Kâtibi adil kanununun bazı mcvadinin tadili

— 414 —
Kâtibi adil kanununun bazı mc vadinin tadili hakkında kanunt ,
No.
509
LKÎNCı MADDEÎ MUADDELE — Her mahkemei asliye nezdinde ve bunla­
rın dairei kazası dahilinde ifayi vazifeye salâhiyettar olmak üzere bir veya müte­
addit kâtibi adil veyahut muavini bulunacaktır.
B E Ş Î N C Î MADDEÎ MUADDELE — Kâtibi adilliğe talip olanlar maddei sa­
bıkada muharrer şerait ve evsafı haiz olduklarını mübeyyin evrak ile tercümei
hal varakalarını bilibraz Adliye vekâletine vâki olacak müracaatları üzerine mer­
kezi Hükümette ve müsteşarın riyaseti tahtında umuru hukukiye müdürü ile Mah­
kemei cinayet Reisi ve Müddeiumumisi ve Mahkemei asliye Reisi ve işbu mahke­
me devaire münkasem ise reisi evvelinden ve Mehami cemiyeti Reisi ile bir kâtibi
adilden müteşekkil heyet huzurunda imtihan edileceklerdir. Kâtibiadilliklerde inhilâl vukuunda veyahut kâtibi adillik ihdası halinde keyfiyet müsabaka imtihanın
alelusul icrasından bir ay evvel ceridei resmiye ve gazetelerle ilân olunur.
Mektebi hukuktan mezun olupta lâakal beş sene hâkimlikte veya derecei sani­
ye memuriyetlerinde veyahut mehamilikte bulunmuş olanlar kâtibi adil olabil­
mek için ayrıca imtihana tabi değildirler.
ALTINCI M A D D E l MUADDELE — İmtihanı şayanı kabul görülenlere hey­
eti imtihaniyece tebeyyün edecek derecei liyakatlerine göre aliyülâlâ ve âlâ dere­
celerde ehliyetname verilir ve beş yüz kuruş harç istifa olunur.
ONUNCU MADDEÎ MUADDELE — Kâtibiadil tâyin olunanlar merkezde
Adliye vekili ve taşralarda en büyük mülkiye memuru huzurunda heyeti hâkimeden iki zat mevcut olduğu halde kâtibiadil vazifesini ifada ashabı mesalihin tamamiyle sübutu hüviyet, husulü riza ve muvaffakatma mâni olmadıkça evrakını tan­
zim ve tasdik etmiyeceğime ve sahte ve hileli ve Hükümeti Cumhuriye ve menafii
umumiyei millet için zararlı gördüğün) hiç bir varakayı kabul eylemiyeceğime ve
kemali iffet ve istikametle alâkadaranın hukuk ve menafimi mütesaviyen nazarı
dikkate alarak kavanini memlekete ve adil ve hakkaniyete mugayir harekette bulunmıyacağıma «Vallahi» cümlesiyle tahlif olunacaktır.
Y Î R M Î B Î R Î N C Î MADDEÎ M U A D D E L E — Kâtibiadil maddei sabıka mu­
cibince memnu evrakı tanzim veya tasdik eylediği takdirde bu evrak haiz olduğu
imtiyazı zayi ederek senedi âdi hükmünü iktisap edeceği gibi tarafeynin rizası
hilâfında sarahaten ve imaen evraka bir ibare derç ve imlâ ve hileli ve sahte evrakı
bilerek tasdik ve evrak ve defatiri tahrif eyledikleri bilmuhakeme sabit olduğu tak­
dirde mücazatı kanuniyeleri ayrıca hükmolunmakla beraber bir daha kâtibi adil
meslekinde istihdam edilmemek suretiyle azlolunacak ve Âkideynden birini izraren işini diğerine ifşa ve borsacılık ve kumarbazlık ve akçe farkı ticaretiyle iştigal
ve muhilli şeref ve haysiyet hâlâtı itiyat ve berayi idare ve muhafaza kendisine
tevdi olunan emvali kendi hesabına irbah, ikraz ve iltizam eylediği bilmuhakeme
sabit olan kâtibi adillerden mutazarrır olan şahısların zararı maddi ve mânevisi
tazmin ettirilmekle beraber ilk defasında yüz liradan iki yüz liraya kadar cezayi
nakdî ahiz ve tekerrüründe azlolunacaktır. Kanunen muayyen olan mik­
tardan fazla harç resmi ahzeyledikleri takdirde ilk defasında fazlasının bedelini
kendi hisseleri haricinde aldıkları meblâğla beraber iade ve noksan alındığı su­
rette üst tarafı tazmin ettirileceği gibi mukabilinde pul ilsak edilmeyen ücüratı adil
fazla alındığı takdirde ilk defasında on misli cezayi nakdî ahiz ve tekerrüründe
No. 509
-'
— 415 —
azledilecektir. EHrak ve defatiri tsirifâtı kanilniye dairesinde tanzim ve tasdik ve
muhafaza ve hüviyet ve terazii alâkadaranla yapacakları akde kavanini umumije ahkâmınca mezun olup olmadıklarını tahkik etmediği veya işbu kanunda münderiç ahkâmı saire hilâfında harekette bulunduğu bilmuhakeme sabit oldukta mu­
tazarrır olanların zarar ve ziyanı ayrıca tazmin ettirilmekle beraber elli liradan
iki yüz liraya kadar da cezayi nakdiye mahkûm edilecekler ve tekerrürü halinde
kezalik azlolunacaklardır. Kâtibiadiller imzasını havi evrakta vukua gelecek bil­
cümle gayri kanuni ahvalden dolayı mesuliyeti maliye ve cezaiyeye tabi tutulacak
ancak kendi imza ve iştiraki bulunmıyan ve murakabesi kabil olmıyan yolsuzluk­
tan dolayı malen mesul olup mesuliyeti cezaiye, vazı imza edenlerle o yolsuz mua­
melâtı ifa edenlere raci olacaktır.
îşbu madde ahkâmı kavanini umumiyei cezaiye mucibince daha ağır cezayı
müstelzim efali irtikâp halinde mezkûr cezaların tatbikma mâni olmıyacak, kâtibiadillerin vazifelerine müteallik ceraimı memur sıfatiyle irtikâp edilmiş addedil­
mekle beraber müstelzimi mesuliyet ahvalden dolayı muhakemeleri doğrudan doğ­
ruya nezdinde bulundukları mahakimi asliyede ahkâmı umumiyeye tevfikan rüyet
edilecektir.
Y Î R M l B E Ş İ N C İ M A D D E l M U A D D E L E — Kâtibiadil ve muavinleri aynı
cesamette ve aynı şekil ve renkte çizgili ve âlâ kâğıtlı ve kenarları kalın hat ile
beş santimetre açık ve her sahifesi numaralı ve mahkeme mühürleriyle mahtum
ve kaç sayfadan ibaret olduğu reisi mahkeme tarafından musaddak metin ve mücellet olmak üzere beş esas defteri tutacaklardır.
Y l K M İ A L T I N C I M A D D E l MUADDELE — Defatiri mezkûreden "bi­
rincisi (yevmiye) defteridir. îşbu defterde her günkü muamelâtın enva ve
hulâsai meali ve alâkadaranm esamisi ve ahzolunan harcı resmî ve ücuratı adil, tahrir ve tercüme ve kademiye ve tebliğiye ile rüsumu sa­
ire miktarları sıra numarasiyle kaydolunacak ve akşam üzeri hesabat kapatıla­
caktır, ikinci (emanet) defteridir. Bu deftere berayı hıfz ve idare teslim olunan
emanat ile emvali menkule ve gayri menkulenin cins ve adedi ve evsaf ve sahibinin
isim ve şöhret ve sanat ve mahalli ikameti ve tarihi teslimi ve sureti şeraiti idare­
si ve yevmiye sıra numaraları kaydolunur. Üçüncüsü (ayniyat) defteridir. Bu
defter haricinde bittanzim kâtibiadilleree tasdik veyahut resen tanzim edilen bi­
lûmum evrak ve senedat aynen kayıt ve yevmiye ve sıra numaraları vazolunacaktır. Muamelâtın vüsat ve kesretine göre tesrii cereyanı temine hadim olmak üze­
re iki ve daha ziyade ayniyat defter» tutulmak caizdir. Ziraat bankaları istikrazatı için icabeden ayniyat defteri matbuolarak bank idaresinden verilir. Dördün­
cüsü (kıymetli evrak) defteındir. Bu defter resmî harçlar için ahz ve istimal olu­
nacak kıymetli evrakın cins ve adedini kayde mahsus olacaktır. Beşincisi (mu­
vazene) defteridir. B u deftere her ay nihayetinde dairenin vesaika müstenit kâr
ve. masrafı dercolunacaktır.
Y Î R M Î S E K t Z Î N C Î M A D D E l MUADDELE — Kâtibiadiller resen tanzim
edecekleri evrakı aynen defterine kaydettikten sonra asıllarını ve tercüme edilen
evrakın mütercim tarafından mümzi suretlerini ve hariçten bittanzim berayi tasiik ve tebliğ tevdi olunan bilcümle evrakile her nevi ihtarname, ibraname ve em­
sali evrak ile kararın behemehal iki şahidin huzurunda vukuu lâzımdır.
K I R K DÖRDÜNCÜ MADDEYE Î L Â V E — Binaenaleyh imzaların sahibine
dt olmadığı bilmuhakeme sabit olduğu takdirde mezbur evrak ve senedatı tasdik
•den kâtibiadiller mutazarrır olan şahsın zararını tazmin etmekle beraber işbu fi-
No. 509
— m —
illeri kasde makrun ise şekli cürme göre Ceza kanununun yüz elli ikinci ve yüz
elli üçüncü ve ihmale müstenit ise yüz elli ikinci maddesi mucibince tecziye kılına­
caklardır.
YÜZ ÜÇÜNCÜ M A D D E İ M U A D D E L E — Kâtibiadil ve muavinleri tanzim
edecekleri senedat ve mukavelâtın yazılacağı varakai resmiyenm her biri için kırk
ve bittalep tahrir edecekleri evrak ve itaedecekleri suret için yirmi kuruş ücreti
tahrir alacaklar ve bizzat tercüme edecekleri veya emin oldukları mütercime ter­
cüme ettirecekleri evrakın ilk iki varakasının beheri için yüz elli ve diğerleri için
yüz kuruştan fazla tercüme ücreti alamayacaklardır.
YÜZ DÖRDÜNCÜ MADDEİ MUADDELE — Kâtibiadil ve muavinleri bir
mahalle azimet ve avdetlerinde azimeti icabeden hal kâtibiadiller için mecburi ol­
duğu takdirde iki ve erbabı mesaimin talebiyle vuku bulduğu halde dört lira harcı
azimet aldıktan sonra gaybubet edecekleri beher saat ve küsuru için birer lira üc­
reti huzur alacaklar ve bılvekâle gidecek kâtibiadil memurları bu miktarın ancak
nısfına müstahak olacaklardır.
İfası muktazi tebligatı kanuniyeden ahzi icabeden tebliğ ücretleri kâtibiadillerin nezdinde ifayı vazife ettikleri mahakimin encümeni adlisi tarafından her senei
mabye iptidasında bulundukları memleketin ahvali iktisadiye ve şeraiti sairesi na­
zarı dikkate alınarak ve tamimen tebliğ olunacaktır.
• YÜZ ONUNCU MADDEİ MUADDELE — Kâtibiadiller istifa edecekleri hcı
nevi ücretin kâffei müfredatını tanzim veya tasdik veyahut tercüme ve tebliğ
edecekleri evraka tamamen dercetmekle beraber makbuz ita ve kopyelerini munta'zamaen dairede hıfz eyliyecekler ve kanunun tamamii tatbikini temin için Adli­
ye vekâletince vâki olacak tebligata harfiyen riayete mecbur olacaklar ve hilafın
da hareket edenler hakkında Ceza kanununun yüz ikinci maddesi tatbik oluna
çaktır.
YÜZ ON BİRÎNCL MADDE — Kâtibiadil kanununun yetmiş sekiz, yetmiş
dokuz, seksek, seksen bir, seksen iki, seksen altı, seksen dokuzuncu maddelerinde
ki harçlarla seksen üçüncü maddedeki onve yirmi kuruştan ibaret olan maktu harç
lar bir misil tezyid edilmiştir. îcar kontıtrafoları için vuku bulan müracaat yalnr
belediyeye ait konturat pullarının ilsakııı a münhasır kaldığı takdirde adedi imza ne
kadar olursa olsun mukavelenamelerin beher nüshası için on kuruş harç alınır.
YÜZ ON I K Î N C Î MADDE — tşbu kanun tarihi neşrinden itibaren mer'idir.
YÜZ ON ÜÇÜNCÜ MADDE — I Şbu Hamınım icrayi ahkâmına Adliye vekil
memurdur.
18 ramazan 1341
ve 22 nisan 1340
Meclis Heyeti Umumiyesince kabulü
" : Kırk dördüncü içtimain uçuncu celsesinde
Cumhuriyet riyasetine tebliği
24 . IV 13İ0 tarih ve 1/486 No lu tezkere ile
Berayi nesir ve ilân kanunun Başvekâlete tebUğ
edildiğini mus'ır Cumhuriyet Riyasetinden mevrut
28. IV . 1340 ve 6/496
tezkerenin tarih ve numarası
Muzakeratı ihtiva eden zabıt ceridelerinin cilt ve Cilt
Sayıfa
8
1285:1240
sayıfa numaraları