derginin 1. sayısını okumak için bu linki yada aşağıdaki

GİZLİ NOT
ONLİNE İSTİHBARAT-DÜŞÜNCE VE ANALİZ DERGİSİ
13 NISAN 2014
MİT KANUNUNDA DEĞIŞIKLIK ÖNGÖREN TASARI
KIS I M 1
MİT KANUN TEKLİFİ TAM METNİ
Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı
Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ve
gerekçesi Meclis'e sunuldu.
DEVLET İSTİHBARAT HİZMETLERİ
üncü maddesinin birinci fıkrasına
VE MİLLİ İSTİHBARAT TEŞKİLATI
aşağıdaki bentler eklenmiş ve ikinci
KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK
fıkrasının birinci cümlesinde yer alan
YAPILMASINA DAİR KANUN TEKLİFİ
"Devletin güvenliği ile ilgili" ibaresi
"Devletin güvenliği ile ilgili, sınır ötesi
MADDE 1- 1/11/1983 tarihli ve 2937
görevler hariç olmak üzere," şeklinde
sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri ve
değiştirilmiştir.
Milli İstihbarat Teşkilatı Kanununun 4
1
"h. Dış güvenlik, terörle mücadele ve
sağlamak, istihbarat çalışmalarının
milli güvenliğe ilişkin konularda
yöneltilmesinde temel görüşleri
Bakanlar Kurulunca verilen her türlü
oluşturmak ve uygulamayı belirlemek
görevi yerine getirmek.
üzere, Başbakanın başkanlığında Milli
İstihbarat Koordinasyon Kurulu (MİKK)
i. Dış istihbarat, milli savunma, terörle
kurulmuştur.
mücadele ve uluslararası suçlar ile siber
güvenlik konularında her türlü teknik
Milli İstihbarat Koordinasyon Kurulu;
istihbarat ve insan istihbaratı usul, araç
Başbakan tarafından belirlenen bakanlar
ve sistemlerini kullanmak suretiyle bilgi,
ve üst düzey kamu görevlilerinden
belge, haber ve veri toplamak,
oluşur. Görüş ve bilgilerine ihtiyaç
kaydetmek ve analiz etmek.
duyulan kişiler ile özel veya kamu kurum
ve kuruluşlarının üst düzey yöneticileri
j. İstihbarat kapasitesini, niteliğini ve
de Kurul toplantılarına çağrılabilir.
etkinliğini artırmak amacıyla, yabancı
Kurul üç ayda bir olağan, Başkanın
istihbarat teşkilatlarının kullandığı usul,
talebi üzerine de her zaman olağanüstü
yöntem, imkan ve kabiliyetleri ile
toplanır. Başbakanın katılamadığı
teknolojik gelişmeleri takip etmek,
toplantılara Başbakanın uygun göreceği
uygun görülenleri temin etmek,
bir bakan başkanlık yapar. Alman
kullanmak veya uygulamak."
kararlar Başbakanın onayına sunulur.
MADDE 2- 2937 sayılı Kanunun 5 inci
MİT Müsteşarı Kurulun doğal üyesidir.
maddesinin üçüncü ve dördüncü
Kurulun sekretarya hizmetleri MİT
fıkraları aşağıdaki şekilde değiştirilmiş
Müsteşarlığı tarafından yürütülür. Kurul
ve beşinci fıkrası yürürlükten
kararları bağlayıcıdır."
kaldırılmıştır.
MADDE 3- 2937 sayılı Kanunun 6 ncı
"Bakanlıklar ile diğer kamu kurum ve
maddesinin birinci ve üçüncü fıkraları
kuruluşlarının yukarıda belirtilen görev
aşağıdaki şekilde değiştirilmiş, ikinci
ve yükümlülüklerinin yerine
fıkrasının altıncı cümlesinde yer alan
getirilmesiyle ilgili koordinasyonu
"Bu işlemler," ibaresinden sonra gelmek
2
üzere "MİT tarafından kurulan merkez
hükümleri gerekçe göstermek suretiyle
veya" ibaresi eklenmiş ve son
talebin yerine getirilmesinden
cümlesinde yer alan "merkez" ibaresi
kaçınamazlar.
"merkezler" olarak değiştirilmiş, altıncı
c. 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun
fıkrasının son cümlesi yürürlükten
İkinci Kitap Dördüncü Kısım Dört, Beş,
kaldırılmış ve onuncu fıkrasından sonra
Altı ve Yedinci bölümlerinde yer alan
gelmek üzere aşağıdaki fıkralar
suçlara ilişkin soruşturma ve
eklenmiştir.
kovuşturmalarda ifade tutanaklarına,
"Milli İstihbarat Teşkilatı görevlerini
her türlü bilgi ve belgeye erişebilir,
yerine getirirken aşağıdaki yetkileri
bunlardan örnek alabilir.
kullanır:
d. Görevlerini yerine getirirken gizli
a. Milli güvenliğin ve ülke menfaatinin
çalışma usul, prensip ve tekniklerini
gerektirdiği hallerde yerli ve yabancı her
kullanabilir.
türlü kurum ve kuruluş ile tüm örgüt
e. İstihbari faaliyetler için
veya oluşumlar ile kişilerle doğrudan
görevlendirilenlerin kimliklerini
ilişki kurabilir, uygun koordinasyon
değiştirebilir, kimliğin gizlenmesi için
yöntemlerini uygulayabilir.
her türlü önlemi alabilir, tüzel kişilikler
b. Kamu kurum ve kuruluşları, kamu
kurabilir. Kimliğin oluşturulması veya
kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları,
tüzel kişiliğin kurulması ve devam
19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı
ettirilmesi için zorunlu olması
Bankacılık Kanunu kapsamındaki kurum
durumunda gerekli belge, kayıt ve
ve kuruluşlar ile diğer tüzelkişiler ve
dokümanlar ile araç ve gereçler
tüzelkişiliği bulunmayan kuruluşlardan
hazırlanabilir, değiştirilebilir ve
bilgi, belge, veri ve kayıtları alabilir,
kullanılabilir.
bunlara ait arşivlerden, elektronik bilgi
f. Yabancıların ülkeye giriş ve çıkış ile
işlem merkezlerinden ve iletişim alt
vize, ikamet, çalışma izni ve sımr dışı
yapısından yararlanabilir ve bunlarla
edilmesi gibi konularda, ilgili kurum ve
irtibat kurabilir. Bu kapsamda talepte
kuruluşlardan talepte bulunabilir.
bulunulanlar, kendi mevzuatlarındaki
3
g. Telekomünikasyon kanallarından
hükümlere ve diğer kanunlardaki
geçen dış istihbarat, milli savunma,
düzenlemelere bağlı kalmaksızın; MİT
terörizm ve uluslararası suçlar ile siber
Müsteşarı veya yardımcısının onayıyla
güvenlikle ilgili verileri toplayabilir.
yurt dışında veya yabancılar tarafından
gerçekleştirilen iletişim ile ankesörlü
h. Yabancı unsurların ülkenin ve
telefonlarla gerçekleştirilen iletişim ve
vatandaşların iletişim güvenliğini tehdit
MİT mensuplarının, MİT'te görev almış
eden faaliyetlerinin engellenmesine
olanların veya görev almak üzere
yönelik çalışmalar yapabilir, ilgili kurum
başvuranların iletişimi tespit edilebilir,
ve kuruluşlardan talepte bulunabilir.
dinlenebilir, sinyal bilgileri
i. MIT'te görev alan veya alacak kişilerin
değerlendirilebilir, kayda alınabilir.
güvenilirliklerini ve uygunluklarını
Bu Kanundaki görevlerin ifası ve
belirlemek için yalan makinası
yetkilerin kullanılmasına ilişkin usul ve
uygulaması dahil test teknik ve
esaslar yönetmelikle düzenlenir."
yöntemlerini kullanabilir.
MADDE 4- 2937 sayılı Kanunun mülga
j. MİT mensupları görevlerini yerine
16 ncı maddesi başlığıyla birlikte
getirirken ceza ve infaz kurumlarındaki
aşağıdaki şekilde yeniden
tutuklu ve hükümlülerle önceden bilgi
düzenlenmiştir.
vermek suretiyle görüşebilir, görevinin
gereği terör örgütleri dahil olmak üzere
"Madalya
milli güvenliği tehdit eden bütün
MADDE 16- Yurt içinde veya yurt
yapılarla irtibat kurabilir."
dışında olağanüstü gayret ve fedakarlıkla
"Yetkili ve görevli mahkeme, 26 ncı
yaptığı çalışmalar sonucunda; ülkenin ve
maddeye göre Hakimler ve Savcılar
milletin bölünmez bütünlüğünün
Yüksek Kurulunca belirlenen Ankara
korunmasında, Devletin yücelmesinde,
ağır ceza mahkemesidir."
milli menfaatlere katkıda ve hizmette
üstün başarı ve yararlılık gösteren MİT
"Önleyici istihbarat elde etmek ve analiz
personeline madalya verilebilir.
yapabilmek amacıyla yukarıdaki
4
Birinci fıkra uyarınca verilecek
"Cumhuriyet savcıları, MİT görev ve
madalyaların ebat, biçim ve özellikleri,
faaliyetleri ile mensuplarına ilişkin
kimlere ve nasıl verileceği ile bunların
herhangi bir ihbar veya şikayet
muhafazasına ve taşınmasına ilişkin usul
aldıklarında veya böyle bir durumu
ve esaslar yönetmelikle düzenlenir."
öğrendiklerinde MİT ile temasa geçerler.
Konunun MİT'in görev ve faaliyetlerine
MADDE 5- 2937 sayılı Kanunun 19 uncu
ilişkin olduğunun anlaşılması veya
maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir.
belgelendirilmesi üzerine adli yönden
"MİT e kamu kurum ve kuruluşlarından
başkaca bir işlem yapılmaz ve herhangi
naklen atananlardan, deneme süresinde
bir koruma tedbiri uygulanmaz.
veya adaylık süresinde başarısız
İsimsiz, imzasız, adressiz yahut takma
olanların eski kurumlanna naklen
adla yapıldığı anlaşılan ya da belli bir
atamaları yapılır."
olayı ve nedeni içermeyen, delilleri ve
MADDE 6- 2937 sayılı Kanunun 25 inci
dayanakları gösterilmeyen ihbar ve
maddesi aşağıdaki şekilde
şikayetler Cumhuriyet savcılarınca
değiştirilmiştir.
işleme konulmaz.
"MADDE 25- MİT mensupları ile
Bu Kanun kapsamına giren suçlar ile
emeklileri, demirbaş silahlan ve zati
MİT mensuplarının görev suçlarına
silahlarım MİT Müsteşarlığı kayıtlarına
ilişkin yargılamaları yapmaya Hakimler
geçirilmek ve MİT Müsteşarlığınca
ve Savcılar Yüksek Kurulunca belirlenen
verilen belgelere işlenmek kaydıyla,
Ankara ağır ceza mahkemesi yetkilidir.
meskun mahaller dahil her yerde
Ancak MİT Müsteşarı hakkındaki
taşıyabilirler. Bu suretle düzenlenen
yargılama Yargıtay ilgili dairesince
belgeler taşıma izni belgesi yerine geçer."
yapılır.
MADDE 7- 2937 sayılı Kanunun 26 ncı
Aynı konuya ilişkin yeniden soruşturma
maddesinin başlığı "Soruşturma izni ve
yapılamaz.
yargılama" olarak değiştirilmiş ve
MİT mensupları ile istihbarat
maddeye aşağıdaki fıkralar eklenmiştir.
hizmetlerine yardımları tevsik edilenler
5
ve bunların eş, çocuk, ana, baba ve
ilişkin bilgi ve belgeleri, yetkisiz olarak
kardeşleri MİT Müsteşarının onayıyla
alan, temin eden, çalan, sahte olarak
12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle
üreten, bunlar üzerinde sahtecilik yapan,
Mücadele Kanununda yer alan koruma
bunları yok eden, tahrip eden veya geçici
tedbirlerinden yararlandırılır.
de olsa tahsis olundukları yerden başka
yerde kullanan kişiye dört yıldan on yıla
MİT mensuplarının görevlerini yerine
kadar hapis cezası verilir.
getirirken, görevin niteliği gereği veya
görevin ifası sebebiyle diğer kişilere
Milli İstihbarat Teşkilatı mensuplarına
vermiş oldukları zararlar idare
ilişkin bilgi ve belgeleri ele geçiren, sahte
tarafından tazmin edilir. Tazmin, zararın
olarak üreten, bunlar üzerinde sahtecilik
göreve ilişkin bir husustan doğması ve
yapan, bulunduran, kaydeden, bir
ilgili personelin kasıt veya ağır
başkasına veren veya yayan kişiye üç
kusurunun bulunmaması halinde rücu
yıldan yedi yıla kadar hapis cezası verilir.
işlemine konu edilmez.
Birinci ve ikinci fıkra kapsamındaki bilgi
Türk vatandaşları hariç olmak üzere,
ve belgelerin; radyo, televizyon, internet,
tutuklu veya hükümlü bulunanlar, milli
sosyal medya, gazete, dergi, kitap ve
güvenliğin veya ülke menfaatlerinin
diğer tüm medya araçları ile her türlü
gerektirdiği hallerde Dışişleri Bakanının
yazılı, görsel, işitsel ve elektronik kitle
talebi üzerine, Adalet Bakanının teklifi
iletişim araçları vasıtasıyla
ve Başbakanın onayı ile başka bir ülkeye
yayımlanması, yayılması veya
iade edilebilir veya başka bir ülkede
açıklanması halinde süreli veya süresiz
tutuklu ve hükümlü bulunanlar ile takas
yayın sahibi, içerik sağlayıcı, eser sahibi,
edilebilir"
muhabir, yazar, sorumlu müdür, yayımcı
ve basımcı ile yayanlar hakkında üç
MADDE 8- 2937 sayılı Kanunun 27 nci
yıldan on iki yıla kadar hapis cezası
maddesi aşağıdaki şekilde
verilir.
değiştirilmiştir.
Bu Kanun kapsamındaki görev ve
"MADDE 27- Milli İstihbarat
yetkilerin kullanılmasına engel olan
Teşkilatının görev ve faaliyetlerine
6
kişiye üç yıldan beş yıla kadar hapis
"MADDE 29- MİT mensuplan ile MIT'te
cezası verilir.
görev yapmış olanlar, MIT'in görev ve
faaliyetlerine ilişkin hususlarda tanıklık
Bu Kanun kapsamında talep edilen bilgi,
yapamaz. Ancak, Devletin çıkarlarının
belge ve verileri vermeyen kişilere iki
zorunlu kıldığı hallerde MİT
yıldan dört yıla kadar hapis cezası
mensuplarının tanıklığı MİT
verilir."
Müsteşarının, MİT Müsteşarının
MADDE 9- 2937 sayılı Kanunun 28 inci
tanıklığı ise Başbakanın iznine bağlıdır."
maddesi aşağıdaki şekilde
MADDE 11- 2937 sayılı Kanunun 30
değiştirilmiştir.
uncu maddesine aşağıdaki fıkra
"MADDE 28- Bu Kanunda MİT'e verilen
eklenmiştir.
görev ve yetkiler çerçevesinde yapılan
"Kamu kurum ve kuruluşları ile diğer
her türlü talep öncelikli olarak yerine
kurum ve kuruluşlar, bu Kanunda yazılı
getirilir, bu talepleri yerine getirenlerin
görevlerin yerine getirilmesi sırasmda
hukuki ve cezai sorumluluğu doğmaz.
ihtiyaç duyulan hallerde, kullanımında
Bu Kanun ile diğer kanunlarda aynı
bulunan her türlü malzeme, ekipman,
konuyu düzenleyen farklı hükümler
teçhizat ve cihazı diğer kanunların bu
bulunması halinde bu Kanun hükümleri
konudaki düzenlemelerine
uygulanır.
bakılmaksızın MİT'e devredebilirler."
Bu Kanunda yazılı yetkilerin
MADDE 12- 2937 sayılı Kanuna
kullanılmasını ihmal veya suistimal
aşağıdaki madde eklenmiştir.
suretiyle önleyen kamu görevlileri
"EK MADDE 1- Teşkilat uhdesindeki
hakkında 27 nci madde hükümleri ile
istihbari nitelikteki bilgi, belge, veri ve
Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri
kayıtlar ile yapılan analizler Türk Ceza
uygulanır."
Kanununun İkinci Kitap Dördüncü
MADDE 10- 2937 sayılı Kanunun 29
Kısım Dört, Beş, Altı ve Yedinci
uncu maddesi aşağıdaki şekilde
Bölümünde yer alan suçlar hariç olmak
değiştirilmiştir.
7
üzere, adli soruşturma ve
10 uncu maddesinin ikinci fıkrasına
kovuşturmalarda istenemez.
aşağıdaki cümleler eklenmiştir.
6 ncı maddenin birinci fıkrasının (e)
"Ancak, doğrudan Milli İstihbarat
bendine göre kimlikleri değiştirilenler,
Teşkilatınca tedarik edilmesi uygun
MİT'in görev ve faaliyetlerine yardımcı
görülen istihbarat ve güvenlik amaçlı
olanlar veya istihbarat hizmetlerinde
ihtiyaçlar için gereken kaynak, MİT
istifade edilenler, kamu görevlisi olup
Müsteşarının teklifi, Milli Savunma
olmadıklarına bakılmaksızın, görev,
Bakanının uygun görüşü ve Başbakanın
faaliyet ve yardımları sebebiyle sorumlu
onayıyla, Savunma Sanayii Destekleme
tutulamaz.
Fonundan Milli İstihbarat Teşkilatı
adına açılmış olan hesaplara aktarılır.
Teşkilat uhdesindeki bilgi ve belgelerin
Aktarılan bu tutarlar, Milli İstihbarat
gizlilik derecelerinin ve sürelerinin tespit
Teşkilatının tabi olduğu mevzuat
edilmesine, birim ve kısımlara
hükümlerine göre harcanır."
ayrılmasına, kullanıma veya paylaşıma
açılmasına ve bunların akademik
MADDE 14- Bu Kanun yayımı tarihinde
çalışmalar ile her türlü yayın ve edebi
yürürlüğe girer.
eserde kullanılmasına Müsteşar
MADDE 15- Bu Kanun hükümlerini
tarafından oluşturulacak bir Komisyonca
Bakanlar Kurulu yürütür.
karar verilir."
Anayasanın "Devletin temel amaç ve
MADDE 13- 7/11/1985 tarihli ve 3238
görevleri" başlıklı 5 inci maddesinde
sayılı Savunma Sanayii Müsteşarlığının
Türk milletinin bağımsızlığım ve
Kurulması ve 11 Temmuz 1939 Tarih ve
bütünlüğünü, ülkenin bölünmezliğini,
3670 Sayılı Milli Piyango Teşkiline Dair
Cumhuriyeti ve demokrasiyi korumak,
Kanunun İki Maddesi ile 23 Ekim 1984
kişilerin ve toplumun refah, huzur ve
Tarih ve 3065 Sayılı Katma Değer
mutluluğunu sağlamak Devletin temel
Vergisi Kanununun Bir Maddesinde
amaç ve görevleri olarak sayılmış olup,
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun
söz konusu görevin yerine getirilmesinde
8
istihbari faaliyetler büyük önem arz
Bu çerçevede Milli İstihbarat
etmektedir.
Teşkilatımn görevlerini daha etkin ve
verimli olarak yerine getirebilmesi için;
2937 sayılı Devlet İstihbarat Hizmetleri
Devlet kurumlan ile koordinasyonun
ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu ile,
sağlanması, kişi, kurum, kuruluş ve
Türkiye Cumhuriyetinin ülkesi ve milleti
yapılarla ilişki kurulabilmesi, bilgi ve
ile bütünlüğüne, varlığına,
belgelere ve iletişim alt yapılarına erişim
bağımsızlığına, güvenliğine, Anayasal
sağlanabilmesi ve bunlardan istifade
düzenine ve milli gücünü meydana
edilebilmesi, gizlilik prensiplerine göre
getiren bütün unsurlarına karşı içten ve
çalışılabilmesi, MİT mensuplarının
dıştan yöneltilen mevcut ve muhtemel
haksız ve hukuksuz iddia ve isnatlarla
faaliyetler hakkında milli güvenlik
görevlerinin açığa çıkmasına veya
istihbaratını Devlet çapında oluşturma
engellenmesine karşı gereken tedbirlerin
görevi Milli İstihbarat Teşkilatına
alınabilmesi, bunların veya istihbarat
verilmiş bulunmaktadır.
hizmetlerine katkıda bulunan kişilerin
Dış politika ve güvenlik algısının
kanunlarla tanınan koruma
tamamen değiştiği bir ortamda 2937
tedbirlerinden yararlandırılması önem
sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1984
arz etmektedir.
yılından bu yana dünyada ve ülkemizde
Diğer taraftan, Milli Güvenlik
meydana gelen değişim ve gelişmeler
Kurulunun yapısı ve kararlarının niteliği
çerçevesinde, otuz yılı aşkın bir süre
gözönünde bulundurulduğunda, dış
önce çıkarılan hükümlerinin günün
güvenlik, terörle mücadele ve milli
ihtiyaçlarını karşılamakta zaman zaman
güvenliğe ilişkin konularda Bakanlar
yetersiz kaldığı, bu süre içerisinde diğer
Kurulunca MİT'e operasyonel görev
mevzuatta meydana gelen değişikliklere
verilebilmesine yönelik düzenleme
de uyum sağlanamadığı müşahade
yapılması ihtiyacı hasıl olmuştur.
edilmiş olup, Milli İstihbarat
Teşkilatımn yeni güvenlik ve dış politika
Teklif ile; Milli İstihbarat Teşkilatının
ihtiyaçlarına cevap verebilmesi için yasal
çağın gereklerine uygun hale getirilmesi
düzenlemeler gerekmektedir.
ve diğer istihbarat teşkilatlarının imkan
9
ve kabiliyetlerine kavuşturulabilmesi
ihtiyaçları karşılayacak hale getirilmesi
için gerekli düzenlemeler yapılmakta,
öngörülmektedir.
insan istihbaratı ve teknik istihbarat
Bu bağlamda Milli İstihbarat
yöntem ve kapasitesi artırılmaktadır.
Teşkilatının yabancı unsurların ülkenin
MADDE 1- Madde ile, Milli İstihbarat
ve vatandaşların iletişim güvenliğini
Teşkilatına Bakanlar Kurulunca, Dış
tehdit eden faaliyetlerinin
güvenlik, terörle mücadele ve milli
engellenmesine yönelik çalışmalar
güvenliğe ilişkin konularda görev verme
yapabilmesi ve görevlerini yerine
imkanı tanınmaktadır.
getirirken gizli çalışma usul, prensip ve
tekniklerini kullanabilmesi
Ayrıca, Milli İstihbarat Teşkilatına; her
sağlanmaktadır. Ayrıca madde ile, MİT
türlü teknik istihbarat ve insan
mensuplarının görev suçlarından dolayı
istihbaratı usul, araç ve sistemlerini
soruşturulması Başbakanın iznine tabi
kullanması, yabancı istihbarat
olduğundan 6 ncı maddedeki bazı
teşkilatlarının kullandığı usul, yöntem,
hükümler yürürlükten kaldırılmaktadır.
imkan ve kabiliyetleri kazanması ile
teknolojik gelişmeleri takip etmesi
MADDE 4- Madde ile, olağanüstü gayret
görevi verilmektedir.
ve fedakarlıkla yaptığı çalışmalar
MADDE 2- Madde ile, Milli İstihbarat
sonucunda; ülkenin ve milletin
Koordinasyon Kurulunun yapısı
bölünmez bütünlüğünün korunmasında,
değiştirilmekte, Kurulun, Başbakanın
Devletin yücelmesinde, milli menfaatlere
başkanlığında toplanabilmesi ve
katkıda ve hizmette üstün başarı ve
uygulamayı belirleyici kararlar
yararlılık gösteren MİT mensuplarına
alabilmesi imkanı getirilmektedir.
verilecek madalyalar hakkında
düzenleme yapılmaktadır.
MADDE 3- Madde ile, Milli İstihbarat
Teşkilatının, görevlerini daha etkin ve
MADDE 5- Madde ile, deneme veya
verimli olarak yerine getirilmesi
adaylık süresinde başarısız olan MİT
amacıyla mevzuatta yer alan yetkilerinin
mensuplarının naklen atanmalarına
yeniden düzenlenmesi, güncellenmesi ve
ilişkin düzenleme yapılmaktadır.
10
MADDE 6- Madde ile, MİT'in,
ve cezai sorumluluğunun doğmamasına
mensuplarına veya emeklilerine silah
ilişkin düzenleme yapılmaktadır.
taşıma belgesi verebilmesine yönelik
MADDE 10- Madde ile, MİT mensupları
düzenleme yapılmaktadır.
ile MIT'te görev yapmış olanların,
MADDE 7- Madde ile, Milli İstihbarat
MİT'in görev ve faaliyetlerine ilişkin
Teşkilatımn gizli kalması gereken görev
hususlarda tanıklık yapamamaları
ve faaliyetlerinin asılsız iddia ve ithamlar
düzenlenmekte ve belirli durumlardaki
ile açığa çıkarılmasına veya
tanıklıkları da izne bağlanmaktadır.
engellenmesine karşı tedbirler
MADDE 11- Madde ile, Kamu kurum ve
alınmakta, MİT mensuplarının ve
kuruluşları ile diğer kurum ve
istihbarat hizmetlerine yardım edenlerin
kuruluşların kullanımında bulunan her
ve bunların yakınlarının
türlü malzeme, ekipman, teçhizat ve
mağduriyetlerinin önlenmesine yönelik
cihazı MİT'e devredebilmelerine kolaylık
düzenlemeler getirilmektedir.
sağlanmaktadır.
MADDE 8- Madde ile, Milli İstihbarat
MADDE 12- Madde ile, istihbarat
Teşkilatının görev ve faaliyetleri ile
hizmetlerine yardımcı olanların görev,
görevlilerine ilişkin bilgi ve belgelerin
faaliyet ve yardımları nedeniyle sorumlu
temini, açıklanması, yayını, sahte olarak
tutulamaması ile Teşkilat uhdesindeki
üretilmesi, başka bir ülke lehine siyasal
bilgi, belge, veri ve kayıtların akademik
veya askeri casusluk maksadıyla
çalışmalar ile edebi eserlerde
kullanılması halinde verilecek cezalar ile
kullanımına izin verilmesine yönelik
MİT'in görev ve yetkilerinin
usuller düzenlenmektedir.
kullanılmasını engelleyenlere ve istenen
MADDE 13- Madde ile, MİT'in çağın
bilgi ve belgeleri vermeyenlere verilecek
gereklerine uygun teknik ve idari alt
cezalar düzenlenmektedir.
yapıya kavuşturulabilmesi ve istihbarat
MADDE 9- Madde ile, MİT'in
ve güvenlik amaçlı ihtiyaçlarının
taleplerinin öncelikli olarak karşılanması
karşılanabilmesi için Savunma Sanayii
ve bu talepleri yerine getirenlerin hukuki
Destekleme Fonundan Başbakanın
11
KIS I M 2
Yeni Yasayla MİT’e AB Ve
ABD Standartları Geliyor
MİT’i çağa ve dünya standartlarına uygun bir yapıya kavuşturacak
düzenlemeyle teşkilat Meclis’in denetimine açılıyor. Hesap verebilirlik
ve kontrol açısından reform niteliği taşıyan yasa, ABD ve AB’ye
nazaran daha demokratik düzenlemeler içeriyor.
uygulamalara bakıldığında Türkiye’de
yapılmak istenen düzenlemenin daha
Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT)
demokratik olduğu görülüyor. MİT’in
Kanunu’nda yapılan değişiklikler
daha çok “dış güvenlik, milli savunma,
üzerindeki tartışmalar sürerken,
terörle mücadele, istihbarat karşı koyma
dikkatler Avrupa ve ABD’deki
ve siber suçlarla mücadele” konularında
uygulamalara çevrildi. Hollanda, Fransa,
faaliyetlerini yoğunlaştırması
İngiltere ve ABD gibi ülkelerdeki
12
hedefleniyor. Bugüne kadar birçoğu gizli
-İNGİLTERE: Posta, kargo, internet ve
yönetmeliklerle yürütülen faaliyetler bu
telekomünikasyon hizmet sağlayıcıları
kanun teklifiyle kamuoyuna açık hale
işbirliği yapmak zorunda. Gizli
getiriliyor. Eskiden MİT sadece Sayıştay
servislerinin acil durumlarda mahkeme
ve Başbakanlık Teftiş Kurulu denetimine
kararı olmadan 48 saatlik dinleme
tabiydi. Yasayla birlikte devlet istihbarat
yetkisi bulunuyor.
ve güvenlik faaliyetlerinin meclis
komisyonunca denetimi sağlanıyor.
Hollanda, Fransa ve İngiltere başta
-HOLLANDA: İstihbarat servisinden
olmak üzere AB üyesi ülkelerin
bilgi talebi alan servis ve hizmet
istihbarat mevzuatlarına bakıldığında,
sağlayıcılar, gerekli bilgiyi tedarik etmek
istihbarat servislerine tanınan hak ve
zorunda. İstihbarat servisleri kablosuz
yetkilerin benzer ve hatta çok daha geniş
telekomünikasyonu denetleme ve teknik
hükümler içerdiği görülüyor. Almanya,
cihazlar yardımı ile belirli bir özelliği
ABD, İngiltere, Bulgaristan, Çek
olmayan kablosuz telekomünikasyonu
Cumhuriyeti, Hollanda, İsviçre ve İtalya
almaya veya kaydetmeye yetkili.
gibi demokratik ülkelerde, devlete ait
Hollanda istihbarat servisleri,
gizli bilgilerin ifşası durumunda 10 yıla
operasyonel faaliyetlerine destek olması
kadar hapis cezaları öngörülüyor. için tüzel kişilikler oluşturabilir ve
kullanabilirler.
-FRANSA: İstihbarat kurumları,
iletişimdeki veri trafiğine (içerik) ve
-İSPANYA: Ulusal İstihbarat Servisi
bilgilere (metadata) erişim yetkisine
(CNI), kişiler ve gruplar hakkında
sahip. İnternet hizmet sağlayıcıları,
güvenlik soruşturmalarının
telefon şirketleri ve internet kullanımı
gerçekleştirilmesinde kurumlardan
sağlayan diğer tüm kuruluşlar, talep
işbirliği talebinde bulunabilir. Diğer
edildiği takdirde, müşterilerine ait tüm
kurum çalışanları CNI mensuplarına
bilgileri vermek zorunda.
ihtiyaç duymaları halinde gerekli
belgeleri vermekle yükümlü.
13
numarası vb.) ve diğer belge, doküman
ve kayıtlara erişim yetkisi var.
-İTALYA: İç güvenlik ile sorumlu AISI ve
dış istihbarattan sorumlu AISE gerçek
Sınırsız Görev ve yetkiye sınırlama
olmayan kişisel veriler içeren kimlik
belgeleri ve sertifikaları kullanabilirler.
Güvenlik ve istihbarat servisleri
-Bakanlar Kurulu’nun MİT’e görev
personeli görevleri ve operasyonları
verecek olması kurumu siyasallaştırır
bakımından gereklilik arz eden ancak
mı?
suç kapsamına giren faaliyetleri
nedeniyle cezalandırılamaz.
Bakanlar Kurulu’nun vereceği görevler
yasayla belirleniyor. Benzer uygulamalar
-HIRVATİSTAN: Güvenlik ve İstihbarat
AB ülkelerinde de var. Ayrıca
Servisi vatandaşların anayasal hak ve
Anayasa’nın 118. maddesi de MGK
özgürlüklerini kısıtlayan usul ve
kararlarını Bakanlar Kurulu’nun onayına
yöntemlerin uygulanabilir, gizli yöntem
bağlayarak, Bakanlar Kurulu’nu güvenlik
ve süreçlerle tüm resmi kayıtlara ve
politikalarında karar verici olarak
veritabanlarına erişim sağlayabilir. tüm
tanıyor.
devlet kurumlarında ve diğer tüzel
kişiliklerde çalışanlar talep edilen
verileri paylaşmakla mükellef.
-MİT’E operasyon yetkisi mi veriliyor?
-ABD: CIA, FBI ve NSA’in ulusal
Yasada operasyon yetkisi
güvenlik ve terörle mücadele
bulunmamakta, MİTe verilecek
kapsamında, vatandaşları veya
görevlerde inisiyatif Bakanlar Kurulu’na
diğerlerine ait her türlü finansal veriye
bırakılıyor.
(para hareketleri, bakiye, sosyal güvenlik
-MİT’e sınırsız yetki mi veriliyor?
14
görüşmelerini 3’üncü ülkede yapan
yabancı servis mensupları oluşturuyor.
Şu anki MİT Yasası kuruma sınırsız
Çok kısa süreli bu ziyaretler sırasında,
görev ve sınırsız yetki veriyor. Yeni yasa
ilgili istihbaratçıların tespiti ve ardından
ile bu sınırsız yetkiye sınır çizilerek,
gereken mahkeme kararı karşı casusluk
MİT’in görev alanı belirleniyor.
faaliyetlerini engelliyor. Benzer yetkiler
birçok batı ülkesindeki teşkilatlarda da
-MİT’e mahkeme kararı olmadan sınırsız
var.
dinleme yetkisi mi veriliyor?
-MİT mensuplarına dokunulmazlık mı
Hayır. MİT istihbari dinlemeleri
sağlanıyor?
mahkeme kararı ile yapıyor. İzin,
Ankara’daki herhangi bir Ağır Ceza
Hayır. Yasada MİT’e özel herhangi bir
Mahkemesi’nden talep edilecek. Sadece
yargısal koruma yok. MİT mensupları ile
ulusal güvenlikle ilgili yürütülen
ilgili sadece soruşturma usulü karara
çalışmalarda Türk vatandaşı
bağlanıyor. Bu ise MİT ile değil devlet
olmayanların dinlenmesine ve çok acil
memuru kanunu ile ilişkili.
durumlarda, sonrasında 24 saat içinde
mahkemeye başvurmak kaydıyla
dinleme kararını MİT Müsteşarı
-Bankaların ticari sırları MİT erişimine
verebilecek. açılıyor?
-MİT neden Türkiye vatandaşı
Hayır. MASAK, BDDK ve Maliye
olmayanları dinlemek istiyor?
Bakanlığı gibi kurumlar tüm mali
verilere ulaşabiliyorlar. MİT, terörizmin
finansmanı ile Türkiye’den transit geçen
Türkiye’ye her yıl 35 milyon turist
uluslararası şüpheli para trafiğinin
geliyor. Bunların bir kısmını istihbarat
izlenmesi gibi konularda verilere
15
ulaşmaya yetkili. Olası suistimal
sınırları belirgin hale getiriliyor. MİT’in
durumunda MİT mensuplarına
görev alanı tanımlanıp, siber güvenlik,
soruşturma yapılması hüküm altına
dış istihbarat ve terörle mücadele gibi
alınıyor.
konularla sınırlandırılıyor.
-MİT insan istihbaratına dayalı bir
-Muhaberat devleti mi olunuyor?
teşkilat olarak tanımlanmıştı. Yeni
durumda MİT dış istihbarat ve teknik
Muhaberat devleti ancak çok sayıda
istihbarata yönelmekte.
personel, içe dönük istihbarat, sınırsız
yetki, keyfi uygulamalar, adli kolluk gücü
-Terörle mücadele, dış istihbarat ve
yetkisi ve alana yaygınlıkla olur. Oysa
istihbarata karşı koyma konularında,
yasal düzenleme tam aksi düzenlemeleri
MİT’in sahadaki yetkileri
içeriyor.
tanımlanmamıştı. Sahada kullanılacak
yetkiler hukuki zemine oturtuldu.
Sahada kullanılacak yetkiye hukuki
zemin
-MİT mensuplarına ilişkin oluşan
şikayetlerin ne şekilde işleme konulacağı
Mevcut durumla yeni düzenleme sonrası
hukuken düzenlenmemişti. Bu
şikâyetlerin hangi usuller çerçevesinde
durum arasında yapılan karşılaştırmada
işleme alınacağı hukuki dayanağa
şöyle bir sonuç ortaya çıkıyor:
kavuşturuluyor.
-Mevcut durumda MİT sadece Başbakan
-MİT Müsteşarı hakkındaki soruşturma
ve MGK tarafından
ve yargılama usulleri net olarak
görevlendirilebiliyordu. Yeni durumda
düzenlenmemişti. MİT Müsteşarı’nın
ise MİT görevlendirmeleri Bakanlar
soruşturulması 353 Sayılı Askeri
Kurulu tarafından yapılacak. Daha önce
Yargılama Kanuna, yargılanması ise
muğlak ve sınırsız olan yetkilerin
16
KIS I M 3
Jurnalci MİT'ten Küresel
MİT'e
Mahmut Övür
Gazeteci-Yazar
Milli İstihbarat Teşkilatı'yla (MİT) ilgili
bugüne kadar yönetmeliklerle
yeni yasa taslağı Meclis gündeminde. Bu
yürütülmüş. Bu yüzden belki de yasal
yasaya itiraz edenler var ama işin garip
açıdan en güvencesiz kurum bizzat MİT. tarafı nedir biliyor musunuz? Türkiye
Bunun nedeni de büyük olasılıkla iç
devletinin en temel kurumlarından
siyasetin bir parçası olarak
istihbarat teşkilatının bir yasası yok. Bir
kullanılması... Her önüne gelen işine
yasa var ama yetersiz. İş daha çok
geldiği gibi kullanmış. Anlayacağınız
17
MİT, kendi vatandaşını jurnalleyen bir
operasyon çekmekten daha somut
kurumdan öteye geçememiş bugüne
"Paralel devlet" kanıtı olabilir mi?
kadar. Ağırlıkla askerin zaman zaman da
Geçmişte Mehmet Ağar-Mehmet Eymür
siyasi iktidarların korumasına sığınarak
çatışması yaşanmıştı ama böyle vahim
ayakta kalmış.
bir boyuta ulaşmamıştı.
Zaten bölgesel ve küresel sorunlarla
Eğer MİT'in bir yasası olsaydı büyük
ilgilenmek gibi bir durumu da yoktu;
olasılıkla daha az jurnalcilikle uğraşır,
çünkü o görevler, büyük olasılıkla MİT'le
daha az darbecilere boyun eğer ve daha
iç içe yaşayan CIA'ya veya Mossad'a
çok ülkenin bölgesel meseleleriyle
havale edilmişti. Bazen dış görevlerle
ilgilenirdi. Ve daha önemlisi Türkiye'nin
ilgilenseler de ne yazık ki o görevlerinin
dönüşümüne de katkı sunardı. Çünkü
de bir yasal dayanağı yoktu.
devletler tarihinde önce istihbarat
7 Şubat 2012'de olanlar MİT'in bu
örgütleri dönüşür sonra devlet. Bizde ise
yapısını, yasal dayanak sorununu
kanuni bir güvence olmadığı için siyaset
hatırlatmak açısından bir dönüm noktası
değiştiği halde MİT kendini
oldu. Şu manzara bile MİT'in nasıl bir
değiştiremedi. Bu haliyle bile ilk işaret
duruma düşürüldüğünün kanıtı. 7 Şubat
fişeğinin 2006'da MİT'ten geldiğini
günü, İstanbul MİT Bölge Başkanlığı
unutmayalım.
İstanbul Polisi tarafından sarılır. Adeta
İşte yeni yasa, MİT'i bu durumdan
kuşatma altına alınır. Polislerin arasında
kurtarıyor ve ilk kez yasal güvenceyle
başbakanlık koruma polisleri bile var. kurumsallaşmasının önünü açıyor.
İnsanlar tünellerden kaçırılıyor. Eski
MİT meselesi yıllardır iç siyasetin
müsteşarı ve yardımcıları korunaklı
tartışma konusu. Çünkü jurnalcilikten
evlere taşınıyor. Görevdeki müsteşarın
çıkıp, küresel kuruma dönüşemiyor.
yani Hakan Fidan'ın uçağı izleniyor ve o
Durumu eski MİT Daire Başkanı
izleme sonucu gözaltına alınması
Mehmet Eymür'e sordum. Eymür şöyle
planlanıyor. Dünyada örneği olmayan
diyor: "Bugüne kadar MİT'in kanuni
bir durum.
güvencesi yoktu. Sadece Başbakan
Türkiye'nin en dokunulmaz kurumuna
tarafından bir güvence vardı. İşler daha
18
çok yönetmeliklerle yürüyordu.
Yönetmelikleri bilmeyen kanunda böyle
bir madde yok diye MİT'e yüklenebilir."
Eymür'e 7 Şubat'ta İstanbul'da yaşanan
kuşatmayı hatırlatınca kısa bir cevap
verdi: "Ben MİT müsteşarı olacağım beni
almaya kalkacaklar ben o savcıyı alırım.
Böyle kepazelik olmaz..."
MİT'in yıllarca iç siyaset aktörü olarak
değerlendirilmesini de şöyle
yorumluyor: "Evet öyle... Zaten içteki
problemler hiçbir zaman bitmediği için
dışa dönük çalışma az. Daha önce
yazdığım için söyleyebilirim, daha çok
ABD'nin yani müttefiklerimizin istediği
yerlerde dış faaliyetler yapılmış."
Ve yeni yasaya ilişkin söyledikleri: "Ben
ayrıntılı incelemedim ama Sönmez
Köksal'la konuştum. O, ne zamandır
'beklediğimiz yasa çıkıyor' diye bir
yorum yaptı. Olumlu bakıyor. Yasal
güvencesi olan bir teşkilat olması lazım."
19
KIS I M 4
MİT Kanununda Değişiklik Öngören Yasa
Teklifine Dünya Ekseninden Bakış!
Ömer ADIYAMAN
Gazeteci-Yazar
Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT)
Dış güvenlik, terörle mücadele ve milli
Kanunu'nda değişiklik öngören yasa
güvenliğe ilişkin konularda Bakanlar
teklifi, eleştirilen maddelerde yapılan
Kurulu'nca verilen her türlü görevi
değişikliklerin ardından İçişleri
yerine getirmek, Dış istihbarat, milli
Komisyonu'ndan geçmişti. Kanun
savunma, terörle mücadele ve
Teklifi, MİT'in görevlerini yeniden
uluslararası suçlar ile siber güvenlik
belirliyor.
konularında her türlü teknik istihbarat
20
ve insan istihbaratı usul, araç ve
ülkelerin ve Amerika Birleşik
sistemlerini kullanmak suretiyle bilgi,
Devletleri’nin istihbarat mevzuatları
belge, haber ve veri toplamak,
incelendiğinde, istihbarat servislerine
kaydetmek ve analiz etmek ve İstihbarat
tanınan hak ve yetkiler çok daha geniş
kapasitesini, niteliğini ve etkinliğini
hükümler içerdiği görülecektir. Buna
artırmak amacıyla, çağdaş istihbarat
ilaveten, “milli güvenliğin korunmasını”
teşkilat usul ve yöntemlerini araştırmak,
bir toplumsal öncelik olarak kabul eden
teknolojik gelişmeleri takip etmek ve
bu ülkelerde, devletin menfaatlerini
uygun görülenleri temin etmek, MİT'in
zedeleyici şekilde gizli bilgi/belge
görevleri arasında yer alacak. Ancak bu
açıklayan veya yayınlayanlar hakkında
yasa tasarısı kamuoyunda yanlış
çeşitli cezai yaptırımlar düzenlenmiştir.
okumalara sebep oldu. Birçok medya
1. AVRUPA BİRLİĞİ ÜLKELERİNDEN
organı bu yasa tasarısının uluslararası
ÖRNEKLER
boyutunu araştırmadan tepkiler vermeye
ve yasa tasarısı ile ilgili kamuoyunda bir
1.1. İstihbarat Servislerinin Yetkileri
dezenformasyon yapmaya başladı. Sizler
Fransa’da, 2006 tarihinde yürürlüğe
için Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT)
giren Terörle Mücade Yasası uyarınca
Kanunu'nda değişiklik öngören yasa
istihbarat kurumları, kendi teknik
teklifinin dünyadaki örnekleri ile analiz
platformlarını kurarak iletişimdeki veri
etmeye çalıştık.
trafiğine (içerik) ve bilgilere (metadata)
MİT’in yetki esaslarına yönelik Kanun
erişim yetkisine sahip olmuşlardır. Aynı
Teklifi ile getirilen düzenlemeler,
yasaya göre, internet hizmet
evrensel demokratik standartlardan
sağlayıcıları, telefon şirketleri ve internet
uzaklaşmak anlamına gelmemektedir.
kullanımı sağlayan diğer tüm kuruluşlar,
Aksine, gizli yönetmeliklerle yürütülen
kendilerinden talep edildiği takdirde,
faaliyetler, bu kanun teklifi ile Meclis’in
müşterilerine ait tüm bilgileri, istihbarat
onayına ve kamuoyunun bilgisine
servislerine vermek zorundadır.
sunulmaktadır. Hollanda, Fransa ve
Birleşik Krallık’ta, “Posta, kargo,
İngiltere başta olmak üzere AB üyesi
internet ve telekomünikasyon hizmet
21
sağlayıcıları, bilgi talep eden istihbarat
çözümünde servis ile işbirliği yapmak
servisleri ile işbirliği yapmak
zorundadır (Madde25).
zorundadır.” Ayrıca yine İngiltere’de
- İstihbarat servisleri kablosuz
gizli servislerinin acil durumlarda
telekominikasyonu denetleme ve teknik
mahkeme kararı olmadan 48 saatlik
cihazlar yardımı ile belirli bir özelliği
dinleme yetkisi bulunmaktadır.
olmayan kablosuz telekomünikasyonu
Hollanda ise istihbarat servislerinin bu
almaya veya kaydetmeye yetkili
konudaki yetkisi daha da geniş tutulmuş
kılınmışlardır.
ve yasa ile gizli servislerin “sahte
sinyaller, sahte anahtarlar ya da sahte
- Servisler, teknik ya da teknik olmayan
kimlikler kullanarak otomatik bir
cihazlar vasıtasıyla, sahte sinyaller, sahte
sisteme sızabileceği, güvenlik engellerini
anahtarlar ya da sahte kimlikler
aşma girişiminde bulunabileceği ve
kullanmak sureti ile otomatik bir sisteme
sisteme ilişkin verileri kopyalayıp
sızabilir, güvenlik engellerini aşma
depolayabilecekleri” hüküm altına
girişiminde bulunabilir ve sisteme ilişkin
alınmıştır.
verileri kopyalayıp depolayabilir.
Hollanda parlamentosu tarafından 2002
- Hollanda istihbarat servisleri,
yılında yürürlüğe sokulan İstihbarat ve
operasyonel faaliyetlerine destek olması
Güvenlik Servisleri Yasası’na göre;
için tüzel kişilikler oluşturabilir ve
kullanabilirler.
- İstihbarat Servisinden bilgi talebi alan
servis ve hizmet sağlayıcılar, gerekli
- Personele sahte kimlik verilebilir ve
bilgiyi tedarik etmek zorundadır (Madde
kimliğin gizlenmesi için gerekli kayıt,
28).
doküman vb. tedbirler (natural cover
agent) alınabilir
- Faaliyet kapsamında, kriptolu veri
transferlerinin ve görüşmelerin
- İstihbarat Servisi personeli,
çözümünde bilgi sahibi olan kimse,
gerektiğinde teknik ekipman, sahte
Servis Başkanının yazılı emri olduğunda,
sinyal, işaret, anahtar, verici ya da kimlik
söz konusu kriptolorın (şifrelerin)
kullanarak bilgi işlem sistemlerine
22
gizlice girebilirler, kriptolu verileri
kullanabilirler. Buna ilaveten
çözebilirler, verileri kopyalayabilirler.
kendilerine ilgili makamca yetki verilen
güvenlik ve istihbarat servisleri personeli
- Ajanlar, servisin görevi/faaliyeti
veya sevk ve idare edilen diğer şahıslar ,
gerektirdiğinde ya da faaliyete veya
servisin görevleri ve operasyonları
kendilerine yönelik bir tehlike
bakımından gereklilik arz eden ancak
bulunduğunda, servisin talimatları
suç kapsamına giren faaliyetleri
doğrultusunda bir suçun işlenmesine
nedeniyle cezalandırılamazlar.
neden olabilir ya da suç işleyebilirler.
Ajanların işleyebileceği suçlar
Yine aynı Kanunun 25inci maddesine
tanımlanmamış veya bu suçlara bir
göre; “ AISE ve AISI Direktörlerinin
sınırlama getirilmemiştir.
teklifi ve Bakanlar Kurulu’nun
bilgilendirilmesi ile, bu servisler,
İspanya’da, Ulusal İstihbarat Merkezi
bireysel işletme veya herhangi bir tipte
Yasası’na göre İspanya Ulusal İstihbarat
şirket oluşturarak sahte ekonomik
Servisi (CNI), kişiler ve gruplar hakkında
faaliyetler yürütebilirler. Bu tür
güvenlik soruşturmalarının
faaliyetlerin bütçesi, örtülü güvenlik
gerçekleştirilmesinde kamu ve özel
istihbarat servisi ödeneklerine bağlıdır.
kurumlardan gerekli işbirliği talebinde
bulunabilir. Diğer kurum çalışanları CNI
Diğer taraftan, Avrupa Birliği’nin son
mensuplarına ihtiyaç duymaları halinde
üyesi olması nedeniyle Hırvatistan
gerekli belgeleri vermekle yükümlüdür.
örneği, Avrupa normlarına uyum
konusundaki en güncel örneklerden
İtalya’da 2007 tarihinde yürürlüğe 124
birini oluşturmaktadır. Buna göre, 2006
sayılı giren İstihbarat Sistemi
tarihli yasa ile Güvenlik ve İstihbarat
Kanunu’nun 14üncü maddesine göre; “iç
Servisi’ne verilen yetkiler arasında:
güvenlik ile sorumlu AISI ve dış
istihbarattan sorumlu AISE
- Vatandaşların anayasal hak ve
Direktörlerinin teklifi ve Bakanlar
özgürlüklerini kısıtlayan usül ve
Kurulu’nun bilgilendirilmesi ile, bu
yöntemlerin uygulanabileceği,
servisler gerçek olmayan kişisel veriler
içeren kimlik belgeleri ve sertifikaları
23
- Gizli yöntem ve süreçlerle tüm resmi
cezalandırılmaları, ifşaata teşebbüs
kayıtlara ve veritabanlarına erişim
durumu oluşursa dahi 6 aya kadar hapis
sağlanabileceği,
cezası alabilecekleri belirtilmiştir. 1911
Sayılı Kanun ile “casusluk” tanımının,
- Tüm devlet kurumlarında ve diğer tüzel
“devletin güvenliği ve çıkarlarına zarar
kişiliklerde görevli yönetici ve
verecek faaliyetlerin tümü” olarak geniş
çalışanların, istihbarat servisince talep
bir şekilde ifade edilmesidir. Bu
edilen verileri paylaşmakla mükellef
çerçevede, gizli resmi belgelerin,
olduğu,
şifrelerin, planların ve diğer gizlilik
- Görevli pesonelin, sadece teşkilata ait
dereceli dokümanın doğrudan veya
kimlik kartlarını kullanarak, kayıt
dolaylı olarak düşmana fayda sağlayacak
bilgilerine, veritabanlarına ve diğer
şekilde elde edilmesi, yayınlanması,
dokümanlara doğrudan erişim yetkisinin
kayda geçirilmesi, iletilmesi 14 yıl hapis
bulunduğu, ifade edilmektedir.
cezası ile cezalandırılmaktadır. Ancak
1.2. Gizli Bilginin İfşasına İlişkin Cezai
kayda geçen örneklerde ve iç istihbarat
Yaptırımlar
servisi MI5’in resmi internet sitesinde
Fransa’da, 2011 yılında kabul edilen
infaz edildiği görülmektedir.
sunulan bilgilerde bu cezanın katlanarak
Fransız İç Güvenlik Yasası 4üncü
Romanya’da, 1991 tarihli Ulusal
Bölümü’nde gizli servis ajanlarının,
Güvenlik Yasası’nın 17nci maddesine
elemanlarının ve kaynaklarının
göre Milli güvenliği zarar verecek şekilde
korunmasına ilişkin hususları hükme
gizlilik dereceli bilgilerin toplanması ve
bağlamıştır. Buna göre, istihbarat ile
yayınlanması adli suç olarak kabul
ilişkili kapalı faaliyet icra eden şahıslara
edilmekte olup, 2 ila 7 yıl arasında hapis
ait bilgilerin ifşası 5 yıla kadar hapis ve
75 bin Avro para cezası
cezası ile cezalandırılmaktadır.
uygulanmaktadır.
İtalya’da, Gizlilik dereceli belgeleri
Birleşik Krallık’ta 1989 tarihli Resmi
kaydeden, açıklayan,dokümante eden
veya ifşasını kolaylaştıran devlet
Sırlar Kanunu ile bilgileri ifşa edenlerin,
memurlarına ya da diğer kişilere, Ceza
2 yıla kadar hapis cezası ile
24
Kanunu’nun 326.maddesi uyarınca altı
2001 yılında yürürlüğe giren
aydan üç seneye kadar hapis cezası
Vatanseverlik Kanunu, FBI’ a Dış
verilir. Gizli kalması gereken kurum
Güvenlik İstihbarat Kanunuyla tanınan
bilgilerinden menfaat sağladığı ortaya
bu yetkiyi genişletmektedir. Bölüm
çıkan kişilere ise iki seneden beş seneye
215’de yer aldığına göre, terörle
kadar hapis cezası verilir.
mücadele kapsamında özel şirketler
sahip oldukları ticari kayıtları talep
2. AMERİKA BİRLEŞİK
halinde sunmak zorundadır. Yapılan bu
DEVLETLERİ’NDEN ÖRNEKLER
düzenlemelerle, halihazırda CIA, FBI ve
2.1. İstihbarat Servislerinin Yetkileri
NSA’in ulusal güvenlik ve terörle
FBI, Ulusal Güvenlik Mektupları
mücadele kapsamında, vatandaşları veya
diğerlerine ait her türlü finansal veriye
kullanarak, finansal kurumlardan ve
(para hareketleri, bakiye, sosyal güvenlik
kredi bürolarından (TransUnion,
numarası vb.) ve diğer belge, doküman
Equifax, Exparian) herhangi bir
ve kayıtlara erişim yetkisi
müşteriye ait tüm banka hesap
kayıtlarını, kredi raporlarını ve
bulunmaktadır.
kayıtlarını, adres, isim ve iş geçmişlerine
Yabancı bir gücün görevlisi veya o gücün
ilişkin kişisel verilere ulaşma yetkisine
adına hareket etmesi, sabotaj,
sahiptir. FBI tarafından talep edildiği
uluslararası terörizm gibi suçları
takdirde, finansal kurumlar, çalışanları
işlemekte olması ya da bu suçların
ve yöneticileri, tüzel veya bireysel
hazırlanmasına yabancı bir ülke adına
müşterilerine ait finansal kayıtları
katılmakta olması halinde, istihbarat
vermekle yükümlüdür. Bununla birlikte,
servislerinin bu kişinin iletişimini
hiçbir finansal kurum, çalışanı ve
denetleme hakkına sahip olduğu hüküm
yöneticisi, istihbarat servislerince
altına alınmıştır
(örneğin FBI) müşteriye ait finansal
FBI’a tanınmış olan uluslararası
kayıtlara erişim sağlandığını hiçkimseye
terörizm ya da gizli istihbarat
açıklayamaz.
aktivitelerinin engellenmesi için
kullanılan NSA adlı talep yetkisi ile
25
telefon santrali operatörü ve servis
Numaralı Kanun Grubu’nun 431nci
sağlayıcı çalışanları FBI görevlileri
maddesi ile Merkezi Haberalma Teşkilatı
tarafından talep edilen hukuki yardımı
(CIA) operasyonel bilgi ve belgeleri Bilgi
(teknik ekipman, teknik bilgi, teknik
Özgürlüğü Yasası’nın istisnası olarak
yardım) sağlamak zorundadırlar.
basın hürriyetine ilişkin çerçevenin
dışında tutulmuştur.
2.2. Gizli Bilginin İfşasına İlişkin Cezai
Yaptırımlar
ABD yasalarına göre, ulusal savunma
bilgilerinin başka bir ülke, başka bir
Savaş ve Milli Savunma başlıklı 50
ülkedeki bir grup ve/veya fraksiyona
numaralı Kanun Grubu 421nci
fayda sağlayacak şekilde doğrudan ya da
maddesine göre gizli istihbarat
dolaylı olarak ifşası, iletilmesi,
memurları, ajanlar, muhbirler ve
yayınlanması ömür boyu hapis cezası ile
kaynakların kimlikleri, söz konusu
cezalandırılabilmektedir. İlaveten
bilgilere erişim yetkisi bulunanlarca ifşa
açıkladığı ya da yayınladığı bilgi/belgeler
edilirse suçlu bulunan şahsa 10 yıla
nedeniyle gizli faaliyet yürüten istihbarat
kadar ağır hapis cezası; erişim yetkisi
servisi mensubunun ölümüne neden
bulunmayanlarca ifşası durumunda
olan kişi idam cezanına çarptırılabileceği
suçlu bulunan şahsa 5 yıla kadar ağır
hüküm altına alınmıştır.
hapis cezası ve kimlik bilgilerine yetkisiz
bir kişinin erişime teşebbüsü
durumunda ise suçlu bulunan şahsa 3
yıla kadar ağır hapis cezası verilebilir.
Görüldüğü üzere, ABD kanunlarında
istihbarat memurları ve servisler ile gizli
ilişkide bulunan tüm şahıslara ait
bilgilerinin basın yoluyla yayınlanmasını
da kapsayacak şekilde geniş bir bakış
açısıyla bakılmış ve “gizli bilgilerin
ifşası/açıklanması (disclosure)” ifadesi
benimsenmiştir. Buna ilaveten 50
26
KIS I M 5
‘Cemaat’in MİT’i Mi Olsaydı?
Halime KÖKÇE
Gazeteci-Yazar
AK Parti hangi yasayı çıkarırsa çıkarsın
siyaset olduğunu öğrenmeye başladık.
‘yok hükmünde’ olmasını isteyen yeminli
Bugünkü kutuplaşmanın gerçek sebebi
muhaliflerin tedavisi mümkün
de bu.
gözükmüyor. Yine de 12 yılın genel bir
muhasebesi olarak şu tespiti yapalım: Bu
süre zarfında devlet dediğimiz kabın
Ne güzeldi oysa, ‘evcil bir siyaset’
içini doldurması gereken asıl unsurun
devletin kudretini tanıyor, laf dinliyor,
27
haddini biliyordu. Devletin insana değil
Cumhurbaşkanı’nın önüne gidecek. Ve
de insanın devlete öncelendiği yeni
belki bu sefer CHP-MHP el ele tutuşup
paradigma, ordu, yargı, üniversite gibi
yasayı AYM’ye götürecekler.
doğrudan ya da dolaylı olarak vesayet
MİT yasasına itiraz edenlerin kesişim
kurumu işlevi gören yapıların
kümesi “AK Parti yapmışsa kötüdür”
değişmesini beraberinde getirdi.
önermesi.
Vesayet kurumları yer yer taarruza geçti
Bu yüzden ‘Erdoğan MİT’i’ diyorlar.
yer yer direndi sonuçta siyaset kurumu
Yasa tasarısı onaylanırsa olacak olan
lehine yeni bir yapılanma sürecine girdi
buymuş!
Türkiye.
Devleti siyasetten korumak!
Şüphesiz süreci tamamlayacak en önemli
faktör yeni anayasa yapımı olacaktı fakat
Devleti siyasetten korumak gerektiği
bu, siyaset kurumunun muhalefet
argümanına sarılanlar Baas rejimi
ayağınca engellendi.
savunuculuğu yapmak adına MİT’in
yetkilerinin hukuki meşruiyete
Siyaseti değersiz addeden bakışın son
kavuşmasından rahatsız oluyor.
temsilini ise MİT yasa tasarısı dolayısıyla
Meclis’te ve medyada yürütülen
150 bin kişinin katiline katil, Esad
tartışmalarda gözlemliyoruz.
rejimine muhaberat rejimi diyemiyor,
ama bu diktatörlüğe isyan eden Suriye
AK Parti tarafından gündeme getirilen
halkını terörist olarak addediyor.
her yasa tasarısında olduğu gibi yine
içeriğe bakmadan verilen peşin hüküm
Suriyelileri çaresizlikleriyle baş başa
‘Erdoğan’ın MİT’i’ yakıştırması oldu.
bırakıp IŞİD gibi katil örgütlerin
kucağına attıktan sonra Esad’ı kimyasal
Hatırlanacağı üzere tasarı seçimden
silah günahından temizlemek bile
önce de gündeme gelmiş fakat aceleye
mümkün olabiliyor!
getirilmemesi gerektiğine hükmedilip
seçim sonrasına ertelenmişti.
Bizim Aydınlıkçı Cumhuriyetçilere
Muhtemelen önümüzdeki hafta içinde
sorsan tek suçlu AK Parti. Çünkü MİT’i
görüşmeler tamamlanacak ve yasa
28
kullanarak Suriye halkını birbirine karşı
MİT, hem süreci ve hem kendini ‘paralel
kışkırttı!
savcılardan’ korumak durumunda
hissediyor. Binlerce kişiyi dinleyen bir
Ödüllü kariyerlerini patlatmak pahasına
yapının kalemşorleri ise utanmadan “bu
bu deli saçmalarını dolaşıma sokan
tasarıyla Türkiye muhaberat devleti
Batılı isimlere referans veren anti
olacak” diyor.
emperyalist nasyonal sosyalistlerimizin
kulakları çınlasın!
Karnından konuşan bir diğer yapı da
Gülen Cemaati. Onların derdi yeni değil.
Taaa Hakan Fidan’ın MİT Müsteşarı
atanmasıyla başladı rahatsızlıkları. Öyle
bir rahatsızlık ki bu İsrail ve Neocon
Amerika da aynı rahatsızlıkla malul. Bir
cemaatin kendi ülkesinin istihbaratıyla
neden bu denli ilgili olduğu ise izahı zor
bir konu. Hakan Fidan’la alıp
veremedikleri ne? İrancı olmakla
suçladıkları Fidan ve başka bazı isimlere
karşı yürüttükleri yıpratma operasyonu
Cemaaat’in hangi sorumluluk alanına
giriyor.
Ve tabii tasarıyı bir an evvel yasalaştırma
isteğinin gerekçesi olan çözüm sürecinin
selameti bahsi de “MİT siyasallaşıyor”
mavalını okuyanların en temel
rahatsızlığı. Çözüm sürecinde bizzat
müsteşarına kelepçe takılmaya kalkışılan
29
KIS I M 6
İstihbarat Reformu
Prof. Dr. Mahir Kaynak
Eski MİT görevlisi
Yeni bir MİT kanununun çıkması
işten ne sonuç beklendiğini belirler.
bekleniyor. Bu değişikliğe neden gerek
Bahsi geçen kurum bugüne kadar bu
duyuldu? Bürokrasi için çıkarılan
görevini kanuni sınırlar nedeniyle mi
kanunlar çalışmaların çerçevesini çizer
beklenen düzeyde yapamadı? Bugünkü
ve yapılacak işi tanımladıktan sonra
hedef, bu işin daha etkili biçimde
bunun kanuni sınırlarını belirler. Yani
yapılmasını sağlamaya matuf olarak
kanun bir işin nasıl yapılacağını değil bu
görülüyor. Yeni bir kanun çıkarmak
30
etkinliği artırmaz ama eğer mevcut
Demirel SSCB ile yaptığı ekonomik
kanun yapılacak işi engelleyecek bir rol
anlaşmalara dayanarak bazı yatırımları
oynuyorsa bunu düzeltecek bir kanun
gerçekleştiriyordu. Buna rağmen ABD
çıkartılabilir. Ama bu işlem de görevin
tarafından desteklenen hatta onların
etkin bir biçimde yapılacağı anlamı
desteği ile iktidara geldiği söylenen
taşımaz. Görevin etkili olarak yapılması
Demirel’in karşıtı ise solcu oldukları
için personelin iyi yetişmiş olması ve
söylenenlerdi ve bu solcu oldukları
yapılması gereken işin neyi amaçladığı
söylenenlerin de SSCB tarafından
kararlaştırılmalıdır. Bugüne kadar
desteklendiğine inanılırdı.
istihbarat komünizm ve irticayı
Bugüne kadar dünyadaki siyasi
önlemekle görevlendirilmiş ve buna ek
gelişmeler dışımızda sayıldı ve biz
olarak casusluk eylemlerinin ortaya
gelişmeleri Soğuk Savaş ölçüleriyle
çıkarılması beklenmiştir. Ancak tehlikeli
değerlendirdik. Şimdi bir olay analiz
eylemler ideoloji ile belirlendiği için
edilirken onun temsil ettiği ideoloji değil
yabancı servisler ülkemizdeki her
ulaşmak istediği hedefin ne olacağının
operasyonu farklı ideolojilerin kılıfı
bilinmesinin istihbaratın asıl hedefi
içinde yapma biçimini tercih etmiştir..
olduğu anlaşıldı. Mesela El-Kaide
***
örgütünün inancına değil hangi siyasi
hedefe varmak istediğine bakılmalıdır. 11
Bilindiği gibi Soğuk Savaş döneminde
Eylül olayların bunun ABD’ye karşı
komünizm ve irtica ile mücadele
olduğuna inanıldı. Yani gücü bilinmeyen
ediyorduk. Komünizmin arkasında SSCB
bir terör örgütü dünyanın en büyük gücü
var diyorduk irtica ise içerideki bazı
sayılan ABD’ye saldırabiliyordu. Her
çevrelerce destekleniyor ve ülkemizin
yerde var olduğu düşünülen CIA bunları
kuruluş ilkelerine aykırı oldukları
yıllarca bulamadı. Şimdi dünya
söyleniyordu. Ama düşüncede ciddi
ölçeğinde eylemler yapabiliyorlar. Bu
aykırılıklar vardı. Mesela solcular
eylemleri yapanın El-Kaide olduğu
Demirel’i ABD’nin desteklediğini
söylenebilir ama bu teröristler
söylüyor ve ona karşı tarafların
dünyadaki terörist pazarından toplanır
eylemlerinin içinde yer alıyorlardı. Ama
ve kendilerine kim oldukları söylenir. Bu
31
nedenle bir terör eylemini hangi
ideolojiye sahip olduklarına bakmadan
değerlendirmek gerekir. Mesela
iddialara göre İslam teröristleri
Müslüman ülkelerde eylem yapabilir
bunu kimin yaptığına bakmadan hangi
gücün operasyonu planladığı
araştırılmalıdır.
Yeni MİT kanunu çalışma için ortam
hazırlar ama ortam nasıl olursa olsun
olayı anlamak için yapanı değil yaptıranı
anlamak gerekir. Yeni MİT yönetiminin
bu formülü anladığı ve hiçbir gücün
teşkilatı aldatamayacağını, hangi örtüyle
gelirlerse gelsinler altta gizleneni
bulacaklarını sanıyorum. Bugünlerde din
bir örtü olarak kullanılıyor. Gerçek
dindar örtünün altındakine bakar.
32
KIS I M 7
Eski Türkiye Miti, Yeni
Türkiye MİT'i
Taha ÖZHAN
SETA Uzmanı
Hakan Fidan üzerinden yaşanan
Hakan Fidan'ın MİT müsteşarı olmasına
saldırılar, Türkiye'nin toplamda güvenlik
eski Türkiye'nin aktörlerinden çok
mimarisi ve tercihleri, sorun çözme
küresel odaklardan tepkiler gelmişti.
metotlarında yaşadığı değişim ve dış
İsrail oldukça nobran bir şekilde
politikada bağımsız kalma çabasıyla
rahatsızlığını dile getirirken,
doğrudan alakalıdır
Washington'daki gözü kapalı İsrail
taraftarı odaklar da huzursuzluklarını
33
gizleyememişlerdi. Asıl şaşırtıcı olan ise
yıllardır eski Türkiye'nin elitleriyle iş
adeta Fidan Türkiye'de istihbaratın
tutan küresel aktörler de eski
başına atanmamış da ABD'de ya da Tel
Türkiye'nin sanal konforuna fazlasıyla
Aviv'de bir kurumun başına gelmiş
alışmışa benziyorlar. Bir yönüyle
edasıyla 'içerden' eleştirilmesi veya
modern Türkiye'nin kuruluşuna kadar
ismine dikkat çekilmesidir. Küresel
götürmenin mümkün olduğu bu 'nikâh',
odaklardan gelen açıklamalar, özellikle
ilk ciddi yapısal darbeyi Irak işgaline
son bir haftada ABD'deki iki büyük
Türkiye'nin ortak olmamasıyla almıştı.
gazetede sadece Fidan'ı merkeze alan
ABD'de iki dönem neocon iktidarının
garip haber-analizlerin satır aralarında
doğrudan bölgemize yansıyan
verdiği hava da, Hakan Fidan'ın
neticeleriyle muhatap olan I. AK Parti
Türkiye'nin Milli İstihbarat Başkanı
dönemi oldukça sıkıntılı da olsa Irak
olduğu şeklindeki basit gerçeği bir türlü
işgalinin doğrudan Türkiye'ye fatura
sindirememe halinden ibaret. Bu
edilmesini engellemeyi başarmıştı.
gerçekten ilginç bir durum. Başka bir
Küresel odaklar Türkiye'de değişimin
ülkeye ve o ülkenin istihbarat kurumuna
ısrarını ve ciddiyetini ancak AK Parti
dair Washington ve İsrail'in bu denli
2007 seçimlerinde ezici bir çoğunlukla
pervasız davranması kendileri açısından
iktidara gelince fark edebilmişlerdi.
oldukça sıkıntılı bir durum. Daha
2007 seçimlerine kadar olan dönemi,
sıkıntılı olan ise yıllar içerisinde
geçmiş 'sapmalar' gibi, müesses nizam
Türkiye'de güvenlik sektörüyle
tarafından 'balans ayarı' yapılacağı
neredeyse akraba olacak kadar yakın
beklentisiyle geçirmişlerdi. 22 Temmuz
olduklarını düşünürken bir atama ile
2007 sonrasında Türkiye ve AK Parti
boşa çıkmalarına şaşırmaları.
eleştirilerinde birinci başlığın 'dış
Eski Türkiye'nin unsurları, batı ve
politika' olması bu anlamda şaşılacak bir
İsrail'le kurdukları sorunlu ilişkilerin bir
durum değildir. Bugün Hakan Fidan
sonucu olarak hem kendilerini hem de
üzerinden yaşanan oldukça sıradan
Türkiye'yi vizesiz operasyon merkezine
saldırılar da Türkiye'nin toplamda
dönüştüren aktörleri fena halde
güvenlik mimarisi ve tercihleri, sorun
yanıltmışa benziyorlar. Benzer şekilde
çözme metotlarında yaşadığı değişim ve
34
dış politikada bağımsız kalma çabasıyla
Beyaz Saray'daki fotoğraf karesine giren
doğrudan alakalıdır.
'Erdoğan- Davutoğlu-Fidan' üçlüsünü
Fidan'la ilgili ardı ardına çıkan yazılara
taşınması zor bir ekip makasına sokarak,
göz atacak olursak karşımıza oldukça
bir karakter suikastı yapmaksa bu
ilginç bir tablo çıkıyor. Öncelikle bu
yazılarla bu hedefe ulaşılamayacağı
denli kör göze parmak bir takvimin, yani
aşikâr. Çünkü bu yazılarda dile
bir haber analizin hemen ardından
getirilenin çok daha ötesinde ve detaylı
diğerinin mütemmim cüzü edasıyla
bir şekilde o fotoğraf karesini oluşturan
çıkması garip bir aceleciliğe delalet
vizyon kendisini açıkça ifade ediyor
ediyor. Benzer bir aceleciliği 7 Şubat'ta
zaten. Hatta bu denli açık bir şekilde
Fidan yerli unsurlar marifetiyle hedefe
pozisyon almaları eleştiriliyor. Yani
konduğunda yaşamıştık. Adeta bir an
mezkûr yazılar marifetiyle deşifre edilen
evvel vazifesini yapmaya çalışan ve
bir durum yok.
oldukça acemi bir hava veren bir saldırı
Eğer mesele Türkiye'de üçüncü ülkelerin
furyası var karşımızda. Açıkça sorununu
vizesiz istihbarat operasyonları
veya derdini de ifade edemeyen, servis
yapmasının Fidan tarafından
edilmiş haberler eşliğinde en temel
engellenmesi ise bunu da ilginç bir
tutarlılık sorununu bile göz ardı etmeyi
şekilde aynı yazılarda açık bir şekilde
göze almış bir tarz olduğunu görüyoruz. söylendiğini zaten okuyoruz. Yani
yazıları okuyanlar şu basit kanaate hızla
Yeni Türkiye vizyonu sancısı ulaşıyorlar: Türkiye daha önce istihbarat
Öncelikle Hakan Fidan'ı ABD'nin ve
örgütlerinin oldukça rahat hareket ettiği
İsrail'in çıkarlarını korumadığı tınısıyla
bir ülke iken Fidan'la beraber bu durum
eleştirmenin 'orijinalliğini' anlamak
değişmiş. Bu da oldukça sıradan, ciddi
mümkün değil. Oldukça kaba bir mesajla
bir ülkede olması gereken bir durum
PKK'ya, Suriye muhalefetine, bölgedeki
olduğuna göre yine şaşırmıyoruz.
ve batıdaki aktörlere 'birebir tanıdıkları
En son istihbarat başkanı bir skandaldan
bir isimle' ilgili kanaat değiştirmeyi vaaz
dolayı görevinden ayrılmak zorunda
eden naif bir yaklaşım arzı endam
kalan ABD'de son yıllarda güvenlik
ediyor. Eğer mesele Fidan'ın üzerinden,
sektöründe ciddi kıpırdamalar var.
35
Gerek Asya eksen kayması girişiminin
vizyonunu ortadan kaldırabileceklerini
arzulandığı şekilde devam etmemesi
düşünmeleri sadece kendi naifliklerini
gerekse de post-11 Eylül sonrası bir türlü
gösterir. Hatırlanması gereken Beyaz
rayına oturamayan güvenlik politikaları
Saray karesinin Türkiye içerisinde ve
son dönemde yeni bir imtihanla da karşı
bölgede ne(re) ye tekabül ettiğidir.
karşıya. Wikileaks'le birlikte ABD'nin
diğer ülkelerde kurduğu mahrem
ilişkiler ortaya saçılmaya başladı.
Snowden vakasıyla birlikte ciddi
boyutlara ulaşan güvenlik zafiyeti
Amerikan diplomasisine de yansımaya
başladı. Son dönem yaşanan olaylardan
sonra ABD'li bürokratlarla veya
siyasilerle güven ilişkisi ciddi yara almış
durumda. Ciddi üslup ve tarz sorunları
ortaya çıkaran bu durum güven
ilişkilerini de derinden sarsmaktadır. Bu
durumun en temel sebebi ise ABD içinde
artık bir krize doğru giden farklı
kampların kendi aralarındaki
rekabetleri. Fidan haberlerine
malzemelerin servis ediliş tarzı, verilen
bilgiler ve kimlere verildiği bu durumun
artık açık bir kanıtı.
Fidan haberinde kullanılan Beyaz
Saray'daki 'Erdoğan-Davutoğlu-Fidan'
karesini Türkiye'den bağımsız, eski
Türkiye'de olduğu gibi kendi başlarına
'üç elit' düzeyinde okuyanların 'kişisel
bir saldırı' kampanyasıyla yeni Türkiye
36