- Ća aTaFX XiZ\5T TĈTeÖ® Z M R K O L E J Z M R K O L E J RE RRE EH BE ER RL LiK K REH HB BER RL LiK K BÜLTEN N BÜ B ÜL LT TEN SAYII 2 1 REHBERLKVEÖLÇME DEERLENDR MESERVS 2 ÇNDEKLER ÖZELZMRKOLEJREHBERLKVEÖLÇME DEERLENDRMESERVSÇALIMALARI REHBERLKMOTVASYON BEYNVEHAFIZA 7YA–KNCBUNALIMDÖNEM HAYATTAOLUMLUDÜÜNMENNÖNEM ÖFKEVEKONTROLÜ SINAVKAYGISIYLANASILBAAÇIKARIZ? OKULLARDAREHBERLNÖNEM KENDMZDEERLENDRMEKÖES KENDMZDEERLENDRMEKÖES HAYATINANLAMI ……………………………………………………………………4 ……………………………………………………………………6 ……………………………………………………………………7 ……………………………………………………………………10 ……………………………………………………………………15 ……………………………………………………………………17 ……………………………………………………………………20 ……………………………………………………………………22 ……………………………………………………………………24 ……………………………………………………………………29 ……………………………………………………………………30 3 ÖZEL ZMR KOLEJ REHBERLK VE ÖLÇME DEERLENDRME SERVS ÇALIMALARI ÖRENCLERMZE YÖNELK ÇALIMALAR x x x x x x x x x x x x Oryantasyon (okula uyum süreci) çalmalar, “Rehberlik Servisini Nedir?” Bilgilendirme çalmas, Örenci Ders Çalma Planlarnn hazrlanmas, Örenci Koçluk Sisteminin uygulanmas, Rehberlik Snf Etkinlikleri, lkokul ve okulöncesi kademelerinde örenci ders gözlemlerinin yaplarak örencilerin geliim takibinin yaplmas, Okulöncesine yönelik Sosyal Uyum Gözlem Formlarnn Uygulanarak örencilerin sosyal uyumlarn tespit edilmesi, “Hedefim Var” çalmas, Kariyer kulübüyle birlikte “Mesleki Gölge” çalmas, Aylk rehberlik panosu örenci bilgilendirmesi letiim becerileriyle ilgili grup etkinlikleri lkokul ve Okulöncesi örencileriyle Sosyal Beceri Çalmalar Uygulanan Test ve Envanterler x x x x x x x x Otobiyografi Örenme Stilleri Testi Çalma Davranlarn Deerlendirme Anketi Buldon Dikkat Testi Çoklu Zeka Envanteri Problem Tarama Envanteri Okulöncesi örencilerimize “Geliim Tarama Testi” Hazrlk snf örencilerimize “Okul Olgunluu Testi” Yaplan Sunumlar x x x x x Verimli Ders Çalma Yöntemleri Arkadalk likilerimiz TEOG(Yeni SBS sistemi) ve YGS-LYS Sistemi Nedir? Öfke Kontrolü ve Kiiler Aras letiim Ergenlik Dönemi Özellikleri 4 Dier Çalmalarmz x Bireysel ve Grupla Rehberlik x Bireysel danmanlk x x x x ÖLÇME DEERLENDRME ÇALIMALARI Her snf düzeyinde aylk deneme snav uygulamalar, Snav gruplarna her hafta deneme snav, Deneme snav sonuçlarna göre ihtiyaç duyulan örencilerle birebir çalmalar, Etüt planlamalar, VELLERMZE YÖNELK ÇALIMALAR Veli Seminerleri x x x x x x x x x x x x “Çocuum Okula Balarken” uyum süreci önerilerimiz, Rehberlik servisimizin tantm, TEOG( Yeni SBS sistemi ) ve YGS-LYS sistemi tantm, Aile –Çocuk ve Öretmen letiimi, Okulöncesi Dönemde Anne-Baba Tutumlar, Çocuklarda görülen Uyum ve Davran Sorunlar, Dikkat Eksiklii Nedir? Çoklu Zeka 2 Ya Sendromu 3 Ya Geliim Özellikleri Hazrlk Snfnn Önemi Okul Olgunluu Nedir? Bilgilendirme Broürleri x x x x x x x Örenme Stilleri Nedir? - Özellikleri Nelerdir? Verimli Ders Çalma Alkanl Kazandrma Çoklu Zeka Nedir? Örenme Stilleri Okulöncesi Geliim Tarama Testi Sonuç Karnesi Hazrlk snf Okul Olgunluu Testi Sonuç Karnesi Çoklu Zekâ Alanlar Sonuç Karnesi Dier Çalmalarmz x Veli görümeleri x Aylk web sitesi güncel rehberlik bilgilendirme yazlar 5 R REH HBER RLK - MO OTV VAS SYON N Adnan T TA Okul Müüdürü ([email protected]) lama nokktasnda Reehberlik Bir öreencinin gelliimini sa Servisiniin katks hiç üpheesiz tartlmaz. Örrencinin rehberlikk servisin nin yönleendirmelerriyle mottivasyon gücününn artt da gözle görü ülür bir geerçektir. ilikiyee Y Yaptmzz çalm malarla sonuç arasndaki a bakt mzda, motivassyonumuzuun yüksek olduu ddurumlard da yaplan n i gerçeekten de çok iyi olmaktaadr. 'Bir ii yapmak k için içim mizde duyd duumuz güçlü istekk' motivassyondur. Psikolooji dilinde 'güdü' deediimiz 'm motivasyon' ne kad dar güçlüyyse bir ii yapma gücümüüz o kadarr artar. Önü ümüzde birrçok 'snav v' bizi bek kliyor. Bu snavlardan en iyi sonucuu almakla illgili motivaasyonumuzz nedir?'. gisi bize daaha yakn görünüyor? g ? Aaddaki seçeneklerin hang x x x x x B Bilmiyorum m, yapabilir miyim? Y Yani bunuu yapmak aart m? H Herkesin iyyi bir lise, iyi bir ünivversite kazzanmas arrt m? E Elbette yappacam. Y Yapmak m? m Ben derrece yapac am. B Bu seçennekleri çoaltmak mümkün. Ancak motivasyon m numuzu arttrma noktasnda kendiimize olum mlu mesajl ar vermem miz ve bir an önce eeyleme geçmemiz gerekm mektedir. Eyyleme geçm me noktasnda da “g güçlü bir isttek” art. ''çimdeki güçlü g istek k' hangi ettkenlerden olumaktaadr? Bu dda çok öneemli bir konuduur. Ailem bu konudaa etken ollabilir, ark kada grub bum, topluumsal öreetiler bu istein kaynaklarr olabilir. Ancak, en etkili kaynan 'kendi biilinçli seççimimiz' mamalyz. 'Kendi bbilinçli seççimimiz' bizim b içinn büyük bir b güç olduunnu unutm kaynadr. Engellleri amam mz için enn önemli gü üç kendi içimizdedir. Bu gücü harekete h geçirebbildiimiz zaman pek çok enggeli kolaycca atm mz göreceeiz. Bu engelleri e ama nnoktasndaa da rehberlik servvisinin etk kin bir ekilde kulllanlmas iinizi kolaylaatracaktr. ““Aklm keesiyorsa vee yüreim inanyorssa baarabilirim” ddiyen Muh hammed Ali’ninn sözü de buu noktada dikkat çekkicidir. 6 BE EYN N VE E HA AFIZA Tahir Ü ÜNER Rehberr Öretmen n ([email protected] m.tr) Bilimssel faaliyettlerin ve gelimelerinn en üst dereceye d b n snrlar çok iyi çkt günümüzzde hâlâ beynimizin bilinmiiyor. Bilim m insanlarr her gün ün yeni bu ulu ve teorilerre imza attarak bizleeri artyoorlar. Örneein bir öncekii bültenim mizde hzl okumaddan bahsettmitim. ynimizin Okumaa faaliyetini gözlerimizin hzndan bey hzna çkartrsaak dakikada en az 500 kelime okuyaccamz birr gerçektir. B Beynimiz sinir sistem minin en öönemli orgaan ve vüccutta meyddana gelen istemli, istemsiz tüm etkinnliklerin ko ontrol merk rkezidir. Ay yrca düün nce, bellekk, duygu, konuma k s n sorumluudur. Beyn nimiz bed densel, zihhinsel ve ruhsal gibi kkarmak süreçlerden o yonunu yappan organm mzdr. etkinlikklerimizin organizasy Beynnimizin gdas glikoz ve oksijendir.. Beyin in nsan vücuudunun % 2’sini oluturur; ancak vücudun v ih htiyac olan ok ksijenin %25’ini % kulllanr. B Beynimiz iki ana parrçaya ayrllr. Sa beeyin ve sol beyin (Saa ve Sol Loblar). L Her ikiisinin de göörevi bakaadr. Sol b eyin matem matiksel ilemler, dill, mantk, bilim b ve ü, sanat, seezgiler, büütünü görm mek, üç analizdde etkiliykeen sa beyin ise; hhayal gücü boyutluu düünm me, müzik k ve senttez üzerin nde etkilidir. D dünyadan n gelen malzem melerle bu beyinlerin n kapasiteeleri de faarkllar. Sa S beyniimiz vücud dun sol yann kontrol edderken; soll beynimizzle de vüccudumuzun n sa yann n kontrol ederiz. mizin sol loobu kelimler ve sayllar yoluylaa çalr. Saa beynimiiz ise görü üntülerle Beynim düünüür. Eer ikii beyin birllikte çalrrsa, genel yetenek y vee potansiyeelde çok bü üyük bir art oolmaktadr. Sa ve sol beyniin gelitirrilmesinde çeitli alltrmalar vardr. 7 Bunlardan birkaç tanesine deinmek istiyorum: Her zaman yaptnz ileri ve sralamalarn farkllatrmak. Örnein ters elle ilerimizi yapmaya çalmak. Ters elle dilerimizi frçalamak, ters ayakla top oynamak gibi. Yine hesap makinesi kullanmadan hesaplarmz zihnimizle ya da elle yapmak. Harf çalmalaryla zihin gücümüzü yükseltmek. Gazete veya dergi okuduunuzda yannzda bir kalem bulundurun, okuduunuz kelimelerdeki çift yazlm harflerin üzerini çizin yada yabancs olduunuz kelimelerin üstünü çizin ve günlük hayatta kullanmaya çaln. Günün sonunda neler yaptnz hatrlamaya çalmak da önemli etkinliklerden biridir. Gün içerisinde zaman planlamas yapn ve zihninizi çok kullanmadnz zamanlar deerlendirin. Örnein serviste gelirken kitap okuma veya yabanc dilde müzik dinlemek vb. Hafza gelitirmeye dayal onlarca teknik kullanlmaktadr. Bu onlarca yöntemden iki yöntem anlatmaya çalacam sizlere. Bunlardan biri “AKROST” dieri “TEMEL LK KURMA YÖNTEM”. AKROST: Zihnimizin hatrlama kapasitesini artrmak için akrostileri kullanmak iimize çok yarayacaktr. Akrosti, bir bilginin hafzada tutulabilmesi için ilgili kelimelerin ba harflerinden oluan kelime ya da anlamsz harfler grubuna denir. Örnein soy metaller Bakr, Civa, Gümü, Platin, Altn’dan oluur. Bunu sembolleriyle örenebilmek ve ezbere alabilmek için CUmhurHaGszcaAGlayannPaTlattAvucuna eklinde düzenleyebiliriz. Sv basnc formülünü Psv = h.d.g “HaDiGari” eklinde kodlayabiliriz. TEMEL LK KURMA METODU (TK): Temel liki Kurma Metoduyla bilinen bir eyle bilinmeyen bir ey arasnda iliki kurulur. TK’te yaplacak ilk çalma “AKL GÖZÜN” gelitirilmesidir. Akli göz ile görülen resimler canl ve net olmal. Resimlere hareket verilmeli. Duyular iin içine katlmal. Resimlerde abartma yaplmal. Kii kendini resmin bir parças yapmal. Balangç çalmalarnda iyi konsantre olmak için göz kapatlmal. TK metodu için ayrca benim kullandm bir liste mevcut. Bu listeyi herkes hayal gücünün snrlarna göre gelitirebilir. Bu listedeki rakamlar ya ekil olarak benzerlii ya da seslendirili, ifadeedilitarzaçsndanbenzerliidikkatealnarakbazeylerleözdeletirilir. Örnein listedeki 7 rakam için tarak benzetmesini kullandk. Burada ekil bakmndan bir benzetme yaptk. 8 Temel iliki kurma metodunun uygulama ksm da bu listeye uygun hareket edip hafza ilikileri kurmakta gizlidir. Mesela ezberlememiz gereken on maddelik özellik var. Bu maddeleri tek tek kelimelere dönütürüp bu kelimeleri hafza listemizle ilikilendirmemiz gerekmektedir. Örnein Lozan Antlamas’nn maddelerini örenmemiz gerekiyor. lk yapmamz gereken Lozan Antlamas’nn dokuz maddesini tek tek kelime boyutuna indirgemek: 1-ada 2-Suriye 3-gemi 4-Irak 5-borç para 6-banka 7-boaz 8-okul 9kilise/patrikhane. Ardndan bu dokuz maddeyi listemizdeki ilk dokuz hafza ilikisiyle ilikilendirmeliyiz: 1- direin üstünde ada tablosunun aslmas, 2- Suriye bayra rengine boyanm kuu, 3kocaman bir martnn çok küçük bir geminin üstüne konmas, 4- Irak plakal bir jeep, 5- eldivenin içinde bozukluk borç paralarn olmas, 6- çok iman bir adamn bankann kapsndan geçememesi, 7- tarak eklinde 2 köprünün stanbul ve Çanakkale köprülerinde yaplmas, 8- gözlük eklinde camlar olan bir okul dizayn edilmesi, 9kilise/patrikhanenin önünde kocaman bir kedinin oturduunun akli gözle görülmesi. Kurulan bu ilikileri açk ve net ekilde görürseniz örenilen bu bilgilerin zihninizden çkma olasl çok çok azdr. Hadi ne duruyorsunuz, çaltrn zihninizi. 9 7 YA Y – K KNC BUN B NAL LIM D DÖN NEM M Dijle BAY YINDIR Rehber Ö Öretmen (dijle.bayyindir@izm mirkoleji.co om.tr) Buu dönemin dier adlaar, "Hürrriyete kar ikinci atlm", ""Yedi ya bunalm dönemi", "kinci kaprisler dönemi", "Sosyall Benlii Kefetm me Aam mas”dr. Balama ve bitme zamanlar için hatrrda kalmass kolay pratik tariif u ekild de yaplabiilir. Çocuun ilkokull birinci snfa balamadan, ilkokul ik kinci snfaa geçene kadar k ki zaman içerisinde kendisini gösterir. g Taabii bu dön nemler bçaakla kesilm mi gibi tam m olarak n yaps, ay ve ggünlerle beelirlenemezz. O ülkeniin tabiat aartlarndan tutunuz daa, çevrenin ehir vve köy çevvresi, ailen nin sosyall yaps, çocuun ç so osyal temaaslarla karrlama younluuu vb bu bunalm dönemlerine d e girmesin nde ve onlaardan bir ann önce çkm masnda etkilidirler. B Bu dönem mde çocuk k sosyal benliinni kefedeer. Ben kim mim?, Etrafm mdaki bireeyler kimd dir, benimlee onlar arasndakki mesafe nedir? Çocuk Ç bu u b varlk devredee sosyal bir olarak toplum içerisinndeki yerinni alma krizi içerisindedir. nsannn uyum sürreci için bu dda önemlli bir evredirr. Bireyin sosyal ve asossyal bir tuutum ve davrana yönelm mesi, iyi, yeterli ve dengeeli insanî münaseebetler becerisii kazanabbilmesi isteniliyors i sa bu ikinnci kriz dönnemini, sossyal benlii kefetme yllarn ailenin iyi v çocuun nu uygun deerleendirmesi ve yönlenddirebilmesi gerek klidir. B Bu dönemi çocuuun baarl atlatamam mas halindee sosyal uuyumsuzlu uk söz konusuudur. çe kapal, k daa dönük taabir edilen bireyler tü ürer. Düzeeltilmedii oranda uyumsuuzluk hali giderek o bireyde kökleecektir. Oysaa bunu önllemek ann ne-baba, çocuuun sosyal çevre bireyllerinin zam mannda alaacaklar vee istikrarl bir ekildee devam edeceklleri koruyuucu tedbirler ile bu yalarda basitçe b sa lanabileceektir. imd di 7 ya 10 kriz döönemini yaayan y ço ocuklarn ppsikososyaal özellikleeri ve baarl uyum mlarnn esaslarn ksaca görelim: g K Kar koym ma bunalm m dönemiddir. Çocuk krizden çk kana kadarr kriz durm makszn devam eder. Bu bunalm dönemi d ksadr, ortaalama olarak iki yl diyebilirizz. Buna önemidir, 10-13 yl sürecektirr. 7 ya karlkk en uzun bunalm dönemi Errgenlik Dö Bunalm m Dönemiinde zihin düzeyinde gelimelerr devam ed der. Süratlle beden geelimesi de söz konusuduur. Bedenssel ve psikkososyal iy yilik halleri daima birbirleeriyle etkkileim içerisinded i dirler. kinci kaprisleer döneminnde çocuk k kendini ççeviren so-mut düünyaya hükkmetmek sevdasnda s adr. Bu yata ççocuk okula gider, ailesi a içeriisinde olduu gibi ilggi merkezii olmadn, birçok çocuklarlaa eit oldu uunu biraaz ac birr ekilde kefeder. Çocuu eel bebek gül bebekk büyütmeenin, nazl menin, ona snrsz sev vgi ve ilgi büyütm gösterm menin, çoocua iyilik olsun diye bööyle davrannmann, saakncalar çkmayya balamaaktadr. Çk yolu çocuuun psikosoosyal özeelliklerini bilerek dengeli yaklaamlarda bulunm makla olacaaktr. Böylece evde barolüü oynayaan çocuk okulda, figürann deilse bile b önemsiz bir rool olmak durumundda kalmsa gerçekteen sarslr.. Çocuk ilkokula balamaddan anaokuullarnda, bahçede çoccuk gruplarryla yeterli sosyal becceri ve kültür alm ise bu mdadna yeetiecektir. onun im Ç Çocuk, kendilerine k vasilik yapanlaraa kar koymaddan bu döönemde hü ürriyetini eelde edem mez ve bu bunalm dönemini salkl geçirem mez. Kaprrisler görü ülür. Be kuralmzz: sevgi, toleranss, otorite, sabr, inanmaadr. Anlaamazlklarr vardr. Ç Çocuk nedeeniyle aile anlamazllklar, çoccuklarn (kardelerin de) birbirleriyl b e kskançllklarndan doan anllamazlklaar, erkek çocuun ç babasyyla olan güçlükleri g olaandr. Her bunaalm döneminin karrakteristik özellii enferiyyorite duyguusu (acizlik k, aalk kompleksi denilen hal) h bu döne nemde de kendisini gösterirr. Okula giitmesi kend disinde sarssnt yapab bilir, uyumda güçlüklle karlaaabilir. A Anne ve baba b da an nlaysz vee sert davrranrlarsa bu komplleks daha iddetli hâl alrr. Belirtilerri unlardr: 1. nsannlarn yannda tutuklaarlar, rahhat hareket edemezlerr, 2. Kekeemelik balayabilir, normal n konnuurken kekeleyerek k konumayya balar, 11 3. Düzensiz hareketleri vardr; yemek, uyku, çalma, okul, oyun saatleri vs. birbirine karabilir, kendine iyi bir plân yapamaz, yaplan plân uygulamakta güçlük çeker, istikrarszlk ba gösterir, 4. Kararsz ve ürkek baklar olur, 5. Belirsiz davranlar, 6. Önüne geçilemeyen bir beceriksizlik, 7. Tikler... Bu belirtiler anne baba tarafndan yorumlanmal ve bilimsel yardmlar kendisine ulatrlmaldr. En büyük yardm onu anlayabilmek ve özelliklerine uygun ekilde kendisine davranabilmektir, bu unutulmamaldr. Bu Dönemde Çocua Nasl Yardm Edebilirim Çocua faydal olduunu ve kendine göre üstünlükleri bulunduunu gösterilebilmesi için bir çare bulmak gereklidir. Bunun için iyi ve güzel yönleri özenle aratrlmal ve bunlar örnek gösterilerek kendine güveninin artmasna yardm edilmelidir Çocuun iyi taraflar titizlikle aranmal, bulunmal ve bunlar çocua söylenmelidir. Böylece çocuk hatalarn daha çabuk düzeltebilecektir. Yetikin bir insan hatalarnn söylenmesinden holanabilir. Tabii bu konuda türlü kompleksleri bulunmuyorsa ve psikososyal geliimleri iyi olabilmise. Ancak çocuk zaten acizlik kompleksi devresi içerisindedir, bir de yangna körükle gitmek gibi biz ona daima aciz olduunu yineler durursak, baarszlk doal hale gelir. Zaafa ve yenilgiye dümeden, istikrarl bir ekilde (vazgeçmeden) çocuk daha çok sevilmelidir. Sevgi ilaçtr. Nice düzelmez sanlan çocuklar bu yolla uyum salayabilmilerdir. nsan ruhunun en büyük gereksiniminin sevgi olduu bilinmelidir. Sevgi olmadan yaplan ilerin de bir huzur vermedii gözlenebilir. Sevginin paylatrlmasnda tam bir adalete riayet edilmelidir. Anne-babalar, ev bireyleri, kardeler arasnda, öretmen snfta örencileri arasnda vb Ancak belki de hastaya yaplan ihtimam gibi zayf olana bir miktar tercih yaplabilir ise de bunda da ölçülü ve bilgili olmak lâzmdr. Zayf çocuk acizliinden dolay kendisinin fazla sevgi gördüünü, eer aciz (zayf, hasta, yetersiz vd) olmasa böyle olmayaca düüncesine kaplmamaldr. Böyle olursa iki durum olur: a) Çocuk bu hali benimser, buna snr, bu durumu suistimal edebilir, b) Acizlik duygular kökleir, kendi kendini düzeltmede yeterli gayreti göstermez veya gösteremez. Özellikle erkek çocuu olmak üzere, enerjisini boaltabilecek yorucu oyunlara katlabilmelidir, ona bu imkân verilmelidir. Erkek çocuun kz çocuklarna nazaran daha çok buna ihtiyac olmas onun bünyesel durumuyla ilgilidir. Ayn ekilde de kz 12 çocuklaarnn bedeenini eiticci ritmik daans çalmaalarna katlmas, annnesine ev ilerinde yardm m etmesi, aççk hava gezintileri vve oyunlar benimsem mesi yararll olacaktrr. Kendi içine kaapanm kz çocuklarr için bilhaassa bu tür sosyal çalmalar plaanlanmald dr. B Bu dönemde çocuklaarn kaaprislerinden baarl çkabilm meleri iççin onlara kuvvetlerriyle oranttl soorumlulukllar olarak Eer bu b verilmeelidir. sorumluuluk bir angarya a giibi deil, ailenin menfaatine hizmet etmek bakmndan i verilirrse erefli bir amaç için bunlarddan gurrur çocuk duyacaaktr. D Dövülen çocukllar efkatlii olamaz. Bu neden nle dayaktaan kaçnm mak lazmd dr. Dayak zararldrr. Hele heele mesi hiç düünülme d emelidir. Zira Z dayak k kiilii kemirir. Acizlik çocuuun dövülm duygussu içerisindde olan ço ocuu büsbbütün aciz yapar. Daaha da fennas suçlu tiplerin domassna yardm m eder. So onuç uduur: Dayak çocuk için n zararldrr. Dövülen n çocuk mutsuzzlua itilir. Kiinin psikososyaal yapsn na etkisi illeriki yllaarda da kendisini gösterirr. Evlendiiinde ein ni döver. Baarl bir evlilik k ilikisi kurmas zorlar. z Hayvannlara eziyeet etmekteen holanrrlar. Sine in, kelebeein kanaddn yolar,, kediyi kuyruundan havvaya kaldrr vb gidereek anti sosy yal, sosyall uyumsuz olur. E Evde çocuuun ayr bir b odas ollamazsa biile bir köesinin olm mas salanmaldr. Anahtaarla kilitli dolab olmaldr. o Eer çocuk kendin ne göre kkymetli eylerini saklayaacak bir yeer bulmazsaa, bunlar kkalbine sak klar, kalbin ni anahtarlaa skca kilitler ve size kaapal tutar. Bu hâl iççedönüklükk yapar. iimdi sorm mak istiyoruum, acaba çocua evde kkilitli bir dolap d temiin edebileccek olup da, d bilmey yerek bunuu yapmayaan anne babalarr yok muddur? Pek çoktur. ç tee çocuu yönlendireebilmek bööyle küçük k küçük kurallarrn benimssenebilmesi ve yerinee getirilmessiyle olmak ktadr. 13 B Bizim çoccua verdiiimiz (yaani anne-b babann vee çou diier sosyaal çevre bireylerrinin) emirrlerle deill de, onunn tecrübelerrinin verim mi olan davvran kuraallaryla gelimeesine olanaak tanmak k lazmdr. Çocuk daavran kurrallarn keendi tecrüb beleriyle bulursaa baar çokk yüksek olacaktr. B Bu frsat ken ndisine verrilmelidir. (Prof. Dr. Kemal Çakmaakl) 14 HAY H OKU OYAT ULU TTA UMU A OL UZDA LUM MLU A U R REHB D ÜNM DÜÜ BER RL MEN NN N N N ÖN ÖN NEM NEM M M Asl ÖKSSÜZ me Uzman Ölçme Deeerlendirm (asli.oksuuz@izmirko oleji.com.trr) Hayatn m mükemmeel olmad n hepim miz biliyoru uz. Her zaman çklar ve iniler, ön nceden görrülmeyen engeller e olacaktr. Hounuzza gitse de d gitmesee de, bu yüzden mmzda kendimizii mutsuz hissetsek de bu böyyle. Yaam beliren vve önceden n kestiremeediimiz oolaylar için n hiçbir mayz amaa en azndaan bunlarlaa baa çkaabilmek ey yapam için birr eyler yappabiliriz. Olumluu Düünm me, size baarnzn b n önündek ki engellerri kaldrm manzda vee kendi geleceinizi kenddi elinize allmanzda yyardmc ollacaktr. O Olumlu Dü üünme; x B Bilinçalt zihnimizin yönlenddirebilme yetenein ni oolumlu biççimde kullaanmaktr. x K Kendinizi ve bak kalarn s evmek çeevrenizdek ki iinsanlarla ilgilenmek i k demektir. Olu umlu Olmaak; x A Açk ve dostça d olm maktr; ne istediini bilmek ve bbuna göre harekete geçmek g dem mektir. x B Bilinçli olaarak iin parlak, p güzeel yanna bakmak b deemektir; düünyaya gerrçek d ekilde tozz pembe gö özlerle bakm mak deild dir. x D Daha az enndieli ve daha d mutluu olmak dem mektir. x Z Zihninizi endielerlee doldurm mak yerinee, meselellerin iyi tarafna bakmay b sseçmektir. x M Mutsuz olm mak yerinee mutlu olm may seçmeektir. Olu umlu Düü ünmek çin n; • • • • O Olumsuz cümle c yaplarndan kkaçnn. “K Korkmayaccam” deemeyin “S Sakin ve rrahatm” deyin. d E Eer olum msuz düü üncelerdenn hemen kurtulmazs k sanz gideerek büyü ürler ve zzihninizi tüümüyle kaaplarlar. O lumsuz dü üüncelere kapldnnz hissettiiinizde hhemen aklnza “D DUR” deyipp yerlerine olumlu dü üünceler kkoyun. Z Zihninizi olumlu o düüncelerle doldurup,, bunlarn gerçeklem mesi için Allah’n A yyol gösterm mesini isterrseniz, o güününüz dah ha iyi geçeer. K Kendi kenndinize, “Ben “ olum msuz düün ncelerle dolu olursam m, baarl olmay nnasl bekleeyebilirim??” diye soruun. 15 • Kendinizi ümitsiz ve yetersiz hissettiiniz zaman, sahip olduunuz yeteneklerin bir listesini yapn. • Küçük ve önemsiz olmasna aldrmadan her ii büyük bir gayretle ve hevesle yapn. • Sevginin ve balamann salmz üzerindeki olumlu etkisini unutmayn. • Nefret ve kin duygusundan kurtulun, onun yerine iyi duygulara sahip olun. • Zihniniz salkl olursa bedeniniz de salkl olur, bunu hiç unutmayn! • Hiçbir zaman ümitsizlie kaplmayn. nsanlar ilerin yolunda gitmeyip artk baarl olamayacaklarn düündükleri anlarda gayret gösterip çalnca baarya ulamlardr. • Sahip olduunuz deer ve olanaklarn daima farknda olun. • Düündüümüz gibi bir insan olacamz unutmayn. • “Ben yapamam!” düüncesinden kurtulmak için daima “Ben yapabilirim, ben yapabilirim!” deyin ve buna inann. • Hatalar, utanlacak eyler deildir. Aksine hatalar, yaam sürecindeki kaçnlmaz katklardr. Eer bir hata yaptysak, onu tümüyle analiz ettikten sonra “TECRÜBE” klasöründe dosyalayn. • Endie ve pimanlk dünyadaki en büyük zaman yitiricilerdir. Gerçekleri deitirmezler, sadece kendimizi çürümü hissetmemize sebep olurlar. Endie duyarak kendinizi tümüyle mutsuz etmekle kalmyorsunuz, olumsuz bir sonucun doma olasln da artryorsunuz. Öyleyse unu bilmeliyiz ki; sizin bir çkar yol görememeniz, bir çkar yol olmad anlamna gelmez. • Bunlar yalnzca okumakla kalmayn, muhakkak uygulayn. Olumlu Düünerek x x x x Deiebilir ve neeli bir hayat sürebilirsiniz. Gerçekten kendinize güven duyabilirsiniz. “Ben yapamam!” duygusundan kurtulabilirsiniz. Her zaman mutlu olabileceinize inanrsnz. YÜREKTEN NEYE NANIRSAK O GERÇEKLER; STER Y STER KÖTÜ OLSUN 16 Ö KE V ÖFK VE KON K NTR ROLÜ Ü Tahir Ü ÜNER Rehber Ö Öretmen ([email protected]) T Thomas Go ordon’un buzdann b n suyun üzerinde ü kalan ksm öfkedir, oysa su uyun altndda kalan kssm çok daha gennitir eklinde bir açklamas vaar. Öfkenin n ortaya çkmasnna yol aççan pek çok duuygu buraada gizlidir. Suyun altnda kalan k bu duygulaara temel duygular ad verilirr. Temel duygular d birikip,, sertleip, katlan nca, buzdaann tepesindeki öfkeyi oluturur. Ö Öfke norrmal, herrkes taraffndan hisssedilen, vazgeçiilemeyen, güçlü fakat kkontrol edilmesi örenilebilen, saaldrganlklla ayn eey olmayaan (öfke ya çkan duurumdur) du uygudur kontroll edilmediinde ortay Ö Öfke ve Öfke Ö Kayna aklar Ö Öfke aslndda normal ve salkl bir duygu udur. T Temel geereksinimleeri karlaanamayan insanlardaa olumsuzz duygulaar hzla hharekete geeçer. Ö Öfke, özennle dikkate alnmas ggereken birr iaretçidirr. Ö Öfke, özennle üzerind de durulup ççözümlenm mesi gerekeen bir duyggudur. Ö Öfke Duru umunda Nasl N Oluru uz? Ö Öfkelendiimiz zamaan vücudum muz çeitlii tepkiler verir. Öfke ddurumunda stres ve gergginlik balaar. Adrenallin salgs aartar. Nefess alp verm me sklar. Kalp atlaar hzlanrr. Kan basnc artar. Vücut V ve z ihin “sava ya da kaçç” tepkisi iççin hazrdr. Ö Öfke Konttrolü Ö Öfkeyi dooru ifade etme beceerisini kazzanmaya “öfke kontrrolü” deniir. Öfke kontrollünde temeel amaç; saaldrganlkttan uzak, iddet içerm meyen, kiinin kendisine ve çevresindekilere zarar veermeyecekk ekilde duygusun nu ifade etme beecerisini masdr. kazanm Ö Öfke konttrolünde her eyden önce ken ndimizin faarknda olm mamz gerekiyor. Öfke bbirdenbire çkan ç bir durum d deildir. Bir süreç sonrrasnda buu duyguya ulalr. Öfke öncesi süreccin farknd da olunmass ve öfke durumund da yaanacaak saldrgaanlk ve 17 kontrolsüzlük duygularnn kontrol altna alnmas önemlidir. imdi ksa ksa öfke kontrolüyle ilgili pratik bilgiler vermek istiyorum. Fizyolojik Uygulamalar Nefes egzersizleri ve kas geveme egzersizleri gibi aktiviteler öfke kontrolü konusunda uygulanan fizyolojik uygulamalardandr. Öfkelendiimiz anlarda nefes alveriimiz normalden farkldr. Daha hzl veya daha yava alnan nefesi normal düzeylere çekmek gerekmektedir. Nefes kontrolü yöntemi bu konuda iinize yarayacaktr. 3 saniyede nefesi burnunuzdan çekip, 3 saniye içinizde tutup, 3 saniyede azmzdan dar atarak nefesimizin kontrolünü salayabiliriz. Yine öfkelenme sürecinin balangcnda çeitli kas geveme egzersizlerinin devreye sokulmasyla bedensel rahatlama salanabilir. Öfke Öfkeyi Dourur Aratrmalar, kzgnlk duygusunun boaltlmasnn kzgnlk, öfke ve saldrganl daha çok arttrdn ve sorunu çözmek için hiç bir yarar olmadn göstermektedir. Öfke duygusu ayn zamanda bir birikim iidir. Hissettiklerimizi, söylemek isteyip söylemediklerimizi hep biriktiririz. Kendimizi karmzdakine ifade etmede cimri davranrz. Kendimizi az ifade ettiimiz için de içimizdeki öfkemizi çoaltrz. Tebdil-i Mekan Öfkenize yol açan çevre, öfkenizi iki kat artrabilir. O sebeple mekan deiiklii yaparak o durumu daha salkl düüneceiniz bir yere gidebilirsiniz. Öfkeyle Ba Etmede 4D Yöntemi “Dur”, “Düün”, “Duygularn Kontrol Et”, “Davran” eklinde bir dörtleme ile öfkemizi kontrol altna alabiliriz. Bizi öfkelendiren bir davran karsnda yukardaki basamaklar kullanarak harekete geçmek öfke kontrolünde iimize yarayacaktr. Zihinsel Tepkiler Olumlu düünme, problem çözme becerisinin gelitirilmesi öfke kontrolünü salamada kullanlan yöntemlerdendir. Kzgnlk veya öfke annda genelde ilk önce en olumsuza bakar, beynimizi en olumsuzu bulmaya yönlendiririz. Öfkemiz yattnda, durumu tekrar gözden geçirdiimizde bu olumsuz durumun doru olmadn görürüz. 18 Halbukki içinde bulunduu umuz arttlar ne ollursa olsun bbelli bir kaalitede ve saygnlkla s davranmaamz gerekirr. Özelliklee empati ilee yaklamaa burada ço okça iimizee yarayacakktr. Ö Öfkelendiimizde genelde g düüüncelerim mizi bararrak, argoo konuaarak, sess tonum muzu ayarlam madan ifadde ederiz. Yine öfkeelendiimizzde, olaylar istemedeen abartl ve çarptllm olarak k da alglayaabiliriz. Yukarda Y ifade i ettiim gibi, ilk olarak bunlar farrk etmek ve v bunlarnn yerine daha d k gerekmekte g edir. kabul eedilenleri kullanmak Ö Öfkemizi tetikleyen durumlarddan biri de d bizi çok kça zorlayyan ve üsttesinden gelemeediimiz soorun ve problemlerdiir. Burada da yaplm mas gerekeen ilk i problemi saptam mak olmalddr. Ardnd dan elimizddeki seçenekleri gözzden geçiriip bir çözü üm yolu seçmem miz gerekirr. E Etkili letiiim Kurm ma Yöntem mlerini Ku ullanmak K Kiilerin öfkelendi i anlara baktm mzda gen nelde dinlleme becerilerini kullanm madklarn, karsn ndakini annlama durrumunu önemsemed ö diklerini görürüz. g Duygullar tanmaak ve duy ygular ifaade etmeyii örenmek, sen dilli yerine ben b dili kullanm may örennmek. Emp pati beceriisini gelittirmek, sossyal becerrileri ve attlganlk becerisini gelitirrmek. Böyllece birey duygularn nn farknaa varp duuygularn daha d iyi v dier in nsanlar annlama beceerilerini de kullanarakk öfkelerin ni doru ifade eddebilecek ve yollarlaa ifade etm me ve yöneetme yollarrn öreneebileceklerdir. Mizahh kullanmaada öfke kontrollü konusunnda etkili yollardand y r. Öfke an nnda önced den hazrlaanlan mizahi söz, resim vve karikatürleri düün nmek de; öffke kontrolü konusun nda ie yaraamaktadr. 19 SIN NAV VKA AYGIISIY YLANASIL BA B AÇ ÇIKA ARIZ Z Asl ÖKS KSÜZ Ölçme D Deerlendirme Uzman ([email protected]) S Snav kayg gs, örenccinin snavv sonucun nda elde edecei baarszl genelley yerek kiiliiinin baaarszl ynaklanan, bu nedeenle de olarak alglamasndan kay masn eng gelleyen örenileen bilginin etkin olaraak kullanlm mesine needen olan youn kaygdr. k ve baaarnn düm Çoumuuz snavlarda gerginliik ve heyeccan hissedeeriz. Bu olaan bir duyguddur. Ancak k ar youunlat zaman z olum msuz belirtti ve sonuççlara yol açar. Belirtileri: - ‘Yapaamayacam, kötü not alacam düüüncesi’ kanlk - Unutk - Dikkaatini toplama ve sorular okuyup annlamada gü üçlük çekm me - Kalp atlarndaa hzlanmaa, ba arrs, ba döönmesi, bu ulant, kusm ma - Gergiinlik, karam msarlk, koorku N edenleri: - E Eer snavva hazrlanm maya geç bbaladysan nz, konulaar yetitireemediyseniz ya da yyeteri zam man ayrd dnz hallde zaman n etkin kullanamad k dnzdan dolay kkonular yeetitiremed diyseniz snnav kaygs yaayabillirsiniz. - U Uykusuzluuk, yanl beslenme, yeterincee dinlenmeeme gibi nnedenler de d snav ssrasnda dikkatimizi d i toplamam mz engellleyeceinden hata yyapma olaslmz aartar. - Y Yeterince çaltnz ve hazr olduun nuz halde kaygnz devam ed diyorsa; oolabilecekllerden dolay endieeleniyor vee henüz ollmam eyyler için olumsuz o ssonuçlar bekliyorsun nuz demekttir. Ancak tüm bunlarr aklc ve gerçekçi olmayan o ddüünce ve v inançlarrdr.” Bu snavda baarl olamayacam m, herkes benden ddaha iyi noot alacak, herkes bennden iyi no ot almam bekliyor, kkarnm arryacak, m midem bullanacak vb. 20 Peki tüm bunlarla baa çkmak için neler yapabilirsiniz? Snava son anda hazrlanmayn: Snava zamannda ve yeterince hazrlanmak, son anda tüm bilgileri hafzamza yerletirmeye çalmamak, bunu zamana yayarak yapmak kaygyla ba etmede en önemli admdr. Snavdan önce bir çalma plan yapmak ve buna uygun hareket etmek gerekir. Son dakika göz atmayn: Bu aklnzn karmasna dolaysyla da kayglanmanza neden olabilir. Snavdan önce dinlenmenize özen gösterin: Snavdan önce mutlaka iyi dinlenin ve uykunuzu aln. Ne kadar iyi dinlenirseniz, snavda dikkatinizi toplamanz o kadar kolay olacaktr. Beslenmenize özen gösterin: Protein, su, sebze, meyve gibi yiyecekler kaygy dengeleyen yiyeceklerdir. Dengeli beslenmeye dikkat edin. Düünce ve inançlarnz kontrol altna almaya çaln:Yukarda bahsettiimiz gerçekçi ve aklc olmayan düünce ve inançlarnz gerçekçi ve aklclaryla deitirmeye çaln. Bunu yaparken kendinizi bakalaryla kyaslamayn. Kendinizi daha önce gösterdiiniz performansa ve o anki koullara göre kendi içinizde deerlendirin. Örnein: “Baarl olamayacam yerine; baarl olmak için elimden geleni yapacam” gibi. Bu noktada kaygl olduumuzu kabullenmek de biraz rahatlamamza yardmc olabilir. Eyvah ne yapacam yerine “ evet kayglym, bunu elimden geldiince kontrol etmeye çalacam” tarznda bir düünce kendimizi daha iyi hissetmemizi salayacaktr. Geveme ve doru nesef alp verme egzersizleri yapn:Doru nefes alp vermeyi örenmek vücudunuzu gevetecek ve buna bal olarak da kaygnz azalacaktr. Son olarak kaygnz bastrmaya deil; onu kabullenmeye ve tanmaya çaln: Baarl olabilmek için bir miktar kayg gereklidir. Ancak bunu yanl yorumlamanz, olmamas gereken bir duyguymu gibi düünmeniz kaygnz artracaktr. Snav öncesi ve srasnda herkes bir miktar heyecan yaar ve bu çok olaandr. Bunu bastrmaya çalmak daha çok kayglanmanza yol açar. 21 O OKU ULLA ARD DA REH R HBE ERLN Ö ÖNE EM Figen ÇET TNEL Türkçe T Böllüm Bakan n ([email protected]) “Rehhberlik ve v psikolo ojik danma kavramlar, modern m eitimin ço ok önemli bir parçaas haline gelmi faaliyetleri f iffade eden mlerdir.” terim (Mertol;19 ( 98,s.5)Aslnda bilen n bir kim msenin biilmeyen kimseye k yyardm, yo ol gösterm mesi, insan toplumlarr kadar eskidir.. Yani rehbberlik ve danma d kaavram, top plum yaam mnn bünyyesinde meevcuttur. nsanolu öteden beri yaban ncs olduu bir durum mla karlaanca veyaa bir derdi olunca, güvenddii birine derdini açmas, a sorrun hakkn nda ondan n fikirler aalmas, top plumsal yaamdda insan iliikilerinin önemli birr yann tekil etmekttedir. Kii ggüvendii birisine derdini açp anlaatmakla, so orunla ilgilli yeni bilgiler, görü üler edineebilir; soru una yeni bak aaçlar kazaandrabilir.. Problemiin karanlk kta kalm yönlerini daha iyi görmeye g balayaabilir. En azndan içini boaaltp bask kdan kurtu ulmu, raahatlam olabilir. Güvenddii kiininn aklc, mo oral ve güçç verici tav vr ve sözleeri sonucu kendinde yeni bir dayanm ma gücü buulup, sorunlla uramaa azmi kazaanm olur. D Di ars çeken ç birin ni düüneliim. Çektii strab dostuna d anllatr. Dostu u cevap verir: ““Geçmi olsun o ! Billirim, di aars çok strap vericidir.” Ö Öteki devam m eder: “Evet, geçen akam yeme i yarda bbrakp kalk kmak zoru unda kaldm m. Lokmay y basar basmazz beynimdde imek çakt!” Söözü öteki alr a “Ne zor deil m mi! Benim mde öyle olmutuu. Neyse ki k falan di hekiminee gittim dee tedavi etttirip kurtulldum. Amaa iyi bir di hekkimi.” Probblemli kii, o di hekim minin adreesini alr. te bu küçüük örnektee basit bir rehberlik ii cereyan n etmitir. Dostu, prroblemli kiiye bbir anlay göstermi, önüne baasit bir çözüm fikri sermitir. P Problemli kii di hekiminne gitmi ve tedavi olmutur. Dii tedav vi eden dok ktorun yappt tedavii, kiiye büyük bir yardmdr amaa bir rehbberlik ve danma deildir. d H Halbuki dostunun masnda daa yardm vardr v ama bu yardm mda çekilen n strab ggerçekten anlay, konum onunla hemhal ollu ve ortaaya kiinin karar verm mesine yarrdm edebiilecek çözü üm yolu koyu vvardr. te bu bir rehberliktir. B Bu örnekte vuku bulan n rehberlikk ve danm ma, tabii kii sistemli vve amaçl yaplm y rehberlik ve dannma saylmaz. Am ma burada gene de psikolojikk yardm cereyan da bunun ggibi daha birçok psikolojik yar ardm etkileeimleri etmitirr. Günlük hayatmzd olup duurmaktadr. 22 “D Duyan ve düünen caanl bir varrlk olarak k her insan,, günlük yaaantsndaa birçok problem mlerle karlap durm maktadr. nsann ailee içi, mesleek içi, topllumda kiiller aras ilikilerr de ya da kendi iç dünyasnda d a birçok sev vinçleri, üzzüntüleri, ddüüncelerri, kayg ve heyeecanlar oluup durmak ktadr. Baz tercihler yapmak, kararlar k alm mak, yeni uyumlar u salam mak durumuundadr. So orunlarn bbirçounu kendi imk kanlar ile uuygun bir çözüme kavutuurabilir. Am ma bazlarrnn karssnda da keendini köeeye kslm hissedeb bilir. Ya problem min çeitleeri, yönlerri hakkndda yeterli bilgiye, gerekli g teccrübeye vee moral gücünee sahip deildir, ya da d kendini iyi tanmaamaktadr. Bu çabalaarda kii dardan d birinin,, “bilen” biirinin yardmna ihtiyyaç duyacak ktr.”(Tan;1992,s.12)) O Okul yappsndaki deime d vve gelim meler, bo zamanlaar deerleendirme gereksiinimi, messlek seçim minin öneemi, okullaarda uyum msuzluk soorunlar, örenci baarszlklar vee daha da çoaltlabiilecek nedeenlerden dolay okulllarda rehberlik ve psikoloojik daanma hizmetlerrine ih htiyaç ndeyim. olduu kanaatin KAYNAK KLAR • MERTO OL,engül; ER RGN,Hatice;; ERSOY,Sanniye. Psikolojik Danma vee Rehberlik D Ders notlar. sttanbul: Ü Edeb. Fakk. Eit. Bil. Böl. B Ders Notlaar, 1998 • TAN, H Hasan. Psikoloojik Danma Ve Rehberlikk. stanbul: Yaaynevi,1992 23 KE END DMZ D DE ER RLENDRM ME K KÖ ES Dijle BAYI YINDIR Rehber Öretmen ([email protected] m.tr) ALE HA AYATI VE E ÇOCUK YETTRME TUTUMU ANKE ET arnn çocuk üzeriinde çok önemli Ebeveyyn tutumla etkilere saahip olduu unu bilmekkteyiz. Bu anketin am mac da anne-baaba olaraak nasl bir tutum m içerisin nde oldu unuzu göörüp öz eletiri yapabillmenizdir. Cümlelerrin yanna size uyg gun olan saylardan s n birini ya azmanz yeterliddir. Bu iffadelerde doru veeya yanl yoktur, sadece kkendi görü üünüzü iaretleemeniz gerrekiyor. On nun için, bbaz ifadeleer birbirinee benzer ddahi olsa, gene g de cevaplaandrnz. Aada verilen v ifad deleri okuyyup, u ekiilde deerllendiriniz: yorum 4-Çok Uyygun Buluy 3- Oldukçça Uygun Buluyorum B m 2-Biraz Uygun U Bulu uyorum 1-Hiç Uyygun Bulmu uyorum 1. Çoccuk, yorucuu veya zor ilerden koorunmaldr. 2. Annne ve baballar çocuklaarn dertlerrini anlatm maya tevik k ederler. F Fakat bazen n çocuuklarn derrtlerinin hiç açlmamaas gerektiini anlayaamazlar. 3. Çoccuk boa geeçen dakik kalarn bir ddaha hiç geeri gelmeyeeceini ne kadar çabu uk öreenirse, kenndisi için o kadar iyi oolur. 4. Bir anne çocuunun dü krklnaa uramam mas için eliinden gelenni yapmaldr. ürümeyi örenirse, o kadar iyi terbiye edillebilir. 5. Çoccuk ne kadaar erken yü 6. Çoccuk yetitirrmek sinir bozucu, b yppratc bir itir. 24 7. Çocuun hayatta örenmesi gereken çok ey vardr. Zamann boa geçirmesi affedilemez. 8. Babalar, biraz daha efkatli olsalar, anneler çocuklarn daha iyi yönetebilirler. 9. Çocuk yetitirmenin kötü taraflarndan biri de, anne ya da babann istediini yapabilmesi için yeterince özgür olmamasdr. 10. Sk kurallarla yetitirilen çocuklardan en iyi yetikinler çkar. 11. Bir anne çocuunun mutluluu için kendi mutluluunu feda etmesini bilmelidir. 12. Daima kouturan, hareketli bir çocuk büyük bir olaslkla mutlu bir insan olacaktr. 13. Büyükler çocuklarn akalarna güler, onlara elendirici öyküler anlatrsa, evdeki düzen daha iyi, daha ahenkli olur. 14. Çocuun en gizli düüncelerini kesinlikle bilmek, bir annenin görevidir. 15. Anne-babalar çocuklarna, sorgusuz sualsiz kendilerine sadk kalmalarn öretmelidirler. 16. Bütün genç anneler, bebek bakmnda beceriksiz olduklarndan korkarlar. 17. Hangi anne olursa olsun eer bütün gününü çocuklarla geçirmek zorunda kalrsa sonunda çocuklar sinirine dokunur. 18. Anne ve babalar her zaman çocuklarnn kendilerine uymasn beklememeli, biraz da kendileri çocuklarna uymaldr. 19. Eer anneler dileklerinin kabul edileceini bilselerdi, babalarnn daha anlayl olmalarn isterlerdi. 20. Bir çocua, ne olursa olsun, dövümekten kaçnmas gerektii öretilmelidir. 21. Çocuklar bencil olduklarnda, hep bir eyler istediklerinde, annenin tepesinin atmas çok normaldir. 22. Eer çocuklar ailedeki kurallar uygun bulmuyorsa, bunu anne-babalarna söylemeleri ho karlanmaldr. 23. Anneler çou zaman çocuklarna bir dakika daha dayanamayacaklar duygusuna kaplrlar. 24. Çocuu sk terbiye ederseniz sonra size teekkür eder. 25. Küçük bir çocuk, cinsiyet konusundan saknmaldr. 26. Bir annenin, çocuunun hayat hakknda her eyi bilmesi hakkdr. Çocuu onun önemli parçasdr. 27. Uyank bir anne-baba, çocuun tüm düüncelerini örenmeye çalmaldr. 25 28. Çocuklar, anne-babalarnn kendileri için neler feda ettiklerini düünmelidirler. 29. Aileler çocuklarn dertlerini söylemelerine izin verirlerse çocuklar, büsbütün ikayetçi olurlar. 30. Sk terbiye, salam ve iyi karakter gelitirir. 31. Genç bir kadn, henüz gençken yapmak istedii pek çok ey olduu için, anne olunca kendisini tutuklanm duygusuna kaptrr. 32. Anneler, çocuklar için hemen hemen bütün elencelerini feda ederler. 33. Babalar, daha az bencil olsalar, kendilerine düen görevi yaparlard. 34. yi bir anne çocuunu ufak tefek güçlüklerden korumaldr. 35. Bir çocua anne ve babasn herkesten üstün görmesi öretilmelidir. 36. Çocuk hiçbir zaman ailesinden sr saklamamaldr. 37. Çocuklardan sk sk ödün vermelerini, anne-babaya uymalarn istemek doru deildir. 38. Çou anneler bebeklerine bakarken onu inciteceklerinden korkarlar. 39. Bir çocua ba derde girdiinde, dövümek yerine büyüklere bavurmas öretilmelidir. 40. Anne-baba arasndaki baz konular küçük bir tartma ile çözümlenemez. 41. Ev bakmnda ve idaresinde en kötü eylerden biri de, kiinin kendini evinde tutuklam gibi hissetmesidir. 42. Hiçbir kadndan yeni domu bir bebee tek bana bakmas beklenmemelidir. 43. Erkek ve kz çocuklar soyunurken birbirini görmemelidir. 44. Çocuklarn sorunlarna eilirseniz sizi oyalamak için çeitli masallar uydururlar. 45. Eer anne-babalar çocuklar ile akalap beraber elenirlerse, çocuklar onlarn öütlerini dinlemeye daha istekli olurlar. 46. Anneleri kendileri yüzünden zorluk çektii için çocuklar, onlara kar daha anlayl olmaldrlar. 47. Bir çocuk eninde sonunda anne-babasndan daha akll olmayacan örenir. 48. Eer bir anne çocuklarn iyi yetitiremiyorsa belki de bu, babann kendine düen görevi iyi yapmamasndan ileri geliyordur. 49. Genç bir anne için ilk bebein bakm srasnda yalnz kalmaktan daha kötü bir ey olamaz. 50. Bir çocuun dier bir çocua vurmas hiçbir ekilde hogörüyle karlanamaz. 26 51. Anne-babalar çocuklarna hayatta ilerleyebilmeleri için hep bir eyler yapmalar ve boa zaman geçirmemeleri gerektiini öretmelidirler. 52. Akll bir kadn, yeni bir bebein doumundan önce ve sonra yalnz kalmamak için elinden geleni yapar. 53. Evde olup bitenleri sadece anne bildii için ev hayatn onun planlamas gerekir. 54. Kendi haklarna sahip olabilmesi için, bazen bir kadnn kocasn terslemesi gerekir. 55. Bütün zamann çocuklaryla geçirmek, bir kadna kanad kopmu ku duygusu verir. 56. Eer anne kollarn svar, bütün yükü srtna alrsa tüm aile rahat eder. 57- Anne-babalar çocuklarn kendi kendilerine oluturduklar güveni sarsabilecekleri bütün güç ilerden saknmaldrlar. 58- Çocuklar, aslnda, sk disiplin içinde mutlu olurlar. 59- Çocuklarnn arkadalklar ve sosyal hayatlaryla yakndan ilgilenen anne-babalar onlarn iyi yetimelerini salarlar. 60- Anne ve babaya sadakat her eyden önce gelir. 27 DEERLENDRME A KATEGORS: 1-3-4-7-11-12-14-26-27-28-32-34-36-46-51-57Numaral cümlelere size uygun olan saylar verdiniz. imdi bu saylar toplaynz. B KATEGORS: 2-13-18-22-29-37-44-45-59 Numaral cümlelere size uygun olan saylar verdiniz. imdi bu saylar toplaynz. C KATEGORS: 6-9-16-17-21-23-31-38-41-42-49-52-55 Numaral cümlelere size uygun olan saylar verdiniz. imdi bu saylar toplaynz. D KATEGORS: 8-19-33-40-48-54 Numaral cümlelere size uygun olan saylar verdiniz. imdi bu saylar toplaynz. SONUÇ A kategorindeki toplamn sonucu fazlaysa; AIRI KORUYUCU TUTUM B kategorisindeki toplam fazlaysa; DEMOKRATK VE ETLKÇ TUTUM C kategorisindeki toplam fazlaysa;ANNENN EV KADINLIINI REDDETMES D kategorisindeki toplam fazlaysa; KARI-KOCA GEÇMSZL vardr. Bu anket sonucunda elde edilen sonuçlar kesinlik ifade etmez; sadece ailelerin kendilerine yönelik öngörü kazanmalar amacyla düzenlenmitir. 28 KE END DMZ D DE ER RLENDRM ME K KÖ ES Dijle BAY YINDIR Rehber Öretmen Ö (dijle.bayyindir@izm mirkoleji.co om.tr) Bu u test 7-12 yyalar ara asndaki ço ocuklar içinn geçerlidiir. Bu testi anneeler yaparaak çocuklarrnda dikka at dankll olup olm mad konusund da bir uzmaan psikolog ga danma alym fikriine varabillirler. Kesin karrar psikoloog verecekktir. Burada a amaç aileelere yol gösterici olmaktr. Aada daki 30 duruumdan 15''i çocuunuuz için geçeerli ise bir uzmanla kkonuabilirrsiniz. • Çocuuunuz süraahiden bardana su dökerkeen mutlakaa yere su döker veya suyu taarr. • Dersleri örenirken ö çok zorlan nr. • Derslerde maddelerii ezberlemekte zo orlanr vey ya çabuk unnutur. • Her eyi sorar. • Sorduuu sorularr tekrar tekrar sorar. • simleeri aklnda tutamaz. Arkadaalarnn, öretmenlerrinin adlarn unutur. • Birden fazzla ey alm mas istenirrse ya e kartrr ya da unutur.. Örnein ekmek, peynir, yum murta, zeytin in denirse bunlar b ak klnda tutamaz. Yazpp eline verrmek gerekmektedir. • Teleffon, adres gibi g eylerii çabuk unutur. ürültü varsaa örenemeez. • Snfta gü Yazl Y imtih handa ortam mda ses varrsa konuyu bild dii halde pperformanss düer. a • Akraabalarnn isimlerini aklnda tutamazz. • Tahtaya kalkmakta k ççok heyecaanlanr. Hatta H bildi ini bile unu nutur. • Ezbeerde zorlanr. • Toplama yaparken y iilave 1'leri unutur. • Çarpm tablosuunu ezberleyemez ya da ezbeerler ama ksa k süre so onra unuturr. • Çkartma yaparken yyarsn top plama, yarsn çkaartma biçim minde yapaar. • Saatii zor öreniir. • Çarpmalaarda hep eldde 1'leri heesaba katmay unu utur. • Sa, sol elini zoor örenir. 29 H YAT HAY TIN ANL LAM MI * Tahiir ÜNER Rehb ber Öretm men (tah [email protected]) a hayaatn anlam mnn ne Eski zamannlarn biriinde bir adam uuna takm m kafay. Ve dolaap herkesse bunu sormaya s oldu karar vermi. Köy, kasaaba, ülke dolam d bbu arada zamanda z muyor tabi ki… durm Tam m umuduunu yitiirmiken öyde ko onutuu insanlar bir kö ona: -u karrki dalarr görüyor musun, orrada yal bir b bilge yaaar isterseen ona git belki o sana aradn cevab verebillir." demiller. y sonunda billgenin yaad eve ulam u adaam. Kapd dan içeri Çok zorlu bir yolculuk ve hayattn anlamn nn ne olduunu bilgeye sormu. girmi b snavdaan geçmenn gerekiyorr demi. Bilge ssana bununn cevabn söylerim aama önce bir Adam kkabul etmi. Bilge bir çay ka verrmi adamn eline vee içinede silme s bir ekilde zey ytinya mu. imdii çk ve bah hçede bir ttur at tekrar buraya geel. Yalnz ddikkat et kaktaki k doldurm zeytinyya eksilm mesin eer bir b damla eksilirse kaybedersin k n. Adam ggözü çay kaanda bahçeyyi turlayp gelmi. g Billge bakm evet dem mi kakta ya eksilm memi, pek ki bahçe nasld?? Adam m aknn. Ama demi been kakttan bakaa bir yer ere bakmad dm ki. imdi ttekrar bahççeyi dolayorsun kak yine eliinde olacak k ama bahççeyi inceleeyip gel, demi bbilge. Adam m tekrarr bahçey ye çkm gördü ü güzellikkler onuu büyülemii muhtteem bir bahçeddeymi çüünkü. Gerri geldiiinde bilgee, adama bahçe nasld diye so ormu. Adaam gördü ü yülendiinni anlatm. güzellikkler karsnda büy Bilge ggülümsemi, ama kakta hiç yaa kalmam demi vve eklemi -Hayyat senin baknla anlam kkazanr, ya y sadece bir noktaay görürsü ün hayatnn akp gideer v varmazsn. göreebilecein tüm sen farkkna Yadaa tam orttasnda hayyat yaarsn akp gideen zamann n anlam kaazanr." güzelliklerin * Alntt:www.rehhberlikserv visi.com 30 31 •www.izmirkoleji.c om.tr •0232462 6202• 32
© Copyright 2024 Paperzz
