belarus ülke raporu 18.06.2014 - Bursa Ticaret ve Sanayi Odası

BELARUS ÜLKE RAPORU
18.06.2014
[Type the document subtitle]
BELARUS ÜLKE RAPORU
18.06.2014
YÖNETİCİ ÖZETİ
 BTSO Dış Ticaret Müdürlüğü’nün kayıtlarına göre, Bursa’dan Belarus’a ihracat yapan 38
firma bulunmaktadır.
 31.12.2013 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı’nın Türkiye'de Faaliyette Bulunan Yabancı
Sermayeli Firmalar Listesi’ne göre Bursa’da Belarus sermayeli bir firma faaliyet
göstermektedir.
 Türkiye’nin 2013 yılı itibariyle Belarus’a ihracatı 303 milyon dolardır. İthalatımız ise 187
milyon dolardır.
 Bursa ve Belarus arasında gerçekleşen ticarete baktığımızda, ihracatımız 2013 yılı itibariyle
13 milyon dolar iken, ithalatımız 2 milyon dolar olarak seyretmektedir.
 Belarus’un önemli sektörleri; ormancılık, otomotiv sanayi, madencilik, turizm, ulaştırma ve
18.06.2014 | [Pick the date]
telekomünikasyon ile tarım ve hayvancılık sektörleridir.
 Belarus’a ihracatımızda potansiyel arz eden başlıca tarım ve gıda sanayi ürünleri şöyledir:
Yaş meyve ve sebze (domates, turunçgiller, üzüm, hıyarlar ve kornişonlar, kayısı, nar başta
olmak üzere), kuru meyveler (kayısı), sert kabuklu meyveler (fındık), şeker ve şeker
mamulleri, kakao tozudur.
 Belarus’a ihracatımızda potansiyel arz eden başlıca sanayi ürünleri şöyledir:
Kozmetik ve kişisel bakım ürünleri, temizlik malzemeleri, boru ve bağlantı parçaları, deri ve
deri mamulleri, kağıt ve kağıt ürünleri (hijyenik kağıtlar), kumaşlar, elyaf, hazır giyim
ürünleri, ayakkabı, ısıtma, soğutma ve havalandırma sistemleri, tekstil makineleri, iş ve
BELARUS ÜLKE RAPORU
maden makineleri, otomotiv ana ve yan sanayi ürünleri, mücevherat, elektriksiz makineler,
1
demir-çelik, inşaat malzemeleri, takım tezgahları, elektrik-elektronik, mobilyalar, aydınlatma
cihazları, buzdolapları-soğutucular-dondurucular, ilaçlar, boyalardır.
 Ülkede var olan potasyum kaynakları ile işlenen petrol sonucu elde edilen petrol ürünleri
ihracatta önemli yer tutmaktadır.
1) BELARUS EKONOMİK VE SOSYAL GÖSTERGELER
Belarus (Beyaz Rusya ya da Byelorussia), Avrupa’nın merkezinde, Rusya Federasyonu,
Avrupa ülkeleri ve Asya arasında büyük ve önemli kara ve demiryolları arasında kalan, temel
iletişim noktaları ile petrol ve doğalgaz boru hatlarının kesiştiği bir konumda bulunmaktadır.
Belarus başlıca altı idari bölgeye ayrılmaktadır. Bu bölgeler (oblast), Minsk, Brest, Vitebsk,
Gomel, Grodno ve Mogilev’dir. Ülkede 118 şehir, 110 kasaba idaresi bulunmaktadır.
BELARUS ÜLKE RAPORU
18.06.2014 | [Pick the date]
Türkiye; Beyaz Rusya’yı tanıyan ilk ülkelerden olmuştur.
2
Belarus ekonomisine genel olarak bakıldığında Rusya Federasyonu ile yakın ilişkilerinin önemli
bir yer tuttuğu görülmektedir. Dış ticaretinin büyük oranda bu ülkeyle gerçekleşmektedir.
Ülkede var olan potasyum kaynakları ile işlenen petrol sonucu elde edilen petrol ürünleri
ihracatta önemli yer tutmaktadır.
Ülke ekonomisinin önemli özelliklerinden birisi olarak Sovyetler Birliği’nin dağılmasından
sonra Rusya petrolünü ve doğalgazını Avrupa ülkelerine göre çok ucuza almaya devam etmesi
ve Rusya’dan aldığı ham petrolü işleyerek ihracatında önemli bir kalem olarak kullanması
sayesinde yüksek gelirler elde etmesi gösterilebilir.
2)BURSA İLE BELARUS DIŞ TİCARETİ
Bursa-Belarus Dış Ticaret Değerleri $
YIL
İHRACAT
İTHALAT
HACİM
DENGE
2011
14.455.473
5.072.238
19.527.711
9.383.235
2012
13.519.421
6.325.133
19.844.554
7.194.288
2013
13.319.264
2.132.901
15.452.165
11.186.363
BELARUS ÜLKE RAPORU
18.06.2014 | [Pick the date]
3) TÜRKİYE İLE BELARUS DIŞ TİCARETİ
3
TÜRKİYE - BELARUS YATIRIM İLİŞKİLERİ
Belarus’taki Türk yatırımlarının toplam tutarı 1,1 milyar dolar dolayındadır. Bunun 1 milyar
dolarını Turkcell firması iştiraki Best Telekom (Life markası ile) oluşturmaktadır. Crowne Plaza
oteli yatırımcısı Prenses Grup yatırımları da 50 milyon dolar civarındadır.
Ülkedeki serbest bölgelerde 4 Türk firması üretim faaliyetinde bulunmaktadır. Bunlar, Mogilev
kentinde ev tekstili üretimi yapan Karbelteks, bebek bezi üreticisi BelEmsa, plastik pencere
izolasyon malzemesi üreten SBI Kauçuk, Gomel-Raton serbest bölgesinde çelik boru üretimi ile
uğraşan Dangi Profil’dir.
T.C. Minsk Ticaret Müşavirliği kayıtlarına göre ülkede perakende ticaret, imalat ve hizmetler
sektörlerinde toplam 33 Türk firması faaliyet göstermektedir.
Perakende tekstil ürünlerinde Colin’s markasının Minsk ve diğer kentlerde altı mağazası
bulunmaktadır. Kimya sektöründe Evyap ve Nobel İlaç temsilcilikleri ile pazarda faaliyet
göstermektedir.
Belarus pazarında son zamanlarda inşaat sektörü faaliyetlerinde ciddi ölçüde canlanma
gözlenmektedir. Bu bakımdan ülke, Türk müteahhitlik firmaları için yeni iş fırsatları
sunmaktadır. Konut ve işyeri fiyatları küresel krizle birlikte bir miktar düşse de dünya
ortalamasının üzerindedir.
18.06.2014 | [Pick the date]
4) BURSA’DAN BELARUS’A İHRACAT YAPAN FİRMALAR
BTSO Dış Ticaret Müdürlüğü’nün kayıtlarına göre, Bursa’dan Belarus’a ihracat yapan 38 firma
bulunmaktadır.
5)BURSA’DA BELARUS SERMAYELİ FİRMALAR
31.12.2013 tarihi itibariyle Ekonomi Bakanlığı’nın Türkiye'de Faaliyette Bulunan Yabancı
Sermayeli Firmalar Listesi’ne göre Bursa’da Belarus sermayeli bir firma faaliyet göstermektedir.
6) ÖNEMLİ SEKTÖRLER
BELARUS ÜLKE RAPORU
Tarım ve Hayvancılık:
4
1986 yılında yaşanan Çernobil nükleer faciası Belarus’un tarım sektörünü olumsuz yönde
etkilemiştir.
Ülkede üretilen başlıca tarım ürünleri patates (dünyada 8. sırada), hububat ve hayvansal
ürünlerdir. Belarus Tarım Bakanlığı’na göre ülke keten üretiminde dünyada 3. sırada yer
almaktadır.
Ormancılık:
Orman varlığı 9,4 milyon hektarın üzerindedir ve kerestelik ağaç toplam miktarı 1,6 milyar
m3’tür. Belarus’taki ormanların tümü devletin mülkiyetindedir. Ahşap ihracatının ülke
ekonomisinde büyük önemi vardır. Belarus ürünlerinin sürekli alıcıları arasında Polonya,
Litvanya, Letonya, Estonya, Almanya, İsveç, Finlandiya, İngiltere, Hollanda, Belçika,
Avusturya, İspanya, İtalya ve Fransa olmak üzere birçok Avrupa ülkesi bulunmaktadır.
Sanayi:
Ülke sanayisi büyük ölçüde ihracata dayalı üretim yapmaktadır. Ana ihraç pazarı petrol
ürünlerinde Hollanda, Letonya, Ukrayna’dır. Gübre ve demir-çelik ihracatında pazarlar
çeşitlenmiş durumdadır. Ancak diğer sanayi kollarında en büyük pazar %80’e varan ölçüde
Rusya’dır.
 Naftan ve Mozır rafinerileri petrol ürünleri üretmektedir.
18.06.2014 | [Pick the date]
Madencilik:
BELARUS ÜLKE RAPORU
 Minsk Otomobil Fabrikası (MAZ) otomotiv ana sanayinde en büyük firma konumundadır.
MAZ, kamyon ve otobüs üretmektedir. Beyaz Rusya Otomobil Fabrikası (BelAZ)
kamyonları madencilikte ve hidro-teknik yapıların kurulmasında kullanılmaktadır. Beyaz
Rusya Çelik Fabrikası (BMZ) çelik sanayinde ülkedeki başlıca tesistir.
 Kimya-petrokimya sanayi ülkenin sanayi yapısında en önemli sektörlerden biridir. Kimya
sektöründeki en büyük işletmeler Belaruskali, Grodno Azot, Gomel Kimya Fabrikası,
Grodnokhimvolokno, Mogilevkhimvolokno, Polymir. Belshina, tekerlek lastiği üretmektedir.
Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı:
5
Ülkede 400 maden sahasından 30 çeşit mineral ürün çıkarılmaktadır. Granit, dolomit (beyaz
mermer), marn ve tebeşir, kil, kum ve çakıl, doğal boyaların üretiminde kullanılan hammaddeler
ve inşaat malzemeleri üretiminde kullanılan ham maddelerin rezervleri ve üretimi de madencilik
sektörü için önem taşımaktadır.
Turizm:
Ülkeye gelen turistlerin önemli bir kısmı Rusya Federasyonu ve diğer BDT ülkelerinden
gelmektedir. Türkiye, Beyaz Rus turistler için turizmde bir numaralı destinasyon olmaya devam
etmektedir. Belarus 2011 yılında dünyaya 319.795 kişi turist göndermiştir.
Belarus, coğrafi konumu bakımından Avrupa, Asya, Baltık ülkeleri ve eski Sovyet ülkeleri
arasında tam bir kavşak noktasında bulunmaktadır.
Ülkenin en önemli ve büyük hava meydanı Minsk Havaalanı’dır. Diğer başlıca hava limanları ise
“Minsk 1”, “Gomel”, “Brest”, “Grodno”, “Vitebsk”, “Mogilev’dir.
Rusya doğal gazının ve petrolünün Avrupa’ya ulaştırılmasında önemli bir transit ülke olan
Belarus’un gaz, petrol ve petrol ürünleri boru hatlarının çokluğu dikkat çekmektedir.
Rusya ile Avrupa arasındaki petrol ticaretinin % 50’si, doğalgaz ticaretinin % 30’u, AB-Rusya
mal ticaretinin karayolu üzerinden yapılan bölümünün ise neredeyse tamamı Belarus üzerinden
geçmektedir.
Ulaştırma alanında Belarus’un önemini artıran önemli bir proje de “Viking Projesi”dir. Litvanya,
Belarus ve Ukrayna tarafından imzalanmış olan Viking Projesi bölgedeki konteyner taşımacılığı
ihtiyacını önemli oranda karşılayacak bir projedir. Şu anda sadece konteyner taşımak üzere
ayarlanmış söz konusu sistem gerektiğinde römork, yarı römork, çekici+römork veya yarı
römork taşımaya elverişli hale getirilebilecektir.
BELARUS ÜLKE RAPORU
18.06.2014 | [Pick the date]
Mayıs 2006 tarihinden bu yana ise Türk Hava Yolları haftada 4 kez olmak üzere Minsk-İstanbul
hattında uçmaktadır.
6