PROJE SAHİBİ STAR RAFİNERİ A.Ş. Eski Büyükdere Caddesi SOCAR Bosphorus Plaza Meydan Sokak No: 231 Kat:7 34398 Maslak / İSTANBUL Tel: 0 212 305 00 62 Faks: 0 212 305 00 61 www.socar.com.tr – [email protected] PROJE ADI RAFİNERİ REVİZYONU VE İLAVE DEPOLAMA TANKI ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ RAPORU PROJE YERİ ALİAĞA / İZMİR HAZIRLAYAN OĞUZLAR MAHALLESİ 1379. SOKAK EMİRHAN İŞ MERKEZİ NO: 15/11 BALGAT/ANKARA Tel: (312) 287 50 40 Faks: (312) 287 29 16 www.prdcevre.com - [email protected] ANKARA, 2014 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Proje Sahibinin Adı STAR RAFİNERİ A.Ş. Adresi Eski Büyükdere Caddesi SOCAR Bosphorus Plaza Meydan Sokak No: 231 Kat:7 34398 Maslak / İSTANBUL Telefon, GSM ve Faks Numarası Tel: (0 212) 305 00 62 GSM: 0530 234 25 66 Faks: (0 212) 305 00 61 e-posta www.socar.com.tr – [email protected] Projenin Adı Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı Proje Bedeli 135.041.000 USD Proje İçin Seçilen Yerin Açık Adresi:(İli, İlçesi, Mevkii) Aliağa / İzmir Projenin ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Yeri (Sektörü, Alt Sektör) 03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı ÇED Yönetmeliği Madde 7’nin (c) bendi kapsamında değerlendirilmiştir. Projenin NACE Kodu 192015 Raporu Hazırlayan Çalışma Grubunun/Kuruluşun Adı Adresi Oğuzlar Mh. 1379. Sk. Emirhan İş Merkezi No: 15/11 Balgat / ANKARA Telefon ve Faks Numaraları Tel: (0 312) 287 50 40 Faks: (0 312) 287 29 16 ÇED Raporunun Sunum Tarihi 09.06.2014 II Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. İÇİNDEKİLER LİSTESİ İÇİNDEKİLER LİSTESİ ....................................................................................................................... i TABLO DİZİNİ .................................................................................................................................... v ŞEKİL DİZİNİ.................................................................................................................................... vii PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ ............................................................................................ 1 BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE ÖZELİKLERİ .............................................................................. 4 I.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Özellikleri, Ömrü, Hizmet Maksatları, Projenin Sosyal, Teknik ve Ekonomik Yönden Önem ve Gerekliliği .................................................................................... 4 I.2. Proje Kapsamındaki Tüm Ünitelerin Özellikleri, Proses Akım Şeması, Depolama Sahasının Tasarımı (Tank Boyutları, Adedi, Kapasitesi, Özellikleri, Kesiti, Kullanım Amaçları) Drenaj Sistemi, Projede Uyulacak Ulusal ve Uluslararası Standartlar, Her Faaliyet İçin Her Bir Ünitede Gerçekleştirilecek İşlemler ile Faaliyet Üniteleri Dışındaki Diğer Ünitelerde Sunulacak Hizmetler ..................................................................................................................................................... 13 I.3. Faaliyet Ünitelerinde Kullanılacak Makine ve Teçhizatın Adet ve Özellikleri, Bakım ve Temizlik Çalışmaları, Bakım Onarım Periyotları ........................................................................................ 31 I.4. Ham Maddenin Nasıl Temin Edileceğine İlişkin Bilgiler, Hammadde Depolanmasına İlişkin Bilgiler .......................................................................................................................................... 33 I.5. Depolanacak Ürünlerin Tür ve Miktarları (Günlük, Aylık, Yıllık), Özellikleri, Depolama Ünitesine Ait Bilgiler, Ürünlerin (Ara Ürünler de Dahil) Nerelere, Ne Kadar ve Nasıl Sunulacağı .............. 34 I.6. Sahanın Bulunduğu Alandaki Trafik Durumu ile Saha İçi Trafik Yönetimi, Sahaya Ulaşım Yolu Hakkında Ayrıntılı Bilgiler, Sahaya Ulaşım Yolunun Bir Plan Üzerinde Gösterilmesi .................. 35 I.7. Proje Kapsamında Planlanan Ekonomik Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri ................................ 36 I.8. Projenin Yer ve Teknoloji Alternatifleri, Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları Alanın Coğrafik Şekli, Coğrafi Tanımlanması (Memleket Koordinatları-Coğrafi Koordinatlar) .............................. 37 I.9. Proje ile İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması, Alınmış ve Alınacak İzinler, Belgeler, Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve ..................................................................................................................................................... 41 BÖLÜM II: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ .................. 43 II.1. Proje Yerinin; İlgili Valilik veya Belediye Tarafından Doğruluğu Onanmış Olan, Lejand ve Plan Notlarının da Yer Aldığı, Onanlı Çevre Düzeni Planı, Nazım İmar Planı, Uygulama İmar Planı, (1/25000, 1/5000, 1/1000 Ölçekli Yürürlükte Bulunan Planlar) Üzerinde İşaretlenerek Gösterilmesi, Sağlık Koruma Bandının Bu Planlarda Gösterilmesi, (Planların Aslı Gibidir Onaylı Şekilde Rapor Ekinde Yer Alması) Konuya İlişkin Açıklamaların Rapor Metninde de Yer Alması ..................................................................................................................................................... 43 II.2. Proje Sahası Yakın Çevresinde Bulunan Sanayi ve Yerleşimlerin Harita Üzerinde Gösterilmesi, Mesafelerin Belirtilmesi, En Yakın Yerleşim Birimine Uzaklık, Yer Bulduru Haritası Proje Alanı ve Çevresinin Panaromik Fotoğrafları ....................................................................... 44 II.3. Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Mevcut Arazi Kullanımını Değerlendirebilmek Amacı ile Yeraltı Sularını, Yerüstü Sularını, Deprem Kuşaklarını, Jeolojik Yapıyı, Köy Yerleşik Alanlarını, Ulaşım Ağını, Enerji Nakil Hatlarını, Arazi Kabiliyetini ve Faaliyet Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetlerine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların Yerlerine İlişkin Verileri Gösterir Bilgilerin 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerine İşlenmesi, (Bu Haritada Üzerinde Dere Yatakları da Renkli Gösterilmelidir), Proje Alanının Harita Üzerinde Gösterilerek Açıklanması...................... 50 II.4. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün İdari ve Sosyal Ünitelerin, Teknik Altyapı Ünitelerinin, Diğer Ünitelerin Proje Alanı İçindeki Konumlarının Vaziyet Planı Üzerinde Gösterimi, –Tesis İçi Makine, Ünite, Tank vb.nin Yerleşim Planı Üzerinde Gösterilmesi-, Bunlar İçin Belirlenen Kapalı ve Açık Alan Büyüklükleri, Binaların Kat Adetleri ve Yükseklikleri) .......... 51 i Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. II.5. Jeolojik Özellikler (Bölgenin ve Proje Sahasının Jeolojik ve Zemin Özellikleri, Proje Alanının Ölçekli Tesis Planları Üzerine İşlenmesi, Jeolojik/Jeoteknik Etüd Raporu, Stratigrafik Kesiti Rapora Atıflarda Bulunularak Proje Alanı Özellikleri Anlatılmalıdır- Sahanın Olası Bir Deprem Riski Altında Zemin ve Kaya Mekaniğine İlişkin Özellikleri, Gerekli Mühendislik Özellikleri ................ 52 II.6. Doğal Afet Durumu (Proje Alanının Depremselliği, Alanının İşaretlendiği Diri Fay Haritası,Faaliyet Sahası Ölçeğine Uygun Olmalı- Proje Alanının En Yakın Fay Hattına Olan Uzaklığına Bağlı Değerlendirme, Heyelan, Kaya Düşmesi, Çığ, Su Baskını vb. Afet Durumlarına İlişkin Bilgiler) ......................................................................................................................................... 72 II.7. Hidrojeolojik Özellikler ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Bu Kaynakların Faaliyet Alanına Mesafeleri ve Mesafelerin Bir Plan Üzerinde Gösterilmesi, Proje Alanı Yeraltı Suyunun Durumu, ................................................................................................... 80 II.8. Hidrolojik Özellikler ve Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Debileri, Bu Kaynakların Faaliyet Alanına Mesafeleri, Mesafelerin Bir Plan Üzerinde Gösterilmesi ......... 85 II.9. Flora ve Fauna (Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan Flora ve Fauna Türleri, Etkilenecek Türler, Bu Çalışmaların Hangi Dönemde Yapıldığı, Ulusal ve Uluslararası Sözleşmelerle Koruma Altına Alınmış, Nadir ve Nesli Tehlikeye Düşmüş Türler, Bunların Yaşama Ortamları ve Tehlike Kategorilerinin Red Data Book’a Göre İrdelenmesi, Flora Tablosunun Oluşturulması, Faaliyet Alanındaki Av Hayvanlarının Yürürlükte Bulunan Merkez Av Komisyonu Kararlarına Göre İncelenmesi, Faunanın Uygun Formda Düzenlenmesi, IUCN ve Bern Sözleşmesi Kapsamında Değerlendirme Yapılması ............................................................................................................ 86 II.10. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler ....................................................................................... 99 II.11. Koruma Alanları (Proje Sahası ve Etki Alanında Bulunan Duyarlı Yöreler ve Özellikleri, Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Boğaziçi Kanununa Göre Koruma Altına Alınan Alanlar, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, İçme ve Kullanma Su Kaynakları ile İlgili Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri ve Koruma Altına Alınmış Diğer Alanlar), Bunların Faaliyet Alanına Mesafeleri, Harita Üzerinde Gösterimi ........ 137 II.12. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması, Toprağın Mevcut Kullanımı, Mülkiyet Durumuna İlişkin Bilgi ve Belgeler (Tapu, Kira Kontratı, Kamulaştırma vb) ....................................................................................................................... 139 II.13. Arazinin Hazırlanması ve İnşaat Alanı İçin Gerekli Arazinin Temini Amacıyla Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Bunların Arazi Kullanım Kabiliyetleri ve Tarım Ürün Türleri ......................................................................................................................................... 140 II.14. Proje Alanının Karayoluna Mesafesi, Projede Kullanılacak Yol Güzergahı, Yollar İçin Yapılacak Çalışmalar ................................................................................................................. 140 II.15. Orman Alanları (Ağaç Sayısı, Ağaç Türleri, Miktarları, Kapladığı Alan Büyüklükleri ve Kapalılığı; Bunların Mevcut ve Planlanan Koruma ve/veya Kullanım Amaçları, Kesilecek Ağaç Türleri, Miktarları, Alınacak İzin ve Görüşler, Yangınlara Karşı Alınacak Önlemler, 1/25.000 Ölçekli Meşçere Haritası, 1/1000 Ölçekli Ağaç Röleve Planı) ............................................................... 141 II.16. Proje Yeri ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik Yükünün Belirlenmesi................................................................................................................................ 142 BÖLÜM III: PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER ............................................................................................................... 146 III.1. Arazinin Hazırlanması Aşamasında Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyattan Kaynaklanan Toz Hesabının Yapılması, Hafriyat Artığı Malzemenin Nerelere Taşınacakları, Nerelerde Depolanacakları veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları, Dolgu İçin Kullanılacaksa Hafriyat ve Dolgu Tabloları, Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri, Projenin İzleme Planı (İnşaat Dönemi) ............................................. 146 III.2. Projenin Yol Açacağı Bitkisel Toprak Kaybı, Projenin Peyzaj Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler ..................................................................................................................................... 149 III.3. Zemin Sızdırmazlığının Sağlanması İçin Yapılacak İşlemler............................................. 149 ii Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.4. Taşkın Önleme ve Drenaj ile İlgili İşlemler, Alınacak Drenaj Önlemleri, Kuşaklama Kanalları ................................................................................................................................................... 151 III.5. Proje Kapsamında, İnşaat ve İşletme Döneminde Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Var ise Suya Uygulanacak Ön İşlemler Su Hazırlama Ana Akım Şemaları............................................................................................................................ 152 III.6. Soğutma Sistemine İlişkin Bilgiler, Soğutma Suyu Akım Şeması, Soğutma Suyu Miktarı, Kullanılacak Kimyasal Maddeler ve Miktarları, Soğutma Suyunun Alımı ve Deşarjı Sırasında Oluşacak Etkiler ......................................................................................................................... 153 III.7. Proje Kapsamında (İnşaat ve İşletme Safhaları Ayrı Ayrı) Oluşacak Atıksuların Cins ve Miktarları, Hangi Ünitelerden Kaynaklanacakları, Fiziksel, Kimyasal ve Bakteriyolojik Özellikleri, Hangi İşlemlerle Ne Oranda Bertaraf Edileceği, Arıtma Tesisinin Özellikleri, İş Akım Şeması, Yerleşim Planında Gösterimi, Atıksuyun Alıcı Ortama Deşarjı, Arıtılan Suyun Hangi Alıcı Ortama Nasıl Deşarj Edileceği, Deşarj Limitlerinin Tablo Şeklinde Verilmesi (Gerekli İzinler İzin Belgeleri Rapora Eklenmelidir.), Arıtma Çamuru Bertarafına İlişkin Bilgiler ............................................. 155 III.8. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Aşamasında Meydana Gelecek Katı ve/veya Tehlikeli Atıkların, Özel Atıkların vb. Cins ve Miktarları, Hangi Prosesten Ne Kadar Atık Oluşacağı, Bu Atıkların Bertaraf Şekilleri, Bu Atıkların Nerelere ve Nasıl Taşınacakları veya Hangi Amaçlar İçin ve Ne Şekilde Değerlendirileceği, (Kullanılmış Katalist, Kimyasal Arıtma Çamuru, Tank Dibi Çamurları, Laboratuar Atıkları vb. Miktarları, Bertarafları) Tank Dip Çamurlarının Temizlenme Periyodu, Bertarafı, Geçici Depolama Alanlarına Dair Bilgiler, (Atıkların Tesis İçinde Geçici Olarak Depolandığı Alanlar da Vaziyet Planı Üzerinde Gösterilmelidir.) .............................................. 157 III.9. Proje Kapsamında, İnşaat ve İşletme Döneminde Ulaşım Altyapısı Planı, Bu Altyapının İnşası ile İlgili İşlemler; Kullanılacak Malzemeler, Kimyasal Maddeler, Araçlar, Makineler; Altyapının İnşaatı Sırasında Kırma, Öğütme, Taşıma, Depolama Gibi Toz Yayıcı Mekanik İşlemler, Alınacak Önlemler ..................................................................................................................................... 162 III.10. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Aşamalarında Yollara Olabilecek Etkiler, Araç Cinsi, Sayısı, Araç Yükünün Yollara Etkisi, Alınacak Önlemler, Trafik Güvenliği Önlemleri, Projenin Mevcut Trafiği Ne Şekilde Etkileyeceği, Alınacak Önlemler ...................................................... 163 III.11. Projenin Mevcut Trafiği (Kara ve Deniz) Ne Şekilde Etkileyeceği, Alınacak Önlemler (İnşaat ve İşletme Aşamasında) ............................................................................................................ 165 III.12. Projenin Civardaki Tarım Alanlarına, Tarım Ürünlerine Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler ..................................................................................................................................... 167 III.13. Proje Kapsamında Flora, Fauna, Biyolojik Çeşitlilik, Habitat Kaybı Üzerine Etkiler ve Mevcut Türlerin Korunması İçin Alınacak Önlemler ............................................................................... 167 III.14. Projenin Koruma Alanlarına Etkileri ve Alınacak Önlemler .............................................. 168 III.15. Proje İçin Önerilen Sağlık Koruma Bandı Mesafesi, Planlara İşlenmesi ......................... 168 III.16. Proje İnşaat ve İşletme Sırasında Yerleşimlere Olabilecek Etkiler, Risk Analizi, Alınacak Önlemler ..................................................................................................................................... 169 III.17. Rafineri, Depolama Üniteleri ve Kıyı Tesislerinin Çevrelerindeki Mevcut Tesislerle Etkileşimi, Diğer Tesislerin Kıyı Yapıları, Boru Hattı, Şamandıra vb. Yapıları ile Etkileşimi ...... 170 III.18. Nüfus Hareketleri (İnşaat ve İşletme Döneminde Sağlanacak İstihdam, Ekonomik Değişiklikler, Göç Hareketi) ........................................................................................................ 170 III.19. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Döneminde Kullanılacak Maddelerden, Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Toksik Olanların, Taşınmaları, Depolanmaları ve Kullanımları, Bu İşler İçin Kullanılacak Aletler ve Makineler, .............................................................................................. 172 iii Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.20. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Döneminde Kullanılacak Ana ve Yardımcı Yakıtların Türleri, Hangi Ünitelerde Kullanılacağı, Tüketim Miktarları, Kimyasal Analizleri, Yakma Sistemleri ve Bunlardan Oluşacak Emisyonlar (Kümülatif Olarak), Baca Gazı Arıtma Sistemleri, Ölçümler İçin Kullanılacak Aletler ve Sistemler, Hava Kirliliği Dağılım Modellemesi, Modelleme Çalışmasında Kullanılan Yöntem, Modelin Tanımı, Modellemede Kullanılan Meteorolojik Veriler (Yağış, Rüzgar, Atmosferik Kararlılık, Karışım Yüksekliği vb.), Model Girdileri, Kötü Durum Senaryosu da Dikkate Alınarak Model Sonuçları, Muhtemel Etkiler, Önerilen Tedbirler, Meteorolojik Açıdan Kötü Durum Senaryolarının Açıklanması (Bu Çalışmalar Yapılırken Bölgede Mevcut ve Planlanan Tesisler Dikkate Alınmalıdır.) .................................................................. 173 III.20.1. Sera Gazı Emisyonların Belirlenmesi ve İklim Değişikliğine Etkileri ........................ 175 III.21. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Döneminde İşler Nedeni ile Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültü, Alınacak Önlemler ...................................................................................... 175 III.22. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Döneminde İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Olanlar, Alınacak Önlemler, Bununla İlgili Uyulacak Ulusal ve Uluslar Arası Standartların Açıklanması, Çalışanların Sağlık ve Güvenlik Tedbirleri ..................................... 176 III.23. Tesisin Faaliyeti Sırasında Çalışacak Personel ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Sosyal/Teknik Altyapı İhtiyaçlarının Nerelerde ve Nasıl Temin Edileceği, Sunulacak Sağlık Hizmetleri ................................................................................................................................... 177 III.24. Acil Eylem Planı (Tüm Ünitelerde Meydana Gelebilecek (Yükleme-Boşaltma Dahil) Muhtemel Kaza, Yangın, Deprem, Toprak Kirliliği ve Sabotaja Karşı Denizde ve Karada Alınması Gerekli Önlemler), Bununla İlgili Uyulacak Ulusal ve Uluslar Arası Standartların Açıklanması, Alınacak Önlemler ...................................................................................................................... 177 III.25. Projenin Yüzey Sularına (Mevcut Su Kaynaklarına) ve Yeraltı Suyuna Etkiler ve Alınacak Tedbirler ..................................................................................................................................... 178 III.26. Proje Alanında Peyzaj Öğeleri Yaratmak veya Diğer Amaçlarla Yapılacak Saha Düzenlemelerinin (Ağaçlandırmalar, Yeşil Alan Düzenlemeleri vb.) Ne Kadar Alanda Nasıl Yapılacağı Bunun İçin Seçilecek Bitki ve Ağaç Türleri vb. ve Var ise Peyzaj Projesi ............... 179 III.27. İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Süren Etkiler (Arazi Islahı, Rehabilitasyon Çalışmaları, Mevcut Yeraltı ve Yüzeysel Su Kaynaklarına Etkileri, Olabilecek Hava Emisyonları) ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Önlemler ................................................................ 179 III.28. Çevresel Fayda Maliyet Analizi (Çevreden Faaliyet Öncesi Yararlanma Durumu ile Projenin Gerçekleşmesi ile Yararlanma Durumunu Sosyo-Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi) .......... 180 BÖLÜM IV: HALKIN KATILIMI ..................................................................................................... 182 (Halkın Katılımı Sonrasında Proje Kapsamında Yapılan Değişiklikler, Bu Konuda Verilebilecek Bilgi ve Belgeler) .......................................................................................................................... 182 IV.1. Projeden Etkilenmesi Muhtemel İlgili Halkın Belirlenmesi ve Halkın Görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen/Kullanılan Yöntemler ................ 182 IV.2. Halkın Projeye İlişkin Endişe, Görüş/Önerileri ve Konu ile İlgili Değerlendirmeler ............ 184 IV.3. Görüşlerine Başvurulan Proje İlgili Taraflar ve Görüş/Önerileri ve Konu ile İlgili Değerlendirmeler........................................................................................................................ 184 IV.4. Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar ........................................................ 184 NOTLAR VE KAYNAKLAR ................................................................................................................. EKLER ................................................................................................................................................. ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN TANITIMI ............................................... iv Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. TABLO DİZİNİ Tablo I.1.1. STAR Ege Rafineri Projesi Kapsamında Planlanan Üniteler ve Kapasiteleri ................. 7 Tablo I.1.2. Ham Petrol ve Son Ürün Stokları .................................................................................... 7 Tablo I.1.3. Ara Ürün Stokları ............................................................................................................. 8 Tablo I.1.4. Proje Kapsamında Yapılması Planlanan Ham Petrol ve Son Ürün Tankları .................. 9 Tablo I.1.5. Proje Kapsamında Yapılması Planlanan Ara Ürün Tankları ......................................... 10 Tablo I.1.6. ÇED Olumlu Kararı Alınan Proje ile Planlanan Projeye Ait Depolama Tankları ........... 11 Tablo I.1.7. Proje ile Planlanan STAR Ege Rafinerisi Üretim Birimleri ve Kapasiteleri.................... 12 Tablo I.2.1. Tank Tasarım Boyutları ................................................................................................. 15 Tablo I.2.2. Üretilecek Buharın Basınç-Sıcaklık İlişkisi .................................................................... 21 Tablo I.2.3. Atıksu Arıtma Tesisi Kapasitesi ..................................................................................... 27 Tablo I.5.1. Rafineride Kullanılacak Hammaddeler ve Ürünler ........................................................ 34 Tablo I.8.1. Proje Alanı Koordinatları ............................................................................................... 38 Tablo II.4.1. Rafineri Üniteleri ve Öngörülen Alanları ....................................................................... 51 Tablo II.5.1. Sondaj Özet Tablosu .................................................................................................... 57 Tablo II.5.2. Zeminlerin SPT-N Değerlerine Göre Tanımlaması ...................................................... 58 Tablo II.5.3. SPT-N Değerlerine Dayalı Olarak Kohezyonlu Zeminlerin Yaklaşık Drenajsız Makaslama Dayanımları ................................................................................................................... 58 Tablo II.5.4. BH-1/BH-13 Nolu Sondaj Kuyularına Ait SPT Deney Sonuçları .................................. 61 Tablo II.5.5. PZ-1/PZ-9 Ile DH-1/DH-4 Nolu Sondaj Kuyularına Ait SPT Deney Sonuçları ............. 62 Tablo II.5.6. Kayaçların K Geçirimlilik Katsayısına Göre Sınıflandırılması ...................................... 65 Tablo II.5.7. Geçirimlilik Deney Sonuçları ........................................................................................ 65 Tablo II.5.8. Zeminlerin Plastisite İndeksine Göre Sınıflandırılması ............................................... 69 Tablo II.5.9. Şişme Potansiyeli Deney Özeti .................................................................................... 71 Tablo II.5.10. Şişme Potansiyeli (Yıldırım, 1956) ............................................................................. 71 Tablo II.8.1. İzmir İli Akarsularının Ortalama Mevsimlik Debileri (m3/sn) ......................................... 85 Tablo II.9.1. Flora Türleri .................................................................................................................. 88 Tablo II.9.1. Flora Türleri (Devamı) .................................................................................................. 89 Tablo II.9.1. Flora Türleri (Devamı) .................................................................................................. 90 Tablo II.9.1. Flora Türleri (Devamı) .................................................................................................. 91 Tablo II.9.2. Amphibia (İki Yaşamlılar) ............................................................................................. 94 Tablo II.9.3. Reptilia (Sürüngenler) .................................................................................................. 94 Tablo II.9.4. Mammalia (Memeliler) .................................................................................................. 95 Tablo II.9.5. Aves ((Kuşlar) Devamı) ................................................................................................ 96 Tablo II.9.5. Aves ((Kuşlar) Devamı) ................................................................................................ 97 Tablo II.10.1. Sıcaklık Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) ................................... 100 Tablo II.10.2. Sıcaklık Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) ................................... 101 Tablo II.10.3. Sıcaklık Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ...................................... 102 Tablo II.10.4. Basınç Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) ..................................... 103 Tablo II.10.5. Basınç Dağılımı(Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ........................................ 103 v Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.10.6. Yağış Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) ....................................... 104 Tablo II.10.7. Yağış Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ......................................... 105 Tablo II.10.8. Ortalama Nispi Nem(Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) ............................... 106 Tablo II.10.9. Ortalama Nispi Nem (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) .............................. 106 Tablo II.10.10. Ortalama Nispi Nem (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) .............................. 107 Tablo II.10.11. Açık Yüzey Buharlaşma Değerleri (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ......... 108 Tablo II.10.12. Sayılı Günler Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) ......................... 109 Tablo II.10.13. Sayılı Günler Dağılımı(Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ............................ 111 Tablo II.10.14. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) 114 Tablo II.10.15. Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) 117 Tablo II.10.16. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) 120 Tablo II.10.17. Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı(Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) . 123 Tablo II.10.18. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) .. 126 Tablo II.10.19. Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı ................................................................... 129 Tablo II.10.20. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) ........... 132 Tablo II.10.21. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) ........... 132 Tablo II.10.22. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ............. 133 Tablo II.10.23. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991)......... 133 Tablo II.10.24. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) ........... 134 Tablo II.10.25. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı(Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) .............. 134 Tablo II.10.26. Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması (A.M.İ. 1984-1991) ........................... 135 Tablo II.10.27. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması (A.M.İ. 2007-2011) ......... 136 Tablo II.10.28. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması (D.M.İ. 1970-2011) ......... 136 Tablo II.16.1. İzmir İli Tarım Topraklarının Bünyesi ...................................................................... 143 Tablo II.16.2. İzmir İli Tarım Topraklarının Reaksiyonu ................................................................ 143 Tablo III.7.1. Evsel Atık Sularda Kirleticiler, Ortalama Konsantrasyonları ve Oluşan Atıksuyun Kirlilik Yükü ............................................................................................................................................... 155 Tablo III.7.2. Evsel Atık Sularda Kirleticiler, Ortalama Konsantrasyonları ve Oluşan Atıksuyun Kirlilik Yükü ............................................................................................................................................... 156 Tablo III.10.1. Aliağa-İzmir Karayolunun Yoğunluğu ve Proje Trafik Yükü (İnşaat Aşaması) ........ 163 Tablo III.10.2. Aliağa-İzmir Karayolunun Yoğunluğu ve Proje Trafik Yükü (İşletme Aşaması) ...... 163 Tablo III.11.1. Jettylere Göre Satılacak Ürünler ve Gemi Büyüklükleri .......................................... 166 Tablo III.11.2. Yıllık Gemi Trafiği .................................................................................................... 166 Tablo III.18.1. İzmir İli’nin Sayım Yıllarına Göre Nüfusu (DİE; TÜİK,2014).................................... 171 Tablo III.18.2. Aliağa İlçesi Nüfus Bilgileri (TÜİK, 2014) ................................................................ 171 vi Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. ŞEKİL DİZİNİ Şekil I.1.1. STAR Ege Rafinerisi Yerleşim Planı (2009) ..................................................................... 6 Şekil I.2.1. Demineralize Su Ünitesi Akım Şeması........................................................................... 19 Şekil I.2.2. Kazan Besleme Suyu Ünitesi Akım Şeması .................................................................. 20 Şekil I.2.3. Buhar Üretim Ünitesi Akım Şeması ................................................................................ 22 Şekil I.2.4. Rafineri Doğal Gaz Sistemi ............................................................................................ 23 Şekil I.2.5. Rafineri Sıcak Yağ Akış Diyagramı ................................................................................ 25 Şekil I.2.6. Atıksu Arıtma Tesisi Akış Şeması .................................................................................. 28 Şekil I.2.7. Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi Akım Şeması .................................................. 30 Şekil I.6.1. Proje Alanına Ulaşımda Kullanılacak Yol Güzergahı ..................................................... 35 Şekil II.2.1. Proje Alanının Ülke ve Bölge İçindeki Konumu ............................................................. 45 Şekil II.2.2. Proje Alanını ve Çevresini Gösteren Uydu GörüntüleriHata! Yer işareti tanımlanmamış. Şekil II.2.3. Proje Alanını ve Çevresini Gösteren Uydu Görüntüsü .................................................. 47 Şekil II.2.4. Proje Alanı ve Çevresini Gösterir Fotoğraflar ................................................................ 48 Şekil II.2.5. Proje Alanı Fotoğrafları ................................................................................................ 49 Şekil II.5.1. İzmir Çevresinin Genelleştirilmiş Statigraifk Kolon Kesiti .............................................. 56 Şekil II.5.3. BH-1/BH-13 Nolu Sondaj Kuyularına Ait SPT N30 Değerlerinin Derinlikle Değişim Grafiği ............................................................................................................................................... 59 Şekil II.5.4. PZ-1/PZ-9 ile DH-1/DH4 Nolu Sondaj Kuyularına Ait SPT N30 Değerlerinin Derinlikle Değişim Grafiği ................................................................................................................................. 60 Şekil II.5.5. Killi (Kohezyonlu) Zeminlerde Düzeltilmiş SPT Darbe Sayıları İle Tek Eksenli Basınç Dayanımları ilişkisi (McGregor and Duncan, 1998) .......................................................................... 64 Şekil II.5.6. Permeabilite Katsayısı İle Derinlik Arasındaki Korelasyon............................................ 66 Şekil II.5.7. G4-1 (GB-KD Yönlü)...................................................................................................... 67 Şekil II.5.8. G7-1 (G-K Yönlü)........................................................................................................... 68 Şekil II.5.9. İnce Daneli Zeminlerin Laboratuar Sınıflaması İçin Plastisite Kartı ............................. 69 Şekil II.5.10. İnce Daneli Zeminlerin Laboratuar Sınıflaması İçin Plastisite Kartı ............................ 70 Şekil II.6.1. 1881-1986 Zaman Aralığında Etkileyen Depremler ve Deprem Büyüklüklerinin Zamana Göre Dağılımı ................................................................................................................................... 73 Şekil II.6.2. Deprem Sayılarının Yıllara Göre Dağılımı ..................................................................... 73 Şekil II.6.3. İnceleme Alanı ve Yakın Çevresine Ait Diri Fay Haritası .............................................. 74 Şekil II.6.4. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası ................................................................................ 79 Şekil II.6.5. Bölgenin Deprem Haritası ............................................................................................. 79 Şekil II.9.1. Grid Kareleme Haritası .................................................................................................. 86 Şekil II.10.1. Sıcaklık Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991)..................................... 100 Şekil II.10.2. Aylık Sıcaklık Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) ............................ 101 Şekil II.10.3. Aylık Sıcaklık Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) .............................. 102 Şekil II.10.4. Aylık Basınç Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) ............................. 103 vii Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.10.5. Aylık Basınç Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ................................ 104 Şekil II.10.6. Yağış Dağılımı Grafiği (mm) (Aliağa M.İ. 1984-1991) ............................................... 104 Şekil II.10.7. Aylara Göre Ortalama Toplam Yağış Miktarı (mm) (Dikili M. İ. 1970-2011) ............. 105 Şekil II.10.8. Aylık Ortalama Nispi Nem (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) ...................... 106 Şekil II.10.9. Aylık Ortalama Nispi Nem (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) ...................... 107 Şekil II.10.10. Aylık Ortalama Nispi Nem (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011)....................... 107 Şekil II.10.11. Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması Grafiği (Dikili M. İ. 1970-2011) ...................... 108 Şekil II.10.12. Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması Grafiği (Dikili M. İ. 1970-2011) .................... 109 Şekil II.10.13. Sisli Günler Sayısı Ortalaması (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) ............. 110 Şekil II.10.14. Kar Yağışlı Günler Sayısı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) ..................... 110 Şekil II.10.15. Dolulu Günler Sayısı Ortalaması (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) .......... 110 Şekil II.10.16. Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991)......... 110 Şekil II.10.17. Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması (Aliağa M. İ. 1984-1991) ......................... 111 Şekil II.10.18. Sisli Günler Sayısı Ortalaması (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ................ 112 Şekil II.10.19. Kar Yağışlı Günler Sayısı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ...................... 112 Şekil II.10.20. Dolulu Günler Sayısı Ortalaması (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ............ 112 Şekil II.10.21. Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ........... 112 Şekil II.10.22. Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) . 113 Şekil II.10.23. Maksimum Kar Kalınlığı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) .......................... 113 Şekil II.10.24. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Aliağa M. İ. 1984-1991) .............. 115 Şekil II.10.25. Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları (Aliağa M. İ. 1984-1991) .. 115 Şekil II.10.26. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) ..................................................................................................................................... 116 Şekil II.10.27. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Aliağa M. İ. 1984-1991) .. 118 Şekil II.10.28. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Aliağa M. İ. 1984-1991) .. 118 Şekil II.10.29. Ortalama Hızlarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) ..................................................................................................................................... 119 Şekil II.10.30. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Aliağa M. İ. 2007-2011) .............. 121 Şekil II.10.31. Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları (Aliağa M. İ. 2007-2011) .. 121 Şekil II.10.32. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (Aliağa M. İ. 2007-2011) .......... 122 Şekil II.10.33. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Aliağa M. İ. 2007-2011) .. 124 Şekil II.10.34. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları (A.M.İ.2007-2011) 124 Şekil II.10.35. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (A.M.İ. 2007-2011) ...... 125 Şekil II.10.36. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Dikili M.İ. 1970-2011).................. 127 Şekil II.10.37. Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramı (Dikili M.İ. 1970-2011).......... 127 Şekil II.10.38. Rüzgar Hızlarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (Dikili M.İ. 1970-2011) ............. 128 Şekil II.10.39. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Dikili M.İ. 1970-2011) ..... 130 Şekil II.10.40. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları ............................. 130 Şekil II.10.41. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (D.M.İ. 1970-2011) ...... 131 Şekil II.10.42. Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) ... 132 viii Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.10.43. Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) ... 132 Şekil II.10.44. Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) ...... 133 Şekil II.10.45. Maksimum Rüzgar Hızı Dağılım Grafiği (Aliağa M.İ. 1984-1991) ........................... 134 Şekil II.10.46. Maksimum Rüzgar Hızı Dağılım Grafiği (Aliağa M.İ. 2007-2011) ........................... 134 Şekil II.10.47. Maksimum Rüzgar Hızı Dağılım Grafiği (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) . 135 Şekil II.10.48. Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Dağılım Grafiği (A.M.İ. 1984-1991) ... 135 Şekil II.10.49. Fırtınalı Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Dağılım Grafiği ..................... 136 Şekil II.10.50. Fırtınalı Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Dağılım Grafiği ..................... 136 Şekil II.11.1. Kyme Antik Kenti ....................................................................................................... 138 Şekil II.11.2. Faaliyet Alanı ve Aliağa Kuş Cenneti Uydu Görüntüsü ............................................. 139 Şekil III.3.1. Tank Alanı Kesit ve Detayı ......................................................................................... 150 Şekil III.6.1. Soğutma Suyu Ünitesi Akış Şeması........................................................................... 154 Şekil III.10.1. Bölge Trafik Hacim Haritası ve Lejantı ..................................................................... 164 Şekil III.18.1. İzmir İli’nin Sayım Yıllarına Göre Nüfusu.................................................................. 171 Şekil III.18.2. Aliağa İlçesi’nin Yıllara Göre Nüfusu ........................................................................ 172 Şekil IV.1.1. Gazete İlanları ............................................................................................................ 182 Şekil IV.1.2. Halkın Katılımı Toplantısı Fotoğrafları ....................................................................... 183 ix Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ SOCAR Türkiye, PETKİM Yarımadası üzerinde planladığı ve yürüttüğü yatırımlarla katma değeri yüksek ürünlerin yurt içinde üretilmesini sağlayarak, ülkemizde üretimin ve ihracatın dışa bağımlılığını azaltmayı hedeflemektedir. SOCAR Türkiye; PETKİM ‘Value-Site 2023’ vizyonuyla Rafineri-Petrokimya-Enerji-Lojistik Entegrasyonu’nu uygulamaya dönüştürerek ham petrol ile başlayan ve nihai ürünle biten katma değer zincirini hayata geçirerek, PETKİM Yarımadası’nı Avrupa’nın en büyük üretim merkezlerinden biri haline getirmeyi planlamaktadır. SOCAR Türkiye grubu adına STAR Rafineri A.Ş. tarafından İzmir Aliağa’da PETKİM Yarımadası üzerinde 10 milyon ton/yıl ham petrol işleme kapasiteli STAR Ege Rafinerisi’nin gerçekleştirilmesi planlanmış olup, proje için ÇED Raporu hazırlanmış (SOCAR & TURCAS Ege Rafinerisi Nihai ÇED Raporu) ve mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınmıştır. STAR Rafineri A.Ş. tarafından gelişen piyasa ihtiyaçlarının karşılanması ve proje alanının maksimum verimde kullanılabilmesi amacıyla 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan Ege Rafinerisi Projesi’nde revizyon yapılması gündeme gelmiştir. Söz konusu revizyon kapsamında; Ham petrolün depolanması amacıyla kullanılmak üzere planlanan 100.000 m³ kapasiteli 6 adet tank yerine yine aynı amaçla kullanılacak 98.755 m³ kapasiteli 7 adet tank planlanmış olup, tesisin ham petrol depolama kapasitesi 600.000 m³’ten 691.285 m³’e çıkarılmıştır. LPG depolanması amacıyla planlanan 18 adet tank yerine Olefinik (2 adet 951 m³’lük) ve Otogaz LPG (4 adet 4.252 m³’lük) için toplam 6 adet depolama tankı yapılması planlanmış olup, LPG depolama kapasitesi 25.200 m³’ten 18.910 m³’e düşürülmüştür. STAR Ege Rafinerisi’nde üretimi planlanan Hafif Nafta, Jet (A1), Motorin (Diesel EN 590 s) ve Kükürt (sıvı)’e ilave olarak Rafineri optimizasyonu sonucu Petkok, Ksilen, Yüksek RON Reformat ve Dönüşmemiş Yağ (UCO) üretimlerinin de yapılması planlanmakta olup, Ağır Nafta nihai ürünler kapsamından çıkarılmıştır (fakat ek üniteye ihtiyaç duymaksızın Ağır Nafta, Tolüen, Reformat, Asfalt gibi ürünlerin de rafineri tarafından üretimi mümkündür). 1 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Ara ürünlerin depolanması için planlanan toplam 149.500 m³ kapasiteli 13 adet tank yerine, değişik sayılarda ve kapasitelerde toplam 398.057 m³ kapasiteli 31 adet tank inşa edilmesi planlanmıştır. 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan proje kapsamında 10.000.000 ton/yıl olarak belirtilen kapasite, tesisin detay mühendislik çalışmaları aşamasında yaklaşık %2 verim artışıyla (ÇED Raporu’nda belirtilen hiçbir alet ekipman vb. husus değiştirilmeden) 10.277.400 ton/yıl kapasiteye ulaşmıştır. 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan proje kapsamında yer alan ünitelere ilave yardımcı ünitelerin (Doymamış Gaz Ünitesi (UGP), Demineralize Su Ünitesi, Kazan Besleme Suyu Ünitesi, Buhar Üretim Ünitesi, Rafineri Doğal Gaz Sistemi, Rafineri Kostik Depolama ve Tüketilen Atık Kostik Nötralizasyonu Sistemi, Rafineri Sıcak Yağ Sistemi, Atıksu Arıtma Tesisi, Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi (Depolama, Taşıma Konveyörleri, Kamyon Dolum)) inşa edilmesi planlanmıştır. Mevcut Rafineri inşaatı ve proje kapsamında ilave dilmesi planlanan ünitelerin inşaatında toplam 10.000 kişi, STAR Ege Rafinerisi’nin işletme aşamasında ise 1.000 kişinin görevlendirilmesi planlanmaktadır. Faaliyetin ömrü 49 yıl olarak belirlenmiş olup, tesiste bakım, onarım ve yenileme çalışmalarının sürekli yapılarak yeni teknolojilere açık olması sağlanacaktır. Proje kapsamında PETKİM Aliağa Kompleksinin kuzeybatısında yer alan toplam 2.456.327,42 m²’lik alanın kullanılması planlanmaktadır. Bölgenin sanayi alanı olması sebebiyle, koruma açısından önem arz eden doğal bir bitki örtüsü bulunmamaktadır. Proje alanı hafif yükseltili maksimum 50-80 m arasında değişmektedir. Arazinin ortalama yüksekliği 50 m’dir. PETKİM Tesisleri’nden ve denizden uzaklaştıkça yükseklik 80 m’ye ulaşmaktadır. Hafif eğimli bir topografyaya sahiptir. Faaliyet kapsamında projelendirme çalışmaları yapılan ve konu ile ilgili olarak ÇED Olumlu Kararı alınan projede revizyon planlanması ve PETKİM Tesisleri’nin konumu dikkate alınarak faaliyet yeri, tek alternatif olarak değerlendirilmiştir. 2 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Projeden kaynaklanacak çevresel etkilerin asgari seviyede tutulması amacı ile projenin inşaat aşamasından işletme sonrası aşamasına kadar çevre mevzuatının ilgili kanun, yönetmelik ve tüzüklerine uygun hareket edilecektir. Proje kapsamında inşaat ve işletme aşamalarına geçilmeden önce, ilgili kurum/kuruluş görüşleri alınacak ve faaliyet sahibince bu görüşler doğrultusunda hareket edilecektir. Proje kapsamında 5491 sayılı Kanunla değişik, 2872 sayılı “Çevre Kanunu” ve bu kanuna istinaden çıkarılan/çıkarılacak yönetmeliklere uyulacaktır. 3 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE ÖZELİKLERİ I.1. Proje Konusu Yatırımın Tanımı, Özellikleri, Ömrü, Hizmet Maksatları, Projenin Sosyal, Teknik ve Ekonomik Yönden Önem ve Gerekliliği SOCAR Turkey Enerji A.Ş., Azerbaycan ve Türkiye arasında giderek sağlamlaşan ekonomik işbirliğinin en önemli temsilcisidir. Dünyanın en köklü petrol şirketlerinden biri olan Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi - SOCAR, 30 Mayıs 2008 tarihinden itibaren SOCAR Turkey Enerji A.Ş. adıyla Türkiye’de faaliyetlerini sürdürmektedir. SOCAR Türkiye, PETKİM Yarımadası üzerinde planladığı ve yürüttüğü yatırımlarla katma değeri yüksek ürünlerin yurt içinde üretilmesini sağlayarak, ülkemizde üretimin ve ihracatın dışa bağımlılığını azaltmayı hedeflemektedir. SOCAR Türkiye; PETKİM ‘Value-Site 2023’ vizyonuyla Rafineri-Petrokimya-Enerji-Lojistik Entegrasyonu’nu uygulamaya dönüştürerek ham petrol ile başlayan ve nihai ürünle biten katma değer zincirini hayata geçirerek, Petkim Yarımadası’nı Avrupa’nın en büyük üretim merkezlerinden biri haline getirmeyi planlamaktadır. SOCAR Türkiye grubu adına STAR Rafineri A.Ş. tarafından İzmir Aliağa’da PETKİM Yarımadası üzerinde 10 milyon ton/yıl ham petrol işleme kapasiteli STAR Ege Rafinerisi’nin gerçekleştirilmesi planlanmış olup, proje için ÇED Raporu hazırlanmış (SOCAR & TURCAS Ege Rafinerisi Nihai ÇED Raporu) ve mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınmıştır (Ek 1). STAR Ege Rafinerisi’nin işletmeye alınması ile Petrokimya sektörünü dışa bağımlılıktan kurtaracak 1,6 milyon tonluk nafta ve ülkemizdeki cari açığın önemli bileşenlerinden olan dizel, jet yakıtı, otogaz ve yine petrokimyasal ürünlerin hammaddesi olan LPG gibi petrol ürünlerinin üretiminin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Bu nedenle, STAR Ege Rafinerisi ülkemizde bugüne kadar gerçekleştirilecek en büyük yerlileştirme projesi olarak söylenebilir. Ural, Azeri Medium Gravity ve Kerkük gibi çeşitli ham petrolleri işleyebilecek esnekliğe sahip olması planlanan rafinerinin üretime başlaması ile ülkemizin ithalatla karşıladığı ürünlerde milyarlarca dolarlık döviz tasarrufu sağlanması planlanmaktadır. 4 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan STAR Ege Rafinerisi Projesi kapsamında kurulması planlanan üniteler aşağıda, proje kapsamında kurulması planlanan rafineriye ait Yerleşim Planı ise Şekil I.1.1.’de verilmiştir: 1. Ham Petrol/Vakum Üniteleri, Doymuş Gaz Ünitesi (SGP), 2. Nafta Hydrotreating Ünitesi, 3. CCR Reformer Ünitesi, 4. Kerosen Hydrotreating Ünitesi, 5. Dizel Hydrotreating Ünitesi, 6. Kükürt Geri Kazanım Ünitesi, 7. Hydrocracker Ünitesi, 8. Hidrojen Ünitesi, 9. Delayed Coker Ünitesi, 10. Ürün Depolama, 11. Hammadde/Ara Ürün Depolama, 12. Yükleme, 13. Meşale (Flare) Sistemi, 14. Hizmet Birimleri, 15. Merkezi Hizmetler, 16. Amin İşleme Ünitesi, 17. Kullanım Suyu Sistemi, 18. Soğutma Suyu Sistemi, 19. Yakıt Gazı Sistemi, 20. Buhar Üretim/Dağıtım Sistemi, 21. Elektrik Dağıtım Sistemi 22. Kondense Geri Kazanım Sistemi, 23. Hava Kompresör ve Dağıtım Sistemi, 24. Azot Dağıtım Sistemi, 25. Binalar ve yollar (kontrol odası, laboratuvar, yedek parça ambarı, tamirbakım atölyeler, bürolar, yemekhane vb.), 26. Güvenlik sistemleri. 5 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil I.1.1. STAR Ege Rafinerisi Yerleşim Planı (2009) 6 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan STAR Ege Rafineri Projesi Kapsamında Planlanan Üniteler ve Kapasiteleri Tablo I.1.1.’de verilmiştir: Tablo I.1.1. STAR Ege Rafineri Projesi Kapsamında Planlanan Üniteler ve Kapasiteleri Ünite Adı Ham Petrol Ünitesi Vakum Distilat Ünitesi Hafif Nafta Hydrotreater Ağır Nafta Hydrotreater Kero Hydrotreater Dizel Hydrotreater Hydrocracker Hidrojen Ünitesi, MMSCFD Delayed Coker Kükürt Ünitesi, T/G Planlanan Kapasite (Varil/Gün) 210.000 94.983 15.059 55.456 45.232 75.369 77.748 168 34.183 377 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan STAR Ege Rafinerisi Projesi’nde ham petrol depolama tankları 6 adet ve toplam geometrik kapasitesi 600.000 m3 olarak planlanmıştır. Rafineri tasarımında son ürünler için öngörülen toplam geometrik kapasite ise 417.000 m3 olarak hesaplanmış olup, STAR Ege Rafinerisi için planlanan Ham Petrol ve Son Ürün Stokları Tablo I.1.2.’de verilmiştir. Tablo I.1.2. Ham Petrol ve Son Ürün Stokları Ürün Üretim Stok (3 gün) Kargo Büyüklüğü İşletme Hacmi Toplam Stoklama Hacmi Tank Sayısı Tank Hacmi Toplam Tank Hacmi m³ m³ ton/gün m³/gün m³ kiloton m³ m³ m³ LPG 1.528 2.955 8.865 5 9.669 18.534 24.094 18 1.400 25.200 Hafif Nafta 2.740 3.914 1.742 30 maks. 42.857 4.599 70.979 3 25.000 75.000 Ağır Nafta 6.300 8.400 25.200 30 maks. 40.000 65.200 84.760 3 35.000 105.000 Jet 5.477 6.846 20.538 35 maks. 43.750 64.288 83.574 3 35.000 105.000 Motorin 9.568 11.323 33.969 35 maks. 41.420 75.389 98.006 3 35.000 105.000 Kükürt 360 214 642 17 659 857 2 900 1.800 35.000 245.000 (7 gün) TOPLAM Ham petrol 417.000 18+14 27.300 150 175.000 420.000 546.000 6 100.000 600.000 STAR Ege Rafinerisi için işletme çalışmalarının emniyetli ve kesintisiz devamı için toplam 149.500 m3 geometrik kapasitede 13 adet ara ürün tankı öngörülmüştür. Ara ürün stokları ve planlanan tank kapasiteleri Tablo I.1.3.’te verilmiştir. 7 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo I.1.3. Ara Ürün Stokları Üretim (1 gün) Ürün İşletme Hacmi m³ 2 2 m³ 4.352 19.758 HC Nafta Ağ Nafta Şarj ton/gün 1.369 6.256 Kero HT Şarj Diesel HT Şarj 3.280 9.643 4.649 13.426 2 2 HC Şarj 8.286 4.917 10.831 6.039 3 2 Vac Dip m³/gün 2.176 9.879 Stok (gün) Toplam Stoklama Hacmi m³ Tank Sayısı Tank Hacmi Toplam Tank Hacmi m³ m³ 4.500 20.000 1 2 4.500 10.000 4.500 20.000 9.298 26.852 10.000 30.000 2 3 5.000 10.000 10.000 30.000 32.493 12.078 40.000 15.000 2 2 20.000 7.500 40.000 15.000 30.000 1 13 30.000 30.000 149.500 Slop TOPLAM STAR Rafineri A.Ş. tarafından gelişen piyasa ihtiyaçlarının karşılanması, proje alanının maksimum verimde kullanılabilmesi ve daha esnek ve güvenli operasyon koşulları sağlanması amacıyla STAR Ege Rafinerisi Projesi’nde revizyon yapılması gündeme gelmiştir. Söz konusu revizyon kapsamında; 1. Ham petrolün depolanması amacıyla kullanılmak üzere planlanan 100.000 m³ kapasiteli 6 adet tank yerine yine aynı amaçla kullanılacak 98.755 m³ kapasiteli 7 adet tank planlanmış olup, tesisin ham petrol depolama kapasitesi 600.000 m³’ten 691.285 m³’e çıkarılmıştır. 2. LPG depolanması amacıyla planlanan 18 adet tank yerine Olefinik (2 adet 951 m³’lük) ve Otogaz LPG (4 adet 4.252 m³’lük) için toplam 6 adet depolama tankı yapılması planlanmış olup, LPG depolama kapasitesi 25.200 m³’ten 18.910 m³’e düşürülmüştür. 3. STAR Ege Rafinerisi’nde üretimi planlanan Hafif Nafta, Jet (A1), Motorin (Diesel EN 590 s) ve Kükürt (sıvı)’e ilave olarak Rafineri optimizasyonu sonucu Petkok, Ksilen, Yüksek RON Reformat ve Dönüşmemiş Yağ (UCO) üretimlerinin de yapılması planlanmakta olup, Ağır Nafta nihai ürünler kapsamından çıkarılmıştır (fakat, ek üniteye ihtiyaç duymaksızın Ağır Nafta, Tolüen, Reformat, Asfalt gibi ürünlerin de rafineri tarafından üretimi mümkündür). 4. Ara ürünlerin depolanması için planlanan toplam 149.500 m³ kapasiteli 13 adet tank yerine, değişik sayılarda ve kapasitelerde toplam 398.057 m³ kapasiteli 31 adet tank inşa edilmesi planlanmıştır. 5. 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan proje kapsamında 10.000.000 ton/yıl olarak belirtilen kapasite, tesisin detay mühendislik çalışmaları aşamasında yaklaşık %2 verim artışıyla (ÇED Raporu’nda belirtilen hiçbir alet ekipman vb. husus değiştirilmeden) 10.277.400 ton/yıl kapasiteye ulaşmıştır. 8 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan proje kapsamında yer alan ünitelere ilave yardımcı ünitelerin (Doymamış Gaz Ünitesi (UGP), Demineralize Su Ünitesi, Kazan Besleme Suyu Ünitesi, Buhar Üretim Ünitesi, Rafineri Doğal Gaz Sistemi, Rafineri Kostik Depolama ve Tüketilen Atık Kostik Nötralizasyonu Sistemi, Rafineri Sıcak Yağ Sistemi, Atıksu Arıtma Tesisi, Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi (Depolama, Taşıma Konveyörleri, Kamyon Dolum)) inşa edilmesi planlanmıştır. Proje kapsamında STAR Ege Rafinerisi alanında yer alması planlanan Ham Petrol ve Son Ürün Tankları Tablo I.1.4.’te, Ara Ürün Tankları Tablo I.1.5.’te verilmiştir. Tablo I.1.4. Proje Kapsamında Yapılması Planlanan Ham Petrol ve Son Ürün Tankları Üretim Ürün Stok (3 gün) Kargo Büyüklüğü (Maksimum) ton/gün m³/gün m3 Olefinik LPG 202 375,7 1.127 Otogaz LPG 715 1314,7 3.944 5 Hafif Nafta 4613 6923,2 20.770 Jet A1 1429* 1843 16861* Diesel EN 590 s Karışık Ksilenler Yüksek RON Reformat Dönüşmemiş Yağ (UCO) Sıvı Kükürt kiloton m³ İşletme Hacmi Tank Sayısı m³ Tank Hacmi Toplam Tank Hacmi m³ m³ 1.369 2 951 1.902 9.194 12.246 4 4.252 17.008 25 37.520 165.321 3 64.324 192.972 5.529 15 19.346 34.766 2 23.012 46.024 20732 62.196 35 43.035 129.212 4 45.323 181.293 1205 1413,2 4.240 15 17.592 28.389 2 21.202 42.403 1384 1620,9 4.863 15 17.568 28.987 2 21.744 43.488 40 53,7 161 532 2 402 804 227 124,7 2 818 1.636 TOPLAM 400.822 23 527.530 237.829 7 98.755 691.285 150 173.557 439.686 (7 gün) (*): Jet Yakıtı ve Dizel EN 590 s üretimleri, kerosen ve dizel karışım oranlarına göre değişiklik gösterebilir. Karışım (paçallama) durumunda üretim miktarları, Jet Yakıtı için 1429 ton/gün (500.000 ton/yıl) ve Dizel EN 590 s için 16.861 ton/gün (5.901.194 ton/yıl) şeklinde olacaktır. Ham petrol 29364 33975,6 9 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo I.1.5. Proje Kapsamında Yapılması Planlanan Ara Ürün Tankları Ürün Üretim (1 gün) Stok İşletme Hacmi m³ Geometrik Tank Hacmi Toplam Geometrik Tank Hacmi m³ m³ 2 11.471 22.941 Tank Sayısı ton/gün m³/gün gün SR Hafif Nafta 3470 5256 3 HC Light Nafta 413 708 4 3.123 2 2.421 4.842 Splitter Hafif Naftası 475 730 3 2.070 2 1.620 3.240 NHT Şarj 2254 3084 3 8.612 1 12.934 12.934 Reformat Nafta 254 394 3 1.123 2 844 1.689 Splitter Ağır Nafta 3113 4960 3 15.048 2 11.100 22.200 KHT Şarj 3211 4128 3 11.659 2 9.058 18.116 DHT Şarj 8678 9864 7 65.205 3 30.021 90.063 Toluen 247 324 4 1.201 2 927 1.853 Karışık Ksilen 1135 1440 3 4.227 2 3.062 6.125 HCU Şarj 8834 9744 7 71.825 3 33.719 101.158 Vacum Dip 6598 7104 3 20.942 2 14.543 29.087 Hafif Slop 10000 14400 1 21.470 1 32.594 32.594 Ağır Slop 8160 9600 2 21.470 1 30.238 30.238 Olefinik LPG (OffSpec) 202 398 2 651 1 905 905 Otogaz LPG (OffSpec) 718 1320 1 1.852 1 2.572 2.572 12.600 2 8.750 17.500 307.207 31 HCU Flushing Oil Toplam 15.248 398.057 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan Rafineri Projesi kapsamında yer alan tanklar ile revize proje kapsamında bulunan ve yapılması planlanan tankların karşılaştırma tablosu aşağıda verilmiştir. 10 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo I.1.6. ÇED Olumlu Kararı Alınan Proje ile Planlanan Projeye Ait Depolama Tankları TANK NO Servis ÇED Olumlu Kararı Alınan Proje (2009) Geom. Toplam hacim Geom. Tank Hacim Sayısı her tank [m3] 620TK-001A,B,C,D,E,F,G Ham petrol Toplam Ham Petrol Stoklama 6 630TK-001A,B SR Hafif Nafta 2 630TK-002A,B 1 630TK-004 HC Hafif Nafta Splitter Hafif Naftası NHT Şarj 630TK-006A,B [m3] [m3] [m3] 600.000 7 600.000 7 10.000 20.000 2 11.471 22.941 4.500 4.500 2 2.421 4.842 0 0 2 1.620 3.240 0 0 1 12.934 12.934 Reformat Nafta 0 0 2 844 1.689 630TK-008A,B Splitter Ağır Nafta 0 0 2 11.100 22.200 630TK-009A,B KHT Şarj 2 5.000 10.000 2 9.058 18.116 630TK-010A,B,C DHT Şarj 3 10.000 30.000 3 30.021 90.063 630TK-011A,B Toluen 0 0 2 927 1.853 630TK-012A,B Karışık Ksilen 0 0 2 3.062 6.125 630TK-013A,B,C HCU Şarj 2 20.000 40.000 3 33.719 101.158 630TK-014A,B Vakum Dip 2 7.500 15.000 2 14.543 29.087 630TK-015A Hafif Slop 1 30.000 30.000 1 32.594 32.594 630TK-015B 0 0 1 30.238 30.238 0 0 1 905 905 0 0 1 2.572 2.572 0 0 2 8.750 17.500 13 149.500 31 640TK-001A,B Ağır Slop Olefinik LPG (OffSpek) Otogaz LPG (OffSpec) HCU Flushing Oil Toplam Ara Ürün Stoklama Olefinik LPG 0 0 2 951 1.902 640TK-002A,B,C,D Otogaz LPG 18 1.400 25.200 4 4.252 17.008 640TK-003A,B,C Hafif Nafta 3 25.000 75.000 3 64.324 192.972 640TK-006A,B Jet A1 3 35.000 105.000 2 23.012 46.024 640TK-007A,B,C,D Diesel EN 590 s 3 35.000 105.000 4 45.323 181.293 640TK-008A,B Karışık Ksilenler Yüksek RON Reformat Dönüşmemiş Yağ (UCO) Sıvı Kükürt 0 0 2 21.202 42.403 0 0 2 21.744 43.488 0 0 2 402 804 2 900 1.800 2 818 1.636 Ağır Nafta Toplam Ürün Stoklama TOPLAM HİDROKARBON STOKLAMA Yangın Suyu TOPLAM STOKLAMA 3 35.000 105.000 0 0 0 32 417.000 23 51 1.166.500 61 2 630TK-003A,B 630TK-016 630TK-017 630TK-018A,B 640TK-009A,B 640TK-010A,B 640TK-011A,B 530TK-001A,B 100.000 Proje Kapsamında Yapılan Planlanan (2013) Geom. Toplam hacim Geom. Tank Hacim Sayısı her tank 6 51 11 1.166.500 63 98.755 691.285 691.285 398.057 527.530 24.114 1.616.872 48.227 1.665.099 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Proje kapsamında depolama tanklarının yanı sıra ünitelerde de revizyon yapılması planlanmakta olup, bu kapsamda STAR Ege Rafinerisi Projesi’ne ilave olarak yardımcı ünitelerin yapılması planlanmaktadır. Proje kapsamında ilave edilmesi planlanan üniteler aşağıda, proje kapsamında revize edilen Rafineri Vaziyet Planı Ek 2’de verilmiştir: Demineralize Su Ünitesi Kazan Besleme Suyu Ünitesi Buhar Üretim Ünitesi Rafineri Doğal Gaz Sistemi Rafineri Kostik Depolama ve Tüketilen Atık Kostik Nötralizasyonu Sistemi Rafineri Sıcak Yağ Sistemi Doymamış Gaz Ünitesi (UGP) Atıksu Arıtma Tesisi Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi (Depolama, Taşıma Konveyörleri, Kamyon Dolum) Projenin gerçekleştirilmesi ile STAR Ege Rafinerisi’nin üretim birimleri ve kapasitelerindeki değişiklikler Tablo I.1.7.’de verilmiştir. Tablo I.1.7. Proje ile Planlanan STAR Ege Rafinerisi Üretim Birimleri ve Kapasiteleri Ünite Adı Ham Petrol Ünitesi Vakum Ünitesi Doymuş Gaz Ünitesi Doymamış Gaz Ünitesi Nafta Hydrotreater Ünitesi Kerosen Hydroteater Ünitesi Dizel Hydrotreater Ünitesi Hydrocracker Ünitesi Delayed Coker Ünitesi CCR Reformer Ünitesi Hidrojen Ünitesi Doymuş LPG Merox Ünitesi Doymamış LPG Merox Ünitesi Kükürt Ünitesi Kapasitesi 34.023 13.514 6.067 703 3.180 4.134 10.811 10.493 6.360 4.452 3.840.000 1.317 422 487 Birim m³/gün m³/gün ton/gün ton/gün m³/gün m³/gün m³/gün m³/gün m³/gün m³/gün Nm³/gün m³/gün m³/gün ton/gün *Doymuş Gaz Ünitesi kapasitesi ünitede işlenen toplam off-gas, LPG ve Nafta akımlarını içermektedir. **Doymamış Gaz Ünitesi kapasitesi ünitede işlenen toplam off-gas ve LPG akımlarını içermektedir. 12 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Proje kapsamında STAR Ege Rafinerisi detay mühendislik çalışmaları aşamasında yaklaşık %2 verim artışıyla (ÇED Raporu’nda belirtilen hiçbir alet ekipman vb. husus değiştirilmeden) Rafineri’nin toplam Ham Petrol İşleme Kapasitesi 10.000.000 ton/yıl’dan 10.277.400 ton/yıl’a çıkacak olup, ayrıca 248.500 ton/yıl doğalgaz kullanılması planlanmaktadır. Bu kapsamda STAR Ege Rafinerisi’nin toplam Nihai Ürün kapasitesi 10.312.943 ton/yıl olarak hesaplanmıştır. Rafineri’de kullanılacak hammaddeler ve ürünlere ilişkin ayrıntılı bilgiler Bölüm I.5.’te verilmiştir. Mevcut Rafineri inşaatı ve proje kapsamında ilave dilmesi planlanan ünitelerin inşaatında toplam 10.000 kişi, STAR Ege Rafinerisi’nin işletme aşamasında ise 1.000 kişinin görevlendirilmesi planlanmaktadır. Faaliyetin ömrü 49 yıl olarak belirlenmiş olup, tesiste bakım, onarım ve yenileme çalışmalarının sürekli yapılarak yeni teknolojilere açık olması sağlanacaktır. I.2. Proje Kapsamındaki Tüm Ünitelerin Özellikleri, Proses Akım Şeması, Depolama Sahasının Tasarımı (Tank Boyutları, Adedi, Kapasitesi, Özellikleri, Kesiti, Kullanım Amaçları) Drenaj Sistemi, Projede Uyulacak Ulusal ve Uluslararası Standartlar, Her Faaliyet İçin Her Bir Ünitede Gerçekleştirilecek İşlemler ile Faaliyet Üniteleri Dışındaki Diğer Ünitelerde Sunulacak Hizmetler Proje kapsamında STAR Ege Rafinerisi detay mühendislik çalışmaları aşamasında yaklaşık %2 verim artışıyla (ÇED Raporu’nda belirtilen hiçbir alet ekipman vb. husus değiştirilmeden) Rafineri’nin toplam Ham Petrol İşleme Kapasitesi 10.000.000 ton/yıl’dan 10.277.400 ton/yıl’a çıkacak olup, ayrıca 248.500 ton/yıl doğalgaz kullanılması planlanmaktadır. Bu kapsamda STAR Ege Rafinerisi’nin toplam Nihai Ürün kapasitesi 10.312.943 ton/yıl olarak hesaplanmıştır. 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan Rafineri Projesi kapsamında toplam depolama kapasitesi 1.166.500 m³ olarak planlanan depolama (ham petrol, ara ürün ve son ürün stok) tanklarında gerçekleştirilecek revizyon ile tesisin toplam depolama kapasitesi 1.616.872 m³ olacaktır. Proje kapsamında inşa edilmesi planlanan tanklara ait tasarım boyutları Tablo I.2.1.’de verilmiştir. 13 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Proje kapsamında ham petrol depolama için geometrik kapasitesi toplam 691.285 m3 olan 7 adet yüzer tavanlı tank yapılması planlanmaktadır. Bu miktar rafinerinin %100 kapasitede 13 günlük ihtiyacını karşılayacak düzeydedir. Ayrıca son ürünlerin depolanması için öngörülen toplam geometrik kapasite 527.530 m3 olarak hesaplanmış olup, LPG için 6 adet küre ürün tankı bulunmaktadır. Rafineri Ürünleri sabit tavanlı tanklarda depolanacaktır. Dönüşmemiş yağlar (unconverted oil), sıvı kükürt ve Diesel EN-590s tankları hariç, diğer tüm son ürün tankları içten yüzer tavanlı (Internal Floating Roof) dizayn edilmiştir. Kısıtlı yerleşim alanı ve mevcut çevresel düzenlemeler nedeniyle çift sızdırmazlığı olan (double seal) tanklar tercih edilecektir. 43 adet tankta aliminyum tavan (dome roof) uygulaması yapılması planlanmaktadır. Tanklar için toplam hacim hesabında API 2350 kriterleri dikkate alınacaktır. API 650, API 2000, API 2350 gibi depolama tankları için belirlenen uluslararası standartlara uyum göz önünde bulundurularak Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Toprak Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmelik, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ve Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği gibi ulusal yönetmeliklerin gereklilikleri de yerine getirilecektir. Ünitelerde kullanılacak olan standartların listesi Ek 3’te, Tipik Depolama Tankı Planı Ek 4’te verilmiştir. Tesiste bulunacak depolama tanklarının etrafına TS 4943 “Ham Petrol ve Petrol Ürünlerini Depolamaya Mahsus Tank Çiftliklerinde Emniyet Kuralları” standardında Bölüm I.I.3 “Tankları seddeyle korumak” başlığı altında verilen “seddeyle korunmuş bütün ürün tanklarının kapasitelerinin %30’u, bu kapasite, en büyük tankın hacminden küçük olamaz” ve “Herhangi bir yangın vukuunda müdahaleyi güçleştirmemek için sedde yüksekliği 3 m’yi geçmemelidir.” kaidelerine göre beton sedde inşa edilecektir. Tanklar arası mesafe TS 4943 “Ham Petrol ve Petrol Ürünlerini Depolamaya Mahsus Tank Çiftliklerinde Emniyet Kuralları” standardında Bölüm 1.1.1.1 Tank Mesafeleri başlığı altından Madde 1.1.1.1.3’de verilen “Ürün tankları arasındaki mesafe, küçük tankın yarıçapı kadar veya en yüksek tankın boyunun yarısı kadar olmalıdır (hangisi büyükse)” kaidesine uygun olarak planlanacaktır. 14 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo I.2.1. Tank Tasarım Boyutları Tank No Servis 620TK-001A 620TK-001B 620TK-001C 620TK-001D 620TK-001E 620TK-001F 620TK-001G 630TK-001A 630TK-001B 630TK-002A 630TK-002B 630TK-003A 630TK-003B 630TK-004 630TK-006A 630TK-006B 630TK-008A 630TK-008B 630TK-009A 630TK-009B 630TK-010A 630TK-010B 630TK-010C 630TK-011A 630TK-011B 630TK-012A 630TK-012B 630TK-013A 630TK-013B 630TK-013C 630TK-014A Ham Petrol Ham Petrol Ham Petrol Ham Petrol Ham Petrol Ham Petrol Ham Petrol Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Açıklama Ham Petrol Depolama Tankı Ham Petrol Depolama Tankı Ham Petrol Depolama Tankı Ham Petrol Depolama Tankı Ham Petrol Depolama Tankı Ham Petrol Depolama Tankı Ham Petrol Depolama Tankı SR Hafif Nafta Depolama Tankı SR Hafif Nafta Depolama Tankı HC Hafif Nafta Depolama Tankı HC Hafif Nafta Depolama Tankı Splitter Hafif Naftası Depolama Tankı Splitter Hafif Naftası Depolama Tankı NHT Şarj Tankı Reformat Nafta Tankı Reformat Nafta Tankı Splitter Ağır Nafta Tankı Splitter Ağır Nafta Tankı KHT Şarj Tankı KHT Şarj Tankı DHT Şarj Tankı DHT Şarj Tankı DHT Şarj Tankı Toluen Tankı Toluen Tankı Karışık Ksilen Tankı Karışık Ksilen Tankı HCU Şarj Tankı HCU Şarj Tankı HCU Şarj Tankı Vakum Dip Tankı Ölçüler Maksimum Geometrik Depolama Yükseklik Kapasite Çap Kapasitesi (Geometrik) m m m3 Varil m3 82,00 18,70 98.755 580.996 92.371 82,00 18,70 98.755 580.996 92.371 82,00 18,70 98.755 580.996 92.371 82,00 18,70 98.755 580.996 92.371 82,00 18,70 98.755 580.996 92.371 82,00 18,70 98.755 580.996 92.371 82,00 18,70 98.755 580.996 92.371 30,50 15,70 11.471 66.600 10.589 30,50 15,70 11.471 66.600 10.589 15,00 13,70 2.421 13.887 2.208 15,00 13,70 2.421 13.887 2.208 12,50 13,20 1.620 9.258 1.472 12,50 13,20 1.620 9.258 1.472 33,70 14,50 12.934 77.103 12.258 10,00 10,75 844 4.938 785 10,00 10,75 844 4.938 785 28,50 17,40 11.100 64.970 10.329 28,50 17,40 11.100 64.970 10.329 27,50 15,25 9.058 54.143 8.608 27,50 15,25 9.058 54.143 8.608 49,50 15,60 30.021 188.731 30.006 49,50 15,60 30.021 188.731 30.006 49,50 15,60 30.021 188.731 30.006 11,00 9,75 927 5.377 855 11,00 9,75 927 5.377 855 16,60 14,15 3.062 18.232 2.899 16,60 14,15 3.062 18.232 2.899 52,80 15,40 33.719 211.980 33.702 52,80 15,40 33.719 211.980 33.702 52,80 15,40 33.719 211.980 33.702 33,50 16,50 14.543 91.428 14.536 15 Yükseklik (Depolama Yüksekliği) m 17,50 17,50 17,50 17,50 17,50 17,50 17,50 14,50 14,50 12,50 12,50 12,00 12,00 13,75 10,00 10,00 16,20 16,20 14,50 14,50 15,60 15,60 15,6 9,00 9,00 13,40 13,40 15,40 15,40 15,40 16,50 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tank No Servis 630TK-014B 630TK-015A 630TK-015B 630TK-016 630TK-017 630TK-018A 630TK-018B 640TK-001A 640TK-001B 640TK-002A 640TK-002B 640TK-002C 640TK-002D 640TK-003A 640TK-003B 640TK-003C 640TK-006A 640TK-006B 640TK-007A 640TK-007B 640TK-007C 640TK-007D 640TK-008A 640TK-008B 640TK-009A 640TK-009B 640TK-010A 640TK-010B 640TK-011A 640TK-011B 530TK-001A 530TK-001B Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Ara Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Nİhai Ürün Yangın Suyu Yangın Suyu Açıklama Vakum Dip Tankı Hafif Slop Tankı Ağır Slop Tankı Doymamış LPG Depolama Tankı (Off Spec) Doymuş LPG Depolama Tankı (Off Spec) HCU Flushing Oil Tankı HCU Flushing Oil Tankı Doymamış LPG Depolama Tankı Doymamış LPG Depolama Tankı Doymuş LPG Depolama Tankı Doymuş LPG Depolama Tankı Doymuş LPG Depolama Tankı Doymuş LPG Depolama Tankı Hafif Nafta Depolama Tankı Hafif Nafta Depolama Tankı Hafif Nafta Depolama Tankı Jet A1 Depolama Tankı Jet A1 Depolama Tankı Dizel EN 590 Depolama Tankı Dizel EN 590 Depolama Tankı Dizel EN 590 Depolama Tankı Dizel EN 590 Depolama Tankı Karışık Ksilen Depolama Tankı Karışık Ksilen Depolama Tankı Yüksek RON Reformat Tankı Yüksek RON Reformat Tankı Dönüşmemiş Yağ Depolama Tankı Dönüşmemiş Yağ Depolama Tankı Sıvı Kükürt Depolama Tankı Sıvı Kükürt Depolama Tankı Fire Water Tank Fire Water Tank 16 Ölçüler Maksimum Geometrik Depolama Yükseklik Kapasite Çap Kapasitesi (Geometrik) m m m3 Varil m3 33,50 16,50 14.543 91.428 14.536 50,00 16,60 32.594 190.094 30.223 50,00 15,40 30.238 190.094 30.223 12,00 Sph 905 5.692 905 17,00 Sph 2.572 16.177 2.572 25,00 17,60 8.750 54.313 8.635 25,00 17,60 8.750 54.313 8.635 12,20 Sph 951 5.982 951 12,20 Sph 951 5.982 951 20,10 Sph 4.252 26.744 4.252 20,10 Sph 4.252 26.744 4.252 20,10 Sph 4.252 26.744 4.252 20,10 Sph 4.252 26.744 4.252 60,00 22,50 64.324 381.807 60.702 60,00 22,50 64.324 381.807 60.702 60,00 22,50 64.324 381.807 60.702 43,20 15,70 23.012 144.666 23.000 43,20 15,70 23.012 144.666 23.000 56,70 17,95 45.323 284.928 45.300 56,70 17,95 45.323 284.928 45.300 56,70 17,95 45.323 284.928 45.300 56,70 17,95 45.323 284.928 45.300 41,40 15,75 21.202 126.940 20.182 41,40 15,75 21.202 126.940 20.182 42,40 15,40 21.744 130.040 20.675 42,40 15,40 21.744 130.040 20.675 7,10 10,15 402 2.526 402 7,10 10,15 402 2.526 402 10,67 9,15 818 5145,07 818 10,67 9,15 818 5145,07 818 41,3 18 24.114 151670 24.114 41,3 18 24.114 151670 24.114 Yükseklik (Depolama Yüksekliği) m 16,50 15,40 15,40 17,60 17,60 21,48 21,48 21,48 14,70 14,70 17,95 17,95 17,95 17,95 15,00 15,00 14,65 14,65 10,15 10,15 9,15 9,15 18 18 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Rafineri sahası coğrafi durumdan dolayı teras şeklinde dizayn edilecektir. Aynı terasta yer alan tankların havuzlamaları herhangi bir olağanüstü durumda kullanılmak üzere, hacimlerinden yararlanmak için birbirine her iki ucunda vanaları olan yeraltı boruları ile bağlanacaktır. Tüm tank çiftlik alanında yer alan tankların çaplarına göre farklı köpüklü söndürme sistemleri ile yangının bitişikteki tanka sıçramasını önlemek için tank yan yüzeylerini soğutma amaçlı yağmurlama (sprinkler) sistemleri kurulacaktır. Seddelerin kenarında her 30 metrede bir üzerinde yangın monitörü olan hidrantlardan 8,5 kg/cm2 basınçta, yangın suyu elektrikli ve dizel pompalar vasıtasıyla kullanılır halde olacaktır. Her biri 24.000 m3 olan 2 adet yangın suyu tankı kötü yangın senaryosuna göre en az 10 saat yetecek su kapasitesine sahip olacak şekilde tesis edilecektir. Güzelhisar Barajından temin edilecek olan ham su, yangın suyu tanklarına pompalanacak, bu suyun temin edilemediği olağanüstü durumlarda ise iskelelerde denizden beslenen yangın suyu pompaları devreye alınarak yangın suyu sistemi basıncı korunacaktır. Tankların inşasında “API 2610”, “NFPA 30” ve “Binaların Yangından Korunması hakkında Yönetmelik” gibi standart ve yönetmeliklere uyulacaktır. Proje kapsamında STAR Ege Rafinerisi alanında yer alması planlanan Ham Petrol ve Son Ürün Tankları Tablo I.1.4.’te, Ara Ürün Tankları Tablo I.1.5.’te verilmiştir. Proje kapsamında depolama tanklarının yanı sıra yardımcı ünitelerde de revizyon yapılması planlanmakta olup, bu kapsamda STAR Ege Rafinerisi Projesi’ne ilave olarak yardımcı ünitelerin yapılması planlanmaktadır. Proje kapsamında ilave edilmesi planlanan üniteler aşağıda verilmiştir: Demineralize Su Ünitesi Kazan Besleme Suyu Ünitesi Buhar Üretim Ünitesi Rafineri Doğal Gaz Sistemi Rafineri Kostik Depolama ve Tüketilen Atık Kostik Nötralizasyonu Sistemi Rafineri Sıcak Yağ Sistemi Doymamış Gaz Ünitesi (UGP) Atıksu Arıtma Tesisi Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi (Depolama, Taşıma Konveyörleri, Kamyon Dolum) 17 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Demineralize Su Ünitesi Demineralize Su Ünitesinin amacı ham suyu işleyerek çeşitli proses ünitelerine gerekli demineralize suyu üretmek ve dağıtmaktır. Basit bir akış şeması Şekil I.2.1.’de verilmiştir. Üretilen demineralize su proses tanklarında depolanacak ve tüketicilere pompalar vasıtasıyla dağıtılacaktır. Ünite tipik olarak katyon / anyon yataklı veya karışık yataklı proses drumlarından oluşacaktır. Bu nedenle yatakların periyodik olarak sülfürik asit ve kostikle rejenerasyonu gerekmektedir. Rejenerasyon suyu nötralize su toplama havuzunda toplanacaktır. Burada su sülfürik asit ve kostikle işlendikten sonra WWTU’ya (Atık Su Arıtma Ünitesi) gönderilecektir. Demineralize su ünitesinin kapasitesi 401 t/h olup, ünite 24 saat sürekli çalışacak şekilde dizayn edilmiştir. Kazan Besleme Suyu Ünitesi Kazan Besleme Suyu Ünitesinin amacı, Buhar Kazanı Ünitesine ve diğer rafineri proses ünitelerine besleme suyu üretmektir. Basit akış şeması Şekil I.2.2.’de verilmiştir. Rafineri proseslerinden geri dönen sıcak kondensat kollektörde toplandıktan sonra bir kısmı soğuk kondensat ünitesine yönlendirilip, diğer kısmı kazan besleme suyu ünitesine gönderilecektir. Sıcak üretilen kondensatın ısısı ünite içi eşanjörlerde kullanıldıktan sonra su arıtma bölümünde arıtılacaktır. Arıtılmış su temiz kondensatla birleştirilerek kondensat tankında depolanacaktır. Son bir arıtmadan geçen su demineralize ünitesinden gelen suyla karışarak dearatöre gönderilecektir. Dearatörde suda çözünmüş halde olan oksijen ve diğer gazlar düşük basınçlı buhar vasıtasıyla uzaklaştırılacaktır. Son işlem olarak da, kazan besleme suyu düşük, orta ve yüksek basınçlarda olmak üzere üç farklı basınçta tüketici ünitelere gönderilecektir. Kazan Besleme Suyu Ünitesinin kapasitesi 620 t/saat olarak belirlenmiştir. 18 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 545D-006 Sülfürik Asit Kazanı 545G-003A/B Sülfürik Asit Nötralizasyon Pompası 545G-002A/B Sülfürik Asit Dozaj Pompası 545FIL-001A/B/C Katyon Reçine Filtresi 545D-001A/B/C Katyonik Reçine Yatağı 545E-001 Kostik Isıtıcı 545UT-001 Nötralizasyon çukuru 545D-002A/B/C 545G-006 Proses Suyu İletkenlik (Petkim’den) (Sıyırma paketine ) Anyon Reçine Yatağı Nötralizasyonu çukuru pompası 545D-007 Demineralize Su Kostik Kazan 545FIL-002A/B/C Anyon Reçine Filtresi 545G-004A/B Kostik Dozajlama Pompası 545G-005A/B Kostik Nötralizasyon Pompası 545D-004 Rejenerasyon Suyu (sıyırma paketinden) 545D-003A/B/C Katyon Reçine Yıkama Kazanı (Sıyırma paketine) Karışık Yatak 545D-004 Anyon Reçine Yıkama Kazanı 545FIL-003A/B/C Karışık İyon Değiştirici Filtre Kostik Sülfürik Asit (sıyırma paketine) 545TK-001 (Sıyırma paketine) Kostik Demineralize Su Tankı Sülfürik Asit 545G-001A/B/C Nötralize Rejenerasyon Suyu Demineralize Su Pompası Şekil I.2.1. Demineralize Su Ünitesi Akım Şeması 19 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Sıcak Kondensat / Kazan Besleme Suyu (BFW) Besleme Değiştiricisi Degazör Yüksek Basınçlı BFW Pompaları Orta Basınçlı BFW Pompaları Yüksek Basınçlı BFW Pompaları BFW Kimyasal Enjeksiyon Paketi Kondensat Tankı Kondensat Pompaları Kondensat Cilalama Paketi Demineralize Su Sıcak Kondensat Sıcak Kondensat (ASAT’a) Temiz Kondensat Kondensat Cilalama Paketi Düşük Basınçlı Buhar Yüksek Basınçlı BFW (Kazan Besleme Suyu) Orta Basınçlı BFW Düşük Basınçlı BFW OKSİJEN TUTUCU Şekil I.2.2. Kazan Besleme Suyu Ünitesi Akım Şeması 20 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Buhar Üretim Ünitesi Buhar Üretim ünitesinin (kazanlar) amacı, Rafineri ihtiyacını karşılamak üzere yüksek basınçta buhar üretmektir. Buhar, buhar kazanlarında kazan beslenme suyu ünitesinden gelen yüksek basınçlı kazan besleme suyu kullanılarak üretilecektir. Buhar kazanlarında yakıt olarak Rafineride üretilen yakıt gazı ve doğal gaz kullanılacaktır. Üretilen buhar, kızgın buhar soğutucusunda kısmen soğutulduktan sonra rafineri HP (yüksek basınçlı) buhar sistemine gönderilecektir. Rafineri buhar ihtiyacını karşılamak üzere iki buhar kazanı tesis edilecektir. Her bir buhar kazanının kapasitesi 140 t/saat olarak dizayn edilmiştir. Buhar Üretim Ünitesi Akım Şeması Şekil I.2.3.’te, Üretilecek Buharın basınçSıcaklık İlişkisi Tablo I.2.2.’de verilmiştir. Tablo I.2.2. Üretilecek Buharın Basınç-Sıcaklık İlişkisi HP (Yüksek Basınç) Buhar T (°C) Basınç (kg/cm2g) Minimum Normal Maksimum LP (Düşük Basınç) Buhar 325 365 375 T (°C) 36 38 42 Basınç (kg/cm2g) Minimum Normal Maksimum 165 180 190 3,5 4,5 5,8 Rafineri Doğal Gaz Sistemi Rafineride doğalgaz, hidrojen ünitesinde hammadde olarak, yakıt gazı sistemine ise yakıt gazı takviyesi için kullanılacaktır. Hidrojenin, hidrojen ünitesine yüksek basınçta (40 bar), yakıt gazı istemine ise düşük basınçta besleneceğinden (10 bar) doğalgaz ünitesinde basınç düşürme sistemi ve doğalgazın BOTAŞ hattından alınması planlandığı için ölçüm istasyonu olacaktır. Rafineride Fuel oil tüketimi olmayacağından doğal gaz temiz rafineri gazına ilave olarak rafineride yakıt olarak kullanılacak, böylece emisyonların azalmasına katkı sağlayacaktır. Ünitede BOTAŞ yönetmeliklerine kalorifer tipi kazan tipi ısıtıcı, basınç düşürme vanaları, eşanjör, ölçüm enstrümanları bulunacaktır. Bu ünite utilite bloğunun içinde yer alacaktır. Rafineri Doğal Gaz Sistemi şematik olarak Şekil I.2.4.’te verilmiştir. 21 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Fuel gaz K.O. Dramı Sürekli Blöf Dramı Buhar Kazanı Kazan Blöf Soğutucusu I Kazan Blöf Soğutucusu II Ara Blöf Dramı Yüksek Basınçlı Buhar Yüksek Basınçlı BFW (Kazan Besleme Suyu) Yanma kontrolü Ara Blöf Düşük Basınçlı Buhar Sürekli Blöf Yağlı Su Drenaj Sistemi Fuel Gaz Düşük Basınçlı Baca Gazı Demineralize Su Ünitesi / Soğutma Suyu Ünitesi’ne İlave Su “ Şekil I.2.3. Buhar Üretim Ünitesi Akım Şeması 22 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil I.2.4. Rafineri Doğal Gaz Sistemi 23 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Rafineri Kostik Depolama ve Tüketilen Atık Kostik Nötralizasyonu Sistemi Bu ünite freş kostik ve harcanmış kostik olmak üzere çeşitli sodyum hidroksit çözeltileri barındırmaktadır. Rafineri ünitelerinde kullanılan çeşitli kostik çözeltilerinin geri dönüşü bu üniteye olacak, bu ünitede toplama havuzunda PH ayarlaması yapılacaktır. Kostik nötralizasyonu içinde sülfürik asit kullanılacaktır. Ünitede günlük kullanım için kostik (50%wt) ve sülfürik asit (98%wt) tankı bulunacaktır. Bu tanklardan ilgili ünitelere kostik pompalanacak, ünitelerden gelen kostik çözeltisi (drainler dahil) sülfürik asit ile toplama havuzunda nötralize edilecektir. Bu işlemden sonra atık giderme ünitesine ikinci bir elleçleme için gönderilecektir. Böylece asit ve baz içeren akışkanların kontrollü şekilde rafineri arıtımı sağlanacaktır. Bu ünite, utilite bloğunun içinde yer alacaktır. Rafineri Sıcak Yağ Sistemi Rafineride bulunan ağır ürünlerin (vakum dip, dönüşmemiş yağ) ilgili tanklarında sıcak tutulması için tasarlanmıştır. Bu ünitede yağ sirkülasyon ve ısıtma için gerekli yağ tankı, fırın, eşanjör ve pompa bulunacaktır. Tanktan pompalanarak fırında ısıtılan ısıya dayanıklı ticari yağın, ilgili tanktaki ürünle ısı değiştiricide buluşarak soğuk ürünü ısıtması amaçlanmıştır. Soğuyan yağ sirkülasyon drumına gönderilecektir. Rafineri Sıcak Yağ Akış Diyagramı Şekil I.2.5.a. ve Şekil I.2.5.b.’de verilmiştir. Ticari yağ kamyonla tedarik edilecek olup, yatay silindirik günlük kullanım tankında (550D-001&2) depolanacaktır. Bu ünite vaziyet planında vakum dip ve dönüşmemiş yağ tanklarına yakın olarak görülecektir. Utilite bloğundan bağımsızdır. 24 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil I.2.5.a. Rafineri Sıcak Yağ Akış Diyagramı-1 25 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil I.2.5.b. Rafineri Sıcak Yağ Akış Diyagramı-2 26 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Atık Su Arıtma Tesisi Rafineride oluşacak atık sular Atık Su Arıtma Tesisi’nde bertaraf edilecektir. Atık sular ilk olarak fiziksel arıtıma, daha sonra kimyasal ve biyolojik arıtıma tabi tutulacaktır. Arıtma Tesisi plan ve projeleri “Atıksu Arıtma Tesisi Proje Onayı” Genelgesi kapsamında ilgili mercilere onaylatılacaktır. Atık Su Arıtma Tesisi’nin amacı fonksiyonel ve düşük maliyetli atık su giderimi yapılmasıdır. Ünite mevcut mevzuatlar ve son emniyet ve çevre koruma gereksinimlerine uygun olarak dizayn edilmiştir. Atık Su Arıtma Tesisi potansiyel olarak kirlenmiş atık suları ve yüzey sularını işleyecektir. Ünite kapasitesi 1101 ton/saat olarak dizayn edilmiştir. Ünite rafineri proseslerinden gelecek tüm sınai ve evsel atıkları ayrıca gemilerden gelecek sintine ve evsel atık suları arıtabilecektir. 26424 m3 kapasite ile kurulacak olan Star Atık Su Arıtma Tesisi 30.000 m3/gün eşik değerinin altında kaldığından Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından ÇED Yönetmeliği (Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler Listesi Ek-1) kapsamı dışında değerlendirilmiştir. Bakanlık tarafından bildirilen görüş Ek 9’da, Atıksu Arıtma Tesisi Kapasite Bilgileri Tablo I.2.3.’te, Atık Su Arıtma Tesisi Akış Şeması Şekil I.2.6.’da verilmiştir. Tablo I.2.3. Atıksu Arıtma Tesisi Kapasitesi Yağlı Su Drenaj Sistemi -Yağmur -Drenaj, vb. -Soğutma Suyu Kulesi Taşkan Suyu İskelelerden gelen yağlı yağmur suyu -İskele 1/2/3’ten gelen yağlı yağmur suyu -İskele 4’ten gelen yağlı yağmur suyu -İskele-tank alanından gelen yağlı yağmur suyu Sıyrılmış Kirli Su -Hydrocracker Ünitesinden gelen fazla su -Fenolik olmayan sıyrılmış su -Fenolik sıyrılmış su Desalter atık suyu (Ham petrol/vakum üniteleri) Evsel atık su İskelelerden gelen evsel atık su Merkaptanlı kostik Merkaptanlı kostik (Doymuş LPG Merox) Merkaptanlı kostik (Doymamış LPG Merox) COS'lu kostik (Doymamış LPG Merox) Kargo gemisi slop suları İskele sintine suyu TOPLAM TASARIM KAPASİTESİ Minimum 0 0 0 0 0 0 27 Akış (m3/sa) Normal Faaliyet Maksimum Tasarım 323 655 722 55 370 402 101 101 120 167 184 200 0 74 78 0 32 33 0 25 28 0 0 0 0 0 0 93 25 68 0 17 149,7 64,7 85 73,2 17 159 69 90 73,2 55 0 0 0 110 110 6 8 1 1 0,06 0,07 5,7 m3/sa, 3 dk 2 x gün 0,8 m3/sa, 30 dk 1 x gün 3,3 m3/sa, 30 dk 1 x 10 gün 15 15 1 1 550 1014 117 8 1 0,1 15 1 1101 1101 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Genel Drenaj Sistemi Yağlı Su Drenaj Sistemi Kontrol Havuzu İskele Slop Suları Toplama Tankları Slop Tankına Giden Yağlı Çamur Slop Tankına Giden Yağ Kargo Gemisinden Gelen Çamur Petkim Atık Yakma Tesisi Çözünmüş Hava Flotasyon Ünitesi Oluklu Levha Durdurucusu Kargo Gemisi Slop Suarı Suyu Giderilmiş Çamur Ph Ayarlama & Kimyasal Dozajlama Kargo Gemisi Sintine Suyu Biyolojik Çamurun Suyunu Ayırma Su Yağlı Çamur Sıyrılmış Kirli Su Evsel Atık Su İskelelerden Gelen Evsel Atık Su Sülfürlü Tüketilen Kostik (SRCT/URCT) Dengeleme Tankı Sülfürlü Harcanan COS Çözeltisi (URCT) Sülfürlü Tüketilen Kostik (CCR) Sülfürlü Harcanmış Kostik Denge Dramı Ph Ayarlama Ph Ayarlama Slop Tankına Giden Yağ Slop Tankına Giden Yağlı Çamur Tuzlu Atık Ph Ayarlama & Kimyasal Dozajlama Şekil I.2.6. Atıksu Arıtma Tesisi Akış Şeması 28 Biyolojik Atıksu Arıtma Paketi Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Doymamış Gaz ünitesi (UGP) Bu ünite Delayed Coker ünitesinde çıkan LPG ve yakıt gazlarının serbest kükürdünü gidermek için kurulmaktadır. Doymamışlık Delayed Coker ünitesinde sıcaklıkla kırılan zincirlerde LPG içinde çift bağlı bileşiklerin olmasından kaynaklıdır. Bu sebeple prosesi doymuş gaz ünitesine (SGP) göre farklılaşmaktadır. Doymamış LPG ürünü burada aminle yıkandıktan sonra Doymamış Merox Ünitesi’ne (URCT) giderek, kalan sülfürlerin 20 ppm’in altına düşürecek şekilde prosesine devam edilir. Yakıt gazı kükürdü giderildikten sonra Ortak Yakıt Gazı Headerı’na beslenir. Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi, Delayed Coker Ünitesi’nde gerçekleşen proses sonucunda oluşan katı petkok kütlelerinin ana depolama binasında depolanması ve kamyon yükleme istasyonuna dağıtımını sağlamak için tasarlanmıştır. Delayed Coker Ünitesi’nin nominal kapasitede çalışması durumunda günlük olarak 1978 ton petkok üretilmesi hesaplanmaktadır. Ünitenin, Delayed Coker Ünitesi ve kamyon yükleme ünitesinin yakınına konuşlandırılması planlanmıştır. Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi, genel olarak iki farklı operasyonel sisteme ve yardımcı sistemlere ayrılmıştır: • Sistem I: Petkok boyut küçültme, üniteye yükleme ve depoya taşıma, depo içerisinde petkoka şekil verme • Sistem II: Depo boşaltma ve kamyon yükleme istasyonuna taşıma • Yardımcı sistemler: Toz toplama sistemi, yıkama sistemi, elektrik sistemi, kontrol sistemi, yangınla mücadele sistemi ve tahliye sistemi Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi Akım Şeması Şekil I.2.7.’de verilmiştir. 29 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil I.2.7. Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi Akım Şeması 30 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Proje kapsamında PETKİM Aliağa Kompleksinin kuzeybatısında yer alan toplam 2.456.327,42 m²’lik alanın kullanılması planlanmaktadır. Proje alanı, PETKİM tankları ve çalılık boş araziden oluşmaktadır. Bölgenin sanayi alanı olması sebebiyle, koruma açısından önem arz eden doğal bir bitki örtüsü bulunmamaktadır. Proje alanı hafif yükseltili maksimum 50-80 m arasında değişmektedir. Arazinin ortalama yüksekliği 50 m’dir. PETKİM Tesisleri’nden ve denizden uzaklaştıkça yükseklik 80 m’ye ulaşmaktadır. Hafif eğimli bir topografyaya sahiptir. Proje alanının 557.901,72 m²’lik kısmı Orman Arazisi vasfı taşımakta olup, bu alanlar ile ilgili olarak İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nden alınan Ön İzin Taahhüt Senetleri ve Kesin İzin Taahhüt Senedi ile Teslim Tesellüm Tutanağı, Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü ve ÇED inceleme Değerlendirme Formu Ek 5’te verilmiştir. Proje alanının geri kalan kısmı ise tarla vasıflı parsel içinde değerlendirilmekte olup, Aliağa Kaymakamlığı İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından 4342 sayılı Mera Kanunu hükümlerine göre mera olarak değerlendirilmemiştir. İlçe Tarım Müdürlüğü’nün konuya ilişkin görüşü ve Tapu Senedi Ek 6’da, projeye ait Vaziyet Planı Ek 2’de verilmiştir. I.3. Faaliyet Ünitelerinde Kullanılacak Makine ve Teçhizatın Adet ve Özellikleri, Bakım ve Temizlik Çalışmaları, Bakım Onarım Periyotları Proje kapsamında depolama yardımcı ünitelerde revizyon yapılması planlanmakta olup, bu kapsamda STAR Ege Rafinerisi Projesi’ne ilave olarak yardımcı ünitelerin yapılması planlanmaktadır. Proje kapsamında ilave edilmesi planlanan üniteler aşağıda verilmiştir: Demineralize Su Ünitesi Kazan Besleme Suyu Ünitesi Buhar Üretim Ünitesi Rafineri Doğal Gaz Sistemi Rafineri Kostik Depolama ve Tüketilen Atık Kostik Nötralizasyonu Sistemi Rafineri Sıcak Yağ Sistemi Doymamış Gaz Ünitesi (UGP) Atıksu Arıtma Tesisi Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi (Depolama, Taşıma Konveyörleri, Kamyon Dolum) 31 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Proje kapsamında yukarıda belirtilen ünitelerde yer alan ekipmanlar aşağıda belirtilmiştir: Muhtelif Pompalar ve elektrik motorları (yatay, dikey, tek kademeli, çok kademeli, santrifüj pompalar) Muhtelif dozaj pompaları (pistonlu, diyaframlı vb.) Basınçlı kaplar (yatay, dikey, basınçlı ekipmanlar, reaktörler) Depolama tankları (muhtelif kapasitelerde atmosferik depolama tankları) Muhtelif ısıtıcılar (buhar kazanları) Isı değiştiricileri (havalı soğutucular Kompresörler (santrifüj, pistonlu) Filtreler (kum filtreleri, anyon-katyon filtreleri Karıştırıcılar Su soğutma kuleleri Taşıyıcılar (yatay, dikey) Hava üfleme fanları Kaldırma, iletme ekipmanları (köprü vinçler, monoray vinçler vb.) Ayrıştırıcılar Muhtelif borular, vanalar, bağlantı parçaları Projenin işletme aşamasında proje kapsamındaki ünitelerin bakım ve onarım çalışmaları yaklaşık olarak 4 yılda bir gerçekleştirilecektir. Ünitelerde yer alan ekipmanların belirli periyotlarda ve arıza durumlarında bakımları, ilgili ekipman üreticilerinin talimatlarına uygun olarak yapılacaktır. Depolama tanklarının temizliği ise programlı olarak 10 yılda bir yapılacaktır. Temizlik ve bakım çalışmalarıi sonucunda ortaya çıkan atıklar 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete ile 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” ve 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 04.09.2009 tarih ve 27339 sayılı Resmi Gazete, 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete, 30.10.2010 tarih ve 27744 sayılı Resmi Gazete ile 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda bertaraf veya geri kazanım tesislerine gönderilecektir. 32 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Bu kapsamda, rafineride oluşacak tehlikeli atıklar (tank dibi çamurları, katalistler vb.) PETKİM sahasında bulunan geçici depolama alanına gönderilecek ve lisanslı tesislerde öngörülen mevzuat çerçevesinde bertarafı sağlanacaktır. I.4. Ham Maddenin Nasıl Temin Edileceğine İlişkin Bilgiler, Hammadde Depolanmasına İlişkin Bilgiler Proje kapsamında STAR Ege Rafinerisi detay mühendislik çalışmaları aşamasında yaklaşık %2 verim artışıyla (ÇED Raporu’nda belirtilen hiçbir alet ekipman vb. husus değiştirilmeden) Rafineri’nin toplam Ham Petrol İşleme Kapasitesi 10.000.000 ton/yıl (210.000 varil/gün)’dan 10.277.400 ton/yıl (214.000 varil/gün)’a çıkacak olup, ayrıca 248.500 ton/yıl doğalgaz kullanılması planlanmaktadır. Proje kapsamında ham petrol depolama için geometrik kapasitesi toplam 691.285 m3 olan 7 adet yüzer tavanlı tank yapılması planlanmaktadır. Bu miktar rafinerinin %100 kapasitede 13 günlük ihtiyacını karşılayacak düzeydedir. Ham petrolün depolanmasında API 650, API 2000, API 2350 gibi depolama tankları için belirlenen uluslararası standartlara uyum göz önünde bulundurularak Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Toprak Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, Petrol Piyasasında Uygulanacak Teknik Kriterler Hakkında Yönetmelik, Binaların Yangıdan Korunması Hakkında Yönetmelik ve Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği gibi ulusal yönetmeliklerin gereklilikleri de yerine getirilecektir. Ünitelerde kullanılacak olan standartların listesi Ek 3’te, Tipik Depolama Tankı Planı Ek 4’te verilmiştir. Proje kapsamında ham petrolün tedariki ve taşınması işlemleri için 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan Rafineri Projesi’nde belirtildiği üzere deniz yoluyla gerçekleştirilecektir. Doğalgazın temini ise BOTAŞ Doğalgaz Hattından temin edilecek olup, konu ile ilgili gerekli izinler alınacaktır. 33 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. I.5. Depolanacak Ürünlerin Tür ve Miktarları (Günlük, Aylık, Yıllık), Özellikleri, Depolama Ünitesine Ait Bilgiler, Ürünlerin (Ara Ürünler de Dahil) Nerelere, Ne Kadar ve Nasıl Sunulacağı Proje kapsamında STAR Ege Rafinerisi detay mühendislik çalışmaları aşamasında yaklaşık %2 verim artışıyla (ÇED Raporu’nda belirtilen hiçbir alet ekipman vb. husus değiştirilmeden) Rafineri’nin toplam Ham Petrol İşleme Kapasitesi 10.000.000 ton/yıl’dan 10.277.400 ton/yıl’a çıkacak olup, ayrıca 248.500 ton/yıl doğalgaz kullanılması planlanmaktadır. Bu kapsamda STAR Ege Rafinerisi’nin toplam Nihai Ürün kapasitesi 10.312.943 ton/yıl olarak hesaplanmıştır. Rafineri’de kullanılacak hammaddeler ve ürünlere ilişkin ayrıntılı bilgiler Tablo I.5.1.’de verilmiştir. Tablo I.5.1. Rafineride Kullanılacak Hammaddeler ve Ürünler Ham Yağlar Ortalama Ağırlık Kerkük (%50) Toplam Ham Petrol Tedariği Diğer Hammadeler Doğalgaz Toplam Hammadde Tedarik ÜRÜNLER Doymamış LPG Doymuş LPG Hafif Nafta Yüksek RON Reformat Jet Yakıtı Dizel EN 590 Petrol Koku Dönüştürülmemiş Yağ Sıvı Kükürt Katı Kükürt Karışık Ksilenler Fuel-gaz Hidrojen TOPLAM ÜRÜN MİKTARI Ton/gün 14.818 14.546 29.364 Varil/gün 107.000 107.000 214.000 Ton/yıl 5.186.300 5.091.100 10.277.400 710 29,6 248.500 10.525.900 202 715 4.613 1.384 4.656 13.632 1.978 40 227 227 1205 562 26 Varil/yıl 37.450.000 37.450.000 74.900.000 70.871 250.320 1.614.649 484.370 1.629.692* 4.771.502* 691.010 14.108 79.380 79.380 421.861 196.700 9.100 10.312.943 NOT: Jet Yakıtı ve Dizel EN590 üretimleri, kerosen ve dizel karışım oranlarına göre değişiklik gösterebilir. Karışım (paçallama) durumunda üretim miktarları, Jet Yakıtı için 500.000 ton/yıl ve Dizel EN590 için 5.901.194 ton/yıl şeklinde olacaktır. STAR Rafineri tesislerinde üretimi gerçekleştirilecek ara ürünlerin satışı yapılmayacaktır. Proje kapsamında inşa edilecek olan ara ürün ve nihai ürünlerin depolanacağı tanklara ilişkin bilgiler Tablo I.1.4 ve Tablo I.1.5.’te verilmiştir. 34 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. I.6. Sahanın Bulunduğu Alandaki Trafik Durumu ile Saha İçi Trafik Yönetimi, Sahaya Ulaşım Yolu Hakkında Ayrıntılı Bilgiler, Sahaya Ulaşım Yolunun Bir Plan Üzerinde Gösterilmesi Proje kapsamında kullanılması planlanan alan, bölgenin ilgili planlarında “Sanayi Alanı” olarak işaretlenmiştir. Proje alanı yakın çevresinde yerleşim birimi bulunmamakta olup, en yakın yerleşim yaklaşık 1.750 m mesafede yer alan PETKİM Lojmanları’dır. Proje Alanının güney ve güneydoğusunda PETKİM Tesisleri, doğusunda TÜPRAŞ İzmir Rafinerisi, kuzeyinde ise gemi söküm tesisleri yer almaktadır. Proje alanına ulaşımda TÜPRAŞ Rafinerisi ile proje alanı arasında mevcut bulunan asfalt yol ve Aliağa-İzmir Devlet Karayolu kullanılacaktır. Proje alanına ulaşımda kullanılacak yol güzergahı Şekil I.6.1.’de verilmiştir. Proje kapsamında hammaddenin ve üretimi gerçekleştirilecek ürünlerin transferi çoğunlukla deniz yolu ile sağlanacaktır. : Proje Alanı : Yol Güzergahı Şekil I.6.1. Proje Alanına Ulaşımda Kullanılacak Yol Güzergahı 35 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. I.7. Proje Kapsamında Planlanan Ekonomik Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri Proje kapsamında STAR Rafineri A.Ş. tarafından yapılması planlanan ve 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan STAR Ege Rafinerisi Projesi’nde gelişen piyasa ihtiyaçlarının karşılanması, proje alanının maksimum verimde kullanılabilmesi ve daha esnek ve güvenli operasyon koşulları sağlanması amacıyla revizyon yapılması planlanmaktadır. Proje kapsamında STAR Ege Rafinerisi detay mühendislik çalışmaları aşamasında yaklaşık %2 verim artışıyla (ÇED Raporu’nda belirtilen hiçbir alet ekipman vb. husus değiştirilmeden) Rafineri’nin toplam Ham Petrol İşleme Kapasitesi 10.000.000 ton/yıl’dan 10.277.400 ton/yıl’a çıkacak olup, ayrıca 248.500 ton/yıl doğalgaz kullanılması planlanmaktadır. Bu kapsamda STAR Ege Rafinerisi’nin toplam Nihai Ürün kapasitesi 10.312.943 ton/yıl olarak hesaplanmıştır. Tesisin toplam depolama kapasitesinde yaklaşık 550.000 m³’lük bir artış sağlanması planlanmakta olup, projenin gerçekleşmesi ile tesisin toplam depolama kapasitesi 1.616.872 m³ olacaktır. Proje kapsamında 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan proje kapsamında yer alan ünitelere ilave yardımcı ünitelerin (Doymamış Gaz Ünitesi (UGP), Demineralize Su Ünitesi, Kazan Besleme Suyu Ünitesi, Buhar Üretim Ünitesi, Rafineri Doğal Gaz Sistemi, Rafineri Kostik Depolama ve Tüketilen Atık Kostik Nötralizasyonu Sistemi, Rafineri Sıcak Yağ Sistemi, Atıksu Arıtma Tesisi, Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi (Depolama, Taşıma Konveyörleri, Kamyon Dolum)) inşa edilmesi planlanmıştır. Rafineri alanında yollardan, binaların bulunduğu yerlerden ve şevlerden yağmur suların toplandığı genel drenaj hattı altyapısı yapılacaktır. Yaklaşık olarak 30.000 metrelik bir uzunluğa sahip olması beklenilmektedir. Proses üniteleri ve tank seddeleri içerisinde muhtemel yağlı su drenajları, Yağlı Su Drenaj Sistemi’nde toplanacaktır. Toplanan yağlı su, Star Atık Su Arıtma Ünitesi’nde (WWTU) arıtılarak, arıtılmış temiz su deniz drenajına verilecektir ve ayrılan yağlı atıklar ise Petkim insineratörüne aktarılacaktır. Proje kapsamında belirtilen üniteler dışında herhangi bir ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyeti planlanmamıştır. 36 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. I.8. Projenin Yer ve Teknoloji Alternatifleri, Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları Alanın Coğrafik Şekli, Coğrafi Tanımlanması (Memleket Koordinatları-Coğrafi Koordinatlar) Projenin teknik anlatımı ve teknolojisi Bölüm I.1.-Bölüm I.4.’te detaylı olarak verilmiştir. Arz talep doğrultusunda en uygun projelendirmenin yapıldığı düşünülmekte olup, ihtiyaca binaen uygulanacak teknolojide iyileştirme çalışmaları yapılabilecektir. Bunun yanında proje kapsamında yürürlükte bulunan mevzuata uygun hareket edilecek, insan ve çevre sağlığı açısından en uygun yöntem ve teknolojiler uygulanacak ve gerekli tedbirler alınacaktır. Projenin alternatifleri; yer, teknoloji ve alınacak önlemler olmak üzere incelenmiştir. Tesiste uygulanacak teknolojik ve alınacak önlemler kapsamında ekonomik ve çevresel açıdan en uygun olan yöntemler tercih edilmiştir. Faaliyet kapsamında projelendirme çalışmaları yapılan ve konu ile ilgili olarak ÇED Olumlu Kararı alınan projede revizyon planlanması ve PETKİM Tesisleri’nin konumu dikkate alınarak faaliyet yeri, tek alternatif olarak değerlendirilmiştir. Proje alanı, İzmir İli, Aliağa İlçesi, Arap Çiftliği Mevkii K17.b3.1c pafta 6310, 1732,1733, 1734, 1735, 1736, 1740, 1741, 1742, 1743, 1744 numaralı parseller içinde yer almakta olup, toplam 2.456.327,42 m²’dir. Proje alanının 1.898.425,697 m²’lik kısmı tarla vasıflı parsel içinde kalmakta olup, bu alanın mülkiyeti Petkim Petrokimya A.Ş.’ye aittir. Aliağa Kaymakamlığı İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından 4342 sayılı Mera Kanunu hükümlerine göre mera olarak değerlendirilmemiştir. İlçe Tarım Müdürlüğü’nün konuya ilişkin görüşü ve Tapu Senedi Ek 6’da verilmiştir. Proje alanının kalan kısmı ise kısmı Orman Arazisi vasfı taşımakta olup, bu alanlar ile ilgili olarak İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nden alınan Ön İzin Taahhüt Senetleri ve Kesin İzin Taahhüt Senedi ile Teslim Tesellüm Tutanağı, Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü ve ÇED İnceleme Değerlendirme Formu Ek 5’te verilmiştir. İzmir'in bir ilçesi olan Aliağa, Ege Denizi'nin kıyısında yer alır. İlçe; güneydoğusunda Dumanlı Dağı ve kuzeydoğusuna düşen Yunt Dağı ile çevrelenmiş olup batısında Ege Denizi bulunmaktadır. 37 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. İlçe, 38 Derece 56 Kuzey, 37 Derece güney enlemleri ile 26 derece 53 Dakika Batı, 27 Derece 10 Dakika Doğu boylamları arasında yer alır. Aliağa, uygulanan İmar Planları ve konut politikalarından dolayı, önceleri Kuzey/Güney yönünde genişlerken, son yıllarda Doğu yönünde genişlemeye başlamış; yeni konut alanları bu yönde konuşlanmaktadır. Aliağa'nın yüzölçümü 393 km²’dir. İzmir- Çanakkale karayolu kentin içinden geçmekte ve çift gidiş-gelişe sahip olan bu karayolu ile İlçe’den İzmir'e 45 dakikada ulaşılmaktadır. İzmir'in Sanayi İlçesi Aliağa; doğusunda Manisa, kuzeyinde Bergama, güneyinde Menemen, güneybatısında Foça'ya komşudur. Proje alanı mevcut PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. Aliağa Kompleksi sınırları içerisinde yer almakta olup, güney ve güneydoğu sınırında PETKİM tesisleri, kuzeydoğu sınırında ise TÜPRAŞ tesisleri bulunmaktadır. Batısında ve güneyinde ise PETKİM’e ait araziler bulunmaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim birimleri yaklaşık 1750 m mesafede yer alan PETKİM Lojmanları ve yaklaşık 2.200 m mesafede yer alan Atatürk Mahallesi’dir. Proje alanı koordinatları Tablo I.8.1.’de, Proje Alanının Ülke ve Bölge İçindeki Yeri Şekil II.2.1.’de, Uydu Görüntüleri Şekil II.2.2. ve Şekil II.2.3.’te, proje kapsamında kullanılması planlanan alana ait fotoğraflar Şekil II.2.4. ve Şekil II.2.5.’te, proje alanını gösterir Vaziyet Planı Ek 2’de, 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek 7’de, proje alanını kapsayan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planları ile 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planları Ek 8’de verilmiştir. Tablo I.8.1. Proje Alanı Koordinatları Nokta No 1 2 3 P41 P40 P39 P38 P37 P36 P35 P34 P33 P32 P31 P30 P29 UTM Koordinatları (ED50) Y 493515,53 493549,91 493605,52 493673,60 493788,50 493793,20 493798,03 493803,28 493808,92 493814,95 493821,39 493828,19 493835,37 493842,92 493850,83 493859,09 Coğrafik Koordinatları (WGS84) X 4296326,35 4296278,13 4296169,16 4296023,27 4295670,02 4295656,27 4295643,50 4295630,91 4295618,50 4295606,28 4295594,26 4295582,44 4295570,85 4295559,50 4295548,39 4295537,54 38 Enlem 38,8140740 38,8136397 38,8126581 38,8113439 38,8081614 38,8080375 38,8079225 38,8078091 38,8076973 38,8075872 38,8074789 38,8073725 38,8072681 38,8071658 38,8070658 38,8069681 Boylam 26,9247595 26,9251559 26,9257974 26,9265829 26,9279096 26,9279638 26,9280196 26,9280801 26,9281452 26,9282148 26,9282890 26,9283675 26,9284503 26,9285373 26,9286285 26,9287238 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Nokta No P28 P27 P26 P25 P24 P23 P22 P21 P20 P19 P18 P17 P16 P15 P14 P13 P12 P11 P10 P9 P8 P7 P6 P5 P4 P3 P2 P1 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 UTM Koordinatları (ED50) Y 493867,70 493876,64 493885,91 493895,49 493905,37 493915,56 493926,02 493936,76 493947,77 493958,87 494230,50 494236,32 494241,67 494246,80 494251,69 494256,34 494260,72 494264,83 494268,66 494272,19 494275,42 494278,34 494280,94 494283,21 494285,15 494286,75 494288,00 494288,92 494289,50 494296,59 494321,21 494323,51 494325,19 494325,79 494327,04 494328,86 494331,22 494334,13 494337,55 494341,45 494345,80 494350,57 494355,26 494440,49 494443,59 494443,59 494220,00 494216,94 493672,18 493553,14 493422,02 493345,33 493328,60 493329,82 493344,51 Coğrafik Koordinatları (WGS84) X 4295526,97 4295516,68 4295506,67 4295496,97 4295487,58 4295478,51 4295469,78 4295461,38 4295453,33 4295445,75 4295266,49 4295262,44 4295258,27 4295253,84 4295249,15 4295244,22 4295239,05 4295233,66 4295228,07 4295222,28 4295216,32 4295210,21 4295203,94 4295197,56 4295191,07 4295184,48 4295177,82 4295171,10 4295164,03 4295041,17 4294626,17 4294573,84 4294544,85 4294539,01 4294532,71 4294526,55 4294520,58 4294514,85 4294509,41 4294504,30 4294499,57 4294495,26 4294491,74 4294433,66 4294431,71 4294414,76 4294414,76 4294413,07 4293541,28 4293379,94 4293202,22 4293100,20 4293055,31 4293004,59 4292972,37 39 Enlem 38,8068729 38,8067802 38,8066901 38,8066027 38,8065182 38,8064365 38,8063579 38,8062823 38,8062098 38,8061416 38,8045280 38,8044915 38,8044540 38,8044141 38,8043719 38,8043275 38,8042809 38,8042324 38,8041820 38,8041299 38,8040762 38,8040211 38,8039647 38,8039072 38,8038487 38,8037893 38,8037293 38,8036688 38,8036051 38,8024979 38,7987583 38,7982867 38,7980255 38,7979729 38,7979161 38,7978606 38,7978068 38,7977552 38,7977062 38,7976602 38,7976176 38,7975788 38,7975471 38,7970242 38,7970067 38,7968539 38,7968525 38,7968372 38,7889772 38,7875224 38,7859199 38,7850000 38,7845953 38,7841382 38,7838480 Boylam 26,9288230 26,9289261 26,9290329 26,9291433 26,9292572 26,9293746 26,9294952 26,9296190 26,9297458 26,9298737 26,9330036 26,9330707 26,9331323 26,9331914 26,9332478 26,9333014 26,9333519 26,9333993 26,9334434 26,9334841 26,9335214 26,9335550 26,9335850 26,9336112 26,9336336 26,9336521 26,9336666 26,9336772 26,9336840 26,9337666 26,9340536 26,9340806 26,9341001 26,9341071 26,9341215 26,9341425 26,9341698 26,9342033 26,9342428 26,9342877 26,9343379 26,9343928 26,9344468 26,9354288 26,9354645 26,9354646 26,9328899 26,9328547 26,9265896 26,9252204 26,9237124 26,9228304 26,9226382 26,9226528 26,9228222 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Nokta No 70 148 149 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 UTM Koordinatları (ED50) Y 493344,37 493344,15 493344,66 493344,12 493321,79 493310,22 493296,16 493285,19 493258,96 493237,42 493218,93 493204,46 493208,07 493200,62 493186,64 493177,83 493175,15 493152,42 493135,75 493118,61 493118,28 493107,06 493109,78 493080,89 493026,14 493012,00 492990,96 492972,05 492916,33 492898,72 492853,51 492862,98 492852,14 492823,69 492810,10 492794,24 492818,32 492822,93 492779,10 492767,95 492757,22 492723,79 492700,25 492669,92 492613,95 492617,61 492601,80 492593,55 492573,13 492573,93 492572,14 492569,19 492566,69 492559,36 492556,47 Coğrafik Koordinatları (WGS84) X 4292954,12 4292943,33 4292931,66 4292862,80 4292802,38 4292836,23 4292834,48 4292840,65 4292854,24 4292883,43 4292879,42 4292891,96 4292908,62 4292924,60 4292939,49 4292942,28 4292958,82 4292972,93 4292970,26 4292986,30 4293005,55 4293038,56 4293069,34 4293108,28 4293114,44 4293112,21 4293131,30 4293165,49 4293201,26 4293166,64 4293212,29 4293227,62 4293314,10 4293302,11 4293326,75 4293347,45 4293378,09 4293383,95 4293391,72 4293419,03 4293427,93 4293540,13 4293570,52 4293601,53 4293708,77 4293740,22 4293766,16 4293811,46 4293851,05 4293870,88 4293886,78 4293897,58 4293900,78 4293904,45 4293907,81 40 Enlem 38,7836835 38,7835863 38,7834811 38,7828606 38,7823159 38,7826209 38,7826050 38,7826605 38,7827828 38,7830457 38,7830094 38,7831223 38,7832725 38,7834164 38,7835505 38,7835756 38,7837246 38,7838516 38,7838274 38,7839718 38,7841453 38,7844426 38,7847200 38,7850707 38,7851258 38,7851056 38,7852775 38,7855854 38,7859073 38,7855952 38,7860062 38,7861444 38,7869237 38,7868154 38,7870373 38,7872237 38,7875000 38,7875529 38,7876225 38,7878686 38,7879487 38,7889595 38,7892332 38,7895124 38,7904783 38,7907617 38,7909954 38,7914035 38,7917601 38,7919388 38,7920821 38,7921794 38,7922082 38,7922412 38,7922715 Boylam 26,9228208 26,9228184 26,9228243 26,9228188 26,9225623 26,9224288 26,9222669 26,9221405 26,9218384 26,9215901 26,9213773 26,9212105 26,9212520 26,9211660 26,9210049 26,9209034 26,9208724 26,9206106 26,9204187 26,9202212 26,9202172 26,9200877 26,9201187 26,9197857 26,9191553 26,9189925 26,9187500 26,9185319 26,9178900 26,9176876 26,9171666 26,9172755 26,9171498 26,9168223 26,9166656 26,9164828 26,9167597 26,9168127 26,9163080 26,9161793 26,9160557 26,9156696 26,9153982 26,9150486 26,9144030 26,9144448 26,9142625 26,9141670 26,9139315 26,9139405 26,9139197 26,9138856 26,9138568 26,9137724 26,9137390 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Nokta No 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 UTM Koordinatları (ED50) Y 492549,31 492517,01 492514,66 492550,84 492560,37 492591,18 492658,85 492702,62 492709,97 492845,23 493003,39 493099,29 493111,42 493185,12 493312,26 493308,06 493288,63 493301,29 493323,00 493219,38 493219,53 493409,52 493540,78 493334,71 493499,78 Coğrafik Koordinatları (WGS84) X 4293924,09 4293944,84 4293947,91 4293959,38 4293962,42 4293972,19 4293978,86 4293993,82 4293973,05 4293867,85 4293887,85 4293934,21 4294000,60 4294115,44 4294171,84 4294219,47 4294261,49 4294543,22 4294603,75 4294876,21 4295182,23 4295325,24 4295483,10 4296078,54 4296187,36 Enlem 38,7924181 38,7926048 38,7926325 38,7927362 38,7927636 38,7928519 38,7929126 38,7930478 38,7928607 38,7919138 38,7920953 38,7925138 38,7931122 38,7941477 38,7946569 38,7950861 38,7954646 38,7980036 38,7985492 38,8010037 38,8037614 38,8050516 38,8064752 38,8118395 38,8128214 Boylam 26,9136564 26,9132842 26,9132572 26,9136736 26,9137834 26,9141380 26,9149171 26,9154210 26,9155059 26,9170644 26,9188854 26,9199892 26,9201282 26,9209757 26,9224392 26,9223904 26,9221662 26,9223092 26,9225586 26,9213627 26,9213614 26,9235481 26,9250583 26,9226791 26,9245794 I.9. Proje ile İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması, Alınmış ve Alınacak İzinler, Belgeler, Projeye İlişkin Politik, Yasal ve İdari Çerçeve STAR Rafineri A.Ş. tarafından İzmir Aliağa’da PETKİM Yarımadası üzerinde 10 milyon ton/yıl ham petrol işleme kapasiteli STAR Ege Rafinerisi’nin gerçekleştirilmesi planlanmış olup, proje için ÇED Raporu hazırlanmış (SOCAR & TURCAS Ege Rafinerisi Nihai ÇED Raporu) ve mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınmıştır (Ek 1). STAR Ege Rafinerisi Projesi kapsamında Aliağa Belediyesi’nden gerekli izinler alınarak hafriyat çalışmalarına başlanmış olup, alınan izinler Ek 9’da verilmiştir. 41 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. STAR Rafineri A.Ş.’nin arazisinin de içinde olduğu alan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü tarafından “Özel Proje Alanı” olarak ilan edilmiştir (Ek 9). Bu itibarla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü’nden Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Ek 10 ve Ek 12/C tablolarında belirtilen asgari emniyet mesafesi şartı aranmadan yapı ve tesis yapılabileceği hususunda yazı alınmıştır (Ek 9). Bunun yanında Petkim Petrokimya Holding A.Ş. Aliağa Kompleksi çevresini kapsayan Özel Güvenlik Bölgesi sınırlarına ilişkin kararlar Ek 9’da verilmiştir. STAR Rafineri A.Ş. tarafından Enerji Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan 49 yıllık Rafinerici Lisansı alınmış olup, Lisans Belgesi ve Ekleri Ek 9’da verilmiştir. Ayrıca proje alanı çevresinde bırakılması gereken sağlık koruma bandı mesafesi ile ilgili olarak İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı’ndan görüş alınmıştır (Ek 9). Görüş yazısında Rafineri alanının Petkim Petrokimya tesisine komşu kısımlarında 20 metre, diğer her yönden 25 metre mesafenin sağlık koruma bandı olarak bırakılması öngörülmüştür. Proje kapsamında inşaat çalışmalarına başlamadan önce ilgili kurum ve kuruluşlardan gerekli izinler alınacaktır. 42 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. BÖLÜM II: PROJE YERİ VE ETKİ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ II.1. Proje Yerinin; İlgili Valilik veya Belediye Tarafından Doğruluğu Onanmış Olan, Lejand ve Plan Notlarının da Yer Aldığı, Onanlı Çevre Düzeni Planı, Nazım İmar Planı, Uygulama İmar Planı, (1/25000, 1/5000, 1/1000 Ölçekli Yürürlükte Bulunan Planlar) Üzerinde İşaretlenerek Gösterilmesi, Sağlık Koruma Bandının Bu Planlarda Gösterilmesi, (Planların Aslı Gibidir Onaylı Şekilde Rapor Ekinde Yer Alması) Konuya İlişkin Açıklamaların Rapor Metninde de Yer Alması Proje alanı mevcut PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. Aliağa Kompleksi sınırları içerisinde yer almakta olup, güney ve güneydoğu sınırında PETKİM tesisleri, kuzeydoğu sınırında TÜPRAŞ Tesisleri, kuzeyinde ise gemi söküm tesisleri bulunmaktadır. Batısında ve güneyinde ise PETKİM’e ait araziler bulunmaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim birimleri yaklaşık 1750 m mesafede yer alan PETKİM Lojmanları ve yaklaşık 2.200 m mesafede yer alan Atatürk Mahallesi’dir. STAR Rafineri A.Ş.’nin arazisinin de içinde olduğu alan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü tarafından “Özel Proje Alanı” olarak ilan edilmiştir (Ek 9). Proje alanı koordinatları Tablo I.8.1.’de, Proje Alanının Ülke ve Bölge İçindeki Yeri Şekil II.2.1.’de, Uydu Görüntüleri Şekil II.2.2. ve Şekil II.2.3.’te, proje kapsamında kullanılması planlanan alana ait fotoğraflar Şekil II.2.4. ve Şekil II.2.5.’te, proje alanını gösterir Vaziyet Planı Ek 2’de, 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek 7’de, proje alanını kapsayan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planları ile 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planları Ek 8’de verilmiştir. 43 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. II.2. Proje Sahası Yakın Çevresinde Bulunan Sanayi ve Yerleşimlerin Harita Üzerinde Gösterilmesi, Mesafelerin Belirtilmesi, En Yakın Yerleşim Birimine Uzaklık, Yer Bulduru Haritası Proje Alanı ve Çevresinin Panaromik Fotoğrafları Proje alanı mevcut PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. Aliağa Kompleksi sınırları içerisinde yer almakta olup, güney ve güneydoğu sınırında PETKİM tesisleri, kuzeydoğu sınırında ise TÜPRAŞ tesisleri bulunmaktadır. Batısında ve güneyinde ise PETKİM’e ait araziler bulunmaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim birimleri yaklaşık 1750 m mesafede yer alan PETKİM Lojmanları ve yaklaşık 2.200 m mesafede yer alan Atatürk Mahallesi’dir. Proje Alanının Ülke ve Bölge İçindeki Yeri Şekil II.2.1.’de, Uydu Görüntüleri Şekil II.2.2. ve Şekil II.2.3.’te, proje kapsamında kullanılması planlanan alana ait fotoğraflar Şekil II.2.4. ve Şekil II.2.5.’te, proje alanını gösterir Vaziyet Planı Ek 2’de, 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek 7’de, proje alanını kapsayan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planları ile 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planları Ek 8’de verilmiştir. 44 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. PROJE ALANI Şekil II.2.1. Proje Alanının Ülke ve Bölge İçindeki Konumu 45 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. PROJE ALANI PROJE ALANI Şekil II.2.2. Proje Alanını ve Çevresini Gösteren Uydu Görüntüleri 46 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. PROJE ALANI Şekil II.2.3. Proje Alanını ve Çevresini Gösteren Uydu Görüntüsü 47 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.2.4. Proje Alanı ve Çevresini Gösterir Fotoğraflar 48 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.2.5. Proje Alanı Fotoğrafları 49 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. II.3. Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Mevcut Arazi Kullanımını Değerlendirebilmek Amacı ile Yeraltı Sularını, Yerüstü Sularını, Deprem Kuşaklarını, Jeolojik Yapıyı, Köy Yerleşik Alanlarını, Ulaşım Ağını, Enerji Nakil Hatlarını, Arazi Kabiliyetini ve Faaliyet Alanının Yakın Çevresinde Faaliyetlerine Devam Etmekte Olan Diğer Kullanımların Yerlerine İlişkin Verileri Gösterir Bilgilerin 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Üzerine İşlenmesi, (Bu Haritada Üzerinde Dere Yatakları da Renkli Gösterilmelidir), Proje Alanının Harita Üzerinde Gösterilerek Açıklanması Proje alanı mevcut PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. Aliağa Kompleksi sınırları içerisinde yer almakta olup, güney ve güneydoğu sınırında PETKİM tesisleri, kuzeydoğu sınırında ise TÜPRAŞ tesisleri bulunmaktadır. Batısında ve güneyinde ise PETKİM’e ait araziler bulunmaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim birimleri yaklaşık 1750 m mesafede yer alan PETKİM Lojmanları ve yaklaşık 2.200 m mesafede yer alan Atatürk Mahallesi’dir. STAR Rafineri A.Ş.’nin arazisinin de içinde olduğu alan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü tarafından “Özel Proje Alanı” olarak ilan edilmiştir (Ek 9). Proje alanı koordinatları Tablo I.8.1.’de, Proje Alanının Ülke ve Bölge İçindeki Yeri Şekil II.2.1.’de, Uydu Görüntüleri Şekil II.2.2. ve Şekil II.2.3.’te, proje kapsamında kullanılması planlanan alana ait fotoğraflar Şekil II.2.4. ve Şekil II.2.5.’te, proje alanını gösterir Vaziyet Planı Ek 2’de, 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek 7’de, proje alanını kapsayan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planları ile 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planları Ek 8’de verilmiştir. 50 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. II.4. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün İdari ve Sosyal Ünitelerin, Teknik Altyapı Ünitelerinin, Diğer Ünitelerin Proje Alanı İçindeki Konumlarının Vaziyet Planı Üzerinde Gösterimi, –Tesis İçi Makine, Ünite, Tank vb.nin Yerleşim Planı Üzerinde Gösterilmesi-, Bunlar İçin Belirlenen Kapalı ve Açık Alan Büyüklükleri, Binaların Kat Adetleri ve Yükseklikleri) Proje kapsamında 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan STAR Ege Rafinerisi Projesi’nde revizyon yapılması planlanmaktadır. Revize proje kapsamında 63 adet tank (61 adet hidrokarbon depolama tankı, 2 adet yangın suyu tankı) ile birlikte yardımcı ünitelerin (Doymamış Gaz Ünitesi (UGP), Demineralize Su Ünitesi, Kazan Besleme Suyu Ünitesi, Buhar Üretim Ünitesi, Rafineri Doğal Gaz Sistemi, Rafineri Kostik Depolama ve Tüketilen Atık Kostik Nötralizasyonu Sistemi, Rafineri Sıcak Yağ Sistemi, Atıksu Arıtma Tesisi, Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi (Depolama, Taşıma Konveyörleri, Kamyon Dolum)) inşa edilmesi planlanmıştır. Proje alanının yaklaşık 27.000 m²’lik kısmında üretim birimleri ve yardımcı ve sosyal ünitelerin yer alması planlanmaktadır. Proje kapsamında rafineri tesislerine ilave edilmesi planlanan üniteler ile birlikte Rafineri Üniteleri ve ortalama alan miktarları Tablo II.4.1.’de, proje kapsamında inşa edilecek tanklara tasarım bilgileri Tablo I.2.1.’de verilmiştir. Tablo II.4.1. Rafineri Üniteleri ve Öngörülen Alanları Ünite Adı Ham Petrol/Vakum Üniteleri Doymuş Gaz Ünitesi Nafta Hydrotreater Ünitesi Kero Hydrotreater Dizel Hydrotreater Ünitesi Hyrocracker CCR Delayed Coker Doymamış Gaz Ünitesi Amin İşleme Ünitesi Kirli Su Geri Kazanım Ünitesi Kükürt Geri Kazanım Ünitesi Atıksu Arıtma Ünitesi Hidrojen Ünitesi İtfaiye Binası Rafineri Sıcak Yağ Sistemi Soğutma Suyu Sistemi Sülfür Yükleme Alanı En (m) Boy (m) Alan (m²) 185 50 60 71 95 143 97.5 205 160 97,7 97,5 125 232.5 145 37.925 8.000 5900 7.000 11.900 33.200 14.100 220 165 37.000 104 123 12.790 130 110 100 74 25 123 50 123 270 125 108 56 40 113 16.000 29.700 12.500 8.000 1.400 4.920 5.650 51 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Ünite Adı Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi Rafineri Doğal Gaz Sistemi Ekipman Havası/Proses Havası Üniteleri Yoğuşturma Ünitesi Rafineri Kostik Depolama ve Tüketilen Atık Kostik Nötralizasyonu Sistemi Demineralize su ünitesi/Kazan besleme suyu ünitesi/Buhar üretim ünitesi En (m) Boy (m) Alan (m²) 75 145 10.875 58 123 7134 Rafineri alanında üretim birimlerine ilave olarak yaklaşık 16.850 m²’lik alanda, tesisin ve işçilerin ihtiyaçlarının karşılanacağı idari bina, kantin, ilk yardım birimi vb. binalar tesis edilecektir. Proje kapsamında kurulacak tüm tesislere ve yapılara ilişkin yer planlamasında “Karayolu Kenarında Yapılacak ve Açılacak Tesisler Hakkında Yönetmelik” hükümlerine ve Karayolu Kamulaştırma Sınır çekme paylarına uyulacaktır. Ayrıca yollardan, binaların bulunduğu yerlerden ve şevlerden yağmur sularının toplandığı genel drenaj hattı altyapısı yapılacak olup, bu hattın yaklaşık 30.000 metre uzunluğa sahip olması beklenmektedir. Yukarıda açıklanan üretim birimleri ile tankların yerleşimlerini gösteren Rafineri Vaziyet Planı Ek 2’de verilmiştir. II.5. Jeolojik Özellikler (Bölgenin ve Proje Sahasının Jeolojik ve Zemin Özellikleri, Proje Alanının Ölçekli Tesis Planları Üzerine İşlenmesi, Jeolojik/Jeoteknik Etüd Raporu, Stratigrafik Kesiti -Rapora Atıflarda Bulunularak Proje Alanı Özellikleri Anlatılmalıdır- Sahanın Olası Bir Deprem Riski Altında Zemin ve Kaya Mekaniğine İlişkin Özellikleri, Gerekli Mühendislik Özellikleri Bu bölüm hazırlanırken Ege Temel Sondajcılık Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti. tarafından hazırlanmış olan Socar&Turcas Ege Rafinerisi (STAR) Projesi Zemin Etüt Raporu’ndan (Aralık 2010) faydalanılmıştır (Ek 10). Bu rapora ait onay yazısı ve rapor onayı Ek 10’da verilmiştir. 52 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Bölgesel Jeoloji Çalışma alanı ve civarının jeolojisi hakkında burada verilen özet bilgi Genç ve Yılmaz (2000) ile Eşder ve diğ.(1991) çalışmalarından derlenmiştir. Bölgede en altta allokton Üst Kretase yaşlı İzmir Flişi bulunmaktadır ve yeşil şist fasiyesi koşullarında metamorfizmaya uğramış rekristalize ekzotik kireçtaşı bloklu epiklastik karakterde şist ve metakumtaşı ardalanmasından oluşmaktadır. Bunun üzerine uyumsuz olarak Alt Miyosen yaşlı Soma Formasyonu (Ts) çökelmiştir. Altta kalın tabakalanmalı, sarımsı, boz, bej renkli killi kireçtaşı, marn, çamurtaşı, kumtaşı, silttaşı, ince kireçtaşı, tüfit ardalanması şeklindedir. Soma Formasyonu'nun en üst düzeylerinde tüfit ve çeşitli volkanoklastikler daha sık ardalanmakta olup, volkanosedimanter bir karakter göstermektedir (Eşder ve diğ., 1991). Aliağa yöresinde Alt Miyosen'de gölsel fasiyeste olan çökel ortamı daha sonra volkanosedimanter bir çökel ortamına dönüşmektedir. Soma Formasyonu üzerine açısal diskordansla Aliağa Volkanitleri gelmektedir. Soma Formasyonu’nun ortalama kalınlığı 1800 m olarak tahmin edilmektedir. Orta Miyosen'de bölge genellikle kara halinde olup, zaman zaman derinliği çok az olan sığ sularla kaplanmıştır. Bu süreç içersinde andezit lavları ile ara katkılı piroklastikler oluşmuştur. Bunlar Aliağa piroklastikleri (Tap) olarak adlandırılmıştır (Eşder ve diğ., 1991). Tüfler genellikle volkanik parçaları kapsamakta ve piroksen andezitler yer yer dayk şeklinde görülmektedir. Aliağa piroklastiklerinden derlenen örneklerde yapılan petrografik çalışmalar sonucunda eksplosiv faza ait kayalar, asidik tüf, silisleşmiş tüf, ayrışmış tüf, piroklastik kaya, altere olmuş piroklastik kaya adları verilmiştir. Ekstrüsiv fazda ise Aliğa piroklastiklerinin bazı düzeylerinde piroksen andezit ve perlit gibi lav akıntılarından oluşan volkanitlerde bulunmaktadır. Kalınlıkları 350 m dolayındadır. Orta Miyosen yaşlı çökel kayaları, Alt Miyosen yaşlı Soma Formasyonu'nun üzerindeki eksplosiv evreye ait proklastikler ile ekstrüsiv evreye ait volkanitler arasında yeralmaktadır. Bunlar Çamdağ kireçtaşları (Tç. Kçt) olarak incelenmişlerdir (Eşder ve diğ., 1991). Gri krem renkli, fosilli ve kalın tabakalıdırlar. Kalınlığı jeolojik kesitlere dayanarak 125-150 metre olarak verilmiştir. Çamdağ kireçtaşlarının alt dokanağı tüf, tüfit ve ince kireçtaşı tabakalarının ardalanmasından oluşmakta, doğrudan Aliağa piroklastiklerinin üst düzeylerinde yer almaktadır. 53 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Üste doğru daha çok lagüner ortamı karakterize eden orta ve kalın tabakalanmalı, yeknesak bir istif görünümündedir. Orta Miyosen yaşlı Aliağa piroklastikleri (Tap) üzerine gelen ve Üst Miyosen olarak ya verilen Hatundere dasitleri (Tdst), Sarıkaya riyolitleri (Tryl), Bozdivlit bazaltik andezitleri (Tba) ve Dumanlıda andezitleri (Tand), Aliağa Volkanitleri'nin en önemli volkanik kayalarıdır. Sialik kökenli, kalkalkelin karakterdeki bu volkanitler, Aliağa piroklastikleri üzerinde kısa ve kalın lav akıntıları şeklinde yer almaktadır. Bunlardan ilk oluşan ve geniş alanlar kaplayan Hatundere dasitleridir. Hatundere dasitlerinin, Çamdağ kireçtaşları (Tç, Kçt) üzerinde yer aldığı bir durum belirlenememiştir (Eşder ve diğ., 1991). Bu durum, daha yaşlı Çamdağ kireçtaşlarının volkanik etkinlikten uzakta çökeldiği şklinde yorumlanmıştır. Hatundere dasitleri, Dasit mostraları, koyu gri, siyahın tonlarında renklere sahip olup, kahverengi renklerde de görülmektedir. Bunlar üzerinde yer alan andezitlerden daha serttir ve birçok yerde hidrotermal alterasyona uğramıştır. Bu tür lavlar, değişik doğrultular üzerinde yer alan volkanik merkezlerden çıkarak geniş bir alana yayılmışlardır (Eşder ve diğ., 1991). Hatundere dasitlerinin oluşumundan sonra volkanizmada bir duraksama olmuş ve süreç içerisinde bölgede bir erozyon oluşmuştur. Dasitlerin volkanik yamaçlar üzerindeki kalınlığı 75-300 metre arasında değişmekte olup, erozyondan önceki kalınlığı 750 m civarındadır. Hatundere dasitlerinden sonra sınırlı olarak tektonik gidişler üzerinde asit volkanik karakterde Sarıkaya Riyolitleri (Tryl) oluşmuştur. Bu volkanitler, kısa, kalın lav akıntısı ve dayk girdileri şeklinde mostralar vermektedir. Bordo-kahverengi tonlarda olup, yer yer çok sert ve masif bir yapıdadırlar. Ortalama kalınlık 100 m olarak tahmin edilmiştir (Eşder ve diğ., 1991). Riyolit lav akıntıları ile riyolit dayk girmelerinin oluşum evreleri farklıdır. KD-GB doğrultulu tektonik gidişler üzerinde oluşmuş, altındaki ve üstündeki diğer volkanitlerden morfolojik, kimyasal ve petrografik yönden farklı olan, siyah renkli ve soğuma sütunları ile bazaltlara benzeyen volkanik kayalar, Eşder ve diğ. (1991) tarafından Bozdivlit Bazaltik Andezitleri (Tba) olarak adlandırılmıştır. Kalınlıklarının 125-150 m civarında olduğu tahmin edilmektedir. Bunların üzerlerinde, lav boşalımı öncesi, eksplosiv evrenin ürünü olan ve lav çıkış merkezlerine yakın yarılımlar boyunca görülen tüf çimento içerisinde blok boyutuna varan köşeli çakıllardan oluşan aglomera (Tagl) gelmektedir. 54 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Volkanizmanın türü ve şiddetine bağlı olarak, kalınlıkları 50-100 m arasında değişmektedir. Dumanlıdağ andezitleri (Tand), bölgenin genel tektonik yapısına bağlı olarak belli yarık ve faylardan çıkan lav akıntılarından oluşmuştur (Eşder ve diğ., 1991). Bu volkanitler, trakiandezit, andezit cinsi kayalardır. Aşınmaya karşı daha dayanıklı olduklarından topoğrafik yükseltileri oluşturmuşlardır. Bunlar, dayk girmesi şeklinde Aliağa piroklastiklerini, Hatundere dasitlerini ve Bozdivlit bazaltik andezitlerini katederek veya kalın lav dilleri halinde onların üzerlerine akmışlardır. Alkalen volkanizmanın ürünü en son bazik volkanitler Top Tepe Bazaltları (Tp) olarak adlandırılmıştır. Kuvaterner, alüvyonlar ile yamaç molozlarından oluşmuştur. Vadilerde geniş alüvyon düzlükleri bulunmaktadır. Alüvyonu oluşturan kayaların büyük çoğunluğu, akarsu ve derelerin taşıdığı volkanik çakıl ve bloklardan oluşmaktadır. Yamaç molozları ise volkanik yükseltilerin çevresinde gelişen volkanik bloklardan oluşmaktadır (Eşder ve diğ., 1991). Faaliyet alanı ve yakın çevresine ait 1/25.000 ölçekli jeoloji haritası Ek 10’da, stratigrafik kolon kesit ise Şekil II.5.1.’de verilmiştir. 55 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.5.1. İzmir Çevresinin Genelleştirilmiş Statigraifk Kolon Kesiti (Eşder ve Diğerleri, 1991) 56 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. İnceleme Alanının Jeolojisi İnceleme alanında; yüzeyde dolgu tabakası ve yer yer bitkisel toprak tabakası, devamında genel olarak araştırma derinliği boyunca tüf biriminin yer aldığı belirlenmiştir. Ayrıca arazinin güney batı kesiminde andezit birimi, güney kesiminde kiltaşı birimi ve kuzey kesiminde ise kireçtaşı birimi yer yer gözlenmiştir. Arazi Çalışmaları ve Deneyler Sondaj Kuyuları İnceleme alanında sondaj konumları lokasyon planında verilen (Ek 10) 27 adet (BH1/BH13, PZ1/PZ9, DH1/DH4 ve CH1) 30,00 m ile 45,00 m arasında değişen derinliklerde olmak üzere toplam 861,00 m derinliğinde karotlu, 2 adet (1 bis ve 1 ter) 42,00 m derinliğinde olmak üzere toplam 84,00 m derinliğinde karotsuz sondaj çalışması yapılmıştır. 27 adet karotlu sondaj kuyusunda sondajlar sırasında standart penetrasyon deneyleri yapılmış olup, sondaj logları Ek 10’da, sondaj çalışmalarına ait sondaj özet tablosu Tablo II.5.1.’de sunulmuştur. Tablo II.5.1. Sondaj Özet Tablosu Sıra Sondaj No No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 BH-1 BH-2 BH-3 BH-4 BH-5 BH-6 BH-7 BH-8 BH-9 BH-10 BH-11 BH-12 BH-13 PZ-1 PZ-2 PZ-3 PZ-4 PZ-5 PZ-6 PZ-7 PZ-8 PZ-9 DH-1 DH-2 DH-3 Başlama Tarihi 26.08.2010 28.08.2010 17.09.2010 14.09.2010 13.09.2010 14.09.2010 15.09.2010 23.08.2010 30.09.2010 30.08.2010 03.09.2010 01.09.2010 06.09.2010 16.08.2010 17.08.2010 11.08.2010 11.08.2010 14.08.2010 02.09.2010 19.08.2010 04.09.2010 26.09.2010 27.08.2010 24.08.2010 23.08.2010 Bitiş Tarihi 27.08.2010 30.08.2010 18.09.2010 14.09.2010 14.09.2010 16.09.2010 16.09.2010 25.08.2010 01.10.2010 01.09.2001 06.09.2010 03.09.2010 14.09.2010 18.08.2010 18.08.2010 14.08.2010 12.08.2010 15.08.2010 03.09.2010 20.08.2010 06.09.2010 27.09.2010 28.08.2010 25.08.2010 23.08.2010 Sondaj Kuyusu Üst Kotu 26,96 40,44 29,87 43,61 50,48 35,90 47,85 48,73 51,45 59,28 78,79 72,36 91,86 16,74 54,38 17,81 28,10 54,92 56,35 69,19 67,74 97,33 30,86 33,78 34,48 Sondaj Kuyusu Koordinatları x y 4294186,18 493795,58 4294266,19 493670,09 4294461,99 493980,09 4294513,82 493689,10 4294466.03 493578.31 4294643.30 493968.40 4294643.30 493805.58 4294759,72 493971,31 4294759.72 493808.50 4294972,51 494107,67 4295016,81 493971,95 4295174.25 494136.15 4295174.25 493800.95 4293523,75 493554,39 4294281,39 493498,89 4294255,23 494011,29 4294568,89 494114,29 4294564,83 493557,04 4294972,51 494190,07 4294973,59 493806,54 4295161,30 493979,66 4295492.56 493587.07 4294002,48 493505,50 4294464,24 493803,03 4294761,82 494115,68 57 Proje Kotu 24,70 31,70 34,70 49,70 49,70 34,70 34,70 34,70 49,70 34,70 49,70 79,70 79,70 14,70 39,70 14,70 24,70 49,70 34,70 49,70 79,70 99,70 31,70 34,70 34,70 Makine Markası / Tipi Joy/Rotary Joy/Rotary Joy/Rotary Atlas/Rotary Atlas/Rotary Joy/Rotary Atlas/Rotary Joy/Rotary Atlas/Rotary Joy/Rotary Joy/Rotary Joy/Rotary Joy/Rotary Joy/Rotary Atlas/Rotary Joy/Rotary Atlas/Rotary Atlas/Rotary Atlas/Rotary Atlas/Rotary Atlas/Rotary Atlas/Rotary Atlas/Rotary Atlas/Rotary Atlas/Rotary Sondaj Derinliği (m) 38,00 30,00 30,00 30,00 30,00 45,00 30,00 30,00 30,00 35,00 40,00 30,00 30,00 30,00 30,00 30,00 30,00 30,00 31,00 30,00 30,00 30,00 30,00 30,00 30,00 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Sıra Sondaj No No 26 27 28 29 DH-4 CH-1 CH-1bis CH-1ter Sondaj Kuyusu Sondaj Koordinatları Kuyusu Üst Kotu x y 99,62 4295335.52 493658.08 29.09.2010 29.09.2010 19.09.2010 21.09.2010 76,96 4294770.32 493696.04 KAROTLU SONDAJ KUYUSU TOPLAM DERİNLİĞİ: 16.09.2010 19.09.2010 76,64 4294765.82 493696.04 23.09.201*0 25.09.2010 76,90 4294774.32 493696.04 KAROTSUZ SONDAJ KUYUSU TOPLAM DERİNLİĞİ: Başlama Tarihi Bitiş Tarihi 99,70 49,70 Makine Markası / Tipi Atlas/Rotary Atlas/Rotary 49,7 49,70 Atlas/Rotary Atlas/Rotary Proje Kotu Sondaj Derinliği (m) 30,00 42,00 861,00 42,00 42,00 84,00 SPT Deneyleri İnceleme alanında 27 konumda toplam 861,00 m derinlikte açılan sondaj kuyularında uygun zeminlerde belirli aralıklarla standart penetrasyon deneyleri (SPT) yapılmıştır. Literatürde SPT N30 değerine bağlı olarak verilen zeminin izafi sıkılık ve kıvam tanımlamaları Tablo II.5.2.‘de sunulmuştur. Tablo II.5.3.‘de SPT deney sonuçları ile kohezyonlu zeminler için drenajsız kayma mukavemeti (cu) arasında ki ilişki gösterilmiştir. Zemin araştırma sondajlarına ait N30 değerlerinin derinlikle değişimi ise Şekil II.5.3. ve Şekil II.5.4.’de verilmiştir. Tablo II.5.2. Zeminlerin SPT-N Değerlerine Göre Tanımlaması İNCE DANELİ ZEMİNLER (Kil, Silt – Kohezyonlu Zeminler) SPT (N) Değeri Tanımlama (30 cm için darbe sayısı) 0–2 Çok Yumuşak 3–4 Yumuşak 5–8 Orta Katı 9 – 15 Katı 16 – 30 Çok Katı > 30 Sert KABA DANELİ ZEMİNLER (Kum, Çakıl, Kohezyonsuz Zeminler) SPT (N) Değeri Tanımlama (30 cm için darbe sayısı) 0–4 Çok Gevşek 5 – 10 Gevşek 11 – 30 Orta Sıkı 31 – 50 Sıkı > 50 Çok Sıkı Tablo II.5.3. SPT-N Değerlerine Dayalı Olarak Kohezyonlu Zeminlerin Yaklaşık Drenajsız Makaslama Dayanımları Zemin Çok Yumuşak Yumuşak Orta Katı Katı Çok Katı Sert SPT- N 0–2 3–4 5–8 9 – 15 16 – 30 > 30 Drenajsız Makaslama Dayanımı – CU (kgf/cm² – psf) Terzaghi ve Peck Tschebotarioff Parcher ve Means (1967)’e göre (1973)’e göre (1968)’e göre < 0.12 0.15 < 0.12 < 250 300 < 250 0.12 – 0.25 0.15 – 0.30 0.12 – 0.25 250 – 500 300 – 600 250 – 500 0.25 – 0.50 0.30 – 0.60 0.25 – 0.50 500 – 1000 600 – 1200 500 – 1000 0.50 – 1.00 0.60 – 1.20 0.50 – 1.00 1000 – 2000 1200 – 2400 1000 – 2000 1.00 – 2.00 1.20 1.00 – 2.00 2000 – 4000 2400 2000 – 4000 > 2.00 > 2.25 > 2.00 > 4000 > 4500 > 4000 Kaynak: McGREGOR, J.A. and DUNCAN J. M., 1998; “Performance and Use of the Standard Penetration Test in Geotechnical Engineering Practice”, Center for Geotechnical Practice and Research, Virginia Polytechnic Institute and State University, USA 58 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.5.3. BH-1/BH-13 Nolu Sondaj Kuyularına Ait SPT N30 Değerlerinin Derinlikle Değişim Grafiği 59 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.5.4. PZ-1/PZ-9 ile DH-1/DH4 Nolu Sondaj Kuyularına Ait SPT N30 Değerlerinin Derinlikle Değişim Grafiği BH-1/BH-13 nolu sondaj kuyularına ait SPT deney sonuçları Tablo II.5.4., PZ-1/PZ-9 ile DH-1/DH-4 nolu sondaj kuyularına ait SPT deney sonuçları ise Tablo II.5.5.’te verilmiştir. 60 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.5.4. BH-1/BH-13 Nolu Sondaj Kuyularına Ait SPT Deney Sonuçları Sondaj No BH-2 BH-3 BH-4 BH-5 BH-6 BH-7 BH-8 Örnek No SPT-1 SPT-2 SPT-3 SPT-4 SPT-5 SPT-6 SPT-1 SPT-2 SPT-1 SPT-2 SPT-3 SPT-4 SPT-5 SPT-6 SPT-7 SPT-8 SPT-1 SPT-2 SPT-3 SPT-4 SPT-1 SPT-2 SPT-3 SPT-1 SPT-1 SPT-2 SPT-3 SPT-4 SPT-5 SPT-6 SPT-7 SPT-8 Gereç SPT Yeraltı Birim Derinliği Deney Zemin Suyu Hacim (orta Aralığı Sınıfı Derinliği Ağırlığı nokta) (m) (gr/cm3) (m) 1,50 1,55 CH 1,80 3,80 1,50 3,00 3,04 CH 1,80 3,80 3,00 4,50 4,95 MH 1,80 3,80 4,70 6,00 6,45 MH 1,80 3,80 6,20 7,50 7,95 CH 1,80 3,80 7,70 9,00 9,45 CH 1,80 3,80 9,20 1,50 1,52 CH 1,80 4,17 1,50 4,50 4,51 CH 1,80 4,17 4,50 3,00 3,45 CH 1,75 9,28 3,20 4,50 4,95 CH 1,80 9,28 4,70 6,00 6,45 CH 1,80 9,28 6,20 7,50 7,95 CH 1,80 9,28 7,70 9,00 9,45 CH 1,80 9,28 9,20 10,50 11 CH 1,80 9,28 10,70 12,00 12,3 MH 1,80 9,28 12,10 13,50 13,7 SC 1,85 9,28 13,60 3,00 3,25 SC 1,85 11,12 3,10 4,50 4,95 SC 1,85 11,12 4,70 6,00 6,45 SC 1,85 11,12 6,20 7,50 7,65 GC 1,95 11,12 7,60 1,50 1,95 DOLGU 1,65 4,29 1,70 3,00 3,45 CH 1,80 4,29 3,20 4,50 4,53 CH 1,80 4,29 4,50 3,00 3,45 MH 1,80 4,38 3,20 1,50 1,95 GC 1,90 4,07 1,70 3,00 3,45 SC 1,85 4,07 3,20 4,50 4,53 GC 1,95 4,07 4,50 6,00 6,05 SC 1,85 4,07 6,00 7,50 7,95 SC 1,85 4,07 7,70 9,00 9,45 SC 1,85 4,07 9,20 10,50 11 SC 1,85 4,07 10,70 12,00 12,04 CH 1,80 4,07 12,00 30 cm Toplam N değeri (adet) refü refü 32 37 41 51 refü refü 19 59 80 60 58 95 refü refü refü 37 82 refü 23 46 refü 98 16 50 refü refü 53 29 31 refü 50/5 50/4 ----50/2 50/1 ------50/25 50/15 50/25 --50/15 --50/3 ---50/3 50/5 ---50/4 (N1)60 Kumlar için Tij için Görece Yeraltısuyu Düzeltmesi ile N Sıkılık / Düzeltmesi Katılık Sert Sert Çok Katı 23 Çok Katı 26 Çok Katı 29 Sert 36 Sert Sert Çok Katı 14 Sert 42 Sert 57 Sert 43 Sert 41 Sert 68 Sert Çok Sıkı Çok Sıkı Orta Sıkı 26 Çok Sıkı 58 Çok Sıkı Sert Sert Sert Orta Sıkı Sıkı Çok Sıkı Çok Sıkı Orta Sıkı Orta Sıkı Orta Sıkı Sert 61 KUM için hesaplanan Bağıl Yoğunluk Dr (%) 66 92 İçsel Sürtünme Açısı (Ø)Derece 39,0 48,0 Elastisite Modülü (ES) (kPa) 34 22 23 24 16 16 9,2 9,8 10,2 11,8 26 28 29 34 6,3 16,0 18,4 12,1 10,3 16,1 18 46 54 35 30 47 14036 22217 33 70 11 36 Tek Örtü Eksenli Gerilimi Basınç Dayanımı Düzeltmesi ile (N ) (kg/cm²) 28 54 15,0 44 32,1 79 35,3 45,8 17036 19934 93 19 47 62 50 51 36,8 31,9 31,8 12400 9394 9306 23 14 14 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Sondaj No BH-9 BH-10 BH-12 Örnek No Deney Aralığı Zemin Sınıfı SPT-1 1,50 1,95 SPT-2 3,00 3,45 SPT-3 4,50 4,95 SPT-4 6,00 6,45 SPT-5 7,50 7,95 SPT-6 9,00 9,45 SPT-7 10,50 10,95 SPT-1 1,50 1,95 SPT-1 1,50 1,53 SPT-2 3,00 3,45 SPT-3 4,50 4,55 CH CH CH CH CH MH GC CH CH CH CH Gereç SPT Yeraltı Birim Derinliği Suyu Hacim (orta Derinliği Ağırlığı nokta) (m) (gr/cm3) (m) 1,80 4,13 1,70 1,80 4,13 3,20 1,80 4,13 4,70 1,80 4,13 6,20 1,80 4,13 7,70 1,80 4,13 9,20 1,95 4,13 10,70 1,80 4,67 1,70 1,80 4,51 1,50 1,80 4,51 3,20 1,80 4,51 4,50 (N1)60 Kumlar için Tij için Görece Yeraltısuyu Düzeltmesi ile N Sıkılık / Düzeltmesi Katılık -Sert 20 -Çok Katı 20 -Çok Katı 17 -Sert 37 -Sert 41 -Çok Katı 23 -Çok Sıkı 69 -Sert 29 50/3 Sert -Sert 23 50/5 Sert 30 cm Toplam N değeri (adet) 28 28 24 52 58 32 97 41 refü 32 refü KUM için Hesaplanan Bağıl Yoğunluk Dr (%) İçsel Sürtünme Açısı (Ø)Derece 46,2 Elastisite Modülü (ES) (kPa) 39343,1 Tek Örtü Eksenli Gerilimi Basınç Dayanımı Düzeltmesi ile (N ) (kg/cm²) 11,6 33 9,2 26 6,7 19 13,6 39 14,1 41 7,3 21 56 17,0 49 10,5 30 Tablo II.5.5. PZ-1/PZ-9 Ile DH-1/DH-4 Nolu Sondaj Kuyularına Ait SPT Deney Sonuçları Sondaj Örnek No No PZ-1 PZ-5 PZ-6 SPT-1 SPT-2 SPT-3 SPT-4 SPT-5 SPT-1 SPT-2 SPT-1 SPT-2 SPT-3 SPT-4 SPT-5 SPT-6 Deney Aralığı 3,00 4,50 6,00 7,50 9,00 6,00 7,50 1,50 3,00 4,50 6,00 7,50 9,00 3,45 4,77 6,07 7,55 9,01 6,45 7,65 1,53 3,45 4,95 6,45 7,54 9,06 (N1)60 Gereç SPT KUM için Tij Yeraltı 30 cm Birim Derinliği Kumlar için Hesaplanan için Düzeltmesi Suyu Toplam Hacim (orta Bağıl Görece Yeraltısuyu ile Derinliği N Değeri Ağırlığı nokta) Yoğunluk Dr Sıkılık / Düzeltmesi N60 (m) (adet) (gr/cm³) (m) (%) Katılık 1,80 4,62 3,20 43 -Sert 31 1,85 4,62 4,60 refü 50/27 Çok Sıkı 1,85 4,62 6,00 refü 50/7 Çok Sıkı 1,85 4,62 7,50 refü 50/5 Çok Sıkı 1,85 4,62 9,00 refü 50/1 Çok Sıkı 1,80 11,68 6,20 42 -Çok Katı 30 1,80 11,68 7,60 refü 50/15 Sert 1,95 4,53 1,50 refü 50/3 Çok Sıkı 1,80 4,53 3,20 41 -Sert 29 1,85 4,53 4,70 78 -Sıkı 46,5 33 74 1,80 4,53 6,20 89 -Sert 63 1,80 4,53 7,50 refü 50/4 Sert 1,85 4,53 9,00 refü 50/6 Çok Sıkı 62 İçsel Elastisite Sürtünme Açısı Modülü (ES) (Ø)(kPa) Derece 42,1 Tek Örtü Gerilimi Eksenli Basınç Düzeltmesi ile (N1)60 Dayanımı (kg/cm²) 14,07 41 9,68 28 13,41 39 36 66 16536 11,64 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Sondaj Örnek No No PZ-7 DH-2 DH-3 DH-4 SPT-1 SPT-2 SPT-3 SPT-4 SPT-5 SPT-6 SPT-7 SPT-1 SPT-2 SPT-3 SPT-4 SPT-5 SPT-6 SPT-1 SPT-2 SPT-3 SPT-4 SPT-5 SPT-6 SPT-1 SPT-2 Deney Aralığı 3,00 4,50 6,00 7,50 9,00 10,50 12,00 1,50 3,00 4,50 6,00 7,50 9,00 3,00 4,50 6,00 7,50 9,00 10,50 3,00 4,50 3,05 4,95 6,45 7,95 9,45 11 12,5 1,58 3,45 4,95 6,45 7,95 9,15 3,45 4,95 6,45 7,95 9,45 10,68 3,45 4,55 (N1)60 Gereç SPT KUM için Tij Yeraltı 30 cm Birim Derinliği Kumlar için Hesaplanan için Düzeltmesi Suyu Toplam Hacim (orta Bağıl Görece Yeraltısuyu ile Derinliği N Değeri Ağırlığı nokta) Yoğunluk Dr Sıkılık / Düzeltmesi N60 (m) (adet) (gr/cm³) (m) (%) Katılık 1,80 5,11 3,00 refü 50/5 Sert 1,80 5,11 4,70 25 -Çok Katı 18 1,80 5,11 6,20 30 -Çok Katı 21 1,80 5,11 7,70 35 -Çok Katı 25 1,80 5,11 9,20 34 -Çok Katı 24 1,80 5,11 10,70 57 -Sert 41 1,80 5,11 12,20 73 -Sert 52 1,80 3,89 1,50 refü 50/8 Sert 1,80 3,89 3,20 35 -Sert 25 1,80 3,89 4,70 27 -Çok Katı 19 1,85 3,89 6,20 65 -Sıkı 40 29 68 1,80 3,89 7,70 77 -Sert 55 1,80 3,89 9,10 refü 50/15 Sert 1,80 3,97 3,20 47 -Sert 33 1,80 3,97 4,70 36 -Çok Katı 26 1,80 3,97 6,20 44 -Sert 31 1,80 3,97 7,70 50 -Sert 36 1,80 3,97 9,20 87 -Sert 62 1,80 3,97 10,60 refü 50/18 Sert 1,80 9,85 3,20 61 -Sert 43 1,80 9,85 4,50 refü 50/5 Sert 63 İçsel Elastisite Sürtünme Açısı Modülü (ES) (Ø)(kPa) Derece 39,7 46,8 Tek Örtü Gerilimi Eksenli Basınç Düzeltmesi ile (N1)60 Dayanımı (kg/cm²) 6,76 7,36 8,04 7,35 11,62 14,08 19 21 23 21 34 41 11,4 7,7 19,0 33 22 30 55 15,4 10,2 11,6 12,3 20,0 45 29 33 35 58 20,0 58 14528 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Killerin Tek Eksenli Basınç Dayanımları (qu) SPT-N değerleri killerin tek eksenli basınç dayanımlarının (qu) tahmin edilmesinde de kullanılabilir. Bu çalışmada, değişik plastisitelere sahip killerin-siltlerin tek eksenli basınç dayanım değerlerinin belirlenmesi için Şekil II.5.5.’te verilen ve Sowers (1979) tarafından önerilen grafiklerden yararlanılmıştır. Şekil II.5.5. Killi (Kohezyonlu) Zeminlerde Düzeltilmiş SPT Darbe Sayıları İle Tek Eksenli Basınç Dayanımları ilişkisi (McGregor and Duncan, 1998) Permeabilite Deneyleri Zemin ya da kayada; zemin ise taneler arasında kaya ise çimentosunun ya da çatlakları arasında suyun sürüklenmesi akışa geçmesi ve mertebesinin bilinmesi olarak tanımlanabilir. Bunların belirlenmesi basınçlı ya da basınçsız olarak yapılacak permeabilite deneyleri ile mümkündür. İnceleme alanında yer alan piezometre kuyularında zemin türüne bağlı olarak düşen ve sabit seviyeli permeabilite (geçirimlilik) deneyleri yapılmıştır. 64 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Düşen seviyeli permeabilite; orta veya az geçirimli diye adlandırılan killi ya da siltli zeminlerde kullanılır. Sabit seviyeli permeabilite; büyük geçirgenlik gösteren kumlu ya da çakıllı zeminlerde bu method uygulanır. İnceleme alanında yer alan piezometre kuyularında zemine türüne bağlı olarak yapılan düşen ve sabit seviyeli permeabilite (geçirimlilik) deneylerinden elde edilen Permeabilite katsayıları (K) Tablo II.5.6’da, deney sonuçları Tablo II.5.7.’de ve Permeabilite katsayısı ile derinlik arasındaki korelasyon Şekil II.5.6.’de verilmiştir. Tablo II.5.6. Kayaçların K Geçirimlilik Katsayısına Göre Sınıflandırılması Geçirimlilik derecesi <10-6 10-6-10-5 10-5-10-4 10-4-10-3 >10-3 Sınıfı Geçirimsiz Az geçirimli Yarı geçirimli Geçirimli Çok geçirimli Tablo II.5.7. Geçirimlilik Deney Sonuçları Sondaj No PZ-1 PZ-2 PZ-3 PZ-4 PZ-5 PZ-6 PZ-7 PZ-8 PZ-9 Deney Türü Düşen Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Düşen Seviyeli Düşen Seviyeli Düşen Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Düşen Seviyeli Düşen Seviyeli Düşen Seviyeli Düşen Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Düşen Seviyeli Düşen Seviyeli Düşen Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Sabit Seviyeli Deney Süresi 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika 20 dakika Deney Toplam Su Seviyesi kaybı (lt) (m) 5,00 0,50 10,00 12,00 25,00 31,00 5,00 179,00 10,00 103,00 25,00 75,00 5,00 0,00 10,00 0,00 25,00 0,00 5,00 159,00 10,00 3,50 10,00 3,00 25,00 2,00 5,00 1,00 10,00 0,50 25,00 YAPILAMADI 5,00 68,00 10,00 159,00 25,00 207,00 5,00 0,50 10,00 1,60 25,00 2,20 5,00 110,00 10,00 35,00 25,00 13,00 5,00 63,00 10,00 21,00 25,00 18,00 65 Permeabilite Katsayısı K (cm/sn) 3,64 x 10-7 4,68 x 10-6 5,30 x 10-6 1,20 x 10-3 3,02 x 10-4 1,28 x 10-4 7,28 x 10-9 3,90 x 10-9 1,71 x 10-8 1,16 x 10-3 1,37 x 10-5 1,17 x 10-5 3,42 x 10-6 4,95 x 10-6 1,05 x 10-6 4,95 x 10-4 6,02 x 10-4 3,54 x 10-4 3,93 x 10-6 6,36 x 10-6 3,80 x 10-6 8,00 x 10-4 5,99 x 10-5 9,46 x 10-5 4,58 x 10-4 8,19 x 10-5 3,08 x 10-5 Geçirimlilik Litoloji Geçirimsiz Az Geçirimli Az Geçirimli Çok Geçirimli Geçirimli Geçirimli Geçirimsiz Geçirimsiz Geçirimsiz Çok Geçirimli Yarı Geçirimli Yarı Geçirimli Az Geçirimli Az Geçirimli Az Geçirimli TÜF TÜF TÜF TÜF ANDEZİT ANDEZİT TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF ANDEZİTİK TÜF ANDEZİTİK TÜF ANDEZİTİK TÜF ANDEZİTİK TÜF ANDEZİTİK TÜF Geçirimli Geçirimli Geçirimli Az Geçirimli Az Geçirimli Az Geçirimli Geçirimli Yarı Geçirimli Yarı Geçirimli Geçirimli Yarı Geçirimli Yarı Geçirimli Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.5.6. Permeabilite Katsayısı İle Derinlik Arasındaki Korelasyon Yüzey Jeofizik Çalışmaları Yüzey jeofizik çalışmaları ASTM standartlarına uygun olarak yapılmıştır. Bu kapsamda ilk aşamada, jeofizik çalışma parametrelerine karar vermek ve ortamın sismik özelliklerinin belirlemek amacıyla, sismik kırılma ve sismik yansıma test ölçümleri alınmıştır. 66 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Alınan deneme ölçümlerinin ardından çalışma alanında 18 adet sismik kırılma, 2 adet sismik yansıma profili ile 5 adet kuyuda kuyu içi sismik ve kuyular arası sismik yöntemler uygulanmıitır. Ayrıca Vs hızı yönünden ortamın yanal ve düşey yönlü araştırılması için Yüzey Dalgalarının Çok Kanallı Analiz Yöntemi (MASW) uygulaması ortalama 31 adet profilde yapılmıştır. Ayrıca; kuyu içi sismik yapılan kuyu ba larında da MASW çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Sismik Kırılma, yansıma ve MASW Çalışmalarında ekipman olarak; Geometrics (48 kanallı 2 adet GEODE 2*24 ) kayıtçı, 4.5 ve 14 hz. düşey jeofon (48 adet) ile ivmeli hidrolik balyoz (100 lb), balyoz (8 kg) ve Shot-Gun kullanılmıştır. Ayrıca arazi çalışma parametreleri olarak; 2-5 m Jeofon aralığı, 0.5 - 2 sn kayıt uzunluğu, 0.125 - 1 msn örnekleme aralığ ı, en az 3 adet stack ile farklı geometrik açılımlı off-set uzaklıkları (1, 2, 3, 4.. 30 m) temel alınmıştır. Bununla beraber yanal ve düşey yönlü hız ayrımlılığı arttırmak için sismik yansıma profillerinde her jeofon noktalarında ve/veya jeofon ara noktalarında atışlar yapılarak hız derinlik kesitleri elde edilmeye çalışılmıştır. Yüzey jeofizik çalışmalarının değerlendirilmesi sonucu hazırlanan sismik kırılma derinlik hız kesitleri Ek 10’da verilmiştir. Sismik yansıma verilerinin değerlendirilmesi sonucu hazırlanan sismik yansıma derinlik hız kesitleri Şekil II.5.7, Şekil II.5.8.’de verilmiştir. Şekil II.5.7. G4-1 (GB-KD Yönlü) 67 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.5.8. G7-1 (G-K Yönlü) MASW çalışma sonuçları hazırlanan derinlik hız kesitleri Ek 10’da verilmiştir. Her bir serimde baştan, orta ve sondan olmak üzere 15 ve 30 m Off-Set kullanılarak her iki yönde derinlik – hız kesitleri hazırlanmıştır. Ayrışmış Kaya Birimlerinin İndeks/Fiziksel Özelliklerinin Belirlenmesi Sondajlar sırasında alınan örselenmiş (SPT) ve korunmuş karot (KN) örnekler üzerinde su içeriği (wn) ve ayrımış birimlerin sınıflandırma simgelerini elde etmek üzere yıkamalı elek analizi ile kıvam limiti deneyleri yapılmıtır. Sınıflandırma ve isimlendirmede kullanılmak üzere elek yüzdeleri ile Likit Limit (LL), Plastik Limit (PL) ve Plastisite i ndisi (PI) de erleri elde edilerek USCS ‘ye göre zemin sınıflandırılması yapılmış tır. Ayrıca ayrışmış kaya birimlerinin mukavemet özelliklerini tespit etmek amacıyla alınan örnekler üzerinde tek eksenli basınç deneyi, üç eksenli basınç deneyi ile kesme kutusu deneyleri yapılmıştır (Ek 10). Yapılan deneyler sonucunda inceleme alanında yer alan ayrışmış birimlerin CH türü (nadiren CL ve CI türü) killi, MH türü (nadiren MI türü) siltli, SC, SM türü kumlu, GC türü çakıllı zemin niteliğinde olduğu belirlenmiştir. 68 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Plastisite İndeksi Zeminlerin plastik davranış gösterdiği su içeriği aralığı plastisite indisi olarak tanımlanır. Likit Limit ve Plastik Limitler arasındaki farka eşittir. Zeminlerin plastisite indeksine göre siniflandirilması Tablo II.5.8’de verilmiştir. Tablo II.5.8. Zeminlerin Plastisite İndeksine Göre Sınıflandırılması Plastisite İndisi, PI (%) 0 1-5 5-10 10-50 20-40 >40 Yuvarlandığında En Küçük Çap (mm) 6 3 1,5 0,8 0,4 Plastisite Derecesi Tanımlama Plastik değil Önemsiz Derecede Plastisiteli Düşük Derecede Plastisiteli Orta Derecede Plastisiteli Yüksek Derecede Plastisiteli Çok yüksek Derecede Plastisiteli Silt Killi silt Silt ve kil Kil ve silt Siltli kil Kil İnceleme alanında yer alan siltli killi birimlerin plastik özellikleri plastisite kartına işlenerek Şekil II.5.9. ve Şekil II.5.10.’da yer alan abakiarda verilmiştir. Şekil II.5.9. İnce Daneli Zeminlerin Laboratuar Sınıflaması İçin Plastisite Kartı (BH-1/BH-13) 69 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.5.10. İnce Daneli Zeminlerin Laboratuar Sınıflaması İçin Plastisite Kartı (PZ-1/PZ-9, DH-1/DH-4, CH-1) Ayrışmış Kaya Bİrimlerinin Mekanik Özelliklerinin Belirlenmesi Tek eksenli basınç dayanımları incelendiği zaman Terzaghi, 1943’e göre genelde yumuşak kıvamdan sert kıvama kadar değişen bir aralıkta yer almaktadır. Şişme Potansiyeli Sahadaki zemin davranışı gösteren ayrışmış tüf birimlerinden alınan örnekler üzerinde yapılan şişme deneylerinden elde edilen şişme basıncı (gr/cm2) ve serbest şişme yüzdesi (%) Tablo halinde verilmiş olup (Tablo II.5.9.), şişme potansiyeli tanımı Tablo II.5.10.’a göre sınıflandırılmıştır. 70 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.5.9. Şişme Potansiyeli Deney Özeti Numune Derinlik BH-1 BH-4 BH-5 BH-11 BH-12 BH-12 BH-13 PZ-5 PZ-6 PZ-8 PZ-9 CH-1 KAROT KAROT KAROT KAROT KAROT KAROT KAROT KAROT KAROT KAROT KAROT KAROT 8,20-8,70 3,80-4,20 2,30-2,80 28,50-29,00 0,50-1,00 3,70-4,10 19,50-20,00 5,00-5,50 2,30-3,00 4,00-4,50 3,80-4,20 8,20-8,80 Serbest İvme (%) Kuyu adi ivme Basıncı (gr/cm2) Deney Zemin sinifi 81,00 91,93 78,75 78,24 72,68 89,68 89,12 95,25 89,12 82,94 88,05 84,02 13,0 18 14 13 11 16 17 17 16 12 18 15 CH MH CH SC SC CH CH MH SC SC CH CH Zemin türü TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF TÜF Tablo II.5.10. Şişme Potansiyeli (Yıldırım, 1956) Şişme Yüzdesi (%) 0-1,5 1,5-5 5-25 > 25 Tanım Düşük Orta Yüksek Çok yüksek CH türü kil biriminin şişme potansiyeli yüzdesinin 13-18 olup yüksek şişme potansiyeline, MH türü kil biriminin şişme potansiyeli yüzdesinin 17-18 olup yüksek şişme potansiyeline ve SC türü kil biriminin ise şişme potansiyeli yüzdesinin 11-16 olup yüksek şişme potansiyeline sahip oldu ğu belirlenmiştir (Yıldırım, 1956). Sıvılaşma Potansiyeli Deprem sırasında özellikle drenajsız koşullardaki suya doygun non plastik silt ve kum daneleri arasındaki temas kuvvetleri ortamdaki mevcut suya aktarılırlar. Böylelikle boşluk suyu basıncı aniden artar ve zeminin efektif gerilmeleri sıfıra düşer. Bunun sonucu olarakta zemin yataklanmasını kaybederek yapısal hasara sebep olabilecek tehlikeler oluşturur. Sıvılaşma teorisini özetleyen bu durum ile mevcut zemin kesitlerindeki birimler ve inceleme alanındaki yeraltı su seviyeleri birlikte göz önünde bulundurulduğunda sıvılaşma riski söz konusu değildir. 71 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Zemin Büyütmesi Yumuşak zeminlerin deprem dalgalarını sert zeminlere göre dikkate değer biçimde büyüttüğü bilinmektedir. Zemin büyütmesi, episantr uzaklık ile depremin şiddeti, taban kayasının derinliği, zemin profili gibi birçok parametrenin fonksiyonudur. Söz konusu saha için yaklaşık 10 km mertebesinde bir episantr uzaklığı dikkate alındığında M=7 ile M=7.5 manyetütleri arasında meydana gelebilecek depremler için sahada karşılaşılan zemin koşullarında 1,2 mertebesinde bir zemin büyütmesi meydana gelebilecektir. Bölgede deprem esnasında oluşacak taban kaya ivmesi yine aynı manyitütler arası gerçekle ecek depremler için ar=0,32g ile ar=0,39g mertebesinde beklenmektedir. Bu durumda söz konusu saha için projelendirmede kullanılacak pik deprem ivmesi as=0,38g ila as=0,37 g olarak hesaplanmaktadır. Nitekim D.B.Y.B.H.Y (2007)’ de 1. derece deprem bölgelerinde projelendirmede kullanılacak etkin deprem ivme katsayısı Ao = 0,40 olarak verilmektedir. II.6. Doğal Afet Durumu (Proje Alanının Depremselliği, Alanının İşaretlendiği Diri Fay Haritası,-Faaliyet Sahası Ölçeğine Uygun Olmalı- Proje Alanının En Yakın Fay Hattına Olan Uzaklığına Bağlı Değerlendirme, Heyelan, Kaya Düşmesi, Çığ, Su Baskını vb. Afet Durumlarına İlişkin Bilgiler) İnceleme alanında sellenme, heyelan ve feyezan türü afetlerin oluşması beklenmemektedir. Geçmiş yıllarda meydana gelen afet olayları incelendiğinde, İzmir İli, Aliağa İlçesi 1. derece deprem bölgesi olarak tanımlanmıştır. İnceleme alanında 7269/1051 sayılı Afet Kanunu kapsamında Afete Maruz Bölge bulunmamaktadır. Deprem Durumu İzmir ve çevresi depremsellik açısından oldukça etkindir. Diri fayların yapısal özellikleri ve nitelikleri ile oluşan depremlerin sismolojik özellikleri bu etkinlikte belirleyici rol oynamaktadır. Ege Denizindeki Faylar, İzmir ve yakın çevresindeki faylara göre, uzunluğunun daha fazla olması ve büyük Magnitüd’lü depremler üretebilmeleri nedeniyle İzmir için daha büyük risk taşımaktadır. İzmir ve çevresi tarihsel ve aletsel dönem içinde, yoğun sismik aktivite göstermiş olup, bölgede Batı Anadolu’nun neotektonik yapısı dahilinde oluşmuş birçok diri fay sistemi bulunmaktadır. 72 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Aletsel dönem içinde, İzmir ve yakın çevresini etkileyen çok sayıda deprem meydana gelmiştir. İzmir ve yöresini, 1881-1986 zaman aralığında etkileyen depremler ve deprem büyüklüklerinin zamana göre dağılımı Şekil II.6.1.’de görülmektedir. Şekil II.6.1. 1881-1986 Zaman Aralığında Etkileyen Depremler ve Deprem Büyüklüklerinin Zamana Göre Dağılımı Bu bölgede deprem etkinliğinin daha kolay anlaşılabilmesi için depremlerin zaman içerisindeki dağılımları, enerjileri ve toplam enerji boşalımları incelenmiştir. 1919 yılında 7,0 büyüklüğünde, Ayvalık; 1928 yılında 6,5 büyüklüğünde, Torbalı; 1939 yılında 6,6 büyüklüğünde, Dikili; 1949 yılında 6,6 büyüklüğünde, Karaburun; 1955 yılında 6,8 büyüklüğünde, Söke-Aydın, 1969 yılında 6,0 büyüklüğünde, Sındırgı, 1969 yılında 6,5 büyüklüğünde, Alaşehir; deprem meydana gelmiştir. Şekil II.6.2.’ de deprem sayılarının yıllara göre dağılımı verilmiştir. Şekil II.6.2. Deprem Sayılarının Yıllara Göre Dağılımı 73 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Deprem bölgelerine göre değişen etkin yer ivmesi katsayısı tanımlanmış olup, 1. Derece deprem bölgesinde yer alan araştırma sahası için şartnamelere göre A0= 0,40 olarak tanımlanmıştır. Zemin Grubu C2 olup, yerel zemin sınıfı Z2 olarak tanımlanmıştır. Bu yerel zemin sınıflamasına göre, Spektrum Karakteristik Periyotları TA=0,15 sn ve TB=0,40 sn’ dir. Faylar İlin batısında Gediz Grabeni kuzeyinde tuzla fayı doğusunda Karaburun aktif fayları ile sınırlanmış hızla büyüyen bir şehirdir. İzmir ve çevresi tarihsel dönemlerden bu yana yoğun deprem aktivitelerine sahne olmuştur. İzmir bölgesinde 13 adet diri fay belirlenmiştir. Bölgedeki aktif tektonik yapılar doğrultu atımlı ve normal faylardan oluşur. Fayların niteliği ve dağılımı Gediz grabeni dışında kalan İzmir yöresinde güncel kabuk deformasyonlarının çoğunlukla doğrultu atımlı faylarla karşılandığını gösterir. Faaliyet alanı ve yakın çevresinde Güzelhisar Fayı, Menemen Fay Zonu ve Yenifoça Fayı bulunmaktadır. Bölgede yer alan diri fay haritası Şekil II.6.3.’te verilmiştir. PROJE ALANI Şekil II.6.3. İnceleme Alanı ve Yakın Çevresine Ait Diri Fay Haritası (Emre vd. 2005’ten düzenlenmiştir.) 74 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Güzelhisar Fayı İzmir’in kuzeyinde Aliağa ilçesi ile Manisa’nın Osmancalı köyü arasında uzanır. Yaklaşık 25 km uzunluğunda olan Güzelhisar Fayı faaliyet alanına yaklaşık 7,5 km mesafededir. Fay K70B genel doğrultuludur. Jeomorfolojik bulgular; fayın Kuvaternerde etkin olduğuna işaret etmektedir. Bu nedenle Güzelhisar fayı olasılı diri fay olarak kabul edilmiştir. Menemen Fayı Menemen kuzeyindeki Dumanlıdağ volkan kompleksi ile Gediz nehri taşkın ovası arasında yer alan ve KB-GD doğrultusunda uzanan faylar Menemen fay zonu olarak adlandırılmıştır. Birbirine paralel uzanan K60B genel doğrultulu dört fay parçasından meydana gelen fay zonunun toplam uzunluğu 15 km olup faaliyet alanına 12,5 km mesafededir. Yenifoça Fayı Yenifoça doğusunda Nemrut Limanı ile güneydeki Gerenköy arasında K-G genel doğrultusunda uzanan bir faydır. Nemrut Limanını doğusunda dik yarlar oluşturan KB-GD uzanımlı kıyı olasılıkla bu fayın kuzey devamlılığını yansıtır. Fayın toplam uzunluğu 20 km ye yaklaşır. Denizaltı verileri Nemrut körfezi açıklarında Kuvarterner çökellerini kesen bir fayın varlığını gösterir. Fay sol yönlü doğrultu atımlı fay olup, faaliyet alanının 500 m güneybatısından geçmektedir. İzmir Fayı İzmir körfezinin doğusunda, bu körfezi güneyden morfolojik olarak sınırlandırılan DB uzanımlı fay, İzmir Fayı olarak adlanmıştır. İzmir körfezinin doğu yarısı bu fayın kuzey bloğunda gelişmiş bir tektonik çukurluk veya oluk niteliğindedir. Fayın kuzey bloğun da şekillenmiş İzmir çöküntü havzasının tabanı Karaburun yarımadası ile Bayraklı arasında Ege Denizi suları altındadır ve körfezi oluşturur. Körfezin kuzeyi Gediz nehri deltası tarafından doldurularak düzlenmiştir. Çöküntünün körfez doğusunda kalan bölümü Bornova alüvyon düzlüğünü meydana getirir. 75 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. İzmir Fayı Güzelbahçe ile Pınarbaşı arasında toplam 35 km uzunluğunda eğim atımlı normal bir faydır. Batı ucunda, fay ikiye çatallanır. Güney kolu KD-GB doğrultulu ve sağ yönlü doğrultu atımlı Seferihisar Fayı’nın doğrultusunda sonlanır. KB’ya yönelen kuzey kol ise olasılıkla İzmir körfezi tabanında Çiçek adaları ile Uzunada doğusunda yer alan KKBGGD doğrultulu fay zonuyla bağlantılıdır. Fay İzmir Kent yerleşim alanını D-B yönünde boydan boya kat eder. Yoğun kent yerleşmesi nedeniyle Balçova ile Altındağ arasında faya ilişkin saha verisi toplanamamış, bu bölüme ilişkin haritalama 1960’lı yıllarda çekilmiş hava fotoğraflarındaki sınırlı verilere dayalı olarak yapılmıştır. Yapılan araştırmalar neticesinde; İzmir Fayı’nın eğim atımlı normal bir fay olduğunu ve Holosen’de yüzey yırtılmasıyla sonuçlanan büyük depremlere kaynaklık ettiğini göstermektedir. Jeolojik verilere göre fayın Miyosen sonrasında ortaya çıktığı söylenebilmektedir. Fayın tavan bloğunda yarım graben şeklinde gelişmiş olan İzmir çöküntüsünün güncel havza geometrisi içerisinde Kuvarterner’den daha yaşlı çökellere rastlanmaz. Faydan kaynaklanabilecek deprem büyüklüğünün kestiriminde kullanılabilecek parametrelerden olan fay uzunluğu için iki alternatif olabilir. Bunlardan biri fayın birbirinden farklı iki geometrik segmentinin ayrı ayrı kırılabileceği varsayımdır. Fayı oluşturan her iki segment de 15 km uzunluğundadır. Fayın her iki segmentinin tek bir depremde kırılacağı öngörüsünde ise toplam fay uzunluğu 35 km’ye ulaşır. Faaliyet alanına yaklaşık 45 km mesafede yeralmaktadır. Bornova Fayı Faaliyet alanına yaklaşık 39 km mesafede yeralan Bornova Fayı İzmir’in kuzeydoğusunda Karşıyaka ile Kemalpaşa batısındaki Ulucak arasında KB-GD genel doğrultusunda birbirine paralel uzanan faylardan oluşan çizgisellik Bornova Fayı olarak adlanmıştır. Kuvaterner drenajını etkilemiş olması nedeniyle sağ yönlü doğrultu atımlı olasılı diri fay, kuzeydeki ise neotektonik dönem çizgiselliği olarak değerlendirilmiştir. Tuzla Fayı İzmir’in güneybatısında Gaziemir ile Doğanbey arasında KD-GB genel uzanımlı yapısal hat Tuzla Fayı olarak tanımlanmıştır. Doğanbey Burnu ile Gaziemir arasında fayın karadaki uzunluğu 42 km’dir. Denizaltı devamıyla birlikte fayın uzunluğu 50 km’dir ve faaliyet alanına yaklaşık 55 km mesafededir. 76 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Seferihisar Fayı İzmir’in güneybatısında Seferihisar yöresindeki Sığacık körfezi ile Güzelbahçe arasında uzanır. Fayın Sığacık körfezi ile Güzelbahçe arasında karadaki uzunluğu 23 km olup, sualtı bölümüyle birlikte fayın toplam uzunluğu 30 km’dir. 10 Nisan 2003 tarihinde bölgede meydana gelen depremin dış merkez lokasyonu ve artçı şokların dağılımı fayın Seferihisar yakınlarındaki bölümüne rastlar. Faaliyet alanına yaklaşık 49 km mesafededir. Gülbahçe Fayı Faaliyet alanına yaklaşık 53 km mesafede olan Gülbahçe Fayı, İzmir Körfezi ile Karaburun Yarımadası yapısal ve morfolojik olarak ayıran önemli hattır. Fayın karadaki bölümü aynı körfez ile güneydeki Sığacık körfezi arasında 15 km uzunluğundadır. K-G doğrultulu olan fayın her iki ucu da su altındadır. Su altı bölümleriyle birlikte değerlendirildiğinde fayın toplam uzunluğu 70 km’yi bulmaktadır. Bulgular Gülbahçe Fayı’nda doğrultu atımın baskın olduğunu gösterir. Sığacık ve Gülbahçe arasındaki güney segmentin uzunluğu 30 km’dir. KKB-GGD uzanımlı kuzey segmenti ise yaklaşık 40 km uzunluktadır. Gümüldür Fayı İzmir’in güneybatısında Gümüldür ile Özdere beldeleri arasında K55B genel doğrultusunda uzanır ve güney batısına bakan bir yay geometrisi sunar. Haritalanabilen uzunluğu 15 km’dir. Tavan bloğu batıda yer alan normal bir faydır. Fay boyunca bu birim içerisinde hidrotermal alterasyon zonları gelişmiştir. Faaliyet alanına yaklaşık 79 km mesafededir. Gediz Graben Sistemi Fayları Gediz grabeni doğuda Sarıgöl ile batıda Manisa ve Kemalpaşa arasında D-B genel uzanımında yaklaşık 150 km uzunluğundaki normal fay sistemine bağlı olarak şekillenmiştir. Doğudan batıya doğru genişleyen graben tabanı Neojen ve Kuvaterner yaşlı çökellerle kaplıdır. Grabenin güney kenarında ana sıyrılma fayına kabaca paralel uzanan bir seri sintetik ve antitetik fay bulunur. Anadolu’nun en önemli sismojenik zonlardan olan Gediz grabeninin batısındaki faylardan kaynaklanabilecek depremler İzmir ve çevresindeki yerleşmeleri etkileyecek konumdadır. Bu nedenle Gediz grabeninin İzmir’e yakın konumda olan Turgutlu batısındaki fayları araştırma kapsamında incelenmiştir. Gediz grabeni batı ucunda yer alan faylar grabenin Kemalpaşa ve Manisa kollarını oluşturur. Manisa kolu doğu ucunda Turgutlu Fayı’nın KB devamlılığı şeklinde izlenen Manisa Fayı’na bağlı olarak şekillenmiştir. Faaliyet alanına en yakın noktası 35 km mesafededir. 77 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Dağkızılca Fayı Kemalpaşa İlçesi güneyi ile Torbalı arasında uzanır. Gediz grabeni sistemine bağlı sağ yönlü doğrultu atımlı bir transfer fayıdır. K70D genel doğrultulu ve toplam 27 km uzunluğundadır. Kabaca birbirine paralel üç parçadan oluşur. Bulgular fayın aktif olduğuna işaret etmektedir. 31 Mart 1928 Torbalı depreminin hasar dağılımı bu fayın batı yarısında yoğunlaşmaktadır. Faaliyet alanına yaklaşık 62 km mesafede yeralmaktadır. Kemalpaşa Fayı Faaliyet alanına yaklaşık 50 km mesafede yeralan fay Gediz grabeninin batısında Bağyurdu ile Ulucak arasında uzanan diri fay Kemalpaşa Fayı olarak adlanmıştır. Toplam 24 km uzunluğunda olup uçlarında kuzeye içbükey olan fayın genel doğrultusu K75D’dur. Manisa Fayı Manisa Fayı Gediz Grabeni’nin kuzeybatı kolunda yer alan normal bir faydır. Turgutlu ile Manisa batısındaki Muradiye arasında yaklaşık 40 km uzunluğundadır. K65B genel gidişli olup geniş büklümlerden oluşan kavisli bir uzanım sunar. Turgutlu-Manisa arasında fay K45 genel doğrultusunda uzanan tek bir çizgisellikten oluşmuştur. D-B doğrultusunu kazandığı Manisa batısında ise bir seri normal faydan oluşan zonal yapı kazanır. Manisa Fayı Gediz grabeninin orta kesminde graben tabanındaki Holosen dolguları ile güneydeki Pliyo-Kuvaterner çökelleri arasında yer alan Turgutlu Fayı’nın batı devamını oluşturur. Faaliyet alanına yaklaşık 40 km mesafede yer almaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresi “Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası (Şekil II.6.4.)”nda 1. Derece Deprem Bölgesi içerisinde kalmaktadır (Şekil II.6.5.). Proje kapsamında, 14.07.2007 tarih ve 26582 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelik” esasları ve 06.03.2007 tarih, 26454 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 03.05.2007 tarih ve 26511 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile revize edilen “Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine titizlikle uyulacaktır. 78 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.6.4. Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası Proje Alanı Şekil II.6.5. Bölgenin Deprem Haritası 79 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. II.7. Hidrojeolojik Özellikler ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Bu Kaynakların Faaliyet Alanına Mesafeleri ve Mesafelerin Bir Plan Üzerinde Gösterilmesi, Proje Alanı Yeraltı Suyunun Durumu, Yeraltı suyu rezervi Aliağa-Güzelhisar -Biçer Ovaları hidrolojik etüt raporu içinde hesaplanmıştır. Bu rapora göre İlçe sınırları dahilindeki yeraltı suyu emniyetli rezervi 3,4 hm3/a’dır. Bu suyun tamamına yakın kısmı açılan kuyularla çekilmektedir. İlçe sınırları içinde yeraltısuyu genel olarak ovalık kısımlarda veya dere vadilerindeki alüvyonlarda bulunmaktadır (İzmir İl Çevre Durum Raporu). Bu bölgede açılmış sondaj kuyularının; Derinlikleri :50-150 m Statik Seviyeleri :10 m civarında Verimleri :5 lt /s arasındadır. Aliağa civarında yeraltı suyu alüvyon tabakalarının geçirgen kesimleri ile volkanik kayaçlarla Neojen çökellerin çatlak ve boşluklarında yer alır. Yeraltı suyunun beslenimi yağıştan kaynaklanmaktadır. Beslenme havzasına düşen yağış gerek sızma ile gerekse dereler, kanallar, çatlaklar ve fay zonları ile yer altı suyunu alttan ve üstten besler; boşalma ise kuyular, buharlaşma ve eğimden dolayı yer altı suyunun denize boşalması ile olmaktadır. Yeraltı suyu serbest akifer özelliğindedir. İnceleme alanının beslenme havzasına düşen yağışın bir kısmı akarsular ile akışa geçmektedir. Akış çoğunlukla yağışlı mevsimlerde olmaktadır. İnceleme alanı civarında resmi ve özel kurumlar tarafından açılmış çok sayıda sondaj kuyusu düzeyleri her sene düşmekte, denize yakın olan kesimlerde tuzlu su girişimleri görülmektedir. Etüt alanında yapılan araştırma sondajlarında sondaj bitim tarihinde ölçülen yeraltı su seviyeleri Tablo II.7.1.’de verilmiştir. Ayrıca inceleme alanında 9 konumda yapılan piozometre kuyularında temizleme, pvc boru ile borulama yapılmış, çakıllama yapılarak (Ek 10) günlük yeraltı su seviyesi ölçümü yapılmış olup, Tablo II.7.2’de verilmiştir. 80 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.7.1. Yeraltı Suyu Ölçümleri Sıra No Sondaj No Başlasma Tarihi Bitiş Tarihi 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 BH-1 BH-2 BH-3 BH-4 BH-5 BH-6 BH-7 BH-8 BH-9 BH-10 BH-11 BH-12 BH-13 DH-1 DH-2 DH-3 DH-4 CH-1 26.08.2010 28.08.2010 17.09.2010 14.09.2010 13.09.2010 14.09.2010 15.09.2010 23.08.2010 30.09.2010 30.08.2010 03.09.2010 01.09.2010 06.09.2010 27.08.2010 24.08.2010 23.08.2010 29.09.2010 19.09.2010 27.08.2010 30.08.2010 18.09.2010 14.09.2010 14.09.2010 16.09.2010 16.09.2010 25.08.2010 01.10.2010 01.09.2001 06.09.2010 03.09.2010 14.09.2010 28.08.2010 25.08.2010 23.08.2010 29.09.2010 21.09.2010 81 Yeraltı Suyu Ölçüm Seviye (m) Tarihi 27.08.2010 3,20 30.08.2010 3,80 18.09.2010 4,17 14.09.2010 9,28 14.09.2010 11,12 16.09.2010 4,29 16.09.2010 4,38 25.08.2010 4,07 01.10.2010 4,13 01.09.2001 4,67 06.09.2010 5,06 03.09.2010 4,51 14.09.2010 5,21 28.08.2010 7,12 25.08.2010 3,89 23.08.2010 3,97 29.09.2010 9,85 21.09.2010 6,74 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.7.2. Piezometre Kuyularında Ölçülen Yeraltı Su Seviyesi Tablosu PZ-4 11.08.2010 12.08.2010 2,80 PZ-5 14.08.2010 15.08.2010 3,13 PZ-6 02.09.2010 03.09.2010 3,21 PZ-7 19.08.2010 20.08.2010 2,00 PZ-8 04.09.2010 06.09.2010 5,09 PZ-9 26.09.2010 27.09.2010 6,00 17.8.10 16.8.10 15.8.10 14.8.10 5.10.10 0,20 23.9.10 14.08.2010 16.9.10 11.08.2010 11.9.10 PZ-3 7.9.10 10,43 31.8.10 18.08.2010 27.8.10 17.08.2010 24.8.10 PZ-2 21.8.10 2,37 20.8.10 18.08.2010 19.8.10 16.08.2010 18.8.10 PZ-1 13.8.10 Kuyu Başlama Tarih YERALTI SU SEVİYELERİ (m) 12.8.10 Sondaj No Kuyu Bitiminde Kuyu Bitim Alinan Tarih Ölçümler (m) 2,45 2,50 2,53 2,56 2,71 2,64 4,39 4,44 4,50 4,51 4,59 4,62 10,43 11,21 11,26 11,29 11,45 11,35 17,23 17,30 17,38 17,40 17,46 12,62 2,80 3,09 0,20 0,21 0,22 0,30 0,35 0,35 0,35 0,35 0,35 0,35 0,66 0,57 0,52 0,49 0,53 1,00 3,11 3,12 3,16 3,20 3,22 3,24 3,25 3,30 3,32 3,30 3,51 3,55 3,69 3,71 3,40 3,00 3,13 3,20 3,21 3,27 9,36 9,38 9,47 10,52 10,51 11,41 11,43 11,45 11,46 11,60 11,68 2,10 2,13 2,37 2,25 4,23 3,21 4,33 4,41 6,05 4,53 4,28 4,56 4,79 4,88 5,11 5,09 5,13 5,19 10,00 82 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. İnceleme alanında piezometre kuyularından alınan 9 adet yeraltı suyu örneği üzerinde TARİŞ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME MÜDÜRLÜĞÜ laboratuarında kimyasal analiz yapılmıştır. Alınan örnek üzerinde yapılan kimyasal analiz sonuçları Ek 10’da verilmiştir. Betonun Tablo II.7.4.’de verilen tabi zeminler ve yer altı sularından kaynaklanan zararlı kimyasal etkilere maruz kalması durumunda etki, Tablo II.7.3. verilen şekilde sınıflandırılır. Deniz suyu, coğrafi bölgeye göre sınıflandırılır, bu nedenle betonun kullanılacağı yerde geçerli sınıflandırma uygulanır. Tablo II.7.3. Etki Sınıfları XA 1 XA 2 XA 3 Az Zararlı Kimyasal Ortam Orta Zararlı Kimyasal Ortam Çok Zararlı Kimyasal Ortam Tablo II.7.4. Doğal Zeminler ve Yer altı Sularından Kaynaklanan Kimyasal Etkiler çin Etki Sınıflarının Sınır Değerleri Kimyasal Özellik -2 (SO4 ) (mg/l) pH CO2 (mg/l) (Zararlı Etkiye Sahip) + (NH4 ) +2 Mg (mg/l) (mg/l) Referans Deney Metodu XA 1 Yer altı Suyu 200 ve 600 EN 196-2 ISO 4316 6,6 ve 5,5 prEN 13577 : 1999 15 ve 40 ISO 7150-1 veya ISO 7150-2 15 ve 30 ISO 7980 XA 2 XA 3 > 600 ve 3000 < 5,5 ve 4,5 > 3000 ve 6000 < 4,5 ve 4,0 > 100 den doygun > 40 ve 100 hale gelinceye kadar > 30 ve 60 > 60 ve 100 > 3000 den > 1000 ve 3000 doygun hale gelinceye kadar 300 ve 1000 EN 196-2 2000 ve 3000 DIN 4030-2 > 200 Baumann Gully Zemin -2 (SO ) a (mg/kg ) (toplam) Asitlik (mL/kg) b c c > 3000 ve 12000 > 12000 ve 24000 Uygulanmada Dikkate Alınmaz Zararlı kimyasal ortamların aşağıda verilen sınıflaması, doğal zemin ve yer altı suyunun 5 °c ila 25 °c arasında sıcaklığa sahip olması ve su akış hızının durağana yakın derecede yavaş olması esas alınarak yapılmıştır. Kimyasal özelliğe ait en baskın herhangi tek değer, sınıfı belirler. İki veya daha fazla zararlı kimyasal özelliğin aynı sınıfı belirtmesi durumunda çevre, bir sonraki daha yüksek sınıfa dahil olarak alınmalıdır. Ancak bu özel durum için yapılan çalışmanın bir üst sınıf seçmenin gerekli olmadığını göstermesi durumunda bu işlem uygulanmaz. 83 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Yeraltı suyundan alınan örnek üzerinde yapılan yeraltı suyu analizine göre Sülfat içeriği PZ-4 nolu kuyudan alınan örnekte rastlanılmamış diğer örneklerde de 0,01 me/l 3,62 me/l aralığında bulunmuştur. Sülfat içeriği bakımından en yüksek değer olan 3,63 me/l değeri 173,89 mg/l olarak hesaplanmıştır. Analizleri yapılan zemin suyu örneğinin 18.05.1992 kabul tarihli uygulamada olan TS 3440’a (Zararlı kimyasal Etkileri Olan Su, Zemin ve Gazların Etkisinde Kalacak Betonlar çin Yapım Kuralları) göre içerdiği sülfat miktarının 600 mg/L’den az alması nedeniyle betonu zayıf aşındırıcı özellikte olduğu tespit edilmiştir. Piezometre kuyularından alınan yer altı su örneklerinde yapılan analizler sonucu elde edilen (SO4)-2 ve pH de erleri TS EN 206-1’ e göre değerlendirilerek, Tablo II.7.3. ve Tablo II.7.4’ten yararlanılarak yapılan sınıflama ve tanımlama aşağıdaki Tablo II.7.5.’de verilmiştir. Tablo II.7.5. Piezometre Kuyularından Alınan Yer Altı Su Örneklerinde Yapılan Sınıflama ve Tanımlama Kuyu No (SO4 )-2(mg/l) PZ-1 PZ-2 PZ-3 PZ-4 PZ-5 PZ-6 PZ-7 PZ-8 PZ-9 2,8821 0,48035 139,3015 0 0,9607 28,34065 173,8867 74,9346 4,8035 pH (25°) 7,74 7,34 7,63 7,2 7,9 7,63 7,47 7,64 7,11 TS EN 206' ya Göre Sınıflama (SO4)-2 pH değerine değerine göre göre XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 XA 1 TS EN 206' ya Göre Tanımlama Az Zararlı Kimyasal Ortam Az Zararlı Kimyasal Ortam Az Zararlı Kimyasal Ortam Az Zararlı Kimyasal Ortam Az Zararlı Kimyasal Ortam Az Zararlı Kimyasal Ortam Az Zararlı Kimyasal Ortam Az Zararlı Kimyasal Ortam Az Zararlı Kimyasal Ortam Proje kapsamında 07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik”te belirtilen hükümlere uyulacaktır. 84 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. II.8. Hidrolojik Özellikler ve Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı, Debileri, Bu Kaynakların Faaliyet Alanına Mesafeleri, Mesafelerin Bir Plan Üzerinde Gösterilmesi İzmir İli’nin önemli akarsuları Gediz Nehri (faaliyet alanına yaklaşık 15 km) sulama ve enerji amaçlı, Küçük Menderes (faaliyet alanına yaklaşık 96 km) sulama amaçlı ve Bakırçay (faaliyet alanına yaklaşık 14 km) sulama amaçlı kullanılmaktadır. Bu akarsulara ait ortalama debiler Tablo II.8.1.’de verilmiştir. Nehirlerin akışı düzensiz olduğundan ulaşım, taşımacılık ve su sporlarına uygun değildir. Tablo II.8.1. İzmir İli Akarsularının Ortalama Mevsimlik Debileri (m3/sn) Gediz Nehri Küçük Menderes Bakırçay Yaz 21 0,2 2 İlkbahar 41 3 12 Sonbahar 21 0,8 3 Kış 60 4 24 Aliağa ilçe sınırları içinde akan tek çay Güzelhisar Çayıdır. Yunt dağlarından doğar ve yaz-kış kurumadan akmaktadır. Üzerinde Güzelhisar Barajı bulunmaktadır. Ortalama debisi; 3,71 m3/sn olarak ölçülmüştür. Proje alanı, Güzelhisar Çayı’na kuş uçuşu yaklaşık 6,5 km, Güzelhisar Barajı’na ise yaklaşık 15 km mesafede yer almaktadır. Alanda çalışacak personelin içme suyu damacanalarla satın alma yoluyla, kullanma suyu ihtiyacı, inşaat çalışmaları sırasında ve sulama işlemlerinde gerekli olacak su ise PETKİM’in mevcut kurulu tesisleri vasıtasıyla Güzelhisar Barajı’ndan sağlanacaktır (Ek 11). Söz konusu yüzeysel sulara faaliyetten kaynaklı menfi bir etki beklenmemektedir. Proje alanının bulunduğu bölgede yer alan su kaynaklarının korunması için “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. 85 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. II.9. Flora ve Fauna (Proje Alanı ve Etki Alanında Bulunan Flora ve Fauna Türleri, Etkilenecek Türler, Bu Çalışmaların Hangi Dönemde Yapıldığı, Ulusal ve Uluslararası Sözleşmelerle Koruma Altına Alınmış, Nadir ve Nesli Tehlikeye Düşmüş Türler, Bunların Yaşama Ortamları ve Tehlike Kategorilerinin Red Data Book’a Göre İrdelenmesi, Flora Tablosunun Oluşturulması, Faaliyet Alanındaki Av Hayvanlarının Yürürlükte Bulunan Merkez Av Komisyonu Kararlarına Göre İncelenmesi, Faunanın Uygun Formda Düzenlenmesi, IUCN ve Bern Sözleşmesi Kapsamında Değerlendirme Yapılması Proje alanı İzmir ili, Aliağa ilçesi, Ege Deniz’i kıyısında, Nemrut Körfezi’nde yer almaktadır. Aliağa, İzmir’in kuzeyinde yer alır. Kuzeyinde Bergama; doğusunda Manisa; batısında Ege Denizi; güneyinde Menemen ile çevrelenir. Bergama İlçesi ise, İzmir’in kuzeyinde, Bakırçay Havzasında yer alır. Doğuda Kınık, batıda Dikili, güneyde Aliağa, kuzeyde ise Balıkesir ve Manisa illeri ile çevrilidir. Dağ sıraları birbirine koşut ve kıyıya dik bir takım çöküntü çukurları arasında kalmış bölgeleri vardır. Bakırçay Ovası'nın daha güneyinde bulunan Yunt Dağları Aliağa’nın kuzeyine dayanır. Güneyinde ise yüksekliği 1.098 metreyi bulan Dumanlı Dağı bulunmaktadır. Bunların dışında Karahasan Dağı (423 m), Dedetaşı Dağı (341 m), Ardış Tepe (334 m), Akademik Dağı (497 m), Halkalı Tepe (789 m), Sıyırdım Dağı (610 m) ve Karagöl Tepe gibi dağ ve tepeler de vardır. Yöre, Akdeniz iklimi etkisi altında olup, Aliağa Meteoroloji İstasyonu rasat kayıtlarına göre, bölgede görülen yağış rejim tipi, Akdeniz yağış rejim tipidir. Faaliyet alanının bulunduğu bölge, Türkiye florasında kullanılan Grid kareleme sistemine göre B–1 karesi içinde yer almakta (Şekil II.9.1.) ve bitki coğrafyası bakımından da Akdeniz floristik bölgesine bağlanmaktadır. Proje Alanı Şekil II.9.1. Grid Kareleme Haritası 86 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Flora çalışmaları sonucunda İzmir ilinde 129 familyanın 620 cinsine ait 1654 tür saptanmıştır. Alt tür ve varyetelerin ilavesi ile tür ve tür altı kategorilerdeki taxon sayısı ise 1728’dir. Buna göre en çok taxon içeren familya, Leguminosae olup (% 10,93), bunu Compositae (% 10,65), Gramineae (% 9,61), Labiatae (% 5,09), Umbellifereae (% 4,28), Crucıferae (% 4,11), Caryophllceae (% 4,11), Liliaceae (% 4,05), Rubiaceae (% 2,72), Ranunculaceae (% 2,55), Orchidaceae (% 2,49), Vescrophulariaceae (% 2,43) izlemektedir. Bölge florasını oluşturan türlerin % 21,76’sı Akdeniz, % 16,90’ı Doğu Akdeniz, % 4,74’ü Avrupa-Sibirya, % 2,31’i ise İran-Turan flora elementine sahiptir. İzmir İli dahilinde yetişen maki türü bitkiler şunlardır: mersin, defne, sandal, kocayemiş, pırnal meşesi, kesme meşesi, katran ardıcı, katırtırnağı, kurtbağrı, keçiboğan, erguvan, tesbih çalısı, karaçalı, herdemtaze, keçiboynuzu, peruka çalısı, akçakesme, menengiç, sakız, boyacı sumağı, yabani zeytin (delice), kokarçalı, zakkum, maden yapraklı ahlat, yabani kuşkonmaz ile funda olarak da ideal ağaç fundası, pembe çiçekli funda, erik cinsi bitkiler yetişir. Maki vejetasyonu Akdeniz, Ege ve Marmara denizleri çevrelerinde ortalama 0-1000 metreler arasında yaygındır. Karadeniz bölgesinde ise enklavlar halinde, yer yer ve kesintili olarak görülür. Bu vejetasyona ait bitkiler deniz ile ilişikli bazı büyük nehirlerin yer aldığı vadiler yolu ile ülkenin iç kesimlerine kadar sokulur. Faaliyet alanı ve çevresinin flora ve fauna listesi hazırlanırken; bölgede Biyolog Taylan DÜZGÜN tarafından Mayıs 2013 tarihinde yapılan arazi çalışmalarının ve yöre halkının görüşlerinin yanı sıra, Davis’in “Flora of Turkey and the East Aegean Islands”, Prof. Dr. Tuna EKİM ve arkadaşlarının “Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı-2000”, Prof. Dr. Turhan BAYTOP’un “Türkçe Bitki Adları Sözlüğü”, Prof. Dr. Nuri Yiğit, Prof. Dr. Osman KETENOĞLU ve arkadaşlarının “Çevresel Etki Değerlendirme-2002”, Prof. Dr. Ali DEMİRSOY’un “Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası”, “Omurgalılar/Amniyota”, “Memeliler”, TÜBİTAK ve DPT tarafından desteklenen Türkiye Faunası Veri Tabanı Projesi kapsamında yayınlanan “Türkiye Omurgalıları Tür Listesi” ve Prof. Dr. İlhami KİZİROĞLU’nun “Türkiye Kuşları” adlı eserlerden faydalanılmıştır ve taraması yapılan diğer literatürler kaynaklar kısmında verilmiştir. Ayrıca her bir flora türü için TÜBİVES (Türkiye Bitkileri Veri Servisi) taraması ve değerlendirilmesi yapılmıştır. Projenin yapılacağı alan ve çevresinde, yapılan arazi ve literatür çalışmalarına göre var olabileceği düşünülen flora türleri Tablo II.9.1.’de verilmiştir. 87 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.9.1. Flora Türleri Familya / Türkçe Adı Türkçe Adı Endemizm Yapı- Ömür Habitat Min-Mak. Yükseklik Diş otu (Kürdan) – Otsu- Tek veya İki yıllık Tarlalar ve ovalar 0-700 ─ ─ Ot- Çok yıllık Kuru tepeler 0-500 Eryngium creticum Göz dikeni, boğa dikeni ─ Ot- Tek veya İki yıllık Bupleurum gracile ─ – Tek yıllık- Ot Çalılık düzlükler, frigana, nadas tarlalar, çorak yerler Frigana ve açık doğal habitatlar Centaurea iberica Deligöz dikeni ─ Centaurea diffusa Zerdali dikeni ─ Güneş çiçeği ─ Tek Yıllık-Ot Hindiba İmam kavuğu (Kanarya otu) ─ Çok Yıllık-Ot ─ Otsu- Tek yıllık Yemlik/ tekesakalı ─ İki Yıllık-Ot ─ ─ Acımık Tür (Species) Ammi visnaga APIACEAE /Maydanozgiller Seseli campestre Centaurea solstitialis subsp. solstitialis Cichorium intybus ASTERACEAE /Papatyagiller (Bileşikgiller) Senecio vernalis Tragopogon longirostis var. longirostis Carduus acicularis BRASSICACEAE /Turpgiller Ülkemizde Dağılımı Bern IUCN Trakya, Dış ve D.(G. uç) Anadolu-Akdeniz KB. Türkiye, G. Anadolu (Amanoslar) Trakya, Dış Anadolu, D. (G. uç) Anadolu – – ─ ─ ─ ─ 0-1000 B. ve G. Anadolu ─ ─ Tarla, yol kenarı, boş alan 0-2300 Türkiye ─ – Tepeler, yol kenarı, boş alan, tarla 0-900 KB. Türkiye- Akdeniz Elementi ─ – Pinus ormanı, kurak yamaç, nadas tarla, boş alan 0-1900 Türkiye ─ – 0-3050 Türkiye ─ – 0-3000 Türkiye ─ – Kayalık yamaç, çalılık, yol kenarı, tarla 0-1550 KB. Türkiye, B. Anadolu, D. Anadolu ─ – Tek yıllık- Ot Kayalık alan, otlu alan, tarla kenarı 0-800 Trakya, Dış Anadolu, G. Anadolu ─ ─ ─ Tek yıllık- Ot Tarla, yol kenarı 0-2300 Türkiye ─ ─ ─ İki veya Çok Yıllık- Ot Boş alan, yol kenarı, nadas tarla 0-1600 Trakya, Dış Anadolu, O. Anadolu ─ ─ ─ Otsu- Tek yıllık Ekili alan, boş alan 0-2000 Türkiye-Kozmopolit ─ – Otsu-Tek, İki, Çok yıllık Tek veya İki yıllık-Ot Ekili tarla, çayırlık, boş alan Kumlu ve boş alanlar, tarla, kayalık yamaç 0-750 Centaurea depressa Scolymus hispanicus Capsella bursapastoris Altın dikeni, Sarı diken Çoban Çantası Sinapis arvensis Kır hardalı ─ Otsu- Tek yıllık Yol kenarı, boş alan 0-1800 Trakya, KD., B., G., O. ve D. Anadolu ─ – - - Otsu- Tek Yıllık Ekili alan 0-1000 Dış Anadolu - – Rapistrum rugosum 88 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.9.1. Flora Türleri (Devamı) Familya / Türkçe Adı Tür (Species) Türkçe Adı Endemizm Yapı- Ömür Girit ladeni - Çok yıllık-çalı K., B. ve G. Türkiye ─ – - B. Anadolu ─ – 0-2400 Türkiye ─ – ─ – ─ ─ ─ – ─ – ─ – ─ – Maki, Pinus brutia ormanları 0-800 ─ Tek yıllık-Ot Çam ormanlarının kenarı, maki, firigana, kayalık yamaçlar, step, nemli 50-1650 Geven ─ Çok yıllık- çalı Bozkır, maki 0-1040 Astragalus sinaicus Geven ─ Tek yıllık-Ot Koruluklar, çorak yerler 11001100 Trifolium repens var. repens Yonca ─ Çok yıllık- Ot Batak arazi, otlaklar 500-2700 Türkiye ─ ─ Onobrychis caput-galli ─ ─ Tek yıllık- Ot Kayalık, tarlalar, bozkır, yol kenarları 0-800 Türkiye ─ ─ Trigonella crassipes ─ ─ Tek yıllık- Ot Maki, çam ormanları, bozkır, nadas tarlalar, bağlar 600-1700 ─ ─ Lathyrus aureus ─ ─ Çok yıllık- Ot Orman, çalılık 15-2000 ─ ─ Medicago minima var. minima ─ ─ Tek yıllık- Ot Kayalık kireçtaşı yamaçlar, bozkır, kumullar, tarlalar 0-1750 Türkiye ─ ─ ─ Çok yıllıkağaç veya uzun çalı Makide Laurus, Phillyrea, Carpinus ile yamaçlarda 0-450 B. ve K. Anadolu (36 Derecenin Doğusu) - Akdeniz Elementi ─ – Dianthus pubescens - - Ot- Çok Yıllık CYPERACEAE Eleocharis palustris ─ ─ Çok yıllık-Ot CUPRESSACEAE Juniperus excelsa Ardıç ─ CRASSULACEAE ERICACEAE /Fundagiller Rosularia serrata ─ Arbutus andrachne Sandal Ağacı ─ ─ EUPHORBIACEAE /Sütleğengiller Euphorbia falcata subsp. falcata var. falcata Sütleğen Astragalus trojanus FABACEAE FAGACEAE /Kayıngiller 0-1000 Bern IUCN Çok Yıllık-çalı CARYOPHYLLACEAE /Baklagiller Ülkemizde Dağılımı Çok YıllıkAğaç Çok yıllık- Ot Cistus creticus /Baklagiller Min-Mak. Yükseklik Kalkerli anakayalar, maki garik Çayırlı yamaçlar, çam ormanlarındaki ıslak alanlar, bataklıklar, tatlı su kıyıları, yol kıyı Kuru ve taşlı topraklar, genellikle yüksek rakımlar Uçurumlar, kalkerli kayalar CISTACEAE FABACEAE Habitat Quercus ilex Çalı Meşesi 89 300-2250 20-720 K., B., G., O. ve D. Anadolu B. Anadolu Trakya, Dış Anadolu Türkiye B. Anadolu-D. Akdeniz Elementi KB. O. ve B. Anadolu- Akdeniz Elementi Karasal Anadolu, G. Anadolu ve Trakya KB. Türkiye, K ve Karasal Anadolu Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.9.1. Flora Türleri (Devamı) Familya / Türkçe Adı FAGACEAE /Kayıngiller GERANIACEAE /Turnagagasıgiller Tür (Species) Türkçe Adı Endemizm Yapı- Ömür Quercus infectoria ─ ─ Çok yıllık- Küçük ağaç veya çalı Quercus coccifera Kermes meşesi, Kızıl meşe ─ Çok yıllık- çalı veya küçük ağaç ─ ─ Tek Yıllık-Ot ─ ─ Tek Yıllık-Ot ─ ─ Tek Yıllık-Ot Geranium molle subsp. molle Geranium dissectum Geranium rotundifolium Habitat Quercus türleri ve Pinus brutia ile beraber, çalılıklar Frigana ve maki, Pinus brutia ormanı Tepe kenarlalrı, tarlalar, kumullar, meyvalıklar Islak yerler, kıyılar, bataklıklar Kıyılar, kayalar ve çorak yerler Kayalık yamaçlar, nadas tarlalar Kayalık yamaçlar, kırlar, çimenlik yerler, kumlu deniz kenarları Pinus brutia ve Pinus nigra ile ortak yaşar Min-Mak. Yükseklik Ülkemizde Dağılımı 150-850 K. Türkiye 0-1500 0-1500 0-400 0-1700 LINACEAE Linum strictum Keten ─ Ot- Tek Yıllık LILIACEAE Allium nigrum Kara soğan ─ Çok yıllık- Ot LAMIACEAE Salvia tomentoa ─ ─ Çok yıllık- Odunsu Ot Ada çayı ─ Tek yıllık- Ot Kayalık yamaçlar 0-1300 Zeytin ─ Çok Yıllık- ağaç Kültür -1,-1 Phillyrea latifolia Akça kesme ─ Çok Yıllık – Çalıveya Küçük Ağaç Orchis anatolica Yayla salebi ─ Çok yıllık- Ot Piriç çiçeği ─ Çok yıllık- Ot Makilerde, Pinus brutia veya Quercus ormanı Maki, Çalılık ve Pinus ormanları Çimenli yerler, kalkerli topraklar Kara Gelincik _ Tek Yıllık- Otsu ─ ─ Çok Yıllık- Ot Salvia viridis OLEACEAE /Zeytingiller ORCHIDACEAE Olea europaea var. europaea Orchis sancta PAPAVERACEAE /Gelincikgiller Papaver gracile POACEAE Poa bulbosa 90 KB. Türkiye, B. ve G. Anadolu K., B., G. ve GD. Anadolu B., K., G. ve GD. Anadolu B., K., G., O. ve GD. Anadolu Bern IUCN ─ ─ ─ ─ ─ – ─ – ─ – 0-900 B. ve K. Anadolu ─ ─ 0-950 B., GB. ve G. Anadolu ─ ─ 90-2000 Dış Anadolu ─ ─ ─ ─ ─ – Trakya, Dış, O. ve GD. Anadolu Dış Anadolu, D. Anadolu (B. Mezopotamya) –Akd. Elem. 10-1350 Trakya, Dış Anadolu ─ ─ 0-1650 B. ve G. Anadolu ─ ─ 0-450 B. ve G. Anadolu ─ ─ Kayalık, maki 0-1300 G. ve B. AnadoluD. Akdeniz Elementi ─ – Step, kuru çayırlıklar, kayalık yamaçlar 0-3000 Türkiye ─ ─ Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.9.1. Flora Türleri (Devamı) Familya / Türkçe Adı Türkçe Adı Endemizm Yapı- Ömür Habitat Min-Mak. Yükseklik Ülkemizde Dağılımı Bern IUCN - - Otsu- Tek yıllık Yamaç 10-420 Dış Anadolu ─ – Madımak ─ Otsu- Çok yıllık 720-3000 B. O. D. G. ve GD. Anadolu ─ – Rumex acetosella Kuzu Kulağı ─ Otsu- Çok yıllık ─ – Pinus nigra subsp. pallasiana Kara Çam ─ ─ – Pinus brutia Kızıl Çam ─ ─ – Portulaca oleracea Semiz Otu ─ Düğün çiçeği Tür (Species) Polygala monspeliaca POLYGONACEAE /Kuzukulağıgiller PINACEAE /Çamgiller PORTULACACEAE /Semizotugiller RANUNCULACEAE /Düğün çiçeğigiller Polygonum cognatum RUBIACEAE /Kökboyasıgiller SCROPHULARİACEAE 0-2300 B. K., O., D. Anadolu-Kozmopolit K. Türkiye, O. B. ve G. Anadolu Dış Anadolu, TrakyaAkdeniz Elementi Orman 300-1200 Orman 0-1200 Otsu- Tek yıllık Ekilmiş sahalar ve denize yakın çorak yerler -0,-0 B. ve G. Anadolu ─ – ─ Karasal otsuÇok yıllık Nemli yer, bataklık çayırlık 0-2000 K. Türkiye, B. G. O. ve BD. Anadolu ─ – Tarla düğün çiçeği ─ Otsu-Tek Yıllık Ekili yer, ekin tarlası 0-1850 Türkiye ─ – ─ ─ Otsu- Tek, İki veya Çok yıllık 0-2000 Türkiye ─ ─ Sarı Yoğurt otu ─ Otsu- Çok yıllık 30-2400 Türkiye ─ – Asperula arvensis ─ ─ Ot- Tek yıllık 0-1900 K. Türkiye, B., O. ve G. Anadolu ─ ─ Verbascum blattaria ─ ─ İki yıllık- Ot 0-1330 Dış Anadolu ─ ─ Ranunculus constantinopolitanus Ranunculus arvensis RESEDACEAE Çok Yıllıkağaç Çok Yıllıkağaç Yol kenarları, yamaçlar uçurumlar kültür arazileri Tarlalar, kıyılar, çorak yerler Reseda lutea var. lutea Galium verum subsp. verum 91 Yol kenarı, tarla, çukur, çıplak taşlık tepe yamacı Kayalık yamaç, taşlı mera, nadas tarlalar, bataklık, dere yatakları Açık alanlar, tarlalar ve boş alanlar Çorak yerler, yol kenarları, makiler, kumullar Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. FLORA ve FAUNA LİSTESİNDE KULLANILAN KISALTMALAR Min-Mak. Yükseklik: Minimum-Maksimum Yükseklik End.: Endemik Bern: Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi IUCN: Uluslararası Doğal Hayatı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği M.A.K.: Merkez Av Komisyonu B.: Batı KB.: Kuzeybatı D.: Doğu G.: Güney K.: Kuzey L.: Literatür Bern Sözleşmesi Bern Convention’u olarak bilinen Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarının Korunması Sözleşmesi ilk defa 1979 yılında Bern’de kabul edilmiştir. Türkiye ise bu sözleşmeyi 1984 yılında imzalayarak bu sözleşmeye taraf olmuştur. Bu sözleşmenin amacı: Nesli tehlikeye düşmüş ve düşebilecek türlerin özellikle göçmen olanlarına öncelik verilmek üzere, yabani flora ve fauna ve bunların yaşam ortamlarının korunmasını sağlamak ve bu konuda birden fazla devletin işbirliğini geliştirmektir. Buna göre: Her akit taraf EK I nolu listede belirtilen yabani flora türlerinin özel olarak korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu bitkilerin kasıtlı olarak koparılması, toplanması, kesilmesi veya köklenmesi yasaklanacaktır. Her akit taraf bu türlerin elde bulundurulmasını veya alım satımını yasaklayacaktır. Alanda tespit edilebilen bitki türleri Bern Sözleşmesine göre irdelenmiş ve yukarıdaki flora tablosunda belirtilen türlerden Bern Sözleşmesi ile korunan herhangi bir türe rastlanmamıştır. Ancak, Proje kapsamında yapılacak tüm çalışmalarda Bern Sözleşmesi hükümlerine kesinlikle uyulacaktır. BERN SÖZLEŞMESİ EK LİSTELERİ ve AÇIKLAMALARI EK I Kesin Koruma Altına Alınan Flora Türleri EK II Kesin Koruma Altına Alınan Fauna Türleri EK III Koruma Altına Alınan Fauna Türleri 92 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Endemizm: Ülkemiz sahip olduğu iklimsel ve coğrafi özellikler nedeniyle, endemik türler açısından oldukça zengin bir floraya sahiptir. Türkiye sınırları içerisinde bulunan yaklaşık 3000 bitki türü endemiktir ve Türkiye florasının yaklaşık % 33’ünü oluşturmaktadır. Proje alanı ve etki alanında endemik bitki türüne rastlanılmamıştır. IUCN Kriterleri Yukarıdaki flora tablosunda belirtilen bitki türleri ile aves fauna türleri eski (1994) IUCN sınıflandırmasına göre incelenmiştir. Memeli, reptil ve amfibiler ise, yeni (2006 ve sonrası) oluşturulan sınıflandırmaya göre incelenmiştir, ancak bazı türlerin, IUCN sınıflandırmasına ilişkin (memeli, reptil ve amfibiler için) güncellemeleri henüz yapılmadığından eski sınıflandırmadaki kategorileri verilmiştir. IUCN KATEGORİLERİ VE AÇIKLAMALARI EX NESLİ TÜKENMİŞ LR EW YABAN HAYATINDA NESLİ TÜKENMİŞ LR/cd Koruma Önlemleri Gerektiren CR ÇOK TEHLİKEDE LR/nt Tehdit Altına Girebilir EN TEHLİKEDE LR/lc En Az Endişe Verici VU ZARAR GÖREBİLİR NT YAKINDA TEHLİKE ALTINA GİREBİLİR DD VERİ YETERSİZ LC YAYGIN TÜRLER NE DEĞERLENDİRİLMEMİŞ DÜŞÜK RİSK Fauna Alanda yapılan arazi çalışmaları ve literatür taraması neticesinde tespit edilen fauna türleri sırasıyla; İki Yaşamlılar Tablo II.9.2.’de, Sürüngenler Tablo II.9.3.’de, Memeliler Tablo II.9.4.’de ve Kuşlar Tablo II.9.5.’de verilmiştir. 93 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.9.2. Amphibia (İki Yaşamlılar) Familya / Türkçe Adı PELOBATIDAE / Çamura Dalan Kurbağalar Tür (Species) Pelobates syriacus Türkçe Adı Habitat Dağılım Toprak kurbağası Göl ve havuzcuklardan uzak olmayan ovalık gevşek ve yumuşak topraklı alanlarda, 1500 m’ye kadar, üreme zamanlarında bu suların içinde Hemen hemen tüm Türkiye’de — LC II Lit. Siğilli kurbağa Az bitkili veya ormanlık kısımlarda nemli taşlık bölgelerde, 3000 m’ye kadar Orta Anadolu’da Trakya’nın güneyi ve Batı Anadolu’da ve Kuzeydoğu Anadolu’da — LC III Lit. Gece kurbağası Ağaç kurbağası Bahçelerde, açık taşlık alanlarda, su yakınlarında 4600 m’ye kadar Yalnız üreme zamanında suda, ağaçlarda, ağaçsı bitkilerde, bazen de küçük bitkilerin üzerinde, 1500 m’ye kadar Tüm Türkiye’de — LC II Lit. Batı ve Kuzey Anadolu’da — LC II Lit. Bufo bufo BUFONIDAE / Kara Kurbağaları Bufo viridis HYLIDAE / Ağaç Kurbağaları Hyla arborea End. IUCN Bern Kayıt Şekli Tablo II.9.3. Reptilia (Sürüngenler) Familya Tür (Species) Türkçe Adı Habitat Yaygın tosbağa Geniş parmaklı keler Kuru, taşlı ve kumlu arazilerde, bağbahçe arasında Taş altı, kaya yarıkları ile evlerde ve harabelerde yaşar. Ağaçlarda yaşarlar TESTUDINIDAE Testudo graeca GEKKONIDAE Hemidactylus turcicus CHAMAELONIDAE Chamaleo chamelon Bukalemun SCINCIDAE Ablepharus kitaibelii İnce kertenkele SCINCIDAE Mabuya aurata LACERTIDAE Ophisops elegans TYPHLOPIDAE COLUBRIDAE Tıknaz kertenkele Tarla kertenkelesi Typhlops vermicularis Kör yılan Coluber najadum İnce yılan Elaphe quatuorlineata Sarı yılan Elaphe situla Ev yılanı Kısa bitkili açık yerlerde, maki seyrek ağaçlı kısımlarda yaşar. Taş altı ve yapraklar altında gizlenir. Az bitkili açık arazide ve taşlık kısımlarda ve harabelerde yaşar Az bitkili açık alanlarda, taşlı ve topraklı zeminde yaşar Nemli toprak içi ve taş altlarında yaşarlar Genellikle taşlık ve çalılık kuru ortamlarda Seyrek ormanlık çalılık ve taşlık kısımlarda yaşar. Taşlık ve çalılık bölgelerde yaşar 94 Dağılım End. IUCN Bern Hemen hemen tüm Türkiye’de - VU II Türkiye’nin bütün sahil bölgelerinde - - III Kuzeyde İzmir’den güneye doğru Ege sahilleri ile bütün Akdeniz sahil bölgesinde - - II Trakya, Batı, Güney ve Orta Anadolu - LC II Batı ve Güney Anadolu, Orta Anadolu’nun güney kısımları - - III Tüm Türkiye’de - - II - - III - - II Tüm Türkiye’de - - II Kuzey ve Batı Anadolu Bölgeleri - - II Kayıt Şekli Lit. Lit. Lit. Lit. Türkiye’nin büyük bir kısmında yayılmıştır Trakya, Batı ve Orta Anadolu Bölgeleri Lit. Lit. Lit. Lit. Lit. Lit. Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.9.4. Mammalia (Memeliler) Familya SORICIDAE RHINOLOPHIDAE VESPERTILIONIDAE Tür (Species) Crocidura leucodon Rhinolophus ferrumequinum Rhinolophus hiposideros Myotis mystacinus Türkçe Adı Sivriburunlu tarlafaresi Nalburunlu büyükyarasa Nalburunlu küçükyarasa Bıyıklı siyah yarasa LEPORIDAE DIPODIDAE MURIDAE HYSTRICIDAE SPALACIDAE Lepus europaeus Allactaga williamsi Apodemus mystacinus Hystrix indica Spalax leucodon Körfare CANİDAE Vulpes vulpes Canis aureus Kızıl tilki Çakal Mustela nivalis Gelincik MUSTELİDAE SUIDAE Sus scufora Kır tavşanı, Yabani tavşan Araptavşanı Kayalık Orman Faresi Oklu kirpi Yaban domuzu Habitat Açık arazi, çalılık alanlar Her türlü habitata yakın mağara ve inler Her türlü habitata yakın mağara ve inler Küçük mağara, kale duvarı, çatı arası, ağaç kovuğu ve kabuğu Her türlü habitat Yayla ve stepler Orman içi ve açıklıktaki kayalar Orman, funda, çalı, sebze ve meyve bahçeleri Mera, tarla, çayır, yüksek yayla ve step alanlar Her türlü habitat Sık orman, maki ve fundalık Orman, bağ, bahçe, harabe, meskun yerler, kayalık, çalılık alanlar Orman, göl, bataklık End. - IUCN LR/lc LR/nt LC Bern EK III EK II EK II M.A.K. EK I EK I - LR/lc - EK I - LC LC EK III - EK III EK I EK I - - - - - LC LC - EK III EK III - LC EK III EK II - - EK III EK III Tablo II.9.5. Aves (Kuşlar) Familya PROCELLARIIDAE Tür (Species) Colanectris diomedea Türkçe Adı Boz yelkovan Puffinus yelkduan Yelkovan Phalacrocorax carbo Karabatak PHALACROCORACIDAE Phalacrocorax pygmeus Küçük karabatak PELECANIDAE Pelecanus crispus Tepeli pelikan ARDEIDAE Egretta alba CICONIIDAE Ciconia ciconia Leylek Tadorna tadorna Suna Büyük ak balıkçıl ANATIDAE Anas acuta Kılkuyruk Habitat Kıyıya yakın veya uzak sıcak deniz sularında, mağaralarda, kumsallarda hatta sert topraklarda Denizler çoğunlukla kıyılar Hem tuzlu hem de tuzlu sular genelde sucul, içsel sularda koloniler halinde Denizden uzakta kara içerisinde, bitki örtüsü olan ıslak alanlar, tatlı sularla beslenen açık sular Step, çöl, savak ve sıcak tatlı sularda, nehir deltalarında, tuzlu lagünlerde, kaya girintileri olan denizlerde Göller, sığ sular, sulak alanlar deniz kıyıları Az ağaçlı büyük ovalar, sulanmış karalar, pirinç tarlaları, rutubetli çayırlıklar, havuzlar Tuzlu veya hafif tuzlu sularda, hem sığ sularda hem haliçlerde, deniz ve göllerde Sığ sucul habitatların olduğu açık alanlar, ovalık kırsallar, iç sular ve taşkın araziler 95 Konum Red Data IUCN M.A.K. Bern KZ - LR/lc 1 III R A4 LR/lc 1 II Y, KZ A4 LR/lc 2 III Y A4 LR/nt 1 II G, Y, T A2 VU/C 1 II Y, KZ A3 LR/lc 1 III Y, G, T A3 LR/lc 1 II Y, G, KZ A3 LR/lc 1 II G, KZ A3 LR/lc 3 III Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.9.5. Aves ((Kuşlar) Devamı) Familya Tür (Species) Türkçe Adı Neophron percnopterus Küçük akbaba Circus cyaneus Gökçe delice ACCIPITRIDAE Buteo rufinus Kızıl şahin ACCIPITRIDAE Buteo buteo Şahin FALCONIDAE Falco tinnuculus Kerkenez Falco columbarius Boz doğan STERCORARIIDAE LARIDAE STERNIDAE Stercorarius parasiticus Korsanmartı Larus minutus Küçük martı Larus audouinii Ada martısı Larus fuscus Karasırtlı martı Sterna caspia Büyük sumru Sterna sandvicensis Karagagalı sumru Sterna hirundo Sumru COLUMBIDAE Streptopelia decaocta Kumru APODIDAE Apus apus ALCEDINIDAE Halcyon smyrmensis Habitat Stepler, bozkırlar, kumlu nehir kıyıları boyunca az bitki örtülü sulak alanlar, yaylalarda, çöllerle kaplı dağlık alanlar, korunaklı mağaralar Steplerden uzak dağlık alanlar ve bozulmamış ormanlar, uzun bitki örtüsüne sahip sulak alanlar; diğer bit taraftan az bitkiyle kaplanmış stepler, yayla çalılıkları, yayla platoları, tepeciklerde veya yeni ağaçlandırılan bölgelerde Kuru ovalar, yarı çöller, çöl stepler Ağaçlıklarda, eğimli tepelerde, az bitkili yerlerde, yüksek ağaçların olduğu kültive alanlarda, geniş yapraklı ormanlarda Orman tundralarında, nehir vadilerinde, çiftliklerde, yaylalarda, ovalıklarda, ormanlar, ağaçsız sulak alanlar Kaba vejetasyonlu vadilerde, sulak alanlarda, gelgitlerin olduğu yerlerde Deniz kıyılarında, büyük göllerde, adalarda Tatlı sulu taşkın ovalarda, nehir havzalarında, göl kenarlarında, kıyılarda, tatlı suların aktığı kumlu ve çamurlu sahillerde Çayırlıklı, kayalıklı ve korunaklı adalarda Tatlı sulu göl isletlerinde, kayalıklı adalarda, taşkın alanlarda, nehir kenarlarında, kanallarda Yavaş akan tuzlu veya tatlı iç sularda, isletlerde, kayalıklı kıyılarda, kıyısal lagünlerde, taşkın alanlarda, korunaklı veya iç sahil sularda Kıyılarda ve korunaklı sahillerde, tuzlu sularda Kıyılarda ve tatlı iç sularda, isletlerde, tatlı sulu göllerin içindeki kayalık veya taşlık adalarda, çakıllı nehir yatakları, bataklıklarda, havuzcuklarda, çimenli alanlarda, kıyısal lagünlerde Şehirlerde, ormanlıklarda, yuva kurmak için müsait çalılıklar da Konum Red Data IUCN M.A.K. Bern G A4 LR/lc 1 II Y, KZ A3 LR/lc 1 II Y, KZ A4 LR/lc 1 II Y, KZ, T A4 LR/lc 1 EK II Y A4 LR/lc 1 EK II KZ, T B2 LR/lc 1 EK II KZ B3 LR/lc 2 EK III KZ, T B3 LR/lc 1 EK II Y, KZ A2 LR/cd 1 EK II KZ, T B3 LR/lc 2 - T, G A2 LR/lc 1 EK III T, KZ, G A3 LR/lc 1 EK II T, KZ, G A4 LR/lc 1 EK II Y A4 LR/lc 2 Karasağan Ağaçlıklarda G, T A4 LR/lc 1 İzmir yalıçapkını Ovalarda, kuru habitatlarda, küçük çöllerde, sucul orijinlerde Y A2 LR/lc 1 96 EK III EK III EK II Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.9.5. Aves ((Kuşlar) Devamı) Familya Tür (Species) Türkçe Adı CORACIIDAE Coracias garrulus PICIDAE Picus viridis ALAUDIDAE Calandrella brachydactyla Bozkır toygarı Hirundo rustica Kır kırlangıcı Hirundo daurica Kızıl kırlangıç Delichon urbica Ev kırlangıcı HIRUNDINIDAE TURDIDAE Luscinia megarhynchos SYLVIDAE Phylloscopus collybita AEGITHALIDAE Aegithalos caudatus Pica pica Gökkuzgun Yeşil ağaçkakan Bülbül Çıvgın Uzunkuyruklu baştankara Saksağan CORVIDAE Corvus corone Leş kargası STURNIDAE Sturnus vulgaris Sığırcık PASSERIDAE Passer domesticus Serçe FRINGILLIDAE Fringilla coelebs İspinoz EMBERIZIDAE Miliara calandra Tarla kirazkuşu Habitat Ormanlarda, park, bulvar, bahçelerdeki ağaçlarda, ağaçlı nehir yataklarında, kültür alanlarda, ovalarda Ormanlıklarda, çalıklarda, bahçelerde, üzüm bahçelerinde Bitki örtüsü ile çevrili çöllerde, steplerde, yaylalarda Konum Red Data IUCN M.A.K. Bern G A4 LR/lc 1 EK II Y A4 LR/lc 1 EK II G A4 LR/lc 1 EK II Y A4 LR/lc 1 EK II G, T A4 LR/lc 1 EK II G A4 LR/lc 1 EK II Yeşil vejetasyonla kaplı sığ sularda, az nemli yerlerde, ağaçlandırılmış alanlarda veya şehirlerde, otlaklarda ve çiftliklerde Steplerde, deniz kıyılarında Doğal kayalık yüzeylerde, şehirlerde, uçurumlarda, su yakınlarında Ovalarda, vadilerde, suya yakın olan alanlarda, sıcak vadi eteklerinde, insan yerleşimine yakın alanlarda, çalılıklarda, ormanlarda, dağ nehirlerinin galerilerinde Ovalık ormanlarda, parkalarda, çalılıklı geniş bahçelerde G A4 LR/lc 1 EK II Y, G, T A4 LR/lc 1 Ormanlarda, çalılıklarda, parklarda, bahçelerde Y A4 LR/lc 2 EK II EK III Y A4 LR/lc 3 - Y A4 LR/lc 3 - Y A4 LR/lc 2 - Y A4 LR/lc 3 - Y A4 LR/lc 2 EK III Y A4 LR/lc 2 EK III Ağaçlı veya ağaçsız alanlarda, çalılıklarda, sulak alanlarda, şehirlerde Kayalık uçurumlarda, nehir yataklarında, adalarda, orman kenarlarında, nehir vadilerinde, tuzlu bataklıklarda, estauarislerde, kıyılarda büyük şehirlerde Ovalarda, yaylalarda, ormanlarda, bitki örtüsünün çok olduğu alanlarda Şehirlerde, tarlalarda, çalılıklarda, ormanlarda, bitki örtüsünün yoğun olduğu alanlarda, tatlı su veya deniz kenarlarında Ormanlarda, ağaçlıklarda, parklarda, bahçelerde, steplerde, geniş şehirlerde, çiftliklerde, dağlarda ağaç sınırına kadar Steplerde, deniz kıyısında ve iç kesimlerinde, ormanlarda, sulak alanlarda, kayalık ve bozuk alanlarda, dağlık alanlarda ve platolarda 97 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Bern Sözleşmesi ve Korunan Türler: Bern Sözleşmesi hükümlerine göre; Her akit taraf, II nolu ek listede (Kesin Olarak Koruma Altına Alınan Fauna Türleri) belirtilen yabani fauna türlerinin özel olarak korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu türler için özellikle aşağıdaki hususlar yasaklanacaktır: • Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri • Üreme veya dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek. • Yabani faunayı, bu sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde, özellikle üreme, geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek. • Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu yumurtaları alıkoymak. • Tahnit edilmiş hayvanlar ve hayvanlardan elde edilmiş kolayca tanınabilir herhangi bir kısım veya bunun kullanıldığı malzeme dahil, bu hayvanların canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti yasaktır. • Her akit taraf, III nolu ek listede (Koruma Altına Alınan Fauna Türleri) belirtilen yabani faunanın korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. • Buna göre; Yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun durumlarda, işletmenin geçici veya bölgesel olarak yasaklanması ve kapalı av mevsimlerini veya işletmeyi düzenleyen diğer esasları kapsayacaktır. Proje kapsamında yapılacak tüm çalışmalarda Bern Sözleşmesi hükümlerine kesinlikle uyulacaktır. Bazı kısaltmalar ve açıklamaları Yukarıdaki fauna tabloları, Merkez Av Komisyonu Kararları’na göre de irdelenmiş ve bununla ilgili kısaltmalar aşağıda verilmiştir. Proje kapsamında Merkez Av Komisyonu Kararları’na kesinlikle riayet edilecektir. EK Liste 1 EK Liste 2 EK Liste 3 MAK KARARLARI EK LİSTELERİ VE AÇIKLAMALARI Bakanlıkça Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları Merkez Av Komisyonu’nca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları Merkez Av Komisyonu’nca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları 98 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Faaliyet alanı ve yakın çevresinin kuş faunası oluşturulurken Prof. Dr. İlhami Kiziroğlu’nun hazırladığı ‘Türkiye Kuşları-1989’ve Atlas Dergisi ile Doğa Derneği’nin ortak yayını olan ‘Türkiye Kuşları Rehberi-2005’adlı kaynaklardan yararlanılmıştır. Kuşlar için kullanılan Red Data Book kategorileri ve bulunma statülerinin açıklamaları aşağıdadır. AVES FAUNA RED DATA BOOK SINIFLAMASI A.1.2 A.2 A.3 A.4 B Kategorileri Nesli Tehlikede Olanlar Şiddetli Tehdit Altında Olanlar Tehdit Altındakiler Potansiyel Olarak Tehlike Sinyali Verenler Geçici – Transit Türler AVES FAUNA ÜLKEDE BULUNMA STATÜLERİ Yerli Türler Kış Ziyaretçisi Türler Göçmen Türler Transit Göçer Türler Y KZ G T Proje alanı ve etki alanında sulak alanlar kapsamında korunan alan bulunmamaktadır. Yukarıdaki fauna listelerinde belirtilen ve Bern Sözleşmesi ile koruma altına alınan türler ve diğer yaban hayatı türleri üzerine bu faaliyet ile; bu türlerin avlanması, kasıtlı olarak öldürülmesi veya alıkonulması, yumurtalara zarar verilmesi gibi etkiler kesinlikle söz konusu değildir. Söz konusu faaliyette gerek inşaat ve gerekse işletme aşamasında Merkez Av Komisyonu kararlarına, Bern Sözleşmesi madde hükümlerine, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu ve Yönetmelikleri ile 2872 Sayılı Çevre Kanunu ve buna istinaden çıkan Yönetmeliklere faaliyet sahibince uyulacaktır. II.10. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler Bölgenin Genel İklim Şartları: Bölgede genel olarak Akdeniz iklimi görülmektedir. En genel tanımı ile Akdeniz iklimi yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı bir iklimdir. Meteorolojik ve iklimsel özellikleri değerlendirilirken Aliağa Meteoroloji İstasyonu’nda 1984-1991 ile 2007-2011 yılları ve Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları arasında kaydedilen veriler kullanılmıştır (Ek 12). 99 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Sıcaklık Dağılımı Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama sıcaklık 16,5 °C’dir. Maksimum sıcaklıkların ortalaması 21,9 °C, minimum sıcaklıkların ortalaması 11,9 °C’dir. Maksimum sıcaklık 41 °C olarak ölçülmüştür. Minimum sıcaklık ise -6,2 °C olarak ölçülmüştür. Sıcaklık dağılımı Tablo II.10.1.’de, aylık sıcaklık dağılımı grafiği Şekil II.10.1.’de verilmiştir. Tablo II.10.1. Sıcaklık Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) Ortalama Sıcaklık (0C) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 8,1 8,2 10,4 15,1 18,9 23,5 26,1 25,7 22,6 17,0 13,1 9,1 16,5 Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması (0C) 12,5 12,7 15,7 20,7 24,8 29,3 32,1 32,0 29,2 22,7 17,8 13,5 - Minimum Sıcaklıkların Ortalaması (0C) 4,9 4,4 6,1 10,0 13,8 18,0 20,6 20,5 17,5 12,3 9,4 5,7 - Maksimum Sıcaklık (0C) Minimum Sıcaklık (0C) 22,6 20,6 24,2 29,5 35,6 35,5 41,0 36,8 36,4 31,2 27,4 22,1 41 -2,9 -6,2 -5,1 2,8 5,3 11,0 14,5 15,7 11,7 4,6 -0,4 -3,0 -6,2 50,0 Ortalama Sıcaklık (°C) Minimum Sıcaklıkların Ortalaması (°C) Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması (°C) Maksimum Sıcaklık (°C) 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık -10,0 Şekil II.10.1. Sıcaklık Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama sıcaklık 17,5 °C’dir. Maksimum sıcaklıkların ortalaması 22,3 °C, minimum sıcaklıkların ortalaması 13 °C’dir. Maksimum sıcaklık 41,7 °C olarak ölçülmüştür. Minimum sıcaklık ise -5,2 °C olarak ölçülmüştür. Sıcaklık dağılımı Tablo II.10.2.’de, aylık sıcaklık dağılımı grafiği Şekil II.10.2.’de verilmiştir. 100 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.10.2. Sıcaklık Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) Ortalama Sıcaklık (0C) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 8.3 9.3 11.7 15 20 24.9 27.7 27.3 23.2 17.9 13.6 10.6 17.5 Ortalama Sıcaklık (°C) Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması (0C) 12.4 13.3 16.5 20 25.6 30.2 33.1 33 28.5 22.9 18.3 14.3 - Minimum Sıcaklıkların Ortalaması (0C) 4.6 5.6 7.5 10.2 14.5 19.5 22.3 22.4 18.2 13.9 9.8 7.2 - Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması (°C) Maksimum Sıcaklık (0C) 22.6 22.6 24.1 30.5 33 39.7 41.7 38.8 38.4 29.5 28.4 24.6 41.7 Maksimum Sıcaklık (°C) Minimum Sıcaklık (0C) -3.7 -5.2 -0.7 1.8 6.8 13 18.1 16.1 10.1 5.6 1.8 -1.6 -5.2 Minimum Sıcaklık (°C) 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 -10,0 Şekil II.10.2. Aylık Sıcaklık Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama sıcaklık 16,5°C’dir. Maksimum sıcaklıkların ortalaması 21,4 °C, minimum sıcaklıkların ortalaması 12,1 °C’dir. Maksimum sıcaklık 41,8 °C olarak ölçülmüştür. Minimum sıcaklık ise -6,8 °C olarak ölçülmüştür. Sıcaklık dağılımı Tablo II.10.3.’te, aylık sıcaklık dağılımı grafiği Şekil II.10.3.’te verilmiştir. 101 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.10.3. Sıcaklık Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 50,0 Ortalama Sıcaklık(0C) Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması (0C) Minimum Sıcaklıkların Ortalaması (0C) Maksimum Sıcaklık (0C) Minimum Sıcaklık(0C) 7.9 8.4 10.6 14.6 19.2 23.8 26.1 25.6 21.9 17.4 12.7 9.5 16.5 12.2 13 15.6 19.4 23.8 28.5 31.3 31 27.4 22.8 17.7 13.6 - 4.4 4.7 6.4 10.1 14.3 18.5 20.7 20.4 17.2 13.3 9 6.1 - 21.4 24.1 30.8 32 36 39.6 41.8 41.1 38.2 32.2 27.8 24.6 41.8 -6.2 -6.8 -5.4 -1.2 3.6 8.2 14.4 14.3 6.8 2.8 -1.2 -3.3 -6,8 Ortalama Sıcaklık (°C) Maksimum Sıcaklıkların Ortalaması (°C) Minimum Sıcaklıkların Ortalaması (°C) Maksimum Sıcaklık (°C) Minimum Sıcaklık (°C) 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 -10,0 Şekil II.10.3. Aylık Sıcaklık Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Basınç Dağılımı Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991 yılları gözlem kayıtlarında basınç dağılımı ile ilgili veriler yer almamaktadır. Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama basınç 1010,93 hPa’dır. Maksimum basınç Ocak ayında 1031 hPa ve minimum basınç Ağustos ayında 973,1 hPa olarak ölçülmüştür. Basınç dağılımı Tablo II.10.4.’te, aylık basınç dağılımı grafiği Şekil II.10.4.’te verilmiştir. 102 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.10.4. Basınç Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ort. Basınç (hPa) 1015.3 1011.9 1012.1 1010.9 1009.9 1007.8 1006.1 1005.7 1009.6 1012.8 1015.1 1013.9 1010.93 Maksimum Basınç (hPa) 1031 1028.3 1028 1018.5 1017.4 1015 1012.2 1011.5 1019 1023 1024.3 1028.9 1031 Minimum Basınç (hPa) 994.8 994.4 996.2 999.1 1002.5 1000.2 998.1 973.1 1001.9 978.1 992.6 995.2 973.1 1040 1020 1000 Ortalama Basınç (hPa) 980 Maksimum Basınç (hPa) 960 Minimum Basınç (hPa) 940 Şekil II.10.4. Aylık Basınç Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama basınç 1014,13 hPa’dır. Maksimum basınç Ocak ayında 1038,3 hPa ve minimum basınç Ocak ayında 986 hPa olarak ölçülmüştür. Basınç dağılımı Tablo II.10.5.’te, aylık basınç dağılımı grafiği Şekil II.10.5.’te verilmiştir. Tablo II.10.5. Basınç Dağılımı(Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ort. Basınç (hPa) 1017.8 1016.3 1015.1 1012.7 1012.6 1011.2 1009.3 1009.9 1013.3 1016.2 1017.5 1017.7 1014.13 Maksimum Basınç (hPa) 1038.3 1033.8 1036.3 1030.8 1023 1021.4 1019.5 1018 1023.9 1027.8 1031.5 1036.5 1038.3 103 Minimum Basınç (hPa) 986 987.1 990.8 996.7 1001 999.1 999.9 1000.2 1000.9 1001.7 995.6 993.4 986 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 1050 1040 1030 1020 1010 1000 990 980 970 960 950 Ortalama Basınç (hPa) Maksimum Basınç (hPa) Minimum Basınç (hPa) Şekil II.10.5. Aylık Basınç Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Yağış Dağılımı Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991 yılları gözlem kayıtlarına göre, maksimum yağışın görüldüğü ay ortalama 109,4 mm ile Kasım ayı olup, yıllık ortalama toplam yağış miktarı 417,1 mm’dir. Yağış dağılımı Tablo II.10.6.’da, aylara göre ortalama toplam yağış miktarı grafiği Şekil II.10.6.’da verilmiştir. Tablo II.10.6. Yağış Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Toplam Yağış Ortalaması (mm) 67,0 39,7 64,5 50,0 19,0 13,0 0,1 0,5 2,6 11,5 73,7 75,5 417,1 Maksimum Yağış (mm) 49,2 30,9 51,9 78,3 38,9 49,4 0,4 4,3 16,6 29,6 109,4 44,6 109,4 120 100 Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) 80 60 40 20 0 Şekil II.10.6. Yağış Dağılımı Grafiği (mm) (Aliağa M.İ. 1984-1991) 104 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011 yılları gözlem kayıtlarında yağış dağılımı ile ilgili kayıtlar yer almamaktadır. Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, maksimum yağışın görüldüğü ay ortalama 117 mm ile Ocak ayı olup, yıllık ortalama toplam yağış miktarı 588,2 mm’dir. Yağış dağılımı Tablo II.10.7.’de, aylara göre ortalama toplam yağış miktarı grafiği Şekil II.10.7.’de verilmiştir. Tablo II.10.7. Yağış Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Aylar Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) 90.5 91.1 71.1 48.4 20.3 10 2.9 2 13.6 45.3 87.1 105.9 588.2 117 90.8 72.5 51.7 39.1 62.8 24.6 13.6 40.6 74.4 87.3 73 117 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 140 120 100 80 60 40 20 0 Toplam Yağış Ortalaması (mm) Maksimum Yağış (mm) Şekil II.10.7. Aylara Göre Ortalama Toplam Yağış Miktarı (mm) (Dikili M. İ. 1970-2011) Nem Dağılımı Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991 yılları gözlem kayıtlarına göre, aylık ortalama nispi nem Temmuz ayında % 52,9 değer ile en düşük, Ocak ayında % 69,2 değer ile en yüksek değerde olup, yıllık ortalama nispi nem ise % 60,2’dir. Ortalama nispi nem dağılımı Tablo II.10.8.’da, aylara göre ortalama nispi nem grafiği Şekil II.10.8.’de verilmiştir. 105 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.10.8. Ortalama Nispi Nem(Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ortalama Nispi Nem (%) 69,2 65,0 63,4 60,5 58,1 53,5 52,9 53,8 55,4 57,8 66,1 66,8 60,2 Ortalama Nispi Nem (%) 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 Şekil II.10.8. Aylık Ortalama Nispi Nem (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, aylık ortalama nispi nem Ağustos ayında % 48,8 değer ile en düşük, Aralık ayında % 70,4 değer ile en yüksek değerde olup, yıllık ortalama nispi nem ise % 60,58’dir. Ortalama nispi nem dağılımı Tablo II.10.9.’da, aylara göre ortalama nispi nem grafiği Şekil II.10.9.’da verilmiştir. Tablo II.10.9. Ortalama Nispi Nem (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) Aylar Ortalama Nem (%) 68.0 68.3 64.8 61.5 56.9 52.9 48.9 48.8 54.8 63.3 68.3 70.4 60.58 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 106 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Ortalama Nem (%) 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 Şekil II.10.9. Aylık Ortalama Nispi Nem (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, aylık ortalama nispi nem Temmuz ayında % 65,1 değer ile en düşük, Aralık ayında % 76,5 değer ile en yüksek değerde olup, yıllık ortalama nispi nem ise % 72,25’dir. Ortalama nispi nem dağılımı Tablo II.10.10.’da, aylara göre ortalama nispi nem grafiği Şekil II.10.10.’da verilmiştir. Tablo II.10.10. Ortalama Nispi Nem (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Aylar Ortalama Nem (%) 75.3 74 73.9 73.8 72.0 67.1 65.1 67.5 70.6 75 76.2 76.5 72.25 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ortalama Nem (%) 80,00 75,00 70,00 65,00 60,00 55,00 Şekil II.10.10. Aylık Ortalama Nispi Nem (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) 107 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Buharlaşma Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991 yılları gözlem kayıtlarında buharlaşma durumu ile ilgili kayıtlar yer almamaktadır. Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011 yılları gözlem kayıtlarında buharlaşma durumu ile ilgili kayıtlar yer almamaktadır. Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, en yüksek aylık ortalama açık yüzey buharlaşması 222,3 mm ile Temmuz ayındadır. Günlük maksimum açık yüzey buharlaşması 71 mm ile Mayıs ayındadır. Buharlaşma değerleri Tablo II.10.11.’de verilmiştir. Ortalama açık yüzey buharlaşma grafiği Şekil II.10.11.’de, maksimum açık yüzey buharlaşma değerleri Şekil II.10.12.’de verilmiştir. Tablo II.10.11. Açık Yüzey Buharlaşma Değerleri (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm) 8.5 6.9 20.5 98.8 148.6 192.7 222.3 195.1 135.1 85.7 47.2 15.7 1177.1 Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması (mm) 6.1 4.8 9.8 8.2 71.0 12.1 14.0 14.0 20.0 8.2 4.8 4.5 71.0 250,0 200,0 150,0 100,0 50,0 0,0 Şekil II.10.11. Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması Grafiği (Dikili M. İ. 1970-2011) 108 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Şekil II.10.12. Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması Grafiği (Dikili M. İ. 1970-2011) Sayılı Günler Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama sisli günler sayısı 1,5, yıllık ortalama kar yağışlı günler sayısı 1,4, yıllık ortalama dolulu günler sayısı 1,2, yıllık ortalama kırağılı günler sayısı 4,5, yıllık ortalama orajlı günler sayısı ise 11,0’dır. Aylara göre sisli günler, kar yağışlı günler, dolulu günler, kırağılı günler ve orajlı günler dağılımı sırasıyla Şekil II.10.13.’te, Şekil II.10.14.’te, Şekil II.10.15.’te, Şekil II.10.16.’da, Şekil II.10.17.’de, sayılı günler dağılımı Tablo II.10.12.’de verilmiştir. Tablo II.10.12. Sayılı Günler Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Sisli Günler Sayısı Ortalaması 0,3 0,4 0,3 0,3 Kar Yağışlı Günler Sayısı 0,3 0,6 Dolulu Günler Sayısı Ortalaması 0,5 0,4 0,4 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması 2,6 1,1 0,4 0,3 0,1 0,1 1,5 0,1 1,4 1,2 109 0,4 4,5 Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 2,8 1,5 1,0 1,9 0,9 0,6 0,1 0,1 0,5 1,0 0,6 11,0 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Şekil II.10.13. Sisli Günler Sayısı Ortalaması (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Şekil II.10.14. Kar Yağışlı Günler Sayısı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) 0,6 0,4 0,2 0 Şekil II.10.15. Dolulu Günler Sayısı Ortalaması (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Şekil II.10.16. Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) 110 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Şekil II.10.17. Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması (Aliağa M. İ. 1984-1991) Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011 yılları gözlem kayıtlarında sayılı günlere ilişkin kayıtlar yer almamaktadır. Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama sisli gün sayısı 0,4 yıllık ortalama kar yağışlı gün sayısı 1, yıllık ortalama dolulu gün sayısı 0,5 yıllık ortalama kırağılı gün sayısı 10,6, yıllık ortalama orajlı gün sayısı ise 24,4, maksimum kar kalınlığı ise 4 cm’dir. Aylara göre sisli gün, kar yağışlı gün, dolulu gün, kırağılı gün, orajlı gün dağılımı ve maksimum kar kalınlığı sırasıyla Şekil II.10.18.’de, Şekil II.10.19.’da, Şekil II.10.20.’de, Şekil II.10.21.’de, Şekil II.10.22.’de ve Şekil II.10.23.’te, sayılı günler dağılımı Tablo II.10.13.’te verilmiştir. Tablo II.10.13. Sayılı Günler Dağılımı(Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Aylar Sisli Günler Sayısı Ortalaması Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.1 0.1 0.2 0.0 0.4 Kar Yağışlı Günler Sayısı 0.3 0.3 0.2 0.0 0.2 1 Kar Örtülü Günler Sayısı 0.1 0.0 0.0 0.1 Dolulu Günler Sayısı Ortalaması 0.1 0.2 0.1 0.0 0.0 0.1 0.5 111 Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması 4.0 2.9 0.9 0.0 0.6 2.2 10.6 Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması 2.7 2.8 2.4 2.3 2.2 1.7 0.8 0.5 1.4 2.0 2.7 2.9 24.4 Maksimum Kar Kalınlığı (cm) 3.0 3.0 4.0 4 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 0,3 0,2 0,2 0,1 0,1 0,0 Şekil II.10.18. Sisli Günler Sayısı Ortalaması (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) 0,4 0,3 0,2 0,1 0,0 Şekil II.10.19. Kar Yağışlı Günler Sayısı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) 0,3 0,2 0,2 0,1 0,1 0,0 Şekil II.10.20. Dolulu Günler Sayısı Ortalaması (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Şekil II.10.21. Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) 112 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Şekil II.10.22. Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması (Dikili Meteoroloji İstasyonu 19702011) 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 Şekil II.10.23. Maksimum Kar Kalınlığı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Rüzgar Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991 yılları gözlem kayıtlarına göre, birinci derecede hakim rüzgar yönü Kuzeydoğu (NE)’dur. İkinci derecede hakim rüzgar yönü Kuzey (N)’dir. Üçüncü derecede hakim rüzgar yönü Doğu (E)’dur (Ek 12). Yönlere göre rüzgarın esme sayıları Tablo II.10.14.’te, esme sayılarına göre yıllık rüzgar diyagramı Şekil II.10.24.’te, esme sayılarına göre mevsimlik rüzgar diyagramları Şekil II.10.25.’te, esme sayılarına göre aylık rüzgar diyagramları ise Şekil II.10.26.’da verilmiştir. 113 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.10.14. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) YÖNLER Mevsimler Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos N 464 480 968 792 968 776 1112 NE 1528 1720 1752 1120 1712 1464 E 1040 760 640 520 400 SE 544 392 616 576 S 408 264 512 SW 1048 800 W 72 NW 80 Yıllık Eylül Ekim Kasım Aralık İlkbahar Yaz Sonbahar Kış 856 976 792 528 608 2728 2744 2296 1552 9320 2640 2288 1688 1720 1000 1368 4584 6392 4408 4616 20000 392 728 856 680 648 712 864 1560 1976 2040 2664 8240 200 376 272 272 584 352 776 568 1392 920 1712 1504 5528 624 208 224 96 96 176 112 576 384 1344 416 864 1056 3680 896 1216 976 832 192 352 408 216 488 448 3088 1376 1112 2296 7872 176 224 264 592 704 224 304 288 136 72 120 1080 1232 496 368 3176 152 312 608 824 888 640 856 768 440 160 104 1744 2384 1368 336 5832 114 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. N 20000 15000 NW NE 10000 5000 W E 0 SW SE S Şekil II.10.24. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Aliağa M. İ. 1984-1991) NW W Yaz N 8000 İlkbahar N 5000 4000 3000 2000 1000 0 NW NE 6000 NE 4000 2000 W E E 0 SW SW SE SE S S Sonbahar N 6000 NW Kış N 6000 NE 4000 NW NE 4000 2000 2000 W E 0 W SW E 0 SE SW SE S S Şekil II.10.25. Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları (Aliağa M. İ. 1984-1991) 115 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şubat Ocak 2000 NW N NE NW 1000 500 500 E SW NE NW E SW N N 1500 0 W NW SE E SW SE S Ağustos NE 2000 NW 1000 E SW SW 0 W 3000 0 W E E Temmuz N 500 500 NE 1000 500 SW NE 1000 1000 NW S Haziran NW NE 0 W SE Mayıs NE N 1500 1500 S 1500 N 500 S 2000 NW Nisan 1000 0 W SE 2000 1500 1000 0 W N 2000 1500 Mart 0 W E SW SE W SE 2500 2000 1500 1000 500 0 N NE E SW SE SE S S S S Eylül 2000 NW N 2000 1500 NW NE 1000 500 500 E N 1500 1000 0 W 0 W NW NE E SW SW Kasım Ekim W 1000 800 600 400 200 0 N 1500 N W NE E SE S S Şekil II.10.26. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) 116 0 W SE S N E 1000 500 SW SE Aralık N E S W S E S Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991 yılları gözlem kayıtlarına göre, Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı aylık, mevsimlik ve yıllık olarak Tablo II.10.15.’te Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil II.10.27.’de, Mevsimlik Rüzgar Diyagramları Şekil II.10.28.’de, Aylık Rüzgar Diyagramları ise Şekil II.10.29.’da verilmiştir. Tablo II.10.15. Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) Yönler Aylar Mevsimler Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık İlkbahar Yaz Sonbahar Kış Yıllık N 2,7 2,7 3 2 2,7 2,6 3,9 3,4 3 2,7 2,3 2,1 2,6 3,3 2,7 2,5 2,8 NE 5,4 6 4,7 4,2 4,3 4,3 5,7 5 4,9 5,5 5,1 4,9 4,4 5,0 5,2 5,4 5,0 4 4,3 4,1 3,4 3,8 4,6 4,9 4,5 4,7 4,7 4 3,5 3,8 4,7 4,5 3,9 4,2 SE 3,2 4,1 3,3 3,2 2,1 3,9 4,6 3 3,1 4,1 3,7 3,7 2,9 3,8 3,6 3,7 3,5 S 4,8 3,9 3,7 4,1 3,7 3,8 4,1 3,1 3,2 5,6 3,8 3,7 3,8 3,7 4,2 4,1 4,0 SW 3,8 5,1 3,7 4,3 3,3 3,3 3,1 3 3,5 2,7 4,4 4,6 3,8 3,1 3,5 4,5 3,7 W 2,6 4,2 4,7 3,4 3,2 3,8 4,2 4,4 3,6 4,2 2 3,6 3,8 4,1 3,3 3,5 3,7 2 3,1 3,7 3,5 4 3,8 4,8 4,7 4,5 3,4 2,9 1,9 3,7 4,4 3,6 2,3 3,5 E NW 117 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Yıllık N 5 4 NW NE 3 2 1 W E 0 SW SE S Şekil II.10.27. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Aliağa M. İ. 1984-1991) Yaz İlkbahar N N 5,0 N W 4,0 N W NE 3,0 2,0 1,0 0,0 W W E SW 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 N E E S W SE S S E S Sonbahar Kış N NW W 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 N NW NE W E SW 6,0 5,0 4,0 3,0 2,0 1,0 0,0 NE E SW SE SE S S Şekil II.10.28. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Aliağa M. İ. 1984-1991) 118 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şubat Ocak N N NW W 6 5 4 3 2 1 0 NE NW E SW W SE 6 5 4 3 2 1 0 Mayıs W 4 NW SE 4 3 2 2 1 1 E 0 SW NW E 0 W SE S Eylül Ekim N SE 3 2 1 E 0 SE W NE E 0 SW SE 6 5 4 3 2 1 0 5 NE NW 4 2 1 E W SE SW SE S Kasım Aralık N E W SE 6 5 4 3 2 1 0 N 5 NE NW NE 2 1 E SE S Şekil II.10.29. Ortalama Hızlarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) 119 4 3 SW S E 0 S NW NE 3 SW NE SW N 6 5 4 3 2 1 0 N NW W N NE S S 3 Ağustos SW NE 4 Temmuz 1 W NW Haziran 1 SW W NE S 2 5 W E 4 S 2 E N 5 S 3 4 NW SE 3 0 NW NE 5 NE SW N N N 5 Nisan 5 SW S NW Mart W E 0 SW SE S Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, birinci derecede hakim rüzgar yönü Kuzeykuzeydoğu (NNE)’dur. İkinci derecede hakim rüzgar yönü Kuzey (N)’dir. Üçüncü derecede hakim rüzgar yönü kuzeydoğu (NE)’dur (Ek 12). Yönlere göre rüzgarın esme sayıları Tablo II.10.16.’da, esme sayılarına göre yıllık rüzgar diyagramı Şekil II.10.30.’da, esme sayılarına göre mevsimlik rüzgar diyagramları Şekil II.10.31.’de, esme sayılarına göre aylık rüzgar diyagramları ise Şekil II.10.32.’de verilmiştir. Tablo II.10.16. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) Aylar Mevsimler YÖNLER Yıllık Ocak Şubat N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW 218 720 509 328 437 178 160 362 343 97 30 21 16 18 50 117 230 717 431 216 255 136 172 417 387 115 32 16 28 32 75 124 Mart 345 697 296 178 206 146 173 414 485 233 78 64 81 43 147 202 Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 400 804 292 131 125 93 177 271 287 179 96 73 87 78 227 278 423 476 243 121 108 132 165 330 329 228 172 132 125 85 270 357 486 524 166 87 93 101 160 195 228 181 136 162 152 97 292 385 706 817 170 50 34 17 52 107 185 131 130 140 149 116 304 436 789 1155 291 68 72 54 52 79 106 88 81 62 56 105 221 277 120 Eylül Ekim 491 898 400 121 81 87 108 151 133 111 91 58 111 71 233 308 392 897 464 175 155 140 166 323 316 123 47 34 48 31 156 253 Kasım Aralık İlkbahar 266 649 414 261 276 179 173 414 416 92 37 26 18 25 95 259 195 704 513 312 447 206 168 465 448 88 23 17 28 15 46 71 1168 1977 831 430 439 371 515 1015 1101 640 346 269 293 206 644 837 Yaz Sonbahar Kış 1981 2496 627 205 199 172 264 381 519 400 347 364 357 318 817 1098 1149 2444 1278 557 512 406 447 888 865 326 175 118 177 127 484 820 643 2141 1453 856 1139 520 500 1244 1178 300 85 54 72 65 171 312 4941 9058 4189 2048 2289 1469 1726 3528 3663 1666 953 805 899 716 2116 3067 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Yıllık N NW NNW10000 8000 NNE NE 6000 WNW ENE 4000 2000 W E 0 WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil II.10.30. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Aliağa M. İ. 2007-2011) Yaz İlkbahar N N NNW 2000 NNE 1500 NW NE ENE WNW E W ESE WSW WSW SW SE SSW E 0 ESE SW SSE SE SSW SSE S S Sonbahar Kış N NNW 2500 2000 NW 1500 N NNW 2500 2000 NW 1500 NNE NE WNW ENE 1000 NNE NE ENE 1000 500 500 W ENE 500 0 WNW NE 1000 500 W NNE 1500 1000 WNW NW NNW 2500 2000 0 WSW SW E W ESE WSW ESE SW SE SSW E 0 SE SSW SSE SSE S S Şekil II.10.31. Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları (Aliağa M. İ. 2007-2011) 121 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şubat Ocak N NNW 800 N NNW 800 NNE 600 NW NE 400 WNW ENE WSW SW E W ESE WSW SE SSW ESE SW SSE SSW ENE WNW ENE 400 200 E W ESE WSW SE SSW E 0 ESE SW SSE SE SSW SSE S Mayıs Haziran Temmuz Ağustos N NNE NE ENE 100 E 0 WSW ESE SW NNW 600 500 NW 400 300 WNW 200 100 W 0 SSW NE SSE NW ENE WNW SSW E W ESE WSW NW ENE WNW WSW SW SE SSE S E W ESE WSW NE ENE E ESE SW SSE SE SSW SSE S S Ekim Kasım Aralık N NNW 700 600 NW 500 400 300 WNW 200 100 W 0 NNE NE ENE 200 0 NNE WSW SE SSW 400 200 SSW ESE SW 600 400 E 0 N NE ENE 400 SSE NNW 1000 800 600 NE NNW 1200 1000 NW 800 600 WNW 400 200 W 0 S N NNE N NNE 200 SE Eylül NNW 1000 800 600 SW S NNW 1000 800 N NNE WSW SE W NE S 200 WNW NNE 600 SW SSE NW NNW 1000 800 S 300 NW NE WSW SE N W E 0 N NNE S NNW 500 400 WNW ENE 200 0 NW NE 400 WNW Nisan N NNW 700 600 NW 500 400 300 WNW 200 100 W 0 NNE 600 NW 200 W Mart E 0 ESE SW NE SSE 400 WNW E W ESE WSW SE SSW SSE S Şekil II.10.32. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (Aliağa M. İ. 2007-2011) 122 NE ENE 200 SW S NNE 600 NW ENE WSW SE SSW N NNW 800 NNE E 0 ESE SW SE SSW SSE S Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı aylık, mevsimlik ve yıllık olarak Tablo II.10.17.’de Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil II.10.33.’te, Mevsimlik Rüzgar Diyagramları Şekil II.10.34.’te, Aylık Rüzgar Diyagramları ise Şekil II.10.35.’te verilmiştir. Tablo II.10.17. Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı(Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) Aylar Mevsimler YÖNLER N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Yıllık Ocak Şubat Mart 3,0 3,0 2,4 2,2 2,2 1,6 1,5 3,5 3,7 2,9 2,0 1,9 1,8 2,0 1,9 2,1 3,4 3,4 2,9 2,3 2,1 1,6 1,7 3,0 4,0 3,5 2,5 2,5 2,3 2,2 2,3 2,3 3,4 2,9 2,5 1,9 1,8 1,4 1,5 3,0 3,9 4,1 2,6 2,5 2,4 2,4 2,5 2,5 Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 3,3 2,8 2,3 1,7 1,5 1,2 1,4 2,2 2,7 2,8 2,2 2,3 2,5 2,7 2,9 2,8 2,7 2,4 2,2 1,8 1,4 1,2 1,3 1,9 2,5 2,9 2,5 2,6 3,0 3,2 3,0 2,8 3,0 2,7 2,4 1,8 1,6 1,4 1,6 1,8 2,4 2,7 2,6 2,8 3,1 3,6 3,4 3,0 3,6 3,6 3,3 1,7 1,6 1,3 1,2 1,6 1,8 2,6 2,8 3,0 3,4 3,7 3,5 3,4 4,1 3,8 3,5 2,0 1,8 1,8 1,6 1,5 1,7 2,3 2,6 2,8 3,3 3,7 3,6 3,7 123 Eylül Ekim 3,4 3,1 2,8 1,7 1,4 1,2 1,3 1,5 2,2 2,6 2,4 2,4 2,6 3,4 3,2 3,2 3,1 2,9 2,5 1,9 1,5 1,2 1,4 2,1 2,7 3,3 2,1 1,7 1,9 2,8 2,5 2,6 Kasım Aralık İlkbahar 2,8 2,5 2,2 1,7 1,6 1,3 1,4 2,8 3,7 3,0 1,8 2,0 2,5 1,8 1,8 1,9 2,7 2,8 2,3 2,1 2,3 1,7 1,7 3,1 3,6 3,2 2,1 2,1 1,9 2,7 1,8 1,8 3,1 2,7 2,3 1,8 1,6 1,3 1,4 2,4 3,0 3,3 2,4 2,5 2,6 2,8 2,8 2,7 Yaz Sonbahar Kış 3,6 3,4 3,1 1,8 1,7 1,5 1,5 1,6 2,0 2,5 2,7 2,9 3,3 3,7 3,5 3,4 3,1 2,8 2,5 1,8 1,5 1,2 1,4 2,1 2,9 3,0 2,1 2,0 2,3 2,7 2,5 2,6 3,0 3,1 2,5 2,2 2,2 1,6 1,6 3,2 3,8 3,2 2,2 2,2 2,0 2,3 2,0 2,1 3,2 3,0 2,6 1,9 1,7 1,4 1,5 2,3 2,9 3,0 2,4 2,4 2,6 2,9 2,7 2,7 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Yıllık N NNW NW WNW W 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 NNE NE ENE E WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil II.10.33. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Aliağa M. İ. 2007-2011) Yaz İlkbahar N N NNW 3,5 3,0 NW 2,5 2,0 1,5 WNW 1,0 0,5 W 0,0 NNW 4,0 NNE 3,0 NW NE NE 2,0 WNW ENE NNE ENE 1,0 WSW E W ESE WSW SE SW SSW E 0,0 ESE SW SSE SE SSW SSE S S Sonbahar Kış N N NNW 3,5 3,0 NW 2,5 2,0 1,5 WNW 1,0 0,5 W 0,0 NNW NNE NE 2,0 WNW ENE NNE 3,0 NW NE 4,0 ENE 1,0 WSW SW E W ESE WSW SE SSW E 0,0 ESE SW SSE SE SSW S SSE S Şekil II.10.34. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları (A.M.İ.2007-2011) 124 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şubat Ocak N NNW 4,0 N NNE 3,0 NW NNW NE 2,0 WNW ENE 4,0 WSW SW E W ESE WSW SSW W 2,0 ENE WNW E W ESE WSW 0,0 E W ESE WSW SW SSE SE SSW NNE NE ENE E ESE SW SSE SE SSW SSE S S Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 N NNE NNW NE 4,0 N NNE 3,0 NW ENE NNW NE 2,0 WNW ENE E W ESE WSW SW SSW Eylül Ekim NNW NE NW ENE WSW SW SE SSE S W WNW E W ESE WSW NE ESE WSW 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 ENE WNW SSW E W ESE WSW ESE SW SSE SE SSW SSE S Aralık N ENE 4,0 N NNE 3,0 NNW NE 2,0 WNW ENE SW W ESE WSW SE SSE 0,0 NE 2,0 WNW E W ESE WSW SE SSW SSE S Şekil II.10.35. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (A.M.İ. 2007-2011) 125 NNE ENE 1,0 SW S 4,0 3,0 NW 1,0 E E 0,0 Kasım NW ENE 2,0 S NE NE 1,0 SE NNW NNE 3,0 SW NNE SSW 5,0 4,0 NW 0,0 N NNE SSW E SSE S N NNW 2,0 WNW SE S 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 N NNE 1,0 0,0 SSE 4,0 3,0 NW 1,0 SSW W NW 1,0 SSW SE WNW NE 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 S SW NW NNW S WSW NNW WNW SE N WNW N NNE 4,0 NW ENE SW SSE 5,0 3,0 0,0 SE NW NE 1,0 0,0 NNW NNW 2,0 WNW Nisan N NNE 3,0 NW 1,0 W Mart E 0,0 ESE SW SE SSW SSE S Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, birinci derecede hakim rüzgar yönü Doğu güneydoğu (ESE)’dur. İkinci derecede hakim rüzgar yönü Güneydoğu (SE)’dur. Üçüncü derecede hakim rüzgar yönü Batı güneybatı (WSE)’dır (Ek 12). Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları Tablo II.10.18.’de, Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil II.10.36.’da, Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları Şekil II.10.37.’de, Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları ise Şekil II.10.38.’de verilmiştir. Tablo II.10.18. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Aylar YÖNLER N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Mevsimler Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim 517 783 460 1775 2637 11247 6239 2673 938 565 326 523 404 646 448 1023 563 840 523 1613 2380 9505 4681 2739 1074 554 438 834 650 823 460 786 538 845 555 1523 2635 9304 4297 2739 1102 700 684 1844 1402 1393 801 811 535 814 569 1411 2159 7414 3604 2094 910 875 1136 2912 2218 1692 902 984 641 1122 1043 1940 2232 6720 3155 1228 443 483 913 4226 2568 1829 766 905 601 1043 994 2031 2429 8651 3960 1842 643 434 622 2360 1856 1855 876 1045 451 842 572 1247 2219 6918 3468 1381 674 721 1420 4834 3048 1957 742 751 688 1275 794 1364 1681 6198 2680 1044 340 579 1417 5472 3238 1825 713 929 857 1766 1085 1733 1808 5755 2596 1155 379 522 1478 5282 2909 1932 904 1082 769 1686 1352 2031 1898 6240 2609 1211 328 440 1198 5310 2642 1670 781 1007 126 Kasım Aralık İlkbahar 547 954 650 1971 2202 9888 5082 2627 837 486 446 1150 842 1056 618 878 648 931 655 1961 2824 10513 6026 2895 1093 541 288 417 304 527 479 1097 1524 2501 1696 4181 7013 23636 11369 6214 2686 2296 3240 9590 6668 5042 2445 2546 Yaz Sonbahar Kış 2314 4727 3231 5128 5387 18193 7885 3410 1047 1541 4093 16064 8789 5427 2398 3018 1789 3119 2687 5942 6863 25259 12197 5697 1923 1403 1981 7736 5266 4740 2260 2828 1728 2554 1638 5349 7841 31265 16946 8307 3105 1660 1052 1774 1358 1996 1387 2906 Yıllık 7355 12901 9252 20600 27104 98353 48397 23628 8761 6900 10366 35164 22081 17205 8490 11298 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Yıllık NNE 100000 NNW 80000 NW NE ENE 60000 40000 WNW E 20000 0 W ESE WSW SE SW SSE SSW S Şekil II.10.36. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Dikili M.İ. 1970-2011) Yaz İlkbahar NNE NW NNE NNW 25000 20000 NNW 20000 NE ENE 15000 NW 15000 E WNW E 5000 5000 0 0 W ESE WSW SE SW W ESE WSW SSE SSW SE SW S SSE SSW Sonbahar S Kış NNE NNE NNW 30000 25000 NW 20000 15000 10000 WNW 5000 0 W NE ENE E ESE WSW SE SW NNW 35000 30000 25000 NW 20000 15000 WNW 10000 5000 0 W NE ENE E ESE WSW SSE SSW ENE 10000 10000 WNW NE SE SW S SSE SSW S Şekil II.10.37. Esme Sayılarına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramı (Dikili M.İ. 1970-2011) 127 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şubat Ocak NNE NNE NNW 12000 10000 NW 8000 6000 4000 WNW 2000 0 W NE ENE NW E ESE ENE SE SW 6000 NW E 0 WNW SW ESE SW ENE E ESE WSW SE SW E ESE SSE SE SW Eylül ENE NW E ENE 6000 4000 NW E WSW SE SW SSE S SE SW SSE SE SSE S NNE NE ENE E 0 ESE SE SW SSE S Şekil II.10.38. Rüzgar Hızlarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (Dikili M.İ. 1970-2011) 128 ESE SW 4000 SSW E Aralık WSW S ENE SSW 6000 W NE WSW S NNW 10000 8000 WNW ESE WSW SSW ESE 2000 0 W E NNE NE 2000 ESE ENE NNW 7000 6000 5000 NW 4000 3000 WNW 2000 1000 0 W Kasım NNW 10000 8000 WNW NNE NE SSE SSW NNE NE S Ağustos SW S NNE SSE SSW SE Ekim NNW 7000 6000 5000 NW 4000 3000 WNW 2000 1000 0 W SE SW WSW SSE SSW ESE WSW S NNW 6000 5000 NW 4000 3000 2000 WNW 1000 0 W ENE E 0 NNE WSW S 4000 W SSE SSW NE ENE 6000 Temmuz NNW 7000 6000 5000 NW 4000 3000 WNW 2000 1000 0 W NE 2000 NNE NE NNW 10000 8000 WNW SE S NNE E WSW Haziran NNW 7000 6000 5000 NW 4000 3000 WNW 2000 1000 0 W NW 0 SSE SSW Mayıs ENE 2000 W SE S SSW ESE WSW SSE SSW NE 4000 4000 W NNE NNW 8000 NE 6000 WNW Mart NNE NNW 10000 8000 2000 WSW SSW Nisan NNW 12000 10000 NW 8000 6000 4000 WNW 2000 0 W NE ENE E ESE WSW SE SW SSE SSW S Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, yönlere göre rüzgarın ortalama hızı aylık, mevsimlik ve yıllık olarak Tablo II.10.19.’da Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil II.10.39.’da, Mevsimlik Rüzgar Diyagramları Şekil II.10.40.’ta, Aylık Rüzgar Diyagramları ise Şekil II.10.41.’ea verilmiştir. Tablo II.10.19. Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı Aylar YÖNLER N NNE NE ENE E ESE SE SSE S SSW SW WSW W WNW NW NNW Ocak Şubat Mart 2,0 1,7 1,6 1,7 2,0 2,2 2,2 2,3 2,9 2,9 3,0 3,0 3,0 2,8 2,7 2,1 1,9 1,8 1,6 1,5 1,9 2,1 2,1 2,2 2,8 2,5 2,9 3,2 3,1 2,9 2,9 2,4 1,6 1,5 1,5 1,4 1,6 1,9 1,9 2,0 2,8 2,4 3,0 3,4 3,3 3,0 2,9 2,1 Mevsimler Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 1,6 1,6 1,5 1,4 1,5 1,7 1,8 1,7 2,1 2,1 2,8 3,6 3,5 3,1 2,8 1,9 1,8 1,9 1,8 1,5 1,4 1,6 1,6 1,5 1,8 2,0 3,1 3,8 3,7 3,4 3,1 2,1 2,2 2,2 2,1 1,6 1,4 1,6 1,5 1,3 1,3 1,6 2,7 3,6 3,5 3,4 3,0 2,2 1,9 2,1 2,0 1,6 1,6 1,6 1,5 1,3 1,3 1,5 2,6 3,4 3,4 3,0 2,5 1,8 1,6 1,8 1,6 1,5 1,5 1,7 1,6 1,5 1,7 1,9 2,7 3,5 3,4 3,2 2,9 2,1 129 Eylül Ekim 1,5 1,5 1,5 1,5 1,6 1,8 1,8 1,8 2,1 1,7 2,3 2,7 2,9 2,8 2,6 1,8 1,4 1,4 1,3 1,5 1,6 1,9 2,0 2,1 2,8 2,3 2,3 2,5 2,6 2,5 2,5 1,8 Kasım Aralık İlkbahar 1,7 1,5 1,4 1,6 1,9 2,1 2,1 2,2 2,8 3,0 2,9 2,5 2,8 2,5 2,3 2,1 1,8 1,7 1,6 1,5 1,7 1,9 1,9 1,8 2,3 2,2 2,8 3,2 3,2 2,9 2,7 2,00 1,7 1,7 1,6 1,4 1,5 1,7 1,8 1,7 2,2 2,2 3,0 3,6 3,5 3,2 2,9 2,0 Yıllık Yaz Sonbahar Kış 1,9 2,0 1,9 1,6 1,5 1,6 1,5 1,4 1,4 1,7 2,7 3,5 3,4 3,2 2,8 2,0 1,5 1,5 1,4 1,5 1,7 1,9 2,0 2,0 2,6 2,3 2,5 2,6 2,8 2,6 2,5 1,9 1,9 1,7 1,6 1,6 1,9 2,1 2,1 2,1 2,7 2,5 2,9 3,1 3,1 2,9 2,8 2,2 1,8 1,7 1,6 1,5 1,6 1,8 1,8 1,8 2,2 2,2 2,8 3,2 3,2 3,0 2,7 2,0 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Yıllık N NNW NW WNW W 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 NNE NE ENE E WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil II.10.39. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (Dikili M.İ. 1970-2011) Yaz İlkbahar N NNW 4 N NNE 3 NW NNW NE 2 WNW NW ENE WNW E W ESE WSW 1 W 0 WSW SW SSE WNW W SSE S Kış N NNE NNW NE WSW SW NW ENE WNW E W ESE WSW 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 NNE NE ENE E ESE SW SE SSW E SSW N NW ENE SE Sonbahar 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 NE SW S NNW NNE ESE SE SSW 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 SE SSW SSE SSE S S Şekil II.10.40. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Mevsimlik Rüzgar Diyagramları (D.M.İ. 1970-2011) 130 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şubat Ocak N NNW NW WNW W 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 N NNE NNW NE NW ENE WSW SW WNW E W ESE WSW SE SSW 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 SSE SSW NNW NE SW 4 E W ESE WSW SSW SW NW ENE WNW E W ESE WSW SE W ESE WSW 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 ESE SW SE SSW SSE S Ağustos N NNE NNW NE NW ENE WNW E W ESE WSW SE SSW E 0 SSE SW SSE ENE 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 NNE NE ENE E ESE SW SSE SE SSW SSE S S S S Eylül Ekim Kasım Aralık N W E N NE NE 2 WNW SE NNW NNE 1 SW NNE SSW ENE 4 3 NW Temmuz 0 SSE NNW NE SSW 2 WNW SE WNW WSW 1 WSW NW ESE N NNE S 3 NW ENE 0 NNW W 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 N NNE 1 W E SSE Haziran 2 WNW WNW SE Mayıs 3 NW NW ENE S 4 NNW NE S Nisan N NNE SW N NNW Mart 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 N NNE NNW NE WSW SW SE SSW SSE S NW ENE WNW E W ESE WSW 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 N NNE NNW NE SW NW ENE WNW E W ESE WSW SE SSW 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 N NNE NE SW SSE NW ENE WNW E W ESE WSW SE SSW S NNW SSE S Şekil II.10.41. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (D.M.İ. 1970-2011) 131 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 NNE NE ENE E ESE SW SE SSW SSE S Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama rüzgar hızı 4,2 m/s’dir. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı Tablo II.10.20.’de, Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı grafiği Şekil II.10.42.’de verilmiştir. Tablo II.10.20. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) Ocak Ortalama Rüzgar 4,3 Hızı (m_sec) Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 5,1 3,7 3,6 4,0 4,5 4,1 4,0 3,7 4,9 4,4 4,0 4,2 6 5 4 3 2 1 0 Şekil II.10.42. Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama rüzgar hızı 3,34 m/s’dir. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı Tablo II.10.21.’de, Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı grafiği Şekil II.10.43.’te verilmiştir. Tablo II.10.21. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) Ortalama Rüzgar Hızı (m_sec) Ocak Şubat Mart 3,4 3,7 3,5 Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 3,1 2,9 3,2 3,7 4 Eylül Ekim 3,2 3,1 Kasım Aralık Yıllık 3 4,5 4 3,5 3 2,5 2 1,5 1 0,5 0 Şekil II.10.43. Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) 132 3,3 3,34 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama rüzgar hızı 2,5 m/s’dir. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı Tablo II.10.22.’de, Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı grafiği Şekil II.10.44.’te verilmiştir. Tablo II.10.22. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Ortalama Rüzgar Hızı (m_sec) Ocak Şubat Mart 2,5 2,6 2,6 Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 2,6 2,6 2,7 2,7 2,5 Eylül Ekim 2,5 2,3 Kasım Aralık Yıllık 2,3 2,4 2,5 14.Ağu 25.Haz 6.May 17.Mar 26.Oca 7.Ara Şekil II.10.44. Aylık Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991 yılları gözlem kayıtlarına göre maksimum rüzgarın yönü Güneybatı (SW) ve hızı ise 15,5 m/s’dir. Yıllık ortalama kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 0,5’tir. Maksimum Rüzgar Yönü ve Hızı Dağılımı Tablo II.10.23.’te, dağılım grafiği ise Şekil II.10.45.’te verilmiştir. Tablo II.10.23. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991) Aylar Ocak Şubat Mart Maksimum Rüzgar Hızı (m/s) 15,5 9,4 9,4 Maksimum Rüzgar Yönü SW W SW Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 9,4 9,4 9,4 9,4 9,4 9,4 12,3 9,4 12,3 15,5 NE NE SW NE NE NE NE SW SE SW 20,0 15,0 10,0 5,0 0,0 133 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.10.45. Maksimum Rüzgar Hızı Dağılım Grafiği (Aliağa M.İ. 1984-1991) Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre maksimum rüzgarın yönü Kuzeykuzeydoğu (NNE) ve güney (S) hızı ise 23,5 m/s’dir. Maksimum Rüzgar Yönü ve Hızı Dağılımı Tablo II.10.24.’te, dağılım grafiği ise Şekil II.10.46.’da verilmiştir. Tablo II.10.24. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı (Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Maksimum Rüzgar Yönü NNE NNW NNE SSE S N N N SW S S SSW NNE,S Maksimum Rüzgar Hızı (m/s) 22.6 21.7 23.5 19.8 17.5 23.5 17 17.4 17 22 19.5 23.5 21.3 25 20 15 10 5 0 Şekil II.10.46. Maksimum Rüzgar Hızı Dağılım Grafiği (Aliağa M.İ. 2007-2011) Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, maksimum rüzgarın yönü Güneybatı (SW) ve hızı ise 38,6 m/s’dir. Maksimum Rüzgar Yönü ve Hızı Dağılımı Tablo II.10.25.’de, dağılım grafiği ise Şekil II.10.47.’de verilmiştir. Tablo II.10.25. Ortalama Rüzgar Hızı Dağılımı(Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Aylar Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık Maksimum Rüzgar Yönü SSW SW WNW SSW SSW W WNW E S SW SW SSW SW Maksimum Rüzgar Hızı (m/s) 29,8 28,5 28,4 25,1 21,9 25,1 24 26,6 21,8 38,6 31 27 38,6 134 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 50 40 30 20 10 0 Şekil II.10.47. Maksimum Rüzgar Hızı Dağılım Grafiği (Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011) Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Aliağa Meteoroloji İstasyonu 1984-1991 yılları gözlem kayıtlarında fırtınalı günler ile ilgili kayıtlar yer almamakta olup, kuvvetli günler sayısı 0,5’dir. Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Tablo II.10.26.’da, Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Grafiği Şekil II.10.48.’de verilmiştir. Tablo II.10.26. Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması (A.M.İ. 1984-1991) Ocak Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran TemmuzAğustos 0,1 Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 0,3 0,5 0,1 0,35 0,3 0,25 0,2 0,15 0,1 0,05 0 Şekil II.10.48. Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Dağılım Grafiği (A.M.İ. 1984-1991) Aliağa Meteoroloji İstasyonu 2007-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama fırtınalı günler sayısı 1,2, yıllık ortalama kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 10,75’dir. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Tablo II.10.27.’de, Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Grafiği Şekil II.10.49.’da verilmiştir. 135 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.10.27. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması (A.M.İ. 2007-2011) Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 1,8 3,4 2,4 0,4 0,2 - 0,2 - 0,6 0,6 1,4 1 1,2 9 9,4 12 9,6 7,8 10 13,2 15 10,8 10,4 9,6 12,2 10,75 16 14 12 10 8 6 4 2 0 Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Şekil II.10.49. Fırtınalı Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Dağılım Grafiği (A.M.İ. 2007-2011) Dikili Meteoroloji İstasyonu 1970-2011 yılları gözlem kayıtlarına göre, yıllık ortalama fırtınalı günler sayısı 0,55, yıllık ortalama kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 4,8’dir. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Tablo II.10.28.’de, Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Grafiği Şekil II.10.50.’de verilmiştir. Tablo II.10.28. Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması (D.M.İ. 1970-2011) Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ocak Şubat Mart 1 1,4 1 5,5 6 5,8 Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos 0,5 0,1 0,1 0,2 0,1 5,1 3,8 4,8 6 3,8 Eylül Ekim 0,1 0,3 3,5 3,5 Kasım Aralık 0,8 1 4,3 Yıllık 0,55 5,2 4,8 7 6 5 4 Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı 3 Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı 2 1 0 Şekil II.10.50. Fırtınalı Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Dağılım Grafiği (D.M.İ. 1970-2011) 136 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. II.11. Koruma Alanları (Proje Sahası ve Etki Alanında Bulunan Duyarlı Yöreler ve Özellikleri, Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Boğaziçi Kanununa Göre Koruma Altına Alınan Alanlar, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, İçme ve Kullanma Su Kaynakları ile İlgili Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri ve Koruma Altına Alınmış Diğer Alanlar), Bunların Faaliyet Alanına Mesafeleri, Harita Üzerinde Gösterimi Faaliyet alanı içerisinde Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Boğaziçi Kanununa Göre Koruma Altına Alınan Alanlar, Biogenetik Rezerv Alanları, Biosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, İçme ve Kullanma Suyu Kaynakları ile İlgili Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri ve Koruma Altına Alınmış Diğer Alanlar bulunmamaktadır. Faaliyet alanının bulunduğu bölgenin yakın çevresinde 3. derece arkeolojik sit alanı yer almaktadır. Söz konusu alan Çakmaklı Köyü, Kendirci Mevkii’nde yer almakta olup, Faaliyet alanının güneydoğu kesiminde kalmaktadır. Denize kıyısı olan Kyme Antik Kenti, proje alanına denizden yaklaşık 2,6 km uzaklıktadır. Antik kent toplam 10 bölümden oluşmakta olup, su altında kalan bazı bölümlerinin olduğu bilinmektedir. Kyme Antik Kentinin antik kente ait fotoğraflar Şekil II.11.1.’de verilmiştir. 137 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil II.11.1. Kyme Antik Kenti Faaliyet alanına en yakın koruma alanı Aliağa Kuş Gözlem Yeridir. Aliağa Kuş Cenneti’nde Türkiye’deki 425 kuş türünden 103 kuş türü yaşamaktadır. Gediz Deltası ve İzmir Kuş Cenneti’nden sonra kentin ikinci göçmen kuşların uğrak yeri olan Aliağa Kuş Cenneti, 27 hektarlık bir alana yayılmış olup, geçmişte Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Küresel Çevre Fonu Küçük Ölçekli Destek desteklenmiştir. 138 Programı tarafından da Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Söz konusu alan, faaliyet alanına yaklaşık (Kuş uçumu) 4,5 km uzaklıkta yer almakta olup, faaliyet alanı ve Aliağa Kuş Cenneti’ne ait uydu görüntüsü Şekil II.11.2.’de verilmiştir. 4,5 km Şekil II.11.2. Faaliyet Alanı ve Aliağa Kuş Cenneti Uydu Görüntüsü II.12. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması, Toprağın Mevcut Kullanımı, Mülkiyet Durumuna İlişkin Bilgi ve Belgeler (Tapu, Kira Kontratı, Kamulaştırma vb) Proje kapsamında PETKİM Aliağa Kompleksinin kuzeybatısında yer alan toplam 2.456.327,42 m²’lik alanın kullanılması planlanmaktadır. Proje alanı, PETKİM tankları ve çalılık boş araziden oluşmaktadır. Bölgenin sanayi alanı olması sebebiyle, koruma açısından önem arz eden doğal bir bitki örtüsü bulunmamaktadır. Proje alanı hafif yükseltili maksimum 50-80 m arasında değişmektedir. Arazinin ortalama yüksekliği 50 m’dir. PETKİM Tesisleri’nden ve denizden uzaklaştıkça yükseklik 80 m’ye ulaşmaktadır. Hafif eğimli bir topografyaya sahiptir. 139 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Proje alanının 557.901,72 m²’lik kısmı Orman Arazisi vasfı taşımakta olup, bu alanlar ile ilgili olarak İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nden alınan Ön İzin Taahhüt Senetleri ve Kesin İzin Taahhüt Senedi ile Teslim Tesellüm Tutanağı, Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü ve ÇED İnceleme Değerlendirme Formu Ek 5’te verilmiştir. Proje alanının geri kalan kısmı ise tarla vasıflı parsel içinde kalmakta olup, Aliağa Kaymakamlığı İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından 4342 sayılı Mera Kanunu hükümlerine göre mera olarak değerlendirilmemiştir. İlçe Tarım Müdürlüğü’nün konuya ilişkin görüşü ve Tapu Senedi Ek 6’da, projeye ait Vaziyet Planı Ek 2’de verilmiştir. Ayrıca proje kapsamında yağmur suyu deşarj sistemi için Aliağa Belediyesi’nden alınan irtifak hakkını gösteren Tapu Senetleri Ek 13’te verilmiştir. Proje alanında mevcut durumda 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan proje kapsamında saha düzenleme çalışmaları devam etmektedir. II.13. Arazinin Hazırlanması ve İnşaat Alanı İçin Gerekli Arazinin Temini Amacıyla Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Bunların Arazi Kullanım Kabiliyetleri ve Tarım Ürün Türleri Proje alanının 1.898.425,697 m²’lik kısmı tarla vasıflı parsel içinde kalmakta olup, bu alanın mülkiyeti Petkim Petrokimya A.Ş.’ye aittir. Proje alanı Aliağa Kaymakamlığı İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından 4342 sayılı Mera Kanunu hükümlerine göre mera olarak değerlendirilmemiş olup, İlçe Tarım Müdürlüğü’nün konuya ilişkin görüşü ve Tapu Senedi Ek 6’da verilmiştir. II.14. Proje Alanının Karayoluna Mesafesi, Projede Kullanılacak Yol Güzergahı, Yollar İçin Yapılacak Çalışmalar Proje Alanının güney ve güneydoğusunda PETKİM Tesisleri, doğusunda TÜPRAŞ İzmir Rafinerisi, kuzeyinde ise gemi söküm tesisleri yer almaktadır. Proje alanına ulaşımda TÜPRAŞ Rafinerisi ile proje alanı arasında mevcut bulunan asfalt yol ve Aliağa-İzmir Devlet Karayolu kullanılacaktır. Proje alanına ulaşımda kullanılacak yol güzergahı Şekil I.6.1.’de verilmiştir. Proje kapsamında mevcut yollar kullanılacak olup, yeni bir yol çalışması gerçekleştirilmeyecektir. 140 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. II.15. Orman Alanları (Ağaç Sayısı, Ağaç Türleri, Miktarları, Kapladığı Alan Büyüklükleri ve Kapalılığı; Bunların Mevcut ve Planlanan Koruma ve/veya Kullanım Amaçları, Kesilecek Ağaç Türleri, Miktarları, Alınacak İzin ve Görüşler, Yangınlara Karşı Alınacak Önlemler, 1/25.000 Ölçekli Meşçere Haritası, 1/1000 Ölçekli Ağaç Röleve Planı) Proje alanının 557.901,72 m²’lik kısmı Orman Arazisi vasfı taşımakta olup, bu alanlar ile ilgili olarak İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nden alınan Ön İzin Taahhüt Senetleri ve Kesin İzin Taahhüt Senedi ile Teslim Tesellüm Tutanağı Ek 5’te verilmiştir. Bahsi geçen Orman İzin Belgeleri PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. adına düzenlenmiş olup, PETKİM Petrokimya Holding A.Ş.’de STAR Rafineri A.Ş. gibi SOCAR Türkiye’ye ait şirketler arasında yer almaktadır. Proje alanı içerisinde yer alan orman alanının bir kısmının meşcere tipi T (kayalık, taşlık) olarak, kalan kısmının meşcere tipi ise ÇzÇfa (a çağ sınıfı hakim kızılçam ve fıstıkçamı) olarak tanımlanmıştır. Orman alanları için Ağaç Röleve Planı ile Röleve Planına Ait Meşcere Haritası ve Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü ile ÇED İnceleme Değerlendirme Formu Ek 5’te verilmiştir. Proje kapsamında inşa edilecek olan tankların yerleşiminde “Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik” in gereklilikleri yerine getirilecektir. Her biri 23.000 m3 olmak üzere toplam 46.000 m3’lük yangın suyu depolama tankı, yangın suyu pompaları ile 8,5 bar basınçta tutulacak olan bir yangın suyu sistemi kurulacaktır. Orman sınırına yakın yerden geçen yangın suyu hatlarından branşman alınarak tel örgünün dışında acil durumda kullanılmak üzere 2,5 inç’lik vanalar bırakılacaktır. Ayrıca Rafineri bünyesinde olası yangınlara karşı 24 saat boyunca görev yapacak olan yangın personeli ve 3 adet itfaiye aracı konuşlandırılacaktır. Proje kapsamında gerçekleştirilecek saha düzenleme çalışmaları sırasında oluşacak toz emisyonu nedeni ile Orman Alanları üzerinde geçici süre ile olumsuz şartların oluşması söz konusudur. Projenin inşaat aşamasında 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği gereğince toz emisyonunun indirgenmesi için gerekli tüm tedbirler alınacaktır. 141 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Projenin işletme aşamasında yürütülecek faaliyetler nedeni ile oluşacak toz emisyonu değerleri için 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’nin ilgili maddelerinde verilen sınır değerler sağlanacak olup, işletme aşamasında oluşacak emisyonlar nedeni ile Orman Alanları üzerinde olumsuz bir etki beklenmemektedir. Projenin ömrünü tamamlaması ile terkedilecek orman alanlarında İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nün görüş ve direktifleri doğrultusunda saha düzenleme ve ağaçlandırma çalışmaları gerçekleştirilecek olup, proje alanı sınırları içerisinde kalan orman alanları için 6831 sayılı Orman Kanunu hükümleri kapsamında hareket edilecektir. II.16. Proje Yeri ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik Yükünün Belirlenmesi Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 30.07.2009 tarihli 2009-2010 Kış Sezonu Hava Kirliliğinin Kontrolü ve Önlenmesi Genelgesine göre İl ve İlçelerin kirlilik derecelendirilmesi yapılarak İzmir’in 1. Derecede kirli iller arasında yer aldığı belirtilmiştir. Bu derecelendirmede; İzmir İli hava kalitesi ölçüm sonuçları yürürlükte olan mevzuatta belirtilen sınır değerleri aşmamakla birlikte, İl’in topoğrafik yapısı, atmosferik şartlar, meteorolojik parametreleri, sanayi durumu ve nüfus yoğunluğu dikkate alınarak yapıldığından, İl 1. derecede kirli iller arasına yer almaktadır. Kirliliğin nedenleri sanayi tesislerinin kentin yerleşim merkezlerinin ortasında kalması, eski tesislerin teknolojilerinin geri olması ve kentin üç tarafının dağlarla çevrili olup, hakim rüzgarları azaltmasıdır. Kirliliğin kaynağı ise, yazın yağışsız geçmesi, kışın yakılan kalitesiz yakıtlardır (İzmir İli Çevre Durum Raporu). Aliağa Nemrut Ağır Sanayi Bölgesinde; TÜPRAŞ Rafinerisi, Petkim Petrokimya Kompleksi, demir-çelik tesisleri (Çukurova, İzmir Demir-Çelik, Habaş, Çebitaş ve Ege Metal) önemli emisyon yaratıcı tesislerdir. Ayrıca haddehaneler, gübre, kağıt, kimya fabrikaları ile Gemi Söküm Tesisleri de emisyon kaynağıdırlar (İzmir İli Çevre Durum Raporu). 142 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Metal sanayilerin yarattığı kirlilik özellikle metal ve hurda parçalarının açıkta bırakılmasından ve toprak üzerine yayılmasından dolayı oksitlenmeden oluşan toprak kirliliği ve kullanılan yakıt ve bacadan yayılan gaz ve toz emisyonlarının yarattığı hava kirliliğidir. Aliağa İlçesi’nde bulunan demir çelik fabrikalarının kurulu olduğu alanda meşe yaprakları ve çam ibrelerinde Pb, Cd, Zn, Cn, Mn ve Fe düzeylerinin önemli farklılıklar gösterdiği ve fabrikalardan uzaklaştıkça azaldığı tespit edilmiştir. Kükürtdioksit geniş yapraklı bitkilerde damarlar arası yaprak dokusu üzerinde beyaz-saman sarısı lekeleri yapmaktadır. Florürler ise iğne yapraklı bitkilerde ve otlarda uç yanması ve giderek tamamen kızıl-kahverengine dönüşme şeklinde özel bir zarara yol açmaktadır. İkim ve toprak koşullarının tarımsal üretime çok uygun olması, sanayinin yanı sıra tarıma da aynı şekilde önem verilmesine etkili olmuştur. Bu da gerek endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanan yapay, organik, kimyasal maddeler gerekse tarım alanlarında kullanılan gübreler nedeniyle akarsulardaki NO3 ve PO4 yüklerini artırmaktadır. İzmir İli tarım topraklarında yapılan toprak bünyesi analiz sonuçları Tablo II.16.1. ve Tablo II.16.2.’de verilmiştir. Tablo II.16.1. İzmir İli Tarım Topraklarının Bünyesi Standardı 0–30 Saturasyon 30–50 Saturasyon 50–70 Saturasyon 70–110 Saturasyon 110+ Saturasyon Anlamı Kum Tın Killi-Tınlı Kil Ağır Kil Tar. Alan (ha) 1 826 208 116 160 350 22 544 347 Numune Sayısı 16 1 861 1 460 207 4 Numune Metodu 0,5 52,9 40,8 5,7 0,1 (İzmir İli Çevre Durum Raporu) Tablo II.16.2. İzmir İli Tarım Topraklarının Reaksiyonu Standardı 0–4,5 4,5–5,5 5,5–6,5 6,6–7,5 7,6–8,5 8,6+ Anlamı Kapladığı Alan (ha) Numune Sayısı Kuvvetli Asit Orta Dereceli Hafif Dereceli Nötr Dereceli Hafif Alkali Kuvvetli Alkali 2 602 28 053 95 627 239 186 27 715 - 23 247 853 2 177 248 - (İzmir İli Çevre Durum Raporu) 143 Tar. Alan Metodu İçindeki 0,7 7,1 24,3 60,8 7,1 - Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Aliağa İlçesi sınırları dahilindeki yeraltı suyu emniyetli rezervi 3,4 hm³/a’dır. Bu suyun tamamına yakın kısmı açılan kuyularla çekilmektedir. İlçe sınırları içinde yeraltı suyu genel olarak ovalık kısımlarda veya dere vadilerindeki alüvyonlarda bulunmaktadır. Bu bölgede açılmış sondaj kuyularının; derinlikleri 50-150 m, statik seviyeleri 10 m civarında, verimleri 5,1 lt/s’dir. 1985-1991 yılları arasında etkili olan kuraklık nedeniyle yeraltı suyu seviye düşümleri genel olarak 3 m mertebesinde olmuştur. Yeraltı suyu denize yakın olan kısımlarda tuzlu olup, derin kuyu açılması (denize 100 m mesafede) yasaklanmıştır (İzmir İli Çevre Durum Raporu). Yeraltı suyu kirlenmesinin en belirgin nedeni kentsel ve endüstriyel atıkların arıtılmadan çevre ortamına verilmesidir. Katı, sıvı ve gaz atıklar çevreye verildikten sonra iklim durumuna, toprağın yapısına, atığın cinsine ve zamana bağlı olarak yeraltı suyuna taşınır. Yeraltı suyunun kirlenmesinin diğer önemli nedenlerinden biri de aşırı çekimdir. Tarım ilaçları da son yıllarda kirletici etmen olarak büyük önem kazanmıştır. Diğer yeraltı suyu kirlenme nedenleri arasında, trafik nedeniyle kirlenme (egzoz gazlarındaki zararlı bileşenlerin yağmur suları ile taşınımı, buzda kaymayı önlemek üzere tuz dökülmesi vb.), kazalar sonucu kirlenme sayılabilir. Özellikle deniz kıyısı bölgelerde aşırı çekim tatlı su basıncının düşmesine ve deniz suyunun kara içerisinde ilerlemesine neden olmaktadır. İzmir ili sınırları içerisinde bulunan ve içme suyu kaynağı olarak kullanılan yeraltı sularından Sağlık Grup Başkanlıkları tarafından düzenli olarak numune alınarak içme suyu analizleri yapılmaktadır. Yeraltı suyu kirlenme nedenlerinden bir diğeri ise, evsel atıkların doğrudan toprağa verilmesidir. Kanalizasyon sisteminin olmadığı yerlerde büyük uygulama alanı bulan fosseptik çukurlardan sızan sular yeraltı suyuna taşınabilmektedir. Mikroorganizmalar yeraltı suyuna taşınım sırasında doğal olarak temizlenmeye uğrar. Ancak deterjan gibi parçalanmaya karşı dayanıklı bileşikler yeraltı suyuna ulaşarak içme suyu açısından sorun yaratabilmektedir. 144 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. İzmir İli sınırları içerisinde Ege Denizine dökülen Gediz, Küçük Menderes ve Bakırçay Nehirleri, akarsu akımlarının düzensiz oluşu, kış ve yaz mevsimleri arasında büyük debi değişikliklerine yol açmakta, bu da potansiyelin çok iyi değerlendirilmemesine neden olmaktadır. Endüstriyel gelişme, yoğun tarım ve havza nüfuslarının hızla artması havzalardaki su kaynaklarına yoğun kirlilik yükleri getirmekte ve su kalitesinin bozulmasına neden olmaktadır. İl sınırları içerisindeki doğal göllerde ağırlıklı olarak organik kirlilik mevcuttur. Aynı zamanda bu gölleri besleyen yeraltı sularının evsel, endüstriyel ve tarımsal kirlilik yükü de göller, göletler ve rezervuarlardaki su kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir (İzmir İli Çevre Durum Raporu). Kirliliğin nedenleri sanayi tesislerinin kentin yerleşim merkezlerinin ortasında kalması, eski tesislerin teknolojilerinin geri olması ve kentin üç tarafının dağlarla çevrili olup, hakim rüzgarları azaltmasıdır. Kirliliğin kaynağı ise, yazın yağışsız geçmesi, kışın yakılan kalitesiz yakıtlardır (İzmir İli Çevre Durum Raporu). Aliağa Nemrut Ağır Sanayi Bölgesinde; sanayi tesisleri önemli emisyon yaratıcı tesislerdir. Ayrıca haddehaneler, gübre, kağıt, kimya fabrikaları ile gemi söküm tesisleri de emisyon kaynağıdırlar. Metal sanayilerin yarattığı kirlilik özellikle metal ve hurda parçalarının açıkta bırakılmasından ve toprak üzerine yayılmasından dolayı oksitlenmeden oluşan toprak kirliliği ve kullanılan yakıt ve bacadan yayılan gaz ve toz emisyonlarının yarattığı hava kirliliğidir (İzmir İli Çevre Durum Raporu). Proje alanında 26.04.2006 tarih ve 5491 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile yeniden düzenlenen 2872 Çevre Kanunu ve bu kanuna istinaden çıkarılan tüm mevzuat hükümlerine uyulacaktır. 145 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. BÖLÜM III: PROJENİN İNŞAAT VE İŞLETME AŞAMASINDA ÇEVRESEL ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER III.1. Arazinin Hazırlanması Aşamasında Yapılacak İşler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapılacağı, Hafriyattan Kaynaklanan Toz Hesabının Yapılması, Hafriyat Artığı Malzemenin Nerelere Taşınacakları, Nerelerde Depolanacakları veya Hangi Amaçlar İçin Kullanılacakları, Dolgu İçin Kullanılacaksa Hafriyat ve Dolgu Tabloları, Kullanılacak Dolgu Malzemesinin Özellikleri, Projenin İzleme Planı (İnşaat Dönemi) STAR Ege Rafinerisi Projesi ve STAR Ege Rafinerisi Revizyon Projesi kapsamında toplam 14.813.000 m³’lük hafriyat gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Bu miktarın yaklaşık 8.213.000 m3’lük kısmı tamamlanmıştır. Gerçekleştirilmesi planlanan STAR Ege Rafinerisi Revizyon Projesi kapsamında 6.600.000 m³’lük hafriyat gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Alınacak hafriyat atıklarından uygun olanlar saha içerisinde değerlendirilecek, geri kalan kısım ise İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden izni alınan alanlara depolanarak bertaraf edilecektir. Proje kapsamında ayrıca hafriyat çalışmaları bitiminde zemin stabilizasyonunun sağlanması amacıyla dolgu çalışması gerçekleştirilecek olup, bu çalışmalar sırasında 2.963.000 m3 malzeme kullanılacaktır. Faaliyet kapsamında yapılması planlanan hafriyat çalışması sırasında malzemenin sökülmesi, yüklenmesi ve taşınması sırasında toz emisyonu oluşumu söz konusudur. Bu çalışmalar sırasında oluşacak toz emisyon debisinin hesaplanabilmesi için 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-12 d.1. ve d.2. maddeleri dikkate alınarak aşağıdaki emisyon faktörleri kabul edilmiştir. Faaliyet alanında inşaat çalışmaları sırasında toz oluşumunu indirgemek amacıyla Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek 1’de verilen tüm önlemler alınacaktır. Bu faktörlerle arazi çalışmaları sırasında çıkan yaklaşık toz emisyonunun saatlik kütlesel debisi, aşağıdaki çalışma esasları ve emisyon faktörleri göz önünde bulundurularak; “Tozuma miktarı = Üretim Miktarı x Emisyon Faktörü” formülüyle hesaplanmıştır. 146 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Sökme Emisyon Faktörü : 0,0125 kg/ton; Yükleme Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton; Boşaltma Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton; Taşıma Emisyon Faktörü : 0,35 kg/km.sefer Hafriyat Malzemesi miktarı : 6.591.150 m³ (10.545.840 ton) Hafriyat Çalışması Süresi : 250 gün Günlük Çalışma Süresi : 24 saat/gün Saatlik Hafriyat Malzemesi Miktarı : ≈1.758 ton/saat Dolgu Malzemesi Miktarı : 2.963.000 m3 (4.740.800 ton) Saatlik Dolgu Malzemesi Miktarı : ≈ 790 ton Hafriyat Çalışmaları Sırasında Oluşacak Toz Emisyonu: Sökmede oluşacağı tahmin edilen tozuma: Malzeme Mik. x 1758 ton/saat Emisyon Fakt. x Tozuma Miktarı 0,0125 k/ton 27,975 kg/saat Yüklemede oluşacağı tahmin edilen tozuma: Malzeme Mik. x 1758 ton/saat Emisyon Fakt. x Tozuma Miktarı 0,005 kg/ton 8,79 kg/saat Taşımada oluşacağı tahmin edilen tozuma: Proje kapsamında taşıma işlemlerinde kullanılacak yollar asfalt/beton kaplamalı olup, bu yollar saha içerisine kadar uzanmaktadır. Ancak saha içerisinde henüz yol yapım çalışmaları tamamlanmamış olup, inşaat yapılacak kısımlardaki (hafriyat sahası) araç hareketleri nedeni ile toz oluşumu beklenmektedir. Saha içerisinde gerçekleştirilecek hafriyat ve dolgu çalışmaları sırasında saha içerisinde her aracın bir seferde ortalama 300 m mesafe alacağı kabulü ile taşıma sırasında oluşacak toz emisyonu miktarı hesaplanmaya çalışılmıştır. Mesafe x 0,3 km x Sefer x 70 sefer/saat Emisyon Fakt. x Tozuma Miktarı 0,35 kg/km.sefer Dolgu Çalışmaları Sırasında Oluşacak Toz Emisyonu: Boşaltmada oluşacağı tahmin edilen tozuma: Malzeme Mik. x 790 ton/saat x Emisyon Fakt. 0,005 kg/ton Tozuma Miktarı 3,95 kg/saat 147 7,35 kg/saat Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Hafriyat ve Dolgu Çalışmaları Sırasında Oluşacak Toz Emisyonu Miktarı =48,04 kg/saat Hafriyat ve dolgu çalışmaları kapsamında gerçekleştirilecek işlemler sırasında oluşacak toplam toz emisyonu için bulunan değer “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”nde (Ek-2 Tablo 2.1’de) verilen tozun kütlesel debisi sınır değerinin (1 kg/sa) üstündedir. Bu nedenle inşaat aşamasında oluşacak toz emisyonunun Hava Kirlenmesine Katkı Değerlerinin hesaplanması amacıyla modelleme çalışması yapılmıştır. Yapılan modelleme çalışması ve sonuçları Ek 14’te verilmiştir. Yapılan Modelleme çalışması sonucunda elde edilen değerler yönetmelik sınır değerlerini sağlamış olup, en kötü hal senaryosunda bulunan model dağılım sonuçları Tablo III.1.1.’de verilmiştir. Tablo III.1.1. Tesisin En Kötü Hal Senaryosunda Bulunan Model Dağılımı Sonuçları ile SKHKKY Karşılaştırması Parametre Birim PM10 Çöken Toz µg/m³ Mg/m².gün Modelde Bulunan Dağılım Sonucu KVD 71,85 6,07 SKHKKY Sınır Değeri KVS 100 390 Sahada betonlama çalışmalarında hazır beton kullanılacağından, buna bağlı bir tozuma oluşmayacağı düşünülmektedir. Proje kapsamında 06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 05.05.2009 tarih ve 27219 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile revize edilen “Hava Kalitesinin Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” ile 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete, 10.10.2011 tarih ve 28080 sayılı Resmi Gazete, 13.04.2012 tarih ve 28263 sayılı Resmi Gazete, 18.06.2012 tarih ve 28325 sayılı Resmi Gazete ile 10.11.2012. tarih ve 28463 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. Tesiste oluşacak toz emisyonunu indirgemek için Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-1’de verilen tüm önlemler alınacaktır. Bu önlemler; - Malzeme savrulma yapılmadan boşaltma ve doldurma işlemlerinin yapılması, - Kamyonların ve diğer taşıyıcıların üzerlerinin branda ile kapatılması, - Depolanan malzemenin nemli tutulmasıdır. 148 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.2. Projenin Yol Açacağı Bitkisel Toprak Kaybı, Projenin Peyzaj Üzerine Etkileri ve Alınacak Önlemler STAR Ege Rafinerisi Projesi ve STAR Ege Rafinerisi Revizyon Projesi kapsamında toplam 14.813.000 m³’lük hafriyat gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Bu miktarın yaklaşık 8.213.000 m3’lük kısmı tamamlanmıştır. Gerçekleştirilmesi planlanan STAR Ege Rafinerisi Revizyon Projesi kapsamında 6.600.000 m³’lük hafriyat gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Alınacak hafriyat atıklarından uygun olanlar saha içerisinde değerlendirilecek, geri kalan kısım ise İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden izni alınan alanlara depolanarak bertaraf edilecektir. Hafriyat işlemleri sırasında ortaya çıkacak bitkisel toprak ayrı olarak biriktirilecek ve saha düzenleme çalışmalarında değerlendirilecektir. III.3. Zemin Sızdırmazlığının Sağlanması İçin Yapılacak İşlemler Proje kapsamında inşa edilmesi planlanan tanklar, zaman içinde tankın ve içindeki ürünün ağırlığı ile çökmeyecek ve tank tabanında eğilme yapmayacak şekilde sıkıştırılmış olan zemine oturtulacaktır. Sıkıştırılmış zeminin üzeri Geotekstil filtre (Geolon PP40 veya eşdeğeri) ile kaplanacaktır. Bunun üzerine yerleştirilecek olan 20 cm’lik bir granüler tabakanın üzerine ince kum tabakası serilecektir. Kum tabakası arasında 2 mm kalınlığında akaryakıta dayanıklı esnek membran (HDPE) serilecek ve kum tabakasının üzeri asfalt ile kaplanacaktır. Tank alanının etrafı beton olacaktır. Büyük tankların olduğu alanlarda tankların çevresi 60-80 cm genişliğinde beton ile kaplanacaktır. Bu beton halkanın etrafında oluşturulan drenaj kanalları vasıtasıyla tanklardan taşabilecek ya da dökülebilecek malzeme toplanıp rögara iletilecek ardından yeraltı büz sistemi ile atıksu arıtma tesisine taşınacaktır. 149 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tekli yada çoklu tank gruplarının etrafında seddeler oluşturulacaktır. Söz konusu seddeler proje alanının sağladığı topoğrafik özellikler değerlendirilerek toprak yığma ya da beton duvar şeklinde oluşturulacaktır (alan büyüklüğünün yetersiz olması durumunda beton seddeler tercih edilecektir). Tankta görülebilecek bir yırtılma durumunda bu seddeler akan ürünün tutulmasını sağlayarak daha geniş yüzey alanlarının kirlenmesini önleyecektir. Seddelerin hacimsel kapasitesi TS 4943 “Ham Petrol ve Petrol Ürünlerini Depolamaya Mahsus Tank Çiftliklerinde Emniyet Kuralları” standardı gereğince sedde içerisinde yer alan tankların en büyüğünün hacminden az olmayacaktır. Tank depo alanının kesit ve detayları Şekil III.3.1.’de sunulmaktadır. Şekil III.3.1. Tank Alanı Kesit ve Detayı Tanklar en fazla %80 oranında doldurulacak olup, doluluk oranları sürekli kontrol edilecek, bu sayede aşırı doluluk nedeniyle görülebilecek taşkınların önüne geçilecektir. Tank tabanının yerleştirildiği zemin yüksek yoğunluklu beton ile kaplanacaktır. Sızıntı veya akaryakıt taşmalarına tedbir olarak sedde içine drenaj inşa edilecektir. Yapılacak olan drenaj seperatöre bağlanacak, dökülen akaryakıt seperatöre gönderilecektir. Yağ seperatöründe biriken atık yağlar 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda bertaraf edilecektir. Kalan sular ise diğer atıksular ile birlikte proje kapsamına inşa edilmesi planlanan atıksu arıtma tesisine gönderilecektir. 150 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.4. Taşkın Önleme ve Drenaj ile İlgili İşlemler, Alınacak Drenaj Önlemleri, Kuşaklama Kanalları Proje alanında ve yakın çevresinden sürekli akış gösteren akarsu yatağı bulunmamakla birlikte, alanın kuzeyinde mevsimsel yağışa bağlı olarak akış gösteren kuru dere yatakları mevcuttur. Ancak bu kuru dere yatakları taşkın veya sel riski oluşturmamaktadır. Proje alanında sel veya taşkın riski bulunmamasına rağmen, yollardan, binaların bulunduğu yerlerden ve şevlerden yağmur sularının toplandığı genel drenaj hattı altyapısı yapılacak olup, bu hattın yaklaşık 30.000 metre uzunluğa sahip olması beklenmektedir. Faaliyet alanı içerisindeki\çevresindeki ve nakliye güzergahı üzerindeki dere yataklarına her türlü müdahaleden kaçınılacak, bu derelerin kadastral ve doğal yapıları ile mevcut yatak genişlikleri korunarak suyun tam ve serbest akışını engelleyici faaliyetlerde bulunulmayacaktır. Derelerin her iki sahilinde 5’er metrelik saha hiçbir şekilde kullanılmayarak boş bırakılacaktır. Proje alanında yapılacak tüm taşkın ve drenaj önlemleri için DSİ Genel Müdürlüğü İzmir Bölge Müdürlüğü’nün onayı alınacaktır. Ek olarak, çalışmalar sırasında 09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı Resmi Gazete‟de yayımlanarak yürürlüğe giren Dere Yatakları ve Taşkınlar ile İlgili (2006/27) Sayılı Başbakanlık Genelgesi’nin ilgili hükümlerine uyulacaktır. Drenaj sistemlerinin tasarım hesaplamalarında, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü tarafından Dikili Meteoroloji İstasyonu’ndan kaydedilen ve standart zamanlarda gözlenen en yüksek yağış değerleri esas alınacaktır. Tesis alanı içine dökülen akaryakıt atıklarının karıştığı yüzey sularını toplayan drenaj sistemleri yağ seperatörlerine bağlanarak yağların tutulması sağlanacaktır. Seperatörlerde biriken atık yağların bertarafı ilgili yönetmelik hükümleri doğrultusunda sağlanacaktır. Proses üniteleri ve tank seddeleri içerisinde muhtemel yağlı su drenajları, Yağlı Su Drenaj Sistemi’nde toplanacaktır. Toplanan yağlı su, Star Atık Su Arıtma Ünitesi’nde (WWTU) arıtılarak, arıtılmış temiz su deniz drenajına verilecektir ve ayrılan yağlı atıklar ise Petkim insineratörüne aktarılacaktır. 151 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.5. Proje Kapsamında, İnşaat ve İşletme Döneminde Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Var ise Suya Uygulanacak Ön İşlemler Su Hazırlama Ana Akım Şemaları A. İnşaat Aşaması: Rafineride inşaat aşamasında 3 vardiya şeklinde çalışılması planlanmakta olup, bu kapsamda toplam 10.000 personelin istihdam edilmesi planlanmaktadır. Kişi başı gerekli su miktarı 150 lt/gün, vardiyada çalışacak personel sayısı 3500 kişi (maksimum) alınarak proje alanında çalışacak personelin günlük içme ve kullanma suyu ihtiyacı; Vardiyada çalışacak işçi sayısı : 3.500 kişi Kullanılan su miktarı : 150 lt/kişi-gün = 0,15 m³/kişi-gün Toplam su ihtiyacı : 0,15 m³/kişi-gün x 3.500 kişi = 525 m3/gün, olarak bulunur. B. İşletme Aşaması: Rafinerinin işletme aşamasında da 3 vardiya şeklinde çalışılması planlanmakta olup, toplam 1.000 personelin istihdam edilmesi planlanmaktadır. Kişi başı gerekli su miktarı 150 lt/gün ve vardiyada çalışacak işçi sayısı 350 (maksimum) alınarak proje alanında çalışacak personelin günlük içme ve kullanma suyu ihtiyacı; Vardiyada çalışacak işçi sayısı : 350 kişi Kullanılan su miktarı : 150 lt/kişi-gün = 0,15 m³/kişi-gün Toplam su ihtiyacı : 0,15 m³/kişi-gün x 350 kişi = 52,5 m3/gün, olarak bulunur. Projenin işletme aşamasında; proseste kullanılacak demineralize su ve buhar ihtiyacının karşılanabilmesi amacıyla 401 ton/saat kapasiteli Demineralize Su Ünitesi ile toplam 280 ton/saat kapasiteli Buhar Üretim Ünitesi ve Buhar Üretim Ünitesinin ihtiyacı olan suyun sisteme temini için 620 ton/saat kapasiteli Kazan Besleme Suyu Ünitesi kurulması planlanmaktadır. 152 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Alanda çalışacak personelin içme suyu damacanalarla satın alma yoluyla, kullanma ve proses suyu ihtiyacı ise PETKİM’in mevcut kurulu tesisleri vasıtasıyla Güzelhisar Barajı’ndan sağlanacaktır. Konu ile ilgili olarak STAR Rafinerisi ile Petkim Petrokimya Holding A.Ş. ile sözleşme imzalanacak olup, konu ile ilgili Petkim Petrokimya Holding A.Ş. tarafından hazırlanan yazı Ek 11’de verilmiştir. Yapılan planlama kapsamında rafinerinin ihtiyacı olacak 150 ton/gün içme-kullanma suyu, 24.448 ton/gün işletme suyu ve 110.000 ton/gün hamsu Petkim Tesisleri aracılığı ile Güzelhisar Barajından temin edilecektir. III.6. Soğutma Sistemine İlişkin Bilgiler, Soğutma Suyu Akım Şeması, Soğutma Suyu Miktarı, Kullanılacak Kimyasal Maddeler ve Miktarları, Soğutma Suyunun Alımı ve Deşarjı Sırasında Oluşacak Etkiler 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınan proje kapsamında soğutma suyu sistemi planlanmış olup, proje kapsamında soğutma suyu sisteminde değişiklik yapılmayacaktır. Soğutma suyu ünitesinde besleme suyu olarak proses suyu kullanılacak olup, su temini Petkim Petrokimya Tesislerinin mevcut altyapısı ile Güzelhisar Barajı’ndan sağlanacaktır. Rafineri ünitelerine gönderilen soğutma suyu kullanıldıktan sonra, soğutma suyu ünitesine geri dönecektir. Devamlı sudaki yağ konsantrasyonu ölçülecek olup, yüksek değerlerdeki su, Atıksu Arıtma Ünitesine gönderilecektir. Sirkülasyonda olan soğutma suyunu temizlemek için kum filtreleri kullanılacaktır. Ünitenin dizayn kapasitesi 24.000 m3/saat olarak belirlenmiş olup, ünitede her biri 8000 m³/saat debili 3 operasyon ve 2 yedekte olmak üzere 5 adet sirkülasyon pompası kullanılacaktır. Soğutma Suyu Ünitesi Akış Şeması Şekil III.6.1.’de, Soğutma Suyu Sistemi Yerleşim Planı Ek 15’te verilmiştir. 153 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Soğutma Suyu Drenaj Havuzu Pompası Soğutma Suyu Drenaj Havuzu Soğutma Suyu İşleme Paketi Soğutma Suyu Kulesi Soğutma Suyu Havuzu Soğutma Suyu Kum Filtresi Soğutma Suyu Pompaları İletkenlik İlave Su- Proses Suyu (Petkim) Sürekli Blöf Blöf (ASAT’a) Kazan Besleme Suyu Orta Basınçlı Buhar Drenaj Şekil III.6.1. Soğutma Suyu Ünitesi Akış Şeması 154 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.7. Proje Kapsamında (İnşaat ve İşletme Safhaları Ayrı Ayrı) Oluşacak Atıksuların Cins ve Miktarları, Hangi Ünitelerden Kaynaklanacakları, Fiziksel, Kimyasal ve Bakteriyolojik Özellikleri, Hangi İşlemlerle Ne Oranda Bertaraf Edileceği, Arıtma Tesisinin Özellikleri, İş Akım Şeması, Yerleşim Planında Gösterimi, Atıksuyun Alıcı Ortama Deşarjı, Arıtılan Suyun Hangi Alıcı Ortama Nasıl Deşarj Edileceği, Deşarj Limitlerinin Tablo Şeklinde Verilmesi (Gerekli İzinler İzin Belgeleri Rapora Eklenmelidir.), Arıtma Çamuru Bertarafına İlişkin Bilgiler A. İnşaat Aşaması: Rafineride inşaat aşamasında 3 vardiya şeklinde çalışılması planlanmakta olup, bu kapsamda toplam 10.000 personelin istihdam edilmesi planlanmaktadır. Kişi başı gerekli su miktarı 150 lt/gün, vardiyada çalışacak personel sayısı 3500 kişi (maksimum) alınarak proje alanında çalışacak personelin günlük içme ve kullanma suyu ihtiyacı 525 m3/gün olarak hesaplanmıştır (Bölüm III.5.). Kullanılacak suyun tamamının atıksu olarak geri döneceği kabulü ile alanda oluşacak toplam evsel atık su miktarının da 525 m3/gün olduğu görülür. Tipik bir arıtılmamış evsel nitelikli atık su içerisinde bulunan kirleticiler ve ortalama konsantrasyonları ile proje alanında oluşan atıksu içerisindeki kirletici yükleri Tablo III.7.1.’de verilmektedir. Tablo III.7.1. Evsel Atık Sularda Kirleticiler, Ortalama Konsantrasyonları ve Oluşan Atıksuyun Kirlilik Yükü Parametre pH AKM BOİ5 KOİ Toplam Azot Toplam Fosfor Birim Konsantrasyon (mg/lt) 6-9 200 200 500 40 10 Atıksu Miktarı (m³/gün) 525 525 525 525 525 525 Konsantrasyon (kg/gün) 105 105 262,5 31,5 5,25 Kaynak: Benefield, L. And Randall,C., 1980 İnşaat işlemlerinde beton yapımında ve betonların sulanmasında kullanılacak suyun tamamının buharlaşacağı ve atıksu oluşmayacağı düşünülmektedir. Personelden oluşacak atıksular Petkim Petrokimya Atık Giderme Ünitesi’ne gönderilerek veya şantiye sahasında lokal arıtım ile, ya da taşıma yolu ile bertaraf edilecektir. 155 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. B. İşletme Aşaması: Rafinerinin işletme aşamasında da 3 vardiya şeklinde çalışılması planlanmakta olup, toplam 1.000 personelin istihdam edilmesi planlanmaktadır. Kişi başı gerekli su miktarı 150 lt/gün ve vardiyada çalışacak işçi sayısı 350 (maksimum) alınarak proje alanında çalışacak personelin günlük içme ve kullanma suyu ihtiyacı 52,5 m3/gün hesaplanmıştır (Bölüm III.5.). Personel tarafından kullanılacak suyun tamamının atık su olarak geri döneceği kabulü ile alanda oluşacak toplam evsel atık su miktarının da 52,5 m3/gün olduğu görülür. Tipik bir arıtılmamış evsel nitelikli atık su içerisinde bulunan kirleticiler ve ortalama konsantrasyonları ile proje alanında oluşan atıksu içerisindeki kirletici yükleri Tablo III.7.2.'de verilmektedir. Tablo III.7.2. Evsel Atık Sularda Kirleticiler, Ortalama Konsantrasyonları ve Oluşan Atıksuyun Kirlilik Yükü Parametre pH AKM BOİ5 KOİ Toplam Azot Toplam Fosfor Birim Konsantrasyon (mg/lt) 6-9 200 200 500 40 10 Atıksu Miktarı (m³/gün) 52,5 52,5 52,5 52,5 52,5 52,5 Konsantrasyon (kg/gün) 10,5 10,5 26,25 3,15 0,525 Kaynak: Benefield, L. And Randall,C., 1980 Rafineride işletme aşamasında oluşacak atıksular, rafineri bünyesinde kurulması planlanan Atıksu Arıtma Tesisi’nde deşarj standartlarını sağlayacak şekilde arıtılacak ve daha sonra denize deşarj edilerek bertaraf edilecektir. Rafineride proses üniteleri ve tank seddeleri içerisinde muhtemel yağlı su drenajları, Yağlı Su Drenaj Sistemi’nde toplanacaktır. Toplanan yağlı su, Atıksu Arıtma Ünitesi’nde arıtılarak, arıtılmış temiz su deniz drenajına verilecektir ve ayrılan yağlı atıklar ise Petkim insineratörüne aktarılacaktır. Proje kapsamında kurulması planlanan Atıksu Arıtma Tesisi Bölüm I.2.’de anlatılmıştır. 156 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Proje kapsamında 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 13.02.2008 tarih ve 26786 sayılı Resmi Gazete, 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete, 24.04.2011 tarih ve 27914 sayılı Resmi Gazete ve 25.03.2012 tarih ve 28244 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. Ayrıca proje kapsamında 21.11.2008 tarih ve 27061 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 22.10.2009 tarih ve 27384 sayılı Resmi Gazete, 12.11.2010 tarih ve 27757 sayılı Resmi Gazete ile 16.08.2011 tarih ve 28027 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen “Çevre Denetimi Yönetmeliği” hükümlerine uyulacak ve 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 24.12.2009 tarih ve 27442 sayılı Resmi Gazete, 24.02.2010 tarih ve 27503 sayılı Resmi Gazete, 25.04.2010 tarih ve 27562 sayılı Resmi Gazete, 16.08.2011 tarih ve 28027 sayılı Resmi Gazete, 31.12.2011 tarih ve 28159 sayılı Resmi Gazete ile 14.09.2012 tarih ve 28411 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen “Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” hükümleri doğrultusunda Çevre İzni alınacaktır. III.8. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Aşamasında Meydana Gelecek Katı ve/veya Tehlikeli Atıkların, Özel Atıkların vb. Cins ve Miktarları, Hangi Prosesten Ne Kadar Atık Oluşacağı, Bu Atıkların Bertaraf Şekilleri, Bu Atıkların Nerelere ve Nasıl Taşınacakları veya Hangi Amaçlar İçin ve Ne Şekilde Değerlendirileceği, (Kullanılmış Katalist, Kimyasal Arıtma Çamuru, Tank Dibi Çamurları, Laboratuar Atıkları vb. Miktarları, Bertarafları) Tank Dip Çamurlarının Temizlenme Periyodu, Bertarafı, Geçici Depolama Alanlarına Dair Bilgiler, (Atıkların Tesis İçinde Geçici Olarak Depolandığı Alanlar da Vaziyet Planı Üzerinde Gösterilmelidir.) Proje alanında, inşaat aşamasında gerek çalışacak personelin yemek, temizlik vb. ihtiyaçları, gerekse sahada kullanılacak inşaat malzemeleri sebebiyle ve işletme aşamasında gerçekleştirilecek üretim, bakım ve temizlik çalışmaları sebebiyle katı atık oluşumu söz konusudur. Proje kapsamında kurulması planlanan üniteler ile oluşması beklenen atıkların cinsleri Tablo II.8.1.’de verilmiştir: 157 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo II.8.1. Proje Kapsamında Kurulacak Ünitelerde Oluşması Beklenen Atık Türleri Ünite Adı Demineralize Su Ünitesi Kazan Besleme Suyu Ünitesi Buhar Üretim Ünitesi Rafineri Doğal Gaz Sistemi Rafineri Kostik Depolama ve Tüketilen Atık Kostik Nötralizasyonu Sistemi Rafineri Sıcak Yağ Sistemi Doymamış Gaz Ünitesi (UGP) Atıksu Arıtma Tesisi Petkok Elleçleme ve Depolama Sistemi (Depolama, Taşıma Konveyörleri, Kamyon Dolum) Depolama Tankları Atık Cinsi Reçine, Aktif Karbon Atığı Herhangi bir atık öngörülmemektedir. Herhangi bir atık öngörülmemektedir. Herhangi bir atık öngörülmemektedir. Herhangi bir atık öngörülmemektedir. Atık yağ Herhangi bir atık öngörülmemektedir. Aktif çamur atığı Herhangi bir atık öngörülmemektedir. Tank Dibi Çamuru Proje kapsamında oluşacak katı atıklar, 05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik” hükümleri doğrultusunda bertaraf edilecektir. Atık türleri ve bertaraf yöntemlerini aşağıdaki başlıklar altında özetlemek mümkündür. Evsel Nitelikli Katı Atıklar: Rafineride inşaat aşamasında 3 vardiya şeklinde (bir vardiyada maksimum 3500 kişi) toplam 10.000 personel çalışacak olup, bir kişinin günde ürettiği katı atık miktarı 1,14 kg/gün (Kaynak: TUİK, 2013) olarak alındığında; oluşacak toplam evsel katı atık miktarı, 1,14 kg/gün-kişi x 3.500 kişi = 3.990 kg/gün olacaktır. Rafineride işletme aşamasında da 3 vardiya şeklinde (bir vardiyada maksimum 350 kişi) toplam 1.000 kişinin istihdam edilmesi planlanmaktadır. Bir kişinin günde ürettiği katı atık miktarı 1,14 kg/gün (Kaynak: TUİK, 2013) olarak alındığında; oluşacak toplam evsel katı atık miktarı, 1,14 kg/gün-kişi x 350 kişi = 399 kg/gün olacaktır. Oluşacak evsel nitelikli katı atıklar 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 05 Nisan 2005 tarih 25777 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile revize edilen “Katı Atıkların kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda; çöp bidonlarında görünüş, koku, toz, sızdırma ve benzeri faktörler yönünden çevreyi kirletmeyecek şekilde kapalı biçimde muhafaza edilecek ve Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda bertarafı sağlanacaktır. 158 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Ambalaj Atıkları: Proje kapsamında inşaat ve işletme aşamalarında oluşacak saç ve metal parçaları, ambalaj ve kutular, kereste vb. inşaat kaynaklı ve şantiye tesislerinde ve işletme aşamasında ihtiyaçlar doğrultusunda tüketilecek ürünlerin ambalajları, sarf edilecek kağıt vb. ürünlerin atıkları 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda bertaraf edilecektir. Tıbbi Atıklar: Proje kapsamında olası acil durumlar için ilk yardım malzemeleri bulundurulacak olup, oluşacak atıklar 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete, 03.12.2011 tarih ve 28131 sayılı Resmi Gazete ile 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda, depolanacak ve Büyükşehir Belediyesi’ne teslim edilecektir. Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıkları: STAR Ege Rafinerisi Projesi ve STAR Ege Rafinerisi Revizyon Projesi kapsamında toplam 14.813.000 m³’lük hafriyat gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Bu miktarın yaklaşık 8.213.000 m3’lük kısmı tamamlanmıştır. Gerçekleştirilmesi planlanan STAR Ege Rafinerisi Revizyon Projesi kapsamında 6.600.000 m³’lük hafriyat gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Alınacak hafriyat atıklarından uygun olanlar saha içerisinde değerlendirilecek, geri kalan kısım ise İzmir Büyükşehir Belediyesi’nden izni alınan alanlara depolanarak bertaraf edilecektir. Proje kapsamında hafriyat atığı malzemelerin bertarafında 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği" hükümlerine uyulacaktır. Tehlikeli Atıklar: Proje kapsamında oluşacak kullanılmış lastik, kablo vb. atıklar, katı atıklardan herhangi bir kimyasal ile kontamine olmuş atıklar, boya kutusu, kimyasal ambalajı gibi atıklar tehlikeli atık oalrak değerlendirilmektedir. Proje kapsamında kurulması planlanan Demineralize Su Ünitesi’nde kullanılacak reçinelerin, performansa göre 4-5 yılda bir değişimi ile atık reçine oluşumu söz konusdur. Değişim sırasında öngörülen çıkacak katı reçine atık miktarları aşağıda verilmiştir: 159 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Kuvvetli Katyonik Reçine= 105 m3 Kuvvetli Anyonik Reçine= 51 m3 Zayıf Anyonik Reçine= 36 m3 Demineralize Su Ünitesi’ndeayrıca performansa göre 1-2 yılda bir kondense polishing (sıyırma) için kullanılan aktif karbon atığı oluşabilecektir. Aktif karbon atığı kömür olarak değerlendirilebilir. Oluşması beklenen aktif karbon katı atık miktarı 100 m3’tür. Tesisi bünyesinde tehlikeli atık oluşumuna sebep olacak diğer bir ünite ise Depolama Tankları’dır. Depolama tanklarının temizliği, programlı olarak 10 yılda bir yapılacak olmakla birlikte ağır çamur oluşabilecek tankların (ham petrol ve vakum dip tanklarının) temizliği programlı olarak 5-6 yılda bir yapılacaktır. Temizlik ve bakım çalışmaları sonucunda ortaya çıkacak tank dibi çamurları 05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik”te tehlikeli atık olarak belirlenmiştir. Proje alanında, oluşacak tehlikeli atıkların biriktirilmesi amacıyla yaklaşık 1250 m²’lik alanda geçici atık depolama alanı oluşturulacaktır (Ek 2). Proje kapsamında oluşacak tehlikeli atıklar, 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, 04.09.2009 tarih ve 27339 sayılı Resmi Gazete, 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete, 30.10.2010 tarih ve 27744 sayılı Resmi Gazete ile 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda; diğer katı atıklardan ayrı olarak gecici depolama alaninda toplanacak, etiketlenerek lisanslı araçlar ile Petkim Atık Yakma Tesisi’ne veya lisanslı baska bir bertaraf tesisine gönderilecektir. Ömrünü Tamamlamış Lastikler: Proje alanında oluşumu beklenmemekle birlikte oluşması halinde 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete ile 10.11.2013 tarih ve 28817 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda çevreyle uyumlu geri kazanımının veya bertarafının sağlanması amacıyla lisanslı tesislere gönderilecektir. 160 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. PCB: Proje alanında PCB içermeyen yağlar kullanılacaktır. Sahada içeriğinde PCB bulunan ekipman veya ürün kullanılması halinde oluşacak PCB içeren atıklar, 27.12.2007 tarih ve 26739 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik ile revize edilen "Poliklorlu Bifenil ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkında Yönetmelik” hükümleri doğrultusunda bertaraf edilecektir. Atık Pil ve Akümülatörler: Sahada kullanılacak araç ve ekipmanların enerji temini için kullanılacak pil ve akümülatörlerin ömrünü tamamlaması ile oluşacak atıklar 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren, 03.03.2005 tarih ve 25744 sayılı Resmi Gazete, 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete ile 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda ayrı ayrı toplanacak ve lisanslı Atık Akümülatör ve Atık Pil Taşıma Araçları ile lisanslı tesislere gönderilecektir. Atık Yağlar: Proje alanında kullanılacak makine ve ekipmanların bakımı, yağ değişimi yetkili servislerde yapılacaktır. Ancak sahada gerekli olması halinde yapılacak müdahalelerde atık yağ oluşumu söz konusudur. Ayrıca proje kapsamında Sıcak Yağ Sistemindeki yağın flaş noktası için, viskozitesine bağlı olarak 3-4 yılda bir yağ değişimi gündeme gelebilir. Atık yağ, lisans sahibi kuruluşlara verilebileceği gibi, rafinerinin atık yağ işleme lisansı alması ile rafineride tekrar işlenebilir. Oluşacak yağ atık miktarı yıllık 10 m3 ya da ünite bakım zamanlarında 50 m3 şeklinde öngörülmektedir. Proje kapsamında oluşacak atık yağlar 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete ile 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelikler ile revize edilen “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümleri doğrultusunda biriktirilecek, lisanslı araçlarla lisanslı geri kazanım tesislerine ya da Petkim Atık Yakma Tesisi’ne gönderilecektir. 161 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Arıtma Çamurları: Proje kapsamında kurulması planlanan Atıksu Arıtma Tesisi’nden 571 kg/gün katı aktif çamur atığı (biyolojik atık çamur) oluşması beklenmektedir. Haftanın 5 çalışma gününde 7 saat çalışma yapılacaktır. Yıllık atık miktarı 150 ton olarak hesaplanmıştır. Oluşacak arıtma çamuru, 05.07.2008 tarih ve 26927 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik” hükümleri doğrultusunda Ek III.A ve Ek III.B kapsamında değerlendirmeleri yapıldıktan sonra ilgili yönetmelikler doğrultusunda toplanarak Petkim Atık Yakma Tesisi’ne ya da lisanslı araçlar ile lisanslı bertaraf tesislerine gönderilecektir. Tesis sistemi ve yürürlükteki mer-i mevzuat doğrultusunda oluşturulacak Atık Yönetim Sistemi, sürekli iyileştirme ve performans geliştirme amaçlı çalışmalarla desteklenecektir. Atıkların kaynaklarında tespiti, sürekli takibi ve minimizasyonuna yönelik geliştirici çalışmalar faaliyet süresince devam ettirilecektir. III.9. Proje Kapsamında, İnşaat ve İşletme Döneminde Ulaşım Altyapısı Planı, Bu Altyapının İnşası ile İlgili İşlemler; Kullanılacak Malzemeler, Kimyasal Maddeler, Araçlar, Makineler; Altyapının İnşaatı Sırasında Kırma, Öğütme, Taşıma, Depolama Gibi Toz Yayıcı Mekanik İşlemler, Alınacak Önlemler Proje kapsamında kullanılması planlanan alan, bölgenin ilgili planlarında “Sanayi Alanı” olarak işaretlenmiştir. Proje alanı yakın çevresinde yerleşim birimi bulunmamakta olup, en yakın yerleşim birimleri yaklaşık 1750 m mesafede yer alan PETKİM Lojmanları ve yaklaşık 2.200 m mesafede yer alan Atatürk Mahallesi’dir. Proje Alanının güney ve güneydoğusunda PETKİM Tesisleri, doğusunda TÜPRAŞ İzmir Rafinerisi, kuzeyinde ise gemi söküm tesisleri yer almaktadır. Proje alanına ulaşımda TÜPRAŞ Rafinerisi ile proje alanı arasında mevcut bulunan asfalt yol ve Aliağa-İzmir Devlet Karayolu kullanılacak olup, yeni yol inşaatı yapılmayacaktır. Proje alanına ulaşımda kullanılacak yol güzergahı Şekil I.6.1.’de verilmiştir. 162 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.10. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Aşamalarında Yollara Olabilecek Etkiler, Araç Cinsi, Sayısı, Araç Yükünün Yollara Etkisi, Alınacak Önlemler, Trafik Güvenliği Önlemleri, Projenin Mevcut Trafiği Ne Şekilde Etkileyeceği, Alınacak Önlemler Proje Alanının güney ve güneydoğusunda PETKİM Tesisleri, doğusunda TÜPRAŞ İzmir Rafinerisi, kuzeyinde ise gemi söküm tesisleri yer almaktadır. Proje alanına ulaşımda TÜPRAŞ Rafinerisi ile proje alanı arasında mevcut bulunan asfalt yol ve Aliağa-İzmir Devlet Karayolu kullanılacak olup, yeni yol inşaatı yapılmayacaktır. Proje alanına ulaşımda kullanılacak yol güzergahı Şekil I.6.1.’de, konu ile ilgili olarak Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü’nden alınan görüş Ek 9’da verilmiştir. İzmir-Aliağa Karayolu üzerinde yer alan Taşıt Sayım İstasyonları verileri dikkate alınarak Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından tahmini olarak belirtilen trafik yükü ile projenin inşaat aşamasında beklenen trafik yükü Tablo III.10.1.’de, işletme aşamasında beklenen trafik yükü Tablo III.10.2.’de, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından 2012 verileri doğrultusunda hazırlanan Otoyollar ve Devlet Yolları Trafik Hacim Haritası Şekil III.10.1.’de verilmiştir. Tablo III.10.1. Aliağa-İzmir Karayolunun Yoğunluğu ve Proje Trafik Yükü (İnşaat Aşaması) Araç Cinsi Otomobil Ticari Taşıt Otobüs Kamyon Treyler Toplam Taşıt (1) Aliağa-İzmir Yolu Araç Sayısı (Günlük) 7633 759 197 1435 942 10966 (2) Aliağa-Dikili Faaliyete Hizmet Yolu Araç Edecek Sayısı Araç Sayısı (Günlük) 6795 50 597 30 178 20 1690 30 827 5 10087 135 (1) Faaliyetten Kaynaklanan Ek Trafik Yükü (%) 0,65 3,80 9,22 2,05 0,53 1,22 (2) Faaliyetten Kaynaklanan Ek Trafik Yükü (%) 0,73 4,78 10,10 1,74 0,60 1,32 Tablo III.10.2. Aliağa-İzmir Karayolunun Yoğunluğu ve Proje Trafik Yükü (İşletme Aşaması) Araç Cinsi Otomobil Ticari Taşıt Otobüs Kamyon Treyler Toplam Taşıt (1) Aliağa-İzmir Yolu Araç Sayısı (Günlük) 7633 759 197 1435 942 10966 (2) Aliağa-Dikili Faaliyete Hizmet Yolu Araç Edecek Sayısı Araç Sayısı (Günlük) 6795 20 597 40 178 50 1690 79 827 18 10087 207 163 (1) Faaliyetten Kaynaklanan Ek Trafik Yükü (%) 0,26 5,00 20,24 5,20 1,87 1,85 (2) Faaliyetten Kaynaklanan Ek Trafik Yükü (%) 0,29 6,28 21,93 4,46 2,13 2,01 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil III.10.1. Bölge Trafik Hacim Haritası ve Lejantı Proje kapsamında araçların trafik kurallarına ve 2918 sayılı Trafik Kanunu ve bu kanuna istinaden Karayolları ile ilgili olarak çıkarılan tüm kanun ve yönetmeliklere uymaları sağlanacaktır. Ayrıca taşıma işlemlerinde araçlar hız ve yük sınırlamalarına uyacak, araçların üzerleri branda ile kapatılacak, yola taş, toprak vb. maddelerin dökülmesi engellenecektir. 164 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Projenin inşaat ve işletme aşamasında malzemelerin taşınması sırasında karayollarına zarar verilmeyecek, verilmesi durumunda zararın Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü ile yapılacak protokol çerçevesinde STAR Rafineri A.Ş. tarafından karşılanacaktır. İnşaat ve işletme aşamalarında yola giriş ve çıkışlarda trafik güvenliği açısından her türlü önlem Karayolları 2. Bölge Müdürlüğü görüşleri doğrultusunda STAR Rafineri A.Ş. tarafından alınacaktır. Ayrıca tehlikeli madde sınıfına giren malzemelerin taşınması esnasında “Tehlikeli maddelerin Karayolu ile Taşınması Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır. Proje kapsamında ayrıca kullanılacak araçların yakıt sistemleri sürekli kontrol ettirilecek ve 30.11.2013 tarih ve 28837 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü ile Benzin ve Motorin Kalitesi Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. III.11. Projenin Mevcut Trafiği (Kara ve Deniz) Ne Şekilde Etkileyeceği, Alınacak Önlemler (İnşaat ve İşletme Aşamasında) STAR Rafineri tesislerinde üretimi gerçekleştirilecek ara ürünlerin satışı yapılamayacak olup, nihai ürünlerin saatlik, günlük ve yıllık üretim değerleri ile satış planlaması bilgileri Bölüm I.5.’te verilmiştir. Rafineride üretilecek olan Dizel, Jet Yakıtı, Hafif Nafta, Ksilen, Yüksek RON Reformat ve Doymuş LPG’nin satışı deniz yolu ile gerçekleştirilecektir. Projenin, inşaat ve işletme aşamasında mevcut kara trafiğine etkileri Bölüm III.10.1’de verilmiştir. Deniz yolu ile gerçekleştirilecek taşıma işlemleri kapsamında kullanılacak gemiler, özellikleri, günlük, aylık ve yıllık olarak yanaşacak gemi sayıları ile ilgili olarak yapılan planlama çalışmasına doğrultusunda Jettylere Göre Satılacak Ürünler ve Gemi Büyüklükleri Tablo III.11.1.’de verilmiştir. Tablo III.11.1.’de yer alan gemi büyüklükleri ve jettyler için en fazla %67 trafik yoğunluğu (her gemi için 3 gün) baz alınarak yapılan ön çalışmaya göre beklenen yıllık gemi trafiği Tablo III.11.2.’de verilmiştir. 165 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo III.11.1. Jettylere Göre Satılacak Ürünler ve Gemi Büyüklükleri Jetty 1 Jetty 2 Jetty3 North South North South North South 1 South 2 Kargo Büyüklüğü Max Min (ton) (ton) 35.000 80.000 35.000 150.000 5.000 35.000 5.000 35.000 5.000 35.000 1.000 10.000 1.000 10.000 Ham Petrol X X Dizel (Yurtiçi) X Üretim Jet Hafif Nafta Yakıtı Dizel (Yurtdışı) Ksilen Yüksek RON Refermat X X X X X X Doymuş LPG X X X X X X X X X X X X X Tablo III.11.2. Yıllık Gemi Trafiği Jetty 1 Ham Petrol Dizel (Yurtiçi) Dizel (Yurtdışı) Jet Yakıtı Satış Miktarı ton/yıl 10.291.623 295.060 1.032.709 1.622.828 500.000 Hafif Nafta 104.649 Ksilen 118.861 Yüksek RON 484.370 Doymuş LPG 34.596 Yıllık Toplam Kullanım Süresi (%) DWT 150.000 35.000 35.000 15.000 10.000 5.000 15.000 10.000 5.000 5.000 5.000 5.000 Kargo sayı/yıl 69 8 30 40 35 134 16 26 21 24 97 7 506 59 Jetty 2 North South 7 62 8 Jetty3 North South 20 20 North South 1 South 2 54 80 30 35 6 10 11 8 37 10 12 30 82 67 82 67 26 70 58 36 30 166 4 30 7 80 66 80 66 76 63 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.12. Projenin Civardaki Tarım Alanlarına, Tarım Ürünlerine Olabilecek Etkileri ve Alınacak Önlemler Proje alanı, İzmir İli, Aliağa İlçesi, Arap Çiftliği Mevkii K17.b3.1c pafta 6310, 1732,1733, 1734, 1735, 1736, 1740, 1741, 1742, 1743, 1744 numaralı parseller içinde yer almakta olup, toplam 2.456.327,42 m²’dir. Proje alanının 1.898.425,697 m²’lik kısmı tarla vasıflı parsel içinde kalmakta olup, bu alanın mülkiyeti Petkim Petrokimya A.Ş.’ye aittir. Aliağa Kaymakamlığı İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından 4342 sayılı Mera Kanunu hükümlerine göre mera olarak değerlendirilmemiştir. İlçe Tarım Müdürlüğü’nün konuya ilişkin görüşü ve Tapu Senedi Ek 6’da verilmiştir. Proje alanının kalan kısmı ise kısmı Orman Arazisi vasfı taşımakta olup, bu alanlar ile ilgili olarak İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nden alınan Ön İzin Taahhüt Senetleri ve Kesin İzin Taahhüt Senedi ile Teslim Tesellüm Tutanağı, Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü ve ÇED İnceleme Değerlendirme Formu Ek 5’te verilmiştir. Proje Alanının güney ve güneydoğusunda PETKİM Tesisleri, doğusunda TÜPRAŞ İzmir Rafinerisi, kuzeyinde ise gemi söküm tesisleri yer almaktadır. STAR Rafineri A.Ş.’nin arazisinin de içinde olduğu alan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü tarafından “Özel Proje Alanı” olarak ilan edilmiştir (Ek 9). Proje alanında ve yakın çevresinde tarımsal faaliyet bulunmamaktadır. III.13. Proje Kapsamında Flora, Fauna, Biyolojik Çeşitlilik, Habitat Kaybı Üzerine Etkiler ve Mevcut Türlerin Korunması İçin Alınacak Önlemler Söz konusu faaliyetten dolayı, faaliyet alanı ve etki alanı ekosistemlerinde, bölgenin yabani flora ve faunasına kasıtlı olarak zarar vermek veya bunların habitatlarını kasıtlı olarak tahrip etmek gibi olumsuz etkiler söz konusu değildir. Ayrıca Bölüm II.9.’da yer alan türler için “Merkez Av Komisyonu Kararları” ve “BERN” Sözleşmesi hükümlerine kesinlikle uyulacaktır. Proje kapsamında 5491 sayılı Kanunla değişik, 2872 sayılı “Çevre Kanunu” hükümlerine uyulacaktır. 167 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.14. Projenin Koruma Alanlarına Etkileri ve Alınacak Önlemler Faaliyet alanı içerisinde Milli Parklar, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Boğaziçi Kanununa Göre Koruma Altına Alınan Alanlar, Biogenetik Rezerv Alanları, Biosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, İçme ve Kullanma Suyu Kaynakları ile İlgili Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri ve Koruma Altına Alınmış Diğer Alanlar bulunmamaktadır. Bununla beraber faaliyet alanı içerisinde söz konusu koruma alanları tespit edilmesi durumunda ilgili kurum/kuruluşlara bilgi verilerek gerekli önlemler alınacaktır. III.15. Proje İçin Önerilen Sağlık Koruma Bandı Mesafesi, Planlara İşlenmesi Proje alanı çevresinde bırakılması gereken sağlık koruma bandı mesafesi ile ilgili olarak İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı’ndan görüş alınmıştır (Ek 9). Görüş yazısında Rafineri alanının Petkim Petrokimya tesisine komşu kısımlarında 10 metre, diğer her yönden 25 metre mesafenin sağlık koruma bandı olarak bırakılması öngörülmüştür. Petkim Petrokimya Holding A.Ş.’nin mülkiyetinde bulunan ve STAR Rafineri A.Ş. lehine üst hakkı tesis edilecek olan 3 adet alan ve Rafineri geri hizmet sahası faaliyet bütünü hizmetler olarak değerlendirildiğinden ayrıca bu parsel arasında tesis bütününde yola bakan cephelerde bırakılan 25 (yirmibeş) metre mesafe haricinde sağlık koruma bandı belirlenmemesi uygun görülmüştür. Proje kapsamında kalan alan çn İzmr Büyükşehr Beledyes’nn belrlemş olduğu Sağlık Koruma Bandı sınırlarına uyulacaktır. 168 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.16. Proje İnşaat ve İşletme Sırasında Yerleşimlere Olabilecek Etkiler, Risk Analizi, Alınacak Önlemler Proje alanı, İzmir İli, Aliağa İlçesi, Arap Çiftliği Mevkii K17.b3.1c pafta 6310, 1732,1733, 1734, 1735, 1736, 1740, 1741, 1742, 1743, 1744 numaralı parseller içinde yer almakta olup, toplam 2.456.327,42 m²’dir. Proje alanının 1.898.425,697 m²’lik kısmı tarla vasıflı parsel içinde kalmakta olup, bu alanın mülkiyeti Petkim Petrokimya A.Ş.’ye aittir. Aliağa Kaymakamlığı İlçe Tarım Müdürlüğü tarafından 4342 sayılı Mera Kanunu hükümlerine göre mera olarak değerlendirilmemiştir. İlçe Tarım Müdürlüğü’nün konuya ilişkin görüşü ve Tapu Senedi Ek 6’da verilmiştir. Proje alanının kalan kısmı ise kısmı Orman Arazisi vasfı taşımakta olup, bu alanlar ile ilgili olarak İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nden alınan Ön İzin Taahhüt Senetleri ve Kesin İzin Taahhüt Senedi ile Teslim Tesellüm Tutanağı, Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü ve ÇED İnceleme Değerlendirme Formu Ek 5’te verilmiştir. Proje alanı mevcut PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. Aliağa Kompleksi sınırları içerisinde yer almakta olup, güney ve güneydoğu sınırında PETKİM tesisleri, kuzeydoğu sınırında ise TÜPRAŞ tesisleri bulunmaktadır. Batısında ve güneyinde ise PETKİM’e ait araziler bulunmaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim birimleri yaklaşık 1750 m mesafede yer alan PETKİM Lojmanları ve yaklaşık 2.200 m mesafede yer alan Atatürk Mahallesi’dir. STAR Rafineri A.Ş.’nin arazisinin de içinde olduğu alan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü tarafından “Özel Proje Alanı” olarak ilan edilmiştir (Ek 9). Proje kapsamındaki ünitelerin konumu Ek 2’de sunulan Vaziyet Planı üzerinde gösterilmiş olup, Proje Alanının Ülke ve Bölge İçindeki Yeri Şekil II.2.1.’de, Uydu Görüntüleri Şekil II.2.2. ve Şekil II.2.3.’te, proje kapsamında kullanılması planlanan alana ait fotoğraflar Şekil II.2.4. ve Şekil II.2.5.’te, 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek 7’de, proje alanını kapsayan 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planları ile 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planları Ek 8’de verilmiştir. Tesisin inşaat ve işletme aşamasında olası iş kazalarına karşı, sahaya uyarıcı levhalar yerleştirilecek olup, işçiler sürekli olarak uyarılacak, işçilere koruyucu elbise, kulaklık, gözlük ve kask verilecek, 4857 sayılı İş Kanunu, 9 Aralık 2003 tarihli ve 25311 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren “İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği” hükümlerine riayet edilecektir. 169 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Faaliyet kapsamında oluşacak, sıvı atıklarla ilgili bilgiler Bölüm III.7.’de, katı atıklar ile ilgili bilgiler Bölüm III.8.’de, emisyon ile ilgili bilgiler Bölüm 4.12.’de ve gürültü ile ilgili bilgiler Bölüm III.20.’de detaylı olarak verilmiş olup, projeden kaynaklanacak çevresel etkilerin asgari seviyede tutulması amacı ile proje kapsamında çevre mevzuatının ilgili kanun, yönetmelik ve tüzüklerine uygun hareket edilecektir. Proje kapsamında faaliyetten dolayı etrafındaki tesislere, meskun mahallere ve yollara menfi bir etki beklenmemekte olup, faaliyetten kaynaklanabilecek zararlar, ilgili kurumlar ile işbirliği içerisinde giderilecektir. Proje kapsamında 5491 sayılı Kanunla değişik, 2872 sayılı “Çevre Kanunu” hükümlerine, bu kanuna istinaden yürürlüğe giren tüm yönetmeliklere, Mer’i Mevzuat gereğince yürürlükte olan diğer ilgili mevzuatlara, kurum görüşlerine uyulacak ve ilgili kurumlardan gerekli tüm izinler alınacaktır. Rafineri Tesislerinde olabilecek kaza, yangın, sabotaj, doğal afet vb. riskler dikkate alınarak hazırlanan ve oluşabilecek etkilere karşı alınacak önlemleri içeren Acil Durum Planı Ek 16’da verilmiştir. III.17. Rafineri, Depolama Üniteleri ve Kıyı Tesislerinin Çevrelerindeki Mevcut Tesislerle Etkileşimi, Diğer Tesislerin Kıyı Yapıları, Boru Hattı, Şamandıra vb. Yapıları ile Etkileşimi Rafineri Tesisleri için gerekli hammaddelerin ve ürünlerin sevkiyatı deniz yolu ile gerçekleştirilecektir. Ancak proje kapsamında denizel alanda herhangi bir faaliyet planlanmamış olup, transfer işlemleri Petkim Petrokimya Holding A.Ş.’ye ait olan kıyı yapılarından gerçekleştirilecektir. III.18. Nüfus Hareketleri (İnşaat ve İşletme Döneminde Sağlanacak İstihdam, Ekonomik Değişiklikler, Göç Hareketi) Faaliyetin gerçekleştirileceği İzmir İli’nde 2012 sayımına göre toplam nüfus 4.005.459 kişidir. Aliağa İlçesi’nin toplam nüfusu ise 68.432 kişidir. İzmir İli'nde 1960 yılında 910.496 kişi olan nüfus, 1990 yılında 2.317.829 kişiye, 1997 yılında ise 3.174.413 kişiye, 2000 yılında 3.370.866 kişiye ulaşmıştır (Tablo III.18.1. ve Şekil III.18.1.). 170 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Tablo III.18.1. İzmir İli’nin Sayım Yıllarına Göre Nüfusu (DİE; TÜİK,2014) Sayım Yılı 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997 Sayım Yılı Nüfusu 910.496 1.063.490 1.234.667 1.427.173 1.673.966 1.976.763 2.317.829 3.174.413 Sayım Yılı 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Sayım Yılı Nüfusu 3.370.866 3.739.353 3.795.978 3.868.308 3.606.326 3.965.232 4.005.459 4.061.074 5.000.000 4.000.000 3.000.000 2.000.000 1.000.000 0 1960 1965 1970 1975 1980 1985 1990 1997 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Şekil III.18.1. İzmir İli’nin Sayım Yıllarına Göre Nüfusu Aliağa İlçesi’ne ait nüfus bilgileri Tablo II.2.’de verilmiş olup, İlçenin 1985 yılında 33.272 kişi olan nüfusu, 1990 yılında 22.484 erkek, 19.666 kişi kadın olmak üzere 42.150 kişi, 2000 yılı sayımına göre nüfusu 52.968 kişidir. Aliağa İlçesi’nin nüfus yoğunluğu ise 20 kişidir. 2013 yılında Aliağa İlçesi’nin nüfusu ise 80.948’e ulaşmıştır (Tablo III.18.2. ve Şekil III.18.2.). Tablo III.18.2. Aliağa İlçesi Nüfus Bilgileri (TÜİK, 2014) Yıl 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Toplam 60.043 62.258 63.503 65.753 68.432 76.598 80.948 Toplam Erkek 30.399 31.515 32.037 33.231 34.725 40.960 43.810 Kadın 29.644 30.743 31.466 32.522 33.707 35.638 37.138 171 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 100.000 80.000 60.000 40.000 20.000 0 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Şekil III.18.2. Aliağa İlçesi’nin Yıllara Göre Nüfusu Mevcut Rafineri inşaatı ve proje kapsamında ilave dilmesi planlanan ünitelerin inşaatında toplam 10.000 kişi, STAR Ege Rafinerisi’nin işletme aşamasında ise 1.000 kişinin görevlendirilmesi planlanmaktadır. Proje alanında görevlendirilecek personel Aliağa İlçesi ve yakın yerleşim birimlerinden sağlanacaktır. Proje kapsamında personel temini için öncelikle Aliağa ve İzmir Bölgesi değerlendirilecek olup, proje kapsamında göç hareketi beklenmektedir. Projenin inşaat ve işletme aşamalarında gerekli malzemelerin bölgeden temin edilecek olması, personelin ihtiyaçları doğrultusundaki harcamaları nedeni ile bölgenin ekonomik yapısına kısa, orta ve uzun vadede olumlu katkılar sağlanacaktır. Ayrıca Rafineri Tesisi’nin işletmeye alınması ile Bölge ekonomisinin yanı sıra Ülke ekonomisine de olumlu katkıları beklenmektedir. III.19. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Döneminde Kullanılacak Maddelerden, Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Toksik Olanların, Taşınmaları, Depolanmaları ve Kullanımları, Bu İşler İçin Kullanılacak Aletler ve Makineler, Tankların nşaatı sırasında; sac, profl, boru gb demr-çelk ürünler le astar boya, antpas, son kat boyalar, epoks boyalar, tner, kalıp yağı gb kmyasal maddeler kullanılacaktır. Bu maddeler, htyaç duyuldukça tedarkç frmalardan temn edlecektr. Tess bünyesnde nşaat ve şletme aşamasında depolanacak hammadde ve nha ürünlern taşınmaları, depolanmaları, kullanımları sırasında ulusal ve uluslararası mevzuata uygun hareket edlecek olup, proje kapsamında uyulacak ulusal ve uluslararası standartlar Ek 3’te verlmştr. Öte yandan bu hususta uyulacak başlıca mevzuat ve standartlar şunlardır: 172 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. - 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve bu kanuna dayanılarak çıkartılan yönetmelikler, - Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelik - Tehlikeli Maddelerin ve Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmelik - Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkındaki Tüzük - Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği. III.20. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Döneminde Kullanılacak Ana ve Yardımcı Yakıtların Türleri, Hangi Ünitelerde Kullanılacağı, Tüketim Miktarları, Kimyasal Analizleri, Yakma Sistemleri ve Bunlardan Oluşacak Emisyonlar (Kümülatif Olarak), Baca Gazı Arıtma Sistemleri, Ölçümler İçin Kullanılacak Aletler ve Sistemler, Hava Kirliliği Dağılım Modellemesi, Modelleme Çalışmasında Kullanılan Yöntem, Modelin Tanımı, Modellemede Kullanılan Meteorolojik Veriler (Yağış, Rüzgar, Atmosferik Kararlılık, Karışım Yüksekliği vb.), Model Girdileri, Kötü Durum Senaryosu da Dikkate Alınarak Model Sonuçları, Muhtemel Etkiler, Önerilen Tedbirler, Meteorolojik Açıdan Kötü Durum Senaryolarının Açıklanması (Bu Çalışmalar Yapılırken Bölgede Mevcut ve Planlanan Tesisler Dikkate Alınmalıdır.) (Tesiste Oluşabilecek Hesaplanan Emisyon Miktarları (Tesis Etki Alanında Bulunan Diğer Tesislerden Kaynaklanan Emisyonlar da Dikkate Alınarak Kümülatif Değerlendirme Yapılmalı ve Bölgedeki Toplam Kirlenme Değeri Verilmelidir.) Projenin inşaat aşamasında gerçekleştirilecek hafriyat ve dolgu çalışmaları nedeni ile toz emisyonu, işletme aşamasında gerçekleştirilecek üretim faaliyetleri ve depolama işlemleri nedeni ile baca gazı emisyonları, partikül madde emisyonları, CH4, H2S ve VOC emisyonları oluşumu beklenmektedir. Projenin inşaat aşamasında oluşacak toz emisyonunun Hava Kirlenmesine Katkı Değerlerinin hesaplanması amacıyla yapılan modelleme çalışması ve sonuçları Ek 14’te, işletme aşamasında oluşacak emisyonlar ve alınacak tedbirler için değerlendirmelere ilişkin ayrıntılı bilgilerin yer aldığı Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi Ek 17’de verilmiştir. 173 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Yapılan modelleme çalışmasına göre; NO2, CO, PM, SO2, TOK, H2S, CO2 ve CH4 konsantrasyonlarının tahmin edilen dağılımı ve bölge üzerindeki etkileri açısından yapılan değerlendirme uyarınca; günlük konsantrasyon dağılım değerleri açısından, tesis yakınında bulunan yerleşim yerleri üzerinde önemli bir kirletici konsantrasyonu gözlenmemiştir. En yüksek konsantrasyonların özellikle tesisin batısında kalan Sırtlan Tepesi Mevkii kesiminde yoğunlaşması beklenmektedir. Bunun dışında lojmanlar üzerinde özellikle kirletici dağılımı gözlenmemiştir. Konsantrasyonlardan etkilenebilecek en yakın yerleşim birimi Samurlu Köyü’dür. Bu köy ve çevresinde oluşması beklenen konsantrasyon değerleri, en düşük konsantrasyon aralıklarına denk gelen değerlerde seyretmiştir. Samurlu Köyü’nde görülmesi beklenen model dağılım değerleri, SKHKKY ve IFC kriterlerinin oldukça altındadır. Bu nedenle modelleme sonuçları uyarınca, tesisten kaynaklanacak kirletici konsantrasyonlarının Samurlu Köyü’ne veya diğer yerleşim birimlerine önemli bir etkisinin olması beklenmemektedir. NO2, CO, PM, SO2, TOK, H2S, CO2 ve CH4 kirleticileri için model tarafından hesaplanan yıllık konsantrasyon dağılım değerlerinin ise herhangi bir yerleşim yerine veya lojmanlara etkisi gözlenmemektedir. Günlük VOC konsantrasyonlarının modele göre tahmin edilen dağılımı ve bölge üzerindeki etkileri açısından yapılan değerlendirme uyarınca; tesis yakınında bulunan yerleşim yerleri üzerinde bir miktar kirletici etkisi beklenmektedir. En yüksek konsantrasyonlar yine diğer kirleticilerde de gözlendiği üzere özellikle tesisin batısında kalan Sırtlan Tepesi Mevkii kesiminde yoğunlaşmaktadır. Konsantrasyonlardan etkilenebilecek yerleşim yerleri Aliağa İlçesi, Şehitkemal Köyü, Çandarlı Körfezi kıyısında yer alan yerleşim yerleri, Yeni Foça ve Tesisin Lojmanlarıdır. Bu yerleşimler çevresinde oluşması beklenen konsantrasyon değerleri, kontrollü durum için yapılan modelleme neticesine göre 0-13,8 μg/m3 düzeyindedir. Kontrolsüz durum senaryosu için ise bu konsantrasyon değerleri 0-78 μg/m3 düzeyindedir. VOC, CO2 ve CH4 kirleticileri açısında SKHKKY ve IFC uyarınca tanımlanmış herhangi bir limit değer mevcut değildir. 174 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.20.1. Sera Gazı Emisyonların Belirlenmesi ve İklim Değişikliğine Etkileri Sera gazı emisyonu; 25.04.2012 tarih ve 28274 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Sera Gazı Emisyonlarının Takibi Hakkında Yönetmelik’te kızıl ötesi radyasyon emen ve yeniden salan, hem tabiî ve hem de beşerî kaynaklı olabilen ve EK-2’deki listede belirtilen gazları ve gaz benzeri diğer atmosfer bileşenleri olarak tanımlanmış olup, Yönetmelik Ek-2 Listesi aşağıda verilmiştir: 1. Karbon Dioksit (CO2) 2. Metan (CH4) 3. Diazot Oksit (N2O) 4. Hidroflorokarbonlar (HFC’ler) 5. Perflorokarbonlar (PFC’ler) 6. Sülfür Hegzaflorid (SF6) Yukarıda adı geçen seragazı emisyonları doğrudan seragazı emisyonu olarak da tanımlanmaktadır. Bu seragazı emisyonlarına ek olarak dolaylı seragazı emisyonları da bulunmakta olup, bu gazlar azot oksitler (NOx), metan dışı uçucu organik bileşikler (NMVOCs) ve karbon monoksit (CO) emisyonlarıdır. Proje kapsamında oluşması beklenen sera etkisi oluşturan emisyonlara ilişkin değerlendirmeler Ek 17’de verilen Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi Raporu’nda yer almaktadır. III.21. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Döneminde İşler Nedeni ile Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültü, Alınacak Önlemler Proje kapsamında gerçekleştirilecek inşaat çalışmaları ve işletme aşamasındaki faaliyetler ve kullanılacak makine-ekipmanlar nedeniyle oluşması beklenen gürültü seviyeleri ve dağılımı ile ilgili olarak hazırlanan Arka Plan Gürültü Ölçüm Raporu Ek 18’de verilmiştir. 175 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.22. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Döneminde İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Olanlar, Alınacak Önlemler, Bununla İlgili Uyulacak Ulusal ve Uluslar Arası Standartların Açıklanması, Çalışanların Sağlık ve Güvenlik Tedbirleri Tessn nşaat şlemlernde kullanılacak makne ve ekpmanlar nedenyle gerçekleşeblecek her türlü kaza ve yaralanmalara karşı gerekl tüm önlemler alınacak, çalışan personel 09.12.2003 tarh ve 25311 sayılı Resm Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe gren İş Sağlığı ve Güvenlğ Yönetmelğ’ne uygun br şeklde, münavebel olarak ve koruyucu gys ve gereçler le donatılarak çalıştırılacaktır. Ayrıca alınacak bu önlemler le doz-etk lşks mnmze edlerek çalışan personeln korunması sağlanacaktır. Proje alanında nşaat çalışmaları kapsamında gerçekleştrlecek şlemler ve kullanılacak makne ve ekpmanlardan kaynaklanacak gürültünün nsan sağlığını olumsuz yönde etklememes çn 04.06.2010 tarh ve 27601 sayılı Resm Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe gren Çevresel Gürültünün Değerlendrlmes ve Yönetm Yönetmelğ’nde öngörülen standartlara uyulacaktır. Teknk olarak maknelerdek gürültü sevyesn daha aşağılara düşürmek mümkün olmadığından, çalışanların sağlıklarını korumak çn pratk ve kullanılması kolay kulaklıklar verlecektr. Proje kapsamında olası ş kazalarına karşı, sahaya uyarıcı levhalar yerleştrlecek olup, şçler sürekl olarak uyarılacak, şçlere koruyucu elbse, kulaklık, gözlük, maske ve kask verlecek, 09.12.2003 tarh ve 25311 sayılı Resm Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe gren İş Sağlığı ve Güvenlğ Yönetmelğ, 12.09.1974 tarh ve 15004 sayılı Yapı İşlernde İşç Sağlığı ve Güvenlğ Tüzüğü hükümlerne uyulacaktır. Tess bünyesnde nşaat ve şletme aşamasında depolanacak hammadde ve nha ürünlern taşınmaları, depolanmaları, kullanımları sırasında ulusal ve uluslararası mevzuata uygun hareket edlecek olup, proje kapsamında uyulacak ulusal ve uluslararası standartlar Ek 3’te verlmştr. Rafineri Tesislerinde olabilecek kaza, yangın, sabotaj, doğal afet vb. riskler dikkate alınarak hazırlanan ve oluşabilecek etkilere karşı alınacak önlemleri içeren Acil Durum Planı Ek 16’da verilmiştir. 176 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. III.23. Tesisin Faaliyeti Sırasında Çalışacak Personel ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Sosyal/Teknik Altyapı İhtiyaçlarının Nerelerde ve Nasıl Temin Edileceği, Sunulacak Sağlık Hizmetleri Mevcut Rafineri inşaatı ve proje kapsamında ilave dilmesi planlanan ünitelerin inşaatında toplam 10.000 kişi, STAR Ege Rafinerisi’nin işletme aşamasında ise 1.000 kişinin görevlendirilmesi planlanmaktadır. Projenin inşaat ve işletme aşamasında 3 vardiya şeklinde çalışılması planlanmaktadır. Proje sahasında görevlendirilecek personelin mesai saatleri içerisindeki ihtiyaçları Rafineri sahasında yer alacak olan sosyal tesislerden temin edilecektir. Personelin barınma vb. ihtiyaçları ise İzmir İli, Aliağa İlçesi ve yakın köylerden temin edilecektir. Rafineri Projesi kapsamında sağlık birimi oluşturulacak olup, ihtiyaç olması halinde ilk müdahale bu birimde gerçekleştirilecek, gerekli tedavi için kazazede en yakın teşkilatlı hastaneye ulaştırılacaktır. III.24. Acil Eylem Planı (Tüm Ünitelerde Meydana Gelebilecek (Yükleme-Boşaltma Dahil) Muhtemel Kaza, Yangın, Deprem, Toprak Kirliliği ve Sabotaja Karşı Denizde ve Karada Alınması Gerekli Önlemler), Bununla İlgili Uyulacak Ulusal ve Uluslar Arası Standartların Açıklanması, Alınacak Önlemler Petkim ve diğer komşu tesislerin acil durum planlarını desteklemek ve STAR bünyesinde meydana gelebilecek acil durumları ve izlenmesi gereken metodolojiyi tanımlamak amacıyla STAR Rafineri Tesisleri için Acil Durum Planı hazırlanmıştır. Acil Durum Planı’nda değerlendirilen risk grupları aşağıda verilmiştir: 1. Doğal afetler (deprem, fırtına, yıldırım vb.) 2. Beklenmeyen olaylar- kazalar (patlama, tesis yangınları, test için alınan suların ani boşalması vb.) 3. Savaş ve seferberlik, iç karışıklık, terör ve sabotaj amaçlı saldırılar 4. Altyapı tesislerinde meydana gelebilecek olaylar (kablo ve canlı hatlara zarar vermek vb.) 177 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. 5. İşletme yada imalat sırasında bilgi sistemlerine yapılan ataklar (bilgi işlem virüs ve hacking durumları) 6. Meslek hastalıkları yada iş kazalarından dolayı devamsızlık gerektiren toplu olaylar 7. Salgın hastalıklar 8. Bütçesel sıkıntılardan dolayı işe girişlerin, gidiş ve geliş yollarının engellenmesi 9. Zincirleme trafik kazaları (proje sahası yada saha dışı) 10. Şantiye yada işletme sahasında meydana gelen iş kazaları 11. Komşu tesislerde meydana gelen acil durumlar 12. Radyasyon kazaları 13. Şirketin bilgi sistemlerine yapılan siber saldırı STAR Rafineri Tesisleri için hazırlanan Acil Durum Planı Ek 16’da verilmiştir. Tess bünyesnde nşaat ve şletme aşamasında depolanacak hammadde ve nha ürünlern taşınmaları, depolanmaları, kullanımları sırasında ulusal ve uluslararası mevzuata uygun hareket edlecek olup, proje kapsamında uyulacak ulusal ve uluslararası standartlar Ek 3’te verlmştr. III.25. Projenin Yüzey Sularına (Mevcut Su Kaynaklarına) ve Yeraltı Suyuna Etkiler ve Alınacak Tedbirler Proje alanı içerisinde ve yakın çevresinde yüzeysel akışlı su kaynağı bulunmamakta olup, en kaynak olan Güzelhisar Çayı proje alanına kuş uçuşu yaklaşık 6,5 km, Güzelhisar Barajı ise yaklaşık 15 km mesafede yer almaktadır. Proje alanında malzemenin dökülmesi ve sızıntı olması ihtimaline karşılık gerekli tüm önlemler alınacaktır. Proje kapsamında inşa edilmesi planlanan tanklar, zaman içinde tankın ve içindeki ürünün ağırlığı ile çökmeyecek ve tank tabanında eğilme yapmayacak şekilde sıkıştırılmış olan zemine oturtulacaktır. Sıkıştırılmış zeminin üzeri Geotekstil filtre (Geolon PP40 veya eşdeğeri) ile kaplanacaktır. Bunun üzerine yerleştirilecek olan 20 cm’lik bir granüler tabakanın üzerine ince kum tabakası serilecektir. Kum tabakası arasında 2 mm kalınlığında akaryakıta dayanıklı esnek membran (HDPE) serilecek ve kum tabakasının üzeri asfalt ile kaplanacaktır. Tank alanının etrafı beton olacaktır. 178 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Büyük tankların olduğu alanlarda tankların çevresi 60-80 cm genişliğinde beton ile kaplanacaktır. Bu beton halkanın etrafında oluşturulan drenaj kanalları vasıtasıyla tanklardan taşabilecek ya da dökülebilecek malzeme toplanıp rögara iletilecek ardından yeraltı büz sistemi ile atıksu arıtma tesisine taşınacaktır. STAR bünyesinde meydana gelebilecek acil durumları ve izlenmesi gereken metodolojiyi tanımlamak amacıyla STAR Rafineri Tesisleri için Acil Durum Planı hazırlanmış olup, Ek 16’da verilmiştir. Proje kapsamında yüzeysel ve yeraltı su kaynaklarının korunması için gerekli tüm tedbirler alınacaktır. III.26. Proje Alanında Peyzaj Öğeleri Yaratmak veya Diğer Amaçlarla Yapılacak Saha Düzenlemelerinin (Ağaçlandırmalar, Yeşil Alan Düzenlemeleri vb.) Ne Kadar Alanda Nasıl Yapılacağı Bunun İçin Seçilecek Bitki ve Ağaç Türleri vb. ve Var ise Peyzaj Projesi Proje kapsamında nşaat şlemlernn tamamlanmasını müteakp saha düzenleme çalışmaları gerçekleştrlecek olup, projenn özellğne ve araz yapısına uygun düzenleme çalışmaları gerçekleştrlecektr. III.27. İşletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek ve Süren Etkiler (Arazi Islahı, Rehabilitasyon Çalışmaları, Mevcut Yeraltı ve Yüzeysel Su Kaynaklarına Etkileri, Olabilecek Hava Emisyonları) ve Bu Etkilere Karşı Alınacak Önlemler Faaliyetten kaynaklanacak çevresel etkilenmeyi inşaat aşaması, işletme aşaması ve işletme sonrası aşama olarak üç aşamada değerlendirmek mümkündür. İnşaat ve işletme aşamalarında meydana çevresel etkiler ve alınacak tedbirler III. Bölüm’de ilgili başlıklar altında verilmiştir. Tesisin faaliyete kapanmasından sonra alanda yer alan üniteler, tanklar ve yardımcı ünitelerde gerekli temizlik çalışmaları yapıldıktan söküm işlemleri gerçekleştirilecektir. Bu işlemler sırasında oluşacak atıksular, işletme aşamasında olduğu gibi altyapı hatları ile atıksu arıtma birimlerine gönderilerek bertaraf edilecektir. 179 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Temizlik işlemleri sonrasında sökümü gerçekleştirilecek birimlerden oluşacak katı atıkların geri dönüşümü mümkün olanları geri dönüşümünü sağlayacak tesislere gönderilecektir. Oluşacak diğer atıkların ise ilgili yönetmelikler kapsamında bertarafı sağlanacaktır. Sahada idari ve sosyal amaçlarla kullanılan diğer birimlerin de yıkım işlemleri gerçekleştirildikten sonra sahada oluşacak hafriyat atıkları 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği" hükümleri doğrultusunda bertaraf edilecektir. Proje alanında hafriyat ve zemin düzeltme işlemleri sonrasında Orman Bölge Müdürlüğü’nün görüşleri doğrultusunda, bölgedeki orman yapısına uygun şekilde ağaçlandırma çalışmaları yapılacaktır. Konu ile ilgili olarak Orman Bölge Müdürlüğü ile koordineli hareket edilecektir. III.28. Çevresel Fayda Maliyet Analizi (Çevreden Faaliyet Öncesi Yararlanma Durumu ile Projenin Gerçekleşmesi ile Yararlanma Durumunu Sosyo-Ekonomik Açıdan Değerlendirilmesi) Proje alanı, İzmir İli, Aliağa İlçesi, Arap Çiftliği Mevkii K17.b3.1c pafta 6310, 1732,1733, 1734, 1735, 1736, 1740, 1741, 1742, 1743, 1744 numaralı parseller içinde yer almakta olup, mevcut PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. Aliağa Kompleksi sınırları içerisinde kalmaktadır. Proje alanının güney ve güneydoğu sınırında PETKİM tesisleri, kuzeydoğu sınırında TÜPRAŞ tesisleri, kuzeyinde ise gemi söküm tesisleri bulunmaktadır. Proje alanı toplam 2.456.327,42 m²’dir. Proje alanının 1.898.425,697 m²’lik kısmı tarla vasıflı parsel içinde kalmakta olup, bu alanın mülkiyeti Petkim Petrokimya A.Ş.’ye aittir (Ek 6). Proje alanının kalan kısmı ise kısmı Orman Arazisi vasfı taşımakta olup, bu alanlar ile ilgili olarak İzmir Orman Bölge Müdürlüğü’nden alınan Ön İzin Taahhüt Senetleri ve Kesin İzin Taahhüt Senedi ile Teslim Tesellüm Tutanağı, Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü ve ÇED İnceleme Değerlendirme Formu Ek 5’te verilmiştir. 180 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Proje alanında STAR Rafineri A.Ş. tarafından 10 milyon ton/yıl ham petrol işleme kapasiteli STAR Ege Rafinerisi’nin gerçekleştirilmesi planlanmış olup, proje için ÇED Raporu hazırlanmış (SOCAR & TURCAS Ege Rafinerisi Nihai ÇED Raporu) ve mülga Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan 08.12.2009 tarih ve 1809 sayılı karar ile “ÇED Olumlu Kararı” alınmıştır (Ek 1). STAR Rafineri A.Ş.’nin arazisinin de içinde olduğu alan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü tarafından “Özel Proje Alanı” olarak ilan edilmiştir (Ek 9). Proje ile gelişen piyasa ihtiyaçlarının karşılanması, proje alanının maksimum verimde kullanılabilmesi ve daha esnek ve güvenli operasyon koşulları sağlanması amaçlanmaktadır. Proje alanının büyük bir kısmı tarla vasfında olmasına karşın sanayi tesisleri (TÜPRAŞ ve PETKİM) arasında kalması nedeni ile tarıma elverişli olmayan bir durum arz etmektedir. Proje alanının orman vasıflı kısmı için kiralama işlemleri yapılmış olup, tesisin faaliyetinin sona ermesi ile alan yeniden ağaçlandırılacaktır. 181 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. BÖLÜM IV: HALKIN KATILIMI (Halkın Katılımı Sonrasında Proje Kapsamında Yapılan Değişiklikler, Bu Konuda Verilebilecek Bilgi ve Belgeler) IV.1. Projeden Etkilenmesi Muhtemel İlgili Halkın Belirlenmesi ve Halkın Görüşlerinin Çevresel Etki Değerlendirmesi Çalışmasına Yansıtılması İçin Önerilen/Kullanılan Yöntemler Halkın Blglendrlmes toplantısının amacı, faalyetten etklenmes muhtemel bölge halkının faalyet hakkında blglendrlmes ve konu hakkındak görüşlernn dnlenerek değerlendrlmesdr. Gerçekleştrlecek faalyetten etklenecek taraflar; faalyet alanına en yakın yerleşm brm ya da brmler ve faalyet kapsamında transfer edlecek metaları kullanacak son kullanıcılardır. “Çevresel Etk Değerlendrmes Yönetmelğ”nn 9. maddes hükümler doğrultusunda 29.07.2013 tarhnde ÇED Sürecne Halkın Katılım Toplantısı düzenlenmş olup, toplantı yer Vallk le brlkte belrlenmştr. Toplantı saat, yer ve konusunu belrten lan metn; 19.07.2013 tarhnde yerel ve ulusal gazetelerde yayınlanmıştır. İlanı yayımlayan gazeteler ve duyuru lanları Şekl IV.1.1.’de, Halkın Katılımı Toplantısı Fotoğrafları ise Şekil IV.1.2.’de verilmiştir. Şekil IV.1.1. Gazete İlanları 182 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. Şekil IV.1.2. Halkın Katılımı Toplantısı Fotoğrafları 183 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. IV.2. Halkın Projeye İlişkin Endişe, Görüş/Önerileri ve Konu ile İlgili Değerlendirmeler 06.12.2013 tarhnde saat 14:00’da yapılan toplantıda faalyetn gerekllğ, bu bölgenn seçlme neden, sthdam, depremsellk, çevresel açıdan alınacak önlemler hakkında blg verlmş ve konu le lgl olarak halkın görüş ve düşünceler değerlendrlerek sorularına cevap verlmştr. IV.3. Görüşlerine Başvurulan Proje İlgili Taraflar ve Görüş/Önerileri ve Konu ile İlgili Değerlendirmeler Çevre ve Şehrclk Bakanlığı tarafından; proje kapsamında oluşturulan İnceleme Değerlendrme Komsyonu üyes kurumların proje ve proje alanına lşkn görüşler alınarak ÇED Raporu’nun hazırlanması çn format verlmes uygun görülmüştür. IV.4. Görüşlerine Başvurulması Öngörülen Diğer Taraflar Proje ile ilgili tüm kurum ve kuruluşların, çevre halkının görüşleri alınmış olup, görüşlerine başvurulması gereken başka taraf olduğu düşünülmemektedir. 184 Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. NOTLAR VE KAYNAKLAR AKMAN, Y.,1990: İklim ve Biyoiklim (Ders Kitabı), Palme Yayın Dağıtım, Ankara BAYTOP,T., 2007: ‘Türkçe Bitki Adları Sözlüğü’, Türk Dil Kurumu Yayınları ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI, 2010: Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Ankara. ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI, 2009: Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Ankara DAVIS,P.H.,1975: Turkey Present State of Floristic DEMİRSOY, A., 1995:Omurgasızlar ve Entomoloji. Cilt II, Kısım1 ve 2 H.Ü. Yayını Ankara. DMİGM, : Ortalama, Ekstrem Sıcaklık ve Yağış Değerleri, T.C. Başbakanlık, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara. EKİM,T., KOYUNCU,M., ERİK,S. ve İLARSLAN, R.,1989: Türkiye’nin Tehlike Altındaki Nadir ve Endemik Bitkileri. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği. Yayın No.18,Ankara. KURU,M.,1994: Omurgalılar, Gazi Üniv. Yayını, Ankara. METCALF & EDDY, Inc.,1978: Wastewater Engineering, New Delhi. MÜEZZİNOĞLU, A.,1987: Hava Kirliliğinin ve Kontrolünün Esasları, İzmir. YİĞİT,N., KETENOĞLU,O. ve Arkadaşları, ‘Çevresel Etki Değerlendirme-2002’ ENVY Enerji ve Çevre Yatırımları A.Ş., 2009: SOCAR & TURCAS Ege Rafinerisi Nihai ÇED Raporu Geoteknik Etüd Müşavirlik ve Mühendislik A.Ş., 2008: Socar&Turcas Ege Rafinerisi (STAR) Projesi Zemin Etüt Raporu MTA, JEOLOJİ ETÜTLERİ DAİRESİ, 2005: İzmir Yakın Çevresinin Diri Fayları ve Deprem Potansiyelleri, Rapor No: 10754 http://www.die.gov.tr http://www.tuik.gov.tr http://www.deprem.gov.tr http://maps.google.com http://tr.wikipedia.org http://www.socar.com.tr STAR RAFİNERİ A.Ş. Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu EKLER EK 1: ÇED Olumlu Kararı EK 2: Vaziyet Planı EK 3: Standartların Listesi EK 4: Tipik Depolama Tankı Planı EK 5: Ön İzin Taahhüt Senetleri, Kesin İzin Taahhüt Senedi ile Teslim Tesellüm Tutanağı ve Ağaç Röleve Planları, Orman Bölge Müdürlüğü Görüşü ve ÇED İnceleme Değerlendirme Formu EK 6: Tapu Senedi ve İlçe Tarım Müdürlüğü Görüşü EK 7: Topoğrafik Harita EK 8: 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planları ile 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planları EK 9: Kurum Görüşleri ve Alınan İzinler EK 10: Zemin Etüt Raporu EK 11: Su Kullanımı Ön Sözleşmesi EK 12: Meteorolojik Veriler EK 13: İrtifak Hakkını Gösteren Tapu Senetleri EK 14: İnşaat Aşaması Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi EK 15: Soğutma Suyu Sistemi Yerleşim Planı EK 16: Acil Durum Planı EK 17: İşletme Aşaması Hava Kalitesi Dağılım Modellemesi EK 18: Arka Plan Gürültü Ölçüm Raporu Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı ÇED Raporu STAR RAFİNERİ A.Ş. ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN TANITIMI Faaliyet Sahibi : STAR Rafineri A.Ş. Faaliyetin Mevkii : Aliağa / İZMİR Faaliyetin Adı : Rafineri Revizyonu ve İlave Depolama Tankı Yeterlilik No : 171 Sorumlu Olduğu Bölüm Personel Adı Soyadı Mesleği Çevre Mühendisi Saliha Çevre (5/1-a) YILDIRIM Mühendisi Ayşe CANBAZ AKKURT Kimyager Özge Maden TÜRKEKUL Mühendisi Emin Haluk Şehir COŞKUN Plancısı Ümit Jeoloji ERDAL Mühendisi Rapor Koordinatörü Harun Y. Çevre (5/1-c) YILDIRIM Mühendisi M. Fatih Şehir ve Bölge Plancısı TÜMÜ Biyolog BÖLÜM II. Mühendislik ve Mimarlık Fakülteleri …….Mezunu Personel (5/1-b) ARPAKUŞ Taylan İlave Personel (5/1-ç) DÜZGÜN Hakan Jeoloji KÜRKLÜ Mühendisi BÖLÜM I. BÖLÜM III. BÖLÜM IV. BÖLÜM II. BÖLÜM III. BÖLÜM II. BÖLÜM III. BÖLÜM II. TÜMÜ TÜMÜ BÖLÜM II. İmzası
© Copyright 2024 Paperzz