlk yardımcı her iki eliyle bağı koltuk altı hizasından tutarak
çeker. Bu sırada kendisi de geri geri gider.
> Sırtta taşıma : İlkyardımcı yaralıyı ayaklarından tutar vaziyette sırtına alır.Yaralı
ilkyardımcının boynuna sarılır
> Kucakta taşıma : Her İki yöntemde yaralının oturarak gitmesindesakınca yoksa
ve düşük ağırlıklı ise tercih edilebilir.
> Sürünme yöntemi :
Yaralıda bilinç kaybı olduğu durumlarda seçilebilir. Yaralı sırtüstü yatar durumdadır,
kolları bileklerinden kalın bağlama malzemesi ile bağlanır, ilk yardımcı yüzü yaralıya gelecek şekilde dizleri
üzerinde durur, yaralıyı bacaklarının arasına alır, bağlanan bileğin oradan boynunu geçirir, ilk yardımcı dizleri ve
elleri üzerinde yürüyerek yaralıyı taşır.
İtfaiyeci yöntemi :Zor bir yöntemdir. İlk yardımcı yüz üstü konumda omzunun üstüne alır, düşmemesi için belinden
ve bileğinden tutar, yaralı İlk yardımcının omzunda ters V şeklinde tutulmalıdır.
İki Kişi İle Taşıma
Tezkereci yöntemi :
1 ci ilkyardımcı yaralının arkasında durur oturuyor konuma getirerek kollarından birini
büker İlk yardımcı yaralının koltuk altından iki kolunu sokar bükülen kolun dirsek ve bilek kısmından tutar
2 ci ilk yardımcı yaralının bacaklarını açar, arkası dönük olarak araya girer, bacaklarından tutarak kaldırır ve
taşırlar
İki el üzerinde taşıma :
İlk yardımcılar yaralının iki yanında dururlar ve yaralının ayak tarafındaki
elleri dizin altında birleştirerek kalçaya doğru kaydırırlar.
İlk yardımcılar diğer elleri yaralının koltuk altında karşılıklı olarak geçirirler,
Yaralı ilk yardımcıların boynuna sarılır
Dört el üzerinde taşıma yöntemi :
İki ilk yardımcı önce kendi bileklerini tutarlar, boşta kalan el ile
karşıdakinin bileğini tutar
Eğilerek yaralıyı bu eller üzerine oturturlar
Yaralı ilk yardımcıların boyunlarına sarılır.
SEDYE İLE TAŞIMA
Her koşulda yaralının sedye ile taşınması tercih edilmelidir,
> Sedye ile taşırken yaralının ayakları önde bas arkada olmalıdır, yaralı gittiği yönü görmelidir.
> Ambulansa gelindiğinde yaralının başı öne getirilerek yerleştirilir
> Merdiven iniş çıkışlarında baş hep yukarıda, ayaklar önde olmalıdır
SAĞLIĞI BOZAN DIŞ ETKENLER VE İLKYARDIM
ZEHİRLENMELER
İnsan vücuduna değişik yollarla girdiğinde çalışmasını ve yapısını bozan veya yok eden maddelere "zehir" adı
verilir.
Bu maddelerin vücuda girmesi sonucu görülen duruma da "zehirlenme" denir. Zehir, solunumla, ağızla, deri ve
kan ile vücuda girer.
SOLUNUM YOLU İLE ZEHİRLENME
Eksoz gazı,bütan gaz (şofben,tüp gaz),havagazı,odun ve maden kömürü gazları,kimyasal maddelerin yanmasıyla
ortaya çıkan gazlar solunum yolu ile zehirler.
Aracımızı kapalı garaj içinde uzun süre çalıştırırsak eksoz gazı yüzünden zehirlenebiliriz.Eksoz gazı dâhil
solunum yolu ile zehirlenmelerde asıl zehirleyici madde karbonmonoksittir.
Belirtileri
Bulantı, kusma,solunum zorluğu
Halsizlik, hareket edememe , kaslarda gevşeme
Deride kızarma ve morarma
Baş dönmesi,kulak çınlaması,bilinç kaybı
İlkyardım
Kapı, pencere açılır veya temiz havaya çıkarılır.
Soluğu durmuşsa hemen suni solunum yapılır.
Zor soluk alıyorsa, kusuyorsa yan yatırılır.
Kalbi durmuşsa kalp masajı yapılır.
SİNDİRİM YOLU İLE ZEHİRLENME
Sindirim yolu ile zehirlenmeler,bozuk yiyecekler (mantar,peynir,balık) ilaçlar,konserveler,asit-baz,alkol
uyuşturucular,cam siliciler,deterjan,antifriz,çamaşır suyu,kezzap,naftalin,zirai ilaçlarla ilaçlanmış yiyecekler ve
diğer çeşitli kimyasal maddelerin yenmesi ile meydana gelir.
Belirtileri:
Belirtiler, alınan zehrin cinsine ve geçen süreye göre değişmekle beraber ortak olarak şu belirtiler görülür:
Karın ağrısı,ağızda yanma
Yutma zorluğu,bulantı,kusma ve ishal
Baş ağrısı,baş dönmesi,bitkinlik
İlkyardım
Öncelikle zehirlenmenin neyden kaynaklandığı belirlenir
Bilinci yerinde ise ilk iki saat içinde kusturulur
En iyi kusturma yöntemi boğazı uyarmaktır
İlaçla zehirlenmişse hemen bol su verilerek kusturulur
Asit- baz (çamaşır suyu , tuz ruhu gibi) zehirlenmelerinde kesinlikle kusturulmaz yine bol su verilir
2 saatten daha uzun süre geçmişse kusturulmaz, bol su ve zeytinyağı veya müshil ilacı verilir
Bilinci yerinde değil ise kusturulmaz
Yoğurt, ayran, yumurta akı koruyucu olarak verilebilir ancak çok önemli bir yararı da yoktur.
Kimyasal madde zehirlenmelerinde nişasta, süt kullanılabilir
Yan yatış pozisyonu verilir
DERİ YOLUYLA ZEHİRLENME
Tarım ilaçları,zehirli hayvan ısırmaları ve arı-böcek sokmaları ile olmaktadır.
Maske ve eldiven kullanmadan tarım ilaçları ile ilaçlama yapılırsa cilt yolu ile zehirlenmeler ortaya çıkar.
Belirtileri
Ciltte kızarma,yanma ve kaşıntı olur.
Ayrıca diğer bazı genel zehirlenme belirtileri de görülür.
İlkyardım
Deri bölgesi akan su altına bir süre tutulur ve sabunlu su ile iyice yıkanır.
Zehire bulaşmış elbiseler hemen çıkarılır.
Bol süt ve tuzlu ayran içirilir.
YILAN ISIRMASI
Belirtileri
Soktuğu yerde yarım ay şeklide bir iz bırakır.
Deride diş izleri bırakır,ağrı ve yanma hissi
Bulantı, kusma,şişlik ve morarma olur
İlkyardım
Isırılan yer yıkanır
Isırılan bölge kalp düzeyinden aşağıda tutulur, hareket ettirilmez
Zehirin yayılmadan dışarı atılması için geniş bir bezle alttan üstten turnike uygulanarak 30 dakikayı geçmemişse
ısırılan yere derin olmayan paralel iki kesik yapılır, Turnike 15 dakikada bir gevşetilir.
Ağzında diş çürüğü, diş eti hastalığı olmayan biri tarafından 3�5 kez emilerek tükürülür, Sonra temiz bir bezle
kapatılır. Varsa ilkyardımcı zehiri emmeden önce ağzını zeytinyağı ile çalkalamalıdır.
O bölge soğuk tutulur. (Bazı bilim adamları buna katılmazlar)
Yılan serumu için sevk edilir.
AKREP SOKMASI
Zehir, akrebin kuyruğunun son halkasından salgılanır ve uçtaki iğne ile sokar.
Belirtileri
Ağrı, yanma, uyuşukluk, Kaslarda kasılma ve kramplar
Solunum güçlüğü, idrar, dışkı kaçırma
İlkyardım
Sokulan yer yıkanır, Şoka karsı önlem alınır
Turnike uygulanır (Sokulan yerin altından ve üstünden)
Ağrıyı gidermek için karbonat bulamacı, amonyak sürülür
Sokulan yere buz konur, kalp düzeyinden altta tutulur
Dinlendirilir, kramp giren yerlere sıcak uygulanır
GÜNEŞ ÇARPMASI VE SICAK BİTKİNLİĞİ GÜNEŞ ÇARPMASI
Kişiler güneş altında uzun süre kalırlarsa beynin alt tarafındaki ısı düzenleme merkezi bozulur ve vücut ısısı hızla
yükselir. Bu nedenle beyin hücrelerinde tahribat oluşur; beyin ödemi İle kanamaları görülebilir. Isı düzenleme
merkezi vücut ısısını kontrol edemez hale gelir, 36,5�37 'C de tutamaz, ısıyı kaybedemez
Belirtileri
Deride kızarıklık, kuruluk ve gerginlik ve terlemenin olmaması
Baş ağrısı, bulantı, kusma, yüksek ateş, nabız sayısında artış
İlkyardım
Vücut ısısı düşürülür ve Serin yere alınır
Varsa soğuk- ılık arası duşa sokulur ( çok soğuk olmamalı )
Başa, göğse, koltuk altı ve kasıklara soğuk su ile ıslatılmış bez konur varsa soğuk ve ıslak çarşafa sarılır.
Bilinci yerinde ise soğuk içecekler verilir
Deride terleme oluncaya kadar işleme devam edilir, çünkü terin buharlaşması ısıyı düşürür.
SICAK VURMASI
Sıcak bitkinliği , çok aşırı terleme ile fazla su ve tuz kaybı nedeniyle oluşur. Uzun süre sıcak ortamda kalma,
sıcakta fazla giyinme , nemli ortam neden olabilir.
Belirtileri
Aşırı terleme,bitkinlik,kramplar,baş ağrısıSoğuk ve ıslak cilt.bayılma hissi,hızlı nabız ve
baş ağrısı
İlkyardım
Serin bir yere alınır,sıkı giysiler çıkartılır
Su, tuzlu ayran, meyve suları verilir
Kramp giren bölgeler dinlendirilir, masaj yapılır
DONMA VE SOĞUK VURMASI
Kişilerde soğuğun şiddeti , havadaki nem oranı, soğukta kalma süresi, giyinme biçimi, vücut direncine göre soğuk
vurması ve donma meydana gelir.
Belirtileri
Organlarda hareketsizlik, uyuşma, şişme , morarma , deride pürüzlenme
Ayak, el, kulak ve burunda bölgesel yaralanma
Ağrı, yanma, sertlik,bitkinlik ve uyku hali
Karıncalanma, duyuların kaybolması, titreme
İlkyardım
Soğuk , rüzgârlı ortamdan uzaklaştırılır,
Islak giysileri çıkarılır ve üzeri battaniye ile örtülür
Önce ılık sonra sıcak ortama alınarak vücut ısısı yavaşça yükseltilir
Hızlı , sıcak, sert masaj yapılmaz, karla ovulmaz
Hafif, yüzeysel masaj yapılır
Uyuması engellenir
Ilık , şekerli içecekler verilir
Yara var ise su dolu keseler patlatılmaz, temiz bezle sarılır
ELEKTRİK ÇARPMASI
Vücuttaki etkileri
İnsan vücuduna temas ederek kısa devre yapan ve bu yolla toprağa geçen elektrik akımı, ELEKTRİK ŞOKUNA
neden olur. Elektrik çarpması, sadece elektrik akımına direk temasla olmaz, yüksek gerilimin bulunduğu tellere
yaklaşmak da aynı etkiyi gösterir. Elektrik akımına temas eden yerdeki geçirgenlik, akımın şiddetini de etkiler
beyindeki solunum merkezi etkilenecektir.
Belirtileri
Solunum felci,ödemi, düzensiz kalp atımı veya durması
Kaslarda titreme,bilinç kaybı,sinirlerde felç ve morarma
Kazazeden in kurtarılması
Çıplak elle , ıslak veya metal malzeme İle dokunulmaz
Varsa şartel indirilir, sigorta çıkarılır
Eğer arabanın üzerine akım geçen tel düşmüşse, aracın içinde oturulur inilmez. Araba lastikleri yalıtkan görevini
görür. Yangın tehlikesi varsa içindeki kişiler aynı anda araca dokunmadan araçtan atlamalıdırlar.
Elektrik akımından kurtarmak için; kuru sopa, tahta, deri, kalın gazete tomarı, kitap, plastik maddeler, naylon
poşet, lastik ayakkabı ve otomobil iç lastikleri gibi maddeler kullanılabilir.
İlkyardım
Suni solunum yapılır ( uzun süre gerekebilir)
Gerekiyorsa kalp masajı uygulanır
Yanık yere soğuk uygulama yapılır.
ÜRÜCÜLERLE İLGİLİ SAĞLIK YETERLİLİĞİ, UYGUN
OLMAYAN DAVRANIŞLAR VE RUHSAL DURUM
SÜRÜCÜLER İÇİN SAĞLIK ŞARTLARI
2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu'na güre çıkarılmış yönetmelikte sürücülerde aşağıdaki şartların ve
yeterliliklerin bulunması koşulu vardır. Çünkü iyi bir sürücü olabilmenin temel koşullarından birisi de sürücülerin
bedensel ve ruhsal yönden sağlıklı olmasıdır. Aksi halde hem kendisi hem de çevresi için zararlı ve tehlikeli bir
sürücü olacaktır.
GÖRME YETERLİLİĞİ
Monoküler görme yönünde genel olarak değerlendirme yapılır.
(3) Tabip tarafından, bu Yönetmelikte belirtilen kriterlere göre sürücülüğe engel hali olmayanlara muayeneyi
yapan tabip tarafından uygun rapor verilir. Bu Yönetmeliğe göre sürücülüğe engel hali tespit edilen veya hakkında
karar verilemeyen sürücü adayı ilgili uzman tabip/tabiplere gönderilerek ilgili uzman muayenesi istenir ve verilecek
rapor doğrultusunda işlem yapılır.
(4) Raporlara karşı itiraz, raporun verildiği ilin Sağlık Müdürlüğüne yapılır. Sağlık Müdürlüğü tarafından, itiraz
edilen branşla ilgili olarak en az 3 uzman hekimden oluşan bir kurulda sürücü adayının değerlendirilmesi sağlanır.
Bu kurul raporuna göre işlem yapılır. Uzmanlar kuruluna da itiraz olduğu takdirde Sağlık Bakanlığınca
belirlenecek bir kurul tarafından sürücü adayının değerlendirilmesi yapılır ve karar verilir. Verilen karar kesin olup
itiraz hakkı yoktur.
Göz muayenesine ilişkin esaslar
MADDE 5 � (1) Göz muayenesi açısından sürücü belgeleri aşağıda belirtildiği şekilde iki gruba ayrılır;
a) Birinci grup: A1, A2, B, F, H.
b) İkinci grup : C, D, E, G.
(2) Görme derecesi, iki gözü olanlarda;
a) Birinci grup sürücülerde düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 2/10 dan aşağı olmamak
şartıyla her iki gözün görme derecesi toplamı 10/20 olmalıdır.
b) İkinci grup sürücülerde düzeltmeli veya düzeltmesiz olarak bir gözün görmesi 6/10 dan aşağı olmamak
şartıyla her iki gözün görme derecesi toplamı 14/20 olmalıdır.
c)10/10 görme: gözlük veya kontakt lensle iyi aydınlık ortamda araçlarından 20 metre mesafeden 79 mm
yükseklik x 50 mm genişlikteki şekil veya bir yazıyı okumalarını gerektirir.
ç) Monoküler sürücülerde görme gücü gören gözde 10/10 olmalıdır.
d) Gözlerin her ikisi birden kullanılıyor ise;
1) Her iki gözde görme gücü toplamları 10 / 20 den daha az olan ve her iki gözün görme derecesi ayrı ayrı
en az 0.5 olmayan (sağ göz 0.5 ve sol göz 0.5) sürücü belgesi alamaz.
(3) Görme Düzeltmesi;
a) Gözlükle düzeltme kabul edilir. Ancak araç kullanırken sürücü gözlüğünü takmak zorundadır.
b) Kontakt lens ile düzeltme kabul edilir. Ancak araç kullanırken kontakt lenslerin takılması zorunludur.
(4) Görme alanı;
a) Santral 20 derece içerisinde skotom olmamalıdır. Her iki gözde santral skotom olanlar, hiçbir sınıf sürücü
belgesi alamaz. Tek gözde santral skotom olanlar ve bu maddenin ikinci fıkrasının (ç) bendindeki görme
derecesine sahip olanlar monoküler sürücü belgesi alabilir.
b) Periferik görme alanı; yatay düzlemde her iki gözde ayrı ayrı görme alanı 120 dereceden daha az olamaz.
120 dereceden daha az görme alanına sahip olanlar sürücü belgesi alamaz. İki gözden herhangi birinde 120
dereceden az görme alanı olanlara monoküler sürücü belgesi verilir.
c) Periferik görme alanı kayıpları; yatay düzlemde uzanan 3 veya daha fazla kayıp kümesi ya da herhangi bir
uzunlukta ancak tek nokta genişliğinde, başkaca kayıp alana dokunmayan, yatay hattı kesen ya da yatay hatta
dokunan, dik uzanımlı görme alanı kayıplarıdır.
ç) Kabul edilmeyen santral görme kayıpları;
1) Santral 20 dereceye kadar olan alanda küme şeklinde veya tek nokta tarzında kayıp olmamalıdır.
2) Hemianopsi ya da kadranopsi uzantısı olan santral görme alanı kayıplarından, gece körlüğü, glokom,
retinapati gibi organik ve ilerleyici tabiatta olan hastalıklarda görme alanı defektlerinde normal binoküler görme
alanı şartı aranır. (Bu maddenin dördüncü fıkrasının (a) bendi uygulanır.) Homonium ya da bitemporal defektlerhemianopik ya da kadranopik defektler sürüş için güvenli kabul edilmez ve bu şahıslar sürücü olamaz.
(5) Derinlik duyusu; iki gözü olanlarda normal olmalıdır. Monoküler olanlarda en az üzerinden bir yıl geçmiş
olmalıdır.
(6) Gece körlüğü olanlar gün doğumundan bir saat önce, gün batımından bir saat sonra araç kullanabilirler.
(7) Renk körlüğü olanlar, herhangi bir koşul aranmadan sürücü olabilir.
(8) Pitozis-Hemipitozis;
a) Görme derecesi ne olursa olsun iki gözünde tam pitozisi olanlara sürücü belgesi verilmez. Tek taraflı
pitozisi olup pupili kapalı kişiler monoküler gibi işlem görür.
b) Monoküler veya binoküler kişilerde, ameliyatla düzeltilmiş veya ameliyatsız olarak hemipitozisi olanlarda,
üst kapak kenarı primer pozisyonda iken pupillanın üst kenarına kadar iniyor, fakat pupilla alanını engellemiyorsa
ve görme dereceleri ikinci maddeye uygun ise sürücü belgesi verilir.
(9) Diplopi ve paralitik şaşılığı olanlara görme dereceleri ne olursa olsun sürücü belgesi verilmez.
(monokülerler dahil) Diplopi tanısı konulduğu anda sürücünün sürücü belgesine el konulur.
a) Grup 1 için; özellikli gözlükler veya kapama ile diplopi kontrol edilebiliyor ve sürücü sürme işlemi sırasında
bunlara dikkat edebiliyorsa, 9 ay sonra kapama için monokülarite kriterine uymak koşulu ile ilgili merkez görüşü
alınarak sürmeye devam edebilir.
b) Grup 1 ve Grup 2 sürücü belgeleri için; tıbbi destek alınarak iyi bir fonksiyonel adaptasyon ve
rehabilitasyon sağlanmış ise, durağan olan 9 aylık ya da daha fazla süreli diplopide, bu sürenin sonunda sürüşe
izin verilebilir.
c) Grup 2 sürücü belgesi için; diplopi geçmiyor veya rehabilite edilemiyor ise sürüş izni verilmez. Bir gözün
kapatılarak araç kullanılması bu grup için söz konusu olamaz.
(10) Şaşılığı mevcut olup da binoküler görmesi olan ve görme dereceleri bu maddenin ikinci fıkrasındaki
şartlara uygun olanlara sürücü belgesi verilebilir.
(11) Blefarospazm;
a) Hafif (1 dakikada 5 kez oluşan ) olduğu durumlarda tıbbi görüş doğrultusunda sürüşe devam edilebilir.
Tek veya iki taraflı olduğu belirtilerek ilgili madde uygulanır.
b) Orta derecede (1 dakikada 5-10 kez oluşan) ise, rehabilite edilemeyen diplopi gibi ilave durumlar
olmadıkça, botilinum toksini kullanımı ile kontrolü kabul edilir.
c) Ciddi (1 dakikada 10�dan fazla oluşan) blefarospazmda ara ara tedavi edilebiliyor olsa dahi sürüşe izin
verilmez.
(12) Katarakta, her bir grup için asgari standartlar mevcut olmak koşuluyla, tıbbi görüş doğrultusunda ve tıbbi
kanaatte öngörülen aralıkta muayene ve kontrolleri yapılmak üzere bu maddenin ikinci ve üçüncü fıkralarındaki
şartları taşımak kaydıyla sürüşe izin verilir.
İŞİTME YETERLİLİĞİ
Bir kulak normal (fısıltıyı 5 m.den duyar), diğer kulağı işitme cihazıyla imden duyuyorsa B sınıfı özel ve F sınıfı
sürücü belgesi alabilirler
İşitme cihazı kullananlar ticari araç kullanamazlar, Al, A2, C, D, E, G sınıfı belge alamazlar
Kulağı işitme cihazı ile bile duymuyor, ancak bedenen ve ruhen sağlam, görme derecesi uygun olanlara H sınıfı
sürücü belgesi verilir.
SİNİRSEL YE RUHSAL YAPI YETERLİLİĞİ
Sinir sistemini etkileyen hastalıklar sonucunda organlarında kontrol, koordinasyon ve denge yönünden trafik
güvenliğini etkileyecek ölçüde bozukluk varsa sürücü olamazlar.
Hafif derecedeki bozukluklarda hekim raporu ile sürücü belgesi alabilirler,
2 ayağı felçli olanlar H sınıfı sürücü belgesi alabilirler
Sarası olanlar, ileri derecede ruhsal bozukluğu, ağır davranış bozukluğu olanlar, her türlü bunaması olanlar, alkol
ve uyuşturucu bağımlısı olanlar, tedavisi devam edenler sürücü belgesi alamazlar
BEDENSEL ÖZÜRLÜLÜK VE DİĞER KOŞULLAR
Bas ve boynun dönmesi %50, beden hareketlerinde % 75'ten fazla engellenme olmamalı
2 el baş ve işaret parmak hareketlerinin %75'ten fazla kaybında F,H sınıfı; 2 el bas parmağı yok ise ve fonksiyon
kaybı fazla ise F sınıfı; bir elin başparmağı ve başka 2 parmağı yok ise A, B, H sınıfı;
2 bacağı dizden aşağı kesilmiş olanlar uygun protezli ise B,F,G sınıfı ; protezle fonksiyonel olamıyorsa H sınıfı
Eklem hareketlerinde %50'dereceden az kaybı olanlar F,H sınıfı; kaybı fazla olanlar H sınıfı sürücü belgesi
alabilirler. Ayrıca,
İleri derecede kalp yetmezliği olanlar
Şeker hastalığı ağır seyredenler sürücü belgesi alamazlar
Daha önce kalp krizi geçirenler, ses kısıklığı, konuşma bozukluğu, büyük organ nakli geçirenler ticari araç
kullanamazlar.
ALKOL VE SÜRÜCÜLÜK
Alkol
Karayolları Trafik Kanunu ve yönetmeliğe göre alkollü araç kullanmak yasaktır. Doğru olan düzenleme de budur.
Ancak özel araç sürücüleri 0,50 promili aşamamak koşulu ile alkol alabilirler:
büyük bira ,1 duble viski, votka, cin, kanyak, rakı 0,50 promili İçerir. Kandaki bu oranlar ikiye katlanırsa 10 kat
daha fazla kaza riski vardır.
Resmi ve Ticari araç kullananlar kesinlikle alkol kullanamazlar.
Alkolün düzeyi İle sürücülük yeteneğindeki azalma birbiriyle bağıntılıdır. Kandaki alkol oranı yükseldikçe, denge,
görme, işitme, dikkat, tepki ve kas kontrolünde azalma meydana gelir.
¦Ayrıca algılama, değerlendirme ve karar verme fonksiyonları da azalır.
Uyarıcı etkisiyle korkunun azalması, kendine aşırı güven, cesaret ve hız artısı görülürken uyuşturucu etkisiyle;
refleks ve dikkatte azalma, yorgunluk ve uyku gözlenir.
Alkol ve sürücülüğün asla bir arada olamayacağı unutulmamalıdır.
UYUŞTURUCU KULLANIMI VE SÜRÜCÜLÜK
Uyuşturucu; fazla rahatlık, dikkatin dağılması, refleks ve duyularda azalma meydana getirir.
Yönetmeliğe göre uyuşturucu alarak araç kullananlar belirlendiğinde ağır para ve hapis cezası verilir, sürücü
belgesi geri alınır.
YORGUNLUK, UYKUSUZLUK
Yorgun ve uykusuz araç kullanımı kazalara neden olmaktadır. Yönetmeliğe göre her sürücü, 24 saatte dinlenerek
( 3�4 saatte bir ) 9 saat; hiç dinlenmeden en fazla 4,5 saat araç kullanabilirler. Bunun 10. Ve 5. Saati yoktur.
Çünkü insan organizmasının tahammül gücü bununla sınırlıdır.
EMNİYET KEMERİ VE KORUYUCU BASLIK
Karayolları Kanunu na göre, şehirlerarası ve şehir içi yolda sürücüler ve önde oturan yolcular emniyet kemeri
Takmak zorundadırlar. Emniyet kemeri kullanımı bir kazada kişinin çarpma sonucunda ölüm olasılığını % 50- 60
azaltır. Öncelikle baş ve göğüs yaralanmalarını, araçtan savrulmayı engeller . Emniyet kemerinin kullanıldığı
durumlarda koltuklarda başın dayandığı başlık olmalıdır. Aksi halde kaza sırasında basın önce öne sonra arkaya
hızlı hareketi boyun omurlarının kırılmasına neden olabilir.
Motosiklet ve motorlu bisiklet kullananlar koruyucu başlık (kask) ve gözlük, arkasındaki yolcu ise sadece başlık
kullanmak zorundadır. Böylece kafa travmalarının etkileri azaltılmış olacaktır.
RUHSAL YAPI VE DAVRANIŞLARIN SÜRÜCÜLÜĞE ETKİSİ
insan toplumsal bir varlıktır, insanın beden ve ruh sağlığını etkileyen pek çok etmen vardır. Bunlar: kalıtım, fiziki
çevre, biyolojik çevre ve sosyal çevredir. Buralardaki bir olumsuzluk kişiyi, doğal olarak sürücüyü de olumsuz
olarak etkiler. Sağlık ; bireyin aklen , bedenen ve ruhen tam bir iyilik halidir seklinde Dünya Sağlık Örgütü'nce
tanımlanmıştır. Bu tanımdan hareketle sürücülerin ruh sağlıkları da son derece önemlidir. Çünkü ruhsal yapı, tüm
davranışlarını bu arada araç kullanımını da etkilemekledir. Biliyoruz ki, sürücüleri kural çiğnemeye iten bu ruhsal
yapıdaki bozukluklardır. Ruh sağlığını "toplum kurallarına uygun davranmaktır." şeklinde tanımlayabiliriz. Ruhsal
yapımız 3 bölümden oluşur
İD : Doğuştan gelen içgüdüsel dürtülerden oluşur. Bu dürtüler: zaman, mekân, sınır tanımazlar. Öfke, sevgi ve
nefret duygularını İçeririler. Emredici, sınır ve kural tanımaz bir yapıdır.
EGO : İnsanı kısıtlayan, engelleyen, cezalandıran bölümdür, isteyici, buyurucudur. İçgüdülerle dış dünya arasında
denge kurar.
SÜPER EGO: İd ve ego arasındaki çatışmayı engeller, uzlaştırıcı ve dengeleyici bölümdür.
id ve egoda oluşabilecek bir bozukluk, ya asi, kural tanımayan sürücülerin ya da kağnı gibi giden, trafiği aksatan
sürücülerin trafikte artmasına neden olacaktır, id ve egu eğer süper ego ile çatışırsa, bireyin ruh sağlığı
bozulacaklar.
PAYLAŞMA , SAYGI , BENCİLLİĞİN SÜRÜCÜLÜKLE İLİŞKİSİ
Sürücüler yolları; diğer sürücülerle, yayalarla ve hayvanlarla paylaşmak gerektiğini hatırlayarak bencillikten
kaçınmalıdırlar.
Sürücülerde paylaşma duygusu, trafik kurallarına uymayı kolaylaştıracaktır. Yolların kullanımı, trafik kurallarına
uyma paylaşma ile birebir ilgilidir. Aksi davranışlar can ve mal kayıplarına neden olabilirler.
Sürücüler, alkollü, yorgun, sinirli, bencil, dalgın ve uykusuz yola çıkarlarsa varacakları yerin can ve mal
kayıplarının olduğu kaza yerleri olduğunu unutmamalıdırlar.
¦ Trafik paylaşmasını bilmeyi, başkalarına saygı göstermeyi ve bencillikten kaçınmayı gerektirir.
DENEME SINAVLARI
CEVAP ANAHTARLARI TESTLERIN SONUNDADIR.
.
5. GRUP
İLK YARDIM BİLGİSİ
1. Aşağıdakilerden hangisi trafik kazalarının
Y
7. Aşağıdakilerden hangisi bilinç kaybı olan
önlenmesinde en önemli unsurdur?
bir hastanın solunum yolunu tıkayarak
boğulmasına sebep olabilir?
A) Yolları ve kaldırımları onarmak
B) Araçların bakım ve onarımını önemsemek
C) Yağmurlu ve sisli havalarda daha dikkatli
olmak
D) Kuralları alışkanlık hâline getiren bireyler
yetiştirmek
A) Çenenin kasılması
B) Dilin geriye kayması
C) Başın arkaya düşmesi
D) Vücudun kasılması
8. Suda boğulan, kalp ve solunumu durmuş
2. Trafik kazasını gören sürücünün yasal so-
yetişkinler için ilk yardımcı tek ise aşağıdakilerden hangisini yaptıktan sonra tıbbi
yardım istemelidir?
rumluluğu nedir?
A) Kendi isteğine bağlı olarak müdahale etmeyebilir.
B) Her durumda müdahale etmesi zorunludur.
C) Sadece sağlık eğitimi alanların müdahale
etme mecburiyeti vardır.
D) Sadece olaya karışan sürücülerin müdahale
etme mecburiyeti vardır.
A) 30 kalp masajı, 2 solunumu 5 tur uyguladıktan sonra
B) 30 kalp masajı, 2 solunum uygulamasının
hemen sonrası
C) 60 kalp masajı 1 solunumu 5 tur uyguladıktan sonra
D) 60 kalp masajı 2 solunum uygulamasının
hemen sonrası
3. İlk yardım nerede uygulanmaya başlanır?
A)
B)
C)
D)
9. Yeni meydana gelen büyük bir dış kanama-
Hastanenin acil servisinde
Sağlık ocağında
Kaza yerinde
Cankurtaranda
da kırık yoksa, kanayan yere ilk önce yapılacak işlem aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kalpten aşağı seviyede tutmak
B) Yara bandı yapıştırmak
C) Basınç uygulamak
D) Soğuk su ile yıkamak
4. Kalp, vücudumuzda bulunan hangi sisteme
ait bir organdır?
A) Solunum sistemi
C) Sinir sistemi
B) Sindirim sistemi
D) Dolaşım sistemi
10. Aşağıdakilerden hangisi kendiliğinden
oluşmuş burun kanamalarında yapılması
yanlıştır?
5. Kaza yerindeki araçtan, yaralının çıkarılma-
A) Burun üzerine ve enseye buz konulması
B) Yüzün soğuk su ile yıkanması
C) Sargı bezi ile yapılan tamponun burna
yerleştirilmesi
D) Çeneyi göğüsten uzaklaştırarak başın geriye çekilmesi
sında ilk aşama aşağıdakilerden hangisidir?
A) Motorun durdurulup aracın sabitlenmesidir.
B) Yaralıyı taşımak için sedye getirilmesidir.
C) Aracın kapılarının açılmaya çalışılmasıdır.
D) Yaralının araçtan çıkarılabileceği çıkış yerlerinin sağlanmasıdır.
11. Bacakta, turnike uygulama bölgesi neresidir?
6. Aşağıdakilerin hangisinde ilk yardım çantası bulundurulması zorunlu değildir?
A) Motosiklet
C) Kamyon
A) Diz ile kalça arası
B) Diz ile ayak arası
C) Diz kapağının olduğu bölge
D) Ayak bileğinin alt kısmı
B) Kamyonet
D) Otobüs
2
5. GRUP
İLK YARDIM BİLGİSİ
12. Şok pozisyonunda hastanın ayaklarının
18. Hangi yanıklar daha büyük ve belirgin iz
yukarıya kaldırılmasının amacı nedir?
bırakır?
A) Sindirime yardımcı olmak
B) Solunumun düzenli olmasını sağlamak
C) Vücut sıcaklığını düşürmek
D) Beyne kan gitmesini sağlamak
A)
B)
C)
D)
13. Beyne gelen oksijenin azalması nedeniyle
Birinci derece yanıklar
İkinci derece yanıklar
Güneş yanıkları
Üçüncü derece yanıklar
19. Kırıklar neden sabitlenmelidir?
kısa süreli geçici, tam veya kısmen olan
bilinç kaybına ne denir?
A) Kansızlık
C) Bayılma
Y
A) Kırık kemik uçlarının dokulara zarar vermesini engellemek için
B) Kırık bölgesinin daha rahat hareket ettirilmesi için
C) Kırık kemik parçalarının kana karışıp kalbe
gitmesini engellemek için
D) Üşümeyi engellemek için
B) Koma
D) Şok
14. İlk yardım yapan kişi yaralının omuzlarına
hafifçe dokunarak “iyi misiniz?” diye sorar.
Bu davranış ile yaralının hangi durumu
kontrol edilir?
A) Ağız içi
C) Solunumu
20. Ön kol kemiği kırıklarında atel malzemesi
bulunmadığında aşağıdakilerden hangisinin yapılması uygundur?
B) Göğüs hareketi
D) Bilinci
A) Yaralının kolu baş seviyesine yükseltilir.
B) Yaralı yüzüstü yatar pozisyona alınarak ön
kol sedyeye tespit edilir.
C) Ceket veya gömlek eteği, ön kol üzerinden
kaldırılıp tespit yapılır.
D) İki kol bilekten birbirine bağlanarak tespit
işlemi yapılır.
15. Kalp masajı yapılacak olan hasta hangi
pozisyonda, nasıl zemine yatırılır?
A) Yan yatış pozisyonunda, sert zemine
B) Yüzüstü, yumuşak zemine
C) Sırtüstü, sert zemine
D) Yarı oturur pozisyonda, yumuşak zemine
21. Aşağıdakilerden hangisi burkulmanın tanımıdır?
16. Aşağıdakilerden hangisi kafa içi yaralanma-
A) Eklemlerde görülen şekil bozukluğudur.
B) Eklem bağları ve yüzeylerinin zedelenmesidir.
C) Kemik uçlarının birbirinden ayrılmasıdır.
D) Kemik bütünlüğünün bozulmasıdır.
sının belirtisidir?
A)
B)
C)
D)
Hırıltılı soluk alma
Boyunda şişme
Düzenli ve dolgun nabız
Hızlı hareket etme
22. Kaza yerinden, tıbbi yardım istenirken
aşağıdakilerden hangisinin bildirilmesine
gerek yoktur?
17. Aşağıdakilerden hangisi göğüs yaralanması olan yaralıya uygulanmaz?
A) Yaralıların kimliklerinin
B) Yaralıların durumu ve sayısının
C) Açık ve net adresin
D) Kaza zamanının
A) Yarı oturur duruma getirmek
B) Batan cisim varsa çıkarmamak
C) Ayaklar yüksekte tutulup sırtüstü yatırmak
D) Açık olan yarası temiz bir bezle kapatılıp
basınç yapmadan sarmak
3
5. GRUP
İLK YARDIM BİLGİSİ
Y
29. Araçlarda emniyet kemeri kullanılmasıyla
23. Aşağıdakilerden hangisi kaza yerinden ilk
ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
önce taşınmalıdır?
A) Ölmüş olan
B) Ağır kanaması olan
C) Ayağında kırık olan
D) Dirseğinde çıkığı olan
A) Şehir içi ve dışı trafikte mecburidir.
B) Şehir içi ve dışı trafikte isteğe bağlıdır.
C) Şehir içi trafikte isteğe bağlı, şehir dışında
mecburidir.
D) Şehir içi trafikte mecburi, şehir dışında
isteğe bağlıdır.
24. Aşağıdakilerden hangisi yarı oturuş pozisyonuna alınarak taşınabilir?
A)
B)
C)
D)
30. Aşağıdakilerden hangisi gözlük veya lens
Bilinci yerinde olmayan
Solunum yolu ile zehirlenmesi olan
Kalça kemiği kırık olan
Kaburga kemiği kırık olan
kullanarak görme yeterliliğine sahip olan
sürücüler için doğrudur?
A) Bu tür adaylara sürücü belgesi verilmez.
B) Araç kullanırken gözlük veya lenslerini kullanmak zorundadırlar.
C) Sadece gece araç kullanırken gözlük veya
lens kullanabilirler.
D) Sadece şehir dışı yollarda gözlük veya lens
kullanabilirler.
25. Hangi durumdaki yaralı kesinlikle sedye ile
taşınmalıdır?
A)
B)
C)
D)
Kolunda yara ve kırık olan
Kaburga kırığı olan
Omurga kırığı olan
Birinci derecede yanığı olan
26. Egzoz gazı zehirlenmelerinde aşağıdakilerden hangisinin olması beklenir?
İLK YARDIM BİLGİSİ TESTİ BİTTİ.
TRAFİK VE ÇEVRE BİLGİSİ TESTİNE GEÇİNİZ.
A) Tansiyon yükselmesi
B) Kanın, oksijen taşımasının engellenmesi
C) Nabız atışının hızlanması
D) Kanın, karbondioksit taşıma özelliğinin
artması
27. Güneş çarpması sonucu görülen ateş
yükselmesinden ilk önce hangi organımız
etkilenir?
A) Akciğer
C) Böbrek
B) Beyin
D) Kalp
28. Donma öncesinde vücutta görülen en
önemli belirti aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Derinin sararması
Hareketliliğin artması
Duyuların kaybolması
Derinin pürüzsüz hâle gelmesi
4
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
5. Şekildeki trafik ışığında,
1. Aşağıdakilerden hangisi şehirler arası kara
kırmızı ışık ve yeşil oklu
ışık birlikte yanmaktadır.
yollarının yapım ve bakımından sorumludur?
A)
B)
C)
D)
Bu durum sürücülere
aşağıdakilerden hangisini
bildirir?
Emniyet Genel Müdürlüğü
İl Belediye Başkanlığı
Karayolları Genel Müdürlüğü
Bayındırlık ve İskân Bakanlığı
A) Sadece sağa dönülebileceğini
B) Düz gidilebileceğini
C) Sadece sola dönülebileceğini
D) Yolun tüm yönlere açık olduğunu
2. Kara yolunda, motorlu veya motorsuz aracı
veya taşıtı sevk ve idare eden kişiye ne
denir?
A) Sürücü
C) İşleten
Y
B) Şoför
D) Araç sahibi
6. Aşağıdakilerden hangisi trafiğin düzenlenmesinde diğerlerine göre önceliğe sahiptir?
3. Şekle göre taşıt yolu-
A) Trafik ışıkları
C) Yer işaretleri
nun çizgilerle ayrılmış
her bir bölümüne ne
denir?
B) Trafik levhaları
D) Trafik görevlisi
7. Şekildeki tehlike uyarı işaretini
A) Bölünmüş yol
C) İki yönlü yol
gören sürücü aşağıdakilerden
hangisini yapmalıdır?
B) Şerit
D) Banket
A) Banketten gitmelidir.
B) Takip mesafesini artırmalıdır.
C) Hızını artırarak öndeki aracı geçmelidir.
D) Acil uyarı ışıklarını yakarak seyretmelidir.
4. Aşağıdaki taşıtlardan hangisinin azami yük
ağırlığı 3,5 tondan fazla olup, yük taşımak
amacıyla imal edilmiştir?
A)
C)
8. Aşağıdaki trafik işaretlerinden hangisi dö-
B)
nel kavşağa yaklaşıldığını bildirir?
A)
B)
C)
D)
D)
5
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
Y
13. Şekildeki trafik işareti neyi
9. Şekildeki trafik işaretine göre
bildirir?
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A)
B)
C)
D)
A) Yol yüzeyi arızalıdır.
B) Yoldan yavaş geçilmesi gerekir.
C) Yolda yapım çalışması vardır.
D) Yolda tümsek vardır.
Otobüslerin park yerini
Otobüsün giremeyeceğini
Otobüs yolunu
Otobüse hız sınırının olduğunu
14. Aşağıdakilerden hangisi tehlikeli viraj yön
levhadır?
10. Aşağıdakilerden hangisi kontrollü demir
yolu geçidine yaklaşıldığını bildirir?
A)
C)
A)
B)
C)
D)
B)
D)
15. Şekle göre, aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
11. Aşağıdakilerden hangisi yolun her iki
yönden taşıt trafiğine kapatılmış olduğunu
bildirir?
1
A)
2
3
B)
A) 1, 2 ve 3 numaralı şeritler ileri seyir içindir.
B) 2 numaralı şerit ileri yönde seyir içindir.
C) 3 numaralı şerit sağa dönüş içindir.
D) 1 numaralı şerit sola dönüş içindir.
C)
D)
16. Taşıtlardaki emniyet kemerinin kullanılması
konusunda Cem, Gülnur ve Alper aşağıdaki
gibi düşünmektedirler.
Aşırı hız
yapmayacaksam
kesinlikle
kullanmam.
Can emniyetim
söz konusu
olduğundan her
zaman kullanırım.
Trafikte araç
sayısına
göre
davranırım.
12. Şekildeki trafik işareti neyi
ifade eder?
A) Yolun iki taraftan daraldığını
B) Karşıdan gelene yol verme zorunluluğunu
C) Yolun çift yönlü olduğunu
D) Yolun tek yönlü olduğunu
CEM
ALPER
GÜLNUR
Buna göre hangisinin düşüncesi doğrudur?
A) Cem’in
C) Alper’in
6
B) Gülnur’un
D) Cem ve Gülnur’un
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
17. Suçun işlendiği tarihten itibaren 5 yıl için-
Y
20.
de; 0,50 promilin üzerinde alkollü olduğu
ikinci defa tespit edilen sürücünün, sürücü
belgesi ne kadar süre ile geri alınır?
A) 30 gün
C) 6 ay
B) 3 ay
D) 2 yıl
18. Ticari amaçla yük ve yolcu taşımacılığı
yapan araç sürücüleri, 24 saatlik bir süre
içinde toplam olarak en fazla kaç saat araç
kullanabilirler?
A) 9
19.
B) 8
C) 7
Kamyon sürücüsü, şekildeki alt geçitten
geçerken aşağıdakilerden hangisini dikkate
almalıdır?
D) 6
A) Sınırlı yükseklik gabarisini
B) Taşıma sınırını
C) Dingil ağırlığını
D) Geçme yasağını
Banket
21. Yerleşim yerleri içindeki yollarda, aksine bir
işaret yoksa, minibüs, otobüs ve kamyon
için azami hız saatte kaç kilometredir?
Banket
Şekildeki yoldan geceleyin faydalanmak
isteyen yayanın, aşağıdakilerden hangisini
yapması yanlıştır?
A) 20
B) 30
C) 40
D) 50
22.
A) Gidiş yönüne göre sol banketten yürümesi
B) Açık renkte elbise giymesi
C) El fenerini sürücülerin dikkatini dağıtmadan
kullanması
D) Trafik yoğunluğu az olan şeritte yürümesi
1
A
Şekildeki 1 numaralı araç sürücüsü, diğer
araç A noktasında iken 88–89 diye saymaya
başlıyor.
Bu davranışı aşağıdakilerden hangisini
belirlemeye yöneliktir?
A) Motorun verimliliğini
B) Takip mesafesini
C) Aracının motor gücünü
D) Aracının o andaki hızını
7
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
23. Şekildeki yolda
1 numaralı araç
sürücüsünün
aşağıdakilerden
hangisini yapması doğrudur?
Y
26. Şekle göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenir?
3
1
2
1
A) Takip mesafesini azaltması
B) Hız sınırını aşması
C) Hızını azaltması
D) Önündeki aracı geçmesi
A) 3 numaralı araç sürücüsünün şerit ihlali
yaptığı
B) 2 numaralı aracın şerit ihlali yaptığı
C) 1 numaralı araç sürücüsünün geçme yasağına uymadığı
D) 2 ve 3 numaralı araçların normal hızın altında seyrettiği
24.
27.
1
4
3
2
Şekildeki durumda aşağıdakilerden hangisinin yapılması doğrudur?
Şekildeki durumda aşağıdakilerden hangisinin yapılması doğrudur?
A) Arkadaki aracın öndeki araca yol vermesi
B) Öndeki aracın arkadaki araca yol vermesi
C) Öndeki aracın arkadaki aracı ikaz ederek
durdurması
D) Arkadaki aracın öndeki aracı ikaz ederek
durdurması
25. Şekle göre, 1 numaralı araç sürücüsü
aşağıdakilerden hangisini yapmalıdır?
A) 4 numaralı aracın hızını artırması
B) 1 numaralı aracın 2 numaralı aracı geçtikten
sonra sağ şeritte girmesi
C) 2 numaralı aracın takip mesafesini azaltması
D) 2 numaralı aracın 3 numaralı aracı geçmeye teşebbüs etmesi
1
28. Sağa dönmek isteyen sürücü aşağıdaki
işlemleri hangi sıra ile yapmalıdır?
1- Hız azaltılır.
2- İşaret verilir.
3- Dar kavisle dönülür.
4- Yolun sağına yanaşılır.
A) Öndeki aracın geç işaretine uymalıdır.
B) Hızını artırarak öndeki aracı geçmelidir.
C) Öndeki araca takip mesafesinden daha
fazla yaklaşmalıdır.
D) Takip mesafesine uyarak bulunduğu şeridi
izlemelidir.
A) 2 - 4 - 1 - 3
C) 4 - 2 - 1 - 3
8
B) 1 - 2 - 3 - 4
D) 1 - 4 - 2 - 3
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
29.
Y
31.
1
2 3
1
2
Şekle göre; şehirler arası yolda sağa dönüş
yapmak isteyen sürücü, kavşağa 150 metre
kala hangi numaralı şeride girmesi gerekir?
Şekle göre 2 numaralı araç sürücüsünün
hangisini yapması doğrudur?
A) 1
C) 3
A) İkaz ederek 1 numaralı aracı durdurması
B) Hızını artırarak dönüşe geçmesi
C) 1 numaralı aracın geçmesini beklemesi
D) Dönüşünü en sol şeritte tamamlaması
B) 2
D) 1 veya 2
32.
30.
3
1
Şekildeki karşılaşmada öncelikle itfaiye
aracının geçmesi gerekir.
2
Bu durum aşağıdakilerden hangisi ile açıklanabilir?
Şekilde belirtilen yol ve araçların durumu
için, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) İlk geçiş hakkı geçiş üstünlüğü olan araçlarındır.
B) İtfaiye aracı diğer araca göre daha güçlüdür.
C) İtfaiye aracı ana yolda seyretmektedir.
D) Şartlar aynı olduğunda ilk geçiş hakkı sağdan gelen araçlarındır.
A) 1 numaralı taşıt geçiş yolundadır.
B) 2 ve 3 numaralı taşıtlar, iki yönlü kara yolunda seyretmektedir.
C) 1 numaralı taşıt sürücüsü, 2 numaralı taşıtın
geçmesini beklemelidir.
D) 2 numaralı taşıt sürücüsü, 1 numaralı taşıta
yol vermelidir.
9
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
33.
Y
36. Yaralı veya acil hasta taşıyan özel araç
sürücüleri, geçiş üstünlüğü hakkını nasıl
kullanabilirler?
1
A) Eskort eşliğinde
B) Sesli ve ışıklı işaretler vererek
C) Seyyar tepe lambası taktırarak
D) Aracında gözcü bulundurarak
2
37. Aksine bir işaret yoksa, eğimsiz iki yönlü
dar yolda, motorsuz ile motorlu taşıtın
karşılaşmaları hâlinde, hangisi diğerine yol
vermelidir?
Şekildeki 1 numaralı aracın sürücüsü ne
yapmalıdır?
A)
B)
C)
D)
Korna çalıp 2 numaralı aracı durdurmalıdır.
Geçiş hakkını kendi kullanmalıdır.
2 numaralı araca yol vermelidir.
Hızlanarak yoluna devam etmelidir.
A) Motorlu taşıt sürücüsü, motorsuz taşıta
B) Şeridi daralmış olan, diğerine
C) Trafik yoğunluğu az olan yöndeki taşıt
diğerine
D) Motorsuz taşıt sürücüsü, motorlu taşıta
34.
38. 1. Duraklamanın yasak olduğu yerlerde
park etmek yasaktır.
2. Geçiş yolları üzerinde park etmek yasaktır.
2
1
Bu bilgiler için aşağıdakilerden hangisi
söylenebilir?
A) 1. yanlış 2. doğrudur.
B) 1. doğru 2. yanlıştır.
C) Her ikisi de doğrudur.
D) Her ikisi de yanlıştır.
Şekle göre aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenir?
A) 2. aracın takip mesafesine uymadığı
B) 1. aracın dönüş işaretini yanlış kullandığı
C) 2. aracın yanlış şeritte seyrettiği
D) 1. aracın doğru geçen araca yol vermediği
39. Yerleşim yerlerindeki kavşaklara kaç metre
mesafe içinde duraklama yapmak yasaktır?
A) 5
B) 10
C) 15
D) 20
35.
MA
40. Gündüzleri çekilen ve çeken araç arasında-
2
N
VU
SA I
İL AC
SİV AR
3
AMBULANS
ki bağlantının uzunluğu kaç metreyi geçerse, üzerine kırmızı bez veya kırmızı yansıtıcı
asılmalıdır?
1
A) 1
POLİS
4
Şekildeki araçların görev hâlinde, geçiş
üstünlüğü sırası nasıl olmalıdır?
A) 2 - 3 - 4 - 1
C) 1 - 3 - 4 - 2
B) 3 - 4 - 1 - 2
D) 4 - 1 - 2 - 3
10
B) 1,5
C) 2
D) 2,5
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
41. Bariyerli demir yolu geçidine yaklaşan
Y
47. Taşıt yolu dışında kurallara uygun olarak
sürücü nasıl hareket etmelidir?
park etmiş araçlara çarpma, trafik kazalarında ………………. sayılan hâllerdendir.
A) Yol açıksa hızlı geçerek uzaklaşmalı
B) Bariyer inmekte ise dikkatli ve hızlı geçmeli
C) Hızını azaltıp, bariyerin izin vermesi hâlinde
uygun hızla geçmeli
D) Geçide geldiğinde durup görevlinin işaretini
beklemeli
Verilen ifadede noktalarla belirtilen yere
aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
A) kusuru paylaştırma
B) asli kusur
C) kusur oranı
D) şeride tecavüz
42. Okul taşıtının arkasındaki “DUR” işaretinin yandığını gören sürücü nasıl hareket
etmelidir?
A)
B)
C)
D)
48. Canlılarla etkileşim içinde olan doğal ve
fiziksel ögelerden oluşan dış ortama ne
denir?
Hızını artırarak uzaklaşmalıdır.
Okul taşıtını geçmemelidir.
Dikkatli ve yavaş geçmelidir.
Diğer sürücüleri uyarmalıdır.
A) İklim
C) Atmosfer
49. Kişilerin huzurunu, ruh ve beden sağlığını
43. Kara yolunda karşıya geçecek yayalar, aşa-
bozacak seviyedeki istenmeyen seslere ne
ad verilir?
ğıdakilerden hangisini tercih etmelidirler?
A) Yaya yollarını
C) Yaya geçitlerini
B) Banketleri
D) Geçiş yollarını
A) Sesli ilan
C) Duyuru
44. Aracının rengini değiştiren kişi, bu durumu
B) 40
C) 50
gisini bilmesi ekonomi ve çevre yönünden
yarar sağlar?
D) 60
A) Şehirdeki yolları ve önemli yerleri
B) Ucuz ve kalitesiz yakıtın satış yerini
C) Araç modellerini ve fiyatlarını
D) Trafik suçuna verilen para cezalarını
45. “B” sınıf sürücü belgesi olan aşağıdakilerden hangisini kullanamaz?
A) Otomobil
C) Kamyonet
B) Gürültü
D) Konuşma
50. Ticari araç şoförünün aşağıdakilerden han-
kaç gün içinde ilgili trafik kuruluşuna bildirmek zorundadır?
A) 30
B) Erozyon
D) Çevre
B) Minibüs
D) Kamyon
46. Sürücü belgesinin yanında bulundurmayan
sürücüye aşağıdakilerden hangisi uygulanır?
A) Para cezası ve ceza puanı
B) Trafikten süresiz men
C) Sürücü belgesine 6 ay el koyma
D) Hafif hapis cezası
TRAFİK VE ÇEVRE BİLGİSİ TESTİ BİTTİ.
MOTOR VE ARAÇ TEKNİĞİ BİLGİSİ TESTİNE
GEÇİNİZ.
11
5. GRUP
MOTOR ve ARAÇ TEKNİĞİ BİLGİSİ
1. Hangisi motora ilk hareketi verir?
Y
6. Dört zamanlı dizel motorlarda, zamanların
oluşum sırası aşağıdaki gibidir.
A) Marş motoru
C) Fan motoru
B) Alternatör
D) Kam mili
Emme
zamanı
Sıkıştırma
zamanı
Ateşleme
zamanı
Egzoz
zamanı
Buna göre, hangi zamanda sadece hava,
pistonla sıkıştırılır?
2. Akünün araç üzerinden sökülmesi sırasında, önce hangi kabloyu sökmek gerekir?
A) Emme zamanı
C) Ateşleme zamanı
A) Marş kablosunu
B) Şarj kablosunu
C) Eksi (-) kutba bağlı olan kabloyu
D) Artı (+) kutba bağlı olan kabloyu
B) Sıkıştırma zamanı
D) Egzoz zamanı
7. Sıkıştırılmış yakıt ile hava karışımını buji ile
ateşleyerek çalışan motor hangisidir?
3. Benzinli bir motorun ateşleme sistemi şe-
A) Dizel motoru
C) Benzin motoru
kildeki gibi şematize edilmiştir.
Kontak
anahtarı
Distribütör
B) Marş motoru
D) Buhar makinesi
8. Aşağıdakilerden hangisi su ile soğutmalı
sistemin parçasıdır?
Bujiler
Akü
Endüksiyon
bobini
Şasi
A) Karter
C) Amortisör
?
Buna göre, şekildeki soru işareti (?) yerine
aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
A) Motor
C) Yakıt filtresi
B) Supap
D) Radyatör
9. Aşağıdakilerden hangisi karterin görevidir?
A) Soğutma suyunu depolamak
B) Motor yağını depolamak
C) Ateşleme yapmak
D) Motora ilk hareketi vermek
B) Karbüratör
D) Yakıt deposu
4. İçten yanmalı motorun tanımı aşağıdakilerden hangisidir?
10. Aşağıdakilerden hangisi motora girecek
havanın temizlenmesinde görev yapar?
A) Yakıttan elde ettiği mekanik enerjiyi ısı
enerjisine çeviren makinedir.
B) Yakıttan elde ettiği ısı enerjisini mekanik
enerjiye çeviren makinedir.
C) Aküden elde ettiği enerjiyi kimyasal enerjiye
çeviren makinedir.
D) Aküden elde ediği enerjiyi ısı enerjisine
çeviren makinedir.
A) Hava filtresi
C) Emme manifoldu
B) Jikle devresi
D) Egzoz manifoldu
11. Aşağıdakilerden hangisi benzin-hava karışımını ayarlayan yakıt sisteminin elemanıdır?
A) Distribütör
C) Karbüratör
5. Motorlar zamanlarına göre nasıl sınıflandı-
B) Egzoz manifoldu
D) Benzin otomatiği
rılırlar?
A) Bir ve üç zamanlı
C) İki ve dört zamanlı
12. Aşağıdakilerden hangisi yakıt enjeksiyon
B) Bir ve dört zamanlı
D) İki ve beş zamanlı
sisteminin parçasıdır?
A) Buji
C) Distribütör
12
B) Karter
D) Enjektör
5. GRUP
MOTOR ve ARAÇ TEKNİĞİ BİLGİSİ
Y
19. Jiklenin görevi aşağıdakilerden hangisidir?
13. Aşağıdakilerden hangisi alternatörün görevidir?
A)
B)
C)
D)
Mekanik enerjiyi ısı enerjisine çevirmek
Isı enerjisini elektrik enerjisine çevirmek
Isı enerjisini mekanik enerjiye çevirmek
Mekanik enerjiyi elektrik enerjisine çevirmek
A) Motorun çabuk soğumasını sağlar.
B) Aracın vitese kolay geçmesini sağlar.
C) Sıcak motorun kolay çalışmasını sağlar.
D) Soğuk motorun kolay çalışmasını sağlar.
20. Aşağıdakilerden hangisi araçta yakıt tasar-
14. Motor çalışırken şarj lambası yanıyorsa
rufu sağlamak için yapılır?
sebebi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yağ filtresinin temizlenmesi
B) Benzin filtresinin temizlenmesi
C) Hava filtresinin temizlenmesi
D) Radyatörün temizlenmesi
A) Marş motoru arızalıdır.
B) Alternatör arızalıdır.
C) Far ampulleri yanmıştır.
D) Fan motoru arızalıdır.
21. Aşağıdakilerden hangisi enjeksiyon pompa-
15. Aşağıdakilerden hangisi debriyaj balatası-
sına basınçlı şekilde mazotu gönderir?
nın sıyrılarak aşınmasına sebep olur?
A) Besleme pompası
C) Endüksiyon bobini
A) Ani ve sert kalkış yapılması
B) Aracın hızlı kullanılması
C) Aracın yavaş kullanılması
D) Park hâlinde viteste bırakılması
22. Hangisi yakıt filtresinin görevidir?
A) Motora giren havayı temizlemek
B) Motor yağını temizlemek
C) Motora giden yakıtı temizlemek
D) Yakıtı enjektörlere göndermek
16. Aracın sinyal lambalarından biri yanmıyorsa sebebi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Endüksiyon bobini arızalıdır.
B) Alternatör arızalıdır.
C) Kablo bağlantısı gevşemiştir.
D) Konjektör arızalıdır.
23. Dizel motorlarının soğuk havada kolay
çalışmasını ne sağlar?
A) Endüksiyon bobini
C) Hava filtresi
17. Aşağıdakilerden hangisi rölanti devrinin
yüksek olmasına bağlı olarak meydana
gelir?
B) Enjektör
D) Isıtma bujisi
24. Motorda, çalışan parçaların temizliğini han-
A) Lastiklerin orantısız aşınması
B) Yakıt tüketiminin düşmesi
C) Hava tüketiminin düşmesi
D) Yakıt tüketiminin artması
gi sistem sağlar?
A) Yağlama sistemi
C) Ateşleme sistemi
18. Benzinli motorda hava filtresi kirli ise ne
olur?
A)
B)
C)
D)
B) Enjektör
D) Kondansatör
Motorun gücü azalır.
Motorun gücü artar.
Motorun verimi artar.
Motor az yağ yakar.
13
B) Yakıt sistemi
D) Soğutma sistemi
5. GRUP
MOTOR ve ARAÇ TEKNİĞİ BİLGİSİ
25. Yağ çubuğunun görevi aşağıdakilerden
Y
31. Aşağıdakilerden hangisi aracın günlük
hangisidir?
bakımında yapılmaz?
A) Hidrolik seviyesini gösterir.
B) Motor yağı seviyesini gösterir.
C) Antifriz seviyesini gösterir.
D) Motor suyu seviyesini gösterir.
A) Akaryakıt kontrolü
B) Yağ filtresinin kontrolü
C) Fren hidrolik seviyesinin kontrolü
D) Lastik hava basıncının kontrolü
26. Radyatör aşağıdakilerden hangisine depo-
32. Motor çalışırken, aracın gösterge panelinde
luk eder?
A) Soğutma sıvısına
C) Hidrolik yağına
hangisinin yanması, şarj sisteminin çalışmadığını gösterir?
B) Motor yağına
D) Motorine
A)
B)
C)
D)
27. Su kaynatmış motora, konulacak su nasıl
olmalıdır?
A) Soğuk
C) Asitli
B) Alkollü
D) Ilık
28. Aşağıdakilerden hangisi motorun hararet
yapmasına neden olur?
33. Aşağıdakilerden hangisi aracın hızını sürücüye bildirir?
A) Depodaki yakıtın az olması
B) Yakıt sisteminin hava yapması
C) Radyatör peteklerinin tıkanması
D) Akünün tam şarj yapılması
A) Zaman saati
B) El freni göstergesi
C) Enjeksiyon uyarı lambası
D) Kilometre göstergesi
29. Hangisi yakıt tüketiminin artmasında sürücüden kaynaklanan kusurdur?
A)
B)
C)
D)
34.
Karbüratörün ayarsız ve bakımsız olması
Bujilerin arızalı ve ayarsız olması
Frenlerin ayarsız olması
Uygun viteste seyretmemesi
Tekerlek
Diferansiyel
Motor
?
Şekilde soru işareti (?) ile gösterilen yere
hangi aktarma organı yazılmalıdır?
30. Kriko ile aracı kaldırırken tekerleklere neden takoz konulmalıdır?
A) Aks
C) Vites Kutusu
A) Aracın motorunu çalıştırabilmek için
B) Aracın hareket etmesini engellemek için
C) Araç yakıtının buharlaşmasını engellemek
için
D) Araç motorunun sarsıntısız çalışmasını
sağlamak için
14
B) Şaft
D) Kavrama
5. GRUP
MOTOR ve ARAÇ TEKNİĞİ BİLGİSİ
35. Aşağıdakilerden hangisinin aşınması direk-
40. Araç geri vitese geçmiyorsa, aşağıdakiler-
siyon boşluğunun fazlalaşmasına neden
olur?
den hangisini yapmak gerekir?
A)
B)
C)
D)
A) Vites kutusunun
B) Rot başlarının
C) Krank milinin
D) Pistonların
Fren pedalına sonuna kadar basılır.
Gaz pedalından ayak çekilip yeniden basılır.
Gaz pedalına sonuna kadar basılır.
Debriyaj pedalından ayak çekilip yeniden
basılır.
36. ABS fren sisteminin avantajlarından biri
aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yakıt tasarrufu sağlar.
B) Debriyajın kolay ayrılmasını sağlar.
C) Frenlemede duruş mesafesini uzatır.
D) Frenleme anında direksiyon hakimiyeti
sağlar.
Y
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.
37. Aşağıdakilerden hangisi rotların ayarsız
olmasına bağlı olarak meydana gelir?
A) Arka lastiklerin ortadan aşınması
B) Ön lastiklerin içten veya dıştan aşınması
C) Direksiyon milinin eğilmesi
D) Direksiyon kovanının eğilmesi
38. Araçta el freninin görevi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Duran aracı sabitlemektir.
B) Duran araca ilk hareketi vermektir.
C) Aracın emniyetli olarak hızını artırmaktır.
D) Aracın emniyetli olarak yavaşlamasını sağlamaktır.
39. Düz yolda normal hızla seyrederken, araç
bir tarafa çekme yapıyorsa sebebi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Vites kutusu arızalıdır.
B) Şaft arızalıdır.
C) Ön lastiklerin hava basıncı eşit değildir.
D) Lastiklerin hava basıncı eşittir.
15
SINAV SIRASINDA UYULACAK KURALLAR
1. Sınavın başladığı andan itibaren, salon görevlilerinin tüm uyarılarına uymak zorundasınız.
2. Sınav başladıktan sonra görevlilerle konuşmanız ve soru sormanız yasaktır.
3. Sınav sırasında kopya çeken, çekmeye teşebbüs eden, kopya veren ya da kopya çekilmesine
yardım eden, kurallara ve uyarılara uymayan adayların sınavları geçersiz sayılacaktır. Ayrıca
bu kişiler ilk 45 dakika sonunda salondan çıkarılacaktır.
4. Sınav süresince, sınav giriş belgesi ile birlikte nüfus cüzdanı, ehliyet veya pasaport kimlik
belgelerinden birini masanızın üzerinde bulundurunuz.
5. Sınav başladıktan sonra adayların birbirleriyle konuşmaları, kalem, silgi vb. şeyleri istemeleri yasaktır.
6. Sınav sırasında sigara, çay vb. içilmez.
7. Sınavın başladığı belirtilmeden soru kitapçıkları açılamaz ve cevaplandırma yapılamaz.
8. Sınav sonrası sınav giriş belgesini, soru kitapçığını ve cevap kâğıdını mutlaka salon
görevlilerine teslim ediniz. Sınav evraklarını teslim etmeyen, soru kitapçıklarının sayfalarından
bir kısmını eksik teslim edenlerin sınavları geçersiz sayılacak, ayrıca haklarında yasal işlem
yapılacaktır.
Soracağınız bir şey var mı? Varsa, şimdi sorunuz; sınav başladıktan sonra sorularınıza cevap
verilmeyecektir. Hazır mısınız? Sınav, okulun bütün salonlarında aynı anda başlayacağı için başlama
zilini beraberce bekleyelim. Hepinize başarılar dileriz.
(Salon başkanı başlama ve bitiş saatini tahtaya yazacaktır.)
Bu kitapçığın her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, kitapçığın tamamının veya bir
kısmının Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünün yazılı izni olmadan kopya
edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, bilgisayar ortamına alınması, herhangi bir yolla çoğaltılması,
yayımlanması veya başka bir amaçla kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, doğabilecek
cezai sorumluluğu ve kitapçığın hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
BAŞLAYINIZ DENİLMEDEN SORU KİTAPÇIĞINI AÇMAYINIZ.
5. GRUP
İLK YARDIM BİLGİSİ
1. D
2. B
3. C
4. D
5. A
6. A
7. B
8. A
9. C
10. D
11. A
12. D
13. C
14. D
15. C
16. A
17. C
18. D
19. A
20. C
21. B
22. A
23. B
24. D
25. C
26. B
27. B
28. C
29. A
30. B
CEVAP ANAHTARI
TRAFİK VE ÇEVRE BİLGİSİ
1. C
2. A
3. B
4. D
5. A
6. D
7. B
8. A
9. C
10. A
11. C
12. B
13. B
14. D
15. A
16. C
17. D
18. A
19. D
20. A
21. D
22. B
23. C
24. A
25. D
26. C
27. B
28. A
29. C
30. D
31. C
32. A
33. C
34. D
35. C
36. B
37. D
38. C
39. A
40. D
41. C
42. B
43. C
44. A
45. D
46. A
47. B
48. D
49. B
50. A
Y
MOTOR VE ARAÇ TEKNİĞİ
BİLGİSİ
1. A
2. C
3. A
4. B
5. C
6. B
7. C
8. D
9. B
10. A
11. C
12. D
13. D
14. B
15. A
16. C
17. D
18. A
19. D
20. C
21. A
22. C
23. D
24. A
25. B
26. A
27. D
28. C
29. D
30. B
31. B
32. C
33. D
34. A
35. B
36. D
37. B
38. A
39. C
40. D
5. GRUP
İLK YARDIM BİLGİSİ
1. Aşağıdakilerden hangisi kazalara ait özel-
7. Yaralının araçtan çıkarılması esnasında en
liktir?
A)
B)
C)
D)
çok hangisine dikkat edilmelidir?
Önceden tahmin edilebilme
Doğal olaylardan olma
Genellikle çevreyi etkileme
Önlemlere bağlı olarak azalabilme
A) Hızlı ve aceleci davranmaya
B) Yaralıda yeni bir yaralanma meydana gelmemesine
C) Kazayı seyredenlerin uzaklaştırılmasına
D) Kaza yapan araca hasar verilmemesine
2. Trafik kazasını gören bir sürücünün kazaya
8. Hangi araçlarda ilk yardım çantası bulun-
müdahale etmesi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A)
B)
C)
D)
Y
durmak zorunludur?
Sürücünün isteğine bağlıdır.
Her durumda zorunludur.
Sadece ağır araç sürücüleri zorunludur.
Sadece resmi görevli araç sürücüleri zorunludur.
A) Her çeşit araçta
B) Sadece büyük araçlarda
C) Motorlu bisiklet, motosiklet ve iş makinesi
dışındaki motorlu araçlarda
D) Sadece şehir dışına günü birlik yolcu taşıyan motorlu araçlarda
3. Yaralı, sağlık kuruluşuna ne zaman sevk
9. Bak - Dinle - Hisset yönteminde “Dinle” ne
edilir?
anlama gelir?
A) Yakınları geldikten sonra
B) Hiçbir müdahale yapılmadan önce
C) Hayati tehlikelerine karşı önlem alındıktan
sonra
D) Kendine gelmesi sağlandıktan sonra
A) Yaralının soluk sesinin dinlenmesi
B) Trafik işaretçilerinin dinlenmesi
C) Yaralıdaki ağrılı yerlerin tespit edilmesi
D) Etrafta siren sesi olup olmadığının dinlenmesi
4. Aşağıdakilerden hangisi sindirim sistemi
10. Kalbi çalıştığı hâlde solunumu durmuş
organlarındandır?
A) Kalp
C) Akciğer
olanlara yapılacak suni solunuma ne kadar
devam edilir?
B) Mide
D) Böbrek
A) 10 dakika
B) 15 dakika
C) Kalbi daha hızlı çalışana kadar
D) Hasta kendi kendine soluyuncaya kadar
5. Kaza yerine ulaşan kurtarıcının ilk olarak
yapması gereken nedir?
A) Yaralıları belirlemelidir.
B) Kazayı yetkililere haber vermelidir.
C) Yaralıları araçtan çıkarmalıdır.
D) Kendinin ve yaralıların güvenliğini sağlamalıdır.
11. Kalbe yakın yerdeki bir kanamada, kalbin
atışına bağlı kesik kesik fışkırma tarzında
görülen kanama çeşidi aşağıdakilerden
hangisidir?
A) Toplardamar kanaması
B) Atardamar kanaması
C) Kılcal damar kanaması
D) Lenf kanaması
6. Aşağıdakilerden hangisinin, araç ilk yardım
çantasında bulundurulması zorunlu değildir?
A) Tentürdiyot
C) Makas
B) Sargı bezi
D) Elastik bandaj
2
5. GRUP
12. Omuz ve boyundaki kanamalarda, şekilde
belirtilen hangi
kısma basınç
uygulanmalıdır?
İLK YARDIM BİLGİSİ
Y
17. Hastanın çevre ile bağlantısının tamamen
Şakak
kesildiği, uyaranlara cevap veremediği
derin bilinç kaybına ne denir?
Çene altı
Köprücük
kemiği
A) Zehirlenme
C) Koma
B) Şok
D) Hâlsizlik
Kasık
18. Kalp masajı uygulama bölgesi aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
A) Köprücük kemiğinin iç kısmına
B) Çene altına
C) Şakak bölgesine
D) Kasığın iç kısmına
Göğüs kemiğinin üst uç 1/8’lik kısmı
Göğüs kemiğinin alt uç 1/3’lük kısmı
Kaburganın sol alt kısmı
Kaburganın sağ alt kısmı
19. Yaralanmalarda genel ilk yardım kuralı aşağıdakilerden hangisidir?
13. Aşağıdakilerden hangisi kanamayı azaltmak için uygulanan yöntemdir?
A) Yarayı sargı bezi ile kapattıktan sonra yaralı bölge sabit kalacak şekilde nakletmek
B) Yara üzerine merhem sürüp yarayı sarmak
ve nakletmek
C) Yara üzerine tentürdiyot sürüp yarayı sarmak ve nakletmek
D) Yarayı temiz pamukla kapattıktan sonra
yara yeri sabit kalacak şekilde nakletmek
A) Kanayan yeri oksijenli su ile yıkamak
B) Kanayan yere sıcak uygulama yapmak
C) Kanayan yeri kalp seviyesinden yukarıda
tutmak
D) Kanayan bölgeyi yıkayarak pıhtıları temizlemek
14. El bileği ile dirsek arasındaki büyük bir dış
20. Başa alınan darbe sonucu kulaktan kan ge-
kanamayı durdurma metodu aşağıdakilerden hangisidir?
liyorsa, aşağıdakilerden hangisi uygulanır?
A) Oturtulup kulağına pamuk tıkanır.
B) Sırtüstü yatırılarak ayakları yukarı kaldırılır.
C) Kan akan bölgesi üstte kalacak şekilde yan
yatırılır ve kulak pamukla tıkanır.
D) Kan akan bölgesi altta kalacak şekilde yan
yatırılır ve kanama engellenmez.
A) Kanayan yeri kalp seviyesinden aşağıda
tutmak
B) Kanayan yere merhem sürmek
C) Omuz üzerine baskı uygulamak
D) Dirsekle omuz arasına turnike uygulamak
15. Aşağıdakilerden hangisi şok belirtilerinden-
21. Aşağıdakilerden hangisi omurga yaralan-
dir?
masına bağlı olarak meydana gelebilir?
A) Soğuk nemli cilt, titreme
B) Hareketlilik, saldırganlık hâli
C) Cildin kızarması, aşırı terleme
D) Vücut sıcaklığında yükselme
A) Sürekli hafıza kaybı
B) Sürekli bulantı ve kusma
C) Yaralanma bölgesinin alt tarafında felç
D) Ağızdan köpüklü kanın gelmesi
16. Aşağıdakilerden hangisi, bayılmanın kısa
tanımıdır?
A) Vücut sıcaklığının artmasıdır.
B) Geçici bilinç kaybı hâlidir.
C) Vücudun su toplamasıdır.
D) Nabız atımının durmasıdır.
3
5. GRUP
İLK YARDIM BİLGİSİ
22. Yangın söndürücü, aracın neresinde bulun-
Y
28. Yaralı taşınan sedyenin taşınma yönü nasıl
durulmalıdır?
olmalıdır?
A) Arka koltukta
B) Sürücünün hemen yanında
C) Ön tampon üzerinde
D) Arka camın iç kısmında
A) Yaralının ayakları önde olacak şekilde
B) Yaralının baş kısmı önde olacak şekilde
C) Sedyenin taşınma yönü yaralının yarasına
göre değişir.
D) Sedyenin taşınma yönü yaralının isteğine
göre değişir.
23. Kırık ve çıkık bölgesine ilk yardım olarak
aşağıdaki işlemlerden hangisi yapılır?
29. Aşağıdakilerden hangisi egzoz gazından
zehirlenen kişiye uygulanmaz?
A) Kuvvetli masaj yapma
B) Sürekli buzla ovma
C) Hareketsiz kalmasını sağlama
D) Turnike uygulama
A) Temiz havaya çıkarmak
B) Kusmasını sağlamak
C) Sıcak tutmak
D) Solunumu durmuşsa suni solunum yapmak
24. Diz ile kalça arasındaki kemikte kırık varsa,
atel nereye uygulanmalıdır?
30. Güneş çarpmasında, hastada aşağıdaki
durumlardan hangisi görülür?
A) Topuktan dize kadar
B) Dizden kalçaya kadar
C) Topuktan kalçaya kadar
D) Topuktan koltuk altına kadar
A) Aşırı hareketlilik
B) Vücut sıcaklığında düşüş
C) Deride gerginlik ve kuruluk
D) Nabız sayısında azalma
25. Tıbbi yardım haberleşmesinde iletilecek
mesaj nasıl olmalıdır?
A) Kısa, öz ve anlaşılır
B) Ayrıntılı, detaylı ve uzun
C) Yazılı, sözlü ve hareketli
D) Şifreli ve gizli
İLK YARDIM BİLGİSİ TESTİ BİTTİ.
TRAFİK VE ÇEVRE BİLGİSİ TESTİNE GEÇİNİZ.
26. Çok sayıda yaralının olduğu kazalarda en
son taşınması gereken yaralı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Solunum yolu ile zehirlenmesi olan
B) Bilinci yerinde olmayan
C) Açık karın yarası olan
D) Ayak kemiği kırık olan
27. Omurga yarası olan yaralı hangi pozisyonda sevk edilir?
A) Yan yatış
C) Sırtüstü yatış
B) Oturuş
D) Yüzüstü yatış
4
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
1. Aşağıdakilerden hangisi, ölümcül trafik ka-
5. Şekildeki trafik ışığında,
zalarında kaza tespit tutanağı düzenlemekle
görevlidir?
yeşil ışık ve kırmızı oklu ışık
birlikte yanmaktadır.
Bu durumda sürücülerin
aşağıdakilerden hangisini
yapmaları yanlıştır?
A) Trafik görevlisi
B) Çevre mühendisi
C) Fahri trafik müfettişi
D) Trafik mühendisi
A) Düz gitmeleri
B) Sağa dönüş yapmamaları
C) Yol açıksa sola dönüş yapmaları
D) Yayalara yeşil ışığın yanmasını beklemeleri
2. Yayaların, hayvanların ve araçların kara
yolu üzerindeki hâl ve hareketlerine ne
denir?
A) Taşıma
C) Trafik
3.
B) Ulaşım
D) Erişme
6. Bir kavşakta, trafik görevlisi ile birlikte ışıklı
trafik cihazı da bulunuyorsa, sürücüler öncelikle hangisine uymak zorundadırlar?
A) Trafik görevlisine
B) Yer ve yön denetlemelerine
C) Işıklı trafik cihazına
D) Trafik işaret levhalarına
3
4
2
7. Şekildeki trafik işareti hangi
1
yol bölümüne konulur?
Şekle göre hangi numaralı yollar tali yoldur?
A) 1 - 2
B) 1 - 3
Y
C) 2 - 4
A) Virajlı
B) Kasisli
C) Kaygan
D) Eğimli
D) 3 - 4
4. Aşağıdakilerden hangisi römork ve yarı
8. Aşağıdakilerden hangisi
römorkları çekmek için imal edilmiş olan ve
yük taşımayan motorlu taşıttır?
şekildeki levha ile aynı anlamdadır?
A)
!
A)
B)
C)
D)
B)
C)
D)
5
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
9. Şekildeki trafik işaretinin anla-
Y
13. Aşağıdakilerden hangileri gabari ile ilgili-
mı nedir?
dir?
A) Kontrollü demir yolu geçidi
B) Kontrolsüz demir yolu geçidi
C) Taşıt trafiğine kapalı yol
D) Taşıt giremez
I
II
A) I - II
C) II - III
III
B) I - III
D) I - II - III
10. Aşağıdakilerden hangisi kontrolsüz kavşak
işaretidir?
14. Şekildeki trafik işareti neyi
ifade eder?
A)
C)
B)
A) Araç trafiğine kapalı yolu
B) Hız sınırlaması sonunu
C) Öndeki taşıtı geçme yasağını
D) Geçme yasağı sonunu
D)
15.
B
A
N
K
E
T
11. Şekildeki trafik işareti neyi
yasaklar?
A) Geri gitmeyi
B) Sola dönmeyi
C) Ada etrafında dönmeyi
D)“U” dönüşü yapmayı
A)
B)
C)
D)
ması anlamındadır?
B)
C)
D)
B
A
N
K
E
T
Şekle göre hangisi sadece geçiş için kullanılır?
12. Aşağıdakilerden hangisi azami hız sınırlaA)
O
R
T
A
Ş
E
R
İ
T
6
Orta şerit
Her iki banket
Gidiş yönüne göre sağ banket
Gidiş yönüne göre sağ şerit
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
16. Şehirler arası yolcu taşıyan otobüs şoförü
20.
hakkında, yolculuk sonrası yolcuların tespitleri aşağıdaki gibi gruplandırılmıştır.
Hoşgörülü ve
dikkatli
Kandaki alkol miktarı
1.0
10
2.0
25
bir işaret yoksa otomobillerin azami hızı
saatte kaç kilometredir?
doğru 5 yıl içinde; 0,50 promilin üzerinde
alkollü olduğu birinci defa tespit edilen
sürücünün, sürücü belgesi kaç ay süreyle
geri alınır?
C) 4
A) 70
D) 6
C) 90
D) 100
iki araç arasındaki mesafe en az kaç metre
olmalıdır?
yapan araç sürücüleri, 24 saatlik bir süre
içinde devamlı olarak en fazla kaç saat araç
kullanabilirler?
C) 3,5
B) 80
22. 90 km/saatlik hızla, arka arkaya seyreden
18. Ticari amaçla yük ve yolcu taşımacılığı
A) 40
B) 45
23. Şekildeki
D) 2,5
C) 50
D) 60
!
tünele giriş
yapan sürücü,
aşağıdakilerden
hangisini
yapmak
zorundadır?
19.
Şekildeki araç sürücüsü, iki yönlü, dört
veya daha fazla şeritli yollarda;
• Aksine bir işaret yoksa,
• Geçme ve dönme dışında,
A) Hızını azaltmak
B) Araç içi ışıkları yakmak
C) Park ve sis ışıklarını birlikte yakmak
D) Uzun hüzmeli farları yakıp söndürmek
aşağıdakilerden hangisinden seyretmek
zorundadır?
A) En sağ şeritten
C) Orta şeritten
2
21. Yerleşim yerleri dışındaki yollarda, aksine
17. Suçun işlendiği tarihten itibaren geriye
B) 4,5
0.50
A) Az miktarda alınan alkolün sürücünün refleksini güçlendirdiği
B) Kaza riskinin kandaki alkol miktarına bağlı
olarak arttığı
C) Alkolün her sürücüde aynı etkiyi göstermediği
D) Alkol tüketiminin ülkemizde çok yoğun
olduğu
A) Yolcuların tedirginlik ve korku yaşadığı
B) Yollarda denetimlerin çok sık yapıldığı
C) Yolculuğun çok yorucu geçtiği
D) Şoförün, yolcuların rahatlığını ve güvenliğini
önemsediği
A) 5,5
Kaza riski
(misli)
Tabloya göre aşağıdakilerden hangisi
kesinlikle söylenir?
Bu tespitlere göre hangisi söylenebilir?
B) 3
(Promil)
Araç bakımında
ve temizliğinde
dikkatli
Araç kullanma
süresine uymakta
A) 2
Y
B) Banketten
D) En sol şeritten
7
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
24.
Y
26.
1
Şekle göre, geçme işlemi yapan araç sürücüsü için aşağıdakilerden hangisi söylenir?
2
I- Karşı yönden gelen aracın hızını dikkate
almadığı
II- Geçilen araçtan yeterince uzaklaşmadan
sağ şeride geçtiği
III- Görüş yetersizliği olduğu yol bölümünde
geçme yaptığı
İki şeridin birleştiği yerde 2 nolu taşıt sürücüsü ne yapmalıdır?
A) U dönüşü yapmalıdır.
B) 1. araca yol vermelidir.
C) 1. aracı ikaz ederek durdurmalıdır.
D) Dörtlü lambaları yakarak beklemelidir.
25.
A) Yalnız I
C) II - III
B) I - II
D) I - II - III
27.
1
2
3
1
2
4
Şerit değiştirmek isteyen şekildeki 1 numaralı taşıt sürücüsü, sola sinyal vermeden
önce aşağıdakilerden hangisini mutlaka
yapmalıdır?
Şekle göre aşağıdakilerden hangisinin yapılması yasaktır?
A) 1 numaralı aracın bulunduğu şeritte seyretmesi
B) 3 numaralı aracın en sağdaki şeritte seyretmesi
C) 4 numaralı aracın 3 numaralı aracın bulunduğu şeride geçmesi
D) 2 numaralı aracın 3 numaralı aracın bulunduğu şeride geçmesi
A) Uzun hüzmeli farları yakarak seyretmeli
B) 2 numaralı taşıtın geç işaretini beklemeli
C) İç ve dış aynalardan trafik durumunu kontrol
etmeli
D) 2 numaralı taşıta takip mesafesinden daha
fazla yaklaşmalı
8
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
Y
32.
28. Kontrolsüz kavşağa giren sürücü, sola
dönüşe geçtiği sırada, geçiş hakkını kime
vermek zorundadır?
2
1
A) Soldan gelen araçlara
B) Arkadan gelen ve sağa dönmek isteyen
araçlara
C) Arkadan gelen ve sola dönmek isteyen
araçlara
D) Karşıdan gelen ve emniyetle duramayacak
kadar yaklaşmış araçlara
3
Şekildeki karşılaşmada, geçiş hakkı sırası
hangisindeki gibi olmalıdır?
29. Kavşaklara yaklaşırken yol üzerine çizilmiş
oklar neyi ifade eder?
A) 1 - 2 - 3
C) 3 - 2 - 1
A) Hızın artırılması gerektiğini
B) Sağa ve sola dönülemeyeceğini
C) Zamanında uygun şeride girilmesi gerektiğini
D) Durma, duraklama ve park etmenin yasaklanmış olduğunu
B) 2 - 1 - 3
D) 1 - 3 - 2
33.
1
30. Manevra yapacak sürücü aşağıdakilerden
hangisini yapmalıdır?
2
A) İşaret vermeden manevraya başlamalıdır.
B) Manevraya başlamadan önce işaret vermelidir.
C) Manevraya başladıktan sonra işaret vermelidir.
D) Manevra bitmeden önce işaret vermeyi
sona erdirmelidir.
Şekildeki 2 numaralı araç sürücüsü ne
yapmalıdır?
A) Geçiş hakkını 1 numaralı araca vermelidir.
B) Geçiş hakkını kendi kullanmalıdır.
C) Hızlanıp yola çıkmalıdır.
D) Korna çalıp 1 numaralı aracı yavaşlatmalıdır.
31.
1 2
3
Şekle göre; yerleşim biriminde sola dönüş
yapmak isteyen sürücü, kavşağa 30 metre
kala hangi numaralı şeride girmelidir?
A) 1
C) 3
B) 2
D) 2 veya 3
9
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
34.
Y
37. Aksine bir işaret yoksa, eğimsiz iki yönlü
dar yolda, otomobil ile kamyonun karşılaşması hâlinde, hangisi diğerine yol vermelidir?
2
A) Şeridi daralmış olan, diğerine
B) Otomobil sürücüsü, kamyona
C) Kamyon sürücüsü, otomobile
D) Trafik yoğunluğu az olan yöndeki taşıt,
diğerine
1
38. Aşağıdakilerden hangisi duraklamayı ifade
Şekildeki trafik kazası aşağıdakilerden
hangisine uyulmaması sonucu meydana
gelmiş olabilir?
eder?
A) Görevlilerce verilen emirle durmak
B) Yolcu indirirken beklemek
C) Kırmızı ışık yanarken beklemek
D) 5 dakikadan fazla beklemek
A) Takip mesafesine
B) Kavşaklarda ilk geçiş hakkına
C) Farların kullanılacağı yer ve hâllere
D) Geçiş üstünlüğü bulunan araçlara yol verilmesi kuralına
39. Aksine bir işaret yoksa, yerleşim yerleri dışındaki köprülere kaç metre mesafe içinde
duraklama yapmak yasaktır?
35.
A) 100
B) 150
C) 175
D) 200
40. Arıza nedeniyle yolda kalan araçların sürücüleri, tehlikeye meydan vermemek için
aşağıdakilerden hangisini yapmalıdır?
A) Aracın etrafına taş dizmelidir.
B) Eski lastik yakarak sürücüleri uyarmalıdır.
C) Aracın yerini değiştirmeden tamirci çağırmalıdır.
D) Aracı yol dışına veya bankete çıkarıp işaretlemelidir.
Şekildeki karşılaşmada hangi araç
öncellikle geçiş hakkını kullanmalıdır?
A) Otobüs
C) Biçerdöver
B) Tarım traktörü
D) At arabası
41. Kontrolsüz demir yolu geçidine yaklaşan
sürücüler nasıl hareket etmelidirler?
36. Geçiş üstünlüğüne sahip araçların sesli
veya ışıklı işaretlerini alan sürücüler ne
yapmalıdır?
A) Hızlarını artırarak geçmelidirler.
B) Uygun mesafede mutlaka durmalıdırlar.
C) Demir yolu çok hatlı ise yavaş ve dikkatli
geçmelidirler.
D) Demir yolu tek hatlı ise hızlı bir şekilde
geçmelidirler.
A) Araçlarını olduğu yerde durdurmalıdır.
B) Mümkünse geriye dönmelidir.
C) Taşıt yolunda yer açmalıdır.
D) Aracını hızlandırarak seyretmelidir.
10
5. GRUP
TRAFİK ve ÇEVRE BİLGİSİ
42. Okul taşıtının arkasındaki “DUR” işareti-
46. C, D ve E sınıfı sürücü belgelerinden her-
nin yandığını gören sürücü nasıl hareket
etmelidir?
A)
B)
C)
D)
hangi birini almak isteyenlerde, kaç yaşını
bitirme şartı aranır?
Hızını artırarak uzaklaşmalıdır.
Dikkatli ve yavaş geçmelidir.
Okul taşıtını geçmemelidir.
Diğer sürücüleri uyarmalıdır.
A) 17
C) 20
D) 22
girme, trafik kazalarında …………………
sayılan hâllerdendir.
Verilen ifadede noktalarla belirtilen yere
aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
Y
a
y
a
A) ceza puanı
C) kaza mahalli
Y
o
l
c
u
A
r
a
ç
Y
o
l
çalışmalara ne denir?
A) Çevre koruma
C) Çevre düzeni
önleme açısından olumlu bir davranıştır?
A) Araca aşırı yük ve yolcu alınması
B) Uygun vitesle seyredilmesi
C) Aracın gereksiz yere rölantide çalıştırılması
D) Aracın normalden düşük motor devriyle
sürülmesi
A) Trafik kazalarında en büyük kusur insanlardadır.
B) Trafikteki araç sayısı nüfusa bağlı olarak
artmaktadır.
C) Araç sayısı yolların gelişmesine bağlı olarak
artmaktadır.
D) Yolcu ve yük taşınmasında genellikle kara
yolu kullanılmaktadır.
50. Aşağıdakilerden hangisi çevreye önem veren sürücünün davranışlarından değildir?
A) Ani kalkış ve duruştan kaçınmak
B) Aracının bakımını düzenli olarak yaptırmak
C) Zorunlu olmadıkça özel aracını kullanmamak
D) Kurşun veya kükürt oranı yüksek yakıt
kullanmak
44. Araçlarında teknik değişiklik yaptıranların
bunu kaç gün içinde ilgili kuruluşa bildirmesi zorunludur?
C) 40
B) Çevre
D) Çevre hakkı
49. Aşağıdakilerden hangisi çevre kirliliğini
Grafikteki verilere göre aşağıdakilerden
hangisine ulaşılır?
B) 50
B) asli kusur
D) muhafaza altında
48. Çevre kirliliğini önlemek amacıyla yapılan
Kaza
faktörü
Grafikte kaza faktörleri ve bunların trafik kazalarındaki kusur yüzdeleri (%) verilmiştir.
A) 60
B) 18
47. Taşıt giremez işareti bulunan kara yoluna
43. Kusur (%)
S
ü
r
ü
c
ü
Y
D) 30
45. “C” sınıfı sürücü belgesine sahip olan,
aşağıdakilerin hangisinde verilen araçları
kullanabilir?
A)
B)
C)
D)
Çekici, kamyon, minibüs
Otobüs, kamyon, kamyonet
Kamyon, minibüs, lastik tekerlekli traktör
İş makinesi, otomobil, minibüs
TRAFİK VE ÇEVRE BİLGİSİ TESTİ BİTTİ.
MOTOR VE ARAÇ TEKNİĞİ BİLGİSİ TESTİNE
GEÇİNİZ.
11
5. GRUP
MOTOR ve ARAÇ TEKNİĞİ BİLGİSİ
6. Dört zamanlı benzinli motorlarda, zamanla-
1. Aşağıdakilerden hangisi araçlarda kullanı-
rın oluşum sırası aşağıdaki gibidir.
lan motor çeşididir?
A) Dıştan yanmalı
C) Alttan yanmalı
Y
Emme
zamanı
B) Üstten yanmalı
D) İçten yanmalı
Sıkıştırma
zamanı
Ateşleme
zamanı
Egzoz
zamanı
Buna göre hangi zamanda, yakıt-hava karışımı pistonla sıkıştırılır?
2. Akünün kutup başları araca ters bağlanırsa
A) Emme zamanı
C) Ateşleme zamanı
hangisi arızalanır?
A) Su pompası
B) Alternatör diyotları
C) Diferansiyel dişlileri
D) Şanzuman dişlileri
B) Sıkıştırma zamanı
D) Egzoz zamanı
7. Aşağıdakilerden hangisi dizel motor
yakıtıdır?
A) Motorin
C) Gaz yağı
3. Benzinli bir motorun ateşleme sistemi şe-
B) Benzin
D) Kömür
kildeki gibi şematize edilmiştir.
8. Aşağıdakilerden hangisi su ile soğutmalı
Kontak
anahtarı
Distribütör
motorda soğutma sistemi parçasıdır?
A) Karbüratör
C) Vantilatör
Bujiler
?
Endüksiyon
bobini
Motor
Şasi
9. Aşağıdakilerden hangisi karterin görevidir?
Buna göre, şekildeki soru işareti (?) yerine
aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
A) Karbüratör
C) Akü
A) Soğutma suyunu depolamak
B) Motor yağını depolamak
C) Ateşleme yapmak
D) Motora ilk hareketi vermek
B) Yakıt pompası
D) Enjektör
4. Hangisi motora ilk hareketi verir?
A) Marş motoru
C) Fan motoru
10. Motorda hava filtresinin görevi nedir?
B) Alternatör
D) Kam mili
A) Suyu temizler.
C) Havayı temizler.
5. Motorlar zamanlarına göre nasıl sınıflandırılır?
A) Bir ve üç zamanlı
C) İki ve dört zamanlı
B) Kondansatör
D) Distribütör
B) Yağı temizler.
D) Yakıtı temizler.
11. Motorun ihtiyacına göre çeşitli oranlarda
yakıt-hava karışımını düzenleyen motor
parçası aşağıdakilerden hangisidir?
B) Bir ve dört zamanlı
D) İki ve beş zamanlı
A) Yakıt pompası
C) Karter
12
B) Hava filtresi
D) Karbüratör
5. GRUP
MOTOR ve ARAÇ TEKNİĞİ BİLGİSİ
Y
18. Hava filtresinin kirli olması motorun çalış-
12. Aşağıdakilerden hangisi yakıt enjeksiyon
sisteminin avantajlarındandır?
masını nasıl etkiler?
A) Yakıt tasarrufu sağlaması
B) Yağ tasarrufu sağlaması
C) Su tasarrufu sağlaması
D) Hidrolik tasarrufu sağlaması
A) Fazla yakıt yakar.
C) Fazla yağ yakar.
B) Az yakıt yakar.
D) Az yağ yakar.
19. Soğuk motoru kolay çalıştırmak için zengin
karışımı hazırlayan tertibat aşağıdakilerden
hangisidir?
13. Araç için gerekli elektriği üreten parça aşağıdakilerden hangisidir?
A) Marş motoru
C) Alternatör
A) Buji
C) Distribütör
B) Diferansiyel
D) Debriyaj
B) Enjektör
D) Jikle
20. Araçlarda yakıt tasarrufu sağlamak için
aşağıdakilerden hangisi yapılmalıdır?
14. Marşa basılıp motor çalıştığında aşağıdakilerden hangisinin sönmesi gerekir?
A) El fren lambasının
C) Sinyal lambasının
A) Lastiklerin hava basıncı indirilmelidir.
B) Ani duruş ve kalkış yapılmalıdır.
C) Eskimiş bujiler değiştirilmelidir.
D) Zamanında yakıt alınmalıdır.
B) Park lambasının
D) Şarj lambasının
21. Besleme pompasının görevi hangisidir?
15. Aşağıdakilerden hangisi aracın günlük bakımında yapılması gerekenlerden değildir?
A) Soğutma suyunu radyatöre göndermektir.
B) Enjeksiyon pompasına basınçlı olarak yakıtı
göndermektir.
C) Karterdeki yağın basınçlı şekilde motora
dağılımını sağlamaktır.
D) Yakıtı basınçlı şekilde enjektörlere göndermektir.
A) Rölanti ayarı
B) Motor yağı kontrolü
C) Akaryakıt kontrolü
D) Fren hidrolik seviyesi kontrolü
16. Geri vites lambalarından biri parlak diğeri
sönük yanıyorsa sebebi aşağıdakilerden
hangisidir?
22. Hangisi yakıt sistemi elemanıdır?
A) Yakıt filtresi
C) Marş motoru
A) Flaşör arızalıdır.
B) Lamba bağlantısında paslanma vardır.
C) Geri vites müşiri arızalıdır.
D) Akü gerilimi düşüktür.
B) Endüksiyon bobini
D) Termostat
23. Isıtma bujilerinin görevi nedir?
17. Aşağıdakilerden hangisi yakıt sarfiyatını
A) Ateşleme yapmak
B) Soğuk havalarda silindir içindeki havayı
ısıtmak
C) Motor soğutma suyunun sıcaklığını ölçmek
D) Motora giren havayı temizlemek
artırır?
A) Rölanti devrinin düşük olması
B) Soğutma suyuna antifriz katılması
C) Jikle devresinin kapalı olması
D) Rölanti devrinin yüksek olması
13
5. GRUP
MOTOR ve ARAÇ TEKNİĞİ BİLGİSİ
Y
30. Araba lastiği değiştirilirken, aracın kriko ile
24. Aşağıdakilerden hangisi motordaki yağın
kaldırılması durumunda aşağıdakilerden
hangisi yapılır?
görevidir?
A) Motorun erken ısınmasını sağlamak
B) Düzgün ateşlemeyi sağlamak
C) Yakıt tasarrufu sağlamak
D) Sürtünmeye bağlı aşınmayı önlemek
A) El freni çekilir.
C) Debriyaja basılır.
B) Vites boşa alınır.
D) El freni bırakılır.
31. Aracın gösterge panelinde, hangisinin
25. Motor çalışırken, yağlamanın olup olmadığı
yanıyor olması el freninin çekili olduğunu
gösterir?
nereden anlaşılır?
A) Yağ çubuğundan
B) Yağ filtresinden
C) Yağ göstergesinden
D) Termostatdan
26. Aşağıdakilerden hangisi hava soğutmalı
A)
B)
C)
D)
motorun soğutma sistemi parçasıdır?
A) Radyatör
C) Su pompası
B) Karbüratör
D) Hava kanatçıkları
32.
Tekerlek
27. Su kaynatmış motora, konulacak su nasıl
olmalıdır?
A) Soğuk
?
B) Ilık
C) Asitli
Diferansiyel
Motor
D) Alkollü
Vites
kutusu
Şekilde soru işareti (?) ile gösterilen yere
hangi aktarma organı yazılmalıdır?
28. Aşağıdakilerden hangisi motorun hararet
yapmasına neden olabilir?
A) Kavrama
C) Şaft
A) Motor suyunun eksilmesi
B) Akünün tam şarj yapılması
C) Fren hidroliğinin az olması
D) Araç deposundaki yakıtın az olması
B) Aks
D) Volan
33. Aşağıdakilerden hangisi motorla vites kutusu arasındaki irtibatı keserek vites değiştirme imkânı sağlayan aktarma organıdır?
29. Hangisi yakıt tüketiminin artmasında araçtan kaynaklanan kusurdur?
A) Rot
C) Şaft
A) Düşük kalitede yakıt kullanılması
B) Aşırı hız yapılması
C) Ani duruş ve kalkış yapılması
D) Fren balatalarının ayarsız ve sıkı olması
B) Kavrama
D) Aks
34. Aşağıdakilerden hangisi süspansiyon sisteminin elemanıdır?
A) Direksiyon
C) Amortisör
14
B) Krank mili
D) Şaft
5. GRUP
MOTOR ve ARAÇ TEKNİĞİ BİLGİSİ
40. Motor devrini sürücüye bildiren gösterge
35. Motorda supapların açılıp kapanmasını
aşağıdakilerden hangisidir?
sağlayan parça aşağıdakilerden hangisidir?
A)
B)
C)
D)
Kam mili
Emme manifoldu
Diferansiyel
Egzoz manifoldu
A)
B)
C)
D)
Emniyet kemeri göstergesi
Motor devir göstergesi
Kilometre göstergesi
Günlük kilometre sayacı
36. Aşağıdakilerden hangisi ön tekerleklerde
düzensiz lastik aşıntısına sebep olur?
A) Rot ayarının bozuk olması
B) Buji ayarının bozuk olması
C) Avans ayarının bozuk olması
D) Rölanti ayarının bozuk olması
TEST BİTTİ.
CEVAPLARINIZI KONTROL EDİNİZ.
37. El freni teli kopmuş ise aşağıdakilerden
hangisi olur?
A)
B)
C)
D)
Y
Kampana aşınır.
Fren sistemi hava yapar.
El freni tutmaz.
Fren pedal boşluğu artar.
38. Aracın direksiyonu zor dönüyorsa sebebi
aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Arka lastiklerin havası tavsiye edilen değerden fazladır.
B) Ön lastiklerin havası tavsiye edilen değerden azdır.
C) İnce tabanlı lastik kullanılmıştır.
D) Arka lastikler aşınmıştır.
39. Debriyaj kaçırıyorsa sebebi aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Vites kutusu arızalıdır.
B) Krank milinde gezinti vardır.
C) Avans ayarı bozuktur.
D) Debriyaj balatası yağlanmıştır.
15
5. GRUP
İLK YARDIM BİLGİSİ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
D
B
C
B
D
A
B
C
A
D
B
A
C
D
A
B
C
B
A
D
C
B
C
D
A
D
C
A
B
C
CEVAP ANAHTARI
TRAFİK VE ÇEVRE BİLGİSİ
1. A
2. C
3. B
4. D
5. D
6. A
7. C
8. D
9. B
10. C
11. D
12. B
13. A
14. C
15. A
16. D
17. D
18. B
19. A
20. B
21. C
22. B
23. A
24. B
25. D
26. B
27. C
28. D
29. C
30. B
31. A
32. D
33. A
34. B
35. A
36. C
37. C
38. B
39. A
40. D
41. B
42. C
43. A
44. D
45. C
46. D
47. B
48. A
49. B
50. D
Y
MOTOR VE ARAÇ TEKNİĞİ
BİLGİSİ
1. D
2. B
3. C
4. A
5. C
6. B
7. A
8. C
9. B
10. C
11. D
12. A
13. C
14. D
15. A
16. B
17. D
18. A
19. D
20. C
21. B
22. A
23. B
24. D
25. C
26. D
27. B
28. A
29. D
30. A
31. B
32. C
33. B
34. C
35. A
36. A
37. C
38. B
39. D
40. B
SINAV SIRASINDA UYULACAK KURALLAR
1. Sınavın başladığı andan itibaren, salon görevlilerinin tüm uyarılarına uymak zorundasınız.
2. Sınav başladıktan sonra görevlilerle konuşmanız ve soru sormanız yasaktır.
3. Sınav sırasında kopya çeken, çekmeye teşebbüs eden, kopya veren ya da kopya çekilmesine
yardım eden, kurallara ve uyarılara uymayan adayların sınavları geçersiz sayılacaktır. Ayrıca
bu kişiler ilk 45 dakika sonunda salondan çıkarılacaktır.
4. Sınav süresince, sınav giriş belgesi ile birlikte nüfus cüzdanı, ehliyet veya pasaport kimlik
belgelerinden birini masanızın üzerinde bulundurunuz.
5. Sınav başladıktan sonra adayların birbirleriyle konuşmaları, kalem, silgi vb. şeyleri istemeleri yasaktır.
6. Sınav sırasında sigara, çay vb. içilmez.
7. Sınavın başladığı belirtilmeden soru kitapçıkları açılamaz ve cevaplandırma yapılamaz.
8. Sınav sonrası sınav giriş belgesini, soru kitapçığını ve cevap kâğıdını mutlaka salon
görevlilerine teslim ediniz. Sınav evraklarını teslim etmeyen, soru kitapçıklarının sayfalarından
bir kısmını eksik teslim edenlerin sınavları geçersiz sayılacak, ayrıca haklarında yasal işlem
yapılacaktır.
Soracağınız bir şey var mı? Varsa, şimdi sorunuz; sınav başladıktan sonra sorularınıza cevap
verilmeyecektir. Hazır mısınız? Sınav, okulun bütün salonlarında aynı anda başlayacağı için başlama
zilini beraberce bekleyelim. Hepinize başarılar dileriz.
(Salon başkanı başlama ve bitiş saatini tahtaya yazacaktır.)
Bu kitapçığın her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, kitapçığın tamamının veya bir
kısmının Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğünün yazılı izni olmadan kopya
edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, bilgisayar ortamına alınması, herhangi bir yolla çoğaltılması,
yayımlanması veya başka bir amaçla kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, doğabilecek
cezai sorumluluğu ve kitapçığın hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
BAŞLAYINIZ DENİLMEDEN SORU KİTAPÇIĞINI AÇMAYINIZ.

A2 Sınıfı Ehliyet Sınav Soruları Kitapçığı

Bakım Bilgisi - Milli Savunma Bakanlığı

Trafik ve Çevre Bilgisi Ders Notları

SAĞLIK İŞLETMELERİNDE ETKİNLİK ANALİZİ: KOCAELİ

USMART 9 Kullanım Kılavuzu

ilk yardım - tuna özel güvenlik

Artırılmış Gerçeklik” (Augmented Reality)

Bodrum Atakan Sürücü Kursu 363 97 43

Direksiyon Sınavında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Katalog Model kataloğunu indirmek için tıklayın

5 - İRO

Yaşam Desteği Dersi Bilgi Formu - Meslekî ve Teknik Eğitim Genel

tesisat teknolojisi ve iklimlendirme elektrik motor bağlantıları

Yaralı sayısı - WordPress.com

2014 - Ekonomi Gazetesi

Document 5046407

127 Sayılı Dergi