EV ÖDEVLERİ Hasan Basri Dursun > [email protected] Giriş Ev ödevlerinin verilmesi konusu okul hayatında her zaman güncelliğini korumuştur. Bir bakış açısına göre ev ödevleri okul hayatının vazgeçilmez bir parçasıdır. Ev ödevleri olmazsa öğrenciler okulda öğrendiklerini pekiştiremezler, tam öğrenme gerçekleşmez ve öğrenci okul dışı saatlerini dersle ilgisi olmayan işlerle geçirecektir. Bir bakış açısına göre ise ev ödevleri vermek öğrencilere ilave bir sıkıntı yüklemektedir. Böylece öğrencilerin okul dışı zamanlarda sosyal etkinliklere katılmaya, hobilerini geliştirmeye zamanı kalmamaktadır. Türk millî eğitimindeki program değişikliğiyle “Ev Ödevi” tanımı, şu anda sadece ortaöğretim kurumlarında devam ederken, ilköğretim okullarında proje ve performans görevleri ismi yer almaktadır. Bu yazıda, Alman eğitim sisteminde de tartışmalara neden olan ev ödevlerinin nasıl daha yararlı olacağı, ödev verilirken dikkat edilecekler, ödevlerin kontrolü ve velilere ev ödevleri hakkında bildirilmesi gereken önerilere yer verilmiştir. Yararlı ev ödevleri Yararlı ev ödevleri denildiğinde farklı bakış açılarından kaynaklanan tanımlar ve gözlemler ortaya çıkıyor. Uygun ödevler verilmesi ile ilgili önemli fikirler, ancak her dersin öğretimi ile ilgili disiplinlerden çıkarılır. Çünkü her dersin öğretimi birbirinden farklıdır. Bu farklılık o derslerle ilgili verilmesi gereken ödevleri de ilgilendirir. Ödevlerin, bir dersle ilgili çok önemli görülen noktaların öğrencilerin öğrenme süreçlerine etki ederek onların öğrenmelerine katkıda bulunacak şekilde olup olmadığı sorusu devamlı güncelliğini korumaktadır. Eğer henüz anlatılan bir konu ile başka bir kural veya başka bir gramer yapısı ilişkilendirilmek isteniyorsa bununla ilgili bir ödevin verilmesi yararlı değildir. Ancak öğrenci verilecek ödevle konu hakkında daha yeterli bir hale gelecekse yararlıdır. Eğer derste anlatılan konu hakkında temel bir anlayışa ve tam bir yeterliliğe sahip değilse verilen ödevin öğrenciye yararı az olacaktır. Birbirinden farklı talepler içinde olan ve bireye özel olmayan herkese aynı olarak verilen ev ödevlerinin gerçekleştirilmesi güç olmaktadır. Özellikle tüm öğrencilerine yararlı olacak ev ödevi vermek isteyen öğretmenler, ders yılı başında öğrencilerinin farklı başarı düzeyleri hakkında henüz yeterli bilgiye sahip olmadığından öğrencilerin bilgi sınırlarına çok çabuk çarpar. Tüm bunlara rağmen farklı başarı düzeyinde olan öğrencilerin bulunduğu öğrenci gruplarına da farlılıklarını dikkate alarak ev ödevi verilebilir. Bu, ya farklı zorluk derecelerine göre ev ödevi vermek yoluyla veyahut öğrencilerin ev ödevi miktarını kendilerinin belirlemesi yoluyla olur. Örneğin matematik dersinde herkesin çözmek zorunda olmadığı faklı zorluk düzeylerinde ev ödevleri hazırlanabilir. Genel olarak, öğretmen eğer gerçekten yararlı olduğuna inanıyorsa o ödevi öğrencilerine vermelidir. Eğer sadece bir alışkanlık olarak ders sonunda veriliyorsa, o ödev öğrencilerin zamanlarını boşuna harcamalarına yol açar. Başka bir deyişle ev ödevinin niceliği değil niteliği yani kalitesi daha önemlidir. Normal eğitim yapan okullarda etüt dersleri ilave edilerek ev ödevlerinin okulda yaptırılması daha yararlıdır. Böylece öğrenciler birbirlerine yardım ederler ve bu farklı bir öğrenme kültürünü de beraberinde getirir. Örneğin çok başarılı bir öğrencinin başarısız bir arkadaşına bir konu hakkında alıştırma yaptırmasına fırsat verilebilir. Öğrenciler yapılan çalışmaları yazılı olarak da öğretmene sunabilirler. Bu şekilde öğrencilerin birlikte hazırladıkları ödevler daha motive edici ve yararlıdır. Geleneksel ödevler yerine kaynak kişilere veya kitaplara başvurarak birlikte çalışmayı gerektiren, bilgi toplamayı ve toplanan bilgilerin doküman olarak yazılı hale getirilmesini içeren ödevler daha yararlıdır. Ev ödevi verilirken dikkat edilmesi gereken noktalar • Öğrencilere birbirinden farklı çok sayıda ev ödevi vermek • Öğrencilerin ev ödevi miktarını kendilerinin belirlemesi • Başarılı öğrencilere ilave ev ödevlerinin verilmesi • Başarılı öğrencilere ev ödevi verilmemesi • Başarılı öğrencilere başka ders kitaplarından veya eskiden kullanılmış ders kitaplarından ev ödevlerinin verilmesi • Öğrencilerin birbirlerine ödev yaprakları hazırlaması • Öğrencilerin boş zamanlarına ayarlanmış doküman hazırlamaları. Örneğin, matematik dersi için açıları anlatan bir yazılı ve görsel bir ödev hazırlatılması yada çevresindeki ağaçların cinsi ve özelliklerini anlatan bir kitapçık hazırlatılması gibi. • Öğrencilere tek veya grup olarak bir konu hakkında sunular hazırlatılması • Başarı düzeyleri farklı iki öğrencinin birlikte bir alıştırma yapması veya öğrenilenlerin kontrolünü yaptırmak amaçlı alıştırmaları birlikte yapmaları • Ara sıra öğrencilerin kendilerine çeşitli ödevler hazırlatılması Ev ödevlerinin verilmesi Ev ödevleri genellikle ders saatinin bitimine doğru verilir. Ödev, mecburi olmadıkça bu bir sorun oluşturmaz. Ancak mecburi ödevler geç verildiğinde öğrencilerin ödev hakkında soru sormaları ya da ödeve yoğunlaşmaları zor olmakta veya öğretmenin ödevle ilgili açıklama yapmaya zamanı kalmamaktadır. Ayrıca öğrenciler ya hemen teneffüse çıkmak istemekte ya da eve gitmek veya servise yetişmek için hazırlık yapmak istemektedir. Bazen ödevi not etmeleri için zaman yetersiz olduğundan ödevi konusunda ne yapacağını bilmeden okuldan ayrılmaktadır. Ev ödevleri öğrencilerin okuldan sonraki çalışmalarında ağırlıklı bir öneme sahip olması nedeniyle okulun önemli bir işidir. Bu yüzden öğretmenler ev ödevi vermek için devamlı yeterli zaman ayırmaları gerekir. Bunun haricinde öğrencilerin ödevle ilgili geribildirim vermeleri için gergin olmayan bir ortam oluşturmaları gerekir. Ev ödevlerinin nasıl bir şekilde hazırlanırsa daha güzel olacağı hakkında ki önemli noktalar öğretmenler tarafından açıklanmalıdır. Bu noktaların açıklanması, öğrencilerin motive olmalarına yardım eder ve ödevin anlamını kavramaları için vazgeçilmez bir öneme sahiptir. Derslerin anlaşılır hale getirilmesi Derste işlenen konuların öğrenciler tarafından daha iyi anlaşılması için konular kısa, bölüm bölüm, inşacı, öz olarak ve örneklerle işlenmelidir. Bu, özellikle ev ödevlerinin daha rahat yapılabilmesi için önemlidir. Uygun öğrenme ve çalışma teknikleri Öğrencilere gösterilen uygun öğrenme ve çalışma teknikleri, ödev verilirken yeniden hatırlatılarak, bu tekniklerin uygulanmasında ödevlerin fırsat olarak görülmesi sağlanmalıdır. Değerlendirme kriterleri Verilen ödevlerin nicelik ve nitelik açısından iyi taraflarının nasıl ölçüleceği detaylı olarak açıklanmalı, öğrenciler aydınlatılmalıdır. Bir ödevde bulunması gereken asgari şartların ve ödevden beklenen doğruluk, yaratıcılık ve özen derecesinin açıklanması gerekir. Öğrenciler bu bilgilerin verdiği güven duygusuyla okul dışı saatlerinde daha bir hedefe kilitlenmiş bir şekilde ödevlerini yapmaya çalışırlar. Farklı imkân ve öğrenme yolları Bütün öğrencilerin aynı ödevi aynı şekilde yapması istenmemelidir; buna gerek de yoktur. Öğrencilere, kendi öğrenme şekillerine uygun olarak ödevlerini yapmaları önerilmelidir. Öğrencinin o gün yeni öğrendiği ders içeriğinin okul dışı saatlerde kullanabileceği çeşitli imkânlar gösterilmelidir. Öğrenciler, başarılı şekilde yerine getirebilecekleri sorumlu, gönüllü, ilave ve örnek olabilecek zor ödevler yapabilir, formüle edebilirler. Ödevlerle ilgili geri bildirim Öğretmenler, bir ödev verirken ödevin zamanı ve şartları hakkında her şeyi düşünemeyebilir ya da tarif edemeyebilirler. Bu yüzden öğrencilerden ödevler hakkında anlaşılmayan bir şey olup olmadığı hakkında geri bildirim soruları istemeleri gerekir. Bunu düşünmeleri için de öğrencilere yeteri kadar zaman verilmelidir. Bunun olması için uygun sınıf atmosferinin oluşması gerekir. Bu sorular geldiğinde, ödeve dikkatini tam olarak vermeyen öğrencilerin daha iyi öğrenmeleri de sağlanmış olur. Öğrencilerin ödev değerlendirme kriterleri hakkında sorular sorması, yapıcı önerilerde bulunması ve ödevin yeteri kadar anlaşılmadığı yerleri işaret etmesi takdir edilmelidir. Memnuniyet içeren bir jestle öğrencilere kısa bir açıklama yapılması gerekir. Ev ödevini tekrar etmek ve ettirmek Öğrencilerin dikkatlerinin dağınık olması gibi nedenlerle ödevin bir defa daha tekrar edilmesi, birkaç öğrenciye tekrar ettirilmesi hem ödevin daha anlaşılır hale gelmesini sağlar hem de öğretmenin ödevle ilgili anlaşılmamış yerleri görmesini sağlar. Ödevin tahtaya yazılması Ödevlerin tahtaya yazılması özellikle küçük öğrencilerin ödevi defterlerine yazmalarını kolaylaştırır. Ayrıca ertesi güne kalması sağlanarak, öğrencilerin ertesi gün ödevi tartışmaları ve ödevle ilgili beklentilerin neler olduğunun bir daha gözden geçirilmesi sağlanabilir. Ev ödevlerinin yazdırılması Özellikle küçük öğrenciler için bir ev ödev defteri istenerek deftere yazmaları istenir. Büyük öğrencilerden böyle bir defter istenmeyebilir. Ama onlardan da ödevlerin unutulmasını önleyecek tedbir almaları istenmelidir. Kısaca ev ödevi verilirken: • Yeteri zaman ayrılmalı • Öğrencilerin dikkati çekilmeli • Ödevin anlam ve önemi hatırlatılmalı • Ödevin anlaşılır hale getirilmesi için çaba harcanmalı • Uygun öğrenme teknikleri hatırlatılmalı • Değerlendirme ölçütleri belirtilmeli • Farklı öğrenme imkân ve yolları gösterilmeli • Ödevle ilgili geri bildirim soruları istenmeli • Ödevle ilgili sorular uygun bir şekilde cevaplandırılmalı • Ödevler tekrar edilmeli ve ettirilmeli • Ödevler tahtada ertesi güne kadar yazılı olarak kalması sağlanmalı • Ve ödevler yazdırılmalıdır Ev ödevlerinin kontrol edilmesi ve değerlendirilmesi Kontrol sözcüğü genellikle insanda olumsuz bir çağrışım yapmaktadır. Ancak özellikle küçük öğrenciler yaptıkları, emek harcadıkları ödevlerin ciddiye alındığını görmek isterler. Ödevler kontrol edilmediğinde hayal kırıklığına uğrarlar. Kontrol olmazsa ödevlerini yapmaktan kaçınıp ciddiye almayabilirler. Büyük öğrenciler için kontrol olmasa bile ödevlerin kendileri için ne kadar yararlı olduğunun hatırlatılması ve bu bilincin uyarılması yararlı olacaktır. Ancak onlar da verilecek çözüm yaprakları veya başka imkânlarla kendi öğrenme başarılarını sınamak ve kontrol etmek isterler. Kural olarak ödevler düzenli olarak kontrol edilmelidir. Ara sıra yapılan kontroller hangi öğrencinin konuyu iyi anlamış veya anlamamış olduğunu göstermez. Öğrenci, verilen matematik ödevinde tüm hesaplamaları yanlış yapmış veya verilen alıştırmaları kriterlere uymadan yapmış olabilir. Bu yüzden ev ödevlerinden tam olarak yararlanmak için sürekli kontrol edilmesi çok önemlidir. Ödevleri değerlendirmek öğrencilerin ders içeriği hakkındaki zorluklarını, hangi öğrencinin hangi konuda yardıma ihtiyaç duyduğunu da gösterecektir. Bunun dışında çok başarılı olan öğrenciler, sınıfta değerlendirilerek diğer öğrencilerin bundan olumlu sonuç çıkarmaları sağlanabilir. Öğrencilerin ödevleri kontrol edilirken defterlerine notlar ve uyarılar yazılabilir. Bu uyarılar velilere imzalattırılır. Ödevlerin kontrolünde tepegöz veya çözüm yaprakları kullanılabilir. Ödevlerin kontrolünde aşağıda gösterilen noktalar önemlidir: • Ev ödevleri bir an evvel kontrol edilmelidir. • Ev ödevlerini kontrol etmek için çok zaman harcanmamalıdır. • Ev ödevleri kontrolleri öğrenme ve öğretme süreçlerine uyumlu olmalıdır. Ders başında yapılan kontrol derse ilgi çekmek için motivasyon aracı olarak kullanılabilir. • Öğrencilerin ev ödevlerini kendilerinin yapması gerektiği konusunda dürüst olması gerekir. • Ödevlerin yapılıp yapılmadığı ve niçin yapılmadığı konusunda öğrencilerden geri bildirim alınmalıdır. • Ev ödevlerini yapmayan öğrencilere gereken yaptırımlar ve tekrarlar verilmelidir. • Öğrencilere nesnel ve tarafsız davranmalı, azarlayıcı değil, çözüm taraftarı olunmalıdır. • Değerlendirme ölçüleri anlaşılır hale getirilmelidir. Kontrollerde bu ölçütler hatırlatılmalıdır. • Başarılı ödevler takdir edilmelidir. • Düzeltilmesi gereken ödevler söylenmelidir. • Anlaşılmamış veya öğrenmede sıkıntı çekildiği tespit edilen konular tekrar edilmelidir. • Öğrencilerin otokontrol mekanizmaları geliştirilmeli, sürekli olarak kendilerini kontrol etmeleri sağlanmalıdır. • Ödevler hakkında öğrencilerin soru sormaları desteklenmelidir. Öğretmenlerin paylaşımı Öğretmenlerin ev ödevleri verirken diğer meslektaşlarından saklayarak değil birlikte veya herkesi haberdar ederek ödev vermesi zümre öğretmenlerinin birbirleriyle istişare etmesine, işbirliğine ve eksikliklerin daha iyi görülmesine yardım eder. Ayrıca mesleki tecrübe ve bilgi alışverişine ve mesleki dayanışmanın oluşumuna katkıda bulunur. Almanya’nın bir ilkokulunda ev ödevleri hakkında velilere dağıtılan örnek bir bildiri: Sayın veliler Emek verilmeden başarı olmaz. Ev ödevleri sınıfta yapılan yazılılar gibi yapılmak zorundadır. Bunun stresinden tamamen kaçınmak zordur. Ancak bunun üstesinden gelmek için çocuklarınıza yardım edebilirsiniz. 1.Çocuğunuzun kapasitesinden fazla bir beklenti içinde olmayınız. Aşırı beklenti çocukların öğrenme sevincini yitirmesine sebep olur. 2.Çocuğunuzla günün akışı içinde neler yaptığı hakkında konuşunuz. Çocuk için önemli olan sadece okul değildir. O’nu herhangi bir yargılamaya tabi tutmadan nötr olarak sadece dinleyin. 3.Çocuğunuz yapması gerekenleri kendisi yapsın, siz yol gösterin, ama herhangi bir şey yapmayın. Ev ödevleri Ev ödevleri için gerekli olan zaman; birinci ve ikinci sınıflarda en fazla 30 dakika, üçüncü ve dördüncü sınıflarda en fazla 60 dakika olmalıdır. Eğer çocuğunuzun ev ödevleri için daha fazla zaman problemi varsa öğretmenine başvurunuz. Çocuğunuza ev ödevlerinde sürekli yardımcı olmayınız. Çocuğun yanında oturup durmayın. Amaç, çocuğun her zaman tek başına bağımsız olarak ders çalışması olmalıdır. Çocuğunuza ödevi hakkında sorular sorarak, ödevi sonunda kontrol ederek veya sesli okutturarak ilginizi gösterebilirsiniz. - Yazı masası sadece ödev için ayrılmalı, CD, oyuncak ve çizgi roman gibi şeyler olmamalıdır. - Ev ödevi saati belirlenmeli, akşam geç saatlere bırakılmamalıdır. - Ev ödevi yapılırken sessizce (fondan) bir müzik dinlenebilir; ama televizyon, telefon açık olmamalıdır. - Ödeve kolaydan başlanmalıdır. Çocuk kolay konuları yaptığında özgüven kazanır. - Ev ödevleri bir, iki veya üç defa gözden geçirilmeli, önemli görülenlerin altı çizilmelidir. - Kalem, silgi ve defterin yedeği bulunmalıdır ki, birisi biterse dikkati dağılmadan ödevine devam edebilsin. - Ev ödevleri için ödül olarak şekerli yiyecekler veya televizyon seyretme uygun değildir. Bunun yerine oyun oynamak, kitap okumak veya hayvanat bahçesini ziyaret gibi ödüller daha uygundur. Bu eğitsel tedbirlerin başarısı, okul ve aile arasında güvene dayalı bir işbirliğinin olmasına bağlıdır. Çocuk her iki tarafın el ele çalıştığını görürse kendi başarısı hakkında bir özgüvene sahip olur. Kaynakça: Hühman, Katrin. Kohler,Britta. Mergenthaler, Ziva.Wego, Claudia (2007): Hausaufgaben an der Ganztasschule. Wochenschau Verlag Weinheim Becker,G.E./Kohler, B.(2002): Hausaufgaben kritisch sehen und die Praxis sinnvoll gestalten.Weinheim. Kohler,B (2003): Hauraufgaben.Helfen _aber wie? Weinheim
© Copyright 2024 Paperzz