Àçÿðáàéúàí Àâðàñèéàíûí åíåðæè
õÿðèòÿñèíèí çÿíýèíëÿøìÿñèíÿ
ñòðàòåæè òþùôÿëÿð âåðèð
Àçÿðáàéúàíëà Ïàêèñòàí àðàñûíäà
ñûõ äîñòëóã ÿëàãÿëÿðè ãóðóëóá
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ: “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè
ëàéèùÿñè áóðàäà - Àçÿðáàéúàíäà ñîí 20 èë ÿðçèíäÿ
òÿðÿôäàøëàðûìûçëà àïàðäûüûìûç èøÿ ÿñàñëàíûð
Ìÿëóì îëäóüó êèìè, íåôò ñÿíàéåñèíèí èíêèøàôûíäà çÿíýèí òàðèõÿ âÿ áþéöê ÿíÿíÿëÿðÿ ìàëèê îëàí Àçÿðáàéúàíäà
þòÿí èëèí ñåíòéàáð àéûíäà äàùà áèð ìþùòÿøÿì åíåðæè ëàéèùÿñèíèí - ÕÕÛ ÿñðèí ëàéèùÿñè êèìè õàðàêòåðèçÿ åäèëÿí “Úÿíóá”
ãàç äÿùëèçèíèí èúðàñûíà ñòàðò âåðèëèá...
Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû
Àçÿðáàéúàíû ìöñòÿãèëëèê
éîëóíäà èíêèøàô åòäèðìÿéÿ
ãàäèð áèð ïàðòèéàäûð
Áàõ ñÿh. 4
Õÿáÿð âåðèëäèéè êèìè, Àçÿðáàéúàíûí áèðèíúè õàíûìû, Ùåéäÿð
ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè Ìåùðèáàí ßëèéåâà Ïàêèñòàí Èñëàì
Ðåñïóáëèêàñûíûí “Ùèëàë-å Ïàêèñòàí” îðäåíè èëÿ òÿëòèô îëóíóá. Ïàêèñòàí Ïðåçèäåíòè Ìÿìíóí Ùöñåéí úàðè èë ôåâðàëûí 11-äÿ áó áàðÿäÿ Ñÿðÿíúàì èìçàëàéûá. “Ùèëàë-å Ïàêèñòàí” Ïàêèñòàí Èñëàì
Ðåñïóáëèêàñûíûí àëè îðäåíèäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè Ìåùðèáàí ßëèéåâà “Ùèëàë-å Ïàêèñòàí” îðäåíè èëÿ òÿëòèô îëóíàí èëê áèðèíúè õàíûìäûð. Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäó äîñò Ïàêèñòàíäà èíäèéÿäÿê áèð ñûðà ùóìàíèòàð ëàéèùÿëÿð ùÿéàòà êå÷èðèá. Ôîíäóí Ïàêèñòàíûí áöòöí ÿéàëÿòëÿðèíäÿ òÿùñèë, ñÿùèééÿ âÿ...
Áàõ ñÿh. 8
Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìèëëè ñÿðâÿòèäèð
Ãÿçåò 1993-úö èëèí àïðåë àéûíäàí íÿøð îëóíóð. 14 ôåâðàë 2015-úè èë, øÿíáÿ / ¹ 029 (4428). Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí îðãàíû. Ãèéìÿòè 40 ãÿïèê
Àçÿðáàéúàí ãàçû Àâðîïà èñòåùëàê÷ûëàðû
ö÷öí éåýàíÿ éåíè ãàç ìÿíáÿéè îëàúàã
“Áàêû-2015” Ìèëëè Îëèìïèéà êîìèòÿëÿðèíèí ñîíóíúó
“à÷ûã ãàïû” ýöíö èúëàñûíà åâ ñàùèáëèéè åäèá
Àâðîïàíûí 22 Ìèëëè Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí íöìàéÿíäÿëÿðè éàéäà êå÷èðèëÿúÿê áèðèíúè Àâðîïà Îéóíëàðûíäàí ÿââÿë òÿøêèë îëóíàí ö÷öíúö - ñîíóíúó “à÷ûã ãàïû” ýöíö èúëàñûíäà èøòèðàê åòìÿê ö÷öí Áàêûäà áèð àðàéà ýÿëèáëÿð. “Áàêû-2015”äÿí
ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè, ãèòÿ þëêÿëÿðèíè òÿìñèë åäÿí 59 íöìàéÿíäÿ ö÷ýöíëöê ïðîãðàìäà “Áàêû-2015” áèðèíúè Àâðîïà
Îéóíëàðû ßìÿëèééàò Êîìèòÿñèíèí òèááè õèäìÿòëÿð âÿ àíòèäîïèíã, íÿãëèééàò âÿ éåðëÿøäèðìÿ...
Áàõ ñÿh. 8
Ìèëëè Ìÿúëèñäÿ áÿëÿäèééÿëÿðèí
ôÿàëèééÿòèíÿ èíçèáàòè íÿçàðÿòè
ùÿéàòà êå÷èðÿí îðãàíûí èëëèê
ìÿðóçÿñè ãÿáóë îëóíóá
Äöíÿí Ìèëëè Ìÿúëèñèí íþâáÿòè
èúëàñû êå÷èðèëèá. Èúëàñäà ÿââÿëúÿ
úàðè ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû ÷ûõûøëàð
îëóá. Áÿçè ìèëëÿò âÿêèëëÿðè ôåâðàëûí 12-äÿ ñèéàñè ïàðòèéàëàð àðàñûíäà êå÷èðèëÿí äèàëîãó éöêñÿê
ãèéìÿòëÿíäèðèáëÿð...
Áàõ ñÿh. 5
2014-úö èë Íÿðèìàíîâ ðàéîíó ö÷öí
ñîñèàë-èãòèñàäè óüóðëàðëà éàääà ãàëûá
Ôåâðàëûí 13-äÿ Íÿðèìàíîâ ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí
áàø÷ûñû éàíûíäà Øóðàíûí ðàéîíóí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíûí
2014-úö èë öçðÿ éåêóíëàðûíà âÿ ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿðÿ
ùÿñð îëóíàí èúëàñû êå÷èðèëèá. ßââÿëúÿ ðàéîí ðÿùáÿðëèéè âÿ
ðÿñìè ãîíàãëàð èúðà ùàêèìèééÿòèíèí èíçèáàòè áèíàñûíûí ôîéåñèíäÿ Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí áöñòö þíöíÿ ýöë
äÿñòÿëÿðè ãîéóáëàð. Ðàéîí èúðà ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû Àáäèí Ôÿðçÿëèéåâ ùåñàáàò ìÿðóçÿñè èëÿ...
Áàõ ñÿh. 6
Ìöõòÿëèô ìÿäÿíèééÿòëÿð âÿ
ñèâèëèçàñèéàëàð àðàñûíäà
ÿëàãÿëÿðèí äÿðèíëÿøäèðèëìÿñèíäÿ
ìóëòèêóëòóðàëèçì ñèéàñÿòè
ìöùöì ðîë îéíàéûð
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Áàêûäà Úÿíóá ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí ýþðöøöíäÿ èøòèðàê åäèá
Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã
ìöñòÿâèäÿ ìþâãåëÿðè ýöúëÿíèð
Ìÿëóì îëäóüó êèìè, Úÿíóáè Ãàôãàçûí ëèäåð äþâëÿòè
îëàí Àçÿðáàéúàí áåéíÿëõàëã ìèãéàñäà áþéöê íöôóçà
ìàëèêäèð. Òÿáèè êè, áó àìèë þëêÿìèçèí èíêèøàôû, ýöúö èëÿ
ÿëàãÿäàðäûð. Áó ýöí Àçÿðáàéúàíûí ñöðÿòëè èíêèøàôû âÿ ÿëäÿ åäèëìèø íàèëèééÿòëÿð Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ñèéàñè êóðñóí ìÿíòèãè íÿòèúÿñèäèð. Áó ñèéàñÿò ìöàñèð äöíéà èãòèñàäèééàòûíûí...
Áàõ ñÿh. 5
Þòÿí èë Áèíÿãÿäè ðàéîíóíäà
ñîñèàë-èãòèñàäè ñàùÿäÿ áèð
ñûðà íàèëèééÿòëÿð ÿëäÿ åäèëèá
Àçÿðáàéúàí èëÿ Ýöðúöñòàí
àðàñûíäà äèíè, ìÿäÿíè
âÿ ùóìàíèòàð ñàùÿëÿðäÿ
ÿìÿêäàøëûã ìöçàêèðÿ åäèëèá
Ôåâðàëûí 13-äÿ Äèíè Ãóðóìëàðëà Èø öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Ìöáàðèç
Ãóðáàíëû
Ýöðúöñòàíûí
Àçÿðáàéúàíäàêû
ñÿôèðè
Òåéìóðàç Øàðàøåíèäçå...
Áàõ ñÿh. 5
Ôåâðàëûí 12-äÿ Áèíÿãÿäè
ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòè
(ÐÈÙ) áàø÷ûñûíûí 2014-úö
èëèí éåêóíëàðûíà ùÿñð îëóíìóø ùåñàáàò éûüûíúàüû êå÷èðèëèá. Òÿäáèðäÿ Áèíÿãÿäè ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí...
ÀçÿðÒÀú èëÿ Ñëîâåíèéàíûí ÑÒÀ õÿáÿð àýåíòëèéè àðàñûíäà
èìçàëàíàúàã ÿìÿêäàøëûã ùàããûíäà ìöãàâèëÿ èíôîðìàñèéà
ìöáàäèëÿñèíèí äàùà äà ýåíèøëÿíìÿñèíÿ èìêàí éàðàäàúàã.
Áó ôèêðè ÑÒÀ àýåíòëèéèíèí äèðåêòîðó Áîéàí Âåñåëèíîâè÷
ÀçÿðÒÀú-ûí Ñëîâåíèéàéà åçàì îëóíìóø ÿìÿêäàøëàðû Àéýöí Ùÿñÿíîâà âÿ Àíàð Ðçàéåâëÿ ýþðöøöíäÿ ñþéëÿéèá. Áîéàí Âåñåëèíîâè÷ ÑÒÀ-íûí ÀçÿðÒÀú èëÿ ÿëàãÿëÿðèí èíêèøàôûíà
þíÿì âåðäèéèíè äåéèá....
Áàõ ñÿh. 8
Ñèéàâóø Íîâðóçîâ:
Ñèéàñè ïàðòèéàëàð àðàñûíäà
êå÷èðèëÿí äèàëîã úÿìèééÿò
òÿðÿôèíäÿí ìöñáÿò ãàðøûëàíûð
Àçÿðáàéúàíûí ñöðÿòëè
èíêèøàôû ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè
êþ÷êöíëÿðèí ùÿéàòûíäà äà
þçöíö áöðóçÿ âåðèð
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Áàø íàçèðèíèí ìöàâèíè,
Áåéíÿëõàëã Ùóìàíèòàð Éàðäûì öçðÿ Ðåñïóáëèêà Êîìèññèéàñûíûí ñÿäðè ßëè Ùÿñÿíîâ ôåâðàëûí 13-äÿ Òöðêèéÿíèí
þëêÿìèçäÿêè ñÿôèðè Èñìàéûë Àëïåð Úîøãóí èëÿ ýþðöøöá...
Áàõ ñÿh. 6
Ôåâðàëûí 12-äÿ ÀÁØ
Êîíãðåñèíäÿ Àçÿðáàéúàíëà
áàüëû äèíëÿìÿëÿðèí ïðîòîêîëóíà ÿëàâÿ åäèëìÿñè ö÷öí
êîíãðåñìåí Ìàéêë Òþðíåð
áÿéàíàòëà ÷ûõûø åäèá...
“Ôåâðàëûí 12-äÿ ñèéàñè ïàðòèéàëàð àðàñûíäà êå÷èðèëÿí äèàëîã
÷îõ ÿùÿìèééÿòëèäèð”. Áó ôèêðè Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû (ÉÀÏ)
Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, Ìèëëè
Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ñèéàâóø Íîâðóçîâ ïàðëàìåíòèí...
Áàõ ñÿh. 5
Àçÿðáàéúàí ðåýèîíäà ÷îõ
þíÿìëè ìþâãåéÿ ìàëèêäèð
ÀÁØ êîíãðåñìåíè Àâðîïàíûí
åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí
òÿìèíè ö÷öí Àçÿðáàéúàíëà
èøëÿìÿéèí þíÿìèíè âóðüóëàéûá
Áàõ ñÿh. 6
Áàõ ñÿh. 6
ÀçÿðÒÀú âÿ Ñëîâåíèéàíûí ÑÒÀ àýåíòëèéè
èíôîðìàñèéà ìöáàäèëÿñèíè ýåíèøëÿíäèðÿúÿê
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè
ëàéèùÿñè Àçÿðáàéúàíûí
÷îõøàõÿëè åíåðæè ñèéàñÿòèíèí
íþâáÿòè óüóðóäóð
Úÿíóáè Ãàôãàç ðåýèîíóíóí ëèäåð äþâëÿòè îëàí Àçÿðáàéúàí ñàùèá îëäóüó çÿíýèí åíåðæè åùòèéàòëàðûíäàí ñÿìÿðÿëè øÿêèëäÿ èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ áåéíÿëõàëã ìèãéàñäà
åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí åäèëìÿñèíäÿ ìöùöì ðîë
îéíàéàí áàøëûúà àêòîðëàðäàí áèðè êèìè ÷ûõûø åäèð. Þëêÿìèç ìèëëè äþâëÿò÷èëèê ïðèíñèïëÿðèíÿ ìöâàôèã îëàðàã ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ïðàãìàòèê âÿ ðàñèîíàë ñèéàñÿò íÿòèúÿñèíäÿ
ìèãéàñûíà ýþðÿ ðåýèîíàë, ÿùÿìèééÿòèíÿ ýþðÿ èñÿ ãëîáàë
õàðàêòåðëè òðàíñìèëëè ëàéèùÿëÿðèí ìÿðêÿçè îéóí÷óñóíà
÷åâðèëèá. Òÿñàäöôè äåéèë êè, Õÿçÿð äÿíèçèíÿ õàðèúè ñÿðìàéÿäàðëàðû èëê äÿôÿ äÿâÿò åòìÿêëÿ óçóíìöääÿòëè ãàðøûëûãëû-ôàéäàëû ÿìÿêäàøëûüûí ñàüëàì òÿìÿëèíè àòàí Àçÿðáàéúàíûí èøòèðàêû îëìàäàí áó ýöí ðåýèîíäà ùå÷ áèð ëàéèùÿ ýåð÷ÿêëÿøäèðèëìèð. ßñàñ ñòðàòåæè ìÿãàìëàðäàí áèðè
äÿ áóäóð êè, Àçÿðáàéúàíûí ïðàãìàòèê åíåðæè ñèéàñÿòè
Õÿçÿð ðåýèîíóíóí òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ãàðàíòû êèìè ÷ûõûø
åäèð. Öìóìèééÿòëÿ, ñèðð äåéèë êè...
Áàõ ñÿh. 6
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ìèëëÿòëÿðàðàñû, ìóëòèêóëòóðàëèçì âÿ äèíè ìÿñÿëÿëÿð öçðÿ
Äþâëÿò ìöøàâèðè, Áàêû Áåéíÿëõàëã Ìóëòèêóëòóðàëèçì Ìÿðêÿçèíèí Ùèìàéÿ÷èëèê Øóðàñûíûí...
Áàõ ñÿh. 8
...Ùÿð èêè þëêÿíèí ïàðëàìåíòëÿðè àðàñûíäàêû ÿëàãÿëÿð
èíêèøàô åäèð. Öìóìèééÿòëÿ,
Àçÿðáàéúàí èëÿ Ñëîâåíèéà
àðàñûíäà ùÿëë åäèëÿ áèëìÿéÿí ùÿð ùàíñû áèð ìÿñÿëÿ
éîõäóð. Ñèéàñè ñàùÿäÿ ìöíàñèáÿòëÿðèìèçè äàùà äà...
Áàõ ñÿh. 5
2
www.yeniazerbaycan.com
14 ôåâðàë 2015-úè èë, øÿíáÿ / ¹ 029 (4428)
Àçÿðáàéúàí ãàçû Àâðîïà èñòåùëàê÷ûëàðû
ö÷öí éåýàíÿ éåíè ãàç ìÿíáÿéè îëàúàã
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Áàêûäà Úÿíóá ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí ýþðöøöíäÿ èøòèðàê åäèá
Õÿáÿð âåðäèéèìèç êèìè, ôåâðàëûí 12-äÿ Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ Áàêûäà Úÿíóá ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí ýþðöøöíäÿ èøòèðàê åäèá.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí èëê èúëàñûíäà íèòã ñþéëÿéèá: “Õàíûìëàð âÿ úÿíàáëàð, ÿçèç
äîñòëàð.
ßââÿëúÿ ñèçèí ùàìûíûçû Àçÿðáàéúàíäà ñàëàìëàìàã èñòÿðäèì. Áó ýöí áèç Úÿíóá ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí èëê òîïëàíòûñûíû êå÷èðèðèê. Ôöðñÿòäÿí
èñòèôàäÿ åäèá þëêÿëÿðèíèçèí ðÿùáÿðëèéèíÿ Áàêûäà áó
ýþðöøöí êå÷èðèëìÿñè òÿøÿááöñöìöçÿ âåðäèêëÿðè
äÿñòÿéÿ ýþðÿ òÿøÿêêöðöìö ÷àòäûðìàüûíûçû õàùèø
åäèðÿì. Áó ýþðöøöí êå÷èðèëìÿñè ö÷öí ÷îõ ìöíàñèá áèð âàõòäûð. ×öíêè áó èë “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí ïðàêòèêè îëàðàã ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè áàøëàéûð. Áó ëàéèùÿ áèçè áèðëÿøäèðèð âÿ îíóíëà áàüëû ÿëàâÿ
ÿëàãÿëÿíäèðìÿ, ôèêèð ìöáàäèëÿñè ëàçûìäûð. ßìèíÿì
êè, áóýöíêö ýþðöø ÿðçèíäÿ ôèêèð ìöáàäèëÿñè, ìöçàêèðÿëÿð áó ëàéèùÿíèí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ
òþùôÿ âåðÿúÿêäèð.
Àçÿðáàéúàí äöíéàäà íåôò ùàñèë åäÿí èëê þëêÿ êèìè òàíûíûð. Áó, ÕÛÕ ÿñðèí îðòàëàðûíäà áàø âåðäè. Åéíè çàìàíäà, ÕÕ ÿñðèí îðòàëàðûíäà äÿíèçäÿ íåôò ùàñèë åäÿí èëê þëêÿ äÿ Àçÿðáàéúàíäûð. Áó ñÿáÿáäÿí
Àçÿðáàéúàíûí íåôò ñÿíàéåñèíèí òàðèõè ÷îõ çÿíýèíäèð. Îíó äà áèëäèðìÿê èñòÿéèðÿì êè, Èêèíúè Äöíéà
ìöùàðèáÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíäà èñòåùñàë îëóíàí íåôò
Ñîâåò Èòòèôàãûíûí ùàñèë åòäèéè íåôòèí 80 ôàèçèíè òÿøêèë
åäèðäè. Àçÿðáàéúàí íåôò÷èëÿðè ôàøèçì öçÿðèíäÿ Ãÿëÿáÿíèí ÿëäÿ åäèëìÿñèíÿ áþéöê òþùôÿ âåðèáëÿð. Îëà áèëñèí êè, Àçÿðáàéúàí íåôòè îëìàñàéäû, Èêèíúè Äöíéà
ìöùàðèáÿñèíèí íÿòèúÿëÿðè áàøãà úöð îëàðäû.
Ëàêèí Ñîâåò Èòòèôàãûíûí ñöãóòó çàìàíû íåôò ñÿíàéåñèíäÿêè âÿçèééÿò öðÿêà÷àí äåéèëäè. Ãóðóäà
îëàí éàòàãëàð ÿñàñÿí òöêÿíìèøäè. 1991-úè èëäÿ
Àçÿðáàéúàí ìöñòÿãèëëèéèíè áÿðïà åòäèêäÿ íåôò ñÿíàéåñè áþùðàí è÷ÿðèñèíäÿ èäè. Íÿèíêè íåôò ñÿíàéåñè,
áöòþâëöêäÿ áèç úèääè ùÿðáè, ñèéàñè, èãòèñàäè áþùðàíëà öçëÿøäèê. Âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè, Åðìÿíèñòàíûí
èøüàëû áàø âåðäè. Íÿùÿíý íåôò éàòàãëàðûìûçûí èøëÿíìÿñè ö÷öí íÿ ìàëèééÿ åùòèéàòëàðûìûç, íÿ äÿ êè òåõíèêè èìêàíëàðûìûç âàðäû.
Éàëíûç Ùåéäÿð ßëèéåâ 1993-úö èëäÿ Ïðåçèäåíò
ñå÷èëäèêäÿí ñîíðà âÿçèééÿò ñàáèòëÿøäè, âÿòÿíäàø
ìöùàðèáÿñè äàéàíäû, áèç èñëàùàòëàðà áàøëàäûã. Èñëàùàòëàðûí ìöùöì åëåìåíòëÿðèíäÿí áèðè Àçÿðáàéúàíû
äöíéàéà à÷ûã åòìÿê èäè. Áèç õàðèúè ñÿðìàéÿëÿðè
úÿëá åòìÿéÿ áàøëàäûã âÿ Àçÿðáàéúàíäà ÷îõ éàõøû
ñÿðìàéÿ ìöùèòèíè éàðàòäûã. Áó ôàêò ñàéÿñèíäÿ
Àçÿðáàéúàíûí èíäèêè èãòèñàäèééàòû äàâàìëûäûð, ñàáèòäèð. Áèðáàøà õàðèúè ñÿðìàéÿëÿðèí àäàìáàøûíà
îëàí ùÿúìèíÿ ýþðÿ Àçÿðáàéúàí êå÷ìèø ñîâåò ìÿêàíûíäà àïàðûúû éåðäÿäèð.
1994-úö èë Àçÿðáàéúàíûí éåíè åíåðæè ñòðàòåýèéà-
ìÿéÿ áàøëàíäû. Áó, øàõÿëÿíäèðèëìÿíèí âàúèá åëåìåíòè èäè. Èëê äÿôÿ îëàðàã Ãàðà äÿíèçëÿ Õÿçÿð äÿíèçè
õàì íåôòè íÿãë åäÿí áîðó êÿìÿðè èëÿ áèðëÿøäè. 2006úû èëäÿ Áàêû-Òáèëèñè-Úåéùàí íåôò áîðó êÿìÿðè èñòèñìàðà âåðèëäè. Õÿçÿð âÿ Àðàëûã äÿíèçëÿðè èëê äÿôÿ îëàðàã áîðó êÿìÿðè èëÿ áèðëÿøäè. 2007-úè èëäÿ Áàêû, Òáèëèñè âÿ Òöðêèéÿíèí ßðçóðóì øÿùÿðèíè áèðëÿøäèðÿí Úÿíóáè Ãàôãàç ãàç êÿìÿðè ÷ÿêèëäè.
Áöòöí áó ìöùöì ìÿðùÿëÿëÿð Àçÿðáàéúàíûí
åíåðæè ñèéàñÿòèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ îëäóãúà
ÿùÿìèééÿòëè èäè. Áèç Ýöðúöñòàí âÿ Òöðêèéÿäÿêè òÿðÿôäàøëàðûìûçëà áèðýÿ ãàðøûìûçäà äóðàí áöòöí
ìÿãñÿäëÿðÿ âÿ ùÿäÿôëÿðÿ íàèë îëäóã. Áó, ùÿì÷èíèí
ìÿùñóëäàð ðåýèîíàë ÿìÿêäàøëûüûí ýþçÿë íöìóíÿñè
èäè. Áó ùàëäà áèð-áèðèíè äÿñòÿêëÿéÿí âÿ áèð-áèðè èëÿ
ÿìÿêäàøëûã åäÿí ö÷ þëêÿ ÷îõ èääèàëû
ìÿãñÿäëÿðÿ íàèë îëäó. Ëàêèí áó, äåìÿê
ëàçûìäûð êè, ïëàíëàðûìûçûí éàëíûç áàøëàíüûúû èäè. ×öíêè íÿùÿíý “Øàùäÿíèç” éàòàüû âÿ Àçÿðáàéúàíûí äèýÿð ãàç éàòàãëàðû
òÿáèè ãàçû Àçÿðáàéúàíäàí áåéíÿëõàëã
áàçàðà íÿãë åäÿúÿê Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíèí ÷ÿêèëìÿñèíèí çÿðóðèëèéèíè äèêòÿ åäèðäè. Áó ëàéèùÿíèí äÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ ìöùöì ìÿðùÿëÿëÿð âàð. 2011-úè èëäÿ
ìÿíèìëÿ Àâðîïà Êîìèññèéàñûíûí ñÿäðè
úÿíàá Áàððîçó àðàñûíäà Áàêûäà Úÿíóá
ãàç äÿùëèçè ùàããûíäà Áèðýÿ Áÿéàííàìÿ
èìçàëàíäû. Áó ñÿíÿääÿ Àçÿðáàéúàí Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíÿ ÿñàñ òþùôÿ âåðÿí âÿ
ùÿéàòà êå÷èðÿí þëêÿ êèìè ýþñòÿðèëèð.
2012-úè èëäÿ ÒðàíñÀíàäîëó - ÒÀÍÀÏ ãàç áîðó
êÿìÿðèíèí òèêèíòèñè èëÿ ÿëàãÿäàð Àçÿðáàéúàí èëÿ Òöðêèéÿ àðàñûíäà ñàçèø èìçàëàíäû. Áó ñàçèø Úÿíóá ãàç
äÿùëèçèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ ìöùöì ðîë îéíàäû. ×öíêè Àçÿðáàéúàí ãàçûíûí íÿãë åäèëìÿñèíäÿ
ÿñàñ îëàúàã ëàéèùÿíèí óçóí èëëÿð ÿðçèíäÿ ìöçàêèðÿñè çàìàíû áèçèì òÿðÿôèìèçäÿí ÒÀÍÀÏ ëàéèùÿñè òÿãäèì åäèëäè, äÿðùàë áöòöí òÿðÿôäàøëàðûìûçûí ýöúëö
äÿñòÿéèíè ãàçàíäûã. Áèð ñþçëÿ, ÒÀÍÀÏ Úÿíóá ãàç
äÿùëèçèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ ìöùöì éåð òóòóð.
Éàëíûç Ùåéäÿð ßëèéåâ 1993-úö èëäÿ Ïðåçèäåíò ñå÷èëäèêäÿí ñîíðà âÿçèééÿò ñàáèòëÿøäè, âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè äàéàíäû, áèç èñëàùàòëàðà áàøëàäûã. Èñëàùàòëàðûí ìöùöì åëåìåíòëÿðèíäÿí áèðè Àçÿðáàéúàíû
äöíéàéà à÷ûã åòìÿê èäè. Áèç õàðèúè ñÿðìàéÿëÿðè úÿëá åòìÿéÿ áàøëàäûã âÿ Àçÿðáàéúàíäà ÷îõ éàõøû ñÿðìàéÿ ìöùèòèíè éàðàòäûã. Áó ôàêò ñàéÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí èíäèêè èãòèñàäèééàòû äàâàìëûäûð, ñàáèòäèð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ
ñûíûí áàøëàíüûú èëè èäè. Ùþêóìÿòèìèç èëÿ äöíéàíûí
ÿñàñ íåôò øèðêÿòëÿðè êîíñîðñèóìó àðàñûíäà ìöãàâèëÿ èìçàëàíäû. 1994-úö èëäÿ èìçàëàíàí ìöãàâèëÿ
äÿðùàë “ßñðèí ìöãàâèëÿñè” àäûíû àëäû. Áó, ñÿðìàéÿëÿðèí ùÿúìè âÿ ðåñóðñ ÿñàñû êèìè ýþòöðöëÿí “Àçÿðè×ûðàã-Ýöíÿøëè” éàòàüûíûí äöíéàäàêû ÿí áþéöê íåôò
éàòàãëàðûíäàí áèðè îëìàñû ôàêòû èëÿ áàüëû èäè. Èéèðìè
èëäÿí ÷îõäóð êè, ùÿìèí éàòàã èøëÿíèëèð âÿ þëêÿìèçäÿ
íåôò ùàñèëàòûíûí ÿñàñ þçÿéè ùåñàá îëóíóð. Áóíà ýþðÿ äÿ 1994-úö èë åíåðæè ñòðàòåýèéàñûíûí áàøëàíüûú èëè
îëäó. Áåëÿëèêëÿ, Õÿçÿð äÿíèçè èëê äÿôÿ îëàðàã õàðèúè
ñÿðìàéÿëÿð ö÷öí à÷ûã åëàí åäèëäè.
Ëàêèí Àçÿðáàéúàíûí à÷ûã äÿíèçÿ ÷ûõûøû îëìàéàí
þëêÿ îëäóüóíó íÿçÿðÿ àëàðàã áèçèì íåôòèìèçè íÿãë
åòìÿê ö÷öí áîðó êÿìÿðëÿðè øÿáÿêÿñèíÿ åùòèéàúûìûç
âàð èäè. Áèðìÿíàëû îëàðàã, Àçÿðáàéúàí, Ýöðúöñòàí
âÿ Òöðêèéÿ àðàñûíäà ðåýèîíàë ÿìÿêäàøëûüà ÿñàñëàíàí ÿëàãÿëÿíäèðèëìèø ñÿéëÿð áåéíÿëõàëã áàçàðëàðà
íåôò âÿ ãàçûí íÿãëè ö÷öí áàøëàíüûú ìÿðùÿëÿäÿ ìöàñèð áîðó êÿìÿðëÿðè ñèñòåìèíè ìöìêöí åòäè.
Àçÿðáàéúàíûí åíåðæè ñèéàñÿòèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ áó ýöí ùàããûíäà äàíûøäûüûìûç Úÿíóá ãàç
äÿùëèçè ö÷öí âàúèá îëàí âÿçèééÿòè ìöìêöí åäÿí áèð
íå÷ÿ ìöùöì ìÿðùÿëÿëÿðè ñèçÿ õàòûðëàòìàã èñòÿðäèì.
×öíêè “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè áóðàäà - Àçÿðáàéúàíäà ñîí 20 èë ÿðçèíäÿ òÿðÿôäàøëàðûìûçëà àïàðäûüûìûç èøÿ ÿñàñëàíûð. 1996-úû èëäÿ Àçÿðáàéúàíëà
áï-íèí ðÿùáÿðëèê åòäèéè õàðèúè øèðêÿòëÿð êîíñîðñèóìó
àðàñûíäà “Øàùäÿíèç” éàòàüûíà äàèð ñàçèø èìçàëàíäû.
“Øàùäÿíèç” ãàç éàòàüû Úÿíóá ãàç äÿùëèçè ö÷öí ÿí
ìöùöì ðåñóðñ áàçàñûäûð. 1997-úè èëäÿ “×ûðàã” ïëàòôîðìàñûíäà èëê íåôò ùàñèë åäèëäè. Áó, îëà áèëñèí êè,
íåôò ñÿíàéåñè òàðèõèíäÿ ðåêîðä èäè. Éÿíè, ìöãàâèëÿíèí èìçàëàíìàñû èëÿ èëê íåôòèí ùàñèë åäèëìÿñè àðàñûíäà âàõò ôÿðãè úÿìè ö÷ èë îëäó. 1999-úó èëäÿ Õÿçÿð äÿíèçè èëÿ Ãàðà äÿíèçè áèðëÿøäèðÿí Áàêû-Ñóïñà áîðó êÿìÿðè ÷ÿêèëìèøäèð. Áåëÿëèêëÿ, Àçÿðáàéúàí íåôòè Ýöðúöñòàíûí Ãàðà äÿíèçäÿêè Ñóïñà ëèìàíûíà íÿãë åäèë-
Ñèç éÿãèí êè, áèëèðñèíèç, àðòûã ÒÀÍÀÏ-ûí ïðàêòèêè ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ áàøëàíûá. 2013-úö èëäÿ ÒðàíñÀäðèàòèê áîðó êÿìÿðè Àâðîïàéà ÿñàñ èõðàú ìàðøðóòó êèìè ñå÷èëäè âÿ 2014-úö èë ñåíòéàáðûí 20-äÿ èñÿ
Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíèí òÿìÿëãîéìà ìÿðàñèìè áóðàäà - Áàêûäà êå÷èðèëäè. Áó, 1994-úö èë ñåíòéàáðûí 20äÿ “ßñðèí ìöãàâèëÿñè”íèí èìçàëàíìàñûíäàí äöç
ìàí êè, áó ýöí ïðîãíîçëàøäûðäûüûìûç ðÿãÿìëÿðè öñòÿëÿéÿí äàùà ÷îõ ùàñèëàòûìûç âÿ èõðàúûìûç îëàúàã.
ßìÿêäàøëûüûìûçûí âàúèá åëåìåíòè, ÿëáÿòòÿ êè,
ñÿéëÿðèìèçèí ÿëàãÿëÿíäèðèëìÿñèäèð. Ôèêðèìúÿ, Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí áó ýöí êå÷èðèëÿí òîïëàíòûñû áó ìÿãñÿäè äàøûéàúàã. Ýþðöëìöø âÿ ïëàíëàøäûðûëìûø èøëÿð áàðÿäÿ òÿãäèìàò îëàúàã. Ëàêèí áó ëàéèùÿäÿ èøòèðàê
åäÿí áöòöí þëêÿëÿð âÿ øèðêÿòëÿð àðàñûíäà ÿëàãÿëÿíäèðìÿ âÿ ñÿìÿðÿëè öíñèééÿò óüóðóí ÿñàñ èëêèí øÿðòëÿðèíäÿí áèðè îëàúàã. ßââÿëúÿ îëäóüó êèìè, Ýöðúöñòàí, Òöðêèéÿ âÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà àïàðûëìûø ö÷òÿðÿôëè ÿìÿêäàøëûüà áÿíçÿð ãàéäàäà èøëÿìÿëèéèê. Ùÿìèí ö÷òÿðÿôëè ÿìÿêäàøëûã âÿ éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ îëàí
ãàðøûëûãëû åòèìàä, äÿñòÿê àðòûã ãåéä åòäèéèì ëàéèùÿíè
ùÿéàòà êå÷èðìÿéÿ èìêàí éàðàòäû. Ùàçûðäà èñÿ äàùà
ìöðÿêêÿá âÿçèééÿòäèð. ×öíêè èøòèðàê÷ûëàðûí âÿ òÿðÿôëÿðèí ñàéû ÷îõäóð. Áóíà ýþðÿ áèçÿ ìàêñèìàë ñÿâèééÿäÿ ãàðøûëûãëû åòèìàä ëàçûìäûð âÿ áèð-áèðèìèçè äÿñòÿêëÿìÿëèéèê. Ùàìûìûç áó ëàéèùÿíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ òþùôÿ âåðìÿëèéèê êè, îíó âàõòûíäà èúðà åäÿê.
Úÿíóá ãàç äÿùëèçè åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè ëàéèùÿñèäèð. Áó, áèçèì ö÷öí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèäèð. ×öíêè
Àçÿðáàéúàí áåéíÿëõàëã áàçàðëàðà áþéöê ùÿúìäÿ
òÿáèè ãàçû èõðàú åòìÿê èìêàíû ãàçàíàúàã. Áó, ùÿì
äÿ èñòåùëàê÷û âÿ òðàíçèò þëêÿëÿð ö÷öí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèäèð. ×öíêè áó ýöí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíÿ èñòÿíèëÿí þëêÿíèí ìèëëè òÿùëöêÿñèçëèéèíäÿí àéðû áàõûëà
áèëìÿç. Åíåðæè ðåñóðñëàðû íÿèíêè ÷è÷ÿêëÿíìÿ, ïðîãíîçëàøäûðìà âÿ ñàáèòëèê ìÿíáÿéè îëà áèëèð, ùÿì÷èíèí
áÿçÿí ðÿãàáÿò âÿ äöøìÿí÷èëèê ìÿíáÿéèíÿ äÿ ÷åâðèëèð. Ôèêðèìèçúÿ, áèçèì ôÿëñÿôÿìèç îíäàí èáàðÿòäèð
êè, åíåðæè ðåñóðñëàðû ñàáèòëèéÿ, ïðîãíîçëàøäûðìàéà,
ÿìÿêäàøëûüà âÿ ãàðøûëûãëû äÿñòÿéÿ òþùôÿ âåðìÿëèäèð.
ßìèíÿì êè, ùàñèëàò÷û, òðàíçèò âÿ èñòåùëàê÷û þëêÿëÿð
ö÷öí óäóøëó âÿçèééÿò, ëàéèùÿíèí 3 êîìïîíåíòè àðàñûíäàêû ìàðàãëàð áàëàíñû ëàéèùÿìèçèí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíèí áàøëûúà ñÿáÿáè îëàúàã.
Åíåðæè ðåñóðñëàðûíûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè ùàçûðäà
áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðûí ÿñàñ àðåíàñûíäà ìöçàêèðÿ
îëóíàí ìÿñÿëÿäèð. Àçÿðáàéúàí øàõÿëÿíäèðìÿäÿ þç
ðîëóíó îéíàéûð. Øàõÿëÿíäèðìÿ ùàããûíäà äàíûøàíäà
áèç éàëíûç ìàðøðóòëàðûí äåéèë, ùÿì äÿ ìÿíáÿëÿðèí
øàõÿëÿíäèðèëìÿñèíè íÿçÿðäÿ òóòóðóã. Ìàðøðóòëàðûí äà
øàõÿëÿíäèðèëìÿñè âàúèáäèð, ëàêèí ìÿíáÿ åéíè îëàíäà
âÿçèééÿò ÷îõ äÿéèøìèð. Ìÿíáÿëÿðèí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè
âàúèáäèð. Áó ùàëäà, Õÿçÿð äÿíèçèíäÿ ÷ûõàí ãàç Àçÿðáàéúàí ãàçû íþâáÿòè èëëÿð ÿðçèíäÿ Àâðîïà èñòåùëàê÷ûëàðû ö÷öí éåýàíÿ éåíè ãàç ìÿíáÿéè îëàúàã.
ßëáÿòòÿ êè, áó, òàìàìèëÿ áàøãà âÿçèééÿò éàðàäûð. Áó ýöí ãàðøûìûçäà þëêÿëÿðäÿí èáàðÿò êîìàíäà
âàð. Àâðîïà Êîìèññèéàñû ýöúëö äÿñòÿéèíè âåðèð. ×îõ
øàäàì êè, áóýöíêö ýþðöøäÿ úÿíàá Øåô÷îâè÷ èøòèðàê
åäèð. Áó, ïëàíëàðûìûçäà íèêáèíëèéè àðòûðûð. ×öíêè ÿìèíÿì êè, áó ëàéèùÿíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ
íÿçÿðäÿ òóòäóüóìóç áöòöí ìÿñÿëÿëÿð þç ùÿëëèíè òàïàúàã. Ëàéèùÿ âàõòûíäà èúðà îëóíàúàã âÿ ùàìûìûç
Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíèí áàø òóòìàñûíû ãåéä åäÿúÿéèê.
Ëàêèí áóíà íàèë îëìàã ö÷öí ÿëàãÿëÿíäèðìÿ, ãàðøû-
***
Àâðîïà Êîìèññèéàñûíûí åíåðæè áèðëèéè öçðÿ ñÿäð ìöàâèíè Ìàðîø Øåô÷îâè÷ ÷ûõûø åäÿðÿê äåéèá:
- Çàòè-àëèëÿðè úÿíàá Ïðåçèäåíò.
ßââÿëúÿ ýþçÿë Áàêû øÿùÿðèíÿ, áó úöð ìþùòÿøÿì
èúëàñ çàëûíà ñÿìèìè äÿâÿòèíèçÿ ýþðÿ ùàìûìûçûí àäûíäàí Ñèçÿ ìèííÿòäàðëûüûìû áèëäèðìÿê èñòÿéèðÿì. À÷ûëûø
íèòãèíèçäÿ áþéöê òÿÿññöðàò áàüûøëàéàí òàðèõ÷ÿíè õàòûðëàòäûüûíûçà ýþðÿ ìèííÿòäàðûã. ßí áþéöê òÿÿññöðàò èñÿ
îíäàí èáàðÿòäèð êè, Ñèç ùå÷ âàõò íèòãèíèçè êàüûçäàí
îõóìóðñóíóç. Ñèç áó òàðèõ÷ÿíè ÿçáÿð áèëèðñèíèç, ÷öíêè
øÿõñÿí èøòèðàê åòìèñèíèç. Ñèç þëêÿíèçÿ, ðåýèîíóí ýÿëÿúÿéèíÿ âÿ áó ëàéèùÿéÿ áàüëûñûíûç. Èêè àé ÿââÿë êå÷èðäèéèìèç ýþðöø çàìàíû àíëàäûã êè, êå÷ìèøäÿ áóðàõäûüûìûç ñÿùâëÿðè þéðÿíìÿëèéèê. Ùÿìèí âàõò ðåýèîíëà áàüëû
îëàí áþéöê ëàéèùÿëÿð ìàääè ôîðìàñûíû òàïìàäû, ÷öíêè êèôàéÿò ãÿäÿð ñèéàñè äÿñòÿê
éîõ èäè. Áèç ñèéàñè áàõûìäàí áó ìÿñÿëÿëÿðÿ êèôàéÿò ãÿäÿð ÿùÿìèééÿò âåðìÿäèê âÿ
ÿëàãÿëÿíäèðìÿ ìåõàíèçìè ÷àòûøìûðäû. Áèëèðäèì êè, áåëÿ ìèãéàñëû ëàéèùÿ ö÷öí ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëèíÿ éþíÿëìèø éàíàøìàäàí èñòèôàäÿ åòìÿëèéèê. Áèëèðèê êè, áó ãÿäÿð òÿÿññöðàò áàüûøëàéàí, áåëÿ áèð ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèê îëàí “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè êèìè ëàéèùÿíè
ùÿéàòà êå÷èðäèêäÿ, ÿëáÿòòÿ êè, áèð ÷îõ ìÿñÿëÿëÿð ùÿëë îëóíìàëû, îíëàð âàõòûíäà, ëàçûìè ãàéäàäà âÿ êîíñòðóêòèâ éàíàøìà ÿñàñûíäà àðàäàí ãàëäûðûëìàëûäûð. Áó ñÿáÿáäÿí
äåìÿëèéÿì êè, Õÿçÿð ãàçûíûí Àâðîïàéà
÷àòäûðûëìàñû áèçèì óçóíìöääÿòëè àðçóìóç
èäè. Ëàêèí áèç áóíó ùàçûðäà íÿèíêè äöøöíìöðöê, ýþðöëìöø èøëÿð ñàéÿñèíäÿ áó ëàéèùÿéÿ àðòûã éàõûíûã.
Áèëäèéèíèç êèìè, ìÿí Àâðîïà Èòòèôàãûíäà åíåðæè áèðëèéèíèí ãóðóëìàñû èëÿ ìÿøüóëàì. Èñòÿéèðèê êè, áó ëàéèùÿ Àâðîïà ìÿêàíûíäà ýþçÿ÷àðïàí êå÷èä éàðàòñûí. Ìöõòÿëèô
íþãòåéè-íÿçÿðäÿí ýþòöðñÿê, áó ìöçàêèðÿ ñèéàñè ýöíäÿëèêäÿ äàùà éöêñÿê ñÿâèééÿéÿ ãàëäûðûëûá. ×öíêè áó ìÿñÿëÿ Ñèçèí äÿ ãåéä åòäèéèíèç êèìè, åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè èëÿ
áàüëûäûð. Ñÿìèìè äåñÿê, áèç Àâðîïà Èòòèôàãûíäà éàéäà
éîõ, ãûøäà íÿéèí áàø âåðÿúÿéè ùàããûíäà äöøöíìÿêäÿí
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ
àðòûã éîðóëìóøóã. Èíàíûðûã êè, Àâðîïà êèìè áþéöê èãòèñàäèééàòà âÿ åòèáàðëû èñòåùëàê÷ûéà õîø ìöíàñèáÿò áÿñëÿíèëìÿëèäèð. Îíóí àðäû êÿñèëìÿéÿí ãàç òÿúùèçàòûíà ùöãóãó
îëìàëûäûð. Áóíà ýþðÿ äÿ áèç âÿçèééÿòèí éàõøûëàøìàñû
ö÷öí ÿëèìèçäÿí ýÿëÿíè åòìÿëèéèê. Íàèë îëìàã èñòÿäèéèìèç ùÿìèí øàõÿëÿíäèðèëìÿíèí ÿñàñ âàñèòÿëÿðèíäÿí áèðè
ìÿíáÿëÿðèí âÿ ðåñóðñëàðûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñèäèð.
Äåäèéèíèç êèìè, Úÿíóá ãàç äÿùëèçè Àâðîïà èñòåù-
...Áó ýöí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíÿ èñòÿíèëÿí þëêÿíèí ìèëëè òÿùëöêÿñèçëèéèíäÿí
àéðû áàõûëà áèëìÿç. Åíåðæè ðåñóðñëàðû íÿèíêè ÷è÷ÿêëÿíìÿ, ïðîãíîçëàøäûðìà âÿ ñàáèòëèê ìÿíáÿéè îëà áèëèð, ùÿì÷èíèí áÿçÿí ðÿãàáÿò âÿ äöøìÿí÷èëèê ìÿíáÿéèíÿ äÿ
÷åâðèëèð. Ôèêðèìèçúÿ, áèçèì ôÿëñÿôÿìèç îíäàí èáàðÿòäèð êè, åíåðæè ðåñóðñëàðû ñàáèòëèéÿ, ïðîãíîçëàøäûðìàéà, ÿìÿêäàøëûüà âÿ ãàðøûëûãëû äÿñòÿéÿ òþùôÿ âåðìÿëèäèð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ
ëûãëû åòèìàä âÿ áó ïðîñåñÿ ãîøóëìóø áöòöí þëêÿëÿð
àðàñûíäà ñûõ ãàðøûëûãëû ÿëàãÿ ëàçûìäûð.
Áó ýöí áèçèìëÿ îëäóüóíóçà ýþðÿ ñèçÿ áèð äàùà
ìèííÿòäàðëûüûìû áèëäèðèðÿì âÿ Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíà
óüóðëàð àðçóëàéûðàì. Ñàü îëóí”.
***
Àçÿðáàéúàíûí åíåðýåòèêà íàçèðè Íàòèã ßëèéåâ ÷ûõûø
åäÿðÿê äåéèá:
- Çàòè-àëèëÿðè, úÿíàá Ïðåçèäåíò.
Úÿíóá ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí öçâëÿðè
àäûíäàí èëê èúëàñäà èøòèðàê åòäèéèíèçÿ ýþðÿ Ñèçÿ ìèííÿòäàðëûüûìû áèëäèðìÿê èñòÿéèðÿì. Ñàü îëóí.
Ñèçèí íèòãèíèçè éöêñÿê äÿéÿðëÿíäèðèðèê âÿ äÿðèí òÿøÿêêöðöìöçö áèëäèðèðèê. Ùàìûìûç áèëèðèê êè, Àçÿðáàéúàíûí ìöàñèð íåôò òàðèõèíÿ òÿñèðèíèç, “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè
ëàéèùÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ àïàðûëàí èøëÿðÿ âåðäèéèíèç òþùôÿ
÷îõ áþéöêäöð. Áóíà ýþðÿ, áèçèìëÿ îëäóüóíóç ö÷öí Ñèçÿ áèð äàùà “×îõ ñàü îëóí” äåéèðèê.
Èúàçÿíèçëÿ, ìÿí ñþçö Àâðîïà Êîìèññèéàñûíûí ñÿäð
ìöàâèíè úÿíàá Ìàðîø Øåô÷îâè÷ÿ âåðìÿê èñòÿéèðÿì.
ðèí, î úöìëÿäÿí Òöðêèéÿ, Ýöðúöñòàí, Àâðîïà Èòòèôàãûíûí
âÿ àïàðûúû øèðêÿòëÿðèí õöñóñè ðîëóíó ãåéä åòäè.
Ýÿëèí áèð àíëûã ýåðèéÿ áàõàã, ýþðÿê áèç áó ýöíÿäÿê áèðëèêäÿ íÿëÿðÿ íàèë îëìóøóã? Ãàðøûìûçäà ùàíñû
âÿçèôÿëÿð äóðóð âÿ íàçèðëÿð ñÿâèééÿñèíäÿ áó ìÿñÿëÿëÿðèí ùÿëëè èëÿ áàüëû íÿ êèìè èøëÿð ýþðöëÿ áèëÿð?
Íàòèã ßëèéåâ “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ýþðöëÿí èøëÿðäÿí äàíûøûá, áó ìÿñÿëÿäÿ Àçÿðáàéúàíûí òÿðÿôäàø þëêÿëÿðëÿ óüóðëó ÿìÿêäàøëûã åòäèéèíè äåéèá, ëàéèùÿ èëÿ áàüëû ùàçûðëûã èøëÿðèíèí óüóðëà ùÿéà-
...Àçÿðáàéúàí ãàçûíûí íÿãë åäèëìÿñèíäÿ ÿñàñ îëàúàã ëàéèùÿíèí óçóí èëëÿð ÿðçèíäÿ ìöçàêèðÿñè çàìàíû áèçèì òÿðÿôèìèçäÿí ÒÀÍÀÏ ëàéèùÿñè òÿãäèì åäèëäè, äÿðùàë áöòöí òÿðÿôäàøëàðûìûçûí ýöúëö äÿñòÿéèíè ãàçàíäûã. Áèð ñþçëÿ, ÒÀÍÀÏ Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ ìöùöì éåð òóòóð.
...Ùåñàáëàìàëàðûìûçà ýþðÿ Àçÿðáàéúàíûí òÿñäèãëÿíìèø ãàç åùòèéàòëàðû 2,5 òðèëéîí êóáìåòðäÿí ÷îõäóð, - “Àáøåðîí”, “Öìèä” âÿ äèýÿð éàòàãëàð “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíÿ áèðìÿíàëû îëàðàã òþùôÿ âåðÿúÿê.
×îõ ýöìàí êè, áó ýöí ïðîãíîçëàøäûðäûüûìûç ðÿãÿìëÿðè öñòÿëÿéÿí äàùà
÷îõ ùàñèëàòûìûç âÿ èõðàúûìûç îëàúàã.
20 èë ñîíðà áàø âåðäè. Áó, ýþðöëìöø èøëÿðèí ãûñà òàðèõ÷ÿñè èäè. Áóíà ýþðÿ áèð äàùà äåìÿê èñòÿéèðÿì êè,
àðòûã Àçÿðáàéúàíäà âÿ ãîíøóëóãäà éàðàäûëàí ùÿìèí ìöùöì åëåìåíòëÿð îëìàäàí áó ýöí “Úÿíóá”
ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè éàëíûç éàõøû áèð èäåéà âÿ éà èñòÿê êèìè ñÿñëÿíÿðäè. Ëàêèí áó ýöí áó ëàéèùÿ àðòûã
ùÿéàòà êå÷èðèëìÿ ìÿðùÿëÿñèíäÿ îëàí ëàéèùÿäèð.
Ãåéä åòìÿê èñòÿéèðÿì êè, Äþâëÿò Íåôò Øèðêÿòè èëÿ
ÿñàñ èíâåñòîðóìóç îëàí áï àðàñûíäà òÿðÿôäàøëûã
íåôò-ãàç ëàéèùÿëÿðèìèçèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ îëäóãúà ìöùöì ðîë îéíàäû. Àðòûã 20 èëäèð êè, áó òÿðÿôäàøëûã äàâàì åäèð âÿ ýÿëÿí èëëÿðäÿ äÿ äàâàì åäÿúÿê.
Áèð äàùà äåéèì êè, Úÿíóá ãàç äÿùëèçè ö÷öí ðåñóðñ áàçàñû áï-íèí ÿìÿëèééàò÷û îëäóüó “Øàùäÿíèç”
éàòàüûäûð. “Øàùäÿíèç”äÿí áàøãà äèýÿð íÿùÿíý ãàç
éàòàãëàðûíû äà ýþòöðñÿê, - éåðè ýÿëìèøêÿí, ùåñàáëàìàëàðûìûçà ýþðÿ Àçÿðáàéúàíûí òÿñäèãëÿíìèø ãàç
åùòèéàòëàðû 2,5 òðèëéîí êóáìåòðäÿí ÷îõäóð, - “Àáøåðîí”, “Öìèä” âÿ äèýÿð éàòàãëàð “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè
ëàéèùÿñèíÿ áèðìÿíàëû îëàðàã òþùôÿ âåðÿúÿê. ×îõ ýö-
íÿ, Àâðîïà åíåðæè ñèñòåìèíÿ ðåàë èíòåãðàñèéàñûíû òÿìèí
åòìÿëèéèê. Áåëÿ ãÿðàðà ýÿëäèê êè, Àâðîïàíûí úÿíóá-øÿðã
ùèññÿñèíäÿêè öçâ äþâëÿòëÿðèí ÿí àçû ö÷ ìöõòÿëèô åíåðæè
ìÿíáÿëÿðèíÿ ÷ûõûøûíà çÿìàíÿò âåðÿúÿê òÿäáèðëÿð ïëàíû
èéóíäà ùàçûðëàíñûí. Áó ùàëäà øàõÿëÿíäèðìÿ âÿ ñàáèò
åíåðæè ïëàòôîðìàñû ùàããûíäà äàíûøìàã îëàð.
ßëáÿòòÿ êè, áèç ùàçûðäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿí “Úÿíóá”
ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí óüóðóíà âÿ òåìïèíÿ áþéöê
öìèäëÿð áÿñëÿéèðèê. Áóíà ýþðÿ äÿ ùåñàá åäèðÿì êè, áó
ëàéèùÿ ö÷öí Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû èäåéàñû ÿëà èäåéàäûð. Øàäàì êè, áó ýöí áèç êîíñîðñèóìäàêû áèçíåñ òÿðÿôäàøëàðûìûçëà äà êîíêðåò ìÿñÿëÿëÿðè ìöçàêèðÿ åäÿúÿéèê.
×îõ øàäàì êè, Àâðîïà Éåíèäÿíãóðìà âÿ Èíêèøàô
Áàíêûíûí íöìàéÿíäÿñè úÿíàá Ïóëèòè áóðàäàäûð. Äèýÿð
òÿñèñàòëàðà - Àâðîïà Èíâåñòèñèéà Áàíêûíûí, Äöíéà Áàíêûíûí íöìàéÿíäÿëÿðèíÿ äÿ ñþç âåðèëÿúÿê. ×öíêè ùåñàá
åäèðÿì êè, áó ëàéèùÿ äèýÿð áåéíÿëõàëã ìàëèééÿ òÿñèñàòëàðû ö÷öí äÿ ìàðàãëûäûð. Îíà ýþðÿ êè, áèç Àâðîïà Èòòèôàãû îëàðàã þç åíåðæè ãóðüóëàðûìûçû áó ëàéèùÿéÿ ãîøàðàã
îíóí ìöÿééÿí ùèññÿëÿðèíÿ àðòûã äÿñòÿê âåðìèøèê.
Úÿíàá Ïðåçèäåíò, ÷ûõûøûìûí ñîíóíäà Ñèçÿ òÿøÿááöñöíöçÿ âÿ Áàêûéà ñÿìèìè äÿâÿòèíèçÿ ýþðÿ áèð äàùà
ìèííÿòäàðëûüûìû áèëäèðèðÿì. Ôèêðèìúÿ, áóýöíêö ýþðöøöí
ÿí éàõøû íÿòèúÿñè éîë õÿðèòÿñèíèí òÿðòèáè îëà áèëÿð. Áèç
ùàíñû èøëÿðèí ýþðöëìÿñèíè, ùàíñû ïðîáëåìëÿðèí îëäóüóíó
àéäûí øÿêèëäÿ áèëìÿëèéèê. Îíëàðû ùÿëë åäÿ áèëÿúÿéèêìè âÿ
íÿ âàõò ùÿëë åäÿúÿéèê? Úÿäâÿëÿ óéüóí èøëÿéÿúÿéèê âÿ
ïðîãíîçëàøäûðäûüûíûç êèìè, Õÿçÿð ãàçûíû áó îíèëëèéèí ñîíóíà ãÿäÿð Àâðîïàäà ýþðÿúÿéèê. ×îõ ñàü îëóí.
***
Ñîíðà Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû þç èøèíè äàâàì åòäèðèá.
Àçÿðáàéúàíûí åíåðýåòèêà íàçèðè Íàòèã ßëèéåâ áèð
äàùà ãîíàãëàðû ñàëàìëàéûá âÿ èúëàñûí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ êå÷ÿúÿéèíÿ ÿìèíëèéèíè áèëäèðÿðÿê äåéèá:
- Áèç áó ýöí áóðàéà “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè èëÿ áàüëû ùàçûðêû âÿçèééÿòè, ÷àüûðûøëàðû, ìÿñÿëÿëÿðè ìöçàêèðÿ åòìÿê âÿ ìöâàôèã ùÿëë éîëëàðûíû èøëÿéèá ùàçûðëàìàã ö÷öí òîïëàøìûøûã. Þòÿí èëëÿð
2011-úè èëèí éàíâàðûíäà èìçàëàíìûø Áèðýÿ Áÿéàííàìÿ
èëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ âÿ Àâðîïà Êîìèññèéàñûíûí ñÿäðè Æîçå Ìàíóåë Áàððîçó òÿðÿôèíäÿí èðÿëè ñöðöëìöø “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè ö÷öí ÷îõ ìÿùñóëäàð èëëÿð îëìóøäóð. Àçÿðáàéúàí
Ïðåçèäåíòè áóýöíêö à÷ûëûø íèòãèíäÿ “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè
ëàéèùÿñèíèí ðåàëëàøìàñûíà úÿëá îëóíìóø áöòöí þëêÿëÿ-
ëàê÷ûëàðûíà éåíè òÿúùèçàò ìàðøðóòó èëÿ éåíè ãàçû íÿãë
åäÿúÿê áèðèíúè ÿñàñ ëàéèùÿäèð. Áó ýöí Àâðîïà Èòòèôàãûíäà àïàðäûüûìûç ùåñàáëàìàëàðà ýþðÿ, èñòèôàäÿ åòäèéèìèç
ãàçûí 66 ôàèçè, íåôòèí èñÿ 90 ôàèçè èäõàë åäèëèð. Ýÿëÿúÿêäÿ èñÿ Àâðîïà Èòòèôàãûíà èäõàë åòäèéèìèç ãàçûí ùÿúìè 84
ôàèç, íåôòèí ùÿúìè èñÿ 94 ôàèç îëàúàã. Éàõøû áèëèðñèíèç êè,
èäõàë åäèëÿí íåôò âÿ ãàçûí ÿñàñ ùèññÿñè ö÷ ãîíøóìóçäàí - Ðóñèéà, Íîðâå÷ âÿ ßëúÿçàèðäÿí äàõèë îëóð. Ëàêèí
îíó äà à÷ûã ñþéëÿìÿëèéèê êè, Óêðàéíàäàêû ùàçûðêû áþùðàí âÿçèééÿòè äàùà äà ìöðÿêêÿáëÿøäèðäè. Áèç ìöòëÿã
îëàðàã øàõÿëÿíäèðìÿíè ÿââÿëêèíäÿí äàùà ÷îõ ýåíèøëÿíäèðìÿëèéèê. Åëÿ èíäèúÿ ìÿí áîëãàð ùÿìêàðëàðûìûçû
ñàëàìëàäûì, áèðèíúè ýöí Ñîôèéàäà îíëàðëà ýþðöø êå÷èðäèê. Áó òîïëàíòû øóðàíûí ãÿðàðû èëÿ êå÷èðèëäè. ×öíêè óçóí
èëëÿð ÿðçèíäÿ ìöçàêèðÿ îëóíàí ÿí èðè ëàéèùÿëÿðäÿí áèðè
îëàí “Úÿíóá àõûíû” ëàéèùÿñèíèí òÿõèðÿ ñàëûíìàñû èëÿ
áàüëû ãÿðàð ãÿáóë åäèëìèøäèð. Áó ëàéèùÿ áàø òóòìàäû âÿ
áó áàõûìäàí Úÿíóá-Øÿðãè Àâðîïàíûí ùÿññàñëûüûíû
ýþñòÿðäè. Áó ïðîáëåìè áèç ùÿëë åòìÿëèéèê. Àâðîïà Èòòèôàãûíûí öçâö îëàí áöòöí äþâëÿòëÿðèí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè-
òà êå÷èðèëäèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðàðàã áèëäèðèá:
- Áèçèì ìÿãñÿäèìèç äÿéèøìÿç ãàëûð. Ìÿãñÿäèìèç
áöòöí áó èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿñèíèí íÿçÿðäÿ òóòóëäóüó
êèìè, 2019-úó èëäÿ ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìàñûíäàí èáàðÿòäèð. Áó, þëêÿëÿðèìèçèí ýÿëÿúÿê èãòèñàäè èíêèøàôû, åéíè
çàìàíäà, Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè ö÷öí äÿ âàúèáäèð. Àðòûã áèçèì ÿìÿêäàøëûüûìûçûí áÿçè íöìóíÿëÿðè
ìþâúóääóð. 2014-úö èë ñåíòéàáðûí 19-äà Àçÿðáàéúàí
âÿ Áîëãàðûñòàí ïðåçèäåíòëÿðè òÿðÿôèíäÿí Áèðýÿ Áÿéàííàìÿ èìçàëàíìûø âÿ áó Áÿéàííàìÿäÿ Àçÿðáàéúàí
òÿðÿôèíäÿí Áîëãàðûñòàíûí, åëÿúÿ äÿ Áîëãàðûñòàíûí ãàç
øÿáÿêÿñè âàñèòÿñèëÿ Àâðîïà áàçàðëàðûíà ýåäÿí áîðó
êÿìÿðëÿðèíèí Àçÿðáàéúàí ãàçû èëÿ òÿúùèç îëóíìàñûíûí
þíÿìè þç ÿêñèíè òàïìûøäûð. Áîëãàðûñòàí òÿðÿôè Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Äþâëÿò Íåôò Øèðêÿòè èëÿ “Áóëýàðýàñ” àðàñûíäà 2013-úö èëèí ñåíòéàáðûíäà èìçàëàíìûø
âÿ 2020-úè èëäÿí áàøëàéàðàã 1 ìèëéàðä êóáìåòð ãàçûí
Áîëãàðûñòàíà ÷àòäûðûëìàñûíû íÿçÿðäÿ òóòàí ìöãàâèëÿíèí ÿùÿìèééÿòèíè õöñóñè âóðüóëàìûøäûð. 2014-úö èë äåêàáðûí 19-äà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû âÿ Àëáàíèéà
Ðåñïóáëèêàñû ùþêóìÿòëÿðè àðàñûíäà Àëáàíèéà ö÷öí
ãàçëà áàüëû áàø ïëàíûí èøëÿíèá ùàçûðëàíìàñû ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüà äàèð Àíëàøìà Ìåìîðàíäóìó èìçàëàíìûøäûð. Òÿðÿôëÿð Úÿíóá-Øÿðãè Àâðîïà ðåýèîíó âÿ
öìóìèëèêäÿ Àâðîïà Èòòèôàãû ö÷öí ñòðàòåæè ìàðàã äîüóðàí ÒðàíñÀíàäîëó, ÒðàíñÀäðèàòèê, ÈîíÀäðèàòèê áîðó
õÿòëÿðèíèí ÿùÿìèééÿòèíè ãåéä åòìèøëÿð.
***
Ñîíðà Òöðêèéÿíèí åíåðýåòèêà âÿ òÿáèè ñÿðâÿòëÿð íàçèðè Òàíåð Éûëäûç ÷ûõûø åäèá. Î, Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíè Àâðîïà Èòòèôàãû þëêÿëÿðèíèí òÿáèè ãàçëà òÿìèíàòûíäà ÿí
þíÿìëè ëàéèùÿ êèìè äÿéÿðëÿíäèðèá. Íàçèð ëàéèùÿíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ö÷öí Òöðêèéÿ òÿðÿôèíèí ýþòöðäöéö þùäÿëèêëÿðè øÿðÿôëÿ éåðèíÿ éåòèðÿúÿéèíè âóðüóëàéàðàã äåéèá:
- Òöðêèéÿ ùÿìèøÿ îëäóüó êèìè, õöñóñèëÿ áåëÿ áèð ëàéèùÿäÿ ãÿòèééÿòèíè ùÿì ñèéàñè, ùÿì äÿ èãòèñàäè úÿùÿòäÿí äàâàì åòäèðÿúÿê. Áó ëàéèùÿ Àâðîïà Èòòèôàãûíà öçâ
äàâàìû 3-úö ñÿùèôÿäÿ
3
www.yeniazerbaycan.com
14 ôåâðàë 2015-úè èë, øÿíáÿ / ¹ 029 (4428)
Àçÿðáàéúàí ãàçû Àâðîïà èñòåùëàê÷ûëàðû
ö÷öí éåýàíÿ éåíè ãàç ìÿíáÿéè îëàúàã
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Áàêûäà Úÿíóá ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí ýþðöøöíäÿ èøòèðàê åäèá
ÿââÿëè 2-úè ñÿùèôÿäÿ
þëêÿëÿðèí òÿáèè ãàçëà òÿìèí îëóíìàñû áàõûìûíäàí ÷îõ ìöùöì ëàéèùÿëÿðäÿí áèðèäèð.
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíäÿ, õöñóñÿí
“Øàùäÿíç-2”äÿ þç ïàéûíû àðòûðàí Òöðêèéÿ
îëàðàã áó ëàéèùÿéÿ äàâàì åäèðèê.
ßëáÿòòÿ, Òöðêèéÿ éåðëÿøäèéè úîüðàôèéàäàí
ãàéíàãëàíàí áöòöí èìêàíëàðäàí ùÿì ãîíøó
ìèëëè ïëàíëàðûìûç âÿ èúòèìàè êîðïîðàñèéàëàðûí
ôÿàëèééÿòè èëÿ áàüëû èøëÿðäÿ éåíèëèêëÿð ùÿéàòà êå÷èðìÿê ÿçìèíäÿéèê. Áóíóíëà áåëÿ, ÷îõ àéäûí
øÿêèëäÿ áèëäèðìÿê èñòÿéèðÿì êè, ÒÀÏ âÿ “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿëÿðèíèí äÿñòÿêëÿíìÿñè
èëÿ áàüëû áèçèì ìèëëè ñèéàñÿòèìèç äÿéèøìÿçäèð.
Áèç ÒÀÏ ëàéèùÿñèíèí Éóíàíûñòàíäà íÿçÿðäÿ
òóòóëìóø âàõò ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ, áöòöí òÿðÿôëÿðèí
ùöãóãëàðûíà ùþðìÿò åòìÿêëÿ âÿ ëàéèùÿíèí êå÷-
Áèçèì ìÿãñÿäèìèç äÿéèøìÿç ãàëûð. Ìÿãñÿäèìèç áöòöí áó èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿñèíèí íÿçÿðäÿ òóòóëäóüó êèìè, 2019-úó èëäÿ ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìàñûíäàí èáàðÿòäèð.
Áó, þëêÿëÿðèìèçèí ýÿëÿúÿê èãòèñàäè èíêèøàôû, åéíè çàìàíäà, Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè ö÷öí äÿ âàúèáäèð.
Àçÿðáàéúàíûí åíåðýåòèêà íàçèðè Íàòèã ßëèéåâ
þëêÿëÿð, ùÿì äÿ Àâðîïà Èòòèôàãûíûí öçâö îëàí
þëêÿëÿð ö÷öí èñòèôàäÿ åäÿúÿê. Òöðêèéÿ þç
úîüðàôèéàñûíäàí ãàéíàãëàíàí èìêàíëàðäàí
éàðàðëàíìàãäà äàâàì åäÿúÿê.
Ìÿí áóðàäà ñÿñëÿíÿí âÿ ñÿñëÿíÿúÿê ÷ûõûøëàðëà éàíàøû, áÿçè èêèòÿðÿôëè ýþðöøëÿðè äÿ
ãåéä åäÿðÿê áó èúëàñûí áþëýÿìèçÿ âÿ þëêÿëÿðèìèçÿ õåéèðëè îëàúàüûíû àðçó åäèðÿì. Àçÿðáàéúàíûí åâ ñàùèáëèéè èëÿ Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí áó
èúëàñûíûí èøëÿðèí äàùà éöêñÿê ñÿâèééÿéÿ ÷àòìàñûíà òþùôÿ âåðÿúÿéèíÿ ÿìèíëèéèìè áèëäèðèð,
ùàìûíûçû ñåâýè âÿ åùòèðàìëà ñàëàìëàéûðàì.
***
Ýöðúöñòàíûí Áàø íàçèðèíèí ìöàâèíè,
åíåðýåòèêà íàçèðè Êàõà Êàëàäçå “Úÿíóá”
ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíÿ òîõóíàðàã îíóí èãòèñàäè âÿ ñîñèàë ñÿìÿðÿñèíäÿí
äàíûøûá:
- Áó ìþùòÿøÿì òÿäáèðèí òÿøÿááöñêàðëàðûíà âÿ òÿðÿôäàøëàðûìûçà äÿðèí ùþðìÿò âÿ åùòèðàìûìû áèëäèðèðÿì. Áóýöíêö òÿäáèð Úÿíóá
ãàç äÿùëèçèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè èëÿ áàüëû
áöòöí óüóðëó ùàäèñÿëÿðèí ìÿíòèãè äàâàìûäûð.
ßçèç ùÿìêàðëàð, “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ýåäÿí èøëÿð ÷îõ ýåíèøìèãéàñëûäûð, åéíè çàìàíäà, áèçèì âÿ ëàéèùÿäÿ èøòèðàê åäÿí áàøãà þëêÿëÿð ö÷öí äÿ ÷îõ
âàúèáäèð. Áèç áó ëàéèùÿäÿí èíâåñòèñèéàëàð, èøñèçëèéèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû, åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè âÿ èãòèñàäè èíêèøàôûí, ñàáèòëèéèí òÿìèí
åäèëìÿñèíè ýþçëÿéèðèê.
***
Ñîíðà Éóíàíûñòàíûí ìÿùñóëäàð èñòåùñàë,
ÿòðàô ìöùèò âÿ åíåðæè íàçèðè Ïàíàýèîòèñ Ëàôàçàíèñ ÷ûõûø åäÿðÿê äåéèá:
- Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë, Úÿíóá ãàç äÿùëèçè
Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí áèðèíúè èúëàñûíûí êå÷èðèëìÿñè èëÿ áàüëû Àçÿðáàéúàí Ùþêóìÿòèíèí òÿøÿááöñöíÿ ýþðÿ ìèííÿòäàðëûüûìû áèëäèðìÿê èñòÿðäèì. Áèç áóðàäà ýþñòÿðäèéèíèç ãîíàãïÿðâÿðëèê âÿ òÿäáèðèí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ òÿøêèë
îëóíìàñûíà ýþðÿ ìèííÿòäàðëûüûìûçû áèëäèðèðèê.
Ìÿí èíàíûðàì êè, áó Øóðàíûí ôÿàëèééÿòè Úÿíóá
ãàç äÿùëèçèíèí ðåàëëàøìàñû áàøà ÷àòàíà ãÿäÿð
äèéè áöòöí þëêÿëÿðèí éåðëè èúìàëàðû âÿ èãòèñàäèééàòëàðûíà ôàéäà âåðÿúÿê øÿêèëäÿ ðåàëëàøìàñûíû
òÿìèí åòìÿê ö÷öí áöòöí ìàðàãëû òÿðÿôëÿðëÿ ñûõ
âÿ ñÿìÿðÿëè øÿêèëäÿ èøëÿìÿéÿ ñàäèãèê.
***
ïà åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíÿ äÿñòÿê âåðèëìÿñè
ÀÁØ Ùþêóìÿòèíèí ùÿìèøÿ ñòðàòåæè ìÿãñÿäè
îëóá âÿ áóíäàí ñîíðà äà îëàúàã.
ÀÁØ íöìàéÿíäÿñè ÷ûõûøûíäà åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè ìÿñÿëÿëÿðèíÿ äÿ òîõóíàðàã âóðüóëàéûá:
- Åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè ìÿñÿëÿñè òÿêúÿ
åíåðæè èëÿ áàüëû äåéèë. Áó, ñàáèòëèê äåìÿêäèð.
Ýåîñèéàñè ñàáèòëèê áó ðåýèîíëàðûí èãòèñàäè ôèðàâàíëûüû äåìÿêäèð. Úÿíóá äÿùëèçè áèçèì
ö÷öí, åéíè çàìàíäà, ôèêèðëÿøèðÿì êè, áóðàäà
ÿéëÿøÿí ùÿð áèð èíñàí ö÷öí Àâðîïà åíåðæè
òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìÿë äàøûäûð. Úÿíóá äÿùëèçè òÿêúÿ òðàíçèò þëêÿëÿð âÿ ñîí íþãòÿ îëàí Èòàëèéà ö÷öí äåéèë. “Øàùäÿíèç” êîíñîðñèóìóíóí
2-úè âÿ 3-úö ôàçàëàðû èøÿ äöøÿí çàìàí áó ëàéèùÿéÿ ÿëàâÿ ãàç ðåñóðñëàðû úÿëá îëóíà âÿ áåëÿëèêëÿ, áó ëàéèùÿíèí ïîòåíñèàëû äàùà äà àðòà
áèëÿð.
***
Äàùà ñîíðà ñþç Áþéöê Áðèòàíèéàíûí
Àçÿðáàéúàíäàêû ñÿôèðè Èðôàí Ñèääèãÿ âåðèëèá.
Äèïëîìàò äåéèá:
- Áèðëÿøìèø Êðàëëûã Àçÿðáàéúàíûí ñòðàòåæè
ëÿøìèø Êðàëëûã Àâðîïà åíåðæè áàçàðëàðûíûí
Àçÿðáàéúàí ãàçû èëÿ òÿìèí îëóíìàñû èøèíÿ
ýöúëö äÿñòÿê âåðèëìÿñè ö÷öí ÿëèíäÿí ýÿëÿíè
ÿñèðýÿìÿéÿúÿê”.
***
áï øèðêÿòèíèí Àçÿðáàéúàí, Ýöðúöñòàí âÿ
Òöðêèéÿ öçðÿ ðåýèîíàë ïðåçèäåíòè Ãîðäîí
Áèððåëë “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè èëÿ áàüëû
ýþðöëÿí èøëÿð âÿ ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿðëÿ
Àâðîïà Êîìèññèéàñûíûí åíåðæè áèðëèéè öçðÿ ñÿäð ìöàâèíè Ìàðîø Øåô÷îâè÷
áàüëû òÿãäèìàò åäèá.
Ãîðäîí Áèððåëë ëàéèùÿíèí ÿùÿìèééÿòèíè
áèð äàùà âóðüóëàéàðàã äåéèá:
- Áó ëàéèùÿ íåôò âÿ ãàç ñÿíàéåñè ñàùÿñèíäÿ ìåãàëàéèùÿäèð. Ùàçûðäà áó, îëà áèëñèí,
äöíéàíûí 3 âÿ éà 4 ÿí èðè åíåðæè ëàéèùÿëÿðèí-
Áèðëÿøìèø Êðàëëûã Àçÿðáàéúàíëà ýöúëö ìöíàñèáÿòëÿðè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèð.
Áó, þçöíö åíåðýåòèêà ñàùÿñèíäÿ ÷îõ àéäûí ýþñòÿðèð.
Òöðêèéÿíèí åíåðýåòèêà âÿ òÿáèè ñÿðâÿòëÿð íàçèðè Òàíåð Éûëäûç
Áþéöê Áðèòàíèéàíûí áèçíåñ, ìöÿññèñÿ âÿ
åíåðýåòèêà öçðÿ äþâëÿò íàçèðè Ìÿòéó Ùÿíêîê
Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí èúëàñûíäà Àëáàíèéàíûí åíåðýåòèêà âÿ ñÿíàéå íàçèðè Äàìèàí
Ãæèêíóðè äÿ ÷ûõûø åäÿðÿê äåéèá:
- Àçÿðáàéúàí Ùþêóìÿòèíÿ áó ìöùöì
òÿäáèðèí òÿøêèëèíÿ ýþðÿ ìèííÿòäàðëûüûìû áèëäèðèðÿì. Àçÿðáàéúàí áèð äàùà áó ñòðàòåæè ëàéèùÿíèí òàì øÿêèëäÿ èðÿëè àïàðûëìàñû èøèíäÿ þíäÿ äóðäóüóíó íöìàéèø åòäèðèð.
Äàìèàí Ãæèêíóðè “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí Àëáàíèéà ö÷öí ýÿòèðÿúÿéè ôàéäàëàðäàí äàíûøàðàã áèëäèðèá:
- Àëáàíèéà Ùþêóìÿòè äàùà ÷îõ Àëáàíèéà
øèðêÿòëÿðèíèí áó ëàéèùÿéÿ úÿëá åäèëìÿñèíäÿ
ìàðàãëûäûð. Ýþðöíäöéö êèìè, áó ëàéèùÿ ÷ÿòèí
ìàëèééÿ áþùðàíû äþâðöíäÿ èãòèñàäèééàòû èíêèøàô åòäèðìÿéÿ òÿêàí âåðÿúÿê áèð ëàéèùÿäèð âÿ
áèð ÷îõ þëêÿëÿðèí èãòèñàäè èíêèøàô èìêàíëàðûíû
äàùà äà ýåíèøëÿíäèðÿúÿê.
***
Ñîíðà ñþç Áîëãàðûñòàíûí åíåðýåòèêà íàçèðè Òåìåíóæêà Ïåòêîâàéà âåðèëèá. Íàçèð äå-
úÿ äÿ Èòàëèéà âÿ Àâðîïà áàçàðëàðûíäà ðÿãàáÿò àïàðàí áèð ñûðà ãàç òÿúùèçàò÷ûëàðûíûí ñàéûíûí àðòûðûëìàñûíûí òÿìèí åäèëìÿñè èøèíÿ õèäìÿò åäÿúÿê. Èòàëèéà Ùþêóìÿòè ùÿãèãÿòÿí äÿ
Àçÿðáàéúàíëà âÿ áó ëàéèùÿéÿ úÿëá îëóíìóø
Ìÿí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâÿ Áàêû-Òáèëèñè-Úåéùàí ëàéèùÿñèíäÿí áàøëàéàðàã
ùÿéàòà êå÷èðèëÿí áöòöí áó èøëÿðÿ ðÿùáÿðëèê åòäèéèíÿ ýþðÿ òÿøÿêêöðöìö áèëäèðèðÿì...
...Úÿíóá äÿùëèçè áèçèì ö÷öí, åéíè çàìàíäà, ôèêèðëÿøèðÿì êè, áóðàäà ÿéëÿøÿí
ùÿð áèð èíñàí ö÷öí Àâðîïà åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìÿë äàøûäûð.
ÀÁØ Äþâëÿò Äåïàðòàìåíòèíèí åíåðæè åùòèéàòëàðû
áöðîñóíóí õöñóñè íöìàéÿíäÿñè Àìîñ Ùî÷ñòåéí
äèýÿð þëêÿëÿðëÿ éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ ìöíàñèáÿòëÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíèí
ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìàñû èøèíÿ þç òþùôÿñèíè âåðìÿéÿ ñàäèãäèð. Áåëÿëèêëÿ, òÿêúÿ Èòàëèéà ö÷öí
äåéèë, öìóìèëèêäÿ Àâðîïà ö÷öí ãàç òÿìèíà-
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ýåäÿí èøëÿð ÷îõ ýåíèøìèãéàñëûäûð,
åéíè çàìàíäà, áèçèì âÿ ëàéèùÿäÿ èøòèðàê åäÿí áàøãà þëêÿëÿð ö÷öí äÿ ÷îõ âàúèáäèð.
Ýöðúöñòàíûí Áàø íàçèðèíèí ìöàâèíè, åíåðýåòèêà íàçèðè Êàõà Êàëàäçå
éèá:
- Ùþðìÿòëè õàíûìëàð âÿ úÿíàáëàð.
Ùÿð øåéäÿí ÿââÿë, Úÿíóá ãàç äÿùëèçè
Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí ýþðöøöíÿ áèçè åâ ñàùèáè îëàðàã äÿâÿò åòäèéèíÿ
Àëáàíèéàíûí åíåðýåòèêà âÿ ñÿíàéå íàçèðè Äàìèàí Ãæèêíóðè
ýþðÿ Àçÿðáàéúàíà òÿøÿêêöðöìö áèëäèðìÿê
èñòÿðäèì. Áîëãàðûñòàí Ùþêóìÿòè àäûíäàí èêè
þëêÿ àðàñûíäà åíåðæè òÿðÿôäàøëûüûìûçûí ñòðàòåæè ÿùÿìèééÿòèíè òÿñäèãëÿìÿê èñòÿéèðÿì. Áîëãàðûñòàí äþâëÿòè ùÿìèøÿ Àçÿðáàéúàíû äÿñ-
òÿðÿôäàøû âÿ Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíè ýöúëö øÿêèëäÿ äÿñòÿêëÿéÿí þëêÿäèð. Áèç áó òÿøÿááöñöí - Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí èøòèðàê÷ûñû îëìàãäàí âÿ áó ëàéèùÿéÿ âÿ ëàéèùÿíèí óüóðëà ùÿ-
òûíûí òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè,
ñÿäð ìöàâèíè Øåô÷îâè÷èí ãåéä åòäèéè êèìè,
åíåðæè èòòèôàãûíûí ÿñàñ ñöòóíëàðûíäàí áèðèäèð.
***
ÀÁØ Äþâëÿò Äåïàðòàìåíòèíèí åíåðæè åùòèéàòëàðû áöðîñóíóí õöñóñè íöìàéÿíäÿñè
Àìîñ Ùî÷ñòåéí ÷ûõûøûíäà áèëäèðèá:
- ×îõ ñàü îëóí. Áó òÿäáèðäÿ Àìåðèêà Áèðëÿøìèø Øòàòëàðû Ùþêóìÿòè àäûíäàí èøòèðàê åòìÿêäÿí ìÿìíóíëóã ùèññè êå÷èðèðÿì. Åéíè
çàìàíäà, Àçÿðáàéúàí Ùþêóìÿòèíÿ áåëÿ áèð
ìöùöì çàìàíäà áó âàúèá òÿäáèðèí - Úÿíóá
ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí èúëàñûíûí òÿøêèëèíÿ ýþðÿ ìèííÿòäàðëûüûìû áèëäèðèðÿì. Ìÿí
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâÿ Áàêû-Òáèëèñè-Úåéùàí ëàéèùÿñèíäÿí áàøëàéàðàã ùÿéàòà êå÷èðèëÿí áöòöí áó èøëÿðÿ ðÿùáÿðëèê åòäèéèíÿ ýþðÿ
òÿøÿêêöðöìö áèëäèðèðÿì. Áóýöíêö à÷ûëûø íèòãèíäÿ Ïðåçèäåíò ßëèéåâèí ñþéëÿäèêëÿðè áÿçè ôè-
éàòà êå÷ìÿñè èøèíÿ äàâàìëû äÿñòÿê âåðìÿéèìèçäÿí ÷îõ ìÿìíóíóã.
Ñÿôèð Áþéöê Áðèòàíèéàíûí áèçíåñ, ìöÿññèñÿ âÿ åíåðýåòèêà öçðÿ äþâëÿò íàçèðè Ìÿòéó
Ùÿíêîêóí òÿäáèðëÿ áàüëû öíâàíëàäûüû ìÿêòó-
äÿí áèðèäèð. Áó, Àâðîïà âÿ Òöðêèéÿ ö÷öí éåíè åíåðæè ìÿíáÿéèäèð.
***
Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí èúëàñûíäà ÒðàíñÀíàäîëó ãàç êÿìÿðè ëàéèùÿñèíèí áàø ìåíåúåðè Ñàëòóê Äöçéîë âÿ ÒðàíñÀäðèàòèê ãàç êÿìÿðè ëàéèùÿñèíèí èúðà÷û äèðåêòîðó Èí Áðàäøàâ ùÿìèí ëàéèùÿëÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ýþðöëÿí èøëÿð áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðèáëÿð. Àâðîïà Éåíèäÿíãóðìà âÿ Èíêèøàô Áàíêûíûí åíåðæè âÿ òÿáèè
åùòèéàòëàð öçðÿ èúðà÷û äèðåêòîðó Ðèêêàðäî Ïóëèòè èñÿ “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí èãòèñàäè ñÿìÿðÿëèëèéè âÿ ìàëèééÿëÿøäèðèëìÿñè ìÿñÿëÿëÿðè áàðÿäÿ äàíûøûá.
Àâðîïà Èíâåñòèñèéà Áàíêûíûí Ìÿðêÿçè âÿ
Úÿíóá-Øÿðãè Àâðîïàäà êðåäèò ÿìÿëèééàòëàðû
öçðÿ äèðåêòîðó Ôëàâèà Ïàëàíçà èíâåñòèñèéà
ãîéóëóøó áàõûìûíäàí ëàéèùÿíèí úÿëáåäèúè îëäóüóíó áèëäèðÿðÿê îíóí ÿùÿìèééÿòèíäÿí
áÿùñ åäèá:
Úÿíóá ãàç äÿùëèçè èëÿ áàüëû ìöùöì àìèë îíäàí èáàðÿòäèð êè, áó ëàéèùÿ ñöðÿòëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèð âÿ ùå÷ øöáùÿñèç, 2020-úè èëäÿí áàøëàéàðàã, Úÿíóáè âÿ ÚÿíóáØÿðãè Àâðîïà âÿ äàùà ýåíèø ìÿêàíûí åíåðæè õÿðèòÿñèíè äÿéèøÿúÿê.
Éóíàíûñòàíûí ìÿùñóëäàð èñòåùñàë,
ÿòðàô ìöùèò âÿ åíåðæè íàçèðè Ïàíàýèîòèñ Ëàôàçàíèñ
áó îõóéóá. Ìÿêòóáäà äåéèëèð: “Áèðëÿøìèø
Êðàëëûã Àçÿðáàéúàíëà ýöúëö ìöíàñèáÿòëÿðè
éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèð. Áó, þçöíö åíåðýåòèêà
ñàùÿñèíäÿ ÷îõ àéäûí ýþñòÿðèð. Þòÿí 20 èëëèê
áèð ìöääÿòäÿ óüóðëó ÿìÿêäàøëûã ùÿéàòà êå÷èðìÿêëÿ Áèðëÿøìèø Êðàëëûã Àçÿðáàéúàí èëÿ
ìöíàñèáÿòëÿðè äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðìÿê
âÿ ãàðøûëûãëû ñÿìÿðÿëè ëàéèùÿëÿðëÿ áàüëû ÿìÿêäàøëûüû áóíäàí ñîíðà äà äàâàì åòäèðìÿê
ÿçìèíäÿäèð. Áó áàõûìäàí áèç Úÿíóá ãàç
äÿùëèçèíè úèääè øÿêèëäÿ äÿñòÿêëÿéèðèê. “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè ìöùöì ñòðàòåæè ëàéèùÿ îëìàãëà Àâðîïà Èòòèôàãûíûí ãàç òÿúùèçàòûíäà éåíè ìÿíáÿíè òÿìèí åäÿúÿê âÿ Àçÿðáàéúàíûí, Áèðëÿøìèø Êðàëëûüûí âÿ äèýÿð òÿðÿôäàø þëêÿëÿðèí èãòèñàäèééàòëàðûíà áþéöê ôàéäà
- Àâðîïà Êîìèññèéàñû èëÿ áèðëèêäÿ Àâðîïà
Èíâåñòèñèéà Áàíêû Àâðîïà ö÷öí òÿùëöêÿñèç
Áîëãàðûñòàíûí åíåðýåòèêà íàçèðè Òåìåíóæêà Ïåòêîâà
åíåðæè ìÿíáÿéèíèí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè âÿ ãàç áàçàðûíäà ðÿãàáÿòëèëèéèí òÿìèí åäèëìÿñè áàõûìûíäàí ìöùöì èíñôðàñòðóêòóð ñàéûëàí Úÿíóá ãàç
äÿùëèçèíèí ðåàëëàøäûðûëìàñû èøèíÿ áþéöê þíÿì
âåðèð. Àâðîïà Èíâåñòèñèéà Áàíêû ÒÀÏ âÿ ÒÀÍÀÏ ëàéèùÿëÿðè èëÿ áàüëû ùàäèñÿëÿðèí èíêèøàôûíû
éàõûíäàí èçëÿéèðäè. 2013-úö èëäÿ ÒÀÏ ëàéèùÿñè
Áó ëàéèùÿ íåôò âÿ ãàç ñÿíàéåñè ñàùÿñèíäÿ ìåãàëàéèùÿäèð. Ùàçûðäà áó, îëà áèëñèí, äöíéàíûí 3 âÿ éà 4 ÿí èðè åíåðæè ëàéèùÿëÿðèíäÿí áèðèäèð.
Èòàëèéàíûí Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéèíèí áàø äèðåêòîðó Ýèëáåðòî Äèàëóñå
áï øèðêÿòèíèí Àçÿðáàéúàí, Ýöðúöñòàí âÿ
Òöðêèéÿ öçðÿ ðåýèîíàë ïðåçèäåíòè Ãîðäîí Áèððåëë
êèðëÿðè áèð äàùà âóðüóëàìàã èñòÿéèðÿì. Úÿíàá
Ïðåçèäåíò áó ýöí øàõÿëÿíäèðìÿ âÿ øàõÿíëÿíäèðìÿíèí ÿùÿìèééÿòèíäÿí äàíûøäû. Åéíè
çàìàíäà, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ãåéä åòäè
êè, ìàðøðóòëàðûí øàõÿíëÿíäèðèëìÿñè âàúèá îëìàãëà áÿðàáÿð, áó ìàðøðóòëàð éàëíûç òÿúùèçàò
ìÿíáÿëÿðèíèí øàõÿëÿíäèðèëäèéè òÿãäèðäÿ ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð. Áó èêè àìèëäÿí áèðè îëìàäûãäà, åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè ìöìêöí
äåéèë. Úÿíóá ãàç äÿùëèçè áó èêè àìèëèí ùÿð èêèñèíè þçöíäÿ áèðëÿøäèðèð âÿ áóíà ýþðÿ äÿ Àâðî-
âåðÿúÿê. Áó áàõûìäàí áó ëàéèùÿ èëÿ áàüëû
ìÿí Àçÿðáàéúàí ðÿùáÿðëèéèíÿ äÿðèí ìèííÿòäàðëûüûìû èôàäÿ åòìÿê èñòÿéèðÿì. Àçÿðáàéúàí ùÿð çàìàí Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíÿ äÿñòÿê
âåðèëìÿñè èøèíäÿ àïàðûúû ðîë îéíàìûøäûð”.
Ìÿêòóáäà “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ôÿàëèééÿòèíèí éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèëäèéè ãåéä îëóíóá âÿ ëàéèùÿíèí ñòðàòåæè ÿùÿìèééÿòè âóðüóëàíûá: “Áèð-
- Ùå÷ øöáùÿñèç, “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè Àçÿðáàéúàí ãàçûíûí äöíéà áàçàðëàðûíà ÷ûõàðûëìàñû âÿ áåëÿëèêëÿ, ðåýèîíóí, ùÿì÷èíèí Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñû áàõûìûíäàí ìöùöì ñòðàòåæè
ëàéèùÿäèð. Áåéíÿëõàëã Ìàëèééÿ Êîðïîðàñèéàñû
Äöíéà Áàíêû Ãðóïóíóí öçâöäöð âÿ Äöíéà
Áàíêû Ãðóïó ùÿìèøÿ áó ëàéèùÿéÿ, ùÿì÷èíèí
ÿââÿëëÿð Áàêû-Òáèëèñè-Úåéùàí áîðó õÿòòè êèìè
ëàéèùÿëÿðÿ óçóí ìöääÿò äÿñòÿê âåðìèøäèð âÿ
áó áàõûìäàí áèç áó ðåýèîíäàêû ãàçûí äöíéà
áàçàðëàðûíà ÷ûõàðûëìàñûíûí þíÿìèíè éöêñÿê
ãèéìÿòëÿíäèðèðèê.
***
Àâðîïà Êîìèññèéàñûíûí Åíåðæè Áèðëèéè öçðÿ ñÿäð ìöàâèíè Ìàðîø Øåô÷îâè÷ òÿäáèðèí
éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ êå÷èðèëäèéèíÿ ýþðÿ áèð äàùà Àçÿðáàéúàí òÿðÿôèíÿ âÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì
ßëèéåâÿ òÿøÿêêöð åäÿðÿê áèëäèðèá:
- Áèç áó áþéöê ëàéèùÿíèí ìöõòÿëèô àñïåêòëÿðè áàðÿäÿ ÷îõ äàíûøà áèëÿðèê. Éåíè èø
éåðëÿðèíèí éàðàäûëìàñû, åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí åäèëìÿñè, ëàéèùÿíèí êå÷äèéè ÿðàçèëÿðÿ éåíè áèçíåñ èìêàíëàðûíûí ýÿòèðèëìÿñè âÿ
äèýÿð àñïåêòëÿð. Áó ëàéèùÿ åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè âÿ òÿìèíàòû èøèíè ýöúëÿíäèðèð.
Ìÿí áó ýöí áó òÿäáèðèí ñÿìèìè äîñòëóã
øÿðàèòèíäÿ êå÷ìÿñèíè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèðÿì. Áèç áó ýöí áó ëàéèùÿíè áèðýÿ ùÿéàòà
êå÷èðìÿê ö÷öí þçöìöçö áèð êîìàíäà êèìè
ùèññ åòäèê. Áó, ùÿãèãÿòÿí äÿ, áèçèì ùàìûìûç ö÷öí ÷îõ þíÿìëèäèð. Áóðàäà èøòèðàê
åäÿí íàçèðëÿð âÿ øèðêÿòëÿðèí íöìàéÿíäÿëÿðè
áó ëàéèùÿíè ñòðàòåæè ëàéèùÿ, ìåãàëàéèùÿ, ùàìûìûç ö÷öí ïðèîðèòåò îëàí áèð ëàéèùÿ êèìè
äÿéÿðëÿíäèðäèëÿð. Ôèêèðëÿøèðÿì, ùàìû ðàçûëàøàð êè, áó ëàéèùÿ ùàçûðäà ðåàëëàøìàãäà îëàí
ÿí áþéöê ëàéèùÿäèð âÿ áèç áóíóí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ö÷öí ìÿñóëèééÿò äàøûéûðûã. ×öíêè
áó ëàéèùÿ, äîüðóäàí äà, ìàðøðóòëàðûí êå÷äèéè áöòöí þëêÿëÿðèí èíêèøàôûíà òÿêàí âåðÿ áèëÿð. Åéíè çàìàíäà, áó ëàéèùÿ Àâðîïà Èòòèôàãûíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá
åäèð.
Áîëãàðûñòàí Ðåñïóáëèêàñû Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè âÿ èíøàñûíäà áèð äàùà Àçÿðáàéúàíûí ùÿëëåäèúè ðîëóíó âóðüóëàéûð.
Áó ëàéèùÿ ðÿãàáÿòèí äàùà äà àðòûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ Èòàëèéà âÿ Àâðîïà áàçàðëàðûíûí ãàçëà òÿúùèç îëóíìàñûíûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè èìêàíëàðûíû äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèð.
òÿêëÿéèá âÿ Àâðîïàäà èêèíúè þëêÿ îëàðàã
Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèéèíè, ñóâåðåíëèéèíè
âÿ ÿðàçè áöòþâëöéöíö òàíûéûá. Ìÿíèì ö÷öí
Áîëãàðûñòàíû Úÿíóá ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò
Øóðàñûíäà òÿìñèë åòìÿê áþéöê øÿðÿôäèð.
Òåìåíóæêà Ïåòêîâà ÷ûõûøûíäà “Úÿíóá”
ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí õöñóñè ðîëóíó âóðüóëàéàðàã áèëäèðèá:
- Áîëãàðûñòàí Ðåñïóáëèêàñû Úÿíóá ãàç
äÿùëèçèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè âÿ èíøàñûíäà
Íåôò, Ãàç âÿ Ìÿäÿí Ìÿñÿëÿëÿðèíÿ äàèð Àâðîïà, Îðòà Øÿðã âÿ Øèìàëè Àôðèêà öçðÿ ðåýèîíàë
ñåêòîð ìöäèðè Êàðñòåí Ôóåëñòåð áåéíÿëõàëã
àïàðûúû ìàëèééÿ ãóðóìëàðûíûí íöìàéÿíäÿëÿðèíèí áó òÿäáèðäÿ èøòèðàêûíûí ÿùÿìèééÿòèíè
âóðüóëàéûá âÿ äöíéà ìàëèééÿ èíñòèòóòëàðûíûí
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí èúðàñû èëÿ
áàüëû óüóðëó ÿìÿêäàøëûã ùÿéàòà êå÷èðäèêëÿðèíè áèëäèðÿðÿê äåéèá:
ßí áþéöê òÿÿññöðàò èñÿ îíäàí èáàðÿòäèð êè, Ñèç ùå÷ âàõò íèòãèíèçè êàüûçäàí
îõóìóðñóíóç. Ñèç áó òàðèõ÷ÿíè ÿçáÿð áèëèðñèíèç, ÷öíêè øÿõñÿí èøòèðàê åòìèñèíèç. Ñèç
þëêÿíèçÿ, ðåýèîíóí ýÿëÿúÿéèíÿ âÿ áó ëàéèùÿéÿ áàüëûñûíûç.
Úÿíóá ãàç äÿùëèçè Àâðîïà Èòòèôàãû þëêÿëÿðèíèí òÿáèè ãàçëà òÿìèíàòûíäà ÿí
þíÿìëè ëàéèùÿäèð.
Áó ëàéèùÿ ÷ÿòèí ìàëèééÿ áþùðàíû äþâðöíäÿ èãòèñàäèééàòû èíêèøàô
åòäèðìÿéÿ òÿêàí âåðÿúÿê áèð ëàéèùÿäèð âÿ áèð ÷îõ þëêÿëÿðèí èãòèñàäè
èíêèøàô èìêàíëàðûíû äàùà äà ýåíèøëÿíäèðÿúÿê.
þíÿìëè ðîë îéíàéàúàã. Áåëÿ êè, áó, áèçÿ, áöòöí
ìàðàãëû òÿðÿôëÿðÿ âÿ ñÿùìäàðëàðà åéíè òåìïëÿ
èðÿëèëÿìÿéèìèçè âÿ öìóìè ìÿãñÿäëÿð èñòèãàìÿòèíäÿ ôÿàëèééÿòèìèçè ìöçàêèðÿ åòìÿê âÿ
ÿëàãÿëÿíäèðìÿê ö÷öí éàõøû èìêàí éàðàäàúàã.
Áó, äîüðóäàí äà “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè
èëÿ áàüëû èøëÿðèí ùàçûðêû âÿçèééÿòèíè ìöçàêèðÿ
åòìÿê ö÷öí éàõøû èìêàí éàðàäûð.
Ïàíàýèîòèñ Ëàôàçàíèñ äÿ ÷ûõûøûíäà “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíÿ
òîõóíàðàã áèëäèðèá:
- Úÿíóá ãàç äÿùëèçè èëÿ áàüëû ìöùöì àìèë
îíäàí èáàðÿòäèð êè, áó ëàéèùÿ ñöðÿòëÿ ùÿéàòà
êå÷èðèëèð âÿ ùå÷ øöáùÿñèç, 2020-úè èëäÿí áàøëàéàðàã, Úÿíóáè âÿ Úÿíóá-Øÿðãè Àâðîïà âÿ äàùà ýåíèø ìÿêàíûí åíåðæè õÿðèòÿñèíè äÿéèøÿúÿê.
Ìÿí áóðàäà ùÿì Éóíàíûñòàíû, åéíè çàìàíäà, áèð íå÷ÿ ùÿôòÿ áóíäàí ÿââÿë èñëàùàòëàð âÿ
éåíèëèêëÿðèí ðåàëëàøäûðûëìàñûíû ãàðøûñûíà ìÿãñÿä ãîéìóø éåíè ôîðìàëàøìûø ùþêóìÿòè òÿìñèë åäèðÿì. Áèç þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí ìöõòÿëèô
ñàùÿëÿðè, î úöìëÿäÿí åíåðæè ñåêòîðóíäà, õöñóñèëÿ òÿáèè ñÿðâÿòëÿðèìèçèí èøëÿíèëìÿñè èëÿ áàüëû
áèð äàùà Àçÿðáàéúàíûí ùÿëëåäèúè ðîëóíó âóðüóëàéûð. Áîëãàðûñòàí Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíèí
èíêèøàôûíû ùÿìèøÿ äÿñòÿêëÿéèá. Áèç áó ëàéèùÿíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ ãöââÿ âÿ èìêàíëàðûìûçû úÿëá åòìèøèê.
***
Èòàëèéàíûí Èãòèñàäè Èíêèøàô Íàçèðëèéèíèí
áàø äèðåêòîðó Ýèëáåðòî Äèàëóñå “Úÿíóá” ãàç
äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíäÿí äàíûøàðàã äåéèá:
- Ìöàñèð øÿðàèòäÿ Èòàëèéà ö÷öí “Úÿíóá”
ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí ñòðàòåæè ÿùÿìèééÿòè
äàùà äà àðòûð.
Ýèëáåðòî Äèàëóñå ÷ûõûøûíäà âóðüóëàéûá êè,
Úÿíóá ãàç äÿùëèçè Èòàëèéàíûí ãàç òÿúùèçàòûíûí
øàõÿëÿíäèðèëìÿñèíäÿ ìöùöì ðîë îéíàéàúàã.
Áàø äèðåêòîð áèëäèðèá:
- Áó ëàéèùÿ ðÿãàáÿòèí äàùà äà àðòûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ Èòàëèéà âÿ Àâðîïà áàçàðëàðûíûí
ãàçëà òÿúùèç îëóíìàñûíûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè
èìêàíëàðûíû äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèð. Úÿíóá
äÿùëèçèíèí ÒÀÏ áîðó õÿòòè âàñèòÿñèëÿ ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìàñû òÿúùèçàòûí òÿùëöêÿñèçëèéè, ìàðøðóòëàðûí âÿ ìÿíáÿëÿðèí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè, åëÿ-
Úÿíóáè Èòàëèéàéà, Áîëãàðûñòàíà âÿ Ãÿðáè Áàëêàí þëêÿëÿðè êèìè áöòöí ïîòåíñèàë òðàíçèò þëêÿëÿðÿ Àçÿðáàéúàí òÿáèè ãàçûíûí íÿãë åäèëìÿñè
ö÷öí öñòöíëöê âåðèëÿí ìàðøðóò êèìè ñå÷èëìèøäèð. Àâðîïà Èíâåñòèñèéà Áàíêû ÒÀÏ ëàéèùÿñèíè
áó ýöí Àâðîïà Êîìèññèéàñûíûí ñÿäð ìöàâèíèíèí äÿ ãåéä åòäèéè êèìè, öìóìè ìàðàãëàð ëàéèùÿñè ñòàòóñóíà ìàëèê áèð ëàéèùÿ êèìè àëãûøëàéûð.
***
Áåéíÿëõàëã Ìàëèééÿ Êîðïîðàñèéàñûíûí
***
Òöðêèéÿíèí åíåðýåòèêà âÿ òÿáèè ñÿðâÿòëÿð
íàçèðè Òàíåð Éûëäûç äà ÷ûõûøûíäà òÿäáèðèí
éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ áàø òóòäóüóíó äåéèá, áèð
äàùà áó èúëàñûí þíÿìèíÿ òîõóíàðàã ëàéèùÿíèí ñòðàòåæè ÿùÿìèééÿòèíè âóðüóëàéûá:
- Èíäèéÿ ãÿäÿð ÿðñÿéÿ ýÿòèðäèéèìèç ÁàêûÒáèëèñè-Úåéùàí íåôò, Áàêû-Òáèëèñè-ßðçóðóì
ãàç áîðó êÿìÿðëÿðè âÿ äèýÿð ëàéèùÿëÿðèìèç êèìè, ñîí äÿðÿúÿ ÿùÿìèééÿòëè îëàí áó ëàéèùÿíèí äÿ óüóðëà ðåàëëàøàúàüûíà ùå÷ êèìäÿ øöáùÿ éîõäóð. Àðòûã áó ëàéèùÿ ñèéàñè, òåõíèêè, èãòèñàäè âÿ ìàëèééÿ áàõûìûíäàí áöòöí òÿðÿôëÿðèí äÿñòÿéèíè àëûá âÿ îðòàã ôàéäàéà ÿñàñëàíàí áèð ëàéèùÿ ùàëûíà ýÿëèá.
Áó, ÷îõ ñåâèíäèðèúè ùàëäûð. Áó ëàéèùÿ èëÿ
áàüëû áóðàäà âåðèëÿí áöòöí ìÿëóìàòëàð ö÷öí
èñòÿð øèðêÿòëÿðèìèçÿ, èñòÿðñÿ äÿ ìàëèééÿ ãóðóìëàðûíà, ãåéðè-ùþêóìÿò òÿøêèëàòëàðûíûí ùàìûñûíà òÿøÿêêöð åäèðèê.
***
Òÿäáèðèí éåêóíóíäà Úÿíóá ãàç äÿùëèçè
Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí ýþðöøöíöí èøòèðàê÷ûëàðû òÿðÿôèíäÿí ìÿòáóàò
ö÷öí Áèðýÿ Áÿéàíàò èìçàëàíûá.
4
www.yeniazerbaycan.com
14 ôåâðàë 2015-úè èë, øÿíáÿ / ¹ 029 (4428)
Àçÿðáàéúàí Àâðàñèéàíûí åíåðæè õÿðèòÿñèíèí
çÿíýèíëÿøìÿñèíÿ ñòðàòåæè òþùôÿëÿð âåðèð
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ: “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè áóðàäà - Àçÿðáàéúàíäà ñîí 20 èë ÿðçèíäÿ òÿðÿôäàøëàðûìûçëà àïàðäûüûìûç èøÿ ÿñàñëàíûð
Ìÿëóì îëäóüó êèìè, íåôò ñÿíàéåñèíèí èíêèøàôûíäà çÿíýèí òàðèõÿ
âÿ áþéöê ÿíÿíÿëÿðÿ ìàëèê îëàí
Àçÿðáàéúàíäà þòÿí èëèí ñåíòéàáð
àéûíäà äàùà áèð ìþùòÿøÿì åíåðæè
ëàéèùÿñèíèí - ÕÕÛ ÿñðèí ëàéèùÿñè êèìè õàðàêòåðèçÿ åäèëÿí “Úÿíóá”
ãàç äÿùëèçèíèí èúðàñûíà ñòàðò âåðèëèá. Ôåâðàëûí 12-äÿ èñÿ Áàêûäà Àñèéà èëÿ Àâðîïàíû, Õÿçÿð ùþâçÿñè èëÿ
óçàã Àäðèàòèê äÿíèçè ñàùèëëÿðèíè
ÿëàãÿëÿíäèðÿúÿê “Úÿíóá” ãàç
äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí ýþðöøö êå÷èðèëèá.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ ýþðöøäÿ èøòèðàê åäèá. Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí èëê èúëàñûíäà íèòã ñþéëÿéèá.
“ßñðèí ìöãàâèëÿñè”
èëÿ Õÿçÿð ùþâçÿñèíäÿ
áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûüûí
òÿìÿëè ãîéóëóá
Øöáùÿñèç, ÕÕÛ ÿñðèí ëàéèùÿñè àäûíû àëàí “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè Àçÿðáàéúàíûí ïðàãìàòèê åíåðæè ñèéàñÿòèíèí, áó êîíòåêñòäÿ áåéíÿëõàëã
ÿìÿêäàøëûüûíûí ãàíóíàóéüóí íÿòèúÿñè êèìè õàðàêòåðèçÿ åäèëèð. Þëêÿìèçèí åíåðæè äèïëîìàòèéàñû
ðåýèîíàë âÿ ãëîáàë òÿùëöêÿñèçëèéÿ, ÿìÿêäàøëûüà ôóíäàìåíòàë òþùôÿëÿð âåðèð.
Ñèðð äåéèë êè, êàðáîùèäðîýåí åùòèéàòëàðû èëÿ çÿíýèí
îëàí Õÿçÿð ùþâçÿñèíäÿ
áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûüûí òÿìÿëè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí
Öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâèí
óçàãýþðÿíëèéè èëÿ 1994-úö èë ñåíòéàáðûí 20-äÿ èìçàëàíàí “ßñðèí ìöãàâèëÿñè” èëÿ ãîéóëóá. 1993-úö èëèí
éàéûíäà õàëãûí òÿêèäëè òÿëÿáè èëÿ
Àçÿðáàéúàíûí ñèéàñè ðÿùáÿðëèéèíÿ
ãàéûäàí Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð
ßëèéåâ þëêÿìèçèí óçóíìöääÿòëè èíêèøàôûíà âÿ ðèôàùûíà ùåñàáëàíàí éåíè
íåôò ñòðàòåýèéàñûíû ùàçûðëàäû. Ìÿùç
Öìóììèëëè ëèäåðèí âÿçèééÿòè äöçýöí
ãèéìÿòëÿíäèðìÿñè âÿ ÷îõ áþéöê ñÿéëÿðè ùåñàáûíà 1994-úö èë ñåíòéàáðûí
20-äÿ Áàêûäà äöíéàíûí àëòû äþâëÿòèíè òÿìñèë åäÿí 11 òðàíñìèëëè íåôò øèðêÿòèíèí èøòèðàêû èëÿ Õÿçÿðäÿêè “Àçÿðè×ûðàã-Ýöíÿøëè” éàòàüûíûí áèðýÿ èøëÿíìÿñèíÿ äàèð “ßñðèí ìöãàâèëÿñè”
àäûíû àëàí áåéíÿëõàëã êîíòðàêò èìçàëàíäû. Áóíóíëà äà Õÿçÿð õîøìÿðàìëû áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûã ìÿðêÿçèíÿ ÷åâðèëäè. Áåëÿëèêëÿ, Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ìöÿëëèôè îëäóüó Àçÿðáàéúàíûí íåôò ñòðàòåýèéàñûíûí ðåàëëàøäûðûëìàñû íÿòèúÿñèíäÿ
äöíéàíûí àïàðûúû åíåðæè øèðêÿòëÿðè
Õÿçÿð äÿíèçèíèí Àçÿðáàéúàí ìèëëè
ñåêòîðóíäà êàðáîùèäðîýåí åùòèéàòëàðûíûí ùàñèëàòû âÿ íÿãëèíÿ úÿëá îëóíóá, Àçÿðáàéúàí Àâðîïàíûí åíåðæè
òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûíäà
éåíè åòèáàðëû ìÿíáÿ ðîëóíó îéíàìàüà áàøëàéûá.
Éåðè ýÿëìèøêÿí, Ïðåçèäåíò Èëùàì
ßëèéåâ “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí
ýþðöøöíäÿ ñþéëÿäèéè íèòãäÿ áó ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëû ãåéä åäèá êè, 1994-úö èë
Àçÿðáàéúàíûí éåíè åíåðæè ñòðàòåýèéàñûíûí áàøëàíüûú èëè èäè: “Ùþêóìÿòèìèç èëÿ äöíéàíûí ÿñàñ íåôò øèðêÿòëÿðè êîíñîðñèóìó àðàñûíäà ìöãàâèëÿ èìçàëàíäû. 1994-úö èëäÿ èìçàëàíàí ìöãàâèëÿ äÿðùàë “ßñðèí ìöãàâèëÿñè” àäûíû àëäû. Áó, ñÿðìàéÿëÿðèí ùÿúìè âÿ ðåñóðñ ÿñàñû êèìè
ýþòöðöëÿí “Àçÿðè-×ûðàã-Ýöíÿøëè”
éàòàüûíûí äöíéàäàêû ÿí áþéöê
íåôò éàòàãëàðûíäàí áèðè îëìàñû ôàêòû èëÿ áàüëû èäè. Èéèðìè èëäÿí ÷îõäóð
êè, ùÿìèí éàòàã èøëÿíèëèð âÿ þëêÿìèçäÿ íåôò ùàñèëàòûíûí ÿñàñ þçÿéè
ùåñàá îëóíóð. Áóíà ýþðÿ äÿ 1994úö èë åíåðæè ñòðàòåýèéàñûíûí áàøëàíüûú èëè îëäó. Áåëÿëèêëÿ, Õÿçÿð äÿíèçè
èëê äÿôÿ îëàðàã õàðèúè ñÿðìàéÿëÿð
ö÷öí à÷ûã åëàí åäèëäè”.
“ßñðèí ìöãàâèëÿñè”íèí èìçàëàíìàñû “Àçÿðè-×ûðàã-Ýöíÿøëè” éàòàüûíûí áåéíÿëõàëã êîíñîðñèóì òÿðÿôèíäÿí óçóí èëëÿð ÿðçèíäÿ óüóðëó èñòèñìàðû èëÿ íÿòèúÿëÿíèá. Èíäèéÿäÿê ëàéèùÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ 2,5 ìèëéàðä áàðåë
íåôò ùàñèë îëóíóá âÿ òÿõìèíÿí 30
ìèëéàðä äîëëàð ùÿúìèíäÿ èíâåñòèñèéà
éàòûðûëûá.
Áó ìöääÿò ÿðçèíäÿ Õÿçÿðäÿ
óüóðëó áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûã Àçÿðáàéúàíà áþéöê äâèäåíäëÿð ýÿòèðèá.
Þëêÿíèí íåôò ñÿíàéåñèíÿ èðè ùÿúìëè
èíâåñòèñèéà ãîéóëóøó òÿìèí åäèëèá,
éåíè òåõíîëîýèéàëàðûí òÿòáèãèíÿ áàøëàíûëûá. “ßñðèí ìöãàâèëÿñè” ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ÿëäÿ îëóíàí ýÿëèðëÿð Àçÿðáàéúàíûí ìàëèééÿ èìêàíëàðûíû ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ ýåíèøëÿíäèðèá. Àçÿðáàéúàí ãûñà ìöääÿòäÿ èíâåñòèñèéà
èäõàë åäÿí þëêÿäÿí ñÿðìàéÿ èõðàú
åäÿí þëêÿéÿ ÷åâðèëèá. Òöðêèéÿ, Ýöðúöñòàí, Óêðàéíà, Ðóìûíèéà, Èñâå÷ðÿ
âÿ äèýÿð þëêÿëÿðèí ñÿðìàéÿ áàçàðëàðûíäà Àçÿðáàéúàíûí ïàéû ýåòäèêúÿ
àðòûð.
“ßñðèí ìöãàâèëÿñè” ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ
Àçÿðáàéúàíûí ÿëäÿ åòäèéè ýÿëèðëÿð
ìàêñèìóì äÿðÿúÿäÿ ñÿìÿðÿëè øÿêèëäÿ çÿðóðè îëàí ñàùÿëÿðÿ éþíÿëäèëèð.
Þëêÿìèçäÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí
ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà èãòèñàäèééàòûí äèâåðñèôèêàñèéàñû, ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí, î úöìëÿäÿí äÿ þçÿë áþëìÿíèí
äûüûíû, åòèáàðëû åíåðæè òÿúùèçàò÷ûñû êèìè Àçÿðáàéúàíûí éàëíûç Àâðîïà
ö÷öí äåéèë, äàùà ýåíèø ìèãéàñäà
ÿùÿìèééÿòèíèí àðòäûüûíû ýþñòÿðäè.
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè äöíéà ÿùÿìèééÿòëè ëàéèùÿéÿ ÷åâðèëìèøäèð. Áó ëàéèùÿ, åéíè çàìàíäà, Àâðîïà Èòòèôàãûíûí åòèáàðëû òÿðÿôäàøû êèìè Àçÿðáàéúàíûí ÿùÿìèééÿòèíè äàùà äà àðòûðìûøäûð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí
ïðàãìàòèê, óçàãýþðÿí âÿ òàì ìöñòÿãèë ñèéàñÿòè ñàéÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí ðÿéè íÿçÿðÿ àëûíàí þëêÿ êèìè
äöíéà äþâëÿòëÿðè àðàñûíäà þç ëàéèãëè
éåðèíè, åòèáàðëû òÿðÿôäàø èìèúèíè äàùà
äà ìþùêÿìëÿíäèðìèøäèð.
Àçÿðáàéúàí Àâðîïàíûí
òÿùëöêÿñèçëèê ÷ÿòèðèíèí
ñöòóíëàðûíäàí áèðèäèð
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ: “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè åíåðæè
òÿùëöêÿñèçëèéè ëàéèùÿñèäèð. Áó, áèçèì ö÷öí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèäèð
Ãåéä åòäèéèìèç êèìè, éåíè íåôò
ñòðàòåýèéàñûíûí óüóðëà ðåàëëàøäûðûëìàñû Àçÿðáàéúàíäà äèíàìèê èíêèøàôà òÿêàí âåðèá. Ñîí 10 èëäÿ ðåñïóáëèêàìûçäà öìóìè äàõèëè ìÿùñóë 3 äÿôÿäÿí ÷îõ, áöäúÿ õÿðúëÿðè 20 äÿôÿ àðòûá. Õàðèúè äþâëÿò áîðúó öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóí úÿìè ñÿêêèç ôàèçèíè òÿøêèë åäèð. Èøñèçëèê 5 ôàèçÿ äöøöá, éîõñóëëóã úÿìè 5 ôàèç ùÿúìèíäÿäèð.
Äàâîñ Äöíéà Èãòèñàäè Ôîðóìóíóí ùåñàáëàìàëàðûíà
ÿñàñÿí, Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòû ðÿãàáÿòãàáèëèééÿòëèëèéèíÿ ýþðÿ äöíéàäà
38-úè éåðäÿ ãÿðàð òóòóá.
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçèíÿ
äèããÿò ÷ÿêÿí áàøãà áèð
þíÿìëè úÿùÿò èñÿ îíäàí èáàðÿòäèð
êè, áó ëàéèùÿ òÿðÿôäàø þëêÿëÿðèí ùàìûñûíà ôàéäà ýÿòèðÿúÿê. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ãåéä åòäèéè êèìè: “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè ëàéèùÿñèäèð. Áó, áèçèì ö÷öí
åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèäèð. ×öíêè
Àçÿðáàéúàí áåéíÿëõàëã áàçàðëàðà
áþéöê ùÿúìäÿ òÿáèè ãàçû èõðàú åòìÿê èìêàíû ãàçàíàúàã. Áó, ùÿì
äÿ èñòåùëàê÷û âÿ òðàíçèò þëêÿëÿð
ö÷öí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèäèð”.
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè
åíåðæè ðåñóðñëàðûíûí ìÿíáÿëÿðèíèí
âÿ ìàðøðóòëàðûíûí äèâåðñèôèêàñèéàñû
áàõûìûíäàí Àâðîïàíûí
ïðèîðèòåòè îëàúàã
èíêèøàôû ñèéàñÿòè ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Ðåñïóáëèêàìûçäà ÿíÿíÿâè íåôò ñÿíàéåñèíèí éåíèäÿí ãóðóëìàñû èëÿ ïàðàëåë ñóðÿòäÿ, ìöàñèð ÷àüûðûøëàð íÿçÿðÿ àëûíìàãëà ìîäåðí ñÿíàéå ãóðóúóëóüó ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Íåôò ýÿëèðëÿðè, ùÿì÷èíèí, èíñòèòóñèîíàë èíêèøàôà,
þëêÿíèí ýÿëÿúÿéè áàõûìûíäàí ìöñòÿñíà ÿùÿìèééÿò äàøûéàí èíñàí êàïèòàëû éåòèøäèðèëìÿñèíÿ, ñîñèàë ìÿçìóíëó ëàéèùÿëÿðèí èúðàñûíà, áöòöí þëêÿáîéó àáàäëûã-ãóðóúóëóã èøëÿðè
àïàðûëìàñûíà éþíÿëäèëèð.
Áåëÿëèêëÿ, “ßñðèí ìöãàâèëÿñè”íèí
ðåàëëàøäûðûëìàñû èëÿ Àçÿðáàéúàíûí
ìÿíçÿðÿñè äÿéèøèá âÿ þëêÿíèí ãàðøûñûíäà éåíè èíêèøàô ïåðñïåêòèâëÿðè à÷ûëûá. “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè èñÿ Àçÿðáàéúàíûí äèíàìèê èíêèøàôûíà éåíè òÿêàí
âåðÿúÿê.
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè:
ÕÕÛ ÿñðèí ëàéèùÿñè
“ßñðèí ìöãàâèëÿñè”íèí 20 èëëèéèíèí ãåéä îëóíäóüó áèð âàõòäà éåíè
ãëîáàë ëàéèùÿíèí - “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçèíèí èúðàñûíà ñòàðò âåðèëìÿñè èëê
íþâáÿäÿ ýÿëÿúÿéÿ áàõûø êèìè äÿéÿðëÿíäèðèëèð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ãåéä åòäèéè êèìè: “Úÿíóá” ãàç
äÿùëèçè ëàéèùÿñè áóðàäà - Àçÿðáàéúàíäà ñîí 20 èë ÿðçèíäÿ òÿðÿôäàøëàðûìûçëà àïàðäûüûìûç èøÿ ÿñàñëàíûð”.
Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè
ö÷öí íÿçÿðäÿ òóòóëàí “Úÿíóá” ãàç
äÿùëèçè 3600 êèëîìåòð ìÿñàôÿäÿ
óçàíìàãëà Áàêû-Òáèëèñè-Úåéùàíûí
óçóíëóüóíó èêè äÿôÿ öñòÿëÿéÿúÿê. Îí
èëëÿð áîéó äàâàì åäÿúÿê ëàéèùÿíèí
éåðèíÿ éåòèðèëìÿñèíÿ 45 ìèëéàðä äîëëàð ñÿðìàéÿ ãîéóëóøó íÿçÿðäÿ òóòóëóá. Ëàéèùÿíèí èúðàñû íÿòèúÿñèíäÿ
äöíéàíûí ÿí ìöðÿêêÿá âÿ ÿí çÿíýèí
ãàç-êîíäåíñàò éàòàãëàðûíäàí áèðè
îëàí “Øàùäÿíèç” éàòàüûíûí åùòèéàòëàðûíûí èøëÿíìÿñè òÿìèí îëóíàúàã.
“Øàùäÿíèç” éàòàüûíäà ùàñèëàòûí ïàé
áþëýöñö ùàããûíäà ìöãàâèëÿíèí
ìöääÿòè 2048-úè èëÿ ãÿäÿð óçàäûëûá.
Áó òàðèõ òÿñàäöôÿí ñå÷èëìÿéèá. ßëàìÿòäàð ùàëäûð êè, 2048-úè èëäÿ Àçÿðáàéúàíäà ñÿíàéå öñóëó èëÿ èëê íåôò
ãóéóñó ãàçûëìàñûíûí 200 èëè òàìàì
îëàúàã.
Àçÿðáàéúàíûí Àâðîïàíûí
åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíäÿ
ðîëó äàùà äà àðòàúàã
Ñîí èëëÿðäÿ äöíéàäà áàø âåðÿí
þëêÿëÿð ñûðàñûíäà Ýöðúöñòàí, Òöðêèéÿ, Éóíàíûñòàí, Áîëãàðûñòàí, Àëáàíèéà, Èòàëèéà, íþâáÿòè ìÿðùÿëÿäÿ
Ìîíòåíåãðî, Õîðâàòèéà âÿ äèýÿð þëêÿëÿðèí àäëàðûíû ñàäàëàìàã ìöìêöíäöð.
Ãåéä åäÿê êè, Àçÿðáàéúàíûí òÿñäèã åäèëìèø ãàç åùòèéàòëàðû 2,5 òðèëéîí
êóáìåòðÿ áÿðàáÿðäèð. Ïðîãíîçëàøäûðûëàí ãàç åùòèéàòëàðûìûç èñÿ 4-5
òðèëéîí êóáìåòð ñÿâèééÿñèíäÿäèð.
Äåéèëÿíëÿðè öìóìèëÿøäèðÿðÿê ãåéä åòìÿê îëàð
êè, ÿñàñ åòèáàðèëÿ, 2000úè èëëÿðèí ÿââÿëëÿðèíäÿí
áàøëàéàðàã Àçÿðáàéúàíûí áþéöê ãàç åùòèéàòëàðûíûí ùàñèëàòû âÿ Àâðîïà èñòåùëàê÷ûëàðûíà ÷àòäûðûëìàñû èëÿ áàüëû
ìöõòÿëèô òÿøÿááöñ âÿ ëàéèùÿëÿð èðÿëè
ñöðöëìöø, ëàêèí áóíëàðûí ïðàêòèêè íÿòèúÿñè îëìàìûøäûð. Àçÿðáàéúàí áó
ñàùÿäÿ äÿ ëèäåðëèéè þç ÿëèíÿ ýþòöðìöø âÿ “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí ðåàëëàøäûðûëìàñû èëÿ áàüëû çÿðóðè
òÿäáèðëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ
áàøëàíìûøäûð. 2011-úè èëäÿ Àçÿðáàéúàí èëÿ Àâðîïà Èòòèôàãû àðàñûíäà “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè èëÿ áàüëû áèðýÿ áÿéàííàìÿ, 2012-úè èëäÿ Òöðêèéÿ èëÿ
ÒÀÍÀÏ-à äàèð ñàçèø èìçàëàíìûø,
2013-úö èëäÿ ÒÀÏ ëàéèùÿñè ÿñàñ èõðàú ìàðøðóòó êèìè ñå÷èëìèø, 2013-úö
èë äåêàáðûí 17-äÿ “Øàùäÿíèç-2” ëàéèùÿñèíÿ äàèð éåêóí èíâåñòèñèéà ãÿðà-
Ìöòÿõÿññèñëÿð
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçèíèí
ÿùÿìèééÿòèíè éöêñÿê
ãèéìÿòëÿíäèðèðëÿð
Éåðè ýÿëìèøêÿí, åêñïåðò-ìöòÿõÿññèñëÿð äÿ “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçèíèí
ÿùÿìèééÿòèíè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèðëÿð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Äþâëÿò
Íåôò Øèðêÿòè (ÑÎÚÀÐ) “Àçíåôò” Èñòåùñàëàò Áèðëèéè “Áèáèùåéáÿòíåôò” ÍÃ×Èíèí ðÿèñè Èëãàð Ùÿìçÿéåâ “Èêè ñàùèë”
ãÿçåòèíÿ à÷ûãëàìàñûíäà áèëäèðèá êè,
“ßñðèí ìöãàâèëÿñè”íèí 20 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ Áàêûäà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿðäÿ
Àçÿðáàéúàí äàùà áèð óüóðà èìçà
àòûá: “ÕÕÛ ÿñðèí òàðèõè ùàäèñÿñè àäëàíäûðûëàí “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçèíèí
òÿìÿëè ãîéóëäó. “Øàùäÿíèç-2”äÿí
ùàñèë îëóíàúàã òÿáèè ãàçûí Àâðîïàéà ÷àòäûðûëìàñû ö÷öí øàõÿëÿíäèðèëìÿ ïðèíñèïè öçðÿ àëòåðíàòèâ ëàéèùÿëÿðÿ öñòöíëöê âåðÿí Àçÿðáàéúàí
éåíè áîðó êÿìÿðèíèí ÷ÿêèëìÿñè èëÿ
áàüëû ìþâãåéèíè ðÿñìÿí áÿéàí åòäè. Áó ýöíëÿðäÿ Áàêûäà êå÷èðèëÿí “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè
Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí ýþðöøöíöí òÿøêèëè ñöáóò åòäè
êè, áó, íÿçÿðè äåéèë, ðåàëëàøìàã öçðÿ îëàí ëàéèùÿäèð”.
Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ,
áó äÿùëèç áàøà ÷àòäûãäàí
ñîíðà Òöðêèéÿ, Éóíàíûñòàí âÿ
Àëáàíèéà ÿðàçèëÿðèíäÿí êå÷ÿðÿê
2000 êèëîìåòðëèê ìÿñàôÿíè ãÿò åäÿúÿê âÿ Õÿçÿð äÿíèçèíè Àâðîïà Èòòèôàãûíûí ìÿðêÿçè èëÿ áèðëÿøäèðÿúÿê:
“ÕÕÛ ÿñðèí ìöùöì ñòðàòåæè, åíåðæè
äÿùëèçè îëàí “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè
ëàéèùÿñè ÿìÿêäàøëûã êÿìÿðè îëìàãëà åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíÿ òþùôÿäèð”.
È.Ùÿìçÿéåâ ãåéä åäèá êè, ìÿðàñèìäÿ Àçÿðáàéúàíûí åíåðæè ëàéèùÿëÿðèíèí ðåýèîíäà ÷îõøàõÿëè ÿìÿêäàøëûã
ö÷öí éàðàòäûüû ñàáèòëèéè éöêñÿê äÿéÿðëÿíäèðÿí èøòèðàê÷ûëàð áèëäèðèáëÿð êè,
Àçÿðáàéúàí ãèòÿ äþâëÿòëÿðè ö÷öí åòèáàðëû òÿðÿôäàøäûð: “Àçÿðáàéúàí ãàçûíûí Òðàíñ-Àäðèàòèê áîðó õÿòòè èëÿ
íÿãëè ìàðøðóòóíóí ñå÷èëìÿñèíè
äÿñòÿêëÿéÿí äþâëÿò áàø÷ûëàðûíûí
÷ûõûøëàðûíäà ãåéä îëóíóð êè, “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè Àâðîïàíû ãàçëà òÿúùèç åòìÿéÿ èñòèãàìÿòëÿíñÿ äÿ, ãëîáàë åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûíäà áþéöê
ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèêäèð. Áèðëÿøìèø
Øòàòëàðäà “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíè ýåíèø êîíòåêñòäÿ âóðüóëàéûð. Àëòåðíàòèâ
åíåðæè ëàéèùÿëÿðè, Àçÿðáàéúàí èëÿ
ÀÁØ-ûí åíåðæè òÿðÿôäàøëûüûíûí ýöúëÿíìÿñè Àâðîïàíûí ãàç òÿúùèçàòûíûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè áàõûìûíäàí
ìöùöì àääûìäûð”.
“Ïàéòàõòûìûç Àâðîïà ö÷öí ÷îõ
áþéöê áèð ùàäèñÿ îëàí “Úÿíóá”
ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí Ìÿøâÿðÿò
Øóðàñûíûí èúëàñûíà åâ ñàùèáëèéè åòìÿêëÿ þç ãëîáàë ÿùÿìèééÿòèíè áèð
äàùà äöíéàéà íöìàéèø åòäèðäè”.
Áó ñþçëÿðè èñÿ ÑÎÚÀÐ-ûí Òÿëèì,
Òÿäðèñ âÿ Ñåðòèôèêàòëàøäûðìà Èäàðÿñèíèí ðÿèñè Ôóàä Ñöëåéìàíîâ “Èêè
ñàùèë” ãÿçåòèíÿ à÷ûãëàìàñûíäà äåéèá.
Î ãåéä åäèá êè, Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè þç íåôò-ãàç åùòèéàòëàðûíäàí ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ ïðîãðàìëàðûíà ìàëèêäèð âÿ “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè
íþâáÿòè ãëîáàë åíåðæè ëàéèùÿñèíèí äàâàìûäûð. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, áó ëàéèùÿ Àçÿðáàéúàí ãàçûíûí Àâðîïàéà
÷àòäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ íþâáÿòè
äÿéÿðëè àääûìäûð âÿ äþâëÿòèìèçÿ õåéëè èãòèñàäè äèâèäåíäëÿð ýÿòèðÿúÿê.
Àçÿðáàéúàíûí òÿøÿááöñö âÿ
ëèäåðëèéè èëÿ Àâðîïàíûí åíåðæè
òÿìèíàòûíäà éåíè ìÿíáÿíèí
ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñè âÿ éåíè äÿùëèçèí
éàðàäûëìàñû òàðèõè ùàäèñÿäèð
Áó ëàéèùÿ, åéíè çàìàíäà,
Àâðîïà Èòòèôàãûíûí åòèáàðëû òÿðÿôäàøû
êèìè Àçÿðáàéúàíûí ÿùÿìèééÿòèíè äàùà äà
àðòûðìûøäûð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ïðàãìàòèê,
óçàãýþðÿí âÿ òàì ìöñòÿãèë ñèéàñÿòè ñàéÿñèíäÿ
Àçÿðáàéúàí ðÿéè íÿçÿðÿ àëûíàí þëêÿ êèìè äöíéà
äþâëÿòëÿðè àðàñûíäà þç ëàéèãëè éåðèíè, åòèáàðëû
òÿðÿôäàø èìèúèíè äàùà äà
ìþùêÿìëÿíäèðìèøäèð
êàòàêëèçìëÿð, î úöìëÿäÿí äÿ ñèéàñè
áþùðàíëàð Àâðîïà þëêÿëÿðèíè åòèáàðëû
åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè áàðÿäÿ äàùà
úèääè äöøöíìÿéÿ ñþâã åäèð. Áó êîíòåêñòäÿ ãåéä åòìÿê îëàð êè, “Úÿíóá”
ãàç äÿùëèçè Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíÿ ñàíáàëëû òþùôÿ îëàúàã.
2011-úè èëèí éàíâàðûíäà Àâðîïà Êîìèññèéàñûíûí ñÿäðè Æîçå Ìàíóåë
Áàððîçó âÿ Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè
Èëùàì ßëèéåâ Áàêûäà “Úÿíóá” ãàç
äÿùëèçè èëÿ áàüëû Áèðýÿ Áÿéàííàìÿ
èìçàëàéûáëàð. Ùÿìèí âàõòäàí áÿðè
Àâðîïà Êîìèññèéàñû, òÿðÿôäàø þëêÿëÿð âÿ øèðêÿòëÿð áó ëàéèùÿíè ðåàëëàøäûðìàã ö÷öí áèðýÿ ÷àëûøûáëàð. Áöòöí
êÿìÿðëÿðèí èíøàñûíûí áàøà ÷àòäûðûëìàñû ö÷öí äàùà 5 èë òÿëÿá îëóíàúàã.
Éåíè äÿùëèç âàñèòÿñèëÿ Õÿçÿðèí ãàç
åùòèéàòëàðû Àâðîïà Èòòèôàãûíûí ìÿðêÿçè þëêÿëÿðèíÿ ÷àòäûðûëàúàã. Èñòåùëàê÷û
Áó òàðèõè ùàäèñÿ êîíòåêñòèíäÿ
ãåéä åäÿ áèëÿðèê êè, Àâðàñèéàíûí
åíåðæè õÿðèòÿñèíèí çÿíýèíëÿøìÿñèíÿ
ôóíäàìåíòàë ñòðàòåæè òþùôÿëÿð âåðÿí
Àçÿðáàéúàíûí Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûíäà ðîëó äàùà äà àðòàúàã. Áó, èëê íþâáÿäÿ,
Àçÿðáàéúàíûí ïðàãìàòèê åíåðæè ñèéàñÿòè èëÿ ÿëàãÿäàðäûðñà, äèýÿð òÿðÿôäÿí, þëêÿìèçëÿ ñÿìÿðÿëè èøáèðëèéè
êîíòåêñòèíäÿ éåíè ÿìÿêäàøëûã ïëàòôîðìàëàðûíûí ôîðìàëàøäûðûëìàñû èëÿ
áàüëûäûð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ
áàõûìäàí “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí óüóðëà âÿ ñöðÿòëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿéèíÿ öìèäâàð îëäóüóíó âóðüóëàéûá.
Áåëÿëèêëÿ, “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè
åíåðæè ðåñóðñëàðûíûí ìÿíáÿëÿðèíèí âÿ
ìàðøðóòëàðûíûí äèâåðñèôèêàñèéàñû áàõûìûíäàí Àâðîïàíûí ïðèîðèòåòè îëàúàã.
ðû ãÿáóë åäèëìèø âÿ 2014-úö èëäÿ
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçèíèí òÿìÿëãîéìà
ìÿðàñèìè êå÷èðèëìèøäèð. 2015-úè èë
ôåâðàëûí 12-äÿ èñÿ, ãåéä åäèëäèéè êèìè, Áàêûäà “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè
Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí ýþðöøö êå÷èðèëìèø âÿ “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí ùÿéàòà
êå÷èðèëìÿñè èëÿ áàüëû ìÿñÿëÿëÿð ìöçàêèðÿ îëóíìóø, ìÿòáóàò ö÷öí áÿéàíàò ãÿáóë åäèëìèøäèð.
Äîëàéûñûéëà, Àçÿðáàéúàíûí òÿøÿááöñö âÿ ëèäåðëèéè èëÿ Àâðîïàíûí
åíåðæè òÿìèíàòûíäà éåíè ìÿíáÿíèí
ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñè âÿ éåíè äÿùëèçèí éàðàäûëìàñû òàðèõè ùàäèñÿäèð.
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñûíûí èøèíäÿ äöíéàíûí àéðû-àéðû þëêÿëÿðèíè òÿìñèë åäÿí âÿçèôÿëè øÿõñëÿðèí
èøòèðàêû ëàéèùÿ èëÿ áàüëû ìöçàêèðÿëÿðèí äàùà éöêñÿê ñÿâèééÿéÿ ãàëäûðûë-
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí ýþðöøöíäÿ
áó ìÿãàìëàðà òîõóíàðàã âóðüóëàéûá: “Åíåðæè ðåñóðñëàðûíûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè ùàçûðäà áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðûí ÿñàñ àðåíàñûíäà ìöçàêèðÿ îëóíàí ìÿñÿëÿäèð. Àçÿðáàéúàí
øàõÿëÿíäèðìÿäÿ þç ðîëóíó îéíàéûð. Øàõÿëÿíäèðìÿ ùàããûíäà äàíûøàíäà áèç éàëíûç ìàðøðóòëàðûí äåéèë, ùÿì äÿ ìÿíáÿëÿðèí øàõÿëÿíäèðèëìÿñèíè íÿçÿðäÿ òóòóðóã. Ìàðøðóòëàðûí äà øàõÿëÿíäèðèëìÿñè âàúèáäèð, ëàêèí ìÿíáÿ åéíè îëàíäà âÿçèééÿò ÷îõ äÿéèøìèð. Ìÿíáÿëÿðèí
øàõÿëÿíäèðèëìÿñè âàúèáäèð. Áó ùàëäà, Õÿçÿð äÿíèçèíäÿ ÷ûõàí ãàç Àçÿðáàéúàí ãàçû íþâáÿòè èëëÿð ÿðçèíäÿ Àâðîïà èñòåùëàê÷ûëàðû ö÷öí
éåýàíÿ éåíè ãàç ìÿíáÿéè îëàúàã”.
Øöáùÿñèç, áó ÿìÿêäàøëûã ôîðìàòûíäà äàâàì åòäèðèëÿí èøáèðëèéè, Àçÿðáàéúàíûí Àâðàñèéàíûí åíåðæè õÿðèòÿñèíè çÿíýèíëÿøäèðÿúÿê ëàéèùÿëÿðÿ èìçà àòìàñû, Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíÿ ñòðàòåæè òþùôÿëÿð âåðìÿñè
“ãîúà ãèòÿ” òÿìñèë÷èëÿðè òÿðÿôèíäÿí äÿ
éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèëèð. “Úÿíóá” ãàç
äÿùëèçè Ìÿøâÿðÿò Øóðàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèðëÿðèí ýþðöøöíäÿ áó ìÿãàìëàð áèð äàùà äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ îëóá.
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçèíèí ðåàëëàøìàñûíäà Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí õèäìÿòëÿðèíè õöñóñè âóðüóëàéàí Àâðîïà
Êîìèññèéàñûíûí åíåðæè áèðëèéè öçðÿ
ñÿäð ìöàâèíè Ìàðîø Øåâ÷îâè÷ Àâðîïà Èòòèôàãûíäà åíåðæè áèðëèéèíèí ãóðóëìàñû èëÿ ìÿøüóë îëäóüóíó âÿ ýöíäÿëèêäÿ äóðàí ëàéèùÿ èëÿ áàüëû ìöçàêèðÿëÿðèí ñèéàñè áàõûìäàí äàùà éöêñÿê ñÿâèééÿéÿ ãàëäûðûëäûüûíû äåéèá.
Î, Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè
ö÷öí ìÿíáÿëÿðèí âÿ ðåñóðñëàðûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñèíäÿ ìàðàãëû îëäóüóíó
áèëäèðèá. Àïàðûëàí ùåñàáëàìàëàðà ýþðÿ, Àâðîïà Èòòèôàãûíûí èäõàë åòäèéè ãàçûí ùÿúìèíèí ýÿëÿúÿêäÿ 84 ôàèç, íåôò
èäõàëûíûí èñÿ 94 ôàèç òÿøêèë åäÿúÿéèíè
à÷ûãëàéàí Ìàðîø Øåâ÷îâè÷ áóíäàí
ñîíðà äà Àâðîïà Èòòèôàãûíûí öçâö
îëàí áöòöí þëêÿëÿðèí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè, Àâðîïà åíåðæè ñèñòåìèíÿ ðåàë
èíòåãðàñèéà èñòèãàìÿòèíäÿ àðäûúûë àääûìëàðûí àòûëàúàüûíû áèëäèðèá. Î, áó
“Éåíè Àçÿðáàéúàí”ûí
Àíàëèòèê Ãðóïó
5
www.yeniazerbaycan.com
14 ôåâðàë 2015-úè èë, øÿíáÿ / ¹ 029 (4428)
Ìèëëè Ìÿúëèñäÿ áÿëÿäèééÿëÿðèí ôÿàëèééÿòèíÿ èíçèáàòè íÿçàðÿòè
ùÿéàòà êå÷èðÿí îðãàíûí èëëèê ìÿðóçÿñè ãÿáóë îëóíóá
Ïàðëàìåíòèí äöíÿí êå÷èðèëÿí èúëàñûíäà ìèëëÿò âÿêèëëÿðè èãòèäàð-ìöõàëèôÿò äèàëîãóíó äà ìöñáÿò ãèéìÿòëÿíäèðèáëÿð
Äöíÿí Ìèëëè Ìÿúëèñèí íþâáÿòè èúëàñû
êå÷èðèëèá. Èúëàñäà ÿââÿëúÿ úàðè ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû ÷ûõûøëàð îëóá. Áÿçè ìèëëÿò âÿêèëëÿðè ôåâðàëûí 12-äÿ ñèéàñè ïàðòèéàëàð
àðàñûíäà êå÷èðèëÿí äèàëîãó éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèáëÿð. Ãåéä îëóíóá êè, èãòèäàðìöõàëèôÿò äèàëîãó áèð ñûðà ìÿñÿëÿëÿðèí
ùÿëëè áàõûìûíäàí ÿùÿìèééÿòëèäèð.
Ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëû ÷ûõûø åäÿí ÁÀÕÚÏ
ñÿäðè, ìèëëÿò âÿêèëè Ãöäðÿò Ùÿñÿíãóëèéåâ
áèëäèðèá êè, èãòèäàð-ìöõàëèôÿò ýþðöøöíÿ
áÿçè ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ãàòûëìàìàñû ùÿìèí ïàðòèéàëàðûí õàðèúè ãöââÿëÿðèí ÿëèíäÿ îéóíúàüà ÷åâðèëäèéèíè ýþñòÿðèð: “Èíäè
îíëàð áàø òóòàí ýþðöøÿ êþëýÿ ñàëìàã
èñòÿéèðëÿð. Àíúàã áóíóíëà ùå÷ íÿéÿ
íàèë îëà áèëìÿéÿúÿêëÿð. Ùåñàá åäèðÿì
êè, áó ýþðöø ÷îõ ÿùÿìèééÿòëèäèð. Ùÿòòà Ïðåçèäåíò Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí íöìàéÿíäÿëÿðè äÿ áèëäèðäèëÿð êè, áåëÿ
ýþðöøëÿð Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí ýþñòÿðèøè ÿñàñûíäà êå-
åäÿí Àçÿðáàéúàí 2014-úö èëè äÿ óüóðëà áàøà âóðóá: “Äöíéàäà äàâàì
åäÿí ãëîáàë èãòèñàäè-ìàëèééÿ áþùðàíû øÿðàèòèíäÿ Àçÿðáàéúàí Óëó þíäÿð
Îãòàé ßñÿäîâ:
Úÿìèééÿòèìèçäÿ íîðìàë
äèàëîã ìöùèòè ìþâúóääóð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè êóðñóíó äàâàì åòäèðÿðÿê áöòöí ñàùÿëÿðäÿ áþéöê óüóðëàð ÿëäÿ åäèá”.
Â.Çàùèðîâ áèëäèðèá êè,
äþâëÿòèìèç éåíè-éåíè íàèÑèéàâóø Íîâðóçîâ: ëèééÿòëÿð ãàçàíûá, èãòèñàÁÿëÿäèééÿëÿð éåðëè äè èíêèøàô ñöðÿòèíÿ ýþðÿ
äåìîêðàòèéàíûí
áèð ÷îõ þëêÿëÿðè ýåðèäÿ
èíêèøàôûíäà âàúèá ãîéóá. Îíóí ñþçëÿðèíÿ
ýþðÿ, Ïðåçèäåíò Èëùàì
ðîë îéíàéûð
ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ÿëäÿ îëóíìóø áó óüóðëàð
äåìîêðàòèê èñëàùàòëàðûí
äàâàì åòäèðèëìÿñèíÿ äàùà éàõøû øÿðàèò
÷èðèëèð. Áåëÿ òÿäáèðëÿð þëêÿäÿ äåìîêéàðàäûá.
ðàòèéàíûí, ñèéàñè ñèñòåìèí âÿ ãàíóíÂ.Çàùèðîâ áèëäèðèá êè, 2014-úö èëäÿ
ëàðûí àëèëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûíà áèðèíçèáàòè íÿçàðÿò ãàéäàñûíäà áàõûëìàñû
áàøà òÿñèð ýþñòÿðèð. Áó úöð ýþðöøëÿðÿ
ö÷öí èúðààòà 66 694 áÿëÿäèééÿ àêòû äàêþëýÿ ñàëìàã èñòÿéÿí ãöââÿëÿð èñÿ
õèë îëóá. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, äàõèë
áèð äàùà þç ìþâãåëÿðèíÿ äèããÿò åòîëàí áÿëÿäèééÿ àêòëàðûíûí ùÿð áèðèíèí
ìÿëèäèðëÿð. Îíëàð èìêàí âåðìÿìÿëèåêñïåðòèçàñû àïàðûëûá: “Åêñïåðòèçà íÿòèäèðëÿð êè, àéðû-àéðû þëêÿëÿð òÿðÿôèíäÿí
úÿñèíäÿ 62908 àêò ãàíóíâåðèúèëèéÿ
èäàðÿ îëóíñóíëàð”.
óéüóí ùåñàá åäèëèá, 3552 àêòûí äÿÁþéöê Ãóðóëóø Ïàðòèéàñûíûí ñÿäðè,
éèøäèðèëìÿñè, éàõóä äà ëÿüâ åäèëìÿñè
ìèëëÿò âÿêèëè Ôàçèë Ìóñòàôà äà ñèéàñè
ö÷öí îíëàðû ãÿáóë åäÿí áÿëÿäèééÿëÿïàðòèéàëàðëà äèàëîãóí àïàðûëìàñû èñòèãàðÿ òÿêëèôëÿð âåðèëèá. Âåðèëÿí òÿêëèôëÿð
ìÿòèíäÿ þëêÿ áàø÷ûñûíûí ýþñòÿðäèéè òÿÿñàñûíäà ìöâàôèã áÿëÿäèééÿëÿð òÿðÿøÿááöñö éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèá: “Áó
ôèíäÿí 1709 àêò ëÿüâ åäèëèá, 544 àêò
äèàëîã ñèéàñè ìÿäÿíèééÿò íöìóíÿñèäÿéèøäèðèëèá, 473 àêò öçðÿ òÿñäèãåäèúè
äèð. Êèìëÿðñÿ èøòèðàê åòìÿéèáñÿ, îíëàð
ñÿíÿäëÿð òÿãäèì åäèëèá, äèýÿðëÿðè èñÿ
÷îõ áþéöê ñèéàñè, òàêòèêè ñÿùâÿ éîë
áàõûëìàãäàäûð. Áÿëÿäèééÿ àêòëàðûíûí
âåðèáëÿð”.
äÿéèøäèðèëìÿñè âÿ éà ëÿüâ åäèëìÿñè èëÿ
Öìèä Ïàðòèéàñûíûí ñÿäðè, ìèëëÿò âÿáàüëû ìÿùêÿìÿëÿðäÿ 11 èääèà ãàëäûðûêèëè Èãáàë Àüàçàäÿ ãåéä åäèá êè, Àçÿðëûá. Âåðèëÿí òÿêëèôëÿðèí áÿëÿäèééÿëÿð òÿáàéúàíäà ñèéàñè òÿøêèëàòëàðûí ùàêèìèéðÿôèíäÿí ãàíóíà ìöâàôèã èúðà åäèëéÿòëÿ áèð ìàñà àðõàñûíäà ìöõòÿëèô ìÿìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ áåëÿ èääèàëàðûí ñàéû
ñÿëÿëÿðè ìöçàêèðÿ åòìÿñè àíúàã äþâëÿòèñîí èëëÿð ÿðçèíäÿ õåéëè àçàëûá. Áÿëÿìèçèí, ìèëëÿòèìèçèí õåéðèíÿäèð.
äèééÿ òÿðÿôèíäÿí òîðïàã ñàùÿëÿðèíèí
Ìèëëè Ìÿúëèñèí ñÿäðè Îãòàé ßñÿäîâ
ãàíóíñóç ìöëêèééÿòÿ âÿ èúàðÿéÿ âåäà áó äèàëîãó éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèá.
ðèëìÿñè èëÿ áàüëû ãÿáóë åäèëÿí ãÿðàðëàð
Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, úÿìèééÿòèìèçäÿ
íàçèðëèéèí òÿêëèôëÿðè ÿñàñûíäà ìöâàôèã
íîðìàë äèàëîã ìöùèòè ìþâúóääóð: “Ýþáÿëÿäèééÿëÿð âÿ èääèà ÿðèçÿëÿðè ÿñàðöøäÿ èøòèðàê åòìÿéÿí ïàðòèéàëàð äèàñûíäà ìÿùêÿìÿëÿð òÿðÿôèíäÿí ëÿüâ
ëîã èñòÿéèðëÿð, àììà áó äèàëîã ðåàëëàåäèëèá”.
øàíäà äà áåëÿ ìöíàñèáÿò ýþñòÿðèðëÿð.
Â.Çàùèðîâ ãåéä åäèá êè, áöòþâëöêäÿ
Ìÿíúÿ, îíëàð êþëýÿ àëòûíäà äåéèë, êþê
4022 ùà òîðïàã ñàùÿñèíèí ãàíóíñóç
àëòûíäàäûðëàð, îíà ýþðÿ äÿ, áó ýþðöøâåðèëìÿñèíèí ãàðøûñû àëûíûá: “Îíëàðäàí
ëÿðäÿ èøòèðàê åòìèðëÿð”.
1502 ùà êÿíä òÿñÿððöôàòû òÿéèíàòëû
Äàùà ñîíðà ýöíäÿëèêäÿêè ìÿñÿëÿòîðïàãëàð îëóá. Åéíè çàìàíäà, áÿëÿëÿð ìöçàêèðÿ îëóíóá. Èëê îëàðàã Ìèëëè
äèééÿëÿðÿ 3998 òþâñèéÿ ýþíäÿðèëèá.
Ìÿúëèñèí èúëàñûíäà áÿëÿäèééÿëÿðèí ôÿàÁÿëÿäèééÿ àêòëàðûíûí âàõòûíäà òÿãäèì
ëèééÿòèíÿ èíçèáàòè íÿçàðÿòè ùÿéàòà êå÷èåäèëìÿìÿñèíÿ ýþðÿ Èíçèáàòè Õÿòàëàð
ðÿí îðãàíûí èëëèê ìÿðóçÿñè äèíëÿíèëèá.
Ìÿúÿëëÿñèíÿ óéüóí îëàðàã 445 ïðîòîÌÿðóçÿíè ÿäëèééÿ íàçèðèíèí ìöàâèíè
êîë òÿðòèá åäèëÿðÿê ìöâàôèã ìÿùêÿÂèëàéÿò Çàùèðîâ òÿãäèì åäèá. Â.Çàùèìÿëÿðÿ ýþíäÿðèëèá. Îíëàðäàí 96-ñû
ðîâ ãåéä åäèá êè, áåéíÿëõàëã àëÿìäÿ
òÿêðàð èíçèáàòè õÿòà öçðÿ òÿðòèá åäèëèá.
þç ëàéèãëè éåðèíè òóòàí, äèíàìèê èíêèøàô
Ìöâàôèã ïðîòîêîëëàð ÿñàñûíäà 381
íÿôÿð áÿëÿäèééÿ ñÿäðè ìÿùêÿìÿëÿð
òÿðÿôèíäÿí èíçèáàòè ìÿñóëèééÿòÿ úÿëá
åäèëèá, 64 ïðîòîêîë öçðÿ ìöðàúèÿò èñÿ
áàõûëìàãäàäûð. Þòÿí èëëÿðëÿ ìöãàéèñÿäÿ èíçèáàòè ìÿñóëèééÿòÿ úÿëá åäèëÿí áÿëÿäèééÿ ñÿäðëÿðèíèí ñàéû õåéëè
àçàëûá”.
Íàçèð ìöàâèíè ãåéä åäèá êè, ÿñàñ
ãàíóí ïîçóíòóëàðûíà áÿëÿäèééÿ òîðïàãëàðûíûí èäàðÿ÷èëèéèíäÿ éîë âåðèëèá: “Áó
ñàùÿäÿ ãàíóí ïîçóíòóëàðû òÿùëèë åäèëèá. Öìóìèëÿøäèðèëìÿ íÿòèúÿñèíäÿ
áÿëÿäèééÿëÿðèí äàùà ÷îõ ãàíóí ïîçóíòóëàðûíà êÿíä òÿñÿððöôàòû òÿéèíàòëû
òîðïàãëàðûí ãàíóíñóç îëàðàã ãåéðèêÿíä òÿñÿððöôàòû ìÿãñÿäëÿðè ö÷öí
ñàòûëìàñû çàìàíû ìöÿééÿí åäèëèá.
Áóíäàí áàøãà, òîðïàãëàðûí êàòåãîðèéàëàðûíûí ãàíóíâåðèúèëèéÿ ðèàéÿò åäèëìÿäÿí äÿéèøäèðèëìÿñè, áÿëÿäèééÿ ãÿðàðëàðûíäà òîðïàã ñàùÿñèíèí êàòåãîðèéàñûíûí âÿ òÿéèíàòûíûí ýþñòÿðèëìÿìÿñè, ìöõòÿëèô ìÿãñÿäëÿð ö÷öí ìöëêè äþâðèééÿéÿ úÿëá åäèëÿí òîðïàãëàð
áàðÿäÿ ÿùàëèíèí ìÿëóìàòëàíäûðûëìàìàñû äà ãåéäÿ àëûíûá”.
Ìöçàêèðÿëÿðäÿ ÷ûõûø åäÿí Éåíè
Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû (ÉÀÏ) Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, ìèëëÿò âÿêèëè Ñèéàâóø Íîâðóçîâ éåðëè þçöíöèäàðÿ îðãàíëàðûíûí ôÿàëèééÿòèíèí ÿùÿìèééÿòëè îëäóüóíó áèëäèðèá.
Ìèëëÿò âÿêèëè äåéèá êè, áÿëÿäèééÿëÿð éåðëè
äåìîêðàòèéàíûí èíêèøàôûíäà âàúèá ðîë
îéíàéûð. Ùàçûðäà áÿëÿäèééÿëÿðèí èíêèøàôû
éþíöíäÿ ìöñáÿò íÿòèúÿëÿðèí îëäóüóíó
äåéÿí Ñ.Íîâðóçîâ ìöÿééÿí ïðîáëåìëÿðèí äÿ îëäóüóíó äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Òöðêèéÿ áÿëÿäèééÿëÿðèíèí òÿúðöáÿñè èëÿ áàüëû áÿçè ìèëëÿò âÿêèëëÿðèíèí ôèêèðëÿðèíÿ ìöíàñèáÿò áèëäèðÿí Ñ.Íîâðóçîâ äåéèá êè,
Âèëàéÿò Çàùèðîâ:
ßëäÿ îëóíìóø óüóðëàð
äåìîêðàòèê èñëàùàòëàðûí
äàâàì åòäèðèëìÿñèíÿ
äàùà éàõøû øÿðàèò éàðàäûá
Òöðêèéÿäÿ ñèñòåì ôÿðãëèäèð: “Îðàäà äàùà ÷îõ áþéöêøÿùÿð áÿëÿäèééÿëÿðè âàð.
Êÿíäëÿðäÿ èñÿ ìóõòàðëàð äåéèëÿí
øÿõñëÿð âàð âÿ îíëàð äà áÿëÿäèééÿ öçâöäöð. Áóíó ùåñàáëàñàã, Òöðêèéÿäÿ
áÿëÿäèééÿëÿðèí ñàéû áèçäÿí áèð íå÷ÿ
äÿôÿ ÷îõ îëàð. Áèçäÿ áÿçÿí áÿëÿäèééÿëÿðëÿ èúðà îðãàíëàðû äÿéèøèê ñàëûíûð.
Áÿëÿäèééÿëÿðèí ñòàòóñó âàð, ýåíèøäèð.
Áÿçÿí äåéèðëÿð êè, áÿëÿäèééÿ òîðïàã
ñàòûð. Òîðïàã áþëöíöáñÿ, íåúÿ ñàòà
áèëÿðëÿð? Îëà áèëñèí êè, êèìñÿ äÿëÿäóçëóã åäèð. Àíúàã áó áÿëëè îëàíäà úÿçàëàíäûðûëûð. Áÿëè, åëÿ áÿëÿäèééÿ ñÿäðè âàð
êè, ñÿëàùèééÿòèíèí ÿêñèíÿ ôÿàëèééÿò
ýþñòÿðèð”.
Ìèëëÿò âÿêèëè òÿãäèì îëóíàí ìÿðóçÿíè ìöñáÿò ãèéìÿòëÿíäèðèá.
Ìöçàêèðÿëÿðäÿí ñîíðà ìÿðóçÿ ãÿáóë îëóíóá.
Èúëàñäà, ùÿì÷èíèí, “Òîðïàã áàçàðû
ùàããûíäà”, “Òîðïàã èñëàùàòû ùàããûíäà”,
“Òîðïàã èúàðÿñè ùàããûíäà”, “Ìÿùêÿìÿ
âÿ ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðû èø÷èëÿðèíèí
äþâëÿò ìöäàôèÿñè ùàããûíäà”, “Ìÿùêÿìÿ
âÿ ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðû èø÷èëÿðèíèí
äþâëÿò èúáàðè øÿõñè ñûüîðòàñû ùàããûíäà”
âÿ “Èúðà ìÿìóðëàðû ùàããûíäà”, “Úèíàéÿò
Ìÿúÿëëÿñè”, “Èíçèáàòè Õÿòàëàð Ìÿúÿëëÿñè”,
“Úèíàéÿò-Ïðîñåññóàë Ìÿúÿëëÿñè”, “Èñòåùñàëàòäà áÿäáÿõò ùàäèñÿëÿð âÿ ïåøÿ õÿñòÿëèêëÿðè íÿòèúÿñèíäÿ ïåøÿ ÿìÿê ãàáèëèééÿòèíèí èòèðèëìÿñè ùàëëàðûíäàí èúáàðè ñûüîðòà ùàããûíäà”, “Áÿëÿäèééÿ ãóëëóüó
ùàããûíäà” ãàíóíëàðà äÿéèøèêëèêëÿð ìöçàêèðÿëÿðäÿí ñîíðà àéðû-àéðûëûãäà ñÿñÿ
ãîéóëàðàã ãÿáóë îëóíóá.
Ùÿì÷èíèí, “Áÿëÿäèééÿ ãóëëóã÷óëàðûíûí åòèê äàâðàíûø ãàéäàëàðû ùàããûíäà”
ãàíóí ëàéèùÿñè ìöçàêèðÿéÿ ÷ûõàðûëûá âÿ
ëàéèùÿ ìöçàêèðÿëÿðäÿí ñîíðà èëê îõóíóøäà ãÿáóë åäèëèá.
ßëè Ùÿñÿíîâ: Àçÿðáàéúàí õàðèúè ñèéàñÿòèíäÿ íÿ Ãÿðáèí, íÿ äÿ Ðóñèéàíûí
òÿñèðèíäÿäèð âÿ äöíéàäàêû áöòöí þëêÿëÿðèí ÿðàçè áöòþâëöéöíöí äÿñòÿê÷èñèäèð
Ìÿëóì îëäóüó êèìè, Úÿíóáè Ãàôãàçûí ëèäåð äþâëÿòè îëàí Àçÿðáàéúàí áåéíÿëõàëã ìèãéàñäà áþéöê íöôóçà ìàëèêäèð. Òÿáèè êè, áó àìèë þëêÿìèçèí èíêèøàôû, ýöúö èëÿ ÿëàãÿäàðäûð. Áó ýöí Àçÿðáàéúàíûí ñöðÿòëè èíêèøàôû âÿ ÿëäÿ åäèëìèø íàèëèééÿòëÿð Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ñèéàñè êóðñóí ìÿíòèãè íÿòèúÿñèäèð. Áó ñèéàñÿò ìöàñèð äöíéà èãòèñàäèééàòûíûí òÿëÿáëÿðèíÿ ìöâàôèã îëìàãëà þëêÿìèçèí
òÿðÿããèñèíè òÿìèí åäèð. Ìàêðîèãòèñàäè
ñàáèòëèéèí ãîðóíóá ñàõëàíìàñû, åíåðæè,
ÿðçàã âÿ åêîëîæè òÿùëöêÿñèçëèéèí òÿìèí
îëóíìàñû, èãòèñàäèééàòûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè, áèð ñþçëÿ, áöòöí ñàùÿëÿðäÿ äàâàìëû èíêèøàô òÿäáèðëÿðè óüóðëà ùÿéàòà
êå÷èðèëìÿêäÿäèð. Þëêÿíèí ãåéðè-íåôò
ñåêòîðóíäà ìöøàùèäÿ îëóíàí äèíàìèçìè äÿ èãòèñàäèééàòûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè
èëÿ áàüëû ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ñèéàñÿòèí ìöùöì íÿòèúÿñè ùåñàá åòìÿê îëàð.
Øöáùÿñèç êè, èãòèñàäè èíêèøàô íÿòèúÿñèíäÿ þëêÿìèçèí èãòèñàäè ãöäðÿòèíèí àðòìàñû áåéíÿëõàëã ìöñòÿâèäÿ äÿ ìþâãåéèíè ìþùêÿìëÿíäèðÿí àìèëëÿðäÿí áèðèäèð. Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàí äöíéàäà þçöíö åòèáàðëû òÿðÿôäàø êèìè òÿñäèã åäèá.
Õöñóñèëÿ, þëêÿìèçèí ÿìÿêäàøëûã ìÿêàíûíà ÷åâðèëìÿñè, Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûíäà ðîëó
âÿ äèýÿð àìèëëÿð Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã ìöñòÿâèäÿ ÿùÿìèééÿòèíè äàùà äà
àðòûðûð. Ìÿùç áóíóí íÿòèúÿñèäèð êè,
Àçÿðáàéúàíûí äöíéàäàêû ïðîñåñëÿðÿ ìöíàñèáÿòäÿ îðòàéà ãîéäóüó
ìþâãå äÿ áåéíÿëõàëã ìöñòÿâèäÿ
ìàðàãëà ãàðøûëàíûð. Áó ìÿíàäà õàðèúè êöòëÿâè èíôîðìàñèéà âàñèòÿëÿðèíèí Àçÿðáàéúàíëà áàüëû ìàòåðèàëëàðà, åëÿúÿ äÿ, äþâëÿò ðÿñìèëÿðè èëÿ
ìöñàùèáÿëÿðÿ ýåíèø éåð âåðìÿñè
áàøà äöøöëÿíäèð. Áó ýöíëÿðäÿ èñÿ
Áðèòàíèéàíûí íöôóçëó “Ôèíàíúèàë Òèìåñ” ãÿçåòè Óêðàéíà ìöíàãèøÿñè
âÿ þëêÿìèçèí ìþâãåéè ùàããûíäà
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí Èúòèìàèñèéàñè ìÿñÿëÿëÿð øþáÿñèíèí ìöäèðè
ßëè Ùÿñÿíîâóí ìöñàùèáÿñèíè äÿðú
åäèá. ßëè Ùÿñÿíîâ ìöñàùèáÿäÿ áèð
ñûðà ðåýèîíàë, áåéíÿëõàëã ìÿñÿëÿëÿðëÿ
áàüëû äþâëÿòèìèçèí ðÿñìè ìþâãåéèíè
äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. ÀÁØ-ûí Ðóñèéàéà ãàðøû Óêðàéíàíû ñèëàùëàíäûðìàñû áàðÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí ìþâãåéèíè áèëäèðÿí
ßëè Ùÿñÿíîâ ãåéä åäèá: “Àçÿðáàéúàí
ìöíàãèøÿëÿðèí ùÿðá éîëó èëÿ ùÿëëèíèí
òÿðÿôäàðû äåéèë. Ìöàñèð äþâðäÿ ùÿðáè
éîëäàí äàùà öñòöí âàñèòÿëÿð âàð. Ñèëàùëàíìàã ìèëëè òÿùëöêÿñèçëèéèí âÿ
äàõèëè ñàáèòëèéèí ïîçóëìàñû êèìè ïèñ
íÿòèúÿëÿðÿ éîë à÷à áèëÿð. Àçÿðáàéúàí
õàðèúè ñèéàñÿòèíäÿ íÿ Ãÿðáèí, íÿ äÿ
Ðóñèéàíûí òÿñèðèíäÿäèð âÿ äöíéàäàêû
áöòöí þëêÿëÿðèí ÿðàçè áöòþâëöéöíöí
äÿñòÿê÷èñèäèð”.
ßëè Ùÿñÿíîâ Àçÿðáàéúàí Ùþêóìÿòèíèí Ãÿðá òÿðÿôèíäÿí þëêÿìèçèí Äàüëûã
Ãàðàáàü âÿ 7 ÿòðàô ðàéîíóíóí åðìÿíèëÿð òÿðÿôèíäÿí èøüàëûíà úèääè éàíàøûëìàìàñûíäàí ìÿéóñ îëäóüóíó èôàäÿ åäèá.
Ïðåçèäåíò Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí Èúòèìàèñèéàñè ìÿñÿëÿëÿð øþáÿñèíèí ìöäèðè âóðüóëàéûá: “Áèç Ãÿðáèí ãÿðÿçëè âÿ èêèëè
ñòàíäàðòëàðà óéüóí ìþâãå íöìàéèø
åòäèðìÿñèíèí ÿëåéùèíÿéèê. Áèð ìöíàãèøÿäÿ èøüàëû ñåïàðàò÷û ðåæèì àäëàíäûðûð, äèýÿðèíäÿ èñÿ áóíó åòìèð”.
ßëè Ùÿñÿíîâ ìöñàùèáÿñèíäÿ Åðìÿíèñòàí èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà áàø
âåðÿí àòÿøêÿñ ðåæèìèíèí ïîçóëìàñû ùàëëàðûíû äà ãûíàéûá. Ãåéä åäèëèá êè, ÀÁØ
âÿ ìöòòÿôèãëÿðè Åðìÿíèñòàíûí áåéíÿë-
õàëã ãóðóìëàðà öçâëöêäÿí ÷ûõàðûëìàñû
ö÷öí òÿäáèðëÿð ýþðìÿëèäèð. Äþâëÿò ðÿñìèñè ÀÁØ èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà
äöíéà ìÿòáóàòûíäà ÿêñèíè òàïàí ýÿðýèíëèê ìÿñÿëÿñèíÿ äÿ àéäûíëûã ýÿòèðèá.
Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, ýÿðýèíëèê ÀÁØ
ùþêóìÿòè èëÿ äåéèë, áó þëêÿäÿ ôÿàëèééÿò
ýþñòÿðÿí ãåéðè-ùþêóìÿò òÿøêèëàòëàðû èëÿ
éàðàíûá: “Àçÿðáàéúàí èëÿ ÀÁØ, õöñóñèëÿ òåððîðèçìÿ ãàðøû ìöáàðèçÿ âÿ
åíåðæè ñàùÿëÿðèíäÿ éàõûíäàí ÿìÿêäàøëûã åäèðëÿð. Òÿÿññöôëÿð îëñóí êè,
Àçÿðáàéúàíûí èìèúèíÿ õÿëÿë ýÿòèðìÿê
âÿ ÀÁØ-Àçÿðáàéúàí ìöíàñèáÿòëÿðèíè
êîðëàìàã èñòÿéÿí ãöââÿëÿð âàð. Ëàêèí áöòöí áóíëàðà áàõìàéàðàã,
Àçÿðáàéúàí Ãÿðá þëêÿëÿðè èëÿ ñòðàòåæè
òÿðÿôäàøëûãäà ìàðàãëûäûð”.
ßëè Ùÿñÿíîâ âóðüóëàéûá êè, Àçÿðáàéúàí èëÿ Ãÿðáèí ìöøòÿðÿê ïðîáëåìëÿðè äÿ âàð. Òÿõìèíÿí 3 éöçÿ éàõûí àçÿðáàéúàíëû Ñóðèéàäà èñëàì÷û åêñòðåìèñòëÿðëÿ áèðýÿ ìöáàðèçÿ àïàðìàã ö÷öí
Àçÿðáàéúàíû òÿðê åäèá âÿ ùÿìèí øÿõñëÿð þëêÿéÿ ãàéûäàíäà òÿùëöêÿñèçëèê òÿùäèäè éàðàäûðëàð. Áÿçè ãöââÿëÿð Àçÿðáàéúàíû ðàäèêàë, ôóíäàìåíòàëèñò þëêÿ êèìè
ýþðìÿê èñòÿéèð. Áÿçèëÿðè äÿ Àçÿðáàéúàíûí äöíéÿâè äþâëÿò ñòðóêòóðóíó ýþðìÿìÿçëèéÿ âóðóð.
ßëè Ùÿñÿíîâ ñîí âàõòëàð äöíéàäà
áàø âåðÿí ìàëèééÿ ïðîáëåìëÿðè âÿ áóíóí þëêÿìèçÿ òÿñèðëÿðè áàðÿäÿ äÿ ìÿëóìàò âåðèá. Ãåéä åäèëèá êè, Àçÿðáàéúàí Ùþêóìÿòè íåôòèí ãèéìÿòèíèí êÿñêèí àçàëìàñûíûí þëêÿ èãòèñàäèééàòûíà
ìÿíôè òÿñèðëÿðèíèí ãàðøûñûíû àëìàüà ãàäèðäèð. Áåëÿ êè, áàíê äåïîçèòëÿðè, ÿìëàê
ñàòûøû âÿ àâòîìîáèë êèìè ëöêñ ÿøéàëàðûí
èäõàëûíà éåíè âåðýèëÿðèí òÿòáèãè áöäúÿéÿ ìÿíôè òÿñèðëÿðè àðàäàí ãàëäûðàúàã.
Þçÿë âÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíà èñÿ éåíè
âåðýèëÿð òÿòáèã åäèëìÿéÿúÿê. Áó ñàùÿëÿðèí èíêèøàôû þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí ýÿëÿúÿéè ö÷öí âàúèáäèð. Ìàíàòûí äåâàëâàñèéàñûíà äà àéäûíëûã ýÿòèðÿí ß.Ùÿñÿíîâ âàëéóòàìûçûí äîëëàð ãàðøûñûíäà
çÿèôëÿéÿí àâðîéà óéüóíëàøäûðûëàðàã äÿéÿðäÿ ñàõëàíûëìàñûíûí ïëàíëàøäûðûëäûüûíû áèëäèðèá.
Í.ÁÀÉÐÀÌËÛ
Ñèéàâóø Íîâðóçîâ: Ñèéàñè ïàðòèéàëàð àðàñûíäà
êå÷èðèëÿí äèàëîã úÿìèééÿò òÿðÿôèíäÿí ìöñáÿò ãàðøûëàíûð
“Ôåâðàëûí 12-äÿ ñèéàñè ïàðòèéàëàð
àðàñûíäà êå÷èðèëÿí äèàëîã ÷îõ ÿùÿìèééÿòëèäèð”. Áó ôèêðè Éåíè Àçÿðáàéúàí
Ïàðòèéàñû (ÉÀÏ) Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè,
Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ñèéàâóø Íîâðóçîâ ïàðëàìåíòèí äöíÿí êå÷èðèëÿí èúëàñûíäà äåéèá.
Ñ.Íîâðóçîâ áèëäèðèá êè, áó ýþðöø úÿìèééÿò òÿðÿôèíäÿí äÿ ìöñáÿò ãàðøûëàíûð.
Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, áó ýþðöøäÿ ùÿì
èãòèäàðû, ùÿì äÿ ìöõàëèôÿòè òÿìñèë åäÿí
ïàðòèéàëàð èøòèðàê åäèá. Ýþðöøäÿ ìöõòÿëèô
ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû êîíñòðóêòèâ ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëûá.
ÉÀÏ Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè ãåéä
åäèá êè, ýþðöøëÿðèí ìöòÿìàäè îëàðàã èêè
àéäàí áèð êå÷èðèëìÿñè âÿ èúòèìàèééÿò
ö÷öí à÷ûã îëìàñû áèð äàùà Àçÿðáàéúàí
äþâëÿòèíèí äåìîêðàòèéàéà, øÿôôàô ôÿàëèééÿòÿ ìöíàñèáÿòèíèí èôàäÿñèäèð. Ìèëëÿò âÿêèëèíèí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, èñòÿð ÃÙÒ-ëÿð, èñòÿð ñèéàñè ïàðòèéàëàð, èñòÿð ìÿòáóàò îðãàíëàðû äþâëÿò èäàðÿ÷èëèéèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí áöòöí òÿäáèðëÿðèí èøòèðàê÷ûñû êèìè
áóíäàí ñîíðà äà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿúÿêëÿð âÿ òÿêëèôëÿð âåðÿúÿêëÿð. Áó òÿêëèôëÿð
äÿéÿðëÿíäèðèëÿúÿê.
Ñ.Íîâðóçîâ òÿÿññöôëÿ ãåéä åäèá êè,
áÿçè ïàðòèéàëàð ùÿì ãåéðè-ëåýèòèì îëäóãëàðû ö÷öí, ùÿì àéðû-àéðû õàðèúè ãöââÿëÿðÿ
÷àëûøäûãëàðûíà, ùÿì äÿ öìóììèëëè äåéèë,
àéðû-àéðû ãöââÿëÿðèí ìàðàãëàðûíà õèäìÿò
åòäèêëÿðèíÿ ýþðÿ äèàëîãóí öçÿðèíÿ êþëýÿ
ñàëìàüà ÷àëûøûðëàð. “Ùàëáóêè, äÿôÿëÿðëÿ
ÀÒßÒ-èí âÿ éà áàøãà-áàøãà òÿøêèëàòëàðûí êå÷èðäèéè ýþðöøëÿðäÿ úàíôÿøàíëûãëà èøòèðàê åäèðëÿð. Àììà áó ýþðöøÿ
ýÿëìÿäèëÿð. Àçÿðáàéúàíäà ôÿàëèééÿò
ýþñòÿðÿí áöòöí ñèéàñè ïàðòèéàëàð éûüûøàðàã áèð éåðäÿ äþâëÿò, öìóìõàëã,
ìèëëÿò ÿùÿìèééÿòëè ìÿñÿëÿ ìöçàêèðÿ
åäÿíäÿ îíëàð þçëÿðèíè úÿìèééÿòäÿí,
õàëãäàí âÿ äþâëÿòäÿí êÿíàð ñàõëàéûðëàð. Áó äà îíó ýþñòÿðèð êè, îíëàð àéðûàéðû äàèðÿëÿð òÿðÿôèíäÿí þéðÿäèëèðëÿð.
Àçÿðáàéúàíûí öìóìõàëã ìÿíàôåéèíè
äåéèë, õàðèúè ãöââÿëÿðèí ìàðàãëàðûíû
ìöäàôèÿ åäèðëÿð. ×öíêè ýþðöøäÿ ùÿì
Äàüëûã Ãàðàáàü ïðîáëåìè, ùÿì Õîúàëû ôàúèÿñè èëÿ áàüëû, àéðû-àéðû ñèéàñè ïàðòèéàëàðûí ôÿàëèééÿòè, ñå÷êè ìÿñÿëÿëÿðè
ìöçàêèðÿ åäèëèá. ßýÿð îíëàð þçëÿðèíè
áåëÿ ìöçàêèðÿëÿðäÿí êÿíàðäà ñàõëàéûðëàðñà, äåìÿëè õàëãëà áàüëû îëàí ïàðòèéàëàð äåéèë”, - äåéÿ ÉÀÏ Èúðà êàòèáèíèí
ìöàâèíè âóðüóëàéûá.
Í.ÁÀÉÐÀÌËÛ
Àçÿðáàéúàí ðåýèîíäà ÷îõ þíÿìëè ìþâãåéÿ ìàëèêäèð
Íàðäàð ÁÀÉÐÀÌËÛ
Àçÿðáàéúàí èëÿ Ýöðúöñòàí àðàñûíäà äèíè, ìÿäÿíè âÿ
ùóìàíèòàð ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûã ìöçàêèðÿ åäèëèá
Ôåâðàëûí 13-äÿ Äèíè
Ãóðóìëàðëà Èø öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè
Ìöáàðèç Ãóðáàíëû Ýöðúöñòàíûí Àçÿðáàéúàíäàêû ñÿôèðè Òåéìóðàç Øàðàøåíèäçå èëÿ ýþðöøöá.
Êîìèòÿíèí ìÿòáóàò
õèäìÿòèíäÿí ÀçÿðÒÀú-à
áèëäèðèáëÿð êè, ýþðöøäÿ
Àçÿðáàéúàí èëÿ Ýöðúöñòàí àðàñûíäà äèíè, ìÿäÿíè âÿ ùóìàíèòàð ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûã ìÿñÿëÿëÿðè ìöçàêèðÿ îëóíóá.
Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã ìöñòÿâèäÿ ìþâãåëÿðè ýöúëÿíèð
Ñëîâåíèéà ïàðëàìåíòèíèí ñÿäðè Ìèëàí Áðãëåç ÀçÿðÒÀú-à ìöñàùèáÿñèíäÿ
þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà áèð ÷îõ ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûãëà áàüëû ìÿñÿëÿëÿðäÿí
äàíûøûá. Ìöñàùèáÿíè òÿãäèì åäèðèê.
- Àçÿðáàéúàí-Ñëîâåíèéà ïàðëàìåíòëÿðàðàñû ÿëàãÿëÿðèíèí ùàçûðêû âÿçèééÿòèíè íåúÿ äÿéÿðëÿíäèðèðñèíèç?
- Ùÿð èêè þëêÿíèí ïàðëàìåíòëÿðè àðàñûíäàêû ÿëàãÿëÿð èíêèøàô åäèð. Öìóìèééÿòëÿ, Àçÿðáàéúàí èëÿ Ñëîâåíèéà àðàñûíäà ùÿëë åäèëÿ áèëìÿéÿí ùÿð ùàíñû áèð ìÿñÿëÿ éîõäóð. Ñèéàñè ñàùÿäÿ ìöíàñèáÿòëÿðèìèçè äàùà äà èíêèøàô åòäèðìÿê îëàð.
Ñëîâåíèéà-Àçÿðáàéúàí ïàðëàìåíòëÿðàðàñû äîñòëóã ãðóïó ÿëàãÿëÿðèìèçèí äàùà äà
èíêèøàôûíà òþùôÿ âåðìÿéÿ ÷àëûøûð. Áó ãðóï
Ñëîâåíèéà-Àçÿðáàéúàí Äîñòëóã Úÿìèééÿòè èëÿ äÿ ñûõ ÿìÿêäàøëûã åäèð.
- Þëêÿëÿðèìèçèí ÿëàãÿëÿðèíèí
äàùà äà èíêèøàô åòäèðèëìÿñè
ö÷öí ùàíñû èøëÿðèí ýþðöëìÿñè
íÿçÿðäÿ òóòóëóð?
- Áèç Ñëîâåíèéà èëÿ Àçÿðáàéúàí
àðàñûíäà ìöíàñèáÿòëÿðèí áèð ÷îõ
ñàùÿëÿðäÿ äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèëÿúÿéèíÿ èíàíûðûã. Èíôîðìàñèéà-êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû, êÿíä
òÿñÿððöôàòû, ÿúçà÷ûëûã, åíåðýåòèêà,
òóðèçì ñàùÿëÿðèíäÿ ÿëàãÿëÿðèí èíêèøàôû âàúèáäèð. Òÿùñèë ñàùÿñèíäÿ
ÿìÿêäàøëûüûí, åëÿúÿ äÿ óíèâåðñèòåòëÿð
àðàñûíäà ìöáàäèëÿíèí äÿðèíëÿøìÿñè
ö÷öí ïîòåíñèàë âàð. “Åðàñìóñ” ïðîãðàìû
òÿëÿáÿ ìöáàäèëÿñèíÿ êþìÿê åäÿ áèëÿð.
- Áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûãëà áàüëû ôèêèðëÿðèíèçè áèëìÿê ìàðàãëû îëàðäû.
- Ñëîâåíèéà áèð ÷îõ áåéíÿëõàëã ãóðóìëàðûí, åëÿúÿ äÿ Àâðîïà Èòòèôàãûíûí öçâöäöð.
Þëêÿëÿðèìèçèí áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðäà áèðáèðèíè äÿñòÿêëÿìÿñè ÷îõ þíÿìëèäèð. Áó
ìÿñÿëÿéÿ úèääè äèããÿò éåòèðìÿëèéèê. Ãàðøûëûãëû ñÿôÿðëÿðèí òÿøêèë îëóíìàñû äà âàúèáäèð. Ñëîâåíèéà ïàðëàìåíòèíèí ñàáèã ñÿäðè
ñîíóíúó äÿôÿ 2013-úö èëäÿ Àçÿðáàéúàíäà îëóá. Ìÿí äÿ ÿí ãûñà çàìàíäà Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿð åòìÿéè ïëàíëàøäûðûðàì.
- Àçÿðáàéúàíûí Àâðîïàíûí åíåðæè
òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìà-
ñûíäàêû ðîëóíó íåúÿ ãèéìÿòëÿíäèðèðñèíèç?
- Àçÿðáàéúàí ðåýèîíäà ÷îõ þíÿìëè
ìþâãåéÿ ìàëèê áèð þëêÿäèð. Áèëäèéèíèç êèìè, Àâðîïàíûí åíåðæè òÿúùèçàòû ìàðøðóòëàðûíû øàõÿëÿíäèðìÿéÿ åùòèéàúû âàð. Áó áàõûìäàí Àçÿðáàéúàíûí ðîëó îëäóãúà âàúèáäèð. Áó åíåðæè ðåñóðñëàðûíûí Ñëîâåíèéàéà ÷àòäûðûëìàñû ö÷öí áèð íå÷ÿ ìÿðùÿëÿ
êå÷èëìÿëèäèð. Ñëîâåíèéà Àçÿðáàéúàíûí òÿøÿááöñö âÿ èøòèðàêû èëÿ ðåýèîíäà ùÿéàòà
êå÷èðèëÿí èðèìèãéàñëû åíåðæè ëàéèùÿëÿðèíäÿ
èøòèðàê åòìÿéÿ ùàçûðëàøûð. Áèçè ùèäðîåíåðæè âÿ òåõíîëîýèéà ñàùÿëÿðè äàùà ÷îõ ìàðàãëàíäûðûð. Ñëîâåíèéà éàëíûç áèð ìÿíáÿäÿí àñûëû îëìàã èñòÿìèð.
Áèç Àçÿðáàéúàí èëÿ òèúàðÿò äþâðèééÿñèíèí àðòûðûëìàñûíäà äà ìàðàãëûéûã. Èãòèñàäè ÿìÿêäàøëûüûí ñÿâèééÿñèíèí ãàëäûðûëìàñûíà ÷àëûøàúàüûã.
- Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã
Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñè èëÿ áàüëû íÿ
äåéÿ áèëÿðñèíèç?
- Ùåñàá åäèðèê êè, áó ïðîáëåìèí ñöëù
éîëó èëÿ ùÿëëè âàúèáäèð. Áóíóí ö÷öí áöòöí
èíñòèòóñèîíàë èìêàíëàðäàí èñòèôàäÿ åäèëìÿëèäèð. Õöñóñèëÿ ÀÒßÒ-èí Ìèíñê ãðóïóíóí ôÿàëèééÿòè áó ìöíàãèøÿíèí ñöëù éîëó
èëÿ ùÿëëèíäÿ äàùà þíäÿäèð. Ñëîâåíèéà áöòöí áåéíÿëõàëã ìöíàãèøÿëÿðèí äèïëîìàòèê
éîëëà ùÿëëèíè äÿñòÿêëÿéèð.
6
www.yeniazerbaycan.com
14 ôåâðàë 2015-úè èë, øÿíáÿ / ¹ 029 (4428)
Àçÿðáàéúàíûí ñöðÿòëè èíêèøàôû ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè 2014-úö èë Íÿðèìàíîâ ðàéîíó ö÷öí
êþ÷êöíëÿðèí ùÿéàòûíäà äà þçöíö áöðóçÿ âåðèð ñîñèàë-èãòèñàäè óüóðëàðëà éàääà ãàëûá
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Áàø íàçèðèíèí ìöàâèíè,
Áåéíÿëõàëã Ùóìàíèòàð Éàðäûì öçðÿ Ðåñïóáëèêà Êîìèññèéàñûíûí ñÿäðè ßëè Ùÿñÿíîâ
ôåâðàëûí 13-äÿ Òöðêèéÿíèí þëêÿìèçäÿêè ñÿôèðè Èñìàéûë Àëïåð Úîøãóí èëÿ ýþðöøöá.
Êîìèòÿäÿí ÀçÿðÒÀú-à
áèëäèðèáëÿð êè, ýþðöøäÿ þëêÿìèçäÿêè ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè
êþ÷êöíëÿðèí öìóìè âÿçèééÿòè âÿ ýÿëÿúÿê ÿìÿêäàøëûã
ÿëàãÿëÿðèíèí èíêèøàôû èëÿ áàüëû
ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëûá.
Ãàðøûëûãëû ùþðìÿò âÿ ôàéäàëû ÿìÿêäàøëûã ïðèíñèïëÿðè
ÿñàñûíäà ãóðóëìóø Àçÿðáàéúàí-Òöðêèéÿ
ÿëàãÿëÿðèíèí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ îëäóüóíó
äèããÿòÿ ÷àòäûðàí ßëè Ùÿñÿíîâ áèëäèðèá êè,
èêè äîñò âÿ ãàðäàø þëêÿíèí ðÿùáÿðëÿðè âÿ
õàëãëàðû àðàñûíäà áó úöð ìöíàñèáÿòëÿðèí
îëìàñûíûí òàðèõè êþêëÿðè âàð. “Áó ýöí
äöíéàäà Àçÿðáàéúàí âÿ Òöðêèéÿ ãÿäÿð éàõûí ÿëàãÿëÿðÿ ìàëèê îëàí áàøãà
äþâëÿò éîõäóð”, - äåéÿí ßëè Ùÿñÿíîâ
ìöíàñèáÿòëÿðèí ìÿùç ùÿìèí òàðèõè êþêÿ
âÿ ãàðäàøëûüà ñþéêÿíäèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Ãåéä åäèá êè, áó ÿëàãÿëÿðèí éöêñÿê
ñÿâèééÿéÿ ÷àòìàñûíäà äþâëÿò áàø÷ûëàðûíûí ãàðøûëûãëû ñÿôÿðëÿðè, þëêÿëÿðèìèçèí äàèì áèð-áèðèíèí éàíûíäà îëìàñû ìöùöì ðîë
îéíàéûð.
Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíäÿí ñþç à÷àí Áàø
íàçèðèí ìöàâèíè áó ìÿñÿëÿäÿ äÿ ãàðäàø
Òöðêèéÿíèí þëêÿìèçÿ äÿñòÿéèíè éöêñÿê
ãèéìÿòëÿíäèðèá. Êîìèòÿ ñÿäðè þç ùàâàäàðëàðûíà àðõàëàíàí Åðìÿíèñòàíûí èøüàë÷ûëûã ñèéàñÿòèíäÿí ÿë ÷ÿêìÿìÿñèíèí òÿÿññöô äîüóðäóüóíó áèëäèðèá, áó ìöíàãèøÿíèí ðåýèîíàë ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàôûíà
ÿí úèääè òÿùäèä îëäóüóíó âóðüóëàéûá. Ëàêèí áóíëàðà, åëÿúÿ äÿ äöíéàäà úÿðÿéàí
åäÿí èúòèìàè-ñèéàñè ïðîñåñëÿðèí ýÿðýèíëèéèíÿ, ùþêì ñöðÿí èãòèñàäè áþùðàíà áàõìàéàðàã, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðäèéè áàëàíñëàøäûðûëìûø ñèéàñÿò íÿòèúÿñèíäÿ þëêÿìèçäÿ ñöðÿòëè èíêèøàô ïðîñåñëÿðèíèí ýåòäèéèíè áèëäèðÿí Áàø
íàçèðèí ìöàâèíè Àçÿðáàéúàíäà ñîí èëëÿð
ÿðçèíäÿ ýöúëö èãòèñàäè èíêèøàô ôîíóíäà
ñîñèàë äóðóìóí õåéëè äÿéèøäèéèíè, ÿùàëèíèí, î úöìëÿäÿí ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðèí éàøàéûø ñÿâèééÿñèíèí êèôàéÿò ãÿ-
äÿð éàõøûëàøäûüûíû äèããÿòÿ
÷àòäûðûá, áó ñàùÿäÿ èøëÿðèí
èíäè äÿ óüóðëà äàâàì åòäèéèíè áèëäèðèá.
ßëè Ùÿñÿíîâ, ùÿì÷èíèí
äîüìàëàðûíûí ìÿçàðëàðûíû çèéàðÿò åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ Êÿëáÿúÿðÿ ýåäÿðêÿí Åðìÿíèñòàí ñèëàùëû ãöââÿëÿðèíèí ýèðîâ
ýþòöðäöéö âÿ Äàüëûã Ãàðàáàüäàêû ñåïàðàò÷û ðåæèì òÿðÿôèíäÿí ãîíäàðìà èòòèùàìëàðëà “ìÿùêÿìÿ”éÿ ÷ÿêèëÿí
Äèëãÿì ßñýÿðîâ âÿ Øàùáàç
Ãóëèéåâèí òàëåéèíÿ ãàðäàø
Òöðêèéÿ òÿðÿôèíèí áèýàíÿ ãàëìàäûüûíà âÿ áóíóíëà áàüëû
âåðäèéè äÿñòÿéÿ ýþðÿ òÿøÿêêöðöíö áèëäèðèá. Åðìÿíèñòàíûí ýèðîâëàðûìûçà ãàðøû
äàâðàíûøëàðûíûí äöíéàíûí ýþçö ãàðøûñûíäà áàø âåðäèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðàí Áàø
íàçèðèí ìöàâèíè ùÿð çàìàí èøüàë÷û Åðìÿíèñòàíûí ìàðàãëàðûíû ìöäàôèÿ åäÿí
áåéíÿëõàëã ãóðóìëàðûí Àçÿðáàéúàí òÿðÿôèíèí ìöðàúèÿòëÿðèíÿ îáéåêòèâ úàâàá âåðìÿìÿñèíèí òÿÿññöô äîüóðäóüóíó äåéèá.
Èñìàéûë Àëïåð Úîøãóí Àçÿðáàéúàí èëÿ
Òöðêèéÿ àðàñûíäà áöòöí ñàùÿëÿð öçðÿ ÿëàãÿëÿðèí, î úöìëÿäÿí ùóìàíèòàð ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàôû ö÷öí ùÿð èêè þëêÿíèí áþéöê ïîòåíñèàëà ìàëèê îëäóüóíó âóðüóëàéûá. Î, áóíäàí ñîíðà äà ìþâúóä èìêàíëàðäàí ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ îëóíàúàüûíà
ÿìèíëèéèíè áèëäèðèá, áó áàõûìäàí ãàðøûëûãëû ìàðàã äîüóðàí ìÿñÿëÿëÿðèí ìöçàêèðÿñèíèí áþéöê þíÿì äàøûäûüûíû ãåéä åäèá.
Ôåâðàëûí 13-äÿ Íÿðèìàíîâ ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû éàíûíäà Øóðàíûí
ðàéîíóí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíûí 2014-úö èë öçðÿ éåêóíëàðûíà âÿ ãàðøûäà äóðàí
âÿçèôÿëÿðÿ ùÿñð îëóíàí èúëàñû
êå÷èðèëèá.
ßââÿëúÿ ðàéîí ðÿùáÿðëèéè
âÿ ðÿñìè ãîíàãëàð èúðà ùàêèìèééÿòèíèí èíçèáàòè áèíàñûíûí
ôîéåñèíäÿ Öìóììèëëè ëèäåð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí áöñòö þíöíÿ ýöë äÿñòÿëÿðè ãîéóáëàð.
Ðàéîí èúðà ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû Àáäèí Ôÿðçÿëèéåâ
ùåñàáàò ìÿðóçÿñè èëÿ ÷ûõûø
åäÿðÿê úàðè èë éàíâàðûí 10-äà Ïðåçèäåíò
Èëùàì ßëèéåâèí ñÿäðëèéè èëÿ Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíèí 2014-úö èëèí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíûí éåêóíëàðûíà âÿ 2015-úè èëäÿ ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿðÿ ùÿñð îëóíìóø èúëàñûíäà äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíûí þëêÿäÿ ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûí áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ
ÿëäÿ åäèëìèø íàèëèééÿòëÿðÿ éåêóí âóðäóüóíó âÿ 2015-úè èëäÿ ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿðèí ùÿëëè èëÿ áàüëû òàïøûðûã âÿ ýþñòÿðèøëÿðèíè âåðäèéèíè áèëäèðèá.
À.Ôÿðçÿëèéåâ ðåñïóáëèêàìûçäà àïàðûëàí óüóðëó ñîñèàë-èãòèñàäè ñèéàñÿò íÿòèúÿñèíäÿ Áàêû øÿùÿðèíèí àïàðûúû ðàéîíëàðûíäàí îëàí Íÿðèìàíîâ ðàéîíóíóí äà ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôû ö÷öí áþéöê èøëÿð ýþðöëäöéöíö âÿ áó èøëÿðèí ùàçûðäà äà óüóðëà äàâàì åòäèðèëäèéèíè âóðüóëàéûá.
Ãåéä åäèëèá êè, 2014-úö èëèí éåêóíëàðûíà ýþðÿ ðàéîí èãòèñàäèééàòûíûí ÿñàñûíû
òÿøêèë åäÿí ñÿíàéåíèí äèíàìèê èíêèøàôû
äàâàì åòäèðèëèá âÿ áó ìöääÿòäÿ õèäìÿòëÿð äÿ äàõèë îëìàãëà 2 ìèëéàðä 632,4 ìèëéîí ìàíàòëûã ìÿùñóë èñòåùñàë îëóíóá,
êå÷ÿí èëèí ìöâàôèã äþâðöíÿ íèñáÿòÿí 35
ôàèç àðòûì ÿëäÿ åäèëèá. Èñòåùëàê÷ûëàðà 2
ìèëéàðä 626,8 ìèëéîí ìàíàòëûã âÿ éà áöòöí ñÿíàéå ìÿùñóëóíóí 99,8 ôàèçè ãÿäÿð
ñÿíàéå ìÿùñóëó ýþíäÿðèëèá. Èñòåùñàë
îëóíìóø ñÿíàéå ìÿùñóëóíóí ùÿúìèíäÿ
äþâëÿò ñåêòîðóíóí õöñóñè ÷ÿêèñè 84,7 ôàèç òÿøêèë åäèëèá.
Âóðüóëàíûá êè, þòÿí äþâð ÿðçèíäÿ ñÿíàéå êîìïëåêñèíäÿ èøëÿéÿíëÿðèí ñàéû
794 íÿôÿð àðòàðàã 10766 íÿôÿð òÿøêèë
åäèá. Îíëàðûí îðòà íîìèíàë ÿìÿê ùàããû
12,8 ôàèç éöêñÿëÿðÿê 515,2
ìàíàòà ÷àòûá. Éåíè ìöÿññèñÿëÿðèí éàðàäûëìàñû, ìþâúóä
ìöÿññèñÿëÿðèí ôÿàëèééÿòèíèí
áÿðïà åäèëìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ
2014-úö èëäÿ 4206 äàèìè èø
éåðè éàðàäûëûá.
Òÿäáèðäÿ äèýÿð ÷ûõûø
åäÿíëÿð ðàéîíäà ýåíèø âöñÿò
àëàí àáàäëûã-ãóðóúóëóã èøëÿðè
áàðÿäÿ ôèêèðëÿðèíè áèëäèðÿðÿê,
ðàéîí ñàêèíëÿðèíèí ïðîáëåìëÿðèíèí ùÿëëè èñòèãàìÿòèíäÿ
ýþðöëÿí èøëÿðäÿí ìÿìíóíëóã
èôàäÿ åäèáëÿð. Îíëàð äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíûí ðÿùáÿðëèéè
èëÿ þëêÿ ùÿéàòûíûí áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ ÿëäÿ åäèëìèø íàèëèééÿòëÿðè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá âÿ Íÿðèìàíîâ ðàéîíóíäà
ùåñàáàò èëèíäÿ ýþðöëÿí èøëÿðèí áóíäàí
ñîíðà äà óüóðëà äàâàì åòäèðèëÿúÿéèíÿ
ÿìèíëèêëÿðèíè áèëäèðèáëÿð.
Èúëàñäà ÷ûõûø åäÿí Ïðåçèäåíò Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí ìÿñóë èø÷èñè Òàüû Òàüûéåâ
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ìöâàôèã òàïøûðûã
âÿ òþâñèéÿëÿðèíÿ ÿñàñÿí ðåñïóáëèêàäà ýþðöëÿí èøëÿð áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèá.
Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ðàñèì Ìóñàáÿéîâ âÿ äèýÿðëÿðè äÿ ÷ûõûø åäÿðÿê ðàéîíäà ýþðöëÿí èøëÿðè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèáëÿð.
Ñîíäà ðàéîíóí ñîñèàë-èãòèñàäè âÿ èúòèìàè-ìÿäÿíè ùÿéàòûíäà ôÿðãëÿíÿí øÿõñëÿðÿ èúðà ùàêèìèééÿòèíèí ôÿõðè ôÿðìàíëàðû
âÿ ùÿäèééÿëÿðè òÿãäèì îëóíóá.
Ìöõòÿëèô ìÿäÿíèééÿòëÿð âÿ ñèâèëèçàñèéàëàð àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí Þòÿí èë Áèíÿãÿäè ðàéîíóíäà ñîñèàë-èãòèñàäè
äÿðèíëÿøäèðèëìÿñèíäÿ ìóëòèêóëòóðàëèçì ñèéàñÿòè ìöùöì ðîë îéíàéûð
ñàùÿäÿ áèð ñûðà íàèëèééÿòëÿð ÿëäÿ åäèëèá
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ìèëëÿòëÿðàðàñû, ìóëòèêóëòóðàëèçì âÿ äèíè ìÿñÿëÿëÿð öçðÿ Äþâëÿò ìöøàâèðè,
Áàêû Áåéíÿëõàëã Ìóëòèêóëòóðàëèçì Ìÿðêÿçèíèí Ùèìàéÿ÷èëèê Øóðàñûíûí ñÿäðè Êàìàë
Àáäóëëàéåâ äöíéà øþùðÿòëè
Àçÿðáàéúàí ðÿññàìû, Ùèìàéÿ÷èëèê Øóðàñûíûí öçâö
Òàùèð Ñàëàùîâëà ýþðöøöá.
Áàêû Áåéíÿëõàëã Ìóëòèêóëòóðàëèçì
Ìÿðêÿçèíèí
ìÿòáóàò õèäìÿòèíäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèëèá êè, ýþðöøäÿ Ìÿðêÿçèí éàðàíäûüû
ýöíäÿí áÿðè ýþðöëÿí èøëÿð âÿ éàõûí ýÿëÿúÿêäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ïëàíëàøäû-
ðûëàí òÿäáèðëÿð áàðÿäÿ ñþùáÿò à÷ûëûá. Åéíè çàìàíäà,
ìöõòÿëèô ìÿäÿíèééÿòëÿðèí
âÿ ñèâèëèçàñèéàëàðûí ãàðøûëûãëû ÿëàãÿëÿðèíèí äÿðèíëÿøäèðèëìÿñèíäÿ ìóëòèêóëòóðàëèçì ñèéàñÿòèíèí þíÿìèíäÿí áÿùñ åäèëèá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ìóëòèêóëòóðàëèçìè þçöíöí äþâëÿò
ñèéàñÿòè êèìè ãÿáóë åòìÿñè
ôàêòû äèããÿòÿ ÷àòäûðûëûá, áó
ñèéàñÿòèí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíèí ÿñàñ øÿðòëÿðè áàðÿäÿ ôèêèð
ìöáàäèëÿñè àïàðûëûá.
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñè Àçÿðáàéúàíûí
÷îõøàõÿëè åíåðæè ñèéàñÿòèíèí íþâáÿòè óüóðóäóð
ÀÁØ Äþâëÿò Äåïàðòàìåíòèíèí áåéíÿëõàëã åíåðæè ìÿñÿëÿëÿðè öçðÿ õöñóñè åë÷èñè âÿ ÿëàãÿëÿíäèðèúèñè
Àìîñ Ùîõñòàéí: Áó äÿùëèç Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè áàõûìûíäàí ÷îõ áþéöê þíÿì äàøûéûð
Úÿíóáè Ãàôãàç ðåýèîíóíóí ëèäåð
äþâëÿòè îëàí Àçÿðáàéúàí ñàùèá îëäóüó
çÿíýèí åíåðæè åùòèéàòëàðûíäàí ñÿìÿðÿëè
øÿêèëäÿ èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ áåéíÿëõàëã ìèãéàñäà åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí åäèëìÿñèíäÿ ìöùöì ðîë îéíàéàí áàøëûúà àêòîðëàðäàí áèðè êèìè ÷ûõûø åäèð. Þëêÿìèç
ìèëëè äþâëÿò÷èëèê ïðèíñèïëÿðèíÿ ìöâàôèã
îëàðàã ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ïðàãìàòèê âÿ ðàñèîíàë ñèéàñÿò íÿòèúÿñèíäÿ ìèãéàñûíà
ýþðÿ ðåýèîíàë, ÿùÿìèééÿòèíÿ ýþðÿ èñÿ
ãëîáàë õàðàêòåðëè òðàíñìèëëè ëàéèùÿëÿðèí
ìÿðêÿçè îéóí÷óñóíà ÷åâðèëèá. Òÿñàäöôè
äåéèë êè, Õÿçÿð äÿíèçèíÿ õàðèúè ñÿðìàéÿäàðëàðû èëê äÿôÿ äÿâÿò åòìÿêëÿ óçóíìöääÿòëè ãàðøûëûãëû-ôàéäàëû ÿìÿêäàøëûüûí ñàüëàì òÿìÿëèíè àòàí Àçÿðáàéúàíûí èøòèðàêû
îëìàäàí áó ýöí ðåýèîíäà ùå÷ áèð ëàéèùÿ
ýåð÷ÿêëÿøäèðèëìèð.
ßñàñ ñòðàòåæè ìÿãàìëàðäàí áèðè äÿ
áóäóð êè, Àçÿðáàéúàíûí ïðàãìàòèê åíåðæè
ñèéàñÿòè Õÿçÿð ðåýèîíóíóí òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ãàðàíòû êèìè ÷ûõûø åäèð. Öìóìèééÿòëÿ, ñèðð äåéèë êè, Àçÿðáàéúàíûí èøòèðàêû âÿ
ëèäåðëèéè èëÿ ýåð÷ÿêëÿøäèðèëÿí òðàíñìèëëè ëàéèùÿëÿð Õÿçÿð ðåýèîíóíó ñòðàòåæè ÿìÿêäàøëûã ìÿðêÿçèíÿ ÷åâèðèá. Ãàðøûëûãëû èíâåñòèñèéà ãîéóëóøóíóí àðòìàñû, éåíè
ÿìÿêäàøëûã ïëàòôîðìàëàðûíûí ýöíäÿìÿ
ýÿòèðèëìÿñè, åíåðæè ðåñóðñëàðûíûí, êàðáîùèäðîýåí åùòèéàòëàðûíûí ÿëâåðèøëè âÿ òÿùëöêÿñèç ìàðøðóòëàðëà äàøûíìàñû ùàçûðêû
ÿìÿêäàøëûüûí ñÿìÿðÿëè íÿòèúÿëÿðèäèð.
Õÿçÿð ðåýèîíóíäà ÿìÿêäàøëûã ÿëàãÿëÿðè âÿ ïëàòôîðìàëàðûíäàí áÿùñ åäÿðêÿí õöñóñè îëàðàã ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð
êè, áó ýöíÿ ãÿäÿð ùÿéàòà êå÷èðèëÿí âÿ
ÿìÿêäàøëûüà òÿêàí âåðÿí ëàéèùÿëÿðäÿ
Àçÿðáàéúàíûí ñèéàñè èðàäÿñè âÿ ãÿòèééÿòè
þç ñþçöíö äåéèá. Áó êîíòåêñòäÿ Àçÿðáàéúàíûí ñÿìÿðÿëè âÿ ÷îõøàõÿëè õàðèúè
ñèéàñÿòè ñàéÿñèíäÿ Õÿçÿð ðåýèîíóíóí
òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñû òÿêúÿ
ðåýèîíàë ÿùÿìèééÿò êÿñá åòìèð, áåéíÿëõàëã õàðàêòåð äàøûéûð. ×öíêè Õÿçÿð ðåýèîíóíóí òÿùëöêÿñèçëèéè Àâðîïàíûí åíåðæè
òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûíäà äà
ìöùöì ôàêòîð êèìè ÷ûõûø åäèð. Áåëÿ êè,
Àâðîïà Õÿçÿð ðåýèîíóíóí þçöíöí åíåðæè
òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûíäà,
ãàðøûëûãëû-ôàéäàëû ÿìÿêäàøëûã ïëàòôîðìàëàðûíûí ýåð÷ÿêëÿøäèðèëìÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí åíåðæè ñèéàñÿòèíèí ÿùÿìèééÿòèíè õöñóñè îëàðàã ãåéä åäèð. ×öíêè Àçÿðáàéúàí åíåðæè åùòèéàòëàðûíûí èõðàúûíäà ÷îõâàðèàíòëû íÿãëåòìÿ ñèñòåìèíÿ - äèâåðñèôèêàñèéà åäèëìèø òÿúùèçàòà öñòöíëöê âåðèð
âÿ äöíéàíûí àïàðûúû äþâëÿòëÿðè òÿðÿôèíäÿí
åòèáàðëû ñòðàòåæè òÿðÿôäàø êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèëèð. Ìöñòÿãèë åíåðæè ñèéàñÿòè þëêÿìèçèí
áåéíÿëõàëã àðåíàäàêû ìþâãåéèíè, ùÿì÷èíèí, ðåýèîíóí âÿ ðåýèîíÿòðàôû úîüðàôèéàíûí ñòðàòåæè òÿùëöêÿñèçëèéèíè äàùà äà
ýöúëÿíäèðèð.
Äèýÿð òÿðÿôäÿí, Àçÿðáàéúàíûí ñÿìÿðÿëè åíåðæè ñèéàñÿòè éåíè ÿìÿêäàøëûã ïëàòôîðìàñû ìöÿééÿíëÿøäèðìÿêëÿ éàíàøû,
Àâðàñèéàíûí åíåðæè õÿðèòÿñèíèí çÿíýèíëÿøìÿñèíÿ ñòðàòåæè òþùôÿëÿð âåðèð. Þòÿí èë
ñåíòéàáðûí 20-äÿ “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçèíèí òÿìÿëèíèí ãîéóëìàñû ÷îõøàõÿëè åíåðæè ñèéàñÿòèíèí íþâáÿòè óüóðó êèìè òàðèõÿ
äöøäö. Ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, Àñèéà
èëÿ Àâðîïàíû, Õÿçÿð ùþâçÿñè èëÿ óçàã Àäðèàòèê äÿíèçè ñàùèëëÿðèíè ÿëàãÿëÿíäèðÿúÿê
“Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè Áàêû-Òáèëèñè-ßðçóðóì êÿìÿðèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíè,
Òðàíñ-Àíàäîëó (ÒÀÏ) ãàç êÿìÿðèíèí èíøàñûíû âÿ áó êÿìÿðèí ìÿíòèãè äàâàìû
îëàí Òðàíñ-Àäðèàòèê áîðó êÿìÿðè (ÒÀÍÀÏ) ëàéèùÿñèíèí òèêèíòèñèíè âÿ öìóìèëèêäÿ, áó ëàéèùÿëÿðèí èúðàñû íÿòèúÿñèíäÿ
Õÿçÿð ãàçûíûí Àâðîïàéà íÿãëèíè íÿçÿðäÿ òóòóð. Éåðè ýÿëìèøêÿí, “Úÿíóá” ãàç
äÿùëèçè ëàéèùÿñèíäÿ èøòèðàê åäÿí þëêÿëÿðèí åíåðæè íàçèðëÿðèíäÿí èáàðÿò Ìÿøâÿðÿò
Øóðàñûíûí èëê èúëàñûíäà èøòèðàê åòìÿê
ö÷öí Áàêûäà ñÿôÿðäÿ îëàí ÀÁØ Äþâëÿò
Äåïàðòàìåíòèíèí áåéíÿëõàëã åíåðæè ìÿñÿëÿëÿðè öçðÿ õöñóñè åë÷èñè âÿ ÿëàãÿëÿíäèðèúèñè Àìîñ Ùîõñòàéí êå÷èðäèéè ìÿòáóàò
êîíôðàíñûíäà äåéèá êè, “Úÿíóá” ãàç
äÿùëèçè Àçÿðáàéúàí ùàêèìèééÿòèíèí òÿøÿááöñö èëÿ ÿðñÿéÿ ýÿëÿí ëàéèùÿäèð âÿ
ÀÁØ áóíó éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèð. Àçÿðáàéúàíà áèð íå÷ÿ àé áóíäàí þíúÿ äÿ
ñÿôÿð åòäèéèíè õàòûðëàäàí À.Ùîõñòàéí äåéèá: “Áóðàéà ýÿëìÿêäÿ ìÿãñÿäèìèç
äÿùëèçèí ðåàëëàøäûðûëìàñûíäà ùàíñû
èðÿëèëÿéèøëÿðÿ íàèë îëà áèëÿúÿéèìèçè,
ùàíñû òÿäáèðëÿðè ùÿéàòà êå÷èðÿ áèëÿúÿéèìèçè ìöçàêèðÿ åòìÿê èäè. Áó äÿùëèç
Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè áàõûìûíäàí ÷îõ áþéöê þíÿì äàøûéûð.
Äöíéàäà áàø âåðÿí ñîí ùàäèñÿëÿð äÿ
îíó ýþñòÿðèð êè, Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ñàõëàíìàñû, ãîðóíìàñû
âÿ ýöúëÿíäèðèëìÿñè ÷îõ ÿùÿìèééÿòëè
ìþâçóéà ÷åâðèëèá. Áóíà ýþðÿ äÿ, áèç
áóðàäàéûã âÿ áó êèìè ýþðöøÿ ãàòûëìûøûã. Äöøöíöðÿì êè, áó, áèð äàùà ÀÁØëà Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà îëàí ýöúëö
ÿëàãÿëÿðèí ÿéàíè òÿçàùöðöäöð. ÀÁØ-ëà
Àçÿðáàéúàí ìöõòÿëèô ñÿïêèäÿ ÿìÿêäàøëûã åäèðëÿð, åíåðæè ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûã èñÿ îíëàðäàí áèðèäèð”.
À.Ùîõñòàéí âóðüóëàéûá êè, åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè Àâðîïà þëêÿëÿðè ö÷öí áèëàâàñèòÿ îíëàðûí èãòèñàäè âÿ ìèëëè òÿùëöêÿñèçëèéè äåìÿêäèð. “Âàõòàøûðû áåëÿ ùàëëàðëà
ðàñòëàøûðûã êè, ìöÿééÿí Àâðîïà þëêÿëÿðè åíåðæè òÿúùèçàòû áàõûìûíäàí òàìàìèëÿ áèð òÿúùèçàò÷ûéà àðõàëàíûð. Áàêûéà
ñÿôÿðèì çàìàíû êå÷èðäèéèìèç ýþðöøëÿðäÿ äÿ íÿèíêè åíåðæè òÿúùèçàòûíûí,
îíóí ÷àòäûðûëìà éîëëàðûíûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñèíèí âàúèáëèéèíè äÿ âóðüóëàäûã.
Éåíè áîðó õÿòëÿðèíèí èíøàñû, éåíè äÿùëèçëÿðèí à÷ûëìàñû èëÿ äèýÿð ìÿãàìëàð
äà ýöíäÿìÿ ýÿëèð. Áóíëàðäàí áèðè äÿ
Àçÿðáàéúàí ãàçûíûí Àâðîïà þëêÿëÿðèíÿ ÷àòäûðûëìàñûäûð. Áóíóí ö÷öí èñÿ
éîëëàðûí øàõÿëÿíäèðìÿñè âàúèáäèð”, äåéÿ ÀÁØ Äþâëÿò Äåïàðòàìåíòèíèí íöìàéÿíäÿñè áèëäèðèá.
Éóíàíûñòàíäà ãóðóëàí éåíè ùþêóìÿòèí “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçè ëàéèùÿñèíèí ðåàëëàøìàñûíà òàì äÿñòÿéèíè èôàäÿ åòäèéèíè
äèããÿòÿ ÷àòäûðàí àìåðèêàëû äèïëîìàò
ãåéä åäèá êè, áó þëêÿíèí åíåðýåòèêà íàçèðè äÿ “Úÿíóá” ãàç äÿùëèçèíèí Àâðîïàíûí
åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí éöêñÿëäèëìÿñèíäÿ áþéöê ðîë îéíàéàúàüûíû ñþéëÿéèá.
Áåëÿëèêëÿ, Ãÿðá ðåýèîíàë âÿ áåéíÿëõàëã
òÿùëöêÿñèçëèéÿ ôóíäàìåíòàë òþùôÿëÿð âåðÿí
Àçÿðáàéúàíëà ÿìÿêäàøëûüà õöñóñè ÿùÿìèééÿò âåðèð. Ìÿùç áóíóí ãàíóíàóéüóí
íÿòèúÿñèäèð êè, Àçÿðáàéúàíëà Ãÿðá àðàñûíäàêû ÿìÿêäàøëûüà ÿñàñëàíàí òÿðÿôäàøëûã
ìöíàñèáÿòëÿðè ìöòÿìàäè ñóðÿòäÿ èíêèøàô
åòìÿêäÿ âÿ éåíè êåéôèééÿò ÷àëàðëàðû èëÿ
çÿíýèíëÿøìÿêäÿäèð. Åêñïåðòëÿð ìöíàñèáÿòëÿðèí ïåðñïåêòèâ èíêèøàôûíà äàèð îïòèìèñò ïðîãíîçëàð ñÿñëÿíäèðìÿêäÿäèðëÿð.
Íóðëàí ÃßËßÍÄßÐËÈ
Áèíÿãÿäè ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíäÿ 2014-úö èëèí éåêóíëàðûíà äàèð ùåñàáàò éûüûíúàüû êå÷èðèëèá
Ìÿðóçÿäÿ ðàéîíóí
ùÿéàòûíäà
ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿ
âÿ ùåñàáàò äþâðöíäÿ ÿëäÿ îëóíàí
íàèëèééÿòëÿðè ñòèìóëëàøäûðàí ùàë
êèìè Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí þòÿí
èë ÿðçèíäÿ Áèíÿãÿäè ðàéîíóíà éåääè
äÿôÿ ñÿôÿð åòäèéè
ãåéä îëóíóá. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ìÿìóð-âÿòÿíäàø ìöíàñèÔåâðàëûí 12-äÿ Áèíÿãÿäè ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòè (ÐÈÙ) áàø÷ûñûíûí 2014-úö èëèí éåêóíëàðûíà
ùÿñð îëóíìóø ùåñàáàò éûüûíúàüû êå÷èðèëèá. Òÿäáèðäÿ Áèíÿãÿäè
ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû Õàëÿääèí Èñýÿíäÿðîâ, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí ìÿñóë
ÿìÿêäàøû Òàüû Òàüûéåâ, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Êöòëÿâè Èíôîðìàñèéà
Âàñèòÿëÿðèíèí Èíêèøàôûíà Äþâëÿò
Äÿñòÿéè Ôîíäóíóí èúðà÷û äèðåêòîðó Âöãàð Ñÿôÿðëè, ìèëëÿò âÿêèëëÿðè Ìàäÿð Ìóñàéåâ, Ðÿôàåë
Úÿáðàéûëîâ, ÐÈÙ áàø÷ûñûíûí ìöàâèíëÿðè,
Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Áèíÿãÿäè ðàéîí òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè Ðàìèç Ýþéöøîâ,
ÐÈÙ áàø÷ûñû Àïàðàòûíûí ìÿñóë èø÷èëÿðè, ðàéîíóí ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðûíûí, èúðà
ñòðóêòóðëàðûíûí ðÿùáÿðëÿðè âÿ ðàéîí èúòèìàèééÿòè èøòèðàê åäèáëÿð.
Òÿäáèð èøòèðàê÷ûëàðû þíúÿ Óëó þíäÿð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ÉÀÏ Áèíÿãÿäè ðàéîí òÿøêèëàòûíûí ãàðøûñûíäàêû àáèäÿñèíèí þíöíÿ
ýöë äÿñòÿëÿðè äöçöá, äàùè øÿõñèééÿòèí ðóùóíà þç åùòèðàìëàðûíû áèëäèðèáëÿð.
Ùåñàáàò éûüûíúàüû Ïðåçèäåíò Èëùàì
ßëèéåâèí þòÿí èë ðàéîíà åòäèéè ñÿôÿðëÿð,
ðàéîíäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿí àáàäëûã-ãóðóúóëóã èøëÿðè, ÿëäÿ îëóíàí íàèëèééÿòëÿð,
öìóìèééÿòëÿ Áèíÿãÿäè ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí èëëèê ôÿàëèééÿòèíäÿí áÿùñ åäÿí
ôèëìèí íöìàéèøè èëÿ áàøëàéûá.
Ùåñàáàò ìÿðóçÿñè èëÿ ÷ûõûø åäÿí Áèíÿãÿäè ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû Õàëÿääèí Èñýÿíäÿðîâ öìóìèëèêäÿ þëêÿäÿ áöòöí ñàùÿëÿð öçðÿ ìöñáÿò àðòûìûí
ìÿíòèãè íÿòèúÿñè êèìè Áèíÿãÿäè ðàéîíóíóí ñîñèàë-èãòèñàäè ùÿéàòûíäà äà 2014-úö
èë ÿðçèíäÿ ýþðöëÿí èøëÿðèí éåêóíó îëàðàã
áèð ñûðà íÿòèúÿëÿðèí ÿëäÿ åäèëäèéèíè áèëäèðèá.
áÿòëÿðèíèí íîðìàë òÿíçèìëÿíìÿñè, áó ìÿñÿëÿéÿ õöñóñè äèããÿòèí àéðûëìàñû èëÿ ÿëàãÿäàð òàïøûðûãëàðûíäàí èðÿëè ýÿëÿí âÿçèôÿ
êèìè Áèíÿãÿäè ÐÈÙ áàø÷ûñûíûí ìöíòÿçÿì
îëàðàã âÿòÿíäàøëàðëà áèðáàøà ýþðöøëÿðèíèí
îëäóüó, î úöìëÿäÿí, éåðëÿðäÿ ñÿééàð ãÿáóëëàð òÿøêèë åäèëäèéè, âÿòÿíäàøëàðûí ìöðàúèÿòëÿðè, èðàä âÿ òÿêëèôëÿðèíèí äèããÿòëÿ þéðÿíèëÿðÿê îíëàðûí èúðàñû áàõûìûíäàí “Òÿäáèðëÿð Ïëàíû”íûí òÿñäèã îëóíäóüó âÿ àèäèééÿòè ãóðóìëàðà ýþíäÿðèëÿðÿê òÿäáèðëÿðèí
èúðàñûíûí íÿçàðÿòäÿ ñàõëàíûëäûüû ìÿðóçÿäÿ õöñóñè âóðüóëàíûá.
ÐÈÙ áàø÷ûñû áèëäèðèá êè, ñÿíàéå ñàùÿñèíäÿ 2013-úö èëèí ìöâàôèã äþâðöíÿ íèñáÿòÿí 12,4 ôàèç, íÿãëèééàò ñåêòîðóíäà
38,9 ôàèç, ðàáèòÿ ñåêòîðóíäà 1 ôàèç, èàøÿ
ñåêòîðóíäà èñÿ 15,4 ôàèç àðòûì ìöøàùèäÿ
åäèëèá. Èñòåùëàê áàçàðûíäà âÿ ÿùàëèéÿ
ýþñòÿðèëÿí ïóëëó õèäìÿòëÿðäÿ 2013-úö èëëÿ
ìöãàéèñÿäÿ îðòà ùåñàáëà 20 ôàèç àðòûì
ãåéäÿ àëûíûá. 2014-úö èëèí 12 àéûíäà Áèíÿãÿäè ðàéîíóíäà 5620 éåíè èø éåðè à÷ûëûá êè, áóíóí äà ùàìûñû äàèìè èø éåðëÿðèäèð. Åëÿúÿ äÿ, ÿùàëèíèí ñîñèàë òÿìèíàòûíûí
éàõøûëàøäûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ, 2014-úö èë
ÿðçèíäÿ 2814 àèëÿéÿ âÿ éà 11356 íÿôÿð
àèëÿ öçâöíÿ öíâàíëû ñîñèàë éàðäûì òÿéèí
åäèëèá, 2015-úè èë éàíâàð àéûíûí 1-è âÿçèééÿòèíÿ 4254 íÿôÿð öíâàíëû ñîñèàë éàðäûì
àëûá.
Áèëäèðèëèá êè, “2014-2016-úû èëëÿðäÿ Áàêû øÿùÿðèíèí âÿ îíóí ãÿñÿáÿëÿðèíèí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà äàèð Äþâëÿò Ïðîãðàìû”ûíäà íÿçÿðäÿ òóòóëìóø òÿäáèðëÿð ïëàíûíà óéüóí îëàðàã þòÿí èë ÿðçèíäÿ ðàéîíóí
àéðû-àéðû òÿùñèë ìöÿññèñÿëÿðèíèí ÿñàñëû ñóðÿòäÿ òÿìèðè âÿ éåíèäÿí ãóðóëìàñû èøëÿðè
àðäûúûë îëàðàã ùÿéàòà êå÷èðèëèá, 2014-úö
èëèí 2-úè ðöáöíäÿ ÿñàñëû òÿìèðÿ áàøëàìûø
157 âÿ 298 ñàéëû îðòà ìÿêòÿáëÿð ÿí ìöàñèð àâàäàíëûãëà òÿúùèç åäèëÿðÿê éåíè òÿäðèñ
èëè ÿðÿôÿñèíäÿ øàýèðäëÿðèí èñòèôàäÿñèíÿ âåðèëèá: “Õöñóñèëÿ äÿ ãåéä åòìÿê
ëàçûìäûð êè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì
ßëèéåâ Áèíÿãÿäè ðàéîíóíà ñÿôÿð
åäÿðÿê 115 âÿ 182 ñàéëû òàì îðòà ìÿêòÿáëÿðäÿ ÿñàñëû òÿìèð âÿ
òèêèíòè èøëÿðèíäÿí ñîíðàêû âÿçèééÿòëÿ òàíûø îëóá”.
Ãåéä åäèëèá êè, 2015-úè èëèí
èéóí-èéóë àéëàðûíäà Áàêû øÿùÿðèíäÿ Û Àâðîïà Îéóíëàðûíûí êå÷èðèëìÿñè èëÿ ÿëàãÿäàð Áèíÿãÿäè
ðàéîíó ÿðàçèñèíäÿ 1 èéóë 2014úö èë òàðèõäÿí “Òÿìèç Áèíÿãÿäè”
ñîñèàë ëàéèùÿñèíÿ ñòàðò âåðèëèá.
Ùåñàáàò äþâðöíäÿ ÐÈÙ òÿðÿôèíäÿí âÿòÿíäàøëàðà ýþñòÿðèëÿí, î úöìëÿäÿí, åëåêòðîí ýþñòÿðèëìÿñè íÿçÿðäÿ òóòóëàí õèäìÿòëÿðèí ñèéàùûñû äþâëÿò ðåéåñòðèíÿ
äàõèë åäèëìÿê ö÷öí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Âÿòÿíäàøëàðà
Õèäìÿò âÿ Ñîñèàë Èííîâàñèéàëàð öçðÿ
Äþâëÿò Àýåíòëèéèíÿ òÿãäèì îëóíóá. Åëÿúÿ
äÿ, Áèíÿãÿäè ÐÈÙ áàø÷ûñû Àïàðàòûíûí
ðÿùáÿð øÿõñëÿðèíèí ãÿáóëóíà éàçûëìàñûíûí äàùà äà àñàíëàøäûðûëìàñû ñàùÿñèíäÿ
áèð ñûðà èøëÿð ýþðöëöá.
Ùåñàáàò éûüûíúàüûíäà Áèíÿãÿäè ÐÈÙ
áàø÷ûñûíûí ìöàâèíè Âöñàð Èñìàéûëîâ, Áèíÿãÿäè ðàéîí Áÿëÿäèééÿñèíèí ñÿäðè Ñèòàðÿ Úàááàðëû, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû
Ïðåçèäåíòè Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí ìÿñóë
ÿìÿêäàøû Òàüû Òàüûéåâ, Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Êöòëÿâè
Èíôîðìàñèéà Âàñèòÿëÿðèíèí Èíêèøàôûíà
Äþâëÿò Äÿñòÿéè Ôîíäóíóí èúðà÷û äèðåêòîðó Âöãàð Ñÿôÿðëè ÷ûõûø åäèáëÿð.
Øóðà èúëàñûíûí ãÿðàð ëàéèùÿñèíèí âÿ
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâÿ éûüûíúàã èøòèðàê÷ûëàðû àäûíäàí ìöðàúèÿòèí îõóíìàñûíäàí ñîíðà ÐÈÙ áàø÷ûñû Õàëÿääèí Èñýÿíäÿðîâ òÿäáèðÿ éåêóí âóðóá.
Íàäèð ÀÇßÐÈ
Áèëèê Ôîíäó Äèëëÿð Óíèâåðñèòåòèíäÿ ýþðöø êå÷èðèá
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Áèëèê Ôîíäó àëè ìÿêòÿáëÿðäÿ ýþðöøëÿðèíè äàâàì åòäèðèð. Áèëèê Ôîíäóíóí èúðà÷û äèðåêòîðó Îêòàé Ñÿìÿäîâ
âÿ Ôîíäóí ÿìÿêäàøëàðû Àçÿðáàéúàí
Äþâëÿò Äèëëÿð Óíèâåðñèòåòèíèí ðÿùáÿðëèéè,
ïðîôåññîð-ìöÿëëèì ùåéÿòè âÿ òÿëÿáÿ êîëëåêòèâè èëÿ ýþðöøöáëÿð.
Óíèâåðñèòåòèí òÿðáèéÿ èøëÿðè öçðÿ ïðîðåêòîðó, ïðîôåññîð ßëÿääèí ßëèéåâ áèëäèðèá êè, Áèëèê Ôîíäóíóí óíèâåðñèòåòëÿðëÿ ñûõ
ÿëàãÿëÿð ãóðìàñû òÿùñèëèí èíêèøàôûíà, úÿìèééÿòèí ìààðèôëÿíìÿñèíÿ áþéöê òÿêàíäûð. Ïðîôåññîð Äèëëÿð Óíèâåðñèòåòèíèí Áèëèê
Ôîíäó èëÿ óüóðëó ÿìÿêäàøëûã åäÿúÿéèíÿ,
òÿëÿáÿ âÿ ìöÿëëèìëÿðèí Ôîíäóí ëàéèùÿëÿðèíÿ úÿëá îëóíàúàüûíà ÿìèíëèéèíè áèëäèðèá.
Áèëèê Ôîíäóíóí èúðà÷û äèðåêòîðó Îêòàé Ñÿìÿäîâ Ôîíäóí ôÿàëèééÿò èñòèãà-
ìÿòëÿðè, ùÿéàòà êå÷èðäèéè ëàéèùÿëÿð áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðèá, áèëäèðèá êè, çèéàëûëàð úÿìèééÿòèí ìààðèôëÿíäèðèëìÿñèíäÿ
áèðýÿ âÿ ñèñòåìëè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðñÿëÿð,
þëêÿíèí òÿðÿããèñèíäÿ äàùà óüóðëó íÿòèúÿëÿð ÿëäÿ åòìÿê îëàð.
Ôîíäóí Êþíöëëöëÿð Áèðëèéèíäÿí äàíûøàí Î.Ñÿìÿäîâ óíèâåðñèòåòèí êîëëåêòèâèíè
Êþíöëëöëÿðèí ñûðàëàðûíà ãîøóëìàüà ÷àüûðûá.
Ýþðöøäÿ Áèëèê Ôîíäóíóí ôÿàëèééÿòèíè
ýåíèø ÿêñ åòäèðÿí ôèëìèí íöìàéèøèíäÿí
ñîíðà èøòèðàê÷ûëàðûí ñóàëëàðû úàâàáëàíäûðûëûá, òÿêëèôëÿðè ãåéäÿ àëûíûá.
ÏßÐÂÈÇ
7
www.yeniazerbaycan.com
14 ôåâðàë 2015-úè èë, øÿíáÿ / ¹ 029 (4428)
“Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèéè óüðóíäà ìöáàðèçÿäÿ Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿíèí õèäìÿòëÿðè áþéöêäöð.
...Îíà ýþðÿ äÿ íÿ ìÿí, íÿ äÿ õàëãûìûç áóíó óíóäà áèëìÿðèê âÿ îíó éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèðèê”
ÉÀ ßÄßÁÈÉÉÀÒ
Ïðåçèäåíò ñþçö
“É
À
ß
Ä
ß
Á
È
É
É
À
Ò”
û
í
á
ó
á
ó
ð
à
õ
û
ë
û
ø
û
Õ
à
ë
ã
ø
à
è
ð
è
Á
ÿ
õ
ò
è
é
à
ð
Â
à
ù
à
á
ç
à
ä
ÿ
í
è
í
õ
à
ò
è
ð
ÿ
ñ
è
í
ÿ
ù
ÿ
ñ
ð
å
ä
è
ë
è
ð
“...Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ Àçÿðáàéúàí ÿäÿáèééàòû òàðèõèíèí õöñóñè ìþâãåéÿ ìàëèê ýþðêÿìëè ñèìàëàðûíäàíäûð. Ñÿíÿòêàðûí èíñàíû äàèì ìÿíÿâè
óúàëûüà ñÿñëÿéÿí ïîåòèê-ôÿëñÿôè ìÿçìóíëó éàðàäûúûëûüû ìèëëè ïîåçèéàäà âÿòÿíäàøëûã ðóùóíóí
ãöââÿòëÿíìÿñèíäÿ âÿ ÿäÿáè-èúòèìàè ôèêðèí èñòèãëàë
èäåéàëàðû èëÿ çÿíýèíëÿøìÿñèíäÿ áþéöê ðîë îéíàìûøäûð. Òàðèõè-ìÿäÿíè äÿéÿðëÿðÿ åùòèðàì âÿ àíà
äèëèíèí ñàôëûüûíûí ãîðóíìàñû Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿíèí ôÿàëèééÿòèíèí ìöùöì èñòèãàìÿòëÿðèíäÿí áèðèíè òÿøêèë åäèðäè...”
(Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí
Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿíèí 90 èëëèê éóáèëåéèíèí
êå÷èðèëìÿñè ùàããûíäà 14 éàíâàð 2015-úè èë òàðèõëè
Ñÿðÿíúàìûíäàí)
ÓÑÒÀÄËÀÐÄÀÍ ÝßËßÍ
ÓËÓ ÉÎËÓÍ ÑÎÍ ÓÑÒÀÄÛ...
90
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ! Áó àä áèð øàèðè, áèð àçÿðáàéúàíëûíû, áèð èíñàíû èôàäÿ åòìÿêëÿ éàíàøû, áèð ÄßÉßÐè
èôàäÿ åäÿí ìÿíÿâè öíâàíäûð! ßëáÿòòÿ, Àçÿðáàéúàí èíñàíû, áó òîðïàüûí (áó ýþéöí!) øàèðè îëìàã þçëöéöíäÿ
áèð äÿéÿðäèð àíúàã ùÿð êÿñ áóíóí ôÿðãèíäÿ îëóð, ùÿð
êÿñ î öëâè àäëàðûí (öíâàíëàðûí) äÿéÿðèíÿ äÿéÿð ãàòà áèëèðìè?..
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ Ñÿìÿä Âóðüóíóí õåéèð-äóàñûíû
àëìûø, îíóí ÿäÿáè ìÿêòÿáèíèí ïàðëàã (ÿí ïàðëàã!) íöìàéÿíäÿñè ñàéûëìûø, Ñÿìÿä Âóðüóí éàðàäûúûëûüû öçÿðèíÿ
äîêòîðëóã èøè éàçìûø... áèð ñþçëÿ, ùÿì ÿäÿáè, ùÿì äÿ åëìè
ùÿéàòäà Ñÿìÿä Âóðüóíà âóðüóíëóãëà éàøàéûá-éàðàòìûøäûð! Áåëÿëèêëÿ, þç àäû, éàðàäûúëûüû, èúòèìàè ôÿàëèééÿòè èëÿ þðíÿê îëìóø, ìÿêòÿáëÿøìèøäèð!.. Àøûã ßëÿñýÿðëÿ Àøûã Àëû
ìèñàëû óéüóíñà, Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ - Ñÿìÿä Âóðüóí
øÿéèðä-óñòàä ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿ äÿ, øÿéèðä óñòàääàí äàùà
÷îõ éàøàäû, äàùà ÷îõ éàçäû âÿ þëêÿäÿí ãûðàãäà äàùà ÷îõ
òàíûíäû. Øÿéèðäèí ùÿð óüóðó óñòàäûí ðóùóíó øàä åäèð, ÿëáÿòòÿ! Âÿ Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ áóëàüûíäàí ñó è÷ìèø, áó
ýöí éàøàéûá-éàðàäàí íå÷ÿ-íå÷ÿ ÿäèá äÿ Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ ðóùóíó øàä åòìÿêäÿäèð! Ðóùóøàäëûã áåëÿúÿ
äàëüà-äàëüà éàéûëûð: øÿéèðääÿí-óñòàäà, óñòàääàí-áþéöê
óñòàäà, áþéöê óñòàääàí-òàðèõèí öôöãëÿðèíÿ... Íåúÿ êè,
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ - Ñÿìÿä Âóðüóí - Âàãèô - Ôöçóëè Íÿñèìè - Íèçàìè - ... ÿäÿáè öôöãö áîéóíúà Àçÿðáàéúàí
Øåèðèíèí Ýöíÿøè äîëàíûð... Î Ýöíÿø öôöã þòÿñèíäÿêè Àéà
äà èøûã âåðèð... Î Àé áèçÿ þçöíö óëó òöðêöí àéïàðàñû êèìè
ýþñòÿðèð âÿ äåéèð: “ãîðõìà ñþíìÿç áó øÿôÿãëÿðäÿ ñöçÿí
àë ñàíúàã” (Ì.À.ßðñîé)! Âÿ áèëèðèê êè, “Òàíðûì èñòÿðñÿ, ñóëàð áöêëöì-áöêëöì áóðóëóð” (Í.Ô.Ãûñàêöðÿê)... ×öíêè “ùÿëÿ áè÷èëìÿìèø ÿêèëÿíëÿðèê!” (Á.Âàùàáçàäÿ)... Áó “åíåðæèíèí
èòìÿìÿñè ãàíóíó”íóí ÿäÿáè èíèêàñûäûð. ×èíýèç Àéòìàòîâóí, Îëæàñ Ñöëåéìåíîâóí, Éàâóç Áöëÿíä Áàêèëÿðèí... äàùà íå÷ÿ Òöðê äöíéàñû öíëö éàçàðûíûí Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿíè õîúà ýþçöíäÿ ýþðìÿëÿðè éàëíûç ãöðóðâåðèúè äåéèë,
öôöãâåðèúèäèð..!
Ýöíö áó ýöí ÿí éåíè íÿñèë éàçàðëàðûìûçûí øåèðäÿ, ñþçäÿ íèçàìûí ïîçóëäóüóíó äöøöíäöêëÿðè àíäà “Ùàðäàñàí,
àé Áÿõòèéàð?!” (Ðóñëàí Òàëûá) íèäàñûíû ñÿñëÿíäèðìÿëÿðè äÿ
øàèðèí àäû êèìè áÿõòèéàð øàèð þìðöíöí ýþñòÿðèúèñèäèð...
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ, ñþçöí ÿí éàõøû àíëàìûíäà,
“ÙÀÐÄÀÍ ÁÀÕÑÀÍ ÝÞÐÖÍßÍ” ØßÕÑÈÉÉßÒ èäè! Øàèð,
äðàìàòóðã, àëèì-àêàäåìèê, ìèëëÿò âÿêèëè - èúòèìàè-ñèéàñè
õàäèì, ... Ùÿð éåðäÿ, ùÿð æàíðäà äà éåíÿ Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ, Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ èäè! Îíóí ÷àëûøìàëàðûíà áÿíçÿð ÷àëûøìàëàðëà àíúàã “Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿíèí éàíûíäàêû àäàì” îëìàã îëàðäû, ÷öíêè î, þç çèðâÿñèíäÿ, þç ýþéöíäÿ èäè...
Óçóí ñþçöí ãûñàñû, áó ýöí ñþçöí óñòàäëàðûíäàí
áèðáàøà ýÿëÿí õÿòëÿ, ñþç øàùèäëèéè åäÿí óñòàä Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿíèí àäû èëÿ “ÉÀ ßÄßÁÈÉÉÀÒ!” äåéèðèê!
13 ôåâðàë îíóí ùàããà ãîâóøäóüó ýöíäöð - ðóùó øàä
îëñóí! Áó èë Àçÿðáàéúàíûí ßäÿáèééàò òÿñÿððöôàòûíäà
ÁßÕÒÈÉÀÐ ÈËÈäèð..!
Áÿõòèéàð îëñóí!
“ÉÀ ßÄßÁÈÉÉÀÒ”
Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâ
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ þìðö... Þìöðëÿðäÿêè Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ...
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ 1925-úè èëäÿ Øÿêè øÿùÿðèíäÿ ôÿùëÿ àèëÿñèíäÿ äîüóëóá.
Êè÷èê éàøëàðûíäà èêÿí àèëÿñè èëÿ Áàêûéà
êþ÷ÿí (1934) Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ áóðàäà îðòà ìÿêòÿáè ãóðòàðàíäàí ñîíðà
Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí (èíäèêè ÁÄÓ-íóí) “Ôèëîëîýèéà” ôàêöëòÿñèíäÿ
òÿùñèë àëûá (1942-1947). Ýÿëÿúÿéèí ýþðêÿìëè øàèðè óíèâåðñèòåòèí àñïèðàíòóðàñûíäà ñàõëàíûëûá âÿ îíóí ÿäÿáè ùÿéàòäà õåéèð-äóà÷ûñû îëàí Ñÿìÿä Âóðüóíóí ëèðèêàñûíà ùÿñð åäèëìèø íàìèçÿäëèê äèññåðòàñèéàñû ìöäàôèÿ åäèá (1951). Áÿäèè éàðàäûúûëûüà 1943-úö èëäÿ “Àíà âÿ øÿêèë” àäëû èëê
øåèðèíè ÷àï åòäèðäèêäÿí ñîíðà áàøëàñà
äà, îíóí “Éàøûë ÷ÿìÿí, àüàú àëòû, áèð äÿ
êè, òöíä ÷àé...” øåèðè âÿ áó øåèðëÿ Ñ.Âóðüóíóí äèããÿòèíè úÿëá åòìÿñè øþùðÿòèíè
åëëÿðÿ éàéûá âÿ î âàõòäàí ñîíðà äþâðè
ìÿòáóàòäà øåèðëÿðè, åëìè ìÿãàëÿëÿðè, ðÿéëÿðè äàâàìëû îëàðàã ÷àï îëóíóá. Øàèðèí
“Ìÿíèì äîñòëàðûì” àäëû èëê êèòàáûíäà òîïëàíìûø ëèðèê øåèðëÿðäÿ ôàøèçìÿ ãàðøû ìöáàðèçÿäÿ ãàëèá ÷ûõìûø õàëãûí äóéüó âÿ
äöøöíúÿëÿðè ÿêñèíè òàïûá. Îíóí ëèðèê øåèð
âÿ ïîåìàëàðûíäà, ìÿíçóì ïéåñëÿðèíäÿ
äþâðöíöí öçöíòöëÿðè ëèðèê-ôÿëñÿôè ïëàíäà,
éåíè ÿëâàí áîéàëàðëà òÿñâèð åäèëèð.
“Èêèíúè ñÿñ”, “Âèúäàí”, “Éàüûøäàí
ñîíðà”, “Éîëëàðà èç äöøöð”, “Ôÿðéàä” âÿ
“Ùàðà ýåäèð áó äöíéà?”, “Þçöìöçö êÿñÿí ãûëûíú”, “Úÿçàñûç ýöíàù”, “Äàð àüàúû”, “Ðÿãàáÿò”... - òà 1960-úû èëäÿí 2003úö èëÿäÿê ôÿðãëè çàìàíëàðäà ãÿëÿìÿ
àëûíìûø áó ïéåñëÿð Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò
Àêàäåìèê Ìèëëè Äðàì Òåàòðûíäà äÿôÿëÿðëÿ òàìàøàéà ãîéóëóá.
Á.Âàùàáçàäÿ òÿíãèä÷è-ÿäÿáèééàòøöíàñ êèìè äÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèá, î úöìëÿäÿí “Ñÿìÿä Âóðüóíóí ùÿéàò âÿ éàðàäûúûëûüû” ìþâçóñóíäà äîêòîðëóã äèññåðòàñèéàñû ìöäàôèÿ åäèá (1964). Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ (èíäèêè ÁÄÓ)
“Ìöàñèð Àçÿðáàéúàí ÿäÿáèééàòû” êàôåäðàñûíûí ïðîôåññîðó âÿçèôÿñèíäÿ ÷àëûøûá
(1950-1990). 1980-úè èëäÿ ÀÌÅÀ-íûí
ìöõáèð öçâö ñå÷èëÿí øàèð 2000-úè èëäÿ
ùÿãèãè öçâ ñå÷èëèá.
Êå÷ìèø ÑÑÐÈ Éàçû÷ûëàðûíûí ÂÛÛ Ãóðóëòàéûíäà (1981) ÑÑÐÈ Éàçû÷ûëàð Èòòèôàãû
Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö ñå÷èëÿí Á.Âàùàáçàäÿ, ùÿì÷èíèí Àçÿðáàéúàí Éàçû÷ûëàð
Áèðëèéè Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí âÿ Àüñàããàëëàð
Øóðàñûíûí öçâö èäè âÿ ÿäÿáè-áÿäèè ïðîñåñèí éîðóëìàã áèëìÿéÿí òÿáëèüàò÷ûñû,
òÿøêèëàò÷ûñû êèìè òàíûíûðäû.
Á.Âàùàáçàäÿ Õ ÷àüûðûø Àçÿðáàéúàí
Àëè Ñîâåòèíÿ, 1995 âÿ 2000-úè èëëÿðäÿ
Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Ìÿúëèñèíÿ äåïóòàò ñå÷èëèá. 1976-úû èëäÿ Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò
Ìöêàôàòûíà ëàéèã ýþðöëÿí øàèð àéðû-àéðû
âàõòëàðäà ôÿðãëè ãóðóì âÿ ãóðóëóøëàð òÿðÿôèíäÿí áèð ñûðà áàøãà ìöêàôàòëàðëà äà
òÿëòèô åäèëèá.
Ùÿëÿ Ñîâåò äþâðöíäÿ Àçÿðáàéúàíûí
Õàëã øàèðè àäûíà ëàéèã ýþðöëÿí Á.Âàùàáçàäÿ ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíûí “Èñòèãëàë”
Îðäåíè èëÿ òÿëòèô åäèëèá (1995). Äîüìà
Øÿêèäÿ Õàëã øàèðèíèí áöñòö óúàëäûëûá,
àäûíà êö÷ÿ âåðèëèá. Ùÿì÷èíèí ãàðäàø
Òöðêèéÿäÿ äÿ Á.Âàùàáçàäÿ àäûíà êö÷ÿëÿð ìþâúóääóð.
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ ìèëëè àçàäëûã ùÿðÿêàòûíûí þíúöëëÿðèíäÿí áèðè èäè. Î, ùÿëÿ
1958-úè èëäÿ éàçäûüû “Ýöëöñòàí” ïîåìàñû
èëÿ ïàð÷àëàíìûø Àçÿðáàéúàíûí òàðèõè ôàúèÿñèíè äèëÿ ýÿòèðèá, ðóñ âÿ ôàðñ èìïåðèéàñûíûí èøüàëû àëòûíäàêû Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí àçàäëûã âÿ èñòèãëàë óüðóíäàêû ÿäàëÿòëè
ìöáàðèçÿñèíÿ ãîøóëóá.
...Ñîâåò ðåæèìèíäÿ ìèëëè âàðëûüû òàïäàíàí, ùÿð úöð ìÿùðóìèééÿòëÿðÿ ìÿðóç
ãàëàí ìèëëÿòèí äÿðäëÿðèíè ðÿìçëÿð âÿ
ìöõòÿëèô ÿäÿáè öñóëëàðëà èôàäÿ åòìèø øà-
èð, èðè ùÿúìëè ïîåìàëàðû âÿ ïéåñëÿðèíäÿ
îëàéëàðû éà òàðèõÿ, éà äà áàøãà þëêÿëÿðÿ
êå÷èðÿðÿê, þç ìèëëÿòèíèí äÿðäëÿðèíè äèëÿ
ýÿòèðèá.
Áèðáàøà Ñîâåò äèêòàòóðàñûíû èôøà
åäÿí ÿñÿðëÿðèíè èñÿ øàèð Ñîâåò Èòòèôàãû
äàüûëàíäàí ñîíðà “Ñàíäûãäàí ñÿñëÿð”
áàøëûüû àëòûíäà íÿøð åòäèðèá.
Á.Âàùàáçàäÿ 70-äÿí àðòûã øåèð êèòàáûíûí, 2 ìîíîãðàôèéàíûí, 11 åëìè-ïóáëèñèñò êèòàáûí âÿ éöçëÿðëÿ ìÿãàëÿíèí, åëÿúÿ äÿ òàðèõè âÿ ÷àüäàø ìþâçóäà 20-äÿí
àðòûã èðèùÿúìëè ïîåìàíûí ìöÿëëèôèäèð.
Øàèðèí ÿñÿðëÿðè - øåèð êèòàáëàðû, äðàìëàðû âÿ ïóáëèñèñòèê éàçûëàðû äöíéàíûí áèð
÷îõ äèëëÿðèíÿ, î úöìëÿäÿí èíýèëèñ, ôðàíñûç, àëìàí, ôàðñ, ïîëéàê, èñïàí, ìàúàð,
åëÿúÿ äÿ, êå÷ìèø Ñîâåò Èòòèôàãû õàëãëàðûíûí äèëëÿðèíÿ ÷åâðèëèá, ùàáåëÿ òöðê õàëãëàðûíûí äèëëÿðèíÿ óéüóíëàøäûðûëûá.
Óñòàä ÿäèá 2009-úó èë ôåâðàë àéûíûí
13-äÿ, 83 éàøûíäà óçóí ñöðÿí õÿñòÿëèêäÿí ñîíðà Áàêûäà âÿôàò åäèá.
Øàèð Áàêûäà Û Ôÿõðè Õèéàáàíäà äÿôí
îëóíóá.
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ éàðàäûúûëûüû ýÿëÿúÿêäÿ äÿ åùòèðàìëà îõóíàúàã, éàçàðûíà ðÿùìÿò ýÿòèðÿúÿêäèð.
Øåèðèìèçèí áÿõòèéàðëûüû - Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ øåèðè...
ÀËËÀÙ
Éàøûë ÷ÿìÿí, àüàú àëòû,
áèð äÿ êè, òöíä ÷àé*
Ýöëëö áàü÷à... àðõ êÿíàðû... áèð àõøàì ÷àüû
Îòóðìóøóã êþëýÿëèêäÿ ãàðäàøûìëà ìÿí.
Áàøûìûçûí öñòöíäÿêè ÷àðïàç áóäàüû
Õûøûëäàäûð õÿôèô-õÿôèô êöëÿê ÿñèðêÿí.
Äàíûøìûðûã... Äÿðèí ñöêóò ÷þêöá îðòàéà,
Ìöñàùèáèì áàéàãäàíäûð áóüëàíàí ÷àéà
Çèëëÿéÿðÿê ýþçëÿðèíè äöøöíöð ìöäàì...
Íÿäÿíñÿ ÷îõ ôèêèðëèäèð éåíÿ áó àõøàì.
- ×àéûíû è÷.
Î äàíûøìûð.
- Íÿ âàð, íÿ îëìóø?
Ñþéëÿ ýþðöì, ùàëûí éåíÿ íèéÿ ïîçóëìóø?
Øöêöð îëñóí, ãàéûòìûñàí, ñåâèíÿê, ýöëÿê.
Ñÿí þìðöíöí áàü÷àñûíà íÿøÿäÿí ýöë ÿê!
Äèëëÿí ýþðÿê, áÿëêÿ áèð äÿðä öç âåðìèø ñÿíÿ.
Éåíÿ äèíìèð...
Úàí ãàðäàøûì, áèð äèëëÿíñÿíÿ!
äåäèêäÿ äÿ, î òÿñëèì îëóá áó èíàäûìà
Äåéèð, - èíäè áèð ÿùâàëàò äöøäö éàäûìà,
Êÿäÿðëÿíäèì... Äèíëÿ ñÿíÿ äàíûøûì îíó.
Áèë äÿðäèìèí, äöøöíúÿìèí íÿ îëäóüóíó:
Úÿáùÿäÿ áèð åëëèìèçäÿí äîñòóì âàð èäè.
Ìÿíèì ö÷öí äàð ýöíöìäÿ ãÿìêöñàð èäè...
Àðõàäàêû ÿëëè èëëèê äîñòëóãäàíñà áèë
Úÿáùÿäÿêè áèðúÿ ýöíëöê ìþùêÿìäèð äàùà.
×öíêè îðäà ýöí, àé âàðäûð, éîõäóð óçóí èë.
Áó ñàáàùäàí öìèä îëìóð ýÿëÿí ñàáàùà...
Ùÿðäÿí ñþùáÿò åéëÿéèðäèê äþéöø éàòàíäà.
Ýÿëÿúÿêëÿ éàøàéûðäûã ùÿìÿí áó àíäà.
Áèð ýöí äîñòóì äåäè: “Áèð äÿ áàü÷àìûçäà ìÿí,
×è÷ÿêëÿðèí àðàñûíäà êå÷ÿúÿéÿììè?
Êþëýÿëèêäÿ îòëàð öñòÿ îòóðóá ùÿìÿí
Âÿòÿíèìèí òöíä ÷àéûíäàí è÷ÿúÿéÿììè?..”
Áóíó äåäè, áèð àç êå÷äè, ýóðëàäû òîïëàð...
Áèç ùàìûìûç òåç ñàðûëäûã, äÿðùàë ñèëàùà
Äþéöø ãûçäû... ãîïäó áó äÿì áèð äÿëè ðöçýàð,
Îíäàí ñîíðà ìÿí äîñòóìó ýþðìÿäèì äàùà.
Ñîí äþéöøäÿí ñàü ÷ûõìàäû î íÿúèá èíñàí.
Áóäóð ìÿíè äöøöíäöðÿí áàéàãäàí áÿðè... äåéèá ãÿìëè ñþùáÿòèíè ãóðòàðàí çàìàí,
ýþðäöì àðòûã äîëóõñóíìóø îíóí ýþçëÿðè.
***
Êöëÿê ÿñèð õÿôèô-õÿôèô éåðäÿ ñöðöíöð,,
Ãÿëáèìèçäÿ ùàêèì îëóð äÿðèí áèð ìÿëàë.
Ñîéóéàðàã ãàðøûìûçäà ÷àé áóçà äþíöð.
Íÿ è÷ÿí âàð, íÿ äàíûøàí... Àò ÷àïûð õÿéàë Ùÿìÿí ÿñýÿð, ùÿìÿí íàêàì... - àëíûíäà ãöðóð
ýÿëèð ìÿíèì ýþç þíöìäÿ úàíëàíûá äóðóð.
Åëÿ àí âàð, èíñàí îíó óíóäà áèëìÿç.
Úèíýèëäÿéèð ãóëàüûìäà áèð àùÿñòÿ ñÿñ:
“...Äîñòóì ýþðÿí áèð äÿ ýöëëö áàü÷àìûçäà ìÿí,
×è÷ÿêëÿðèí àðàñûíäàí êå÷ÿúÿéÿììè?
Êþëýÿëèêäÿ îòëàð öñòÿ îòóðóá ùÿìÿí,
Âÿòÿíèìèí òöíä ÷àéûíäàí è÷ÿúÿéÿììè?”
Ñåíòéàáð-1944
* Áþéöê Ñÿìÿä Âóðüóí Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿíè ùÿëÿ 20 éàøûíäàéêÿí
éàçäûüû áó øåèðëÿ êÿøô åòìèøäè...
Èäðàêäà éîë à÷ìûø ýåúÿäÿí ýöíäöçÿ Àëëàù,
Ýöëäöðìÿñÿí þç êþíëöíö, ýöëìÿç öçÿ Àëëàù.
Äöíéàéà øÿôÿãëÿð êèìè òàíðûì ñÿïÿëÿíìèø,
Ãÿëáèí ýþçö éàíìàçñà, ýþðöíìÿç ýþçÿ Àëëàù.
Àëëàù! Áèëèðèê úèñèì äåéèë, áÿñ íÿäèð Àëëàù?
ßí éöêñÿê îëàí ùàãäà, ùÿãèãÿòäÿäèð Àëëàù.
Äîíäóíñà òÿêàìöë âÿ ýþçÿëëèê ãàáàüûíäà,
Äÿðê åò, áó òÿÿúúöáäÿ, áó ùåéðÿòäÿäèð Àëëàù.
Áèëäèê, áèëèðèê, ýèçëèäèð èíñàíäàêû ãöäðÿò,
Ùÿð êÿñ îíó ôÿùì åòìÿñÿ, àúèçäèð î, ÿëáÿò.
Èíñàíûí ÿçÿë áîðúóäóð èíñàíëûüà ùþðìÿò,
Èíñàíëûüà ùþðìÿòäÿ, ëÿéàãÿòäÿäèð Àëëàù.
Ýåð÷ÿê äÿ áóäóð: ýèçëèäèð ùÿð çÿððÿäÿ âÿùäÿò.
Áèð çÿððÿ èêÿí êöëëÿ ãîâóøìàã óëó íèééÿò.
Ýþðäöêëÿðèìèç çàùèðäèð, áÿòíÿ íöôóç åò!
Áÿòíäÿêè, úþâùÿðäÿêè ôèòðÿòäÿäèð Àëëàù.
Ôèòðÿò äÿ éàòûð ñþçäÿ, ñþçöí þç éöêö ôèêðèì.
Ñå÷ìèø, ñå÷ÿúÿê äàèìà òöêäÿí òöêö ôèêðèì.
Ìÿí áèð àüàúàì, éàðïàüû ñþçëÿð, êþêö ôèêðèì,
Ñþçëÿðäÿ äåéèë, ñþçäÿêè ùèêìÿòäÿäèð Àëëàù.
Èíñàí! Òÿïÿäÿí äûðíàüà ñÿí àðçó, äèëÿêñÿí,
Íÿôñèíäÿ äîéóìñóç, ôÿãÿò åøãèíäÿ ìÿëÿêñÿí.
Çöëìöí öçöíÿ ùàãã äåéèëÿí øèëëÿíè ÷ÿêñÿí,
Øèëëÿíäÿ ìþùöðëÿíìèø î ãåéðÿòäÿäèð Àëëàù.
Úàùèë åíÿð àë÷àãëûüà, þç ãÿëáèíÿ éåíìÿç,
Âèúäàíäàí ÿýÿð äþíñÿ äÿ, õåéðèíäÿí î äþíìÿç.
Çöëìÿòäÿ, úÿùàëÿòäÿ, ÿäàâÿòäÿ î ýþðöíìÿç,
Èëãàðäà, ñÿäàãÿòäÿ, ìÿùÿááÿòäÿäèð Àëëàù.
Âèúäàí øàùèäëèéè
Ùÿðäÿí ÿçàá ñàòàð, ãÿì àëàð ìÿíè,
Ìÿíèì áó äöíéàäà ÷îõ õàòàì îëóá.
Ñÿùâëÿð, ãöñóðëàð, õàòàëàð ìÿíè
Éåíèäÿí éàðàäàí þç àòàì îëóá.
Õàòàëàð öñòöíäÿ áîé àòìûøàì ìÿí,
Þçöìö éåíèäÿí éàðàòìûøàì ìÿí.
Ýþðêÿìëè øÿõñèééÿòëÿðèí
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ ùàããûíäà ôèêèðëÿðè
Ñÿùâèìÿ, õàòàìà ùàìûäàí ãàáàã
Øàùèä äÿ, ùàêèì äÿ âèúäàíäûð àíúàã.
Áåëÿ áèð ìÿãàìäà âÿêèë ëàë îëóð,
Ùàãã êÿñèð, éàëàíñà ïàéèìàë îëóð.
Øàùèäèì, âÿêèëèì, ùàêèìèì äÿ ìÿí,
Ãà÷ìàã ìöìêöíìöäöð áó ìÿùêÿìÿäÿí?
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ... ôèòðè øàèðëèê èñòåäàäû ñàéÿñèíäÿ
ùÿëÿ ýÿíú éàøëàðûíäàí îõóúóëàðûí ñåâìÿéÿ áàøëàäûüû,
ùÿìèøÿ äèããÿòëÿ èçëÿäèéè ...õîøáÿõò ñÿíÿòêàðëàðäàíäûð.
Âèúäàí øàùèäëèéè! Êþíöëëö äóñòàã!
Þçöíäÿí êþíöëëö èíòèãàì àëìàã!
Âèúäàí øàùèäëèéè! Áèð ùþêìäàð òÿê
Þçöíÿ ÷ÿêäèéèí þç ñèíÿ äàüûí.
Âèúäàí øàùèäëèéè! Þçöíö ýþðìÿê,
Þçöíöí þçöíÿ òÿñëèì îëìàüûí.
Ðÿñóë Ðçà
* * *
Áèçè ÿùàòÿ åäÿí àëÿìäÿ ùÿð íÿ âàðñà, øàèðè äÿðèíäÿí
- äÿðèíÿ äöøöíäöðöð, õåéèð âÿ øÿðè, ýþçÿëëèêëÿ åéáÿúÿðëèéè, áþéöêëöêëÿ êè÷èêëèéè, áèð ñþçëÿ, èíñàí ðóùóíóí àëè âÿ
õûðäà äóéüóëàðûíû ïîåçèéà ñÿâèééÿñèíÿ ãàëäûðìàã åùòèðàñû Áÿõòèéàðûí ôèòðÿòèíäÿíäèð.
Ëèðèçì âÿ âÿòÿíäàøëûã Áÿõòèéàðûí éàðàäûúûëûüûíäà àéðûëìàç ãîøà úöìëÿäèð. Áÿõòèéàð âÿòÿíïÿðâÿðäèð, àãèëäèð,
ñþçöí éàõøû ìÿíàñûíäà íÿñèùÿòâåðÿí, éîëýþñòÿðÿí ñÿíÿòêàðäûð.
Þçöíö ýþðìÿéÿí ýþðìÿç þçýÿíè,
Ñþçöíö àíëàìàç, þçöíö áèëìÿç.
Þçöíö áèëìÿéÿí áèëìÿç êèìñÿíè,
ßéðèéÿ ÿéèëÿð, äöçÿ ÿéèëìÿç.
Øàùèäèí, âÿêèëèí, ùàêèìèí äÿ ñÿí,
Ãà÷ìàã ìöìêöíìöäöð áó ìÿùêÿìÿäÿí?
Áèð ñàëàìà äÿéìÿäè
Á.Âàùàáçàäÿíèí äîüìà Øÿêèäÿêè áöñòö
Ùå÷ öçöìÿ áàõìàäàí éàíûìäàí íåúÿ êå÷äèí?
Ñÿí åøãèí ñàëàìûíû ãîðõóéàìû äÿéèøäèí?
Éîõñà ñÿí þç ÿùäèíÿ, èëãàðûíà àü îëäóí?
Î ãÿäÿð éàõûí èêÿí, áó ãÿäÿð óçàã îëäóí.
Øèðèí ýöëöøëÿðèìèç, àúû ôÿüàíëàðûìûç
Áèð ñàëàìà äÿéìÿäè?
Ãàéüûëû àíëàðûìûç, ãàéüûñûç àíëàðûìûç
Áèð ñàëàìà äÿéìÿäè?
Ñÿí íåéëÿäèí, áèð äöøöí!
Éàëíûç èíäè àíëàäûì; àù, ñÿí äàùà ìÿíèì÷öí
ßë÷àòìàç áèð ÷è÷ÿêñÿí,
Éàøàíìûø ýöíëÿðèì òÿê ýåðè äþíìÿéÿúÿêñÿí!...
Ãîï åé òóôàí, ÿñ åé éåë! Õÿçÿë îëóì, òþêöëöì
Äöç áåø èë öðÿéèìäÿ
Áÿñëÿäèéèì ìÿùÿááÿò, áèð ñàëàìà äÿéìÿäè.
Áèð ýöíëöê ùÿñðÿòèìÿ äþçÿ áèëìÿéÿí ýöëöì,
Áÿñ íÿ îëäó? Áó ùÿñðÿò áèð ñàëàìà äÿéìÿäè?
Ýåòäèí, äàëûíúà áàõäûì, úàí àéðûëäû úàíûìäàí,
Ñÿí íåúÿ åòèíàñûç þòÿ áèëäèí éàíûìäàí?
Àù ÷ÿêäèì, áàøûì öñòÿ éàðïàãëàð ÿñäè, ýöëöì,
Ñÿíèí ãÿëáèí ÿñìÿäè.
Àðõàíà äà áàõìàäûí!
Íèéÿ ñÿíèí éîëóíó ìÿùÿááÿòèí êÿñìÿäè?...
Ãàçàíúûìûç äå, áóìó?
Äåéèëìÿìèø î ñàëàì ÿëâèäàìûç îëäóìó?
Ñÿí ìÿíÿ çöëì åéëÿäèí, ìÿíÿ çöëì éàðàøûð.
Áèð ñàëàìà äÿéìÿéÿí åøãÿ þëöì éàðàøûð!
Áó ýöí ìÿí ñÿíè ýþðäöì,
Ñàëàì âåðìÿê èñòÿäèì,
Öçöíö éàíà òóòäóí.
Ñþéëÿ, èëëÿðäÿí áÿðè
Ãÿëáèìèçèí áèð äóéóá
áèð âóðäóüó èëëÿðè,
Àõû, íÿ òåç óíóòäóí?
Áåø èëäÿ ýþçöìöçäÿí àõàí î ãàíëû ñåëëÿð,
Áèð ñàëàìà äÿéìÿäè?
“ÉÀ ßäÿáèééàò”ûí ðåäàêòîðó: ßêáÿð ÃÎØÀËÛ
Ìåùäè Ùöñåéí
* * *
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿíèí ïîåçèéàñû ìöàñèð Àçÿðáàéúàí ÿäÿáèééàòûíûí ìàðàãëû ùàäèñÿëÿðèíäÿíäèð.
×èíýèç Àéòìàòîâ
* * *
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ áöòöí þëêÿäÿ òàíûíàí âÿ ñåâèëÿí øàèðäèð... Îíóí ïîåçèéàñûíäà øÿðãÿ ìÿõñóñ áöòöí
ýþçÿë êåéôèééÿòëÿð ÿêñèíè òàïûá...
Îëæàñ Ñöëåéìåíîâ
* * *
Òöðê ÿäÿáèééàòû ö÷öí Ìåùìåò Àêèô, Éÿùéà Êàìàë,
Íÿúèá Ôàçèë íÿäèðñÿ, Àçÿðáàéúàí ÿäÿáèééàòû ö÷öí äÿ
Áÿõòèéàð Âàùàáçàäÿ îäóð. Áó áàõûìäàí, éåíè Àçÿðáàéúàí Úöìùóðèééÿòèíèí éàðàíìàñûíäà îíóí ùàéãûðàí éàðàäûúûëûüûíûí ìöùöì áèð ïàéû âàðäûð.
Éàâóç Áöëÿíò Áàêèëÿð
http://www.yeniazerbaycan.com
Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìèëëè ñÿðâÿòèäèð
Ìÿãàëÿ ÊÈÂÄÔ-íèí ìàëèééÿ äÿñòÿéè èëÿ “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí äöíéà áèðëèéèíÿ èíòåãðàñèéàñû, ðåýèîí þëêÿëÿðè âÿ äèýÿð äþâëÿòëÿðëÿ,
áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðëà ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè” èñòèãàìÿòè öçðÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùàçûðëàíìûøäûð
Àçÿðáàéúàíëà Ïàêèñòàí àðàñûíäà ñûõ äîñòëóã ÿëàãÿëÿðè ãóðóëóá
Õÿáÿð âåðèëäèéè êèìè, Àçÿðáàéúàíûí
áèðèíúè õàíûìû, Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí
ïðåçèäåíòè Ìåùðèáàí ßëèéåâà Ïàêèñòàí
Èñëàì Ðåñïóáëèêàñûíûí “Ùèëàë-å Ïàêèñòàí”
îðäåíè èëÿ òÿëòèô îëóíóá.
Ïàêèñòàí Ïðåçèäåíòè Ìÿìíóí Ùöñåéí úàðè èë ôåâðàëûí 11-äÿ áó áàðÿäÿ Ñÿðÿíúàì èìçàëàéûá.
“Ùèëàë-å Ïàêèñòàí” Ïàêèñòàí Èñëàì
Ðåñïóáëèêàñûíûí àëè îðäåíèäèð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè
Ìåùðèáàí ßëèéåâà “Ùèëàë-å Ïàêèñòàí” îðäåíè èëÿ òÿëòèô îëóíàí èëê áèðèíúè õàíûìäûð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäó äîñò Ïàêèñòàíäà èíäèéÿäÿê áèð ñûðà ùóìàíèòàð ëàéèùÿëÿð
ùÿéàòà êå÷èðèá. Ôîíäóí Ïàêèñòàíûí áöòöí ÿéàëÿòëÿðèíäÿ òÿùñèë, ñÿùèééÿ âÿ ùóìàíèòàð ñàùÿëÿðäÿ ùÿéàòà êå÷èðäèéè ëàéèùÿëÿð Ïàêèñòàí õàëãû òÿðÿôèíäÿí éöêñÿê
ãèéìÿòëÿíäèðèëèð. Ãåéä åäÿê êè, Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäûíû äàøûéàí
Ôîíäóí õàëãûìûçûí õîø ìÿðàìûíû èôàäÿ
åäÿðÿê ðåàëëàøäûðäûüû ùóìàíèòàð ëàéèùÿëÿð
áèð ãÿäÿð áóíäàí ÿââÿë Ïàêèñòàí Èñëàì
Ðåñïóáëèêàñûíûí Ñåíàòûíûí ñÿäðè âÿçèôÿñèíè èúðà åäÿí Ñàáèð ßëè Áÿëóúëà Àçÿðáàéúàíûí áó þëêÿäÿêè ñÿôèðè Äàøãûí Øèêàðîâ àðàñûíäà êå÷èðèëÿí ýþðöøäÿ äÿ ìöçàêèðÿ åäèëèá. Ñàáèð ßëè Áÿëóú Àçÿðáàéúàí èëÿ Ïàêèñòàí àðàñûíäàêû äîñòëóã ÿëàãÿëÿðèíèí áöòöí ñàùÿëÿð öçðÿ èíêèøàô åòäèéèíè âóðüóëàéûá. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ,
Ïàêèñòàí Ñåíàòûíäà Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíÿ
äàèð èêè ãÿòíàìÿíèí ãÿáóë åäèëìÿñè ÿëàãÿëÿðèìèçèí ìþùêÿìëÿíìÿñèíÿ áàðèç íöìóíÿäèð.
Ýþðöøäÿ ñåíàòîðëàð, Ìèëëè Àññàìáëåéàíûí öçâëÿðè, Èñëàìàáàääà àêêðåäèòÿ
îëóíìóø áèð ñûðà þëêÿëÿðèí ñÿôèðëèêëÿðèíèí
íöìàéÿíäÿëÿðè âÿ òàíûíìûø ñèéàñè õàäèìëÿð äÿ èøòèðàê åäèáëÿð. Ñàáèð ßëè Áÿëóú Àçÿðáàéúàíûí áèðèíúè õàíûìû Ìåùðèáàí ßëèéåâàíûí ïðåçèäåíòè îëäóüó Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí Ïàêèñòàíûí áöòöí
ÿéàëÿòëÿðèíäÿ òÿùñèë, ñÿùèééÿ âÿ ùóìàíèòàð ñàùÿëÿðäÿ ùÿéàòà êå÷èðäèéè ëàéèùÿëÿðÿ ýþðÿ ìèííÿòäàðëûüûíû áèëäèðèá âÿ áó
íÿúèá ìèññèéàíûí Ïàêèñòàí õàëãû òÿðÿôèíäÿí éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèëäèéèíè âóðüóëàéûá.
Ñÿôèð Ä.Øèêàðîâ òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿðÿê
þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ìþâúóä îëàí äîñò-
ëóã ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿí ñþùáÿò à÷ûá. Î,
Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñè äÿ äàõèë îëìàãëà áöòöí
ìÿñÿëÿëÿðäÿ Ïàêèñòàíûí þëêÿìèçÿ äÿñòÿéèíèí éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèëäèéèíè äèããÿòÿ
÷àòäûðûá. Ñÿôèð Àçÿðáàéúàíäà àïàðûëàí èñëàùàòëàð, þëêÿìèçèí ÿëäÿ åòäèéè íàèëèééÿòëÿð âÿ éàõûí ýÿëÿúÿêäÿ êå÷èðèëìÿñè íÿçÿðäÿ òóòóëàí èðèìèãéàñëû áåéíÿëõàëã òÿäáèðëÿð áàðÿäÿ äÿ ìÿëóìàò âåðèá.
Ãåéä åäÿê êè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû èëÿ Ïàêèñòàí Èñëàì Ðåñïóáëèêàñû
àðàñûíäà éöêñÿê ñÿâèééÿëè ñòðàòåæè ìöòòÿôèãëèê ìþâúóääóð. Ïàêèñòàí Èñëàì
Ðåñïóáëèêàñû Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéèíè òàíûéàí èëê
äþâëÿòëÿðäÿí áèðèäèð. Èêè äþâëÿò àðàñûíäàêû äèïëîìàòèê ÿëàãÿëÿðèí òàðèõè 1992-úè
èëèí èéóíóíäàí áàøëàéûð. 1993-úö èë ìàðòûí 12-äÿ Ïàêèñòàí Èñëàì Ðåñïóáëèêàñûíûí Áàêûäà âÿ 1997-úè èë àâãóñòóí 24äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Èñëàìàáàääà ñÿôèðëèêëÿðè à÷ûëûá. 1993-úö èëèí
èéóíóíäà Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð
ßëèéåâèí õàëãûí òÿêèäëè òÿëÿáè èëÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëèøè Àçÿðáàéúàí èëÿ Ïàêèñòàí
Èñëàì Ðåñïóáëèêàñû àðàñûíäàêû äîñòëóã
ÿëàãÿëÿðèíèí ñòðàòåæè ìöòòÿôèãëèê ìöñòÿâèñèíäÿ áåéíÿëõàëã âÿ ðåýèîíàë òÿøêèëàòëàð
÷ÿð÷èâÿñèíäÿ óüóðëà èíêèøàô åòìÿñèíÿ
òÿêàí âåðäè. Áåëÿ êè, Ïàêèñòàí Èñëàì
Ðåñïóáëèêàñû ùÿð çàìàí ÅðìÿíèñòàíÀçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëèíÿ äàèð àòûëàí àääûìëàðäà
Àçÿðáàéúàí òÿðÿôèíèí ìþâãåéèíè áèðìÿíàëû øÿêèëäÿ äÿñòÿêëÿéèð âÿ ìöíàãèøÿíèí
Àçÿðáàéúàíûí ÿðàçè áöòþâëöéö ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùÿëëèíèí òÿðÿôäàðûäûð. Ðÿñìè Èñëàìàáàäûí Åðìÿíèñòàíûí Àçÿðáàéúàíà
ãàðøû òÿúàâöçöíÿ ìöíàñèáÿòäÿ èñðàðëû
ìþâãåéèíèí áàðèç íöìóíÿñè êèìè,
1993-úö èëäÿ ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíäà Ïàêèñòàí Èñëàì Ðåñïóáëèêàñûíûí
ñÿäðëèéè èëÿ èøüàë÷û Åðìÿíèñòàí ñèëàùëû
ãöââÿëÿðèíèí Àçÿðáàéúàí òîðïàãëàðûíäàí ãåéä-øÿðòñèç ÷ûõàðûëìàñû èëÿ áàüëû
822 ñàéëû Ãÿòíàìÿ ãÿáóë åäèëèá. Åéíè
çàìàíäà, ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè,
ìÿùç áó ñÿáÿáäÿí Ïàêèñòàí Èñëàì
Ðåñïóáëèêàñû áó ýöíÿäÿê èøüàë÷û Åðìÿíèñòàíëà äèïëîìàòèê ìöíàñèáÿòëÿð éàðàòìàéûá.
Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí äÿâÿòè èëÿ
Ùÿð èêè þëêÿ áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðäà äà
äàèì áèð-áèðèíÿ äÿñòÿê íöìàéèø åòäèðèð
1995-úè èë îêòéàáðûí 9-11-äÿ Ïàêèñòàí Èñëàì Ðåñïóáëèêàñûíûí êå÷ìèø Ïðåçèäåíòè
Ñÿðäàð Ôàðóã ßùìÿä Õàí Ëåãàðè Àçÿðáàéúàíà èëê ðÿñìè ñÿôÿðèíè åäèá. Áó ñÿôÿð
èêè äþâëÿò áàø÷ûñû àðàñûíäà ìþâúóä îëàí
õöñóñè äîñòëóã ìöíàñèáÿòëÿðè ðóùóíäà
éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ, ãàðøûëûãëû àíëàøìà øÿðàèòèíäÿ êå÷èá âÿ äþâëÿòëÿðàðàñû ìöíàñèáÿòëÿðèí ÿí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ èíêèøàôûíäà õöñóñè ÿùÿìèééÿò äàøûéûá. Õöñóñè
îëàðàã ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, ùÿð èêè þëêÿ áàø÷ûëàðû áèð íå÷ÿ äÿôÿ ãàðøûëûãëû ñÿôÿðëÿð åäèáëÿð. 1996-úû èëèí àïðåëèíäÿ Ïàêèñòàí Èñëàì Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí
äÿâÿòè èëÿ Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí Ïàêèñòàíà, 2004-úö èëäÿ Ïàêèñòàí Èñëàì
Ðåñïóáëèêàñûíûí êå÷ìèø Ïðåçèäåíòè Ïÿðâèç Ìöøÿððÿôèí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíà, 2005-úè èëäÿ Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí Ïàêèñòàíà ñÿôÿðëÿðè áóíóí ÿéàíè ýþñòÿðèúèñèäèð. Ñÿôÿðëÿð çàìàíû ÿìÿêäàøëûüûí ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðè ÿòðàôûíäà äàíûøûãëàð âÿ ôèêèð ìöáàäèëÿëÿðè
àïàðûëûá, ìöâàôèã èñòèãàìÿòëÿð öçðÿ èêèòÿðÿôëè ñÿíÿäëÿð èìçàëàíûá.
Áó áàõûìäàí, 2005-úè èëèí àïðåëèíäÿ
Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí
Ïàêèñòàíà ñÿôÿðè õöñóñè îëàðàã ãåéä
åäèëìÿëèäèð. Äþâëÿòëÿðàðàñû ìöíàñèáÿòëÿðèí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ èíêèøàôûíäà éåíè
ìÿðùÿëÿíèí áàøëàíüûúû ñàéûëàí áó ñÿôÿð
çàìàíû äþâëÿò áàø÷ûëàðûíûí ýþðöøöíäÿ
Àçÿðáàéúàí èëÿ Ïàêèñòàí àðàñûíäàêû ìöíàñèáÿòëÿðèí ñòðàòåæè òÿðÿôäàøëûã ãèñìèíäÿ
èíêèøàôûíäàí ðàçûëûã èôàäÿ åäèëèá. Ïàêèñòàí òÿðÿôè Àçÿðáàéúàíëà èìçàëàíìûø èêèòÿðÿôëè ñÿíÿäëÿðèí áöòöí ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàôûíäà ÿùÿìèééÿòèíè âóðüóëàéûá. Ãåéä îëóíóá êè, Ïàêèñòàí âÿ Àçÿðáàéúàí ÿñàñ ïðîáëåìëÿðÿ åéíè ìþâãåäÿí éàíàøûð. Ìÿùç Êÿøìèð ïðîáëåìè áàðÿäÿ Àçÿðáàéúàíûí à÷ûã ìþâãåéè âÿ Åðìÿíèñòàíûí Àçÿðáàéúàíà òÿúàâöçöíöí
Ïàêèñòàí òÿðÿôèíäÿí äàèì ïèñëÿíìÿñè õöñóñè îëàðàã âóðüóëàíûá. Áèëäèðèëèá êè, ðÿñìè Èñëàìàáàä Åðìÿíèñòàíûí Àçÿðáàéúàíà ùÿðáè òÿúàâöçöíö ãÿòèééÿòëÿ ïèñëÿéèð
âÿ þç ìþâãåéèíÿ ùÿð çàìàí ñàäèã ãàëàúàã. Äèýÿð òÿðÿôäÿí, Ïàêèñòàí Àçÿðáàéúàíûí ÿðàçè áöòþâëöéöíöí òÿìèí îëóíìà-
ñû òÿëÿáèíè ùÿð çàìàí äÿñòÿêëÿéÿúÿéèíè
âÿä åäèá. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì
ßëèéåâ äÿ, ùÿì÷èíèí, þëêÿëÿð àðàñûíäàêû
ìöíàñèáÿòëÿðèí äàèìè õàðàêòåð äàøûäûüûíû
ñþéëÿéèá. Äþâëÿò áàø÷ûñû õöñóñè îëàðàã
âóðüóëàéûá êè, Åðìÿíèñòàíûí Àçÿðáàéúàíà òÿúàâöçö ìÿñÿëÿñè ÁÌÒ-íèí Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíäà ìöçàêèðÿ åäèëÿðêÿí Ïàêèñòàíûí áèðìÿíàëû øÿêèëäÿ ÿäàëÿòëè ìþâãå òóòàðàã Àçÿðáàéúàíûí ÿðàçè áöòþâëöéöíöí áÿðïà îëóíìàñû, Åðìÿíèñòàíûí
ùÿðáè òÿúàâöçöíöí ïèñëÿíèëìÿñè áàðÿäÿ
âåðäèéè áÿéàíàòëàð âÿ Àçÿðáàéúàíûí
ùàãã èøèíè ìöäàôèÿ åòìÿñè þëêÿìèçäÿ
éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèëèð. Þëêÿ áàø÷ûñû
ùÿì äÿ áèëäèðèá êè, Àçÿðáàéúàí òÿðÿôè
Êÿøìèð ïðîáëåìè èëÿ áàüëû áåéíÿëõàëã
ìöçàêèðÿëÿðäÿ ùÿìèøÿ Ïàêèñòàíûí ìþâãåéèíè ìöäàôèÿ åäèá âÿ áóíäàí ñîíðà äà
åäÿúÿê.
Àçÿðáàéúàí èëÿ Ïàêèñòàí àðàñûíäàêû
ìöíàñèáÿòëÿðäÿ ùÿðáè ñÿíàéåíèí èíêèøàôû
èëÿ áàüëû ìÿñÿëÿ õöñóñè éåð òóòóð. 2002-úè
èëäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìöäàôèÿ
Íàçèðëèéè èëÿ Ïàêèñòàí Èñëàì Ðåñïóáëèêàñû
Ìöäàôèÿ Íàçèðëèéè àðàñûíäà “Ìöäàôèÿ âÿ
ùÿðáè ñàùÿëÿðäÿ èêèòÿðÿôëè ÿìÿêäàøëûã
ùàããûíäà” ïðîòîêîë âÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ùþêóìÿòè èëÿ Ïàêèñòàí Èñëàì
Ðåñïóáëèêàñû Ùþêóìÿòè àðàñûíäà “Ìöäàôèÿ âÿ ùÿðáè ñàùÿäÿ ÿìÿêäàøëûã ùàããûíäà” ñàçèø èìçàëàíûá. Áó ïðîòîêîë âÿ
ñàçèøäÿí èðÿëè ýÿëÿí ìÿñÿëÿëÿðèí ùÿéàòà
êå÷èðèëìÿñè âÿ èêè þëêÿ àðàñûíäà áó ñàùÿäÿ ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà èíêèøàô åòäèðèëìÿñè áàõûìûíäàí Ïàêèñòàí Èñëàì
Ðåñïóáëèêàñûíûí Áèðëÿøìèø Ãÿðàðýàùëàð
Êîìèòÿñèíèí ðÿèñè Ì.ß.Õàíûí 2004-úö
èëèí àâãóñò àéûíäà Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿðè
ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèá. 2004-úö
èëèí îêòéàáð àéûíäà Ïàêèñòàí Èñëàì Ðåñïóáëèêàñûíûí äþâëÿòèìèçèí “Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñûíûí èøüàë îëóíìóø ÿðàçèëÿðèíäÿ âÿçèééÿòÿ äàèð” ãàëäûðäûüû ìÿñÿëÿíèí ÁÌÒ Áàø Àññàìáëåéàñûíûí 59-úó
ñåññèéàñûíûí ýöíäÿëèéèíÿ ñàëûíìàñûíûí
ëåùèíÿ ñÿñ âåðìÿñè áåéíÿëõàëã áèðëèéèí
áó ìÿñÿëÿíèí ÿäàëÿòëè ùÿëëè íàìèíÿ äÿñòÿéèíÿ öìèäâàð îëàí þëêÿìèç ö÷öí áþéöê
ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèá.
Ãåéä åòäèéèìèç êèìè, èêè þëêÿíèí ðÿñìèëÿðè àðàñûíäà êå÷èðèëÿí ýþðöøëÿð ìöíàñèáÿòëÿðèí èíêèøàôûíà ìöùöì òþùôÿëÿð âå-
“Áàêû-2015” Ìèëëè Îëèìïèéà êîìèòÿëÿðèíèí ñîíóíúó ÀÁØ êîíãðåñìåíè Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí
òÿìèíè ö÷öí Àçÿðáàéúàíëà èøëÿìÿéèí þíÿìèíè âóðüóëàéûá
“à÷ûã ãàïû” ýöíö èúëàñûíà åâ ñàùèáëèéè åäèá
ñïðèíòè éàðûøëàðûíà åâ ñàùèáëèéè åäÿúÿê
Ìèíýÿ÷åâèðäÿêè êàíîå ñïðèíòè îáéåêòèíÿ äÿ ñÿôÿð åòìÿê èìêàíû ãàçàíûáëàð.
Ôèíëàíäèéàäàí îëàí ìèññèéà ðÿùáÿðè Ïèòåð Áðöë ñþéëÿéèá: “Áèðèíúè Àâðîïà
Îéóíëàðûíûí êå÷èðèëìÿñè áèçäÿ ÷îõ
áþéöê ìàðàã éàðàäûð. Îéóíëàðûí
þçö èëÿ íÿëÿð ýÿòèðÿúÿéèíè ñÿáèðñèçëèêëÿ ýþçëÿéèðèê. Àâðîïà Îéóíëàðû êèìè éåíè íþâ òóðíèðëÿðäÿ éàðûøìàã âÿ
ìöõòÿëèô òÿúðöáÿëÿðäÿí ôàéäàëàíìàã èäìàí÷ûëàðûìûç ö÷öí ýþçÿë èìêàíäûð. Áó ýöíÿ êèìè ìöøàùèäÿ åòÀâðîïàíûí 22 Ìèëëè Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí
íöìàéÿíäÿëÿðè éàéäà êå÷èðèëÿúÿê áèðèíúè Àâðîïà Îéóíëàðûíäàí ÿââÿë òÿøêèë îëóíàí ö÷öíúö - ñîíóíúó “à÷ûã ãàïû” ýöíö èúëàñûíäà èøòèðàê åòìÿê ö÷öí Áàêûäà áèð àðàéà ýÿëèáëÿð.
“Áàêû-2015”äÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè,
ãèòÿ þëêÿëÿðèíè òÿìñèë åäÿí 59 íöìàéÿíäÿ
ö÷ýöíëöê ïðîãðàìäà “Áàêû-2015” áèðèíúè Àâðîïà Îéóíëàðû ßìÿëèééàò Êîìèòÿñèíèí òèááè
õèäìÿòëÿð âÿ àíòèäîïèíã, íÿãëèééàò âÿ éåðëÿøäèðìÿ äàõèë îëìàãëà ìöõòÿëèô øþáÿëÿðè òÿðÿôèíäÿí ýþñòÿðèëìèø òÿãäèìàòëàð âÿ ñåìèíàðëàðëà Îéóíëàðà ùàçûðëûãëàðëà áàüëû ÿí ñîí éåíèëèêëÿðëÿ òàíûø îëóá.
Íöìàéÿíäÿëÿð, ùÿì÷èíèí “Áàêû-2015” áèðèíúè Àâðîïà Îéóíëàðûíûí êå÷èðèëÿúÿéè èäìàí
îáéåêòëÿðèíÿ, î úöìëÿäÿí Áàêû Îëèìïèéà ñòàäèîíóíà âÿ Àâðîïà Îéóíëàðû Ïàðêûíà áàø ÷ÿêèá, ùàçûðëûã èøëÿðèíè ìöøàùèäÿ åäèáëÿð.
“Áàêû-2015” Àâðîïà Îéóíëàðû ßìÿëèééàò
Êîìèòÿñèíèí ÿìÿëèééàòëàð öçðÿ áàø äèðåêòîðó
Ñàéìîí Êëåã áèëäèðèá: “Àâðîïà Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí ßëàãÿëÿíäèðìÿ Êîìèññèéàñûíûí
þòÿí ùÿôòÿ òÿøêèë åäèëìèø ñÿôÿðèíäÿí ñîíðà
ãèòÿíèí Ìèëëè Îëèìïèéà êîìèòÿëÿðèíèí íöìàéÿíäÿëÿðèíè ñîíóíúó “Áàêû-2015” Ìèëëè
Îëèìïèéà êîìèòÿëÿðèíèí “à÷ûã ãàïû” ýöíö èúëàñûíäà ñàëàìëàìàã áèçèì ö÷öí õîøäóð.
Þòÿí èëèí ñåíòéàáðûíäà êå÷èðèëìèø èêèíúè áåëÿ èúëàñäàí áó ýöíÿäÿê ÿëäÿ åòäèéèìèç ìöùöì èðÿëèëÿéèøëÿðè, õöñóñèëÿ äÿ áó éàé äöíéà ñÿâèééÿëè éàðûøëàðà åâ ñàùèáëèéè åäÿúÿê
ìþùòÿøÿì îáéåêòëÿðèìèçè ýþñòÿðÿ áèëäèéèìèçÿ ýþðÿ ãöðóð ùèññè äóéóðàì”.
Áàêûäà éåðëÿøÿí îáéåêòëÿðäÿí áàøãà, íöìàéÿíäÿëÿð èéóíóí 14-äÿí 16-äÿê êàíîå
Òÿñèñ÷è
Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû
Áàø ðåäàêòîð:
Ùèêìÿò ÁÀÁÀÎÜËÓ
äèêëÿðèìèçÿ ÿñàñÿí îíó äåéÿ áèëÿðèê êè, éàðûøëàðûí êåéôèééÿòè èëêèí ìÿðùÿëÿäÿêè ýþçëÿíòèëÿðèìèçÿ íÿçÿðÿí äàùà éàõøû îëàúàã.
Áèð ñûðà ïëàíëàð Îëèìïèéà Îéóíëàðû èëÿ åéíè
ñÿâèééÿäÿ ýþðöíöð. Îëèìïèéà Îéóíëàðûíäàí ôÿðãëè îëàðàã Àâðîïà Îéóíëàðûíà íèñáÿòÿí àç èäìàí÷û ãàòûëàúàüûíà ýþðÿ “Áàêû2015”èí òÿøêèëàò÷ûëàðû éàðûøëàðûí èìêàíëàðûíäàí ùàìûíûí åùòèéàúûíà óéüóí èñòèôàäÿ
åäÿ áèëèáëÿð”.
“Áàêû-2015” Àâðîïà Îéóíëàðû ßìÿëèééàò
Êîìèòÿñèíèí àòëåò õèäìÿòëÿðè âÿ ÿìÿëèééàòëàðû
øþáÿñèíèí äèðåêòîðó Úåéìñ Ìàêëåîä äåéèá:
“Ìèëëè Îëèìïèéà êîìèòÿëÿðèíèí ùÿð ö÷ “à÷ûã
ãàïû” ýöíö èúëàñû Àâðîïàíûí 50 Ìèëëè Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí íöìàéÿíäÿñèíè Áàêûäà
ñàëàìëàìàã âÿ îíëàðû Îéóíëàðà ùàçûðëûãëàðûìûç áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàíäûðìàã áàõûìûíäàí
áèçÿ ýþçÿë èìêàí éàðàòäû. àììà ÿìèíÿì êè,
áöòöí Ìèëëè Îëèìïèéà êîìèòÿëÿðè îíëàðûí èäìàí÷ûëàðû ö÷öí òÿêëèô åäèëÿí èìêàíëàðäàí
ìÿìíóí ãàëàúàãëàð. “Áàêû-2015” Àâðîïà
Îéóíëàðû éàðûøëàðäà èøòèðàê åäÿí ùÿð êÿñèí
éàääàøûíäà óçóí ìöääÿò ãàëàúàã”.
www.yeniazerbaycan.com
ìàèë@yeniazerbaycan.úîì
Öíâàí: Áàêû - AZ-1000, Öçåéèð Ùàúûáÿéîâ - 66
Òåëåôîíëàð:
498-78-03, 498-82-21
498-81-24, 498-19-84
Ôåâðàëûí 12-äÿ ÀÁØ Êîíãðåñèíäÿ Àçÿðáàéúàíëà áàüëû äèíëÿìÿëÿðèí ïðîòîêîëóíà ÿëàâÿ åäèëìÿñè ö÷öí êîíãðåñìåí Ìàéêë
Òþðíåð áÿéàíàòëà ÷ûõûø åäèá.
ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè,
êîíãðåñìåí áÿéàíàòäà Àçÿðáàéúàíûí Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíÿ òþùôÿñèíè âóðüóëàéàðàã, Áàêû-Òáèëèñè-Úåéùàí áîðó êÿìÿðè âÿ Úÿíóá ãàç äÿùëèçèíèí ÿùÿìèééÿòèíäÿí áÿùñ
åäèá. Ìàéêë Òþðíåð Àâðîïàíûí
åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí
îëóíìàñû âÿ ðåýèîíàë ñàáèòëèéèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ Àçÿðáàéúàíëà èøëÿìÿéèí
äàâàì åòäèðèëìÿñèíèí âàúèáëèéèíè âóðüóëàéûá. Ùÿì÷èíèí áÿéàíàòäà ýåîñèéàñè åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè
èñòèãàìÿòèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí
ÀÁØ-ûí âàúèá òÿðÿôäàøû îëäóüó
âóðüóëàíûá.
“Äþâëÿò âÿ Äèí” èúòèìàè ôèêèð
òîïëóñó íÿøðèíè áÿðïà åäèá
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû
Äèíè Ãóðóìëàðëà Èø öçðÿ Äþâëÿò
Êîìèòÿñèíèí íÿøðè îëàí “Äþâëÿò
âÿ Äèí” èúòèìàè ôèêèð òîïëóñó 2 èëëèê ôàñèëÿäÿí ñîíðà íÿôèñ òÿðòèáàòäà éåíèäÿí èøûã öçö ýþðöá.
Äèíøöíàñëûã, äèíèí òàðèõè âÿ
ôÿëñÿôÿñè èõòèñàñëàðû öçðÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Àëè Àòòåñòàñèéà
Êîìèññèéàñûíäà ãåéäèééàòäàí
êå÷ÿí åëìè æóðíàëûí ÿñàñ ãàéÿñè
äèíè äÿéÿðëÿðè âÿ äþâëÿò-äèí ìöíàñèáÿòëÿðèíè ñàüëàì ìþâãåäÿí
èøûãëàíäûðìàã, þëêÿìèçäÿ ÿñðëÿðäèð ìþâúóä îëàí âÿ áó ýöí äöíéàíûí áèð ÷îõ
äþâëÿòè ö÷öí íöìóíÿ ýþñòÿðèëÿí òîëåðàíòëûã
ìöùèòèíèí, ÷îõìèëëÿòëè Âÿòÿíèìèçèí áèðëèê âÿ áöòþâëöéöíöí çÿìàíÿòè îëàí Àçÿðáàéúàí÷ûëûã
ìÿôêóðÿñèíèí òÿáëèüèäèð.
Éåíè ôîðìàòäà îõóúóëàðûí ýþðöøöíÿ ýÿëÿí
òîïëó, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè
Èëùàì ßëèéåâèí Áàêû øÿùÿðèíäÿ éåíè èíøà åäèëìèø Ùåéäÿð ìÿñúèäèíèí à÷ûëûøûíäàêû èøòèðàêû âÿ
Ìèëàä áàéðàìû èëÿ ÿëàãÿäàð Ïðàâîñëàâ õðèñòèàí
èúìàñûíà òÿáðèêè èëÿ à÷ûëûð. Æóðíàëûí “Ðÿñìè ýóøÿ”ñèíäÿ, ùÿì÷èíèí, äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíûí
Ãàíëû Éàíâàð ùàäèñÿëÿðèíèí 25-úè èëäþíöìö èëÿ
áàüëû Øÿùèäëÿð Õèéàáàíûíà åòäèéè çèéàðÿò èøûãëàíäûðûëûá.
Íÿøðèí éåíè ñàéûíäà þëêÿìèçäÿ òàðèõÿí
Èndeks: 67100
Lisenziya: N-B-317
Òèðàæ:
6074
“Êàïèòàë Áàíê”ûí Íÿðèìàíîâ ðàéîí ôèëèàëû
ù/ù - 33080019443900419109
êîä - 200093
ÂÞÅÍ - 1500486601
ìþâúóä îëàí òîëåðàíòëûã, áèðýÿéàøàéûø,
ìóëòèêóëòóðàëèçìèí
Àçÿðáàéúàí ìîäåëèíäÿí ýåíèø
äàíûøûëûá âÿ äèíëÿðàðàñû ìöíàñèáÿòëÿðäÿí áÿùñ åäèëèá. Òîïëóäà
äèíëÿðèí òåððîðèçìëÿ ùå÷ áèð ÿëàãÿñèíèí îëìàäûüû ãåéä îëóíóá
âÿ ìöàñèð òåððîð÷óëóüóí õàðàêòåðèê õöñóñèééÿòëÿðè, íÿçÿðè
ÿñàñëàðû áàðÿäÿ ìöëàùèçÿëÿðÿ
ÿòðàôëû éåð âåðèëèá.
Áóíäàí áàøãà, îõóúóëàð áó
ñàéäà àêàäåìèê Âàñèì Ìÿììÿäÿëèéåâèí
“Ãóðàíè-Êÿðèì”è
äîüìà äèëèìèçÿ òÿðúöìÿ åäÿðêÿí
éàðàðëàíäûüû ìåòîäëàð, Èñëàì äèíèíäÿ èúòèìàè
ìöíàñèáÿòëÿðèí òÿêàìöëö, “Áèùàðóë-ÿíâàð” ÿñÿðèíäÿ õàðèúèëèéèí ìåéäàíà ÷ûõìà ñÿáÿáëÿðè, Ùèëìè Çèéà Öëêÿíèí éàðàäûúûëûüûíäà ñóôèçì, “Êÿøôöë-ùÿãàéèã” ÿñÿðèíèí òÿäãèãè, ìàãëàðûí òÿëèìè âÿ
“Ñïèíîçà ôÿëñÿôÿñèíäÿ úþâùÿðèí âÿùäÿòè” êèìè
ìàðàãëû ìþâçóëàðëà äà òàíûø îëà áèëÿúÿêëÿð.
Åéíè çàìàíäà, áó íþìðÿäÿ ìÿãàëÿëÿðäÿ
èøëÿäèëìèø äèíè-ôÿëñÿôè òåðìèíëÿðèí èçàùû àéðûúà
äÿðú îëóíóá.
“Äþâëÿò âÿ Äèí” èúòèìàè ôèêèð òîïëóñóíóí éåíèäÿí èøûã öçö ýþðìÿñèíèí ùÿì äèíøöíàñëûã âÿ
èëàùèééàò ñàùÿñè èëÿ ìÿøüóë îëàí òÿäãèãàò÷ûëàð,
ùÿì äÿ ýåíèø îõóúó êöòëÿñè òÿðÿôèíäÿí ìàðàãëà ãàðøûëàíàúàüû, þëêÿìèçäÿ ìààðèôëÿíäèðìÿ
èøèíÿ òþùôÿ âåðÿúÿéè øöáùÿñèçäèð.
ðèá. 2006-úû èë 5-7 ìàé òàðèõëÿðèíäÿ Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã Òÿøêèëàòûíûí ÛÕ Çèðâÿ Òîïëàíòûñûíäà èøòèðàê åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ Ïàêèñòàí Èñëàì Ðåñïóáëèêàñûíûí Áàø íàçèðè
Øþâêÿò ßçèç Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿð åäèá.
2006-úû èë ìàéûí 3-äÿ Ïàêèñòàíûí õàðèúè
èøëÿð íàçèðè Õ.Ì.Êàñóðè Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã Òÿøêèëàòûíûí Çèðâÿ Òîïëàíòûñû èëÿ
ÿëàãÿäàð Áàêûäà ñÿôÿðäÿ îëóá. 2008-úè
èëäÿ Ïàêèñòàí Ñåíàòûíûí Õàðèúè ÿëàãÿëÿð
öçðÿ äàèìè êîìèòÿñèíèí íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿð åäèá. 2008-úè èëèí
ñåíòéàáðûíäà Áàêûäà êå÷èðèëìèø ÈßÒ öçâ
äþâëÿòëÿðèíèí êÿíä òÿñÿððöôàòû íàçèðëÿðèíèí
ÛÂ òîïëàíòûñûíäà Ïàêèñòàí Èñëàì Ðåñïóáëèêàñûíûí íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè èøòèðàê åäèá.
2008-úè èëèí îêòéàáðûíäà èñÿ Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñûíûí Ìöäàôèÿ Íàçèðëèéèíèí
íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Ïàêèñòàíà ñÿôÿð åäèá.
Ñÿôÿð çàìàíû Àçÿðáàéúàí-Ïàêèñòàí èêèòÿðÿôëè Èø÷è Ãðóïó Ôîðóìóíóí äà èëê èúëàñû êå÷èðèëèá. 2008-úè èëèí íîéàáðûíäà èñÿ
Àçÿðáàéúàíûí ìöäàôèÿ ñÿíàéåñè íàçèðè
Éàâÿð Úàìàëîâóí áàø÷ûëûã åòäèéè íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Ïàêèñòàíûí Êÿðà÷è øÿùÿðèíäÿ òÿøêèë îëóíìóø  Áåéíÿëõàëã Ìöäàôèÿ
ñÿðýèñè âÿ ñåìèíàðûíäà (ÈÄÅÀÑ-2008)
èøòèðàê åäèá. Ïàêèñòàíûí Ìöäàôèÿ Ìÿùñóëëàðû Èõðàúûíûí Òÿøâèãè Òÿøêèëàòû, Ïàêèñòàí
Òèúàðÿò Èíêèøàôû Àýåíòëèéè âÿ “Å-Úîììåðúå Ýàòåwàé Ïàêèñòàí” òÿøêèëàòûíûí áèðýÿ
êå÷èðäèéè ñÿðýèäÿ 60 þëêÿäÿí 256 øèðêÿò
èøòèðàê åäèá. Ñÿôÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ èêè þëêÿíèí ùÿðáè ñÿíàéå êîìïëåêñëÿðè àðàñûíäà
ÿìÿêäàøëûã ñàùÿëÿðèíè ìöÿééÿí åòìÿê
ìÿãñÿäèëÿ åêñïåðò ãðóïó éàðàäûëûá.
2009-úó èëèí ìàé àéûíäà èñÿ Ïàêèñòàíûí
ìöäàôèÿ ñÿíàéåñè íàçèðè Àáäóë Ãÿééóì
Õàí Úàòîéóí ðÿùáÿðëèê åòäèéè íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿð åäèá. Ñÿôÿð
çàìàíû Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ íàçèð
À.Ã.Õ.Úàòîéó ãÿáóë åäèá. 2009-úó èëèí
àâãóñòóíäà èñÿ Ïàêèñòàí Ùÿðáè Äÿíèç
Ãöââÿëÿðè Êîìàíäàíû àäìèðàë Íîìàí
Áÿøèð Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿðÿ ýÿëèá. 2009úó èëèí îêòéàáðûíäà Ïàêèñòàí Ñèëàùëû Ãöââÿëÿðèíèí Ãÿðàðýàù Ðÿèñëÿðè Êîìèòÿñèíèí
ñÿäðè ýåíåðàë Òàðèã Ìÿúèäèí áàø÷ûëûã åòäèéè íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿð åäèá.
(äàâàìû íþâáÿòè ñàéûìûçäà)
Ìöáàðèç ÀÁÄÓËËÀÉÅÂ
ÀçÿðÒÀú âÿ Ñëîâåíèéàíûí
ÑÒÀ àýåíòëèéè èíôîðìàñèéà
ìöáàäèëÿñèíè ýåíèøëÿíäèðÿúÿê
ÀçÿðÒÀú èëÿ Ñëîâåíèéàíûí ÑÒÀ õÿáÿð
àýåíòëèéè àðàñûíäà
èìçàëàíàúàã ÿìÿêäàøëûã ùàããûíäà ìöãàâèëÿ èíôîðìàñèéà
ìöáàäèëÿñèíèí äàùà
äà ýåíèøëÿíìÿñèíÿ
èìêàí éàðàäàúàã.
Áó ôèêðè ÑÒÀ àýåíòëèéèíèí äèðåêòîðó Áîéàí Âåñåëèíîâè÷
ÀçÿðÒÀú-ûí Ñëîâåíèéàéà åçàì îëóíìóø ÿìÿêäàøëàðû Àéýöí Ùÿñÿíîâà âÿ Àíàð Ðçàéåâëÿ ýþðöøöíäÿ ñþéëÿéèá.
Áîéàí Âåñåëèíîâè÷ ÑÒÀ-íûí ÀçÿðÒÀú èëÿ ÿëàãÿëÿðèí èíêèøàôûíà þíÿì âåðäèéèíè äåéèá. Î, ÀçÿðÒÀú-ûí 95 èëëèê éóáèëåéèíèí ãåéä åäèëÿúÿéè ÿðÿôÿäÿ èìçàëàíàúàã ñÿíÿäèí ýÿëÿúÿê
ÿìÿêäàøëûã ö÷öí éåíè ïëàòôîðìà îëàúàüûíû áèëäèðèá. ÑÒÀ-íûí
äèðåêòîðó ÀçÿðÒÀú-ûí ðÿùáÿðëèéèíèí èêè àýåíòëèê àðàñûíäà
ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíÿ âåðäèéè þíÿìè
éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðäèéèíè âóðüóëàéûá.
Ýþðöøäÿí ñîíðà ÀçÿðÒÀú-ûí ÿìÿêäàøëàðû ÑÒÀ-íûí ôÿàëèééÿòè èëÿ òàíûø îëóáëàð. Àýåíòëèéèí áàø ðåäàêòîðó õàíûì Áàðáàðà Ñòðóêåëæ âÿ õàðèúè äèëëÿðäÿ èíôîðìàñèéà äåïàðòàìåíòèíèí ðåäàêòîðó õàíûì Ñåðýåæà Êîòíèê Çàâðè èëÿ ýþðöøëÿðäÿ
ÑÒÀ-íûí ýöíäÿëèê èø ôÿàëèééÿòè ùàããûíäà ìÿëóìàò âåðèëèá.
Áèëäèðèëèá êè, 1991-úè èëäÿ éàðàäûëàí âÿ þëêÿäÿ éåýàíÿ ìèëëè
õÿáÿð àýåíòëèéè îëàí ÑÒÀ ñëîâåí âÿ èíýèëèñ äèëëÿðèíäÿ äàõèëè,
õàðèúè ñèéàñÿò, èãòèñàäèééàò, ìÿäÿíèééÿò, òÿùñèë, èäìàí âÿ
äèýÿð ìþâçóëàðäà õÿáÿðëÿð éàéûð.
Äàùà ñîíðà ÑÒÀ-íûí õàðèúè äèëëÿðäÿ èíôîðìàñèéà äåïàðòàìåíòèíäÿ áó àýåíòëèéèí ÿìÿêäàøëàðû ÀçÿðÒÀú-ûí ôÿàëèééÿòè ùàããûíäà ìÿëóìàòëàíäûðûëûáëàð. Ãåéä åäèëèá êè, 21 þëêÿäÿ ìöõáèð ìÿíòÿãÿëÿðè îëàí ÀçÿðÒÀú 7 äèëäÿ õÿáÿðëÿð
éàéûð. Åéíè çàìàíäà, àýåíòëèê ðåñïóáëèêàäà 5 äèëäÿ âèäåîõÿáÿð ùàçûðëàéàí éåýàíÿ èíôîðìàñèéà ìÿíáÿéèäèð. 2016-úû
èëäÿ ÀçÿðÒÀú-ûí åâ ñàùèáëèéè èëÿ Áàêûäà åéíè âàõòäà Äöíéà
Õÿáÿð Àýåíòëèêëÿðèíèí Â Êîíãðåñèíèí âÿ Àñèéà âÿ Ñàêèò
Îêåàí Þëêÿëÿðè Èíôîðìàñèéà Àýåíòëèêëÿðè Òÿøêèëàòûíûí (ÎÀÍÀ) ÕÂÛ Áàø Àññàìáëåéàñûíûí êå÷èðèëÿúÿéè äÿ äèããÿòÿ
÷àòäûðûëûá.
ÈÒÌÈØÄÈÐ
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ßìëàê Ìÿñÿëÿëÿðè Äþâëÿò
Êîìèòÿñè éàíûíäà Äàøûíìàç ßìëàêûí Äþâëÿò Ðåéåñòðè
òÿðÿôèíäÿí 19 àïðåë 2012-úè èë òàðèõèíäÿ Àáäóëëàéåâ
ßëÿñýÿð Áàðàò îüëóíóí àäûíà âåðèëìèø ÌÀ0380648
íþìðÿëè ÷ûõàðûø èòäèéè ö÷öí åòèáàðñûç ñàéûëûð.
Èíôîðìàñèéà ìÿíáÿëÿðèìèç:
“ÀçÿðÒÀú”, “ÀÏÀ”,
“Àçàäèíôîðì”, “ÀññÀ-Èðàäÿ”, “ÑÈÀ”
Ãÿçåò “Éåíè Àçÿðáàécàí”ûí áèëýèñàéàð ìÿðêÿçèíäÿ éûüûëûá,
ñÿùèôÿëÿíèá âÿ “Àçÿðáàéúàí” íÿøðèééàòûíäà îôñåò öñóëó èëÿ ÷àï åäèëèá.
Ãÿçåò 1993-úö èëèí àïðåë àéûíäàí
íÿøð îëóíóð
Áóðàõûëûøà ìÿñóë:
Çàùèä ÈËÙÀÌÎÜËÓ

Азярбайъан Милли Елмляр Академийасы Мяркязи

Азярбайъан Президенти Илщам Ялийев Ермянистан

Азярбайъан Президенти Илщам Ялийев Минскдя МДБ Дювлят

25-01-2014

Азярбайъан Президенти Илщам Ялийев Авропа Иттифагы

08-02-2014

Щаагада ЫЫЫ Нцвя Тящлцкясизлийи Саммити кечирилиб

Президент Илщам Ялийев Аьдаш районунун сосиал

qəzetin pdf formatı

05-03-2014

Азярбайъан Президенти Илщам Ялийев Дашкясян районуна вя