Kavramsal Kazanımlar:
Yükseklik kavramı, yükseklik farkı ölçümünde kullanılan donanımlar
ile geometrik ve trigonometrik nivelman ile yükseklik farkı ölçümü
Uygulamalar:
• Nivoların kontrolü
• Geometrik nivelman hesabı
• Trigonometrik nivelman hesabı
1
Yeryuvarının fiziksel şekli
Çekül
Doğrultusu
Yeryuvarının matematiksel şekli
Elipsiod
Normali
P
h
Jeoit
Elipsoid
2
H: Ortometrik Yükseklik
h: Elipsoidal yükseklik
N: Jeoit yüksekliği
H
N
h=H+N
Antika Nivolar
3
Sayısal Nivolar
Kompansatörlü Nivolar
Lazerli Nivolar
Küresel düzeç
Üç ayak vidası
4
Kompansatör çalışma aralığı: ±15’
Kompansatör kesinliği: 0.5’’
5
Oküler
Netleştirme vidası
6
Barkotlu Mira
Ekran
7
8
Korelasyon
1.20
< 9m Kenar Tanıma
Hızlı Fourier Dönüşümü
30cm
20
Kenar Tanıma
Korelasyon Katsayısı
1 N
PPQ ( d, h)   Qi ( y )  Pi ( d, y  h)
N i 0
9
Kesinlik
Orta Kesinlikli
1.0-2.5 mm/km
Yüksek Kesinlikli 0.2-0.9 mm/km
10
Kompansatör
Kullanım Alanı
±0.5’’
Haritacılık ve inşaat
uygulamaları
±0.3’’
Hassas nivelman
ölçüleri
Kesinlik 1.5mm-3.0 mm /30m
11
12
13
N2
N1
S=10 m
S=10 m
h1  (a1  )  (b1  )
h1  a1  b1
h1  h2
(a  b )  (a1  b1 )
 2 2
2
14
S=10 m
h2  (a2  4 )  (b2  2)
h2  a2  b2  2

  Arc tan
S
S
𝛼
ε = ∆𝑆
𝜌
Nivo iki miranın ortasına kurulmalıdır.
15
Mira
Mira
Geri
Nivo
İleri
i
g
HAB
B
A
g=2.362m
HAB=Geri-İleri=2.362-1.085=1.277m
16
i=1.085 m
2.334m
17
2.765 m
3.049m
3.123 m
RSB
G2
RS A
SA
18
h2
G1
SA
h1
MÜST
1.50
MORTA
1.421
MALT
1.34
SA=16 m
h3
G3
hi
H
H = SHi = S g- S i
HRSB = HRSA +H
19
Z
SE
SY
i
B
A
HB= HA + SY . cot z + i − t
20
t
𝑆𝑌2
𝑘𝐾 =
2. 𝑅
𝐻𝐵 = 𝐻𝐴 + ∆𝐻 + 𝑘𝐾
SY
kK
21
Kısa Mesafe
Uzun Mesafe
50m
100m 200m 300m 500m 1 km 5 km
0.2mm 0.8mm 3.1mm 7.1mm 2cm 7.8cm 1.9m
𝑘𝑅 = 𝑘𝐾 . 𝑘
𝑆𝑌2 𝑘
𝑘𝑅 =
2. 𝑅
k:Kırılma katsayısı=0.13
𝑅 𝑍𝐴 + 𝑍𝐵 − 200𝑔
𝑘 =1− .
𝑆𝑌
𝜌
𝐻𝐵 = 𝐻𝐴 + ∆𝐻 + 𝑘𝐾 − 𝑘𝑅
SY
kR
22
Kısa Mesafe
Uzun Mesafe
50m
100m 200m 300m 500m 1 km
0.03mm 0.1mm 0.4mm 0.9mm 3mm 1cm
5 km
0.2m
HB = HA + SY . cot z + i − t
1 − 𝑘 . 𝑆𝑌
𝐻𝐵 = 𝐻𝐴 + 𝑆𝑌 . cot 𝑍 +
+𝑖−𝑡
2. 𝑅
1−𝑘 2
∆𝐻𝐴𝐵 = 𝑆. 𝑐𝑜𝑡𝑍𝐴 +
. 𝑆 + 𝑖𝐴 − 𝑡𝐵
2. 𝑅
1−𝑘 2
∆𝐻𝐵𝐴 = −𝑆. 𝑐𝑜𝑡𝑍𝐴 −
. 𝑆 − 𝑖𝐵 + 𝑡𝐴
2. 𝑅
1
∆𝐻𝑂𝑅𝑇 = 𝑆 𝑐𝑜𝑡𝑍𝐴 − 𝑐𝑜𝑡𝑍𝐵 + 𝑖𝐴 − 𝑖𝐵 + (𝑡𝐴
2
− 𝑡𝐵 )
23
Karşılıklı ve eş zamanlı düşey açı ölçülerinde
küreselliğin ve kırılmanın
etkisi ELİMİNE edilir.
ΔHAB  HB  HA  geri ileri ( A  hA )  ( B  hB )
HB  HA   A  s A  cotZA   B  sB  cotZB
HB  HA  sB  cotZB  sB  cotZA   A   B
24
25