Kostüm Ve Aksesuar Yapma - Lms

HEDEFLER
İÇİNDEKİLER
KOSTÜM VE AKSESUAR
YAPMA
• Çocuk Aktivitelerine Uygun
Kostüm Ve Aksesuar Hazırlama
• Kostüm ve Aksesuar Hazırlama
• Hazır Kostümlerden Seçme
• Kostüm Özelliğine Uygun
Süsleme
• Kostüme Uygun Aksesuar Seçme
ve Hazırlama
• Kostüm ve Aksesuarlı Animasyon
Örnekleri Uygulama
• Animasyona Uygun Malzeme
Seçimi
• Kostümlü Aksesuar Uygulaması
• Örnek Kostüm Hazırlama
• Bu üniteyi çalıştıktan sonra;
• Çocuk aktivitelerine uygun kostüm ve
aksesuar hazırlayabilecek,
• Çocuk aktivitelerine uygun kostümleri
özelliklerine göre süsleyebilecek,
• Çocuk aktivitelerine uygun kostüm ve
aksesuarlı animasyon örnekleri
uygulayabilecek,
• Çocuk aktivitelerine uygun kostüm ve
aksesuarları için örnek kostüm
hazırlayabileceksiniz.
OKULÖNCESİ EĞİTİMDE
ARAÇ GEREÇ
GELİŞTİRME
Öğr. Gör.
Burcu BİLGİN
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
GİRİŞ
Çocuk aktivitelerinde günlük giyinmeler dışında farklı kostümler giyilmekte ve
aksesuarlar kullanılmaktadır. Bu kostümler çocukların animasyonlardan hem gizil
öğrenme yoluyla yeni bilgiler edinmelerine hem de eğlenerek öğrenmelerine
yardımcı olmaktadır.
Okul öncesi dönemdeki çocuklar için kostüm hazırlarken çocukların yaşlarıda
düşünülerek onların korkmayacağı kostüm ve aksesuar seçimine dikkat etmek
gerekmektedir. Seçilen kostümler hazır kostümlerden olabileceği gibi kendi
ürettiğimiz ya da yardım alarak yaptığımız kostümlerden de olabilir. Kostümün
tamamlayıcısı ise aksesuardır. Bazen çok basit bir aksesuar kostümü göstermeye
yeterli olabilir.
Çocuk aktivitelerinde kullanılan kostümler oldukça dikkat çekici ve
eğlencelidir. Animatörlerin farklı karakterlere bürünerek canlandırdıkları
karakterlerle çocukların hayal güçleri daha çok canlanır ve anlatılmak istenen
konuyu daha kolaylıkla anlarlar. Bu ünitede okul öncesi dönemdeki çocuklar için
uygun kostüm hazırlama, uygun aksesuarlarla birlikte kostümü tamamlama ve
örnek kostüm oluşturabilme üzerine durulmuştur.
KOSTÜM VE AKSESUAR YAPMA
Kostüm ve Aksesuar Hazırlama
Öncelikle uygulanacak
faaliyete uygun kostüm
seçilmeli, malzemeler
ve kumaşlar temin
edilmeli, ihtiyaç hâlinde
uzman kişilerden
yardım alınmalıdır.
Bireysel Etkinlik
Uygulanacak etkinliğe uygun kostüm ve aksesuar araştırma gerektiren bir
uğraştır. Seçilen kostüm hakkında gerekli bilgiler toplanır. Öncelikle uygulanacak
faaliyete uygun kostüm seçilmelidir. Seçilen kostümü hazırlamak için
yararlanabileceğimiz birçok malzeme vardır. Bu malzemelere örnek verecek
olursak; özellikle polar, polyester ve kadife kumaşlar (mümkünse oldukça renkli ve
canlı olmalı), aksesuarlar için ise kartonlar, kâğıtlar, pipetler, ağaç yaprakları, atık
materyaller vb. olabilir. Seçilen kostümün model özelliğine göre kumaş seçilmeli
ve aksesuarlar da ayarlanmalıdır. Örneğin tavşan kostümü yapılacaksa kumaşın
polar kumaşlardan ve oldukça tüylü olmasına dikkat edilmelidir. Ağaç kostümü
yapılacaksa doğadan yararlanılarak kurumuş ağaç dalları, yapraklar kullanılarak
yapılabilir. Bu örnekleri çoğaltmak elimizdedir.
•Siz de bir kostüm seçip örnek veriniz.
•Düşüncelerinizi sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan “tartışma
forumu” bölümünde paylaşabilirsiniz.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
2
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
Kostüm ve aksesuarların hazırlanma aşamasında çocuklardan da yardım
alabiliriz. Böylelikle hem çocuklar eğlenmiş hem de öğrenmiş olurlar. Ancak
kostümleri hazırlarken uzmanlık gerektiren konularda olabilir. Bu konularda
uzman kişilerden yardım almamız gerekmektedir. Örneğin çizim, kalıp ve dikim
konularında stilistlerden, modelistlerden ve terzilerden yardım alınmalıdır.
Kullanılacak kostüm özel bir müsamere için hazırlanıyorsa daha çok özen
gerektirir. Örneğin yılbaşında kullanılacak bir kostüm o günün canlılığını da
yansıtmalıdır. Yine bu gün için hazırlanacak kostümlerde renk seçimi de dikkat
edilmesi gerekli ayrıntılardan biridir. Yeşil, kırmızı ve beyaz yılbaşına yakışan
renklerdir.
Hazır Kostümlerden Seçme
Uygulanacak etkinliğe göre gerekli araştırmalar yapıldıktan sonra
kostümün nasıl olacağı belirlenmeli ve gerekli olan tamamlayıcı aksesuarlar
seçilmelidir. Animasyonda canlandırılacak olan karakterlere kostüm bulmanın
çeşitli zorlukları olabildiği gibi kolay bulunabilen kostümlerde mevcuttur. Örneğin
canlandırılacak olan karakter doktor, hemşire, polis, asker vb. gibi meslekler ise
kostüm ve aksesuar bulmak daha kolay olacaktır. Hatta bazen küçük bir aksesuar
bile yeterli olabilir. Ancak canlandırılacak karakterler tarihî karakterler ya da
önemli kişilerin karakterleri ise kostüm bulmak oldukça zordur. Bunun gibi
durumlarda kostüm ve aksesuar aramak yerine öncelikle arşivlerden bilgi alınmalı,
daha sonra ise bu özellikleri gerektiren kıyafetlerin hazırlanabilmesi için uzman
kişilerden yardım alınmalıdır. Aşağıdaki resim-1 aslan kostümünü ve resim-2 fil
kostümünü örnek olarak verebiliriz.
Kostümün
canlandıracağı
karaktere uygun olarak
süslenmesi gerekir.
Hazırlanmış
kostümlere uygun
aksesuarlar seçilerek
kostüm amacına uygun
hale getirilir.
Resim-1
Resim-2
Kostüm Özelliğine Uygun Süsleme
Animasyonlarda kullanılmak üzere satın alınan, dikilen veya diktirilen
kostümler sadece kostüm olarak elde edilmiş olur. Elde edilen kostüm
canlandıracağı karaktere uygun olarak süslenmesi gereklidir. Hazırlanmış
kostümlere uygun aksesuarlar seçilerek kostüm amacına uygun hale getirilebilir.
Örneğin bir prenses kostümünün sadece elbise olarak diktirilip, gerekli olan
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
3
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
aksesuarların kostüme göre seçilip hazırlanarak uygun hale getirilmesini
verebiliriz. Aşağıdaki çizim de prenses kostümüne ve aksesuarlarına uygun olarak
çizilmiştir.
Çizim-1
Kostüme Uygun Aksesuar Seçme ve Hazırlama
Her kostümün kendine özgü farklı aksesuarları vardır. Doğru aksesuar
doğru kostümde kullanılırsa animasyon da amacına doğru bir şekilde ulaşmış olur.
Bir maske, farklı özelliklerdeki şapkalar (polis,asker,çoban..vb şapkaları gibi),
papyon, peruk, steteskop (doktorların muane için kullandıkları araç), burun vb.
aksesuarlar kostümün başlıca tamamlayıcısıdır. Aşağıdaki çizim göz maskesine
örnekler olarak çizilmiştir.
Animasyonun amacına
ulaşması için, doğru
aksesuar doğru
kostüme
uygulanmalıdır.
Çizim-2
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
4
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
Okul öncesi eğitim kurumlarında birçok çalışmada başlık ve şapkalar
kullanılabilir. Ayrıca çocuklar bu aksesuarları drama çalışmalarında, oyun ve müzik
etkinliklerinde de kullanabilirler. Aksesuar olarak kullanılacak malzemenin sağlık
açısından bir sakıncasının olmaması ve işlevsel olması önemlidir. Kumaşlar, deri
parçaları, ipler, tüyler ve pek çok artık malzeme aksesuar hazırlamada
kullanılabilecek materyallerdendir.
Kostüm ve Aksesuarlı Animasyon Örnekleri Uygulama
Eğitim amacıyla anlatılacak konuların, kostümlü animasyon uygulaması olarak
sunulması mümkündür. Örneğin okul öncesi eğitiminde öğrencilere sütün nasıl
elde edildiğini, içilmesini ve faydalarını anlatmak amacıyla bir animasyon gösterisi
düzenleyebiliriz. Bu animasyona da süt adını verebiliriz. Başka bir örnek verecek
olursak okul öncesi dönemdeki çocuklara diş sağlığının önemini, dişlerin nasıl
fırçalanması gerektiğini ve diş bakımının getireceği olumlu ve olumsuz sonuçları da
bir animasyon gösterisi düzenleyerek anlatabiliriz. Animasyona diş bakımına
uygun bir isim verilebilir. Bu animasyonları gerçekleştirebilmek için iki aşamalı bir
çalışma yapmamız gerekir. Bunlar;
•
Animasyona uygun malzeme seçimi
•
Kostümlü animasyon uygulaması
Animasyona Uygun Malzeme Seçimi
Öncelikle iyi bir planlama yapılması gerekmektedir. Planlamayla birlikte en
önemli ikinci unsur ise animasyona uygun malzeme seçimidir. Eğer iyi plan yapılır
ve animasyona uygun da malzemeler temin edilirse istenilen sonuca ulaşabilir ve
başarılı olunabilir. Planlamada aynı zamanda, sunulacak animasyonun gereken
malzemeleri, araç-gereçleri ve animatörleri önceden belirlenmelidir.
Animasyonun Adı
Animatör Sayısı
: Diş sağlığı neden önemlidir?
: 5 Animatör
(1 diş doktoru, 2 çocuk, 1 diş fırçası, 1 diş macunu).
Kostümler
: Diş doktoru kostümü, çocuk kostümü (sağlıklı diş), çocuk
kostümü (çürük diş), diş macunu kostümü, diş fırçası
kostümü.
Diğer Gerekli Malzemeler: Dişçi muane koltuğu, diş doktoru kıyafeti ve diş doktoru
malzemesi (temsili), kartondan yapılmış büyük diş macunu ve fırçası.
Aşağıdaki çizim de diş fırçası, diş ve diş macunu kostümlerine uygun
örnekler çizilmiştir.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
5
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
Aksesuarlar
seçilmeden önce
animasyon için iyi bir
planlama
yapılmalıdır.
Çizim-3
Kostümlü Aksesuar Uygulaması
Animasyon belirlendikten sonra, diş sağlığının önemini anlatan bu
animasyonu gerçekleştirmek için uygun malzemeler seçilmelidir. Bu animasyonu
canlandırmak için, diş doktorunun muane odasına benzer bir sahne düzenlenir.
Sahneye beyaz diş kostümlü ve siyah diş kostümü giymiş iki animatör çıkar.
Aralarında renkleriyle ve sağlıklarıyla ilgili konuşmaya başlarlar. Siyah diş canının
çok yandığından bahsederken sahneye diş doktoru, diş fırçası ve diş macunu
kostümlü animatörler gelir. Doktor dişleri fırçalamanın öneminden bahseder. Diş
fırçası ve diş macunu ise dişlerin nasıl ve günde kaç kez fırçalanması gerektiğini
göstererek anlatırlar. Fırçalandığında sağlıklı beyaz dişlere sahip olunurken
fırçalanmadığında sağlıksız, ağrılı ve siyah dişlere sahip olunacağını gösterir.
Örnek Kostüm Hazırlama
Örnek kostüm hazırlayabilmek için öncelikle kostüm için gereken
malzemeleri ve aksesuarları temin etmemiz gerekmektedir. Bunlar kumaş,
fermuar, kurdele, biye, elyaf vb. ni sıralayabiliriz. Aksesuar olarak kullanılacak
malzemenin sağlık açısından bir sakıncasının olmaması ve işlevsel olması
önemlidir. Aşağıda verilen örnek MEGEP modülünden alınmıştır.
Gerekli Malzemeler
: 140 cm enden peluş, 150 cm enden kadife, 5 mm eninde
saten kurdela, 4 cm enden verev band, 1.5 cm eninde lastik, 60 cm uzunluğunda
gizli fermuar, elyaf, örgü başlığı.
Kumaş önerisi : Peluş ve kadife
Yapılışı
: Yan dikişleri kapatın. İnce lastikten bacaklar için 2*33 cm, kollar
için 2*25 cm kesin. Lastikleri kol, ağız ve paça kenarlarına dikin. Bacak arasını
kapatın. Arka orta dikişi yukarıdan itibaren yaklaşık 15 cm kapatın, omuzları
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
6
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
birleştirin. Verev bandı katlayın boyun oyuğuna 7 mm eninde makineye çekin.
Fermuarı takın, ön ve arka orta dikişleri kapatın. Baskı ve kol ağız kenarlarını içe
katlayın, lastikli kenar için makine çekin 1,5 cm enden lastik geçirin.
Şapka
: Kulakları çevirerek dikin ve takın.
Göbek
: Kurdeleyi 6 eşit parçaya bölün ve işaretlere göre
teyelleyin. Üst parçayı en çizgilerinin arasında büzün. Üst ve alt parçaları çevirerek
dikin açıklığı kapatın. İçine elyafı doldurun.
Kalıpların Kumaşa Yerleşimi
Peluş
numara kulak
: 1 numara ön parça, 2 numara arka parça, 3 numara kol, 6
Kadife
: 4 üst göbek ve 5 numara alt göbek
Kumaş Kenarı
: 1 numara ön parça, 2 numara arka
parça, 3 numara kol, 6 numara kulak, 4 numara üst göbek, 5 numara alt
göbek
Kutup Ayısına ait kalıplar
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
7
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
8
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
9
Özet
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
•Öncelikle uygulanacak animasyon belirlenmeli ve iyi bir plan
hazırlanmalıdır.
•Animasyon belirlendikten sonra animasyona uygun kostümler
seçilmeli, kumaşlar ve malzemeler temin edilmeli, ihtiyaç halinde
uzman kişilerden yardım alınmalıdır.
•Animasyonda canlandırılacak olan karakterlere kostüm bulmanın
çeşitli zorlukları olabildiği gibi kolay bulunabilen kostümlerde
mevcuttur. Canlandırılacak karakterler tarihi karakterler ya da
önemli kişilerin karakterleri ise kostüm bulmak oldukça zordur.
•Animasyon için kolay hazırlanabilecek kostüm hazırlama
aşamasında çocuklardan da yardım alabiliriz.
•Animasyon için kostüm hazırlamada uzman kişilere yardım almak
için başvurabiliriz
•Kostümler canlandırılacak karakterin özelliklerine göre hazırlanmalı
ve süslenmelidir.
•Kostüm ve aksesuarlı animasyon örnekleri uygulamasında
animasyona uygun malzeme seçilmeli ya da kostümlü animasyon
uygulaması hazırlanmalıdır.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
10
Ödev
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
• Kostümlü aksesuar uygulaması hazırlayınız.
•Hazırladığınız ödevi sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan
“ödev” bölümüne yükleyebilirsiniz.
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
11
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
DEĞERLENDİRME SORULARI
Değerlendirme
sorularını sistemde ilgili
ünite başlığı altında yer
alan “bölüm sonu testi”
bölümünde etkileşimli
olarak
cevaplayabilirsiniz.
1. Aşağıdakilerden hangisi okul öncesi kurumlarda en çok kullanılan
aksesuarlardandır?
a) Şapka ve başlıklar
b) Bıyık ve sakallar
c) Maskeler
d) Papyon ve kravatlar
e) Eldivenler
2. Animasyonun istenilen sonuca ulaşabilmesi ve başarılı olabilmesi için
öncelikle mutlaka ne yapılması gerekmektedir?
a) Malzeme seçme
b) Modelin kalıbını çıkarma
c) Planlama yapma
d) Usta birinden yardım alma
e) Hazır kostümlerden seçme
3. Uygulanacak animasyonda aşağıdakilerden hangisinde canlandırılacak
karaktere göre kostüm bulmak daha zordur?
a) Polis
b) Doktor
c) Asker
d) Devlet adamı
e) Hepsi
4. Animasyonları gerçekleştirebilmek için aşağıdaki aşamalı çalışmalardan
hangisinin yapılması gereklidir?
i)
Animasyona uygun malzeme seçimi
ii)
Kostümlü animasyon uygulaması
iii)
Sadece aksesuarlı animasyon uygulaması
a) Yalnız i
b) yalnız ii
c) yalnız iii
5. Aşağıdakilerden
hangisi
kostüm
kullanabileceğimiz malzemelerdendir?
a) Kadife kumaş
b) Saten kumaş
c) Papyon
d) Şapka
e) Hepsi
d) ii-iii
ve
aksesuar
e) i-ii
hazırlamada
6. Aşağıdakilerden hangisi kostümü tamamlayan unsurlarsan biri değildir?
a) Eldivenler
b) Kol saatleri
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
12
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
c) Takılar
d) Maskeler
e) Papyonlar
7. Aksesuar olarak kullanılacak malzemenin hangi açılardan önemli olmak
zorundadır?
I. Sağlık
II. Görünüm
III. İşlevsellik
a) Yalnız I
b) Yalnız II
c) I-III
d) II-III
e) I-II
8. Aşağıdakilerden hangisi okul öncesi çocuklar için hazırlanacak animasyon
gösterisine uygun kostüm değildir?
a) Cadı kostümü
b) Kral kostümü
c) Hayalet kostümü
d) Prenses kostümü
e) Hiçbiri
9. Aşağıdaki işlem basamaklarına göre yapılan sıralamalardan hangisi
kostümü hazırlama aşamalarının sıralamasını bozmaktadır?
a) Animasyonu canlandıracak karakterlerin kostümü belirlenir
b) Belirlenen kostümler için malzeme seçilir
c) Belirlenen kostümler için aksesuarlar temin edilir
d) Kostüm dikilir
e) Kumaşlar kesim için hazır hale getirilir
10. Aşağıdakilerden hangisi okul öncesi animasyonlarda kullanılabilecek
aksesuarlardan değildir?
a) Göz maskeleri
b) Yüz maskeleri
c) Papyon
d) Bıyık
e) Hiçbiri
Cevap Anahtarı
1.A, 2.C, 3.D, 4.E, 5.E,6.B, 7.C, 8.C, 9.D, 10.E
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
13
Kostüm Ve Aksesuar Yapma
YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER
KAYNAKLAR
Aral. N, Gülen Baran, Şenay Bulut, Serap Çimen, Drama, Ya-pa Yayınları,
Temmuz-2001, İstanbul
Güngör. S, Salih Güngör, Kız Meslek Liseleri İçin Animasyon, Ya-Pa Yayınları,
Temmuz-2003
Demiriz.S, Fatma Koç, Asiye Karadağ, Emine Koca, İlkay Ulutaş, Erken
Çocukluk Döneminde Dramatizasyon Araçları ve Kostüm Tasarımları, Kök
Yayıncılık-2006
Megep (2007), Çocuk Gelişimi Ve Eğitimi Çocuk Kostüm Ve Aksesuarları. Ankara:
MEB
Oktay. A, Tanju Gürkan,, Rengin Zembat, Özgül Polat Unutkan, Okul Öncesi
Eğitim Programı Uygulama Rehberi. Ne Yapıyorum-Neden YapıyorumNasıl Yapıyorum. Ya-Pa yayınları İstanbul-2003
Özer.D,Animasyon, Kök Yayıncılık, Ankara-2005
Turla.A, Okul Öncesi Eğitimde Maskeler-Kostümler ve Başlıklar, Gerhun
Yayınları, Ankara-2006
Resim-1 Megep (2006), Çocuk Kostüm Ve Aksesuarları. Ankara: MEB
Resim-2 Megep (2006), Çocuk Kostüm Ve Aksesuarları. Ankara: MEB
Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi
14