– DİL ve ANLATIM – – TÜRK EDEBİYATI – – MATEMATİK – – FİZİK

– DÝL ve ANLATIM –
1. ÜNÝTE :
2. ÜNÝTE :
3. ÜNÝTE :
Sunum, Tartýþma, Panel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8
Anlatým ve Özellikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .10
Anlatým Türleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14
– TÜRK EDEBÝYATI –
1. ÜNÝTE :
2. ÜNÝTE :
3. ÜNÝTE :
Tarih Ýçinde Türk Edebiyatý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .76
Destan Dönemi Türk Edebiyatý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .80
Ýslam Uygarlýðý Çevresinde Geliþen Türk Edebiyatý . . . . . . . . . . . . . . .84
– MATEMATÝK –
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
:
:
:
:
:
:
:
:
Veri, Sayma ve Olasýlýk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144
Fonksiyonlarla Ýþlemler ve Uygulamalar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .161
Noktanýn ve Doðrunun Analitik Ýncelenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170
Dörtgenler ve Çokgenler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180
Ýkinci Dereceden Denklem ve Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .204
Polinomlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .226
Çember ve Daire . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247
Katý Cisimler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .261
– FÝZÝK –
1.
2.
3.
4.
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
:
:
:
:
Basýnç ve Kaldýrma Kuvveti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .276
Elektrik ve Manyetizma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .288
Dalgalar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .306
Optik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .320
– KÝMYA –
1.
2.
3.
4.
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
:
:
:
:
Asitler ve Bazlarý Tanýyalým . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .342
Karýþýmlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .352
Endüstride ve Canlýlarda Enerji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .362
Kimya Her Yerde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .370
Ýçindekiler
– BÝYOLOJÝ –
1. ÜNÝTE :
2. ÜNÝTE :
3. ÜNÝTE :
Hücre Bölünmesi ve Üreme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .381
Kalýtýmýn Genel Ýlkeleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .402
Dünyamýz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .417
– TARÝH –
1.
2.
3.
4.
5.
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
ÜNÝTE
:
:
:
:
:
Beylikten Devlete (1300 - 1453) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .432
Dünya Gücü: Osmanlý Devleti (1453 -1600) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .439
Arayýþ Yýllarý (1600 - 1700) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .453
XVIII. Yüzyýlda Deðiþim ve Diplomasi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .461
En Uzun Yüzyýl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .470
– COÐRAFYA –
1. ÜNÝTE :
2. ÜNÝTE :
3. ÜNÝTE :
4. ÜNÝTE :
5. ÜNÝTE :
6. ÜNÝTE :
7. ÜNÝTE :
8. ÜNÝTE :
9. ÜNÝTE :
10. ÜNÝTE :
11. ÜNÝTE :
Topoðrafya ve Kayaçlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .484
Levha Hareketlerinin Etkileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .486
Doðadaki Üç Unsur: Su, Toprak ve Bitki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .488
Nüfusun Geliþimi, Daðýlýþý ve Nitelikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .496
Göçlerin Nedenleri ve Sonuçlarý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .504
Geçmiþten Günümüze Ekonomik Faaliyetler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .506
Türkiye'nin Fiziki Özellikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .510
Nerede ve Nasýl Yaþýyoruz? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .530
Türkiye'nin Nüfus Özellikleri ve Nüfus Hareketleri . . . . . . . . . . . . . .532
Kýtalarýn Keþfi ve Küçülen Dünya . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .538
Doðal Afetler ve Etkileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .540
CEVAP ANAHTARI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .543
1. ÜNÝTE
Sunum, Tartýþma, Panel
1.
5.
Aþaðýdakilerden hangisi tartýþma türlerinden
biridir?
EE-293
A) Sohbet
B) Nutuk
C) Röportaj
TEST
Aþaðýdakilerden hangisi, bir tartýþmacýnýn uymasý gereken kurallardan biri deðildir?
aa sunum, tartýþma, panel - 293
A) Tartýþmaya girmemek için izleyenlerin sorularýný yanýtlamama
D) Tören
B) Anlattýðý konuya hâkim olma
E) Açýk oturum
C) Ses tonunu konuya ve izleyenlere göre ayarlama
D) Belirlenen konunun dýþýna çýkmama
E) Ýzleyenlerle gereksiz tartýþmalara girmeme
2.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde bir bilgi yanlýþý vardýr?
EE - 293
A) Açýk oturum, forum, panel ve sempozyum
tartýþma türleri arasýnda yer alýr.
6.
Aþaðýdakilerden hangisi paneli yöneten baþkanýn yapmasý gerekenlerden biri deðildir?
AAA sunum, tartýþma, panel - 293
A) Dinleyicilere söz hakký vermemek
B) Tartýþmada daha çok, dilin göndergesel iþlevi kullanýlýr.
C) Sunumda görsel ve iþitsel unsurlardan yararlanýlýr.
B) Sýrasýyla konuþmacýlara söz hakký vermek
C) Konuþmacýlarýn konuþma sürelerini belirlemek
D) Slâytlarda açýklayýcý ve ayrýntýlý cümlelere yer
verilmez.
D) Konuyu ana hatlarýyla takdim ederek konuþmayý baþlatmak
E) Panel baþkaný güncel konular hakkýnda sorular sorarak paneli yönetir.
Aþaðýdakilerden hangisi bir tartýþma konusu
olamaz?
CC - 293
A) Tek tip kýyafet, eðitimi olumlu yönde etkileyen
bir faktördür.
B) Teknolojinin eðitim hizmetlerine çok büyük
katkýsý vardýr.
© Coþku Yayýnlarý
3.
E) Tartýþmanýn sonunda ortaya konan görüþleri
toplamak suretiyle tartýþmayý bir sonuca baðlamak
7.
Panel ve münazaranýn ortak özelliði aþaðýdakilerden hangisidir?
CCC - 293
A) Ayný konunun farklý yönlerinin ele alýnmasý
B) Ayný sayýda kiþilerin katýlýmý ile yapýlmasý
C) Günümüzde öðrenciler daha çok, para getiren mesleklere yöneliyorlar.
C) Tartýþma türü olmalarý
D) Bir baþkan tarafýndan yönetilmemesi
D) Bilgisayar oyunlarý çocuklarýn ruhsal ve sosyal geliþimini engellemektedir.
E) Sonunda izleyicilerin sorularýnýn yanýtlanmasý
E) Yabancý dil öðretimi çocuklarýn ana dilini
olumsuz etkilemektedir.
8.
4.
Aþaðýdakilerden hangisi sunumdan önce yapýlmasý gerekenler arasýnda yer almaz?
CC - 293
A) Toplumu ilgilendiren güncel bir konu belirleme
B) Kullanýlacak malzemeleri kontrol etme
C) Dikkat çekmeyen düzgün bir kýyafet giyme
D) Konuyla ilgili deðiþik kaynaklardan yararlanma
E) Sunum yapýlacak yeri görüp inceleme
8
1. Ünite : Sunum, Tartýþma, Panel
Aþaðýdakilerden hangisi sunum öncesi yapýlmasý gereken hazýrlýklardan biri deðildir?
DDD sunum, tartýþma, panel - 293
A) Sunumun amacýný belirleme
B) Sunumun planlamasýný yapma
C) Sunum yapýlacak yeri ve teknik donanýmý tanýma
D) Sunumun televizyondan yayýnlanmasýný þart
koþma
E) Sunum yapýlacak dinleyiciler hakkýnda bilgi
sahibi olma
Test
Sunum, Tartýþma, Panel
9.
13.
Aþaðýdakilerden hangisi sunumda dikkat edilmesi gereken özelliklerden biri deðildir?
EEE sunum, tartýþma, panel - 293
A) Belge ve grafiklerden yararlanýlmasý
B) Farklý kaynaklardan yararlanýlmasý
C) Anlatým ile slaytlarýn eþ zamanlý olmasý
D) Ýþitsel ve görsel ögelerden yararlanýlmasý
E) Slaytlarda uzun cümlelere, ayrýntýlý anlatýmlara yer verilmesi
Bir konunun dinleyiciler önünde uzmanlarý tarafýndan tartýþýldýðý konuþmalardýr. Bir baþkan tarafýndan yönetilir. Alanýnda uzman olan konuþmacý
sayýsý 3 ile 6 arasýnda deðiþebilir. Konuþmalar,
baþkanýn verdiði sýraya ve süreye göre yapýlýr.
Konuþmacýlar, konunun ayrý birer yönünü ele alýrlar. Konuþmalarýn sonunda izleyicilerin sorularýna
cevap verilir.
Bu parçada sözü edilen sözlü anlatým aþaðýdakilerden hangisidir?
AAA - 293
A) Panel
B) Forum
C) Konferans
10.
Aþaðýdakilerden hangisi paneli, forumdan ayýran bir özelliktir?
CCC sunum, tartýþma, panel - 293
A) Bir baþkanýn yönetiminde yapýlmasý
D) Sempozyum
E) Münazara
B) Bir dinleyici kitlesinin bulunmasý
14.
Aþaðýdakilerden hangisi iletiþimin ögeleri arasýnda gösterilemez?
aaa-anlatýmýn ve anlatýcýnýn amacý-296
A) Plan
B) Kanal
C) Dinleyicilerin görüþlerine yer verilmemesi
D) Güncel ve sosyal konularýn ele alýnmasý
E) Konuyla ilgili deðiþik düþüncelerin seslendirilmesi
C) Dönüt
D) Alýcý
11.
Aþaðýdakilerden hangisinde verilenlerin tümü
tartýþma türünden oluþmaktadýr?
AAA sunum, tartýþma, panel - 293
A) Açýk oturum – panel – forum – sempozyum
(bilgi þöleni)
B) Eleþtiri – açýk oturum – sempozyum (bilgi þöleni) – anket
C) Sohbet – sempozyum (bilgi þöleni) – eleþtiri –
anket
© Coþku Yayýnlarý
E) Ýleti
15.
Aþaðýdakilerden hangisi tartýþmanýn amaçlarý
arasýnda sayýlamaz?
CCC - 293
A) Bir konuyla ilgili bilinmeyen yönleri aydýnlatmak
B) Dinleyicileri bazý konularda bilgilendirmek
C) Herkesin bildiði gerçekleri bir defa daha dile
getirmek
D) Anket – eleþtiri – sempozyum (bilgi þöleni) –
röportaj
D) Tartýþýlan sorun ile ilgili çözüm yollarý geliþtirmek
E) Röportaj – açýk oturum – eleþtiri – sohbet –
anket
E) Yeni ve farklý düþüncelerin ortaya çýkmasýný
saðlamak
12.
Aþaðýdakilerden hangisi sunum yapacak kiþinin yapmasý gerekenlerden biri deðildir?
CCC - 293
A) Sunuyu bol ve farklý kaynaklardan yararlanarak hazýrlama
B) Sunum yapýlacak mekâný önceden gidip görme
C) Sunu sonunda dinleyicilerin soru sormasýna
fýrsat vermekten kaçýnma
16.
Aþaðýdakilerden hangisi bir sunum sýrasýnda
dikkat edilecek hususlar arasýnda sayýlamaz?
EEE - 293
A) Deðiþik kaynaklardan derlenen bilgileri aktarma
B) Slayt, grafik ve belgelerden yararlanma
C) Açýk, kýsa ve anlaþýlýr cümleler kullanma
D) Malzemeleri kontrol edip prova yapma
D) Beden dilini ve ses tonunu etkili kullanma
E) Vücut diline önem verip kelimelerin tellaffuzuna dikkat etme
E) Dinleyicilere söz vererek geniþ katýlýmlý bir
tartýþma ortamý oluþturma
10. Sýnýf Soru Dünyasý / Dil ve Anlatým
9
2. ÜNÝTE
1.
Anlatýma Hazýrlýk, Anlatýmda Tema ve Konu,
Anlatýmda Sýnýrlandýrma, Anlatýcýnýn Amacý
TEST - 1
5.
Kolay ve iyi yazmanýn en kestirme yolu, konuyu
sýnýrlandýrýp belirli hâle getirmektir.
Aþaðýdaki konulardan hangisi diðerlerine göre daha çok sýnýrlandýrýlmýþtýr?
BB-194
A) Trafik sorunu
Aþaðýda verilen konularýn hangisiyle bu kurala uygun bir yazý yazýlamaz?
BB - 299
A) Çiçeklerin renklerinin anlamý
B) Ýstanbul’un trafik sorunu
C) Türkiye’nin trafik sorunu
B) Yeryüzündeki canlýlar
D) Kara ulaþýmýndaki trafik sorunlarý
C) Kütüphanelerin eðitim öðretimdeki yeri
E) Büyük þehirlerde yaþanan trafik sorunlarý
D) Deniz taþýtlarýnýn güvenilirliði
E) Ýnternetin gençlere olumsuz etkisi
6.
2.
Aþaðýdakilerden hangisi anlatýma hazýrlýk aþamasýnda yapýlmasý gerekenlerden biri deðildir?
EEE - 294
A) Not tutmak
Konuyu pek önemsemediðimi söylemeliyim. Kuþkusuz, öncelikle anlatýmdýr benim ciddiye aldýðým. Hikâyeci, dili þairlerden çok daha bir hünerle kullanma zorunluðu duymalýdýr. Üstelik, þiir
okuruna tanýnan kiþisel imgelem gücü, hikâyeye
tanýnmamýþtýr. Dili size özgüleþtirerek kullanýrsanýz, gerisini getirirsiniz.
Bu parçaya göre yazar, öyküde aþaðýdakilerden hangisine önem vermektedir?
B) Plan yapmak
aaa
C) Konu belirlemek
A) Dili kullanma becerisine
D) Gözlem yapmak
B) Ýmgelerin özgünlüðüne
E) Eleþtirileri yanýtlamak
3.
Aþaðýdakilerden hangisi ötekilere göre daha
sýnýrlandýrýlmýþ bir konuyu ifade eder?
EEE - 296
A) Türk edebiyatýnýn dönemleri
B) Divan edebiyatý
C) Divan þiiri
D) Divan þiirinde mazmunlar
© Coþku Yayýnlarý
C) Anlatýmda þiirselliðin yakalanmasýna
D) Konu seçimindeki titizliðe
E) Yalýnlýk ve doðallýða
7.
Aþaðýdakilerden hangisi bir yazýya baþlamadan önce (hazýrlýk aþamasýnda) yapýlmasý gerekenlerden biri deðildir?
EE - 294
A) Bilgi toplamak
B) Yazýnýn amacýný belirlemek
E) Þeyh Galip’in þiirlerindeki mazmunlar
C) Yazýnýn türünü tespit etmek
D) Toplanan bilgileri planlamak
4.
I. Bir kitap yazýlýrken yararlanýlan kaynaklarýn listesinin alfabetik listesi.
II. Herhangi bir kimseyi dinlerken veya eseri
okurken gerekli temel bilgilerin bir yere kaydedilmesi.
III. Bir yazý, konu, söz veya filmin içeriðini daha az
sözle anlatmak, kýsaltmak.
IV. Metin içinde geçen herhangi bir bilgi ile ilgili
olarak sayfa altýna ya da çalýþmanýn sonuna
konulan açýklama.
Aþaðýdaki kavramlardan hangisinin tanýmý ya
da açýklamasý yukarýda verilmemiþtir?
CCC-294
A) Dipnot
B) Kaynakça
C) Çýkarým
D) Not alma
10
E) Yazýnýn giriþ, geliþme ve sonuç bölümünü
belli etmek
E) Özetlemek
2. Ünite : Anlatým ve Özellikleri
8.
Aþaðýdakilerden hangisi bir yazýyý yayýmlamaya hazýrlarken dikkat edilecek noktalardan biri deðildir?
CCC - 297
A) Yazýya baþlamadan önce konuyla ilgili araþtýrmalar yapmak
B) Yazýnýn planýný yapmak
C) Konuyla ilgili toplanan tüm bilgileri olduðu gibi arka arkaya sýralamak
D) Yazýdaki anlatýmý bozuk olan cümleleri düzeltmek
E) Kaleme alýnacak yazýnýn amacýný belirlemek
Anlatýma Hazýrlýk, Anlatýmda Tema ve Konu,
Anlatýmda Sýnýrlandýrma, Anlatýcýnýn Amacý
Test - 1
9.
13.
Erken Ýslâm devri maden eserlerinin çoðu Ýran ve
Mezopotamya atölyelerinde yapýlmýþ döküm tekniðinde bronz kaplardýr. Sasani prototipine baðlý
armudi gövdeli ve kulplarýnda palmet-topuz veya
hayvan baþý biçiminde çýkýntý olan ibriklerin yaný
sýra; küresel gövdeli, kulbu boncuk dizisi ile bezeli ve nar biçiminde çýkýntýsý olan ibrik tipi bu dönemde geliþtirilmiþtir.
Seni alýp uzaklara giden otobüs
Benim üzerimden geçer hýþýmla
Devrilir, bakakalýrým ardýndan
Bir sel gibi akan gözyaþýmla
Bu þiirin konusu aþaðýdakilerden hangisidir?
CCC-295
A) Özlem
B) Umut
Bu parçanýn konusu aþaðýdakilerin hangisidir?
EE - 24
A) Ýbriðin geçirdiði deðiþiklikler
C) Ayrýlýk
D) Öfke
E) Sabýrsýzlýk
B) Ýran’ýn kültür ve medeniyeti
C) Ýbrik yapýmýnda kullanýlan aletler
14.
D) Sasani dönemindeki kültürel geliþim
Aþaðýdakilerden hangisi metinlere dipnot koymanýn amaçlarýndan biri olamaz?
EEE - 294
A) O konu hakkýnda yazý kaleme almak isteyen
kiþilere baþvuru olanaðý hazýrlamak
E) Erken Ýslâm devri maden eserleri
10.
Bir yazýya baþlamadan önce aþaðýdakilerden
hangisinin yapýlmasý gerekmez?
CCC - 294
A) Kaynak taramasý yapmak
B) Ýleri sürülen düþüncelerin doðruluðunu farklý
kaynaklardan desteklemek
C) Verilen bilgilerin doðru olduðuna dair okura
denetim olanaðý saðlamak
B) Konunun uzmanlarýna danýþmak
D) Elde edilen bilgilerin kaynaðýný göstererek yazarýn metne katkýsýný belirtmek
D) Anlatýlacak bilgileri sýraya koymak
E) Önemli bilgileri not etmek
11.
Aþaðýdakilerden hangisi bir yazýda dip not
koymanýn amaçlarýndan biri deðildir?
BBB - 294
A) Bilgilerin kaynaðýný göstermek
B) Kitabýn niçin çok okunduðunu göstermek
C) Yazýda savunulan görüþlerin doðruluðunu
desteklemek
D) Ýlgili konuda yazý yazmak isteyenlere baþvuru
olanaðý saðlamak
E) Bilgilerin güvenilirliði ve doðruluðu ile ilgili
olarak okuyucuya denetim olanaðý vermek
12.
Fýrsat mý tanýrdým bu dargýnlýða
Bilseydim bu kadar zor olduðunu.
Bilseydim zindandan daha karanlýk,
Bilseydim hücreden dar olduðunu....
Þiire hâkim olan tema aþaðýdakilerden hangisidir?
EEE_Anlatýmda Tema ve Konu_295
A) Þaþkýnlýk
B) Kararsýzlýk
C) Kaygý
D) Özlem
E) Piþmanlýk
© Coþku Yayýnlarý
C) Çevredeki bütün insanlardan görüþ almak
E) Yazarýn çaðdaþlarýndan daha yetkin olduðunu kanýtlamak
15.
Anne babalar, büyük fedakârlýklara katlanarak
çocuklarýný çeþitli okullara gönderiyor. Þüphesiz
bu takdir edilecek bir durum. Fakat ayný anne babalar, çocuklarý büyüyüp üst sýnýflara geçmeye
baþladýðýnda onlara seçmeleri gereken okul ve
meslekler konusunda baský yapmaya baþlýyor,
bu konuda ýsrarcý oluyorlar. Üstelik önerdikleri
okul ve mesleklerin büyük bir bölümü çocuklarýnýn yeteneklerine uymuyor. Oysa anne babalarýn
yapmasý gereken, çocuklarýnýn yetenekleri ortaya çýktýðýnda öðretmenlerle de iþ birliði yaparak
onlarý sevdikleri okul ve mesleklere yönlendirmek olmalýdýr.
Bu metnin yazýlýþ amacý için aþaðýdakilerden
hangisi söylenebilir?
DDD - 296
A) Eðitimde baþarýlý olmak için planlý ve devamlý çalýþmaya gereksinim olduðunu anlatmak
B) Öðrencilerin ilgi ve yeteneklerine uygun
derslerin verilmesini saðlamak
C) Öðrencilere farklý meslekler hakkýnda bilgi
verilmesini saðlamak
D) Meslek seçimi konusunda çocuklara baský
yapmanýn yanlýþlýðýný ortaya koymak
E) Velilerin, öðretmenlerle sýk sýk eðitim konusunda görüþmeleri gerektiðini vurgulamak
10. Sýnýf Soru Dünyasý / Dil ve Anlatým
11
Anlatýmda Anlatýcýnýn Tavrý, Anlatýmýn
Özellikleri, Anlatýmýn Oluþumu
1.
5.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde soyut anlatým söz konusudur?
AAA-296
A) Anne sevgisi, sevgilerin en asilidir.
TEST - 2
I. Karadeniz’in daðlarýnda yaðmur fazla mesai
yapar.
II. Aðaçlarýn arasýnda kütükten evler yapmýþlar.
III. Bir esinti çýktý serin gecede, yapraklar hýþýrdamaya baþladý.
B) Annem dün bize lezzetli bir börek yaptý.
C) Annesinin saçlarý kýsa sürede beyazlamýþtý.
D) Annesine sýkýca sarýldý, sonra onun elini öptü.
IV. Ak sakallý bir dede, karþýmdaki banka oturmuþ, çocuklarla konuþuyordu.
E) Küçük çocuk, yoldan geçerken annesinin
elinden tutmuþtu.
V. Ýlkbahar yaðmurlarýnýn verdiði cesaretle otlar
fýþkýrýyordu yerden.
Numaralanmýþ cümlelerin hangilerinde somut
bir anlatým söz konusu deðildir?
BBB - 297
A) I. ve III.
B) I. ve V.
C) II. ve V.
2.
D) III. ve IV.
E) IV. ve V.
Bir metni oluþtururken dil ögelerinin dil bilgisi kurallarýna uygun bir þekilde yan yana getirilmesine
---- denir.
Bu cümlede boþ býrakýlan yere aþaðýdakilerden hangisi getirilmelidir?
EE-298
A) tema
B) içerik
E) baðlaþýklýk
3.
Aþaðýdakilerden hangisi anlatým türlerinden
biri deðildir?
AAA - 299
A) Sýnýrlayýcý anlatým
“Sýcak bir gündü.”
“Sýcak davranýþlarýyla hepimizi etkilemiþti.”
D) baðlam
© Coþku Yayýnlarý
C) biçem
6.
Bu cümlelerdeki altý çizili sözcüklerde olduðu gibi kelimeler, kelime grubu ya da cümleler metinde bulunduðu yere baðlý olarak farklý anlamlar
kazanabilir. Bu þekilde kelimelerin, kelime grubu
ya da cümlelerin metinde bulunduðu yere ---denir.
Bu cümlede boþ býrakýlan yere aþaðýdaki kavramlardan hangisi getirilmelidir?
CC - 298
A) içerik
B) tema
C) baðlam
B) Coþku ve heyecana baðlý anlatým
D) biçem
E) baðlaþýklýk
C) Destansý (epik) anlatým
D) Emredici anlatým
E) Söyleþmeye baðlý anlatým
7.
4.
Aþaðýdakilerin hangisi açýk bir anlatýmda bulunmasý gereken özelliklerden biri deðildir?
CC-294
A) Uzun cümlelere yer verilmemesi
B) Söz ve kelime tekrarlarýndan kaçýnýlmasý
C) Söz ve anlam sanatlarýna sýkça baþvurulmasý
D) Fikirlerin ve duygularýn açýk þekilde anlatýlmasý
E) Telaffuzu kolay olan ses ve kelimelere yer verilmesi
12
2. Ünite : Anlatým ve Özellikleri
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde doðrudan
anlatým söz konusudur?
AAA_Anlatýcýnýn tavrý_296
A) “Biz ikinci katta oturuyoruz, bir ihtiyacýn olursa hiç çekinme, gel.” deyip yanýmdan ayrýldý.
B) Yurt dýþýnda olduðum bir gün yine beni sormuþ.
C) Arkadaþlarýna, düþünmenin ruhun kendisiyle
konuþmasý olduðunu söylüyormuþ.
D) Artýk acýlara dayanacak durumda olmadýðýný
söylüyor.
E) Konuþmasýnda, enerji kullanýmýný en aza indirgeyebilmek için ýsý yalýtýmýnýn gerekliliðini
vurgulamýþ.
Anlatýmda Anlatýcýnýn Tavrý, Anlatýmýn
Özellikleri, Anlatýmýn Oluþumu
Test - 2
8.
Aþaðýdaki dizelerin hangisinde alýþýlmamýþ
baðdaþtýrma söz konusu deðildir?
EEE - 297
A) Umut güneþim mor bulutlarda batar
12.
I. Akýcýlýk
Söz ve yazýnýn kolay
anlaþýlýr olmasý.
II. Duruluk
Süse ve gösteriþe
kaçmadan sade bir
dil kullanmak.
B) Fikir vadisinden bir ýrmak geçer
C) Aþk yolunun kanununu okudum
D) Gönül tezgahýnda þiir dokudum
E) Gidip de yorulma çok uzaklarda
9.
III. Yalýnlýk
Gereksiz ifadelere
yer vermemek.
IV. Açýklýk
Ýfadenin hiçbir en
gele uðramadan
akýp gitmesi.
V. Yoðunluk
I. ----, þiiri daha etkili okumak için belli yerlerde
sesin düzey ve þiddetini deðiþtirerek okumaktýr.
Yukarýdaki numaralanmýþ terimlerden hangisi,
karþýsýnda verilen açýklamalardan biriyle iliþkilendirilemez?
EEE-297
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
II. ----, gözlemlenen varlýklarýn belirgin özellikleriyle, göz önünde canlanacak biçimde anlatýlmasýdýr.
III. ----, dize sonlarýnda uyaktan sonra tekrarlanan, ayný görevdeki ek veya sözcüklerdir.
13.
IV. ----; edebî metinlerde ölüm, aþk, ayrýlýk gibi
iþlenen duygu, düþünce ve görüþtür.
C) Tema
D) Redif
E) Tonlama
10.
Aþaðýdakilerden hangisi iletiþimin ögelerinden biri deðildir?
CC - 217
A) Alýcý
B) Dönüt
C) Belirtke
© Coþku Yayýnlarý
Aþaðýdaki kavramlardan hangisi yukarýdaki
boþ býrakýlan yerlerden birine getirilemez?
AA - 122
A) Ýmge
B) Betimleme
Aþaðýdakilerden hangisi alýþýlmýþ baðdaþtýrma örneðidir?
EEE-297
A) Tatlý hayat
B) Demir yumruk
C) Derin fikir
D) Dilsiz yollar
E) Mor menekþe
14.
Aþaðýdakilerden hangisi hâlin gereðine uygun
olmayan bir davranýþtýr?
DDD - 298
A) Yakýnýný kaybetmiþ birine, baþýnýz sað olsun,
demek
B) Yere düþen kalemimizi yerden alýp bize verene teþekkür etmek
D) Baðlam
C) Bir iyiliðimizden dolayý bize teþekkür eden birine, rica ederim, demek
E) Ýleti
D) Kazayla bize çarpýp bizden özür dileyen birini sert sözlerle azarlamak
11.
Baðdaþtýrmalar, dilde yaygýn olarak kullanýlan ifadelerle oluþturulabildiði gibi birbiriyle uyuþmayan kelimelerden de oluþturulabilir. Örneðin “ölü
balýk” alýþýlmýþ baðdaþtýrma, “ölü deniz” ise alýþýlmamýþ baðdaþtýrmadýr.
Buna göre aþaðýdakilerden hangisi alýþýlmýþ
baðdaþtýrma örneðidir?
AA - 298
A) Rengârenk çiçekler
E) Konuklarýmýzý uðurlarken, yine bekleriz, demek
15.
Aþaðýdaki cümlelerden hangisi anlatýmda
açýklýk ilkesiyle uyuþmaz?
AA - 66
A) Ýstanbul’a taþýndýðýný birkaç hafta önce öðrendim.
B) Kara düþünceler
B) Sabahleyin çiçeklere su verdiniz mi?
C) Küskün bulutlar
C) Müdürümüz, duygu yüklü bir konuþma yaptý.
D) Kýrýk kalpler
D) Neredeyse bütün otobüsler týklým týklýmdý.
E) Anýlar denizi
E) Kardeþim, kreþin bahçesini çok beðendi.
10. Sýnýf Soru Dünyasý / Dil ve Anlatým
13
3. ÜNÝTE
1.
TEST - 1
Öyküleyici Anlatým
4.
Genç adam, bir gün yine geçti bahçenin önünden.
Bir aydýr yattýðý hastaneden sonunda çýkmýþ, ilk iþ
olarak da güllü bahçenin önüne gelmiþti. Ama ümit
içinde geldiði bahçenin önünde, yüzü asýldý; bahçedeki güller solmuþ, pencere kara perdelerle sýmsýký kapatýlmýþtý. Genç adam, yolda oynayan çocuklara sordu: “Bu evde kimse yaþamýyor mu?” Bir
çocuk: “Ýhtiyar bir kadýn yaþýyor.” dedi. Genç adam
cevabýný duymaktan korkarcasýna, baþka bir soru
sordu: “Burada yaþayan genç kýza ne oldu?” Çocuklardan biri atýldý: “O öldü!” dedi. Genç adamýn
yana düþen kollarýný, yaþaran gözlerini görmeden
baþka bir çocuk atýldý: “Verem olmuþ, dün öldü.”
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerden hangisi aðýr basmaktadýr?
CCC - 299
A) Açýklayýcý anlatým
B) Destansý anlatým
C) Öyküleyici anlatým
II. Dünya Savaþý yýllarýydý. Ekmek bile karneye
baðlanmýþtý. Adana’da oyundan birkaç saat önce beþ arkadaþ giþenin önüne iskemle atmýþ, çene çalýyorduk. Bir adam belirdi köþede. Yanýnda
on yaþlarýnda bir çocuk vardý. Bir süre afiþe, sonra giþeye baktý. Döndü, gidecekken durdu. Çekinerek yaklaþtý: “Affedersiniz, siz tiyatrodan mýsýnýz?” dedi bana. “Evet.” dedim. Adam, çocuðu
göstererek: “Oðlumun, oyunu izlemesini istiyorum; ama bilet param yok. Acaba ekmek karnemi versem, yarýnki hissemi siz alsanýz...” dedi.
Birden ayaða fýrladýk. “Beyim, sizin tiyatroya verdiðiniz deðer parayla pulla ölçülmez. Bu akþam
misafirimiz olursanýz, þeref duyarýz.”
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerden hangisi aðýr basmaktadýr?
DDD - 300
A) Açýklama
B) Tartýþma
D) Mizahi anlatým
C) Betimleme
E) Tartýþmacý anlatým
D) Öyküleme
2.
O vagondan diðerine, o raydan öbürüne sekerek
geçiyordu istasyonu. Köþeyi dönünce, yolu karanlýða saplanýyor ve içindeki korku ateþi alevleniyordu birden. Öteden beri karanlýðý hiç sevmem, diye düþündü ve adýmlarýný sýklaþtýrdý. Karþýsýna çýkan tel örgünün delik yerini el yordamýyla buldu. Önce bavulu güç bela delikten öbür tarafa attý. Sonra kendisi geçmeye uðraþtý.
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerden hangisi aðýr basmaktadýr?
AAA_29
A) Öyküleme
B) Benzetme
C) Açýklama
D) Karþýlaþtýrma
E) Örneklendirme
3.
Atýnýn yularýný peykenin destek direðine baðladý.
Küçük dükkâna girdi. Ceviz yazýhanenin saðýndaki hasýrlý alçak sedire oturdu. Heybesini yanýna
koydu. Namýk Efendi’nin uzattýðý tabakadan sigara sararken davasýný anlattý. Hasmý, köyün muhtarý Huysuzoðlu’ydu. Ona ait bir arsanýn üzerine
Ali Hoca vaktiyle bir bina yaptýrmýþtý. Þimdi o, neden sonra bu binayý kabullenmeye kalkýyordu.
Halbuki bina kimin ise, yerde onun demekti.
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerden hangisi aðýr basmaktadýr?
BBB - 299
A) Benzetme
5.
Beþ saatlik bir araba yolculuðunun sonunda Aladaðlar karþýmýza dikildi ve bulutlar arasýndan bize göz kýrptý. Bu, tipik bir Aladaðlar gezisi baþlangýcýydý. Niðde’nin Çamardý ilçesinin Çukurbað
köyündeki eski bir dostumuza misafir olduk. Sýcacýk sobanýn baþýnda yenen lezzetli köy yemekleri ve demli çayýn ardýndan güzel bir uyku çektik. Sabah erkenden týrmanýþý yapacaðýmýz Emli
Vadisi’ne doðru yola çýktýk. Daða ulaþmak için
yaylaya kadar yaya gideceðiz çünkü kýþýn kar yüzünden araba gidemiyor. Kara bata çýka yürümeye baþladýk. Bu arada ellerimiz, ayaklarýmýz ve
yüzümüz buz kesiyor.
Bu parçanýn anlatýmýyla ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi söylenemez?
DD-29
A) Anlatýma kiþisel duygu ve düþünceler karýþtýrýlmýþtýr.
B) Ýnsan dýþýndaki bir varlýða insan özelliði verilmiþtir.
B) Öyküleme
C) Deyimlerden ve nitelendirmelerden yararlanýlmýþtýr.
C) Karþýlaþtýrma
D) Eksiltili ve devrik cümleler kullanýlmýþtýr.
D) Örneklendirme
E) Farklý duyularla algýlanabilecek ayrýntýlara yer
verilmiþtir.
E) Tanýk gösterme
14
© Coþku Yayýnlarý
E) Tanýmlama
3. Ünite : Anlatým Türleri
Test - 1
6.
Öyküleyici Anlatým
9.
Sabah güneþli bir güne uyandým. Güneþli, ama
soðuk bir hava... Yine kat kat giyindim. Ayaklarýma yolculuk için aldýðým kar botlarýný geçirdim.
Ellerimi kürklü eldivenlerimin içine sakladým. Baþýma sadece gözlerimi açýkta býrakan yünlü bir
baþlýk taktým. Sonra otelin önüne çýktým. Kulübelerinin önünde bekleþen kýzak köpekleri beni görünce deliye döndü. Kýzaða koþulacaklarýný anlamýþlardý sanki! Rehber, içlerinden altýsýný seçip
getirdi. Teker teker kýzaðý çekecek iplere baðladý.
Havlama sesleri arasýnda kýzaklarla ilerlemeye
baþladýk.
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerden hangisi aðýr basmaktadýr?
CCC - 300
A) Açýklama
B) Tartýþma
C) Öyküleme
Daday’a indiðimizde sabahýn yedisiydi. Gece
yolculuðunun üstümüze yapýþtýrdýðý mahmurluk,
sonbahar sabahlarýna özgü serinlikle uçup gitti.
Levent, henüz marketi açmamýþ, yan taraftaki
kahveci karþýladý bizi “Çömlekçiler’e mi geldiniz?
Ýçerde bekleyin.” Yüksek tavaný, geniþ pencereleri, yanmasa da tam orta yerde çevresine tatlý bir
sýcaklýkla gülümseyen heybetli sobasý ile insaný
hemen sarýveren bu kasaba kahvesinin yola bakan penceresi önündeki yeþil çuhalý bir masayý
seçtik. Kapý önünde, annesiyle oynaþan bir yavru köpeðin sevinçli mýrýltýlarý…
Bu parçanýn anlatýmýyla ilgili olarak aþaðýdakilerden hangisi söylenemez?
eee-26
A) Farklý duyularla algýlanan ayrýntýlara yer verilmiþtir.
D) Betimleme
B) Öykülemeye baþvurulmuþtur.
E) Karþýlaþtýrma
C) Farklý yapýlý cümlelerden yararlanýlmýþtýr.
D) Eksiltili cümle kullanýlmýþtýr.
E) Bir düþünce kanýtlarýyla ortaya konmuþtur.
Bir hikâyede aþaðýdaki anlatým türlerinden en
çok hangileri kullanýlýr?
DDD - 299
A) Açýklama – tartýþma
B) Tartýþma – betimleme
C) Karþýlaþtýrma – açýklama
D) Betimleme – öyküleme
E) Tanýmlama – açýklama
© Coþku Yayýnlarý
7.
10.
8.
Minibüs, kýyýya paralel yükselen yoldan, boz tepelere týrmandý. Bir süre sonra yamaç paraþütüyle süzülürcesine koylarý aþýp Kelebekler Vadisi’nin soluk kesici uçurumuna ulaþtýk. Þoför bu
noktada durup bize sahili gösterdi. Sahildeki yelkenliler küçücük gözüküyordu bulunduðumuz
noktadan. Bir süre sahili izledikten sonra denizi
kuþ bakýþý seyrederek Kabak Koyu’nun üstündeki tepeye geldik. Daha önce kýyýdaki kulübelerden birinde kalmak, denize yakýn olmak istiyorduk. Fakat tepedeki küçük, sevimli tahta kulübeleri görünce fikrimiz deðiþti. Manzaralarý müthiþti! Yüksek direklerin üstüne kondurulan çam kokulu bir kulübeye yerleþtik.
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerden hangisi aðýr basmaktadýr?
CCC-29
A) Tartýþma
B) Açýklama
C) Öyküleme
D) Örneklendirme
E) Karþýlaþtýrma
Aþaðýdakilerin hangisinde üçüncü kiþi anlatýcýnýn anlatýmý söz konusu deðildir?
DD - 294
A) Köyde iki günden beri olaðanüstü zamanlara
özgü bir hâl var. Bayram mý? Hayýr çünkü hiç
kimse yeni giysilerini giymemiþ. Biri mi evleniyor? O da deðil.
B) Mehtap, küçük koyu pýrýl pýrýl aydýnlatýyor.
Denizin ölü dalgalarý baþýndan geçenleri kýyýya anlatýyor. Hafif bir meltem, gecenin sýcaklýðýný bastýrmak için tüm soluðunu harcýyor.
C) Saroz Körfezi kýpýrtýsýz. Kývrým kývrým bir sahil... Tahta bir iskele... Ýskelede tek ayak üstünde duran iki martý ve balýk tutmaya çalýþan
bir babayla bir oðul...
D) Bir yaným Kuleli, öbür yaným Vaniköy koruluðu ilerliyorum. Yamaçta bir apartman, yanýnda bir boþluk... Boþluða oturuyorum, dakikalarca Boðaz’ý, martýlarý seyrediyorum.
E) Çocuk, bir akasya aðacýnýn altýna yüzükoyun
uzanmýþ gökyüzünü izlemekteydi. Ayaklarýný
yukarý kaldýrmýþ bir ileri bir geri sallýyordu.
10. Sýnýf Soru Dünyasý / Dil ve Anlatým
15
TEST - 2
Ýsim
1.
5.
Aþaðýdaki altý çizili sözcüklerden hangisi türü
yönüyle farklýdýr?
AAA
Aþaðýdaki cümlelerde geçen altý çizili sözcüklerin hangisi sözcük türü yönüyle farklýdýr?
BBB
A) Kitabýn arasýnda ucu yýrtýk eski bir fotoðraf
vardý.
A) Bu problemi çabucak halletmemiz gerekiyor.
B) Aslýnda bu filmin nasýl biteceðini anlayabiliyorum.
C) Keþke oracýkta düþüp ölüverseydi.
B) Gelirler her geçen gün azalýyordu.
D) Onu yýllar önce bir toplantýda gördüm.
C) Daha bugün almýþ gönderdiðim mektubu.
E) Kasabaya bir gece vakti vardý.
D) Salondaki herkes dikkatle anlatýlanlarý dinledi.
E) Bu fýrsat elime bir daha geçmez diye çok
korktum.
6.
2.
Aþaðýdaklerin hangisinde bu kurala uygun bir
kullaným vardýr?
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde yer bildiren
bir özel isim kullanýlmýþtýr?
BBB
EEE
A) Gözlerini çevirdi, geri döndü.
A) Boncuk, sobanýn yanýndaki minderin üstünde mýþýl mýþýl uyuyordu.
B) Vali Beyler henüz gelmedi.
C) Sokaklarda, iþsiz güçsüz dolaþýyor.
B) Fatih, yedi tepeli þehrin en eski ilçelerindendir.
D) “Açýk Deniz” Yahya Kemal’ in en güzel þiirlerinden biridir.
E) Türkçe, dünyada en çok konuþulan diller
arasýnda yer alýr.
3.
D) Kitapçýlardaki yeni kitaplara baktým.
E) Þarkýlardan en çok hangisini beðeniyorsun
© Coþku Yayýnlarý
C) Berk, bilgisayarý hepimizden daha güzel kullanýyordu.
Bazý isimler çoðul eklerini (-lar, -ler) aldýklarý halde çoðulluk anlamý bildirmez.
7.
Kimi cins isimler çoðul eki almamasýna raðmen
ait olduðu türün bütün bireylerini kapsayacak biçimde kullanýlabilir.
Aþaðýdakilerin hangisindeki altý çizili sözcük
buna örnek olarak gösterilebilir?
Aþaðýdakilerin hangisinde “yazar” sözcüðü
farklý bir görevde kullanýlmýþtýr?
CCC
A) Yaðmur bardaktan boþanýrcasýna yaðýyordu.
AAA
B) Her yýl ilkbaharda yaylalara göç baþlar.
A) Ben okur deðil, yazarým.
C) Köpek insana en yakýn hayvanlardan biridir.
B) Her türlü konuda yazarým.
D) Bacanýn üzerine leylek yuva yapmýþtý.
C) Günün sonunda, yaþadýklarýmý yazarým.
E) Erken kalkabilirsem sizinle geziye gelebilirim
D) Üzülme, ben sana mektup yazarým.
E) Birkaç satýr da olsa yazarým.
8.
4.
Aþaðýdakilerin hangisinde sözcüklerin tümü
isimden oluþmaktadýr?
DDD
A) Salonun duvarýnda eski bir kilim asýlýydý.
B) Kendine yeni bir ceket almalýsýn.
C) Kardeþime doðum gününde saat hediye ettiler.
D) Evin bahçesinde çam aðaçlarý vardý.
E) Bu bölgede pamuk ve tütün yetiþir.
16
3. Ünite : Anlatým Türleri
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde topluluk ismi kullanýlmýþtýr?
CCC
A) Akvaryumdaki balýklardan bir tanesi ölmüþtü.
B) Balkondaki çiçekleri üç günde bir sulamam
gerekiyor.
C) Bu öðrenciler hakkýndaki kararý kurul verecek.
D) Ýhtiyar, doðayý herkesten daha fazla sever.
E) Kesilen kavak aðaçlarýnýn yerine çam aðacý
dikilecek.
Test - 2
9.
Ýsim
14.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisindeki altý çizili
sözcük isimdir?
DDD
BBB
A) Elmanýn kabuklarýný ince ince soydu.
A) Kasabayý ilçeye baðlayan yol, bir hafta sonra
tamamlanacakmýþ.
B) Balkondaki çamaþýrlar kurudu.
B) Bizim milletimiz kültürel deðerlerini korumak
için çaba gösterir.
C) Öðrenciliði boyunca pansiyonda kaldý.
D) Irmaðýn kenarýndaki, aðaçtan yapýlmýþ bir
saldý.
C) Ülkemizde futbola tutkun insanlarýn sayýsý
azýmsanamayacak kadar fazla.
E) Odanýn her duvarýný farklý bir renkle boyadý.
10.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde topluluk ismi kullanýlmýþtýr?
D) Bu sýnavý yaþamýnýn dönüm noktasý olarak
kabul edenler var.
E) Aldýðýmýz kararlarý herkese açýklamayý düþünüyoruz.
Aþaðýdaki altý çizili sözcüklerden hangisi soyut isim deðildir?
BBB
A) O sýrada duygularýna hâkim olamamýþ.
B) Sanýrým bu yörede bir fabrika kurabiliriz.
15.
C) Hayal içinde yaþamak ne derece doðru?
Annemin gözlerine bakmadýðým gün
D) Herkesin düþüncesini alman gerekirdi.
I
E) Üzüntü insanýn verimini iyice düþürür.
Gökyüzü kara bulutlarýný örtündü
II
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde “-lar, -ler”
çokluk eki, eklendiði ismin sayý bakýmýndan
çokluðunu bildirmemektedir?
DDD
A) Öðrencileri yetiþtirmek için çok çalýþýr.
B) Dere kenarýnda fidanlar iyi büyümüþ.
C) Bulutlarýn yüksekliði on bin metre kadardý.
Kayboldu sýrtýma dokunan sýcaklýk
© Coþku Yayýnlarý
11.
III
Kayboldu albümlerdeki mavi
IV
V
Bu dizelerde geçen altý çizili sözcüklerden
hangisi isim deðildir?
CC
A) I
B) II
C) III
D) IV
E) V
D) Þu an kendileri salonda dinleniyor.
E) Atýk kâðýtlarýn deðerlendirilmesi gerekir.
16.
12.
Aþaðýdaki seçeneklerin hangisinde “dünya”
sözcüðü, özel isim olarak kullanýlmýþtýr?
bbb
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde somut anlamlý iken, mecaz anlam kazanarak soyutlaþan bir isim kullanýlmýþtýr?
AAA
A) Dünya kadar iþim var, diyordu adam.
A) Sanatçý, çalýþmalarý ile topluma ýþýk tuttu.
B) Dünya, Samanyolu’nun en güzel gezegenidir.
B) Köylüler meydana büyük bir ateþ yakmýþtý.
C) Dünyalar benim olmuþtu bu haberle.
D) Güneþin altýnda beklemekten iyice sýkýþmýþ.
D) Dünya bir yana, sen bir yana, derdi.
E) Meyveleri, sebzeleri kilere götürsünler.
C) Öðrenciler birer ikiþer, kapýdan içeri giriyor.
E) Dünya yansa umurunda olmazdý onun.
13.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde topluluk adý
kullanýlmýþtýr?
17.
Aþaðýdakilerin hangisinde “-lar, -ler” çokluk eki
cümleye abartma anlamý katmýþtýr?
AAA
CCC
A) Günler süren yorucu bir yolculuktu bu.
A) Çocuk ateþler içinde yanýyordu.
B) Kimse karara itiraza cesaret edememiþti.
B) Ýnsanlar iþe gitmek için erken kalkardý.
C) Açýklamadan sonra halk meydandan ayrýldý.
C) Aðaçlarýn bazýsý yola devrilmiþ.
D) Demokrasinin geliþmesine çalýþmalýyýz.
D) Çocuklar bu sevimli ihtiyarý çok sever.
E) Hepimiz sorunlarý çözmeye yardým edelim.
E) Eminim bizimkiler bu duruma çok þaþýracak.
10. Sýnýf Soru Dünyasý / Dil ve Anlatým
17
Betimleyici Anlatým
1.
4.
Ýki katlý evin ön tarafýnda geniþ bir avlu var. Avlunun bir yanýna büyük servi aðaçlarý, diðer yanýna
yemyeþil ve geniþ yapraklarýyla görkemli çýnar
aðaçlarý sýralanmýþ. Ýki tarafý aðaçlarla çevirili avlunun tam ortasýnda ise bir kuyu yer alýyor. Kuyunun aðzýndaki iri taþlarýn baþýnda duran sapýna ip
baðlanmýþ bir kova var. Avluyu ikiye bölen taþ
döþeli yolun hemen kenarlarýndaki zambaklarsa
henüz çiçek açmamýþ.
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerden hangisi aðýr basmaktadýr?
BBB - 155
A) Öyküleme
B) Betimleme
C) Benzetme
D) Tartýþma
E) Tanýmlama
Ýþte bahar! Önce cemre düþer havaya, suya ve
topraða. Havalar ýsýnýr. Karýncalar çýkar yuvalarýndan dizilerek katar katar. Sonra toprak canlanýr.
Tohumlar filizlenir, bitkiye dönüþür. Ren renk güzel kokulu çiçekler kaplar bozkýrlarý. Sular coþar,
çaðlayana döner. Aðaçlar çiçek açar, meyveye
durur. Kýþ uykusundan uyanýr sürüngenler. Kuzular, otlaklarda oynaþýr. Bülbüller yüksek kayalýklarýn yamaçlarýnda þakýyarak seslerinin tüm hünerini gösterir.
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdaki duyulardan
hangisine ait ayrýntýlara yer verilmemiþtir?
AAA - 28
A) Tat alma
B) Ýþitme
C) Dokunma
Bir ilkbahar sabahýydý. Güneþ, pýrýl pýrýl altýn ýþýklarýný yer yüzüne yolluyordu. Kozalardan o sabah beyaz bir kelebek çýktý. Çok büyük ve tül gibi ince
bembeyaz kanatlara sahipti. Önce, keþif uçuþuna
çýkýp içinde olduðu bahçeyi dolaþtý. Sonra dinlenmek için kýrmýzý bir güle kondu. Etrafýna baktý. Doyasýya yeþilliðe daldý, saatlerce yeþilliði seyretti...
Dinlenmiþti. Þimdi dolaþma vaktiydi, yaþamalýydý,
önünde uzun zamaný vardý. Aðaçlara uçtu. Çiçeklere kondu. Mutluydu, özgürdü. Herkes ona bakýp
“Ne güzel!” diyordu içinden. Akþama kadar çiçekten çiçeðe, daldan dala uçup durdu. Güneþ batarken bir garip his kapladý içini, artýk öðrenmiþti. Sadece bir günlük olan ömrü bitmiþti. Son bir kez etrafýna baktý. Batan güneþe daldý. Ve bir daha hiç
uyanmadý.
Bu parçanýn anlatýmý için aþaðýdakilerden
hangisi söylenemez?
EEE - 299
A) Betimleyici ögelerin bulunduðu
B) Açýk ve akýcý bir anlatýmýnýn olduðu
C) Tanrýsal anlatýcý bakýþ açýsýyla oluþturulduðu
D) Öyküleyici anlatýmdan yararlanýldýðý
E) Birinci kiþili anlatýmýn kullanýldýðý
© Coþku Yayýnlarý
2.
TEST - 3
D) Koklama
E) Görme
5.
3.
Tek pervaneli uçaklarýn attýðý ilaç, pamuk fidanlarý üstünde kurudu. Damarlý yüzlerinde benek benek beyaz lekeler býraktý. Dümdüz ovayý yer yer
kesen çitler arasýndaki otlar, önceleri pamuk tarlalarýna dolan fazla suyu bir uçtan çaldý, emdi,
azýp geliþti. Kanallar suyun fazlasýný denize attýkça otlarýn payýna düþen nem de azaldý. Yaz boyu
azaldý bu pay ve otlar kurudu, dikene sardý. Dikenleþen sürgünlerde gövdeler, yolun tozuyla
havanýn ilacýný tuttu; beyaza yakýn bir kül rengine
buladý. Bu kirli beyaz öbekler arasýnda kurumamakta direnen ince mor çiçekli ýlgýnlarla süpürgeotlarý güneþten, renklerini attý.
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerden hangisi aðýr basmaktadýr?
AAA - 29
A) Betimleme
B) Örneklendirme
C) Tartýþma
D) Benzetme
E) Karþýlaþtýrma
18
3. Ünite : Anlatým Türleri
Sarý yaðmur, ýþýðýn üstüne yaðan baþka bir ýþýk
gibi incecik iniyordu. Yerler, ince yaðmuru buradan alýp hýzla az öteye döküveriyordu. Kuþlar boyunlarýný içlerine çekmiþ, tüyleri domur domur,
dallarda kýpýrtýsýz duruyor. Yaðmurun içinden geçen mor bir kelebek seli, ileride ýrmaðýn kýyýsýnda
çývgýna tutulup bir hayat çalýsýnýn üstünde kasýrgalandý. Hayat çalýsý mosmor oldu tepeden týrnaða, bir süre karmakarýþýk iç içe uðuldayarak, salkým saçak toparlanýp daðýlarak orada savruldu.
Sonra mor toparlak sarýnýn ýþýltýsýnda eridi, daðýldý, usul usul yitip gitti.
Bu parçanýn anlatýmýyla ilgili aþaðýdakilerden
hangisi söylenemez?
CC - 294
A) Betimleyici bir yol izlenmiþtir.
B) Yinelemelere yer verilmiþtir.
C) Düþünceler kanýtlanmaya çalýþýlmýþtýr.
D) Benzetmeye baþvurulmuþtur.
E) Ayrýntýlarýn seçiminde birden çok duyudan
yararlanýlmýþtýr.
Test - 3
6.
Betimleyici Anlatým
9.
Bu devasa þehirde sayýsýz sokak, güzel, yeni
caddeler, geniþ meydanlar, ön duvarlarý yerle bir
edilmiþ evlerle dolu mahalleler, boþlukta asýlý gibi
duran yarým merdivenler, yýkýk çatýlar görünüyor.
Yol kenarýnda buldozerlerin kamyonlara yüklemek üzere topladýklarý yýkýntý daðlarý, demir, kiriþ
yýðýnlarý... Mahalleler üzerinde toprak rengi bir
bulut asýlmýþ gibi duruyor, aðaçlardan binalara
kadar her yer toz altýnda.
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerden hangisi aðýr basmaktadýr?
AAA - 29
A) Betimleme
B) Öyküleme
C) Tartýþma
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerden hangisi aðýr basmaktadýr?
DD - 301
A) Öyküleme
B) Karþýlaþtýrma
D) Tanýk gösterme
E) Açýklama
C) Açýklama
7.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde betimsel
ögeler daha aðýr basmaktadýr?
EE - 301
A) Sabahleyin erkenden kalktý, kahvaltýsýný yaptýktan sonra sokaða çýktý.
10.
D) Kalabalýklar arasýnda yaþamayý öteden beri
sevmiyordu ama baþka çaresi yoktu.
E) Yeþil, yumuþak çimenlerin üzerine oturmuþ,
gözlerinden birbiri ardýna yuvarlanan gözyaþlarý arasýndan bana bakýyor.
Ertesi gün, tipide kaybolan adamlar karlarýn altýndan çýkarýldýklarýnda vakit öðleyi bulmuþtu. Ýki
köylü onlarý yoldan altmýþ yetmiþ, köyden de beþ
yüz metre uzakta bulmuþtu. Kar kýzaða tepeleme
yýðýldýðý hâlde oklarýn ucuna baðlý atký açýkça gözüküyordu. Karnýna deðin gömülen doru tayýn
sýrtýnda ne örtüsü vardý ne de koþum kayýþlarý.
Ayakta dimdik duran beyaz bir heykel gibiydi.
Baþýný boynuna doðru eðmiþ, burun delikleri salkým salkým buz tutmuþtu. Gözlerinden fýþkýran
yaþlar donmuþ kalmýþtý yüzünün çukurlarýnda.
Bir gecede zayýflamýþ; bir deri bir kemik kalmýþtý
hayvancaðýz.
© Coþku Yayýnlarý
C) Ýhtiyar, karþýki daðýn ardýndaki elli haneli köyde yaþadýðýný söyledi.
C) Karþýlaþtýrma
D) Açýklama
E) Tartýþma
11.
(I) Sabah horoz sesleri ve denizin iyot kokusu
arasýnda uyanýyorum. (II) Yarýsý sularýn içine gömülmüþ antik manastýrýn yanýndan geçiyorum
usulca. (III) Koy manzarasýna hâkim bir tepeye
týrmanýyorum bir solukta. (IV) Kapýdað Yarýmadasý’ný ana karaya baðlayan dar kýstak, ayaklarýmýn
altýna seriliveriyor. (V) Bir yanda Akdeniz’in engin
maviliklerine bakan Gökgemiler Koyu, diðer yanda Fethiye Körfezi’nin bir parçasý olan Hamam
Koyu… (VI) Güneþ gölgeleri silip doðanýn eþsiz
renklerini ortaya çýkarýyor yavaþ yavaþ.
Yukarýdaki numaralanmýþ cümlelerin hangisinde birden çok duyuyla algýlanan ayrýntýya
yer verilmiþtir?
B) Betimleme – öyküleme
C) Açýklama – benzetme
E) Tanýmlama – benzetme
Tiyatro; kýrmýzý, beyaz, yeþil renkli çiçek ve dallarla süslenmiþti. Sahnede kýrmýzý kadifeli bir sýra koltuk duruyordu. Ortadakinin arkalýðýna defne dalýndan bir taç asýlmýþtý. Sahnenin derinliðinde bayraklardan yapýlmýþ bir tâk vardý. Bir köþede yeþil
çuha ile örtülü bir masa duruyordu. Bu masanýn
üzerinde ise öðrencilerin dikkatini çeken üç renkli þeritle baðlanmýþ armaðanlar bulunuyordu.
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerin hangisi aðýr basmaktadýr?
BBB - 30
A) Öyküleme
B) Betimleme
Bu parçanýn anlatýmýnda aþaðýdakilerden hangileri aðýr basmaktadýr?
bb_155
A) Öyküleme – örneklendirme
D) Karþýlaþtýrma – betimleme
D) Betimleme
E) Örneklendirme
B) Bahçedeki meyve aðaçlarý hastalýktan dolayý
bir bir kurumaya baþlamýþtý.
8.
Akcedil, iskelenin önünde duran kayýklar, aðaçlarýn arasýndaki seyrek binalar, iðne topuzu kadar
ufaktý. Karþýda Burhaniye’nin arkasýnda yatan
Madra Daðlarý þekilsiz bir yýðýndan ibaretti. Güneþin altýnda göz kamaþtýrýcý pýrýltýlarla yanan deniz, ta uzaklarda açýklý koyulu gölgelere bürünen
Midilli Adasý’na kadar uzanýyor, bunun sað yanýndan geçerek ufukta sisler içinde gökle birleþiyordu. Kazdaðý’nýn körfeze kadar yaklaþan eteklerini sayýlamayacak kadar çok, her biri baþka renk
ve biçimde, irili ufaklý daðlar ve tepeler çeviriyordu. Arkamýzda Sarýkýz, bu daðlarýn en yüksek tepesi, aðaçsýz baþýný beyaz bulutlara uzatýyordu.
aaa
A) I.
B) II
C) III.
D) IV.
10. Sýnýf Soru Dünyasý / Dil ve Anlatým
E) V.
19
TEST - 4
Sýfat
1.
5.
Sarayýn saðlam bölümlerini bir rehber eþliðinde
gezmiþler, üç katlý bu saraydaki üç giriþ, altý salon ve yirmi altý odanýn hiç deðilse bir bölümünü
görebilmiþlerdi.
BB
A) Sýnavý kazanýrsam babam bana yeni bir bilgisayar alacak.
Bu cümledeki altý çizili sözlerden hangisi belirtme sýfatý deðildir?
B) Doðum günümde bana kol saati hediye ettiler.
aaa
A) saðlam
B) bir
C) bu
D) yirmi altý
Aþaðýdaki cümlelerde geçen altý çizili sözcüklerden hangisi sýfat (ön ad) deðildir?
C) Okul takýmýna hangi öðrencilerin alýnacaðý
açýklandý mý?
D) Bütün seyirciler, oyunun sonunda, oyuncularý ayakta alkýþladý.
E) üç
E) Son günlerde bize pek iyi davranmýyor.
2.
“O” sözcüðü aþaðýdaki boþluklardan hangisine getirilirse sýfat görevi üstlenir?
6.
AAA
A) ---- güzel çiçekleri bana almýþ.
B) ----, babamýn saati deðil mi?
“Bir kilo ekmek alayým, dedim. Bu genç adam
sana iþ aradýðýný söylediðinde sen ona bir iþ bulabildin mi?” cümlelerinde, aþaðýdaki sýfatlardan hangisi yoktur?
A
C) Kadýköy’e bizimle ---- da gelecekmiþ.
A) Soru sýfatý
D) ----, þakadan hiç hoþlanmazdý.
B) Belgisiz sýfat
E) Size ---- anlatmadý mý baþýmýza gelenleri.
C) Niteleme sýfatý
3.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde birden fazla
sýfatla nitelenmiþ isim kullanýlmýþtýr?
BB
A) Ýnsanlar son zamanlarda bilimkurgu romanlarýna ilgi duymaya baþladý.
© Coþku Yayýnlarý
D) Ýþaret sýfatý
E) Sayý sýfatý
7.
dd
A) Babam yine kahverengi gömlek almýþ.
B) Sanatçý, gizemli ve heyecanlý öyküleriyle beðeni topladý.
B) Kitapçýdan birkaç kitap aldýk.
C) Ben soðuk havayý hiç sevmem.
C) Þimdilerde yaþantýlarýmýz, belki de fazlasýyla
birbirine benziyor.
D) Birer kitap okuyun size güzel hediyeler verelim.
D) Ýlerleyen teknoloji sayesinde mesafeler küçülüyor, insanlar birbirine daha çabuk ulaþýyor.
E) Gecede büyük þairin bir þiirini okumak istiyordum.
4.
Aþaðýdaki cümlelerde geçen “bir” kelimesi,
hangi seçenekte asýl sayý sýfatý görevi dýþýnda
kullanýlmýþtýr?
B
A) Bir dil bir insan; iki dil bilen iki insandýr.
B) Bugün bir arkadaþým iþ yerine geldi.
C) Bir taþla iki kuþ vurdu.
D) Bin dost az, bir düþman çok olur.
E) Ben bir göz istedim, o verdi iki göz.
20
3. Ünite : Anlatým Türleri
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde hem belirtme hem niteleme sýfatý vardýr?
E) Biz onunla güzel günler geçirdik burada.
8.
Kartepe, bitki çeþitliliði açýsýndan zengin bir
I
coðrafyaya sahip. Sonbaharda iðne yapraklý
II
aðaçlarýn birlikteliði mavi gökyüzü, beyaz buIII
lutlar, sarýnýn bin bir tonundan oluþan yapraklarla
IV
bir þenlik oluþturur.
V
Yukarýdaki altý çizili sözcüklerden hangisi niteleme ya da belirtme amacýyla kullanýlmamýþtýr?
EE-162
A) I.
B) II.
C) III.
D) IV.
E) V.
Test - 4
9.
Sýfat
13.
Okumak, benim için hayatýn verdiði acýlara karþý
eþi bulunmaz bir panzehir oldu. Okumaktan hiçbir zaman en ufak bir sýkýntý duymadým. Çeyrek
saatlik bir okumanýn gideremediði kederim olmamýþtýr.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde altý çizili
sözcük bir adý nitelememiþtir?
DDD
A) Yurdumuzun gür ormanlarý var.
B) Hediyelik eþyalar tezgâhlarý süslüyor.
C) Evler, özgün mimarisiyle dikkatleri çekiyor.
Bu parçada aþaðýdaki sýfat çeþitlerinden hangisinin örneði yoktur?
D) Derneðin üyeleri seçkin kimselerden oluþuyor.
BB
E) Bu þehirdeki tarihî yapýlar, mutlaka ziyaret
edilmeli.
A) Niteleme sýfatý
B) Ýþaret sýfatý
C) Sayý sýfatý
D) Belgisiz sýfatý
E) Belirtme sýfatý
14.
10.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde adlaþmýþ sýfat vardýr?
BB
A) Yenilerin her zaman eskilerden öðrenecekleri vardýr.
BB
A) Onlar bir bardak çay bile içmeden yatmýþlar.
B) Kadýn, renklileri ayrý bir torbaya doldurdu.
B) Birçoðu, çalýþmanýn önemini hâlâ kavrayamamýþ.
C) Çocuðun hýçkýrýklarla aðlamasý gözümün
önünden gitmiyor.
C) Yaþlýlar çoðu zaman gençlerden þikayetçi
olurlar.
D) Bu konuyu yetkili birine sormalýsýnýz.
D) Zavallýnýn kimsesi yoktu kardeþinden baþka.
E) Elindeki tepsiyi masaya býrakýp mutfaða gitti.
E) Dünyada iyilerin deðerini bilen pek yoktur.
Ýki arkadaþ, küçük gölde akþama kadar birkaç
balýk yakalamýþ.
Bu cümlede kaç tane sýfat vardýr?
B) 2
C) 3
D) 4
15.
Aþaðýdakilerin hangisinde yapýca farklý bir niteleme sýfatý vardýr?
DDD
Ccc
A) 1
© Coþku Yayýnlarý
11.
Aþaðýdakilerden hangisinde adlaþmýþ sýfat
yoktur?
A) Gece de türkü söyler, hem de yanýk türküler.
E) 5
B) Tatlý bir bülbül sesi yayýldý ortalýða.
C) Ben denizi avlýyorum sonsuz aðlarla.
12.
D) Küçük aynalarý yokluyor gölgem.
Avâre gönlüm kaygýlardan âzâde
E) Sýkýntýlý bir yaþam sürdük hep.
I
Yüzlerde ýþýk , ekinlerde bereket
II
At üstünde mor kâküllü þehzâde
16.
III
Unutmaya baþladýðým memleket
IV
EE
A) Çocuklar yýkýk bahçe duvarýndan köþkün
bahçesine girdiler.
Þakaðýmda annemin sýcak dizi
V
B) Bizim hakkýmýzda ne düþündüðünü açýk sözlülükle anlattý.
Kulaðýmda falcý kadýnýn sözü
VI
Bu dizelerdeki altý çizili sözlerden hangileri sýfat görevinde kullanýlmýþtýr?
CC
A) I., II. ve III.
B) I., IV. ve V.
D) II., IV. ve VI.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisindeki altý çizili
sözcük, sözcük türü yönüyle ötekilerden farklýdýr?
C) I., V. ve VI.
E) II., V. ve VI.
C) Sokakta ývýr zývýr satan yaþlý kadýn, donuk
gözlerle yüzümüze baktý.
D) Konuya deðiþik açýlardan bakma yeteneðine
sahip deðildi.
E) Yapýtlarý anlatým olarak güzel, ancak içerik
yönünden kusurlu.
10. Sýnýf Soru Dünyasý / Dil ve Anlatým
21
TEST - 5
Sýfat
1.
5.
Aspendos, Serik’in sekiz kilometre doðusunda,
Köprüçayý’nýn daðlýk bölgesinden düzlüðe ulaþtýðý yerde M.Ö. 10. yüzyýlda Akalar tarafýndan kurulmuþ ve antik devrin mamur zengin kentlerinden biridir. Buradaki tiyatro M.S. II. yüzyýlda Romalýlar tarafýndan inþa edilmiþtir. Kent, biri büyük,
biri küçük iki tepe üzerine kurulmuþtur.
CCC
A) Annem, her zaman kýrmýzý gülleri çok sevdiðini söylerdi.
B) Ben, bulutlu havalarda dolaþmaktan hoþlanmam.
C) Hepiniz, matematik sorularýnýn tümünü çözün.
Bu parçada geçen aþaðýdaki sözcüklerden
hangisinin türü ötekilerden farklýdýr?
AAA
A) Daðlýk
B) Düzlüðe
C) Kentlerinden
D) Tiyatro
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde sýfat kullanýlmamýþtýr?
D) Her kýþýn elbette bir baharý vardýr.
E) Kardeþim, zor iþlerin adamýdýr.
E) Tepe
6.
2.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisindeki altý çizili
sözcüklerden biri sýfat öteki isimdir?
CCC
AAA
A) Gidilecek sakin bir yer arýyoruz.
A) Temizlik iþçisi, kýþlýk elbiseleri bir dolaba kaldýrdý.
B) Bu dört satýr, eski dünyalarýmýzdan hatýra.
C) Kýþýn geldiðini kürkçü müjdelermiþ.
B) Yakýt bitti, ortasýnda anýt bulunan bir meydanda kaldýk.
D) Öðretmen izinli öðrencileri daha sonra yazýlý
sýnav yapacaðýný söyledi.
E) Önümde çok seçenek yoktu, iddialarýma bir dayanak da bulamýyordum.
D) Küçük sorunlarý dert etme kendine.
E) O güzel günleri hasretle anýyoruz.
© Coþku Yayýnlarý
C) Açýk kapýdan, donuk bakýþlarla etrafý izleyen
birkaç kiþi girdi.
Aþaðýdaki cümlelerde geçen altý çizili sözcüklerin hangisi, türü yönüyle ötekilerden farklýdýr?
7.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde soru anlamý
bir sýfatla saðlanmýþtýr?
EE
3.
A) Sözünü ettiðiniz kasabaya ne zaman ulaþýrýz?
Dalgalar kayalýklarý aþmaya baþlamýþtý. Okyanusun sularý yükseliyor, kayalarýn üzerinden minik
dereler hâlinde gölcüðe doluyordu. Þamandýralardan kýyýya doðru serin bir rüzgâr esiyordu.
B) Biraz önce beni arayan kimdi?
C) Müdür beyin döneceði günü biliyor musun?
D) Bu boyama kitaplarýný nereden aldýn?
E) Nasýl bir iþte çalýþmak istiyorsunuz?
Bu parçada kaç tane sýfat vardýr?
CCC
A) 1
4.
B) 2
C) 3
D) 4
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde soru anlamý
bir sýfatla saðlanmýþtýr?
8.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde “-ýk, -ik” ekini alan sözcük ötekilerden farklý görevde kullanýlmýþtýr?
eee
CCC
22
E) 5
A) Bu saatte nereden geliyorsunuz böyle?
A) Açýk kapýdan girince saða dönün.
B) Size nasýl yardýmcý olabilirim?
B) Elbisenin sökük yerini dikmeye çalýþýyor.
C) Siz ne kadar portakal istemiþtiniz?
C) Kýrýk camý hemen taktýrmalýyýz.
D) Bu hikayelerin hangisini okudun?
D) Karþýma oturan genç, çekik gözlüydü.
E) Bugünkü ödevi kim hazýrlayacaktý?
E) Ozon tabakasýndaki delik gittikçe büyüyor.
3. Ünite : Anlatým Türleri
Test - 5
9.
Sýfat
13.
Aþaðýdaki altý çizili sözcüklerden hangisi türü
yönüyle farklýdýr?
CCC
Aþaðýdaki dizelerin hangisinde bir ismi iþaret
ederek belirten bir sýfat vardýr?
BBB
A) Genç ressam, tablolarýnda canlý renkler kullanmýþ.
A) Çözülen bir demetten indiler birer birer,
B) Bu iki yazarýn eserlerinde sürükleyici bir anlatým var.
C) Tutuþmuþ ruhlarýna bir damla gözyaþý sun.
C) Bazý yazarlar dünyaya öykücü olarak gelmiþ
sanki.
E) Kanatlarý beyazdý, daha beyaz köpükten
B) Býrak yorgun baþlarý, bu taþlarda uyusun.
D) Bir sebile döküldü bembeyaz güvercinler.
D) Masanýn üzerinde birkaç yýrtýk fotoðrafla eski
kitap gördüm.
E) Makaleleri çoðunlukla uzun cümlelerden oluþur.
14.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde pekiþtirme
sýfatý kullanýlmamýþtýr?
DDD
A) Çocuklar bembeyaz bir kâðýt gibidir.
10.
Gümüþ renkli kýpýr kýpýr dalgalar yalýyordu küçük
kumsalý.
B) Masmavi gökyüzünde uçmak isterdim.
Aþaðýda geçen ikilemelerden hangisi, bu cümledeki altý çizili ikilemeyle türce özdeþ deðildir?
D) Þimdi her þey simsiyah görünüyordu.
C) Kitaplarla bambaþka bir dünyaya açýldým.
E) Kapkara gözlerini üzerime dikti.
AAA
A) Aðýr aðýr bir ritüelin parçasýymýþ gibi tamamladýk kahvaltýmýzý.
C) Kaba saba sözlerden kim hoþlanýr ki?
D) Yeþil yeþil yapraklar arasýndan sýzýyor güneþ
ýþýklarý.
E) Ýri iri üzümler vardý yeþil asmalarda.
© Coþku Yayýnlarý
B) Renk renk ampuller takýlmýþ bahçeye.
15.
“Sýfatlar, isim tamlamarýný da niteleyebilir.”
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde buna uygun
bir kullaným vardýr?
BBB
A) Babasý küçük bir tekne almayý düþünüyor.
B) Bu eski fotoðraf makinasý, babamýn hediyesiydi.
11.
C) Büyük masanýn üstünde günlük gazeteler
dururdu.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde -dan, -den
(-tan, - ten) eki almýþ olan kelime ötekilerden
farklý bir görevde kullanýlmýþtýr?
D) Toprak yolun kenarýnda kavak aðaçlarý vardý.
EEE
E) Hata yapan insanlarý eleþtirmemek gerekir.
A) Çocuklar korkudan bir köþeye saklanmýþtý.
B) Açlýktan kurtlar bile köylere iniyordu.
C) Sýnavý kazanan çocuk, mutluluktan uçuyordu.
D) Soðuktan titreyen adamýn yanýna yaklaþtý.
E) Bu aðaçlarý ýrmaktan gelen su ile suluyoruz.
16.
Aþaðýdaki cümlelerde “-lýk, -lik” ekini alan sözcüklerden hangisi ötekilerden farklý bir görevde kullanýlmýþtýr?
DDD
12.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde adlaþmýþ sýfat vardýr?
AAA
A) Çocuklarý, yarýnýn büyükleri olarak görmelisiniz.
B) Her neslin kendine özgü deðerleri vardýr.
C) Ýç sýkýntýlarýmýzý baþkalarýna göstermemeliyiz.
D) Evrensel deðerleri herkes özümsemelidir.
E) Eski günlerin özlemini çekiyorum þimdi.
A) Yalnýzlýk insanlarýn yüreðine saplanan bir
hançer gibidir.
B) Bu tür filmler, görsellik açýsýndan izlenmeye
deðer.
C) Büyük þehirlere kýrsal kesimden gelenler birçok zorluk yaþýyor.
D) Buradaki fabrikalarda çalýþanlarýn aylýk kazancý çok az.
E) Asýl zenginlik, insanýn cebinde deðil yüreðindedir.
10. Sýnýf Soru Dünyasý / Dil ve Anlatým
23
TEST - 6
Coþku ve Heyecana Baðlý Anlatým
1.
4.
Biz de hafif olsaydýk bir rüzgârdan
Yer alsaydýk þu bulut kervanýnda
Güzel yurdum daðlarýný
Uzaktan göresim gelir
Daðlara, denizlere, ovalara
Keskin esen yellerine
Uzansaydýk yaðarak iplik iplik
Kendimi veresim gelir
Tohumlarý susamýþ tarlalara
Aþaðýdaki dizelerden hangisi içerdiði düþünce yönünden yukarýdaki dörtlüðü anlamca en
yakýndýr?
CCC - 24
A) Koç yiðitler her biri, týpký çýnar irisi
Sýra tepeler gibi art arda, dalga dalga
Bahar, gölge ve yaðmur götürseydik
Bu dizelerde aðýr basan duygu aþaðýdakilerden hangisidir?
EEE Anlatýmda tema ve konu - 150
A) Öfke
B) Ümit
C) Kaygý
D) Korku
B) Geçmiþ dilberlerin söyler yaþýný
Yýllardýr dökülen sular aðzýndan
E) Ýmrenme
C) Gözümde tüter damlarýn
Sakýz kokulu çamlarýn
D) Geçti kýþ günlerinin güzelliði
Açýk pencereler, damlar, bahçeler
2.
E) Anne! Ufuklar siyah, enginde kuþlar siyah
Bir enkaz sürüklenir daðlarýn önünde
Oysa þimdi nerdeyiz, neyiz bak
Her umut belirtisinden uzaðýz
O sevilmiþ gözlerde saf ve berrak
Bu dizelerin þairi için aþaðýdakilerden hangisi
söylenebilir?
BB-25
A) Ümitli
B) Karamsar
C) Kararlý
D) Sevinçli
E) Duyarsýz
3.
Geldikçe aklýma tez geçen yýllar
© Coþku Yayýnlarý
Bir ayna bile yok bakacaðýmýz
5.
Yine kar beyaz çiçekler açacak dallarda
Yine çocuklar gülümseyecek gözbebeklerine kadar
Ve topraðý nurlandýran gün ýþýðý gibi
Dolduracak içimizi gürül gürül aydýnlýklar
Bu dizelerin þairi için aþaðýdakilerden hangisi
söylenebilir?
BB - 25
A) Duyarlý
B) Ümitli
C) Kararlý
D) Öfkeli
Bir gülümsemedir kaplar yüzümü
E) Üzüntülü
Yaramazlýklarým
Heyecanlarým
Ve topladýðým
Kucak dolusu papatyalarým.
Dile benden dese
Tanrý bir gün.
Ne vefasýz geçmiþten hayýr var
Diyeceðim þu:
Ne gelecekler imdada koþar
Ver bana çocukluðumu
Çoktandýr tekneyi aldý sular
Bu þiirin temasý aþaðýdakilerden hangisidir?
AAA-Anlatýmda tema ve konu - 150
A) Çocukluk özlemi
B) Doðanýn güzellikleri
C) Yurt sevgisi
D) Ölüm korkusu
E) Doðanýn bozulmasý
24
6.
3. Ünite : Anlatým Türleri
Çoktandýr ümitler sende ölüm
Bu dizelerin þairi için aþaðýdakilerden hangisi
söylenebilir?
DD-295
A) Sevinçli
B) Ümitli
C) Kararlý
D) Karamsar
E) Öfkeli
Test - 6
7.
Coþku ve Heyecana Baðlý Anlatým
10.
Balkan þehirlerinde geçerken çocukluðum;
Gurbet elde bir hâl geldi baþýma
Her lâhza bir alev gibi hasretti duyduðum.
Kadir Mevlam nasip eyle sýlayý
Kalbimde vardý “Byron”u bedbaht eden melâl!
Koymaz felek, koymaz gidem eþime
Gezdim o yaþta daðlarý, hulyâm içinde lâl,
Kadir Mevlam nasip eyle sýlayý
Aldým Rakofça kýrlarýnýn hür havâsýný,
Bu dörtlükteki gerçeklik aþaðýdakilerden hangisidir?
Duydum akýncý cedlerimin ihtirâsýný,
CCC
Her yaz, þimâle doðru asýrlarca bir koþu...
A) Dinsel inançlarýn gücünü göstermek
Baðrýmda bir akis gibi kalmýþ uðultulu...
B) Yurt güzelliklerini gündeme getirmek
Bu þiirin konusu aþaðýdakilerden hangisidir?
CCC - 295
A) Zafer günlerine duyulan özlem
C) Gurbette olmanýn sýkýntýsýný anlatmak
D) Geçim derdine dikkatleri çekmek
E) Hayatýn zorluklarýna isyan etmek
B) Balkan topraklarýnýn güzelliði
C) Çocukluk günlerine duyulan hasret
D) Türk ordusunun kahramanlýðý
E) Balkan topraklarýnýn kaybedilmesinin hüznü
11.
Gittin artýk, ardýnda mavi bir tütsü
Saçarak, geniþ ufuklarýndan sonsuzluðun
Ey kara sevdalarýmýn göçmen kuþu
Diyemem istesem de seni unuttum
Bu dizeler hangi tema etrafýnda birleþmiþtir?
Mezarda ölü gibi yalnýz kaldým odamda
Yanan alným duvarda, sönen gözlerim camda
Yuvamý çiçekledim, sen bir meleksin diye
Yollarýný bekledim görüneceksin diye
Bu þiirin temasý aþaðýdakilerden hangisidir?
BBB-24
A) Piþmanlýk
B) Özlem
C) Mutluluk
© Coþku Yayýnlarý
8.
AAA
A) Özlem
B) Sitem
C) Kaygý
D) Piþmanlýk
E) Sevinç
D) Karamsarlýk
12.
E) Kaygý
Akan suyu severim ben
Iþýldayan karý severim
Bir yeþil yaprak
Bir telli böcek
Yeþeren tohum
Güneþte görsem
9.
Sevinç doldurur içime
Baktým ki gökyüzü baþtan baþa bulut
Bir günü
Unut diyor o güzel günleri unut
Güzel bir günü
Baktým ki deniz her dalgasýyla düþman
Güneþli bir günü
Kuþlar av peþinde, balýklar pusuda
Hiçbir þeye deðiþmem
Çok gerilerde kalmýþ çýktýðým liman
Bu dizelerin temasý aþaðýdakilerden hangisidir?
Yok görünürde sýðýnacak bir ada
Bu dizelerin þairi için aþaðýdakilerden hangisi
söylenebilir?
CC - 25
A) Öfkeli
B) Ümitli
C) Karamsar
D) Sevinçli
E) Kararsýz
DDD
A) Yalnýzlýk
B) Aðaç sevgisi
C) Vatan sevgisi
D) Yaþama sevinci
E) Geçmiþe özlem
10. Sýnýf Soru Dünyasý / Dil ve Anlatým
25

Download Report