DENEY 1 DİRENÇLER VE KONDANSATÖRLER Malzeme Listesi: 1 adet 47Ω , 1 adet 100Ω, 1 adet 1.5KΩ ve 1 adet 6.8KΩ Dirençler 1 adet 100KΩ Potansiyometre 1 adet 47µF, 1 adet 100µF, 1 adet 470µF ve 1 adet 1000µF Kondansatörler Deneyde Kullanılacak Cihazlar Avometre Breadbord DENEY TARİHİ RAPOR TESLİM TARİHİ NOT Deneyin Adı: Dirençler Deneyin Adı: Dirençler Dirençlerin seri, paralel ve karışık bağlanarak eşdeğerlerinin ölçümü Direnç kavramı ve bağlanma biçimine göre eşdeğerinin hesaplanması öğrenilecek. Deneyin Amacı: Deney Çıktıları: Deney Hakkında Teorik Bilgi Elektrik akımının geçişine karşı gösterilen zorluk direnç olarak tanımlanır. Direnç, elektriksel bir büyüklüğe verilen isim olup, aynı zamanda elektronik devrelerde akım sınırlamak amacıyla kullanılan devre elemanını da ifade etmektedir. Hesaplama ve devre şemalarında ‘R’ harfi ile gösterilen dirençlerin değeri Ω (OHM) birimi ile ifade edilir. (k ,M ) Bir direncin değeri üzerine rakamsal olarak doğrudan veya renk bantları yardımıyla dolaylı olarak kodlanır (Şekil 1.1 ve 1.2’ye bakınız). Direncin harcayabileceği maksimum güç değeri (5w) Direncin değeri (27) Direncin toleransı F: ±%1 G: ±%2 J : ±%5 K: ±%10 M: ±%20 Şekil 1.1 - Dirençlerin rakamsal kodlanması Eşdeğer direnç değerinin hesaplanması, Seri bağlı dirençler için: Paralel bağlı dirençler için: R1 R1 R2 R2 ( ) 2 3 Lab I Deney Föyleri – Deney 1 Şekil 1.2 - Dirençlerin renk kodlaması Deneyle ilgili ön çalışma Deneyin yapılışı bölümünü okuyunuz. Şekil 1.3’deki devredeki eşdeğer direnci analitik olarak hesaplayınız. Multisim programı ile eşdeğer direnci hesaplayınız. Bulduğunuz değerleri deney sonuçları bölümündeki Tablo 1.1’in ilgili bölümlerine doldurunuz. Şekil 1.4’deki potansiyometre deneyini Multisim programında gerçekleyip, Tablo 1.2’nin ilgili bölümlerine kaydediniz. Deneyin Yapılışı Deney şeması 47 Ohm 100 Ohm 1,5 KOhm 6,8 KOhm Şekil 1.3 – Seri direnç deney şeması Deneyin Adı: Dirençler Şekil 1.4 - Potansiyometre deney şeması Uygulanacak Adımlar 1. Şekil 1.3’de görülen devreyi kurunuz. 2. Şemada görüldüğü gibi devrenin eşdeğer direncini avometre ile ölçün ve Tablo 1.1’e kaydediniz 3. Hesaplama ve ölçüm sonuçlarını dirençlerin tolerans değerlerini göz önünde bulundurarak kıyaslayınız. 4. Potansiyometre ölçümü için Şekil 1.4’de verilen devreyi kurunuz. 5. Potansiyometre milini çevirerek Avometre’deki değişimi Tablo 1.2’ye kaydediniz. Deney Sonuçları Hesaplanan Benzetim Ölçülen Tablo 1.1 – Seri direnç deneyi gözlem tablosu Potansiyometre milinin konumu Minimumda Direnç Değeri Ortada Benzetim Ölçülen Tablo 1.2 - Potansiyometre deneyi gözlem tablosu Maksimumda 4 5 Lab I Deney Föyleri – Deney 1 Deney Çıktılarının Yorumlanması Deneyin Adı: Kondansatörler Deneyin Adı: Kondansatörler Deneyin Amacı: Deney Çıktıları: Kondansatörlerin seri, paralel ve karışık bağlanarak eşdeğerlerinin ölçümü Kondansatörlerin yapısının ve bağlanma şekillerine göre eşdeğerlerinin hesaplanmasının öğrenilmesi Deney Hakkında Teorik Bilgi Elektrik alanı içinde elektrostatik enerji depo etmeye yarayan, iki uçlu pasif devre elemanı kondansatör olarak adlandırılır. Karşılıklı duran iki iletken plaka arasına kâğıt, mika, seramik veya hava gibi yalıtkan madde konularak yapılır. İletken plakalardan çıkarılan terminaller kondansatörün uçlarını oluşturur. Hesaplama ve devre şemalarında C harfi ile gösterilen kondansatörlerin değeri farad (F) birimi ile ifade edilir. Bu birim kondansatörün elektrik yüklerini depolama kapasitesini gösterdiğinden kapasite olarak isimlendirilir. Dolayısıyla kondansatörün üzerindeki yük (Q), o kondansatörün gerilimi ve kapasite değeri ile doğru orantılıdır. Aşağıda sıkça kullanılan kondansatör tipleri için metrik çevirimleri verilmiştir. Eşdeğer kapasitans hesaplanması: Seri bağlı kondansatörler için, Paralel bağlı kondansatörler için, ... C1 Cn C2 ... C1 C2 Cn ... Her bir kondansatör üzerine eşit miktarda yük Her bir kondansatör üzerindeki gerilim değeri düşmektedir. eşittir. Devrenin eş değer denklemle hesaplanır. ( kapasitansı ) aşağıdaki Devrenin eş değer denklemle hesaplanır. kapasitansı aşağıdaki 6 7 Lab I Deney Föyleri – Deney 1 Deneyle ilgili ön çalışma Deneyin yapılışı bölümünü okuyunuz. Şekil 1.5’deki devredeki eşdeğer kapasitansı analitik olarak hesaplayınız. Şekil 1.6’daki deneyde kondansatörler üzerine düşen gerilimleri analitik olarak hesaplayınız. Bilgisayar ortamında benzetimini yapınız. Elde ettiğiniz sonuçları, deney sonuçları bölümündeki ilgili yerlere kaydediniz. Deneyin Yapılışı Deney şeması 1000 uF 47 uF 470 uF 100 uF Şekil 1.5 – Seri ve paralel bağlı kondansatörlerin eşdeğer kapasitansı ölçülecektir. 1000 uF 12 V DC 47 uF 470 uF 100 uF Şekil 1.6 – Seri ve paralel bağlı kondansatörlerin üzerindeki gerilim ölçülecektir. Deneyin Adı: Kondansatörler Uygulanacak Adımlar 1. Şekil 1.5’de verilen devrenin eşdeğer kapasitesini (CT) hesaplayıp, sonucu Tablo 1.3’e kaydediniz. 2. Şekil 1.5’de verilen devreyi breadboard’unuza kurunuz. Devreye gerilim uygulamayınız. 3. Şekilde görüldüğü gibi devrenin eşdeğer direncini multimetre ile ölçüp, gözlem tablosuna kaydediniz. 4. Hesaplama ve ölçüm sonuçlarını kondansatörlerin tolerans değerlerini göz önünde bulundurarak kıyaslayınız. 5. Şekil 1.6’da görüldüğü gibi devreye 12V’luk kaynak gerilimini uygulayınız. 6. Her bir kondansatör üzerinde düşen gerilimi ölçerek sonuçları Tablo 1.4’e kaydediniz. 7. Hesaplama ve ölçüm sonuçlarını kondansatörlerin toleranslarını da göz önünde bulundurarak kıyaslayınız. Deney Sonuçları Hesaplanan Ölçülen Tablo 1.3 – Eşdeğer kondansatör değeri gözlem tablosu Kondansatör Gerilimleri Hesaplanan Benzetim Ölçülen Tablo 1.4 – Kondansatörlerin üzerindeki gerilimler için gözlem tablosu 8 9 Lab I Deney Föyleri – Deney 1 Deney Çıktılarının Yorumlanması
© Copyright 2024 Paperzz
