YAŞAM DESTEĞİ DERSİ



MODÜL ADI
GÜVENLİĞİ SAĞLAMA
HASTA VEYA YARALININ BİRİNCİ
DEĞERLENDİRMESİ
HASTA VEYA YARALININ İKİNCİ
DEĞERLENDİRMESİ
SÜRESİ
40/16
40/16
40/16


TEMEL YAŞAM DESTEĞİ PROTOKOLLERİ
40/32
YABANCI CİSME BAĞLI SOLUNUM YOLU
TIKANMALARI
40/16

OKSİJEN UYGULAMA
40/16

ACİL HAVA YOLU KONTROLÜ 1
40/16

ACİL HAVA YOLU KONTROLÜ 2
40/24

EKG (ELEKTROKARDİOGRAFİ)
40/24

DEFİBRİLASYON VE MONİTÖRİZASYON
40/16
DERS BİLGİ FORMU
DERSİN ADI
ALAN
MESLEK/DAL
DERSİN
OKUTULACAĞI
SINIF/YIL
SÜRE
DERSİN AMACI
DERSİN TANIMI
DERSİN
ÖNKOŞULLARI
DERS İLE
KAZANDIRILACAK
YETERLİLİKLER
DERSİN İÇERİĞİ
YAŞAM DESTEĞİ
ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
10. SINIF
Haftalık 5 Ders Saati
Bu derste öğrenciye, güvenliği sağlama, hasta veya yaralıyı
değerlendirme, temel yaşam desteği protokollerini
uygulama, oksijen verme, hava yolu kontrolünü sağlama,
elektrokardiografi çekme, defibrilasyon ve monitörizasyon
uygulama
ile
ilgili
yeterlikleri
kazandırmak
amaçlanmaktadır.
Güvenliği sağlama hasta veya yaralının değerlendirilmesi,
temel yaşam desteği, oksijen verme, hava yolu kontrolü,
elektrokardiografi, defibrilasyon ve monitörizasyon ile ilgili
bilgi ve becerilerin verildiği derstir.
Dersin ön koşulu yoktur.
Öğrenciye, dersin sonunda;
1. Kendi can güvenliğini sağlama,
2. Olay yerinin güvenliğini sağlama,
3. Hasta veya yaralının birinci değerlendirmesini yapma,
4. Hasta veya yaralının ikinci değerlendirmesini yapma,
5. Temel yaşam desteği protokollerini uygulama,
6. Yabancı cisme bağlı solunum yolu tıkanmalarında ilk
yardım ve acil bakım uygulama,
7. Hasta veya yaralıya oksijen uygulama,
8. Acil hava yolu kontrolünü sağlama,
9. EKG çekmek ve kalp ritim bozukluklarını ayırt etme,
10. Defibrilasyon ve monitörizasyon uygulamasına yardımcı
olmak yeterlikleri kazandırılacaktır.
1. Kendinin ve olay yerinin güvenliğini sağlama,
2. Birinci değerlendirmenin aşamaları, hava yolu açıklığı ve
solunumu değerlendirme,
3. Hava yolu açıklığı ve solunumu değerlendirme
4. Dolaşımı değerlendirme,
5. Hasta veya yaralının öyküsünü alma,
6. Hasta veya yaralının baştan aşağı muayenesi,
7. Göğüs ve batın muayenesi,
8. Alt üst ekstremite ve kapiller geri dolum muayenesi,
9. Yetişkinlerde temel yaşam desteği protokolleri,
10.
Çocuklarda temel yaşam desteği protokolleri,
11.
Bebeklerde temel yaşam desteği protokolleri,
12.
Yetişkin ve çocuklarda solunum yolu tıkanmaları,
13.
Bebeklerde solunum yolu tıkanmaları,
14.
Oksijen tedavisinin önemini ayırt etmek,
15.
Oksijen tedavisi İçin oksijen kaynağı ve
ekipmanlarını hazırlama,
1
YÖNTEM VE
TEKNİKLER
EĞİTİM-ÖĞRETİM
ORTAMI VE
DONANIM
ÖLÇME VE
DEĞERLENDİRME
EĞİTİMCİLER
İŞBİRLİĞİ
YAPILACAK
KURUM VE
KURULUŞLAR
16.
Oksijen verme yöntemlerini kullanarak oksijen
verme,
17.
Ventilatör ile oksijen verme,
18.
Aspiratör,
19.
Aspirasyon,
20.
Airway,
21.
Laringoskop kullanabilme,
22.
Orotrakeal entübasyon uygulayabilme,
23.
Laringeal maske uygulaması,
24.
EKG cihazı,
25.
EKG değerlendirilmesi,
26.
Kalp ritim bozuklukları,
27.
Defibrilatörü hazırlama,
28.
Defibrilasyona yardımcı olma,
29.
Monitörizasyona yardımcı olma,
30.
Monitörizasyona
yardımcı
olma
konularını
içermektedir.
Modüler bireysel öğretim teknikleri, araştırma, uygulama,
gözlem, tartışma, soru-cevap, gösteri, gezi ve deney, vb.
Ortam: Tüm araç gerecin bulunduğu ders laboratuarı ile
işletmede beceri eğitimi sağlayan kuruluşlar,
Donanım: Yetişkin, çocuk, bebek, mankeni (simülatör),
gazlı bez veya maske otomatik eksternal defibrilatör,
defibrilatör, larengoskop, balon valf maske, laringeal maske
airway, kolorimetrik kapnometre, puls oksimetre, magill
pensi, entübasyon mankeni, bleyd, aspiratör ve sondoları
saniyeli kol saati, eldiven, ışık kaynağı simülatör, kağıt
kalem, vaka kayıt formu
Millî Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme
ve Sınav Yönetmeliği’ne uygun olarak modül ve ders
sonunda
ölçme
araçları
kullanılarak
ölçme
ve
değerlendirme yapılacaktır.
1. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına
öğretmen olarak atanacaklardan atamalarına esas olan
alanlar ile mezun oldukları yükseköğretim programları ve
aylık karşılığı okutacakları derslere ilişkin çizelgeye
uygun olanlar görev almalıdır.
2. Programın uygulanmasında gerektiğinde alanında sektör
deneyimi olan usta öğretici, teknisyen ve meslek
elemanlarından yararlanılabilir.
Sağlık Bakanlığı, il sağlık müdürlükleri, tabipler odası, alan
ile ilgili odalar, dernekler, vakıflar, üniversiteler, üniversite
hastaneleri, devlet hastaneleri, özel hastaneler, 112 Acil
Sağlık Hizmetleri Merkezi ve acil yardım istasyonları, özel
ambulans servisleri, kütüphaneler, işletmeler vb.
2
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
:ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
:ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
:YAŞAM DESTEĞİ
MODÜL
:GÜVENLİĞİ SAĞLAMA
KODU
:720S00016
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için kendi can güvenliğini ve
olay yeri güvenliğini sağlamada kullanılacak araç, gereç ve ekipmanlar temin
edilmelidir.
2. Bu modül, teknik laboratuvarda, beceri eğitimi sahalarında ve açık alanda
uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, örnek vaka senaryoları hazırlanıp UMKE,
emniyet güçleri, itfaiye, il afet ve acil durum müdürlükleri ile birlikte tatbikat şeklinde
uygulama yapılmalıdır.
6. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde öğrencilere kişisel koruyucu ekipmanların
giyilmesi ve kullanılması ile ilgili uygulama yapılmalıdır.
7. Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı “112 Acil Sağlık Hizmetleri Personel Kıyafet
Genelgesi” incelenmelidir.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
: Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve
teknikleri.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci, 112 Acil Sağlık Hizmetleri Personel Kıyafet Genelgesi’ne
uygun giyinerek kendi can güvenliğini sağlayabilecek ve tedbir alarak
olay yeri güvenliğini sağlayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Kendi can güvenliğini sağlayabilecektir.
2. Olay yeri güvenliğini sağlayabilecektir.
İÇERİK
:
1. KENDİ CAN GÜVENLİĞİMİZ
1.1. Baş Koruyucular
1.1.1. Baret
3
1.1.2. Koruyucu Gözlük ve Siperlik
1.2. Solunum Koruyucular (Respiratör)
1.2.1. Cerrahi Maske
1.2.2. Filtreleme Özelliğine Sahip Maskeler
1.2.3. Gaz Maskesi
1.3. Koruyucu Önlük ve Tulum
1.4. Ayak Koruyucular
1.4.1. Galoş
1.4.2. Bot
1.5. 112 Acil Sağlık Hizmetleri Personelinin Kıyafeti
2. OLAY YERİ GÜVENLİĞİ
2.1. Olay Yeri Değerlendirmesi
2.2. Olay Yeri Güvenliğinin Amaçları
2.3. Trafik Kazalarında Güvenlik
2.3.1. Ambulansın Park Edilmesi
2.3.2. Güvenlik Alanının Oluşturulması
2.3.3. Aracın Hareketsiz Hale Getirilmesi (Stabilizasyon)
2.3.4. Diğer Tedbirler
2.4. Enkaz Alanında Güvenlik
2.5. Yangın Alanında Güvenlik
2.5.1. Bina Yangınlarında Güvenlik
2.6. Zehirli Gaz Varlığında Güvenlik
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A. Kendi Can Güvenliği (Kendi Can Güvenliğini Sağlamak)
1. Kişisel koruyucu ekipmanları ve kullanım yerlerini açıklar.
2. Olay yerinin özelliğine göre kullanılacak kişisel koruyucu ekipmanı seçer.
3. Baret kullanır.
4. Koruyucu gözlük ve siperlik kullanır.
5. Solunum koruyucularını kullanır.
6. Koruyucu önlük ve tulum kullanır.
7. Ayak koruyucuları kullanır.
8. Acil sağlık hizmetleri personelinin iş kıyafetini giyer.
9. Kişisel koruyucu ekipmanları amacına uygun kullanmaya dikkat eder.
B. Olay Yeri Güvenliği (Olay Yeri Güvenliğini Sağlamak)
1. Olay yerini değerlendirir.
2. Olay yeri değerlendirme kriterlerini açıklar.
3. Olay yeri güvenliğinin amaçlarını gerekçeleriyle açıklar.
4. Olay yeri güvenliğini sağlarken emniyet güçleri ile işbirliği yapar.
5. Ambulansı güvenli yere park yapar.
6. Olay yerinde emniyet şeridini kullanarak güvenlik alanı oluşturur.
7. Olay yerinde ve hasta ya da yaralı üzerindeki adli delilleri korur.
4
8. Trafik kazasında üçgen reflektör ya da flâşörlü trafik konisini kuralına uygun
yerleştirir.
9. Aracı uygun yöntemleri kullanarak hareketsiz hale getirir.
10. El feneri ya da el projektörünü karanlık ortamda kullanır.
11. Enkaz alanında alınabilecek güvenlik tedbirlerini açıklar.
12. Yangınlarda gelişebilecek tehlikeleri açıklar.
13. Bina yangınlarında alınacak güvenlik tedbirlerini açıklar.
14. Elektrik şalterini ya da elektrik sigortasını kapatır.
15. Doğalgaz vanasını kapatır.
5
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
İş Organizasyonu Yapmak
İŞLEM NO:
1
İŞLEMİN ADI
YETERLİK
Güvenliği Sağlamak
Kendi can güvenliğini sağlamak
Teknik laboratuvar, ambulans, acil servis, baret, koruyucu gözlük, siperlik, cerrahi maske,
filtreleme özelliğine sahip maske, gaz maskesi, koruyucu önlük ve tulum, galoş, bot, 112 acil
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
sağlık hizmetleri personel kıyafeti, bilgisayar, projeksiyon cihazı, DVD.
112 Acil Sağlık Hizmetleri Personel Kıyafet Genelgesi’ne uygun giyinerek kendi can
STANDART
güvenliğini sağlayabilmek
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. KENDİ CAN GÜVENLİĞİMİZ
1. Baret kullanmak
1. Aseptik kurallara uymak
1. Dikkatli olmak
1.1. Baş Koruyucular
2. Koruyucu gözlük kullanmak
2. Hızlı olmak
1.1.1. Baret
3. Solunum koruyucularını kullanmak.
3. Doğru karar vermek
1.1.2. Koruyucu Gözlük ve
4. Gaz maskesi kullanmak
4. Planlı olmak
5. Koruyucu önlük ve tulum kullanmak
Siperlik
5. Zamanı iyi kullanmak
1.2. Solunum Koruyucular
6. Ayak koruyucuları kullanmak.
7. Acil sağlık hizmetleri personelinin iş
(Respiratör)
1.2.1. Cerrahi Maske
kıyafetini incelemek.
1.2.2. Filtreleme Özelliğine
Sahip Maskeler
1.2.3. Gaz Maskesi
1.3. Koruyucu Önlük ve Tulum
1.4. Ayak Koruyucular
1.4.1. Galoş
1.4.2. Bot
1.5. 112 Acil Sağlık Hizmetleri
Personelinin Kıyafeti
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 5 dakika
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
NOT:
6
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NUMARASI
YETERLİK
İŞLEM ANALİZ FORMU
İş Organizasyonu Yapmak
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ İŞ
İŞLEMİN ADI
2
Olay yeri güvenliğini sağlamak
Güvenliği Sağlamak
ORTAM (Araç gereç, donanım
Teknik laboratuvar, ambulans, açık alan, üçgen reflektör, flaşörlü trafik konisi,emniyet
ve koşullar)
şeridi, el feneri, el projektörü, takoz, araba, bilgisayar, projeksiyon cihazı, DVD
STANDART
Tedbir alarak en kısa sürede olay yeri güvenliğini sağlayabilmek.
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. Olay yerini gözlemlemek
1. Dikkatli olmak
1. Olay yerinde çalışan ekipleri 2. OLAY YERİ GÜVENLİĞİ
2.1. Olay Yeri Değerlendirmesi 2. Olay yeri organizasyonunu
2. Hızlı olmak
ve görevlerini açıklamak.
2.2. Olay Yeri Güvenliğinin
sağlamak
3. Doğru karar vermek
2. Olay yeri değerlendirme
Amaçları
3. Ekip ile çalışmak
4. Planlı olmak
kriterlerini açıklamak.
2.3.
Trafik
Kazalarında
Güvenlik
4.
İkna
etmek
5. Ekip çalışmasına uymak
3. Olay yeri güvenliğinin
2.3.1.
Ambulansın
Park
6. Zamanı iyi kullanmak
amaçlarını açıklamak.
Edilmesi
4. Emniyet şeridini kullanarak
2.3.2. Güvenlik Alanının
güvenlik alanı oluşturmak.
Oluşturulması
5. Olay yerinde ambulansın park
2.3.3. Aracın Hareketsiz
yerini göstermek.
Hale Getirilmesi
6. Açık alanda üçgen reflektör
(Stabilizasyon)
ya da flâşörlü trafik konisi
2.3.4. Diğer Tedbirler
yerleştirmek.
2.4. Enkaz Alanında Güvenlik
7. Çalışan araçta kontak
2.5. Yangın Alanında Güvenlik
anahtarını kapatmak.
2.5.1. Bina Yangınlarında
8. Aracın el frenini çekmek.
Güvenlik
9. Tekerin ön ve arkasına takoz
2.6. Zehirli Gaz Varlığında
yerleştirmek.
Güvenlik
10. Araçta LPG vanasını
kapatmak.
11. El feneri ya da el projektörünü
7
karanlık ortamda kullanmak.
12. Enkaz alanında alınabilecek
güvenlik tedbirlerini
açıklamak.
13. Yangınlarda gelişebilecek
tehlikeleri açıklamak.
14. Bina yangınlarında alınacak
güvenlik tedbirlerini
açıklamak.
15. Elektrik panosunu inceleyerek
elektrik şalterini ya da elektrik
sigortasını kapatmak.
16. Doğalgaz vanasını kapatınız.
17. LPG tüpü dedantörünü
inceleyerek kapatmak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 10 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 10 ders saati
8
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
:ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/ DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
:YAŞAM DESTEĞİ
MODÜL
:HASTA VEYA YARALININ BİRİNCİ DEĞERLENDİRMESİ
KODU
:723H00049
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için kendi can güvenliğini ve
olay yeri güvenliğini sağlamada kullanılacak araç, gereç ve ekipmanlar temin
edilmelidir.
2. Bu modül, teknik laboratuvarda, beceri eğitimi sahalarında ve açık alanda
uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, örnek vaka senaryoları hazırlanıp UMKE,
emniyet güçleri, itfaiye, il afet ve acil durum müdürlükleri ile birlikte tatbikat şeklinde
uygulama yapılmalıdır.
6. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde öğrencilere kişisel koruyucu ekipmanların
giyilmesi ve kullanılması ile ilgili denemeler yapılmalıdır.
7. Sağlık Bakanlığının yayınladığı “112 Acil Sağlık Hizmetleri Personel Kıyafet
Genelgesi” incelenmelidir.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
: Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
gösterip yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin
fırtınası, problem çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel
öğrenme yöntem ve teknikleri.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci; ERC (Avrupa Resusitasyon Konseyi) kararları
doğrultusunda, en kısa sürede hasta veya yaralının birinci
değerlendirmesini yapabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Hasta veya yaralıda birinci değerlendirmenin aşamalarını ayırt edebilecektir.
2. Havayolu açıklığı ve solunumu değerlendirebilecektir.
3. Dolaşımı değerlendirecektir.
9
İÇERİK
:
1. BİLİNCİ DEĞERLENDİRME
1.1. Hasta veya Yaralı Değerlendirmenin Amacı
1.2. Birinci Değerlendirmenin Aşamaları
1.3. Bilinç Durumunun Değerlendirilmesi
1.3.1. AVPU Skalası
2. HAVA YOLU AÇIKLIĞI VE SOLUNUMU DEĞERLENDİRME
2.1. Hava Yolu Açıklığının Sağlanması
2.1.1. Yetişkin ve Çocuklarda Hava Yolu Açıklığının Sağlanması
2.1.2. Bebeklerde Hava Yolu Açıklığının Sağlanması
2.2. Solunumun Değerlendirilmesi
2.2.1. Bak–Dinle–Hisset Yöntemi
3. DOLAŞIMI DEĞERLENDİRME
3.1. Yetişkin ve Çocuklarda Dolaşımın Değerlendirilmesi
3.2. Bebeklerde Dolaşım Değerlendirmesi
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A. Bilinci Değerlendirme (ERC Kararları Doğrultusunda, Hasta Veya Yaralının Bilinç
Değerlendirmesini Yapmak)
1. Hasta veya yaralı değerlendirmenin amacını açıklar.
2. Birinci değerlendirmenin aşamalarını sıralar.
3. Çevre güvenliğini sağlar.
4. Bilinç değerlendirmesinin amacını AVPU skalasına göre açıklar ve uygular.
B. Hava Yolu Açıklığı ve Solunumu Değerlendirme (ERC Kararları Doğrultusunda,
Hasta Veya Yaralının Hava Yolu Açıklığı ve Solunumunu Kontrol Etmek)
1. ABC değerlendirmesinin önemini açıklar.
2. Hava yolu açıklığını sağlar.
3. Yetişkin ve çocuklarda hava yolu açıklığının sağlar
4. Bebeklerde hava yolu açıklığını sağlar.
5. Travmalarda çene itme pozisyonu vererek hava yolu açıklığını sağlar.
6. Solunumu bak dinle hisset yöntemiyle en geç 10 saniye içerisinde değerlendirir.
C. Dolaşımı Değerlendirme (ERC Kararları Doğrultusunda, Hasta Veya Yaralının
Dolaşım Kontrolü Yapmak)
1. Nabız alınacak arterin yerini tespit eder.
2.
Nabız alınacak arter üzerine parmakları yerleştirir.
3. Kalp (nabız) atımlarını hisseder.
4. Alınan nabza göre dolaşımı değerlendirir.
10
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI:
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Hasta veya Yaralıyı Değerlendirmek
İŞLEM NUMARASI
1
İŞLEMİN ADI
Hasta veya yaralıda birinci değerlendirmenin aşamalarını ayırt etmek
YETERLİK
Hasta veya Yaralının Birinci Değerlendirmesini Yapmak
Açık alan, kapalı alan, hastane acil servisleri, ambulanslar, maketi,
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
eldiven, saniyeli kol saati, kalem, kağıt, insan vaka kayıt formu,
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
ERC (Avrupa Resusitasyon Konseyi) kararları doğrultusunda
BİLGİ
BECERİ
1. BİLİNCİ DEĞERLENDİRME
1. Kendinin ve hasta veya yaralının can
1.1. Hasta veya Yaralı
güvenliğinden emin olmak.
Değerlendirmenin Amacı
2. Hasta veya yaralının yanına diz çökmek
1.2. Birinci Değerlendirmenin
3. Hasta veya yaralıya “iyi misiniz” diye
Aşamaları
sormak.
1.3. Bilinç Durumunun
4. Cevap verip vermediğini kontrol etmek
Değerlendirilmesi
5. Hastanın uyanık olup olmadığını kontrol
1.3.1. AVPU Skalası
etmek.
6. Sesli uyaranlara cevap verip vermediğini
kontrol etmek.
7. Ağrılı uyaranlara tepki verip vermediğini
kontrol etmek
8. Hasta veya yaralıda tespit edilen
bulguları kayıt etmek.
9. Hasta veya yaralıya AVPU skalasını
uygulamak.
10. Vaka kayıt formunun bilinç durumu
bölümünü doldurmak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 10 dakika
1. Bilinç
değerlendirmesi 1. Soğukkanlı olmak
yapmak
2. Etkili iletişim kurma
2. AVPU skalasını uygulamak. 3. Hızlı karar vermek
3. 3. Vaka kayıt formunun bilinç 4. Dikkatli olmak
ile ilgili bölümünü doldurmak.
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
NOT:
11
TAVIR
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NUMARASI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ İŞ
2
İŞLEMİN ADI
YETERLİK
Hasta Veya Yaralının Birinci Değerlendirmesini Yapmak
Hasta veya Yaralıyı Değerlendirmek
Havayolu açıklığı ve solunumu değerlendirmek.
ORTAM (Araç
donanım
veHastane
koşullar)Acil Servisleri, Ambulanslar, insan maketi, eldiven, saniyeli kol saati, kalem, kâğıt, vaka kayıt formu,
Açıkgereç,
Alan, Kapalı
Alan,
ERC (Avrupa Resusitasyon Konseyi) kararları doğrultusunda
TAVIR
BİLGİ
BECERİ
1. Olay yeri ve kendi can güvenliğimizden 2. HAVA YOLU AÇIKLIĞI VE 1. Olay yeri ve kendi can 1. Soğukkanlı olmak
SOLUNUMU DEĞERLENDİRME
emin olmak
güvenliğimizden emin 2. Etkili iletişim kurma
3. Hızlı karar vermek
2.1. Hava Yolu Açıklığının
2. Bilinç kontrolü yapmak.
olmak
4. Dikkatli olmak
3. Hasta veya yaralıyı sırt üstü yere
Sağlanması
2. Bilinç kontrolü
5. Zamanı iyi kullanmak
2.1.1. Yetişkin ve Çocuklarda
yatırmak.
yapmak.
4. Sıkan giysileri gevşetmek.
Hava Yolu Açıklığının
3. Hasta veya yaralıya
5. Ağız içi kontrolü yapmak.
Sağlanması
pozisyon vermek.
2.1.2. Bebeklerde Hava Yolu 4. Soluk alıp almadığını
6. Yabancı cisim varlığında yetişkin; çocuk
ve bebek maketi üzerinde ağız içi
Açıklığının Sağlanması
kontrol etmek
2.2. Solunumun
temizliği yapmak.
7. Baş çene pozisyonu vermek.
Değerlendirilmesi
2.2.1. Bak–Dinle–Hisset
8. Hasta veya yaralının durumuna göre,
çene itme manevrasını uygulamak.
Yöntemi
9. Bebek maketinde hava yolu açıklığını
sağlamak.
10. Bak-dinle-hisset yöntemini uygulamak.
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 10 saniye
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
NOT:
12
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
Hasta Veya Yaralıyı Değerlendirmek
İŞLEM NUMARASI
3
İŞLEMİN ADI
Dolaşımı değerlendirmek.
YETERLİK
Hasta Veya Yaralının Birinci Değerlendirmesini Yapmak
Açık alan, kapalı alan, hastane acil servisleri, ambulanslar, insan
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
maketi, eldiven, saniyeli kol saati, kalem, kağıt, formlar
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Hasta veya yaralının baş kısmına
2.
3.
4.
5.
6.
diz çökmek.
Nabız alınacak arterin yerini tespit
etmek.
Nabız alınacak arter üzerine
parmakları yerleştirmek.
Kalp (nabız) atımlarını hissetmek.
Alınan nabza göre dolaşımı
değerlendirmek
Bulguları ve yapılan uygulamaları
kayıt etmek
ERC (Avrupa Resusitasyon Konseyi) kararları doğrultusunda
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
3. DOLAŞIMI DEĞERLENDİRME 1. Nabız noktalarını belirlemek 1. Dikkatli olmak.
3.1. Yetişkin ve Çocuklarda 2. Dolaşım kontrolü yapmak. 2. Zamanı iyi kıllanmak
Dolaşımın
3. Nabzı hissetmek
3. Planlı olmak.
Değerlendirilmesi
4. Soğukkanlı olmak.
3.2. Bebeklerde Dolaşım
5. Ekip Çalışmasına uymak
Değerlendirmesi
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 10 saniye
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
NOT:
13
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
:ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/ DAL
:ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
:YAŞAM DESTEĞİ
MODÜL
:HASTA VEYA YARALININ İKİNCİ DEĞERLENDİRMESİ
KODU
:723H00050
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için ikinci değerlendirmede
kullanılacak araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır.
2. Bu modül teknik laboratuvarda uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, Sağlık Bakanlığının onayladığı ERC
kararları doğrultusunda vaka çalışmaları yapılarak örneklendirilmelidir.
6. Hasta veya yaralının ikinci değerlendirilmesi ile ilgili örnek resimler gösterilmelidir.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
: Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
gösterip yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin
fırtınası, problem çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel
öğrenme yöntem ve teknikleri.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci; zamanı iyi kullanarak tekniğine uygun hasta veya yaralının
ikinci değerlendirmesini yapabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Hasta veya yaralının öyküsünü alabilecektir.
2. Hasta veya yaralının baştan aşağı muayenesini yapabilecektir.
3. Göğüs ve batın muayenesini yapabilecektir.
4. Alt, üst ekstremite ve kapiller geri dolum muayenesi yapabilecektir.
İÇERİK
:
1. HASTA VEYA YARALININ ÖYKÜSÜNÜ ALMA
1.1. İkinci Değerlendirmenin Aşamaları
1.2. Hasta veya Yaralı Öyküsü Alma
1.2.1. Hasta veya Yaralı ile Görüşerek Bilgi Edinme
1.2.2. Çevredekiler ile Görüşerek Bilgi Edinme
1.3. Glasgow Koma Skalası (GKS)
14
2. HASTA VEYA YARALININ BAŞ, YÜZ VE BOYUN MUAYENESİ
2.1. Baştan Aşağı Muayenede Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar
2.2. Baş Muayenesi
2.3. Yüz Muayenesi
2.3.1. Göz, Burun, Ağız ve Kulak Kontrolleri
2.4. Boyun Muayenesi
3. GÖĞÜS VE BATIN MUAYENESİ
3.1. Göğüs Muayenesi
3.1.1. Göğüs Seslerinin Stetoskop ile Dinlenmesi
3.2. Batın Muayenesi
4. ÜST, ALT EKSTREMİTE VE KAPİLLER GERİ DOLUM MUAYENESİ
4.1. Üst Ekstremite Muayenesi
4.2. Alt Ekstremite Muayenesi
4.2.1. Alt Ekstremite Muayenesinde Bakılacak Olan Bulgular
4.3. Kapiller Geri Dolum Muayenesi
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A. Hasta Veya Yaralının Öyküsünü Alma (Hasta Veya Yaralının Kısa Sürede Doğru
Ve Güvenilir Olarak Öyküsünü Almak )
1. Hasta veya yaralı değerlendirmenin aşamalarını sıralar.
2. Hasta veya yaralı öyküsünü SAMPLE ve PORST’ a göre alır.
3. Bilinç değerlendirmesini GKS’ na göre yapar.
B. Hasta Veya Yaralının Baş, Yüz Ve Boyun Muayenesi (Hasta Veya Yaralının Baş,
Boyun Ve Yüz Muayenesini Yapmak)
1. Hasta veya yaralının baştan aşağı muayenesinde dikkat edilmesi gereken noktaları
sıralar.
2. Baş muayenesi yapar.
3. Yüz muayenesi yapar.
4. Göz, burun, ağız ve kulak kontrollerini yapar.
5. Boyun muayenesi yapar.
C. Göğüs Ve Batın Muayenesi (Hasta Veya Yaralının Göğüs Ve Batın Muayenesini
Yapmak)
1. Göğüs muayenesi yapar.
2. Göğüs seslerini stetoskopla dinler.
3. Batın muayenesi yapar.
D. Üst, Alt Ekstremite Ve Kapiller Geri Dolum Muayenesi (Hasta Veya Yaralının Üst,
Alt Ekstremitelerini Ve Kapiller Geri Dolum Muayenesini Yapmak)
4. Üst ekstremitelerin muayenesini yapar.
5. Alt ekstremitelerin muayenesini yapar.
6. Kapiller geri dolum muayenesi yapar.
7. Yapılan tüm tıbbi müdahale ve elde edilen bulguları vaka kayıt formuna yazar.
15
MESLEĞİN ADI
İŞLEM ANALİZ FORMU
Hasta veya Yaralıyı Değerlendirmek
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ İŞ
İŞLEM NUMARASI
1
İŞLEMİN ADI
Hasta veya yaralının öyküsünü almak
YETERLİK
Hasta veya Yaralının İkinci Değerlendirmesini Yapmak
Açık alan, kapalı alan, ambulans, hastane acil servisleri insan maketi, saniyeli kol saati,
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
vaka kayıt formu, kalem.
Doğru ve güvenilir olarak hasta veya yaralı öyküsünü almak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
1. Hasta veya yaralının yakınına oturmak. 1. HASTA VEYA YARALININ 1. Hasta veya yaralının
1.
2. Kendimizi hasta veya yaralıya tanıtmak. ÖYKÜSÜNÜ ALMA
yakınına oturmak.
2.
3. Hasta veya yaralının adını ve soyadını 1.1. İkinci Değerlendirmenin
2. Kendimizi hasta veya
3.
öğrenmek.
Aşamaları
yaralıya tanıtmak.
4.
1.2. Hasta veya Yaralı 3. Hasta veya yaralının adını
4. Hasta veya yaralının yaşını sormak.
5. Olayın nasıl oluştuğunu öğrenmek.
Öyküsü Alma
öğrenmek.
1.2.1. Hasta veya Yaralı 4. Hasta veya yaralının yaşını
6. Belirti ve bulguları almak.
7. Hasta veya yaralının herhangi bir ilaca
ile Görüşerek Bilgi
sormak.
veya maddeye karşı alerjisini sormak.
Edinme
5. Olayın nasıl oluştuğunu
1.2.2. Çevredekiler ile
8. Hasta veya yaralının kullanmakta olduğu
öğrenmek.
ilaçları öğrenmek.
Görüşerek Bilgi Edinme 6. Belirti ve bulguları almak.
1.3. Glasgow Koma
9. Hasta veya yaralının tıbbi geçmişini
7. Herhangi bir ilaca veya
öğrenmek.
Skalası (GKS)
maddeye karşı alerjisini
10. Hasta veya yaralının son yediği yemeği
sormak.
ve saatini öğrenmek.
8. Tüm bilgileri vaka kayıt
11. Olayın nasıl geliştiğini öğrenmek.
formuna yazmak.
12. Hasta veya yaralının, göz refleksini
kontrol etmek.
13. Hasta veya yaralının, sözlü uyarılara
tepkisini kontrol etmek.
14. , Hasta veya yaralının, motor
hareketlerini kontrol etmek.
STANDART
16
TAVIR
Dikkatli olmak
Zamanı iyi kullanmak
Soğukkanlı olmak
Ekip çalışmasına uymak
15. Tüm bilgileri vaka kayıt formuna yazmak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 10 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
17
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI:
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Hasta veya Yaralıyı Değerlendirmek
İŞLEM NUMARASI
2
İŞLEMİN ADI
Hasta veya yaralının baştan aşağı muayenesini yapmak
YETERLİK
Hasta veya Yaralının İkinci Değerlendirmesini Yapmak
Ders laboratuvarları, ambulanslar, hastane acil servisleri, insan maketi tansiyon aleti,
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
saniyeli kol saati, makas, kalem, vaka kayıt formu, eldiven,maketi, ışıklı kalem,
stetoskop,
Baş, boyun ve yüz bölgesi bütünlüğünün süresinde kontrolünü yapmak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
2. HASTA VEYA YARALININ BAŞ, YÜZ 1. Kişisel koruyucu
1. Kişisel koruyucu önlemlerimizi
1. Dikkatli olmak
VE BOYUN MUAYENESİ
almak
önlemlerimizi almak
2. Etkin dinlemek
2.1. Baştan Aşağı Muayenede Dikkat 2. Araç gereçlerimizi
2. Araç gereçlerimizi yanımızda hazır
3. Soğukkanlı olmak
Edilmesi Gereken Noktalar
bulundurmak.
yanımızda hazır
4. Zamanı iyi
2.2. Baş Muayenesi
bulundurmak.
3. Hasta veya yaralıya ne
kullanmak
2.3. Yüz Muayenesi
yapacağımızı anlatmak.
3. Hasta veya yaralıya ne
5. Hasta haklarına
2.3.1. Göz, Burun, Ağız ve Kulak
yapacağımızı anlatmak.
4. Hasta veya yaralının iznini almak
saygılı olmak
Kontrolleri
4.
Hasta
veya
yaralının
iznini
5. Saçlı deriyi gözle kontrol etmek.
6. Hasta
2.4. Boyun Muayenesi
almak.
6. Saçlı deriyi elle muayene etmek.
mahremiyetine
5. Saçlı deriyi elle muayene
saygılı olmak
7. Yüzü göz ile kontrol etmek
etmek.
8. Yüz kemiklerini elle muayene
6. Yüz kemiklerini elle
etmek.
muayene etmek.
9. Cildin nemi, ısısı ve rengini kontrol
7.
Cildin nemi, ısısı ve rengini
etmek.
kontrol etmek.
10. Gözün ışıklı kalem ve elle
8. Göz, Burun, Kulak ve Ağız
kontrolünü yapmak.
içini ışıklı kalem ile kontrol
11. Kulağın ışıklı kalem ve elle
etmek.
kontrolünü yapmak.
9.
Yapılan uygulamaları ve
12. Burnun ışıklı kalem ve elle
STANDART
18
kontrolünü yapmak.
elde edilen bulguları vaka
kayıt formuna kayıt etmek.
13. Ağız içini ışıklı kalem ile kontrolünü
yapmak
14. Boynu göz ve elle muayene etmek
15. Yapılan uygulamaları ve elde edilen
bulguları vaka kayıt formuna kayıt
etmek.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 10 dakika
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
NOT:
19
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
İŞLEM NUMARASI
3
İŞLEMİN ADI
Hasta veya Yaralıyı Değerlendirmek
Göğüs ve batın muayenesini yapmak
YETERLİK
Hasta veya Yaralının İkinci Değerlendirmesini Yapmak
Ders laboratuvarları, ambulanslar, hastane acil servisleri insan maketi, stetoskop,
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
saniyeli kol saati, makas, kalem, vaka kayıt formu, eldiven
Zamanı iyi kullanarak hasta veya yaralının göğüs ve batın muayenesini yapmak
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
3. GÖĞÜS VE BATIN MUAYENESİ
1. Hasta veya yaralının kıyafetlerini
1. Hasta veya yaralının
10. Dikkatli olmak
3.1.
Göğüs
Muayenesi
çıkarmak.
kıyafetlerini çıkarmak.
11. Etkin dinlemek
3.1.1. Göğüs Seslerinin
2. Göğse saplanmış yabancı cisim olup
2. Göğse saplanmış yabancı 12. Soğukkanlı olmak
Stetoskop ile Dinlenmesi
olmadığını kontrol etmek.
cisim olup olmadığını
13. Zamanı iyi kullanmak
3.2.
Batın
Muayenesi
kontrol etmek.
3. Göğüs hareketlerini takip etmek.
14. Hasta haklarına saygılı
3. Göğüs hareketlerini takip
4. Kaburga kemiklerini palpe etmek.
olmak
etmek.
5. Sternumu palpe etmek.
15. Hasta mahremiyetine
4. Kaburga kemiklerini palpe
6. Göğüste hematom ve deformasyon
saygılı olmak
etmek.
varlığını, kontrol etmek.
5. Solunumu sayıp, ritmi ve
7. Göğüste yaralanma olup olmadığını
derinliğini değerlendirmek.
kontrol etmek.
6.
Batında ağrı, hassasiyet ve
8. Solunumu saymak
sertlik olup olmadığını
9. Solunumun ritmi ve derinliğini
palpasyonla kontrol etmek.
değerlendirmek.
7.
Batında hematom ve
10. Göğüs kafesinin genişlemesinin
deformasyon olup
normal olup olmadığını kontrol
olmadığını kontrol etmek.
etmek.
8. Pelvis ve krista iliaka
11. Batına saplanmış yabancı cisim
kemiklerini kontrol etmek.
varlığını kontrol etmek.
9.
Yapılan uygulamaları ve
12. Batında yaralanma olup olmadığını
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
20
elde edilen bulguları vaka
kayıt formuna kayıt etmek.
kontrol etmek.
13. Batında ağrı, hassasiyet ve sertlik
olup olmadığını palpasyonla kontrol
etmek.
14. Batında hematom ve deformasyon
olup olmadığını kontrol etmek.
15. Pelvis kemiğini iki yandan kontrol
etmek.
16. Krista iliakayı el ile muayene etmek.
17. Yapılan uygulamaları ve elde edilen
bulguları vaka kayıt formuna kayıt
etmek.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 10 dakika
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
NOT:
21
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
İŞLEMİN ADI
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NUMARASI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
4
YETERLİK
Hasta Veya Yaralının İkinci Değerlendirmesini Yapmak
Ders(Araç
laboratuvarları,
ambulanslar,
ORTAM
gereç, donanım
ve koşullar)
Hasta Veya Yaralıyı Değerlendirmek
Alt,üst ekstremite ve kapiller dolum muayenesi yapmak
Hastane acil servisleri, insan maketi, ışıklı kalem, stetoskop, tansiyon aleti, saniyeli kol saati,
makas, kalem, vaka kayıt formu, eldiven.
Zamanı iyi kullanarak hasta veya yaralının alt, üst, ekstremite ve kapiller geri dolum
STANDART
muayenesi yapmak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. Ayakların
duruş
şeklini 4. ÜST, ALT EKSTREMİTE VE KAPİLLER 1. Ayakların duruş şeklini
1. Dikkatli olmak
GERİ DOLUM MUAYENESİ
gözlemlemek.
gözlemlemek.
2. Etkin dinlemek
4.1. Üst Ekstremite Muayenesi
2. Hasta veya yaralının kıyafetlerini
2. Hasta veya yaralının
3. Soğukkanlı olmak
4.2. Alt Ekstremite Muayenesi
çıkartmak
kıyafetlerini çıkartmak
4. Zamanı iyi kullanmak
4.2.1. Alt Ekstremite
3. Yabancı
cisim
batması
ve
3. Yabancı cisim batması ve 5. Hasta haklarına saygılı
Muayenesinde Bakılacak Olan
yaralanma olup olmadığını kontrol
yaralanma olup olmadığını
olmak
Bulgular
etmek.
kontrol etmek.
6. Hasta mahremiyetine
4.3. Kapiller Geri Dolum Muayenesi 4. Bacak ve ayak kemiklerini
4. Kola yabancı cisim batması ve
saygılı olmak
yaralanma olup olmadığını kontrol
palpe etmek.
etmek
5. Bacak ve ayakta deformite,
5. Kolu palpe etmek
kırık ve kanama varlığını
kontrol etmek.
6. İşaret kolye ve bilezik varlığını
kontrol etmek
6. Bacağın ön kısmına baş
parmak ile bastırmak.
7. Palpasyon
sırasında
hastaya
ağrısının olup olmadığını sormak
7. Dorsalis pedis ve Posterior
tibialisden nabız kontrolü
8. Radial arterden nabız kontrolü
yapmak.
yapmak
8. Kolları palpe etmek.
9. Kan basıncını ölçmek
9. İşaret kolye ve bilezik
10. Parmaklarını oynatması ve elini
varlığını kontrol etmek.
yumruk yapıp açmasını söylemek
22
11. Hasta veya yaralıya parmaklarınızı
10. Radial arterden nabız
tutmasını söylemek
12. Bacak ve ayakta deformite, kırık ve
kanama varlığını kontrol etmek.
13. Palpasyon ile muayenede ağrısının
olup olmadığını sormak.
14. Bacağın ön kısmına baş parmak ile
bastırmak.
15. Dorsalis pedisden nabız kontrolü
yapmak.
16. Posterior tibialisden nabız kontrolü
yapmak.
17. Hasta veya yaralıya ayağını elimize
doğru bastırmasını söylemek.
18. Ayak deri rengini gözlemlemek.
19. Tüm işlemleri diğer bacağa
uygulamak.
20. Parmaklarınız ile hasta veya
yaralının tırnak üzerine bastırıp
bırakmak
21. Bu işlemi diğer el ayal parmaklarına
da uygulamak
22. Yapılan tüm tıbbi müdahale ve elde
edilen bulguları vaka kayıt formuna
yazmak
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 10 dakika
kontrolü yapmak.
11. Kan basıncını ölçmek
12. Vertebraları ağrı,
hassasiyet ve deformite
yönünden incelemek.
13. Parmaklarımız ile hasta
veya yaralının tırnak
üzerine bastırıp bırakmak.
14. Yapılan tüm tıbbi
müdahale ve elde edilen
bulguları vaka kayıt
formuna yazmak.
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
NOT
23
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
:ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/ DAL
:ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
:YAŞAM DESTEĞİ
MODÜL
:TEMEL YAŞAM DESTEĞİ PROTOKOLLERİ
KODU
:723H00052
SÜRE
:40/32
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için “Temel Yaşam Desteği
Protokolleri” modülünde kullanılacak göstergeli (doğru ve yanlış yapıldığında
gösteren) insan anatomisine uygun çocuk, bebek, yetişkin temel yaşam desteği
mankeni mutlaka olmalıdır.
2. Ders laboratuarında manken üzerinde her öğrenci için en az 10 defa öğretmen
gözetiminde uygulama yaptırılmalıdır (öğretmen ve öğrenci için uygulama sırasında
uygulamaya engel teşkil etmeyecek kılık kıyafetin giyilmesi gerekmektedir.).
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 32 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, Sağlık Bakanlığı’nın onayladığı ERC
kararları doğrultusunda vaka çalışmaları yapılarak örneklendirilmelidir.
5. Hastane ortamında arrest olmuş gerçek kişiler üzerinde de gözlem ve uygulama
imkânı sağlanmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
: Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
gösterip yapma, soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin
fırtınası, problem çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel
öğrenme yöntem ve teknikleri.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci, sahada ve acil serviste ERC standartlarına göre zamanında
temel yaşam desteği protokollerini uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Yetişkinlerde temel yaşam desteği uygulayabilecektir.
2. Çocuklarda temel yaşam desteği uygulayabilecektir.
3. Bebeklerde temel yaşam desteği uygulayabilecektir.
İÇERİK
1. YETİŞKİNLERDE TEMEL YAŞAM DESTEĞİ PROTOKOLLERİ
1.1. Solunum Arresti (Solunum Durması)
1.1.1. Solunum Arrestinin Nedenleri
1.1.2. Solunum Arrestinin Belirtileri
1.2. Kardiyak Arrest (Kalp Durması)
1.2.1. Kardiyak Arrest Nedenleri
24
1.2.2. Kardiyak Arrest Belirtileri
1.3. Temel Yaşam Desteği
1.4. Yetişkinlerde Temel Yaşam Desteği Uygulama Tekniği
1.4.1. Yetişkinlerde Hava Yolu Açıklığının Sağlanması ve Solunumun
değerlendirilmesi
1.4.2. Yetişkinlerde Dolaşımın Değerlendirilmesi
1.4.3. Yetişkinlerde Solunumun Sağlanması
1.5. Otomatik Eksternal Defibrilatör (OED, AED)
1.5.1. OED Kullanımı
1.6. Temel Yaşam Desteği Sonlandırma Ölçütleri
1.6.1. Temel Yaşam Desteği ve Etik
1.7. Temel Yaşam Desteğinin Komplikasyonları
2. ÇOCUKLARDA TEMEL YAŞAM DESTEĞİ
2.1. Yetişkinlere Göre Çocuk ve Bebeklerde Anatomik Farklılıklar
2.2. Çocuklarda Temel Yaşam Desteği Uygulama Tekniği
2.2.1. Çocuklarda Hava Yolu Açıklığının Sağlanması
2.2.2. Çocuklarda Solunumun Sağlanması
2.2.3. Çocuklarda Dolaşımın Sağlanması
3. BEBEKLERDE TEMEL YAŞAM DESTEĞİ PROTOKOLLERİ
3.1. Bebeklerde Temel Yaşam Desteği Uygulama Tekniği
3.1.1. Bebeklerde Hava Yolu Açıklığının Sağlanması
3.1.2. Bebeklerde Solunumun Sağlanması
3.1.3. Bebeklerde Dolaşımın Sağlanması
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A. Yetişkinlerde Temel Yaşam Desteği Protokolleri (Yetişkinlerde Temel Yaşam
Desteği Protokollerini Uygulamak)
1. Yetişkin hastada solunum durmasını tespit eder
2. Solunum durmasının nedenlerini açıklar.
3. Solunum durmasının belirtilerini sıralar.
4. Kalp durmasının nedenlerini sıralar.
5. Kardiyak arresti tespit eder.
6. Kardiyak arrestin belirtilerini sıralar.
7. Yetişkinlerde temel yaşam desteğinin önemini bilir.
8. Hava yolu açıklığını sağlar.
9. Solunumu değerlendirir.
10. Dolaşımı değerlendirir.
11. Uygun teknikle (ağızdan ağza, ağızdan buruna, ağızdan stomaya) solunumu
sağlar.
12. OED (Otomatik Eksternal Defibrilatör) cihazını kullanır.
13. Temel yaşam desteği sonlandırma ölçütlerini sıralar.
14. Temel yaşam desteği sağlarken etik kuralları bilir.
15. Temel yaşam desteğinin komplikasyonlarını bilir
25
B. Çocuklarda Temel Yaşam Desteği (Çocuklarda Temel Yaşam Desteği
Protokollerini Uygulamak)
1. Yetişkin, çocuk ve bebeklerin anatomik farklılıklarını ayırt eder.
2. Çocuklarda temel yaşam desteği uygulama tekniğini tespit eder.
3. Hava yolu açıklığını sağlar.
4. Tekniğe uygun suni solunum uygular.
5. Tekniğe uygun dolaşımı sağlar.
C.Bebeklerde Temel Yaşam Desteği Protokolleri (Bebeklerde Temel Yaşam
Desteği Protokollerini Uygulamak)
1. Bebeklerde temel yaşam desteği uygulama tekniğini tespit eder.
2. Hava yolu açıklığını sağlar.
3. Uygun teknikle (ağızdan; ağız ve buruna) suni solunum uygular.
4. Tekniğe uygun dolaşımı sağlar.
26
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NUMARASI
YETERLİK
ORTAM (Araç-gereç,
Ekipman ve Koşullar)
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Kendinizin ve olay yerinin
güvenliğini sağlayınız.
2. Hasta veya yaralının yanına diz
çökünüz.
3. Bilinç kontrolü yapınız.
4. Hasta veya yaralıya pozisyon
veriniz.
5. Hasta veya yaralının
kıyafetlerini gevşetiniz.
6. Ağız içi kontrolü yapınız.
7. Baş çene pozisyonu veya çene
itme pozisyonu veriniz.
8. Solunumu bak-dinle-hisset
yöntemi ile kontrol ediniz.
Dış kalp masajı uygulanacaksa;
1. Karotis arterden dolaşım
kontrolü yapınız.
2. Göğsün merkezini belirleyiniz.
3. Elin topuk kısmını göğsün
merkezine yerleştiriniz.
4. Diğer eli bu elin üzerine
yerleştiriniz.
5. Her iki elin parmaklarını birbirine
geçiriniz.
6. Dirseklerinizi bükmeden
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
Yaşam Desteği Sağlamak
İŞLEMİN ADI
1
Yetişkinlerde temel yaşam desteği uygulamak
Temel Yaşam Desteği Protokoleri Uygulamak
Açık alan, acil servis, ambulans, ders laboratuarı, yetişkin mankeni (simülatör), gazlı bez veya maske,
otomatik eksternal defibrilatör
ERC (Avrupa Resüsitasyon konseyi) standartlarına uygun olarak yapmak
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. YETİŞKİNLERDE TEMEL YAŞAM
1. Solunumu dinlemek.
1. Dikkatli olmak
DESTEĞİ PROTOKOLLERİ
2. Hava
yolu
açıklığını 2. Hızlı olmak
1.1. Solunum Arresti (Solunum Durması)
sağlamak.
3. Gözlemci olmak
1.1.1. Solunum Arrestinin
3. Suni solunuma karar 4. Araştırmacı olmak
Nedenleri
vermek.
5. Soğukkanlı olmak
1.1.2. Solunum Arrestinin Belirtileri 4. Solunum değerlendirmek.
6. Pratik olmak
1.2. Kardiyak Arrest (Kalp Durması)
5. Suni solunum uygulamak
7. Güvenilir olmak
1.2.1. Kardiyak Arrest Nedenleri
6. Dolaşım kontrolü yapmak
1.2.2. Kardiyak Arrest Belirtileri
7. Kalp masajı uygulanacak 8. Zamanı iyi kullanmak
1.3. Temel Yaşam Desteği
1.4. Yetişkinlerde Temel Yaşam Desteği
Uygulama Tekniği
1.4.1. Yetişkinlerde Hava Yolu
Açıklığının Sağlanması ve
Solunumun değerlendirilmesi
1.4.2. Yetişkinlerde Dolaşımın
Değerlendirilmesi
1.4.3. Yetişkinlerde Solunumun
Sağlanması
1.5. Otomatik Eksternal Defibrilatör (OED,
AED)
1.5.1. OED Kullanımı
1.6. Temel Yaşam Desteği Sonlandırma
Ölçütleri
1.6.1. Temel Yaşam Desteği ve
27
bölgeyi belirlemek
8. Kalp basısı uygulamak
9. OED cihazını kullanmak
10. OED uygulamak
11. Temel yaşam desteğini
sonlandırmak.
kollarınızı hasta veya yaralının
Etik
1.7. Temel Yaşam Desteğinin
üzerinde dik olacak şekilde
tutunuz.
Komplikasyonları
7. Sternum üzerine 4–5 cm kadar
baskı uygulayınız.
8. Sternum üzerine uygulanan
basıyı kaldırınız.
Ağızdan ağıza suni solunum
uygulanacaksa;
1. Ağız üzerine steril gazlı bez
yerleştiriniz.
2. Normal bir nefes alınız.
3. Hasta veya yaralının burnunu
kapatınız.
4. Ağzınızı, hasta veya yaralının
ağzını içine alacak şekilde
kapatınız.
5. Hasta veya yaralıya nefes
veriniz.
6. Hasta veya yaralının burnunu
açınız.
7. Nefesin geri çıkıp çıkmadığını
kontrol ediniz.
8. Ardından ikinci nefesi veriniz.
Ağızdan buruna suni solunum
uygulanacaksa
1. Hasta veya yaralının ağzını
kapatınız.
2. Hasta veya yaralının burnundan
nefes veriniz.
3. Nefesin çıkışını kontrol ediniz.
Ağızdan maskeye suni solunum
uygulanacaksa;
28
1. Maskenin tepe kısmını burnun
üzerine yerleştiriniz.
2. Maskenin alt kısmını dudak ile
çene çıkıntısı arasındaki çene
çukuruna yerleştiriniz.
3. Hasta veya yaralının, ağız ve
burnunu tamamen kapatınız.
4. Maskenin üstündeki delikten
nefes veriniz.
Ağızdan stomaya suni solunum
uygulanacaksa
1. Stomanın içini ve çevresini
temizleyiniz.
2. Hasta veya yaralının ağız ve
burnunu kapatınız.
3. Stoma üzerine steril gazlı bez
yerleştiriniz.
4. Stoma içine nefes veriniz.
5. Kalp basısı ile suni solunum
işlemini koordineli olarak
yapınız.
6. Nabız kontrolü yapınız.
7. Gerekirse koma pozisyonu
veriniz.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 1 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 12 ders saati
29
İŞLEM ANALİZİ
İŞ
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NUMARASI
2
YETERLİK
ORTAM (Araç-gereç,
Ekipman ve Koşullar)
STANDART
Temel Yaşam Desteği Protoklerini Uygulamak
İŞLEMİN ADI
Yaşam Desteği Sağlamak
Çocuklarda temel yaşam desteği
uygulamak
Açık alan, acil servis, ambulans, ders laboratuarı, çocuk mankeni (simülatör), gazlı bez veya maske
ERC (Avrupa Resüsitasyon konseyi) standartlarına uygun olarak yapmak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
1. Kendinizin ve olay yerinin
güvenliğini sağlayınız.
2. Çocuğun yanına diz
çökünüz.
3. Bilinç kontrolü yapınız.
4. Çocuğu, düz ve sert bir
zemine sırtüstü yatırınız.
5. Çocuğun sıkan kıyafetlerini
gevşetiniz.
6. Ağız içi kontrolü yapınız.
7. Baş çene pozisyonu veya
çene itme pozisyonu veriniz.
8. Solunumu bak- dinle- hisset
yöntemi ile kontrol ediniz.
9. Çocuğun ağzına steril gaz
bezi vb. malzeme
yerleştiriniz.
10. 2 kurtarıcı soluk veriniz.
11. Karotis arterden nabız
kontrolü yapınız.
12. Çocuğun göğüs bölgesini
açınız.
13. Göğsün merkezini
2. ÇOCUKLARDA TEMEL YAŞAM
DESTEĞİ
2.1. Yetişkinlere Göre Çocuk ve
Bebeklerde Anatomik Farklılıklar
2.2. Çocuklarda Temel Yaşam
Desteği Uygulama Tekniği
2.2.1. Çocuklarda Hava Yolu
Açıklığının Sağlanması
2.2.2. Çocuklarda Solunumun
Sağlanması
2.2.3. Çocuklarda Dolaşımın
Sağlanması
1. Solunumu dinlemek.
1. Dikkatli olmak
2. Hava yolu açıklığını
sağlamak.
2. Hızlı olmak
3. Suni solunuma karar
vermek.
4. Araştırmacı olmak
4. Solunum
değerlendirmek.
5. Suni solunum
uygulamak
6. Dolaşım kontrolü
yapmak
7. Kalp masajı
uygulanacak bölgeyi
belirlemek
8. Kalp basısı uygulamak
Temel yaşam desteğini
sonlandırmak
30
TAVIR
3. Gözlemci olmak
5. Soğukkanlı olmak
6. Pratik olmak
7. Güvenilir olmak
Zamanı iyi kullanmak
belirleyiniz.
14. Elin topuk kısmını göğsün
merkezine yerleştiriniz.
15. Dirsek ve omuz düz,
çocuğun vücuduna dik
olacak şekilde pozisyon
alınız.
16. Sternum üzerine
yerleştirdiğiniz elinizin
parmaklarını, yukarı doğru
kaldırınız.
17. Sternuma, 2,5- 5 cm içe
çökecek şekilde bası
uygulayınız.
18. Sternuma uygulanan basıyı
kaldırınız.
19. Uygulamaya 30 göğüs
basısı, 2 suni solunum
şeklinde devam ediniz.
20. 5 siklustan sonra nabız
kontrolü yapınız.
21. Gerekirse koma pozisyonu
veriniz.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 1 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 10 ders saati
31
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NO
YETERLİK
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
3
Temel Yaşam Desteği Sağlamak
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
İŞLEMİN ADI
Temel Yaşam Desteği Sağlamak
Bebeklerde temel yaşam desteği uygulamak
ORTAM (Araç-gereç,
Ekipman ve
Açık alan, acil servis, ambulans, ders laboratuarı, bebek mankeni (simülatör), gazlı bez veya maske
Koşullar)
STANDART
ERC (Avrupa Resüsitasyon Konseyi) standartlarına uygun olarak yapmak
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
3. BEBEKLERDE TEMEL
1. Kendinizin ve olay yerinin
1. Solunumu dinlemek.
1. Dikkatli olmak
YAŞAM DESTEĞİ
güvenliğini sağlayınız.
2. Hava yolu açıklığını
2. Gözlemci olmak
PROTOKOLLERİ
2. Bilinç kontrolü yapınız.
sağlamak.
3. Araştırmacı olmak
3.1. Bebeklerde Temel Yaşam
3. Bebeği düz ve sert bir zemin
3. Suni solunuma karar
4. Soğukkanlı olmak
üzerine sırtüstü yatırınız.
Desteği Uygulama Tekniği
vermek.
5. Pratik olmak
3.1.1.
Bebeklerde
Hava
4. Sıkan giysilerini gevşetiniz.
4. Solunum değerlendirmek.
6. Güvenilir olmak
5. Ağız içi kontrolü yapınız.
Yolu Açıklığının
5. Suni solunum uygulamak
7. Zamanı iyi kullanmak
6. Bebeğin omuzları altına katlanmış
Sağlanması
6. Dolaşım kontrolü yapmak
8. Hassas davranmak
3.1.2. Bebeklerde
bir havlu koyarak hava yolu
7. Kalp masajı uygulanacak
açıklığını sağlayınız.
Solunumun Sağlanması
bölgeyi belirlemek
3.1.3. Bebeklerde
7. Bebeğin solunumunu bak- dinle8. Kalp basısı uygulamak
hisset yöntemi ile 5–10 sn. içinde
Dolaşımın Sağlanması
9. Temel yaşam desteğini
kontrol ediniz.
sonlandırmak
8. Bebeğin ağzına steril gaz bezi vb.
malzeme yerleştiriniz.
9. Normal bir nefes alınız ve ağzınızı,
bebeğin ağız ve burnunu kapatacak
şekilde yerleştiriniz.
10. Bebeğin ağız ve burnundan 1
sn.nin üzerinde sabit hızla göğüs
kafesini yukarı kaldıracak şekilde
nefes veriniz.
11. Bebeğin ağzı ve burnunu açarak
32
ekspirasyonuna izin veriniz.
12. Bebeğe, aynı şekilde 2 kurtarıcı
solunum veriniz.
13. Brachial veya femoral arterden 510 sn. içinde dolaşım kontrolü
yapınız.
İki parmak tekniği ile dış kalp masajı
uygulaması yapılacaksa (tek kişi ile).
1. Bebeğin göğüs bölgesini açınız.
2. Sternum üzerinde, iki memeyi
birleştirdiği düşünülen hayali
çizginin bir parmak altını
belirleyiniz.
3. Tespit edilen noktaya orta parmak
ve yüzük parmağınızı yerleştiriniz.
4. Yerleştirilen iki parmağı sternuma
dik pozisyonda tutunuz.
5. Sternuma, 1- 1,5 cm ya da göğüs
ön arka çapının 1/3’ü çökecek
şekilde bası uygulayınız.
6. Sternuma uygulanan basıyı
kaldırınız.
7. Uygulamaya 30 kalp basısı 2 suni
solunum şeklinde koordineli olarak
devam ediniz.
Başparmak tekniği ile dış kalp masajı
uygulaması yapılacaksa (iki kişi ile).
1. Kalp masajı için belirlenen noktaya
her iki başparmağınızı yan yana
gelecek şekilde yerleştiriniz.
2. Diğer parmaklarınızı bebeğin göğüs
kafesini saracak şekilde arkada
33
orta hatta yakın olarak yerleştiriniz.
3. Sternuma, göğüs ön arka çapının
1/3’ü çökecek kadar
başparmaklarınızla bası
uygulayınız.
4. Sternuma uygulanan basıyı
kaldırınız.
5. Uygulamaya 15 kalp basısı 2 suni
solunum şeklinde koordineli olarak
devam ediniz.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 1 dakika
Not:
İşlemi Öğrenme Süresi: 10 ders saati
34
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: YAŞAM DESTEĞİ
MODÜL
: YABANCI CİSME BAĞLI SOLUNUM YOLU TIKANMALARI
KODU
: 723H00051
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için bilgi iletişim teknolojilerinin
gerektirdiği araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır.
2. Bu modül, teknik laboratuvarda/atölye ve beceri eğitimi sahalarında uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, Sağlık Bakanlığı’nın onayladığı ERC
kararları doğrultusunda vaka çalışmaları yapılarak örneklendirilmelidir.
6. Modül içeriğine uygun poster afiş sunu çalışmaları yapılmalıdır.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci; ERC (Avrupa Resusitasyon Konseyi) kararları
doğrultusunda hasta veya yaralının yabancı cisme bağlı solunum yolu
tıkanmalarında ilk yardım ve acil bakım uygulayabilecektir.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
: Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem
ve teknikleri.
AMAÇLAR
:
1. Yetişkin ve çocuklarda yabancı cisme bağlı solunum yolu tıkanmalarında ilk yardım
ve acil bakım uygulayabilecektir.
2. Bebeklerde yabancı cisme bağlı solunum yolu tıkanmalarında ilk yardım ve acil bakım
uygulayabilecektir.
İÇERİK
:
1. YETİŞKİN VE ÇOCUKLARDA YABANCI CİSME BAĞLI SOLUNUM YOLU
TIKANMALARI
1.1. Solunum Yolu Tıkanma Nedenleri
1.2. Solunum Yolu Tıkanma Çeşitleri
1.3. Yabancı Cisme Bağlı Tıkanmalarda İlk Yardım ve Acil Bakım
1.3.1. Kısmi Tıkanmalarda İlk Yardım ve Acil Bakım
1.3.2. Tam Tıkanmalarda İlk Yardım ve Acil Bakım
1.4. Solunum Yolu Tıkanmalarını Gidermede Dikkat Edilecek Noktalar
35
2. BEBEKLERDE YABANCI CİSME BAĞLI SOLUNUM YOLU TIKANMALARI
2.1. Bebeklerde Solunum Yolu Tıkanma Nedenleri
2.2. Bebeklerde Solunum Yolu Tıkanma Belirtileri
2.3. Bebeklerde Yabancı Cisme Bağlı Tıkanmalarda İlk Yardım ve Acil Bakım
2.3.1. Bebeklerde Kısmi Tıkanmalarda İlk Yardım ve Acil Bakım
2.3.2. Bebeklerde Tam Tıkanmalarda İlk Yardım ve Acil Bakım
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Yetişkin Ve Çocuklarda Yabancı Cisme Bağlı Solunum Yolu Tıkanmaları
(Yetişkin ve Çocuklarda Yabancı Cisme Bağlı Solunum Yolu Tıkanmalarında İlk
Yardım ve Acil Bakım Uygulamak)
1. Solunum yolu tıkanma nedenlerini ve çeşitlerini sıralar.
2. Tıkanma belirti ve bulgularını değerlendirir.
3. Tıkanma çeşidine göre ilk yardım ve acil bakımı planlar.
4. Kısmi tıkanma durumunda ilk yardım uygular.
5. Yabancı cismin çıkıp çıkmadığını kontrol eder.
6. Tekniğine uygun olarak yetişkinlerde yabancı cisme bağlı tam tıkanmada yabancı
cismi çıkarır.
7. Çocuklarda yabancı cisme bağlı kısmi tıkanmada çocuğa ilk yardım ve acil bakım
uygular.
8. Çocuklarda yabancı cisme bağlı tam tıkanmada ilk yardım ve acil bakım uygular.
9. Çocuklarda yabancı cisme bağlı tam tıkanmada uygun teknikle yabancı cismi
çıkarır.
B.Bebeklerde Yabancı Cisme Bağlı Solunum Yolu Tıkanmaları (Bebeklerde
Yabancı Cisme Bağlı Solunum Yolu Tıkanmalarında İlk Yardım ve Acil Bakım
Uygulamak)
1. Bebeklerde yabancı cisme bağlı solunum yolu tıkanmalarının nedenlerini açıklar.
2. Bebeklerde yabancı cisme bağlı solunum yolu tıkanmalarının belirtilerini sayar.
3. Bebeklerde yabancı cisme bağlı kısmi tıkanmalarda ilk yardım uygular.
4. Bebeklerde yabancı cisme bağlı tam tıkanmada uygun teknikle yabancı cismi
çıkarır.
36
İŞLEM ANALİZİ
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NUMARASI
İŞLEMİN
Yetişkin ve çocuklarda yabancı cisme bağlı solunum yolu
1
ADI
tıkanmalarında ilk yardım ve acil bakım uygulamak
Yabancı Cisme Bağlı Solunum Yolu Tıkanmalarında İlk Yardım Ve Acil Bakım uygulamak
YETERLİK
ORTAM (Araç- Gereç,
Ekipman ve Koşullar)
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Güvenliği sağlamak
2. Tıkanmanın çeşidini
belirlemek
Kısmi tıkanma varsa;
1. Hastayı öksürmeye teşvik
etmek
2. Kişiyi takip etmek
3. Yabancı cismin çıkıp
çıkmadığını kontrol etmek
Tam tıkanma varsa;
1. Hastanın bilincini kontrol
etmek.
2. Hasta veya yaralının
arkasına geçmek.
3. Bir eliniz ile hastayı
desteklerken öne doğru
eğilmesini söylemek.
4. Diğer elin topuk kısmıyla
kürek kemiklerinin arasına
5 kez vurmak.
İŞ
Yaşam Desteği Sağlamak
Acil servis, dış ortam, ambulans
Yetişkin ve çocuklarda ERC kararları doğrultusunda yabancı cisme bağlı solunum yolunun kısmi ve tam
tıkanmalarında ilk yardım ve acil bakım uygulamak.
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. YETİŞKİN VE ÇOCUKLARDA YABANCI
1. Kendi can güvenliğini sağlamak
1. Dikkatli olmak
CİSME BAĞLI SOLUNUM YOLU
2. Hasta veya yaralının güvenliğini
2. Hızlı olmak
TIKANMALARI
sağlamak
3. Pratik olmak
1.1. Solunum Yolu Tıkanma Nedenleri
3. Olay yeri güvenliğini sağlamak
1.2. Solunum Yolu Tıkanma Çeşitleri
4. Zamanı iyi
1.3. Yabancı Cisme Bağlı Tıkanmalarda
4. Gözlem yapmak
kullanmak
İlk Yardım ve Acil Bakım
1.3.1. Kısmi Tıkanmalarda İlk
Yardım ve Acil Bakım
1.3.2. Tam Tıkanmalarda İlk
Yardım ve Acil Bakım
1.4. Solunum Yolu Tıkanmalarını
Gidermede Dikkat Edilecek Noktalar
37
5. Hasta veya yaralının
arkasından sarılarak
gövdesini kavramak.
6. Bir elinizi başparmak içte
kalacak şekilde yumruk
yapmak.
7. Yumruğunuzu, göbek
çukuru ile ksifoid çıkıntının
arasına yerleştirmek.
8. Diğer eliniz ile yumruk
yaptığınız elinizi
kavramak.
9. Arkaya ve yukarı doğru 5
kez basınç uygulamak.
10. Yabancı cismin çıkıp
çıkmadığını kontrol etmek.
11. Bilinç kaybı oluştuysa TYD
ve İYD’ye başlamak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 3-5 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
38
İŞLEM ANALİZİ
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NUMARASI
İŞLEMİN ADI
Bebeklerde yabancı cisme bağlı solunum yolu tıkanmalarında
2
ilk yardım ve acil bakım uygulamak
Yabancı Cisme Bağlı Solunum Yolu Tıkanmalarında İlk Yardım Ve Acil Bakım
YETERLİK
UYGULAMAK
ORTAM (Araç- Gereç,
Ekipman ve Koşullar)
STANDART
İŞ
Yaşam Desteği Sağlamak
Acil servis, dış ortam, ambulans
Bebeklerde ERC kararları doğrultusunda yabancı cisme bağlı solunum yolunun kısmi ve tam tıkanmalarında ilk
yardım ve acil bakım uygulamak.
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
2. BEBEKLERDE YABANCI CİSME 1. Kendi can güvenliğini
1. Güvenliği sağlamak.
1. Dikkatli olmak
BAĞLI SOLUNUM YOLU
2. Tıkanmanın çeşidini belirlemek.
sağlamak
2. Hızlı olmak
Kısmi tıkanma varsa:
TIKANMALARI
2. Hasta veya yaralının
3. Pratik olmak
2.1. Bebeklerde Solunum Yolu
1. Bebeği, kucağa alarak başını yükseltmek
güvenliğini sağlamak
ya da gazını çıkarıyormuş gibi omuza
Tıkanma Nedenleri
4. Zamanı iyi
2.2. Bebeklerde Solunum Yolu 3. Olay yeri güvenliğini
yaslamak.
kullanmak
sağlamak
2. Yabancı cismin çıkıp çıkmadığını kontrol
Tıkanma Belirtileri
2.3. Bebeklerde Yabancı Cisme
etmek.
4. Gözlem yapmak
Tam tıkanma varsa:
Bağlı
Tıkanmalarda
İlk
1. Bebeğin bilinç kontrolünü yapmak.
Yardım ve Acil Bakım
2.3.1.
Bebeklerde
Kısmi
2. Bebeği yüzüstü pozisyonda ön kol
üzerine yatırmak.
Tıkanmalarda İlk Yardım ve
3. Bebeğin yatırıldığı kolu bacağa yaslamak.
Acil Bakım
2.3.2.
Bebeklerde
Tam
4. Bebeğin skapulalarının arasına 5 kez
vurmak.
Tıkanmalarda İlk Yardım ve
5. Bebeği diğer kol üzerine sırt üstü, başı
Acil Bakım
elle tutarak çevirmek.
6. Bebeğin yatırıldığı kolu bacağa yaslamak.
7. Yabancı cisim çıkıp çıkmadığını kontrol
etmek.
8. Sternum üzerine kalp masajı yapılan
39
noktaya iki parmakla 5 kez bası
uygulamak.
9. Yabancı cismin çıkıp çıkmadığını kontrol
etmek.
10. Bilinç kaybı oluştuysa TYD ve İYD’ye
başlamak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 3-5 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
40
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
:YAŞAM DESTEĞİ
MODÜL
: OKSİJEN UYGULAMA
KODU
:723H00044
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için oksijen vermede
kullanılacak araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır.
2. Bu modül, teknik laboratuarda/atölyede uygulanmalıdır
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 24 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, Sağlık Bakanlığı’nın onayladığı ERC
kararları doğrultusunda vaka çalışmaları yapılarak örneklendirilmelidir.
6. Oksijen verme ile ilgili örnek resimler gösterilmelidir.
7. Sağlık hizmeti veren kuruluşlarla işbirliği yapılmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
: Sesli okuma, yazma(not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
zihinsel imge oluşturma, benzetim yapma, soru- cevap, rol yapma,
drama, tartışma, beyin fırtınası, problem çözme, gezi –gözlem,
araştırma, iskelet, maket, afiş şema vb. üzerinde gösterme, uygulama
gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve teknikleri
GENEL AMAÇ
: Öğrenci, oksijen ekipmanlarını tekniğine uygun kullanarak hasta
veya yaralıya oksijen verebilecektir.
AMAÇLAR
1. Oksijen tedavisinin önemini ayırt edebilecektir.
2. Oksijen tedavisi için oksijen kaynağı ve ekipmanlarını hazırlayabilecektir.
3. Oksijen verme yöntemlerini kullanarak oksijen verebilecektir.
4. Ventilatör ile oksijen uygulayabileceksiniz.
İÇERİK
:
1. OKSİJEN
1.1. Oksijen Tedavisi
1.1.1. Oksijen tedavisinin amacı
1.1.2. Oksijen tedavisinin prensipleri
1.1.3. Oksijen tedavisi endikasyonları
1.1.3.1.Hipoksi
1.1.4.Oksijen tedavisinin izlenmesi
41
2.OKSİJEN KAYNAĞI VE EKİPMANLARI
2.1.Oksijen Kaynağı
2.1.1.Merkezi Sisteme bağlı oksijen kaynağı
2.1.2. Oksijen tüpleri
2.1.2.1.Oksijen tüplerini kullanırken dikkat edilecek noktalar
2.1.2.2.Oksijen Tüpünün Değiştirilmesi
2.2. Oksijen Kaynağı Ekipmanları
2.2.1.Regülatör (Basınç ayarlayıcı)
2.2.2. Flowmetre(Akımölçer)
2.2.3.Humudifer (Nemlendirici)
3.OKSİJEN UYGULAMA YÖNTEMLERİ
3.1.Nazal kanül
3.1.1.Nazal Kanül İle Oksijen uygulama
3.1.2.Nazal kanül ile O2 uygulamada dikkat edilecek noktalar.
3.2.Oksijen Maskeleri
3.2.1.Basit Yüz Maskesi
3.2.1.1.Basit yüz maskesi ile oksijen uygulama
3.2.2.Venturi Maske
3.2.3. Exprasyon Havasının Kısmen Geri Solunduğu Maske
3.2.4.Exprasyon Havasının Geri Solunmadığı Maske
3.2.5.Nebulizer Maske
3.2.6.Oksijen Başlığı
3.2.7.Balon-Valf-Maske Sistemi
3.2.7.1.Balon Valf- Maske İle Oksijen uygulama
3.3.Oksijen Vermede Dikkat Edilecek Noktalar
3.4. Oksijen Tedavisinin Komplikasyonları
4. MEKANİK VENTİLASYON
4.1.Mekanik Ventilasyonda Amaç
4.2.Mekanik Ventilasyon Endikasyonları
4.2.1.Klinik Olarak Mekanik Ventilasyona Başlama Kriterleri
4.3.Mekanik Ventilatör (Solutma Cihazları)
4.3.1.MekanikVentilatör Çeşitleri
4.3.1.1.Genel Kategorilerine Göre Ventilatörler
4.3.1.2.Kullanım Alanlarına Özel Ventilatörler
4.4.Mekanik Ventilasyon Yöntemleri
4.5.Mekanik Ventilasyon Uygulama
4.5.1.MekanikVentilasyonda Başarısızlık Nedenleri
4.5.2.MekanikVentilasyonun Sonlandırılmasında Hastanın İzlenmesi
4.5.3.MekanikVentilasyon Uygulamasında Dikkat Edilecek Noktalar
4.5.4.Ventilatörün Temizliği
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Oksijen (Oksijen Tedavisinin Önemini Ayırt Etmek)
1. Oksijen tedavisinin amacını açıklar.
2. Oksijen tedavisinin prensiplerini açıklar.
3. Oksijen tedavisinin prensiplerini açıklar.
4. Oksijen tedavisi gerektiren durumları ayırt eder.
5. Hipoksiyi tanımlar.
42
6. Hipoksi nedenlerini açıklar.
7. Hipoksinin belirtilerini sıralar.
8. Oksijen tedavisi uygulanan hasta veya yaralıyı izler.
B.Oksijen Kaynağı Ve Ekipmanları (Oksijen Tedavisi İçin Oksijen Kaynağı Ve
Ekipmanlarını Hazırlamak)
1. Merkezi sisteme bağlı oksijen kaynağını tanır.
2. Oksijen tüplerinin özelliklerini tanır.
3. Oksijen tüplerini kullanırken dikkat edilecek noktaları açıklar.
4. Boşalan oksijen tüpünü değiştirir.
5. Oksijen kaynağı ekipmanlarını tanır.
6. Oksijen kaynağı ekipmanlarını hazırlar.
7. Oksijen verme işleminden önce humidiferin 2/3’ünü steril suyla doldurur ve çalışıp
çalışmadığını kontrol eder.
C.Oksijen Uygulama Yöntemleri (Oksijen Verme Yöntemlerini Kullanarak
Oksijen Vermek)
1. Nazal kanül ile tekniğine uygun oksijen uygular.
2. Flovmetreden hekim istemine göre oksijen akım hızını doğru ayarlar.
3. Nazal kanül ile O2 vermede dikkat edilecek noktalara uyar
4. Oksijen maskelerini sıralar.
5. Basit yüz maskesi ile tekniğine uygun oksijen uygular.
6. Basit yüz maskesinin dezavantajlarını açıklar.
7. Basit yüz maskesi ile oksijen vermede akım hızını 6–12 litre/dakika olarak ayarlar.
8. Venturi maskenin adaptörlerini tanır.
9. Venturi maske ile tekniğine uygun oksijen verir.
10. Ekspirasyon havasının kısmen geri solunduğu maskeyi tanır.
11. Ekspirasyon havasının geri solunmadığı maskeyi tanır.
12. Nebulizer maskeyi tanır.
13. Oksijen başlığını tanır.
14. Balon- valf- maske ile tekniğine uygun olarak oksijen verir.
15. Oksijen vermede dikkat edilecek noktaları açıklar.
16. Oksijen tedavisinin komplikasyonlarını gözler.
D.Mekanik Ventilasyon (Ventilatör İle Oksijen Vermek)
1. Mekanik ventilasyonun amaçlarını açıklar.
2. Mekanik ventilasyonun endikasyonlarını açıklar.
3. Mekanik ventilasyona başlama kriterlerini ayırt eder.
43
4. Mekanik ventilatör çeşitlerini sayar.
5. Mekanik ventilasyonu tekniğine uygun olarak uygular.
6. Mekanik ventilasyonda başarısızlık nedenlerini açıklar.
7. Mekanik ventilasyon uygulamasında dikkat edilecek noktaları açıklar.
8. Ventilatörün temizliğini yaparak bir sonraki hasta veya yaralıda kullanılmak üzere
hazır hale getirir.
44
İŞLEM ANALİZİ
İŞ
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NUMARASI
1
YETERLİK
Hasta Veya Yaralıya Oksijen Uygulamak
İŞLEMİN ADI
ORTAM (AraçAmbulans, acil servis, açık saha
Ekipman Gereç ve
Koşullar)
STANDART
Oksijen tedavisinin önemini ayırt etmek
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
1. OKSİJEN
1. Oksijen tedavisinin amaçlarını ayırt
1.1. Oksijen Tedavisi
etmek.
1.1.1. Oksijen tedavisinin amacı
2. Oksijen tedavisinin prensiplerini ayırt
1.1.2. Oksijen tedavisinin
etmek.
3. Oksijen tedavisinin endikasyonlarını
prensipleri
1.1.3. Oksijen tedavisi
ayırt etmek.
4. Hipoksi nedenlerini ayırt etmek.
endikasyonları
1.1.3.1.Hipoksi
5. Hipoksinin belirtilerini ayırt etmek.
1.1.4.Oksijen tedavisinin
6. Oksijen tedavisinin izlenmesini ayırt
izlenmesi
etmek.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 2 dakika
Yaşam Desteği Sağlamak
Oksijen tedavisinin önemini ayırt etmek
BECERİ
1. Hipoksi nedenlerini
ayırt etmek.
1.
2. Hipoksinin belirtilerini
2.
ayırt etmek.
3.
4.
5.
6.
TAVIR
İş disiplinine sahip
olmak
Hasta haklarına
saygılı olmak
Etik davranmak
Hoşgörülü olmak
Dikkatli olmak
İyi bir gözlemci olmak
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
NOT:
45
İŞLEM ANALİZİ
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Yaşam Desteği Sağlamak
İŞLEM NUMARASI
2
İŞLEMİN ADI
Oksijen tedavisi için oksijen kaynağı ve ekipmanlarını hazırlamak
YETERLİK
Hasta Veya Yaralıya Oksijen Uygulamak
ORTAM (Araç-Gereç, Ekipman ve Koşullar)
STANDART
1.
2.
3.
4.
5.
İŞLEM BASAMAKLARI
Oksijen kaynağının çalışıp
çalışmadığını
kontrol etmek
Regülatörün çalışıp çalışmadığını
kontrol etmek
Flowmetreyi kontrol etmek.
Humudiferin2/3’ünü distile su ile
doldurmak.
Ambulans, acil servis, açık saha, oksijen tüpü, regülatör, flowmetre,
humudifer, distile su,
Oksijen tedavisi için gerekli olan oksijen kaynağı ve ekipmanlarını,
kontrollerini yaparak hazır hale getirmek
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
2.OKSİJEN KAYNAĞI VE
1. Oksijen kaynağı
1. İş disiplinine sahip
EKİPMANLARI
bağlantısını sağlamak
olmak
2.1.Oksijen Kaynağı
2. Oksijen kaynağı
2. Hasta haklarına
2.1.1.Merkezi Sisteme bağlı
ekipmanını kullanmak
saygılı olmak
oksijen kaynağı
3. Biten oksijen tüpünü
3. Etik davranmak
2.1.2. Oksijen tüpleri
değiştirmek
4. Hoşgörülü olmak
2.1.2.1.Oksijen
tüplerini
5. Dikkatli olmak
kullanırken dikkat edilecek noktalar
6. İyi bir gözlemci
2.1.2.2.Oksijen
Tüpünün
olmak
Değiştirilmesi
7. Düzenli olmak
2.2. Oksijen Kaynağı Ekipmanları
8. Planlı olmak
2.2.1.Regülatör (Basınç
9. Zamanı iyi
ayarlayıcı)
kullanmak
2.2.2. Flowmetre(Akımölçer)
2.2.3.Humudifer (Nemlendirici)
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 2 dakika
NOT:
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
46
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NUMARASI
3
İŞLEM ANALİZİ
İŞ
Yaşam Desteği Sağlamak
İŞLEMİN
ADI
Oksijen verme yöntemlerini kullanarak oksijen vermek
YETERLİK
Hasta Veya Yaralıya Oksijen Uygulamak
ORTAM (Araç-Gereç, Ekipman ve Koşullar)
Ambulans, acil servis, açık saha, oksijen tüpü, regülatör, flowmetre, humudifer,
distile su, nazal kanül, basit yüz maskesi, venturi maske, manken ,exprasyon
havasının kısmen geri solunduğu ve solunmadığı maske, nebulizer maske,
balon-valf-maske.
STANDART
Oksijen tedavisi gereken hastaya, doğru yöntem kullanarak oksijen vermek
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Hekim istemini kontrol etmek.
2. Hazırlanan malzemeleri alarak
hastanın bulunduğu yere getirmek
3. Hastaya ve yakınlarına yapılacak
4.
5.
6.
7.
işlem hakkında bilgi vermek.
İşlem için hastadan izin almak.
Regülatör ile oksijen kaynağı
bağlantısını yapmak.
Eldiven giymek.
Hastaya fowler ya da semi fowler
pozisyonu vermek
Nazal kanülle oksijen uygulama:
8. Nazal kanülü kılıfından çıkarmak
9. Nazal kanül ile oksijen çıkış ucunu
birleştirmek.
10. Nazal kanülün delikli uçlarını,
hastanın burun deliklerine girecek
BİLGİ
3.OKSİJEN UYGULAMA
YÖNTEMLERİ
3.1.Nazal kanül
3.1.1.Nazal Kanül İle Oksijen
uygulama
3.1.2.Nazal kanül ile O2
uygulamada dikkat edilecek noktalar.
3.2.Oksijen Maskeleri
3.2.1.Basit Yüz Maskesi
3.2.1.1.Basit yüz maskesi
ile oksijen uygulama
3.2.2.Venturi Maske
3.2.3. Exprasyon Havasının
Kısmen Geri Solunduğu Maske
3.2.4.Exprasyon Havasının
Geri Solunmadığı Maske
3.2.5.Nebulizer Maske
3.2.6.Oksijen Başlığı
3.2.7.Balon-Valf-Maske
47
BECERİ
Malzeme hazırlamak
.Maske seçimi yapmak.
.Nazal kanül kullanmak
Maske kullanmak
5. Balon maske sistemini
uygulamak
1.
2.
3.
4.
TAVIR
1. İş disiplinine sahip
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
olmak
Hasta haklarına saygılı
olmak
Etik davranmak
Hoşgörülü olmak
Dikkatli olmak
İyi bir gözlemci olmak
Düzenli olmak
Planlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
şekilde yerleştirmek.
11. Kanülün uzantılarını kulak
arkasından geçirip boyun altında ya
da başın arkasın da tespit etmek.
12. Oksijen tüpünün vanasını açarak
flovmetreden, hekim istemine göre
oksijen akım hızını ayarlamak
Basit yüz maskesi ile oksijen
uygulama
1. Maskeyi, hastanın ağız ve burnunu
içine alacak şekilde yerleştirmek.
Venturi maske ile oksijen uygulama:
1. Maskeyi, ağız ve burnu içine alacak
şekilde yerleştirmek.
Exprasyon havasının kısmen geri
solunduğu maske ile oksijen
uygulama
2. Maskeyi ağız ve burnu içine alacak
şekilde yüze yerleştirmek.
Exprasyon havasının geri
solunmadığı maske ile oksijen
uygulama
1. Maskeyi yüze yerleştirmek.
Nebulizer maske ile oksijen ugulama
1. Maskeyi yüze yerleştirmek
2. .Maske ile oksijen çıkış ucunu
birleştirmek.
3. Oksijen tüpünün vanasını açarak
flovmetreden, hekim istemine göre
oksijen akım hızını ayarlamak.
Balon- valf-maske- sistemi ile
oksijen uygulama:
Sistemi
3.2.7.1.Balon Valf- Maske
İle Oksijen uygulama
3.3.Oksijen Vermede Dikkat
Edilecek Noktalar
3.4. Oksijen Tedavisinin
Komplikasyonları
48
1. Maskeyi kılıfından çıkarmak.
2. Hastaya sırt üstü yatış pozisyonu
vererek başını ekstansiyona
getirmek.
3. Bir elle E-C tekniğini kullanarak
maskeyi yüze yerleştirmek.
4. Diğer elle maskenin balonunu
sıkarak ventilasyonu sağlamak ya
da maske ile oksijen tüpünün
bağlantısını yaparak oksijen
tüpünün vanasını açmak.
5. Flovmetreden, hekim istemine göre
oksijen akım hızını ayarlamak.
6. Hastanın tedaviye cevabını
gözlemek.
7. Hastaya işlem sonucu, tedavinin
süresi ve durdurulması gereken
durumlar hakkında bilgi vermek.
8. Eldivenleri çıkararak elleri yıkamak.
9. Tıbbi atıkları uygun şekilde yok
etmek.
10. Yapılan işlemleri kayıt etmek
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 10 dakika
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
NOT
49
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM ANALİZİ
İŞ
İŞLEM NUMARASI
4
İŞLEMİN ADI
YETERLİK
Hasta Veya Yaralıya Oksijen Uygulamak
ORTAM (Araç-Gereç, Ekipman
ve Koşullar)
STANDART
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
İŞLEM BASAMAKLARI
Eller yıkanarak eldiven giymek.
Ventilatörün çalışması için direk enerji
gerekiyorsa
elektirik
bağlantısı
yapmak, batarya ile çalışıyorsa enerji
yeterliliğini kontrol etmek.
Oksijen
hattı
ile
ventilatörün
bağlantısını sağlamak.
Steril edilmiş ya da tek kullanımlık
ventilatör setini kılıfından çıkararak
hazırlamak.
Ventilatör setinin başlangıç ve bitiş
bağlantısına
anti-bakteriyel
filtre
takmak.
Başlangıç Oksijenini % 100 olacak
şekilde ayarlamak.
Dakikadaki
solunum
sayısını
belirlemek.
Solunum basıncını ayarlamak.
PEEP( Hastanın solunumu sonunda
akciğerde kalan basınç miktarıdır)
ayarlamak.
Yaşam Desteği Sağlamak
Ventilatör ile oksijen vermek.
Ambulans, acil servis, açık saha, oksijen tüpü, regülatör, flowmetre, humudifer,
distile su, ventilatör, ventilatör seti.
Zamanı iyi kullanarak, hasta veya yaralıya ventilatör ile oksijen vermek.
BİLGİ
4. MEKANİK VENTİLASYON
4.1.Mekanik Ventilasyonda Amaç
4.2.Mekanik Ventilasyon
Endikasyonları
4.2.1.Klinik Olarak Mekanik
Ventilasyona Başlama Kriterleri
4.3.Mekanik Ventilatör (Solutma
Cihazları)
4.3.1.MekanikVentilatör
Çeşitleri
4.3.1.1.Genel Kategorilerine
Göre Ventilatörler
4.3.1.2.Kullanım Alanlarına Özel
Ventilatörler
4.4.Mekanik Ventilasyon
Yöntemleri
4.5.Mekanik Ventilasyon
Uygulama
4.5.1.MekanikVentilasyonda
Başarısızlık Nedenleri
4.5.2.MekanikVentilasyonun
50
1.
2.
3.
4.
5.
BECERİ
Malzeme hazırlamak
Tansportventilatörü
kullanmak
Oksijen hattı ile
ventilatörün bağlantısını
yapmak
ventilatör seti ile
ventilatörün bağlantısını
yapmak
hasta ile ventilatörün
bağlantısını yapmak
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
TAVIR
İş disiplinine sahip
olmak
Hasta haklarına
saygılı olmak
Etik davranmak
Hoşgörülü olmak
Dikkatli olmak
İyi bir gözlemci
olmak
Düzenli olmak
Planlı olmak
Zamanı iyi
kullanmak
10. Hastayı ventilatöre bağlamak.
11. Ventilatörü açmak için düğme uygun
konuma getirmek. (AUT-AST / PSV/
CPAP
12. Oksijen saturasyonunu takip etmek.
13. Hasta uyumsuz ise ayarları gözden
geçirmek
14. Gerekirse hastayı doktor istemi ile
sedatize (sakinleştirici ilaç vermek)
etmek.
Sonlandırılmasında Hastanın
İzlenmesi
4.5.3.MekanikVentilasyon
Uygulamasında Dikkat Edilecek
Noktalar
4.5.4.Ventilatörün Temizliği
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 2 dakika
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
NOT:
51
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: YAŞAM DESTEĞİ
MODÜL
: ACİL HAVAYOLU KONTROLÜ 1
KODU
:723H00047
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için airway yerleştirme ve
aspirasyon işleminde kullanılacak araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır.
2. Bu modül, teknik laboratuvarda ve beceri eğitimi sahalarında uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, solunum sistemi anatomik şema üzerinde
incelenmelidir.
6. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, öğrencilerle birlikte manken üzerinde
gerçek uygulama yapılmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
:Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve
teknikleri.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci, tekniğine uygun airway yerleştirebilecek ve cerrahi aseptik
tekniğe uygun aspirasyon uygulayabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Airway yerleştirebilecektir.
2. Aspiratörü hazırlayabilecektir.
3. Aspirasyon uygulayabilecektir.
İÇERİK
:
1. AİRWAY
1.1. Oral Airway
1.1.1. Balonlu Oral Airway
1.2. Nazal Airway
2. ASPİRATÖR
2.1. Aspiratörün Bölümleri
2.2. Aspiratör Çeşitleri
2.2.1. Müstakil Aspiratörler
2.2.2. Merkezî Aspiratör
52
2.3. Aspiratör Sondası
2.4. Aspiratörün Hazırlanması
3. ASPİRASYON
3.1. Aspirasyon Endikasyonları
3.2. Aspirasyon İlkeleri
3.3. Aspirasyon Yöntemleri
3.3.1. Oral Aspirasyon
3.3.2. Nazal Aspirasyon
3.3.3. Trakeal Tüp İçi Aspirasyon
3.3.4. Trakeobronşiyal Aspirasyon
3.3.5. Trakeostomili Hastada Aspirasyon
3.4. Aspirasyon Komplikasyonları
3.5. Aspiratörün Dezenfeksiyonu
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Airway (Airway Yerleştirmek)
1. Airway kullanılması gereken durumları açıklar.
2. Airway çeşitlerini ayırt eder.
3. Hasta veya yaralıya uygun oral airwayi seçer.
4. Oral airwayi, tekniğine uygun yerleştirir.
5. Hasta veya yaralıya uygun nazal airwayi seçer.
6. Nazal airwayi, tekniğine uygun yerleştirir.
7. Airway kullanımında dikkat edilecek noktaları açıklar.
B.Aspiratör (Aspiratörü Hazırlamak)
1. Cerrahi aspiratörün bölümlerini tanıtır.
2. Aspiratör çeşitlerini ayırt eder.
3. Hasta veya yaralının yaşına göre vakum gücünü ayarlar.
4. Aspiratör sonda çeşitlerini ayırt eder.
5. Aspiratör sondasının özelliklerini açıklar.
6. Hasta veya yaralının yaşına göre uygun aspiratör sondası seçer.
7. Ölçekli kavanozu ve bağlantı hortumlarını tekniğine uygun takar.
8. Aspiratörün vakum gücünü kontrol eder.
C.Aspirasyon (Aspirasyon Uygulamak)
1. Aspirasyonun gerekli olduğu durumları açıklar.
2. Aspirasyon yapma ilkelerini sayar.
3. Aspirasyon yöntemlerini ayırt eder.
4. Cerrahi aseptik tekniğe uygun aspiratör sondasını bağlantı hortumuna takar.
5. Aspirasyondan önce preoksijenizasyon sağlar.
53
6. Cerrahi aseptik tekniğe uygun oral aspirasyon uygular.
7. Cerrahi aseptik tekniğe uygun nazal aspirasyon uygular.
8. Cerrahi aseptik tekniğe uygun trakeal tüp içi aspirasyon uygular.
9. Cerrahi aseptik tekniğe uygun trakeaobronşiyal aspirasyon uygular.
10. Cerrahi aseptik tekniğe uygun trakeostomili hastaya aspirasyon uygular.
11. Aspirasyon ilkelerine uyar.
12. Aspirasyonun komplikasyonlarını açıklar.
13. Cerrahi aseptik tekniğe uygun ölçekli kavanoz ve bağlantı hortumlarını dezenfekte
eder.
54
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NUMARASI 1
YETERLİK
Acil Havayolu Kontrolünü Sağlamak
ORTAM (Araç-Gereç, Ekipman ve Koşullar)
STANDART
İşlem Basamakları
1. Eldiven giymek
Oral Airway Yerleştirmek için;
2. Havayolu açıklığını sağlamak için başa
pozisyon vermek
3. Ağız içinde kan, kusmuk yabancı cisim
varsa temizlemek
4. Uygun boyutta oral airway seçimi
yapmak
5. Hastanın ağzını açmak.
6. Konkav yüzü kafaya doğru bakacak
şekilde ağız içine yerleştirmek.
7. Damak üzerinde kaydırarak ilerletirken
180° döndürünüz.
8. Dudaklara dayanıncaya kadar farenkse
doğru itmek
Nazal Airway Uygulama Tekniği
1. Uygun boyutta tüp seçimi yapmak
2. Kayganlaştırıcı jel sürmek
3. Tüpün distal ucunu, doğru eğim ile burun
deliğinden yavaşça sokmak
4. Tüpü ilerletmek
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 10 sn
NOT:
İŞLEM ANALİZİ
İŞ
İŞLEMİN ADI
Yaşam Desteği Sağlamak
Airway uygulamak
Teknik laboratuvar, beceri eğitim sahası, oral airway, balonlu oral airway, nazal
airway, su bazlı kayganlaştırıcı jel, eldiven
Tekniğine uygun oral ve nazal airway yerleştirebilmek
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. AİRWAY
1. Airway uygulamasına karar
1. Düzenli olmak
1.1. Oral Airway
vermek
2. Planlı olmak
1.1.1. Balonlu Oral Airway
2. Kişisel koruyucu tedbirleri
3. Zamanı iyi kullanmak
1.2. Nazal Airway
almak
4. Dikkatli olmak
3. Hastaya uygun tüp seçmek
5. Soğukkanlı olmak
4. Baş ve boyuna pozisyon
vermek
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
55
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NUMARASI
YETERLİK
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEMİN ADI
2
Yaşam Desteği Sağlamak
Aspiratörü hazırlamak
Acil Havayolu Kontrolünü Sağlamak
ORTAM (Araç- Gereç,
Ekipman ve Koşullar)
Teknik laboratuvar, beceri eğitim sahası, aspiratör, aspiratör sondaları, eldiven, steril eldiven, steril su.
STANDART
Aspiratörü hazırlayarak hastaya uygun sondayı seçebilmek
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
11. Cihazın elektrik bağlantısını sağlamak ya 2. ASPİRATÖR
1. Gözlem yapmak
1. Dikkatli olmak
2.1. Aspiratörün Bölümleri
da şarj seviyesini kontrol etmek
2. Hızlı olmak
2. Sonda seçimi yapmak
2.2. Aspiratör Çeşitleri
12. Kavanozun temiz olup olmadığını kontrol
3. Pratik olmak
2.2.1.Müstakil Aspiratörler 3. Aseptik kurallara uymak 4. Zamanı iyi kullanmak
etmek
2.2.2. Merkezî Aspiratör
13. Bağlantı hortumunun kavanoz kapağına
5. Ekip çalışmasına
4. Cihaz kullanmak
2.3. Aspiratör Sondası
takılmış ve kapağın kavanoza sıkıca
uymak
2.4. Aspiratörün Hazırlanması
oturmuş olmasına dikkat etmek
14. Cihazın aç/kapat düğmesinin çalışıp
çalışmadığını kontrol etmek
15. Hasta ya da yaralıya uygun aspiratör
sondasını seçmek.
16. Elleri yıkayıp eldiven giymek
17. Aspiratör sondasını bağlantı hortumuna
takmak
18. Sondayı kullanacak elinize steril eldiven
giymek.
19. Aç/kapat düğmesine basmak
20. Vakum ayarlama düğmesi ile vakum
gücünü ayarlamak
21. Steril su çekerek vakumu kontrol etmek
22. Her vakum işleminden sonra aspiratörü
kapatmak
56
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 1 dakika
NOT :
İşlemi Öğrenme Süresi:4 ders saati
57
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NUMARASI
YETERLİK
3
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
İŞLEMİN ADI
Yaşam Desteği Sağlamak
Aspirasyon uygulamak
Acil Havayolu Kontrolünü Sağlamak
ORTAM (Araç- Gereç,
Ekipman ve Koşullar)
STANDART
Teknik laboratuvar, beceri eğitim sahası, oral/nazal airway, trakeal tüp, aspiratör, aspiratör sondaları, eldiven, steril eldiven, steril
su.
15 saniyede cerrahi aseptik tekniğe uygun aspirasyon uygulayabilmek.
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
3. ASPİRASYON
3. Eldiven giyip maske ve gözlük takmak
1.
3.1. Aspirasyon Endikasyonları
4. Aspiratörü ve oksijen sistemini
2.
3.2. Aspirasyon İlkeleri
hazırlamak
3.3. Aspirasyon Yöntemleri
5. Aspirasyon gerekliliğini belirlemek
3.
3.3.1. Oral Aspirasyon
6. Aspirasyondan önce en az 30 saniye %
4.
3.3.2. Nazal Aspirasyon
100 O2 vermek.
3.3.3. Trakeal Tüp İçi Aspirasyon
7. Başı hafifçe ekstansiyona getirmek
Oral aspirasyon uygulanacaksa;
3.3.4. Trakeobronşiyal Aspirasyon
3.3.5. Trakeostomili Hastada Aspirasyon
4. Sondanın distal ucu dayanıncaya kadar
3.4. Aspirasyon Komplikasyonları
ağız içinde ilerletmek.
3.5. Aspiratörün Dezenfeksiyonu
5. Vakumu açıp sondayı, baş ve işaret
parmaklarınız arasında hafifçe çevirerek
ağız içinde hareket ettirmek.
Nazal aspirasyon uygulanacaksa;
1. Sondanın ilerletilecek uzunluğunu
ayarlamak
2. Sondayı burun deliğinden yavaşça sokup
ilerletmek
3. Sondanın distal ucu, farenksin alt
seviyesine ulaştığında boyunu fleksiyona,
atlanto- oksipital eklemi ekstansiyona
getirmek.
4. Sondayı alt solunum yolunda ilerletmek.
5. Vakumu açıp sondayı baş ve işaret
58
BECERİ
Gözlem yapmak
Sonda seçimi yapmak
Aseptik kurallara uymak
Cihaz kullanmak
1.
2.
3.
4.
5.
TAVIR
Dikkatli olmak
Hızlı olmak
Pratik olmak
Zamanı iyi kullanmak
Ekip çalışmasına
uymak
parmaklarınız arasında hafifçe çevirerek
geri çekmek.
Trakeal tüp içi aspirasyon uygulanacaksa;
1. Sondanın ilerletilecek uzunluğunu
ayarlamak
2. Preoksijenizasyon uygulamak
3. Balonu veya ventilatörü trakeal tüpün
konektöründen çıkarmak
4. Sondayı, trakeal tüpün içinde yavaşça
ilerletmek.
5. Vakumu açıp sondayı döndürerek
yavaşça çıkarmak.
6. Balonu veya ventilatörü trakeal tüpün
konektörüne takmak
Trakeobronşiyal aspirasyon
uygulanacaksa;
1. Trakeal tüpe 3–5 ml SF sıkmak
Trakeostomili hastada aspirasyon
uygulanacaksa;
o
1. Hastanın başını 30-45 yükseltmek
2. Sondayı stomadan veya tüpten içeri 10–
15 cm ilerletmek
3. Vakumu açıp sondayı sağa sola çevirerek
yavaşça geri çekmek.
4. Aspirasyon periyotları arasında ve
sonrasında oksijen vermek.
5. Aspirasyon periyotları arasında ve
sonrasında oksijen vermek.
6. Aspiratörü dezenfekte etmek
7. Aspiratörün güç kaynağını şarj etmek
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 15 sn
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
NOT :
59
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: YAŞAM DESTEĞİ
MODÜL
: ACİL HAVA YOLU KONTROLÜ 2
KODU
:723H00122
SÜRE
: 40/24
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için trakeal entübasyon ve
laringeal maske işleminde kullanılacak araç, gereç ve ekipmanlar sağlanmalıdır.
2. Bu modül, teknik laboratuvarda ve beceri eğitimi sahalarında uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 32 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, solunum sistemi anatomik şema üzerinde
incelenmelidir.
6. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, örnek vaka senaryoları hazırlanıp ekip
çalışması ile Sağlık Bakanlığı’nın onayladığı ERC kararları doğrultusunda uygulama
yapılmalıdır.
7. Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı “Ambulans ve Acil Bakım Teknikerleri İle Acil Tıp
Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Tebliğ”i ve Ek–2 uygulama
kılavuzunda yer alan hastane öncesi acil tıbbi yardım ve bakım akış şemaları
incelenmelidir.
8. Bu modülün başarıya ulaşabilmesi için entübasyon maketi üzerinde her öğrencinin en
az 5 kez uygulama yapması sağlanmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
GENEL AMAÇ
AMAÇLAR
: Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem
ve teknikleri.
: Öğrenci, ERC (Avrupa Resüsitasyon Konseyi) kararlarına uygun
olarak ve Sağlık Bakanlığı’nın yayınladığı “Ambulans ve Acil Bakım
Teknikerleri İle Acil Tıp Teknisyenlerinin Çalışma Usul ve Esaslarına
Dair Tebliğ”i ve Ek–2 uygulama kılavuzu doğrultusunda ve süresinde
laringoskop kullanabilecek, orotrakeal entübasyon ve laringeal maske
airway uygulayabilecektir.
:
1. Laringoskop kullanabilecektir.
2. Trakeal entübasyon uygulayabilecektir.
3. Laringeal maske airway uygulayabilecektir.
60
İÇERİK
:
1. LARİNGOSKOP
1.1. Handle
1.2. Bleyd
1.3. Laringoskopi Tekniği
2. TRAKEAL ENTÜBASYON
2.1. Orotrakeal Entübasyon
2.1.1. Orotrakeal Entübasyonda Kullanılan Malzemeler
2.1.2. Orotrakeal Entübasyon Tekniği
2.1.3. Orotrakeal Entübasyon Komplikasyonları
2.2. Ekstübasyon
2.3. Nazotrakeal Entübasyon
2.4. Entübasyon Güçlüğü
2.4.1. Entübasyon Güçlüğünde Yapılması Gerekenler
2.5. Cerrahi Hava Yolu Teknikleri
3. LARİNGEAL MASKE AİRWAY (LMA/LM)
3.1. LMA Uygulama Tekniği
3.2. LMA’nın Çıkarılması
3.3. LMA Uygulamasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
3.4. LMA Uygulamasının Komplikasyonları
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Laringoskop (Laringoskop Kullanmak)
1. Laringoskop parçalarını tanır.
2. Larengoskop handle kısmını tanır.
3. Laringoskop bleydlerini ayırt eder.
4. Laringoskopu hazır hale getirir.
5. Hasta veya yaralının baş ve boynuna laringoskopi için doğru olarak pozisyon
verir.
6. Doğru teknik ile laringoskobu yerleştirerek vokal kordları gözlemler.
B.Trakeal Entübasyon (Trakeal Entübasyon Uygulamak)
1. Trakeal entübasyonu tanımlar.
2. Trakeal entübasyon çeşitlerini sıralar.
3. Nazotrakeal entübasyonu tanımlar.
4. Orotrakeal entübasyonu tanımlar.
5. Trakeal entübasyon endikasyonlarını sıralar.
6. Orotrakeal entübasyon tekniği açısından yetişkin ve çocuk arasındaki anatomik
farklılıkları ayırt eder.
7. Orotrakeal entübasyon için gerekli olan malzemeleri tanır.
1. Orotrakeal entübasyon için gerekli olan malzemeleri doğru olarak ve eksiksiz
hazırlar.
61
2. Doğru ve tekniğine uygun olarak orotrakeal entübasyon uygular.
3. Trakeal tüpün yerini uygun teknik ile doğrular.
4. Trakeal tüpün tespitini doğru olarak yapar.
5. Trakeal tüp ile balon valf maskenin bağlantısını yaparak hastayı havalandırır.
6. Orotrakeal entübasyon komplikasyonlarını sıralar.
7. Tekniğine uygun ve doğru olarak hastayı ekstübe eder.
8. Entübasyon güçlüğünde yapılması gerekenleri doğru olarak uygular.
9. Cerrahi havayolu tekniklerini sıralar.
C.Laringeal Maske Airway (LMA/LM) (Laringeal Maske Airway Uygulamak)
1. Laringeal maske airwayi tanımlar ve çeşitlerini sıralar.
2. Tekniğine uygun ve doğru olarak laringeal maske uygular.
3. Tekniğine uygun ve doğru olarak laringeal maskeyi çıkarır.
4. Laringeal maske uygulamasında dikkat edilmesi gereken noktaları sıralar.
5. Laringeal maske komplikasyonlarını sayar.
62
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
İŞLEM ANALİZİ
Yaşam Desteği Sağlamak
İŞLEM NUMARASI
İŞLEMİN ADI
1
Laringoskop kullanmak
YETERLİK
Acil Hava Yolu Kontrolünü Sağlamak
ORTAM (Araç-Gereç,
Dış ortam, acil servis, ambulans, entübasyon mankeni, laringoskop, bleyd çeşitleri, oksijen tüpü
Ekipman ve Koşullar)
veya merkezi oksijen çıkışı, oksijen ekipmanları, aspiratör ve aspirasyon sondaları, balon valf
maske, eldiven
STANDART
Tekniğine uygun olarak laringoskop kullanmak
İşlem Basamakları
BİLGİ
1. LARİNGOSKOP
1. Eldiven giymek.
1.1. Handle
2. Bleyd seçimi yapmak.
1.2. Bleyd
3. Bleyd ve sapı ayrı elde tutarak
1.3. Laringoskopi Tekniği
birbirine yaklaştırmak.
4. Bleyd ile sapta bulunan kilit
yerlerini birbirine geçirmek.
5. Bleydi sapa kilitlemek.
6. Sap ile bleydi tekrar paralel hâle
getirerek kapatmak.
7. Hastanın baş kısmına geçirmek.
8. Hastayı koklama pozisyonuna
getirmek.
9. Bleyd ile sapı, 90o açı yapacak
şekilde
açarak
ampulün
yanmasını sağlamak.
10. Laringoskopu sol elinize almak.
11. Sağ elinizin başparmağı ile
hastanın ağzını aralamak.
12. Bleydi, ağzın sağ yanından
içeriye doğru sokunuz.
13. Hastanın dilini, bleydin eğimi
içine alarak bleydi sola doğru
ilerletmek.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
63
BECERİ
Malzemeleri tanımak
Olay yeri güvenliğini sağlamak
Aseptik tekniklere uymak
Bleyd seçimi yapmak
Laringoskopu hazır hale getirmek
Balon valf maske ile hastayı
solutmak.
Oksijen vermek.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
TAVIR
Düzenli olmak
Planlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
Dikkatli olmak
Soğukkanlı olmak
Ekip çalışmasına
uymak
14. Bleydi ağız içinde ilerletmek.
15. Laringoskopun sapını hastanın
vücut ekseni ile 45o açı
oluşturacak şekilde yukarı doğru
kaldırmak.
16. Laringoskopu dezenfekte etmek.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 15 sn
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
NOT:
64
İŞLEM ANALİZİ
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Yaşam Desteği Sağlamak
İŞLEM NUMARASI
2
İŞLEMİN ADI
Trakeal entübasyon uygulamak
YETERLİK
Acil Hava Yolu Kontrolünü Sağlamak
ORTAM (Araç-Gereç,
Ekipman ve Koşullar)
Dış ortam, acil servis ambulans, larengoskop, bleyd, oksijen tüpü veya merkezi oksijen çıkış, balon valf maske,
stile, çeşitli boyutlarda trakeal tüpler, kolorimetrik kapnometre, eldiven, enjektör, sargı bezi veya flaster, steteskop,
puls oksimetre, entübasyon mankeni
Tekniğine uygun olarak ve süresinde trakeal entübasyon uygulamak
STANDART
İşlem Basamakları
BİLGİ
1. Olay yerini değerlendirerek 2. TRAKEAL ENTÜBASYON
2.1. Orotrakeal Entübasyon
güvenlik önlemlerini almak.
2.1.1. Orotrakeal
2. Kişisel korunma önlemlerini
almak.
Entübasyonda Kullanılan
3. Hastanın bilinci ve ABC’sini
Malzemeler
2.1.2. Orotrakeal Entübasyon
değerlendirmek.
4. Hastaya BVM ile % 100 O2
Tekniği
2.1.3. Orotrakeal Entübasyon
vermek.
5. Entübasyon
işlemi
için
Komplikasyonları
2.2. Ekstübasyon
kullanılacak
malzemeleri
2.3. Nazotrakeal Entübasyon
hazırlamak.
2.4. Entübasyon Güçlüğü
6. Hastanın baş ve boynuna
2.4.1. Entübasyon
koklama pozisyonu vermek.
7. Laringoskopun
ampulünün
Güçlüğünde Yapılması
yanmasını sağlamak.
Gerekenler
2.5. Cerrahi Hava Yolu Teknikleri
8. Laringoskopi yapmak.
9. Style kullanılacaksa tüp içine
yerleştirmek.
10.
Tüpün
distal
ucuna
kayganlaştırıcı jel sürmek.
11.
Trakeal tüpü sağ el ile
tutmak.
65
BECERİ
1. Eldiven giymek.
2. Baş ve boyuna pozisyon
vermek
3. Bleyd seçimi yapmak
4. Laringoskobu hazır hale
getirmek
5. Hastayı balon valf maske ile
solutmak.
6. Oksijen tedavisi uygulamak.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
TAVIR
Düzenli olmak
Planlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
Dikkatli olmak
Soğukkanlı olmak
Ekip çalışmasına uymak
12.
Tüpü
ağız
içinde
ilerletmek.
13.
Tüp ucunu, vokal kordlar
arasından kaflı kısım görülmez
olana kadar ilerletmek.
14.
Laringoskobu çıkarmak.
15.
Tüpü yerleştirirken style
kullandı iseniz diğer eliniz ile
styleyi çekerek çıkarmak.
16.
Tüpün kafını hava kaçağı
olmayacak şekilde 5–10 ml
hava ile şişirmek.
17.
% 100 oksijen bağlanmış
balonu,
trakeal
tüpün
adaptörüne takarak hastayı
solutmak.
18.
Tüpün yerini doğrulamak.
19.
Trakeal tüpü, hastanın
ağız kenarına yaslamak.
20.
Hastanın
ağzına
oral
airway yerleştirmek.
21.
Tüpü flaster, sargı bezi ya
da tespit malzemesi ile
sabitlemek.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 2 dakika
İşlemi Öğrenme Süresi: 12 ders saati
NOT:
66
İŞLEM ANALİZİ
İŞ
Yaşam Desteği Sağlamak
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM NUMARASI
YETERLİK
İŞLEMİN ADI
3
Acil Hava Yolu Kontrolünü Sağlamak
ORTAM (Araç-Gereç,
Ekipman ve
Koşullar)
STANDART
Dış ortam, acil servis, ambulans, larengoskop, bleyd, oksijen tüpü veya merkezi oksijen çıkış, balon valf maske,
laringeal maske airway, kolorimetrik kapnometre, eldiven, enjektör, sargı bezi veya flaster, steteskop, puls oksimetre,
entübasyon mankeni
Tekniğine uygun olarak ve süresinde laringeal maske airway uygulamak
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Olay yeri değerlendirilerek güvenlik
önlemlerini almak.
2. Kişisel korunma önlemlerini almak.
3. Hastanın bilinci ve ABC’sini
değerlendirmek.
4. Hastaya en az 30 saniye BVM ile
% 100 O2 vermek.
5. Kullanılacak
malzemeleri
hazırlamak.
6. LMA kafını kontrol etmek.
7. Kafın içindeki havayı boş bir
enjektör ile boşaltmak.
8. LMA’nın
arka
yüzüne
kayganlaştırıcı jel sürmek.
9. Bir eliniz ile hasta veya yaralının
başı
ekstansiyonda,
boynu
fleksiyonda
olacak
şekilde
pozisyon vermek.
10.
Hastaya koklama pozisyonu
vermek.
11.
LMA açıklığı yukarı bakacak
BİLGİ
3. LARİNGEAL MASKE AİRWAY
(LMA/LM)
3.1. LMA Uygulama Tekniği
3.2. LMA’nın Çıkarılması
3.3. LMA Uygulamasında Dikkat
Edilmesi Gereken Hususlar
3.4. LMA Uygulamasının
Komplikasyonları
67
Laringeal maske airway uygulamak
1.
2.
3.
4.
5.
BECERİ
Pozisyon vermek
Eldiven giymek.
Hastayı balon valf maske ile
solutmak.
Laringeal maske seçimi
yapmak
Laringeal maskeyi hazır
hale getirmek
1.
2.
3.
4.
5.
6.
TAVIR
Planlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
Hasta haklarına saygılı
olmak
Dikkatli olmak
Soğukkanlı olmak
Ekip çalışmasına
uymak
şekilde, tüp ve maskenin birleşim
yerinden
baş
ve
işaret
parmaklarınızla kalem tutar gibi
tutmak.
12.
Maskenin açıklığı alt çene ve
dile bakacak şekilde maskenin sivri
uç kısmını hastanın sert damağına
doğru bastırarak ilerletmek.
13.
LMA’yı işaret parmağı ile
damak
üzerinden
kaydırarak
laringofarenkse kadar itmek.
14.
İşaret
parmağınızı
ağzın
içinden çekmek.
15.
Kafı, önerilen miktarda hava ile
şişirmek.
16.
LMA’nın balonla bağlantısını
yaparak hastayı solutmak.
17.
Flaster ya da sargı bezi
yardımıyla LMA’nın ağız dışında
kalan tüp kısmını sabitlemek.
LMA çıkarılacaksa
1. Aspirasyon sondası ve aspiratörü
hazırlamak.
2. Sargı bezi ya da flasteri çıkarmak.
3. LMA’nın balonla olan bağlantısını
ayırmak.
4. LMA’nın kafını boşaltmak.
5. LMA’yı çıkarmak.
6. Hastayı gerekirse aspire etmek.
7. Gerekirse
bir
süre
oksijen
uygulamak.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 15 saniye
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
68
NOT:
69
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: YAŞAM DESTEĞİ
MODÜL
: EKG (ELEKTROKARDİYOGRAFİ)
KODU
:723H00048
SÜRE
: 40/32
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMALAR
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için EKG çekim işleminde
kullanılacak araç, gereç ve ekipman sağlanmalıdır.
2. Bu modül, teknik laboratuvarda ve beceri eğitimi sahalarında uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 24 saatin dışında
kalan bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
: Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem ve
teknikleri.
GENEL AMAÇ
: Öğrenci, tekniğine uygun, EKG
bozukluklarını ayırt edebilecektir.
AMAÇLAR
:
1. EKG cihazını kullanabilecektir.
2. EKG değerlendirebilecektir.
3. Kalp ritim bozukluklarını ayırt edebilecektir.
İÇERİK:
1. EKG CİHAZI
1.1. Kardiyak İletim
1.2. Elektrofizyoloji
1.3. EKG Cihaz Çeşitleri
1.4. EKG Elektrotları
1.5. EKG Kâğıdı
1.6. EKG Derivasyonları
1.6.1. Ekstremite Derivasyonları
1.6.2. Göğüs Derivasyonları
1.7. EKG Çekimi
1.7.1. EKG Çekiminde Dikkat Edilecek Hususlar
2. EKG OKUMA
70
çekebilecek
ve
kalp
ritim
2.1. EKG Dalgaları
2.1.1. P Dalgası
2.1.2. QRS Kompleksi
2.1.3. T Dalgası
2.2. EKG Aralıkları
2.2.1. PR Aralığı
2.2.2. ST Segmenti
2.2.3. QT Aralığı
2.2.4. RR Aralığı
2.2.5. PP Aralığı
2.3. Kalp Hızının Hesaplanması
2.4. Elektrokardiyogram Değerlendirme
3. KALP RİTİM BOZUKLUKLARI
3.1. Uyarı Oluşumundaki Bozukluklar
3.1.1. Sinüs Ritimleri
3.1.2. Atriyal Aritmiler
3.1.3. Ventriküler Aritmiler
3.2. Uyarı İletimindeki Bozukluklar
3.2.1. Atriyoventriküler (AV) Kalp Blokları
3.2.2. Wolff-Parkinson-White (WPW) Sendromu
3.3. Myokard İnfarktüsü (MI)
3.3.1. Akut Myokard İnfarktüsü
3.3.2. Geçirilmiş Myokard İnfarktüsü
3.4. Kardiyak Arrest Ritimleri
3.4.1. Ventriküler Taşiaritmi (Nabızsız VT ve VF)
3.4.2. Nabızsız Elektriksel Aktivite (NEA)
3.4.3. Asistol
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.EKG Cihazı (EKG Çekmek)
1. EKG’yi açıklar.
2. EKG’den elde edilebilecek verileri açıklar.
3. Kardiyak iletimi açıklar.
4. Kalpte gerçekleşen elektrofizyolojiyi açıklar.
5. EKG cihaz çeşitlerini ayırt eder.
6. EKG cihazında bulunan göstergeleri açıklayarak kullanır.
7. EKG cihazını kalibre eder.
8. EKG kâğıdı ve özelliklerini açıklar.
9. Ekstremite elektrotlarını elektro jel kullanarak tekniğine uygun hastaya bağlar.
10. Ekstremite derivasyonlarını ayırt eder.
11. Bipolar ekstremite derivasyonlarını ve özelliklerini açıklar.
12. Unipolar ekstremite derivasyonlarını ve özelliklerini açıklar.
13. Göğüs elektrotlarını, elektro jel kullanarak tekniğine uygun hastaya bağlar.
71
14. Göğüs derivasyonlarını ve özelliklerini açıklar.
15. EKG cihazını çalıştırır.
16. EKG cihazını kapattıktan sonra elektrotları hastadan çıkarır.
B.EKG Okuma (EKG Değerlendirmek)
1. EKG dalgalarını ayırt eder.
2. EKG dalgalarının özelliklerini açıklar.
3. EKG aralıklarını ayırt eder.
4. EKG aralıklarının özelliklerini açıklar.
5. EKG üzerinde düzenli ritimlerde kalp hızını hesaplar.
6. EKG üzerinde düzensiz ritimlerde kalp hızını hesaplar.
C.Kalp Ritim Bozuklukları (Kalp Ritim Bozukluklarını Ayırt Etmek)
1. Normal sinüs ritmini ve özelliklerini açıklar.
2. Sinüs ritim bozukluklarını ve özelliklerini açıklar.
3. Atriyal taşikardiyi ve özelliklerini açıklar.
4. Atriyal ritim bozukluklarını ve özelliklerini açıklar.
5. Ventriküler ritim bozukluklarını ve özelliklerini açıklar.
6. Atriyoventriküler kalp bloklarını ayırt eder.
7. Wolff-Parkinson-White sendromu ve delta dalgasını açıklar.
8. Myokard enfarktüsünde EKG değişikliklerini bilir.
9. Kardiyak arrest ritimlerini ayırt eder.
10. Ventriküler taşiaritmileri ve özelliklerini açıklar.
11. Nabızsız elektriksel aktivite ve özelliklerini açıklar.
12. Asistol ve özelliklerini açıklar.
72
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEMİN ADI
1
EKG Çekmek ve Kalp Ritim Bozukluklarını Ayırt Etmek
Yaşam Desteği Sağlamak
MESLEĞİN ADI
İŞLEM NUMARASI
EKG cihazını kullanmak
YETERLİK
ORTAM (Araç gereç,
donanım ve koşullar) Teknik laboratuar beceri eğitim sahası, EKG cihazı, EKG kâğıdı, elektro jel, kağıt havlu, kalem
STANDART
Cihazın kalibrasyonunu yaparak elektrotları doğru yerlerine yerleştirip EKG çekmek
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. EKG CİHAZI
1. Elektrotları kontrol
1. Düzenli olmak
1. Cihazın elektrik bağlantısını yapmak
1.1. Kardiyak İletim
etmek
2. Planlı olmak
2. Elektrotları kontrol etmek
1.2.
Elektrofizyoloji
2.
Hasta
kablosunu
3. Zamanı iyi kullanmak
3. Hasta kablosu ile cihazın bağlantısını
1.3.
EKG
Cihaz
Çeşitleri
kontrol
etmek
4. İş disiplinine sahip olmak
sağlamak
1.4.
EKG
Elektrotları
5. Dikkatli olmak
3. EKG kâğıdı takmak
4. EKG kâğıdını kontrol etmek
1.5.
EKG
Kâğıdı
6. Soğukkanlı olmak
5. Cihazı açık konuma getirmek
1.6. EKG Derivasyonları
7. Ekip çalışmasına uymak
6. EKG cihazını kalibre etmek
1.6.1. Ekstremite
8. Hasta haklarına saygı göstermek
7. Elektrot yerleştirilecek vücut bölgelerini
Derivasyonları
açıkta bırakmak
1.6.2. Göğüs
8. Elektrot yerleştirilecek vücut bölgelerine
Derivasyonları
elektro jel sürmek
1.7. EKG Çekimi
9. Kırmızı ekstremite elektrotunu sağ el
1.7.1. EKG Çekiminde
bileğine takmak
Dikkat Edilecek Hususlar
10. Sarı ekstremite elektrotunu sol el
bileğine takmak
11. Yeşil ekstremite elektrotunu sol ayak
bileğine takmak
12. Siyah ekstremite elektrotunu sağ ayak
bileğine takmak
13. Kırmızı göğüs elektrotunu sternumun
sağ kenarında 4. interkostal aralığa
yerleştirmek
14. Sarı göğüs elektrotunu sternumun sol
73
kenarında 4. interkostal aralığa
yerleştirmek
15. Kahverengi göğüs elektrotunu sol
klavikulanın orta çizgisi ile 5. interkostal
aralığın kesiştiği noktaya yerleştirmek
16. Yeşil göğüs elektrotunu sarı ile
kahverenginin tam ortasına yerleştirmek
17. Siyah göğüs elektrotunu sol ön
koltukaltı çizgisi ile 5. interkostal
aralığın kesiştiği noktaya yerleştirmek
18. Mor göğüs elektrotunu sol orta koltukaltı
çizgisi ile 5. interkostal aralığın kesiştiği
noktaya yerleştirmek
19. Cihaz filtrelerinin açık konumda
olmasını sağlamak
20. Kayıt işlemini başlatmak
21. Cihazı kapalı konuma getirmek
22. Göğüs elektrotlarını çıkarmak
23. Ekstremite elektrotlarını çıkarmak
24. Elektro jel sürülen vücut bölgelerini
kâğıt havlu ile silmek
25. Elektrokardiyogramı cihazdan düzgün
bir şekilde yırtarak çıkarmak
26. EKG üzerine hastanın adını, soyadını,
çekim yapılan tarih ve saati yazmak
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 3 dakika
NOT
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
74
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI:
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Yaşam Desteği Sağlamak
İŞLEM NUMARASI:
2
İŞLEMİN ADI
EKG değerlendirmek
YETERLİK
EKG Çekmek ve Kalp Ritim Bozukluklarını Ayırt Etmek
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
Teknik laboratuvar, beceri eğitim sahası, elektrokardiyogram
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
EKG dalga ve aralıklarını ayırt ederek değerlendirmek
BECERİ
TAVIR
1. Elektrokardiyogram üzerinde
kalibrasyonu kontrol etmek
2. P dalgasını ayırt etmek
3. QRS kompleksini ayırt etmek
4. T dalgasını ayırt etmek
5. PR aralığını ayırt etmek
6. ST segmentini ayırt etmek
7. QT aralığını ayırt etmek
8. RR aralığını ayırt etmek
9. PP aralığını ayırt etmek
10. Kalp hızını hesaplamak
BİLGİ
2. EKG OKUMA
2.1. EKG Dalgaları
2.1.1. P Dalgası
2.1.2. QRS Kompleksi
2.1.3. T Dalgası
2.2. EKG Aralıkları
2.2.1. PR Aralığı
2.2.2. ST Segmenti
2.2.3. QT Aralığı
2.2.4. RR Aralığı
2.2.5. PP Aralığı
2.3. Kalp Hızının Hesaplanması
2.4. Elektrokardiyogram
Değerlendirme
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 1 dakika
1. Kalibrasyon kontrolü yapmak 1. Düzenli olmak
Planlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
İş disiplinine sahip olmak
Dikkatli olmak
Soğukkanlı olmak
5. Ekip çalışmasına uymak
2.
1.
2.
3.
4.
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
NOT
75
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Yaşam Desteği Sağlamak
İŞLEM NUMARASI
3
İŞLEMİN ADI
Kalp ritim bozukluklarını ayırt etmek
YETERLİK
EKG Çekmek ve Kalp Ritim Bozukluklarını Ayırt Etmek
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
Teknik laboratuvar, beceri eğitim sahası, elektrokardiyogram.
STANDART
EKG üzerinde kalp ritim bozukluklarını ayırt etmek
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
3. KALP RİTİM BOZUKLUKLARI
Sinüs ritmini ayırt etmek
1. EKG dalgalarını ayırt
3.1. Uyarı Oluşumundaki Bozukluklar
Sinüs taşikardisini ayırt etmek
etmek
3.1.1. Sinüs Ritimleri
Sinüs bradikardisini ayırt etmek
2. EKG aralıklarını ayırt
3.1.2. Atriyal Aritmiler
Sinüs aritmisini ayırt etmek
etmek
3.1.3. Ventriküler Aritmiler
Sinüs arrestini ayırt etmek
3.2. Uyarı İletimindeki Bozukluklar
Atriyal taşikardiyi ayırt etmek
3.2.1. Atriyoventriküler (AV) Kalp
Atriyal flatteri ayırt etmek
Atriyal fibrilasyonu ayırt etmek
Blokları
3.2.2. Wolff-Parkinson-White (WPW)
Ventriküler taşikardiyi ayırt etmek
Ventriküler fibrilasyonu ayırt etmek
Sendromu
3.3. Myokard İnfarktüsü (MI)
AV blokları ayırt etmek
3.3.1. Akut Myokard İnfarktüsü
WPW sendromunu ayırt etmek
3.3.2. Geçirilmiş Myokard İnfarktüsü
Akut myokard infarktüsünü ayırt etmek
3.4. Kardiyak Arrest Ritimleri
Geçirilmiş myokard infarktüsünü ayırt
3.4.1. Ventriküler Taşiaritmi (Nabızsız
etmek
15. Ventriküler taşiaritmileri ayırt etmek
VT ve VF)
3.4.2. Nabızsız Elektriksel Aktivite
16. Nabızsız elektriksel aktiviteyi ayırt etmek
17. Asistolü ayırt etmek
(NEA)
3.4.3. Asistol
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 30 saniye
İşlemi Öğrenme Süresi: 8 ders saati
NOT
76
TAVIR
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Düzenli olmak
Planlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
İş disiplinine sahip olmak
Dikkatli olmak
Soğukkanlı olmak
Ekip çalışmasına uymak
MODÜL BİLGİ SAYFASI
ALAN
: ACİL SAĞLIK HİZMETLERİ ALANI
MESLEK/DAL
: ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
DERS
: YAŞAM DESTEĞİ
MODÜL
: DEFİBRİLASYON VE MONİTÖRİZASYON
KODU
:723H00123
SÜRE
: 40/16
ÖN KOŞUL
:
AÇIKLAMA
:
1. Bu modülün yeterliğe dayalı amaçlarına ulaşılabilmesi için defibrilasyon, kardiyak ve
solunum monitörizasyonu işleminde kullanılacak araç, gereç ve ekipmanlar
sağlanmalıdır.
2. Bu modül, teknik laboratuvarda ve beceri eğitimi sahalarında uygulanmalıdır.
3. Modülde yer alan yeterliğe dayalı amaçlar 40 saat sonunda ulaşılması öngörülerek
hazırlanmıştır. Bu nedenle yüz yüze eğitim süreci için ayrılan 16 saatin dışında kalan
bireysel eğitim için ayrılan süre de dikkate alınarak planlama yapılmalıdır.
4. Öğretmen, bu modülün işlenişi sırasında içerik sıralamasına aynen uymalıdır.
5. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, defibrilasyon işleminde güvenlik tedbirleri
mutlaka alınmalıdır.
6. Bu modülün öğrenme-öğretme sürecinde, öğrencilerle birlikte manken üzerinde
gerçek uygulama yapılmalıdır.
ÖĞRETİM YÖNTEM
VE TEKNİKLERİ
GENEL AMAÇ
: Sesli okuma, yazma (not alma, satır altı çizme, cümlede kullanma),
soru- cevap, rol yapma, drama, tartışma, beyin fırtınası, problem
çözme, araştırma, uygulama gibi modüler bireysel öğrenme yöntem
ve teknikleri.
: Öğrenci, ERC kararları doğrultusunda defibrilasyon, kardiyak ve
solunum monitörizasyon uygulamasına yardımcı olabilecektir.
AMAÇLAR
:
1. Defibrilatörü hazırlayabilecektir.
2. Defibrilasyona yardımcı olabilecektir.
3. Monitörizasyonuna yardımcı olabilecektir.
İÇERİK
:
1. DEFİBRİLATÖR
1.1.Defibrilatör Çeşitleri
1.1.1. Kullanım Şekline Göre Defibrilatörler
1.1.2.Dalga Şekline Göre Defibrilatörler
1.2.Defibrilasyonu Etkileyen Faktörler
1.2.1. Göğüs Duvarı Direnci (Transtorasik İmpedans)
77
1.2.2. Defibrilasyonda Oksijen Kullanımı
1.2.3.Kardiyopulmoner Resüsitasyon
1.2.4.Enerji Seviyesi
2. DEFİBRİLASYON
2.1.Defibrilasyon Aşamaları
2.2.Çocuklarda Defibrilasyon
2.3.Asistolde Defibrilasyon
2.4.Kardiyoversiyon
2.5.Defibrilasyon Komplikasyonları
2.6.Defibrilatör Bakımı
3.MONİTÖRİZASYON
3.1.Kardiyak Monitörizasyon
3.1.1.EKG Monitörizasyonu
3.1.2.Kan Basıncı Monitörizasyonu
3.1.3.Kardiyak Monitörizasyon Aşamaları
3.2. Solunum Monitörizasyonu
3.2.1.Arteriyel Kan Gazları ve pH
3.2.2.Periferik Oksijen Saturasyonu
3.2.3.End-tidal Karbondioksit
3.2.4.Solunum Monitörizasyonu Aşamaları
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME:
Öğrenci, aşağıdaki performans ölçütlerini yerine getirecektir.
A.Defibrilatör (Defibrilatörü Hazırlamak)
1. Defibrilatörü açıklar.
2. Defibrilatör çeşitlerini ayırt eder.
3. Defibrilatörün bölümlerini açıklar.
4. Defibrilasyonu etkileyen faktörleri (göğüs duvarı direnci, defibrilasyonda oksijen
kullanımı) bilir.
B.Defibrilasyon (Defibrilasyona Yardımcı Olmak)
5. Defibrilasyon uygulanacak kardiyak arrest ritimlerini ayırt eder.
6. Çocuklarda defibrilasyon uygulamasını yapar.
7. Asistolde defibrilasyonu bilir.
8. Kardiyoversiyonu açıklar.
9. Kardiyoversiyon uygulanacak kardiyak ritimleri ayırt eder.
10. Defibrilasyon komplikasyonlarını açıklar.
11. Defibrilatörün bakımını yapar.
12. Defibrilatörü her zaman kullanıma hazır halde bulundurur.
C.Monitörizasyon (Monitörizasyona Yardımcı Olmak)
1. Monitörizasyonu açıklar.
2. Monitörizasyonun amaçlarını açıklar.
3. Kan basıncı monitörizasyonunu sağlar.
78
4. Kardiyak monitörizasyonun aşamalarını bilir.
5. Arteriyel kan gazlarını açıklar.
6. Puls oksimetre kullanarak oksijen saturasyonunu ölçer.
7. Kapnometre kullanarak ekspirasyondaki karbondioksit miktarını ölçer.
8. Kapnometreyi her zaman kullanıma hazır halde bulundurur.
79
İŞLEM ANALİZ FORMU
Yaşam Desteği Sağlamak
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ İŞ
İŞLEM NUMARASI
İŞLEMİN ADI
1
Defibrilatörü hazırlamak
YETERLİK
Defibrilasyon ve Monitörizasyon Uygulamasına Yardımcı Olmak
ORTAM (Araç gereç,
Teknik laboratuvar, beceri eğitim sahası, manuel defibrilatör, OED, EKG kâğıdı, sıvı
donanım ve koşullar)
elektro jel, paddle
STANDART
Bataryasını ve EKG kâğıdını kontrol ederek defibrilatörü hazırlayabileceksiniz.
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
1. DEFİBRİLATÖR
1. Düzenli olmak
1. Defibrilatör çeşitlerini ayırt etmek
1. Defibrilatörü şarj etmek
1.1.Defibrilatör Çeşitleri
2. Planlı olmak
2. Defibrilatörün bölümlerini ayırt etmek
2. EKG kâğıdını takmak
1.1.1.
Kullanım
Şekline
Göre
3. Zamanı iyi kullanmak
3. EKG kâğıdını kontrol etmek
Defibrilatörler
4. İş disiplinine sahip olmak
4. Göğüs duvarı direncini azaltan
1.1.2.Dalga
Şekline
Göre
5. Hasta haklarına saygılı olmak
teknikleri uygulamak
Defibrilatörler
6. Dikkatli olmak
5. Oksijen kaynağı ve ekipmanlarını
1.2.Defibrilasyonu
Etkileyen
7. Soğukkanlı olmak
hastadan en az 1 m uzaklaştırmak
Faktörler
8. Ekip çalışmasına uymak
6. CPR uygulamak
1.2.1. Göğüs Duvarı
7. Uygun enerji seviyesini seçmek
Direnci (Transtorasik
İmpedans)
1.2.2. Defibrilasyonda
Oksijen Kullanımı
1.2.3.Kardiyopulmoner
Resüsitasyon
1.2.4.Enerji Seviyesi
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 5 dakika
İşlemi Öğrenme Süresi: 4 ders saati
NOT
80
İŞLEM ANALİZ FORMU
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞ
Yaşam Desteği Sağlamak
İŞLEM NUMARASI
2
İŞLEMİN ADI
Defibrilasyona yardımcı olmak
YETERLİK
ORTAM (Araç gereç,
donanım ve koşullar)
STANDART
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Defibrilasyon ve Monitörizasyon Uygulamasına Yardımcı Olmak
Teknik laboratuvar, beceri eğitim sahası, manuel defibrilatör, OED, EKG kâğıdı, sıvı
elektro jel, paddle.
ERC kararları doğrultusunda ve süresinde başarılı bir defibrilasyon için yardımcı
olabileceksiniz
İŞLEM BASAMAKLARI
BİLGİ
BECERİ
TAVIR
2. DEFİBRİLASYON
Beş siklus CPR uygulamak.
1. Defibrilatörü şarj etmek
1. Düzenli olmak
2.1.Defibrilasyon Aşamaları
Defibrilatörü kullanıma hazır hale
2. Defibrilatörü çalışır konuma 2. Planlı olmak
2.2.Çocuklarda Defibrilasyon
getirmek
getirmek
3. Zamanı iyi kullanmak
2.3.Asistolde Defibrilasyon
DII derivasyonunu seçmek
3. Defibrilatörü temizlemek
4. İş disiplinine sahip olmak
2.4.Kardiyoversiyon
Enerji seviyesini seçmek
4. CPR uygulamak
5. Hasta haklarına saygılı olmak
2.5.Defibrilasyon Komplikasyonları
Elektrotlara sıvı elektrot jel sürmek
6. Dikkatli olmak
2.6.Defibrilatör Bakımı
Elektrotları göğüs duvarına yerleştirmek
7. Soğukkanlı olmak
Monitörden kalp ritmini değerlendirmek
8. Ekip çalışmasına uymak
Elektrotları şarj etmek
Bütün ekibi yüksek sesle uyarmak
Elektrotları göğüs duvarına sıkıca
bastırmak
Şoku vermek
5 siklus CPR uygulamak
Monitörden ritim takibi yapmak
Ritim düzelmemişse hastayı yeniden
defibrile etmek
Cihazı bir sonraki kullanıma hazır hale
getirmek
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 10 dakika
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
NOT
81
MESLEĞİN ADI
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
İŞLEM ANALİZ FORMU
İŞ
İŞLEM NUMARASI
3
İŞLEMİN ADI
Yaşam Desteği Sağlamak
Monitörizasyona yardımcı olmak
YETERLİK
Defibrilasyon ve Monitörizasyon Uygulamasına Yardımcı Olmak
Teknik laboratuvar, beceri eğitim sahası, manuel defibrilatör, monitör, jelli
ORTAM (Araç gereç, donanım ve koşullar)
elektrot, puls oksimetre, kapnometre
STANDART
İŞLEM BASAMAKLARI
1. Monitörü kullanıma hazır hale
getirmek
2. Elektrotları hastanın omuz ve karın
duvarına yapıştırarak kabloları
elektrotlara bağlamak
3. İstenen derivasyonu seçmek
4. Manşeti hastanın koluna sarmak
5. Arteriyel kataterden heparinize
enjektöre kan almak
6. Puls oksimetrenin probunu hastaya
yerleştirmek
7. Kapnometreyi takmak
8. Monitörde izlenen sonuçları kayıt
etmek
9. Monitörizasyon sona erince monitörü
kapatmak
10. Monitörü bir sonraki kullanıma hazır
hale getirmek
Kardiyak ve solunum monitörizasyonuna yardımcı olabileceksiniz.
BİLGİ
3.MONİTÖRİZASYON
1.
3.1.Kardiyak Monitörizasyon
3.1.1.EKG Monitörizasyonu
3.1.2.Kan Basıncı
2.
Monitörizasyonu
3.1.3.Kardiyak
3.
Monitörizasyon Aşamaları
3.2. Solunum Monitörizasyonu 4.
3.2.1.Arteriyel Kan Gazları ve
pH
3.2.2.Periferik Oksijen
Saturasyonu
3.2.3.End-tidal Karbondioksit
3.2.4.Solunum
Monitörizasyonu Aşamaları
SÜRE: İşlemin Yapılma Süresi: 5 dakika
BECERİ
Hasta kablolarının
monitör ile bağlantılarını
yapmak
Elektrotları doğru
yerleştirmek
Acil havayolu kontrolünü
sağlamak
Oksijen tedavisi
uygulamak
TAVIR
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Düzenli olmak
Planlı olmak
Zamanı iyi kullanmak
İş disiplinine sahip olmak
Hasta haklarına saygılı olmak
Dikkatli olmak
Soğukkanlı olmak
Ekip çalışmasına uymak
İşlemi Öğrenme Süresi: 6 ders saati
NOT
82
SEKTÖR
SAĞLIK
MESLEK
ALAN
ACİL SAĞLIK
HİZMETLERİ
İŞ
YETERLİKLER
ACİL TIP TEKNİSYENLİĞİ
HASTA VEYA YARALIYI
DEĞERLENDİRMEK
1
2
Kendi Can
Olay Yeri
Güvenliğini
Güvenliğini
Sağlamak
Sağlamak
Hasta veya
HASTA VEYA
yaralıda birinci
Havayolu açıklığı ve
YARALININ BİRİNCİ
değerlendirme
solunumu
2
DEĞERLENDİRMESİNİ
nin
değerlendirmek
YAPMAK
aşamalarını
ayırt etmek
HASTA VEYA
Hasta veya
Hasta veya
YARALININ İKİNCİ
yaralının
yaralının baştan
3
DEĞERLENDİRMESİNİ
öyküsünü
aşağı muayenesini
YAPMAK
almak
yapmak
3
4
GÜVENLİĞİ
1
SAĞLAMAK
83
Dolaşımı
değerlendirmek
Göğüs ve batın
muayenesini
yapmak
Alt,üst ekstremite ve
kapiller dolum
muayenesi yapmak
YAŞAM DESTEĞİ SAĞLAMAK
1
TEMEL YAŞAM
DESTEĞİ
PROTOKOLLERİNİ
UYGULAMAK
2
YABANCI CİSME
BAĞLI SOLUNUM
YOLU
TIKANMALARINDA
İLK YARDIM VE
ACİL BAKIM
UYGULAMAK
3
HASTA VEYA
YARALIYA
OKSİJEN
UYGULAMAK
4
ACİL HAVA YOLU
KONTROLÜNÜ
SAĞLAMAK
Yetişkinlerde
temel yaşam
desteği
uygulamak
Çocuklarda temel
yaşam desteği
uygulamak
Bebeklerde temel
yaşam desteği
uygulamak
Yetişkin ve
çocuklarda
Bebeklerde yabancı
yabancı cisme
cisme bağlı
bağlı solunum
solunum yolu
yolu
tıkanmalarında ilk
tıkanmalarında
yardım ve acil
ilk yardım ve acil
bakım uygulamak
bakım
uygulamak
Oksijen
tedavisinin
önemini ayırt
etmek
Oksijen tedavisi için
oksijen kaynağı ve
ekipmanlarını
hazırlamak
Oksijen verme
yöntemlerini
kullanarak oksijen
vermek
Airway
uygulamak
Aspiratörü
hazırlamak
Aspirasyon
uygulamak
Laringoskop
kullanmak
Trakeal entübasyon
uygulamak
Laringeal maske
airway uygulamak
84
Ventilatör ile
oksijen
vermek
6
7
EKG ÇEKEREK
KALP RİTİM
BOZUKLUKLARINI
AYIRT ETMEK
DEFİBRİLASYON
VE
MONİTÖRİZASYON
UYGULAMASINA
YARDIMCI OLUR.
EKG cihazını
kullanmak
EKG
değerlendirmek
Kalp ritim
bozukluklarını ayırt
etmek
Defibrilatörü
hazırlamak
Defibrilasyona
yardımcı olmak
Monitörizasyona
yardımcı olmak
85

Kullanma talimati SAMSUNG SC4780

DEFİBRİLASYON - acil tıp sitesi

CHARGE Sendromlu Hastada Glidescope Video

Erken Mekanik Ventilasyon

sağlık meslek mensupları ile sağlık hizmetlerinde çalışan diğer

Kardiyopulmoner Resüsitasyonda Havayolu Sağlama Yöntemleri

(EKG) Çekilmesi - İzmir Güney Kamu Hastaneleri Birliği Genel

ACİLDE HAVA YOLU YÖNETİMİ

Akut Karın - Dicle Üniversitesi

ilk yardım - tuna özel güvenlik

Online Eğİtİm

Staj Defteri - Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu

İndir

MAVI KOD PROSED ÜRÜ - Meram Tıp Fakültesi

Korunmuş Sol Ventrikül Sistolik Fonksiyonlu Ciddi

Serebral Derin Venöz Sistem Trombozuna Sekonder Bilateral

King Systems

SUUNTO SMART SENSOR

Mekanik Ventilasyonda Hava Yolu Basınçlarının Klinik Pratiğe Katkısı