Meclisi Mebusan 24 Teşrinisani 1333 (1917) C : 1 Made 100

24 Teşrinisani 1333 (1917)
Meclisi Mebusan
M a d e 100. — M a h k u m u n a l e y h , m a h c u z b u l u n a n em­
C : 1
sın da, onbeş gün zarfında olsun diye beynlerinde bir m u ­
vali gayri menkulesini ahara bey ve ferağ edebilir. Şu ka­
kavele akdededecek olurlarsa, bu gibi mukavelatın mute­
dar ki, bedeli ferağ, deynin miktarından dun olduğu tak­
ber olmayacağına dair maddeye bir kayıt koyuyoruz. Bu­
dirde, mahkumunleyhin muvafakati lazımdır. Bedeli ferağ,
n u n gibi d a h a hatıra gelmeyen bazı a h k a m vardır ki, b u n ­
mahkumunbihten noksan ise tamamı ziyade ise mahkumun­
ların mukaveleye derci takdirinde hükümsüz a d d o l u n a c a k
leyhin muvafakatına hacet olmaksızın yalnız m a h k u m u n -
demektir. Maddeyi mutlak olarak bırakmıyoruz. Bu kaydı
bih miktarı hini ferağda Dairei İcra n a m ve hesabına tev­
maddeye koymakla ahkamı kanuniyyeye riayeti temin et­
kif o l u n m a k şartına talikan haczin fekki, Defteri Hakani
miş oluyoruz.
memurlarına işar olunur.
MUSTAFA N E D İ M BEY (Kengiri) — Efendim, bu gi­
R E İ S — Bir mütalaa var mı efendim?
bi şeraiti kanuniyye hilafında mukavele, m e d y u n ile dainin
Maddeyi reye koyuyorum : Birinci müzakeresini kafi
görenler, lütfen el kaldırsın... (Eller kalkar) Kafi görül­
müştür.
h u k u k u n d a n değildir; b u , u m u m a ait şeraittir. B u n a u m u ­
m u n hukuku taalluk eder. Mesela, satılan mülk için, biri­
nin istihkak davası olabilir. Medyun ile dain, o mülk bir
Madde 101. — Vaz-ı yed muamelesinden sonra, bir kıta
ayda müzayede olacağına, onbeş günde müzayede olunsun
müzayede kaimesi tanzim olunur. Müzayede kaimesine va-
diye bir mukavele akdedecek olurlarsa, şahsı şalisin h u k u ­
zı yed neticesinde t a h a k k u k eden ahval, t a m a m e n tahrir ve
ku zayi olur. O n u n için, dainle m e d y u n u n şeraiti kanuniy­
30 gün müddetle mevkii müzayedeye vaz olunduğu dere
ye hilafında mukavele akdine mezun olmadıkları işbu mad­
edilir.
deye dere edilmiştir.
R E İ S — Bir mütalaa var mı efendim?
Maddeyi reyinize arz ediyorum : 101 inci maddenin mü­
zakeresini kafi görenler, lütfen el kaldırsın... (Eller kalkar)
Kafi görülmüştür.
FUAT BEY (Divaniye) — Bir mülk, m e d y u n u n ifayı
deyn etmemesi üzerine, deynin istifası zımnında H ü k ü m e t
tarafından satılıyor. M e d y u n bir muvazaa y a p m a k isterse,
İcraya getirmez bile hususî olarak satar. Bunda, bendeniz,
M a d d e 102. — E m r i müzayedenin şeraiti kanuniyye
hilafında cereyanı h a k k ı n d a tarafeyn beynindeki her nevi
mukavelat hükümsüzdür. Şu kadar ki, mahcuzunaleyh, ken­
disine yapılacak olan tebligatı kanuniyyenin icrasından tah­
riren sarfı nazar edebilir.
hakkı gayra taalluk eder bir şey görmüyorum, b u n a gayrın
hakkı taalluk etmez, müstahikkın hakkı iptal ediliyorsa,
deyni mahkumunbihin İcra tarafndan istifasına lüzum yok­
tur. Herkes uhdesindeki emlaki, ilan etmeksizin de füruht
edebilir. Bu sebebe mebni bendeniz, b u n u varid gör­
FUAT REY (Divaniye) — Müsaade buyurulur mu efen­
müyorum.
dim? Bu tarafeyn beynindeki mukavelat, ne gibi şeylerdir?
A B D U R R A H M A N M Ü N İ P BEY (Adliye Nazırı N a ­
Bunları lütfen izah buyursunlar.
R E İ S — işitildi mi efendim? Hükümetçe, Encümence
bir cevap var mı efendim? Fuat Beyefendi! zannederim, za­
bıttan işitemediler, sualinizi bir defa d a h a tekrar eder
mına U m u r u Hukukiyye M ü d ü r ü ) — İşbu m a d d e d e mevzuubahs olan mukavelat, ya dain ile m e d y u n arasında ha­
ciz muamelesine esas olan deynin tevellüdü anında akde­
dilir veyahut muamelei İcraiyyeye mübaşeretten sonra da­
misiniz?
FUAT BEY (Divaniye) — Efendim, m a d d e d e "... ta­
rafeyn beynindeki her nevi mukavelat hükümsüzdür..." de­
niliyor. Bu mukavelattan ne murad olunuyor? Bu mukave­
lat ne gibi şeylerdir? Tarafeyn kimlerdir? Dain ile medyun
m u d u r ? Bunları izah buyursunlar.
in ile medyun arasında vuku bulacak muvafakat neticesin­
de hasıl olur. Bir kimse kendisinin hali malisi müsait ol­
madığından, diğer birinden akçe istikraz etmek ister. Bi­
naenaleyh, para istikrazına razı olacak olan a d a m ı n fevka­
lade ağır olsa bile göstereceği şeraiti kabule mecbur olur.
İşte bu m a d d e öyle hali müzayakaya gelmiş olan medyun­
TAHSİN RIZA BEY (Tokat) — Efendim, emvali gayri-
ların, dainleri tarafından beyhude tazyid edilmelerini m e n
menkulenin sureti füruhtu h a k k ı n d a birçok ahkam ve şe­
etmek maksadıyla vaz edilmiştir. Ç ü n k ü , böyle bir tazyik
rait vaz olunmuştur. Bunların herbirisini ayrı ayrı tasrihe
tesiri tahtında olarak yapılmış olan mukavelatta, m e d y u n
hacet yoktur. K a n u n elimizde duruyor, m a d d e d e tarafeyn;
serbestii rıza ve iradesini izhar etmiş değildir, mukavelatın
yani dain olsun, medyun olsun, veyahut müşteri bulunsun,
esas inikadında şart olan rıza hakkıyla izhar edilmiş olma­
aralarında şeraiti kanuniyye hilafında ne gibi mukavele ak-
dığı cihetle bu yolda vaki olacak olan mukavelatı vazı ka­
kederlerse, bunların muteber olmadığı zikrediliyor. Mese­
n u n u n hükümsüz addetmesi d o ğ r u d a n doğruya şeraiti ini­
la, müzayede kaimesinde otuz gün müddetle müzayedesi
kada taalluk eden ve zaten ahkamı esasiyyemizde kabul edil­
icra ediliyor. Olabilir ki tarafeyn otuz g ü n zarfında olma­
miş olan bir kaidenin teyyidi demek olur.
— 107 —
TBMM KÜTÜPHANESİ