GIACOMO PUCCINI leyla gencer anısına TOSCA 20 MART 2014 Perşembe Lütfi Kırdar UKSS 20.00 www.borusansanat.com BİFO 2013–2014 TAŞINDIK! Borusan Kültür Sanat Ekim ayında, 3 yıldır Borusan Müzik Evi’ne ev sahipliği yapan binasına taşındı. OUR NEW BUILDING! Borusan Culture and Arts moved to its new building which has been home to Borusan Music House since 2010. leyla gencer anısına TOSCA 1 Yıl 1952... Leyla Gencer Tosca’yı ilk olarak Ankara’da seslendirir... Bundan tam 62 yıl önce... Ellili yıllar onun parıltılı kariyerinin başlangıcıdır. Kırk yıl boyunca sahnelerdedir Gencer. Çağdaşları arasında aktif bir opera kariyerini bu kadar uzun süre devam ettiren isim çok azdır. Sahnelere veda ettikten sonra da kendini gençleri yetiştirmeye adar, neredeyse yaşamının sonuna kadar. Her şey opera için, her şey sanatı içindir. Giderken, arkasında sayısız hayranla birlikte bir tarih bırakır. La Diva Turca, La Regina, Korsanların Kraliçesi onu onore eden takmaadlardır. O, her şeyin ötesinde, 20. yüzyıl opera tarihine adını hakkıyla yazdırmış dört dörtlük bir sanatçıdır. Gerçek bir sanatçı olarak görülmeyeni, unutulanı bulup çıkarır, ona yeni bir yaşam alanı kazandırır. Herhalde en güzel olanı da, dünya durdukça, yaşadığı zaman diliminin ötesinde anılacak olmasıdır. Leyla Gencer Tosca rolünde, Ankara, 1952. 2 3 leyla gencer [1928–2008] Opera tarihinde “La Diva Turca” ve “La Regina” olarak anılan leyla gencer, kırk yılı aşan aktif müzik yaşamı boyunca mükemmeli arayan performansları, dramatik yetenekleri, titiz bir araştırmacılıkla günışığına çıkardığı yapıtlar ve yenilikçiliğiyle 20. yüzyılın opera dünyasının en önemli figürlerinden biri oldu. 10 Ekim 1928’de Ayşe Leyla Çeyrekgil adıyla İstanbul’da doğan sanatçının annesi Polonyalı aristokrat bir ailenin kızı, babası da bir işadamıydı. İtalyan Lisesi’nden sonra İstanbul Belediye Konservatuvarı’nda başladığı şan eğitimini soprano Giannina Arangi-Lombardi ve Apollo Granforte ile sürdürdü. Koro üyesi olduğu Ankara Devlet Operası’nda 1950 yılında Mascagni’nin Cavalleria Rusticana’sında Santuzza rolüyle opera yaşamı başladı. Birkaç yıl içinde tanınan bir opera sanatçısı olan Gencer, önemli devlet etkinliklerine soprano olarak davet edildi. İtalya sahnelerine adım atması 1953’te Napoli’deki San Carlo Tiyatrosu’nda yine Santuzza rolüyle oldu. Bir yıl sonra Madama Butterfly ve Eugene Onegin operalarını seslendirmek için tekrar Napoli’ye döndü. 26 Ocak 1957’de La Scala Tiyatrosu’nda ilk kez sahneye çıkarak Poulenc’in Les Dialogues des Carmelites operasının dünya prömiyerinde Lidoine rolünü yorumladı. Aynı yılın Temmuz’unda La Scala Tiyatrosu’nun Köln turnesinde La forza del destino’da başrolü seslendirdi. Yaklaşık 25 yıl primadonnası olacağı, operanın mabedi sayılan La Scala’da Verdi’nin Don Carlos, La forza del destino, Aida, Macbeth, Simon Boccanegra, I Vespri Siciliani; Bellini’nin Norma; Donizetti’nin Poliuto ve Lucrezia Borgia; Mozart’ın Idomeneo; Monteverdi’nin L’Incoronazione di Poppea; Gluck’un Alceste; Çaykovski’nin Maça Kızı; Britten’in Albert Herring ve Pizzetti’nin L’Assassinio nella Cattedrale’sinin dünya prömiyeri de (1958) dahil olmak üzere birçok başrol yorumladı. Vittorio Gui, Tulio Serafin, Gianandrea Gavazzeni ve Riccardo Muti gibi büyük İtalyan şeflerle çalışan Gencer’in geniş repertuarı Monteverdi, Gluck ve Mozart’ın yapıtlarından neoklasik döneme; Cherubini, Spontini, Mayr ve romantik dönemden Puccini, Prokofyev, Britten, Poulenc, Menotti ve Rocca gibi sanatçıların yapıtlarına; lirik sopranodan dramatik koloratüre uzanan bir yelpazede 72 rolü kapsar. “Donizetti Rönesansı”nın gelişmesine büyük katkısı bulunan sanatçı, özellikle Belisario, Poliuto, Anna Bolena, Lucrezia Borgia, Maria Stuarda ve Caterina Cornaro gibi Donizetti operalarıyla tanınmış, ona en büyük başarıyı getiren yorumu da 1964’te Napoli’de sahnelenen Roberto Devereux’daki rolüyle olmuştu. 1985 yılında Venedik’teki La Fenice Tiyatrosu’nda Francesco Gnecco’nun La Prova di un’Opera Seria adlı yapıtıyla opera sahnelerine veda eden Leyla Gencer, 1992 yılına dek konser ve resitallerine devam etti. 1982’den itibaren, seminer ve yorum kurslarıyla kendini genç opera sanatçılarına adadı. 1983–1988 yılları arasında As.Li.Co. di Milano’nun sanat yönetmenliğini üstlendi. 1997–1998 yılları arasında da şef Riccardo Muti tarafından atandığı La Scala Korosu’nun genç sanatçılar okulunda yöneticilik yaptı. Vefatına kadar La Scala Tiyatrosu’nda opera sanatçıları için kurulan akademinin sanat yönetmenliğini sürdürdü. Operaya adadığı yaşamında plak firmaları için çok az kayıt gerçekleştirmiş olmasına rağmen, sanatçının konserleri sırasında yapılan arşiv kayıtları ile korsan kayıtlarının sayısı hâlâ yenisi çıkanlarla artmaktadır. Opera dünyasında bulunduğu yeri, yalnızca repertuarının çeşitliliğiyle değil, canlandırdığı karakterlere kattığı dramatik nüanslarla da sağlamlaştıran Gencer, araştırmacı kişiliği ve iyi bir eğitimci olmanın verdiği sorumlulukla romantik dönemin unutulmuş birçok yapıtının günışığına çıkmasını sağladı. Maria Callas, Renata Tebaldi, Montserrat Caballé, Joan Sutherland, Beverly Sills gibi efsane isimlerle aynı dönemde Avrupa sahnelerini fetheden soprano, Opera dergisi eleştirmeni Michel Parouty’nin deyişiyle “çağımızın son divası, kusursuzluğun bir simgesiydi.” 4 5 leyla gencer anısına ın memory of leyla gencer gıacomo puccını [1858–1924] gıacomo puccını [1858–1924] Konser versiyonu Opera-in-concert borusan istanbul filarmoni orkestrası sascha goetzel şef yekta kara sahneye koyan borusan istanbul filarmoni korosu istanbul devlet senfoni orkestrası çoksesli çocuk korosu gökçen koray koro şefi Floria Tosca mara jos sırı soprano Mario Cavaradossi lex vıcens tenor Baron Scarpia eralp kıyıcı bariton Angelotti alper göçeri bas Zangoç utku bayburt bariton Spoletta can reha gün tenor Sciarrone ozan kutlar bas Gardiyan mehmet altıparmak bas Çoban ilyas seçkin borusan ıstanbul phılharmonıc orchestra sascha goetzel conductor yekta kara director borusan ıstanbul phılharmonıc choır ıstanbul state symphony orchestra chıldren’s choır gökçen koray chorus mistress Floria Tosca mara jos sırı soprano Mario Cavaradossi lex vıcens tenor Baron Scarpia eralp kıyıcı baritone Angelotti alper göçeri bass Il Sagrestano utku bayburt baritone Spoletta can reha gün tenor Sciarrone ozan kutlar bass Guardian mehmet altıparmak bass Un pastore ilyas seçkin Prodüksiyon Amiri kerem tüzün Prodüksiyon Asistanı deniz sağdıç Işık kemal yiğitcan Production Manager kerem tüzün Production Assistant deniz sağdıç Lighting kemal yiğitcan Üç Perdelik Opera: İtalyanca; Türkçe üstyazılı Opera in three acts. Italian with Turkish surtitles Ara 1. perdeden sonradır; ara dahil 135’ sürer. Interval after Act I; lasts 135’ including interval. 6 7 TOSCA TOSCA Bugün İstanbul’un kültür yaşamının vazgeçilmez unsurlarından biri olan borusan istanbul filarmoni orkestrası 15 yaşında. 1999’da Gürer Aykal yönetiminde kurulan ve aynı yıl Yıldız Sarayı Silahhane Binası’nda verdiği ilk konserden bu yana kentin iki yakasını klasik müzikle buluşturan BİFO, her yıl zenginleşen repertuarı, artan konserleri ve kendisini hiç yalnız bırakmayan sadık dinleyicileri ile klasik müziği yaygınlaştırma misyonunu başarıyla sürdürüyor. Beethoven senfonileriyle parlak bir başlangıç yaptığı ilk sezonundan bu yana yurtiçi ve yurtdışında pek çok konser veren BİFO, İstanbul, Ankara, Eskişehir ve Rusçuk (Bulgaristan) müzik festivallerine katıldı. Yaşayan en önemli çağdaş Yunan bestecilerden Iannis Xenakis’in Oresteia’sını seslendirdikleri Atina’daki üç konser, yine Atina’nın Megaron Salonu’nda Türkiyeli bestecilerin yapıtlarını seslendirdikleri bir konser, TÜSİAD’ın Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki tam üyelik müzakerelerinin başlangıcının birinci yıldönümü nedeniyle Brüksel’de düzenlediği “Turkey-Europe Week” etkinlikleri çerçevesinde Palais des Beaux Arts’da verdikleri özel bir konser önemli yurtdışı etkinlikleri arasında. 2003’te İstanbul Kültür Sanat Vakfı’nın sürekli orkestrası olan topluluk, o tarihten bu yana İstanbul Müzik Festivali’nin açılış konserlerini gerçekleştiriyor, festivalin yıldız solistlerine eşlik ediyor ve festivalde Türkiye ve yurtdışından bestecilerin yapıtlarının dünya prömiyerlerini gerçekleştirme ayrıcalığını yaşıyor. BİFO aynı zamanda İKSV’nin düzenlediği Uluslararası Leyla Gencer Şan Yarışması’nın da orkestrası. BİFO’nun bugüne kadar eşlik ettiği yıldız solistler arasında Renée Fleming, Lang Lang, Hilary Hahn, Elina Garanca, Juan Diego Flórez, Angela Gheorghiu, Joseph Calleja, Maxim Vengerov, Fazıl Say, Freddy Kempf, Isabelle Faust, Viktoria Mullova, Thomas Hampson, Isabelle van Keulen, Katia & Marielle Labèque, Daniel Müller-Schott Peter Jablonski, Branford Marsalis, Hüseyin Sermet, Ayla Erduran, Martin Grubinger, James Ehnes, John Lill, Steven Isserlis, Joanna McGregor, Natalie Clein, Olga Borodina, Sabine Meyer, Alexander Melnikov, İdil Biret ve Juilliard Yaylı Çalgılar Dörtlüsü sayılabilir. Igor Oistrakh, Emil Tabakov, James Judd, Pavel Kogan, Giuseppe Lanzetta, Fabiano Monica, Alain Paris, Ion Marin, Peter Tilling, Justus Frantz, Joseph Wolfe, Andreas Schüller, Joseph Caballé-Domenech, Rengim Gökmen gibi şeflerle konserler veren topluluk, dünyanın köklü korolarından Avusturya’dan Wiener Singverein ile İngiltere’den Philharmonia’yı da İstanbul’a davet etti. 2009 yılında, Gürer Aykal’ın onursal şefliğe getirilmesiyle, sanat yönetmeni ve sürekli şefi olarak Viyanalı Sascha Goetzel’le çalışmaya başlayan orkestra, bu tarihten itibaren yeni şefiyle repertuarı ve vizyonunda da yenilikler yaşadı ve çalışmalarını başarılarını Avrupa’ya taşıma yönünde yoğunlaştırdı. BİFO, Borusan Kültür Sanat’ın sosyal sorumluluk alanında gerçekleştirdiği önemli bir projenin de parçası. “Özel Konser” adlı etkinlikte orkestrayı iş veya sanat dünyasından tanınmış bir isim yönetiyor ve konserin şefliğini yapan kişinin Borusan Kültür Sanat’a yaptığı bağışla sağlanan burs, klasik müzik alanında yetenekli bir gencin yurtdışında eğitim görmesini sağlıyor. Özel Konser’de bugüne 8 © Mehmet Erzincan borusan istanbul filarmoni orkestrası kadar Borusan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Kocabıyık, Koç Holding Şeref Başkanı Rahmi Koç, Eczacıbaşı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Eczacıbaşı yer aldı. 2010 ve 2011’de şov dünyasının ünlü ismi Cem Yılmaz’ın yönettiği konserler medyada büyük ilgi uyandırdı. 2012 yılı “Özel Konseri”nin konuk şefi de ünlü tiyatrocu Ali Poyrazoğlu oldu. Etkinliklerini uluslararası platforma taşımaya başlayan BİFO’nun bu amaçla kaydını gerçekleştirdiği ve Onyx etiketiyle 2010 yılının Ocak ayında Avrupa ve Türkiye’de, Mart ayında da ABD’de piyasaya çıkan CD’si Respighi, Hindemith, Schmitt yurtdışında büyük beğeniyle karşılandı. Temmuz ayında, Goetzel yönetiminde, dünyanın en saygın klasik müzik etkinliklerinden Salzburg Festivali’nin açılış etkinlikleri kapsamında bir konser veren topluluk, 2010 yılında Andante dergisinin “Yılın En İyi Orkestrası” ödülünü aldı. BİFO’nun Sascha Goetzel yönetimindeki ikinci CD’si Music from the Machine Age 2012 Mart’ında yine Onyx firmasından yayımlandı. İzleyicilerinin karşısına her yıl yeniliklerle çıkmayı ihmal etmeyen BİFO, ilki 2010 yılında olmak üzere iki yılda bir gerçekleşen BİFO & Fazıl Say Festivali’ni tamamlayacak yeni bir tematik festival dizisini başlatıyor. Temaların değişken olacağı festivallerin ilki Beethoven’a adandı. BİFO, Beethoven Festivali dışında da sezon programında Beethoven’ın gözle görülür bir ağırlığı olduğu 2013–2014 sezonunda Roberto Alagna, Murray Perahia, Rudolf Buchbinder, Güher & Süher Pekinel, Nicola Benedetti, Leonard Elschenbroich, Valeriy Sokolov, Alexander Gavrylyuk, Markus Schirmer ve Anna Vinnitskaya gibi yıldız solistlere eşlik edecek. 9 borusan istanbul filarmoni orkestrası sanat yönetmeni ve sürekli şefi Müzik eleştirmenleri ve izleyiciler kararlılık ve tutkuyu Viyanalı sascha goetzel’in alametifarikaları olarak tanımlıyor. Kuopio Senfoni Orkestrası’nın (Finlandiya) sürekli şefi ve Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nın sanat yönetmeni ve sürekli şefi olan Goetzel, bugüne kadar Leonard Bernstein’in kurduğu Pasifik Müzik Festivali’nin yerleşik şefliği, Avusturya-Kore Filarmoni Orkestrası’nın sanat yönetmenliği ve sürekli şefliği ile Viyana Filarmoni’nin hazırlık orkestrası olan Attergau Enstitüsü Orkestrası’nın da yardımcı şefliğini yaptı. Müzik eğitimine kemanla başlayan Goetzel, orkestra şefliği kariyerine adım attığı dönemde Zubin Mehta, Riccardo Muti ve Seiji Ozawa gibi dünyanın en büyük şefleriyle çalışma fırsatı buldu. City of Birmingham Senfoni, Berlin Senfoni, Lüksemburg Filarmoni, NDR Hannover, NHK Senfoni, Şanghay Senfoni, Moskova Senfoni, Staatsphilharmonie Rheinland-Pfalz, Grossen Orchester Graz, Gelders Orchester, Basel ve Helsingborg Senfoni ve Orchestre National de Pays de Loire orkestralarının geniş bir repertuarı kapsayan ve aralarında dünya prömiyerlerinin de bulunduğu birçok konserini yönetti. Bunların yanı sıra Baltimore ve Toronto senfoni orkestraları ile New York, Washington ve Baltimore’da Viyana müziği temalı konserler yönetti; Rudolf Buchbinder, Vadim Repin, Martin Grubinger, Hilary Hahn ve Branford Marsalis gibi solistlerle çalıştı. Geçtiğimiz sezonlarda İtalya, Hollanda, Danimarka ve Salzburg Festivali ile Carintischer Sommer’de ilk konserlerini yöneten şefin Hollanda Kraliçesi Beatrix’in huzurunda yönettiği Amsterdam’daki “Özgürlük Konseri” televizyonda naklen yayımlandı. 2011 Aralık’ında son derece popüler olan “Christmas in Vienna” konserini yöneten sanatçı, başarısı dolayısıyla aynı etkinliğe yine davet edildi. Başarılı bir opera şefi de olan Goetzel, Los Angeles’ta Drattell’in Nicholas ve Alexandra’sını, Tiroler Landestheater’da üç Mozart-Da Ponte operasının ses getiren üç yeni prodüksiyonu ve La Bohème’i, Viyana Devlet Operası’nda Çaykovski’nin Fındıkkıran’ını, Viyana Volksoper’de Mozart’ın Figaro’nun Düğünü ve ona büyük başarı ve övgü getiren Lehár’ın Tebessümler Diyarı’nı, Attersee Klasik Festivali’nde Così fan tutte’yi, Valery Gergiev’in daveti üzerine de dünyaca ünlü Mariinsky Tiyatrosu’nda Mozart’ın Don Giovanni’sini yönetti. Placido Domingo, José Carreras, Anna Netrebko, Renée Felming, Joseph Calleja, José Cura, Thomas Hampson, Roberto Alagna, Michael Schade, Bo Skovhus ve Vesselina Kasarova gibi dünya çapında şancılarla çalışan şef, geçtiğimiz sezon Mozart’ın Saraydan Kız Kaçırma ve Nicolai’nin The Merry Wives of Windsor’ının yeni prodüksiyonları için Viyana Volksoper’e döndü ve Sihirli Flüt’le Lucerne’deki ilk etkinliğini gerçekleştirdi. Aynı yıl Opéra Comédie’nin yeniden açılışı dolayısıyla Montpellier Operası’nda kostümlerini Jean-Paul Gautier’nin tasarladığı Figaro’nun Düğünü ile büyük başarı kazandı ve aynı operayı Fransa Radyosu Festivali’nde de yönetti. Sascha Goetzel’in Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ile kaydettiği ve orkestranın ilk uluslararası CD’si olan Respighi, Hindemith, Schmitt Ocak 2010’da Onyx firmasından yayımlandı ve müzik çevrelerinden oldukça olumlu eleştiriler 10 © HARALD HOFFMANN sascha goetzel aldı. BİFO ile ikinci CD’leri Music from the Machine Age de 2012 yılı Mart’ında yayımlandı ve klasik müzik eleştirmenlerinin büyük beğenisini kazandı. Fransa’da Orchestre de Bretagne ve Orchestre de Bordeaux ile başladığı 2012– 2013 sezonunda BİFO ile sezon açılışını Orff’ın Carmina Burana’sının muhteşem bir performansı ile gerçekleştirdi. Sanatçının bu sezon öne çıkan etkinlikleri arasında Mozart’ın Saraydan Kız Kaçırma’sının Agners-Nantes Operası’nda bir temsili, Hollanda Radyosu Orkestrası ile “Christmas in Vienna” konserleri ve Deutsche Radiophilharmonie, Helsinborg ve Aarhus Senfoni (Verdi’nin Requiem’i), Orchestra di Padova ve Grosses Orchester Graz’ı yöneteceği konserler yer alıyor. 11 yekta kara Danimarka, Portekiz, Macaristan, Avusturya ve Güney Kore’de sergilenmiştir. Almanya’da sahneye koyduğu Saraydan Kız Kaçırma Avrupa Kültür Günleri açılış gösterisi olarak sunulmuştur. Kültür Bakanlığı En İyi Opera Yönetmeni Ödülü (1995), Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü (1996), İtalya Cumhuriyeti Şövalye Nişanı (1996) sahibi olan Yekta Kara, 1998 yılında da Devlet Sanatçısı unvanıyla onurlandırılmıştır. sahneye koyan İstanbul’da doğdu. Müziğe beş yaşında İstanbul Belediye Konservatuvarı piyano bölümünde başladı. 1970 yılında Alman Lisesi’ni bitirdikten sonra yüksek öğrenim için gittiği Almanya’da Münih Devlet Müzik Akademisi Opera ve Şan bölümüne girdi. Prof. Marianne Schech ile şan, Prof. Hermann Reuter ve Erik Werba ile Lied, Prof. Erich Bohner ve Richard Holm ile opera çalıştı. 1976’da DAAD’ın burslu öğrencisi olarak mezun oldu. Ayrıca 1973 yılında başladığı opera rejisi öğrenimini beş yıl süreyle Prof. Günther Rennert ile sürdürüp 1978’de Münih Devlet Müzik Akademisi opera rejisi bölümünü bitirdi. Bu arada İstanbul Belediye Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nden de mezun oldu. 1978–1980 yılları arasında Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde solist sanatçı ve dramaturg olarak çalıştı. Yine aynı dönemde ilk rejisini gerçekleştirdi. Türkiye, Yunanistan, Almanya ve Polonya’da 50’yi aşkın resital ve orkestra eşliğinde konser verdi, 18. ve 19. Moniuszko Festivallerine katıldı. Pek çok radyo ve sayısı 100’ü aşkın televizyon programı yaptı. Yazdığı makaleler çeşitli gazete ve dergilerde yayımlandı. 1980 yılından bu yana İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nde solist sanatçı, rejisör ve başdramaturg olarak kesintisiz görev alan Kara, aynı zamanda 28 yıldır Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda öğretim üyeliği yapmaktadır. Yekta Kara, 1992–2000 yılları arasında İstanbul Devlet Opera ve Balesi müdürlüğü ve genel sanat yönetmenliği görevlerini üstlendi. Halen Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürlüğü Başrejisörü ve Uluslararası İstanbul Opera Festivali Sanat Yönetmeni olarak çalışmalarını sürdürmektedir. Kara, aynı zamanda İKSV Yönetim Kurulu Üyesi ve Türk-Alman İşadamları Kültür Vakfı Başkanı’dır. Sanatçı, Mozart’ın Saraydan Kız Kaçırma, Sihirli Flüt, Don Giovanni, Cosí fan Tutte, Zaïde, Verdi’nin Macbeth, Otello, Aida, Nabucco, La Traviata, Il trovatore, Puccini’nin Turandot, La bohème, Madam Butterfly, Tosca, Rossini’nin Sevil Berberi, Cezayir’de Bir İtalyan Kızı, II. Mehmet, Donizetti’nin Don Pasquale, Belisario, Aşk İksiri, Bellini’nin I Capuleti e I Montecchi, Giordano’nun Andrea Chenier, Bizet’nin Carmen, Offenbach’ın Hoffmann’ın Masalları, Saint-Saëns’ın Samson ve Dalila, Weber’in Ebu Hasan operalarını, Fall’un İstanbul Gülü operetini sahneye koymuş, Türkiye’deki çalışmalarının yanı sıra Almanya, Fransa, ABD, Meksika ve Bulgaristan’da konuk yönetmen olarak çalışmış, sahnelediği operalar koro şefi Müzik çalışmalarına küçük yaşta başlayan gökçen koray, lise öğreniminden sonra 1965 yılında Bulgaristan Sofya Devlet Konservatuvarı’na girdi. 1972’de müzik teorisi, kompozisyon, koro ve orkestra şefliği bölümlerinden pekiyi derece ile mezun oldu. Aynı yıl Sofya Madrigal Korosu şefliğine atanarak birçok Avrupa ülkesinde yüzü aşkın fazla konser verdi. Kurduğu ve yetiştirdiği gençlik ve çocuk koroları ile kısa zamanda başarılı oldu. 1974 yılında Bulgaristan Ulusal Koro Yarışması’nda birinci oldu ve çalıştırdığı korolarla bu ülke dışında İtalya, İrlanda ve Rusya’da koro yarışmalarında birincilik ve altın madalya ödüllerini kazandı. Batı ve doğu Avrupa’nın belli başlı müzik ve sanat merkezlerinde birçok kurs ve festivallere katılan Gökçen Koray, ünlü şeflerle çalışmak ve görev paylaşmak olanağı buldu. İstanbul Devlet Operası koro şefliği görevini 1977–1978 sezonundan bugüne dek sürdürmekte olan sanatçı, çok geniş bir repertuvara sahip: Koray bugüne kadar 40’tan fazla opera, 50 kantat ve oratoryal yapıt, 500’ün üzerinde a capella koro yapıtına imzasını attı. 1983 yılında sanatçı, halen yönetmekte olduğu TRT İstanbul Gençlik Korosu’nu kurdu. Bu koroyla erken rönesanstan barok, klasik, romantik, empresyonist ve çağdaş koro yapıtlarına, evrensel müziğin her çağından eserleri albüm olarak seslendirdi, band kayıtları, radyo ve televizyon programları yaptı. Ayrıca birçok koro yapıtının dünya prömiyerlerini gerçekleştirdi. 1989’da Avrupa’nın on farklı ülkesinin temsilcilerinden oluşan Avrupa Karma Korosu’nu (Vox Europe) çalıştırdı, onlara Türkçe sözlerle Türkiye’den çoksesli koro eserleri söyletti ve sanat festivallerinde konserler verdi. Gökçen Koray 1992 yılında İstanbul Devlet Senfoni Orkestrası Çocuk Korosu’nu kurdu. 9–16 yaş grubundaki çocuklara eşliksiz çoksesli müzik söylemeyi öğretti. 12 13 gökçen koray Senfoni orkestrası ile konserler verdirdi, televizyon programları yaptı. 2002’de Niş-Yugoslavya’da TRT İstanbul Gençlik Korosu ile iki birincilik ödülü kazandı. 2003 yılından bu yana İAK ve İDSO ile birçok büyük koro yapıtlarının Türkiye’de ilk seslendirilişini yaptı. 2004’te Almanya’da TRT İstanbul Gençlik Korosu ile Dünya Koro Yarışması’nda 2. ve 3’cülük ödülleri kazandı. Bu yarışmadan sonra Avrupa Kültür Ödülü’ne layık görüldü. Gökçen Koray BBC koro yarışması ve Avrupa Grand Prix’si dahil birçok koro yarışmasında jüri üyeliğini yapmıştır ve birçok uluslararası koro organizasyonunun üyesidir. marÍa josÉ sırı soprano Uruguay doğumlu soprano mara jos sırı Montevido’da başlayan şan eğitimine Paris’teki Les Halles Konservatuvarı’nda ve Nice’te Ileana Cotrubas ile devam etti. İlk olarak kendi ülkesi ve Arjantin’de sahneye çıkan sanatçı,, 2006’da İtalya’nın halen yaşadığı Verona kentine taşındı ve bu tarihten sonra opera sahnelerinin rağbet gören isimlerinen biri olmaya başladı. 2007’de Arjantin’in dünyaca ünlü Teatro Colón salonunda La Traviata’da Violetta’yı başarıyla seslendirmesinin ardından önce Almanya’daki Rheingau Festivali’ne davet edildi ve İtalya’daki ilk opera temsillerini gerçekleştirdi. 2008’de Cenova’daki Teatro Carlo Felice’de sahnelenen Il trovatore’de Leonora’yı, Semper Oper’de sahnelenen La bohème’de Mimì’yi ve Berlin’de Berlin Filarmoni eşliğinde Verdi’nin Requiem’inde söyledi. Aynı yıl ilk Aida rolünü Stuttgart Devlet Operası’nda seslendirdi. 2009 öncekinden daha da parlak bir yıl oldu Siri için. La Scala’da Verdi’nin I due foscari’sinde Lucrezia ile başladığı sezonda Daniel Barenboim yönetiminde Aida’da başrolü söyledi ve bir turne kapsamında bu rolü Tel Aviv ve Tokyo’da da tekrarladı. Aynı yıl Maggio Musicale Fiorentino Festivali’nde I pagliacci’de Nedda’yı seslendirdi. İzleyen yıllarda Coruna’daki Mozart Festivali’nin açılışında Verdi’nin Requiem’inde soprano partisini, Bregenz Festivali ve Stuttgart’ta Aida’yı, Teatro carlo Felice’de Tosca’yı, St Petersburg’da La juive’de Rachel’ı, Floransa’da Zubin Mehta yönetiminde yine Aida’yı, Trieste’de I due foscari’de Lucrezia’yı, Teatro la Fenice’de Il trovatore’de Leonora’yı seslendirdi. 2012 sanatçının çok farklı rolleri seslendirdiği bir yıl oldu. Torino’daki Teatro Regio’da Noseda yönetiminde Tosca 14 ile başlayan yıl, Berlin’deki Staatsoper unter den Linden’de sahnelenen Evgeni Onegin’de Tatyana, Liceu de Barcelona ve Napoli’deki San Carlo Tiyatrosu’nda ahnelenen La bohème’de Mimì, Bregenz Festivali’nde gerçekleştirilen bir Andrea Chenier prodüksiyonunda Maddalena, Köln’de La forza del destino’da Leonora, yine Berlin’deki Staatsoper unter den Linden’de Madama Buetterfly ve Bologna’da Il trovatore’de Leonora’yı seslendirdi. 2013 María José Siri’nin düşlerinin gerçekleştiği bir yıldı: dünyanın en büyük açık hava festivalinin yapıldığı Verona’daki Arena’da Aida’yı söylemek. Aida ve Tosca’daki başrollerle büyük beğeni kazanan soprano bu rollerden Aida’yı 2013–2014 sezonunda Avrupa’nın birçok kentinde seslendirecek. Aynı sezon içinde Simon Boccanegra’daki Amelia rolüyle Torino’ya dönecek olan sanatçı, Verdi’nin 200. yılı kutlamaları çerçevesinde Teatro Regio di Parma’daki “Fuoco di Gioia” adlı konserde de yer alacak. Ayrıca Eylül ayında La Scala’nın Gustavo Dudamel yönetiminde Japonya turnesi kapsamında Verdi Gala Konserleri’nde soprano başrolleri söyleyecek. Álex vıcens tenor Barselona doğumlu lex vıcens müzik çalışmalarına Liceu Konservatuvarı’nda başladı ve daha sonra dört yıl Mati Pince ile devam etti. Öğrenciliği sırasında Carlo Bergonzi, Jaume Aragall ve Alfredo Krauss gibi saygın tenorların ustalık sınıfı çalışmalarına katıldı. Indiana Üniversitesi’nde sürdürdüğü eğitimini Lucia di Lammermoor’da Edgardo’yu yorumlayarak tamamladı. Şu an yeni projelerle ilgilenen sanatçı, aynı zamanda Amerika’da soprano Virginia Zeani, Baselona’da da Jaume Aragall ile çalışıyor. Vicens’in aldığı birçok ödül arasında Tzvetana Dyackovitch Şarkı Yarışması (Sofya, Bulgaristan) ve Francesc Viñas Yarışması’nda (Barselona, İspanya) birincilik; Gran Teatro del Liceo’da ikincilik; “En İyi İspanyol Erkek Şancı” dalında Plácido Domingo Ödülü ile “En İyi Zarzuela Şarkıcısı” ödülleri bulunuyor. Vicens aynı zamanda Almanya’nın Schwerin kentinden Friederich von Flotow Liyakat Madalyası aldı. Sanatçının en başarılı yorumları arasında La bohème’de Rodolfo, Rigoletto’da Dük, Verdi’nin Requiem’i, Werther’de başrol, Aşk İksiri’nde Nemorino, I Capuleti e i Montecchi’de Tebaldo ve Lucia di Lammermoor’da Edgardo yer alıyor. 15 Vicens’in sahne aldığı saygın müzik merkezleri ve mekânları arasında Stuttgart’taki Staatsoper, Baden Baden Festspielhaus, Barselona’daki Palau de la Música Catalana, Innsbruck Tiroler Landestheater, Madrid’deki Teatro de la Zarzuela, Graz’daki Gesellschaft der Musikfreunde, Klagenfurt Stadttheater, Palm Beach Operası ve Barselona’daki Gran Teatro del Liceo yer alıyor. 2009–2010 ve 2010–2011 sezonlarını yoğun geçiren Álex Vicens, Landestheater Innsbruck’ta Rodolfo (La Bohème) ve Edgardo’yu (Lucia di Lammermoor) ve Doña Francisquita’da Fernando’yu seslendirdi. Madrid’deki Teatro de la Zarzuela’da bir Zarzuela gecesinin yanı sıra İspanya, Macaristan, Fransa, Almanya, Avusturya ve ABD’de de konserler verdi. İzleyen sezonlarda Rigoletto’da Mantua Dükü, Lucia di Lammermoor’da Edgardo, Carmen’de Don Jose, Falstaff’ta Fenton, La bohème’de Rodolfo’yu seslendiren sanatçı, özellikle Rodolfo performansıyla büyük övgü toplamıştı. eralp kıyıcı bariton 1967 yılında anne ve babası da opera sanatçısı olan bir ailede dünyaya geldi. 1988 yılında Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı’nda Keriman Davran, Ayhan Baran ve Mustafa Yurdakul ile eğitimini tamamladıktan sonra bölüm birincisi ve okul üçüncüsü olarak mezun oldu. Aynı yıl Ankara Devlet Opera ve Balesi’nde solist sanatçı olarak çalışmaya başladı. İki kez art arda TOBAV’ın verdiği “Yılın En İyi Erkek Sanatçısı” ve 2010 yılında Semiha Berksoy Opera Vakfı’nın verdiği Mustafa İktu Onur Ödülü’ne layık görüldü. Mersin ve Antalya Devlet Operalarının açılış konser ve temsillerinde yer aldı. Çetin Işıközlü’nün Ağrı Dağı Efsanesi yapıtında Ahmet, Selman Ada’nın Ali Baba ve Kırk Haramiler’inde Abdullah rollerinin dünya prömiyerlerini yaptı. Uluslararası Aspendos Opera ve Bale Festivali’ne başladığı tarihten itibaren birçok kez katıldı. 2010 yılında İspanya’nın Gijon şehrinde Puccini’nin Tosca’sında Scarpia rolünü seslendirdi. Sanatçı yurtiçi ve yurtdışındaki birçok konser ve temsilinde Verdi’nin Un Ballo in Maschera’sında Renato, La traviata’sında Germond, Il trovatore’sinde Conte di Luna, Othello’sunda Iago, Macbeth’inde Macbeth, Simon Boccanegra’sında Simon Boccanegra, Nabucco’sunda Nabucco, Aida’sında Amonasro, Don Carlo’sunda Rodrigo; Puccini’nin Madama Butterfly’ında Scharpless, Tosca’sında Scarpia; 16 Bizet’nin Carmen’inde Escamillo; Giordano’nun Andrea Chenier’sinde Gerard; Rossini’nin Sevil Berberi’nde Figaro; Mozart’ın Cosí fan tutte’sinde Guglielmo, Don Giovanni’sinde Don Giovanni, Leoncavallo’nun I Pagliacci’sinde Tonio, Borodin’in Prens İgor’unda Prens İgor ile Orff’un Carmina Burana’sında solo partiyi seslendirdi. alper göçeri bas 1983 yılında İzmir’de doğdu. 2006 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’ndan mezun oldu. Bir yıl Graz Müzik ve Sahne Sanatları Üniversitesi’nde eğitim aldı. 2008 yılında İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nde çalışmaya başladı. 2010 yılında Siemens Opera yarışmasında 3.lük ödülü aldı. Rol aldığı yapıtlar arasında Puccini’nin La bohème’i (Schaunart), Richard Strauss’un Ariadne auf Naxos’u (Harlekin), Verdi’nin Giovanna D’arco’su (Giacomo) sayılabilir. Halen İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nde koro sanatçısı olarak görev yapmaktadır. utku bayburt bariton 28 Aralık 1983’te İstanbul’da doğdu. 2009 yılında İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Opera-Şan bölümünden mezun oldu. Aynı yıl İstanbul Devlet Opera ve Balesi’ne girdi. Çeşitli operalarda, koroda ve solo rollerde görev aldı. İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nde seslendirdiği bazı roller şöyle: Puccini’nin La bohème’inde Benoit, Rossini’nin Sevil Berberi’nde Fiorello, Ferit Tüzün’ün Midas’ın Kulakları operasında İkinci Adam. Bayburt, 2012 yılında La Scala Akademi Korosu’na kabul edildi ve aynı yıl bu koroyla Fransa’nın Toulouse kentinde Wagner’in Rienzi operasında yer aldı. Sanatçı halen İstanbul Devlet Opera ve Balesi’ndeki görevine devam etmektedir. can reha gün tenor Adana’da doğan tenor can reha gün, küçük yaşlarda başladığı müzik eğitimine Hacettepe Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Opera Bölümü’nde devam etti. 2006 yılında İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin açmış olduğu sınavı kazanarak profesyonel sahne yaşamına adımını attı. Bu tarihten itibaren yurtiçinde ve yurtdışında önemli ustalık sınıflarına ve konserlere katıldı. Solist olarak yer aldığı yapıtlar arasında La Rondine (Prunier), La traviata (Gastone), Ariadne auf Naxos (Brighella), Beethoven’ın Koral Fantezisi (tenor solo) ve Man of Mancha (Dr. Carrasco) sayılabilir. 17 ozan kutlar program notları bas bektaş ozan kutlar 1987 yılında doğdu. Şan eğitimine 2007 yılında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Opera Bölümü’nde, Payam Koryak ile bas-bariton olarak başladı. Altı yıl boyunca solist ve korist olarak çeşitli konserler verdi. 2008 Şubat’ında Kai Wessel’in barok dönem eserleri üzerine gerçekleştirdiği ustalık sınıfı çalışmasına pasif olarak, 2010 Ekim’inde Amelia Felle’nin ustalık sınıfına ve 2012 Ağustos’unda Elena Filipova’nın ustalık sınıfına katıldı. 2009 yılında, Yekta Kara’nın sahneye koyduğu, Puccini’nin Gianni Schicchi operasında Maestro Spinnellocco rolünü seslendirdi. 2010 yılında İstanbul Müzik Festivali’nde, 2011 Temmuz’unda da Fransa’nın Montpellier şehrinde düzenlenen Radio France Montpellier Festival kapsamında Gürer Aykal yönetiminde seslendirilen, Yunan besteci Iannis Xenakis’in Oresteia adlı yapıtında korist olarak görev aldı. 2011 Mart’ında, Ahmed Adnan Saygun’un Yunus Emre oratoryosunda solist olarak bas partisini söyledi; 2011 Mayıs’ında, Yekta Kara’nın sahneye koyduğu, Mozart’ın Figaro’nun Düğünü operasında Bartolo rolünü oynadı. 2011 yılının Nisan ayında Bulgaristan’ın Burgas şehrinde yapılan Uluslararası Alman ve Avusturyalı Besteciler Yarışması’nın şan kategorisinde 2.lik ödülünü, 2013 yılının Mayıs ayında İstanbul’da yapılan 15. Siemens Opera Yarışması’nda 3.lük ödülünü kazandı. Çalışmalarına ünlü opera sanatçısı ve şan öğretmeni Payam Koryak ile devam etmektedir. mehmet altıparmak bas 1991 yılında Mersin’de doğdu. Eğitimine 2009 yılında Mersin Üniversitesi Devlet Konservatuvarı’nda başladı. 2010 yılında Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Opera Anasanat Dalı’na kabul edildi. Elena Filipova ve Amelia Felle ile şan tekniği ve müzikal yorum üzerine çalışmalar yaptı. Halen şan eğitimine Payam Koryak, sahne eğitimine de Yekta Kara ile devam etmektedir. 18 gıacomo puccını [1858–1924] Tosca Puccini’nin başyapıtı ve opera sahnelerinin gelmiş geçmiş en büyük yapıtlarından biri olan Tosca, ilk sahnelenişinden itibaren gerek müziği gerek dramatik akışı ile izleyenleri derinden etkilemiştir. Tosca, ayrıca, bir edebiyat uyarlaması ve yenilikçi opera anlayışıyla yaratılmış bir yapıt olarak da müzik tarihinde çok önemli bir yere sahiptir. Fransız oyun yazarı Victorien Sardou (1831–1908), La Tosca’yı yüzyıl dönümünün efsane oyuncusu Sarah Bernhardt’a (1844–1923) ithafen yazmıştır. La Tosca, aslında beş perdelik bir dramdır. İlk kez 24 Kasım 1887 tarihinde Paris’te sahnelenmiş ve Sarah Bernhardt da başrolde oynamıştır. Tiyatro oyunu fazla yankı uyandırmamış olmasına rağmen Bernhardt, ilk temsilin ardından yaklaşık bir yıl kadar düzenlediği turnelerle La Tosca’yı oynamaya devam etmiştir. Yapıt, asıl ününü Puccini’nin operası ile kazanmıştır. Aynı dönemde bir başka İtalyan opera bestecisi olan Alberto Franchetti de (1860–1942) bu yapıtı operaya uyarlamak istemiş ancak tamamlayamamıştır. Puccini’nin tam olarak 20. yüzyılın perdesinin açıldığı, 14 Ocak 1900 tarihinde Roma’da ilk kez sahnelenmiş olan Tosca’sı ise, kelimenin tam anlamıyla bu öyküyü ölümsüzleştirmiştir. Operanın İtalyanca librettosu Giuseppe Giacoso ve Luigi Illica tarafından, Sardou’nun dramından esinlenilerek yazılmıştır. Puccini’nin Tosca’sı, onun La bohème ve Madama Butterfly’ı arasında yazdığı ancak bu her iki operadan da daha popüler olan, ancak şaşırtıcı şekilde bestecinin en çok eleştiri alan yapıtlarından biridir. Tosca, operada “gerçekçilik” anlamına gelen verismo akımının İtalya’daki iki kurucusundan biri olan Puccini’nin başyapıtı olarak müzik tarihine geçmiştir. Verismo akımı, İtalya’da toplumsal olayların akışının nabzını tutarak operada ve Ruggiero Leoncavallo (1857–1919) ve bu akımın dev ismi Giacomo Puccini’nin (1858–1924) yapıtlarıyla gelişmiştir. Almanya ve Fransa’da çok yaygın bir etki uyandırmayan verismo’nun, o dönemde siyasi gelişmeleri ve toplumsal yaşam stili ile de oldukça gündemde olan İtalya’da çok verimli olması dikkat çekicidir. Tosca’nın konusu 1800 yılında Roma’da geçer. Operada birbirine iki zıt unsur temsil edilir. İtalya, o dönemde Avusturya İmparatorluğu’nun baskıcı yönetimi altındadır; bu, operadaki Scarpia karakteri tarafından dramatize edilir. İtalyan vatanseverleri ve özgürlük düşüncesini ise Tosca’nın âşığı Cavaradossi temsil eder. Operada verismo akımına yakışır şekilde, yargıçlar, memurlar, askerler, polisler, çoban çocuklar, ajanlar ve cellatlar gibi, o dönemin en göz önünde olan tiplemeleri de karakterler arasına katılmıştır. 1. Perde, Roma’da Sant’Andrea della Valle’de açılır. Cesare Angelotti –Roma’nın Avusturya boyunduruğu altına girmeden önce resmi görevlerde bulunmuş bir kişi– artık bir siyasi suçlu ve kaçaktır ve Attavanti Kilisesi’ne sığınmak ister. Kilisenin anahtarını edinmiş, içeri girmiştir. Yaşlı görevli de oradadır ve çalışmaktadır. Kilisede çalışan bir kişi daha vardır; ressam Cavaradossi. Tek aşkı 19 Floria Tosca’dan aldığı ilhamla, kilisenin duvarına bir Maria Magdalena freski yapmaktadır. Cavaradossi zor durumda olan Angelotti’ye yardım edeceğine söz verir. Bu sırada Tosca gelir. Cavaradossi’nin biriyle konuştuğunu duymuştur, onu kıskanır. Cavaradossi onu sakinleştirir ve uzaklaştırır. Daha sonra Angelotti’yi alır ve Roma’nın dışındaki villasına götürür. Bu sırada Angelotti’nin kaçışı şehirde duyulmuştur. Yaşlı kilise hizmetlisi Napolyon’un yenilgisini müjdeler. Daha sonra bu haberin yanlış olduğu anlaşılacaktır. Ancak zafer için bir gece düzenlenir ve Tosca, bu gecede İmparatoriçe için sahneye çıkacaktır. Hazırlıklar sürmekteyken, Angelotti’nin peşindeki Baron Scarpia ve emrindeki polisler gelirler. Endişelenen Tosca Cavaradossi’yi aramaktayken, Scarpia tarafından engellenir. Markiz Attavanti’nin yelpazesini Cavaradossi ile ilişkilendirerek, Tosca’yı kıskançlığa sürükler. Scarpia’nın artık tek amacı vardır, Cavaradossi’yi tutuklamak ve Tosca’ya sahip olmak. Yapıtın ilk perdesi Scarpia’nın söylediği ünlü Te Deum ile sona erer. 2. Perde Scarpia’nın Palazzo Farnese’deki odasında açılır. Scarpia zaferini kutlamaktadır. Cavaradossi sorgulama için alıkonulmuştur, ancak Angelotti’yi tanıdığını inkâr etmektir. İmparatoriçenin huzurunda şarkı söylemiş olan Tosca geldiğinde, Cavaradossi sorgulanmaktadır. Bu sırada Napolyon’un zafer haberleri gelir. Cavaradossi idam edilmek üzere götürülür. Tosca Scarpia ile yalnız kalır. Scarpia, Cavaradossi’nin hayatı karşılığında Tosca’yı elde etmek ister. Buna direnen Tosca, bu sırada ünlü “Vissi d’arte” aryasını seslendirir. Tosca Angelotti’nin intihar ettiği haberi de gelince çaresiz yenilir. Scarpia, Tosca’ya sahte bir idam töreni düzenleyeceğine dair söz verir ve Cavaradossi’nin hayatını garantiye alan bir kâğıt imzalar. Ancak Tosca sevdiği adamdan ayrı kalacağı için acı çekmektedir. Bu perdenin sonu son derece dramatiktir. Kâğıdı imzalayan Scarpia, Tosca’ya doğru yürür ancak Tosca ona döner ve aniden elindeki bıçağı ona saplar. Scarpia orada ölür. İmzalı kâğıdı alan Tosca sevdiği adamı kurtarmak üzere hızla kaçar. 3. Perde gün doğumuna yakın Sant’Angelo Kalesi’nde açılır. Köylü bir çoban çocuk şarkı söylemektedir. Cavaradossi’yi idama hazırlamaktadırlar. Operanın en dramatik anlarından biri de buradadır. Cavaradossi, Tosca’ya bir veda mektubu yazmaktayken, operanın en ünlü parçalarından biri olan “E Lucevan le Stelle” adlı aryayı seslendirir. Tosca onun yanına gelir. Scarpia’yı öldürdüğünü ve Cavaradossi’nin hayatını garantiye alan bir mektup aldığını, ayrıca düzenlenecek idamın da sahte olacağını anlatacaktır. İki sevgili özgürlüğe kavuşmanın mutluluğu ile kucaklaşır. Cavaradossi sözde idam için kalenin avlusuna götürülür ve silahlar patlar. Askerler gittiğinde Tosca yerde yatmakta olan Cavaradossi’nin yanına koşar, onu hareket ettirmeye çalışır. İşte o an, Scarpia’nın yalan söylediğini anlar. Atılan kurşunlar gerçektir, Cavaradossi ölmüştür. Diğer taraftan Scarpia’nın ölüm haberi de yayılır. Tosca’nın, onu yakalamaya gelenlerden kaçarak kendini kaleden aşağı bırakmadan son bir dileği vardır, intikam için Scarpia ile tanrıdan önce karşılaşmak... 135’ sürer Program Notları: Sungu Okan 20 ATTO PRIMO La Chiesa di Sant’Andrea della Valle. BİRİNCİ PERDE Sant’Andrea della Valle Kilisesi Scena Primo Birinci Sahne Angelotti Ah! Finalmente! Nel terror mio stolto Vedea ceffi di birro in ogni volto. La pila... la colonna... "A piè della Madonna" mi scrisse mia sorella... Ecco la chiave!... ed ecco la Cappella! Angelotti Ah! Sonunda! O anlamsız korku yüzünden karşıma çıkan herkesi polis sanıyordum. Sütun... kolon... "Meryem Ana’nın ayaklarının ucunda" diye yazmış kızkardeşim... İşte anahtar!.. ve işte Şapel! Scena Seconda Sagrestano E sempre lava!... Ogni pennello è sozzo peggio d’un collarin d’uno scagnozzo. Signor pittore... Tò!... Nessuno! - Avrei giurato che fosse ritornato il Cavalier Cavaradossi. No, sbaglio. - Il paniere è intatto. Angelus Domini nuntiavit Mariae, Et concepit de Spiritu Sancto. Ecce ancilla Domini, Fiat mihi secundum verbum tuum. Et Verbum caro factum est, Et habitavit in nobis... İkinci Sahne Zangoç Durmadan temizlik yapıyorum!.. Tüm fırçalar kirli, bir uşağın yakası gibi. Sayın ressam... Hey!... Kimse yok! Yemin ederim, döndüğünü düşündüm Bay Cavaradossi’nin. Hayır, yanılıyorum. Sepete dokunmamış kimse. Angelus Domini nuntiavit Mariae, Et concepit de Spiritu Sancto. Ecce ancilla Domini, Fiat mihi secundum verbum tuum. Et Verbum caro factum est, Et habitavit in nobis... Scena Terza Üçüncü Sahne Cavaradossi Che fai? Cavaradossi Ne yapıyorsun? Sagrestano Recito l’Angelus. Sante ampolle! Il suo ritratto! Zangoç Angelus’u okuyorum. Aman Tanrım! Bu onun portresi! Cavaradossi Di chi? Cavaradossi Kimin? Sagrestano Di quell’ignota che i dì passati a pregar qui venìa... Tutta devota - e pia. Zangoç O gizemli kadının. Dua etmek için buraya geliyordu... İnançlı ve dindar bir kadın. Cavaradossi È vero. E tanto ell’era infervorata nella sua preghiera ch’io ne pinsi, non visto, il bel sembiante. Cavaradossi Evet. Öylesine coşkuluydu ki dua ederken, görmedi onun güzel yüzünü resmettiğimi. 21 Sagrestano (Fuori, Satana, fuori!) Zangoç (Git Şeytan, uzaklaş!) Cavaradossi Dammi i colori! Recondita armonia di bellezze diverse!... È bruna Floria, l’ardente amante mia... Cavaradossi Bana boyalarımı ver! O gizemli uyumu farklı güzelliklerin!... Esmer Floria, tutkulu sevgilim benim... Sagrestano Scherza coi fanti e lascia stare i santi! Zangoç Dünyevi şeylerle dalga geç ve azizleri rahat bırak! Cavaradossi E te, beltade ignota, cinta di chiome bionde! Tu azzurro hai l’occhio, Tosca ha l’occhio nero! Cavaradossi Ve sen, gizemli güzellik, taçlanmışsın sarı saçlarla! Senin gözlerin mavi, Tosca’nınsa siyahtır gözleri! Sagrestano Scherza coi fanti e lascia stare i santi! Zangoç Dünyevi şeylerle dalga geç ve azizleri rahat bırak! Cavaradossi L’arte nel suo mistero le diverse bellezze insiem confonde; ma nel ritrar costei il mio solo pensiero, Tosca, sei tu! Cavaradossi Sanat kendi gizeminde bir araya getirir farklı güzellikleri; fakat portreyi yaparken Tosca, sensin tek düşüncem! Sagrestano Queste diverse gonne che fanno concorrenza alle Madonne mandan tanfo d’Inferno. Scherza coi fanti e lascia stare i santi! Ma con quei cani di volterriani nemici del santissimo governo non s’ha da metter voce!... Scherza coi fanti e lascia stare i santi! Già sono impenitenti tutti quanti! Facciam piuttosto il segno della croce. Eccellenza, vado? Zangoç Bu kadınlar, ki Meryem Ana ile yarışırlar, cehennemin kokusunu taşıyorlar. Dünyevi şeylerle dalga geç ve azizleri rahat bırak! O Voltaire’in köpekleri düşmanıdırlar kutsal devletimizin; değmez haklarında konuşmaya!.. Dünyevi şeylerle dalga geç ve azizleri rahat bırak! Hepsi günahkârdır bunların! En iyisi onlara karşı istavroz çıkarmalı. Gidebilir miyim ekselansları? Cavaradossi Fa il tuo piacere! Cavaradossi Nasıl istersen! Sagrestano Pieno è il paniere... Fa penitenza? Zangoç Yemek sepetiniz dolu hâlâ... Oruç mu tutuyorsunuz? Cavaradossi Fame non ho. Cavaradossi Aç değilim. 22 Sagrestano Ah!... Mi rincresce!... Badi, quand’esce chiuda. Zangoç Peki!... Özür dilerim!... Çıkarken kapıyı kapatmayı unutmayın. Cavaradossi Va!... Cavaradossi Git!... Sagrestano Vo! Zangoç Gidiyorum! Scena Quarta Dördüncü Sahne Cavaradossi Gente là dentro!!... Cavaradossi Orada biri var! Angelotti Voi? Cavaradossi! Vi manda Iddio! Non mi ravvisate? Il carcere m’ha dunque assai mutato! Angelotti Siz misiniz? Cavaradossi! Sizi Tanrı gönderdi! Tanımadınız mı beni? Mahkûmiyet değiştirmiş demek beni bu kadar! Cavaradossi Angelotti! Il Console della spenta repubblica romana! Cavaradossi Angelotti! Lağvedilen Roma Devleti’nin Konsolosu! Angelotti Fuggii pur ora da Castel Sant’Angelo!... Angelotti Sant Angelo Kalesi’nden az önce kaçtım!... Cavaradossi Disponete di me! Cavaradossi Hizmetinizdeyim! Voce di Tosca Mario! Tosca’nın sesi Mario! Cavaradossi Celatevi! È una donna... gelosa. Un breve istante e la rimando. Cavaradossi Saklanın! O kıskanç bir kadın. Bekleyin biraz, göndereceğim onu. Voce di Tosca Mario! Tosca’nın sesi Mario! Cavaradossi Eccomi! Cavaradossi Buradayım! Angelotti Sonostremo di forze, più non reggo... Angelotti Hiç gücüm kalmadı, daha fazla dayanamayacağım... Cavaradossi In questo panier v’è cibo e vino! Cavaradossi Bu sepette yiyecek ve şarap var! 23 Angelotti Grazie! Angelotti Teşekkürler! Cavaradossi Presto! Cavaradossi Çabuk! Scena Quinta ma è spettacolo breve. - Tu m’aspetti sull’uscio della scena e alla tua villa andiam soli, soletti. fakat kısa sürecek. Beni bekle, sahneden inince senin evine gideceğiz birlikte, yalnız ikimiz. Cavaradossi Stasera! Cavaradossi Bu gece! Tosca È luna piena e il notturno effluvio floreal inebria il cor! - Non sei contento? Tosca Dolunay var ve geceye karışan çiçeklerin kokusu sarhoş ediyor kalbimi! Sen mutlu değil misin? Cavaradossi Tanto! Cavaradossi Çok mutluyum! Tosca Tornal a dir! Tosca Bir kez daha söyle! Cavaradossi Tanto! Cavaradossi Çok mutluyum! Tosca Lo dici male: Non la sospiri la nostra casetta che tutta ascosa nel verde ci aspetta? Nido a noi sacro, ignoto al mondo inter, pien d’amore e di mister? Al tuo fianco sentire per le silenziose stellate ombre, salir le voci delle cose!... Dai boschi e dai roveti, dall’arse erbe, dall’imo dei franti sepolcreti odorosi di timo, la notte escon bisbigli di minuscoli amori e perfidi consigli che ammolliscono i cuori. Fiorite, o campi immensi, palpitate aure marine nel lunare albor, piovete voluttà, volte stellate! Arde a Tosca folle amor! Tosca Yeterli değil bu: Özlemiyor musun güzel evimizi doğanın içinde gizlenmiş, bizi bekleyen? Bizim kutsal evimiz, tüm dünyadan uzak aşk ve gizem dolu. Senin yanında dinlemek o suskun yıldızların aydınlattığı gölgelerden yankılanan sesleri!... Ormandan ve çalılıklardan, yanmış otlardan ve izbe mezarların derinliklerinden gelen o kekik kokusunu. Geceleyin duyulur fısıltıları küçücük aşkların ve baştan çıkaran sözleri yumuşatır kalpleri. Çiçek açın, ah sonsuz kırlar, canlanın ay ışığında deniz esintileri, arzular yağdırın, ey yüce yıldızlar! Tosca yanıyor aşkın ateşiyle! Cavaradossi Mi avvinci nei tuoi lacci mia sirena, mia sirena, verrò! Or lasciami al lavoro. Cavaradossi Büyülüyorsun beni, bağlıyorsun kendine geleceğim sevgilim, geleceğim! Fakat şimdi çalışmam gerek. Tosca Mi discacci? Tosca Kovuyor musun beni? Beşinci Sahne Voce di Tosca Mario! Tosca’nın sesi Mario! Cavaradossi Son qui! Cavaradossi Buradayım! Tosca Perché chiuso? Tosca Neden kilitliydi kapı? Cavaradossi Lo vuole il Sagrestano... Cavaradossi Zangoç böyle istiyor... Tosca A chi parlavi? Tosca Kiminle konuşuyordun? Cavaradossi A te! Cavaradossi Seninle! Tosca Altre parole bisbigliavi. Ov’è?... Tosca Birşeyler fısıldıyordun. Nerede o? Cavaradossi Chi? Cavaradossi Kim? Tosca Colei!... Quella donna!... Ho udito i lesti passi ed un fruscio di vesti... Tosca O... o kadın! Duydum sesini adımlarının ve hışırdayan elbisesinin. Cavaradossi Sogni! Cavaradossi Rüya görüyorsun! Tosca Lo neghi? Tosca İnkâr mı ediyorsun? Cavaradossi Lo nego e t’amo! Cavaradossi İnkâr ediyorum ve seni seviyorum! Tosca Oh! Innanzi alla Madonna... No, Mario mio, lascia pria che la preghi, che l’infiori... Ora stammi a sentir - stasera canto, Tosca Ah! Meryem Ana’nın önünde olmaz... Hayır sevgili Mario, izin ver dua edeyim ona ve çiçeklerimi sunayım. Şimdi dinle beni, bu gece şarkı söyleyeceğim, 24 25 Cavaradossi Urge l’opra, lo sai! Cavaradossi İşim acil, biliyorsun! A pregar qui venne... Non visto la ritrassi. Dua etmek için buraya geldi... Onu resmettiğimi bile görmedi. Tosca Vado! Vado! Chi è quella donna bionda lassù? Tosca Gidiyorum! Gidiyorum! Kim o tablodaki sarışın kadın? Tosca Giura! Tosca Yemin et! Cavaradossi Giuro Cavaradossi Yemin ederim! Cavaradossi La Maddalena. Ti piace? Cavaradossi Meryem Ana. Beğendin mi? Tosca Come mi guarda fiso! Tosca Nasıl da gözlerini dikip bakıyor bana! Tosca È troppo bella! Tosca Fazla güzel! Cavaradossi Vien via! Cavaradossi Gitmelisin artık! Cavaradossi Prezioso elogio! Cavaradossi Ne güzel bir kompliman! Tosca Ridi? Quegli occhi cilestrini già li vidi... Tosca Gülüyor musun? Daha önce gördüm ben o açık mavi gözleri.. Tosca Di me beffarda, ride. Cavaradossi Follia! Tosca Alay ediyor benimle, gülüyor. Cavaradossi Delilik bu! Tosca Ah, quegli occhi!... Tosca Ah, o gözler!... Cavaradossi Ce n’è tanti pel mondo!... Cavaradossi Böylesi çok var dünyada!... Tosca Aspetta... Aspetta... E l’Attavanti!... Tosca Bir dakika... Bekle... Attavanti bu!... Cavaradossi Brava!... Tosca La vedi? T’ama? Tu l’ami?... Cavaradossi Bravo!... Tosca Görüşüyor musun onunla? Âşık mı sana? Sen âşık mısın ona?... Cavaradossi Quale occhio al mondo può star di paro all’ardente occhio tuo nero? È qui che l’esser mio s’affisa intero. Occhio all’amor soave, all’ira fiero! Qual altro al mondo può star di paro all’occhio tuo nero!... Cavaradossi Dünyada hangi gözler karşılaştırılabilir senin tutkulu siyah gözlerinle? Tüm benliğim onların içinde saklı. Aşkta tatlı, öfkede ateşli gözler! Dünyada hangi gözler karşılaştırılabilir senin siyah gözlerinle? Cavaradossi Fu puro caso... Cavaradossi Tesadüfen böyle oldu... Tosca Oh, come la sai bene l’arte di farti amare! Ma... falle gli occhi neri!... Tosca Ah, nasıl da iyi biliyorsun kendini sevdirme sanatını! Fakat... o gözleri siyaha boya! Tosca Quei passi e quel bisbiglio... Ah! Qui stava pur ora! Tosca O kaçış sesleri ve fısıltılar... Ah! Demin de buradaydı! Cavaradossi Mia gelosa! Cavaradossi Kıskanç sevgilim! Cavaradossi Vien via! Cavaradossi Gitmelisin artık! Tosca Sì, lo sento... ti tormento senza posa. Tosca Evet, biliyorum... acı çektiriyorum sana hiç durmadan. Tosca Ah, la civetta! A me, a me! Tosca Ah, o aşağılık kadın! Baa, bana bunu yaptın! Cavaradossi Mia gelosa! Cavaradossi Benim kıskanç sevgilim! Cavaradossi La vidi ieri, ma fu puro caso... Cavradossi Dün gördüm onu, fakat bir tesadüftü.. Tosca Certa sono - del perdono se tu guardi al mio dolor! Tosca Eminim affedebilirsin beni, yüzüme bakarsan görürsün acımı! 26 27 Cavaradossi Mia Tosca idolatrata, ogni cosa in te mi piace; l’ira audace e lo spasimo d’amor! Cavaradossi Sevgili Tosca, sana dair her şeyi seviyorum; büyük öfkelerini ve aşka olan bağlılığını! Tosca Dilla ancora la parola che consola... Dilla ancora! Tosca Bir kez daha söyle beni avutacak sözleri... Bir kez daha! Cavaradossi Mia vita, amante inquieta, dirò sempre: "Floria, t’amo!" Ah ! l’alma acquieta, sempre "t’amo!" ti dirò! Cavaradossi Hayatım, huzursuz sevgilim, her zaman bunu söyleyeceğim: “Floria, sana aşığım!” Ah! Artık sakinleşsin ruhun, sonsuza dek “aşığım sana!” diyeceğim! Tosca Dio! quante peccata! M’hai tutta spettinata! Tosca Tanrım! Ne büyük günah işledik! Saçlarımı dağıttın! Cavaradossi Or va, lasciami! Cavaradossi Artık git, yalnız kalmalıyım! Tosca Tu fino a stassera stai fermo al lavoro. E mi prometti: sia caso o fortuna, sia treccia bionda o bruna, a pregar non verrà donna nessuna! Tosca Sen bu geceye dek çalışmana devam et. Ve söz ver bana: tesadüfen ya da herhangi bir nedenle, sarışın ya da esmer, hiçbir kadın gelmeyecek buraya dua etmeye! Cavaradossi Lo giuro, amore!... Va! Cavaradossi Söz veriyorum sevgilim!.. Git artık! Tosca Quanto m’affretti! Tosca Ne çok acele ettiriyorsun beni! Cavaradossi Ancora? Cavaradossi Yine mi? Tosca No - perdona!... Tosca Hayır, afedersin!... Cavaradossi Davanti alla Madonna? Cavaradossi Meryem Ana’nın önünde böyle olur mu? Tosca È tanto buona! Ma falle gli occhi neri!... Tosca O o kadar iyi ki! Ama siyah yap gözlerini!... 28 Scena Sesta Altıncı Sahne Cavaradossi È buona la mia Tosca, ma credente al confessor nulla tiene celato, ond’io mi tacqui. È cosa più prudente. Cavaradossi Tosca iyi bir insandır, fakat günah çıkarırken hiçbir şeyin saklanmaması gerektiğine inanır. Bu yüzden anlatmadım ona. Tedbirli olmak gerek. Angelotti Siam soli? Angelotti Gitti mi? Cavaradossi Sì. Qual è il vostro disegno?... Cavaradossi Evet. Planınız nedir? Angelotti A norma degli eventi, uscir di Stato o star celato in Roma... Mia sorella... Angelotti Şu anki duruma göre, ülkeden kaçmak ya da Roma’da saklanmak... Kızkardeşim... Cavaradossi L’Attavanti? Cavaradossi Attavanti mi? Angelotti Sì... ascose un muliebre abbigliamento là sotto l’altare... Vesti, velo, ventaglio... Appena imbruni indosserò quei panni... Angelotti Evet... kadın kıyafetleri sakladığını söyledi sunağın altında… Elbise, peçe ve yelpaze olmalı. Hava kararır kararmaz giyeceğim onları… Cavaradossi Or comprendo! Quel fare circospetto e il pregante fervore in giovin donna e bella m’avean messo in sospetto di qualche occulto amor! Or comprendo! Era amor di sorella! Cavaradossi Şimdi anlıyorum! Görünce o tedirgin halleri ve coşkuyla dua edişini böylesi genç ve güzel bir kadının, kuşkulanmıştım gizli bir aşkın varlığından! Gerçeği şimdi anlıyorum! O, kardeşe duyulan bir aşktı! Angelotti Tutto ella ha osato onde sottrarmi a Scarpia, scellerato! Angelotti Kardeşim her şeyi göze aldı beni Scarpia’dan, o hainden kurtarmak için! Cavaradossi Scarpia?! Bigotto satiro che affina colle devote pratiche la foia libertina e strumento al lascivo talento fa il confessore e il boia! La vita mi costasse, vi salverò! Ma indugiar fino a notte è mal sicuro... Cavaradossi Scarpia mı? O yobaz adam, saklar kadın düşkünlüğünü sözümona dindar duruşunun altında. Ve o şehvetli çapkın, ihtiraslarına alet eder hem papaz hem cellat yetkilerini! Hayatım pahasına da olsa, kurtaracağım sizi! Fakat akşamı beklemek güvenli olmayabilir. 29 Angelotti Temo del sole!... Angelotti Gündüz dolaşmak tehlikeli! Cavaradossi La cappella mette a un orto mal chiuso, poi c’è un canneto che va lungi pei campi a una mia villa. Cavaradossi Şapelin bir kapısı bahçeye açılıyor, orada bir patika var evimin olduğu kırlara doğru giden. Angelotti M’è nota... Angelotti Evet, biliyorum. Cavaradossi Ecco la chiave... - innanzi sera io vi raggiungo, - portate con voi le vesti femminili... Cavaradossi İşte anahtar… Gece olmadan gelmiş olurum ben de. Yanınıza almayı unutmayın kadın kıyafetlerini... Angelotti Ch’io le indossi? Scena Settima Yedinci Sahne Sagrestano Sommo giubilo, Eccellenza!... Non c’è più! Ne son dolente!... Chi contrista un miscredente si guadagna un’indulgenza! Tutta qui la cantoria! Presto !... Zangoç Ekselans, haberler harika! O artık yok! Ne büyük düşkırıklığı! Kâfirleri üzen bir kişi hoşgörüyle karşılanmakta! Tüm koro burada! Çabuk olun! Allievi Dove? Öğrenciler Nerede? Sagrestano In sagrestia... Zangoç Kilisede... Angelotti Onları giymeli miyim? Alcuni Ma che avvenne? Bazı öğrenciler Neler oluyor? Cavaradossi Per or non monta, il sentier è deserto... Cavaradossi Şimdilik giymeyin, patikada kimse olmaz… Angelotti Addio! Angelotti Elveda! Sagrestano Nol sapete? Bonaparte... scellerato... Bonaparte... Zangoç Duymadınız mı? Bonapart... o hain... Bonapart... Cavaradossi Se urgesse il periglio, correte al pozzo del giardin. L’acqua è nel fondo, ma a mezzo della canna, un picciol varco guida ad un antro oscuro, rifugio impenetrabile e sicuro! Cavaradossi Eğer bir tehlike olursa hemen koşun bahçedeki kuyuya doğru. Dibinde su vardır, fakat kuyunun tam ortasındaki küçük geçit sizi karanlık bir mağaraya ulaştırır. Orası güvenli bir sığınaktır! Altri Allevi Ebben? Che fu? Başka öğrenciler Peki ne oldu? Sagrestano Fu spennato, sfracellato, è piombato a Belzebù! Zangoç Ülkeden çıkarıldı, yenilgiye uğradı, ve cehenneme gönderildi! Angelotti Il cannon del castello!... Angelotti Kaleden top atıldı! Allevi, Cantori Chi lo dice? - È sogno! - È fola! Öğrenciler, Koro, Kim söylüyor bunu? - Rüya bu! - Delilik bu! Cavaradossi Fu scoperta la fuga! Or Scarpia i suoi sbirri sguinzaglia! Cavaradossi Kaçtığınızı anladılar! Şimdi Scarpia polislerini etrafa salacaktır! Sagrestano È veridica parola; or ne giunse la notizia! Zangoç Doğrudur bu sözler; şimdi geldi haber! Angelotti Addio! Angelotti Elveda! Coro Si festeggi la vittoria! Koro Kutlamalıyız bu zaferi! Cavaradossi Con voi verrò! Staremo all’erta! Cavaradossi Sizinle geleceğim! Tetikte olmalıyız! Angelotti Odo qualcun! Angelotti Biri geliyor! Cavaradossi Se ci assalgon, battaglia! Cavaradossi Eğer bize saldırırlarsa dövüşeceğiz! Sagrestano E questa sera gran fiaccolata veglia di gala a Palazzo Farnese, ed un’apposita nuova cantata con Floria Tosca!... E nelle chiese Zangoç Bu akşam büyük bir fener alayı ve kutlama balosu olacak Farnese Sarayı’nda. Ve bu zaferin şerefine yeni bir kantat icra edilecek Floria Tosca’nın da katıldığı! Tüm kiliselerde 30 31 inni al Signore! Or via a vestirvi, non più clamor! Via... via... in sagrestia! Tanrı’ya ilahiler söylenecek! Şimdi gidin ve hazırlanın, gürültü sona ersin! Gidin... gidin... kiliseye! Tutti Doppio soldo... Te Deum... Gloria! Viva il Re!... Si festeggi la vittoria! Herkes Çifte mutluluk... Te Deum... Zafer! Yaşasın Kralımız!... Zaferi kutluyoruz! Scena Ottava Sekizinci Sahne Scarpia Un tal baccano in chiesa! Bel rispetto! Scarpia Kilisede bu ne gürültü! Biraz saygı gösterin! Sagrestano Eccellenza! il gran giubilo... Zangoç Ekselans! Ne büyük mutluluk… Scarpia Apprestate per il te Deum. Tu resta! Scarpia Te Deum ayini için hazırlanın. Sen, burada kal! Sagrestano Non mi muovo! Zangoç Buradayım! Scarpia E tu va, fruga ogni angolo, raccogli ogni traccia Scarpia Sen git, her yeri ara ve bulduğun her delili getir bana Spoletta Sta bene! Spoletta Tamam efendim! Scarpia Occhio alle porte, senza dar sospetti! Ora a te! Pesa le tue risposte. Un prigionier di Stato fuggì pur ora da Castel Sant’Angelo... S’è rifugiato qui... Scarpia Gözünüzü kapılardan ayırmayın, şüphe de uyandırmayın! Şimdi sıra sende! Dikkat et cevaplarına. Siyasi bir mahkûm az önce firar etti Sant Angelo Kalesi’nden... Ve buraya sığındı... Sagrestano Misericordia! Zangoç Tanrı yardımcımız olsun! Scarpia Forse c’è ancora. Dov’è la Cappella degli Attavanti? Scarpia Belki hâlâ burada saklanıyordur. Attavanti Şapeli nerede? Sagrestano Eccola. Aperta! Arcangeli! E un’altra chiave Zangoç İşte burası. Kapı açık! Ah Tanrım! Birbaşka anahtar daha olmalı! 32 Scarpia Buon indizio... Entriamo. Fu grave sbaglio quel colpo di cannone! Il mariolo spiccato ha il volo, ma lasciò una preda... preziosa... un ventaglio. Qual complice il misfatto preparò? La marchesa Attavanti!... Il suo stemma!... Il suo ritratto! Chi fe’ quelle pitture? Scarpia Güzel ipucu... İçeri girelim. Büyük bir hataydı topun atılması! O düzenbaz kaçtı, fakat bir ipucu bıraktı… Önemli bir ipucu... yelpaze. Bu kaçışı hangi hain planladı? Markiz Attavanti!... Bu onun aile arması!... Ve onun portresi! Kim yaptı bu portreyi? Sagrestano Il cavalier Cavaradossi... Zangoç Bay Cavaradossi... Scarpia Lui! Scarpia Demek o! Sagrestano Numi! Il paniere! Zangoç Tanrım! Yemek sepeti! Scarpia Lui! L’amante di Tosca! Un uom sospetto! Un volterrian! Scarpia O! Tosca’nın sevgilisi! Şüpheli biri! Bir Voltaire’ci! Sagrestano Vuoto?... Vuoto!... Zangoç Boş mu?... Boş!... Scarpia Che hai detto? Che fu?... Scarpia Ne diyorsun sen? Ne oluyor?... Sagrestano Si ritrovò nella Cappella questo panier. Zangoç Şapelin içinde buldular bu sepeti. Scarpia Tu lo conosci? Scarpia Daha önce gördün mü onu? Sagrestano Certo! È il cesto del pittor... ma... nondimeno... Zangoç Elbette! Bu ressamın sepeti…fakat…bir de ... Scarpia Sputa quello che sai. Scarpia Anlat tüm bildiklerini. Sagrestano Io lo lasciai ripieno di cibo prelibato... Il pranzo del pittor!... Zangoç Sepeti dolu bırakmıştım lezzetli yiyeceklerle... ressamın öğle yemeğiydi! 33 Scarpia Avrà pranzato! Scarpia Yemeğini yemiş olmalı! Tosca Bontà vostra... Tosca Çok naziksiniz... Sagrestano Nella Cappella? Zangoç Şapelin içinde mi? Non ne avea la chiave né contava pranzar... disse egli stesso. Onde l’avea già messo... al riparo. (Libera me Domine!) Anahtarı yoktu yemek yemeyi de düşünmüyordu... kendisi dedi. Bu yüzden ben de bıraktım sepeti... bir köşeye. (Tanrım bana yardım et!) Scarpia Le pie donne son rare... Voi calcate la scena... E in chiesa ci venite per pregar... Scarpia İnançlı kadın çok enderdir... Siz sahnede çalışıyorsunuz ve kiliseye dua etmeye geliyorsunuz Tosca Che intendete?... Tosca Ne demek istiyorsunuz? Scarpia (Or tutto è chiaro... la provvista - del sacrista d’Angelotti fu la preda!) Tosca? Che non mi veda. Scarpia (Durum oldukça açık... zangoçun hazırladığı sepeti Angelotti aldı!) Gelen Tosca mı? Beni görmemeli. Scarpia E non fate come certe sfrontate che han di Maddalena viso e costumi... e vi trescan d’amore! Scarpia Bazı utanmaz kadınlar gibi değilsiniz; Meryem Ana yüzü ve kıyafetleri ile kilisede aşk yaşamaya gelenler gibi! (Per ridurre un geloso allo sbaraglio Jago ebbe un fazzoletto... ed io un ventaglio!...) (Kıskanç bir aşığı kavgacı birine dönüştürmek için Iago’nun mendili vardı... benimse yelpazem var!) Tosca Che? D’amore? Le prove! Tosca Ne demek istiyorsunuz? Aşk mı? İspat edin bunu! Scena Nona Dokuzuncu Sahne Scarpia È arnese da pittore questo? Scarpia Sizce bir ressama ait olabilir mi bu? Tosca Mario?! Mario?! Tosca Mario! Mario! Tosca Un ventaglio? Dove stava? Tosca Yelpaze mi? Nerede buldunuz onu? Sagrestano Il pittor Cavaradossi? Chi sa dove sia? Svanì, sgattaiolò per sua stregoneria. Zangoç Ressam Cavaradossi mi? Kimbilir nerede? Kaçtı, gözden kayboldu sanki sihirli bir güçle. Scarpia Là su quel palco. Qualcun venne certo a sturbar gli amanti ed essa nel fuggir perdé le penne!... Scarpia Şu sıranın üzerindeydi. Birisi gelip sevgilileri rahatsız etmiş olacak ki yelpazeyi burada bırakıp kaçmışlar! Tosca Ingannata? No!... no!... Tradirmi egli non può! Tosca Aldatılmak mı? Hayır!... hayır!... İhanet etmez bana o! Tosca La corona! Lo stemma! È l’Attavanti! Presago sospetto!... Tosca Taç! Aile amblemi! Attavanti bu! Tahmin ettiğim gibi! Scarpia Tosca gentile la mano mia la vostra aspetta, piccola manina, non per galanteria ma per offrirvi l’acqua benedetta. Scarpia Zarif Tosca, elim bekliyor küçük elinizi. Kibarlıktan değil, size kutsal sudan sunmak için. Scarpia (Ho sortito l’effetto!) Scarpia (Tam istediğim tepki!) Tosca Grazie, signor! Tosca Teşekkürler efendim! Tosca Ed io venivo a lui tutta dogliosa per dirgli: invan stassera, il ciel s’infosca... l’innamorata Tosca è prigioniera... dei regali tripudi. Tosca Oysa ki ben üzgün bir şekilde ona gelmiştim şunu söylemek için: bu gece boşuna kararacak gökyüzü... sevgilin Tosca esiri olacak kraliyet kutlamalarının. Scarpia Un nobile esempio è il vostro. Al cielo piena di santo zelo attingete dell’arte il magistero che la fede ravviva! Scarpia Asil bir örnek sizinkisi. Tanrıya kutsal bir aşk ile dua edip güçlendirdiğiniz sanatınız pekiştiriyor insanların inancını! Scarpia (Già il veleno l’ha rosa!) Scarpia (Zehir onu hemen etkiledi!) O che v’offende, dolce signora?... Una ribelle Nedir sizi sinirlendiren zarif hanımefendi?... Asi bir 34 35 lagrima scende sovra le belle guancie e le irrora; dolce signora, che mai v’accora? gözyaşı akmakta üzerine o güzel yanaklarınızın ve ıslatmakta onları. Zarif hanımefendi, nedir sizi bu denli üzen? Capitolo Adjutorum nostrum in nomine Domini Rahipler Adjutorum nostrum in nomine Domini Folla Qui fecit coelum et terram Kalabalık Qui fecit coelum et terram Tosca Nulla! Tosca Hiçbir şey! Capitolo Sit nomen Domini benedictum Rahipler Sit nomen Domini benedictum Scarpia Darei la vita per asciugar quel pianto. Scarpia Ömrümü verebilirim o gözyaşını silmek için Folla Et hoc nunc et usquem in saeculum. Kalabalık Et hoc nunc et usquem in saeculum. Tosca Io qui mi struggo e intanto d’altra in braccio le mie smanie deride! Tosca Ben burada, acılar içindeyken o başka bir kadının kollarında aşkımla alay etmekte! Scarpia (Morde il veleno!) Scarpia (Zehir etkisini gösteriyor!) Tosca Dove son? Potessi coglierli, i traditori! Oh qual sospetto! Ai doppi amori è la villa ricetto! Traditor! Oh mio bel nido insozzato di fango! Vi piomberò inattesa! Tu non l’avrai stasera. Giuro! Tosca Nerede onlar? Yakalamalı onları, o hainleri! Ah ne korkunç bu şüphe! Aşığıyla beraber evine gitmiş olmalılar! Hain! Ah, güzel yuvam çamura bulandı! Size baskın yapacağım! Ona sahip olamayacaksın bu gece. Yemin ederim! Scarpia A doppia mira tendo il voler, né il capo del ribelle è la più preziosa. Ah di quegli occhi vittoriosi veder la fiamma ilanguidir con spasimo d’amor, fra le mie braccia... L’unoal capestro, l’altra fra le mie braccia... Scarpia İki nedenle istiyorum bunu, asilerin başı değil esas istediğim. Ah o gözlerde, o gururlu gözlerdeki ateşin aşk acısıyla sönmesini görmektir arzum, benim kollarımda... Biri darağacında, biri benim kollarımda... Folla Te Deum laudamus: Te Dominum confitemur! Kalabalık Te Deum laudamus: Te Dominum confitemur! Scarpia Tosca, mi fai dimenticare Iddio! Scarpia Tosca, bana Tanrı’yı unutturuyorsun! Scarpia In chiesa! Scarpia Kilisedeyiz! Tutti Te aeternum Patrem omnis terra veneratur! Herkes Te aeternum Patrem omnis terra veneratur! Tosca Dio mi perdona... Egli vede ch’io piango! Tosca Tanrı beni affetsin…Görüyordur o da ağladığımı. Scarpia Tre sbirri... Una carrozza... Presto!... seguila dovunque vada!... non visto!... provvedi! Scarpia Üç polis... Bir atlı araba hazırlansın... Çabuk! Takip edin, nereye giderse!.. Dikkat edin, sizi görmesin! Spoletta Sta bene! Il convegno? Spoletta Tamam efendim! Manastırda mı olacaksınız? Scarpia Palazzo Farnese! Scarpia Farnese Sarayı’nda olacağım! Va, Tosca! Nel tuo cuor s’annida Scarpia!... È Scarpia che scioglie a volo il falco della tua gelosia. Quanta promessa nel tuo pronto sospetto! Git, Tosca! Kalbini Scarpia ele geçirmekte! O Scarpia ki izin verdi kıskançlığının bir kartal gibi ortaya çıkmasına Nasıl da vaatkar bu ani şüphelerin! 36 ATTO SECONDO La camera di Scarpia al piano superiore del Palazzo Farnese. İKİNCİ PERDE Farnese Sarayı’nın üst katı; Scarpia’nın odası Scena Prima Birinci Sahne Scarpia Tosca è un buon falco!... Certo a quest’ora i miei segugi le due prede azzannano! Doman sul palco vedrà l’aurora Angelotti e il bel Mario al laccio pendere. Tosca è a palazzo?... Scarpia Tosca bir kartal gibi!... Eminim sayesinde adamlarım avlarını yakalamıştır! Yarın darağacında gün doğarken Angelotti ve yakışıklı Mario’nun asıldığını görecekler. Tosca sarayda mı?... Sciarrone Un ciambellan ne uscia pur ora in traccia... Sciarrone Bir kahya dışarı çıktı şimdi onu bulmak için 37 Scarpia Apri. - Tarda è la notte... Alla cantata ancor manca la Diva, e strimpellan gavotte. Tu attenderai la Tosca in sull’entrata; le dirai ch’io l’aspetto finita la cantata... O meglio... Le darai questo biglietto. Ella verrà... per amor del suo Mario! Per amor del suo Mario... al piacer mio s’arrenderà. Tal dei profondi amori, è la profonda miseria. Ha più forte sapore la conquista violenta che il mellifluo consenso. Io di sospiri e di lattiginose albe lunari poco mi appago. Non so trarre accordi di chitarra, né oroscopo di fior né far l’occhio di pesce, o tubar come tortora! Bramo. - La cosa bramata perseguo, me ne sazio e via la getto... volto a nuova esca. Dio creò diverse beltà e vini diversi... Io vo’ gustar quanto più posso dell’opra divina! Scarpia Camı aç. Geç kaldı… Diva hâlâ gelmedi kantat için, gavot dansları çalıyorlar bu yüzden. Sen Tosca’yı kapıda bekle ve kantatı bitirince onu burada beklediğimi söyle... Ya da en iyisi... Ona şu notu ver. O buraya gelecek... aşkı için sevgili Mario’sunun! Sevgili Mario’nun aşkı için... benim kollarıma bırakacak kendini. Böyle derin aşklarda, derindir keder de. Daha güzeldir tadı vahşi bir zaferin tatlı bir teslim oluştan. Beni aşkın iç çekişleri ve ayın romantik doğuşu mutlu etmez. Ne gitar çalmayı,ne çiçeklerden fal bakmayı ne uzun uzun bakışmayı, ne de kumru gibi ötmeyi bilirim! Ben arzu ederim. Arzuladığım şeyi kovalar, elde eder, atarım... ve sonra yeni bir av ararım. Tanrı farklı güzellikler ve şaraplar yaratır. Ve ben tadarım olabildiğince bu tanrısal eserlerden. Sciarrone Spoletta è giunto. Sciarrone Spoletta saraya döndü. Scarpia Entri. In buon punto! Scarpia İçeri gir. Tam zamanında! Scena Seconda İkinci Sahne Scarpia O galantuomo, come andò la caccia?... Scarpia Benim dürüst adamım, nasıl geçti avın?... Spoletta (Sant’Ignazio m’aiuta!) Della signora seguimmo la traccia. Giunti a un’erma villetta tra le fratte perduta... ella v’entrò. N’escì sola ben presto. Allor scavalco lesto il muro del giardin coi miei cagnotti e piombo in casa... Spoletta (Aziz Ignazio, yardım et bana!) Kadını takip ettik ve bir eve ulaştık; ormanın içerisinde gizli bir ev... İçeri girdi ve çok geçmeden tek başına çıktı. Hemen tırmandık adamlarımla beraber bahçe duvarından. Ve hızla girdik eve Scarpia Quel bravo Spoletta! Scarpia Bravo Spoletta! 38 Spoletta Fiuto!... razzolo!... frugo!... Spoletta Kokladım!.. eşeledim!.. aradım!... Scarpia Ah! L’Angelotti?... Scarpia Peki Angelotti?... Spoletta Non s’è trovato. Spoletta Yoktu orada. Scarpia Ah cane! Ah traditore! Ceffo di basilisco, alle forche! Scarpia Ah köpek! Ah hain! Beceriksiz, asacağım seni! Spoletta Gesù! C’era il pittor... Spoletta Tanrım! Ressam oradaydı... Scarpia Cavaradossi? Scarpia Cavaradossi mi? Spoletta Ei sa dove l’altro s’asconde... Ogni suo gesto, ogni accento tradìa tal beffarda ironia, ch’io lo trassi in arresto! Spoletta O biliyor Angelotti’nin nerede olduğunu... Her hareketi, her sözündeki alaycı tavrı ihanetini doğruladı. Bu yüzden tutukladım onu! Scarpia Meno male! Scarpia Neyse ki! Spoletta Egli è là. Spoletta İşte orada. Tosca e coro interno Sale, ascende l’uman cantico, Varca spazi, varca cieli, Per ignoti soli empirei, Profetati dai Vangeli, A te giunge o re dei re, Questo canto voli a te. A te quest’inno voli Sommo Iddio della vittoria. Dio che fosti innanzi ai secoli Alle cantiche degli angeli Quest’inno di gloria Or voli a te! Sale, ascende l’uman cantico, Tosca ve İçerideki Koro Yankılansın, yükselsin insanların şarkısı, Fezayı geçsin; aşsın gökleri Ve bilinmeyen cennet topraklarını, İncillerin kehanet ettiği. Ulaşıyor şimdi sana kralların kralı, Bu şarkı uçuyor sana Sana ulaşıyor bu ilahi, Zaferin Yüce Tanrısı. Yüzyıllardan beri varolan Tanrı Meleklerin şiirleri Bu zafer marşı Şimdi sana ulaşıyor! Yankılansın, yükselsin insanların şarkısı, Varca spazi, varca cieli, A te giunge o re dei re. Fezayı geçsin, aşsın gökleri, Ve sana ulaşsın, kralların kralı. 39 Scarpia Introducete il Cavaliere. A me Roberti e il Giudice del Fisco. Scarpia Cavaradossi’yi içeri alın. Buraya getirin Roberti’yi ve yargıcı. Scena Terza Üçüncü Sahne Scarpia Un suddito fedele... Scarpia Güvenilir bir kanıtım var Cavaradossi Al fatto. Chi mi accusa? I vostri sbirri invan frugâr la villa. Cavaradossi Saçma bu. Kim beni suçlayan? Ajanlarınız boşuna aradı evimi. Cavaradossi Tal violenza!... Cavaradossi Ne büyük bir şiddet!... Scarpia Segno che è ben celato. Scarpia Onun iyi saklanmış olduğunun işareti bu! Scarpia Cavalier, vi piaccia accomodarvi... Scarpia Oturun lütfen.. Cavaradossi Sospetti di spia! Cavaradossi! Bir ajanın şüpheleri bunlar! Cavaradossi Vo’ saper... Cavaradossi Bilmek istiyorum... Spoletta Alle nostre ricerche egli rideva... Spoletta Biz soru sordukça o gülüyordu... Scarpia Sedete... Scarpia Oturun... Cavaradossi E rido ancor! Cavaradossi Ve hâlâ gülüyorum! Cavaradossi Aspetto. Cavaradossi Ayakta duracağım. Scarpia E sia! V’è noto che un prigione... Scarpia Nasıl isterseniz! Biliyorsunuz ki bir mahkûm... Scarpia Questo è luogo di lacrime! Badate! Or basta! Rispondete! Dov’è Angelotti? Scarpia Burası ancak gözyaşları için uygun bir yer! Sizi uyarıyorum! Artık yeter! Cevap verin! Angelotti nerede? Cavaradossi La sua voce!... Cavaradossi Bu onun sesi!... Cavaradossi Non lo so. Cavaradossi Bilmiyorum. Scarpia ... v’è noto che un prigione oggi è fuggito da Castel Sant’Angelo? Scarpia ... biliyorsunuz ki bugün bir mahkûm Sant’Angelo Kalesi’nden firar etti. Scarpia Negate avergli dato cibo? Scarpia İnkar mı ediyorsunuz ona yiyecek verdiğinizi? Cavaradossi Nego! Cavaradossi Evet! Cavaradossi Ignoro. Cavaradossi Bilmiyorum Scarpia E vesti? Scarpia Peki ya kıyafetler? Scarpia Eppur, si pretende che voi l’abbiate accolto in Sant’Andrea, provvisto di cibo e di vesti... Scarpia Sizin onu Sant’Andrea Kilisesi’nde karşıladığınız söyleniyor, Ve yardım ettiğiniz yiyecek ve kıyafet vererek... Cavaradossi Nego! Cavaradossi İnkar ediyorum! Cavaradossi Menzogna! Cavaradossi Yalan bu! Scarpia E asilo nella villa? E che là sia nascosto? Scarpia Peki evinizdeki sığınağı? Ve onun orada saklanmakta olduğunu? Scarpia ... e guidato ad un vostro podere suburbano... Scarpia ... ve onu şehrin dışındaki evinize götürdüğünüz... Cavaradossi Nego! nego! Cavaradossi İnkar, inkâr ediyorum! Cavaradossi Nego. - Le prove? Cavaradossi Reddediyorum. – Kanıtınız nerede? Scarpia Via, Cavaliere, riflettete: saggia non è cotesta ostinatezza vostra. Angoscia grande, pronta confessione Scarpia Haydi Cavaradossi, düşünün biraz: akıllıca değil bu inadınız. Büyük bir sıkıntıdan kurtarabilir sizi şu anki itirafınız! 40 41 eviterà! Io vi consiglio, dite: dov’è dunque Angelotti? Sizi uyarıyorum, söyleyin: Angelotti nerede? Tosca No: egli era solo. Tosca Hayır: Mario yalnızdı. Cavaradossi Non lo so. Cavaradossi Bilmiyorum. Scarpia Solo? Ne siete ben sicura? Scarpia Yalnız mı? Emin misiniz bundan? Scarpia Ancor, l’ultima volta: dov’è? Scarpia Artık, son kez soruyorum: nerede o? Tosca Nulla sfugge ai gelosi. Solo! solo! Tosca Hiçbir şey saklanamaz kıskanç âşıklardan. Yalnızdı! Yalnız! Cavaradossi Nol so! Cavaradossi Bilmiyorum! Scarpia Davver?! Scarpia Emin misiniz? Spoletta (O bei tratti di corda!) Spoletta (İyi bir işkence olacak!) Tosca Solo, sì! Tosca Evet, yalnızdı! Scarpia Quanto fuoco! Par che abbiate paura di tradirvi. Sciarrone, che dice il Cavalier? Scarpia Ne kadar da kızgınsınız! Korkuyor gibisininiz kendinize ihanet etmekten. Sciarrone, ne diyor Cavaradossi? Sciarrone Nega. Sciarrone İnkar ediyor. Scarpia Insistiamo. Scarpia Devam edelim. Scena Quarta Dördüncü Sahne Scarpia (Eccola!) Scarpia (İşte geldi!) Tosca Mario?! tu qui? Tosca Mario, neden buradasın? Cavaradossi (Di quanto là vedesti, taci, o m’uccidi!) Cavaradossi (Gördüklerinden sakın söz etme, yoksa beni öldürecekler!) Scarpia Mario Cavaradossi, qual testimone il Giudice vi aspetta. Pria le forme ordinarie... Indi... ai miei cenni... Scarpia Mario Cavaradossi, Yargıç ifadenizi bekliyor İlk önce sıradan taktikleri kullanın... daha sonra... talimatlarım olacak. Tosca Oh, è inutil! Tosca Ah, gereksiz bir şey bu yaptığınız! Scarpia Lo vedremo, signora. Scarpia Bunu göreceğiz hanımefendi. Scarpia Ed or fra noi da buoni amici. Via quell’aria sgomentata... Scarpia Şimdi aramızda konuşalım iyi arkadaşlar gibi. Bırakın şu korku dolu halleri... Tosca Dunque, per compiacervi, si dovrebbe mentir? Tosca Demek ki sizi memnun etmek için yalan söylemek gerekiyor! Tosca Sgomento alcun non ho... Tosca Korkmuyorum hiçbir şeyden... Scarpia No, ma il vero potrebbe abbreviargli un’ora assai penosa... Scarpia Hayır, fakat doğruyu söylemek kurtarabilir onu daha çok acı çekmekten. Scarpia La storia del ventaglio? Scarpia Peki yelpaze konusu? Tosca Fu sciocca gelosia... Tosca Aptalca bir kıskançlıktı... Tosca Un’ora penosa? Che vuol dir? Che avviene in quella stanza? Tosca Daha çok acı çekmek mi? Ne demek istiyorsunuz? Neler oluyor o odada? Scarpia L’Attavanti non era dunque alla villa? Scarpia Yani Attavanti evde değil miydi? Scarpia È forza che si adempia la legge. Scarpia Kanunun gerektirdiği infaz yerine getirilmekte. 42 43 Tosca Oh! Dio!... Che avvien?!! Tosca Ah! Tanrım!... Neler oluyor? Scarpia Legato mani e piè il vostro amante ha un cerchio uncinato alle tempia, che ad ogni niego ne sprizza sangue senza mercè! Scarpia Elleri ve ayakları bağlı, sevgilinizin başında çivili bir demir halka var. Ve suçunu her inkâr edişinde kanını akıtmakta hiç acımadan! Tosca Non è ver, non è ver! Sogghigno di demone... Tosca Doğru değil bu, olamaz! Şeytan gibi alay ediyor... La voce di Cavaradossi Ahimè! Cavaradossi’nin sesi Ah! Tosca Un gemito? Pietà, pietà! Tosca İnliyor mu? Merhamet edin, merhamet! Scarpia Sta in voi di salvarlo. Scarpia Onu kurtarmak sizin elinizde. Tosca Ebben... ma cessate! Tosca Ti fanno male ancor? Tosca Sana işkence mi yapıyorlar hâlâ? La voce di Cavaradossi No - Coraggio! - Taci! - Sprezzo il dolor! Cavaradossi’nin sesi Hayır - Dayan! - Konuşma! – Acı çekmem önemli değil! Scarpia Orsù, Tosca, parlate. Scarpia Tosca, konuşun artık. Tosca Non so nulla! Tosca Hiçbir şey bilmiyorum! Scarpia Non vale quella prova? Roberti, ripigliamo... Scarpia Yetmedi mi az önceki işkence? Roberti, tekrar başlayın... Tosca No! Fermate! Tosca Hayır! Durun! Scarpia Voi parlerete? Scarpia Konuşacak mısınız? Tosca Peki…ama durdurun artık! Tosca No... mostro! Lo strazi... l’uccidi! Tosca Hayır... canavar! Ona işkence ediyorsun... öldürüyorsun onu! Scarpia Sciarrone, sciogliete! Scarpia Sciarrone, çözün onu! Scarpia Lo strazia quel vostro silenzio assai più. Scarpia Daha çok işkence ediyor ona sizin bu sessizliğiniz. Sciarrone Tutto? Sciarrone Tamamen mi? Tosca Tu ridi... all’orrida pena? Tosca Gülüyor musun... bu korkunç acıya? Scarpia Tutto. Ed or la vertà... Scarpia Evet. Ve şimdi gerçeği duyma vakti... Scarpia Mai Tosca alla scena più tragica fu Scarpia Tosca sahnede hiç bu kadar trajik olmamıştı! Tosca Ch’io lo veda! Tosca Onu görmek istiyorum! Scarpia No! Scarpia Hayır! Scarpia Aprite le porte che n’oda i lamenti! Scarpia Kapıları açın ki duysun çığlıklarını! Tosca Mario! Tosca Mario! La voce di Cavaradossi Vi sfido! Cavaradossi’nin sesi Size meydan okuyorum! La voce di Cavaradossi Tosca! Cavaradossi’nin sesi Tosca! Scarpia Più forte! Più forte! Scarpia Daha yüksek sesle! Daha yüksek! La voce di Cavaradossi Vi sfido! Cavaradossi’nin sesi Size meydan okuyorum! 44 45 Scarpia Parlate... Scarpia Konuşun... Tosca Nel pozzo... nel giardino... Tosca Bahçede... kuyunun içinde... Tosca Che dire? Tosca Ne söyleyebilirim ki? Scarpia Là è Angelotti?... Scarpia Angelotti orada mı?... Scarpia Su, via! Scarpia Hadi, çabuk! Tosca Sì. Tosca Evet. Tosca Ah! non so nulla! dovrei mentir? Tosca Ah! Hiçbir şey bilmiyorum! Yalan söylememi mi istiyorsunuz? Scarpia Basta, Roberti. Scarpia Roberti, bu kadar yeter. Scarpia Dite dovè Angelotti? parlate su, via, dove celato sta? Scarpia Angeltti nerede? Söyleyin hadi, nerede saklanıyor? Sciarrone E svenuto! Sciarrone Bayıldı! Tosca No! - Ah! Più non posso! - Che orror! Cessate il martîr! È troppo il soffrir! Tosca Hayır! - Ah! Daha fazla dayanamayacağım! - Korkuyorum! Son verin bu işkenceye! Çok acı çekiyor! Tosca Assassino! Voglio vederlo. Tosca Katil! Görmek istiyorum onu. Scarpia Portatelo qui!... Scarpia Buraya getirin!... La voce di Cavaradossi Ahimè! Cavaradossi’nin sesi Ah! Cavaradossi Floria! Cavaradossi Floria! Tosca Mario, consenti ch’io parli? Tosca Mario, izin veriyor musun konuşmama? Tosca Amore... Tosca Sevgilim... La voce di Cavaradossi No, no. Cavaradossi’nin sesi Hayır, hayır. Cavaradossi Sei tu? Cavaradossi Sen misin? Tosca Ascolta, non posso più... Tosca Dinle beni, daha fazla dayanamayacağım... La voce di Cavaradossi Stolta, che sai?... che puoi dir?... Cavaradossi’nin sesi Aptal olma, ne biliyorsun?... ne söyleyebilirsin?... Tosca Quanto hai penalo anima mia!.. Ma il giusto Iddio lo punirà! Tosca Ne kadar çok acı çektin ruhum!.. Fakat adaletli Tanrı elbet cezalandıracaktır onu! Scarpia Ma fatelo tacere! Scarpia Susturun onu! Cavaradossi Tosca, hai parlato? Cavaradossi Tosca, söyledin mi? Tosca Che v’ho fatto in vita mia? Son io che così torturate!... Torturate l’anima... Sì, l’anima mi torturate! Tosca Ben size ne yaptım, böylesi bir işkenceyi hak etmek için?... Ruhuma işkence ediyorsunuz... Evet, ruhuma işkence bu! Tosca No, amor... Tosca Hayır sevgilim... Cavaradossi Davvero?... Cavaradossi Doğru mu bu?... Spoletta Judex ergo, cum sedebit, Quidquid latet apparebit, Nil inultum remanebit. Spoletta Judex ergo, cum sedebit, Quidquid latet apparebit, Nil inultum remanebit. Scarpia Nel pozzo del giardino. - Va, Spoletta! Scarpia Bahçedeki kuyunun içinde. - Spoletta, git! Cavaradossi M’hai tradito! Cavaradossi İhanet ettin bana! 46 47 Tosca Mario! Tosca Mario! Tosca Mario... con te... Tosca Mario... seninle geliyorum... Cavaradossi Maledetta! Cavaradossi Lanet olası! Scarpia Voi no! Scarpia Siz burada kalın! Sciarrone Eccellenza! quali nuove!... Sciarrone Ekselans! Önemli haberler var!... Scarpia Che vuol dir quell’aria afflitta? Scarpia Neden bu endişeli tavrın? Sciarrone Un messaggio di sconfitta... Sciarrone Bir yenilgi haberi geldi... Scarpia Che sconfitta? Come? Dove? Scarpia Ne yenilgisi? Nasıl? Nerede? Sciarrone A Marengo... Sciarrone Marengo’da... Scarpia Tartaruga! Scarpia Aptal! Sciarrone Bonaparte è vincitor! Sciarrone Bonapart kazandı! Scarpia Melas... Scarpia Peki ya Melas? Sciarrone No! Melas è in fuga!... Sciarrone Hayır! Melas kaçmış!... Cavaradossi Vittoria! Vittoria! L’alba vindice appar che fa gli empi tremar! Libertà sorge, crollan tirannidi! Del sofferto martîr me vedrai qui gioir... Il tuo cor trema, o Scarpia, carnefice! Cavaradossi Zafer! Zafer! İntikamcı şafak göründü, titretiyor dinsizleri korkudan! Başladı özgürlük, zalimler kaybetti! Çektiğim bu acıdan sonra nasıl neşelendiğimi göreceksiniz... Titriyor kalbin korkudan, cellat Scarpia! Tosca Mario, taci, pietà di me! Tosca Mario, sus lütfen, acı bana! Scarpia Braveggia, urla! - T’affretta a palesarmi il fondo dell’alma ria! Va! - Moribondo, il capestro t’aspetta! Portatemelo via! Scarpia Evet, bağır böyle! - Hızlandırıyorsun sonunu hazırlamamı basit ruhunun! Git! – Ölmen için, bekliyor seni darağacı! Götürün onu buradan! 48 Scena Quinta Beşinci Sahne Tosca Salvatelo! Tosca Kurtarın onu! Scarpia Io?... Voi! La povera mia cena fu interrotta. Così accasciata?... Via, mia bella signora, sedete qui. - Volete che cerchiamo insieme il modo di salvarlo? E allor... sedete... e favelliamo. E intanto un sorso. È vin di Spagna... Un sorso per rincorarvi. Scarpia Ben mi?... Sizsiniz onu kurtaracak olan! Yarım kaldı zavallı yemeğim. Bu kadar mı yorgunsunuz?... Gelin buraya, güzel hanımefendi, oturun- Dilerseniz beraber arayalım onu kurtarmanın yolunu. Oturun şimdi…ve başlayalım konuşmaya. Ve bu arada bir yudum alın İspanyol şarabından... Bir yudum neşelendirir sizi. Tosca Quanto? Tosca Ne kadar? Scarpia Quanto? Scarpia Ne kadar mı? Tosca Il prezzo!... Tosca Fiyatınız!... Scarpia Già - Mi dicon venal, ma a donna bella non mi vendo a prezzo di moneta. Se la giurata fede devo tradir... ne voglio altra mercede. Quest’ora io l’attendeva! Già mi struggea l’amor della diva! Ma poc’anzi ti mirai qual non ti vidi mai! Quel tuo pianto era lava ai sensi miei e il tuo sguardo che odio in me dardeggiava, mie brame inferociva!... Agil qual leopardo ti avvinghiasti all’amante; Ah! In quell’istante t’ho giurata mia!... Mia! Scarpia Tabi! Benim rüşvet aldığımı söylüyorlar, ama böyle güzel bir kadına satmam kendimi para için Eğer görevime ihanet edeceksem... başka bir ödül isterim Bu anı uzun süredir bekliyordum! Tüketiyordu beni divaya olan arzum! Fakat şimdi sana bakıyorum ve hiç görmediğim gibi görüyorum seni! Gözyaşın ateş oldu hislerime ve bana bakışın ki nefret doluydu, kamçıladı arzularımı!... Bir leopar gibi çevikçe kavradın sevgilini; Ah! İşte o anda yemin ettim benim olman için!... Benim! 49 Tosca Ah! Tosca Ah! Scarpia Sì, t’avrò!... Scarpia Evet, elde edeceğim seni!... Tosca Piuttosto giù mi avvento! Tosca Kendimi camdan atmayı yeğlerim! Scarpia In pegno il Mario tuo mi resta!... Scarpia Ve rehine olarak Mario’n burada kalır!... Tosca Ah! miserabile... l’orribile mercato! Scarpia Violenza non ti farò. Sei liberai. Va pure. Ma è fallace speranza... la Regina farebbe grazia ad un cadavere! Come tu m’odii! Tosca Ah! Ne sefil... ne korkunç bir pazarlık! Scarpia İşkence etmeyeceğim sana. Özgürsün. Gidebilirsin. Fakat boşuna bu umudun... Kraliçe yardım edemez bir ölüye! Aynen duyduğun gibi! Tosca Ah! Dio!... Tosca Ah, Tanrım!... Scarpia Così ti voglio! Scarpia Bu kadar çok istiyorum seni! Tosca Non toccarmi, demonio! T’odio, t’odio, abbietto, vile! Tosca Dokunma bana, şeytan! Nefret ediyorum senden, nefret ediyorum, aşağılık, alçak! Scarpia Che importa?! Spasimi d’ira... spasimi d’amore! Scarpia Ne fark eder? Ha öfke çığlıkları... ha aşk çığlıkları! Tosca Vile! Tosca Alçak! Scarpia Mia! Scarpia Benimsin! Tosca Vile! Tosca Alçak! Scarpia Mia! Scarpia Benimsin! Tosca Aiuto! Tosca Yardım edin! 50 Scarpia Odi? È il tamburo. S’avvia. Guida la scorta ultima ai condannati. Il tempo passa! Sai... quale oscura opra laggiù si compia? Là... si drizza un patibolo!... Al tuo Mario, per tuo voler, non resta che un’ora di vita. Scarpia Duyuyor musun? Davullar çalıyor. Mahkûmların son yürüyüşüne eşlik ediyorlar. Vakit geçiyor! Biliyor musun aşağıda hangi karanlık işlerin yapıldığını? Orada... darağacını hazırlıyorlar... Ve sevgili Mario’nun, bir saatten az ömrü kaldı, karar senin. Tosca Vissi d’arte, vissi d’amore, non feci mai male ad anima viva!... Con man furtiva quante miserie conobbi, aiutai... Sempre con fe’ sincera, la mia preghiera ai santi tabernacoli salì. Sempre con fe’ sincera diedi fiori agli altar. Nell’ora del dolore perché, perché Signore, perché me ne rimuneri così? Diedi gioielli della Madonna al manto, e diedi il canto agli astri, al ciel, che ne ridean più belli. Nell’ora del dolore, perché, perché Signore, perché me ne rimuneri così? Tosca Sanat için yaşadım, aşk için yaşadım kötülük etmedim hiçbir canlıya!... Hiç kimsenin bilmediği ne çok acıyla karşılaştım, yardım ettim... Tüm inancımla ettiğim dualar yankılandı kutsal tapınaklarda. Tüm inancımla çiçekler bıraktım sunağa. Böylesi acı dolu bir zamanda Neden Tanrım, neden böyle karşılık veriyorsun bana? Mücevherler verdim Meryem Ana’ya ve şarkılar adadım yıldızlara, gökyüzüne, onları daha güzel kılan. Böylesi acı dolu bir zamanda Neden Tanrım, neden böyle karşılık veriyorsun bana? Scarpia Risolvi! Scarpia Ver kararını! Tosca Mi vuoi supplice ai tuoi piedi! Vedi, le man giunte io stendo a te! Ecco... vedi... e mercè d’un tuo detto, vinta, aspetto... Tosca Ayaklarına kapanıp yalvarmamı istiyorsun! Bak, ellerimi kenetledim ve yalvarıyorum sana. İşte... böyle... Ve bir merhamet cümleni bekliyorum... Scarpia Sei troppo bella, Tosca, e troppo amante. Cedo. - A misero prezzo tu, a me una vita, io, a te chieggo un istante! Scarpia Sen çok güzelsin Tosca ve âşıksın çok. Tamam. Ve bir yaşamın bedeli için senden istediğim bir an. Tosca Va! - Va! - Mi fai ribrezzo! Tosca Git! - Git! – İğreniyorum senden! 51 Scarpia Chi è là? Scarpia Kim var orada? Spoletta Ho ben compreso. Spoletta Evet Efendim. Spoletta Eccellnza, l’Angelotti al nostro giungere si uccise. Spoletta Ekselans, biz vardığımızda Angelotti öldürdü kendini. Scarpia Va. Scarpia Şimdi gidebilirsin. Scarpia Ebbene, lo si appenda morto alle forche! E l’altro prigionier? Scarpia Tamam, asın onu darağacına! Peki diğer mahkûm? Tosca Voglio avvertirlo io stessa. Tosca Ona bunu ben açıklamak isterim. Spoletta Il Cavalier Cavaradossi? È tutto pronto, Eccellenza! Spoletta Bay Cavaradossi mi? Her şey hazır Ekselans! Scarpia E sia. Le darai passo. Bada: all’ora quarta... Scarpia Tamam. Onun geçmesine izin vereceksin. Unutma: saat dörtte... Tosca (Dio m’assisti!) Tosca (Tanrım bana yardım et!) Spoletta Sì. Come Palmieri... Spoletta Evet. Tıpkı Palmieri gibi... Scarpia Aspetta. Ebbene? Odi... Scarpia Bekle. Nedir kararın? Dinle... Scarpia Io tenni la promessa... Scarpia Ben tuttum sözümü... Tosca Ma libero all’istante lo voglio! Tosca Fakat onu hemen serbest bırakmalısın! Tosca Non ancora. Voglio un salvacondotto onde fuggir dallo Stato con lui. Tosca Henüz değil. Onunla Roma’dan kaçmak için geçiş izni istiyorum. Scarpia Occorre simular. Non posso far grazia aperta. Bisogna che tutti abbian per morto il cavalier. Quest’uomo fido provvederà. Scarpia Bir hile bulmak gerek. Herkesin gözü önünde affedemem onu. Herkesin onun öldüğünü düşünmesi gerekiyor. Benim güvenilir adamım ayarlayacaktır bunu. Scarpia Partir dunque volete? Scarpia Burayı terk etmek mi istiyorsunuz? Tosca Sì, per sempre! Tosca Evet, sonsuza dek! Tosca Chi mi assicura? Tosca Nasıl emin olabilirim bundan? Scarpia Si adempia il voler vostro. E qual via scegliete? Scarpia Dileğiniz yerine getirilecektir. Hangi yolu tercih ediyorsunuz? Scarpia L’ordin ch’io gli darò voi qui presente. Spoletta: chiudi. Ho mutato d’avviso... Il prigionier sia fucilato. Attendi... Come facemmo col Conte Palmieri... Scarpia Talimatı şimdi, siz yanımdayken vereceğim. Spoletta: kapat kapıyı. Kararımı değiştiriyorum... Mahkûm vurularak öldürülecektir. İyi dinle beni... Kont Palmieri’ye yaptığımız gibi olmalı... Tosca La più breve! Tosca En kısa olanı! Scarpia Civitavecchia? Scarpia Civitavecchia mı? Tosca Sì. Tosca Evet. Spoletta Un’uccisione... Spoletta İnfaz... Scarpia ... simulata!... Come avvenne del Palmieri! Hai ben compreso? Scarpia ... sahte olacak!... Palmieri’ye yaptığımız gibi! İyice anladın mı? Scarpia Tosca, finalmente mia!... Maledetta! Scarpia Tosca, benimsin sonunda!... Lanet olası! Tosca Questo è il bacio di Tosca! Tosca İşte bu Tosca’nın öpücüğü! 52 53 Scarpia Aiuto! muoio! Soccorso! Muoio! Scarpia Yardım edin! Ölüyorum! Kurtarın! Ölüyorum! Tosca Ti soffoca il sangue? E ucciso da una donna! M’hai assai torturata!... Odi tu ancora? Parla!... Guardami!... Son Tosca!... O Scarpia! Tosca Kendi kanında mı boğuluyorsun? Ve seni bir kadın öldürdü! Bana yeterince işkence ettin!... Duyuyor musun beni? Konuş!... Yüzüme bak!... Tosca’yım ben!... Ah Scarpia! Scarpia Soccorso, aiuto! Muoio! Scarpia Kurtarın, yardım edin! Ölüyorum! Tosca Muori dannato! Muori, Muori! È morto! Or gli perdono! E avanti a lui tremava tutta Roma! Tosca Öl uğursuz! Öl, öl! Öldü! Şimdi affedebilirim onu! Onun önünde tüm Roma titrerdi korkudan! ATTO TERZO La piattaforma di Castel Sant’Angelo. ÜÇÜNCÜ PERDE Sant’Angelo Kalesi Scena Prima Birinci Sahne La voce di un pastore Io de’ sospiri. Ve ne rimanno tanti Pe’ quante foje Ne smoveno li venti. Tu me disprezzi. Io me ci accoro, Lampene d’oro Me fai morir! Bir Çobanın Sesi İç çekişlerimi gönderiyorum sana. Rüzgârın uçurduğu yapraklar kadar çok onlar. Sen beni küçümsüyorsun. Ve ben acı çekiyorum, Altın ışığım Senin için ölüyorum! Scena Seconda İkinci Sahne Cavaradossi Io lascio al mondo una persona cara. Consentite ch’io le scriva un sol motto. Cavaradossi Çok özel bir kişiyi bırakıp gideceğim bu dünyadan. İzin verin ona son bir şeyler yazayım. Unico resto di mia ricchezza è questo anel!.. Se promettete di consegnarle il mio ultimo addio, esso è vostro... Zenginliğimden tek kalan şeydir bu yüzük!.. Eğer söz verirseniz ulaştırmaya son vedamı, sizin olacaktır... Carceriere Scrivete... Gardiyan Yazın... Cavaradossi E lucevan le stelle... ed olezzava la terra... stridea l’uscio dell’orto... e un passo sfiorava la rena... Entrava ella, fragrante, mi cadea fra le braccia... Oh! dolci baci, o languide carezze, mentr’io fremente le belle forme disciogliea dai veli! Svanì per sempre il sogno mio d’amore... L’ora è fuggita... E muoio disperato! E non ho amato mai tanto la vita!... Cavaradossi Parlıyordu yıldızlar... ve güzel kokuyordu toprak... Bahçe kapısı gıcırdadı... ve bir ayak sesi duyuldu kumun üzerinde... O içeri girdi, güzel kokusuyla attı kollarıma kendini... Ah! O tatlı öpücükler, o yumuşak dokunuşlar, Ben titrerken sıyrıldı tüllerden güzel bedeni! Hayalimdeki aşk yok oldu sonsuza dek... Vakit doldu... Ve ben ölüyorum çaresizce! Daha önce hiç sevmemiştim hayatı bu denli!... Scena Terza Üçüncü Sahne Cavaradossi Franchigia a Floria Tosca... ... e al cavaliere che l’accompagna. Cavaradossi Floria Tosca... ...ve ona eşlik eden kişi için geçiş izni Tosca ... e al cavaliere che l’accompagna. Sei libero! Tosca ...ve ona eşlik eden kişi için. Artık özgürsün! Cavaradossi Scarpia!... Scarpia che cede? La prima sua grazia è questa... Cavaradossi Scarpia!... Scarpia kabul mü etti? Onun ilk iyiliği olmalı bu... Carceriere Mario Cavaradossi? A voi. Vi resta un’ora... Un sacerdote i vostri cenni attende. Gardiyan Mario Cavaradossi misiniz? Bu sizin için. Bir saatiniz kaldı... Rahip onu çağırmanızı bekliyor. Cavaradossi No! Ma un’ultima grazia io vi richiedo... Cavaradossi Hayır! Fakat son bir isteğim olacak sizden... Tosca E l’ultima! Tosca Ve son! Carceriere Se posso... Gardiyan Yapabileceğim bir şeyse... Cavaradossi Che dici? Cavaradossi Ne demek istiyorsun? 54 55 Tosca Il tuo sangue o il mio amore volea... Fur vani scongiuri e pianti. Invan, pazza d’orror, alla Madonna mi volsi e ai Santi... L’empio mostro dicea: già nei cieli il patibol le braccia leva! Rullavano i tamburi... Rideva, l’empio mostro... rideva... già la sua preda pronto a ghermir! "Sei mia!" - Sì. - Alla sua brama mi promisi. Lì presso luccicava una lama... Ei scrisse il foglio liberator, venne all’orrendo amplesso... Io quella lama gli piantai nel cor. Tosca Senin kanını ya da benim aşkımı istiyordu. Boşunaydı yalvarmalarım ve gözyaşlarım. Deliye dönüp korkudan, Meryem Ana ve Azizler’e baktım... Ve o zalim canavar dedi ki: Darağacının kolları şimdiden gökyüzüne uzanmakta! Davullar çalınıyordu... Gülüyordu zalim canavar, gülüyordu… Hazırdı avını parçalamaya! "Benimsin!" dedi, “Evet” dedim ona. Birden orada yanımda bir bıçak çarptı gözüme... Bizi özgür kılacak mektubu yazdı ve o korkunç bedeli istedi benden... O bıçağı kalbine sapladım. Cavaradossi Tu!?... di tua man l’uccidesti? - tu pia, tu benigna, - e per me! Cavaradossi Sen mi?... Ellerinle mi öldürdün onu? Sen ki dindar, iyi kalpli Tosca, benim için yaptın bunu! Tosca N’ebbi le man tutte lorde di sangue! Tosca Ellerim tamamen onun kanına bulaştı! Cavaradossi O dolci mani mansuete e pure, o mani elette a bell’opre e pietose, a carezzar fanciulli, a coglier rose, a pregar, giunte, per le sventure, dunque in voi, fatte dall’amor secure, giustizia le sue sacre armi depose? Voi deste morte, o man vittoriose, o dolci mani mansuete e pure!... Cavaradossi O tatlı eller iyi ve temizdir, güzel ve yararlı şeyler için yaratılmışlardır; çocuk sevmek, gül toplamak için. Onlar dünya dertlerine karşı dua etmek için kenetlenmeli. Sevgiyle güçlenmiş ellerinde mi bıraktı adalet kutsal silahlarını? Siz öldürdünüz onu, zafer dolu eller, O tatlı eller, iyi ve temiz... Tosca Senti... l’ora è vicina; io già raccolsi oro e gioielli... una vettura è pronta. Ma prima... ridi amor... prima sarai fucilato - per finta - ad armi scariche... Simulato supplizio. Al colpo... cadi. I soldati sen vanno... - e noi siam salvi! Poscia a Civitavecchia... una tartana... e via pel mar! Tosca Dinle... vakit azaldı; aldım yanıma altın ve mücevherlerimi... bir araba bizi bekliyor. Fakat önce... gülebilirsin buna sevgilim… önce vuracaklar seni, plan gereği, kurusıkı mermilerle... Sahte bir infaz. Ateş edilince... yere at kendini. Askerler gittikten sonra… özgür olacağız! Ve sonra Civitavecchia’ya gideceğiz... bir gemiye atlayıp... denize açılacağız! Cavaradossi Liberi! Cavaradossi Özgür olacağız! Tosca Chi si duole Tosca Artık kim acı çeker 56 in terra più? Senti effluvi di rose?!... Non ti par che le cose aspettan tutte innamorate il sole?... bu dünyada? Duyuyor musun güllerin kokusunu? Sence de dünyadaki aşk dolu her şey beklemiyor mu güneşi?... Cavaradossi Amaro sol per te m’era morire, da te la vita prende ogni splendore, all’esser mio la gioia ed il desire nascon di te, come di fiamma ardore. Io folgorare i cieli e scolorire vedrò nell’occhio tuo rivelatore, e la beltà delle cose più mire avrà sol da te voce e colore. Cavaradossi Ölmek yalnızca senden ayrılacağım için acıydı, senden alıyor hayat tüm ihtişamını. Varlığımın tüm coşku ve arzuları senin içinde saklı, tıpkı ateşin sıcaklığı gibi. Göklerin aydınlanmasını ve kararmasını senin gözlerinde göreceğim ve dünyadaki en harikulade şeylerin güzelliği yalnız sende bulacaklar seslerini ve renklerini. Tosca Amor che seppe a te vita serbare, ci sarà guida in terra, e in mar nocchier... e vago farà il mondo riguardare. Finché congiunti alle celesti sfere dileguerem, siccome alte sul mare a sol cadente, nuvole leggere!... E non giungono... Bada!... al colpo egli è mestiere che tu subito cada... Tosca Hayatını kurtaran aşkımız, toprakta rehber, denizde kaptan olacak bize… ve dünyayı güzel bir yer yapacak. Göklere ulaştığımız o güne dek. kaybolacağız gün batarken denizin üzerindeki bulutlar gibi! Gelmediler hâlâ... Unutma!... vurulduğun an yere düşmelisin... Cavaradossi Non temere che cadrò sul momento - e al naturale. Cavaradossi Merak etme, hemen atacağım kendimi yere- doğal bir şekilde. Tosca Ma stammi attento - di non farti male! Con scenica scienza io saprei la movenza... Tosca Ama dikkatli ol- incitme bir yerini! Oyunculuk deneyimimle ben ne yapılacağını bilirdim. Cavaradossi Parlami ancora come dianzi parlavi, è così dolce il suon della tua voce! Cavaradossi Demin konuştuğun gibi konuş benimle yine, sesin o kadar tatlı ki! Tosca Uniti ed esulanti diffonderem pel mondo i nostri amori, armonie di colori... Tosca Sürgünde beraber, ilan edeceğiz aşkımızı dünyaya tüm renkleriyle ... Cavaradossi Armonie di canti diffonderem! Cavaradossi Ve şarkımız yankılanacak tüm dünyada! Tosca e Cavaradossi Trionfal, di nova speme l’anima freme in celestial Tosca ve Cavaradossi Zafer dolu ve yeni bir umutla Titrer ruhum göklerin 57 crescente ardor. Ed in armonico vol già l’anima va all’estasi d’amor. artan ateşi ile. Ve bu ahenkli uçuşunda ruhum şimdiden yaşar aşkın coşkusunu. Tosca Gli occhi ti chiuderò con mille baci e mille ti dirò nomi d’amor. Tosca Binlerce öpücükle kapatacağım gözlerini ve binlerce aşk kelimesi söyleyeceğim sana. Scena Ultima Son Sahne Carceriere L’ora! Gardiyan Vakit doldu! Cavaradossi Son pronto. Cavaradossi Hazırım. Tosca Tieni a mente... al primo colpo... giù... Tosca Unutma…silah sesini duyar duymaz, yere... Cavaradossi Giù. Cavaradossi Tamam. Tosca Non rialzarti innanzi ch’io ti chiami. Tosca Ve sakın ayağa kalkma ben sana seslenene dek. Cavaradossi No, amore! Cavaradossi Tamam sevgilim! Tosca E cadi bene. Tosca Ve iyi düş. Cavaradossi Come la Tosca in teatro. Cavaradossi Sahnedeki Tosca gibi. Tosca Non ridere... Tosca Gülme... Cavaradossi Così? Cavaradossi Böyle mi? Tosca Così. Tosca Evet. Tosca Com’è lunga l’attesa! Perché indugiano ancor?... Già sorge il sole... Perché indugiano ancora?... è una commedia, lo so... ma questa angoscia eterna pare!... Ecco!... Apprestano l’armi... Tosca Ne uzun bir bekleyiş bu! Neden oyalanıyorlar hâlâ?... Güneş doğuyor... Neden oyalanıyorlar?.. bir oyun bu, Biliyorum... ama bu endişe sonsuza dek sürecek sanki!.. Ah!... Hazırlıyorlar silahlarını... 58 Com’è bello il mio Mario! Là! Muori! Ecco un artista! O Mario, non ti muovere... S’avviano... taci! Vanno... scendono. Ancora non ti muovere... Mario, su presto! Andiamo!... Su!... Ah! Morto! Morto! O Mario... morto... tu.. così... Finire così!! Così?... povera Floria tua! Mario’m ne kadar da yakışıklı! İşte! Öldün! Gerçek bir aktör gibi! Ah Mario, hareket etme sakın... Uzaklaşıyorlar... sessiz ol! Gidiyorlar... aşağı iniyorlar. Biraz daha dur... Mario, çabuk, hadi! Gidelim!.. Kalk!.. Ah! Ölmüş o! Ölmüş! Ah Mario... öldün... sen... böyle... Böyle mi bitecekti?! Nasıl olur?... Senin zavallı Tosca’n! Voci confuse Ah!... Karışık sesler Ah!... La voce di Sciarrone vi dico pugnalato! Sciarrone’nin sesi Bıçaklandığını söylüyorum size! Voci confuse Scarpia? Karışık sesler Scarpia’nın mı? La voce di Sciarrone Scarpia. Sciarrone’nin sesi Scarpia’nın. La voce di Spoletta La donna è Tosca! Spoletta’nın Sesi Tosca yaptı bunu! Varie voci Che non sfugga! Farklı Sesler Buradan kaçmamalı! La voce di Spoletta e Sciarrone Attenti agli sbocchi delle scale! Spoletta ve Sciarrone’nin sesleri Dikkat edin, merdivenlere doğru! Sciarrone È lei! Sciarrone Bu o! Spoletta Ah! Tosca, pagherai ben cara la sua vita!... Spoletta Ah! Tosca, büyük bedel ödeyeceksin onun hayatı için! Tosca Colla mia! O Scarpia, avanti a Dio! Tosca Kendi hayatımla! Ah Scarpia, Tanrı’nın önünde görüşeceğiz seninle! İtalyancadan çeviren: Ayşen Zülfikar 59 borusan istanbul filarmoni orkestrası 1. KEMANLAR Pelin Halkacı Akın Başkemancı Nilay Sancar Peter Goetzel Betül Kır Özgecan Günöz Kızılay Gökçe Ergin Dündar Aida Pulake Ayda Tunçboyacı Leyla Berk Aslı Özbayrak Aycan Küçüközcan Çağlar Haznedaroğlu Göksel Çoşkun Leyla Önder 2. KEMANLAR Rüstem Mustafa Grup Şefi Kerem Berkalp Yard. Grup Şefi Mürüvvet Atahan Nilgün Yüksel İffet Tunalı Erkan Çavdaroğlu Zeynep Işık Özüm Günöz Tülay Karşın Yaren Budak Melisa Uzunarslan Başak Erdem Atasoy VİYOLA Beste Tıknaz Modiri Grup Şefi Öykü Koçoğlu Yard. Grup Şefi Verda Öncü Gül Eylem Ersoy Pluhar Göknil Genç Hakkı Çakar Mert Bilginer Ayşegül Baytöre Eda Kzılçay VİYOLONSEL Şafak Erişkin Solo Çello Julya Krepak Alexander Makarenko Grup Şefi Yılmaz Bişer Melih Kara Gülyar Balcı Suzan Altıner Mine Cangal KONTRBAS Onur Özkaya Grup Şefi Fora Baltacıgil Nevra Küçükoğlu Yaz Baltacıgil Pınar Baltacıgil Ertuğ Torun FLÜT Bülent Evcil Solo Flüt Recep Fıçıyapan Zeynep Keleşoğlu Ezgi Akyıldız OBUA Sezai Kocabıyık Solo Obua Ayşin Kiremitçi Barkın Balık Korangle KLARNET Ferhat Göksel Solo Klarnet Filiz Yılmaz Sercan Büyükedes Bas Klarnet 60 FAGOT Cavit Karakoç Solo Fagot Sandu Moldovan Vedat Okulmuş Kontrfagot KORNO Cem Akçora Grup Şefi Sertan Sancar Sadi Baruh Murat Araman TROMPET Gabriel Posdarescu Solo Trompet Gabriel Gyarmati Erkut Gokgöz TROMBON Tolga Akkaya Solo Trombon Aslı Erşen Grup Şefi Okan Barut Hüseyin Çakır Bas Trombon ARP İpek Mine Sonakın Solo Arp CELESTA Sarper Kaynak TİMPANİ Torino Tudorache Solo Timpani VURMALI ÇALGILAR Müşfik Galip Uzun Amy Salsgiver Seçil Kuran Kerem Öktem borusan istanbul filarmoni korosu Soprano Ayşe Ece Güneşsen Müjde Dijle Yükselir Hazal Güvenel Monica Gentina Neriman Büyükaydağ Nihan Biçer Nihan İnan Pelda Elhuseyni Petek Akçakaya Suphiye Günaltay Yüzbaşıoğlu Tenor Çağrı Köktekin Mezzosoprano Ayşe Hülya Öztin Ceren Şahin Çiğdem Solmaz Eda Erdaş Elif Çeviker Gülsüm Kılıççıoğlu Neslişah Pekin Özlem Mutlu Seda Taşpınar Yeliz Pelin Ceyhan Bariton Atilla Gündoğdu Çağdaş Bektaş Güneş Kaya Hakan Çiftçioğlu Muhammed Mustafa Arabacı Cengiz Arslan Fatih Çakmak Gökçe Şenyüz Ozan Kutlar Mehmet Altıparmak Serkan Bodur Turgut İpek Zafer Çiftçi Anıl Önder Bahadır Özkoca Hazal Ata Miraç Küçüksaraç Muzaffer Dingin Ufuk Toker istanbul devlet senfoni orkestrası çoksesli çocuk korosu Piyanistler Seval Irmak Dilara Özdilek Paolo Villa Arven Arman Serkan Atakan Ahmet Sina Erdemsel Ece Karataş Yalın Kumru Ali Nikravan Ece Öner Ulaş Özaydın Buse Özcan Öykü Şanlıbayrak Onur Yavuz Eylül Yıldırım 61 borusan istanbul filarmoni orkestrası 2013–2014 sezonu �� mart ���� pts lütfi kırdar ukss 20.00 bifo & markus schırmer james judd şef markus schırmer piyano berlıoz: Le Corsaire Uvertürü, Op. 21 brıtten: 1. Piyano Konçertosu, Op. 13 (özgün versiyon) mendelssohn: 3. Senfoni, La minör, Op. 56 �� nisan ���� pe zorlu center, performans sanatları merkezi, ana tiyatro 20.00 bifo & rudolf buchbınder sascha goetzel şef rudolf buchbınder piyano † chıara skerath soprano rachel frenkel mezzosoprano frdrıc antoun tenor markus marquardt bas t.c. kültür ve turizm bakanlığı devlet çoksesli korosu cemi’i can deliorman koro şefi beethoven: 3. Piyano Konçertosu, Do minör, Op. 37 † mozart: Requiem, K.626 �� mayıs ���� pts lütfi kırdar ukss 20.00 bifo & anna vınnıtskaya sascha goetzel şef anna vınnıtskaya piyano brahms: 1. Piyano Konçertosu, Re minör çaykovski: 4. Senfoni, Fa minör, Op. 36 62 63 �� mayıs ���� pe lütfi kırdar ukss 20.00 biletler bifo ile ravel alain altınoğlu konuk şef nora gubısch mezzosoprano † borusan istanbul filarmoni korosu ‡ gökçen koray koro şefi ravel: Miroirs No. 4, “Alborada del gracioso” ravel: Miroirs No. 3, “Une barque sur l’océan” ravel: Shéhérazade, Soprano ve Orkestra için 3 Şiir † ravel: Daphnis et Chloé (süitinin tamamı) ‡ Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası ve Borusan Quartet’in 2013–2014 sezonu biletlerini tüm Biletix satış kanallarından alabilirsiniz: www.biletix.com BİLETİX Perakende Satış Noktaları ve BİLETİX Çağrı Merkezi (0216 556 98 00) önemli bilgiler Etkinliklerle ilgili olarak aşağıdaki konulara özellikle dikkat etmenizi rica ederiz: BİFO’nun sezon konserlerinin bilet fiyatları: Tam Fiyat: 130 / 85 / 65 / 45 TL BİFOKART Klasik: 104 / 68 / 52 / 36 TL BİFOKART Gold: 90 / 60 / 45 / 32 TL borusan quartet 2013–2014 sezonu borusan quartet esen kıvrak 1. keman olgu kızılay 2. keman efdal altun viyola çağ erçağ viyolonsel Geç Gelen İzleyiciler: Geç gelen izleyiciler, ara olan konserlerde, ilk arada içeri alınır; arasız konserlerde salona giriş mümkün olmayacaktır. Kayıt: Etkinlik sırasında fotoğraf makinesi, kamera, cep telefonu ve başka bir cihazla kayıt yapılması kesinlikle yasaktır. Yaş Sınırı: Etkinliklere 8 yaşından küçük çocukların getirilmemesi rica olunur. Cep Telefonu: Etkinlikten önce cep telefonlarınızı kapatmayı unutmayın. Program Değişikliği: Borusan Kültür Sanat’ın elde olmayan nedenlerden ötürü programda değişiklik yapma hakkı saklıdır. Değişikliklerden dolayı satışı yapılmış olan biletler iade edilmez. �� nisan ���� pts süreyya operası 20.00 borusan quartet beethoven: 6. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü, Op. 18/6 beethoven: 10. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü, Op. 74 (Arp) beethoven: 13. Yaylı Çalgılar Dörtlüsü, Op. 130 (Op. 133 Grosse Fugue ile) Borusan Quartet sezon konserlerinin bilet fiyatları: Tam Fiyat: 40/ 30 / 15 TL BİFOKART Klasik: 32 / 24 / 12 TL BİFOKART Gold: 28 / 21 / 11 TL 64 65 Borusan İstanbul Filarmoni Orkestrası’nın 20 Mart 2014 tarihli Leyla Gencer Anısına: Tosca adlı konseri aşağıdaki Borusan kuruluşlarının katkılarıyla gerçekleşmiştir. BORUSAN KOCABIYIK VAKFI MÜTEVELLİ HEYETİ Başkan F. Zeynep Hamedi BORUSAN KÜLTÜR SANAT YÖNETİM Genel Müdür Ahmet Erenli Üyeler Z. Nurhan Kocabıyık A. Ahmet Kocabıyık A. Nükhet Özmen Levent Kocabıyık Koordinatör Sacide Erkman YÖNETİM KURULU Başkan F. Zeynep Hamedi Mali ve İdari İşler Müdürü Meltem Doğan Mali İşler Uzmanı Zeynep Çubukçu Mali İşler Uzman Yardımcısı Serpil Dağ Başkan Yardımcısı Z. Nurhan Kocabıyık Kurumsal İletişim Müdürü Yağız Zaimoğlu Üyeler A. Ahmet Kocabıyık A. Nükhet Özmen Prof. Dr. Sabih Tansal Mehmet Şuhubi Agâh Uğur Levent Kocabıyık Cemil Bülent Demircioğlu Orkestra Müdürü Aydın Dorsay Orkestra Müdür Yardımcısı Kerem Sefa Gökbuget Sahne Amiri Sadettin Günay Prodüksiyon Sorumlusu Deniz Sağdıç Mekân Sorumlusu Linda Banjska YÖNETİM Genel Sekreter Canan Çelik Ertuğ & Kocabıyık Yayınları Koordinatörü Stella Hazbay İlyazer Vakıf Müdürü Nihal Alptekin Kurum Kimliği ve Yayınlar Yöneticisi Aykut Şengözer Uzman Ülkem Mavi Gişe ve Protokol Yöneticisi Çiğdem Açan Mali ve İdari İşler Müdürü Hakan Akçimen Mali İşler Uzmanı Gökçen Saygı BİFOKART Programı Yöneticisi Sinem Duman Balkan İdari İşler Halil Aşık, Atilla Akgül, Ahmet Bağcı, Hasan Çelen Kurumsal İletişim Şule Yücebıyık Borusan Holding Kurumsal İletişim Müdürü Dilek Özkan Borusan Holding Kurumsal İletişim Birim Yöneticisi Sosyal Medya Sorumlusu, Stil Danışmanı Konsept Tasarımcısı Z. Berhan Yılmaz Protokol Danışmanı Zeliha Kaya Değerli desteği için TC Kültür ve Turizm Bakanlığı'na teşekkür ederiz. Program Notları Sungu Okan Borusan Quartet ve Borusan Virtuosi Menajeri Saba Sümer Borusan Kültür Sanat, Borusan Kocabıyık Vakfı’nın kültür sanat iktisadi işletmesidir. 66 67 PROGRAM KİTAPÇIĞI Yayıma Hazırlık ve Tasarım Aykut Şengözer Borusan Müzik Evi Etkinlik Yöneticisi Aydın Dorsay Borusan Müzik Evi Mekân Sorumlusu Ümit Acar Program Notları Sungu Okan Reklam Ajansı Piramit Tasarım ve Reklamcılık AŞ Ayşe Işın (Müşteri İlişkileri Direktörü) İnci Karatağ (Müşteri İlişkileri) Baskıya Hazırlık Eser Gülşen (Piramit) Medya İletişim Danışmanlığı Tribeca İletişim Danışmanlık Neslihan Yurtsever, Ceren Akardaş, Rüya Ardıhan Baskı Tunç Matbaacılık ve Sanayi Ticaret AŞ M. Nezihi Özmen Mahallesi Fatih Caddesi, Merter Tekstil Merkezi, No:28 Güngören 34173 İstanbul, TR Uluslararası Medya İlişkileri Artefakt Kulturkonzepte/Berlin Philip Krippendorf, Damaris Schmitz © Borusan Kültür Sanat, 2014. İnteraktif Ajans Dreambox Ahmet Güney (Proje Yöneticisi) Borusan Kültür Sanat İstiklal Caddesi No: 160A Beyoğlu 34433 İstanbul T: (212) 705 87 00 F: (212) 243 33 76 [email protected] www.borusansanat.com SOSYAL MEDYADA BORUSAN KÜLTÜR SANAT www.facebook.com/borusansanat www.foursquare.com/borusansanat twitter.com/borusansanat twitter.com/borusanmuzikevi instagram.com/borusansanat friendfeed.com/borusansanat www.flickr.com/photos/borusansanat vimeo.com/borusansanat 68
© Copyright 2024 Paperzz
