dijital baskı

DİJİTAL BASKI
DİJİTAL BASKI
Bilgisayarda yapılan çalışmaları (Resim, Grafik) başka bir işlem gerektirmeksizin
bilgisayardan direkt basılan işlere dijital baskı denir.
DİJİTAL BASKININ DİĞER BASKI TEKNİKLERİNDEN FARKI
Dijital baskının diğer baskı tekniklerinden farkı ilk olarak bilgisayarda hazırlanan bir işi kalıp
çekimsiz, montajsız, banyosuz doğrudan almasıdır. Bu hem zaman hem de ekonomik olarak
kazanç sağlar.
DİJİTAL BASKININ AVANTAJLARI VE DEZAVANTAJLARI
Avantajları
• Hız: Ofset ve serigrafi gibi baskı teknolojilerinin ön hazırlıktan baskı aşamasına
gelene kadar geçen süre tam anlamıyla bir zaman kaybıdır. Dijital baskı bu dezavantajı
tamamen ortadan kaldırır ve en kısa sürede baskılarınızı kullanmaya başlayabilirsiniz.
• Kalite: Dijital baskı makinaları diğer baskı teknolojilerine kıyasla daha foto-gerçekçi
görseller elde etmenizi sağlar.
• Boyut: Küçük etiketlerden büyük boy branda afişlere ve bina giydirmelerine kadar
geniş yelpazede ölçü seçenekleri sunar. Diğer baskı tekniklerinin basamadığı
genişliklerde ve uzunluklarda baskı yapabilir. 5 m‘lik bir alana baskı yapabiliriz.
• Bilgisayardan makineye direkt baskı yapabilmesidir.
• Kişiye özel ve farklı uygulamalara imkan vermesidir.
• Uzun yıllar Kötü hava koşullarında bozulmadan kalabilmektedir.
Dezavantajları
• Baskı hızı düşüktür. Bir ofset baskı makinesinde dakikada 100 adet iş basarken dijital
baskıda 2 m’lik iş basılır.
• Baskı anında makineden doğacak veya dış etkenlerden doğacak objedeki kirlenme
neticesinde baskı çöpe gider büyük metrajlı işlerde maliyet unsuru oluşur. Adetli kağıt
baskılarında maliyet yükselir.
MÜREKKEP SİSTEMİ
Mürekkep çeşitleri 4 tanedir.
1. Su bazlı mürekkep: Az maliyetli olduğundan iç mekanda ve fuarlarda kullanılır.
2. Su bazlı kumaş mürekkebi: Düşük maliyete her türlü kumaş basılır.
3. Solvent bazlı mürekkep: Maliyeti yüksek uzun ömürlü dış cephe baskı işlerinde
kullanılır. Kullanım ömrü 2-3 yıldır.
4. UV Mürekkep: Çok pahalı fakat çok daha uzun ömürlü en az 5 yıl güneş ışınlarından
etkilenmeden solmadan kalabilme özelliği
UV mürekkep solvent mürekkep gibi baskı malzemesine nüfuz etmeyip yüzeyde kaldığından
çok daha çeşitli baskı malzemesine baskı yapılmasına olanak sağlar. UV mürekkeple yapılan
baskılar, solvent ile yapılan baskıların aksine suya tamamen ve ışığa büyük oranda daha
dayanıklıdır.
Solvent mürekkepler UV mürekkeplerle karşılaştırıldığında daha ucuz olup, özellikle esnek
malzemede daha iyi yapışma özelliği gösterir ve uzun dayanıklılığa sahiptir. Eğer
operasyonda yapılan isin çoğu vinil gibi esnek malzemeye yapılacaksa uygulama için solvent
mürekkep kullanan printerlar tercih edilmelidir.
BASKI ALTI MATERYALLERİ
UV bazlı mürekkeple çalışan dijital baskı makineleri, çok amaçlı kullanımda etkin baskı
makineleridir. 40 mm kalınlığına kadar sert veya esnek malzemeye baskı yapılabilmektedir.
UV boya kullanımı sayesinde PVC, seramik, cam, ahşap, deri, suni deri, girintili yüzeyli
malzeme, alüminyum, tahta branda, kağıt, foto blok gibi çok çeşitli malzemede mükemmel
baskı elde edilebilir.
1. Branda – Vinil – Kağıt - Kumaş
UV Baskı ile;
2. Foto blok – Paslanmaz çelik – Girintili sac levha – Girintili çıkıntılı yüzey - Tahta –
Sunta lam – PVC – Deri – Suni deri – Cam – Seramik gibi materyallere baskı
yapabilir.
NE ZAMAN DİJİTAL?
Eğer uygulamalar;
 Sık sık içerik olarak güncelleniyorsa, (hukuk ve tıp kitapları, servis ve kullanım
kitapçıkları vs.)
 Kısa tirajlıysa ( siyah – beyazda 500 – 1000’in; renklide 500 – 750’nin altında)
 Versiyonlar varsa (çok lisanlı veya bölgesel farklılıklar gösteren dokümanlar)
DİJİTALİN MÜŞTERİYE FAYDALARI
 Zaman, işçilik ve kaynak kullanımı açılarından tasarruf sağlar,
 Fireyi önler,
 En son ve güncel bilgi kullanılabilir,
 Kişiselleştirme,
 Pazara çıkış süresi kısalır.
Son yıllarda hızlı teknolojik gelişmeler matbaacılık sektöründe de kendini göstermiştir. Artık
dijital ortamda hazırlanan işler A4, A3 ve 50x70’e varan boyutlarda ofset kalitesi ve süratinde
basılabilmektedir. Bunun yanında çeşitli dijital baskı teknolojileriyle özel kağıt, branda, folyo, asetat,
glossy gibi çok çeşitli malzemelere büyük reklam amaçlı (indoor/outdoor) afişler basılabilmektedir. Şu
anda bu tip makineler beş metre ende ve sonsuz boyda baskı yapabilecek kapasiteye ulaşmıştır.
Görüntüleme sistemi (kalıp), mürekkep çeşidi, mürekkep verme sistemi bakımından dijital baskı
sistemlerini sınıflandıracak olursak
1. Inkjet (mürekkep püskürtmeli)
2. Lazer yazıcılar
3. Indigo E-Print
4. Elektrostatik
5. Elektrofotograf
6. Termograf (termal baskı)
7. Dijital Ofset
Indigo E-Print sistem olarak elektrofotograf sistemine benzemesine rağmen, kullandığı özel
elektroink mürekkebi ve mürekkep sistemindeki değişikliğinden dolayı bu gruptan ayrılmaktadır.
INKJET TEKNOLOJİSİ
Ink-jet yazıcılarda ‘continious-ink-jet’ ve ‘drop-on-demand’ olarak iki ayrı sistem kullanılır.
Continious-inkjet sisteminde baskı kafasından sürekli mürekkep akmaktadır. Basılacak sayfanın
belirli bir yerinde bir nokta basılmayacak ise mürekkep bir yüksek gerilim alanı ile saptırılmakta ve bir
toplama kabına yönlendirilmektedir. Basılacak noktalarda ise mürekkep yüksek gerilim alanı aktive
etmeden kağıt yüzeyine ulaşmaktadır. Sürekli mürekkep akışından dolayı işletim maliyeti yüksek ve
yavaş baskı yapmaktadır.
Drop-on-demand (Inkjet-demand) metodu Bubble-Jet ve Piezo yazıcılar tarafından
faydalanmaktadır. Bu metotta basılacak sayfa üzerinde bir baskı noktası aktarılacağı zaman mürekkep
akmaktadır.
Bubble-Jet metodunda (bir başka adı Termik InkJet) mürekkebin baskı kafasından çıkması şöyle
gerçekleşmektedir: Baskı kafasındaki mürekkep, üfleç açılmadan kısa bir süre önce yüksek derecede
ısıtılmaktadır. Bunun neticesinde oluşan gaz balonu sıvı mürekkebin üfleçten çıkmasını sağlar. Sonra
balon tekrar sönmekte ve oluşan vakumla mürekkebin deposundan yeniden mürekkep çekilmektedir.
Bu işlem bir baskı noktası basılacağı zaman her seferinde tekrarlanmaktadır.
Piezo metodunda mürekkebin üfleçten çıkışı bir Piezo kristal vasıtasıyla sağlanmaktadır. Bu
kristale elektrik verildiğinde genleşmektedir. Bu metot daha yüksek rezülasyon sağladığı gibi dış
mekan (outdoor) uygulamaları için pigmentli mürekkep kullanımını mümkün kılıyor.
Büro ihtiyaçları ve ön prova amacıyla kullanılabilirler. Profesyonel dijital prova
makinelerinde de bu sistem kullanılır. Ayrıca az tirajlı büyük ebatlı (baskı eni 60 cm – 5 m) iç
ve dış mekan reklam afişleri de basılabilmektedir.
Örneğin ColorSpan firmasının ürettiği Displaymaker serisi inkjet yazıcılar 1200 dpi’da
137 cm eninde ve 8 renk baskı yapabilmektedir.
InkJet teknolojisinde mürekkep çok akışkan olduğundan mürekkep kağıt yüzeyinde
çabuk dağılır ve kalite düşer. İstenilen kalite asetat, glossy ve folyo malzemelerde elde edilir.
LAZER YAZICILAR
Lazer yazıcıların çalışma sistemi şöyledir: Foto iletken malzeme ile kaplı bir tambur (dram) ilk
önce elektrostatik yüklenmekte, sonra tamburu tarayan bir lazer baskı yapmayacak alanları deşarj
etmektedir. Sonraki işlemde tambur üzerine kuru toner transfer edilmekte ve tambur üzerinde kağıda
aktarılmaktadır. Son olarak toner yüksek ısıda kağıt üzerine sabitleştirilmektedir. Renkli lazer
yazıcılarda bu işlem dört defa yapılmaktadır.
Inkjetlere göre daha hızlıdır. Baskı ebadı A4 – A3+ arasındadır. 1. Hamur, özel kağıtlar,
folyolar, etiketler ve zarfa baskı yapabilir.
INDIGO E-PRINT TEKNOLOJİSİ
Tek cümle ile Hp Indigo ürünleri ofsetin yapabildiği her türlü baskıyı yapar. Eş değer
baskı kalitesi ile ve hayal gücünüz doğrultusunda ofsetin yapamadığı değişken data,
kişiselleştirme, kısa tiraj, foto aplikasyonları gibi bir çok uygulamayı ofsetin esnek olmadığı
alanları da içine alarak ürün çeşitliliğini ve farklılığı destekler.
Indigo E-Print’de SunSparc iş istasyonu kullanılır. Sun, Unix işletim sistemi ile çalışmaktadır.
Basılması istenen iş, üretildiği programdan EPS veya TIFF formatında kaydedilerek QuarkXPress’e
alınır. Buradan da Sun’a PostScript dosya olarak kaydeder. İşin Sun’a gelmesiyle, baskıya
başlayabiliriz. Sun, burada hem E-Print’i kontrol eder, hem de RIP görevi yapar. RIP, PostScript Level
2’yi kullanılır. İşler istenirse Scitex sayfa tanımlama sisteminden de gelebilir. Unix sisteminin özelliği,
birçok işi aynı anda ve çok hızlı yapabilmesidir.
Sun’a gelen iş RlP’lenerek lazer Imager’e gönderilir. Burada her renk için ayrı ayrı olmak üzere
baskıda iş olan noktalar için, PIP Silindire yüksek voltajda (+) yüklü alan oluşturulur. İşin bir rengi
PIP üzerinde tamamen oluşunca, bu yükü Developer Silindirine iletir. Developer Silindiri üzerindeki
özel kauçuk bu elektrik yükü sayesinde ‘Catch Trays’ denilen mürekkep ileticilerinden mürekkebi alır
ve gelen kağıda aktarır. Böylece bir rengin baskısı tamamlanır. PIP ve Developer silindirinin yüzeyi
her gelen görüntünün basımından sonra, diğer baskıya geçmeden temizlenir. Çok renkli baskılarda,
örneğin CMYK’da kağıt dört defa aynı işlemden geçerek bu dört rengi yüzeyine alır. Developer
üzerindeki mürekkep yüzeyi ince ve pasta kıvamındadır.
Indigo E-Print’te ElektroInk denilen özel bir mürekkep kullanılır. Indigo’ya göre ElektroInk
kağıtla temas ettiğinde katı özellikleri gösteriyor. Herhangi bir elektrostatik güç gerektirmeden blanket
üzerinden etiket gibi sıyrılarak tamamen kağıt üzerine transfer ediliyor. Kağıda ise 1 mikron
kalınlığında bir film olarak yapışıyor ve kağıdın dokusunu kaplıyor. Burada sıvanma, bulaşma, akma,
kenarlardan kağıdın dokusunda kılcallanma ve dağılma olmuyor.
Sıvı özelliklerinden çok katı özellikler göstermesi ElektroInk’in başka bir avantajını da gözler
önüne seriyor. Standart baskı makinesinde çok renkli baskıda ardarda basılan mürekkeplerde eklenen
ikinci, üçüncü ve dördüncü mürekkepte mürekkebin bir kısmı baskı silindirine geri çekilir ve giderek
ek renklerin kağıda aktarılması güçleşir. Bu özelliğe karşı mürekkebin viskozitesi (akma ve yoğunluk),
yapışkanlığı (tack), kağıdın emiciliği ve dokusu gibi özelliklerle savaşılmaya çalışılır. ElektroInk ise
katı gibi davrandığından daha henüz temas halinde iken kağıda geçer ve bir cisim üzerine geçmek söz
konusu olduğundan istendiği kadar renk herhangi bir zorluk olmadan kağıda % 100 aktarılır.
ELEKTROSTATİK TEKNOLOJİ
Baskı sistemi lazer yazıcılarla aynıdır. Tek farkı tambur yerine baskı malzemesi üzerine
elektrostatik yüklenmektedir.
ELEKTROFOTOĞRAF TEKNOLOJİSİ
Elektrofotoğraf teknolojisi bilinen fotokopi sisteminin dijitalleşmiş halidir. Sistemde baskı
onayı alınmış sayfalar baskı makinesinin RlP’ine gönderilir. Burada RlP’lenen iş, baskı makinesinin
lazer yazıcısına gönderilir. Her renk için ayrı ünitesi vardır. Ön-arka baskı yapabilen makinelerde ise
sekiz ünite bulunur. İşin görüntülendiği yer drumdır. Drum üzerinde pre-charge denilen, bir önceki
işten kalan (eğer varsa) elektron yüklerini nötralize eder. Daha sonra gelen işin lazer yazıcı kafa
tarafından drum üzerine aktarılmasına gelinir. Lazer yazıcı kafa, gelen işe göre nokta olan yerlere
elektrik yükler. Developer tarafından taşınan toner parçacıkları drum üzerinde artı yükün eksiyi çekme
prensibiyle iş olan yerlere yapışır. Buradan da kağıt üzerine aktarılır. Bu işlem her gelen görüntü için
devam eder. Yani 200 adet basılacak bir iş için aynı işlem 200 defa tekrarlanır. Bu sayede her sayfada
başka bir görüntü basmak mümkündür.
Baskıya girecek kağıt çeşitli merdanelerde ısıtılıp soğutularak nemi istenen düzeye getirilir.
Drumlar tarafından baskı yapılan kağıt tekrar fırından geçer. Burada ısı yoluyla kağıt üzerindeki toner
parçacıkları kağıt tekrar fırından geçer. Burada ısı yoluyla kağıt üzerindeki toner parçacıkları kağıt
üzerine sabitlenir. Son olarak soğutucudan geçerek kağıt normal ısıya gelir ve buradan çıkış ünitesine
gider.
Elektrofotoğraf yönteminde iki cins toner kullanılır: Kuru ve yaş toner. Genellikle kuru toner
kullanılmasına rağmen yaş tonerin de avantajı vardır. Yaş tonerin formülasyonunda pigment veya
karbon partikülleri büyüklüğü yaklaşık 2 mikrondur ve renkli trikromi baskı normuna uygundur.
Böylece yüksek rezülasyona ulaşılabilir. Sıvı tonerli dijital baskı makinelerini sadece Stork ve 3M gibi
firmalar üretmektedir.
TERMAL TRANSFER TEKNOLOJİSİ
Termal yazıcılarda, üzerinde boya bulunan bir bandın rulo halinde sarıldığı kasetler kullanılır.
Bu boya bandı, ısıtıcı (termal) kafalar ve baskı malzemesi arasındadır. Baskı malzemesi hareket
ederken, termal kafaya 200 – 500 g/m2’lik bir basınç uygular. İşteki noktaya karşılık gelen ısıtıcı kafa
ısınarak bant üzerinde boyayı eriterek malzeme üzerine transfer eder.
Baskı makinesinde boydan boya bu ısıtıcı kafalardan vardır. 1 mm’de 8 ısıtıcı kafa bulunur.
Baskı sırasında iş olan yerlerdeki kafa ısınırken, bir uçtan harekete başlayan kaset, baştan sona gidip
gelmesiyle bir satır baskıyı gerçekleştirir. Bu ayrı renkler için satır satır gerçekleşir.
4 renk bir kasette bir şerit üzerinde bulunabildiği gibi, 4 ayrı renk için ayrı kasetler de
mevcuttur. Makineye göre altın, yaldız, fosforlu renkler de beşinci ve altıncı renk olarak kullanılabilir.
1. Hamur, etiket ve folyo üzerine baskı yapılabilir. Genelde reklam sektöründe az tirajlı, orta boy
afişlerin, etiketlerin baskısında kullanılır. Bazı modellerde baskı anında yarım kesim de
yapılabilmektedir. Yarım kesim gerektiren küçük ebatlı, az-orta tirajlı etiket baskılarında serigrafi
baskıya göre daha hızlı, kaliteli ve ekonomiktir.
DİJİTAL OFSET BASKI
Dijital Ofset, baskı tekniği bakımından susuz ofsettir. Susuz ofset (waterless) kalıpları kullanılır.
Ofset sisteminde suyun kullanılmaması, kalitenin önemli derecede artmasını sağlar.
Dijital Ofset, konvansiyonel ofset gibi endirekt baskı sistemidir. Yani pozlandırılan kalıp
mürekkebi alır, görüntüyü ters olarak kauçuğa aktarır. Kauçuk da görüntüyü baskı kazanı üzerindeki
malzemeye düz olarak basar.
Heidelberg Quick Master DI’da bir baskı kazanı etrafında dört ayrı kalıp kauçuk sistemi vardır.
74 Karat’ta ise yine bir baskı kazanı vardır. Baskı kazanı etrafında ise iki ayrı kalıp-kauçuk sistemi
vardır. Yalnız burada bir kalıp kazanında iki ayrı rengin kalıbı buna bağlı olarak bir kauçuk kazanında
yine iki kauçuk vardır. Her iki makine de trikromi baskı yapılabilir. Dörtten fazla extra renk
seçenekleri yoktur.
Omni-Adast’ın 705C DI modeli, konvansiyonel sistemdeki gibi üniteler ayrı ayrıdır. 2, 4 veya
istenirse 5’e kadar çıkabilen ünitelerden oluşur.
Dijital Ofset Sistemi; RIP, Baskı Kontrol Merkezi ve Baskı Makinesi üçlüsünden oluşmaktadır.
Baskısı yapılacak işlerin bilgisayar ortamında hazırlanmış olması gerekmektedir. İşlerin Baskı
öncesinde bilgisayarda hazırlanması aşaması film çıkış’a hazırlıkla aynıdır. Baskı onayı alınmış
sayfalar çalışılan programlardan RlP’e gönderilir. RIP’ e gönderilir. RIP, bu gelen sayfayı tanımlar
ve baskı makinesinin ilgili kalıbını pozlandırır. Aynı zamanda basılacak iş makinenin kontrol
sistemine de gelir. Bu sistemde operatör hem işi görür hem de baskı ayarları ve baskı makinesinin
kontrolünü yapabilir.
Burada dikkat edilmesi gereken nokta basılması gereken sayfaların mutlaka dijital provasının
alınmasının gerektiğidir. Aksi takdirde baskısı başlamış bir işte problem çıkması halinde pozlandırılan
kalıplar kullanılmayacak, malzeme ve zaman kaybı yaşanacaktır.
Dijital ofsette film tamamen ortadan kaldırılmıştır. Kalıp pozlandırma makinesi içine adepte
edilmiştir. Pozlandırmada imagesetter teknolojisindeki gibi lazer diyotlarla elektronik yolla
yapılmaktadır. Bu da sisteme birçok avantaj getirmiştir.

Download Report