ACY-II_Hafta 8

14/04/2014
3.2
ÇERÇEVE ve ÇAPRAZLI PERDE KOLONLARININ
MAFSAL AYAKLARI
Çerçeve kolonlarında eğilme momenti ve kesme kuvveti bulunduğundan bu elemanların
ayaklarında eksenel yük (P) ile birlikte belirli bir yatay kuvvetin (H) de aktarılması
gerekmektedir.
Çaprazlı perde kolon ayaklarında ise diyagonal elemanın yatay bileşeni (H) mesnet
tepsini oluşturur.
H
P
Bu tip ayaklar dönebilme özelliğine bağlı olarak iki farklı şekilde uygulanmaktadır.
1) Düşük dönme özelliğine sahip mafsal ayağı
2) Yüksek dönme özelliğine sahip mafsal ayağı (ideal mafsal)
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
1
Yüksek dönme özelliğine sahip
mafsal ayakları
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
2
8. hafta
1
14/04/2014
Yüksek dönme özelliğine sahip
mafsal ayakları
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
3
Yüksek dönme özelliğine sahip
mafsal ayağı
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
4
8. hafta
2
14/04/2014
Yüksek dönme özelliğine sahip
mafsal ayağı
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
Düşük dönme özelliğine
sahip mafsal ayağı
5
Yüksek dönme özelliğine sahip
mafsal ayağı
(I profil)
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
6
8. hafta
3
14/04/2014
Düşük dönme özelliğine sahip mafsal ayağı
P kolon eksenel yükünün ve taban levhası
boyutlarının
yeterince
küçük
olması
durumunda taban levhasının küçük dönmeler
yapabileceği kabul edilebilir. Ancak bu tam
mafsal davranışı gösteremez.
Taban betonundaki gerilme dağılımı üniform
olmaz. Maksimum taban gerilmesinin ortalama
gerilemenin iki katı olabileceği varsayılır.
Aşağıda verilen şart sağlanıyorsa ve kolon
ucunda büyük dönmeler oluşmayacaksa kolon
ayağı bu şekilde yapılabilir.
(I profil)
Yatay tepki (H) taban levhasının altına bağlanan
kama ile karşılanır. Sürtünme ile aktarılan
kuvvet ihmal edilir.
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
7
Yüksek dönme özelliğine sahip mafsal ayağı
Ayağa sabitlenen, eğrisel bir yüzeye
sahip merkezilik parçası sayesinde
kolon alt ucunun serbestçe dönmesi
sağlanır.
Alt ve üstte bulunan tırnak parçaları
sayesinde yatay tepki ayak profiline
aktarılır.
Merkezilik
parçasının altında (ayak
profilinde)
ve
üstünde
(kolon
gövdesinde)
oluşacak
büyük
gerilmeleri karşılamak amacıyla belirli
uzunlukta
berkitme
elemanları
kullanılır.
Yatay tepki (H) ayak profilinin altına bağlanan
kama ile karşılanır. Sürtünme ile aktarılan
kuvvet ihmal edilir.
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
8
8. hafta
4
14/04/2014
Kayma kamaları
Kolondaki yatay mesnet tepkisi (H) kayma kamaları ile karşılanır. Kayma kamaları
taban levhası altına kaynak ile bağlanır ve betonarme temelde bırakılan kama
boşluklarına yerleşir. Kanalın yüksek dozajlı çimento şerbeti ile doldurulması
sonucu kama sabitlenir.
Kayma kamaları sı olarak genellikle I profil, L profil, kutu profil vb. kullanılır.
(I profil)
Kayma kaması
kanalı
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
9
Kayma kaması hesap esasları
Kayma kaması, kanal içindeki beton gerilmesi ve bu gerilmelerin kamada
oluşturduğu gerilmelere göre tasarlanır.
Kayma kamasını taban levhasına (ayak profiline) bağlayan dikişler de ilgili
gerilmeler göre tasarlanır.
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
10
8. hafta
5
14/04/2014
UYGULAMA-8
Aşağıdaki şekilde özellikleri verilen mafsallı çerçeve kolonu ayağı için gereken
tahkikleri yapınız.
L=28 cm
r = 20 cm
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
11
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
12
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
8. hafta
6
14/04/2014
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
13
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
14
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
8. hafta
7
14/04/2014
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
15
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
16
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
8. hafta
8
14/04/2014
f1ama-1 : Kolon profili alt
ucunda, temas çizgisinden
itibaren 45o lik gerilme
yayılışı
kabul
edilerek
belirlenen bölgeye giren
takviye
laması
enkesit
alanı.
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
17
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
18
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
8. hafta
9
14/04/2014
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
19
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
20
Flama-2
:
Ayak
profili
gövdesinin
üst
tarafında,
temas çizgisinden itibaren 45o
lik gerilme yayılışı kabul
edilerek belirlenen bölgeye
giren takviye laması enkesit
alanı.
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
8. hafta
10
14/04/2014
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
21
IPB 300 için profil tablosundan
Ix = 25170 cm4 Wx = 1680 cm3 Sx =934 cm3
A= 149 cm2
s = 1,1 cm t = 1,9 cm
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
22
8. hafta
11
14/04/2014
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
23
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
24
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
8. hafta
12
14/04/2014
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
25
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
26
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
8. hafta
13
14/04/2014
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
27
Not: Merkezilik parçası ve diğer tırnak elemanlarını bağlayan kaynak dikişlerinde de ilgili gerilme
tahkiklerinin yapılması gereklidir.
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
28
8. hafta
14
14/04/2014
KAYNAKLAR
“Çelik Yapılar”, H. Deren, E. Uzgider, F. Piroğlu, Ö. Çağlayan, Çağlayan Kitapevi, Üçüncü
baskı, (2008).
“Ahşap ve Çelik Yapı Elemanları”, Y. Odabaşı, Beta Yayınları, (1992).
“Çelik Yapılar Kısa Bilgi ve Çözülmüş Problemler, Z. Öztürk, Birsen Yayınevi, 4. baskı, (2007).
“Stahlbau atlas”- Geschossbauten, F Hart, W. Henn, H. Sontag, (1974).
İMO-02.R01/2008, "Çelik Yapılar, Emniyet Gerilmesi Esasına Göre Hesap ve Proje Esasları”
İMO Çelik Yapılar Komisyonu.
IMO-01.R-01/2005, “Çelik Yapılarda Kaynaklı Birleşimler, Hesap, Yapım ve Muayene Kuralları”
İMO Çelik Yapılar Komisyonu.
TS 648
Çelik Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları
TS 3357 Çelik Yapılarda Kaynaklı Birleşimlerin Hesap ve Yapım Kuralları
Deprem Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Binalar Hakkında Yönetmelik (2007)
“Structural Steel Designer's Handbook”, R.L. Brockenbrough, F.S. Merritt, McGraw-Hill1, (1994).
“Design of Steel Structures”, E.H. Gaylord, C.N. Gaylord, J.E. Stallmeyer, McGraw-Hill, (1992).
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR –II
BAÜ. MÜH. MİM. FAK. İNŞAAT MÜH. BL.
Yrd.Doç.Dr. Kaan TÜRKER
AHŞAP VE ÇELİK YAPILAR-II DERS NOT.
29
8. hafta
15