6552 Sayılı Torba Kanun İle Kasa Mevcudu ve Ortaklardan

Sirküler Tarihi
Sirküler No
KONU
: 19.09.2014
: 2014-5
:
6552 SAYILI KANUNUN
KASA MEVCUDU VE ORTAKLARDAN ALACAKLAR
HESAPLARININ DÜZELTİLMESİNE İLİŞKİN
HÜKÜMLER
6552 Sayılı “İş Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması İle Bazı
Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun”, 11.09.2014 tarih ve 29116 Mükerrer Sayılı Resmi
Gazete’de yayımlanmıştır.
Yapılan açıklamalarımız şu an yürürlükte olan kanun hükümlerine göre hazırlanmış olup, kanun maddelerinin
uygulanmasına ilişkin tebliğ ve sirküler ilgili kurumlarca yayımlandıkça sirküler halinde tarafınıza gönderilecektir.
Sirkülerimiz, 6552 sayılı Kanun’un Kasa mevcudu ve Ortaklardan Alacaklar Hesaplarının düzeltilmesi ile ilgili
Kanun’nun 74. Maddesinde zikredilen hususları içermektedir.
1- Kayıtlarda yer aldığı halde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar hakkında
hükümler aşağıdaki gibidir.

Bilanço esasına göre defter tutan Kurumlar Vergisi mükellefleri, 31/12/2013 tarihi itibarıyla
düzenledikleri bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve
işletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle
ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki
net alacak tutarlarını bu Kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar vergi dairelerine
beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler.

Beyan edilen tutarlar üzerinden %3 oranından hesaplanan vergi, beyanname verme süresi içerisinde
ödenir.

Bu fıkra kapsamında ödenen vergiler, gelir veya kurumlar vergisinden mahsup edilmez; beyan
edilen tutarlar ve ödenen vergiler, Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul
edilmez. Bu fıkra uyarınca beyan edilen tutarlar nedeniyle ilave bir tarhiyat yapılmaz. Bu fıkra
kapsamında beyanda bulunan Kurumlar Vergisi mükelleflerinin bu beyanları nedeniyle 2014 yılı
geçici vergi beyannamelerinde düzeltme gerektiği takdirde, düzeltme işlemleri bu fıkrada öngörülen
beyanname verme süresi içinde yapılır ve düzeltme işlemleri nedeniyle herhangi bir ceza veya faiz
aranmaz.
2- Maliye Bakanlığı, bu maddenin uygulanması ile ilgili olarak yılı içerisinde ödenmesi gereken vergilerin
ödeme sürelerinde değişiklik yapmaya, 213 sayılı Kanun hükümlerine göre bildirimde bulunma zorunluluğu
getirmeye ve uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
Beyanlara ilişkin olarak, söz konusu tutarların ortaklara dağıtılıp dağıtılmadığına bakılmaksızın, kar
dağıtımına bağlı gelir vergisi stopajına yönelik stopaj dahil herhangi bir tarhiyat yapılamayacaktır.
Uygulamaya ilişkin açıklamalarımız aşağıda belirtildiği şekildedir.
A- UYGULAMANIN KAPSAMI:
Söz konusu uygulamadan yalnız bilanço esasına göre defter tutan Kurumlar Vergisi mükellefleri
yararlanabilecek olup, söz konusu kurumlar 31.12.2013 tarihli bilançolarında görülmekle birlikte
işletmelerinde olmayan,
 Kasa mevcutlarını,
 İşletmenin esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle
ortaya çıkan) ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net
alacak tutarlarını, kanunun yayımlandığı tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar (31.12.2014 akşamına
kadar) bağlı bulundukları vergi dairelerine, bu hususa yönelik olarak hazırlanan bir beyanname ile beyan
etmek suretiyle kayıtlarını düzelteceklerdir.
Madde metninde, fiilen işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacaklar için 31.12.2013 tarihli
bilançoda yer alma şartı belirtilmiş olmakla birlikte, söz konusu tutarların 6552 Sayılı Kanun kapsamında
beyan edildiği tarihi itibariyle de işletmenin kayıtlarında bulunması gerekmektedir.
B-
VERGİSEL YÜKÜMLÜLÜKLER:
31.12.2013 tarihli bilançolarında görülmekle birlikte işletmelerinde bulunmayan kasa mevcutları ve
ortaklardan alacaklar tutarlarını düzeltmek için beyanda bulunan Kurumlar Vergisi mükelleflerinin, beyana
tabi tutarlar üzerinden %3 oranında vergi hesaplanacak ve hesaplanan bu vergiyi söz konusu
beyannamenin verilme süresi içinde ödenecektir.
Buna bağlı olarak fiilen işletmede bulunmadığı beyan edilen kasa ve/veya ortaklardan alacak tutarlarının
yasal defter kayıtlarında düzeltilmesi gerekmektedir. Bu düzeltme işlemi bu gider Kurumlar Vergisi
matrahının tespitinde indirim olarak dikkate alınmayacaktır. Bu nedenle, söz konusu tutarların Kurumlar
Vergisi matrahının tespitinde KKEG (Kanunen Kabul Edilmeyen Gider) olarak dikkate alınması
gerekmektedir.
Beyana konu edilen kasa mevcudu ve ortaklardan net alacak tutarı (131 - 331 hs) üzerinden ödenecek %3
oranındaki vergi, Kurumlar Vergisi yahut diğer vergilerden mahsup edilemeyeceği gibi Kurumlar Vergisi
matrahının tespitinde gider olarak da dikkate alınmasına imkan bulunmamaktadır.
C-
MUHASEBE KAYITLARI:
Kayıtlardan çıkartılan söz konusu tutarların Kurumlar Vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate
alınması mümkün bulunmadığından, beyanda bulunan mükelleflerin bu işleme ilişkin muhasebe kayıtlarını
aşağıdaki örneklerde belirtildiği şekilde yapmaları mümkündür.
Örnek 1

İşletmede mevcut olmayan ancak 31.12.2013 tarihli bilançoda kayıtlarda görünen 250.000,00- TL
tutarındaki kasa/ortaklardan alacaklar mevcudunun beyanına ilişkin yevmiye kaydı:
689- Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar
(Kanunen Kabul Edilemeyen Gider)
250.000,00
100- Kasa/131-Ort. Alacaklar

250.000,00
%3 oranındaki verginin hesaplanmasına ilişkin yevmiye kaydı:
689- Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar
7.500,00
(Kanunen Kabul Edilemeyen Gider)
360-Ödenecek Vergi ve Fonlar
7.500,00
Beyan tarihi itibariyle kayıtlarda görünen ancak işletmede mevcut olmayan kasa/ortaklardan alacaklar
mevcudunun, 31.12.2013 tarihli bilançoda görünen kasa/ortaklardan alacaklar mevcudu tutarından düşük olması
halinde, uygulama kapsamında beyan edilebilecek azami tutar, beyan tarihindeki tutar olacaktır.
Örnek 2

İşletmede mevcut olmayan ancak 31.12.2013 tarihli bilançoda kayıtlarda görünen (“131-Ortaklardan
Alacaklar” hesabında görünen 100.000 TL ile “331- Ortaklara Borçlar” hesabında görünen 25.000 TL
tutarlarından oluşan) ortaklardan net alacak tutarı 75.000,00 TL’nin beyanına ilişkin yevmiye kaydı:
689- Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar
75.000,00
331-Ortaklara Borçlar
25.000,00
(Kanunen Kabul Edilemeyen Gider)

131-Ortaklardan Alacaklar
100.000,00
%3 oranındaki verginin hesaplanmasına ilişkin yevmiye kaydı:
689- Diğer Olağandışı Gider ve Zararlar
(Kanunen Kabul Edilemeyen Gider)
360-Ödenecek Vergi ve Fonlar
2.250,00
2.250,00
Yukarıda görüldüğü üzere ortaklara borçlar ve ortaklardan alacaklar birbiri arasında mahsup edilerek
netleştirilebilecektir.
D- DİĞER KONULAR:

Ortaklara olan borçların (net borçlar) kayıtlardan çıkartılmasına ilişkin olarak; 74 maddede “işletmenin
esas faaliyet konusu dışındaki işlemleri dolayısıyla (ödünç verme ve benzer nedenlerle ortaya çıkan)
ortaklarından alacaklı bulunduğu tutarlar ile ortaklara borçlu bulunduğu tutarlar arasındaki net alacak
tutarlarını beyan etmek suretiyle kayıtlarını düzeltebilirler” ifadesi yer almaktadır.
Buna göre, ortaklardan alacaklar tutarlarının düzeltilmesi sırasında alacak tutarlarının hesabında, farklı
ortaklardan olan alacak ve borçların birbirine virman edilmesi gerektiğini düşünmekteyiz.
Ayrıca, ortaklardan alacaklar yerine diğer bilanço kalemlerinde (alıcılar, diğer alacaklar, avanslar vb.)
izlenen ancak fiilen işletmede bulunmayan ortak alacaklarının da bu kapsamda değerlendirilmesini
düşünmekle beraber, bu konuda madde içeriğinde her hangi bir hükme yer verilmediğinden, bu yöndeki
hesaplara ilişkin yapılması düşünülen düzeltmeler için ayrı bir tebliğ veya sirkülerin yayınlanmasının
beklenilmesi daha doğru olacaktır. Konuya ilişkin ilgili kurumlarca bu yönde bir tebliğ veya sirküler
yayınlanması halinde tarafınıza gerekli bilgilendirmeler yapılacaktır.

Beyanda bulunan Kurumlar Vergisi mükelleflerinin beyanları nedeniyle geçici vergi beyannamelerinde
(2014 yılı) düzeltme gerekmesi halinde, gerekli düzeltmeler bu düzenleme için öngörülen beyanname
verme süresi içinde yapılacak ve düzeltme işlemleri nedeniyle herhangi bir ceza veya faiz
uygulanmayacaktır.
Bu çerçevede, 2014 yılında daha önceki geçici vergi dönemlerinde, kasa ve ortak borçları nedeniyle faiz
(adat) hesaplayıp, hesaplanan faiz tutarlarını faiz geliri olarak kurum kazançlarına dahil edenlerin, 2014
Aralık ayı sonuna kadar, beyan edecekleri tutarları kayıtlarında düzeltebilirler. Böylece verilecek geçici
vergi beyannamelerinde bu tutarları gelir olarak dikkate alınmaması, daha önce gelir olarak dikkate
alınan tutarlar nedeniyle beyan edilen ve ödenen vergilerin ise düzeltme beyannamesi vererek iadeye
konu edilmesi sonucu ortaya çıkmaktadır.
Fakat geçici vergi mahsup sistemi nedeniyle, ayrıca bir düzeltme beyannamesine gerek olmadan da
aynı sonuca ulaşmak mümkündür.
Bilgi edinilmesine,
Saygılarımızla,
Birikim Yeminli Mali Müşavirlik ve Bağımsız Denetim AŞ